64-08-13-คู่มือและแผนการเรียนรู้เทคโนโลยี ม.1-1

242 225 242 8. บันทึกผลหลงั สอน ผลการเรยี นรู้ ............................................................................................................................. ................................................ ปัญหาและอปุ สรรค .................................................................................................................................................................. ........ ข้อเสนอแนะและแนวทางแกไ้ ข ........................................................................................... ................................................................................ ลงชือ่ ......................................ผสู้ อน (.......................................................) วนั ท่ี..........เดือน..........พ.ศ............. 9. ความคดิ เหน็ /ขอ้ เสนอแนะของผ้บู รหิ ารหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย ............................................................................................................................. .............................................. ลงชอ่ื ......................................ผู้ตรวจ (.......................................................) วนั ที่..........เดือน..........พ.ศ...........

243 226 243 ใบกิจกรรมที่ 1 การทดลอง เรือ่ ง \"พลงั งานความร้อนกับการเปล่ยี นแปลงสถานะของสาร \" หน่วยที่ 2 สารและสมบัติของสาร แผนการจัดการเรียนรทู้ ่ี 12 เรอื่ ง พลังงานความร้อนกบั การเปล่ยี นแปลงสถานะของสาร รารยาวยชิ วาิชาวิทวยทิ ายศาาศสาตสรต์ ร์ รหรสั หวัสชิ วา2ว121101101ภาภคาเครยีเรนยี ทน่ี ท1่ี 1 ช้นั ชมน้ั ธั มยัธมยศมึกศษึกาษปาีทป่ี ีท1่ี 1 คาชี้แจง ให้นักเรียนศกึ ษาและลงมือปฏบิ ตั กิ ารทดลอง เร่ือง พลงั งานความร้อนกบั การเปล่ยี นแปลงสถานะ ของสาร และบนั ทึกรายละเอียด ของข้อมูลสรปุ ผลและอภิปรายผล จุดประสงค์ 1. นกั เรยี นสามารถกาหนดปัญหาของการทดลองได้ 2. นกั เรยี นสามารถต้งั สมมติฐานจากปัญหาท่ีกาหนดได้ 3. นกั เรียนสามารถทดลองและสรุปผลเก่ียวกบั จุดหลอมเหลวของนา้ แข็ง และจุดเดือดของน้าได้ อปุ กรณ์และสารเคมี 1. บกี เกอร์ขนาด 100 ลกู บาศก์เซนตเิ มตร 1 ใบ 2. ตะเกียงแอลกอฮอล์พรอ้ มทีก่ ั้นลม 1 ชุด 3. น้าแข็ง 4. เทอรม์ อมเิ ตอร์ 1 อัน 5. ขาตง้ั 1 ชุด วิธีการทดลอง 1 . ใสน่ า้ แขง็ ละเอยี ดลงในบกี เกอร์ขนาด 100 ลูกบาศก์เซนตเิ มตร ประมาณ 3 ใน 4 ของบีกเกอร์ 2. เสยี บเทอรม์ อมเิ ตอรล์ งในน้าแข็งแลว้ ยึดเทอร์มอมเิ ตอร์กบั ขาตง้ั อย่าให้กระเปราะแตะขา้ ง บกี เกอร์ 3. เม่ือเสียบเทอร์มอมิเตอรล์ งไปครบ 1 นาที อ่านและบันทึกอุณหภูมโิ ดยไม่ยกเทอร์มอมิเตอร์ขึน้ ใช้ แทง่ แก้วคนน้าแข็งให้ท่วั ตลอดเวลา อ่านและบนั ทึกอณุ หภูมทิ กุ ๆ 1 นาที จนนา้ แข็งหลอมเหลวหมด 43. เม่ือน้าแข็งหลอมเหลวหมดแลว้ ใหอ้ ่านและบนั ทึกอุณหภูมิๆ 1 นาที ต่อไปอกี 5 นาที 54. นาบีกเกอรท์ น่ี า้ แขง็ หลอมเหลวหมดแล้วไปให้ความรอ้ นดว้ ยตะเกยี งแอลกอฮอล์ อา่ นและบันทึก อณุ หภูมไิ ว้ทุกๆ 1 นาที จนจนกระท่ังน้าเดือดถงึ นาทที ่ี 10 บนั ทกึ ผล สังเกตการเปลย่ี นแปลง และบนั ทึกผล คาถามกอ่ นทากจิ กรรม ปญั หา 1. ปัญหาของการทดลองนค้ี ืออะไร ....................................................................................................... ............................................................................................................................. ................................................. ........................................................................................................................................................................ ......

227 244 244 สมมติฐาน 2. นกั เรยี นคดิ ว่ากระเปาะเทอร์มอมิเตอรค์ วรจดั ให้อยู่ในน้าแข็ง ณ ตาแหน่งใด .................................................................................................................................................................... .......... ......................................................................................................................... ..................................................... 3. ลองคาดคะเนว่านา้ แขง็ หลอมเหลวทอี่ ุณหภูมิเท่าใด ............................................................................................................................. ................................................. 4. ลองคาดคะเนวา่ ขณะน้าแข็งกาลงั หลอมเหลวอุณหภูมิเปล่ียนแปลงหรอื ไม่ อย่างไร ............................................................................................................................. ........................................... 5. ลองคาดคะเนวา่ นา้ จะเดือดที่อณุ หภมู ิกี่องศาเซลเซียส ............................................................................................................................. ................................................. บันผลการทากิจกรรม นาทที ี่ อุณหภูมขิ องนา้ แข็งขณะหลอมเหลว อุณหภมู ิของน้าเมื่อไดร้ ับความรอ้ น เม่อื ใหค้ วามรอ้ นแกน่ ้าแขง็ ทุกๆ 1 นาที (๐C) เม่ือเวลาเปลี่ยนไปทกุ ๆ 1 นาที (๐C) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

228 245 245 กราฟแสดงความสัมพันธ์ระหวา่ งอุณหภมู ิกับเวลา คาถามหลงั ทากิจกรรม แปลความหมายและสรุปผล 1. ผลการทดลองเปน็ ไปตามที่คาดคะเนหรือไม่ อยา่ งไร ..................................................................... .............................................................................................................................................................................. 2. เพราะเหตุใดขณะน้าแขง็ หลอมเหลว อณุ หภูมิจึงไม่เปล่ียนแปลง ................................................................................................ .............................................................................. ............................................................................................................................. ............................................. ................................................................................................................................... ...........................................

246 229 246 3. เมอ่ื น้าแข็งหลอมเหลวหมดแล้ว อณุ หภูมิเปล่ยี นแปลงหรือไม่ อย่างไร ............................................................................................................................................... ........................... ....................................................................................................... ....................................................................... 4. เมอ่ื นา้ ไดร้ บั ความร้อน อุณหภูมขิ องนา้ เปล่ยี นแปลงอย่างไร ........................................................................................................................... ............................................... ............................................................................................................................. .............................................. 5. ตม้ นา้ นานตอ่ ไปอีก อณุ หภมู ิเป็นอยา่ งไร เพราะเหตุใดจงึ เปน็ เชน่ นนั้ ............................................................................................................................. ........................................... ...................................................................................................................................................................... 6. ขณะน้ากาลังเดือด นกั เรียนเห็นไอนา้ เหนือผิวน้าเดอื ดหรอื ไม่ และควนั ขาวที่ออกมาจากบกิี เกอร์ คอื อะไร ..................................................................................................................................................................... ..... ............................................................................................................................. ................................................ 7. เพราะเหตุใด เมื่อนา้ เดอื ดแลว้ อณุ หภูมิจึงไมส่ งู ขึ้น ........................................................................ ............................................................................................................................................................................ 8. ปรากฏการณท์ ี่น้าแขง็ เปลี่ยนสถานะเปน็ น้า และน้าเปล่ียนสถานะเป็นน้าแข็งเเรรียียกกวว่าา่อะอไะรไร ........................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................. 9. อณุ หภมู ิที่น้าเปล่ยี นสถานะเป็นนา้ แข็งเรเรียียกกวว่าา่อะอไะรไรมมีคคี่าเ่าทเท่าใ่าดใด ............................................................................................................................. ............................................. .................................................................................................................................... ...................................... 11. กราฟกแรสาดฟงแคสวดามงคสวมั าพมนั สธัม์รพะันหธวร์ ่าะงหอวณุ า่ หงอภุณมู หกิ บัภูมเวิกลับาเวเปลา็นอเปย็น่างอไยร่างไร ......................................................................................................................................................... ................. ................................................................................................................. ......................................................... ............................................................................................................................. ............................................. 10. ผลการทดลอง นีส้ รปุ ได้อย่างไร .................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................... ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................

230 247 247 แบบประเมินการปฏบิ ตั กิ ารทดลองทางวทิ ยาศาสตร์ เรอ่ื ง \"พลังงานความร้อนกับการเปลี่ยนแปลงสถานะของสาร\" รายการประเมนิ กลมุ่ ท่ี ชือ่ -สกุล การ การใช้ การบนั ทึก การ การดูแล ทดลอง อปุ กรณ์ ผลการ สรุปผล และ คะแนน ตามแผนที่ ทดลอง การ จดั เก็บ กาหนด ทดลอง อปุ กรณ์ 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 20 ลงชอื่ .........................................................................ผูป้ ระเมนิ (.........................................................................) ................../................/............... เกณฑ์การประเมิน ระดบั คณุ ภาพ ช่วงคะแนน เกณฑ์การพิจารณา ดมี าก 4 16-20 ดี พอใช้ 3 11-15 ควรปรับปรงุ 2 6-10 1 1-5 เกณฑ์การผ่านไดค้ ะแนนต้ังแตร่ ะดับพอใชข้ ้นึ ไป

248 231 248 เกณฑก์ ารใหค้ ะแนนแบบประเมินการปฏบิ ตั ิการทดลองทางวทิ ยาศาสตร์ ตวั ชวี้ ดั 4 ระดับคะแนน 1 32 1. การทดลองตาม ทดลองตามวิธีการ ทดลองตามวิธีการ ทดลองตามวธิ ีการ ทดลองไม่ถูกต้อง แผนท่ีกาหนด และขั้นตอนท่ี และข้ันตอนท่ี และขั้นตอนท่ี ตามวธิ กี ารและ กาหนดไวด้ ว้ ย กาหนดไว้ โดยครู ขนั้ ตอนท่ีกาหนดไว้ กาหนดไวอ้ ย่าง ตนเอง มีวิธีการ หรอื ผอู้ ืน่ เป็นผู้ ไมม่ ีการปรับปรุง ถูกต้อง มกี าร ปรบั ปรงุ แก้ไขบ้าง แผนแู้ นะนะาน�ำ แกไ้ ข ปรบั ปรงุ แกไ้ ข เป็นระยะ ใชอ้ ุปกรณ์ทดลอง ใช้อปุ กรณ์ในการ ใชอ้ ปุ กรณ์ในการ ทดลองไมถ่ ูกต้อง 2. การใชอ้ ุปกรณ์ ใชอ้ ปุ กรณ์ในการ ได้อย่างถูกตอ้ งตาม ทดลองไดอ้ ยา่ ง และไมม่ คี วาม ทดลองได้อยา่ ง คลอ่ งแคลว่ ในการ ถูกต้องตาม หลกั ปฏบิ ตั ิแตไ่ ม่ ถกู ต้องโดยมีครู ใช้ หลักการปฏิบตั ิ และคลอ่ งแคลว่ คล่องแคลว่ หรือผอู้ ื่นเป็นผู้ แผนูแ้ นะนะานำ� 3. การบนั ทึกผล บนั ทึกผลการ บนั ทกึ ผลการ บันทกึ ผลการ บันทกึ ผลไม่ครบ การทดลอง และไมเ่ ป็นไปตาม ทดลองเป็นระยะ ทดลองเปน็ ระยะ ทดลองเป็นระยะ การทดลอง อยา่ งถูกต้อง มี อยา่ งถูกต้อง มี แตไ่ ม่เปน็ ระเบียบ ระเบียบ มกี าร ระเบยี บ มกี าร ไม่มีการอธิบาย อธบิ ายข้อมลู ให้ อธบิ ายข้อมลู ให้ ขอ้ มูลให้เห็น เหน็ ความเชอ่ื มโยง เหน็ ความสมั พนั ธ์ ความสมั พันธ์ เปน็ ภาพรวม เป็น เป็นไปตามผลการ เปน็ ไปตามผลการ เหตุเปน็ ผลและ กทาดรลทอดงลอง กทาดรลทอดงลอง เป็นไปตามผลการ กทาดรลทอดงลอง 4. การสรุปผลการ สรปุ ผลการทดลอง สรุปผลการทดลอง สรุปผลกรทดลอง สรปุ ผลการทดลอง ทดลอง ไดอ้ ย่างถูกต้อง ได้ถูกตอ้ ง แตย่ ังไม่ ไดโ้ ดยมีครหู รือ ตามความรู้ท่ีพอมี ผ้อู ่ืนแนะนาบ้าง จึง อยู่โดย ไม่ใชข้ ้อมูล กระชบั ชัดเจน ครอบคลุมข้อมลู สามารถสรุปได้ จากการทดลอง และครอบคลมุ จากการวิเคราะห์ ถูกต้อง ขข้อ้อมมูลลู จจาากกการ ทั้งหมด กวาิเรควริเาคะรหาะ์ทหง้ั ห์ท้งัมหดมด

232 ตัวชีว้ ดั ระดบั คะแนน 5. การดูแลและ 4 321 จัดเกบ็ อปุ กรณ์ ดูแลอปุ กรณใ์ นการ ดูแลอุปกรณใ์ นการ ดแู ลอปุ กรณ์ในการ ไมด่ ูแลอปุ กรณ์ใน ทดลองและมีการ ทดลองและมีการ ทดลอง มีการทา การทดลอง และไม่ ทาความสะอาด ทาความสะอาด ความสะอาดแต่ สนใจทาความ และเกบ็ อย่าง อยา่ งถูกต้อง แต่ เก็บไม่ถกู ต้อง ตอ้ ง สะอาดรวมท้ังเก็บ ถกู ต้องตาม เกบ็ ไม่ถูกต้อง ให้ครูหรือผอู้ ืน่ ไมถ่ ูกตอ้ ง หลกั การ และ แนะนา แนะนาใหผ้ ู้อน่ื ดแู ล และเกบ็ รักษาได้ ถกู ต้อง

