(4) เรื่องที่คณะกรรมาธิการพิจารณาเสร็จแล้ว 4.3 ผนวก ข(2)

สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผเู้ สนอ ๕๗๐ 1. ตอ้ งใหส้ ิทธก์ิ ารรวมตัวแก่แรงงาน คณุ ธนกิจ กจิ โสภา หมายเหตุ 1. การลงทุนของนายจ้างไม่เคยรับฟัง เสียงของประชาชน

๘.๑.๕ กลุ่มนสิ ติ นักศกึ ษา และเยาวชน

การสนทนากลมุ่ (Focus group Discussion) กลุ่ม นสิ ิต นกั ศกึ ษา และเยาวชน ในวันศุกรท์ ี่ ๑๓ มนี าคม ๒๕๖๓ ณ ห้องประชุมหมายเลข ๔๐๒ – ๔๐๓ ช้นั ๔ อาคารรฐั สภา สภาพปญั หา ขอ้ เสนอ ผเู้ สนอ หมายเหตุ 1. รัฐธรรมนูญ ฉบับน้ีร่างขึ้นมาด้วย 1. ต้องการให้คณะกรรมาธิการฯ เปิดเวทีและเปิดพ้ืนที่ให้นักศึกษาทุก ตวั แทน ความไม่ชอบธรรม ประชาชนไม่มีปากเสียง มหาวิทยาลัยได้พูดคุยให้มากที่สุด เพราะนักศึกษาที่มาทั้งหมดในวันนี้ ไม่อาจพูดได้ มหาวิทยาลัยมหดิ ล ศาลายา เมื่อมีการทาประชามติ ก็ไม่ได้เปิดโอกาสให้ ว่าเปน็ ตวั แทนของนักศึกษาทุกคน นักศึกษา (รวมถึงประชาชน) ได้พูดอย่างเต็ม 2. ไมม่ ใี ครอยเู่ หนอื กฎหมาย และจะตอ้ งอยูภ่ ายใตก้ ฎหมายอย่างเท่าเทียมกนั ที่ว่าไม่ชอบอะไร 2. รัฐธรรมนูญฉบับน้ี เป็นเพียงเคร่ืองมือ ของกลมุ่ การเมอื งทต่ี ้องการปิดเสยี งทกุ คน 1. การบญั ญัตริ ับรองสทิ ธิเสรีภาพมักจะมขี ้อยกเวน้ เชน่ ตวั แทน Flash mob  มาตรา 32 รับรองสิทธิความเป็นอยู่ส่วนตัว แต่ก็มีการยกเว้น “... มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เว้นแต่โดยอาศัยอานาจตามบทบัญญัติแห่งกฎหมายที่ตราข้ึนเพียงเท่าท่ีจาเป็นเพ่ือ ประโยชนส์ าธารณะ” หรือ มาตรา 34 บญั ญัติรับรองเสรีภาพในการแสดงความเห็น แล้วบัญญัติว่า “...เว้นแต่โดยอาศัยอานาจตามบทบัญญัติแห่งกฎหมายที่ตราขึ้น เฉพาะเพื่อรักษาความมั่นคงของรัฐ...” ซ่ึงคาว่า “รัฐ” ในท่ีนี้ ไม่ได้หมายถึงรัฐบาล และการเขียนเช่นน้ี ทาให้เกิดการตีความเป็นคุณแก่รัฐบาลได้ จึงควรเขียนให้ชัดเจน วา่ กฎหมายแบบใดจงึ จะจากัดสิทธิเสรภี าพได้  มาตรา 91 “การคานวณหาสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบบัญชี รายช่ือ…” ไมฟ่ งั เสียงประชาชนเลยแมแ้ ต่นอ้ ย  มาตรา 159 ไม่กล่าวถึงการได้มาซึ่งนายกรัฐมนตรี ซึ่งใน รัฐธรรมนูญ 2540 มีการกล่าวถึง โดยนายกรัฐมนตรีควรมาจากการเป็น สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (สส.) ท่ีมาจากการเลือกตั้งของประชาชน

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผเู้ สนอ ๕๗๒ หมายเหตุ  มาตรา 256 การแกไ้ ขรฐั ธรรมนูญ ควรแก้ไขทั้งมาตรา 2. ระบบการเลือกตั้งในรัฐธรรมนูญฉบับนี้เอาต้นแบบมาจากมลรัฐ Baden- Württemberg แต่ในมลรัฐดังกล่าวได้กาหนดร้อยละข้ันต่าไว้ คือ ถ้าหากพรรคใดได้ คะแนนเสียงน้อยกว่าร้อยละ 5 ก็จะไม่ได้บัญชีรายช่ือ ซ่ึงทาให้ไม่เกิดปัญหาพรรค เล็กพรรคน้อยเข้ามาเยอะเกินไป แต่พอนารูปแบบมาแต่ไม่เอาร้อยละข้ันต่ามา จึงทา ให้เกิดปัญหาดังกล่าว จริง ๆ แล้ว ระบบน้ีมีข้อดี แต่ถ้าหากจะทามาใช้ ก็ต้องนา ขอ้ จากัดเรือ่ งรอ้ ยละขนั้ ตา่ มาใชด้ ว้ ย 3. องค์กรตุลาการเป็นองค์กรท่ีไม่สามารถถูกตรวจสอบความชอบด้วยรัฐธรรมนูญ ได้ ซ่ึงจริง ๆ แลว้ กจ็ ะต้องถกู ออกแบบมาเช่นน้ัน แตใ่ นองค์กรศาลยตุ ธิ รรม ผู้บริหาร ศาลแทบไม่มีความยึดโยงกับประชาชนเลย ซึ่งจริง ๆ ควรให้มีกระบวนการเสนอ รายช่ือเพ่ือให้รัฐสภารับรองบ้าง เช่น อาจจะใช้เสียง 3/4 ของรัฐสภา เพ่ือให้มีความ ยดึ โยงกับการปกครองในระบอบประชาธิปไตย 4. องค์กรอิสระ มาตรา 247 และ มาตรา 230 เก่ียวกับคณะกรรมการสิทธิ มนุษยชน เมื่อตอนรัฐธรรมนูญ ฯ 2540 คณะกรรมการสิทธิฯ มีอานาจฟ้องศาล ปกครองได้ แต่ปัจจุบันไม่มี ทั้งที่เร่ืองสิทธิมนุษยชนเป็นเร่ืองท่ีควรส่งเสริมแต่กลับไม่ มีอานาจฟ้องศาล ท่ีสาคัญ คาว่า “เป็นเรื่องสิทธิมนุษยชน” ก็ไม่มีการนิยามอย่าง ชดั เจน ทาให้ประเด็นแทบทุกเร่ืองไปอยทู่ ี่คณะกรรมการสิทธฯิ 5. ควรแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญด้วยการตั้งสมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ เพ่ือยก ร่างรฐั ธรรมนญู ฉบบั ใหม่ 1. ต้องการต้ังคาถามว่า อนุกรรมาธิการจัดการ การเมืองเยาวชน เป็นกิจกรรมที่ ตัวแทนประชาคม มศว. เอ้ือประโยชน์ต่อนายทุนหรือไม่ เพราะมีความน่าสงสัยเกี่ยวกับงบประมาณที่ไม่ เพื่อเสรี สามารถเปิดเผยได้ 2. อยากให้คณะกรรมาธิการฯ รับฟังนักศึกษาที่มหาวิทยาลัย เพราะนักศึกษา

สภาพปญั หา ขอ้ เสนอ ผเู้ สนอ ๕๗๓ หมายเหตุ ท่เี ชิญมาในวันนี้ ไมอ่ าจเรียกไดว้ ่าเป็นตัวแทนของนักศึกษาทั้งหมดได้ 1. ปัญหาเรื่องมาตรา 279 ที่กาหนดให้ 1. ไม่ควรเรียกนักศึกษามารับฟังในห้องประชุม แต่ควรไปรับฟังนักศึกษาใน ภาคนี ักศึกษา คาส่ังของ คสช. ยังคงมีผล เป็นปัญหาเร่ือง flash mob มากกว่า มหาวิทยาลยั กรงุ เทพ ความชอบธรรม ท่ีสาคัญ การกาหนดว่าให้ ชุมนุม ยกเว้น การชุมนุมที่เก่ียวกับความ ม่ันคง ก็ไม่ชัดเจน ไม่แน่ใจว่าหมายถึง ความ มน่ั คงของประเทศ หรืออดีต คสช. 1. มาตรา 258 การจัดต้ังคณะกรรมการ 1. ไม่วา่ จะรัฐธรรมนูญฉบับไหน จะจากัดเรื่องการเรียนโดยไม่มีค่าใช้จ่ายไว้เพียง ตัวแทนนักศึกษา ปฎิรูปการศึกษา มีงบประมาณ มากถึง 12 ปี ซึ่งไม่เพียงพอ อย่างน้อย ควรจะให้เรียนโดยไม่มีค่าใช้จ่ายจนจบปริญญาตรี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 80,000 ล้านบาท แต่ไม่สามารถแก้ปัญหา และการต้ังกองทุน ฯ กไ็ มไ่ ดแ้ ก้ปญั หา เพราะจริง ๆ แล้ว สทิ ธินีค้ วรเป็นสิทธิท่ีทกุ คน ศนู ย์ลาปาง ต่าง รวมถึงการเขา้ ถึงการศกึ ษาได้ ควรไดใ้ นฐานะคนไทย ไมใ่ ช่ตอ้ งไปพสิ จู นค์ วามอนาถาก่อนถึงจะได้ 2. ควรแก้เง่ือนไขในการแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญในประเด็นเก่ียวกับเสียงของ ส.ว. เน่ืองจากไม่ไว้ใจ ส.ว. 250 คนที่จะมาเป็นเง่ือนไขในการแก้ไขเพิ่มเติม รัฐธรรมนูญ 3. แม้ว่าจะเชิญนักศึกษามา แต่นักศึกษาท่ีมาวันน้ี ก็ไม่อาจเป็นตัวแทนทาง ความคดิ ของทกุ คนได้ แมว้ เ่ ราจะไดร้ บั เลอื กตง้ั มาก็ตาม

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผ้เู สนอ ๕๗๔ หมายเหตุ 1. ควรแก้เงื่อนไขในการแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญในประเด็นเกี่ยวกับเสียงของ ตัวแทนจาก flash mob ส.ว. เนื่องจากไม่ไว้ใจ ส.ว. 250 คนท่ีจะมาเป็นเง่ือนไขในการแก้ไขเพิ่มเติม ขอนแก่น รฐั ธรรมนญู 2. ไม่ควรมีการบัญญัติรับรองอานาจของ คสช. ไว้ในรัฐธรรมนูญ มาตรา 279 แต่ควรบัญญัติว่า “บรรดาคาส่ง และการกระทาทั้งหลายท่ีเป็นการล้มล้างการ ปกครอง ฉกี รฐั ธรรมนูญ นากาลังยดึ อานาจประชาชน ไม่มผี ลตามรฐั ธรรมนญู นี.้ ..” 3. ควรแก้ไขกระบวนการแก้ไขเพิ่มเติมรฐั ธรรมนูญ( มาตรา 256 ) เรื่องให้ ส.ว. มาเปน็ เงื่อนไขในการแกไ้ ขรัฐธรรมนูญ 4. ควรยกร่างรฐั ธรรมนญู ใหม่ท้ังฉบบั 1. การใช้สิทธิเสรีภาพของประชาชนจะถูกจากัดด้วย “ความมั่นคง” ซ่ึงมักจะ ตัวแทน flash mob จาก เป็นข้ออ้างเจ้าหน้าที่รัฐ จนเป็นท่ีน่าสงสัยว่าหมายถึงความมั่นคงของรัฐ หรือของ มหาวิทยาลัยนเรศวร รฐั บาลกันแน่ 2. อยากให้สมาชิกวุฒิสภามาจากการเลือกต้ังของประชาชน หรือมีจุดยึดโยงกับ ประชาชนมากกวา่ นี้ 3. ประชาชนควรมีสว่ นร่วมมากกวา่ นี้ ไม่ใชม่ ีส่วนร่วมเพยี งการเลือก ส.ส. แตไ่ ม่มี ส่วนรว่ มอย่างอื่นเลย 4. ควรเปิดพื้นที่ให้นักศึกษา และประชาชนมีส่วนร่วมในการแสดงออกทาง การเมืองมากกว่าน้ี 1. การศึกษาเร่ืองแก้ไขเพ่ิมเติมรัฐธรรมนูญอย่างเดียวไม่เพียงพอ แต่ควรจะพูด ตัวแทนจากมหาวทิ ยาลยั เรือ่ งแกไ้ ขปญั หาเรื่องการทารฐั ประหารด้วย ศิลปากร 1. มาตรา 67 วรรคสอง บญั ญตั เิ อ้อื เฉพาะการเรียนรใู้ นศาสนาพุธ ซ่งึ ควรแก้ไข ตัวแทนจากจุฬาลงกรณ์ 2. มาตรา 27 วรรคสอง กาหนดรับรองความเท่าเทียมกันของ “ชาย” และ มหาวิทยาลัย

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผเู้ สนอ ๕๗๕ “หญิง” ซ่ึงไม่สอดคล้องกับบริบททางสังคมปัจจุบัน มีเพศสภาวะหลายแบบ หมายเหตุ การบัญญัติเชน่ นี้ ถือว่าเลือกปฏิบตั ิ 3. ท่ีมาของวุฒสิ ภาไมม่ ีความยึดโยงกับประชาชน และพอให้อานาจในการรับรอง ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ หรือมีส่วนในการเลือกผู้ดารงตาแหน่งในองค์กรอิสระ ก็ยิ่ง ไมม่ ีความชอบธรรม 4. ไม่ควรบัญญัติรับรองความชอบธรรมของคาส่ัง คสช. ในมาตรา 279 เพราะ ตรงข้ามกับหลักนติ ธิ รรม ไมช่ อบด้วยกฎหมาย 5. มาตรา 28 บัญญัติรับรองเร่ืองเสรีภาพในทางร่างกาย แต่ขาดการกล่าวถึง เรอื่ งการอมุ้ หาย หรือการบงั คับใหส้ ญู หาย ซงึ่ ประเทศไทยมหี ลายกรณี 1. วิธีการรับฟังความเห็นของนักศึกษาเช่นน้ีไม่เหมาะสม ควรทารูปแบบอ่ืน คือ นักศึกษามหาวิทยาลัย ไปทีม่ หาวทิ ยาลัยเพอื่ เปดิ ใหม้ ีการรบั ฟงั นักศกึ ษาส่วนท่ีเหลือ เทคโนโลยมี หานคร 1. แก้ไข “มาตรา 75 รัฐพึงจัดระบบเศรษฐกิจให้ประชาชนมีโอกาสได้รับ ตวั แทนจากสโมสร ประโยชน์…” รัฐควรใช้หลักการ การผูกขาดอย่างเป็นธรรม โดยไม่ละเมิดสิทธิ นักศึกษาคณะรัฐศาสตร์ มนษุ ยชน มหาวทิ ยาลัยอบุ ลราชธานี 1. นอกจากการค้มุ ครองสิทธขิ องจาเลยแล้ว ควรมกี ารคมุ้ ครองพยานดว้ ย 2. นายกรัฐมนตรคี วรจะมาจาก ส.ส. เพอ่ื ใหเ้ กิดความยึดโยงกับประชาชน ผู้นาฝา่ ยค้าน จฬุ าลงกรณ์ 3. ตอ้ งการให้ประชาชนมีส่วนรว่ มทางการเมืองโดยสามารถเข้าช่ือเสนอถอดถอน มหาวิทยาลยั ส.ส. ได้ 4. ต้องการใหข้ ้าราชการประจาเป็นอิสระจากข้าราชการทางการเมอื งให้มากกว่า น้ี 5. สิทธิการมีส่วนร่วมสาธารณะ ไม่มีกฎหมายท่ีกาหนดกรอบท่ีชัดเจนของการ ตีความ “ความมัน่ คง” ทาให้กลายเป็นเครือ่ งมือทางการเมือง 6. ควรสง่ เสรมิ เร่อื งสทิ ธชิ ุมชน โดยร่วมมอื กับองคก์ รปกครองสว่ นท้องถิน่ 7. ทีม่ าของศาล และองคก์ รอิสระไม่มีความยึดโยงกับประชาชน

สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผูเ้ สนอ ๕๗๖ 8. ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ ความมีความเชี่ยวชาญด้านกฎหมายมหาชน และ หมายเหตุ ทม่ี าควรมาจากความยนิ ยอมของทั้งสองสภา หรือเลอื กจากประชาชนโดยตรง 9. ไม่ควรใช้รูปแบบศาลรัฐธรรมนญู แตค่ วรใชร้ ูปแบบคณะกรรมการเหมือนก่อน รฐั ธรรมนญู ฯ 2540 10. ต้องการให้คดีของทหารอยู่ในศาลยุติธรรม โดยอาจให้มีทหารมาเป็นองค์ คณะผูพ้ พิ ากษาพจิ ารณาคดีทเี่ ก่ยี วกับทหาร 11. ควรมีการกาหนดว่า รัฐสภาจะต้องมีอายุอย่างน้อยก่ีปี เพ่ือให้นายกฯ ไมส่ ามารถยุบสภาได้บอ่ ย ๆ รัฐธรรมนูญฉบับน้ี เป็นยุทธศาสตร์ของ รัฐธรรมนูญควรมีท่ีมาท่ียึดโยงกับประชาชน ไม่ใช่มาจากคณะรฐั ประหาร และรับ ตัวแทนนกั ศึกษา การสืบทอดอานาจของกลมุ่ อานาจนยิ ม ฟัง “พอเป็นพิธี” ทาให้สุดท้ายแล้ว รัฐธรรมนูญนี้เป็นเครื่องมือการสืบทอดอานาจ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ของ คสช. และมี แผนยทุ ธศาสตร์ชาติ 20 ปี เป็นเครื่องมือสบื ทอดอานาจเชน่ กัน 1. ต้องการให้รัฐจัดให้บุคลากรทางการแพทย์มีสวัสดิการที่ดีกว่าน้ี เพ่ือให้มี ตัวแทน กาลังใจทางาน และอยากให้หามาตรการป้องกันโรคท่ีดีให้บุคลากรทางการแพทย์ มหาวทิ ยาลัยมหิดล ดว้ ย 2. รัฐควรจัดงบประมาณในการตรวจสุขภาพให้ประชาชนโดยไม่มีคา่ ใช้จ่าย 3. มาตรา 55 ไม่ได้กลา่ วถงึ มาตรการ การป้องกันโรค ควรแก้ไขใหด้ ีกว่าน้ี 4. รัฐธรรมนูญฯ มาตรา 65 บัญญัติเรื่องแพทย์แผนไทย แต่จริง ๆ ควรใช้คาว่า “แพทย์ทางเลือก” จะไดค้ รอบคลมุ ทกุ ดา้ น 5. ต้องการใหค้ ณะกรรมาธิการไปรบั ฟงั นกั ศกึ ษาในมหาวิทยาลยั บ้าง 1. ควรลดอานาจราชการส่วนภูมิภาค และกระจายให้แก่ท้องถ่ินเพื่อให้ท้องถิ่นมี นกั ศึกษาจากมหาวทิ ยาลยั ความเข้มแข็ง โดยกาหนดให้ผู้ว่าราชการจังหวัด ควรมาจากการเลือกต้ังของ อุบลราชธานี ประชาชน 2. ไม่ควรใช้เหตุผลว่า “ประชาชนไม่พร้อม” แต่รัฐไม่ยอมให้ประชาชนพร้อม

สภาพปญั หา เพราะหลายเร่ืองก็ต้องลองถูกลองผิด ข้อเสนอ ผูเ้ สนอ ๕๗๗ หมายเหตุ 1. ท่ีมาของรัฐธรรมนูญนี้ไม่มีความชอบ 1. ไม่ไว้วางใจ ส.ว. แม้ว่าจะมีความสามารถ แต่ท่ีมาก็มีจุดยึดโยงกับ คสช. มาก ตวั แทนนักศึกษา ธรรม ผู้ร่างไม่มีจุดยึดโยงกับประชาชน (และ ซึ่งอาจจะทาให้คานึงถงึ คสช. มากกว่าประชาชน และแม้แต่ ส.ส. ก็ไม่ได้ไวใ้ จท้ังหมด มหาวิทยาลยั ธรรมศาสตร์ ไม่ควรใช้ข้ออ้างว่ารัฐธรรมนูญเยอรมันก็ให้ 2. ศาลรัฐธรรมนูญมีเพียงชั้นเดียว ไม่มีองค์กรใดอีกที่สามารถตรวจสอบหรือ ผู้อ่ืนร่าง เพราะเน้ือความในรัฐธรรมนูญ แก้ไขความผิดพลาดทศ่ี าลรฐั ธรรมนูญทาไวไ้ ด้ และยงั มีปญั หาเรือ่ งการถ่วงดลุ อานาจ เยอรมันไม่ไดเ้ ปน็ เหมอื นรัฐธรรมนูญฉบบั น)ี้ 3. ไม่ควรกาหนดคุณสมบัติให้ ส.ส. ต้องไม่เป็นข้าราชการ เพราะ ข้าราชการ บางคนก็เสียสละเพ่ือมาลงสมัคร ส.ส. แต่พอไม่ได้รับเลือกตั้ง ก็เท่ากับไม่สามารถ กลับไปทางานประจาเดมิ ได้ดว้ ย 4. ควรให้ ส.ว. หมดวาระไม่พร้อมกันโดยอาจจะสลับกันครั้งละ 1/3 เปน็ ต้น 1. ทีม่ าขององค์กรอิสระ รวมถึงสมาชิกวฒุ ิสภา ควรมจี ดุ ยดึ โยงกบั ประชาชน หัวหนา้ ฝา่ ยคา้ น นักศึกษา 2. ควรใหป้ ระชาชนสามารถเข้าชื่อถอดถอน ส.ส. ได้ มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์ 1. ส.ว. ไม่ควรมาจากการแต่งตั้ง แต่ถ้าหากต้องการให้มาจากการแต่งตั้ง ก็ไม่ ตัวแทนจากจฬุ าลงกรณ์ ควรมีอานาจมาก ควรมีอานาจเฉพาะการกล่ันกรองกฎหมาย และให้ความเห็นชอบ มหาวทิ ยาลยั ไดเ้ ฉพาะกฎหมายสาคญั 2. ไมค่ วรมี ส.ว. ทีม่ าจากผนู้ าเหลา่ ทัพ 3. การส่งคนลงสมัครรับเลือกตั้งในพรรคการเมือง ควรให้สมาชิกพรรคการเมือง มีสว่ นร่วมดว้ ย 4. ตอ้ งการให้พรรคการเมอื งสามารถระดมทุนจากประชาชนได้ เพื่อให้ประชาชน เปน็ ผูบ้ รจิ าคให้พรรคการเมอื ง ป้องกันนายทนุ บรจิ าคและทาให้เกดิ การครอบงา 6. ไมค่ วรให้ ส.ว. มาเป็นเงือ่ นไขในการแก้ไขเพมิ่ เตมิ รฐั ธรรมนญู 1. ควรจัดสรรงบประมาณสาหรบั การศึกษาให้มากกว่านี้ ตัวแทนจากสภาเด็ก 2. ควรส่งเสริมสทิ ธขิ องเดก็ และเยาวชนในดา้ นการศกึ ษา และเยาวชน 3. ต้องการให้สภาเด็กและเยาวชนมีสถานะเป็นองค์กรอิสระ ปราศจากการ

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผเู้ สนอ ๕๗๘ หมายเหตุ แทรกแซงของกระทรวง 4. ต้องการให้การร่างหลกั สตู รมกี ารคานึงถึงผู้เรียนมากกวา่ น้ี 1. เรียกร้องให้คณะกรรมาธิการให้ความสาคัญและเน้นความปลอดภัยให้แก่ ตัวแทน flash mob จาก นักศึกษาและประชาชนทกุ คนทเ่ี ขา้ มาแสดงความคิดเหน็ ทางการเมือง มหาวิทยาลยั ศลิ ปากร 1. ต้องการให้มสี มาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญมารา่ งรัฐธรรมนูญใหม่ ตวั แทนนักศึกษา มหาวทิ ยาลัยศรีนครินทร วโิ รฒ 1. พรบ.เชียงใหม่มหานคร ถูกยกเลิกไป 1. ควรทบทวนเร่ืองยุทธศาสตร์ชาติให้ดี เพราะจะทาให้ผู้ท่ีได้รับการเลือกตั้งที่ ตัวแทนจาก flash mob ทั้งท่ีเป็นการร่างโดยประชาชนในท้องถิ่น อาจไม่ใช่ คสช. รสู้ ึกขาดอิสระในการกาหนดนโยบายบริหารประเทศ ท่มี หาวทิ ยาลยั เชยี งใหม่ เพราะ คสช. และมีการจัดทายทุ ธศาสตร์ชาติ 2. ทบทวนเร่ืองการกระจายอานาจ สนับสนุนการเลือกตั้งผู้ว่าราชการจังหวัด 20 ปีมาแทนที่ และควรมาจากการร่างโดยประชาชนที่แท้จรงิ 1. ควรสง่ เสริมใหม้ ีการกระจายอานาจ ตัวแทนมหาวิทยาลัยทาง 2. ควรยกเลิกกฎหมายพิเศษ เช่น พ.ร.ก. สถานการณ์ฉุกเฉิน กฎอัยการศึก ฯลฯ ภาคใต้ ในพน้ื ทส่ี ามจงั หวดั ชายแดนภาคใต้ 1. ควรจะมีการสงั คายนากฎหมายตามทบี่ ัญญตั ไิ ว้ในมาตรา 77 ตัวแทนนสิ ติ จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย ๑. ควรมสี มาชิกสภารา่ งรฐั ธรรมนูญเพือ่ ดาเนนิ การยกรา่ งรฐั ธรรมนูญฉบับใหม่ นายกกระบวนการนสิ ติ 2. ไม่ควรมีบทบัญญัติมาตรา 279 มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ 3. ต้องการให้คณะกรรมาธกิ ารไปรับฟังนักศึกษาอีกหลาย ๆ แหง่ บางเขน

๘.๑.๖ กล่มุ การกระจายอานาจ

การสนทนากลุ่ม (Focus group Discussion) กลุม่ การกระจายอานาจและการปกครองท้องถิ่น ในวนั จนั ทร์ท่ี ๑๖ มีนาคม ๒๕๖๓ ณ หอ้ งประชุมหมายเลข ๔๑๑ ช้ัน ๔ อาคารรฐั สภา สภาพปญั หา ขอ้ เสนอ ผูเ้ สนอ หมายเหตุ 1. กรรมการพิทักษ์คุณธรรม 1. การบริหารงานบุคคล ในรัฐธรรมนูญ 2540 ทาให้ข้าราชการท้องถ่ินมีการเจริญเติบโต มีความ สมาคมข้าราชการส่วน ในเร่ืองต่าง ๆ หายไป แม้ว่าผู้ร่าง เท่าเทียม เช่นเดียวกับรัฐธรรมนูญ 2550 กาหนดไว้ชัดเจนเร่ืองของการบริหารงานบุคคลท่ีกาหนดไว้ ท้องถนิ่ จะบอกว่าให้ไปยึดโยงกับกฎหมายลูก เหมือนขา้ ราชการพลเรอื น ควรนามาปรบั ใช้ แต่การไม่กาหนดไว้ในรัฐธรรมนูญ ก็ ส่ ง ผ ล ใ ห้ เ กิ ด ก า ร ใ ช้ ช่ อ ง ว่ า ง ในการกดขี่ข้าราชการท้องถ่ินไว้ การเทียบตาแหน่งข้าราชการพล เรือนได้เปรียบกว่า กล่าวคือ รั ฐ ธ ร ร ม นู ญ เ ขี ย น ไ ม่ ชั ด เ จ น เรอื่ งของการบริหารงานบุคคล 2. ข้ า ร า ช ก า ร ส่ ว น ท้ อ ง ถ่ิ น ถูกกล่าวหา และโดนช้ีมูลความผิด จากองค์กรอสิ ระบ่อยคร้ังเน่ืองจาก มีความเข้าใจคลาดเคล่ือนของกฎ ข้อบงั คับทีส่ ่วนกลางกาหนดมา 1. การกากับดูแลตามรฐั ธรรมนูญ ผวู้ ่าราชการจังหวัดตอ้ งเข้าใจบทบาทของตนเอง คือ ไม่ใช่การสั่งการ คณุ ประเสรฐิ พงศ์ ทาอย่างไรให้ผูว้ ่าราชการจังหวัด นายอาเภอ กรมสง่ เสริมการปกครองท้องถิ่น มหี น้าที่ในการกากับไม่ใช่ ศรนุวตั ร ส่งั การ เสนอใหน้ าผู้ว่าราชการจังหวัดและนายอาเภอ มาอบรม 2. ต้องให้ความเคารพ เชื่อมั่น ไว้ใจ ในท้องถิ่น โดยไม่ควรกล่าวถึงความไม่พร้อมของท้องถิ่น เพราะราชการสว่ นภมู ิภาคน้ันแหละ ทีไ่ ม่พรอ้ ม

๕๘๑ สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผู้เสนอ หมายเหตุ 3. การจดั การภาษี ควรระบใุ ห้ชัดเจน ไมค่ วรนาแนวคิดของราชการสว่ นภูมิภาคมาเปน็ เกณฑ์ 4. ปฏิเสธการพายเรือใหโ้ จรนง่ั ท่ีมาจาก คสช. ใน ม.113 ทกุ ประการ 1. การตัดสินใจอยู่ท่ีอานาจ 1. ระยะส้ัน อยากเห็นผู้ว่าสังกัดสานักนายก มุมมองในด้านการปกครองอย่างเดียวไม่พอต้องมี คุณนิรนั ดร์ ดา่ นไพบูลย์ ส่วนกลาง อานาจส่วนกลางมีมาก ทางดา้ นเศรษฐกจิ และให้ อบจ. เปน็ ศนู ยบ์ รกิ าร ศนู ย์บูรณาการ โดยอาจจะให้จงั หวัดกากับดแู ล ไม่สมเหตุสมผล และไม่ทันต่อ 2. ระยะกลาง ต้องเลอื กตงั้ ผ้วู ่าฯ เชน่ เดยี วกบั กทม. เหตุการณ์ 3. ระยะยาว ให้ท้องถิ่นมีบทบาทมากข้ึน ไว้วางใจคนท้องถ่ินให้รับผิดชอบบ้านเขามากข้ึน เพ่ือให้ 2. ไม่มียุทธศาสตร์ของจังหวัด เกดิ ความรู้สึกความเป็นเจ้าของ ถึงจะมีแต่ก็ไม่ต่อเน่ือง ไม่นา ศักยภาพของจังหวัดข้ึนมาพัฒนา ต่างคนต่างทายุทธศาสตร์ ไม่มี ความพร้อมสามัคคีกันของแต่ละ กรม กระบวนการเช่นน้ีทาให้ ด้านล่างอ่อนแอ ทาให้เกิดการรอ ความช่วยเหลือ 3. คนพน้ื ทไ่ี ม่รูว้ ่าคนในพ้ืนที่เป็น เจ้าของปัญหา จึงทาให้เกิดการ ผลักภาระ 1. หมวดที่ 14 ของการปกครอง 1. รูปแบบระบบของการกระจายอานาจ มีปญั หา ต้องการให้เขียนเร่ืองของการกระจายอานาจไว้ใน คณุ เจษฎา ศรตุ ิสตุ ส่วนท้องถิ่น ไม่สามารถนาเอาไป รฐั ธรรมนญู ให้มคี วามจดั เจนวา่ ต้องการเดินไปในทิศทางไหน ปฏิบัตไิ ด้ โดยเฉพาะเทศบาล 2. การกากับดูแลจากการปกครองสว่ นภมู ิภาค/ส่วนกลางคอ่ นข้างมาก 2. มาตรา 250 ของรัฐธรรมนูญ 3. สนับสนุนให้เกิดจงั หวัดจดั การตัวเอง มีการเลือกต้งั ผูว้ า่ ราชการจังหวดั โดยตรง 2560 กล่าวว่า ให้ความอิสระกับ 4. ไม่มีความชอบธรรมให้แก่ส่วนท้องถิ่น ท้ังเงินเดือนและภารกิจ ท่ีไม่สอดคล้องกัน เกิดระบบ ส่วนท้องถิ่น แต่ในทางปฏิบัติแล้วก็ “รับผดิ แต่ไม่รบั ชอบ”

