(4) เรื่องที่คณะกรรมาธิการพิจารณาเสร็จแล้ว 4.3 ผนวก ข(2)

๕๒๐ ประเดน็ ข้อคิดเห็นและเสนอแนะ ที่มาของความเหน็ ๕) การขอแก้ไขเพ่ิมเติมต้องเสนอเป็นร่างรัฐธรรมนูญแก้เพ่ิมเติมต่อรัฐสภาและ ให้รัฐสภาพิจาณาเป็น ๓ วาระ ๖) การออกเสียงลงคะแนนในวาระที่ ๑ ข้ันรับหลักการ ให้ใช้วิธีเรียกชื่อและ ลงคะแนนโดยเปิดเผยและต้องมีคะแนนเสียงเห็นชอบด้วยในการแก้ไขเพิ่มเติมนั้น ไมน่ อ้ ยกวา่ ก่ึงหนึง่ ของจานวนสมาชิกท้ังหมดเทา่ ทีม่ ีอยขู่ องท้ัง ๒ สภาพ ๗) การพิจารณาในวาระท่ี ๒ ข้ันพิจารณาเรยี งลาดบั มาตรา โดยการออกเสยี งใน วาระท่ี ๒ ใหถ้ ือเสียงขา้ งมากเปน็ ประมาณ ๘) การพิจารณาวาระที่ ๒ เสรจ็ สิ้นแลว้ ใหร้ อไว้ ๑๕ วัน เม่ือพ้นกาหนดนแ้ี ล้วให้ รฐั สภาพิจารณาในวาระท่ี ๓ ต่อไป ๙) การออกเสียงลงคะแนนในวาระท่ี ๓ ขั้นสุดท้าย ให้ใช้วิธีเรียกช่ือและ ลงคะแนนโดยเปิดเผยและตอ้ งมีคะแนนเสียงเห็นชอบด้วยในการที่จะให้ออกใช้เป็น รฐั ธรรมนูญมากกวา่ กง่ึ หนง่ึ ของจานวนสมาชิกทั้งหมดเท่าทีม่ ีอยู่ของทง้ั ๒ สภา ๑๐) เมื่อการลงมติท้ัง ๓ วาระ เสร็จเรียบร้อยแล้ว ให้นาร่างรัฐธรรมนูญแก้ไข เพิ่มเติมขึ้นทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวาย และให้นาความในมาตราต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง มาใช้บังคบั โดยอนุโลม โดยเง่ือนไขท่จี ะทาให้การแกไ้ ขรัฐธรรมนูญเปน็ ไปได้ยากกว่ารัฐธรรมนูญฉบับอื่น คอื ๑) การออกเสยี งลงคะแนนในวาระที่ ๑ ขน้ั รบั เปน็ หลักการ ที่ตอ้ งใชเ้ สยี งสมาชิก วุฒิสภา ๑ ใน ๓ เข้ามาเพ่ิมเติมในการออกเสียงของวาระท่ี ๑ ด้วย ซึ่งถือเป็น เงื่อนไขใหม่ เพื่อต้องการถ่วงดุลไมใ่ ห้สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรใช้เสียงขา้ งมากแก้ไข รัฐธรรมนูญและไม่คานึงถึงเสียงข้างน้อย แต่อีกด้านหน่ึงก็ทาให้การ แก้ไข รฐั ธรรมนูญยากข้นึ เนื่องจากตอ้ งใช้เสียงสนบั สนุนจากสมาชิกวฒุ ิสภาอย่างนอ้ ย ๘๔ เสียง จากทั้งหมด ๒๕๐ เสียง ซึ่งถือว่าเป็นเรื่องยาก ย่ิงหากพิจารณาจากที่มาของ สมาชิกวุฒิสภา ๒๕๐ เสียง โดยมาจากการเลือกของคณะรักษาความสงบแห่งชาติ และถ้าญัตติเสนอขอแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญน้ันไม่ได้มาจากฝ่ายของคณะรักษา

๕๒๑ ประเดน็ ขอ้ คดิ เห็นและเสนอแนะ ที่มาของความเหน็ ความสงบแหง่ ชาตดิ ้วยแล้ว โอกาสท่ีจะได้เสียงสนบั สนุนจากสมาชิกวุฒสิ ภาไปแกไ้ ข รฐั ธรรมนญู ในช่วง ๕ ปีแรก ยอ่ มไม่ใช่เรือ่ งงา่ ย ๒) การออกเสียงลงคะแนนนาระที่ ๓ ข้ันสุดท้าย นอกจากใช้เสียงสมาชิก วุฒิสภา ๘๔ เสียงแล้ว ในการลงคะแนนเสียงของวาระท่ี ๓ ยังต้องได้เสียงจาก สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจากพรรคการเมืองที่สมาชิกมิได้ดารงตาแหน่งรัฐมนตรี ประธานสภาผู้แทนราษฎรหรือรองประธานสภาผู้แทนราษฎร เห็นชอบด้วยไม่น้อย กว่าร้อยละ ๒๐ ของทุกพรรคการเมืองดังกล่าวรวมกันอีกด้วย ทาให้เป็นการยากท่ี ทุกพรรคการเมืองจะให้ความเห็นชอบกับญัตติขอแก้ไขเพ่ิมเติมรัฐธรรมนูญตาม เ งื่ อ น ไ ข ท่ี ก า ห น ด ใ น เ ม่ื อ ญั ต ติ เ ส น อ ข อ แ ก้ ไ ข เ พ่ิ ม เ ติ ม รั ฐ ธ ร ร ม นู ญ ดั ง ก ล่ า ว พรรคการเมืองของตนไมใ่ ชผ่ เู้ สนอ ๓) ในกรณีร่างรฐั ธรรมนูญแกไ้ ขเพ่ิมเติมเปน็ การแก้ไขเพิ่มเตมิ หมวด ๑ บททั่วไป หมวด ๒ พระมหากษัตริย์ หมวด ๑๕ การแก้ไขเพ่ิมเติมรัฐธรรมนูญ หรือเร่ืองที่ เกี่ยวกับคุณสมบัติหรือลักษณะต้องห้ามของผู้ดารงตาแหน่งต่าง ๆ ตามรัฐธรรมนูญ หรือเร่ืองท่ีเกี่ยวกับหน้าท่ีหรืออานาจของศาล หรืองค์กรอิสระหรือเรื่องที่ทาให้ศาล หรือองค์กรอิสระไม่อาจปฏิบัติตามหน้าท่ีหรือานาจได้ ต้องจัดให้มีการออกเสียง ประชามติตามกฎหมายว่าด้วยการออกเสียงประชามติ ถ้าผลการออกเสียง ประชามติเห็นชอบด้วยกับร่างรัฐธรรมนูญแก้ไขเพิ่มเติม จึงให้รอไว้ ๑๕ วัน แล้วจึง นาร่างรัฐธรรมนูญแกไ้ ขเพิ่มเติมข้ึนทลู เกลา้ ทูลกระหมอ่ มถวาย ๔) ก่อนนายกรัฐมนตรีนาความกราบบังคมทูลเรื่องทรงลงพระปรมาภิไธย สมาชกิ สภาผแู้ ทนราษฎรหรือสมาชิกวุฒิสภาหรอื สมาชกิ ทงั้ ๒ สภารวมกัน มจี านวน ไม่น้อยกว่า ๑ ใน ๑๐ ของสมาชิกทั้งหมด เท่าที่มีอยู่ของแต่ละสภาหรือของทั้ง ๒ สภารวมกันแล้วแต่กรณี สามารถเข้าชอ่ื เสนอความเหน็ ตอ่ ประธานแห่งสภาที่ตน เป็นสมาชิกหรือประธานรัฐสภาแล้วแต่กรณี ว่าร่างรัฐธรรมนูญขัดต่อมาตรา ๒๕๕ คือ เป็นการเปล่ียนแปลงการปกครองระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ ทรงเป็นประมุข หรือเปลี่ยนแปลงรูปแบบของรัฐ หรือไม่ รวมทั้งมีลักษณะที่ต้องทา

๕๒๒ ประเดน็ ขอ้ คิดเหน็ และเสนอแนะ ทมี่ าของความเห็น ประชามติก่อนหรือไม่ และให้ประธานแห่งสภาท่ีได้รับเร่ืองดังกล่าวส่งความเห็นไป ยงั ศาลรัฐธรรมนญู ให้ศาลรฐั ธรรมนูญวินจิ ฉยั ให้แลว้ เสรจ็ ภายใน ๓๐ วัน นบั แต่วนั ที่ ได้รับเร่ืองในระหว่างการพิจารณาวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญนายกรัฐมนตรีจะนา ร่างรัฐธรรมนูญแก้ไขเพ่ิมเติมดังกล่าวขึ้นทูลเกล้าฯ เพ่ือพระมหากษัตริย์ทรงลง พระปรมาภไิ ธยมิได้ ดังนั้น ท้ัง ๔ ข้อที่กล่าวมาน้ัน ทาให้กลไกการแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญ แห่งราชอาณาจักรไทยพุทธศักราช ๒๕๖๐ เป็นไปได้ยากข้ึนกว่ารัฐธรรมนูญฉบับที่ ผา่ น ๆ มา จึงขอเสนอให้แกไ้ ขเพ่ิมเตมิ มาตรา ๒๕๖ โดยใหใ้ ช้หลกั เกณฑแ์ ละวธิ ีการ แก้ไขเพิ่มเติมตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๔๐ หรือ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ ท้ังน้ี แม้รัฐธรรมนูญ แห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐ จะได้บัญญัติไว้เกี่ยวกับสมาชิกวุฒิสภา ไว้ในหมวด ๗ รัฐสภา ส่วนท่ี ๓ วุฒิสภา กาหนดให้สมาชิกวุฒิสภามาจากการเลือก กันเองของบุคคลซึ่งมีความรู้ ความเช่ียวชาญ ประสบการณ์ อาชีพ ลักษณะหรือ ประโยชน์ร่วมกัน หรือทางาน หรอื เคยทางานดา้ นต่าง ๆ ท่หี ลากหลายของสังคม ซ่ึง ก็มีความเช่ือมโยงกับประชาชน แต่สมาชิกวุฒิสภาในชุดปัจจุบัน ไม่ได้มาจากการ เลือกของประชาชนหรือมีความเชื่อมโยงกับประชาชนแต่อย่างใด แต่มาจากการ คัดเลือกของคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศกั ราช ๒๕๖๐ มาตรา ๒๖๙ ๑. รัฐธรรมนูญไทยแต่ละฉบับ ลงรายละเอียดมากเกินไป เป็นรัฐธรรมนูญที่ไม่ นายสมชาย กุลนรศิ ไว้วางใจ “ประชาชน” เมื่อลงรายละเอียดมากเท่ากับเป็นการกาหนดเงื่อนไข (แบบสอบถามความคดิ เหน็ ) ซอ่ นเร้น หมกเม็ด วางระเบิดเวลา สรา้ งปัญหา และอื่น ๆ รัฐธรรมนญู หากจะเปรียบ เหมือนการสร้างบ้านก็เป็นเพียงเค้าโครงสร้างของบ้านเท่าน้ัน น่ันก็คือ เป็นตอม่อ- เสา คาน ตง ขื่อ แป ส่วนรายละเอียดก็เป็นกฎหมายลูกเปรียบเป็น ข้างฝา พื้น ประตู หน้าต่าง หลังคา ซ่ึงมีโอกาสเปล่ียนแปลงได้ในอนาคตตามการเปลี่ยนแปลง

๕๒๓ ประเดน็ ข้อคิดเหน็ และเสนอแนะ ท่มี าของความเหน็ ของโลก หรือจะเปรียบเป็นลูกมะพร้าวก้ได้ ซ่ึงลูกมะพร้าวก็มีส่วนประกอบดังน้ี ๑) ผิว ๒) เปลือก ๓) กะลา ๔) เนื้อ ๕)น้ามะพร้าว เนื้อและน้ามะพร้าว ก็เปรียบเสมือน “รัฐธรรมนูญ” ซ่ึงจะมีผิวมะพร้าว เปลือกมะพร้าวและ กะลามะพร้าวห่อหุ้มอยู่ ซึ่งเปรียบเสมือน “กฎหมายลูก” ย่อมสามารถปรับปรุง เปลี่ยนแปลงและแกไ้ ขเพ่อื ให้เกดิ การพฒั นาในอนาคตได้ ดังน้ัน จึงเห็นเป็นการสมควรอย่างยิ่งว่า รัฐธรรมนูญไทยควรสั้น กระชับ กะทัดรัด และครอบคลุม ไม่ควรท่ีจะมีมาตรามากมายเกิน ๑๐๐-๑๕๐ มาตราแต่ อย่างใด นอกน้ันขอให้เป็นกฎหมายลูก ประเทศไทยจะได้มีรัฐธรรมนูญและการ ปกครองในระบอบประชาธิปไตยอย่างม่ันคง ย่ังยืน เพื่อประโยชน์แก่ประชาชนและ ประเทศชาตสิ บื ไป ๒. ชนชั้นนา (Elite) ต้องรู้จักเสียสละไม่เห็นแก่ตัว ต้องเป็นประโยชน์แก่ ประเทศชาติและประชาชน ด้วยการร่างรัฐธรรมนูญที่มีมาตราเฉพาะและจาเป็น แบบโครง/รูปร่างเหลา่ น้ีไม่ควรไปลงรายละเอียดเพราะน้ันเป็นเรื่องของกฎหมายลูก ในการปกครองระบอบประชาธิปไตยนน้ั ต้องมอี ย่างน้อย ๒ ฝ่ายเสนอ คือ ฝ่ายเห็น ด้วยและไม่เห็นด้วย ซ่ึงเป็นเรื่องปกติธรรมดาของการปกครอง แต่จะมาอ้างว่า เกิดการทะเลาะเบาะแว้งก่อให้เกิดความแตกแยกความสามัคคี เห็นจะเป็นการไม่ ถูกต้อง ควรปล่อยให้เข้าสู่กระบวนการท่ีกฎหมายกาหนด และไม่ควรแอบอ้างว่า เป็นเผดจ็ การรฐั สภา เพราะประชาชนเขาเลือกให้เข้ามาทาหนา้ ที่ ไม่เชน่ น้ันประเทศ สิงคโปร์และประเทศอ่ืน ๆ ก็เป็นเผด็จการรัฐสภา ในระบอบการปกครองนี้ ก็ต้อง อาศัยเสียงข้างมาอยู่แล้วหากผิดเพ้ียนขึ้นมาก็ขอให้เข้าสู่กระบวนการที่มีอยู่และ ประชาชนเท่านั้นจะเป็นผู้ชี้ขาดในการเลือกตั้งคร้ังต่อ ๆ ไป ซึ่งควรให้โอกาสและ เวลาบ่มเพาะให้ต่อเนื่องไปเรื่อย ๆ ไม่ใช่แต่คอยขัดแข้งขัดขา แทรกแซงและทาลาย กระบวนการประชาธิปไตยในทกุ มติ เิ ช่นอดตี ทผี่ า่ นมา “การกระจายอานาจเท่าน้ัน จึงจะเกิดความถูกต้องเป็นธรรมและการพัฒนา คุณภาพชีวิตคนประเทศชาติ มีการลดช่องว่างคนรวย-คนจน ขจัดความยากจนให้