250 233 250 แนวคาตอบ ใบกจิ กรรมท่ี 1 การทดลอง เรอ่ื ง \"พลังงานความร้อนกับการเปลีย่ นแปลงสถานะของสาร \" แผนการจัดการเรียนรูท้ ่ี 12 เรื่อง พลังงานความร้อนกับการเปล่ียนแปลงสถานะของสาร รารยาวยชิ วาิชาวทิ วยทิ ายศาาศสาตสรต์ ร์ รหรัสหวัสิชวา2ว121101101ภาภคาเครียเรนียทน่ี ที่ 1 1 ชัน้ ชม้นั ธั มยธั มยศมึกศษึกาษปาีทปี่ ที 1่ี 1 คาช้ีแจง ให้นักเรยี นศึกษาและลงมือปฏิบัตกิ ารทดลอง เรื่อง พลังงานความร้อนกับการเปล่ยี นแปลงสถานะ ของสาร และบนั ทกึ รายละเอียด ของขอ้ มลู สรุปผลและอภิปรายผล จดุ ประสงค์ 1. นักเรียนสามารถกาหนดปัญหาของการทดลองได้ 2. นักเรยี นสามารถต้ังสมมติฐานจากปญั หาท่ีกาหนดได้ 3. นักเรยี นสามารถทดลองและสรปุ ผลเกีย่ วกับจุดหลอมเหลวของน้าแข็ง และจุดเดือดของน้าได้ อุปกรณแ์ ละสารเคมี 1. บีกเกอร์ขนาด 100 ลูกบาศก์เซนตเิ มตร 1 ใบ 2. ตะเกยี งแอลกอฮอล์พร้อมทก่ี น้ั ลม 1 ชดุ 3. น้าแข็ง 4. เทอร์มอมิเตอร์ 1 อัน 5. ขาต้ัง 1 ชดุ วิธีการทดลอง 1 . ใส่น้าแข็งละเอียดลงในบีกเกอรข์ นาด 100 ลูกบาศกเ์ ซนติเมตร ประมาณ 3 ใน 4 ของบีกเกอร์ 2. เสยี บเทอร์มอมเิ ตอรล์ งในนา้ แข็งแล้วยึดเทอร์มอมิเตอร์กบั ขาต้งั อย่าให้กระเปราะแตะข้าง บกี เกอร์ 3. เม่ือเสียบเทอร์มอมิเตอรล์ งไปครบ 1 นาที อ่านและบันทึกอุณหภูมโิ ดยไมย่ กเทอร์มอมเิ ตอรข์ ้นึ ใช้ แทง่ แก้วคนนา้ แข็งให้ท่วั ตลอดเวลา อา่ นและบันทึกอณุ หภูมิทกุ ๆ 1 นาที จนน้าแข็งหลอมเหลวหมด 3. เมอื่ นา้ แขง็ หลอมเหลวหมดแล้ว ให้อ่านและบันทึกอณุ หภมู ิๆ 1 นาที ต่อไปอีก 5 นาที 4. นาบกี เกอรท์ นี่ า้ แข็งหลอมเหลวหมดแล้วไปให้ความรอ้ นดว้ ยตะเกียงแอลกอฮอล์ อ่านและบันทึก อณุ หภมู ิไว้ทุกๆ 1 นาที จนจนกระทั่งน้าเดอื ดถงึ นาทีที่ 10 บันทกึ ผล สงั เกตการเปลย่ี นแปลง และบันทึกผล คาถามกอ่ นทากจิ กรรม ปญั หา 1. ปัญหาของการทดลองนค้ี ืออะไร (จุดหลอมเหลวของน้าแข็งมีค่าเทา่ ไหร่ , จุดเดอื ดของน้ามคี ่าเท่าไหร่ )

234 251 251 สมมติฐาน 12. นกั เรียนคิดวา่ กระเปาะเทอรม์ อมเิ ตอรค์ วรจดั ใหอ้ ยู่ในน้าแขง็ ณ ตาแหน่งใด (อยู่ตรงกลางของนา้ แข็ง ไมส่ ัมผัสด้านข้างและกน้ กลอ่ ง) 23. ลองคาดคะเนว่าน้าแข็งหลอมเหลวทอ่ี ุณหภูมเิ ทา่ ใด ( 0 ๐C ) 34. ลองคาดคะเนว่าขณะนา้ แขง็ กาลงั หลอมเหลวอณุ หภมู เิ ปลยี่ นแปลงหรือไม่ อยา่ งไร ( อณุ หภมู ิไมเ่ ปล่ยี นแปลง คงท่ที ่ี 0 ๐C ) 45. ลองคาดคะเนว่าน้าจะเดอื ดทอ่ี ณุ หภูมิก่ีองศาเซลเซียส ( 100 ๐C ) บนั ผลการทากจิ กรรม นาทที ี่ อณุ หภูมขิ องน้าแขง็ ขณะหลอมเหลว อุณหภมู ขิ องนา้ เม่ือไดร้ ับความรอ้ นเมื่อ เม่อื ใหค้ วามร้อนแก่น้าแขง็ ทกุ ๆ 1 นาที (๐C) เวลาเปล่ียนไปทุกๆ 1 นาที (๐C) 10 30 20 54 30 98 40 100 50 100 60 100 70 100 80 100 90 100 10 0 100 11 1 100 12 2 100 13 3 100 14 4 100 15 5 100 คาถามหลงั ทากิจกรรม แปลความหมายและสรุปผล 1. ผลการทดลองเป็นไปตามที่คาดคะเนหรือไม่ อยา่ งไร (เป็นไปตามทค่ี าดคะเน คอื จุดหลอมเหลว ของนา้ แข็งเทา่ กับ 0 ๐C , จุดเดอื ดของนา้ เทา่ กับ 100 ๐C ) 2. เพราะเหตุใดขณะน้าแข็งกาหลอมเหลว อุณหภูมิจึงไม่เปลี่ยนแปลง (น้าแขง็ นาความร้อนที่ได้รับจากส่ิงแวดล้อมไปใช้ในการเปล่ียนสถานะ)

235 252252 252252 3.3เ.มเมอื่ นอ่ื นา้ แา้ ขแ็งขห็งหลอลมอมเหเหลวลหวหมมดดแลแ้วลว้ อุณอุณหหภภูมูมิเปเิ ปลย่ีลน่ียนแปแปลงลหงหรือรไือมไม่ ่อยอา่ยง่าไงรไร (อ(ุณอุณหหภภูมูมิจะิจเะปเปล่ยีลน่ยี นแปแปลงลงคอืคอื ค่คอย่อๆยๆสงูสขงู น้ึขน้ึ) ) 4.4เ.มเมือ่ น่อื น้าไ้าดไ้รดบัร้ บัควคาวมามร้อรน้อนอุณอุณหหภภูมูมขิ อขิ งอนงน้าเา้ ปเปลีย่ลนี่ยนแปแปลงลองยอ่ายง่าไงรไร ( (อุณอุณหหภภูมมูจิ ะิจสะงูสขงู ึ้นข้ึนเรเื่อรยื่อๆยๆแลแว้ลใ้วนในททีส่ ดุ่สี นุดน้าจา้ ะจ3เะ.ดเเืดอมืดอ่อื ดนอา้ณุอแณุ หขหภ็งหภูมลมูสิ อูงสิ ขมูงนึ้ขเหึน้ไมลไมส่วหงูส่ ขงูมน้ึขดึ้นไแปไลปอ้วีกออีก)ุณ)หภมู ิเปลย่ี นแปลงหรือไม่ อย่างไร 5.5ต. ม้ตม้นนา้ นา้ นานานตอ่ตไอ่ ปไปอีกอีกอณุอณุ หหภภูมมูเิ ปเิ ป็นน็อยอา่ยงา่ ไงรไรเพเพร(ารอะาุณเะหหเหตภุใตมูดุใิจดะึงจเงึ ปเป็นลน็ีย่เชนเ่นชแ่นปน้ั ลน้ั ง คือ ค่อยๆสูงข้ึน) ( (อุณอณุ หหภภูมูมิคงิคทงท่ี ี่ท1่ี 0100oCoCเพเพราระาหะหลงัลจงั าจกานก4น้า. เ้าเดมเืดออื่ ดือนแด้าลแไดว้ล้รว้ นบั นา้ คตา้ ว้อตางอ้มนงรนา้อคานวคาวอมาุณมร้อรหน้อภนไูมปไขิปใชอใ้ใชงนน้ในกา้ ากเปราเลรปเี่ยปลนีย่ลแนีย่ ปนลงอย่างไร สถสาถนานะเะปเป็น็นไอไนอน้า้าซึ่งซเ่ึงรเียรกยี คกวคาวมามร้อรน้อนดงัดกังลกา่ลว่า(ววอา่วณุา่ คหวคาวภมาูมมรจิ ้อระน้อสนแูงฝแขงฝ้ึนงเ)ร)่อื ยๆแล้วในทสี่ ุดนา้ จะเดือด อณุ หภูมิสูงขึน้ ไมส่ งู ข้นึ ไปอีก 6.6ข. ณขณะนะน้าก้าากลาังลเังดเืดอดือดนนักเักรเียรนียนเหเห็นน็ไอไนอน้าเ้าหเหนนือ5ผือ.วิผตนิว้มน้านเ้าดา้ เนือดดอืานหดตหรอ่ืรไือมปไม่อ่ีกแลแะลอคะณุ วคหนัวภันขมูาขวิเาปทว็นท่ีออ่ีอยกอา่มกงมาไจราาจกาเพบกรบีิกาเกิ กะเเอกหรอต์รุใ์ ดจงึ เปน็ เชน่ นน้ั คอืคอื ะอไะรไร ( อุณหภมู ิคงที่ที่ 100 oC เพราะหลงั จากนา้ เดือดแลว้ นา้ ต้องนาความร้อนไป ( (ไมไม่ ่มไี อไี นอนา้ า้ เนเนื่องื่อจงาจกาไกอไนอนา้ อ้ายอู่ใยนใู่ นสถสาถนานะแะกแ๊สกแ๊สลแะลสคะถวคาันวนันขะาขเวาปนว็นนั้ ไน้ัคออืคนือ้าละลซอะง่ึ เอรงอยี นงกน้าคเ้าลวเา็กลมๆ็กรๆซ้อ่ึงซนเึง่ กดเิดกงั ิจดกาจลกา่ กวากวรา่ รความร้อนแฝง ) ควคบวบแนแน่ น่ขอขงอไงอไนอนา้ เ้าดเืดอดือด) ) 6. ขณะน้ากาลงั เดือด นักเรียนเหน็ ไอน้าเหนือผวิ นา้ เดือดหรือไม่ และควนั ขาวท 7.7เ.พเพราระาเะหเหตใุตดุใดเมเมือ่ นอ่ื นา้ เ้าดเือดดอื ดแลแ้วลอ้วุณอณุ หหภภมู ูมจิ ึงิจไงึคมไอืม่สอูง่ ขะึน้ไร ( (เพเพราระานะน้าเ้าดเืดอดือนดนาคาวคาวมามร้อรน้อนทท่ไี ดไี่ ้ดไป้ไปใชใใ้ชนใ้ นกากราเรป(เปลไมีย่ล่มน่ียีไนสอถสนาถา้ นาเนะนะ)่ือ)งจากไอน้าอยใู่ นสถานะแกส๊ และควันขาวน้ันคอื ละอองน้าเล็ก 8.8ป. ปรารกาฏกฏกากราณรณ์ทท์ีน่ ่ีนา้ แ้าขแ็งขเ็งปเปล่ียลน่ียนสถสาถนานะเะปเป็น็นนา้ ค้าแวบลแแะลนะนา้่ เา้ขปเอปลง่ียลไน่ียอนสถส้าเาถดนาือนะดเะปเ)ป็นน็ น้าแ้าขแ็งขเ็งรเียรกยี วก่าวอ่าะอไะรไร ( (กากราหรหลอลมอมเหเหลวลวแลแะลกะากราเรยเือยกือแกขแ็งข็งตาตมามล7า.ลดเาพัดบรับา) ะ)เหตุใด เมอื่ น้าเดือดแล้วอุณหภมู ิจงึ ไม่ 9.9อ. ุณอณุ หหภภมู ูมิทิท่นี ่นีา้ เ้าปเปล่ยีลน่ียนสถสาถนานะเะปเปน็ น็ น้าแ้าขแ็งขเง็ รเเรยี รยีกียกวกวา่ ว(่าอ่าเะออพไะะรไไารระมนมมคี า้คี ่คีาเา่เด่าทเเือททา่ ดา่ใ่าดในใดดาความร้อนท่ีได้ไปใชใ้ นการเปล่ียนสถานะ ) ( (จุดจเดุ ยเอืยกือแกขแง็ขข็งอขงอนงนา้ มา้ มคี า่ีค่าเทเท่าก่าับกับ00oCoC) )8. ปรากฏการณท์ น่ี ้าแข็งเปลี่ยนสถานะเป็นน้า และน้าเปล่ียนสถานะเปน็ นา้ แข็งเ 101.0ผ. ลผกลากราทรทดลดอลงองนนี้สรสี้ ปุรปุไดไ้ดอ้ยอา่ยงา่ ไงรไร ( การหลอมเหลว และการเยือกแข็ง ตามลาดับ ) ( (ขณขณะนะนาแาขแ็งขห็งหลอลมอมเหเหลวลวอุณอุณหหภภมู มูิคงิคทงท่ี ี่ท0ี่ 0oC9oC.เอมเณุม่อื ห่อื หลภอลูมมอิทมเนี่หเ้าหลเวลปหวลหม่ยี มดนแดสลแถ้วลาอ้วนุณอะุณเหปหภ็นภมู นมูจิ ้าึงิจแสงึ ขงูส็งขูงเึ้นขรยี้ึนกว่าอะไร มีค่าเทา่ ใด จุดจหดุ หลอลมอมเหเหลวลขวอขงอนงนา้ เา้ ทเท่ากา่ ับกับ00oCoCเมเมือ่ นื่อน้าไา้ ดไร้ดับ้ร(ับคจวคาุดวมาเยมรือ้รกน้อแนอขณรุอ็งหรุ หขหภอภภมู งมู ูมสินิสูงิสา้ ูงขูงมขึน้ขคี ้นึ ึน้จ่าจนจเนถนทถึงถ่างึกึง1ับ101000ooCoCC) นน้าจา้ ึงจเงึ ดเอืดดอื แดลแะลขะณขณะเะดเอืดดือดนน้าเา้ ปเปลยี่ลนย่ี นสถสาถนานะเะ1ปเ0ปน็ .็นไผอไลนอกน้าอา้ารยอทา่ยงดา่ รงลวรอดวงเดรนเว็ร้สี ็วอรปุณอุณไหดหภ้อภูมยมูิขา่ งณขิ ไณระเะดเืดอดือคดคงทงที่ )่ี ) ( ขณะนาแขง็ หลอมเหลว อุณหภูมคิ งท่ีท่ี 0 oC เมอื่ หลอมเหลวหมดแลว้ อุณหภูม จุดหลอมเหลวของนา้ เทา่ กับ 0 oC เม่ือนา้ ไดร้ ับความร้อนอุรหภูมิสูงขน้ึ จนถงึ 1 น้าจงึ เดอื ดและขณะเดอื ด นา้ เปลยี่ นสถานะเป็นไอน้าอยา่ งรวดเร็ว อุณหภูมขิ ณะ

