้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 237 คมู อื เตรยี มสอบผบู รหิ ารสถานศึกษา ผลการดาํ เนนิ งานของกระทรวงศึกษาธกิ ารตามทิศทางของแผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคมแหงชาติ (ฉบบั ที่ 9 พ.ศ. 2545-2549) 1. ผลการดําเนนิ งานทสี่ าํ คัญ 1.1 ยุทธศาสตรก ารบรหิ ารจัดการท่ดี ี มีการดําเนินงานทีส่ าํ คัญ คือ การนาํ ระบบงบประมาณแบบ มงุ เนน ผลงานมาใชในการจัดทํางบประมาณดานการศึกษา ทําใหส ามารถลดจาํ นวนแผนงาน/โครงการจาก ป 2545 ไดม ากกวาครง่ึ หนง่ึ คือ จาก 33 แผนงานเหลือเพียง 11 แผนงาน มกี ารประกาศใช พ.ร.บ. ระเบียบการ บรหิ ารราชการกระทรวงศึกษาธกิ าร พ.ศ. 2546 สง ผลใหกระทรวงศกึ ษาธกิ ารตอ งจัดระเบยี บราชการเปน 3 สว น คอื การบริหารราชการสวนกลาง การบรหิ ารราชการเขตพนื้ ท่กี ารศึกษา 175 เขต และการบริหารราชการ ในสถานศึกษาของรฐั ระดบั ปริญญาทเี่ ปนนิติบคุ คล รวมถึงการเรง ผลกั ดนั กฎหมายทางการศกึ ษาจาํ นวน 108 ฉบับ ซง่ึ มีผลบังคบั ใชแ ลว 32 ฉบับ นอกจากน้ี ยังไดมีการกระจายอํานาจการจดั การศกึ ษาไปยงั เขตพน้ื ทก่ี าร ศกึ ษา 175 เขต รวมท้งั จดั ใหมีระบบการตดิ ตามประเมินผลการดาํ เนินงานของเขตพ้นื ทีก่ ารศกึ ษาทกุ ดา นทั้ง ดา นการบรหิ ารจดั การและวชิ าการ การกระจายอํานาจการจัดการศึกษาใหกบั องคกรปกครองสว นทองถนิ่ โดยมกี ารโอนงบประมาณดานอาหารเสริม (นม) และโครงการอาหารกลางวันใหก บั องคก รปกครองสว น ทอ งถ่ินแลว รอยละ 30 ของงบประมาณที่ตอ งใชทงั้ ส้นิ ซง่ึ ในป 2546 องคกรปกครองสวนทองถน่ิ สามารถ จัดการศกึ ษาใหก ับเด็กและเยาวชนในพน้ื ท่ีท่ัวประเทศในระดบั กอนประถมศึกษา-มัธยมปลายไดจ ํานวน 732,265 คน 1.2 ยุทธศาสตรการพฒั นาคุณภาพคนและการคมุ ครองทางสังคม การปฏริ ปู การศกึ ษาและการเรยี นรูตลอดชวี ิต ป 2546 ไดดาํ เนินการจดั การศึกษาเพื่อพัฒนา คนใหม คี ุณภาพและรูเทาทันการเปลย่ี นแปลงโดยการปฏริ ปู การศึกษาและการเรียนรตู ลอดชวี ติ ทเี่ นน ผูเรยี น เปนศูนยกลาง ดงั นี้ การปฏิรปู กระบวนการผลติ และพัฒนาครู มีการประกาศใชพระราชบัญญตั ิสภาครแู ละ บุคลากรทางการศึกษา เมือ่ 12 มิถนุ ายน 2546 พรอมทั้งมกี ารจัดทํานโยบายและขอเสนอเชงิ ยทุ ธศาสตรการ ผลติ และพฒั นาครเู สนอคณะรัฐมนตรี และคณะรัฐมนตรไี ดมีมติเห็นชอบโครงการผลิตครูการศกึ ษาข้นั พ้นื - ฐานระดับปริญญาตรี 5 ป โดยไดอ นมุ ัติงบประมาณจดั ทําโครงการระยะ 5 ป (2545-2549) รวม 4,125 ลา น บาท ซงึ่ ครอบคลุมโครงการผลติ และพัฒนาครใู นสาขาขาดแคลนตางๆ ดวย การจดั การเรยี นการสอนท่ีเนน ผเู รยี นเปนศูนยกลางและเรียนรูอยา งมคี วามสุข ไดมกี ารพฒั นา โรงเรยี นตน แบบ/นาํ รอ ง การปฏริ ูปการเรียนรทู ่ีเนนการปฏริ ูปท้งั โรงเรียน จํานวน 8,338 โรง โรงเรยี นตน แบบพเี่ ลย้ี ง 442 โรง โรงเรียนขยายผลการปฏิรปู ฯ 99 โรง การพฒั นาครแู ละบคุ ลากรทางการศึกษา แกนนาํ ปฏริ ปู การเรยี นรแู ละครเู ครือขาย ตลอดจนประกนั ครูตนแบบทั้งในระดับกอนประถม ประถม มธั ยมศกึ ษา และอาชีวศึกษา ทําใหมคี รูแกนนาํ 586 คน ครูเครือขายของครตู นแบบ 8,884 คน และบคุ ลากรแกนนําทวั่ ประเทศทไี่ ดรบั การพฒั นาแลวมีจํานวน 200,000 คน ตลอดจนผบู ริหารทีม่ ผี ลงานดเี ดน จาํ นวน 16 คน สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 238 คูม ือเตรียมสอบผบู ริหารสถานศกึ ษา การพฒั นาและปรับปรงุ หลักสตู รการจดั การเรยี นการสอนใหมคี วามหลากหลาย ยดื หยุน มีคณุ ภาพ ไดมีการพฒั นาและปรับปรุงหลักสตู รการเรยี นการสอนในระดับการศึกษาขั้นพน้ื ฐาน การศึกษานอกระบบ โรงเรยี นอาชีวศกึ ษาอุดมศึกษา รวมทั้งไดมีการประกันคุณภาพภายในสถานศกึ ษาระดบั การศึกษาข้ัน พืน้ ฐานแลว จาํ นวน 13,725 โรง สถานศกึ ษาเอกชน 2,216 โรง และศูนยก ารศกึ ษานอกโรงเรยี น 342 แหง สว นการศกึ ษาระดับอดุ มศกึ ษาไดมกี ารพัฒนาระบบและกลไกการประกันคุณภาพการศกึ ษาในสถาบันอุดม ศกึ ษา 70 แหง และไดรบั การประเมนิ คุณภาพภายในแลวรอ ยละ 54.4 สําหรับการประเมินภายนอกน้ันมี สถานศกึ ษา ข้นั พน้ื ฐานไดร บั การประเมินภายนอกแลว รอยละ 89 ระดับอาชีวศึกษารอ ยละ 22.8 ระดบั อดุ ม ศึกษารอยละ 23 โดยไดจ ดั ใหม ีการประเมินผลสมั ฤทธิ์ทางการเรียน (GAT) ของนกั เรยี นทว่ั ประเทศในระดับ ประถมศึกษา (ป.3 และ ป.6) และมัธยมตน (ม.3) และจดั ใหก ารประเมนิ คณุ ภาพระดับชาติ (National Test) การสนบั สนุนใหค รอบครวั ชมุ ชน องคก รพฒั นาเอกชนและสถาบันทางศาสนามีบทบาทใน การจดั การศึกษา มีการจดั ทาํ โครงการเรียนรูร วมกนั ระหวางชมุ ชนโดยสนับสนนุ ใหส ถาบนั การศึกษาใน พ้ืนทถี่ ายทอด แลกเปล่ียนและพฒั นาความรูร วมกันระหวา งชุมชน รวมท้ังการสงเสริมการวิจยั และการถาย ทอดเทคโนโลยีเพอ่ื เพม่ิ ความรู ทักษะดา นอาชีพ และรายไดใหก บั ประชาชนในชมุ ชน ซึง่ ปจ จบุ นั มสี ถาบัน การศึกษาเขา รวมโครงการ 105 แหง นสิ ติ /นกั ศึกษา 6,080 คน อาจารยท ป่ี รกึ ษาและอาจารยน ิเทศก 440 คน ตลอดจนมกี ารจดั ทําโครงการวิจัยซ่ึงเนน การพัฒนา การแกปญ หาผลิตภัณฑ กระบวนการและแนวทางการ นําผลการวิจัยไปใชจํานวน 123 โครงการ นอกจากนี้ มกี ารจัดตงั้ วิทยาลยั ชมุ ชนใน 10 จังหวัด คือ แมฮอ งสอน พิจติ ร ตาก บรุ ีรมั ย มุกดาหาร หนองบัวลาํ ภู สระแกว อทุ ยั ธานี ระนอง และนราธิวาส การปรบั ปรงุ กระบวนการเรยี นรดู านวิทยาศาสตรแ ละการเสริมสรางพน้ื ฐานความคิดตาม หลกั วิทยาศาสตร ไดม กี ารดาํ เนินงานสนับสนุนทนุ การศกึ ษาดา นวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยสี าํ หรบั นักเรยี น/นกั ศกึ ษาจํานวน 1,043 ทนุ ทนุ สงเสริมการผลิตครูผูมคี วามสามารถพิเศษดา นวทิ ยาศาสตรแ ละ คณิตศาสตรระดบั ปรญิ ญาตร-ี โท 1,784 ทนุ จดั ทาํ โครงการพฒั นาอจั ฉรยิ ภาพดา นวทิ ยาศาสตรและ คณติ ศาสตรโ ดยมนี ักเรียนเขา รวมโครงการ 2,066 คน รวมทัง้ สงเยาวชนผูมีความสามารถพิเศษคณะวทิ ยา ศาสตรเ ปน ตวั แทนประเทศไทยไปแขง ขันโอลิมปค ตางประเทศ ปละ 5 วิชา จาํ นวน 23 คน 11 ดา น การใชส ือ่ เพอ่ื การศึกษาทกุ รูปแบบและการจัดการศึกษาใหก ับผดู อ ยโอกาสและคนพิการ ได ดําเนินการพฒั นาและยกระดับการใชเ ทคโนโลยีและการสอ่ื สาร มีการสนบั สนนุ ใหโรงเรียนในสงั กัดเชื่อม ตอ เครือขาย Ed-Net แลว 20,561 โรง เชอื่ มโยงเครือขา ย School net แลว 4,787 โรง และเช่อื มโยงเครือขาย ทางไกลผา นดาวเทียมในระดบั ประถมศกึ ษาแลวรอ ยละ 100 และมธั ยมศึกษารอยละ 14.9 สําหรับการจดั การ ศึกษาใหก ับผดู อ ยโอกาสและคนพกิ ารน้ัน ไดม ีการจดั การศึกษาในระดบั ตา งๆ ต้ังแตร ะดบั กอนประถม ศกึ ษา-อุดมศกึ ษา ทัง้ การศกึ ษาในระบบและนอกระบบรวม 4,443,631 คน โดยเปน การศกึ ษาในระบบ จาํ นวน 390,672 คน และนอกระบบจาํ นวน 4,052,959 คน การผลิตและพัฒนาบุคลากรและนักวิจยั มีการสนบั สนนุ ทุนการวิจยั ในระดบั บัณฑติ ศกึ ษา ระดบั ปริญญาโท 1,581 โครงการ ปรญิ ญาเอก 168 โครงการ สรางและพฒั นาอาจารยในสถาบนั อุดมศึกษา สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 239 คูม ือเตรียมสอบผูบรหิ ารสถานศึกษา ของรฐั ใหเ ปนนักวิจัยรุนใหม โดยจดั ทนุ อุดหนนุ การทําวิจัยจํานวน 202 โครงการ รวมทั้งมกี ารจดั ทําโครง การวจิ ยั รว มภาครัฐและเอกชนในเชงิ พาณิชย 8 โครงการ การแลกเปลี่ยนนักศึกษาและบุคลากรของสถาบัน อุดมศึกษาไทยกบั ตางประเทศจํานวน 32 ราย จดั ตง้ั และดําเนินการเครือขา ยมหาวิทยาลยั ในอาเซียนทัง้ การ ปรบั ปรงุ และจัดทําหลักสตู รรวม ทง้ั สนับสนนุ ใหม กี ารศกึ ษาและวิจยั รวมกัน การเตรยี มความพรอ มและยกระดับทกั ษะฝมือคนไทยใหมีคุณภาพและมีมาตรฐาน มีการ จัดการศึกษาและฝกอบรมอาชีพเพื่อผลิตกําลงั คนในระดบั กง่ึ ฝมอื ชางฝม ือ ชา งเทคนิคและนกั เทคโนโลยี โดยการจัดการศกึ ษาแบบทวภิ าคีระดับปรญิ ญาตรี ซงึ่ เนน ความรว มมอื ระหวา งสถาบนั การศกึ ษากบั สถาน ประกอบการเอกชน ป 2546 มีสถานศกึ ษาทเี่ ขารว มโครงการ 354 แหง สถานประกอบการ 10,154 แหงและ มีนกั ศกึ ษาอยใู นระบบ 43,802 คน นอกจากนี้ ยังไดจ ดั ใหมีการอบรมอาชีพใหกับนักเรียนทจ่ี บการศึกษา ระดบั มธั ยมตน และปลายทไ่ี มไดเ รียนตอ ตลอดจนประชาชน ผูวา งงาน ทหารปลดประจาํ การ นกั โทษทจี่ ะ พนโทษ ฯลฯ ไดฝกอาชีพคนละ 1 อาชพี จํานวน 14,470 คน สว นการพฒั นาระบบคณุ วุฒวิ ิชาชีพ (TVQ) นัน้ ขณะน้ีไดดําเนินการวจิ ยั และพัฒนานโยบายทีเ่ ก่ยี วกับระบบคณุ วุฒิอาชีพไทย ซ่งึ จะนาํ มาใชก ําหนด มาตรฐานการจดั การศกึ ษาระดบั อาชวี ศกึ ษาตอไป ในภาพรวม ถึงแมวา กระทรวงศกึ ษาธิการไดด ําเนินการจดั การศกึ ษาใหเปน ไปตามแนว ทางการพฒั นาของแผนฯ 9 ก็ตาม แตเม่อื พิจารณาการบรรลเุ ปาหมายท่ีแผนกําหนดไว พบวา การดาํ เนนิ งาน ยงั ไมครอบคลุมเดก็ ในวัยเรยี นอายุ 6-14 ปไ ดอ ยา งทัว่ ถึง โดยในป 2546 มีกลมุ เดก็ ในกลมุ อายุดังกลา วไมมี โอกาสไดเ รยี นในระบบโรงเรยี นกวา รอยละ 40 ขณะที่ปการศกึ ษาโดยเฉลยี่ ของคนไทยในป 2546 คดิ เปน 7.8 ป และกาํ ลงั แรงงานอายุ 15 ปขึ้นไปท่ีมกี ารศกึ ษาระดบั มัธยมศึกษาข้นึ ไปมเี พียงรอยละ 38 นอกจากน้ี การเพม่ิ คณุ ภาพการเรียนการสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยที กุ ระดบั ใหไดมาตรฐานยังไมบ รรลุผลสําเร็จ ใหเหน็ ผลชัดเจนในวงกวางครอบคลุมทกุ กลุมเปา หมาย และการพัฒนากาํ ลงั คนในสาขาที่ขาดแคลนและเปน ที่ตอ งการของตลาดแรงงานและการพฒั นาประเทศยงั เปน เรอ่ื งท่ีตอ งเรงดําเนินงานอยา งจรงิ จงั และเปนระบบ ปญหาและอปุ สรรค (1) การปฏิรปู การศกึ ษาและการเรยี นรตู ลอดชีวิต (1.1) การจดั การเรยี นการสอนทเี่ นน ผเู รียนเปน ศนู ยก ลางและเรียนรูอยา งมคี วามสขุ ครตู น แบบไดร ับเชิญไปเปน วทิ ยากรมาก ทําใหม ีเวลาสอนนักเรยี น ผลติ และพัฒนาสือ่ การเรียนการสอนและทาํ การวจิ ยั นอยลงและไมตอเน่ือง (1.2) การพฒั นาและปรับปรงุ หลกั สตู รการจัดการเรยี นการสอนใหม คี วามหลากหลายยดื หยุนมี คณุ ภาพ บุคลากรทางการศึกษามีความรคู วามเขาใจในการจดั ทาํ หลกั สตู รและสาระของหลกั สูตรของสถาน ศึกษาไมเพยี งพอ นโยบายการบริหารจัดการหลกั สูตรยงั ไมช ัดเจน นอกจากน้ี ยังขาดขอ มลู และงานวิจัย เกยี่ วกบั หลักสูตรการเรยี นการสอนคอ นขา งมาก สาํ หรบั การพัฒนาคุณภาพการศกึ ษาน้นั ครอู าจารยย งั ขาดความ ตระหนกั ในเร่อื งการประกันคุณภาพ ขาดความเขา ใจในวธิ กี ารประเมินทัง้ การจัดทําตวั ชว้ี ดั การใชแ ละการ วิเคราะหขอมลู รวมทั้งขอมูลดา นคุณภาพยงั ขาดการพัฒนาใหทนั สมยั และตอ เนือ่ ง สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 240 คมู ือเตรยี มสอบผูบรหิ ารสถานศกึ ษา (1.3) การใชส ่อื เพ่อื การศึกษาทุกรูปแบบ และการจัดการศึกษาใหก บั ผดู อยโอกาสและคน พกิ าร ขาดขอ มลู และสถติ เิ กยี่ วกบั เดก็ ดอยโอกาสกลมุ ตางๆ โดยเฉพาะเรอ่ื งการใหบ รกิ ารการศึกษา สถานที่ และหลกั สตู รการเรียนการสอนยังไมเอ้ือตอ การจัดการเรียนการสอนใหค นพิการ รวมถงึ ยงั ขาดวสั ดุ อุปกรณ และสอื่ การเรียนการสอนเปน จาํ นวนมาก (2) การเตรียมความพรอ มและยกระดบั ทกั ษะฝมือคนไทยใหมคี ณุ ภาพและมีมาตรฐาน การดาํ เนินการจดั การศกึ ษาและฝก อบรมอาชีพตางๆ สวนใหญม ีปญ หามสี ถานประกอบการในพื้นทนี่ อยไมเ พยี งพอกับจาํ นวน นักเรยี นในพ้ืนท่ี บางแหงอยไู กล ทาํ ใหม ีปญหาเรือ่ งการเดนิ ทางและท่ีพักของนกั เรียน รวมทงั้ สถานประกอบ การบางแหงมีขนาดเลก็ หรอื เปน ธุรกจิ ครอบครวั ทําใหการฝก อบรมของนกั เรียนไดรับสาระไมครอบคลุมกวาง ขวางตามความตอ งการของหลกั สตู รและตลาดแรงงาน ขอ เสนอแนะสาํ หรบั การดาํ เนินงานตอไป เพื่อใหการดาํ เนนิ งานของกระทรวงศกึ ษาธิการเปนไปตามเปาหมายหลกั ๆ ทีก่ าํ หนดใหป ระชาชนมี การศกึ ษาโดยเฉล่ียไมต่าํ กวา 9 ป และยกระดบั การศกึ ษาของกําลงั แรงงานไทยใหถ ึงระดับมธั ยมศึกษาตอน ตนข้นึ ไปไมต่าํ กวา รอ ยละ 50 ของกาํ ลงั แรงงานในป 2549 รวมทง้ั ใหสอดคลองกับแนวโนมการเปลีย่ นแปลง ในระยะตอ ไป จะตองเรงดําเนินการในเร่อื งดงั น้ี (1) การปฏิรูปการศึกษาและการเรียนรูตลอดชีวติ โดย (1.1) เรงดําเนนิ การจัดการศกึ ษาภาคบงั คับ 9 ปและเรง ขยายโอกาสการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน 12 ปใ หท ่วั ถึง โดยเฉพาะกลมุ เดก็ ยากจนและดอยโอกาส รวมทั้งจัดการศกึ ษานอกระบบโรงเรยี นใหก ับกลุมท่ีมี งานทําแลวและไมมีโอกาสเรยี นตอ เพอ่ื ยกระดบั การศึกษาโดยรวมและเพ่ิมปการศกึ ษาโดยเฉล่ียใหส ูงขึน้ (1.2) เรง ดําเนินการปฏริ ูปการศึกษา โดยเฉพาะการพัฒนาคุณภาพการศึกษาและการสง เสริมใหส ถาบนั ศาสนา องคก รปกครองสวนทองถ่ินและองคก รชุมชนเขา มามีสวนรวมมากข้นึ (1.3) ควรมีการนําขอมูลผเู รยี นเปนรายบคุ คลมาใชในการจัดการเรยี นรู ทาํ ใหผูเรยี นมคี วาม สุข โดยเนน การจัดกิจกรรมท่หี ลากหลายใหเ รียนรดู วยตนเอง มีทกั ษะใฝร ู พรอ มท่จี ะแลกเปลยี่ นเรยี นรทู าํ งาน รว มกบั ผอู ื่นได และทสี่ ําคญั จะตอ งมกี ารปรับหลักสูตรและกระบวนการเรียนการสอนเพอื่ พัฒนาผเู รียนใน ทกุ ระดบั ใหม จี ติ สํานึกสาธารณะและมพี ฤติกรรมเพื่อสวนรวม (1.4) สรา งความเขาใจตอผูบริหารสถานศกึ ษาและครู/อาจารยอ ยางจรงิ จังและตอเน่อื ง ใน เรอื่ งระบบประกันคณุ ภาพการศกึ ษา ซึ่งเชื่อมโยงกับการพฒั นาคุณภาพการจัดการจดั การเรียน การสอน (1.5) ใหค วามสําคัญกบั การพฒั นากาํ ลงั คนในสาขาทีข่ าดแคลนและเปน ท่ีตอ งการของ ตลาดแรงงานและการพฒั นาประเทศในอนาคต โดยสนับสนุนใหม ีการจดั ทํา Talent & Skill Mapping เพือ่ เปนฐานในการผลติ กาํ ลงั คนไดเหมาะสม (2) การเตรียมความพรอ มและยกระดับทกั ษะฝมือคนไทยใหม ีคณุ ภาพ โดยเนน การปรบั ปรงุ หลกั สตู รและกระบวนการเรียนการสอนที่มงุ สูภาคปฏิบตั เิ พม่ิ ข้ึน โดยมกี ารประสานงานกับสถานประกอบการ มากข้ึน สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 241 คมู ือเตรยี มสอบผบู ริหารสถานศึกษา กรอบทิศทางการพัฒนาการศึกษาตามแผนการศกึ ษาแหงชาติ (พ.ศ.2545-2549) ในชว งแผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมแหง ชาติ ฉบับท่ี 10 (พ.ศ.2550-2554) 1.กรอบนโยบายและแนวคดิ เก่ียวกับการพฒั นาการศกึ ษาฯ - การจัดการศกึ ษาจะกอ ใหเ กิดผลตองมีการดําเนนิ การและมีการจัดทําแผนทตี่ อเนอ่ื ง - การทาํ แผนพฒั นาการศึกษาฯ เปนการจดั ทาํ แผนเพ่อื ใหส มั พันธแ ละสอดคลองกับแผนฯ ๑๐ ในชว งระยะเวลา ๕ ป ปจจบุ นั เรามีแผนการศึกษา ๑๕ ป ซ่งึ ควรสอดคลองกับแผนการศึกษา ๑๕ ป แตทีผ่ า นมายังมีปญหาในเร่อื งการดําเนินการทไี่ มต อ เนือ่ ง - ประเดน็ และขอ คดิ เหน็ ประกอบการพจิ ารณาในการจดั ทําแผน ก. กรอบแนวทางการจดั ทําแผนพฒั นาการศกึ ษาฯ ตองสะทอน ๒ มิติ ดังน้ี - บทบาทของการศกึ ษา ไมใ ชเ ฉพาะพฒั นาคน ตอ งรวมถงึ การพฒั นาองคค วามรู เสริมสรางนวตั กรรม เพื่อเพมิ่ ขีดความสามารถของประเทศ - การศึกษาควรจะมบี ทบาททเ่ี ปน ทง้ั ผูน าํ และผูตามในสังคม โดยจะตองกลา ช้ี กลาคดิ และตอ งมกี ารดําเนินการอยางตอเนอื่ ง สาํ หรับการผลิตคนระดับอาชวี ศกึ ษาและอุดมศึกษาตอ งผลิตใหต รง กบั ตามความตองการของสงั คม ข. ผลการวิเคราะหต อ งสะทอ นถึงปญหาใหครบถว น และเจาะลกึ ถงึ รากเหงาของปญหา ใหส ามารถเชอื่ มโยงไปสปู ระเด็นยุทธศาสตร กรอบแนวทาง เพอ่ื ใหก ารพฒั นาการศกึ ษาเปนไปตามเปา ประสงค และแนวทางในการแกปญ หาท่ีถูกตอง เชน ๑) การแกปญหาขาดแคลนครู คอื ตอ งไมเพมิ่ ครู ควร ใหครู ๕ ป ทีต่ อ งปฏบิ ัติงานสอน ๑ ป ไปปฏิบตั ิงานสอนในโรงเรียนทข่ี าดแคลนครู การจดั การเรียนการ สอนในบางระดบั อาจจะสอนเปน รายวชิ า บางวชิ าเรียนรวมกนั ในหอ งใหญ โดยครูไมต อ งสอนซํ้าในเนอ้ื หา เดียวกันหลายหอ ง ซ่ึงจะลดภาระของครไู ด และเนนใหผเู รยี นสามารถเรียนรูดวยตนเอง เปน การเพิ่มทักษะ ใหแกผเู รยี น และยงั เปนการเรียนรตู ลอดชีวติ โดยการพัฒนาสอื่ คนควา และทดลองดวยตนเอง รวมท้งั ครู ประจาํ การทไี่ มม ีวฒุ ิตามท่ีกาํ หนด ควรได รบั การอบรมหรือเรยี นเพม่ิ เพ่ือเปนการเพ่ิมมาตรฐานคณุ ภาพให ครูอกี ดว ย ๒) การกระจายอาํ นาจไปสทู อ งถ่ิน อยูในข้นั ตอนของกฎหมายโดยอาจยกเลกิ หรือดาํ เนนิ การ ตอ ตามความสมัครใจ และความพรอมในการถายโอน ๓) ตามกฎหมาย อปท. สามารถจดั การศกึ ษาได ตามความตอ งการของทอ งถ่ิน จดั ต้งั โรงเรยี นของตนเองได หรอื จัดเพม่ิ เติมในส่ิงที่รัฐจัดไมเ พียงพอ หรอื ดาํ เนินการในรปู แบบสหกิจ และ ๔) กระทรวงศกึ ษาธกิ ารและกรุงเทพมหานครรว มกนั จดั การศึกษา โดย ใหโ รงเรียนรัฐทม่ี ีชอื่ เสียงเปน พเ่ี ล้ียง เพื่อใหสังคมเกดิ ความเช่ือถือและยอมรบั คุณภาพ และมกี ารใชชือ่ โรงเรยี นพ่ีเลย้ี งรวมดว ย สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 242 คูมอื เตรยี มสอบผูบ รหิ ารสถานศกึ ษา 2.ทศิ ทางการพฒั นาการศกึ ษาไทยในอนาคต - การศกึ ษาไทยควรมีภูมิคมุ กันตนเองกอน และมจี ตุสดมภ (๔ เสาหลักในการเรยี นรู) Learning to know, Learning to do, Learning to live together และ Learning to be โดยจะตอ งเปน การศกึ ษา ท่มี ีคุณภาพและใหทุกคนมีสวนรวม เพ่อื เปนการลดตนทนุ - การขบั เคล่ือนนโยบาย ควรยึด ๓ ประเดน็ หลัก ไดแ ก ๑) กระแสโลกาภิวฒั น ๒) สงั คมฐานความรู ๓) สงั คมผูสูงอายุ การจดั การศกึ ษาควรมีเปาหมายในการผลิตคนเพอื่ นาํ ไปสกู ารแขง ขัน การวจิ ยั และพัฒนา ควรจดั ใหมใี นทกุ ระดับการศึกษา เพอ่ื ใหส ามารถทําวิจัยและพฒั นาได และควรจดั ระบบการศึกษาใหชดั เจน เพ่อื สนบั สนุนงบประมาณ และการกูยืมไดอ ยางชดั เจน - ปจ จยั สําคัญทเี่ กีย่ วขอ งกับการกําหนดทศิ ทางการศึกษา คือ พลงั การเปลยี่ นแปลง ไดแ ก ๑) โครงสรา งประชากร ประเทศไทยกาํ ลังกา วสสู งั คมผสู ูงอายุ การวางแผนการศกึ ษาตอ งใหความสาํ คญั กับ การศึกษาตอเนอื่ งตลอดชวี ิต อยางจรงิ จงั ๒) ทรัพยากรและสิ่งแวดลอม ตองคาํ นึงถงึ การจัดระเบยี บโลก ใหม (New World Order) ซึง่ จะเปน ตวั กําหนดตวั หน่งึ ในการจดั การศึกษา ๓) การเงินและการคลัง ๔) เทคโนโลยี และ ๕) การปกครอง สังคม คอื การมหี ลักธรรมาภบิ าล ประชาธปิ ไตย โปรง ใส ตรวจสอบได ซงึ่ การศกึ ษาในอนาคต จะเปลี่ยนแปลงแนวการสอนจากทสี่ อนพน้ื ฐาน เปน การเนน ทกั ษะเฉพาะโดยการ ฝก อบรมใหกบั กลมุ วยั แรงงาน และกลมุ ผูสูงอายุทมี่ ีจาํ นวนมากข้นึ - การจดั การศกึ ษาตองหาหุนสว นทางการศกึ ษากับประเทศเพอื่ นบาน อาจจะพัฒนาหลักสูตร แบบตางประเทศ โดยวิธีการ “สอนโดยไทยใชหลกั สูตรนอก” หรือการจางผเู ชี่ยวชาญจากตางประเทศมาเปน ทปี่ รึกษา ปรับเปลีย่ นสถานศกึ ษาอาชีวศกึ ษาใหเปนศูนยพ ัฒนาอาชีพ และสรางความรวมมอื ระหวางภาครัฐ และภาคเอกชนในการจัดการศึกษา รวมท้งั การจัดการศึกษาตอ งเนน พัฒนาคนไทยใหม คี ุณภาพ จริงจงั จริงใจในการปฏิบัติงาน ไมเ หน็ แกต วั และไมลืมตัว - การจดั การศึกษาควรเนนใหค นเปน คนดแี ละคนเกงเทา ๆ กัน (๕๐:๕๐) ควรตัง้ เปา หมาย ของผจู บการศึกษาในแตล ะระดับใหช ัดเจน และตองมกี ารปฏริ ูปการเงินเพื่อการศกึ ษาแหง ชาติ เพ่ือใหก าร จัดสรรงบประมาณของชาตมิ ีประสทิ ธภิ าพมากขึน้ - ตองปรบั เปลย่ี นทัศนคตขิ องผบู รหิ าร ครู โดยเฉพาะการศกึ ษาในระดบั อาชวี ศกึ ษาและอุดม ศึกษา เนนการสรา งคณุ ภาพ การใชท รพั ยากรใหคมุ คา และใหภ าคเอกชนเขา มามีสว นรว มเปนคณะกรรมการ เพ่ือ ใหการสนับสนุนทรพั ยากรทางการศกึ ษา ผูสําเร็จการศกึ ษาดานอาชีวศกึ ษาไดร บั คา ตอบแทนที่สอดคลอ ง กับทกั ษะความสามารถ นอกจากนี้ ผูบ รหิ าร ครู คณาจารย และบคุ ลากรทางการศกึ ษามีความรคู วามเขาใจ เก่ยี วกบั ปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี งทไ่ี มถ กู ตอง และกระทรวงไมควรยดึ ติดกับระยะเวลาหรือชว งช้ันการเรยี น ควรมีความยืดหยนุ ใหก บั ผูเ รียนทีม่ ศี กั ยภาพใหสามารถจบไดก อ น ๑๒ ป หรือถา ไมมศี กั ยภาพ ก็ควรมีการ ซ้ําช้นั - การศกึ ษาไทยควรเนนความสามารถของผเู รยี นมากกวาปริญญาบตั ร และตอ งมเี จา ภาพรบั ผดิ ชอบดานการปฏิรปู การศึกษาท่จี ริงจัง และตอ เนอื่ ง สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 243 คูมือเตรยี มสอบผบู ริหารสถานศึกษา 3.