(4) เรื่องที่คณะกรรมาธิการพิจารณาเสร็จแล้ว 4.3 ผนวก ข(2)

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผ้เู สนอ ๖๖๙ หมายเหตุ 1. การรวมตัวของคนท่ีเปราะบาง ถ้าไม่ อยากให้สังคมซ้าเติมความเหลื่อมล้า จึ ง ต้ อ ง ห า ท า ง ใ ห้ มี ก ร ร ะ บุ ใ น แนวนโยบายแหง่ รัฐ 2. พลังของสังคมมาจากภาคประชาสังคม จานวนมาก รัฐควรส่งเสริมการรวมตัว ของกลุ่มบุคคล เพื่อเป็นกลไกของ สังคม 3. หมวด 5 มาตรา 58 (การดาเนินการ ใดของรัฐหรือที่รัฐจะอนุญาตให้ผู้ใด ดาเนนิ การ ถา้ การน้นั อาจมี ผลกระทบ ต่อทรัพยากรธรรมชาติ คุณภาพ สิ่งแวดล้อม สุขภาพ อนามัย คุณภาพ ชีวิต หรือส่วนได้เสีย สาคัญอื่นใดของ ประชาชนหรือชุมชนหรือส่ิงแวดล้อม อย่างรุนแรง รัฐต้องดาเนินการให้มี การศึกษา และประเมินผลกระทบต่อ คุณภาพสิ่งแวดล้อมและสุขภาพของ ประชาชนหรือชุมชน และจัดให้มีการ รับฟังความคิดเห็นของผู้มีส่วนได้เสีย และประชาชนและชุมชนท่ีเกี่ยวข้อง ก่อน เพ่ือนามาประกอบการพิจารณา ดาเนินการหรืออนุญาตตามที่กฎหมาย บัญญัติ…) การประเมินผลกระทบ สิ่งแวดล้อมและสุขภาพ เสนอให้มีการ ป ร ะ เ มิ น ส ภ า พ แ ว ด ล้ อ ม ท า ง

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผเู้ สนอ ๖๗๐ หมายเหตุ 1. คนพิการมีมากท่ีสุด คือ การพิการทางการ เคล่ือนไหวทางร่างกาย การได้ยิน การมองเห็น ยุทธศาสตร์ (Strategic Environment ทางจิตใจ สติปัญญา การเรียนรู้ ออทิสติกส์ ตามลาดับ ซึ่งสวัสดิการก็ยังไม่ได้ข้ึงกลุ่มคน Development) คือ การประเมิน เหล่านม้ี ากเทา่ ไร ภาพรว ม เพ่ือให้เห็นผลกระทบ 2. จากกฎหมายที่เก่ียวข้องอย่าง พรบ.ส่งเสริม คุณภาพชีวิตคนพิการ (หลัก) อนุสัญญา โ ด ย ร ว ม เ น่ื อ ง จ า ก EIA EHIA ไ ม่ นานาชาติ แผนพัฒนาคุณภาพชีวิติคนพิการใน ระดับชาติ โดยสิ่งท่ีเกิดข้ึนยังไม่สอดคล้องหรือ เพียงพอ สอดรบั กบั คนพกิ าร 1. ผลักดันเบี้ยคนพิการให้ได้ 1000 บาท เพื่อให้ กรมสง่ เสริมคุณภาพชีวติ 3. การจัดสิ่งอานวยความสะดวกของคนพิการยัง ไม่สอดคล้องกับความตอ้ งการพ้ืนฐาน เพียงพอต่อการเล้ียงชีพโดยถ้วนหน้า โดยทา คนพกิ าร 4. คนพิการ ซงึ่ เก่ียวกับการประกอบอาชีพ ในการ หนังสือถึงสานักงบประมาณในการทบทวนมติ รับคนพิการเข้าทางาน สถานประกอบการยังไม่ เพียงพอต่อจานวนคนพิการ หน่วยงานของรัฐ ครม. ไมเ่ ออ้ื ต่อการจา้ งงานคนพิการ 2. การจัดส่ิงอานวยความสะดวกของคนพิการ 5. คนพิการตกงานจากโควิคจานวนมาก 6. ในด้านอาชีพอิสระ คนพิการไม่สามารถนาเงินกู้ ควรส่งเสรมิ ใหม้ กี ารเออ้ื ประโยชน์ ไปทาอาชีพท่ีมั่นคงได้ 3. หน่วยงานของรัฐควรเปิดตาแหน่งให้กับคน พกิ าร 4. ต้องการให้ฐานข้อมูลคนพิการไปปรากฎใน ฐานข้อมูลรวม เพ่ือง่ายต่อการตรวจสอบและ งา่ ยต่อการเขา้ ถงึ เช่น สาธารณสขุ เป็นต้น

สภาพปญั หา ข้อเสนอ ๖๗๑ 7. การเช่ือมโยงข้อมูลกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ผู้เสนอ หมายเหตุ มาตราทเี่ ยียวยาโควิดคนพกิ าร มักมีขอ้ ติดขดั

๘.๑.๑๔ กลุ่มองคก์ รตามรัฐธรรมนญู / องคก์ รอสิ ระ

การสนทนากลุ่ม (Focus group Discussion) กลุม่ องคก์ รตามรฐั ธรรมนญู และองค์กรอสิ ระ ในวนั องั คารที่ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๓ ณ หอ้ งประชุมหมายเลข ๓๐๗ ชนั้ ๓ อาคารรฐั สภา สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผ้เู สนอ หมายเหตุ 1. ศาล ในรัฐธรรมนญู 2560 คอ่ นข้างมคี วามเหมาะสมและชดั เจน รองศาสตราจารย์ 2. องค์กรอสิ ระ มานติ ย์ จมุ ปา  กระบวนการสรรหา จะต้องมีความเป็นอิสระอย่างแท้จริง โดย โครงสร้างของ คณะกรรมการสรรหา ณ ปัจจุบัน ก่อให้เกิด กระบวนการย้อนกลับไปสู่ศาล จึงก่อให้เกิดความไม่อิสระ คณะกรรมการสรรหา จงึ ควรมาจาก อดีตประธานศาลต่างๆ แบ่ง สัดส่วนอย่างเหมาะสม มาดารงตาแหน่ง เพ่ือลดการเกิด กระบวนการยอ้ นกลับสศู่ าล  อานาจหน้าที่ - คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) มีอานาจหน้าท่ีมากมาตั้งแต่อดีต ณ ปัจจุบัน คดีที่ต้อง ดาเนินการก็มากข้ึน จึงไม่สามารถมุ่งหมายภารกิจหลัก ที่ เกี่ยวข้องกับคดีระดับสูง หรือคดีสาคัญ เช่น คดีผู้ดารงตาแหน่ง ทางการเมือง คดีประธานศาล เป็นต้น เสนอให้ ป.ป.ช. มีอานาจ ทโี่ ดดเด่น และรับผิดชอบคดีระดับสูง ไม่จาเป็นต้องลงถึงท้องถิ่น หรอื อปท. - สานักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) อานาจของ กกต. มาจาก 3 ฝ่าย (นิติบัญญัติ บริหาร ตุลาการ) ก่อให้เกิดปัญหาที่ ทาให้องค์กรไม่มีความเป็นอิสระ เสนอให้ กระทรวงมหาดไทย เป็นผู้ดาเนินการจัดการเลือกตั้ง และ กกต.เป็นผู้ควบคุม ตรวจสอบ และดูแลการเลือกตัง้ รวมถงึ ออกกฎหมายการเลอื กต้ัง - สานักงานผู้ตรวจการแผ่นดิน (สผผ.) รัฐธรรมนูญ 2560 ส่ือ ความหมายว่า สผผ. ดูแลความทุกข์ร้อนของประชาชนจากเร่ือง

๖๗๔ สภาพปญั หา ขอ้ เสนอ ผเู้ สนอ หมายเหตุ ทไ่ี ม่ชอบด้วยกฎหมายเทา่ น้ัน จึงเสนอให้แก้ไขว่า สผผ. ควรดูแล ความทุกข์ร้อนของประชาชน ทั้งเร่ืองที่ชอบ หรือ ไม่ชอบด้วย กฎหมาย และสนับสนุนให้เปน็ องค์กรเสริมอยา่ งสมบูรณ์ 1. คุณสมบัติ ป.ป.ช. มาตรา 232 เป็นไป 1. เหน็ ด้วยกบั ทา่ นมานิตย์ จุมปา นายธรรมนูญ เรอื งดษิ ฐ์ ไดย้ ากกบั การปฏิบัติ 2. อานาจหนา้ ท่ี ป.ป.ช. ม.234 2.หน้าท่ี ป.ป.ช. ที่เกี่ยวกับการป้องกันมี  ควรถอดถอนนโยบายไปทศี่ าล จานวนมากเกนิ ไป  กาหนดให้มีอานาจหน้าท่ีไต่สวนคดีความ ซึ่งมีความ overload มากไป เสนอให้ ป.ป.ช. ทาหน้าท่ีคล้ายกับ คตง. คือแค่วินิจฉัย คดี ในส่วนของการไต่สวนท่ีนอกเหนือจาก (1) ให้หน่วยงานอื่น มาชว่ ย มารบั ผดิ ชอบ  การกระทาความผิด ตาม (2) ตัดให้เหลือเพยี ง “กระทาความผิด ฐานทุจริตต่อหน้าท่ี หรือการกระทาความผิดต่อตาแหน่งหน้าที่ ราชการ ” 3. ควรใหศ้ าลรัฐธรรมนญู วินจิ ฉยั มใิ ชศ่ าลปกครอง ในกรณีข้อพิพาท 4. มาตรา 210 (2) ให้สอดคล้องกับ (1) โดยใช้คาว่าการทาความผิด เกยี่ วกับการปฏบิ ัติหน้าที่ ไม่ต้องใส่องค์กรท่เี ก่ียวข้อง 5. มาตรา 234 (4) หน้าท่ีและอานาจกว้างมาก บางกรณีควรกาหนดให้ ฝ่ายบริหารเปน็ ผูด้ าเนนิ การแทน 6. กฎหมายประกอบ หน่วยธุรการ ไม่ควรเป็นผู้ท่ีออกกฎให้ตนเองใช้เอง และเกดิ การไมเ่ คารพผู้บังคบั บัญชา ทาให้การทางานเกดิ ความลาบากมาก ขน้ึ

๖๗๕ สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผูเ้ สนอ หมายเหตุ 7.การสรรหาคณะกรรมการ ปรับปรุงให้ชัดเจน เป็นธรรม และยึดโยงกับ ประชาชน โดยอาจจะมีการเมืองเข้ามาแทรก ส่งผลให้ความเป็นธรรมลด นอ้ ยลง 1. องค์กรอิสระ นิยมสนใจงานบริหาร มากกว่าอานาจหน้าท่ีหลักของ รองศาสตราจารย์ องค์กร เนื่องด้วยเป็นงานที่เสี่ยงและสร้างศัตรูได้ หากงานใดที่ไม่ตรงกับ ดร.นิยม รฐั อมฤต ภ า รกิ จ หลั ก ก็ ม อบ ห มา ย ให้ ฝ่ าย เล ข าเ ป็ นผู้ ด าเ นิ นก า รแ ท น 2. องค์กรอิสระ จะต้องมีความกล้าท่ีจะทางานให้ตรงกับเป้าหมายหลัก ขององค์กร ต้องเป็นหน่วยงานที่ดาเนินการอย่างชัดเจน ตรงไปตรงมา และมคี วามเป็นอสิ ระอย่างแท้จริง 3. พัฒนา back office ให้ฐานในองค์กรมีความแข็งแรง จากคนท่ีมี ศักยภาพและมีความรู้ความสามารถ เพราะในอดีตมีความล้มเหลว จาก การทางานท่ีมีแต่ตาแหนง่ แต่ไมม่ ปี ระสิทธิภาพ 4. วาระขององคก์ ร มกี ารยึดโยงกับภาคการเมืองมากเกินไป จึงทาให้เกิด ความต่อเนื่อง ควรให้องค์กรจงมีความม่ันคง ต่อเนื่อง และ น่าเชื่อถือ เนอ่ื งจากเปน็ องค์กรชานาญพเิ ศษ 5. ต้องมีหลักอ้างอิง ในการให้องค์กรอิสระยึดหลักร่วมกัน เสนอให้มีรวม องค์กรอิสระต่างๆให้อยู่ในหน่วยงานเดียวกัน เพราะเป้าหมายหลักคือ การตรวจสอบเช่นเดียวกัน อาจจะรวมอยู่กับ สานักอัยการ หรืออาจแบ่ง รวมกับรัฐสภา 6. การสรรหาคณะกรรมการ ต้องยึดโยงกับประชาชน โดยอาจจะมี Public hearing จากกลุ่มสมาชิกวฒุ ิสภา

๖๗๖ สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผเู้ สนอ หมายเหตุ 1. โ ครงสร้างอานาจ ของสานักงาน 1. ปจั จุบันการรอ้ งเรยี นต่อ สานกั งานผูต้ รวจการแผ่นดนิ น้นั มจี านวนการ นายรัตติ สนุ ทรวราภาส ผู้ตรวจการแผ่นดิน ไม่เอ้ือเฟ้ือต่อการ ร้องเรียนของกลุ่มท่ัวไปมากท่ีสุด ซ่ึงเป็นการร้องเรียนจากประชาชน ทางาน ไม่สามารถคัดกรองคดีความได้ ชาวบ้าน โดยเป็นการทางานทับซ้อนกับศูนย์ดารงธรรม ซ่ึงควรให้ เพราะเร่ืองร้องเรียนมีทุกระดับช้นั สานักงานผู้ตรวจการแผ่นดิน ดาเนินการคดีใหญ่ เป็นขวานด้ามใหญ่ของ ประเทศ และไม่เสียเวลาโดยใช่เหตุ 2. มาตรา 230 เขยี นไมช่ ัดเจน ควรยบุ รวม (1) กับ (2) เขา้ ดว้ ยกัน 2. การพัฒนาเก่ียวกับการตรวจเงินแผ่นดิน 1.รัฐธรรมนูญ 2560 กาหนดของสานักงานการตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) นายธนพล โกมารกลุ นอกเหนือจากบัญชี งบประมาณ การเงิน บทบาทท่ีชัดเจนมากข้ึน และมีบทบัญญัติอานาจหน้าท่ีของผู้ว่าการตรวจ ณ นคร การคลัง แต่ในทางปฏิบัติยังไม่ได้รับการ เงินแผน่ ดนิ โดยหลกั เกณฑ์การดาเนนิ งานเป็นไปตามกฎหมายประกอบ ตรวจสอบความชอบในการวินิจฉัยอย่าง  กฎหมายประกอบ 2561 เสนอให้ตรวจสอบตาม พรบ. ให้ผู้ว่า เป็นรูปธรรม การ แจ้งผู้รับตรวจ 2. มาตรา 240 ผู้ถกู ส่ังลงโทษ ให้อทุ ธรณศ์ าลปกครองสูงสุด ภายใน 90 วนั นั้น กระบวนการยังไม่ชดั เจน และควรเปลย่ี นข้อกาหนดเปน็ 60 วนั 3.ศาลปกครองสงู สุดวางแนวในการปฏิบัติตาม พรบ.วินัยการเงินการคลัง เสนอให้คาวินิจฉัยมีผลผูกพันกับข้อเท็จจริงและฝ่ายบริหาร ท่ีควบคุม ข้าราชการ ซ่ึงจะทาให้คดีความรับผิดทางละเมิดรวดเร็วข้ึน ส่งผลให้ กระบวนการรบั ผดิ ทางวนิ ัยรวดเรว็ ขน้ึ 4. บทบาทท่ีรัฐธรรมนูญ 2560 กาหนดคือการให้คาแนะนาฝ่ายบริหาร ในการปรับปรุงข้อบกพร่องในการดาเนินงานของหน่วยงานของรัฐไป ปฏิบัติ หากดาเนินการตามคาแนะนาจะไม่มีความผิด ยกเว้นเจ้าหน้าที่จะ กลับคา