236 หน่วยการเรียนรู้ท่ี 3 กลุ่มสาระการเรยี นรูว้ ทิ ยาศาสตร์ ชื่อหนว่ ยการเรยี นรู้ เซลลแ์ ละองค์ประกอบของเซลล์ เวลา 9 ชั่วโมง รหสั วิชา ว21101 รายวชิ า วิทยาศาสตร์ ช้ันมธั ยมศึกษาปที ่ี 1 ภาคเรยี นท่ี 1 1.มาตรฐานการเรยี นร/ู้ ตัวชวี้ ดั สาระท่ี 1 วิทยาศาสตรช์ ีวภาพ มาตรฐานการเรยี นรู้ ว1.2 เข้าใจสมบตั ิของสิง่ มีชีวติ หนว่ ยพ้นื ฐานของสิง่ มีชวี ติ การลำเลยี งสารผา่ น เซลล์ ความสัมพันธ์ของโครงสรา้ งและหนา้ ที่ของระบบตา่ งๆ ของสตั ว์และมนษุ ย์ที่ทำงานสัมพนั ธ์กนั ความสัมพันธ์ ของโครงสรา้ งและหน้าท่ขี องอวัยวะต่างๆของพืชทที่ ำงานสมั พนั ธ์กนั รวมท้ังนำความรไู้ ปใชป้ ระโยชน์ ตวั ชวี้ ดั ว1.2 ม.1/1 เปรียบเทียบรูปรา่ งและโครงสรา้ งของเซลล์พชื และเซลล์สตั ว์ รวมทง้ั บรรยายหน้าทข่ี องผนงั เซลล์ เย่อื ห้มุ เซลล์ ไซโทพลาซมึ นิวเคลียส แวคิวโอล ไมโทคอนเดรีย และคลอโรพลาสต์ ว1.2 ม.1/2 ใชก้ ล้องจุลทรรศนใ์ ชแ้ สงศึกษาเซลล์ และโครงสรา้ งตา่ งๆ ภายในเซลล์ ว1.2 ม.1/3 อธบิ ายความสัมพนั ธ์ระหวา่ งรปู ร่าง กบั การทำหนา้ ทีข่ องเซลล์ ว1.2 ม.1/4 อธิบายการจัดระบบของสงิ่ มีชวี ิต โดยเรม่ิ จากเซลล์ เนอื้ เย่ือ อวัยวะ ระบบอวยั วะ จนเปน็ ส่ิงมชี วี ิต ว1.2 ม.1/5 อธบิ ายกระบวนการแพรแ่ ละออสโมซิสจากหลักฐานเชิงประจกั ษ์ และยกตวั อยา่ งการแพร่และออสโมซสิ ในชวี ิตประจำวนั 2. สาระสำคัญ เซลล์ของสง่ิ มีชีวติ มีรูปร่างลักษณะที่หลากหลาย และมีความเหมาะสมกับหน้าทข่ี องเซลล์นนั้ เชน่ เซลล์- ปเซรละลส์ปาทรสะ่วสนาใทหสญว่ ่มนเี ใสหน้ ญใยม่ ปีเรสะ้นสใายทปเรปะ็นสแาขทนเงปย็นาวแขนน�ำกงยระาแวสปนรำะกสราะทแไสปปยรงั เะซสลาลทอ์ ไนื่ ปยๆงั ทเซ่ีอลยลไู่ กอ์ ล่นื อๆอกทไี่อปยเไู่ ซกลลลอ์ขอนกรไาปก เป็น เซลลลผ์ ข์ วิ นขรอางกรเาปกน็ทเี่มซีผลนลังผ์เซิวลขลอ์ งแรลาะกเยท่ือมี่ หีผ้มุ นเซงั เลซลลย์ ลื่นแ์ ยลาะวอเอยกอื่ มหาุ้มลเซกั ลษลณ์ยะืน่ คยลา้ วยอขอนกเสม้นาเลล็กักษๆณเพะอื่ คเลพ้ำ่ิมยพขน้ื นทเี่ผสวิน้ ใเนลกก็ าๆรดูดน�้ำ แเพลื่อะธเพาติม่ ุอพาน้ื หทาร่ผี วิ ในกำรดดู น้ำและธาตอุ าหาร พืชและสัตว์เป็นสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์มีการจัดระบบ โดยเริ่มจากเซลล์ไปเป็นเนื้อเยื่อ อวัยวะ ระบบ อวัยวะ และสิ่งมีชีวิต ตามลำดับ เซลล์หลายเซลล์มารวมกันเป็นเนื้อเยื่อ เนื้อเยื่อหลายชนิดมารวมกันและทำงาน ร่วมกันเป็นอวัยวะ อวัยวะต่างๆ ทำงานร่วมกัน เป็นระบบอวัยวะ ระบบอวัยวะทุกระบบทำงาน รว่ มกนั เปน็ ส่ิงมชี ีวิต

237 3. สาระการเรียนรู้ ความรู้ 1. เซลล์เป็นหน่วยพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต สิ่งมีชีวิต บางชนิดมีเซลล์เพียงเซลล์เดียว เช่น อะมีบา พารามีเซยี ม ยีสต์ บางชนดิ มหี ลายเซลล์ เช่น พืช สตั ว์ 2. โครงสรา้ งพน้ื ฐานทพ่ี บทงั้ ในเซลล์พืชและเซลล์สตั วแ์ ละสามารถสังเกตไดด้ ว้ ยกลอ้ งจุลทรรศน์ใชแ้ สง ไดแ้ ก่ เยื่อหุ้มเซลล์ ไซโทพลาซึม และนิวเคลียส โครงสร้างท่พี บในเซลล์พชื แต่ไม่พบในเซลล์สตั ว์ ได้แก่ ผนังเซลล์ และคลอโรพลาสต์ 3.โครงสร้างต่างๆ ของเซลล์มีหน้าที่แตกต่างกัน ผนังเซลล์ ทำหน้าที่ให้ความแข็งแรงแก่เซลล์ เยื่อหุ้มเซลล์ ทำหน้าที่ห่อหุ้มเซลล์และควบคุมการลำเลียงสารเข้าและออกจากเซลล์ นิวเคลียส ทำหน้าที่ควบคุมการทำงานของเซลล์ ไซโทพลาซึม มีออร์แกแนลล์ที่ทำหน้าที่แตกต่างกัน แวคิวโอล ทำหน้าที่เก็บน้ำและสารต่างๆ ไมโทคอนเดรีย ทำหน้าที่เกี่ยวกับการสลายสารอาหารเพื่อให้ได้พลังงานแก่เซลล์ คลอโรพลาสต์ เปน็ แหล่งที่เกดิ การสังเคราะหด์ ้วยแสง 4. เซลล์ของสิ่งมีชีวิตมีรูปร่างลักษณะที่หลากหลาย และมีความเหมาะสมกับหน้าที่ของเซลล์นั้น เช่น เซลล์ประสาทส่วนใหญ่มีเส้นใยประสาทเป็นแขนงยาว นำกระแสประสาทไปยังเซลล์อื่นๆ ที่อยู่ไกลออกไป เซลล์ขนรากเป็นเซลล์ผิวของรากที่มีผนังเซลล์และ เยื่อหุ้มเซลล์ยื่นยาวออกมา ลักษณะคล้ายขนเส้นเล็กๆ เพือ่ เพิ่มพื้นทผ่ี ิวในการดูดน้ำและธาตุอาหาร 5. พืชและสัตว์เป็นสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์มีการจัดระบบ โดยเริ่มจากเซลล์ไปเป็นเนื้อเยื่อ อวัยวะ ระบบ อวัยวะ และสิ่งมีชีวิต ตามลำดับ เซลล์หลายเซลล์มารวมกันเป็นเนื้อเยื่อ เนื้อเยื่อหลายชนิดมารวมกันและทำงาน ร่วมกันเป็นอวัยวะ อวัยวะต่างๆ ทำงานร่วมกัน เป็นระบบอวัยวะ ระบบอวัยวะทุกระบบทำงานร่วมกันเป็น สง่ิ มชี ีวิต 6. เซลล์มีการนำสารเข้าสู่เซลล์เพื่อใช้ในกระบวนการต่างๆ ของเซลล์ และมีการขจัดสารบางอย่างที่ เซลล์ไม่ต้องกำรออกนอกเซลล์ การนำสารเข้าและออกจากเซลล์มีหลายวิธี เช่น การแพร่เป็นการเคลื่อนที่ของสาร จากบริเวณที่มีความเข้มข้นของสารสูงไปสู่บริเวณที่มีความเข้มข้นของสารต่ำ ส่วนออสโมซิส เป็นการแพร่ของน้ำ ผา่ นเยื่อหุ้มเซลลจ์ ากดา้ นท่มี ีความเขม้ ขน้ ของสารละลายตำ่ ไปยงั ดา้ นทีม่ ี ความเข้มข้นของสารละลายสูงกว่า ด้านทักษะกระบวนการ การใช้กล้องจุลทรรศน์ ศึกษาส่วนประกอบของเซลล์

238 255 255 4. สมรรถนะสาคัญของผ้เู รียน 1. ความสามารถในการสอ่ื สาร 2. ความสามารถในการคิด 3. ความสามารถในการใชท้ ักษะชวี ติ 5. คุณลกั ษณะอนั พึงประสงค์ 1. มีวินยั 2. ใฝเ่ รยี นรรู้ ู้ 33..ออยยูอ่ ่อู ยย่า่างงพพออเพเพยี ียงง 44..มมงุ่ ุ่งมมัน่ นั่ ใในนกกาารรททำ� างางนาน 55..มมจี จี ติ ติ สสาาธธาารรณณะะ 6. การประเมินผลรวบยอด ช้ินงานหรอื ภาระงาน 10 คะแนน การสร้างแบบจาลองลักษณะของเซลล์ชนดิ ต่างๆ และอธบิ ายหน้าทกี่ ารทางานของเซลล์ท่ีมคี วามสมั พันธ์ กับลกั ษณะรูปร่าง เกณฑ์การประเมินชิน้ งานหรือภาระงาน ประเด็น ระดับคุณภาพ การประเมนิ 4 (ดีมาก) 3 (ดี) 2 (พอใช้) 1 (ปรับปรงุ ) 1. ความครอบคลุม สาระการเรียนรูม้ ี สาระการเรียนรู้มี สาระการเรยี นรู้มี ผลงานไม่สอดคลอ้ ง ของสาระการ ความครอบคลุมทุก ความครอบคลุม ความครอบคลุม กับสาระการเรียนรู้ เรยี นรู้ ประเด็น เป็นสว่ นใหญ่ เป็นบางประเด็น 2. 2. ความถกู ต้องของ เนือ้ หามคี วาม เนเน้อื ้ือหหามามี ีความ เนอ้ือหหาามมี ีความ เนเนอ้ื ้ือหหาไามไม่ ่มี ีความ เนอื้ หาสาระ ถูกต้องทุกประเด็น คถวกู าตม้อถงูกเตป้อ็นงสว่ น คถวูกาตม้อถงกู บตาอ้ งงประเดน็ คถวกู าตม้อถงกู ตอ้ ง เใปหน็ ญส่วนใหญ่ บางประเดน็ 3. 3. ความคิด มีการออกแบบ มปี ระเด็นการ มีประเด็นการ เปน็ การออกแบบ สร้างสรรค์ในการ ชิน้ งานท่แี ปลกใหม่ ออกแบบชิ้นงานท่ี ออกแบบช้นิ งานท่ี ช้ินงานท่ีไม่แปลก ออกแบบช้นิ งาน ทุกประเดน็ แปลกใหม่เป็นส่วน แปลกใหม่บาง ใหม่ ใหญ่ ประเดน็

ประเดน็ 4 (ดีมาก) ระดบั คณุ ภาพ 239 การประเมนิ ชน้ิ งานมกี ารตกแตง่ 3 (ดี) 2 (พอใช้) 256 256 ความสวยงามทัง้ 4. 4. ความสวยงาม ชิ้นงาน มีการตกแต่งช้ินงาน มกี ารตกแตง่ 1 (ปรับปรงุ ) ของชน้ิ งาน เป็นส่วนใหญ่ ชนิ้ งานบางจดุ ไม่มกี ารตกแตง่ ชิน้ งาน เกณฑ์การใหค้ ะแนน คะแนน 14-16 หมายถึง ดมี าก 10 คะแนน คะแนน 10- 13 หมายถึง ดี 7 คะแนน คะแนน 6-9 หมายถงึ พอใช้ 5 คะแนน คะแนน 1-5 หมายถงึ ปรบั ปรุง 3 คะแนน เกณฑ์การผ่าน ตงั้ แต่ระดบั ดี

257 หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 3 แผนการจัดการเรียนรทู้ ี่ 1 เรอ่ื ง เซลล์พชื และเซลล์สตั ว์ เวลา 2 ช่วั โมง กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง เซลลแ์ ละองคป์ ระกอบของเซลล์ ช้ันมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 1 รายวิชาวิทยาศาสตร์ ขอบเขตเน้ือหา สื่อ/แหลง่ เรียนรู้ 1. รูปรา่ งและโครงสร้างของเซลลพ์ ชื กจิ กรรมการเรียนรู้ 1. ใบความรเู้ รอื่ ง สว่ นประกอบสาคัญของ ข้นั นา และ เซลล์สตั ว์ เซลล์พืชและเซลล์สัตว์ เซล2ล. ์สหัตนวา้ ์ ทขี่ องผนงั เซลล์ เย่ือห้มุ เซลล์ 1. ครูใหน้ กั เรยี นทากิจกรรมสารวจลกั ษณะของหน่วยย่อยเล็กๆของ 2. ใบกิจกรรมที่ 1 เรอ่ื ง รูปร่างและ ไซโ2ท.พหลนาา้ซทมึ ่ขี นอิวงเผคนลงัยี เสซลแลว์คเวิยโ่ืออหลมุ้ เซลล์ สิง่ มีชีวติ ทก่ี าหนดให้ (เซลลพ์ ืช เซลลส์ ัตว์) ดว้ ยกลอ้ งจลุ ทรรศน์ และ ไไมซโโททคพอลนาเซดึมรยี นแวิ ลเคะลคียลสอโแรวพคลิวาโสอตล์ ไมโท บรรยายลักษณะที่พบ ส่วนประกอบของเซลลพ์ ชื และเซลลส์ ัตว์ คอนเดรยี และคลอโรพลาสต์ 3. ใบกิจกรรมที่ 2 เร่ืองสว่ นประกอบสาคญั 2. จากน้นั ครใู หน้ ักเรียนหาคาตอบรว่ มกนั จากการทากิจกรรม 1 และ 2 จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ ขนั้ สอน ของเซลล์พชื และเซลล์สัตว์ ดา้ นความรู้ ภาระงาน/ชนิ้ งาน 1. ครแู บง่ นักเรยี นเปน็ กลุ่มๆ ละ 4-5 คน (คละความสามารถ) จากนั้น 1. อธิบายรูปรา่ งและโครงสรา้ งของ ครใู หน้ ักเรียนแต่ละกลมุ่ ทาใบกจิ กรรมที่ 1 เรอื่ ง รปู รา่ งและสว่ นประกอบ 1. ใบกจิ กรรมที่ 1 เรอ่ื ง รปู ร่างและ เซลล์พืชและเซลล์สตั ว์ ของเซลล์พชื และเซลล์สัตว์ โดยครูใหน้ ักเรยี นอ่านวธิ ีทากจิ กรรมแลว้ แล้ว ส่วนประกอบของเซลลพ์ ืชและเซลลส์ ตั ว์ ครูถามคาถามก่อนการทากิจกรรม ดังน้ี 2. บรรยายหนา้ ทีข่ องผนังเซลล์ เยอ่ื หุ้ม 2. ใบกจิ กรรมที่ 2 เรื่องส่วนประกอบสาคัญ เซลล์ ไซโทพลาซึม นวิ เคลียส แวควิ โอล 1.1 กิจกรรมนี้ นกั เรียนจะได้สารวจลักษณะของหนว่ ยย่อยเลก็ ๆ ของ ของเซลล์พชื และเซลล์สตั ว์ ไมโทคอนเดรีย และคลอโรพลาสต์ สง่ิ มีชวี ิตใดบ้าง (รปู รา่ งและส่วนประกอบของเซลลพ์ ชื และเซลลส์ ัตว์) ด้านทกั ษะและกระบวนการ 1.2 ทากจิ กรรมแล้วนกั เรยี นจะทาอะไรได้ (อธบิ ายรูปรา่ งและ 1. เปรยี บเทยี บรูปร่างและโครงสร้าง สว่ นประกอบของเซลล์พชื และเซลลส์ ัตวไ์ ด้) ของเซลล์พชื และเซลล์สัตว์ 1.3 นักเรียนจะสังเกตเซลลพ์ ืชและเซลลส์ ัตว์โดยใชอ้ ปุ กรณใ์ ด(ก(กลลอ้ ้องง จลุ ทรรศนแ์ บบใช้แสง) 1.4 นักเรยี นจะบันทึกสิง่ ท่ีสังเกตไดจ้ ากกลอ้ งจลุ ทรรศน์แบบใชแ้ สง ด้วยวิธกี ารใด (บนั ทกึ ดว้ ยวธิ กี ารวาดภาพ) 240 257

