สารานุกรมการศึกษาร่วมสมัย เฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

ห้องเรียนอจั ฉรยิ ะ ดร.พรพรรณ ไวทยางกรู คำ� วา่ หอ้ งเรยี นอจั ฉรยิ ะ (smart classroom) มผี ใู้ หค้ วามหมายไวห้ ลากหลาย และมกี ารนำ� ไปใชอ้ ยา่ งกวา้ งขวาง ถ้าแยกความหมายทีละค�ำ Smart ใน ดิกชันนารี (dictionary) (ที่มา: http://th.w3dictionary.org/index.php?q=smart) แปลว่า ฉลาด เฉยี บคม หลกั แหลม มีไหวพริบ ปราดเปรื่อง สว่ น classroom แปลว่า หอ้ งเรยี น เมอื่ รวมกนั แลว้ smart classroom จงึ แปลไดว้ า่ หอ้ งเรยี นทฉ่ี ลาด หรอื หอ้ งเรยี นอจั ฉรยิ ะ ซงึ่ smart classroom ไม่ใช่เร่ืองใหม่ ค�ำว่า smart classroom เคยปรากฏมาแล้วในประเทศไทย ต้ังแต่ปี ๒๕๔๖ มาแล้ว โดยมีการกล่าวถึง ในโครงการ SMaRT School โครงการ SMaRT School เป็นหน่ึงในโครงการตอบแทนกลับคืนทางเศรษฐกิจ (กรณีความร่วมมือของ ประเทศสหราชอาณาจักร) ทีฝ่ า่ ยไทยโดยคณะกรรมการตอบแทนกลับคืนทางเศรษฐกิจแห่งชาตฯิ กระทรวงศึกษาธิการ (โดยสถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี: สสวท.) และบริษัท British Aerospace Engineering (BAE) SYSTEMS ประเทศสหราชอาณาจกั รไดห้ ารอื และพฒั นาโครงการรว่ มกนั เนอื่ งจากสถาบนั สง่ เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตร์ และเทคโนโลยี (สสวท.) เปน็ หนว่ ยงานทร่ี บั ผดิ ชอบการจดั ทำ� หลกั สตู ร สาระการเรยี นรู้ พฒั นาสอ่ื อปุ กรณ์ วธิ กี ารเรยี นการสอน และครผู สู้ อนคณติ ศาสตร์ วทิ ยาศาสตร์ และเทคโนโลยี ของประเทศไทย จงึ ไดร้ บั มอบหมายใหเ้ ปน็ ผดู้ ำ� เนนิ โครงการนำ� รอ่ ง SMaRT School ในประเทศไทย พร้อมกับสนับสนุนด้านงบด�ำเนินการ โดยบริษัท BAE SYSTEMS เป็นผู้รับผิดชอบ ดา้ นวิทยากรและสนับสนนุ ด้านเทคโนโลยี 451 สารานกุ รมการศกึ ษารว่ มสมัย เฉลมิ พระเกียรตสิ มเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

โครงการ SMaRT School เปน็ โครงการนำ� รอ่ ง การจดั การเรยี นการสอนในหอ้ งเรยี น โดยเนน้ การใชเ้ ทคโนโลยี ในการเรยี นการสอน การใชส้ อื่ และการดำ� เนนิ กจิ กรรมการเรยี น การสอน ซ่ึงชว่ ยให้ครูสามารถจัดการเรียนการสอน ได้อย่างมี ประสิทธิภาพสูง นักเรียนมีโอกาสคิดได้อย่างสร้างสรรค์ และ ลงมอื ปฏบิ ตั จิ รงิ โดยใช้ ICT เปน็ เครอื่ งมอื เรยี นรู้ อนั เปน็ การพฒั นา ศักยภาพของผู้เรียน ให้บรรลุเป้าหมายของปรัชญาการศึกษา ที่เน้นผู้เรียนเป็นส�ำคัญ จุดเด่นของโครงการคือการน�ำ ICT มาพฒั นาการเรยี นการสอนอยา่ งเตม็ รปู แบบ (Rich Technology) ซึ่งรูปแบบดังกล่าวสามารถใช้กับการจัดการเรียนการสอนได้ อย่างมีประสิทธิภาพในทุกสาขาวิชาท่ี สสวท. รับผิดชอบอยู่ โครงการน้ีจึงได้รับการขนานนามว่า Science, Mathematics and Rich Technology ใช้ช่ือย่อว่า โครงการ SMaRT School ในเบอ้ื งตน้ ไดน้ ำ� มาใชใ้ นการจดั การเรยี นการสอนวชิ าการออกแบบ และเทคโนโลยี ซึ่งในสหราชอาณาจักรใช้วิชานี้เป็นพื้นฐาน ของเทคโนโลยี และวศิ วกรรม โครงการ SMaRT School นนั้ นบั ไดว้ า่ เปน็ โครงการทไ่ี ดน้ ำ� วธิ กี ารและรปู แบบของการเรยี นการสอนสว่ นหนงึ่ ของวชิ าการออกแบบและเทคโนโลยจี ากสหราชอาณาจกั รมาทดลองนำ� รอ่ งในประเทศไทย เปน็ วชิ าทก่ี ำ� หนดไวใ้ นหลกั สตู ร การศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๔๔ ซงึ่ ไดม้ กี ารบรู ณาการวชิ าวทิ ยาศาสตรแ์ ละคณติ ศาสตรเ์ ขา้ ไปดว้ ยแลว้ การทม่ี ี โครงการนขี้ น้ึ มาจะทำ� ใหก้ ารเรยี นการสอนทางดา้ นวทิ ยาศาสตร์ คณติ ศาสตร์ และเทคโนโลยี กา้ วหนา้ ทดั เทยี มกบั ประเทศทเี่ ปน็ ผนู้ ำ� ทางเศรษฐกจิ ไดอ้ ยา่ งรวดเรว็ ดงั นน้ั หากประเทศไทยสนบั สนนุ การดำ� เนนิ การโครงการ SMaRT School อยา่ งตอ่ เนอ่ื ง ทงั้ ในดา้ นเครอื่ งมอื การพฒั นาบคุ ลากร และการถา่ ยทอดเทคโนโลยี จะสง่ ผลใหป้ ระเทศไทยมพี ฒั นาการทางดา้ นการศกึ ษา คณติ ศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี ในระดับสูง อนั จะน�ำไปสูก่ ารพัฒนาเศรษฐกิจและสงั คมอยา่ งย่ังยืนตอ่ ไป ส่วนการด�ำเนินงานที่เป็นอยูน่ น้ั โครงการ SMaRT School ได้จดั ตวั อยา่ งหอ้ งเรียนไว้ ๒ – ๓ แบบ แต่ละ ห้องเรียกว่า smart classroom โดยห้องเรียนระดับประถมศึกษา จะแตกต่างจากระดับมัธยมศึกษา รูปแบบท่ีให้ในที่นี้ เปน็ แผนผังในการจัดหอ้ งเรยี น smart classroom รูปแบบหนึ่ง ลักษณะของ smart classroom ในโครงการนี้ประกอบด้วยกระดาน (interactive whiteboard) ๑ ชุด อยหู่ นา้ ชน้ั เรยี น ซง่ึ ทงั้ ครแู ละนกั เรยี น สามารถใชเ้ ขยี นและสงั่ งานบนกระดานทเ่ี ปน็ จอแบบสมั ผสั ขนาดใหญ่ นอกจากน้ี ยงั มีเคร่ืองคอมพิวเตอร์ส�ำหรบั นกั เรยี นอีกจ�ำนวนหน่ึง 452 สารานุกรมการศึกษาร่วมสมยั เฉลิมพระเกียรตสิ มเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

หลักการของ ห้องเรียน smart classroom ตามโครงการนี้ ผู้สอนจะเป็นผู้นำ� เสนอความรู้ท่ีนำ� มาจากแหล่ง ตา่ ง ๆ ผ่านอินเทอร์เน็ต (internet) ด้วยเทคนิคต่าง ๆ ที่น�ำมาเสนอบนแผ่นกระดานสีขาว (interactive whiteboard) ซึ่งบอ่ ยครงั้ จะให้ผเู้ รียนไดเ้ ข้ามามสี ่วนรว่ มบนกระดานนดี้ ว้ ย เมื่อโครงการ SMaRT School ได้เริ่มขนึ้ ในปี ๒๕๔๖ นั้น ห้องเรยี น smart classroom เปน็ ของใหมส่ ำ� หรบั รูปแบบห้องเรียนในประเทศไทย แต่หลังจากนั้น ๑๐ ปี ห้องเรียนแบบน้ีดูเหมือนว่าเกือบจะเป็นห้องเรียนปกติไปแล้ว ซึ่งก็มีการน�ำมาใช้ในหลาย ๆ ลักษณะ ประเด็นก็คือ แม้โครงสร้างอุปกรณ์ hardware และรูปแบบการด�ำเนินงานจะมี ลักษณะที่คล้ายคลึงกัน แต่ส่ิงส�ำคัญในเรื่องน้ีก็คือพัฒนาการของ software และระบบต่าง ๆ ท่ีเกิดขึ้นอย่างก้าวไกล กว้างขวางและไม่หยุดยั้ง เป็นตัวผลักดันให้การจัดการเรียนการสอนในรูปแบบของ smart classroom มีพัฒนาการ อย่างไมห่ ยุดยงั้ ด้วยเชน่ กัน เนื่องจากในปัจจุบัน เรามีแนวโน้มจะต้องปฏิสัมพันธ์กับเทคโนโลยีมากข้ึนในทุก ๆ กิจกรรมของชีวิต ไม่ว่าจะเป็นในโลกแห่งการท�ำงานหรือในชีวิตส่วนตัว เทคโนโลยีที่รายล้อมรอบตัวเหล่านี้ ล้วนเป็นเงื่อนไขให้ผู้คน ต้องสร้างความเช่ือมโยงกันทั้งโลกผ่านอินเทอร์เน็ต ซ่ึงเป็นเครือข่ายขนาดใหญ่ที่ประกอบไปด้วยคลังข้อมูลความรู้ จ�ำนวนมหาศาล จึงเหน็ ได้ว่ารัฐบาลทัว่ โลกกำ� ลังผลักดนั ใหป้ ระชากรเขา้ ถงึ อินเทอร์เน็ตให้ได้มากท่ีสุด แมแ้ ตต่ ลาดงานกม็ คี วามตอ้ งการแรงงานทมี่ ที กั ษะทางเทคโนโลยมี ากขนึ้ และมแี นวโนม้ จะเพม่ิ สงู ขนึ้ เรอื่ ย ๆ การเตรยี มความพรอ้ มสำ� หรบั โลกอนาคต จงึ ตอ้ งสง่ เสรมิ ใหเ้ ยาวชนไดเ้ รยี นรเู้ ทคโนโลยี เพอ่ื ปทู างใหส้ ามารถพฒั นาทกั ษะ ในดา้ นนจี้ ากการเรยี นรใู้ นหอ้ งเรยี น จงึ เปน็ ทมี่ าของโครงการตา่ ง ๆ ซง่ึ ผลกั ดนั การนำ� เทคโนโลยมี าใชใ้ นการเรยี นการสอน ซ่งึ smart classroom นับเป็นรปู แบบหนง่ึ ทีก่ �ำลงั พูดถึงกนั มากในปจั จบุ ัน smart classroom นบั เปน็ อกี แนวทางหนง่ึ ทจี่ ะชว่ ยลดปญั หาความเหลอ่ื มลำ�้ ทางการศกึ ษา เพราะการถา่ ยทอด แบบ face to face นั้นเป็นภารกิจท่ีเพิ่มขึ้นเร่ือย ๆ อีกทั้งการปฏิสัมพันธ์ทางความรู้อย่างรวดเร็วที่เกิดจากเทคโนโลยี อินเทอร์เน็ต ท�ำให้ครูไม่สามารถเสาะหาความรู้ทุกอย่างที่ทันสมัย เพ่ือไปถ่ายทอดให้นักเรียนได้ตลอดเวลาในทุกเร่ือง วิธีการที่จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในเรื่องนี้คือ การหยิบย่ืนเคร่ืองมือให้เด็กเข้าถึงความรู้เหล่านั้นได้ด้วยตนเอง โดยมีครู 453 สารานุกรมการศึกษารว่ มสมัย เฉลิมพระเกยี รตสิ มเด็จพระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

เป็นผ้คู อยให ้ค�ำแนะน�ำและบริหารจัดการอย่างรัดกุม ซ่ึงก็เป็นการให้ผู้เรียนได้มีส่วนร่วมมากข้ึน ได้เรียนรู้ด้วยตนเอง มากขึ้น เพ่ิมโอกาสในการเรยี นรู้แบบ active learning มากขน้ึ แนวคิดเร่ือง smart classroom นี้ หลายประเทศได้ทดลองศึกษารูปแบบและวิธีการกัน ซึ่งก็มีแนวทาง ท่ีแตกต่างกันไปในแต่ละบริบท ประเทศไทยก็เช่นกัน ได้ปรับใช้วิธีการที่เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมและสถานการณ์ ในวงการการศกึ ษาของประเทศ สถานการณใ์ นปจั จบุ นั นนั้ ทกั ษะและความรดู้ า้ นเทคโนโลยขี องเดก็ ไทยมหี ลายระดบั ในอดตี มกี ารสนบั สนนุ ให้ผู้เรียนมี computer literacy คือ ความสามารถในระดับผู้ใช้งาน เปิดคอมพิวเตอร์เป็น พิมพ์งานได้ ใช้โปรแกรมถูก แต่ในปจั จุบนั ความต้องการมมี ากกวา่ นั้น คอื information literacy และ media literacy สงิ่ ทีป่ ระเทศไทยตอ้ งเพ่มิ เตมิ คือ ความสามารถเชิงการคิด เพื่อออกแบบวิธีแก้ปัญหาและต่อยอดองค์ความรู้ต่าง ๆ ได้ ความพยายามในทุกวันน้ี จึงอยู่ท่ี การท�ำให้เด็กไทยสามารถใช้เทคโนโลยี เพ่ือเข้าถึงเนื้อหาสาระแบบใด และน�ำไปสู่หัวใจของการเรียนรู้ที่สร้างวิธีการคิด การแกป้ ญั หาอยา่ งถกู ตอ้ งไดห้ รอื ไมเ่ พยี งใด ในระบบของ smart classroom จงึ ตอ้ งมกี ารออกแบบการเรยี นการสอนในทกุ วชิ า เพ่ือท่ีจะช่วยฝึกให้นักเรียนมีความสามารถในการคิดประยุกต์ วิเคราะห์ สังเคราะห์ ประมวลผล และรูปแบบอ่ืน ๆ ของวิธีคิดตามกระบวนการวทิ ยาศาสตรไ์ ดด้ ี 454 สารานุกรมการศึกษาร่วมสมยั เฉลิมพระเกยี รตสิ มเด็จพระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

