ΤΟΜΟΣ ΑΡΣΑΚΕΙΟ 1986-2022-Γ

ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΑΡΣΑΚΕΙΑ ΣΧΟΛΕΙΑ 251 Στο πλαίσιο τής θεατρικής παιδείας οι μαθητές των Σχολείων παρουσιάζουν δραματοποιήσεις και θεατρικές παραστάσεις.

252 ΚΕΦΑΛΑΙO 3 Σκηνή από την θεατρική παράσταση «Η Καλλιπάτειρα στο φως τής Ολυμπίας» που παρουσίασαν μαθήτριες τού Αρσακείου Λυκείου Πατρών το 2001 στο πλαίσιο τής Πολιτιστικής Μαθητικής Ολυμπιάδας που διοργάνωσε η Φ.Ε. εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων τής Αθήνας. 2001. Στο πλαίσιο τού προγράμματος «Ολυμπιακή Παιδεία» μαθητές των Αρσακείων, στην Στοά τού Βιβλίου, ανταλλάσσουν απόψεις για τους Ολυμπιακούς Αγώνες με μαθητές τού Xavier College τής Μελβούρνης (αριστερά) και συμμετέχουν στην Ολυμπιακή Γιορτή στην Αρχαία Ολυμπία (δεξιά). Εορτή Αφής τής Ολυμπιακής Φλόγας στα Αρσάκεια-Τοσίτσεια Σύμφωνα με τα ιδεώδη τής Ολυμπιακής Παιδείας μαθητές Εκάλης τού Β’ Αρσακείου Δημοτικού Ψυχικού συνεργάστηκαν με τους μαθητές τού Διαπολιτισμικού Σχολείου Αλσούπολης Αττικής.

ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΑΡΣΑΚΕΙΑ ΣΧΟΛΕΙΑ 253 Ο Γενικός Γραμματέας τής Φ.Ε. καθηγητής κ. Ιω. Παρασκευόπουλος σε σεμινάριο για την Ολυμπιακή Παιδεία στα Αρσάκεια-Τοσίτσεια Εκάλης 2003. Εκδήλωση για τους Ολυμπιακούς Αγώνες από μαθήτριες των Aρσακείων Ψυχικού στην Στοά τού Βιβλίου Εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων τής Αθήνας το Αρσάκειο Γυμνάσιο Πατρών, τον Νοέμβριο τού 2001, οργάνωσε εκδήλωση την οποία παρακολούθησε η πρόεδρος τού Αθήνα 2004 κ. Γ. Αγγελοπούλου.

254 ΚΕΦΑΛΑΙO 3 Οι μαθητές των Αρσακείων Σχολείων διδάσκονται ελληνικούς παραδοσιακούς χορούς στο μάθημα τής Φυσικής Αγωγής και κάθε χρόνο συμμετέχουν στο Φεστιβάλ Ελληνικών Παραδοσιακών Χορών ΑΣΙΣ.

ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΑΡΣΑΚΕΙΑ ΣΧΟΛΕΙΑ 255 Στα Αρσάκεια- Τοσίτσεια Σχολεία Εκάλης οι μαθητές συμμετέχουν σε πρόγραμμα δειγματικής αρχαιολογικής ανασκαφής.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Σχεδιασμός, οργάνωση και υποστήριξη τού εκπαιδευτικού έργου

Για τον συντονισμό τού εκπαιδευτικού έργου σε έναν εκπαιδευτικό οργανι- σμό που διαθέτει 6 σχολικά συγκροτήματα σε 5 διαφορετικές πόλεις και συνολικά 36 διευθύνσεις σχολείων, νηπιαγωγείων, δημοτικών, γυμνασίων και λυκείων, η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία έχει συγκροτήσει ειδική υπηρεσία, την Εποπτεία των Αρσακείων – Τοσιτσείων Σχολείων. Ο Επόπτης/η Επόπτρια κατευθύνει και συντονίζει την εκπαιδευτική δραστη- ριότητα των Σχολείων, συνεπικουρούμενος/-η από τους/τις Συντονιστές/ Συντονίστριες ειδικοτήτων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για τα μαθήματα τής Γλώσσας, των Μαθηματικών, των Φυσικών Μαθημά- των, τής Πληροφορικής, τής Φυσικής Αγωγής, των Ξένων Γλωσσών, τής Μουσικής και για το Ψηφιακό Σχολείο e-arsakeio. Το εκπαιδευτικό έργο των Αρσακείων – Τοσιτσείων Σχολείων υποστηρίζεται, κατά τομείς αρμοδιοτήτων, και από αντίστοιχες κεντρικές υπηρεσίες: Υπη- ρεσία Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων, Υπηρεσίες Υποστήριξης τού Ψηφιακού Σχολείου e-arsakeio (βλ. κεφ. 7), Υπηρεσία Απογευματινών Ομίλων (βλ. κεφ. 8), Συμβουλευτική-Ψυχολογι- κή Υπηρεσία και Υπηρεσία Σχολικού και Επαγγελματικού Προσανατολι- σμού (βλ. κεφ. 11).

258 ΚΕΦΑΛΑΙO 4 Εποπτεία νίζουν τις διδακτικές τους στρατηγικές, για να καλύ- πτουν τις ανάγκες όλων των μαθητών τους. Η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία έχει σήμερα (2021) συ- ñ Συγγράφονται βοηθήματα και σημειώσεις από τους νολικά 36 Σχολεία όλων των βαθμίδων. Για την επιτυ- Συντονιστές ειδικοτήτων για την καλύτερη εμπέδωση τής χή πραγμάτωση τής εκπαιδευτικής αποστολής των Αρ- ύλης όλων των μαθημάτων σε όλες τις βαθμίδες. Το σακείων – Τοσιτσείων Σχολείων έχει δημιουργηθεί, υλικό αυτό σήμερα βρίσκεται και εμπλουτίζεται διαρκώς ήδη από το 1881, ο θεσμός τής Εποπτείας των Σχο- στην εκπαιδευτική πλατφόρμα e-arsakeio. Ειδικά για λείων, θεσμός μοναδικός στην εποχή που δημιουργή- τους μαθητές τού Αρσακείου Ελληνοαλβανικού Κο- θηκε αλλά και για τα σύγχρονα ελληνικά εκπαιδευτικά λεγίου Τιράνων ομάδα φιλολόγων των Αρσακείων δεδομένα. Τής Εποπτείας προΐσταται ο Συντονιστής ανέλαβε την φιλόδοξη έκδοση τής σειράς βιβλίων με Σύμβουλος/Επόπτης – Επόπτρια των Σχολείων τής τίτλο «Ευρωπαϊκός Πολιτισμός», τα οποία χρησιμο- Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, που συνεπικουρείται ποιούνται ως σχολικά εγχειρίδια. Η σειρά αποτελείται από τους Αναπληρωτές Συντονιστή Συμβούλου και από έξι συνολικά τόμους: Ι. «Ρωμαϊκή Οικουμένη, 753 τους Συντονιστές ειδικοτήτων για τα επιμέρους γνω- π.Χ. – 476 μ.Χ.» (Αθήνα, 2004, 2017), ΙΙ. «Στα χρόνια στικά αντικείμενα. τού Μεσαίωνα, 476 μ.Χ. – 1453 μ.Χ.» (Αθήνα, 2006), ΙΙΙ. «Νέοι Χρόνοι, 1453 μ.Χ. – 1648 μ.Χ.» (Αθήνα, 2011, Η Εποπτεία, υπό την καθοδήγηση τού Διοικητικού 2017), ΙV. «Ελληνική Μυθολογία» (Αθήνα, 2012, Συμβουλίου τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, προσανα- 2015), V. «Από την Προϊστορία στην Ιστορία» (Αθήνα, τολίζει, σχεδιάζει, υλοποιεί και εποπτεύει συνολικά το 2013, 2018), VI. «Ο Ελληνικός Κόσμος από τον 8ο έως εκπαιδευτικό έργο των Αρσακείων Σχολείων, ώστε να τον 1ο αιώνα π.Χ.» (Αθήνα 2013, 2018). ενισχύεται η πολύπλευρη επιστημονική γνώση, να εν- ñ Διοργανώνονται Παναρσακειακά διαγωνίσματα σε θαρρύνεται η ποιοτική πολιτιστική δημιουργία και να διαφορετικά γνωστικά αντικείμενα, ώστε να διερευνάται καλλιεργούνται στους μαθητές ολοκληρωμένα πρότυ- ο βαθμός επίτευξης των διδακτικών στόχων, να ελέγχο- πα συμπεριφοράς και έλλογες στάσεις ζωής. νται οι ικανότητες αλλά και οι δυσκολίες των μαθητών και να σχεδιάζονται στρατηγικές αντιμετώπισής τους. Ειδικότερα, υπό την καθοδήγηση τής Εποπτείας: ñ Αξιολογείται η πορεία και η μεθοδολογία τού εκπαι- ñ Εμπλουτίζεται το επίσημο αναλυτικό πρόγραμμα με δευτικού έργου και, ανάλογα με τα συμπεράσματα, πρόσθετα αντικείμενα. σχεδιάζεται και προγραμματίζεται η εκπαιδευτική δρα- ñ Εισάγονται στην καθημερινή σχολική ζωή δραστηριό- στηριότητα στα Σχολεία. τητες σχεδιασμένες σύμφωνα με τις αρχές τής βιωματι- ñ Διευρύνεται η παρεχόμενη παιδεία με σύγχρονες εκ- κής μάθησης, τής διεπιστημονικής προσέγγισης και παιδευτικές δραστηριότητες, προγράμματα και εκδη- τής συνεργατικής διερεύνησης που προάγουν την λώσεις που συνδέουν την επιστημονική γνώση με την γλωσσομάθεια, αναπτύσσουν την θετική σκέψη και ποιοτική πολιτιστική δημιουργία, όπως ενδεικτικά: υπηρετούν, ταυτόχρονα, τον στόχο τής καθολικής παι- δείας που παρέχεται από τα Σχολεία τής Φ.Ε. – τα Παναρσακειακά Μαθητικά Συνέδρια ñ Εμπλουτίζονται τα επίσημα σχολικά εγχειρίδια όλων – οι Αγώνες Λόγου και Τέχνης των διδακτικών αντικειμένων με κατάλληλα σχεδια- – οι Διαρσακειακές Συναντήσεις Δημιουργικού σμένο έντυπο, ψηφιακό και οπτικοακουστικό υλικό. ñ Εφαρμόζονται πρακτικές ανακατανομής τής ύλης Προφορικού Λόγου στις σχολικές τάξεις και βαθμίδες, με στόχο αυτή να γί- – η Ζώνη Επιστημών, Πολιτισμού και Αθλητισμού νεται ευκολότερα κατανοητή και αφομοιώσιμη από το – τα Πολιτιστικά Διήμερα σύνολο των μαθητών. – οι Ημέρες Ανοιχτού Σχολείου ñ Συντονίζεται η επικοινωνία και η ανταλλαγή απόψεων – οι Μαθηματικοί Αγώνες μεταξύ των διδασκόντων, υποστηρίζεται η εφαρμογή – οι Ημέρες Φυσικών Επιστημών νέων τρόπων διδασκαλίας και διοργανώνονται δειγ- – το Summer School – GoCERN ματικές διδασκαλίες. – το Summer School – Harvard Center for Helle- ñ Υλοποιούνται συνεχείς διαδικασίες επιστημονικής, διδακτικής και ψυχοπαιδαγωγικής επιμόρφωσης nic Studies των εκπαιδευτικών, προκειμένου αυτοί να εκσυγχρο- – οι προσομοιώσεις συνεδριάσεων τού ΟΗΕ (ATSMUN)

ΣXEΔIAΣMOΣ, OPΓANΩΣH KAI YΠOΣTHPIΞH TOY EKΠAIΔEYTIKOY EPΓOY 259 – ο Αρσάκειος Δρόμος κή, Μουσική. Επίσης από το 2010, στο πλαίσιο τού – τα εκπαιδευτικά και κοινωνικά προγράμματα Ψηφιακού Προγράμματος τού Αρσακείου, έχει ορισθεί Συντονιστής τής ομάδας εκπαιδευτικών για τον εμπλου- επίσημων επιστημονικών, εκπαιδευτικών και κοι- τισμό τής ύλης στο ψηφιακό σχολείο e-arsakeio (βλ. νωνικών φορέων κεφ. 7). – οι συμμετοχές σε πανελλήνιους, ευρωπαϊκούς και διεθνείς διαγωνισμούς Μαθηματικών, Φυσι- Εκτός τού εκπαιδευτικού της έργου, η Εποπτεία των κής, Χημείας, Βιολογίας, Αστρονομίας, Πληροφο- Σχολείων διαχειρίζεται πληθώρα διοικητικών θεμάτων ρικής, Γλώσσας και Λογοτεχνίας που άπτονται τής λειτουργίας των Σχολείων και τής υπη- – οι σύνθετες μουσικές και θεατρικές εκδηλώσεις ρεσιακής κατάστασης των εκπαιδευτικών, συνεργαζό- – οι αθλητικές και οι περιβαλλοντικές δράσεις μενη με τους Διευθυντές και το εκπαιδευτικό προσωπι- – η επιχειρηματική εκπαίδευση. κό. Ειδικότερα: ñ Οργανώνονται συναντήσεις μαθητών με προσωπικό- τητες τού πνεύματος, των γραμμάτων, των επιστη- ñ Εισηγείται στο Διοικητικό Συμβούλιο τής Φιλεκπαι- μών και των τεχνών, πανεπιστημιακούς δασκάλους, δευτικής Εταιρείας επί όλων των θεμάτων που αφορούν ερευνητές, συγγραφείς, ποιητές, ζωγράφους, μουσι- στο εκπαιδευτικό έργο και στην λειτουργία των Σχολεί- κούς, ηθοποιούς, δημοσιογράφους και ιεράρχες. ων της, μεταφέροντας τις θέσεις τής Διοίκησης στα Σχο- ñ Καλλιεργείται η επαφή των μαθητών με τον κόσμο λεία και αντιστρόφως. Υλοποιεί τις αποφάσεις τού Διοι- τής υγιούς οικονομίας, τής τεχνολογίας και τής έρευ- κητικού Συμβουλίου. νας μέσα από καινοτόμα προγράμματα τής επιχειρημα- τικής εκπαίδευσης, τής ρομποτικής, των προγραμμάτων ñ Μεριμνά για την τήρηση και την εφαρμογή τής εκπαι- STEM, τις επισκέψεις σε διεθνή ερευνητικά κέντρα και δευτικής νομοθεσίας σχετικά με την λειτουργία των Σχο- τις συνεργασίες με αυτά, τα Εργαστήρια Ηγεσίας και πο- λείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. λυάριθμες άλλες δράσεις. ñ Έχει την ευθύνη τού ετήσιου προγραμματισμού και Η Εποπτεία, υπό την καθοδήγηση τής πλήρους διαχείρισης τής υπηρεσιακής κατάστασης τού Διοικητικού Συμβουλίου τού εκπαιδευτικού προσωπικού όλων των Σχολείων τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, από την πρόσληψη τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, έως την αποχώρησή του από τον οργανισμό. προσανατολίζει, σχεδιάζει, υλοποιεί και εποπτεύει συνολικά το εκπαιδευτικό ñ Διαχειρίζεται την διαδικασία προκήρυξης θέσεων, συγκέντρωσης βιογραφικών και επιλογής των υποψη- έργο των Αρσακείων Σχολείων. φίων προς πρόσληψη εκπαιδευτικών. Για την επίτευξη αυτού τού πολυσύνθετου εκπαιδευ- ñ Συνεργάζεται καθημερινά με τις αρμόδιες υπηρεσίες τικού και πολιτιστικού έργου που παρέχεται από όλα τού Υπουργείου Παιδείας για θέματα που αφορούν τα Σχολεία τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, η Εποπτεία στην εκπαιδευτική νομοθεσία, στα ωρολόγια προγράμ- των Σχολείων ενισχύθηκε, από το 1991 και εξής, με ματα και στην υπηρεσιακή κατάσταση τού εκπαιδευτι- τους Συντονιστές ειδικοτήτων για τα επιμέρους γνω- κού προσωπικού. Παράλληλα, τηρεί και επικαιροποιεί στικά αντικείμενα: Ελληνικά και Ιστορία για τα Σχολεία έντυπο και ηλεκτρονικό αρχείο εκπαιδευτικής νομοθε- πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, Μαθηματικά για τα Σχο- σίας, εγκυκλίων, εγγράφων και νομολογίας που αφορά λεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, Φιλολογικά μαθή- αποκλειστικά στα Σχολεία τής Φ.Ε. ματα για τα Γυμνάσια, Φιλολογικά μαθήματα για τα Λύ- κεια, Μαθηματικά για τα Σχολεία δευτεροβάθμιας εκ- ñ Οργανώνει και διαχειρίζεται την πρακτική άσκηση παίδευσης, Φυσικές επιστήμες για τα Σχολεία δευτερο- προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών των ανώτα- βάθμιας εκπαίδευσης, Αγγλική Γλώσσα για τα Σχολεία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων τής χώρας στα Σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, Αγγλική Γλώσσα για τα πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης τής Σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, Γαλλική Γλώσ- Φ.Ε. ως πιστοποιημένος φορέας υποδοχής τής διαδι- σα, Γερμανική Γλώσσα, Φυσική Αγωγή, Πληροφορι- κτυακής υπηρεσίας «ΑΤΛΑΣ». ñ Συνεργάζεται στενά με τους Συλλόγους Γονέων και Κηδεμόνων των μαθητών των Aρσακείων για ανταλλα- γή απόψεων, υποβολή προτάσεων και αναζήτηση λύ- σεων σε προβλήματα που τους απασχολούν.

