tripitaka_79

พระอภธิ รรมปฎก ธาตุกถา-บคุ คลบญั ญตั ิ เลม ๓ - หนา ท่ี 117ธรรมเหลา ใดประกอบไมไดด วยธรรมเหลา นน้ั ธรรมเหลานั้นประกอบไมไดด ว ยขันธ ๑ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๖ และประกอบไมไดด วยอายตนะ ๑ธาตุ ๑ บางอยา ง. [๓๘๖] ธรรมเหลาใด ประกอบไมไ ดดว ย อปั ปจ จยธรรม อสังขต-ธรรม สนิทสั สนธรรม สัปปฏิฆธรรม รปู ธรรม ธรรมเหลาใดประกอบไมไดด ว ยธรรมเหลา น้ัน ธรรมเหลาน้ันประกอบไมไดดว ยขันธ ๔อายตนะ ๑ ธาตุ ๗ และประกอบไมไดด วยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยา ง. [๓๘๗] ธรรมเหลา ใด ประกอบไมไ ดดว ย โลกตุ ตรธรรมธรรมเหลา ใดประกอบไมไ ดด วยธรรมเหลา นน้ั ธรรมเหลา นัน้ ไมม ีขนั ธอายตนะ อะไร ๆ ทปี่ ระกอบไมไ ด ประกอบไมไดด วยธาตุ ๖. [๓๘๘] ธรรมเหลา ใดประกอบไมไ ดด วย อาสวธรรม อาสวสัมป-ยตุ ตธรรม อาสวสาสวธรรม อาสวอาสวสัมปยตุ ตธรรม อาสวสมั ป-ยตุ ตโนอาสวธรรม ธรรมเหลา ใดประกอบไมไ ดด วยธรรมเหลานน้ั ธรรมเหลานน้ั ประกอบไมไดด วยขันธ ๑ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๖. และประกอบไมไดดว ยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยา ง. [๓๘๙] ธรรมเหลา ใดประกอบไมไ ดดว ย อนาสวธรรม อาสววปิ ปยตุ ตอนาสวธรรม ธรรมเหลา ใดประกอบไมไ ดด ว ยธรรมเหลานนั้ธรรมเหลา นนั้ ไมมขี ันธ อายตนะ อะไร ๆ ท่ปี ระกอบไมไ ด ประกอบไมไดดว ยธาตุ ๖. [๓๙๐] ธรรมเหลาใด ประกอบไมไ ดด ว ยสัญโญชนธรรม คนั ถ-ธรรม โอฌธรรม โยคธรรม นวี รณธรรม ปรามาสธรรม ปรามาส-สมั ปยุตตธรรม ปรามาสปรามฏั ฐธรรม ธรรมเหลาใดประกอบไมได

พระอภิธรรมปฎก ธาตุกถา-บุคคลบัญญตั ิ เลม ๓ - หนา ที่ 118ดวยธรรมเหลานน้ั ธรรมเหลานน้ั ประกอบไมไ ดด ว ยขนั ธ ๑ อายตนะ ๑๐ธาตุ ๑๖ และประกอบไมไ ดด วย อายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยา ง. [๓๙๑] ธรรมเหลา ใด ประกอบไมไ ดดว ย อปรามฏั ฐธรรมปรามาสวิปปยุตตอปรามัฏฐธรรม ธรรมเหลา ใดประกอบไมไ ดดวยธรรมเหลานนั้ ธรรมเหลา นั้นไมม ขี นั ธ อายตนะอะไร ๆ ที่ประกอบไมไ ด ประกอบไมไ ดดว ย ธาตุ ๖. [๓๙๒] ธรรมเหลาใดประกอบไดดวยสารัมมณธรรม จติ ตธรรมเจตสิกธรรม จติ ตมั ปยตุ ตธรรม จติ ตสงั สฏั ฐธรรม จิตตสงั -สัฏฐสมุฏฐานธรรม จิตตสังสฏั ฐสมุฏฐานสหภูธรรม จติ ตสงั -สัฏฐสมุฏฐานานปุ ริวัตตธิ รรม ธรรมเหลา ใดประกอบไมไดดวยธรรมเหลาน้นั ธรรมเหลานั้นประกอบไมไ ดดว ยขันธ ๑ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๐ และประกอบไมไ ดด วย อายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยาง. [๓๙๓] ธรรมเหลา ใด ประกอบไมไ ดดว ยอนารัมมณธรรม จติ ต-วปิ ปยตุ ตธรรม จิตตวิสงั สัฏธรรม. อุปาทาธรรม ธรรมเหลา ใดประกอบไมไดด วยธรรมเหลา น้ัน ธรรมเหลานั้นประกอบไมไดดวยขนั ธ ๔ อายตนะ๑ ธาตุ ๗ และประกอบไมไดดว ยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยาง. [๓๙๔] ธรรมเหลาใดประกอบไมไ ดดวยอนปุ าทนิ นธรรม ธรรมเหลาใด ประกอบไมไ ดด วยธรรมเหลาน้นั ธรรมเหลานัน้ ไมม ีขันธ อายตนะอะไร ๆ ที่ประกอบไมไ ด ประกอบไมไ ดด วยธาตุ ๕. [๓๙๕] ธรรมเหลาใดประกอบไมไดดวย อปุ าทานธรรม กเิ ลส-ธรรม สงั กลิ ฏิ ธรรม กิเลสสัมปยุตตธรรม กิเสสกเิ ลสกธรรมกิเลสสงั กลิ ิฏฐธรรม สังกิลิฏฐโนกเิ ลสธรรม กิเลสกิเลสสมั ยตุ ต-