๖๗๗ สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผเู้ สนอ หมายเหตุ 1. คุณสมบัติการสรรหา ตุลาการศาล 1. ไม่เหน็ ดว้ ยกับการเขียนรฐั ธรรมนญู ทเ่ี ขยี นแบบยาวมาก นายยรรยง เดชพริ ัตนมงคล รัฐธรรมนูญ (ม.200) ป.ป.ช. (ม.232) 2. ความเหลื่อมลา้ ของระบบราชการ กกต. (ม.222) ไม่สามารถบังคับใช้กับ  ควรมกี ารปฏิรปู กระบวนการยตุ ธิ รรม สานักงานอัยการสูงสุดได้ เพราะไม่มีรอง  ความเหล่ือมล้าขององค์กรในรัฐธรรมนูญกับองค์กรที่ไม่ได้อยู่ใน อัยการสูงสุดท่ีดารงตาแหน่ง 5 ปี แสดงให้ รัฐธรรมนูญ เห็นว่า กฎหมายไม่สอดคล้องในทางปฏิบัติ 3. มาตรา 130 อานาจในการไต่สวนของ ป.ป.ช. ที่มอบหมายให้ ทาให้บทบาทของสานักอัยการสูงสุดขาด หน่วยงานอื่นรับผิดชอบ เป็นไปตามกฎหมายของหน่วยงานที่รับ หายไป มอบหมาย เกิดดุลพินิจหลายกฎหมาย ซึง่ ไมเ่ ป็นไปตามมาตรฐานเดยี วกัน 2. คุณสมบัติ (อายุ) ศาลรัฐธรรมนูญ ท่ี 4. คณะกรรมการสรรหาองค์กรอิสระ มีความผิดพลาดและเกิดความ เห ล่ือ มกั น 2 ปี กับ อง ค์ก ร อิส ระ มี สงสัยในความสามารถของคณะกรรมการสรรหา ทาให้เกิดความนา่ เช่ือถือ ความหมายว่าอย่างไร ? เพราะศาลและ ขององค์กรลดลง องคก์ รอิสระก็มฐี านะเทา่ นัน้ 5. ศาลรัฐธรรมนูญ ไม่เห็นด้วยกับการมีบุคคลที่ดารงตาแหน่งท่ีมีวาระ แน่นอน ทาให้คาตัดสินของศาลรัฐธรรมนูญในช่วงหลัง โอนเอียงทางการ เมืองมากเกนิ ไป สง่ ผลให้ความน่าเชอ่ื ถอื ลดลง 6. ไม่เห็นด้วยกับการนาประธานศาลมาสู่การเป็นคณะกรรมการสรรหา เพราะควรจะเป็นกลางในความยตุ ธิ รรม และเปน็ อสิ ระ 7. สมาชิกวฒุ ิสภามีอานาจในการถอดถอนคณะกรรมการสรรหา ก็ควรให้ สมาชกิ วฒุ สิ ภามอี านาจในการสรรหาเช่นกัน 1. อานาจหน้าท่ีของ คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) นายภาณุวัฒน์ ทองสุข ท่ีบัญญัติในรัฐธรรมนูญ 2560 มีทั้งหน้าท่ีของ กสม.ท่ีต้องทา และส่ิงที่ อยากให้ กสม. ทา และยัดเยียด มาตรา 247 (4) ส่งผลถึงการขาดความ เป็นอสิ ระ ต้องอยู่ภายใตฝ้ ่ายบริหาร ซึ่งไม่เหมาะสมเนื่องจากเป็นองค์กร

๖๗๘ สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผเู้ สนอ หมายเหตุ อิสระ ตามหลักการปารีส (อ้างอิง) ต้องทาหน้าท่ีอย่างเป็นอิสระจาก หน่วยงานของรัฐ 2. พิจารณามาตรา 247 (4) ใหม้ คี วามเหมาะสม 3. กระบวนการสรรหาคณะกรรมการ มาตรา 203  องค์ประกอบของคณะกรรมการสรรหา มีการเอื้อบุคคลให้เข้ามา ดารงตาแหน่ง โดยไม่สุจริต ใช้เส้นสาย หรือความสัมพันธ์ส่วนตัว เมื่อเข้ามาแล้วก็จะต้องเอ้ือผลประโยชน์คืนกลับแก่ผู้คัดเลือก ซึ่ง ขัดกับหลักขององค์กรอิสระท่ีไม่ต้องขึ้นตรงต่อบุคคลใดบุคคล หน่ึง  คณะกรรมการสรรหาควรมีมากข้ึนอย่างเหมาะสม เพื่อคะแนน เสียงการตัดสินและการทจุ รติ ทยี่ ากข้ึน 1. อานาจหนา้ ทีข่ องศาลปกครอง มาตรา 197 นายประสาท  ปรบั ใหส้ นั้ แต่คงเน้อื หาเดิม พงษส์ ุวรรณ  วรรค 2 เพิ่มเติมศาลปกครองอุทธรณ์ เข้ามา เพราะวิวัฒนาการ ศาลจะตง้ั ต่อเม่อื มคี วามจาเป็นเทา่ น้นั เขยี นไว้เพอ่ื อนาคต 2. มาตรา 240 (3) คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน สร้างความเข้าใจผิด ในการพิจารณา เก่ียวกบั อุทธรณข์ อ้ เทจ็ จรงิ และพิจารณาใหม่ 1. สง่ เสริมการเขา้ ถงึ ของประชาชน โดยการใช้สื่อสารสนเทศที่มีศักยภาพ นายจานง ถาวรวสิ ิทธิ์ และทันสมัย ในการตรวจสอบการทางานขององค์กรอิสระ ซึ่งหากจะ เข้าถึงได้นั้น จะต้องออกกฎหมายรองรับ ภาครัฐต้องส่งเสริม สนับสนุน การเขา้ ถึงของประชาชน

๘.๑.๑๕ กลุ่มชาติพันธ์ุ

การสนทนากลมุ่ (Focus group Discussion) กลมุ่ ชาตพิ นั ธุ์ ในวนั องั คารที่ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๓ ณ ห้องประชุมหมายเลข ๓๐๗ ช้นั ๓ อาคารรฐั สภา สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผเู้ สนอ หมายเหตุ 1. ข้อบกพร่องของรัฐธรรมนูญ 2560 คือ กฎหมาย 1. มาตรา 1 (ประเทศไทยเป็นราชอาณาจักรอันหนึ่งอันเดียว นายสรุ พงษ์ กองจันทกึ จานวนมากออกโดย สนช. ซ่ึงบางกรณีขัดกับ จะแบ่งแยกมิได้) ควรเพิ่มคาว่า “พหุวัฒนธรรม” เพื่อรองรับ รฐั ธรรมนูญ เชน่ การให้อานาจตรวจคน้ ยามวกิ าลโดยไม่ ชาติพันธุ์ และแสดงถึงความหลากหลายทางชีวภาพ ตอ้ งแจง้ ซ่งึ ขัดกับสิทธใิ นเคหะสถานของรัฐธรรมนูญ วฒั นธรรม และสังคม 2. มาตรา 54 ในรัฐธรรมนูญ 2560 กล่าวว่า “รัฐต้อง ดาเนินการให้เด็กทุกคนได้รับการศึกษาเป็นเวลาสิบสองปี ตั้งแต่ก่อนวัยเรียนจนจบการศึกษาภาคบังคับ” กล่าวคือ อนุบาลจนจบมัธยมศึกษาปีท่ี 3 ซึ่งต่างจากรัฐธรรมนูญ 2540 และ 2550 ที่เร่ิมต้ังแต่ประถมศึกษาปีท่ี 1 จนถึง มัธยมศึกษาปที ่ี 6 จึงเสนอให้ ปรับให้เกณฑ์การศึกษาข้ันพื้นฐานกลับไปเป็น อย่างเดมิ คือ จบมัธยมศกึ ษาปที ่ี 6 3. หมวด 3 และ 4 เน่ืองจากมีคาว่า “ปวงชนชาวไทย” ซง่ึ ไม่จาเป็นตอ้ งกาหนดไว้ เชน่ มาตรา 50 (3) บคุ คลมีหน้าท่ี ปฏิบัติตนตามกฎหมาย แล้วถ้าหากมิใช่ปวงชนชาวไทย จะต้องปฏิบัติหรือไม่? ส่งผลต่อการตีความที่ว่า “บุคคล = ปวงชนชาวไทย” เสนอให้ ตัดคาว่า “ปวงชนชาวไทย” ออก เพ่ือประโยชน์ต่อ การตีความและไม่เกดิ ความสับสน 4. มาตรา 43 เกี่ยวกับเรื่อง สิทธิบุคคล สิทธิชุมชน โดยรัฐธรรมนูญ 2560 ตัดคาว่า “ชุมชนท้องถิ่นดั้งเดิม” ออก โดยกล่าวว่าให้ความหมายเหมือนกับสิทธิชุมชน ซ่ึงแท้จริงแล้วไม่สามารถตีความให้เหมือนกันได้ เช่น คดี

๖๘๑ สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผู้เสนอ หมายเหตุ หมู่บ้านคลิตี้ หรือคดีปู่คออ้ี ท่ีอ้างอิงสิทธิชุมชนท้องถิ่นด้ังเดิม จนสามารถชนะคดีความได้ 5. มาตรา 27 การเลือกปฏิบัติโดยเสมอภาคกัน ซึ่งกลุ่มชาติ พันธคุ์ วรได้รับการปฏบิ ตั ิ และมศี ักด์ิศรเี ท่าเทยี มกัน  วรรค 3 เพ่ิมคาว่า “ชาติพันธุ์”  วรรค 4 เพิ่มคาว่า “ชาติพันธ์ุ” เพื่อท่ีจะไม่สื่อ ความหมายวา่ กลมุ่ ชาตพิ นั ธเ์ุ ป็นผดู้ อ้ ยโอกาส 6. หากมีการร่างรัฐธรรมนูญใหม่ จะเป็นการดีมาก อีกทั้งส่ิง ใดที่ดีของรัฐธรรมนูญ 2560 ก็ให้คงไว้ แต่หากสิ่งใดไม่ เหมาะสมกแ็ กไ้ ขใหด้ ขี ึ้น 1. การเรียกร้องของประชาชน ในหมวด 5 หน้าท่ีของ 1. ควรทบทวนการแยกหมวดสิทธิและหน้าท่ีของรัฐนั้นสร้าง นายบัณฑิต หอมเกษ รัฐ มีหลายกระบวนการที่เข้าถึงยาก ซ่ึงเป็นการเพ่ิม ความสับสน เช่น “สิทธิชุมชน” มาตรา 43 กับ มาตรา 51 ภาระให้แกป่ ระชาชน ตอ้ งทบทวนและแก้ไขให้ชัดเจน (การใดที่รัฐธรรมนูญบัญญัติให้เป็นหน้าที่ของรัฐตามหมวดน้ี 2. จุดบกพร่องในการบังคับใช้กฎหมายฉุกเฉินหรือกฎ ถ้าการนั้น เป็นการทาเพ่ือให้เกิดประโยชน์แก่ประชาชน อัยการศึก ในภาวะ “ไม่ฉุกเฉิน” ส่งผลให้การใช้อานาจ โดยตรง ย่อมเป็นสิทธิของประชาชนและชุมชนที่จะติดตาม รัฐอาจจะกระทบถึงสทิ ธิ และเร่งรัดให้รัฐดาเนินการ รวมตลอดทั้งฟ้องร้องหน่วยงาน 3. เสรีภาพในการแสดงออก ในทางปฏิบัติไม่สามารถ ของรัฐท่ีเกี่ยวข้อง เพื่อจัดให้ประชาชน หรือชุมชนได้รับ กระทาได้ ถึงแม้สถานการณ์สงบ แต่ไม่สามารถทาให้ ประโยชน์นั้นตามหลักเกณฑ์และวิธีการท่ีกฎหมายบัญญัติ) สิทธขิ องประชาชนดีขึ้น รปู แบบไหนที่ส่งผลต่อประชาชนโดยตรงมากทสี่ ดุ ควรระบุให้ เป็น “หมวดสิทธิ” เพียงแคห่ มวดเดยี วทีเ่ ป็นไปตามหลกั สากล โดยตอ้ งเปน็ หน้าท่ขี องรัฐท่ีคุม้ ครองสทิ ธปิ ระชาชน

