(4) เรื่องที่คณะกรรมาธิการพิจารณาเสร็จแล้ว 4.3 ผนวก ข(2)

๖๑๙ สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผู้เสนอ หมายเหตุ บัญญัติ” ซ่ึงมีข้อบกพร่องตามที่กฎหมาย ม่ันคงหรือความลับของราชการจาก บัญญัติ คือ ให้การส่งเสริมการมีส่วนร่วมให้ไป กฎหมายลกู เพราะจะกลายเป็นเงื่อนไขท่ี อยู่ในองค์กรใดองค์กรหน่ึง ซึ่งมองว่าไม่ เปน็ อุปสรรค เพียงพอ รัฐธรรมนูญต้องเขียนให้เป็นกลาง ดังน้ันส่ิงท่ีจ่าเป็น คือ การคุ้มครองการแจ้ง  สิทธิพลเมืองและสิทธิชุมชนในการเข้าถึง เบาะแสหรือการคุ้มครองพยาน (Witness ทรัพยากร โดยเฉพาะสภาพแวดล้อมหรือ Protection) ต้องเปน็ ไปอยา่ งรดั กุม สงิ่ ที่อยู่ใกล้ตัว ให้ประชาชนเปน็ ผู้ปกป้อง เมื่อเปรียบเทียบระหว่ารัฐธรรมนูญ 2 ฉบบั พบว่า - รัฐธรรมนูญ 2540 ในเรื่องการ พิทักษ์ชุมชนมีอุปสรรคในเรื่องการให้ เป็นไป “ตามท่ีกฎหมายบัญญัติ” ซ่ึง ตงั้ แต่รัฐธรรมนูญ 2540 – 2550 ยังไม่ มีกฎหมายบัญญัติ เช่น กรณีการปล่อย น่้าเสียและมลพิษ จังหวัดระยอง ที่ศาล รับและสัง่ ใหม้ ีการแกไ้ ข - รัฐธรรมนูญ 2560 เกิดปัญหา “ท้ังนี้เป็นไปตามที่กฎหมายบัญญัติ” จึง เสนอว่าสิทธิชุมชนไม่ต้องมีบทบัญญัติใด ใดเป็นอุปสรรค ประชาชนสามารถพิทกั ษ์ ชมุ ชนได้  ให้สิทธิชุมชนและพลเมืองเป็นรากฐาน ของรัฐธรรมนูญ มีการ Benchmarking

๖๒๐ สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผู้เสนอ หมายเหตุ จากรัฐธรรมนูญญี่ปุ่นที่ให้ความส่าคัญ สิทธิชมุ ชนเปน็ อันดบั แรก 1. รัฐธรรมนูญไม่ท่าให้เกิดประสิทธิภาพในเชิง 1. ไดม้ กี ารต้ังโจทยเ์ ก่ียวกบั การมีสว่ นรว่ ม ดังนี้ ดร. ถวลิ วดี บุรีกลุ ผลลัพธ์  รัฐธรรมนูญต้องมีการพิจารณาว่าจะต้อง 2. การริเร่ิมท่ากฎหมายของประชาชน ไม่น่าไปสู่ แก้อย่างไร แล้วจรึงพิจารณาว่าประเด็น ผลส่าเร็จ ไม่ได้น่าเข้าสู่กระบวนการการ ใดที่จะต้องแก้ โดยหลักการท่ีส่าคัญคือ พิจารณา หรือหากมีการน่าไปสู่การปฏิบัติแต่ การได้มาของรัฐธรรมนูญที่ต้ัองอยู่บน เม่ือรัฐสภาส้ินสุด กฎหมายก็เป็นอันสิ้นสุด พื้นฐานของประชาธิปไตยและเร่ืองสิทธิ ดังนั้นถือเป็นการเสียเวลาและเสียงบประมาณ มนุษยชน ธรรมาภิบาล เพ่ือน่าไปสู่สังคม ของประชาชน ที่สันติสุข และมากไปกว่าน้ันสังคมต้อง ถูกออกแบบให้เกิดความเสมอภาคมีการ 3. มาตรา 77 น้ันมองว่าเป็นพิธีการแบบผิวเผิน ตรวจสอบการใช้อ่านาจหรือไม่ หรือ เพราะไม่ไดท้ ่าใหป้ ระชาชนแสดงเจตจา่ นงคจ์ รงิ ๆ กฎหมายได้น่าไปสกู่ ารจัดการประเมินผล ก ร ะ ท บ ข อ ง ก า ร ใ ช้ รั ฐ ธ ร ร ม นู ญ มี 4. การถอดถอดผู้มีอ่านาจโดยประชาชนเป็นส่ิงท่ี ความส่าคัญ ทา่ ไดย้ ากหรือทา่ ไม่ได้เลย  สถาบันทางการเมือง ได้มีการตรวจสอบ 5. การจัดท่านโยบายสาธารณะโดยประชาชนเข้า ถ่วงดุลหรือไม่ รวมถึงการเมืองภาค ไปมีส่วนร่วม แต่รัฐบาลไม่ได้ให้ความส่าคัญ พลเมืองน่าไปสู่การเติบโตได้จริงหรือ? ข้าราชการไม่มีความเข้าใจการมีส่วนร่วมของ ดังนั้นจึงต้องท่า Check list ในแต่ละข้อ ประชาชน ทีอ่ าจจะท่าให้น่าไปสู่ส่ิงท่ีไม่ดีหรือสงิ่ ท่ีไม่ อยากเห็น 6. ไม่มีมาตรการป้องกันการใช้สิทธิ์ในการ ร้องเรียนกรณกี ารทุจรติ

๖๒๑ สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผู้เสนอ หมายเหตุ 7. รัฐธรรมนูญที่เป็นภาพกว้างท่ีต้องน่าไปสู่การ 2. รัฐธรรมนูญต้องดูแลประชาชนได้ น่าไปสู่การ ปฏิบัติ แต่บางมาตราไม่สามารถน่าไปสู่การ มีส่ ว น ร่ว ม ภ าย ใต้ แน ว คิ ด “ต้อ ง Care ประชาชนและตอ้ ง Share อา่ นาจ” ปฎิบัติได้ ในส่วนน้คี วรมีวธิ กี ารจดั การอยา่ งไร 3. การมีส่วนร่วมต้องดูถึงหลักการและจิต วญิ ญาณทีจ่ ะนา่ ไปสู่การมสี ่วนรว่ มได้ 4. ตอ้ งแกไ้ ขให้ผ้หู ญิงมีบทบาททางการเมืองหรือ เป็นลักษณะของ Gender Quotas ให้มีการ ส่งผลู้ งสมัครเป็นผู้หญิงมากข้ึน และการจดั ท่า บัญชีรายช่ือให้สลับฟันปลาระหว่างชายและ หญงิ 5. ประชาชนต้องได้เข้าถึงข้อมูลข่าวสารได้อย่าง ถูกตอ้ งตามมาตรา 63 1. ความคิดเห็นของเยาวชนมักจะอยู่ภายในกลุ่ม 1. เพื่อให้ได้ความคิดที่หลากหลายควรอาศัยการ คณุ พชรพรรษ์ เดียว คือ กลุ่มในระบบ โดยจากการแบ่ง เยาวชนออกเป็น 2 กลุ่ม ซึ่งไม่เก่ียวกับ เชิญกลุม่ ประชาชนที่อยใู่ นพืน้ ทจ่ี รงิ ประจวบลาภ การศกึ ษา คือ เด็กในระบบและเด็กนอกระบบ 2. ในเรื่องพรรคการเมืองควรไปรับฟังความ คดิ เห็นของประชาชนมากกวา่ นักวชิ าการ 3. หากมองรัฐธรรมนูญเป็นสินค้า ดังน้ันหากจะ ให้ประชาชนซ้ือสินค้า ก็ควรเป็นสินค้าที่ ตอบสนองความต้องการของประชาชน 4. อยากให้เด็กและเยาวชนเข้าไปมีส่วนร่วม จรงิ ๆ ไมใ่ ชเ่ ป็นแคเ่ พียงพิธีการ

๖๒๒ สภาพปญั หา ขอ้ เสนอ ผู้เสนอ หมายเหตุ 5. กฎหมายที่มีความเก่ียวข้องกับเด็กและ 1. รัฐธรรมนูญฉบับน้ีมีข้อจ่ากัดตั้งแต่ที่มาของ รฐั ธรรมนญู เยาวชน ก็ควรให้เด็กและเยาวชน ซึ่งถือว่า 2. จากมาตรา 25 (สิทธิและเสรีภาพของปวงชน เป็นผู้มีส่วนได้เสียเข้าไปรับ แสดงความ ชาวไทย นอกจากที่บัญญัติคุ้มครองไว้เป็นการ เฉพาะ ในรัฐธรรมนูญแล้ว การใดท่ีมิได้ห้าม คิดเหน็ อย่างจรงิ จัง หรือจ่ากัดไว้ในรัฐธรรมนูญหรือในกฎหมายอ่ืน บคุ คลย่อมมีสิทธิ และเสรภี าพท่จี ะทา่ การน้นั ได้ 6. การแก้รัฐธรรมธรรมนูญต้องมาจากการมี และได้รับความคุ้มครองตามรัฐธรรมนูญ ตราบ เท่าท่ีการใช้สิทธิหรือเสรีภาพ เช่นว่านั้นไม่ ส่วนรว่ มของคนทกุ กลมุ่ อยา่ งท่ัวถึง กระทบกระเทือนหรือเป็นอันตรายต่อความ มั่นคงของรัฐ ความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรม 1. เห็นควรให้ตัด ความมั่นคงของรัฐ ออกจาก คณุ สุภาภรณ์ อันดี ของประชาชน และไม่ละเมิดสิทธิหรือ เสรีภาพของบุคคลอ่ืน...) กฎหมายลูกจะเข้ามา มาตรา 25 และให้มีการรับรองสิทธิเสรีภาพ มาลยั ลอย อ้างอิงเกี่ยวกับเร่ืองของความมั่นคง ท่าให้เป็น การอยเู่ หนอื สิทธแิ ละเสรภี าพของประชาชน โดยเสมอภาค 3. ส่วนสิทธิในด้านการตรวจสอบ ที่ปกติจะ 2. จากหมวด 6 มาตรา 68 (...รัฐพึงให้ความ สามารถตรวจสอบไดโ้ ดยตรง แต่ปัจจุบันเม่ือใช้ ชว่ ยเหลอื ทางกฎหมายที่จา่ เป็นและเหมาะสม แก่ผู้ยากไร้หรือผู้ด้อยโอกาส ในการเข้าถึง กระบวนการยุติธรรม รวมตลอดถึงการจัดหา ทนายความให้) ให้ตัดค่าว่า ผู้ยากไร้หรือ ผู้ด้อยโอกาส ออก เพราะรัฐควรจัดให้ด้วย ความเทา่ เทยี ม 3. ให้มีการร่างรัฐธรรมนูญใหม่และเพ่ิมการมี สสร. ท่ีมาจากการเลือกต้ัง เพื่อเป็นการเปิด โอกาสใหค้ นทกุ กลมุ่ 4. กลไกตามมาตรา 272 (...การให้ความ *มาตรา 41 บุคคลและชมุ ชน ย่อมมีสิทธิ เห็นชอบบุคคลซึ่งสมควรได้รับแต่งตั้งเป็น (1) ได้รับทราบและเข้าถึง ข้อมูลหรือข่าวสารสาธารณะ นายกรฐั มนตรี...) เพื่อให้คนนอกไม่มีสิทธิ

๖๒๓ สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผู้เสนอ หมายเหตุ มาตรา 25 คู่กับมาตรา 51 (การใดที่ 5. จากมาตรา 252 (...ผู้บริหารท้องถิ่นให้มา ในครอบครองของหน่วยงาน รัฐธรรมนูญบัญญัติให้เป็นหน้าที่ของรัฐตาม จากการเลือกต้ังหรือมาจากความเห็นชอบ ของรัฐ ตามทก่ี ฎหมายบญั ญตั ิ หมวดน้ี ถ้าการน้ัน เป็นการท่าเพ่ือให้เกิด ของสภาท้องถ่ินหรือในกรณี องค์กรปกครอง (2) เสนอเรื่องราวร้องทุกข์ต่อ ประโยชน์แก่ประชาชนโดยตรง ย่อมเป็นสิทธิ ส่วนทอ้ งถนิ่ รปู แบบพิเศษ จะให้มาโดยวธิ อี นื่ ก็ หน่วยงานของรัฐและได้รับ ของประชาชนและชุมชนท่ีจะติดตาม และ ได้...) ควรเปิดช่องให้ผู้บริหารองค์กรปกครอง แจ้ง ผล กา รพิจ าร ณา โ ด ย เร่งรัดให้รัฐด่าเนินการ รวมตลอดท้ังฟ้องร้อง สว่ นทอ้ งถ่นิ มรี ปู แบบพิเศษ รวดเร็ว หน่วยงานของรัฐท่ีเกี่ยวข้อง เพ่ือจัดให้ 6. ลดการสืบทอดอ่านาจ โดยการให้ ส.ว. มา (3) ฟ้องหน่วยงานของรัฐให้ ประชาชน หรือชุมชนได้รับประโยชน์นั้นตาม จากการเลอื กตั้ง รับผิดเนื่องจากการกระท่า หลักเกณฑแ์ ละวิธีการที่กฎหมายบัญญัติ) ท่าให้ 7. ยกเลิกมาตรา 265 และมาตรา 279 หรือการละเว้นการกระท่า เกิดกระบวนการท่ีเยอะมากขึ้น ซ่ึงกลไกเหล่าน้ี 8. รัฐธรรมนูญควรให้นักกฎหมายเป็นผู้สรุป ของข้าราชการ พนักงาน หรือ ท่าให้ประชาชนไม่สามารถตรวจสอบได้อย่าง ประเด็นปัญหาจากประชาชน เพื่อแปลงให้ ลูกจ้างของหนว่ ยงานของรฐั รวดเรว็ เป็นภาษาทางกฎหมาย **มาตรา 43 บุคคลและ 4. จากมาตรา 41* การเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร 9. คณะกรรมการร่างฯควรออกแบบให้มี ชมุ ชนย่อมมีสิทธิ พบว่าการด่าเนินการถูกปิดก้ัน ส่งผลให้การมี ประสิทธภิ าพมากทีส่ ดุ ( 1 ) อ นุ รั ก ษ์ ฟื้ น ฟู ห รื อ ส่วนร่วมของประชาชนไม่มีความหมาย และ ส่งเสริมภูมิปัญญา ศิลปะ จากข้อ (3) การฟ้องหน่วยงานของรัฐน้ัน เป็น วัฒนธรรม ขนบธรรมเนียม การเปิดโอกาสให้หน่วยงานของรัฐต้ังเป็น และจารีตประเพณี อันดีงาม นิตบิ ุคคลได้ ทง้ั ของทอ้ งถิ่นและของชาติ... 5. จากมาตรา 43** มีการจ่ากัดเหลือแค่การ ฟื้นฟู หรือส่งเสริม ซึ่งต่างจาก มาตรา 66