สาระสําคัญ 1) โอกาสและความเสมอภาคทางการศึกษา การเพ่ิมโอกาสทางการศกึ ษาเพ่อื ใหคนไทยมีการศกึ ษาเฉล่ีย ๑๐ ป - ใหม หี นว ยงานรบั ผดิ ชอบ ตดิ ตามเด็กที่ไมไ ดเ รียนใหเ ขา เรยี น - ควรมมี าตรการทเ่ี ปน คุณเชิงบงั คบั ทจ่ี ะชวยเหลือใหเดก็ ทกุ คนไดเ ขาเรียน - การจัดระบบเรียนรว ม รฐั บาลจดั ส่อื สิง่ อาํ นวยความสะดวก และบริการทีจ่ าํ เปน สําหรบั เด็กพิการ จะเออ้ื ใหเ ด็กพิการสามารถเรียนตอไดเพิ่มขึน้ - ควรชวยเหลือเด็กดอยโอกาสและพิการไดเ ขาเรยี น - ไมควรมกี ารสอบเขา สําหรบั เด็กภาคบงั คบั การขยายโอกาสทางการศึกษาระดับอุดมศกึ ษา - ควรจัดทนุ และเงินกสู าํ หรับใหผมู ีฐานะยากจนเขา เรียนได การกรู ะบบใหมไมคอ ยเปน ธรรมกบั ผู ดอ ยโอกาส - รฐั ควรจดั ส่อื สิ่งอาํ นวยความสะดวกใหมหาวทิ ยาลยั ตา ง ๆ เพื่อเอ้ือใหผูพกิ ารสามารถเขาเรยี น ไดม ากขึ้น การเรียนรูตลอดชวี ติ /แหลง เรียนรู - การศกึ ษานอกโรงเรยี นควรจดั ใหม คี ณุ ภาพ เนน สอนใหเด็กรจู ักวธิ เี รียน รูว าแหลงเรียนรู มีอะไร อยูท่ไี หน รูว ิธกี ารใชห องสมุด ตอ งไมห วงหอ งสมดุ เปดโอกาสใหเขา ไปใชไ ดสะดวก - การศึกษาตลอดชวี ิตตอ งใหความสําคญั กบั หองสมุดและการพฒั นาบุคลากรหอ งสมดุ ตอ งสงเสริม ใหเ กดิ แหลงเรียนรูชมุ ชน สงเสริมใหเ ด็กและคนทว่ั ไปอา นหนงั สือใหเ ปน นสิ ัย การจดั การศึกษาสาํ หรบั ผูดอยโอกาสและประชากรวยั แรงงาน - รฐั ควรมีนโยบายทจ่ี ะจดั การศึกษาตามความตองการของผูเรียนใหกวางขวางยิ่งขึ้น - การจูงใจใหสถานประกอบการเขา มาจดั การศึกษา หรอื พัฒนาแรงงาน เชน มาตรการทางภาษี - สงเสรมิ ใหชมุ ชน องคก รปกครองสวนทอ งถน่ิ มสี ว นรวมจดั การศึกษาใหม ากขน้ึ 2) คุณภาพและมาตรฐานการศกึ ษาและการเพม่ิ ศกั ยภาพการแขง ขนั ของประเทศ การพัฒนาคณุ ธรรมนาํ ความรู ความสมานฉันท สนั ติวธิ ี วิถปี ระชาธิปไตย บนพน้ื ฐานปรชั ญา เศรษฐกจิ พอเพยี ง - ควรสงเสริม สนับสนนุ การพฒั นาคุณธรรมนําความรใู หเปนรปู ธรรมทปี่ ฏิบตั ิไดใ นทุกระดบั และ มรี ปู แบบทเี่ ปน ระดับชาติ สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 244 คูม ือเตรยี มสอบผบู ริหารสถานศกึ ษา - ปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง เนนการพงึ่ ตนเอง ภูมิคุมกัน และสามารถปอ งกันตนเองได มคี วามเขม แข็ง เพอื่ ใชเปนทนุ ท่ีจะสามารถแขงขนั กบั นานาประเทศได - การพัฒนาคุณธรรมนาํ ความรู ตองสรางภมู ิคุมกันภายในกอน และตอ งปลูกฝงคณุ ธรรมตัง้ แต ปฐมวัย- มหาวิทยาลยั เริม่ ท่ีการสรา งความเชื่อ ศรทั ธา และการเสรมิ สรา ง โดยการบรู ณาการรวมกบั หนวย งานทางศาสนา - คุณธรรมนําความรู ยึดหลกั 3 ประการ ไดแ ก ๑) รวมมือกนั ในทกุ ระดับตั้งแตร ฐั บาล หนว ยงานท่ี เก่ียวของ และระหวาง บา น วดั โรงเรียน เพอ่ื ปลูกจติ สํานึกในดานคุณธรรม ๒) รวมมือกันผนกึ กาํ ลงั ดาน คุณธรรมนาํ ความรูใ หเขม แข็ง ๓) ปลกู จติ สาํ นกึ ใหแ กน กั เรียน นักศึกษาระดับอาชีวศึกษาและอุดมศกึ ษาให มีคณุ ธรรมและความรู โดยความรวมมอื ตั้งแตระดบั รากหญา ลักษณะ (บ ว ร) - สอดแทรกเรื่องคณุ ธรรมบรรจุใสไวใ นเนือ้ หาสาระทกุ รายวชิ าทกุ ระดับการศึกษา - ควรมคี วามสมานฉันทท้ังดานวัฒนธรรม สงั คม และการเมอื ง ตองยอมรบั ความแตกตางทางความ คิด โดยมีวัฒนธรรม คา นิยมรวมกนั บนพื้นฐานของความเปน ไทย การพัฒนาหลักสูตรและการเรียนการสอน การวจิ ัยและพัฒนา - รปู แบบการจัดการศกึ ษาของวทิ ยาลัยชุมชน ตอ งเนน การพฒั นาวิชาชีพของกาํ ลงั แรงงาน เพื่อเปน การสรา งศักยภาพหรอื ความเปนมอื อาชีพ ไมใ ชเนน การศึกษาเพ่อื ใหไ ดร ับปริญญาบัตร - สงเสรมิ สนับสนุนการพฒั นาหลกั สตู รในทุกระดับทัง้ ของรัฐและเอกชน - เรงดาํ เนนิ การจัดทํากรอบมาตรฐานวชิ าชีพในทุกระดับทกุ หลกั สูตร เพื่อเปน การยกระดับคุณภาพ สสู ากล โดยใหทุกภาคสวนเขา มามีสว นรวม - ควรมกี ารสงเสริมความรพู ้นื ฐาน และเพิม่ ความรูดา นทกั ษะและเช่ือมโยงกบั การใชเ ครือ่ งมือ โดยอาจมกี ารเรยี นรกู ับผมู ีประสบการณห รอื มีทกั ษะในการปฏิบัตงิ านจริง - ตองมีเกณฑมาตรฐานหรือสถาบนั ดแู ลครู ไมใ ชเฉพาะครใู นระบบอยางเดียว ควรพจิ ารณาบคุ คลท่ี ประสบความสาํ เร็จและท่ีสามารถเพมิ่ GDP ใหก ับประเทศประกอบดว ย - จดั ทําสาระของหลกั สูตรเชงิ สากล เพอ่ื ใหเ กดิ ทักษะ โดยเนนการเรียนการสอนทใี่ ชทักษะเปนฐาน - สง เสรมิ สนับสนุนการวิจัยและพัฒนา เพ่อื เปน การสรางองคค วามรู นวตั กรรม และสงิ่ ประดษิ ฐ ใหม ๆ ขน้ึ มา - การพฒั นากาํ ลังคนระดบั กลาง กระทรวงและสถานประกอบการตอ งรว มกันกาํ หนดสมรรถนะ วิชาชพี แลวนําสมรรถนะมาพัฒนาหลกั สูตร เพอื่ การแขงขนั และตรงกบั ความตองการของชุมชน ทอ งถิน่ - แผนการศึกษาตองใหความสาํ คัญในเรอ่ื งของสิ่งแวดลอม - การจัดทาํ หลักสูตรตองคํานงึ ความสอดคลอ งกบั วิถีชีวติ วฒั นธรรมทอ งถน่ิ ใหค ขู นานกนั และตอง มคี วามยดื หยุน อาจใชภาษาแมส อื่ สารในเบือ้ งตน และภาษาไทยเปน ภาษาท่ี ๒ นาํ สกู ารเรียนรูอืน่ ๆ สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 245 คมู อื เตรียมสอบผบู ริหารสถานศึกษา การผลติ และพฒั นาครู คณาจารยแ ละบุคลากรทางการศึกษา -ระบบการผลติ ครูตองใหค วามสนใจกระบวนการบม เพาะใหม คี วามลมุ ลกึ ในวิชาชีพ ปลกู ฝงคุณ ลกั ษณะพงึ ประสงค คณุ ธรรมและคานิยมไทย - ควรมีหนวยงานหรอื สถาบนั จดั ทําเกณฑเพ่อื เทียบโอนประสบการณใ หแกผ ูทีม่ คี วามเชีย่ วชาญใน หลากหลายอาชพี เชน พอ คา นักธุรกจิ ใหส ามารถเปนครูสอนในโรงเรียน เปนการเชื่อมโยงความรู การ ศึกษาเพ่อื ชวี ิตสสู ถานศกึ ษา - ใหความสําคัญกับการผลติ ครรู ะดบั ปฐมวัย พัฒนาครใู หม ศี กั ยภาพในการอบรมบม เพาะเด็กใหม ี คุณลกั ษณะพงึ ประสงคต ้งั แตวัยเยาว - นโยบายการผลิตครูและแนวปฏบิ ัติตอ งสอดคลอ งกนั ผลิตครมู ากแตจบแลวไมมงี านทํา - หนว ยงานผลิตครตู อ งเปนผูนําในการพัฒนาเทคนิคการเรียนการสอนทท่ี ันสมัย - ยกระดบั สถานภาพทางเศรษฐกจิ และสงั คมของครู พัฒนาครูใหมคี วามกาวหนา มีความภาคภมู ใิ จ ในวชิ าชีพ การประเมนิ และการประกนั ภายใน – ภายนอก - บรู ณาการการประเมินใหเ ปน สวนหนึง่ ของการปฏบิ ัตงิ าน ไมทําใหเ ปน ภาระสว นเกินของครู - KPI ท่ใี ชในการประเมินคุณภาพ ควรกาํ หนดเปนชดุ เดยี วกัน จะลดภาระงานครไู ดมาก - เกณฑป ระเมนิ กลุมโรงเรยี น อาจมคี วามแตกตางกันไดต ามสภาพแวดลอม แลวจงึ นาํ สเู กณฑก ลาง ท่ีทุกสวนยอมรบั ได การเปดเสรที างการคาและบริการ (FTA) ดา นการศกึ ษา - การเปด FTA ดานการศึกษาจะทําใหนักเรยี นไทยเขาเรยี นโรงเรยี นนานาชาติมากขึน้ ตอ งเรงสรา ง ภูมิคุมกนั ระบบการศกึ ษาไทย เตรียมคนไทยใหพ รอ มรบั กระแสการเปลยี่ นแปลง และคมุ ครองผปู ระกอบ การสถานศกึ ษาเอกชนท่ีเปน คนไทย - ระบบการศกึ ษาไทยตอ งสอนใหผเู รียนรจู กั แขงขันกบั ตนเอง รวู ธิ ที จ่ี ะปกปองตนเอง เรยี นรูวา จะ รว มมือและแขง ขนั กับคนอืน่ อยา งไร - หลกั สูตรที่จะแขงขันกับนานาชาติได ตองมสี าระทีเ่ ปน สากล ใหผ ูเรียนมที กั ษะ รจู ักคนควา หา ความรนู อกหองเรียน รวมทง้ั ตอ งพฒั นาความรูดานภาษาท้ังไทยและองั กฤษ - ควรเผยแพรสาระท่ปี ระเทศไทยทาํ FTA ดานการศึกษากบั ประเทศตาง ๆ และเตรยี มความพรอม ใหก ับหนว ยงานดา นการศกึ ษาของไทย การผลติ กาํ ลงั คนทั้งเชงิ ปรมิ าณและคณุ ภาพ - การสงเสรมิ ใหคนเรียนอาชีวศึกษา ตองมแี รงจงู ใจดา นความกาวหนาของวชิ าชพี และผลตอบแทน ทไ่ี ดร ับ โดยมีการประเมนิ ตามมาตรฐานสมรรถนะอาชพี สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 246 คูมอื เตรียมสอบผบู รหิ ารสถานศึกษา 3)การบริหารและการจดั การศึกษา การกระจายอํานาจ - สง เสริมใหผูบรหิ ารทั้งในสวนกลาง เขตพน้ื ท่ี สถานศกึ ษา และกรรมการสถานศกึ ษามคี วามชดั เจนในเร่อื งของการกระจายอาํ นาจ - การกระจายอาํ นาจใหอ งคก รปกครองสวนทอ งถ่นิ ตองมีการศึกษาใหชัดเจนและกระจายใหต าม ความพรอ มของแตละ อปท. ที่จะเปนผูจัด ผูรว มจดั หรือสนบั สนุน สถาบนั การศึกษาในกํากบั - สงเสริมใหมหาวทิ ยาลัยดําเนนิ การตาม พรบ.ของมหาวทิ ยาลยั และแกไ ขปญ หาดา นงบประมาณ และบคุ ลากรของมหาวิทยาลยั ราชภัฏ การมสี วนรวมของเอกชน - ใหความสาํ คญั กบั การกาํ หนดสดั สว นระหวา งรฐั และเอกชน และหาแนวทางที่จะนาํ ไปสูก าร ปฏิบัติ - หามาตรการในการสรางความมนั่ คงใหค รูเอกชน - การจดั การศกึ ษาโดยครอบครวั ซง่ึ เปนการศึกษาทางเลอื กควรไดร ับการสนบั สนนุ อยางชดั เจน - สงเสริมใหผ ูเรียนปรยิ ตั ธิ รรมแผนกสามัญมีสถานภาพเหมือนนกั เรียนปกติ ไมใชผูด อยโอกาส ทรพั ยากรและการลงทนุ - รัฐตองสนับสนุนงบประมาณอยา งเพยี งพอทีก่ อ ใหเ กดิ คณุ ภาพ - การอดุ หนุนคา ใชจายยงั ไมเพียงพอตอคา ใชจา ยที่เปน จรงิ - สถานศึกษา ตองมศี ักยภาพในการระดมทรพั ยากร - ภาคสวนตาง ๆ ตองมีสว นชว ยสนบั สนนุ การศึกษา การพฒั นาการศกึ ษาในเขตพัฒนาพเิ ศษเฉพาะกิจภาคใต - ตอ งบูรณาการรวมกบั หนวยงานอ่ืน ๆ ทเี่ ก่ยี วของ - ดําเนนิ การใหสอดคลอ งกับวิถชี ีวิต วัฒนธรรม - ประยกุ ต/เปรียบเทียบ การดาํ เนนิ งานในพ้ืนท่ีเฉพาะอืน่ ๆ เชน ชายแดน กลุม ชาติพันธุ เปนตน - ใหความสําคญั และดแู ลการศึกษาในพืน้ ท่ีมากขึ้น เชน ปอเนาะ ตาดกี า รวมท้งั ควรมีมาตรการท่ี หลากหลายและจรงิ จงั การนําแผนไปสูการปฏิบตั ิ - มีการทํา work shop และกําหนดเปา หมายเปนรายปทช่ี ัดเจน เพอื่ การตดิ ตามและประเมนิ ผล - มีการกํากบั ดูแลอยา งตอ เนือ่ ง - จดั เตรียมบุคลากร เพ่ือทดแทนบคุ ลากรที่ออกไป - จัดอันดบั คุณภาพ (Ranking) สถาบันการศกึ ษาเพอ่ื การควบคมุ คณุ ภาพและการประกนั คณุ ภาพ สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 247 คูม อื เตรียมสอบผบู ริหารสถานศึกษา ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี ง 1. ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง : แนวคดิ ใหมในการพัฒนาเศรษฐกิจ 1.1 เปา หมายการพฒั นาเศรษฐกจิ โดยทัว่ ไป ผบู รหิ ารเศรษฐกจิ มเี ปาหมายที่สําคญั สามประการคือ ก) ดานประสทิ ธิภาพ คือ การขยายตวั ทางเศรษฐกิจ โดยมกั จะพิจารณาจากการขยายตวั ของผลผลติ มวลรวมภายในประเทศ (Gross Domestio Product) ซ่งึ แสดงวาในระยะเวลา 1 ป ประเทศผลิตสินคาและ บริการรวมแลวเปน มูลคาเทาใด ดังนั้น การทป่ี ระเทศมี GDP ขยายตัว จึงหมายถงึ วา สังคมมีการผลติ สนิ คา และบรกิ ารเพิ่มข้ึนเรื่อยๆอยา งตอ เนอื่ ง มีทรัพยากรมากขน้ึ ประชาชนโดยรวมมีความม่ังค่งั มากขนึ้ ซง่ึ การ ขยายตัวไดด ีแสดงวา ระบบเศรษฐกิจมีประสทิ ธิภาพ มกี ารจดั สรรทรพั ยากรทด่ี ี ข) ดานเสถียรภาพทางเศรษฐกจิ คือ การที่ตัวแปรทางเศรษฐกิจที่สําคัญไมเปลย่ี นแปลงอยา งรวดเร็ว การไมม ี shock ในระบบเศรษฐกจิ ทั้งนี้ ประชาชนโดยทว่ั ไปยอ มไมชอบการเปล่ยี นแปลงอยา งรวดเรว็ ทาํ ใหป รับตัวไดยาก ในดานเสถยี รภาพนม้ี ักจะมองไดหลายมติ คิ ือ การมเี สถียรภาพในระดับราคาของสนิ คา หมายถงึ การทร่ี ะดับราคาของสินคา ไมเปล่ียนแปลงอยางฉบั พลนั ประชาชนสามารถคาดการณร าคาสนิ คา และบรกิ ารได การมีเสถียรภาพของการมงี านทาํ หมายถึง การทต่ี ําแหนง งานมีความเพียงพอตอความตองการ ของตลาดแรงงาน การมีเสถียรภาพของอตั ราแลกเปล่ียนเงนิ ตราตา งประเทศ หมายถึง การทอ่ี ตั ราแลกเปล่ยี น เงนิ ตราตา งประเทศไมมกี ารเปล่ยี นแปลงอยางฉับพลนั ซง่ึ จะมีผลตอเสถียรภาพของราคาในประเทศ และ ทําใหว างแผนการทาํ ธรุ กรรมระหวางประเทศมีความยงุ ยากมากขึ้น ค) ดา นความเทาเทียมกัน โดยทวั่ ไป หมายถึง ความเทาเทยี มกันทางรายได เม่ือเศรษฐกจิ มีการเปลี่ยน แปลงไปในทางท่ีดขี นึ้ แตป รากฏวา รายไดของคนในประเทศมคี วามแตกตา งกันมากข้ึนเรือ่ ยๆ แสดงใหเห็น วา มคี นเพียงกลมุ นอยไดประโยชนจ ากการขยายตัวของเศรษฐกิจ สถานการณจ ะเลวรายไปกวา น้อี ีก หาก เศรษฐกิจมกี ารเปลีย่ นแปลงไปในทางท่ีดขี นึ้ แตป รากฏวา มีคนจนมากขึน้ เร่อื ยๆ 1.2 โครงสรา งและเน้ือหาปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี ง พระบาทสมเด็จพระเจา อยูห วั ทรงมีกระแสพระราชดํารัสใหผ ูบริหารประเทศและประชาชน เหน็ ถงึ ความสําคัญของการพัฒนาท่ีสมดลุ มีการพฒั นาเปน ลาํ ดบั ขัน้ ไมเนน เพยี งการขยายตัวทางเศรษฐกจิ อยาง รวดเรว็ มาเปน เวลานานแลว เชนพระบรมราโชวาทเมื่อวนั ที่ 19 กรกฎาคม 2517 ทว่ี า \"ในการพัฒนาประเทศนนั้ จําเปน ตอ งทาํ ตามลําดบั ขน้ั เริม่ ดว ยการสรา งพ้นื ฐาน คือความมกี นิ มใี ชข อง ประชาชนกอ น ดว ยวิธีการท่ีประหยัดระมดั ระวัง แตถ ูกตอ งตามหลกั วิชา เมื่อพ้นื ฐานเกดิ ขึ้นม่นั คงพอควร แลว การชวยเหลอื สนบั สนุนประชาชนในการประกอบอาชพี และต้งั ตวั ใหมคี วามพอกนิ พอใชกอ นอื่นเปน พืน้ ฐานน้ัน เปน สิง่ สําคัญอยา งย่งิ ยวด เพราะผูทม่ี อี าชพี และฐานะเพยี งพอ ทีจ่ ะพ่งึ ตนเองยอ มสามารถสราง ความเจรญิ กาวหนาระดับทส่ี ูงข้ึนตอ ไปไดโดยแนนอน สวนการถอื หลกั ทจี่ ะสงเสรมิ ความเจรญิ ใหค อ ยเปน คอยไปตามลําดบั ดว ยความรอบคอบระมัดระวังและประหยดั น้ัน ก็เพ่ือปอ งกนั การผดิ พลาดลมเหลว\" สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 248 คูม อื เตรยี มสอบผบู รหิ ารสถานศกึ ษา และพระราชดํารัสเมอ่ื วันที่ 4 ธันวาคม 2517 \"...ใหเมืองไทยอยแู บบพออยพู อกนิ ไมใ ชว า จะรุงเรอื งอยางยอด แตวา มคี วามพออยพู อกิน มีความสงบ เปรยี บเทียบกบั ประเทศอ่ืนๆ ถาเรารักความพออยพู อกนิ น้ไี ด เรากจ็ ะยอดยิง่ ยวด......\" วกิ ฤติเศรษฐกจิ ในป 2540 แสดงใหเหน็ ปญหาในการแนวทางพฒั นาเศรษฐกจิ และการบริหารเศรษฐกิจ ทั้งภาครฐั และเอกชน ท่ผี า นมายังไมม ีความสมดลุ ไมส อดคลอ งกับพระราชดาํ รัส จงึ ไดมีการประมวลพระ ราชดํารสั เก่ียวกบั การพัฒนาเศรษฐกจิ เพ่ือเปนแนวคิดใหมในการพัฒนาประเทศและไดสรุปเปน หลกั ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี ง และขอพระบรมราชานญุ าตใชเปนกรอบในการจัดทาํ แผนพฒั นาเศรษฐกิจและ สังคมฉบบั ท่ีเกา ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี ง เปนปรชั ญาช้ถี ึงแนวการดาํ รงอยแู ละปฏิบัติตนของประชาชนในทุกระดบั ต้งั แตระดับชมุ ชน จนถงึ ระดับรฐั ท้ังในการพฒั นาและบรหิ ารประเทศใหดําเนนิ ไปในทางสายกลาง โดย เฉพาะการพฒั นาเศรษฐกจิ เพอ่ื ใหก า วทนั ตอโลกยุคโลกาภวิ ัฒนความพอเพยี ง หมายถึง ความพอประมาณ ความมีเหตผุ ล รวมถึงความจําเปน ท่จี ะตองมรี ะบบภมู คิ มุ กันในตวั ทด่ี พี อสมควร ตอ การมีผลกระทบใด ๆ อันเกิดจากการเปลยี่ นแปลงทง้ั ภายนอกและภายใน ทง้ั น้ี จะตอ งอาศยั ความรอบรู ความรอบคอบ และความ ระมัดระวงั อยา งยงิ่ ในการนาํ วชิ าการตา งๆ มาใชใ นการวางแผนและการดาํ เนนิ การทุกขั้นตอน และขณะเดียว กันจะตองเสริมสรา งพืน้ ฐานจิตใจของคนในชาติ โดยเฉพาะเจา หนา ทขี่ องรฐั นักทฤษฎี และนกั ธุรกจิ ในทกุ ระดบั ใหม สี าํ นึกในคุณธรรมความซอื่ สตั ยส จุ ริต และใหม ีความรอบรทู เี่ หมาะสม ดําเนินชวี ิตดว ยความ อดทน ความเพยี ร มีสติ ปญญาและความรอบคอบ เพือ่ ใหสมดุลและพรอ มตอ การรองรบั การเปลยี่ นแปลง อยางรวดเรว็ และกวางขวางทัง้ ดา นวัตถุ สงั คม ส่งิ แวดลอมและวฒั นธรรมจากโลกภายนอกไดเ ปนอยา งดี จากปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงน้ี ไดมีการศกึ ษาโครงสรา งและเนือ้ หา โดยกลมุ พัฒนากรอบแนวคดิ ทาง เศรษฐศาสตรของปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง โดยจาํ แนกองคประกอบของปรัชญาเปน กรอบความคิด คณุ ลักษณะ คาํ นิยาม เงอื่ นไข และแนวทางปฏิบัต/ิ ผลท่คี าดวาจะไดรบั คณะทํางานนสี้ รปุ วา กรอบความคดิ ของปรชั ญานี้ เปน การชแี้ นะแนวทางการดํารงอยูแ ละปฏบิ ตั ติ น ทงั้ แนวทางปฏิบัตแิ ละตวั อยางการประยกุ ตท ่ีเกดิ ข้ึน โดยปรชั ญาใชไ ดท งั้ ระดับปจเจกชนครอบครวั ชุมชน ประเทศ ในทนี่ ้ีมองในแงก ารบรหิ ารเศรษฐกจิ (ระดบั ประเทศ) เปน การมองโลกในลักษณะทเ่ี ปน พลวตั มี การเปล่ยี นแปลง มีความไมแ นน และมคี วามเชอ่ื มโยงกับกระแสโลก คือไมใชปดประเทศ แตในขณะเดียว กนั กไ็ มเ ปน เสรีเตม็ ทอ่ี ยางไมม ีการควบคุมดแู ล ไมใ ชอ ยอู ยา งโดดเด่ียวหรอื อยูโดยพึ่งพิงภายนอกทง้ั หมด คณุ ลกั ษณะเนน การกระทาํ ท่พี อประมาณบนพนื้ ฐานของความมเี หตุมีผลและการสรางภูมิคมุ กัน เนื้อหา ความพอเพยี ง คือ ความพอประมาณ ความมีเหตมุ ผี ล มีระบบภมู ิคุมกันทีด่ ตี อ ผลกระทบของ การเปลย่ี นแปลง หากขาดองคประกอบใดก็ไมเ ปน ความพอเพยี งท่ีสมบรู ณ ความพอประมาณ คือ ความพอดี กลา วอยางงา ยๆวาเปนการยืนไดโ ดยลาํ แขง ของตนเอง โดยมกี าร กระทําไมม ากเกินไป ไมน อยเกินไปในมิติตา งๆ เชน การบรโิ ภค การผลิตอยูใ นระดับสมดุล การใชจา ย การ ออมอยใู นระดับทไ่ี มสรา งความเดอื ดรอ นใหกับตนเอง พรอ มรับการเปล่ียนแปลง สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 249 คมู อื เตรยี มสอบผูบรหิ ารสถานศกึ ษา ความมีเหตุมผี ล หมายความวา การตัดสินใจเก่ียวกับระดบั ความพอประมาณ ในมิติตางๆ จะตอ ง เปน ไปอยางมเี หตุมผี ล ตองเปนการมองระยะยาว คาํ นงึ ถึงความเส่ียง มีการพจิ ารณาจากเหตุปจจัยและขอมลู ท่เี กีย่ วขอ ง ตลอดจนคาํ นึงถงึ ผลท่คี าดวาจะเกดิ การมภี ูมคิ ุมกันในตัวดีพอสมควร พลวตั ในมิติตา ง ๆ ทําใหม ีการเปลย่ี นแปลงในสภาวะตางๆ อยางรวดเร็วข้ึน จึงตอ งมีการเตรยี มตัวพรอ มรบั ผลกระทบทีค่ าดวา จะเกิดข้ึนจากการเปลี่ยนแปลงดา นตางๆ การกระทําท่เี รียกไดวาพอเพยี งไมค ํานงึ ถงึ เหตุการณแ ละผลในปจ จบุ ัน แตจําเปนตอ งคาํ นึงถงึ ความเปน ไป ไดข องสถานการณต างๆท่จี ะเกิดข้นึ ในอนาคต ภายใตขอจํากดั ของขอมูลท่ีมีอยู และสามารถสรา งภูมิคุม กัน พรอ มรบั การเปลย่ี นแปลง ทัง้ นี้ เงอื่ นไขการปฏบิ ัติ ตามปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพียงคือ การมคี วามรอบรู รอบคอบระมดั ระวงั มี คุณธรรมความซอื่ สตั ยสุจรติ ความรอบรู คือ มคี วามรูเกย่ี วกับวชิ าการตา งๆอยางรอบดา น ในเรอ่ื งตา งๆท่เี กย่ี วของ เพอ่ื ใชเ ปน ประโยชนพ ื้นฐานเพื่อนาํ ไปใชในการปฏบิ ตั ิอยา งพอเพยี ง การมีความรอบรยู อมทาํ ใหมีการตดั สนิ ใจท่ถี กู ตอง ความรอบคอบ คอื มกี ารวางแผน โดยสามารถที่จะนาํ ความรแู ละหลกั วิชาตางๆมาพจิ ารณาเชื่อมโยง สมั พนั ธก นั ความระมัดระวัง คอื ความมีสติ ตระหนักถึงการเปลี่ยนแปลงทีเ่ กิดขน้ึ ได ในการนาํ แผนปฏิบัตทิ ต่ี ั้งอยู บนหลกั วิชาตางๆเหลานน้ั ไปใชในทางปฏิบตั ิ โดยเปน การระมดั ระวังใหรูเ ทา ทันเหตุการณท่เี ปลยี่ นแปลงไป ดว ย ในสว นของคณุ ธรรม ความซอ่ื สัตยส ุจรติ ซ่งึ คลุมคนท้งั ชาติ รวมทัง้ เจา หนาที่ นักวิชาการ นักธรุ กิจ มีสองดานคือ ดา นจติ ใจ/ปญญาและดานกระทาํ ในดา นแรกเปน การเนน ความรูคคู ณุ ธรรมตระหนักในคณุ ธรรม มีความซอ่ื สัตยสจุ ริต และมคี วามรอบรูท่เี หมาะสม สว นดานการกระทําหรือแนวทางดําเนนิ ชวี ติ เนน ความอดทน ความเพียร สติ ปญ ญา และความรอบคอบ เงอ่ื นไขนจ้ี ะทาํ ใหการปฏิบัติตามเนื้อหาของความ พอเพยี งเปน ไปได ปรัชญากลาวถึงแนวทางปฏบิ ัติและผลทคี่ าดวาจะไดร ับดวย โดยความพอเพยี งเปนทัง้ วธิ กี ารและผล (End and mean) จากการกระทํา โดยจะทําใหเ กิดวถิ ีการพัฒนาและผลของการพัฒนาทีส่ มดลุ และพรอ มรบั การเปลี่ยนแปลง ความสมดลุ และความพรอ มรบั การเปลี่ยนแปลงหมายถงึ ความสมดลุ ในทกุ ดา น ทง้ั ดาน เศรษฐกจิ สังคม สิ่งแวดลอ มและวฒั นธรรม ในขณะเดียวกนั ความสมดุลของการกระทาํ ทัง้ เหตแุ ละผลจะ นาํ ไปสู ความยงั่ ยนื ของการพฒั นา ภายใตพลวัตทั้งภายในและภายนอกประเทศ แนวทางการจดั การทางเศรษฐกจิ และธุรกิจในอดตี มีจุดออนหลายประการดังกลา วแลว ซ่งึ นําไปสกู าร พัฒนาท่ีไมสมดลุ จนเกิดวกิ ฤติ ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงสามารถใชเปนแนวคดิ ใหม ในการบริหารเศรษฐกจิ ทีท่ ําใหก ารพฒั นาเปน ไปอยา งย่งั ยนื ตามวัตถปุ ระสงคได สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 250 คมู ือเตรยี มสอบผบู รหิ ารสถานศกึ ษา 2. ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงกับการกาํ หนดนโยบายเศรษฐกิจ 2.1 นโยบายเศรษฐกิจทส่ี อดคลองกบั ปรชั ญา ในสว นน้เี ปนการวิเคราะหวา จากคุณลกั ษณะและเนอ้ื หาของปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพียงแนวทางในการดาํ เนนิ นโยบายและการ บริหารเศรษฐกิจควรจะเปน อยางไร เพือ่ จะไดบ รรลวุ ตั ถุประสงคดังกลาว โดยพิจารณาจากโครงสรางดาน คุณลกั ษณะ เนอื้ หา และเงือ่ นไข จาก คุณลักษณะ ของปรชั ญานี้ชีใ้ หเ หน็ วา การบรหิ ารเศรษฐกิจจะตอ งเปน ทางสายกลาง รเู ทาทนั เพื่อ การใชประโยชนจากกระแสโลกาววิ ัฒน ดงั นน้ั นโยบายเศรษฐกิจจะไมใ ชการปด ประเทศ ตอ งสง เสรมิ การ คาและความสมั พันธท างเศรษฐกิจระหวา งประเทศ ณฏั ฐพงศ ทองภกั ดีและคณะ(2542) ชี้วา การใชป ระโยชน จากกระแสโลกาภิวฒั นตามแนวนี้ จะสอดคลอ งกับแนวคดิ ทางเศรษฐศาสตรเรือ่ งการผลิตและการคา ทําตาม ความไดเปรยี บโดยเปรียบเทียบของประเทศเปน หลกั การสําคัญ นน่ั คอื การสรางความไดเ ปรยี บอยา งแทจริง ของประเทศ นโยบายเศรษฐกจิ จะตอ งสนบั สนุนการแขง ขันทางการผลิตและการคา เพือ่ ใหสงั คมมีประสทิ ธิ ภาพ และผบู รโิ ภคไดป ระโยชน ไมปกปองอตุ สาหกรรมขนาดใหญ ไมมีความไดเปรียบในการผลติ โดยต้ัง ภาษีนําเขา สงู ซึ่งจะทาํ ใหไมไดป ระโยชนจ ากการคา ระหวา งประเทศ เพราะสินคานําเขา จะมีราคาแพง ตน ทุนการผลติ ในประเทศสูงขนึ้ การสง ออกทําไดยากขนึ้ ในขณะเดยี วกนั ตองมนี โยบายสาํ หรับผเู ดอื ดรอนจาก การกระแสโลกาภิวฒั นใ หป รับตัวได สว น เนอ้ื หา ของปรชั ญาท่กี ลาวถงึ ความพอประมาณ ความมเี หตมุ ผี ล และมีระบบภมู คิ ุมกนั แสดงวา นโยบายเศรษฐกิจตองมคี วามสมดุล สามารถใหเหตใุ หผ ลและชแ้ี จงใหส าธารณชนเขา ใจได มีความโปรง ใส มกี ารคํานึงถึงความเส่ียง และตองมรี ะบบในการบริหารความเสย่ี งเพอ่ื สรางภูมิคุม กัน ความพอประมาณ คอื การอยูไดโ ดยตนเอง ยืนโดยขาของตนเอง มีการคา การติดตอ กับสงั คมอน่ื แต ตนเองอยไู ด ไมพ่งึ พิงแตภ ายนอก ในดานของนโยบายสามารถมองท้ังระดบั ปจเจกชน ชมุ ชนและสังคม ในแงปจเจกชน นโยบายตอ งชว ยใหปจเจกชนยืนบนขาของตนเองได นั่นคอื มิมาตรการใหโ อกาส ทางเศรษฐกิจตามศักยภาพของแตละคน มาตรการใหประชาชนสามารถเขา ถึงการศึกษา การบรกิ ารของรฐั สาธารณปู โภคพนื้ ฐานอยางทวั่ ถงึ รวมทัง้ การเขาถงึ แหลงเงินทุน ในขณะเดยี วกันตอ งมีมาตรการไมใ หม กี าร สรางหนสี้ นิ มากเกินไปจนเกิดความไมพอเพียง ในดานของชมุ ชน นโยบายเศรษฐกิจตอ งสรางชมุ ชนใหม ีความเขมแข็ง เพอ่ื ชว ยใหคนในชมุ ชนยืน ไดด วยตนเอง ชมุ ชนแตละชุมชนยอ มมคี วามแตกตางกนั ตามลักษณะของประชากร ทรพั ยากร วัฒนธรรม ดังน้ัน นโยบายตองใหช มุ ชนพัฒนาความแตกตา ง นโยบายกระจายอํานาจจากสวนกลางจะมสี ว นสําคญั ใน การสรา งสาธารณูปโภคและบริการทส่ี นองตอบตอ ความตองการของชมุ ชนไดด กี วาการดําเนินงานจากสว น กลาง นอกจากน้จี ะตองสง เสรมิ การสรางเครอื ขา ยของชุมชนดวย ในสว นของระดบั ประเทศ ความพอประมาณ คอื การทจ่ี ะมีนโยบายใหความสาํ คญั แกวตั ถปุ ระสงค ท้ังสามดา นคือ การขยายตวั ทางเศรษฐกจิ เสถยี รภาพและความเทา เทียมกัน โดยไมมุงใหม กี ารขยายตวั ทาง เศรษฐกิจมากไปจนไมพอประมาณ เกดิ ปญหาดานเสถียรภาพ ในขณะเดียวกนั กต็ อ งมกี ารขยายตวั ทาง สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 251 คมู อื เตรียมสอบผูบ รหิ ารสถานศึกษา เศรษฐกิจทสี่ รางความเปน อยทู ด่ี แี กประชาชน โดยมีนโยบายโครงสรา งพ้ืนฐานท่ีเหมาะสม นโยบายการเงนิ การคลงั ทกี่ าํ กับ นโยบายเศรษฐกิจมหภาคของไทยควรเนนเร่อื งเสถยี รภาพ ซ่งึ ในอดตี มาตรการการเงนิ ของ ไทยประสบความสาํ เรจ็ ในการสรางเสถยี รภาพ โดยในปจ จบุ ันนโยบายการเงินแบบ Inflation targeting ก็ เนน เสถยี รภาพดา นราคาเชน กัน (สายนโยบายการเงิน ธนาคารแหงประเทศไทย 2542) นโยบายระดบั ประเทศตองมคี วามสมดุลดา นการออมและการลงทนุ ทง้ั ภาครัฐและเอกชน นโยบายการออมของประเทศมคี วามสําคัญมากข้นึ เม่ือสดั สวนผูสูงอายตุ อ ประชากรมแี นวโนม จะสูง ขนึ้ อยา งตอเน่อื ง ท้งั น้ี การสาธารณสขุ ของประเทศดขี น้ึ สขุ ภาพอนามยั ของประชาชนจึงดีขึ้นดว ยทาํ ใหคนมี อายุขัยทีย่ าวนานขึ้น ดงั นัน้ จึงสง ผลใหสัดสว นของผูสูงอายุมากขึ้น เมือ่ เทียบกับสดั สวนของผทู ่ีอยใู นวัย ทํางาน ดงั น้นั ผูท่อี ยูวยั ทํางานอาจจะรบั ภาระเลีย้ งท้งั เดก็ และผสู งู อายุไมไหว รฐั บาลจึงจาํ เปน ตองมกี ารชวย เหลือใหป ระชาชนมีการออมในชว งที่ยังอยใู นวยั ทาํ งานเพอ่ื จะไดน ําเงินที่ออมนี้ไปใชจา ยเมือ่ ตนเองเกษยี ณ อายุไปแลว เพ่ือลดภาระของผทู ่ที าํ งานในอนาคต เชน โครงการประกันสงั คมเปนตน ในดา นความมเี หตมุ ีผล ความรอบคอบ การกาํ หนดนโยบายและมาตรการทางเศรษฐกิจ ตองมคี วาม ระมดั ระวัง พจิ ารณาเหตุและผลของการกระทํา โดยคํานงึ ถงึ ผลระยะยาว และตระหนักถงึ ความเสี่ยงทั้งจาก สภาพแวดลอ มและจากมาตรการของรฐั การกําหนดนโยบายของรฐั มีพ้นื ฐานขอ สมมตุ ิในดานดมี ากเกนิ ไป ตองวเิ คราะหด วยวาหากส่งิ แวดลอ มเปล่ยี นในดานรา ย ผลของนโยบายจะเปนอยา งไร เปน ทน่ี าสงั เกตวา ภาวะฟองสบูเกดิ จากในระบบมาจากการทมี่ องเศรษฐกิจในแงด ีเกินไป เชน เมอื่ เศรษฐกจิ ขยายตัวอยา งรวด เร็วกค็ าดวา จะขยายตัวเชน น้ีตลอดไป จนมมี าตรการลงทนุ ขนาดใหญไมมกี ารเผอื่ กรณที ี่เศรษฐกจิ ไมเปน ไป ตามคาด ซ่ึงจะทําใหเ ปนวกิ ฤตเิ ศรษฐกจิ ได การลงทุนของรฐั บาลตอ งมีเหตุผล ความรอบคอบ จงึ ตอ งมกี ารวเิ คราะหโครงการเพือ่ ใหเห็นความ คมุ คา ของโครงการ ซ่ึงจะตองพิจารณาทัง้ ทางดา นเศรษฐกิจ การเงิน สงั คม และสิ่งแวดลอมโครงการที่ควร ลงทนุ จะมีความคุมคา ตอ สังคม แสดงถงึ ความพอเพียง การวเิ คราะหโครงการยงั ทําใหเ หน็ ถึงความสามารถ ในการชําระหน้ขี องโครงการรัฐบาลดว ย นโยบายรัฐตองไมส รางความไมรอบคอบใหแ กประชาชน ตัวอยางเชน การประกนั ไมใ หธ นาคาร ลม กอ็ าจทาํ ใหมแี รงจูงใจทผี่ บู ริหารธนาคารไมสนใจความเส่ยี งทจ่ี ะมผี ลตอ การประกอบการของธนาคารได หรอื โครงการเกีย่ วกบั การผอนภาระหนขี้ องประชาชน ตองไมท าํ ใหป ระชาชนมกี ารกูหน้ที ีเ่ กนิ ตวั โดยคาด วา จะไดร ับความชว ยเหลือจากนโยบายรฐั การมีภมู ิคุมกนั คอื นโยบายรัฐบาลตองคํานึงถงึ ผลของนโยบายในระยะยาวไมเพียงผลเฉพาะหนา มีระบบทด่ี ตี อ การจัดการความเสี่ยง เพ่ือปรบั ตวั จากการเปล่ียนแปลง เชน มาตรการเตือนภยั ลวงหนา เพ่อื ใหเตรียมตวั รองรบั การเปล่ียนแปลงหรอื วกิ ฤตไิ ด ระบบเตอื นภัย ลวงหนา ควรมที ง้ั ระดบั ประเทศ และระดบั ภูมภิ าค เพราะความเช่ือมโยงทางเศรษฐกจิ ระหวา งประเทศ ทําใหป ญหาในประเทศหนึง่ จะสามารถกระทบประเทศอื่นในภมู ภิ าคได สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 252 คมู อื เตรียมสอบผบู ริหารสถานศกึ ษา มาตรการสรางระบบ Social safety net มีกลไกสรางสวัสดิการหรือเครือขายตางๆ เพอื่ ดแู ลผูเดือดรอ น ไมวา จากการวางงาน ไฟไหม น้าํ ทวม หรอื อุบตั เิ หตุตา งๆ เชน การประกนั การวา งงาน ซง่ึ จะสามารถชวยเหลอื คน ท่ีอาจจะวางงานจากการท่ผี ูผ ลติ ตอ งปดกิจการลงเน่อื งจากผูผลิตขาดความสามารถในการแขงขนั เมอ่ื ประเทศเปด เสรใี นการลงทุนมากข้นึ แตการประกนั การวา งงานนี้ตอ งเปนการรับประกนั ในระยะสั้นหรอื ช่ัวคราวเทา นั้น มฉิ ะนั้นอาจจะเปน สาเหตุทีท่ าํ ใหคนไมท ํางานกนั มากข้ึน เพราะถึงแมไมมีงานทําแตก ็ยงั มี เงินใชจากการทรี่ ัฐบาลชว ยเหลอื นนั่ เอง มาตรการรองรบั ผลของโลกาภิวฒั น ที่อาจจะทาํ ใหม ีผูผลติ ทไ่ี มส ามารถแขงขนั ไดต อ งมกี ารปรับ เปลี่ยนกจิ การ เชน กองทนุ เพ่ือการปรบั ตัวของผปู ระกอบการและแรงงานที่ถูกกระทบ การมเี คร่ืองมือปอ งกันการผันผวนของระบบเศรษฐกจิ เชน มาตรการการคลังหรือการเงนิ กํากับการ เคลอ่ื นยายของเงินทุน เคร่อื งมือปอ งกนั ความเสย่ี งจากความผันผวนของอตั ราแลกเปล่ียน ความรวมมือระดบั ภมู ิภาคเพ่ือปองกนั ความผนั ผวนหรือวกิ ฤตเิ ศรษฐกจิของประเทศสมาชกิ จะเหน็ ไดอยา งชดั เจนวา เน้อื หาปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี งยํา้ ใหต ระหนกั ถึง ความสาํ คญั ของการมี ความสมดลุ และมคี วามรอบคอบระมดั ระวังในการดําเนนิ บรหิ ารเศรษฐกจิ นโยบายที่จะทาํ ใหมคี วามรอบรรู อบคอบทจ่ี ะนาํ ไปสู ความระมดั ระวัง คอื มมี าตรการที่ทาํ ใหม ี ระบบขอ มลู ขา วสารทด่ี ี ที่ประชาชนเขา ถึงได การบริหารเศรษฐกิจตอ งมีระบบขอ มูลและการวิเคราะหข อ มลู ท่ีทนั สมยั นโยบายรัฐตอ งสรา งสงั คมเปน สงั คมแหงความรู ประชาชนมีการศกึ ษาทดี่ ี จึงทาํ ใหมคี วามรูความ รอบคอบได การมีคณุ ธรรมและความซอื่ สัตย คอื ระบบสังคมตอ งมี ธรรมาภิบาลทง้ั ภาครฐั และเอกชน ในดา นของธรรมาภบิ าลภาครฐั การบรหิ ารเศรษฐกิจตองมีนโยบายลดการฉอราษฏรบ ังหลวงซึ่งทาํ ใหมผี ลเสยี ตอทงั้ ดานการขยายตัว ของระบบเศรษฐกจิ และความเทา เทยี มกัน เพราะเปน การใชท รพั ยากรที่ไมม ีประสิทธิภาพ มตี น ทนุ สูงเกนิ ควร นอกจากนีย้ งั มงี านวิจัยช้ใี หเห็นวา คนจนจะถูกกระทบจากการฉอราษฏรบังหลวงมากกวาคนมีเงนิ รฐั จะ ตอ งลดกฎระเบียบท่ไี มจาํ เปน ท่ีเปน โอกาสใหเ จา หนา ทีใ่ ชอํานาจในทางมิชอบ มกี ารใชเ ทคโนโลยสี าร สนเทศใหมากขนึ้ เพือ่ ใหม คี วามโปรงใส รวมทงั้ มีมาตรการใหภาคเอกชนใหบ ริการประชาชนแทนภาครฐั นอกจากนต้ี อ งมีมาตรการลดแรงจงู ใจในการฉอราษฤรบ งั หลวง โดยเพิม่ รายไดของขาราชการ แตเ พม่ิ โอกาส ในการถกู จบั และลงโทษที่หนกั สําหรับผทู ่ที จุ รติ ในดา นของภาคเอกชน การมบี รรษทั ภิบาลคอื การทําใหผบู ริหารไมทุจริตและกระทาํ การโดยคําจึงถึงผลประโยชนต อ ผูมี สวนไดส ว นเสยี ตอธรุ กจิ การบรหิ ารเศรษฐกจิ จะตอ งมีโครงสรางกฎหมายและสถาบัน ใหคุมครองผูถอื หนุ รายยอย มรี ะบบขา วสารขอมลู ท่ดี ีแกผลู งทุนเพื่อใหลงทนุ ในบรษิ ทั ที่มผี ลประกอบการท่ีดี มบี รรษทั ภบิ าล ทดี่ ี มรี ะบบการตรวจสอบภายในที่ดี ลงโทษผบู ริหารทีฉ่ อ โกง สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 253 คมู อื เตรียมสอบผบู รหิ ารสถานศกึ ษา 2.2 การบรรลเุ ปาหมายทางเศรษฐกิจ หากมีการวางนโยบายและดาํ เนนิ มาตรการทางเศรษฐกิจตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งตามท่ีได อภิปรายขา งตน สงั คมจะสามารถบรรลุเปาหมายทางเศรษฐกิจในดา นตางๆไดอ ยางสมดลุ ดานการขยายตัว เกิดข้นึ ได โดยใชประโยชนจากกระแสโลกาภวิ ัฒน การผลิตมปี ระสิทธิภาพจากระบบธรรมาภิบาลและ บรรษทั ภบิ าลท่ดี ี การขยายตัวมคี วามพอประมาณ นัน่ คือจะมคี วามยวั่ ยนื ไมใชเ ฉพาะระยะสนั้ และมีความ สมดุล จิรายุ อศิ รางกูร ณ อยธุ ยา และกอบศักดิ์ ภูตระกูล(2546) ชีใ้ หเหน็ วา แนวทางพัฒนาตามพระราชดําริ เปน \"การพฒั นาแบบ ลางพรอมบน ชนบทพรอ มเมอื ง ซง่ึ จะชว ยใหเ กิดความสมดลุ ในระบบเศรษฐกิจ \"เพราะเปน การพัฒนาในทกุ สว นของสังคม\" ดา นเสถียรภาพ คอนขางชดั เจนวาความพอประมาณ ความมีเหตมุ ีผล และการมีภมู ิคมุ กนั คือ การลด ความเสย่ี ง ความผันผวน ไมเปลย่ี นแปลงอยางรวดเรว็ ทาํ ใหเ ศรษฐกิจมีเสถียรภาพ เพระหากวา มีแนวโนมที่ เศรษฐกจิ จะมีการเปลี่ยนแปลงในทิศทางที่ไมพึงประสงค กจ็ ะมีเครอ่ื งมือท่จี ะหลกี เลยี่ ง รวมทัง้ มกี ลไกใน การปรบั ตวั อยางไรก็ตาม ตามหลกั ความสมดุล หากมีเสถยี รภาพในปจ จบุ ันแตส รา งความไมม เี สถียรภาพใน ระยะยาว ก็จะมีปญหาเชน กนั ตัวอยางเชน การมีอตั ราแลกเปล่ยี นเงนิ ตราระหวา งประเทศที่คงท่ี แตใ หมกี าร ไหลเขาของเงนิ ทุนเปน ไปอยางเสรี ทาํ ใหมีแรงกดดันใหอ ตั ราแลกเปลย่ี นเงินตราระหวางประเทศตอ งปรบั เปลี่ยนอยางรุนแรงได และเกดิ shock ขึ้นไดใ นระบบเศรษฐกิจ แนวทางบรหิ ารเศรษฐกิจตามปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพียง ทาํ ใหเกดิ ความเทาเทยี มกนั เพราะเปน แนวคิด ท่ีคํานึงความสมดลุ ของคนในสงั คม ใหท กุ สว นในสงั คมมคี วามพอเพียงยืนไดดวยตนเองผลจากการขยายตวั ทางเศรษฐกจิ จะกระจายท่วั ถงึ กวา แนวคิดท่ีจะใหมคี วามเจริญจากสว นบนและหลงั่ ไหลลงสสู วนลา ง การ สรา งภูมิคมุ กันคือ การใหม กี ลไกการบรรเทาผเู ดือดรอ น คือ การมี social safety net มรี ะบบสงั คมท่เี อ้อื อาทร มกี ารดแู ลคนในสังคมทกุ ระดับ เงอื่ นไขทใ่ี หค นมคี วามรอบรซู ้อื สตั ยคอื การใหโอกาสทางการศึกษา การทํา ใหสงั คมมคี ณุ ธรรม เปน ธรรมแกค นท่ัวไป โดยทั่วถึง 3. รัฐกบั เศรษฐกิจพอเพียง Adam Smith ผูไ ดร บั การยกยองเปน บิดาแหงเศรษฐศาสตร เนน ทใี่ หระบบตลาดทํางานอยางเสรี โดยจะ มีมือทมี่ องไมเหน็ นําไปสกู ารจดั สรรทรัพยากรท่ีมีประสทิ ธภิ าพ โดยบทบาทรัฐที่สําคัญแบงเปน สามดาน (1) การปกปอ งการรกุ รานจากตางประเทศ (2) การรักษาความสงบเรยี บรอยของสังคม ดูแลเกย่ี วขอ งกับการ ปกปอ ง คมุ ครอง ประชาชนภายใตการปกครองของตนเอง (3) การสรา งสาธารณูปโภค ท่เี อกชนไมส ามารถ ทําได ดงั นน้ั ในทศั นะนร้ี ัฐจะไมม บี ทบาทมากนักทเี่ ก่ยี วกับเศรษฐกจิ เศรษฐศาสตรในยคุ ใหม ใหความสําคญั ของบทบาทรฐั ในการบรหิ ารเศรษฐกิจมากขน้ึ โดยภายใต ระบบกลไกตลาด รฐั จะมีบทบาทในการสรา งสถาบนั ตา งๆ ทที่ ําใหระบบตลาดทาํ งานไดดี เชนการกําหนด กรรมสทิ ธิค์ วามเปน เจาของ การออกกฏเกณฑกาํ กับดูแลตลาดและการแลกเปลี่ยน และเขา มาแทรกแซงเมือ่ ตลาดมีความลม เหลวทาํ งานไมไ ดสมบูรณ (Stiglitz J. 2000 pp. 76-89 ) เชน การผกู ขาดโดยธรรมชาติ (Natyral monopoly) การมีผลกระทบภายนอก (Externality) นกั เศรษฐศาสตรเหน็ วา ระบบตลาดในความเปน สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 254 คมู ือเตรยี มสอบผูบริหารสถานศกึ ษา จริงจะไมเ กิดขน้ึ อยางสมบูรณ รฐั ตองเขามามีบทบาทอยางเข็มแขง็ เพอื่ ใหม ปี ระสทิ ธิภาพ เมื่อพิจารณาจากปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี งกบั การจดั การเศรษฐกจิ ประกอบกับแนวทฤษฏเี ศรษฐ ศาสตร จะมขี อ สรุปไดว า การบริหารเศรษฐกจิ ไมสามารถจะใชระบบกลไกตลาดเพยี งอยา งเดยี วตองอาศยั ภาครัฐที่มีประสิทธิภาพ รฐั จะตอ งทําใหต ลาดทํางานได และแกไขความลม เหลวของระบบตลาด นองจากน้ี ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ชี้ใหเห็นดวยวา รัฐตอ งมบี ทบาททางสังคม ท่จี ะสรา งใหค นในสงั คมมคี วาม พอเพียง มเี หตมุ ผี ล และมภี มู ิคมุ กัน นนั้ คือ เปน บทบาททลี่ ึก ไปกวา การทําใหระบบตลาดทาํ งานตามแนวคดิ เศรษฐศาสตรกระแสหลัก ซ่ึงหากจะมองในแตละดานทีส่ าํ คัญคอื รัฐตอ งสรา งความสมดุลในการจัดการเศรษฐกิจ ก) คํานึงถึงเปาหมายทางเศรษฐกิจทั้งสามดา น ดงั กลาวขา งตน ข) ขจดั ความไมสมดุลในดานตา งๆในระบบเศรษฐกิจ ค) มีระบบท่จี ะสรางความพอ ประมาณ ความมเี หตุมผี ลของคนในสังคม รฐั ตองมรี ะบบการจัดการเศรษฐกจิ มหภาค ตอ งเนน เสถียรภาพและการจดั การความเสย่ี ง โดยไม มองในแงดีเกนิ ไป เพื่อใหร ะบบเศรษฐกจิ สามารถรองรบั การเปล่ียนแปลงไดดี มคี วามยืดหยนุ รองรบั ตอ ความเสี่ยงทจ่ี ะเกิดขนึ้ ในอนาคตได ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี งชใ้ี หเ ห็นวา การดําเนนิ ตามปรัชญานี้ เง่อื นไขสําคัญคือ รัฐตอ งมีระบบ ธรรมาภบิ าลท่ีดี นั่นคือ การสรางใหก ารบรหิ ารจดั การทง้ั ภาครฐั มปี ระสทิ ธภิ าพ มีความรับผดิ รบั ชอบ ความ โปรง ใส โดยประชาชนตองมีสว นรวม รฐั เองตอ งมีความพอเพยี ง โครงการและมาตรการรฐั ตอ งไมสรา งความไมพอประมาณ ความไมม ี เหตมุ ผี ล การลงทุนและการกอหน้ขี องภาครฐั ตอ งไมเกนิ ตัวและคํานงึ ถงึ ผลกระทบระยะยาว หากใหการตัด สนิ ใจของรัฐมีเหตมุ ผี ล รัฐจะตอ งมีขอมูลทดี่ ี มกี ารศึกษาเพือ่ วางแผนวางนโยบายท่ดี ี คนในรัฐบาลตองมกี าร ศกึ ษา มีความรูค วามเขาใจในปญหาของประเทศอยา งแทจ ริง ซ่งึ โยงถึงการมรี ะบบการเมืองทีด่ ีดวย ความพอเพยี งดังกลาวน้ี รวมถงึ การท่รี ฐั ตองมีความตระหนกั ถงึ ขอจํากัดหรือความลม เหลวของรัฐ ในการแทรกแซงตลาดเชน กนั เปนธรรมชาตขิ องภาคราชการที่จะมปี ระสทิ ธภิ าพแตกตางจากภาคเอกชน นกั การเมอื งมักจะไมเขา ใจถงึ ปญหาทเ่ี กิดขนึ้ ไดจ ากขอ จํากัดดังนี้ และเขาแทรกแซงตลาดเกินความจําเปน ขอจาํ กัดของรฐั บาลมีประเดน็ ดงั นี้ ขอจาํ กัดดา นขอ มลู การท่รี ฐั เขา แทรกแซงตลาดตอ งมีขอมลู เชน การท่รี ัฐจะทําการผลิตหรือควบคุมการผลติ รัฐบาลตอ งรู ความพอใจและความตองการของผูบรโิ ภค และตน ทนุ ของการผลติ ทัง้ อุตสาหกรรมจึงจะกาํ หนดปรมิ าณและ ราคาทเี่ หมาะสมได รัฐเองจึงมตี นทนุ ทีจ่ ะตอ งหาขอ มูลนั้น การวางนโยบายกาํ กบั ดูแลระบบตลาดกต็ อ งมีขอ มูลทีด่ ี ตัวอยางเชน การกาํ หนดปรมิ าณมลภาวะให โรงงานกําจัด หากจะมปี ระสิทธภิ าพตองรูถงึ ตนทุนการกําจดั มลภาวะและผลกระทบของมลภาวะนั้นจึงจะ สามารถกาํ หนดไดอ ยางเหมาะสม หรอื การปลอ ยกูของธนาคารรัฐใหแกชาวบา นแทนตลาดเงินกูนอกระบบ รัฐอาจจะมีขอมลู ของผูข อกนู อยกวาผใู หกนู อกระบบ ซึง่ มคี วามคุน เคยกับผูขอกูมากกวา สามารถประเมนิ ได สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 255 คูม อื เตรียมสอบผบู รหิ ารสถานศกึ ษา วา จะสามารถใชหนไี้ ดหรือไม รวมทง้ั มีวิธตี ิดตามหนที้ ่มี ตี น ทนุ ตํ่ากวา กรณขี องรัฐ การปลอ ยกขู องรัฐอาจจะ มีโอกาสเปน หนีเ้ สยี มากขน้ึ เปน ลกั ษณะของความไมพ อเพียงลักษณะหน่งึ ขอ จาํ กดั ของมาตรการตอ พฤตกิ รรมภาคเอกชน มาตรการรฐั หลายมาตรการจะมีผลผา นทางพฤติกรรมหรอื กจิ กรรมของภาคเอกชน จงึ ตองดดู ว ยวา ตลาดหรือภาคเอกชนตอบสนองแคไหน ถาไมม กี ารตอบสนอง มาตรการกไ็ มมีผล ถึงมีการตอบสนองกจ็ ะมี ความเฉื่อย (time lag) จงึ เห็นผลงานชา การแกไ ขปญ หาอาจไมทนั การ เชน บางภาวะรฐั บาลดําเนนิ นโยบาย เรง การขยายตวั ทางเศรษฐกิจ โดยการมนี โยบายลดอัตราดอกเบ้ีย โดยหวงั ผลใหม กี ารขยายตัวของการลงทนุ ในภาคเอกชน อยา งไรก็ตาม การดวู า จะมกี ารลงทนุ สูงขน้ึ หรือไมนน้ั ตอ งดสู ภาพหรือสภาวะของภาคเอกชน ในชวงเวลานัน้ ดว ย คอื ขึ้นอยูก ับวาเอกชนจะมีการตอบสนองนโยบายลดอตั ราดอกเบ้ียมากนอยหรอื ไมอ ยาง ไร เพราะถา เอกชนไมมกี ารลงทนุ เพม่ิ ขนึ้ ผลลัพธจากการลดอตั ราดอกเบี้ยกจ็ ะไมเกิดขนึ้ เชน กนั สรปุ ในกรณี นี้ คือ รฐั บาลควบคุมเครื่องมอื ไดแ ตตองอยูภายใตพ ฤติกรรมของภาคเอกชนดว ย ขอจํากัดในการดําเนินการของขาราชการ รัฐบาลจะดาํ เนนิ การโดยการส่งั การผานขาราชการ หากขา ราชการมเี ปา หมายตางจากรัฐ เชน ตอ งการ หาผลประโยชนส ว นตวั จากมาตรการรฐั หรือตอ งการอาํ นาจมากกวา การบรกิ ารประชาชนตามนโยบายของ รัฐ รวมถึงกลุม ผลประโยชนก อ็ าจมอี ิทธิพลตอขาราชการ ลักษณะเชนนีท้ าํ ใหน โยบายรัฐไมมปี ระสิทธภิ าพ ซึง่ การมธี รรมาภบิ าลทด่ี ีจะลดปญหานไ้ี ด อยางไรก็ตาม กฎเกณฑแ ละวิธีปฏบิ ตั ิตามระเบยี บราชการก็จะมผี ล ใหม าตรการของรฐั ขาดประสทิ ธิภาพไดเชน กนั ขอ จํากัดทางกระบวนการการเมือง นักการเมอื งมีเปา หมายของตนเอง มีผลประโยชนข องตนเอง ซ่ึงอาจไมใ ชป ระโยชนตอประชาชน การ ออกนโยบายแทนจะเปนตามเปา หมายเศรษฐกจิ ก็อาจเปนเร่อื งการออกนโยบายหรือมาตรการตามประโยชน สว นตวั ซึง่ อาจเรยี กวา คอรปั ชั่นทางนโยบายหรอื มาตรการรฐั ได นอกจากนี้ กระบวนการทางการเมอื งกม็ ขี อจํากดั ในตวั เอง กฎหมายมีความลาชา ในการผานสภา กลมุ การเมืองมีผลประโยชนท แ่ี ตกตางกัน การดําเนนิ มาตรการตางๆจงึ มีความลาชา ขาดประสิทธภิ าพ การเลือกต้งั ทําใหเ กดิ การใชจ ายทีข่ ัดกับปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี งได มปี รากฏการณทเี่ รยี กวาวงจรการ เลอื กตงั้ (Eiection cycle) เปนลักษณะที่นกั การเมอื งมีวัตถปุ ระสงคท ี่สนองประโยชนข องตวั เอง นน่ั คอื การ ไดรบั การเลือกต้ังใหม ดังนั้น เมอ่ื จะเลอื กตัง้ กจ็ ะมกี ารตงั้ งบประมาณใชจา ยมาก เพื่อเปนการสรางความนยิ ม ตอ ประชาชน งบประมาณมกั จะขาดดุลในชวงกอ นการเลอื กต้ัง ปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพียง ช้ีใหเ ห็นบทบาทของรฐั ในการบริหารเศรษฐกิจทกี่ วางกวา แนวคิดเศรษฐ ศาสตรโ ดยท่วั ไป โดยรฐั ตองมีการดําเนินนโยบายเศรษฐกิจทส่ี งเสรมิ ใหระบบตลาดทํางานไดดแี ละแทรก แซงเม่ือตลาดมีความไมส มบรู ณ และตอ งสรางความพอเพยี งในระบบเศรษฐกิจ ทัง้ ระดับประชาชน ชมุ ชน และประเทศ ยิ่งไปกวา น้ันรัฐเองตอ งมคี วามพอเพียงโดยตัวเองอีกดวย สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 256 คูมือเตรยี มสอบผูบริหารสถานศึกษา นโยบายรฐั บาล (พล.อ.สุรยุทธ จุลานนท) คาํ แถลงนโยบาย ตามทีไ่ ดทรงพระกรณุ าโปรดเกลาฯ แตง ตง้ั ใหก ระผมเปน นายกรฐั มนตรี ตามประกาศพระบรม ราชโองการ ลงวันท่ี 1 ตลุ าคม พุทธศักราช 2549 และแตงตงั้ คณะรฐั มนตรีตามประกาศพระบรมราชโองการ ลงวนั ท่ี 8 ตุลาคม พุทธศกั ราช 2549 นนั้ ตามประเพณกี ารปกครอง ประเทศไทยในระบอบประชาธปิ ไตย อันมีพระมหากษตั รยิ ทรงเปนประมุข คณะรฐั มนตรจี ึงไดกาํ หนดนโยบายการบริหารราชการแผน ดินเพ่ือนาํ เรียนทานสมาชิกสภานิตบิ ญั ญัตแิ หง ชาตผิ ทู รงเกียรตไิ ดร บั ทราบถงึ เจตนารมณและนโยบายของรัฐบาล ในประการสาํ คญั ในอันทจี่ ะธาํ รงพทิ กั ษรักษาและเทดิ ทูนสถาบันพระมหากษัตรยิ มิใหผ ใู ดลว งละเมิดได และมุงประสงคจ ะแกไ ขปญ หาวกิ ฤติของประเทศทัง้ ทางดานการเมอื ง เศรษฐกจิ สงั คม การตา งประเทศ และความมนั่ คงของประชาชนชาวไทยท้งั มวล รฐั ธรรมนญู แหงราชอาณาจักรไทย (ฉบบั ช่วั คราว) พุทธศกั ราช 2549 ไดร ะบุถงึ สาเหตขุ องการ ยึดอํานาจการปกครองแผน ดนิ เม่อื วนั ที่ 19 กนั ยายน พุทธศกั ราช 2549 โดยปรารถนาที่จะแกไขความเสอ่ื ม ศรัทธาในการบรหิ ารราชการแผนดิน ความไรประสิทธิภาพในการควบคุมการบรหิ ารราชการแผน ดินและ การตรวจสอบการใชอ าํ นาจรฐั ทําใหเ กดิ การทุจรติ และประพฤตมิ ชิ อบขึ้นอยางกวางขวาง โดยไมอ าจหาตัว ผูกระทําความผดิ มาลงโทษได อนั เปน วิกฤติการณรายแรงทางการเมืองการปกครอง และปญ หาความขัดแยง ในมวลหมูประชาชนทถ่ี กู ปลุกปนใหแ บงแยกเปนฝก เปนฝายจนเสอ่ื มสลายความ “รู รัก สามัคคี” ของชน ในชาติ อนั เปน วกิ ฤตกิ ารณร ุนแรงทางสงั คมวิกฤติการณต า ง ๆ เหลานท้ี วคี วามรุนแรงมากขนึ้ ซึง่ นับเปน ภยันตรายใหญห ลวงตอระบอบการปกครอง ระบบเศรษฐกจิ และความสงบเรยี บรอ ยของประเทศ จงึ มีความ จาํ เปน รบี ดวนที่จะตอ งฟนฟคู วาม “รู รัก สามัคคี” ระบบเศรษฐกิจและความสงบเรยี บรอ ยของบา นเมอื ง การเสรมิ สรางระบบการตรวจสอบการทจุ ริตทเ่ี ขมแข็ง และระบบคุณธรรมที่ดงี าม การสง เสรมิ และคมุ ครอง สทิ ธเิ สรีภาพของประชาชน และการคุม ครองสทิ ธมิ นุษยชนอยางเครงครดั การปฏิบตั ิตามกฎบัตรสหประชา ชาติ พนั ธกรณตี ามสนธิสญั ญาหรือความตกลงระหวา งประเทศ การสง เสริมสมั พันธไมตรีกบั นานาประเทศ และการขับเคลอ่ื นเศรษฐกิจตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง ขณะเดยี วกนั ก็เรง ดาํ เนินการใหมีการจัดทํา รา งรฐั ธรรมนญู ขน้ึ ใหมดวยการมีสว นรว มอยา งกวา งขวางจากประชาชน ฉะนนั้ เมื่อพิจารณาจากเจตนารมณของรัฐธรรมนญู และสถานการณบานเมอื ง ตลอดจนวตั ถุประสงค ท่ีจะเสริมสรา งสังคมอยูเย็นเปนสุขรว มกันตามแผนพฒั นาเศรษฐกิจและสงั คมแหง ชาติ ฉบบั ท่ี 10 คณะรฐั มนตรขี อนาํ นโยบายการบริหารราชการแผนดินเรยี นใหทานประธานสภานิตบิ ญั ญัติแหง ชาติ และทาน สมาชิกผูม ีเกยี รติไดท ราบวารัฐบาลจะดําเนินการ ดังตอ ไปนี้ สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 257 คูมอื เตรยี มสอบผูบ รหิ ารสถานศกึ ษา 1. นโยบายการปฏิรูปการเมือง การปกครองและการบรหิ าร การเมืองเปน ปจจัยสาํ คญั ทีท่ าํ ใหการบริหารราชการแผน ดนิ เปนไปโดยราบร่ืน สะทอนความตองการ ของประชาชน แตสถานการณท างการเมอื ง และการบริหารในชว งเวลาท่ีผานมาเกดิ วิกฤติในศรัทธาของ ประชาชนดงั นั้นเพอื่ แกไขวกิ ฤติทางการเมืองและการบริหาร รฐั บาลจงึ กาํ หนดนโยบาย ดังนี้ 1.1 สนับสนุนการจดั ทาํ รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทยฉบับถาวร เพื่อการปฏิรปู การเมอื ง โดยเนน ความสําคัญท่ใี หประชาชนเขามามีสวนรว มในกระบวนการจัดทํารฐั ธรรมนูญในทุกระดบั 1.2 เสรมิ สรางมาตรการในการปอ งกันและปราบปรามการทุจริต ประพฤติมิชอบ ทงั้ ในภาคการเมอื ง และภาคราชการ ท้งั ในระดบั ทองถน่ิ และระดับชาติ สง เสริมองคก รอสิ ระและประชาชนในการตรวจสอบ การทจุ ริต ประพฤตมิ ชิ อบ ใหเ กิดประสิทธภิ าพและประสทิ ธิผล รวมทง้ั การปอ งกันการกระทําทเ่ี ขา ขา ยผล ประโยชนทับซอ นโดยการจัดทาํ พระราชบัญญตั วิ าดว ยความผิดเกยี่ วกบั การขัดกนั ระหวางประโยชนสว น บุคคลและ ประโยชนสว นรวมของผูดาํ รงตาํ แหนงทางการเมอื งและเจาหนา ที่รัฐ 1.3 จัดทําแผนแมบ ทพัฒนาการเมืองท่เี สริมสรางระบบคุณธรรม จริยธรรมทางการเมือง วัฒนธรรม และ การเรียนรูใหมทางการเมอื ง โดยการจัดต้งั “สภาพฒั นาการเมือง” ใหเปน องคกรหลักในการจัดทาํ และ ดําเนนิ การใหแ ผนแมบ ทพฒั นาการเมืองประสบความสาํ เร็จ รวมทงั้ ทําหนา ทปี่ ระสาน ติดตาม กาํ กับการ ดําเนินการตามแผนแมบทพัฒนาการเมอื งใหด ําเนนิ ไปอยา งตอ เนอื่ ง เพอ่ื เปนการสนองตอบเจตนารมณ ของรัฐธรรมนญู 1.4 จดั ทาํ แผนแมบ ทการใชทรัพยากรสอื่ สารของชาติ การใชเ ครอื่ งมอื ส่อื สารของรัฐ เพือ่ ประโยชน สาธารณะ และประโยชนตอ การศกึ ษาทางการเมืองแกป ระชาชน รวมทงั้ การปลกู ฝง ความรู ความเขา ใจเกยี่ ว กบั การเมอื งการปกครองในระบอบประชาธปิ ไตยอันมพี ระมหา กษัตรยิ ท รงเปนประมุข รวมทั้งการเนน การ ทําความเขาใจในเนือ้ หาสาระของการปฏิรูปการเมอื ง 1.5 สงเสริมเสรีภาพในการปฏบิ ตั ิหนาท่ีของส่อื สารมวลชน ควบคกู บั ความรบั ผดิ ชอบตอสงั คม และ ผลกั ดนั ใหม กี ฎหมายวา ดวยการประกอบกจิ การวิทยุกระจายเสยี งและวิทยโุ ทรทัศน เพือ่ จัดระบบสอื่ ภาครัฐ สอ่ื ภาคเอกชนและสอ่ื ชมุ ชนใหเปนสื่อสาธารณะอยางแทจ ริง 1.6 สงเสรมิ บทบาทขององคก รภาคเอกชนและภาคประชาชน ใหม ีบทบาทควบคูกบั องคก รภาค ราชการในการพัฒนาศกั ยภาพของประชาสังคมและชมุ ชนทองถน่ิ เพ่อื กอใหเกดิ การรวมกลมทีม่ คี วาม เขมแข็งสามารถพทิ ักษปกปองสทิ ธิและผลประโยชนของตนและสงั คมไทย 1.7 มุงเนนการบริหารทรัพยากรบคุ คลและการจัดองคก รภาครัฐ ใหสอดคลอ งกบั ทศิ ทางการนาํ พา ประเทศไปสูการพัฒนาทีย่ งั่ ยนื สงั คมมคี วามเขมแข็ง และประชาชนมีความสขุ ดว ยการดํารงชีวิตตามปรัชญา ของเศรษฐกิจพอเพยี ง โดยใหการรบั ราชการมคี วามเปน มืออาชีพ ขา ราชการและเจาหนาท่ีของรฐั สามารถ ดํารงชีพ อยางพอเพียง มมี โนสจุ ริต ตลอดจนมีสมรรถนะขีดความสามารถในการใหบ ริการประชาชน ตาม แนวทางพระ ราชทาน “เขา ใจ เขาถงึ พัฒนา” สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 258 คูม ือเตรยี มสอบผบู ริหารสถานศึกษา 1.8 สนับสนุนการกระจายอาํ นาจอยา งตอเนอื่ ง ตามครรลองระบอบประชาธปิ ไตย เพอื่ ใหท องถ่นิ สามารถพ่ึงตนเองและปกครองตนเองได ตามเจตนารมณข องประชาชนในทอ งถ่นิ น้นั 2. นโยบายเศรษฐกจิ นโยบายเศรษฐกิจของรฐั บาลยึดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง คือการใชหลักคณุ ธรรมกํากบั การ พฒั นาเศรษฐกจิ ในระบบตลาดเสรี เพื่อขบั เคล่ือนเศรษฐกิจฐานรากซึ่งเปรียบเสมอื นรากแกวของประเทศ เศรษฐกิจระบบตลาด และเศรษฐกิจสวนรวมใหม ีสว นรว มในการขยายตวั ทางเศรษฐกิจ ภายใตก รอบความ ยั่งยนื และความพอดี โดยเนน ใหภ าคเอกชนมีบทบาทนําและผนึกกําลงั รว มกบั ภาครฐั และภาคประชาสงั คม เพิม่ ความเขม แข็งใหแกเศรษฐกจิ ท้ังสามภาคดงั กลาว โดยมนี โยบายหลักดังนี้ 2.1 ภาคเศรษฐกจิ ฐานราก เปน พ้ืนฐานท่สี าํ คัญของระบบเศรษฐกิจไทย ซ่งึ จะตอ งเสริมสรา งใหเกดิ ความเขมแข็งตามแนวทางดงั นี้ 2.1.1 การเกษตรกรรม สนับสนนุ ใหการพัฒนาการเกษตรตามแนวทางทฤษฎใี หมเ ปน ทางเลอื ก สําคญั สําหรับเกษตรกรรายยอย ในขณะท่ขี ยายโอกาสในการพฒั นาผลิตภัณฑ และยกระดบั คุณภาพของผล ผลติ โดยอาศัยเทคโนโลยี การจดั การ และการเชื่อมโยงกบั ระบบตลาด 2.1.2 ผลิตภัณฑช มุ ชนและทองถ่นิ จะไดร บั การสนบั สนุนใหมีคุณภาพเปนทีย่ อมรบั ของ ผูบริโภค ตามศักยภาพทางการตลาดในระดบั ตาง ๆ คอื ระดับภมู ภิ าค ระดับชาติ และระดบั การสง ออก โดย จัดระบบการบริหารจัดการโครงการแบบบูรณาการเพื่อเสรมิ สรา งเทคโนโลยีและการจดั การ ควบคไู ปกับ การสนับสนนุ ดา นการตลาด 2.1.3 แรงงาน ซึ่งเปนรากฐานสาํ คัญอกี สว นหนง่ึ ของภาคเศรษฐกจิ ฐานราก จะเสริมสรางความ รว มมือ ระหวา งภาคแรงงาน ภาคเอกชน และภาครฐั ใหครอบคลมุ ถงึ การพัฒนาคณุ ภาพและฝม อื ของแรง งานในระดับตา ง ๆ เพือ่ ใหส ามารถมีผลผลิตและรายไดสูงข้ึนตามมาตรฐานฝม อื แรงงาน ตลอดจนสงเสริม ใหแ รงงานทกุ กลุมมีงานทาํ มีอาชีพเสรมิ ไดร ับการคุมครองและดูแลดานสขุ อนามัย ความปลอดภัยในการ ทาํ งาน ตลอดจนมหี ลกั ประกนั ความม่นั คง รวมทง้ั สวัสดกิ ารแรงงานอยา งทวั่ ถึงและเปน ธรรม 2.1.4 การขยายตวั ทางเศรษฐกจิ ของภาคเศรษฐกิจฐานราก ตามแนวทางขา งตน จะดาํ เนินการ ควบคไู ปกับการดแู ลผูท ไี่ มพ รอมหรอื ยงั ไมส ามารถจะปรบั ตวั ได โดยการจัดสวัสดิการสงเคราะหและบรกิ าร ทางสังคมท่จี ําเปน อยา งทั่วถงึ และโดยการดแู ลโอกาสในการเรยี นรู การศกึ ษา ตลอดจนการฝกอาชีพสําหรับ คนเหลาน้ีและลูกหลาน นอกจากนั้น การเติบโตทางเศรษฐกจิ จะตอ งไดรบั การดแู ลมิใหเ กดิ ผลกระทบทาง ลบตอทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ มอีกดว ย เพอื่ การน้ี จะปรับปรุงบทบาทของผวู า ราชการจงั หวดั และหนว ยงานภมู ภิ าค โดยปรบั ปรุงระบบ ความสัมพันธระหวา งภมู ิภาค ทองถนิ่ ชมุ ชน และภาคประชาสังคมอยางเหมาะสม เพื่อรวมกันรับผิดชอบ ดูแลผดู อ ยโอกาส ตลอดจนรักษาและดูแลทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดลอมอยา งทั่วถงึ เปน ธรรม และมี ประสทิ ธิภาพ สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 259 คูมือเตรยี มสอบผบู รหิ ารสถานศึกษา 2.2 ภาคเศรษฐกิจระบบตลาด รัฐบาลถอื เปน นโยบายท่ีจะใหกลไกการตลาดสามารถดาํ เนินการได อยางเตม็ ท่ี ภายใตห ลกั คุณธรรมและการสรา งความเปนธรรมในภาคเศรษฐกิจ การขจัดการดาํ เนินการทมี่ ีผล ประโยชนทับซอ น และการแสวงหาผลประโยชนส ว นบุคคล และจะอาศยั กลไกการตลาดเสรเี พม่ิ ประสิทธิ ภาพในการแขงขนั ดวยความเปน ธรรม ดังน้ี 2.2.1 การพฒั นาอตุ สาหกรรม สง เสริมใหมกี ารลงทนุ ทั้งจากในและนอกประเทศในอตุ สาหกรรม ทม่ี ีศักยภาพในการแขงขนั สงู ตามแผนพัฒนาเศรษฐกจิ และสงั คมแหง ชาติ ฉบับท่ี 10 และใหความสําคญั กับ การลงทนุ เพ่อื เสริมสรางความสามารถดา นเทคโนโลยแี ละการสรา งทรพั ยส นิ ทางปญ ญาของประเทศเปน สว นรวม 2.2.2 วสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ ม จะอาศยั ความเปนพนั ธมิตรระหวา งเอกชนและรัฐผนกึ กาํ ลงั เพือ่ เพ่มิ ประสิทธิภาพอยา งตอ เน่อื งโดยใชว ทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ตลอดจนการบริหารจัดการใน การสรางความเขม แขง็ ใหแ กวิสาหกจิ ขนาดกลางและขนาดยอ มทกุ ประเภท นอกจากนั้น จะใหความสําคญั เปนพิเศษแกวิสาหกจิ ขนาดกลางและขนาดยอมท่ีใชทรพั ยสินทางปญ ญา 2.2.3 การสง ออก สงเสรมิ และผลกั ดนั การสง ออกสนิ คา และบริการ โดยมีภาคเอกชนเปนกลไก ขบั เคลอ่ื น ตลอดจนสรางความเขมแขง็ ของระบบเศรษฐกจิ การคาภายในประเทศ รวมทัง้ สรางเสถียรภาพ ของราคาสินคา ที่มีความเปนธรรมทง้ั ผผู ลิตและผูบ ริโภค 2.2.4 การทอ งเทย่ี ว พฒั นาประเทศไทยเปนแหลงทองเทยี่ วคณุ ภาพ มมี าตรฐานความปลอดภยั และบริการระดับสากล เนนเอกลักษณและวัฒนธรรมไทยควบคกู ับการอนรุ กั ษทรัพยากรธรรมชาติ สง เสริม การตลาดทองเที่ยวเชงิ รุกทง้ั ในและตางประเทศเพ่อื ดงึ ดดู นักทอ งเท่ยี วคณุ ภาพ 2.2.5 พลงั งาน สงเสรมิ ประสิทธภิ าพและประหยดั การใชพลงั งาน การพัฒนาและใชประโยชน พลงั งานทดแทน การสํารวจและพฒั นาแหลงพลังงานท้งั ภายในประเทศและนอกประเทศ รวมถงึ เขตพัฒนา รวมกนั กบั ประเทศเพอ่ื นบา น การสงเสริมการใชพลงั งาน สะอาด การกําหนดโครงสรา งราคาพลงั งานที่ เหมาะสม และการปรับโครงสรางการบริหารกิจการพลงั งานใหเหมาะสม โดยแยกงานนโยบายและการ กาํ กบั ดแู ลใหม ีความชดั เจน รวมทัง้ สง เสรมิ การแขง ขันในธุรกจิ พลังงานในระยะยาว และการศึกษาวจิ ัยพลงั งานทางเลือก 2.2.6 โครงสรางพ้นื ฐานทางเศรษฐกจิ ใหความสาํ คัญกับการบริหารจัดการโครงสรางพืน้ ฐาน ใหมคี ณุ ภาพ ประสทิ ธิภาพ ความโปรง ใส และวางรากฐานการทาํ งานอยา งเปนระบบทด่ี ี สรา งบุคลากรทม่ี ี คุณภาพ ยดึ มั่น ความซอื่ สัตย สุจรติ คุณธรรม จรยิ ธรรม เพ่ือสรา งมาตรฐานการบริหารจดั การโครงการทดี่ ี และสนับสนนุ การมีสว นรว มของประชาชนตั้งแตการวางแผนจนถึงการดาํ เนินโครงการ โดยขับเคลอ่ื นโครง การลงทนุ ขนาดใหญท ่อี ยูในแผนแมบ ทและมคี วามพรอมทกุ ดา น เนน การลงทุนประเภททจ่ี ะเพิม่ ประสทิ ธิ ภาพระบบเครอื ขายการจดั สง สินคา และพัสดุ การประหยดั พลงั งาน และลดตน ทนุ การขนสงและปญ หามล พิษ รวมทัง้ โครงการลงทุนตลอดจนการบริหารจดั การทรพั ยากรนํา้ เพ่ือลดความสญู เสียทีจ่ ะเกิดจากอุทกภยั และภัยแลง ในพื้นท่ีเศรษฐกจิ สําคัญ ทั้งนจี้ ะจัดใหม ีการจัดลําดับความสาํ คัญของการลงทนุ โครงการขนาด สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 260 คมู อื เตรยี มสอบผูบริหารสถานศกึ ษา ใหญทีช่ ดั เจนขน้ึ โดยเร็ว 2.2.7 โครงสรางพนื้ ฐานทางปญญา โดยทีป่ ระเทศไทยไดมกี ารลงทุนจาํ นวนมากพอสมควรในดาน โครงสรา งพืน้ ฐานทางเศรษฐกจิ แตโ ครงสรางพ้ืนฐานทางปญญายงั อยใู นฐานะดอ ยกวาประเทศคแู ขง หลาย ประเทศ ดังน้ันรฐั บาลจะจดั ทําแผนแมบ ทโครงสรา งพ้ืนฐานทางปญ ญาขึน้ เพื่อเรงรดั ใหมกี ารสรา งปญ ญา ในสังคม เพ่อื สนบั สนุนเศรษฐกจิ พอเพียง และเพอ่ื สรา งความสามารถของประเทศอยา งยั่งยนื ตลอดจน สนบั สนุนใหภ าครัฐและภาคเอกชนรว มกนั สรา งนวัตกรรม 2.2.8 การจดั การดา นทรพั ยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอ ม สรา งสมดุลระหวางการอนรุ กั ษและการ ใชป ระโยชนอยางยง่ั ยนื จากทรัพยากรธรรมชาติ โดยเฉพาะอยา งย่งิ ทรัพยากรชวี ภาพ เพอ่ื สรางคณุ ภาพสงิ่ แวดลอ มทดี่ ที สี่ อดคลอ งกับสภาพเศรษฐกิจของประเทศ โดยใชม าตรการทางเศรษฐกิจที่ผสมผสานกับหลัก การบริหารจดั การดา นสิง่ แวดลอม เพือ่ ใหเกิดการมีสวนรวมและเกดิ ความเปนธรรมกบั ทุกฝาย 2.2.9 เศรษฐกิจระหวางประเทศ จะดําเนนิ นโยบายความรว มมือทางเศรษฐกิจระหวางประเทศและ การเจรจาการคา ระหวางประเทศท้ังกรอบทวภิ าคแี ละพหุภาคีที่เปน ประโยชนกับประเทศชาติและประชาชน โดยอาศัยการมสี ว นรว มอยางเหมาะสมของภาคประชาสงั คม และใหเปนไปตามขั้นตอนและกระบวนการท่ี ถูกตอ ง 2.2.10 การปรับปรงุ กฎระเบียบดา นธุรกจิ การคา ปรับปรงุ แกไขกฎหมายและกฎระเบยี บการคาใหมี ความทนั สมัย เพือ่ อาํ นวยความสะดวกทางดา นการคา สรางความเปนธรรมและยกระดับขีดความสามารถใน การแขงขนั 2.3 ภาคเศรษฐกจิ สว นรวม 2.3.1 การสรา งภมู คิ ุมกันทางเศรษฐกิจ ประสทิ ธภิ าพเปนรากฐานการเตบิ โตของผลติ ภณั ฑป ระชา ชาตทิ ่ียัง่ ยนื ดงั น้ันรฐั บาลจึงใหความสาํ คัญแกเ ปา หมายในการเพ่มิ ประสิทธภิ าพควบคไู ปกับการวัดความ เจรญิ เตบิ โตของผลิตภณั ฑป ระชาชาติ เพอ่ื การน้จี ะจดั ทาํ แผนแมบทการสรางเสริมประสทิ ธิภาพแหง ชาติ โดยเปน แผนรวมกบั เอกชนสําหรบั ภาคเศรษฐกจิ ท่ีสําคัญ ใหเ สร็จสิน้ ภายใน 6 เดือน 2.3.2 การออม มุงสนบั สนนุ การออมในทุก ระดบั โดยใชนโยบายการออมที่เหมาะสม และสง เสรมิ จิตสาํ นกึ ในการประหยดั เพอื่ ลดหนี้สนิ ในระดับครัวเรอื นและเพอ่ื การดํารงชพี ทีด่ ีในวัยสงู อายุ 2.3.3 การเงินและการคลัง ดําเนนิ นโยบายงบประมาณขาดดลุ เพอื่ ใหสามารถรองรบั การขยายตวั ของเศรษฐกิจอยางเพียงพอ และมกี ารลงทุนทางดา นโครงสรางพ้นื ฐานทีจ่ ําเปนเพ่ือเพมิ่ ขีดความสามารถใน การแขง ขนั ของประเทศและเสรมิ สรา งภมู คิ มุ กนั ทางเศรษฐกิจ ในขณะทีจ่ ะเสรมิ สรา งวินยั ทางการเงินการ คลังภาครัฐ โดยการใชจายอยางมเี หตุผลและประหยัด 3. นโยบายสงั คม รฐั บาลมุงม่ันที่จะสรางสังคมเขม แขง็ ทค่ี นในชาตอิ ยเู ยน็ เปน สุขรว มกนั อยา งสมานฉนั ทบ นพ้ืนฐานของ คุณธรรม โดยมนี โยบาย ดงั น้ี สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 261 คูม ือเตรียมสอบผูบรหิ ารสถานศึกษา 3.1 สง เสรมิ ความรัก ความสามัคคี ความสมานฉนั ทของคนในชาติ ใหเ กิดความรว มมือกนั ในการ กอบกูและฟน ฟูประเทศชาติในทกุ ดา น โดยการสรปุ บทเรียนจากปญ หาความแตกแยกราวฉานและความลม เหลวในการปอ งกันและแกไ ขปญ หาดังกลา วในอดีต แลวนาํ มาปรับความเขา ใจของประชาชน สรางกระบวน การแกไ ขปญ หาที่เนน ความสมานฉันทของคนในชาติ พรอ มทั้งสง เสริมการเผยแพรต วั อยา งของความรวม มือท่ดี แี ละมีความสขุ ของทุกชุมชนอยา งตอ เนื่อง 3.2 จดั ทาํ แผนปฏริ ปู สงั คมอยเู ย็นเปน สขุ รว มกนั อยางสมานฉันท บนพืน้ ฐานคณุ ธรรมรวมกับภาค ประชาชน ภาคธรุ กจิ ภาคประชาสังคม ภาควชิ าการ ภาคส่อื มวลชน และสถาบนั ศาสนา เพื่อสรา งสังคมไทย ที่ไมทอดทง้ิ กนั สงั คมท่ีชุมชนทองถ่ินและประชาสงั คมเขมแข็ง สังคมคณุ ธรรม และสงั คมประชาธปิ ไตย 3.3 เรง รัดการปฏิรปู การศึกษาโดยยึดคณุ ธรรมนาํ ความรู มงุ มั่นท่ีจะขยายโอกาสทางการศกึ ษาของ ประชาชนใหกวา งขวางและทว่ั ถึง โดยคํานงึ ถึงการพฒั นาคุณภาพและมาตรฐานการศกึ ษาทุกระดบั เสรมิ สรางความตระหนกั ในคณุ คาของปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง ความสมานฉันท สันตวิ ิธี วถิ ชี วี ิต ประชาธปิ ไตย พฒั นาคน โดยใชค ุณธรรมเปน พ้นื ฐานของกระบวนการเรียนรูท่ีเช่ือมโยงความรว มมือของ สถาบันครอบครัว ชุมชนสถาบันทางศาสนา และสถาบันการศึกษา การจัดการศกึ ษา จะเนนการกระจาย อาํ นาจไปสูเขตพน้ื ที่ สถานศกึ ษาและทองถน่ิ รวมทั้งการมสี ว นรว มของประชาชนและภาคเอกชน เพ่ือให การศึกษาสรางคนและสรา งความรสู สู ังคมคณุ ธรรม คณุ ภาพ สมรรถภาพ และประสิทธิภาพ 3.4 พฒั นาสุขภาวะของประชาชนใหครอบคลมุ ทง้ั มิตทิ างกาย จติ สงั คม และปญญา โดยการปฏิรปู ระบบสุขภาพเพอ่ื ลดปจ จยั เสยี่ งจากพฤติกรรม และสภาพแวดลอมทเ่ี นน การมีสวนรวม และพฒั นาระบบ บรกิ ารสขุ ภาพทั้งยามปกตแิ ละฉกุ เฉนิ ที่สมดุลทงั้ การเสรมิ สรา งสขุ ภาพ การปอ งกนั โรค การบรกิ ารรักษา พยาบาล และการฟนฟสู มรรถภาพอยางมคี ุณภาพ ท่วั ถงึ และเปนธรรม และจะเสนอใหมีการออกพระราช บญั ญตั ิสขุ ภาพแหงชาติ 3.5 สงเสรมิ กฬี าพน้ื ฐานและกฬี ามวลชน เพอ่ื ใหประชาชนทุกระดบั มีโอกาสไดเลนกีฬา และออก กําลงั กายเพอื่ สรางเสรมิ สขุ ภาพและสมรรถภาพทีด่ ี มงุ เนนการปลูกฝง ความมนี าํ้ ใจนักกฬี าใหเ ปนคา นิยม เกิดความสมานฉันทของคนในชาติ สนบั สนุนกีฬาเพอ่ื ความเปน เลิศและอาชีพไปสมู าตรฐานในระดับสากล 3.6 สรางความเขมแขง็ ของทุกชมุ ชนทอ งถิน่ และประชาสงั คม ใหสามารถจดั การตนเองเกยี่ วกบั ความเปน อยทู ัง้ ดานเศรษฐกิจ สังคม วฒั นธรรม การปกครอง และการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ ตลอดจน สิทธิชุมชน โดยสงเสรมิ บทบาทของครอบครัว ชมุ ชนองคกรอาสาสมัคร ภาคธุรกิจ สถาบันศาสนา สถาบนั การศกึ ษา รวมทงั้ การปอ งกนั และแกไขปญ หาสังคม ปญ หายาเสพตดิ อยา งจริงจงั และตอ เนือ่ ง การดแู ลเดก็ และเยาวชน คนพิการ คนสูงอายุ และผดู อ ยโอกาส การสนับสนนุ สิทธิสตรี ตลอดจนความปลอดภัยในชีวติ และทรพั ยส ิน 3.7 สงเสรมิ ใหท ุกภาคสวนของสังคมมีสวน รว มในการพัฒนาสังคมไทยใหเ ปนสงั คมทีม่ สี นั ตสิ ุข อยา งย่ังยืน บนฐานของวฒั นธรรมไทย และใชส ่ือทุกรปู แบบในการสรางสรรคส งั คม รักษาสืบทอดศิลป วัฒนธรรมของชาติ และความหลากหลายของวฒั นธรรมทองถ่นิ เพ่อื เชดิ ชูคณุ คา และจิตวิญญาณของความ สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 262 คมู ือเตรยี มสอบผูบรหิ ารสถานศกึ ษา เปน ไทย ตลอดจนสรางความสามคั คี เอื้ออาทรสมานฉนั ทของสงั คมและประเทศชาติ 3.8 ปฏริ ปู ระบบกระบวนการยตุ ธิ รรมโดยใหประชาชนเขา มามีสวนรวม ปรับปรุงระบบการสบื สวน สอบสวน การกลนั่ กรองคดีและการพิจารณาวนิ จิ ฉยั ชี้ขาดคดี การควบคมุ และฟน ฟผู กู ระทาํ ผดิ คุมครองสิทธิ เสรภี าพของประชาชน เพ่อื สรางความเปนธรรมในสังคม และใหป ระชาชนเขาถงึ กระบวนการยตุ ธิ รรมได โดยงาย สะดวก รวดเรว็ มีประสทิ ธภิ าพ มกี ารสรา งทางเลอื กในกระบวนการยตุ ธิ รรมเชิงสมานฉนั ท รวมท้ัง ใหชุมชนมีบทบาทในการประนปี ระนอมขอพพิ าท และปอ งกนั เฝา ระวังอาชญา กรรมเพ่อื ลดปรมิ าณคดี ความสญู เสียจากอาชญากรรมและความขดั แยงของสังคม 3.9 สง เสรมิ และพฒั นาประสทิ ธิภาพของหนวยงานและบุคลากรในกระบวนการยุติธรรม โดยนาํ ระบบ งานดานนติ วิ ิทยาศาสตรท ่ีมีมาตรฐานของเทคโนโลยีที่ทันสมยั มาใชใ นการพฒั นาศักยภาพของหนวยงาน และบคุ ลากรในกระบวนการยตุ ธิ รรม 4. นโยบายการตางประเทศ รฐั บาลมงุ มั่นในการสงเสรมิ ผลประโยชนข องชาติเสริมสรา งความเขา ใจและความเชื่อมั่นของประชา คมระหวา งประเทศ โดยการดาํ เนนิ นโยบายทีเ่ ปน มิตรกบั นานาประเทศ และสานตอความรวมมือระหวา ง ประเทศบนพ้นื ฐานของคุณธรรม ความโปรง ใส คานิยมประชาธิปไตย และการเคารพกฎหมายระหวา ง ประเทศ โดยเฉพาะกฎบัตร สหประชาชาติ และปฏิญญาสากลวาดว ยสิทธิมนษุ ยชน รัฐบาลจึงกําหนด นโยบายดงั น้ี 4.1 ดําเนนิ บทบาทเชงิ รุกในกรอบทวภิ าคีและพหุภาคี เพ่ือสนับสนุนความปรองดองและความมน่ั คงใน ชาติ โดยเฉพาะการแกไขปญ หาสถานการณในภาคใต 4.2 สง เสริมใหเกิดมิตรภาพและความรว มมือกับประเทศเพือ่ นบาน และในระดับอนภุ มู ภิ าค ภมู ิภาค และระหวา งภมู ิภาค เพ่ือใหเกิดเสถยี รภาพ ความมน่ั คงและความเจริญรงุ เรอื งรว มกัน 4.3 เสรมิ สรา งความแข็งแกรง ของอาเซียน โดยเฉพาะอยา งยิ่งการเรงจัดตั้งประชาคมอาเซยี น 4.4 ดาํ เนินบทบาทสรา งสรรคใ นกรอบสหประชาชาติและกรอบพหภุ าคอี นื่ ๆ เพอื่ สง เสรมิ สันติภาพ ประชาธิปไตย สิทธิมนษุ ยชน มนษุ ยธรรม การอนรุ กั ษส่งิ แวดลอม การพฒั นาอยา งย่งั ยนื การแกไขปญหา ขา มชาติ และการสาธารณสุข 4.5 คุมครองสิทธแิ ละผลประโยชนข องคนไทยในตางประเทศ และเสริมสรางบทบาทของชมุ ชนไทยใน ตางประเทศ 5. นโยบายการรักษาความม่นั คงของรัฐ สถานการณค วามเปลี่ยนแปลงของสังคมโลกในยุคโลกาภวิ ัตน ทาํ ใหก ารรักษาความมัน่ คงของรัฐเปน เร่อื งทตี่ องใหค วามสําคญั เปนอยางยง่ิ เนอ่ื งจากปญหาวิกฤตกิ ารณความไมสงบท่ีเกดิ ข้ึน สามารถแพร กระจายความรนุ แรงไดอ ยางรวดเรว็ จนอาจสง ผลกระทบตอความม่นั คงของรฐั และความสงบสขุ ของประชา ชนโดยรวมรฐั บาลจงึ มีนโยบายดงั น้ี สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 263 คมู ือเตรียมสอบผูบ ริหารสถานศกึ ษา 5.1 สงเสริมการผนกึ กําลงั ระหวา งภาครัฐภาคเอกชน ภาคสงั คมและวชิ าการ เพื่อการปองกนั ประเทศอยา งตอ เนื่องในยามปกติ และนาํ ไปสูก ารระดมสรรพกาํ ลังเพ่ือยกระดับขดี ความสามารถของกอง ทัพใหเพยี งพอและทนั เวลาในยามไมป กติ ท้งั นใี้ นยามปกติรัฐบาลจะเสริมสรางและใชศักยภาพของกองทัพ สนับสนุนการพัฒนาพลังอํานาจของชาติทุกดาน เพ่ือใหประเทศมีความม่ันคงและม่ังคง่ั ภายใตปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง มีความสมานฉันท สามารถปอ งกัน บรรเทา และแกไ ขปญ หาท่ีสาํ คัญของชาติ ไดแก ปญหาการกอความไมส งบในพ้ืนทจี่ ังหวดั ชายแดนภาคใต โดยนอ มนาํ แนวทางพระราชทาน “เขาใจ เขาถงึ พัฒนา” และปญหาภยั คุกคามในรูปแบบใหมทเี่ กี่ยวขอ งกับสิ่งแวดลอ ม ผปู ระสบภัยพิบตั กิ ารกอการรา ยรวม ท้ังอาชญากรรมภายในประเทศและท่ีมลี กั ษณะขามชาติประเภทตาง ๆ ซ่ึงรวมไปถึงยาเสพติด ผูห ลบหนเี ขา เมือง แรงงานตางดา วผิดกฎหมาย การคา ส่งิ ของผดิ กฎหมาย การคา มนษุ ย และการกระทําอนั เปนโจรสลัด 5.2 พฒั นาและเสริมสรางศกั ยภาพของกองทพั ใหส อดคลองกับการเปลย่ี นแปลงของสภาพแวดลอ ม ดา นความม่นั คง มีขีดความสามารถในการปองกัน ปอ งปราม และรักษาผลประโยชนของชาติ สามารถยุติ ความขดั แยงไดร วดเรว็ มีระบบการขาวท่มี ปี ระสิทธภิ าพ มีขีดความสามารถดา นวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ทางทหาร รวมทง้ั อุตสาหกรรมปอ งกนั ประเทศ เพอื่ การพึง่ ตนเองทางทหาร และนําไปสกู ารพัฒนาขีดความ สามารถเพือ่ ความตอเนือ่ งในการรบ มีระบบกําลังสํารอง ระบบการระดมสรรพกําลงั และระบบสง กาํ ลงั บาํ รงุ ทเี่ หมาะสมกับสถานการณภยั คุกคาม นอกจากนี้ จะสนับสนนุ การสรา งความรว มมอื ดา นตา งประเทศ และดานความม่ันคงกบั ประเทศเพอ่ื นบาน ประเทศในกลมุ อาเซยี น และมติ รประเทศ เพอื่ ลดความหวาด ระแวง สรางความไวเ น้อื เช่อื ใจสรางสนั ตภิ าพและความสงบสขุ รวมท้ังสนับสนุนภารกิจ เพอ่ื สนั ติภาพและ ปฏบิ ัตกิ ารเพอื่ มนษุ ยธรรมภายใตก รอบของสหประชาชาตแิ ละผลประโยชนของประเทศเปนหลกั ทา นประธานสภานติ บิ ญั ญตั ิแหง ชาติ และทา นสมาชิกผมู ีเกียรตทิ ี่เคารพ การกาํ หนดนโยบายการบรหิ ารราชการแผนดนิ ของคณะรฐั มนตรีตามทไ่ี ดกลา วมานี้ กระผมขอให ความเช่อื ม่ันวา รฐั บาลจะบริหารราชการแผนดินอยางเต็มกาํ ลงั ความสามารถ ใหลุลว งภายในเวลาอันจาํ กดั โดยยึดมน่ั และรกั ษาคําสตั ยปฏิญาณท่ีไดถ วายตอพระบาทสมเดจ็ พระเจาอยหู วั ในโอกาสที่เขา รบั หนาที่ดวย ความสาํ นกึ ในพระมหากรณุ าธิคณุ และดว ยความต้งั ใจอยางแนว แนแทจ รงิ . สรปุ นโยบายของรฐั บาล พล.อ.สุรยทุ ธ จลุ านนท นโยบายของรัฐบาลประกอบดวย 5 ดาน ดงั นี้ 1) นโยบายการปฏิรปู การเมือง การปกครองและการบรหิ าร 2) นโยบายเศรษฐกจิ 3) นโยบายสงั คม 4) นโยบายการตา งประเทศ 5) นโยบายการรักษาความมนั่ คงของรฐั สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 264 คมู อื เตรียมสอบผบู ริหารสถานศึกษา นโยบายของกระทรวงศกึ ษาธิการ ศ.ดร.วจิ ติ ร ศรีสอาน รมว.ศึกษาธกิ าร ไดกําหนดนโยบาย “คุณธรรมนําความร”ู โดยมคี วาม คาดหวงั ไปสูเปาหมายระดบั ชาติ คือ \"เปน สงั คมคุณธรรมอุดมปญ ญา อยเู ย็นเปน สขุ รว มกนั \" โดยได กาํ หนดนโยบาย ไว ๖ ประการ คอื ๑. เรงรัดการปฏิรูปการศกึ ษาโดยยดึ คณุ ธรรมนาํ ความรู โดยมงุ สรางความตระหนกั สํานึกในคณุ คา ของปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพียง พัฒนาคนโดยใช คุณธรรมเปนพืน้ ฐานของกระบวนการเรียนรู และเช่ือมโยงความรวมมือของสถาบันครอบครวั สถาบันทาง ศาสนา และสถาบันทางการศกึ ษาเรียกวา บวร (บา น วัด โรงเรยี น) ๒. ขยายโอกาสทางการศกึ ษาขั้นพ้นื ฐานของประชาชนใหก วางขวางและทัว่ ถงึ โดยไมเก็บคา ใชจา ย โดยเฉพาะ สพท. และ อปท.ตอ งสํารวจเด็กที่เขา เกณฑก ารศกึ ษาภาคบังคบั ลวงหนา ๑ ป เปน หนาท่ขี องรัฐท่ีจะตอ งบอกไดว า จดั โรงเรียนทไี่ หนใหเ ด็ก สว นเด็กจะรบั โอกาสท่ีโรงเรยี นน้ันหรือไม กเ็ ปน สทิ ธิของเขา หนาท่ขี องผเู รยี นก็คอื เมือ่ เขา เกณฑก ต็ องเรยี น หากไมเ รียนกผ็ ดิ กฎหมาย สวนการจดั เงนิ อดุ หนนุ รายหัวทใ่ี หไ มเพยี งพอนนั้ ใน ๓-๔ ปม าน้ไี ดจัดเงนิ อดุ หนนุ รายหวั ในการศกึ ษาขั้นพน้ื ฐานไป ประมาณ ๓๐,๐๐๐ ลานบาท ขาดไป ๑๕,๐๐๐ ลา นบาท จึงจะจดั ใหเ พ่ิมในโรงเรียนขนาดกลางและ ใหญ สว นโรงเรยี นขนาดเลก็ นอกจากจะเพิ่มใหใ กลก ับคาใชจายจริงของโรงเรียนขนาดกลางแลว ยงั มีตัว บวกใหดวย ซ่งึ จะขอดกู าํ ลงั เงินวา จะเติมใหครั้งเดียว ๑๕,๐๐๐ ลานบาท หรือภายในไมเกิน ๒ ป เชนให ทีละครง่ึ คาดวา จะเห็นผลเรือ่ งการศึกษา ๑๒ ป โดยไมเก็บคาใชจาย และยกระดบั คุณภาพการศึกษาของคน ไทยใหขยบั ถงึ ๙-๙.๕ ป ๓. พัฒนาคณุ ภาพมาตรฐานการศึกษาทุกระดับ สมศ.ไดป ระเมินผลคุณภาพการศึกษา พบวาโรงเรียนเกือบ ๒๐,๐๐๐ โรงอยูในสภาพที่ตอ งปรบั ปรุง กลาววา ผา นเกณฑใ ชไดมีประมาณ ๑ ใน ๓ จึงจะตอ งมกี ารปรับการเรยี นเปลยี่ นการสอน โดยยึดผเู รียน เปนสาํ คัญ คือ พัฒนาการสอนของครู ปรับปรงุ วิธีการเรียนของเดก็ รวมทงั้ แกป ญ หาขาดแคลนครูดวยวธิ กี าร นําเทคโนโลยมี าใช และเนนการแกปญ หาขาดแคลนครูโดยยึดพนื้ ทแี่ ละกลมุ สาระเปนสาํ คัญ สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 265 คูม อื เตรียมสอบผูบริหารสถานศึกษา ๔. กระจายอาํ นาจไปสูเขตพื้นทกี่ ารศึกษาและสถานศึกษา โดยเนน การจดั ระบบการกระจายอาํ นาจใน ๔ ดาน คือ ดา นวชิ าการ บรหิ ารบคุ คล งบประมาณ และการจัดการทั่วไป รวมทงั้ พัฒนาผบู ริหาร ศึกษานเิ ทศก และครูแกนนําของเขตพ้ืนทกี่ ารศกึ ษาและ โรงเรยี น เพื่อใหเ ปน ผูนําแหง การเปลยี่ นแปลง ใหสามารถขยายผลในพืน้ ท่แี ละในโรงเรยี นของตนเอง ซงึ่ จะ มีจาํ นวนประมาณ ๑๐,๐๐๐ กวา คน โดยจะมีการนาํ รองในโรงเรียนขนาดใหญและกลาง ประมาณ ๑,๕๐๐- ๒,๐๐๐ โรง นอกจากนี้ จะเปลยี่ นฐานะของสถาบันอดุ มศึกษาของรฐั ท่เี ปนสว นราชการ ใหมีการทาํ งานท่ี เบด็ เสรจ็ สิ้นสดุ ในระดบั สภามหาวทิ ยาลยั รวมท้ังการจัดระบบการกระจายอาํ นาจไปสสู ถานศึกษาดา น อาชีวศกึ ษาดว ย ๕. การมีสว นรวมของประชาชน ภาคเอกชน และทอ งถ่ิน โดยการปรบั ปรุงโครงสราง บทบาท ภาระหนา ท่ขี องสมาคมผูปกครองและครู ทบทวนเรอื่ ง คณะกรรมการสถานศึกษาและคณะกรรมการเขตพนื้ ที่การศึกษา เพ่ือใหม ีสวนรว มรบั ผดิ ชอบมากข้ึน รวม ท้ังสงเสริมสนับสนนุ โรงเรียนเอกชนในทกุ ระดบั และประเภท ใหสามารถจดั การศกึ ษาไดต ามนโยบาย และมาตรฐานการศกึ ษาของชาติ มุง เนนใหค วามอสิ ระและความคลอ งตัวโดยไมเ ลือกปฏิบัติ. ๖. พฒั นาการศกึ ษาเพอ่ื ความสมานฉนั ท สันติวิธี วถิ ีประชาธิปไตย ใน3จงั หวดั ชายแดนภาคใต โดยการพฒั นาการศึกษาตามยุทธศาสตรความม่นั คง สง เสรมิ การมีสว นรว มบาน วดั มสั ยสิ โรงเรียน สง เสริมภาษาไทย จีน มลายู และ ICT สง เสรมิ สอ่ื แบบบรู ณาการดา นภาษา คณิต และสงั คม พัฒนาการศกึ ษาตามยทุ ธศาสตรความมัน่ คง สง เสรมิ การมสี ว นรวมบาน วดั มสั ยิส โรงเรยี น สงเสรมิ ภาษา ไทย จีน มลายู และ ICT สงเสริมสอ่ื แบบบรู ณาการดานภาษา คณติ และสังคม สรปุ นโยบายของกระทรวงศึกษาธกิ าร 1) เรง รัดการปฏริ ูปการศึกษาโดยยดึ คุณธรรมนาํ ความรู 2) ขยายโอกาสทางการศกึ ษาขัน้ พื้นฐานของประชาชนใหก วา งขวางและท่วั ถึงโดยไมเ ก็บคาใชจ า ย 3) พฒั นาคณุ ภาพมาตรฐานการศึกษาทุกระดับ 4) กระจายอาํ นาจไปสเู ขตพน้ื ทกี่ ารศึกษาและสถานศกึ ษา 5) การมีสว นรวมของประชาชน ภาคเอกชน และทอ งถิ่น 6) พฒั นาการศึกษาเพ่อื ความสมานฉันท สนั ตวิ ิธี วถิ ีประชาธปิ ไตย ใน3จงั หวดั ชายแดนภาคใต สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 266 คมู อื เตรยี มสอบผูบริหารสถานศกึ ษา นโยบาย กลยทุ ธ จดุ เนนสาํ นักงานคณะกรรมการการศึกษาขัน้ พน้ื ฐาน ทส่ี นองตอบตอ นโยบายความรคู ูคณุ ธรรม ของกระทรวงศึกษาธิการ ก. นโยบายสาํ นักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพ้นื ฐาน 1. ขยายโอกาสทางการศึกษา 2. การพัฒนาคณุ ภาพ และมาตรฐานการศึกษา 3. พฒั นาคุณธรรม นาํ ความรูตามและประยุกตใชปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง 4. การกระจายอาํ นาจและสรางความเขม แขง็ ใหเ ขตพืน้ ทก่ี ารศกึ ษาและสถานศกึ ษา 5. พฒั นาการศึกษาเพ่ือความสมานฉนั ท สนั ติวธิ ี วถิ ีประชาธปิ ไตย ใน3จงั หวัดชายแดนภาคใต ข. จุดเนน ตามนโยบายสาํ นักงานคณะกรรมการการศกึ ษาข้ันพน้ื ฐาน n ขยายโอกาสทางการศึกษา 1.1 สง เสริมความรผู ูป กครองชมุ ชน ในการเตรียมความพรอ มและพัฒนาเด็กปฐมวยั • ตง้ั เปา หมายพัฒนาเขาถงึ กลมุ ผปู กครองในพื้นทใ่ี นการเลีย้ งดูเด็ก 1.2 เพิม่ โอกาสเดก็ กหลนและ สรา งความเสมอภาคการศกึ ษาภาคบงั คบั • School Mapping หรอื สํารวจขอ มูลใหร ถู งึ จํานวนเด็กเขา เรยี น ตกหลน นอกสัญชาติ ทงั้ เดก็ และนกั เรยี นท่วั ไป พกิ าร และดอยโอกาส • เพมิ่ เปาหมายท่ตี กหลนอยางนอย 25% • ใชร ปู แบบการจดั การศกึ ษาใหเ หมาะกับพน้ื ท่ี 1.3 สง เสริมการเรียนตอ ม.ปลายทกุ ประเภท • เคร่อื ขายพนั ธมิตรการจัดการศกึ ษา ม.ปลาย ทุกประเภทการจดั ทั้งรัฐและเอกชน • เพิ่มอตั ราการศกึ ษาตอ ม.ปลายทุกประเภทอยางนอน 25% สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 267 คมู อื เตรียมสอบผูบ รหิ ารสถานศึกษา o ปรบั การเรยี นเปลี่ยนการสอนในการยกระดับผลสมั ฤทธท์ิ างการเรียน 2.1 ยกระดบั ผลสัมฤทธท์ิ างการเรยี น 2.1.1 พฒั นาการเรียนการสอนปฐมวัย • เนนการพัฒนาความเปน ตนแบบเพอื่ เปน อนบุ าลทีม่ ีคณุ ภาพ • เจาะพฒั นาโรงเรยี นทเ่ี ตรยี มความพรอ มตา่ํ พืน้ ท่มี ลี กั ษณะเฉพาะทางภูมศิ สตร ภาษา วฒั น ธรรม • การจัดสรรงบประมาณไมก ระจายเงนิ ใหเลอื กพ้นื ที่เปา หมาย 2.1.2 ปรบั ปรุงกระบวนการอา นขียน และคิดคาํ นวณ • ตรวจสอบขอมลู ต้งั เปาหมายเชิงพฒั นาตามกลมุ ประเภทอา นเขยี นและคิดคาํ นวณ • พัฒนาเคร่อื งมือการประเมนิ • ใชการจดั สรรแลกกับเปาหมายในพื้นทม่ี ีปญหา 2.1.3 พัฒนารูปแบบและวิธกี ารคดิ วิเคราะห • พัฒนาการคดิ วเิ คราะหเปนแบบ Package ท่ีไดมีการพฒั นาไวแลว • ต้งั สถานการณส อดแทรกกระบวนการคดิ วเิ คราะหเขา ไปในทกุ รายวชิ า • ปรบั รุงแบบและวิธีการประเมินเพ่ือนาํ ไปพัฒนาความกาวหนา • รวบรวมทาํ Best Practice แลกเปล่ยี นเรียนรูซงึ่ กนั 2.1.4 ยกระดับผลสัมฤทธ์ิวชิ าภาษาไทย อังกฤษ วทิ ยาศาสตร คณติ ศาสตร และสงเสริมภาษาจนี • เปาหมายโรงเรียนตนแบบทกุ ประเภทโรงเรียนในฝน โรงเรยี น SBM สงู Mini English ศนู ย ERIC ระดับผลสัมฤทธต์ิ อ งดีและสูง • เปาหมายโรงเรยี นท่ีผลสมั ฤทธต์ิ ่าํ ใหแ บงกลุม โรงเรียนตามประเภทเพ่อื พฒั นาแลว ยกระดับ ไปสูก ลมุ สูงข้นึ • การยกระดบั ภาษาองั กฤษนํา Content and language integraed (CLIL) มาปเู ปน พน้ื ฐาน • ภาษาจีนดาํ เนินการตามแผนยุทธศาสตรก ระทรวงศึกษาธิการ • คณิตศาสตรห าวิธีการตั้งเปาหมายการขับเคลอื นในกลมุ โรงเรยี นประเภทตา งๆ สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 268 คมู อื เตรยี มสอบผูบ ริหารสถานศกึ ษา • วทิ ยาศาสตรใ หข ยายผลกระบวนการจากมหิดลภายใน3 ปร วมทง้ั พฒั นาโรงเรยี นจุฬาภรณ ราชวทิ ยาลยั 2.1.5 พฒั นาการสอนเด็กมปี ญหาการเรียนรู (Leaning Disability : LD) • ปพู ืน้ ฐานประเภทเดก็ LD 1.3.1 ประเมินคุณภาพนกั เรยี น • ประเมินผลรายบุคคลทุกคนในระดับชั้น ป.2 ป.5 ม.2 ม.5 เพื่อปรับปรุงและพัฒนา • ประเมินรายบุคคลโดยสุมในระดบั ชนั้ ป.3 ป.6 ม.3 ม.6 เพ่อื ตรวจสอบการพัฒนา • หาวธิ กี ารทดแทนทปี่ ระหยัด คมุ คา และมปี ระสิทธภาพ 1.4 นาํ เทคโนโลยีชวยเพคิ่ ุณภาพสูการยกระดับโรงเรยี นทไี มไดม าตรฐาน • ใชส่ือทกุ ประเภทตงั้ แตส่ิงพิมพไ ปถงึ โทรคมนาคม • ใชใ นเรอื่ งการสรางโอกาสทางการศึกษาและพฒั นาคุณภาพการศกึ ษา • สง เสริมการใชเทคโนโลยีทีไ่ มเกดิ ผลกระบเสยี หายตามมา • ต้งั เปา หมายเร่ืองเกณฑค วามพรอมโดยเฉพาะความเปนผูนาํ เพ่ือแลกกับทรัพยากรเพ่ิม • พฒั นาโรงเรียนไมพ รอมไปสูการมีมาตรฐานและโรงเรียน SBM 1.5 บรหิ ารประสิทธิภาพในการแกป ญหาการขาดแคลนครู • จดั หาครูใหม อบรมครปู จจบุ ันโดยดูจากสัดสว นครูตอนักเรยี นในกลมุ สาระสาํ คญั รวมกลมุ โรงเรียนขนาดเล็กใชค รูรว มกนั แกปญหาขาดแคลนครู p พฒั นาคุณธรรมนาํ ความรูนอ มนํา ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี งสกู ารเรยี นการสอน 3.1 ปรบั ปรุงหลักสูตรแทรกหลักคณุ ธรรม นาํ ความรูและการประยุกตใชปรชั ญา เศรษฐกิจพอเพยี ง • ปรบั ปรุงหลักสตู รขัน้ พื้นฐาน และหลักสูตรสถานศกึ ษา โดยการสอดแทรกเรอื่ งความพอ เหมาะพอประมาณท่ีเปน ไปตามหลักของเหตแุ ละผลซงึ่ ตอ งมภี มู คิ มุ กันทด่ี ีจากสภาพการณ ท่เี ปล่ยี นไปไมทาํ ใหตนและผอู ื่นไดร บั ผลกระทบเดือดรอ น บนหลกั ของคณุ ธรรมนาํ ความรู สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 269 คูมอื เตรยี มสอบผบู รหิ ารสถานศึกษา และดาํ รงไวซ ึ่งวฒั นธรรมประเพณที ี่ดงี าม ใหม กี ารสอดแทรกเขาไปในทุกกลมุ สาระการ เรียนรู 3.2 ปฏิรูปการเรยี นรูและกระบวนการเรียนรู ตามหลักคุณธรรมนาํ ความรแู ละปรชั ญา เศรษฐกิจพอ เพียง • ออกแบบหนว ยการเรียนรูและจัดกจิ กรรมผูเรียนโดยการประยุกตใชป รชั ญาเศรษฐกิจพอ เพยี ง และสอดแทรกหลกั คุณธรรมจริยธรรมท่ดี ขี องสังคม • ปรบั ปรุงหลักสตู รส่ือเทคโนโลยสี อดแทรกหลกั คณุ ธรรม วฒั นธรรม นาํ ความรู • จดั บรรยากาศและแหลง เรยี นรูในสถานศึกษาใหเ อ้ือตอ การเสริมสรางคณุ ธรรมนําความรู และนําแนวทางปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งมาประยุกตใช • คัดเลือกพฤติกรรมเชิงคุณธรรม จริยธรรมทีต่ องการใหด าํ รงอยู และท่ีไมพงึ ตอ งการ เพื่อ สรางกิจกรรมเชิงพฒั นาและจัดบรรยากาศเชิงสง เสริม • ผบู รหิ ารเปน แบบอยา งแกค รแู ละผบู ริหาร ครเู ปน แบบอยางแกน ักเรยี น • ใชหลกั ความโปรง ใสตรวจสอบกันไดระหวา งผบู รหิ าร ครู นกั เรียนเพื่อดาํ รงพฤตกิ รรมเชิง คณุ ธรรมและจริยธรรมท่ดี ี • โรงเรียนเสนอโครงการเชิงวิถีคณุ ธรรม จริยธรรมให สพท.พิจารณาและเสนอของบ ประมาณสนับสนนุ • จดั เขา คา ยคณุ ธรรม องคกรนกั เรียน • สานระบบดูแลชวยเหลอื นกั เรยี น • ประกาศเกยี รตคิ ณุ ใหก บั นกั เรียนมคี ณุ ธรรมจรยิ ธรรม • Best Practice เปนแบทีด่ แี ลกเปล่ยี นเรียนรูเพ่ือพฒั นา 3.3 พัฒนาครไู ปสกู ารจัดหลกั สตู รและประยุกตใ ช ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในการสอนควบคกู บั การสอดแทรกหลกั คุณธรรมจรยิ ธรรม • ประยกุ ตใชปรชั ญ าเศรษฐกจิ พอเพียงในการนําหลักสตู รไปใชสอน • สอดแทรกหลกั คณุ ธรรมนาํ ความรู ดาํ รงไวซึง่ จริยธรรมและวฒั นธรรมท่ีดีงาม 3.4 สรา งเครอื ขายคุณธรรมของบา น วัด โรงเรยี น ใหเ กดิ ความรว มมือ รวมคิด รว มทาํ สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 270 คมู อื เตรยี มสอบผบู รหิ ารสถานศึกษา q กระจายอํานาจและสรา งความเขม แข็ง ใหเ ขตพน้ื ทกี่ ารศกึ ษาและสถานศกึ ษา 4.1 สง เสรมิ ความเขมแขง็ ของ สพท. • ออกกฏกระทรวงและจดั ระบบเร่ืองการกระจายอาํ นาจและสงเสรมิ โรงเรยี นใหเปน SBM • กําหนดคาประสทิ ธิภาพการบรหิ ารทรพั ยากร และคณุ ภาพตามมาตรฐานการศึกษาขนั้ พืน้ ฐาน ใน การจัดแบง กลมุ ของสถานศึกษา 2 กลุม และใชเกณฑอ ืน่ เชน การระดมทรพั ยากร ผลการสอบ O- NET คะแนน NT เปนตนเพ่ือคดั เลอื กกลมุ สถานศึกษาทเี่ ขม แข็งและมคี วามพรอ ม • วางระบบในสาํ นักงานในการสนบั สนุน สง เสริมและพัฒนาสถานศึกษาใหมีความพรอ มขนึ้ ไปสู คา ประสิทธิภาพและคุณภาพการบริหารทรพั ยากร และคณุ ภาพตามมาตรฐานการศึกษาข้ันพ้นื ฐาน ตามคาเปาหมายนโยบาย และเกณฑท ่กี ําหนด • บรหิ ารจัดการสํานกั งานโดยใช ICT • จดั และเกล่ียอตั รากําลัง • พฒั นาบคุ ลากรทีไ่ มพรอ มหวั หนากลมุ ที่เขา สูต าํ แหนงและจา หนาที่ • พฒั นาคณะกรรมการเขตพ้ืนที่การศึกษา และ อกคศ.ทบทวนการเพิม่ เขตพ้นื ท่กี ารศึกษาในองค ประกอบของประชากรผรู บั บริการ วัฒนธรรมขนบธรรมเนียมประเพณี การคมนาคม และสภาพ พนื้ ท่ีภูมิศาสตร 4.2 สงเสริมความเขม แขง็ ของสถานศกึ ษา ใหป ระยกุ ตใ ชป รัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง มาบริหารจดั การ ศกึ ษาแบบฐานโรงเรยี น • จัดกลุมความพรอมของสถานศกึ ษา 2 กลุม คือกลมุ ทีม่ คี วามพรอ มสูง และกลุมทตี่ อ งใหก าร สนับสนุน ตามองคประกอบของคุณภาพตามมาตรฐานการศกึ ษาขั้นพื้นฐาน และประสิทธภิ าพ การบรหิ ารทรพั ยากร • สงเสรมิ ความเขม แข็งใหส ถานศึกษาท่ีมคี วามพรอมสูงใหบ รหิ ารจดั การโดยใชโรงเรยี นเปน ฐาน (SBM) ตามหลักการกระจายอํานาจ การมสี ว นรวม บรหิ ารมีองคคณะบุคคล สนองความตอ งการ ของผูมสี วนไดเสยี และรบั ผดิ ชอบผลการดาํ เนินงานภายใตการตรวจสอบควบคุม • สรางความเขาใจทําแนวทางเร่ือสถานศกึ ษาเปนนิติบุคคลไมใชเรือ่ งกระจายอํานาจ สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 271 คมู ือเตรยี มสอบผูบริหารสถานศกึ ษา • พัฒนาการบริหารงานแบบมสี ว นรว มและคณะกรรมการสถานศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐาน สมาคมครูฯ • สงเสริมการบรหิ ารจัดการตามหลกั ธรรมาภิบาลเนนความโปรงใส เปน ธรรม ประโยชน และมี ประสทิ ธิภาพบนพ้นื ฐานการมคี ุณธรรม จริยธรรม จรรยาบรรณครู 4.3 จัดระบบการกระจายอํานาจดา นวชิ าการ การบรหิ ารงานบคุ คล งบประมาณ และบรหิ าร ทว่ั ไป • มกี ฎกระทรวงวา ดว ยการกระจายอาํ นาจตามความพรอมของสถานศกึ ษา • มีแนวทางการบริหารจัดการตามความพรอ มทงั้ 2 กลุม • จดั ระบบการกระจายอาํ นาจทั้ง 4 ดา น ของการบรหิ ารจัดการศึกษา 4.4 พัฒนาผนู าํ การเปลย่ี นแปลงเพือ่ การขยายผล • พัฒนา ผอ.สพท. รองผอ.สพท. ศน. ครูแกนนาํ เพอื่ เปนผนู ําการเปลยี่ นแปลงและขยายผลในสพท. 4.5 สงเสริมการมีสวนรวมและพัฒนาองคค ณะบคุ คล • เพมิ่ บทบาทกรรมการสถานศกึ ษาขั้นพื้นฐาน และคณะกรรมการเขตพืน้ ทกี่ ารศึกษา • ปรับปรุงโครงสรางและเพิ่มบทบาท หนาท่ีสมาคมผปู กครองและครู • สง เสริมใหองคการปกครองสว นทอ งถ่นิ จดั การศึกษา รปู แบบสหการ • ใหสิทธิการจัดในพืน้ ท่ที ีร่ ัฐจดั ใหไ มพ อ • รว มกนั จดั โดยโรงเรียนเปนของกระทรวงศึกษาธิการเพื่อความเปนนิตบิ คุ คลและครเู ปนขาราชการ และใหท องถ่ินเขามาบริหารจัดการ r พฒั นาการศึกษาเพอื่ ความสมานฉันท สันตวิ ิธี วถิ ีประชาธปิ ไตย ใน3จังหวัดชายแดนภาคใต โดยการพัฒนาการศกึ ษาตามยุทธศาสตรค วามมน่ั คง สง เสรมิ การมสี ว นรว มบา น วัด มสั ยสิ โรงเรยี น สง เสรมิ ภาษาไทย จีน มลายู และ ICT สง เสรมิ สอ่ื แบบบรู ณาการดา นภาษา คณิต และสังคม 9.1 พัฒนาการศึกษาตามยุทธศาสตรความม่นั คง 9.2 สง เสรมิ การมสี ว นรว มบา น วดั มสั ยสิ โรงเรียน 9.3 สง เสริมภาษาไทย จนี มลายู และ ICT 9.4 สงเสริมส่ือแบบบรู ณาการดานภาษา คณิต และสงั คม สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 272 คูมอื เตรียมสอบผบู ริหารสถานศกึ ษา ค. กรอบผลผลติ กลยทุ ธ และจุดเนน กลยทุ ธข อง สพฐ. 1. ผลผลติ สํานกั านคณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพื้นฐาน 1. ผูจบการศึกษา กอ นประถมศกึ ษา 1.1 จัดการศึกษากอ นประถมศกึ ษา 2. ผจู บการศกึ ษา ภาคบังคบั 2.1 จดั การศึกษาประถมศึกษาโรงเรียนปกติ 2.2 จัดกาศกึ ษา ม.ตน โรงเรียนปกติ 2.3 กอ สรา งปรบั ปรุซอ มแซมอาคารเรยี น ส่ิงกอสรา งประกอบโรงเรยี นปกติ 2.4 จดั หาคอมพวิ เตอร และระบบเครอื ขายอนิ เทอรเนต็ ความเร็วสูง 3. ผูจบการศึกษา มธั ยมศึกษาตอนปลาย 3.1 จัดการศกึ ษา ม.ปลาย โรงเรียนปกติ 4. เด็กพิการไดร ับ การศกึ ษาข้นั พ้นื ฐาน และพัฒนาสมรรถภาพ 4.1 จัดการศึกษานกั เรยี นพกิ าร โรงเรียนศกึ ษาพเิ ศษ 4.2 พัฒนาสมรรถภาพเด็กพิการ ศูนยการศึกษาพเิ ศษ 4.3 สนบั สนนุ โรงเรียนแกนนํา เรียนรว ม 4.4 กอสรา งปรับปรงุ ซอมแซม อาคารและสิง่ กอ สราง 5. ดอยโอกาสไดรับ การศกึ ษาขนั้ พ้ืนฐาน 5.1 จดั การศึกษากอ นประถมศึกษา โรงเรยี นศึกษาสงเคราะห 5.2 จดั การศึกษาประถมศกึ ษา โรงเรียนศกึ ษาสงเคราะห 5.3 จดั การศกึ ษา ม.ตน โรงเรยี นศกึ ษาสงเคราะห 5.4 จัดการศกึ ษา ม.ปลาย โรงเรยี นศึกษาสงเคราะห 5.5 จดั ตัง้ โรงเรยี นประชานเุ คราะห 5.6 กอ สรา งปรบั ปรงุ ซอมแซม อาคารและส่ิงกอ สรา ง สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 273 คมู อื เตรยี มสอบผบู รหิ ารสถานศึกษา การขบั เคล่อื นนโยบายสํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขนั้ พืน้ ฐาน เปา หมายตามนโยบาย และกลยทุ ธใ นการทํางานเพือ่ ใหบรรลุตามเปา หมาย แนวทางการทํางาน ใหบ รรลตุ ามเปาหมายของสํานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาข้นั พนื้ ฐาน ดังน้ี ๑. นโยบายท่ี ๑ คณุ ธรรมนําความรู สูการปฏบิ ัติ ๑.๑ เปา หมายและหลกั การ ๑.๑.๑ คุณธรรมท่พี งึ สงเสรมิ ยังไมรวู า พึงสง เสรมิ อะไรบาง แตที่แนๆ มีสาระสาํ คัญ ๕ เร่ือง คอื เศรษฐกจิ พอเพียง ธรรมาภิบาล สมานฉนั ท คุณธรรมตามหลักสูตรซ่งึ ไดท าํ มาแลว และคุณธรรม ที่คัดสรรโดยคณะกรรมการสถานศกึ ษาและนักเรยี น มีตวั อยา งท่ที ําไดด มี าก โดยเด็กเปน ผูคดิ เอง คดั สรรเอง และทําเอง จงึ สรา งความรูส กึ เปนเจา ของ เกิดความผกู พัน เรอื่ งนก้ี ระทรวงศกึ ษาธกิ ารยงั ไมส ัง่ การวา ตอ งทํา อะไร แตเ ร่มิ กําหนดคณุ ธรรมที่ตอ งสรา งรวมกัน ซงึ่ สวนหนง่ึ ไดจากการประชมุ ท่ีจังหวดั สรุ าษฎรธานี ซ่งึ รัฐมนตรวี าการกระทรวงศึกษาธิการชอบคาํ ท่งี ายๆ และเปนเชิงปฏบิ ัติ ใหม องเหน็ ภาพวา ทาํ อะไร โดยใน เบื้องตน ๘-๙ เรอ่ื ง คือ ความมวี นิ ยั ความซอ่ื ตรง (ซ่งึ จะเปน ตัวนําใหเ กิดความตรงเรอ่ื งอ่นื ๆไดดว ย เชน ตรงตอ เวลา เปน ตน ) ความสะอาด (นอกเหนอื จากความสะอาดดา นกายภาพ ตอ งสะอาดเชงิ อื่นๆดว ย เชน ใจสะอาด) ความสภุ าพ ความมนี าํ้ ใจ ความสามคั คี ความประหยดั มัธยัส และอดออม ท้งั หมดเปนกรอบ คุณธรรม ทีใ่ นการประชมุ ครัง้ น้ี จะเชญิ นักเรียนจากโรงเรียนปรางคก ู จังหวดั ศรีสะเกษ มานําเสนอโครงการ รณรงคเ ร่ือง รักนวลสงวนตัว ทีม่ ีทง้ั นักเรียนหญิงและชาย เขารวมโครงการ เพราะมีการเรียนรกู ารใหเกียรติ ผหู ญิงดวย ๑.๑.๒ สํานกั งานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน สาํ นักงานเขตพนื้ ท่ี การศกึ ษา และสถานศึกษาทกุ แหง ปรับการดาํ เนินงานใหส อดคลองกบั หลักการ ปรบั การดาํ เนินงานใหสอด คลองกบั แนวทางน้ี โดยทกุ แหงนําไปสูการปฏบิ ตั ิอยางมีธรรมาภบิ าลในสาํ นักงาน เชน ดวู าในการทาํ งาน นั้น เราฟงุ เฟอ เกินไปหรอื ไม และจะปรับเปล่ียนการทํางานอยางไร มีเรอื่ งรองเรยี นหลายเรอ่ื งทเี่ กดิ ข้นึ เนอ่ื ง จากความไมมีธรรมาภิบาลในองคกร จงึ ขอฝากใหช วยปรับเพอื่ ใหเ ปน แบบอยางทดี่ ี ๑.๑.๓ สถานศึกษาทกุ แหง จดั กิจกรรมคุณธรรมนาํ ความรอู ยางตอ เนอ่ื ง กิจกรรมใดท่ี เมอื่ ดาํ เนินการแลว ไมค วรจบเพียงเทาน้นั ตองมีการปลูกฝง ตอ ไปใหเกิดในชีวติ ประจําวัน ๑.๑.๔ สถานศึกษา 10 % เปนแบบอยางได เปนความหวังใหในแตละเขต พื้นท่ี มีโรงเรยี นเปน ตนแบบเรือ่ งน้ี เพยี ง ๑๐% ๑.๒ ความสนบั สนุนจากสาํ นกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขัน้ พืน้ ฐาน สํานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พ้นื ฐานจะสนับสนุนสํานกั งานเขตพ้ืนที่การศึกษา ดงั น้ี สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 274 คูมือเตรยี มสอบผูบรหิ ารสถานศกึ ษา ๑.๒.๑ ระบบจัดการความรู (Knowledge Management : KM) หลายสํานักในสวนกลาง จะจดั ทําเร่ืองน้ี อาจมใี นบางพน้ื ที่ที่ไดจัดทาํ ไปแลว และทําไดด กี ็ทําตอ ไป และถอดบทเรียนดๆี เหลานนั้ มา ขยายผล โดยสวนกลางจะหารูปแบบเพ่ือดวู า จะรวบรวมความรทู ใ่ี นแตล ะเขตพน้ื ทกี่ ารศกึ ษารวบรวมไวม า ขยายผล และเผยแพรไดอ ยา งไร ๑.๒.๒ หลกั สูตร คูมอื การอบรม ซง่ึ จดั ทําโดยสาํ นักพัฒนาวชิ าการและมาตรฐานการ ศึกษารวมทั้งที่ สภาการศกึ ษาจะจัดอบรมดวย ๑.๒.๓ ตลาดนดั คุณธรรม จะเปนการจัดควบคูกบั งานแสดงศลิ ปะ เพ่อื ใหค นทยี่ ังไมม ีแนว ทางไดเ ห็นและเกดิ แนวคิดได หากใครทาํ แลว ก็ตอยอดใหดขี ้ึน ทจ่ี งั หวดั พิษณุโลกจะจดั ปลายเดอื นมิถนุ ายน จงึ ขอเชญิ ผวู าราชการจังหวัดดว ย รฐั มนตรีวาการกระทรวงศึกษาธกิ ารตน่ื เตน กบั งานนม้ี าก เพราะทานเคย เหน็ งานศลิ ปะหตั ถกรรมกทโี่ รงเรยี นสวนกุหลาบวทิ ยาลัยมากอน จะจําลองมาใหไ ด ขอใหเ ขตชวยเตรยี ม เลอื กผลงานดีๆมานําเสนอดว ย ๑.๒.๔ งบประมาณเพื่อสนับสนนุ การจดั กจิ กรรมพฒั นาผูเรียน ตามโครงการและกจิ กรรม เกย่ี วกับคุณธรรมนาํ ความรู เชน จดั คา ย ๑๕ คาย ไดแ ก คา ยคุณธรรม ลกู เสอื ดนตรี และกีฬา เปน ตน ท่ี สําคญั คือ ขอใหทําดว ยความรสู กึ วาจะเปน เครื่องสงเสรมิ ใหเ กิดคณุ ธรรมนาํ ความรูไ ดจริงๆ เสนอวา ทุกกจิ กรรมในภาคฤดรู อนใหแทรกเรอ่ื งคณุ ธรรม หากเปนไปได ใหเ นน เดก็ นักเรียนมัธยมศึกษาตอนตน เพอ่ื ให เดก็ ไดใชเวลาวา งชว งปด ภาคเรยี นฤดรู อ น ๑.๒.๕ แนวทางปรับปรงุ ระบบดแู ลนักเรยี น ระบบสงเสรมิ ความประพฤติ และทกั ษะชีวิต ระบบดูแลนักเรยี นนนั้ ทาํ ไดดีหลายแหง กท็ ําตอ ไป สวนระบบสงเสรมิ ความประพฤตยิ ังทําไดไ มดี จึงขอให ดูแลปรับปรงุ หลายจงั หวัดทําเร่อื งเจาหนาทส่ี งเสริมความประพฤติไดเ ปนมรรคเปนผลมาก ฝากทานผูวา- ราชการจังหวดั ชว ยดูแลเร่ืองน้ีดวย ท้ังนักเรยี นที่อยูใ นโรงเรียนและระหวา งอยูนอกโรงเรยี น และเร่ืองการ ฟนฟทู ักษะชีวิต มตี ัวอยางทดี่ ี ทบี่ านกาญจนาภเิ ษก ทําไดผ ลดีมาก ดังน้ันเรอ่ื งคุณธรรมน้ี สามารถทํากจิ กรรมไดท้งั ในเชิงบวก คอื สรา งภมู คิ ุมกันใหเดก็ และ เชงิ ลบ คือ การแกป ญหาพฤตกิ รรมทีไ่ มพ งึ ประสงค ๒. นโยบายท่ี ๒ การขยายโอกาสทางการศึกษาข้ันพน้ื ฐาน ๒.๑ มเี ปาหมาย ดังนี้ ๒.๑.๑ รณรงคใ หเ ยาวชนวยั ภาคบังคบั ไดเรียนทกุ คน จากรายงานของ ดร.วเิ ชียร เกตสุ ิงห ทาํ ไดดมี าก คอื เดิมน้นั เรามีสถิติ Gross Enrolment และ Net Enrolment ท่ีแสดงขอ มูลนกั เรียนท่ี เรียนตอมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยเชิง Gross Enrolment 97% และเชิง Net Enrolment 94% แตข องดร.วเิ ชียร เกตสุ งิ ห ติดตามเด็กตามอายโุ ดยจาํ แนกวา ระดับอายตุ า งๆ มเี รยี นอยูกค่ี น และมีกคี่ นแกเ กนิ วยั ท่ีจะเรยี น ระดับมธั ยมศึกษาตอนตนแลว แตยังเรียนอยู ซง่ึ จะไดตัวเลข ๓ ตวั แตม ตี วั เลขทีย่ งั เช่ือไมไ ด ๑๐๐% คือ พบ วา ในจังหวัดปทมุ ธานี มีผลการเรยี นตอ ต่าํ เพราะเด็กไปเรียนที่อ่ืน ซึ่งแมจะเปนตัวเลขท่ียังเชือ่ ไมไ ด ๑๐๐% สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 275 คูมือเตรยี มสอบผบู รหิ ารสถานศกึ ษา แตก ็ไดว ิธีคดิ เพ่อื ใหเ ราไปทาํ ตอ ไดพ อใช เร่อื งที่นาเศราใจ คือ เด็กพกิ ารเรยี นตอ ม.ปลายเพยี ง ๑๖% ทง้ั สาย อาชวี ศกึ ษาและสายสามญั ๒.๑.๒ รณรงคการเรยี นตอ 12 ป ใหส ูงขึน้ ซง่ึ มคี วามเขา ใจกันวา ในชวงช้ันที่ ๔ คอื เด็ก ชน้ั มัธยมศกึ ษาปท ่ี ๓ เขา เรียนตอ ชั้นมัธยมศึกษาปท ่ี ๔ มอี ตั ราสงู ถึง ๙๐% แตถา ดตู ามวยั อายุ ๑๕-๑๘ ป จะ พบวา มีการเขา เรียนตา่ํ มาก Gross Enrolment มปี ญ หาทกุ จุด คอื ๕๖% เทานน้ั จึงจะตองทําแผนยุทธศาสตร พเิ ศษเสนอเขาทีป่ ระชมุ คณะรฐั มนตรี ปน ้รี ฐั มนตรีวา การกระทรวงศกึ ษาธิการเนนความโปรง ใส และเปน ธรรม เนน การไมร ับฝากเด็กและรับเงินแปะเจี๊ยะ มีคนแยง วา จะทาํ ไดหรือ กไ็ มรบั รอง แตม เี รอื่ งขอยกตวั อยา งกรณี ผอู าํ นวยการสมพงษฯ โรงเรยี นสวนกหุ ลาบวทิ ยาลัย กําหนดเด็ก ๕๐ คนตอหอง ไมร ับฝากเกิน กวานี้ พอปตอ มา มาขอลาออก ก็ยับยั้งไว เพื่อใหท า นยดึ หลักการเดมิ ตอ ไปคอื เดก็ ๕๐ คน ตอ หอ ง ใครจะมา ขอฝากเพ่มิ อยา งไรกไ็ มร บั และทาํ มาไดจ นทกุ วนั น้ี ถอื เปนตวั อยางสง เสรมิ คนทาํ ความดี ทยี่ กมาก็เพือ่ ใหเกดิ ความตระหนกั วา ในโอกาสที่ปน ไี้ มมีการเมืองเขา มากระทบการทํางาน ใหถอื เปน โอกาสปรับปรุงการ ทํางาน แตต อ งทําใหจรงิ สรางกติกาใหช ดั เจน อาจจะไมปรอดโปรงในปตอไป แตส กั วนั หน่ึงตอ งเกิดขน้ึ ถาในปแรกๆ ไมส ามารถทําไดต ามเปา แตหากมธี รรมมาภบิ าลมากขึน้ กย็ อ มเกิดผลในระยะยาว รฐั มนตรวี า การกระทรวงศกึ ษาธิการจงึ ตั้งใจมากทจี่ ะวางกตกิ า ซ่ึงในเวลาปกติทาํ ไมได จึงขอใหใชประโยชนจากโอกาส ทองนใ้ี นการทาํ กตกิ าดงั กลา วใหได ๒.๑.๓ ปรับปรงุ คุณภาพการศึกษาปฐมวยั จะดแู ลการศึกษาปฐมวัยใหเ ปน ตวั อยางดว ย ๒.๑.๔ ลดภาระผูป กครองในเรอื่ งคาใชจาย ฝากดูแลเดก็ ทไี่ ดร บั ทนุ การศึกษา ไมค วร ตอ งเก็บเงนิ คา ใชจ ายเพมิ่ อกี ๒.๒ ความสนับสนนุ จากสํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขน้ั พ้นื ฐาน สิ่งท่ีสาํ นกั งาน คณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพ้ืนฐานจะสนบั สนนุ การทํางานของสาํ นกั งานเขตพ้ืนท่ีการศกึ ษา คือ ๒.๒.๑ การสาํ รวจสภาพ โดยสํานักนโยบายและแผนฯ จะสํารวจเด็กตกหลน แตก ็นา จะ มกี ลไกอนื่ มาสนับสนนุ ดวย เชน เชิญ อบต. มารว มดวย เพอ่ื ไดข อ มลู จากทกุ ทาง ๒.๒.๒ ประชมุ จัดทาํ School Mapping เพอื่ วางแผนระยะยาว เดมิ การทํา School Mapping จะทาํ เฉพาะชนั้ ประถมศึกษา แตตอไปสํานักงานเขตพน้ื ที่การศึกษา ตอ งดูทงั้ ระบบคือ ตง้ั แต ประถมศึกษาปท่ี ๑ ไปจนถึงระดับมัธยมศึกษา ซึ่งรวมถงึ โรงเรยี นแกนนาํ เรยี นรวม ท่ขี ยายไมมากพอ ฝาก ความหวังใหท ําแบบที่อมกอย ตามท่สี มเด็จพระเทพรัตนฯ มีรบั ส่งั คือการเดินเทา สํารวจพืน้ ท่ี รว มกบั การ ศกึ ษานอกโรงเรียน และ อบต. ผลคือไดเ ดก็ มาเรียนเพิ่มขึ้น อยากใหล องทําเพ่ือกวาดเด็กใหหมด ลองเสนอ แผนใหท ันเขา ประชมุ คณะรัฐมนตรี และมกี ลมุ โรงเรียนระดับอําเภอทง้ั หลายมสี ภาพเสอ่ื มโทรมมาก จึง ถูกจดั เปน กลมุ ๒ ตอ งพัฒนาใหไดเพอ่ื เปนจุดสกดั เดก็ ไมใ หเ ขามาเรียนในเมอื ง มีตวั อยา งท่ี โรงเรียนเตรียม อดุ มศกึ ษาฯ ลาํ ลูกกา สามารถพลิกโฉมไดม ีนกั เรยี นเพ่ิมมาก โรงเรยี นในฝนกท็ าํ ไดจาํ นวนหนึ่งแตต อ งตอ ยอดไปอกี สว นโรงเรยี นดีเดนดงั ทั้งหลาย ถา ปลอ ยไวโ ดยไมพฒั นา สักวนั ก็จะถดถอย จะตอ งมีแผนทาํ ใหเปน โรงเรียนดมี ากดวย จึงจะตอ งฟนการทาํ School Mapping ในมติ ิใหม สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 276 คมู อื เตรยี มสอบผูบ รหิ ารสถานศึกษา ๒.๒.๓ รณรงคสรางความตระหนักระดบั ชาติ ระดบั ทอ งถนิ่ ๒.๒.๔ สนับสนุนการพฒั นารปู แบบ เพอื่ รองรบั รปู แบบตา งๆ เชน เดก็ ตกหลน ที่ไมเรียน ตอ ๑๒ ป ซง่ึ ยงั มีเหลืออยู และเด็กออกกลางคนั หลายโรงเสนอทาํ เชนท่นี ้ําพองศกึ ษา จงั หวัดขอนแกน เขต ๔ มเี ดก็ ไมอ ยากไปโรงเรยี น จงึ จัดใหไปเรยี นการศกึ ษานอกโรงเรยี นในโรงเรียนเดมิ สัปดาหล ะ ๓ วัน ให แตงวตัวตามสบาย ปรากฏวา เด็กดขี ้ึน ไมเคยขาดเรยี น โดยท่ีไมตอ งสง ไป กศน. แตจัดรว มกนั นอกจากนน้ั อาจจัดปวช.รปู แบบตางๆ ซง่ึ มหี ลายโรงเรียนดาํ เนนิ การแลว เมอ่ื วานทานวรากรฯ ไปพูดในทป่ี ระชมุ ผู บรหิ ารโรงเรียนมธั ยมศึกษาวา ดตู ัวบงชที้ างเศรษฐกจิ แลว ตอ ไปจะเหนอื่ ยมาก เพราะสนิ คา สง ออกเรา นําเขา อปุ กรณจากประเทศจนี และอินเดีย เราเพยี งแตเอามาประกอบเทา นั้น ตอ ไปสนิ คาเขาจะมคี ณุ ภาพและถกู กวา ดังนัน้ เราตอ งพฒั นาทกั ษะฝม อื การบริหารจดั การ การคดิ วิเคราะห กลายเปน วาการทีเ่ ราสนับสนนุ ใหเ ดก็ เขา เรยี นตอระดับมหาวิทยาลยั มากๆ นน้ั เปน เรอ่ื งที่คิดผิดหรอื ไม ขอใหล องคดิ วา จะมีสกั กีโ่ รงทีค่ ดิ เรอ่ื งนไ้ี ด อยางนอย ๑ จดุ เพอื่ ใหเ กดิ การเรยี นรู ถา ทาํ ดีจะทาํ ใหดีขึ้นเปนมรรคเปนผลในปห นา ๒.๒.๕ การขยายและการปรับปรงุ โรงเรียนตามยทุ ธศาสตร ซ่งึ ใหไ มเปนตามแรงวิง่ ของ โรงเรยี น แตใ หข้ึนกบั ยทุ ธศาสตรวา แตล ะอําเภอตองมีโรงเรยี นดี ขยายถึงตาํ บล และสนับสนุนทรัพยากรตาม ลําดับ บางพนื้ ท่โี รงเรยี นไมพ อ จะดูแลตามSchool Mapping ๒.๒.๖ พัฒนาระบบดแู ลเดก็ ดอ ยโอกาส ตองมรี ะบบถาวรเพอื่ ดวู า เด็กคนไหนตองการ ความชวยเหลือ เคยฝากทานโกศลฯ ทําเรื่องน้ี คอื จําแนกเดก็ ใหห มดและถาจะชว ยจริงจังตองใชเงินเทาไร ซ่งึ รัฐมนตรวี าการกระทรวงศกึ ษาธกิ ารอยากเหน็ การท่ีเราสามารถคนหาและระบุเด็กจากเลข ๑๓ หลกั ไดวา ใครบางควรไดรบั การดูแลอยางไร ๒.๒.๗ ดาํ เนินการเขา ถึงเด็กตกหลน เดก็ ออกกลางคนั และเด็กไมเรียนตอ มีกรณตี วั อยา งที่โรงเรียนปรางคกู มเี ดก็ อายุ ๑๕ ป ตง้ั ทอ ง เปน กรณีที่ตองดูแล เพอื่ ปองกนั ปญหาทจ่ี ะเกิดใน อนาคต ๓. นโยบายท่ี ๓ การพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการศกึ ษาทกุ ระดบั ๓.๑ เปา หมาย ๓.๑.๑ ยกระดบั มาตรฐานโรงเรียน ๑) พัฒนาโรงเรียนเกณฑป รับปรุงเปนพอใชท ุกโรงเรียน ๒) พัฒนาโรงเรยี นเกณฑพ อใชเ ปน ดี ไมตองถึง๘๐% ตามสญก็ได ๓) พฒั นาโรงเรยี นกณฑด ี เปน ดมี าก เคยสัญญาวาจะทํา ๗๐% แตมาวนั นี้ จะทํา ไดเ ทา ไรไมวา กนั ๓.๑.๒ แกป ญหา อา น เขยี น และโภชนาการ ๓ เร่ืองนี้ ท่วั โลกถอื เปน พนื้ ฐานของการ พัฒนาคุณภาพของเด็ก จากการคน ควา ในประเทศอังกฤษพบวา เด็กพัฒนาไมข ้นึ เพราะไมไ ดร บั ประทาน อาหารเชากอ นมาเรียน จงึ ตองลงทนุ เรอ่ื งคณุ ภาพชีวิต หลายพ้นื ทแ่ี ลง มปี ญหาเรอื่ งนํ้า ชว ยใหขอมูลกบั สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 277 คมู ือเตรยี มสอบผบู ริหารสถานศึกษา สํานกั นยายและแผนฯ ดวย โดยเฉพาะเรอ่ื งนาํ้ ท่ใี ชถ ัง ๓ ฝ. เปนสว มไดร างวัลแตกลับไมสามารถกักเกบ็ นา้ํ ได ๓.๑.๓ ยกระดบั ผลสมั ฤทธ์ใิ นวชิ าหลัก และการคดิ วเิ คราะห จากนิทรรศการดานหนา ของโรงเรียนเฉลิมขวัญสตรนี า สนใจมาก ขอเชญิ ชวนใหไ ปศกึ ษาดูดวย ๓.๒ ความสนับสนนุ จากสํานักงานคณะกรรมการการศกึ ษาข้นั พน้ื ฐาน ๓.๒.๑ การประเมินมาตรฐานคุณภาพ (National Test) สาํ นักงาน คณะกรรมการการศึกษาขน้ั พ้นื ฐาน จะสนับสนุนการสํารวจคะแนน National Test ทว่ั ประเทศ ๓.๒.๒ สนับสนนุ งบประมาณเพอ่ื สนบั สนุนการพฒั นาโรงเรียน ๓.๒.๓ งบประมาณเพือ่ สนับสนุนการแกป ญ หาอาน เขยี น และยกระดับผลสัมฤทธิ์ ๓.๒.๔ รปู แบบในการพัฒนาคดิ วเิ คราะห และยกระดับผลสัมฤทธ์ิ ซ่ึงในเร่ืองนร้ี วมถึง เด็ก LD (Learning Disability) เปนพเิ ศษดวย เพราะละเลยมานาน เนอ่ื งจากเราถือวา ไมใชเด็กพกิ าร แตผล การสํารวจของมหาวิทยาลัย Yale พบวา เดก็ กลุมนีเ้ ปน กลุมประสบปญ หาดานอาชญากรรมสูงท่ีสดุ ซึ่งรปู แบบการพฒั นาการคิดวเิ คราะห จะเปน ตัวชวยได ๓.๒.๕ ICT นอกจากการรับทราบวาควรใชอ ยางไรใหเต็มที่ ขอใหช ว ยบอกสํานกั เทคโนโลยีการเรียนการสอนดว ยวา ใชไมไดเ ทา ไร และเรอื่ งการสง เสรมิ การใชสื่อกบั คอมพิวเตอร รวมทั้ง การอบรมตองการแบบไหน เพราะความรพู ้ืนฐานสว นใหญม แี ลว จงึ นา เปน การอบรมเพอ่ื ตอ ยอดเทคนคิ วิธี การใหมๆ นอกจากน้นั มีหนว ยงานภายนอกเสนอใหค วามสนบั สนนุ การจัดซ้อื คอมพิวเตอรใหโ รงเรยี น กําหนดคุณลกั ษณะสงู มากเกินจําเปน อยากใหเลอื กทพ่ี อดๆี ไมม ากเกินไป แลว ไมใ ชใ หเ ปน ประโยชน ๓.๒.๖ การอบรมในรปู แบบใหม การอบรมมีหลายลกั ษณะ แตทส่ี ําคัญคือตองมีการ ประเมินผล ไมใชเ ปน เพยี งการอบรมใหจ บตามหลกั สูตรเทานัน้ แตต อ งปรับปรงุ ความรูความเขา ใจของผู เขา รบั การอบรมดวย และสํานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษาตองมีฐานขอมูลครทู ุกคน เพ่ือใชใ นการลงทนุ ตอ ยอด พัฒนาบุคลากรตอไป ซง่ึ ตอ งทําใหตอเนอื่ ง และทราบวา ควรจะอบรมอะไรใหใ ครบา ง ฝากการอบรมอาจารย ๓ เชิงประจกั ษ ซึ่งมีการตอ ตา นวา เปน การเยยี วยา ขอช้ีแจงวา ไม ใชการเยยี วยา เพราะการเยยี วยา เปน เรอื่ งทเี่ ขาเคยมสี ทิ ธิ์และตองเสยี สิทธิ์ไป จรงิ ๆ เปน ใหโอกาสพเิ ศษ เพราะลงทุนไปมาก ทําผลงานตรวจไปก็ใชเงินมาก แตไ มผ า น และการตรวจนั้นถา ผา นมากหรอื ผานทัง้ หมด ทาํ ใหผ อู าํ นวยการสํานกั งานเขตพนื้ ท่ีการศกึ ษามีชื่อเสยี ง แตในความเปน จริงคุณภาพการเรียนของเดก็ หรือ คุณภาพของโรงเรียนยังตกตาํ่ ก็ไมน าเปน ผลงานทีค่ วรภาคภมู ใิ จ และการท่คี รูไดรบั เงนิ วิทยฐานะเพมิ่ มาก จะมีผลใหคาใชจา ยตอ หัวลดลง ดงั นัน้ คนท่คี วรได จึงเปน คนที่ควรไดจรงิ ๆเทานน้ั จึงตองจดั อบรมและ ประเมินความรู ทดลองสอนตามสถานการณจําลอง ซึง่ ขอฝากใหดแู ละอยา งเขมงวด ถา มีคุณภาพดแี ละผาน จึงถอื เปน ผลงานผอู าํ นวยการสาํ นกั งานเขตพืน้ ทีก่ ารศกึ ษา ไมใ ชผา นมากโดยไมมีคุณภาพ ๓.๒.๗ การประเมินผลในชัน้ เรยี น การประเมินผลในชน้ั เรยี น เปนจดุ ออ นมาก มวี ิธีการ ประเมนิ ผลมากมาย แตเราใชเ พียง ๓-๔ วธิ ี ควรสรางความรใู หมในเร่ืองน้ี เราพยายามปรับวธิ ีเรยี น เปลย่ี น สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 278 คมู อื เตรียมสอบผูบริหารสถานศึกษา วธิ สี อนแตก ารประเมนิ ไมเ ปล่ียนก็ไมม ปี ระโยชน เราพัฒนาการสอนมากแตไมว ธิ ีการประเมนิ ไมท ําควบคู ไป ๔. นโยบายที่ ๔ การกระจายอํานาจและการสงเสรมิ ความเขม แขง็ ใหส าํ นักงานเขตพ้ืนทีก่ าร ศกึ ษาและสถานศกึ ษา ๔.๑ เปาหมาย ๔.๑.๑ สาํ นกั งานเขตพื้นที่การศกึ ษาเขมแขง็ ไดรบั การกระจายอาํ นาจ และมี ความเปนธรรมาภบิ าล ๔.๑.๒ โรงเรียนมีคุณภาพ เขม แขง็ ไดรับการกระจายอาํ นาจ และบรหิ ารแบบธรรมาภิ บาล SBM ขอยา้ํ วา โรงเรียนใดท่ไี มเ ขาเกณฑ กต็ องไมเ ขา ไมใ ชวาเปนโรงเรียนใหญแ ลว จะตอ งเขา เกณฑ หมด ยกเวนมีเหตุอันควร ๔.๑.๓ มเี ครือขา ยบรหิ ารจัดการดแู ลโรงเรยี นขนาดเลก็ ท่ียังตอ งการความสนับสนุน (School Network Management : SNM) ๔.๒ ความสนบั สนุนจากสาํ นกั งานคณะกรรมการการศึกษาขัน้ พ้นื ฐาน ๔.๒.๑ กฎกระทรวง ๔.๒.๒ การอบรมและการพัฒนาตอเน่อื ง ในเดือนมนี าคม จะเริ่มอบรมหวั หนากลมุ ทกุ กลุม เปนพเิ ศษ เนื่องจากเรารูจ กั กันนอ ยลง ทําใหหการประสานงานมีปญ หา การจดั อบรมจะเปน การฟน ฟู การเปน เครือขา ยทาํ งานกนั ตอไปดว ย ๔.๒.๓ งบประมาณสนบั สนุนสาํ หรบั เครือขายโรงเรียน ๕. นโยบายท่ี ๕ การสง เสริมการมสี วนรวม ๕.๑ เปาหมาย ๕.๑.๑ ความเขม แขง็ และธรรมาภบิ าลของคณะกรรมการสถานศึกษาและองค คณะบุคคลในพื้นที่ มรี ายงานการทํางานของสาํ นักงานเขตพ้ืนที่การศึกษาบางเขต เมอื่ เดอื นท่ีแลว ยังพูดเร่อื ง เดมิ คือ นโยบาย ๕ แบบ ท้งั ๆท่เี พ่งิ ประชมุ กันไป แตกลบั ไปแลวยงั พูดเหมือนเดิม จงึ คิดวาจะเชญิ ประธาน กรรมการเขตพื้นทกี่ ารศึกษาไปรวมประชมุ กับคณะกรรมการการศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐาน เพ่อื พูดใหตรงกัน ๕.๑.๒ การเขมแขง็ ของสภาและกรรมการนกั เรียน เปนเรอื่ งท่รี ฐั มนตรีวาการกระทรวง ศกึ ษาธกิ ารช่นื ชมมาก และไดส งั่ การใหส าํ นกั งานคณะกรรมการการอุดมศกึ ษาไปดาํ เนินการแบบนีบ้ า ง แตก ็ มเี รอื่ งหนกั ใจ คอื มีการใชเ ดก็ เปน เคร่อื งมอื ขบั ไลผอู าํ นวยการโรงเรียน ขอใหช วยปรามเรอ่ื งน้ี ขอยกตวั อยาง วันหนึ่งไดเชญิ นกั เรยี นโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัยมาคุย พบวา เปนเดก็ ฉลาด แตกาวราว ซึง่ ในอดีตนัน้ เดก็ สวนกหุ ลาบวทิ ยาลยั จะมคี วามสภุ าพ จงึ ไดบอกไปวา เขาพดู ดีแลว แตค วรเปลย่ี นวิธกี ารพูดเสยี ใหม สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 279 คมู อื เตรยี มสอบผูบ รหิ ารสถานศึกษา ยกตัวอยางเร่ืองน้ี เพ่ือใหผูอํานวยการสาํ นักงานเขตพ้นื ที่การศึกษาตอ งไปใกลช ดิ เดก็ เหลานี้ และใหเ ขาทํา ประโยชนใหมาก อาจจะเขาไปดูแลดว ยตนเอง หรือหาคนทนั เกม มิฉะนน้ั จะมีคนฉวยโอกาสใชเ ขาในทาง ทีผ่ ิด ๕.๑.๓ การมีสว นรว มของเครอื ขา ยผูปกครอง ๕.๑.๔ องคกรปกครองสว นทอ งถ่ิน ฝากทาํ ความเขา ใจวา ปนอี้ งคกรปกครอง สว นทองถิน่ ไดเ งิน ๒ พันลา นเพ่อื รองรบั โรงเรยี นทีจ่ ะถายโอนไป ดงั นน้ั ถามคี นอยากไป กใ็ หไป ใคร ตองการขอยายไปลงตาํ แหนงโรงเรยี นท่ีขอทโี่ อนไป ก็ใหไ ปเลย เพ่อื บรรจคุ นใหมไ ด ๕.๒ ความสนบั สนุนจากสํานักงานคณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพน้ื ฐาน ๕.๒.๑ นโยบายท่ีชดั เจน ๕.๒.๒ การประสานหนว ยงานท่เี กี่ยวขอ ง ๕.๒.๓ งปม. สนบั สนนุ การพัฒนา และการจดั กจิ กรรม ๖. นโยบายท่ี ๖ การพัฒนาการศึกษาในเขตพัฒนาพเิ ศษเฉพาะกิจ จงั หวัดชายแดนภาคใต ๖.๑ เปาหมาย ๖.๑.๑ พัฒนาการศกึ ษาใหเหมาะสมกบั สภาพพื้นที่ ๖.๑.๒ สงเสริมกิจกรรมเรียนรเู พ่อื ความสมานฉนั ท ๖.๑.๓ สง เสริมความสมั พันธกบั ชมุ ชน แมจะเปน เรื่องภาคใต แตใ นบางพืน้ ท่ีถา ปลอย กอ็ าจเปนเชนน้ีได เชน เชยี งราย เชยี งใหม แมฮองสอน อยาปลอยใหเ รยี นโดยเราไมร ูเร่ือง อาจเปนอยางทางใตก ็ได กรณีสามจังหวัดชายแดนภาคใต พบวาการทพี่ ้นื ทอ่ี ืน่ เขา ไปชว ยนั้น มีประโยชนม ากตอ ความรสู ึกของเขา เชนการไปสงเด็กเขาเรยี นท่โี รงเรยี นสตรีวิทยา เดก็ ดีใจมาก เดก็ ทงั้ โรงเรียนออกมาปรบ มือตอนรบั เขารสู กึ อบอนุ มาก ทั้งๆท่ไี มเคยสนิทสนมกันมากอน ครอู าจารยดูแลใกลช ิด เกิดสายสมั พันธท ีม่ ี คา มาก ซงึ่ มีการจบั คูโรงเรียนพ่ีโรงเรยี นนองเชน นห้ี ลายแหง เปนเรอ่ื งท่ีเขาตนื่ เตนมากทีไ่ ดพบหนา คจู าก จังหวดั อนื่ ๆ หรือเพยี งการเขยี นจดหมายถงึ กเ็ ปน ความช่นื ใจ จงึ ขอใหจ ับคจู ากจิตใจดวย เพือ่ เขารสู กึ วา เปน สว นหนึง่ ของประเทศไทย สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 280 คูม ือเตรยี มสอบผบู ริหารสถานศึกษา หลกั การ แนวคิดและทฤษฎที างการบรหิ ารการศึกษา 1. ความหมายความสําคัญของการบรหิ าร การบริหาร หมายถึง ศลิ ปะในการทําใหส่งิ ตา งๆ ไดรบั การกระทาํ จนเปนผลสาํ เรจ็ กลาวคอื ผูบรหิ าร ไมใชเปน ผปู ฏิบัติ แตเ ปนผใู ชศลิ ปะทาํ ใหผปู ฏบิ ัตทิ าํ งานจนสําเรจ็ ตามจุดมงุ หมายทผี่ บู ริหารตดั สนิ ใจเลือก ไว การบรหิ าร คือ กระบวนการทาํ งานรวมกับผูอ ื่นเพ่ือใหเ กิดผลสมั ฤทธิต์ ามเปา หมายอยางมีประสิทธิ ภาพ การบริหาร คอื การทํางานของคณะบุคคลตง้ั แต 2 คนขึ้นไป ทรี่ วมปฏิบัตกิ ารใหบ รรลุเปา หมายรวม กนั การบริหาร เปน กระบวนการทางสงั คมทส่ี ามารถมองเห็นได 3 ทาง คอื ทางโครงสราง เปน ความ สมั พันธร ะหวางผูบงั คับบญั ชาและผใู ตบงั คับบญั ชา ตามลาํ ดบั ขน้ั ตอนของสายการบังคบั บัญชาทางหนาท่ี เปน ข้ันตอนของหนวยงานที่ระบุหนาที่ บทบาท ความรบั ผิดชอบและสิ่งอาํ นวยความสะดวกตางๆ เพื่อให สาํ เรจ็ เปา หมาย ทางปฏบิ ัติเปนกระบวนการท่ีบคุ คลและบคุ คลตอ งการรว มทําปฏิกริ ยิ าซง่ึ กันและกัน 2. ลักษณะเดน ของการบริหาร ลกั ษณะเดนทเ่ี ปนสากลของการบรหิ าร คอื การบรหิ ารตองมีวัตถุประสงคห รือเปา หมาย ตองอาศัย ปจจยั บคุ คลเปนองคประกอบสาํ คญั ตอ งใชทรพั ยากรบริหารเปนองคป ระกอบพื้นฐาน ตองมีลักษณะการ ดาํ เนินการเปน กระบวนการทางสงั คม ตอ งเปน การดาํ เนนิ การรวมกันระหวา งกลมุ บุคคล 2 คนขึ้นไป ตอ ง อาศัยรวมมือรว มใจเพื่อใหภารกจิ บรรลวุ ัตถปุ ระสงค เปน การรว มมอื ดําเนนิ การอยา งมเี หตุผล มีลกั ษณะเปน การตรวจสอบผลการปฏิบัติงานกับวัตถปุ ระสงคท่ีกาํ หนดไว การบรหิ ารไมม ตี วั ตน แตมอี ิทธิพลตอ ความ เปน อยูของมนษุ ย 3. การบริหารเปนทง้ั ศาสตรและศลิ ป การบริหารเปน สาขาวิชาทมี่ กี ารจดั การระเบียบอยางเปน ระบบ คือ มีหลักเกณฑและทฤษฎที พ่ี ึงเช่อื ถือ ได อนั เกิดจาการคน ควา เชงิ วิทยาศาสตร เพ่อื ประโยชนใ นการบรหิ าร โดยลักษณะนีก้ ารบริหารจึงเปน ศาสตร (Science) เปนศาสตรส งั คม ซ่งึ อยูกลุมเดยี วกบั วชิ าจติ วทิ ยา สังคมวิทยา และรฐั ศาสตร แตถ า พจิ ารณาการบริหารในลกั ษณะของการปฏิบตั ทิ ่ตี อ งอาศยั ความรู ความสามารถ ประสบการณ และทกั ษะของผบู ริหารแตละคน ท่จี ะทํางานใหบ รรลุเปา หมาย ซง่ึ เปน การประยุกตเอาความรู หลกั การและ ทฤษฎีไปรบั ใชในการปฏบิ ตั งิ านเพ่อื ใหเหมาะสมกบั สถานการณ และสิ่งแวดลอม การบริหารกจ็ ะมลี กั ษณะ เปนศลิ ป (Arts) ปจ จยั การบริหาร 4. ปจจัยพืน้ ฐานทางการบรหิ าร ปจจยั พ้นื ฐานทางการบริหารมี 4 อยาง ทเ่ี รียกวา 4 M ไดแ ก คน (Man) เงิน (Money) วสั ดสุ ิ่ง ของ(Materials) การจดั การ (Management) สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 281 คมู ือเตรียมสอบผบู ริหารสถานศกึ ษา 5. ขอ จาํ กดั ทางการบรหิ าร ไดแก สถานภาพทางภูมิศาสตร ประชากร ทรพั ยากร ลักษณะนิสยั และความสามารถของคนในชาติ ความเชือ่ ถือและความศรัทธา ขนบธรรรมเนียมและประเพณี คา นยิ มและอดุ มการณท างสงั คม 6. ทฤษฎที างการบรหิ าร ทฤษฎี หมายถงึ แนวความคดิ หรือความเชอ่ื ท่ีเกิดข้นึ อยางมหี ลกั เกณฑ มกี ารทดสอบและการสังเกต จนเปนทแ่ี นใ จ ทฤษฎเี ปน เซทของมโนทัศนท่ีเชอ่ื มโยงซ่งึ กันและกัน เปนขอสรปุ อยา งกวางท่พี รรณนาและ อธิบายพฤติกรรมการบรหิ ารองคก รการทางศึกษาอยางเปนระบบ ถา ทฤษฎีไดรับการพิสจู นบ อ ยๆ กจ็ ะกลาย เปนกฎเกณฑ ทฤษฎีเปนแนวความคิดที่มเี หตุผลและสามารถนําไปประยุกต และปฏิบตั ไิ ด ทฤษฎีมบี ทบาท ในการใหคําอธบิ ายเกย่ี วกบั ปรากฏทัว่ ไปและช้แี นะการวจิ ยั ประโยชนของทฤษฎี ทาํ ใหเ กิดความรู ความคิดใหมๆ เกดิ ความกาวหนาทางวิทยาการ คอื ถามีทฤษฎี ก็มกี ารพิสจู นค น ควา เพื่อทดสอบหรอื พสิ ูจนทฤษฎอี ่ืน สามารถใชประกอบการทาํ นายเหตุการณ พฤตกิ รรม และใชแ กไ ขปญ หาได ทฤษฎจี ะชว ยขยายประสทิ ธภิ าพของการทํางาน กลาวคอื ผูบริหารทร่ี ทู ฤษฎจี ะมีทาง เลอื ก และเลือกทางที่เหมาะสมได ทฤษฎเี ปน หลักยึดในการปฏิบัติ ดงั น้ัน ผูทท่ี าํ งานแนวคดิ หรือทฤษฎกี ็จะ เกิดความม่นั ใจในการทาํ งานมากกวาทําไปอยา งเลือ่ นลอย ทฤษฎจี ะชวยช้ีแนะนําการปฏบิ ตั ิ 7. ความสมั พนั ธร ะหวางทฤษฎีกับการปฏบิ ตั ิ ในการบรหิ ารการศึกษาความสัมพันธระหวางทฤษฎีและปฏิบัติ ยงั ไมเปนที่ยอมรับกนั เทา ใดนกั ถึงแม วาทฤษฎจี ะเปนตวั กําหนดกรอบสําหรับผูปฏบิ ตั ิ และเปน ตัวกําหนดความรเู พ่อื ชว ยใหก ารตดั สนิ ใจกระทาํ ไปอยา งมเี หตุผลและสามารถปฏบิ ตั ไิ ดจริงกต็ าม การปฏบิ ตั ทิ ่ีอยูบนพื้นฐานของวธิ ีการไดไ ตรต รองแลวเทา น้นั จึงจะเปน การปฏบิ ตั ิที่คลายคลงึ กับทฤษฎีและวิจยั ไมใชเปนการปฏิบตั ทิ เ่ี กิดจากการหย่ังรอู คติ ความ ศรทั ธาหรอื อํานาจหนาท่ี นักทฤษฎีและนกั วจิ ัยจะใชว ธิ กี ารเชงิ วิจัย จะใชวิธีการเชงิ วทิ ยาศาสตรท่เี ขมงวด กวา นักปฏบิ ัติ เพื่อความมีเหตผุ ล สวนนักปฏบิ ัติจะถูกบงั คบั โดยตําแหนง ความรับผิดชอบและอํานาจหนาท่ี ถึงแมจ ะไมใชวิธีการเชงิ วทิ ยาศาสตรค รบทุกขนั้ ตอน แตก็ยงั ถกู บังคับใหปรบั วธิ ีการใหเ หมาะสม โดยมกี าร ยดื หยุนไดมากข้นึ ทฤษฎจี ะเปน ตวั กาํ หนดทศิ ทางสําหรับการวจิ ยั และการชแ้ี นะทม่ี ีเหตุผลตอการปฏบิ ัติ ทฤษฎีจะถกู ทดสอบขัดเกลาโดยการวิจัย เมือ่ ทฤษฎผี า นการวิจยั แลว จึงนํามาประยกุ ตใชก ับการปฏบิ ัติ ไมมกี ารปฎบิ ตั ิ ใดๆ ทไ่ี มไดอ ยูบนพ้นื ฐานของทฤษฎี ในเม่อื ทฤษฎอี ยูบนพนื้ ฐานของตรรกวิทยา มเี หตุผลแมนยําถูกตอ ง แลว การปฏิบตั กิ ็จะมเี หตุผลและถกู ตองเชนเดียวกนั การปฏิบัตจิ ึงสรา งมาใหเ ห็นทฤษฎี เปนเหตผุ ลท่วี า ทาํ ไมตอ งศึกษาทฤษฎี การศึกษาทฤษฎกี เ็ พราะจะใหก ารปฏบิ ัติไดผลจรงิ สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 282 คมู อื เตรียมสอบผูบริหารสถานศกึ ษา 8. หลกั การบรหิ ารท่มี ปี ระสทิ ธิภาพ Edgar L Morphet กลา วถึงการบรหิ ารทมี่ ีประสทิ ธิภาพ คือ การบรหิ ารที่มผี บู รหิ ารเพียงคนเดียวใน องคการ (Division Of Labor) มกี ารกําหนดมาตรฐานทํางานทชี่ ดั เจน (Standardization) มเี อกภาพในการ บังคบั บัญชา (Unity of command) มีการกระจายอํานาจและความรบั ผดิ ชอบใหแกผ ูร วมงาน (Delegation of Authority and Responsibility) มีการแบง ฝายงานและบคุ ลากรผูรบั ผดิ ชอบใหแ กผ รู ว มงานใหเ ฉพาะเจาะจง ขึ้น (Division of Labor) มีการกําหนดมาตรฐานการทํางานที่ชดั เจน (Span of control) มีการมอบหมายการ ควบคมุ ดแู ลท่เี หมาะสม (Stability) เปด โอกาสใหม กี ารเปล่ยี นแปลงใหมๆ ในองคก ารได (Flexibility) สามารถทําใหค นในองคการเกิดความรูส กึ อบอนุ และปลอดภยั (Security) มีการยอมรับนโยบายสว นบุคคล ที่มีความสามารถ (Personnel Policy) มกี ารประเมินผลการปฏิบตั งิ านท้ังสว นบคุ คลและองคก าร (Evaluation) สาเหตุที่ทาํ ใหบ รหิ ารลมเหลว ผบู ริหารบางคนประสบความลม เหลวในการบริหาร หรือหากไมลมเหลว ก็ไมป ระสบความสาํ เร็จเทาทค่ี วร ความลมเหลวยอมตอ งมีสาเหตุ ซงึ่ อาจแยกไดดงั น้ี ความลม เหลวทางดา นความรู (Knowledge Failures) ความลม เหลวในเรื่องตางๆ ท้ังทางดานนโยบาย และวธิ กี ารปฏบิ ตั ิ ความรทู างเนอ้ื หาวชิ าที่จําเปน ตองศกึ ษาไมเขาใจวัตถปุ ระสงคของการศกึ ษาตลอดจนขาด ความรทู างดานกฏหมาย ระเบียบกฎเกณฑต า งๆ ความลมเหลวทางดา นสวนบคุ คล (Personality Failures) ความลมเหลวทางดา นบุคลิกภาพสวนบุคคล มีความสาํ คัญพอๆ กับความลม เหลวทางดานความรู ความลม เหลวทางดา นบุคลกิ ภาพมีสาเหตมุ าจากขาด ความเชื่อมน่ั ในตนเอง ทาํ ใหไมม ีความสามารถในการตดั สินใจ เพราะเกิดความกลัววา จะเกิดความผิดพลาด ผูบ รหิ ารบางคนขาดความสามารถในการทํางานรว มกับผูอ่ืน ไมกระจายความรบั ผิดชอบใหกับผูรว มงานและ ไมสามารถวเิ คราะหแ ละประเมนิ ผูร ว มงานได 9. ปญหาของผูบริหาร ปญหาตางๆ ท่ีเกดิ ข้ึนกบั บุคคลในองคการไมเ พียงแตจ ะเปนผลตอ บุคคลขางเคียงและชุมชน ปญ หา เหลาน้ีไดแ ก ปญ หาเกย่ี วกบั การปฏบิ ตั ิที่เปนแบบอยางของบุคลในองคก าร (Typical Problem) ปญ หาเกีย่ ว กบั ความสัมพันธระหวา งผูร วมงานในองคการ (The Problem of interrelationship) ปญหาเกย่ี วกบั การตดิ ตอ ส่อื สาร ท้ังดานเอกสารและคาํ พูดของบคุ คลในองคก าร (The Problem of communication) ปญหาดา นการ เปลี่ยนแปลงตางๆ (The Problem of Change) 10. บทบาทและสมรรถภาพของผูบรหิ าร (Spepgen J . Knezevich แหง USC. 1984 ) ไดแ ก เปนผูกาํ หนดทิศทางการบรหิ าร (Direction Setter) เชน รูเทคนคิ ตา งๆ ของการบริหาร PPBS .MBO QCC เปนตน มีความสามารถกระตนุ คน (Leader Catalyst) ตอ งเปนนักวางแผน (Planner) ตองเปนผูม ีความ สามารถในการตดั สนิ ใจ (Decision Maker) ตองมีความสามารถในการจดั องคการ (Organizer) ตอ งเปน ผูกอ ใหเ กดิ ความเปลย่ี นแปลง (Change Manager) ตองเปนผูใหค วามรว มมือ (Coordinator) ตองเปน ผตู ดิ ตอ ส่ือ สารทีด่ (ี Communication) ตอ งเปน ผูแกป ญหาขดั แยงในองคการได (Conflict Manager) ตอ งสามารถบริหาร ปญหาตา งๆ ได (Problem Manager) ตองรูจักวิเคราะหและจดั ระบบงาน (System Manager) ตองมคี วาม สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 283 คมู ือเตรียมสอบผบู ริหารสถานศึกษา สามารถในดา นวชิ าการท้งั การเรียนและการสอน (Instructional Manager) ตอ งมีความสามรถในการบริหาร บคุ คล (Personnel Manager) ตองมีความสามารถในการบริหารทรัพยากร (Resource Manager) ตองมีความ สามารถในการประเมินผลงาน (Appraiser) ตอ งมีความสามารถในการประชาสัมพันธ (Public Relater) ตอง สามารถเปนผนู าํ ในสังคมได (Ceremonial Head) 11. ทฤษฎที างการบรหิ ารตางๆ 1) การบริหารเชงิ สถานการณ (Situational Management Theory) หรอื ทฤษฎอี บุ ตั กิ ารณ (Contingency Theory ) การบรหิ ารในยุคนคี้ อนขา งเปนปจจบุ นั ปรัชญาของการบริหารเรมิ่ เปล่ียนแปลงไป จากการมองการบรหิ ารในเชงิ ปรชั ญา ไปสกู ารมองการบรหิ ารในเชิงสภาพขอเทจ็ จรงิ เน่อื งจากในปจ จุบัน มนษุ ยตองประสบกบั ปญ หาอยเู สมอ แนวความคิด เน่อื งจากปจ จบุ ันมนษุ ยตองประสบกับปญหาอยูเสมอ การเลือกทางออกทจี่ ะไปสกู าร แกปญ หาทางการบรหิ ารถอื วา ไมมวี ิธใี ดทด่ี ที ีส่ ุด There is one best way สถานการณตา งหากท่จี ะเปนตวั กาํ หนดวาควรจะใชก ารบริหารแบบใด การบรหิ ารในยคุ นมี้ งุ เนน ความสัมพันธร ะหวางองคก ารกับสภาพ แวดลอ มขององคการ และเปน สวนขยายของทฤษฎีระบบวาทุกๆ สว นจะตอ งสัมพนั ธก นั สถานการณบ าง ครั้งจะตองใชก ารตดั สนิ ใจอยางเฉียบขาด บางสถานการณต องอาศัยการมีสวนรว มในการตัดสนิ ใจ บางครงั้ กต็ องคํานงึ ถึงหลักมนุษยและแรงจงู ใจ บางคร้งั ก็ตองคาํ นึงถงึ เปา หมายหรือผลผลิตขององคกรเปนหลกั การบรหิ ารจงึ ตองอาศยั สถานการณเ ปน ตัวกําหนดในการตดั สินใจ หลักการของการบริหาร โดยสถานการณถือวา การบรหิ ารจะดีหรอื ไมข ึ้นอยูก บั สถานการณ ผูบริหาร จะตองพยายามวเิ คราะหส ถานการณใ หด ีทส่ี ุด เปน การผสมผสานแนวคดิ ระหวา งระบบปด และระบบเปด และยอมรบั หลักการของทฤษฎรี ะหวา งทุกสวนของระบบจะตองสมั พนั ธ และมผี ลกระทบซ่ึงกันและกัน สถานการณจ ะเปน ตัวกําหนดการตดั สินใจ และรูปแบบการบริหารท่เี หมาะสม คํานงึ ถงึ สิ่งแวดลอมและ ความตองการของบุคคลในหนวยงานเปนหลกั มากกวา ทจี่ ะแสวงหาวิธีการอันดีเลิศมาใชใ นการทาํ งาน โดย ใชป จจยั ทางดา นจติ วทิ ยาในการพิจารณาดวย เนนใหผูบริหารรจู ักใชก ารพจิ ารณาความแตกตางทม่ี อี ยูใ น หนวยงาน เชน ความแตกตา งระหวา งบุคคล ความแตกตางระหวา งระเบยี บกฎเกณฑ วธิ ีการ กระบวนการ และการควบคุมงาน ความแตกตา งระหวางความสมั พันธของบคุ คลในองคก ร ความแตกตางระหวางเปา หมายการดาํ เนนิ งานขององคก าร เปนตน นักบรหิ ารท่ีเปน ผูเสนอแนวความคิดทางการบรหิ ารน้ี คอื Fred E.Fiedler 2) ทฤษฎรี ะบบ (System Theory) การเอาแนวความคิดเชิงระบบเขา มาใชในการบริหาร กด็ ว ยเหตผุ ลที่วา ในปจจุบนั องคก รการขยายตวั สลับซับซอ นมากขน้ึ จึงเปน การยากท่พี จิ ารณาถึงพฤติกรรมขององคกรไดห มดทกุ แงท กุ มมุ นกั ทฤษฎี บริหารสมัยใหม จึงหันมาสนใจการศึกษาพฤตกิ รรมขององคการ เพราะคนเปน สวนหนง่ึ ของระบบองคก าร องคก ารเปนสว นหนึ่งของระบบสงั คม สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 284 คูมือเตรียมสอบผูบ รหิ ารสถานศึกษา ความหมาย ระบบในเชงิ บรหิ าร หมายถงึ องคป ระกอบหรือปจ จัยตา งๆ ทีม่ ีความสมั พันธกนั และมีสว น กระทบตอ ปจ จัยระหวา งกนั ในการดําเนินงานเพ่อื ใหบ รรลุวตั ถปุ ระสงคข ององคก าร องคป ระกอบพ้นื ฐานของทฤษฎรี ะบบ ไดแ ก ปจจัยการนําเขา Input กระบวนการ Process ผลผลิต Output ผลกระทบ Impact วิธีการระบบ เปนวธิ กี ารท่ใี ชหลกั ตรรกศาสตร วิทยาศาสตรอ ยางมเี หตุผล และมีความสัมพันธกันไป ตามข้ันตอนชวยใหกระบวนการทง้ั หลายดําเนนิ ไปอยา งตอ เนื่องและสามารถชวยใหก ารบรหิ ารบรรลวุ ัตถุ ประสงคไ ปดวยวิธที างวทิ ยาศาสตรอยางถกู ตอ งและไมล ําเอียง 3) ทฤษฎบี ริหารของ McGreger 3.1 ทฤษฎี X (The Traditional View of Direction and Control) ทฤษฎนี ้เี กิดขอสมมติฐานทวี่ า คน ไมอ ยากทํางาน และหลีกเลย่ี งความรับผดิ ชอบ คนไมท ะเยอทะยานและไมค ิดริเรม่ิ ชอบใหก ารส่งั คนเห็น แกตนเองมากวาองคก าร คนมกั ตอ ตา นการเปลีย่ นแปลง คนมักโง และหลอกงา ย 3.2 ทฤษฎี Y (The integration of Individual and Organization Goal) ทฤษฎขี อนเ้ี กดิ จากขอ สมมติ ฐานท่ีวา คนจะใหความรว มมือ สนบั สนนุ รบั ผดิ ชอบ ขยัน คนไมเ กียจครานและไวว างใจได คนมคี วามคิด ริเร่ิมทาํ งาน ถา ไดร ับการจงู ใจอยา งถกู ตอง คนมักจะพัฒนาวธิ กี ารทาํ งานและพัฒนาตนเองอยูเสมอ ผูบ งั คบั บัญชาจะไมควบคุมผใู ตบงั คบั บัญชาอยา งเขม งวด แตจะสง เสริมใหร จู ักควบคมุ ตนเองมากขน้ึ วิธีการบรหิ าร ตามแนวนี้ จะเปน การรวบรวมบุคคลและเปา หมายโครงการเขาไวดว ยกนั การจงู ใจตองใชวธิ ีการจงู ใจใน ระดบั สูง 3.3 ทฤษฎี Z (Z Theory) (William G. Ouchl) ศาสตราจารยแ หงมหาวิทยาลยั UXLA (Iof California t Los Angeles) ไดรวมเอาหลักการของทฤษฎี X , Y เขา ดว ยกัน แนวความคิดก็คอื องคการตองมหี ลักเกณฑท่ีควบคุมมนษุ ย แตม นุษยก ร็ กั ความเปน อสิ ระ และมีความตอ งการหนาที่ของผบู ริหารจงึ ตอ งปรับเปาหมายขององคก ารใหส อดคลองกบั เปาหมายของ บุคคลในองคก าร ทฤษฎมี อี งคประกอบที่สาํ คัญ 4 ประการ คือ การทาํ ใหปรัชญาทก่ี ําหนดไวบรรลกุ าร พฒั นาผใู ตบงั คบั บญั ชาใหทาํ งานอยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ การใหความไววางใจแกผ ใู ตบังคบั บัญชา การให ผใู ตบงั คบั บญั ชามีสวนรวมในการตดั สินใจ ทฤษฎีนใ้ี ชหลกั การ 3 ประการ คอื คนในองคก รตอ งซ่ือสตั ยตอกัน คนในองคก ารตอ งมคี วามเปนอัน หนึง่ อันเดยี วกัน คนในองคก ารตอ งมีความใกลชิดเปนกนั เอง 4) การบริหารแบบมีสวนรว ม ความหมาย การบริหารแบบมสี ว นรวมเปน การจูงใจใหผูรวมปฏบิ ัตงิ านในองคก ารไดม สี ว นรวมใน การตัดสินใจ ความรับผดิ ชอบ และรวมมือในการพฒั นา ปฏิบตั ดิ วยความเต็มใจ แนวความคิดพ้ืนฐาน (Basic Assumption) จากทฤษฎี การจงู ใจของ Molivation Theory เชื่อวา มนษุ ยย อมมคี วามตอ งการเหมือนๆ กันตราบใดที่ ไมสามารถตอบสนองความตอ งการไดแ ลวกจ็ ะเกิดปญหาความตอ งการอยเู ร่ือยไป แตถาความตองการไดร ับ สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 285 คมู อื เตรยี มสอบผบู รหิ ารสถานศึกษา การตอบสนองกจ็ ะเลิกสนใจ มนษุ ยตอบความสนองความตอ งการแตกตางกนั ทางดานปรมิ าณ ความตอ งการ ระดบั ต่ําคอ นขา งมีขอบเขตจาํ กัด แตความตอ งการระดับสูงมักจะไมมขี อบเขตจาํ กัด จากทฤษฎกี ารจงู ใจของ Harzberh (Mptovatopm Hygiene Theory) เชื่อวา ปจ จยั ทีจ่ ูงใจใหค นทํางาน คือ ความสําเรจ็ การยกยอ ง ความกาวหนา ลกั ษณะงาน ความรับผิดชอบ ความเจรญิ เตบิ โต จากการศกึ ษาจากพฤติกรรมของมนุษย ของ Aravris ไดเ ผยวา บคุ คลทมี่ ีวฒุ ิภาวะจะมีบุคลกิ ภาพท่ี ตองการเปน ของตนเอง การบริหารแบบมีสวนรว มชวยใหบุคคลไดพ ัฒนาบุคลิกภาพของตนในดา นการ ตดั สนิ ใจ และการควบคมุ การทํางาน การแสดงออก ทัศนคติ และการใชค วามสามารถท่ีจะประสบความ สําเรจ็ ได องคการตองใชค วามสามารถของพนกั งานอยางเตม็ ท่ี เพ่อื กระจายอาํ นาจในการตดั สนิ ใจ และเพ่ือ ตอบสนองตอสภาพแวดลอ มท่ีมคี วามไมแ นน อน และแตกตางกนั อยางรวดเรว็ เทคนิคการใชบรหิ ารแบบมีสว นรวม ไดแ ก การใชกลมุ งานเฉพาะกิจและคณะกรรมการ (Special Task Forces and Committee) กรรมการใหคาํ แนะนํา การใชแนวความของหมุดเชอื่ มโยง (Linking Pin) การตดิ ตอ ส่ือสารแบบประตู การระดมความคิด การฝกอบรมแบตา งๆ การบริหารโดยมีวัตถุประสงค (MBO) วิธกี ารใชก ารบรหิ ารแบบมีสวนรว มสมยั ใหม 1. ระดบั บคุ คล เปน วิธีการพจิ ารณาและปรบั ปรุงบุคคลใหไ ดดีข้นึ 3 แบบ คือ 1.1 การฝก อบรมใหม ีความรูสึกไว (Sensitivity Training) เพ่ือใหเขาใจ และยอมรบั ธรรมชาตขิ อง มนุษย ใหร จู กั ยอมรับและพฒั นาตนเองได เขาใจและยอมรับผูอ่ืนใหม ากขนึ้ ใหมีมนุษยส ัมพนั ธดขี ึ้นเพ่ือให มีความสขุ มีขวัญและกําลงั ใจดีขึ้น เพอื่ ใหม กี ารงานดขี ึ้น 1.2 การวิเคราะหการตดิ ตอ (Transactional Analysis) เปน วิธกี ารติดตอทีแ่ ลกเปลยี่ นดวยภาษาและ ไมใ ชภาษาระหวางบคุ คล Erio Berne ชใี้ หเหน็ วา การติดตอ ระหวางบุคคลมี 3 แบบ คือ แบบพอแม (Parent) ผปู กครอง ผูใ หญ (Adult) เดก็ (Child) 1.3 การนง่ั สมาธิแบบควบคมุ จติ (Transcendental Meditation) คอื การนั่งสมาธิเพอื่ ลดความเครียด และเพอื่ ความคิดสรางสรรค 2. ระดบั กลุม การรวมกลุม แบบครอบครัว (Family Grouping) การฝก อบรมเพยี งในนาม (Nominal Group Training) หมายถงึ บุคคลถกู รวมเขาเปนกลุม แตไมไ ดสื่อสารดว ยวาจา จะเปน การประชมุ พรอ มกนั ท่ีโตะ เพอ่ื แกป ญหา ตองการใชคาํ ถามทเ่ี ปน ลายลกั ษณอกั ษร สมาชกิ จะใชเ วลาเขยี นเพื่อแสดงความคิดเหน็ โดยไมพดู จากัน เทคนคิ เดลไพ (SDelphi Technique)เปนกระบวนการทผี่ ูต ดั สนิ ใจกาํ หนดกลุมท่ีปรกึ ษา และกลุมผตู อบ แลวสรา งแบบสอบถามสง ไปรษณียผตู อบมายังทมี ท่ปี รกึ ษา แลวเอามาสรปุ การตอบแบบ สอบถาม ประโยชนของการบริหารแบบมสี ว นรวม ไดแก ชวยสรา งความสามคั คี และการตอตา นจากพนกั งาน ระดับตาํ่ ชวยใหทราบถงึ ความตอ งการขององคการทั้งหมด ชว ยเพิ่มพนู ประสทิ ธิภาพการทํางานใหสงู ขนึ้ สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 286 คมู ือเตรยี มสอบผบู ริหารสถานศึกษา ลดความเฉือ่ ยชาในการทํางาน การยายงานและการหยุดงาน ชว ยลดความขัดแยง และการตอตานจาก พนักงานระดับตํา่ ชวยสรางบรรยากาศในการทาํ งาน และทําใหส ขุ ภาพจิตคนในองคก ารดขี ึ้น ชว ยเพิม่ ผล ผลิตในองคการสรางหลักประชาธปิ ไตยใหเกิดขนึ้ ในองคการ ชว ยลดคาใชจายในการบรหิ ารงาน ใช ทรัพยากรอยางประหยัดและทะนุถนอม ทําใหพนกั งานรสู ึกวาเขาเปน สว นหนง่ึ ขององคการ เปนการแบงเบา ภาระหนาทีข่ องผูบงั คบั บญั ชาในดา นการควบคมุ งานใหลดนอ ยลง และทําใหผลงานดีขึ้น 12. หลกั การ ทักษะและเทคนิคทางการบริหาร 1) การสรา งทีมงาน (Team - Building) ความนํา (Introduction) การนํางานเปนทมี มักจะพบเหน็ กันอยทู วั่ ไป เรม่ิ ตัง้ แตใ นครอบครัวหรือ หนว ยงานของเอกชน รฐั บาล รฐั วิสาหกจิ ทมี งานทีม่ ีประสิทธิภาพจะชวยใหการดาํ เนนิ งานบรรลเุ ปาหมาย ทว่ี างไว ดังนัน้ การสรา งทีมจึงเปนสิ่งท่สี มาชกิ ในทมี จะตองเรยี นรวู า ทาํ อยางไรจะทาํ งานรว มกันไดอ ยา งดี รวมท้งั นักบรหิ ารสามารถสรา งความพรอ มของการทาํ งานเปน ทีมใหเ กดิ ขนึ้ ในหนว ยงานไดอยางไร ซ่งึ ยอ ม จะทําใหเ พ่มิ ประสทิ ธภิ าพในการทํางานมากขน้ึ ความหมายและความสําคญั ในการสรางทมี ทมี งาน หมายถึง กลุม คนที่ชว ยเหลือซึง่ กันและกันเพื่อให บรรลุวัตถุประสงคร ว มกนั A team may be simply defined as any group of people who mast significant by relate with each other the order to accomplish shared objectives ในเรือ่ งทีม Hall ใหข อคดิ เกย่ี วกับเรอื่ งกลมุ วา กลุม น้นั มีสว นประกอบ 2 ทาง กลุม ไดช ว ยเหลือสมาชกิ กนั เองในการแกปญหาตา งๆ สมาชิกเองกช็ วย เหลือกันและกัน ในการสรา งและรกั ษาไวซ่งึ โครงสรางขององคการ Edgar Schrin ใหค วามหมายของกลุม หรือกลมุ ไววา จํานวนใดๆ ของคนท่ี เกย่ี วขอ งกบั บุคคลอน่ื มคี วามตระหนักทางดา นจติ ใจถึงบุคคลอ่ืน รบั รู เกีย่ วกับพวกเขาวาเปน กลุมๆ หนึง่ อาจกลา วโดยสรุปวา ทมี คอื กลมุ ของบคุ คลทีม่ ีการเก่ยี วขอ งซ่ึงกนั และกัน เพอื่ ใหบรรลเุ ปาหมายท่ีแน นอน การสรา งทมี งานในหนวยงาน หมายถงึ การปรับความสมั พันธต า งๆ ในการทํางานใหด ขี ึ้น ซึ่งความ สัมพันธเ หลานจี้ ะมผี ลโดยตรงตอ การทาํ งานใหส ําเรจ็ ตามเปาหมาย ความสําคัญในการสรางทมี มีวตั ถุ ประสงคเ พอื่ สรา งความไววางใจในหมูสมาชิกของทมี คนเราจะทํางานรวมกันไดด ขี ้นึ เมอื่ มกี ารเปดเผยและ จริงใจตอการกันโดยเฉพาะอยางยิ่งเมื่อมีปญหาหรอื อปุ สรรคทจี่ ะตองแกไ ขรวมกนั การทาํ งานเปน ทีมมี ประสิทธภิ าพมากข้นึ เมอ่ื สมาชกิ ไดชว ยกันเสรมิ สรางทกั ษะความเช่ียวชาญใหเ พิม่ พูนมากขนึ้ ซ่งึ เปน การใช ทรพั ยากรบุคคลทีม่ ีอยูใ นทีมอยางเตม็ ท่ี ประสิทธภิ าพของการทํางานจะลดต่ําลง และความตึงเครียดจะเพมิ่ สูงข้ึน หากหลกี เล่ียงการปอนขอมูลยอนกลับ และวิพากษว ิจารณซ ง่ึ กนั และกนั อยา งสรางสรรค ดงั น้นั การ แสดงความคิดเหน็ ในลักษณะขอมลู ยอ นกลบั จงึ เปนส่งิ จําเปนและเปน ประโยชนอยางย่งิ ในการพัฒนาทีม งาน การสนับสนุนการเรยี นรทู ีจ่ ะรับฟง ความคดิ เห็นและขอ มลู ขา วสารของผอู น่ื อยา งตงั้ ใจ และใหเ กยี รติ ซงึ่ กนั และกัน เปน การพัฒนาทักษะในการแกป ญหารว มกนั เปน การลดความขดั แยง ระหวางบุคคล เนื่องจาก สมาชิกทมี ไดเ รยี นรถู ึงทักษะความสมั พนั ธระหวา งบุคคลมากขึน้ มคี วามพรอ มทจี่ ะปฏิบตั ิงานรว มกนั มากข้ึน สง เสรมิ ความคดิ ริเริ่มสรางสรรคใ นหมูส มาชกิ ทีม สอบครดู อทคอม
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257
- 258
- 259
- 260
- 261
- 262
- 263
- 264
- 265
- 266
- 267
- 268
- 269
- 270
- 271
- 272
- 273
- 274
- 275
- 276
- 277
- 278
- 279
- 280
- 281
- 282
- 283
- 284
- 285
- 286
- 287
- 288
- 289
- 290
- 291
- 292
- 293
- 294
- 295
- 296
- 297
- 298
- 299
- 300
- 301
- 302
- 303
- 304
- 305
- 306
- 307
- 308
- 309
- 310
- 311
- 312
- 313
- 314
- 315
- 316
- 317
- 318
- 319
- 320
- 321
- 322
- 323
- 324
- 325
- 326
- 327
- 328
- 329
- 330
- 331
- 332
- 333
- 334
- 335
- 336
- 337
- 338
- 339
- 340
- 341
- 342
- 343
- 344
- 345
- 346
- 347
- 348
- 349
- 350
- 351
- 352
- 353
- 354
- 355
- 356
- 357
- 358
- 359
- 360
- 361
- 362
- 363
- 364
- 365
- 366
- 367
- 368
- 369
- 370
- 371
- 372
- 373
- 374
- 375
- 376
- 377
- 378
- 379
- 380
- 381
- 382
- 383
- 384
- 385
- 386
- 387
- 388
- 389
- 390
- 391
- 392
- 393
- 394
- 395
- 396
- 397
- 398
- 399
- 400
- 401
- 402
- 403
- 404
- 405
- 406
- 407
- 408
- 409
- 410
- 411
- 412
- 413
- 414
- 415
- 416
- 417
- 418
- 419
- 420
- 421
- 422
- 423
- 424
- 425
- 426
- 427
- 428
- 429
- 430
- 431
- 432
- 433
- 434
- 435
- 436
- 437
- 438
- 439
- 440
- 441
- 442
- 443
- 444
- 445
- 446
- 447
- 448
- 449
- 450
- 451
- 452
- 453
- 454
- 455
- 456
- 457
- 458
- 459
- 460
- 461
- 462
- 1 - 50
- 51 - 100
- 101 - 150
- 151 - 200
- 201 - 250
- 251 - 300
- 301 - 350
- 351 - 400
- 401 - 450
- 451 - 462
Pages: