ບັນຊີຊັນສູງ 2

หนา้ | 338 บทท่ี 6 การจัดทางบการเงนิ รวมกรณีการถอื หนุ้ ระหวา่ งบรษิ ทั ในกลุ่มกิจการ ณ วนั ท่ี 31 ธันวาคม 25x2 งบการเงินของท้ังสามบริษัท เปน็ ดังนี้ บริษัท ทอง บริษทั เงิน บรษิ ทั นาค 80,000 งบกาไรขาดทนุ (48,000) ขาย 120,000 90,000 (9,000) 23,000 เงินปันผลรบั – จากบริษัทเงิน 12,000 เงินปนั ผลรับ – จากบรษิ ัทนาค 9,000 ตน้ ทนุ ขาย (72,000) (54,000) คา่ ใช้จา่ ยในการดาเนินงาน (15,000) (11,000) กาไรสุทธิ 45,000 34,000 กาไรสะสม 100,000 70,000 30,000 45,000 34,000 23,000 กาไรสะสม 1 ม.ค. 25x2 (30,000) (20,000) (10,000) บวก กาไรสทุ ธิ 115,000 84,000 43,000 หกั เงินปนั ผลจ่าย กาไรสะสม 31 ธ.ค. 25x2 งบแสดงฐานะการเงนิ 63,000 37,000 43,000 เงนิ สด 100,000 50,000 90,000 สนิ คา้ คงเหลอื 250,000 150,000 180,000 ท่ีดนิ อาคาร อุปกรณ์ – สุทธิ 192,000 เงินลงทนุ ในบรษิ ัทเงนิ 207,000 - เงนิ ลงทนุ ในบริษัทนาค - 444,000 313,000 605,000 80,000 70,000 รวมสินทรพั ย์ 90,000 200,000 150,000 เจา้ หน้กี ารค้า 300,000 80,000 50,000 ทนุ หนุ้ สามญั 100,000 84,000 43,000 115,000 444,000 313,000 สว่ นเกนิ มลู ค่าห้นุ สามญั 605,000 กาไรสะสม รวมหน้สี ินและส่วนของผู้ถือหุ้น

บทที่ 6 การจดั ทางบการเงนิ รวมกรณกี ารถอื หนุ้ ระหว่างบรษิ ทั ในกลุ่มกจิ การ หนา้ | 339 ใหท้ า 1. คานวณกาไรสุทธิรวมและส่วนได้เสยี ทีไ่ มม่ อี านาจควบคุมในกาไรสุทธิ 2. กระดาษทาการเพื่อจัดทางบการเงนิ รวมตามแบบท่ีรวมกนั ทกุ รายการ – วิธรี าคาทุน 3. รายการตัดบญั ชใี นกระดาษทาการเพ่อื จดั ทางบการเงนิ รวมในรูปแบบเดบิต เครดิต – วธิ รี าคาทุน ขอ้ 3. วันที่ 1 มกราคม 25x1 บรษิ ัท ฟา้ จากดั ซอ้ื หุ้นสามัญ บรษิ ทั หมอก จากัด 80% ในราคา ตามบัญชีเท่ากบั 160,000 บาท สว่ นของผู้ถือหุ้นของบรษิ ทั หมอก จากัด ณ วันซอื้ หุ้น ประกอบด้วย ทุนหุ้นสามัญ 140,000 บาท และกาไรสะสม 60,000 บาท วันที่ 1 มกราคม 25x2 บริษัท ฟา้ จากดั ซอื้ หนุ้ สามญั บรษิ ทั เมฆ จากัด 70% ในราคา ตามบญั ชีเท่ากับ 105,000 บาท สว่ นของผู้ถือหนุ้ ของบริษัท เมฆ จากัด ณ วนั ซ้ือหุ้นประกอบด้วย ทนุ หนุ้ สามญั 120,000 บาท และ กาไรสะสม 30,000 บาท วนั ท่ี 1 มกราคม 25x2 บรษิ ัท หมอก จากัด ซ้ือหนุ้ สามัญ บริษัท เมฆ จากัด 20% ใน ราคา 30,000 บาท สว่ นของผู้ถอื หุ้นของบรษิ ทั เมฆ จากัด ณ วันซอื้ หุ้นประกอบด้วย ทุนหุ้น สามัญ 120,000 บาท และ กาไรสะสม 30,000 บาท ในระหว่างปี 25x4 บรษิ ัททั้งสามแสดงผลการดาเนินงาน มีกาไรสทุ ธิของบริษัทเอง (Separate income) และเงนิ ปันผลจ่าย ดังน้ี บรษิ ทั ฟา้ บรษิ ัท หมอก บริษัท เมฆ กาไรสุทธิ 100,000 70,000 40,000 เงินปนั ผลจา่ ย 45,000 35,000 25,000 ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x4 งบการเงินของทง้ั สามบริษัท เปน็ ดงั น้ี บริษทั ฟ้า บรษิ ัท หมอก บรษิ ัท เมฆ 100,000 งบกาไรขาดทุน (40,000) ขาย 200,000 150,000 (20,000) 40,000 เงินปนั ผลรับ – จากบรษิ ทั หมอก 28,000 เงินปันผลรบั – จากบรษิ ัทเมฆ 17,500 เงนิ ปนั ผลรบั – จากบริษัทเมฆ 5,000 ตน้ ทุนขาย (60,000) (50,000) คา่ ใชจ้ า่ ยในการดาเนินงาน (40,000) (30,000) กาไรสทุ ธิ 145,500 75,000

หน้า | 340 บทท่ี 6 การจดั ทางบการเงนิ รวมกรณีการถือหนุ้ ระหว่างบริษัทในกลุ่มกิจการ บริษัท ฟ้า บริษทั หมอก บริษัท เมฆ กาไรสะสม 150,000 100,000 80,000 145,500 75,000 40,000 กาไรสะสม 1 ม.ค. 25x4 (45,000) (35,000) (25,000) บวก กาไรสทุ ธิ 250,500 140,000 95,000 หกั เงินปนั ผลจ่าย กาไรสะสม 31 ธ.ค. 25x4 งบแสดงฐานะการเงิน 20,500 60,000 40,000 เงนิ สด 30,000 40,000 50,000 สินค้าคงเหลอื 170,000 195,000 150,000 ที่ดนิ อาคาร อุปกรณ์ – สทุ ธิ 160,000 เงินลงทนุ ในบริษัทหมอก 80% 105,000 30,000 - เงนิ ลงทุนในบรษิ ทั เมฆ 70% 325,000 240,000 เงนิ ลงทนุ ในบริษัทเมฆ 20% - 45,000 25,000 485,500 140,000 120,000 รวมสินทรพั ย์ 35,000 140,000 95,000 เจ้าหน้ีการคา้ 200,000 325,000 240,000 ทนุ หนุ้ สามญั 250,500 กาไรสะสม 485,500 รวมหน้ีสินและสว่ นของผูถ้ อื หนุ้ ใหท้ า 1. คานวณกาไรสุทธิรวมและส่วนไดเ้ สียท่ีไม่มอี านาจควบคุมในกาไรสทุ ธิ 2. กระดาษทาการเพื่อจัดทางบการเงนิ รวมตามแบบท่ีรวมกนั ทุกรายการ – วธิ ีราคาทุน 3. รายการตัดบญั ชใี นกระดาษทาการเพ่ือจัดทางบการเงินรวมในรปู แบบเดบิต เครดิต – วิธรี าคาทนุ

บทที่ 6 การจดั ทางบการเงนิ รวมกรณีการถือหนุ้ ระหว่างบรษิ ัทในกลมุ่ กิจการ หนา้ | 341 ขอ้ 4. วันที่ 1 มกราคม 25x1 บริษัท แดง จากัด ซ้ือหนุ้ สามัญ บรษิ ัท เหลือง จากัด 80% ในราคา ตามบญั ชเี ท่ากับ 120,000 บาท ส่วนของผูถ้ ือหุ้นของบรษิ ัท เหลือง จากัด ณ วันซ้ือหุ้น ประกอบด้วย ทุนห้นุ สามญั 100,000 บาท และกาไรสะสม 50,000 บาท วันท่ี 2 มกราคม 25x1 บรษิ ัท เหลอื ง จากัด ซอ้ื หุ้นสามัญ บรษิ ัท แดง จากัด 10% ในราคา ตามบัญชีเท่ากบั 30,000 บาท สว่ นของผถู้ ือหุ้นของบริษทั แดง จากัด ณ วันซ้ือห้นุ ประกอบด้วย ทนุ หนุ้ สามญั 200,000 บาท และกาไรสะสม 100,000 บาท โครงสร้างการถือห้นุ ของท้งั สองบรษิ ทั แสดงได้ดังนี้ ในระหวา่ งปี 25x1 บริษทั ทั้งสองแสดงผลการดาเนินงาน มีกาไรสทุ ธิของบริษัทเอง (Separate income) และเงินปันผลจา่ ย ดังนี้ บรษิ ัท แดง บรษิ ทั เหลือง กาไรสุทธิ 55,000 30,000 เงินปนั ผลจ่าย 20,000 10,000 ณ วันที่ 31 ธนั วาคม 25x1 งบการเงนิ ของทง้ั สองบริษัท เป็นดงั น้ี บริษทั แดง บริษทั เหลือง งบกาไรขาดทุน ขาย 90,000 50,000 เงนิ ปนั ผลรบั – จากบรษิ ัทเหลือง 8,000 เงินปนั ผลรบั – จากบริษทั แดง 2,000 ตน้ ทนุ ขาย (20,000) (15,000) ค่าใชจ้ ่ายในการดาเนินงาน (15,000) (5,000) กาไรสุทธิ 63,000 32,000 กาไรสะสม 100,000 50,000 กาไรสะสม 1 ม.ค. 25x1 63,000 32,000 (20,000) (10,000) บวก กาไรสทุ ธิ 143,000 72,000 หกั เงินปันผลจ่าย กาไรสะสม 31 ธ.ค. 25x1

หนา้ | 342 บทที่ 6 การจัดทางบการเงนิ รวมกรณีการถือหนุ้ ระหว่างบรษิ ทั ในกลุ่มกิจการ บรษิ ัท แดง บริษัท เหลอื ง งบแสดงฐานะการเงนิ 10,000 20,000 เงนิ สด 33,000 64,000 สนิ คา้ คงเหลอื 220,000 90,000 ที่ดิน อาคาร อุปกรณ์ – สทุ ธิ 120,000 เงนิ ลงทุนในบรษิ ัทเหลือง 30,000 เงนิ ลงทนุ ในบรษิ ัทแดง - 204,000 383,000 32,000 รวมสนิ ทรัพย์ 40,000 100,000 200,000 72,000 เจ้าหนก้ี ารคา้ 143,000 204,000 ทนุ หนุ้ สามญั 383,000 กาไรสะสม รวมหนี้สินและสว่ นของผ้ถู ือหุ้น ให้ทา 1. คานวณกาไรสุทธิรวมและส่วนได้เสียทีไ่ ม่มีอานาจควบคมุ ในกาไรสทุ ธิ 2. กระดาษทาการเพ่ือจัดทางบการเงนิ รวมตามแบบทร่ี วมกนั ทกุ รายการ – วธิ รี าคาทุน 3. รายการตัดบัญชใี นกระดาษทาการเพอ่ื จดั ทางบการเงินรวมในรูปแบบเดบิต เครดิต – วิธีราคาทนุ ขอ้ 5. วันที่ 1 มกราคม 25x1 บริษทั ดนิ จากัด ซื้อห้นุ สามัญ บริษทั น้า จากัด 80% ในราคาตาม บญั ชเี ทา่ กับ 192,000 บาท สว่ นของผถู้ อื หนุ้ ของบริษทั นา้ จากดั ณ วันซ้ือห้นุ ประกอบด้วย ทุน หนุ้ สามัญ 180,000 บาท และกาไรสะสม 60,000 บาท วนั ท่ี 1 มกราคม 25x2 บรษิ ัท น้า จากัด ซ้ือหุ้นสามัญ บรษิ ทั ลม จากดั 70% ในราคาตาม บัญชีเทา่ กับ 98,000 บาท ส่วนของผถู้ ือหุ้นของบริษทั ลม จากดั ณ วนั ซ้อื หุ้นประกอบดว้ ย ทุนห้นุ สามญั 100,000 บาท และกาไรสะสม 40,000 บาท วันท่ี 2 มกราคม 25x2 บริษัท ลม จากัด ซื้อหนุ้ สามัญ บริษทั น้า จากัด 10% ในราคาตาม บัญชีเทา่ กับ 24,000 บาท ส่วนของผ้ถู ือห้นุ ของบริษัท น้า จากัด ณ วันซื้อห้นุ ประกอบด้วย ทนุ หุ้น สามญั 180,000 บาท และกาไรสะสม 60,000 บาท ในระหว่างปี 25x4 บรษิ ัททง้ั สามแสดงผลการดาเนินงาน มกี าไรสุทธิของบริษัทเอง (Separate income) และเงนิ ปนั ผลจา่ ย ดงั นี้

บทที่ 6 การจดั ทางบการเงนิ รวมกรณกี ารถอื หนุ้ ระหวา่ งบรษิ ทั ในกลุ่มกิจการ หน้า | 343 กาไรสทุ ธิ บริษทั ดิน บรษิ ทั นา้ บรษิ ทั ลม เงนิ ปันผลจา่ ย 120,000 70,000 70,000 50,000 40,000 30,000 ณ วนั ที่ 31 ธันวาคม 25x4 งบการเงนิ ของทง้ั สามบริษทั เป็นดังนี้ บริษัท ดิน บรษิ ทั นา้ บรษิ ัท ลม งบกาไรขาดทุน 100,000 ขาย 190,000 120,000 4,000 (20,000) เงินปันผลรับ – จากบริษทั น้า 32,000 (10,000) 74,000 เงนิ ปนั ผลรับ – จากบรษิ ัทลม 21,000 เงนิ ปนั ผลรับ – จากบรษิ ทั น้า ตน้ ทุนขาย (40,000) (30,000) คา่ ใชจ้ า่ ยในการดาเนินงาน (30,000) (20,000) กาไรสุทธิ 152,000 91,000 กาไรสะสม 200,000 180,000 100,000 152,000 91,000 74,000 กาไรสะสม 1 ม.ค. 25x4 (50,000) (40,000) (30,000) บวก กาไรสุทธิ 302,000 231,000 144,000 หกั เงนิ ปนั ผลจ่าย กาไรสะสม 31 ธ.ค. 25x4

หน้า | 344 บทที่ 6 การจดั ทางบการเงนิ รวมกรณีการถอื หนุ้ ระหว่างบรษิ ทั ในกลมุ่ กิจการ บรษิ ทั ดนิ บรษิ ัท นา้ บริษัท ลม งบแสดงฐานะการเงนิ 30,000 53,000 20,000 170,000 150,000 80,000 เงินสด 220,000 160,000 150,000 สนิ ค้าคงเหลอื 192,000 ทดี่ ิน อาคาร อปุ กรณ์ – สุทธิ 98,000 24,000 เงินลงทุนในบริษทั นา้ 80% - - 274,000 เงินลงทนุ ในบรษิ ทั ลม 70% 612,000 30,000 เงนิ ลงทนุ ในบริษัทนา้ 10% 60,000 461,000 100,000 250,000 50,000 144,000 รวมสนิ ทรัพย์ 302,000 180,000 274,000 เจ้าหนีก้ ารค้า 612,000 231,000 ทนุ หนุ้ สามญั 461,000 กาไรสะสม รวมหนส้ี นิ และสว่ นของผู้ถือหุ้น ใหท้ า 1. คานวณกาไรสุทธิรวมและสว่ นไดเ้ สียทไี่ มม่ ีอานาจควบคมุ ในกาไรสทุ ธิ 2. กระดาษทาการเพ่อื จัดทางบการเงนิ รวมตามแบบท่รี วมกนั ทุกรายการ – วิธรี าคาทุน 3. รายการตัดบัญชีในกระดาษทาการเพือ่ จดั ทางบการเงนิ รวมในรูปแบบเดบิต เครดติ – วิธรี าคาทุน