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ๖๒๔ ในรัฐธรรมนูญ 2550 (...ย่อมมีสิทธิอนุรักษ์ ผเู้ สนอ หมายเหตุ หรือฟื้นฟูจารีตประเพณี ภูมิปัญญาท้องถิ่น ศิลปวัฒนธรรมอันดีของท้องถิ่นและของชาติ ***มาตรา 57 รัฐต้อง และมีส่วนร่วมในการจัดการ การบ่ารุงรักษา (1) อนุรักษ์ ฟ้นื ฟู และสง่ เสริม และการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติ ภูมิปัญญาท้องถิ่น ศิลป ะ ส่ิงแวดล้อม รวมทั้งความหลากหลายทาง ชีวภาพอย่างสมดุลและยั่งยนื ...) และสง่ิ ที่ถูกตัด ออกไป คือ การอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ดี ตาม มาตรา 67 6. จากมาตรา 58 (การดา่ เนนิ การใดของรัฐหรอื ท่ี รฐั จะอนญุ าตให้ผู้ใดดา่ เนินการ ถา้ การนนั้ อาจมี ผลกระทบต่อทรัพยากรธรรมชาติ คุณภาพ สิง่ แวดล้อม สุขภาพ อนามยั คุณภาพชวี ิต หรือ ส่วนได้เสีย ส่าคัญอ่ืนใดของประชาชนหรือ ชุมชนหรือสิ่งแวดล้อมอย่างรุนแรง รัฐต้อง ด่าเนินการให้มีการศึกษา และประเมินผล กระทบต่อคุณภาพส่ิงแวดล้อมและสุขภาพของ ประชาชนหรือชุมชน...) ซึ่งเมื่อเอามาตราน้ีไป อยู่ในหมวดหน้าท่ีของรัฐ ถือเป็นเรื่องท่ียาก มากในการดา่ เนินการ 7. จากมาตรา 44 (บุคคลย่อมมีเสรีภาพในการ ชุมนุมโดยสงบและปราศจากอาวุธ...) ระบุถึง การชุมนุมก็จริง แต่พระราชบัญญัติการชุมนุม

สภาพปัญหา ข้อเสนอ ๖๒๕ สาธารณะ พ.ศ. 2558 มีการขัดตอ่ รฐั ธรรมนูญ เพราะเปน็ การจ่ากดั สทิ ธเิ สรีภาพ ผู้เสนอ หมายเหตุ 8. จากมาตรา 57*** เป็นมาตราที่ส่าคัญนัก วัฒนธรรม ขนบธรรมเนียม กิจกรรม และส่งผลต่อการมีส่วนร่วมในด้าน และจารีตประเพณีอันดีงาม ของส่ิงแวดล้อม โดยยกตัวอย่างกรณีท่ี ของท้องถ่ินและของชาติ และ กระบวนการ EIA ยังไม่ถูกบังคับใช้ แต่ EEC จัดให้มีพื้นท่ีสาธารณะส่าหรับ กลับถูกเปิดตัวแล้ว ดังน้ันจึงไม่มีการพิจารณา กิจกรรมท่ีเก่ียวข้อง รวมท้ัง EIA เพอ่ื ประเมนิ ผลกระทบ ส่ ง เ ส ริ ม แ ล ะ ส นั บ ส นุ น ใ ห้ 9. ไม่เห็นด้วยกับหมวด 5 หน้าท่ีของรัฐ เพราะสิ่ง ประชาชน ชุมชน และองค์กร ใดท่ีเป็น สิทธิ ควรอยู่ในหมวดสิทธิ โดยมีการ ปกครองส่วนท้องถ่ิน ได้ใช้ ระบกุ ารคมุ้ ครองสิทธิ สิทธิและมีส่วนร่วม ในการ 10.จากยุทธศาสตร์ชาติและแผนปฏิรูปฯแสดงให้ ดา่ เนินการด้วย เห็นวา่ ประชาชนไม่มีสว่ นร่วม ( 2 ) อ นุ รั ก ษ์ คุ้ ม ค ร อ ง 11.บทเฉพาะกาล มาตรา 279 ทเ่ี กี่ยวกับประกาศ บ่ารุงรักษา ฟ้ืนฟู บริหาร และค่าส่ัง คสช. โดยมีค่าส่ัง 3/2558 และ จดั การ และใชห้ รือจัดให้มีการ 4/2559 ท่ีเป็นการยกเลิกผังเมือง และค่าส่ัง ใ ช้ ป ร ะ โ ย ช น์ จ า ก 9/2559 มีการลดทอนสิทธิของประชาชน ท รั พ ย า ก ร ธ ร ร ม ช า ติ เก่ียวกับสิง่ แวดล้อม สิ่ ง แ ว ด ล้ อ ม แ ล ะ ค ว า ม 12.ระบบการศึกษามีระบบพื้นฐานไม่เหมือนกัน หลากหลายทางชีวภาพ ให้ และการศึกษาแต่ละพ้ืนที่ไม่จ่าเป็นจะต้องเรียน เ กิ ด ป ร ะ โ ย ช น์ อ ย่ า ง ส ม ดุ ล ในรปู แบบทเ่ี หมือนกนั ควรอา้ งอิงกบั พืน้ ที่ แ ล ะ ยั่ ง ยื น โ ด ย ต้ อ ง ใ ห้ ป ร ะ ช า ช น แ ล ะ ชุ ม ช น ใ น ท้องถ่ินที่เก่ียวข้องมีส่วนร่วม ด่ า เ นิ น ก า ร แ ล ะ ไ ด้ รั บ ประโยชน์ จากการด่าเนินการ

สภาพปญั หา ข้อเสนอ ๖๒๖ ผ้เู สนอ หมายเหตุ ดังกล่าวด้วยตามท่ีกฎหมาย บญั ญตั ิ 1. รัฐธรรมนูญไม่มีเรื่องที่เก่ียวข้องกับเด็กและ 1. ควรปฏิรูปการกระจายอ่านาจ โดยมุ่งเน้นให้ คุณฉนั ทศิ รกั อ่อน เยาวชนเทา่ ที่ควร องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เพราะเป็นการ สะท้อนปัญหาและเขา้ ถึงได้งา่ ยกวา่ 2. แผนยุทธศาสตร์มีปัญหา เน่ืองจากถูกก่าหนด โดยคนบางกลุ่ม จงึ เสนอใหม้ ีการรับฟังจากกลุ่ม 2. เสนอให้การรับฟังคิดเห็นมีการกระจาย คนทแี่ ตกตา่ งกันมากกวา่ นี้ กลุ่มเป้าหมายให้มากกว่านี้ เช่น LGBT, เด็ก และเยาวชน เป็นต้น 3. พรบ. ด้านเด็กและเยาวชนไม่สามารถน่าไปสู่ การปฏิบัติได้ เพราะโดนกีดกันด้วยแนวคิดท่ีว่า 3. จากมาตรา 158 (พระมหากษัตริย์ทรง เปน็ เด็ก จงึ ไมไ่ ด้น่าไปส่กู ารแก้ไข แต่งต้ังนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีอ่ืนอีกไม่ เกินสามสิบห้าคนประกอบเป็นคณะรัฐมนตรี 4. การท่าหลักสูตร ครูไม่ได้เข้าร่วมเพื่อออกแบบ ...) ไม่ควรมีการจ่ากัดจ่านวนรัฐมนตรี เพราะ หลักสูตร แต่ให้นักวิชาการเป็นผู้ออกแบบ ท่า อาจจะได้รัฐมนตรีที่ไม่มีความเชี่ยวชาญตรง ให้ผเู้ รียนไม่เข้าใจ กับกระทรวงนัน้ ๆ และเสนอให้มกี ารระบุเป็น ผู้เชี่ยวชาญโดยเฉพาะ เช่น กระทราง 5. เด็กและเยาวชนบางคนถูกผู้ใหญ่ให้ด่าเนินการ ศึกษาธิการ ส่วนในบางกระทรวงท่ีใหญ่เกิน จ่าหน่ายยาเสพติด แม้ว่ารัฐจะมีแผน แต่แผน กว่ารัฐมนตรี 1 คนจะดูแล ก็ควรให้มีการเพ่ิม ดังกล่าวก็ไม่มีประสิทธิภาพ ควรมีการปรับปรุง จ่ า น ว น รั ฐ ม น ต รี โ ด ย เ ป็ น ก า ร เ จ า ะ จ ง ถึ ง แกไ้ ขและคุ้มครองเดก็ เหล่าน้ี ประเดน็ ปญั หา 4. ให้สภาเด็กเข้าสู่กระบวนการร่างและแก้ไข แผนชาตใิ นฉบับต่าง ๆ

๖๒๗ สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผูเ้ สนอ หมายเหตุ 1. จากรัฐธรรมนูญไม่เคยทอดทิ้งเด็กและเยาวชน 5. เสนอให้เพิมสิทธิให้เด็กและเยาวชนสามารถ ในทุกมาตรา แต่ไม่เคยมีการน่าไปสู่การปฏิบัติ อยา่ งแท้จรงิ อีกท้ังเดก็ ตอ้ งการคนรับฟงั ปัญหา เข้าไปแสดงความคิดเห็นในการออกแบบ 2. ให้ใช้กฎหมายให้เป็นประโยชน์กับเด็กและ หลกั สูตรได้ เยาวชน เช่น การศึกษาปัจจุบันเป็นเร่ืองท่ี เข้าถึงยากและมีความเปลี่ยนแปลงบ่อย ดังน้ัน 6. ส่าหรับการย้ายถ่ินฐานควรมีการสนับสนุน ผู้ปกครองจึงไม่สามารถแนะน่าบุตรหลานของ ตนเองได้ เร่ืองการจัดท่าสิทธิการพึงมีพึงได้ต่อคนย้าย ถิ่นฐาน เช่น การศึกษา สาธารณสุข เป็นต้น เพื่อลดปญั หาความเหลือ่ มลา่้ 7. ผลักดันให้องค์กรเด็กและเยาวชนเป็นองค์กร อิสระเพื่อสร้างความชอบธรรมท่ีเป็นรูปธรรม เพอ่ื เพม่ิ น้า่ หนักในค่าพูดของเด็กมากขน้ึ 8. เสนอให้มีการต้ังคณะกรรมาธิการเด็กและ เยาวชน ในการศึกษาปัญหาและผลกระทบ และเพือ่ แกป้ ัญหาของเดก็ และเยาวชน - คุณอลสิ า หงสม์ า

๖๒๘ สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผเู้ สนอ หมายเหตุ 1. ผิดหวังจากการท่างานของ คสช. เพราะ คุณจักรกฤษณ์ - ประชาชนไม่สามารถเข้าถึงรัฐธรรมนูญเลย เตม็ เปย่ี ม การรา่ งใหม่จึงเป็นการเสยี เวลา 2. ปัญหาการเรียนการศึกษาเกี่ยวกับผอู้ ่านวยการ เช่น เรอื่ งทรงผม จงึ ตัง้ ข้อสังเกตวา่ จะมชี ่องทาง ใดท่ที า่ ใหเ้ ด็กสามารถเรยี กรอ้ งสทิ ธิได้ 3. เด็กขาดโอกาสทางการศึกษาและขากการรับรู้ ในเรือ่ งการศกึ ษา 4. เด็กเข้าไปยุ่งเก่ียวกับยาเสพติดมากข้ึน เพราะ ไมม่ คี วามรแู้ ละไมไ่ ด้รับการศกึ ษา 5. โรงเรียนมีการเรียนการสอนไม่เท่ากัน อยากให้ สรา้ งความสมดลุ เรอื่ งคณุ ภาพการสอนในแต่ละ โรงเรียน 6. บางวิชาไม่สามารถท่าให้เกิดประโยชน์ได้จริง ควรเป็นการเรียนแบบเพ่ิมทักษะในการท่างาน มากกวา่ 7. กิจกรรมด้านถังขยะ รัฐบาลหรือกรุงเทพฯไม่ได้ สนบั สนุนอยา่ งจริงจัง โดยเฉพาะเรอื่ ง Recycle และ Second Value 8. เด็กขาดโอกาสในการแสดงความต้องการ เน่ืองจากเม่ือเขียนโครงการต่าง ๆ แล้วทาง ผ้ใู หญไ่ ม่อนมุ ัติหรือไม่เหน็ ดว้ ย

๘.๑.๑๐ กล่มุ การพฒั นาเศรษฐกจิ

การสนทนากลุม่ (Focus Group Discussion) กลุม่ การพัฒนาเศรษฐกจิ ในวนั อังคารที่ ๒๓ มถิ นุ ายน ๒๕๖๓ ณ หอ้ งประชมุ หมายเลข ๓๐๗ ชน้ั ๓ อาคารรฐั สภา สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผเู้ สนอ หมายเหตุ  การทาโครงการพัฒนาเศรษฐกิจมีท้ังมิติเชิง  จากพระราชบัญญัติเขตพัฒนาพิเศษภาค คณุ ทัศนีย์ บวก และมติ เิ ชิงลบ ตะวันออก พ.ศ. 2561 มีความยืดหยุ่นและ เกยี รตภิ ทั ราภรณ์  การทางานของกลุ่ม EEC จะมีการให้ความรู้ เป็นแบบอย่างให้กับกฎหมายอ่ืน ๆ ที่เก่ียวข้อง ประชาชน ประชาชนสามารถเข้ามารับฟัง กบั ระเบยี งเศรษฐกจิ กระบวนการ แต่ประชาชนกลับไม่ทราบว่า  ทุกครั้งท่ีมีการจัดทา EIA จะมีกระบวนการรับ กระทบตอ่ ชวี ิตอย่างไร ฟังความคิดเห็นของประชน  ควรเสริมสร้างความเข้มแข็งให้แก่ภาค ประชาชน เพราะจะส่งผลให้ไม่เกิดโครงการ ท่ไี มด่ ี  ต้องการให้ อปท. มาเป็นตัวแทนให้กับองค์กร ในการถ่ายทอดความรู้ให้แก่ประชาชน เพราะ ขณะน้ขี ้อมลู ยังสง่ ไปไม่ถงึ ประชาชน  โครงการภายใต้การขับเคล่ือนของ EEC ไม่ได้ เน้นเชิงปริมาณ แต่พยายามกระจายทุกกลุ่ม แล้วนาเอา Feedback มาปรับปรุง ส่วน โครงการอื่น ๆ ภาค EEC จะเข้าไปรับฟัง หลงั จากจัดทากระบวนการ EHIA  กฎหมายที่มี Layer ที่วุ่นวาย คือ กฎกระทรวง  ยุทธศาสตร์ชาติ ด้าน EEC - สภาอุตสาหกรรม คณุ มนตรี และหากกฎหมายจานวนมากแบบนี้ นักลงทุน ได้พิจารณาอุตสาหกรรมท่ีเป็นจุดแข็ง คือ มหาพฤกษ์พงศ์ จะเข้ามาลงทนุ ได้อย่างไร อุตสาหกรรมการเกษตร ซง่ึ แบง่ ออกเปน็

สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผ้เู สนอ ๖๓๑ 1. Food โดยสภาฯมีการผลักดันให้เกิด หมายเหตุ Smart Farmer 20000 คน แต่ประเทศ ไ ท ย มี แ ต่ Farmer by Choice ไ ม่ ใ ช่ Farmer by Share อีกท้ังทางสภาฯได้มี ความพยายามผลักดันในเร่ือง Certificate เก่ียวกับการเกษตร มีการผลักดันเร่ือง เกษตรปลอดภัยสู่อาหารปลอดภัย และให้ ดาเนินการเปน็ Food Valley 2. Pharma ควรมีการเปลี่ยนจุดยืนจาก ยา สามัญ (Generic drugs) เป็น ยาต้นแบบ (Original drugs) ควรโยงกลบั ทีก่ ารเกษตร ในการผลิตสมุนไพร ซ่ึงอาจจะมีการใช้ งบประมาณพอสมควร แต่ประเทศไทยจะ เปน็ Operating Model 3. อุตสาหกรรมอาหารสตั ว์ (Feed) 4. Cosmatic  ต้องเร่งหาวิธีการที่ทาให้กาไรเพิ่มข้ึน แต่ต้นทุน ลดลง  ต้องการให้เป็น One – Stop shopping ให้ เหมือนประเทศเวียดนาม ที่มีการทา One – stop of License and Consulting . ใ น 1 สถานที่รวมกนั ได้ License ภายใน 30 วัน

สภาพปญั หา ขอ้ เสนอ ผเู้ สนอ ๖๓๒  จากมาตรา 27 (บุคคลย่อมเสมอกันใน หมายเหตุ กฎหมาย มีสิทธิและเสรีภาพและได้รับความ  จากมาตรา 75 (รัฐพึงจัดระบบเศรษฐกิจให้ คุณวุฒพิ งศ์ จิตตัง้ สกุล คุ้มครอง ตามกฎหมายเท่าเทียมกัน...) การเป็น รัฐสวัสดิการ 100% อาจจะไม่สามารถทาได้ ประชาชนมีโอกาสได้รับประโยชน์จากความ เช่น การให้เบี้ยยังชีพ สามารถเลือกให้ผู้ที่มี รายได้นอ้ ยใหไ้ ดร้ บั มากกวา่ (ความไม่เทา่ เทยี ม) เจริญเติบโต ทางเศรษฐกิจไปพร้อมกันอย่าง  นโยบายทางการเงินถูกจากัดทั่วโลก ส่งผลต่อ ท่ัวถึง เป็นธรรม และย่ังยืน...) ควรมีการรับฟัง การทอ่ งเทย่ี วของไทยเป็นอยา่ งมาก ความคิดเห็นตามมาตรา 77 (...ก่อนการตรา  เศรษฐกิจไทยหดตัวและติดลบ 5 – 6 ซึ่งเม่ือ มองกลับไปท่ียุทธศาสตร์ พบว่าไม่สามารถ กฎหมายทุกฉบับ รัฐพึงจัดให้มีการรับฟังความ เกิดข้นึ ไดอ้ ย่างเตม็ ประสทิ ธิภาพ คิดเห็นของผู้เกี่ยวข้อง วิเคราะห์ ผลกระทบ  ปกติสงิ่ ท่ีเศรษฐกิจของประเทศต้องทา คือ การ สะสมทุน, แรงงาน และการใช้เทคโนโลยีช่วย ที่อาจเกิดข้ึนจากกฎหมายอย่างรอบด้านและ ผลิตและลงทุน นอกจากน้ีจากการเกิด Covid ทาให้แรงงานในอุตสาหกรรม มีความเสี่ยงที่จะ เป็นระบบ...) เช่น มาตรการปรับภาษี เป็นต้น ตกงานประมาณ 2 ล้านตน โดยเฉพาะในส่วน อีกทั้งเสนอให้มีกฎหมายบางลักษณะให้เกิด ข้อยกเว้น  โลกหลังการแพร่ระบาด Covid ทาให้แรงงาน คุณจติ เกษม ต้อง Upskill & Reskill และปรับทัศนคติให้ พรประพนั ธ์ สอดคลอ้ งกับตลาด  ควรมีการสนับสนุนการลงทุนที่รองรับแรงงาน คืนถ่ิน  ต้องมกี ารปรับโครงสรา้ งดา้ นการเกษตร ให้เป็น Smart Farmer มากข้นึ  ต้องการให้มีการพัฒนาด้าน Digital, Big Data และ AI

สภาพปญั หา ขอ้ เสนอ ๖๓๓ ของการท่องเที่ยว, การขนส่ง, ร้านอาหาร และ ผเู้ สนอ หมายเหตุ การสง่ ออก (รถ, Supply Chain) - คณุ พิภเู อก สกลุ หลิม อ้างอิง  เรือ่ ง SME ยังคงติดปัญหาเร่อื งขนั้ ตอนและการ *พระราชบัญญัติการทางาน ขออนุญาต โดยมีปัญหา คือ Portal ท่ีอาจจะ ของคนต่างด้าว พ.ศ. 2551 ไม่มีการเชื่อมโยงกัน จึงเห็นควรให้จัด Portal มาตรา 13 (สรปุ ) คนต่างด้าวท่ี แบบ One – stop service ไ ม่ อ า จ ข อ รั บ ใ บ อ นุ ญ า ต ต า ม มาตรา 9 เพราะเหตุดังตอไปน้ี  กฎหมายไมเ่ อ้อื ประโยชน์ต่อการทาธุรกิจ อาจขอรับใบอนุญาตต อนาย ทะเบียนเพ่อื ทางานตามประเภท  การ Enforcement ไม่ดีเพราะไม่ทราบว่าจะ ท่ี ครม. กาหนด ช่วยเหลือกลุ่มไหนก่อน เช่น ด้านโรงแรม ใน 1. ถูกเนรเทศตามกฎหมาย ส่วน Legal หรือ Illegal (เสียภาษีแต่ไม่จด และได้รับการผ่อนผันให ไป ทะเบียน) จดุ นีต้ ้องช่วยใครก่อน ประกอบอาชีพท่ีอื่นแทนการ  ปัญหาแรงงานต่างด้าวโดนลอยตัวในช่วง สถานการณก์ ารแพร่ระบาดของไวรัสโควิด - แรงงานไม่สามารถออกไปไหนได้ ทางาน ไม่ได้ ไม่ได้ต่ออายุทางาน ซ่ึงได้ระบุ ลักษณะคนต่างด้าวท่ีอาจขอรับใบอนุญาต ได้ไว้ใน พรบ. แรงงานต่างด้าว มาตรา 13* อีกทั้งการต่ออายุในประเทศ มี ค่าธรรมเนียม VISA คิดราคาปกติ 1090 บาท/ปี, การขออนุญาตทางาน 1090 บาท/ปี ซ่ึงแพงกว่าประเทศต้นทาง ทาให้ เจ้าหนา้ ทีส่ ามารถเก็บเกย่ี วผลประโยชนไ์ ด้

สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผเู้ สนอ ๖๓๔ - การบังคับใช้กฎหมายแต่ระเบียบการ หมายเหตุ พิจารณายังไม่ได้ประกาศออกมา อีกทั้ง กรมการจัดหางานก็ไม่ได้ประกาศแนวทาง เนรเทศหรอื อยใู นระหว่างรอการ ในการดาเนินการ ดังนั้นปัญหาจึงตกอยู่ที่ เนรเทศ นายจา้ ง 2. เข้ามาโดยไม่ได้รับอนุญาต - อีกท้ังยังมีประเด็นที่น่าสนใจ คือ การเสีย แ ต่ รั บ อ นุ ญ า ต ใ ห้ อ ยู่ เ ป็ น ก า ร ภาษี, การจดทะเบียนพาณิชย์ และการขอ ชั่วคราว เพื่อรอการส งกลับ อนุญาตจากภาครัฐ ออกไปนอกราชอาณาจักร  แรงงานไทยไม่เข้ามาทางานเป็นแรงงานใน 3. ถูกถอนสัญชาติตามประกาศ ภาคอุตสาหกรรม เพราะเป็นงานประเภท 3D ของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 337 ได้แก่ งานสกปรก (dirty job) งานอันตราย หรือตามกฎหมายอ่ืน (dangerous job) และงานยาก (demanding 4. เกิดในราชอาณาจักรแต่ไม่ได้ หรอื difficult job) รับสัญชาติไทยตามประกาศของ  ด้ า น ก า ร ท่ อ ง เ ท่ี ย ว ทั้ ง Supply Chain มี คณะปฏวิ ัติ ฉบับท่ี 337 ประชากรเกยี่ วข้องสว่ นน้ีแค่ประมาณ 4 ล้านคน 5. เกิดในราชอาณาจักรแต่ไม่ ได้รับสัญชาติไทยตามกฎหมาย  เส้นทาง R3A จากกรุงเทพฯ - คุนหมิง มี วาดว้ ยสญั ชาติ ประเด็นในส่วนขากลับท่ีขนผลไม้จากจีนไปลง  ภ า ค รั ฐ ค ว ร ช่ ว ย เ ห ลื อ เ ร่ื อ ง ส วั ส ดิ ก า ร คุณไพรชั ประกนั สังคม และ Soft Loan  อยากให้รัฐเปิดประเทศ ให้นักท่องเท่ียวเข้ามา ในด้านของการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพและกลุ่ม นักธุรกจิ  รัฐต้องสร้างความมั่นใจต่อประชาชนในด้าน เศรษฐกจิ  ประชาชนต้องได้รับประโยชน์จากการเติบโต ดร.ชุมพล สายเช้ือ ทางเศรษฐกิจ จึงอยากให้สภาพัฒน์ฯ ปรับ

สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผู้เสนอ ๖๓๕ ยังตลาด 4 มุมเมืองหรือตลาดไท ซึ่งในความ มุมมองว่าประเทศอ่ืน ๆ พิจารณาจาก GDP หมายเหตุ เป็นจริงแล้วมีเจ้าของเป็นคนจีน ดังน้ันสินค้า, Per Capita จรงิ หรอื ไม่ การขนส่ง จะอยู่ภายใต้การจัดการของคนจีน - คาถาม คือ คนไทยมีรายได้มากข้ึนจากการ ทั้งหมด และคนไทยจะไม่ได้รับประโยชน์จาก เส้นทาง R3A สรา้ ง Infrastructure ? - ตัวช้ีวัดการเติบโตทางเศรษฐกิจควร  ด้านธุรกิจมีการผูกขาดเป็นจานวนมาก คนไทย กลายเปน็ Sub-contact หรือ Out source เปลี่ยนแปลง และควรมีการเพิ่ม GNP เข้า มาเปน็ ตัวชวี้ ดั ด้วย  Covid ส่งผลให้การซ้ือสินค้าออนไลน์โตข้ึน แต่ ในส่วนของบริษัทขนส่งมีอัตราการเติบโตไม่ถึง 10 ราย คือ ไปรษณีย์, Kerry, Alibaba ซึ่งจะ เหน็ ได้ว่าธุรกจิ ขนสง่  ในส่วนการผูกขาด / Business Model ควรให้ เอกชนเข้ามาช่วยตรวจสอบหรอื ดาเนนิ การ  เร่ืองความสามารถในการแข่งขัน ด้าน Infrastructure ของไทยเป็นลาดับต้นในกลุ่ม ประเทศอาเซียน อีกทั้งยังมีผลการวิจัยรองรับ ดังน้ัน เห็นควรว่าให้มาเร่งดาเนินการด้าน เทคโนโลยีมากกว่าเพื่อให้ก้าวทันชาติอื่น ๆ และรฐั ต้องมีกลไกในการสร้าง Eco – system  ด้านธุรกิจการขนส่ง (Logistic) แรงงานถือเป็น ปัจจัยสาคัญในการขนส่ง และเป็น “High labour intensive” ท่ีมีคนขับมากกว่า 1 คน

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผเู้ สนอ ๖๓๖ - ดังน้ันแรงงานประเภท Blue collar (คนทางาน หมายเหตุ - ที่ไม่ได้ทาในออฟฟิต คนงาน คนใชแ้ รงงานตา่ ง ๆ) ในส่วนพนกั งานขบั รถขาดแคลน  ควรเพ่ิมการศึกษาคู่กับคุณธรรม ซง่ึ เป็นพ้ืนฐาน คุณขจรศักดิ์ ท่ีจะทาให้ไทยได้เปรยี บในดา้ นการแขง่ ขัน - ค น เ รี ย น MBA ค ว ร เ รี ย น ก า ร เ ขี ย น Business plan มากกว่าการทารายงาน เพื่อให้สอดคล้องกับการทางาน และยก ศั ก ย ภ า พ ข อ ง เ ย า ว ช น ไ ท ย ใ ห้ ม า ก ท่ี สุ ด เนอื่ งจากรฐั ธรรมนูญบัญญัติไวอ้ ย่างกวา้ ง  ด้านพลังงาน ควรมีการดูแลคนรากหญ้า ดังนั้น น้ามันและไฟฟ้าควรมี 2 ราคา คือ ราคาปกติ (โดยเป็นราคา + กาไร ให้แก่อตุ สาหกรรม) และ ราคาที่รัฐ Subsidies เพื่อให้ประชาชน ประหยัดคา่ ใช้จ่าย  ควรมีการจัดเศรษฐกิจเป็นหมวดหมู่ เพื่อ ประโยชนใ์ นการยกศักยภาพดา้ นการแขง่ ขัน  ต้องเร่ิมมองพ้ืนฐานอย่างรัฐธรรมนูญของ ผศ.ดร.สุทธกิ ร กิง่ แก้ว ประเทศก่อน แล้วจึงสามารถกาหนดแนวทาง ด้านเศรษฐกจิ ต่อไปได้  ประเทศควรให้การสนับสนุนในเร่ืองการเพ่ิม มูลค่า (ไม่ว่าอาชีพไหนก็สร้างมูลค่าทาง

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผู้เสนอ ๖๓๗ - เศรษฐกิจได้) เช่น ประเทศญ่ปี ุ่น ท่ีมกี ารเกษตร หมายเหตุ แบบปลูกน้อยแต่รายได้สูง จากการที่สร้าง Value Added ห รื อ Story telling ข อ ง ผลิตภณั ฑ์  ส่งเสริมการแข่งขันที่สาคัญ คือ Economies of Scale เช่น บริษัท Samsung ที่มีงบในการ วิจัยสูง ภายใต้การสร้าง Human Capital ใน ประเทศ  ตอ้ งการให้แรงงานไทยมศี กั ยภาพ เพ่ือดงึ ดดู คน มาลงทุน เพื่อใหป้ ระเทศข้าม Middle Income Trap  ถ้าจะทาให้ทุกคนได้รับประโยชน์ ประเทศควร มีกาไรส่วนเกิน และเอารัฐธรรมนูญเป็นตัวนา ในการวางรากฐาน  การเสริมทุนของ SME เพื่อให้คนมีรายได้สูงขึ้น คุณณวบิ ลู ชมภู่ อีกทั้งในพื้นท่ีการเกษตรก็สามารถผลักดันให้ เปน็ เชงิ ท่องเท่ียวได้เชน่ เดยี วกัน  ควรยกเลิกหรือแก้กฎหมายท่ีอาจจะยึดโยงกับ การผูกขาด เช่น กฎหมายว่าด้วยสุรา ท่ี ชาวบ้านผลิตได้ แต่ไม่สามารถจาหน่ายได้ เป็น ต้น เพ่ือเป็นการเปิดโอกาสทางธุรกิจให้แก่ ท้องถิน่ และเพื่อให้ท้องถิน่ มีรายได้เสริม

