Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore Ғабит Мүсрепов-Тандамалы шығармалыры

Ғабит Мүсрепов-Тандамалы шығармалыры

Published by bibl_sever, 2019-08-22 00:29:25

Description: Ғабит Мүсрепов-Тандамалы шығармалыры

Search

Read the Text Version

Д у л е б о в . Неге! Мен сыпаны, эдегт адаммын ка- шан да. Жэ, ci3 жешл пьесалар неге жазбайсыз? М и г а е в. Жазып байкадым, князь. Д у л е б о в . Не шыкты? М и г а е в. Театр мен эдебиет комитет! унатпады. • Д у л е б о в . Тажап екен. Неге унатпады? ■. ‘ М и г а ев. Бше алмадым, князь. - - Д у л е б о в . Оз тары да ж^затын болсадыз, маран ай- тыныз. Мен С1зге табан аузында.'.. онда мешн... HeciH су- райсын, тек марал айтыдыз. М и г а е в. Ecrin турмын, князь. v Д у л е б о в . Мен аржагын табан аузында! Онда ме- шц, a, neciH сурайсын, тек маган айтыдыз. Мен ci3re Не- гинанын'орнына нагыз артистканы шакырып берем. (Кол- дарын жайып.) 03i де енд1 келюкен, ауызыннын суы КУ' рыйтын болады. Саусактарынды суйетш боласыд. М и г а е в. Саусак суйгеншн окасы жок, князь. Оран шыдауга болады. Тек кездщ жасыя жудырыкпец. сырып журмеймш бе, князь. Д у л е б о в . Ха, ха, ха! Слз тары' мэтелдеп кеттшз! Жок, шынында ci3 жеяш пьесалар жазыдыз, мешн акы- лым осы. Ал, шакырам деген артисткам, мен Ызге ай- тайын, ражап! .. М и г а е в. Барасы кандай болады, князь? s Д у л е б о в . Барасы эрине кымбатырак болады. М и г а е в. Кай туамден алып телеймш, князь? Онсыз да жылдан жылга олардыд барасы кетершп Парады. Ту- ciM болса ылрый темендеуде. Жаладыны миллионерлер- ше-ак, 1р>нлМей телеймТз. Элде как жары боламыз ба? ^ Д у л е^б о в. Как жары деген не? Калай как жары? . М и г а е' в. Жартысын ci3 телейаз, жартысын — мен. Д у л е б о в. Ха, ха, ха! Мумкш..гНерина деген не? Ол кайдан келген 6ipimui артистка? Оиымен 6ipre болу ке- дшаз-ак, журтты кетерш экете алмвйды, жабыркау tyci- редг ' ' ' ч, . . • М иг а е в. Амал кайсы! Егер,л кдязь, cisre унайтыны осы болса, енй^мен Неганамен'аддагвг уадытта шарттас- паймын. — . : Д у л е б о в. КалтарыссЫз осы.■11 М и г а е в. Негинамен жасаскан шарттыд уакыты жа- кын арада бггед!. Д у л е б о в . Сэт! келд1 деген сол. Б1здщ топ шге тугел алрыс айтатын болады. • 405 1«

М и г а е в . Б^здщтоп дегешшз, князь, алдыдры 6ip-aK катар рой.. . -V Д у л е б скв-. Б1рак, баска .журт б!зд1н. ыцраймен бо- лады рой! \\ ./' М иг а е hV ¥тьглып журмесем жарар едг - Д у л -е б о в.. Жо'к, тыйшыц кашпасын оран! Негинара журт салкЫндап болды эбдсн: керераз бенефисшде тук тусш болмайды. Бэс Tireci3 бе осыган? М и г а-е в. Жод, §perice алмаймын, князь. Д у л е б о в^;МеИ1мен ^бэстесуге болмайды да. Мен журтты азден герг жаксырак бшемш, не боларын тары артык тусшем*: Ал, шакыратын артисткам, ол ёнд! журт- тыц бэрш аярынан тжбастырады! Шат-шадыман кунге сонда жетем1з. . М и г а е в. Шат-шадыман кунге? Каскырша улып жур- месек жарар едд князь. Д у л е б о в . Ха, ха, ха! Сен такпакшылсын, дау ж'ок, такпакшылсын. Ах, Kemipinb.; Кейде мен кулай достасып кеткенде. естш, .сен- деп ж1берем, эйтпесе мен сыпайы адаммын тутас алранда... Мен уй кызметннлерше де ci3 деп сейлесем. (Сауытын суырып а л ы п .) Темек\\ тарткыд келе ме? 1•. М и г а е в. Тартайын, князь! Кымбатты болар? Д у л е б о в . Мен арзанын тартпаймын. М и г а е в. Менщ 6ip кайгый болып тур, князь. Д у л е б о в . Ол немене? М и г а е в . Трагик жырыла мае. Анау бакшаны кезш журген сод. „ 4 .‘ ' 4 Д у л е б о в. бзнпн паспорты дурыс па скен? М и г а е в . Вулардыч паспорты дурыс болран кез1 бо- латын ба едП Д у л е б о в . Ендеше туран жерще 'айдатып ж!6ерем деп коркытуга болады рой. М и г а е в . Коркытам десен езщ е кымбатка туседь князь, айырыласын. Коркыта алмаймын. Д у л е б о в . Неге? М и г а е в . Булар кен жанды адамдар, князь. М аган олар,. Камчатка га айдатып ж*1берссд де Kopin алайын,— сен залымсын дейдН Залымсыц дейдк Олар осы 6ip сезд! айтканда сонша накысын келпрш айтады, сен зыта жене- лесш. Д у л е б о в . Олай болса, бетше какпай, еркелетт ус- таган жаксы. 409

.М и га с в. Онсыз да сылап-сыйпап устап отырмын, князь. Арыстанды уйретуии онын. уйнипне калай юредг екен деп танданады рой журт, б\\з оган тацданбаймыз. Мен арыстанныц касына корыкпай барура бармын, 6ipaK, Трагикпц кешлЫз кезшде, ocipece мае кезшде, мен онын касына бара ал маймын. Д у л е б о в . Ха, ха, ха! 0зщд1 эбден коркытып болган екен. Жэ, мен ©з адамдарымды тауып алайын. (Keredi. Трагик к е л е д ’ь.) М и г а е в. Темою тарткын келе ме? (Манат ихылым- ды усынады.) Т р а г и к . Ж ш п татымайтын, сасыры muFap? Сенсн жаксысы кайда н шыксын. М и г а е в. Жок, жаксы, киязьшТи. Т р а г и к . 0зщ неге тартпайсын? М и г а е в. Маган ез шылымым артык кер1*недк (Кумк шылым сауытын суырып алады.) Т р а г и к . Шылым сауытын кандай эдемк Эшейш’ де ылри акшам жок деист. (М и г а е в . Есер-ау, бу да олдекашан суысьш кететш ед1, сыйра беркчген норсе болган сои. кез1мнш карашы- журттынрындай сактап журген жокпыи ба? Жазуын Kepcenini — «Гаврило Петрович Мигаевка сыйлыгы» деген РОЙ. Т р а г и к . Эфиоп! М и г а е в. Ешб!р дастурге туснгбесец, сетмен свйле- cin не жарыйсыц. Эне, журт шыгып жатыр екен, антракт боллы б1‘лем. (Keredi.) Т р а г и к . Эфиоп! (Отырады.) 0 > журт, журт! (Дуле* бое, Великатов, Бакин, Вася келеди ) Бакин. Бул тамаша болдьь Буларды осылай уйрету керек. Енд|'пде есте болады. Мен кассага Kipin, бшд1м- не бар тускен! он торт-ак сом. Вася. Ол коп акта емес. Ертен танертец жэне кешке де б;раз билет сатылса туам бол ар. Бакин. Ж уз сом, одан аспайды. - • Бася. О да акша. , Б аки ни Ол кеп емес. Аздаган шыгындарын мсп бе- ресшерщ де бар* шырар — ондай-мундай шуберек-мубе- гекке? Опсыз артистка тура ала ма (Васяга.) Ci3re бере- сш емес пе eui? Вася. Dia несиеге берем!з. Бакин. Жасырасыз. Мен журтгиылык niKipinin таг 410

\\ осындай б1рауыздылырын катты унатам. (Великатов^а.) Ci3 калай караксыз? В е л и к а т о в. Дал дурыс айтасыз. Ба кин. Негина князьд! жэб^рлёу аркылы буюл 6 i3 - дщ когамды корлап отыр. Ендеше, ол корам онын орайы- на онын 03ш де слемсй оте бермек, Пегинаныц бар-жорын мулдем умыта алады. Ен,»и отырсын, т1стерш Ti3 in койып. Уйренед1 сонда эдептипкке! х Вася. Негина князыи калай корлап жур? Ба кин. С 13 князь Ираклий Стратонычты бклетш бе единз? Мше ол Kid! Вася. Biar калай бышейгмз. Б ул ешрде князвд 6\\л- мейтш к*ш бар екен. Д у л е б о в . Ие, 6 i3 кептен таныспыз, мен онын оке- сш де... Бакин. - Олай болса, бул idcinin каидай адам екенш де б!*лес1з гой? Б ул ец кдд'фл‘1 адамымыз, бул быдщ ор- тамыздагы сыншы аристарх! Б1зд*1н когамнын жаны, не жаксыньщ дэмiн б 1леД*1, калай жаксы туруды бьледк бул KiciniH керкем енерд! жаны суйедк opi жете баралай 6i- ледь Бар суретшипц, артистердщ, ocipece, артнсткалар- дыц камкоры... Д у л е б о в . Жетер... Б а к и н . Эрю'мнщ екбегш бэгалауымыз керск, князь. Оныц усп'пе мьгрза, конакжай, уй iini дсгенгс ерекше ка- райтын адам. Мырзалар, урындар мунымды! Бул б1здщ заманда сирек кездесетш адам. Кыскасы, кай жагынан альтп карасац да, ен хурметп' адамымыз. Дурыс айтып турмын FOH? Вася. Дуп-дурыс. Б а к и н (Великат овка). Бул жеш нде.ею турл*1 niKip болура MyMKiH емес, солай рой? В е л и к а т о в . Дол- дурыс айтасыз. Б а к и н . АЛырзалар, тап осы кайжаг ынаи алып ка- расан да ен хурмегп, уй пшне ерекше карайтын адамы­ мыз 6 ip кызды бакытты стуге ниет етш едк атап айткан Негинаны. Мунда турран кандай жамандык бар? Бул Kici оран сыпайылап кана: «жаньтм, ci3 мсш’н буларым- ныц басына кешсешз кайтед!?» дейдЕ Кыз жатат та жэ- 61'рленедЕ жоб!рленед1*де жылайды! Д у л е б о в . Ж ок, Григорий Антоныч, койьшыз ендЕ Touip жарылгасын, койыкызшы! Ба к ин. Князь-ay, неге коям? 411

• . ' lz *:'r ‘ Д у л е б о в . Ci3 6ipeyii мактай бастасаныз, ен хур- метл' адам дегенМз Tim i хурмста адам болмай шыгады. . Б а к и н . Ендеше калаганыныз болсын. Мен бипмей- мш... Мен катан да дурысын айтамын. Князь, луксат eTi- Hi3, мен азырак Кана айта тусежн. Сонымен, квреаздер ме мырзалар, Негина жэб1рленшть Бул жэб1рлену онын басына Kipin те шыкпас едц вз ойымен кантсе де муны i3* деп таба алмас едН ейткеш, тегш тексерсек, мунда rypFaH тук жэб1р жок кой. Байкасак, баска б1реудщ acepi бар екен. \" . 4t Д у л е б о в . Мен еспд1м оны... Б а к и н . Ол кыздын акылшы студенл бар екен. Олай болса, icrin сыры окай ашылады. Д у л е б о в . Сол асерчтеатрра да тарапты.. ч -- Б а к и н. Студенттер оз жумысын 6ijin, нтГ мен кел- бакасын сойып, неге тыныш журмейдь э! Артисткалардын KQ3iH ашуды ойлап тапкандарын карасаншы. Артискалар- дын арасындагы гылми yriT — оте xayinii. нэрсе! Буран карсы тыгыз шаралар колдану керек. Д у л е б о в . Эрине. Б а к и н . Олар артисткалардын квзЫ калай ашпакшы. Онда князь екеум1з кайда, кетпекшз? ‘ Д у л е б о в . Уай жетер, коя турынызшы. 0TiHeMiH а’зден! Б а к и н . Мен болдым. (Всликатовца). Ci3 буп’н жу* pin кетеаз бе? В е л и к а т о в . Эрдайым ойлаганыц бола бере ме. Мен бупн журщ кетсем дсп ем, 6ipaK, буп’н бйламаган жердей улкен 6ip ic туып калды. ... : Ба к и н . Кушак-кушак TyciM келбенден тур ма? В е л и к а т о в . EKi ушты ic болып тург-кушактауын да мумкш, оп-онай айрылуын да мумк!н. Б а к и н..Бугш кеиш тамакта 6ipre болсак гёаксы бо- лар ед!\\ ■ В е л и к а т о в . Окасы не, мен карсы емесш’н. Ба к и н . Князь, ci3 калайсыз? лйЛЛч Д у л е б о в ^ Жарайды, барайык. ч Wfe- • Ба кин. Ойын б1ткен сон осы арйа^&йналып, ба­ райык 6ip жерге! Ka3ip анда ди верген т жур1п жа-‘ *е тыр ма? В а с я. Б{р анпмепл онпме айтып жатыр. д у л е б о в . Журщ1здер, барайык, азырак култп шы- раиык. 412

Бакин. К у л е т Ы болса дендз, князь. (Булар кетед1.) Тр а г и к. Васям кайда менin? Вася. Вася осында, не керек ед1? Т р а г и к . Кушм-ау, кайда жогалып Kerriii? Вася. 0 з1не немене керек, тез айт! Т р а г и к . Немене керек? Хурмет керек. Сен ез мш- детвд б1'лмейм1'с 1ц. Вася. Ендеше, азырак куте тур. Керсетемш хурмет- Ti. Кебше шыдасан аз гана шыдай аласын гой. Мен эн- пмеилш тындаймын, 6i3AiH. адамдардьщ бэр! сонда. А л, достым, устама менН (Keredi. С а хн а д а н , Н егина, См ель- ская, М елузов ш ы га д ы .) ■“ С м е л ь с к а я . Солай екен, Саша, оснщ халЫ Tiirri кецвд емес. Мён бэрш де TycineM. BipaK, мегпц мунда тук кунэм жок. Ах,..Саша, мен де катты кысылып тур- мын. •‘ _ Негитга. Кайдагы кысылу, кысылу саган кайдан ке- ледП Мен иланбаймын. Сен бул дуниеде ойнап-кулш, онай турасын. С м е л ь с к а я . Эне керем'инн. (Н е г и н а н ы былайырак, экетсдь) Менщ соцыма князь кадалып Tycin жур. Не г а на . Онда не болады! Ол сенщ ез жумысын. ^ С м е л ь с к а я . Эрине ез жумысым, оны бшемш той. BipaK, мен Великатовтан да айрылгым келмейдй Н е г и н а (а з д а п щ зы н ы п ). Сенщ соцында Велика- тов та бар ма ед1? С м е л ь с к а я . 0 3 i 6ip кызык адам екен: кунде келе- уялшакД1 маган, менщ бар.плепмд1 орындайды, 6ipaK, тук айт- пайды... ©3i адам •болар, cipo. Оидай мшезд1 адамдар болады гой. Енд1 каитер1мдД 6 U e алмай койдым. Князьга салкындык керсетсен, жауык кобейедь Ал, Ве- ликатов болса мумкш, ертен-ак кетш калады да^одан да айрыласык. Князьга он кдрап журмеу адамгершшк бол- майды гой деймш^ оньщ устше, маган Великатов анагур- лым унайды. - *в Н е г и н а . Солай болмаганда калай! О л юмге унамай- Ды дейсщ? С м е л ь с к а я . Солай дейм1сш? О л туралы мен не е^д1 десеншП' Миллиондаган банлыгы бар екен. О л одеЙ1*жабайы KepiHin журедь Мен к,айтер1мд! бшмеймш. CeHeMicin, Саша,, эбден зыкым шыкты. • Не г и и а. Мундай жумыстык мен тупые тусшбеймш гой, ана Петр Егорычтан сурап кер. 413