บทที่ 7 การจัดทางบกระแสเงนิ สดรวม การจดั ทางบการเงนิ รวมในบทก่อนๆ ไดก้ ลา่ วถึงการจดั ทางบแสดงฐานะการเงนิ รวม และ งบกาไรขาดทนุ รวมไปแลว้ ในบทนี้จะไดน้ าเสนอการจัดทางบกระแสเงินสดรวม โดยงบกระแสเงิน สดรวมจะเป็นประโยชนต์ ่อผู้ใช้งบการเงิน เพ่ือเปน็ เกณฑ์ในการประเมนิ ความสามารถของกิจการ ในการก่อให้เกิดเงินสดและรายการเทียบเท่าเงนิ สด รวมถึงประเมินความต้องการการใช้กระแสเงิน สดของกิจการในอนาคต การนาเสนองบกระแสเงนิ สด มาตรฐานการบัญชี ฉบบั ท่ี 7 (ปรบั ปรงุ 2557) เรือ่ ง งบกระแสเงนิ สด (2557 : 5) กาหนด ไว้วา่ งบกระแสเงนิ สดต้องแสดงกระแสเงนิ สดในระหว่างรอบระยะเวลา โดยจาแนกเป็นกระแสเงนิ สดจาก กจิ กรรมดาเนินงาน กจิ กรรมลงทุน และ กจิ กรรมจัดหาเงนิ ซึ่งในแตล่ ะกจิ กรรมใน มาตรฐานการบัญชกี ็ไดก้ าหนดความหมายและยกตวั อย่างของกระแสเงนิ สดในแต่ละกิจกรรมได้ ดังนี้ 1. กจิ กรรมดาเนนิ งาน (Operating activities) กจิ กรรมดาเนินงาน หมายถงึ กจิ กรรมหลักทก่ี ่อใหเ้ กิดรายไดข้ องกิจการ และกิจกรรม อืน่ ที่มิใช่กิจกรรมลงทุนหรือกิจกรรมจัดหาเงิน กระแสเงนิ สดจากกจิ กรรมดาเนนิ งานเปน็ ส่วนสาคัญที่แสดงถึงความสามารถในการ ดาเนนิ งานของกจิ การในการกอ่ ใหเ้ กิดกระแสเงินสด วา่ มเี พยี งพอท่ีจะจา่ ยชาระหนี้เพ่อื การ ดาเนินงานของกจิ การ หรอื ไม่ โดยทีไ่ มต่ ้องพึ่งพาเงนิ ทุนจากแหล่งภายนอก ตวั อยา่ งของกระแสเงนิ สดจากกจิ กรรมดาเนนิ งาน ได้แก่ 1. เงินสดรบั จากการขายสนิ คา้ และการให้บริการ 2. เงนิ สดรับจากรายได้ค่าสทิ ธิ ค่าธรรมเนียม ค่านายหน้า และรายได้อน่ื 3. เงนิ สดจ่ายผู้ขายสาหรับสินค้าและบริการ 4. เงนิ สดจา่ ยแก่พนกั งานและจ่ายแทนพนักงาน

หนา้ | 346 บทที่ 7 การจดั ทางบกระแสเงนิ สดรวม 5. เงนิ สดรบั และจ่ายของกิจการประกนั ภัย สาหรบั ค่าเบย้ี ประกันและคา่ เรยี กรอ้ ง ค่า รายปีและผลประโยชน์อื่นตามกรมธรรม์ 6. เงนิ สดจ่ายหรือไดร้ ับคืนค่าภาษเี งนิ ได้ ยกเวน้ หากรายการดงั กล่าวสามารถระบุ เจาะจงไดก้ บั กิจกรรมลงทุนและกิจกรรมจดั หาเงิน 7. เงินสดรับและจ่ายจากสัญญาทถ่ี ือไวเ้ พ่อื ซ้อื ขายหรือเพอ่ื ค้า นอกจากนร้ี ายการขายท่ดี นิ อาคารและอุปกรณ์ อาจทาใหเ้ กิดผลกาไรหรือขาดทนุ ซ่ึง จะรวมอย่ใู นกาไรหรือขาดทุนทรี่ ับรูก้ ระแสเงนิ สดที่เกยี่ วข้องกับรายการดังกลา่ วเปน็ กระแสเงนิ สด จากกจิ กรรมลงทุน และหากมเี งินสดจ่ายเพื่อผลิตหรือเพื่อซอ้ื สนิ ทรพั ย์ซงึ่ ถอื ไว้เพือ่ ให้ผอู้ ่ืนเช่า และ ต่อมาถอื ไวเ้ พื่อขาย ตามมาตรฐานการบญั ชี ฉบับที่ 16 (ปรับปรุง 2557) เร่ือง ทด่ี ินอาคารและ อุปกรณ์ ให้ถือเป็นกระแสเงนิ สดจากกิจกรรมดาเนนิ งาน ส่วนเงินสดรบั จากค่าเช่าและการขาย สินทรพั ยใ์ นเวลาต่อมา กใ็ ห้ถือเปน็ กระแสเงินสดจากกิจกรรมดาเนินงานเช่นเดียวกัน การถือหลกั ทรัพยแ์ ละเงนิ ให้กู้ยมื เพ่ือซื้อขายหรือเพื่อค้า จะมีลกั ษณะคลา้ ยกับสินคา้ คงเหลอื ท่ซี ้ือมาเพ่ือขายต่อ ดงั นัน้ กระแสเงินสดทเ่ี กิดจากการซอื้ และขายหลักทรัพยเ์ พอ่ื ซื้อขาย หรือเพ่ือคา้ ให้จัดเป็นกระแสเงนิ สดจากกจิ กรรมดาเนินงาน เงินสดจ่ายล่วงหน้าและเงนิ ใหก้ ้ยู ืมโดยสถาบนั การเงิน ให้ถอื เป็นกจิ กรรมดาเนินงาน เนื่องจากเป็นรายการทีเ่ กี่ยวขอ้ งกับกิจกรรมหลักท่กี ่อใหเ้ กิดรายได้ของกจิ การ 2. กิจกรรมลงทุน (Investing activities) กจิ กรรมลงทนุ หมายถึง การได้มาและจาหน่ายสินทรัพย์ระยะยาวและเงนิ ลงทุนอ่ืน ซงึ่ ไมร่ วมอยใู่ นรายการเทียบเทา่ เงนิ สด กระแสเงินสดจากกิจกรรมลงทนุ แสดงให้เห็นถึงรายจ่ายทีก่ ิจการได้จ่ายไปเพื่อซื้อ ทรพั ยากรที่จะก่อให้เกดิ รายได้ และกระแสเงินสดในอนาคต ตวั อย่างของกระแสเงินสดทเ่ี กย่ี วกบั กจิ กรรมการลงทนุ ได้แก่ 1. เงนิ สดจา่ ยเพ่ือซื้อที่ดิน อาคารและอุปกรณ์ สนิ ทรพั ยไ์ ม่มีตัวตนและสินทรพั ย์ ระยะยาวอ่นื ซ่งึ เงินสดจ่ายนี้ให้รวมถงึ เงินสดจา่ ยที่เปน็ ต้นทุนในการพฒั นาสินทรพั ย์ และเงินสด จ่ายทเี่ ก่ียวขอ้ งกับท่ีดนิ อาคารและอุปกรณ์ที่กิจการสร้างข้ึนเอง 2. เงินสดรับจากการขายท่ีดิน อาคารและอปุ กรณ์ สนิ ทรพั ยไ์ ม่มตี ัวตน และ สินทรัพย์ระยะยาวอนื่

บทที่ 7 การจดั ทางบกระแสเงนิ สดรวม หน้า | 347 3. เงนิ สดจ่ายเพ่ือซ้อื ตราสารทุนหรือตราสารหนข้ี องกิจการอื่น และสว่ นไดเ้ สียใน การรว่ มคา้ (นอกเหนอื จากเงนิ สดทจี่ า่ ยเพ่ือไดม้ าซงึ่ ตราสารทจ่ี ัดเป็นรายการเทียบเท่าเงินสดหรอื ท่ี ถือไวโ้ ดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือซอ้ื ขายหรอื เพื่อค้า) 4. เงินสดรับจากการขายตราสารทุนหรือตราสารหนขี้ องกจิ การอื่น และส่วนได้เสีย ในการรว่ มคา้ (นอกเหนอื จากเงนิ สดรับจากการขายตราสารทีจ่ ัดเป็นรายการเทียบเท่าเงนิ สดหรือที่ ถอื ไว้โดยมีวัตถุประสงคเ์ พอ่ื ซอ้ื ขายหรอื เพอ่ื ค้า) 5. เงินสดจ่ายลว่ งหนา้ และเงินใหก้ ู้ยืมแก่บคุ คลอนื่ (นอกเหนือจากเงินจ่ายล่วงหน้า และเงนิ ใหก้ ยู้ ืมโดยสถาบนั การเงนิ ) 6. เงินสดรบั ชาระคนื จากเงินจ่ายลว่ งหน้าและเงนิ ใหก้ ู้ยมื แก่บุคคลอืน่ (นอกเหนือจากเงนิ จ่ายล่วงหนา้ และเงินใหก้ ยู้ มื โดยสถาบันการเงนิ ) 7. เงินสดท่ีจา่ ยเพอื่ ซือ้ สัญญาฟิวเจอรแ์ ละสญั ญาฟอร์เวดิ สญั ญาใหส้ ทิ ธิเลอื ก และสัญญาแลกเปล่ียน ยกเวน้ เมอื่ สญั ญาดังกลา่ วน้ันถือไวเ้ พื่อซือ้ ขายหรือเพ่อื คา้ หรือเปน็ การรับ ทจ่ี ดั เป็นกจิ กรรมจัดหาเงิน 3. กิจกรรมจัดหาเงิน (Financing activities) กิจกรรมจดั หาเงิน หมายถงึ กิจกรรมที่มผี ลใหเ้ กดิ การเปลย่ี นแปลงในขนาดและ องคป์ ระกอบของสว่ นของเจ้าของและส่วนของการก้ยู ืมของกจิ การ กระแสเงนิ สดจากกจิ กรรมจัดหาเงนิ จะชว่ ยให้กิจการสามารถคาดคะเน กระแสเงนิ สดทีจ่ ะได้รับจากผู้ลงทุนในอนาคต ตวั อย่างของกระแสเงินท่ีเกดิ จากกจิ กรรมจัดหาเงิน ได้แก่ 1. เงินสดรับจากการออกห้นุ หรือตราสารทุนอนื่ 2. เงินสดทีจ่ ่ายใหก้ ับผ้เู ปน็ เจ้าของเพ่ือซ้ือหรือไถ่ถอนหุ้นของกจิ การนนั้ 3. เงินสดรบั จากการออกหุน้ กู้ เงินกยู้ มื ต๋ัวเงนิ พันธบตั ร การจานอง และเงนิ กยู้ มื ระยะส้ันหรอื ระยะยาวอืน่ 4. เงินสดทจ่ี ่ายชาระเงนิ กู้ยมื 5. เงินสดทผ่ี ู้เช่าจา่ ยเพือ่ ลดจานวนหนีส้ ินซึ่งเกดิ ขน้ึ จากสัญญาเช่าทมี่ ีลักษณะเป็น สญั ญาเช่าการเงนิ

หน้า | 348 บทท่ี 7 การจัดทางบกระแสเงินสดรวม การแสดงกระแสเงินสดจากกิจกรรมดาเนินงาน มาตรฐานการบัญชี ฉบับท่ี 7 (ปรับปรงุ 2557) เร่ือง งบกระแสเงินสด (2557 : 8) ได้ กาหนดวธิ กี ารแสดงกระแสเงินสดจากกจิ กรรมดาเนินงาน ไว้ 2 วิธี ดงั นี้ 1. วิธีทางตรง (Direct method) วิธีทางตรง เป็นวธิ ที ี่แสดงเงนิ สดรบั และเงนิ สดจา่ ยตามลกั ษณะของรายการหลักที่ สาคัญ กิจการควรแสดงกระแสเงนิ สดจากกจิ กรรมดาเนนิ งานโดยใชว้ ธิ ีทางตรง เนอื่ งจาก เปน็ วธิ ีทีใ่ หข้ ้อมลู ทีอ่ าจเปน็ ประโยชน์ในการประมาณการกระแสเงินสดในอนาคต ซึ่งหากใชว้ ิธี ทางอ้อมกิจการจะไมส่ ามารถประมาณการกระแสเงนิ สดในอนาคตได้ ข้อมูลรายการหลักต่าง ๆ ของเงนิ สดรบั และเงินสดจ่ายในวธิ ีทางตรงอาจหาไดจ้ าก รายการต่าง ๆ ดังนี้ 1. การบันทึกรายการบญั ชขี องกจิ การ 2. การปรับปรงุ รายการขาย ต้นทนุ ขาย (รายได้ดอกเบี้ยและรายได้ทมี่ ีลักษณะ เดียวกัน และดอกเบ้ียจ่าย และคา่ ใช้จา่ ยทม่ี ีลักษณะเดียวกนั ของสถาบันการเงิน) และรายการอ่ืน ในงบกาไรขาดทนุ เบ็ดเสร็จ สาหรบั การเปลี่ยนแปลงในระหว่างงวดของสินค้าคงเหลือ ลกู หนี้และ เจา้ หน้ีท่เี กิดจากการดาเนินงาน รายการอน่ื ทไี่ มก่ ระทบเงินสด และรายการอืน่ ซึง่ ผลกระทบของ เงนิ สดถือเปน็ กระแสเงนิ สดจากกจิ กรรมลงทุนหรือกจิ กรรมจัดหาเงิน 2. วิธีทางออ้ ม (Indirect method) วิธีทางอ้อม เป็นวิธที ่แี สดงดว้ ยยอดกาไรหรอื ขาดทนุ ปรับปรงุ ด้วยผลกระทบของ รายการที่ไม่เก่ียวกับเงินสด รายการค้างรับ หรือค้างจา่ ยของเงินสดรบั หรือเงนิ สดจ่ายทีเ่ กย่ี วขอ้ ง กบั การดาเนนิ งานในอดีตหรือในอนาคต และรายการรายไดห้ รือคา่ ใช้จ่ายทเี่ กีย่ วขอ้ งกับกระแสเงนิ สดจากการลงทนุ หรือการจดั หาเงนิ กระแสเงินสดสทุ ธิจากการดาเนินงานหาได้จากการปรับปรงุ กาไรหรือขาดทุนด้วย ผลกระทบของรายการต่อไปนี้ 1. การเปลี่ยนแปลงในระหวา่ งงวดของสนิ คา้ คงเหลือ ลกู หนี้และเจ้าหนท้ี เ่ี กิด จากการดาเนินงาน

บทที่ 7 การจดั ทางบกระแสเงินสดรวม หนา้ | 349 2. รายการที่ไมก่ ระทบเงนิ สด เชน่ ค่าเสอื่ มราคา ประมาณการหนี้สนิ ภาษี เงินไดร้ อตัดบัญชี ผลกาไรและขาดทุนท่ียังไม่เกดิ ข้ึนจากการแปลงค่าเงินตราตา่ งประเทศ และ กาไรท่ียังไมไ่ ดร้ ับจากบริษทั ท่เี กี่ยวข้องกัน 3. รายการอน่ื ทง้ั หมด ซง่ึ ผลกระทบของเงนิ สดถือเปน็ กระแสเงินสดจาก กจิ กรรมลงทุน หรือกิจกรรมจดั หาเงิน นอกจากนี้ในวิธีทางอ้อม กระแสเงินสดสุทธิจากกิจกรรมดาเนินงานอาจแสดงโดย วิธีทางอ้อมด้วยการแสดงรายการรายได้และค่าใช้จ่ายตามที่ปรากฏในงบกาไรขาดทุนเบ็ดเสร็จ รวมท้ังการเปลี่ยนแปลงในระหว่างงวดของสินค้าคงเหลือ ลูกหน้ี และเจ้าหน้ีท่ีเกิดจากการ ดาเนินงาน ขนั้ ตอนในการจัดทางบกระแสเงนิ สดรวม กระดาษทาการเพื่อจัดทางบการเงินรวมตามที่ได้ศึกษามาแล้วในบทก่อน โดยจะ ประกอบด้วย 3 ส่วนคือ งบกาไรขาดทุนรวม กาไรสะสมรวม และงบแสดงฐานะการเงินรวม ซ่ึงจะ เหน็ ได้วา่ ไมม่ ีงบกระแสเงินสดรวมอยใู่ นกระดาษทาการนั้นด้วย การจัดทางบกระแสเงินสดจะจัดทาข้ึนหลังจากที่ได้มีการจัดทางบการเงินรวมท้ัง งบกาไร ขาดทุนรวม กาไรสะสมรวม และงบแสดงฐานะการเงินรวม แล้ว โดยนาข้อมูลในงบการเงินรวม ดังกล่าวมาจัดทา โดยในวิธีทางอ้อมจะนากาไรสุทธิรวมจากงบกาไรขาดทุนรวม มาปรับปรุงด้วย รายการต่าง ๆ ท่มี ีผลต่อกาไรสุทธริ วมและเงนิ สดรวมของกจิ การท่แี ตกต่างกัน นอกจากนี้รายการท่ีเป็นรายการระหว่างกัน ควรมีการตัดรายการระหว่างกันในงบกระแส เงินสดรวมด้วย เช่น รายการซ้ือขายสินทรัพย์ที่เป็นเงินสดระหว่างกัน ซ่ึงเกิดจากการขายให้กัน ระหว่างในบรษิ ทั ในเครอื ควรมีการตัดรายการนี้ออกและไม่ต้องนาเสนอรายการนี้ในงบกระแสเงิน สดรวม เพ่ือใหก้ ารจัดทางบกระแสเงินสดรวมเป็นไปโดยง่าย จึงมกี ารนากระดาษทาการมาใชใ้ น การจดั ทา การจัดทากระดาษทาการงบกระแสเงนิ สดรวม การจัดทางบกระแสเงินสดรวม จะมีการนากระดาษทาการมาใช้เพ่ือให้การจัดทางบ กระแสเงินสดรวมเป็นไปโดยสะดวกและง่ายขึ้น ซึ่งกระดาษทาการงบกระแสเงินสดรวม จะ ประกอบดว้ ย ยอดดุลเดบิต ยอดดุลเครดิต กระแสเงินสดจากกิจการดาเนินงาน กระแสเงินสดจาก กิจการลงทนุ และกระแสเงินสดจากกิจกรรมจดั หาเงิน โดยมีรปู แบบดงั ต่อไปนี้