๘.๑.๑๑ กลุ่มระบบเลอื กต้งั และพรรคการเมอื ง

การสนทนากลมุ่ (Focus group Discussion) กลุ่มระบบเลือกต้ังและพรรคการเมือง ในวนั พุธท่ี ๒๔ มถิ นุ ายน ๒๕๖๓ ณ ห้องประชมุ หมายเลข ๓๐๗ ช้นั ๓ อาคารรัฐสภา สภาพปญั หา ขอ้ เสนอ ผเู้ สนอ หมายเหตุ 1.ระบบการเลือกตงั้ 1.ระบบการเลอื กตงั้ รองศาสตราจารย์ชูศักดิ์  ปัจจุบันจากการประกาศใช้รัฐธรรมนูญ 2560  ระบบการเลือกตั้งควรกลับมาใช้ระบบเลือกต้ังของ ศิรนิ ิล (พรรคเพือ่ ไทย) ซ่ึงมีการเปลี่ยนแปลงจากเดิม โดยมีระบบ รัฐธรรมนูญ 2540 และ 2550 ซ่ึงมีความเหมาะสม เลือกต้ังแบบจัดสรรปันส่วนผสม ส่งผลให้เกิด และเป็นระบบท่คี นุ้ เคยของประชาชนมากกว่า คว า ม อ่อ น แ อจ า ก รัฐ บ า ลผ ส ม ที่ม า จ า ก  ควรยกเลิกการเปิดโอกาสให้คนนอกเข้ามาเป็น หลากหลายพรรค อีกท้ังระบบเลือกต้ังดังกล่าว นายกรัฐมนตรี จากการที่มีบทเฉพาะกาลที่ให้สมาชิก ไม่ได้สะท้อนความต้องการของประชาชน ซึ่ง แสดงให้เห็นถึงความบกพร่องของระบบการ วุฒิสภาสามารถเลือกนายกรัฐมนตรไี ด้ เลอื กตงั้  รัฐธรรมนูญ 2560 หรือรัฐธรรมนูญฉบับปราบโกง  รัฐธรรมนูญ 2560 ที่กล่าวว่าเป็นรัฐธรรมนูญ ควรคานึงถึงวาทกรรมการปราบโกง และความ สมเหตสุ มผล ฉบับปราบโกงน้ัน มีข้อกาหนดกฎเกณฑ์มาก  ควรยกเลิกระบบ Primary เพราะส่งผลให้การเลือก เกินไป ทาให้ข้อกาหนดบางประการปิดโอกาส ตัวแทนพรรคการเมืองมคี วามซับซ้อน การมีส่วนร่วมของประชาชน เช่น การเว้นวรรค 2.พรรคการเมือง ทางการเมือง 10 ปี ในคดีหมิ่นประมาท ซ่ึงถือ ว่าเกนิ กว่าเหตุ  ควรทบทวนมาตรการในการยุบพรรคการเมือง เพราะ ไม่ควรเกิดเหตุการณ์การยุบพรรคการเมืองขึ้นอีกแล้ว  พรรคการเมืองบางพรรคไม่สามารถส่งบุคคล เพราะการจัดตั้งพรรคการเมือง คือ เจตจานงของ เข้ารับเลือกตั้งได้ เพราะไม่มีตัวแทนพรรค ประชาชน และควรพิจารณาข้อกาหนดหรือมาตรการ การเมืองประจาจังหวัด ดังนั้นการทา Primary ที่ไม่สอดคล้องกับความเป็นจริง เช่น บังคับให้สมาชิก ไม่ได้สอดคล้องกับความต้องการของสมาชิก เสยี เงิน หรือ ใหพ้ รรคการเมอื งสารองเงนิ เป็นต้น อย่างแท้จริง เน่ืองจากการหาสมาชิกพรรค 100 คนของผู้สมัคร เพื่อให้องค์ประชุมมี  ควรมีการทบทวนกกหมายพรรคการเมืองที่สามารถ มากกว่า 50 คน ในการเลือกตัวแทนพรรค ตีความได้อย่างกว้างขวาง เพราะอาจจะกลายเป็น แสดงให้เห็นถึงการเลือกตัวแทนพรรคการเมือง เครื่องมอื ทางการเมอื งได้ ที่มคี วามซับซ้อน

สภาพปญั หา ขอ้ เสนอ ผเู้ สนอ ๖๔๐ หมายเหตุ  กฎหมายการเลือกต้ัง ให้อานาจ กกต. ออก ใบเหลือง หรือระงับสิทธิการเลือกต้ัง 1 ปี โดย  สัดส่วน ส.ส.บัญชีรายชื่อ คิดว่าควรมีน้อย แต่กลับ นายนิกร จานง กกต. จะเป็นพนักงานสืบสวน สอบสวน และ กลายเป็นว่ามีจานวนมากข้ึน จากเดิมรัฐธรรมนูญ (ชาตไิ ทยพัฒนา) ตัดสินในเวลาเดียวกัน ซ่ึงถือว่ามีการให้อานาจ 2540 มสี ัดส่วน ส.ส.บัญชีรายช่ือน้อยลง โดยสัดส่วน เดด็ ขาดแก่ กกต. อยทู่ ี่ 400 : 100 2.พรรคการเมือง  กฎหมายพรรคการเมือง ควรมีการจัดต้ังภายใต้ ความอิสระ โดยหลักการสาคัญ คือ การกากับ ดูแล และอานวยความสะดวกแกพ่ รรคการเมอื ง ไมใ่ ช่การจากัดหรือควบคมุ  กฎหมายห้ามมีการควบรวมพรรคการเมืองเข้า ด้ ว ย กั น ใ น ข ณ ะ ที่ อ ยู่ ใ น อ า ยุ ข อ ง ส ภ า ผู้แทนราษฎร โดยเห็นว่าการควบรวมพรรค การเมืองเป็นสงิ่ ทอี่ ันตราย แตป่ จั จบุ นั นมี้ ีการใช้ วิธีการขอยกเลิกพรรคการเมืองแทน โดยให้ถือ ว่าพรรคดังกล่าวถูกยุบ และให้ ส.ส. สังกัด พ ร ร ค อื่ น ไ ด้ ซึ่ ง ลั ก ษ ณ ะ ดั ง ก ล่ า ว ท า ใ ห้ เจตนารมณข์ องประชาชนถกู ทาลายโดยสิน้ เชงิ  จากรัฐธรรมนูญ 2560 มาตรา 91 การนับ คะแนนการเลือกต้ัง มีสูตรการคานวณที่ ก่อให้เกิดการสับสนและความเข้าใจไม่ตรงกัน ของทุกฝา่ ย

สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผู้เสนอ ๖๔๑ หมายเหตุ  ระบบ Primary เป็นความล้มเหลวและไม่ใช่  การลงคะแนนเลอื กตั้ง เกิดความล้มเหลว มกี ารทาลาย ทางออก ซงึ่ รัฐธรรมนูญไม่ได้มกี ารระบุถงึ ระบบ ความชอบธรรมของการเลือกตั้ง และสร้างความ น้ี แต่ระบบน้ีได้ปรากฏอยู่ในกฎหมายประกอบ เสียหายต่อระบบการเมือง ควรกลับมาใช้ระบบ 2 รัฐธรรมนูญโดยไม่มีการดาเนินการสอบถาม บัตรเหมือนเดิม เนื่องจากการนับคะแนนท่ีมาจากการ ความคิดเห็น ซ่ึงก่อให้เกิดการย้อนกลับ และ เลือกต้ัง ทาให้พรรคการเมอื งตอ้ งส่งสมาชิกสภาผู้แทน ร ะ บ บ นี้ ก ล า ย เ ป็ น จุ ด ถ่ ว ง ท่ี ส่ ง ผ ล ใ ห้ พ ร ร ค ราษฎรเพอ่ื เลอื กบญั ชีรายชอื่ การเมืองมีปัญหา  นายกรัฐมนตรี ควรมีชื่อท่ีมาจากในพรรคการเมือง  รัฐธรรมนูญนี้เป็นรัฐธรรมนูญที่มีเรื่องการยุบ ถึงแม้ไมไ่ ดม้ าจากการเลอื กต้ัง พรรคมากที่สุด และมีเหตุผลแห่งการยุบพรรค เกิดขน้ึ เป็นจานวนมาก  รฐั ธรรมนูญ 2560 มาตรา 91 การนบั คะแนน ควรมี การแกร้ ูปแบบในการนบั คะแนนให้มีความชัดเจน  รฐั ธรรมนญู 2560 มาตรา 95 สิทธิการรบั เลือกต้งั - ไม่ควรกาหนดว่า ส.ส. ต้องอาศัยอยู่ในเขต แตค่ วร กาหนดเป็นจังหวัดแทน เพราะจะกลายเป็นเขต นิยม ซ่ึงเป็นส่งิ ทไ่ี ม่ดี - พรรคการเมืองต้องเข้ามาดูแลประชาชนไม่ใช่เพื่อ การเลอื กตั้ง - ควรยกเลิกตัวแทนประจาจงั หวัด  การแกไ้ ขรัฐธรรมนูญ ควรทาประชามติ  ระบบ Primary ควรมกี ารแกใ้ นกฎหมายเลือกต้งั  รฐั ธรรมนูญจะเป็น Deadlock ในการแก้ไขปัญหา  ควรมีการพดู คยุ และใช้การประณีประนอมให้การแก้ไข ให้ผ่านไปแต่ละจุด โดยเสนอให้ ส.ว. ดูข้อบกพร่องที่ เกดิ ขึน้ ของรฐั ธรรมนูญ

สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผู้เสนอ ๖๔๒ - หมายเหตุ  เม่ือมีการฉีกรัฐธรรมนูญฉบับเก่า รัฐธรรมนูญ 1. เจตจานงของการเลือกต้ัง คอื นายสมชัย ศรีสทุ ธิยากร ฉบับใหม่ที่จัดทาขึ้น มักมีปัญหาเสมอ รวมถึง กฎหมายลูกเช่นกันท่ีมกั จะเกดิ ขอ้ บกพร่อง  การให้ได้มาซ่ึงตัวแทนอย่างแท้จริงในการบริหาร  ระบบการเลือกตั้งครั้งที่ผ่านมา มีปัญหามาก ประเทศ โดยตัวแทนในพื้นท่ีและคนท่ีพรรคส่งลงรับ จากการใช้บตั ร 1 ใบในการคานวณบญั ชีรายชอื่ เลือกตั้งต้องมีความรู้ความสามารถ จึงเกิด ส.ส. 2 รปู แบบ คือ ส.ส.แบ่งเขต (มคี วามใกลช้ ิดกับประชาชน) และ ส.ส.บัญชีรายชื่อ (ให้พรรคการเมืองเสนอคนมี ความรู้ความสามารถ ผ่านการจัดทาบัญชีรายช่ือ) ภายใต้หลักการ คือ บัตรเลือกตั้งควรมี 2 ใบ เพื่อให้ สิทธิในการเลือกคนในเขตของตนและเลือกคนท่ีมี ความรูค้ วามสามารถของพรรค  การเลือกต้งั สุจริตและเท่ียงธรรม เพื่อให้ได้มาซ่ึงคนดี มีความสามารถ โดยมองถึงกฎหมายลูก 3 ฉบับ คือ กฎหมายการเลือกตั้ง ส.ส. กฎหมายคณะกรรมการ การเลือกต้ัง และกฎหมายพรรคการเมอื ง (บางส่วน) เพื่อให้กลไกของรัฐเป็นกลไกในการอานวยความ สะดวก และ กกต.ควรสร้างกลไกอย่างจริงจังเกี่ยวกับ การซื้อสิทธ์ิขายเสียง ไม่ใช่เพียงแค่ทาหน้าที่ด้านการ จัดการเลือกต้ัง อีกทั้งควรสร้างกลไกในกฎหมายลูกใน การควบคมุ ดูแลการทางานของ กกต.  กกต. ควรสร้างกลไกควบคุมดูแลการจัดการเลือกต้ัง นายแพทย์วรรณรัตน์ และควรให้กระบวนการเลือกต้ังเป็นระบบท่ี Free ชาญนุกลู and Fair และการบงั คับปฏบิ ัติต้องเข้มแขง็  ควรกลับมาใช้ระบบการเลือกตั้งแบบรัฐธรรมนูญ 2540 และ 2550

สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผู้เสนอ ๖๔๓ หมายเหตุ ทาให้พรรคการเมืองไม่ได้จานวน ส.ส แบบ บัญชีรายช่ือจานวนมาก เนื่องจากจานวนไป  องค์กรที่เกี่ยวข้องกับการเลือกตั้งอย่าง กกต. ควรมี กองท่ี ส.ส แบ่งเขตแทน ส่งผลให้เกิดรัฐบาล การทางานเชิงรุก ในการแก้ไขปัญหาการซ้ือสิทธ์ิขาย ผสมหลายพรรค ขาดเสถียรภาพ อ่อนแอ และ เสียง เพราะหลักการ Free and Fair เกิดแค่ตาม อาจนาไปสกู่ ารยบุ สภาได้ กฎหมายเท่าน้ัน รวมถึง กกต. ควรสร้างกลไกในการ  การจ่ายเงินบารุงพรรคเป็นสิ่งที่ ไม่ควรและไม่ ควบคุมดูแลการจัดการเลือกตั้งให้มีการปฏิบัติอย่าง เหมาะสม เขม้ แขง็  การทา Primary Vote ในการเลอื ก Candidate ในสหรัฐอเมริกาไม่ได้สอดคล้องกับบริบทของ  ควรยกเลิกมาตรา 79 การทา Primary ก่อนการ สังคมไทย เลือกตั้ง เพราะประเทศไทยไม่พร้อมกับการกระจาย อานาจในการตัดสินใจ และหากไม่มี Candidate ลง  รัฐธรรมนูญ 2560 ทาลายระบบการเลือกต้ัง ในการเลือกต้ังจะทาให้พรรคเสียหาย ท่ีต้องการตัวแทนและนโยบาย อีกทั้งการ เลือกต้ังบัญชีรายชื่อไม่สะท้อนทั้งตัวแทนและ  การจัดตั้งพรรคการเมือง ควรมีกระบวนการที่ยากขึ้น นโยบาย ซ่ึงถือเป็นวิธีการกาจัดผู้แทนท่ีความ เนื่องจากการยุบพรรคในปัจจุบันนั้นเกิดข้ึนง่าย หาก นิยมสูงออกจากระบบ เพราะคะแนนจะถูกแบ่ง ระบบพรรคการเมืองอ่อนแอ ระบบการเลือกตั้งก็ ใหพ้ รรคอ่ืน ๆ แทน อ่อนแอตามลงไป ดังนั้นควรกาหนดบทลงโทษให้ เหมาะสมกบั แตล่ ะพรรคการเมือง  ผู้บริหารพรรคการเมือง มักจะไม่ได้รับการ เลือกต้ัง จึงทาให้ไม่ได้คนท่ีมีความสามารถเข้า  หัวใจสาคญั ของการเลอื กตงั้ คือ ความบริสทุ ธ์ิ ยุตธิ รรม นายวิรัตน์ วรศสิริน ไปในสภา  เหน็ ดว้ ยกบั การใชร้ ะบบการเลือกตั้งทม่ี ีบัตรเลือกต้ัง 2 (เสรีรวมไทย) ใบ แต่สูตรในการคิดคานวณ ให้เป็นอานาจของกกต. ในการชแ้ี จง  การยุบพรรคการเมือง ควรมีความผิดที่เฉพาะตัว มากกว่านี้ เพราะการทาให้พรรคการเมืองอ่อนแอน้ัน ไม่ถูกต้อง มักจะส่งผลให้การเลือกต้ังก็จะอ่อนแอตาม ไปด้วย

สภาพปญั หา ขอ้ เสนอ ผเู้ สนอ ๖๔๔ หมายเหตุ  การจัดตั้งพรรคการเมืองมีปัญหาและอ่อนแอ รวมทง้ั การจัดตง้ั รฐั บาลกม็ ีปัญหา  นายกรัฐมนตรี ที่มาจากเลือกของ ส.ส. หรือ ส.ว. นน้ั ไม่เปน็ ธรรม  ระบบการเลือกตั้งที่ผ่านมาสร้างปัญหา 1.การเลือกตงั้ แบง่ ออกเป็น 2 ส่วน นายแสวง บญุ มี พอสมควรกบั การได้มาซ่งึ ตวั แทน  ด้านการปฏิบัติ ควรมีกติกาและกระบวนการที่มีความ ชัดเจน เช่น การพิมพ์บัตร การส่งบัตร และทุกคน จะต้องเข้าใจเป้าหมายและเหน็ ภาพรวมเหมือนกัน  ด้านการทุจรติ ในการเลอื กต้ัง มาจากประสิทธิภาพของ คณะกรรมการ และความร่วมมือของผู้ลงสมัครรับ เลือกตั้ง อีกท้ังการแข่งขันทางการเมือง ต้องเป็นการ ผสมผสานกันในส่วนของการปฏิบัติและการบังคับใช้ กฎหมาย 2. บทเรียนจากการเลือกต้ังท่ีผ่านมา จะนาไปสู่การปรับปรุง แก้ไขกฎหมาย คือ กฎหมาย กกต.หรือรัฐธรรมนูญ และ กฎหมายพรรคการเมอื ง  กฎหมาย กกต.หรือรัฐธรรมนูญ เกี่ยวกับการทาบัตร เลือกตั้งด้วยระบบการเลือกตั้งท่ีผ่านมา สร้างภาระ ให้แก่ กกต. และการคานวณของ กกต. ทาให้คนคิด แตกต่างกัน อีกท้ังการประกาศผลต้องมีการนับ คะแนนใหไ้ ด้ 95% กอ่ น

สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผเู้ สนอ ๖๔๕ หมายเหตุ  การเลอื กตั้งล่วงหนา้ จากสาเหตุการมีบตั ร 1 ใบ โดยในแต่ละเขตมีการใช้หมายเลขไม่เหมือนกัน  กฎหมายพรรคการเมือง ควรให้ กกต. เป็นฝ่าย ส่งผลให้หมายเลขในบัตรเลือกตั้งของผู้สมัคร สนับสนนุ ไมต่ รงกบั ผู้ลงสมคั รในพนื้ ที่นนั้ ๆ  การคานวณการเลือกต้ังควรมีความชัดเจนและรับฟัง นายธนิศร์ ศรีประเทศ  ระบบการเลือกตั้ง มีคะแนนท่ีหายไป ทาให้ ความคิดเห็นจากพรรคการเมืองก่อน หากจาเป็นต้อง (พรรคภมู ิใจไทย) ชอ่ งว่างของกฎหมายไม่ไดร้ บั การแก้ไข ใชร้ ะบบการเลือกต้งั ดังกล่าวอกี ในคร้ังถัดไป  การคานวณการเลือกตั้ง ไม่มีความชัดเจนและ  จากกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญ ควรแก้ไขใน เปน็ ระเบียบประกาศออกมาชี้แจงให้ทราบ รายละเอียด และวิเคราะห์ประเด็นท่ีต้องแก้ไขและ ตอ้ งรบี แกไ้ ข ไมเ่ ชน่ น้นั จะเกดิ การทาซ้าของปัญหาได้  จากกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญ สะท้อนว่า ระบบ Primary คือปัญหา เนื่องจากการแต่งต้ัง ตัวแทนเป็นสิ่งที่ยาก กลายเป็นเพียงพิธีกรรม และในระหว่างรับเลือกต้ัง หากไปลงอีกพรรค แทน กด็ ึงตวั แทนจากพรรคเดิมไปด้วย จึงทาให้ ไม่มีตัวแทนพรรคในเขตน้ัน เน่ืองจากจาก กฎหมายพรรคการเมือง ระบุว่าหากสมาชิก ลดลงต่ากว่า 100 คน ตวั แทนเขตนน้ั จะหายไป  ในการเลือกตั้ง จะมีประกาศเขตเลือกต้ัง เม่ือมี การเปล่ียนแปลงเขตเลือกตั้ง ตัวแทนก็ไม่ สามารถตั้งตวั ทันได้  การคานวณในกรณีเลือกตั้งใหม่ทุกครั้งใน 1 ปี จะมีการนาคะแนนมาคานวณใหม่ท้ังหมด

๖๔๖ สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผู้เสนอ หมายเหตุ สง่ ผลให้ ส.ส บญั ชีรายชอื่ ในแตล่ ะพรรคอาจจะ ถกู ตัดออกจากการนบั คะแนนใหม่ - ส่ิงท่ีรัฐบาลหรือหน่วยงานท่ีเก่ียวข้องควรให้การตัดสินใจ ผู้ช่วยศ าสตราจารย์ เกี่ยวกับการเลอื กต้งั และพรรคการเมือง ปริญญา เทวานฤมติ รกุล 1. ส.ส.บญั ชรี ายช่อื  ข้อดีของการมีส.ส.บัญชีรายชื่อ คือ เป็นการแข่งขัน ทางนโยบายมากกว่าการแข่งขันในเขตพืน้ ท่ีอย่างเดียว แต่ควรเลือกให้ชัดเจนวา่ จะเลือกรูปแบบใด โดยเสนอ 3 รูปแบบ คอื - รูปแบบ ส.ส. ผสม โดยมีการแยกคะแนนกันอย่าง เด็ดขาด จากตัวอย่างรฐั ธรรมนญู 2540 และ 2550 - การมี ส.ส. 2 แบบ แต่ใช้คะแนนบัญชีรายช่ือ เป็น ส.ส.พึงมี แล้วที่เหลือให้ ส.ส.เขตหักออก อย่างเช่นใน ประเทศเยอรมัน - รปู แบบ 2 ส.ส. แต่มีคะแนนเดียว อย่างเช่น ประเทศ ไทย 2. การประกาศผล  รัฐธรรมนูญขยายเวลาการประกาศเป็น 60 วัน ซ่ึงถือ เป็นระยะเวลาท่ีนานเกินไป เสนอให้ประกาศทันที หรอื ประกาศภายใน 30 วนั

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผเู้ สนอ ๖๔๗ หมายเหตุ 3.สตู รคานวณ  จะต้องมีความชัดเจน โดยไม่อ้างอิง มาตร 91 หรือ มาตรา 128 เพราะประชาชนร้อยละ 35 ถูกบีบให้ เลอื กเพียง 1 ใบว่าจะเอาพรรค/เขต อยา่ งใดอยา่ งหนึ่ง 4.ระบบเลอื กตั้ง  ควรแก้ไขจากรัฐธรรมนูญ 2560 เพราะปัจจุบัน ผู้สมัคร(ส.ส.แบ่งเขต) ลงสมัครแบบไม่หวังผลชนะ และส.ส.พึงมี (ส.ส.บัญชีรายช่ือ) ไม่มีความนิ่งและ ชัดเจน จึงเป็นเหตุให้ผู้สมัครในระดับแบ่งเขตเพิ่มมาก ขน้ึ มากกว่า 4 เทา่ เพ่อื เอาคะแนนส.ส. พงึ มี  รัฐธรรมนูญ 2560 ออกแบบให้อานาจท่ีมา  อานาจท่ีมาจากการเลือกตั้งต้องเรียบง่ายและมั่นคง นายปดิพทั ธ์ สนั ตภิ าดา จากการเลือกต้ังที่สับสน ไม่มั่นคง และไม่ (พรรคก้าวไกล) สะท้อนเจตนารมณ์ รวมไปถึงรัฐธรรมนูญฉบับ เพราะตอ้ งเกดิ จากกติกาทเี่ รยี บงา่ ย นย้ี ังเตม็ ไปดว้ ยข้อจากดั  รัฐธรรมนูญ 2560 ควรเป็นระบบ Free and Fair  การตั้งพรรคการเมืองยากมากข้ึน มีข้อจากัด และใช้ต้นทุนสูง ทาให้เป็นการตัดโอกาส สาหรับการเลือกตัง้ เพราะทัง้ ฉบบั มแี ต่ขอ้ กาจัด นักการเมืองรุ่นใหม่ ส่วนการยุบพรรคการเมือง มีความไม่ยุติธรรม เป็นการตัดทอนโอกาสและ ตัดทอนสทิ ธิ  การเลือกต้ังที่ผ่านมา สะท้อนให้เห็นว่า การ เลือกต้ังนั้นแพ้ให้กับอานาจที่มาจากการแต่งต้ัง สง่ ผลให้ประชาธปิ ไตยไมเ่ กิดการพัฒนา

สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผู้เสนอ ๖๔๘ หมายเหตุ  ความไม่ชัดเจนของอานาจหน้าท่ีระหว่าง กกต. และคณะรัฐมนตรี ในการจัดการเลือกตั้งระดับ  ควรปฏิรูปการปกครอง โดยการเลือกตั้งท่ีดีที่สุดและ นายวนั มหู ะมดั นอร์ องค์กรปกครองสว่ นท้องถ่ิน มะทา สุจรติ โปร่งใส  กฎหมายระบบการเลือกตั้ง / พรรคการเมอื ง มี  รัฐธรรมนูญ 2560 เป็นรั ฐธรรมนูญท่ีแย่ท่ีสุด (พรรคประชาชาต)ิ ขอ้ บกพร่องท่ีตอ้ งแกไ้ ข นบั ตัง้ แตฐ่ ธรรมนญู 2521 เป็นตน้ มา  ผู้จัดทารัฐธรรมนูญในทุกข้ันตอน ไม่เคยลงรับ สมัครเลือกตั้ง หรือเป็นสมาชิกพรรคการเมือง  ควรนาระบบบัตรเลือกต้ัง 2 ใบกลับมาใช้ เพราะเป็น รวมถึงมอี คติในการจดั ทา ระบบที่ดีที่สุดแล้ว รวมถึง ระบบเขตละ 1 คนร่วมกับ  กฎหมายท่ีประกาศออกมา ขัดแย้งในทาง ปฏิบัติ ไม่สอดคล้องกับบริบทของสังคม และไม่ ระบบบญั ชีรายชื่อ คอื ส่งิ ทดี่ ีที่สุดแลว้ สามารถปฏิบัติได้จริง ซึ่งได้ยกเป็น 2 ประเด็น คือ  คณะกรรมการร่างฯ ควรเร่ิมดาเนินการจากส่ิงที่ง่าย - คดิ ดีแตป่ ฏิบตั ไิ มไ่ ด้ ถือเปน็ ส่ิงทไ่ี มค่ วรทา - ดูดีแต่ทาไม่ได้ เช่น ระบบ Primary vote ก่อน เช่น ในเร่ืองของสมาชิกพรรค หรืออะไรที่ไม่ พรรคการเมืองร้อยละ 99 ไม่สามารถทาได้ เกิดปัญหาในเรื่องผู้แทนประจาจังหวัดและเป็น เกย่ี วข้องกบั รัฐธรรมนญู ใหด้ าเนนิ การไปกอ่ น ภาระตอ่ ผู้ที่ทาการเลือกตง้ั  ควรตอ้ งทาให้ประชาชนได้ประโยชน์มากทส่ี ุด  ป้ายหาเสียงสามารถส่งผลเสียได้ ทั้งในด้าน  การลงเลือกตั้ง ในส่วนของบัตรเลือกต้ังควรแบ่ง นายจริ วฒั น์ ส่ิงแวดล้อมและอุบัติเหตุ ในกรณีที่ป้ายล้ม ออกเป็น 2 ใบ ทาให้ไม่ตัดสิทธิ์การเลือกตั้งของ อรณั ยกานนท์ เสียหาย รวมถึงมีปจั จัยเกย่ี วกับทนุ (พรรคก้าวไกล) ประชาชน  การนับคะแนนท่ีแต่ละพรรคต้องส่งคนไป ประจาหนว่ ย จงึ ทาให้เสียคา่ ใชจ้ า่ ยมากขนึ้  นายกรัฐมนตรีควรมาจากสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร เพราะจะทาให้เข้ามาสู่ระบบการเลือกตั้ง และใกล้ชิด

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผเู้ สนอ ๖๔๙ - หมายเหตุ กับประชาชนมากกว่าบุคคลภายนอก อีกทั้งการ นาเสนอรายชื่อนายกรัฐมนตรี หากเกิดกรณี นายกรัฐมนตรีลาออกจะมีกระบวนการจัดการอย่างไร ดังนั้น จึ งต้ องให้ สิทธ์ิ พร ร คการเ มืองน าเ ส นอร าย ช่ื อ นายกรัฐมนตรีคนใหม่ได้ และการเลือกตั้งครั้งต่อไป นายกรฐั มนตรคี วรมาจากการเลอื กตงั้ โดยตรง  เสนอให้ไม่มีการใช้ป้ายหาเสียง หรือให้มีการระบุการ ตง้ั ป้ายหาเสียงและจานวนป้ายในการหาเสยี ง  เสนอให้การนับคะแนนเป็นระบบดิจิทัล เจ้าหน้าท่ี หน่วยเลือกตั้งควรจัดให้เห็นบัตรเลือกต้ัง รวมถึง หลงั จากการนับคะแนนเสรจ็ กกต. ควรมีความชัดเจน  การระดมทุนถือเป็นส่ิงที่สาคัญ ดังน้ันควรสามารถรับ การระดมทุนผ่านช่องทางออนไลน์ หรือระบบ เทคโนโลยีได้ 1.ระบบการเลือกตั้ง ควรกลับไปใช้รัฐธรรมนูญ 2540 เพราะ นางสาวลดั ดาวัลย์ ถา้ เดนิ หน้าไป ประชาชนจะเกิดความสับสน ตนั ติวิทยาพิทักษ์  การตรวจสอบการเลือกต้ัง มีความสาคัญอย่างย่ิง เพราะจะต้องเกิดการเลือกตงั้ ทีส่ จุ ริตและเท่ยี งธรรม  รัฐธรรมนูญควรจะมีระบุเกี่ยวกับการป้องปราบ เพื่อ จะไม่เกิดการเลือกต้ังท่ีทุจริต เนื่องจากรัฐธรรมนูญ 2560 ไม่กล่าวถึงการสนับสนุนการตรวจสอบการ เลอื กตั้ง