๕๘๒ สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผูเ้ สนอ หมายเหตุ ยังคงต้องดาเนินการผ่านสว่ นกลาง 5. มาตรา 108 ควรแกไ้ ขเร่ืองการจากดั สทิ ธใิ นการลงเลน่ การเมอื งหลงั จากท่ีหมดวาระจากการเป็น กอ่ น ขา้ ราชการการเมืองทอ้ งถิ่น 6. รัฐธรรมนูญ 2560 ไม่ทาให้เกิดการพัฒนาประเทศได้ดี และไม่มีความเป็นอิสระต่อกรมการ ปกครอง 7. งบประมาณท่ีอปท. ได้ ควรแบ่งภาษใี หช้ ดั เจนจากสว่ นกลาง 1. การบริการสาธารณะ ท้องถ่ินควรเป็นหน่วยงานหลัก แต่ในรัฐธรรมนูญ 2560 กล่าวถึงความ คณุ เฉลิม ปราสาททอง พร้อมและรายได้ของท้องถิ่น แต่ไม่ต้ังคาถามถึงว่าจะทาอย่างไรกับความพร้อมของท้องถ่ิน เพราะเป็น ส่วนหลักในการรับรู้ปัญหาระดับพ้ืนท่ี และควรกาหนดในรัฐธรรมนูญ ว่าจาเป็นต้องให้ท้องถิ่นเป็น หนว่ ยงานหลักในการจดั บรกิ ารสาธารณะ 2. การกากับดูแล ผวู้ ่าราชการจังหวัด และนายอาเภอ ต้องกากับดูแลเท่ากับเปน็ จาเปน็ ด้วย ถ้าหาก ทอ้ งถิ่นมีความพรอ้ มในการดาเนนิ การ กค็ วรมอบหมายให้ทอ้ งถ่นิ ดาเนินการดว้ ยตนเองเลย 3. การอนุญาตในการดาเนินการต่างๆ มีปัญหา เน่ืองจากการตรวจสอบของ สานักงานตรวจเงิน แผ่นดิน (สตง.) ที่เขม้ งวดมาก 4. กรมสง่ เสริมการปกครองทอ้ งถ่ิน ทาหนา้ ท่ปี ระสานงานระหว่างส่วนกลางและส่วนทอ้ งถิ่น เพราะ บางกรณยี ังต้องรับนโยบายจากส่วนกลางมาดาเนินการ 1. วิธีการให้เงินอุดหนุนเป็น 1. ตระหนักถึงบทบาทหน้าท่ีของ องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน (อปท.) ว่าจะมีทิศทางอย่างไร และมี คุณสกนธ์ วรญั ญูวฒั นา ปัญหาในการกาหนดรายได้ของ เปา้ หมายอยา่ งไร ควรบญั ญัตไิ ว้ในรัฐธรรมนญู หากไมม่ ีเปา้ หมายทดี่ ี การขบั เคลอ่ื นไม่สามารถเป็นไปได้ ทอ้ งถิน่ 2. การจัดระบบต่างๆควรกาหนดไว้ในรัฐธรรมนญู 2. ความเป็นอสิ ระของทอ้ งถน่ิ ใน 3. รัฐธรรมนูญ 2550 เป็นการพัฒนาเจตนารมณ์ และเริ่มต้นกฎหมายรายได้ของท้องถ่ิน แต่ การทางาน จะต้องพิจารณาอย่างถ่ี รฐั ธรรมนูญ 2560 ถดถอยลง ถว้ น 4. รายจา่ ยและภารกิจของทอ้ งถิ่น ควรวางตาแหนง่ เชน่ ไรในการพฒั นาประเทศ 5. ทาอย่างไรให้เกิดการแข่งขันพัฒนารายได้ของท้องถ่ิน และ ทาอย่างไรให้ท้องถ่ินมีความพร้อมใน เรื่องของการขบั เคลอ่ื นเศรษฐกิจ

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผ้เู สนอ ๕๘๓ 6. การกาหนดประเภทหน้าที่ของท้องถิ่นปัจจุบัน คือ การบังคับให้ทาตามเท่าท่ีกฎหมายกาหนด หมายเหตุ เท่าน้นั แตค่ วรบัญญัตวิ า่ ทอ้ งถ่ินหา้ มทาอะไรอยา่ งชดั เจน เพื่อการเปิดช่องว่างการทาหนา้ ทขี่ องท้องถนิ่ 7. การทางานรว่ มกนั ระหว่างหน่วยงานทอ้ งถ่นิ ในพน้ื ท่ี ควรเขียนใหช้ ดั เจน 8. รัฐธรรมนูญ 2560 ไม่มคี าว่า “การกระจายอานาจ” 1. รฐั ธรรมนญู 2560 ไม่เป็นผลในทางปฏิบตั ิ คณุ ปราโมทย์ 2. การกาหนดท่มี าของผ้บู ริหารและสมาชิกสภา (ม.252) ควรให้ผู้บริหารท้องถน่ิ มาจากการเลอื กตั้ง เพชรรัตน์ จากประชาชนโดยตรง ดีกว่าการมาจากสภา ผู้บรหิ ารควรบรหิ ารการทางานของสภาด้วยตัวของผู้บริหาร เอง 3. การแก้ไขปัญหาของ อปท. การขับเคล่ือนต่างๆ ของการพัฒนา อปท. เหมือนหยุดชะงัก ท้องถิ่น ถกู มองว่า ไมม่ ศี กั ยภาพ แตใ่ นทางปฏบิ ัติแลว้ ท้องถ่ินสามารถทาได้ เพราะอยู่ใกล้ปัญหามากทสี่ ุด 1. มาตรา 249 บริบทของแต่ละท้องถิ่นไม่เหมือนกัน เช่น ท้องถ่ินที่อยู่อาศัย กับบริเวณที่มีป่า คุณอุบล อุทยาน สัดส่วนความหนาแน่นไม่สามารถเทียบกันได้ รวมถึงข้อความ “จานวนและความหนาแน่นของ ยะไวทย์ณะวิชยั ประชาชน” ในรัฐธรรมนูญ 2560 เป็นส่ิงทท่ี าให้ไม่สามารถยกระดับท้องถ่นิ ได้เพราะความหนาแน่นของ ประชากรไม่ถึง อาจจะเปล่ียนคาว่า “และ” เป็น “หรือ” ซ่ึงคาน้ีเป็นการกาหนดว่าศักยภาพของท้องถิ่น ไปไม่เพียงพอ แต่ทรพั ยากรนัน้ มีเพยี งพอ 2. มาตรา 252 ควรให้ผู้บรหิ ารท้องถ่ินมาจากการเลือกต้ังของประชาชน หากให้สภาเป็นผู้เลือกทา ใหเ้ กดิ การวง่ิ เต้น (Lobby) และไม่ไดเ้ ป็นเสยี งของประชาชนโดยแท้จริง 3. ท้องถ่ินต้องคอยรับการช่วยเหลือจากส่วนกลางรวมถึงงบประมาณ เหตุใดจึงไม่กระจายรายได้ หรือการหากาไรให้กับทอ้ งถ่ิน โดยการแข่งขันกับเอกชน ซ่ึงจะทาให้ท้องถิ่นสามารถหารายได้ตามบริบท ของทอ้ งถน่ิ นัน้ ๆ 4. ควรกาหนดใหท้ อ้ งถิ่นหาสามารถหารายได้ ไดด้ ้วยตนเองตามรฐั ธรรมนญู

สภาพปญั หา ขอ้ เสนอ ผู้เสนอ ๕๘๔ 5. ควรยกระดับให้ท้องถิ่นมีอานาจหน้าทีเ่ ฉพาะตามบริบทของแต่ละท้องถิ่นนั้น ๆ เน่ืองจากท้องถ่ิน หมายเหตุ ทราบถึงความเดอื ดรอ้ นโดยตรงของประชาชน 1. ท้ อ ง ถ่ิ น ค ว ร เ ป็ น ร ะ บ บ 1. แกไ้ ขให้เปน็ ทอ้ งถ่ิน 3 ชนั้ คอื จงั หวัด อาเภอ และตาบล คุณนภดล แกว้ สุพฒั น์ เดียวกับ กรุงเทพมหานคร ที่ 2. รัฐบาลจะใหท้ ้องถิ่นจัดบรกิ ารสาธารณะหรือไม่ ควรมีความชัดเจน สามารถทางานข้ามเขตได้ โดยใน 3. การกากับดูแล กระทรวงมหาดไทยไมส่ ามารถกากับดูแล บางภารกิจมใิ ช่ของกระทรวงมหาดไทย ปัจจุบันท้องถิ่นไม่สามารถทางาน ก็มอบหมายมาใหท้ อ้ งถน่ิ ทา โดยไมเ่ ตรียมความพร้อมใหก้ บั ทอ้ งถนิ่ ข้ามเขตได้ ส่งผลให้เกิดการทางาน 4. องค์กรตรวจสอบ ต้องมีความชัดเจนว่าตรวจสอบอะไร ต้องมาเปล่ียนแนวคิดในการตรวจสอบ ซา้ ซอ้ นกบั หน่วยงานราชการ ทอ้ งถนิ่ ไม่เช่นน้นั จะไม่มีใครกล้าคดิ งานใหมๆ่ ตอบสนองต่อพ่นี ้องประชาชน 2. งานท่ีซ้าซ้อนกันระหว่าง 5. ภาคประชาชนต้องมคี วามชดเจนวา่ ให้เขาเขา้ มามสี ่วนร่วมกบั ท้องถนิ่ อย่างไร ท้องถ่ินกับท้องถ่ินควรทาร่วมกัน ในหมวดท้องถ่นิ มีแค่ 3 มาตรา คือ ได้  ม.249— คงไว้ในเรอื่ งของหลกั การปกครองตวั เอง 3. งานที่ซ้าซ้อนกันระหว่าง ท้องถิ่นกับส่วนกลาง ท้องถ่ินควรมี  ม.250— ให้ท้องถ่ินเป็นหน่วยในการจัดบริการสาธารณะหลัก ส่วนหน่วยอ่ืนเป็นการ ท้ังอานาจและหน้าที่ ไม่มีเพียง ให้ความรู้ เป็นองคก์ รวิชาการ หนา้ ทแ่ี ต่ไมม่ อี านาจ  อาจให้มีสภาพัฒนาท้องถิ่นแห่งชาติ โดยมี นายกรัฐมนตรีเป็นประธาน ตัวแทน 4. การเบิกจ่ายงบประมาณใช้ ผู้ทรงคณุ วุฒ(ิ นกั วชิ าการ) ตัวแทน อปท. ภาคประชาสงั คม เวลานานในการขออนญุ าต 5. ท้องถิ่นมีบุคลากรน้อย แต่ ภูมิภาคมีมากกว่า แต่มักจะมอบ ภารกิจให้กับท้องถิ่นทา หรือ ต่าง คนตา่ งทา จึงไม่เกดิ การบรู ณาการ

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผู้เสนอ ๕๘๕ หมายเหตุ 6. ระบบการเบิกจ่าย ท้องถ่ิน ควรมภี าษีท่เี ป็นเจ้าของเอง 7. ควรเขียนเร่ืองการกระจาย อ า น า จ ล ง ไ ป ใ น รั ฐ ธ ร ร ม นู ญ ใ ห้ ชัดเจน 1. รัฐธรรมนูญ 2560 ไม่ระบุ 1. ลดความเหลื่อมล้า และต้องไม่ทาให้รายได้กระจุกตัว ต้องไปตามหัวเมืองต่างๆ ให้มีการ คุณวิทรู เอ่ยี มโอภาส “การกระจายอานาจ” เจริญเติบโตทางเศรษฐกจิ และส่งผลใหเ้ กิดการแบง่ เบาภาระของรัฐบาลในการจัดการความเดอื ดร้อนของ 2. การส่งต่อภารกิจ ต้องดูความ ประชาชน พร้อมก่อน ทาให้เมอ่ื มีกฎหมายลูก 2. ท้องถิ่น ควรเกดิ จากคนภายในทอ้ งถน่ิ เพือ่ ความยงั่ ยนื ในการดาเนนิ การ ออกมาต้องมีเน้ือหาสอดคล้องกับ 3. แก้แนวนโยบายแห่งรัฐ การกระจายอานาจให้ชัดเจน โดยอาจจะอ้างอิง รัฐธรรมนูญ 2540 รัฐธรรมนญู จะไปขดั ไมไ่ ด้ สง่ ผลให้ กับ 2550 เน้นความอิสระของท้องถนิ่ การกระจายอานาจไม่เป็นไปตามที่ ต้ังใจ 3. รัฐธรรมนูญ 2560 ออกมา จากการจัดทาตามยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี 1. การจัดสรรรายได้ที่ควรคานึงถึงความเหล่ือมล้าของระดับท้องถ่ิน และจัดสรรโครงสร้างภาษีใหม่ คณุ กิติชัย เอง่ ฉว้ น ขององคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถนิ่ 2. การไม่ปฏิบัติตามกฎหมายของส่วนราชการ โดยเฉพาะเรื่องการกระจายอานาจไม่เต็มท่ี เช่น การจัดทาสถานีขนสง่ ท้องถิ่นทาได้เพียงแคจ่ ัดการขนส่ง แต่อานาจการตดั สนิ ใจในการจดั สายการเดินรถ เปน็ ของส่วนกลาง หากมอบหมายอานาจหนา้ นมี้ าแล้ว กค็ วรมอบหมายทัง้ กระบวนการ

สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผเู้ สนอ ๕๘๖ หมายเหตุ เสนอแนวคิด จงั หวดั จัดการตนเอง เนอื่ งจากปัญหาความเหลอื่ มล้าของการได้รับประโยชน์ และการ คณุ ศักดณ์ิ รงค์ มงคล มีภารกิจหน้าท่ีระหว่างคนในแต่ละช้ัน แต่ละพื้นท่ี ซึ่งมาจากความไม่สมดุลของอานาจในโครงสร้างของ สังคมและรฐั 1. ควรรับรองสิทธขิ องประชาชนในท้องถน่ิ ที่จะจัดต้ังองค์กรปกครองส่วนท้องถน่ิ รปู แบบพิเศษในรูป จงั หวัดจดั การตนเอง 2. หนทางการแก้ไขปัญหาความเหล่ือมล้า ยกระดับคุณภาพในการกระจายอานาจการปกครอง การสร้างความเข้มแข็งให้กับประชาชนในท้องถ่ินให้สามารถมีส่วนร่วมในการจัดการท้องถ่ินตนเอง รวมทั้งความใกลช้ ิดระหวา่ งรัฐกบั ท้องถิ่นของประชาชน มหี ลักการดงั นี้  กาหนดให้มีสภาพลเมอื งในองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นทกุ แห่ง และกาหนดให้มีผู้บริหารท้องถ่ิน และสภาท้องถิ่น ต้องสนับสนุนงบประมาณแก่สภาพลเมือง สภาองค์กรชุมชน กลุ่มหรือเครือข่าย ประชาชนในการทากจิ กรรมสาธารณะ  กาหนดให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเปิดโอกาสให้ประชาชน สามารถเข้าร่วมทาบริการ สาธารณะได้ อาจจะต้องมกี ารจดทะเบียนหรอื จดแจง้ ตามความเหมาะสมเพ่ือให้ไดร้ บั สิทธิดังกล่าว  กาหนดใหผ้ ู้บรหิ ารทอ้ งถิน่ ทกุ ประเภทมาจากการเลือกตง้ั โดยตรง  กาหนดให้ท้องถ่ินมีอานาจในการจัดเก็บภาษีและรายได้ท่ีกว้างข้ึน และกาหนดหลักประกัน จดั สรรงบประมาณสนับสนุนองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน ตาม พรบ.แผนและข้นั ตอนการกระจายอานาจ ใหแ้ ก่องคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถ่นิ 2542  กาหนดให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจัดต้ังรัฐวิสาหกิจของทอ้ งถิ่นได้โดยง่าย เพ่ือเป็นเครื่องมือ ในการจดั บรกิ ารสาธารณะและจดั หารรายไดใ้ ห้แกอ่ งค์กร  ควรกาหนดหลักประกันความเป็นอิสระขององค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินท่ีเคยมีตามรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2550 ม.282

สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผูเ้ สนอ ๕๘๗ หมายเหตุ  ควรบัญญัติรับรองให้องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินซ่ึงกฎหมายมีกาหนดให้มีอานาจหน้าท่ีในการ บริการสาธารณะเป็นหน่วยงานรัฐที่มอี านาจหลักในกรณีท่มี ีกฎหมายกาหนดใหห้ น่วยงานรัฐสว่ นกลางมี อานาจหนา้ ท่ลี กั ษณะเดียวกันอยู่ 3. นา ม.77 และ ม.281 ในรัฐธรรมนูญ 2550 และสมัชชาพลเมือง ของ อาจารย์บวรศักด์ิ อุวรรณโณ กลบั มาใช้ 1. โครงสร้างการจัดสรรภาษี มี เรียกร้องและผลักดันให้เกิดการกระจายอานาจสู่ท้องถ่ินอย่างแท้จริงให้เกิดผลเชิงพัฒนาอย่าง คณุ ชยั รัตน์ ทองใบ ความเหล่ือมล้าในการจัดสรร ต่อเนื่องและเป็นไปตามเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญและการปกครองตนเองของชุมชนท้องถิ่นภายใต้ รายได้ ระหว่าง อบต.และ อบจ. ระบอบประชาธิปไตยอันมพี ระมหากษัตริยท์ รงเปน็ ประมุข มีประเดน็ ข้อเสนอ ต่างๆ 1. ด้านการดาเนินการเก่ียวกับกฎหมาย ระเบียบ คาส่ัง หรือหนังสือสั่งการต่างๆ เพ่ือสนับสนุนการ บริหารงานของอบต. และองคก์ รปกครองส่วนท้องถ่นิ  ยกเลิกการออกระเบียบการหรือความฝ่ายท่ีละเมิดต่อความเป็นอิสระขององค์กรปกครอง สว่ นทอ้ งถิ่น  ยกเลิกพระราชบัญญัติเก่ียวกับการกาหนดวาระในการดารงตาแหน่งของผู้บริหารท้องถ่ิน ทีไ่ มเ่ กนิ 2 วาระติดตอ่ กัน  ทบทวนกฎหมายเก่ียวกับจานวนสมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนตาบล จากหมู่บ้านละ 1 คน เป็นหมู่บ้านละ 2 คน ไวค้ งเดมิ หรืออาจจะกาหนดใหม่ใหม้ ีลกั ษณะขัน้ บนั ได  ทบทวนค่าตอบแทนของผู้บริหารและสมาชิกสภา อบต. ให้เหมาะสมกับภารกิจ และ ความรับผิดชอบในปจั จุบนั  กาหนดโครงสร้างในการกากบั ดแู ลทอ้ งถ่ิน ทีเ่ กอ้ื หนนุ และสง่ เสริมความเปน็ อิสระของ อปท. ในการปฏบิ ัติภารกจิ  ยกเลกิ คาส่งั คสช. ท่ี 8 / 2560 และเขตอานาจในการบรหิ ารงานบคุ คลใหแ้ ก่ อปท. 2.ดา้ นการบรหิ ารงานบคุ คลท้องถนิ่

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผ้เู สนอ ๕๘๘  กรมส่งเสริมการปกครองท้องถ่ินควรออกระเบียบเร่ืองการโอนย้ายปรับเปล่ียนบุคลากร หมายเหตุ ทกุ ๆ 4 ปี  อบต. ทุกแห่งต้องมีบุคลากรปฏบิ ัติงาน ในตาแหนง่ สาคญั ทกุ ตาแหนง่ และกรมสง่ เสริมการ ปกครองทอ้ งถ่นิ ครบถว้ นการบรรจุบคุ ลากร ขององค์กรปกครองส่วนทอ้ งถิ่นทุก 3 เดอื น  แก้ไขมาตรา 35 ในพระราชบญั ญตั ริ ะเบยี บบริหารงานบุคคลสว่ นท้องถนิ่ พ.ศ. 2542  การจัดสอบเพ่ือเล่ือนตาแหน่งของบุคลากรขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ควรให้ คณะกรรมการข้าราชการองค์การบริหารส่วนจังหวัด คณะกรรมการพนักงานเทศบาลจังหวัด และ คณะกรรมการพนกั งานสว่ นตาบลจังหวดั รวมเปน็ หนว่ ยงานทาหน้าทีผ่ ูจ้ ัดสอบเลือ่ นตาแหนง่ ระดบั จงั หวัด 3. ภารกจิ ถ่ายโอนและดาเนนิ ภารกิจตา่ งๆ  เรง่ รัดและผลักดันการถ่ายโอนภารกิจด้านสาธารณสุข หรือสถานอี นามัยใหแ้ ก่ อปท.  ถ่ายโอนภารกิจการอนุญาต ให้ก่อสร้างล่วงล้าลาแม่น้าให้กับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เพอ่ื ลดความสูญเสียชีวติ ทรพั ย์สนิ และเพม่ิ ศักยภาพในการหารายได้ 4. การคลงั และงบประมาณ ปญั หาดา้ นรายได้  ทบทวนสัดสว่ นรายไดข้ อง อปท. ตอ่ รายไดส้ ุทธิของรัฐให้เพ่ิมข้ึนตามภารกจิ  จัดการให้มีความสอดคล้อง ระหว่างการกระจายงานหรือภารกิจ การกระจายบุคคล และการกระจายเงิน โดยทบทวนภาพรวมอยา่ งเปน็ ระบบ  สง่ เสริมใหม้ กี ารกู้ยมื เงนิ ของ อบต.  ทบทวนการจัดสรรเงินอดุ หนุนจากรัฐบาลแก่ อปท.  ส่งเสรมิ การจัดเกบ็ รายไดข้ อง อปท. ปัญหาด้านรายจ่าย  ควรมีการแก้ไขระเบียบการจัดซื้อจัดจ้าง โดยเฉพาะกรณีขอรับรองแบบก่อสร้าง โดยวศิ วกรหรอื ผเู้ ชี่ยวชาญ

สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผู้เสนอ ๕๘๙ หมายเหตุ  ทบทวนระเบยี บและแนวปฏบิ ัติเกยี่ วกบั เงินสะสมและเงนิ ทุนสารองเงนิ สะสม  ทบทวนแนวทางการใชจ้ า่ ยงบประมาณโครงการเฉพาะทเ่ี ปน็ ภารกิจของรัฐ 5. การกระจายอานาจให้แก่ อปท.ต้องมีความชัดเจนและมสี ภาพบงั คบั ใช้ 1. นารัฐธรรมนูญ 2540 และ 2550 รวมถึง สมัชชาพลเมือง ของอาจารย์ บวรศักดิ์ สุวรรณโณ คณุ ทนงศกั ดิ์ ทวที อง มาปรับใช้ 2. รายไดข้ องท้องถิ่นทไ่ี ด้มานน้ั แอบแฝงมาดว้ ยภารกจิ จากรฐั บาล

๘.๑.๗ กล่มุ กระบวนการยุตธิ รรม

การสนทนากล่มุ (Focus group Discussion) กลมุ่ กระบวนการยุติธรรม วันจนั ทร์ที่ ๑๖ มีนาคม ๒๕๖๓ ณ หอ้ งประชมุ หมายเลข ๔๑๑ ช้ัน ๔ อาคารรัฐสภา สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผเู้ สนอ หมายเหตุ 1. การแบ่งอานาจของพนักงานอัยการสู่พนักงาน 1. เสนอหลกั การทค่ี วรยึดถือ คอื หลักการสิทธิมนุษยชนท้ัง นายสมชาย หอมลออ มเี อกสาร ประกอบการ สอบสวนของสานักงานตารวจแห่งชาติ ซ่ึงปัจจุบันได้ 14 ข้อ อีกทั้งการดาเนินคดีท่ีเป็นธรรม, หลักการนิติรัฐ / นิติ แสดงความ คิดเหน็ ลดทอนอานาจการสอบสวนของพนักงานอยั การ ธรรม ซ่ึงรวมไปถึงความเป็นอิสระของศาลและผู้พิพากษา เเละ 2. การดาเนินคดีทางอาญาจาเป็นต้องใช้เจ้าหน้าท่ี การตรวจสอบถว่ งดุลอานาจศาล จานวนมาก ทาให้ส้นิ เปลอื งงบประมาณ 2. ควรสานต่อแนวคิดของรัฐธรรมนญู 2540 ในการปฏิรูป 3.ศาลมีความเป็นอิสระลดลง ขาดความยึดโยง กระบวนการยุติธรรม โดยเฉพาะความเป็นอิสระของผู้พิพากษา กับประชาชน โดยท่ฝี า่ ยบริหารไม่สามารถแทรกแซงได้ 3. ลดโครงสรา้ งทางอาญาท่มี ากเกนิ ไป โดย - ก่อนการเข้าสู่กระบวนการยุติธรรมกระเเสหลัก ควรมี การลดทอนความเป็นอาชญากรรม (decriminalization) โดยให้ มีโทษเท่าที่จาเป็น เพ่ือลดการจากัดสิทธิของประชาชนโดยไม่ จาเป็น - เลกิ บทสันนษิ ฐานเด็ดขาดว่าจาเลยมคี วามผดิ - ยกเลิกแนวทางการกาหนดโทษตามประเภทคดีหรือ ยตี่ อ๊ ก ซง่ึ ถอื เป็นปญั หาดา้ นความโปรง่ ใส - ลดการกาหนดความผิดเพราะกฎหมายห้าม (Mala Prohibita) ท่ีเกินจาเป็น และกาหนดนโยบายการจัดการอย่าง อย่างชัดเจน อาทิ การชะลอการฟอ้ งคดี - ควรหาวิธกี ารไม่ใหค้ ดีเข้าสู่กระบวนการยุติธรรมกระแสหลัก

สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผู้เสนอ ๕๙๒ หมายเหตุ หรือการหันเหคดี อีกท้ังควรมีวิธีการที่จะทาให้ชุมชนเข้ามาลด การเข้าสู่กระบวนการยุติธรรมกระแสหลัก เพื่อให้เจ้าหน้าท่ี ปฏิบตั งิ านได้อย่างไม่วติ กกังวลเกยี่ วกับ มาตรา 157 4. การปฏริ ปู ตารวจ - ควรกระจายงาน ซ่ึงเก่ียวข้องกับผู้บังคับใช้ กฏหมายท้ังหมด ซง่ึ ไม่เพียงแตต่ ารวจเท่าน้ัน - สร้างความเป็นพลเรือนของตารวจ โดยไม่ควร มโี รงเรยี นเตรยี มทหารเหล่าตารวจ - มีหน่วยงานที่ดาเนินการอย่างเป็นอิสระ เช่น นิตเิ วช นิตวิ ิทยาศาสตร์ เป็นต้น 5. การสอบสวนต้องเป็นไปอย่างอิสระจากผู้บังคับใช้ กฏหมาย โดยเฉพาะจากฝ่ายปราบปราม โดยเห็นควรให้ พนักงานอัยการควบคุมดแู ลการสอบสวนคดีอาญาทงั้ ปวง 6. มาตราการบังคับใช้ชั้นเจ้าพนักงาน ควรได้รับการ อนุญาตและตรวจสอบจากศาลยุติธรรมเท่านั้น เช่น การค้น การ ออกหมายจับ และไม่มีการใช้อานาจตามกฎหมายพิเศษท่ีไม่มี การตรวจสอบ 7. ศาลทหารควรตัดขาดจากพลเรือนดูแลเฉพาะกรณี ภายในของทหารเท่าน้ัน หากทหารทาผิดต่อพลเรือนควรขึ้นต่อ ศาลยุตธิ รรมเสมอ 8. โดยศาลควรยึดโยงกับสภาและควรเป็นศาลคู่ ในอานาจ การพิจารณาคดีของศาลปกครอง ให้มีศาลยุติธรรมเข้ามา

๕๙๓ สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผ้เู สนอ หมายเหตุ เก่ยี วขอ้ งด้วย มเี อกสาร 9. ผู้พิพากษาต้องมีคุณสมบัติท่ีเหมาะสม และโปร่งใส ประกอบการ แสดงความ ตรวจสอบได้ ควรให้ยกเลิกการเลื่อนตาแหน่งจากศาลช้ันต้น คิดเห็น สศู่ าลสูง และการเลื่อนขั้นควรจัดใหม้ ีการสอบ บทบัญ ญั ติในรัฐธรรมนูญ 2560 บางมาตรา 1. กองทุนยุติธรรม ให้อานาจคณะกรรมการในการประกัน นางองั คณา นีละไพจิตร มีเน้ือหาในการประกันสิทธิเสรีภาพของผู้เกี่ยวข้องใน ตวั กระบวนการยุติธรรมท่ีลดลง ทาให้ประชาชนไม่อาจอ้าง 2. ควรให้คดีที่มีความซับซ้อนหรือเฉพาะกลุ่ม เช่น คดีที่มี สิทธิท่ี รัฐธรรมนู ญ รับ รองบ างป ระการได้เช่น ใน การกระทาผิดเกี่ยวกับเพศ หรือคดีที่มีการกระทาผิดเกี่ยวกับผู้ รัฐธรรมนูญฉบับก่อนๆ อาทิ พิการ ควรไดร้ ับการพิจารณาคดีโดยใช้กระบวนการไต่สวน 1. มาตรา 28 ในรัฐธรรนูญ 2560 ซึ่งมีที่มาจาก มาตรา 32 ของรัฐธรรมนูญ 2550 แต่มีตัดวรรคท้าย ทใี่ ห้สิทธิผ้เู สียหาย พนักงานอัยการ หรือบุคคลอน่ื ใดเพ่ือ ประโยขน์ของผเู้ สียหาย มีสิทธริ อ้ งตอ่ ศาลเพือ่ สั่งใหร้ ะงับ หรือเพิกถอนการกระทาท่ีละเมิดสิทธิ รวมท้ังให้ศาล กาหนดวิธีการตามสมควรหรือเยียวยาความเสียหาย ที่เกิดข้ึด้วยก็ได้ ซ่ึงโดยเป็นไปตามกฏหมายระหว่าง ประเทศ ตามวิอาญ ามาตรา 90 ทาให้ ไม่มีการ กาหนดการเยียวยา กรณีทรมานหรือบังคับสูญหาย และ ไม่อาจอา้ งรฐั ธรรมนูญเพือ่ เรยี กรอ้ งสิทธิได้ 2. มาตรา 243 ตามรัฐธรรมนูญ 2540 ระบุว่า บุคคลย่อมมีสิทธิไม่ให้ถ้อยคาเป็นปฏิปักษ์ต่อตนเองอัน อาจทาให้ตนถูกฟ้องคดีอาญาไว้ และไม่ให้ศาลรับฟัง

สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผเู้ สนอ ๕๙๔ หมายเหตุ ถ้อยคาของบุคคลที่เกิดจากการจูงใจ มีคาม่ันสัญญา ขู่เข็ญ หลอกลวง ถูกทรมาน ใช้กาลังบังคับหรือกระทา การโดยมิชอบใดๆ ไว้เป็นพยายานหลักฐาน ในขณะที่ รฐั ธรรมนญู 2560 ไมไ่ ด้ระบไุ ว้ 3. รัฐธรรมนูญ 2560 ในบทท่ัวไปไม่ได้พูดถึงเร่ือง ศาลท่ีให้ความยตุ ิธรรมแก่ประชาชน โดยในมาตรา 195 ย้าแค่ผู้ดารงตาแหน่งแผนคดีอาญา มีเพียงมาตรา 196 ท่ีเป็นหลักประกันความเป็นอิสระและการตรวจสอบ ถว่ งดุลอานาจศาล เจ้าหน้าที่ของรัฐเน้นอานาจมากกว่าขอบเขตของ 1. ให้ประชาชนมีการยอมรับ เช่ือม่ัน และปฏิบัติตาม พันตารวจโท หน้าที่ ดังน้ันประชาชนต้องได้รับความชัดเจนในการ รัฐธรรมนูญและกฏหมายท่เี กยี่ วข้อง เบญจพล จนั ทวรรณ คุ้มครองสิทธิการมีส่วนร่วม มีข้ันตอนการปฏิบัติอย่าง 2. ควรให้ความรู้แก่ประชาชนเก่ียวกับความผิดทางอาญา ชดั เจน เน่ืองจากถ้อยคาท่ีบรรจุในข้อกฏหมายประชาชนอาจจะมีความ เขา้ ใจไมต่ รงกัน 3. ควรจะเน้นอานาจเจ้าหน้าที่ของรัฐในการปฎิบัติตาม ข้ั น ต อ น ข อ ง ก ฎ ห ม า ย (L e g a l p ro c e s s o f la w reinforcement) 1. สิทธิในการประกันตัวหรือการปล่อยตัวัช่วคราว 1. สิทธิในการประกันตัวหรือการปล่อยตัวัช่วคราว ควรให้ นายสมยศ ปัจจุบันศาลใช้อานาจตามดุลยพินิจในการให้ประกันตัว กระทาได้เท่าที่จาเป็นเม่ือปรากฏหลักฐานว่าผู้กล่าวหากาลังจะ พฤกษาเกษมสุข กอ่ ให้เกิดการเรง่ หาเสน้ ทางเพอ่ื ให้ได้รับการประกันตัวใน หลบหนี กระบวนการยุตธิ รรม 2. ควรให้หัวหน้าศาลระดับจังหวัดมาจากการเลือกตั้งโดย