หนา้ | 350 บทท่ี 7 การจดั ทางบกระแสเงนิ สดรวม บริษัท ........................... หน่วย : บาท กระดาษทาการงบกระแสเงินสดรวม ยอดคงเหลอื ณ วันที่ ............................. (ปกี อ่ น) ยอดคงเหลอื รายการปรบั ปรุงบัญชี (ปปี จั จบุ นั ) เดบิต เครดิต ยอดดลุ เดบติ ยอดดลุ เครดติ กระแสเงนิ สดจากกิจกรรมดาเนนิ งาน กระแสเงินสดจากกิจกรรมลงทนุ กระแสเงินสดจากกิจกรรมจัดหาเงนิ

บทที่ 7 การจดั ทางบกระแสเงินสดรวม หนา้ | 351 ขนั้ ตอนการจัดทากระดาษทาการงบกระแสเงินสดรวม การจดั ทากระดาษทาการงบกระแสเงนิ สดรวม มีขน้ั ตอนดงั ตอ่ ไปน้ี 1. นารายการต่าง ๆ ท่ีอยู่ในงบแสดงฐานะการเงินรวมมาใส่ในกระดาษทาการ โดยแยก เป็นรายการท่ีมียอดดุลเดบิต และยอดดุลเครดิต ทั้งนี้ให้ใส่จานวนเงินของปีปัจจุบัน กับปีก่อน เปรียบเทยี บกนั ในแตล่ ะบรรทัด 2. บันทึกกาไรสุทธิในกระดาษทาการ โดยเดบิตกาไรสุทธิ ในหัวข้อกระแสเงินสดจาก กิจกรรมดาเนินงาน และเครดิตกาไรสะสมกับส่วนของผู้ที่ไม่มีอานาจควบคุม ในหัวข้อยอดดุล เครดติ 3. บันทึกเงินสดจ่ายเพ่ือซ้ือหุ้นของบริษัทย่อย โดยสุทธิจากเงินสดและรายการเทียบเท่า เงินสดของบริษัทย่อย โดยบันทึกในหัวข้อกระแสเงินสดจากกิจกรรมการลงทุนด้านเครดิต และ บันทึกสินทรัพย์ของบริษัทย่อย ณ วันท่ีซื้อท่ีได้รับการควบคุมมาทุกรายการ ยกเว้นเงินสดและ รายการเทยี บเท่าเงินสดด้านเดบิต ส่วนหนี้สินและรายการท่ีมียอดด้านเครดิตให้บันทึกด้านเครดิต พร้อมท้งั บันทึกสว่ นของผู้ทไี่ มม่ อี านาจควบคุมด้านเครดิตในหวั ขอ้ ยอดดุลเครดิต 4. วิเคราะห์รายการต่างๆ ในหัวข้อยอดดุลด้านเดบิต และยอดดุลด้านเครดิต โดย เปรียบเทียบจานวนเงนิ ท่เี พิม่ ข้ึนหรือลดลงระหวา่ งปกี ่อนกับปีปัจจุบัน แล้ววิเคราะห์ว่ารายการนั้น มีผลกระทบทาให้กระแสเงินสดของกิจการเพิ่มขึ้นหรือลดลง โดยจัดประเภทตามแต่ละกิจกรรม ได้แก่ กิจกรรมดาเนินงาน กิจกรรมลงทุน และกิจกรรมจัดหาเงิน โดยหากรายการน้ันส่งผลให้ กระแสเงินสดเพิ่มขึ้นจะบันทึกด้านเดบิต และถ้าหากรายการน้ันส่งผลให้กระแสเงินสดลดลงจะ บนั ทกึ ดา้ นเครดติ 5. คานวณกระแสเงินสดสุทธิจากกิจกรรมดาเนินงาน โดยการรวมจานวนเงินรายการที่มี ยอดด้านเดบิต และรวมจานวนเงินรายการที่มียอดด้านเครดิตในหัวข้อกระแสเงินสดจากกิจกรรม ดาเนินงาน แล้วนายอดรวมทั้งสองด้านมาลบกัน หากจานวนเงินรวมด้านเดบิตมียอดมากกว่า ด้านเครดิต แสดงว่าผลต่างน้ีเป็นเงินสดสุทธิได้มาจากกิจกรรมดาเนินงาน และให้บันทึกผลต่างนี้ โดยเครดติ เงินสดสุทธิได้มาจากกิจกรรมดาเนินงานในหัวข้อกระแสเงินสดจากกิจกรรมดาเนินงาน และเดบิตเงินสดและรายการเทียบเท่าเงินสดในหัวข้อยอดดุลเดบิต ในทางกลับกัน หากจานวน เงินรวมด้านเดบิตมียอดน้อยกว่าด้านเครดิต แสดงว่าผลต่างน้ีเป็นเงินสดสุทธิใช้ไปในกิจกรรม ดาเนินงาน และให้บนั ทกึ ผลตา่ งนี้โดยเดบติ เงินสดสุทธิใช้ไปในกิจกรรมดาเนินงานในหัวข้อกระแส เงินสดจากกิจกรรมดาเนินงาน และเครดิตเงินสดและรายการเทียบเท่าเงินสดในหัวข้อยอดดุล เดบิต

หนา้ | 352 บทที่ 7 การจดั ทางบกระแสเงนิ สดรวม 6. คานวณกระแสเงินสดสุทธิจากกิจกรรมลงทุน โดยการรวมจานวนเงินรายการที่มียอด ด้านเดบติ และรวมจานวนเงนิ รายการท่มี ียอดดา้ นเครดติ ในหัวข้อกระแสเงินสดจากกิจกรรมลงทุน แล้วนายอดรวมทั้งสองด้านมาลบกัน หากจานวนเงินรวมด้านเดบิตมียอดมากกว่าด้านเครดิต แสดงวา่ ผลต่างน้ีเป็นเงินสดสุทธิได้มาจากกิจกรรมลงทุน และให้บันทึกผลต่างนี้โดยเครดิตเงินสด สุทธิได้มาจากกิจกรรมลงทุนในหัวข้อกระแสเงินสดจากกิจกรรมลงทุน และเดบิตเงินสดและ รายการเทียบเท่าเงินสดในหัวข้อยอดดุลเดบิต ในทางกลับกัน หากจานวนเงินรวมด้านเดบิตมี ยอดน้อยกว่าด้านเครดิต แสดงว่าผลต่างน้ีเป็นเงินสดสุทธิใช้ไปในกิจกรรมลงทุน และให้บันทึก ผลต่างนี้โดยเดบิตเงินสดสุทธิใช้ไปในกิจกรรมลงทุนในหัวข้อกระแสเงินสดจากกิจกรรมลงทุน และเครดติ เงินสดและรายการเทยี บเท่าเงินสดในหัวข้อยอดดลุ เดบิต 7. คานวณกระแสเงินสดสุทธิจากกิจกรรมจัดหาเงิน โดยการรวมจานวนเงินรายการท่ีมี ยอดด้านเดบิต และรวมจานวนเงินรายการท่ีมียอดด้านเครดิตในหัวข้อกระแสเงินสดจากกิจกรรม จัดหาเงิน แล้วนายอดรวมทั้งสองด้านมาลบกัน หากจานวนเงินรวมด้านเดบิตมียอดมากกว่าด้าน เครดิต แสดงว่าผลต่างนี้เป็นเงินสดสุทธิได้มาจากกิจกรรมจัดหาเงิน และให้บันทึกผลต่างน้ีโดย เครดิตเงินสดสุทธิได้มาจากกิจกรรมจัดหาเงินในหัวข้อกระแสเงินสดจากกิจกรรมจัดหาเงิน และ เดบิตเงินสดและรายการเทียบเท่าเงินสดในหัวข้อยอดดุลเดบิต ในทางกลับกัน หากจานวนเงิน รวมด้านเดบิตมียอดน้อยกว่าด้านเครดิต แสดงว่าผลต่างน้ีเป็นเงินสดสุทธิใช้ไปในกิจกรรมจัดหา เงิน และให้บันทึกผลต่างน้ีโดยเดบิตเงินสดสุทธิใช้ไปในกิจกรรมจัดหาเงินในหัวข้อกระแสเงินสด จากกจิ กรรมจดั หาเงิน และเครดติ เงนิ สดและรายการเทียบเทา่ เงินสดในหวั ข้อยอดดลุ เดบติ 8. นารายการต่าง ๆ ในหัวข้อกระแสเงินสดจากกิจกรรมดาเนินงาน กระแสเงินสดจาก กจิ กรรมลงทุน และกระแสเงินสดจากกจิ กรรมจดั หาเงิน ไปจดั ทางบกระแสเงินสด วธิ ีการจดั ทางบกระแสเงินสดรวม การจัดทางบกระแสเงินสดรวมท่ีจะอธิบายต่อไปน้ี มีข้อสมมติว่ากิจการแสดงกระแสเงิน สดจากกิจกรรมดาเนนิ งานโดยใชว้ ิธีทางอ้อม (ยกเว้นตัวอย่างท่ี 7.2) และจัดประเภทกระแสเงินสด ที่เกิดจากภาษีเงินได้เป็นกิจกรรมดาเนินงาน จัดประเภทกระแสเงินสดที่เกิดจากดอกเบ้ียรับเป็น กจิ กรรมลงทนุ และ กระแสเงนิ สดทเ่ี กดิ จากดอกเบ้ียจา่ ยเปน็ กิจกรรมจดั หาเงิน การจดั ทางบกระแสเงินสดรวม มวี ิธีการทีแ่ ตกตา่ งกันในแต่ละกรณี ดังตอ่ ไปน้ี

บทท่ี 7 การจดั ทางบกระแสเงินสดรวม หน้า | 353 1. การจัดทางบกระแสเงินสด ณ ปีทม่ี ีการซอื้ หุ้นวิธีทางตรง งบกระแสเงินสด ณ ปีท่ีมีการซ้ือหุ้น จะมีการบันทึกเงินสดที่จ่ายเพ่ือซื้อหุ้นของบริษัท ย่อย เป็นรายการกระแสเงินสดจากกิจกรรมลงทุน โดยให้บันทึกด้วยยอดสุทธิจากเงินสดและ รายการเทียบเท่าเงินสด บันทึกสินทรัพย์และหน้ีสินของบริษัทย่อย ณ วันที่มีการซ้ือหุ้นที่ได้รับการ ควบคมุ มา พร้อมทั้งต้ังสว่ นของผทู้ ไ่ี ม่มีอานาจควบคมุ การจัดทางบกระแสเงินสด ณ ปีท่ีมีการซ้ือหุ้นตามวิธีทางตรงแสดงได้ตามตัวอย่างที่ 7.1 ดงั ตอ่ ไปนี้ ตวั อยา่ งที่ 7.1 วนั ที่ 1 มกราคม 25x1 บริษัท สเี ทียน จากัด ซื้อห้นุ สามญั ของบริษัท สนี า้ จากัด 80% ในราคา 12,000 บาท สว่ นของผู้ถือหนุ้ ของบริษัท สีน้า ณ วันซอ้ื ห้นุ ประกอบดว้ ย ทนุ ห้นุ สามญั 10,000 บาท และกาไรสะสม 5,000 บาท งบแสดงฐานะการเงนิ ของ บริษัท สีนา้ ณ วันทซ่ี อ้ื แสดงได้ดงั น้ี สนิ ทรัพย์ เงนิ สดและรายการเทียบเท่าเงินสด 1,500 ลูกหนีก้ ารค้า 2,500 สนิ ค้าคงเหลอื 3,000 สนิ ทรัพย์หมุนเวียนอื่น 4,000 ทด่ี ิน อาคาร อุปกรณ์ 10,000 หกั ค่าเสอื่ มราคาสะสม (2,000) รวมสินทรัพย์ 19,000 หนีส้ นิ และส่วนของผ้ถู ือหุ้น เจา้ หน้ีการค้า 1,000 ค่าใชจ้ ่ายค้างจา่ ย 3,000 ทนุ หนุ้ สามญั 10,000 กาไรสะสม 5,000 รวมหนสี้ ินและสว่ นของผู้ถือหนุ้ 19,000

หนา้ | 354 บทท่ี 7 การจัดทางบกระแสเงนิ สดรวม มลู คา่ ยุตธิ รรมของสนิ ทรพั ย์และหนี้สินของ บรษิ ัท สีน้า ณ วันทซ่ี อ้ื เท่ากับมลู ค่ายุติธรรม งบกาไรขาดทุนรวม สาหรับปี สิ้นสุด วันที่ 31 ธนั วาคม 25x1 แสดงได้ดังน้ี รายได้จากการขาย 6,000 ดอกเบี้ยรับ 500 รวมรายได้ 6,500 ตน้ ทุนขาย 2,400 ค่าใช้จา่ ยในการขาย 1,300 ค่าใช้จ่ายในการบริหาร 1,000 ดอกเบีย้ จา่ ย 200 ภาษเี งินได้ 100 รวมคา่ ใช้จ่าย 5,000 กาไรสุทธิรวม 1,500 การแบง่ กาไร : กาไรสทุ ธิสว่ นที่เป็นของผถู้ อื หุ้นบริษทั ใหญ่ 1,200 กาไรสุทธิส่วนท่ีเป็นของผูท้ ไี่ มม่ ีอานาจควบคมุ 300 ข้อมูลเพม่ิ เติม 1. คา่ เสื่อมราคารวมอย่ใู นคา่ ใช้จ่ายในการบริหารจานวน 500 บาท 2. การเปลีย่ นแปลงในระหวา่ งงวดของสินทรพั ยห์ มุนเวียน คา่ ใช้จา่ ยค้างจา่ ย และ หนี้สิน หมนุ เวียนอน่ื เก่ียวข้องกับการบริหารทัง้ หมด

บทที่ 7 การจดั ทางบกระแสเงนิ สดรวม หนา้ | 355 งบแสดงฐานะการเงนิ รวม ณ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 25x1 และ 31 ธันวาคม 25x0 25x1 25x0 สนิ ทรัพย์ 2,500 เงนิ สดและรายการเทียบเทา่ เงินสด 2,200 4,000 ลูกหนกี้ ารค้า 4,800 หกั ค่าเผ่ือหนส้ี งสัยจะสญู (480) (400) สินคา้ คงเหลือ 5,100 ดอกเบีย้ คา้ งรับ 3,000 สนิ ทรพั ย์หมนุ เวียนอื่น 900 ทีด่ ิน อาคาร และอปุ กรณ์ 6,800 1,300 หกั ค่าเส่ือมราคาสะสม 23,800 (5,000) 4,200 รวมสินทรัพย์ 38,120 16,000 หน้ีสินและส่วนของผู้ถือหุ้น (2,500) เงนิ เบิกเกนิ บญั ชธี นาคาร 2,320 28,100 เจา้ หน้กี ารคา้ 2,500 ดอกเบี้ยคา้ งจา่ ย 1,000 ค่าใชจ้ ่ายค้างจา่ ย 200 1,600 ภาษเี งนิ ไดค้ า้ งจา่ ย 1,300 หนส้ี นิ หมุนเวยี นอ่นื 500 600 900 รวมหนี้สนิ 3,700 700 ทนุ หนุ้ สามญั 10,620 400 กาไรสะสม 20,000 5,100 สว่ นของผทู้ ไ่ี ม่มีอานาจควบคมุ 4,200 20,000 3,300 3,000 รวมสว่ นของผถู้ ือหุน้ 27,500 - รวมหนีส้ ินและส่วนของผู้ถือหุ้น 38,120 23,000 28,100