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 3 แผนการจัดการเรยี นรูท้ ่ี 1 เร่ือง เซลลพ์ ชื และเซลล์สตั ว์ 258 กล่มุ สาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรอ่ื ง เซลล์และองคป์ ระกอบของเซลล์ รายวิชาวิทยาศาสตร์ เวลา 2 ชวั่ โมง ดา้ นคุณลักษณะ ช้ันมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 1 1. มีวนิ ัย 2. ครนู าอภิปรายกับนกั เรยี นว่า ในการบันทึกภาพจากกล้องจุลทรรศน์ 2. ใฝเ่ รยี นรู้ จะต้องระบุกาลังขยายของกล้องจุลทรรศน์ 3. มคี วามมุง่ มั่นในการทางาน 3. เม่อื นกั เรยี นทากิจกรรมเสร็จแลว้ ครใู ห้ตัวแทนแต่ละกลมุ่ ออกมา นาเสนอผลการทดลองและรว่ มกนั อภปิ รายถงึ ผลการทดลองของแตล่ ะกลมุ่ โดยใช้คาถาม ดงั นี้ 3.1 เซซลลลลเ์ เ์ยยื่ออื่ หหัวัวหหออมมแแดดงงมมลี ลีักักษษณณะะแแลละสะ่วสนว่ ปนรปะรกะอกบอทบีส่ ท�ำี่สคาัญคอัญะอไระบไร้าบงา้ ง (มีลักษณะเปป็นน็ รรูปูปเเหหลล่ยี ย่ี มม สส่ว่วนนปปรระะกกออบบทท่สี สี่�ำคาัญคัญคือคอื นวินเวิคเลคยี ลสียสไซไโซทโพทลพาลซาึม ซเยึมอ่ื หเ้มุยเอ่ื ซหลมุ้ลเ์ ซผลนลัง์ เซผลนลัง)์เซลล)์ 3.2 เซลล์ใบสาหร่ายหางกระรอกมลี ักษณะและส่วนประกอบทีส่ าคัญ อะไรบ้าง (มลี กั ษณะเปน็ รปู เหลย่ี ม สว่ นประกอบทส่ี าคัญ คือ นิวเคลียส ไซโทพลาซึม คลอโรพลาสต์ เยอ่ื หุ้มเซลล์ ผนงั เซลล์) 3.3 จากการศึกษาเซลลภ์ ายใตก้ ลอ้ งจุลทรรศน์สว่ นประกอบใดท่ีพบใน เซลลข์ องใบสาหร่ายหางกระรอกแต่ไม่พบในเซลล์ของหวั หอมแดง (สว่ นประกอบทีม่ ลี ักษณะเปน็ เม็ดสีเขยี วเลก็ ๆ ทเ่ี รยี กวา่ คลอโรพลาสต์ ทซง่ึเี รไมีย่พกวบา่สค่วลนอปโรระพกลอาบสนตี้ใ์นซเซ่ึงลไมล่พเ์ ยบ่ือสห่ววั นหปอรมะแกดองบ) นี้ในเซลลเ์ ย่ือหัวหอมแดง) 3.4 ในการศึกษาเซลลพ์ ืชและเซลลส์ ตั ว์ นกั เรยี นคดิ ว่าเหตใุ ดจงึ ต้อง หยดสารละลายไอโอดีน (เพื่อให้สงั เกตส่วนประกอบของเซลลไ์ ดช้ ัดเจน ย่ิงขนึ้ ) 3.5 เซลล์เย่ือบขุ ้างแก้มมีลกั ษณะและสว่ นประกอบท่ีสาคญั อะไรบา้ ง 241 258

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 3 แผนการจัดการเรยี นรู้ท่ี 1 เรื่อง เซลล์พชื และเซลลส์ ตั ว์ 259 กลุม่ สาระการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ เร่ือง เซลลแ์ ละองค์ประกอบของเซลล์ รายวิชาวิทยาศาสตร์ เวลา 2 ชวั่ โมง ช้ันมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 1 (มรี ปู ร่างเป็นเหลย่ี มคลา้ ยรูปลกู บาศก์ แต่ไม่เป็นเหล่ยี มชัดเจนเหมอื นใน เซลล์พืช สว่ นประกอบทสี่ าคัญ คอื นวิ เคลยี ส ไซโทพลาสซึมและเยื่อหุ้ม เซลล)์ 3.6 ใหน้ กั เรียนเปรบี เทียบรูปรา่ งและสว่ นประกอบของเซลลเ์ ยื่อหวั หอมแดง เซลลข์ องใบสาหร่ายหางกระอกและเซลล์เย่ือบุข้างแก้ม (รปู รา่ ง ของเซลล์เย่ือหวั หอมแดงและเซลล์ของใบสาหร่ายหางกระรอกเปน็ เซลลท์ ่ีมี เหล่ยี มชัดเจน ส่วนเซลล์เยื่อบขุ ้างแกม้ ไมเ่ ป็นเหล่ยี มชดั เจนเหมอื นเซลล์พชื สว่ นประกอบสาคัญทเ่ี หมือนกนั ในเซลล์ทั้ง 3 ชนดิ คอื นวิ เคลยี ส ไซโทพลาซึม และเย่ือห้มุ เซลล์ ส่วนประกอบท่เี หมือนกันระหวา่ งเซลล์เย่ือ หวั หอมแดงและเซลล์ของใบสาหร่ายหางกระรอก คือ นวิ เคลยี ส ไซโทพลาซึม เย่อื หุ้มเซลล์และผนังเซลล์ ส่วนประกอบทตี่ ่างกัน คือ เซลล์เยอ่ื หวั หอมแดงไมม่ ีคลอโรพลาสต์ แตเ่ ซลล์ของใบสาหร่ายหาง กระรอกมีคลอโรพลาสต์) 4. ครใู หน้ ักเรียนแตล่ ะกลุ่มทาใบกจิ กรรมท่ี 2 เรื่องส่วนประกอบสาคญั ของเซลล์พชื และเซลล์สตั ว์ โดยใหน้ ักเรียนอ่านใบความร้เู รื่อง ส่วนประกอบสาคญั ของเซลล์พืชและเซลลส์ ัตว์แลว้ นักเรยี นทาใบงานที่ 2 สว่ นประกอบสาคญั ของเซลล์พืชและเซลลส์ ตั ว์ 5. เมอ่ื นักเรยี นทากิจกรรมเสร็จแลว้ ครแู ละนักเรียนแต่ละกลุ่มแลว้ ร่วมกันอภิปรายโดยครูตัง้ คาถามถามนักเรยี นวา่ 242 259

หน่วยการเรียนรูท้ ี่ 3 แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี 1 เร่ือง เซลล์พืชและเซลลส์ ตั ว์ 260 กลุม่ สาระการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ เร่อื ง เซลลแ์ ละองคป์ ระกอบของเซลล์ รายวิชาวิทยาศาสตร์ เวลา 2 ช่ัวโมง ช้ันมธั ยมศกึ ษาปีที่ 1 5.1 โครงสร้างพนื้ ฐานที่พบทั้งในเซลล์พืชและเซลล์สตั ว์ไไดด้แแ้ กก่อ่ อะะไรไบรบ้าา้งง (เยอ่ื หุม้ เซลล์ ไซโทพลาซึม และนวิ เคลยี ส) 5.2 โครงสร้างท่พี บในเซลล์พืชแต่ไม่พบในเซลลส์ ตั ว์ ได้แก่ออะะไไรรบบา้ ้างง (ผนังเซลล์และคลอโรพลาสต์) 5.3 ผนังเซลล์ ทาหนา้ ท่ีอะไร (ให้ความแขง็ แรงแก่เซลล์) 5.4 เย่อื หมุ้ เซลล์ ทาหนา้ ทอ่ี ะไร (หอ่ หุ้มเซลล์และควบคมุ การลาเลียงสารเข้าและออกจากเซลล์) 5.5 นวิ เคลยี ส ทาหนา้ ท่ีอะไร (ควบคมุ การทางานของเซลล์) 5.6 แวควิ โอล ทาหน้าทอ่ี ะไร (เกบ็ น้าและสารตา่ งๆ) 5.7 ไมโทคอนเดรยี ทาหนา้ ทอ่ี ะไร (ทาหน้าท่ีเกีย่ วกับ การสลายสารอาหารเพื่อให้ได้พลังงานแกเ่ ซลล์)) 5.8 คลอโรพลาสต์ทาหน้าที่อะไร (เปน็ แหล่งทเ่ี กดิ การสังเคราะห์ด้วยแสง)) ขน้ั ขยายความรู้ 1. ครูทบทวนความรู้ทไี่ ด้เรียนมาแลว้ เกีย่ วกับเซลลข์ องสิ่งมชี วี ิต โดยใชค้ าถาม ดังน้ี 1.1 สงิ่ มีชวี ติ ประกอบด้วยหน่วยยอ่ ยเลก็ ๆ เรียกว่าอะไร (เซลล์) 1.2 ส่ิงมีชีวติ บางชนิดประกอบด้วยเซลล์เพียงเซลลเ์ ดียว เรยี ก สิ่งมชี วี ติ นว้ี ่าอะไร (ส่งิ มชี ีวิตเซลลเ์ ดยี ว) 243 260

หน่วยการเรยี นรู้ที่ 3 แผนการจัดการเรยี นรทู้ ี่ 1 เรอื่ ง เซลล์พืชและเซลล์สัตว์ 261 กลมุ่ สาระการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ เร่อื ง เซลล์และองค์ประกอบของเซลล์ รายวิชาวิทยาศาสตร์ เวลา 2 ชวั่ โมง ช้ันมธั ยมศึกษาปีท่ี 1 2. ครูนาแผนภาพเซลลข์ องสิ่งมีชวี ิตมาใหน้ ักเรียนดูแล้วร่วมกนั อภปิ ราย โดยใช้คาถาม ดงั นี้ 2.1 จากภาพสงิ่ มีชวี ติ ขนิดใดเป็นส่งิ มีชวี ิตเซลลเ์ ดยี ว (อะมบี า พารามี พเซาียรมามเียซีสยี ตม)์ ยสี ต์) 2.2 จากภาพสิง่ มชี ีวิตขนดิ ใดเปน็ สิง่ มชี ีวิตหลายเซลล์ (เซลลข์ อง ไฮดรา เซลล์เม็ดเลือดแดงของคน เซลล์เนอื้ เย่อื ลาเลยี งในพืช) ขนั้ สรปุ 1. ครแู ละนักเรียนร่วมกันสรปุ ว่า เซลลเ์ ป็นหนว่ ยพื้นฐานของสง่ิ มชี ีวติ สิ่งมีชวี ิตบางชนิดมเี ซลลเ์ พยี งเซลลเ์ ดียว เชน่ อะมีบา พารามีเซยี ม ยสี ต์ บางชนิดมีหลายเซลล์ เช่น พชื สัตว์ โครงสรา้ งพนื้ ฐานท่ีพบทั้งในเซลล์พืช และเซลล์สัตว์และสามารถสังเกตได้ดว้ ยกลอ้ งจลุ ทรรศน์ใช้แสง ได้แก่ เยอ่ื หุม้ เซลล์ ไซโทพลาซึม และนวิ เคลียส โครงสรา้ งท่พี บในเซลล์พืชแตไ่ ม่พบใน เซลลส์ ัตว์ ได้แก่ ผนงั เซลล์และคลอโรพลาสต์ โครงสรา้ งตา่ งๆ ของเซลล์ ได้แก่ ผนงั เซลล์ เยอื่ หุม้ เซลล์ นวิ เคลยี ส และไซโทพลาซึม มีออร์แกแนลลท์ ่ีทาหนา้ ที่แตกต่างกัน เชน่ แวคิวโอล ทาหนา้ ท่ีเก็บนา้ และ สารต่างๆ ไมโทคอนเดรยี ทาหน้าทเ่ี กยี่ วกับการสลายสารอาหารเพอื่ ใหไ้ ด้ พลงั งานแกเ่ ซลล์ คลอโรพลาสต์ เป็นแหล่งท่ีเกดิ การสังเคราะหด์ ว้ ยแสง 244 261

262 245 262 การวดั ผลและประเมินผล ประเด็นการประเมิน วธิ ีการวัด เครอ่ื งมือวัด เกณฑก์ ารประเมนิ - อธิบายรูปรา่ งและ - ทาใบกิจกรรม - ใบกจิ กรรมที่ 1 เร่อื ง ทาใบกจิ กรรมไดค้ ะแนน โครงสรา้ งของเซลลพ์ ืช รูปร่างและส่วนประกอบ รอ้ ยละ 60 ขึ้นไป และเซลลส์ ัตว์ ของเซลล์พชื และเซลล์ สตั ว์ - บรรยายหนา้ ทขี่ องผนงั - ทาใบกจิ กรรม - ใบกจิ กรรมที่ 2 เร่ือง เซลล์ เย่ือหมุ้ เซลล์ ไซโทพลาซึม นิวเคลียส ส่วนประกอบสาคญั ของ แวคิวโอล ไมโทคอนเดรยี เซลลพ์ ชื และเซลล์สัตว์ และคลอโรพลาสต์ เกณฑ์การประเมิน การประเมิน ผลการประเมิน คะแนนจาก ดีมาก (ผา่ น) ดี (ผา่ น) พอใช้ (ไม่ผ่าน) ปรบั ปรุง (ไมผ่ ่าน) ใบกจิ กรรม 8-10 6-7 1-5 0

263 246 263 8. บนั ทกึ ผลหลงั สอน ผลการเรียนรู้ ............................................................................................................................. ................................................ ปัญหาและอปุ สรรค ..................................................................................................................................................................... ..... ข้อเสนอแนะและแนวทางแก้ไข ........................................................................................................................................................................... ลงช่ือ ......................................ผสู้ อน (.......................................................) วันท่.ี .........เดอื น..........พ.ศ............. 9. ความคิดเหน็ /ข้อเสนอแนะของผบู้ ริหารหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย ........................................................................................................................................................................... ลงชือ่ ......................................ผ้ตู รวจ (.......................................................) วนั ท.ี่ .........เดือน..........พ.ศ.............