๕๒๔ ประเดน็ ข้อคดิ เหน็ และเสนอแนะ ทม่ี าของความเห็น เหลือน้อยลง” ที่ไม่ใช่รวย-เศรษฐีติดอันดับโลก แต่ยังมีคนไทยยังยากจนและขาด แคลนในปจั จัย ๔ อยู่ในทกุ วันนี้ การรวมศูนยอ์ านาจเทา่ กบั เป็นการผูกขาดอานาจ ๑. ควรแก้ไขในหลายประเด็นตามความเห็นข้างต้นได้แก่วิธีการคานวณหา ตารวจชายแดน สัดส่วนของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบบัญชีรายชื่อ ท่ีมาของนายกรัฐมนตรีตาม (แบบสอบถามความคดิ เหน็ ) บทเฉพาะกาล และทม่ี าของวุฒสิ ภาตามบทเฉพาะกาลเชน่ กนั ๒. ประเด็นจาเป็นท่ีต้องแก้ไข ได้แก่ ในเร่ืองการปฏิรูประเทศตามหมวด ๑๖ ควรมีการแก้ไขใหส้ อดคล้องกับสถานการณ์ในปัจจุบันและมีความเป็นไปได้ เพราะท่ี ระบุไว้ในในหมวด ๑๖ ต้ังแต่มาตรา ๒๕๗ ถึง ๒๖๑ ยังไม่มีการดาเนินการแต่ อย่างใด นอกจากน้ันควรแก้ไขหมวด ๑๕ มาตรา ๒๕๖ (๖) ในเรื่องของจานวน คะแนนเสียงให้ความเห็นชอบ ควรแยกระหว่างสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรกับสมาชิก วุฒิสภาโดยให้แต่ละสภาแยกกันลงคะแนนเสียง ไม่ต้องนามารวมกัน ตัวอย่างเช่น การรา่ งกฎหมายอื่น ๆ ทวั่ ไป ๓. ควรมีการแก้ไขท้ังฉบับเพราะจะได้มีการศึกษาในด้านต่าง ๆ ที่มีปัญหาให้ ครบถ้วนและสอดคล้องกับสภาพในปัจจุบันโดยให้อยู่ในหลักสากลเหมือนกับ ประเทศประชาธิปไตยท้ังหลาย และไม่เป็นการปิดกั้นพรรคการเมืองใด พรรคการเมืองหน่ึงหรือส่งเสริมพรรคการเมืองใดพรรคการเมืองหนึ่ง ซึ่งจะเป็นไป ตามเจตจานงของประชาชนอยา่ งแท้จรงิ เหมาะสมอยแู่ ลว้ ไม่ควรแก้ไข ตารวจภูธร ภาค ๙ (แบบสอบถามความคิดเหน็ ) ควรมกี ารบัญญัติหรือเขียนให้กระชับ เข้าใจได้ง่ายในลักษณะท่ีอา่ นแล้วสามารถ สานักเลขาธิการ เข้าใจได้ทนั ที โดยไม่ต้องอา่ นโยงกับมาตราอนื่ ๆ นายกรัฐมนตรี (แบบสอบถามความคิดเห็น)

๕๒๕ ประเดน็ ข้อคดิ เหน็ และเสนอแนะ ท่มี าของความเห็น ควรมีการปรับปรุงวิธีการแก้ไขเพ่ิมเติมรัฐธรรมนูญเพื่อให้สามารถปฏิบัติได้จริง และมีทางเป็นไปได้ หากแต่ต้องมิให้แก้ไขได้โดยง่ายจนขัดต่อหลักการเป็นกฎหมาย สงู สดุ ของประเทศ รัฐธรรมนูญ เป็นกฎหมายสูงสุดของการปกครองประเทศ และเป็นแม่บทของ สานักเลขาธกิ าร กฎหมายท้ังหลาย ถ้ากฎหมายใดทขี่ ดั ตอ่ กฎหมายรัฐธรรมนูญกฎหมายนั้นถือว่าเป็น นายกรัฐมนตรี โมฆะใช้บังคับไมไ่ ด้ โดยท่ัวไปแล้วรัฐธรรมนูญจะบัญญัตหิ ลักประการสาคัญเก่ียวกับ (แบบสอบถามความคิดเหน็ ) การบริหารประเทศไว้ เช่น รูปแบบของรัฐ การแบ่งอานาจอธิปไตย และหลัก ประการสาคัญท่ีบัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญทุกฉบับ คือ การรับรองคุ้มครองสิทธิ เสรีภาพข้ันพ้ืนฐานของประชาชนซ่ึงเป็นเจ้าของอานาจอธิปไตย ฉะน้ัน การแก้ไข เปลี่ยนแปลงรัฐธรรมนูญ จึงควรต้องสอบถามความคิดเห็นที่แท้จริงของประชาชน ก่อนแลว้ จึงจะกาหนดแนวทางการแก้ตอ่ ไป ควรแกไ้ ข กรมพฒั นาสงั คมและ เน่ืองจากบทบญั ญัตใิ นรฐั ธรรมนูญแห่งราชอาณาจกั รไทย พ.ศ. ๒๕๖๐ ในสว่ นที่ สวสั ดกิ าร ๒ สภาผู้แทนราษฎร เป็นบทบัญญัติที่กาหนดโครงสร้างและองค์ประกอบของสภา (แบบสอบถามความคดิ เห็น) ผู้แทนราษฎรรวมตลอดทั้งวิธีการได้มา คุณสมบัติและลักษณะต้องห้ามของผู้ท่ีจะ สมัครเขา้ รบั การเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ความสัมพนั ธร์ ะหว่างผู้สมัคร รับเลือกต้ังและพรรคการเมือง กระบวนการในการจัดการเลือกตั้งและการส้ิน สมาชกิ ภาพของสมาชกิ สภาผู้แทนราษฎร ด้วยความมุ่งหวังเพื่อแก้ไขปัญหาทางการเมืองในระยะที่ผ่านมา บทบัญญัติใน ส่วนนี้จึงเป็นการปรับระบบการเลือกต้ังให้มีความเหมาะสมกับบริบททางการเมือง ของประเทศไทย โดยกาหนดหลักการเลือกตั้งใหม่ โดยมุ่งเน้นให้คะแนนเสียงของ ประชาชนทุกคนมีความหมายมากท่ีสุด อันเป็นระบบที่มีความละเอียดและซับซ้อน อย่างมาก เห็นควรมีการทบทวนหรือแก้ไขนิยาม อธิบายหลักเกณฑ์การคิดคานวณ

๕๒๖ ประเดน็ ขอ้ คดิ เห็นและเสนอแนะ ทม่ี าของความเหน็ คะแนนเสียงให้ชัดเจนยิ่งขึ้น เพื่อสร้างความเข้าใจและป้องกันการตีความท่ีแตกต่าง ไปจากเจตนารมณข์ องรัฐธรรมนูญฉบับน้ี - ควรมกี ารแก้ไข โดยเพิ่มรายละเอยี ดในเรอ่ื งภาพ กระทรวงสาธารณสุข - บางประเด็นจาเป็นต้องมีการแก้ไข ประเด็นมาตรา ๕๖ รัฐต้องพิทักษ์รักษาไว้ (แบบสอบถามความคดิ เหน็ ) ซึ่งชาติ พุทธศาสนา สถาบันพระมาหากษัตริย์ เนื่องจากเป็นหน้าท่ีของรัฐที่ต้อง ปกป้อง ๓ สถาบันหลักของประเทศไทย ให้คงอยู่เป็นศูนย์รวมแห่งจิตใจของคนใน ชาตไิ ทย เชือ้ ชาติ - ควรมีการปรับปรุงวธิ ีการแก้ไขเพม่ิ เติมรฐั ธรรมนญู เหตุผล : เน่ืองจากการรับฟังความเห็นข้อมูลความเห็นท่ีได้มีหลายระดับ มีทั้ง กลุ่มท่ีรู้เร่ืองจริง/กลุ่มท่ีไม่รู้เรื่องจริง กลุ่มท่ีมีมุมมองระดับการปกครองประเทศ ระดับเมือง (จังหวัด) ระดับชุมชน (อาเภอ/ตาบล) (มุมมองระดับมหภาค/จุลภาค) เป็นกลุ่มประชาชนท่ัวไป กลุ่มนักกฎหมาย กลุ่มนักวิชาการหลายสาขาหลายระดับ กลมุ่ ผบู้ ริหารหลายระดับ กลุ่มการเมือง กลุม่ ทีไ่ ดป้ ระโยชน/์ เสยี ประโยชน์ - ควรใช้กระบวนการวิเคราะห์ด้านต่างๆ สภาพปัญหา สถานการณ์ แนวโน้ม/ ภาพอนาคตที่ต้องการให้เกิดขึ้นในประเทศร่วมด้วยโดยเฉพาะในเรื่องแนวนโยบาย แห่งรัฐ รวมถึงหน้าท่ีของรัฐท่ีจัดให้ประชาชนระดับพ้ืนฐานหรือสมควรยกระดับ พ้ืนฐานท่ีจาเปน็ จากการวิเคราะห์ศกั ยภาพประเทศไทย คนไทย เหมาะสมอยแู่ ลว้ ไมค่ วรแกไ้ ข กรมพฒั นาชมุ ชน ด้วยรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันได้ผ่านการทาประชามติจากประชาชนก่อนจะ (แบบสอบถามความคดิ เห็น) ประกาศใช้บังคับและบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญฉบับน้ีไดใ้ ห้ความสาคัญในเร่ืองการ คุ้มครองสิทธิเสรีภาพของประชาชนและเพิ่มกลไกการตรวจสอบอานาจรัฐ ซึ่งเป็น หลักประกันที่สาคัญของการปกครองตามหลักนิติธรรมและประชาธิปไตย อย่างไร ก็ตาม การแก้ไขรัฐธรรมนญู น้ันต้องดาเนินการภายใต้มาตรา ๒๕๕ และมาตรา ๒๕๖

๕๒๗ ประเดน็ ข้อคิดเห็นและเสนอแนะ ทมี่ าของความเหน็ ของรัฐธรรมนูญ และควรเป็นไปเพื่อประโยชน์ของประชาชนและประเทศชาติ โดยแท้ ภายใตค้ วามสามัคคีและความปรองดองของคนในชาติ บางประเดน็ จาเปน็ ต้องมีการแก้ไข - เนื้อหาตามบทบัญญัติในรฐั ธรรมนูญมีความเหมาะสมแล้ว แต่เห็นควรเพ่ิมเติม ในเร่อื งการเสรมิ สร้างความเข้มแข็งของชุมชนไวใ้ นแนวนโยบายแหง่ รัฐด้วย ควรมีการปรบั ปรงุ วธิ ีการแก้ไขเพม่ิ เติมรัฐธรรมนญู วิธีการแก้ไขรัฐธรรมนูญน้ัน ได้กาหนดช่องทางให้ประชาชนผู้มี สิทธิเลือกตั้ง ไม่น้อยกว่า ๕๐,๐๐๐ คน เสนอชื่อแก้ไขรัฐธรรมนูญได้ นอกเหนือไปจาก คณะรัฐมนตรี สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร และสมาชิกรัฐสภา โดยมีกระบวนการ ตรวจสอบก่อนนาขึ้นทูลเกล้าฯ โดยสามารถให้ศาลรัฐธรรมนูญพิจารณาวินิจฉัย ได้น้ันก็เป็นแนวทางท่ีต่างประเทศ เช่น รัฐธรรมนูญสาธารณรัฐอิตาลี ท่ีใช้ เช่นเดียวกัน จึงเห็นว่า วิธีการแก้ไขเพ่ิมเติมรัฐธรรมนูญในรัฐธรรมนูญ ๒๕๖๐ น้ัน เปน็ ไปตามหลักสากล ไม่จาเปน็ ตอ้ งปรับปรุงวิธกี ารดังกลา่ ว ควรทบทวนเพื่อให้เหมาะสมกับสถานการณ์ปัจจุบัน ในประเด็นการกาหนดสิทธิ สานกั ปลัดกระทรวงการ พ้ืนฐานท่ีประชาชนทุกกลุ่มเป้าหมายมีสิทธิได้รับการคุ้มครองตามรัฐธรรมนูญ และ พัฒนาสังคมและความมั่นคง การมีระบบตรวจสอบที่ประชาชนสามารถเข้าถึงได้โดยไม่มีข้ึนตอนท่ียุ่งยาก ของมนษุ ย์ (แบบสอบถาม จนเกินไป ความคิดเห็น) - เหมาะสมอยแู่ ล้ว ไมค่ วรแกไ้ ข กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ - รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันมีความเหมาะสมแล้ว เน่ืองจากเป็นไปตาม (แบบสอบถามความคิดเห็น) สถานการณป์ จั จบุ นั

๕๒๘ ประเดน็ ข้อคดิ เหน็ และเสนอแนะ ที่มาของความเห็น - เหมาะสมอยู่แลว้ ไมค่ วรแก้ไข สานักงานเลขาธิการ - บางประเด็นจาเปน็ ตอ้ งมกี ารแกไ้ ข สภาการศกึ ษา เดิม มาตรา ๕๔ วรรคหนึ่ง รัฐต้องดาเนินการให้เด็กทุกคนได้รับการศึกษาเป็น (แบบสอบถามความคิดเห็น) เวลาสิบสองปี ตัง้ แต่ ก่อนวยั เรียนจนจบการศึกษาภาคบงั คบั อยา่ งมีคุณภาพโดยไม่เก็บค่าใชจ้ ่าย เปล่ียนเป็น มาตรา ๕๔ วรรคหนึ่ง รัฐต้องดาเนินการให้เด็กทุกคนได้รับ การศึกษาเป็นเวลาสิบห้าปี จนจบการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน ๑๕ ปี อย่างมีคุณภาพโดย ไมเ่ กบ็ ค่าใชจ้ า่ ย โดยให้เป็นไปตามคาสั่งหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ที่ ๒๘/๒๕๕๙ เรื่อง ให้จัดการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน ๑๕ ปี โดยไม่เก็บค่าใช้จ่าย ท่ีมีเจตนาเพ่ือแก้ไข ปัญหาความเหล่ือมล้า สร้างโอกาสทางการศึกษา และความเป็นธรรมในสังคม ตลอดจนส่งเสริมการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์และสอดคล้องกับความต้องการของ ประชาชน - มีบางประเด็นทค่ี วรแกไ้ ข มลู นธิ สิ ถาบันพฒั นานิติจิตเวช ๑. หลกั เร่ืองสทิ ธิเดก็ และสิทธิชุมชน เด็ก เยาวชน และครอบครวั ๒. หลกั แนวนโยบายแหง่ รฐั (แบบสอบถามความคดิ เห็น) ๓. หลักการเก่ยี วกับการมสี ่วนรว่ มพลเมอื งในทางการเมอื ง และการปกครอง - ควรมกี ารปรบั ปรุงวิธกี ารแก้ไขเพ่มิ เติมรัฐธรรมนญู ควรปรับปรุงวิธีการแก้ไขเพ่ิมเติมในมาตรา 256 ใช้ วิธีการแก้ไขท่ีผ่านความ เห็นชอบของสมาชิกสภารา่ งรฐั ธรรมนญู (สสร.) แทนการใหผ้ า่ นรฐั สภา - โดยรวมมีความเหมาะสม เน่อื งจากเปน็ การจดั ทาทเี่ กดิ จากสภาพทางเศรษฐกิจ มหาวทิ ยาลัยเชยี งใหม่ การเมอื ง สังคม และเทคโนโลยี (แบบสอบถามความคิดเห็น) - ควรปรับปรุงหมวด 16 การปฏิรูปประเทศใหเ้ กดิ ผลทางปฏบิ ตั ิอย่างจริงจงั