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผู้เสนอ ๖๕๐ หมายเหตุ 2. พรรคการเมือง มาตรา 45 วรรค 2 เป็นปัญหาจากการที่ กฎหมายบัญญัติ ซ่ึงควรปรับปรุงให้สอดคล้องกับบริบท และ หมวดพรรคการเมือง ตอ้ งเขียนให้ชัดเจน มองถึงเจตจานง เพ่ือ ลดปัญหาของกฎหมายและสร้างความเข้มแข็งให้แก่พรรค การเมือง 3. ผ้มู ีสิทธิเลอื กตง้ั มาตรา 95 วรรค3 ควรทารายชอ่ื ระบบผู้มี สิทธิเลือกตั้งให้สอดคล้องกับความเป็นจริง อาจจะใช้ระบบ เทคโนโลยเี ขา้ มาชว่ ย  พรรคการเมืองอ่อนแอ โดยการอ้างอิงกลุ่มทุน 1. การเสียเงิน 100 บาท เพื่อให้เป็นสมาชิกพรรคนั้น ไม่ นายวรภพ วริ ยิ ะโรจน์ การเมืองตลอดเวลา เพ่ือให้ได้มาซ่ึงทุนในการ เหมาะสมกับบริบท เพราะจะทาให้พรรคเล็กจะไม่มีบทบาท (พรรคกา้ วไกล) จัดทาพรรคการเมือง ทาให้สมาชิกพรรคไม่รู้สึก ดงั นั้นจงึ ควรมกี ารแกไ้ ข โดย เ ป็ น เ จ้ า ข อ ง เ พ ร า ะ ผู้ บ ริ ห า ร พ ร ร ค ใ ห้  ระบุเกี่ยวกับสมาชิกพรรค ให้ประชาชนสามารถเลือก ความสาคัญกบั กลมุ่ ทนุ มากกวา่ สมาชกิ พรรค เป็นสมาชกิ ได้ฟรี  กองทุนพัฒนาการเมืองน้อยเกินไป ต้องอยู่กับ  อุดหนุนพรรคการเมืองตามอัตราสมาชิก ส่งเสริมให้ กลุ่มทุน การเมืองต้องตอบแทน และมีกลไก พรรคเลก็ มีอานาจแขง่ ขนั ควบคุม ไมเ่ กดิ อสิ ระ  กกต. กาหนดให้หัวหน้าพรรคมาจากสมาชิกพรรค การเมือง  สมาชิกพรรคมีสิทธ์ิยื่นประชุมวิสามัญในพรรค เพื่อ ถอดถอนหัวหนา้ และกรรมการบรหิ ารพรรค  ยกเลกิ ระบบ Primary vote ในเขตเลือกตงั้ 2. ระบบการเลือกตั้งแบบเยอรมัน (อ้างอิงจาก อ.ปริญญา) จะ ทาให้เกิดการแตกพรรคเพื่อใหไ้ ด้มาซึ่งคะแนนบัญชีรายช่ือและ คะแนนแบ่งเขต ซึ่งไม่เหมาะกับบริบทประเทศไทย จึงควร กลับไปใช้รฐั ธรรมนูญ 2540

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผู้เสนอ ๖๕๑ หมายเหตุ 1. สูตรคานวณคะแนนของ กกต. ไม่ชัดเจน ทาให้ 30,000 คะแนน มคี ่ามากกว่า 70,000 คน  สนับสนุนการใช้รูปแบบเช่นเดียวกับ ประเทศเยอรมนี นายชัยธวัช ตุลาธน 2. การจดั การเลือกตั้ง โดยใช้บัตรเลือกต้ังของบญั ชรี ายชอ่ื มาคานวณ ส.ส. พึง (พรรคก้าวไกล) มี ส่วน ส.ส.แบ่งเขตมาเป็น Priority ในการคานวณ  มีพฤติกรรมท่ีให้ผลประโยชน์เฉพาะหน้ามาก เพ่ือเป็นการไม่บังคับให้ ส.ส. ลงทุกเขตเลือกต้ัง และ เกินไป ไม่ให้เป็นภาระของพรรคการเมือง จะส่งผลให้ การเมอื งโปรง่ ใสและมีประสิทธภิ าพมากขึน้  ผู้จัดการเลือกต้ังมีกลไกในการตรวจสอบ และ ความรบั ผดิ ชอบน้อยเกินไป  การจัดการเลือกตั้ง เสนอให้ใช้ระบบอิเล็กทรอนิกส์ เขา้ มาใช้เพอ่ื ลดความผดิ พลาด  เกิดบัตรผีและคะแนนผีจริง แต่ไม่มผี ู้รับผิดชอบ เหตุการณ์ดงั กลา่ ว  พรรคการเมือง ไม่ควรถูกยุบง่าย เพราะบางกรณีเป็น ความผดิ ส่วนบคุ คล  กระบวนการรบั ผิดของ กกต. น้อยมาก  พรรคการเมืองควรมกี ฎหมายควบคุมให้น้อยทสี่ ุด  เสนอให้ใช้ระบบ อิเล็กทรอนิกส์ เข้ามาใช้เพื่อ ลดความผิดพลาด  ไม่ควรให้มีกฎหมายกาหนดในการเป็นสมาชิกพรรค ควรเปน็ พัฒนาการของพรรคตามขัน้ ตอน 3. กฎหมายฉบับนี้มีการขัดขวางพรรคการเมืองจานวน มาก ซ่ึงความจริงแล้วควรเป็นการสนับสนุนพรรค การเมืองมากกว่า  กฎหมายการเลอื กตงั้ ยังมีความบกพร่องอยู่  หลกั จากการเลอื กต้งั ส.ส. พรรคทีม่ เี สยี งข้างมากควรมี นายชานาญ จนั ทร์เรือง สิทธิ์ในการจัดตั้งรัฐบาลก่อน หากพรรคเสียงข้างมาก จัดตัง้ รฐั บาลไมไ่ ด้กเ็ ป็นโอกาสของพรรคลาดับต่อไป

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผูเ้ สนอ ๖๕๒ หมายเหตุ  นายกรัฐมนตรีที่มาจากการเลือกตั้งโดยตรง ได้มีการ ปรากฎเพียง 1 ครั้งในการเลือกต้ังของประเทศ อิสราเอล

๘.๑.๑๒ กล่มุ ตวั แทนพรรคการเมอื ง

การสนทนากลุม่ (Focus group Discussion) กล่มุ ตัวแทนพรรคการเมือง ในวนั องั คารที่ ๓๐ มิถุนายน ๒๕๖๓ ณ ห้องประชมุ หมายเลข ๓๐๗ ช้นั ๓ อาคารรัฐสภา สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผูเ้ สนอ หมายเหตุ 1. การสรรหาผู้ลงสมคั ร มกี ลมุ่ บุคคลทค่ี รอบงา 1. ระบบการเลือกต้ังไม่มีความชัดเจน เกิดความสับสน ทาให้ศักยภาพ ผศ. วฒุ ศิ กั ด์ิ พรรคการเมือง และมกี ารกาหนดระบบไว้อย่าง ทางการเมอื งลดลง ลาภเจริญทรพั ย์ ชัดเจน เชน่ ระบบ Primary vote 2. การส่งเสริมให้สมาชิกพรรคการเมืองมีส่วน ร่วม  ก า ร พ ย า ย า ม ท า ใ ห้ ร ะ บ บ พ ร ร ค การเมือง กลายเปน็ สังคมอุดมคติ จาก กฎหมายที่เข้าไปกากับ ควบคุมพรรค การเมือง เพ่ือต้องการยกระดับพรรค การเมืองให้มีมาตรฐาน แต่ในทาง ปฏบิ ัติไมส่ ามารถทาได้จรงิ 3. พ.ร.บ.พรรคการเมือง  ระบบการเลือกตั้ง แบบจัดสรรปัน ส่วนผสม ส่งเสริมให้มีพรรคเล็ก มากกว่าพรรคใหญ่ ส่งผลให้รัฐบาล ผสมนนั้ ขาดเสถียรภาพทางการเมือง  กาหนดกฎเกณฑ์ของเหตุท่ีทาให้เกิด การยุบพรรค ง่ายเกนิ ไป

สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผเู้ สนอ ๖๕๕ หมายเหตุ  ระบบบัตรเลือกตั้ง 1 ใบในปัจจุบัน โดยการเอาคะแนนแบบแบ่งเขตเป็น ฐาน ส่งผลให้ พรรคที่ได้คะแนนมาก ที่สุดลาดับที่ 1 ได้ท่ีนั่งของ สส. น้อย กว่า พรรคลาดับที่ 2 4 . สั ด ส่ ว น ก า ร ค า น ว ณ ค ะ แ น น ข อ ง คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) จะต้อง ชดั เจน และเปน็ ธรรม 5. ศักยภาพทางการเมืองของรัฐบาล ที่มาจาก ระบบจัดสรรปันส่วนผสมของพรรคเล็กหลาย พรรคไม่มีความเสถียรภาพ รวมถึงการแข่งขัน ทางนโยบายของพรรคการเมืองที่น้อยมาก เพราะประชาชนยึดกบั ตัวบุคคลมากกว่าพรรค 1. หลักการ 1. บัตรเลือกต้ังควรมีลักษณะ MMP คือ บัตรเลือกต้ัง 2 ใบ โดย รศ.ดร.ยุทธพร อิสรชัย  ประชาธิปไตยแบบควบคุมกากับ รฐั ธรรมนูญของ สปช. 2558 ออกแบบไวด้ แี ล้ว ส่งผลต่อหน้าที่ของพรรคการเมือง คือ 2. ยกเลิกการทา Primary vote ในระบบปิด เฉพาะในส่วนของสมาชิก โครงสร้างระบบเลือกต้ังท่ีบิดเบี้ยว พรรค เพราะจะเกิดการ block vote และไม่ได้ตัวแทนจากพรรคจริงๆ และปัญหาพรรคการเมืองแบบเฉพาะ หากจะคงไว้กต็ อ้ งปรบั เปล่ยี นเปน็ ระบบเปดิ หรอื กง่ึ เปดิ หน้า 3. ทบทวนหมวด วา่ ดว้ ยพรรคการเมือง ให้กากบั พรรคการเมอื งนอ้ ยลง  ระบบการเลือกต้ัง ไม่ได้สะท้อนถึง เจตจานงทแี่ ทจ้ รงิ และรฐั บาลผสม ทา ให้เกิดปัญหาเสถียรภาพทางการเมือง รวมถงึ ประสทิ ธภิ าพของรฐั บาล

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ๖๕๖ ผู้เสนอ หมายเหตุ  โควตาตาแหน่งของรัฐมนตรี เกิดจาก รฐั ธรรมนูญท่เี อ้อื ผลประโยชน์ให้พรรค พวก  พรรคการเมอื ง - รัฐธรรมนูญสนับสนุนให้พรรค การเมืองเกิดความล้าหลัง เพราะต้อง อิงกับมติคณะกรรมการบริหารพรรค หรอื ตระกูลทางการเมอื ง - ข้อกาหนดกฎหมายทาให้พรรค การเมืองอยูย่ ากขนึ้ แต่ถกู ยุบง่ายขึ้น  ลดทอนการมีส่วนร่วมของประชาชน เนือ่ งจากระบบบัตรเลอื กต้งั 1 ใบ  ประชาชนให้ความสาคัญเชิงนโยบาย มากย่งิ ขึ้น - การเมืองนอกสภาก้าวหน้า การเมือ ในสภาลา้ หลัง - กฎหมายกาหนดให้พรรคการเมือง เติบโตได้โดยกฎหมาย โดยเฉพาะกฎ ของ กกต.  ทาให้เกิดปัญหาของพรรคการเมืองคือ ขาดความเป็นสถาบันทางการเมือง และเกิดพรรคสาขา หรือพรรคสารอง มากขึ้น

สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผู้เสนอ ๖๕๗ หมายเหตุ 2. รายละเอียด  มุ่งสร้างสถาบันทางการเมือง ให้เก่ียว โยงกบั พรรคมากยงิ่ ข้ึน 1. ควรยกเลิก มาตรา 45 วรรค 2 ให้คงอยู่แต่วรรค 1 เพ่ือให้สามารถ พรรคไทรกั ธรรม แกไ้ ขใน พ.ร.บ.พรรคการเมอื งได้ แล้วจึงนาแก้ พ.ร.บ. อืน่ ๆ 2. คณะกรรมการการเลือกต้ัง (กกต.) และ พ.ร.บ. ทาให้พรรคการเมือง อ่อนแอ 3. พ.ร.บ.พรรคการเมือง กาหนดใหม้ ีสาขาพรรค และสมาชิกพรรค ส่งผล ให้ระบบเกิดความยุ่งยาก พรรคการเมืองขนาดเลก็ กย็ ากที่จะไดเ้ งนิ บรจิ าค และเงินอดุ หนุนก็สร้างความลาบากใหแ้ ก่พรรค 4.การสรรหา สส. ควรเป็นระบบบัตรเลือกต้ัง 2 ใบ หรือมี สส.บัญชี รายชื่อแบบภมู ิภาค จะสามารถทางานไดม้ ากยิ่งขนึ้ 1. รฐั ธรรมนูญ มีอคตติ งั้ แตก่ ระบวนการเร่มิ ต้น 1.มาตรา 83 องค์ประกอบของ สส. ต้องครบตามกาหนดคือ 500 คน ไมร่ ะบุ ซึ่งจะเป็นเครื่องมือให้ได้รับประโยชน์และเสีย ปจั จุบนั สส.หายไป 12 คน จะทาอยา่ งไร ประโยชน์ 2.เพ่ิมคาว่า “และ” ในมาตรา 3 2. รัฐธรรมนูญ ทาให้ พ.ร.บ.พรรคการเมือง สามารถยุบพรรคการเมืองได้ง่าย เป็นเหตุให้ สส.ในรฐั สภาหายไป

สภาพปญั หา ขอ้ เสนอ ผูเ้ สนอ ๖๕๘ หมายเหตุ 1. มาตรา 213 การย่ืนคาร้องต่อศาลรัฐธรรมนญู เสนอให้พรรคการเมอื ง พรรคคนงานไทย ท่ีมีสมาชิกเกิน 10,000 คน สามารถย่ืนฟ้องร้องต่อศาลรัฐธรรมนูญได้ โดยตรง 2. ยกเลิกมาตรา 100 – 153 ใน พ.ร.บ.พรรคการเมือง ท่ีเก่ียวกับ บทลงโทษ เพราะบทลงโทษน้ันเกินกว่าเหตุ 3. สนับสนนุ ให้พรรคการเมอื งมีสว่ นรว่ มในการใชเ้ งนิ กองทุนของ กกต. 4. คา่ สมคั รของผู้ลงสมคั ร คนละ 10,000 บาท ไมเ่ ออื้ ต่อพรรคการเมอื ง ขนาดเลก็ และการมี Primary vote ด้วย จึงตอ้ งหาสมาชกิ พรรคมากข้ึน 5. รัฐธรรมนูญมาตรา 98 วรรค 3 ที่ห้ามเป็นส่ือมวลชน มาเป็นสมาชิก พรรค ไม่ควรกาหนดไว้ชดั เจนเช่นนี้ เพราะสื่อทาหน้าท่ีเปน็ กระบอกเสียง ในการตรวจสอบ จึงไม่ควรห้ามอาชีพใดอาชีพหนึ่ง 6. ควรใชร้ ะบบบัตรการเลอื กต้ัง 2 ใบ และไม่ตอ้ งกดขี่พรรคการเมือง 1. ภาระของพรรคการเมอื งมมี ากเกินไป รวมถึงการสมัครแบบมคี ่าใช้จา่ ย พรรคพลังมวลชนไทย เปน็ ภาระของพรรคการเมืองและสมาชิกของพรรคการเมือง 2. ตัวแทนเขตมขี ้อจากัดมากเกนิ ไป 3. เงินอุดหนุนทไ่ี ด้รบั มาจากภาครัฐ สามารถใช้ได้ตามท่ีกาหนดไว้เท่าน้ัน ซึง่ เปน็ การจากัดขอบเขตของพรรคการเมือง ไรซ้ ่ึงความเป็นอิสระ 1. รัฐธรรมนูญ 2560เป็นรัฐธรรมนูญฉบับ 1.รฐั ธรรมนูญ 2560 ลดมาตราที่กลา่ วถงึ สิทธิและเสรภี าพของประชาชน พรรคประชาธปิ ตั ย์ ปราบโกง แต่ความเป็นจริงแล้วตรงข้ามกับข้อ เหลือเพียง 2 มาตราจากรัฐธรรมนูญ 2550 เช่น สิทธิชุมชน สิทธิ กฎหมายทีบ่ ญั ญัตขิ ้ึนมา เช่น มาตรา 236 การ ส่ิงแวดล้อม และอ่ืนๆ ควรกาหนดไว้เพราะจะเป็นหลักประกันขั้นพื้นฐาน ตรวจสอบถว่ งดุลทไ่ี มส่ มเหตสุ มผล ของประชาชน ในการปฏบิ ัติ 2. ระบบการเลือกต้ัง เป็นปัญหาเพราะทาให้ผลคะแนนการเลือกต้ัง หลน่ หาย รวมถึงกีดกันการมสี ว่ นรว่ มของประชาชน

สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผ้เู สนอ ๖๕๙ หมายเหตุ เสนอให้ ควรใช้ระบบบัตรเลือกต้ัง 2 ใบ เพราะเป็นสิทธิพึงมีของ ประชาชน เพอื่ ให้ไดม้ าซง่ึ ตวั แทนทต่ี รงกับเจตนารมณ์ของประชาชน 3.การคานวณคะแนน ไม่ชัดเจน โดยระบบจัดสรรปันส่วนผสม ทาให้เกิด ภาวะคะแนนตกน้า และเป็นการเข้าข้างพรรคใดพรรคหน่ึงมากเกินไป ควรมคี วามชดั เจน และเปน็ กติการว่ มกนั 4. สมาชิกวุฒสิ ภา ควรเป็นตัวแทนทมี่ าจากประชาชนโดยตรง ๕. แก้ไข หมวด 15 มาตรา 256 ว่าด้วยการขอแก้ไขรัฐธรรมนูญ เพ่อื สิทธแิ ละเสรภี าพของประชาชน 1. แกไ้ ขรัฐธรรมนญู 2560 อยา่ งจริงจงั พรรคประชาไทย 2. พ.ร.บ.พรรคการเมอื ง  มาตรา 33 เง่ือนไขในมาตรา ส่งผลให้พรรคการเมืองอ่อนแอ และมีช่องโหว่ทางกฎหมาย ทาให้สมาชิกพรรคสามารถย้ายไป พรรคการเมอื งขนาดใหญไ่ ด้  มาตรา 47 การเป็นตัวแทนของเขต ขัดกับความเข้มแข็งของ พรรคการเมือง 3.ยกเลกิ ระบบ ตวั แทนประจาจังหวัด เน่ืองจากระบบ Primary vote ทา ใหพ้ รรคการเมอื งขนาดเล็กเสยี เปรียบ 4. การเป็นสมาชิกพรรคการเมือง ไม่จาเป็นต้องให้ประชาชนท่ีอยากเข้า มามีส่วนร่วมของพรรคการเมือง จ่ายเงินในการสมัครค่าสมาชิก เสนอให้ ยกเลิกค่าบารงุ สมาชิกพรรค 5. ค่าปรับของพรรคการเมือง ควรดูที่เจตนารมณ์ เหตุผล มากกว่าการ กาหนดกฎโดยไมม่ ีความยดื หยนุ่

สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผูเ้ สนอ ๖๖๐ 1. การบงั คบั ใช้กฎหมายมีความผดิ เพ้ียน หมายเหตุ 6.การคานวณผลคะแนนการเลือกต้ังของ กกต. จะต้องมีความชัดเจน และโปรง่ ใส ไม่ให้เกิดข้อสงสัยจากประชาชน 1. คะแนนตกน้า เน่ืองจากการคานวณผลคะแนนการเลือกต้ังของ กกต. พรรคพลังธรรมใหม่ จะมที างแกอ้ ย่างไร? 2. สนับสนุนการแก้ไขรัฐธรรมนูญ 2560 และ พ.ร.บ.พรรคการเมือง ทั้งหมด และตอ้ งให้อานาจของประชาชนอยา่ งแท้จรงิ 1. รัฐธรรมนญู ทุกฉบับตอ้ งมีกระบวนการปอ้ งกันการฉกี การรฐั ธรรมนญู พรรคทางเลือกใหม่  มาตรา 50 เพิ่มเติม วรรค 1 ประชาชนมีหน้าท่ีปกป้องและ พทิ กั ษร์ ัฐธรรมนญู  มาตรา 42 ห้ามพระสงฆล์ งรบั สมคั ร ควรนาออก เพราะมีกฎของ พระสงฆท์ ่ีบัญญัติไว้อยู่แล้ว 1. แก้ไข พ.ร.บ.พรรคการเมอื งท้งั หมด โดยเฉพาะ พรรคเพ่ือชาติ  การจัดต้ังพรรคการเมืองจะต้องมีเงินทุน 1,000,000 บาท รวมถึงตอ้ งจ่ายเงินค่าบารงุ พรรคการเมือง  สาขาพรรคการเมือง สมาชิกอย่างตา่ 500 คน และส่งได้ไดเ้ พียง 1 เขต  การเข้าร่วมเป็นสมาชิกพรรคของประชาชนท่ัวไป จะต้องเสียเงิน ค่าแรกเข้า ควรมีการแกไ้ ข หรือยกเลกิ เงอ่ื นไขของ พรบ. พรรคการเมือง

สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผเู้ สนอ ๖๖๑ หมายเหตุ 1. บัตรเลือกต้ังควรมี 2 ใบ พรรคสังคมประชาธปิ ไตย 2. การใช้สิทธิเลือกต้ังนอกจังหวัด ท่ีเก่ียวข้องกับประชากรแฝงท่ีเข้ามา ทางานในเมือง มีปัญหาเพราะไม่มีสิทธิเลือกผู้แทนในเขตท่ีตนทางานได้ ต้องเลือกตามทะเบียนบา้ น 3. กิจการสาธารณูปโภคท่ีเก่ียวข้องกับเอกชน ไม่ควรให้เอกชนเข้ามามี ส่วนรว่ ม และห้ามแปรรปู กจิ การเป็นของเอกชนเดด็ ขาด 1. สนับสนุนรัฐธรรมนูญดิจทิ ัล เพื่อสร้าง Big data ในการเชอ่ื มโยงขอ้ มูล พรรคภาคเี ครือข่ายไทย ทง้ั หมด เพื่อให้ไดม้ าซงึ่ ข้อมลู ที่ชัดเจนและทดสอบได้ 1. ผลคะแนนการเลือกตั้งในหลายเขตพื้นที่ 1. เพ่ิมเติมรฐั ธรรมนูญ 2560 พรรคแผน่ ดนิ ธรรม หายไป  มาตรา 83 วรรคสุดท้าย ระบบ Party list ควรมีการเลือก สมาชิกสภาผูแ้ ทนราษฎร ในลาดบั ถัดมา  มาตรา 96 เป็นการตัดสิทธ์พระสงฆ์ทางตรง ทาให้พระสงฆ์ กลายเป็นพลเมืองช้ัน 2 รวมถึงพระสงฆ์ไม่มีสิทธิ์ในการแก้ไข เสนอกฎหมายได้ ถงึ แม้จะเปน็ เรอ่ื งท่ีเกยี่ วขอ้ งกับพระสงฆ์ 2. ยกเลิกตัวแทนประจาจังหวัด และการเก็บค่าสมาชิกพรรคพรรค การเมอื ง 3. สนับสนุนให้จดั ต้ังศาลสงฆ์ คุกพระสงฆ์ในการกักกันพระ ที่ยังคงความ เป็นพระ แตอ่ อกนอกพื้นที่ไม่ได้

๘.๑.๑๓ กลุ่มนโยบายแหง่ รฐั / การจัดบรกิ ารของรฐั

การสนทนากลมุ่ (Focus group Discussion ) กลมุ่ นโยบายแหง่ รฐั /การจดั บรกิ ารแห่งรฐั ในวันองั คารท่ี ๓๐ มถิ นุ ายน ๒๕๖๓ ณ ห้องประชุมหมายเลข ๓๐๗ ช้นั ๓ อาคารรัฐสภ สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผ้เู สนอ หมายเหตุ 1. รัฐธรรมนูญครอบคลุมประเด็นเพราะมีความ 1. เมื่อมีการวิเคราะห์ถึงประเด็นของ GDP รศ.ดร.ปกรณ์ ศริ ปิ ระกอบ กวา้ งมากเกินไป ประเทศท่ีมีและไม่มีแผนยุทธศาสตร์ก็สามารถ 2. ยุทธศาสตร์ชาติมักจะพูดถึงหรืออยากจะเป็น ประเทศที่พัฒนาแล้ว เช่น GDP ลักเซมเบิร์ก มี ประสบความสาเรจ็ ทางเศรษฐกิจได้ ดังนั้นแผน รายได้ 1.1 หม่ืนล้านดอลลาร์ เป็นประเทศท่ีมี แผนยทุ ธศาสตร์ ยุทธศาสตร์ไม่ได้เป็นตัวชี้วัดความสาเร็จ แม้ว่า 3. แผนยุทธศาสตร์ 20 ปี ท่ีทุกกระทรวงต้องเจอ คแู่ ข่งของประเทศไทย เช่น เวียดนาม มาเลเซีย ทาใหก้ ารโฟกัสไม่ชัดเจน สงิ คโปร์ ลว้ นมแี ผนยุทธศาสตรก์ ต็ าม 4. แนวนโยบายของรัฐมีความครอบคลุมแต่กก็ วา้ ง เกนิ ไปจนยากจะบอกวา่ สว่ นไหนขาดหายไป 2. ควรมองในหมวด 5 หน้าทีข่ องรัฐในการจัดการ 5. ฐานข้อมูลรวมของทุกหน่วยงานของรัฐยังไม่มี ปัญหาท่ีเกิดขึ้น เพ่ือให้นาไปสู่การปฎิบัติ เช่น ยังไม่สามารถเช่ือมโยงข้อมูลถึงกันได้ ส่งผลให้ ป ร ะ ช า ช น แ บ ก รั บ ก ร ะ บ ว น ก า ร ท่ี ม า ก แ ล ะ รัฐต้องจัดการออกแบบเพ่ือทุกคน (Universal ซบั ซอ้ น Design) เกิดจากการย้ายมาตราจากหมวด 5 1. พรบ. แรงงานสัมพันธ์ ไม่เป็นกฎหมายในเชิง บังคับ แต่เป็นแนวทางให้ผู้ประกอบการและ ไปหมวด 6 เพ่ือเปล่ียนเป็นรัฐต้องทานโยบาย แรงงานมากกว่า อีกทั้งมาตรา 87 มปี ัญหา คือ ให้แรงงานต่างด้าวจัดต้ังเองได้ ซึ่งกฎหมายยัง หรอื สวัสดิการต่าง ๆ ไมเ่ ปิดชอ่ งให้ 3. ส่งเสรมิ Universal Coverage สาหรบั เดก็ เล็ก 2. จากมาตรา 42 (บุคคลย่อมมีเสรีภาพในการ รวมกันเป็นสมาคม สหกรณ์ สหภาพ องค์กร 1. จากมาตรา 74 (รัฐพึงส่งเสริมให้ประชาชนมี กรมสวัสดกิ ารและ ชุมชน หรือหมู่คณะอื่น) บุคคลย่อมมีสิทธิ ความสามารถในการทางานอย่างเหมาะสมกับ คมุ้ ครองแรงงาน เสรีภาพ โดยกรมแรงงานดูแลในเรื่องสหภาพ ศักยภาพ และวัยและให้มีงานทา และพึง อกี ทัง้ วรรค 2 (การจากัดเสรภี าพตามวรรคหนึ่ง คุ้มครองผู้ใช้แรงงานให้ได้รับความปลอดภัย จะกระทามิได้ เว้นแต่โดยอาศัยอานาจตาม และมีสุขอนามัยท่ีดีในการทางาน ได้รับรายได้ สวัสดกิ าร การประกนั สงั คม และสทิ ธปิ ระโยชน์ อ่ืนที่เหมาะสมแก่การดารงชีพ และพึงจัดให้มี หรอื สง่ เสรมิ การออมเพื่อการดารงชีพเมือ่ พ้นวัย ทางาน รัฐพึงจัดให้มีระบบแรงงานสัมพันธ์ที่ทุก ฝ่ายที่เกี่ยวข้องมีส่วนร่วมในการดาเนินการ) ควรใช้คาว่าอะไรระหว่าง “รัฐพึงจัด/รัฐพึง