การปรับและเลือกใช้เทคโนโลยีให้เหมาะสมกับบริบท นับว่ามีความส�ำคัญอย่างมาก เนื่องจากนวัตกรรม ไมไ่ ดห้ มายความวา่ จะต้องมเี ทคโนโลยที ด่ี ที สี่ ดุ เสมอไป แตล่ ะโรงเรยี นสามารถปรบั ใชส้ ง่ิ ทมี่ อี ยเู่ พอื่ สรา้ ง smart classroom ในแบบของตนเอง ใหเ้ หมาะสมสำ� หรบั นกั เรยี นและครู สงิ่ สำ� คญั กค็ อื จะตอ้ งไมใ่ หค้ วามสำ� คญั กบั ตวั เทคโนโลยมี ากเกนิ ไป จนลืมหัวใจของการเรียนรู้ คือกระบวนการสร้างความเข้าใจและวิธีคิดอย่างเป็นระบบ ซ่ึงหากแม่นย�ำในประเด็นน้ีแล้ว แม้แต่ห้องเรียนท่ีมแี ค่คอมพวิ เตอรแ์ ละจอภาพอยา่ งละหนง่ึ เครอื่ ง ก็สามารถสร้าง smart classroom ขึ้นมาได้ บทบาทของครใู นหอ้ งเรยี นแบบนี้ ครจู ะตอ้ งปรบั เปลย่ี นบทบาทจากเดมิ ทคี่ อยปอ้ นความรทู้ กุ อยา่ งแกน่ กั เรยี น มาเป็นครูผู้ท�ำหน้าท่ีช้ีแนะให้นักเรียนสามารถค้นคว้าด้วยตนเอง ผ่านเครื่องมือหรือช่องทางต่าง ๆ ซึ่งครูจะต้องได้รับ การส่งเสริมให้สามารถสร้าง digital content ได้ด้วยตนเอง เพื่อใช้เนื้อหาสาระน้ีเป็นแกนหลักส�ำหรับการเรียนการสอน นอกเหนือจากความรู้แหล่งอื่น ๆ นอกจากนี้ ครูต้องสอนให้นักเรียนรู้จัก จริยธรรมทางเทคโนโลยี ในการเข้าถึงข้อมูล โดยจะตอ้ งมเี ครอ่ื งมือในการควบคมุ หอ้ งเรียนให้สามารถดำ� เนนิ ไปในแนวทางทีต่ อ้ งการได้ การประสานความร่วมมือจากทุกภาคส่วน นอกจากครูและนักเรียนในช้ันเรียน ผู้บริหารโรงเรียนและ ศึกษานิเทศก์มีส่วนส�ำคัญมากในการผลักดัน smart classroom ผู้บริหารต้องเข้าใจแนวความคิดและรูปแบบ รวมถึง มีส่วนร่วมในทุกกระบวนการ จึงจะสามารถวางนโยบายให้เกิดการปฏิบัติไปในทิศทางเดียวกันทั้งองคาพยพ นอกจากนี้ ความร่วมมือจากส่วนอ่ืน ๆ เช่น ผู้ปกครอง ชุมชน ภาคเอกชน ล้วนมีความส�ำคัญท่ีจะสนับสนุนโครงการให้ ประสบความสำ� เรจ็ บรรณานุกรม จันทิพย์ เครอื จนั ทร์. SMaRT School โรงเรียนอัจฉรยิ ะไอซีท.ี สบื ค้นเมอื่ ๒๑ กมุ ภาพันธ์ ๒๕๕๘. จาก http://www.sl.ac.th/html_edu/cgibin/sl/main_php/print_informed.php?id_count_inform=6834 พรพรรณ ไวทยางกรู . ชน้ั เรยี นในอนาคต Smart Classroom กบั บรบิ ทการศกึ ษาไทย สบื คน้ เมอื่ ๒๒ กมุ ภาพนั ธ์ ๒๕๕๘. จาก http://www.touchphoneview.com/news/ชน้ั เรียนในอนาคต smart-classroom กับบรบิ ทการศึกษาไทย. สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (๒๕๕๑). ๓๖ ๓๖ ปี สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลย.ี กรุงเทพมหานคร: สถาบนั สง่ เสรมิ การสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. อุปการ จีระพันธุ. SMaRT School เปิดโลกเด็กคือสร้างสรรค์ผ่าน ICT. สืบค้นเม่ือ ๒๑ มกราคม ๒๕๕๑. จาก http://www.dailynews.co.th/dailynews/pages/front_th/popup_news/Default.aspx?Newsid=85086&NewsType= 1&Template ____________________________. (๒๕๕๖). หลกั สูตรการออกแบบและเทคโนโลย.ี นติ ยสาร สสวท. , ปที ่ี ๔๑, ฉบับท่ี ๑๘๐,หนา้ ๒๔-๒๗. 455 สารานกุ รมการศึกษารว่ มสมยั เฉลิมพระเกยี รตสิ มเด็จพระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

๑ หออัครศลิ ปนิ ถวลั ย์ มาศจรสั วนั ท่ี ๒๖ กมุ ภาพนั ธ์ พทุ ธศกั ราช ๒๕๒๘ คณะรฐั มนตรไี ดม้ มี ตเิ หน็ ชอบใหว้ นั ท่ี ๒๔ กมุ ภาพนั ธ์ ของทกุ ปี เป็น “วันศลิ ปินแหง่ ชาติ” การที่คณะรัฐมนตรีมีมติให้วันที่ ๒๔ กุมภาพันธ์ เป็นวันศิลปินแห่งชาติน้ัน สืบเน่ืองมาจากวันดังกล่าว เป็นวันคล้ายวันพระราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลท่ี ๒ แห่งพระบรมราชจักรีวงศ์ ซ่ึงพสกนิกรชาวไทยเทิดพระเกียรติพระองค์ท่านทรงเป็น ปฐมบรมศิลปิน แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ท้ังน้ีเน่ืองจาก ตลอดรัชสมัยพระองคท์ รงฟน้ื ฟู สง่ เสริม สนบั สนุน และสรา้ งสรรค์งานด้านศลิ ปวฒั นธรรมใหเ้ จริญรุ่งเรอื งในหลากหลายดา้ น อาทิ งานด้านสถาปัตยกรรม ประติมากรรม วรรณกรรม นาฏศิลป์ ดุริยางคศิลป์ ประณีตศิลป์ จนเป็นที่ประจักษ์และ เป็นมรดกภูมปิ ญั ญาของชาตสิ ืบสานต่อเนอื่ งมาจนถึงกาลปัจจบุ ัน 456 สารานกุ รมการศึกษาร่วมสมัย เฉลิมพระเกยี รตสิ มเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

๒๓ ๔ ทลู เกลา้ ทูลกระหม่อมถวายพระราชสมัญญา “อัครศลิ ปนิ ” แด่พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ ัว วนั ท่ี ๒๔ กมุ ภาพนั ธ์ พทุ ธศกั ราช ๒๕๒๙ นายสมั พนั ธ์ ทองสมคั ร รฐั มนตรชี ว่ ยวา่ การกระทรวงศกึ ษาธกิ าร ปฏิบัติราชการแทนรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ประธานกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ในนามคณะกรรมการ วฒั นธรรมแหง่ ชาติ ไดข้ อพระราชทานทลู เกลา้ ทลู กระหมอ่ มถวาย พระราชสมญั ญา อคั รศลิ ปนิ แดพ่ ระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั ณ พระตำ� หนกั จิตรลดารโหฐาน พระราชวังดสุ ิต พระราชสมญั ญา อัครศลิ ปนิ ดังกลา่ วมคี วามหมายว่า “ผู้เป็นเลิศในศิลปะท้งั ปวง” ซ่งึ เป็นการเทดิ พระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในฐานะผู้เป็นใหญ่ในศิลปิน ทั้งนี้เพราะนอกจากพระองค์ทรงเป็นเลิศในศิลปะท้ังปวงแล้ว ยังทรงมีคุณูปการแก่วงการศิลปะด้วยการส่งเสริมสนับสนุนและทรงอุปถัมภ์ศิลปินผู้สร้างสรรค์ผลงานศิลปะท้ังหลาย โดยเสมอหน้าและทัดเทียมกนั เสมอมา 457 สารานกุ รมการศึกษารว่ มสมยั เฉลมิ พระเกยี รตสิ มเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

ศิลปนิ แห่งชาติ ๔ คนแรกของประเทศไทย พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๘ คณะกรรมการวฒั นธรรมแหง่ ชาติ สำ� นกั งานคณะกรรมการวฒั นธรรมแหง่ ชาติ กระทรวง ศึกษาธิการ ประกาศยกย่องเชิดชูเกียรติศิลปินผู้สร้างสรรค์ผลงานเป็นมรดกของชาติและแผ่นดิน เป็นศิลปินแห่งชาติ เปน็ ครงั้ แรกของประเทศไทยจำ� นวน ๔ คน ไดแ้ ก่ พลตรหี มอ่ มราชวงศ์ คกึ ฤทธ์ิ ปราโมช ศลิ ปนิ แหง่ ชาติ สาขาวรรณศลิ ป์ นายมนตรี ตราโมท ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนี ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะ การแสดง นายเฟ้ือ หรพิ ิทกั ษ์ ศลิ ปนิ แห่งชาติ สาขาทัศนศลิ ป์ พระราชดำ� รสั พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั ทรงขอบใจทย่ี กยอ่ งเทดิ พระเกยี รติ พระองคเ์ ปน็ “อัครศลิ ปิน” ในวันท่ีคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายพระราชสมัญญา “อัครศิลปิน” แด่พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอย่หู วั วันท่ี ๒๔ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๒๙ นั้น พระองค์ไดพ้ ระราชทานพระบรมราชวโรกาส ใหน้ ำ� ศลิ ปนิ แหง่ ชาติ จ�ำนวน ๔ คน เข้ารับพระราชทานเคร่อื งหมายเชดิ ชเู กยี รตจิ ากพระองค์ ได้แก่ ๑. พลตรหี ม่อมราชวงศ์ คึกฤทธ์ิ ปราโมช ศลิ ปินแห่งชาติ สาขาวรรณศลิ ป์ ๒. นายมนตรี ตราโมท ศลิ ปนิ แห่งชาติ สาขาศลิ ปะการแสดง ๓. ทา่ นผูห้ ญิงแผ้ว สนิทวงศเ์ สนี ศิลปินแหง่ ชาติ สาขาศลิ ปะการแสดง ๔. นายเฟอ้ื หริพิทกั ษ์ ศลิ ปินแหง่ ชาติ สาขาทัศนศลิ ป์ หลังจากนายสัมพันธ์ ทองสมัคร ทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายพระราชสมัญญา “อัครศิลปิน” แด่ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั แลว้ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั ไดพ้ ระราชทานเครอ่ื งหมายเชดิ ชเู กยี รตแิ กศ่ ลิ ปนิ แหง่ ชาติ ทงั้ ๔ คน จากนนั้ ทรงมพี ระราชดำ� รสั ขอบใจทยี่ กยอ่ งเทดิ พระเกยี รติ “อคั รศลิ ปนิ ” และไดพ้ ระราชทานพระบรมราโชวาท โดยสรุป ดังน้ี “คนที่ท�ำงานศิลปะก็ต้องรู้เร่ืองวิชาการและรู้หลักทางวิทยาศาสตร์เพ่ือจะได้เป็น แบบแผนตา่ ง ๆ ตอ่ ไป งานวชิ าการกท็ ำ� นองเดยี วกนั จะตอ้ งรหู้ ลกั วทิ ยาศาสตร์ ในขณะเดยี วกนั ก็ต้องมีใจทางศิลปะจึงจะสามารถพัฒนางานนั้นให้ดีไปได้ และในทางวิทยาศาสตร์ก็ท�ำนองเดียวกัน ต้องมีความรู้ทางด้านวิชาการและต้องมีใจรัก ต้ังใจท�ำอะไรให้ดีข้ึน สรุปว่าทั้งสามส่วน เปน็ ความส�ำคัญซึ่งต้องเกี่ยวเนื่องกัน งานศิลปะมีความส�ำคัญต่องานท้ังปวง ศิลปินเป็นบุคคล ท่มี คี วามส�ำคัญ สมควรจะยกย่องเชดิ ชเู กียรติต่อไป” 458 สารานุกรมการศกึ ษารว่ มสมยั เฉลิมพระเกียรตสิ มเด็จพระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

๕ นบั แต่พทุ ธศักราช ๒๕๓๐ เป็นตน้ มา ในวโรกาสทพ่ี ระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อย่หู วั ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ ฯ ให้สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เป็นผู้แทนพระองค์พระราชทานเคร่ืองหมายเชิดชูเกียรติ แก่ศิลปินแห่งชาติ หลังจากพระราชทานเครื่องหมายเชิดชูเกียรติ และมีพระราชปฏิสันถารแก่ศิลปินแห่งชาติ และผู้มีผลงานดีเด่นด้านวัฒนธรรม (กรณีท่ีปีน้ัน มีผู้มีผลงานดีเด่นด้านวัฒนธรรมเข้ารับพระราชทานเครื่องหมายเชิดชูเกียรติ เปน็ ผมู้ ผี ลงานดีเด่นดา้ นวัฒนธรรมพร้อมกบั ศลิ ปนิ แห่งชาติ) แลว้ พระองคจ์ ะมพี ระราชด�ำรสั ให้ข้อเสนอแนะแกค่ ณะกรรมการ วัฒนธรรมแห่งชาติ และผูร้ บั ผิดชอบเสมอมาวา่ ความรู้ ทักษะ ประสบการณ์ และความสามารถพิเศษของศิลปินแห่งชาติ และผู้มีผลงานดีเด่นด้านวัฒนธรรมแต่ละท่าน แต่ละภูมิภาคนั้น สมควรจะต้องบันทึกและจัดท�ำไว้อย่างเป็นระบบ เพ่ือให้ผู้ท่ีสนใจได้ศึกษา ค้นคว้า เพ่ือเรียนรู้และสืบทอดต่อไปในภายหน้า มิเช่นน้ันเม่ือเวลาผ่านไปความรู้และหลักฐาน ต่าง ๆ จะสูญหายไป ท�ำใหย้ ากแก่การศึกษาคน้ ควา้ พระราชดำ� รัส ซ่งึ เป็นข้อเสนอแนะดังกล่าว สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ทรงเน้นย�ำ้ ให้ผู้รับผิดชอบได้ตระหนักคิดต่อเน่ืองเสมอมา ทรงให้ความส�ำคัญในเร่ืองดังกล่าว ท้ังน้ีโดยข้อเท็จจริงแล้วสังคมไทย เปน็ สงั คมมขุ ปาฐะทสี่ อน ถา่ ยทอด ดว้ ยวธิ กี ารบอกเลา่ มากกวา่ การเขยี นเปน็ ตำ� ราทม่ี กี ระบวนการและขนั้ ตอนการจารกึ ไว้ อย่างเป็นระบบ สามารถที่จะย้อนกลับไปศึกษาทบทวนเพ่ิมเติมได้ตลอดเวลา ซ่ึงต่างกับการใช้วิธีการบอกเล่าด้วยวาจา แบบมขุ ปาฐะท่ตี อ้ งอาศัยการจดจำ� เป็นหลกั ซ่ึงเส่ียงต่อการหลงลมื เป็นอยา่ งยิง่ ดว้ ยเหตนุ ี้ ขอ้ มลู ดา้ นศลิ ปะ วฒั นธรรม ความชำ� นาญ ความเชย่ี วชาญเปน็ พเิ ศษของบรรพบรุ ษุ ไทยในเรอื่ งตา่ ง ๆ ที่อยู่ในความคิด ในตัวตนของแต่ละบุคคลของบรรพบุรุษไทยเมื่อผู้น้ันเสียชีวิต สรรพวิทยา ต�ำรา เทคนิค ความคิด สร้างสรรคท์ ม่ี ิได้ถอดเปน็ องคค์ วามรู้ด้วยการบันทกึ ไวอ้ ย่างเป็นระบบ จึงพลอยสูญหายไปดว้ ยโดยปรยิ าย 459 สารานกุ รมการศึกษารว่ มสมยั เฉลิมพระเกยี รตสิ มเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