หนา้ | 356 บทท่ี 7 การจดั ทางบกระแสเงินสดรวม กระดาษทาการงบกระแสเงินสดรวม (แสดงกระแสเงนิ สดจากกิจกรรมดาเนนิ งานโดยใช้ วธิ ที างออ้ ม) ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25x1 แสดงดงั น้ี บรษิ ทั สีเทียน และบรษิ ทั ยอ่ ย กระดาษทาการงบกระแสเงินสดรวม ณ วันที่ 31 ธนั วาคม 25x1 หน่วย : บาท ยอดคงเหลอื รายการปรบั ปรุงบัญชี ยอดคงเหลอื 31 ธนั วาคม เดบติ เครดิต 31 ธนั วาคม 25x1 25x0 ยอดดลุ เดบติ เงนิ สดและรายการเทียบเท่าเงนิ สด 2,200 (19) 6,280 (20) 7,400 2,500 (21) 820 ลกู หนก้ี ารคา้ 4,800 (2) 2,500 (3) 1,700 4,000 สินคา้ คงเหลอื 5,100 (2) 3,000 (4) 900 3,000 ดอกเบย้ี คา้ งรบั (5) 400 1,300 สนิ ทรัพยห์ มนุ เวยี นอนื่ 900 (6) 1,400 4,200 ท่ีดนิ อาคาร และอุปกรณ์ 6,800 (2) 4,000 (17) 2,200 16,000 23,800 (2) 10,000 ยอดดลุ เครดติ 480 (7) 80 400 ค่าเผอ่ื หน้ีสงสัยจะสญู (2) 2,000 คา่ เสอ่ื มราคาสะสม 5,000 (8) 500 2,500 (18) 1,320 เงินเบกิ เกินบญั ชธี นาคาร 2,320 (2) 1,000 1,000 เจ้าหนก้ี ารคา้ 2,500 (9) 100 1,600 ดอกเบ้ียคา้ งจา่ ย (2) 3,000 คา่ ใช้จา่ ยคา้ งจ่าย 200 (10) 300 500 ภาษเี งนิ ได้คา้ งจา่ ย 1,300 (11) 2,600 (13) 3,300 900 หนี้สินหมุนเวยี นอืน่ 700 ทุนหนุ้ สามัญ 600 (12) 100 (1) 1,200 400 กาไรสะสม 3,700 (1) 300 20,000 ส่วนของผทู้ ไี่ มม่ อี านาจควบคมุ 20,000 (2) 3,000 3,000 4,200 3,300 -

บทท่ี 7 การจดั ทางบกระแสเงินสดรวม หนา้ | 357 ยอดคงเหลอื รายการปรบั ปรงุ บญั ชี ยอดคงเหลอื 31 ธนั วาคม เดบิต เครดติ 31 ธนั วาคม 25x1 25x0 กระแสเงินสดจากกจิ กรรมดาเนนิ งาน (1) 1,500 (9) 100 (3) 1,700 (11) 2,600 กาไรสุทธิ (4) 900 (12) 100 ลกู หน้กี ารคา้ ลดลง (6) 1,400 สินคา้ คงเหลือลดลง (7) 80 (14) 500 สินทรัพย์หมุนเวียนอ่นื ลดลง (8) 500 หนี้สงสัยจะสญู คา่ เส่อื มราคา (13) 3,300 เจ้าหนก้ี ารคา้ ลดลง ค่าใช้จา่ ยคา้ งจ่ายลดลง (15) 200 ภาษีเงนิ ไดค้ า้ งจา่ ยลดลง (16) 100 หนสี้ นิ หมุนเวียนอ่นื เพม่ิ ข้นึ ดอกเบีย้ รบั โอนไปกิจกรรมลงทนุ (16) 100 ดอกเบย้ี จา่ ยโอนไปกิจกรรมจัดหาเงิน (19) 6,280 ภาษีเงินได้โอนไปปรับปรงุ ด้วยผลกระทบของ ภาษีเงนิ ไดค้ า้ งจา่ ยลดลง ภาษเี งินได้ เงนิ สดสุทธิไดม้ าจากกจิ กรรมดาเนนิ งาน กระแสเงินสดจากกจิ กรรมลงทนุ (2) 10,500 เงนิ สดจา่ ยเพ่ือซอื้ หุ้นของบริษทั สีนา้ จากดั (5) 400 ดอกเบี้ยค้างรบั ลดลง (14) 500 ดอกเบ้ยี รับ (17) 2,200 เงินสดได้มาจากการขายทด่ี นิ อาคารอุปกรณ์ เงนิ สดสทุ ธใิ ชไ้ ปในกจิ กรรมลงทนุ (20) 7,400 กระแสเงนิ สดจากกิจกรรมจัดหาเงนิ (18) 1,320 (10) 300 (15) 200 ดอกเบ้ยี คา้ งจา่ ยลดลง ดอกเบีย้ จา่ ย (21) 820 เงนิ เบกิ เกนิ บัญชธี นาคารเพ่ิมขน้ึ เงินสดสุทธิไดม้ าจากกจิ กรรมจดั หาเงิน

หนา้ | 358 บทท่ี 7 การจดั ทางบกระแสเงินสดรวม คาอธิบายรายการ 1. บันทึกกาไรสุทธริ วมไปยังกาไรสะสม – บริษัท สเี ทียน จากัด และสว่ นของผทู้ ี่ไมม่ ีอานาจ ควบคุม 2. บนั ทกึ เงินสดจ่ายเพ่ือซื้อหุ้นของบริษัท สนี ้า จากัด สทุ ธิจากเงนิ สดและรายการเทียบเท่าเงินสด ของ บริษทั สนี ้า จากัด ณ วันทซี่ ือ้ สินทรัพย์และหนี้สนิ ในบรษิ ัท สีนา้ จากดั ท่ีไดก้ ารควบคุมมา พร้อมตั้งสว่ นของผทู้ ีไ่ มม่ ีอานาจควบคมุ 3. บนั ทึกลูกหนี้การค้าลดลง 4. บันทึกสินค้าคงเหลอื ลดลง 5. บนั ทกึ ดอกเบี้ยค้างรับลดลง 6. บนั ทึกสินทรัพย์หมนุ เวียนอืน่ ลดลง 7. บนั ทึกหนส้ี งสยั จะสญู 8. บันทึกค่าเส่ือมราคา 9. บนั ทกึ เจ้าหนีก้ ารค้าลดลง 10. บนั ทึกดอกเบย้ี คา้ งจ่ายลดลง 11. บันทกึ ค่าใช้จ่ายคา้ งจ่ายลดลง 12. บนั ทึกภาษีเงนิ ได้ค้างจ่ายลดลง 13. บนั ทึกหน้สี ินหมนุ เวียนอื่นเพิม่ ขน้ึ 14. บนั ทึกการโอนดอกเบยี้ รับไปกจิ กรรมลงทุน 15. บันทึกการโอนดอกเบ้ียจ่ายไปกิจกรรมจดั หาเงิน 16. บันทกึ การโอนภาษเี งนิ ไดไ้ ปปรับปรงุ ด้วยผลกระทบของภาษเี งนิ ไดค้ ้างจ่ายลดลง 17. บันทกึ ท่ีดนิ อาคารและอุปกรณล์ ดลง 18. บันทึกเงินเบิกเกินบัญชธี นาคารเพ่ิมขน้ึ 19. บนั ทกึ เงินสดสุทธไิ ด้มาจากกจิ กรรมดาเนินงาน 20. บนั ทึกเงินสดสุทธใิ ชไ้ ปในกจิ กรรมลงทุน 21. บนั ทกึ เงนิ สดสุทธไิ ดม้ าจากกิจกรรมจัดหาเงิน

บทที่ 7 การจัดทางบกระแสเงนิ สดรวม หน้า | 359 งบกระแสเงนิ สดรวม สาหรับปี สน้ิ สุด วันท่ี 31 ธนั วาคม 25x1 แสดงดังน้ี บรษิ ทั สีเทยี น และบรษิ ทั ย่อย งบกระแสเงินสดรวม สาหรบั ปี สิน้ สุดวันท่ี 31 ธนั วาคม 25x1 กระแสเงนิ สดจากกจิ กรรมดาเนินงาน 1,300 หนว่ ย : บาท กาไรสุทธิก่อนดอกเบี้ยรับ ดอกเบ้ียจ่าย และภาษเี งนิ ได้ 80 บวก หน้สี งสยั จะสญู 500 6,280 ค่าเสื่อมราคา 1,700 (7,400) บวก (หัก) ลกู หน้ีการค้าลดลง 900 820 (300) สนิ ค้าคงเหลือลดลง 1,400 สนิ ทรพั ย์หมนุ เวียนอ่นื ลดลง (100) 2,500 เจ้าหนีก้ ารค้าลดลง (2,600) 2,200 ค่าใชจ้ ่ายค้างจ่ายลดลง 3,300 หนีส้ ินหมนุ เวียนอ่ืนเพ่ิมขน้ึ 6,480 เงนิ สดได้มาจากกจิ กรรมดาเนินงาน (200) หัก จ่ายภาษเี งินได้ เงินสดสุทธิได้มาจากกิจกรรมดาเนนิ งาน (10,500) 900 กระแสเงินสดจากกจิ กรรมลงทุน เงนิ สดจา่ ยเพอื่ ซื้อหนุ้ ของ บริษทั สนี า้ จากัด 2,200 รบั ดอกเบี้ย เงนิ สดไดม้ าจากการขายที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์ (500) 1,320 เงนิ สดสุทธิใชไ้ ปในกิจกรรมลงทุน กระแสเงินสดจากกจิ กรรมจัดหาเงนิ จา่ ยดอกเบ้ีย เงนิ เบิกเกนิ บัญชธี นาคารเพ่มิ ขน้ึ เงนิ สดสุทธิได้มาจากกจิ กรรมจดั หาเงิน เงินสดและรายการเทยี บเท่าเงนิ สดลดลง เงนิ สดและรายการเทียบเทา่ เงนิ สด ณ วันตน้ ปี เงินสดและรายการเทยี บเทา่ เงนิ สด ณ วันสิน้ ปี

หน้า | 360 บทที่ 7 การจัดทางบกระแสเงนิ สดรวม หมายเหตุประกอบงบกระแสเงินสด การได้มาซึง่ การควบคมุ ในบรษิ ทั ย่อย ในระหว่างงวด กลมุ่ บริษัท ได้เข้าควบคมุ บริษทั ย่อย มูลค่ายุตธิ รรมของสินทรพั ย์ท่ีซ้ือและ หนี้สนิ ทร่ี บั ภาระมาปรากฏ ดังนี้ หน่วย : บาท เงินสดและรายการเทยี บเท่าเงนิ สด 1,500 ลูกหนีก้ ารค้า 2,500 สินคา้ คงเหลอื 3,000 สนิ ทรัพยห์ มุนเวยี นอ่นื 4,000 ที่ดิน อาคาร อปุ กรณ์ – สุทธิ 8,000 เจ้าหน้กี ารคา้ 1,000 ค่าใช้จ่ายคา้ งจ่าย 3,000 มูลคา่ ยุติธรรมของสนิ ทรัพย์ที่ซ้ือและหนส้ี นิ ที่รับภาระมา 15,000 รวมราคาซ้อื ทีจ่ ่ายเปน็ เงินสด 12,000 หกั เงินสดของบริษทั ย่อยที่ซือ้ มา 1,500 เงนิ สดจ่ายเพือ่ ใหไ้ ดม้ าซึง่ การควบคุม – สทุ ธจิ ากเงนิ สดท่ีได้มา 10,500 2. การจัดทางบกระแสเงินสด ณ ปที ่ีมกี ารซอื้ หุ้นวธิ ีทางตรง งบกระแสเงินสด ณ ปีที่มีการซ้ือหุ้นวิธีทางตรง มีวิธีการจัดทาเช่นเดียวกันกับวิธี ทางอ้อมยกเว้นกระแสเงินสดจากกิจกรรมดาเนินงาน ซ่ึงจะแสดงรายการรายได้ และค่าใช้จ่าย ตามที่ปรากฏในงบกาไรขาดทุน โดยแสดงรายได้ด้านเดบิต และแสดงค่าใช้จ่ายด้านเครดิตใน หัวข้อกระแสเงินสดจากกิจกรรมดาเนนิ งาน การจัดทางบกระแสเงินสด ณ ปีที่มีการซื้อหุ้นตามวิธีทางตรงแสดงได้ตามตัวอย่างที่ 7.2 ดงั ตอ่ ไปนี้ ตวั อยา่ งท่ี 7.2 จากข้อมลู ในตัวอย่างท่ี 7.1 ถ้ากจิ การแสดงกระแสเงินสดจากกิจกรรมดาเนนิ งาน โดยใช้วธิ ีทางตรง จะแสดงได้ดงั น้ี

บทท่ี 7 การจัดทางบกระแสเงนิ สดรวม หนา้ | 361 กระดาษทาการงบกระแสเงนิ สดรวม (แสดงกระแสเงนิ สดจากกจิ กรรมดาเนนิ งานโดยใช้ วธิ ีทางตรง) ณ วนั ที่ 31 ธันวาคม 25x1 แสดงดังน้ี บรษิ ัท สีเทยี น และบรษิ ัทยอ่ ย กระดาษทาการงบกระแสเงนิ สดรวม ณ วันท่ี 31 ธนั วาคม 25x1 ยอดคงเหลอื รายการปรบั ปรงุ บญั ชี หน่วย : บาท 31 ธนั วาคม เดบติ เครดิต ยอดคงเหลอื 25x1 31 ธนั วาคม 25x0 ยอดดลุ เดบติ เงนิ สดและรายการเทยี บเท่าเงนิ สด 2,200 (16) 6,280 (17) 7,400 2,500 (18) 820 ลกู หน้ีการคา้ 4,800 (2) 2,500 (3) 1,700 4,000 สินคา้ คงเหลือ 5,100 (2) 3,000 (4) 900 3,000 ดอกเบ้ยี คา้ งรับ 900 (6) 400 1,300 สนิ ทรัพย์หมนุ เวยี นอ่นื (7) 1,400 4,200 6,800 (2) 4,000 ที่ดิน อาคาร และอปุ กรณ์ 23,800 (2) 10,000 (14) 2,200 16,000 ยอดดลุ เครดติ 480 (8) 80 400 ค่าเผื่อหนีส้ งสยั จะสูญ (2) 2,000 คา่ เสื่อมราคาสะสม 5,000 (9) 500 2,500 (15) 1,320 เงินเบกิ เกนิ บญั ชีธนาคาร 2,320 (2) 1,000 1,000 เจา้ หนกี้ ารคา้ 2,500 (5) 100 1,600 ดอกเบี้ยค้างจา่ ย (2) 3,000 ค่าใชจ้ า่ ยคา้ งจา่ ย 200 (10) 300 500 ภาษเี งินได้คา้ งจา่ ย 1,300 (11) 2,600 (13) 3,300 900 หนสี้ นิ หมุนเวียนอ่ืน 700 ทนุ หุ้นสามัญ 600 (12) 100 (1) 1,200 400 กาไรสะสม 3,700 (1) 300 20,000 ส่วนของผทู้ ไ่ี มม่ อี านาจควบคุม 20,000 (2) 3,000 3,000 4,200 3,300 -