พระอภิธรรมปฎ ก ธาตกุ ถา-บุคคลบญั ญตั ิ เลม ๓ - หนา ที่ 119ธรรม กเิ ลสสัมปยตุ ตโนกิเลสธรรม ธรรมเหลา ใดประกอบไมไ ดดว ยธรรมเหลานัน้ ธรรมเหลานน้ั ประกอบไมไดด ว ยขนั ธ ๑ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๖และประกอบไมไ ดดว ยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยาง. [๓๙๖] ธรรมเหลาใดประกอบไมไดดว ยอสังกเิ ลสกธรรม กเิ ลส-วปิ ปยตุ ตธรรม อสงั กิเลสธรรม ธรรมเหลา ใดประกอบไมไดดว ยธรรมเหลา นนั้ ธรรมเหลานั้นไมม ีขนั ธ อายตนะอะไร ๆ ทปี่ ระกอบไมไ ด ประกอบไมไดดวยธาตุ ๖. [๓๙๗] ธรรมเหลา ใด ประกอบไมไ ดด วย ทสั สนปหาตพั พธรรมภาวนาปหาตัพพธรรม ทสั สนปหาตพั พเหตุกธรรม ภาวนาปหาตัพพ-เหตุกธรรม ธรรมเหลาใดประกอบไมไดด ว ยธรรมเหลานน้ั ธรรมเหลา นน้ัประกอบไมไ ดดว ยขนั ธ ๑ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๖ และประกอบไมไ ดดวยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยา ง. [๓๙๘] ธรรมเหลา ใด ประกอบไมไ ดด วยอวติ ักกธรรม สวิจาร-ธรรม ธรรมเหลาใดประกอบไมไดด ว ยธรรมเหลา นัน้ ธรรมเหลา นน้ั ประ-กอบไมไ ดด วยขันธ ๑ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๕ และประกอบไมไดด ว ยอายตนะ๑ ธาตุ ๑ บางอยา ง. [๓๙๙] ธรรมเหลาใด ประกอบไมไ ดดวยอวิตกั กธรรม อวจิ าร-ธรรม ธรรมเหลา ใดประกอบไมไดด วยธรรมเหลา นนั้ ธรรมเหลานนั้ ไมม ีขันธอายตนะ อะไร ๆ ทปี่ ระกอบไมไ ด ประกอบไมไดด ว ยธาตุ ๑. [๔๐๐] ธรรมเหลา ใดประกอบไมไ ดดวยสัปปต กิ ธรรม ปต สิ หคต-ธรรม ธรรมเหลาใดประกอบไมไดด วยธรรมเหลา น้นั ธรรมเหลานนั้ ประกอบไมไ ดดว ยขนั ธ ๑ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๖ และประกอบไมไ ดดว ยอายตนะ ๑ธาตุ ๑ บางอยา ง.

พระอภธิ รรมปฎก ธาตกุ ถา-บุคคลบัญญตั ิ เลม ๓ - หนาท่ี 120 [๔๐๑] ธรรมเหลา ใด ประกอบไมไ ดดวยสุขสหคตธรรม ธรรมเหลา ใดประกอบไมไดด วยธรรมเหลานน้ั ธรรมเหลา นั้นประกอบไมไ ดด ว ยขันธ ๑ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๕ และประกอบไมไ ดด ว ยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑บางอยา ง. [๔๐๒] ธรรมเหลา ใด ประกอบไมไดดวย อเุ ปกขาสหคตธรรมธรรมเหลาใดประกอบไมไ ดด วยธรรมเหลานนั้ ธรรมเหลา นน้ั ประกอบไมไ ดดว ยขันธ ๑ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๑ และประกอบไมไดดว ยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑บางอยา ง. [๔๐๓] ธรรมเหลา ใดประกอบไมไดด วยนกามาจรธรรม อปริยา-ปน นธรรม อนตุ ตรธรรม ธรรมเหลา ใด ประกอบไมไ ดดว ยธรรมเหลาน้ัน ธรรมเหลาน้นั ไมมขี นั ธ อายตนะอะไร ๆ ที่ประกอบไมได ประกอบไมไดดวยธาตุ ๖. [๔๐๔] ธรรมเหลา ใดประกอบไมไ ดด วยรปู าวจรธรรม อรูปาวจร-ธรรม นยิ ยานกิ ธรรม นยิ ตธรรม สรณธรรม ธรรมเหลา ใดประกอบไมไ ดดวยธรรมเหลา นัน้ ธรรมเหลานัน้ ประกอบไมไ ดดว ยขันธ อายตนะ ธาตุเทา ไร ? ธรรมเหลานั้นประกอบไมไดดว ยขันธ ๑ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๖ และประกอบไมไดด ว ยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยา ง. จบวปิ ปยุตเตนวปิ ปยุตตปทนิทเทส

พระอภธิ รรมปฎก ธาตุกถา-บคุ คลบัญญัติ เลม ๓ - หนา ท่ี 121 อรรถกถาวิปปยุตเตนวิปปยตุ ตปทนทิ เทส บัดน้ี เพอ่ื จําแนก วิปปยุตเตน วิปปยตุ ตบท พระผมู พี ระภาคเจาจึงทรงเรมิ่ คําวา \"รูปกฺขนเฺ ธน\" เปนอาทิ. ในนทิ เทสนนั้ ธรรมเหลาใด มีรปู ขนั ธเ ปนตน ทีพ่ ระองคย กขึน้ แสดงไวใ นนทิ เทสแหงสมั ปโยค.วปิ ปโยคะ. ธรรมเหลา นัน้ นนั่ แหละทรงยกขึ้นแสดงในคาํ ปุจฉาทั้งปวง. สวนบททง้ั หลายทีม่ าโดยลาํ ดบั แหงบทอน่ื ก็เพราะทานรวมคาํ วสิ ัชนาอนั เปนทํานองเดียวกันไว. บรรดาปญ หาเหลา นั้น บทใด ยกขน้ึ แสดงเพื่อปุจฉา บทน้นัวปิ ปยตุ ดวยธรรมเหลาใด บณั ฑิตพงึ ทราบการจาํ แนกธรรมมีขนั ธเปน ตน ดวยสามารถแหงธรรมเหลาน้ัน. ดว ยวา ธรรมทง้ั หลาย มีเวทนาเปนตน วิปปยุตดวยรปู ขนั ธ และรปู ขันธกว็ ิปปยุตดวยธรรมเหลา น้นั . สําหรับนพิ พานมคี ติอยางสุขมุ รปู นัน่ แหละ. รูปขันธนั้น วิปปยุตดวยนามขนั ธ ๔ ดว ยมนายตนะ ๑ดว ยวญิ าณธาตุ ๗ และดว ยธรรมทง้ั หลายมีเวทนาเปน ตนบางอยา งในธัมมา-ยตนะและธมั มธาตุ. ในบทท้ังปวง กน็ ัยน้ี แล. จบอรรถกถาวปิ ปยตุ เตนวปิ ปยตุ ตปท ๑๑. สงั คหเิ ตนสมั ปยตุ ตวิปปยุตตปทนทิ เทส [๔๐๕] ธรรมเหลาใดสงเคราะหไดด วยสมุทยสจั มัคคสจั โดยขนั ธสงั คหะ อายตนสงั คหะ ธาตุสังคหะ ธรรมเหลา น้ันประกอบไดดว ยขันธอาตนะ ธาตุ เทาไร ? ธรรมเหลานั้นประกอบไดดวยขันธ ๓ อายตนะ ๑ธาตุ ๗ และประกอบไดด วยขนั ธ ๑ อายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยา ง. ประกอบ

