(คู่มือ) หนังสือเรียนสสวท พื้นฐานคณิตศาสตร์ ป.1 ล.2

ฉบบัปรบัปรุงพฤษภาคม2562

คูม่ อื ครู รายวชิ าพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ี่ ๑ เลม่ ๒ ตามมาตรฐานการเรียนรูแ้ ละตัวชี้วดั กลมุ่ สาระการเรยี นรู้คณติ ศาสตร์ (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาขน้ั พน้ื ฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑ จดั ท�ำ โดย สถาบนั สง่ เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี



คาํ นาํ สถาบนั ส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) มีหนา้ ที่ในการพฒั นาหลกั สตู ร วธิ ีการเรยี นรู้ การประเมินผล การจัดทําหนังสือเรียน คู่มือครู แบบฝึกหัด กิจกรรม และสื่อการเรียนรู้ เพ่ือใช้ประกอบการเรียนรู้ ในกลุม่ สาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตรแ์ ละคณิตศาสตร์ของการศึกษาขั้นพน้ื ฐาน คู่มอื ครูรายวิชาพืน้ ฐานคณิตศาสตร์ ช้นั ประถมศึกษาปีที่ ๑ เล่ม ๒ น้ี จัดทาํ ตามมาตรฐานการเรียนรู้ และตัวช้ีวดั กลุ่มสาระการเรยี นรูค้ ณิตศาสตร์ (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษา ขนั้ พ้นื ฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑ โดยมเี น้ือหาสาระเกีย่ วกบั การวิเคราะห์ตัวช้ีวัด สาระการเรยี นร้รู ายชน้ั ปี จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ สาระสําคญั แนวการจัดการเรียนรู้ แนวการจดั กจิ กรรมในหนงั สอื เรียน ตวั อยา่ ง แบบทดสอบประจําบทพรอ้ มเฉลย รวมท้ังเฉลยแบบฝกึ หัด ซง่ึ สอดคล้องกับหนังสือเรียนรายวชิ าพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๑ เล่ม ๒ ท่ตี อ้ งใช้ควบคู่กัน สสวท. หวังเป็นอยา่ งยิ่งวา่ คมู่ ือครเู ลม่ น้จี ะเป็นประโยชนต์ ่อการจัดการเรียนรู้ และเปน็ สว่ นสําคัญ ในการพฒั นาคณุ ภาพและมาตรฐานการศึกษากลุม่ สาระการเรยี นรูค้ ณติ ศาสตร์ ขอขอบคณุ ผทู้ รงคณุ วฒุ ิ บุคลากร ทางการศกึ ษาและหน่วยงานตา่ ง ๆ ที่มีสว่ นเก่ียวขอ้ งในการจัดทําไว้ ณ โอกาสนี้ (ศาสตราจารย์ชูกิจ ลมิ ปิจาํ นงค)์ ผอู้ าํ นวยการสถาบนั ส่งเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี กระทรวงศึกษาธิการ

ค�ำ ช้แี จง สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) ได้จัดทำ�ตัวช้วี ัดและสาระการเรียนร้แู กนกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ โดยมีจุดเน้นเพ่ือต้องการพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้ความสามารถท่ีทัดเทียมกับนานาชาติ ได้เรียนรู้คณิตศาสตร์ที่เช่ือมโยงความรู้กับกระบวนการ ใช้กระบวนการสืบเสาะหาความรู้และแก้ปัญหาท่ีหลากหลาย มีการทำ�กิจกรรมด้วยการลงมือปฏิบัติเพื่อให้ผู้เรียนได้ใช้ทักษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์ และทักษะแห่ง ศตวรรษที่ ๒๑ สสวท. จึงได้จัดทำ�คู่มือครูประกอบการใช้หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานคณิตศาสตร์ ช้ันประถมศึกษาปีที่ ๑ เลม่ ๒ ทเ่ี ปน็ ไปตามมาตรฐานหลักสูตรเพือ่ เปน็ แนวทางใหโ้ รงเรียนน�ำ ไปจัดการเรยี นการสอนในชั้นเรียน คู่มือครรู ายวิชาพ้นื ฐานคณติ ศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๑ เล่ม ๒ น้ี ประกอบด้วยเน้อื หาสาระเกีย่ วกบั การวิเคราะห์ตวั ชีว้ ดั สาระการเรียนรูร้ ายช้นั ปี จุดประสงค์การเรียนรู้ สาระส�ำ คัญ แนวการจดั การเรยี นรู้ แนวการจัดกิจกรรมในหนงั สือเรียน ตัวอย่างแบบทดสอบประจ�ำ บทพรอ้ มเฉลย รวมทัง้ เฉลยแบบฝกึ หัด ซง่ึ ครูผสู้ อน สามารถนำ�ไปใช้เป็นแนวทางในการวางแผนการจัดการเรียนรู้ให้บรรลุจุดประสงค์ที่ตั้งไว้ โดยสามารถนำ�ไป จดั กจิ กรรมการเรยี นรไู้ ดต้ ามความเหมาะสมและความพรอ้ มของโรงเรยี น ในการจดั ท�ำ คมู่ อื ครเู ลม่ น้ีไดร้ บั ความรว่ มมอื เปน็ อยา่ งดยี ง่ิ จากผทู้ รงคณุ วฒุ ิ คณาจารย์ นกั วชิ าการอสิ ระ รวมทง้ั ครผู สู้ อน นกั วชิ าการ จากสถาบนั และสถานศกึ ษา ท้งั ภาครฐั และเอกชน จงึ ขอขอบคุณมา ณ ท่นี ี้ สสวท. หวังเปน็ อยา่ งย่ิงว่าคู่มือครูรายวิชาพื้นฐานคณติ ศาสตร์ เล่มนี้ จะเป็นประโยชน์แกผ่ สู้ อน และ ผทู้ เ่ี กีย่ วขอ้ งทุกฝา่ ย ทจ่ี ะช่วยให้จัดการศึกษาดา้ นคณิตศาสตรไ์ ด้อยา่ งมีประสิทธิภาพ หากมขี ้อเสนอแนะใด ทจี่ ะท�ำ ใหค้ ู่มอื ครเู ล่มนม้ี ีความสมบูรณ์ยิ่งขึน้ โปรดแจง้ สสวท. ทราบดว้ ย จะขอบคุณยิ่ง สถาบันส่งเสรมิ การสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

สารบญั สาระและมาตรฐานการเรยี นรู้ หนา้ คำ�อธิบายรายวชิ าพ้นื ฐาน โครงสร้างเวลาเรยี น (1) ตวั ชว้ี ดั /สาระการเรยี นร ู้ (2) ตารางวิเคราะห์จุดประสงค์ (3) ผงั มโนทัศนเ์ นอ้ื หา (4) (10) (17) แนวการจดั การเรยี นรู้ บทท่ี 8 การบอกต�ำ แหนง่ และอันดบั ท ี่ 1 แบบทดสอบบทท่ี 8 23 บทที่ 9 รปู เรขาคณติ 26 แบบทดสอบบทที่ 9 72 บทที่ 10 จ�ำ นวนนบั 21 ถงึ 100 76 แบบทดสอบบทท่ี 10 127 บทท่ี 11 การวดั ความยาว 131 แบบทดสอบบทที่ 11 173 บทที่ 12 การบวกทผี่ ลบวกไมเ่ กนิ 100 176 แบบทดสอบบทที่ 12 201 บทที่ 13 การลบจ�ำ นวนทต่ี ัวตง้ั ไมเ่ กนิ 100 202 แบบทดสอบบทท่ี 13 244 บทที่ 14 โจทย์ปญั หาการบวก และโจทยป์ ญั หาการลบ 245 แบบทดสอบบทที่ 14 295

เฉลยแบบฝึกหดั เล่ม 2 298 บทท่ี 8 การบอกต�ำ แหน่งและอนั ดับท ี่ 304 บทที่ 9 รูปเรขาคณิต 317 บทที่ 10 จำ�นวนนับ 21 ถึง 100 332 บทที่ 11 การวัดความยาว 343 บทท่ี 12 การบวกทผี่ ลบวกไมเ่ กิน 100 351 บทที่ 13 การลบจำ�นวนท่ตี วั ตั้งไมเ่ กิน 100 364 บทท่ี 14 โจทย์ปัญหาการบวก และโจทยป์ ัญหาการลบ 379 ความร้เู พ่มิ เติมสำ�หรบั ครู 394 คณะผู้จดั ทำ�

คูม่ ือครรู ายวิชาพื้นฐานคณิตศาสตร์ ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี ๑ กลุม่ สาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขัน้ พื้นฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ สาระและมาตรฐานการเรียนรู้ สาระที่ ๑ จ�ำ นวนและพีชคณิต มาตรฐาน ค ๑.๑ เข้าใจความหลากหลายของการแสดงจำ�นวน ระบบจำ�นวน การดำ�เนินการของจำ�นวน ผลท่ีเกดิ ข้ึนจากการด�ำ เนินการ สมบัตขิ องการดำ�เนินการ และน�ำ ไปใช้ มาตรฐาน ค ๑.๒ เข้าใจและวเิ คราะหแ์ บบรปู ความสัมพันธ์ ฟังกช์ ัน ลำ�ดับและอนุกรม และน�ำ ไปใช้ มาตรฐาน ค ๑.๓ ใช้นพิ จน์ สมการ และอสมการ อธบิ ายความสมั พนั ธ์หรอื ชว่ ยแกป้ ญั หาท่กี �ำ หนดให้ สาระที่ ๒ การวัดและเรขาคณิต มาตรฐาน ค ๒.๑ เขา้ ใจพนื้ ฐานเก่ยี วกบั การวัด วดั และคาดคะเนขนาดของสิง่ ท่ตี ้องการวัด และน�ำ ไปใช้ มาตรฐาน ค ๒.๒ เขา้ ใจและวิเคราะหร์ ปู เรขาคณติ สมบัติของรปู เรขาคณิต ความสัมพันธ์ระหว่างรูป เรขาคณติ และทฤษฎบี ททางเรขาคณิต และนำ�ไปใช้ สาระท่ี ๓ สถิตแิ ละความนา่ จะเป็น มาตรฐาน ค ๓.๑ เขา้ ใจกระบวนการทางสถติ ิ และใชค้ วามรูท้ างสถิติในการแก้ปัญหา มาตรฐาน ค ๓.๒ เขา้ ใจหลกั การนบั เบือ้ งต้น ความน่าจะเปน็ และนำ�ไปใช้ © สถาบนั สง่ เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี (สสวท.), 2561 (1)