260 ΚΕΦΑΛΑΙO 4 Eσωτερικά Προγράμματα Eπιμόρφωσης ñ Δύο εκπαιδευτικές συναντήσεις για την διδασκαλία τής ελληνικής γλώσσας, χωριστά για τους εκπαιδευτι- Ήδη από το 1996 ξεκίνησαν και συνεχίζονται μέχρι κούς τής δευτεροβάθμιας και τής πρωτοβάθμιας εκπαί- σήμερα τα προγράμματα για την επιμόρφωση όλων δευσης, με θέμα «Η διδασκαλία τής ελληνικής γλώσ- των εκπαιδευτικών τής πρωτοβάθμιας και τής δευτε- σας με βάση το νέο επιστημονικό έργο “Γραμματική ροβάθμιας εκπαίδευσης και όλων των ειδικοτήτων τής Νέας Ελληνικής”». Οι συναντήσεις πραγματοποι- στις τεχνολογίες των πληροφοριών και τής επικοινω- ήθηκαν με τους συγγραφείς καθηγητές Γλωσσολογίας νίας, ώστε να επιτευχθεί η αποτελεσματική αξιοποί- Γεώργιο Μπαμπινιώτη, Πρόεδρο τής Φ.Ε., και Χρήστο ησή τους στην διδασκαλία των διδακτικών αντικειμέ- Κλαίρη, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Paris V, René De- νων. scartes τής Σορβόννης. ñ Δύο επιμορφωτικές συναντήσεις με θέμα «Επιστημο- Η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία, βέβαια, οργανώνει και νική και διδακτική αξιοποίηση των λεξικών στο σχο- επιμέρους προγράμματα επιμόρφωσης για τους εκπαι- λείο» για τους εκπαιδευτικούς τής πρωτοβάθμιας και δευτικούς της, με συγκεκριμένα θέματα για κάθε αντι- τής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με τον Πρόεδρο τής κείμενο, τα οποία μπορούν να παρακολουθήσουν, χω- Φ.Ε. καθηγητή Γεώργιο Μπαμπινιώτη. ρίς οικονομική επιβάρυνση, και εκπαιδευτικοί άλλων ñ Επιμορφωτικές ημερίδες, που πραγματοποιήθηκαν δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων. Είναι μια παράδοση με την μορφή βιωματικών εργαστηρίων, για τους φιλο- προσφοράς προς ολόκληρη την εκπαιδευτική κοινό- λόγους των Αρσακείων Γυμνασίων και Λυκείων Αθή- τητα, την οποία η Εταιρεία συνεχίζει μέχρι σήμερα στο νας και Πάτρας με θέματα: πλαίσιο τής διά βίου μάθησης και τής συνεχούς επι- μόρφωσης των εκπαιδευτικών. – «Προσεγγίζοντας δυναμικούς τρόπους διδασκα- λίας στα Αρχαία Ελληνικά, στην Νεοελληνική Γλώσ- Η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία οργανώνει σα και Λογοτεχνία: εφαρμογές, προβληματισμοί» με και επιμέρους προγράμματα επιμόρφωσης εισηγητές τον Βασίλη Τσάφο, επίκουρο καθηγητή τού Πανεπιστημίου Αθηνών, και τον Λάμπρο Πόλκα, δ.φ., για τους εκπαιδευτικούς της, καθηγητή στο 1ο Πειραματικό Λύκειο Αθηνών «Γεννά- με συγκεκριμένα θέματα για κάθε δειο». αντικείμενο, τα οποία μπορούν – «Λόγος, διδασκαλία και εγγράμματες ταυτότητες να παρακολουθήσουν, χωρίς οικονομική μαθητών: προβληματισμός με αφετηρία την διδα- σκαλία τής Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας» επιβάρυνση, και εκπαιδευτικοί άλλων με εισηγητές τον Δημήτρη Κουτσογιάννη, αναπληρωτή δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων. καθηγητή τού Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, και την δρα Μαρία Νέζη, Σχολική Σύμβουλο Φιλολόγων. Στους σταθμούς των δράσεων τής Φιλεκπαιδευτικής ñ Ενημερωτική συνάντηση όχι μόνο για τους εκπαιδευ- Εταιρείας για την καλλιέργεια τής ελληνικής γλώσσας, τικούς αλλά και για τους γονείς μαθητών των Αρσα- αλλά και γενικότερα για την προαγωγή των ανθρωπι- κείων με θέμα «Ο ρόλος των γονέων στην γλωσσική στικών σπουδών, περιλαμβάνονται ενδεικτικά: συγκρότηση των παιδιών τους» και ομιλητή τον Πρό- ñ Παρουσίαση τού Λεξικού τής Νέας Ελληνικής εδρο τής Φ.Ε. καθηγητή Γεώργιο Μπαμπινιώτη. Γλώσσας τού καθηγητή Γ. Μπαμπινιώτη με ομιλητές ñ Επιμορφωτικές ημερίδες για την διδασκαλία τής Ελ- τον ίδιο, τον καθηγητή Γλωσσολογίας Χριστόφορο Χα- ληνικής Γλώσσας, τής Λογοτεχνίας και τής Ιστορίας για ραλαμπάκη και τον Κώστα Γεωργουσόπουλο, εταί- το σύνολο των φιλολόγων των Αρσακείων – Τοσιτσεί- ρους τής Φ.Ε. ων Σχολείων με τα εξής θέματα: ñ Έκδοση των διδακτικών βιβλίων-βοηθημάτων για το Δημοτικό και το Γυμνάσιο («Ι. Γραμματική και Σύντα- – «Η διδακτική των φιλολογικών μαθημάτων στο ξη: Δομές και λειτουργίες τής γλώσσας. Τα ουσιαστι- Γυμνάσιο» με εισηγητές τον Γεράσιμο Χρυσάφη, κα- κά», «ΙΙ. Εμπλουτισμός τού λεξιλογίου», «ΙΙΙ. Κείμε- θηγητή τού Πανεπιστημίου Αθηνών, εταίρο τής Φ.Ε., νο – Επικοινωνία. Πώς γράφουμε και πώς κατανοού- τον Γεώργιο Κατσή, λέκτορα τού Πανεπιστημίου Αθη- με τα κείμενα»), που συνέγραψαν οι καθηγητές Γ. Μπα- νών, και τον Νικήτα Παρίση, φιλόλογο, κριτικό λογο- μπινιώτης και Ι.Ν. Παρασκευόπουλος σε συνεργασία τεχνίας. με εκπαιδευτικούς των Σχολείων τής Φ.Ε.

ΣXEΔIAΣMOΣ, OPΓANΩΣH KAI YΠOΣTHPIΞH TOY EKΠAIΔEYTIKOY EPΓOY 261 – «Ημερίδα μνήμης στον Αλέξανδρο Παπαδια- ñ Σειρά επιμορφωτικών συναντήσεων για τις δασκά- μάντη και τον Άγγελο Σικελιανό» με εισηγητές τους: λες και τους δασκάλους των Αρσακείων Δημοτικών Γεωργία Φαρίνου-Μαλαματάρη, αναπληρώτρια καθη- Ψυχικού, Εκάλης, Πατρών, Θεσσαλονίκης και Ιωαννί- γήτρια τού Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Νικήτα Παρί- νων με θέμα «Γλώσσα και Γραμματική στην σύγχρο- ση, φιλόλογο, κριτικό λογοτεχνίας, Ερατοσθένη Καψω- νη διδακτική πράξη». Οι εκπαιδευτικοί που συμμετεί- μένο, καθηγητή Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Τασούλα χαν ενημερώθηκαν για τα σύγχρονα γλωσσολογικά Καραγεωργίου, δ.φ. Πανεπιστημίου Κρήτης, Ρίτσα δεδομένα και για τις διδακτικές πρακτικές σε θέματα Φράγκου-Κικίλια, λέκτορα τού Πανεπιστημίου Αθη- λεξιλογίου και γραμματικής στο δημοτικό σχολείο. νών, εταίρο τής Φ.Ε. Παρουσιάστηκε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα διδα- σκαλίας τού λεξιλογίου και τής γραμματικής με πρα- – δύο ημερίδες με θέμα «Ομαδοσυνεργατική διδα- κτική εφαρμογή, σε σχέση με το βιβλίο τού Προέδρου σκαλία και μάθηση» με εισηγητές την Αλεξάνδρα Κου- τής Φ.Ε. καθηγητή Γ. Μπαμπινιώτη «Σύγχρονη Σχολι- λουμπαρίτση, σύμβουλο Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, κή Γραμματική για όλους». και τον Βασίλειο Τσάφο, επίκουρο καθηγητή τού Τμή- ματος Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλι- Στους σταθμούς των δράσεων για την ενίσχυση τού κία τού Πανεπιστημίου Αθηνών. διδακτικού αντικειμένου των Μαθηματικών στα Σχο- ñ Για την προβολή γενικότερα τής ιστορικής εξέλιξης τής λεία τής Φ.Ε. περιλαμβάνονται ενδεικτικά: γλώσσας και ειδικότερα τής γραφής οργανώθηκε επι- ñ Επιμορφωτική ημερίδα για την διδασκαλία των Μα- μορφωτική έκθεση με τίτλο «Ιστορία τής γραφής ανά θηματικών με θέμα «Μεθοδολογία και διδακτική των τον κόσμο: 3000 π.Χ. έως σήμερα» με πρωτοβουλία Μαθηματικών στο γυμνάσιο» και εισηγητές τους Τεύ- τού Πρύτανη τού Πανεπιστημίου Αθηνών και Προ- κρο Μιχαηλίδη, μαθηματικό και συγγραφέα, Μαρία έδρου τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας καθηγητή Γεωρ- Χιονίδου-Μοσκοφόγλου, αναπληρώτρια καθηγήτρια γίου Μπαμπινιώτη και τού Προέδρου τού Πανεπιστημί- τού Πανεπιστημίου Αιγαίου, και Νικόλαο Κλαουδάτο, ου Bayerische Julius-Maximilians Universität τού Σχολικό Σύμβουλο Μαθηματικών. Würzurg τής Γερμανίας Theodor Berchem. Η έκθεση ñ Δύο ημερίδες με θέμα «Αναλυτικά Προγράμματα υλοποιήθηκε από τους καθηγητές Αρχαιολογίας Βασί- και βιβλία Μαθηματικών στην πρωτοβάθμια και την λειο Λαμπρινουδάκη, τού Πανεπιστημίου Αθηνών, και δευτεροβάθμια εκπαίδευση» και «Η διαχρονικότητα Ulrich Sinn, τού Πανεπιστημίου τού Würzurg. Στην έκ- των Μαθηματικών», που πραγματοποιήθηκαν με την θεση παρουσιάστηκε η εξέλιξη τού φαινομένου τής συνεργασία καθηγητών από τα Τμήματα Μαθηματικών γραφής στον κόσμο, από τα πρώτα νεολιθικά σύμβο- τού Πανεπιστημίου Αθηνών, τού Εθνικού Μετσόβιου λα και ιδεογράμματα μέχρι την σύγχρονη έντυπη μορ- Πολυτεχνείου και τού Πανεπιστημίου Αιγαίου, αλλά και φή. Μέρος τής έκθεσης, που παρουσιάστηκε στο Πανε- την συμμετοχή μαθηματικών από τα Αρσάκεια. Στο πιστήμιο Αθηνών, μεταφέρθηκε στην Στοά τού Βιβλίου πλαίσιο των ημερίδων λειτουργούσε έκθεση για την και στην συνέχεια στα Αρσάκεια-Τοσίτσεια Σχολεία Εκά- ανάδειξη και την προβολή τού μαθηματικού βιβλίου με λης. τίτλο «Το βιβλίο για τα Μαθηματικά στο σχολείο». ñ Για την ενίσχυση τής διδασκαλίας τού κειμένου και την Στην έκθεση παρουσιάστηκαν 750 περίπου βιβλία Μα- υποστήριξη τής φιλαναγνωσίας στα Σχολεία τής Φ.Ε., θηματικών για όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης με σκοπό οι εκπαιδευτικοί των Δημοτικών Ψυχικού και Εκάλης την ανάπτυξη προβληματισμού για την φύση τής διδα- παρακολούθησαν δύο επιμορφωτικές ημερίδες: σκόμενης ύλης και τους τρόπους διδασκαλίας των Μα- θηματικών στο σχολείο. – «Φιλαναγνωστικά μονοπάτια: οι δυνατότητες ñ Επιμορφωτική ημερίδα για την διδασκαλία των Μα- μιας δημιουργικής ανάγνωσης» με εισηγήτρια την κα- θηματικών με τίτλο «Διδακτική των Μαθηματικών θηγήτρια τού Πανεπιστημίου Αθηνών Άντα Κατσίκη- στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Αξιοποίηση των Γκίβαλου και με παράλληλα βιωματικά εργαστήρια. νέων τεχνολογιών» με ομιλητές τον αναπληρωτή κα- θηγητή τού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδόσιο Ζαχαριά- – «Λειτουργικός και κριτικός εγγραμματισμός δη και τον καθηγητή τού Πανεπιστημίου Κύπρου Κων- στην σχολική τάξη» με εισηγήσεις από καθηγητές τού σταντίνο Χρίστου και σκοπό την επιμόρφωση των κα- Παιδαγωγικού Τμήματος τού Πανεπιστημίου Αθηνών θηγητών Μαθηματικών στις νέες παιδαγωγικές απόψεις και παράλληλα βιωματικά εργαστήρια από επιστημονι- κούς συνεργάτες τους.

262 ΚΕΦΑΛΑΙO 4 για την διδασκαλία των Μαθηματικών στο Γυμνάσιο και θηκε με την διατύπωση προτάσεων για την εύρυθμη το Λύκειο. συλλειτουργία σχολείου – οικογένειας, ενώ στους εκ- ñ Εκδήλωση-συζήτηση με θέμα «Η αναμόρφωση στο παιδευτικούς διανεμήθηκε ειδικό έντυπο με τίτλο «Η βιβλίο τής Άλγεβρας τής Α’ λυκείου. Ποια η φιλο- “κρίση” τής εφηβικής ηλικίας. Δέκα θέματα: Η ψυχο- σοφία και ποιοι οι διδακτικοί στόχοι;». Οι μαθηματι- παιδαγωγική διαχείρισή τους στο σχολείο και στην οι- κοί των Αρσακείων Γυμνασίων και Λυκείων Ψυχικού, κογένεια». Εκάλης και Πάτρας συζήτησαν για την εισαγωγή τής μα- ñ Επιμορφωτικές συναντήσεις: α) στα Αρσάκεια-Τοσί- θηματικής λογικής στην διδασκαλία των Μαθηματικών τσεια Σχολεία Εκάλης για τους εκπαιδευτικούς όλων με τους συγγραφείς τού βιβλίου, καθηγητές τού Πανε- των ειδικοτήτων των Γυμνασίων και των Λυκείων Εκά- πιστημίου Αθηνών Στυλιανό Ανδρεαδάκη και Σταύρο λης με θέμα «Υποστήριξη και αξιολόγηση μαθητών Παπασταυρίδη, Γεώργιο Πολύζο, μόνιμο πάρεδρο τού με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες» και ομιλητές τούς Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, Αθανάσιο Σκούρα, σύμ- ειδικούς επιστήμονες Βασιλική Παπαχρήστου και Σοφία βουλο τού Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, και Βασίλειο Δήμου, β) στα Αρσάκεια Σχολεία Ψυχικού για τους φι- Κατσαργύρη, καθηγητή τού Βαρβακείου Πειραματικού λολόγους των Σχολείων Ψυχικού και Εκάλης με θέμα Λυκείου. «Διαχείριση μαθησιακών δυσκολιών κατά την διδα- ñ Επίσης, για τους εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας εκπαί- σκαλία των φιλολογικών μαθημάτων στην δευτερο- δευσης των Σχολείων τής Φ.Ε. πραγματοποιήθηκαν στο βάθμια εκπαίδευση: παιδαγωγική προσέγγιση, διδα- Μουσείο Ηρακλειδών με επιμορφωτή τον μαθηματικό κτικές πρακτικές, παραδείγματα» με εισηγήτρια την Άρη Μαυρομμάτη, επιστημονικό σύμβουλο τού Μου- Μαρία Ψωμά, φιλόλογο Ειδικής Αγωγής. σείου, εταίρο τής Φ.Ε., οι εξής επιμορφωτικές ημερίδες: ñ Ημερίδα επιμόρφωσης εκπαιδευτικών για την Ειδική Αγωγή στο Αρσάκειο Νηπιαγωγείο Θεσσαλονίκης από – «Επιστήμη, Τέχνη και Μαθηματικά» για τους δα- την σχολική σύμβουλο Κυριακή Βέλκου με θέμα «Ένα σκάλους των Αρσακείων Δημοτικών Σχολείων Ψυχικού νηπιαγωγείο για όλους». και Εκάλης. ñ Επιμορφωτική ημερίδα στα Αρσάκεια Σχολεία Ψυχι- κού για τους εκπαιδευτικούς όλων των ειδικοτήτων των – «Τρισδιάστατα αντικείμενα και οι επίπεδες ανα- Αρσακείων – Τοσιτσείων Σχολείων με θέμα «Ερευνητι- παραστάσεις τους. Μια σχέση μέσα από την Τέχνη, κές εργασίες στο λύκειο: Θεωρία και πράξη» με κύ- την Φιλοσοφία και την Γεωμετρία» και «Ταξίδι στον ριο ομιλητή τον καθηγητή Διδακτικής τού Παιδαγωγι- κόσμο των αριθμών» για τις νηπιαγωγούς των Αρσα- κού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης τού Πανεπιστη- κείων Νηπιαγωγείων Ψυχικού και Εκάλης. μίου Αθηνών Ηλία Γ. Ματσαγγούρα, εταίρο τής Φ.Ε. Στους σταθμούς των δράσεων τής Φιλεκπαιδευτικής Στο πλαίσιο τής επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών Εταιρείας για την ενημέρωση των εκπαιδευτικών σχετικά πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης για τους στόχους και τις δια- με τις νέες ψυχοπαιδαγωγικές μεθόδους και προτά- δικασίες υλοποίησης των προγραμμάτων STEAM σεις περιλαμβάνονται ενδεικτικά: έχουν πραγματοποιηθεί ειδικές επιμορφωτικές συνα- ñ Σειρά τριών επιμορφωτικών συναντήσεων στα Αρσά- ντήσεις. Ενδεικτικά αναφέρονται οι ημερίδες: α) «Διαθε- κεια Σχολεία Ψυχικού και Θεσσαλονίκης με θέμα ματική διδακτική προσέγγιση στην εκπαιδευτική αντί- «Ομάδες εργασίας στην σχολική τάξη για την επίτευ- ληψη τού STEAM», β) «Διαθεματική διδακτική προ- ξη γνωστικών, κοινωνικών και συναισθηματικών σέγγιση στην εκπαιδευτική αντίληψη τού STEAM: Β’ στόχων». Στα βιωματικά εργαστήρια εφαρμογής τής κύκλος εργαστηρίων». Την επιστημονική και παιδαγω- ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας συμμετείχαν όλοι οι γική ευθύνη είχε ο μαθηματικός Άρης Μαυρομμάτης, εκπαιδευτικοί τής πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης των Σχο- επιστημονικός σύμβουλος τού Μουσείου Ηρακλειδών, λείων τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας. εταίρος τής Φ.Ε. ñ Ημερίδα επιμόρφωσης εκπαιδευτικών με θέμα «Η “κρίση” τής εφηβικής ηλικίας: Οι εκφάνσεις της και Επίσης από το 1997 έως το 2002, στο πλαίσιο τού η ψυχοπαιδαγωγική διαχείρισή της στο σχολείο και πιλοτικού προγράμματος για την εισαγωγή τής θεατρι- στην οικογένεια» στα Αρσάκεια Σχολεία Ψυχικού με κής παιδείας στα Αρσάκεια – Τοσίτσεια Σχολεία, η Υπη- εισηγητή τον ομότιμο καθηγητή Ψυχολογίας τού Πα- ρεσία Πολιτιστικών Εκδηλώσεων οργάνωσε σειρά σε- νεπιστημίου Αθηνών και Γενικό Γραμματέα τής Φ.Ε. μιναρίων ενδοσχολικής επιμόρφωσης για τους εκπαι- Ιωάννη Ν. Παρασκευόπουλο. Η ημερίδα ολοκληρώ-