พระอภธิ รรมปฎ ก ธาตกุ ถา-บุคคลบัญญัติ เลม ๓ - หนาท่ี 122ไมไ ดดว ยขนั ธ อายตนะ ธาตุ เทาไร ? ประกอบไมไดด วยขนั ธ ๑ อายตนะ๑๐ ธาตุ ๑๐ และประกอบไมไ ดดว ยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยาง. [๔๐๖] ธรรมเหลา ใดสงเคราะหไ ดดวย อิตถินทรีย ปรุ สิ ินทรยี โดยขันธสงั คหะ อายตนสังคหะ ธาตุสังคหะ ธรรมเหลานน้ั ประกอบไดด วยขันธ อายตนะ ธาตุ เทาไร ? ไมมขี ันธ อายตนะ ธาตุ ทป่ี ระกอบไดประกอบไมไ ดด วยขันธ อายตนะ ธาตุ เทา ไร ? ประกอบไมไดดว ยขันธ๔ อายตนะ ๑ ธาตุ ๗ และประกอบไมไ ดดว ยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยา ง. [๔๐๗] ธรรมเหลาใดสงเคราะหไดด วย สุขนิ ทรยี  ทุกขนิ ทรียโสมนัสสินทรีย โทมนสั สนิ ทรีย โดยขันธสังคหะ อายตนสงั คหะธาตสุ ังคหะ ธรรมเหลา นน้ั ประกอบไดดว ยขนั ธ ๓ อายตนะ ๑ ธาตุ ๗และประกอบไดด ว ยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยาง. ประกอบไมไ ดดวยขันธอายตนะ ธาตุ เทาไร ? ประกอบไมไ ดดว ยขนั ธ ๑ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๐และประกอบไมไดดว ยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยาง. [๔๐๘] ธรรมเหลาใดสงเคราะหไ ดดวยอเุ ปกขนิ ทรยี  โดยขันธ-สงั คหะ อายตนสงั คหะ ธาตุสังคหะ ธรรมเหลานนั้ ประกอบไดด ว ยขนั ธ๓ อายตนะ ๑ ธาตุ ๒ และประกอบไดดว ยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยาง.ประกอบไมไ ดด ว ยขันธ อายตนะ ธาตุ เทาไร ? ประกอบไมไ ดด ว ยขันธ ๑อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๕ และประกอบไมไ ดด ว ยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยาง. [๔๐๙] ธรรมเหลาใดสงเคราะหไ ดด ว ย สัทธนิ ทรีย วิริยนิ ทรียสตนิ ทรีย สมาธนิ ทรีย ปญ ญินทรีย อนัญญตญั ญสั สามตี นิ ทรยี อัญญนิ ทรยี  อญั ญาตาวินทรีย อวชิ ชา สังขารเพราะอวิชชาเปนปจ จยั ผสั สะเพราะสฬายตนะเปนปจจยั ตณั หาเพราะเวทนาเปน

พระอภธิ รรมปฎ ก ธาตกุ ถา-บุคคลบัญญัติ เลม ๓ - หนาที่ 123ปจจยั อุปาทานเพราะตัณหาเปนปจจยั กรรมภพ โดยขันธสังคหะอายตนสงั คหะ ธาตุสงั คหะ ธรรมเหลาน้นั ประกอบไดด วยขันธ ๓ อายตนะ๑ ธาตุ ๗ และประกอบไดดว ยขนั ธ ๑ อายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยา งประกอบไมไ ดด ว ยขนั ธ อายตนะ ธาตุ เทาไร ? ประกอบไมไดด วยขนั ธ ๑อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๐ และประกอบไมไ ดดว ยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยาง. [๔๑๐] ธรรมเหลา ใดสงเคราะหไดดวย ปรเิ ทวะ โดยขนั ธสงั คหะอายตนสังคหะ ธาตสุ งั คหะ ธรรมเหลา นนั้ ประกอบไดด วยขันธ อายตนะ ธาตุเทา ไร ? ไมมีขันธ อายตนะ ธาตุ ทปี่ ระกอบได ประกอบไมไ ดดวยขนั ธอายตนะ ธาตุ เทา ไร ? ประกอบไมไดด ว ยขนั ธ ๔ อายตนะ ๑ ธาตุ ๗และประกอบไมไดดวยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยาง. [๔๑๑] ธรรมเหลา ใดสงเคราะหไ ดด ว ยโสกะ ทกุ ข โทมนสัโดยขันธสงั คหะ อายตนสังคหะ ธาตสุ ังคหะ ธรรมเหลานัน้ ประกอบไดดว ยขนั ธ ๓ อายตนะ ๑ ธาตุ ๗ และประกอบไดดวยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑บางอยาง ประกอบไมไดด ว ยขนั ธ อายตนะ ธาตุ เทาไร ? ประกอบไมไดดวยขนั ธ ๑ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๐ และประกอบไมไดด ว ยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑บางอยา ง. [๔๑๒] ธรรมเหลาใดสงเคราะหไ ดดวยอุปายาส สติปฏฐาน สัม-มปั ปธาน อัปปมัญญา อนิ ทรีย ๕ พละ ๕ โพชฌงค ๗ อริยมรรคมีองค ๘ ผัสสะ เจตนา อธิโมกข มนสิการ เหตธุ รรม เหตุสเหต-ุกธรรม เหตเุ หตสุ มั ปยุตตธรรม อาสวธรรม อาสวสาสวธรรมอาสวอาสวสมั ปยุตตธรรม สญั โญชนธรรม คันถธรรม โอฆธรรมโยคธรรม นีวรณธรรม ปรามาสธรรม อปุ าทานธรรม กิเลสธรรม

พระอภิธรรมปฎ ก ธาตกุ ถา-บุคคลบญั ญัติ เลม ๓ - หนาที่ 124กเิ ลสสังกเิ ลสิกธรรม กเิ ลสสังกลิ ิฏฐธรรม กิเลสกิเลสสัมปยตุ ตธรรมโดยขนั ธสังคหะ อายตนสังคหะ ธาตสุ งั คหะ ธรรมเหลา นน้ั ประกอบไดดวยขันธ อายตนะ ธาตุ เทา ไร ? ธรรมเหลานั้นประกอบไดดว ยขนั ธ ๓ อายตนะ ๑ธาตุ ๗ และประกอบไดดว ยขันธ ๑ อายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยา ง. ประกอบไมไ ดด ว ยขันธ อายตนะ ธาตุ เทา ไร ? ประกอบไมไดดว ยขนั ธ ๑ อายตนะ ๑๐ธาตุ ๑๐ และประกอบไมไ ดด ว ยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยาง. จบสังคหิเตนสมั ปยุตตวิปปยตุ ตปทนทิ เทส อรรถกถาสังคหิเตนสมั ปยตุ ตวิปปยุตตปทนทิ เทส บดั นี้ เพอ่ื จาํ แนก สงั คหิเตน สัมปยุตตะ วปิ ปยุตตบท พระผูม ี-พระภาคเจาทรงเริ่มคาํ วา \"สมทุ ยสจเฺ จน\" เปนอาทิ. ในนิทเทสน้นั ธรรมเหลา ใด มีสมทุ ยสจั จะเปนตน ทีพ่ ระองคทรงยกขึ้นแสดงแลว ในนทิ เทสแหงสังคหิเตน สงั คหิตบท ธรรมเหลาน้นั นัน่ แหละทรงยกขึน้ แสดงในปุจฉาทง้ั ปวง(ในท่นี ี้) สว นบททั้งหลายท่ีมาโดยลําดับแหงบทอน่ื นนั้ เพราะรวมคําวิสชั นาเปนทาํ นองเดยี วกัน. ในนิทเทสนั้น ธรรมเหลาใดนบั สงเคราะหได ดว ยบทที่ยกขนึ้ แสดงเพื่อปุจฉา โดยสงเคราะหดวยขนั ธเ ปน ตน สมั ปโยคะ หรอื วปิ ป-โยคะของธรรมเหลา นน้ั มีอยูดว ยธรรมเหลาใด บัณฑิตพงึ ทราบการจาํ แนกขันธเ ปนตน ดวยสามารถแหง ธรรมเหลา นัน้ . ในปญหานนั้ มนี ยั ดังนี.้ ธรรมทง้ั หลาย อนั นบั เนือ่ งในสังขารขนั ธนับสงเคราะหไ ดดว ยสมทุ ยสัจจะโดยการสงเคราะหเปน ขันธเปน ตนกอ น. ก็ธรรมเหลา น้นั ยกเวน สงั ขารขนั ธท้งั หลายในธัมมายตนะและธมั มธาตทุ ั้งหลาย