ค่มู อื ครรู ายวิชาพ้ืนฐานคณติ ศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ ๑ กล่มุ สาระการเรยี นรูค้ ณิตศาสตร์ (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพน้ื ฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ ค�ำ อธบิ ายรายวชิ าพื้นฐาน รหสั วิชา ค ๑๑๑๐๑ กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณิตศาสตร์ ช้ันประถมศกึ ษาปที ี่ ๑ เวลา ๒๐๐ ชว่ั โมง ศกึ ษา ฝกึ ทกั ษะการคิดค�ำ นวณ และฝึกการแก้ปญั หาในสาระตอ่ ไปน้ี การใชจ้ ำ�นวนบอกปริมาณท่ีได้จากการนับ การอ่าน และการเขียนตัวเลขฮินดูอารบกิ และตัวเลขไทย แสดงจำ�นวนนับไมเ่ กิน ๑๐๐ และ ๐ การนบั ทีละ ๑ และทลี ะ ๑๐ การบอกอนั ดบั ที่ การแสดงจ�ำ นวนนับ ไมเ่ กนิ ๒๐ ในรูปความสมั พันธข์ องจ�ำ นวนแบบสว่ นย่อย – ส่วนรวม หลกั และคา่ ของเลขโดดในแต่ละหลกั การเขยี นตัวเลขแสดงจ�ำ นวนนับในรปู กระจาย การเปรียบเทยี บจำ�นวน การใชเ้ ครอ่ื งหมาย = ≠ > < การเรยี งลำ�ดบั จ�ำ นวนไม่เกนิ ๕ จำ�นวน ความหมายของการบวก ความหมายของการลบ การหาผลบวก การหาผลลบ ความสมั พนั ธข์ อง การบวกและการลบ โจทย์ปัญหา แบบรปู ของจ�ำ นวนทเ่ี พม่ิ ขน้ึ หรอื ลดลงทลี ะ ๑ และทลี ะ ๑๐ แบบรปู ซ�ำ้ ของจ�ำ นวน รปู เรขาคณติ และรปู อน่ื ๆ การเปรยี บเทยี บและการวดั ความยาวเปน็ เซนติเมตร เป็นเมตร การเปรยี บเทียบและการวัดน้�ำ หนกั เป็นกิโลกรมั เปน็ ขดี โจทยป์ ญั หาการบวก และโจทยป์ ัญหาการลบเก่ยี วกับความยาว น้ำ�หนกั การจ�ำ แนกรปู สามเหล่ยี ม รปู สี่เหล่ียม วงกลม วงรี ทรงสี่เหลี่ยมมมุ ฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก และกรวย การใชข้ ้อมูลจากแผนภมู ิรูปภาพ เมอื่ ก�ำ หนดรปู ๑ รูปแทน ๑ หน่วย ในการหาค�ำ ตอบของโจทย์ปญั หา การจัดประสบการณ์หรือการสร้างสถานการณท์ ่ีใกลต้ ัวใหผ้ เู้ รยี นไดศ้ ึกษาคน้ คว้าโดยปฏบิ ัติจรงิ ทดลอง สรุป รายงาน เพื่อพฒั นาทกั ษะการคิดคำ�นวณ และทกั ษะการแกป้ ัญหา การใหเ้ หตผุ ล การสอื่ สารและการสือ่ ความหมายทางคณติ ศาสตร์ และนำ�ประสบการณ์ความรู้ ความคดิ ทกั ษะและกระบวนการที่ได้ไปใช้ในการเรียนรู้ สิ่งต่าง ๆ และใชใ้ นชีวติ ประจำ�วนั อย่างสร้างสรรค์ รวมทงั้ เห็นคณุ คา่ และมเี จตคติท่ดี ีต่อคณิตศาสตรส์ ามารถท�ำ งาน อย่างเป็นระบบระเบยี บ รอบคอบ มคี วามรับผิดชอบ มวี ิจารณญาณและเชอ่ื มนั่ ในตนเอง การวดั ผลและประเมนิ ผล ใชว้ ธิ กี ารทีห่ ลากหลายตามสภาพความเปน็ จริงของเนื้อหาและทักษะ ท่ีตอ้ งการวดั รหสั ตัวช้วี ัด ค ๑.๑ ป.๑/๑, ป.๑/๒, ป.๑/๓, ป.๑/๔, ป.๑/๕ ค ๑.๒ ป.๑/๑ ค ๒.๑ ป.๑/๑, ป.๑/๒ ค ๒.๒ ป.๑/๑ ค ๓.๑ ป.๑/๑ รวมทง้ั หมด ๑๐ ตัวช้ีวดั © สถาบนั ส่งเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี (สสวท.), 2561 (2)

คูม่ อื ครูรายวชิ าพน้ื ฐานคณิตศาสตร์ ช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี ๑ กลมุ่ สาระการเรยี นรคู้ ณิตศาสตร์ (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพน้ื ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ โครงสรา้ งเวลาเรยี นกลุม่ สาระการเรียนรคู้ ณิตศาสตร์ ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี ๑ ภาคเรยี นที่ ๑ ภาคเรยี นที่ ๒ รายวชิ า ช่ัวโมง รายวิชา ชว่ั โมง รหัสวิชา ค ๑๑๑๐๑ ช่อื วิชา คณติ ศาสตร์ ๑ ๑๐๕ รหัสวชิ า ค ๑๑๑๐๑ ชอื่ วชิ า คณติ ศาสตร์ ๑ ๙๕ บทที่ ๑ จำ�นวนนับ ๑ ถึง ๑๐ และ ๐ ๑๘ บทท่ี ๘ การบอกตำ�แหน่งและอนั ดบั ที่ ๘ บทท่ี ๒ การบวกจ�ำ นวนสองจ�ำ นวนทผ่ี ลบวกไมเ่ กนิ ๑๐ ๑๕ บทท่ี ๙ รปู เรขาคณิต ๑๔ บทท่ี ๓ การลบจ�ำ นวนสองจ�ำ นวนท่ตี ัวตั้งไมเ่ กนิ ๑๐ ๑๖ บทท่ี ๑๐ จำ�นวนนบั ๒๑ ถึง ๑๐๐ ๑๕ บทท่ี ๔ จ�ำ นวนนับ ๑๑ ถงึ ๒๐ ๑๒ บทที่ ๑๑ การวดั ความยาว ๑๓ บทท่ี ๕ การบวก การลบจำ�นวนนับไม่เกิน ๒๐ ๑๙ บทท่ี ๑๒ การบวกท่ีผลบวกไม่เกิน ๑๐๐ ๑๐ บทที่ ๖ แผนภูมิรูปภาพ ๗ บทท่ี ๑๓ การลบจ�ำ นวนทีต่ ัวตัง้ ไม่เกิน ๑๐๐ ๑๔ บทที่ ๗ การวัดน�้ำ หนัก ๑๓ บทที่ ๑๔ โจทยป์ ญั หาการบวกและโจทยป์ ญั หาการลบ ๑๖ กจิ กรรมคณติ ศาสตรเ์ ชงิ สะเต็ม : ยางยดื หยนุ่ ๕ กจิ กรรมคณติ ศาสตรเ์ ชงิ สะเตม็ : พบั แบบไหนพงุ่ ไกลสดุ ๕ หมายเหต ุ ๑. ควรสอนวนั ละ ๑ ชั่วโมงทกุ วัน ๒. จำ�นวนช่ัวโมงท่ีใช้สอนแต่ละบทน้ันได้ รวมเวลาทใี่ ชท้ ดสอบไว้แล้ว ๓. ก�ำ หนดเวลาท่ีใหไ้ ว้แต่ละบทเปน็ เวลาโดยประมาณ ผ้สู อนอาจปรบั ใหเ้ หมาะสมกบั ระดับ ความสามารถของนกั เรียน © สถาบนั ส่งเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี (สสวท.), 2561 (3)

กลุ่มสาระการเรยี ตวั ชว้ี ัดและสาระการเรียนรู้คณิต สาระท่ี มาตรฐานการเรยี นรู้ 1 จ�ำ นวนและพีชคณิต ค 1.1 เข้าใจความหลากหลายของการแสดง 1. บอกจำ� จ�ำ นวน ระบบจ�ำ นวน การดำ�เนินการของจำ�นวน ตามจำ� ผลท่ีเกิดขน้ึ จากการด�ำ เนนิ การ สมบัติของการ ตวั เลข ดำ�เนินการ และน�ำ ไปใช้ จ�ำ นวน 2. เปรียบ โดยใช 3. เรยี งล�ำ ตั้งแต่ 4. หาค่าข สัญลกั สญั ลัก ไม่เกนิ 5. แสดงว การบว จ�ำ นวน © สถาบันส่งเสริมการสอนวิทย

ค่มู อื ครรู ายวชิ าพื้นฐานคณติ ศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปที ่ี ๑ ยนรู้คณติ ศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขัน้ พน้ื ฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑ ตศาสตร์ ชนั้ ประถมศกึ ษาปีที่ 1 ตัวชวี้ ดั ป.1 ป.2 �นวนของสิง่ ตา่ ง ๆ แสดงส่ิงตา่ ง ๆ 1. บอกจำ�นวนของสิ่งต่าง ๆ แสดงส่ิงตา่ ง ๆ �นวนท่ีกำ�หนด อ่านและเขียน ตามจ�ำ นวนท่กี �ำ หนด อา่ นและเขียน ขฮินดูอารบกิ ตัวเลขไทยแสดง ตวั เลขฮินดอู ารบกิ ตัวเลขไทย ตวั หนงั สอื นนับไมเ่ กนิ 100 และ 0 แสดงจำ�นวนนบั ไม่เกิน 1,000 และ 0 บเทยี บจำ�นวนนับไม่เกนิ 100 และ 0 2. เปรียบเทียบจ�ำ นวนนบั ไม่เกิน 1,000 ช้เคร่อื งหมาย = ≠ > < และ 0 โดยใชเ้ ครื่องหมาย = ≠ > < �ดับจำ�นวนนบั ไม่เกิน 100 และ 0 3. เรยี งล�ำ ดบั จ�ำ นวนนบั ไม่เกนิ 1,000 และ 3 ถงึ 5 จ�ำ นวน 0 ต้งั แต่ 3 ถงึ 5 จำ�นวนจากสถานการณ์ ต่าง ๆ ของตัวไม่ทราบคา่ ในประโยค กษณ์แสดงการบวกและประโยค 4. หาค่าของตัวไม่ทราบค่าในประโยค กษณแ์ สดงการลบของจ�ำ นวนนบั สัญลักษณแ์ สดงการบวกและประโยค น 100 และ 0 สญั ลักษณ์แสดงการลบของจำ�นวนนับ ไม่เกิน 1,000 และ 0 วธิ ีหาค�ำ ตอบของโจทย์ปญั หา วกและโจทย์ปัญหาการลบของ 5. หาค่าของตัวไมท่ ราบคา่ ในประโยค นนับไม่เกิน 100 และ 0 สญั ลักษณแ์ สดงการคูณของจ�ำ นวน หน่ึงหลกั กับจำ�นวนไม่เกนิ สองหลัก ยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.), 2561 (4)