หนา้ | 362 บทที่ 7 การจดั ทางบกระแสเงนิ สดรวม ยอดคงเหลอื รายการปรบั ปรุงบญั ชี ยอดคงเหลอื 31 ธนั วาคม เดบิต เครดติ 31 ธนั วาคม 25X1 25X0 กระแสเงนิ สดจากกจิ กรรมดาเนนิ งาน (1) 6,000 (1) 2,400 (3) 1,700 รายไดจ้ ากการขาย 7,700 (5) 100 ลูกหนี้การคา้ ลดลง (4) 900 1,600 เงนิ สดรับจากลกู ค้า (1) 1,300 ตน้ ทุนขาย (7) 1,400 1,300 สนิ ค้าคงเหลือลดลง (8) 80 (1) 1,000 เจา้ หนกี้ ารคา้ ลดลง (9) 500 เงินสดจา่ ยแกเ่ จา้ หนกี้ ารคา้ (11) 2,600 ค่าใชจ้ า่ ยในการขาย (13) 3,300 1,620 จ่ายค่าใช้จา่ ยในการขาย (1) 100 ค่าใชจ้ า่ ยในการบริหาร (12) 100 สนิ ทรพั ยห์ มุนเวยี นอ่นื ลดลง 200 หนี้สงสยั จะสูญ (16) 6,280 คา่ เสื่อมราคา ค่าใชจ้ า่ ยคา้ งจา่ ยลดลง จา่ ยค่าใชจ้ ่ายในการบรหิ าร หนีส้ ินหมนุ เวยี นอื่นเพมิ่ ขึน้ ภาษีเงินได้ ภาษีเงนิ ได้คา้ งจา่ ยลดลง จา่ ยภาษีเงนิ ได้ เงินสดสุทธิไดม้ าจากกจิ กรรมดาเนนิ งาน กระแสเงนิ สดจากกจิ กรรมลงทุน (1) 500 (2) 10,500 (6) 400 ดอกเบีย้ รบั 900 ดอกเบยี้ ค้างรบั ลดลง รับดอกเบ้ยี (14) 2,200 เงินสดจา่ ยเพ่อื ซื้อหุ้นของบริษทั สนี ้า จากดั เงินสดไดม้ าจากการขายท่ดี นิ อาคารและ (17) 7,400 อปุ กรณ์ เงินสดสุทธิใช้ไปในกจิ กรรมลงทนุ

บทที่ 7 การจัดทางบกระแสเงนิ สดรวม หน้า | 363 ยอดคงเหลอื รายการปรับปรงุ บญั ชี ยอดคงเหลอื 31 ธนั วาคม เดบติ เครดิต 31 ธนั วาคม 25x1 25x0 กระแสเงินสดจากกจิ กรรมจัดหาเงนิ ดอกเบี้ยจา่ ย (1) 200 ดอกเบี้ยค้างจา่ ยลดลง (10) 300 จา่ ยดอกเบ้ยี 500 เงินเบกิ เกินบญั ชธี นาคารเพ่มิ ขึ้น (15) 1,320 เงนิ สดสทุ ธไิ ด้มาจากกจิ กรรมจัดหาเงนิ (18) 820 คาอธิบายรายการ 1. บนั ทึกรายได้และค่าใช้จ่ายไปยงั กาไรสะสม – บรษิ ทั สีเทยี น จากัด และส่วนของผู้ท่ีไม่มีอานาจ ควบคุม 2. บนั ทกึ เงินสดจ่ายเพ่ือซ้อื หุ้นของบริษทั สีน้า จากัด สุทธิจากเงินสดและรายการเทยี บเทา่ เงินสด ของ บริษัท สีน้า จากัด ณ วันทซ่ี อ้ื สนิ ทรัพย์และหน้ีสินในบริษัท สีนา้ จากัด ทไ่ี ดก้ ารควบคุมมา พร้อมตั้งสว่ นของผทู้ ไ่ี มม่ ีอานาจควบคมุ 3. บนั ทกึ ลูกหน้กี ารค้าลดลง 4. บนั ทกึ สินคา้ คงเหลือลดลง 5. บนั ทึกเจ้าหนก้ี ารค้าลดลง 6. บันทกึ ดอกเบี้ยคา้ งรับลดลง 7. บันทกึ สินทรพั ยห์ มนุ เวียนอนื่ ลดลง 8. บันทกึ หนสี้ งสัยจะสญู 9. บนั ทึกค่าเส่ือมราคา 10. บันทึกดอกเบย้ี ค้างจ่ายลดลง 11. บันทกึ คา่ ใชจ้ ่ายค้างจา่ ยลดลง 12. บนั ทกึ ภาษีเงินเงนิ ได้คา้ งจ่ายลดลง 13. บนั ทึกหนี้สินหมนุ เวยี นอื่นเพิ่มข้นึ 14. บนั ทึก ที่ดนิ อาคารและอปุ กรณ์ลดลง 15. บนั ทึกเงินเบิกเกินบัญชธี นาคารเพ่มิ ข้นึ 16. บนั ทึกเงนิ สดสุทธิไดม้ าจากกิจกรรมดาเนินงาน 17. บันทกึ เงินสดสุทธใิ ช้ไปในกจิ กรรมลงทุน 18. บันทกึ เงินสดสุทธิไดม้ าจากกิจกรรมจัดหาเงนิ

หน้า | 364 บทที่ 7 การจัดทางบกระแสเงนิ สดรวม งบกระแสเงินสดรวม สาหรับปี สนิ้ สุด วันที่ 31 ธันวาคม 25x1 แสดงดังนี้ บริษัท สีเทยี น และบรษิ ทั ยอ่ ย งบกระแสเงินสดรวม สาหรบั ปี ส้นิ สดุ วันท่ี 31 ธันวาคม 25x1 กระแสเงนิ สดจากกิจกรรมดาเนินงาน 7,700 หนว่ ย : บาท เงินสดรบั จากลูกค้า (1,600) เงนิ สดจา่ ยเจ้าหนีก้ ารคา้ (1,300) 6,280 จา่ ยคา่ ใชจ้ ่ายในการขาย (1,620) จ่ายค่าใช้จ่ายในการบรหิ าร 3,300 (7,400) เงนิ สดได้มาจากหน้สี นิ หมุนเวยี นอ่ืน จ่ายภาษี (200) 820 (300) เงนิ สดสุทธิได้มาจากกิจกรรมดาเนินงาน (10,500) 2,500 900 2,200 กระแสเงนิ สดจากกจิ กรรมลงทนุ เงนิ สดจา่ ยเพื่อซ้ือหนุ้ ของ บริษัท สนี ้า จากัด 2,200 รบั ดอกเบ้ีย เงนิ สดไดม้ าจากการขายท่ีดิน อาคาร และอุปกรณ์ (500) 1,320 เงนิ สดสุทธิใช้ไปในกิจกรรมลงทุน กระแสเงินสดจากกิจกรรมจัดหาเงิน จา่ ยดอกเบ้ีย เงนิ เบิกเกินบัญชีธนาคารเพมิ่ ข้ึน เงนิ สดสุทธไิ ดม้ าจากกิจกรรมจัดหาเงนิ เงินสดและรายการเทยี บเทา่ เงนิ สดลดลง เงนิ สดและรายการเทียบเท่าเงินสด ณ วันต้นปี เงินสดและรายการเทียบเท่าเงินสด ณ วันส้ินปี

บทที่ 7 การจดั ทางบกระแสเงนิ สดรวม หนา้ | 365 3. การจัดทางบกระแสเงินสด ณ ปที มี่ ีการซอ้ื หุ้น กรณบี รษิ ทั ใหญ่ซอ้ื ห้นุ บริษทั ย่อยในระหว่างงวดบญั ชี การลงทุนซอ้ื ห้นุ ของบรษิ ัทใหญ่น้ัน บริษัทใหญ่จะทาการซื้อหุ้นในบริษัทย่อย ณ วันใด ก็ได้ โดยอาจจะมีการซื้อหุ้นในวันเริ่มงวดบัญชีใหม่ หรือมีการซื้อหุ้นในระหว่างงวดบัญชี ซ่ึงใน กรณีท่ีมีการซื้อหุ้นในระหว่างงวดบัญชี บริษัทย่อยได้มีผลการดาเนินงานมาแล้วบางส่วนน้ัน การ จัดทางบการเงินรวมจะต้องมีการพิจารณาว่า งบการเงินของบริษัทย่อยที่จะนามารวมกับงบ การเงินของบริษัทใหญ่นั้น จะใช้งบการเงินของบริษัทย่อยทั้งปี หรือ ใช้งบการเงินของบริษัทย่อย เฉพาะระยะเวลานับตัง้ แต่วนั ท่บี รษิ ัทใหญซ่ ้ือหนุ้ บริษทั ยอ่ ยจนถงึ วนั สิ้นงวดบญั ชี ตามท่ีกาหนดในมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับท่ี 3 (ปรับปรุง 2557) เรื่อง การ รวมธุรกิจ กาหนดให้ บริษัทใหญ่ ต้องนางบการเงินของบริษัทย่อยมารวมกับงบการเงินของบริษัท ใหญ่ นบั ต้งั แต่วันท่ีบรษิ ัทใหญไ่ ดม้ าซ่งึ บริษัทย่อย ดังน้ัน ในการจัดทางบกระแสเงินสดรวม บริษัทใหญ่จะต้องนากระแสเงินสดจาก กิจกรรมดาเนินงาน กิจกรรมลงทุนและกิจกรรมจัดหาเงิน ของบริษัทย่อยมารวมนับต้ังแต่วันท่ี บริษัทใหญ่ซอื้ หนุ้ บริษัทย่อยจนถึงวนั ส้ินงวดบญั ชี การจัดทางบกระแสเงินสด ณ ปีท่ีมีการซื้อหุ้น กรณีบริษัทใหญ่ซื้อหุ้นบริษัทย่อยใน ระหวา่ งงวดบัญชีแสดงได้ตามตวั อยา่ งที่ 7.3 ดงั ต่อไปนี้ ตัวอย่างท่ี 7.3 วันท่ี 1 มีนาคม 25x1 บริษัท กิตติ จากัด ซื้อหุ้นสามัญของบริษัท สาลิน จากัด จานวน 700 หุ้น จากหุ้นทั้งหมด 1,000 หุ้น ในราคา 1,120 บาท โดยในวันนี้ ส่วนของผู้ถือหุ้นของ บริษัท สาลิน จากัด ประกอบด้วย ทุนหุ้นสามัญ 1,000 บาท และกาไรสะสม 600 บาท สินทรัพย์ และหน้สี นิ ของบริษทั สาลิน จากัด ณ วันท่ซี ้อื ประกอบดว้ ย เงินสดและรายการเทยี บเทา่ เงินสด 300 ลกู หน้ีการค้า 450 สินค้าคงเหลือ 350 สนิ ทรพั ยห์ มุนเวียนอ่ืน 900 ท่ดี ิน อาคาร และอปุ กรณ์ 1,500 หกั คา่ เสื่อมราคาสะสม (500) เจา้ หนก้ี ารค้า 200 หน้ีสินหมนุ เวยี นอน่ื 400 เงนิ กู้ระยะยาว 800

หนา้ | 366 บทที่ 7 การจดั ทางบกระแสเงินสดรวม มลู ค่ายุติธรรมของสินทรัพย์และหน้ีสินที่ระบุได้ ของบริษัท สาลิน จากัด ณ วันซ้ือมีมูลค่า เท่ากับมูลค่าตามบัญชี และไม่มีผลต่างระหว่างสิ่งตอบแทนท่ีผู้ซื้อโอนให้กับมูลค่ายุติธรรมของ สินทรัพยแ์ ละหนส้ี ินท่ีระบุไดข้ องบริษทั สาลิน จากดั ณ วันทซ่ี ้อื งบแสดงฐานะการเงินรวม ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25x1 และวันท่ี 31 ธันวาคม 25x0 แสดง ไดด้ งั น้ี หน่วย : บาท 25x1 25x0 สนิ ทรัพย์ เงนิ สดและรายการเทียบเท่าเงนิ สด 1,470 1,800 ลูกหนีก้ ารค้า 2,200 1,700 หกั ค่าเผื่อหน้ีสงสัยจะสญู (350) (200) สินคา้ คงเหลอื 3,200 2,100 ดอกเบี้ยคา้ งรบั 1,000 สินทรัพยห์ มุนเวยี นอ่นื 200 ทด่ี ิน อาคาร และอุปกรณ์ 1,050 940 หกั ค่าเสื่อมราคาสะสม 4,200 3,500 (2,100) (1,500) รวมสนิ ทรัพย์ 9,870 9,340 หนส้ี ินและสว่ นของผู้ถือหุ้น เงินเบกิ เกนิ บัญชีและเงนิ กยู้ ืมระยะสนั้ จากสถาบนั การเงนิ 150 200 เจา้ หนก้ี ารคา้ 600 440 ดอกเบีย้ คา้ งจ่าย 100 160 ภาษีเงินไดค้ า้ งจ่าย 90 190 หนี้สนิ หมนุ เวยี นอนื่ 1,300 850 เงินกู้ระยะยาว 800 1,300 3,040 3,140 รวมหนี้สนิ 5,000 5,000 1,305 1,200 ทนุ หนุ้ สามญั 525 - กาไรสะสม 6,830 6,200 ส่วนของผ้ทู ไี่ ม่มีอานาจควบคมุ 9,870 9,340 รวมส่วนของผู้ถือหนุ้ รวมหน้ีสินและส่วนของผู้ถอื หุ้น

บทท่ี 7 การจดั ทางบกระแสเงนิ สดรวม หน้า | 367 ขอ้ มลู เพมิ่ เติม 1. กาไรสุทธิรวมสาหรับปี 25x1 มีจานวน 150 บาท โดยเป็นกาไรส่วนท่ีเป็นของผู้ถือหุ้น บรษิ ทั ใหญ่ จานวน 105 บาท และส่วนทีเ่ ปน็ ของผทู้ ไ่ี ม่มอี านาจควบคุม จานวน 45 บาท 2. ดอกเบยี้ รบั สาหรับปี 25x1 มีจานวน 80 บาท 3. ดอกเบ้ียจ่าย สาหรับปี 25x1 มจี านวน 20 บาท 4. ภาษเี งนิ ได้ สาหรบั ปี 25x1 มีจานวน 30 บาท กระดาษทาการงบกระแสเงนิ สดรวม (แสดงกระแสเงนิ สดจากกจิ กรรมดาเนินงานโดยใช้ วิธที างออ้ ม) ณ วนั ที่ 31 ธันวาคม 25x1 แสดงดังน้ี บริษทั กติ ติ และบรษิ ัทย่อย กระดาษทาการงบกระแสเงินสดรวม ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25x1 ยอดคงเหลอื รายการปรับปรุงบัญชี หนว่ ย : บาท 31 ธนั วาคม เดบิต เครดิต ยอดคงเหลอื 25x1 31 ธนั วาคม 25x0 ยอดดลุ เดบติ เงนิ สดและรายการเทียบเทา่ เงินสด 1,470 (19) 240 (21) 1,430 1,800 (20) 860 ลูกหนี้การคา้ 2,200 (2) 450 1,700 (3) 50 สินคา้ คงเหลอื 3,200 (2) 350 2,100 (4) 750 ดอกเบย้ี คา้ งรบั 200 (5) 800 1,000 สินทรพั ยห์ มุนเวยี นอื่น 1,050 (2) 900 (6) 790 940 ท่ดี นิ อาคาร และอุปกรณ์ 4,200 (2) 1,500 (7) 800 ยอดดลุ เครดติ 3,500 ค่าเผอ่ื หนส้ี งสัยจะสูญ 350 (8) 150 200 ค่าเสอ่ื มราคาสะสม 2,100 (2) 500 1,500 (9) 100 เงนิ เบกิ เกนิ บญั ชีและเงนิ ก้ยู มื ระยะสั้นจาก 150 (10) 50 200 สถาบนั การเงิน

หน้า | 368 บทที่ 7 การจัดทางบกระแสเงนิ สดรวม ยอดคงเหลอื รายการปรบั ปรุงบัญชี ยอดคงเหลอื 31 ธนั วาคม เดบิต เครดิต 31 ธนั วาคม 25x1 25x0 ยอดดลุ เครดติ 600 (11) 40 (2) 200 440 เจา้ หนก้ี ารคา้ 100 (12) 60 160 ดอกเบย้ี ค้างจา่ ย 90 (13) 100 (2) 400 190 ภาษเี งินไดค้ า้ งจา่ ย 1,300 (14) 50 850 หน้ีสนิ หมนุ เวียนอ่ืน (2) 800 800 (15) 1,300 1,300 เงนิ กรู้ ะยะยาว 5,000 (1) 105 5,000 ทนุ หุ้นสามญั 1,305 (1) 45 1,200 กาไรสะสม (2) 480 ส่วนของผทู้ ี่ไม่มอี านาจควบคุม 525 - กระแสเงินสดจากกจิ กรรมดาเนนิ งาน (1) 150 (3) 500 (4) 750 กาไรสทุ ธิ (5) 790 ลูกหนก้ี ารคา้ เพิ่มขึน้ (8) 150 (11) 40 สินคา้ คงเหลอื เพม่ิ ข้นึ (9) 100 (13) 100 สนิ ทรพั ย์หมนุ เวียนอื่นลดลง (16) 80 หนส้ี งสยั จะสญู (14) 50 ค่าเสือ่ มราคา (17) 20 (18) 30 เจ้าหนกี้ ารคา้ ลดลง (18) 30 ภาษเี งินได้คา้ งจา่ ยลดลง หนสี้ นิ หมุนเวียนอื่นเพมิ่ ขึน้ (19) 240 ดอกเบี้ยรับโอนไปกจิ กรรมลงทุน ดอกเบยี้ จ่ายโอนไปกิจกรรมจดั หาเงิน ภาษีเงนิ ได้ ภาษเี งนิ ได้โอนไปปรับปรุงด้วยผลกระทบของ ภาษเี งนิ ได้คา้ งจา่ ยลดลง เงินสดสทุ ธิได้มาจากกจิ กรรมดาเนินงาน