พระอภธิ รรมปฎก ธาตกุ ถา-บุคคลบญั ญตั ิ เลม ๓ - หนา ท่ี 125ช่ือวา สมั ปยุตดวยขนั ธ ๓ ท่เี หลือดวยอายตนะ ๑ ดวยวิญญาณธาตุ ๗ และยกเวน ตณั หาเสียแลว ชอ่ื วา สมั ปยตุ ดวยธรรมบางอยา ง เพราะสมั ปยุตดว ยธรรมท่ีเหลือ. และวปิ ปยตุ ดวยรปู ขันธ ๑ ดวยรูปายตนะ ๑๐ ดว ยรูปธาตุ ๑๐ชอ่ื วา วปิ ปยุตดวยธรรมบางอยาง ในธัมมายตนะ ๑ ในธัมมธาตุ ๑ เพราะความวิปปยุตตดว ยรปู และนิพพาน. บัณฑติ พึงทราบเนอ้ื ความในปญ หาทั้งปวงโดยนยั นี้ ดวยประการฉะนี้ แล. จบอรรถกถาสงั คหเิ ตนสัมปยุตตวปิ ปยุตตปทนทิ เทส ๑๒. สมั ปยุตเตนสังคหติ าสงั คหิตปทนทิ เทส [๔๑๓] ธรรมเหลา ใดประกอบไดด วย เวทนาขันธ สัญญาขนั ธสังขารขันธ ธรรมเหลา นนั้ สงเคราะหไดดว ยขันธ อายตนะ ธาตุเทา ไร ?ธรรมเหลานัน้ สงเคราะหไ ดด ว ยขนั ธ ๓ อายตนะ ๒ ธาตุ ๘. สงเคราะหไมไ ดดว ยขนั ธ อายตนะ ธาตุ เทา ไร ? สงเคราะหไมไ ดด วยขันธ ๒ อายตนะ๑๐ ธาตุ ๑๐. [๔๑๔] ธรรมเหลาใดประกอบไดดว ย วญิ ญาณขนั ธ มนายตนะจักขวุ ญิ ญาณธาตุ ฯ ล ฯ มโนธาตุ มโนวญิ ญาณธาตุ ฯ ล ฯ ธรรมเหลานัน้ สงเคราะหไดดว ยขนั ธ ๓ อายตนะ ๑ ธาตุ ๑. สงเคราะหไมไ ดดว ยขันธอายตนะ ธาตุ เทาไร ? สงเคราะหไ มไ ดด วยขันธ ๒ อายตนะ ๑๑ ธาตุ ๑๗. [๔๑๕] ธรรมเหลาใด ประกอบไดด วยสมุทยสัจ มัคคสัจ ฯลฯธรรมเหลานนั้ สงเคราะหไ ดดวยขันธ ๔ อายตนะ ๒ ธาตุ ๒. สงเคราะหไมไดด วยขนั ธ ๑ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๖.

พระอภธิ รรมปฎ ก ธาตกุ ถา-บุคคลบัญญตั ิ เลม ๓ - หนาที่ 126 [๔๑๖] ธรรมเหลาใด ประกอบไดดวย มนนิ ทรยี  ฯลฯ ธรรมเหลานน้ั สงเคราะหไดด ว ยขนั ธ ๓ อายตนะ ๑ ธาตุ ๑. สงเคราะหไ มไ ดดว ยขันธ อายตนะ ธาตุ เทา ไร ? สงเคราะหไมไ ดดว ยขนั ธ ๒ อายตนะ ๑๑ธาตุ ๑๗. [๔๑๗] ธรรมเหลาใด ประกอบไดด ว ย สุขินทรีย ทุกขินทรยี โสมนัสสนิ ทรีย โทมนสั สินทรีย ฯลฯ ธรรมเหลานนั้ สงเคราะหไ ดด ว ยขันธ ๓ อายตนะ ๒ ธาตุ ๒. สงเคราะหไ มไดดว ยขันธ อายตนะ ธาตุเทา ไร ? สงเคราะหไมไ ดดว ยขันธ ๒ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๖. [๔๑๘] ธรรมเหลา ใด ประกอบไดดว ยอเุ ปกขนิ ทรยี  ฯลฯ ธรรมเหลา น้ัน สงเคราะหไดด วยขันธ ๓ อายตนะ ๒ ธาตุ ๗. สงเคราะหไ มไดดว ยขันธ อายตนะ ธาตุ เทา ไร ? สงเคราะหไ มไดดว ยขันธ ๒ อายตนะ ๑๐ธาตุ ๑๑. [๔๑๙] ธรรมเหลาใด ประกอบไดดว ยสทั ธินทรยี  วริ ยิ ินทรยี สตินทรยี  สมาธนิ ทรยี  ปญญนิ ทรยี  อนญั ญตญั ญสั สามีตนิ ทรียอัญญนิ ทรีย อัญญาตาวนิ ทรยี  อวิชชา สังขารเพราะอวิชชาเปนปจจัยฯลฯ ธรรมเหลา น้ันสงเคราะหไ ดดว ยขนั ธ ๔ อายตนะ ๒ ธาตุ ๒. สงเคราะหไมไ ดดวยขนั ธ อายตนะ ธาตุ เทา ไร ? สงเคราะหไมไดดวยขันธ ๑ อายตนะ๑๐ ธาตุ ๑๖. [๔๒๐] ธรรมเหลาใด ประกอบไดดว ยวิญญาณเพราะสังขารเปนปจ จยั ฯลฯ ธรรมเหลานั้นสงเคราะหไดด วยขันธ ๓ อายตนะ ๑ ธาตุ ๑.สงเคราะหไมไ ดด วยขันธ อายตนะ ธาตุ เทา ไร ? สงเคราะหไมไ ดดว ยขนั ธ ๒อายตนะ ๑๑ ธาตุ ๑๗.