264 247 264 ใบกจิ กรรมท่ี 1 รปู รา่ งและส่วนประกอบของเซลล์พชื และเซลลส์ ัตว์ หน่วยที่ 3 แผนการจัดการเรียนรทู้ ี่ 1 เร่ืองเซลลพ์ ชื และเซลลส์ ัตว์ รารยาวยชิวาิชาวิทวยิทายศาาศสาตสรตพ์ ร์น้ื รฐหาสั นวิชรหาัสว2ว12101101ภาภคาเครเยี รนยี ทน่ีท1ี่ 1ชั้นชมน้ั ัธมยธั มยศมกึศษึกาษปาีทปี่ท1ี่ 1 จดุ ประสงค์ 1. อธิบายรปู ร่างและโครงสร้างของเซลลพ์ ืชและเซลลส์ ตั ว์ได้ 2. เปรยี บเทยี บรปู ร่างและโครงสร้างของเซลล์พืชและเซลล์สัตว์ วัสดุ-อปุ กรณ์ 1. หวั หอมแดง 2. ใบสาหร่ายหางกระรอก 3. นา้ เปลา่ 4. นา้ เกลือความเขม้ ข้น 0.85% 5. สารละลายไอโอดีน 6. หลอดหยด 7. ก้านสาลี 8. ปากคีบ 9. กลอ้ งจลุ ทรรศน์แบบใชแ้ สง 10. แผ่นสไลด์ 11. กระจกปดิ สไลด์ วธิ ีทา ตอนที่ 1 1. ศกึ ษาเซลลเ์ ยื่อหวั หอมแดง 1.1 หยดนา้ บนกระจกสไลด์ 1 หยด 1.2 ใชป้ ากคบี ลอกเย่ือหรือผิวด้านในของหัวหอมแดงออก แลว้ ตัดเปน็ ชน้ิ เล็กๆ วางบนหยอดน้าบน กระจกสไลด์ ระวังไม่ใช้เนือ้ เยือ่ พับซ้อนกนั ภาพท่ี 3.1.1 ข้ันตอนที่ 1.1 และ 1.2

265 248 265 1.3 หยดสารละลายไอโอดนี 1 หยดบนเยือ่ หวั หอมแดง 1.4 วางกระจกปิดสไลด์ทามุมประมาณ 45 องศากับกระจกสไลดด์ ้านหนง่ึ แลว้ เลอ่ื นกระจกปิด สไลด์ไปสัมผสั กบั ขอบด้านนอกของหยดนา้ ใช้เข็มเขีย่ รองรับกระจกปิดสไลด์ไวแ้ ล้วค่อยๆ ลดเข็มเขี่ยลงจน กระจกปิดสไลด์ปดิ ลงบนกระจกสไลดจ์ นสนทิ ใช้กระดาษเยื่อแตะข้างๆ กระจกปดิ สไลด์ เพื่อซบั ของเหลว สว่ นเกินออก ภาพที่ 3.1.2 ขั้นตอนการทดลองที่ 1.3 – 1.4 1.5 นาไปสอ่ งดดู ้วยกล้องจุลทรรศน์โดยใช้เลนส์ใกล้วัตถกุ าลังขยายต่าและสงู ตามลาดบั สงั เกตและ วาดภาพที่เหน็ ภายใต้กล้องจุลทรรศน์ 2. ศึกษาเซลลใ์ บสาหรา่ ยหางกระรอก 2.1 ใชป้ ากคบี เด็ดใบของสาหร่ายหางกระรอกบรเิ วณใกล้ส่วนยอด 1 ใบ วางบนหยดน้าบน กระจกสไลด์อีกแผน่ หนงึ่ ปิดดว้ ยกระจกปดิ สไลด์ ภาพที่ 3.1.3 การเลอื กใช้เซลล์สาหร่ายหางกระรอก 2.2 นาไปสอ่ งดูด้วยกลอ้ งจุลทรรศนโ์ ดยใช้เลนส์ใกล้วตั ถุกาลงั ขยายตา่ และสูงตามลาดับ สงั เกตและ วาดภาพทเ่ี ห็นภายใตก้ ล้องจลุ ทรรศน์

266 249 266 3. เปรียบเทยี บเซลลพ์ ชื ทงั้ 2 ชนดิ ภายใตก้ ลอ้ งจลุ ทรรศนก์ บั ภาพต่อไปน้ีแลว้ ชี้สว่ นประกอบในภาพท่ี นกั เรยี นวาด ภาพที่ 3.1.4 เซลล์สาหรา่ ยหางกระรอกภายใต้กลอ้ งจุลทรรศนแ์ บบใชแ้ สง ภาพที่ 3.1.5 เซลล์เยือ่ หวั หอมแดงภายใต้กลอ้ งจลุ ทรรศน์แบบใชแ้ สง

267 250 267 ตอนท่ี 2 เซลลส์ ตั ว์ 1. หยดนา้ เกลือความเข้มขน้ 0.85% 1 หยดบนกระจกสไสด์ 2. ใช้กา้ นสาลที ี่สะอาด ขูดเบาๆ ท่ดี า้ นในของกระพุงแก้ม แล้วนาไปแตะลงบนหยดน้าเกลือบนกระจกสไลด์ ภาพท่ี 3.1.6 การใช้กา้ นสาลีขูดเยอ่ื บุขา้ งแก้ม 3. หยดสารละลายไอโอดนี 1 หยดลงบนหยดนา้ เกลือแล้วปดิ ดว้ ยกระจกปดิ สไลด์ 4. นาสไลด์ไปส่องดดู ้วยกล้องจลุ ทรรศน์โดยใช้เลนสใ์ กลว้ ตั ถุกาลังขยายตา่ และสูงตามลาดับ สงั เกตและวาด ภาพ 5. เปรยี บเทียบเซลล์ที่สงั เกตไดภ้ ายใต้กล้องจลุ ทรรศน์กบั ภาพเซลล์ตอ่ ไปน้แี ลว้ ชี้ส่วนประกอบในภาพท่ี นักเรยี นวาด ภาพท่ี 3.1.7 ภาพเซลลเ์ ยือ่ บุขา้ งแก้มภายใตก้ ล้องจลุ ทรรศนแ์ บบใชแ้ สง

251 268 268 ใบกจิ กรรมท่ี 2 รูปรา่ งและส่วนประกอบของเซลลพ์ ืชและเซลลส์ ตั ว์ หน่วยท่ี 3 แผนการจดั การเรียนรูท้ ี่ 1 เรอื่ งเซลลพ์ ชื และเซลล์สตั ว์ รายวิชา วิทยาศาสตรพ์ น้ื ฐาน รหัส ว21101 ภาคเรียนที่ 1 ชนั้ มัธยมศกึ ษาปีที่ 1 บนั ทึกผล เซลลเ์ ย่ือหัวหอมแดง เซลลใ์ บสาหร่ายหางกระรอก

269 252 269 คาถามหลงั กิจกรรม 1. เซลลเ์ ย่อื หัวหอมแดงมลี ักษณะและสว่ นประกอบทสี่ าคัญอะไรบ้าง ............................................................................................................................. ................................................. ..................................................................................................................................................... ......................... ......................................................................................................... ..................................................................... ............................................................................................................................. ................................................. 2. เซลล์ใบสาหร่ายหางกระรอกมลี ักษณะและส่วนประกอบทีส่ าคญั อะไรบ้าง ............................................................................................................................. ................................................. ........................................................................................................................................................ ...................... ............................................................................................................ .................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. 3. จากการศึกษาเซลลภ์ ายใต้กล้องจุลทรรศน์สว่ นประกอบใดทพ่ี บในเซลล์ของใบสาหร่ายหางกระรอก แต่ไม่พบในเซลล์ของหัวหอมแดง ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. 4. ในการศึกษาเซลล์พืชและเซลลส์ ตั ว์ นักเรยี นคดิ ว่าเหตุใดจึงต้องหยดสารละลายไอโอดนี ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................................................................ .. 5. เซลลเ์ ยือ่ บขุ ้างแก้มมลี ักษณะและส่วนประกอบที่สาคญั อะไรบ้าง ............................................................................................................................. ................................................. ................................................................................. ............................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. 6. ให้นกั เรยี นอธบิ ายพร้อมท้ังเปรยี บเทียบรปู ร่างและสว่ นประกอบของเซลล์เยื่อหัวหอมแดง เซลล์ของใบ สาหร่ายหางกระอกและเซลล์เยอ่ื บขุ ้างแก้ม ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................................................. ................. ................................................................................................................. ............................................................. ............................................................................................................................. ................................................

270 253 270 ใบความรทู้ ่ี 1 รปู รา่ งและส่วนประกอบของเซลล์พืชและเซลลส์ ตั ว์ หนว่ ยที่ 3 แผนการจัดการเรยี นรู้ท่ี 1 เรื่องเซลล์พชื และเซลล์สัตว์ รารยาวยิชวาิชาวิทวยิทายศาาศสาตสรตพ์ ร์้นื รฐหาสั นวชิรหาัสว2ว121101101ภาภคาเครเยี รนียทนี่ท1่ี 1ชัน้ชมน้ั ัธมยัธมยศมึกศษึกาษปาีทปี่ท1ี่ 1 เซลล์พชื และเซลล์สตั วแ์ ตกตา่ งกันทัง้ รปู ร่างและส่วนประกอบบางอย่าง นกั เรยี นสามารถศกึ ษาส่วนประกอบ สาคญั ของเซลล์เซลล์พชื และเซลล์สตั ว์ ตลอดจนความแตกต่างระหหว่างเซลล์ท้งั สองได้ ดังนี้ ภาพท่ี 3.1.8 แสดงส่วนประกอบสาคัญของเซลลพ์ ืชและเซลล์สัตว์ นักเรยี นจะเหน็ ไดว้ า่ เซลล์พืชและเซลล์สตั วม์ ีส่วนประกอบ 3 ส่วนทีเ่ หมือนกัน ได้แก่ เย่อื ห้มุ เซลล์ ไซโทพลาซึม และนิวเคลยี ส 1. เย่อื หมุ้ เซลล์ อยู่ด้านนอกสดุ ของเซลล์ ทาหนา้ ที่ห่อหุ้มสว่ นต่างๆ ที่อยู่ภายในเซลล์ อีกทั้งยัง ควบคมุ ปริมาณและชนิดของสารที่เขา้ และออกจากเซลล์ สาหรับเซลล์พืชยงั มีผนงั เซลล์ห่อหมุ้ เย่อื หุ้มเซลล์ อีกชนั้ หน่งึ ทาใหเ้ ซลล์พืชและส่วนตา่ งๆ ของพืชคงรูปร่างอยู่ได้ ผนังเซลล์มักจะยอมให้สารเกือบทุกชนิด ผา่ นเข้าและออกได้ 2. ไซโทพลาซมึ เป็นสว่ นทอ่ี ย่ภู ายในเยือ่ หุ้มเซลล์ มลี กั ษณะกึ่งเหลว ประกอบดว้ ยนา้ เป็นส่วนใหญ่ โดยมสี ารต่างๆ ละลายและแขวนลอยอยู่ ท้ังสารทจ่ี าเป็นต่อการดารงชวี ิตของเซลล์ เช่น นา้ ตาล โปรตีน รวมทมท้งั ข้งั อของเงสเสยี ียตตา่ งา่ ๆงๆจาจกากกิจกกิจรกรรมรขมอขงอเงซเลซลล์ดด์ว้ ย้วย นอกจากน้ันภายในไซโทพลาซมึ ยังมสี ่วนประกอบเล็กๆ เรยี กวา่ ออรแ์ กเนลล์ กระจายอยทู่ ่ัวไป ออรแ์ กเนลล์มีหลาบชนิด ทาหนา้ ท่ีแตกต่างกนั ในกระบวนการดารงชีวิตของเซลล์ เซลล์พืชและเซลล์สัตวม์ ีออร์แกเนลล์บางชนิดท่เี หมือนกนั และบางชนดิ แตกตา่ งกัน เชน่