๖๘๒ สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผู้เสนอ หมายเหตุ 2. ควรมีบันทึกเจตนารมณ์ท่ีชัดเจนของรัฐธรรมนูญ เพราะ เป็นเครื่องมือในการปฏริ ูปจากการอ้างอิงอนาคตในเรื่องต่าง ๆ และง่ายตอ่ การใช้งาน 4. รัฐธรรมนูญควรเขียนให้โอบอุ้มความหลากหลาย ไม่ควร จะใช้รูปแบบ One Size Fits All 5. กลไกการตรวจสอบจะต้องมคี วามชดั เจน 6. ในเร่ืองของชาตพิ นั ธุ์ได้มกี ารตัง้ ขอ้ สังเกตดังน้ี  เหตใุ ดถงึ ตัดคาว่า “ชมุ ชนท้องถน่ิ ดัง้ เดิม”  “สิทธิทางวัฒนธรรม” ยึดโยงกับ “สิทธิในที่ดิน/ พ้ืนท”ี่ เชน่ กะเหรยี่ งกับการปลูกพืชหมุนเวียน  ต้องการให้สิทธิได้รับความเคารพ ความคุ้มครองโดย ไมต่ อ้ งด้ินรนและใชส้ ทิ ธิทางศาล 7. รัฐธรรมนูญ ควรมีการร่างขึ้นมาใหม่ และปฏิรูปเชิง โครงสร้างทางการเมืองอยา่ งแท้จรงิ 1. คนด้อยโอกาสในต่างประเทศ ทั้งคนไทยและกลุ่ม 1. รัฐธรรมนูญ 2560 มีความเป็นมนุษย์นิยมสูง แต่ตกหล่น นางปภาวดี สลักเพชร ชาตพิ นั ธุ์ ที่ไม่สามารถเขา้ ถงึ สิทธิทค่ี วรไดร้ ับได้ กลุ่มคนเปราะบาง (กลุ่มชาติพันธุ์) ดังน้ันรัฐธรรมนูญควรมี การรบั รองสถานะของบุคคล เพื่อป้องกนั การไร้สัญชาติ 2. ควรมีการคุ้มครองเรือ่ งการอมุ้ หาย 3. ในเรื่องการไม่เลือกปฏิบัติ ควรระบุถึงความหลากหลาย ทางเพศ ใหค้ านกึ ถึงเพศทางเลือกในสังคม 4. เพิ่มกรณี “การส่งกลบั ” คือ กลุ่มคนชาติพันธุท์ ี่ตกหล่นใน ทะเบยี นราษฎร ควรเพม่ิ ถ้อยคาเพ่ือนาไปสู่ความเปล่ยี นแปลง แกไ้ ขเพม่ิ เตมิ โดยไมต่ อ้ งรา่ งใหม่

๖๘๓ สภาพปญั หา ขอ้ เสนอ ผเู้ สนอ หมายเหตุ 1. มาตรา 29 มีข้อความท่ีหายไป วรรค 5 คือ “ผู้ต้อง 1. มาตรา 4 (ศักด์ิศรีความเป็นมนุษย์ สิทธิ เสรีภาพ และ นายชาตชิ าย กัก” รวมถึงการประกันตัวผู้ต้องกักไม่ชัดเจน ความไม่ ความเสมอภาคของบุคคล ย่อมได้รับความคุ้มครอง ปวงชน อมรเลิศวัฒนา เหมาะสมให้ผตู้ ้องกักได้รับการประกันตัว รวมถึงห้องกัก ชาวไทยย่อมได้รับความคุ้มครองตามรัฐธรรมนูญเสมอกัน) ทไ่ี ม่เหมาะสม ควรระบุว่า “ทุกกลุ่มชาติพันธุ์” โดยจะเป็นการยอมรับใน คว าม ห ลา กห ล าย คว าม แ ตก ต่า ง ก า รก ล่า ว ถึง จ ะ เปรียบเสมือนการยอมรับและทาให้ทุกคนได้รับสิทธิที่ควร ไดร้ บั อยา่ งเสมอภาค 2. มาตรา 28 (4) การทรมานและการทารุณ ควรเพิ่มข้อ กฎหมายหรือ พ.ร.บ. ท่ีว่า ผทู้ ี่ลภ้ี ัยทางการเมือง ประเทศไทย ตอ้ งยนิ ดีทจี่ ะให้ความคุ้มครอง ใหเ้ ป็นระบบท่ถี ูกตอ้ ง 1. ควรมีการพิจารณาใช้คาใหม่สาหรับหมวด 3 และ หมวด อาจารยว์ ีระ ชุบทอง 4 ในหลายมาตรา ใช้คาว่า “ปวงชนชาวไทย” 1. สิทธิในการเดินทาง ของชาติพันธ์ุน้ันมีความยาก 1. คาว่า “ปวงชนชาวไทย” ในทกุ หมวด รวมถงึ “หนา้ ท่ีของ นายอดิศร ไกลมงคล พอสมควร เพราะข้ึนอยู่กับการพิจารณาของเจ้าหน้าที่ ปวงชนชาวไทย” นนั้ มีการตคี วามที่ขัดแย้ง วา่ จะต้องเป็น รัฐในแตล่ ะพ้ืนที่ บคุ คลทม่ี ีสัญชาติไทยเท่านน้ั เสนอให้ มคี านิยามทชี่ ัดเจนและ 2. สิทธิในการรับบริการของภาครัฐ ในหมวด 5 หน้าท่ี เป็นหน่ึงเดียวกัน ของรัฐ คาว่า “ผู้ยากไร้” บัญญัติให้เพียงบุคคลที่มี 2. มาตรา 28 กรณีการบังคับสูญหาย ควรมีคานยิ ามที่ชัดเจน สัญชาตไิ ทยเทา่ นนั้ เพ่อื เป็นการคุ้มครองสิทธิ 3. สิทธิในการประกอบอาชีพ มีหลายกลุ่มขออนุญาต 3. ควรมกี ารแก้ไขเรอ่ื งการประกนั ตัวและคุม้ ครองเด็ก ต้องให้ ประกอบอาชีพแต่ไม่สามารถกระทาได้ มีความชดั เจนมากยงิ่ ขึ้น

๖๘๔ สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผู้เสนอ หมายเหตุ 4. นยิ ามขอ้ ยกเวน้ ในแต่ละมาตราน้นั เสนอใหม้ ี “กฎหมายท่ี ไม่จากัดสทิ ธิ” และใชค้ าว่า “เทา่ ท่จี าเป็น” ในการกาหนด ข้อยกเว้น 5. มาตรา 1 ไมน่ ยิ ามถึงความเปน็ “พหวุ ฒั นธรรม” ควรให้ รัฐธรรมนญู สะท้อนสงั คม เร่มิ แก้ไขตง้ั แตเ่ รื่องสทิ ธเิ สรภี าพ 6. รัฐควรทาความเข้าใจถึงวิถีชีวิตและการเข้าถึงทรัพยากร ของกล่มุ ต่างๆ ไมค่ วรใช้รูปแบบ One Size Fits All 7. สนบั สนุนการแกไ้ ขรัฐธรรมนญู ทงั้ ฉบับ 1. กฎหมายลูก (มติ ครม. หรือ พ.ร.บ.ต่าง ๆ) กฎหมาย 1. สนับสนุนการใชค้ าว่า “พหุวฒั นธรรม” จะสามารถอธิบาย นายณฐั พล สืบศกั ดว์ิ งศ์ เหล่านี้ขัดกับกฎหมายแม่ ส่งผลให้กลุ่มชาติพันธุ์ซ่ึงมี ลงลึกถึงกลุ่มชาติพันธ์ุได้ชัดเจนมากข้ึน ท้ังภาษาและเส้ือผ้า ความเปราะบาง ไมเ่ ข้าถงึ กฎหมาย เป็นการลิดรอนสทิ ธิ โดยวัฒนธรรมของชนกลมุ่ น้อยก็จะถูกกลืนจากการศกึ ษาและ ของกลุ่มชาติพันธ์ุ ทาให้เกิดความขัดแย้งและปัญหา ระบบราชการ จึงควรใช้คาใหม้ คี วามชดั เจน ตามมา 2. มาตรา 70 (รัฐพึงส่งเสริมและให้ความคุ้มครองชาวไทย 2. มติ ครม. 66/23 แสดงให้เห็นวา่ รฐั ไม่แยกระหว่าง กลมุ่ ชาตพิ ันธุต์ ่างๆ ให้มีสิทธิดารงชวี ิต ในสังคมตามวฒั นธรรม ไร่หมุนเวียน และไร่เลื่อนลอย กลายเป็นปัญหาที่ไม่ได้ ประเพณี และวิถชี ีวิตดง้ั เดิมตามความสมัครใจได้อย่างสงบสุข รับการแก้ไข และยัดเยียดคาว่าไร่เล่ือนลอยให้แก่ ไม่ถูกรบกวน ท้ังนี้ เท่าท่ีไม่เป็นการขัดต่อความสงบเรียบร้อย ชาวบา้ น หรือศีลธรรมอันดีของประชาชน หรือเป็นอันตราย ต่อความ ม่ันคงของรัฐ หรือสุขภาพอนามยั ) ใหค้ ง “สิทธิชุมชนด้ังเดิม” เพ่ือความถูกต้องของความดั้งเดิม เช่น กัญชง ที่เป็นพืช วัฒนธรรมดั้งเดิม ซ่ึงถูกจากัดให้ปลูกหรือใช้สายพันธ์ุของ ภาครัฐที่มีเพียง 4 สายพันธ์ุ กัญชงด้ังเดิมถูกลิดรอนจาก กฎหมายลูก กลายเปน็ พชื ทผ่ี ิดกฎหมาย

๖๘๕ สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผ้เู สนอ หมายเหตุ 3. สนับสนุนการแก้ไขรัฐธรรมนูญบางมาตรา หรือ ทั้งฉบับ เพ่ือการเปิดกว้างทางความหลากหลาย และควรรับฟังความ คิดเหน็ ของทุกกลุ่มก่อนจดั ทารฐั ธรรมนญู

๘.๑.๑๖ กลุ่มปฏริ ูปกฎหมายและปฏริ ปู ระบบราชการ

การสนทนากลุ่ม (Focus group Discussion) กลุ่มปฏิรปู กฎหมายและปฏิรปู ระบบราชการ ในวนั พธุ ที่ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๖๓ ณ ห้องประชมุ หมายเลข ๓๐๗ ชั้น ๓ อาคารรัฐสภา สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผู้เสนอ หมายเหตุ 1. ข้าราชการหวงอานาจ ไม่ว่าจะอยู่ระดับใดก็ตาม 1. การปฏริ ูประบบราชการถอื เป็นเร่ืองสาคัญ แต่ระบบราชการ นายปกรณ์ นิลประพันธุ์ แมแ้ ตเ่ ด็กร่นุ ใหมก่ ไ็ ด้รับวัฒนธรรมน้เี ช่นกนั ยังมีการละเลย และไม่สนใจต่อการเปล่ียนแปลงของปัจจัย 2. ระบบข้าราชการเน้นระบบ one-size-fits-all ในทุก สภาพแวดล้อมตา่ ง ๆ ที่ส่งผลกระทบต่อระบบราชการ คอื กฎระเบียบ ไม่มีการแยกหมวดหมู่ ซ่ึงไม่สามารถใช้ได้  เทคโนโลยี มีการเปลี่ยนไปอย่างรวดเร็ว ส่งผลถึง ในทางปฏิบตั ิจริงท้ังหมด ทาให้บางกรณีเกิดความล่าช้า พฤติกรรมมนุษย์ที่เปล่ียนไป ทั้งผู้บริโภคท่ัวไป ข้าราชการ หรือประชาชนท่ีต้องการรับบริการจาก ภาครัฐเอง จึงเกิดการปรับตัวจากการเปล่ียนแปลง เช่น การใช้ระบบเทคโนโลยีในการประชุม คุยงาน ในช่วงไวรัส Covid 19 ซง่ึ กส็ ามารถทาออกมาไดอ้ ย่าง มีประสิทธิภาพทีด่ กี วา่ เดิม  Ageing Society ก า ร ก้ า ว เ ข้ า สู่ สั ง ค ม ผู้ สู ง อ า ยุ ในอนาคตกลุ่มคนเสยี ภาษีจะลดน้อยลง ระบบการเสีย ภาษีจงึ จะตอ้ งปรบั เปลี่ยนตามสังคม  Climate change ไม่มีคนกล่าวถึง เช่น กรณีไฟป่า ท่ีไม่มีการแก้ไขอย่างมีประสิทธิภาพ แม้จะมีระบบ ราชการขนาดใหญ่ หรืองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน ก็ตาม  โรคระบาด ที่ไม่สามารถคาดเดาสถานการณ์ได้ใน อนาคต 2. โครงสรา้ งระบบราชการท่ีมปี ัญหา โดยเฉพาะระบบแท่งและ โครงสร้างท่ีตายตัว รวมถึงหลักเกณฑ์ที่ไม่เป็นนิติบุคคล ทาให้ ระบบเป็นเสมือนน้าตก ท่ีส่งต่อจากด้านบนสู่ด้านล่าง

๖๘๘ สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผูเ้ สนอ หมายเหตุ ไม่เป็นแนวราบ ซึ่งในปัจจุบันการทางานจะต้องมีทักษะที่ หลากหลาย มีหลายองค์ความรู้ 3. วิธีการทางานที่ล้าหลัง ระบบราชการไทยใช้กระดาษ ในการทางาน เสนอให้มีการใช้ E-mail ในการทางาน เพราะมี ความปลอดภยั ท่ีนา่ เชือ่ ถือ 4. ปรับ Mindset ของข้าราชการใหม่ และล้มเลิกระบบเจ้าขุน มูลนาย 4. การจ้างงานที่เป็นระบบเกษียณอายุ ซึ่งเสนอให้มีการจ้าง งานระบบสัญญากับข้าราชการ เน่ืองจากต้องรับภาระทาง คา่ ใชจ้ า่ ยท่สี งู 5. ไม่มีการบูรณาการในการทางานร่วมกันระหว่างหน่วยงาน ของรัฐ ซง่ึ ควรจะตอ้ งมกี าร Share Service มากข้ึนกว่าเดมิ 6. งบประมาณ ปัจจุบันยังเป็นรูปแบบเก่า Line Item ซ่ึงมี ขั้นตอนที่ซับซ้อน ควรต้องปรับเปลี่ยนเพื่อให้ระบบพัฒนาและ กา้ วตอ่ ไปได้ในอนาคต 7. เสนอให้รัฐจะต้องเป็นนิติบุคคล โดยไม่ต้องมีการปกครอง รปู แบบ “กรม” 8. การปฏิรูปกฎหมาย เป็นส่วนสาคัญของการปฏิรูประบบ ราชการ ซึ่งในปัจจุบันประเทศไทยมีกฎหมายเยอะมาก ทาให้ การปฏิบตั ิไมม่ คี วามคล่องตัว เพราะมแี ตข่ ้อห้ามและการลงโทษ รวมถึงผู้ดูแลกฎหมาย พ.ร.บ.ต่างๆ ก็มีเพ่ิมตามจานวนของ กฎหมาย 9. เป้าหมายสงู สุดของรัฐธรรมนญู คอื การทาเพอ่ื ประโยชน์ของ ประชาชนสูงสุด แต่ในรัฐธรรมนูญ 2560 ไม่ได้ระบุใน