พระอภิธรรมปฎ ก ธาตุกถา-บคุ คลบญั ญัติ เลม ๓ - หนา ที่ 127 [๔๒๑] ธรรมเหลา ใด ประกอบไมไ ดดวยผัสสะเพราะสฬายตนะเปนปจจยั ฯลฯ ธรรมเหลาน้ันสงเคราะหไ ดด วยขนั ธ ๔ อายตนะ ๒ ธาตุ๘. สงเคราะหไมไ ดด ว ยขันธ อายตนะ ธาตุ เทา ไร ? สงเคราะหไ มไ ดด ว ยขันธ ๑ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๐. [๔๒๒] ธรรมเหลาใด ประกอบไดด วยเวทนาเพราะผัสสะเปนปจจัย ฯลฯ ธรรมเหลา นน้ั สงเคราะหไ ดด วยขนั ธ ๓ อายตนะ ๒ ธาตุ ๘.สงเคราะหไมไ ดด วยขนั ธ อายตนะ ธาตุ เทาไร ? สงเคราะหไ มไ ดดวยขันธ ๒ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๐. [๔๒๓] ธรรมเหลาใด ประกอบไดดว ยตัณหาเพราะเวทนาเปนปจจัย อุปาทานเพราะตัณหาเปน ปจ จยั กรรมภพ ฯลฯ ธรรมเหลาน้นัสงเคราะหไดดว ยขันธ ๔ อายตนะ ๒ ธาตุ ๒. สงเคราะหไมไ ดด วยขันธอายตนะ ธาตุ เทา ไร ? สงเคราะหไ มไ ดด ว ยขนั ธ ๑ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๖. [๔๒๔] ธรรมเหลา ใดประกอบไดด วยโสกะ ทกุ ข โทมนสั ฯลฯธรรมเหลานัน้ สงเคราะหไดดว ยขนั ธ ๓ อายตนะ ๒ ธาตุ ๒. สงเคราะหไมไดด ว ยขนั ธ อายตนะ ธาตุ เทาไร ? สงเคราะหไ มไ ดด วยขนั ธ ๒ อายตนะ๑๐ ธาตุ ๑๖. [๔๒๕] ธรรมเหลาใด ประกอบไดดวยอุปายาส สติปฏฐานสัมมัปปธาน ฯลฯ ธรรมเหลานัน้ สงเคราะหไ ดดว ยขันธ ๔ อายตนะ ๒ธาตุ ๒. สงเคราะหไ มไดดว ยขันธ อายตนะ ธาตุ เทาไร ? สงเคราะหไ มไดด วยขันธ ๑ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๖. [๔๒๖] ธรรมเหลา ใดประกอบไดดว ยอิทธิบาท ฯลฯ ธรรมเหลาน้นั สงเคราะหไ ดด วยขันธ ๓ อายตนะ ๑ ธาตุ ๑. สงเคราะหไ มไดด ว ยขนั ธอายตนะ ธาตุ เทา ไร ? สงเคราะหไ มไดด ว ยขนั ธ ๒ อายตนะ ๑๑ ธาตุ ๑๗.

พระอภิธรรมปฎก ธาตกุ ถา-บุคคลบัญญตั ิ เลม ๓ - หนาท่ี 128 [๔๒๗] ธรรมเหลาใด ประกอบไดดวยฌาน ฯ ล ฯ ธรรมเหลานั้นสงเคราะหไดดวยขนั ธ ๓ อายตนะ ๒ ธาตุ ๒. สงเคราะหไมไ ดดว ยขันธ.อายตนะ ธาตุ เทาไร ? สงเคราะหไมไดด วยขนั ธ ๒ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๖. [๔๒๘] ธรรมเหลาใด ประกอบไดด วยอปั ปมัญญา อินทรยี  ๕พละ ๕ โพชฌงค ๗ อริยมรรคมีองค ๘ ฯลฯ ธรรมเหลาน้นั สงเคราะหไดด วยขนั ธ ๔ อายตนะ ๒ ธาตุ ๒. สงเคราะหไมไ ดด ว ยขันธ อายตนะธาตุ เทาไร ? สงเคราะหไ มไดด วยขนั ธ ๑ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๖. [๔๒๙] ธรรมเหลา ใด ประกอบไดดวยผัสสะ เจตนา มนสิการฯลฯ ธรรมเหลา นั้นสงเคราะหไดด ว ยขันธ ๓ อายตนะ ๒ ธาตุ ๘. สงเคราะหไมไ ดด ว ยขนั ธ อายตนะ ธาตุ เทา ไร ? สงเคราะหไมไดด วยขันธ ๑ อายตนะ๑๐ ธาตุ ๑๐. [๔๓๐] ธรรมเหลาใด ประกอบไดด วยเวทนา สัญญา ฯลฯธรรมเหลานัน้ สงเคราะหไดด ว ยขันธ ๓ อายตนะ ๒ ธาตุ ๘. สงเคราะหไ มไดด วยขันธ อายตนะ ธาตุ เทาไร ? สงเคราะหไมไดด วยขันธ ๒ อายตนะ ๑๐ธาตุ ๑๐. [๔๓๑] ธรรมเหลาใด ประกอบไดดวย จติ ฯลฯ ธรรมเหลานัน้สงเคราะหไดด วยขันธ ๓ อายตนะ ๑ ธาตุ ๑. สงเคราะหไ มไ ดดว ยขนั ธอายตนะ ธาตุ เทา ไร ? สงเคราะหไ มไ ดดว ยขนั ธ ๒ อายตนะ ๑๑ ธาตุ ๑๗. [๔๓๒] ธรรมเหลาใด ประกอบไดด วยอธโิ มกข ฯลฯ ธรรมเหลา น้ันสงเคราะหไดด วยขนั ธ ๔ อายตนะ ๒ ธาตุ ๓. สงเคราะหไมไ ดด ว ยขันธ อายตนะ ธาตุ เทา ไร ? สงเคราะหไมไ ดดว ยขนั ธ ๑ อายตนะ ๑๐ธาตุ ๑๕.