สาระที่ กลุ่มสาระการเรีย ตวั ชว้ี ดั และสาระการเรียนรูค้ ณติ มาตรฐานการเรียนรู้ ค 1.2 เข้าใจและวเิ คราะหแ์ บบรปู ความสมั พันธ์ 1. ระบจุ ำ� ฟงั กช์ นั ล�ำ ดบั และอนกุ รม และนำ�ไปใช้ จำ�นวน ทลี ะ 1 รปู ซำ้�ข สมาชกิ 2 การวดั และเรขาคณิต ค 2.1 เขา้ ใจพนื้ ฐานเก่ียวกบั การวัด วัดและ 1. วัดและ คาดคะเนขนาดของสง่ิ ทต่ี อ้ งการวัด และน�ำ ไปใช้ เซนตเิ 2. วัดและ เป็นขดี © สถาบันสง่ เสรมิ การสอนวทิ ย

คมู่ อื ครรู ายวิชาพ้ืนฐานคณติ ศาสตร์ ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี ๑ ยนรู้คณติ ศาสตร์ (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพน้ื ฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑ ตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปที ่ี 1 ตัวชวี้ ัด ป.1 ป.2 6. หาคา่ ของตัวไม่ทราบค่าในประโยค สัญลักษณ์แสดงการหารท่ีตวั ตง้ั ไมเ่ กนิ สองหลกั ตวั หารหน่งึ หลัก โดยท่ผี ลหารมหี นึง่ หลกั ทั้งหารลงตัวและ หารไม่ลงตวั 7. หาผลลพั ธก์ ารบวก ลบ คูณ หารระคน ของจ�ำ นวนนบั ไม่เกิน 1,000 และ 0 8. แสดงวิธีหาค�ำ ตอบของโจทยป์ ัญหา 2 ขัน้ ตอนของจำ�นวนนบั ไม่เกิน 1,000 และ 0 �นวนท่ีหายไปในแบบรปู ของ นทเี่ พม่ิ ขึ้นหรอื ลดลงทีละ 1 และ 10 และระบรุ ูปทหี่ ายไปในแบบ ของรปู เรขาคณิตและรปู อ่ืน ๆ ท่ี กในแตล่ ะชดุ ที่ซ�้ำ มี 2 รปู ะเปรยี บเทียบความยาวเปน็ 1. แสดงวิธหี าคำ�ตอบของโจทย์ปัญหา เมตร เป็นเมตร เก่ียวกบั เวลาทม่ี หี นว่ ยเด่ียวและเป็นหน่วย เดียวกนั ะเปรียบเทียบนำ�้ หนักเปน็ กิโลกรัม ด 2. วดั และเปรียบเทยี บความยาวเปน็ เมตร และเซนตเิ มตร ยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.), 2561 (5)

สาระท่ี กลุ่มสาระการเรีย ตัวชว้ี ัดและสาระการเรยี นรูค้ ณติ มาตรฐานการเรียนรู้ ค 2.2 เขา้ ใจและวเิ คราะห์รปู เรขาคณติ สมบตั ิ 1. จ�ำ แนก ของรปู เรขาคณิต ความสัมพนั ธร์ ะหวา่ ง วงกลม รปู เรขาคณติ และทฤษฏบี ททางเรขาคณติ และ ทรงกล น�ำ ไปใช้ 3 สถติ ิและความน่าจะเป็น ค 3.1 เขา้ ใจกระบวนการทางสถิติ และใชค้ วามรู้ 1. ใช้ขอ้ ม ทางสถติ ใิ นการแกป้ ญั หา คำ�ตอบ ก�ำ หนด © สถาบนั สง่ เสริมการสอนวิทย

ค่มู ือครูรายวชิ าพ้ืนฐานคณติ ศาสตร์ ชัน้ ประถมศึกษาปีที่ ๑ ยนรูค้ ณิตศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาข้นั พืน้ ฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ ตศาสตร์ ชัน้ ประถมศกึ ษาปีที่ 1 ตัวชวี้ ัด ป.1 ป.2 กรูปสามเหลย่ี ม รูปสี่เหลี่ยม 3. แสดงวธิ ีหาค�ำ ตอบของโจทยป์ ัญหา ม วงรี ทรงส่ีเหล่ยี มมุมฉาก การบวก การลบเกีย่ วกับความยาวท่ี ลม ทรงกระบอก และกรวย มหี น่วยเปน็ เมตรและเซนติเมตร 4. วัดและเปรยี บเทียบน้ำ�หนักเปน็ กโิ ลกรมั และกรมั กิโลกรมั และขีด 5. แสดงวิธหี าคำ�ตอบของโจทยป์ ญั หาการบวก การลบเกย่ี วกบั น�้ำ หนักท่ีมหี นว่ ยเปน็ กโิ ลกรัมและกรัม กิโลกรัมและขดี 6. วัดและเปรียบเทยี บปรมิ าตร และความจเุ ปน็ ลิตร 1. จ�ำ แนกและบอกลักษณะของรปู หลายเหลยี่ ม และวงกลม มลู จากแผนภูมริ ปู ภาพในการหา 1. ใชข้ อ้ มลู จากแผนภูมิรปู ภาพในการหา บของโจทย์ปัญหา เมือ่ คำ�ตอบของโจทย์ปญั หาเมอ่ื ก�ำ หนดรปู 1 ดรูป 1 รูปแทน 1 หนว่ ย รูปแทน 2 หนว่ ย 5 หนว่ ย หรือ 10 หนว่ ย ยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.), 2561 (6)

กลุ่มสาระการเรีย ตัวช้ีวดั และสาระการเรยี นรู้คณิต สาระที่ มาตรฐานการเรยี นรู้ 1 จำ�นวนและพชี คณติ ค 1.1 เข้าใจความหลากหลายของการแสดง ∙∙การนับท จำ�นวน ระบบจ�ำ นวน การด�ำ เนินการของ ∙∙การอ่าน จำ�นวน ผลท่เี กิดขน้ึ จากการดำ�เนนิ การ ตวั เลขไท สมบตั ขิ องการดำ�เนนิ การ และนำ�ไปใช้ ∙∙การแสด สมั พันธข์ (Part – ∙∙การบอก ∙∙หลัก ค่าข การเขยี น ∙∙การเปรีย เครื่องหม ∙∙การเรียง ∙∙ความหม การลบ ก ความสัม ∙∙การแก้โจ การลบ แ พร้อมท้ัง © สถาบันสง่ เสรมิ การสอนวทิ ย

ค่มู ือครรู ายวิชาพน้ื ฐานคณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศึกษาปีที่ ๑ ยนรู้คณิตศาสตร์ (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พืน้ ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ ตศาสตร์ ชนั้ ประถมศึกษาปที ี่ 1 สาระการเรยี นรู้ ป.1 ป.2 ทลี ะ 1 และทีละ 10 ∙∙การนบั ทลี ะ 2 ทลี ะ 5 ทีละ 10 และทีละ 100 นและการเขียนตวั เลขฮนิ ดูอารบกิ ∙∙การอ่านและการเขยี นตวั เลขฮินดอู ารบกิ ทยแสดงจ�ำ นวน ตัวเลขไทย และตวั หนงั สอื แสดงจ�ำ นวน ดงจำ�นวนนบั ไม่เกิน 20 ในรูปความ ∙∙จ�ำ นวนคู่ จ�ำ นวนค่ี ของจำ�นวนแบบสว่ นย่อย– สว่ นรวม ∙∙หลัก ค่าของเลขโดดในแตล่ ะหลัก และ การเขยี นตวั เลขแสดงจำ�นวนในรปู กระจาย Whole Relationship) ∙∙การเปรยี บเทียบและเรียงล�ำ ดับจ�ำ นวน กอนั ดับท่ี ∙∙การบวกและการลบ ของเลขโดดในแตล่ ะหลัก และ ∙∙ความหมายของการคูณ ความหมายของ นตวั เลขแสดงจำ�นวนในรปู กระจาย การหาร การหาผลคูณ การหาผลหาร ยบเทียบจำ�นวนและการใช้ และเศษ และความสมั พันธ์ของการคณู มาย = ≠ > < และการหาร งล�ำ ดับจ�ำ นวน ∙∙การบวก ลบ คูณ หารระคน มายของการบวก ความหมายของ ∙∙การแกโ้ จทยป์ ัญหาและการสรา้ ง การหาผลบวก การหาผลลบ และ โจทยป์ ญั หา พรอ้ มทงั้ หาคำ�ตอบ มพันธ์ของการบวกและการลบ จทยป์ ัญหาการบวก โจทยป์ ญั หา และการสรา้ งโจทยป์ ญั หา งหาค�ำ ตอบ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี (สสวท.), 2561 (7)

กลุม่ สาระการเรยี ตัวช้ีวดั และสาระการเรียนรคู้ ณิต สาระที่ มาตรฐานการเรยี นรู้ ค 1.2 เขา้ ใจและวิเคราะหแ์ บบรูป ความสัมพนั ธ์ ∙∙แบบรูปข ฟงั ก์ชัน ลำ�ดบั และอนุกรม และนำ�ไปใช้ ลดลงทีล ∙∙แบบรูปซ และรูปอ 2 การวดั และเรขาคณติ ค 2.1 เข้าใจพ้ืนฐานเกยี่ วกบั การวัด วัดและ ∙∙การวัดค คาดคะเนขนาดของสง่ิ ทต่ี ้องการวดั และนำ�ไปใช้ มาตรฐาน ∙∙การวดั ค ∙∙การเปรยี เปน็ เมตร ∙∙การแก้โจ ความยา ∙∙การวัดน มาตรฐาน ∙∙การวดั น ∙∙การเปรีย เป็นขีด ∙∙การแก้โจ น�้ำ หนักท © สถาบันสง่ เสริมการสอนวทิ ย