๖๘๙ สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผู้เสนอ หมายเหตุ ทุกมาตรา ระบุเพียงในหมวด1 มาตรา 3 อานาจอธิปไตยเป็น ของปวงชนชาวไทย เสนอให้ประชาชนเป็นหลกั ของรัฐธรรมนูญ เพ่อื ความผาสุกของประชาชนทุกคน 1. ภาครัฐไม่ให้ความสาคัญกับประชาชนเป็นหลัก เช่น 1. ปฏิรูปโครงสร้างกฎหมายและระบบราชการ และสนับสนุน รองศาสตราจารย์โภคนิ การประกอบอาชีพของประชาชน ท่ีต้องขออนุญาตจาก ให้มีองคก์ ารมหาชน พลกุล (ประธาน) ภาครัฐทุกอย่าง ซึ่งกระบวนการขั้นตอนท่ีขออนุญาตก็ 2. เสนอให้ ออกกฎหมายให้อานาจประชาชนในการประกอบ ยากและซบั ซ้อน ใชเ้ วลานาน อาชีพ โดยประชาชนประกอบอาชีพโดยไม่ต้องขออนุญาตหรือ 2. ปจั จบุ ันระบบเทคโนโลยดี ีข้ึน แต่ระบบราชการสนทาง ข้อจากัดน้อยท่ีสุด ประมาณ 3 ปี แต่ต้องทาคารับรองว่าจะ กัน ยงั ไมส่ ามารถพัฒนาตามทนั ระบบท่กี ้าวไปไกลได้ ปฏิบัติตามกฎหมาย หากปฏิบัติไม่ถูกต้อง ครั้งที่ 1 เจ้าหน้าที่ จะแนะนา ครัง้ ที่ 2 จะตักเตอื น คร้ังที่ 3 จะทาการลงโทษ 3. ออกกฎหมายให้ประชาชนสามารถรวมตัวชุมนุมได้ เปรียบเสมือนหอการค้าจังหวัด เพราะหากประชาชนมีอานาจ ในการตอ่ รอง ฝา่ ยราชการจะรับฟงั ประชาชนไดง้ ่ายข้นึ 4. ข้าราชการมี Mindset รูปแบบเดมิ ซึ่งไม่ได้ปรับตามยุคสมัย ท่ีเปล่ียนไป โดยในรัฐธรรมนูญมีกล่าวถึงการปรับเปล่ียน Mindset ของข้าราชการ แต่ไม่กล่าวถึงกระบวนการ ปรับเปลย่ี น ว่าจะเปล่ียน mindset ของข้าราชการอยา่ งไร? เห็นด้วยกับท่านประธาน สานักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบ นางอารยี พ์ ันธ์ เจริญสุข ราชการ (กพร.) มีแนวคิดภายใต้ พรบ.อานวยความสะดวก 2540 มีระบบ Auto approve โดยนามาปรบั ใช้กับการปฏริ ูป เพอ่ื สนบั สนุนการ Empower ให้แก่ประชาชนไดน้ ้ันคอื

๖๙๐ สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผ้เู สนอ หมายเหตุ  การวิเคราะห์ความเส่ียง (Risk base management) และจาแนกประเภทการอนุมัติ/อนุญาตออกเป็นชั้นๆ ว่ามีความเส่ียงระดับไหน กระทบกับผู้อ่ืนระดับไหน หากความเสย่ี งนอ้ ยกส็ ามารถอนุมตั /ิ อนญุ าตไดเ้ ลย  นาข้อมูลท่ีเกี่ยวข้องสัมพันธ์กันมาใช้ร่วมกันระหว่าง หน่วยงานภาครัฐ โดยนาข้อมูลมา Mapping โดยใช้ ระบบอิเลก็ ทรอนิกส์ เสนอให้ 1. โครงสร้าง ด้วยหลัก “ว.3” คือการวัด KPI ที่มีความชัดเจน และมีประสิทธิภาพขององค์กรต่างๆ รวมถึงการมีโครงการ ที่ ชั ด เ จ น เ พื่ อ ต อ บ ส น อ ง ต่ อ ผ ล ป ร ะ โ ย ช น์ ข อ ง ป ร ะ ช า ช น แต่บางอย่างก็ไม่สามารถกระทาได้เพราะติดกับกฎกระทรวง ทห่ี น่วยงานต้องการจะทาให้บรรลุเปา้ หมายทุกขอ้ 2. บุคลากร ปัจจุบันเทคโนโลยี เช่น E-matching สามารถ ทางานแทนคนได้ แต่จานวนคนในองค์กรไม่ลดลง เพราะ องค์กรจะเพมิ่ งานใหมม่ าใหค้ นเหลา่ นีท้ า เพ่อื ไม่ใหถ้ กู เลกิ จา้ ง ระบบราชการแบบเก่า เน้นการสร้างคนข้ึนมา ด้วยระบบซี 3-11 หรือระแบบแท่ง จากระดับล่างข้ึนสู่ระดับบน แต่ไม่มี การ buy and borrow พนักงานเหมือนระบบเอกชน เสนอให้ มีความร่วมมือกับภาคเอกชนในการสร้างคนภายในองค์กร ในอนาคต เพราะพนักงานจะมีทักษะที่หลากหลายในการ บรหิ าร สามารถกระจายการทางานระหว่างองค์กรได้

๖๙๑ สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผ้เู สนอ หมายเหตุ การให้เอกชนเป็น Fan Box กับหน่วยราชการ คือการให้อิสระ ในการเลือกคน หากคนๆน้ันมีประสิทธิภาพมากพอ ทางภาครัฐ จะอัดฉดี เงนิ เข้าสนบั สนุน 3. ใช้ข้อมูลข่าวสารร่วมกันระหว่างหน่วยงานของรัฐ เพื่อจะ สามารถนามาวิเคราะห์และแก้ปัญหาร่วมกันได้ ทาให้ลด ระยะเวลาในการดาเนนิ การ 1. การปรับปรุง เปลี่ยนแปลงการทางานของระบบราชการใน นายพรชยั เมธาพรพงศ์ ปัจจุบัน มีรูปแบบการทางานแบบ Work from home ต้อง คานึงถึงกระบวนการทางานท่ีบริการประชาชนให้เกิดความ สะดวกต่อทางราชการให้มากท่ีสุด ต้องไม่คิดเพียงว่า ความ สะดวกของทางราชการทข่ี ้าราชการบางส่วนทางานที่บา้ น การบริการประชาชนต้องมีความเท่าเทียมเสมอภาค จะต้องไม่ มีอภิสิทธ์ิพิเศษเพ่ือบุคคลใดบุคคลหน่ึงกระทาการเพื่ออานวย ความสะดวกแกพ่ วกพอ้ งของตน 2. การจากัดกรอบอัตรากาลังข้าราชการของ สานักงาน คณะกรรมการข้าราชการพลเรือน (กพ.) ที่มีผลต่อหน่วยงาน ตา่ งๆ แต่ในความเป็นจริงแล้วไม่มีหน่วยงานใดท่ีจะสามารถลด อัตรากาลังได้ มีแต่การเพิ่มอัตรากาลังบุคลากร หากภาครัฐจะ ควบคุมอัตรากาลังอย่างจริงจัง จะต้องออกนโยบายของรัฐท่ี เครง่ ครดั เพื่อใหห้ น่วยงานต่างๆปฏบิ ัตอิ ย่างเต็มกาลงั 3. การปรับปรุงประสิทธิภาพการทางานของหน่วยงาน ขณะน้ี สานักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน (กพ.) และ คณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (กพร.) มีการศึกษา

๖๙๒ สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผเู้ สนอ หมายเหตุ มเี อกสารประกอบ กระบวนการทางานในภาคเอกชนท่ีประสบความสาเร็จ เพ่ือให้ ข้าราชการสอดคลอ้ งกับการทางานรปู แบบใหม่ New Normal 4. การบรรจุบุคลากรเข้ารับราชการ ซ่ึงข้าราชการมีการเติบโต รูปแบบ ระดับล่างขึ้นระดับบน โดยมีความพยายามปรับระบบ โดยเป็นการรับบุคลากรเพิ่มเติมในระดับสูง ท่ีไม่จาเป็นต้อง เติบโตมาจากระดับล่างในหน่วยงาน ระบบนี้จะสามารถนาคน เก่ง มีความสามารถมาอยู่กับองค์กร โดยเป็นการแก้กฎหมาย และสรา้ งแรงจูงใจจากคา่ ตอบแทนทเ่ี หมาะสม 5. มีการนาเทคโนโลยีเข้ามาใช้มากขึ้นในการทางาน เนื่องจาก สถานการณโ์ รคระบาด Covid 19 ทาใหเ้ กิดการทางานรปู แบบ ใหม่ Work From Home แต่งานบางประเภทนั้นไม่สามารถ ทางานรูปแบบน้ีได้ เช่น งานบริการ ที่จะต้องงานที่หน่วยงาน เท่านัน้ ข้อเสนอท่เี ป็นทางการตามเอกสารท่แี นบมา นายปณุ ณลักข์ิ สุรสั วดี 1. มาตรา 65 ยุทธศาสตร์ชาติ เห็นควรมีกรอบระยะยาวเพ่ือ เปน็ เปา้ หมายรว่ มกนั ร่วมกนั ของทุกหนว่ ยงาน 2. มาตรา 270 การรายงานตามการปฏิรูปประเทศ ท่ีให้ รายงานทุก 3 เดือนนั้น ระยะเวลานั้นเร็วเกินไป ไม่สามารถทา การไดท้ นั เวลา ขอ้ เสนอเพ่มิ เติม 1. เหน็ ด้วยกบั การปรบั โครงสรา้ งระบบราชการ 2. ยุทธศาสตร์ชาติ ตามเป้าหมาย เช่น การเป็นประเทศที่ พัฒนาแล้ว อายุขัยเฉล่ียคนไทยยืนยาวขึ้น หากถามหน่วยงาน

๖๙๓ สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผูเ้ สนอ หมายเหตุ ต่างๆ ทจ่ี ะปฏิบตั ิตามยทุ ธศาสตร์นี้ ก็จะมีคาตอบที่หลากหลาย ตามองค์กรต้ังไว้ เสนอให้ มีการทางานร่วมกัน เพ่ือให้ได้ โครงการท่ีตอบโจทย์เปา้ หมายเดยี วกัน ลดความซับซอ้ นในการ ทางานในพ้ืนที่ 3. การปฏิรปู ประเทศ มีการปรับเปล่ยี นหนว่ ยงานในหลายเรอ่ื ง แต่ตรงข้ามกับการปฏิบัติหน่วยงาน ที่ไม่อยากปรับเปลี่ยน ก็ไม่ มกี ารตอบรับไปปฏบิ ัติ กิจกรรมกไ็ มถ่ ูกสนบั สนุนในทสี่ ดุ 1. มาตรา 270 และมาตรา 144 มีปัญหา 1. Mindset ข้าราชการ เริ่มมกี ารเปลี่ยนแปลงแล้วในส่วนหนึ่ง นายเอกสทิ ธิ์ ยุทธชยั วร 2. ประสบการณ์ของหน่วยงานเป็นส่ิงสาคัญ เม่ือเจอ และจะต้องกล่าวถึงทัศนคติของภาคเอกชนและประชาชน ที่ กลุ ปญั หาก็พยายามแก้ไข ก็พยายามในการเสนอขอ้ กฎหมาย เสนอให้มีการปรับทัศนคติภาคประชาชนด้วย รัฐธรรมนูญควร บทบัญญตั ิ เพ่ือแก้ไขปัญหาท่ีเกิดข้ึน ซึ่งไม่ถอื เป็นเร่ืองผิด ช้ีนากรอบใหก้ ับประชาชน แต่ไม่สามารถทาตามที่วางแผนไว้ได้ อย่างประสบ ความสาเร็จ รวมถึง Empower ประชาชนก็ไม่เพียงพอ ต้องมองถึงผู้รบั ผลกระทบดว้ ย 3. ภาระงานบางอย่างของข้าราชการ ไม่สอดคล้องกับ ตาแหน่ง หรือการต้องทางานเร่งด่วนตลอดเวลา แต่ไม่ สามารถนาไปใชไ้ ด้ ซ่ึงถอื เป็นการเสยี เวลาโดยใช่เหตุ 4. ความสัมพันธร์ ะหว่างรัฐบาล กบั ข้าราชการนั้นถกู ตอ้ ง หรือไม่? รวมถึงความเป็นข้าราชการ ที่มีความวิตกกังวล สูงมากในปัจจุบัน เนื่องจากบทลงโทษจากการทางานท่ี เกินกว่าเหตุ เชน่ การตดิ คุก ชดใชเ้ งนิ ค่าปรับ เป็นตน้ 5. โครงการของข้าราชการ ท่ีบางครั้งจัดทาข้ึนแล้วแล้ว เสียเปรียบเอกชน เพราะข้าราชการจะต้องแบ่งเวลาจาก

สภาพปญั หา ขอ้ เสนอ ๖๙๔ ผ้เู สนอ หมายเหตุ การทางานประจา มารับผิดชอบโครงการต่างๆ ซึ่งต่าง จากเอกชนทม่ี ีทนุ ทรพั ยากรทีเ่ พยี งพอ ทาให้คุ้มคา่ ในการ นายไตรภพ วงศ์ไตรรัตน์ จดั โครงการ 6. การพิจารณางบประมาณยังใช้รูปแบบเก่า น้ันคือ พิจารณาราย Item 7. กรอบยุทธศาสตร์ชาติน้ัน เป็นกรอบหรือเป็นภาระ? เ พ ร า ะ ข้ า ร า ช ก า ร ต้ อ ง ท า ง า น เ พื่ อ ใ ห้ ส อ ด ค ล้ อ ง กั บ ยทุ ธศาสตรช์ าติ ไมว่ า่ เลก็ ใหญ่หรอื เลก็ 1. โครงสรา้ งของระบบราชการมีความซบั ซอ้ น ขนาดใหญ่ และรวมศูนย์อานาจ 2. อัตรากาลัง มีการเกินความจาเปน็ และ Mindset ของ ข้าราชการที่มีทัศนคติไม่ยอมเปลี่ยนแปลง และหวง อานาจ 3. ระบบการบริหารจัดการ เน้นการส่ังการ ขาดการ กระจายอานาจ ขาดการมีส่วนร่วมของประชาชน และมี การออกกฎระเบียบท่ีเล็กน้อย เพ่ือเป็นการรักษาไว้ซึ่ง อานาจของข้าราชการ 4. โครงสร้างงบประมาณ ท่ีมีรายจ่ายประจาสูงกวา่ ความ จาเปน็ ไมค่ ุม้ ค่าและเป็นระบบเกา่ Line item ซงึ่ ล่าสมัย 5. ปัญหาด้านการทุจริต ประพฤติมิชอบ ท่ีเป็นปัญหา ใหญ่ ซง่ึ เกย่ี วโยงกับระบบในหลายส่วน