ΣXEΔIAΣMOΣ, OPΓANΩΣH KAI YΠOΣTHPIΞH TOY EKΠAIΔEYTIKOY EPΓOY 263 δευτικούς τής πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης με θέματα: επιμορφώσεις για τα αγωνίσματα τού στίβου, τα αθλή- «Από το κείμενο στην σκηνική πράξη. Μέθοδοι, ματα τής πετοσφαίρισης και τής χειροσφαίρισης, τους δρόμοι, τρόποι» και «Βιωματικό σεμινάριο στον χώ- παραδοσιακούς χορούς, αλλά και τις Πρώτες Βοήθειες ρο. Ο ρόλος τού συμβολικού αντικειμένου στην και την Βασική Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση. αφήγηση και στην διακειμενική σύνδεση». ñ Ενδεικτικά αναφέρεται η ημερίδα «Αγωγή στις υπαί- θριες δραστηριότητες αναψυχής και η εφαρμογή Στους σταθμούς των δράσεων τής Φιλεκπαιδευτικής τους στο σχολείο», που πραγματοποιήθηκε στα Αρσά- Εταιρείας για την ένταξη τής θεατρικής παιδείας στο κεια Θεσσαλονίκης για τους καθηγητές Φυσικής Αγω- Σχολείο περιλαμβάνονται και δύο ημερίδες τις οποίες γής. Την θεωρητική υποστήριξη ανέλαβε ο επίκουρος παρακολούθησαν και πολλοί ενδιαφερόμενοι εκπαι- καθηγητής τού Τμήματος Φυσικής Αγωγής και Αθλητι- δευτικοί από άλλα δημόσια και ιδιωτικά σχολεία. σμού τού Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος ñ Στην ημερίδα με θέμα «Εισαγωγή τής Θεατρικής Αλεξανδρής, ενώ την βιωματική προσέγγιση οι: Ελένη Αγωγής στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση», που πραγ- Γληνιά και η Αμαλία Δράκου, Τμήμα Φυσικής Αγωγής ματοποιήθηκε στις αίθουσες Λόγου και Τέχνης τής Στοάς και Αθλητισμού τού Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, τού Βιβλίου, εκπαιδευτικοί των Αρσακείων – Τοσιτσείων Κωνσταντίνος Κουκουρής, τ. επίκουρος καθηγητής στο Σχολείων Ψυχικού και Εκάλης παρουσίασαν διαθεματι- Τμήμα Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού τού Πανεπι- κά προγράμματα θεατρικής παιδείας που επεξεργάστη- στημίου Θεσσαλονίκης, Δημήτριος Καϊμακάμης, υπο- καν με τους μαθητές τους στο πλαίσιο τού πιλοτικού ψήφιος διδάκτωρ, και Γεώργιος Σταυρινός, εκπαιδευτι- προγράμματος που εφαρμόστηκε στα Αρσάκεια. κός. ñ Η δεύτερη ημερίδα-επιμορφωτικό σεμινάριο πραγμα- τοποιήθηκε στα Αρσάκεια Σχολεία Πατρών, με αφορμή Στους σταθμούς τής πορείας για την επιμόρφωση τού την Παγκόσμια Ημέρα για το Θέατρο στην Εκπαίδευση εκπαιδευτικού δυναμικού σε θέματα Τεχνολογίας τής και την συμπλήρωση 15 χρόνων λειτουργίας τού Πα- Πληροφορίας και τής Επικοινωνίας μπορούν να περι- νελλήνιου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση. Η ληφθούν ενδεικτικά: ημερίδα οργανώθηκε σε συνεργασία με το ΔΗΠΕΘΕ ñ Τα προγράμματα ενδοσχολικής επιμόρφωσης για την Πάτρας, τον Σύλλογο Αποφοίτων τού Τμήματος Θεατρι- ενημέρωση σχετικά με τις νέες τεχνολογίες και την δυ- κών Σπουδών τού Πανεπιστημίου Πατρών και την As- νατότητα αξιοποίησής τους στην διδασκαλία, με την sitej Greece – Ελληνικό Κέντρο Θεάτρου για τα Παιδιά συμμετοχή όλων των εκπαιδευτικών όλων των ειδικο- και τους Νέους και είχε τίτλο «Μπορώ να λέω Όχι!: τήτων τής Φ.Ε. Σχολικός εκφοβισμός, μορφές βίας». Οι εισηγήσεις ñ Η διημερίδα που οργανώθηκε από την Φιλεκπαιδευ- και τα βιωματικά εργαστήρια κινήθηκαν γύρω από τους τική Εταιρεία και τις Εταιρείες Πληροφορική Τεχνογνω- άξονες: αντιρατσιστική εκπαίδευση, εκπαίδευση στα αν- σία και Forthnet με θέμα «Σχολεία στο διαδίκτυο – Εκ- θρώπινα δικαιώματα, αλληλεγγύη, διαφορετικότητα, παιδευτικές Τεχνολογίες στην σχολική τάξη ένα βή- εκφοβισμός και διαχείριση συγκρούσεων. Τα βιωματι- μα πριν από τον 21ο αιώνα». κά εργαστήρια τής ημερίδας εμψύχωσαν οι ειδικοί θεα- ñ Η ημερίδα με θέμα «Το σύγχρονο σχολείο στην ψη- τροπαιδαγωγοί: Γιάννα Ροϊλού, διδάσκουσα στο Τμήμα φιακή εποχή» για την επιμόρφωση όλων των εκπαι- Θεατρικών Σπουδών τού Πανεπιστημίου Πατρών, Καλ- δευτικών τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας σε θέματα λιόπη Βούλγαρη, Γιώργος Μπεκιάρης, Αμαλία Πανα- που αφορούν στην προσαρμογή των Σχολείων στις γιωτοπούλου, Μαρία Στειακάκη, μέλη τής Θεατροπαι- απαιτήσεις τού σύγχρονου ψηφιακού σχολείου. δαγωγικής Ομάδας ΠΑιΘέΑ, Δημήτρης Σιούντας, θεα- ñ Επιμορφωτικές τηλεδιασκέψεις. Στο πλαίσιο τής τρολόγος-ηθοποιός, και Νάσια Χολέβα. Εργασίες πα- αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών για την ανάπτυξη ρουσίασαν οι: Μιράντα Κουμανάκου, θεατροπαιδαγω- επιμορφωτικών δράσεων στα Σχολεία τής Φ.Ε. και δρά- γός, Μπέττυ Γιαννούλη, κοινωνιολόγος-εκπαιδευτικός, σεων για την επικοινωνία τής επιστήμης εντάσσονται οι David Pammenter, σκηνοθέτης θεάτρου, παιδαγωγός τηλεδιασκέψεις επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών των και ακαδημαϊκός. Φυσικών επιστημών που πραγματοποιούνται με την συμμετοχή πανεπιστημιακών, ερευνητών αλλά και μα- Από το πλαίσιο τής διαρκούς επιμόρφωσης δεν έλει- θητών των Αρσακείων – Τοσιτσείων Σχολείων. Ενδεικτι- ψαν και οι επιμορφώσεις για τους καθηγητές Φυσικής κά αναφέρονται επιμορφωτικές συναντήσεις μέσω τη- Αγωγής. Κατά τα έτη 1996-2018 πραγματοποιήθηκαν

264 ΚΕΦΑΛΑΙO 4 λεδιάσκεψης των καθηγητών Φυσικών επιστημών Αθη- ες το μάθημα γίνεται πιο ελκυστικό και αποτελεσματικό νών, Πατρών και Θεσσαλονίκης. για τους μαθητές. ñ Το σχολικό έτος 2020-2021, κατά την περίοδο που όλα τα σχολεία στην Ελλάδα παρέμειναν κλειστά εξαι- Αναφέρονται με χρονολογική σειρά οι ημερίδες που τίας τής πανδημίας τού κορωνοϊού, οργανώθηκαν αλ- διοργανώθηκαν την τελευταία δεκαετία: λεπάλληλες επιμορφωτικές τηλεδιασκέψεις σε καθημε- ñ Ημερίδα με θέμα «Προτάσεις διδασκαλίας με την ρινή βάση, ώστε να καταρτιστούν οι εκπαιδευτικοί στο χρήση των Τεχνολογιών τής Πληροφορίας και των νέο μοντέλο διδασκαλίας για την διεξαγωγή των εξ Επικοινωνιών. Αναπτύσσοντας την δημιουργική και αποστάσεως μαθημάτων. την κριτική ικανότητα των μαθητών τού δημοτικού σχολείου» πραγματοποιήθηκε στις 6-4-2013 στα Αρ- Αξίζει να σημειωθεί ότι η Πολιτεία, αναγνωρίζοντας σάκεια Σχολεία Ψυχικού με κεντρικούς ομιλητές τον τον πρωταγωνιστικό ρόλο των Αρσακείων – Τοσιτσείων Πρόεδρο τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας καθηγητή Γε- Σχολείων στις επιμορφώσεις εκπαιδευτικών στις ΤΠΕ, ώργιο Μπαμπινιώτη, τον Σωτήριο Γκλαβά, τ. Πρό- αλλά και την υψηλή ποιότητα των εργαστηρίων Πλη- εδρο τού Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, μέλος ροφορικής των Σχολείων της, επέλεξε να χρησιμοποι- τού Δ.Σ. τής Φ.Ε., και τον καθηγητή Φυσικών Επιστη- ήσει τις εγκαταστάσεις τους ως Κέντρα Στήριξης Επιμόρ- μών τού Πανεπιστημίου Αθηνών Γεώργιο Καλκάνη, φωσης, στο πλαίσιο τού Γ’ Κοινοτικού Πλαισίου Στήρι- εταίρο τής Φ.Ε. ξης και τού Επιχειρησιακού Προγράμματος «Κοινωνία τής Πληροφορίας» τού Υπουργείου Παιδείας. Χαρα- Ακολούθησαν εισηγήσεις-εργαστήρια από εκπαιδευ- κτηριστικό παράδειγμα είναι ότι τα Αρσάκεια Ιωαννίνων τικούς των Αρσακείων – Τοσιτσείων Δημοτικών Σχο- για δεύτερη συνεχή χρονιά αποτελούν επιμορφωτικό λείων. κέντρο εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθ- μιας εκπαίδευσης για σεμινάριο ΤΠΕ με τίτλο «Αξιοποί- Συνεχίζοντας την παράδοση ηση τεχνικών ασύγχρονης και εξ αποστάσεως διδα- τής προσφοράς στην μόρφωση σκαλίας μέσα από το περιβάλλον ηλεκτρονικής μά- των εκπαιδευτικών και αξιοποιώντας θησης Moodle». τις γνώσεις και την εμπειρία έγκριτων εταίρων της, η Φ.Ε. διοργανώνει Aνοιχτές Θεματικές Ημερίδες θεματικές ημερίδες υπό την αιγίδα Είναι γνωστή η εθνική προσφορά τής Φιλεκπαιδευτι- τού Υπουργείου Παιδείας, κής Εταιρείας στην δωρεάν φοίτηση και εκπαίδευση των οι οποίες προσφέρονται δωρεάν δασκάλων για περισσότερο από ενάμιση αιώνα με την για τους εκπαιδευτικούς δημόσιων λειτουργία των Διδασκαλείων σε πολλές πόλεις τής Ελ- και ιδιωτικών σχολείων τής χώρας. λάδας και αργότερα την ίδρυση των δύο Ακαδημιών, τού Ψυχικού (1936) και των Πατρών (1937), οι οποίες ñ Διημερίδα με θέμα «Η διδακτική των ξένων γλωσ- έκλεισαν οριστικά τον Ιούλιο τού 1991, όταν η Πολιτεία σών στον σύγχρονο κόσμο» πραγματοποιήθηκε στις αποφάσισε την ίδρυση και την λειτουργία των Παιδα- 13 και τις 14-2-2015 στις αίθουσες Λόγου και Τέχνης γωγικών Τμημάτων τετραετούς φοίτησης στα Πανεπι- τής Στοάς τού Βιβλίου και στα Αρσάκεια Σχολεία Ψυχι- στήμια τής χώρας. κού, αντίστοιχα. Κεντρικές ομιλήτριες ήταν οι: Σοφία Μαρμαρίδου, καθηγήτρια Γλωσσολογίας τού Τμήμα- Συνεχίζοντας την παράδοση τής προσφοράς στην τος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας τής Φιλοσοφι- μόρφωση των εκπαιδευτικών και αξιοποιώντας τις γνώ- κής Σχολής τού Πανεπιστημίου Αθηνών, εταίρος τής σεις και την εμπειρία έγκριτων εταίρων της, η Φ.Ε. διορ- Φ.Ε., Φρειδερίκη Μπατσαλιά, καθηγήτρια Γερμανι- γανώνει θεματικές ημερίδες υπό την αιγίδα τού Υπουρ- κής Γλωσσολογίας, πρόεδρος τού Τμήματος Γερμανι- γείου Παιδείας, οι οποίες προσφέρονται δωρεάν για κής Γλώσσας και Φιλολογίας τής Φιλοσοφικής Σχολής τους εκπαιδευτικούς δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων τού Πανεπιστημίου Αθηνών, εταίρος τής Φ.Ε., και Αρ- τής χώρας. Σκοπός των επιμορφωτικών αυτών δράσε- γυρώ Πρόσκολλη, καθηγήτρια στην Εφαρμοσμένη ων είναι η ενίσχυση και η επικαιροποίηση όχι μόνο τού Γλωσσολογία – Διδακτική τής Γαλλικής στο Τμήμα γνωστικού υπόβαθρου των εκπαιδευτικών, αλλά και Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας τής Φιλοσοφικής των διδακτικών πρακτικών και στρατηγικών με τις οποί-