คมู่ อื ครูรายวิชาพ้นื ฐานคณติ ศาสตร์ ชัน้ ประถมศึกษาปีที่ ๑ ยนร้คู ณติ ศาสตร์ (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาขัน้ พน้ื ฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑ ตศาสตร์ ช้ันประถมศกึ ษาปีที่ 1 สาระการเรียนรู้ ป.1 ป.2 ของจำ�นวนทเ่ี พ่ิมขึ้นหรือ ∙∙แบบรปู ของจำ�นวนทเี่ พม่ิ ขึ้นหรอื ลดลงทลี ะ 2 ละ 1 และทลี ะ 10 ทีละ 5 และทลี ะ 100 ซำ�้ ของจำ�นวน รูปเรขาคณิต ∙∙แบบรปู ซำ้� อ่นื ๆ ความยาวโดยใชห้ นว่ ยทไ่ี มใ่ ชห่ น่วย ∙∙การวัดความยาวเป็นเมตรและเซนตเิ มตร น ∙∙การคาดคะเนความยาวเป็นเมตร ความยาวเปน็ เซนติเมตร เป็นเมตร ∙∙การเปรยี บเทียบความยาวโดยใช้ความ ยบเทียบความยาวเปน็ เซนติเมตร สัมพนั ธร์ ะหว่างเมตรกบั เซนตเิ มตร ร ∙∙การแก้โจทยป์ ัญหาเก่ยี วกบั ความยาว จทยป์ ญั หาการบวก การลบเก่ียวกบั ทีม่ ีหนว่ ยเปน็ เมตรและเซนติเมตร าวที่มหี น่วยเป็นเซนตเิ มตร เป็นเมตร ∙∙การวัดนำ�้ หนักเปน็ กิโลกรมั และกรัม นำ้�หนกั โดยใชห้ น่วยทไี่ มใ่ ช่หน่วย กโิ ลกรัมและขดี น ∙∙การคาดคะเนน�้ำ หนักเปน็ กิโลกรมั น้ำ�หนกั เปน็ กิโลกรมั เปน็ ขดี ∙∙การเปรยี บเทียบน�ำ้ หนกั โดยใชค้ วามสมั พนั ธ์ ยบเทียบน้ำ�หนกั เป็นกโิ ลกรัม ระหว่างกโิ ลกรมั กับกรัม กิโลกรมั กบั ขดี ∙∙การแก้โจทยป์ ัญหาเกยี่ วกับน้ำ�หนักทม่ี ีหนว่ ย จทยป์ ัญหาการบวก การลบเกี่ยวกับ เปน็ กโิ ลกรัมและกรัม กิโลกรมั และขดี ทมี่ ีหน่วยเป็นกิโลกรัม เปน็ ขีด ∙∙การวดั ปรมิ าตรและความจุโดยใชห้ น่วย ท่ไี ม่ใชห่ น่วยมาตรฐาน ยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.), 2561 (8)

สาระที่ กลมุ่ สาระการเรยี ตวั ชวี้ ัดและสาระการเรียนรู้คณิต มาตรฐานการเรยี นรู้ ค 2.2 เขา้ ใจและวเิ คราะห์รปู เรขาคณติ สมบัติ ∙∙ลักษณะ ของรปู เรขาคณิต ความสัมพนั ธร์ ะหว่าง ทรงกลม รูปเรขาคณติ และทฤษฏีบททางเรขาคณิต และ ∙∙ลักษณะ นำ�ไปใช้ วงกลม แ 3 สถติ แิ ละความนา่ จะเปน็ ค 3.1 เข้าใจกระบวนการทางสถติ ิ และใช้ความรู้ ∙∙การอา่ น ทางสถติ ใิ นการแกป้ ญั หา © สถาบันส่งเสรมิ การสอนวทิ ย

ค่มู อื ครูรายวิชาพืน้ ฐานคณิตศาสตร์ ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ ๑ ยนรู้คณติ ศาสตร์ (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พ้นื ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ ตศาสตร์ ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 1 สาระการเรยี นรู้ ป.1 ป.2 ∙∙การวดั ปรมิ าตรและความจุเป็นชอ้ นชา ชอ้ นโตะ๊ ถ้วยตวง ลติ ร ∙∙การเปรยี บเทียบปริมาตรและความจเุ ป็น ชอ้ นชา ช้อนโต๊ะ ถว้ ยตวง ลติ ร ∙∙การแก้โจทยป์ ัญหาเกยี่ วกบั ปรมิ าตรและ ความจุท่ีมีหน่วยเป็นชอ้ นชา ชอ้ นโตะ๊ ถว้ ยตวง ลิตร ∙∙การบอกเวลาเปน็ นาฬกิ าและนาที (ชว่ ง 5 นาท)ี ∙∙การบอกระยะเวลาเป็นชัว่ โมง เป็นนาที ∙∙การเปรยี บเทยี บระยะเวลาเปน็ ชว่ั โมง เปน็ นาที ∙∙การอ่านปฏทิ นิ ∙∙การแก้โจทยป์ ญั หาเกี่ยวกบั เวลา ะของทรงส่ีเหล่ยี มมมุ ฉาก ∙∙ลกั ษณะของรปู หลายเหลย่ี ม วงกลม และวงรี ม ทรงกระบอก กรวย การเขียนรปู เรขาคณิตสองมติ ิโดยใช้ ะของรปู สามเหลย่ี ม รูปสี่เหล่ยี ม แบบของรปู และวงรี นแผนภูมิรูปภาพ ∙∙การอ่านแผนภมู ริ ูปภาพ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี (สสวท.), 2561 (9)

กลุ่มสาระการเรยี ตารางวิเคราะหจ์ ุดประสงค์การเรียนรู้ ตวั ชวี้ ัด และส บทท่ี เรอ่ื ง จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ 1 จำ�นวนนบั 1 ถงึ 10 และ 0 1. บอกจ�ำ นวนส่งิ ตา่ ง ๆ และแสดง สิง่ ต่าง ๆ ตามจ�ำ นวนท่ีกำ�หนด 1 ถึง 10 และ 0 2. อ่านและเขียนตวั เลขฮินดอู ารบิก ตัวเลขไทย แสดงจำ�นวนนับ 1 ถึง 10 และ 0 3. เปรียบเทยี บและเรยี งล�ำ ดบั จ�ำ นวนนับ1 ถงึ 10 และ 0 2 การบวกจ�ำ นวนสองจ�ำ นวนทผ่ี ลบวก 1. หาผลบวกในประโยคสัญลกั ษณ์ ไมเ่ กนิ 10 การบวกของจำ�นวนนบั ไม่เกิน 10 และ 0 2. แสดงวิธหี าคำ�ตอบของโจทยป์ ัญห การบวกของจ�ำ นวนนบั ไม่เกนิ 10 และ 0 © สถาบันส่งเสริมการสอนวิทย

คู่มือครูรายวชิ าพน้ื ฐานคณิตศาสตร์ ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี ๑ ยนรคู้ ณิตศาสตร์ (ฉบับปรบั ปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ สาระการเรียนร้คู ณิตศาสตร์ ชัน้ ประถมศึกษาปที ี่ 1 ตัวชวี้ ดั สาระการเรียนรู้ 1. บอกจ�ำ นวนของสิ่งต่าง ๆ แสดง ∙∙การนบั ทีละ 1 และทีละ 10 สงิ่ ต่าง ๆ ตามจำ�นวนที่ก�ำ หนด ก อา่ นและเขียนตัวเลขฮินดอู ารบกิ ∙∙การอา่ นและการเขยี นตวั เลขฮนิ ดอู ารบกิ ตัวเลขไทยแสดงจ�ำ นวนนับ ตัวเลขไทยแสดงจำ�นวน ไม่เกิน 100 และ 0 ∙∙การแสดงจำ�นวนนบั ไม่เกิน 20 ในรปู ความสมั พนั ธข์ องจำ�นวนแบบ 2. เปรียบเทยี บจ�ำ นวนนบั ไม่เกิน 100 ส่วนยอ่ ย-ส่วนรวม (Part -Whole และ 0 โดยใช้เครอ่ื งหมาย = ≠ > < Relationship) 3. เรยี งล�ำ ดบั จ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ 100 ∙∙การเปรยี บเทยี บจำ�นวนและการใช้ และ 0 ต้ังแต่ 3 ถึง 5 จำ�นวน เครื่องหมาย = ≠ > < ∙∙การเรยี งลำ�ดบั จ�ำ นวน 1. หาค่าของตวั ไม่ทราบค่าในประโยค ∙∙ความหมายของการบวก ความหมาย สัญลักษณ์แสดงการบวกและ ของการลบ การหาผลบวก การหา ประโยคสัญลักษณ์แสดงการลบ ผลลบ และความสมั พันธ์ของการบวก หา ของจ�ำ นวนนับไม่เกิน 100 และ 0 และการลบ 0 2. แสดงวิธหี าคำ�ตอบของโจทยป์ ัญหา ∙∙การแกโ้ จทย์ปัญหาการบวก โจทย์ การบวกและโจทย์ปญั หาการลบ ปัญหาการลบ และการสรา้ งโจทย์ ของจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กิน 100 และ 0 ปัญหา พร้อมทง้ั หาคำ�ตอบ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี (สสวท.), 2561 (10)

กลมุ่ สาระการเรีย ตารางวิเคราะหจ์ ุดประสงค์การเรียนรู้ ตัวชี้วัด และส บทที่ เร่อื ง จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ 3 การลบจ�ำ นวนสองจ�ำ นวนทีต่ วั ตัง้ ไมเ่ กนิ 1. หาผลลบในประโยคสัญลักษณ์ 10 การลบของจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 10 แล 2. ใช้ความสมั พันธข์ องการบวกและ การลบ ช่วยในการหาคา่ ของ ตวั ไมท่ ราบค่าในประโยคสัญลกั ษ การบวกและประโยคสญั ลักษณ์ การลบของจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กิน 10 แล 3. แสดงวิธีหาค�ำ ตอบของโจทยป์ ญั ห การลบของจำ�นวนนับไมเ่ กิน 10 และ 0 4 จ�ำ นวนนบั 11 ถงึ 20 1. บอกจ�ำ นวนของสง่ิ ตา่ งๆ และแสด ส่งิ ตา่ ง ตามจำ�นวนที่ก�ำ หนด 11 ถึง 20 2. อ่านและเขียนตวั เลขฮินดอู ารบิก ตัวเลขไทย ตัวหนังสอื แสดงจ�ำ นว นับ 11 ถงึ 20 3. เปรียบเทียบและเรยี งลำ�ดับจำ�นว นบั 11 ถงึ 20 © สถาบันส่งเสรมิ การสอนวทิ ย