๕๒๙ ประเดน็ ข้อคดิ เหน็ และเสนอแนะ ท่ีมาของความเห็น - ควรเพ่ิมเติมให้มีกลไก สสร. (สมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ) ให้เป็นกลไกอีก ชอ่ งทางหนง่ึ ของการแกไ้ ขเพิ่มเติมรฐั ธรรมนญู ๑. แก้ไขบทเฉพาะกาลของรัฐธรรมนญู ฉบบั น้ี “ทั้งหมด” ภาครฐั ศาสตรแ์ ละรฐั ๒. แก้ไขมาตรา 256 เพื่อให้การแก้ไขรัฐธรรมนูญมีความเป็นไปได้และทาให้ ประศาสน์ศาสตร์ เกดิ การปรบั ตวั ของการจดั เรยี งสถาบัน (Institutional arrangement) ให้เหมาะสม คณะสังคมศาสตร์ ในแต่ละยคุ สมยั มหาวทิ ยาลัยนเรศวร ๓. แก้ไขสถาบันทางการเมืองใหม่ ให้เกิดความชอบธรรม โดยอาจให้มีการ (แบบสอบถามความคดิ เหน็ ) ถ่วงดลุ ระหวา่ ง Elected - NonElected Official ๔. ควรแก้ไข “ยกฉบับ” และดาเนินการลงประชามติใหม่ว่าประชาชนจะเอา ฉบบั ไหน โดยมีตวั เลือกชัดเจ ไม่ใช่แค่ “รบั – ไมร่ บั ” ๕. คุ้มครองสทิ ธิ (rights) และสิทธิประโยชน์ (entitlements) ใหช้ ัดเจนมากขึ้น ดว้ ย Organic Laws ๖. ถา้ เร่ิมต้น ควรแกบ้ ทเฉพาะกาลท้ังหมด และแก้ไขมาตรา 256 เพ่ือเปดิ ช่อง ในการแก้รฐั ธรรมนญู บางประเดน็ จาเปน็ ตอ้ งมกี ารแกไ้ ข (ระบบเหตุผล/รายละเอยี ดเพ่ิมเตมิ ) มหาวิทยาลัยมหามกฎุ ราช ๑. ทม่ี า ส.ว. ในบทเฉพาะกาลไม่เหมาะสมเพราะ คสช. มอี านาจเลอื ก วทิ ยาลยั ๒. อานาจ ส.ว. ไมค่ วรเลอื กนายกฯ เพราะไม่มีการยดึ โยงกลับไปทปี่ ระชาชน (แบบสอบถามความคดิ เห็น) ๓. ทม่ี าองคก์ รอสิ ระ ควรให้ภาคประชาสงั คมเขา้ ร่วมตรวจสอบ ควรมกี ารปรบั ปรุงวธิ กี ารแกไ้ ขเพม่ิ เติมรัฐธรรมนูญ การจัดต้ัง สสร. ที่มีประชาชนเข้าไปร่วมร่าง/แสดงความคิดเห็น และการศึกษา เป็นกระบวนการการวจิ ยั อย่างจรงิ จังก่อนทาประชามติ

๕๓๐ ประเดน็ ขอ้ คิดเหน็ และเสนอแนะ ท่มี าของความเห็น เหมาะสมอยู่แล้ว ไม่ควรแก้ไข เน่ืองจาก รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน (2560) กรมสรรพากร ได้บังคับใช้มาระยะเวลาหน่ึง อาจต้องใช้ระยะเวลาพอสมควร จึงจะสามารถระบุได้ กระทรวงการคลงั ว่าเหมาะสมอยู่แล้ว ควรแก้ไขหรือไม่ เพราะคิดว่าปัญหาจะเกิดข้ึนในทางปฏิบัติ (แบบสอบถามความคดิ เห็น) ยังคงมี จึงจะสามารถรวบรวมปัญหาท่ีเกิดข้ึน แล้วนามาแก้ไขปรับปรุงให้เหมาะสม ต่อไป ๑. การแก้ไขรัฐธรรมนูญในเรื่องการคานวณคะแนนเลือกต้ังของสมาชิก ประชาชนคนไทย ๘๙ ม.๑๐ สภาผู้แทนราษฎรให้เป็นรูปธรรมโดยมีสูตรคิดคานวณท่ีแน่นอน ไม่สามารถพลิก ต.ท่าตูม อ.ศรีมหาโพธ์ิ แพลงได้ จ.ปราจีนบรุ ี 25410 ๒. สมาชิกวุฒิสภาต้องมาจากการเลือกต้ังโดยประชาชนเท่าน้ัน และไมม่ ีสิทธิใน (แบบสอบถามความคิดเหน็ ) การเลือกนายกรฐั มนตรี โดยเดด็ ขาด ควรมีการปรบั ปรงุ วิธกี ารแกไ้ ขเพ่ิมเติมรฐั ธรรมนญู หรอื ไม่ ๑. ใหป้ ระชาชนมีส่วนร่วมในการเขยี นรัฐธรรมนูญ ๒. แจกรฐั ธรรมนูญให้ประชาชนศกึ ษากันอยา่ งทั่วหน้า ๓. ไม่ปิดกั้นความคิดของประชาชน โดยรับฟังความเห็นทั้งด้านดี และไม่ดีของ รฐั ธรรมนูญ เพื่อแกไ้ ขใหร้ ัฐธรรมนูญมีความเปน็ ประชาธปิ ไตยอยา่ งแทจ้ รงิ เหมาะสมอย่แู ล้ว ไม่ควรแกไ้ ข นางสาววชริ าภรณ์ กาญจนะ - ควรยกเลิกการใช้รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน เพราะเป็นเผด็จการ รอนสิทธิ พรรคประชาธปิ ัตย์ เขต ๓ ประชาชน มีวุฒิสภามาจากการแต่งต้ัง ไม่ควรมีวุฒิสภา ถ้าหากจะมีควรมาจากการ (แบบสอบถามความคิดเหน็ ) เลอื กตั้ง ควรมกี ารทบทวน - ควรปรับปรุงท้ังฉบับ เพราะเป็นรัฐธรรมนูญท่ีไม่เป็นประชาธิปไตย รอนสิทธิ ประชาชน เปน็ การผกู ขาดอานาจบริหาร

๕๓๑ ประเดน็ ข้อคิดเห็นและเสนอแนะ ท่มี าของความเห็น ควรมีการแก้ไขรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. ๒๕๖๐ โดยมีการ ทนายความและล่ามภาษามอื พจิ ารณาทลี ะฉบับ อสิ ระ (แบบสอบถามความ คิดเห็น) ควรแก้ไข ในสทิ ธิข้ันพน้ื ฐานของคนพิการ ไม่ลดทอนสทิ ธ์ิสิ่งอานวยความสะดวก ตัวแทนจากผปู้ กครองและ ของคนพิการเพิ่มและเข้าถึงใหต้ รงจดุ ผดู้ แู ลคนพิการ/ปชสพ. บางประเดน็ จาเป็นต้องมีการแก้ไข ชมรมผ.ปด. คนพกิ ารทาง ๑. ระบุเพิ่มการศึกษาขั้นพื้นฐาน เด็กพิการ ต้ังโรงเรียนให้เพียงพอต่อความ สติปญั ญา (บึงกุ่ม) ตอ้ งการของเดก็ (แบบสอบถามความคดิ เห็น) ๒. ให้โรงเรียนในเครือสานักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพื้นฐาน ไม่แบ่งรับ หรอื กดี กันในการศกึ ษาของกลุ่มเดก็ พิการ โดยเอา IQ มาเปน็ ตวั ชีว้ ัด ๓. การปรบั เพิ่มเบ้ยี ควรปรับอยา่ งเสมอภาค ไมเ่ ลอื กปฏบิ ัติ ควรมีการทบทวนงดการตัดสิทธิการเข้าถึง ให้มีการส่งเสริมคุณภาพชีวิตที่ดีเป็น การเสริมพลงั ไม่ใช่พลเมืองชั้น ๒ ควรมกี ารปรับปรุงวิธกี ารแกไ้ ขเพิม่ เติมรัฐธรรมนญู ระบุให้ชัดเจนให้การเข้าถึง เสมือนคนในครอบครัวเราหลายคนมองข้ามสิ่ง เหล่านี้ แต่อย่าลืมว่าคุณอาจจะกลายเป็นผู้ท่ีต้องใช้ สิ่งอานวยความสะดวกน้ี ในอนาคต ควรต้องพจิ ารณาตามหลักความเปน็ จรงิ ความเหน็ อืน่ ๆ ควรมีบทลงโทษแก่คนไร้สามัญสานึกต่อส่วนรวม เบียดบัง การใช้ชีวิตของคน พิการ ควรมีการปรับปรุงแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญในเรื่องที่มาของผู้ดารงตาแหน่ง กองบังคบั การปราบปรามการ ในองค์กรอิสระตา่ งๆ ให้มีความยดึ โยงกับประชาชน กระทาความผดิ เก่ยี วกับ อาชญากรรมทางเศรษฐกจิ (แบบสอบถามความคิดเห็น)

๕๓๒ ประเดน็ ข้อคิดเหน็ และเสนอแนะ ท่ีมาของความเห็น ควรมีการทบทวน สานักงานคณะกรรมการ ๑. ควรมีการปรบั ปรงุ ท้ังฉบับ โดยรับฟังความคดิ เห็นของประชาชน ซ่ึงอาจจะมี ข้าราชการตารวจ รัฐธรรมนูญฯ ฉบับปี 2540 เป็นตน้ แบบ กองร้องทุกข์ ๒. ควรเพิ่มการตรวจสอบการใชอ้ านาจตลุ าการและองค์กรอสิ ระต่างๆ (แบบสอบถามความคดิ เห็น) ๓. ควรเพ่ิมเติมการกระจายอานาจสู่ทอ้ งถ่นิ ๔. ไม่ควรกาหนดให้สมาชกิ วุฒสิ ภาสามารถลงคะแนนเพือ่ เลือกนายกรฐั มนตรี ๕. ตดั เรือ่ งนายกคนกลาง หรอื เพิ่มเตมิ เติมเงอ่ื นไขในการตั้งนายกคนกลาง เหมาะสมอยู่แล้ว แต่ควรให้เกิดผลในทางการปฏิบัติจริง ตามที่ระบุใน สมาคมพิทักษ์ประโยชน์ รฐั ธรรมนูญในทุกหัวขอ้ ผูบ้ รโิ ภค ขอ้ เสนอแนะ (แบบสอบถามความคดิ เหน็ ) ๑. การทางานของหน่วยงานภาครัฐ ที่มีการแบ่งตามหน้าท่ีความรับผิดชอบ ควรมกี ารบรู ณาการกบั หน่วยงานทเี่ ก่ียวข้อง เพ่ือผลการทางานในภาพรวม ๒. เครือข่าย ภาคีผู้บริโภค ควรเปิดโอกาสใหก้ ลมุ่ เหลา่ นี้ เข้ามามีสว่ นร่วมในการ ทางานเพอื่ ผ้บู รโิ ภคและประชาชน รว่ มกับหนว่ ยงานภาครัฐ ๓. กาลังคนของหน่วยงานภาครฐั มักจะเป็นข้ออ้างในการทางานท่ีไม่ครอบคลุม ทั่วถึง ควรมีการกาหนด KPI ของหน่วยงานที่ชัดเจน มีบทลงโทษสาหรับหน่วยงาน ท่ีไม่สามารถทาตาม KPI ท่ีกาหนดใหบ้ รรลผุ ลได้

๕๓๓ ประเดน็ ข้อคดิ เหน็ และเสนอแนะ ทม่ี าของความเห็น รัฐธรรมนูญปจั จุบันควร มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยี - ออกแบบโดยถ่วงดุลอานาจและสามารถตรวจสอบการทางานในแต่ละองค์กร ราชมงคลลา้ นนา ได้เหมาะสม (แบบสอบถามความคิดเหน็ ) - ควรมีการปรับปรุงวิธีการแก้ไขเพ่ิมเติมรัฐธรรมนูญเป็นรายมาตราน่าจะ เหมาะสม ท้ังน้ีการปรับปรุงอาจต้องคานึงถึงวิธีการเลือกตั้งและได้มาของ ส.ส. ซึ่งเปน็ กลมุ่ คนเข้ามาแกไ้ ข เหมาะสมอยแู่ ล้ว ไมค่ วรแก้ไข กระทรวงแรงงาน ความเหน็ : ตามมาตรา ๗๔ ของรฐั ธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พทุ ธศกั ราช (แบบสอบถามความคิดเห็น) ๒๕๖๐ บัญญัติว่า “รัฐพึงส่งเสริมให้ประชาชนมีความสามารถในการทางานอย่าง เหมาะสมกับศักยภาพและวัยและให้มีงานทา และพึงคุ้มครองผู้ใช้แรงงานให้ได้รับ ความปลอดภัยและมีสุขอนามัยท่ีดีในการทางาน ได้รับรายได้ สวัสดิการ ประกันสังคม และสิทธิประโยชน์อื่นที่เหมาะสมแก่การดารงชีพ และพึงจัดให้มีหรือ ส่งเสริมการออมเพื่อการดารงชีพเม่ือพ้นวัยทางาน รัฐพึงจัดให้มีระบบแรงงาน สัมพันธ์ที่ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องมีส่วนร่วมในการดาเนินการ” ซ่ึงบทบัญญัติดังกล่าวให้ การรับรองและคุ้มครองสิทธิของผู้ใช้แรงงานตั้งแต่ก่อนเร่ิมทางาน โดยรัฐมีหน้าท่ี ต้องจัดหางานให้ประชาชนมีงานทาท่ีเหมาะสมกับศักยภาพและวัยในการทางาน เมื่อมีงานทาแล้วรัฐพึงให้ความคุ้มครองแก่ผู้ใช้แรงงานในด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น ดา้ นความปลอดภัยในการทางาน ด้านสุขภาพอนามยั ที่ดีในการทางาน รายได้ที่ผู้ใช้ แรงงานได้รับมีความเหมาะสม ได้รับสวัสดิการในการทางานที่เหมาะสม การดูแล ด้านสุขภาพของผู้ใช้แรงงานได้รับหลักประกันตามระบบประกันสังคม และ กาหนดให้รัฐจัดให้มีหรือส่งเสริมการออมให้แก่ผู้ใช้แรงงานเพื่อให้ผู้ใช้แรงงาน สามารถนาเงินออมไปใช้ได้เม่ือพ้นวัยทางาน นอกจากนี้แล้วรัฐธรรมนูญฯ ยังให้ ความสาคัญกับระบบแรงงานสัมพันธ์เพื่อส่งเสริมความสัมพันธ์อันดีในการทางาน ร่วมกัน ระหว่างนายจ้างและลูกจ้างตอ่ ไปดว้ ย ซงึ่ หลักการทั้งหมดดังกลา่ วมาข้างต้น