С м е л ь с к а я . Койшы зрН Ол не тусшупп ед1? Ол езйпн философиясын сорады, керек ,ед'1 маран! Айналып кетейт Саша, сен де соны боска тыцдап журсж. Тында- ма, тыидама оны, езще е з т жаксылык !здесен! Ол сеж жолыинан адастырып жур. Философия кпгаптан окьна- нында >ана жаксы. Б1здщ орнымызда ол турып корс!ншП Дунисдс ойелдщ хал!нен жаман не бар дейсщ! Сен уйге кайтамысын, 6ipre журешк! Н е г и н а. Меи Таврило Петровичпен сейлесеГпн деп ем. Мен соны кутем. (Мелузав кслед1) С м е л ь с к а я . Ендеше, 1йен де куте турам. Т р а г и к (Мелузовца). Сен KiMcin? Мунда неге кел* Дin? / Н е г и н а. Мешмен келдк Т р а г и к . Александра Николаевна! Саша! Офелия! Муныц бул жсрде не жумысы бар? Н е г и и а. Ол межи куйеу1м, окытушым. Т р а г и к . Окытушы! Ол саган немене уйретед1? Н е г и и а. Не жаксылык болса, соны уйретед!'. Т р а г и к (Мелузовца). Ендеше, 6epi кел. (Мелузов келеди) Колынды окел! (М елузов цолын 6epedi.) Мен де окытушымын, окытушы. Маган неге кадала калдын? Мен 6ip бай .jcyneiui окытып журмш. М е л у з о в. Маган сурауга болар ма екен? Т р а г и к . Сура! М е л у з о в. Мысалы, с]з не уйретеаз оган? v Т р а г и к . Адамгерш1л 1кт1 уйретем. М е л у з о в . Ауыр сабак. Т р а г и к . Мен де солай деп ойлаймын. Ол сенш жаг- рафияд емсс. Свйтш екеукпз де окытушы ек(щб|*з, жаксы. Солай болтандыктан, жур буфстке барып, iiuin ж1берсшк, эринс, сен1'ц есеб!ке. М е л у з о в . Гафу етМз, бул сапарда мен Ызге жол* дас бол^ алмаймын. Мен нипеймш. Т р а г и к . Саша, Саша! Александра! Б1*здщ артистер* Ain арасына он мен жырдын мештне, юмд1 экелш жур* cin сен? М е л у з о в . Жэ, журшз... С1з шарап imepci3 де мен су ииермш. ; . ' Т о а г и к . Opi кст, opi! 0кет}цдер мынаны! Кайда ме* шц Васям? (Дулебов, Великатов, Бакин, Вася келед1 Арт жа^тарында шарап, рюмка квтерген буфет к^ызмет- Kcpi, кеСин тагы 6ipa3 адам. Келгендер отырысады.) ш

Вася (Трагикке араг$ к;уйып ж ат ы п). Хурметпен етТ яемТн, алыныз! Тра-р-нк. 6тшбей-ак кой, онсыз да iuiin салам. «Хур- иетпен втшемш, алыныз» деген коп сез неменеме керек? 1ш, де, болды! Тусшемш, сол 6ip созде кандан терен маг- нажатканын. (М и га ев келед1.) Неги на. Таврило Петрович, 5epi кел*1шз! М ига е в. Слзге не керек ед1? Неги на. Сахнада ci3 менеи кашып журд>шз ылги. Мен шбен осы арада, сырт журт алдында сейлесюм ке- леди Me л у з о в. Слздщ кылыктарьщыздын ce6e6iH естВ пм'13 келедк Миг аев. Кандай кылыктарымнын? М е л у з о в . С\\з Александра Пиколевнанын бенефиан жэрменкенпСтап аягыиа белпледп-из. А1игаев. Ец колайлы уакыт. Ш арт бойынша, мен Негина ханымга жэрмепкешк тусында бенефист жасаута мшдетпмш. BipaK, онда басында ма, аягында ма екеш Цтылмаран. О л менщ ез жумьтсым. ' М е л у з о в . О з зан жолында турсыз, тусшемш. Ъ\\- Рак, адам ушш зацнан баска, адамгерш шк мшдеттер де бэр. Миг ае в. О л кандай ексн? Ж эн е осы энцмслер1Н13- ДШнемснеге хажет1 болып тур? М е л у з о в . Епдсшс тыцдацыз: ci3 бенефиси cohfbi кундерге дешн жылжытумен келддаз. Онын езш де кеш жариялап, Александра Пиколаевнаеа бенефист алдында ойнатпадыныз. Слздщ кылыктарыныз осы. Ми г а е в . Д о л дурыс айтасыз. М е л у з о в . BipaK, Александра Николаевнага муны icTewiiH жолыныз жок едк бйткеш, жорменке тусында тУс1Мд*1 ец мол берген Александра Николаевна, баскалар оны icieft алган жок. Ал енд*1 мына мшезйизд1 актап ко- pitm! ' ‘ * Т Р а г и к. Эфиоп! . Ми г а е в . М е н т 6tayiMine* ci3 6 13 Д1Н театрда к гстемейт. Сондыктан, не гстеп, не коятыиым жоншде мен сырт адамдарга есеп те бере алманмын. Дул.е б о в. Ж ен сез. Бул кайлан шыккан Ж^У алУ? Театрдын. neci бул екен, ол езш ш ece6i мен ьн йына-карай, ic icTefmi. . М е л у з о в . Bipai;» мундай мшездерд! жосыксыздык

дейдк Мундай кылыкка барган мырза адал адаммын деп санал ура да хакысы жок. М ет ц журт алдында бетмзге айтайын дегешм осы рана. Осымен канараттанамыз да. М и г а е в. Унаранын 1’стендз, унаранын 1стещз, маран 6opi 6ip. 9рк1мге эртурл1 нзрсе унайды, Журттын борЫщ кыбын таба алмайсьш. Мешц кылыгым ci3re унамайды екен, князьра унайды, князь макулдайды оны. М е л у з о в. Князьда менin не жумысым бар? Адам* гершшк жеш журттыц бэрше б1рдей! Б а к и н . Эй, журт*ай! Кайран сезд1 боска сеилеуге ершбейсш-ау, aftieyip! Мигаевка адалдык женш уйрет- пекшП Тап осынын, балалык. Адалдык Легенд! ол алдака* шаннан 6epi жокка сену деп санайды. Ол басына таяк тигенше, адал адам мен арам адамиыд айырмасы бар деп уккан емес. Жарына 6ip-eKj шапалак тисе, бул сонда гана ойланады: а, мен!' урып жатканы — 6ip шшпт бас- кан екемш рай, дейдк ' Т р а г и к . Мешн эулиел1пм келсе, ол. кур алыс та емес. Онбай 6ip согылады бул. Ми г а е в (Негинага). Бул ай болраны, с1з, Негина ханум, менеи жэб1р керген екёна’з рой, Teri? Н е г и н а . Эрине, тусшбей сурап турсыз ба? М и г а е в. Олай болранда, а’здщ буд театрда калам деп зорланатын орныныз жок кой..; Шартымыз болса уакыты отш барады емес пе? Н е г и н а . Солай екенТ'рас, -6ipax-, шартты кайтадан жацалайык деп, с\\з ©31*К13 зтшген жок па едпоз? М и т а ев. Кеш1‘рщ1’з,>мен жокиын ол ойда. Журттын плен бойынша, мен шдщ орныцызга баска 6ip артистка шакырмакшымын. Т р а г и к . Офелия, без бул журттан! ■. > Н е г и н а . О з муны маран ертерек бвдрунбз керек ещ рой. Меш баска театрлар да шакырып ед1, мен бэрше де бурылмап'ед1м' Мен Ыздщ созпизге сенш ем. * М и г а е в. Сезге бекер сенеа'з. Б1з эр&р сез1м1зге ешуакытга да жауап бере алмаймыз. Б1зд!Ц Т1'згш журт­ тын.колында, журт неш кадаса, соны орындаура'тшстз. Н $г и н а? Апырау, енд! мея кдЙДа бДрзрымды да 6i- ле алмай калдым-ау. Ci3 мен! цыйын халге туирдЩз... М и г а е в. Айыптымыз... Баска 6ip артисткага мен луны ютемеген болар ем. С\\з болсадыз, белгш талант- сыз, а’зге будан келер зыян да жок. Ci3Ai KiM болса да кушагын жайып карсы аладыемес пе. 416

Не г йна (ж ыламсырап). Енд1 маран кулпшз де ке- ле ме! Жаксы, тым болмаса бенефиЫмшц алдында айт- каныныз да жаксы бблды. Тым болмаса, ертен ез1м уй- ренгсн журтыма 6ip коштасайын. Ертен. мейл актык рет ойнайды деп жарияланыздар. Вася. 5i3 жариялаусыз-ак жаярмыз журтка.^ Неги на (Великат ов^а). Иван- Семеныч, ci3 ертен. журш кетпейаз Foft? В е л и к а т о в . Жок, кетпеймш. Неги.на. Онда, боласыз рой театрда? # В е л и к а т о в . Созаз боламын. Бакин. BipaK,\" оны шздщ бенефисниз унпн калады екендеп^ойламацыз, оный, баска жумыстары 61тксн жок. йр жерге салатын кармагы бар, сол ушш калады. В е л и к а т о в . Шынында да бар. Оным жаман да ьмес, мырзалар; мен а зд е р д е и “ жасырмаймин да: мен Александра Николаевнаныц бенефисш сатып алрым ке- леД|, мумкш аздап пайда да тусер. Нег и на. С1з мешц бенефишмд! сатып алмаксыз ба, тутсл? Кдй С13 ойнап айтатын боларсыз? Оныкыз меш жэб1рлей Tycin, тары да кулк1 етейш дегешшз бе? В е л и к а т о в . Тук калжыцы, тук кулм а жок. Ci3 ^снефис‘1ц’1здi калай багалайсыз, канша алгыцыз ке- лед|?. Нег и н а. М ен eui6ip бага коймаймын, тек, кудай бе- pin, зыянра туспесе болганы. .. В а с я. Бекер олай деп ойлайсыз: шздщ бенефист13Д1 эбден сатып алура болады. В е л и к а т о в . Егер театр лык толы болып, орында- Ры кымбат с.атылса, бенефист — артистка канша акша алар ед1? Ек кымбатка тускен бенефист 6ipAe-6ip болтан жок шыгар..рой? .. Т р а г и к (столды урып $алы п) . Болган, мешк! б о л ­ тан. '■ Вася. Жэрменкенп! бас кезшде екеум1з уш жуз елу сом алFaмыз. В е л и к а т о в (Негинага)» Уш ж уз елу сом алсацыз кайтер? I Не г и на. Ж ок! мен ала алмаймьтн. Муныцыз тым коп, муныцыз сыйлык сыякты... Мен сыйлык ала ал май- мын. Ол мешц эде^мде жок. В е л и к а т о в . Жап-жас артисткадан мундаи созд1 сету оте куантады меш! Жаксы басшыныз барлыгы oip- 7 7 Р. Мугрепов. I I I том. 417

ден KepiHin тур. Адамгершшп мол, адал басшьщыз бар екен. Вас я. Александра Николаевна, тук те кымбат емес, кудай бшедь Егер ic Иван Семенычтын колына тисе, ер* тен азд1н. ойыныцызга буюл жэрменкенщ адамы тугел келедь Мен елу сом косамын — терт жуз сом алаеыз ба? В е л и к а т о в. Жок, мен еншмге Ж1‘бсре алмаймын, Александра- Николаевна, бес жуз сом алыныз. • В а с я. Токтадым. Мен одан opi бара алмаймын. Дол барасы осы! Н е г и н а.- Мырзалар, апырмау, не 1степ барасыздар? Мен;.к'1 6ip эрен-эредшн, бенефису онын устше шыгыны бар. Вася. Зыянда калмаймыз. Сауда женш бьтетш журтпыз/ Ертецп он 6ipre дей{и 6ip билет калмайды. (Великатоо^а.) Жарнага Kipyre луксат епщз. Ею бель­ этаж бен 6ip дюжина орындык. В е л и к а т о в . Кассирдан барып алыцыз. Жэне, са- тьинан билетгердщ акшасы мен сатылмаган билеттерд! маган океп берсш ден1з/Ж6р'арры орындарды да умыт* пасын. Мен осы арада. кутемш. • В й с я. Жаксы, айтамын. Ек! бель-этаж бен он ею орындыктыц акшасын алыцыз.,.(Ак;ша береди) В е л и к а т о в (ащаны алып жатып). Муныцыз жуз сом. Вася. Дэл солай. Б1здщ тары 6ip терт адам бар едь олар да алатыК болар, мен жупрш барып келешн. (Ке- redi.) -. v; В е л и к а н о в . Александра Николаевна, мен эл! ci3- - Д1Цырзалырьщызды алып болтаным жок кой? Н е г и н а (Мелузовца): Петр Ёгорыч, калай етпекпш? Б1ле алмай турмын. С1з калай болсын десеюз, солай бо- лады. ' *•; М е л у з о в. Мен де бншеймш.- Мундай мэселелерде мен де шоркакпын рой. BipaK, Ьз\\рше 6opi де.занды сы- якты. Кен1н]з, ырзалык етщ1з. ' ' :< Н е г и н а (-Великатовца). ЫрзамыКу рахмет с'вге. В е л и к а т о в . Рахмет айтатын тук орныныз жок, мен пайда тапкалы отырмын. Мен азге рахмет айтуга ти- icniH. М иг а е в (Д улебов^). Князь, ci3 бос Tire жаздады- ныз-ау?

муны к!м куткен? Б ул тн’ пм ерекше ж а р д Ж ^ ^ -£ '•^ ' ‘ \" ', Баклгй 'Щ еликат ов^а). Маран да билет калдыры- кыз. Бул бфзтДЦаша болгалы тур. ( В а с я келеди) Вася. Билет пен акшаиы кассир Ka3ip экеледь кас- саны есёптеп жатыр. Мен бес сомнан тары он орын ал- дым. Мгне акшасы. (Ацшасын 6 e p e d i.) В е л и к а т о в . Кымбат емес пе муныцыз? Вася. Тук те кымбат емес. Терт билегп жаца рана бес сомнан саттым. Ертен, 6ipinmi катар он сомнан кете- ДЪсыйлык у^Цн 9Р сакалдан он сомнан тагы да аламын. Д у л е б а в.. Е, койшы opi, он сомнан билет алатын акымак, бар деймющ? Бул 6ip орталыкгыц театры ма едП Вася^ Х урм егп князь, кассирда 6ipiHiui катардан бф*ак орын калды. Д у л ^ б о в.-Олай болса, ол орьшды маран калдыры- ныз, Иван Семеныч. « Б е л я к а т о в. Он c o m f s ма, князь? Д у л е б о в . Журттыц 6opi жындана бастаса, амал кайсы?'^ \\ Басяг Ал, Таврило Петрович, ж аба бер лавкевдП Александра -Николаевна калай буданж етсе, солай сешн. саУДДНда курыйды. Б1ттП Ешюм келмейд‘1 театрына! Ку- тет*Н1’н осы бол сын! Н ер нн а< Петр Егорыч, пальтомды onepin Ж1бсрилi. Сау болыдыздар, мырзалар. Рахмет Ыздергс. Енд1болма- са жылаура тур ед!м, квншмд! котерддаздер. Шыи аи- там, мырзалар, соншама жзб1р ед1, соншама жэб1рле- Hin ем.. Vv4;': у Тра г й к. В а с я, 6ip шампанский сура. .. Бас#, Керек болып калды ма?, Трагик. Евдд калай, есуас: сен улкен адамгертшлж сент к.уттыктау керек, бауырьш. Вася. Манадан соны айтса_н. етпн. Ей, 6ip бутылка шампанский экел! ’. Негин а..К,ош болыцыздар, мырзалар. В е л и к а т о в . Луксат етсец'Гз, мен‘щ арбаммен кап* ^ныз дёред'ш, ‘ . ч. лло С ме л ь с к а я. Арбацызды усынумен 6ipre, ушнс апа- Рып кайтура ©31Н.*13Д1 де усынатын боларсыз, эрине. В е л и к а т о в . Жок, оныц не хажет! бар, Александра Николаевна езппц куйеучмен барат та. (М елузовк,а.) К>- 419