คมู่ ือครรู ายวชิ าพ้ืนฐานคณิตศาสตร์ ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ ๑ ยนรูค้ ณิตศาสตร์ (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขนั้ พืน้ ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี 1 ตวั ชวี้ ัด สาระการเรียนรู้ 1. หาคา่ ของตวั ไม่ทราบคา่ ในประโยค ∙∙ความหมายของการบวก ความหมาย ละ 0 สญั ลกั ษณ์แสดงการบวกและ ของการลบ การหาผลบวก การหา ประโยคสัญลักษณแ์ สดงการลบ ผลลบ และความสมั พนั ธ์ของการบวก ะ ของจำ�นวนนบั ไม่เกิน 100 และ 0 และการลบ ∙∙การแก้โจทย์ปญั หาการบวก โจทย์ ษณ์ 2. แสดงวธิ ีหาค�ำ ตอบของโจทย์ปัญหา ปญั หาการลบ และการสร้างโจทย์ การบวกและโจทย์ปญั หาการลบ ปัญหา พร้อมท้ังหาคำ�ตอบ ละ 0 ของจ�ำ นวนนบั ไม่เกนิ 100 และ 0 หา ดง 1. บอกจ�ำ นวนของสิง่ ตา่ ง ๆ แสดงสงิ่ ∙∙การนบั ทีละ 1 และทีละ 10 ตา่ ง ๆ ตามจำ�นวนทกี่ ำ�หนด อ่านและเขียนตัวเลขฮนิ ดู ∙∙การอา่ นและการเขยี น อารบิก ตวั เลขไทยแสดง ตัวเลขฮินดูอารบกิ ก จำ�นวนนับไม่เกิน 100 และ 0 ∙∙ตวั เลขไทยแสดงจำ�นวน วน 2. เปรยี บเทยี บจ�ำ นวนนบั ไม่เกิน 100 ∙∙การแสดงจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กิน 20 และ 0 โดยใช้เครอ่ื งหมาย = ≠ > < ในรปู ความสมั พันธ์ของจำ�นวน วน 3. เรียงลำ�ดบั จ�ำ นวนนบั ไมเ่ กิน 100 แบบสว่ นยอ่ ย-ส่วนรวม (Part - Whole Relationship) และ 0 ตั้งแต่ 3 ถงึ 5 จ�ำ นวน ∙∙การบอกอนั ดับท่ี ∙∙หลัก ค่าของเลขโดดใแต่ละหลัก และ การเขยี นตัวเลขแสดงจ�ำ นวน ในรปู กระจาย ยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.), 2561 (11)

กลมุ่ สาระการเรยี ตารางวิเคราะห์จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ ตัวชี้วดั และส บทท่ี เรอ่ื ง จดุ ประสงค์การเรียนรู้ 5 การบวก การลบจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 20 1. หาผลบวกในประโยคสญั ลกั ษณ์ 6 แผนภูมริ ูปภาพ การบวกของจำ�นวนนบั ไม่เกนิ 20 และ 0 2. หาผลลบในประโยคสัญลกั ษณ์ การลบของจำ�นวนนับ ไม่เกนิ 20 และ 0 3. หาค่าของตัวไม่ทราบค่าใน ประโยคสัญลักษณ์การบวก และประโยคสญั ลักษณก์ ารลบขอ จ�ำ นวนนับไม่เกิน 20 และ 0 4. แสดงวธิ ีหาค�ำ ตอบของโจทย์ปญั ห การบวกและโจทย์ปัญหาการลบ ของจำ�นวนนบั ไม่เกนิ 20 และ 0 1. อา่ นขอ้ มูลจากแผนภูมิ รปู ภาพเม่อื กำ�หนดรปู 1 รูป แทน 1 หน่วย 2. ใชข้ ้อมลู จากแผนภมู ริ ปู ภาพใน การหาคำ�ตอบของโจทย์ปัญหา เมื่อก�ำ หนดรปู 1 รปู แทน 1 หนว่ © สถาบันส่งเสริมการสอนวิทย

คูม่ อื ครูรายวิชาพืน้ ฐานคณิตศาสตร์ ช้ันประถมศึกษาปที ่ี ๑ ยนรูค้ ณิตศาสตร์ (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาขัน้ พ้ืนฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ ชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 1 ตัวชว้ี ดั สาระการเรยี นรู้ ∙∙การเปรยี บเทยี บจำ�นวน และการใชเ้ ครอื่ งหมาย = ≠ > < ∙∙การเรยี งลำ�ดบั จำ�นวน 1. หาคา่ ของตัวไมท่ ราบค่าในประโยค ∙∙ความหมายของการบวก ความหมาย สญั ลกั ษณแ์ สดงการบวกและ ของการลบ การหาผลบวก การหา ประโยคสญั ลักษณแ์ สดงการลบ ผลลบ และความสัมพันธข์ องการบวก ของจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 100 และ 0 และการลบ ∙∙การแก้โจทย์ปญั หาการบวก โจทย์ 2. แสดงวิธีหาคำ�ตอบของโจทย์ปัญหา ปญั หาการลบ และการสร้างโจทย์ การบวกและโจทย์ปัญหาการลบ ปญั หา พรอ้ มทง้ั หาคำ�ตอบ ของจ�ำ นวนนบั ไม่เกิน 100 และ 0 อง หา 1. ใชข้ ้อมูลจากแผนภูมริ ูปภาพใน ∙∙การอ่านแผนภมู ริ ูปภาพ การหาค�ำ ตอบของโจทยป์ ัญหา เมอ่ื กำ�หนดรปู 1 รปู แทน 1 หนว่ ย วย ยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.), 2561 (12)

กลุ่มสาระการเรีย ตารางวเิ คราะหจ์ ดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ ตัวชวี้ ัด และส บทที่ เรื่อง จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ 7 การวดั นำ�้ หนกั 1. บอกไดว้ ่าสง่ิ ใด หนักกวา่ เบากวา่ 8 การบอกตำ�แหน่งและอนั ดับที่ หนกั เทา่ กนั หนกั ทีส่ ดุ เบาท่สี ุด 2. ชง่ั และบอกน�้ำ หนกั เป็นกิโลกรมั เป็นขีด 3. เปรียบเทียบน�ำ้ หนกั เป็นกโิ ลกรัม เปน็ ขีด 4. แกโ้ จทยป์ ัญหาการบวก โจทย์ ปัญหาการลบเก่ยี วกบั นำ้�หนกั 1. อธบิ ายต�ำ แหนง่ ของสิ่งตา่ ง ๆ โดยใช้คำ�ท่ีใชใ้ นการบอกตำ�แหน่ง 2. แสดงตำ�แหนง่ ของสง่ิ ต่าง ๆ ตามอนั ดบั ทีท่ ี่กำ�หนด 3. น�ำ ความรเู้ รือ่ งอันดับไปใช้ 9 รปู เรขาคณติ 1. จ�ำ แนกทรงสีเ่ หลย่ี มมมุ ฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก และกรวย 2. จำ�แนกรูปสามเหล่ียม รูปสี่เหลีย่ ม วงกลม และวงรี 3. บอกลักษณะรปู สามเหลีย่ ม รูปสี่เหลยี่ ม วงกลม และวงรี 4. เขียนรปู สามเหลย่ี ม รปู สเี่ หล่ียม วงกลม และวงรี โดยใช้แบบของร © สถาบนั ส่งเสริมการสอนวิทย

คมู่ อื ครรู ายวิชาพน้ื ฐานคณติ ศาสตร์ ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ี่ ๑ ยนรู้คณติ ศาสตร์ (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขัน้ พืน้ ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ สาระการเรยี นรู้คณติ ศาสตร์ ชนั้ ประถมศึกษาปที ่ี 1 ตวั ชว้ี ดั สาระการเรียนรู้ า 1. วดั และเปรียบเทยี บน้ำ�หนัก ∙∙การวดั น้�ำ หนักโดยใช้หนว่ ยท่ีไม่ใช่ เป็นกิโลกรัม เป็นขดี หนว่ ยมาตรฐาน ม ∙∙การวดั น�้ำ หนกั เปน็ กิโลกรมั เปน็ ขีด ∙∙การเปรียบเทยี บนำ้�หนักเปน็ กโิ ลกรัม ง เป็นขีด ∙∙การแกโ้ จทยป์ ัญหาการบวก การลบ เกย่ี วกับน�ำ้ หนักทีม่ หี น่วยเปน็ กโิ ลกรัม เปน็ ขีด ∙∙การบอกอันดบั ท่ี 1. จำ�แนกรปู สามเหลยี่ ม รูปสีเ่ หลยี่ ม ∙∙แบบรปู ซ�ำ้ ของจำ�นวน รูปเรขาคณติ ย วงกลม วงรี ทรงส่ีเหลีย่ มมมุ ฉาก และรูปอ่ืน ๆ ม ทรงกลม ทรงกระบอก และกรวย ∙∙ลักษณะของทรงสเ่ี หลีย่ มมุมฉาก 2. ระบุจ�ำ นวนท่ีหายไปในแบบรปู ของ ทรงกลม ทรงกระบอก กรวย จำ�นวนท่เี พมิ่ ขึ้นหรือลดลงทลี ะ 1 และทลี ะ 10 และระบรุ ปู ทีห่ ายไป ∙∙ลกั ษณะของรปู สามเหลี่ยม ในแบบรปู ซำ�้ ของรปู เรขาคณติ และ รูปสี่เหล่ยี ม วงกลม และวงรี รูปอื่น ๆ ทีส่ มาชกิ ในแตล่ ะชุด รูป ที่ซ�้ำ มี 2 รปู ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี (สสวท.), 2561 (13)

กล่มุ สาระการเรยี ตารางวเิ คราะห์จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ ตวั ช้ีวดั และส บทที่ เรื่อง จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ 5. บอกรปู ท่หี ายไปในแบบรูปซ้ำ� ของรูปเรขาคณิตและรูปอนื่ ๆ 6. สรา้ งแบบรปู ของรูปเรขาคณติ 10 จ�ำ นวนนบั 21 ถึง 100 1. บอกจำ�นวนของส่ิงตา่ ง ๆ และแส สง่ิ ตา่ ง ๆ ตามจำ�นวนทก่ี ำ�หนด 2 ถึง 100 2. อา่ นและเขียนตวั เลขฮินดอู ารบิก ตัวเลขไทย ตวั หนงั สือแสดง จ�ำ นวนนับ 21 ถงึ 100 3. เปรยี บเทยี บและเรียงล�ำ ดบั จ�ำ นวนน 21 ถงึ 100 4. บอกจำ�นวนทหี่ ายไปในแบบรปู ของจ�ำ นวนที่เพ่ิมขึน้ หรือลดลง ทลี ะ 1 และทีละ 10 11 การวัดความยาว 1. เปรยี บเทยี บความยาวระหวา่ ง ส่งิ ของโดยใชค้ �ำ วา่ ยาวกวา่ สนั้ กว่า สูงกวา่ เตี้ยกว่า เท่ากนั ยาวที่สุด สัน้ ทส่ี ุด สงู ท่ีสุด เต้ียท © สถาบนั ส่งเสรมิ การสอนวิทย