พระอภิธรรมปฎก ธาตกุ ถา-บคุ คลบญั ญัติ เลม ๓ - หนา ท่ี 129 [๔๓๓] ธรรมเหลาใด ประกอบไดด วยสขุ เวทนาสมั ปยตุ ตธรรมทุกขเวทนาสัมปยตุ ตธรรม อทุกขมสุขเวทนาสัมปยุตตธรรม สวิ-ตักกสวจิ ารธรรม อวติ ักกวิจารมตั ตธรรม ปติสหคตธรรม สขุ สห-คตธรรม อุเปกขาสหคตธรรม ฯลฯ ธรรมเหลา นนั้ สงเคราะหไดด วยขันธ ๑ อายตนะ ๑ ธาตุ ๑. สงเคราะหไมไ ดด ว ยขนั ธ อายตนะ ธาตุเทาไร ? สงเคราะหไมไ ดด ว ยขนั ธ ๔ อายตนะ ๑๑ ธาตุ ๑๗. [๔๓๔] ธรรมเหลา ใด ประกอบไดดวยเหตุธรรม เหตสุ เหตกุ -ธรรม เหตเุ หตุสัมปยตุ ตธรรม ฯลฯ ธรรมเหลานัน้ สงเคราะหไดดวยขันธ๕ อายตนะ ๒ ธาตุ ๒. สงเคราะหไมไดด วยขนั ธ อายตนะ ธาตุ เทา ไร?สงเคราะหไ มไดดว ยขนั ธ ๑ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๖. [๔๓๕] ธรรมเหลาใด ประกอบไดดว ยสเหตุกนเหตุธรรม เหต-ฺสัมปยุตตนเหตธุ รรม นเหตสุ เหตกุ ธรรม ฯลฯ ธรรมเหลาน้ันสงเคราะหไดด ว ยขันธ ๑ อายตนะ ๑ ธาตุ ๑. สงเคราะหไ มไดด วยขันธ อายตนะธาตุ เทาไร ? สงเคราะหไมไดดว ยขันธ ๔ อายตนะ ๑ ธาตุ ๑๗. [๔๓๖] ธรรมเหลา ใด ประกอบไดด วยอาสวธรรม อาสวสาสว-ธรรม อาสวอาสวสมั ปยุตตธรรม ฯลฯ ธรรมเหลา น้นั สงเคราะหไดด ว ยขันธ ๔ อายตนะ ๒ ธาตุ ๒. สงเคราะหไมไ ดดวยขนั ธ อายตนะ ธาตุเทาไร ? สงเคราะหไมไดดวยขนั ธ ๑ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๖. [๔๓๗] ธรรมเหลา ใด ประกอบไดดวยอาสวสมั ปยตุ ตโนอาสว-ธรรม ฯลฯ ธรรมเหลา นน้ั สงเคราะหไดด วยขันธ ๑ อายตนะ ๑ ธาตุ ๑.สงเคราะหไมไดด ว ยขนั ธ อายตนะ ธาตุ เทา ไร ? สงเคราะหไ มไดดวยขันธ ๔ อายตนะ ๑๑ ธาตุ ๑๗.

พระอภธิ รรมปฎ ก ธาตกุ ถา-บคุ คลบญั ญตั ิ เลม ๓ - หนา ที่ 130 [๔๓๘] ธรรมเหลา ใด ประกอบไดดว ยสัญโญชนธรรม คันถธรรมโอฆธรรม โยคธรรม นิวรณธรรม ปรามาสธรรม ปรามาสปรามัฏฐ-ธรรม ฯลฯ ธรรมเหลา น้ันสงเคราะหไดด ว ยขันธ ๔ อายตนะ ๒ ธาตุ ๒.สงเคราะหไมไ ดดวยขันธ อายตนะ ธาตุ เทา ไร ? สงเคราะหไ มไ ดดวยขนั ธ๑ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๖. [๔๓๙] ธรรมเหลา ใด ประกอบไดด วยปรามาสสัมปยตุ ตธรรมฯลฯ ธรรมเหลา นน้ั สงเคราะหไมไดดว ยขันธ ๑ อายตนะ ๑ ธาตุ ๑. สงเคราะหไมไดด วยขันธ อายตนะ ธาตุ เทา ไร ? สงเคราะหไมไดดว ยขนั ธอายตนะ ๑๑ ธาตุ ๑๗. [๔๔๐] ธรรมเหลาใด ประกอบไดดวยจติ ตธรรม ธรรมเหลา นั้นสงเคราะหไดด วยขันธ ๓ อายตนะ ๑ ธาตุ ๑. สงเคราะหไมไ ดด วยขนั ธอายตนะ ธาตุ เทาไร ? สงเคราะหไมไ ดด ว ยขนั ธ ๒ อายตนะ ๑๑ ธาตุ ๑๗. [๔๔๑] ธรรมเหลา ใด ประกอบไดดว ยเจตสกิ ธรรม จิตตสมั ป-ยุตตธรรม จิตตสงั สฏั ฐธรรม จิตตสังสัฏฐสมุฏฐานธรรม จติ ตสัง-สัฏฐสมฏุ ฐานสหภูธรรม จติ ตสงั สัฏฐสมุฏฐานานุปรวิ ตั ตธิ รรม ฯลฯธรรมเหลานน้ั สงเคราะหไดด วยขันธ ๑ อายตนะ ๑ ธาตุ ๗. สงเคราะหไมไดด ว ยขันธ อายตนะ ธาตุ เทา ไร ? สงเคราะหไ มไ ดด วยขนั ธ ๔ อายตนะ ๑๑ธาตุ ๑๑. [๔๔๒] ธรรมเหลาใด ประกอบไดดว ยอุปาทานธรรม กเิ ลสธรรมกเิ ลสสังกิเลสกิ ธรรม กเิ ลสสงั กิลิฏธรรม กิเลสกิเลสสมั ปยตุ ตธรรมฯลฯ ธรรมเหลา นัน้ สงเคราะหไ ดด วยขนั ธ ๔ อายตนะ ๒ ธาตุ ๒. สงเคราะหไมไ ดดว ยขนั ธ อายตนะ ธาตุ เทา ไร ? สงเคราะหไ มไดด วยขันธ ๑ อายตนะ๑๐ ธาตุ ๑๖.

