ບັນຊີຊັນສູງ 2

หน้า | 438 บทที่ 9 การจัดทางบการเงนิ จากรายการที่บันทึกไว้ไมส่ มบูรณ์ 9. ท่ดี นิ อาคารและอปุ กรณ์ ที่ดิน อาคารและอุปกรณ์ หาได้โดยการตรวจนับและสอบถามจากเจ้าของกิจการ พร้อมท้ังเปรียบเทียบกับทะเบียนสินทรัพย์ หรือสามารถดูการซ้ือการขายสินทรัพย์เพิ่มเติมได้จาก บัญชีเงินสด ทั้งนี้เพื่อให้ทราบราคาทุนของสินทรัพย์ และเมื่อทราบราคาทุนแล้วต้องคานึงถึงอายุ การใช้งาน ซึ่งจะนาไปคานวณหาค่าเสื่อมราคาเพื่อแสดงเป็นค่าใช้จ่ายในงบกาไรขาดทุน และ คานวณค่าเส่ือมราคาสะสมเพ่ือแสดงเป็นยอดหักจากราคาทุนของสินทรัพย์ในงบแสดงฐานะ การเงนิ 10. เจา้ หนี้ เจ้าหน้ี หาได้โดยการรวบรวมเอกสาร ใบกากับสินค้า ใบส่งสินค้า หรือใบแจ้งหน้ี คา่ บริการจากผขู้ ายท่ียงั ไม่ไดม้ กี ารชาระ และนาไปเปรยี บเทยี บกับบัญชเี จา้ หน้รี ายตัวที่ได้มีการจด บันทกึ ไว้ 11. ตวั๋ เงินจ่าย ตั๋วเงินจ่าย หาได้โดยการสอบถามเจ้าของกิจการ ว่ามีข้อผูกพันที่กิจการจะต้องชาระ เงินตามตั๋วเงินบ้างหรือไม่ หรืออาจจะดูเพิ่มเติมได้จากหลักฐานการซื้อ หรือการกู้ยืมเงินของ กิจการ วา่ มีรายการใดที่เป็นการซื้อหรือการกู้ยมื เงินโดยการออกตัว๋ เงินบ้างหรือไม่ 12. ค่าใช้จ่ายคา้ งจา่ ย ค่าใช้จา่ ยค้างจา่ ย หาได้โดยการสอบถามเจ้าของกิจการ ว่ามีค่าใช้จ่ายใดที่กิจการยัง ไม่ได้จ่ายบ้างหรือไม่ พร้อมทั้งสังเกตจากการจ่ายเงินคร้ังสุดท้ายก่อนวันปิดบัญชีว่าครบถ้วน หรอื ไม่ 13. รายไดร้ บั ล่วงหนา้ รายได้รับล่วงหน้า หาได้โดยการสอบถามเจ้าของกิจการ ว่ามีการรับเงินรายการใดท่ี เป็นการรับเงินมาแล้วแต่ยังไม่ได้ส่งสินค้าหรือบริการให้ลูกค้าบ้างหรือไม่ พร้อมทั้งดูเอกสาร ประกอบวา่ มีรายรับใดบา้ งท่เี ปน็ ส่วนของงวดบัญชีถดั ไป

บทที่ 9 การจดั ทางบการเงินจากรายการที่บันทึกไว้ไม่สมบูรณ์ หนา้ | 439 14. เงนิ กู้ เงินกู้ หาได้โดยการสอบถามเจ้าของกิจการว่ามีการกู้ยืมเงินหรือไม่ พร้อมทั้งขอดู เอกสารประกอบ เช่น สัญญากู้เงิน นอกจากน้ีอาจจะดูเพิ่มเติมได้จากบัญชีเงินสดว่ามีการรับเงิน และจ่ายสาหรับการการกยู้ ืมเงินหรอื ไม่ 15. ทุนหรือส่วนของเจา้ ของ ทุนหรือส่วนของเจ้าของ สามารถหาได้จาก สมการบัญชี คือ สินทรัพย์ = หนี้สิน + ส่วนของเจ้าของ หลังจากที่สามารถหายอดสินทรัพย์และหน้ีสินต่าง ๆ ได้ครบถ้วนแล้ว ก็จะ สามารถหาทุนของกิจการได้ โดยการนาสินทรัพย์หักออกด้วยหน้ีสิน ก็จะได้ทุน ถ้าต้องการทราบ ยอดทนุ วันตน้ งวดก็ใหใ้ ช้ยอดสินทรัพย์และหนี้สิน ในวันต้นงวด แต่ถ้าต้องการทราบยอดทุนวันส้ิน งวดก็ใชย้ อดสนิ ทรัพย์และหน้ีสินในวันส้นิ งวด การจดั ทางบกาไรขาดทนุ งบกาไรขาดทนุ เปน็ งบทจ่ี ัดทาขนึ้ เพ่อื ให้กจิ การทราบถึงผลการดาเนนิ งานของกิจการ วา่ มีรายได้ คา่ ใชจ้ ่าย และกาไรหรือขาดทุนเปน็ จานวนเทา่ ใด การจดั ทางบกาไรขาดทนุ สาหรับกิจการท่ีบันทึกบัญชีไว้ไม่สมบูรณ์ สามารถจัดทาได้จาก การวิเคราะห์ข้อมูลยอดคงเหลือของบัญชีต่าง ๆ ท่ีอยู่ในงบแสดงฐานะการเงิน ณ วันต้นงวด และ วันสิ้นงวด เพ่ือหายอดที่เพิ่มขึ้นหรือลดลง รวมไปถึงรายการเปล่ียนแปลงในบัญชีสินทรัพย์ และ หนี้สิน ที่ไม่ได้เกิดจากการจ่ายเงินสด เช่น การตั้งค่าเผื่อหน้ีสงสัยจะสูญ และการบันทึกค่าเสื่อม ราคาสะสม นอกจากน้ีต้องใช้รายละเอียดจากสมุดเงินสด ที่มีการบันทึกรายการเกี่ยวกับการรับ เงนิ จา่ ยเงนิ การจัดทางบกาไรขาดทุนสามารถจัดทาได้ 2 ลกั ษณะ ข้ึนอยู่กับวัตถุประสงค์ของกจิ การ วา่ มีความต้องการท่ีจะทราบรายละเอียดเก่ียวกับผลการดาเนนิ งานหรอื ไม่ ดงั นี้ 1. กจิ การไมต่ อ้ งการทราบรายละเอียดเกี่ยวกบั การดาเนินงาน ถ้าเจ้าของกิจการต้องการทราบเฉพาะยอดกาไร(ขาดทุน)สุทธิของกิจการ โดยท่ีไม่ ตอ้ งการทราบรายละเอียดของรายได้ค่าใช้จ่ายว่าประกอบด้วยรายการอะไรบ้าง นักบัญชีสามารถ คานวณได้โดยการ นายอดทุนหรือส่วนของเจ้าของ ณ วันต้นงวดและวันส้ินงวด เปรียบเทียบกัน ถา้ หากยอดทุน ณ วนั ส้ินงวด สูงกว่ายอดทุน ณ วันต้นงวด แสดงว่ากิจการมีผลกาไร แต่หากยอด ทุน ณ วันสิ้นงวด ต่ากว่ายอดทุน ณ วันต้นงวด แสดงว่ามีกิจการมีผลขาดทุน แต่หากในระหว่างปี

หน้า | 440 บทท่ี 9 การจดั ทางบการเงินจากรายการที่บันทึกไว้ไม่สมบรู ณ์ กิจการมีการเพ่ิมทุน ลดทุน หรือถอนใช้ส่วนตัว จะต้องนายอดดังกล่าวมาพิจารณาด้วย โดยการ คานวณจะแสดงได้ดังนี้ ทนุ ณ วันสิ้นงวด XXX หกั ทุน ณ วนั ตน้ งวด XXX บวก ลงทุนเพม่ิ XXX XXX หกั ถอนทนุ (XXX) หกั ถอนใชส้ ว่ นตัว (XXX) XXX กาไร(ขาดทนุ )สทุ ธิ XXX การคานวณกาไร(ขาดทุน)สุทธิ แสดงดังตวั อย่างที่ 9.1 ต่อไปนี้ ตัวอยา่ งท่ี 9.1 เม่อื วันท่ี 1 มกราคม 25x1 ร้านรัฐพรการคา้ ได้ลงทุนเปิดรา้ นขายเส้ือผา้ โดยมี ขอ้ มูลเก่ยี วกบั เงินทนุ ดงั น้ี วันที่ 1 มกราคม 25x1 ลงทุน 100,000 บาท วันที่ 15 สิงหาคม 25x1 ลงทุนเพม่ิ 50,000 บาท วันที่ 30 กนั ยายน 25x1 ถอนใช้ส่วนตวั 10,000 บาท วนั ที่ 31 ตุลาคม 25x1 ถอนทุน 30,000 บาท วันที่ 31 ธนั วาคม 25x1 มเี งนิ ทนุ คงเหลือ 200,000 บาท การคานวณกาไร(ขาดทนุ )สุทธิ 25x1 แสดงได้ดงั นี้ ทนุ ณ วันสิ้นงวด 200,000 หกั ทนุ ณ วันตน้ งวด 100,000 บวก ลงทุนเพิ่ม 50,000 150,000 หกั ถอนทนุ (30,000) 110,000 หกั ถอนใชส้ ่วนตวั (10,000) 90,000 กาไรสทุ ธิ

บทที่ 9 การจดั ทางบการเงนิ จากรายการที่บันทึกไวไ้ ม่สมบรู ณ์ หนา้ | 441 2. กิจการต้องการทราบรายละเอียดเก่ยี วกับการดาเนินงาน กรณที ี่ฝา่ ยบริหารต้องการทราบรายละเอียดเกีย่ วกับผลการดาเนินงานของกิจการ ว่า ประกอบด้วยรายได้ค่าใชจ้ า่ ยอะไรบา้ ง เปน็ จานวนเท่าใด นกั บญั ชีจะต้องคานวณหายอดต่าง ๆ ในแต่ละบัญชขี องงบกาไรขาดทนุ ดงั น้ี 2.1 การคานวณหายอดขาย โดยปกติยอดขายจะประกอบไปด้วย การขายเป็นเงินสดและการขายเป็นเงินเชื่อ การขายเป็นเงินสดสามารถหาได้จากสมุดเงินสด ส่วนการขายเป็นเงินเช่ือหาได้จากการวิเคราะห์ บัญชีลูกหน้ี และบัญชีตั๋วเงินรับ(หากขายสินค้าและรับชาระเป็นตั๋วเงินรับ) ท่ีเพ่ิมข้ึนระหว่างปี บวกด้วยการรับคนื สนิ คา้ ส่วนลดจ่าย และการตัดหน้ีสญู ดงั นี้ ยอดขายเปน็ เงนิ สด XXX ยอดขายเปน็ เงนิ เช่อื : ลกู หนี้การคา้ สิ้นงวด XXX ตั๋วเงินรบั สิ้นงวด XXX บวก เงนิ รับชาระหนีจ้ ากลูกหน้ี XXX เกบ็ เงินตามตวั๋ เงนิ รับ XXX รบั คืนสินค้า XXX สว่ นลดจ่าย XXX หน้ีสูญ XXX รวม XXX หกั ลูกหน้กี ารค้าต้นงวด XXX ตัว๋ เงนิ รบั ต้นงวด XXX (XXX) XXX ยอดขายทงั้ ส้นิ XXX 2.2 การคานวณหายอดซ้ือ ยอดซ้ือประกอบด้วยการซื้อทเี่ ปน็ เงนิ สด และซ้อื เป็นเงนิ เชื่อ ยอดซ้ือเป็นเงนิ สด สามารถหาได้จากสมุดเงินสด ส่วนการซื้อเป็นเงินเช่ือหาได้จากการวิเคราะห์บัญชีเจ้าหนี้ และ บัญชตี ๋ัวเงินจา่ ย (หากมีการจ่ายชาระหนคี้ ่าซื้อสินค้าเป็นต๋ัวเงินจ่าย) ที่เพิ่มข้ึนระหว่างปี บวกด้วย การสง่ คนื สนิ คา้ และส่วนลดรบั ดังน้ี

หน้า | 442 บทที่ 9 การจัดทางบการเงนิ จากรายการท่ีบันทึกไว้ไมส่ มบูรณ์ ยอดซื้อเป็นเงินสด XXX ยอดซื้อเป็นเงนิ เชื่อ : XXX เจา้ หนกี้ ารคา้ สิน้ งวด XXX ต๋วั เงนิ จา่ ยสิ้นงวด XXX บวก เงนิ จา่ ยชาระหนเ้ี จ้าหนี้ XXX XXX เงินจา่ ยชาระต๋วั เงินจ่าย XXX ส่งคืนสนิ คา้ XXX สว่ นลดรบั XXX XXX (XXX) XXX รวม หกั เจา้ หนีก้ ารค้าต้นงวด XXX ต๋ัวเงนิ จ่ายต้นงวด ยอดซื้อทั้งสน้ิ 2.3 การคานวณหายอดรายได้อ่ืน ๆ รายได้อ่นื ๆ หมายถึงรายได้ทน่ี อกเหนือจากรายไดจ้ ากการขาย เช่น รายได้ค่า เชา่ ดอกเบ้ยี รบั เงินปันผลรับ รายไดอ้ ื่น ๆ นสี้ ามารถหาได้จากการรวมรายได้ทไ่ี ดร้ ับเป็นเงนิ สดใน ระหว่างปี ปรับปรงุ ด้วยรายได้ค้างรับ และรายได้รับลว่ งหน้า ณ วันต้นงวดและวนั ส้ินงวด ดังน้ี รายได้ท่เี ปน็ เงินสด XXX บวก รายได้คา้ งรับสนิ้ งวด XXX รายไดร้ บั ลว่ งหนา้ ต้นงวด XXX XXX รวม XXX หกั รายได้ค้างรับต้นงวด XXX รายได้รบั ล่วงหน้าสนิ้ งวด XXX (XXX) ยอดรายได้ท้งั สนิ้ XXX 2.4 การคานวณหายอดวัสดุสานกั งานใช้ไป ยอดวสั ดสุ านักงานใชไ้ ปหาได้จากยอดซอ้ื วสั ดสุ านักงานจากสมุดเงินสด ปรบั ปรุงดว้ ย วสั ดุสานักงานคงเหลอื ณ วันตน้ งวดและวันส้นิ งวด ดังนี้