чер С!ЗД1 де уйиизге rycipe кетер. Содан кейш кайырар- -сыз; М е л у з о з. Гафу етииз, мешн камымды жеумзд1 артык дел санаймын. (К и ш е бастаиды, Великатов оган жэрдем ет еди) Воска эуре бола кермет’з, мен басканын жзрдемшаз уйренген жанмын. Ол мети булжымайтын заным. В е л и к а т о в . Б1рак» ол занды ылги бузбай устау КЫЙЫН foh. Адам болРасын, feipiHCi3 6ipinin куш бар ма ед1.х * Н е г и н а. С\\з улкен адамгершдлжтш, эдсптщ адамы ешкмз. Меи елзге деген алрысымды айта да алар емес- nin... мен ci3Ai суйемш ертсн. В с л и к а то в. Бакыттьгмын дел санаймын. * С м е л ь с к а я . Ертец? Ол уз ак, емес пе (Дулебовщ) Князь, мен С1з д бугш, тап каз1р суйемш. Д у л е б о в. Эз1рмш кызметше, аяулмм. Ершшздемш. Кайтсеюзде. Озде т'1зпн5м. ( См ельская суйеди) Н е г и н а. Ал, мырзалар, кош болыкыздар, кош! (Ке­ те 6epedi.) Т р а г и к . Офелия! Хурдыц кызы! Meni де хайыр ду­ ганиан тастама! Д] ы м ы л д ы к. Ш 1НЛП НЕГДЕ Bipimui пердеш‘н калпы, кеш, стол уст!нде майшам. Ма т р е н а (еакке ба р ы п ). Бул кайсын? До мн а (сырттан). Мен. М а трена. Дазыр ашайын. (Домна келед'и) Театр тарада ма? • Домна. Жок зл|’. Тарап болтан жок, жарты сагат- таи кутерлпз. Мен эдеГл ертерек кайттым. Шай зз)'рлеу керек. Саша хелгесш кутш калмасын, байгус бала. Са- мауырынд зззip рой? NV Матрена. Тутаттым самауырды, каз1р-ак шуыл- дар. \\ *■ Домна. Шуылдаса бастыра рой. Ма т р е н а . Бастырып Keperi не! Емздш самауыр шу* ылдаганнан кейхн де тез каин ай коймайды. Эр дауыска 6ip сальш, bидетin отырып алады. Ype бастасанодан жа- 420

мая туншыра беред’1, ез!кд1 мазак. етедк Ылfи урсысып жургеш'м. / Д о м н а . Театрдан обден зыкым шыкты: ыстык, тун- шырып кететшсщ. Сытылып шыкканыма куандым. М а т р е н а . Жаздыгуш ыстык, болмараида кайтушы едг Торт кабырга — камау foh б е л г ш . Журт коп шы- гар? Д о м н а . Театр лык толы. А лм а тастасад тусер жер жок. М а т р е н а . Карай гор! Ж урттыц алаканы кызарды десенил? Д о м н а . БэрПде болды. Бар, самауырыдды карап кел де, уйдщ ишн жыйнастыршы! Токтай тур, 6ip арба даусы шыгады. Саша дейш десем, ертерек. (Великатов келед'1, Матрена кегед'и) В е л и к а т о в . Есенпз бе, Домна Пантелевна! Д ом н а. Есеназ бе, Иван Семеныч. Ci3 калай буй тт, тунделетш жураз... В е л и к а т о в . Жумыс. бар, Д омна Пантелевна. Д о м н а . Ертенге калдыра турсаныз етп. Ыдрайсыз* Дау болып тур, 6i3;uH уйге кеипгетш сркек кслмеунп ед1. В е л и к а т о в . Мазацыз кетпесш, Домна Пантелевна. Мен Александра Николаевнанын, кайтуын кутпей-ак Коям. С!*з бен екеум!з туралы ешк1м ешнэрсе дей коймас. Д о м н а . Койыцызшы калжынды. В е л и к а т о в . Солай болгасын, хауштенбей-ак ко- йыдыз, жецеше. Д о м н а . Мен кайдан а’зге женеше болып калдым? ^ В е л и к а т о в . Мен .а’зге^ каины болуга жарамай- мын ба? Д о м н а . 1здесем таптырмас кайны болар едщ. Сыр- баз Ж1'пт, аррымаксын! В е л и к а т о в . Домна Пантелевна, мен азге бене- фистн! акшасын экелд1м. Д о м н а . Рахмет, кулдык шырарым. Ka3ip 6i3re ец KepeKTi нэрсе сол акша болып тур. Онын ce6c6i, Иван Семеныч, ецалдымен бсрыштаи кутылайык деймж. Ак- ^асыз кушц бар ма... В е л и к а т о в . Кун жок, ориие... ^ Д о м н а . BapiMis де адамбыз гой. В е л и к а т о в . Bapi\\ii3 де адамбыз. Домна Папте- левна.

Д о м н а. Борышымыз онша кеп емес, 6ipaK уяты бар адамныц тынышы да болмайды екен. В е л и к а т о в . Тынышы болмайды, Домна Пантелев* на. (Ацш асы н 6epedi.) Мше, Александра Николаевнара берниз. • Д о м н а . Рахмет, Иван Семеныч, cisre кеп алрыс ай- тамыз. III ай imceui3 кайтер? В е л и к а т о в . Рахмет, кыстамацыз, Домна Панте- левна. Ешнэрссге кецЫм сокпайды, acipece, шайра. Кеш* л!мде 6ip муцым бардай, енжармын, Домна Пантелевна. Д о м н а. Пахондрия шырар.' ' В е л и к а т о в . Дэл солай, Домна Пантелевна, Пахон- дркя. ■ • •% Д о м н а. Акта коп те, жумыс жок, содан болады ол, банлаиады келш. В е л и к а т о в . Дел таптыныз, дэл содан. Д о м н a. Eiui кайдан болушы ед1? Енжарлык деген сондайдан байланады. ' •; В е л и к а т о в . Етш кайдан, дегешшз дуп-дурыс. Bi- рак, муцым бар, Домна Пантелевна. Жзрмецкеде^ 6ip трактирдан 6ip трактирга шабасын да журесщ. Ceneci3 бе, мшеки жст1ге айналып барады, кушне eni рет мае болам... Меш не б1рдеме соцты да, не болмаса, кудайдын e3i ютегготыр. Д о м н а . Жалрыздык. N В е л и к а т о в . Жалрыздыц, Домна Пантелевна. C©3i- шз алтын, жалрыздыктан баска тук жок. Д о м н а . 0 м1рл1К жолдас тауып алыныз. В е л и к а т о в . Сны кайдан. тап дейаз? „ J I о м и а. Уйлешшз, жаксы 6ip кыз алыцыз. Ci3re кан* _ дай асыл текл кыз болса да тие/ti рой.* В е л и к а т о в . Коркамын, жецгей. Д о м н а. Кудай сактай гор, неден коркасыз? Корка- тын не бар? _ * *. \\ . В е л и к а т о в . Бурынрымнан да квщлс!з бола ма деп коркамын. • \\ •, Д о м н а.-А, солай ма, жок олай болмайды] Уйленген адам мен бойдак адамныц арасында кёп айыркГа бар. ь е л и к а т о в. Ойелдер фортепьян ойнауды катты уиатады. Ал, мен оны жек керем. ' -' . ода мУ3ыка рой. Бойдактык не 5 5 ? ™ баР? К0щлдестер!мен косылып арак шженнеи баска омфден керер кызыры кайсы? 422

и к а т о в. Шаруашылыры бар Fofi, Домна Панте­ леев Ол>туралы не айтасыз? о м н -а, Эрине, шаруашылык баккан адамдар ту- ралы сез баска, . В е л и к а т о в . Менде ол кунэ бар... Деревняда менщ кырык; белмея!' эдем1 yfiiM бар, 6ip шакырым жерд1 алып ■жаткан бакшам бар, бакшада богет, толып жаткан отыр- рыштар, коршаулар... Жылкы жарым да кудайра liiyKip. Д о м н а . - О л а й болса, бар шаруашылырыныз жаксы алпауыттын шаруасындай, орныкты ексн. В е л и к а т о в . Bapi де орныкты, Домна Пантелевна. Ьш’н пысеа eciK алдына шырасыц. EciK алдында бэр! ап- пак индия этештср! журед! кердецдеп. Д о м н а , Аппак дсйаз, э! Айтарлыктай ексн! В е л и к а т о в . «Амансыздар м а !» десен, «саулыгы- нызлы Т1*лейм|з» деп жауап бередь Д о м н а . Уйретшп койган, о?! В е л и к а т о в . Уйреллген... Сонымен бойыД. сергид1 баяры. Уйдщ тебесЛнде, коршауларда тоты кустар отыра- ды, куйрыктары кунге шагылысып, жалтырып-жанып... Д о м н а . Тоты кустарыныз да бар ма, оксм-ау!.. В е л и к а т о в . Паркке шыксацыз, бегетте кос-косы- мен жузген аккулар. Ылри косакталып журед!*, Домна Пантелевна. Д о м н а , Апырау, аккулар дейсЬ бе? Жумак екен Fofi! Тым болмаса, 6ip корер ме ед1* коз1М. ^ В е л и/к а т о в (сагатына к^арап). Женеше, ci3 бен б ’З дшт1 актйрып, сонша сырласып кетшшз-ау, Timi кетюм келмейтур. TaFbi бтраз сейлесер ед1м, амал не, жумысым бар едп кешфйи'з. Д о м ' н а . Мен де евйлесе берер ем С1здей жаксымен. СЛздей суйюмдь эдепткадамды мен ем1р1мде керген емес- mir.j ; ' ' \" . -1 . В е л и к а т о в . Домна Пантелевна, мен с*1зд1н бене- фиашзден лайда тус1рд1м. Слзге юшкене Fana сыйлык -усынура луксат ет1шз. (UlbiFbiti tceTiti, Домна Пант елее- наеа щаеазга ораган сыйлык э к е п береди) Д о м н а. Муныныз немене, экем-ау... В е л и к а т о в . Орамал. Д о м н а (жайып Kepin). Кайдары орамал, кол-кослр шалы рой! Мен тугалы мундай шалы жамылып корген емен. Апырау/мунын канша турады? 428

В е л и к а т о в. Бшмеймш,* канша туратынын. Маран жайка тустк Таныс купецтен кеншдестшпен алдым. Д о м н а. Экем-ау, маран не ушш экелд)'ч1з муны? 1*сн Т1ПТ!* кайтер1'мд1 бхлмей турмын..*. Луксат етсешз, мен С1зд1 суйin алар ем, бауырым. Суймеске жаным шы* дар емес. Во л и к а то в. ОуйЩз ерк1*шзше. (Д ом на Пантелее- на c y u e o i.) Ал, кош болыдыз! Александра Николаевнага - ^ у р м е т т ! сэлем|‘мд|' айтыныз, мумш, кер^спесшз де. Д о м н а (Великатовты и гы га р ы п , цайтып), Апырау, осындаи адамдар кайдан пайда болады? (Ш алыны ока- и ы л ы п .) Мен енд1* муны иырымнан да туармеепш. (Ай- нога к ;а р а п .) Нагыз барыня, тап езП Мше адам! Баска* лар адам ба екен! KapaFbiM да келмейд1 6ipiHe. 1Шркш* аи, болады-ау осындай адамдар. (Ты цдап.) О, кайсы* чыз? ( Н а р о к о в келед'1, к р л ы н д а г у л , венок.) МактарН ° К° В* ал> мэ* кызыннык асканы. Д о м н а . А1ен 6ip кермеген адаммын-ау ондайды! ны кант дейсщ маган? Сыпырр-ыш етем бе? Н а р о к о в . Надандык! Бул .журттын кенш толран- дыктьщ белпЫ. Дарын журтты бакыггы етед\\, бул сол т лантты таныгандырынын белпсН Бул хурмет, зыяпат- Д ом на. Бул сыпыррыштар да акшара тугстх гой, ку- лч * ,лед,' ^ ол акшаныц езш-ак; берсендер кандан жак* ияик7 ЛбьН5 ° Лар ед.5\\ А^ шара 6 i3 орын табар ед!к. Мы- жжаярпаяиидitы декйасищтл.ектз. Пешке жарудан баска неменере шшааннНд,а? е^ске^ртвюшАТболНыЫпскеналжмУаймсампа?бтресш, мынау ка- тап пткт1(»а* ^а> ^UiPK!H'a^t осындай кокыр-сокырды сак* 6ene\\f Да\" ^ЭП б^ н‘ а« терезеден лактырып ж!* кеъбендейд/°)ДаАЛ’ да *шкаран кара! (Ш алы сы н кврсепп, «iS tp iiX “ » 8™ ' Ка»д»« кандай ‘“\" “.n f f T * s a r -* турган мен жок°Р ” аЛ* Керек болса* оган жылайын дсп 424

Н а р о к о в ( $ алтасынан d ip к ;а г а з алы п 6 e p i n ) . Мы наны Александра Николаевнага бер. Д о м н а . Бул тары немене? Б1реудщ сзлем хаты шы- Fap? Онсыз да тойдым осындай ес жоктыктардан.. Н а р о к о в . Бул менен... 0 лен едй Мен де жыр бак- шасында турам. До мна . Кайда, кайда турамын дейсщ, Прокофьич? Н а р о к о в . Алыста, онда сен бол ран да емессш, бол- маГгсыц да. ( в л е ц ш к вр сет т .) Mine керекпан, айнала шет1 ылри гул: умытпас уипн, Анютанын. коздер1, Васил­ иидеген гулдер мен eriH бабы. Мынау мше ушып журген кебелек, мынау отырран бал-ара... Мен бул cypcrri 6ip жей отырып салдым. До мна, ©зщ-ак берсейшк Н а р о к о в . Уялам! Мынаны Kopccin, гой? ( Б а с ы н Kepceredi.) 9 pi бурыл, api каска! Ал, мынадагы сез!мдер кылауы туспеген жас, балдыррандарра лайык, сондыктан ©з1ме уят К0рем!‘н. Муны Александра Николаевнага сен бер, 6ipaK тастай салып журме. Сен дореш эйелст, сеиде сез1м жок, сеидердей дерек! мшезд1 адамдардыц мундай нэзж, керкем норселерд1 табанга салып таптай салуы оп- онай. Домна. 0 й, кетнл opi. Сез1мд1сш .кайтерсщ мунын! Журттын 6opi сондай бола бсре ме екен! Тастай бер мы- на столдыц уст!не, келгесш 03i корер. Н а р о к о в (ц а и а з ы н ст ол дьщ у с т ш е щ о я д ы ). Не мен сез*!мд! жанмын. Кош! (K e r e d i. ) Домна. Мше есуас? BipaK. акпейьл адам, мен одан корыкпаймын. Кейб1реулер т\\пт\\ кутырып кетедк ыдысты Шйратады, Kicire соктырэды, тютейди ал, бул жуас. Bip арба келд1 бьлем, Саша шыгар. ( Е Ы к к е б а р а д ы . К о л ы н д а коробка, гул1 б а р Н е ги н а Kipedi.) Неги на. Ох, шаршадым-ау! ( К ,о л ы н д а гы л а р ы н ст о л - w цояды.) Домна. Ыдаушыны коя берейш бе? Негина. Жок, ж!берме! Мен азырак демалаиын, содан кешн арба мен журш, таза ауада демалып каита- йык. Элi кеш емес. Ылаушы осы кешке тугел жалданран. Домна . Турса, турсын ендеше, акшаны тени алмак П$! Не г ин а . Успшздеп шалы кайдан келгеи? До мн а . Великатов сыйлады. Бенефистен панда \\\\ СФД1М. дейдн Кал ай. жаксы ма?