๕๓๔ ประเดน็ ขอ้ คิดเหน็ และเสนอแนะ ที่มาของความเหน็ น้ันเป็นหลักการท่ีมีความเหมาะสมและครองคลุมสิทธิประโยชน์ของผู้ใช้แรงงาน ทุกด้าน และเป็นหลักการที่มีความสอดคล้องกันหลักสากลแล้ว และไม่มีประเด็นที่ จะเสนอแกไ้ ขเพ่ิมเตมิ รัฐธรรมนูญแหง่ ราชอาณาจักรไทย พุทธศกั ราช ๒๕๖๐ มาตรา ... ประเทศไทยมกี ารปกครองระบอบประชาธปิ ไตยอนั มีพระมหากษัตริย์ เครือข่ายพสกนิกรไทย ทรงเป็นประมุขสูงสดุ ของประเทศ รวมใจสามคั คี มาตรา ... อานาจอธิปไตยเปน็ ของปวงชนชาวไทยและพระมหากษัตรยิ ์ผู้ทรงเป็น (แบบสอบถามความคดิ เหน็ ) ประมุขสูงสุดทรงใช้อานาจน้ันทางรัฐสภา คณะรัฐมนตรี และศาล ตามบทบัญญัติ แห่งรฐั ธรรมนญู น้ี การปฏิบัติหน้าที่ของรัฐสภา คณะรัฐมนตรี ศาล รวมทั้งองค์กรตามรัฐธรรมนูญ และหน่วยงานของรัฐต้องเป็นไปตามหลักการปกครองแบบประชาธิปไตย ที่เหมาะสมกบั สภาพของประเทศชาติ มาตรา...ในเมอื่ ไมม่ ีบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญน้ีบังคับแก่กรณใี ด ให้วินิจฉัยกรณี น้ันไปตามประเพณีการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็น ประมุขสูงสุด ทรงใช้อานาจในการแก้ปัญหาวิกฤติของชาติเพื่อบรรเทาปัญหาและ ไมใ่ ห้เกดิ ความเสยี หายต่อประชาชนและประเทศชาติ มาตรา...พระมหากษัตริย์ทรงดารงตาแหน่งจอมทัพไทย ทรงไว้ซ่ึงพระราช อานาจในการประกาศกฎอัยการศกึ การแกไ้ ขเพ่ิมเติมรฐั ธรรมนูญ รฐั ธรรมนญู ฉบบั ท่ีผ่าน ๆ มามวี ิธกี ารแกไ้ ขเพิม่ เติม เครือข่ายพสกนิกรไทย รวมใจ อย่างง่าย โดยใช้เสียงจานวนไม่น้อยกว่าก่ึงหน่ึงของสมาชิกท้ังหมดของทั้งสองสภา สามัคคี (แบบสอบถามความ เป็นเกณฑ์ในการลงมติ ท้ังวาระ ๑ วาระ ๒ และวาระ ๓ ปัจจุบันจะเห็นได้ว่า คดิ เห็น) การแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญในวาระที่ ๑ และวาระที่ ๓ นอกจากจะใช้เสียงของ สมาชิกรัฐสภามากกว่าก่ึงหนึ่งแล้ว ยังได้กาหนดให้มีเสียงจากสมาชิกวุฒิสภา เห็นชอบด้วยไม่น้อยกว่า ๑ ใน ๓ ของจานวนสมาชิกท้ังหมดเท่าท่ีมีอยู่ของสมาชิก

๕๓๕ ประเดน็ ข้อคดิ เหน็ และเสนอแนะ ที่มาของความเหน็ วุฒิสภา ในวาระ ๓ จะเห็นได้ว่านอกจากจะต้องมีจานวนสมาชิกวุฒิสภาจานวน ๑ ใน ๓ แล้ว ยังกาหนดให้ต้องมีสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจากพรรคการเมืองท่ี สมาชิกมิไดด้ ารงตาแหน่งรัฐมนตรี ประธานสภาผู้แทนราษฎร หรือรองประธานสภา ผู้แทนราษฎรเห็นชอบด้วยไม่น้อยกว่าร้อยละ ๒๐ ของทุกพรรคการเมืองดังกล่าว รวมกัน กระบวนการต่าง ๆ เหล่าน้ีเห็นได้ชัดว่าการแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญ ปี ๒๕๖๐ เปน็ ไปด้วยความยากยงิ่ การแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญตามมาตรา ๒๕๖ โดยเปิดให้มีการเลือกต้ัง แนวรว่ มนวชวี นิ “สภาร่างรัฐธรรมนูญ” สสร. ที่ยึดโยงกับประชาชนทั้งในเชิงพื้นท่ีและเชิงประเด็น (แบบสอบถามความคิดเหน็ ) โดยไม่มีวุฒิสภาและคระรักษาความสงบแห่งชาติ เข้ามามีส่วนแทรกแซง กระบวนการคัดเลอื กสมาชกิ สภารา่ งรัฐธรรมนูญ ผูต้ อบแบบสารวจเห็นควรให้มีการแก้ไขรัฐธรรมนูญฉบับปี 60 จานวน 1,242 นายพรษิ ญ์ ชวี ารักษ์ คน หรือร้อยละ 88.1 ไม่ควรให้มีการแก้ไขรัฐธรรมนูญฉบับปี 60 จานวน 45 คน (ย่นื ขอ้ เสนอโดยตรงต่อ หรอื ร้อยละ 3.2 คณะกรรมาธกิ าร โดยอ้าง รายงานโครงการสารวจความ คิดเหน็ ของนักศกึ ษา มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์ ต่อ การแก้ไขรฐั ธรรมนญู ปี ๖๐) การแจ้งความคืบหน้าการดาเนินการตามแผนการปฏิรูปประเทศต่อรัฐสภา สานักงานสภาพฒั นาการ ทุกสามเดือน ตามท่ีกาหนดในมาตรา ๒๗๐ เห็นว่าควรพิจารณาทบทวน เน่ืองจาก เศรษฐกจิ และสังคมแหง่ ชาติ กิจกรรมภายใต้แผนการปฏิรูปประเทศระยะเวลาในการดาเนินการ จึงอาจทาให้ (แบบสอบถามความคดิ เห็น) ไม่สามารถแสดงความคืบหน้าหรือผลสัมฤทธ์ิ ดาเนินการประจาปีตามแผนการ ปฏริ ปู ประเทศ

๗.๒.๖ เรอ่ื งอ่นื ๆ

สรุปข้อคดิ เหน็ และข้อเสนอแนะเกี่ยวกับ การศึกษาปญั หา หลกั เกณฑ์ และแนวทางการแก้ไขเพ่มิ เติมรัฐธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๐ สภาผู้แทนราษฎร ประเด็นประเดน็ ข้อคดิ เหน็ และเสนอแนะ ท่มี าของความเหน็ จากบทบัญญัติรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 กรมบญั ชกี ลาง มาตรา ๗๗ วรรครวม และ มาตรา ๒๕๘ ค.ด้านกฎหมาย (๑) ขา้ งต้น กาหนดให้รัฐ (แบบสอบถามความคิดเหน็ ) พึงใช้ระบบคณะกรรมการในกฎหมายเฉพาะกรณีที่จาเป็น แต่ในความเป็นจริง หน่วยงานของรัฐที่ยกร่างกฎหมายขึ้นใหม่มักจะกาหนดให้มีคณะกรรมการใน กฎหมายเป็นเหตุให้มีคณะกรรมการท่ีถูกแต่งต้ังข้ึนตามกฎหมายมีจานวนมาก ดงั นน้ั เพื่อให้เป็นไปตามเจตนารมณ์รัฐธรรมนูญแหง่ ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560ในการออกกฎหมายของหน่วยงานรัฐควรกาหนดคณะกรรมการในกฎหมาย เพียงเท่าทีจ่ าเปน็ เทา่ นัน้ คืนอานาจประชาชน ด้วยการดาเนินการ ในระยะสั้นควรยุบสภา เลือกตั้งใหม่ พลตารวจตรี สุพศิ าล ให้บริสุทธ์ิและมีระบบการหมุนเงินงบประมาณและการใช้ทรัพยากรของชาติแบบ ภักดีนฤนาถ เท่าเทียมกันในระบบเศรษฐกิจชาติ ลดความเหลื่อมล้า ไม่สนับสนุนทุนใหญ่จนเกิน (สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร) เหตุ เป็นประเทศท่ีมีประชาธิปไตยเต็มรูปแบบในระบอบประชาธิปไตยอันมี (แบบสอบถามความคิดเห็น) พระมหากษัตริย์เป็นประมุข ในระบบรัฐสภา ในระยะยาวถ้าไม่มีการแก้ไข รัฐธรรมนูญหรือร่วมกันยกร่างรัฐธรรมนูญใหม่กับประชาชน ก็ควรยกเลิกองค์กร อิสระทุกองค์ท่ีไม่ยึดโยงประชาชน เลิกยุทธศาสตร์ชาติ20ปีที่มองอนาคตไทย ไมช่ ัดเจน

๕๓๘ ประเดน็ ประเด็น ขอ้ คิดเห็นและเสนอแนะ ท่ีมาของความเหน็ คณะกรรมาธิการวิสามัญฯ ควรจะเร่งรัดการประชุมและนาความคิดเห็นของ พลตารวจตรี สุพศิ าล ประชาชน ผู้มีส่วนเก่ียวข้องที่สะท้อนถึงปัญหา กาหนดหลักเกณฑ์และแนวทางการ ภักดีนฤนาถ แก้ไขจากภาคประชาชนจากทุกช่องทางจากการมีส่วนรวมให้มากท่ีสุด เพ่ือนามา (สมาชกิ สภาผแู้ ทนราษฎร) สรุปและนาเสนอต่อสภาผแู้ ทนราษฎรโดยเรว็ (แบบสอบถามความคดิ เหน็ ) สานักงาน ป.ป.ส. ได้มีส่วนเก่ียวข้องในเร่ืองเก่ียวกับกระบวนการตรากฎหมาย สานกั งานคณะกรรมการ ซ่งึ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักไทร พ.ศ. 2560 ได้กาหนดให้มีกระบวนการรับฟัง ป้องกันและปราบปราม ความคิดเห็นของผู้ท่ีเกี่ยวข้อง โดยจะต้องปฏิบัติตามมาตรา 77 ซ่ึงเป็นบทบัญญัติ ยาเสพติด ทีม่ ีประโยชน์ต่อกระบวนการตรากฎหมาย เพื่อให้การพิจารณาตรากฎหมายมคี วาม (แบบสอบถามความคิดเห็น) เหมาะสมกับสภาพปัญหา ผู้ท่ีเกี่ยวข้องและประชาชนสามารถเข้ามามีส่วนร่วม ในการให้ความคิดเห็น ส่งผลให้การบังคับใช้กฎหมายเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และเกิดประโยชน์สูงสดุ แกป่ ระชาชน ควรกาหนดให้รัฐธรรมนูญมีความกระชับมากยิ่งขึ้นโดยให้มีเฉพาะประเด็น สานักงานนโยบายและแผน ที่สาคัญและให้กาหนดรายละเอียดในแต่ละเร่ืองแต่ละประเด็นไว้ในกฎหมายระดับ ทรัพยากรธรรมชาติและ พระราชบัญญัติ เพ่ือมิให้เกิดการแก้ไขท่ีบ่อยครั้งมากจนเกินไปเพ่ือสนับสนุน สิง่ แวดล้อม ใหร้ ฐั ธรรมนูญเป็นกฎหมายสูงสุดของประเทศ (แบบสอบถามความคิดเห็น) หากมีการแกไขเพ่ิมเติมหรือมีการปรับปรุงในเร่ืองใดที่เกี่ยวข้องกับด้านสุขภาพ สภาเภสชั กรรม ขอใหเ้ ชญิ ผ้แู ทนจากสภาเภสชั กรรมเขา้ ร่วมประชุมหรือหารอื ด้วย (แบบสอบถามความคิดเหน็ ) ความคืบหน้าการดาเนินการตามแผนการปฏิรูปประเทศต่อรัฐสภาทุกสามเดือน สานกั งานสภาพัฒนาการ ตามท่ีกาหนดในมาตรา ๒๗๐ เหน็ ว่าควรพจิ ารณาทบทวน เนื่องจากกิจกรรมภายใต้ เศรษฐกจิ และสังคมแห่งชาติ แผนการปฏิรูปประเทศส่วนใหญ่เป็นการปรับปรุงกฎระเบียบ กลไก หรือ (แบบสอบถามความคดิ เหน็ ) เปลี่ยนแปลงกระบวนการดาเนินงานเพื่อขจัดปัญหาหรืออุปสรรค ซ่ึงต้องใช้

๕๓๙ ประเด็นประเด็น ข้อคิดเหน็ และเสนอแนะ ทม่ี าของความเหน็ ระยะเวลาในการดาเนินการ จึงอาจทาให้ไม่สามารถแสดงความคืบหน้าท่ีหรือ ผลสัมฤทธ์ิท่ีเป็นรูปธรรมได้ในรายสามเดือน นอกจากนี้ พระราชบัญญัติแผนและ ข้ันตอนการดาเนินการปฏิรูปประเทศ พ.ศ. ๒๕๖๐ ได้กาหนดให้มีการรายงาน สรุปผลการดาเนินการประจาปีตามแผนปฏิรูปประเทศ ซึ่งแสดงความก้าวหน้า ปัญหา อุปสรรค และข้อเสนอแนะในการดาเนินการต่อไป เพื่อรายงานต่อรัฐสภา และภาคส่วนตา่ ง ๆ ดว้ ยแลว้ - นักวจิ ารณส์ ว่ นใหญพ่ ดู มากกวา่ ทา กองบัญชี สานกั งานตารวจ - ขอใหเ้ ป็นนักการเมืองแบบธรรมดา อย่างเป็นนักการเมอื งแบบผู้มอี ทิ ธพิ ล แห่งชาติ - วงราชการแบบระบบอุปถัมภ์ยังมีอยู่จริง เข้ารับราชการโดยไม่ผ่านการ (แบบสอบถามความคิดเห็น) สอบแขง่ ขนั ใช้วิธพี เิ ศษมมี ากมาย - เข้าใจว่าคณะกรรมาธิการชุดนี้มีอานาจแค่ “ศึกษาและรายงาน” เท่านั้น ภาครัฐศาสตร์และรัฐประศาสน์ จึงอยากขอร้องให้กรรมาธิการด้วยเคล่ือนไหว ท้ังทางการและไม่เป็นทางการ ศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ เพอ่ื ใหผ้ ลการศึกษาไดร้ บั การแกไ้ ขอย่างแท้จริง (ไมใ่ ช่รายงานแลว้ กจ็ บไป) มหาวิทยาลัยนเรศวร (แบบสอบถามความคดิ เห็น) รัฐบาลไม่ควรปิดหูปิดตาประชาชน ควรนาเสนอทุกสิ่งที่เป็นความจริง ประชาชนคนไทย ๘๙ ม.๑๐ ให้ประชาชนได้รับทราบถึงสถานการณ์บ้านเมืองในปัจจุบัน พร้อมหลักฐานอ้างอิง ต.ท่าตมู อ.ศรมี หาโพธ์ิ ท่ีน่าเช่ือถือ ไม่ใช่ตรวจรถเมล์ไม่พบควันดา ตรวจหน้ากากอนามัยไม่พบขายเกิน จ.ปราจีนบุรี 25410 ราคา มีให้ใช้อย่างพอเพียง ไข้หวัดธรรมดาไม่อันตรายค่า PM 2.5 ไม่เกนิ มาตรฐาน (แบบสอบถามความคิดเหน็ ) รัฐมนตรีติดคุกเพราะทาเบ่งท่ีออสเตรเลีย ไม่พบเจอการกักตุนหน้ากาก เป็นต้น รฐั บาลตอ้ งทางานอย่างโปรง่ ใส ตรวจสอบได้ เพอ่ื ใหป้ ระชาชนเชื่อถอื ไว้ใจ

๕๔๐ ประเดน็ ประเดน็ ขอ้ คิดเหน็ และเสนอแนะ ทม่ี าของความเห็น ขอ้ เสนอแนะ พรรคคนงานไทย ๑. ขอให้พรรคการเมืองมีอานาจเสนอคาร้องต่อศาลรัฐธรรมนูญโดยตรง (ดร.ธรี ะ เจยี บญุ หยก) ตามมาตรา ๒๑๓ (แบบสอบถามความคดิ เห็น) ๒. ขอยกเลิก มาตรา ๑๐๐-๑๕๒ พระราชบญั ญัตพิ รรคการเมือง พ.ศ.๒๕๖๐ ๓. ค่าสมัคร ส.ส. ๑,๐๐๐ บาท

๘. การจดั สัมมนาของคณะกรรมาธิการ ๘.๑ การสนทนากลุ่ม (Focus Group Discussion)

๘.๑.๑ กลุ่มผ้พู กิ าร

การสนทนากลมุ่ (Focus group Discussion) กล่มุ ผู้พกิ าร ในวันจนั ทร์ที่ ๙ มนี าคม ๒๕๖๓ ณ หอ้ งประชุมหมายเลข ๔๑๑ ช้ัน ๔ อาคารรฐั สภา สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผเู้ สนอ หมายเหตุ รัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2560 มีการตัดสิ่งท่ี ควรมกี ารปรบั แกแ้ ละให้ความสาคญั กบั แนวทางการแกไ้ ข ดงั นี้ เป็นการอานวยความสะดวก รวมถึงการมี 1. ความเท่าเทียม ไม่เลอื กปฏิบัติ (ม.27) ส่วนรว่ มทางการเมืองของกลมุ่ คนพกิ าร 2. สิทธิในการรวมตัว รวมถึงการมีส่วนร่วมภาคประชาสังคม -ไม่สะท้อนสิทธิการเข้าถึง/โอกาสท่ีเท่า (ม.42) เทียมในด้านต่างๆ ได้แก่ การเข้าถึงข้อมูล 3. หน้าทขี่ องรฐั ทส่ี ่งเสริม ประชาธิปไตย (ม.53) ข่าวสาร กระบวนการยุติธรรม กฎหมาย 4. การส่งเสรมิ ทางด้านการศกึ ษา (ม.54) สุขภาพ การสร้างสภาวะแวดล้อมที่อานวย 5. สทิ ธิการเขา้ ถึงสภาพแวดล้อม (ม.56) ความสะดวก สิ่งอานวยความสะดวก และ 6. สทิ ธิในการเขา้ ถึงขอ้ มลู ขา่ วสาร (ม.59) การเลือกตัง้ เป็นต้น 7. สิทธิในการเข้าถึงกระบวนการยุติธรรม และพันธสัญญา -ถ้อยคาในรัฐธรรมนูญ \"ผู้ด้อยโอกาส\" ต่างประเทศ (ม.68) ไม่สอดคล้องกับหลักศักดิ์ศรีความเป็น 8. แกไ้ ขคาว่า “สงเคราะห”์ เปน็ “เสริมพลัง” (ม.71) มนุษย์ 9. สิทธใิ นการเขา้ ถงึ กฎหมาย (ม.91) 10. การพจิ ารณา ส.ส.บญั ชีรายชอ่ื (ม.90) 11.การมีส่วนร่วมทางกฎหมาย(ม.128) การเข้าถึงสภาต่างๆทั้ง 3 สภา ไดแ้ ก่ รัฐสภา สภาผู้แทนราษฎร และ วฒุ ิสภา 12. คนพิการควรได้เข้าสู่กระบวนการร่างรัฐธรรมนูญทุกข้ันตอน ไมเ่ พยี งแตข่ ัน้ ตอนใด ขน้ั ตอนหนง่ึ เทา่ น้นั รวมถึงการเข้าถึงสวัสดิการข้ันพื้นฐาน ควรจะมีหลักประกนั ในการ เข้า และ ต้องเป็นการเข้าถึงท่ี โดยสะดวก รวมถึง การใช้คา “การ เลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรม” ควรตัดคาว่า “ไม่เป็นธรรม” ออกจาก ทกุ มาตราทางกฎหมาย

สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผเู้ สนอ ๕๔๔ หมายเหตุ \"ขยายขอบเขตของคาวา่ \"\"สทิ ธแิ ละเสรภี าพ\"\" โดย - ม.27 ควรระบุคาว่า \"\"คนพิการ\"\" และ \"\"ความพิการ\"\" ให้เป็น ลายลกั ษณ์อกั ษร - ยกระดับมาตรการ การคุ้มครอง สิทธิมนุษยชน และบทลงโทษ ใหน้ าไปสู่สภาพบังคบั \" ในประเด็นเร่ืองสิ่งอานวยความสะดวกน้ัน ควรมีบทลงโทษหรือ ความเหมาะสม เน่ืองจากอาจจะส่งผลถึงการเข้าถึงและการใช้ ประโยชน์ อีกทั้งควรเพ่ิมการท่ีประชาชนชนจะต้องไม่มีภาระเพ่ิมเติม ในการเข้าถึง รวมถึงต้องให้ประชาชนสามารถดารงชีวิตอย่างอิสระใน ชุมชนได้ (ม.56) ขยายขอบเขตคาว่า \"คนยากไร้\" ให้กว้างขึ้นกว่ามิติทางด้าน เศรษฐกิจ บทบาทหน้าที่ของ กกต. ควรมีการบูรณาการกับหน่วยงานอื่น ๆ เพื่อให้คนพิการสามารถเข้าถึงการเลือกตั้งได้ และควรมีการวิจัย เกี่ยวกับสถิติการเข้าถึงการเลือกตั้งของคนพิการและข้อมูลการเข้าถึง สทิ ธิของคนพิการ ควรมีบริการช่วยเหลือคนพิการที่แยกออกมาจากสาธารณสุขและ การศึกษา เพ่ือตอบสนองกลุ่มคนพิการที่ตัดสินใจได้แต่เคลื่อนไหว ไม่ได้ ควรให้มีการเรียนรู้แบบรวม (Inclusive Education) และส่งเสริม “พหวุ ัฒนธรรม”

สภาพปญั หา ขอ้ เสนอ ผู้เสนอ ๕๔๕ หมายเหตุ ขาดการบัญญัติเกี่ยวกับ \"สวัสดิการของ 1. สิทธิมนุษยชน การพัฒนารัฐสวัสดิการ เป็นของทุกคน ไม่ใช่ คนพิการ\" กลุม่ ใดกลุม่ หนึ่ง 2. สทิ ธิในการเข้ารบั การรกั ษาพยาบาล ท่ีกล่าวถึง “ความยากไร้” ควรปรบั ให้เปน็ การเข้าถงึ สวัสดิการแบบ “สิทธิถว้ นหนา้ ” (ม.47) 3. การบริโภค อุปโภคด้านพื้นฐาน ควรใช้คาว่า “ทั่วถึง” และ รวมถึงไมค่ วรมคี ่าใช้จ่ายในการใช้สวัสดกิ ารขนั้ พนื้ ฐาน (ม.56) 4. ระบบการศึกษา ควรไม่มคี ่าใช้จ่ายในทุกด้าน ทงั้ ระบบและการ เข้าถึงระบบการศึกษา เพราะถึงแม้จะมีกองทุนสาหรับผู้ด้อยโอกาส แตก่ ารเข้าถึงโอกาสแบบมีค่าใชจ้ ่าย กส็ ่งผลให้เกิดความเหลอ่ื มล้ามาก ย่ิงข้นึ (ม.54) 5. “การรวมตัวท่ีไม่ขัดต่อความมั่นคงของรัฐ” กีดขวางความเป็น เป็นประชาธิปไตยและสิทธิในการรวมตัวของประชาชน รวมถึงเป็น การเปิดโอกาสใหแ้ ก่ผมู้ อี านาจ (ม.42) 6. เสรีภาพในการแสดงออก รวมถึงสวัสดิการที่มีเพดานต่า สนับสนุนและผลักดัน “สวัสดิการถ้วนหน้า ไทยเป็นรัฐสวัสดิการ” (ม.34) 7. ควรมกี ารทบทวน และปรบั เปลยี่ นทั้งฉบบั โดยการส่งเสริมการ มีสว่ นร่วม\" รัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2560 กล่าวถึง 1. เพิ่มเร่ืองสิทธิเสรีภาพของคนพิการท่ีคลอบคลุม โดยเฉพาะใน ผู้พกิ ารหรือความพกิ ารเพียง 4 จุด ซึ่งลดลง ม.25 - 27 จากรฐั ธรรมนญู ฉบบั ทผี่ ่านมา 2. หมวด 6 แนวนโยบายแห่งรัฐ ควรเพ่ิมเรืองการส่งเสริมและ พัฒนาคุณภาพชีวิตของคนพิการเพ่ือให้เกิดสิทธิของคนพิการในด้าน ตา่ ง ๆ อนั นามาสู่การปฏิบัตแิ ละบงั คบั ใช้

สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผูเ้ สนอ ๕๔๖ หมายเหตุ 3. หมวด 12 องค์กรอิสระ ควรให้มีการจัดองค์กรคนพิการท่ีมี ลักษณะเป็นองค์กรอิสระ ซึ่งมีหน้าที่ในการบริหารจัดการคนพิการแต่ ละประเภท แก้ไขปัญหาระหว่างองค์กรผู้พิการ ศึกษาเกี่ยวกับผู้พิการ แต่ละประเภท และสนบั สนนุ ทางดา้ นการเงินแกอ่ งคก์ รผูพ้ ิการ 4. บทบัญญัติและบทลงโทษในการละเมิดสิทธิคนพิการต้อง ชัดเจน \" ขาดการบัญญัติเก่ียวกับ \"สวัสดิการของ 1. สิทธิมนุษยชน การพัฒนารัฐสวัสดิการ เป็นของทุกคน ไม่ใช่ คนพิการ\" กล่มุ ใดกลุ่มหนง่ึ 2. สิทธิในการเข้ารบั การรกั ษาพยาบาล ที่กล่าวถึง “ความยากไร้” ควรปรับให้เปน็ การเขา้ ถงึ สวัสดกิ ารแบบ “สทิ ธถิ ้วนหนา้ ” (ม.47) 3. การบริโภค อุปโภคด้านพื้นฐาน ควรใช้คาว่า “ท่ัวถึง” และ รวมถึงไมค่ วรมีคา่ ใช้จ่ายในการใช้สวัสดกิ ารข้ันพ้ืนฐาน (ม.56) 4. ระบบการศึกษา ควรไมม่ ีค่าใช้จ่ายในทุกด้าน ท้ังระบบและการ เข้าถึงระบบการศึกษา เพราะถึงแม้จะมีกองทุนสาหรับผู้ด้อยโอกาส แตก่ ารเขา้ ถึงโอกาสแบบมคี ่าใชจ้ ่าย ก็ส่งผลให้เกิดความเหลื่อมลา้ มาก ย่ิงขึน้ (ม.54) 5. “การรวมตัวท่ีไม่ขัดต่อความม่ันคงของรัฐ” กีดขวางความเป็น เป็นประชาธิปไตยและสิทธิในการรวมตัวของประชาชน รวมถึงเป็น การเปิดโอกาสให้แก่ผ้มู ีอานาจ (ม.42) 6. เสรีภาพในการแสดงออก รวมถึงสวัสดิการท่ีมีเพดานต่า สนับสนุนและผลักดัน “สวัสดิการถ้วนหน้า ไทยเป็นรัฐสวัสดิการ” (ม.34)

สภาพปญั หา ขอ้ เสนอ ผูเ้ สนอ ๕๔๗ หมายเหตุ 7.ควรมีการทบทวน และปรับเปล่ียนทั้งฉบับ โดยการส่งเสริมการ มีสว่ นร่วม\" รัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2560 กล่าวถึง 1. ความเท่าเทียม มีการกล่าวถึงข้อยกเว้น คาว่า “สมรรถภาพ ผู้พิการหรอื ความพกิ ารเพยี ง 4 จุด ซ่ึงลดลง ทางกาย” อาจเกดิ ความไมเ่ ป็นธรรมในการปฏิบัติตอ่ ผพู้ ิการ จากรฐั ธรรมนญู ฉบบั ท่ีผ่านมา 2. สิทธิเสรีภาพของปวงชนชาวไทย ควรเพ่ิม พันธกรณี โดยใช้ ม.53 เป็นหลกั 3. การจัดสภาพแวดล้อมและความสะดวกสาธารณะ 4. การเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร ควรอยู่ในรูปแบบที่ทุกคนสามารถ เข้าถงึ ไดโ้ ดยสะดวก 5. การเข้าถึงกระบวนการยุตธิ รรม ตอ้ งไดร้ ับการสนบั สนนุ จากทุก กระบวนทางที่ชัดเจน\" รัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2560 มีคาว่า 1. ควรระบุ \"\"การเข้าถึง\"\" ในครอบคลุมเร่ืองการเข้าถึงสภาพ “เข้าถึง” ท่ีพบมาก คือ การเข้าถึงกฎหมาย ส่ิงแวดลอ้ ม/ส่ิงอานวยความสะดวก ก า ร เ ข้ า ถึ ง ข้ อ มู ล ข่ า ส า ร ก า ร เ ข้ า ถึ ง 2. กลุ่มคนพิการซ้าซอ้ นหรือกลุ่มคนหูหนวก จะใช้ภาษามือในการ กระบวนการยุติธรรม แต่ไม่มีการเข้าถึงส่ิง สื่อสาร ซ่ึงเป็นภาษาที่แตกต่างและไม่ใช่ภาษาอานวยความสะดวก อานวยความสะดวก และสิ่งท่ีสาคัญคือการ จงึ อยากให้มีการบรรจุคาว่า “ภาษามือ” ลงในรฐั ธรรมนญู เข้าถึงสภาพแวดล้อม เช่น สิ่งก่อสร้าง 3. การบรรจุ “ภาษามือ” จะทาให้มีกฎหมายลูก ท่ีส่งผลให้มีการ เป็นตน้ เรียนภาษามืออย่างเป็นทางการ บรรจุในโรงเรียนเฉพาะทางของคน หหู นวก หรอื วชิ าเลือกในโรงเรียนและมหาวิทยาลัย 4. ระบใุ นรฐั ธรรมนญู วา่ สงั คมไทยเปน็ สงั คมพหภุ าษา\" การใช้คาว่า “หรืออย่างใดอย่างหน่ึง” ไม่ควรบัญญัติเรื่องสิทธิ โดยใช้คาว่า \"หรืออย่างใดอย่างหนึ่ง\" ในข้อกาหนดส่ิงที่ควรได้รับ ไม่เหมาะสม เพื่อควบคุมเร่ืองคณุ ภาพของการบริการ และ หลักประการดา้ นสทิ ธิ

สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผ้เู สนอ ๕๔๘ หมายเหตุ เปรียบเสมือนการลดทอนสิทธิที่ควรได้รับ อยา่ งเต็มท่ี ด้านการศึกษา ขาดการสนับสนุนในการ \"ด้านการศึกษา ควรเพิ่มหลักสูตรท่ีให้เข้าใจถึงความหลากหลาย เรียนรูปแบบ home school รวมถึงขาด และความแตกตา่ ง รวมถึงปลูกจติ สานึกให้แกค่ นในสงั คม เช่น การเข้า การสนับสนุนการเรียนร่วมกันกับสังคม ห้องน้าคนพิการหรอื จอดรถคนพิการ ใหม้ ีจิตสานึกที่ดีต่อส่วนรวมมาก หลักสูตรไม่มีความหลากหลายหรือไม่ ข้นึ \" อานวยความสะดวกต่อคนพิการ และการ ประเมินในการศึกษาของทางโรงเรียนต่างๆ เ ป็ น ก า ร เ ลื อ ก ป ฏิ บั ติ ที่ ไ ม่ ค ว ร เ กิ ด ข้ึ น ใ น โรงเรยี น สิ ท ธิ ค น พิ ก า ร ต่ อ ก า ร เ ข้ า รั บ ก า ร รักษาพยาบาล ใช้ได้เพียงแค่บัตร 30 บาท หรือ สิทธิประกันสังคม ซ่ึงส่งผลให้เกิดการ เลือกปฏิบัติ \"ความเสมอภาคและการใช้ชีวิต มักถูก เอาเปรียบอยเู่ สมอ เชน่ ที่ดนิ ประกอบอาชพี ก็จะถูกไล่ท่ี หรือการเลือกตั้ง ท่ีไม่อานวย ความสะดวกต่อคนพิการ ต้องคาบปากกา ในการลงคะแนน เปน็ ตน้ \" บัตรสวัสดิการของรัฐเป็นการกระจาย 1. การทาประกันสงเคราะห์ เสนอให้มีการเปลยี่ นคาจาก งบประมาณท่ีไม่ตรงกบั กลมุ่ เปา้ หมาย “ดอ้ ยโอกาส” เปน็ “การเข้าไมถ่ ึงโอกาส” (ม.71)

สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผูเ้ สนอ ๕๔๙ หมายเหตุ 2. ตวั เลขของงบประมาณต่อ GDP ในเร่อื งการคุ้มครองทางสงั คม 4% ซงึ่ สามารถเพมิ่ ข้นึ ได้อีก จึงควรมีการสนับสนุนให้มีการยกระดบั เปน็ Social Protection และมาตรฐานแรงงาน (ม.77)\" ม.213 มีกฎหมายลูกใน ม.47 ท่ีมี สบื เนื่องจากสภาพปญั หาจาก ม.213 ควรจะใหป้ ระชาชนมสี ทิ ธ์ิ ข้อยกเว้นให้ศาลรัฐธรรมนูญไม่จาเป็นต้อง ยื่นตอ่ ศาลรัฐธรรมนูญได้โดยตรง กรณที ี่มีการละเมิดสิทธิ เสรีภาพ รับคาร้องในกรณีละเมิดสิทธิ เสรีภาพ เช่น จงึ ควรมีช่องทางทีส่ ามารถยน่ื โดยตรงได้จริงหรอื เปลีย่ นไปใช้ ม.25 ลักษณะที่เป็นกรณีเฉพาะ หรือ ลักษณะที่ วรรค 3 มองว่าไม่ได้เป็นการละเมิดสิทธ์ิ เป็นต้น จึ ง แ ส ด ง ใ ห้ เ ห็ น ว่ า ก ฎ ห ม า ย ไ ม่ ส า ม า ร ถ นาไปสูก่ ารปฏบิ ัติไดจ้ รงิ รัฐต้องการให้ความช่วยเหลือประชาชน สบื เนอื่ งจากสภาพปญั หา ม.71 ควรแกไ้ ขใหเ้ ป็นการเสริมพลงั แต่มีข้อจากัดคือ จานวนทรัพยากรบุคคลที่ โดยการส่งเสรมิ NGOs ใหเ้ ขา้ มามบี ทบาทมากข้ึนในการดูแลและให้ ไมเ่ พียงพอ ประชาชนดาเนนิ ชวี ิตได้อยา่ งมคี ุณภาพ นอกจากนค้ี วรให้องคก์ าร ปกครองส่วนท้องถน่ิ สามารถเข้าถงึ แหลง่ งบประมาณได้ 1. ม.33 และ ม.35 ตาม พ.ร.บ. 1. การศึกษา เนื่องจากมกี ารจากัดการเขา้ ถึงการศึกษาโดยระดับ ส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ IQ (ต้องไม่ตา่ ว่า 60%) กับการหารายได้ ยังพบการกดเอารัดเอา - การศึกษาพเิ ศษ IQ ระหว่าง 30% - 40% เปรียบเร่ืองค่าแรง อีกท้ังคนพิการยังต้อง - การศกึ ษาร่วม ควรมบี ทลงโทษสาหรบั การ Bullying แบกรับภาระในเร่ืองอื่น ๆ และใน ม.35 - ครูและผู้ปกครองควรเข้าไปประเมนิ เด็กทม่ี ีการเรียนแบบ วรรค 4 เกิดความเหลื่อมล้าจากการหัก Home School คา่ หวั ควิ คนพกิ ารในการทางาน 2. กฎหมายควรสนบั สนนุ ใหค้ นดแู ลมรี ายได้ 2. เบี้ยคนพิการที่มเี งอ่ื นไขใหม่ คือ อายุ 3. ควรมบี ทลงโทษแก่ผู้ท่ีละเมิดสิทธ์ิคนพิการ เช่น ที่จอดรถคน เกิน 18 ปี และสมัครบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ พกิ าร การลว่ งละเมิดทางเพศ เปน็ ตน้

สภาพปญั หา ข้อเสนอ ๕๕๐ ผูเ้ สนอ หมายเหตุ เพื่อเพ่ิมจานวนเงินเป็น 1000 บาท ทาให้ 4. ควรมศี นู ยพ์ ิทกั ษ์สทิ ธค์ิ นพิการ เกิดความเหล่ือมล้าเพราะบางคนพิการ ตง้ั แต่กาเนิด\" เ ค ร่ื อ ง อ า น ว ย ค ว า ม ส ะ ด ว ก ใ น ก า ร ดารงชีวิต เช่น กายอุปกรณ์ - wheelchair คุ ณ ภ า พ สู ง ห รื อ Active wheelchair ส า ม า ร ถ เ ข้ า ถึ ง ไ ด้ เ ฉ พ า ะ ค น ที่ ป ร ะ ส บ อุ บั ติ เ ห ตุ ท า ง ถ น น ส่ ว น wheelchair โรงพยาบาลมนี ้าหนกั มากกว่า 20 กิโลกรัม การแกไ้ ขรฐั ธรรมนญู 1. ควรมีการแกไ้ ขรฐั ธรรมนูญเพม่ิ เติมในบางประเดน็ 2. เปิดโอการให้มีส่วนรว่ มในการแก้ไขรัฐธรรมนูญ 3. ควรใหค้ นพกิ าร รว่ มในกระบวนการแก้ไข (เพ่ือป้องกนั การเข้าสู่วงจรเดิม)

๘.๑.๒ กล่มุ ประชาสงั คม

การสนทนากลุม่ (Focus group Discussion) กลมุ่ ประชาสังคม ในวนั องั คารท่ี ๑๐ มนี าคม ๒๕๖๓ ณ หอ้ งประชมุ หมายเลข ๔๑๑ ช้นั ๔ อาคารรฐั สภา สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผ้เู สนอ หมายเหตุ 1. หลักการมีส่วนร่วมของประชาชน ควรฟังความคิดเห็นจากประชาชน คณุ สมลักษณ์ หตุ านวุ ัตร รูปแบบล่าง-บน (Bottom up) เพ่ือลดความเหลื่อมล้า ทุกคนสามารถเสนอ ความคิดเห็นได้ 2. รูปแบบวิธกี ารสร้างการมีส่วนร่วมของประชาชน  ระดมความคดิ เหน็ แบบกว้างขวาง ทว่ั ถึง  จติ อาสา  หลักฉันทามติ  คณะท้างานศึกษา รัฐธรรมนูญ ทุกฉบับ โดยศึกษาข้อดีและ ข้อด้อยของแตล่ ะฉบบั 3. ประชามติปราศจากความบิดเบือน เพราะจะแสดงถึง ประชาชนทุกคน คดิ เปน็ 4. ทรัพยากรธรรมชาติ เป็นของคนไทยทุกคน ไม่ใช่เป็นของกลุ่มนายทุน กลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง ถ้าหากปลดล็อคได้ ความเหล่อื มล้าจะลดลง 5. ท่ีดิน ต่างชาติมิสามารถถือครองเอกสารสิทธิ์ในประเทศไทยได้ แต่ไม่ ควรเกิน 30 ปี และจ้ากัดการถือครองไม่ให้เกินร้อยละ 5 ของพืนท่ีชุมชนนันๆ ในกรณที ี่ถือครองไปแล้วนนั ให้ใช้วธิ น้ากลบั มาคืน 1. แกไ้ ข ม.259 การรับฟงั ความคดิ เห็นตา่ งๆ ไม่ควรเกิดจากสภาเดียว แต่ คณุ สกลุ ส่ือทรงธรรม ควรมาจากทังสองสภา

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผู้เสนอ ๕๕๓ หมายเหตุ 2. กฎหมายลูกต่าง ๆ เกิดจาก ส้านักงานคณะกรรมการการเลือกตัง (กกต.) โดยไม่เป็นที่ยอมรับของประชาชน หากมีการรับฟังความคิดเห็นของ ประชาชน จะเปน็ ท่ียอมรับมากย่งิ ขนึ 3. การด้ารงต้าแหน่งของข้าราชการที่สามารถเข้ามาด้ารงต้าแหน่ง รัฐวสิ าหกิจ หลังจากเกษียณควรทีจ่ ะมกี ารแก้ไขหรือไม่ 4. การคอร์รัปช่ัน ควรมีการควบคุมก้ากับท่ีดี แต่ในความเป็นจริงทุกครังที่ มีการคอร์รัปชั่น จะมีเจ้าหน้าที่รัฐเข้ามาเก่ียวข้อง ไม่อยากให้มีอายุความใน กรณที ้าผิดกฎหมายด้านคอรัปชนั่ รัฐธรรมนญู 2560 เอือประโยชน์ให้ 1. หลักการใดก็แล้วแต่ต้องเกิดจากการมีส่วนร่วมของประชาชน และทุก คุณ ธนพลธ์ ดอกแก้ว เพียงแคก่ ลุม่ เดียว เออื ต่อพวกพ้อง ภาคส่วนต้องเขา้ มามีส่วนร่วม การระดมความคิดเห็น โดยรฐั ธรรมนูญท่ีผ่านมา ตนเองและไม่ได้สรา้ งความเป็นธรรม มีการอ้างว่ามาจากการระดมความเห็น แล้ว จึงขอตังค้าถามว่ามาจาก เท่าเทียมกับทุกภาคสว่ นรวมถึง และ กเี่ ปอรเ์ ซน็ ต์ จะใหค้ นสว่ นนอ้ ยมาคดิ แทนคนส่วนมากไมไ่ ด้ รัฐธรรมนญู 2560 จะทา้ ให้ทกุ คนตดิ 2.ศึกษาผลกระทบต่างๆของรัฐธรรมนูญ 2540 และ 2550 ให้ครบถ้วน กับดกั และไปต่อไมไ่ ด้ในอนาคต เพื่อลดความเหลือ่ มลา้ 1. การจดั ทา้ และการแก้ไข 1. นโยบายของรฐั ลิดรอนศักดศิ์ รีของประชาชน คุณ ชลุ พี ร ดว้ งฉิม รัฐธรรมนูญ 2560 มาจากกลุ่มคนเดมิ 2. รัฐธรรมนูญท่ีดี จะต้องลดความเหล่ือมล้าในสังคม และจะต้องสร้าง ความคิดเดิม ซึง่ เอาความคิดส่วนตวั เป็น ความเปน็ อย่ทู ่ดี ีถว้ นหนา้ ให้แก่ประชาชน หลกั ไม่มีความยั่งยนื 3. การมสี ่วนร่วม ในทางปฏิบตั ิไมส่ ามารถเกดิ ขึนจริง 2. นโยบายของรัฐ แบง่ แยกชนชนั 4. การบริหารจัดการยงั ใช้อ้านาจรัฐครอบงา้ น้าพา

๕๕๔ สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผเู้ สนอ หมายเหตุ ของประชาชน รวมถึงสวสั ดิการพนื ฐาน 5. ผู้ท่ีใช้อ้านาจ (ครม.) เป็นผู้ก้าหนดกฎหมายโดยที่ไม่ได้เห็นคุณค่าของ ที่สร้างความเหล่อื มล้าขึนในสังคม เชน่ ประชาชน ค้าวา่ “คนจน” เป็นการไมน่ กึ ถงึ ศกั ด์ิศรี 6. กฎหมายมกี ารเปิดโอกาสให้ใชอ้ า้ นาจในทางท่ผี ิด ของประชาชน และสาระส้าคัญใน 7. การเขียนรัฐธรรมนูญมักจะแบ่งแยกชนชันไว้อย่างชัดเจน เช่น การ รฐั ธรรมนูญน้ามาใช้ในทางปฏิบตั ไิ ม่ได้ รักษาพยาบาล มีข้อยกเว้นเรื่องของคนจน ว่าไม่ต้องเสีย ลดศักดิ์ศรีความเป็น 3. การบริหารจดั การภาครัฐ ไมเ่ ป็น มนุษย์ ผล 8. การบริหารจัดการของรัฐบาล หากต้องการส่ิงท่ีตนเองต้องการสามารถ ใช้ได้อย่างทันที แต่เร่ืองที่มีความจ้าเป็น เร่ืองของความเดือดร้อนของ ประชาชน ท้าไดย้ าก 9. รฐั ธรรมนูญทด่ี ี ลดความเหล่ือมลา้ สรา้ งความเปน็ ธรรม 1. สถาบันครอบครวั อ่อนแอ คุณ กีรติกา แพงลาด 2. ระบบอปุ ถมั ภม์ ีมาก ไม่สามารถ แยกแยะผิดถูกได้ ผู้พิการทางจติ ควรมีบัตรประจา้ ตัว เพือ่ ลดความเหลื่อมลา้ ในการใช้ชวี ติ คุณ อัชฌาชาพชิ ญ์ มสี วัสดิ์ รฐั ธรรมนูญ 2540 ประชาชนมสี ่วน ไม่ควรแก้ไข แต่ไม่ควรใช้ รัฐธรรมนูญ 2560 ควรกลับไปใช้รัฐธรรมนูญ คุณ สมพงษ์ โพธโ์ิ น ร่วมกับการจัดตังมากที่สดุ แต่ 2540 ท่มี ีความเป็นประชาธิปไตยมากทีส่ ุด รัฐธรรมนูญ 2560 เขยี นตามใบส่งั ไม่มี 1. รัฐธรรมนูญ 2560 มาจากอ้านาจท่ีไม่ถูกต้องควรน้า รัฐธรรมนูญ เสรภี าพ เป็นเพียงกระดาษที่มาจาก 2540 มาใช้ ซึง่ เกิดจากการมีส่วนร่วมของประชาชน อ้านาจที่ไมถ่ ูกต้อง 1. รัฐธรรมนญู 2560 เตรยี มไวเ้ พื่อ 1. ผู้ใดที่กระท้าการฉีกรัฐธรรมนูญ จะต้องมีมตขิ องประชาชนในการจัดทา้ ใหม่ คณุ วิเชยี ร เจษฏากานต์

สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผู้เสนอ ๕๕๕ หมายเหตุ ผูกขาดอ้านาจให้กลุ่มหน่งึ ควรแกไ้ ขทัง ไม่ใช่เขียนเอง ควรกระท้าให้เป็นจารีตทางการเมืองทุกครัง หรือ ฉีก ฉบบั ไมใ่ ช่แค่บางมาตรา เพราะจะทา้ ให้ รัฐธรรมนญู แลว้ นิรโทษกรรมไมไ่ ด้ จะได้ไม่คงไว้ซงึ่ อ้านาจเผด็จการ คงโครงสร้างการผูกขาดไว้เสมอ 2. มีการลงโทษเอาผิดย้อนหลังได้ และไม่มีอายุความ ป้องกันการเกิด 2. รฐั ธรรมนูญ เปน็ สิ่งท่ีควรคงไว้ให้ คอรัปชน่ั เป็นการก้าจดั นักการเมอื งทจุ ริต เพราะเสย่ี งต่อการติดคุก ได้ ไม่ควรให้ประชาชนชนิ กับการฉีก 3. รัฐธรรมนูญ จะต้องเกิดจากประชาชนจริงๆ ต้องท้าให้ประชาชนมี รัฐธรรมนญู อา้ นาจ ลดความเหลื่อมล้าของประชาชน 4. นายกรฐั มนตรจี า้ เปน็ ตอ้ งมาจากการเลือกตงั โดยตรง 5. สมาชิกวุฒิสภา(สว.) ควรถูกยกเลิก เพราะไม่มีอิสระ ในส่วนงานของ สมาชกิ วุฒิสภา(สว.) ก็โอนมาให้ สมาชิกผู้แทนราษฏร(สส.) ท้า เพื่อง่ายต่อการ ควบคมุ 6. ลงประชามติ ใน change.org เพ่ือให้ประชาชนสามารถแสดง แนวทางการแก้ไขได้ 1. ไมค่ วรร่างรัฐธรรมนูญยาว ร่างเพียงแค่พนื ฐานของรฐั ความสัมพันธแ์ ห่ง คุณ เมธา เมฆขาว รัฐ และประโยชนข์ องประชาชน กเ็ พียงพอ ไมต่ ้องยาวมากเหมือนในปัจจบุ นั 2. แก้ไข ม.256 หรือเสนอแก้ไขรัฐธรรมนูญตามรายมาตราได้เลย รวมถึง บทเฉพาะกาล 3. ยุบบทบาทของสมาชิกวุฒิสภา (สว.) และ ไม่ควรก้าหนดให้สมาชิก ผู้แทนราษฎร จะต้องสังกดั พรรค 4. เพื่อการมีสิทธิ เสรีภาพ จึงไม่ควรเขียนในกฎหมายว่า สิทธ์ิตุลาการ ในยุบพรรคการเมอื ง 5. ก้าหนดกรอบในการปฏิรูปองค์กรอิสระ หากไม่มีความจ้าเป็น ก็ควร “ยุบ” และควรยดึ โยงกบั ประชาชนมากยง่ิ ขึนและมวี าระเท่ากับสมาชกิ ผู้แทนราษฏร(สส.)

สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผ้เู สนอ ๕๕๖ หมายเหตุ 6. ประชาธิปไตยทางเศรษฐกิจ ถูกผูกขาดจากกลุ่มทุน โดนก้าวขึนมายึด ครองอ้านาจจนกลายเปน็ รัฐซอ่ นรัฐ ท่ีมีอ้านาจแขง็ แกร่ง 7. การกระจายอ้านาจในรัฐธรรมนูญ ควรชัดเจน ท้าให้ไม่เกิดการกระจุก ตัวของอา้ นาจ 8. สนับสนุนให้มผี วู้ า่ ราชการจงั หวดั ท่ีมาจากการเลอื กตัง ทั่วประเทศ รฐั ธรรมนูญ 2560 มาตรา 256 (1) 1. แก้ไข หรือ รือ มาตรา 256 ให้หายไปจาก รัฐธรรมนูญ 2560 เพราะ คุณ โสรจั จ์ ดาศรี เปน็ การรบั ใช้เผดจ็ การ ทา้ ให้อา้ นาจ เป็นส่วนสา้ คญั ทที่ ้าให้ทา้ อะไรไม่ได้เลย คสช.นานมากขึน และ ส้านักงาน 2. เอาขอ้ ดขี องรฐั ธรรมนูญทุกฉบับ มารวบรวมเปน็ ฉบับเดยี ว คณะกรรมการการเลือกตงั (กกต.) ไม่มี ความเปน็ ธรรม 1. สภาร่างรัฐธรรมนูญ (สสร.) ท้าหน้าที่ในการก้าหนดวาระของประเทศ คุณ อนสุ รณ์ ธรรมใจ โดยควรมีผู้ทรงคุณวุฒิ จากภาคประชาสังคมต่างๆตามสมควรและเสนอให้มี การปรองดอง สมานฉนั ท์ 2. กา้ หนดกรอบเวลาในการจัดทา้ เสรจ็ ภายใน พ.ค.-ม.ิ ย. 2563 โดยสนั ติวธิ ี 3. ห้ามสมาชกิ วฒุ ิสภา (สว.) เลือกนายกรฐั มนตรี หรือกระทา้ การบางอยา่ ง 1. ควรมี สภาร่างรัฐธรรมนูญ (สสร.) ท่ยี ึดโยงกบั ประชาชน โดยมาจากทุก คุณ สดั ดาวลั ย์ ตนั ติวทิ ยา ภาค ทุกจังหวัด ทุกกลมุ่ สดั สว่ นชายและหญงิ เท่ากนั พทิ ักษ์ 2. เนือหาของรัฐธรรมนูญ ไม่ควรลงรายละเอียด ท้าให้เกิดการตีความที่

สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผู้เสนอ ๕๕๗ หมายเหตุ บิดเบียวไป ซึ่งรัฐธรรมนูญ ควรเขียนให้มีความชัดเจน 3. รฐั ประหารจ้าคกุ ตลอดชีวิต 4. รัฐธรรมนูญควรบัญญัติ เรื่องของสิทธิเสรีภาพ การมีส่วนร่วมของ ประชาชน สง่ิ แวดล้อม 5. สมาชกิ วุฒสิ ภา (ส.ว.) ควรมาจาการเลือกตัง และมเี ทา่ ท่ีจ้าเปน็ 6. ไม่ควรตอ้ งมีราชการส่วนภูมภิ าค 7. ตุลาการต้องยึดโยงกับภาคประชาชน โดยต้องเขียนไว้อย่างชัดเจน ต้อง ตรวจสอบตลุ าการได้ 8. พรรคการเมอื งต้องทา้ ใหร้ ะบบ primary vote เป็นจริง 9. พรรคการเมืองต้องยุบไมไ่ ด้ 10. ต้องมีการตรวจสอบทุกระดับ และประชาชนสามารถตรวจสอบ พรรคการเมอื ง ตลุ าการ ส.ส. ฯลฯ 11. โครงสร้างความสัมพนั ธ์ทางอ้านาจของสว่ นกลางกับสว่ นภมู ิภาค 12. ท้ าอ ย่ างไรให้ ระ บ บ ก ารอ อ ก งบ ป ระ ม าณ มี ค ว าม โป ร่งใส ผา่ นกระบวนการรับฟงั ความคิดเหน็ ของประชาชน 13. กระบวนการยตุ ิธรรม การคอรร์ ัปช่นั ตอ้ งไมม่ ีอายคุ วาม 1. แทรกระบบคุณภาพที่ซ่ือสัตย์ แทรกไว้ทังภายในและภายนอก คุณ เอกชยั ชูติพงศ์ รฐั ธรรมนญู 2. ระบบธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดล้อม เศรษฐกิจตอ้ งยัง่ ยืน 1. มองถงึ เจตนารมณ์ เรอื่ งสิทธิมนษุ ยชน ควรยอมรับความหลากหลาย คณุ วรศิ า จนิ าไหม

สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผู้เสนอ ๕๕๘ หมายเหตุ - หมวด 1 ควรแก้ไขให้เห็นถึงการเคารพ และรองรับแนวคิดต่าง ๆ เพราะ ประเทศไทยเป็นประเทศพหุวฒั นธรรม - หมวด 3,4 อาจจะก่อให้เกิดการเลือกปฏิบัติทังสิทธิพลเมืองและสิทธิ มนุษยชน 2. การเป็นอิสระของตุลาการ หลักประกันความอิสระและรายละเอียดได้ หายไป เชน่ มาตรา 249 (2) มาตรา 236 3. อ้านาจสมาชิกวุฒิสภา ขัดกับ หลักประชาธิปไตย ควรแก้ไข ที่มาของ อ้านาจและอ้านาจหน้าท่ีของสมาชิกวุฒิสภา กล่าวคือ คนที่เข้ามาใช้อ้านาจ ต้องมาจากความยึดโยงของประชาชน ควรให้อ้านาจแค่ไหน เช่นควรให้เป็น ข้อเสนอแนะในการท้างานของฝ่ายบริหารได้ แต่ไม่ควรสามารถเลือก นายกรัฐมนตรไี ด้

๘.๑.๓ กลุ่มสตรี

การสนทนากลมุ่ (Focus group Discussion) กลมุ่ สตรี ในวันองั คารท่ี ๑๐ มนี าคม ๒๕๖๓ ณ หอ้ งประชุมหมายเลข ๔๑๑ ชั้น ๔ อาคารรัฐสภา สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผูเ้ สนอ หมายเหตุ 1. รั ฐ ธ ร ร ม นู ญ 2560 ไ ม่ มี 1. ใหม้ ี สภารา่ งรัฐธรรมนูญ (สสร.) ทปี่ ระกอบด้วยประชาชนทกุ เพศสภาพ ขบวนผู้หญิงปฏริ ปู ค ว า ม ช อ บ ธ ร ร ม ใ น ด้ า น ต่ า ง ๆ และทุกภาคส่วน ใหค้ ล้ายคลึงกับ สสร. ปี2540 ประเทศไทย (WeMove) เปรียบเสมือนการถอยหลังเข้าคลอง ไม่ 2. มีกลไกรับฟังความคิดเห็นของประชาชนอย่างกว้างขวางตลอด พัฒนาขึ้น ควรนารัฐธรรมนูญ 2540 กระบวนการรา่ งรัฐธรรมนญู ทุกขนั้ ตอน มาใช้เป็นหลัก และเพ่ิมหลักสิทธิต่างๆ 3. ให้ทาประชามติ โดยให้ประชาชนมีเวลาศกึ ษาร่างรฐั ธรรมนญู กอ่ น ให้เปน็ รปู ธรรมมากยง่ิ ขึ้น 1. องค์กรอิสระ ควรออกมาปกป้องนักเคลื่อนไหวสิทธิมนุษยชน และต้อง คณุ สุนทรี หัตถี เซง่ ก่งิ มหี ลกั ประกันความปลอดภัย จากหนว่ ยงานของรัฐ 2. สวัสดิการของรัฐ ต่างจาก รัฐธรรมนูญ 2540 โดยควรเปลี่ยนให้เป็น “สวัสดิการถ้วนหน้า” ไม่ใช่เพียงแต่ ผู้ด้อยโอกาสหรือยากไร้ และเพิ่มเติม เก่ยี วกบั เดก็ แรกเกิด - 6 ปี 3. หลักการพ่ึงตนเองของชุม หรือความพอเพียง ควรจะครอบคลุม ภูมปิ ัญญาท้องถ่นิ 4. การกระจายอานาจ ควรจัดให้มี จงั หวัดจัดการตนเอง โดย ผู้ว่าราชการ จังหวดั และ สมาชกิ วุฒสิ ภา (สว.) จะตอ้ งเลอื กตั้งโดยตรงจากประชาชน 5. ปฏิรูปภาษีให้ดีขึ้น 6. รัฐธรรมนูญ ควรเปลี่ยน เนื่องจากสิทธิเสรีภาพของบประชาชนหายไป หลายสว่ น อีกทง้ั สทิ ธใิ นการรวมตวั ของแรงงาน

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผู้เสนอ ๕๖๑ หมายเหตุ 1. กระบวนการยุติธรรม (ม.40 วรรค 6) ตามรัฐธรรมนูญ 2540 ถูกตัด คณุ สุเพญ็ ศรี พง่ึ โคกสงู ออก รวมถึงการมีนายร้อยตารวจหญิง ก็ถูกตัดออกเช่นกัน สะท้อนให้เห็นถึง (WeMove) ความไม่ตระหนกั ถึงความเท่าเทียมของเพศ 2. ความรุนแรงต่างๆและความรุนแรงในครอบครัว ไม่สามารถแก้ไข เยยี วยา หรอื ปอ้ งกันได้ 3. กฎหมายเก่ียวกับแรงงาน อนุสัญญาต่างๆ เป็นเหตใุ ห้ลูกจ้างถูกเลิกจ้าง งา่ ยมากข้ึน รวมถงึ สทิ ธคิ วามเปน็ แม่กเ็ ช่นกนั 4. อนุสัญญา 190 ไม่มีการรับรองจากประเทศไทย จึงมีการถูกลวนลาม ทางเพศในสถานท่ีต่างๆ รวมถึงสถานท่ีทางาน เม่ือนาเร่ืองไปดาเนินคดีกับ เจ้าหน้าที่ตารวจกไ็ ม่เปน็ ผล คดีล่าช้า เนื่องจากไมม่ ีกฎหมายทีช่ ัดเจนเก่ียวการ ลงโทษ 5. ไม่มีสัดส่วนแรงงานท่ีชัดเจน ระหว่างเพศชายและหญิงของ สหภาพ แรงงาน รวมถึงการมีบทบาทของผู้หญิงในกระบวนการตัดสินใจ ของสิทธิ แรงงานและสหภาพแรงงานน้อย 1. ควรมีการลงประชามติด้วยระบบดิจิตอล (Digital) เพราะในสถิติแล้ว คุณ วเิ ชียร เศษฎากานต์ ผหู้ ญงิ มีการลงมตินอ้ ยกวา่ ผู้ชาย 2. สรา้ งกลไก หรือ ระบบนเิ วศน์ ในการเลี้ยงดูลูกของผู้หญิงใหส้ ะดวกมาก ข้ึน หรือ การมีพ่ีเล้ียงเด็กวัยเยาว์ เช่น ศูนย์รับเล้ียงเด็ก ณ สถานท่ีต่าง ๆ เป็นตน้ 3. สนับสนุนค่าใช้จ่ายในการเลี้ยงลูก และ การจัดตั้งโรงเรียนการเป็นพ่อ แม่ที่ดี เพ่อื ลดปัญหาสงั คม

สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผเู้ สนอ ๕๖๒ หมายเหตุ 4. ประชาชนต้องมีสิทธิเข้าถึงอาหารที่สะอาดปลอดภัย โดยจะต้องเป็น หน้าท่รี ัฐในการดาเนนิ การ เพราะผู้หญงิ เสียชวี ิตเนือ่ งจากมะเร็งมากขึ้น 1. ม.40 บุคคลย่อมมีเสรีภาพในการประกอบอาชีพ จะต้องเพ่ิมเติม คุณ พลู ทรัพย์ สวนเมอื ง กฎหมายที่ส่งเสริมอาชีพแรงงานทั้งในและนอกระบบ รวมถึงจัดระเรยี บ ม.40 เทา่ ทจี่ าเปน็ สมควร 2. จัดให้มีการเลือกต้ังในสถานที่ทางาน เพราะมีความลาบากต่อการเข้า รว่ ม 3. การกระจายอานาจจากสว่ นกลางส่ทู ้องถ่นิ ยังไม่เพียงพอ 1. “ไม่กีดกนั ไมพ่ อ ต้องสนบั สนนุ ดว้ ย” คานึงถึงความเทา่ เทียมของเพศ คณุ รชั ดาภร แก้วสนิท 2. คาวา่ “คานงึ ถึง” ไม่ควรระบุไวใ้ นรัฐธรรมนูญ 3. ควรกาหนดสัดสว่ นผบู้ ริหารในองคก์ รต่างๆ ให้มที ั้งเพศชายและหญงิ 1. กาหนดโควตาให้กับผู้หญิงมากข้ึน ทั้งด้านการศึกษา การผังเมือง คณุ เอกชยั ชตู ิพงศ์ รวมถึงองค์กรตา่ งๆใหเ้ ขม้ แขง็ มากยง่ิ ขนึ้ 2. กาหนดใหม้ ีภิกษุณี 1. รฐั ธรรมนญู ควรกาหนดให้ชดั เจน คณุ ลดั ดาวัลย์ 2. ความเสมอภาค คานึงถึง ศักด์ิศรีของมนุษย์ เปิดโอกาสให้เท่าเทียมใน ตันตวิ ิทยาพิทักษ์ ทุกด้าน เพอ่ื ใหเ้ กดิ ความสมดุลระหวา่ งเพศ 3. ผู้หญิงควรมีบทบาทมากขึ้นในการตัดสินใจระดับนโยบาย เพื่อให้เกิด ความเทา่ เทยี มทีห่ ลากหลาย

สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผู้เสนอ ๕๖๓ หมายเหตุ 4. สภาล่าง (สภาผู้แทนราษฏร) ควรมีสัดส่วนของผู้หญิงครึ่งหนึ่งจาก ทัง้ หมด 1. รั ฐ ธ ร ร ม นู ญ 2560 ล้ า ห ลั ง 1. ท่ีมาของสมาชิกวุฒสิ ภา (สว.) และสมาชิกสภาผ้แู ทนราษฎร (สส.) ควร คณุ เรืองรวี พิชัยกลุ มีการรวมศูนย์อานาจไว้ท่ีข้าราชการ มี Gender Quotes ท่สี มดลุ และทหาร ไม่เหลือการกระจายอานาจที่ 2. การจัดต้ัง สภาร่างรัฐธรรมนูญ (สสร.) และเพ่ิมกลุ่มประเด็น เช่น ชาติ แท้จริง เพราะมีการเพาะเล้ียงอานาจไว้ พันธ์ุ รวมถงึ เป็นระบบ ชายเปน็ ใหญ่ 2. อานาจอิสระ ไม่มคี วามเป็นอิสระ เพราท่ีมาขององค์กรอิสระ และการ ถว่ งดุลอานาจทีไ่ ม่เพยี งพอ 3. การเลือกตั้งไม่เป็นมิตรต่อผู้หญิง โดยภาระหน้าที่ถูกผลักให้ไปอยู่ท่ี พรรค การเมือง 4. Gender Quotes ไ ม่ เ ป็ น กฎหมาย ข้อบงั คบั แตง่ ตั้ง สภารา่ งรัฐธรรมนญู (สสร.) ท่ีมาจากประชาชนโดยตรง คุณ พะเยาว์ อัคฮาด

๘.๑.๔ กลุ่มแรงงาน

การสนทนากลมุ่ (Focus group Discussion) กลมุ่ แรงงาน ในวันพธุ ที่ ๑๑ มีนาคม ๒๕๖๓ ณ ห้องประชมุ หมายเลข ๓๐๒ ชนั้ ๓ อาคารรัฐสภา สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผเู้ สนอ หมายเหตุ 1. ผู้ รับ ผิด ช อ บ ใน ส่วน ข อ งเร่ือ ง 1. รัฐไม่จาเป็นต้องทาในสง่ิ ที่เอกชนสามารถทาได้ (ม.75) คุณ อปั สร กฤษณะสมติ แรงงาน ไม่มคี วามชัดเจน 2. รัฐควรมีมาตรการไม่ให้เอกชน รัฐวิสาหกิจ ต้องตกอยู่ภายใต้กลไกตลาด 2. แรงงานทั้งในระบบและนอกระบบ (Demand-Supply) อย่างสมบูรณ์ เช่นกาหนดการนาส่งรายได้ของรัฐวิสาหกิจ ไม่อนุญาตให้รวมตัวกันได้ เน่ืองจากไม่ เอกชน ให้ชัดเจน และไม่ควรกาหนดหลักการบางประการมาเพ่ือกดดันให้ออก เป็นนิติบุคคล ซ่ึงกฎหมายลูกไม่ได้ระบุไว้ จากการเปน็ ภาระของรัฐ กไ็ ม่สามารถรวมตวั กนั ได้ 1. รัฐธรรมนูญ 2560 ไม่มีการทาตามกติกาสากลของประเทศ เช่น พท.ญ.กมลพรรณ ชวี การรักษาสภาพสง่ิ แวดลอ้ ม หรือ การสัมปทานต่างๆ (ม.178) พนั ธ์ศรี 2. ม.279 ไม่ควรมขี ้อความวา่ คณะรกั ษาความสงบแหง่ ชาติ (คสช.) กระทา การส่งิ ใดกไ็ ม่มคี วามผดิ 3. รัฐธรรมนูญ 2560 ตัดข้อความ “รัฐทาตามกติกาสากลระหว่าง ประเทศ” ออก ถือเปน็ สิง่ ที่ไม่เป็นธรรม 4. ที่มาของ สมาชิกวุฒิสภา (สว.) เชือ่ มโยงกับกลุ่มอานาจ ท่ีไม่ตรงกับความ เป็นประชาธิปไตย 5. การเลือกตั้ง ไม่มีความเป็นธรรม ส่งผลถึงการได้มาซึ่งผู้แทนประชาชนท่ี ไม่ดี 6. ระบบการตรวจสอบ อานาจต่างๆกระจุกตัว โดยไม่มีหลักเกณฑ์ท่ีเป็น มาตรฐาน 7. ระบบการศึกษา แก้ไขไม่ตรงประเดน็ เนน้ การแข่งขนั มากกว่าการส่งเสริม

สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผู้เสนอ ๕๖๖ หมายเหตุ ดา้ นต่างๆ ทาให้เดก็ คดิ ไม่เปน็ และ ตามกระแส 8. การฟ้องศาล การฟ้องนักการเมืองเป็นไปได้ยาก และไม่สามารถย่ืนฟ้อง ได้โดยตรง 9. นาหนังสือของสถาบันพระปกเกล้า มาดัดแปลง เป็น “ธรรมมาภิบาล” เพื่อเป็นองคก์ รแหง่ ความรู้ 10. ควรมี “รฐั ธรรมนญู ฉบับรฐั สวัสดิการ” 1. ม.42 มีเงอ่ื นไขและข้อจากัด เนอ่ื งจากมกี ฎหมายลกู ได้มีขอ้ หา้ มไว้ คณุ ธรี ะวิทย์ วงศเ์ พชร 2. อนุสญั ญา ILO ฉบบั ท่ี 87 และ 98 ประเทศไทยไม่ใหส้ ตั ยาบนั 3. รัฐธรรมนูญควรเขียนให้ครอบคลุมการรวมตัว ตาม พระราชบัญญัติ แรงงานสัมพันธ์2518 4. สิทธิในการรวมตัวของแรงงาน ควรจะบัญญัติในรัฐธรรมนูญให้เป็น รปู ธรรมและชัดเจน 1. ไม่มีการกล่าวถึง การคุ้มครอง 1. รัฐธรรมนูญ 2560 มีข้อความ “ยอมให้มีการตรากฎหมาย คุณ สุนทรี หัตถี เซ่งก่ิง แรงงาน เช่น ความเป็นธรรม ค่าจ้าง หรือ เพ่ือการประกอบอาชีพ” ควรตดั ออก เพราะเป็นการใช้อานาจหน้าที่เกินเลย เสรีภาพในการทางาน 2. เปลีย่ นจากคาวา่ “พึง” ใหเ้ ป็น “ตอ้ ง” ในกฎหมายแรงงานทุกคา 2. ไม่ มี ค าว่า “แ รงงาน ส ต รี” ใน 3. สิทธิในการรวมตัวหรือชุมนุม ควรมีเสรีภาพและอิสระ เพราะเป็น รฐั ธรรมนญู 2560 เคร่ืองมือในการต่อรองระหวา่ งแรงงานกับนายจา้ ง 3.ขาดการ การประกันรายได้และ 4. ภูมิลาเนา ไม่ควรเป็นท่ีตั้งในการกาหนดสิทธิต่างๆ เช่น การเลือกต้ัง หลกั ประกันคุ้มครองแรงงาน ควรจะให้เป็นท่ีทางาน ที่ประกอบอาชีพมาหลายปี โดยต้องไม่คิดว่าแรงงานเป็น ประชากรแฝงในพนื้ ท่หี นึ่ง 5. รบั รอง สิทธสิ หภาพ ในกลุม่ อื่นๆ

สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผเู้ สนอ ๕๖๗ หมายเหตุ 6. ไม่ควรมียุทธศาสตรช์ าติ 20 ปี เพราะไม่สามารถยืดหยุ่น และยากในการ ควบคุมให้ดาเนนิ การเป็นไปตามแผน 7. มีการเลือกปฏิบัติ การรวมตัวชุมนุม ม.47 ม.44 ไม่ควรมีคาว่า “เวน้ แต่” 8. ไมเ่ หน็ ด้วยกับการมี สานักงานคณะกรรมการส่งเสรมิ การลงทนุ (BOI) 9. การได้มาของ นายกรัฐมนตรีและสมาชิกวุฒิสภา (สว.) ควรมาจากการ เลือกตัง้ ของประชาชน 10. กระจายอานาจสู่ท้องถิ่น โดยทาให้เป็น จังหวัดจัดการตนเอง โดย ผวู้ ่าราชการจงั หวดั จะต้องมาจากการเลอื กตั้งโดยตรง 11. อานาจในการยุบพรรคการเมือง ควรเป็นสิทธิ์ของประชาชน ไม่ใช่ของ คณะกรรมการการเลอื กต้งั (กกต.) เพยี งองคก์ รเดยี ว 1. ม .40 ไม่ มี ก ารก าห น ด พ รบ . 1. ผสู้ งู อายุ ควรไดร้ บั สทิ ธิในการคมุ้ ครอง คุณ อุบล รม่ โพธท์ิ อง ค้มุ ครองแรงงานนอกระบบ 2. แก้ไข หมวดเลือกตั้ง และการเลือกตั้ง ให้ตอบสนองต่อประชาชนมาก 2. หมวด 3 สิทธิและเสรีภาพของปวง ยง่ิ ข้นึ เพราะการกาหนดท่ผี ่านมา ทาให้แรงงานลาบากในการใช้สทิ ธิ ชนชาวไทย ม.29 ขัดแย้งกับโรงงาน หรือ 3. นา รฐั ธรรมนูญ ปี 2540 กับ 2550 มาใชแ้ ทน รฐั ธรรมนญู 2560 ส่งิ ท่ีคุ้มครองแรงงาน 4. กาหนดให้มี สภาร่างรัฐธรรมนูญ (สสร.) เหมือนปี 2540 เพ่ือให้ 3. รัฐธรรมนูญ 2560 ไม่กล่าวถึง ประชาชนไดท้ ราบถงึ ข้อมูลชองรฐั ธรรมนญู มาตราการรองรบั หากแรงงานเกดิ วิกฤต 5. หมวด 6 แนวนโยบายแห่งรัฐ การกาหนดท่ีมาของสมาชิกวุฒิสภา (สว.) ไม่ควรมาจากการแต่งต้ัง เพราะประชาชนท่ัวไปก็จะไม่สามารถเข้ารับตาแหน่ง สว. ได้เลย หรอื หากมีการแต่งต้ัง ก็ควรมาจากทุกอาชพี ทุกกลุม่ ของประชาชน

สภาพปญั หา ขอ้ เสนอ ผเู้ สนอ ๕๖๘ หมายเหตุ 1. มองทีเ่ จตนารมณ์ คุณ ไพทรู ณ์ ตลุ เห 2. เปิดโอกาสในการรวมตัวเพ่ือใหง้ า่ ยต่อการขบั เคลอ่ื นสงั คมอย่างเปดิ เผย 3.เสรีภาพในการประกอบอาชีพบางอย่างถูกลิดรอนไป เนื่องจาก การต้องมี ใบประกอบวิชาชพี จากองคก์ ร 1. รัฐธรรมนูญ 2560 ไม่ใหเ้ กยี รติกับ 1. ควรมี สิทธิในการรวมตวั อสิ ระในการรวมตวั ของสหภาพ และความมน่ั คง คุณ ธนกฤต แรงงาน หรือ เสียงของแรงงาน เน่ืองจาก ในการทางาน อนเวสวาทิน ไม่ให้มกี ารมสี ว่ นร่วมและรวมตัว 2. ความเหลอ่ื มล้า ควรมีการถ่วงดุลอานาจโดยการให้โอกาสแรงงาน ในการ 2. ไม่มีอานาจในการต่อรอง แม้ว่าจะ รวมตวั ของแรงงาน เป็นประชากรส่วนมากของประเทศ 3. ที่มาของสมาชิกวุฒิสภา (สว.) และ และสมาชิกสภาผู้แทนราษฏร (สส.) ประมาณ 40 ล้านคน จะต้องมาจากประชาชนโดยแท้จรงิ 1. ควรมี “สหภาพแรงงาน” เพอื่ ค้มุ ครองแรงงาน และให้มคี วามมั่นคง คณุ สวุ ิทย์ มิ่งมล 2. สนับสนุนให้สถานประกอบการท่ีมีธรรมมาภิบาล 2-3 ปี จัดต้ัง สหภาพ แรงงาน โดยอาจจะกาหนดลงไปในบทเฉพาะกาล 3. “การรับฟังความคิดเห็นของประชาชน” ไม่มีบัญญัติไว้ใน รัฐธรรมนูญ 2560 4. กลุ่มอานาจ นายทุน สามารถควบคุมส่ือได้ ทาให้สื่อน้ันไม่มีความม่ันคง ส่งผลใหเ้ กิดการยกเลกิ การจ้างงานได้งา่ ย 5. ควรมีข้อกาหนดว่า สถานประกอบการใดที่จัดตั้ง สหภาพแรงงาน ก็จะ ไดร้ ับการสนบั สนุน อาจจะสามารถลดหยอ่ นภาษีได้

สภาพปญั หา ขอ้ เสนอ ผู้เสนอ ๕๖๙ หมายเหตุ 1. นายจ้าง ไม่อนุญาตให้ไปเลือกต้ัง รัฐธรรมนูญ ควรมาจากการรับฟังเสียงของประชาชน รูปแบบ ล่าง-บน คณุ เพชร โสมาบตุ ร ล่วงหนา้ (Bottom up) 2. พระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ์ 2518 ซึ่ งเป็ น ก ฎ ห ม า ย ลู ก ขั ด กั บ รัฐธรรมนูญ 2560 แต่ยังคงนามาบังคับ ใชอ้ ยู่ 3. ระบ บ ยุติ ธรรม ไม่ เอ้ือ ต่อสิ ท ธิ เสรีภาพ ในการประกอบอาชีพ เพราะ ระเบยี บบรษิ ัทน้ันใหญ่กวา่ รัฐธรรมนญู 4. เมื่ อแรงงาน กระท าการจัดตั้ง สหภาพแรงงาน ก็ถูกนายจ้างเลิกจ้าง กะทันหัน 1. ม .40 ไม่ มี ก ารก าห น ด พ รบ . 1. กาหนดให้มี สภาร่างรัฐธรรมนูญ (สสร.) เหมือนปี 2540 เพ่ือให้ คุณ อุบล ร่มโพธท์ิ อง คุม้ ครองแรงงานนอกระบบ ประชาชนไดท้ ราบถึงขอ้ มูลชองรฐั ธรรมนูญ 2. หมวด 3 สิทธิและเสรีภาพของปวง 2. หมวด 6 แนวนโยบายแห่งรัฐ การกาหนดท่ีมาของสมาชิกวุฒิสภา (สว.) ชนชาวไทย ม.29 ขัดแย้งกับโรงงาน หรือ ไม่ควรมาจากการแต่งตั้ง เพราะประชาชนทั่วไปก็จะไม่สามารถเข้ารับตาแหน่ง ส่ิงทีค่ มุ้ ครองแรงงาน สว. ไดเ้ ลย หรือหากมกี ารแต่งตั้ง ก็ควรมาจากทกุ อาชีพ ทุกกลมุ่ ของประชาชน 3. รัฐธรรมนูญ 2560 ไม่กล่าวถึง มาตรการรองรบั หากแรงงานเกิดวกิ ฤต