โครงการ หออคั รศิลปิน “แหลง่ การเรยี นรแู้ ละขุมทรพั ย์ทางปญั ญา ดา้ นศิลปะ วฒั นธรรมของชาติ และประชาชน” โครงการกอ่ สรา้ ง หออคั รศลิ ปนิ รเิ รม่ิ เพอ่ื เตรยี มดำ� เนนิ การขน้ึ เมอ่ื คณะกรรมการวฒั นธรรมแหง่ ชาตไิ ดท้ ลู เกลา้ ฯ ถวายพระราชสมัญญา “อัครศิลปนิ ” แด่พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ วั เมอ่ื วันที่ ๒๔ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๒๙ ณ พระต�ำหนกั จติ รลดารโหฐาน พุทธศักราช ๒๕๓๙ เน่ืองในโอกาสมหามงคล พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยู่หวั ทรงครองราชย์ครบ ๕๐ ปี ส�ำนักงาน คณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ได้จัดท�ำโครงการก่อสร้าง หออคั รศลิ ปินเฉลมิ พระเกียรติ ๕๐ ปี เพ่อื เป็นทแ่ี สดงผลงานอนั ทรง คุณค่าด้านศิลปะและวัฒนธรรมของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ใหเ้ ปน็ ทป่ี ระจกั ษท์ ง้ั ชาวไทยและชาวโลก และเพอ่ื สนองพระราชดำ� รสั ของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ที่มีมา อย่างต่อเนอ่ื งวา่ “ผลงานของศิลปินแห่งชาติเป็นมรดกศิลปะ อันล�้ำค่า ๖ ของชาติ เป็นเครื่องหมายแสดงอารยธรรมอันสูงส่งของชาติไทย ควรแก่การภาคภูมิใจของคนไทยท้ังชาติ ผลงานของท่านเหล่านี้นับวัน จะสญู หายไปดว้ ยสาเหตตุ า่ ง ๆ จงึ จำ� เปน็ อยา่ งเรง่ ดว่ นทจ่ี ะตอ้ งศกึ ษา ผลงานของทุกท่านเหล่านี้ แล้วจัดท�ำท�ำเนียบข้ึนบัญชีอย่างเป็น ระบบเพื่อประโยชน์ในการศึกษาและรักษาไว้เป็นสมบัติของชาติ โดยสว่ นรวมตอ่ ไป” การดำ� เนนิ การดงั กลา่ ว ผบู้ รหิ ารสำ� นกั งานคณะกรรมการ ๗ วฒั นธรรมแหง่ ชาติ กระทรวงศกึ ษาธกิ าร ไดน้ ำ� เสนอ โครงการหออคั รศลิ ปนิ ตอ่ คณะกรรมการเตรยี มการเฉลมิ พระเกยี รตพิ ระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั เนอ่ื งในโอกาสทรงครองราชสมบตั คิ รบรอบ ๕๐ ปี ของกระทรวงศกึ ษาธกิ าร โดยจดั ตง้ั เปน็ โครงการเฉลมิ พระเกยี รติ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั กลมุ่ ที่ ๑ โครงการ ๑ โดยใชท้ รี่ าชพสั ดซุ งึ่ อยใู่ นความดแู ลของกรมศลิ ปากร บนพนื้ ที่ ๕ ไร่ ณ ตำ� บลคลองหา้ อำ� เภอคลองหลวง จงั หวดั ปทมุ ธานี เปน็ สถานทก่ี ่อสร้าง หออคั รศลิ ปิน 460 สารานุกรมการศกึ ษาร่วมสมัย เฉลิมพระเกียรตสิ มเด็จพระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

๘๙ วตั ถุประสงค์ วตั ถปุ ระสงคส์ �ำคัญของ หออัครศิลปิน กำ� หนดไว้ ดังน้ี ๑. เพ่อื เฉลิมพระเกยี รติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยหู่ วั เน่ืองในโอกาสทรงครองราชสมบัตคิ รบ ๕๐ ปี ๒. เพอ่ื เปน็ ศนู ยก์ ลางในการรวบรวมและแสดงผลงานอนั ทรงคณุ คา่ ดา้ นศลิ ปวฒั นธรรมของพระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยู่หัว ในฐานะทรงเป็น “อัครศิลปิน” และจดั แสดงนทิ รรศการเทดิ พระเกยี รติ สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในฐานะทที่ รงเป็น “วิศษิ ฏศิลปิน” ๓. เพ่ือเป็นศูนย์กลางในการจัดเก็บ จัดแสดง และสงวนรักษาผลงานอันทรงคุณค่าของศิลปินแห่งชาติ ตงั้ แต่อดีตจนถงึ ปจั จุบัน และอนาคต ๔. เพ่ือเป็นสถานที่ส�ำหรับให้ศิลปินแห่งชาติได้แลกเปล่ียนประสบการณ์และถ่ายทอดความรู้แก่นักเรียน นิสติ นักศึกษา และประชาชน ๕. เพอ่ื เปน็ ศนู ยก์ ลางในการศกึ ษา คน้ ควา้ วจิ ยั แลกเปลย่ี นใหบ้ รกิ ารขอ้ มลู ทางศลิ ปวฒั นธรรมทง้ั ในประเทศ และต่างประเทศ ๖. เพื่อเป็นศูนย์กลางในการส่งเสริมและร่วมมือกับหน่วยงานภาครัฐและเอกชนท้ังภายในประเทศ และต่างประเทศในการจัดกิจกรรม และการแลกเปลีย่ นผลงานดา้ นศิลปวัฒนธรรม การจดั แสดงนิทรรศการ หออัครศิลปิน เป็นสถานท่ีจัดแสดงพระราชประวัติ พระราชกรณียกิจของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในฐานะทท่ี รงเปน็ “อคั รศลิ ปนิ ” จดั แสดงนทิ รรศการเทดิ พระเกยี รตสิ มเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในฐานะท่ที รงเป็น “วศิ ษิ ฏศลิ ปนิ ” และจดั แสดงประวัตผิ ลงานภูมปิ ัญญาสร้างสรรค์ของศลิ ปินแห่งชาตทิ ่ีส�ำคัญ อาทิ 461 สารานุกรมการศึกษารว่ มสมยั เฉลมิ พระเกยี รตสิ มเด็จพระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

๑. ภาพจติ รกรรมฝพี ระหตั ถ์ต้นฉบบั จ�ำนวน ๔ ภาพ ๑๐ ๒. ส�ำเนาภาพจิตรกรรมฝีพระหัตถ์ จ�ำนวน ๓๓ ภาพ (ได้รับ พระราชทาน) ๓. เรือใบซูเปอร์มดจ�ำลอง ๔. พระอจั ฉรยิ ภาพด้านต่าง ๆ ของ “อคั รศลิ ปนิ ” ๕. สารคดีพระราชประวัติ พระราชกรณียกิจของพระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว ชุดพระเจ้าแผ่นดิน ๙ ตอน ในชุด ประทีปแห่งวิถีไทย และชุด วรรณศิลป์จรรโลงใจ ๖. นิทรรศการเทิดพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยาม บรมราชกมุ ารี ในฐานะทีท่ รงเป็น “วศิ ิษฏศิลปิน” ๗. ผลงานตน้ ฉบบั ของศลิ ปนิ แหง่ ชาติ ๓ สาขา ไดแ้ ก่ สาขาทศั นศลิ ป์ สาขาศิลปะการแสดง และสาขาวรรณศลิ ป์ ๘. ระบบและเทคนคิ การจดั แสดงทใี่ ชส้ อ่ื มลั ตมิ เี ดยี หลากหลายรปู แบบ ในการนำ� เสนอ สรา้ งปฏสิ ัมพันธท์ ีด่ ตี ่อผูเ้ ขา้ ชม ปัจจุบัน หออัครศิลปินเปิดให้ผู้สนใจเข้าใช้บริการเพื่อศึกษาหาความรู้ ระหว่างวันอังคาร - วันอาทิตย์ (ปิดวันจันทร์) เวลา ๐๙.๐๐ น. - ๑๖.๐๐ น. โทรศัพท์ ๐ ๒๙๘๖ ๕๐๒๐ - ๔ โทรสาร ๐ ๒๙๘๖ ๕๐๒๓ เวลาท�ำการ: วันอังคาร - วนั อาทิตย์ http: //www.culture.go.th ๑๑ บรรณานุกรม ถวลั ย์ มาศจรัส. (ม.ป.ป.). พระองค์คอื อคั รศิลปิน. กรุงเทพมหานคร: บริษทั ต้นอ้อ – แกรมมี่. สำ� นกั งานคณะกรรมการวฒั นธรรมแหง่ ชาติ กระทรวงศกึ ษาธกิ าร. (๒๕๔๑). คมู่ อื การสรรหาและคดั เลอื กศลิ ปนิ แหง่ ชาต.ิ กรงุ เทพมหานคร: โรงพิมพ์การศาสนา กรมการศาสนา. สำ� นกั งานคณะกรรมการวฒั นธรรมแหง่ ชาติ กระทรวงวฒั นธรรม. (๒๕๔๙). วศิ ษิ ฏศลิ ปนิ . กรงุ เทพมหานคร: อมรนิ ทร์ พร้นิ ติ้งแอนดพ์ บั ลิชชง่ิ จำ� กดั . . (๒๕๕๓). หนังสือที่ระลึกเน่ืองในพิธีเปิดหออัครศิลปิน. กรุงเทพมหานคร: อมรินทร์พริ้นต้ิงแอนด์ พับลิชชงิ่ จ�ำกดั . หอ้ งนิทรรศการ วศิ ษิ ฏศลิ ปิน ชนั้ สอง จาก http: // www.culture.go.th. 462 สารานุกรมการศึกษารว่ มสมยั เฉลิมพระเกียรตสิ มเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

ภาพ ๑ ทม่ี าของภาพประกอบ ภาพ ๒ พระบรมฉายาลกั ษณ์พระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธเลศิ หลา้ นภาลยั จากหนงั สอื พระองคค์ อื อคั รศลิ ปนิ โดยถวลั ย์มาศจรสั ภาพ ๓ บริษทั ต้นอ้อ – แกรมม่ี ( ม.ป.ป.) นายสมั พนั ธ์ ทองสมคั ร รฐั มนตรชี ว่ ยวา่ การกระทรวงศกึ ษาธกิ าร ปฏบิ ตั ริ าชการแทนรฐั มนตรวี า่ การกระทรวง ภาพ ๔ ศึกษาธิการ ประธานกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ในนามคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ได้ทูลเกล้าทูล ภาพ ๕ กระหมอ่ มถวายพระราชสมญั ญา อคั รศลิ ปนิ แดพ่ ระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั ณพระตำ� หนกั จติ รลดารโหฐาน ภาพ ๖ พระราชวงั ดุสติ วันท่ี ๒๔ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๒๘ ภาพ ๗ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานเครื่องหมายเชิดชูเกียรติแก่ ศิลปินแห่งชาติสี่คนแรกของ ภาพ ๘ ประเทศไทย พทุ ธศกั ราช ๒๕๒๘ ไดแ้ ก่ พลตรหี มอ่ มราชวงศ์ คกึ ฤทธิ์ ปราโมช ศลิ ปนิ แหง่ ชาติ สาขาวรรณศลิ ป์ ภาพ ๙ นายมนตรี ตราโมท ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนี ศิลปินแห่งชาติ ภาพ ๑๐ สาขาศิลปะการแสดง นายเฟื้อ หริพิทักษ์ ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ ณ พระต�ำหนักจิตรลดารโหฐาน ภาพ ๑๑ พระราชวงั ดสุ ติ ๒๔ กมุ ภาพนั ธ์ พุทธศกั ราช ๒๕๒๙ โลจ่ ารกึ คำ� ถวายพระราชสมญั ญา ทค่ี ณะกรรมการวฒั นธรรมแหง่ ชาตทิ ลู เกลา้ ทลู กระหมอ่ มถวายพระราชสมญั ญา “อัครศลิ ปิน” แด่พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ วั วนั ที่ ๒๔ กุมภาพนั ธ์ พุทธศกั ราช ๒๕๒๙ ภาพถา่ ยดา้ นหนา้ ของหออคั รศลิ ปนิ จากหนงั สอื ทร่ี ะลกึ เนอื่ งในพธิ เี ปดิ หออคั รศลิ ปนิ แหง่ ชาติ โดย สำ� นกั งาน คณะกรรมการวฒั นธรรมแห่งชาติ กระทรวงวัฒนธรรม ภาพปกหนังสือที่ระลึกเน่ืองในพิธีเปิดหออัครศิลปิน โดย ส�ำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงวฒั นธรรม การจัดแสดงนทิ รรศการถาวรภายในหออัครศลิ ปนิ ช้นั ที่ ๒ ผลงานพระราชนิพนธ์ ในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ห้องนิทรรศการหมุนเวียน ภายในห้องวรรณศิลป์ หออัครศิลปิน จากหนังสือที่ระลึกเนื่องในพิธีเปิดหออัครศิลปิน โดย ส�ำนักงาน คณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงวัฒนธรรม ภาพปกหนงั สอื วศิ ษิ ฏศลิ ปนิ โดยสำ� นกั งานคณะกรรมการวฒั นธรรมแหง่ ชาติกระทรวงวฒั นธรรมพทุ ธศกั ราช๒๕๔๙ นิทรรศการวศิ ิษฏศลิ ปิน ชั้น ๑ หออัครศิลปิน จาก www.culture.go.th คา่ ยเยาวชนนักเขยี น รุ่นท่ี ๑, ๒, ๓ จากหนังสอื ที่ระลกึ เนือ่ งในพิธเี ปิดหออคั รศลิ ปนิ โดย สำ� นักงานคณะกรรมการ วฒั นธรรมแห่งชาติ กระทรวงวฒั นธรรม พุทธศกั ราช ๒๕๕๓ 463 สารานกุ รมการศกึ ษาร่วมสมยั เฉลมิ พระเกียรตสิ มเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

ดชั นี คำ� หน้า ก ๑๖๐, ๑๖๑, ๑๖๓, ๑๖๕ ๓๐๐, ๓๐๑, ๓๐๒ กรอบมาตรฐานคุณวุฒแิ ห่งชาติ ๖๗ กระบวนการเรยี นร ู้ ๖๗ กลุ่มเครอื ข่ายโครงการพระดาบสจังหวัดชายแดนภาคใต ้ ๒๐๔ กลุ่มบาต ู ๓๔๓ กลมุ่ เมฆความรู ้ ๑๗๑ กับดกั ตะวนั ตก ๑๗๕ การกระจายอำ� นาจการจัดการศึกษา ๓๒, ๓๔ การกระจายอ�ำนาจทางการศึกษา ๑๒๓ การเกษตรแบบผสมผสาน ๓๖๘, ๓๖๙ การครุศกึ ษาเพื่อพฒั นาประเทศ ๑๗๕, ๑๘๐ การคิดเปน็ ๓๘๙ การจดั การศกึ ษาทใ่ี ช้พ้ืนท่ีเปน็ ฐาน ๑๗๗, ๑๗๘ การจัดการศกึ ษาแบบเนน้ ผลผลติ ๑๗๒ การจัดการศกึ ษาแบบบรู ณาการ ๑๘๒, ๑๘๓, ๑๘๔, ๑๘๕, ๑๘๖ การจดั การศกึ ษาแบบมสี ว่ นรว่ ม ๒๑๒ การชแี้ นะ ๑๘๗, ๑๘๘ การใชเ้ ทคโนโลยีในการเรียนร ู้ ๑๘๒, ๑๘๓, ๑๘๔, ๑๘๕, ๑๘๖ การตกผลกึ ทางปญั ญา ๓๓๔, ๓๓๘ การเปน็ พเ่ี ล้ยี ง ๓๖๖ การพัฒนาคุณภาพทางการศกึ ษา ๑๘๒, ๑๘๓, ๑๘๖ การพัฒนาจติ ใจ ๒๕๑, ๒๕๒, ๒๕๓, ๒๕๔, ๒๕๕, ๒๕๖, ๒๕๗ การพฒั นาบคุ ลากร ๒๕๘, ๒๕๙ การพฒั นาอย่างย่ังยนื 464 สารานุกรมการศึกษาร่วมสมัย เฉลิมพระเกยี รตสิ มเด็จพระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