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผู้เสนอ ๕๙๕ หมายเหตุ 2. การแทรงแซงคดี ผ่านอธิบดีท่ีจะมีการตรวจสอบ ประชาชน เพื่อให้เกิดความใกล้ชิดและทางานรับใช้ประชาชน สาน วน อาจจะก่อให้ เกิดความล่าช้าห รือ มีการ อีกทงั้ สามารถถกู ตรวจสอบโดยประชาชนได้ เปล่ียนแปลงผู้พิพากษาโดยไม่ทราบสาเหตุ ซ่ึงจาก 3. ให้มีคณะลูกขุนเข้ามามีบทบาทในกระบวนการยุติธรรม รัฐธรรมนูญ 2540 ระบุว่าไม่ให้มีการแทรกแซงจาก โดยเข้ามามีช่วยกับคณะผูพ้ ิพากษากลางด้วย เพอ่ื ให้ประชาชนมี ผู้บังคับบัญชา แต่รัฐธรรมนูญ 2560 ได้ตัดข้อความ สว่ นร่วมกับกระบวนการพจิ ารณาของศาลมากขึน้ สว่ นนอ้ี อกไป ประเทศไทยยังไม่มีมาตราการห้ามไม่ให้ขังแทนการ 1. ควรมมี าตราการหา้ มไมใ่ หข้ ังแทนการปรบั นางสาวพรเพญ็ ปรับ ซึ่งการกระทาดังกล่าวเป็นการละเมิดกฏกติกา 2. การให้ความช่วยเหลือทางกฏหมาย โดยมีมาตรา คงขจรเกียรติ สากลระหว่างประเทศ ว่าด้วยเรื่องสิทธพิ ลเมืองและสิทธิ สนับสนุน คือ มาตรา 68 การเข้าถึงความยุติธรรมโดยสะดวก ทางการเมือง เพราะไม่ควรมีประชาชนที่ไม่มีเงินประกัน รวดเร็วและไม่เสียค่าใช้จ่ายสงู จนเกนิ ไป แต่อาจจะมีรายละเอียด ถูกคุมขังแทนค่าปรบั อีกทั้งเพ่ือเปน็ การลดภาระงานของ ท่ีน้อยเกินไป ทาให้การช่วยเหลือทางกฏหมายอาจะไม่มี ส่วนงานราชทัณฑ์ ยกตัวอย่างคดีเร่ืองยาเสพติด เป็นคดี ประสิทธิภาพเท่าที่ควร เช่น งบประมาณที่จะจัดสรรให้โดยไม่ ที่มีโทษปรับและโทษจาคุกในอัตราที่สูงมาก และโดย เสียค่าใช่จ่าย หรืองบสนับสนุนสภาทนายความ เป็นต้น เพ่ือให้ ส่วนมากจะมีการจับกุมผู้ดาเนินการในการขนส่งยาเสพ การสู้คดีอย่างเต็มท่ี จึงควรมีหน่วยงานช่วยเหลือในระดับ ติดมากกวา่ ระดับหัวหนา้ เดยี วกัน เช่น กองทุน, งบประมาณ เป็นต้น อีกท้ังอาจจะเขียนต่อท้ายว่า ประเทศไทยได้อ้างอิงหลักสากลเพื่อนามาปรับให้มีในกฏหมาย ภายในประเทศ เพื่อให้การช่วยเหลือประชาชนในคดีอาญาได้ อยา่ งมปี ระสิทธภิ าพมากขึ้น 3. ควรลดปัญหาความแออัดในเรือนจา โดยการปฏิบัติตาม มาตรฐานสากล 4. ไม่ควรมีการตรวจเก็บ DNA หากไม่มีกฏหมายบัญญัติ

๕๙๖ สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผเู้ สนอ หมายเหตุ เพราะการตรวจเกบ็ DNA เกรงวา่ จะถูกนามาใชเ้ ป็นการท่ัวไป 5. ห้ามการควบคุมตัวโดยไม่มีข้อกล่าวหาทางอาญา ถ้าไม่ หา้ มการควบคุมตัวตามกฏอัยการศึกหรือพระราชกาหนดฉุกเฉิน ยังมีผลบังคับใช้อยู่ ทั้งที่ไม่มีอะไรตามการกลา่ วหาของหน่วยงาน ความมนั่ คง 6. หา้ มไมใ่ ห้มโี ทษประหารชวี ิต 1. รัฐธรรมนูญ ท่ีผ่านมาเป็นส่ิงที่ดี แต่การนา นอกจากการแก้ไขรัฐธรรมนูญแล้ว ควรพิจารณากฎหมาย นายอศั วิน ขวญั พรหม กฏหมายลูกไปปฏิบัติอาจจะทาให้กระบวนการยุติธรรม ลกู ท่ีเก่ียวข้องด้วยว่าเป็นไปตามหลักการที่รฐั ธรรมนูญกาหนดไว้ เกดิ ความลา่ ชา้ หรือไม่ 2. กระบวนการยุติธรรมข้ึนอยู่กับดุลยพินิจเฉพาะ บุคคลหรือบุคลากร อีกทั้งบุคลากรในกระบวนการ ยตุ ิธรรมมีจานวนน้อยในการบริหารจดั การ 1. ปัญหาของกระบวนการยุติธรรม เกิดจากบุคคล 1. ควรแก้ไขเก่ียวกับพนักงานสอบสวนต้ังแต่ส่ิงพื้นฐาน พลตารวจเอก วินัย ทองสอง และการบริหารจัดการ เช่น ความยุติธรรมส่ังได้หรือ หากภาระงานหนกั ควรมกี ารดแู ลทีเ่ พมิ่ มากขึ้น ยุติธรรม สองมาตรฐาน เพราะจะก่อให้เกิดความขัดเเย้ง 2. ควรมีการบูรณาการให้หน่วยงานอื่น ๆ ทาด้วย อาจจะ เนื่องจากท่ีมาของกลุ่มบุคคลท่ีเข้ามาทาหน้าท่ีใน แบ่งงานสอบสวนที่ไม่จาเป็น เช่น เรื่องป่าไม้ เป็นต้น เพื่อช่วย กระบวนการยตุ ธิ รรม ดาเนินการ เพราะ พนักงานสอบสวนต้องการคนช่วยทางาน 2. พนักงานสอบสวนเป็นหน่วยแรกและทางานหนัก ไมใ่ ชค่ นควบคุมดูแล ท่สี ดุ ในกระบวนการยุตธิ รรม ตั้งแต่การรวบรวมหลักฐาน เพื่อพิสูจน์ความผิด จากน้ันต้องส่งข้อมูลให้อัยการ และ ตารวจก็ต้องนากลับมาดาเนินการต่อ เช่น กระบวนการ

สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผูเ้ สนอ ๕๙๗ หมายเหตุ ในการติดต่อพยาน เป็นต้น 3. ขณ ะนี้ประเทศไทยยังไม่เคยดูแลพนักงาน สอบสวนท่ีทางานในลาดับแรกสุด แม้สานักงานตารวจ แห่งชาติจะมีการเรียกร้องมาอย่างยาวนานให้มีผู้ช่วย พนักงานสอบสวน รวมไปถึงสวัสดิการต่าง ๆ ให้มีความ เหมาะสม 4. สานักงานตารวจแห่งชาติยังไม่สามารถหานัก ปฏิบตั เิ ขา้ มาปฏิรปู หน่วยงานได้ 2. ดุลยพินิจของศาลอาจจะไม่เป็นธรรมเเละไม่มี 1. มาตรา 3 ควรกาหนดให้ชัดเจนว่าอานาจอธิปไตยเป็น นางสาวบษุ บา มาตรฐาน ของใคร โดยเสนอใหต้ ัดวรรคทา้ ยออก เพ่ือให้เกิดความชดั เจนใน ฉิมพลกี านนท์ 3. คาว่า “...ให้เป็นไปตามที่กฏหมายกาหนด” เกิด สว่ นของอานาจอธิปไตย คาถามว่าทาไมรัฐธรรมนูญถึงไม่กาหนดในตัวบทบัญญัติ 1. กฏหมายลกู ควรมกี ารกาหนดให้ชดั เจน เลย 2. รฐั ธรรมนญู ควรดูในสว่ นสภาทนายความด้วย เพอื่ ให้สภา สามารถขบั เคล่ือนได้ดว้ ยความยุตธิ รรมอยา่ งจริงจัง 3. ควรมีการจากดั ความคาว่า “ศีลธรรมอันด”ี 4. ควรกาหนดศาลเฉพาะคดสี ทิ ธมิ นุษยชน เนื่องจากปัญหา เยอะมากในทุกพนื้ ท่ี 1. ในคดีผู้บริโภค ยังอยู่ในเขตอานาจศาลแพ่ง ไม่ได้ 1. การปรับปรุงกระบวนการยุติธรรม ซ่ึงจะมีกระบวนการ นางสาวทรงศริ ิ จุมพล แยกออกมาเป็นศาลชานัญพิเศษหรือศาลเฉพาะ แต่ก็ยัง กอ่ น, ระหว่าง, หลัง มีความพยายามของสานักงานกฤษฎีกาถึงกรณีท่ีไม่ถึง 3 - กอ่ นกระบวนการยตุ ิธรรม การสอบสวนจะดาเนินการ แสนบาทให้ศาลแขวงรับไปพิจารณา อีกทั้งคดีเล็กน้อย โดยเจ้าหน้าท่ีตารวจ ซ่ึงหน่วยงานอื่นไม่ได้รับการกระจายงาน

สภาพปญั หา ขอ้ เสนอ ผเู้ สนอ ๕๙๘ หมายเหตุ อาจจะมกี ลไกในการเขา้ สกู่ ระบวนการตดั สนิ เลย แต่ในบางประเทศจะมีพนักงานอยั การเข้ามาช่วยในกระบวนการ 2. ปัจจุบันคดีผู้บริโภคมีจานวนมาก สานักงาน สืบสวน ยกตัวอย่างเช่น เกาหลีใต้ เป็นต้น อย่างไรก็ดีหากมี คณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภคมีหน้าท่ีส่งฟ้องแทน พนกั งานอัยการลงมาชว่ ยงานสอบสวน จะเป็นหลักประกันให้กับ แต่อยู่ภายใต้เง่ือนไขว่าต้องเป็นคดีท่ีเป็นประโยชน์ต่อ ผู้เสียหายว่าจะได้รับความเป็นธรรม เน่ืองจากผู้ส่งฟ้องคดีลงมา ส่วนรวม แต่ในบางกรณเี ป็นเร่ืองเฉพาะตัว ทาคดเี อง 3. กลไกของกองทุนยุติธรรมจะถูกใช้ในคดีอาญา - ระหว่างกระบวนการยุติธรรม การพิจารณาคดีของ เท่านั้น ในอนาคตควรมีกีปรับเปลี่ยนให้เป็นเรื่องของคดี ศาลจะดูตามเอกสารพยานหลักฐานท่ีสง่ มา ท้ังน้ี เคยมีผู้เสนอว่า แพง่ บา้ ง ศาลแพ่ง ให้ผู้พิพากษาสามารถทาการไต่สวนได้ และการ คุ้ ม ค ร อ ง ผู้ เสี ย ห า ย ผ่ า น ก า ร ไต่ ส ว น เพ่ิ ม เติ ม เป็ น ป ร ะ เด็ น ที่ สลับซบั ซอ้ น - หลังกระบวนการยุติธรรม เป็นเร่ืองของการตรวจสอบ ติดตามกระทาผิดซ้า ต้องมีกระบวนการติดตามเพ่ือกลับมารับ โทษใหม่ ปัจจุบันกระบวนการเหล่าน้ียังไม่มีประสิทธิภาพ อีกท้ัง ราชทัณฑ์ยังขาดบุคลากรและการขัดเกลานิสัยผู้ที่รับโทษเป็น เร่อื งทย่ี าก 2. ควรจัดตัง้ ศาลชานญั พิเศษคดคี มุ้ ครองผบู้ รโิ ภค 3. คดีปกครองหากล่าช้าอาจจะก่อให้เกิดความไม่เป็นธรรม และขัดหลักสิทธิมนุษยชน จึงควรพิจารณาเร่ืองของศาลเพิ่มเติม เพ่ือให้กระบวนการทางคดีรวดเร็วมากขึ้น โดยเสนอประเทศ สิงคโปรเ์ ป็นกรณีตวั อย่าง 1. ปัญหาหน้ีสินเป็นปัญหาที่มีการร้องเรียนมากกว่า พนั ตารวจโทวชิ ัย 80% ส่ ว น ห น่ึ งเกิ ด จ า ก ก า ร ไม่ ส า ม า ร ถ เข้ าถึ ง สวุ รรณประเสริฐ

สภาพปญั หา ขอ้ เสนอ ผเู้ สนอ ๕๙๙ หมายเหตุ กระบวนการยุติธรรมในข้ันแรกได้ หากรัฐธรรมนูญ ไม่แก้ไขอาจจะทาให้เกิดปญั หา 2. รัฐกาลังให้ความสาคัญถึงความเสมอภาคและ เท่าเทียมกัน แต่ในการช่วยเหลือทางแพ่ง รัฐจะ ช่วยเหลือในเร่ืองของทนายความ โดยจะช่วยต่อเมื่อมี โอกาสที่จะได้รับการเยียวยาเท่านั้น ซ่ึงถือว่าเป็นการ เลือกปฏิบตั ิ 3. ความเหล่ือมล้าเป็นเร่ืองระหว่างผู้มีอิทธิพลกับ ประชาชน อาจจะส่งผลให้การค้นหาพยานหลักฐานน้อย ดังนั้นรัฐจาเป็นต้องมีการจัดสรรทนายให้ ยกตัวอย่าง เช่น กรณีท่ีประชาชนชนะคดีเพราะรัฐเข้าไปช่วย รวบรวมพยานหลักฐานเพอ่ื ใช้ในการตอ่ สูค้ ดี 1. คสช. ใช้อานาจรัฐในเรื่องท่ีเก่ียวข้องกับการทุจริต เสนอให้กระบวนการยุติธรรมต้องเร่ิมต้นแก้ไขตั้งแต่อานาจ นายวีระ สมความคิด ท่ีเกี่ยวข้องกับคนของ คสช. เป็นส่วนใหญ่ เม่ือมีการ ของรัฐ ร้องเรียน ทาง ปปช. มักจะตรวจไม่พบการกระทา ความผดิ 2 การดาเนินการของหน่วยงานของรัฐมักจะอ้างมติ ของ ครม. จึงตั้งข้อสังเกตว่าบางคร้ังมติ ครม.อยู่เหนือ กฏหมายหรือไม่ ดังน้ันจาเป็นต้องร้องต่อสานักงาน ค ณ ะ ก ร ร ม ก า ร ข้ อ มู ล ข่ า ว ส า ร ข อ ง ร า ช ก า ร แ ล ะ ศ า ล ปกครอง 3. การต่อสู้กับการทุจรติล้มเหลวในส่วนของคนและ

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผ้เู สนอ ๖๐๐ หมายเหตุ หน่วยงาน ทงั้ ในมาตรา 50 (10) สว่ นหน้าท่ีของปวงชน ชาวไทย ของรฐั เกย่ี วกบั การป้องกนั การทุจริตและมาตรา 63 และหน้าทกี่ ารป้องกันทจุ รติ 4. กระบวนการยุติธรรมในส่วนของตารวจล้มเหลว โดยสน้ิ เชิง เนอ่ื งจากรฐั เขา้ มาแทรกแซง 5. ประเทศจะมีปัญหา ถ้าผู้มีอานาจรัฐไปครอบงา และจัดการในองค์กรต่าง ๆ ดังน้ันจึงต้องให้กลุ่มบุคคล ในขณะน้ีพ้นจากตาแหน่ง เพราะการแสดงความคิดเห็น อาจจะไมไ่ ด้ถูกขับเคลอ่ื น 1. ในส่วนคดีอาญา ได้ต้ังข้อสังเกตว่าในรัฐธรรมนูญ การควบคุมตัวผู้ต้องหาหรือจาเลยให้ทาเท่าที่จาเป็น นายกฤษ ขาทวี 2560 ได้คงเหลือเพียง 1 มาตรา ได้แก่ มาตรา 29 เพื่อป้องกนั ไมใ่ หเ้ กดิ การหลบหนี แต่ทางกลับกันรัฐธรรมนูญ 2540 ได้บัญญัติไว้ตั้งแต่ มาตรา 32, 33, 239 และ 243 แสดงให้เห็นว่าผู้ร่าง รัฐธรรมนูญใส่ใจต่อสิทธิ เสรีภาพ เเละศักดิ์ศรคี วามเป็น มนุษย์น้อยลงหรือไม่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการถูกปฎิบัติ ของตัวผู้ต้องหาในกระบวนการยุติธรรม ซึ่งกฏหมาย อาญาระบุไว้ชัดเจนว่าห้ามไม่ให้มีการกักขังในเรือนจา แตก่ รมราชทัณฑ์ก็ไมม่ ีสถานทอี่ นื่ ๆ ในการคุมขัง 2. ปัจจุบันมีอุปกรณ์ อิเล็กทรอนิกส์ติดตามตัว (Electronic Monitoring) แต่ศาลก็มักจะอ้างว่าอัยการ คัดค้านในคดีที่มีอัตราโทษสูง หากปล่อยตัวอาจจะมีการ ห ล บ ห นี จึ ง ต้ั ง ข้ อ สั ง เก ต ว่ า ปั จ จุ บั น อุ ป ก ร ณ์

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผ้เู สนอ ๖๐๑ หมายเหตุ อิเล็กทรอนิกส์ติดตามตัว (Electronic Monitoring) มไี วเ้ พ่ือใชใ้ นเวลาใด 3. รัฐธรรมนูญฉบับก่อน ๆ มีการระบุสิทธิในการ ประกันตัวหรือการอุทธรณ์คัดค้านการประกันตัวไว้ ชดั เจน แต่ในรัฐธรรมนญู 2560 ไมไ่ ด้บญั ญตั ิไว้ 4. การท่ีศาลอุทธรณ์มีคาส่ังยกฟ้อง แต่ยังให้ขัง จาเลยไว้ระหว่างรอฎีกา ไม่ควรเกิดข้ึนเพราะการท่ีศาล ยกฟอ้ งแสดงวา่ จาเลยไม่มคี วามผดิ 5. รัฐธรรมนูญ 2560 พูดถึงศึกดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ เพียงแค่ 2 มาตรา ในขณะท่ีรัฐธรรมนูญ 2540 ไว้ถึง 3 มาตรา 1. ในคดีแพ่งไม่มีผู้ที่เข้ามารวบรวมพยานหลักฐาน 1. สนับสนุนความคิดเร่ืองการปรับปรุงระบบการหา พันตารวจโท ประวุธ ใหแ้ กป่ ระชาชน ผู้ด้อยโอกาสหรอื ผู้ทีเ่ ขา้ ถึงโอกาสแตไ่ ม่รู้ ข้อเท็จจริงของศาล หากศาลใช้ระบบไตส่ วนจะเป็นวิธีการท่ีดีต่อ วงศส์ นี ลิ วิธีก ารรวบ รวม พ ยาน ห ลัก ฐาน ที่ ถู กต้ อง ท าให้ ประชาชนมากท่ีสุด เพราะศาลจะค้นหาพยานหลักฐานด้วย พยานหลักฐานเสียไปในช้ันการพิจารณาหรือส่วนใหญ่ ตนเอง ไม่มพี ยานหลักฐานไปต่อส้กู ับคนทไ่ี ด้เปรียบมากกว่า 2. ควรให้ผู้ต้องขังมีสิทธิในการเลือกตั้ง เพราะนักการเมือง 2. ในอดีตกรมราชทัณฑ์เน้นในเร่ืองการบังคับโทษ จะเข้ามามีบทบาทในการแก้ไขปัญหาและสามารถดึงคนเหล่านี้ ตามคาสั่งของศาล แต่ต่อมาได้พัฒนาในการปรับปรุง กลบั ส่สู ังคมไดอ้ ย่างมปี ระสทิ ธภิ าพมากกวา่ ในปจั จบุ ันนี้ บุคคลหรือการปรับปรุงนักโทษให้เป็นคนดีต่อสังคม ซึ่ง 3. การควบคุมของกรมราชทัณฑ์ในปัจจุบัน ควรเน้นมีการ ในทางปฎิบัติกรมราชทัณฑ์ไม่สามารถดาเนินงานเพียง ควบคุมตามมาตรฐานสิทธิมนุษยชนเรื่องมาตรฐานสากล ท้ัง องค์กรเดียวได้ เพราะกลุ่มผู้ต้องขังจาเป็นต้องเชื่อมโยง Mandela Rules, Bangkok Rule แ ล ะ ต า ม รั ฐ ธ ร ร ม นู ญ กับสังคมในอนาคต ในทุกวันน้ีสังคมไม่ได้เข้ามามี ใหเ้ ข้มงวด

๖๐๒ สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผเู้ สนอ หมายเหตุ บทบาท ทาให้คนกลุ่มนี้กลายเป็นบุคคลชั้นสอง ของประเทศ 3. ความสาคัญในมาตรา 96 ของรัฐธรรมนูญมีการ ห้ามผู้ต้องขังเลือกต้ังเท่าที่ มีการศึกษ ามาตั้งแต่ รัฐธรรมนูญฉบับแรกจนถึงปัจจุบัน ซึ่งในอดีตอาจจะมี ข้อจากัดในการเลือกต้ังข้ามเขต แต่ปัจจุบันสังคมได้ ป รั บ เป ลี่ ย น เป็ น สั ง ค ม เท ค โ น โ ล ยี ท่ี ส า ม า ร ถ เข้ า ม า สนับสนนุ การเลอื กต้งั ได้ กฏหมายเกี่ยวกับการประกอบอาชีพหลายฉบับมี เสนอถึงการส่งเสริมอาชีพและรายได้ โดยให้คานึงถึง นางยศวันต์ บริบูรณ์ธนา กาหนดไว้ว่าบุคคลที่มีลักษณะต้องห้ามของคนท่ีเคยถูก กฏหมายที่เกี่ยวข้องกับอาชีพ ควรให้มีกฏหมายที่สนับสนุน พพิ ากษาหรอื เคยมปี ระวัติการลงโทษจาคุก ผู้ประกอบการหรือเอกชน เช่น การยกเว้นภาษี เป็นต้น เพราะ ตามมาตรา 40 (เสรีภาพในการประกอบอาชีพ) ซึ่งทางกรม ควบคุมความประพฤติได้มีการสร้างกิจกรรมในการพัฒนาอาชีพ ผ่านความร่วมมือของสถานประกอบการ ภาคเอกชน ที่ได้เข้ามา ให้โอกาสในการจ้างงาน เงินทุน เป็นต้น จะเห็นได้ว่าการมี กฏห มายดั งกล่าวเพื่ อสนั บสนุ นผู้ป ระกอบ การหรือเอกชน ที่มี ความต้งั ใจดี 1. บุคคลใดท่ีเขียนรัฐธรรมนูญ บุคคลน้ันย่อมได้รับ 1. รัฐธรรมนูญของประเทศท่ีพัฒนาแล้วจะมีจานวนมาตรา รองศาสตราจารย์ ประโยชน์ โดยในรัฐธรรมนูญ 2560 ผู้ร่างพยายามปิด นอ้ ย และจะเนน้ หนกั ในส่วนของสทิ ธิ เสรภี าพของประชาชน คือ สดุ สงวน สุธีสร กัน้ ช่องทางการมีสิทธิเสรีภาพของประชาชน จึงเป็นสิ่งที่ การคุ้มครอง แล้วจึงประกาศกฏหมายลูกออกมาสนับสนุน เช่น ยากในการปลดเปล้ืองช่องทางดังกล่าว จึงจาเป็นจะต้อง กฏหมายอาญา เป็นต้น ดังนั้นต้องมีการทบทวนว่าการมีมาตรา

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผู้เสนอ ๖๐๓ หมายเหตุ แก้รัฐธรรมนญู ท้งั ฉบบั จานวนมากเป็นสง่ิ ท่ีจาเปน็ หรอื ไม่ 2. ปัญหาท่ีทาให้เกิดการรัฐประหารบ่อยครั้ง คือ 2. รัฐธรรมนูญจาเป็นต้องใช้ภาษาไทยที่เข้าใจง่าย ไม่ต้อง คาพิพากษาของศาลฎีกาท่ีระบุว่าการรัฐประหารจะทา ผา่ นการตคี วาม หรอื ไมต่ ้องมกี ารเปรียบเทียบในภาษาอืน่ ๆ ให้ได้มาซ่ึงอานาจรัฏฐาธิปัตย์ ดังนั้นจาเป็นที่จะต้อง 3. ยกเลิกคาว่า “แบบไทย” เพราะจะเป็นแบบใดก็ต้อง ยกเลิกให้ฎีกาดังกล่าวให้ไม่มีผลบังคับใช้ อีกท้ังการทา ยึดโยงกับหลักมาตรฐานสากล รัฐประหารเกิดจากทหารเนื่องจากมีอาวุธ แล้วคน 4. เสนอให้หากมีการรัฐประหารทกุ ครั้งต้องใช้ ผู้กระทาการ เหล่านั้นกจ็ ะเขา้ มาสรา้ งเครอื ข่าย ตอ้ งผิดมาตรา 113 คือ การประหารชีวติ เทา่ น้ัน 4. องค์ประกอบในกระบวนการยุติธรรม มีตารวจ, 5. ประชาชนไม่จาเปน็ ต้องรูก้ ฏหมายทุกอย่าง เนอื่ งจากโดย อัยการ, ศาล และราชทัณฑ์ แต่ยังขาดในส่วนของทนาย ส่วนมากประชาชนจะดาเนินชีวิตตามบรรทัดฐานของสังคม ไป รัฐจึงมกี ารควบคมุ ทางสงั คม 2 ทาง ไดแ้ ก่ 5. ตั้งข้อสังเกตถึงบทบาทหน้าที่และภาระงานของ - Informal Control คือ จารตี ประเพณี อยั การด้านสอบสวนที่มีนอ้ ยไป - Formal Control คือ กฏหมาย 6. ระยะเวลาในการฟ้องคดีที่ยาวนานอาจนาไป 6. ควรมีการบัญญัติกฏหมายให้ทนายความเข้ามามีส่วน ส่คู วามอยุติธรรมได้ ร่วมในเร่ืองของผู้เสียหายหรือผู้กระทาผิดโดยตรง อาจจะต้องมี 7. ตารวจ, อัยการ, ศาล และราชทัณฑ์ไม่มีอิสระ งบประมาณให้ เพราะทกุ วันน้ีไม่ค่อยมีประเภททนายขอแรง โดย ในการทางาน เงินทีน่ ามาสนับสนุนทนายให้นามาจากดอกเบี้ยประกันตัวที่ศาล เอามาจากเงินประกนั ของประชาชนในอตั ราที่สงู 7. ตารวจควรได้ทางานตามบทบาทหน้าท่ีอย่างจริงจัง คือ ก า ร ป้ อ ง กั น อ า ช ญ า ก ร ร ม (Prevention) ค ว ร เป ล่ี ย น แนวความคิดวา่ โรงพักไหนจบั ได้น้อยจะไม่มีผลงาน เพราะในบาง กรณีการจับได้น้อยอาจจะหมายความว่ามีอาชญากรรมน้อย ประชาชนมีความสุข ยกตัวอย่างในต่างประเทศการทางานของ

สภาพปัญหา ข้อเสนอ ผู้เสนอ ๖๐๔ หมายเหตุ เจ้าหน้าที่จะมีลักษณะแบบฟอร์มท่ีส้ันกระชับ โดยอัยการจะเข้า มาในการทาหน้าท่ีสืบสวนสอบสวน เพราะตารวจจะมีหน้าที่แค่ เบอื้ งตน้ เทา่ นั้น 8. ต้องมีการฟ้องร้องท่ีชัดเจนและมาตรา 157 ต้องบังคับ ใช้ให้ได้ หากทาผิดต้องโดนลงโทษเป็นกรณีตัวอย่าง เพื่อสร้าง ความเป็นธรรมและความตรงไปตรงมา 9. รฐั จาเปน็ ต้องบอกความจริงให้ประชาชนทราบ 10. ต้องมีการเปิดเผยช่ือผู้พิพากษา เพราะในเมื่อกล้า ตัดสนิ ความผดิ กค็ วรทจี่ ะแสดงตัว 11. กระบวนการยุติธรรมท่ีต้องปฏิรูปมาท่ีสุดคือ ศาล เนอื่ งจากเปน็ กรรมการสูงสุดท่จี ะชขี้ าด 12. ศาลจาเป็นจะต้องมีอิสระในการทางาน จึงอย่า พยายามดึงศาลเข้ามาดาเนินกจิ กรรมอน่ื ท่ีไมใ่ ช่หนา้ ที่ของศาล 13. ศาลควรยึดโยงกบั ประชาชน ไม่ใช่ยดึ โยงกบั สภา ควรให้มีการคงอยู่ของมาตรา 258 (ง.) ไว้ เพ่ือให้การ ว่าที่พันตารวจเอก ดาเนินกฏหมายเป็นไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ อีกทั้งยังมีในส่วน พิสทุ ธ์ชิ ัย พลธนะ ของค่าตอบแทน การเลื่อนขัน้ และการโยกยา้ ย

๘.๑.๘ กล่มุ ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ ม

การสนทนากลมุ่ (Focus group Discussion) กลมุ่ ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ ม ในวนั องั คารที่ ๑๗ มีนาคม ๒๕๖๓ ณ หอ้ งประชมุ หมายเลข ๔๑๑ ชนั้ ๔ อาคารรัฐสภา สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผูเ้ สนอ หมายเหตุ 1. ทรัพยากรปิโตรเลียม ที่ผู้มีอานาจมักร่วมมือกับ 1. รัฐธรรมนูญที่ดีและย่ังยืนต้องยึดหลักการมีส่วนร่วม การ นางสาวสมรักษ์ มเี อกสาร ประกอบการ กลุ่มทุนพลังงานท้ังในและต่างประเทศซ่ึงมีอานาจเหนือ ได้มาซ่ึงรัฐธรรมนูญจะต้องเร่ิมจากล่างข้ึนบน (Bottom - Up) หตุ านวุ ตั ร แสดงความ คิดเหน็ รัฐ ทาให้ประชาชนผู้เสียประโยชน์มิใช่ผู้เสียหายตาม ซึ่งจะทาให้รัฐธรรมนูญถูกยอมรับในวงกว้าง ดังนั้นการทา กฏหมาย จงึ ไม่สามารถฟ้องรอ้ งเพ่อื รักษาความเป็นธรรม ประชามติต้องกระทาโดยปราศจากการบิดเบือนขัดขวาง และให้ ในการบริหารจัดการทรพั ยากร และดารงไวซ้ ึ่งประโยชน์ เช่อื มัน่ ว่าประชาชนคดิ เป็นหากมขี ้อมลู ทค่ี รบถว้ นและเขา้ ถึง สาธารณะ อกี ทัง้ เกดิ การเอาเปรยี บและผูดขาดอานาจใน 2. ควรมีการบัญญัติว่า “ทรัพยากรชาติ*เป็นของปวงชนชาว ทรัพยากรพลังงานของประเทศมาอย่างยาวนาน ทาให้ ไทย” รัฐมีหน้าท่ีบริหารจัดการตามฉันทามติของประชาชนทั้ง รัฐไทยต้องซ้ือปิโตรเลียมในราคาการนาเข้าบวกกับค่า ระดับพื้นที่ชุมชน หมู่บ้าน ตาบล อาเภอ จังหวัด ภาค และ ขนส่ง มากไปกว่าน้ันการทา Fracking ปิโตรเลียมจะ ระดับประเทศ ขึ้นอยูว่าทรัพยากรน้ันจะสง่ ผลกระทบตอ่ คนในวง ส่งผลให้เกิดไฟป่า กว้างหรือแคบ เพ่ือกระจายอานาจให้ประชาชนสามารถ 2. ทรัพยากรแร่ โดยในกฏหมายกาห นดให้ มี ตรวจสอบถ่วงดุล และเพ่ือใช้อานาจของตนในการปกป้อง คณะกรรมการแร่ 3 ระดบั คอื ทรัพยากรธรรมชาติ อีกทั้งนายกรัฐมนตรี คณะรัฐมนตรีไม่ - ระดับนโยบาย เรียกว่า คณะกรรมการนโยบาย สามารถใช้อานาจตัดสินใจแทนคนไทยท้ัหมดได้ สว่ นในกรณกี าร การบริหารจัดการแร่แห่งชาติ มีนายกรัฐมนตรีเป็น แบ่งเขตการปกครองพิเศษ หรือเขตเศษฐกิจพิเศษ หากเป็น ประธาน ระดับภาคต้องได้รับฉันทามติจากคนในภูมิภาคก่อนมีการ - ระดับกากับดูแล เรียกว่า คณะกรรมการแร่ ซึ่ง ดาเนินการ มปี ลัดกระทรวงอุตสาหกรรมเปน็ ประธานกรรมการ 3. ใหป้ ระชาชนเป็นผูส้ ่งสทิ ธิข์ องการใชก้ ฏหมาย - ระดับพ้ืนที่ เรียกว่า คณะกรรมการแร่จังหวดั มี 4. ควรให้อานาจองค์การปกครองส่วนท้องถิ่นในการรกั ษารัฐ ผวู้ า่ ราชการจังหวดั เป็นประธานกรรมการ ใหน้ า่ อยู่ เนือ่ งจากปัจจบุ ันโครงสร้างไดม้ ีการจากัดไว้