Н е г и н а. 0 те жаксы шалы, кымбат шалы.' Д о м н а. Жайга тусш ед\\, дейдь Н е г и н а. Сенбещз оран. Ол ылги солай сейлейдк Ол болран екен foh осында? Д о м н а. Ие, келд1, акша экеп 6epin Kerri. - Н е г и н а. Мешчен неге кер1спей кегп? - Д о м н а . Бшмедм, асыгыс екен, теп кететш болар. Н е г и н a. MyMKiH. 0 3 i 6ip кызык адам екен, тусше алмайсын. (О й л а н ы п .) Сондай еркектер энелд1 айналды- рам десе оп-окай-ак yftipin экетер едк Д о м н а . Эрине yfiipin экетер ед1. Айтып кереп не! Оран epin кеткеи эйелге к'шэ да тага алмас ед1н. Калай кшэларсьщ! Журек деген тас емес кой! Мундай сырбаз кездесе бере ме! Тап мундай адамды ewipiime де кездес- Tipe алмассьщ. Моп-момакан, жуп-жуас, ж1бек 6ip сызыл* ран. Ол маран езшщ уй-жайы туралы бар сырын айтты. Апырай, шаруасы кандай кел-коар едП Н е г и н а. Ол аскан бай адам. * • Д о м н а. Шай шшн. келе ме? Н е г и н а. Жок, токтай турыцыз азырак. Мынау Йе­ мене? До мн а . Прокофьичтщ саран.экелген ескерткнш. Не жина (Xагазды а льт q a p a n ). Ах, кандай жаксы. Кандай акпешл, суйюмд1 шал! Дом-^а. Ие, акпейш, жаксы адам. BipaK, эбден баш* мурты бшп, жындануга айналыпты. Ак, акшанын жайын калай шешем!з? Н е г и на. Эцпме кылатын неменесСбар? Алдымея борыштан кутыламыз да, калранына тура берей!з де. До мна . Канша калады дейсщ, 6 i3 байьгмаслыз. Не г и к а. Ие, буд'ан былай ецбек акысыз,-кыйынырак бол^р. Баратын жер де жок, еншмд1 бьлмейак де. Д о ц н а. Калса 6ip eKi жуз, жуз елудёй калар, одан артык калманды. Сонымен куш*нд1* кор амалдап. Бар жа* зыца сол-ак. Кузге карай б1зд1 Москвара шакырып отыр рой, онда да артистка керек квршедк Не г и н а. Элде сахнаны таст-ап, куйеуге шыксам ба екен. ©итежн десем Петр Егорыч эл1* орын тапкдн. жок. До мна . Сахнаны тастаймын дегеи тары-неменесП аска хцгмыста уш жылда таба алмайтынды 6ip-aK кун* де тус1рген жокпысыц? дайрой ИН3' ТабуЫН К0П табасыН-ау, жумсауын да сон- 42fi

До мша/ Кал ай есептесед де б1зд!ц ©Mip тэгп емес кой, Саша. Шьшымдьнайтсам, осы кайыршылык тойдыр- ды эбден. •V Н>егин а. Тойдырды. Ие... тойдырды. Олай да*олай- сын, булаД.да ойлайсыц, аярында ойлауды да койдым. Жэ, ертейпш epTeri керерм|‘з. До мна . Эрине, ал шай imeftiK. (Т ы ц д а п .) Тары кшд1 Сдай айдап экеле жатыр. ( Б а к и н к е л е Ы .) Бакин*. Мен шай iiuyre келд1м, Александра Никола­ евна! гЛ Неги на\". Ах, кеийрттиз, меи с!зд1 кабылдай алмай- мын Ka3ip. Эбден шаршадым, демалуым керек, мен жал- Fbi3. отырьцт, тыншырайын деп ед?м. Б а к ин. Жарты-ак еагат, жарты сагат деген немене. . „ Н е г и я а . Шын айтам, дэрмешм жок, шаршадым. •Бакин. Ендеше мен он минуттен кейш, болмаса, ши- рек сараттан кёйш келейш, улпрешз гой демалып. Неги н а. Ж ок, жок. Кеш ф^з.^Ертец келщ1з, болма­ са баска 6ip куш. Тек бупн емес.' Баки н. Александра Николаевна, мен ойга алганым- дыезгерте бсруд]’ суймейт^н адаммьш. Мен кашан да оига алганымды орындарым келенн адаммын. Вкшелеп соцы- натуссем, ойымдагым орындалатын да едП Не г и на-. Ойыцдагыныздыц орындалганына мен де катты куанам. Б1рак, кенприиз, мен каггы шаршадым, отыра алмаймьгн азбен. ^Ба-к и н. Ендеше, кете берниз. Мен осы белмеден кет- пеймт. Туш боны осы орындыктаи козгалмаймын. Неги на. Койьщызшы калжынды! Жетт1 рой. . Б а к и и. Сенбейаз бе? Ендеше, мен табан аудармай- тын адам екешмд! керсетейш cisre. До мн а . Мен де ешнэрседен тайсалмайтын эйелмш.* Керек болып калса —-«карауыл!» деп айрайлай да ала- •мын. • » Бакин. Ci3 Meni 6ipey-wipey осы уйде Kopin кала ма Деп коркасыз рой? . Неги н а. Мен еишмнен де, ешнэрседен де корыкпай- мын. • / Бакин. Бупн азге кумарлардыц 6api де вокзалда: Князь да, Великатсв та, Смсльская да сонда, олар тад ат- канша сонда болады. ■Her и на. Онда менш не жумысым бар? 427

Б а к и и. KyfieyiM десешз, ол уйктап жаткдн болар. Мен Timi соны суйетшшзге сенбеймш де. H e r и на. Кудай-ау, шыдар жай кайда буран? Мей тд1 ешнэрсеге сенд1рген де емесш'н гой! ч Б а к и н. С|‘з оны кумарлардан корраныш есебшде ра­ на колка устап жураз. Ci3re 6ipey унай каЛса, ci3 оны тастап кетеа'з. Кашан да осылай болатын Foft. Н е г и н а. Жарайды, жарай^гы. Б а к и н . Ci3 тым тандап кеглшз, не кутеаз осы, кан- дай жаксылык? Оздш алдыцызда окыран адам, аукатты адам отыр... Меи С1‘зд|* айналып-толганыи, сый-зыяпат жасамай жусем —ол мен!к салтымда жоктыктан. Мен езеуреген нэзп< сезбсн рашыктыгымды айткан емссшн,ол менщ салтым емес. Bis бала емссшз б!зге аярсудын не керег! бар? Келпиз, ересск адамдаргиа свйлесей|'к. Н е г и н а. Кош болыцыз! ( K e r e d i.) Д о м н а. Ал, экем, 61‘раз свйледщ, жетер ендь Маза* лама журтты! Болмаса, эйтеу!р сейлегщ келсе, мешмен сейлес. Меи сезд1калтамнан 1здейт1н Kici емеспш. Б а к и н (а ы р ш и а п ). Мен 6opi6ip тары да келемЫ. (K eredi.) Д о м н а . Мен eciiyri жабамыи да ещп еишмдг Kipri3- 6eHMiH. Мейл in, ерем кап eciK алдында. (Кетеди Аржац- та д а уы ст а сы п свйл ескен а д а м д а р ; Н еги н а келеди) Н е г и н а. Йемене тары да? (Д о м н а Пантелевна, цо* лында 6 ip бутылка ш ам панский б а р Вася- жэне Трагик келед'1.) До мн а . Mine кацгымалар, осылар рой шын кадры* Jf \\ р!кс1з Kipin келдк Eui6ip жен-жосыкты кулактарына да 1лмеид1. * * Ии1^пЛЯ' ^олма^ды» Домна Пантелевна, Александра к вна*1ЬП* саулырына iinin ж1беру|'м1'з керек емес пе! кашсан да кутылмайсыц! Йемене болыпты? Кандай r a p r in c S бар?’ адалдык: хУрмет.'М1збен келдМ Р|„7 РаГИК* ^ ен бар жеРде тэртпкпзДж кайдан жур* Н ё г и рка Ьоска ауре болгал екеназдер, гаси iiiiv маймын. Вася. Ол еид1 ез еркншде. Ci3 штессшз 6i3re Ke6i* рек тиер, 0з1м1'з-ак iiuin саламыз. (А сл а н а ж а ^ а царап оауыстап.) Ай налалым, акылдым, стакан 6epuii. До мна. Жэ. 6epi пкел. мен-ак ашайнн

Трагик ( Н е г й н а г а ) . Сен 1шпеймш дейм!сш? Жарай- ды, керешк, калай шшещи екесщ мешмен! Вася. Куштеуд'ш, Keperi жок. Траг ик. Мен куштеймш, мен ©тшемш. (Д о м н а П а н - телевна б у т ы л к а м е н ст а к а н д а р д ы с т о л г а к;о я д ы . ) Ва с я (к ,у й ы п ж ат ы п). Жасыцыз улксн, азден бас- гаймыз. Домна . 1шсем,бе екен, кызып калармьш ба екен? Вася. Онда кайтед1? Неден корка сын? Тун гой, кы­ зыпкалсан да келер боле жок, одан тук корыкпаймыз. До мна . Ал, Саша, куттыктаймын сенП (I u ie d i.) Вася ( Н е г й н а г а ) . Ещц азден отшем'Ы (С т акан у с ы - нады.) Н ег и н а. Мен нлпсймш дел айткамын. Вася. Болмайды. Калай жэб!рлейаз 6i3,ii? Б1з с ’1зге барлык. достыгымызбен келш турмыз. Тым болмаса жар- тысын!.. Т р а г и к (п з е р л е ш п ). Саша. Александра! Сен KiM * етшштурганына кара! Алдында юм Т1зерлешп тур? Гро- •милов, тап Ераст Громилонтыц ©3i! Керешсш? Негин а. Ж а райды, азырак iшей in. BipaK одан кейш штеймш. ( I u i e d i . ) Вася. Еркпиз 6ijicijf. Калгаиын 0 3 iwi3 iiiiin коямыз. BipaK, саркытынызды iiuneciH, ойыцыздьт белели бола- мыз-ау? {'& 3d e p in e куй ы п . ) Енд1 м:.не б5з iuicMi3. ( Т р а ­ в м е стакан 6 e p e d i.) ,. Траг ик/ Екеумгздщ атымыздан сен куттыкта! Бупн мен‘щ шешещипм курмелш тур. Вася. Табысьщызбсн! Жуз жыл 6Mip, 6ip миллион акшаныз, болсын! . Т р а г и к . Тагы да куй! ( В а с я $ у я д ы . Т р а ги к iu ie d i.) Волгаиы ма? Вася. Б!ткенН Т р а г и к . Ендеше, кегпк! Ва с я ( Н е г й н а г а ) . KeuiipiM сураймыз! Колыкызды 6epinj3. Надандыкка KeuiipiM етниз! Буя. /Йге коп рахмет, а д eKiHmi уйге барамыз. (E ic e y i Keredi.) Д о м н а . Мше кацгымалар! Куйын айдап жургендеи! Ввд eciKTi б1ржолата беютем. Шаршатты туге. (EciKTi жауып 'к е л ш .) Ал, енд1 шай imeftiK. Не г и н а. Менш’ . де iiuKiM келш отыр. - Д о м н а. Матрена, шай куйып'экелшк (К ы з ы н а .) Ка­ не, экел алFan сыйлыктарынды. Не г и на. Кордйиз Foft, 6ip сырга мен 6ip туиреуии.

Д о м н а . Менщ жыйнап койгым келедк О да аз*ак> maFa келмейд! гой. (А л ы п к^алтасына тыгады.) Бул нор- селсрдпс жаксысы, ак,ша керек боп калранда залокка салуга болады. Бул мына жапырак сыпыррыш емес. (Ш а й K e jie d i. Иегина шай iu ie бастайды.) Н е г и н а. Маган Великатов кандай гул экеп бердП Кдранызшы! Д о м и а. Гул деген немене ол. Гулдщ аты гул! Далз- га тастаран 6ip акша. Мен солай санаймын. Н е г и и а. Жок, K©piui3mi. Dopi кымбат гулдер, кай- дан алады екен! * * ' Д о м н а (г у л д 1к,арап). Жаксы екен, дауым жок. (Г у л арасы нан к;агаз тауып а л ы п .) Мынасы тары немене? • Н е г и н а (хатты Ш н е н о к ,ы п ). Ах, ах! Д о м н а . Не .болып калды? Не г и и а. Ах, тура туршы! Тары 5ipлат баред1, умы­ ть111кеткен екем. (Кдлт асынан хат а л а ды .) Бул Петр Его* рычтан. ( О н ы да ш н е н о к ,ы й д ы ) . •' * Д о м н а . Есп'рпп.окысайшы! Шешецнен жасырамы* сын? чv * ^ е г и н а (<Щыйды). «Не, карарым Сашагкеркеменер ооч. калжыц емес менмунытусше бастадым. Byrmri ceHirt п!??гКнан ■Мен канша жылылык, канша- шыидык тап* шынымдьг айтсам, тан калдым/Сен ушш ете J п? жаннын сирек кездесп'ретш, кымбат хасие* Р ’ r!o n -aH КаИШС13Д,КУйде б1реу-м$реулер.болатын шы- ботям УИДе *он.ак барда, мен 6ip. кысылран халде ба-av Фасады. Соларынды унатпаймын Коня^тяпктиЗМ * а'аУ» эитеУФ ьщрайсыз халге тусем. пайлыТб п ^ ЫК б°Р1 Де маран КЫРЫН карайды, жарат* с Й encuiepi келетш сыякты. взщ биче- „ан кей|‘и \" Г , ° Л еМхСК0И*Осылардыойлап, менойын- минут уакыт ” бар^ш.й'ак К°яйын дед1м. Ал, сен, 6ipep До мн а. Ал, ана хатты окы! J/ Д о мИ» Ваа л е г а т \" ” ^ Го Ж“ '

ушшгз'дГесту'’мУ\"е'н- ушш 6ip fайтып жетюзе алмайтын лэз- зат! Мен ei^ai.-буйет'|шмд1 хат аркылы б’1лд!ргешме кецп- piMсураймын;- суйекке б1ткен жасканшактырьшнан мен KGiwiiMAi ауызша айта алмас ед1м, cisre. Енд1 менщ ба- кытым аэдщ колынызда. Кумарым Александра Нико­ лаевна» арман еткен бакыт дегешмдД айтар болсам, ол мынау едЬ Менщ кец бакдиамныц, менщ салтанатты са- райымныгкменщ жайнаран белмелс^мнщ жас балдырран хозяйкасы болса! Жас хозяйкага 6opi бас исе, менщ ез!м- нен бастап 6api де кулындай кулдык, урып турса! Соны- мен жаз етсе. Кузге карай сулу жар екеум1з, оцтуетш жактары б1р,калара кетсек. Сулу жарым театр сахнасын- да ойнаса.Театрдыц бар тардыры менщ колымдач.бол- рансын, ол театр сахнасында жулдыздай жаркырар едП Мен жан рахатын тауып кандай масаттанар ед1м. Будан аршньг мен арман да етпеймш, тура келе K©pepMi3. М е­ нщ бул арманым уинн ашуланба, арман етуге кiм11iн болса да ерш бар. Егер ертен ci3 мен! кабылдайтын бол- сацыз, арманьтмньщ KeciMiH Нздщ, кезпизден танырмын. Егер кабыл етпесендз, умтылганым ушш с1здсн жаза ше- * пп, жаралы журег!мд1 колыма а-1ып кете беремiH де. Bi- рак, ун шыгармай кетермш. Сгедщ Великатов» (Ж ы л а м - сырап.) Апа, бул не? Мына жексурын не жазран? Оран KiMлуксат erri муны жазура? До Mirа* Луксат erri деген немене? Н е г и н а. Меш осынша суюге деймш. Домна. Акылсыз-ау, ол унйн луксат керек пе екен? Нет и на. влтчрер ед1м езш... До мна (о й л а н ы п ) . Аккулар... Кел1мде аккулар жу- 3^Д1, Дейдь • Неги н а. Онда менщ не жумысым бар! Домна. Саша» Сашутка, б!з бул кунге дейш бул жв- н‘нде шындап сойлескен емесшз. Шыны MiHe енд1 келе ^атыр. Кедейлштен кез аштык па cipa, мынау келе жат- Канныц'аты байлык болады. Куднй-ау, кайдан келед! ДесецшП К,алай кызыкпассын, кал ай рана кызыкпассын! Кудай, езщ Keitiipe гор, сайтаи емес пе, ©3i? Дэл уакы- тына кездесш турганын карашы: жокшылыктан кал ай Кутыламыз деп отырранда, сап ете тусуin кердщ бе! Сай- танньщ дэл e3i рой! Ойпырмай, жумсактыры кандай, кайырымдылыры кандай! Ал бул icriH жайын шындап внесенiк. Неги на. «Шындап» шындайтын мунда не тур? Meni 43!

KiM деп ойлайтын еднш ©3i? Осы да «ic> болраны ма? Мунын аты маскара емес nef Меш‘д суйгешм Петянын аитатыны есщде ме?^ Мунда ойланатын да, кецесетж де тук жок. Элдекандай шубод болса, б1рдемет ал да бал аш. Мен кызыдмын гой сешц. Жуп па, дара ма/жуп па, дара ма — сонымен б1лса'н де коясыц. (Мелизовтын ха- тын а л а д ы .) Д о м н а . Мен калай ашам, бул сеш'н жумысьщ, кудай сактасын. И ег и н а (хатты о ^ ы п ). «Егер ссн 6ipep минутуакыт тапсац, бакшаларына шыкшы, мен сонда кутем». Сорлы, сорлы. Мен оны бул кунге дейш аз суйген екемш. Менка- зт гана оны бар жаныммен суйетнпмд1 сезш отырмын! {п а р о к о в т ы ц хатын а л а д ы .) Мынау да бар екен рой. Муньг да емip боны сактау керек, меж мундай еншм де суиетш. болмайды. Шэл1*нд1 бере туршы. Мен барып ке- леиш. Д о м н а. Каида барасын, кайда барасын? Не болтан саган? кой^ е г и н а’ ^оя ЧРЭДЫзшы. с!здщ жумысыцыз емес Д ом н а. Калай межц жумысым емес? Сен мент кы* зымсыц! • а- а’здщ кызыныз, ойынызга келгеши стеи оерпш маран. BipaK, жаным ез1'мд№рой. Мен Петя* * 0л мен1 сУйед|, ол меш аяиды, сеж* мен меж ол жаксылыкка жетеледк б1рдемеМ ” а' ЛЛ’ “ ыиау ic туралы нс айтасыц? Айтсакшы еотеигеГтпй|'н к ' !с’ Ертен айтайын, шыдай турынызшы ТГ / ’ \" - Ка31Р б0^ мец13 MeHi- Мен каз.р сондай та- болы Л «пг^ Т Д1М1Н' Мен ?УРын ешуакытта да мундай алмаспыцР п=, М\\£КПЫН’ мумкш>KVHi ертен-ак мундай бола S ' x S « “ СМШа МЗа « “ 'Л “ “ “ ” « * . Домн а. Мейлщ, ендеше, мейлin. * кайтаомыцН Н’ Ka3iP келеРм*’н, мумкшк танертек де тие керме маганМШ°Ш* Бфак' К0з!нмен де’ с0з5нмСН' сен(н?°Мегf3 Йтады мынаУ» мен шешен емесшн бе ллееМм1к*чн,. ммеепнпдАе дпео ж^аЛМнМж1,оскадгаенймб1эсг!не?у болмау керекплн 6i- пе г и н а. Ал, мен кегли.

Дом а а. Тура тур, эуел1 жаксылап жамылып ал, суык тиш калмасын! Журегтнен айналайын, алтын жу- регщнен! Мен eciKTi жаппаймын, ceHi кутш, шай* шип отыра берем. ( Н е г и н а кетед1, Д о м н а П а н т е л е в н а e K in iu i усаца ш ы га д ы . Б а к и н келед'и) Бакин. Ешюм жок кой, eciKTepi де ашык тур. М ен т глдымнан 6ip коленке етт Kerin. ед\\, сол болды-ау... Кай­ да, юмге Kerri .екен? Куйеуше кетш барады дер сд*1М, онын орныжок, Kyfteyi осында келе алады. Эй, таза ауада жу- pinкайтура бакшага кеткен шырар. Мен оны осында ку- тейш. Куып ж!берер дейм1ан, 6ip жарты сагат отыруга луксат етер. Мен осы уйге кызбен б:рге шай imin, танер- тенгедейш отырам деп Великатовпеи бэс тпспм. ¥тылшм келмейд!. Кыз меш кабыл ала.ма, жок па, сол жешнде менВеликатовты хабарландыргым келш едк А! Мен мы- наны icreyi.M керек екен рой: кучерд1 Ж1берем де мен осы уйде калдым деймш! Егер мен! бул уйден куып *i6epce, танертенге дей1н кацгыра туратын 6ip жер табылар. ( Т е - резеш а ш а д ы ... Б у л к е з д е М е л у з о в п е н Н е г и н а у й ге Kipe- й. Негина отиг к е т е д Т ) Иван, кайта бер вокзалга, мсш осында к.алды деп айт. .. Ме л у з о в . Жок, ci3 мунда калмайсыз. Кучерпнзге токта дещз. Ci3 каз1р шырасыз -бул уйден! Слз немене? Ендеше мен айтайын: (Т е р е з е г е б а р ы п .) Иван, токтай тур! Мырзак казф’ шырады. в Бакин. Б1реудщ уйшде зм*1р етуге с*1здщ кандаи хакыныз бар? Мен с*1зд! бЬшеймш, б\\лт ш келмейд!, де! М е л у з о в . Ж ок,.©TipiK айтып не керек, б1лес‘1з. ©ri- р!пщздщ бузык астары да бар. Слздт адал кызды жаман атакка шыраррыныз келедь Бакин. «Атакка?» Театрдан кейш келу «атакка» шыгару болмак па? Ci3 не б1л‘ш айтасыз муны? М е л у з о в . Ал, жаксы; 6ipaK, с\\зд\\ осында калды Деп айтута кучерд*1 неге жумсайсыз? Баки н. Ci3 артистер мен театрдыц алдынры ката- рында отыратын журттыц арасындагы карым-катнасты кайдан тусшейш деп едщ1з! Ci3 сонау тебеде отыратын адамсыз рой. М е л у з о в . Мен мынаны тусшемш: с|з, театрдыц ал- Дыцгы катарында отыратын адам, бул уйден кетес1з до, мен сонау тобеде отыратын адам, каламын осында. Бакин. С 13 каламысыз осында? ^ \\и *1 М ел у з о в. Ие, мен каламын. 38 F- Mycptno*, П I г м

Б а к и и. Е, бу да жаксы болды! Мен ек болмаганда. журтка жаюга туратын жакалык ашкан екеьин.*. М»е л у з о в . Юмге жайсац, coFan жай. Бакин. Мумюн, ci3 кызып кетш, азырак мактаныш косып ж1берген боларсыз? ' М е л у з о в. Жок, ceniHi3, каламын. (Н егина келед'и) Не г и на (крлы н М е л у зо в т ы ц иы пяна с ш ы п ) . Не, бул калады. Me л у зов. Ещи шубэшз'таркаган болар. Енд1 Ызге 6ip*aK жол калды гой, деймдн... , Не г ина. Кету... М е л у з о в. Негурлым тез!*рек болса, согурлым жаксы болар едь *- Бакин. Жаксы болар, жаксы болар!.. Маган не жаксы болатвжын мен 031'м 61‘лемш. Me л у з о в. Жок б|‘лмейс!3, ci3 менщ свзшд! белш Ж1берд|‘н1з. Тез1’рек кеткешш’здщ Tayip болатыны— эз1р- ше еактен шыгуынызга болады, ал кеии’ге 6epceui3'—те- резеден ушатын боласыз. Н е г и-н ai (Мелузовты к;уш ак;т ап). Айналайын!.*. . Д,к и ?• Жарайды, жас жшгг, умы_ тпассы*з осыньщыз- ды! (K e re d i.) * Не г ина. Ах, кужм Петя! Квгерпн‘н1м, жур, тун бойы атпен журт кайтайык: аттар оеында тур. ^ М ел у з о в. Кайда барамыз, Саша? . . * Г. НН*- Кайда баргын келсе, сонда. Тацертецге де* .ej)KiH^.e; Апа> х о ш у жап eciKTi. Б13 кетпк (М е л у зо в eneyi Keredi.) - Шымылдык. •* тегтш пн перде 4 Стол^басынла ^паги3 'г,ЫНСТ0Л’ ^ст{нде бутылка, ыдыстар, гулд^р- хГов “ ы Поезл 90ыр:тан ДауЫСТаР ест1ле^': «Станция/ Бря- ППооееззлд 2-л0Гмиин!ут °турМаНдНыУ»Т. БТууРфаедгы-кыБзУмФ!*™шабакре. лБер/яхнмоа! К ы з м е т ш ь Не буйырасыз? Траг ик. Васям кайда менщ? . Б!з кайдГне б!лейжКУДаЙ‘аУ’ НСШе рет с^ айсыз менен? тед1)Р К » 1 г , я ^UpH;ieine’ баУыРым. эр! кет! (К,ызметш1 ке- а с я- Вася жне, сатан немене керек?

^.\"чA*fjt-fj .*'*я»4** ‘ . Tp af и к. 'БауырыМ-ау, кайда жогалып кеттщ? В а с я... ЖумЫсьш болды да. Не керек едк соны айшы. \\ ■ Т р а г и к . Бауырым-ау, бупн екеу1м}з неге пппедш? В а с я. Неге? Тотыяйыннан басканыц 6opiu де ’пикен сыяктымыз foA. Жеткшкп болды рой. Азырак шыда- йыкта! Т р а г и к . Сен взщ мен! жаксы кересщ бе, жок па? Ваоя. Оны сез кылып не Keperi dap? Т р а г и к . Сен мет не ушш жаксы керссщ? Вася. Сен талантсын, сол YmiH* Эцг!ме 6iiciH осы- мен. Тында б1рак: арак, та — арак деудщ Keperi не? Арак та азырак демалсын да! Т р а г и к . Жарайды ендеше, демалсын. -Вас я/Мен приказчипмд! Харькопка хпберетш ед!м, соган 9ны-муны TycimiipyiM керек, жур ушшип класка барайык; сен де азырак кыдырып кайт. ' Т р а г и к . -Жарайды, барайык. (К е т е Oepedi, б у л а р г а Нароков п е н М е л у з о в у ш ы р а са д ы .) Н а р о к о в (В а с я к ы то^татыц) . Токтаныз, токтай ту- рыныз. Мэ, ,с!зге сагатым. (С а г а т ы н у сы н а д ы .) Вася. Мартын Прокофьич, с1здщ саратыцыздьщ ма­ ран не Keperi бар? Н а р о к о в. Маган он сом акша берМз, етшемш! Вася. Сагатыцньщ маган Keperi жок. Н а р о к о в.ЛЗерииз, берщ’шш сндк Кысылып турмын. Вася. Кысылып турсан,, мен саган былайда сенемш. Н а р о к о в . Керек емес, керек емес. Сагатымды альь аыз. Ол кымбат сагат, мен оны кейш толеп алам. Тез-ак телепалам. Вася. Саган акшанык не Keperi болды? Шыныцды айт! Н а р о к о в . Азаптамасаныз екен. Береаз бе, жок па, соны айтьщызшы? Вася. Жок,.бауырым,.. мен неге керек екешн бшпм келед!. * •. На р о к о в . . Мазалаганыма Keuiipepci3 ендеше, керек емес. -д . . . Вас я. Жок, ал. Мэ! (С а га т т ы а л ы п цалтасына ты- гы п .) Mine акша, ал. GciMin су'рамаймын, корыкпа. Н а р о к о в (ак>шаны а л ы п ). Рахмет, рахмет айтам с!зге. Ci3 меш куткардыцыз. ( В а с я м е н Тра ги к кетед1. ) 435

М е л у з о в. Олар мунда да жок, с!з латаласкав 6о ларсыз. На р о к о в . Жок, бмемш, бьлемш. Журепм Де соны айтып тур: ол буг‘ш кетедк Кермейаз бе мен эл1* еамд« жыя алмай турмын гой. М ел у з о-в. Б|'рак, мумии емес. Ол менен жасырма* са керек ед\\; меш не ушш алдайды? Мен бупн танертен v ра,1а Сашадан хат алдым. М1*некей: (^алтасынан хат алып щ ы й д ы .) «Петя, сен бупн б1здщ уйге кеяме, ушнде бол Меш кут. Мен кешке таман ©з1м барамын». Н а р о к о в . He, туашка'з/ Б1рак,гсолардын 6yriH ке- TCTiHi де даусыз. Мен барып ед1‘м оларга, меш кфпзбедг Домна Пантслевнашыкты да — саган уакытымыз жок, уакытымыз жок, 6i3 каз)'р тем!*р жолга женелешк деп жатырмыз, дед!'. Мен бугаи норсе, чемодандарын да «М|м. Содан соц жупрш азге бардым. М е л у зо в. Журйиз, ана залга барайык, оларды Ki- pep eciKTen тосайык. Нар о к о в Мен естен айрылдым. Каз!*р осы кеш пе, танертец бе. Мен тупы бнлмеймш, пойыз кашан кетепн ед1? М е л у з о в. KeuiKi сагат 8-де кетедь Жыйырма ми- нуттаи калды. Н а р о к о в . Ендеше олар келедк Жур. (Eiceyi кетеди п е ги н а . Д о м н а П т т ел евн а, С м е л ь с к а я , Д у л е б о в , Бакин, Матрена келедБ) ^ u J JDbC!Cafl' Саша, сен жолга негып тез жыйнала койдын? Ешкшге айткан да жоксыд. мяны а* ^ ит*уга Уакытым болды ма? Мен телеграм- Г н Г / аНа ал^ым да. жУРУге жыйналдым. мегек грх, ская- ВгеР б‘з, князь екеу|'м)'з вокзалга кел- н ; г й „ ° Т СПаЙда Кете беРед>' OKCHciH. таса япттгти’ а*ЫТЫ^ болмады. Мен ешкпймен де кош- ойладым Д М ^ еН с,здерге Москвадан жазармын деп - мысын?6Л Ь с к а я* ^ен сонымен Москвага кетш бара* Нег и н а. Ие. Н е г и и л Я* Шартын каВДай? белДбуалйелаброанныfмR n^vТnмuе*н? £с?аFрan^ жаЛаДзыЫпМ'ЖБ1б'реарке’рмезш'М. м ‘ шырар деп> соныыен Ketn>ciidnnк^аnлгабулГы1'нкеВлещлиекдашто:вжжасУырерты!н- 436

кып ке*НгГбара жатканнын жазасы упйн шампанский iuieftiH деп ем. Бакин. Мен де сол утшн келгем. Д у л е б о в . BipaK, пойыз келш т\\Ф> ол 9Л1 жок* • р каЪБатаыкнибно.лаОрй. бай, б»ул миллионщик мырлзлатлтаорп «уmшvшinшmi конырауда 6ip-aK, сап ете тусетin одетт! шыгарды С м е л ь с к а я . Петр Егорыч кайтед1 w .ы Неги н а. Ах, ол туралы ешнэрсе аитпай-ак кош С м е л ь с к а я . Сен оган айттын. ба. Негин а. Жок, ол бшмейдн Ол осында деп коркам. Тезiрек женелсек екен. „пиа,,*т пп- Баки н. Эне Иван Семеныч. (В е л и к а т о в , к о н д у к т о р W o н д у к т о р. Станция начальнип уй J отыруга лайык бел1м1 бар арнаулы вагон прк у У ^ В е л и к а т о в . Ие, мен одан-соны етшш едш. ( Б \\ - PbiHFtAAapFCi б а с ы н u e d i.) Бакин. Слз журеаз бе? и пямша мен В е л и к а т о в . Жок, мен Александр К п н д и к т о р га .) Домна Пантелевнаны шыгарып с * л * * . № Вагон эз1р болгасын мына иэрсслерй. < • KepjHi3. «из БЭР1 £е,орыцдЫ^ б а р и е . Дом нКЖ C eS eS = ба^ В е л и к а т о в . Алдым, Домна Пантелеева, бар жуп биле-m маган берЫз. БилетДз к!р- ПЗбЙ и ° к а т о в . Вагонга отырарда б е р е д н g r j ^ Домна. Кешшп калып *YPM e орПу,.пай т¥Р. Ъ т тастап кете ме деймш, кашпасын, мен ез.м кел'Бша, сciзкдeоpнддi уоктытрогры.зыТпьшЖь!|™бс^рс*. • Менс*13 пойыз тырп етпеад. Нэрселердазге каз'ф kici Ж1 ‘ 6YJ1|Hin кал Дом н а Эйтеу-ф 61р сешмд! kici болсын, о\\л масын б1лд’щ бе. .... В е л и к а т о в . Ал, юр'шдз! Бас ко н д у ктор. Каз'ф. ( ' J *( •,, 55р бутылка В е л и к а т о в . Мырзалар, ж ола,к. \\ Николаев- босатайык, мен экелуге буйырдым. Александр* ца, Нина Васильевна отфем! 4.47

\\ Д о лгн а. Ие, уйден аттанарда эуел1 азырак отыру ке- рек. Матрена сен де отыр. ( В d p i д о столта о т рады . Be- ликатов ар а к, цуяды .) • В е л и к а т о в . Александра Николаевна, он сапар бол- сын! Домна Пантелевна! t Д о м н а. Калатындарга да жаксылык тшейм'з!- . С м е л ь с к а я (Н еги и а н ы ,с у ш п ) . Саран бакыт тшей* мш, Саша! Жазып тур. (К о н д у к т о р келед'и) К о н д у к т о р. Кай норселерд! ал деп буйырасыз? Д о м н а . Эне, эксм. Матрена, керс'стнп. 0 .з!д 6ipre « ^ « « 1 банка. (К о н д у к т о р нзрселерд[ ала бас- J l о м и а . Кондуктор! - .■ К о н д у к т о р . Не буйырасыз? Д о м и а. Сен жастыктарды. еденге домалатып'таста- май, сагырак бол. _ Негичн а. Апа! \" Д о м н а . Йемене «апа!» Айткан дурыс та. (Кондук- торта,) Ана шеткгдорбага тиме. Тиме деймш, онда денге- лек нандар бар, шашып аласын. Н е г и на. Апа! * Д о м н а . Уа, Йемене! Осыларга да сене берем бе1 рау j г и н а * °эрш Де алыцыз, бэрш'дъ. (Тыста цоцы- , Д о м на. Ай! Кеп’п калды! (А т ы п турады.) лпервпниа,е. Сг-1И3ДК!-аттасотвап' ТкеытнпыейшдыЬцыз, кетпесш, Домна: Панте уУааккыытт ant LкеKпJ , °Л{ ° Л уш'нш‘ класка бермген конырау. (Матрена е к е у 1 K ere d i.) яьтау°1РГйи'г,0ЛердеЙ вдРКЫтканын карашы. Осы 6ip ко- ^олРйГ«сй л , ™ ^ 1-ЖаН^НЛЬ1 и1ыгарады- ( H w f o e , М елузов, Her » бар бУФет. Ъызметкер'ь кёледи) рылгасьш fiin ( ^ * лУ ? ° * 'Ф тк е л м ) - Y h шыгарма тэн1'р жа- ундече Мм Р ауЬ13 С0Н-4 итпа. Меш суйстшщ. рас болса, Н а о о v ппеЙ/НбЭрш до айтаРмын езще. едщ. Енд; кер Сен сенбеп еда, сенбеп сСоемн. жаксы кызмсткерс\" ™ П ,L ? жаксы*л* ыМгыС№ц Жуц0н?и\"он сыйлык! ( А к т а б е о ед К ы з м е т ш L Ра2 -(К е т е Т Т УШ'\" ' КалранЫ e3me‘ Н а р о к о в ЫАлеаР’ С93! t f3 тыНЛайык! а'Здш талантынш VУшШ1н-\"1м1еени. ^С1'3кДо1лНатеашл,аан!ты®нPы«з»дnыii ебнок6аiл* 438 * \\ ч

piHrai байкаран адам болганыма масаттанам. Ш ынында, талантты анрарып, багалайтын менен баска к т бар мун- да? Мунда корке н енер керек пе, e a i? М унда... О , карры с атсын! . - Б а к и Hv Мартын Прокофьич ш атасы п калдын. Н а р о к о в ( а ш ул а н ы п ). Ж о к , мен шатаскан ж ок- пын. Жас артисткапыц корка б аскан алгашкы адымынан- ак мен атакты адамныц болашарьти андап калгапмын. Озде талант. 0 ар, актай бипшз, ocipini3. Талант деген адамнын ен артык байлыгы, ен кымбатты бакыты! Ci3;iiH талантыныз уии'н! (Itu e d i.) Н е г и н а. Рахмет, Мартын Прокофьич! Бакин. Дурыс! # ., Д у л е б о в . Едэу1р жатык сейлейдг ексн! • Н а р о к о в ■ ( М е л у з о в ^ а ) , М а г а н да, езпнзге де ку- йыныз... ( Н е г и ы а г а .) Екший бокал с1зд!н, сулулыгынызка! Не г и н а (т ур а кел'ш ). А х , ол не дегешшз! Оиы - аыз не?. - Н а р о к о в . Слз ез!я1зл1 сулу ем ес деп ойлайсыз б а? Жок, ci3 аскан сулусыз! Мен уппн талант кайда болса — сулулык сонда! М ен owip боны сулулы кка бас иш келд1м, молама к1ргенше сулулыкка бас ш п етем ... Слздт сулулы- РЫныз ущш! ( I t u e d i .) Енд1 кош тасы п, колыкыздан сую ге лл.у.клс.аа»т\\етщгз. ( Н е г и н а н ы ц а л д ы н а т'ьзерлешп, %о л ы н а н Н е г и н а (ж ы л а м с ы р а п ). Т уры ц ы з, Мартын П р о ­ кофьич, туры ныз. . .. В е л и к а т о в . Жстер, Мартын Прокофьич, бузбаныз Александра Николаевнанын к е н ш н ! Н а р о к о в . Й е , жеттП ( Е Ы к к е беттеп бары п тоцтрй- ды.) Кайры да емес, жас та ем ес, Ж о р а етем саран басканы . Кызыл гулдщ бакыты — Тардырдыц саган жазраны. . С ен жумактын гул1*сш, Ж ай н аган эсем ж ан-ж агы н. ■‘Акы нра сен кашан да, Бос айтылмас арманы. Бакытты куидер алдкида Бакытпен б!рге журт корщ ар. . А зап тарткан акыиды, С у л у ы м , сен де eciue ал/ ( d p i б а р ы п .) 4*0

Аяусыз ием тардырдып Айдауында ылри мен. Бакытсыз акын бакытты — Бакытты болсан жалидз сен! (Кете 6epedi.) ф! H4.fGл и к а т 0 в- Мартын Прокофьич! Мартын Проко- Н а р о к о в Жок, жетп, жеттк Одан opi дэрмен жок. w 1а' у ас кон^Укт° р д ы ымдап шакырып аяып лчуретш уакыт болды деш’зпп. бтшемш азден. . V ? кондуктор. ^3ip KimKCHe ертерек, 6ipaK, мсй- i.3 0!лсш. Мырзалар, вагоира отырсаныздар кайтер? пАгу ° Мн а* ^х’ мен1* алдымен Ж1*бервдер1ш, ж|'берш- дер, зитпесе улпрмеймш. г* M l к 0 и д Ук т0Р- Он жакка карай ен сонры вагон- г л У 30втин баск,асы кет ед1. Н еги н а щ !т ы п келеди кешн ба с кондуктор да келеди) ша д е ГИНа- ^ етя» кош бол. Мешн тардырым ше- М ел у з о в. Калай? Не? Не дейсщ? Петя|С1 н н а* ^ ен сен,К1* емеспш, суйгеш'м! Болмайды, М е л у з о в. Енд1* К1#мдШс!ч? Га а' ^ анг?£т'н оньг быи'п! 5 opi6ip емес пе саган. • олмады, ТГетя Мен узак ойландым, шешем ялямппН гЫЛЗ °?ладык- Сен жаксы адамсыц, ете жаксы амал не бэр1‘ рас’ баР> ДУР^ Б1Рак’ Iканшл гпмгт МаНДг *' Мен канша жыладым, ез|‘ме ез1м кашан i СеН Муны тУС1нбейс1*нчKepeciu бе мше: л а Г ,fnF„ п ЛаИ’ “ ЛРИ °СЫЛай болады-• кашан да... бы- Кулк! болмакпш ба! * аЛРЫЗ М6Н Кайда бармакпыН? Н ®Л,У 3 0 в- Кулю? Шын-ак кулю? рыс /Kvdttmu / И-{6' ^ен ^тканнын 6opi шын, 6spi ду- талант больш^ t ? ! ? 6 СОлай турУ кеРек>солай... Ал егер налмаймын ба' 6 c S f б е ? ^ 3™ * КуТ'ПТУРСЗ? 0ган-а-#‘ eMip боны GKci’n етсй/н б^>? P r l T \" С°Д артЫН*Н вК1НШ’ сам кайтпекгпн? ° Е ер меи артистка болып ту- саран' Саша? Талант (Ж ьи а й ды ) ’ ЛГ3*!Д? К емес! КалаГ* ед}ц 03,н! * келмейд! Мен аптиг™*76 тУС1.нбейс!ц... Мен! тусшпн де ен артистка еме<*ш бе? Сен.нше де маган 6ip 440

ч ле 9 героинаболу керек емес пе ед1. Эйелд!н бар! б^рдей герои на^бола бере ме екен? Мен артистка... Мен егер сатан куйеуге шыккан болсам, мен ceHi тез-ак. тастап, сахната кетер ед!й. Ецбек акысы аз да болса, тек сахиа болсьш маган. Мен театрсь/з'тура алармын б а , cipa? М е л у з о в . Бул мен ушш ж аналы к., С аш а. Her и на. Ж аналык! Жаналык. болатыны сен осы кунге дежн менщ жанымды уккан ж оксы н . Сен меш б ф гсроина болар деп ойладын, мен бола алмаймын... Б ол- № келмейд! де. Сендер мынадай болсандар, мен мына- Д8Й адаммын деп, баска журтты к'шэлагандай бола а л ­ маймын! ' */ Ме лу з о в. С аш а , Саша, б 'ф е у д т адал турмысы бас- Wra Kina бола ма екеи? Адал турм ы с баскалар елжтеу Упин жаксы внеге емес пе? Негин а. Сен осындайсын... О л а й болса, мен iuito- неге тубшбейтш акымак болтаным той. BipaK, апам екеу- м;з осылай уйтардык. Екеум^з де б ’ф а з жылдык та, осылаи уйгардык- Ал, сен меш 6ip героина болса ексн д е и а н ... ол курес менщ колымиан кай д ан кслсш. Менде канша куш бар! А л , сен айтканнын 6opi дурыс. М ен сен1 ешуакытта да умытпаймын. М е л у з о в . ¥мытпаймысын? О н ы ц а да рахмет.^ Her и н а . М ен щ ем1р!мдеп ен аяулы кундерш сол болатын. Енд1 оидай кундер^м болмас-ты . Кош, суш к п м . М е л у з о в . Кош, Саша! .- .' Her и н а . М ен жыйнала бастатаниан-ак сен! о жылай бастадым. М э? (К а г а з г а о р а г а н , ш аш ы н а л ы п ь е - Ped Q Сен ушш'бурымымнын жартысын кес’ш алдым. / л *скертк*шже! ч_ М е л у з о в (а л ы п щ гт асы н а с а л ы п ). Рахмет, С а ш а . H er и н а . Керек десен, таты д а кесш берейш. ^ 3ip-aK... М е л у з о в . Керек емес, керек емес. (Великат ов еси <- fi аишды.) —. . . В е л и к а т о в . Александра Николаевна, жур1Н1 ры кодырау болады каз!р. .. 1СП Н е г и н а . К аз.р , каз!р. Кете б е р и ш . ( В ё л ц к т о о ^ - n d i j Ал, кош ! BipaK, сен маган аш уланба! Урыспа маран. Кеш менП Кешпесец маган ауыр болады, еш Ф ^ кврмеймш: кеш'ф! ТЪерлешп турып жальншш. < М е л у з о в . Keperi жок. К алай т!лесен солаи VP-■ \" Ц’н жалтыз-ак *плейтш1м бакытты бол. Тск v 441

оола б!л,^Саша, Сен мен! де, мент айткандарымды да умыт! Кайтсен. де, езщше бакыт тап! Не бар айтарым осы, сен уш!н емip моселеа* шенллген. Н е г и н Сейш, сен ашуланбайсын? Мше,-енд1жак- сы болды. Ах, жаксы болды! Тек, тындашы Петя, егер бфдемеге мухтаж болсац, маран жазып жгбер! М е л у з о в. Не дейак, Саша! • . Н е г и на. Жок, кудай унии, жазбай койМа! Мен се* HW карындасыддаимын, карындасынданмын. Петя, тым болмаса, осы куанышымнын, жолын Kecnemi. Карында* сындай болайын... Одан баска немен кайтаралГсенщ бар жаксылыгывды? (Бас кондукт ор келедТ) Б а^с к о н д у к т о р . Мен шзге келдш. Журмз вагон- Fa, поиыз каз!*р козгалады. Н е г и н д (М елузовт ыц м о й н Ы н а асы лып). Кош, Пе­ тя. Кош суйшл'м! KerepminiM! (Сы т ы лы п шыгып.) Жаз, !етя, жаз. ( K e r e d i. О ны ц артынсьн б а с кондуктор кетед'ь. ‘ елУ3 0 в ж а л р ы з . К оц ы р ау. П о й ы з д ы н жвнелген ды бы сы ... ■Трагик пен В а ся келедЦ ' Т р а г и к . Сен не дедщ? Ол, кетш калды ма? ио Л а с я ‘ Солай бауырым, б1зд1*н Александра Николаев­ на Кеи п калды. Кош! Бар кергешц осы. ■ Р >г и к * Кайтем1'з, екеум1з_б1р* сауытка жылап, сыр- J J J j j ) Ш Т 1 л е Ы з де- ( С м е м с к а я , Д у л еб о в , Бакин ^ а к н и (кулиг), Мше бул гамаша! Мен оган'^- «ш*ы- Птт .Д* 9Итпесе»Ф Де кеп’п отырасыз!» деймш айгайлап. о1сквнтрНр ^ Т /^ Г е 6epciH |Ж9б}Рленбейм1н,' мырзадар, ке- Р | Т* * У болыныздар!» дейд!. Тамаша тамаша! Ен* деще, бул мыналарды ез уйше экеткеш* Foft^ 'аа raH^TvrJuir3 яд ?нысыт^а^калып-ак туратын. Мен жа- ме елР Кяй Д* Мг ®*тпесе Негина арнаулы вагонмен кетер 6vnic1n птпп,баНЛЫЩМен HJemeci мен екеушщ ррны- Ба к и н^ Р и п с уШ1рШ1 6ip-6ypbmiii емес пе. салам д ^ ,Н0т ^ к е^ п ы ^ Ка1:ОВ*йе* шыгарып мен ^ Свздеи каш каны да. Егер ол Солар- п'з-ак бастаоРр7?и1еСеп Ж^ т К^ЛК1* кылмай ма? Алдымен «Ш. Ол are Гкылды ic r S Г, -,еН1- 0нысын ме\" б|'ле' Б а к и н . °R j3^ой Z I °Л акыллы адам деп айткамыи. ^гина ханымга бакытты жол бол* 442 - .

. Осыдан артык бакыт болар ма, ч б'шгон бо л сам , Великатовтын. ' Г— Й т*леген болар ед !м . Князь-ay, кейде йшдо1р^й^-тузсп туратын стрелочниктщ мае болатын pn, l / w ^ a^ Р0? ' ’’^ енеттен а>!ЫРм Я ж олда гурс етсе и п \\ Ш л ^ о в ^ е с1 к к е умтылады.) СНз кайда барасыз, ci3- J16^ Й ^ ^ р г к а р м а к п ы ш н ? У л п р е алмайсыз. Корык- и-ад ^рйьсцьЫ-Великатов сыякты адам дар елмейдк от н суданзЫянсыз-ак ете беред!. ( М е л у з о в тоцтайды.) зырак-к^есейдк, ж ас ж\\пр. Болмаса ci3, атылып калуга -а ш н шыгарсыз? Онда мен а з д ! бегемеймш атылы- 3\\^Д&£гтёрдщ ic ьщрайы келмесе-ак атылып калатын эдет! f(^ -каша» д а ... Р е 30 ^ Ж ок, мен-атылмаймын. АЛь ? .^й>н>Алты-атар сатып алатын акш а жок rta? М ен сатьпгзпереШн, '- Мелуз-о^. взвдз ушш алыцыз. Ьакид. £ н д 1 Ыз кандай icne Kipiceci3, тары да- оку унретуте ме? \" > . Ме*лу з .о в . И е , баска не штемекши? Бул 6i3Ain id - ,3. бул б1зд1н шндет1м1з. бз кин; Тары да артистканы окытасыз ба? М е д у з о в. Артистка болса* артистка болар. Ь а к и н . Т а р ы да рашык болып, тары да куйеу1 болу- АЫаРмарг етеелз бе? Ме д у з о в. Куле 6epini3 . маран, лайыры осы ендь ендермен бф ге мен де кулем в з ш е . Шынында да кулю e ' T Z ’ КТлкЬ Енбекпеи тапкан акш асы на сорлы кедей ^ • ^ Н у д 1 уйренш -шыкты. Солай болгасын, екбектене еР- Мен болсам, рашык болуды ойлаппын! Ж ок, бул 9сЭДк.б*1зге жараспайды. С м е л ь с к а я . Ах, кандай суйкш’ д! ёдИ М ел у з о в. Б1здей соры кайнаган енбекнплердгн ©з куанышы бар. Оны аздер бкчмёйЫздер, 0FaH аздердщ к°лдарь1ныз жетпейдн Ол кур шаймен отыррандары дос- ТЫКэдпмеа. Ол/ир бутылка пивомен огыррандарьтютап ^айыныц онпмекп. Ол ютаптарды аздер окымайсыздар. ^.л рылымнын ^repi басуы жайындары аниме, оны аздер ^лмейаздер. Ол .\\рдениет 1*лгер1леу1ищ оцпмес!, оран ^здер кец,*л белмейа’здер. Одан артык б!згс не керек? Мей бодсам, баскалардыц\" жерше тускен екенмш; кай- гысыз — камсы'здыктык, жумыссыз уакыт еюзудщ, ку- легеш сулу эйелгш, арактык, гулдщ, кымбат сыйдыктар- 443

дын ортасына KipreH екемш . Бул кайтш кулю болм асы н? Эрине кулкП С м е л ь с к а я . Ах, кандай суйюмд! едП Бакин. Ci3 жэб!рлен1мпаз емешз. 9 , мен жекпе- жекке шакырасыз ба деп ем мет. М е л у зов. Жекпе-жекке? .Оньщ не кереп бар? Оз беи 6i3 опсыз да жекпе-жек^ем1з, уне\\п жекпе-жекте, уз- джаз алыстамыз. Мен журттын K03i мен кв1илш‘ аша- мын, аздер бузасыздар. Тра г ик. Адамгершшк. (Б а с я т , ) Шампанский сура! М е л у з о в. Кел, м’ше, алысайьпс ci3 езнрзджш ic- тен13, мен оз жумысымды ютеймш. Керейж, кайсымыз бурын калжырар етиз. С\\з тез тайып шырасыз, жеш’л акылдылыкта Kici кызыгатьш дэнеме жок. Бузылрандык- ка белшетзден батасыз да, арыцыз арындап, токтайсыз. Мен ез жумысымды аяктап шыгамып. Егер мен журтты уйретуден токталып, адамды тузетугё сенуден калсам, болмаса, дуниен'щ борше колымды 6ip-aK сермеп тук ic- темеуге туссем, сонда маран алты-атар сатып эперш1з. рахмет айтармын. (K u in e ба ст а й д ы .) Вася. Шампанский экел! Т ра г ик . Жарты дюжинаедн, Жарты дюжинасын! Шымыл ды^, I Сонм X// №1

МОЛЬЕР САРАЦ ВЕС ПЕРДЕЛ1 КОМЕДИЯ

КАТЯАСУПШ ЛАР: Гарпагон — Элиза мен Клеанттык 9Keci, Марианяага рашыя. Анс ел ь м — Элизага гашык. Клеант— Гарпагсннын улы, Марианнанын суйетш жиг Э лнз а —Гарпагониын кызы, Валерды суйедь Валер —Элизаны суйедь Марианна — Клеанттык суйетш кызы. _ . Фрозина —жекгелжте журетш зйел. ' Симон —аралыкта журетш жалдап. Жак—Гарпагонныц dpi асбасшысы, spi атшысы Лафлеш—Клеанттык кызметкерь Клода—Гарпагоннын кызметкер эйель Л а ж с р ^ ш \" — Гарпагшшьщ кызметкерлер1. Комиссар. Писарь. - \\' '.. ' / ’ Окыйра Парижда, Гарпагонныи уйтде втедЯ . *. CavHaFa лайыктангав аусдасы

- Б1Р1ШШ П ЕРДЕ Б1Р1Н1П1 K 6 P IH I0 Элиза, Валер. Ва ле р . Э л и за, айналайын, бул немепе? С5з ж а н а рана CepinniH, езгермеймш дсп едщ13 рой, маран? Енд) ойланып калраныныз калай? М ен куанышымнан ж ары л- ш ы турганда, c i3 курсшеЫз гой? М е ш бакытты еткеш- Шзге екшем'кнз, болм аса, мешн ж ал ы н ы п , жалбарыш-а- ныма к у л а к аскан ы н ы з еюшш пе? Э л и з а . М е н in. екжет1н еш норсем де жок. В ал ер ... жалгыз кауым с\\зд \\ тш еп мвлшерден артыгырак суйемж деп ойланам. Вале р. Ж аксылык ктерде кауыптене ме екен, Элиза? - Э л и з а . В ал ер , менщ ен. улкен к а у ш м — а'здщ жу- РбМк1*з езгер1с тауып, салкындап кете ме деп коркам. В а л е р . Ж о к , Элиза, меш олаи,, жэбфлемешз, жалы- намын, эдш болсаныз екен. Ондай сешмслзджту жэ(лр дс к®ремш, ел1м де керемш, с!зд1 калай суйетпцитш мын еселеп керсете алатын уакыт 6epiH.i3 маган! ^ Э л и з а . Суй !п журген кезшде . адам айткан сездш ^opiHe де кулай сенед1 foh... Валер, ci3 меш алдай алар- сыз деп ойламаймын,шын суйетшпизге дё сенемш, езгер- мейт!н1н1зге де сенемш. Ешнорседен шубеленпм де кел- мейд{, фрак, ж ур т не дер!.. Содан коркамын да содан курешемш. - Ва л е р . Е, журт не айтпак? . Эл и з а . Ci3,Ti мен кандан б1лсем, журт сондаи б1ле- болса, мен -ешнэрседен корыкпас ед1м. Ciare мен ©мф боны карыздар болуым ушш а з д щ мен ушш ктеген кте- рйиз жетш-ак жатьф гой! Екеум1зд1 ец алгаш кездест1р1П, ^piwi3Ai 6ipiMi3re керсеткен катер устш мен ешуакь 447

умыта алмаймын. Кандай катер барына кез жумып, тан каларлык ерлж керсетл, ci3 меш Судан алып шыктыныз... . кандай аялап ес1мд1 жыйдырдьщыз... Кейш, меш суйген- жолында канша шыдамдылык, канша эдептшк керсеттниз. Bip мен ушш туыскандйрыныз бен туган ель *издсн баз кешш, осында калдыныз, 6ip меш'мен айры- лыспас уиин менщ экеме кызмет етуге кендМз. Мен му- иыешуакытта умыта алмаспын. ©йтпеген кунде мен ciare уэде.мд1 де- бермеген болар е д т . Bipaic, баскалар ушш, мумкш, бул жеткшшз кершер. Олар менГтусше алар ма скен? Вал^ер. Слзд5 актайтын жалрыз менщ куйе>чм Fana емес кой, оны ci3 бекер-ак айтасыз... С1зге акталу керек, болса, ол С1*зд]д экещз рой! 0 3 i сошна саран, балаларына сонша катан экешн MiHe3i йен! болса да актайды емес пс... Кымбатты Элиза, муны айтканыма KemipiM етт1з, 6ipaK, ол Kici женшде баскаша айтура болмайды да... Сдан сод, мен окём мен шешемд! тауып алсам, ол юЫмен де 6ip орайын табармын. Мен хабарды асыра ^утудемж, егер кешire берсе, 1’здеуге в з т женелем. Эл из а. Ах, Валер>меш тастап ешкайда кетпешз... 0т!нсм1н... Метц зкемедшауга тырысыцыз, одан баска- ИЫЦ Keperi жок. Вале р. Мен онсыз да аянып жургешм жок. Ол Kici* шц кызмет{ие nipy ушш канша амал-айла icrereHi.M 03i* ш'зге де белп'л!. Экещзд! ез1'ме б1*ржола сеид1’ру ушшicre* мсген айлам калды ма!.. Муиымды адалдык жолыдейал* маймын, 6ipaK, керек адамныц ыцкайына кешперкешаран кайсы! Баска шара калмаса. жарынбасына 'бола ма? CeniHi3 маган, айып жарынушыда емес, жарыиуды тьпен* TiHадамда болады. Элиз а. Слз менщ араммен де достасып алсаныз жак- сы болар едн • л.е Р* ^кеУ*мен б!рдей уйлесе алар ма екея... Bi* pure 6ipi Tirm уксамайтын адамдармен б!рден орайласа кетуге болмайды рой. Бул жагын аздщ ©з:н1*з алганыкыз зал болар, С1*зд|н агацызбен арацызда улкен достык лик1»!ГИ’‘’ • е’ де келе жатыР екен. Мен кетей[н, ci3 мелше»р.дКеаб,3о1лрарсесиылзе.с'н‘3- 0нша ашык кетнешз, керект: ран^ЛИЗа ^*лме?м>н» батылдырым жетер ме екен со* В « л е р кетед{ и*

ккшип копню Элиза, Клеант. •Клеант. Сен жалрызбысын, Элиза? Куанып кетпм гой! Мен«сардн 6ip жасырын сырымды ашуга тикгпмш, гындашы. Элиза. Ие, тындап турмын. Не айтпак ед'щ маран? Клеант^ Айтарым толып жатыр, кеп-ак... Толып жатканды 6ip-aK ауыз созбен айтсам — мен гашыкпып. Элиза. Еашыкпын? К л е а н т . Ие, рашыкпын, аз рана сабыр ет, шыгар- ма ушндП.Мен экешн epKiHAe екен^мд! жаксы бшемш: бала экеге багынуга THicTi; эке тшег'шен тыс, ата-ананын. рыйзалырынсыз, 613 ешкандай адым жасамаска м'шдет'п- Шз; олар HeHi унатса, 6i3 дс сомы унатуымыз керек; бас- канытелек ете алмаймыз: 6 i3re не лайыкты, не лайыксыз екен'ш олар жаксы бшмек; жастыктыи. жел1г1 кашап да 6ip апатка экелш соктырмак, тагы-тагылар, тагы-тары- лар... Муны мен б!лемш... Элиза, мунын. бэрш саран аи- тып жатканЫм, сен ез'ше айтып журмссш дегешм... Ьшш кой, Элиза, мен рашыкпын, мундай создерге сацыраумьш. Элиза. Сен немене, айттырып та койранбысын, К ле­ ант? Кл е ант . Ж ок, 6ipaK, б у л шешшген энлме. Тары да отшем 6ip. ауыз карсылык айтпа маран? Элиза. Сен меш карсылык етуге бара алады деп ойлабмысыц? . Клеант. Ж ок, Элиза, 6ipaK, сен р а ш ы к емессщ де> оныд журепне етер эм!рш б!‘лмеу1*н мумюн. Мен сенщ шИннен кауыптенем. utTf, • Элиза. Менщ естшпмдс сез кылмай-ак кояиь к, Клеант! вмсршде тым болмаса 6ip рет есллтнен айрыл- маран Kim бар дейсщ!.. Егер мен саран журепмд1 аш керсете калсам, сеней repi мен ессёздеу екешмд1 взш. де кэрер едщ.’ -' ’ -. Кл е ант . Сенш журепн бе? Егер сект журегт д солай... ’ . Эл из а. Э уел1 сен туралы сейлесш алайык, сен kimic рзшыдсын? •л К л е а н т . Bip жас кызра рашыкпын... 031 Ка жакында рана келген едп Бф керсен. болгГ ^ “ •* А И» зырасын да рашык боласын. Аты Марианна. М- 29 F. /Иусрепов. П Г том

с.м ен б ;р г е турады . Ш е ш е с ш с о н ш а жацсы керед1, шеше- а й сон ш а еркелеп'п куткеш н кергенде, жаныд балкыйды. л е г е к о л ы ти се де бэрш с о н ш а с у й ю в д 1стейд1. С уй ю м *' Д1Л 1К т е ©3i, м е й р ш д ш к т е ©3i, о с ем д 1к те ©3i, нэзж тж те сад?Т 3 ^аЛ Ы К Та 931^х’ ^ л и з а » е ге Р сен оны керген бол- ... а.‘ ^ ен оны к а з Ф д е . к о р т турмын... Сен оны ын с у и е д 1 екенсщ,>мара^.с о л ж етш жатыр. п т т А л е а н т - ^ аска ж о л м е н б 1‘л д 1м, оздер1‘ ете муктаж* ; i а тур а д ы ^ екен. А зд ы ц е з ш е арен жеи'спретш сыяк* *. л и з а » с Унге-н ад ам ьщ а а з д а п болса да езш е сезд]'р* i и ж о р д е м етуд щ .к уа н ы ш ы н к оз алдыца экелш кершП Ф эк еш н сарацдырынан со н д а й куаныштан бас тартпас* Рп„м М аЛЫ Ж ° К- долган м е н щ х а л 1*мд1‘ де кез алдыца экел! да т у с Г н Г * с Уиешд,г,МД1 « © р е е т е алар дармешм жорын Э л и з а . Ие, бул ауыр ха л. * г и н ™ ! ! тН Т ' 0 м :р бойы К ы с ы п -сы ры п, саран колды н уы* гы рарм „аудая а с а т ы н с у м д ы к бар дейм 1С1н! Ж ас 1|л з д а . паидалана а л м а й т ы н болсак, ол байлыктын r iугнан KJ™ керег,- не ^ 13Ге? М е н к а з 1'рд1‘н езш де кешрде- л ь и - / а рьгздармын, е й т п е с е м к у н кере а л а р .. емеспш! .эк5!м калай карар екен, соны байкап алура пия^ш ян ®ТШ1\\ ^кем карысып кенбейтш болса, мен Ма- осыряп г . аламын да кетемш, бул жерден, байладым лып 6in.v‘n eMC КЫЛЫП К0РеРМ1’3 кун1*М1*зд1'. Карыздар бо* н1*нбяг^пУ^еНо а™ а ала?шн да кетемш... Элиза, егер се* Экен! тагтяп3 менщ кутм туып журсе, екеум!*з де кетейж. “ «“ \"■ » кун с а н а п м л - п шешеС13 КУ НН1’ Ч кандай ауыр болатыны* Кл е а иf СеЗШе б а с т а р аны м ы з рас.. лен. О н и п я п я !,9 * ! ’ эке“ л з у с ы р ы г а д ы . К етеИ к б у л жер- р к барыл, б а т ы л 6ip бай лам жасайык, жур ППШШ1 керхшс г я Гарпагон, Лафлеш. ЖогалРк ^ а мдам1Й: Й вп 1СЫН карсылыгы«- к а з1 'р кеТ' <•I а (|) л е i»i ( R't'iип\\ г\\ Дай жаумзды епсмнен r7>vгrа?л, ыкакрегрыссематнкеандекйусащрр!.я. иК; ушнаа/лп* 450

пенделе демейдь 6ipaK, мен осынын бойында сайтан бар oiUFapдеймш. Г а р п а г о н . Сен неменеш куб1рлеп турсын? Лафлеш. Слз меш не уинн куасыз, деймш? Гарп а го н. Сен, кезеп, маган сурау берпн келе ме 63i?Жогал тез, ©jriMmi кылып сабап салсын демесен! Лафлеш. Мен с^зге не жаздым? Гарпагон. Кет мацымнан, сол-ак. маган керегП Лафлеш. (лздщ баланыз меш куте турарсын дел сударь. Гарпагон. Кутсен,, мент уйiмде кутпей,- далада KYT- Шскеленш, т1м1сюленш осы манайда журетш тук те жок саган. Оцбаган, суганак коз, жапсыз! Мен не iстер екендеп, K03iMeH cy3in, андып жургеш кашанда. Б1рде- Meci келденец жатса, кымкыра кетуге бол мае па ексн деп *YPeAi ылгый. ^ •Лафлеш. Е, кымкыртасыз гой, ci3... бэрш юлттеп, кулыптап, оныц ycTiHe куш-туш кузетш шыгасыз! Г а рпа г о н. Бэрш юлттеп, кулыптап устасам, солай керек болтаны да. Куш-туш кузетш шыксам, езше СОЛунаганы. Кордон, бе, мент не icTeftTiHiMHiH бэрш б!Л- nci келед!! ( Э з ш е . ) Айтлакшы, бул кезеп мент акшам- аын кайда тыгылганын бшп койган болса, каиттш. (Лауыстап.) Эй, сен 6ipey-Mipeyre мешн. тыккан акшам бардеп айтып койган жокпысьщ? Ла фл е ш. С1зде тыккан акша бар йа едн Г а р п а г о н . О, кангырма, мен саган тыккан акшам баР дегешм жок! (О з Ы е . ) Мынау меш жындандыратын шыгар. (Д а у ы с т а п .) Мен сенен, 6ipey-Mipeyre мент ак­ шам бар деп аузыцнан шыгып кетпед! ме деп сурап ту£- Мын? • ■' . Л а фл е ш. О з д т акшаныз бар ма, жок на, онда 0 13 - АЩжумысымыз не! Одан 6i3re суык та, жылы да емес кой. Г а р п а г о н (Л а ф л е и т ж а ^т а н тартып ц а луга к,о- лын c U r e n к а л ы п ) . Сен е зт суырылгын. келед1 екен! 1\\ои- дырармын мен оны. Кет мацайымнан! Соты рет аитя иын, кет!- Л а е ш. Жаксы, кетейш. Г а р п а г о н . Токта! Б;.рдемеш ала кетш бара жаткан «ОКПЫСЫН?* к пв_ .(Ы Л а ф л е ш . Сгзлш неменешзл! ала кетуге болатын едП 4 ГЛ

Г а рпа г о н. Сенбеймш, колдарынды керсет! Л а ф л е ш . Мже колым. Г а р п а г о н . Ана колывды керсет. Л а ф леш. Мэ, ана колым... Г а р п а г о н (Лаф леш т щ ш албарын н усц а п ). Мына- FaH ешгене тыгып алкан жокпысын? Л а ф л е ш. Карацыз! Г а р п а г о н (Лаф леш т щ у сп -б а сы н )сы й п а л а п ). Осы 6ip кен шалбарды урланган нэрсеш тыгу ушш ойлап шы- гарган! Осындай кен -шалбар кигендердщ 6opiH дарка асып тастар ма ед1 шетшен! \". Л а ф л е ш (вз'ш е). Неден корыкса чсонысы басына келер ме ед1 десейшП Кандай куана-куана тонар ед!‘м мен сеш! Г а р п а г о н . Э?\" Л а ф л е ш. Не дед^з? Г арпаг о н. Урлар ед1м дегендей болдын гой? Л а ф л е ш. Меш сонша тштш, б1рдемещзд1 урлап ба- рады деп ойлайсыз-ау, деймш... Г а р п а г о н . Дэл тустщ ойымнан... Дэл тустш... (К алт алцры н царайды.) Л а ф л е ш (ш н е ). Барлык сарандарды, барлык са- рацдыктарымен 6ipre каррыс атар ма еди mipKin! Г арпаг о н. Калай, немене дедт?~ Л а ф л е ш. Немене дед!н дейаз бе? Г арпаг о н. Ие. Саравдар мен сараадык туралы не айтып турсыц? Лаф-леш. Каргыс атар ма ед1, деймш. Г а р п а г о н . 10мд1? Л а фл е ш. Сарандарды деймш. Г»а р п а г о н. .Ол саран дегендерщ KiM? Л а ф л е ш . Жерд1 боска арамдап журген залымдарды антам. * .ч Г а р п а г о н . Олардыц кш, юм ез1? Л а ф л е ш. Е, ci3 неменеге кысыласыз? • Г а р п а г о н . Ол мешн ©з жумысым. Л а ф л е ш. Мен ci3 туралы айтып тур деп ойлайсыз 08г %Г а р па г о н. Мен не ойдакым келсе, соны ойлап турмын. BipaK, сен KiM туралы екенш макан айтука тшс* Л а фл е ш. Мен... мен... ©з!*мнш берк1ме айтып тур- мын„. IS2

Гаф п а го а. Бвркще айтсан, беркщ былай басыанан ушатын б о л а д ы ! 4 Лафл е г ш Слз маран сарандарды урсура тыйым сала алмайсыз рой? . Г а р п а г о н . Тыйым сала алмаймын, 61‘рак, сети- бейтл свзодТеепмеу ушш, кемейпиц тырындап тастауга шамам келедП] Шырарма ушндН Лафлеш. - Мен ешюмд*1 атаган жокпын. Га pita г о н. Ещц 6ip ауыз сез айтсан., мен cem ci- лейип салатын болам. Лафл е ш. Ненщ eTiH жегетн мысыктын 03i 61- ледi . ' !y \" Г а р п а г о н . Y hiiuu emipeMicin, сен? Ла фл е ш. ©нлрем амалсыздан. Гарпаг о н. А! А! Л а ф л е ш (t g а м з о л ы н ы ц гд а л т а с ы н к э р с е п п ) . Мьгнда тары6ip калтам бар, оны да карап калыцыз... Енд1 риза шырарсыз? . Г а р п а г о н . Б1рак, алранынды кайырып бер! Лафлеш. Немете? Га' рпаг он. Алранынды кайырып бер деймш! Ла фл е ш. Мен ешнэрсе алраным жок. Гар п а г о н. Шьшьтц ба, анык алган жокпысын? Л афл е ш. -Анык алганым жок. Г а р п а г о н . Кош бол! Зэндемге кет! Л а ф л е ш ( э з ш е ) . Берген екеслн есебшдг Г а р п а г о н . Егер, б1рдемеге колыц тиш кеткен бол- са. обалы ез мойнына болсын. ■ -» f/ Лафлеш кетедГ и. ТОРТ1НШ1 КОРИН с Гарпагон жалгыэ. Г а р п а г о н . Осы кек жалкау кангырмадан-ак жа- ным турш1гед1 ойтеу1р, корпм келмейд! ©з1н... Квп акша Аегендд садтау да аз жумыс емес екен. Акшасын сеншд! бф жерге сактап, калтасына керепнше гана салып журе- т,надам'кандай бакытты екен! Кайда тыгарсьщ кург Р Ды? TeMip сандык дегендерше мен тшт1 сене алмаим 453

Урыга кол булгап туратыннын 03i сод емес пе! Урылар еналдымсн сол темip сандыкка тап бередП B E O Ignn K 0PIH IC Гарпагон, Клеаит, Элиза. Клеант пен Элиза сахнаныц тубшде сейлепп турады. Г а р п а г ojh ($ A i д е ж а л г ы з ш ыгарм ын деп цалы п). Кеше рана кайырып алиан он мын экю акшаны бакша- ньщ imiiie кемгешм дурыс болды ма екен осы, жок па? /Каксы болды ма соным, жок па, б1ле алмай турмын. Ал* тындай он мын экю уйде тырулы... (Клеант пен Элизаны керш ь^алы п.) О, кудай! ©з!мд! ©3iM устап берд!м бы!см! Кызып кетш, ecTipiin алдым ба?. (Клеант пен Э л и за га .) Йемене бар? К л е а н т . Эшейш, оке! Г а р п а г о н . Сендер коптен осында ма ед1кдер? & л и з а. Жана рана келдж. Г а р п а г о н . Сендер ештеде естШндер ме? К л е а н т . Неш дейаз, оке? Г а р п а г о н . Мен жака... К л е а н т . Не дед1Н1*з? Г а р п а г о н . Сейлеп ед1*м... К л е а н т . Жок, есп'ген жокпыз... Г а р п а г о н . GripiK айтасын, ©TipiKl , ©л и з a. JCemipim*3... ^ Р п а г °н. Шет жарасын ест]‘д!ндер, Kepin турмын ен осы KYH1aKUJa табудьщ кыйындап кеткешн ай* л туррамын ©31ме ез!м... Он мын экю акшасы бар адам оакытты рои деп, соны айтып туррамын. РЯ НТ' Ci3re б0геУ б°л амыз ба, деп, 6i3 жакындау* Fa бага алмап ед1к. яйтмп Р \" .а..Г 0 \"• Сен??Р баскаша тусшт калмасын деп екен 7ятУР^ ' Н М¥ны- Менщ оз1мде он мьщ экю акша бар К ° ЙЛпП- Калыг1 жУРмекдер. сендер. т* ^13««ДЩ жумысынызра араласпаймыз рой, эке ‘ заман *^Гер МеН1Н он мын экю актам болса. К л е а н т к Т 3?рланаР ма t o мен. неменеге за р л а ^ б а к Й ’ эк?? екенд‘г!н1э ЖУ Р ™ мэл1м- ci3 454 /

Г а р п а г о н . Мен баймын ба? Оны айткан адам ©ть piKайтады! Мше ©TipiK? Ондай OTipiKTi ксзептер рана та- ратады. Элиза. Ашуланбасаныз екен, оке. Г а р п а г о н . 0 з балаларын езше жау болып шыкка- нына калай танданбассын! Клеант. Ci3/ti бай деген адам жауыныз болмак па? Г а рпа г о н. Жауым болмай, KiMiM болмак! Сеи!н осыдуниеш шашып жургенпии керш, осындай сездерд! естйен 6ipey MeHi 6ip акшалы адам екен деп, 6ip куш бауыздап кетед1, элП Клеант. Мен iieni шашып журмш? Г а рпа Г о н. НенП Боска селтшп каланы кезш жур- генде киеп'н костюмщнш озше к!м кызыкпас! Сонша ма- лынып кишу ymiH MeHiH калтама тусуден баска жолыц кок, ceHiH! Клеант. Мен аздщ калтацызга тусем бе? Кайтш? Г а р п а г о н . Оны мен кайдан бмейш! Осы 6ip ба- сыннан аягына д ети элем-жэле^ кылып тарынып алган яенталар н^менемс керек? Шалбарын тусш кетпеу уш'ш бес-алты бау кадатып алсан, сол ж е т т жаткан жок па? Шырынсыз, булсыз тускен ©з шашыц барда басына парик ки1п не керек? Парик бен ленталарыц ек кем болганда кыйырма пистоль туратынына мен бос xirep ед1м. /Кы- йырлга пистоль деген жылында он сепз ливер, алты су, сети денье ©c i m береди Мунын ©3t де 6opi салып сспз проценттен есептегенде рана! Клеvuан“т-.I. ОWнынЧ, «диур.ь^гс. ____ „ и Г а р п а г о н . Жэ, муны коя турып, ©зге жаиды соиле- cefliK. (Э л и з а м е н К леа н т ы м д а с ы п к ,а л га н д а р ы н с е з ш Кйлып.) Э?.. ( О з ш е . ) Осылар м е т тонагысы келетж! сы* яКты! (Д а у ы с т а п .) Сендер немене десш турсындар? Элич я K iq и^яйгымыз бастап сойлеу жайында кел1се - - ‘'-г*-*-* --- . А л е а н т . Уйлену дегеннен б из С,3Д-’К оран калай карайтыиынызды б1лмейм!з. Ы зю м се- 455

3iMiMi3 С1*зд1*цкалауыкызга орай келмейме'деп кауыпте* Гарпагон. Шыдакдар, шыдайдар:.; Сендер кауып- тепелнешнэрсе жок. Сен екеуще не керек екенш мен жаксы б!лем|'н. Меш'цбет алкан iciwe екёущде жаб1рлене алмассындар. (Клеант щ ) Сея осы м'акдайдан онша алые турмайтын Марианна деген кызды кершпе еда? л л е а нт. Иё, кергемш*, эке. • Г а р п а г о н (Э л и зю а .) Сен ше? ~£ ^ • 4 Элиза. ,Мен естш ед1м.' ;^ . чаГ ла репаангто. н. Клеант, саган ол кыз кандай кер1нд|? Тамаша кыз! Гарпагон. Кандай касиеттер1 бар деп ойлайсын? а л е а нт. Эделшш, сыпайылык дегеннщ©3i де сон- да -ак оолар! Аленд] акылдылыедна келеек..’ жактааррыпша ег?о.н. ■Сырт сыйпаты м..е..н аданга жу*гысым аке!^Л е а Н Т ' ^НЫ 3^ЫЗ а^тьш жетк*зе алады дейвпан, ды емес пе?Г° Н с0нда^ кыз ейланура бола* Кл е ант ; Болганда кандай, оке! > . пр Аппм‘П. агон; Одая артык зйел]‘м болсын деп шеуге де болмаиды гой, дурыс емес пе? ;■ ■ - Г я n п а Т‘ ^ДаНаРТЫКты .тйвудщ тук кереп жок! К лп £е ая нитI .° вБо' лЛгасанджаакксаындхаойз!яйка•: да Vбола>р ед. Гез!, й?! а ед1, dpjP n a r o 'H- f y i Де op кезде pajift болып отырзр К л е а н т . 0бден! . ле баране бапн К1Шкене б1Р бвгегболатун яарсс п р деп коркамынР ’ Ж2сау жашиан ™Р*а-и «ашшы' жасау доге^неменем!Й' СОНДай. КЫЗРа унлепер болсан. т** ш ы п а менетеНк т ь [т г «НД6 ойымыэ б'Р жеРДен шЫК' мен эдепг1л1п' маган с °л кыздыа сыгтзйылырь' са жасауы болса увап кегп & азрантай Да бол' Клеант . 0?’ \" сол КЫзра уйленуге-^байладым Га.рп_зт-о~н. Йнееммееннее?? Кле ант. Бел'шд! байладым дедшз бе, ci3? Гарпагон. Марианнага уйленуге дейьнн. «56

./ .т.;К[ш уйленбек? Ci3 б е , ез1шз бе?! в. а ЧЬЧ*.нГ Ие, ие! Мен, мен, мен! кетейш, , л т. М ен щ басым айдан ы п барады... . а ж Ш рГК вбф ек iuiL К л е а н т кетедь АЛТЫНШЫ K 0 P IH IC Гарпагоп, Элиза. V a р п а г о Hi М ш е осы, бул зам ан н ы н жастары! Т уи жок» с у бол ран тауык, э ш е ш н ! Сонымен, Э л и з а , . мэселем осылай шеьшлдь А л ен д 1, сенin арана 6ip ~Ка^гынды алып беруге уйрары п койдым; хабарын б у- ацертед' алы п ем, уйрардым со н ы . Сенщ езнии А н - л мырзага бермек болдым. л из а. Ансельм мырзара?! а р п а г о н . И е , ол оз1 бай салд ы адам, ест| де акы л* Ждсы елуден аскан жок, бай а д а м екенд1п ж уртты н ie белгшь : л й з а . К а л а й уйрарсацыз д а еркн из, оке, 6ipaic, мен куйеуге шыккым келмейдь ар п аг^он (К ,ы зы н м а за ц т а п ). Калай уйрарсаныз жЗДз, айналайын кызым, 6ipai< ci3 шырасыз куйеуге. ; л и з а, Айып етпесаз, эке. ^ а р а п а г о н. Айып етпеса'з, кызым. ^ • л и д а . А нсельм мырзанын ор кызмеп'не де эз^рмш, „ сГзд!н луксатыдыз бойынша, ол Kicire куйеуге ш ы к- :ык. V а р п а г о н . Э р кызметщ!зге 03ipMiH мен де, б*фак. ^ луксаты цы з бойынша б ут ш к е ш к е сол K ic ire ку- г шырасыз.- л и з a. Б у г ш кешке ме? а р п а г о н. Бугш кешке м е? л и з а. О л болмайды, эке. а р п а г о н . Болады, кызым. л и з а. Ж ок. а р п а г о н . Болады. л и з а. Мегг с!зге болмайды деймж^ а р п а г о н . Мен с!зге болады деймш. 457


Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!
Create your own flipbook