254 ŸŸ แแววคคิวิวโอโอลลลเเปปเ็นปน็ อน็ ออออรอรแ์ รแ์ก์แกเนกเนลเนลล์ทลล่มี์ท์ทอีม่ ่ีมยอี ู่ทีอยั้งย่ทู ใทู่ นั้งง้ัใเซในนลเซเลซล์พลลชื ลพ์แพ์ ลืชชืะแแเลซละละเลซเส์ซลตัลลวลส์ ์ ส์ ัตมตั วลี ว์ ัก์ มษมลีณีลกั ะักษเษปณณน็ ะถะเงุปเปน็ ภน็ ถาถงุยุงในมสี ารละลาย ภอภยาาู่ยยแใวในนคมมวิ สี โสี าอารลรลใลนะะเลซลาลายลยอพ์อยชืยู่ เู่ กแแบ็ววสคคะิวิวสโอโมอลนลใำ�้ ในแนเลซเะซลสลลาล์พร์พอืชชืน่ เกเๆกบ็ ็บทสสงั้ะทะสสมี่ มปีมนรน้ำะ้ำแโแยลลชะะนสสแ์าาลรรอะอไนื่ ม่ืนๆม่ๆปี ทรทะั้งง้ัทโยทมี่ ชม่ี ปี นปี ร์ ระนะโอยโกยชจชนาน์กแ์ นแลนั้ละเะซลลบ์ าง เซลล์ ไเชไมมน่มม่ ีปีปรเรซะะลโยโลยช์เมชนด็น์ เ์ ลนนืออดอกขกจาจาวากกนนยั้นังน้ เมซเซแี ลวลลคล์บวิ์บาโาองงเลซเทซล่เีลกลลิด์ ์ จเชเาชกน่ ่นกาเรซเนซลลำ� ลสล์เาม์เรมด็ เด็ขเลเ้าลสืออื เู่ดซดขลขาลาว์ วยยงัสังมว่ มนแี แี วสวค่งิ คมวิ วิีชโอโีวอลิตลเทซท่ีเลกเ่ี กลดิ ์เิดจดจายี ากวกบกกาางรรชนิดมแี วควิ นโอนำลำสทสาาำ่�รหรเขเนข้า้าา้สทสู่เีค่ซูเ่ ซวลบลลคล์ มุ์ สปส่วรว่นมินสาสง่ิณงิ่มนมีชำ�้ีชวี แวีิตลิตเะซเซขลอลลงล์เเด์เสดยี ียวภวบาบยาางในงชชเนซนดิลิดมลมแี์ แี ววคคิววิโอโอลลททำำหหนน้าา้ทท่ีคี่คววบบคคมุ ุมปปรริมมิ าาณณนน้ำำ้ แแลละะ ขขอองงเสเสยี ยี ภŸภาคายแยลใวในอนคโเรซวิเซพโลอลลลา์ ส์ ตเป์ ็นเปอ็นออรอแ์ รก์แเกนเลนลท์ล์ทม่ี พี่อบยทู่ใน้งั เใซนลเลซพ์ลชืลพ์ มืชลี แักลษะณเซะลเปล็น์สเตั มว็ด์ เลมก็ ีลๆักษภณายะใเนปม็นี ถสุงารคลอโรฟลิ ลซ์ ่ึง ภมสีายเี ขใียนวมŸีสŸทา�ำรคหคลลนละอ้าลอโทารโสี่รยพพำ� อลคลยาญั าู่สสใตแนต์วก์ คเรปเิวะป็นโบ็นออวลอนอใอกรนรแ์าเ์แรซกสกลเนงัเลนเลค์พลลรืชลา์ทเท์ะกี่พหพี่ ็บ์ดบสใ้วในะยนสเแซเมสซลงนลลำ้ล์พแพ์ ืชลชื ะมสมาลี ีลรักักอษษ่ืนณๆณะะเทปเปง้ัน็ ็นทเมเี่ มด็ีป็ดเรลเะลก็ โ็กๆยๆชนภภ์าแายยลใในะนมมี ี สไ สามาร่มรคคีปลลรอะอโŸโรยรฟฟชแลิ นิลวล์ลคซ์ ์ซวินง่ึ โ่งึมอออมกีสลลสี จเี ขีเาเขปยีเกปียว็นนว็นอั้นอทเทอรซำำแ์รหลหก์แลนเกน์บน้าเ้าทาลนทงลสี่ลเสี่ ์ทำซลำคมี่ลท์คญัอีล่ีมญั ย์ใอี ่ทูในเยนชงั้ก่ทูกใ่นรนงั้ระเใะบซนเบซลวเวซลนนลพ์ กกลเ์ืชามาพ์แรด็รลสืชสเะงัลแงัเลอืคซเคะดลรรเาลขซาะ์สาะลหวตั หลยวด์ ส์ดังว้ ัตมว้ทยยวแี�ำ์แหวสสคนมงงิว้าีลทโักอเ่ี ษกลณี่ยทวเี่ะกเบัปิดกจ็นาถรกุงสกลาารยสารอาหาร นภเพำาอื่ สยใาใหนรไ้ เมดขŸีส้พŸา้ าลสรแังู่เแลซงวาวะลคนคลิวแิวาโ์ กอโยสอเ่ลอซว่ลยลนู่เลสปเแ์ป่งิ น็ วม็นอคีชออวิีอรโติ รอ์แเแ์ลกซกใเลนเลนเลเ์ซลดลลียท์ ลท์ วีม่ ์พี่มบอี ชือีายเงยทู่กชทู่ ็บั้งน้ังใสิดในะนมเสซเีแซมลวลนลคล์พ้ำิวพ์แโืชอืชลแลแะลทลสะะาำเซรหเซอลนลนื่ลา้ ลๆส์ท์สตั่ีคัตวทวว์ทบงั้ ์ทำทคำห่มีุหนีปน้าร้าทะิมที่เโาก่ีเยกณย่ีชี่ยวนวกำ้์กแบั บัแลกลกะาะารร ขสไ3สม.อลลม่ างนาปีเยสยิวรียเสะคสภาโลารยายีรอยชอสาในานห์หเาปนซารน็รลอเพเอลกพอ่ื์จอื่ รใาให์แกหก้ไน้ไดเดนั้ พ้ พ้ลเลซลังล์ทังลงีม่า์บานีรนูปาแแงรกเา่กซ่เงซ่เลคซลล่อล์นล์ ขเ์ ชา้ น่งกลเมซลลภ์เามยด็ ในเลมือีสดาขรทาว่คี ยวบงั มคแีมุ วลคกั ิวษโณอละทาี่เกงพดิ นัจธากุ รกรามรและควบคมุ นกาำรสทาำ�รงเาขŸ3น3้า.ห.สคนเู่รนซลือิวลิวอกเคเลิจโครล์กลพยีรสยี รลส่วสมานตสเสป่าเต่งิปน็์มๆ็นอเีชปออีวขอน็ รติอรอ์แเง์แซอกเซกลรเลนเล์แนลลเ์กดล์ ลเลียนซ์ท์ทวึ่งลี่มมบีม่ลรี ผีารีท์ปู ลงปู พ่ีรชตรา่บน่อา่งกใดิงคนาคม่อรเอ่ีแซนดนวลำ�ขคขรล้างวิา้์พงชงโกชือวีกลติลมขทมอีลำภงหักภสาษนาิง่ยมา้ณยใทีชในะนีว่คมเติมปวีสีสบ็นาาครเมรทมุ ท็ดค่ีป่ีคเวรลวบิม็กบคาๆคณุมมุ ลนภลกั ำ้าักษยษแณใลณนะมะี สทขทาอารงงคพเพลสันันอียธธโภุกรกุ ราฟรยิลรมใมลนแ์ซเแซลง่ึ ลมะะลคสี ค์วเี ขวบบียควคมุ ุมกทกาำารหรททนำำ้างงาทานี่สนหำหครรอืญั อื กใกิจนจิ กกรระรมบมตวตา่ นา่งกงๆๆาขรขอสองงั เเซคซลรลลาล์ะ์ หซซ่งึ์ด่ึงม้วมผียผี ลแลตสตอ่งอ่ กกาารรดดำำรรงงชชีวีวิติตขขอองง สสิ่งิ่งมมชี ชี ีวีวติ ติ Ÿ คแวลคอวิโรโอพลลาสเปตน็ ์ อเปอ็นร์แอกอเรนแ์ ลกลเ์ทนลี่มลอี ท์ยู่ทีพงั้บใในนเเซซลลลล์พ์พชื ชื แลมะลี เซักลษลณ์สะัตเวป์ทน็ ำเหมน็ดเ้าลท็กี่เกๆีย่ วภกาับยกในารมี สสาลราคยลอสโารรฟอลิ าลห์ซาง่ึรมเพสี อื่เี ขใหียวไ้ ดพ้ ทลำงัหงนา้านทแส่ีกำเ่ ซคลัญลใ์นกระบวนการสงั เคราะหด์ ว้ ยแสง Ÿ3. แนวิวคเคิวลโอยี ลส เเปปน็ ็นออออรรแ์ แ์ กกเเนนลลลล์ท์ทม่ี ีม่ ีอีรยูปทู่ร่าั้งใงนคเอ่ ซนลขลา้ พ์ งชืกแลลมะเภซาลยลใส์ นตั มวสี ์ทาำรหทน่คี า้ วทบเ่ี คกุมีย่ ลวกั บัษกณาะร ทสาลงาพยันสธกุารอรมาหแาลระเพคือ่วใบหค้ไุมดก้พาลรงั ทงำางนาแนกห่เซรือลกลจิ์ กรรมตา่ งๆของเซลล์ ซง่ึ มีผลต่อการดำรงชีวติ ของ สิ่งมีชีวิต3. นิวเคลยี ส เป็นออร์แกเนลล์ท่มี ีรูปร่างค่อนขา้ งกลม ภายในมีสารท่คี วบคมุ ลักษณะ ทางพันธุกรรม และควบคมุ การทำงานหรอื กจิ กรรมตา่ งๆของเซลล์ ซ่งึ มผี ลต่อการดำรงชวี ิตของ สิง่ มชี วี ติ

272 255 272 ใบกจิ กรรมท่ี 3 รปู รา่ งและส่วนประกอบของเซลล์พืชและเซลล์สัตว์ หน่วยท่ี 3 แผนการจดั การเรียนรทู้ ี่ 1 เร่ืองเซลล์พืชและเซลล์สัตว์ รารยาวยิชวาชิ าวิทวยิทายศาาศสาตสรตพ์ ร์้ืนรฐหาสั นวชิรหาสั ว2ว12101101ภาภคาเครเียรนยี ทนี่ท1ี่ 1ชัน้ชมน้ั ธัมยธั มยศมกึศษกึ าษปาทีปี่ท1ี่ 1 1. คาช้ีแจง ใหน้ กั เรียนนาชอ่ื สว่ นประกอบสาคัญของเซลล์พชื และเซลล์สตั ว์ไปเติมลงในช่องวา่ งให้ถูกต้อง เยือ่ หุ้มเซลล์ แวควิ โอล คลอโรพลาสต์ ผนงั เซลล์ นวิ เคลียส ไมโทคอนเดรยี ออรแ์ กเนลล์อ่นื ๆ ภาพท่ี 3.1.9 แบบฝึกส่วนประกอบสาคญั ของเซลล์พืชและเซลล์สัตว์

273 256 273 2. โครงสร้างพ้ืนฐานท่พี บท้งั ในเซลลพ์ ืชและเซลล์สตั ว์ได้แก่อะไรบา้ ง ตอบ ................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... ........ .......................................................................................................................... .................................................. 3. ผนังเซลล์ ทาหนา้ ที่อะไร ตอบ ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ......................................... 4. เย่ือหมุ้ เซลล์ ทาหน้าที่อะไร ตอบ ................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................... 5. นิวเคลียส ทาหน้าท่ีอะไร ตอบ ................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................... 6. ไซโทพลาซึม มลี กั ษณะเป็นอยา่ งไรและพบไดท้ ่ีบรเิ วณใดของเซลล์ ตอบ ................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................... 7. ไซโทพลาซึมประกอบด้วยส่งิ ใดบ้าง ตอบ ................................................................................................................................................................... ............................................................................................ ................................................................................ ............................................................................................................................. ............................................... 8. แวคิวโอล ทาหน้าท่ีอะไร ตอบ ................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................ 9. ไมโทคอนเดรีย ทาหนา้ ที่อะไร ตอบ ................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................................... 10. คลอโรพลาสต์ทาหน้าที่อะไร ตอบ ................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................

257 274 274 แนวคาตอบ ใบกิจกรรมที่ 2 รูปร่างและส่วนประกอบของเซลล์พชื และเซลล์สัตว์ หน่วยที่ 3 แผนการจดั การเรยี นรู้ที่ 1 เรอ่ื งเซลล์พืชและเซลล์สตั ว์ รารยาวยิชวาิชาวิทวยทิ ายศาาศสาตสรต์พร์้ืนรฐหาัสนวชิรหาสั ว2ว12101101ภาภคาเครเียรนียทน่ีท1่ี 1ชัน้ชมั้นัธมยธั มยศมกึศษกึ าษปาทีปี่ท1ี่ 1 ภาพที่ 3.1.10 เซลลเ์ ยื่อหวั หอมแดง (บน) เซลล์สาหร่ายหางกระรอก (ลา่ ง) ภายใตก้ ล้องจลุ ทรรศนแ์ บบใช้แสง

275 258 275 ค�ำาถามหลงั กิจกรรม 1. เซลล์เย่ือหวั หอมมแแดดงงมมลี ีลักกั ษษณณะะแแลละะสส่ว่วนนปปรระะกกออบบททสี่ ี่สาคำ� คัญญั ออะไะรไบรบา้ ง้าง ตอบ มมลี ลี กั กั ษษณณะะเเปปน็ น็ รรูปปู เหเหลลี่ยย่ี มม สส่วน่วนปประรกะอกบอทบสี่ทาีส่ คำ� ัญคญั คือคอื นิวนเควิ ลเียคสลียสไซโทไซพโลทาพซลมึ าซเมึยือ่ หเยมุ้ ื่อเซหลุ้มลเ์ซลผลน์ังเซผลนลัง์ เซลล์ 2. เซลลใ์ บสาหรา่ ยหางกระรอกมลี ักษณะและส่วนประกอบที่สาคญั อะไรบา้ ง 2ต.อบเซลมลี ์ใักบษสณาหะเรป่า็นยรหปู าเงหกลร่ยีะมรอกสมว่ นลี กัปษระณกะอแบลทะ่สี สาว่ คนญั ปรคะือกอนบิวทเสี่ค�ำลคียัญสอไะซไโรทบพา้ งลาซึม คลอโรพลาสต์ ตเยอือ่ บหุ้มมเซลี ลักลษ์ ณผะนเงัปเซ็นลรูปล์เหลีย่ ม ส่วนประกอบทสี่ �ำคญั คอื นิวเคลียส ไซโทพลาซึม คลอโรพลาสต์ เยอ่ื ห้มุ เซลล์ ผนงั เซลล์ 3. จากการศกึ ษาเซลลภ์ ายใต้กลอ้ งจลุ ทรรศน์สว่ นประกอบใดทีพ่ บในเซลล์ของใบสาหร่ายหางกระรอก 3แ.ตไ่ จมา่พกบกใานรเศซึกลษล์ขาเอซงลหลัว์ภหาอยมใแตดก้ งลอ้ งจลุ ทรรศนส์ ว่ นประกอบใดทีพ่ บในเซลลข์ องใบสาหรา่ ยหางกระรอก แตตอไ่บม่พสบว่ ในนปเรซะลกลอข์ บอทงหม่ี ลีวั หักษอมณแะดเปง็นเม็ดสเี ขียวเล็กๆ ทเ่ี รียกวา่ คลอโรพลาสต์ ซง่ึ ไมพ่ บสว่ นประกอบน้ี ตในอเบซลสลว่ ์เยนือ่ปหรวัะหกอมบแทดมี่ งลี กั ษณะเปน็ เมด็ สเี ขยี วเลก็ ๆ ทเ่ี รยี กวา่ คลอโรพลาสต์ ซงึ่ ไมพ่ บสว่ นประกอบนใี้ นเซลล์ เยอ่ื หัวหอมแดง 4. ในการศกึ ษาเซลลพ์ ชื และเซลล์สตั ว์ นักเรียนคดิ ว่าเหตใุ ดจงึ ต้องหยดสารละลายไอโอดีน 4ต.อบในกเพา่ือรใศหึก้สษงั าเกเซตลสลว่ ์พนชืปแรละกะอเซบลขลอ์สงตัเซวล์ ลน์ไกัดเ้ชรัดียเนจคนดิยว่ิงขา่ เ้ึนหตใุ ดจงึ ตอ้ งหยดสารละลายไอโอดนี ตอบ เพื่อให้สังเกตสว่ นประกอบของเซลล์ไดช้ ัดเจนย่ิงข้นึ 5. เซลลเ์ ย่อื บุข้างแกม้ มลี ักษณะและสว่ นประกอบทส่ี าคญั อะไรบา้ ง 5ต.อบเซลมลรี เ์ูปยร่อื ่าบงเขุ ปา้ น็ งเแหกล้มย่ี มมลี คกั ลษา้ ณยระปู แลลกู ะบสาว่ ศนกป์ รแะตก่ไอมบ่เปทน็ ่ีสเ�ำหคลัญี่ยอมะชไัดรเบจนา้ งเหมอื นในเซลลพ์ ืช ส่วนประกอบทสี่ าคญั ตคอือบนิวมเคีรลูปียรส่างเไปซ็นโทเหพลล่ียามสคซึมลแ้ายลระูปเยล่ือูกหบุ้มาเศซกล์ล์ แต่ไม่เป็นเหลี่ยมชัดเจนเหมือนในเซลล์พืช ส่วนประกอบที่ สำ� คญั คอื นวิ เคลียส ไซโทพลาสซมึ และเยอื่ หุ้มเซลล์ 6. ให้นักเรียนอธิบายพร้อมทั้งเปรียบเทยี บรูปรา่ งและส่วนประกอบของเซลลเ์ ยื่อหัวหอมแดง เซลลข์ องใบ 6ส.าหใรหา่ ้นยกัหเารงียกนรอะธอิบกาแยลพะเรซอ้ ลมลท์เยงั้ เ่ือปบรุขยี า้ บงเแทกีย้มบรูปรา่ งและส่วนประกอบของเซลลเ์ ย่ือหัวหอมแดง เซลลข์ องใบ สตาอหบร่ารยปู หราา่ งงกขรอะงอเซกลแลลเ์ ะยเอ่ื ซหลวั ลหเ์ ยอ่อืมบแดขุ ง้าแงแลกะเ้มซลล์ของใบสาหร่ายหางกระรอกเป็นเซลลท์ ี่มเี หล่ียมชดั เจน ส่วน ตเซอลบล์เรยปูอ่ื รบา่ ขุ งา้ ขงอแงกเ้มซไลมลเ่ เ์ปย็นอื่ เหหวั ลห่ียอมมชแัดดเจงนแเลหะมเซือลนลเซข์ ลอลง์พใบืชสาสหว่ รนา่ ปยรหะากงอกบระสราอคกญั เทปี่เน็ หเมซือลนลท์กันม่ี ใเี หนเลซยี่ ลมลช์ทดั ั้งเจ3น สชว่นนดิ เคซอื ลลนเ์ ยวิ อื่เคบลขุ ยี า้ สงแไกซม้ โไทมพเ่ ปลน็าซเหึมลยี่แมลชะดัเยเจอื่ นหเุ้มหเซมลอื ลน์เซสลว่ ลนพ์ ปชืระสกว่อนบปทรี่เหะกมอือบนสกำ�นั ครญัะหทวเ่ี ่าหงมเซอื ลนลก์เนั ยใ่ือนหเวัซหลอลมท์ แง้ั ด3งแชลนะดิ คเซอื ลลนข์ วิ อเงคใลบียสสาหไรซ่าโยทหพาลงากซรมึะรอแกละคเยือือ่ หนมุ้ ิวเเซคลลลีย์สส่วไนซโปทรพะลกาอซบมึ ทีเ่ หเยมื่อือหนุ้มกเซนั ลรละ์แหลวะ่าผงเนซงั ลเซลลเ์ ยลื่อ์ หสวั ว่ หนอปมรแะกดองแบลทะี่ เตซา่ ลงลกข์นั องคใือบสเาซหลรลา่ เ์ ยยหือ่ าหงวั กหรอะมรแอดกงไคมม่อื ีคลนอิวโเรคพลลยี าสสตไ์ซแโทตพเ่ ซลลาลซข์ ึมองเใยบอ่ื สหาุ้มหเรซ่าลยลห์แาลงกะรผะนรงั อเกซมลีลค์ลอสโ่วรนพปลราะสกตอ์ บ ท่ีต่างกนั คือ เซลล์เยื่อหวั หอมแดงไม่มคี ลอโรพลาสต์ แตเ่ ซลลข์ องใบสาหร่ายหางกระรอกมีคลอโรพลาสต์