สภาพปญั หา ขอ้ เสนอ ๖๐๗ ผู้เสนอ หมายเหตุ ซึง่ ส่ิงที่ไม่ถูกตอ้ ง คือการท่ีคณะกรรมการทั้ง 3 ระดับ มีตัวแทนสภาการเหมืองแร่ร่วมเป็นคณะกรรมการ น่ัน หมายความถึงการท่ีรัฐให้อานาจผู้ประกอบธุรกิจเหมือง แร่สามารถใช้อานาจเทียบเท่ารัฐมนตรีในการกาหนด นโยบาย ปลัดกระทรวง และผู้ว่าราชการจังหวัด ตามลาดับ ปริมาณทรัพยากรแร่ในประเทศพบแร่มากกว่า 40 ชนิ ด ครอบคลุมพื้ นที่ป ระมาณ 99,730 ตาราง กิโลเมตร (60 ล้านไร่) คิดเป็นร้อยละ 19 ของประเทศ ปริมาณแร่ทั้งประเทศรวมท้ังหมด 19 ล้านล้านตัน ประเมินมูลค่าแร่เบื้องต้นมากกว่า 40,000 ล้านล้าน บาท ซึ่งเพ่ือเป็นการเพิ่มตัวเลขทางเศรษฐกิจหรือ เพิ่ม GDP ให้กับประเทศ จึงเปิดให้มีการขุดแร่กันอย่าง กว้างขวางในทุกภูมิภาคท้ังบนบกและในทะเล มากกว่า น้ันการฟ้องร้องในมาตรา 157 เป็นส่ิงที่กระทาได้ยาก มาก 3. ทรัพยากรดิน ท่ีมีกฏหมายอย่างน้อย 3 ฉบับท่ี ปล่อยให้ต่างชาติถือครองกรรมสิทธิ์ที่เป็นโฉนดเหนือ แผ่นดินไทยได้ โดยเร่ิมต้นจากประกาศคณะปฏิวัติ 2515 ในรัฐบาลจอมพลถนอม กิตติขจร ซึ่งสืบเนื่องมา ในกฏหมายอ่ืน ๆ จนถึงปัจจุบัน คือ พรบ.การนิคม อุสาหกรรมแห่งประเทศไทย (กนอ.), พรบ.ส่งเสริมการ

๖๐๘ สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผูเ้ สนอ หมายเหตุ ลงทุ น (BOI) และพ รบ .เขตเศรษ ฐกิจพิ เศษ ภ าค ตะวันออก (EEC) ทาให้ที่ดินถูกเปล่ียนมือจากเกษตรกร ไปสู่พ่อค้าคนกลาง ซึ่งมักจะไม่พ้นผู้นาท้องถิ่นและ นักการเมือง เสนอให้ต่างชาติอาจจะขอใช้ประโยชนป์ ระโยชน์ทีด่ ิน ของไทยได้ในเวลาที่จากัดแต่ไม่ควรเกิน 30 ปี โดย ต่างชาตไิ ม่สามารถถอื ครองเอกสารสิทธ์ิที่ดินไทยได้ สว่ น ท่ีต่างชาติถือครองไปแล้วให้หาวิธีนาคืนอย่างเหมาะสม ท้ังน้ีให้รวมถึงการถือครองผ่านการซ้ือขายหุ้นในตลาด หลักทรัพย์แห่งประเทศไทยด้วย และสาหรับคนไทยท่ี ร่ารวยให้จากัดการถือครอง ไม่ให้กลุ่มบุคคลใดถือครอง หรือใช้ประโยชน์ในท่ีดินเกินกว่าร้อยละ 5 ของท่ีดินท่ีมี อยูท่ ั้งหมดในหม่บู ้านแตล่ ะแหง่ ในแง่ของกฏหมายมีเพียงกฏหมายระดับรองเท่านั้น 1. ควรมีข้อบังคับตามหลักสากล คือ บังคับให้สัตว์เป็น นายสาธติ ปรัชญาอริยะ อีกทั้งยังไม่มีการยกเลิกการบังคับใช้กฏหมายเก่า ทาให้ สิง่ มชี ีวติ สตั ว์มีสิทธทิ ่ีจะถูกค้มุ ครอง ปกป้องและมีคุณภาพชีวติ ท่ี กุล กฏหมายเหล่านั้นยังมีผลบังคับใช้อยู่ และในรัฐธรรมนูญ ดี ที่ผ่านมาไม่ได้คุ้มครองและใหก้ ารรบั รองไปถงึ สัตว์ 2. พรบ.ป้องกันการทารุณกรรมสัตว์เกิดจากข้อเรียกร้องของ ภาครัฐและภาคเอกชน 3. สัตว์ป่าควรมีสิทธิในการดารงชีวิตและการสืบพันธุ์ อีกท้ัง ยังรวมไปถงึ สตั ว์เล้ียง, สัตวพ์ าณิชย์ และสตั วท์ ดลอง 1. รัฐธรรมนูญไม่มีพื้นท่ีให้ความหลากหลายของ 1. กฏหมายต่าง ๆ ควรบัญญัติถึงการมีตัวตนของกลุ่ม นายมานพ คีรภี วู ดล

สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผ้เู สนอ ๖๐๙ หมายเหตุ สงั คม (ชนชาต)ิ จนกลายเปน็ ปัญหาในการบรหิ ารจดั การ ชาติพันธุ์ เพื่อก่อให้เกิดความม่ันคงทางความรู้และความม่ันคง เน่ืองจากมีการจากัดสิทธิ เสรีภาพ ส่งผลให้เกิดข้อจากัด ทางทรัพยากร ในการถือครองหรอื การมอี านาจ 2. ความเปน็ พหวุ ฒั นธรรม 2. การไม่ระบุถึงความหลากหลาย แสดงถึงการมีชุด 3. ควรให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจัดการใน พรบ.ที่ ความคิดชุดเดียวในการบริหารจดั การ เกยี่ วข้อง 3. กรณีของกะเหร่ียง ท่ีมีการทาไร่หมุนเวียน ซ่ึง 4. ควรอาศัยศักยภาพของ Multi - skill ในประเทศ ในเรื่อง หลายคนมองว่าเป็นไร่เล่ือนลอย โดยไร่หมุนเวียนนี้เป็น ของการใช้ประโยชน์ที่ดิน เน่ืองจากจะส่งผลต่อการเพิ่มมูลค่า วิธีการผลิตของพื้นท่ีสูงและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ทางเศรษฐกิจ ดังน้นั ความหลากหลายจงึ สะทอ้ นถึงการมภี มู ิปญั ญาและ ชดุ ความคดิ ท่หี ลากหลาย 4. เกิดการแย่งชิงของกลุ่มทุนต่อชนชาติ เนื่องจาก ประวตั ศิ าสตรไ์ ม่ทราบถึงการมอี ยขู่ องพ้ืนที่ 1. กระบวนการคัดเลือกองค์กรอิสระมีปัญหา ทาให้ 1. ควรให้กฏหมายมีการบัญญัติว่ามาตราหน่ึง ๆ จาเป็น นางสาวศยามล ไม่เป็นอิสระอย่างแท้จริง จะต้องใช้กับกฏหมายใด ไม่เช่นน้ันจะเกิดการตีความตามดุลย ไกรยูรวงศ์ 2. มาตรา 53 กว้างมากเกินไป ทาให้ผู้ตรวจการ พินิจ แผ่นดินตรวจสอบผ่านงบประมาณ แต่นิติบัญญัติไม่ได้มี 2. ประเด็นด้านสิ่งแวดล้อมไม่สามารถถูกบัญญัติในหมวด 4 การตรวจสอบอย่างเคร่งครัด จึงต้ังข้อสังเกตถึงการมี เท่านั้น เช่น มาตรา 4 ประชาชนประกอบไปด้วยพหุเช้ือชาติ ตัวชี้วดั ในการตรวจสอบ บังคับใช้กฏหมายโดยเสมอกัน รวมถึงมีการรับรองความเป็นชน พื้นเมืองหรอื ชาติพนั ธุ์ 3. ควรมีหลักการจัดการทรัพยากรธรรมชาติอย่างสมดุลและ เป็นธรรม 4. สิทธิในสิ่งแวดล้อม รวมถึงต้องมีการรับรองการประเมิน

สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผูเ้ สนอ ๖๑๐ หมายเหตุ เกี่ยวกับสิง่ แวดลอ้ มในระดบั ยุทธศาสตร์ 5. ให้ประชาชนมีสิทธิในการพัฒนา อย่างมาตรา 41 เกี่ยวกับข้อมูลข่าวสาร ควรได้รับการเข้าถึงอย่างเท่าเทียมและ เป็นธรรม ดังน้ันการมีส่วนร่วมในการพัฒนาควรได้รับการ พจิ ารณาเพิ่มเติม 6. ควรให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นร่วมกับการมีส่วนร่วม ของประชาชน ในเชิงการปกครอง ควรคานึงถึงสิทธิใน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม แต่ในหมวด 14 บัญญัติ เพียงแค่ผู้นาและคณะกรรมการ จึงควรมีการเพ่ิมสภาพลเมือง ท้องถิ่น ให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วม ในการกากับดูแลและ กาหนดทศิ ทางของตนเอง 7. มาตรา 51 การติดตามและฟ้องร้อง เนื่องจากการ ฟ้องร้องสู่ศาลรัฐธรรมนูญมีกระบวนการท่ียุ่งยาก ดังน้ันจึงควร ให้มีการส่งเร่ืองไปถึงผู้ตรวจการแผ่นดินหรือสามารถส่งคาร้องสู่ ศาลรฐั ธรรมไดท้ ันที 8. ตามมาตรา 77 ควรให้มีการออกกฏหมายเท่าที่จาเป็น และควรเพ่ิมเตมิ ถึงการที่รัฐจะต้องออกกฏหมายให้สอดคล้องกับ รัฐธรรมนูญภายในช่วง 5 ปี เพราะปัจจุบันกฏหมายไม่ได้ถูกแก้ ตามรัฐธรรมนูญ 9. ควรมีการตดิ ตามและประเมนิ ผลกฏหมายแรงงาน 10. กระบวนการจัดทารัฐธรรมนูญ ต้องแสดงให้ประชาชน เห็นถึงพัฒนาการของรัฐธรรมนูญ แล้วจึงมาสรุปเป็นใจความ

๖๑๑ สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผู้เสนอ หมายเหตุ สาคญั เพือ่ ให้เกิดเป็นฉนั ทามติของประชาชน 1. จากการบัญญัติ “…ท้ังนี้ตามท่ีกฏหมายบัญญัติ” 1. Agenda 21 ส่งผลต่อกรอบความคิดของรัฐและเอกชน นายบัณฑรู เศรษฐศิโรตม์ ซ่ึงหากว่าไม่มีกฏหมายรับรอง ก็จะส่งผลต่อการ ดังน้ันตามหลัก Sustainable Development ก่อให้เกิด พรบ. Implementation สิ่งแวดล้อมในปี 2535 (นาไปสู่รัฐธรรมนูญสีเขียว 2540) ซึ่ง 2. เกิดการฟ้องร้องในคดีมาบตาพุด เนื่องจากไม่มี ประกอบไปด้วย สิทธิชุมชนด้งั เดิม, สิทธิส่ิงแวดลอ้ ม และสทิ ธิใน การปฏบิ ัตติ ามเงื่อนไขของมาตรา 61(2) ดา้ นข้อมูลข่าวสาร 3. ตามรัฐธรรมนูญ 2560 หมวดหน้าที่ของรัฐ โดย 2. จุดเริ่มต้นท่ีดีจาก รัฐธรรมนูญ 2540 ท่ี สสร. ยอมรับว่า โยกมาจากหมวดสิทธิและเสรีภาพ ซ่ึงกาลังรอข้อพิสูจน์ การดแู ลส่งิ แวดล้อมไม่ใช่หน้าท่ีของรัฐเพียงฝ่ายเดียว จึงมอี งคก์ ร วา่ จะส่งผลต่อการ Implementation หรอื ไม่ หรือหน่วยงานอิสระที่เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม และในมาตรา 56 4. ต้ังข้อสังเกตคาว่า “ใช้ประโยชน์” และ “ได้รับ ระบุถึงสิทธิด้านส่ิงแวดล้อม แต่ในรัฐธรรมนูญ 2560 มีการ ประโยชน์” ในรัฐธรรมนูญควรมีการบัญญัติโดยคาใด ขับเคลื่อนของผู้มีส่วนได้เสียเพียง 4 ฝ่าย ทาให้รัฐต้องเข้ามามี ส่วนในรัฐธรรมนูญ 2560 บั ญ ญั ติคาว่า “ได้รับ บทบาทในการดแู ล ภายใต้ Disruption Technology ประโยชน์” 3. การศึกษา EHIA, ควมคิดเห็น หรือองค์กรอิสระ ควรถูก 5. ต าม รัฐ ธ ร รม นู ญ 2540 แ ล ะ 2550 ก าร กาหนดเปน็ นโยบายสาธารณะ ดาเนินการตามโครงการหรือกิจกรรมถกู กาหนดไว้ 10 – 4. ตามมาตรา 58 รัฐธรรมนูญ 2560 ที่มีการทา EHIA 15 ประเด็น แต่ในรัฐธรรมนูญ 2560 ที่มีความ เฉพาะระดับโครงการ (12 ประเภท) ไม่เพียงพอ จึงเสนอให้ทา พยายามภายใต้การดาเนินการของรัฐ ในการขยายจาก SEA ในระดับยุทธศาสตร์ อีกทั้งต้องมีการปรับปรุงและยกระดับ โครงการหรอื กจิ กรรม แตพ่ บว่ารฐั ยังคงใช้บญั ชีโครงการ การมีสว่ นร่วมของประชาชนท่มี ากกว่าปจั จุบัน หรอื กิจกรรมเดมิ มาบงั คบั ใช้ ซง่ึ เป็นส่ิงท่ไี ม่ถกู ตอ้ ง 5. เพิ่มเติมรัฐธรรมนูญ หมวดนิติบัญญัติท่ีว่าด้วยการใช้ 6. กฏหมายสิทธิชุมชนยังไม่มีผลบังคับใช้ ส่งผลให้ กฏหมาย เนื่องจาก เกิดคดีฟ้องร้องต่อศาลปกครอง การท่ีชุมชนยึดตาม - การไม่ได้มีการปฏิรูปนิติบัญญัติจะทาให้กฏหมายถูก บทบัญญัติรัฐธรรมนูญ แต่หน่วยงานของรัฐยึดตาม สะกัดกนั้ ในกฤษฎกี า ซง่ึ จะถกู ตัดแตง่ กฏหมายกอ่ นเข้าสภา

สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผู้เสนอ ๖๑๒ หมายเหตุ กฏหมายของตนเอง เป็นสิ่งที่ไม่ผิดแต่เป็นการบัญญัติไม่ - ระบบกรรมาธกิ ารจะมกี ารลงคะแนนตามมตพิ รรค ชัดเจน - ไม่มีเครื่องมือบังคับใช้กฎหมาย เช่น การประเมิน 7. ตั้งข้อสังเกตในด้านแนวนโยบายว่าการใช้โมเดล เป็นต้น ของมาตรา 58 จะทาใหก้ ารกาหนดนโยบายดขี ึ้นหรอื ไม่ 8. รัฐได้มีการถอด SDGs 17 เป้าหมายมาปรับให้ สอดคล้องกับรัฐธรรมนญู หรือไม่ 1. สิทธิในการดูแลทรัพยากรธรรมชาติของประชาชน 1. ควรมีหลักการหรือกระบวนการกระจายไปสู่ระดับลุ่มน้า นายสรายทุ ธ สนรกั ษา หายไป ไม่สามารถเข้าไปมีส่วนรว่ มได้ ลดทิศทางการจากัดเขตการปกครอง เพื่อให้ส่วนลุ่มน้าดูแล ไดม้ ากย่งิ ขึ้น 2. เพ่ิมอัตรากลุ่มคนรุ่นใหม่ กลุ่มคนที่มีความหลากหลายทาง เพศ หรือเชิงพหุวัฒนธรรม (กลุ่มคนพิการ, กลุ่มชนพ้ืนเมืองหรือ กลมุ่ ชนเผา่ ) ในกระบวนการร่างรฐั ธรรมนูญ 3. บทเฉพาะกาล ในรัฐธรรมนูญควรมีกระบวนการดูแล การ เยียวยาและแกไ้ ขผู้ได้รับผลกระทบจากมาตรา 44 ของคสช. - การเวนคืนท่ีดินเพื่อให้เอกชนเช่า จาก พรบ. โรงงาน ในยคุ สมัยของ สนช. - ยกเลิกผังเมือง 3 จังหวัดภาคตะวันตก หรือผังเมืองสี เขียว และให้โรงงานประเภท 101, 105, 106 สามารถตั้ง โรงงานทไ่ี หนก็ได้ในพ้นื ที่ - มีการแบ่งย่อยโรงงานเพื่อไม่ต้องเข้าไปสู่กระบวนการ ของสภาอุตสาหกรรม - ทหารต้องการเข้าไปจัดทาสวัสดิการในพ้ืนท่ีราชพัสดุ