คำ� หนา้ การรวมตัวของอาเซียน ๒๗๓ การรเู้ ท่าทันส่ือ ๔๐๗ การเรียนรู้ชีวิตกว้าง ๑๙๒, ๑๙๓, ๑๙๔, ๑๙๕, ๑๙๗, ๑๙๘ การเรยี นรทู้ ุกหนทกุ แหง่ ๑๙๙ การเรยี นรูแ้ บบผสมผสาน ๒๐๖, ๒๐๘, ๒๐๙, ๒๑๐, ๒๑๑, ๒๑๒ การเรยี นรแู้ ห่งศตวรรษท่ี ๒๑ ๓๔๒, ๓๔๓, ๓๔๔ การเรยี นร้อู ยา่ งมสี ่วนร่วม ๒๘๒ การเรียนเสมือนจรงิ ๒๑๓, ๒๑๔, ๒๑๕, ๒๑๖, ๒๑๗ การศึกษากับปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง ๒๕๕ การศกึ ษากัมพชู า ๗๓, ๗๕ การศกึ ษาเชงิ สรา้ งสรรค์และผลติ ภาพ ๒๑๙, ๒๒๑, ๒๒๓, ๒๒๕, ๒๒๖ การศึกษาฐานชมุ ชน ๑๖๙ การศึกษาฐานราก ๑๖๘, ๑๖๙, ๑๗๐, ๑๗๑, ๑๗๒ การศกึ ษาตามมาตรฐานสากล ๓๙๙, ๔๐๓ การศกึ ษาแบบไมเ่ ปน็ ทางการ ๒๖๕ การศึกษาเพ่อื การดำ� เนินชวี ติ ๓๖๖ การศกึ ษาเพอ่ื ความเปน็ พลเมอื ง ๒๖๐, ๒๖๑, ๒๖๓, ๒๖๔ การศึกษาเพื่อความสมดุล ๒๕๔ การศึกษาเพื่อสนองความแตกต่างของแต่ละบุคคล ๒๖๙ การศกึ ษาอาเซียน ๒๗๒, ๒๗๕, ๒๗๙ การเสรมิ พลงั ๒๘๕, ๒๘๖, ๒๘๗, ๒๘๘, ๒๘๙, ๒๙๐ การออกใบอนญุ าต ๓๕๗, ๓๕๘, ๓๖๐, ๓๖๑, ๓๖๒ 465 สารานกุ รมการศกึ ษารว่ มสมัย เฉลิมพระเกียรตสิ มเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

คำ� หน้า ๒๙๑, ๒๙๒, ๒๙๕ ข ๑๑๘, ๑๒๐ ๓๔๖ ขอ้ ตกลงในการพฒั นางาน ๓๙๒ ข้อสอบมาตรฐาน ๓๒๗, ๓๒๙, ๓๓๐ ๒๙๖, ๓๐๐, ๓๐๒ ค ๓๐๓, ๓๐๕, ๓๐๖, ๓๐๗, ๓๐๘ ๓๒๔, ๓๒๕ คนรุน่ ใหม ่ ๔๐ ครูผลติ ภาพ ๓๑๐, ๓๑๑ ครูผมู้ ีจรรยาบรรณ ๒๑๔ ครูผอู้ ำ� นวยความสะดวก ๒๔๑ ครมู อื อาชีพ ๑๕๕, ๑๕๗, ๑๕๘ ครูสรา้ งคน - คนสร้างโลก ๑๕๗ ครูสอนประวตั ิศาสตร์ ๑๕๕, ๑๕๗ คลาวด์คอมพวิ ติง้ ๒๐๐, ๒๐๑ ความเป็นธรรมทางการศึกษา ๓๑๖, ๓๑๗, ๓๑๘, ๓๑๙, ๓๒๐, ๓๒๑, ๓๒๒, ๓๒๓, ความเปน็ มนษุ ย์ท่ีสมบูรณ ์ ๓๒๔, ๓๒๕ ความรใู้ นการสอน ๔๑๒, ๔๑๔ ความรูใ้ นเทคโนโลยี ๒๕, ๒๖, ๓๒๖, ๓๒๗, ๓๒๘, ๓๒๙, ๓๓๐, ๓๓๑, ความรใู้ นเน้ือหา ๓๓๒, ๓๓๓ คอมพิวเตอรท์ กุ หนทกุ แหง่ คุรุชน คุรุสภา เครอื่ งหมายเชดิ ชเู กยี รติคุรุสดุดี 466 สารานุกรมการศึกษาร่วมสมัย เฉลิมพระเกียรตสิ มเด็จพระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

ค�ำ หน้า ๕๑, ๕๓, ๕๔, ๕๕ จ ๓๓๔, ๓๓๕, ๓๓๖, ๓๓๗, ๓๓๘ ๓๒๓, ๓๒๔, ๓๒๕ จิรายุ - พนู ทรัพย์ ๓๕๐, ๓๕๑, ๓๕๓ ๔๐๗ ช ๓๘, ๔๐, ๔๑, ๔๒, ๔๓, ๔๔, ๔๕ ๔๒๕, ๔๒๘, ๔๓๓ ชมุ ชนแห่งการเรียนรูท้ างวชิ าชพี ๒๓๕ ๓๗๙, ๓๘๖ ต ๓๙๐ ๒๕๒ ตระเวนการศกึ ษาไทย ๓๔๗, ๓๔๘, ๓๔๙, ๓๕๐ ๑๑๘ ท ทกั ษะกระบวนการวิทยาศาสตร์ ทักษะชวี ติ ทลู กระหมอ่ มอาจารย์ น นวัตกรรมการเปลี่ยนผ่านการศึกษา นวตั กรรมการเรียนรูอ้ ยา่ งเปน็ องค์รวม นวัตกรรมทางการศึกษา นักเรยี นผลิตภาพ แนวคิดใหม่ทางการศึกษา บ บา้ นนกั วทิ ยาศาสตร์ แบบทดสอบวินิจฉยั ทักษะสมอง 467 สารานุกรมการศึกษาร่วมสมยั เฉลมิ พระเกยี รตสิ มเด็จพระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

คำ� หน้า ป ๔, ๑๕, ๓๔, ๓๖, ๙๕, ๑๒๗, ๑๔๐, ๑๖๘, ๑๖๙, ๑๗๐, ๑๗๑, ๒๑๓, ๒๕๖, ๒๖๑, ๒๖๒, ๒๖๓, ๒๖๔, ๒๖๗, ประชาธิปไตย ๒๖๙, ๒๗๐, ๒๗๓, ๒๗๔, ๒๗๕, ๒๙๙, ๓๐๖, ๓๖๘, ๓๗๘, ๓๘๓, ๔๐๗ ๑๖๗ ๓๔๔ ผ ๔๖, ๔๗ ๔๑๒ ผลการเรียนรู้ ๕ ด้าน ๓๗๑, ๓๗๗ ผซู้ ื้อและผูผ้ ลิต ๒๓๖, ๒๖๘, ๓๘๒, ๔๓๒ ผู้ดอ้ ยโอกาสทางการศึกษา ๙๐, ๑๗๒, ๒๔๒, ๒๔๓, ๒๔๔, ๒๔๕, ๒๔๖, ๒๔๗, ผปู้ ระกอบวิชาชีพทางการศกึ ษา ๒๔๘, ๒๔๙, ๒๕๐ ผ้มู คี วามสามารถพิเศษดา้ นคณติ ศาสตรแ์ ละวทิ ยาศาสตร ์ ๔๐๗, ๔๑๐ ผเู้ รียนเปน็ ศนู ย์กลาง ๕๑, ๕๒, ๕๓, ๕๔, ๕๕ ผสู้ งู อายุ ๓๕ ๒๒๙ ๓๕๒, ๓๕๓, ๓๕๔, ๓๕๕ พ ๓๕๖, ๓๕๘, ๓๕๙ พลเมืองของโลก พพิ ิธภณั ฑ์ทีม่ ชี วี ิต ภ ภาวะทพุ โภชนาการ ม มรรค ๘ มหาวทิ ยาลัยเด็ก มาตรฐานวิชาชีพ 468 สารานกุ รมการศกึ ษาร่วมสมยั เฉลิมพระเกียรตสิ มเด็จพระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

ค�ำ หนา้ ๑๓๘, ๑๔๐ ร ๖๐ ๖๐ รัฐศาสตรก์ ารศกึ ษา ๖๐ รางวลั ครขู วญั ศิษย ์ ๕๖, ๕๗, ๕๘, ๖๐ รางวลั ครยู ่ิงคณุ ๑๕๒ รางวัลคุณากร ๘๕, ๘๖, ๘๗, ๘๘, ๘๙, ๙๐, ๙๑ รางวลั สมเด็จเจ้าฟ้ามหาจกั รี ๓๐, ๓๑ ราชบณั ฑิตสาขาศกึ ษาศาสตร์ ๓๗๑, ๓๗๒, ๓๗๓, ๓๗๕, ๓๗๗, ๓๗๘ ราชสุดา ๖๑, ๖๒, ๖๓, ๖๔, ๖๕ โรงเรยี นกาสรกสิวทิ ย์ ๓๘๒ โรงเรียนก�ำเนิดวทิ ย์ ๓๔ โรงเรยี นจิตรลดา (สายวชิ าชีพ) ๓๘, ๓๙, ๔๒, ๔๓ โรงเรียนดรุณสิกขาลัย ๘๒ โรงเรยี นถิ่นทรุ กนั ดาร ๘, ๖๖, ๖๗ โรงเรียนนายร้อยพระจลุ จอมเกล้า ๘๑ โรงเรยี นผใู้ หญ่ประเภทวชิ าชีพ ๓๘๕, ๓๘๖, ๓๘๗ โรงเรียนพระดาบสจังหวดั ชายแดนภาคใต ้ ๓๘๓ โรงเรยี นพระตำ� หนกั สวนกหุ ลาบ ๓๘๐, ๓๘๑ โรงเรยี นเพลินพฒั นา ๓๘๔ โรงเรียนมชี ยั พัฒนา ๘๑ โรงเรียนรุง่ อรุณ ๓๔๓ โรงเรยี นสตั ยาไสย โรงวเิ สท ล ลกั ษณะงานในศตวรรษท่ี ๒๑ 469 สารานกุ รมการศึกษารว่ มสมยั เฉลิมพระเกยี รตสิ มเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

คำ� หนา้ ๓๗๒ ว ๓๕๖, ๓๕๗, ๓๕๘ ๖๕ วังจนั ทรว์ ลั เลย์ ๖๙, ๗๒, ๗๓, ๗๕, ๗๖, ๗๙ วชิ าชีพควบคมุ ๘๕, ๘๖, ๘๗, ๘๘, ๘๙, ๙๐, ๙๑ วิชาชวี ติ ๓๕๓ วิทยาลยั ก�ำปงเฌอเตียล ๓๔๘, ๓๔๙ วิทยาลัยราชสดุ า ๒๗๘, ๒๗๙, ๒๘๑, ๒๘๒, ๒๘๓, ๒๘๔ วทิ ยาศาสตร์ระดบั ประถมศึกษาและมธั ยมศกึ ษาตอนตน้ ๙๒, ๙๓, ๙๔, ๙๕, ๙๖, ๙๗, ๔๕๗, ๔๕๘ วิทยาศาสตร์ระดบั อนบุ าล ๓๑ วินยั เชิงบวก ๑๑๒, ๑๑๓, ๑๑๖, ๑๑๗, ๑๑๘, ๑๑๙, ๑๒๐, ๑๒๑ วศิ ษิ ฏศลิ ปิน ๑๒๓, ๑๒๔, ๑๒๕, ๑๒๖, ๑๒๗, ๑๒๘, ๑๒๙, ๑๓๐, ๑๓๑, ๑๓๒, ๑๓๓ ศ ๑๓๕, ๑๓๖, ๑๓๗, ๑๓๘, ๑๓๙, ๑๔๐, ๑๔๑, ๑๔๒, ๑๔๓ ๑๔๕, ๑๔๖, ๑๔๗, ๑๔๘, ๑๔๙, ๑๕๐, ๑๕๑, ๑๕๒, ศาสตร์แหง่ การกสิกรรม ๑๕๓, ๑๕๔ ศาสตราจารย์ ดร.ชวาล แพรัตกุล ๔๒๕, ๔๒๖ ศาสตราจารย์กิตตคิ ณุ ดร.ประชมุ สุข อาชวอำ� รุง ๓๑ ๔๒๕, ๔๒๖ ศาสตราจารย์ ดร.ภญิ โญ สาธร ศาสตราจารย์ ดร.เสริมศกั ดิ์ วิศาลาภรณ์ ราชบณั ฑิต ศลิ ปนิ แห่งชาต ิ ศูนย์อนุรกั ษแ์ ละพฒั นากระบอื ไทย เศรษฐกจิ ฐานความร้ ู 470 สารานุกรมการศกึ ษารว่ มสมัย เฉลมิ พระเกียรตสิ มเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

คำ� หนา้ ๘๕ ส ๔๑๔ ๔๑๒ สถาบนั อุดมศึกษาสำ� หรับคนพิการ ๔๑๗, ๔๒๑, ๔๒๒, ๔๒๓, ๔๒๔ สภาครูอาเซยี น ๔๒๕, ๔๓๒, ๔๓๓, ๔๓๔, ๔๓๕ สมาคมวชิ าชีพทางการศึกษา ๒๒๗, ๒๒๘, ๒๒๙, ๒๓๑, ๓๖๘, ๓๘๑, ๓๘๒, ๓๘๗ สะเต็มศึกษา ๒๒๘ สัตตศลิ า ๒๗๘, ๒๗๙, ๒๘๐ สิกขา ๔๔๘, ๔๕๐ สิกขติ หตั ถะ ๔๐๐, ๔๐๑ สิทธเิ ด็ก ๑๒๒ สอ่ื และกจิ กรรมการเรยี นการสอน ๑๓๗, ๑๓๘, ๑๔๑, ๑๔๒ สื่ออิเล็กทรอนิกส์ ๔๓๗, ๔๓๘, ๔๓๙, ๔๔๑, ๔๔๒, ๔๔๔, ๔๔๕ ๔๔๘, ๔๔๙ ห ๙๘, ๙๙, ๑๐๐, ๑๐๑, ๑๐๒, ๑๐๓, ๑๐๔, ๑๐๕, ๑๐๗ ๔๕๓, ๔๕๔, ๔๕๕, ๔๕๖, ๔๕๗, ๔๕๘ หลกั ความเจริญงอกงามทางวิชาชีพ ๘๓ หลกั บรหิ ารการศกึ ษา ๑๕๓ หอ้ งเรียนกลับทาง ห้องเรียนเทคโนโลย ี ห้องสมุดประชาชน \"เฉลิมราชกุมาร\"ี หออัครศลิ ปิน หออเุ ทสทักษณิ า เหรียญดุษฎมี าลา เขม็ ศิลปวิทยา 471 สารานกุ รมการศึกษาร่วมสมัย เฉลมิ พระเกยี รตสิ มเด็จพระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

ค�ำ หน้า ๔๑๕, ๔๑๖ อ ๒๙๒ ๓๐๕, ๓๐๘ องค์กรการศึกษานานาชาต ิ ๒๘๕, ๒๘๖, ๒๘๗, ๒๘๘ องคป์ ระกอบขอ้ ตกลงในการพฒั นางาน ๒๑๔, ๒๑๗, ๒๑๘ อาชพี ครู ๑๐๔ อ�ำนาจ ๒๑๔, ๒๑๕, ๒๑๘, ๒๕๓, ๒๖๗ อเี ลริ น์ นงิ่ ๒๒๒, ๒๒๓, ๒๒๔, ๒๒๕ อุทยานการศกึ ษา ๒๒๒, ๒๒๓, ๒๒๔, ๒๒๕ โอกาสทางการศึกษา ๔๑๗, ๔๑๙, ๔๒๐, ๔๒๒ ๔๑๗, ๔๑๙, ๔๒๐, ๔๒๒ C ๒๒๒, ๒๒๔, ๒๒๕ Creative Mind Critical Mind E Engineering M Mathematics Educati๐n p Pr๐ductive Mind 472 สารานกุ รมการศึกษาร่วมสมัย เฉลิมพระเกยี รตสิ มเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

ค�ำ หน้า ๒๒๒, ๒๒๔, ๒๒๕ R ๔๑๗, ๔๑๙, ๔๒๐, ๔๒๒ ๔๑๗, ๔๑๙, ๔๒๐, ๔๒๒ Resp๐nsible Mind S Science T Techn๐l๐gy 473 สารานกุ รมการศกึ ษารว่ มสมัย เฉลมิ พระเกยี รตสิ มเด็จพระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘



ภาคผนวก

476 สารานกุ รมการศึกษาร่วมสมยั เฉลมิ พระเกียรตสิ มเด็จพระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

ค�ำสง่ั คณะกรรมการครุ สุ ภา ท่ี ๑๕ / ๒๕๕๗ เร่ือง แตง่ ตง้ั คณะอนุกรรมการด�ำเนนิ งานโครงการจัดทำ� สารานกุ รมการศกึ ษาร่วมสมยั เฉลมิ พระเกยี รตสิ มเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘ _______________________ อาศยั อำ� นาจตามความในมาตรา ๒๐ (๕) แหง่ พระราชบญั ญตั สิ ภาครแู ละบคุ ลากรทางการศกึ ษา พ.ศ. ๒๕๔๖ ประกอบกบั มตคิ ณะกรรมการครุ สุ ภา ในการประชมุ ครง้ั ท่ี ๑๐/๒๕๕๗ วนั ท่ี ๑๗ กรกฎาคม ๒๕๕๗ จงึ แตง่ ตงั้ คณะอนกุ รรมการ ด�ำเนินงานโครงการจัดท�ำสารานุกรมการศึกษาร่วมสมัย เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘ ประกอบด้วย ๑. ประธานกรรมการคุรุสภา ทป่ี รกึ ษา ๒. ศาสตราจารย์ ดร.เสรมิ ศกั ดิ์ วศิ าลาภรณ์ ประธานอนุกรรมการ ๓. รองศาสตราจารย์ ดร.สนานจิตร สคุ นธทรพั ย์ อนุกรรมการ ๔. รองศาสตราจารย์ ดร.วิชยั วงษ์ใหญ่ อนุกรรมการ ๕. รองศาสตราจารย์ ดร.สมศักด์ิ คงเที่ยง อนกุ รรมการ ๖. รองศาสตราจารย์ ดร.กลา้ ทองขาว อนกุ รรมการ ๗. รองศาสตราจารย์ ดร.ทวศี กั ด์ิ จนิ ดานุรกั ษ์ อนุกรรมการ ๘. ผ้ชู ่วยศาสตราจารย์ ดร.ไพโรจน์ กลนิ่ กหุ ลาบ อนุกรรมการ ๙. ผูช้ ว่ ยศาสตราจารย์ ดร.ไสว ฟกั ขาว อนกุ รรมการ ๑๐. ดร.จักรพรรดิ วะทา อนกุ รรมการ ๑๑. ดร.อสุ ริ า อโนมะศิริ อนุกรรมการ ๑๒. ดร.ปฐมพงศ์ ศุภเลศิ อนุกรรมการ ๑๓. ดร.อรสุดา เจรญิ รถั อนกุ รรมการ 477 สารานกุ รมการศกึ ษาร่วมสมัย เฉลมิ พระเกยี รตสิ มเด็จพระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

๑๔. นายถวัลย์ มาศจรัส อนกุ รรมการ ๑๕. นายบุญช่วย ทองศรี อนุกรรมการ ๑๖. รองเลขาธกิ ารคุรสุ ภา (ดร.ก๊ก ดอนส�ำราญ) อนุกรรมการและเลขานกุ าร ๑๗. ผู้อำ� นวยการส�ำนักเทคโนโลยีสารสนเทศ อนุกรรมการและผู้ช่วยเลขานุการ ๑๘. ผอู้ �ำนวยการกลุ่มวทิ ยบรกิ ารและวารสาร อนกุ รรมการและผู้ชว่ ยเลขานุการ ๑๙. ผอู้ �ำนวยการกลมุ่ เทคโนโลยสี ารสนเทศและการสื่อสาร อนกุ รรมการและผูช้ ว่ ยเลขานกุ าร ๒๐. ผู้อำ� นวยการกลุ่มประชาสัมพันธ์ อนุกรรมการและผชู้ ว่ ยเลขานกุ าร ๒๑. นางสมกมล ศรีสูงเนิน อนกุ รรมการและผู้ชว่ ยเลขานุการ ใหค้ ณะอนุกรรมการมีอำ� นาจหน้าท่ี ดังนี้ ๑. กำ� หนดแนวทางในการดำ� เนนิ งานโครงการจดั ทำ� สารานกุ รมการศกึ ษารว่ มสมยั เฉลมิ พระเกยี รติ สมเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘ ๒. พิจารณาผู้ทรงคณุ วฒุ เิ พื่อเรยี บเรียงและบญั ญัติค�ำศพั ทต์ ามท่ีคณะอนุกรรมการกำ� หนด ๓. กำ� หนดขอบเขตและรายละเอยี ดการเขยี นคำ� ศพั ทส์ ารานกุ รมการศกึ ษารว่ มสมยั เฉลมิ พระเกยี รติ สมเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘ ๔. พจิ ารณารปู เล่ม เน้อื หา ความถกู ต้อง ภาพประกอบคำ� ศัพท์ และองค์ประกอบอน่ื ๆ ทั้งน้ี ตง้ั แตบ่ ดั นเ้ี ป็นต้นไป จนกว่าการดำ� เนนิ งานจะแล้วเสรจ็ ส่ัง ณ วันที่ ๑๘ กันยายน พ.ศ. ๒๕๕๗ (ศาสตราจารย์ ดร.ไพฑรู ย์ สินลารตั น์) ประธานกรรมการครุ สุ ภา 478 สารานกุ รมการศึกษาร่วมสมยั เฉลิมพระเกยี รตสิ มเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

คำ� สง่ั คณะกรรมการครุ สุ ภา ท่ี ๓ / ๒๕๕๘ เรื่อง แต่งต้ังประธานและทีป่ รกึ ษาคณะอนุกรรมการดำ� เนินงานโครงการจดั ทำ� สารานกุ รม การศึกษาร่วมสมัย เฉลิมพระเกยี รติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘ แทนตำ� แหนง่ ทีว่ ่าง _______________________ อนุสนธิตามค�ำสั่งคณะกรรมการคุรุสภา ที่ ๑๕/๒๕๕๗ ลงวันที่ ๑๘ กันยายน ๒๕๕๗ เรื่อง แตง่ ตง้ั คณะอนกุ รรมการดำ� เนนิ งานโครงการจดั ทำ� สารานกุ รมการศกึ ษารว่ มสมยั เฉลมิ พระเกยี รตสิ มเดจ็ พระเทพ รตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘ เนอื่ งจาก ศาสตราจารย์ ดร.เสริมศกั ด์ิ วศิ าลาภรณ์ ประธานอนกุ รรมการได้ถงึ แกอ่ นิจกรรม ทำ� ใหต้ �ำแหน่งประธานอนุกรรมการว่างลง อาศัยอ�ำนาจตามความในมาตรา ๒๐ (๕) แห่งพระราชบัญญัติสภาครูและบุคลากรทางการศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๖ ประกอบกบั มตคิ ณะกรรมการครุ สุ ภา ในการประชมุ ครง้ั ที่ ๓/๒๕๕๘ วนั ที่ ๑๙ กมุ ภาพนั ธ์ ๒๕๕๘ จงึ แตง่ ตง้ั ประธานกรรมการครุ สุ ภา ทป่ี รกึ ษาคณะอนกุ รรมการฯ เปน็ ประธานอนกุ รรมการฯ แทนตำ� แหนง่ ทวี่ า่ ง และแต่งตง้ั ทป่ี รึกษาคณะอนกุ รรมการฯ แทนตำ� แหน่งท่วี า่ ง จำ� นวน ๒ ตำ� แหนง่ ประกอบดว้ ย ๑. รองศาสตราจารย์ ดร.คุณหญงิ สุมณฑา พรหมบญุ ทปี่ รึกษา ๒. คุณหญงิ กุลทรพั ย์ เกษแมน่ กิจ ที่ปรึกษา ทั้งนี้ ต้ังแต่บัดนี้เป็นต้นไป โดยให้มีวาระการด�ำรงต�ำแหน่งเท่ากับวาระของคณะอนุกรรมการ ดำ� เนนิ งานโครงการจดั ทำ� สารานกุ รมการศกึ ษารว่ มสมยั เฉลมิ พระเกยี รตสิ มเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘ สัง่ ณ วันท่ี ๓ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๕๘ (ศาสตราจารย์ ดร.ไพฑรู ย์ สินลารัตน์) ประธานกรรมการคุรสุ ภา 479 สารานกุ รมการศึกษารว่ มสมยั เฉลิมพระเกยี รตสิ มเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

ค�ำสั่งคณะกรรมการคุรสุ ภา ท่ี ๑๗ / ๒๕๕๘ เร่อื ง แต่งตง้ั คณะอนกุ รรมการด�ำเนินงานโครงการจดั ท�ำสารานุกรมการศกึ ษาร่วมสมัย เฉลมิ พระเกยี รติสมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘ _______________________ อาศยั อำ� นาจตามความในมาตรา ๒๐ (๕) แหง่ พระราชบญั ญตั สิ ภาครแู ละบคุ ลากรทางการศกึ ษา พ.ศ. ๒๕๔๖ ประกอบกับมติคณะกรรมการคุรุสภา ในการประชุมคร้ังท่ี ๖/๒๕๕๘ เม่ือวันท่ี ๒๙ เมษายน ๒๕๕๘ เพ่ือให้ การด�ำเนินงานจัดท�ำสารานุกรมการศึกษาร่วมสมัย เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘ เป็นไปด้วยความเรียบร้อย จงึ ยกเลิกค�ำสั่งคณะกรรมการครุ สุ ภา ท่ี ๑๕/๒๕๕๗ ลงวนั ท่ี ๑๘ กนั ยายน ๒๕๕๗ และคำ� สง่ั คณะกรรมการครุ สุ ภาท่ี ๓/๒๕๕๘ ลงวนั ท่ี ๓ มนี าคม ๒๕๕๘ และให้แตง่ ตง้ั คณะอนุกรรมการดำ� เนินงานโครงการจดั ทำ� สารานกุ รมการศกึ ษารว่ มสมยั เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพ รตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘ ประกอบดว้ ย ๑. รองศาสตราจารย์ ดร.คุณหญงิ สุมณฑา พรหมบุญ ทปี่ รึกษา ๒. คุณหญิงกลุ ทรพั ย์ เกษแม่นกจิ ท่ีปรึกษา ๓. ศาสตราจารย์ ดร.ไพฑูรย์ สนิ ลารัตน ์ ประธานอนกุ รรมการ ๔. รองศาสตราจารย์ ดร.สนานจิตร สุคนธทรพั ย์ อนุกรรมการ ๕. รองศาสตราจารย์ ดร.วชิ ัย วงษ์ใหญ ่ อนกุ รรมการ ๖. รองศาสตราจารย์ ดร.สมศกั ดิ์ คงเท่ยี ง อนุกรรมการ ๗. รองศาสตราจารย์ ดร.กลา้ ทองขาว อนุกรรมการ ๘. รองศาสตราจารย์ ดร.ทวศี ักดิ์ จนิ ดานรุ ักษ์ อนกุ รรมการ ๙. ผ้ชู ่วยศาสตราจารย์ ดร.ไพโรจน์ กลิ่นกุหลาบ อนุกรรมการ ๑๐. ผชู้ ่วยศาสตราจารย์ ดร.ไสว ฟักขาว อนุกรรมการ ๑๑. ดร.จกั รพรรดิ วะทา อนกุ รรมการ ๑๒. ดร.อุสิรา อโนมะศิร ิ อนุกรรมการ ๑๓. ดร.ปฐมพงศ์ ศุภเลศิ อนกุ รรมการ 480 สารานุกรมการศกึ ษาร่วมสมยั เฉลิมพระเกยี รตสิ มเด็จพระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

๑๔. ดร.อรสดุ า เจรญิ รัถ อนกุ รรมการ ๑๕. นายถวัลย์ มาศจรัส อนุกรรมการ ๑๖. นายบญุ ช่วย ทองศร ี อนกุ รรมการ ๑๗. เลขาธกิ ารคุรุสภา อนกุ รรมการและเลขานุการ ๑๘. ผู้อำ� นวยการส�ำนกั เทคโนโลยีสารสนเทศ อนุกรรมการและผ้ชู ่วยเลขานกุ าร ๑๙. ผอู้ �ำนวยการกลุ่มวิทยบริการและวารสาร อนกุ รรมการและผู้ช่วยเลขานกุ าร ๒๐. ผอู้ ำ� นวยการกลมุ่ เทคโนโลยีสารสนเทศและการสอ่ื สาร อนุกรรมการและผชู้ ว่ ยเลขานุการ ๒๑. ผอู้ ำ� นวยการกล่มุ ประชาสัมพนั ธ ์ อนกุ รรมการและผชู้ ว่ ยเลขานกุ าร ๒๒. นางสมกมล ศรสี งู เนนิ อนุกรรมการและผชู้ ว่ ยเลขานกุ าร ใหค้ ณะอนุกรรมการมีอ�ำนาจหน้าที่ ดงั น้ี ๑. ก�ำหนดแนวทางในการด�ำเนินงานโครงการจัดท�ำสารานุกรมการศึกษาร่วมสมัย เฉลิมพระเกียรติ สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘ ๒. พิจารณาผูท้ รงคุณวฒุ เิ พอ่ื เรียบเรียงและบัญญตั ิคำ� ศัพทต์ ามท่ีคณะอนกุ รรมการก�ำหนด ๓. ก�ำหนดขอบเขตและรายละเอียดการเขียนค�ำศัพท์สารานุกรมการศึกษาร่วมสมัย เฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘ ๔. พจิ ารณารูปเล่ม เนอื้ หา ความถกู ตอ้ ง ภาพประกอบคำ� ศัพท์ และองคป์ ระกอบอน่ื ๆ ท้งั นี้ ตั้งแตบ่ ดั น้เี ป็นตน้ ไป ส่งั ณ วนั ท่ี ๒๒ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๘ พลเรือเอก (ณรงค์ พพิ ัฒนาศัย) รัฐมนตรีวา่ การกระทรวงศึกษาธิการ ประธานกรรมการครุ ุสภา 481 สารานุกรมการศกึ ษารว่ มสมัย เฉลิมพระเกียรตสิ มเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

คำ� ส่ังครุ สุ ภา ท่ี ๗ / ๒๕๕๘ เรอ่ื ง แตง่ ตัง้ คณะอนกุ รรมการดำ� เนินงานโครงการจดั ทำ� สารานุกรมการศึกษารว่ มสมัย เฉลมิ พระเกยี รตสิ มเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘ _______________________ ตามคำ� สงั่ คณะกรรมการครุ สุ ภาที่ ๑๗/๒๕๕๘ ลงวนั ที่ ๒๒ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๘ ไดแ้ ตง่ ตง้ั คณะอนกุ รรมการ ดำ� เนนิ งานโครงการจัดท�ำสารานุกรมการศึกษาร่วมสมัย เฉลิมพระเกียรตสิ มเด็จพระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘ ตง้ั แต่วันที่ ๒๒ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๘ เป็นตน้ ไป นั้น เพื่ออนุวรรตให้เป็นไปตามระเบียบคุรุสภา ว่าด้วยการจัดแบ่งส่วนงานและขอบเขตหน้าท่ีของส่วนงาน ในส�ำนักงานเลขาธิการคุรุสภา พ.ศ. ๒๕๕๘ และประกาศส�ำนักงานเลขาธิการคุรุสภา เร่ือง การจัดแบ่งส่วนงานภายใต้ส�ำนัก ในสำ� นกั งานเลขาธิการครุ สุ ภา จึงยกเลกิ ค�ำสัง่ คณะกรรมการครุ ุสภาขา้ งตน้ และให้ใช้คำ� สัง่ น้ีแทน ประกอบดว้ ย ที่ปรึกษา ทป่ี รึกษา ๑. รองศาสตราจารย์ ดร.คณุ หญงิ สุมณฑา พรหมบญุ ท่ีปรึกษา ๒. คุณหญิงกลุ ทรพั ย์ เกษแมน่ กิจ คณะอนกุ รรมการ ประธานอนุกรรมการ ๑. ศาสตราจารย์ ดร.ไพฑูรย์ สินลารตั น ์ อนกุ รรมการ ๒. รองศาสตราจารย์ ดร.สนานจิตร สคุ นธทรัพย ์ อนกุ รรมการ ๓. รองศาสตราจารย์ ดร.วิชยั วงษ์ใหญ ่ อนุกรรมการ ๔. รองศาสตราจารย์ ดร.สมศักด์ิ คงเท่ยี ง อนกุ รรมการ ๕. รองศาสตราจารย์ ดร.กลา้ ทองขาว อนกุ รรมการ ๖. รองศาสตราจารย์ ดร.ทวีศักดิ์ จนิ ดานุรกั ษ ์ อนกุ รรมการ ๗. ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์ ดร.ไพโรจน์ กลน่ิ กหุ ลาบ อนุกรรมการ ๘. ผชู้ ่วยศาสตราจารย์ ดร.ไสว ฟกั ขาว อนกุ รรมการ ๙. ดร.จกั รพรรดิ วะทา อนกุ รรมการ ๑๐. ดร.อุสิรา อโนมะศริ ิ 482 สารานกุ รมการศึกษารว่ มสมัย เฉลิมพระเกยี รตสิ มเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

๑๑. ดร.ปฐมพงศ์ ศภุ เลศิ อนกุ รรมการ ๑๒. ดร.อรสุดา เจรญิ รถั อนกุ รรมการ ๑๓. นายถวัลย์ มาศจรสั อนุกรรมการ ๑๔. นายบุญช่วย ทองศร ี อนุกรรมการ ๑๕. นายชัยยศ อมิ่ สุวรรณ์ อนกุ รรมการและเลขานุการ ๑๖. นางวลิ าวลั ย์ มาค้มุ อนุกรรมการและผชู้ ่วยเลขานุการ ๑๗. นางโสภติ า สุวรรณะ อนกุ รรมการและผชู้ ่วยเลขานกุ าร ๑๘. นางสาวชญานศิ รจุ ิรชัย อนุกรรมการและผูช้ ่วยเลขานุการ ๑๙. นายจนั ทรย์ งยทุ ธ บุญทอง อนกุ รรมการและผ้ชู ว่ ยเลขานุการ ๒๐. นางวุฒินารถ ขาวนวล อนุกรรมการและผชู้ ่วยเลขานกุ าร ๒๑. นางสมกมล ศรีสงู เนิน อนุกรรมการและผู้ช่วยเลขานกุ าร ๒๒. นายกิตติพฒั น์ ยคุ ลธีรวัฒนากลุ อนุกรรมการและผู้ช่วยเลขานุการ ให้คณะอนกุ รรมการมอี �ำนาจหน้าที่ ดังนี้ ๑. ก�ำหนดแนวทางในการด�ำเนินงานโครงการจัดท�ำสารานุกรมการศึกษาร่วมสมัย เฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘ ๒. พิจารณาผูท้ รงคณุ วฒุ เิ พือ่ เรยี บเรียงและบัญญตั ิคำ� ศพั ทต์ ามทคี่ ณะอนุกรรมการกำ� หนด ๓. ก�ำหนดขอบเขตและรายละเอียดการเขียนค�ำศัพท์สารานุกรมการศึกษาร่วมสมัย เฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘ ๔. พิจารณารูปเล่ม เน้ือหา ความถูกต้อง ภาพประกอบคำ� ศพั ท์ และองค์ประกอบอื่น ๆ ทั้งน้ี ตง้ั แต่บัดนเ้ี ปน็ ต้นไป จนกวา่ การด�ำเนนิ งานจะแล้วเสร็จ ส่ัง ณ วนั ท่ี ๒๓ พฤศจกิ ายน พ.ศ. ๒๕๕๘ พลเอก (ดาว์พงษ์ รตั นสุวรรณ) รัฐมนตรวี า่ การกระทรวงศกึ ษาธกิ าร ประธานกรรมการคุรุสภา 483 สารานกุ รมการศกึ ษารว่ มสมัย เฉลิมพระเกยี รตสิ มเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

ประวตั ผิ ู้เขยี นบทอาเศยี รวาทและผู้เขียนค�ำศัพท์ กรรณิการ์ สัจกลุ . Ph.D. (Foundations of Education) University of Michigan อดตี อาจารย์ประจำ� คณะครศุ าสตร์ จฬุ าลงกรณม์ หาวิทยาลัย ปัจจบุ นั ผู้อ�ำนวยการศูนย์สนับสนุนงานด้านการศึกษาตามพระราชด�ำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี รองประธานโครงการพระราชทานความช่วยเหลือทางด้านการศึกษาแด่ พระราชอาณาจักรกัมพชู า. กล้า ทองขาว. พฒั นบริหารศาสตรดุษฎีบณั ฑิต (พบ.ด.) สาขาการบรหิ ารการพฒั นา สถาบันบณั ฑิตพัฒนบรหิ ารศาสตร์ อดีต ผอู้ ำ� นวยการสำ� นกั วชิ าการ รองประธานกรรมการประจำ� สาขาวชิ าศกึ ษาศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช ปจั จุบัน รองคณบดีวิทยาลัยครุศาสตร์ และผู้อ�ำนวยการหลักสูตรศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการจัดการ การศึกษา มหาวทิ ยาลัยธุรกิจบัณฑิตย.์ กุลทรัพย์ เกษแม่นกจิ , คณุ หญงิ ราชบณั ฑิต. อักษรศาสตรบัณฑิต (อ.บ.) อนุครุศาสตรบัณฑิต จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลัย ประกาศนยี บตั รบรรณารักษศาสตร์ มหาวิทยาลัยนวิ เซาทเ์ วลส์ ออสเตรเลยี อดตี อธบิ ดีกรมศิลปากร สมาชกิ วุฒิสภา ราชบณั ฑติ สำ� นักศลิ ปกรรม ราชบัณฑติ ยสภา ศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศลิ ป์ อาจารยค์ ณะครศุ าสตร์ จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั อาจารยค์ ณะศลิ ปศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ ประธานโครงการวรรคทองแห่งวรรณคดีไทย กรรมการส่งเสริมกิจการราชบัณฑิตยสภา กรรมการเอกลกั ษณข์ องชาติ ปัจจุบัน กรรมการอนสุ าวรยี แ์ หง่ ชาติ กรมศลิ ปากร กรรมการบรุ พศลิ ปนิ ของกรมสง่ เสรมิ วฒั นธรรม ประธาน กรรมการสง่ เสรมิ และเผยแพรภ่ าษาไทย กรรมการคดั เลอื กผใู้ ชภ้ าษาไทยดเี ดน่ ราชบณั ฑติ ยสภาสรรเสรญิ กรรมการศัพท์วรรณคดีไทย ของราชบัณฑิตยสภา เลขานุการ มูลนิธิพระบรมราชานุสรณ์สมเด็จ พระพทุ ธเลศิ หลา้ นภาลยั ในพระราชปู ถมั ภข์ องสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ าร.ี เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์. Ph.D. เศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยมอแนช (Monash University) ประเทศออสเตรเลีย โดยทุนมหาวทิ ยาลัยมอแนช อดตี อาจารยค์ ณะเศรษฐศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั มอแนช อาจารยป์ ระจำ� คณะเศรษฐศาสตร์ และคณะบรหิ ารธรุ กจิ มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์ ศนู ยว์ จิ ยั ทางเศรษฐศาสตร์ อมิ แพคทร์ เี สรริ ช์ ของมหาวทิ ยาลยั เมลเบริ น์ องคก์ ารโทรคมนาคม ออสเตรเลยี ทปี่ รกึ ษาภาครฐั และเอกชนต่าง ๆ ปัจจบุ นั นักคิด นักเขียน. 484 สารานกุ รมการศึกษารว่ มสมัย เฉลิมพระเกียรตสิ มเด็จพระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

จักรพรรดิ วะทา. การศึกษาดุษฎบี ณั ฑิต (กศ.ด) มหาวิทยาลัยศรนี ครนิ ทรวิโรฒ อดตี เลขาธิการครุ สุ ภา เลขาธกิ าร สกสค. ปัจจุบนั กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิสภามหาวิทยาลัยสวนดุสิต กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิสถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ กรรมการส่งเสริมกิจการมหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม ประธานกรรมการมูลนิธิรางวัลคุรุสภา ประธานกรรมการมลู นธิ ิ ทวบี ณุ ยเกตุ กรรมการมลู นธิ คิ รอู าวโุ สในพระบรมราชปู ถมั ภ์ และกรรมการ มลู นธิ ริ างวลั สมเดจ็ เจ้าฟ้ามหาจกั รี. จันทรพ์ า ทดั ภธู ร. (Ed.D.) Education University of Canberra, Australia อดีต หัวหน้าภาควิชาภาษาอังกฤษ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ รองคณบดี ฝ่ายกิจการ นักศึกษา คณะศลิ ปศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยธุรกิจบณั ฑติ ย์ ปัจจุบัน อาจารย์ประจ�ำ คณะศิลปศาสตร์ วทิ ยาลยั ครศุ าสตร์ มหาวทิ ยาลัยธรุ กจิ บณั ฑิตย์. ชมนาด เทยี มพิภพ, พนั เอกหญงิ . ศลิ ปศาสตรมหาบัณฑติ (ประวตั ิศาสตร)์ มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์ อดตี นักจดหมายเหตุ กองจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร รองศาสตราจารย์ กองวิชาประวัติศาสตร์ ส่วนการศกึ ษา โรงเรยี นนายรอ้ ยพระจลุ จอมเกลา้ ปัจจุบัน รองผอู้ ำ� นวยการกองวิชาประวตั ศิ าสตร์ สว่ นการศกึ ษา โรงเรียนนายรอ้ ยพระจุลจอมเกล้า. ดุริยา อมตวิวฒั น์. M.P.A. Old Dominion University อดตี ผเู้ ชี่ยวชาญเฉพาะดา้ นพฒั นานโยบายความรว่ มมือต่างประเทศ ผ้อู �ำนวยการส�ำนกั ความสมั พนั ธ์ตา่ งประเทศ สำ� นกั งานปลดั กระทรวงศกึ ษาธิการ. ปัจจุบัน ผ้ชู ่วยปลัดกระทรวงศึกษาธิการ. ถวัลย์ มาศจรสั . ศึกษาศาสตรบัณฑิต (ศษ.บ.) สาขาบรหิ ารการศึกษา มหาวทิ ยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช อดตี ขา้ ราชการครู หวั หนา้ งานขา่ วและวารสาร สำ� นกั งานคณะกรรมการการประถมศกึ ษาแหง่ ชาติ หวั หนา้ ฝา่ ยศลิ ปนิ แหง่ ชาติ สำ� นกั งานคณะกรรมการวฒั นธรรมแหง่ ชาติ หวั หนา้ กลมุ่ สง่ เสรมิ การเรยี นรตู้ ลอดชวี ติ สำ� นกั งานเลขาธกิ ารสภาการศกึ ษา ผทู้ รงคณุ วฒุ พิ จิ ารณาคมู่ อื การประเมนิ คณุ คา่ วรรณกรรมแนวทาง จัดท�ำสาระการเรียนรู้ท้องถิ่น ได้รับรางวัลวรรณกรรมประเภทหนังสือเด็ก วรรณกรรมเยาวชน เรอ่ื งสน้ั นวนยิ าย จากคณะกรรมการพฒั นาหนงั สอื แหง่ ชาติ และองคก์ รวรรณกรรม รวม ๒๗ รางวลั ฯลฯ ขา้ ราชการบ�ำนาญ ส�ำนักงานเลขาธิการสภาการศกึ ษา กระทรวงศึกษาธกิ าร ปัจจุบัน ประธานสถาบันสง่ เสรมิ และพัฒนาการอ่านการเขยี นแห่งประเทศไทย (สพกท.). ทวศี กั ดิ์ จินดานรุ กั ษ์. ครุศาสตรดษุ ฎีบัณฑติ (ค.ด.) (หลักสูตรและการสอน) จฬุ าลงกรณม์ หาวิทยาลยั อดตี ประธานกรรมการประจำ� สาขาวชิ าศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทยั ธรรมาธริ าช ปัจจุบนั รองศาสตราจารย์ประจ�ำสาขาวชิ าศกึ ษาศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยสุโขทัยธรรมาธริ าช. 485 สารานกุ รมการศึกษาร่วมสมัย เฉลิมพระเกียรตสิ มเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

ทองอยู่ แก้วไทรฮะ. Ph.D. Adult Education, (Educational Management System) Florida State University U.S.A. อดตี ผู้ตรวจราชการกระทรวงศึกษาธิการ อธิบดีกรมอาชีวศึกษา เลขาธิการสภาสถาบันราชภัฏ อธิบดีกรมการศึกษานอกโรงเรียน รองปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ที่ปรึกษาส�ำนักงานส่งเสริม การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ปจั จบุ นั ประธานทปี่ รกึ ษาเลขาธกิ ารสำ� นกั งานคณะกรรมการสง่ เสรมิ สวสั ดกิ ารและสวสั ดภิ าพครแู ละบคุ ลากร ทางการศึกษา. ทศิ นา แขมมณ.ี Ph.D. (Curriculum-Instruction) Arizona State University อดตี รองคณบดฝี า่ ยวจิ ยั คณะครศุ าสตร์ จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั ประธานคณะกรรมการบรหิ ารหลกั สตู ร ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาหลักสูตรและการสอน เป็นวิทยากรและบรรณาธิการวารสารทาง วชิ าการระดับชาติ และนานาชาติ ปจั จุบัน ข้าราชการบ�ำนาญคณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ภาคีสมาชิก ประเภทวิชาศึกษาศาสตร์ ราชบัณฑติ ยสภา. ธงชัย ชิวปรีชา. Ph.D. (Science Education: Chemistry) University of Maryland อดีต ผู้อ�ำนวยการสถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) ผู้อ�ำนวยการ โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์ (องค์การมหาชน) ๒ สมัย กรรมการมูลนิธิกองทุนการศึกษา เพื่อการพัฒนา (EOF) ท่ีปรึกษาโครงการพัฒนาโรงเรียนจุฬาภรณ์ราชวิทยาลัยให้เป็นโรงเรียน วทิ ยาศาสตรภ์ มู ภิ าค ปจั จบุ ัน ผอู้ ำ� นวยการโรงเรียนกำ� เนิดวทิ ย.์ ธนีนาฎ ณ สนุ ทร. ครุศาสตรดษุ ฎบี ัณฑติ (ค.ด.) (อดุ มศกึ ษา) อดตี อนุกรรมการฝา่ ยวางแผนและผลิตครู คณบดบี ัณฑติ วทิ ยาลยั มหาวทิ ยาลยั เซนต์จอหน์ ปัจจบุ ัน ผู้ทรงคณุ วุฒวิ พิ ากษห์ ลกั สตู ร สาขาศกึ ษาศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ของรัฐและเอกชน อาจารยท์ ีป่ รึกษา ดษุ ฎนี พิ นธ์ สาขาบรหิ ารการศกึ ษาและภาวะผนู้ ำ� คณบดคี ณะศกึ ษาศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั เซนตจ์ อหน์ . นคร ตงั คะพิภพ. ครศุ าสตรดุษฎีบณั ฑิต (ค.ด.) (บรหิ ารการศกึ ษา) จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั ครศุ าสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักด์ิ มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชปู ถัมภ์ อดตี ผู้บริหารสถานศึกษา วิทยฐานะเชี่ยวชาญพิเศษ ที่ปรึกษาคณะกรรมการส�ำนักงานส่งเสริมสังคม แห่งการเรยี นรแู้ ละคณุ ภาพเยาวชน (สสค.) ปัจจบุ ัน ที่ปรึกษาศูนย์สถานศึกษาพอเพียง มูลนิธิยุวสถิรคุณ ส�ำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ ทปี่ รกึ ษาสำ� นกั บรหิ ารงานการมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย สำ� นกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐาน. 486 สารานุกรมการศึกษารว่ มสมัย เฉลิมพระเกยี รตสิ มเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

นพพงษ์ บญุ จติ ราดุลย์. M.Ed. State University of New York At Buffalo (Ed.Admin) อดีต ผู้ร่วมก่อตั้งสมาคมผู้บริหารการศึกษาแห่งประเทศไทย ผู้ด�ำเนินการและวิทยากรอบรมข้าราชการ ระดับกลาง ระดับสูง กระทรวงศกึ ษาธกิ าร รว่ มกอ่ ต้งั สภาครอู าเซยี น (Asian Council of Teachers) ผกู้ อ่ ตง้ั ชมรมนกั บรหิ ารการศกึ ษาทว่ั ประเทศ และจดั การประชมุ หลายปี ไดร้ บั การประกาศเกยี รตคิ ณุ จากคณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ให้เป็นปูชนียาจารย์แห่งคณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์ มหาวทิ ยาลัย พ.ศ.๒๕๕๓ ปัจจบุ นั กรรมการสภามหาวิทยาลัยราชธานี. นิรมล ตรี ณสาร สวัสดิบุตร. M.Ed. University of Hawaii โดยไดร้ ับทนุ East-West Center อดีต อาจารยใ์ หญโ่ รงเรยี นสาธติ จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั ฝา่ ยประถม และฝา่ ยมธั ยม รองคณบดฝี า่ ยบรหิ าร คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ปัจจบุ ัน ข้าราชการบำ� นาญ. บรรจบ บรรณรุจิ. Ph.D. (พทุ ธปรชั ญา) มหาวทิ ยาลยั มคธ อนิ เดีย อดตี กรรมการจัดท�ำพจนานุกรมศัพท์วรรณคดีไทย สารานุกรมศัพท์ศาสนาสากล พจนานุกรมศัพท์ พระไตรปฎิ ก ปัจจุบัน ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ภาควิชาภาษาตะวันออก จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ภาคีสมาชิก สาขาศาสนศาสตร์ สำ� นกั ธรรมศาสตร์และการเมือง ราชบณั ฑติ ยสภา. บุญชว่ ย ทองศร.ี การศกึ ษาบณั ฑิต (กศ.บ.) มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ สงขลา อดตี กรรมการอำ� นวยการครุ สุ ภา (๒๕๔๑ - ๒๕๔๕) กรรมการครุ สุ ภา ผทู้ รงคณุ วฒุ คิ รุ สุ ภา (๒๕๔๗ - ๒๕๕๕) ประธานสมชั ชาเครอื ขา่ ยสภาครแู ละบคุ ลากรทางการศกึ ษา ประธานโครงการครพู ฒั นาลมุ่ ทะเลสาบ (ส�ำนักนายกรฐั มนตร)ี ปจั จบุ นั ประธานสภาทป่ี รกึ ษาสมาพนั ธค์ รภู าคใต้ นกั เขยี นอาวโุ สวารสารวทิ ยาจารย์ www.witthayajan.com พธิ กี รรายการ ครสู รา้ งคน-คนสรา้ งโลก ชอ่ ง ๙ อสมท. ประกาศตอ่ สาธารณะเปน็ ครุ ชุ น ทำ� โครงการ ตระเวนการศกึ ษาไทย เฉลิมพระเกยี รติ ๘๐ พรรษา พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั . ประภาภทั ร นยิ ม. ปรชั ญาดษุ ฎบี ณั ฑติ กติ ตมิ ศกั ด์ิ (ปร.ด.) (การศกึ ษาเพอื่ การพฒั นาทอ้ งถนิ่ ) มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั พระนคร อดีต ทป่ี รกึ ษารฐั มนตรวี า่ การกระทรวงศกึ ษาธกิ าร สมาชกิ สภาปฏริ ปู แหง่ ชาติ รองอธกิ ารบดฝี า่ ยบรหิ าร นโยบายและแผน สถาบนั อาศรมศิลป์ ผูก้ อ่ ตง้ั โรงเรยี นรุ่งอรณุ และผู้รบั ใบอนญุ าตโรงเรียนรุ่งอรณุ ปจั จุบัน กรรมการและเลขานุการ มลู นิธิโรงเรียนรงุ่ อรุณ อุปนายกสมาคมสภาการศกึ ษาทางเลือก อธกิ ารบดี สถาบันอาศรมศลิ ป์. 487 สารานุกรมการศกึ ษาร่วมสมยั เฉลิมพระเกียรตสิ มเด็จพระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

พรพรรณ ไวทยางกรู . Ph.D. (Computer Science Teaching) University of North อดีต รองผอู้ ำ� นวยการวชิ าการ ผชู้ ำ� นาญสาขาคอมพวิ เตอร์ ทำ� งานวจิ ยั โครงการระดบั นานาชาติ เรอื่ งการศกึ ษา การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศเพ่ือการศึกษา (SITES) Module 1, 2 และ SITES ปัจจุบนั ผอู้ ำ� นวยการสถาบันส่งเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี (สสวท.). พรศรี ฉมิ แก้ว. ครศุ าสตรดุษฎบี ณั ฑติ (ค.ด.) การบรหิ ารการศกึ ษา จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลัย อดีต ด�ำรงต�ำแหน่ง ผู้อ�ำนวยการกองวิชาชีพ ผู้อ�ำนวยการส�ำนักนโยบายและแผน ผู้อ�ำนวยการส�ำนัก มาตรฐานวิชาชพี สำ� นกั งานเลขาธิการครุ ุสภา ปัจจบุ ัน กรรมการสภาวิชาการ มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ คณะครุศาสตร์อุตสาหกรรม มหาวิทยาลัย เทคโนโลยีพระจอมเกล้า ธนบุร.ี พนู พศิ อมาตยกลุ , ศาสตราจารยเ์ กยี รตคิ ณุ นายแพทย.์ วทิ ยาศาสตรดษุ ฎบี ณั ฑติ กติ ตมิ ศกั ด์ิ (Communication disorders) มหาวทิ ยาลัยมหิดล อดีต ดำ� รงตำ� แหนง่ อาจารยภ์ าควชิ าโสต ศอ นาสกิ ลารงิ ซ์ คณะแพทยศาสตรร์ ามาธบิ ดี หวั หนา้ หลกั สตู ร ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาความผิดปกติของการส่ือความหมาย ภาควิชาโสต ศอ นาสิก ลาริงซ์ คณะแพทยศาสตร์ รามาธิบดี (ผู้ก่อตัง้ สถาบนั วิจยั ภาษาและวฒั นธรรมเอเชีย มหาวิทยาลยั มหิดล) ปจั จบุ ัน ผู้อ�ำนวยการวิทยาลัยราชสุดา มหาวิทยาลัยมหิดล หัวหน้าหลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขางานฟน้ื ฟูสมรรถภาพคนพกิ าร. เพญ็ ศรี เขยี วมสี ่วน, คณุ . วิทยาศาสตรมหาบัณฑิตกิตตมิ ศักดิ์ (คหกรรมศาสตร)์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสนุ นั ทา อดตี หัวหน้าฝ่ายพระราชฐานชั้นใน กองวงั ส�ำนกั พระราชวัง ครูใหญ่โรงเรยี นผ้ใู หญ่พระต�ำหนักสวนกุหลาบ (วิทยาลยั ในวังหญงิ ) ไดร้ ับพระราชทานโล่เชดิ ชูเกียรตสิ ตรีไทยดีเดน่ ผู้เช่ียวชาญเฉพาะดา้ นนโยบาย และแผนทรงคุณวฒุ ิ สำ� นกั พระราชวัง ปจั จบุ ัน ผู้อ�ำนวยการโรงเรียนช่างฝีมอื ในวัง (หญิง). ไพฑูรย์ สินลารัตน์, ศาสตราจารยก์ ติ ติคณุ . Ph.D. (อดุ มศึกษา) University of Pittsburgh อดีต กรรมการสภาจฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั กรรมการรา่ งแผนการศกึ ษาแหง่ ชาติ สำ� นกั งานคณะกรรมการ การศึกษาแห่งชาติ คณบดีคณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ประธานคณะอนุกรรมการ เพอื่ พฒั นาปรบั ปรงุ โครงสรา้ งและระบบงานการศกึ ษาของกรงุ เทพมหานคร ประธานกรรมการครุ สุ ภา ปจั จุบนั คณบดี วทิ ยาลยั ครศุ าสตร์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบณั ฑติ ย.์ 488 สารานุกรมการศึกษาร่วมสมยั เฉลิมพระเกียรตสิ มเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

ไพโรจน์ กลิน่ กหุ ลาบ. การศึกษาดุษฎบี ณั ฑติ (กศ.ด.) การบริหารการศึกษา มหาวิทยาลยั ศรีนครนิ ทรวิโรฒ อดีต รองคณบดบี ณั ฑติ วทิ ยาลยั หวั หนา้ ภาควชิ าการบรหิ ารการศกึ ษา ประธานกรรมการบรหิ ารหลกั สตู ร การศกึ ษาดุษฎีบัณฑิต มหาวทิ ยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปจั จบุ นั ผู้อำ� นวยการหลักสูตรศกึ ษาศาสตรมหาบัณฑติ มหาวิทยาลยั วงษช์ วลติ กุล. ไพศาล วิศาลาภรณ.์ การศึกษาบัณฑติ (กศ.บ.) มหาวิทยาลัยศรนี ครนิ ทรวโิ รฒ พิษณุโลก อดตี ผอู้ ำ� นวยการสำ� นกั สำ� นกั ความสมั พนั ธต์ า่ งประเทศ กระทรวงศกึ ษาธกิ าร รองเลขาธกิ ารคณะกรรมการ แหง่ ชาตวิ า่ ดว้ ยยเู นสโก ประเทศไทย หวั หนา้ สำ� นกั งานอามรี ลุ้ ฮจั ยไ์ ทย ประจำ� ประเทศซาอดุ อิ ารเบยี ปจั จบุ ัน วทิ ยากรอาเซยี น. ยนื ภวู่ รวรรณ. วศิ วกรรมศาสตรมหาบณั ฑติ (วศ.ม.) (วศิ วกรรมไฟฟา้ ) Master of Engineering สาขาวศิ วกรรมอตุ สาหการ สถาบนั เทคโนโลยแี ห่งเอเชยี พ.ศ. ๒๕๑๗ อดตี กรรมการสมาคมคอมพวิ เตอรแ์ หง่ ประเทศไทย ในพระบรมราชปู ถมั ภแ์ ละศนู ยเ์ ทคโนโลยอี เิ ลก็ ทรอนกิ ส์ และคอมพวิ เตอร์แห่งชาติ ปจั จบุ นั ผทู้ รงคณุ วฒุ พิ เิ ศษ มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์ กรรมการสภามหาวทิ ยาลยั ผทู้ รงคณุ วฒุ ิ มหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทร์ กรรมการสภามหาวทิ ยาลัย ผทู้ รงคณุ วฒุ ิ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธริ าช. เริงชัย ทองหล่อ. การศกึ ษาบัณฑติ (กศ.บ.) มหาวทิ ยาลยั ศรีนครินทรวโิ รฒ (ปทุมวนั ) อดีต รองผู้อ�ำนวยการฝ่ายกิจการนักเรียนและนักศึกษา โรงเรียนจิตรลดา (สายวิชาชีพ) เกียรติยศ ครภู าษาไทยดเี ดน่ ของครุ สุ ภา (พ.ศ. ๒๕๔๑) ศษิ ยเ์ กา่ กรงุ เทพครสิ เตยี นวทิ ยาลยั ดเี ดน่ (พ.ศ. ๒๕๒๐) พ่อตัวอย่าง (พ.ศ. ๒๕๕๓) วิทยากรพิเศษ อบรมภาษาไทย ผู้ช่วยผู้พิพากษาทั่วประเทศ อบรม ครูภาษาไทยทวั่ ประเทศ อบรมครภู าษาไทยเขต ๑ เขตนนทบุรี ปัจจุบนั ครภู าษาไทยประจำ� โรงเรยี นจติ รลดา (สายวิชาชพี ). วิชัย วงษใ์ หญ.่ Ed.D (Teacher Education) University of Georgia Post Doctoral Research, Indiana University อดตี คณบดีคณะศึกษาศาสตร์ กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิสภาวิชาการ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิสภามหาวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์ ประธานคณะกรรมการ บรหิ ารหลกั สูตรระดบั ดุษฎบี ณั ฑิต สาขาการอุดมศกึ ษา ปจั จุบนั อาจารย์ประจ�ำหลักสูตรปรญิ ญาเอก มหาวิทยาลยั วงษ์ชวลติ กลุ . ศรเนตร อารีโสภณพเิ ชฐ. ครศุ าสตรดษุ ฎบี ณั ฑิต (ค.ด.) (อุดมศึกษา) จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลยั อดตี ผู้ชว่ ยคณบดี ฝ่ายวิชาการ คณะครศุ าสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลยั ปัจจบุ ัน อนุกรรมการเทคโนโลยีสารสนเทศ องค์การสวนสัตว์ ผู้จัดการโครงการความร่วมมือมหาวิทยาลัย กบั ภาคอุตสาหกรรม ศูนย์บรกิ ารวชิ าการแหง่ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลยั . 489 สารานุกรมการศึกษาร่วมสมัย เฉลิมพระเกียรตสิ มเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

สนานจิตร สคุ นธทรพั ย์. Ph.D. (Educational Administration) State University of New York อดตี ประธานกรรมการบริหารหลักสตู ร ครุศาสตรดุษฎีบัณฑติ สาขาวิชาบรหิ ารการศกึ ษา ผอู้ ำ� นวยการ ศูนยว์ จิ ัยนโยบายการศึกษา คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลัย ปจั จุบนั ขา้ ราชการบำ� นาญ รองศาสตราจารย์ สาขาบรหิ ารการศกึ ษา คณะครศุ าสตร์ จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั ผูท้ รงคุณวุฒิ ศนู ย์เครอื ขา่ ยการเรยี นรู้เพ่อื ภูมิภาค จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย. สมเกียรติ ชอบผล. การศกึ ษาดุษฎีบณั ฑิต (กศ.ด.) (พัฒนศกึ ษาศาสตร)์ มหาวทิ ยาลัยศรนี ครินทรวโิ รฒ อดตี ผชู้ ว่ ยปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร ทปี่ รกึ ษาดา้ นนโยบายและยทุ ธศาสตร์ ผตู้ รวจราชการ กระทรวงศกึ ษาธกิ าร รองเลขาธิการสภาการศกึ ษา รองเลขาธกิ ารคณะกรรมการการศกึ ษาขน้ั พืน้ ฐาน ปัจจุบนั ผู้เช่ียวชาญเฉพาะด้านวิชาการศึกษา โครงการส่วนพระองค์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ขา้ ราชการพลเรอื นในพระองค์ สำ� นกั พระราชวัง. สมศกั ด์ิ คงเทีย่ ง. Ph.D. (Educational Administration) University of Missouri – Columbia, อดีต ผู้อ�ำนวยการโรงเรียนมัธยมสาธิต มหาวิทยาลัยรามค�ำแหง กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิด้านการบริหาร การศึกษาในคณะกรรมการครุ สุ ภา ประธานกรรมการมาตรฐานวิชาชีพ ปจั จุบนั ผอู้ ำ� นวยการหลกั สตู รศกึ ษาศาสตรมหาบณั ฑติ สาขาวชิ าการบรหิ ารการศกึ ษา มหาวทิ ยาลยั นอรท์ กรงุ เทพ. สมศักด์ิ ดลประสิทธ.์ิ ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต (ค.ด.) สาขาบริหารการศึกษา จุฬาลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั อดีต รองเลขาธิการคุรุสภา ปจั จุบัน รองเลขาธกิ าร สภาการศกึ ษา. สมหวงั   พธิ ิยานุวฒั น์ ราชบณั ฑิต. Ph.D. (Educational Psychology) University of Minnesota. อดตี คณบดคี ณะครศุ าสตร์ รองอธกิ ารบดดี า้ นวจิ ยั จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั ผอู้ ำ� นวยการสำ� นกั งานรบั รอง มาตรฐานและประเมนิ คณุ ภาพการศึกษา (องคก์ ารมหาชน) (สมศ.) ปจั จบุ นั ราชบัณฑิตสาขาศึกษาศาสตร์ ส�ำนักธรรมศาสตร์และการเมือง ราชบัณฑิตยสภา ศาสตราจารย์ สาขาวิจยั การศกึ ษา ประธานกรรมการบริหาร สถาบนั ทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ (สทศ.). สร้อยสน สกลรักษ.์ Ph.D. Southeast Asian Studies-School of ORIENTAL and African Studies, University of London อดีต ผ้ชู ่วยคณบดีฝา่ ยกจิ การพเิ ศษ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ปัจจุบัน คณะบดีฝ่ายบริหาร คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย. สิริพันธุ์ สุวรรณมรรคา. Ph.D. (Educational Psychology) Major Research Design of Statistical Analysis Minor. Measurement and Evaluation, Learning and Cognition) Michigan State University U.S.A. อดีต รองศาสตราจารย์ภาควชิ าวจิ ัยและจติ วิทยาการศึกษา คณะครุศาสตร์ จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลัย. ปัจจบุ ัน เปน็ ขา้ ราชการเกษียณอายุของคณะครศุ าสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 490 สารานกุ รมการศกึ ษารว่ มสมัย เฉลมิ พระเกียรตสิ มเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

สริ ภิ กั ตร์ ศริ โิ ท. ครศุ าสตรดษุ ฎบี ณั ฑติ (ค.ด.) สาขาวชิ านโยบายการจดั การและความเปน็ ผนู้ ำ� ทางการศกึ ษา คณะครศุ าสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั อดตี หวั หนา้ ภาควชิ าการตลาด คณะบรหิ ารธรุ กจิ รองคณบดี คณะบรหิ ารธรุ กจิ มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยมี หานคร ปัจจุบนั อาจารยพ์ เิ ศษ โครงการพเิ ศษหลกั สตู รบรหิ ารธรุ กจิ มหาบณั ฑติ มหาวทิ ยาลยั รามคำ� แหง คณบดี คณะ บรหิ ารธรุ กจิ มหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยมี หานคร. สมุ ณฑา พรหมบุญ, คณุ หญิง. Ph.D. (Genetics) University of Hawaii, Honolulu อดตี กรรมการบริหารสถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) ประธานท่ีประชุม อธกิ ารบดแี ห่งประเทศไทย (ทปอ.) อธกิ ารบดี มหาวทิ ยาลัยศรีนครนิ ทรวิโรฒ ปจั จุบัน กรรมการมลู นธิ สิ มเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี มลู นธิ โิ อลมิ ปกิ วชิ าการฯ (สอวน.) ประธานกรรมการการอดุ มศกึ ษา ประธานกรรมการบรหิ ารโรงเรยี นมหดิ ลวทิ ยานสุ รณ์ สมาชกิ สภา นิติบัญญตั แิ ห่งชาติ. สำ� เรงิ บุญเรอื งรตั น์. Ph.D. (Curriculum Research & Development) University of Illinois, ปริญญาวิทยาลัยป้องกัน ราชอาณาจกั ร ร่นุ ที่ ๓๕๕ อดีต ผอู้ ำ� นวยการสำ� นกั ทดสอบทางการศกึ ษาและจติ วทิ ยา และรองอธกิ ารบดี ฝา่ ยวชิ าการ มหาวทิ ยาลยั ศรีนครินทรวิโรฒ เป็นผู้ร่วมคิดและวางแผนสร้างอาคารวิจัยและการศึกษาต่อเนื่องสมเด็จพระเทพ รัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี มหาวิทยาลัยศรีนครนิ ทรวโิ รฒ ปจั จบุ นั กรรมการสภามหาวทิ ยาลยั วงษช์ วลติ กลุ อาจารยป์ ระจำ� หลกั สตู รปรญิ ญาเอกและปรญิ ญาโท มหาวทิ ยาลยั วงษช์ วลิตกลุ นครราชสีมา. ไสว ฟกั ขาว. ครุศาสตรดุษฎบี ณั ฑติ (ค.ด.) (หลกั สตู รและการสอน) จฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลยั อดีต คณบดคี ณะศกึ ษาศาสตร์ รองอธกิ ารบดฝี ่ายวชิ าการและวิจัย ปจั จบุ นั คณบดบี ณั ฑติ วทิ ยาลยั และรกั ษาการรองอธกิ ารบดฝี า่ ยวจิ ยั และพฒั นา มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั จนั ทรเกษม. อธปิ ตั ย์ คล่สี ุนทร. Ph.D. (International Development Education) Florida State University. อดตี ครูโรงเรียนวัดสว่างวงษ์ จังหวดั นครสวรรค์ โรงเรียนการชา่ งชัยนาท นกั วชิ าการศกึ ษา กรมวชิ าการ ผอู้ ำ� นวยการศนู ยส์ ารสนเทศ ผอู้ ำ� นวยการสำ� นกั นโยบายและแผน สำ� นกั งานปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร รองอธิบดกี รมสามญั ศกึ ษา ผู้ตรวจราชการกระทรวงศกึ ษาธกิ าร ปจั จุบัน Senior Lecturer, Graduate School of Learning, Assumption University. 491 สารานกุ รมการศึกษารว่ มสมยั เฉลิมพระเกยี รตสิ มเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

อนุชยั ธีระเรืองไชยศรี. ครุศาสตรดษุ ฎีบณั ฑิต (ค.ด.) (เทคโนโลยแี ละส่อื สารการศึกษา) จฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลยั อดีต หัวหน้าโครงการจัดต้ัง ภาควิชาบริหารเภสัชกิจ หัวหน้าศูนย์ส่ือสารการศึกษาเพ่ือการเรียนรู้ด้วย ตนเอง กรรมการพฒั นาหลักสตู รวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวธิ ีวทิ ยาอเี ลริ น์ นิง่ กรรมการพัฒนา การเรยี นการสอนแบบผสมผสานสอ่ื อิเลก็ ทรอนกิ ส์ จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย Visiting Researcher ท่สี ถาบันวิจัยมัลตมิ เี ดียเพ่อื การศกึ ษาแหง่ ชาติ ประเทศญป่ี นุ่ (๖ เดือน) ปจั จบุ นั อาจารย์ประจ�ำภาควิชาเภสัชศาสตร์สังคมและบริหารคณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย รองผู้อ�ำนวยการ มหาวิทยาลัยไซเบอร์ไทย รองคณบดี ฝ่ายนวัตกรรมการศึกษา คณะเภสัชศาสตร์ จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลัย. อรสุดา เจรญิ รถั . การศกึ ษาดุษฎีบัณฑิต (กศ.ด.) พฒั นศกึ ษาศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ศรีนครนิ ทรวโิ รฒ อดีต อาจารยพ์ เิ ศษ วชิ าเศรษฐศาสตร์ โรงเรยี นนายรอ้ ยตำ� รวจ กรรมการวทิ ยานพิ นธร์ ะดบั ปรญิ ญาโทและเอก บรรณาธิการหนังสือประมวลพระบรมราโชวาทและพระราชด�ำรัส “ค�ำพ่อสอน” ผู้ช่วยเลขาธิการ มลู นธิ พิ ระดาบส ปจั จุบนั ผู้ช่วยเลขาธิการโครงการพระดาบสจังหวัดชายแดนภาคใต้ และประธานกลุ่มบาตู (กลุ่มเครือข่าย โครงการพระดาบสจงั หวัดชายแดนภาคใต้). อสุ ิรา อโนมะศริ .ิ Doctor of Organization Development and Transformation (DODT) Cebu Doctor’s University of Philippines อดีต กรรมการองค์การการศึกษาภาคพื้นเอเชียแปซิฟิก (EIAPR BOARD) กรรมการคุรุสภา ท่ีปรึกษา คณะกรรมการมาตรฐานวิชาชีพของคุรุสภา นายกสมาคมครูสถานศึกษาเอกชนแห่งประเทศไทย ประธานหลกั สตู รเคหบรบิ าล มลู นธิ พิ ระดาบส อาจารยป์ ระจำ� หลกั สตู รปรญิ ญาโท วทิ ยาลยั เซาทอ์ สี บางกอก (บางนา) ปัจจุบนั ผรู้ บั ใบอนญุ าตโรงเรยี นอนบุ าลพทุ ธชาด ประธานสถาบนั พฒั นาครแู ละบคุ ลากรทางการศกึ ษา เอส.เค.ท.ี อาจารยิ สาสมาธิและผู้ดแู ลสาขา ๓๗ มูลนธิ ิสถาบนั พลงั จิตตานุภาพ หลวงพ่อวริ ยิ ัง สริ ินธฺ โร. 492 สารานุกรมการศึกษารว่ มสมัย เฉลิมพระเกียรตสิ มเด็จพระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

คณะอนุกรรมการดำ� เนนิ งานโครงการจดั ทำ� สารานกุ รมการศกึ ษารว่ มสมยั เฉลิมพระเกียรตสิ มเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘ ประธานอนกุ รรมการ ศาสตราจารย์กติ ติคณุ ดร.ไพฑรู ย์ สินลารัตน์ ที่ปรึกษา รองศาสตราจารย์ ดร.คณุ หญิงสมุ ณฑา พรหมบุญ คณุ หญิงกลุ ทรพั ย์ เกษแมน่ กิจ อนกุ รรมการ รองศาสตราจารย์ ดร.สนานจติ ร สุคนธทรพั ย์ รองศาสตราจารย์ ดร.วิชัย วงษใหญ่ รองศาสตราจารย์ ดร.สมศักดิ์ คงเที่ยง รองศาสตราจารย์ ดร.กล้า ทองขาว รองศาสตราจารย์ ดร.ทวีศกั ด์ิ จินดานรุ ักษ์ ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์ ดร.ไพโรจน์ กลิ่นกุหลาบ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ไสว ฟักขาว ดร.จักรพรรดิ วะทา ดร.อสุ ิรา อโนมะศริ ิ ดร.ปฐมพงศ์ ศุภเลศิ ดร.อรสุดา เจริญรัถ นายถวลั ย์ มาศจรัส นายบุญชว่ ย ทองศรี อนกุ รรมการและเลขานุการ นายชยั ยศ อมิ่ สวุ รรณ์ 493 สารานกุ รมการศกึ ษารว่ มสมัย เฉลิมพระเกยี รตสิ มเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

อนุกรรมการและผู้ชว่ ยเลขานุการ นางวลิ าวลั ย์ มาคุ้ม นางโสภติ า สวุ รรณะ นางสาวชญานศิ รุจริ ชยั นายจนั ทรย์ งยทุ ธ บุญทอง นางวฒุ นิ ารถ ขาวนวล นางสมกมล ศรีสูงเนิน นายกิตติพฒั น์ ยุคลธรี วฒั นากุล บรรณาธกิ าร คุณหญงิ กุลทรพั ย์ เกษแม่นกจิ รองศาสตราจารย์ ดร.สมศักด์ิ คงเที่ยง ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ไพโรจน์ กล่ินกหุ ลาบ ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์ ดร.ไสว ฟักขาว ดร.จักรพรรดิ วะทา ดร.ปฐมพงศ์ ศภุ เลิศ งานตน้ ฉบับและจัดพิมพ์ นางวิลาวลั ย์ มาคมุ้ นางโสภิตา สวุ รรณะ นางสาวชญานศิ รุจริ ชยั นายจันทร์ยงยุทธ บญุ ทอง นางวฒุ นิ ารถ ขาวนวล นายกิตติพฒั น์ ยุคลธีรวัฒนากุล ภาพประกอบ ภาพพระราชทานจากสมเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี นายถวลั ย์ มาศจรสั นายบญุ ชว่ ย ทองศรี นายอาชวิน ทะวงษา นางสมกมล ศรีสูงเนิน 494 สารานกุ รมการศึกษาร่วมสมยั เฉลิมพระเกียรตสิ มเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘

งานเลขานกุ ารและสารบรรณ นางสาวชญานิศ รจุ ิรชยั นายจนั ทร์ยงยุทธ บุญทอง นางวุฒินารถ ขาวนวล นางสมกมล ศรีสงู เนิน นายกิตติพัฒน์ ยุคลธรี วฒั นากลุ แบบปก ภาพพระราชทานจากสมเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ในกจิ กรรมเฉลมิ พระเกยี รติ ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘ 495 สารานกุ รมการศกึ ษาร่วมสมยั เฉลมิ พระเกียรตสิ มเด็จพระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