ΣXEΔIAΣMOΣ, OPΓANΩΣH KAI YΠOΣTHPIΞH TOY EKΠAIΔEYTIKOY EPΓOY 265 Σχολής τού Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην πρό- της και ο Γενικός Γραμματέας τής Φ.Ε. καθηγητής Ψυ- εδρος τού Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολο- χολογίας Ιωάννης Παρασκευόπουλος. γίας. Ακολούθησαν εισηγήσεις-εργαστήρια από καθηγη- Στην ημερίδα συζητήθηκε η δυνατότητα τού συνδυα- τές πανεπιστημίων και διακεκριμένους επιστήμονες: Αγ- σμού τής διδακτικής των ξένων γλωσσών και τής γελική Γιαννικοπούλου, καθηγήτρια στο Τμήμα Εκ- πρακτικής εφαρμογής μέσα και από την διαδραστικό- παίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία τού τητα και την δυναμική που παρέχουν οι νέες τεχνολο- Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιώργος Καλκάνης, καθηγη- γίες. Οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν είχαν την ευκαι- τής στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης ρία, ανά γλώσσα, να παρακολουθήσουν βιωματικά ερ- τού Πανεπιστημίου Αθηνών, εταίρος τής Φ.Ε., Μαρία γαστήρια από εκπροσώπους τού Βρετανικού Συμβου- Σφυρόερα, επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Εκπαί- λίου, τού Γαλλικού Ινστιτούτου και τού Ινστιτούτου δευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία τού Πανε- Γκαίτε. Στην συνέχεια πραγματοποιήθηκαν έντεκα ταυ- πιστημίου Αθηνών, Ουρανία Κούβου, μέλος Ειδικού τόχρονα εργαστήρια-δειγματικές διδασκαλίες και στις Εκπαιδευτικού Προσωπικού στο Τμήμα Εκπαίδευσης τρεις γλώσσες από εκπαιδευτικούς ξένων γλωσσών και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία τού Πανεπιστημί- πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης των ου Αθηνών, Λουκία Μπεζέ, καθηγήτρια στο Τμήμα Αρσακείων – Τοσιτσείων Σχολείων από όλη την Ελλά- Επιστημών τής Εκπαίδευσης στην Προσχολική Ηλικία δα. Τα εργαστήρια και τις δειγματικές διδασκαλίες συν- τού Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, Γιάννης Πα- τόνισαν οι σχολικοί σύμβουλοι ειδικότητας ανά γλώσ- παδάτος, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Επιστημών σα, οι οποίοι με τις γνώσεις τους και την πολύτιμη διδα- τής Προσχολικής Αγωγής και τού Εκπαιδευτικού Σχε- κτική τους εμπειρία συνέβαλαν τα μέγιστα στην επίτευξη διασμού τού Πανεπιστημίου Αιγαίου, Άρης Μαυρομ- των διδακτικών στόχων που είχαν τεθεί. μάτης, μαθηματικός, διδάσκων-ερευνητής στο Τμήμα ñ Ημερίδα με θέμα «Σύγχρονες διδακτικές προσεγγί- Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών τού Πανεπιστη- σεις στο δημοτικό σχολείο και το νηπιαγωγείο. Ανα- μίου Δυτικής Mακεδονίας, εταίρος τής Φ.Ε., Ζαμπέλ πτύσσοντας την δημιουργική και την κριτική ικανό- Μουρατιάν, εκπαιδευτικός – μουσειολόγος, Σύμβου- τητα των μαθητών» πραγματοποιήθηκε στα Αρσάκεια λος Εκπαίδευσης και Ανάπτυξης τού Ελληνικού Παιδι- Θεσσαλονίκης στις 14-3-2015. Κεντρικοί ομιλητές ήταν κού Μουσείου, Φίλια Δενδρινού, θεατρολόγος – θεα- ο Πρόεδρος τής Φ.Ε. καθηγητής Γλωσσολογίας Γεώρ- τροπαιδαγωγός, πρ. εκπαιδευτικός τού Αρσακείου Νη- γιος Μπαμπινιώτης, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα «Η πιαγωγείου Ψυχικού, Ξένια Παρασκευοπούλου, ψυ- γλώσσα στην εκπαίδευση», και ο καθηγητής Φυσικής χολόγος, υπεύθυνη των Συμβουλευτικών Υπηρεσιών Υψηλών Ενεργειών στο Texas A.&M. University Δημή- τής Φ.Ε., Γιώργος Γεωργουλέας, ψυχολόγος, μέλος τρης Νανόπουλος, ο οποίος μίλησε με θέμα «Θετικές των Συμβουλευτικών Υπηρεσιών τής Φ.Ε. επιστήμες στην εκπαίδευση». ñ Ημερίδα με θέμα «Ο εκπαιδευτικός στον 21ο αι- ώνα. Σύγχρονες βιωματικές προτάσεις για αυτομόρ- Στην συνέχεια πραγματοποιήθηκαν παράλληλες δειγ- φωση» και κεντρικούς ομιλητές τον Πρόεδρο τής Φ.Ε. ματικές διδασκαλίες σε γνωστικά αντικείμενα τού Δημο- καθηγητή Γλωσσολογίας Γεώργιο Μπαμπινιώτη και τικού και τού Νηπιαγωγείου με την χρήση των Τεχνολο- τον Γενικό Γραμματέα τής Φ.Ε. καθηγητή Ψυχολογίας γιών τής Πληροφορίας και των Επικοινωνιών από εκπαι- Ιωάννη Παρασκευόπουλο πραγματοποιήθηκε στο δευτικούς των Αρσακείων Δημοτικών και Νηπιαγωγείων Αρσάκειο Ιωαννίνων στις 3-2-2018. Θεσσαλονίκης και Ιωαννίνων. Αξίζει να σημειωθεί ότι την συγκεκριμένη ημερίδα παρακολούθησαν 430 εκ- Την ημερίδα παρακολούθησαν περισσότεροι από παιδευτικοί από δημόσια και ιδιωτικά σχολεία τής Μα- 200 εκπαιδευτικοί δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων κεδονίας. ακόμη και από σχολεία τής Άρτας, τής Θεσπρωτίας, τής ñ Ημερίδα με θέμα «Προτάσεις σχεδιασμού και ανά- Καστοριάς, τής Φλώρινας, τής Θεσσαλονίκης, οι οποίοι πτυξης δραστηριοτήτων στο νηπιαγωγείο – Καλλιερ- συμμετείχαν και στα εργαστήρια που οργάνωσαν κα- γώντας την δημιουργική και την κριτική ικανότητα» θηγητές πανεπιστημίων και διακεκριμένοι επιστήμονες: πραγματοποιήθηκε στις 18-2-2017 στα Αρσάκεια Σχο- Αναστάσιος Μικρόπουλος, πρόεδρος τού Παιδαγω- λεία Ψυχικού. Κεντρικοί ομιλητές ήταν ο Πρόεδρος τής γικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης τού Πανεπι- Φ.Ε. καθηγητής Γλωσσολογίας Γεώργιος Μπαμπινιώ- στημίου Ιωαννίνων, Ξενοφών Μπήτσικας, κοσμήτωρ

266 ΚΕΦΑΛΑΙO 4 τής Σχολής Καλών Τεχνών τού Πανεπιστημίου Ιωαννί- Μαθηματικών των Αρσακείων-Τοσιτσείων Λυκείων νων, Μαρία Σακελλαρίου, καθηγήτρια στο Παιδαγω- Εκάλης. γικό Τμήμα Νηπιαγωγών τού Πανεπιστημίου Ιωαννί- ñ Ημερίδα με θέμα «Η μετάβαση από το νηπιαγωγείο νων, Τριανταφυλλιά Κωστούλη, αναπληρώτρια κα- στο δημοτικό» και με κεντρικούς ομιλητές τον Πρό- θηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαί- εδρο τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας καθηγητή Γεώρ- δευσης τού Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονί- γιο Μπαμπινιώτη και τον Γενικό Γραμματέα τής Φ.Ε. κης, Θεοχάρης Ράπτης, επίκουρος καθηγητής στο καθηγητή Ιωάννη Παρασκευόπουλο πραγματοποι- Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών τού Πανεπιστημίου ήθηκε στα Αρσάκεια Σχολεία Ψυχικού στις 7-12-2019. Ιωαννίνων, Κωνσταντίνος Τάτσης, επίκουρος καθηγη- τής στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Ακολούθησαν εισηγήσεις-εργαστήρια από καθηγη- τού Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Ξένια Παρασκευοπού- τές πανεπιστημίων και διακεκριμένους επιστήμονες: Αγ- λου, ψυχολόγος, υπεύθυνη των Συμβουλευτικών γελική Γιαννικοπούλου, καθηγήτρια Παιδικής Λογο- Υπηρεσιών τής Φ.Ε., και Γεώργιος Γεωργουλέας, ψυ- τεχνίας στο Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προ- χολόγος, μέλος των Συμβουλευτικών Υπηρεσιών τής σχολική Ηλικία τού Πανεπιστημίου Αθηνών, Χαράλα- Φ.Ε. μπο Λεμονίδη, καθηγητή Διδακτικής των Μαθηματι- ñ Με την ευκαιρία τής ανακήρυξης τού 2018 ως έτους κών στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Μαθηματικών για την Ελλάδα από το Υπουργείο Παι- Φλώρινας τού Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, δείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων και τού εορτασμού Βασίλη Τσελφέ, ομότιμο καθηγητή τού Τμήματος Εκ- των 100 χρόνων λειτουργίας τής Ελληνικής Μαθηματι- παίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία τού κής Εταιρείας (ΕΜΕ) πραγματοποιήθηκε (1-12-2018) Πανεπιστημίου Αθηνών, Βασίλη Τσάφο, επίκουρο κα- στα Αρσάκεια Σχολεία Ψυχικού ημερίδα με θέμα «Τα θηγητή στο Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προ- Μαθηματικά στην πρωτοβάθμια και την δευτερο- σχολική Ηλικία τού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ξένια Πα- βάθμια εκπαίδευση μέσα από την θεωρία και την δι- ρασκευοπούλου, ψυχολόγο, υπεύθυνη των Συμβου- δακτική τους». Κεντρικοί ομιλητές ήταν οι: Γεώργιος λευτικών Υπηρεσιών τής Φ.Ε., Μαρία Κούκνη, ΜΑ Δάσιος, ομότιμος καθηγητής Εφαρμοσμένων Μαθημα- παιδοψυχολόγο – εικαστική θεραπεύτρια, μέλος των τικών τού Πανεπιστημίου Πατρών, εταίρος τής Φ.Ε., Θε- Συμβουλευτικών Υπηρεσιών τής Φ.Ε., Γιώργο Γεωρ- οδόσιος Ζαχαριάδης, καθηγητής Διδακτικής Μαθημα- γουλέα, ψυχολόγο, μέλος των Συμβουλευτικών Υπη- τικών τού Πανεπιστημίου Αθηνών, Δέσποινα Πόταρη, ρεσιών τής Φ.Ε., Φίλια Δενδρινού, θεατρολόγο – θεα- καθηγήτρια Διδακτικής Μαθηματικών τού Πανεπιστη- τροπαιδαγωγό, πρ. εκπαιδευτικό τού Αρσακείου Νη- μίου Αθηνών. πιαγωγείου Ψυχικού. ñ Με σκοπό την ανάδειξη τής σημασίας και των δυνα- Ακολούθησαν εισηγήσεις-εργαστήρια από καθηγη- τοτήτων προσέγγισης τής ιστορικής γνώσης μέσα από τές τού Πανεπιστημίου Αθηνών και διακεκριμένους επι- τις πηγές πραγματοποιήθηκε ημερίδα με θέμα «Η αξιο- στήμονες: Γεώργιο Καλκάνη, ομότιμο καθηγητή Φυσι- ποίηση των πηγών στην διδασκαλία τού μαθήματος κών Επιστημών τού Πανεπιστημίου Αθηνών, εταίρο τής τής Ιστορίας» στις 18-1-2020 στα Αρσάκεια Σχολεία Φ.Ε., Διονύσιο Λάππα, αναπληρωτή καθηγητή Μαθη- Ψυχικού. Κεντρικοί εισηγητές ήταν οι: Ευάνθης Χατζη- ματικών τού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γεώργιο Μπαρα- βασιλείου, πρόεδρος τού Τμήματος Ιστορίας και Αρχαι- λή, αναπληρωτή καθηγητή Μαθηματικών τού Παιδα- ολογίας τού Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος τού Δ.Σ. τής γωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης τού Πανεπι- Φ.Ε., Σοφία Μεργιαλή-Σαχά, αναπληρώτρια καθηγή- στημίου Αθηνών, Γεώργιο Ψυχάρη, επίκουρο καθηγη- τρια Ιστορίας τού Βυζαντινού Κράτους στο Πανεπιστήμιο τή Διδακτικής Μαθηματικών τού Πανεπιστημίου Αθη- Αθηνών, Νικολέττα Γιαντσή-Μελετιάδη, αναπληρώ- νών, Άρη Μαυρομμάτη, μαθηματικό, διδάσκοντα- τρια καθηγήτρια Μεσαιωνικής Ιστορίας στο Πανεπιστή- ερευνητή στο Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τε- μιο Αθηνών, Αναστασία Παπαδία-Λάλα, καθηγήτρια χνών τού Πανεπιστημίου Δυτικής Mακεδονίας, εταίρο Ιστορίας Νέου Ελληνισμού στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, τής Φ.Ε., Τεύκρο Μιχαηλίδη, μαθηματικό, συγγρα- Μαρία Ευθυμίου, καθηγήτρια Ιστορίας Νέου Ελληνι- φέα, Ανδρέα Μούτσιο-Ρέντζο, δρα Διδακτικής Μαθη- σμού στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Δημήτρης Παυλό- ματικών. πουλος, αναπληρωτής καθηγητής Ιστορίας τής Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εργαστήρια πραγματοποιήθηκαν και από καθηγητές

ΣXEΔIAΣMOΣ, OPΓANΩΣH KAI YΠOΣTHPIΞH TOY EKΠAIΔEYTIKOY EPΓOY 267 ñ Ημερίδα με θέμα «Η γλώσσα ως γνώση: γλωσσική Υπηρεσία Εκπαιδευτικών διδασκαλία στην προσχολική και την πρωτοβάθμια Προγραμμάτων και Πολιτιστικών εκπαίδευση» και με κεντρικούς ομιλητές τον Πρόεδρο Δραστηριοτήτων τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας καθηγητή Γεώργιο Μπαμπινιώτη και τον καθηγητή Ελληνικής Φιλολογίας H Υπηρεσία Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και Πο- και τ. Πρύτανη τού Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γεώργιο λιτιστικών Δραστηριοτήτων, σε συνεργασία με τις Δι- Καψάλη πραγματοποιήθηκε στα Αρσάκεια Σχολεία Ιω- ευθύνσεις των Σχολείων, προγραμματίζει και συν- αννίνων στις 15-2-2020. τονίζει την πέραν τού σχολικού προγράμματος εκ- παιδευτική και πολιτιστική δραστηριότητα εντός και Ακολούθησαν εισηγήσεις-εργαστήρια από καθηγη- εκτός των Σχολείων, με σκοπό την κοινωνική μόρφω- τές των Πανεπιστημίων Αθηνών και Ιωαννίνων: Ευγενία ση και την πνευματική καλλιέργεια των μαθητών. Μαγουλά, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Παιδαγωγι- κό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης τού Πανεπιστημίου Η Υπηρεσία Εκπαιδευτικών Αθηνών, Σμαράγδα Παπαδοπούλου, αναπληρώτρια Προγραμμάτων και Πολιτιστικών καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαί- δευσης τού Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Αθανάσιο Μι- Δραστηριοτήτων εισηγείται χάλη, επίκουρο καθηγητή στο Τμήμα Φιλοσοφίας, Παι- στις Διευθύνσεις των Σχολείων δράσεις δαγωγικής και Ψυχολογίας τού Πανεπιστημίου Αθη- νών, Αλεξάνδρα Γαλάνη, Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσω- και διαθεματικά προγράμματα πικό στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης και προτείνει για την υλοποίησή τους τού Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. συνεργασίες με άλλα σχολικά ιδρύματα ñ Η ημερίδα με θέμα «Άνθρωπος, Τεχνολογία και Εκ- παίδευση» πραγματοποιήθηκε στις 4-12-2021 διαδι- και φορείς τής Ελλάδας κτυακά, λόγω των περιοριστικών μέτρων κατά τής παν- και τού εξωτερικού. δημίας, και την παρακολούθησαν περισσότεροι από 500 εκπαιδευτικοί. Κεντρικοί ομιλητές ήταν ο Πρό- Αρχικά, το Διοικητικό Συμβούλιο τής Φ.Ε., το 1996, εδρος τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας καθηγητής Γε- αποφάσισε την ίδρυση τής Υπηρεσίας Πολιτιστικών ώργιος Μπαμπινιώτης και ο ομότιμος καθηγητής τής Δραστηριοτήτων, η οποία, με εμπειρία από την τετρά- Σχολής Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών χρονη ήδη διοργάνωση των Πανελλήνιων Αγώνων Επιστημών τού Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Μαθητικού Θεάτρου σε συνεργασία με το Θέατρο Ευάγγελος Γαζής. Τέχνης – Κάρολος Κουν, ανέλαβε τον σχεδιασμό τής εισαγωγής τής θεατρικής παιδείας στα Αρσάκεια – Ακολούθησαν εισηγήσεις-εργαστήρια από πανεπι- Τοσίτσεια Σχολεία, καθώς και ευρύτερες αρμοδιότητες στημιακούς καθηγητές: Άννα Σπύρτου, αντιπρύτανη πολιτιστικών προγραμμάτων που συνδυάζονταν με την τού Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης έναρξη τής λειτουργίας τής Στοάς τού Βιβλίου. Το 1997, τού Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, Κώστα Ζαχά- με την προώθηση από το Υπουργείο Παιδείας των δια- ρο, καθηγητή στο Τμήμα Επιστημών τής Εκπαίδευσης θεματικών προγραμμάτων και τής βιωματικής προσέγ- και τής Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία τού Πανεπι- γισης τής γνώσης στην σχολική πράξη, το Δ.Σ. τής Φ.Ε. στημίου Πατρών, Βασίλειο Κόμη, καθηγητή στο Τμήμα αποφάσισε την ίδρυση και δεύτερης υπηρεσίας, επι- Επιστημών τής Εκπαίδευσης και τής Αγωγής στην Προ- κουρικής στο έργο των Σχολείων, τής Υπηρεσίας Εκπαι- σχολική Ηλικία τού Πανεπιστημίου Πατρών, Κωνστα- δευτικών Προγραμμάτων. Από το 2005 οι δύο αυτές ντίνο Κώτση, καθηγητή στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δη- Υπηρεσίες συνενώθηκαν σε μία, την Υπηρεσία Εκπαι- μοτικής Εκπαίδευσης τού Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Γε- δευτικών Προγραμμάτων και Πολιτιστικών Δραστηριο- ώργιο Κουτρομάνο, επίκουρο καθηγητή στο Παιδα- τήτων. γωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης τού Πανεπιστη- μίου Αθηνών. Έργο τής Υπηρεσίας είναι να παρακολουθεί τις τρέ- χουσες κοινωνικές, πολιτιστικές και επιστημονικές δρά- Στα εργαστήρια συμμετείχαν επίσης διακεκριμένοι σεις και να προτείνει στα Σχολεία αντίστοιχες εκπαιδευ- επιστήμονες αλλά και εκπαιδευτικοί των Αρσακείων – τικές επισκέψεις, αυστηρά και παιδαγωγικά οργανωμέ- Τοσιτσείων Νηπιαγωγείων και Δημοτικών Σχολείων. νες, ανάλογα με το γνωστικό επίπεδο των μαθητών κά-