276 259 276 แนวคาตอบ ใบกิจกรรมท่ี 3 รูปรา่ งและส่วนประกอบของเซลลพ์ ืชและเซลล์สตั ว์ หน่วยที่ 3 แผนการจัดการเรียนร้ทู ่ี 1 เร่อื งเซลลพ์ ชื และเซลล์สตั ว์ รารยาวยชิวาชิ าวิทวยทิ ายศาาศสาตสรต์พร์น้ื รฐหาสั นวชิรหาสั ว2ว12101101ภาภคาเครเียรนยี ทน่ีท1่ี 1ชั้นชมัน้ ัธมยัธมยศมึกศษกึ าษปาทีปี่ท1่ี 1 1. คาชี้แจง ใหน้ กั เรียนนาชอ่ื ส่วนประกอบสาคัญของเซลล์พชื และเซลล์สัตวไ์ ปเติมลงในชอ่ งว่างให้ถูกต้อง เยอื่ หุ้มเซลล์ แวคิวโอล คลอโรพลาสต์ ผนงั เซลล์ นวิ เคลียส ไมโทคอนเดรยี ออร์แกเนลลอ์ ่นื ๆ ไมโทคอนเดรีย ผนงั เซลล์ คลอโรพลาสต์ แวควิ โอล เยอ่ื ห้มุ เซลล์ นวิ เคลียส ออรแ์ กเนลลอ์ นื่ ๆ ไมโทคอนเดรีย ภาพท่ี 3.1.9 แบบฝกึ ส่วนประกอบสาคัญของเซลล์พืชและเซลล์สัตว์

277 260 277 2. โครงสร้างพ้นื ฐานทีพ่ บท้ังในเซลลพ์ ชื และเซลลส์ ตั ว์ได้แก่อะไรบา้ ง ตอบ เย่อื หุ้มเซลล์ ไซโทพลาซึม นิวเคลยี ส 3. ผนงั เซลล์ ทาหน้าท่ีอะไร ตอบ ทาใหเ้ ซลล์พชื และส่วนต่างๆ ของพชื คงรปู ร่างอยู่ได้ ผนังเซลล์มักจะยอมใหส้ ารเกอื บทุกชนดิ ผา่ นเขา้ และออกได้ 4. เยือ่ ห้มุ เซลล์ ทาหนา้ ที่อะไร ตอบ หอ่ ห้มุ เซลล์และควบคุมการลาเลยี งสารเขา้ และออกจากเซลล์ 5. นวิ เคลียส ทาหน้าท่ีอะไร ตอบ ควบคมุ การทางานของเซลล์ 6. ไซโทพลาซึม มีลักษณะเป็นอย่างไรและพบได้ท่บี รเิ วณใดของเซลล์ ตอบ มีลกั ษณะกึ่งเหลว เป็นส่วนทอ่ี ย่ภู ายในเยื่อหมุ้ เซลล์ 7. ไซโทพลาซมึ ประกอบดว้ ยส่ิงใดบา้ ง ตอบ ประกอบด้วยนา้ เปน็ ส่วนใหญ่ โดยมีสารต่างๆ ละลายและแขวนลอยอยู่ ท้งั สารทจี่ าเป็นต่อ การดารงชวี ติ ของเซลล์ เช่น น้าตาล โปรตีน รวมมท้ังของเสยี ตา่ งๆ จากกิจกรรมของเซลลด์ ้วย นอกจากนัน้ ภายในไซโทพลาซมึ ยงั มีสว่ นประกอบเล็กๆ เรียกวา่ ออร์แกเนลล์ กระจายอย่ทู ่ัวไป 8. แวควิ โอล ทาหนา้ ที่อะไร ตอบ เกบ็ นา้ และสารต่างๆ 9. ไมโทคอนเดรีย ทาหนา้ ท่ีอะไร ตอบ ทาหน้าทเ่ี กี่ยวกับการสลายสารอาหารเพ่ือให้ไดพ้ ลงั งานแกเ่ ซลล์ 10. คลอโรพลาสต์ทาหน้าที่อะไร ตอบ เปน็ แหล่งที่เกิดการสังเคราะหด์ ว้ ยแสง

261 278 278 ภาพประกอบการสอน ภาพที่ 3.1.11 แผนภาพเซลลข์ องส่งิ มชี ีวิต

279 แผนการจดั การเรยี นรู้ที่ 2 เร่อื ง กล้องจลุ ทรรศน์ หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 3 เรอ่ื ง เซลลแ์ ละองค์ประกอบของเซลล์ เวลา 2 ชวั่ โมง กลมุ่ สาระการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ ชัน้ มัธยมศึกษาปีท่ี 1 ขอบเขตเนื้อหา 1. ส่วนประกอบของกล้องจุลทรรศน์ กจิ กรรมการเรียนรู้ ส่ือ/แหล่งเรียนรู้ แบบใช้แสง ขนั้ นา 1. ใบความรู้เรอ่ื ง ส่วนประกอบและ 2. วธิ ีการใช้งานกล้องจุลทรรศน์แบบใช้ 1. นักเรียนทากจิ กรรมสารวจสงิ่ มชี ีวติ เลก็ ๆ ในนาคลอง โดยครูนานา วิธีการใชง้ านกลอ้ งจลุ ทรรศน์แบบใชแ้ สง แสง คลองที่อยู่ในบีกเกอร์มาใหน้ กั เรยี นสังเกตแล้วร่วมกนั อภปิ ราย โดยใช้ 2. ใบกิจกรรมเรือ่ ง สว่ นประกอบและ จุดประสงค์การเรียนรู้ ด้านความรู้ คาถาม ดังนี วิธกี ารใชง้ านกลอ้ งจุลทรรศน์แบบใชแ้ สง 1. อธิบายสว่ นประกอบของกลอ้ ง 1.1 นักเรียนเห็นสิง่ มชี ีวติ ใดบา้ ง 3. สไลด์ถาวร จุลทรรศน์แบบใช้แสงได้ ดา้ นทักษะและกระบวนการ 1.2 นักเรยี นคดิ ว่านาในบกี เกอรจ์ ะมีสงิ่ มชี ีวิตอื่นอีกหรอื ไม่ ถงึ แม้วา่ 4. กล้องจลุ ทรรศน์แบบใช้แสง 1. ใชก้ ล้องจุลทรรศน์แบบใช้แสงศึกษา มองไมเ่ หน็ ด้วยตาเปลา่ ภาระงาน/ชน้ิ งาน เซลล์ และโครงสรา้ งต่างๆ ภายในเซลล์ได้ ดา้ นคณุ ลักษณะ 2. ครูเปิดวิดีทศั นเ์ ก่ียวกบั ส่ิงมีชวี ิตเซลล์เดียวทพ่ี บในแหล่งนาให้ 1. ใบกจิ กรรมเรือ่ งสว่ นประกอบและ 1. มีวนิ ัย นกักเรียยนนดดูจจู าากกเเววบ็ ปไไซซตด์ h์ ttps://www.youtubbee.coomm//wwaattcchh??vv==UUYYOOeeIAIAj7j7vvLLkk วิธีการใชง้ านกลอ้ งจลุ ทรรศน์แบบใช้แสง 2. ใฝ่เรียนรู้ 3. มคี วามม่งุ ม่นั ในการทางาน แลว้ อภิปรายร่วมกับนักเรยี น โดยใชค้ าถาม ดังนี 2.1 สิง่ มีชวี ิตเซลล์เดียวท่พี บในแหล่งนา มลี ักษณะอย่างไรบา้ ง 2.2 นกั เรียนคิดวา่ ส่ิงมีชีวิตเซลล์เดยี วดงั กลา่ ว สามารถมองเหน็ ดว้ ย ตาเปล่าหรือไม่ ถ้าไม่จะใช้อุปกรณ์ใดบา้ งช่วยในการมองเห็น 3. ครูแบ่งกลุ่มนกั เรยี นโดยใช้จิ๊กซอว์รปู กล้องจลุ ทรรศน์ จากนนั ครนู า อภิปรายกับนักเรียนวา่ กลอ้ งจุลทรรศนเ์ ปน็ อปุ กรณท์ ี่นักวทิ ยาศาสตร์ใช้ ศึกษาสิ่งที่เรามองไมเ่ หน็ ดว้ ยตาเปล่า เชน่ เซลล์ กลอ้ งจุลทรรศนม์ หี ลาย แบบ โดยแบบทใี่ ชใ้ นบทเรยี นนี คือเป็นกล้องจุลทรรศน์แบบใช้แสงและ นกั เรียนจะได้ศึกษาส่วนประกอบและวธิ กี ารใชง้ านของกล้องจุลทรรศน์ 262 279

หน่วยการเรียนรูท้ ี่ 3 แผนการจดั การเรียนรู้ที่ 2 เรอ่ื ง กล้องจลุ ทรรศน์ 280 กลุ่มสาระการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ เร่อื ง เซลล์และองค์ประกอบของเซลล์ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ เวลา 2 ช่วั โมง ช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 1 แบบใช้แสง ข้นั สอน 1. ครแู บง่ นกั เรียนเป็นกล่มุ ๆ ละ 4-5 คน (คละความสามารถ) จากนันครนู ากล้องจุลทรรศน์แบบใช้แสงมาให้นักเรียนดแู ล้วให้นักเรียน ศึกษาใบความรเู้ ร่ืองสว่ นประกอบและวธิ ีการใช้งานกล้องจุลทรรศนแ์ บบ ใช้แสง 2. ครใู หน้ กั เรยี นแต่ละกลุ่มทาใบกิจกรรมเร่อื ง สว่ นประกอบและ วธิ ีการใช้งานกลอ้ งจุลทรรศน์แบบใชแ้ สง โดยครใู ห้นักเรียนอา่ นวธิ ที า กิจกรรมแลว้ แล้วครูถามคาถามก่อนการทากิจกรรม ดังนี 2.1 กจิ กรรมนี นกั เรียนจะไดเ้ รียนเร่ืองอะไร (สว่ นประกอบและ วธิ กี ารใช้งานกลอ้ งจลุ ทรรศน์แบบใชแ้ สง) 2.2 เมอ่ื เรยี นแล้วนักเรียนจะทาอะไรได้ (อธบิ ายส่วนประกอบและ วธิ กี ารใช้งานกล้องจลุ ทรรศน์แบบใชแ้ สง) 2.3 สิง่ ทนี่ ามาศึกษาภายใต้กลอ้ งจลุ ทรรศน์แบบใชแ้ สง คืออะไร (สไลด์ถาวรของสง่ิ มชี วี ิต) 2.4 นกั เรียนจะบันทึกส่ิงทีส่ ังเกตได้จากกลอ้ งจุลทรรศนแ์ บบใช้แสง ดว้ ยวธิ ีการใด (บันทึกด้วยวธิ กี ารวาดภาพ) 3. ครนู าอภปิ รายกับนักเรียนว่า ในการบนั ทกึ ภาพจากกล้องจลุ ทรรศน์ จะตอ้ งระบุกาลังขยายของกล้องจุลทรรศน์ ซ่งึ กาลังขยายของกล้อง 263 280

หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 3 แผนการจัดการเรยี นรู้ท่ี 2 เรอ่ื ง กล้องจลุ ทรรศน์ 281 กลุ่มสาระการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ เรือ่ ง เซลล์และองค์ประกอบของเซลล์ รายวิชาวิทยาศาสตร์ เวลา 2 ชว่ั โมง ช้ันมัธยมศกึ ษาปีท่ี 1 จุลทรรศน์ บอกให้ทราบว่ากลอ้ งจุลทรรศนส์ ามารถขยายวัตถุได้กเี่ ท่า โดยหากาลงั ขยายของกล้อง = กาลงั ขยายของเลนสใ์ กล้วัตถุ X กาลงั ขยายของเลนส์ใกลต้ า 4. เมือ่ นักเรยี นทากจิ กรรมเสร็จแล้ว ครูสุ่มตัวแทนนกั เรียน ออกมา นาเสนอผลการทากิจกรรม 5. ครูและนกั เรียนอภิปรายร่วมกันเก่ยี วกับปญั หาของการใชง้ านกลอ้ ง จลุ ทรรศนแ์ บบใชแ้ สง วา่ นกั เรยี นพบปญั หาใดบ้างและได้แกไ้ ขปัญหานัน อยา่ งไร 6. ครแู ละนกั เรียนอภปิ รายร่วมกนั เกย่ี วการดูแลกลอ้ งจุลทรรศน์แบบ ใช้แสง โดยใช้คาถาม ดงั นี 6.1 นกั เรยี นมีวิธกี ารดแู ลกลอ้ งจุลทรรศน์แบบใช้แสงอยา่ งไร (วิธีการดูแลกลอ้ งจุลทรรศน์แบบใชแ้ สง มดี งั นี - ใชผ้ ้าทส่ี ะอาดและแหง้ เชด็ ทาความสะอาดสว่ นทเ่ี ปน็ โลหะ - สาหรับสว่ นท่ีเป็นเลนสก์ ระจก ทาความสะอาดโดยใชก้ ระดาษ เซด็ เลนส์เท่านนั - เลือ่ นที่หนีบสไลด์ให้ตงั ฉากกับตวั กล้อง - หมนุ เลนสใ์ กล้วัตถทุ ีม่ ีกาลงั ขยายต่าสุดให้อยู่ในแนวลากล้อง แลว้ เลือ่ นใหอ้ ยู่ในแนวระดับต่าสุด - ปรบั กระจกเงาให้อยู่ในแนวตังฉากกับพนื 264 281

