หนังสือนาทีทองพ.อ.ปิ่นมุทุกันต์

0 * X' นาททอง 31 ‘'ถ,๚ยา่ งนนการตงซอื ศีลน1วา่ ‘ศลี อด, กเหนาะ เหลอเกน ศีลอดทวี่ ่าน เวลาร'กษาจะตองปฎบิ ตตัวอยา่ งไร บางครบ ?” “ ท่านให้ทำอย่างนครบ ๑. กอ่ นทุ่งอ?พคงใจ00ศลี ๒. ตลอฅ เวลากลางว้'นห้ามกฆิ ห้ามดึง/ ทุกชมิด 07, หา้ มไม่ใหอ้ าเจียนกสางวัน และ ๔. ทามเสพเมถนุ กสางว ัน ’ “ แล,ว่ทมื คี นพุ.ด'วา่ ถึงกบไม่กลนื นาลายกมี จรงิ ท7รอคร-บ ?ไ; * “ จริงครบ’ ‘‘หืนระยะเวลาที่กำหนดใหมุสลิมถอื ศลี อดน เบน ระยะทํเกยวกบประวตหรือเหตกุ ารณสำคญทางศาสนา อยา่ งไร หรือ[บนการ'ฉลองบเื ก่า - บใหม”่

พ.อ. 1เน มุทุกันฑ์ ๑๘๕ “ไม่เก่ียวกับบเกา่ - บใหมค่ รบ เพราะเราถอื ศลี อดในเดอื นรอมฎอน อนฌนึ เดอื นที ๙ ของมสุ ลมิ ไม่มีเหตกุ ารณอะไรพิเศษครบ” “ถาเซ่นนนถคื งจะเบึนพระประสงคของพระเบนเจา ใหมสุ ลมิ ถอื ศลี อดในเดอื นน1น แล้วบ ๒๕0๒ น จะเรมิ ถอื ศลี อดเมอื ไรครบ ?” “ราว‘จุ วันพุธท*'.®) หรอิ วนพโเหสํ บดที ี*)๒ มนี าคม นแี่ หละครบ” “ยงกำหนดวนแนไ่ ม่ได้ ?” “เราต,องรอดูพระจนทรก่อน เมือมผี เู้ หนพระจนทรี แหว่งในวนั ไหน ถืจะมปี ระกาคใหมุสลิมทราบทว่ กนํ แลว เริ'มถอื ศีลอดกนวันนน” “ การดพู ระ1วันทรเบนึ หนาทีของ1ใคร ?” “ซาวมสุ ลมิ ทกุ คนช่วยกนดู ถาใครเหนก่อนกส่ง ซา่ วใหจฬุ าราชมนตรที ราบด่วน ' แลวจุฬา ๆ กประกาศ ต่อไป”

6 ๘๖ นาททอง '‘ผมสงสัยวา่ เหตุใดวงการศาสนาอสิ ลาม จงึ เอา พระสนั ท/เหวง่ เมนึ เครอื งกำหนด และไซเ้ มึนสญสกั ษณ ของชาวมุสลิมทวไป ?” “ใซ้กนมาอย่างนนานแลวครบ ?” “บางท่านบอกวา่ ตอนทีพระนบมี ฝู ม็ มไ'}ทำการรบ เขาทีคบขนทสุด และขาดแคลนเสบยี งอาหารอย่างหนไา พระองครบสงใหพลโยธาอดอาหาร และสันนนพอดี พระจนทรอยู่ในรูปน ภายหลไเลยกลายเมึนบฌฌํต เมอ ถึงวนนนมุสลิมทวโลกต่องถือศลี อด นิกเมึนเรอื งเลา่ กัน มาครบ ผมขอบคณุ มากทคี ณุ สสสั ดุ กรุณาใหความกระจา่ ง แสัง'ในเรื่องน ซึ่งแมๆ่ ะเมนึ ของธรรมดาสำหรบทา่ นทเมนึ มุสลิม แต่ณมึนเรืองลกึ ลบสำหร,ิบคนนอกคาสนาอิสลาม เรามเี วลาเหลอื อยู่นดิ หน่อย ผมอยากถามถงึ การ เดนิ ทางไปนครมกกะห ซ่ึงเมึนทีสนใจใผผนของมุสลิมอยู่ มากทเี ดยี ว แต่ละมึบีขา่ วเกรยื วกราวออกมาเสมอ .เรือง อดุ งคไปมกกะหนมสี ตั ถปุ ระสงคอะไรกันแน่ ?”

พ.อ. ไ]น มทุ กุ ันฅ์ ©๘๗ “มนเบนึ การชุมนุม1ใVIญ่ประ'จำบขื องมสุ ลิมทว'โลก เพอเสริมสรไงความสามคดีระหวา่ งมสุ ลมิ และภราดรภาพ ของพวกเรา’’ “กรุณาเลา่ ต่อไปอกี นดิ ,, “มุสลิมทไปในชมุ นุมนน ตองแต่งดวดว?แสฒา ราคาโเก ‘ชุ เหมอี นกน และต่างท่ีมคี วามเสมอภาคกน แมกษไารืยท่ีเดนิ เคียงคู่กบคนสามญ,, “ เรอื งนเบนึ เพียงประเพณี หรอื ณึนบ่ญญตของ คาสนา ?’’ “ เบึนบญญตครบ” “บฌญศบงกับใหไ้ ปทุกคนๆละ*) ครง ในซีวต อยา่ งนนใช่ไหมครบ?,, “ ม ไิ ห,้ พระกญั ญ,ตนมีเงือน’ไข'วา่ ถาใคร ละไปตองพิจารณาดูกอ่ นวา่ หากตนไปแลวจะเบนึ พี กระทบกระเพีอนความสุขของครอบครวหรือ1ไม่ หมาย ความวา่ ครอบครวื จะตองมคี วามสุขสบายเทา่ ‘ชุ กบั ทีต่ น ไม่ไป จึงจะไปไห้,,

.................................... 6๘๘ นาทที อง “ ผมเคยเหนบางคนศรทธาแรง ถึงกบเอาบาน เอานาไปจำนองไว้กมี เพ่อื จะเอาเงินไปมกกะห” “นนเกิน'ไปครบ ทำอยา่ งนนผดิ บญญต” “ เบนึ การถูกตองหรอื ไม่ ทมผี เู้ ข้าใจวา่ หาก มุสลมิ ผใู้ ดเดนทางไปถึงสถานกาบะหิ ไดจูบกอนหนิ ดำ แลว บาปกรรมทกุ อยา่ งจะหมดสน?” “ เบนการเขาใจผิดอย่างมากครบ มสุ ลิมไมม่ ีการ ไถบ่ าปหรอื ล้างบาป”' “ ผมขอชอบคณุ คร*บ วนนเวลาของเราหมด เสียแลว้ หวไวา่ โอกาสหนาคุณสวัสดคี งกรุณาอีก สวสั ดี ครบ” สวัสดีครบ”

มุสลมทาล?!หมาด — — — .๒ (1๙๙ คนทเกยวบอ้ งกับลงั คมของขาว มุเสลม เชน่ เบนบ้าราขการผายปกครอ! หรอเบนผ้บู งั คับบญั ชาทหาร นักจะไคย้ นิ ข อ ค า ส น ย ิจ อ ย ่า ง ห น ง ข อ ง ข า ว ม ุส ล ิม คอ้ การทำละหมาด นอกจากนแล้ว ประขาขนพลเมองทว่ั ๆ ไปกค็ งจะได้ยิน คำนอยู่เสมอ ถา้ รบั พงรายการว้ทย กระจายเสยงภาคมุสลม ผมคดํ วา่ ถา้ นำ รายละเอยดเก็ยวกับการทำละหมาดมา เล่าสูกนั พงบ้างกค็ งจะด เพราะฉะนน จะลองเลา่ ดู แด่ขอเรยนไว้ดว้ ยวา ผม ไมใ่ ช่คนมสลม จะขอเล่าเทา่ ทร้ และ

• ๙0 นาททอง เทา่ ทผมเหน็ วา่ ควรทค่ นวานอกจะได้ ทราบ เบนการปร*ดบั ความร‘ุ รอบตัว เทา่ นัน้ ไม่ใช่บง่ จะไทเ้ บนตำรบั คำรา ทนสั้ มบรู ณ4ทกอยาง ’ Iฑตทุ มี ุสลมิ จะทำ,ละหมาด กเพราะ'วา่ มบทบ*ญญต ไวใ้ นพระถม้ ภรี กุระอ่าน และเบนขอบงคบเสียดวย มุสสีม ตคงทำอยา่ งเคร่งคร้ด การทำละหมาด ถา้ พูดอย่างสำนวนชาวพทุ ธกคอื “ไหว้พระ\" นนเอง เจตนาซองมสุ ลิมคือไหวพระองค อ'ลเลาะห ๚งเบนพระเบนเจาซองศาสนาอิสลาม ความ 'ใรงการไหวพระสวดมนตกเบนคาสนก1ๆซองทุกศาสนา ต่าง กทำดวยกนทง์นน แตข่ องศาสนาอน ๆ มกํ จะเบึนการ แนะนำให้ทำ ใครทำไดก้ ดี, แต่ถ้า'ใคร1ไม่ทำกไมถ่ ึงกบ ปรบไหมตกนรกอเวสี และททำกนอยูท่ วไปกยดื หยุ่นได้ อาจทำการกราบ ไหวเ้ ซาสายบา่ ยเยนหรอื คำคืนคึกคืนกได้ แตท่ างศาสนาอสิ ลามไม่ใชอ่ ย่างนน หากไถ้วางกำหนด