268 ΚΕΦΑΛΑΙO 4 θε τάξης και βαθμίδας εκπαίδευσης. Για τον σκοπό αυτό ρεσία έχει δημιουργήσει ηλεκτρονική τράπεζα έντυ- συντάσσει ετησίως σχετικό έντυπο με τίτλο «Προτάσεις που και ψηφιακού πολιτιστικού υλικού, το οποίο για την οργάνωση των εκπαιδευτικών εξορμήσεων», ενημερώνει συνεχώς με επιλεγμένες εγχώριες και διε- το οποίο ενημερώνει συστηματικά κατά την διάρκεια θνείς δράσεις, και οργανωμένη βιβλιοθήκη, με έντυπα τής σχολικής χρονιάς. των εκπαιδευτικών προγραμμάτων τού Υπουργείου Πολιτισμού και σημαντικές εκδόσεις και πηγές, συμβα- Έργο τής Υπηρεσίας Εκπαιδευτικών τικές και ηλεκτρονικές, για την τέχνη και τον πολιτισμό. Προγραμμάτων και Πολιτιστικών Η Υπηρεσία Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και Δραστηριοτήτων είναι να παρακολουθεί Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων λειτουργεί επίσης ως τις τρέχουσες κοινωνικές, πολιτιστικές σύνδεσμος μεταξύ τής Στοάς τού Βιβλίου και των Σχο- λείων, οργανώνοντας την προβολή στο ευρύτερο κοι- και επιστημονικές δράσεις και να προτείνει νό δράσεων που πραγματοποιούνται στα Σχολεία στο στα Σχολεία αντίστοιχες εκπαιδευτικές πλαίσιο τής διαθεματικής διδασκαλίας. Πάνω στον επισκέψεις, αυστηρά και παιδαγωγικά ίδιο άξονα διοργανώνει εκθέσεις και δρώμενα στις αί- οργανωμένες, ανάλογα με το γνωστικό θουσες Λόγου και Τέχνης τής Στοάς τού Βιβλίου, με επίπεδο των μαθητών κάθε τάξης σκοπό οι μαθητές να παρουσιάσουν την δουλειά τους και βαθμίδας εκπαίδευσης. σε έναν χώρο διαφορετικό από αυτόν τού Σχολείου, που όμως σχετίζεται άμεσα με την ιστορία τής Φ.Ε. Η Υπηρεσία προετοιμάζει και πραγματοποιεί εκπαι- Προτείνει επίσης στα Σχολεία σημαντικό και πολύ- δευτικά προγράμματα σε αρχαιολογικούς χώρους, πλευρο εκπαιδευτικό υλικό από τα μαθήματα τού μουσεία και άλλους χώρους εκπαιδευτικού ενδιαφέ- Ελεύθερου Πανεπιστημίου, το οποίο προσαρμόζει ροντος. Παράλληλα, συντονίζει και οργανώνει τις επι- και θέτει στην διάθεση των εκπαιδευτικών, ώστε να σκέψεις αυτές παρέχοντας στους εκπαιδευτικούς πρό- εμπλουτίζεται η διδασκαλία (βλ. κεφ. 15). σθετο εποπτικό υλικό, ώστε οι μαθητές να είναι κατάλ- ληλα προετοιμασμένοι για την επίσκεψη. Το υλικό αυτό, Πρωτοβουλία τής Υπηρεσίας Εκπαιδευτικών Προ- το οποίο είναι έντυπο ή ηλεκτρονικό, ανανεώνεται και γραμμάτων και Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων είναι η εμπλουτίζεται κάθε χρόνο. Επίσης, παρακολουθώντας δημιουργία στα Αρσάκεια-Τοσίτσεια Σχολεία Εκάλης τις σύγχρονες τάσεις στον χώρο τής εκπαίδευσης και τού τού εργαστηρίου Ιστορίας και Τέχνης, με πιστά αντί- πολιτισμού, εισηγείται στις Διευθύνσεις των Σχολείων γραφα αρχαίων έργων τέχνης. Στον χώρο αυτό και σε δράσεις και διαθεματικά προγράμματα και προτείνει για συνεργασία με τον Συντονισμό τής πρωτοβάθμιας εκ- την υλοποίησή τους συνεργασίες με άλλα σχολικά παίδευσης υλοποιεί προγράμματα μουσειακής αγωγής, ιδρύματα και κρατικούς, κοινωνικούς και πολιτιστικούς με σκοπό την βιωματική προσέγγιση από τους μαθητές φορείς τής Ελλάδας και τού εξωτερικού. Τέτοιες δράσεις τού Δημοτικού τού πολιτιστικού μας αποθέματος. Ανά- είναι π.χ. συμμετοχές σε διεθνή συνέδρια, αδελφοποι- λογη πρωτοβουλία είναι και η δημιουργία, επίσης στα ήσεις, τηλεδιασκέψεις, επισκέψεις στα σχολεία εκπαι- Σχολεία τής Εκάλης, Αρχαιολογικού και Περιβαλλο- δευτικών άλλων χωρών. Στο διευρυμένο πλαίσιο τής ντικού πάρκου, με σκοπό την εξοικείωση των μαθητών συνεργασίας της με τις Διευθύνσεις των Γυμνασίων και Γυμνασίου με την εφαρμοσμένη έρευνα (βλ. κεφ. 1, των Λυκείων εντάσσονται επίσης και οι εκπαιδευτικές Αρσάκεια-Τοσίτσεια Σχολεία Εκάλης και κεφ. 3). δράσεις που οργανώνουν τα Σχολεία για τις περιβαλ- λοντικές και τις πενθήμερες εκδρομές τους. Παράλλη- Άλλη σημαντική πρωτοβουλία τής Υπηρεσίας είναι η λα, η Υπηρεσία εμπλουτίζει με υλικό τής αρμοδιότητάς πρόταση συνεργασίας των Αρσακείων – Τοσιτσείων της την ψηφιακή πλατφόρμα τής Φ.Ε. e-arsakeio. Σχολείων με την Κίνηση Πολιτών «Διάζωμα» για την υιοθεσία αρχαίων θεάτρων τής περιοχής τους, με Για την ενίσχυση τής διδακτικής διαδικασίας, η Υπη- σκοπό την ανάδειξη, την προστασία και την ένταξή τους στην καθημερινή ζωή (βλ. κεφ. 10).

ΣXEΔIAΣMOΣ, OPΓANΩΣH KAI YΠOΣTHPIΞH TOY EKΠAIΔEYTIKOY EPΓOY 269 Με την επιστημονική και παιδαγωγική επιμέλεια τής Εποπτείας των Σχολείων η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία εξέδωσε σε 6 τόμους την ιστορία τού Ευρωπαϊκού Πολιτισμού ειδικά για την διδασκαλία τού μαθήματος στο Αρσάκειο Τιράνων. Αφίσες-πρόσκληση προς τους μαθητές για να συμμετάσχουν στις αντίστοιχες διοργανώσεις τής Εποπτείας τής Φ.Ε.

270 ΚΕΦΑΛΑΙO 4 Αφίσες από τους Αγώνες Λόγου και Τέχνης και τα Παναρσακειακά Μαθητικά Συνέδρια που οργανώνει η Εποπτεία των Σχολείων τής Φ.Ε. κάθε χρόνο. Tεύχη τού περιοδικού «Eπικοινωνία» αφιερωμένα σε εκδηλώσεις τής Eποπτείας

ΣXEΔIAΣMOΣ, OPΓANΩΣH KAI YΠOΣTHPIΞH TOY EKΠAIΔEYTIKOY EPΓOY 271 Αφίσες των επιμορφωτικών ημερίδων που οργανώνει η Εποπτεία των Σχολείων με την συνεργασία των Συντονιστών μαθημάτων και είναι ανοιχτές στους εκπαιδευτικούς και άλλων σχολείων.

272 ΚΕΦΑΛΑΙO 4 Ημερίδες για την ομαδοσυνεργατική μάθηση με κύρια εισηγήτρια την Σύμβουλο Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης τού Παιδαγωγικού Ινστιτούτου κ. Αλεξάνδρα Κουλουμπαρίτση. Εκπαιδευτικοί των Σχολείων επιμορφώνονται στον νέο τύπο μαθήματος που επικεντρώνεται στην ενεργητική μάθηση και, σε ρόλο μαθητών, συνεργάζονται ανά ομάδες, ενώ ο ρόλος τού δασκάλου ανάγεται σε συντονιστικό-συμβουλευτικό.

ΣXEΔIAΣMOΣ, OPΓANΩΣH KAI YΠOΣTHPIΞH TOY EKΠAIΔEYTIKOY EPΓOY 273 Ο Πρόεδρος τής Φ.Ε. καθηγητής κ. Γ. Μπαμπινιώτης, ο Σύμβουλος κ. Σ. Γκλαβάς, Συντονιστές και καθηγητές ενημερώνουν τους εκπαιδευτικούς των Σχολείων για το ψηφιακό πρόγραμμα e-arsakeio.

274 ΚΕΦΑΛΑΙO 4 Ημερίδα στα Αρσάκεια Θεσσαλονίκης, ανοιχτή για τους εκπαιδευτικούς τής Βόρειας Ελλάδας, με θέμα «Σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις στο δημοτικό σχολείο και το νηπιαγωγείο». Ομιλητές ο Πρόεδρος τής Φ.Ε. καθηγητής κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης και ο καθηγητής Φυσικής Υψηλών Ενεργειών στο Texas A.&M. University κ. Δημήτρης Νανόπουλος. Κάτω: Ενδεικτικά στιγμιότυπα από τα εργαστήρια που ακολούθησαν. Ημερίδα στα Αρσάκεια Σχολεία Ιωαννίνων, ανοιχτή στους εκπαιδευτικούς τής Δυτικής Ελλάδας, με θέμα «Ο εκπαιδευτικός στον 21ο αιώνα. Σύγχρονες βιωματικές προτάσεις για αυτομόρφωση» και με ομιλητές τους καθηγητές κ. Γ. Μπαμπινιώτη και κ. Ιω. Παρασκευόπουλο. Kάτω δεξιά: Στιγμιότυπο από εργαστήριο τής ημερίδας

ΣXEΔIAΣMOΣ, OPΓANΩΣH KAI YΠOΣTHPIΞH TOY EKΠAIΔEYTIKOY EPΓOY 275 Στιγμιότυπα από τις ομιλίες και τα εργαστήρια τής ημερίδας «Τα Μαθηματικά στην πρωτοβάθμια και την δευτεροβάθμια εκπαίδευση μέσα από την θεωρία και την διδακτική τους» στα Αρσάκεια Σχολεία Ψυχικού Η ημερίδα με θέμα «Άνθρωπος, Τεχνολογία και Εκπαίδευση» πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά, λόγω των περιοριστικών μέτρων κατά τής πανδημίας, και την παρακολούθησαν περισσότεροι από 500 εκπαιδευτικοί. Κεντρικοί ομιλητές ήταν ο Πρόεδρος τής Φ.Ε. καθηγητής κ. Γ. Μπαμπινιώτης και ο ομότιμος καθηγητής τής ΣΕΜΦΕ τού ΕΜΠ κ. Ευάγγελος Γαζής.

276 ΚΕΦΑΛΑΙO 4 Η Υπηρεσία Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων οργάνωσε εργαστήρια για την εισαγωγή τής θεατρικής παιδείας στα Σχολεία (κάτω) και ημερίδες με κύριο ομιλητή τον καθηγητή Θεατρολογίας ΕΚΠΑ κ. Β. Πούχνερ και εκπαιδευτικούς των Σχολείων (πάνω και αριστερά). Δραματοποίηση τής τραγωδίας «Ελένη» τού Ευριπίδη από μαθητές Γυμνασίου Δραματοποιήσεις στην τάξη από μαθητές Δημοτικού

ΣXEΔIAΣMOΣ, OPΓANΩΣH KAI YΠOΣTHPIΞH TOY EKΠAIΔEYTIKOY EPΓOY 277 Με πρωτοβουλία τής Υπηρεσίας Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων δημιουργήθηκε στα Αρσάκεια- Τοσίτσεια Σχολεία Εκάλης Αρχαιολογικό και Περιβαλλοντικό Πάρκο όπου πραγματοποιείται το πρόγραμμα Δειγματικής Αρχαιολογικής Ανασκαφής και εργαστήριο Ιστορίας και Τέχνης όπου πραγματοποιούνται προγράμματα Μουσειακής Αγωγής. Ο καθηγητής Αρχαιολογίας κ. Β. Λαμπρινουδάκης, μέλος τού Δ.Σ. τής Φ.Ε., ξεναγεί μαθητές τού Α’ Αρσακείου-Τοσιτσείου Λυκείου Εκάλης στην Επίδαυρο.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Ο μαθητής των Αρσακείων μέλος τής κοινωνίας

Βασικός στόχος τής ανθρωπιστικής αγωγής που παρέχεται στα Αρσάκεια – Τοσίτσεια Σχολεία είναι πρωτίστως η καλλιέργεια τής ψυχικής συγκρότησης των μαθητών με την ανακάλυψη και την ενδυνάμωση των προσωπικών τους ιδιαιτεροτήτων, των κλίσεων και των ενδιαφερόντων τους. Από τα πρώτα σχολικά τους χρόνια, οι μαθητές χτίζουν την προσωπικότητά τους συμμετέχοντας με οργανωμένες από τα Σχολεία εκδηλώσεις στην ζωή τής πόλης. Παράλληλα, σε όλη την διάρκεια τής σχολικής τους ζωής, τα Σχολεία υλοποιούν προγράμματα και δράσεις για την κοινωνική και την ψυχοσυναισθηματική τους ωρίμαση και για την ευαισθητοποίησή τους σε κοινωνικά θέματα και προβλήματα, ώστε ήδη από την εφηβική τους ηλικία να συμμετέχουν στην πνευματική και την πολιτιστική δραστηριότητα τού τόπου αλλά και σε εθελοντικές και φιλανθρωπικές δράσεις.