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 3 แผนการจดั การเรยี นร้ทู ่ี 2 เรอ่ื ง กล้องจุลทรรศน์ 282 กลมุ่ สาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง เซลลแ์ ละองคป์ ระกอบของเซลล์ รายวิชาวิทยาศาสตร์ เวลา 2 ชัว่ โมง ชัน้ มัธยมศึกษาปีท่ี 1 - ใชผ้ า้ คลุมไว้เม่ือเลิกใช้งาน - อยา่ เก็บกล้องไว้ในทช่ี ืนเพราะจะทาให้เลนสข์ ึนรา ข้ันสรุป 1. ครูและนักเรยี นรว่ มกันสรปุ ว่า เราสามารถใชก้ ลอ้ งจุลทรรศน์ ในการศึกษาส่งิ ทเ่ี รามองด้วยตาเปล่าไม่เห็น เชน่ เซลล์ และสว่ นประกอบ ของกลอ้ งจุลทรรศนม์ ีสว่ นประกอบ ดงั นี คือ ปุ่มปรบั ภาพหยาบ ป่มุ ปรบั ภาพละเอียด แขน ที่หนีบสไลด์ ฐาน เลนสใ์ กลต้ า ลากล้อง เลนสใ์ กลว้ ัตถุ แท่นวางวตั ถุ คุ คออนนเดเดนนเซเซออรร์ ์กกรระะจจกกสสะะท้อนแสง 265 282

283 266 283 การวัดผลและประเมนิ ผล ประเด็นการประเมิน วธิ กี ารวัด เคร่อื งมือวัด เกณฑก์ ารประเมนิ - ใบกิจกรรมเร่ือง ทาใบกิจกรรมไดค้ ะแนน - อธิบายส่วนประกอบ - ทาใบกิจกรรม สว่ นประกอบและ ร้อยละ 60 ขึนไป วิธีการใชง้ านกล้อง ของกลอ้ งจุลทรรศน์ จุลทรรศน์แบบใชแ้ สง - ใบกิจกรรมเรื่อง แบบใช้แสงได้ ส่วนประกอบและ วิธกี ารใช้งานกล้อง - ใช้กล้องจุลทรรศน์ - ทาใบกจิ กรรม จลุ ทรรศน์แบบใชแ้ สง แบบใชแ้ สงศึกษาเซลล์ และโครงสรา้ งต่างๆ ภายในเซลล์ได้ เกณฑก์ ารประเมนิ การประเมิน ผลการประเมนิ คะแนนจากใบ ดีมาก (ผ่าน) ดี (ผา่ น) พอใช้ (ไมผ่ า่ น) ปรบั ปรุง (ไมผ่ ่าน) กิจกรรม 8-10 6-7 1-5 0

284 267 284 8. บันทึกผลหลงั สอน ผลการเรียนรู้ ............................................................................................................................. ................................................ ปัญหาและอุปสรรค ..................................................................................................................................................................... ..... ข้อเสนอแนะและแนวทางแก้ไข ........................................................................................................................................................................... ลงชื่อ ......................................ผสู้ อน (.......................................................) วนั ท่.ี .........เดอื น..........พ.ศ............. 9. ความคิดเหน็ /ข้อเสนอแนะของผบู้ รหิ ารหรอื ผู้ท่ีไดร้ บั มอบหมาย ........................................................................................................................................................................... ลงชือ่ ......................................ผู้ตรวจ (.......................................................) วนั ที.่ .........เดอื น..........พ.ศ...........

285 268 285 ใบความรทู้ ี่ 1 ส่วนประกอบและวธิ ใี ชก้ ล้องจลุ ทรรศนแ์ บบใช้แสง หน่วยท่ี 3 แผนการจัดการเรยี นรู้ท่ี 2 เรอื่ ง กล้องจุลทรรศน์ รารยาวยชิวาิชาวิทวยิทายศาาศสาตสรตพ์ ร์ื้นรฐหาัสนวิชรหาสั ว2ว12101101ภาภคาเครเยี รนียทนี่ท1ี่ 1ระรดะบัดชบั ้ันชมนั้ ธัมยัธมยศมึกศษึกาษปาีทปี่ท1ี่ 1 เเรราาสสาามมาารรถถใใชช้กก้ ลล้อ้องงจจลุ ุลททรรรศศนน์ใน์ในกการาศรศึกกึษษาสา่งิสทง่ิ ทเ่ี รี่เารมาอมงอดงว้ดย้วตยาตเาปเลป่าลไ่ามไ่เมหเ่น็ ห็นเชเน่ ชน่ เซเลซล์ล์ หลักการ ทห�ำลงกั ากนากรลท้อางาจนุลกทลร้อรศงจนลุ ์ใทชร้ครวศานม์ใรชู้พ้ค้ืนวฐาามนรู้พทนืางฐวาิทนยทาาศงวาิทสตยราศ์เกาี่ยสวตกรับ์เกกี่ยาวรกสบั ะกทา้อรนสแะทสง้อแนลแะสกงาแรลหะักเาหรขหอักงเหแสง กขลอ้องแงจสุลงทกรลรอ้ศงนจ์มุลีหทลรารยศแนบม์ บีหลาโยดแยบแบบบโทดย่ีใชแ้ใบนบบททีใ่ เชรใ้ ียนนบนท้ี เรียเปน็นนกี ลเป้อน็งจกุลทอ้ รงจรศุลทนร์แรบศบนใ์แชบ้แบสใงช้แสโดงยมีส่วน ปโดรยะมกสีอว่บนแปลระะวกิธอกี บารแใลชะง้ วาิธนกี าดรใงั ชนง้ ี้ าน ดังนี ภาพที่ 3.2.1 ภาพกล้องจุลทรรศน์แบบใชแ้ สง

269 286 286 วิธกี ารใช้งานกลอ้ งจลุ ทรรศนแ์ บบใช้แสง 1. หมุนใหเ้ ลนส์ใกลว้ ตั ถุ กาลังขยายต่าสดุ 2. ปรับกระจกเงาใตแ้ ทน่ วางวัตถใุ ห้แสงสะท้อน อย่ตู รงกับลากลอ้ ง เขา้ ลากลอ้ งเตม็ ที่ โดยเม่ือมองผา่ นเลนสใ์ กล้ตาลงไป จะเหน็ วงกลมสว่าง 3. นาสไลดท์ จ่ี ะศึกษาวางบนแทน่ วางวัตถุ ให้วัตถุอยู่ 4. มองผา่ นเลนสใ์ กลต้ า ลงตามลากล้องพรอ้ มกับ กลางบรเิ วณทีแ่ สงผ่านแลว้ คอ่ ยๆ หมนุ ปุ่มปรบั หมุนปุ่มปรับภาพหยาบชา้ ๆ ให้เลนสใ์ กล้วตั ถขุ ยับ ภาพหยาบ ใหล้ ากล้องเลอื่ นมาอย่ใู กล้วัตถุทีจ่ ะศกึ ษา ออกหา่ งจากวตั ถทุ ลี ะน้อย จนมองเห็นวตั ถุท่ีจะศึกษา มากที่สุด แล้วจงึ ปรบั ภาพให้ชัด โดยการหมนุ ปุ่มปรบั ภาพละเอียด 5. ถา้ ต้องการขยายภาพให้ใหญ่ขึนให้หมุนเลนส์ 6. ปรับไดอะแฟรม เมื่อตอ้ งการปรับความเข้ม ใกล้วตั ถุทีม่ ีกาลงั ขยายสูงขึนเขา้ มาในแนวลากลอ้ ง ของแสงท่ีเขา้ ส่ลู ากล้อง และไมค่ วรขยบั สไลด์อีก แลว้ หมนุ ปุม่ ปรับภาพ ละเอียดเพื่อให้เห็นภาพชดั เจภนาขพนึที่ 3.2.2 วธิ ีการใช้กลอ้ งจุลทรรศนแ์ บบใช้แสง

287 270 287 ใบกจิ กรรมที่ 1 สว่ นประกอบและวิธีใชก้ ล้องจุลทรรศนแ์ บบใช้แสง หนว่ ยท่ี 3 แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 2 เร่ืองกล้องจลุ ทรรศน์ รารยาวยชิวาิชาวิทวยทิ ายศาาศสาตสรต์พร์ืน้ รฐหาสั นวิชรหาัสว2ว12101101ภาภคาเครเยี รนียทน่ีท1ี่ 1ระรดะบัดชบั น้ัชมัน้ ธัมยธั มยศมกึศษึกาษปาทีปี่ท1่ี 1 จุดประสงค์ 1. อธิบายสว่ นประกอบของกล้องจุลทรรศน์แบบใชแ้ สงได้ 2. ใช้กลอ้ งจุลทรรศน์แบบใช้แสงศกึ ษาเซลล์ และโครงสร้างต่างๆ ภายในเซลล์ได้ วสั ดุ-อปุ กรณ์ 1. กลอ้ งจลุ ทรรศน์แบบใช้แสง 2. สไลด์ถาวร วธิ ที า 1. ศกึ ษาแผนนภภาาพพสสว่ ่วนนปปรระะกกออบบขขอองงกกลล้ออ้ งงจจุลุลททรรรศศนนจ์ จ์ากากใบใบคควาวมารม้เูรปู้เรปียรบยี เบทเียทบยี กบับกกับลก้อลง้อจงุลจทลุ รทรรศรนศ์ทนใ่ี ์ทชจ้ใี่ ชรจ้งิ ริงใน ชในัน้ ชเรันียเรนยี แนลแว้ ลทว้ ำ� ทใบาใงบางนาทนี่ ท1ี่ 1เรอื่เรงื่อสง่วสน่วปนรปะรกะอกบอบขอขงอกงลกลอ้ ้องจงจุลุลททรรรศศนน์ ์ 2. นนา�ำสสไไลลดด์ถ์ถาาววรรมมาาศศึกึกษษาภาภายายใตใต้กล้ก้อลง้อจงุลจทุลรทรรศรนศต์ นา์ตมาวมิธวกี ิธาีกรใาชร้กใชล้กอลงจ้อุลงทจุลรรทศรนร์ศแนล์ ้ววแาลด้วภวาพดสภิ่งาทพน่ี สัก่ิงเทร่ีนยนักเรียน สังเกตลงในใบงานที่ 2 เรร่ือ่ืองงสสง่ิ ง่ิ ทที่ส่สี งั งั เเกกตตไไดด้ภ้ภาายยใตใต้ก้กลลอ้ อ้ งจงจลุ ุลททรรศรศนน์ ์พพร้อรมอ้ รมะรบะุกบากุ ล�ำังลขังยขายยาทย่ีใทชีใ่้ ช้ 3. ออภปิ รายรว่ มกนั เกย่ี วกบั ปญั หาของการใชง้ านของกลอ้ งจลุ ทรรศศนน์ ์ วา่ นกั เรยี นพบปญั หาใดบา้ งและได้แก้ไข ปปญัญั หหาานนันน้ั ออยยา่า่ งงไไรร

288 271 288 ใบกจิ กรรมที่ 2 สว่ นประกอบและวธิ ีใช้กล้องจุลทรรศน์แบบใชแ้ สง หนว่ ยท่ี 3 แผนการจัดการเรียนร้ทู ี่ 2 เร่ืองกล้องจลุ ทรรศน์ รารยาวยชิวาชิ าวิทวยิทายศาาศสาตสรตพ์ ร์ื้นรฐหาสั นวชิรหาัสว2ว12101101ภาภคาเครเียรนยี ทน่ีท1ี่ 1ระรดะบัดชับ้นัชมั้นธัมยธั มยศมึกศษกึ าษปาทีป่ีท1่ี 1 คาช้แี จง ใหน้ กั เรยี นระบสุ ่วนประกอบของกล้องจลุ ทรรศน์พรอ้ มอธิบายหน้าท่ี กาลงั ขยายของกลอ้ ง = ............................................................................................................................

289 272 289 ใบกจิ กรรมท่ี 3 สงิ่ ทสี่ ังเกตได้จากกลอ้ งจลุ ทรรศน์ หนว่ ยที่ 3 แผนการจัดการเรยี นรูท้ ่ี 2 เรื่องกล้องจุลทรรศน์ รารยาวยชิวาิชาวิทวยิทายศาาศสาตสรต์พร์ื้นรฐหาัสนวิชรหาสั ว2ว12101101ภาภคาเครเียรนยี ทนี่ท1่ี 1ระรดะบัดชับั้นชมน้ั ัธมยธั มยศมกึศษกึ าษปาทีปี่ท1่ี 1 คาชแ้ี จง ใหน้ กั เรยี นวาดภาพส่งิ ท่ีนกั เรียนสังเกตไดภ้ ายใตก้ ล้องจุลทรรศน์

290 273 290 แนวคาตอบ ใบกิจกรรมที่ 2 สว่ นประกอบและวธิ ใี ชก้ ล้องจุลทรรศนแ์ บบใชแ้ สง หน่วยท่ี 3 แผนการจัดการเรยี นรทู้ ่ี 2 เร่อื งกล้องจลุ ทรรศน์ รารยาวยชิวาชิ าวิทวยทิ ายศาาศสาตสรต์พร์น้ื รฐหาัสนวชิรหาัสว2ว12101101ภาภคาเครเียรนยี ทน่ีท1่ี 1ระรดะบัดชบั น้ัชม้นั ัธมยธั มยศมึกศษึกาษปาทีป่ีท1่ี 1

274 ภาพที่ 3.2.3 รปู ภาพสำหรบั แบ่งกลุม่ ท่ีมา : https://goo.gl/V6hirN การเตรยี มสำหรบั ครู 1. ครูสำรวจำนวนนักเรยี น และวางแผนว่าจะแบง่ นักเรยี นเป็นก่กี ลุ่ม แตล่ ะกลมุ่ มีสมาชกิ กค่ี น 2. พิมพภ์ าพกลอ้ งจลุ ทรรศน์ ใสก่ ระดาษสีตามจำนวนกลุ่ม เชน่ ตอ้ งการแบ่ง 7 กลมุ่ จะพิมพ์ใส่กระดาษท่ี ต่างกนั 7 สี 3. นำกระดาษทพี่ มิ พ์ในข้อ 2 มาตดั เปน็ ชน้ิ ตามจำนวนสมาชิกทีค่ รวู างแผนไว้ เช่น ตดั แบง่ เปน็ ชิน้ เล็ก ๆ 4 ช้ิน เมือ่ กลุ่มมสี มาชิก 4 คน (บางกลุม่ อาจมีสมาชิก 4 คน บางกลุ่มอาจมีสมาชกิ 5 คน ตามบริบทของ จำนวนนักเรยี น) 4. นำแผ่นจ๊ิกซอว์ทกุ สีใสล่ งไปคละกัน จากนั้นให้นักเรยี นทุกคนสุ่มหยบิ และไปรวมกล่มุ ใหม่ตามกระดาษสที ่ี ครตู ดิ ตามโต๊ะ พร้อมท้ังแขง่ ขันกนั ต่อจิก๊ ซอวใ์ ห้เสร็จ ครูมอบรางวัลแกก่ ล่มุ ท่ชี นะ