บทที่ 9 การจัดทางบการเงนิ จากรายการท่บี ันทกึ ไว้ไม่สมบรู ณ์ หน้า | 443 วสั ดุสานักงานคงเหลือต้นงวด XXX บวก เงนิ จา่ ยซอื้ วสั ดุสานักงานระหวา่ งปี XXX XXX รวม XXX หกั วสั ดสุ านกั งานคงเหลือส้ินงวด XXX วสั ดสุ านักงานใชไ้ ป 2.5 การคานวณหายอดหนีส้ งสัยจะสูญ หากกิจการมีการขายสินค้าเป็นเงินเชื่อ อาจจะทาให้เกิดความเส่ียงท่ีจะเก็บเงิน จากลูกหนีไ้ ม่ได้ ดังน้นั กิจการจงึ ควรทจี่ ะมีการประมาณจานวนหน้ีท่ีคาดว่าจะเก็บเงินไม่ได้นี้เป็น หน้ีสงสัยจะสูญ แสดงเป็นค่าใช้จ่ายของกิจการในงบกาไรขาดทุน และแสดงค่าเผื่อหน้ีสงสัยจะ สญู เป็นยอดหักจากบัญชีลูกหนี้ในงบแสดงฐานะการเงิน โดยการคานวณหายอดหนี้สงสัยจะสูญ สาหรับงวดน้ัน จะต้องพิจารณาจากยอดค่าเผ่ือหน้ีสงสัยจะสูญ ณ วันต้นงวดและวันส้ินงวด ประกอบกับการตดั ลูกหนี้เป็นหนีส้ ูญระหวา่ งปี ดงั น้ี ค่าเผือ่ หนี้สงสัยจะสญู ส้ินงวด XXX บวก หนี้สญู XXX รวม XXX หกั ค่าเผอ่ื หน้ีสงสยั จะสูญต้นงวด XXX หนีส้ งสยั จะสญู XXX 2.6 การคานวณหายอดค่าเสือ่ มราคา การคานวณค่าเส่ือมราคา ถือเป็นการตัดราคาทุนของสินทรัพย์ไปเป็นค่าใช้จ่าย สาหรับงวดในแต่ละงวดตลอดอายุการใช้งานของสินทรัพย์นั้น ซึ่งสินทรัพย์ที่ต้องมีการคานวณค่า เส่ือมราคาได้แก่ อาคารและอุปกรณ์ ซึ่งโดยท่ัวไป การคานวณค่าเสื่อมราคาสามารถทาได้หลาย วิธี เช่น วิธีเส้นตรง วิธีผลรวมจานวนปี หรือวิธีตามจานวนผลผลิต โดยส่วนมากนิยมใช้วิธีเส้นตรง ซงึ่ ในเนือ้ หาในบทนีจ้ ะได้อธิบายเฉพาะวิธเี สน้ ตรง โดยแยกพจิ ารณา ได้ดังนี้ 2.6.1 สนิ ทรัพยท์ ่ีใช้งานเต็มปี สินทรัพย์ที่ใช้งานตลอดท้ังปี ให้คานวณค่าเสื่อมราคาเต็มปี โดยใช้ ราคาทนุ ของสินทรัพย์ หักด้วยมลู ค่าซาก แล้วหารด้วยอายุการใช้งานของสินทรัพย์น้ัน หรืออาจจะ ใชอ้ ัตราค่าเส่ือมราคาคณู ด้วยราคาทุนของสนิ ทรพั ย์

หน้า | 444 บทที่ 9 การจัดทางบการเงินจากรายการที่บันทึกไว้ไม่สมบรู ณ์ 2.6.2 สนิ ทรัพย์ท่ีซื้อเพิ่มระหว่างปี สินทรพั ยท์ ี่มกี ารซื้อเพมิ่ ระหว่างปี ให้คานวณคา่ เสื่อมราคาต้ังแตว่ ันที่ ซือ้ มาจนถงึ วันสิ้นปี 2.6.3 สนิ ทรัพย์ที่ซ้อื มากอ่ นแตม่ าจาหน่ายในงวดน้ี สินทรพั ยท์ ่ีซื้อมาก่อนแล้วจาหนา่ ยในงวดน้ี ให้คานวณค่าเสอ่ื มราคา ตงั้ แต่วันตน้ งวดจนถงึ วันทจ่ี าหน่ายไป 2.6.4 สินทรัพยท์ ่ีซื้อมาและจาหน่ายในปเี ดียวกนั สินทรพั ย์ทซ่ี อื้ มาและจาหนา่ ยในปเี ดียวกัน ให้คานวณค่าเสือ่ มราคา ต้งั แตว่ ันที่ซ้ือมาถงึ วนั ทีจ่ าหนา่ ยไป 2.7 การคานวณหายอดคา่ ใช้จ่ายอ่นื ๆ คา่ ใช้จ่ายอน่ื ๆ ท่ีนอกเหนือจาก ซื้อ หน้ีสงสยั จะสญู คา่ เสื่อมราคา และวัสดุ สานกั งานใชไ้ ป เชน่ คา่ แรง เงนิ เดอื น ค่าน้า ค่าไฟ ค่าเช่า หรือดอกเบ้ียจา่ ย จะหาได้จากสมดุ เงิน สดทีม่ กี ารจ่ายไปในระหว่างงวด แตถ่ า้ มีรายการค่าใชจ้ ่ายคา้ งจา่ ยหรือค่าใชจ้ ่ายจา่ ยล่วงหนา้ ณ วันตน้ งวดและวันสิ้นงวด ก็จะตอ้ งมีการนารายการดังกลา่ วมาปรับปรงุ กับ จานวนทไ่ี ด้จ่ายไปจรงิ ในระหวา่ งปี ดงั นี้ ค่าใชจ้ ่ายทเ่ี ป็นเงนิ สด XXX บวก คา่ ใช้จ่ายค้างจา่ ยส้นิ งวด XXX คา่ ใช้จ่ายจ่ายลว่ งหน้าต้นงวด XXX XXX รวม XXX หกั คา่ ใชจ้ ่ายค้างจ่ายตน้ งวด XXX คา่ ใช้จ่ายจ่ายลว่ งหน้าสิ้นงวด XXX (XXX) ยอดค่าใช้จ่ายท้ังสิ้น XXX การจดั ทางบการเงินจากรายการทีบ่ ันทกึ ไวไ้ ม่สมบรู ณ์แสดงได้ตามตวั อยา่ งที่ 9.2 ตอ่ ไปนี้

บทท่ี 9 การจัดทางบการเงนิ จากรายการทบ่ี ันทึกไวไ้ ม่สมบูรณ์ หนา้ | 445 ตัวอยา่ งท่ี 9.2 ต่อไปน้ีเปน็ ขอ้ มลู ของรา้ นสรุ ิสาการค้า ซึ่งไมไ่ ด้บนั ทึกบัญชีตามหลักบญั ชคี ู่ ร้านสรุ สิ าการคา้ งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 25x1 หน่วย : บาท สินทรัพยห์ มุนเวียน สินทรัพย์ เงนิ สด 37,000 ลูกหนี้การค้า 10,000 หกั ค่าเผ่ือหน้สี งสยั จะสูญ (1,000) 9,000 ตัว๋ เงนิ รับ 15,000 สินคา้ คงเหลอื 39,000 วสั ดุสานักงาน 12,000 ค่าเบ้ียประกันจา่ ยลว่ งหน้า 17,000 ดอกเบย้ี คา้ งรับ 10,000 รวมสินทรัพยห์ มนุ เวียน 139,000 สินทรัพยไ์ ม่หมุนเวยี น อุปกรณส์ านกั งาน 30,000 หกั ค่าเส่ือมราคาสะสม (6,000) 24,000 ทดี่ นิ 20,000 รวมสินทรัพย์ไมห่ มุนเวียน 44,000 รวมสินทรพั ย์ 183,000

หน้า | 446 บทที่ 9 การจดั ทางบการเงินจากรายการท่ีบันทกึ ไว้ไม่สมบูรณ์ หนี้สินและสว่ นของเจา้ ของ 22,000 หน้สี นิ หมนุ เวยี น 19,000 9,000 เจา้ หนก้ี ารค้า 5,000 ต๋วั เงินจ่าย 55,000 คา่ โฆษณาค้างจา่ ย คา่ เชา่ รับลว่ งหน้า 128,000 183,000 รวมหนีส้ ิน สว่ นของเจ้าของ ทนุ รวมหน้สี ินและสว่ นของเจ้าของ รายการรบั เงนิ และจ่ายเงินในระหว่างปี 25x2 มีดงั น้ี 69,000 รายรบั : 10,000 39,000 รับเงินสดจากการขายสินคา้ 28,000 รบั เงนิ สดจากการขายอปุ กรณส์ านกั งาน 27,000 เก็บเงินจากลกู หน้ี 22,000 เกบ็ เงินจากตั๋วเงนิ รบั 18,000 รบั ดอกเบี้ย 20,000 รบั คา่ เช่า 15,000 รายจา่ ย : 6,000 จ่ายเงนิ สดเพื่อซื้อสนิ ค้า 25,000 จ่ายเงนิ สดเพือ่ ชาระหน้เี จา้ หน้ี 22,000 จา่ ยชาระต๋ัวเงนิ จา่ ย 19,000 จ่ายเงินสดซอ้ื วัสดุสานกั งาน 11,000 จา่ ยเงนิ สดเพ่อื ซ้ือทีด่ ิน 4,000 จา่ ยค่าเบยี้ ประกัน 8,000 จา่ ยค่าโฆษณา จา่ ยเงินเดือน จา่ ยคา่ ขนสง่ เขา้ เจ้าของกิจการถอนไปใช้ส่วนตวั

บทท่ี 9 การจดั ทางบการเงินจากรายการที่บันทึกไวไ้ มส่ มบรู ณ์ หนา้ | 447 ข้อมลู เพม่ิ เติม : 1. สินทรัพยแ์ ละหน้สี นิ ณ วนั ท่ี 31 ธันวาคม 25x2 บางรายการ มียอดคงเหลือ ดังน้ี ลูกหนี้ 15,000 บาท เจ้าหนี้ 23,000 บาท ต๋วั เงินรับ 12,000 บาท ตัว๋ เงินจา่ ย 17,000 บาท วัสดุสานักงาน 9,000 บาท สินคา้ คงเหลอื 35,000 บาท ดอกเบี้ยค้างรับ 13,000 บาท ค่าเช่ารับลว่ งหนา้ 9,000 บาท ค่าโฆษณาค้างจา่ ย 8,000 บาท ค่าเบ้ียประกันจา่ ยลว่ งหนา้ 14,000 บาท 2. ระหว่างปีมีการตัดบัญชีลูกหนเี้ ป็นหน้สี ูญ จานวน 800 บาท และ กจิ การมีนโยบายตั้ง ค่าเผ่อื หนสี้ งสยั จะสญู 10% ของยอดลกู หนส้ี ้ินปี 3. ในระหว่างปมี ีการส่งคนื สินค้า 2,000 บาท และ ไดร้ บั ส่วนลดรบั 1,000 บาท 4. ในปี 25x2 มีการรับคืนสินค้า 5,000 บาท และส่วนลดจา่ ย 4,000 บาท 5. กิจการขายอุปกรณเ์ ม่ือวันที่ 1 กรกฎาคม 25x2 โดยอปุ กรณน์ ี้กิจการซ้ือมาเมอื่ วนั ท่ี 1 มกราคม 25x1 ในราคาทุน 10,000 บาท กจิ การมีนโยบายคิดค่าเสื่อมราคาในอัตรา 10% ตอ่ ปี จากขอ้ มลู ขา้ งต้นสามารถนาไปจัดทางบกาไรขาดทุนและงบแสดงฐานะการเงินได้ดังน้ี

หนา้ | 448 บทที่ 9 การจดั ทางบการเงินจากรายการที่บันทึกไว้ไม่สมบูรณ์ รา้ นสรุ สิ าการคา้ งบกาไรขาดทุน สาหรับปี สน้ิ สุดวันท่ี 31 ธนั วาคม 25x2 ขายสนิ คา้ (1) 55,000 5,000 หนว่ ย : บาท หกั รับคืนสินคา้ 4,000 4,000 147,800 ส่วนลดจา่ ย 39,000 9,000 ขายสทุ ธิ 138,800 56,000 หกั ต้นทนุ ขาย 95,000 60,000 สนิ คา้ คงเหลอื ต้นงวด 35,000 78,800 บวก ซ้ือสินคา้ สุทธิ ซ้ือสินคา้ (2) 2,500 66,800 บวก คา่ ขนสง่ เข้า 1,300 12,000 9,000 59,000 25,000 18,000 หกั ส่งคืนสนิ ค้า 2,000 3,000 11,000 สว่ นลดรับ 1,000 สนิ คา้ ท่มี ไี ว้เพือ่ ขาย หกั สนิ คา้ คงเหลือปลายงวด กาไรข้ันต้น คา่ ใชจ้ า่ ยในการดาเนินงาน : ค่าเสือ่ มราคา (3) หนส้ี งสัยจะสูญ (4) วสั ดสุ านักงานใช้ไป (5) ค่าเบ้ียประกัน (6) คา่ โฆษณา (7) เงนิ เดอื น กาไรจากการดาเนินงาน

บทที่ 9 การจัดทางบการเงินจากรายการที่บันทึกไวไ้ มส่ มบูรณ์ หน้า | 449 รายได้อ่ืน : 30,000 49,500 ดอกเบี้ยรับ (8) 18,000 61,500 คา่ เชา่ รับ (9) 1,500 กาไรจากการขายอปุ กรณ์ (10) กาไรสทุ ธิ รายละเอียดการคานวณ 69,000 (1) คานวณยอดขาย 15,000 78,800 ขายเงนิ สด 12,000 147,800 ขายเงินเชือ่ : 800 ลูกหนีส้ ้ินงวด ตั๋วเงนิ รบั สิ้นงวด 5,000 บวก หนส้ี ญู 4,000 รบั คืนสินคา้ ส่วนลดจ่าย 39,000 รับชาระหนจี้ ากลูกหนี้ 28,000 รบั ชาระจากต๋ัวเงนิ รบั 103,800 หกั ลกู หนีต้ ้นงวด 10,000 ต๋ัวเงนิ รบั ตน้ งวด 15,000 ขายรวม

หนา้ | 450 บทท่ี 9 การจดั ทางบการเงนิ จากรายการทบ่ี ันทึกไว้ไม่สมบูรณ์ (2) คานวณยอดซอ้ื 23,000 18,000 ซื้อเงินสด 17,000 ซือ้ เงินเชื่อ : 20,000 37,000 เจา้ หนี้สิ้นงวด 15,000 55,000 ต๋ัวเงนิ จา่ ยส้ินงวด 2,000 บวก จ่ายชาระหน้เี จ้าหน้ี 1,000 จ่ายชาระต๋วั เงินจา่ ย 78,000 ส่งคนื สินค้า 22,000 ส่วนลดรับ 19,000 หกั เจา้ หนี้คงเหลอื ตน้ งวด ตั๋วเงินจา่ ยตน้ งวด ซือ้ รวม (3) ค่าเสอ่ื มราคา 2,000 ค่าเส่อื มราคาอปุ กรณส์ ่วนท่ียังไม่ได้ขาย (20,000 X 10% X 1 ปี) = 500 บวก คา่ เสอ่ื มราคาอุปกรณส์ ว่ นท่ขี ายไป (10,000 X 10% X 6/12) = 2,500 คา่ เส่ือมราคาสาหรับงวด (4) หนี้สงสัยจะสูญ ค่าเผ่อื หนี้สงสยั จะสูญต้นงวด 1,000 หกั ตัดลกู หนี้เป็นหนส้ี ูญ 800 คงเหลอื ค่าเผอื่ หนส้ี งสยั จะสูญ 200 หกั ตง้ั ค่าเผอ่ื หนีส้ งสัยจะสญู 10%ของลูกหน้สี ิ้นปี(15,000 X 10%) 1,500 คงเหลอื หน้ีสงสัยจะสญู 1,300

บทที่ 9 การจดั ทางบการเงินจากรายการทบี่ ันทกึ ไวไ้ ม่สมบูรณ์ หนา้ | 451 (5) วัสดุสานกั งานใช้ไป 12,000 วสั ดสุ านักงานต้นงวด 6,000 บวก ซื้อวสั ดุสานักงาน 18,000 9,000 หกั วัสดุสานักงานสิน้ งวด 9,000 วัสดสุ านักงานใชไ้ ป 22,000 (6) คา่ เบีย้ ประกนั 17,000 จ่ายคา่ เบี้ยประกนั 39,000 บวก ค่าเบี้ยประกันจ่ายลว่ งหนา้ ตน้ งวด 14,000 25,000 หกั ค่าเบ้ียประกันจ่ายล่วงหน้าส้นิ งวด คา่ เบ้ียประกัน 19,000 8,000 (7) คา่ โฆษณา 27,000 จา่ ยค่าโฆษณา 9,000 บวก ค่าโฆษณาคา้ งจ่ายส้ินงวด 18,000 หกั คา่ โฆษณาค้างจ่ายตน้ งวด คา่ โฆษณา (8) ดอกเบีย้ รบั 27,000 รับดอกเบ้ีย 13,000 บวก ดอกเบ้ยี ค้างรบั ส้ินงวด 40,000 10,000 หกั ดอกเบ้ยี คา้ งรับต้นงวด 30,000 ดอกเบ้ยี รับ

หน้า | 452 บทท่ี 9 การจัดทางบการเงินจากรายการทบ่ี ันทึกไวไ้ มส่ มบรู ณ์ (9) คา่ เชา่ รับ 22,000 รบั คา่ เช่า 5,000 บวก คา่ เช่ารับล่วงหนา้ ตน้ งวด 27,000 9,000 หกั ค่าเชา่ รับลว่ งหนา้ สิ้นงวด 18,000 คา่ เชา่ รับ (10) กาไรจากการขายอุปกรณ์ ราคาขาย 10,000 หกั ราคาตามบัญชี : อุปกรณ์ราคาทนุ 10,000 หกั ค่าเสื่อมราคาสะสม (10,000 X 10% X 18/12) (1,500) 8,500 กาไรจากการขายอุปกรณ์ 1,500 (11) ค่าเสอ่ื มราคาสะสมสิน้ ปี 6,000 ค่าเสอ่ื มราคาสะสมตน้ งวด 2,500 บวก ค่าเสื่อมราคาสาหรับงวดปจั จุบัน 8,500 1,500 หกั ค่าเสอ่ื มราคาสะสมของสนิ ทรพั ยท์ ีข่ าย 7,000 คา่ เสอื่ มราคาสะสมสนิ้ งวด

บทท่ี 9 การจัดทางบการเงินจากรายการทีบ่ ันทึกไวไ้ มส่ มบรู ณ์ หน้า | 453 รา้ นสรุ สิ าการค้า งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วันที่ 31 ธนั วาคม 25x2 สินทรัพย์ 15,000 หนว่ ย : บาท สินทรัพยห์ มุนเวยี น (1,500) 84,000 เงินสด 20,000 ลูกหนก้ี ารคา้ (7,000) 13,500 12,000 หกั ค่าเผ่อื หน้ีสงสัยจะสูญ 35,000 ตว๋ั เงินรบั 9,000 สินค้าคงเหลอื 14,000 วัสดุสานักงาน 13,000 ค่าเบ้ียประกันจ่ายล่วงหนา้ 180,500 ดอกเบย้ี ค้างรบั 13,000 รวมสินทรพั ย์หมนุ เวียน 45,000 58,000 สินทรัพย์ไม่หมุนเวียน 238,500 อาคารและอุปกรณ์ หกั ค่าเสื่อมราคาสะสม (11) ทด่ี นิ รวมสินทรพั ยไ์ ม่หมนุ เวยี น รวมสนิ ทรัพย์

หน้า | 454 บทที่ 9 การจดั ทางบการเงินจากรายการทบี่ ันทกึ ไวไ้ มส่ มบูรณ์ หนสี้ นิ และส่วนของเจา้ ของ หนส้ี ินหมนุ เวียน เจา้ หนี้การค้า 23,000 ตว๋ั เงนิ จ่าย 17,000 8,000 คา่ โฆษณาค้างจ่าย 9,000 57,000 ค่าเชา่ รับล่วงหน้า 181,500 รวมหนสี้ นิ 238,500 ส่วนของเจ้าของ ทนุ ตน้ งวด 128,000 บวก กาไรสทุ ธิ 61,500 189,500 หกั ถอนใชส้ ว่ นตัว 8,000 รวมสว่ นของเจ้าของ รวมหนี้สนิ และสว่ นของเจ้าของ สรุป กิจการที่บันทึกรายการไว้ไม่สมบูรณ์ เช่น กิจการท่ีมีขนาดเล็กท่ีมีปริมาณรายการค้าไม่ มาก และไม่มีพนักงานบัญชี อาจจะมีการจดบันทึกเฉพาะรายการสาคัญๆ หรืออาจบันทึกบัญชี เพียงด้านเดบิตหรือเครดิตเพียงด้านเดียว แต่เจ้าของกิจการมีความต้องการท่ีจะจัดทางบการเงิน การจัดทางบการเงินของรายการท่ีบันทึกไว้ไม่สมบูรณ์ประกอบด้วย งบแสดงฐานะการเงิน สามารถจัดทาโดยการรวบรวมเอกสารหลักฐานที่แสดงถึงสินทรัพย์และหนี้สินของกิจการ รวมถึง การสอบถามข้อมูลจากเจ้าของกิจการ และงบกาไรขาดทุน สามารถจัดทาได้จากการวิเคราะห์ ข้อมูลยอดคงเหลือของบัญชีต่าง ๆ ท่ีอยู่ในงบแสดงฐานะการเงิน ณ วันต้นงวด และ วันสิ้นงวด รวมไปถึงรายการเปล่ยี นแปลงในบัญชีสินทรัพย์ และหน้ีสิน ท่ีไม่ได้เกิดจากการจ่ายเงินสด และใช้ รายละเอยี ดจากสมุดเงนิ สด ท่ีมกี ารบนั ทกึ รายการเก่ียวกบั การรบั เงินจา่ ยเงิน

บทที่ 9 การจัดทางบการเงินจากรายการท่ีบันทกึ ไว้ไม่สมบรู ณ์ หนา้ | 455 แบบฝึกหัด ข้อ 1. เม่อื วันท่ี 1 มกราคม 25x1 ร้านประเสรฐิ การค้า ไดล้ งทนุ เปิดร้านขายรองเท้า โดยมขี ้อมลู เก่ียวกับเงนิ ทุน ดงั นี้ วนั ท่ี 1 มกราคม 25x1 ลงทนุ 50,000 บาท วนั ที่ 15 มีนาคม 25x1 ลงทนุ เพิ่ม 60,000 บาท วันที่ 30 พฤษภาคม 25x1 ถอนใช้ส่วนตัว 5,000 บาท วันที่ 31 กรกฎาคม 25x1 ถอนทุน 30,000 บาท วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x1 มเี งินทุนคงเหลือ 100,000 บาท ให้ทา แสดงการคานวณกาไร(ขาดทนุ )สุทธิปี 25x1 ขอ้ 2. วนั ที่ 1 มกราคม 25x1 ร้านวนั รฐั ไดน้ าเงนิ มาลงทุน 200,000 บาท ณ วันท่ี 31 ธนั วาคม 25x1 มยี อดคงเหลอื ของบญั ชีสินทรพั ย์และหนี้สนิ ดงั นี้ เงนิ สด 40,000 ลกู หนี้ 75,000 สินค้าคงเหลอื 39,000 ทด่ี ิน อาคารและอุปกรณ์ 130,000 เจา้ หน้ี 28,000 เงนิ กู้ 30,000 ถอนใชส้ ่วนตัว 5,000 ให้ทา แสดงการคานวณกาไรสทุ ธปิ ระจาปี

หน้า | 456 บทท่ี 9 การจัดทางบการเงินจากรายการทีบ่ ันทกึ ไว้ไมส่ มบูรณ์ ข้อ 3. ต่อไปน้ีเป็นยอดคงเหลือ ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25x1 และ วันที่ 31 ธันวาคม 25x2 ของ สินทรพั ย์และหน้ีสนิ ร้านแม่จ๋า สนิ ทรัพย์ 31 ธันวาคม 25x1 31 ธันวาคม 25x2 เงนิ สด 25,000 41,000 ลกู หน้ี 12,000 18,000 หกั ค่าเผ่อื หน้สี งสยั จะสญู (1,200) (1,800) สนิ ค้าคงเหลอื 21,000 27,000 ทดี่ ินอาคารและอุปกรณ์ 37,000 40,000 หนี้สนิ เจา้ หนี้ 15,000 10,000 เงนิ กู้ 17,000 24,000 รายการรบั เงนิ และจ่ายเงินในระหวา่ งปี 25x2 มีดงั น้ี รายรับ : รบั เงินสดจากการขายสินคา้ 37,000 รบั ชาระหนี้จากลกู หน้ี 13,000 รับเงนิ สดจากการกูเ้ งิน 7,000 รายจ่าย : จา่ ยเงินสดเพื่อซื้อสนิ ค้า 29,000 จ่ายเงนิ สดเพือ่ ชาระหนี้ 9,000 ซ้อื ทดี่ นิ อาคารและอุปกรณ์ 3,000 ในระหว่างปี 25x2 กิจการมีการตัดลูกหน้ีเป็นหนี้สูญ 1,000 บาท และกิจการมนี โยบาย การตั้งคา่ เผื่อหนส้ี งสัยจะสูญ 10% ให้ทา 1. คานวณยอดขายและยอดซ้อื สาหรับปี 25x1 2. งบกาไรขาดทุน สาหรับปี สิน้ สุดวันที่ 31 ธนั วาคม 25x2 3. งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 25x1

บทที่ 9 การจัดทางบการเงินจากรายการท่ีบันทึกไวไ้ มส่ มบูรณ์ หนา้ | 457 ขอ้ 4. รา้ นหมหู นั การคา้ ไม่ไดบ้ นั ทึกบญั ชีตามหลักบญั ชีคู่ มีข้อมลู รายการค้าทบ่ี ันทกึ ไว้ ดงั น้ี สนิ ทรัพย์และหน้ีสิน ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 25x1 และ 31 ธนั วาคม 25x1 แสดงได้ดังน้ี สนิ ทรัพย์ 31 ธันวาคม 25x1 31 ธนั วาคม 25x2 เงินสด 12,000 26,000 ลูกหนกี้ ารค้า 21,000 29,000 สินค้าคงเหลือ 19,000 7,500 วัสดุสานักงาน 8,800 5,900 ดอกเบ้ยี คา้ งรบั 1,500 600 อุปกรณ์ สานักงาน(สทุ ธิ) 39,000 39,900 หน้สี นิ เจา้ หนี้การค้า 18,000 23,000 เงินเดือนคา้ งจา่ ย 8,000 3,000 รายการรับและจา่ ยเงินสดในระหว่างปี 25x2 มีดังนี้ รายรับ : รบั เงินสดจากการขายสินคา้ 20,600 รับชาระหนจ้ี ากลูกหนี้การคา้ 31,000 รับดอกเบี้ย 2,300 รายจา่ ย : จ่ายเงนิ สดเพอื่ ซ้ือสนิ ค้า 13,000 จา่ ยเงนิ เดือนพนักงาน 9,000 จ่ายค่าสาธารณูปโภค 2,400 ซอ้ื อุปกรณ์สานักงาน 3,000 จ่ายชาระหน้เี จ้าหนี้การคา้ 8,500 ซอ้ื วสั ดสุ านักงาน 1,500 ถอนเงินไปใชส้ ว่ นตัว 2,500 ใหท้ า 1. งบกาไรขาดทนุ สาหรับปี ส้นิ สดุ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 25x2 2. งบแสดงฐานะการเงิน ณ วนั ที่ 31 ธันวาคม 25x2