บทที่ 7 การจัดทางบกระแสเงนิ สดรวม หนา้ | 369 ยอดคงเหลอื รายการปรบั ปรุงบัญชี ยอดคงเหลอื 31 ธนั วาคม เดบติ เครดติ 31 ธนั วาคม 25x1 25x0 กระแสเงนิ สดจากกจิ กรรมลงทุน (2) 820 เงนิ สดจา่ ยเพ่อื ซื้อหุน้ ของบรษิ ทั สาลนิ (5) 800 ดอกเบ้ียคา้ งรบั ลดลง (7) 800 เงนิ สดรับจากการขายทีด่ ิน อาคารและ อุปกรณ์ (16) 80 ดอกเบี้ยรับ (20) 860 เงินสดสทุ ธิได้มาจากกจิ กรรมลงทนุ กระแสเงนิ สดจากกิจกรรมจดั หาเงนิ (10) 50 เงินเบกิ เกนิ บญั ชแี ละเงนิ กูย้ มื ระยะส้ันจาก (12) 60 สถาบนั การเงนิ ลดลง (15) 1,300 ดอกเบ้ียคา้ งจา่ ยลดลง (17) 20 เงินกยู้ มื ระยะยาวลดลง ดอกเบี้ยจ่าย (21) 1,430 เงนิ สดสุทธิใช้ไปในกจิ กรรมจดั หาเงิน คาอธิบายรายการ 1. บันทกึ กาไรสทุ ธไิ ปยังกาไรสะสมของบรษิ ทั กิตติ และส่วนของผทู้ ่ไี มม่ อี านาจควบคุม 2. บันทึกเงินสดจ่ายเพื่อซ้ือหุ้นของบริษัท สาลิน โดยสุทธิจากเงินสดและรายการเทียบเท่าเงินสด บริษัท สาลนิ ณ วนั ที่ซอ้ื พรอ้ มทัง้ บนั ทึกสินทรพั ยแ์ ละหนส้ี ินในบริษทั สาลิน ท่ีได้รับการควบคุมมา และต้ังส่วนของผ้ทู ไี่ มม่ ีอานาจควบคมุ 3. บนั ทึกลกู หนีก้ ารค้าเพิม่ ขน้ึ 4. บันทึกสินคา้ คงเหลอื เพ่ิมขึน้ 5. บนั ทกึ ดอกเบ้ยี คา้ งรบั ลดลง 6. บันทกึ สนิ ทรัพย์หมนุ เวยี นอ่ืนลดลง 7. บันทึกทด่ี นิ อาคารและอปุ กรณ์ลดลง 8. บันทึกหนี้สงสัยจะสญู 9. บันทึกค่าเสือ่ มราคา

หนา้ | 370 บทที่ 7 การจดั ทางบกระแสเงนิ สดรวม 10. บนั ทึกเงินเบิกเกนิ บัญชแี ละเงนิ กู้ยมื ระยะสั้นจากสถาบนั การเงนิ ลดลง 11. บันทกึ เจ้าหนกี้ ารคา้ ลดลง 12. บนั ทกึ ดอกเบ้ียคา้ งจา่ ยลดลง 13. บันทกึ ภาษเี งนิ ไดค้ า้ งจา่ ยลดลง 14. บนั ทกึ หน้สี นิ หมุนเวียนอนื่ เพิ่มขึ้น 15. บนั ทกึ เงนิ ก้รู ะยะยาวลดลง 16. บนั ทกึ การโอนดอกเบย้ี รับไปกิจกรรมลงทนุ 17. บันทึกการโอนดอกเบี้ยจา่ ยไปกจิ กรรมจัดหาเงิน 18. บันทึกการโอนภาษเี งนิ ได้ไปปรบั ปรงุ ด้วยผลกระทบของภาษเี งนิ ได้ค้างจ่ายลดลง 19. บนั ทึกเงนิ สดสทุ ธิไดม้ าจากกิจกรรมดาเนินงาน 20. บนั ทึกเงินสดสุทธิได้มาจากกิจกรรมลงทุน 21. บันทึกเงินสดสุทธิใช้ไปในกิจกรรมจดั หาเงนิ

บทท่ี 7 การจดั ทางบกระแสเงนิ สดรวม หนา้ | 371 งบกระแสเงินสดรวม สาหรับปี สิ้นสุด วันท่ี 31 ธนั วาคม 25x1 แสดงดงั นี้ บริษทั กิตติ และบรษิ ัทย่อย งบกระแสเงินสดรวม สาหรับปี ส้นิ สุดวันท่ี 31 ธันวาคม 25x1 กระแสเงนิ สดจากกิจกรรมดาเนนิ งาน 120 หนว่ ย : บาท กาไรสทุ ธกิ อ่ นดอกเบี้ยรบั ดอกเบี้ยจ่าย และภาษเี งนิ ได้ 150 บวก หน้ีสงสัยจะสญู 100 240 (50) คา่ เส่ือมราคา (750) 860 บวก (หัก) ลูกหน้กี ารคา้ เพ่มิ ข้นึ 790 (40) (1,430) สนิ ค้าคงเหลือเพิม่ ขนึ้ 50 (330) สนิ ทรพั ยห์ มุนเวียนอืน่ ลดลง 370 1,800 เจา้ หนี้การค้าลดลง (130) 1,470 หนส้ี ินหมนุ เวยี นอ่ืนเพมิ่ ข้นึ เงินสดได้มาจากกจิ กรรมดาเนนิ งาน (820) หกั จา่ ยภาษีเงนิ ได้ 880 800 เงินสดสุทธิไดม้ าจากกจิ กรรมดาเนนิ งาน (80) กระแสเงินสดจากกจิ กรรมลงทุน (50) เงนิ สดจา่ ยเพ่ือซ้ือหุน้ ของ บริษัท สาลิน จากัด (1,300) รับดอกเบี้ย เงินสดรบั จากการขายที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์ เงินสดสุทธไิ ด้มาจากกจิ กรรมลงทนุ กระแสเงนิ สดจากกิจกรรมจดั หาเงนิ จ่ายดอกเบี้ย เงินเบกิ เกินบญั ชีและเงินกู้ยืมระยะสน้ั จากสถาบนั การเงินลดลง เงนิ กยู้ มื ระยะยาวลดลง เงนิ สดสุทธิใชไ้ ปในกิจกรรมจดั หาเงิน เงินสดและรายการเทียบเทา่ เงนิ สดลดลง เงนิ สดและรายการเทียบเทา่ เงนิ สด ณ วันต้นปี เงนิ สดและรายการเทยี บเทา่ เงินสด ณ วันสน้ิ ปี

หน้า | 372 บทท่ี 7 การจดั ทางบกระแสเงนิ สดรวม 4. การจดั ทางบกระแสเงินสดหลงั ปีที่มกี ารซอื้ หุ้น กรณบี ริษทั ยอ่ ยออกขายหุน้ เพ่ิมและบริษทั ใหญ่ไมไ่ ด้มีการซื้อห้นุ เพิ่ม ภายหลังจากท่ีบริษัทใหญ่เข้าซ้ือหุ้นในบริษัทย่อยแล้ว หากต่อมาบริษัทย่อยมีการออก ขายหุ้นเพิ่มอีก บริษัทใหญ่อาจจะพิจารณาซื้อหรือไม่ซ้ือหุ้นท่ีบริษัทย่อยออกขายก็ได้ โดยหาก บริษัทใหญ่เลือกที่จะไม่ซ้ือหุ้นเพ่ิมจะทาให้สัดส่วนการถือหุ้นในบริษัทย่อยของบริษัทใหญ่ลดลง แต่ถ้าหากสัดส่วนการถือหุ้นทลี่ ดลงน้ี ไม่ทาให้บริษัทใหญ่สูญเสียอานาจในการควบคุมบริษัทย่อย บริษัทใหญ่กย็ ังคงตอ้ งนางบการเงนิ ของบริษทั ย่อยมารวมเพอ่ื จดั ทางบการเงนิ รวม เม่ือสัดส่วนการถือหุ้นในบริษัทย่อยของบริษัทใหญ่ลดลง และบริษัทใหญ่ไม่สูญเสีย อานาจในการควบคุม มาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 10 เร่ือง งบการเงินรวม กาหนดให้บริษัทใหญ่ต้องบันทึกรายการท่ีเกิดจากการเปลี่ยนแปลงสัดส่วนการถือหุ้นนี้ เป็น รายการในส่วนของเจ้าของของบริษัทใหญ่ในงบการเงินรวม โดยใช้ช่ือรายการนี้ว่า “ผลต่างจาก การเปลี่ยนแปลงสัดส่วนการถือหุ้น” ซึ่งเป็นผลต่างระหว่างส่วนได้เสียท่ีไม่มีอานาจควบคุมที่มี การปรบั ปรงุ แลว้ กับมูลคา่ ยุติธรรมของผลตอบแทนที่จา่ ยหรือรบั การจัดทางบกระแสเงินสดหลังปีที่มีการซ้ือหุ้น กรณีบริษัทย่อยออกขายหุ้นเพิ่ม และ บรษิ ทั ใหญไ่ ม่ไดม้ กี ารซื้อหุน้ เพม่ิ แสดงไดต้ ามตัวอย่างที่ 7.4 ดังต่อไปน้ี ตัวอย่างท่ี 7.4 จากข้อมูลจากตัวอย่างท่ี 7.3 หากต่อมาวันที่ 1 มกราคม 25x2 บริษัท สาลิน จากดั ได้ทาการเพมิ่ ทุนจาก 1,000 หุน้ เปน็ 1,555 หนุ้ โดยหุ้นสามัญที่เพ่ิมทุนนี้ขายในราคาหุ้นละ 3 บาท ซ่ึงเป็นราคาที่สูงกว่ามูลค่าของสินทรัพย์สุทธิท่ีระบุได้ของบริษัท สาลิน จากัด ซ่ึงมีมูลค่า หนุ้ ละ 2.10 บาท และบริษทั กติ ติ จากดั ไม่ไดซ้ อื้ หนุ้ สามญั ทเ่ี พิ่มทุนน้ี และการเพิ่มทุนดังกล่าว ทา ให้สดั ส่วนการถือหนุ้ ของบริษัท กิตติ จากัด ในบริษัท สาลิน จากัด ลดลงเหลือร้อยละ 45 แต่ไม่ทา ใหบ้ รษิ ัท กิตติ จากัด สญู เสยี อานาจการควบคมุ ในบริษทั สาลนิ จากัด แต่อยา่ งใด บริษัท กิตติ จากัด วัดมูลค่าของส่วนของผู้ท่ีไม่มีอานาจควบคุมในบริษัท สาลิน จากัด ด้วยมลู คา่ ของสินทรพั ย์สุทธทิ ี่ระบไุ ด้ของบรษิ ทั สาลิน จากัด ตามสัดส่วนของหุ้นที่ถือโดยส่วนของ ผู้ท่ีไมม่ อี านาจควบคมุ งบแสดงฐานะการเงินรวม ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 25x2 และวันท่ี 31 ธันวาคม 25x1 แสดง ไดด้ งั น้ี

บทท่ี 7 การจดั ทางบกระแสเงินสดรวม หนา้ | 373 หน่วย : บาท 25x2 25x1 สนิ ทรัพย์ 3,005 1,470 3,000 2,200 เงินสดและรายการเทยี บเทา่ เงินสด (400) (350) ลูกหนก้ี ารคา้ 2,800 3,200 หกั ค่าเผ่ือหนีส้ งสยั จะสญู สนิ คา้ คงเหลอื 120 200 ดอกเบย้ี ค้างรบั 900 1,050 สนิ ทรัพย์หมนุ เวียนอน่ื 4,200 4,200 ท่ีดิน อาคาร และอุปกรณ์ (2,700) (2,100) หกั ค่าเสอ่ื มราคาสะสม 10,925 9,870 รวมสนิ ทรัพย์ 100 150 หนี้สินและส่วนของผู้ถือหุ้น 750 600 20 100 เงนิ เบกิ เกินบญั ชแี ละเงินก้ยู ืมระยะสนั้ จากสถาบันการเงนิ 10 90 เจา้ หน้กี ารคา้ 800 1,300 ดอกเบยี้ คา้ งจา่ ย 500 800 ภาษเี งินได้ค้างจ่าย 2,180 3,040 หน้ีสินหมุนเวียนอืน่ 5,000 5,000 เงนิ กูร้ ะยะยาว 1,420 1,305 337 รวมหนสี้ นิ - ทนุ หนุ้ สามญั 1,988 525 กาไรสะสม 6,830 ผลต่างจากการเปลี่ยนแปลงสัดส่วนการถือหุ้น 8,745 9,870 ส่วนของผ้ทู ่ีไมม่ อี านาจควบคมุ 10,925 รวมสว่ นของผถู้ อื หนุ้ รวมหนีส้ ินและส่วนของผู้ถอื หุ้น

หน้า | 374 บทที่ 7 การจดั ทางบกระแสเงินสดรวม ข้อมลู เพ่ิมเติม 1. กาไรสุทธิรวมสาหรับปี 25x2 มีจานวน 250 บาท โดยเป็นกาไรส่วนท่ีเป็นของผู้ถือหุ้น บริษทั ใหญ่ จานวน 115 บาท และส่วนท่ีเปน็ ของผ้ทู ีไ่ มม่ ีอานาจควบคมุ จานวน 135 บาท 2. ดอกเบย้ี รบั สาหรบั ปี 25x2 มจี านวน 50 บาท 3. ดอกเบย้ี จ่าย สาหรบั ปี 25x2 มจี านวน 60 บาท 4. ภาษเี งนิ ได้ สาหรับปี 25x2 มจี านวน 40 บาท 5. กาไรสุทธิของบริษัท สาลิน จากัด สาหรับปี 25x1 มีจานวน 50 บาท และไม่มีการ จา่ ยเงินปนั ผล 6. การคานวณผลต่างจากการเปล่ยี นแปลงสดั สว่ นการถือหุ้น แสดงได้ดังนี้ สว่ นไดเ้ สยี ของบริษัทใหญก่ ่อนการออกหนุ้ สามัญเพม่ิ ทุนของบริษัทยอ่ ย ทนุ หนุ้ สามญั 1,000 กาไรสะสม 600 กาไรสุทธิของบริษทั สาลิน 50 รวม 1,650 คณู สัดส่วนการถือหนุ้ เดมิ 70% 1,155 ส่วนไดเ้ สยี ของบรษิ ัทใหญ่หลงั การออกหุ้นสามัญเพิม่ ทนุ ของบรษิ ัทยอ่ ย ทนุ หนุ้ สามญั 1,000 กาไรสะสม 600 กาไรสทุ ธขิ องบริษัทสาลิน 50 หุ้นสามญั ท่อี อกเพม่ิ (555 หนุ้ x 3 บาท) 1,665 รวม 3,315 คณู สัดส่วนการถือหุ้นใหม่ 45% 1,492 ผลต่างจากการเปลี่ยนแปลงสดั สว่ นการถือหุ้น 337

บทที่ 7 การจัดทางบกระแสเงนิ สดรวม หนา้ | 375 กระดาษทาการงบกระแสเงินสดรวม (แสดงกระแสเงนิ สดจากกิจกรรมดาเนินงานโดยใช้ วิธที างอ้อม) ณ วนั ท่ี 31 ธันวาคม 25x2 แสดงดังนี้ บริษัท กิตติ และบริษทั ย่อย กระดาษทาการงบกระแสเงนิ สดรวม ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x2 หน่วย : บาท ยอดคงเหลอื รายการปรับปรงุ บญั ชี ยอดคงเหลอื 31 ธนั วาคม เดบิต เครดิต 31 ธนั วาคม 25x2 25x1 ยอดดลุ เดบติ เงินสดและรายการเทยี บเท่าเงนิ สด 3,005 (18) 230 1,470 (19) 130 ลูกหนก้ี ารคา้ (19) 1,175 2,200 สนิ คา้ คงเหลือ 3,200 ดอกเบีย้ ค้างรบั 3,000 (2) 800 สนิ ทรัพย์หมนุ เวียนอืน่ 2,800 (3) 400 200 ที่ดนิ อาคาร และอุปกรณ์ 1,050 ยอดดลุ เครดติ 120 (4) 80 4,200 900 (5) 150 ค่าเผอ่ื หนสี้ งสัยจะสญู 4,200 350 ค่าเสื่อมราคาสะสม 2,100 เงินเบกิ เกนิ บญั ชีและเงินกยู้ มื ระยะสนั้ จาก 400 (6) 50 สถาบนั การเงิน 2,700 (7) 600 150 เจา้ หนก้ี ารคา้ ดอกเบ้ยี คา้ งจา่ ย 100 (8) 50 600 ภาษีเงนิ ได้คา้ งจา่ ย 100 หนส้ี นิ หมนุ เวียนอืน่ 750 (9) 150 90 เงนิ กรู้ ะยะยาว 20 (10) 80 1,300 ทนุ หุ้นสามัญ 10 (11) 80 (1) 115 800 กาไรสะสม 800 (12) 500 (17) 337 5,000 ผลต่างจากการเปลย่ี นแปลงสัดส่วนการถือหุน้ 500 (13) 300 (1) 135 1,305 ส่วนของผทู้ ี่ไม่มอี านาจควบคุม 5,000 1,420 - 337 525 1,988 (17) 1,328