๖๙๕ สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผเู้ สนอ หมายเหตุ 1. กฎหมายถกู ออกจากส่วนกลาง แต่ประชาชนส่วนใหญ่ 1. การทุจริตของท้องถ่ิน ซ่ึงเม่ือกล่าวถึงการกระจายอานาจ นายกติ ตชิ ยั เอ่งฉว้ น อยู่นอกพื้นที่หรือต่างจังหวัด การนาระเบียบ มาบังคับใช้ หรือองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน ก็จะนึกถึงการทุจริตจากส่วน ไม่สามารถนาไปปฏิบัติได้ในความเป็นจริง เปรียบเสมือน ท้องถ่ิน ซึ่งความเป็นจริงการทุจริตของท้องถิ่นมีน้อยที่สุด การถูกมัดมือชกจากผู้ออกกฎหมาย และเกิดผลกระทบ เม่ือเทยี บกบั ส่วนราชการอนื่ ๆ โดยตรงตอ่ ประชาชน เสนอให้นา มาตรา 78 (3) ของรัฐธรรมนูญ 2550 นามาเพิ่ม 2. รัฐธรรมนูญ 2560 ในส่วนของท้องถ่ินมีท้ังสิ้น 6 ในรัฐธรรมนูญ 2560 และนาสภาการปกครองท้องถ่ิน ในร่าง มาตรา แต่ก็ยังคงมีปัญหาในทางปฏิบัติอยู่ เช่น มาตรา รฐั ธรรมนูญฉบับ อาจารยบ์ วรศักดิ์ อวุ รรณโณ นากลับมาใช้ 250  วรรค 1 – 3 การบริการสาธารณะ แต่มีการ เขียนลงท้ายว่า “ให้เป็นไปตามที่กฎหมาย กาหนด” ซึ่งทาให้อานาจหน้าที่นั้นมีข้อจากัด มากเกินไป และปฏิบัติได้ยากเพราะอาจจะมี ปญั หากับฝ่ายตรวจสอบ สานักงานการตรวจเงิน แผน่ ดนิ (สตง.)  วรรค 5 การกากับดูแล องค์กรปกครองส่วน ท้องถ่ิน (อปท.) ซ่ึงในทางปฏิบัติมิใช่การกากับ ดูแล แต่เป็นการ “สั่งการ” ทาให้อิสระของ อปท. หายไป 3. มาตรา 251 การบริหารงานบุคคลขององค์กร ปกครองส่วนท้องถิ่น ให้ยึดหลักการจากส่วนกลาง ซ่ึงมี ปัญหามาก และการขาดแคลนบุคลากรในพื้นท่ี รวมถึง ตาแหน่งของผูใ้ ห้บริการประชาชน ก็มปี ญั หาเชน่ กัน

๖๙๖ สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผ้เู สนอ หมายเหตุ 1. ในอดีตมีการปฏิรูประบบราชการให้มีขนาดเล็กลง เหน็ ด้วยกบั การปฏริ ปู กฎหมายและระบบราชการ นางสาวประภาศรี แต่ในทางปฏิบัติ คือการลดขนาดด้วยการโอนภาระงาน 1. สนับสนุนประชาชนเป็นศูนย์กลางภาครัฐ เพราะในการขอ ศุภอักษร มาให้ท้องถิ่น ทาให้ส่วนท้องถ่ินต้องรับภาระหน้าที่มาก อนญุ าตตา่ งๆนั้นมีหลายขั้นตอนและซบั ซ้อน ซึ่งเจ้าหนา้ ท่ีต้องดู ยิ่งขึ้น และมีการเพ่ิมหน้าท่ีงานในส่วนอ่ืนๆของส่วนกลาง กฎหมายในแต่ละเร่ืองท่ีประชาชนร้องขอว่ามีวัตถุประสงค์ เพื่อไม่ให้มีการลดกาลังคน เช่น กรุงเทพมหานคร ท่ีต้อง อย่างไร รับภาระหน้าท่ีจากหน่วยงานส่วนอ่ืน ส่งผลให้ปฏิรูปการ เสนอให้ จาแนกเรื่องการอนุญาตที่มีข้ันตอนน้อย ไม่ยุ่งยาก ลดขนาดองคก์ รนนั้ ทาได้ยาก ควรมอบใหเ้ อกชนทา สามารถบูรณาการ การขอได้ในครั้งเดียว แต่ไม่ใช่ทุกเร่ืองที่จะ ขอแล้วสามารถอนุมัติได้เลย หากมีการปรับปรุงกฎหมายเพ่ือ ลดความซับซอ้ นของขั้นตอนการดาเนินการ ก็ถือเป็นประโยชน์ ของประชาชนได้

๘.๑.๑๗ กลุ่มสทิ ธเิ สรภี าพ / สิทธชิ มุ ชน

การสนทนากล่มุ (Focus group Discussion) กลมุ่ สิทธิและเสรีภาพ / สิทธชิ มุ ชน ในวันองั คารท่ี ๒๑ กรกฎาคม ๒๕๖๓ ณ หอ้ งประชมุ หมายเลข ๓๐๗ ชัน้ ๓ อาคารรัฐสภา สภาพปญั หา ขอ้ เสนอ ผเู้ สนอ หมายเหตุ 1 . สิ ท ธิ เ ส รี ภ า พ ไ ม่ อ ยู่ เ พี ย ง แ ต่ ใ น ท่ี ห ม ว ด 3 1. ควรส่งเสรมิ สนบั สนุนให้ประชาชนเคารพสิทธิของกันและ นางนงภรณ์ ของรัฐธรรมนูญ แตอ่ ยู่กระจายหลายมาตรา หลายหมวด กัน หากประชาชนเคารพสิทธิกันและกัน ก็ไม่มีการละเมิด รงุ่ เพช็ รวงศ์ 2. รัฐธรรมนูญ 2560 เขียนในเชิงกว้าง การนาไป สิทธิผู้อ่ืน จึงไม่ต้องมีการเยียวยาของผู้ถูกละเมิด โดยจะ ปฏิบัติจึงค่อนข้างยากและเป็นนามธรรมมากกว่า ทั้ง ส่งเสรมิ ทั้งในการศึกษาในโรงเรยี น และนอกโรงเรียน รวมถึง หมวดสิทธเิ สรภี าพและสทิ ธิชมุ ชน ครอบครัวและชมุ ชน 3. ความขัดแย้งในชุมชน พ.ร.บ.การไกล่เกล่ียข้อพิพาท 2. ส่งเสริมยุติธรรมทางเลือก โดยใช้หลักการปรองดอง 2562 ซึ่งกาหนดให้มีศูนย์ไกล่เกลี่ยข้อพิพาทภาค สมานฉันท์ และไม่ต้องไปถึงข้ันตอนกระบวนการของศาล ประชาชน ปรากฎว่ามีในกฎหมายลูกแต่ในกฎหมายหลัก เพราะมคี า่ ใช้จา่ ยท่สี ูงมาก นั้นไม่มกี ารกล่าวถึงเร่อื งนี้ 3. มาตรา 25 วรรคทา้ ย (...บคุ คลซึ่งไดร้ บั ความเสยี หายจาก การถูกละเมิดสิทธิหรือเสรีภาพหรือจากการกระทาความผิด อาญา) ควรเพิ่มเติมการส่งเสริม คุ้มครอง สร้างหลักประกัน สทิ ธิเสรีภาพ และสิทธิมนุษยชนให้กับประชาชน และเสนอให้ รัฐธรรมนูญ 2560 หมวด 3 ให้กาหนดสิทธิ อย่างชัดเจน เช่นเดียวกับ รัฐธรรมนูญ 2550 การนาไป ปฏบิ ตั ิจะไม่คลุมเครือและเกดิ ความขัดแยง้ สบั สน 4. ขาดกลไกกลางที่จะเข้ามาดูแลในการขับเคลื่อนเร่ืองสิทธิ มนุษยชน เพราะ คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) เป็นองค์กรอิสระ ที่รับเรื่องร้องเรียนเมื่อถูกละเมิด สิทธิ กฎหมายบ่งช้ีว่าให้ กสม. เป็นผู้ปฏิบัติ แทนการเป็น ผู้เสนอนโยบาย จึงไม่มีหน่วยงานใดที่เปรียบเสมือนตัวกลาง ในการสร้างกรอบการปฏิบตั ิระหว่างภาครัฐและประชาชน

๖๙๙ สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผเู้ สนอ หมายเหตุ  เสนอ คณะรัฐมนตรี ว่าควรมีคณะกรรมสิทธิ มนุษยชนแห่งชาติ ในการเช่ือมโยงทุกกระทรวง โ ด ย ใ ห้ มี ป ลั ด ก ร ะ ท ร ว ง ทุ ก ก ร ะ ท ร ว ง ม า อ ยู่ ใ น คณะกรรมการนี้  ยกร่าง พ.ร.บ. สิทธิและเสรีภาพ (กฎหมายลูก) ให้เป็นกฎหมายเฉพาะและรองรับรัฐธรรมนูญ โดยตรง สู่แนวปฏิบัติ ซ่ึงในปัจจุบันไม่มีอยู่ใน รฐั ธรรมนูญ ซึ่งเรื่องสิทธิมนุษยชนนนั้ ควรเป็นระบบ หมวดหมู่ เพอ่ื ความเข้าใจรว่ มกันในการนาไปปฏบิ ัติ 1. การแบง่ หมวด 3 และหมวด 4 ในรฐั ธรรมนูญ 2560 1. ส่งเสริมให้ประชาชนมีส่วนร่วมหรือการรับฟังความ นางเด่นเดอื น เกี่ยวกับสิทธิและเสรีภาพของปวงชนชาวไทย หากเทียบ คิดเห็นอย่างกว้างขวาง โดยเพ่ิมในมาตรา 71 เกี่ยวกับการ กลนั่ สอน กับรัฐธรรมนูญ 2550 น้ันจะมีความเป็นสัดส่วนอย่าง รบั ฟงั ความคดิ เห็นในระดบั กฎหมาย ชัดเจน แต่ละมาตราร้อยเรียงและมีความต่อเนื่อง แปล 2. รัฐธรรมนูญ 2560 เรื่องสทิ ธิเสรีภาพ ในการรับรองสิทธิ ความจากรูปธรรม สู่นามธรรมอย่างไม่เกิดข้อสับสนใน ประชาชนที่เป็นแนวนโยบายแห่งรัฐ เพื่อสร้างการรับรู้และ การปฏิบัติ แต่ในรัฐธรรมนูญ 2560 ไม่มีความต่อเนื่อง การปฏิบัติ ซ่ึงเป็นเรื่องที่รัฐต้องเข้ามาดาเนินการเพ่ือให้เกิด และเปน็ รูปธรรมในการนาไปปฏิบตั ิ สิทธิเหล่าน้ีขึ้นมา ต่างจากรัฐธรรมนูญ 2550 กล่าวว่าสิทธิ 3. รัฐธรรมนูญ 2560 ไม่กล่าวถึง “สิทธิคุ้มครอง เหล่านี้มีอยู่กับประชาชนอยู่แล้ว โดยประชาชนสามารถ ผูเ้ สียหาย” ท่ีให้ข้อมูลสุจริตแก่องค์กร หรอื ผู้ท่ีเป็นเหย่ือ กระทาการอนั เป็นสทิ ธไิ ด้โดยไม่ตอ้ งรอรัฐ ในกระบวนการยุติธรรม ซ่ึงรัฐธรรมนูญ2550 กล่าวไว้ 3. สิทธิชุมชน ประชาชนเป็นผู้ครอบครองสิทธิ แต่ใน ชดั เจน รฐั ธรรมนูญ 2560 หมวด 6 แนวนโยบายแหง่ รัฐ ประชาชน 4. รัฐธรรมนญู 2550 กล่าวถงึ สิทธทิ ี่เปน็ ของประชาชน ไม่กล้าออกมาเรียกร้องถึงสิทธิของตน เพราะรัฐคือผู้ต้องให้ โดยตรง หากภาครัฐไม่จัดทาให้ ประชาชนก็สามารถ สิทธิแก่ประชาชน แต่ไม่ได้รับรองว่าหากประชาชนเหล่าน้ี

๗๐๐ สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผเู้ สนอ หมายเหตุ ฟ้องร้องได้ แต่ในรัฐธรรมนูญ 2560 ในแง่ของ ไม่ได้รับสิทธิจากรัฐ ประชาชนจะสามารถเรียกร้องอะไรจาก กระบวนการเหล่านัน้ ลดลงไปอย่างมาก รฐั ไดบ้ า้ ง? 1. มาตรา 27 (3) (การเลอื กปฏิบตั โิ ดยไม่เปน็ ธรรมตอ่ บคุ คล นางสาวสุดา บดุ ชาดี ไม่ว่าด้วยเหตุความแตกตา่ งในเร่อื งถนิ่ กาเนิด เชือ้ ชาติ ภาษา เพศ อายุ ความพกิ าร สภาพทางกายหรอื สขุ ภาพ สถานะของ บุคคล ฐานะทางเศรษฐกิจหรือสังคม ความเช่ือทางศาสนา การศึกษาอบรม หรือความคิดเห็นทางการเมืองอันไม่ขัดต่อ บ ท บั ญ ญั ติ แ ห่ ง รั ฐ ธ ร ร ม นู ญ ห รื อ เ ห ตุ อ่ื น ใ ด จะกระทามิได้) ปัจจุบันมีการเลือกปฏิบัติที่ไม่เป็นธรรมใน หลายเรื่อง เช่น คาว่า “เพศ” หมายถงึ อะไรบ้าง? ซึ่งตา่ งจาก รัฐธรรมนูญ 2550 ท่ีระบุไว้ในเจตนารมณ์ว่าหมายถึงอะไร รวมถึงอัตลักษณ์ทางเพศ ซ่ึงจะส่งผลถึงมาตรา 4 ศักดิ์ศรี ความเป็นมนุษย์ นาไปสกู่ ารเลือกปฏิบัติของกลุ่มหลากหลาย ทางเพศ และการนามาซึ่งสทิ ธทิ างกฎหมาย จึงเสนอให้ เพ่ิมเติมคาว่า “เพศสภาพ” ในมาตรา 27 วรรค 3 ให้มีความชดั เจนมากขึ้น 1. มาตรา 48 (สิทธิของมารดาในช่วงระหว่างก่อนและหลัง นางอภัณตรี การคลอดบุตรย่อมได้รับความคุ้มครองและช่วยเหลือตาม เจริญศกั ด์ิ ท่ีกฎหมายบัญญัติ...) ระบุเก่ียวกับสิทธิมารดาก่อน – หลัง คลอด แต่ในช่วงวิกฤตโรคระบาด Covid 19 มีการเลิกจ้าง โดยไม่เป็นธรรม หรือเลิกจ้างกะทันหัน แต่เมื่อเกิดการ