หน้า | 458 บทที่ 9 การจดั ทางบการเงนิ จากรายการที่บันทกึ ไวไ้ มส่ มบรู ณ์ ขอ้ 5. ณ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 25x1 และ วนั ที่ 31 ธันวาคม 25x2 ร้านเนือ้ นางการค้ามีสินทรพั ยแ์ ละ หนสี้ ิน รวมถึงรายการรับเงิน-จ่ายเงิน ดงั ต่อไปนี้ สนิ ทรัพย์ 31 ธนั วาคม 25x1 31 ธันวาคม 25x2 เงินสด 35,000 47,500 ลูกหน้ี 16,000 21,000 หกั ค่าเผ่ือหนีส้ งสยั จะสูญ (1,600) (2,100) ตว๋ั เงินรับ 10,000 15,000 สนิ คา้ คงเหลอื 19,000 11,000 อุปกรณ์ 20,000 50,000 หนส้ี ิน เจา้ หน้ี 5,000 18,000 ต๋ัวเงนิ จ่าย 23,000 15,000 รายการรับเงินและจา่ ยเงินในระหว่างปี 25x2 มีดังน้ี รายรับ : รับเงินสดจากการขายสนิ ค้า 60,000 รับชาระหน้ีจากลกู หน้ี 25,000 รบั เงนิ สดจากต๋วั เงินรับ 14,000 รายจา่ ย : จ่ายเงินสดเพ่อื ซ้ือสินค้า 13,000 จ่ายเงนิ สดเพอ่ื ชาระหนี้เจา้ หนี้ 36,000 จา่ ยชาระต๋ัวเงินจา่ ย 3,000 จ่ายค่าสาธารณปู โภค 8,000 จา่ ยค่าขนสง่ เขา้ 1,500 ซอ้ื อุปกรณ์ (1 ม.ค. 25x2) 30,000 ขอ้ มลู เพิม่ เติม : ในระหวา่ งปี 25x2 กจิ การมีการสง่ คนื สนิ คา้ 2,000 บาท และสว่ นลดรับ 3,000 บาท และ กจิ การมนี โยบายการตั้งค่าเผื่อหนสี้ งสยั จะสูญ 10% ของยอดลูกหนี้ และคานวณคา่ เสือ่ มราคาใน อตั รา 10%

บทที่ 9 การจดั ทางบการเงินจากรายการที่บันทกึ ไวไ้ มส่ มบรู ณ์ หน้า | 459 ให้ทา 1. คานวณยอดขายและยอดซอื้ สาหรับปี 25x2 2. งบกาไรขาดทุน สาหรับปี สนิ้ สดุ วันท่ี 31 ธันวาคม 25x2 3. งบแสดงฐานะการเงิน ณ วนั ท่ี 31 ธันวาคม 25x2 ข้อ 6. ณ วนั ที่ 31 ธันวาคม 25x1 และ วันท่ี 31 ธนั วาคม 25x2 รา้ นชิตณรงค์การค้า มสี ินทรพั ย์ และหนสี้ ิน รวมถงึ รายการรบั เงนิ -จ่ายเงิน ดังต่อไปนี้ 31 ธนั วาคม 25x1 31 ธันวาคม 25x2 สนิ ทรัพย์ เงนิ สด 45,000 47,500 ลูกหนี้ 23,000 35,000 หกั ค่าเผื่อหนส้ี งสัยจะสญู (2,300) (3,500) ต๋วั เงินรบั 3,000 4,000 สินค้าคงเหลอื 12,000 8,000 คา่ เชา่ จ่ายลว่ งหนา้ 5,000 6,000 อาคารและอุปกรณ์(สุทธิ) 40,000 55,000 หนีส้ ิน เจา้ หนก้ี ารคา้ 9,000 16,000 ตั๋วเงินจา่ ย 5,000 1,000 คา่ ไฟฟา้ ค้างจ่าย 1,400 1,900 รายการรับเงนิ และจา่ ยเงินในระหว่างปี 25x2 มีดังน้ี 70,000 รายรบั : 14,000 รบั เงินสดจากการขายสนิ ค้า 7,000 รบั ชาระหนี้จากลกู หน้ี 24,000 รับเงนิ สดจากตั๋วเงินรับ 5,000 รายจา่ ย : 13,000 8,000 จ่ายเงนิ สดเพอ่ื ซื้อสนิ ค้า จ่ายเงินสดเพื่อชาระหน้เี จา้ หนี้ จ่ายชาระต๋ัวเงินจา่ ย จ่ายคา่ เช่า

หนา้ | 460 บทท่ี 9 การจัดทางบการเงนิ จากรายการท่ีบันทกึ ไวไ้ ม่สมบูรณ์ จ่ายคา่ ไฟฟ้า 4,500 จา่ ยเงินเดือน 8,000 จ่ายค่าขนสง่ เขา้ 6,000 ซ้ืออุปกรณ์ (1 ม.ค. 25x2) 20,000 ใหท้ า 1. คานวณยอดขายและยอดซื้อ สาหรับปี 25x2 2. งบกาไรขาดทนุ สาหรับปี สิ้นสดุ วันที่ 31 ธันวาคม 25x2 3. งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วนั ท่ี 31 ธันวาคม 25x2 ขอ้ 7. ต่อไปนเี้ ป็นงบแสดงฐานะการเงินของร้านนิติกรการคา้ หนว่ ย : บาท รา้ นนิติกรการค้า 45,000 งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 25x3 22,800 10,000 สินทรัพย์ 24,000 14,000 สนิ ทรัพยห์ มุนเวยี น (1,200) 3,000 4,000 เงินสด 40,000 98,800 ลกู หนกี้ ารคา้ (4,000) หกั ค่าเผ่ือหน้สี งสยั จะสญู 36,000 ตัว๋ เงนิ รบั 60,000 สินค้าคงเหลือ 96,000 วสั ดุสานักงาน 194,800 ค่าเบี้ยประกันจ่ายลว่ งหนา้ รวมสินทรัพยห์ มนุ เวียน สินทรัพย์ไมห่ มุนเวียน อาคารและอุปกรณ์ หกั ค่าเสื่อมราคาสะสม ท่ดี นิ รวมสินทรพั ยไ์ มห่ มุนเวียน รวมสินทรัพย์

บทที่ 9 การจดั ทางบการเงินจากรายการที่บันทึกไวไ้ มส่ มบรู ณ์ หนา้ | 461 หนี้สนิ และสว่ นของเจ้าของ 25,000 หนสี้ ินหมุนเวยี น 20,000 4,500 เจา้ หนก้ี ารคา้ 49,500 ต๋ัวเงนิ จ่าย ค่าไฟฟา้ คา้ งจา่ ย 145,300 194,800 รวมหน้สี ิน ส่วนของเจา้ ของ ทนุ รวมหนี้สินและสว่ นของเจ้าของ รายการรับเงินและจ่ายเงนิ ในระหวา่ งปี 25x4 มีดังนี้ 95,000 รายรบั : 15,000 รบั เงนิ สดจากการขายสินค้า 33,000 รบั เงนิ สดจากการขายอปุ กรณ์ 27,000 เกบ็ เงินจากลูกหนี้ เก็บเงินจากต๋วั เงนิ รับ 45,000 รายจ่าย : 35,000 จ่ายเงนิ สดเพือ่ ซ้ือสินค้า 23,000 จ่ายเงนิ สดเพื่อชาระหนีเ้ จ้าหน้ี 2,000 จ่ายชาระตั๋วเงนิ จ่าย 18,000 จา่ ยเงินสดซือ้ วัสดุสานกั งาน 8,500 จา่ ยคา่ เบย้ี ประกัน 12,000 จ่ายคา่ ไฟฟา้ 2,000 จ่ายเงินเดอื น 5,000 จา่ ยค่าขนสง่ เข้า เจ้าของกิจการถอนไปใช้ส่วนตัว ขอ้ มูลเพิม่ เติม : 1. สนิ ทรัพยแ์ ละหนีส้ นิ ณ วนั ที่ 31 ธันวาคม 25x4 บางรายการ มียอดคงเหลือ ดังนี้ ลูกหน้ี 27,000 บาท เจา้ หน้ี 15,000 บาท

หนา้ | 462 บทท่ี 9 การจัดทางบการเงนิ จากรายการทีบ่ ันทกึ ไวไ้ มส่ มบรู ณ์ ตว๋ั เงนิ รบั 5,000 บาท ตัว๋ เงินจ่าย 24,000 บาท วสั ดสุ านักงาน 1,500 บาท สินค้าคงเหลือ 18,000 บาท ค่าไฟฟา้ คา้ งจ่าย 2,500 บาท คา่ เบ้ียประกันจา่ ยลว่ งหนา้ 8,000 บาท 2. ระหวา่ งปมี กี ารตัดบัญชีลูกหนี้เป็นหนสี้ ญู จานวน 900 บาท และ กจิ การมีนโยบายตั้ง คา่ เผื่อหน้ีสงสยั จะสญู 5% ของยอดลกู หนี้สิ้นปี 3. ในระหวา่ งปมี กี ารสง่ คนื สินค้า 3,500 และ ได้รับสว่ นลดรับ 2,300 บาท 4. กิจการขายอุปกรณ์เม่ือวนั ที่ 1 เมษายน 25x4 โดยอุปกรณ์น้ีกิจการซื้อมาเมือ่ วันท่ี 1 ตุลาคม 25x3 ในราคาทุน 20,000 บาท กิจการมนี โยบายคดิ ค่าเสื่อมราคาในอัตรา 10% ต่อปี ใหท้ า 1. งบกาไรขาดทุน สาหรับปี สนิ้ สดุ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x4 2. งบแสดงฐานะการเงิน ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 25x4 ข้อ 8. ตอ่ ไปนเ้ี ป็นงบแสดงฐานะการเงินของร้านรฐั พรการคา้ รา้ นรฐั พรการคา้ งบแสดงฐานะการเงิน ณ วนั ที่ 31 ธันวาคม 25x3 สินทรัพย์ 30,000 หน่วย : บาท สินทรัพยห์ มุนเวียน (3,000) 39,000 เงนิ สด ลูกหนก้ี ารค้า 27,000 หกั ค่าเผ่อื หนีส้ งสัยจะสูญ 8,000 ตวั๋ เงนิ รบั 24,000 2,000 สนิ ค้าคงเหลือ 6,000 วสั ดสุ านักงาน 106,000 ดอกเบย้ี ค้างรับ รวมสินทรัพย์หมุนเวียน

บทท่ี 9 การจัดทางบการเงินจากรายการทบี่ ันทึกไว้ไม่สมบรู ณ์ หน้า | 463 สินทรัพยไ์ มห่ มุนเวยี น อุปกรณ์ 50,000 หกั ค่าเสอ่ื มราคาสะสม (20,000) 30,000 55,000 ที่ดนิ 85,000 191,000 รวมสนิ ทรัพยไ์ มห่ มนุ เวียน 15,000 รวมสนิ ทรัพย์ 26,000 10,000 หน้สี นิ และสว่ นของเจา้ ของ 51,000 หนส้ี นิ หมุนเวยี น 140,000 เจ้าหนก้ี ารค้า 191,000 ตัว๋ เงินจ่าย ค่าเชา่ รับล่วงหน้า รวมหนส้ี นิ ส่วนของเจ้าของ ทนุ รวมหน้ีสินและสว่ นของเจา้ ของ รายการรับเงนิ และจา่ ยเงนิ ในระหวา่ งปี 25x4 มดี ังนี้ 88,000 รายรบั : 28,000 รับเงินสดจากการขายสินคา้ 51,000 รบั เงินสดจากการขายอุปกรณ์ 32,000 เก็บเงนิ จากลกู หน้ี 9,000 เก็บเงนิ จากตว๋ั เงนิ รับ 15,000 รบั ดอกเบี้ย รบั ค่าเช่า 34,000 รายจ่าย : 28,000 41,000 จา่ ยเงนิ สดเพื่อซื้อสินค้า 12,000 จ่ายเงินสดเพื่อชาระหน้ีเจ้าหนี้ 7,000 จ่ายชาระตั๋วเงินจ่าย จ่ายเงินสดซ้อื วัสดุสานกั งาน จ่ายค่าสาธารณปู โภค

หน้า | 464 บทท่ี 9 การจัดทางบการเงนิ จากรายการทบ่ี ันทึกไวไ้ มส่ มบูรณ์ จา่ ยเงนิ เดือน 32,000 จ่ายคา่ ขนสง่ เข้า 1,000 เจ้าของกจิ การถอนไปใชส้ ่วนตัว 9,000 ขอ้ มูลเพม่ิ เติม : 1. สินทรพั ย์และหน้ีสนิ ณ วันที่ 31 ธนั วาคม 25x4 บางรายการ มียอดคงเหลอื ดังนี้ ลูกหนี้ 31,000 บาท เจา้ หนี้ 39,000 บาท ตั๋วเงินรบั 15,000 บาท ตว๋ั เงินจ่าย 18,000 บาท วสั ดสุ านักงาน 4,000 บาท สนิ คา้ คงเหลือ 44,000 บาท ดอกเบี้ยค้างรบั 6,500 บาท ค่าเช่ารับล่วงหน้า 9,000 บาท 2. ระหวา่ งปีมีการตัดบัญชีลูกหน้ีเป็นหน้สี ูญ จานวน 2,000 บาท และ กิจการมนี โยบาย ตงั้ ค่าเผื่อหน้ีสงสยั จะสญู 10% ของยอดลูกหนส้ี ิน้ ปี 3. ในระหวา่ งปีมีการส่งคนื สินค้า 10,000 และ ไดร้ ับสว่ นลดรบั 4,000 บาท 4. กิจการขายอุปกรณเ์ มื่อวนั ท่ี 1 กรกฎาคม 25x4 โดยอปุ กรณ์นีก้ จิ การซื้อมาเม่ือวันที่ 1 มกราคม 25x3 ในราคาทุน 30,000 บาท กจิ การมนี โยบายคิดค่าเสื่อมราคาในอตั รา 20% ตอ่ ปี ใหท้ า 1. งบกาไรขาดทุน สาหรับปี สิ้นสุดวันที่ 31 ธนั วาคม 25x4 2. งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วันที่ 31 ธนั วาคม 25x4 ขอ้ 9. ตอ่ ไปนีเ้ ป็นงบแสดงฐานะการเงนิ ของร้านจตั ุชัยการคา้ ร้านจัตชุ ัยการค้า งบแสดงฐานะการเงิน ณ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 25x1 สนิ ทรัพย์ 50,000 หน่วย : บาท (2,500) สินทรัพยห์ มุนเวยี น 67,000 เงินสด ลูกหนก้ี ารคา้ 47,500 หกั ค่าเผื่อหนส้ี งสยั จะสญู 28,000 ต๋วั เงินรับ 36,000 สินคา้ คงเหลอื