พระอภธิ รรมปฎ ก ธาตกุ ถา-บคุ คลบัญญตั ิ เลม ๓ - หนา ที่ 131 [๔๔๓] ธรรมเหลา ใด ประกอบไดดว ยสังกิลฏิ ฐโนกิเลสธรรมกเิ ลสสมั ปยุตตโนกเิ ลสธรรม สวิตกั กธรรม สวิจารธรรม สัปปตกิ -ธรรม ปต สิ หคตธรรม สุขสหคตธรรม อุเปกขาสหคตธรรม ฯลฯธรรมเหลานน้ั สงเคราะหไดด ว ยขนั ธ อายตนะ ธาตุ เทาไร ? ธรรมเหลา นัน้สงเคราะหไ ดดว ยขันธ ๑ อายตนะ ๑ ธาตุ ๑. สงเคราะหไมไ ดด ว ยขนั ธอายตนะ ธาตุ เทาไร ? สงเคราะหไมไดดว ยขันธ อายตนะ ๑๑ ธาตุ ๑๗. จบสัมปยุตเตนสังคหิตาสังคหติ ปทนทิ เทส อรรถกถาสัมปยตุ เตนสังคหติ าสงั คหิตปทนิทเทส บดั น้ี เพื่อจาํ แนกบท สัมปยุตเตน สังคหติ ะ อสังคหิตะ พระผู-มีพระภาคเจาทรงเรมิ่ คาํ วา \"เวทนากขฺ นเฺ ธน\" เปน อาทิ. ในนิทเทสน้นัธรรมเหลาใดมีเวทนาขันธเ ปนตน ท่ีพระองคทรงยกขึน้ แสดงในนทิ เทสแหงสัมปยุตเตน สัมปยุตตบท ธรรมเหลาน้นั น่ันแหละ ทรงยกขึน้ ในคาํ ปุจฉาท้งัปวง. ในปญ หาน้นั ธรรมเหลาใด สัมปยุตกบั ดว ยบทที่ยกขนึ้ แสดงเพ่ือปุจฉาการนับสงเคราะหเ ขา กนั ได หรือการนับสงเคราะหเขากันไมไ ดของธรรมเหลาน้ัน ดวยธรรมเหลาใด บณั ฑิตพงึ ทราบการแยกธรรมมขี นั ธเ ปน ตน ดว ยสามารถแหงธรรมเหลานน้ั . ในปญ หาน้ัน มีนยั ดงั น้ี. กเ็ วทนาขนั ธ สมั ปยุตดวยธรรมทงั้ หลายมีสัญญาเปน ตน . ธรรมเหลาน้ันมสี ญั ญาเปนตน นับสงเคราะหได ดวยขันธ ๓ มีสญั ญาเปน ตน ดวยอายตนะ ๒ คือ ธมั มายตนะ มนายตนะ

พระอภธิ รรมปฎ ก ธาตุกถา-บุคคลบญั ญัติ เลม ๓ - หนาท่ี 132ดว ยธาตุ ๘ คือ ดวยธัมมธาตุ ๑ วญิ ญาณธาตุ ๗ แตนบั สงเคราะหไมไดดว ยขันธ อายตนะ และธาตุทเี่ หลอื . บณั ฑิตพงึ ทราบเนอ้ื ความในปญหาท้ังปวงโดยอุบายนี้ แล. จบอรรถกถาสมั ปยุตเตนสังคหิตาสังคหิตปทนิทเทส ๑๓. อสังคหเิ ตนสัมปยตุ ตวปิ ปยตุ ตปทนิทเทส [๔๔๔] ธรรมเหลา ใด สงเคราะหไ มไดดวยรปู ขนั ธ โดยขนั ธ-สงั คหะ อายตนสังคหะ ธาตุสงั คหะ ธรรมเหลา น้นั ประกอบไดดว ยขันธอายตนะ ธาตุ เทาไร ? ธรรมเหลา นน้ั ประกอบไดดว ยขนั ธ ๓ อายตนะ ๑ธาตุ ๑ บางอยา ง. ประกอบไมไ ดด วยขันธ อายตนะ ธาตุ เทา ไร ? ประกอบไมไ ดด วยขนั ธ ๑ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๐ และประกอบไมไดดวยอายตนะ ๑ธาตุ ๑ บางอยา ง. [๔๔๕] ธรรมเหลาใด สงเคราะหไ มไดดวยธัมมายตนะ ธัมมธาตุอิตถินทรีย ปุรสิ นิ ทรีย ชีวติ นิ ทรยี  นามรปู เพราะวญิ ญาณเปนปจ จัยอสัญญาภพ เอกโวการภพ ชาติ ชรา มรณะ ฯลฯ โดยขันธสงั คหะอายตนสงั คหะ ธาตสุ ังคหะ ธรรมเหลา นน้ั ประกอบไดดวยขนั ธ ๓ อายตนะ ๒ธาตุ ๑ บางอยา ง. ประกอบไมไดด วยขนั ธ อายตนะ ธาตุ เทา ไร ? ประกอบไมไ ดดวยขันธ ๑ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๐ และประกอบไมไ ดด วยอายตนะ ๑ธาตุ ๑ บางอยาง. [๔๔๖] ธรรมเหลา ใด สงเคราะหไมไดด ว ยอรูปภพ เนวสญั ญา-นาสัญญาภพ จตุโวการภพ อทิ ธบิ าท ฯลฯ โดยขนั ธสงั คหะ อายตน-

พระอภธิ รรมปฎ ก ธาตุกถา-บุคคลบัญญัติ เลม ๓ - หนา ท่ี 133สงั คหะ ธาตุสังคหะ ธรรมเหลา น้นั ประกอบไดดว ยขันธ อายตนะ ธาตุเทา ไร ? ไมม ขี นั ธ อายตนะ ธาตุทป่ี ระกอบได. ประกอบไมไดด ว ยขนั ธอายตนะ ธาตุ เทา ไร ? ประกอบไมไดดว ยขนั ธ ๔ อายตนะ ๑ ธาตุ ๗และประกอบไมไ ดด วยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยา ง. [๔๔๗] ธรรมเหลา ใด สงเคราะหไมไดดวยกศุ ลธรรม อกุศลธรรมสุขเวทนาสมั ปยุตตธรรม ทุกขเวทนาสมั ปยุตตธรรม อทุกขมสุข-เวทนาสมั ปยุตตธรรม วิปากธรรม วปิ ากธมั มธรรม อนุปาทนิ นาน-ุปาทานิยธรรม สังกิลฏิ ฐสงั เลสิกธรรม อสังกิลิฏฐาสงั กิเลสิกธรรมสวติ ักกสวจิ ารธรรม อวิตกั กวจิ ารมัตตธรรม ปต ิสหคตธรรม สขุ -สหคตธรรม อเุ ปกขาสหคตธรรม ทสั สนปหาตพั พธรรม ภาวนา-ปหาตพั พธรรม ทสั สนปหาตัพพเหตกุ รรม ภาวนาปหาตัพพเหตุก-ธรรม อาจยคามธี รรม อปจยคามีธรรม เสกขธรรม อเสกขธรรมมหัคคตธรรม อปั ปมาณธรรม ปริตตารัมมณธรรม มหคั คตารมั มณ-ธรรม อปั ปมาณารัมมณธรรม หีนธรรม ปณีตธรรม มิจฉตั ตนิยต-ธรรม สมั มตั ตนยิ ตธรรม มคั คารมั มณธรรม มคั คเหตุกธรรม มัคคาธิปตธิ รรม อตตี ารมั มณธรรม อนาคตารมั มณธรรม ปจจปุ ปน นา-รัมมณธรรม อชั ฌตั ตารัมมณธรรม พหทิ ธารัมมณธรรม อชั ฌตั ต-พหิทธารัมมณธรรม สเหตกุ ธรรม เหตสุ ัมปยตุ ตธรรม สุเหตกุ น-เหตธุ รรม เหตุสัมปยตุ ตนเหตุธรรม นเหตสุ เหตุกธรรม ฯลฯ โดยขนั ธ-สงั คหะ อายตนสังคหะ ธาตสุ ังคหะ ธรรมเหลานน้ั ประกอบไดดว ยขันธอายตนะ ธาตุ เทาไร ? ไมมขี นั ธ อายตนะ ธาตุ ทปี่ ระกอบได. ประกอบไมไดดวยขนั ธ อายตนะ ธาตุ เทา ไร ? ประกอบไมไ ดด ว ยขนั ธ ๔ อายตนะ ๑ธาตุ ๗ และประกอบไมไ ดดวยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยา ง.