สภาพปญั หา ขอ้ เสนอ ผ้เู สนอ ๖๖๔ หมายเหตุ บทบัญญัติแห่งกฎหมาย ท่ีตราข้ึนเพ่ือคุ้มครอง ส่งเสริม” เพราะเร่ืองของแรงงานสัมพันธ์เป็น ประโยชน์สาธารณะ เพื่อรักษาความสงบ เร่อื งของนายจา้ งและลกู จ้างในอาชีพต่าง ๆ เรยี บร้อย หรอื ศลี ธรรมอันดีของประชาชน หรือ เพื่อการป้องกันหรือขจัดการกีดกันหรือการ 1. ประเด็นการจ้างงานผู้สูงอายุ มีนโยบายการ ศ.ระพพี รรณ ผูกขาด) มีการจากัดสิทธิการประท้วงในกรณีที่ ขยับอายุงานเป็น 63 – 65 ปีน้ันยังไม่มีความ เก่ยี วขอ้ งกับสาธารณโู ภค ชัดเจน อีกทั้งการสงวนอาชีพก็ยังไม่ได้มีการ กาหนดชดั เจน ผู้สูงอายมุ ที ัง้ Skill และ Unskill 1. จากมาตรา 74 (รัฐพึงส่งเสริมให้ประชาชนมี อกี ท้ังนโยบายค่าจา้ งต้องมีความยตุ ิธรรม ดงั นั้น ความสามารถในการทางานอย่างเหมาะสมกับ 1. การรักษาสุขภาพต้องให้สอดรับกับ ศักยภาพ และวัยและให้มีงานทา และพึง การทางานหรือการขยายอายุการ คุ้มครองผู้ใช้แรงงานให้ได้รับความปลอดภัย เกษียณอายุการทางาน บางคร้ัง และมีสุขอนามัยที่ดีในการทางาน ได้รับรายได้ นโยบายมันไปไม่ทันกับระบบ ดังน้ัน สวัสดิการ การประกันสงั คม และสิทธิประโยชน์ อาจจะต้องเร่ิมขยับการเกษียณไปเป็น อ่ืนที่เหมาะสมแก่การดารงชีพ และพึงจัดให้มี กล่มุ ๆ หรือส่งเสรมิ การออมเพ่ือการดารงชพี เมื่อพ้นวัย 2. แนวนโยบายต้องมีทิศทางในการ ทางาน รัฐพึงจัดให้มีระบบแรงงานสัมพันธท์ ่ีทุก ขั บ เ ค ล่ื อ น น โ ย บ า ย เ พ่ื อ ใ ห้ ไ ป สู่ ฝ่ายที่เก่ียวข้องมีส่วนร่วมในการดาเนินการ) เป้าหมาย การส่งเสริมและคุ้มครองแรงงานในระบบและ 3. รฐั ต้องลงทุนในคนใหม้ ากขน้ึ นอกระบบ เพราะไม่มีระบบดูแล ไม่มี Social Safety Net หรอื ไม่มี Register 2. กลุ่มการจ้างงานอิสระ ไม่มีระบบ Social Safety Net ให้เลย ระบบของรัฐไม่สามารถเข้า ไปได้เลย และระบบภาษีก็ไม่มีความครอบคลุม ขณะเดียว กันแรงงานในระบบยังได้รับ สวัสดิการประกนั สังคม

สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผูเ้ สนอ ๖๖๕ หมายเหตุ 3. อาชีพที่เปล่ียนไปเยอะมาก อาชีพอิสระ กฎหมายไม่ได้เข้าไปครอบคลุมให้เกิดการเสีย 1. เทคโนโลยีและนวัตกรรมถูกนามาใช้มากข้ึน กรมกิจการผ้สู ูงอายุ ภาษี เพื่อตอบสนองสถานการณ์โควิค 4. ไม่มีระบบในการพัฒนาอาสาสมัคร เนื่องจาก ตอ้ งขับเคลอ่ื นสังคม 5. มาตรา 71 วรรค 3 (…รัฐพึงให้ความช่วยเหลือ เด็ก เยาวชน สตรี ผู้สูงอายุ คนพิการ ผู้ยากไร้ และผู้ด้อยโอกาส ให้สามารถดารงชีวิตได้อย่าง มีคุณภาพ และคุ้มครองป้องกันมิให้บุคคล ดังกล่าวถูกใช้ความรุนแรง หรือปฏิบัติอย่างไม่ เป็นธรรม รวมตลอดทั้งให้การบาบัด ฟ้ืนฟูและ เยียวยาผู้ถูกกระทาการดังกล่าว…) รัฐมาใน รูปแบบของการสงเคราะห์ ทั้งท่ีรัฐพึงส่งเสริม หรอื สนบั สนุนมากกว่า 6. รัฐขาดการบูรณาการฐานข้อมูลของรัฐ โดยให้ รัฐเข้าถึงฐานข้อมูลเพ่ือใช้ในการออกแบบ นโยบาย 7. ความเหลือ่ มล้าของคนทีไ่ ม่มีเลขบัตรประชาชน แม้เกิดในประเทศไทย จึงไม่สามารถเข้าถึง สวสั ดิการใด ๆ ไดเ้ ลย 8. นโยบายมักเขียนไปที่กลุ่มเป้าหมาย ทาให้รัฐไม่ เห็นระบบหรือกลไกท่ีเก่ียวข้อง 1. การนานโยบายไปสู่การปฏิบัติขาดการเช่ือมโยง กันและขาดการบูรณาการ เพราะแต่ละกรมก็มี ภ า ร กิ จ ข อ ง ต น เ อ ง แ ล ะ มี ก า ร จั ด ส ร ร งบประมาณไปตามภารกจิ

สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผู้เสนอ ๖๖๖ 2. นโยบายหลักที่ต้องขับเคล่ือนมักมาจาก หมายเหตุ สถานการณ์ เช่นการประกันการว่างงาน 2. ควรมีมาตรฐานกลางในการทางานของราชการ เปน็ ตน้ 3. อุปสรรคของการแบ่งปัน Big Data คือ การมี แต่ควรมีความยืดหยุ่นหรือช่องทางในแต่ละ ช้นั ความลบั ในการแบ่งปันขอ้ มูลรายบคุ คล 4. ฐานคดิ ค่าจ้างผสู้ งู อายุ 45 บาท โดยคานวณให้ พน้ื ท่ปี รบั ตามความเหมาะสม เป็นรายชัว่ โมง อ้างอิงตามวัย เพราะไมส่ ามารถ ควบคมุ ให้เกิดการทางานเตม็ เวลาได้ 3. แผนผู้สูงอายุ ท่ีเข้ามาเตรียมความพร้อมการ 1. จากหมวด 5 ขาดสวัสดิการสังคมในกลุ่ม ก้าวเข้าสูส่ ังคมผสู้ ูงอายุ เปราะบาง ดังนน้ั รฐั ตอ้ งสง่ เสรมิ สวัสดกิ าร 4. การค้มุ ครองผูส้ ูงอายุ 2. จากหมวด 6 สว่ นท่เี กี่ยวกับกจิ การเด็ก 3. มาตรา 71 (รัฐพึงเสริมสร้างความเข้มแข็งของ 5. มีกระบวนการดูแลและทางานกับผู้สูงอายุ โดย ครอบครัวอันเป็นองค์ประกอบพ้ืนฐานที่สาคัญ จะแบ่งเป็น 4 มิติ ซึ่งมีความครอบคลุมระบบ ของสังคม จัดให้ประชาชนมีท่ีอยู่อาศัยอย่าง เหมาะสม ส่งเสริมและพัฒนาการสร้างเสริม เศรษฐกจิ ดว้ ย สุขภาพเพื่อให้ ประชาชนมีสุขภาพที่แข็งแรง และมีจิตใจเข้มแข็ง รวมตลอดทั้งส่งเสริมและ 6. กาลังผลักดันให้มีการออมแบบถ้วนหน้า พัฒนาการกีฬาให้ไปสู่ความเป็นเลิศ และเกิด ประโยชน์สูงสุดแก่ประชาชน…) ความเข้มแข็ง เนื่องจากกระทรวงการคลังเพื่อป้องกันการ ออกมาเปน็ นโยบายสาหรบั กลุ่มเปราะบาง 4. มีเด็กที่เข้าไม่ถึงนโยบาย 30% แต่หากจะเป็น พาดพิง นโยบายท่ีคลุมคนทุกกลุ่ม (Universal) ก็จะ 1. จากมาตรา 54 (รัฐต้องดาเนนิ การใหเ้ ด็กทกุ คน กรมกิจการเดก็ และ ได้รบั การศึกษาเปน็ เวลาสิบสองปี ต้ังแตก่ ่อนวัย เยาวชน เรียนจนจบการศึกษาภาคบงั คบั อย่างมีคุณภาพ โดยไม่เก็บค่าใช้จ่าย รัฐต้องดาเนินการให้เด็ก เ ล็ ก ไ ด้ รั บ ก า ร ดู แ ล แ ล ะ พั ฒ น า ก่ อ น เ ข้ า รั บ การศึกษาตามวรรคหน่ึง เพื่อพัฒนาร่างกาย จิตใจ วินัย อารมณ์ สังคม และสติปัญญาให้สม กับวัย โดยส่งเสริมและสนับสนุน ให้องค์กร ปกครองส่วนท้องถิ่นและภาคเอกชนเข้ามีส่วน รว่ มในการดาเนินการด้วย...) 2. กาหนดให้มีและพยายามขับเคล่ือนสภาเด็ก และเยาวชน เป็นพ้ืนที่ให้เด็กทดลองการมีส่วน ร่วม เช่น การศึกษาปัญหาในพ้ืนท่ีของตนเอง หรือพ้ืนทส่ี ร้างสรรค์

สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผูเ้ สนอ ๖๖๗ บอกว่าจาเป็นต้องใช่งบประมาณเยอะ แต่สิ่ง หมายเหตุ เหล่านนเ้ี ป็นสิง่ ท่ีรฐั ตอ้ งดูแลหรอื ไม่ 5. ประเด็นท้าทาย โดยทางท้องถิ่นไม่กล้า 3. ควรมีการลงทุนในการพัฒนาศักยภาพมนุษย์ ดาเนินการบางโครงการ เนื่องจาก สตง.มามี บทบาทในการทางาน บางส่วนเป็นภาระให้กับ โดยเร่มิ ตน้ ที่กลมุ่ เดก็ เลก็ ท้องถนิ่ 4. หมวด 5 ให้ระบุการส่งเสริมสวัสดิการแก่กลุ่ม 1. ปัจจุบันมีทัศนคติการมองผู้สูงอายุว่าไม่ สามารถสร้างคุณค่าหรือรายได้ได้แล้ว อีกทั้ง เฉพาะท่ีรัฐต้องทา ไม่ใช่ส่ิงท่ีรัฐควรทา หรือให้ ผู้สูงอายุมีอายุขัยสูงมากข้ึน มีศักยภาพที่มาก พอทีร่ ฐั ควรให้การสง่ เสรมิ สนับสนนุ หมวดนีไ้ ปอยู่หนา้ ทข่ี องรัฐ 2. โรงเรยี นผู้สูงอายุ หรือกลมุ่ คนอ่นื ๆ ได้มีโมเดล 5. อัตราการเกิดน้อยในบางคร้ังก็สามารถมองได้ ที่แสดงให้เห็นถึงความพร้อมของคนเหล่านี้เข้า มาสู่สังคม ดังนั้นรัฐต้องผลักดันคนกลุ่มนี้ วา่ เป็นโอกาสในการพัฒนา กลบั คืนสสู่ ังคมและครอบครัว 1. มาตรา 71 (รัฐพึงเสริมสร้างความเข้มแข็งของ สานักงานกองทนุ การ ครอบครัวอันเป็นองค์ประกอบพื้นฐานท่ีสาคัญ สรา้ งเสริมสขุ ภาพ ของสังคม จัดให้ประชาชนมีที่อยู่อาศัยอย่าง เหมาะสม ส่งเสริมและพัฒนาการสร้างเสริม (สสส.) สุขภาพเพื่อให้ ประชาชนมีสุขภาพที่แข็งแรง และมีจิตใจเข้มแข็ง รวมตลอดทั้งส่งเสริมและ พัฒนาการกีฬาให้ไปสู่ความเป็นเลิศ และเกิด ประโยชน์สูงสุดแก่ประชาชน…) ส่วนท่ีบอกว่า รัฐพึงช่วยเหลือกลุ่มเด็ก กลุ่มผู้สูงอายุต่าง ๆ เป็นหน้าที่ของรัฐท่ีจะให้การค้มุ ครองต้องความ รุนแรงที่จะเกิดข้ึน โดยเฉพาะในช่วงนี้เพ่ิมข้ึน 3 เท่า ขาดการส่งเสริมความเข้มแข็งของกลุ่ม ผู้สูงอายุ หรือกลุ่มผู้ด้อยโอกาสต่าง ๆ ซึ่ง ศกั ยภาพของคนกลุ่มน้ีมีอยูม่ าก 2. พลวัตรของอาชพี มาตรา 74 (รัฐพึงสง่ เสริมให้ ประชาชนมีความสามารถในการทางานอย่าง เหมาะสมกับศักยภาพ และวัยและให้มีงานทา และพึงคุ้มครองผู้ใช้แรงงานให้ได้รับความ ปลอดภัยและมีสุขอนามัยที่ดีในการทางาน

สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผเู้ สนอ ๖๖๘ หมายเหตุ 1. จากการสอบถาม เด็กค้าขายยาเสพติด เน่ืองจากไม่มีโอกาสและสภาพแวดล้อมที่ไม่ ได้รับรายได้ สวัสดิการ การประกันสังคม และ เอือ้ อานวย สิทธิประโยชน์อ่ืนท่ีเหมาะสมแก่การดารงชีพ 2. จุดปัญหาพ้ืนฐาน คือความเหลื่อมล้าทางการ ศึกษา (โรงเรียนประจาจังหวัดและโรงเรียน และพึงจัดให้มี หรือส่งเสริมการออมเพื่อการ ประจาอาเภอ) ส่ือการเรียนหรือสาธารณูปโภค ท่ไี มเ่ ท่าเทยี มกนั ดารงชีพเมื่อพ้นวัยทางาน รัฐพึงจัดให้มีระบบ แรงงานสัมพันธ์ที่ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องมีส่วนร่วม ในการดาเนินการ) อาชีพใหม่ที่เกิดขึ้น การ คุ้มครองผู้ใช้แรงงานยังมีช่องว่าง และการ จาแนกแรงงานยังเป็นปัญหา โดยเฉพาะ แรงงานนอกระบบ เช่น Platform worker พนักงานขนส่งอาหาร ที่ยังไม่ได้รับการ คมุ้ ครอง ดังนั้นควรมีการคุ้มครองในทางปฏิบัติ รวมถึงการออกกฎหมายย่อยโดยเรียกร้องเป็น ข้ันต่า เพื่อให้ความคุ้มครองกับอาชีพที่เกิดข้ึน ใหม่และไม่ใหก้ ระทบต่อนายจ้างมากเกนิ ไป 1. เดก็ และเยาวชนคืออนาคต การสง่ เสรมิ เด็กและ ภาคนี ักศึกษาศาลายา เยาวชนเพ่ือให้สงั คมเกิดความยัง่ ยนื นายณวิบลู ย์ ชมภู่ 2. ควรมีการศึกษาเพ่ือลดความเหลื่อมล้าในสังคม โรงเรยี นและการเข้าถึงการศึกษา 1. มอง 2 มิติ คือ การหาข้อบกพร่องหรือปัญหา สรุ างคร์ ัตน์ และความต้องการเห็นสังคมในอนาคต 2. ในส่วนความต้องการเห็นอนาคตของสังคมเป็น แบบไหน?