บทที่ 9 การจดั ทางบการเงินจากรายการท่บี ันทกึ ไวไ้ ม่สมบรู ณ์ หนา้ | 465 วัสดุสานักงาน 19,000 20,000 ค่าเบี้ยประกันจา่ ยลว่ งหน้า 16,000 233,500 ดอกเบ้ยี คา้ งรับ 72,000 รวมสินทรัพย์หมุนเวียน 60,000 132,000 สนิ ทรัพยไ์ มห่ มุนเวยี น 365,500 อุปกรณ์สานักงาน 90,000 42,000 29,000 หกั ค่าเส่ือมราคาสะสม (18,000) 19,500 15,000 ท่ดี นิ 105,500 รวมสนิ ทรัพย์ไม่หมนุ เวยี น 260,000 รวมสนิ ทรัพย์ 365,500 หนส้ี ินและสว่ นของเจา้ ของ หนี้สินหมุนเวียน เจ้าหนก้ี ารคา้ ตั๋วเงนิ จา่ ย ค่าโฆษณาค้างจ่าย คา่ เชา่ รับล่วงหนา้ รวมหน้สี ิน สว่ นของเจ้าของ ทนุ รวมหน้ีสินและสว่ นของเจ้าของ รายการรับเงินและจา่ ยเงนิ ในระหวา่ งปี 25x2 มีดงั น้ี 99,000 รายรับ : 20,000 รับเงนิ สดจากการขายสนิ คา้ 84,000 รับเงินสดจากการขายอปุ กรณส์ านักงาน 36,000 29,000 เก็บเงนิ จากลกู หนี้ 34,000 เกบ็ เงนิ จากต๋วั เงนิ รบั รับดอกเบ้ีย รับค่าเช่า

หนา้ | 466 บทที่ 9 การจดั ทางบการเงนิ จากรายการทบ่ี ันทึกไว้ไมส่ มบูรณ์ รายจา่ ย : จ่ายเงนิ สดเพ่อื ซื้อสินค้า 48,000 จ่ายเงนิ สดเพอ่ื ชาระหนี้เจ้าหน้ี 56,000 จา่ ยชาระต๋ัวเงนิ จา่ ย 38,000 จ่ายเงนิ สดซอื้ วัสดุสานักงาน 21,000 จา่ ยเงินสดเพอื่ ซื้อท่ีดิน 30,000 จา่ ยคา่ เบีย้ ประกนั 35,000 จ่ายคา่ โฆษณา 27,000 จ่ายเงินเดอื น 22,000 จา่ ยค่าขนส่งเขา้ 5,000 เจ้าของกจิ การถอนไปใช้สว่ นตวั 10,000 ข้อมลู เพิ่มเตมิ : 1. สินทรพั ยแ์ ละหนส้ี นิ ณ วนั ที่ 31 ธันวาคม 25x2 บางรายการ มียอดคงเหลอื ดงั นี้ ลูกหน้ี 36,000 บาท เจ้าหนี้ 29,000 บาท ต๋วั เงินรบั 20,000 บาท ตว๋ั เงนิ จา่ ย 24,000 บาท วัสดุสานักงาน 15,000 บาท สินคา้ คงเหลือ 40,000 บาท ดอกเบย้ี ค้างรบั 21,000 บาท คา่ เชา่ รับลว่ งหน้า 19,000 บาท ค่าโฆษณาค้างจา่ ย 29,000 บาท คา่ เบี้ยประกันจา่ ยลว่ งหน้า 15,000 บาท 2. ระหว่างปมี กี ารตัดบญั ชีลูกหนเ้ี ปน็ หน้สี ญู จานวน 1,500 บาท และ กิจการมนี โยบาย ต้งั คา่ เผื่อหนี้สงสยั จะสญู 5% ของยอดลูกหน้ีสิ้นปี 3. ในระหวา่ งปีมีการสง่ คนื สินค้า 5,000 บาท และ ได้รับส่วนลดรับ 2,000 บาท 4. ในปี 25x2 มีการรับคนื สินค้า 8,000 บาท และส่วนลดจา่ ย 3,000 บาท 5. กจิ การขายอุปกรณ์เมื่อวนั ที่ 1 ตลุ าคม 25x2 โดยอุปกรณน์ ้กี จิ การซ้ือมาเมื่อวนั ที่ 1 มกราคม 25x1 ในราคาทุน 40,000 บาท กิจการมนี โยบายคดิ ค่าเส่ือมราคาในอตั รา 20% ตอ่ ปี ใหท้ า 1. งบกาไรขาดทนุ สาหรับปี สิ้นสุดวันท่ี 31 ธันวาคม 25x2 2. งบแสดงฐานะการเงิน ณ วันที่ 31 ธนั วาคม 25x2

บทท่ี 9 การจัดทางบการเงินจากรายการท่บี ันทกึ ไวไ้ มส่ มบูรณ์ หนา้ | 467 ข้อ 10. ต่อไปนี้เป็นงบแสดงฐานะการเงนิ ของรา้ นมนตรกี ารค้า ร้านมนตรีการค้า งบแสดงฐานะการเงิน ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 25x6 สินทรพั ย์ หนส้ี นิ และสว่ นของเจา้ ของ สินทรพั ยห์ มนุ เวยี น หนีส้ นิ หมนุ เวยี น เงินสด 21,000 เจ้าหนี้ 12,000 ลกู หน้ีการคา้ 10,000 คา่ ไฟฟา้ คา้ งจา่ ย 6,000 หกั ค่าเผ่อื หน้ีสงสยั จะสญู (1,000) 9,000 รวมหนส้ี นิ 18,000 สนิ ค้าคงเหลือ 16,000 ส่วนของเจ้าของ 91,000 วสั ดุสานกั งาน 5,000 ทนุ ดอกเบี้ยคา้ งรบั 4,000 รวมสนิ ทรพั ย์หมนุ เวียน 55,000 สินทรัพย์ไมห่ มนุ เวยี น อาคารและอุปกรณ์ 40,000 หกั ค่าเส่อื มราคาสะสม (16,000) 24,000 ที่ดิน 30,000 รวมสนิ ทรพั ยไ์ มห่ มนุ เวียน รวมสินทรพั ย์ 54,000 109,000 109,000 รวมหน้ีสินและสว่ นของเจา้ ของ รายการรบั เงนิ และจา่ ยเงินในระหว่างปี 25x6 มดี ังน้ี รายรับ : รายจา่ ย : รบั เงินสดจากการขายสนิ ค้า 70,000 จา่ ยเงินสดเพื่อซื้อสินค้า 21,000 19,000 รบั เงินจากลกู หน้ี 14,000 จา่ ยเงนิ สดเพือ่ ชาระหนเ้ี จ้าหนี้ 8,000 16,000 รบั เงนิ สดจากการขายท่ีดิน 20,000 จา่ ยเงินสดซื้อวสั ดสุ านักงาน 3,000 1,500 รับดอกเบ้ีย 10,000 จ่ายคา่ ไฟฟ้า 4,000 จ่ายค่าขนส่งออก จ่ายคา่ ขนส่งเขา้ เจา้ ของกิจการถอนไปใชส้ ่วนตัว

หนา้ | 468 บทท่ี 9 การจัดทางบการเงนิ จากรายการที่บันทกึ ไว้ไม่สมบรู ณ์ ขอ้ มูลเพิม่ เติม : 1. สนิ ทรัพย์และหนี้สนิ ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x7 บางรายการ มยี อดคงเหลอื ดงั นี้ ลกู หนี้ 12,000 บาท เจา้ หนี้ 9,000 บาท วสั ดสุ านักงาน 6,000 บาท สนิ คา้ คงเหลือ 19,000 บาท ดอกเบย้ี ค้างรบั 2,000 บาท คา่ ไฟฟ้าค้างจา่ ย 5,000 บาท 2. ระหวา่ งปมี กี ารตัดบญั ชลี ูกหน้ีเปน็ หน้สี ูญ จานวน 800 บาท และ กจิ การมนี โยบายตัง้ คา่ เผ่ือหนสี้ งสยั จะสูญ 10% ของยอดลูกหนี้สิ้นปี และคิดค่าเสือ่ มราคาในอัตรา 20% 3. ในระหวา่ งปมี ีการส่งคนื สินค้า 1,000 บาท และ ไดร้ บั สว่ นลดรับ 1,800 บาท 4. ในปี 25x7 มกี ารรบั คนื สนิ ค้า 2,000 บาท และส่วนลดจ่าย 1,200 บาท ใหท้ า งบกาไรขาดทุน สาหรับปี สิ้นสุดวันที่ 31 ธันวาคม 25x7 และแสดงการคานวณประกอบ ดังน้ี (1) คานวณยอดขาย (2) คานวณยอดซื้อ (3) คานวณค่าเสือ่ มราคา (4) คานวณหน้ีสงสัยจะสูญ (5) คานวณวัสดสุ านักงานใชไ้ ป (6) คานวณค่าไฟฟ้า (7) คานวณดอกเบี้ยรับ

บทที่ 10 การบญั ชสี าหรับกจิ การที่ไมแ่ สวงหากาไร กิจการโดยสว่ นใหญ่ มีวตั ถุประสงค์ของการจดั ต้งั ขึน้ เพือ่ แสวงหากาไร ไม่ว่าจะเป็นกิจการ ซ้ือมาขายไป กิจการให้บริการ หรือกิจการอุตสาหกรรม แต่ยังมีกิจการอีกลักษณะหน่ึงที่จัดต้ังข้ึน โดยมิได้มุ่งหวังผลกาไรจากการดาเนินงาน ซ่ึงอาจจะเป็นหน่วยงานหรือองค์กรที่ดาเนินงานเพื่อ ประโยชน์ของบุคคลโดยส่วนรวมหรือผลประโยชน์ของคนกลุ่มใดกลุ่มหน่ึง ซึ่งในบทนี้จะได้อธิบาย ถงึ วธิ ีการทางบญั ชี การจัดทารายงานเพอ่ื แสดงผลการดาเนินงานและการจัดทารายงานเพื่อแสดง ฐานะการเงิน สาหรบั กิจการทีไ่ ม่แสวงหากาไร ลกั ษณะของกจิ การที่ไม่แสวงหากาไร กิจการที่ไม่แสวงหากาไรเป็นองค์กรท่ีจัดตั้งขึ้นโดยมิได้มุ่งหวังเพื่อค้าหากาไร แต่หากเป็น องคก์ รท่จี ัดตัง้ ข้นึ เพื่อสร้างประโยชนใ์ หแ้ กส่ งั คม สาธารณชนหรือสมาชกิ โดยส่วนรวมในด้านต่าง ๆ เช่น การดาเนินกิจกรรมเพื่อการกุศล การส่งเสริมกิจกรรมทางสังคม กิจการทางการศึกษา และ กิจกรรมเพ่ือการสันทนาการ โดยการดาเนินงานของกิจการท่ีไม่แสวงหากาไรอาจจะจัดต้ังในรูป ของหน่วยงานองค์การต่าง ๆ ได้แก่ มลู นิธิ สมาคม สโมสร วัด สถานศึกษา โรงพยาบาล เปน็ ต้น กิจการทไ่ี มแ่ สวงหากาไรอาจจดั แบง่ ได้ 2 ประเภท ดังนี้ 1. กจิ การที่ไม่แสวงหากาไรที่ก่อตงั้ โดยภาครัฐ เป็นองคก์ รท่อี ย่ภู ายใต้การกากับดูแลของรัฐบาล และได้รับการจัดสรรงบประมาณจาก รัฐบาล เพ่ือให้บริการสาธารณชนหรือประชาชนโดยส่วนร่วม ได้แก่ โรงพยาบาล สถานศึกษา วัด เป็นตน้ โดยการจดั ทาบญั ชีของกจิ การท่ไี มแ่ สวงหากาไรที่กอ่ ตง้ั โดยรฐั บาล จะไมไ่ ด้กล่าวถึงในท่นี ้ี 2. กิจการทไ่ี มแ่ สวงหากาไรทีก่ อ่ ตั้งโดยภาคเอกชน เปน็ องค์กรทกี่ ่อตั้งโดยการรวมตัวกันของกลุ่มคนหรือสมาชิก เพื่อสร้างประโยชน์ให้กับ สาธารณชนโดยท่ัวไป หรือสร้างประโยชน์ให้กับสมาชิก ได้แก่ มูลนิธิ สมาคม สโมสร สถานศึกษา เอกชน เป็นต้นโดยมีแหล่งเงินทุนมาจาก การบริจาค เงินบารุงสมาชิก หรือรายได้จากการ ดาเนินงานขององค์กร