๖๑๓ สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผู้เสนอ หมายเหตุ จากพรบ.ท่ดี นิ ราชพัสดุ ในยคุ สมัยของ สนช. - พรบ. น้า ให้มีการจัดการแบบรวมศูนย์ทาให้ประชาชน ไม่สามารถดาเนินการใดได้ จึงต้องการให้กระจายอานาจการ ดูแลสู่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เน่ืองจากประชาชนเลือกตั้ง เข้ามาบริหารท้องถิ่น เกิดปัญหาเชิงโครงสร้างเน่ืองจากมีการกระจายงาน ควรเปิดช่องหรือปรับการกระจายอานาจให้องค์กรปกครอง นางสาวธนิรตั น์ ธนวัฒน์ แต่ไม่ได้มีการกระจายงบประมาณ รวมถึงบุคลากรที่ ส่วนท้องถิ่นมีอานาจในการดูแลตนเอง เพ่ือให้การบริหารจัดการ เพียงพอและเหมาะสมในการบริหารจดั การ เปน็ ไปได้อย่างมีประสทิ ธภิ าพ 1. ประชาชนไม่สามารถเขา้ ถงึ แหล่งขอ้ มลู ตา่ ง ๆ ได้ คณุ พรพมิ ล 2. พรบ. ส่ิงแวดล้อมมีความล้าหลังและไม่สอดคล้อง กับสถานการณ์ในปัจจุบัน เนื่องจากมีผลบังคับใช้มา อยา่ งยาวนาน 1. การถูกบีบบังคับให้ขายที่ดินกับผู้มีอิทธิพล ส่งผล 1. ขอให้มีการยกเลิกแผนแร่ 20 ปี และแผนแม่บทเก่ียวกับ นายธรรมศักด์ิ ใหป้ ระชาชนสูญเสยี ที่ดนิ ทากิน และเงนิ ไมพ่ อใช้ แร่ของคณะรัฐมนตรี จันทรก์ ลาง 2. ประชาชนไม่ทราบถึงข้อมูลต่าง ๆ ในด้าน 2. แผนต้องจัดทาโดยการมีส่วนร่วมของประชาชนทุกพ้ืนที่ สิ่งแวดล้อม โดยมีตัวแทนจากประชาชนโดยตรง (สภาประชาชน) โดยไม่ใช่ 3. เกิด “กฏหมายปิดปาก” ผู้ให้ความรู้ถูกฟ้องโดย การจดั การของรฐั บริษัทเหมืองแร่ เกิดความอยุติธรรม ความแตกแยกใน 3. ยกเลิกเหมืองแร่ลุ่มน้า 1, 2 ซ่ึงเป็นแหล่งต้นน้าที่อาจจะ ชมุ ชน ผ้มู สี ่วนได้ – เสียกาลังอยใู่ นพื้นท่ี ส่งผลถงึ ปัญหาภัยแล้ง 4. ไม่สามารถตรวจสอบได้ และชาวบ้านก็ไม่กล้าให้ 4. ปิดเหมืองแร่ทองคาและยุติเหมืองแร่ทองคาทั้งหมด

๖๑๔ สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผเู้ สนอ หมายเหตุ ขอ้ มูลกับทางการ เพราะประชาชนถูกกีดกัน ประชาชนไม่ได้รับรู้ความจริง และไม่ มอี านาจในการตดั สนิ ใจ สิทธิชุมชนถกู จากัดความ ทาใหไ้ ม่สามารถดาเนินการ ควรมี พรบ. เก่ียวกบั การอนุรกั ษ์ทรพั ยากร ผศ.ดร.วิวฒั น์ หาญวงศ์ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ควรออก พรบ.เพ่ิมเติมโดย จริ วัฒน์ คานึงถึงความเปน็ ชุมชน 1. สิทธิความเป็นเจ้าของระบุว่า “ตามที่กฏหมาย 1. หมวด 14 ควรมีความชัดเจนมากขึ้นในแง่ของการมอง นายธนู แนบเนียร กาหนด” จึงเกิดข้อสังเกตว่ารัฐเป็นเจ้าของทรัพยากร ทรัพยากรในเชิงระบบนิเวศ เนื่องจากกฏหมายเก่าไม่มีการ หรือไม่ อีกทั้งตามรัฐธรรมนูญ 2560 ถ้ารัฐไม่อนุญาต เปลีย่ นแปลงเลยเกิดเปน็ ปัญหา ประชาชนก็ไม่สามารถดาเนินการอะไรได้ นั่นแสดงให้ 2. หมวด 14 ควรบัญญัติการบริหารจัดการทรัพยากรควบคู่ เห็นถึงข้อจากัด ดังนั้นการบริหารจัดการทรัพยากร ไปดว้ ย ทงั้ หมดกลายเป็นปญั หา เพราะรฐั ตอ้ งอนญุ าต 3. ส่งเสริม สนับสนุนชุมชนและองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน 2. การบริหารทรัพยากรโดยการรวมศูนย์อานาจมาก ในการบริหารทรัพยากรในพน้ื ทม่ี ากข้นึ จนเกินไป อีกท้ังอานาจส่วนกลางละเลยความสาคัญของ 4. ควรปรบั ปรงุ กฏหมายลูกในระยะเวลาทเ่ี หมาะสม ก ารรัก ษ าท รัพ ย าก ร ส่ งผ ล ให้ ก ารบ ริห ารไม่ มี 5. รัฐควรมีหน้าท่ีในการกากับติดตาม, พันธสัญญา และการ ประสทิ ธภิ าพ สนับสนุนทางด้านวชิ าการ ประชาชนเขา้ ไม่ถึงอากาศท่ีบริสุทธ์หิ รือ Green Area ควรมีกระบวนการจัดสรรทรัพยากรอย่างเป็นธรรม เนื่องจาก ผศ.ดร.ธรรมรัตน์ พุทธ ทรัพยากรมีอยู่อย่างจากัด อีกท้ังควรมีการเช่ือมโยงกันให้ ไทย กลายเป็นระบบ Big - Data หมายเหตุ* : ทรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง ผืนป่าทกุ ชนดิ รวมท้ังป่าชายเลน พนื้ ที่ชุม่ น้า แหล่งนา้ ทง้ั บนดนิ และใต้ดนิ ทดี่ นิ สาธารณะ แรธ่ าตแุ ละแร่พลงั งาน เมฆ ฝนและคลื่น ความถ่ีในอากาศ ลมและแสงอาทติ ย์

๘.๑.๙ กลุ่มการมสี ่วนรว่ มของประชาชน

การสนทนากลุม่ (Focus group Discussion) กลมุ่ การมสี ่วนร่วมของประชาชน ในวนั อังคารที่ ๒๓ มถิ ุนายน ๒๕๖๓ ณ หอ้ งประชุมหมายเลข ๓๐๗ ชัน้ ๓ อาคารรฐั สภา สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผูเ้ สนอ หมายเหตุ 1. เมือ่ มีการวเิ คราะห์รฐั ธรรมนูญ 3 ฉบบั พบว่า 1. การท่าหน้าที่ของส่ือ ให้ยึดรูปแบบของ สสร. คุณมงคล บางประภา - รัฐธรรมนูญ 2540 มีความเข้มแข็งเชิง 2540 ท่ีมีการเปิดโอกาสให้สื่อเข้าไปมีส่วน โครงสร้างจาก สสร. แต่ประสิทธิภาพต่า ร่วม เพื่อถ่ายทอดให้แก่ประชาชนได้รับรู้ถึง เพราะบางกฎหมายเป็นหมัน ไม่มีกฎหมาย กระบวนการร่างรัฐธรรมนญู ลูกประกอบ ดังนั้นท่าให้ความเข้มแข็งเชิง 2. ต้องมีการแจกแจงปัญหา เพื่อที่จะแก้ปัญหา โครงสรา้ งต่า เปิดให้มีการแก้ไขโดยง่าย ซ่ึง ได้อย่างตรงจุด หากไม่มีการแจกแจงก็จะ อาจจะมุ่งแก้เพ่อื ให้เกิดความได้เปรยี บ แกป้ ัญหาไมม่ ที สี่ นิ้ สุด - รัฐธรรมนูญ 2550 มีความเข้มแข็งปาน - ปัญหาเชิงโครงสร้างภาครัฐ กลาง เนื่องจากมีความพยายามในการ - ปัญหาเชงิ กระบวนการยตุ ธิ รรม เลียนแบบ สสร. แตข่ ณะนนั้ สภาพการเมอื ง - ปัญหาเชงิ กฎหมายบญั ญตั ิ เกิดความแตกแยก ท่าให้การบังคับใช้ - ปัญหาเชงิ ผู้วินิจฉยั กฎหมาย รฐั ธรรมนูญเป็นไปไดย้ าก - บ ริ บ ท ด้ า น ก า ร เ ป ลี่ ย น แ ป ล ง ท า ง - รั ฐ ธ ร ร ม นู ญ 2 5 6 0 เ ป็ น ฉ บั บ ท่ี มี วัฒนธรรม ภาพลักษณ์ไมด่ ี แต่มีประสิทธิภาพค่อนขา้ ง 3. ในมุมด้านประวัติศาสตร์ควรตัดส่วนท่ีเป็น สูง เพราะมีกลไกในการร่างกฎหมายลูก การบันทึกประวัติศาสตร์เกี่ยวกับการท่า 10 ฉบับ โดยเฉพาะการศึกษาส่ิงแวดล้อม รฐั ประหารหรือการนริ โทษกรรม และส่วนของการแก้ไขน้ันเกิดข้ึนได้ยาก 4. ควรดึงจุดเด่นหรือข้อดีของรัฐธรรมนูญทั้ง 3 มาก ฉบับ - รัฐธรรมนูญ 2540 ส่ือเข้าไปมีส่วนร่วม ในวงกว้าง

๖๑๗ สภาพปัญหา ขอ้ เสนอ ผเู้ สนอ หมายเหตุ - รัฐธรรมนูญ 2550 80% มีสื่อเข้าร่วม การรา่ งฯ ยกเวน้ บทเฉพาะกาล - รัฐธรรมนูญ 2560 สื่อเป็นผู้สังเกต การณีและเผยแพร่ รวมถึงมีการใช้ Infographic เพ่ือให้ง่ายต่อการสร้าง ความเข้าใจ 5. เสนอเงื่อนไขเพ่ือให้ลดการมีส่วนได้เสีย คือ การเว้นระยะเวลาจากการท่างานในต่าแหน่ง เดิมก่อนเข้าสู่ต่าแหน่งในการร่างรัฐธรรมนูญ โดยตอบแทนเป็นค่าตอบแทนที่สูงข้ึน เพื่อ ทดแทนการเวน้ ระยะทั้งในภาครัฐและเอกชน 6. การะบวนการรา่ ง ฯ ตั้งแต่ต้นจนจบ ต้องผ่าน การมีส่วนร่วมของประชาชน เพราะจะท่าให้ รัฐธรรมนูญมีความย่ังยนื 7. ควรให้มีการท่าประชามติร่วมไปกับการ เลือกต้ังประจ่าชาติ เพื่อเป็นการประหยัด งบประมาณ 1. การมีส่วนร่วมคือหัวใจของรัฐธรรมนูญ ดังน้ัน 1. ส่งเสริมให้ประชาชนส่านึกและมีความรู้ใน ศ. (พเิ ศษ) วิชา การใหป้ ะชาชนมสี ่วนร่วมใหฐ้ านะทเ่ี ปน็ เจ้าของ เรื่องการมีส่วนร่วมของประชาชน โดยมาจาก มหาคุณ อา่ นาจอธิปไตย ตามมาตรา 3 (อ่านาจอธิปไตย การสร้างระบบเศรษฐกิจท่ีปราศจากความ เป็นของปวงชนชาวไทย พระมหากษัตริย์ผู้ทรง เหลื่อมล้่า เพื่อให้ประชาชนมีเวลาใส่ใจใน เป็นประมุข ทรงใช้อ่านาจน้ันทางรัฐสภา เรื่องการเมือง เช่น ประเทศสิงคโปร์ มีการ

๖๑๘ สภาพปญั หา ข้อเสนอ ผู้เสนอ หมายเหตุ คณะรัฐมนตรี และศาล ตามบทบัญญัติแห่ง ก่าหนดรากฐาน 50 ปี แต่เป็นกรอบที่ รัฐธรรมนูญ) แต่ในทางกลับกันมาตราดังกล่าว สามารถเปลี่ยนแปลงได้ ดังนั้นภายใต้ระบบ ไม่สามารถบังคับใช้โดยสมบูรณ์ได้ เน่ืองจาก เศรษฐกิจท่ีมุ่งลดความเลื่อมล้่า รัฐธรรมนูญ ไม่ไดร้ บั การสง่ เสรมิ สนับสนุน ต้องระบุว่า “ประชาชนเป็นเจ้าของอ่านาจ 2. พระราชบัญญัติขอ้ มลู ข่าวสารของราชการ พ.ศ. อธิปไตย แต่มอบหมายให้เจ้าหน้าท่ีของรัฐ 2540 กลายเป็นเคร่ืองมือของเจ้าหน้าท่ีใน เป็นผู้แทนในการใช้อ่านาจ” ดังนั้นเจ้าหน้าท่ี การจ่ากัดการเข้าถึงข้อมูล จึงท่าให้ไม่สามารถ จ ะ ก ร ะ ท่ า ห รื อ ใ ช้ อ่ า น า จ น อ ก เ ห นื อ จ า ก ท่ี ตรวจสอบได้โดยง่าย อีกท้ัง พ.ร.บ. คุ้มครอง ประชาชนมอบหมายให้ไม่ได้ มากกว่านั้น ขอ้ มูลส่วนบคุ คล พ.ศ. 2562 อา้ งวา่ เป็นขอ้ มูล ระบบ Impeachment ควรมีกระบวนการที่ สว่ นบุคคลหากจะมีการร้องขอ ต้องร้องขอผ่าน ทา่ ได้ง่ายทส่ี ุด ค ณ ะ ก ร ร ม ก า ร ข้ อ มู ล ข่ า ว ส า ร ข อ ง ร า ช ก า ร 2. ต้องออกแบบเร่ืองต่าง ๆ เพื่อส่งเสริมกลไก (กขร.) ซ่ึงส่วนน้ีประชาชนทราบหรือไม่? ดงั น้ัน ของรัฐ ดงั นี้ ค ว ร จ ะ เ ป็ น The Right for Access to Information โดยเอารัฐธรรมนูญเข้ามาบังคับ  การเข้าถึงข้อมูลของประชาชน เพราะ ต า ม ที่ อ ง ค์ ก ร เ พื่ อ ค ว า ม โ ป ร่ ง ใ ส น า น า ช า ติ ม อ ง ว่ า Information is power ค ว ร (Transparency International - TI) แนะนา่ เปิดเผยข้อมูลอย่างโปร่งใส อย่างมาตรา 3. มาตรา 63 (รัฐต้องส่งเสริม สนับสนุน และให้ 59 (รัฐต้องเปิดเผยข้อมูลหรือข่าวสาร ความรู้แก่ประชาชนถึงอันตรายท่ีเกิดจาก การ สาธารณะในครอบครองของหน่วยงาน ทุจริตและประพฤติมิชอบทั้งในภาครัฐและ ของรัฐ ท่ีมิใช่ข้อมูลเก่ียวกับความมั่นคง ภาคเอกชน และจัดให้มีมาตรการและกลไกท่ีมี ของรัฐหรือเป็นความลับของทางราชการ ประสิทธิภาพ เพ่ือป้องกันและขจัดการทุจริต ตามที่กฎหมายบัญญัติ และต้องจัดให้ และประพฤติมิชอบดังกล่าวอย่างเข้มงวด ป ร ะ ช า ช น เ ข้ า ถึ ง ข้ อ มู ล ห รื อ ข่ า ว ส า ร ตามทีก่ ฎหมายบัญญตั ิ) ค่าว่า “ตามท่กี ฎหมาย ดังกล่าวได้โดยสะดวก) ต้องไม่ใช้ความ