๗๐๑ สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผูเ้ สนอ หมายเหตุ ฟ้องร้อง ศาลรัฐธรรมนูญกล่าวว่า นายจ้างมีสิทธิในการ เลิกจ้าง แม้จะอ้างถึงรัฐธรรมนูญ มาตรา 48 ก็ไม่สามารถ ชนะคดีได้ ลูกจา้ งจึงจาเป็นต้องยอมรับการถูกเลกิ จ้างในทสี่ ุด เป็นการใช้ช่องว่างทางกฎหมายในการบอกเลิกจ้างพนักงาน อยา่ งไม่เป็นธรรม ในปัจจุบัน กลุ่มบอบบางถูกเลิกจ้างจานวนมาก และไม่ สามารถทจ่ี ะเยียวยาลกู จ้างไดต้ ามกฎหมาย เสนอให้ มาตรา 48 ต้องมีการขยายความคาว่า “สิทธิความ เปน็ มารดา” ให้มีความครอบคลุมมากขนึ้ 2. การถูกละเมิดสิทธิของแรงงาน เม่ือถูกเลิกจ้างแล้ว ข้อกฎหมายในมาตราใดก็ตาม จะจบลงด้วยการไกลเกลี่ย ซึ่ง พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงานต่าง ๆ นั้น ไม่ครอบคลุมคาว่า “ลูกจ้าง” และ “นายจ้าง” ในปัจจุบันท้ังภาคเอกชนและ ภาครัฐ ถือเป็นช่องโหว่ของกฎหมายท่ีเป็นรูปธรรม ซึ่งนายจ้างจะไม่สนใจถึงจริยธรรมเท่าท่ีควร ถ้าลูกจ้างอยาก เรียกรอ้ งต้องฟ้องร้องด้วยตนเอง ซ่ึงใชเ้ งินจานวนมากในการ ดาเนินการ เสนอให้ พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงาน ควรมีการแก้ไขให้ดีข้ึนและ ให้มีการคุ้มครองอย่างเป็นรูปธรรม ครอบคลุมอาชีพ ท่หี ลากหลายมากขึ้นในปจั จบุ ัน 1. สิทธิเสรีภาพประชาธิปไตย ในรัฐธรรมนูญ 2560 ความ นายจานง หนูพนั ธ์ ไม่เป็นธรรม ทั้งการเลือกนายกรัฐมนตรี ส.ส. ส.ว. ควรมีการ เลือกตั้งโดยตรงจากประชาชน และประธานศาลฎีกา

๗๐๒ สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผู้เสนอ หมายเหตุ ต้องยดึ โยงกบั ประชาชน และต้องยกเลิกคาส่งั ของคณะรักษา ความสงบแห่งชาติ (คสช.) และคาส่ังต่างๆท่ีกระทบ ตอ่ สทิ ธิของประชาชน เสนอให้ แก้ไขปรับปรุงกฎหมายท่ีกระทบต่อสิทธิประชาชน โดยเฉพาะ พ.ร.บ.ชุมนุมสาธารณะ , พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ ไม่ให้เป็นการกาจัดการแสดงความคิดเห็นเก่ียวกับเรื่อง การเมือง หรอื พ.ร.บ.การรกั ษาความม่นั คงปลอดภยั ไซเบอร์ การขอข้อมลู ของเจา้ หน้าที่ที่สามารถทาได้โดยไม่ต้องมีหมาย ศาล และ ควรมีการออก พ.ร.บ.ที่รับฟังความคิดเห็นของ ประชาชนเพิ่มเตมิ 2. สนับสนุนการเพิ่มการกระจายอานาจท้องถ่ิน และสิทธิ ชุมชน ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม เพื่อลดการรวม ศนู ยข์ องรฐั ทม่ี กี ารผูกขาดทางอานาจและระบบเศรษฐกิจ เสนอให้ ปรับเชิงโครงสร้าง ยกเลิกการปกครองส่วนภูมิภาค ผ้วู า่ ราชการจงั หวดั นายอาเภอ กานัน ผู้ใหญ่บา้ น ข้นึ กบั สาย บังคับบัญชาการปกครองส่วนกลาง ไม่ต้องมีอิสระในเรื่อง งบประมาณ ให้มีเพียงการปกครองส่วนท้องถ่ิน และมีการ เลือกต้ังผู้ว่าโดยตรงจากประชาชน เพื่อความเป็นอิสระใน งบประมาณ 3. นโยบายปฏิรูปกระบวนการยุติธรรม การเข้าถึงเอกสาร และการไม่รู้กฎหมายของประชาชน ปัญหาคือการใช้ ดุลยพินิจของบุคลากรในกระบวนการยุติธรรม ซึ่งไม่มีความ เป็นมาตรฐาน หรอื การติดคุกเพราะไม่มีเงนิ ประกนั ตัว

๗๐๓ สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผู้เสนอ หมายเหตุ เสนอให้ ประชาชนที่มีคดีความ สามารถขอใช้กองทุน ยุติธรรมได้ ในการช่วยเหลือคดีความ เพ่ือลดการติดคุกแทน ค่าปรับ และสร้างกลไกยุติธรรมที่ประชาชนมีส่วนร่วม เพื่อพิจารณาคดีที่เห็นว่าเป็นการปิดปาก หรือกล่ันแกล้ง ประชาชน และมีการไต่สวนแบบลูกขุน ระบอบกล่าวหา เกี่ยวกับคดีสิทธิมนุษยชน ทรัพยากรที่ดินป่าไม้และ สิง่ แวดล้อม 1. การตีความเรื่องเพศ ในรัฐธรรมนูญ 2560 นั้น เมื่อไม่ได้ นายไตรรัตน์ มีการกาหนดถึงเพศสภาพ นั้นหมายถึงการกล่าวภาพรวม ฟ้าปกาสติ ทุกคนจะสามารถได้รับสิทธิเสรีภาพที่เท่าเทียมกัน ซ่ึงกว้าง พอท่ีจะครอบคลุมทุกเพศแล้ว ซ่ึงอาจเป็นดาบสองคมในการ ตคี วามหมายของรัฐธรรมนญู 1. มาตรา 58 สทิ ธใิ นการสร้างเสรมิ สุขภาพ ปอ้ งกนั โรค โดย ดร.นาตยา พรหมทอง *มาตรา 58 การดาเนินการใดของ จัดให้มีการประเมินผลกระทบสุขภาพและส่ิงแวดล้อม ซึ่งมี รั ฐ ห รื อ ท่ี รั ฐ จ ะ อ นุ ญ า ต ใ ห้ ผู้ ใ ด การประเมิน EIA EHIA ท่ีมีปัญหาในระดับพ้ืนที่ รวมถึง ด า เ นิ น ก า ร ถ้ า ก า ร น้ั น อ า จ มี ผู้รับผิดชอบโครงการไม่ว่ารัฐหรือเอกชน จะต้องจัดจ้าง ผลกระทบต่อทรัพยากรธรรมชาติ ที่ปรึกษา ในการประเมินผลกระทบทางส่ิงแวดล้อมและ คุณภาพสิ่งแวดล้อม สุขภาพ อนามัย สุขภาพ และจัดรับฟังความคิดเห็นของประชาชน ผู้มีส่วนได้ คุณภาพชีวิต หรือส่วนได้เสีย สาคัญ ส่วนเสีย ซึ่งเกิดปัญหาในระดับพื้นท่ี และเกิดความไม่เช่ือม่ัน อื่นใดของประชาชนหรือชุมชนหรือ ในกฎหมาย จึงมีข้อเสนอจากพื้นท่ี คือควรมีกลไกกลาง ส่ิงแวดล้อมอย่างรุนแรง รัฐต้อง เพอ่ื แกป้ ัญหาเรือ่ งความขดั แยง้ ดาเนินการให้มีการศึกษา และ ประเมินผ ลกระทบ ต่อคุณภ า พ สิ่ ง แ ว ด ล้ อ ม แ ล ะ สุ ข ภ า พ ข อ ง

สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผเู้ สนอ ๗๐๔ 2. มาตรา 58 การอนุมัติหรอื อนุญาตในการดาเนินการใด ๆ หมายเหตุ นั้นไม่มีกระบวนการติดตามผลกระทบของโครงการ หรือ กลไกท่ีทาใหเ้ กดิ การทบทวนนโยบายของการดาเนนิ โครงการ ประชาชนหรอื ชมุ ชน และจดั ใหม้ ีการ ซึ่งการตีความตามมาตรา 58 ไม่ครอบคลุมไปถึงส่วนนั้น รับฟังความคิดเห็นของผู้มีส่วนได้เสีย เสนอให้เพ่ิมการประเมินผลกระทบหรือการดาเนินการตาม ประชาชนและชุมชนท่ีเกี่ยวข้องก่อน ทบทวนนโยบาย ใหม้ ีความชดั เจน เ พื่ อ น า ม า ป ร ะ ก อ บ ก า ร พิ จ า ร ณ า ด า เ นิ น ก า ร ห รื อ อ นุ ญ า ต ต า ม ที่ กฎหมายบญั ญัติ บุคคลและชุมชนย่อมมีสิทธิได้รับ ข้อมูล คาชี้แจง และเหตุผลจาก หน่วยงานของรัฐก่อนการดาเนินการ หรอื อนญุ าตตามวรรคหนึ่ง ในการดาเนินการหรืออนุญาตตาม วรรคหน่ึง รัฐต้องระมัดระวังให้ เกิดผลกระทบต่อประชาชน ชุมชน ส่ิงแวดล้อม และความหลากหลาย ทางชีวภ าพน้อยท่ีสุด และต้อง ดาเนินการให้มีการเยียวยา ความ เ ดื อ ด ร้ อ น ห รื อ เ สี ย ห า ย ใ ห้ แ ก่ ป ร ะ ช า ช น ห รื อ ชุ ม ช น ท่ี ไ ด้ รั บ ผลกระทบอย่างเป็นธรรมและโดยไม่ ชักช้า 1. ปัญหาการละเมิดสิทธิมนุษยชน ยังคงมีอยู่อย่าง นายอัญญะรฐั ต่อเนื่อง รวมถึงการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน การบังคับ เอ่งฉ่วน

๗๐๕ สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผูเ้ สนอ หมายเหตุ บุคลสูญหาย สิทธิทางการแสดงออกทางการเมือง การคุ้มครองนักปกป้องสิทธิมนุษยชน ผู้ต้องขัง สิทธิ แรงงาน หรือกลุ่มเฉพาะ สิทธิคนพิการ เด็ก ผู้สูงอายุ หลากหลายทางเพศ ท่ีกล่าวมาข้างต้นมีการร้องเรียนไป ยัง คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) สาเหตุ ของปัญหาคือการเลือกปฏิบัติในแต่ละพื้นที่ และการไม่ กระทาไปตามกฎหมาย 2. รัฐธรรมนูญ 2560 ไม่ได้กล่าวถึง“สิทธิชุมชน” ไม่มี ความชัดเจนและนิยามท่ีแน่นอน ซึ่งในรัฐธรรมนูญ 2540 และ 2550 มีความชดั เจนมาก 1.ค่าครองชีพของประชาชนน้ันไม่สอดคล้องกับสิทธิ 1. ดุลยพินิจการปฏิบัติของรัฐกับประชาชน โดยเฉพาะการ นายโกวิท ธารณา สว่ นรวม กล่าวคือ เม่ือน้ามันขึ้นราคา สินค้าต่าง ๆ ก็ขึ้น ปฏิบัติหน้าท่ี ซึ่งไม่เป็นธรรม เสนอให้ มีการยอมรับ ราคา แต่เม่ือราคาน้ามนั ลดลง กไ็ มม่ ีที่ใดทล่ี ดราคาสินค้า วัฒนธรรมท่ีหลากหลาย ท้ังด้านสิทธิเสรีภาพ และใช้ความ ลง และการอปุ โภคบริโภคนั้นผกู ขาดกับบรษิ ทั ขนาดใหญ่ ศรัทธา ความเชื่อในกฎหมายมิใชก่ ารบังคับ เพราะจะนาไปสู่ ปญั หาภายหลัง 2. พ.ร.บ.การชุมนุมสาธารณะ เป็นการละเมิดสิทธิของ ผู้ได้รับผลกระทบ ของการแสดงสิทธิว่าตนถูกเลิกจ้างท่ีไม่ เป็นธรรมของลูกจ้างทั้งหลาย ซ่ึงหลายคนไม่กล้าที่จะ แสดงออก เพราะมี พ.ร.บ.การชุมนุมขัดขวางการแสดงออก ไว้ รัฐธรรมนูญควรใหส้ ิทธิเสรีภาพในการแสดงออกเน่ืองจาก การถูกเลกิ จา้ งและความเป็นอสิ ระของลูกจา้ ง 3. ถ้าหากใช้กฎหมายมากเกินไป ปัญหาการกระจายอานาจ ท่ีแท้จริงจะเกิดข้ึนอย่างไร? และส่งผลให้เกิดความเหล่ือมล้า