พ.อ.ไ]น มทุ ?Vแค่ 6๙๑ ตายวัวไวทุกกระเบยี ดน่วึ ว*นกนึ่ง ‘ทุ ใหท้ ำละหนาดวนั ละ ๕ ครงิ แตล่ ะคร2งระบุเวลาไวใ้ หด้ วย เหมือนกบเวลา ทำใบตอบในหองสอบไล่ของนกั เรยี นอย่างน2นเอง บีจริง การทำละหมาดแตละคร2งก์ ใซโวลาไม่นานนัก ผมลองวับ เวลาดูแลว ใซโวลาประมาณ 4 ๖ นาทเท'่ านนเอง แต่ ถาคดถึงว่า บีหบีงมื 91๖๕. วนั มุสลมิ ทำละหมาดวน ละ ๕ คร1ง รวมที่งบวี อั งทำดะหมาดถงึ ๑,๘๒๕ ครง กนบ ว่าเบึนกจวตั รท่ที ำไดยากพอดู ตองคนศรทธาเหนียวแน่น จรงิ ‘ทุ จงึ จะไหว ถไยีง่ ไดเ้ ห้นทำทางมุสลมิ ทำละหมาด ควยแส่ว ย่งี จะร้สู กึ นยิ มซมเชยความพยายามของเขา ผม1จะเลา่ สูก่ นพงเบนี ตอน ‘ทุ ไป คอื ะ- ๑. คนทถี่ ูกมง่ วัฃให้ทำและไม่ใหท้ ำ มุสลมิ ทุกคนตงแ์ ต่อยใู่ นวยหนมุ่ สาวขนไปแลวตอง ทำละหมาดท่ีงน2น บีวา่ วยหนุ่มสาวตามทรรศนะของมสุ ลมิ มอี ยวู่ ่า ผู้ชายอาย ๑๕ บีขนไป หรือแมอ่ ายตุ ากวา่ ๑๕ บี

,, . ? ”. ^ ชุ -; • ๙๒ นาททอง แต่เคยมีนาอสจุ ออกกน็ ไ]ว่าเบนึ หนุ่ม ส่วนผู้V เญิงอายุ ๙ ขวบขนไป หรอื มปี ระจำเดอื นแลว คนท่ีถกู หามทำละหมาดอย่างเดดขาด ดอื ผหู้ ญิง ทกำลงมเี ลือดประจำเดือน หรอื มเี ลือดออกหลงจาก คลอดบุตร ถาขืนทำถือว่าบาปเสยี ดวย โปรดทราบ ดว้ ย'วา่ หญิงทม่ี ีประจำเดือนและมเี ลอื ดออกหลงจาก- คลอดบตุ รอยู่นน ถกู หามทำพิธีทางศาสนาแทบทุกอย่าง จะแตะตองพระคมภีรก็ไมไ่ ด้ เขาในมสยดได้ แต่หาม หยุดยนี ตองเดินอยูเ่ รอ่ื ยจนกวา่ จะออกพนประตู ๒. เวลาทกี่ ำหนด'ใหห้ ำละหมาด การทำละหมาดคงกำหนดให้ทำวันละ & ครไ แฅ ละครงื่ ม์ ีเวลา'จำกด และละหมาดท่ที ำในเวลานนมซี อ เบนึ ภาษาอาหรบ ดง้ น:

พ.อ.!]น มุทกุ *นกํ ©๙๓ คร\\้ํ ไท 0 ละหมาดลโบะห์ คงแต่เหนแสงเงนแสงทอง''ไ'11ขอบพา 'ไนเหน็ ดวง อาทิตฆ เวลาในประเทดไ;ไย ,4.๓9 - 0 ๕.๓0 น. คราท ๒ ถะหมาดละใซร ตงแด่ดวงอาทติ ยเคล1อย ลนถงึ เงาของลี่งทนงึ่ ๆ ทอดไปยาวเทา่ กบตวมนเอง ตรงกบิ เวลา ®๒1. ® - ๕ น.0 . 0 0 ดรไไท ๓ ละหมาดอะขรดั ตงแตเ่ วลาตอ่ จากละหมาดละไปรี 'จนกงึ ดวงอาทติ ย ตกลบไปทางตะวนดก ตรงกบเวลาในไทย ๕0 . 0 0 - ®®(.๓0 น. ครงท ๔ ละหมาดมะกะหรบ เวลาแต่ดวงอาทิตยต์ ก 'ไนถึงหมดแลงอาทิฅยบน ทองพา ตรงกบเวลา®๘ .๓ 9-0๙.0๐ น.

0 ๙๔ นาททอง ครงที่ ๕ ละหมาดโ)ขาร์ เวลาตอ่ 'จากละหมาดฑื 4 'จนถงึ เวลากอ่ นละเหน แสงเงินแสงทองจับขอบพา ตรงกบเวลา ๘ -0 0 น.0 6 . 0 1 0 ๓. การเตรยื มตวทำละหมาด ลง'จำเบนึ ที่สดุ ของผู้ทาละหมาด คือความสะอาด ของรา่ งกาย ทรรศนะของอาจารยผายมุสลิมมอี ยูว่ า่ ทุกล'ิ ง ท่ไี ทลขีมออกมาจากรา่ งกายฌนึ ของสกปรกท1งสน เพราะ ฉะนนฅองทำความสะอาดดวยนากอ่ น บางคนสอนวา่ ก่อน1จะเขาทที ำละทมาด มสุ ลมิ ควรจะไปบสสาวะ แสะ เมือบสสา1วะสุดแล'วควร1จะกระแอมสกครํง้ สองคร่ง เพอ ให้นาบสสาวะทค่ี างอยูเ่ ลึดออกมาเสยี ใหหมด เพราะถา หากจงั เอฌิ จนั ไปไหลออกเวลาเรมิ ทำละหมาดแลว กจะ ทำ1ใหละหมาดนนเบนึ โมฃะที่งหมด

พ.อ.!)น มทุ กุ 'นฅ์ 6 ๙๕ การทำสะอาดดวยนา ทเรียกว่าอาบนาํ้ ละหมาดนน้ํ ์ กทำอยา่ งมพี ธิ รี ีตอง ไม่ใซท่ ำเพยิ งใหสะอาดเทา่ น1น์ มี ขอควรเลา่ ส่กนพงดงั น เรมี แรกมุสลมิ ผูจะทำละหมาด กนกบริกรรม ''นะวยั ตลวดอู ะลลฮตะอาลา' ทำใจใหโเน่วแน่ว่าตน เตรียมจะไปเซำเผาพระองคอ*ลเลาะห ลไงมอื ทั้งสองฃไง แต่ขอมอสุดปลายมอ ๓ ครง วไ)นำบ,วนปาก ๓ คร้งั ใสเ่ ฃไในจมูก ๓ ครง ในระหวา่ งนก่ม็ ืการอ่านมนตบ์ ไง วก่ เ่ อานํา้ ลไงหนำ ใหท้ วใบหนไ ๓ คร8ง ลไงบอท้งั สองขไงถงขอศอก ๓ ครง เอานาํ้ ลูบผม ๓ คร้งั เอามอี เบยกนา้ํ เชด็ ในหู ๓ ครง้ั สไงเทไทง้ั สองขไงถงตาตม่ ๓ คร้ัง

๑๙๖ นาททอง นีค่ ือวิธีทำความสะอาดรา่ งกายก่อนทำละหมาด และนาทิใซต้ อ์ งเบนนา1ไหลผา่ น สว่ นมากกวกนาสากอา่ ง มาสา่ ง คอื ไมจ่ ่มุ ลงในอ่าง เมออาบนาละหมาดแลว กต็ อง:ะนัดระวังตวั 1ใหด้ ี มขี อถอื อยู่อย่างหมีงวา่ หาม มีใหกระทบทวารหนกั ทวารเบาของตนหรือผอู้ น โดขไมม่ ี ของกน ๔. วิธที ำละหมาด สะเล่าเฉพาะทา่ นท่ี ำ คือนี่เหนดวยตา ส่วน คำอ่านมนตข์ อไม่เลา่ พอเรมทำละหมาด ผู้ทำสะยนื ตรงหนหนำไปทาง เมอื งนักกะห (ทศกบิ ®ด) ทเกดิ ของศาสนาอสิ ลาม ซึงอยู่ ทางทิศฅะนนั ตกเฉยี งใตของประเทศไทย (มลร34ทวโลก ทอง'เหั4หนาไใ]ยํงสดุ เดึยวก้นนน') สายตาตองเพงไปส่สู ดุ นํน อย1างแนIวแนI -

๚แ^ ! ! เฒฐ พ.อ.\"!]นมทุ กุ นํ ฅ์ 8๙๗ - ยกมือทง่ี ลองขางขน ค*เนว่าให้!เล ายนวหวั แม่มือ จดทตี่ งหู เหยียดนิวมธื ใหห้ มด แล*หันผามือไ!เทางหห้า - ลดมือมากุมไว้ที่หห้าห้อง เหปอี ส๕ดือ เอามือขวา หบั มอื ห้าย - - ห้มลง เอามอื หันท่หี วั เขา่ ให้ศวี บ*อยู่ในว*ดับ ดบั กXVดกสันทดงั - - ยนี ตXง !เลอ่ ยแขนลงแนบตามลำตวั เหมือน ทหาวในแถว - - คกุ เข่าลงกวาบ เอาผา่ มือทงสองหนั พน แห้ว เอาหห้าผากลงแด*พน - - ห้งแบบหับขาทอ่ นลา่ ง ตวั หอ้ งตวง วางผามอื ไว้ บนลำขาท่อนบน เวลาทำจ๕งมกื าวอ่านมนต!เว*กอบ แล*ทำขา่ คุ ใน ทา่ เดียวดนั หว้ ย

• ๙๘ นาททอง ๕. ส์ถานทที ำละหมาต ทำท่ไี ฑนกึไต้ คอื ๆะเบึน๋ ทีส่ เุ หรา่ ทบไน หรือ ตาบทุ่งตานบากได้ ทประเทศปากีสถาน ผมเหนนุสสิน ทำละหมาดทขางถนนหลายคน และมหลายคนทีทำอยู่ ทีสนานหนาสำนักงานราชการ เอ ตุลาคม เปี๙๕ ๕