หนา้ | 376 บทท่ี 7 การจดั ทางบกระแสเงนิ สดรวม ยอดคง เหลอื รายการปรับปรงุ บัญชี ยอดคงเหลอื 31 ธนั วาคม เดบติ เครดติ 31 ธนั วาคม 25x2 25x1 กระแสเงินสดจากกจิ กรรมดาเนินงาน (1) 250 (2) 800 กาไรสทุ ธิ (3) 400 (11) 80 ลูกหนกี้ ารคา้ เพ่มิ ข้ึน (5) 150 (12) 500 สินค้าคงเหลือลดลง (6) 50 (14) 50 สนิ ทรัพยห์ มนุ เวียนอืน่ ลดลง (7) 600 (16) 40 หนส้ี งสัยจะสญู (9) 150 คา่ เสอ่ื มราคา เจา้ หนกี้ ารคา้ เพมิ่ ขน้ึ (15) 60 ภาษีเงนิ ได้คา้ งจา่ ยลดลง (16) 40 หน้ีสินหมนุ เวยี นอน่ื เพ่มิ ข้ึน ดอกเบยี้ รับโอนไปกจิ กรรมลงทนุ (18) 230 ดอกเบย้ี จา่ ยโอนไปกิจกรรมจดั หาเงิน ภาษเี งินได้ ภาษเี งินได้โอนไปปรับปรงุ ด้วยผลกระทบของ ภาษเี งินไดค้ า้ งจา่ ยลดลง เงนิ สดสุทธไิ ด้มาจากกจิ กรรมดาเนินงาน กระแสเงินสดจากกิจกรรมลงทุน (4) 80 (14) 50 ดอกเบ้ยี คา้ งรบั ลดลง ดอกเบี้ยรบั (19) 130 เงินสดสทุ ธไิ ด้มาจากจากกิจกรรมลงทนุ กระแสเงินสดจากกจิ กรรมจัดหาเงนิ (8) 50 เงินเบกิ เกินบัญชีและเงนิ กูย้ มื ระยะสน้ั จาก (10) 80 สถาบันการเงินลดลง (13) 300 ดอกเบยี้ คา้ งจา่ ยลดลง (15) 60 เงนิ กยู้ มื ระยะยาวลดลง (17) 1,665 ดอกเบี้ยจา่ ย (19) 1,175 เงนิ สดรบั จากการเพมิ่ ทุนของบรษิ ทั สาลิน เงนิ สดสทุ ธไิ ด้มาจากกจิ กรรมจดั หาเงิน

บทที่ 7 การจัดทางบกระแสเงินสดรวม หนา้ | 377 คาอธิบายรายการ 1. บันทึกกาไรสุทธไิ ปยงั กาไรสะสมของบรษิ ทั กิตติ และสว่ นของผทู้ ่ีไมม่ อี านาจควบคมุ 2. บันทึกลูกหน้ีการค้าเพมิ่ ข้ึน 3. บันทกึ สนิ ค้าคงเหลอื ลดลง 4. บันทกึ ดอกเบยี้ ค้างรับลดลง 5. บันทกึ สนิ ทรพั ย์หมนุ เวียนอน่ื ลดลง 6. บันทกึ หน้ีสงสัยจะสญู 7. บันทกึ คา่ เสอ่ื มราคา 8. บันทึกเงนิ เบกิ เกินบัญชแี ละเงนิ กู้ยมื ระยะสนั้ จากสถาบันการเงินลดลง 9. บันทกึ เจา้ หนี้การคา้ เพิม่ ขึ้น 10. บันทึกดอกเบย้ี คา้ งจ่ายลดลง 11. บนั ทึกภาษีเงนิ ไดค้ ้างจา่ ยลดลง 12. บนั ทึกหนส้ี ินหมนุ เวยี นอนื่ ลดลง 13. บนั ทึกเงนิ ก้รู ะยะยาวลดลง 14. บันทกึ การโอนดอกเบย้ี รับไปกจิ กรรมลงทุน 15. บนั ทกึ การโอนดอกเบ้ยี จา่ ยไปกิจกรรมจัดหาเงนิ 16. บันทกึ การโอนภาษเี งินได้ไปปรับปรงุ ด้วยผลกระทบของภาษีเงินไดค้ ้างจ่ายลดลง 17. บนั ทกึ เงินสดรบั จากการเพิม่ ทุนของบริษทั สาลิน จากดั 18. บนั ทึกเงินสดสทุ ธิได้มาจากกิจกรรมดาเนินงาน 19. บนั ทกึ เงินสดสทุ ธิไดม้ าจากกิจกรรมลงทุน 20. บันทกึ เงนิ สดสุทธใิ ชไ้ ปในกิจกรรมจัดหาเงิน

หน้า | 378 บทที่ 7 การจดั ทางบกระแสเงนิ สดรวม งบกระแสเงนิ สดรวม สาหรับปี สน้ิ สุด วนั ท่ี 31 ธันวาคม 25x2 แสดงดงั นี้ บรษิ ัท กติ ติ และบรษิ ทั ย่อย งบกระแสเงินสดรวม สาหรับปี ส้นิ สุดวันที่ 31 ธันวาคม 25x2 กระแสเงนิ สดจากกจิ กรรมดาเนินงาน 300 หน่วย : บาท กาไรสทุ ธกิ อ่ นดอกเบี้ยรับ ดอกเบ้ียจ่าย และภาษเี งินได้ 50 บวก หนส้ี งสยั จะสญู 600 230 (800) 130 ค่าเส่ือมราคา 400 บวก (หัก) ลูกหนีก้ ารคา้ เพม่ิ ข้ึน 150 1,175 150 1,535 สินค้าคงเหลือลดลง (500) 1,470 สินทรพั ย์หมนุ เวยี นอื่นลดลง 350 3,005 เจา้ หนก้ี ารค้าเพม่ิ ขึน้ (120) หนี้สนิ หมนุ เวียนอื่นเพ่มิ ขน้ึ เงนิ สดได้มาจากกจิ กรรมดาเนินงาน 130 หกั จ่ายภาษเี งินได้ เงนิ สดสุทธไิ ด้มาจากกิจกรรมดาเนนิ งาน (140) (50) กระแสเงินสดจากกิจกรรมลงทุน (300) รบั ดอกเบี้ย 1,665 เงนิ สดสุทธไิ ด้มาจากกจิ กรรมลงทุน กระแสเงนิ สดจากกิจกรรมจดั หาเงนิ จ่ายดอกเบี้ย เงินเบิกเกินบญั ชีและเงนิ กยู้ ืมระยะสน้ั จากสถาบันการเงนิ ลดลง เงินกู้ยมื ระยะยาวลดลง เงนิ สดรบั จากการเพิ่มทนุ ของบรษิ ทั สาลิน เงนิ สดสุทธิไดม้ าจากกจิ กรรมจัดหาเงนิ เงนิ สดและรายการเทยี บเท่าเงินสดลดลง เงินสดและรายการเทียบเท่าเงนิ สด ณ วันต้นปี เงนิ สดและรายการเทยี บเทา่ เงนิ สด ณ วันส้นิ ปี

บทท่ี 7 การจัดทางบกระแสเงนิ สดรวม หนา้ | 379 5. การจัดทางบกระแสเงินสดหลังปีที่มีการซอื้ หุ้น กรณบี รษิ ทั ย่อยออกขายห้นุ เพม่ิ และบรษิ ัทใหญ่มีการซ้ือหุ้นเพิ่ม หากบริษัทย่อยมีออกขายหุ้นเพ่ิม และบริษัทใหญ่เข้าซื้อหุ้นที่ออกขายเพิ่มน้ี จะส่งผล ให้สัดส่วนการถือหุ้นในบริษัทย่อยของบริษัทใหญ่เปล่ียนแปลงไป โดยจะเปลี่ยนไปในทางใด ขึ้นอยู่กับสัดส่วนที่มีการซ้ือหุ้นเพิ่ม และถ้าหากการซ้ือหุ้นเพิ่มดังกล่าวทาให้สัดส่วนการถือหุ้นใน บริษัทย่อยของบริษัทใหญ่เพิ่มข้ึน จะไม่ทาให้บริษัทใหญ่สูญเสียอานาจในการควบคุมบริษัทย่อย บรษิ ัทใหญ่กย็ ังคงต้องนางบการเงินของบริษัทย่อยมารวมเพ่ือจัดทางบการเงนิ รวม เม่ือสัดส่วนการถือหุ้นในบริษัทย่อยของบริษัทใหญ่เพ่ิมขึ้น บริษัทใหญ่ต้องรับรู้ผลต่าง จากการเปลยี่ นแปลงสัดส่วนการถอื หุ้น เชน่ เดยี วกนั กับกรณีทไ่ี ด้กล่าวไปแลว้ การจัดทางบกระแสเงินสดหลังปีท่ีมีการซื้อหุ้น กรณีบริษัทย่อยออกขายหุ้นเพิ่ม และ บรษิ ทั ใหญม่ ีการซ้อื หุ้นเพม่ิ แสดงได้ตามตวั อย่างท่ี 7.5 ดังต่อไปนี้ ตัวอย่างที่ 7.5 จากข้อมูลจากตัวอย่างท่ี 7.4 หากต่อมาในวันที่ 1 มกราคม 25x3 บริษัท สาลิน จากดั เพิม่ ทุนจาก 1,555 หุ้น เป็น 2,000 หุ้น โดยขายหนุ้ สามัญเพม่ิ ทุนในราคาหนุ้ ละ 2.6 บาท ซ่งึ ซึ่งเป็นราคาที่สูงกว่ามูลค่าของสินทรัพย์สุทธิที่ระบุได้ของบริษัท สาลิน จากัด ซ่ึงมีมูลค่า หุ้นละ 2.2 บาท โดยบริษทั กติ ติ จากัด เป็นผ้เู ข้าซือ้ หนุ้ สามัญทเี่ พ่ิมทุนนีท้ ้ังหมด และการเพิ่มทุนดังกล่าว ทาให้สัดส่วนการถือหุ้นของบริษัท กิตติ จากัด ในบริษัท สาลิน จากัด เพิ่มข้ึนเป็นร้อยละ 57.25 โดยไม่ทาใหบ้ รษิ ัท กิตติ จากดั สูญเสยี อานาจการควบคุมในบรษิ ัท สาลิน จากดั แต่อยา่ งใด บริษัท กิตติ จากัด วัดมูลค่าของส่วนของผู้ท่ีไม่มีอานาจควบคุมในบริษัท สาลิน จากัด ดว้ ยมลู ค่าของสินทรพั ย์สุทธทิ ่ีระบไุ ด้ของบรษิ ัท สาลิน จากัด ตามสัดส่วนของหุ้นท่ีถือโดยส่วนของ ผู้ทีไ่ ม่มอี านาจควบคุม งบแสดงฐานะการเงินรวม ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 25x3 และวันที่ 31 ธันวาคม 25x2 แสดง ได้ดงั น้ี หน่วย : บาท 25x3 25x2 สินทรัพย์ เงินสดและรายการเทียบเทา่ เงนิ สด 3,105 3,005 ลูกหนก้ี ารคา้ 4,000 3,000 หกั ค่าเผ่ือหนีส้ งสัยจะสูญ (550) (400) สินคา้ คงเหลอื 1,700 2,800

หน้า | 380 บทที่ 7 การจดั ทางบกระแสเงินสดรวม ดอกเบย้ี คา้ งรบั 25x3 25x2 สินทรพั ย์หมุนเวียนอื่น 180 ท่ดี ิน อาคาร และอปุ กรณ์ 200 120 หกั ค่าเสอื่ มราคาสะสม 900 6,000 4,200 รวมสินทรัพย์ (3,400) (2,700) หน้ีสนิ และส่วนของผู้ถือหุ้น 11,235 10,925 เงินเบิกเกินบัญชแี ละเงนิ ก้ยู ืมระยะส้นั จากสถาบนั การเงนิ 150 100 เจา้ หน้กี ารคา้ 800 750 ดอกเบีย้ คา้ งจา่ ย 80 20 ภาษีเงนิ ได้คา้ งจ่าย 60 10 หนส้ี นิ หมนุ เวยี นอนื่ 400 800 เงนิ ก้รู ะยะยาว 700 500 2,190 2,180 รวมหน้ีสนิ 5,000 5,000 ทนุ หนุ้ สามญั 1,600 1,420 กาไรสะสม 379 337 ผลตา่ งจากการเปล่ียนแปลงสัดสว่ นการถือห้นุ 2,066 1,988 ส่วนของผู้ทีไ่ มม่ อี านาจควบคมุ 9,045 11,235 8,745 รวมสว่ นของผถู้ ือหนุ้ รวมหนส้ี นิ และส่วนของผู้ถือหนุ้ 10,925 ข้อมลู เพมิ่ เติม 1. กาไรสุทธิรวมสาหรับปี 25x3 มีจานวน 300 บาท โดยเป็นกาไรส่วนที่เป็นของผู้ถือหุ้น บรษิ ัทใหญ่ จานวน 180 บาท และสว่ นท่เี ป็นของผทู้ ่ไี มม่ อี านาจควบคุม จานวน 120 บาท 2. ดอกเบีย้ รับ สาหรบั ปี 25x3 มีจานวน 150 บาท 3. ดอกเบ้ียจา่ ย สาหรับปี 25x3 มีจานวน 100 บาท 4. ภาษเี งนิ ได้ สาหรับปี 25x3 มีจานวน 80 บาท 5. กาไรสุทธิของบริษัท สาลิน จากัด สาหรับปี 25x2 มีจานวน 80 บาท และไม่มีการ จา่ ยเงนิ ปันผล

บทท่ี 7 การจดั ทางบกระแสเงินสดรวม หนา้ | 381 กระดาษทาการงบกระแสเงนิ สดรวม (แสดงกระแสเงินสดจากกิจกรรมดาเนนิ งานโดยใช้ วธิ ีทางออ้ ม) ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 25x3 แสดงดังนี้ บรษิ ัท กติ ติ และบรษิ ัทย่อย กระดาษทาการงบกระแสเงนิ สดรวม ณ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 25x3 หนว่ ย : บาท ยอดคงเหลอื รายการปรับปรงุ บญั ชี ยอดคงเหลอื 31 ธนั วาคม เดบติ เครดิต 31 ธนั วาคม 25x3 25x2 ยอดดลุ เดบติ เงินสดและรายการเทยี บเท่าเงนิ สด 3,105 (19) 1,600 (20) 1,710 3,005 (21) 210 ลูกหนีก้ ารคา้ 4,000 (2) 1,000 3,000 สินค้าคงเหลอื 1,700 (3) 1,100 2,800 ดอกเบย้ี ค้างรบั 180 (4) 60 (5) 700 120 สินทรัพย์หมุนเวียนอนื่ 200 900 ท่ดี นิ อาคาร และอุปกรณ์ 6,000 (19) 1,800 4,200 ยอดดลุ เครดติ 550 (7) 150 400 3,400 (8) 700 2,700 คา่ เผ่อื หนี้สงสยั จะสูญ คา่ เสื่อมราคาสะสม 150 (9) 50 100 เงินเบกิ เกินบัญชีและเงินกู้ยมื ระยะส้นั จาก สถาบันการเงิน 800 (10) 50 750 เจ้าหนกี้ ารคา้ 80 (11) 60 20 ดอกเบ้ยี คา้ งจา่ ย 60 (12) 50 10 ภาษเี งินได้คา้ งจา่ ย 400 (13) 400 800 หน้สี นิ หมุนเวียนอ่ืน 700 (14) 200 500 เงินกรู้ ะยะยาว 5,000 5,000 ทุนห้นุ สามญั 1,600 (1) 180 1,420 กาไรสะสม 379 (15) 42 337 ผลตา่ งจากการเปลยี่ นแปลงสดั ส่วนการถอื หุ้น 2,066 (15) 42 (1) 120 1,988 ส่วนของผทู้ ไ่ี มม่ อี านาจควบคุม