๗๐๖ สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผู้เสนอ หมายเหตุ ถ้าหากประชาชนไม่มีสิทธิในการปฏิบัติจะทาอย่างไร? หาก เรายกเว้นกฎหมายบางตัว เพื่อให้สิทธิชุมชนได้เกิดกระบวน คิดด้วยตนเอง เพราะหากใช้กฎหมายบังคับทุกเร่ือง จะเป็น อันตรายต่อประเทศ เนื่องจากประชาชนไม่มีสิทธิในการ กระทาใดๆ รัฐธรรมนูญควรกาหนดกรอบใหม่ให้ชัดเจน ใหป้ ระชาชนไดม้ ีสทิ ธิในการปฏิบตั ิ 1. กฎหมายไม่ได้คานึงถึงสภาพสังคม แต่คานึงถึงความ 1. โดยธรรมชาติ สทิ ธิ ตอ้ งควบคู่กับหนา้ ที่ แต่ในรฐั ธรรมนูญ อนัญญา หอมทอง สะดวก การใช้อานาจ จึงทาให้ประชาชนคุ้นเคยกับการ 2560 สิทธิและหนา้ ท่ีแยกออกจากกันคนละหมวด ส่งผลให้ ท่ีรัฐใช้อานาจทจี่ ะบังคับประชาชน เกิดการเข้าใจผิดว่า สิทธิคือหน้าที่ ส่วนหน้าท่ีน้ันไม่ปฏิบัติก็ ได้ และมีการเรียกร้องสิทธิของตนเองอย่างเต็มท่ี จนไม่มอง ว่าหน้าทีข่ องตนน้ันคอื อะไร? เสนอให้ มีการปลูกฝังว่า หน้าท่ีของพลเมืองอันดับหน่ึง คือ การยอมรับสิทธิของผู้อ่ืน โดยในกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ กาหนดไว้ชัดเจนว่า ใช้สิทธิเกินส่วนไม่ได้ ให้ใช้สิทธิเฉพาะ ส่วนของตน ประชาชนจะกระทาสิ่งใดได้ก็ต่อเม่ือกฎหมาย ไม่ได้ห้าม และภาครัฐจะกระทาส่ิงใดได้ ก็ต่อเม่ือกฎหมาย ใหอ้ านาจ 2. ตอ้ งการสร้างความเกรงกลัวตอ่ การลงโทษหรอื ผลของการ กระทาให้มีความเด็ดขาด โดยสังคมไทยนิยมการเอา ประโยชน์เฉพาะหน้า มากกว่าการนึกถึงผลสุดท้ายของการ กระทา เนื่องจากบทลงโทษของกฎหมายนั้นยืดหยุ่น และ การลงโทษท่ไี มน่ า่ เกรงขาม

๗๐๗ สภาพปญั หา ขอ้ เสนอ ผ้เู สนอ หมายเหตุ มเี อกสารเพ่มิ เติม 1. ชายและหญิงมีความเทา่ เทียมกนั เสนอให้เป็นทกุ เพศ 1. สิ่งท่ีตอ่ เน่ืองมาจาก รฐั ธรรมนญู 2540 มาจนถงึ 2560 นางสุนี ไชยรส สภาพ แต่ยังไม่มกี ารแกไ้ ขในรัฐธรรมนญู 2560 คือ มาตรา 4 (ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์) และมาตรา 27 2. รัฐธรรมนูญ 2540 ทาให้เกิดองค์กรอิสระ (บุคคลย่อมเสมอกันในกฎหมาย) เป็นหลักยืนยันว่า ไม่ว่าจะ แต่รัฐธรรมนูญ 2550 และ 2560 มีการเปล่ียนแปลง เปล่ียนรัฐธรรมนูญไปเท่าไหร่ เร่ืองหลกั ในมาตรา 4 และ 27 ในหลายเร่ือง โดยเฉพาะ 2560 ได้ตัดสิทธิเสรีภาพไป ยังเปน็ มาตรฐานของประชาชนท่ีเปน็ ฐานทีม่ ีนยั ยะสาคัญ จานวนมาก โดยอ้างว่าไม่จาเป็นต้องเขียนละเอียด เพราะไปเพม่ิ เติมอยใู่ นหมวด 5 หน้าทข่ี องรฐั แลว้ 3. รัฐธรรมนูญ 2540 เกิดจากการรับฟังความคิดเห็น ของประชาชน แต่รัฐธรรมนูญ 2560 รับฟังความ คิดเห็นน้อยมาก ซ่ึงสิทธิเสรีภาพท่ีสถาปนาจาก รัฐธรรมนูญนั้นมีผลผูกพันกับประชาชนในหลายเร่ือง ดังนั้นสิทธิเสรีภาพของประชาชนจึงหายไปเยอะท่ีมี นัยยะสาคัญ เช่น สิทธิแรงงาน มีอยู่เพียงมาตราเดียว ก็หายไป 4. รัฐธรรมนูญ 2560 หมวด 5 หน้าท่ีของรัฐ และ หมวด 6 แนวนโยบายของรัฐ ที่เป็นสิทธิเสรีภาพของ ประชาชน น้ันเกิดคาถามว่า ใครจะบังคับให้รัฐทา? โดย เม่ือใช้สิทธิเต็มที่ในนามประชาชน ก็ไม่สามารถบังคับ กันได้แล้ว เม่ือนาไปใส่ในหน้าที่ของรัฐ แล้วใครจะเป็น คนทา ใครจะบีบบังคบั ใหร้ ัฐตอ้ งทา? ไมส่ ามารถใช้หมวด 5 หนา้ ท่ขี องรฐั ไปสูก่ ระบวนการทอ่ี า้ งสิทธิเสรภี าพได้ 5. กฎหมายเข้าชื่อ ไม่สามารถดาเนินการตามหมวด 6 แนวนโยบายของรัฐได้ ต่างจากรัฐธรรมนูญปี 2540 และ 2550

สภาพปญั หา ขอ้ เสนอ ๗๐๘ ผเู้ สนอ หมายเหตุ 6. องค์กรอิสระด้านส่ิงแวดล้อม องค์กรอิสระของการ คุ้มครองผู้บริโภค ไม่มอี ยูใ่ นรัฐธรรมนญู 2560 7. มาตรา 133 การเสนอร่างพระราชบัญญัติ เสนอ ได้แต่ หมวด 3 สิทธิและเสรีภาพของปวงชนชาวไทย และ หมวด 5 หน้าท่ีของรัฐ แต่ไม่สามารถเสนอ หมวด 6 แนวนโยบายของรัฐได้ และมีการตัดเรื่องการเสนอ ถอดถอนนักการเมืองระดับสูง 20,000 รายช่ือของผู้มี สิทธิเลือกตั้ง เหลือเพียงแต่การถอดถอนนักการเมือง ท้องถ่นิ ได้ 8. นาองค์กรปฏิรูปกฎหมาย ออกจากรัฐธรรมนูญ 2560 9. มาตรา 25 กาหนดวา่ “การใดทไี่ ม่ไดห้ า้ มไว้ สามารถ ดาเนนิ การใช้สิทธิได้” แม้ไมไ่ ด้มีกฎหมายนั้นขึ้นใช้บังคับ ชมุ ชนย่อมใช้สทิ ธแิ ละเสรีภาพได้ 10. สิทธิชุมชน ในมาตรา 43 การเข้าช่ือหรือการ เสนอแนะนั้นมกี ฎหมายเขา้ มากีดกนั้ 11. มาตรา 77 รัฐพึงจัดให้มีกฎหมายเท่าท่ีจาเป็น จะ ทาอย่างไรให้มีผลบังคับใช้? ก่อนออกกฎหมายบัญญัติ มี ก า ร ฟั ง ค ว า ม เ ห็ น ทั้ ง จ า ก เ ว็ บ ไ ซ ต์ แ ล ะ ก า ร แ ส ด ง ความเหน็ ท่นี อ้ ยมาก 12. มาตรา 75 ก่อนจะแถลงต่อรัฐสภา คณะรัฐมนตรี จะต้องชี้แจงต่อรัฐสภาว่ามีแผนต่อแนวนโยบายของรัฐ อย่างไร

สภาพปัญหา ข้อเสนอ ๗๐๙ ผ้เู สนอ หมายเหตุ 13. เด็ก เยาวชน สตรี ผู้สูงอายุ ผู้พิการ มีสิทธิได้รับ ความคุ้มครองที่เหมาะสมกับคดีที่เก่ียวข้องกับความ รุนแรงทางเพศ ถูกตัดออกไปรัฐธรรมนูญฉบับน้ีและ มาตรา 87 ในรัฐธรรมนูญ 2540 รฐั ต้องดาเนินนโยบาย ท่ีเป็นการมสี ่วนร่วมของประชาชน ท้ังการตรวจสอบการ ใช้อานาจรัฐ ท้ังระดับภาคและท้องถ่ินถูกตัดออกจาก รัฐธรรมนญู ฉบับน้เี ช่นกัน 1 4 . ม า ต ร า 9 7 ร ะ บ บ บั ญ ชี ร า ย ช่ื อ ข อ ง สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ผูกพันกับเร่ืองของการเมือง ท้ังในรัฐธรรมนูญ 2540 2550 และ 2560 ไม่ เหมอื นกัน 15. มาตรา 67 ให้องค์กรอิสระรายงานประเมินผล กระทบส่ิงแวดล้อม ทั้ง EIA และ EHIA แต่ในปัจจุบัน องค์กรนีถ้ กู ตดั ท้ิงไปแลว้ 16. มาตรา 190 การทาหนงั สอื สญั ญาระหว่างประเทศ ที่เห็นชอบโดยรัฐสภา มีการเปล่ียนแปลงไป ให้เนื้อหา ชัดเจนน้อยลง 17. เร่ืองสิทธิชุมชน ในรัฐธรรมนูญ 2540 มีเน้ือหา ทช่ี ัดเจนมากกว่า รัฐธรรมนญู 2560 18. รัฐธรรมนูญ ควรยึดโยงไปถึงพันธกรณีระหว่าง ประเทศ หรือปฏิญญาอาเซียนว่าดว้ ยเรื่องสิทธิมนุษยชน ซง่ึ รัฐธรรมนญู 2560 เขียนไว้น้อยมาก 19. การได้มาขององค์กรอิสระ รัฐธรรมนูญ 2540 มีกระบวนการสรรหาท่ีมาจากประชาชนจานวนมาก

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ๗๑๐ ผ้เู สนอ หมายเหตุ และต้องเลือกโดยวุฒิสภา ท่ีมาจากการเลือกตั้งของ ประชาชนโดยตรง แต่รัฐธรรมนูญ 2550 ตดั การยึดโยง จากประชาชน โดยมีตัวแทนของศาลเป็นกรรมการ โดยตาแหน่ง ประกอบกับวุฒิสภาท่ีไม่ได้มาจากการ เลือกต้ังของประชาชน และในรัฐธรรมนูญ 2560 และ พรฎ.ประกอบรัฐธรรมนูญ ทาให้กระบวนการสรรหาไร้ ความอสิ ระในตวั เอง

๘.๒ การจัดสมั มนาในกล่มุ ลักษณะเปดิ กวา้ ง

๘.๒.๑ การเปดิ เวทสี าธารณะเพอื่ รบั ฟังความคิดเหน็ ของประชาชน ณ จังหวัดเชยี งใหม่

เรื่อง “การเปิดเวทีสาธารณะเพอ่ื รับฟงั ความคดิ เห็นของประชาชนเก่ียวกับปญั หา หลักเกณฑ์ และแนวทางการแกไ้ ขเพม่ิ เตมิ รัฐธรรมนญู แห่ง ราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศกั ราช 2560” วันเสารท์ ่ี 11 กรกฎาคม 2563 ณ หอ้ งประชุมทองกวาว สานกั บริการวชิ าการ มหาวิทยาลัยเชยี งใหม่ จงั หวัดเชยี งใหม่ สภาพปญั หา ข้อเสนอแนะ ผเู้ สนอ หมายเหตุ  รัฐธรรมนูญฉบับ 2560 เป็นรัฐธรรมนูญท่ีมี  รัฐธรรมนูญ 2560 จาเป็นต้องมีการแก้ไขท้ังฉบับ ไม่ระบุ ปัญหาจานวนมาก ตั้งแต่ท่ีมา การนามาใช้ โดยให้มีการแก้มาตรา 256 (เกี่ยวกับหลักเกณฑ์ หรือเกิดข้ึนมาเพ่ือให้เกิดการสืบทอดอานาจ และวิธีการแก้ไขเพ่ิมเติมรัฐธรรมนูญ ภายใต้ ของกลมุ่ คนที่เข้ามารฐั ประหาร ข้อบังคับในมาตรา 255) เพื่อให้มีการต้ัง สสร.  ข้อบกพร่องของรัฐธรรมนูญมีจานวนมาก ในการออกแบบรฐั ธรรมนูญฉบับใหม่ ไม่ว่าจะเป็นการสืบทอดอานาจของกลุ่ม  นายกรัฐมนตรีควรมาจากการเลือกตั้ง ไม่ใช่มาจาก บุคคล ก่อให้เกิดยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี การเลอื กต้งั ของ ส.ว. ที่สร้างเง่ือนไข และอาจนาประเทศไปสู่วิกฤต  การแก้ไขที่มาและอานาจของ ส.ว. โดย ส.ว. ของสังคมไทยในอนาคต ไม่ควรมีอานาจในการเลือกนายกรัฐมนตรี โดยให้  การมีบัตรเลือกต้ังใบเดียวนั้น มีผลทาให้เกิด สทิ ธ์ินั้นควรมาจาก ส.ส. ระบบคะแนนท่ีเปล่ียนแปลงอย่างชัดเจน  ในด้านของ ส.ส. ไม่ควรให้สังกัดพรรคการเมือง รวมไปถึงระบบการนับคะแนน โดยการใชท้ ุนเพ่ือใชใ้ นการเลอื กต้ังในอนาคต  ควรมกี ารยกเลิกยุทธศาสตร์ชาติ  เพิ่มการกระจายอานาจ  จากการศึกษาหมวดศาล และองค์กรอิสระ  ควรมีส่วนของภาคประชาชนเข้าไปมีบทบาท และ คุณเกรยี งศักด์ิ มีส่วนร่วมในองค์กรอิสระ เพราะท่ีมาขององค์กร สนิ วนาทรพั ย์ พบว่าไม่มีกลไกในการตรวจสอบหรือเอาผิด องค์กรเหล่านีไ้ ด้ เหล่านี้มาจากหน่วยงานราชการ ซ่ึงความคิดหรือ นโยบายหลาย ๆ อย่าง ไม่ได้ตอบสนองต่อ ประชาชน  ประชาชนไม่มีส่วนร่วมในการร่างรัฐธรรมนูญ  ต้องการให้มีการแก้ท้ังฉบับ เนื่องจากมีการ คณุ ชาตชิ าย ธรรมโม ซึ่ ง แ ต ก ต่ า ง จ า ก รั ฐ ธ ร ร ม นู ญ 2 5 4 0 (รองหวั หนา้ พรรคสามัญ เออ้ื ผลประโยชนใ์ นการสืบทอดอานาจ ชน)