280 ΚΕΦΑΛΑΙO 5 ΤΑ ΑρΣΑκΕιΑ ΕινΑι ΣυγχρΟνΑ ΣχΟλΕιΑ, ΕξωΣτρΕΦΗ, μουσικοθεατρικές εκδηλώσεις ΣΕ διΑρκΗ διΑλΟγικΗ ΣχΕΣΗ μΕ τΗν κΟινωνιΑ. Mε βασικό στόχο την μεταλαμπάδευση των καινοτο- Η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία, συνεργαζόμενη με δια- μιών που εισάγονται στην εκπαίδευση, τα Σχολεία δημι- κεκριμένες προσωπικότητες από τον χώρο τού πνεύμα- ουργούν διαύλους επικοινωνίας με την τοπική κοινωνία. τος και τού πολιτισμού, οργανώνει μεγάλες μουσικοθε- ατρικές παραστάσεις, οι οποίες παρουσιάζονται σε ποι- Ως σχολεία ανοιχτά στον κόσμο, τα Αρσάκεια οτικούς χώρους εκδηλώσεων, όπως στο Μέγαρο Μου- φροντίζουν για την διασύνδεση όλων των σχολικών σικής τής Αθήνας και τής Θεσσαλονίκης, το Ωδείο Ηρώ- συγκροτημάτων τους –στο Ψυχικό, στην Εκάλη, την δου τού Αττικού, στην Στέγη τού Ιδρύματος Ωνάση, αλ- Πάτρα, την Θεσσαλονίκη, στα Ιωάννινα και τα Τίρανα– λά και στα θέατρα των Αρσακείων – Τοσιτσείων Σχολεί- με άλλους φορείς τής εκπαίδευσης, τής τοπικής κοινω- ων, και αποτελούν δυναμική παρέμβαση στα πολιτι- νίας, ομάδες γονέων και ομάδες τής κοινωνίας των πο- στικά και τα πνευματικά δρώμενα τής χώρας. Το σύ- λιτών, συμβάλλοντας στην διαμόρφωση τοπικών και νολο των εσόδων από τις εκδηλώσεις αυτές προσφέρε- περιφερειακών κοινωνικών δικτύων παιδείας και πολι- ται για την ενίσχυση τού Ταμείου Υποτροφιών των τισμού. Με τον τρόπο αυτό υπάρχει ανατροφοδότηση Αρσακείων Σχολείων (βλ. κεφ. 13) και για την υποστή- για την επίτευξη κοινών στόχων. ριξη των παιδευτικών και των κοινωνικών στόχων τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας. Η προσωπική έκφραση και η εξωτερίκευση, με αυτοπεποίθηση, Ενδεικτικά, χαρακτηριστικές είναι οι εξής εκδηλώσεις των οποίων τα έσοδα διατέθηκαν για την ενίσχυση τού τής προσωπικότητας κάθε μαθητή Ταμείου Υποτροφιών: στο προστατευμένο περιβάλλον ñ Οι δύο εκδηλώσεις αφιερωμένες στην παραδοσιακή τής τάξης αρχικά, τού σχολείου αργότερα ελληνική μουσική και στο δημοτικό τραγούδι που και στο κοινωνικό σύνολο στην συνέχεια πραγματοποίησε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και είναι μέσα στους πρωταρχικούς στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης ο Μουσικός Όμιλος των Aρσακείων-Τοσιτσείων Εκάλης και η Ορ- στόχους τού ανθρωπιστικού χήστρα και η Χορωδία των Αρσακείων Θεσσαλονίκης. προσανατολισμού τής παιδείας Με τίτλο «’που Δύσιν ώς Ανατολήν τον κόσμον προσκαλώ τον» και με οδηγό την Γοργόνα, την αδελ- που παρέχεται στα Σχολεία φή τού Μεγαλέξανδρου, τα μέλη τού Μουσικού Ομί- τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας. λου των Aρσακείων-Τοσιτσείων Σχολείων –μαθητές και απόφοιτοι– αναζήτησαν την ψυχή και τον χαρακτήρα Από τα πρώτα τους βήματα στην σχολική ζωή οι τού Έλληνα μέσα από την δημοτική ποίηση και την πα- μαθητές των Αρσακείων Σχολείων μαθαίνουν να ραδοσιακή μουσική και τραγούδησαν τις χαρές, τις λύ- συμμετέχουν σε ομαδικές δραστηριότητες, προκει- πες, την λεβεντιά, την ξενιτιά, τον πόνο τής προσφυγιάς μένου να εμπεδώσουν την ανάγκη συνεργασίας, αλλά και την αγάπη για την θάλασσα. Στην δεύτερη εκ- ανταλλαγής και αλληλεπίδρασης. Η προσωπική έκ- δήλωση οι μαθητές τού Μουσικού Ομίλου και των φραση και η εξωτερίκευση, με αυτοπεποίθηση, τής Ομίλων Χορωδίας, Παραδοσιακών Χορών και Θεατρι- προσωπικότητας κάθε μαθητή στο προστατευμένο πε- κής Παιδείας των Αρσακείων Σχολείων Θεσσαλονίκης, ριβάλλον τής τάξης αρχικά, τού σχολείου αργότερα με κεντρικό θέμα την ελληνική παράδοση, παρουσία- και στο κοινωνικό σύνολο στην συνέχεια είναι μέσα σαν τραγούδια, χορούς και θεατρικά δρώμενα από στους πρωταρχικούς στόχους τού ανθρωπιστικού προ- διάφορες περιοχές τής Ελλάδας. σανατολισμού τής παιδείας που παρέχεται στα Σχολεία ñ Η μουσική εκδήλωση που παρουσίασε ο Διονύσης τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας. Με αυτό τον πολύ Σαββόπουλος στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης συγκεκριμένο στόχο όλοι οι μαθητές συμμετέχουν σε με αποσπάσματα από την δουλειά του πάνω στις δύο προγραμματισμένες επετειακές εκδηλώσεις κάθε χρό- κλασικές κωμωδίες τού Αριστοφάνη «Αχαρνής» και νο και στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς. Παράλληλα «Πλούτος». Η μουσική και τα τραγούδια από τα δύο συμμετέχουν σε εθελοντικές εκδηλώσεις φιλαλληλίας έργα παρουσιάστηκαν σε μορφή συναυλίας από τον και στην κοινωνική δράση που οργανώνουν τα Σχο- λεία.

Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΤΩΝ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 281 ίδιο τον Σαββόπουλο και δεκαέξι μουσικούς και τρα- ηθοποιοί Γιάννης Παναγόπουλος, Δημήτρης Δεγαΐτης γουδιστές, ενώ γνωστά τραγούδια τού Σαββόπουλου και Νίκος Καρδώνης. ερμήνευσε η Χορωδία των Αρσακείων Σχολείων Θεσ- ñ Η μουσική παράσταση με τίτλο «Είμαστε από καλή σαλονίκης. Η παράσταση, που είχε ήδη παρουσιαστεί γενιά» παρουσιάστηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθη- στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού στην Αθήνα, εντάχθηκε νών, γιορτάζοντας τα 180 χρόνια προσφοράς των Αρ- στο πρόγραμμα εκδηλώσεων «Θεσσαλονίκη 2012» σακείων Σχολείων στην παιδεία και στον πολιτισμό τού Δήμου Θεσσαλονίκης για την συμπλήρωση 100 τού τόπου μας. Ο Μουσικός Όμιλος των Αρσακείων- χρόνων από την απελευθέρωση τής πόλης. Τοσιτσείων Εκάλης και η χορωδία των αποφοίτων ñ Η μουσική παράσταση με θέμα «Ένα ταξίδι στην Λι- GraduArti με ερμηνευτή των τραγουδιών τον Μανώλη λιπούπολη» πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μουσι- Μητσιά και πρωταγωνιστές τους Νίκο Καραθάνο και κής Αθηνών και επαναλήφθηκε στο Ηρώδειο. Η ιδέα Νάντια Κοντογεώργη μετέφεραν τους θεατές σε μια και ο σχεδιασμός, η σκηνοθεσία και η χορογραφία- σχολική τάξη για ένα ταξίδι γνώσης και πολιτισμού. Μια κίνηση τής μουσικής παράστασης είχαν την υπογραφή ομάδα από μαθητές περιπλανήθηκαν στους στίχους τής Ρεγγίνας Καπετανάκη, που μαζί με την Ελένη Βλά- μεγάλων Ελλήνων ποιητών και στα τραγούδια χου έβαλαν τα θεμέλια τής σειράς εκπομπών τού Τρίτου σπουδαίων Ελλήνων συνθετών. Ακούστηκαν μελο- Προγράμματος «Εδώ Λιλιπούπολη». Συντελεστές τής ποιημένα ποιήματα των Ελύτη, Σεφέρη, Ρίτσου, Καβά- παράστασης: Άλκηστη Πρωτοψάλτη, Βασίλης Αγροκώ- φη, Σολωμού σε μελωδίες των Χατζιδάκι, Θεοδωράκη, στας, οι σολίστ και το ενόργανο σύνολο τού Τμήματος Ξαρχάκου, Λεοντή, Μαρκόπουλου, Μικρούτσικου. Η Μουσικών Σπουδών τού Ιονίου Πανεπιστημίου, καθώς παράσταση έφερε την καλλιτεχνική σφραγίδα τού Φω- ο Μουσικός Όμιλος των Aρσακείων-Τοσιτσείων Σχο- κά Ευαγγελινού και τα κείμενα την υπογραφή τού ποι- λείων Εκάλης. ητή Στρατή Πασχάλη. ñ Η παράσταση τού έργου «Δώδεκα παρά δώδεκα», ñ Τo μουσικοθεατρικό ονειρόδραμα «Ο Χιονάνθρω- το οποίο έγραψε για την Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία ο πος και το Κορίτσι. Πόσο μεγάλο είναι ένα “πάντα”;», Ευγένιος Τριβιζάς, παρουσιάστηκε στο Μέγαρο Μου- βασισμένο στο γνωστό μυθιστόρημα τού «ποιητή παρα- σικής Αθηνών. Τις μελωδίες είχε συνθέσει ειδικώς για το μυθιών» Ευγένιου Τριβιζά, παρουσιάστηκε στο Ηρώ- έργο ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, ενώ την σκηνοθεσία δειο για μία μόνο παράσταση. Την μουσική συνέθεσε και την χορογραφία ανέλαβε ο Φωκάς Ευαγγελινός. Τα ειδικά για την παράσταση ο Γιώργος Χατζηνάσιος, την σκηνικά και τα κοστούμια είχε σχεδιάσει η Έλλη Παπα- σκηνοθεσία ανέλαβε και πάλι ο Φωκάς Ευαγγελινός, τα γεωργακοπούλου. Ο Γρηγόρης Βαλτινός πρωταγωνί- σκηνικά και τα κοστούμια η Έλλη Παπαγεωργακοπού- στησε στον ρόλο τού Παλιού Χρόνου και ο Πάνος Μου- λου, τον σχεδιασμό φωτισμών ο Γιώργος Τέλλος και τις ζουράκης στον ρόλο τού Νέου Χρόνου. Εκτός από τους βιντεοπροβολές ο Χρήστος Μαγκανάς. Τα τραγούδια πρωταγωνιστές συμμετείχαν περισσότεροι από εκατό απέδωσαν ο Μουσικός Όμιλος των Αρσακείων-Τοσι- μαθητές τού Μουσικού Ομίλου των Αρσακείων-Τοσι- τσείων Σχολείων Εκάλης και η Χορωδία των αποφοίτων τσείων Σχολείων Εκάλης και τής Χορωδίας GraduArti GraduArti. Την μουσική διεύθυνση είχε ο Στάθης Σού- (από αποφοίτους των Σχολείων). λης και την ενορχήστρωση – επεξεργασία μουσικού ñ Η μουσικοθεατρική παράσταση «Τα παιδιά τής χο- υλικού ο Θωμάς Κοντογεώργης. Στην παράσταση συμ- ρωδίας» παρουσιάστηκε στην κεντρική σκηνή τής Στέ- μετείχαν οι: Χάρης Ανδριανός, Αλέξανδρος Αντωνό- γης τού Ιδρύματος Ωνάση και με αυτή ξεκίνησε ο εορ- πουλος, Νάντια Κοντογεώργη, Ελισάβετ Κωνσταντινί- τασμός των 180 χρόνων από την ίδρυση τής Φιλεκ- δου, Δημήτρης Πιατάς, Χρήστος Σπανός, Τόνια Σωτηρο- παιδευτικής Εταιρείας. Οι μαθητές τού Ομίλου Χορω- πούλου, Aποστόλης Τότσικας, Μάριος Κρητικόπουλος, δίας των Αρσακείων Σχολείων Ψυχικού εντυπωσίασαν Χρήστος Νικολάου, Ιωάννα Πιατά, Κατερίνα Σούσουλα, το κοινό με τον τρόπο που απέδωσαν τα απαιτητικά τρα- Δημήτρης Τσακάλας. Τους ρόλους τής Μαριάνας και γούδια τής ομώνυμης γαλλικής ταινίας «Les Choristes». των Διδύμων απέδωσαν μαθητές των Αρσακείων Σχο- Συμμετείχε η Αθηναϊκή Συμφωνική Ορχήστρα Νέων τού λείων. Είναι η ιστορία ενός Χιονάνθρωπου και ενός Κο- καθηγητή Παύλου Σεργίου με διευθυντή τον Πέτρο Στυ- ριτσιού που φτιάχνει έναν χιονάνθρωπο και τού ζητάει λιανού. Την καλλιτεχνική διεύθυνση είχε ο Φωκάς να μη λιώσει ποτέ. Για να κρατήσει την υπόσχεσή του, ο Ευαγγελινός και τους κεντρικούς ρόλους ερμήνευσαν οι Χιονάνθρωπος ξεκινά για το πιο μακρινό και επικίνδυνο

282 ΚΕΦΑΛΑΙO 5 ταξίδι που μπορεί να φανταστεί κανείς, το ταξίδι για τον Εκπαιδευτικά Προγράμματα Βόρειο Πόλο. Αψηφώντας τον Χρυσό Εχθρό που τον πυρπολεί με φλογισμένα βέλη, τους Λασπανθρώπους Βουλή των Εφήβων που τον καταδιώκουν για να τον λασποβολήσουν και χίλιους δυο κινδύνους ακόμη, είναι αποφασισμένος να Από το 1997 μαθητές των Αρσακείων ως «έφηβοι φτάσει στα παντοτινά, παραμυθένια χιόνια, διότι μόνο τα βουλευτές» παίρνουν μέρος στις τετραήμερες εργασίες παραμύθια διαρκούν για πάντα. τής Συνόδου τής «Βουλής των Εφήβων», που πραγμα- τοποιούνται στο κτήριο τής Βουλής, έχοντας αποσπάσει διασχολικές και διεθνείς μέχρι σήμερα πολυάριθμες διακρίσεις. Έτσι εξοικειώ- Συναντήσεις χορωδιών νονται με τον τρόπο λειτουργίας τού Κοινοβουλίου και τον ρόλο τού πολίτη στις δημοκρατικές κοινωνίες, ενώ Από το 2015 στο Θέατρο των Αρσακείων Σχολείων Θεσσαλονίκης πραγματοποιείται η Διασχολική Συνά- Από το 2007 έως τις αρχές τού 2010 ντηση Χορωδιών, στην οποία συμμετέχουν χορω- πρόεδρος τής Βουλής των Εφήβων δίες από σχολεία τής Θεσσαλονίκης και διακεκριμέ- να ορχηστρικά σχήματα τής πόλης. Η εκδήλωση έχει διετέλεσε ο Πρόεδρος την έγκριση τού Υπουργείου Παιδείας και πραγματοποι- τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας είται με την σύμπραξη τού Αρσακείου Γυμνασίου Θεσ- καθηγητής γεώργιος μπαμπινιώτης. σαλονίκης, των Ομίλων Απογευματινών Δραστηριοτή- των και τού Συλλόγου Αποφοίτων των Αρσακείων Σχο- οι σκέψεις που διατυπώνουν και οι λύσεις που προτεί- νουν ενεργοποιούν τον γόνιμο δημόσιο διάλογο. Από Η εκδήλωση έχει την έγκριση το 2007 έως τις αρχές τού 2010 πρόεδρος τής Βουλής τού υπουργείου Παιδείας και των Εφήβων διετέλεσε ο Πρόεδρος τής Φιλεκπαιδευτι- πραγματοποιείται με την σύμπραξη τού κής Εταιρείας καθηγητής Γεώργιος Μπαμπινιώτης. Αρσακείου γυμνασίου Θεσσαλονίκης, των Ομίλων Απογευματινών δραστηριοτήτων Πολιτιστικό πρόγραμμα «Υιοθεσία αρχαίων και τού Συλλόγου Αποφοίτων θεάτρων. Μαθητές ξεναγούν μαθητές των Αρσακείων Σχολείων Θεσσαλονίκης. στα αρχαία θέατρα» λείων Θεσσαλονίκης. Τα οργανωμένα χορωδιακά φε- Στο πλαίσιο τού προγράμματος «Κοινωνικό Σχολείο» στιβάλ αποτελούν κίνητρο για τους συμμετέχοντες, οι και σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και την Κί- οποίοι αναδεικνύουν τα ιδιαίτερα καλλιτεχνικά προσό- νηση Πολιτών για την ανάδειξη αρχαίων μνημείων «Διά- ντα τους δουλεύοντας ομαδοσυνεργατικά. Παράλλη- ζωμα», τα Σχολεία τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας υιο- λα, ο Όμιλος Χορωδίας τού Αρσακείου Γυμνασίου- θετούν αρχαία θέατρα τής περιοχής τους και φροντίζουν Λυκείου και των Αποφοίτων Θεσσαλονίκης συμμε- για την ανάδειξη και την ένταξή τους στην καθημερινή τέχει στις Διεθνείς Συναντήσεις Χορωδιών Καρδίτσας ζωή τού τόπου και των ανθρώπων. Το σωματείο «Διά- που πραγματοποιούνται στην πόλη τής Καρδίτσας και ζωμα», που προωθεί την έρευνα, την προστασία, την στο Μουζάκι, με πρωτοβουλία τής Πανελλήνιας Ομο- αποκατάσταση, την ανάδειξη και την προβολή των αρ- σπονδίας Χορωδιών και Διευθυντών Χορωδίας και τής χαίων θεάτρων, συνεργάζεται με σχολεία σε προγράμ- Διεύθυνσης Περιφερειακής Εκπαίδευσης Θεσσαλίας. ματα υιοθεσίας μνημείων και γενικότερα ευαισθητοποιεί Επίσης, μαθητές τού Αρσακείου Δημοτικού Θεσσα- πολίτες ώστε να προστατεύουν, να ενισχύουν και να λονίκης συμμετέχουν και διακρίνονται στο Διεθνές προβάλλουν την πολιτιστική κληρονομιά τής χώρας μας. Φεστιβάλ και στον Διαγωνισμό Χορωδιών τής Κέρ- κυρας, που οργανώνεται από το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Στους σταθμούς των αντίστοιχων δράσεων που τον Δήμο Κέρκυρας, την Περιφερειακή Ενότητα Κέρκυ- πραγματοποίησαν τα Σχολεία τής Φιλεκπαιδευτικής ρας και την μη κερδοσκοπική εταιρεία Interkultur. Εταιρείας περιλαμβάνονται: ñ Η υιοθεσία τού θεάτρου και τού ιερού τού Διονύ- σου στον αρχαίο δήμο Ικάριον Αττικής (σημερινό Δήμο Διονύσου). Μέσω αυτού τού προγράμματος μαθητές Γυμνασίου των Αρσακείων-Τοσιτσείων Εκάλης συνει-

Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΤΩΝ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 283 δητοποίησαν ότι ζουν στον τόπο όπου γεννήθηκε το αρ- πλαίσιο τού ίδιου προγράμματος οι μαθητές τού Αρσα- χαίο δράμα. Αφού επισκέφθηκαν τον χώρο, μελέτησαν κείου Ιωαννίνων εκπόνησαν εργασίες σχετικές με το αρ- βιβλιογραφία σχετικά με την ιστορία τού αρχαίου δή- χαίο θέατρο τής Μακύνειας, το οποίο εν συνεχεία και μου και συζήτησαν το θέμα με επιστήμονες. Με σκοπό υιοθέτησαν. Κατά την επίσκεψή τους εκεί τα παιδιά έδω- την ανάδειξη τού ιστορικού αυτού χώρου, υλοποίησαν σαν συνέντευξη σε τοπικό τηλεοπτικό κανάλι σχετικά με τις εξής δράσεις: α) Δημιούργησαν ψηφιακό δίσκο την υιοθεσία τού θεάτρου. (DVD) με λόγο, εικόνα και δρώμενα και τίτλο «Από τον ñ Η υιοθεσία τού Ρωμαϊκού Ωδείου Πάτρας. Συμμετέ- διθύραμβο στο δράμα». β) Συνέταξαν το φυλλάδιο χοντας στην εκπαιδευτική δράση «Υιοθεσία αρχαίων «Ικάριον: Οδηγός για τον αρχαιολογικό χώρο στον θεάτρων. Μαθητές ξεναγούν μαθητές στα αρχαία θέα- Διόνυσο Αττικής» με χάρτη, φωτογραφίες και πληρο- τρα», οι μαθητές τού Αρσακείου Πατρών παρουσίασαν φορίες ιστορικές και μυθολογικές για τον αρχαίο δήμο. την ομαδική εργασία που είχαν ετοιμάσει με τίτλο Ο οδηγός τυπώθηκε, με χορηγία τού «Διαζώματος», «Γνωρίζω τα ρωμαϊκά μνημεία τού τόπου μου» και στα Ελληνικά, τα Αγγλικά και τα Γαλλικά, ενώ θα ακο- υιοθέτησαν το Ρωμαϊκό Ωδείο Πάτρας. λουθήσουν οι μεταφράσεις του στα Γερμανικά και τα ñ Η υιοθεσία τού αρχαίου θεάτρου Αμφιαρείου Ωρω- Ιταλικά. γ) Οργάνωσαν μαθητικές ομάδες για την ξενά- πού. Στο πλαίσιο τού προγράμματος «Υιοθετούμε το γηση στο ιερό τού Διονύσου (σε Ελληνικά, Αγγλικά και αρχαίο θέατρο Αμφιαρείου Ωρωπού» μαθητές των Αρ- Γερμανικά). δ) Προετοίμασαν εικονική ξενάγηση για το σακείων Γυμνασίων Ψυχικού παρουσίασαν αποσπά- ιερό τού Διονύσου. ε) Δημιούργησαν βιντεοπαρουσιά- σματα από την τραγωδία τού Αισχύλου «Επτά επί Θή- σεις, στα Ελληνικά, τα Αγγλικά και τα Γερμανικά, με τίτ- βας» και οργάνωσαν ξενάγηση στον χώρο τού αρχαίου λους «Ο μύθος τού Ικάριου και τής Ηριγόνης» και θεάτρου. Η δράση πλαισιώθηκε από ομιλία τού ομότι- «Ικάριον Αττικής: το λίκνο τού αρχαίου δράματος». μου καθηγητή Αρχαιολογίας και μέλους τού Δ.Σ. τής στ) Πρόβαλαν το ιερό τού Διονύσου και τού θεάτρου Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας κ. Βασίλη Λαμπρινουδάκη, του στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. με θέμα «Αμφιάρειο, η μικρή Επίδαυρος και η σημασία τού θεάτρου ως φορέα πολιτισμού». Στο πλαίσιο τού προγράμματος «κοινωνικό Σχολείο» και σε συνεργασία Programme for International Student με το υπουργείο Παιδείας και την κίνηση Assessment (PISA) Πολιτών για την ανάδειξη αρχαίων Μαθητές των Αρσακείων συμμετέχουν στο πρό- μνημείων «διάζωμα», τα Σχολεία γραμμα PISA, το οποίο, με έντυπα και ηλεκτρονικά τεστ, τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας υιοθετούν διερευνά την ικανότητα εφαρμογής των γνώσεων και αρχαία θέατρα τής περιοχής τους των δεξιοτήτων που έχουν αποκτήσει τα παιδιά για και φροντίζουν για την ανάδειξη να αντιμετωπίσουν προβλήματα τής καθημερινής και την ένταξή τους στην καθημερινή ζωή ζωής. Τα γνωστικά πεδία στα οποία εξετάζονται είναι τα Μαθηματικά, οι Φυσικές επιστήμες, η κατανόηση κει- τού τόπου και των ανθρώπων. μένου και η συνεργατική επίλυση προβλήματος. Το πρόγραμμα διεξάγεται κάθε τρία χρόνια (από το 2000 ñ Η υιοθεσία τού αρχαίου θεάτρου Γιτάνων. Οι μαθητές έως σήμερα) και υλοποιείται από διεθνή ερευνητικά τού Αρσακείου Ιωαννίνων παρουσίασαν τις δράσεις που ιδρύματα (PISA Consortium) με την οργάνωση τής Δι- ανέλαβαν στην διάρκεια τού προγράμματος «Υιοθετού- εύθυνσης Εκπαίδευσης τού ΟΟΣΑ (Οργανισμού για την με το αρχαίο θέατρο των Γιτάνων» στα Αρχαιολογικά Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη) και την συνερ- Μουσεία Ηγουμενίτσας και Ιωαννίνων. Για την υλοποί- γασία των χωρών που συμμετέχουν στην έρευνα. ηση τού προγράμματος οι μαθητές πήραν συνεντεύξεις από πολίτες των Ιωαννίνων σχετικές με το αρχαίο θέατρο Επιχειρηματική εκπαίδευση των Γιτάνων, ανέλαβαν την σύνταξη τού λήμματος για το θέατρο στην Wikipedia, μοίρασαν ενημερωτικά φυλλά- Το 2015 το Αρσάκειο επιβραβεύτηκε για τις δράσεις δια στο εμπορικό κέντρο των Ιωαννίνων. του με το 1ο ευρωπαϊκό βραβείο και τον τίτλο «Το Επι- ñ Η υιοθεσία τού αρχαίου θεάτρου Μακύνειας. Στο χειρηματικό Σχολείο» στο πλαίσιο τού Ευρωπαϊκού Προγράμματος Επιχειρηματικότητας Junior Achievement

284 ΚΕΦΑΛΑΙO 5 Europe. Τα προγράμματα νεανικής επιχειρηματικότη- τές έχουν την ευκαιρία να αναπτύξουν τις επιχειρηματι- τας τού Σωματείου Επιχειρηματικότητας Νέων/Junior κές τους ιδέες σε παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον. Στο Achievement Greece (ΣΕΝ/JA Greece), που τελούν πρόγραμμα πιστοποίησης επιχειρηματικών δεξιοτήτων υπό την αιγίδα τού Υπουργείου Παιδείας, υιοθετήθη- (Entrepreneurial Skill Pass – ESP) οι μαθητές έχουν την καν από το 2008 από τα Σχολεία τής Φιλεκπαιδευτι- δυνατότητα, κατόπιν διαγωνισμού, να λάβουν βεβαί- κής Εταιρείας και υλοποιούνται από το Νηπιαγωγείο ωση για τις επιχειρηματικές δεξιότητες που έχουν ανα- έως το Λύκειο. Είναι πιστοποιημένα από την Ευρωπαϊκή πτύξει από την συμμετοχή τους στα προγράμματα τού Ένωση και αναγνωρισμένα διεθνώς από επιχειρήσεις, ΣΕΝ. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα τελεί υπό την αιγίδα πανεπιστήμια και οργανισμούς. Σκοπός τους είναι να τού τμήματος Εκπαίδευσης και Πολιτισμού τής Ευρω- συνδέσουν το σχολείο με την κοινωνία και τον κόσμο παϊκής Επιτροπής και εντάσσεται στο πλαίσιο τού προ- τής αγοράς. Δημιουργώντας εικονικές επιχειρήσεις και γράμματος «Leonardo da Vinci». συμμετέχοντας παράλληλα σε άλλα προγράμματα τού ΣΕΝ, οι μαθητές αποκτούν τις απαραίτητες δεξιότητες για Από το 2008 μέχρι σήμερα τα Αρσάκεια – Τοσίτσεια την επαγγελματική ένταξή τους στην αγορά εργασίας. Τα Σχολεία έχουν υλοποιήσει πολλά προγράμματα εικονι- προγράμματα επιχειρηματικότητας υλοποιούνται σε δύο κής επιχείρησης και έχουν επανειλημμένα διακριθεί και μορφές: α) πρόγραμμα «Εικονική Επιχείρηση», που βραβευθεί σε εγχώριους και ευρωπαϊκούς διαγωνι- εφαρμόζεται στο Λύκειο και αφορά στην παραγωγή ενός σμούς. πρωτότυπου και πρωτοπόρου προϊόντος, και β) εκπαι- δευτικά σεμινάρια στον τομέα των επιχειρήσεων, που Αναφέρονται ενδεικτικά ορισμένες εικονικές επιχει- εφαρμόζονται σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης. ρήσεις που έχουν συστήσει οι μαθητές: «Algae-Pro», εταιρεία αξιοποίησης φυκιών, «αltermyth – Υpothesis το 2015 το Αρσάκειο επιβραβεύτηκε Andromeda», επιτραπέζιο παιχνίδι ρόλων και στρατη- για τις δράσεις του με το 1ο ευρωπαϊκό γικής, «Archaeologicapp», εφαρμογή παρουσίασης βραβείο και τον τίτλο «το Επιχειρηματικό θησαυρών τού Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, Σχολείο» στο πλαίσιο τού Ευρωπαϊκού «Athens Museum Pass», έντυπος οδηγός και εισιτήρια για έξι μουσεία τής Αθήνας, «beLIVE», εφαρμογή απο- Προγράμματος Επιχειρηματικότητας στολής μηνύματος κινδύνου από άτομα που βρίσκονται Junior Achievement Europe. σε ανάγκη, «CORINA – Play-n-learn», επιτραπέζιο παι- χνίδι με θέμα την Χημεία και το περιβάλλον, «e-κανό- Το πρόγραμμα «Εικονική Επιχείρηση» προωθεί τητες», εταιρεία παραγωγής εξαρτημάτων για άτομα με την βιωματική εμπλοκή των μαθητών στις επιχειρηματι- ειδικές ανάγκες, «ΕPEIKON – APOLLO», ψηφιακή κές δραστηριότητες, καθώς αυτοί καλούνται να συ- εφαρμογή περιήγησης στον ναό τού Επικούρειου Απόλ- γκροτήσουν μια μαθητική εικονική επιχείρηση, να πα- λωνα, «Sempreviva-Ethalyzer», συσκευή ανίχνευσης ραγάγουν ένα προϊόν, να το προωθήσουν στην αγορά, αλκοόλ σε οδηγούς και ελέγχου τού οχήματος, «Exca- να το πουλήσουν και να διαχειριστούν τα κέρδη υπέρ libur», υπηρεσία παροχής εκπαιδευτικού υλικού σε κάποιου φιλανθρωπικού σκοπού. Το συγκεκριμένο φτωχά παιδιά, «Fox Advertising», εταιρεία προώθη- πρόγραμμα προσφέρει πολλές ακόμη δυνατότητες σης τοπικών προϊόντων, «Green Cheap Meals», κατά- στους μαθητές να αναπτύξουν και να αξιοποιήσουν τις στημα προϊόντων για απόρους, «i-project – i-queue», ικανότητές τους. Στο πρόγραμμα «Κοινωνικής Καινο- εφαρμογή μείωσης αναμονής στα σουπερμάρκετ, τομίας» (Social Innovation Relay), ένα διαδικτυακό δια- «Musterpeace – MUST», δίγλωσσο νεανικό περιοδικό γωνιστικό πρόγραμμα, οι μαθητές συστήνουν μαθητι- για νέους, «OLEV - Olive Enterprise Volunteering», κές κοινωνικές επιχειρήσεις, με σκοπό την δημιουργία επιχείρηση παραγωγής και εμπορίας προϊόντων ελιάς, προϊόντων τα οποία θα μπορούσαν να δώσουν λύσεις «Project-Z – Zedoro», εταιρεία παραγωγής προϊόντων σε κοινωνικά προβλήματα. Στο πιλοτικό πρόγραμμα δημητριακών με βάση την ζέα, «REGA (Recycling Gar- επιχειρηματικότητας GEP (Global Enterprise Project), bage)», επιχείρηση για την βιομάζα και την ανακύκλω- στο οποίο, με επιλογή τού ΣΕΝ, το Αρσάκειο συμμετέχει ση, «Sine Qua Non», βραχιολάκι για ασθενείς, «Sun- πιλοτικά μαζί με 10 ακόμα ελληνικά σχολεία, οι μαθη- Struck», επιχείρηση κατασκευής και εμπορίας ηλιακών παιχνιδιών, «THESSeeker», εταιρεία σχεδιασμού πολι- τιστικών διαδρομών, «Thumbs App Development»,

Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΤΩΝ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 285 εταιρεία ανάπτυξης εφαρμογών για κινητά τηλέφωνα κοινωνικές δράσεις, δράσεις και υπολογιστές, «Youth Alert – Out of Life», περιο- ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης δικό ευαισθητοποίησης των νέων. Τα Σχολεία τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας συνεργά- τα Αρσάκεια – τοσίτσεια Σχολεία ζονται με κέντρα και φορείς κοινωνικής πρόνοιας και πρωτοπορούν εφαρμόζοντας συμμετέχουν σε εκδηλώσεις υποστήριξης ευπαθών ομάδων. Παράλληλα, οι μαθητές ενημερώνονται και τα προγράμματα επιχειρηματικότητας για θέματα σύγχρονου ενδιαφέροντος: υγείας, διαδι- τού ΣΕν με την μορφή εκπαιδευτικών κτυακής ασφάλειας, οδικής συμπεριφοράς, ανθρωπί- νων δικαιωμάτων. Οργανώνοντας εορταγορές ανθρω- σεμιναρίων σε όλες τις βαθμίδες πιστικού χαρακτήρα, οι μαθητές παρέχουν στήριξη και εκπαίδευσης, ξεκινώντας από αγάπη σε αναξιοπαθούντες συνανθρώπους μας εντός το νηπιαγωγείο. και εκτός τού ελλαδικού χώρου. Πραγματοποιούν επι- σκέψεις αγάπης και προσφέρουν χρηματικά ποσά, δώ- Τα εκπαιδευτικά σεμινάρια επιχειρηματικότητας εί- ρα και είδη πρώτης ανάγκης σε άπορες οικογένειες και ναι δράσεις που υλοποιούνται εκτός σχολείου, σε συν- σε πολλά ιδρύματα και φιλανθρωπικούς οργανισμούς. εργασία με επιχειρήσεις και τραπεζικούς οργανισμούς. Επίσης, συμμετέχουν στον έρανο τού Ελληνικού Ερυ- Οι μαθητές των Αρσακείων πραγματοποιούν ολοήμε- θρού Σταυρού και σε φιλανθρωπικές συναυλίες. ρες εκπαιδευτικές επισκέψεις σε εταιρείες που συνεργά- ζονται με το ΣΕΝ. Στελέχη-εθελοντές των εταιρειών Οι μαθητές ευαισθητοποιούνται εμπλέκουν βιωματικά τους μαθητές στις διαδικασίες τού στον εθελοντισμό και τον υιοθετούν «επιχειρείν» υλοποιώντας το πρόγραμμα «Στην σκιά ως στάση ζωής. γνωρίζουν από κοντά ενός στελέχους». Αντίστοιχα, υπό την καθοδήγηση τα κοινωνικά προβλήματα τής χώρας στελεχών από συνεργαζόμενες Τράπεζες με το ΣΕΝ, οι και εμπλέκονται σε βιωματικές δράσεις μαθητές παρακολουθούν το πρόγραμμα «Τράπεζες σε δράση (Banks in Action)» με στόχο να εξοικειω- προσφοράς στον συνάνθρωπο. θούν με την χρηματοοικονομική γνώση, να αποκτή- σουν τις κατάλληλες δεξιότητες ώστε να διαχειρίζονται Με σκοπό την ευαισθητοποίησή τους σε θέματα αν- τα οικονομικά τους και να μυηθούν στις αρχές τής τρα- θρωπιάς και προσφοράς οι μαθητές των Αρσακείων πεζικής πρακτικής. συμμετέχουν σε αξιόλογα προγράμματα αλληλεγγύης, όπως: Τα Αρσάκεια – Τοσίτσεια Σχολεία πρωτοπορούν ñ Πρόγραμμα «Νοιάζομαι και Δρω». Το Αρσάκειο εφαρμόζοντας τα προγράμματα επιχειρηματικότητας ανήκει στο δίκτυο των 190 ελληνικών σχολείων που τού ΣΕΝ με την μορφή εκπαιδευτικών σεμιναρίων σε δραστηριοποιούνται στο πρόγραμμα, το οποίο εφαρ- όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, ξεκινώντας από το Νη- μόζεται σε όλες τις βαθμίδες τής εκπαίδευσης και στο πιαγωγείο. οποίο μέχρι σήμερα έχουν συμμετάσχει πανελλαδικά 1.323 εκπαιδευτικοί, 18.145 μαθητές και 1.053 διαφο- Στα Νηπιαγωγεία εφαρμόζεται το επιχειρηματικό ρετικοί κοινωνικοί εταίροι και φορείς τής κοινωνίας των πρόγραμμα «Η Παζαρούπολη», ένα παιχνίδι ρόλων πολιτών. Οι μαθητές που συμμετέχουν σε αυτό ευαι- για παιδιά προσχολικής ηλικίας, με σκοπό να βιώσουν σθητοποιούνται στον εθελοντισμό και τον υιοθετούν ως τον αντιπραγματισμό. στάση ζωής. Γνωρίζουν από κοντά τα κοινωνικά προ- βλήματα τής χώρας και εμπλέκονται σε βιωματικές δρά- Στα Δημοτικά, με το πρόγραμμα επιχειρηματικότη- σεις προσφοράς στον συνάνθρωπο. τας «Ξοδεύοντας έξυπνα (Μore than money)», οι μα- ñ Πρόγραμμα «Όλοι διαφορετικοί – Όλοι ίσοι». Με θητές εξοικειώνονται με βασικές έννοιες τού τραπεζικού στόχο να ευαισθητοποιηθούν οι μαθητές κατά των συστήματος και των συναλλαγών. διακρίσεων λόγω φυλετικής ή εθνικής προέλευσης, θρησκείας ή ιδεολογίας, ηλικίας, τυχόν αναπηριών Στα Γυμνάσια το πρόγραμμα επιχειρηματικότητας και σεξουαλικού προσανατολισμού, οι μαθητές των «Οικονομία και εγώ» εφαρμόζεται για την εξοικείωση των μαθητών με τον ρόλο τους στην αγορά εργασίας και με την σύνταξη ατομικού και οικογενειακού προ- ϋπολογισμού.