พระอภิธรรมปฎ ก ธาตกุ ถา-บคุ คลบญั ญตั ิ เลม ๓ - หนา ท่ี 134 [๔๔๘] ธรรมเหลา ใด สงเคราะหไ มไ ดด วยรปู ธ รรม โดยขนั ธ-สงั คหะ อายตนสังคหะ ธาตุสงั คหะ ธรรมเหลานน้ั ประกอบไดดวยขันธ ๓และประกอบไดดวยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยา ง. ประกอบไมไ ดดว ยขนั ธอายตนะ ธาตุ เทา ไร ? ประกอบไมไ ดดวยขันธ ๑ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๐และประกอบไมไ ดด ว ยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยาง. [๔๔๙] ธรรมเหลา ใด สงเคราะหไ มไ ดดวยอรูปธ รรม โลกุตตร-ธรรม อนาสวธรรม อาสวสมั ปยตุ ตธรรม อาสวสัมปยุตตโนอาสว-ธรรม อาสววปิ ปยตุ ตอนาสวธรรม อสญั โญชนิยธรรม อคนั ถนิยธรรมอโนฆนยิ ธรรม อโยคนยิ ธรรม อนวี รณิยธรรม อปรามัฏฐธรรมปรามาสสมั ปยุตตธรรม ปรามาสวปิ ปยตุ ตอปรามฏั ฐธรรม สารมั มณ-ธรรม ฯลฯ โดยขันธสงั คหะ อายตนสงั คหะ ธาตสุ งั คหะ ธรรมเหลา น้ันประกอบไดด ว ยขันธ อายตนะ ธาตุ เทา ไร ? ไมม ีขันธ อายตนะ ธาตุทป่ี ระกอบได. ประกอบไมไ ดด ว ยขนั ธ อายตนะ ธาตุ เทา ไร ? ประกอบไมไ ดด วยขันธ ๔ อายตนะ ๑ ธาตุ ๗ ประกอบไมไ ดดวยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑บางอยา ง. [๔๕๐] ธรรมเหลาใด สงเคราะหไ มไดดวยอนารมั มณธรรม โน-จติ ตธรรม จติ ตวปิ ปยุตตธรรม จติ ตวสิ งั สฏั ฐธรรม จติ ตมฏุ ฐาน-ธรรม จิตตสหภูธรรม จิตตานุปริวตั ตธิ รรม พาหริ ธรรม อุปาทาธรรมโดยขันธสังคหะ อายตนสังคหะ ธาตุสงั คหะ ธรรมเหลานัน้ ประกอบไดดว ยขันธ อายตนะ ธาตุ เทา ไร ? ธรรมเหลา นัน้ ประกอบไดด ว ยขนั ธ ๓ และประกอบไดดว ยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยาง. ประกอบไมไ ดดวยขนั ธ อายตนะ ธาตุเทาไร ? ประกอบไมไ ดดว ยขนั ธ ๑ อายตนะ ๑๐ ธาตุ ๑๐ และประกอบไมไดด วยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยาง.

พระอภิธรรมปฎก ธาตุกถา-บคุ คลบัญญัติ เลม ๓ - หนา ท่ี 135 [๔๕๑] ธรรมเหลา ใด สงเคราะหไ มไดด วย อนปุ าทานิยธรรมอุปาทานสมั ปยุตตธรรม อุปาทานสมั ปยตุ ตโนอปุ าทานธรรม อปุ า-ทานวิปปยตุ ตอนุปาทานิยธรรม อสงั กเิ ลสกิ ธรรม อสังกลิ ิฏฐธรรมกิเลสสมั ปยุตตตธรรม สังกลิ ฏิ ฐโนกิเลสธรรม กิเลสสมั ปยุตตโน-กิเลสธรรม กเิ ลสวปิ ปยุตตอสังกเิ ลสกิ ธรรม ทัสสนปหาตัพพธรรมภาวนาปหาตพั พธรรม ทัสสนปหาตัพพเหตุกธรรม ภาวนาปหา-ตัพพเหตุกธรรม สวติ ักกธรรม สวจิ ารธรรม สปั ปต ิกธรรม ปติ-สหคตธรรม สขุ สหคตธรรม อุเปกขาสหคตธรรม นกามาวจรธรรมรปู าวจรธรรม อรูปาวจรธรรม อปรยิ าปน นธรรม นยิ ยานกิ ธรรมนยิ ตธรรม อนุตตรธรรม สรณธรรม โดยขันธสงั คหะ อายตนสังคหะธาตุสังคหะ ธรรมเหลานัน้ ประกอบไดดวยขันธ อายตนะ ธาตุ เทา ไร ?ไมม ขี นั ธ อายตนะ ธาตุ ทป่ี ระกอบได. ประกอบไมไ ดด ว ยขนั ธ ๔ อายตนะ ๑ธาตุ ๗ ประกอบไมไดด วยอายตนะ ๑ ธาตุ ๑ บางอยา ง. จบอสงั คหเิ ตนสัมปยตุ ตวปิ ปยตุ ตปทนทิ เทส อรรถกถาอสงั คหเิ ตนสัมปยตุ ตวปิ ปยตุ ตปทนทิ เทส บดั นี้ เพือ่ จาํ แนก อสังคหิเตน สัมปยุตตะ วิปปยตุ ตบท พระ-ผมู ีพระภาคเจา จงึ ทรงเรมิ่ คําวา \" รปู กฺขนเฺ ธน \" เปนอาทิ. ในนทิ เทสนัน้ธรรมเหลาใด มีปญ หาเชนกบั ดวยรูปขนั ธ ในนิทเทสแหงอสงั หิเตน อสงั คหติ บทท่ี ๕ และธรรมเหลา ใดเชน กับดวยอรูปภพ ธรรมเหลา น้ันนั่นแหละ พระองคทรงยกขน้ึ แสดงไว สวนบททงั้ หลายทีเ่ หลือท่มี ไิ ดย กมา (ในที่น้ี) ฉะนนั้ บทเหลา นนั้ จึงมิไดย กขนึ้ แสดง. เพราะวา รปู และอรปู ธรรมทั้งหลายมิไดนบั