หน้า | 470 บทที่ 10 การบัญชีสาหรบั กจิ การท่ีไม่แสวงหากาไร วตั ถปุ ระสงคข์ องกจิ การทไี่ ม่แสวงหากาไร การก่อต้งั กจิ การทไี่ มแ่ สวงหากาไรนนั้ มวี ัตถุประสงค์ที่หลากหลายสรปุ ได้ดงั น้ี 1. เพ่ือใหบ้ ริการแก่ประชาชนในด้านต่าง ๆ การให้บริการแก่ประชาชน ได้แก่ การให้บริการการศึกษา เช่น โรงเรียน มหาวิทยาลัย การใหบ้ รกิ ารในดา้ นการสาธารณสขุ เช่น โรงพยาบาล สภากาชาดไทย การให้บรกิ าร 2. เพ่อื พัฒนาสังคมและความเป็นอย่ขู องชุมชน การพัฒนาสังคมและความเปน็ อย่ขู องชุมชน ไดแ้ ก่ มูลนิธเิ ครอื ขา่ ยครอบครัว เพื่อสร้าง ความเข้มแข็งของครอบครัวไทย มูลนิธิเอเชีย เพ่ือให้การสนับสนุนพัฒนาเสริมสร้างพลังของสตรี มูลนิธิชัยพัฒนา เพ่ือสนับสนุนการดาเนินงานตามโครงการอันเน่ืองมาจากพระราชดาริและ โครงการพฒั นาอนื่ ๆ สโมสรไลออนส์ภูเก็ตเพิรล์ เพือ่ ชว่ ยเหลือเดก็ ผสู้ ูงอายุ และผพู้ ิการพือ่ ให้ก าร 3. เพ่อื ช่วยเหลอื คนพกิ าร การช่วยเหลือคนพิการ ได้แก่ มูลนิธิดวงแก้ว เพื่อบริการรักษาและผ่าตัดบรรเทาความ ทุกข์ให้กับผู้ป่วยที่อยู่ในพ้ืนท่ีชนบทห่างไกล ชมรมเมืองไทยเข้าใจออทิสซึม เพ่ือช่วยเหลือเด็ก ออทิสติก มลู นิธิเพ่ือเด็กพกิ าร เพ่อื ชว่ ยเหลอื เด็กสมองพกิ าร มลู นิธิขาเทียมในสมเด็จพระศรีนคริน ทราบรมราชชนนี เพื่อให้บริการจัดทาขาเทียมให้แก่คนพิการขาขาด สมาคมคนตาบอดแห่ง ประเทศไทย เพ่ือช่วยเหลือคนตาบอด 4. เพือ่ ส่งเสรมิ อนามัยและช่วยเหลอื ผู้ประสบภัย การส่งเสรมิ อนามัยและช่วยเหลือผู้ประสบภัยได้แก่ มูลนิธิโรคกระดูกพรุนแห่งประเทศ ไทย เพ่ือเป็นศูนย์กลางด้านวิชาการและกิจกรรมเก่ียวกับโรคกระดูกพรุนในระดับประเทศ มูลนิธิ เข้าถึงเอดส์ เพื่อให้การศึกษาในการป้องกันโรคเอดส์ มูลนิธิรามาธิบดี เพ่ือให้เกิดการพัฒนา ทางดา้ นการแพทย์ และชว่ ยเหลือประชาชนผขู้ าดแคลน 5. เพ่อื ช่วยเหลือเดก็ และการศกึ ษา การช่วยเหลือเด็กและการศึกษา ได้แก่ มูลนิธิศูนย์พิทักษ์สิทธิเด็ก เพื่อดาเนินการให้ ความช่วยเหลือคุ้มครองเด็กท่ีถูกกระทาทารุณ มูลนิธิดวงประทีป เพื่อส่งเสริมการศึกษาและ พฒั นาความคดิ ให้กบั เดก็ และผปู้ กครองทย่ี ากไร้ มูลนิธิเพื่อเด็กพิการ ท่ีใหค้ วามช่วยเหลอื

บทท่ี 10 การบัญชสี าหรบั กิจการทไี่ มแ่ สวงหากาไร หนา้ | 471 การสงเคราะห์และส่งเสรมิ สนบั สนุนกจิ กรรมการพัฒนาเดก็ และเยาวชน 6. เพอ่ื ช่วยเหลอื สตรี การช่วยเหลือสตรี ได้แก่ สมาคมส่งเสริมสถานภาพสตรีในพระอุปถัมภ์ พระเจ้าวรวงศ์ เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ เพ่ือให้การศึกษาและเป็นที่พักอาศัยฉุกเฉินแก่ สตรแี ละเดก็ มูลนิธผิ ูห้ ญิง เพื่อใหค้ วามช่วยเหลอื ในหลายๆ ด้านให้กบั สตรี 7. เพอ่ื ช่วยเหลือสตั ว์ การช่วยเหลือสัตว์ ได้แก่ มูลนิธิเพ่ือนช้าง เพ่ือการปกป้องและอนุรักษ์ช้าง สมาคม อนุรักษ์สัตว์ป่าในประเทศไทย เพ่ือให้ความคุ้มครองสัตว์ป่า มูลนิธิสืบนาคะเสถียร เพื่ออนุรักษ์ ธรรมชาติและปกป้องสัตว์ป่า สมาคมป้องกันการทารุณสัตว์แห่งประเทศไทย เพ่ือแก้ไขปัญหาการ ทารุณสตั ว์โดยสนั ติวิธี 8. เพื่อสทิ ธมิ นษุ ยชน องค์กรเพ่ือสิทธิมนุษยชน ได้แก่ มูลนิธิเครือข่ายส่งเสริมคุณภาพชีวิตแรงงาน เพ่ือ ส่งเสริมคุณภาพชีวิต คุ้มครองสิทธิความเสมอภาค และการอยู่ร่วมกันในสังคมอย่างสันติ มูลนิธิ ปวีณาหงสกุลเพ่ือเด็กและสตรี เพ่ือช่วยเหลือเด็กและสตรีที่ถูกละเมิดสิทธิ และถูกทารุณกรรมใน รูปแบบตา่ ง ๆ การบัญชีสาหรับกิจการทไี่ มแ่ สวงหากาไร กจิ การท่ไี ม่แสวงหากาไรเปน็ องคก์ รทีก่ อ่ ตง้ั โดยการรวมตัวกันของกลุ่มคนหรือสมาชิก เพ่ือ สรา้ งประโยชนใ์ ห้กบั สาธารณชนโดยท่วั ไป โดยมีแหล่งเงินทุนมาจาก การบริจาค เงินบารุงสมาชิก หรือรายได้จากการดาเนินงานขององค์กร ดังน้ันการบัญชีสาหรับกิจการที่ไม่แสวงหากาไรจึงมี วัตถุประสงค์เพ่ือรายงานผลการดาเนินงานของกิจการให้แก่กลุ่มคนหรือสมาชิกขององค์กรได้รับ ทราบวา่ มีการใช้จา่ ยเงินเป็นไปตามวตั ถุประสงค์ของกจิ การทีต่ ง้ั ไวห้ รือไม่ การบันทึกบัญชีของกิจการท่ีไม่แสวงหากาไรในประเทศไทยยังไม่มีการกาหนดมาตรฐาน การบญั ชีสาหรบั แนวปฏิบัติของกิจการที่ไม่แสวงหากาไรโดยเฉพาะ ดังนั้น ในการบันทึกบัญชีของ กิจการท่ีไม่แสวงหากาไร อาจนาแนวทางในการบัญชีสาหรับกิจการท่ีแสวงหากาไรมาปรับใช้ให้ เหมาะสมกับลักษณะการดาเนินงานของกิจการไม่แสวงหากาไรในแต่ละกิจการตามวัตถุประสงค์

หนา้ | 472 บทท่ี 10 การบญั ชสี าหรับกจิ การที่ไมแ่ สวงหากาไร ของการจัดต้ังองค์กรน้ัน นอกจากนี้อาจนาการบัญชีกองทุนซึ่งเป็นแนวปฏิบัติสาหรับกิจการท่ีไม่ แสวงหากาไรทีก่ อ่ ต้งั โดยภาครัฐมาปรับใชก้ ไ็ ด้ การบญั ชีกองทนุ กจิ การทไี่ ม่แสวงหากาไรจะไดร้ ับทรัพย์สินมาจากการบริจาค การอุดหนุนจากรัฐบาล การ เกบ็ ค่าบารุงจากสมาชิก การเก็บเงินจากการคิดค่าบริการ เป็นต้น โดยการใช้จ่ายทรัพย์สินท่ีได้มา เหล่าน้ีจะใช้ได้เฉพาะตามกิจกรรมหรือวัตถุประสงค์ที่ระบุไว้เท่าน้ัน ดังน้ันในการบันทึกบัญชีของ กิจการที่ไม่แสวงหากาไรจึงได้ใช้หลักการของบัญชีกองทุน โดยตามหลักการบัญชีกองทุนน้ันจะ แยกการบนั ทกึ บญั ชอี อกเปน็ กองทุนต่าง ๆ ตามแต่ละวัตถุประสงค์ของกองทุนน้ัน ซ่ึงอาจแบ่งเป็น กองทุนต่าง ๆ ไดด้ ังน้ี (วรศักดิ์ ทุมมานนท์ และนัฐวุฒิ สวุ รรณยง่ั ยืน, 2557 : 391-392) 1. กองทุนทวั่ ไป (General fund) คือ กองทุนที่มีไวส้ าหรับใชใ้ นการดาเนินงานทว่ั ไปของ กจิ การ เชน่ การใช้จ่ายตามโครงการหรอื แผนงานต่าง ๆ การใช้จา่ ยในการบรหิ ารงานทั่วไป 2. กองทนุ เฉพาะกิจ (Specific fund) คอื กองทุนทม่ี ไี ว้สาหรับใช้จ่ายตามวตั ถุประสงค์ท่ี ผู้บรจิ าคระบุเอาไว้เฉพาะเรอ่ื ง เชน่ การบรจิ าคเพือ่ สร้างอาคาร การบริจาคเพ่ือเป็นทนุ การศึกษา 3. กองทุนจดั หาผลประโยชน์ (Endowment fund) คอื กองทุนทม่ี ไี วส้ าหรับการหา ผลประโยชน์ของสินทรัพย์ท่ีเป็นเงนิ ต้นของกองทุนน้ัน ๆ โดยผลประโยชนท์ ไี่ ดจ้ ะนาไปใช้ตาม วตั ถุประสงค์ท่รี ะบุไวเ้ ท่านน้ั 4. กองทนุ จัดหาสินทรัพย์ถาวร (Capital fund or Plant fund) คือ กองทุนทีม่ ีไว้สาหรบั การจดั หาสนิ ทรพั ย์ถาวร เพ่อื ใชใ้ นการดาเนินงานของกิจการ 5. กลุ่มบัญชสี นิ ทรัพย์ถาวร คือ การบันทกึ รายการสนิ ทรพั ยถ์ าวรท่ีมีอยทู่ ัง้ หมดของ กจิ การมารวมไว้ในทเ่ี ดียวกนั เพ่อื ใหเ้ กิดการควบคุมภายในที่ดี กิจการท่ีไม่แสวงหากาไรโดยส่วนมากเลือกใช้การบัญชีกองทุนสาหรับการบัญชีภายใน แม้ว่ามาตรฐานการบัญชีจะไม่ได้มีการกาหนดเร่ืองการบัญชีกองทุนเอาไว้ก็ตาม และนอกจากน้ี กิจการท่ีไม่แสวงหากาไรอาจใช้หลักเกณฑ์การบันทึกบัญชีเก่ียวกับรายได้และค่าใช้จ่ายตาม หลกั การพ้นื ฐานของการบญั ชดี งั ท่จี ะไดอ้ ธิบายในหวั ข้อถัดไป หลกั การพื้นฐานของการบัญชี หลักการพืน้ ฐานของการบัญชี หมายถึง เวลาของการรับรู้รายการสาหรับการรายงานทาง การเงิน หรืออาจกล่าวได้อีกนัยหนึ่งว่า หลักการพื้นฐานของการบัญชีจะเป็นหลักการที่บอกว่านัก

บทท่ี 10 การบญั ชีสาหรบั กจิ การทไ่ี มแ่ สวงหากาไร หนา้ | 473 บัญชีจะต้องรับรู้รายการในงบการเงินเม่ือใด ซ่ึงประกอบด้วยหลักการพ้ืนฐาน 3 ประการได้แก่ (Christensen, Cottrell and Baker, 2014 : 852) 1. เกณฑเ์ งนิ สด (Cash basis) คอื เกณฑ์การรับร้รู ายการและเหตกุ ารณ์ทางบญั ชีเมือ่ มี การรบั หรือจา่ ยเงนิ โดยจะบันทกึ บญั ชีรายไดเ้ ม่ือมีการรับเงินสดเข้ามา บันทึกบญั ชีรายจ่ายเมอ่ื มี การจา่ ยเงนิ สดออกไป และบันทกึ บัญชีสนิ ทรพั ยไ์ มห่ มุนเวียน เปน็ ค่าใช้จ่ายประจางวด การบันทึก บญั ชโี ดยใช้เกณฑเ์ งนิ สดนี้นิยมใชใ้ นกิจการทไ่ี ม่แสวงหากาไรทีม่ ีขนาดเล็ก เน่ืองจากมวี ธิ ปี ฏิบัตทิ ่ี ง่ายกว่าวิธีอ่นื 2. เกณฑค์ งค้าง (Accrual basis) คือ เกณฑ์การรับรูร้ ายการและเหตุการณท์ างบัญชเี มื่อ เกดิ เหตุการณ์ข้ึนจรงิ มใิ ช่เม่ือมกี ารรับหรือจ่ายเงนิ สด ซึ่งการบันทึกบัญชีตามเกณฑ์คงค้างถือเป็น การบนั ทึกตามหลกั การบัญชีท่รี บั รองโดยทั่วไป 3. เกณฑผ์ สม (Modified accrual basis) คือ เกณฑ์การรับร้รู ายการและเหตุการณ์ทาง บญั ชีโดยรับรู้รายไดด้ ้วยเกณฑเ์ งนิ สด และรับรรู้ ายจ่ายดว้ ยเกณฑ์คงค้าง การบญั ชสี าหรบั มูลนิธิ มลู นิธติ ามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 110 111 และ 112 ได้แก่ ทรัพย์สิน ทจ่ี ดั สรรไว้โดยเฉพาะสาหรับวัตถุประสงคเ์ พ่อื การกุศล สาธารณะ การศาสนา ศิลปะ วิทยาศาสตร์ วรรณคดี การศึกษา หรือเพื่อสาธารณะประโยชน์อย่างอ่ืน โดยมิได้มุ่งหาประโยชน์มาแบ่งปันกัน และได้จดทะเบยี นตามกฎหมาย การจัดตั้งมูลนิธิ ต้องมีการกาหนดข้อบังคับ และมีคณะกรรมการของมูลนิธิ ซ่ึง ประกอบด้วยบคุ คลอยา่ งน้อย 3 คน เป็นผู้ดาเนินกิจการของมูลนิธิตามกฎหมายและข้อบังคับของ มลู นธิ ิ ซ่ึงขอ้ บงั คบั ของมูลนิธติ ้องมรี ายการดังต่อไปนี้เปน็ อย่างน้อย (1) ช่อื มูลนิธิ (2) วตั ถุประสงคข์ องมูลนิธิ (3) ท่ตี ง้ั สานกั งานใหญ่ และท่ีตั้งสานักงานสาขาท้งั ปวง (4) ทรพั ยส์ ินของมูลนิธิขณะจดั ตง้ั (5) ขอ้ กาหนดเกีย่ วกบั คณะกรรมการของมลู นธิ ิ ได้แก่ จานวนกรรมการ การตง้ั กรรมการ วาระการดารงตาแหน่งของกรรมการ การพ้นจากตาแหน่งของกรรมการ และการประชุมของ คณะกรรมการ (6) ขอ้ กาหนดเกี่ยวกับการจดั การมลู นธิ ิ การจัดการทรัพยส์ ินและบญั ชีของมลู นธิ ิ