หนา้ | 382 บทที่ 7 การจัดทางบกระแสเงินสดรวม ยอดคง เหลอื รายการปรับปรุงบัญชี ยอดคงเหลอื 31 ธนั วาคม เดบติ เครดิต 31 ธนั วาคม 25x3 25x2 กระแสเงนิ สดจากกจิ กรรมดาเนนิ งาน กาไรสทุ ธิ (1) 300 ลูกหน้ีการคา้ เพิ่มขนึ้ (2) 1,000 สนิ ค้าคงเหลอื ลดลง (3) 1,100 สินทรัพย์หมุนเวยี นอน่ื ลดลง (5) 700 หนส้ี งสยั จะสูญ (7) 150 ค่าเส่อื มราคา (8) 700 เจา้ หนก้ี ารคา้ เพม่ิ ขนึ้ (10) 50 ภาษเี งินได้คา้ งจา่ ยเพมิ่ ขน้ึ (12) 50 หน้ีสินหมนุ เวยี นอนื่ ลดลง (13) 400 ดอกเบย้ี รบั โอนไปกิจกรรมลงทุน (16) 150 ดอกเบย้ี จา่ ยโอนไปกจิ กรรมจัดหาเงนิ (17) 100 ภาษีเงินได้ (18) 80 ภาษเี งินไดโ้ อนไปปรับปรงุ ด้วยผลกระทบของ (18) 80 ภาษเี งนิ ได้คา้ งจา่ ยลดลง เงินสดสทุ ธไิ ดม้ าจากกจิ กรรมดาเนนิ งาน (18) 1,600 กระแสเงินสดจากกิจกรรมลงทุน ดอกเบ้ยี ค้างรับเพม่ิ ข้นึ (4) 60 ทดี่ ิน อาคารและอปุ กรณ์เพมิ่ ข้ึน (6) 1,800 ดอกเบย้ี รับ (16) 150 เงินสดสทุ ธใิ ชไ้ ปในกจิ กรรมการลงทนุ (20) 1,710 กระแสเงนิ สดจากกจิ กรรมจดั หาเงนิ เงินเบกิ เกนิ บญั ชแี ละเงนิ ก้ยู มื ระยะสัน้ จาก (9) 50 สถาบันการเงนิ เพิ่มขึ้น ดอกเบีย้ คา้ งจา่ ยเพมิ่ ข้ึน (11) 60 เงนิ กยู้ มื ระยะยาวเพม่ิ ข้ึน (14) 200 ดอกเบีย้ จ่าย (17) 100 เงนิ สดสุทธไิ ด้มาจากกจิ กรรมจดั หาเงิน (21) 210 หมายเหตุ : กระแสเงินสดที่เกิดจากการลงทุนซื้อหุ้นเพิ่มทุนของบริษัท สาลิน จากัด จะไม่ปรากฏ ในงบกระแสเงินสดรวมเนอ่ื งจากเปน็ รายการค้าระหว่างกนั

บทท่ี 7 การจดั ทางบกระแสเงนิ สดรวม หน้า | 383 คาอธิบายรายการ 1. บนั ทกึ กาไรสุทธไิ ปยงั กาไรสะสมของบรษิ ทั กิตติ และส่วนของผ้ทู ่ีไมม่ อี านาจควบคมุ 2. บันทกึ ลกู หน้กี ารค้าเพ่มิ ข้ึน 3. บนั ทึกสินค้าคงเหลือลดลง 4. บนั ทกึ ดอกเบย้ี คา้ งรับเพิ่มข้นึ 5. บันทกึ สินทรพั ยห์ มุนเวียนอื่นลดลง 6. บันทกึ ทีด่ นิ อาคารและอปุ กรณเ์ พ่มิ ข้นึ 7. บันทกึ หน้ีสงสยั จะสูญ 8. บันทกึ คา่ เสอื่ มราคา 9. บนั ทึกเงินเบกิ เกนิ บญั ชแี ละเงินกู้ยมื ระยะส้ันจากสถาบนั การเงนิ เพิ่มขน้ึ 10. บนั ทกึ เจา้ หน้กี ารคา้ เพม่ิ ข้นึ 11. บันทกึ ดอกเบ้ยี คา้ งจา่ ยเพิ่มขึ้น 12. บันทึกภาษีเงินไดค้ า้ งจา่ ยเพ่ิมขนึ้ 13. บนั ทึกหนี้สนิ หมนุ เวียนอืน่ ลดลง 14. บันทึกเงนิ กูย้ มื ระยะยาวเพิ่มข้นึ 15. บันทึกสว่ นของผทู้ ี่ไม่มีอานาจควบคุมลดลงเนื่องจากการเพ่มิ ทนุ ของบรษิ ทั สาลนิ จากดั ((1,988 – (1,600 + 50 + 1,665 + 80 + 1,157 = 4,552 x 42.75%)) 16. บนั ทกึ การโอนดอกเบ้ียรับไปกิจกรรมลงทนุ 17. บันทึกการโอนดอกเบย้ี จา่ ยไปกิจกรรมจัดหาเงิน 18. บนั ทึกการโอนภาษเี งินไดไ้ ปปรบั ปรงุ ด้วยผลกระทบของภาษเี งนิ ไดค้ ้างจา่ ยเพิ่มข้นึ 19. บันทึกเงนิ สดสุทธิไดม้ าจากกิจกรรมดาเนนิ งาน 20. บันทึกเงินสดสุทธใิ ชไ้ ปในกจิ กรรมลงทุน 21. บนั ทกึ เงินสดสทุ ธิไดม้ าจากกจิ กรรมจดั หาเงิน

หน้า | 384 บทท่ี 7 การจัดทางบกระแสเงนิ สดรวม งบกระแสเงินสดรวม สาหรับปี สิ้นสุด วันท่ี 31 ธันวาคม 25x3 แสดงดงั นี้ บริษทั กิตติ และบริษัทย่อย งบกระแสเงินสดรวม สาหรับปี สิ้นสุดวันที่ 31 ธันวาคม 25x3 กระแสเงนิ สดจากกจิ กรรมดาเนนิ งาน 330 หน่วย : บาท กาไรสุทธิกอ่ นดอกเบ้ียรบั ดอกเบี้ยจา่ ย และภาษเี งนิ ได้ 150 บวก หนี้สงสัยจะสญู 700 1,600 (1,000) (1,710) ค่าเส่ือมราคา 1,100 บวก (หกั ) ลกู หน้กี ารคา้ เพ่ิมขึ้น 700 210 50 100 สนิ ค้าคงเหลือลดลง (400) 3,005 สินทรพั ย์หมุนเวียนอ่นื ลดลง 1,630 3,105 เจ้าหน้กี ารค้าเพ่มิ ข้นึ (30) หนสี้ นิ หมุนเวยี นอื่นลดลง เงนิ สดได้มาจากกิจกรรมดาเนินงาน 90 หกั จา่ ยภาษเี งนิ ได้ (1,800) เงินสดสุทธไิ ดม้ าจากกิจกรรมดาเนนิ งาน (40) กระแสเงินสดจากกจิ กรรมลงทนุ 50 รบั ดอกเบี้ย 200 ทีด่ นิ อาคารและอปุ กรณ์เพม่ิ ข้นึ เงินสดสุทธใิ ช้ไปในกิจกรรมลงทนุ กระแสเงินสดจากกจิ กรรมจัดหาเงิน จา่ ยดอกเบ้ีย เงนิ เบกิ เกินบัญชีและเงินกยู้ ืมระยะสน้ั จากสถาบันการเงนิ เพิ่มขนึ้ เงินกยู้ ืมระยะยาวเพมิ่ ขน้ึ เงินสดสุทธไิ ดม้ าจากกจิ กรรมจดั หาเงิน เงินสดและรายการเทียบเทา่ เงนิ สดเพิม่ ขึ้น เงินสดและรายการเทียบเท่าเงนิ สด ณ วันต้นปี เงนิ สดและรายการเทียบเทา่ เงินสด ณ วันสนิ้ ปี

บทท่ี 7 การจดั ทางบกระแสเงนิ สดรวม หนา้ | 385 6. การจดั ทางบกระแสเงินสดหลังปีท่มี ีการซ้อื หุ้น กรณบี รษิ ัทใหญซ่ ้อื ห้นุ สามัญ ของบริษัทย่อยเพิม่ เติม การซ้อื หุน้ ของบรษิ ัทใหญน่ ้นั บริษทั ใหญ่อาจจะมีการเข้าซ้ือหุ้นในบริษัทย่อยหลายคร้ัง เพ่ือให้ได้มาซ่ึงส่วนได้เสียในบริษัทย่อยท่ีเพ่ิมสูงขึ้น การบันทึกบัญชีเงินลงทุนในบริษัทย่อยและ บริษัทร่วม ตามมาตรฐานการบัญชี ฉบับท่ี 27 (ปรับปรุง 2557) เรื่อง งบการเงินเฉพาะกิจการ กาหนดให้บริษัทใหญ่ใช้วิธีราคาทุนในการบันทึกบัญชีในงบการเงินเฉพาะกิจการ ดังน้ันไม่ว่า บรษิ ัทใหญจ่ ะสามารถควบคมุ บรษิ ัทยอ่ ยในการซ้ือคร้ังแรกหรือไม่ก็ตาม การบันทึกบัญชีเงินลงทุน กจ็ ะยงั คงใชว้ ิธรี าคาทนุ ต่อมาเมื่อสัดส่วนการลงทุนซ้ือหุ้นของบริษัทใหญ่ในบริษัทย่อย มีเพียงพอท่ีจะทาให้ เกิดอานาจในการควบคุมบริษัทย่อย บริษัทใหญ่ต้องวัดมูลค่า ค่าความนิยม ณ วันที่ได้อานาจใน การควบคุมบริษัทย่อย ตามท่ีกาหนดไว้ในมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับท่ี 3 (ปรับปรุง 2557) เร่ือง การรวมธุรกิจ โดยคานวณจาก 1) ผลรวมของ สิ่งตอบแทนท่ีโอนให้ท่ีวัดมูลค่าด้วย มูลค่ายุติธรรม ณ วันที่ซื้อ 2) ส่วนของผู้ท่ีไม่มีอานาจควบคุมในผู้ถูกซื้อท่ีวัดด้วยด้วยมูลค่า ยุติธรรม และ 3) มูลค่ายุติธรรม ณ วันท่ีซ้ือของส่วนได้เสียในส่วนของเจ้าของของบริษัทย่อยที่ บรษิ ัทใหญ่ถืออยู่กอ่ นการรวมธรุ กจิ ท่ีดาเนนิ การสาเร็จเปน็ ขัน้ ๆ หากผลรวมของทั้ง 3 รายการมีมูลค่าสูงกว่า มูลค่าสุทธิ ณ วันที่ซื้อของสินทรัพย์และ หนี้สินที่ได้รับมาท่ีระบุได้ซึ่งวัดด้วยมูลค่ายุติธรรม ผลต่างดังกล่าวให้ถือเป็นค่าความนิยม และ ในทางตรงกนั ขา้ มหากต่ากว่าใหถ้ ือเป็นกาไรจากการซ้ือในราคาต่ากว่ามลู คา่ ยุติธรรม ในการจัดทางบกระแสเงินสดในปีท่ีบริษัทใหญ่ได้อานาจในการควบคุมบริษัทย่อย เมื่อ เกิดค่าความนยิ ม หรอื กาไรจากการซอ้ื ในราคาต่ากว่ามูลค่ายุติธรรม ให้จัดประเภทเงินสดจ่ายเพื่อ ซอ้ื หุน้ ในบรษิ ัทย่อยเป็นกระแสเงินสดจากกจิ กรรมลงทุน และตัดบัญชีเงินลงทุนในบริษัทย่อย และ บันทึกสนิ ทรัพยท์ ไ่ี ด้รับการควบคุมมาและบันทึกค่าความนิยมหรือกาไรจากการซ้ือในราคาต่ากว่า มลู คา่ ยุติธรรม พร้อมทง้ั ตั้งสว่ นของผทู้ ี่ไมม่ ีอานาจควบคุม การจัดทางบกระแสเงินสดหลังปีที่มีการซื้อหุ้น กรณีบริษัทใหญ่ซื้อหุ้นสามัญของบริษัท ยอ่ ยเพิ่มเตมิ แสดงไดต้ ามตัวอย่างท่ี 7.6 และ ตวั อยา่ งท่ี 7.7 ดงั ต่อไปนี้

หน้า | 386 บทท่ี 7 การจดั ทางบกระแสเงนิ สดรวม ตัวอย่างที่ 7.6 วันที่ 1 มกราคม 25x1 บริษัท เกสร จากัด ซื้อหุ้นสามัญของบริษัท ดอกไม้ จากัด จานวน 10% ในราคา 220 บาท บริษัท เกสร จากัด บันทึกการซื้อหุ้นนี้เป็นเงินลงทุนในบริษัท ดอกไม้ และบันทึกเงนิ ลงทุนดว้ ยวธิ รี าคาทุน โดยไม่มกี ารจดั ทางบการเงินรวม เนื่องจากจานวนหุ้น ท่ีซอื้ ไม่เพียงพอที่จะทาให้บรษิ ัท เกสร จากัด ควบคุม บรษิ ัท ดอกไม้ จากดั ได้ ต่อมาวันท่ี 1 มกราคม 25x2 บริษัท เกสร จากัด ซื้อหุ้นสามัญของบริษัท ดอกไม้ จากัด เพ่ิมอีกจานวน 60% ในราคา 1,300 บาท ทาให้สัดส่วนการถือหุ้นในบริษัท ดอกไม้ จากัด กลายเป็น 70% และทาให้บรษิ ัท เกสร จากัด มีอานาจในการควบคุม บริษัท ดอกไม้ จากัดได้ และ ในวันนี้ มูลค่ายุติธรรมของส่วนของผู้ท่ีไม่มีอานาจควบคุม มีจานวน 800 บาท และมูลค่ายุติธรรม ของหนุ้ ในส่วนทีบ่ ริษทั เกสร จากัด ถืออยู่ 10% มจี านวน 250 บาท สนิ ทรพั ยข์ องบรษิ ทั ดอกไม้ จากดั ณ วนั ท่ี 1 มกราคม 25x2 ประกอบด้วย ลูกหนก้ี ารคา้ 450 หกั ค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสญู (150) สนิ ค้าคงเหลอื 300 สนิ ทรพั ย์หมนุ เวยี นอน่ื 600 ทีด่ นิ อาคาร และอุปกรณ์ 1,000 หกั คา่ เสอื่ มราคาสะสม (200) รวมสินทรัพย์ 2,000 งบแสดงฐานะการเงินรวม ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25x2 และวันที่ 31 ธันวาคม 25x1 แสดง ไดด้ งั น้ี

บทที่ 7 การจดั ทางบกระแสเงนิ สดรวม หนา้ | 387 สินทรัพย์ หนว่ ย : บาท 25x2 25x1 เงินสดและรายการเทียบเทา่ เงินสด ลูกหนก้ี ารคา้ 540 280 หกั ค่าเผอ่ื หน้สี งสยั จะสูญ สนิ คา้ คงเหลือ 980 850 เงินลงทุนในบรษิ ทั ดอกไม้ สินทรัพย์หมนุ เวียนอนื่ (480) (250) ท่ดี ิน อาคาร และอุปกรณ์ หกั ค่าเสอ่ื มราคาสะสม 1,100 900 ค่าความนิยม - 220 รวมสนิ ทรัพย์ 1,970 1,300 หนสี้ ินและสว่ นของผู้ถือหุ้น 2,500 2,000 (760) (500) เจ้าหนี้การคา้ ทนุ หนุ้ สามญั 350 - กาไรสะสม 6,200 4,800 ส่วนของผทู้ ี่ไม่มีอานาจควบคุม 700 600 รวมหน้สี นิ และส่วนของผู้ถอื หนุ้ 3,000 3,000 1,590 1,200 910 - 6,200 4,800 ขอ้ มูลเพิ่มเติม 1. กาไรสุทธิรวมสาหรับปี 25x2 มีจานวน 500 บาท โดยเป็นกาไรส่วนที่เป็นของผู้ถือหุ้น บริษัทใหญ่ จานวน 390 บาท และส่วนที่เปน็ ของผ้ทู ่ีไม่มอี านาจควบคุม จานวน 110 บาท