สภาพปญั หา ขอ้ เสนอแนะ ผู้เสนอ ๗๑๔ ท่ีประชาชนได้มีการร่างและมีการรณรงค์ หมายเหตุ ร่วมกนั โดยการมี สสร.  การแก้รัฐธรรมนูญฉบบั น้ี ควรกลับไปยัง สสร. แล้ว รา่ งกฎหมายโดยประชาชนทุกคนรว่ มร่างดว้ ยกัน การถอดถอนมปี รากฎ  การกีดกันในด้านพรรคการเมือง เพราะพรรค ในรัฐธรรมนญู 2560 ขนาดเล็กอาจไม่สามารถเป็นพรรคอยู่ได้  กระทรวงศึกษาธิการควรกระจายการศึกษาออกมา – อ.เอกพันธุ์ เนื่องจากจาเป็นต้องมีเงนิ 1 ล้านบาท ในการ อย่างเช่นการให้ชุมชน หน่วยงานทางศาสนา หรือ จัดต้ังพรรค และจาเป็นต้องมีทุนในการส่ง องค์กร โดยกระทรวงศึกษาไม่จาเป็นต้องจัด ผู้สมัครลงรับเลือกตั้ง ดังน้ันประชาชนไม่มี การศึกษาแตใ่ หค้ นทมี่ คี วามรใู้ นการจดั การศกึ ษา สิทธเิ์ ป็น ส.ส.  ควรนาเอารัฐธรรมนูญ 2540 กลับมาบังคับใช้ คณุ สรุ ิยา แสงแก้วฝน้ั  ประชาชนเข้าไม่ถึงการศึกษา ปัจจุบันเรามี ในระหว่างการยกร่างรัฐธรรมนูญ ซงึ่ อาจจะใช้เวลา การแยกโรงเรยี นออกเปน็ หลายระดับในสงั คม ประมาณ 6 – 7 เดือน ถ้ารัฐสภาทางานอย่าง ปัจจุบันยังมีเด็กที่เข้าไม่ถึงการศึกษาอีกเป็น จริงจัง จานวนมาก  ยกเลิก พรก.ฉุกเฉนิ เพราะส่งผลต่อการดาเนนิ ชวี ิต  รัฐธรรมนูญ 2560 มีที่มาโดยไม่ชอบ ขาด ของประชาชน ก า ร มี ส่ ว น ร่ ว ม ข อ ง ป ร ะ ช า ช น อี ก ทั้ ง รัฐธรรมนูญมีส่วนที่จะขาดหายไป คือ การ  ในการเลอื กต้งั ควรใชบ้ ตั รในการเลือก คณุ สวสั ด์ิ ยศคา เสนอช่ือถอดถอน ส.ส. แต่มีปรากฏใน นายกรัฐมนตรี 1 ใบ เลือก ส.ส. จานวน 1 ใบ รฐั ธรรมนญู 2540 ในสว่ นของการถอดถอน  สวัสดิการทางสังคม มองว่ารัฐธรรมนูญ 256 0 ไม่ ใช่รั ฐส วัส ดิก าร แต่ เป็ นรั ฐ สงเคราะห์ โดยหน้าท่ีของรัฐท่ีต้องดูแล ประชาชน เพราะฉะนั้นสิทธิท่ีประชาชน จะเรยี กรอ้ งเป็นสทิ ธขิ ้ันพ้นื ฐาน  ตง้ั ขอ้ สังเกตในเร่ืองของที่มาของกลมุ่ ผู้มี อานาจ

สภาพปญั หา ข้อเสนอแนะ ผ้เู สนอ ๗๑๕ หมายเหตุ  การแสดงความคิดเห็นของประชาชนไม่มี ความปลอดภัย ไม่ว่าจะเป็นการเรียกร้อง  ควรจัดทาร่างร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ โดยควร ไมร่ ะบุ ติดตามสิทธ์ิ ถึงแม้ว่าจะเป็นสิทธิข้ันพื้นฐาน แต่ปรากฏว่าประชาชนถกู ฟ้องดาเนินคดี นาเอารัฐธรรมนูญ 2540 เป็นตัวตั้งต้นในการ  จากกรณีการดาเนินคดีกับประชาชนหรือ แก้ไข เน่ืองจากฉบับดังกล่าวเป็นฉบับที่ประชาชน นักศึกษาท่ีออกมาราลึกในเหตุการณ์ทาง ประวัติศาสตร์ หรือประชาชนท่ีออกมา มีสว่ นร่วมมากท่สี ุดและมกี ารสง่ เสริมประชาธปิ ไตย เรยี กรอ้ งเพือ่ ปกปอ้ งสิทธขิ องตนเอง มากท่สี ดุ  รัฐธรรมนูญถูกสร้างมาในยุคท่ีไม่มีความ ชอบธรรม ขาดการมีส่วนร่วม นอกจากนี้ยัง  ควรนาเอารฐั ธรรมนญู 2540 เป็นตน้ แบบ คุณชชั ลาวัณย์ ไม่สามารถปกป้องสทิ ธเิ สรีภาพของประชาชน ได้อย่างแทจ้ ริง  รัฐธรรมนูญควรเปน็ รัฐสวัสดิการโดยแท้จริง เพราะ เมอื งจนั ทร์ ปจั จุบันน้ีดเู มือนว่าจะเป็นการสงเคราะห์ และกลุ่ม (ตัวแทนกลุ่มเครือขา่ ย  รัฐธรรมนูญฉบับนี้พยายามสร้างนวัตกรรม ผู้หญิงก็ไม่สามารถเข้าถึงรัฐสวสัดิการอย่างแท้จริง ผหู้ ญิงปกป้องสิทธ์ิ) ใหม่ โดยการโยกย้ายสิทธิบางส่วน เช่น สิทธิ ในการศึกษาฟรี 12 ปี สิทธิผู้บริโภค สิทธิใน ได้ การรับบริการสาธารณสุขอย่างเสมอกัน ออกจากหมวดสิทธิและเสรีภาพ โดยให้ไป  ควรใหค้ วามสาคัญต้องประเด็นสทิ ธเิ สรภี าพ ไมร่ ะบุ บรรจุอยู่ในหมวดหน้าที่ของรัฐ ทาให้เรื่อง สิทธิที่มนุษย์ควรมีโดยธรรมชาติถูกจากัดลง เพราะเกย่ี วข้องกับเรื่องของปากท้องของประชาชน พระคุณเจา้

สภาพปัญหา ข้อเสนอแนะ ผเู้ สนอ ๗๑๖ กลายเป็นรัฐเป็นผู้กาหนดสิทธิเสรีภาพให้ หมายเหตุ ประชาชน และรัฐธรรมนูญยังเพ่ิมเงื่อนไข ในการจากดั เสรภี าพ ไว้ 2 ขอ้ คือ  รัฐธรรมนูญต้องให้ประชาชนได้สามารถเข้าถึงสิทธิ คุณอดุ มพร ปานมนตรี - การกระทบต่อความม่นั คง เสรภี าพของตนเอง - ความสงบเรียบร้อย ซ่ึงถือว่าเป็นคาท่ี  กกต. ควรปกป้องสิทธิ์ของประชาชน ในกรณีท่ี ส า ม า ร ถ ตี ค ว า ม ไ ด้ อ ย่ า ง ก ว้ า ง ข ว า ง สมุ่ เส่ียงตอ่ การทุจรติ การเลือกตง้ั กลายเป็นข้ออา้ งของผ้มู อี านาจ  เสนอให้มีองค์กรใหม่ท่ีไม่ใช่ กกต. ที่เข้ามา  รัฐธรรมนูญให้ความชอบธรรมต่อบรรดา ตรวจสอบการทางานของ กกต. ประกาศหรือคาสั่งของ คสช. ซ่ึงเป็นส่ิงท่ีขัด ตอ่ หลกั สิทธิมนษุ ยชน  รัฐธรรมนูญมกี ารปดิ หู ปดิ ตาประชาชน  เนื่องจากข่าวทุกวันน้ีที่ถูกกระจายผ่านสื่อ เป็นข่าวที่เกี่ยวข้องกับอาชญากรรม เป็นสิ่งที่ ถือว่าบั่นทอนจิตใจของประชาชน ผู้มีอานาจ ไม่ได้ให้ความรู้สึกสบายใจหรือความม่ันใจ ตอ่ ประชาชน  ประชาชนมีความยากจน ขาดอาชีพ ขาด รายได้ เนื่องจากรัฐธรรมนูญปัจจุบันใช้งาน ไม่ได้ เพราะถ้าเป็นรัฐธรรมนูญท่ีสามารถ ปฏิบัติได้ความเหลอื่ มลา้ จะไม่เกิดข้ึนในสังคม  ความเหล่ือมล้าในการบังคับใช้กฎหมาย เห็น ไดจ้ ากกรณีการทาผิดแลว้ ไมไ่ ดร้ ับโทษ  การทุจริตท้ังใน ส.ส. และ ส.ว. โดยในการ เลือกตั้งครั้งน้ีมีการครอบงากลุ่ม อสม. หรือ กลุ่มอ่นื ๆ ทีเ่ กี่ยวข้อง

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอแนะ ผู้เสนอ ๗๑๗ หมายเหตุ  การเลือกต้ัง 1 ใบ ก่อให้เกิดการทุจริตได้ง่าย ขน้ึ อีกท้งั เป็นการจากดั สิทธิของประชาชนให้  ในกรณีความเท่าเทียมกันทางเพศ เนื่องจาก คณุ ณัฐกมล ปวง เลอื กพรรคหรือบุคคล ปัจจุบันสังคมมีความหลากหลายมากข้ึน และไม่ได้ ประเสริฐ มีแค่คาว่า “ชาย” และ “หญิง” อีกต่อไป กลุ่ม  สิทธิและการใช้สิทธิของกลุ่มคนท่ีเป็น LGBT LGBT และกลุ่มอ่ืน ๆ ได้มีเรียกร้องและบทบาท ไม่สามารถบริจาคเลือดได้ ต้ังข้อสังเกตว่า ทางสังคมมากยิ่งขึ้น ดังนั้นเห็นว่าการระบุว่าชาย เหตุใดเพศที่ 3 จึงไม่สามารถบริจาคเลือดได้ และหญิงเป็นส่ิงที่ไม่เท่าเทียมกัน ดังนั้นควรมีการ เนื่องจากก่อนบริจาคก็มีการตรวจเช็คเลือด เปล่ียนแปลงให้เป็นทุกเพศมากกว่า เพื่อความเท่า ว่าเป็น Negative หรือ Positive ทาไมจึงมี เทียมอย่างแท้จริง การความคิดว่าเพศท่ี 3 จะมีผลเลือดเป็น Negative เช่นนี้จะสะท้อนถึงความเท่าเทียม  เรยี กรอ้ งให้ทกุ เพศมีสิทธเิ ทา่ เทียมกัน ไดอ้ ยา่ งแทจ้ ริงหรือไม่  บุคคลที่เข้ามาบริหารหรือทางานในกระทรวง คณุ ฐติ ภิ มู ิ จนั ทรย์ วง ต่าง ๆ มีความรู้ ความสามารถ ความเช่ียวชาญใน ด้านนั้น ๆ โดยแท้จริง ซึ่งส่งผลต่อประสิทธิภาพ ของการบริหารจัดการ  เน้นเรื่องการศึกษา โดยเน้นถึงการรับฟังเสียงจาก เยาวชน ซึ่งจาเป็นต้องลบ Mindset ของคาว่า การเถียงผใู้ หญอ่ อกไป เนือ่ งจากโลกเปลี่ยนไปแล้ว  ควรหา้ มทหารเข้ามาดารงตาแหนง่ ทางการเมือง ไมร่ ะบุ  ยกเลิกการมีอยู่ของ ส.ว. เน่ืองจากเห็นว่าไม่มี ประโยชน์ เพราะไม่ได้มีความยึดโยงกับประชาชน เห็นว่า ส.ว. มาจากการเปน็ สนช. และไมเ่ คยรับฟัง เสยี งของประชาชน

สภาพปญั หา ขอ้ เสนอแนะ ผูเ้ สนอ ๗๑๘ หมายเหตุ  การกระจายงบประมาณของส่วนกลางลงสู่ ระดับองค์กรการปกครองส่วนท้องถ่ินยังไม่  ยกเลิกองค์อิสระ ไม่ว่าจะเป็น ปปช. กกต. ทั่วถึง ซ่ึงงบประมาณส่วนใหญ่กระจุกตัวอยู่ท่ี ส่วนกลางและส่วนภูมิภาค โดยท้องถิ่นจะ ศาลรัฐธรรมนูญ เพราะไม่เห็นถึงประโยชน์ ได้รับน้อย ส่งผลต่อชาวบ้านในด้านการ ก่อใหเ้ กิดการจา้ งงาน เนื่องจากการตัดสินหลาย ๆ อย่าง ก่อให้เกิดความ  รัฐธรรมนูญฉบับน้ีทาให้ประชาชนอดอยาก อึดอัดต่อประชาชน และไมม่ ีความชัดเจน ปากแหง้  อยากเปลีย่ นระบบศาลให้เปน็ ระบบลูกขนุ  เมื่อมองย้อนกลับไปในอดีตมีการแข่งขันใน การปกครองระหว่างชนชั้นนาและตัวแทน  ในระดับท้องถ่ินควรมีเรื่องชาตพิ ันธุเ์ ข้ามาเกีย่ วข้อง คุณธวิศ เลิศสกลุ ไหม ประชาชนมาโดยตลอด การรัฐประหารเพอ่ื ให้ เกิดการกลับมาของชนชัน้ นา ด้วย ปัจจุบันคนชาติพันธุ์อ่ืน ๆ ยังมีสิทธิไม่เท่า คนไทย จึงอยากใหร้ ฐั บาลเรง่ ในการช่วยคนกลุ่มน้ี  ควรเกิดการเลอื กตั้งทอ้ งถิน่ ไดแ้ ลว้ คุณธานินทร์ เชื้ออินทร์  ควรคืนอานาจให้ท้องถิ่นไม่ใช่การกระจายอานาจ ให้ท้องถิ่น เพราะ บุคคลในท้องถ่ินหากมีความ ยึดโยงกับท้องถิ่นก็สามารถจัดทากิจกรรมได้ เช่น การศึกษา ควรมีการศึกษาประศาสตร์ท้องถิ่น เยาวชนสามารถรู้ถึงที่มา และสร้างความเป็น พลเมือง  ควรแก่ไขในเร่อื งของ ส.ว. ก่อนและนาไปสู่ท้ังฉบับ เน่ืองจากมาจากการสืบทอดอานาจ ให้ท่ีมาของ ส.ว. มีที่มาเหมือนรฐั ธรรมนูญ 2540  ตอ้ งเป็นรฐั ธรรมนูญที่ผ่านการวพิ ากษ์วจิ ารณแ์ ละมี คณุ พชั รพล การร่างโดย สสร. เหมือนรัฐธรรมนูญ 2540 แล้ว มีการถกเถียงและทบทวนกัน เพ่ือใหเ้ กิดเสรีภาพ