หน้า | 474 บทที่ 10 การบญั ชีสาหรบั กิจการที่ไมแ่ สวงหากาไร ตามประกาศกระทรวงการคลังว่าด้วยภาษีเงินได้และภาษีมูลค่าเพิ่ม ฉบับที่ 531 กาหนดให้ มูลนิธิ องค์การ สถานสาธารณกุศล หรือสถานศึกษาท่ีได้รับการประกาศเป็นองค์การ หรือสาธารณกุศล จะต้องส่งรายงานการประชุมใหญ่ งบดุลและบัญชีรายได้รายจ่าย พร้อมทั้ง รายงานการดาเนินงานของกิจการ ให้กรมสรรพากรทราบภายใน 150 วันนับแต่วันสิ้นรอบ ระยะเวลาบัญชี ดงั น้นั มูลนิธิ จงึ ต้องมกี ารจัดทาบญั ชเี พื่อจัดสง่ ให้หน่วยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ ง ดังน้ี 1. งบดุล (งบแสดงฐานะการเงิน) 2. งบรายได้และค่าใชจ้ ่าย การบนั ทกึ บัญชีของมลู นิธิ แสดงได้ตามตัวอยา่ งท่ี 10.1 ถึง ตัวอย่างที่ 10.3 ตอ่ ไปนี้ ตัวอยา่ งท่ี 10.1 มูลนธิ ิเพื่อนรกั เป็นมูลนธิ ทิ กี่ ่อตงั้ ข้ึนเพื่อช่วยเหลือเด็กทถี่ ูกทอดท้งิ โดยมรี ายการ ท่เี กิดขึน้ ในเดือนมกราคม 25x1 ดงั น้ี ม.ค. 5 มีผนู้ าเงนิ สดมาบรจิ าค จานวน 10,000 บาท ม.ค.10 มผี มู้ าแจง้ ความจานงจะนาเงินมาบรจิ าคในเดือนกมุ ภาพันธอ์ กี จานวน 2,000 บาท ม.ค.15 จา่ ยเงินสดเป็นค่าใช้จ่ายสังคมสงเคราะห์ จานวน 4,000 บาท และมสี ่วนท่ียังคา้ ง จา่ ยอยู่อีก 1,500 บาท การบันทกึ รายการในสมดุ รายวนั ทัว่ ไป ตามหลกั เกณฑ์การบนั ทึกบญั ชีท้ัง 3 เกณฑ์ แสดง ไดด้ ังน้ี วันท่ี เกณฑค์ งค้าง เกณฑ์เงนิ สด เกณฑ์ผสม ม.ค. เดบิต เงินสด 10,000 เดบิต เงินสด 10,000 เดบิต.เงินสด 10,000 5 เครดิต รายได้จากการบรจิ าค 10,000 เครดิต รายได้จากการบริจาค10,000 เครดิตรายไดจ้ ากการบรจิ าค10,000 บนั ทึกรบั รายไดจ้ ากการบริจาค บันทึกรบั รายไดจ้ ากการบริจาค บนั ทกึ รบั รายไดจ้ ากการบรจิ าค ม.ค. เดบติ รายได้บริจาคคา้ งรบั 2,000 ไมบ่ นั ทกึ บัญชี ไม่บนั ทึกบัญชี 10 เครดติ รายได้จากการบรจิ าค 2,000 บันทึกรบั รายได้จากการบริจาคคา้ งรับ ม.ค. เดบิต ค่าใช้จา่ ยสังคมสงเคราะห์ เดบิต ค่าใชจ้ า่ ยสังคมสงเคราะห์ เดบติ ค่าใช้จ่ายสงั คมสงเคราะห์ 15 4,000 4,000 4,000 เครดติ เงนิ สด 4,000 เครดติ เงินสด 4,000 เครดิต เงินสด 4,000 บันทกึ คา่ ใชจ้ ่ายสังคมสงเคราะห์ บนั ทกึ คา่ ใช้จา่ ยสงั คมสงเคราะห์ บันทกึ ค่าใช้จ่ายสังคมสงเคราะห์ ม.ค. เดบิต คา่ ใชจ้ า่ ยสังคมสงเคราะห์ ไมบ่ ันทึกบญั ชี เดบิต คา่ ใช้จา่ ยสังคมสงเคราะห์ 15 1,500 1,500 เครดติ คา่ ใชจ้ า่ ยคา้ งจา่ ย 1,500 เครดิต ค่าใช้จ่ายคา้ งจา่ ย 1,500 บนั ทึกคา่ ใช้จา่ ยคา้ งจา่ ย บันทกึ คา่ ใช้จ่ายค้างจ่าย

บทท่ี 10 การบญั ชีสาหรับกิจการท่ีไมแ่ สวงหากาไร หน้า | 475 ตัวอย่างที่ 10.2 มูลนิธิครอบครัวจัตุชัย ก่อตั้งขึ้นเมื่อวันท่ี 1 มกราคม 25x1 เพื่อช่วยเหลือ ผดู้ อ้ ยโอกาส โดยมกี ารแยกทรัพยากรออกเป็นกองทนุ โดยแต่ละกองทุนเป็นหน่วยงานแยกจากกัน รายการทีเ่ กิดขน้ึ ในปี 25x1 แสดงไดด้ งั น้ี กองทุนทว่ั ไป ม.ค. 1 มผี นู้ าเงนิ สดมาบรจิ าค จานวน 200,000 บาท โดยผ้บู รจิ าคไมไ่ ด้กาหนด วัตถุประสงคว์ ่าจะให้นาเงินไปใชใ้ นเรื่องใด ม.ค. 15 จา่ ยเงนิ สดซื้ออุปกรณส์ านักงาน จานวน 30,000 บาท โดยใช้เงนิ บรจิ าค จาก กองทุนทัว่ ไป ก.พ. 14 มีผ้บู รจิ าคมาแสดงเจตจานงท่ีจะบริจาคเงนิ จานวน 10,000 บาท แบบไมม่ ี เงือ่ นไข โดยจะนาเงนิ มาใหใ้ นวนั ที่ 14 ก.พ. 25x2 ซ่ึงมลู นธิ ิ พิจารณาแลว้ มีความเป็นไปได้ คอ่ นข้างแนท่ จี่ ะได้รับเงนิ บริจาคน้ี เม.ย. 1 นาอุปกรณส์ านกั งานไปขาย เนื่องจากไมไ่ ด้ใชแ้ ลว้ ในราคา 5,000 บาท โดย อปุ กรณ์มรี าคาทุน 7,000 บาท ค่าเสื่อมราคาสะสม ถงึ วันที่ขาย 1,500 บาท เงินท่ีไดร้ ับนน้ี าไปใช้ ในการดาเนินงานทว่ั ไป พ.ค. 10 มีการจดั กจิ กรรมเพอื่ หารายไดเ้ ขา้ มูลนิธิ โดยในการจัดกจิ กรรมครง้ั นี้ไดเ้ งินสด มาจานวน 20,000 บาท ธ.ค. 30 จ่ายคา่ ใช้จา่ ยในการดาเนนิ งาน โดยใชเ้ งินจากกองทนุ ทวั่ ไป ดังนี้ เงินเดือน 45,000 บาท ค่าสาธารณูปโภค 18,000 บาท คา่ เชา่ 15,000 บาท คา่ เบี้ยประกันภยั 8,000 บาท ค่าพาหนะ 4,500 บาท ธ.ค. 31 รายการปรับปรุง ณ วนั สน้ิ ปี มีดังนี้ (1) คา่ เบี้ยประกันภัยทจ่ี า่ ยไปเป็นคา่ เบี้ยประกันภยั สาหรับระยะเวลา 1 ปี เรม่ิ ต้ังแต่ 1 ต.ค. 25x1 โดยมลู นิธิจะบันทกึ เป็นค่าใช้จ่ายทั้งจานวนเมื่อเกดิ รายการขน้ึ (2) ณ วนั ท่ี 31 ธันวาคม 25x1 มูลนิธิยงั ไม่ได้จ่ายคา่ สาธารณูปโภค ของเดอื น ธันวาคม 25x1 จานวน 1,000 บาท ธ.ค. 31 บันทึกการปิดบัญชีสาหรบั กองทนุ ทั่วไป การบนั ทึกบัญชใี นสมดุ รายวันท่วั ไป และการแสดงรายการในงบการเงิน แสดงได้ดงั นี้

หน้า | 476 บทท่ี 10 การบญั ชสี าหรบั กจิ การท่ีไมแ่ สวงหากาไร สมุดรายวันทั่วไป พ.ศ รายการ เลขที่ เดบิต เครดิต เดอื น วนั บัญชี 200,000 - 200,000 - 25x1 30,000 - ม.ค. 1 เงนิ สด 30,000 - รายไดจ้ ากการบริจาค 10,000 - รบั เงนิ จากการบรจิ าค-กองทุนท่วั ไป 10,000 - 15 ค่าซ้ืออปุ กรณ์สานักงาน 5,000 - เงนิ สด 5,000 - ซ้อื อุปกรณ์และโอนไปกลุ่มบัญชี 20,000 - สินทรพั ยถ์ าวร 20,000 - ก.พ. 14 เงินบริจาคคา้ งรับ รายไดจ้ ากการบริจาค บันทึกรับเงินทจี่ ะไดร้ ับบรจิ าคตาม หนงั สอื แสดงเจตจานง เม.ย. 1 เงนิ สด รายไดจ้ ากการจาหน่ายสนิ ทรพั ย์ บันทึกรับเงินสดจากการขายอุปกรณ์ พ.ค. 10 เงินสด รายได้จากการจัดกิจกรรม บนั ทกึ รับเงนิ สดจากการจัดกิจกรรม

บทที่ 10 การบัญชีสาหรับกจิ การที่ไม่แสวงหากาไร หนา้ | 477 สมดุ รายวันท่วั ไป พ.ศ รายการ เลขที่ เดบิต เครดิต เดอื น วนั บญั ชี ธ.ค. 30 เงินเดือน 45,000 - 18,000 - คา่ สาธารณูปโภค 15,000 - 8,000 - ค่าเชา่ 4,500 - คา่ เบี้ยประกันภัย คา่ พาหนะ เงินสด 90,500 - บันทึกจ่ายค่าใชจ้ า่ ย 31 คา่ เบี้ยประกันจา่ ยล่วงหน้า 6,000 - 6,000 - ค่าเบี้ยประกนั ภยั ปรับปรุงคา่ เบ้ยี ประกันภัยจา่ ยลว่ งหน้า คา่ สาธารณูปโภค 1,000 - 1,000 - ค่าสาธารณูปโภคค้างจา่ ย ปรบั ปรุงคา่ สาธารณูปโภคค้างจ่าย รายได้จากการบริจาค 210,000 - 20,000 - รายไดจ้ ากการจัดกิจกรรม 5,000 - รายได้จากการจาหนา่ ยสินทรัพย์ 30,000 - 45,000 - ค่าซือ้ อุปกรณส์ านักงาน 19,000 - 15,000 - เงินเดือน 2,000 - 4,500 - ค่าสาธารณูปโภค 119,500 - ค่าเช่า ค่าเบย้ี ประกนั ภัย ค่าพาหนะ กองทุนท่วั ไป บนั ทึกรายการปิดบญั ชี

หน้า | 478 บทที่ 10 การบญั ชสี าหรับกจิ การที่ไม่แสวงหากาไร หนว่ ย : บาท มลู นธิ คิ รอบครัวจตั ชุ ยั 210,000 งบแสดงกิจกรรม (งบรายได้และค่าใชจ้ ่าย) 20,000 5,000 สาหรับปี สน้ิ สุดวันท่ี 31 ธันวาคม 25x1 235,000 กองทนุ ท่ัวไป 30,000 รายได้ : 45,000 19,000 รายได้จากการบริจาค 15,000 รายได้จากการจัดกจิ กรรม 2,000 รายไดจ้ ากการจาหน่ายสินทรัพยถ์ าวร 4,500 รวมรายได้ 115,500 คา่ ใช้จ่าย : 119,500 ค่าซ้ืออุปกรณ์สานักงาน เงนิ เดอื น 0 ค่าสาธารณูปโภค 119,500 คา่ เช่า ค่าเบ้ียประกันภัย ค่าพาหนะ รวมคา่ ใช้จา่ ย รายได้สงู กว่าคา่ ใช้จา่ ย บวก กองทนุ คงเหลือ ณ วันที่ 1 มกราคม 25x1 กองทุนคงเหลอื ณ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 25x1

บทที่ 10 การบัญชสี าหรบั กิจการทไี่ มแ่ สวงหากาไร หน้า | 479 มูลนธิ ิครอบครวั จตั ชุ ัย หนว่ ย : บาท งบแสดงฐานะการเงนิ สาหรบั ปี ส้นิ สุดวันที่ 31 ธนั วาคม 25x1 104,500 10,000 กองทนุ ทัว่ ไป 6,000 สนิ ทรัพย์ 120,500 เงนิ สดและรายการเทียบเทา่ เงนิ สด 1,000 เงินบริจาคคา้ งรับ 119,500 คา่ เบ้ียประกันภัยจ่ายล่วงหน้า 120,500 รวมสินทรพั ย์ หนี้สนิ และกองทุนคงเหลือ คา่ สาธารณูปโภคคา้ งจ่าย กองทนุ คงเหลือ รวมหนี้สนิ และกองทนุ คงเหลือ กองทนุ จัดหาผลประโยชน์ ม.ิ ย. 9 มูลนธิ จิ ตั ุชัย ไดร้ บั เงินบรจิ าค จานวน 50,000 บาท โดยผูบ้ ริจาคกาหนดให้นาเงนิ ไปใช้ในการหาผลประโยชนเ์ ทา่ นนั้ และผลประโยชน์ทเ่ี กิดข้ึน ผู้บรจิ าคใหน้ าไปเปน็ ทุนการศกึ ษา ม.ิ ย. 20 นาเงินทไี่ ด้รับจากการบริจาคจานวน 50,000 บาท ไปลงทนุ ในตราสารหนี้ ก.ค. 1 ได้รับดอกเบีย้ จากการลงทนุ จานวน 2,000 บาท และยังมีดอกเบ้ียคา้ งรับอกี จานวน 500 บาท ธ.ค. 31 บันทึกการปดิ บญั ชีสาหรบั กองทุนจัดหาผลประโยชน์

หนา้ | 480 บทท่ี 10 การบัญชีสาหรบั กิจการท่ีไมแ่ สวงหากาไร การบนั ทกึ บัญชใี นสมุดรายวันทัว่ ไป และการแสดงรายการในงบการเงิน แสดงได้ดังนี้ สมุดรายวันทั่วไป พ.ศ รายการ เลขท่ี เดบิต เครดิต เดอื น วนั บัญชี 25x1 50,000 - 50,000 - มิ.ย. 9 เงินสด รายได้จากการบริจาค 50,000 - 50,000 - บนั ทกึ รับเงนิ จากการบรจิ าค 2,000 - 20 เงินลงทุนในตราสารหนี้ 500 - เงนิ สด 2,500 - บนั ทึกนาเงินบรจิ าคไปลงทุน 2,000 - ก.ค. 1 เงนิ สด 2,000 - ดอกเบ้ียค้างรบั ดอกเบย้ี รับ 50,000 - บันทึกรับผลประโยชนจ์ ากการลงทนุ 2,500 - เงินโอนไปกองทนุ เฉพาะกจิ 2,000 - เงินสด 50,000 - โอนผลประโยชน์ไปกองทุนเฉพาะกิจ ธ.ค. 31 รายไดจ้ ากการบริจาค ดอกเบ้ียรับ เงนิ โอนไปกองทนุ เฉพาะกจิ กองทนุ จดั หาผลประโยชน์ บนั ทึกรายการปิดบญั ชี

บทท่ี 10 การบัญชีสาหรบั กจิ การทไ่ี ม่แสวงหากาไร หนา้ | 481 มลู นธิ ิครอบครัวจัตุชยั หน่วย : บาท งบแสดงกจิ กรรม (งบรายไดแ้ ละคา่ ใช้จา่ ย) 50,000 สาหรบั ปี สนิ้ สุดวันที่ 31 ธนั วาคม 25x1 2,500 52,500 กองทุนจัดหาผลประโยชน์ รายได้ : 2,000 2,500 รายได้จากการบริจาค 50,500 ดอกเบย้ี รับ 0 รวมรายได้ 50,500 ค่าใชจ้ ่าย : เงินโอนไปกองทุนเฉพาะกิจ รวมคา่ ใชจ้ า่ ย รายไดส้ ูงกว่าค่าใชจ้ า่ ย บวก กองทนุ คงเหลือ ณ วนั ที่ 1 มกราคม 25x1 กองทุนคงเหลอื ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x1 มูลนิธคิ รอบครัวจตั ุชยั หน่วย : บาท งบแสดงฐานะการเงิน สาหรับปี สิ้นสุดวันที่ 31 ธันวาคม 25x1 500 50,000 กองทุนจัดหาผลประโยชน์ 50,500 สินทรัพย์ 50,500 ดอกเบีย้ ค้างรบั 50,500 เงนิ ลงทนุ ในตราสารหนี้ รวมสนิ ทรพั ย์ หนีส้ ินและกองทุนคงเหลือ กองทุนคงเหลือ รวมหนี้สินและกองทนุ คงเหลือ

หนา้ | 482 บทท่ี 10 การบัญชสี าหรับกิจการท่ีไม่แสวงหากาไร กองทุนเฉพาะกิจ ก.ค. 1 รบั โอนผลประโยชนข์ องกองทุนเฉพาะกิจจากกองทนุ จดั หาผลประโยชน์ ส.ค. 1 มูลนธิ ิจตั ชุ ยั ไดร้ ับเงินบรจิ าค จานวน 30,000 บาท โดยผู้บริจาค มวี ัตถุประสงค์ ให้นาเงนิ ไปเป็นทนุ การศึกษา ส.ค. 15 ให้ทนุ การศึกษาสาหรับนกั เรียนยากจน จานวน 8,000 บาท ก.ย. 1 ได้รับดอกเบี้ยของกองทุนเฉพาะกจิ จานวน 1,000 บาท และยงั มดี อกเบ้ียค้างรับ อีกจานวน 600 บาท ธ.ค. 31 บันทึกการปิดบัญชีสาหรบั กองทนุ เฉพาะกิจ การบันทึกบัญชใี นสมุดรายวันทัว่ ไป และการแสดงรายการในงบการเงิน แสดงได้ดังนี้ สมดุ รายวันท่วั ไป พ.ศ รายการ เลขท่ี เดบิต เครดิต เดือน วัน บญั ชี 25x1 2,000 - 2,000 - ก.ค. 1 เงนิ สด เงนิ รบั โอนจากกองทนุ จัดหา 30,000 - ผลประโยชน์ 30,000 - รบั เงนิ จากกองทุนจัดหาผลประโยชน์ 8,000 - 8,000 - ส.ค. 1 เงินสด รายได้จากการบริจาค 1,000 - 600 - รับเงินจากการบริจาค 1,600 - 15 รายจา่ ยทุนการศึกษา เงินสด บันทกึ การจ่ายเงินทนุ การศึกษา ก.ย. 1 เงนิ สด ดอกเบยี้ ค้างรบั ดอกเบย้ี รับ บนั ทกึ ผลตอบแทนจากการลงทนุ

บทที่ 10 การบัญชีสาหรบั กิจการท่ไี ม่แสวงหากาไร หนา้ | 483 สมุดรายวันท่วั ไป พ.ศ รายการ เลขท่ี เดบิต เครดิต เดอื น วัน บญั ชี 25x1 30,000 - 1,600 - ธ.ค. 31 รายได้จากการบรจิ าค 2,000 - ดอกเบ้ียรับ เงินรบั โอนจากกองทนุ จัดหาผลประโยชน์ 8,000 - รายจา่ ยทุนการศึกษา 25,600 - กองทนุ เฉพาะกิจ บนั ทึกรายการปิดบญั ชี มลู นิธคิ รอบครวั จตั ชุ ยั หน่วย : บาท งบแสดงกิจกรรม (งบรายไดแ้ ละคา่ ใชจ้ ่าย) 30,000 สาหรบั ปี สิน้ สุดวันที่ 31 ธันวาคม 25x1 1,600 2,000 กองทุนเฉพาะกิจ 33,600 รายได้ : 8,000 รายได้จากการบริจาค 8,800 ดอกเบีย้ รับ 25,600 เงนิ รบั โอนจากกองทุนจัดหาผลประโยชน์ 0 รวมรายได้ 25,600 คา่ ใชจ้ ่าย : รายจา่ ยทุนการศกึ ษา รวมคา่ ใช้จ่าย รายได้สูงกว่าค่าใช้จ่าย บวก กองทุนคงเหลือ ณ วันท่ี 1 มกราคม 25x1 กองทนุ คงเหลือ ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25x1

หนา้ | 484 บทที่ 10 การบัญชสี าหรับกิจการที่ไม่แสวงหากาไร มูลนิธคิ รอบครวั จัตชุ ยั หนว่ ย : บาท งบแสดงฐานะการเงิน สาหรบั ปี ส้ินสุดวันที่ 31 ธันวาคม 25x1 25,000 600 กองทุนเฉพาะกจิ สนิ ทรัพย์ 25,600 เงินสดและรายการเทียบเท่าเงนิ สด 25,600 ดอกเบยี้ คา้ งรบั 25,600 รวมสนิ ทรพั ย์ หนี้สินและกองทุนคงเหลือ กองทนุ คงเหลือ รวมหนีส้ ินและกองทุนคงเหลือ กองทนุ จัดหาสินทรพั ย์ถาวร ต.ค. 1 มผี ู้มาบริจาคเงนิ จานวน 40,000 บาท โดยผ้บู ริจาคกาหนดวัตถุประสงคใ์ ห้นาเงนิ ไปจัดหาอปุ กรณ์เพ่อื ใชใ้ นการดาเนนิ งาน ต.ค. 16 จา่ ยเงินสดซื้ออุปกรณส์ านกั งานจานวน 20,000 บาท พ.ย. 1 ไดร้ ับดอกเบ้ยี ของกองทนุ จัดหาสินทรัพย์ถาวร จานวน 2,000 บาท และยงั มี ดอกเบ้ียค้างรับอีกจานวน 800 บาท ธ.ค. 31 บนั ทึกการปิดบัญชีสาหรบั กองทุนจัดหาสนิ ทรัพยถ์ าวร การบันทกึ บัญชใี นสมดุ รายวันทวั่ ไป และการแสดงรายการในงบการเงิน แสดงได้ดงั น้ี สมุดรายวันท่ัวไป พ.ศ รายการ เลขที่ เดบิต เครดิต เดอื น วัน บญั ชี 25x1 40,000 - 40,000 - ต.ค. 1 เงนิ สด รายได้จากการบริจาค บนั ทกึ รับเงนิ บริจาค

บทที่ 10 การบัญชสี าหรับกจิ การทีไ่ ม่แสวงหากาไร หน้า | 485 สมดุ รายวันท่วั ไป พ.ศ รายการ เลขที่ เดบิต เครดิต เดอื น วัน บญั ชี 25x1 ต.ค. 16 คา่ ซื้ออปุ กรณ์สานักงาน 20,000 - เงินสด 20,000 - บนั ทึกการซอื้ อปุ กรณแ์ ละโอนไปกลุ่ม 2,000 - บญั ชสี ินทรพั ยถ์ าวร 800 - พ.ย. 1 เงนิ สด 2,800 - ดอกเบ้ยี คา้ งรบั ดอกเบ้ียรับ 40,000 - บนั ทึกผลตอบแทนจากการลงทนุ 2,800 - ธ.ค. 31 รายไดจ้ ากการบริจาค 20,000 - ดอกเบย้ี รับ 22,800 - ค่าซือ้ อุปกรณส์ านักงาน กองทนุ จัดหาสินทรัพยถ์ าวร บันทกึ รายการปิดบญั ชี

หน้า | 486 บทที่ 10 การบัญชสี าหรับกจิ การท่ีไม่แสวงหากาไร หน่วย : บาท มลู นิธคิ รอบครวั จตั ุชยั 40,000 งบแสดงกิจกรรม (งบรายได้และคา่ ใช้จ่าย) 2,800 42,800 สาหรับปี สิ้นสุดวนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x1 20,000 กองทนุ จัดหาสินทรัพย์ถาวร 20,000 รายได้ : 22,800 รายได้จากการบริจาค 0 ดอกเบย้ี รับ 22,800 รวมรายได้ ค่าใชจ้ ่าย : คา่ ซือ้ อุปกรณ์สานักงาน รวมค่าใชจ้ ่าย รายไดส้ งู กว่าค่าใชจ้ า่ ย บวก กองทุนคงเหลือ ณ วันท่ี 1 มกราคม 25x1 กองทุนคงเหลือ ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 25x1 มูลนธิ ิครอบครวั จัตุชัย หนว่ ย : บาท งบแสดงฐานะการเงิน ณ วนั ท่ี 31 ธันวาคม 25x1 22,000 800 กองทุนจัดหาสินทรัพย์ถาวร สินทรัพย์ 22,800 เงนิ สดและรายการเทยี บเท่าเงินสด 22,800 ดอกเบี้ยค้างรับ 22,800 รวมสินทรพั ย์ หนส้ี นิ และกองทุนคงเหลือ กองทุนคงเหลือ รวมหน้สี ินและกองทนุ คงเหลือ

บทท่ี 10 การบัญชีสาหรบั กิจการท่ีไม่แสวงหากาไร หนา้ | 487 กลุ่มบัญชสี นิ ทรพั ย์ถาวร ม.ค. 15 รบั โอนอปุ กรณส์ านกั งานจากกองทุนทั่วไป เม.ย. 1 นาอุปกรณส์ านักงานไปขาย เน่ืองจากไม่ได้ใช้แลว้ ในราคา 5,000 บาท โดย อปุ กรณ์มีราคาทนุ 7,000 บาท คา่ เสื่อมราคาสะสม ถึงวันทีข่ าย 1,500 บาท เงินท่ไี ด้รับน้นี าไปใช้ ในการดาเนนิ งานทัว่ ไป พ.ย. 30 ไดร้ บั บริจาคอุปกรณ์สานักงานเพื่อใชใ้ นการดาเนนิ งาน โดยอปุ กรณ์มีมลู ค่า ยุติธรรม 15,000 บาท ธ.ค. 31 ปรับปรงุ คา่ เสื่อมราคาอุปกรณส์ านักงานประจาปี 25x1 จานวน 9,000 บาท ธ.ค. 31 โอนปดิ คา่ เส่ือมราคาอุปกรณส์ านักงานประจาปี 25x1 การบันทกึ บญั ชีในสมุดรายวันท่วั ไป และการแสดงรายการในงบการเงิน แสดงได้ดังนี้ สมุดรายวันทวั่ ไป พ.ศ รายการ เลขที่ เดบิต เครดิต เดอื น วนั บญั ชี 25x1 30,000 - 30,000 - ม.ค. 15 อปุ กรณส์ านักงาน เงินลงทุนในสินทรพั ย์ถาวร 5,500 - 1,500 - บนั ทึกการรับโอนอุปกรณส์ านักงาน จากกองทุนทว่ั ไป 7,000 - เม.ย. 1 เงนิ ลงทุนในสินทรพั ย์ถาวร 15,000 - คา่ เส่ือมราคาสะสม – อุปกรณ์ 15,000 - อุปกรณส์ านกั งาน บนั ทกึ การขายอุปกรณ์สานักงาน พ.ย. 30 อปุ กรณ์สานกั งาน เงนิ ลงทนุ ในสนิ ทรัพย์ถาวร บันทกึ การรับโอนอุปกรณ์สานักงานจาก การบรจิ าค