286 ΚΕΦΑΛΑΙO 5 Αρσακείων – Τοσιτσείων Σχολείων συμμετείχαν στο τε- κών ετών 1996-2020 πολυάριθμα ήταν τα βραβεία και τραετές πρόγραμμα «Όλοι διαφορετικοί – Όλοι ίσοι», σημαντικές οι τιμητικές διακρίσεις που αυτοί απέσπα- που προώθησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το σχολικό σαν συμμετέχοντας σε πανελλήνιους διαγωνισμούς και έτος 2007-2008. Με ποικίλες εκδηλώσεις τα παιδιά βίω- αγώνες. Το σύνολο των διακρίσεων αυτών επιβεβαι- σαν την σημασία που έχει να επιδεικνύουν ανθρώπινο ώνει, μεταξύ άλλων, την επιτυχία τού πολυσύνθετου πρόσωπο και να νοιάζονται για τον συνάνθρωπό τους. επιστημονικού και πολιτιστικού έργου που πραγματο- ποιείται στα Σχολεία τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας. Εν- Σταθμούς στις ανθρωπιστικές δράσεις των μαθητών δεικτικά αναφέρονται οι πολλαπλές διακρίσεις μαθητών των Σχολείων αποτελούν ενδεικτικά: των Αρσακείων – Τοσιτσείων Σχολείων στους διαγωνι- ñ Η συγκέντρωση μεγάλου χρηματικού ποσού σμούς τής Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας «Θα- (800.000 δραχμών) το 1997 για την δημιουργία αμαξι- λής», «Ευκλείδης», «Αρχιμήδης» και «Παιχνίδι και Μα- τού δρόμου που συνέδεσε χωριά τής περιφέρειας τής θηματικά», στον Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό Αλβανίας με την κεντρική οδική αρτηρία Κακαβιάς- Φυσικής τής Ένωσης Ελλήνων Φυσικών, στον Πανελ- Αργυροκάστρου και έλαβε τιμητικά το όνομα «οδός λήνιο Διαγωνισμό Αστρονομίας και Διαστημικής, Αποστόλου Αρσάκη», καθώς και η οικονομική ενί- στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Γραπτών και Καλλιτε- σχυση το 1997 και το 1998 των κατοίκων τής Χοταχό- χνικών Εργασιών τής Ευρωπαϊκής Ημέρας Σχολείων, βας, γενέτειρας τού Αρσάκη. σε οικολογικούς διαγωνισμούς, καθώς και σε διαγωνι- ñ Η μεγάλη κινητοποίηση των Σχολείων τής Φιλεκπαι- σμούς Βιολογίας, Πληροφορικής, Τεχνολογίας, σε δευτικής Εταιρείας για την υποστήριξη και την ανακούφι- διαγωνισμούς τής UNICEF, στις εθνικές Συνόδους τού ση των κατοίκων τής Αττικής που το 1999 επλήγησαν Ευρωκοινοβουλίου Νέων, στην Σύνοδο τής Βουλής από φονικό σεισμό. Μαθητές, καθηγητές, διοικητικό των Εφήβων, στους Πανελλήνιους Μαθητικούς Αγώ- προσωπικό και επιχειρηματίες γονείς μαθητών συγκέ- νες Επιχειρηματολογίας – Αντιλογίας τού Υπουργείου ντρωσαν χρήματα, τρόφιμα, ρουχισμό για τους αναξιο- Παιδείας, σε σχολικούς διαγωνισμούς μέσω διαδικτύου, παθούντες στις περιοχές τής Μεταμόρφωσης, των Άνω σε διαγωνισμούς ελληνικής, αγγλικής, γαλλικής και Λιοσίων και των Αχαρνών, ενώ στήριξαν οικονομικά γερμανικής γλώσσας, εκφραστικής ανάγνωσης, λογοτε- και τεχνικά την ίδρυση μονάδας υποστήριξης παιδιών χνίας, κόμιξ, μαθητικών εντύπων, σε καλλιτεχνικούς προσχολικής ηλικίας στον καταυλισμό Λαθέα Β’ διαγωνισμούς ποίησης, μουσικής, θεάτρου, χορού, ζω- Αχαρνών, η οποία έλαβε το όνομα «Αρσάκειος Παι- γραφικής, αφίσας, φωτογραφίας, σε αθλητικούς αγώ- δικός Σταθμός Αχαρνών». Η μονάδα, που λειτούργησε νες, στα σχολικά πρωταθλήματα σκάκι κ.ά. ανελλιπώς μέχρι και το 2003, στελεχώθηκε με νηπιαγω- γούς, εξοπλίστηκε με εποπτικό υλικό και ακολούθησε Ημέρα Ανοιχτού Σχολείου εκπαιδευτικό πρόγραμμα σχεδιασμένο με την ευθύνη και την επίβλεψη τού Αρσακείου Νηπιαγωγείου Ψυχικού. Ως σχολεία ανοιχτά στην κοινωνία, τα Αρσάκεια κα- ñ Η υποστήριξη τού έργου που επιτελεί η πρέσβειρα τής θιέρωσαν από το 2015 μία ημέρα τής Άνοιξης να είναι Unaids Μέρω Κεσεσίογλου, Γενική Πρόξενος τής Ακτής αφιερωμένη σε μαθητές και γονείς που θέλουν να εγ- Ελεφαντοστού και πρόεδρος τής Οργάνωσης «Ελληνι- γράψουν τα παιδιά τους σε αυτά. Συντονιστές, διευθυ- κή Δράση Αφρικής». Η Γενική Πρόξενος έχει ιδρύσει ντές, εκπαιδευτικοί και μαθητές τούς υποδέχονται και στην πόλη Bondoukou, στα σύνορα Λιβερίας και Ακτής τους ξεναγούν στους χώρους των Σχολείων, όπου συμ- Ελεφαντοστού, νοσοκομείο και ορφανοτροφείο για μετέχουν σε αθλητικές δραστηριότητες και βιωματικά παιδιά φορείς τού AIDS, το οποίο στηρίζουν στην λει- εργαστήρια δημιουργικής αφήγησης και θεάτρου, ρητο- τουργία του τα Αρσάκεια Σχολεία, γι’ αυτό έχει και ρικών παιχνιδιών, εικαστικών, ρομποτικής και SΗTEΑM, την επωνυμία «Ελλάς-Αθήνα-Αρσάκειο». μαθηματικής σκέψης, ξενόγλωσσων προγραμμάτων με παιγνιώδη μορφή και πειραμάτων Φυσικής. Τις δράσεις Βραβεία – διακρίσεις πλαισιώνουν ομιλίες των διευθυντών και των συντονι- στών για το εκπαιδευτικό και το πολιτιστικό έργο που Ως αποτέλεσμα τής διαρκούς ενθάρρυνσης των μα- παρέχεται στα Αρσάκεια και συζητήσεις των εκπαιδευτι- θητών των Αρσακείων – Τοσιτσείων Σχολείων για ενερ- κών με τους γονείς για θέματα που αφορούν στους μι- γό συμμετοχή στο κοινωνικό γίγνεσθαι και στα παιδευ- κρούς και τους έφηβους μαθητές. τικά πράγματα τής χώρας, κατά την διάρκεια των σχολι-

Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΤΩΝ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 287 Για την ενίσχυση τού Ταμείου Υποτροφιών των Αρσακείων η Φ.Ε. οργανώνει μουσικοθεατρικές εκδηλώσεις. 2006. Η Φ.Ε. γιόρτασε τα 170 χρόνια της με μεγάλη εκδήλωση στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών με την συμμετοχή τής Ορχήστρας των Χρωμάτων, η οποία ερμήνευσε αποσπάσματα από την όπερα τού Μότσαρτ «Μαγικός αυλός» υπό την διεύθυνση τού Μίλτου Λογιάδη. Οι μαθητές τού Μουσικού Ομίλου των Αρσακείων-Τοσιτσείων Σχολείων Εκάλης απέδωσαν αποσπάσματα έργων τού Μότσαρτ.

288 ΚΕΦΑΛΑΙO 5 2008. Ο Μουσικός Όμιλος των Αρσακείων-Τοσιτσείων Εκάλης παρουσίασε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών την εκδήλωση «’πού Δύσιν ώς Aνατολήν τον κόσμον προσκαλώ τον» αφιερωμένη στην παραδοσιακή ελληνική μουσική και στο δημοτικό τραγούδι (πάνω). Η ίδια εκδήλωση παρουσιάστηκε και στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης με την συμμετοχή τής χορωδίας και τής ορχήστρας των Αρσακείων Θεσσαλονίκης και αποφοίτων τού Σχολείου (κάτω).

Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΤΩΝ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 289 2011. Τους «Αχαρνής» και τον «Πλούτο» τού Αριστοφάνη ερμήνευσαν μαζί με τον Διονύση Σαββόπουλο οι μαθητές τού Μουσικού Ομίλου των Αρσακείων-Τοσιτσείων Σχολείων Εκάλης στο Ηρώδειο (πάνω) και οι μαθητές τού Μουσικού Ομίλου των Αρσακείων Θεσσαλονίκης στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης (κάτω).

290 ΚΕΦΑΛΑΙO 5 2012. «Ένα ταξίδι στην Λιλιπούπολη» παρουσίασαν οι μαθητές τού Μουσικού Ομίλου των Αρσακείων-Τοσιτσείων Εκάλης στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών με την συμμετοχή τής Άλκηστης Πρωτοψάλτη, τού Βασίλη Αγροκώστα και σολίστ και μουσικών τού Τμήματος Μουσικών Σπουδών τού Ιονίου Πανεπιστημίου. Η ίδια παράσταση παρουσιάστηκε στο Ηρώδειο τον Σεπτέμβριο τού 2013 (κάτω).

Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΤΩΝ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 291 2014. Το χριστουγεννιάτικο παραμύθι τού Ευγένιου Τριβιζά «Δώδεκα παρά δώδεκα» σε μουσική Δημήτρη Παπαδημητρίου ερμήνευσαν οι μαθητές τού Μουσικού Ομίλου των Αρσακείων-Τοσιτσείων Σχολείων Εκάλης στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Συμμετείχαν ο Γρηγόρης Βαλτινός και ο Πάνος Μουζουράκης. 2016. Ο Όμιλος Χορωδίας των Αρσακείων Σχολείων Ψυχικού παρουσίασε την παράσταση «Τα παιδιά τής χορωδίας» με τους ηθοποιούς Γιάννη Παναγόπουλο, Δημήτρη Δεγαΐτη και Νίκο Καρδώνη στην Στέγη τού Ιδρύματος Ωνάση.

292 ΚΕΦΑΛΑΙO 5 2016. «Είμαστε από καλή γενιά», παράσταση για τα 180 χρόνια τής Φ.Ε. σε πρωτότυπο κείμενο τού Στρατή Πασχάλη από τον Μουσικό Όμιλο των Αρσακείων- Τοσιτσείων Εκάλης και την Xορωδία των αποφοίτων GraduΑrti στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Συμμετείχαν ο Μανώλης Μητσιάς και οι ηθοποιοί Νάντια Κοντογιώργη και Νίκος Καραθάνος.

Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΤΩΝ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 293 2019. «Ο Xιονάνθρωπος και το Kορίτσι», παράσταση τού Μουσικού Ομίλου των Αρσακείων-Τοσιτσείων Σχολείων Εκάλης και τής Χορωδίας των αποφοίτων GraduArti στο Ηρώδειο σε πρωτότυπη μουσική τού Γιώργου Χατζηνάσιου και με την συμμετοχή των ηθοποιών: Νάντιας Κοντογιώργη, Αποστόλη Τότσικα, Δημήτρη Πιατά, Αλέξανδρου Αντωνόπουλου, Χάρη Ανδριανού, Ελισάβετ Κωνσταντινίδου, Χρήστου Σπανού και Τόνιας Σωτηροπούλου

294 ΚΕΦΑΛΑΙO 5 Στο Πολιτιστικό και Συνεδριακό Κέντρο τού Πανεπιστημίου Πατρών οι μαθητές των Αρσακείων Πατρών παρουσίασαν εκδηλώσεις-αφιερώματα στον Μάνο Χατζιδάκι (δεξιά) και τον Μίκη Θεοδωράκη (πάνω). Οι μαθητές τού Μουσικού Ομίλου των Αρσακείων- Τοσιτσείων Σχολείων Εκάλης με την ηθοποιό Μελίνα Μποτέλη, απόφοιτο των Σχολείων, στο αφιέρωμα για τον Μάνο Χατζιδάκι στην Λυρική Σκηνή

Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΤΩΝ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 295 «Τα παιδιά τραγουδούν για τα παιδιά – Ταξίδι στην προσφυγιά και την ελπίδα». Φιλανθρωπική εκδήλωση τού Αρσακείου Δημοτικού Θεσσαλονίκης για την ενίσχυση τού Παιδοογκολογικού Τμήματος τού Ιπποκρατείου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης πραγματοποιήθηκε στις 23 και 24-3-2018 στο Βασιλικό Θέατρο με κεντρικό αφηγητή τον Γρηγόρη Βαλτινό. Χριστουγεννιάτικη φιλανθρωπική συναυλία στην αίθουσα Τελετών τού ΑΠΘ οργάνωσε στις 9-12-2019 το Αρσάκειο Δημοτικό Θεσσαλονίκης για την ενίσχυση τού Ασύλου τού Παιδιού με την ευγενική συμμετοχή τού Γρηγόρη Βαλτινού.

296 ΚΕΦΑΛΑΙO 5 Οι μαθητές των Αρσακείων κοντά στην τρίτη ηλικία. Μαθητές τού A’ Αρσακείου-Τοσιτσείου Δημοτικού Εκάλης επισκέπτονται το ίδρυμα «Παναγία Ελεούσα» (πάνω) και τού A’ Αρσακείου Λυκείου Ψυχικού το Γηροκομείο Αθηνών (δεξιά). Στον καταστροφικό σεισμό τής Αθήνας το 1999 η Εποπτεία των Σχολείων σε συνεργασία με το Αρσάκειο Νηπιαγωγείο Ψυχικού ανέλαβαν την λειτουργία παιδικού σταθμού στον καταυλισμό των σεισμοπλήκτων Λαθέα Β’. Μαθητές τού Νηπιαγωγείου ετοιμάζουν δέματα με βιβλία για τον «Αρσάκειο Παιδικό Σταθμό» (πάνω) και τού Γ’ Αρσακείου Δημοτικού Ψυχικού προσφέρουν στα παιδιά πασχαλινές λαμπάδες (δεξιά).

Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΤΩΝ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 297 Οι μαθητές των Αρσακείων στήριξαν με την σκέψη και τις ευχές τους τους πληγέντες από τον σεισμό στην Ιαπωνία. Επί σειρά ετών το Β’ Αρσάκειο Δημοτικό Ψυχικού στήριξε το έργο τής προέδρου τής μη κυβερνητικής οργάνωσης «Ελληνική Δράση Αφρικής» και προξένου τής Ακτής Ελεφαντοστού κ. Μέρως Κεσεσίογλου. Πτέρυγα τού Ορφανοτροφείου τής πόλης Bondoukou στην Ακτή Ελεφαντοστού με την επωνυμία ΑΘΗΝΑ-ΑΡΣΑΚΕΙΟ

298 ΚΕΦΑΛΑΙO 5 Οι μαθητές τής ομάδας Αγωγής Υγείας τού Αρσακείου Γυμνασίου Θεσσαλονίκης στο Κέντρο Πρόληψης και Απεξάρτησης «Ελπίδα» Μαθητές τού Α’ Αρσακείου Λυκείου Ψυχικού συμμετείχαν στην ανθρωπιστική βοήθεια τής Αρχιεπισκοπής Αθηνών για το Ιράκ το 2003. Η χορωδία τού Α’ Αρσακείου- Τοσιτσείου Δημοτικού Εκάλης στον τηλεμαραθώνιο τής Unicef

Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΤΩΝ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 299 Μαθητές τού Αρσακείου Λυκείου Θεσσαλονίκης εθελοντές στο συσσίτιο τού ναού των Αγίων Πάντων (αριστερά) Κάθε χρόνο το Αρσάκειο Λύκειο Θεσσαλονίκης οργανώνει Ημέρα Αιμοδοσίας (δεξιά). Μαθητές τού A’ Αρσακείου- Τοσιτσείου Δημοτικού Εκάλης συμμετέχουν στον εθελοντικό καθαρισμό ακτών. Μαθητές τού A’ Αρσακείου- Τοσιτσείου Γυμνασίου Εκάλης εθελοντές στην Τράπεζα Τροφίμων

300 ΚΕΦΑΛΑΙO 5 Μαθητές τού Αρσακείου Λυκείου Θεσσαλονίκης στα Πομακοχώρια Θράκης Επίσκεψη μαθητών τού Γ’ Αρσακείου Δημοτικού Ψυχικού στο Γονικό Έβρου Οι μαθήτριες που βραβεύτηκαν στον διαγωνισμό «Ελληνικός Μικρασιατικός Πολιτισμός – Μικρασιατική Καταστροφή» κατά την επίσκεψή τους στην Κύπρο κατέθεσαν στεφάνι στα Φυλακισμένα Μνήματα.