ขออถิปรายร่วมร?!หว่าง ฬข. องุทธโพ.อ-.ป-อ1”นสิ มล์ุท\"ุกา-นมสค่ั ในงานพุนุมฉถองบใหมข่ องมุลลมิ ฮ.ห. *๓(30 ณ หอประชมุ ,)ฬาลงกรณมหาวทิ ยาลไเ ๒ กรกฎากม ๒๕0๓ ท่านผมเกย้ รตทิ งั้ หลาย ในโอกาสวนซนบใหม่ของศาสนาอสิ ลาม ผมขอ อวยพรดวยควุ ามปรารถนาดุอย่างจริงใจ แตพ่ นองมสุ ลิม ทวกน ทงทมาชุมนุมอยทู่ นและทมีไดมา ขอบญหาข®งคณะกรรมการมุสลมิ ที่•เสนอมาให้ ผมร่วมอภปิ รายมวี ่า “ศาสนาพทธ่กบั ศาสนาอิสลาม ม หลกั การแก้ไขสงั คมและตอ่ ต้านคอมมิวนสตอ์ ยา่ งไร ?” ในการแถลงทรรศนะทางพทุ ธศาสนา ผมขอแยกออกเบน สองเรอง คอื จะพดู เรอื งสังคมกอ่ น แลวจึงพูดเรองต่อตาน คอมมิวนิสตท่ ีหลงั

๒00 นาหทอง คา่ นสงคม ผมมคี วามเห็นว่า ทุก ๆ ศาสนา ในโลกน ไม,วา่ จะเบึนศาสนาพุทธ อสลาม ค:สต พราหมณ ฝ็นดู ซิกข และศาสนาอ'นๆก็ตาม*ลวนแตเ่ บึน ประมวลวธิ ีสรรคลฑง้ สงั ศมควยกันท้ํง์นน พระพทุ ธเจา พระมูกมั มิค และพระเยซู แต่ละองกกIบึนกู้มีเจตนาดี และม่เจตนาอย่างแรงกลาทจะแก้ไขสงคมใหด้ ีขน จะตา่ ง กันกแ็ ตว่ ่า ท่านกู้ใดจะประดีษฐรูปแบบสังคมไวอยา่ งไร เทา่ นนเอง แต่เมือพูดโดยรวบยอดแสวั ก็มจื ุดหมายทจี่ ะ แก้มญหาสังคมที่ง์สน เฉพาะทางพทุ ธศาสนา ผมขอยืนกันวา่ พระพทุ ธเจา ทรงเบึนกักแก้มฌหาสังคมโดยแท้ ทงมขออำงหลักฐาน จากพระพทุ ธดำรส ๓ คราว ค ือ :- ๑. พระดำรสํ เกยี วกบั พระประสงคของพระองค ในการออกทรงผนวช พระองคตรสปรารภในทต่าง ๆ หออลกาทยครงรผา'นวววา่ชน*นการทีพระเพอรงคาะทไรมง1อสาลจะทคนวดามูมสห’ราชอนนตยกงื' ทใหุกญขไ;่

พ.อ.!!น มุทุก*นค ๒06 ไดย้ ากอยไู่ ด้ ทรง!]ระฟงึ กๆะกนกวาหา่ ทางพนทกุ ขไ!] ช่วยเขา นกทรงมุ่งแก้ไขส่งกม ๒. พระดำรสเบดงานเผยแพร่พระพุทธศาสนา ทื บาอิสปิ ตนะใกลเ้ มืองพาราณสี คือประมาณเตือนท ๖ ทสิง''ฑกตรสรู้ พระองค์ทรงรวบรวมพระสาวกได้ ๖0 รปู เมือ'ไะเรี่มส่งพระสาวกรนุ่ แรกออกประกากศาสนา พ}ะองครบส^ใหท้ า่ นเหลา่ นนประชมุ และมืพระดำรส ใ'ไความวา่ ะ “ทา่ นทงหลาย เราทน้ ทุกข์แลว้ ทา่ น'หงหลาย กทน้ แล้วเหมอนกัน ขอใหท้ ่านหงหลาย ออถจารก ไปตามขนบท ไปปาเพญประโยชน์ แกป่ ระขาขน แยกทางกันไป อย่าไป ขาทางเดยวกนั ลงสองรปู เราเองจะไป ทางตำบลอรเวลา เสนานคิ ม ทา่ นท้ังหลายจงสง่ั สอนประขาขน ใหเ้ ขารจักธรรมะกันจะเบนประโยชน์

๒๐๒ นาทีทอง แกเขา หงขนตน้ ขน้ กลาง และ ข้นสงู — — ” นฌ๋นึ ใจความจากพระดำรส ซงึ แสดงซดว่า พระ ประสงคไเทจรงิ ในการประกาศศาสนาแก่ซาวโลก อย่ทู ี การแก้ไขสงคม โดยหลกั เกณ๚ ๓ ขุน คือขนตน ให้ ลงั คมมคี วามสุขสมบูรณในมจจุลัน ซนกลาง ใหคน'ใน ลังคมมจี ติ ใจสูง ถึงความเบนึ เทพ เกลียดกรรมอน สกปรกโสมม และขนสดุ ยอด ใหคนแตล่ ะคนมจี ิตใจ สะอาดบรสิ ทุ ธ ตดั ขาดจากความซวอย่างสนเซงิ ทเี รยี ก วา่ บรรลุนพิ พาน ๓. พระดำรสมอบคาสนกิจแกพ่ ระสงฃ็สาวกก่อนจะ ปรนิ พิ พาน คือพระองคทรงนำพระสาวกบำเพญ็ ศาสนกิจ อ น เบ น่็ ป ระโยซนแก'ลงคมมาดวยพระองคเอง จน พระขนมายุ ๘๐ พรรษา ทรงประชวรทนกและทรงทยง ทราบวา่ อก ๓ เดอื น กจแสดจตบลันธโดยสนเซงิ จึงรบสงใหพระสาวกประขุมกันทสี ำลกั สงขบำมหาวนั หรอื ท'ี เรียกวา่ ปาวาลเจดยื ่ ณ ทีม่ นพระองคืไดทรงประกาศ แกพ่ ระสงข เบึนอนบตํ งานในสว่ นพระองคื และทรง

พ.อ.แน มุทกุ นอ ๒0๓ สงเสียใฑํพระ'สงฆทำ'ประโยชน,์แกส่ ิงคนสืบต่อมา พระองค ตรสมีใจความวา่ ะ “ทา่ นทํ้งหลาย เราขอเผดยงใหท้ ่านทาทลาย ทราบว่า เราจะปรนิ พพาน จะจากทา่ น ทง้ หลายไปในไม่ขา้ นแล้ว เราม่เวลา เหลออก ๓ เดอนเท่านน! ทา่ นทงหลายจงบำเพ็ญประโยขน ทอ่ ไป ด้วยความรอบคอบ อยา่ ไค ประมาท—— ” ใจความจากพระดำรสนบง่ ซดวา่ พระศาสดาของ เราทรงห่วงใยในบญหาสงคมมากนอยเพียงใด มีหลายคน ทเขา'ใจคลาดเคลอน'ว่า พระพุทธศาสนามหี ลกการอยา่ ง เดยี ว คือจะขนเอาคนไปนิพพาน ปล่อยปละสงคมมนษุ ย่ ใหรกราง ซงฌนึ ความเขาใจน#ิ ) ทีถกู แลวพระพุทธศาสนา วางหลไาช่วยลงคมอยา่ งสมบูรณ , คอื ซ่วยตลอดตนตลอด ปลาย คนเราไปถึงขนนน \"I แลว สมควรซ่วยอยา่ งน1นิ หา่ นกช่วยแบบนน สมควรอย่ใู นโลก หา่ นกชว่ ยแบบโลก สมควรบรรลุโลกุตระ ห่านกชว่ ยแบบโลกตุ ระ เบนการ

๒๐๔ นาทีหอง ชว่ ยตลอดตนถึงปลาย ถกึ ดูกำรสงเคราะห์ลงคมของ รฐบาลกแลวลนั คนเราถึเกด แก่ เจบ ตาย การ สงเคราะห์ตีสมบูรณกตองสงเคราะห์ทุกอดุ คนจะเกดกนี เรือนคลอดลูกไวช้ ว่ ย คนแกก่ มนคมคนชรา คนเจบกมี โรงพยาบาล และคนจะตายกึมีบาซาไว้รอ นเรียกว่า ชว่ ยตลอดรอดผง ถาหาก,ใครเห์นร'ฐบาลสเรางเมรุ สราง บาชา แลว1ไะพากนโคมตวี า่ รฐบาลนมนี โยบายนาง เผาคนผงคน จะทำใหบ้ านเมอี งรา้ ง อยา่ งนกนับวา่ คิดผิด คนท่เี ว้าใจว่าการต'ี พุทธศาสนาสอนเรองนิพพานแลวจะทำ ให้ส้งคนรกรา้ งกเ็ หมีอนกนิ ผิดแน่ ๆ ตนี ว่าเรองหลักธรรมในการแก้ไขล'งคม เนองจาก สังคมถึเงือนง’าทจ่ี ะตองแกมากมายเหลือเกน บางตแี ก้ แอนนแลวมนไปตดี เง่อื นโนน ปลดเง่อื นโนนกลบั ไป คติ เงอนนน อยา่ งตเี ราร\"!กนอยูแ่ ล'ว เมอเรองตีจะแก้ มีมาก ช่อธรรมซองพทุ ธคาสนากึมีมากเท่า ‘ทุ กบบญหา ลงั คมท่ีจะแกน้ นเอง ผมจึงร้สู กวา่ ไมฌ่ นื การเหมาะสมท่ี จะยกขอธรรมะเหล่านนมากล่าวอางในเวลาลันเลทื นอยน แต่พอจะสรปุ ลงเบนหลกั การใหญๆ่ ไดเ้ บน่็ ๒ ประเภท และเมือสรปุ แล1ว กจะวอ้ งตรงลันลบั ขอสรปุ ซองคณุ

พ.อ.ไเน มทุ ุก*นฅ์ 100๕ อสมาอลี อะหนดํ กบของกณุ อิบ:อฮีม ณุรซี ทางผาย มุสลมิ การตรงกนน ผมขอเรียนวา่ เบนึ การตรงกนโดย บงเอญแท้ \"I คอื ต่างผายตา่ งคิดคน แตม่ าตรงกนเขา กลา่ วคือขอธรรมะในพุทธศาสนาแบ่งเบนึ๋ ๒ประเภท คือ ะ Iปีนขอใ]ฎบต !/7บ!/ร'ุ ?ตวั ของแทล่ *คม แล* เป.ี เบมขอใ]ฐบํ ฅ้ ทท๋ี กุ คม9 *ทืงแสดงธอกด่อคมชม ๑. การปรบํ ปรงุ ตวั เอง ทางดา้ นการปรบปรงุ ตวั เอง ทางพทุ ธศาสนากอวา่ ฌนื สี่งจำเบน่็ อยา่ งยงิ ทรรศนะของซาวพทุ ธมีอยวู่ า่ มนุษยทุกชาคทิ ุกภาษาต*องการความสงบ เพราะความ สงบเบนื มลู ฐานแทง่ ความสุขความเจรญิ ท1ง์ปวง แต่ ความสงบของโลกมาจากคน ตอ่ งคนสงบโลกจึงจะสงบ ทนี ึค่ นจะสงบหรอื ไม่ขนอยู่กบคนุ สทต้ ญั คนหนงึ่ คอื ตวั ของเราเอง เราแต่ละคนนแ่ี หละจะเบึนผ้ทู าใหโ้ ลกสงบ หรอวนุ่ วาย ทนการทคนแตละคนจะสงบหรอไมสำตัญ อยู่ท'ใจของผู้’นน เพราะฉะนน จุดหมายอนใหญย่ งิ ใน การแกบ้ ญหาสงคมของศาสนาพุทธจงึ อยู่ท่ีใจคนแต่ละคน แก้ใจคนตกแลวบญห่ าตงั คมกตกไปเอง

๒0๖ นาททอง ทนการแก้ใ'ไกนนน เรามีหลกั สำคญอยู่ ๒ ประการ คอื (®) สอนให้เชอกรรม คอื เชอวา่ การกระทำ ของเราเองจะทำใหเ้ ราดหี รอื เลว สขุ หรอื ทกุ ข เชอวา่ กรรนพนกบู้ นดาล หลักนต่าง1จากของศาสนาอฟลิ าม ทีว่ า่ แทนทีเ่ รา'จะสอน1ใหเ้ ขกพระเบนเต่า แตล่ อนใหเ้ ชอ กรรมของตน ความเชอกรรมจะแก้บญหาลังคมไต่อยา่ งไร พอ ทจะเหนเหตุผลได้ไมส่ ยู้ ากนัก เพราะคนททำดไี ดด้ ี - ทำซวไดซ้ ว ย่อมจะเบนึ คนรกดเี กลียดซว ทงต่อหนา และลับหลงั คนอน คนประเภทนย่นฺดที ำความดแี ละละเวน การทำความชว ที่งในทลับและทืแจง นบั วา่ เบนึ ผลดี แกล่ ังคมเบืนอนมาก (๒) สอนใหพ้ งตวั เอง ซาวพุทธตองถีออดุ มคติ ที่ว่า “อตฅฺ าหิ อตฅฺ ไน นาโถ” ตนเบนึ ที่พงึ ของตน ไมว่ า่ จะเบึนการทำมาหากนิ การลรางชีวิต ตลอดจนการชำระ จิตใจใหบรสื ทุ ธหลุดพน ตองลงมือทำดวยตนเอง มีใชํ คอยวงวอนขอรองจากคนอน

พ.อ.!]น มทุ ุก่นฅ ๒0๗ คนทคดพงึ ตวเองย่อมเมนึ คนขยโพินแชง ออกแรง ทำงานเอง มใิ ช่เกาะคนอนี ซาวพุทธทํดีองึ ไมม่ ิใคร ทำตวเมนึ กาฝากสงคม เพียงเทา่ นม์ ิเมนิ ไตแล1วว่า คน พงตวเ.องเมึนประโยชนแ์ ก่สงคมอย่างไรบาง เฉพาะ อยา่ งยงในแง,เศรษฐกจิ คนประเภทน์ชว่ ยไดมาก ๒ . ก า ร ป ฏ บิ ้ต ิต ่อ ค น อ น ทรรศนะของพุทธศาสนามิอย่วู ่า มนุษยุเราทุกชาติ ทุกภาษายอ่ มมคิ วามเสมอภาคกน ในฐานะทีเ่ มึนมนษุ ย่ เหมือนกน 1 คนทประพทตุ ิธรรมทางคาสนาจะตองใมิความ นบั ถือแก่เพอนมนุษย่และชว่ ยเหลือกนตามสถานอ้นควร แตค่ นเราจะทำได1อยา่ งน กจะตองแก่ออกมาจากใจอก เหมือนกน วิธแี ก้ใจใมิเหมาะกบสํงคมนน ทางศาสนา พุทธอบรมุ สงสอนใมคิ นทกุ คนปลูกผงธรรมส่ปี ระการไว้ ในใจ ทเรียกว่าพรหมวิหารส่ี คือ ะ ๑. เมตตา ความรกั ความหนงั ดฺตอ่ คนอน่ื 1ไม่ เลอื กหนา เราตองผกึ ใจให้มิคุณธรรมในขอน ดวยการ หดแผ่เมตตาหลงจากไหวพระสวดมนตป็ ระจำวน และใน โอกาสพิเศษ เมอื 'ใจมธิ รรมะขอน์แล่ว การสงเคราะมิ หรือเออเพึอเผือแผ่ ตลอดจนความสานคั คื ย่อมจะมิมาเอง

เ^ แ ^ ^■ ■ ฐฒเ■ ■ ■ ^ ^ ฒเ 1,0๙ * นาทที อง ๒. ครก!า ความส*สาร คลผกึ ไจไหร้ ู้,สก เศฑัสลดต่อความวิบ\"ติของคนอน เมอเหนไค!ตกทุกฃกคด อยากชว่ ยใหโขาพนทกุ ฃ ไม่ว่าเขาวะเบนึ ใครและถือ ศาสนาไดกตาม ธรรมะขอนฌนมูลฐานแหง่ การ สงเคราะห่กน เมตตากรณุ าน ตรงกมหลักธรรมของคาสนา อิสลามขอว่า “ราเฮบ\" ๓. มทุ ติ า ความตใจเมอคนอนได้ด คอ ลักร ู้ สนบสนุนความดซี องคนอน ไมอ่ ิจฉาตารอนไคร พูดง่าย‘ทุ ดอี ให่ทกุ คนมแี ก่ใ,ไสนบสนุนคนดี ธรรมะขอนเบึนมลู ฐาน ของความก่าวหลาั แห่งลังคม เบึนการส่งเสริมคนทกุ กน ให้ไซความรูค้ วามสามารถเตมท ๔. อุเบกขา ความอุตธิ รรม คอื ให้ร้ลู ักวางต',ว เบึ๋นกลาง ไมล่ ำเอยี งดวยอกต'' ในกรณดี ีตนวะเบน๋ึ ผใู้ ห้ ความยุตธิ รรมแกค่ นอนี และแก่สงคม ธรรมะขอนตรงก*บ หลกั ธรรมของอิสลามขอว่า “อนิ ขาฟ\" หรอิ “อนิ ขาพ\" ซึง่ แปลวา่ ความยุตธิ รรม

พ.อ. แน มุทุกน?ใ เอ0๙ พรหมวิหารทงี่ สน ดูเผิน \"I ก็เหมือน'ไะมีความ สำคญนอย แต่ถาตรองดูทางเหตุผลแล1\\ เราสะเหนวา่ ธรรมะสขอนสำคญมาก สะ'ว่าเมน่ ดวงชีวติ ของสงคม กว่าได้ เพราะเม่นบอ่ เกิดของการชว่ ยเหลือกน ความ สาม'คคี และความดงี ามหงปวง ทสี งั คมประสงคงธกเงยไป สากสขอนหงสน ฉ ^/ 100ว ก * บ ก า ร ต อ่ ต ำ น ค อ ม ม ิว น ิส ์ต เ ท่านกรรมการสัดงานผายมุสลม ไดโอาบญหาการ ตอ่ ด่านคอมมืวมืสตมาพ่วงทไยไวใ้ นประเดนทวี่ ่า พุทธ ศาสนาสะตอ่ ตานคอมมืวนสตไดอ่ ย่างไรการแถลงอภปิ ราย เหนสะไมเ่ กยวกบขอธรรมในศาสนา เพราะในยคุ พุทธกาล ไมม่ คื อมมืวนสิ ต ลทั ธินเกดิ ชนในโลกเนอไม่กสิ ันนเอง คำวา่ คอมมวนสิ ตสงึ ไมป่ รากฏในพร่ ะไตรมฎ่ ก ไมเ่ หมอื น คำว่าประชาธิปไตย ๚งมทื กลา่ วถงึ อยมู่ าก โดยตรงกม็ ื โดยออมก็มื นา่ สะเหนได้วา่ ลทั ธทิ ว่ี า่ น เมน่ เรองของ คนนอก'ศาสนากระมง ?

๒ 0 นาททอง จะอยา่ งไรกตาน การต่อตไนลทั ธคิ อมมวื นสิ ตทาง ดานศาสนา ผมมคื วามคดิ เทนมานานแลวั วา่ การอาคย ศาสนาIบนเครองตอ่ ตานคอมนวิ นสิ ตนน เบนึ 1วิธีการทีถูก ตองทีเดยี ว เพราะเนอทาของศาสนาแตล่ ะศาสนาตรงลนั ขามลับลัทธิลังกลา่ วอย่แู ลัว แต่เราจำเบนึ๋ ทีจะตอง ยึดอุดมการรว่ มลัน ไมว่าคาสนิกของศาสนาใดกฅึ าม อุดมการร่วมนิ ๓ ขอ คอื : อดุ มการรว่ มข้อ ๑. ปรบความคิดเหนของศาสนิก ไทถูกตอง ประการสํๆลญั คือตองเซาใจแน่วแน่วา่ ลทั ธิ ลังกล่าวเบนึ ลัยต่อคาสนาทุกศาลนา สถาบนทางศาสนา ทกุ ‘ทุ ศาสนา จะตองคอยสอดลอ่ งการถูกแอบอางเอาคำ สอนทางศาสนาไปใช้ในการโฃษณา เทมอื นอย่างททาง ศาสนาพุทธโดนมาแดว และเมือนิการแอบอางฃน กควร จะรบี แถลงขแจ.งใทคาสนกิ ทราบความจรงิ ทเี ดียว เรืองการโฃษณาลทั ธทิ วา่ น ผมกแึ ปลกใจเทมือน กนว่า เทตุใดจงึ ตองคอยองิ คาสนา ประเดยวอางว่าเขากบ ธรรมะขอนน่ ประเตยวอางวา่ ตรงกบธรรมะขอโนน จะ เอามา,ลนั ลันทาี ไม ทไให้ลทั ธทิ ีลัองการเผยแพร่นน,ทมด

พ.อ.*ปน มทุ กุ น?! ๒68 ความน่านไถอื ฟลำ \"I ถาวา่ มนั ใหกระจ่างแจงไปเลย เบนตัวของตวั จริง ๆ ผมว่าจะน่าเลอมใสมากกวา่ น ดีกวา่ จะไปเทยวซอ่ นอยใู่ นบทความทางศาสนาบาง เทียวซกุ อยู่ใน “ สบงจวรพระสงฃ’’ บ,าง อย่างทที ำอยู่แคว ผม นึกเอาเหตผุ ลง่าย ๆ อย่างน ถาตนไมต้ นใดตงั ลำขนเอง อยโู่ ดด ๆ ไม่ไปงอเกาะเก่ียวตนั อืน่ ตันไมต้ นตนั นา่ เชอ ว่าใซการไต้ดี ปลูกบานเรือนอยอู่ าศยั ได้ แตต่ าั ตนไมใ้ ด ยนื ตนยนี ลำเองไม่ไหว ตองเลอยไปเที่ยวเกาะตันอน พอ- อ'าศยั ชยู อด'ใหคนเหไ ตนไมน้ นไม่แขง็ แรงแน่ ตองเบน เครือเถาว หรือพวกไมเ้ ลอย ทำอะไรจรงิ จงั ไม่ได้ อย่าง มากกแค่ทำเลาไก่ ลำหรบ “ ขงั ไก’’ไวไ๓งกิน เท่านนเอง นกศาสนาเรามองในแงนึตงั ตัน เวนแตค่ นไม่น้รู ืองเท่าตนั ทจะเหน็ เถาวลยดีกวา่ ตนไมท้ มี่ ันพนั เพราะฉะนน ทาง ศาสนาเวลาเราเผยแพร' เราจงึ ยีนหลกั ซองตวั เองตลอด เวลา ไมไ่ ปเทยี วโมเมว่าเหมอื นอนนเหมอ่ นอนนน ผม คดิ 1วา่ หากผโู้ ฃษณา ลทั ธิคอมมวิ นสึ ต เผยแพร' อยา่ งเม่นตวั ของตวจรงิ ‘ทุ เลิกแทรกเลกิ ซกุ เสียทีจะนา่ นยิ มกว่าเม่น

๒0*] นาทีทอง อดุ มก!รร่วมข้อ ®. ศาสนกของทุกคาสนาจะตอง ตนตวฃน' กาทางปลกู ผงศาสนาลงในสติ ใจของเยาวชน ให้สิทสดุ ทๆะสไิ ด้ 5จรงิ อยบ่ างทา่ นอาจสติ ว่า ผมพน่ เอา บญหาเก่ามาพดู อีกแลว กเรากาวมาจนเบึนใหญเ่ บนึ โต ขนาดนไม่เทนไดI้ รยี นศาสนากมากนอย ทีพดู น'นกถูก ผมไมค่ าน แตข่ อเรยี นว่า เดยวนไมเ่ หมือนก่อน ภัยท กำลงั เผชิญทน่าเราอยู่มน1ไมเ่ หมอื นกน ถาเผอมบี างคน สติ 1ว่าเมอบกลาย1ไม่เหนิ ตองฉดี ภคั ขนื เรากไมต่ าย ถูก แต่ อย่าลืมวา่ บกึ ลายอห'ิ วาตยง1ไมร่ ะบาด ครนมาบนึ อหวิ าต มนระบาดใกล้เขไมามากแลว หิเบตกตายกนเบนึ ระนาว อีนเดยี กกำล่งแย่ เมืองจนี กราบหมดแลว(#) เพราะฉะนน เราจะเอาบกึ ลายมาเทยี บภับบึมไม'ได้ บึกลายไม่ฉดวคซน กไม,ตาย แตบ่ นึ กำ1ไมฉ่ ีดมหี วง ฉะ'ฝนจะไม่เบนึ การ สมควรแลวหรีอที่เราจะบอึ งภนั ไว้ ทา่ นผู้ใดมีชีวิตอยเู่ วลามี และมืบุญวาสนาได้ ควบคมุ กิจการเกยี วก'บเดกเลก จะเบนึ ทางโรงเรยี นกสิ ทางศาสนากสิ นบวา่ โอกาสมหากศุ ลของท่านแลว ทจี ะ (๑ ) ห ม าย ก วาม ว่าถ กุ ก อ ม น ำนิสก์ยกกงองแลํว

พ.อ.,1เน มุทุกนํ ฅ่ 1*. 3 .11 ไดแสดง'วรี กรรมในทาง!]ลูกผงคณุ ธรรมทา่ งคาสนา1ใน1จิต ใจเยาวชน เมือความรอดของตวเซา ซองสงคม และ ของซาตบิ านฌือง ลงมือนำเถอะนา่ น น่าในส่ ุดแรงของ เรา กอ่ นน่เราจะตายจากเขาไป นำไวแลวถึงคอมมิวนสิ ต ไมมากไมเ่ บนไร ดีเสยี อกี เหมอื นเรากินยาบำรุงกำลังไว้ ถึงไม่ไดต้ ่อยกบใคร เรากอายุมนฃลัญยนี อดมการรว่ มขอ้ ๓. ดอี เราตองลามคดีกัน รว่ ม กน อยา่ แก่งแยง่ กน ลมื ความขุ่นซองหมองใจแต่หนหลัง เสีย และหลีกเลยี งการกระนำใด \"I ทจี ะใหเ้ กิดการ บาดหมางระหว่างคาสนา ระหว่างกก ระหวา่ งนกิ ายใดย เดดขาด ไฝจะไหมบ้ านอยู่แลวจะมามวหาเรองหะเลาะกนั อยอู่ ยา่ งไร ถาฉลาดจริง โปรดดีดไวเสมอวา่ ไฟทีไหม้ โบฟิถพุทอนน มันไหม้โบลถคริสต โบลถ.พราหมณ และ ไหมสุเหรา่ ไดเหมอื นกน ไฝไหมม้ ัานเซากบั ไฟไหมบ้ าน เรามนกไฟเดียวกนั น่ะแหละ ผมคดวา ฅนทมธรรมะทางคาสนาจรงแลว สามกค กนไม่ยาก พวกทสามัคคยี ากคอพวกถอื ศาสนาแตไ่ ม่มื คาสนา คนมืคาฟนื ๆในใจแลวสามคดีกนั งา่ ยนิดเดียว

๒ •๔ นาททอง เพราะศาสนาเบนึ ซองสูงกวา่ โลก สงู เลยแมน่ า สูงเลยบา สงู เลยยอดเขา แม่นาลำคลอง บาไม่ และภเู ขา จงึ กน ศาสนาไม่ได้ กนไดแตพ่ วกโลก ‘ภู เทา่ นน บางทีเพยี ง ตรอกคนท่างกน ๓วาเทา่ นน กกึ ลายเบนึ คนละกกละเหลา่ 'แตศ่ าสนาไมใ่ ขอ่ ย่างน1น ศาสนาไนบ่ สี จี ังหวดภาคใต้ ไมม่ ีทา่ จงั หวดภาคเหนอื ไม่มศี าสนากลาง ศาสนาอสาน ศาสนาใต้ เพราะศาสนาสูงเลยสิงกนเขตทุกซนดื ถาคนถือ ศาสนาดึงใจใท่สงู ถงึ คาสนา จนเบนุ คนมีศาสนาแสว สามคั คกี นเอง คนเรานพวกเดยี วกนทงนน ทเี ราคดิ วา่ คนแตกต่างกมเั อามากมายนน เราตดิ ขวหนงนดิ เดยี ว เท่าน1น ซอโทษเถอะ ท่านที'มาชมุ นุมอย่ทู ่ีนื ถาลอกหนัง เสยใหหมดเอาไปกองรวมกนไว้ จำไดก้ ึดวี ่าใครเบึนพุทธ เบนมุสสิม เพราะฉะนน ผมคิดวา่ เรารกกนดกึ วา่ ตอ่ 1ไปนืจวั เรา บานเรา และศาสนาของเรา จะ รอดหรอื ไมร่ อด กึอยูท่ เี ราทกุ คนยึดอดุ มการรว่ ม ๓ ขอน ได้ดเี พียงใดเทา่ นน ผมขอขอบคุณทา่ นซาวพุทธและซาวมสุ ลิมอีกครืง.

ทหารมุสลิมณฑนศุกร่ํ ™ . ^ ——๒๕' 0 ๓ ทอรงิ ร'ฐบาลไดให้สทิ ธพิ เิ ศษแก่ ' ขาวมลลมนานนาแล้ว ทใหห้ นว่ ยราขการ ในลจาหวดั ภาคใต้หยดงานลน้ ศกร แทน -' ทจะหยดวันอาทตยเ์ ข่นภาคอน เพวาะ คนสจังหวัดภาคใต้ 1คอ ยะลา บตตาน นราธวิ าล และสตล เบนผ้นับลอื ศาสนา อสลามสว่ นมาก และขาวมสลม(ผไู้ วบั เาอ คาสมาธิลาข) นั้น ลอื วนั ศกรเบนวันพระ แต่แม้ทางราขการจะใหส้ ทิ ธิพิเศษแก่คน กลมน้อยเข่นนั้น ประขาชนสว่ นใหญ่ก่ด็ ู จะไมล่ 1สนใจก ับ เรองน เท าไรนกั เพร าะ ทราบกนอย่แู ลว้ ว่า การใช{้ ฐประศาล- โนบายเฉพาะบางทอ้ งกน เบนสงจาเบน อยา่ งหนงเหม่อนกนั I

๒©๖ นาททอง แต่มาเมธี ปลายบทแล้ว กองทพั บก ได้มคี ำส่ังผ่อนผินใททหารฑถอสาสนา อสิ ลาบไปมสั ยิด (สุเห5ฯ) ในวันศุกรไ์ ด้ โดยขออนุญาตลาผ้บู ังคับบญั ชาเบนราย ๆ และเบ 1คราว ๆ ไป ในคำส่งั คังกลา่ วมี เงอนไฃกำหนดเวลาไวด้ ้วยวา่ ให้ไปใน ระหวา่ งเวลาเทขงวนั คำสัง่ นกอุ่ ใหเ้ กิด ความสนใจทั่วไป เฉพาะอย่างยงิ บรรดา ผ้มู ีหน้าทปกครองบงั คับบญั ชาทหาร ส่วน มากบังสงสชอยวู่ า่ ทหารมสุ ลิมมคี วาม จำเบนทจะตอ้ งปฏบิ ตั ใิ นเรองนมากนอ้ ย เพยงใด และตดิ ตอ่ สอบถามมาบังฃไพเดา้ มากรายดา้ ยกนั ช้เพเดา้ จงอดิ วา่ หาก ไดเ้ สนกบทความเกยว อบั เรองนนี ้ง กค็ ง จะเบีนการชว่ ยให ท้ ่านผู้ปกครองทหาร สะดวกในการใช้ดุลยพนิ ิจใน้เหมาะสมได้ น้าง อันเฃนื ทางทำให้เกดิ ผลด้ด้วยคนั ท่ัง สองผ่าย คฺอผ่ายผป้ กครองและผา่ ยผอู้ ยู่ ใต้ปกครอง1ซงเบนมสุ ลิม

พ.อ.,นนมทกุ นก ๒9๙ บ อ ฃ ํญ ญ ํต กอ่ นทีสะพดู ถงึ พระณ^ญไอ่เกยี วกบวนั ศุกรโดยตรง ขอท่านผ้อู า่ นไดโ้ ปรดทราบอกี ครงวา่ คำสงสอนของ ศาสนาทกุ ศาสนาย่อมอาจแบ่ง1ได:้ บนึ สองประเภท คอื เบน บฌญตเด็ดขาดสะลดหย่อนผอ่ นขนไม่ไดเลยประเภทหนง แสะอีกประเภทหน่งึ มลื กษณะเบึนโอวาท คือคำแนะนำใน ทางดี ใครมืศวทั ธาความสามารถดีบากกทำไดมาก ลดหลน กนลงไป บการผอ่ นวนั ลนยาวตาบกาลเทศะและบุคคล คำล่งสอนไนศาสนาอีสลาบกีมลื กษณะเหมือนวบั ทีวาน คอื ประเภทคำล่งเด็ดขาด เรียกว่า \"อ บา ดด , ไดแก่รกุ ่น อีสลาบ1 นนอย่างหมืง อกี อย่างหนึงเบนึ คำแนะนำใน ทางดีเรียกวา่ “มอู าม าละ\" ผ่อนขนได้บาง คำลอน (* ) รกุ น่ อิสลามมี ๕ ข่อ คอื ๑ ) สรไ'าธาในพระอ*ลเลาะห* แกผ่ ุ้เกยว ๒) ฑำละหมาก (นม‘ส.การ) วนละ (ะ กวัง ๓) ลิอสืลยก บี1ล.*: 0 เสอื น ๔) บรจิ าคทาน (ทำซะกา๊ ก) แก่มุสลมิ บละ 6 ใน ๔0 ของรายไก้ และ (ะ) ธกุ งก์ไปเมืองเมกกะห 6 กวงั ในชวิค หาก มืเานะพอ

๒ 6 ๘ นาทที อง ประ[ภทนออกมา'ในรปู ประเพณี (0น5เ6ฬุเ) กม็ ีมาก ใน ทางปฎบิ ต ' เราจะตองคอยศึกษาดวู า่ กจิ วตรเรองใดเมน่ * 0 บาดด'' ทรอึ เม อู าม าล ะ , จะใตไ้ ม่ผดิ พลาด Vเฉพาะการประชมุ ในมสยิดประจำวันคกุ ร เม่น พระมัญญตของคาสนาอิสล่าม มที ลกํ ฐาน'ในคมมีร กรุ ะอาน แต่อยู่นอกรกุ น่ อิสลามซงึ เมน่ บญญตประเภท อยี าด5ด ฃาพเจาถามนกปราชญมุสลิมดู ๒ - ๓ ท่าน ไต้คำตอบไม่สเู้ ทมีอนกัน มที า่ นเดยี วทียนื ยันว่า เมน่ ส่วนทนงของรกุ น่ นอกน5นปอกว่าเมน่ มอู ามาละ เพราะ มกี ารยกเวนใทคนบางประเภทไมต่ องทำ ดงจะกลา่ ว ขางทนา ถาพิจารณาตามเทฒุลทลักฐานทวไปแลว ความเหนของผิ1ายทลงั น่าจะถูกท่อง หลกั ฐานพระบญญตทีใทมสุ ลิมไปชุมนุมทมสั ยดิ ใน วันคุกร มนี าในคมภรี กรุ ะอาน อายตที ฝ แห่งชูเราะห อลยมอต ซึงมีคำแปลยังน ะ-

พ.อ. ไ]น มทุ กุ ้นอ่ I,\"I ๙ ‘'โอ! บรรดากุมควทั ธาท้งํ หลาย [มอใดม ผ้ประกาฅเรยกร้องใหสเจ้าไปทำละหมาด^^ วันสกร แจว้ สเจา้ จงใบไปกลา่ วคำๆาลก่ ถิงพระลล(ลาะห็ ต1ุ เจ้า จางดกาๆขอขาย กรณดังกล่าวออ่ มดิเลิศแก่ส1เจา้ . . -” ข้อความในพระคมภีรดงกล่าวนี นกปราชญมุสลม่ ถือว่าเบนึ พระบญญไไท'ี ทา่ ใหซาวมสุ ลิมไปชุมนมุ ทีมสยด ในวนศกร'ไนทกุ วันน ความขอนยืนยนั อยู่ในหนงสอี เรอื ง วนั คุกรีสำยัญอย่าง1ไร เรยื บเรียงโดย ม.มุค.ตารี ตรวจ รบรอง โดย ทา่ นหะยีต่วน สุวรรณคาสตรจพุ าราขมนตรี แต่ฃาพเจาหยีบเอาใจความออกมาอางองิ เพียงยอ่ ‘ทุ สำหรบทา่ นผูอ้ ่านทม่ี ิใซ'มสุ ลิม บญหา'วา่ เหตใุ ดศาสนาอสิ ลามจืงถือวนคกุ รเบน วันสำยัญและเบฺนวนั ศกดลท่ ธกวา่ วันอนิ ๆ มีหวั ขอความ สำยญั ทีกลา่ วไวหลายแหง่ กระจัดกระจายกน แต่พอสรุป ไต่ยงั นทีอ: (®) ทำละหมาด กอก(รไหวไเละขอพรก้อพระเก้า กวาม หมายใกล้เคียงกบกำว่านม?(การ

๒เอ๐ นาททอง ๑. พระอโนลาะห์ทรงสรไงมนษุ ยค์ นแรกในโลก คออาดโ] (ฆ*โฮ-)คไ]) โดยทรงยรรจวุ ิญญาณเขไในร่าง ใหท้ า่ นในวันศุกร์ ฅรนํ ต่อม-ากป็่ รากฎ'วา่ นะมอาดโมน*น ไดส้ ินขวิดในรนศุกร์ I®. คำสอนทไงศาสนาอิสลามม้วา่ เนอพระเจ้า ทรงสจไ้ งอไดโ)แจ้ว อาดโ]ทํ!ผดิ ตอ่ คำจ้งของพระองค์ ทเจ้าไปใกลตน้ ไมว้ ิเศษ พระองคจ์ งทรงลงโทษขับอาดโ] ลงมาจากลวรรค ไต้!ภพบกโ)กรยาของทา่ นชือเอไวาจฺ ซงเหินหา่ งกันมไนานแจว้ วนศกุ ร์เบนวนแรกท่ท่าน ทง้ั 'สองได้ “ร่วม'’ กัน กงั ทน้ั จ้นศุกร์จงมขออิกอยา่ งว่1 วนั ‘'ยมุ ุกัต' แปลวา่ วนั ร่วม ๓ คำสอนทางศาสนาอสิ ลามม้ว่ใ ในอนาคต พระเจ้าจะทรงทำลายโลกนีเสิย และจะนการพิพากษา บุญบาป วนั กังกลา่ วนันเรยี กวา่ วัน“ กยไ มัต,’ วนั กยามัด

พ.อ. 1เน มุทุก*1นฅ่ ๒๒© จะมฃี นเมอใดยอ่ มเบนความลับเฉพาะพระองค์ หาได้ ตร*สแก่ผใู้ ด'ไม่ แต่ก็่มีความเชอ,จาVIคำสอนทัว่ 1ใปวา่ ลนั กชามตั จะลัองตรงลบั วนั ศกุ รใ์ ดศกุ รห์ นงเบนแน่ ๔. มคี ำสอนในสาสนาอสิ ลามอกเหมีอนกนกลา่ ว ว่า ในทุก ๆ ลนั ศุกรม์ ชั่วโมงพเิ ศษอยู่ ทเรซกว่า “ซ ๅ-ล ๅั ตลุ อิ ?)า บะห์” ชั่วโมงดงกล่าวนพระเบนเจไ ไดสา้ รงสง่ ทตสวรรคล์ งมาตรวจทมํสยดตา่ ง ๆ แลวนำ ความกลบั ไปรายงานพระองคว์ า่ มิผู้ใดมาทำละหมาดบาง และเข เฃอพรสิงใด พระองคจ์ ะไดประทานพรใหใเก่เขา รวมความแล่วล่ นั ศุกร์มความสำคฌยิง 4 ประการ คือฌึนวนเกดิ วนตายของมนษุ ยคนแรก เบึน'วนรว่ มกน ระหว่างสามีกริยาคแู่ รก เบนวนํ ทำลายโลก และเบน วนตรวจมลยดิ ฃองทตู พระเบึนเจา นอกจากนยังมผี ูก้ ลา่ ว ถึงในแง'ตา่ ง ‘ทุ อีกมากเหมอื นกน แต่ขอยกมาเฉพาะ ขอล่ายญั ๆ พอใหมองเหนเหตผุ ล

ะะ*.๒๒๒ นาทที อง ฮงค๙ประชุม การประชุมทำละหมาดวนคกุ รฌนึ พิธีการท.ี สำคฌํ ณืนพเิ ศษ . คอื มการจำกดยุคคล เวลา และสถานที ดง ละกล่าวตอ่ ไป ก. บคุ คล การประชมุ ละใช้ไดถูกตองตามพระพับญ*ต ละตอง มผี ูเ้ ซาประชมุ 1จำนวน 6.0 คนขนไป ดงนํน้ ทางมสยดิ ลงึ ตองพยายามทาทางชกซวนใท้ไดคนครบ คน และใน 4๐ คนน*น ^ แต่ละคนละตองมีคุณสมบ*ตด*งตอ่ ไปน ะ . ) เบนชาย ๒ ) เบึนผับรรลนิตํภาว# อาย ๑๕ ฆ ขั้นไใ] ๓ ) เบนไทแกต่ 'ว ๔ ) ตอ้ งเบนคนนีบานเาอนอยV'ในตำบลที่ ด้งั มลยิดนน

พ.อ.ใ]น มพุ ุกน่ ท์ ๒๒® โดยนยั นโปรดทราบวา่ บคุ คลทขาดคุณฒบต ดงกลา่ วย่อบเบนบุคคลนอก นังคบ - คอื ผูเ้ บนเพศหญิง หรือกระเทย ผอ้ ายตุ ำกว่า ๑๕ บื คนเดนิ ทาง คน ตา่ งถนิ่ คนรบใช้ (ไม ่เบ น ไท แก,ตวั ') คนเดบ คนตอง อาญาแผน่ ดิน ทหาร ตำรวดซ่งึ ทำหนาทรี กษาควาบสงบ ของบ*วนเนือง บุคคลเหล่านหากบีศรทธาและความ ลามารถดะไปรวบทำละหมาดวนคุกรถได้ ฌนอน'ได้ กุศลเหมือนนัน แตเ่ ใม่นับรวมอยโู่ นจำนวนองค์ ประชม ๔๐ คน และถา้ ไม่ไปนัลยิค!)ไม่เบนบาป สำหรบพลทหารประดำการ ผู้ทถี่ กู เกณๆามาดากตา่ ง ตำบลกบท่ีฅ้งํ นลั ยดิ ใกล้โรงทหาร เบนอนขาดคุณลบบต ขอ ๕ สว่ นผู้ทีบบี านเรอื นอยู่1ในบริเวณ'ใกลเ้ คยี งมลยดิ นน อาดารยมุสลิมบางทา่ นเหนวา่ ขาดคุณลมบตขอ ๓ เพราะทหารบีใขผ่ ูเ้ บึนไทแก่ตํว ขงึ ดะไปไหนมาไหนได้ ตามอำเภอใด ดึงไมต่ องถูกบังคบให้ตองไปทำละหมาด ทบ่ี ัสยิด หากดะไปก็คงเบึนผไู้ ปสมทบเทา่ นน สำหรบ ขไพเดายงั ไมอ่ ยากดะตคี วามวา่ พลทหารบไี ด้เบนึ ไท

๒*:๙ นาททอง แก่เพ 1พราะพลทหารกนีอสรภาพครนทกุ อย่าง หากสะ กอ่ นผนกคงเขา'ในประเดนทว่ี า่ เบนึ ผู้ทำหนำทร่ี กษาการณ เพอความสงบสุขของยานฌือง ๚งฌึนภาระอนจำเบนึ ไมอ่ าสทอดพงได้ ก่อนกน่ ในแง่นด่ึ จู ะนำพึงดกื ว่าทีจะ เหนว่า พลทหารมิได้เบนไทแก่ต่ว แต่สะอยา่ งไรกตาม ไมว่ ่าสะเบนึ ทหาร ตำรวจ หรอื พลเรอื น ทท่ี ำหนำท่ี รบผดิ ซอนในผลไต่ผลเสยี ของราชการบานเมืองอยู่ แมจะ ไมไ่ ปประซมทำพธิ ใี นวน่ ศกุ รไมเ่ บึนบาปกรรมแต่อยา่ งใด บ. เวลา เวลาทีม่ ุสลมจะพงึ ทด้ละหมาดในวนศุกริ ถือเวลา ต่อจากเทยงวน โดยถอื เกณ ๚ ว่าตํงแตเ่ ท ียงแลวไป จนถึงเงาของส'ิ งใดสิงหมงื ทอดยาวไปเท่ากบต*,วมนั เอง เซน่ เราเอาไมท้ ่อนหนง่ึ ยาว ๓ ฟุตบกไว้ พอเทยี่ งตรง แลวตะวนเรมิ คลอยทำใหเงาของไม้น1นค่อย ทุ ยาวออก ทุ เมือเงายาวไปเทา่ กบไม้ คอึ ๓ฟุต กห็ มดเวลาทำละหมาด

พ.อ.,ใ}น มุทกุ นค์ ๒๒๕ ระยะญสาด๓ั ล่าวแ ซาามสุ ลมิ ในไทยถธึ วา่ แต่ ๑10.04 8 1 & -0 0 ย , Vทางล่าณประ[พณ เมอถึง'วนศกุ รมสุ ลมิ ควร,จะต1อง พยายามเดนทางไปมสยดิ ตงแต่เซา คือลง่ แต่อรุณขน ทากไปถงึ มสยิดสายมาก ผลบญุ กๆะลดนอยล:ตามลว่ น โดยเทียบกบการฆา่ สตวบูซาพระเล่าดังน : ผ ู้โค ! ! /ถงม สั ยดแต่ชวํ่ โ่ ม งแรกของวนั ได บ ุญ เท ่าก ม้ ฆ ่าอ ฐู บ ูช า ผ ู้ใด ไ ! ]ถ'งมัสยดิ ชวโม งท ี่ ๒ ชอาวนั ได บ ุญ เทา่ กับฆ ่าวัวบูชา ผ ใู้ ด ไ ใ]ถ ง ม ัส ยิด ชวโม งท ี่ ๓ ของวัน ได1บ ุญ เทา่ วับฆ ่าแก#บชู า ผ ใู้ ด ไ ใ ] ถ งม ัส ยดิ ช วโม งท ่ี ๔ ของวัน ได:'บญุ เทา่ วบั ฆา่ ไก่บูชา ผ ู้ใด ไใ]ลงมสั ยิดช'วโมงท่ี & ของวนั ได1บญุ เท่าวับฆ ่าน กก?#จอกบชู า ผ ใู้ ด ไ ใ]ถ ง ม ัส ยิด ชวํ่ โม งท ี่ 5 ของวนั ได บ ุญ เท่าวบั บชู า1ดว้ ยไขฟ่ ่องหที่ง

(*.๒๖ นาททอง ค'วามมุ่งหมายกคือ1ใหมสุ ลิม'โปม*ลยิดIซาๆนนเอง เวนแต่ตํวอหิ ม่าม (เจ า อริกา?') เทา่ นนทมึมงั ตับวา่ ให้ไป เวลาถึงซวโมงสดุ ทายแลว ไม่ให้ไปกอ่ น เพราะทตู ลวรรค (ม!เลาอกิ ด) ทไหลายทมี าตรวจมสั ยดิ นมั จะพามันหยุด จดรายซอผู้,ทม่ี าทำ-ละหมาดเสยี เขาจะพากนั ไปยังที ๆ อหิ ม่ามจะเทคน (มมิ บา1ร) เมอเห้น,อิหม่ามออ!าจากทอยู่ ของตนไป ฉะน1น อหิ มา่ มจะออกจากท6ี ยขู่ องตนไปมลยิด กตอ่ เมอถึงเวลาเทคนเท่านัน้ ย่อปฏิบัตบางอยา่ ง ผ้ทู ี'จะไปทำละหมาดมันคกุ รต1องอาบนา้ํ ชำระกาย ใหสะอาด แตงตัวดวยเลอผาทสวย และถอื วา่ ไตกศุ ล มาก คือ'ใซเ้ สอผ่าสซาว พรมดวยเครอ่ื งหอมท่ีสะอาด ตดเลบ ต*!ดผม ขน ถอนขนรกแรื ขลิบหนวดเสียดวย เพราะผู้ขลิบหนวดถอนขนในมนั นน้ั จะได,ผลบุญหรือพร จากพระเบึนเจา ตามจำนวนหนวดและขนทรี ว่ งลงจากตวั เสนละ ®ไ0 ‘'การมกั ดี” ผใ้ ดตดั เลบ'มันนั้น บาปกรรม

' พ.อ.งี1น มทุ ุกน้ (า ๒๒๗ ทท่ี ำมากจะหมดไ!] นอกจากนยงั มีคำสอนแปลก \"I หลาย อย่าง เซ่นฌึนตนว่า สอน'ให้ตดเสอผา'ใน'ยนั คกุ ร เพราะ จะทำ1ให้ ผไู้ ซ อายยุ นื ดังนเมนตน ค. สถานท่ี สถานท่ีประชุมในวนคกุ รนื นไมม่ บี ัญหา คงใช้ท นสยดิ และตองเมึนบสั ยดท่1ีใกล้เคียงถ่ีนฐานของตน หาก ในตำบลท่ีตนอยนู่ นไมม่ บี ัสยิด มุสลมิ กทำละหมาดในทีอ่ ยู่ ของตนตามธรรมดา คอื ละหมาดละโฮร หรอื ดโุ ฮรด สรุป ซอความท1งห์ มดน ฃาพเจาเกบ็ รวบรจมจากคำสอน ของศาสนาอิสลาม ๚งกระจดกระจายกนอย่ใู นหนงฟือ ต่าง ‘ชุ เทา่ ทเหนวา่ จะเมนึ ผลดีแก'การใซดุลยพนิ จิ ของ ทหารทีถ่ อึ ศาสนาอสิ ลาม และทา่ นผู้มหี นา้ ทีป่ กครอง บงั คมบฌซาทหารดงั กล่าว

๒๒๙ นาททอง เมีอ่ สรุปแอ่ว การไปประชมุ ทำละหมาดทีมัสยิด เบนึ กิจทค'วรทํๆ เพราะเบนทางกศุ ล แต]่ -เฌญตเรองน กึมขี อลดหย่อนผ่อนผนํ •ส ำหรบทหาร และผมู้ หี นาทรี กษา ความสงบสขุ แก1ประเทศชาตอิ ณมึนหนาทอ่าคญเVเนีอสง อนื ใด เพราะฉะนน หากผู้ใดติดราชการจำเบึนไปประชุม ทมี ลยิดไมไ่ ด้ กอึ ย่าได้มคี วามอนาทรรอน'ใจ1จนเกดิ ความ ทกุ ข์เคราพมองเลย ขอใหต้ ้ํง์ใ•ๆทำละหมาด ณ ทีอยู่ของ ตนเบนึ การทดแทนต่อไป.

นกายบาฮออ (แหงสาสนาอิสลาม) ----------------------------- ๒ ๔ ๐ ๓ มลทั ธิคาสนาจากตางประเทศ เขา้ มาเผยแพรใ่ นประเทศไทยเราอก คณะทนง เร่ยกขอดวั เองร่า \"ศาสนา บาอออ,' แสะเร่ยกประมขของศาสนาว่า พระศาสดา แต่ในทางว่ขาการเห็นวา่ บาอออยงั ไมอ่ ยู่ในฐานะเบนศาสนา นา่ จะเบนเพยงนิกายหนงของศาสนา9สสาม หากแต่เบ'ี นนิกายทแยกตวั ออกไปคอ่ น ขา้ งจะไกสสกั หน่อยเตา่ นํ้น จะอย่างไรคตาม บดั นบาฮออ กไดเขา้ มาตงสำนกั เผยแพรคำสอนอย่ใน

๒๓0 นาททอง กรง(ท}า 7 แลว้ ม.การห1ม่ฬ'็ 'เอกสารแจก จา่ ยกวรโขมถภหาสมาช?! และการ บรรยายทลก้ ธรรมของคาสนา ในไมข่ า้ คำสอนของบาอออก็จะแหรไ่ ปดามตา่ ง จงั หวัด ในฐานะเบนื ศาสนาใหม่ เหราะฉะน้นั หากจะเอาเรอง ราวของบาอออมาเล่าสกันหงไว'บ้าง ก็คง จะเบืนการสะดวกทเราจะต่ดดามความ คบ^นา้ ของขบวนการบาออ(วต่อไป ๑ , ภ ูม ปิ ร ะ เ ห ส แ ล ะ เ ห ผ ุก า ร ณ แ อ น ม กิ า ย บ า ฮ อ ฟ ิ เบนึ ท่ีทฑปกนอยู่แลววา่ ศาสนาอิสลามเกิดฃนก ประเทศซาอูดอิ าระเมยี โดยพระศาสดานบีมฮู มมดั เบน ผู้ทำการสงสอน และดารงอยู่ในฐานะเบนประมขุ ของ ขบวนการแห่งศาสนา 'สนถึง พ ศ. ๑*ฟ๖ จึงสนพระขนม ฌอพระนบีมูฝม็ มดํ สนพระขนมแลํฐ กได้เกิดการ แกง่ แย่งกันขน'ใน'วงการสาวกชนผ้,ูใหญ่ปใภแ'1.กันตำแหน่ง

ห.อ.!เน มทุ ุกนํ ก เอ:ฑ© ทายาทขธงพระศาสดา ฌนเหตุใหไฑสนกิ แตกแยกกัน เบนึ ๒ นิกายใหญ่ คอื นกิ ายขนน (สหุ น) กบ นกิ าย ขไอฮ์ นิกายซไื อปนี ิเหนึ ว่า ประมุขของศาสนาอสิ ลาม ตอ่ ลากพระมูฮมมด นา่ ละไดแกอ่ าลี ขูณ้ นึ บุตรเขยซอง พระมฝู ม็ มด และเมออาลีตายไป ต่าแหน่งนกคึ งละไต่แก่ ทายาทของอาลี เมือเหนอยา่ งนกพากันทำไปอยา่ งน คือ ตงใหทายาทของอาลีเบึนประมขุ ของศาสนาสืบต่อมา ศาสนิกแห่งนกิ ไยชไอฮ์ยง่ มความ เชอกนั อย่อกอย่างหนิงวา่ พระเบนเจา ทรงกัญญตํ ไว้แกต่ นว่ ไ อหิ มไ่ มทเี บน ทายาทอน้ ถกต้องต่อจากพระมอมกดั มอย' ๑๒ ท.าน เบ๘!นทายาทช“ิน' .ผว เ้หา ญ. .จ! ร^ ง ๆ1 —— อิหม่ามสิบสองนั้น ทา่ นแรกคอ อาถ ผเู้ บนบุตรเขยของพระมฮู มกัด และ มอิหม่ามตอ่ จากนน้ั มาตามลำดับ จนถง อหิ มา่ มท©ี ๒ มนามว่ าพระม่ ฮ์ ดี ™- พ ว ก ช ไ อ อ เช อ ก ัน ว า่ พ ร ะม ฮ ด์ ีน ัน้ ส า บ ส ญู เข า้ ไ ป ใ น อ โุ ม ง ค ใ์ ต ้ด นี เม อ พ ,ศ . ©๔๔๔

๒.1'เ0 นาททอง แตท่ ่ในมิไต*ตาซ ทา่ นจะกลกมั นบึนผนู ำ ขลงน?ุ !ลม ปราบ,พวกนอกศาลนา (อสิ สาม} ให้ทา่ •แพ้ แลานำโลกสลู่ นั ต ตอ่ ไป -— — ฉะน้ัน ชาวมุสลิมนกิ าย ชไอฮ์ จงิ พากันรอคอยการกลบมาของ พระมิฮด์ ด*วอความกระหาย ทำนองเดยว กินพวกยิวร®คอยพระบตรจากสวรรค์ทจะ มาซ.วยพวกตนอย.างไนน' ,เอ' ง ศาสนาอสิ ลาม นิกายซีไอ: ไดก้ ังลงฌืนชกแผน่ ในประเทศอิ^ร่าน ชงในอหิ รานนนมีศาสนาใหญ่ ๆ ฌนึ บึกแผน่ อยู่แพว (ก ศาสนาด้วยกนั คือ ศาสนาไขโร แอตเทรอน ศาสนายา และศ)ลนาครสเตยน แตด่ ะ คาสนานคิ ำสอนๆโดแยงและคดท่านกนกังสน ประกติ ิศาสตร่ไดก้ ันทึกซาตากรรมของสงคมไว นามมาแลกวิ ่า การทึปลอ่ ยใหฃบวนการทางคาสนาทำการ เผยแพรทว่ ยวิธีกล่าวปรกัปรำและเหยยี บยาผา่ ยยืนใน ประเทศเดียวกัน ย่อมนำความหายนะมาส่อิตใจของ

พ .0.1๒ มุทุก่นค็ ๒^๓ ประชาซนในสงคมอยา่ งรไยแรง และความอริงกไดปรากฏ ขนในประเทศอิหรไนเซน่ นนเหมือนกน กลา่ วคอึ ในครสิ ตวรรษที ๑๘-๑๙ ประเทศอิหร่าน อนเมึนดนิ แดนกำเนดิ ของนักปราชญแห่งโลก ไดประสบ ภาวะเสอมโทรมทางสงคมอยา่ งนา่ ใจหาย คนตางศาสนา ไดต้ งขอรงเกียจเดยี ดนนั กนอย่างแรง มหี ลกฐานบางแห่ง บนทึกไว้วา่ หากคนมุสลมิ จำเมนึ จะต8องร’บเงนิ จากคนยิว เขากเี อาเงินนนลางนาเสยี ก่อนทจ่ี ะเกีบเขากระเปา เพราะ ถือวา่ เมึนของมมื ลทีนเบอนจากคนนอกศาสนาดงนเมนึ ตน การรงเกยี จกนระหว่างคาสนาเซน่ น หากจะเทียบกบการ รงเกยี จคนวรรณะตำในอินเดีย รู้’ลึกว่าการรุ่งเกยี จวรรณะ ของอินเดยี จะดีกวา่ มาก เพราะคนวรรณะตาในอินเดยี เขา กยี อมตวว่าเบนคนวรรณะตำ เถงื พวกวรรณะสงู จะรงเกียจ เขากไม่โกรธเคอื งอะไร แตก่ ารรงเกยี จระหวา่ งศาสนา แต่ละผายกนี กึ ตหู ม่นกา่ ยตรงขามว่าเบนคนตาทราม น่ีสี น่ากลวั ในระหวา่ งทลี งั คมซองอิหร่านเสือ่ มโทรมลงน5น ประซาขนซาวมสุ ลมิ ในอหิ ร่าน กีฬากไงวิงวอนวนแลวั วน