ค่มู อื ครรู ายวชิ าพืน้ ฐานคณติ ศาสตร์ ช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี ๑ ยนรู้คณติ ศาสตร์ (ฉบับปรบั ปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาข้นั พื้นฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ สาระการเรยี นรคู้ ณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี 1 ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้ สดง 1. บอกจำ�นวนของสง่ิ ต่าง ๆ แสดง ∙∙การนบั ทลี ะ 1 และทีละ 10 21 สิ่งตา่ ง ๆ ตามจำ�นวนทีก่ ำ�หนด ก อ่านและเขียนตวั เลขฮนิ ดอู ารบิก ∙∙การอา่ นและการเขียนตวั เลขฮินดู ตัวเลขไทยแสดงจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กิน อารบิก ตัวเลขไทยแสดงจ�ำ นวน 100 และ 0 ∙∙การแสดงจ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ 20 ในรูปความสมั พนั ธข์ องจ�ำ นวน 2. เปรียบเทียบจำ�นวนนับไม่เกนิ 100 แบบสว่ นยอ่ ย -สว่ นรวม นับ และ 0 โดยใชเ้ คร่อื งหมาย = ≠ > < (Part - Whole Relationship) 3. เรียงล�ำ ดบั จำ�นวนนับไมเ่ กนิ 100 และ 0 ตั้งแต่ 3 ถึง 5 จ�ำ นวน ∙∙การบอกอนั ดับท่ี ∙∙หลัก ค่าของเลขโดดในแต่ละหลัก และการเขียนตวั เลขแสดงจำ�นวน ในรปู กระจาย ∙∙การเปรียบเทียบจำ�นวนและการใช้ เคร่ืองหมาย = ≠ > < ∙∙การเรียงลำ�ดับจำ�นวน 1. วดั และเปรียบเทยี บความยาว ∙∙การวดั ความยาวโดยใช้หนว่ ย เป็นเซนตเิ มตร เปน็ เมตร ท่ีไม่ใชห่ น่วยมาตรฐาน ∙∙การวดั ความยาวเปน็ เซนติเมตร ทส่ี ดุ เปน็ เมตร ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี (สสวท.), 2561 (14)

กลุ่มสาระการเรีย ตารางวิเคราะหจ์ ุดประสงค์การเรียนรู้ ตัวช้วี ัด และส บทท่ี เรอ่ื ง จุดประสงค์การเรียนรู้ 2. วดั และเปรียบเทยี บความยาว ท่ีมีหนว่ ยเปน็ เซนตเิ มตร เป็นเมต 12 การบวกท่ผี ลบวกไมเ่ กิน 100 1. หาผลบวกจำ�นวนสองหลักกับ 13 การลบจำ�นวนทีต่ วั ตง้ั ไม่เกิน 100 จำ�นวนหน่งึ หลกั ทผี่ ลบวก ไมเ่ กิน 100 2. หาผลบวกจ�ำ นวนสองหลกั กับ จำ�นวนสองหลกั ทผ่ี ลบวก ไมเ่ กิน 100 1. หาผลลบจ�ำ นวนสองหลกั กบั จ�ำ นวนหนงึ่ หลักท่ตี วั ตง้ั มากกวา่ 20 แตไ่ มเ่ กิน 100 2. หาผลลบจำ�นวนสองหลัก กบั จ�ำ นวนสองหลักที่ตวั ต้ัง มากกวา่ 20 แต่ไมเ่ กนิ 100 3. หาคา่ ของตวั ไม่ทราบคา่ ในประโย สญั ลักษณ์การบวก และ ประโยคสญั ลกั ษณ์การลบ © สถาบนั ส่งเสริมการสอนวทิ ย

คมู่ ือครรู ายวิชาพ้นื ฐานคณิตศาสตร์ ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ ๑ ยนรู้คณิตศาสตร์ (ฉบับปรบั ปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ สาระการเรียนรู้คณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี 1 ตวั ช้ีวัด สาระการเรียนรู้ ∙∙การเปรยี บเทียบความยาว ตร เปน็ เซนติเมตร เปน็ เมตร ∙∙การแก้โจทย์ปัญหาการบวก การลบเก่ยี วกับความยาวทมี่ ี หน่วยเป็นเซนตเิ มตร เปน็ เมตร 1. หาค่าของตัวไมท่ ราบคา่ ในประโยค ∙∙ความหมายของการบวก สญั ลักษณ์ แสดงการบวกและ ความหมายของการลบ การหาผลบวก ประโยคสัญลักษณแ์ สดงการลบ การหาผลลบ และความสมั พนั ธ์ ของจำ�นวนนับไมเ่ กิน 100 และ 0 ของการบวกและการลบ ∙∙การแก้โจทย์ปัญหาการบวก โจทย์ 2. แสดงวิธีหาคำ�ตอบของโจทยป์ ัญหา ปัญหาการลบและการสรา้ งโจทย์ การบวกและโจทย์ปญั หาการลบ ปญั หา พร้อมท้งั หาค�ำ ตอบ ของจ�ำ นวนนับไมเ่ กิน 100 และ 0 1. หาคา่ ของตวั ไมท่ ราบค่าในประโยค ∙∙ความหมายของการบวก สญั ลกั ษณ์ แสดงการบวกและ ความหมายของการลบ การหาผลบวก ประโยคสญั ลกั ษณ์แสดงการลบ การหาผลลบ และความสมั พนั ธ์ ของจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กิน 100 และ 0 ของการบวกและการลบ 2. แสดงวธิ หี าค�ำ ตอบของโจทย์ปญั หา ∙∙การแก้โจทยป์ ัญหาการบวก การบวกและโจทยป์ ัญหาการลบ โจทย์ปัญหาการลบและการสรา้ ง ยค ของจ�ำ นวนนับไม่เกิน 100 และ 0 โจทย์ปัญหา พรอ้ มทัง้ หาคำ�ตอบ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี (สสวท.), 2561 (15)

กลุ่มสาระการเรยี ตารางวเิ คราะห์จุดประสงค์การเรียนรู้ ตัวชว้ี ดั และส บทที่ เร่อื ง จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ 14 โจทยป์ ัญหาการบวกและโจทย์ปัญหา 1. แสดงวิธีหาคำ�ตอบของโจทย์ปญั ห การลบ การบวกของจำ�นวนนับท่ผี ลบวก ไม่เกนิ 100 2. แสดงวธิ ีหาคำ�ตอบของโจทยป์ ัญห การลบของจำ�นวนนับท่ีตวั ตง้ั ไมเ่ กิน 100 © สถาบันสง่ เสรมิ การสอนวิทย

คู่มือครรู ายวิชาพนื้ ฐานคณติ ศาสตร์ ชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี ๑ ยนร้คู ณติ ศาสตร์ (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ สาระการเรยี นรคู้ ณติ ศาสตร์ ชัน้ ประถมศึกษาปที ่ี 1 ตวั ชว้ี ัด สาระการเรียนรู้ หา 1. หาค่าของตวั ไม่ทราบค่าในประโยค ∙∙ความหมายของการบวก ความหมาย สญั ลักษณ์ แสดงการบวกและ ของการลบ การหาผลบวก การหา ประโยคสญั ลกั ษณแ์ สดงการลบ ผลลบ และความสมั พันธข์ องการบวก หา ของจำ�นวนนบั ไม่เกนิ 100 และ 0 และการลบ 2. แสดงวิธหี าค�ำ ตอบของโจทย์ปญั หา ∙∙การแก้โจทย์ปัญหาการบวก โจทยป์ ญั หา การบวกและโจทยป์ ญั หาการลบ การลบและการสรา้ งโจทยป์ ญั หา ของจ�ำ นวนนบั ไม่เกิน 100 และ 0 พร้อมทัง้ หาคำ�ตอบ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.), 2561 (16)

กล่มุ สาระการเรยี ผงั มโนทศั น์สาระการเรียนร้คู ณติ สาระการเรียน จ�ำ นวนและพชี คณิต การวดั แล จำ�นวนนับ 1 ถงึ 100 และ 0 แบบรูป ∙∙การนบั ทลี ะ 1 และทลี ะ 10 ∙∙แบบรูปของจำ�นวนท่ีเพิ่มขึ้นและ ลดลงทลี ะ 1 และทลี ะ10 ∙∙การอ่านและการเขียนตวั เลขฮนิ ดอู ารบิก ∙∙แบบรูปซ้�ำ ของจำ�นวน รูปเรขาคณิต ตัวเลขไทยและการแสดงจ�ำ นวน และรปู อ่ืน ๆ ∙∙การแสดงจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 20 ในรปู การบวก การลบจ�ำ นวนนบั ความสมั พันธข์ องจ�ำ นวนแบบสว่ นย่อย- 1 ถึง 100 และ 0 ส่วนรวม (Part-Whole Relationship) ∙∙ความหมายของการบวก การลบ ∙∙การบอกอนั ดบั ท่ี ∙∙การหาผลบวก ผลลบ ∙∙ความสัมพนั ธข์ องการบวกและการลบ ∙∙หลัก คา่ ประจำ�หลกั ค่าของเลขโดด ∙∙การแก้โจทยป์ ัญหาการบวก การลบ ในแตล่ ะหลกั และการเขียนตัวเลข ∙∙การสรา้ งโจทยป์ ัญหา และการหาค�ำ ตอ แสดงจ�ำ นวนในรูปกระจาย ∙∙การเปรียบเทียบจำ�นวนโดยใชเ้ คร่อื งหมาย =≠ > < ∙∙การเรยี งล�ำ ดับจำ�นวน © สถาบนั ส่งเสรมิ การสอนวิทย

ค่มู อื ครรู ายวิชาพื้นฐานคณติ ศาสตร์ ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ ๑ ยนรู้คณิตศาสตร์ (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาขน้ั พืน้ ฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑ ตศาสตร์ ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ 1 นร้คู ณติ ศาสตร์ ละเรขาคณติ สถติ แิ ละความน่าจะเป็น การวัดความยาว การนำ�เสนอข้อมูล ∙∙การวดั ความยาวทไ่ี ม่ใช่หนว่ ยมาตรฐาน ∙∙การอ่านแผนภูมิรปู ภาพ ∙∙การวดั และเปรียบเทียบความยาว เปน็ เซนตเิ มตร เป็นเมตร ∙∙แก้โจทย์ปัญหาการบวก การลบเกี่ยวกับ ความยาวเป็นเซนตเิ มตร เปน็ เมตร การวัดน้�ำ หนัก ∙∙การวัดน�ำ้ หนักท่ีไมใ่ ช่หน่วยมาตรฐาน ∙∙การวดั และเปรยี บเทียบน�้ำ หนัก เป็นกิโลกรมั เป็นขีด ∙∙แก้โจทยป์ ญั หาการบวก การลบเกย่ี วกับนำ้�หนักเป็นกิโลกรัม เป็นขดี รูปเรขาคณติ สองมิติ สามมติ ิ อบ ∙∙ลกั ษณะของทรงสเ่ี หล่ียมมมุ ฉาก ทรงกลม ทรงกระบอก กรวย ∙∙ลกั ษณะของรปู สามเหลี่ยม รูปสีเ่ หลยี่ ม วงกลม และวงรี ยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.), 2561 (17)

คู่มอื ครู รายวชิ าพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 8 | การบอกต�ำ แหนง่ และอันดับท่ี ชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี 1 เลม่ 2 บทที่ 8 การบอกตำ�แหนง่ และอันดับท่ี จุดประสงค์การเรยี นรู้และสาระส�ำ คัญ จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ สาระส�ำ คญั นักเรียนสามารถ การบอกตำ�แหน่งของสงิ่ ตา่ ง ๆ อาจใช้คำ� ข้างซา้ ย 1. อธิบายต�ำ แหนง่ ของสง่ิ ต่าง ๆ โดยใช้คำ�ทีใ่ ชใ้ นการบอก ข้างขวา ตรงกลาง ข้างบน ขา้ งล่าง ข้างหน้า ขา้ งหลัง ถดั จาก ระหวา่ ง.....กบั ..... ต้ังแต่.....ถึง..... ต�ำ แหน่ง (เนื้อหาในหัวข้อ 8.1) 2. แสดงต�ำ แหนง่ ของส่งิ ต่าง ๆ ตามอนั ดบั ท่ีทกี่ ำ�หนด การบอกอนั ดับท่ีของสง่ิ ต่าง ๆ อาจใชค้ ำ� อนั ดับท่ี (เน้อื หาในหัวขอ้ 8.2, 8.3) คนที่ ช้นั ที่ การบอกตำ�แหน่งและอันดบั ท่ขี องสิ่งต่าง ๆ ท�ำ ให้ เข้าใจตรงกันว่าอยทู่ ใ่ี ด หรอื กล่าวถึงสิ่งใด 3. น�ำ ความรู้ไปใช้ การจัดอันดบั ท่ขี นึ้ อยู่กบั เงือ่ นไขหรอื กตกิ าที่ก�ำ หนด (เนื้อหาในหวั ขอ้ 8.4) เช่น คะแนนมากทส่ี ดุ ไดอ้ นั ดับท่ี 1 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  1

คมู่ ือครู รายวชิ าพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 8 | การบอกต�ำ แหน่งและอันดบั ท่ี ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 1 เลม่ 2 ตารางการวเิ คราะห์เน้ือหากับทกั ษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์ หัวขอ้ เน้ือหา ทักษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์ เตรียมความพร้อม jklmn 8.1 การบอกต�ำ แหน่งของสิ่งต่าง ๆ 8.2 การบอกอนั ดบั ทขี่ องสิ่งต่าง ๆ  8.3 การแสดงส่งิ ต่าง ๆ ตามต�ำ แหน่งและอันดบั ท่ี 8.4 การน�ำ ไปใช้  รว่ มคดิ รว่ มท�ำ     ทกั ษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์ j การแก้ปัญหา k การสื่อสารและการสื่อความหมายทางคณิตศาสตร์ l การเชอื่ มโยง m การใหเ้ หตุผล n การคดิ สร้างสรรค์ 2  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู ือครู รายวชิ าพ้ืนฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 8 | การบอกต�ำ แหนง่ และอันดบั ท่ี ชั้นประถมศึกษาปที ่ี 1 เลม่ 2 ค�ำ สำ�คญั การบอกต�ำ แหนง่ ขา้ งซา้ ย ขา้ งขวา ตรงกลาง ข้างบน ขา้ งล่าง ข้างหนา้ ขา้ งหลงั ถดั จาก ระหว่าง.....กบั ..... ตงั้ แต่.....ถงึ ..... การบอกอนั ดบั ท่ี อนั ดับที่ คนท่ี ชั้นที่ การจดั อนั ดับที่ เงอื่ นไข กตกิ า ความรูห้ รอื ทักษะพื้นฐาน การร้จู กั คำ�บอกต�ำ แหนง่ เช่น มอื ซา้ ย มอื ขวา ข้างบน ข้างลา่ ง ตรงกลาง คนแรก คนสุดทา้ ย เวลาทีใ่ ช้จดั การเรียนรู้ 6 ชว่ั โมง สอื่ และแหลง่ เรยี นรู้ 1. หนังสอื เรียน หนา้ 2 – 22 2. แบบฝึกหดั หนา้ 2 – 13 3. เอกสาร แบบบันทกึ ใบกิจกรรม และอปุ กรณ์ตา่ ง ๆ ท่ีใช้ในการท�ำ กิจกรรม ดังน้ี • บัตรค�ำ บอกตำ�แหนง่ ตา่ ง ๆ เช่น ขา้ งซา้ ย ข้างขวา ฯลฯ • ภาพอฒั จนั ทร์ ตูเ้ กบ็ อปุ กรณ์กฬี า ลู่วิง่ การแข่งขนั การโยนบอลลงตะกร้า เกมโยนหว่ ง เกมปากระป๋อง ตารางแสดงเหรยี ญรางวัลของการแข่งขนั กีฬาสี • บัตรคำ�การบอกอันดบั ที่ เชน่ อนั ดับที่ 1 อันดบั ท่ี 2 อันดับท่ี 3 อันดบั ท่ี 4 ... คนท่ี 1 คนท่ี 2 คนที่ 3 คนท่ี 4 ... ชนั้ ท่ี 1 ชน้ั ที่ 2 ชนั้ ท่ี 3 ช้นั ที่ 4 ... • รูปอปุ กรณก์ ีฬา เชน่ ลูกฟุตบอล ลูกวอลเลย์บอล ลูกบาสเกตบอล ฯลฯ • อปุ กรณ์การเลน่ เกม เชน่ หว่ ง เสา สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  3

คมู่ อื ครู รายวชิ าพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 8 | การบอกตำ�แหนง่ และอนั ดบั ท่ี ชัน้ ประถมศึกษาปีท่ี 1 เลม่ 2 แนวการจดั การเรียนรู้ ใชภ้ าพในหนังสอื เรียนหน้าเปิดบท เพือ่ กระต้นุ ความสนใจเก่ียวกับการบอกต�ำ แหน่งและอันดบั ท่ี โดยใช้ค�ำ ถาม เชน่ • ในภาพนม้ี ีการแข่งขนั กฬี าอะไรบ้าง • นักเรียนเคยเล่นกีฬาอะไร • นกั เรยี นเล่นกีฬาได้อันดบั ทเี่ ท่าไร • สีอะไรไดท้ ่ี 1 สอี ะไรไดท้ ่ี 2 และสอี ะไรไดท้ ี่ 3 ในกรณีท่ีมกี ารแข่งขนั ไปแล้ว กรณีทย่ี ังไม่มีการแข่งขัน ใหถ้ ามว่า ถา้ นกั เรียนแขง่ .......(ระบุชนดิ กีฬา) ในกีฬาสี สีอะไรจะไดท้ ่ี 1 สอี ะไรจะไดท้ ่ี 2 และสีอะไรจะไดท้ ี่ 3 แล้วสนทนาว่าสีที่ได้ที่ 1 จะยืนต�ำ แหนง่ ใดของแทน่ รบั เหรยี ญ รางวัล (บนสดุ ) สีท่ไี ด้ที่ 2 จะยืนอยตู่ �ำ แหนง่ ใด (ทางซา้ ยมอื ) สท่ี ไ่ี ด้ที่ 3 จะยนื ตำ�แหน่งใด (ทางขวามือ) 4  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวิชาพ้ืนฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 8 | การบอกต�ำ แหน่งและอนั ดับที่ ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 1 เลม่ 2 บาสเกตบอล ฟุตบอล วอลเลยบอล แนวการจดั การเรียนรู้ ใชห้ นังสอื เรยี นหน้าเตรียมความพร้อมเพอื่ ครอู าจจัดกิจกรรมทำ�นองน้อี ีก 2–3 คร้งั โดยใช้ ตรวจสอบความรู้พน้ื ฐานของนกั เรียนเกย่ี วกบั การบอก นักเรยี นทีไ่ มซ่ �้ำ กัน ต�ำ แหน่งโดยอาจจดั กจิ กรรม ดงั นี้ 2. ครูน�ำ แกว้ กลอ่ ง ขวด วางบนโต๊ะหน้าช้ันเรียน 1. ครูสมุ่ นกั เรยี น 3 คน ออกมาเข้าแถวตอน เรียงตาม ตามล�ำ ดบั แลว้ ใช้คำ�ถามตอ่ ไปนี้ ล�ำ ดับความสูงและหันหนา้ เขา้ หาครู จากนนั้ ใชค้ ำ�ถามตอ่ ไปนี้ • อะไรอยตู่ รงกลาง (กลอ่ ง) • ใครเป็นคนแรกของแถว • อะไรอยู่ข้างซา้ ยของกลอ่ ง (แก้ว) • ใครเปน็ คนสุดทา้ ยของแถว • อะไรอยูข่ ้างขวาของกลอ่ ง (ขวด) • ใครอยู่ข้างหนา้ .........(ระบุชอื่ ) ครูอาจจดั กิจกรรมทำ�นองน้ีอีก 2–3 ครง้ั โดยใช้ • ใครอย่ขู ้างหลัง..........(ระบุช่ือ) ส่งิ ของที่ไม่ซ้�ำ กันหรอื อาจใชส้ ่งิ ของเดมิ แตส่ ลับต�ำ แหน่งกนั กไ็ ด้ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  5

คู่มอื ครู รายวิชาพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 8 | การบอกต�ำ แหนง่ และอันดับท่ี ช้นั ประถมศึกษาปีที่ 1 เลม่ 2 8.1 การบอกตำ�แหน่งของ สิ่งต่าง ๆ จุดประสงค์ บอกตำ�แหนง่ ของสงิ่ ต่าง ๆ โดยใชค้ �ำ ทีใ่ ชใ้ นการบอกต�ำ แหนง่ ส่อื การเรยี นรู้ • บัตรค�ำ บอกต�ำ แหน่ง เชน่ ขา้ งซา้ ย ขา้ งขวา ฯลฯ • ภาพในหนงั สอื เรยี น เช่น อฒั จันทร์ ตเู้ กบ็ อุปกรณ์กีฬา แนวการจัดการเรยี นรู้ ใหน้ ักเรียนดูภาพและครูสนทนาตามข้อความ โดยเนน้ ค�ำ ทใ่ี ชบ้ อกต�ำ แหนง่ ทลี ะคำ� ขนุ วงิ่ ในลู่ ข้างซ้าย ของดอน พดั วิ่งในลู่ ขา้ งขวา ของดอน จากนั้นใช้ภาพลวู่ งิ่ 4 ลู่ ในหนังสอื เรียนและบตั รค�ำ ชอ่ื นักเรยี น แล้วใชค้ ำ�ถามต่อไปนี้ ใครวิ่งในลู่ ข้างขวา ของพดั (นัด) พัดว่งิ ในลู่ ขา้ งซา้ ย ของใคร (นดั ) ใครว่ิงในลู่ ข้างซ้าย ของพัด (ดอน) ถัดจากพัดเป็นใคร (นดั ) ระหว่างดอนกบั นัดเป็นใคร (พัด) ตงั้ แต่ดอนถึงนดั เป็นใคร (ดอน พดั และนดั ) 6  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครู รายวิชาพนื้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 8 | การบอกต�ำ แหน่งและอนั ดับท่ี ช้นั ประถมศึกษาปที ี่ 1 เล่ม 2 แนวการจดั การเรียนรู้ ใช้ภาพอฒั จันทร์ตดิ บตั รช่ือของนกั เรยี นตามหนงั สอื เรยี นหน้า 6 แล้วใช้คำ�ถามตอ่ ไปนี้ • ใครนงั่ ขา้ งหนา้ อ้อม (ฉาย) • ขา้ งหนา้ อ้อมคือใคร (ฉาย) • ใครนง่ั ขา้ งหลงั ฉาย (ออ้ ม) • ขา้ งหลงั ฉายคือใคร (ออ้ ม) • ขา้ งขวาของโอ๋คือใคร (ฉาย) • ใครน่ังข้างขวาของว่าน (โอ)๋ • ข้างซา้ ยของโอ๋คือใคร (ว่าน) • ใครนง่ั ข้างซ้ายของเดยี ว (รงุ้ ) • นกนง่ั ระหวา่ งใครกบั ใคร (ปลม้ื กับต้อง) • ตั้งแตฉ่ ายถึงว่านมใี ครบ้าง (ฉาย โอ๋ ว่าน) จากนัน้ ครูอภิปรายรว่ มกับนกั เรียนจนไดข้ ้อสรุปว่า ขา้ งซ้าย ข้างขวา ขา้ งหนา้ ขา้ งหลัง ระหวา่ ง.....กบั ... ต้งั แต.่ ......ถงึ ... เปน็ คำ�ที่ใชบ้ อกตำ�แหน่ง สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  7

คู่มือครู รายวิชาพ้ืนฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 8 | การบอกต�ำ แหนง่ และอันดบั ท่ี ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 1 เล่ม 2 ชน้ั ลางขางซา ย ชน้ั กลางขางขวา ชั้นบนตรงกลาง แนวการจัดการเรยี นรู้ ใชภ้ าพต้เู กบ็ อปุ กรณ์กฬี าในหนงั สือเรยี นหนา้ 7 โดยใชค้ �ำ ถามต่อไปนี้ • อะไรเก็บอยู่ ชนั้ บนข้างขวา (ลกู ขนไก)่ • อะไรเกบ็ อยู่ ชน้ั บนข้างซ้าย (ลกู ปงิ ปอง) • อะไรเก็บอยู่ ชน้ั บนตรงกลาง (ลกู เทนนสิ ) • อะไรเก็บอยู่ ชัน้ ล่างข้างขวา (ลูกวอลเลยบ์ อล) • อะไรเกบ็ อยู่ ชัน้ ลา่ งข้างซา้ ย (ลูกฟตุ บอล) • อะไรเกบ็ อยู่ ชน้ั ล่างตรงกลาง (ลกู บาสเกตบอล) • อะไรเกบ็ อยู่ ชนั้ กลางขา้ งซ้าย (ลูกแฮนด์บอล) • อะไรเกบ็ อยู่ ช้นั กลางขา้ งขวา (ลกู กอลฟ์ ) • อะไรเก็บอยู่ ชน้ั กลางตรงกลาง (ลกู รกั บ้)ี • ลูกวอลเลยบ์ อลเกบ็ อยทู่ ่ีใด (ชน้ั ล่างขา้ งขวา) • ลูกขนไกเ่ กบ็ อยทู่ ี่ใด (ชั้นบนขา้ งขวา) • ลูกบาสเกตบอลเก็บอยทู่ ใ่ี ด (ชนั้ ล่างตรงกลาง) จากน้ันครูอภิปรายรว่ มกับนักเรียนจนได้ขอ้ สรปุ ว่า นอกจากคำ�ว่า ขา้ งซ้าย ข้างขวา ข้างหนา้ ข้างหลงั ระหวา่ ง.....กบั .... ตง้ั แต่.......ถงึ ... เปน็ คำ�ทใ่ี ชบ้ อกต�ำ แหนง่ แล้วยงั มคี ำ�อืน่ อีกทีใ่ ช้ในการบอกตำ�แหนง่ เช่น ชัน้ บน ชัน้ กลาง ชัน้ ลา่ ง ชนั้ บนข้างซา้ ย ช้นั บนข้างขวา ชัน้ บนตรงกลาง ชัน้ ลา่ งขา้ งซา้ ย ช้นั ลา่ งข้างขวา ชน้ั ลา่ งตรงกลาง ชน้ั กลางข้างซ้าย ช้นั กลางข้างขวา ช้ันกลางตรงกลาง 8  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวชิ าพื้นฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 8 | การบอกตำ�แหน่งและอันดับที่ ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ 1 เล่ม 2 ขางขวา กบั ขางซา ย ถึง ขา งหนา ขา งหลงั ระหวาง ตง้ั แต ตรวจสอบความเขา้ ใจ ส่ิงทไี่ ด้เรยี นรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี นเพื่อใหส้ อดคล้อง การบอกต�ำ แหน่งของสง่ิ ต่าง ๆ อาจใชค้ ำ�ว่า ขา้ งซ้าย กับจดุ ประสงค์การเรยี นรู้ในชัว่ โมงนี้ โดยการนำ�คำ�ท่ใี ชบ้ อก ข้างขวา ตรงกลาง ข้างบน ข้างล่าง ขา้ งหนา้ ข้างหลัง ถดั จาก ต�ำ แหน่งมาเตมิ ในช่องว่างจากสถานการณท์ ก่ี ำ�หนด ระหว่าง...กับ.... ต้งั แต่...ถึง.... ได้ถกู ตอ้ ง จากนั้นให้นักเรยี นทำ�แบบฝึกหัด 8.1 หนา้ 2 - 4 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  9

ค่มู ือครู รายวชิ าพื้นฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 8 | การบอกตำ�แหนง่ และอนั ดบั ที่ ช้ันประถมศึกษาปีที่ 1 เล่ม 2 8.2 การบอกอนั ดบั ทขี่ องสง่ิ ตา่ ง ๆ จุดประสงค์ บอกอันดับท่ขี องสิง่ ต่าง ๆ สอื่ การเรยี นรู้ • ภาพการแขง่ ขนั การโยนบอล ลงตะกรา้ ช้นั เกบ็ อุปกรณ์กีฬา • บัตรคำ�บอกอนั ดบั ที่ เชน่ อนั ดบั ที่ 1 อนั ดับท่ี 2 อนั ดับที่ 3 อันดบั ท่ี 4 ... คนที่ 1 คนท่ี 2 คนท่ี 3 คนท่ี 4 ... ชน้ั ท่ี 1 ชน้ั ท่ี 2 ชน้ั ที่ 3 ชน้ั ที่ 4 ... อนั ดบั ที่ 4 แนวการจัดการเรยี นรู้ ใหน้ ักเรยี นดภู าพในหนังสือเรียนหนา้ 9 และครูสนทนาโดยใช้ค�ำ ถาม ดงั นี้ • สแี ดงโยนลกู บอลลงตะกรา้ ได้กี่คะแนน (14 คะแนน) • สีเขียวโยนลูกบอลลงตะกร้าได้ก่ีคะแนน (17 คะแนน) • สเี หลืองโยนลกู บอลลงตะกร้าได้กีค่ ะแนน (16 คะแนน) • สฟี า้ โยนลูกบอลลงตะกรา้ ได้กีค่ ะแนน (15 คะแนน) จากนัน้ ให้นกั เรยี นเรยี งล�ำ ดับคะแนนจากมากไปน้อยแล้วถามนกั เรียนว่า สีใดได้อันดับที่ 1 2 3 และ 4 พร้อมทงั้ บอกเหตุผล 10  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวิชาพ้ืนฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 8 | การบอกต�ำ แหนง่ และอนั ดับที่ ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เล่ม 2 แนวการจดั การเรยี นรู้ นกั เรียนดภู าพในหนงั สือเรยี นหน้า 10 และครูสนทนาเก่ียวกับการโยนลูกบอลลงตะกร้าท่ีเม่ือโยนลกู บอลแล้ว ใหไ้ ปตอ่ ท้ายแถวแล้วถามนกั เรยี นวา่ ใครจะโยนลูกบอลเปน็ คนท่ี 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ซง่ึ อาจถามตอ่ ไปเป็น คนท่ี 11 12 13 14 15 16 17 18 19 และ 20 ครอู าจจดั กจิ กรรมใหน้ กั เรยี นไดป้ ฏบิ ตั จิ รงิ ดว้ ยการโยนลกู บอลลงตะกรา้ และถามนกั เรยี นดว้ ยค�ำ ถามแบบเดยี วกนั สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  11

คู่มอื ครู รายวชิ าพ้ืนฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 8 | การบอกตำ�แหน่งและอนั ดบั ท่ี ช้ันประถมศึกษาปีที่ 1 เลม่ 2 แนวการจัดการเรยี นรู้ นักเรียนดูภาพในหนงั สือเรยี นหน้า 11 และสนทนากบั นักเรียนเกย่ี วกับการเก็บอุปกรณก์ ฬี าในภาพด้วยคำ�ถามว่า ชัน้ ท่ี 1 เกบ็ อะไร ถามจนครบทกุ ชน้ั กจิ กรรมในหน้าน้ีครูอาจใชแ้ ผ่นภาพหรอื ช้นั เปล่า ๆ แลว้ นำ�รูปหรือของจริง เชน่ ลูกบอล ลูกตะกรอ้ ลูกวอลเลย์บอล ลูกเทนนิส และลูกปิงปองเก็บในชนั้ แลว้ ถามด้วยค�ำ ถามว่า อะไรเกบ็ ในชั้นที่ 1 อะไรเก็บในช้ันท่ี 2 ถามจนครบทกุ ชัน้ หรอื อาจถามกลบั กัน เชน่ ลกู ฟตุ บอลเกบ็ อยชู่ ้ันใด ลกู ตะกรอ้ เก็บอย่ชู ั้นใด จากน้ันครูและนักเรียน อภปิ รายร่วมกันจนได้ข้อสรปุ ว่า การบอกอนั ดบั ท่ขี องสง่ิ ตา่ ง ๆ อาจใช้ค�ำ วา่ อนั ดบั ที่ คนที่ ชนั้ ที่ 12  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี