tripitaka_07

พระวนิ ยั ปฎ ก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนา ท่ี 101เสือดาวฆา พวกภกิ ษเุ สีย เพราะไดกลนเน้ือเสอื ดาว ภิกษุท้งั หลายกราบทูลเรอ่ื งนน้ั แดพระผมู พี ระภาคเจา ๆ ทรงบัญญัตหิ า มภิกษทุ งั้ หลายวา ดกู อนภกิ ษุท้งั หลาย ภกิ ษุไมพ งึ ฉนั เนือ้ เสือดาว รูปใดฉัน ตอ งอาบัติทุกกฏ. สุปปยภาณวาร ที่ ๒ จบ เร่อื งพราหมณถ วายยาคูและขนมปรงุ ดว ยน้าํ หวาน [๖๑] คร้ังนั้น พระผูม พี ระภาคเจาประทบั อยูในพระนครพาราณสีตามพระพทุ ธาภิรมยแลวเสด็จพระพุทธดําเนินมุงไปทางอนั ธกวินทะชนบทพรอ มดว ยภิกษสุ งฆหมใู หญประมาณ ๑,๒๕๐ รูป คราวนน้ั ประชาชนชาวชน-บทบรรทุกเกลอื บา ง น้าํ มันบา ง ขาวสารบา ง ของควรเคย้ี วบาง เปน อันมากมาในเกวยี น เดินตดิ ตามภิกษสุ งฆ มพี ระพุทธเจาเปน ประมุขมาขา งหลัง ๆดวยต้ังใจวา ไดโ อกาสเม่อื ใดจักทาํ ภตั ตาหารถวายเม่ือน้นั อนึ่ง คนกนิ เดนประมาณ ๕๐๐ คนก็พลอยเดนิ ติดตามไปดวย ครั้นพระผูมีพระภาคเจาเสด็จพระพทุ ธดาํ เนินผา นระยะทางโดยลาํ ดับเสดจ็ ถึงอันธกวนิ ทชนบท. ขณะนัน้ พราหมณค นหนึง่ ยงั หาโอกาสไมไ ด จงึ ดํารใิ นใจวา เราเดนิตดิ ตามภกิ ษุสงฆม ีพระพทุ ธเจาเปนประมุขมากวา ๒ เตือนแลว ดวยหมายใจวาไดโอกาสเมอื่ ใด จักทําภัตตาหารถวายเมอื่ นน้ั แตกห็ าโอกาสไมไ ด อนึง่ เราตัวคนเดียวและยงั เสียประโยชนทางฆราวาสไปมาก ไฉนหนอ เราพึงตรวจดูโรงอาหารสิง่ ใดไมม ีในโรงอาหาร เราพึงตกแตงส่ิงนน้ั ถวาย แลว จงึ ตรวจดูโรงอาหารมไิ ดเห็นมขี อง ๒ ส่งิ คือยาคู ๑ ขนมปรุงดว ยน้าํ หวาน ๑ จงึ เขาไปหาทานพระอานนทถงึ สํานัก คร้ันแลว ไดกราบเรยี นคาํ น้แี ดทา นพระอานนทว าขา แตพระคุณเจา อานนท ขา พเจาหาโอกาสในทน่ี ้ไี มไ ดจ งึ ไดด ํารใิ นใจวา ตน

พระวินยั ปฎก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนา ท่ี 102เดินตดิ ตามภกิ ษสุ งฆ มีพระพทุ ธเจาเปนประมุขมากวา ๒ เตือนแลว ดวยหมายใจวา ไดโอกาสเมื่อใดจักทาํ ภตั ตาหารถวายเม่ือนนั้ แตกห็ าโอกาสไมได อน่ึงตนตัวคนเดยี วและยังเสยี ประโยชนทางฆราวาสของตนไปมาก ไฉนหนอตนพงึตรวจดโู รงอาหาร สิง่ ใดไมมีในโรงอาหาร พงึ ตกแตง สงิ่ นัน้ ถวาย ดังนี้ ขาแดพ ระคุณเจา อานนทขาพเจาน้นั ตรวจดโู รงอาหาร มไิ ดเ ห็นมขี อง ๒ สิ่ง คอืยาคู ๑ ขนมปรุงดวยนํ้าหวาน ๑ ถาขา พเจาตกแตงยาคู และขนมปรุงดวยนาํ้หวานถวาย ทา นพระโคดมจะพึงรับของขาพเจาไหม เจา ขา ?. ทา นพระอานนทก ลาววา ดูกอ นพราหมณ ถา เชนนนั้ ฉันจกั ทูลถามพระผูมพี ระภาคเจา ดงั นี้ แลว กราบทูลเร่อื งนั้นแดพระผมู ีพระภาคเจาทนั ท.ี พระผมู พี ระภาคเจาตรสั วา ดูกอ นอานนท ถาเชน นน้ั พราหมณจงตกแตง ถวายเถิด. ทา นพระอานนท บอกพราหมณว า ดูกอ นพราหมณ ถาเชน น้นั ทานตกแตง ถวายไดละ. พราหมณน ้ัน จึงตกแตงยาคูและขนมปรุงดว ยนํ้าหวานมากมายโดยผา นราตรนี ั้น แลว นอ มเขา ไปถวายแดพระผูมีพระภาคเจา กราบทูลวา ขอทา นพระโคดมโปรดกรณุ รับยาคแู ละขนมปรงุ ดว ยนาํ้ หวานของขา พระพทุ ธเจา ดวยเถดิ . พระผูมพี ระภาคเจาตรัสวา ดกู อนพราหมณ ถา เชน นนั้ เธอจงถวายแกภิกษทุ ้งั หลาย ๆ รังเกียจไมรบั พระผมู พี ระภาคเจา ตรสั วา ดูกอนภกิ ษทุ ัง้หลาย พวกเธอจงรับประเคนฉันเถิด. พราหมณน นั้ จึงอังคาสภกิ ษุสงฆมีพระพุทธเจา เปน ประมขุ ดวยยาคูและขนมปรุงดว ยน้ําหวานมากมายดวยมอื ของตน จนยังพระผมู ีพระภาคเจาผูเสวยเสรจ็ ลางพระหัตถแลว ทรงนาํ พระหตั ถอ อกจากบาตร ใหหา มภัตรแลวจงึ นั่งอยู ณ ที่ควรสว นขา งหนึ่ง.

พระวินยั ปฎ ก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนาท่ี 103 ขา วยาคูมีคุณ ๑๐ อยาง พระผมู ีพระภาคเจา ไดตรัสพระพทุ ธพจนน ้ีกะพราหมณน ัน้ ผูน ง่ั อยู ณที่ควรสวนขางหนง่ึ วา ดกู อ นพราหมณ ขาวยาคมู คี ณุ ๑๐ อยางนี้ ๑๐ อยางเปน ไฉน คือ ผใู หขา วยาคู. ช่ือวาใหอายุ ๑ ใหวรรณะ ๑ ใหสุข ๑ ใหกําลงั๑ ใหปฏภิ าณ ๑ ขา วยาคทู ี่ด่ืมแลว กาํ จดั ความหวิ ๑ บรรเทาความระหาย ๑ ทาํลมใหเ ดนิ คลอ ง ๑ ลา งลําไส ๑ ยอ ยอาหารใหมท เี่ หลืออยู ๑ ดกู อ นพราหมณขา วยาคูมีคุณ ๑. อยางนี้แล. พระผมู ีพระภาคเจา ครน้ั ไดต รสั ไวยากรณภาษิตน้แี ลว จงึ ไดตรสั อน-ุโมทนาคาถาดงั ตอไปน:้ี - คาถาอนุโมทนา [๖๒] ทายกใดถวายขา วยาคโู ดย เคารพตามกาล แกป ฏคิ าหก ผสู ํารวมแลว บรโิ ภคโภชนะอนั ผอู ่นื ถวาย ทายกนั้นชอื่ วา ตามเพ่ิมใหซึง่ สถานะ ๑๐ อยางแกป ฏคิ าหก น้ัน อายุ วรรณะ สขุ ะ พละ และปฏภิ าณ ยอ มเกดิ แกปฏคิ าหกน้ัน แตนัน้ ยาคยู อ มกํา- จัดความหวิ ความระหาย ทาํ ลมใหเ ดนิ คลอ ง ลา งลําไส และยอยอาหาร ยาคนู ัน้ พระสุคต- ตรสั สรรเจรญิ วาเปน เภสชั เพราะเหตุนั้น แล มนุษยช นที่ตอ งการสุขยัง่ ยนื ปรารถนา สุขทเ่ี ลิศ หรอื ยากไดความงามอนั เพรศิ พริ้ง ในมนุษย จึงควรแทเ พอ่ื ถวายขาวยาค.ู



















































พระวินยั ปฎก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนา ท่ี 129อันผูใ ดละไดแ ลว ตัดรากขาดแลว ทาํ ใหเ ปน เหมือนตาลยอดดว น ทาํ ไมใหมใี นภายหลัง มอี ันไมเ กดิ อกี ตอไปเปน ธรรมดา เรากลา วผนู นั้ วา เปนคนชางเผาผลาญ ตถาคตละไดแ ลว ตัดรากขาดแลว ทาํ ใหเหมอื นตาลยอดดว นทาํ ไมใหมีในภายหลงั มีอันไมเ กิดอกี ตอไปเปน ธรรมดา นแ้ี ล เหตุท่ีเขากลา วหาเราวา พระสมณโคดมชางเผาผลาญ แสดงธรรมเพื่อความเผาผลาญ และแนะนําสาวกตามแนวนน้ั ดังนี้ ช่อื วา กลา วถกู . ดูกอ นสีหะ อนึ่ง เหตทุ เี่ ขากลาวหาเราวา พระสมณโคดมไมผ ุดเกดิแสดงธรรมเพ่อื ความไมผุดเกดิ และแนะนาํ สาวกตามแนวนนั้ ดังน้ี ชอื่ วากลา วถูกนัน้ เปนอยา งไร ดูกอนสีหะ เพราะการนอนในครรภตอไป การเกิดในภพใหม อันผใู ดละไดแ ลว ตัดรากขาดแลว ทําใหเ ปนเหมอื นตาลยอดดวน ทําไมใหมีในภายหลัง มอี นั ไมเกิดอีกตอไปเปนธรรมดา เรากลาวผูน ้ันวา เปน คนไมผ ุดเกิด ดูกอ นสหี ะ การนอนในครรภตอ ไป การเกิดในภพใหม ตถาคตละไดแลว ตัดรากขาดแลว ทําใหเปน เหมือนตาลยอดดวน ทาํไมใ หม ใี นภายหลงั มอี ันไมเ กดิ อีกตอไปเปนธรรมดา นแ้ี ล เหตทุ เี่ ขากลา วหาเราวา พระสมณโคดมไมผดุ เกดิ แสดงธรรมเพอ่ื ความไมผุดเกดิ และแนะนําสาวกตามแนวนั้น ดงั น้ี ชื่อวากลา วถกู . ดกู อนสีหะ อนงึ่ เหตุท่ีเขากลา วหาเราวา พระสมณโคดมเปนผูเบาใจ แสดงธรรมเพอื่ ความเบาใจ และแนะนําสาวกตามแนวน้ัน ดงั น้ี ชื่อวากลาวถกู นั้น เปนอยา งไร ดกู อ นสหี ะ เพราะเราเบาใจ ดวยธรรมทใี่ หเ กิดความโลงใจอยางสงู และเพอ่ื ความเบาใจ และแนะนําสาวกตามแนวนอน นีแ้ ลเหตทุ ่ีเขากลา วหาเราวา พระสมณโคดมเปน ผูเบาใจ แสดงธรรมเพ่ือความเบาใจและแนะนําสาวกตามแนวนั้น ดังน้ี ชื่อวา กลา วถกู .

พระวินัยปฎก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนา ที่ 130 แสดงตนเปน อบุ าสก [๘๐] เม่ือพระผมู ีพระภาคเจา ตรสั อยา งน้แี ลว ทานสหี ะเสนาบดี ไดกราบทลู คาํ น้ีแดพ ระผมู พี ระภาคเจา วา ภาษติ ของพระองคแจมแจง นกั ภาษิตของพระองคไ พเราะนัก พระพทุ ธเจาขา พระองคทรงประกาศธรรมโดยอเนกปริยายอยางน้ี เปรยี บเหมือนบคุ คลหงายของท่คี วํ่า เปด ของท่ปี ด บอกทาง.แกคนหลงทาง หรอื สอ งประทีปในท่มี ืดดว ยท้ังใจวา คนมีจกั ษุจักเหน็ รูป ดงั นี้ขาพระพุทธเจา น้ขี อถงึ พระผูมพี ระภาคเจา พระธรรม และพระสงฆว าเปนสรณะ ขอพระองคโปรดทรงจาํ ขา พระพุทธเจา วา เปนอุบาสกผมู อบชวี ติ ถงึสรณะ จาํ เดมิ แตว ันนี้เปนตน ไป. ภ. ดกู อ นสหี ะ เธอจงทาํ การทใ่ี ครครวญเสยี กอนแลวทาํ เพราะการใครค รวญเสยี กอ นแลวทํา เปนความดีสําหรบั คนมีช่ือเสียงเชนเธอ สี พระพทุ ธเจาขา โดยพระพุทธดํารัสแมนี้ ขาพระพุทธเจายนิ ดีพอใจยีงกวา คาดหมายไว เพราะพระองคต รสั อยางนกี้ ะขาพระพทุ ธเจาวา ดกู อ นสีหะ เธอจงทาํ การท่ใี ครค รวญเสียกอ นแลว ทํา เพราะการใครค รวญเสียกอนแลวทํา เปนความดีสาํ หรับคนมชี อ่ื เสียงเชนเธอ ความจรงิ พวกอัญญเดยี รถียไดขา พระพทุ ธเจา เปนสาวก พึงยกธงเทีย่ วประกาศท่วั พระนครเวสาลีวา สหี ะเสนาบดเี ขาถงึ ความเปนสาวกของพวกเราแลว แตสว นพระองคส ิ มาตรัสอยางนี้กะขา พระพุทธเจา วา ดกู อนสหี ะ เธอจงทาํ การที่ใครครวญเสยี กอนแลว ทาํเพราะการใครครวญเสยี กอนแลวทํา เปนความดีสําหรับคนมชี ือ่ เสียงเชน เธอขาพระพทุ ธเจา น้ี ขอถงึ พระผมู พี ระภาคเจา พระธรรมและพระสงฆวา เปนสรณะ แมครัง้ ที่ ๒ ขอพระองคโ ปรดทรงจําขา พระพุทธเจาวา เปน อบุ าสกผมู อบชวี ติ ถงึ สรณะ จาํ เตมิ แตวันนเี้ ปน ตน ไป พระพทุ ธเจา ขา

พระวนิ ัยปฎก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนา ที่ 131 ภ. นานนกั แล สหี ะ ตระกลู ของเธอไดเ ปน สถานทีร่ บั รองพวกนคิ รนถม า ดวยเหตนุ นั้ เธอพงึ สําคญั เหน็ บิณฑบาตวาเปนของควรใหน ิครนถเหลา น้ันผูเขาไปถงึ แลว. สี. โดยพระพทุ ธดาํ รสั แมน ี้ ขาพระพทุ ธเจายินดี พอใจยิ่งกวาคาดหมายไว เพราะพระองคต รสั อยา งนี้กะขา พระพทุ ธเจา วา นานนกั แล สหี ะตระกลู ของเธอไดเปน สถานท่รี บั รองพวกนคิ รนถมา ดว ยเหตนุ น้ั เธอพึงสําคัญบณิ ฑบาตวาเปนของควรใหน ิครนถเหลานั้นผูเขา ไปถงึ แลว ดังน้ี ขา พระ-พุทธเจาไดท ราบวา พระสมณโคดมรับสงั่ อยางนว้ี า ควรใหท านแกเราผเู ดียวไมค วรใหทานแกค นพวกอนื่ ควรใหท านแกส าวกของเราเทานั้น ไมควรใหทานแกส าวกของศาสดาอื่น เพราะทานทใ่ี หแกเ ราเทาน้ัน มผี ลมาก ทานที่ใหแกคนพวกอืน่ ไมมผี ลมาก ทานทีใ่ หแ กส าวกของเราเทาน้นั มผี ลมาก ทานท่ใี หแ กส าวกของศาสดาอ่นื ไมม ผี ลมาก แตสว นพระองคท รงชกั ชวนขา พระ-พุทธเจา ในการใหแ มในพวกนคิ รนถ แตขา พระพทุ ธเจา จกั รูกาลในขอ น้ีเองขา พระพทุ ธเจานขี้ อถงึ พระผมู พี ระภาคเจา พระธรรม และพระสงฆวาเปนสรณะ แมค รัง้ ท่ี ๓ ขอพระองคโปรดทรงจําขา พระพุทธเจาวา เปนอบุ าสกผมู อบชวี ิตถึงสรณะ จาํ เตมิ แตว นั นี้เปนตน ไป พระพุทธเจา ขา. สีหะเสนาบดี ไดธรรมจกั ษุ ลาํ ดบั นน้ั พระผมู พี ระภาคเจาไดทรงแสดงอนปุ พุ พิกถาแกส หี ะเสนาบดีคือ ทรงประกาศทานกถา สีลกถา สคั คกถา ซง่ึ โทษแหงกามอันตํ่าทรามอนั เศราหมอง และอานิสงสในความออกจากกาม เม่อื พระองคท รงทราบวาสหี ะเสนาบดีมีจติ คลอง มจี ิตออ น มจี ิตปลอดจากนิวรณ มีจติ เบกิ บาน มีจิต

พระวินัยปฎก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนาท่ี 132ผอ งใสแลว จึงไดท รงประกาศพระธรรมเทศนาที่พระพุทธเจาท้ังหลาย ทรงยกข้ึนแสดงดวยพระองคเอง คอื ทกุ ข สมุทยั นิโรธ มรรค ดวงตาเห็นธรรมปราศจากธุลี ปราศจากมลทินไดเกดิ แกส หี ะเสนาบดี ณ สถานที่นง่ัน้ันแลวา สิ่งใดสิ่งหนง่ึ มคี วามเกิดข้นึ เปนธรรมดา สงิ่ นัน้ ท้งั มวลมีความดบั เปนธรรมดา ดุจผา ทส่ี ะอาดปราศจากมลทินควรรับนํ้ายอ มเปน อยางดีฉะนน้ั . คร้นั สหี ะเสนาบดีเหน็ ธรรมแลว บรรลธุ รรมแลว รูธรรมแจมแจงแลว หยัง่ ลงสธู รรมแลว ขา มความสงสัยไดแ ลว ปราศจากถอ ยคาํ แสดงความสงสยั ถงึ ความเปน ผูแกลว กลา ไมต อ งเชอ่ื ผูอ่ืน ในคําสอนของพระศาสดาไดกราบทูลคาํ นี้แดพ ระผมู พี ระภาคเจา วา ขอพระผมู พี ระภาคเจาพรอ มกับภกิ ษุสงฆ จงทรงพระกรุณาโปรดรบั ภตั ตาหารของขา พระพทุ ธเจา เพื่อเจริญบุญกุศลและปตปิ ราโมทยในวนั พรุงนี้ดวยเถดิ พระพุทธเจา ขา พระผูมพี ระภาคเจาทรงรบั อาราธนาโดยดุษณีภาพ ครั้นสหี ะเสนาบดที ราบอาการที่ทรงรับอาราธนาของพระผมู ีพระภาคเจาแลวไดลกุ จากท่นี ่ัง ถวายบงั คมพระผูมีพระภาคเจา ทาํประทักษิณกลบั ไป ตอมาสหี ะเสนาบดใี ชม หาดเล็กผูหน่ึงวา พนาย เจาจงไปหาซือ้ เนื้อสดทีเ่ ขาขาย แลว ส่งั ใหตกแตงขาทนียโภชนียาหาร อนั ประณีตโดยผานราตรนี ้ันแลว ใหม หาดเล็กไปกราบทลู ภตั กาลแดพระผมู พี ระภาคเจา วาถึงเวลาแลว พระพุทธเจา ขา ภัตตาหารเสร็จแลว. คร้นั เวลาเชา พระผูม พี ระภาคเจา ทรงครองอนั ตรสาวก ถอื บาตราจีวรเสดจ็ พระพุทธดาํ เนินไปทางนิเวศนของสีหะเสนาบดี คร้นั ถึงแลวประทบั น่งัเหนอื พทุ ธอาสนทเี่ ขาจดั ถวาย พรอมกบั ภิกษสุ งฆ.

พระวนิ ัยปฎ ก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนา ที่ 133 ก็โดยสมยั น้ันแล พวกนคิ รนถเ ปน อันมาก พากนั ประคองแขน ครํา่ -ครวญไปตามถนน หนทางสแี่ ยก สามแยกทัว่ ทกุ สายในพระนครเวสาลีวา วันนี้สีหะเสนาบดีลมสตั วข องเล้ียงตัวอวน ๆ ทาํ อาหารถวายพระสมณโคตม พระ-สมณโคดมทรงทราบอยยู ังเสวยเน้อื น้ันซึง่ เขาทาํ เฉพาะเจาะจงตน ขณะนั้นมหาดเล็กผูหนึง่ เขาไปเฝาสหี ะเสนาบดที ลู กระซิบวา ขอเดชะ ฝาพระบาทพึงทราบวานิครนถมากมายเหลา นั้น พากนั ประคองแขนครา่ํ ครวญไปตามถนนหนทางสีแ่ ยกสามแยก ทั่วทกุ สายในพระนครเวสาลีวา วนั นส้ี หี ะเสนาบดี ลมสตั วของเลีย้ งตัวอว น ๆ ทาํ อาหารถวายพระสนณโคดม พระสมณโคดมทรงทราบอยู ยังเสวยเนื้อนัน้ ซึ่งเขาทําเฉพาะเจาะจงตน. สหี ะเสนาบดีตอบวา ชา งเถิดเจา ทา นเหลานั้นมงุ ติเตียนพระพทุ ธเจามงุ ตเิ ตียนพระธรรม มุงติเตยี นพระสงฆมานานแลว แตกก็ ลาวตูพ ระผูมพี ระภาคเจาพระองคน ั้นดว ยถอยคําอันไมม ี เปลา เท็จ ไมจ รงิ ยังไมห นาํ ใจสวนพวกเราไมตง้ั ใจปลงสัตวจ ากชีวิต แมเพราะเหตุแหงชีวติ เลย. ครง้ั นั้น สีหะเสนาบดีองั คาสภกิ ษสุ งฆม ีพระพุทธเจาเปนประมุข ดว ยขาทนยี โภชนยี าหารอัน ประณตี ดวยมือของตน ยงั พระผมู ีพระภาคเจาผูเ สวยเสรจ็ จนทรงนาํ พระหตั ถออกจากบาตรใหห ามภัตแลว นง่ั เฝา อยู ณ ท่ีควรสว นขางหน่งึ พระผูมพี ระภาคเจา ทรงช้ีแจงใหส หี ะเสนาบดีผนู ่งั เฝา อยู ณ ที่ควรสว นขางหน่ึงเหน็ แจง สมาทาน อาจหาญ รา เรงิ ดว ยธรรมีกถาแลว ทรงลุกจากทป่ี ระทับเสด็จกลับไป. เรื่องสีหะเสนาบดี จบ

พระวนิ ยั ปฎ ก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนา ท่ี 134 หระพทุ ธบัญญัติหา มฉันเนอ้ื ทีท่ ําเฉพาะ ครงั้ นน้ั พระผูม พี ระภาคเจา ทรงทําธรรมีกถาในเพราะเหตุเปน เคามลูน้นั ในเพราะเหตุแรกเกดิ นั้น แลวรับสั่งกะภิกษุทงั้ หลายวา ดกู อนภกิ ษุทัง้ หลาย ภิกษุรอู ยไู มพงึ ฉันเน้อื ทเี่ ขาทาํ จําเพาะ รปู ใดฉนั ตองอาบตั ทิ กุ กฎ. ดกู อนภิกษุท้ังหลาย เราอนญุ าต ปลา เน้ือ ทีบ่ ริสทุ ธิโ์ ดยสว นสามคือไมไดเ หน็ ไมไ ดย นิ ไมไดร งั เกียจ. พระพทุ ธบัญญัติหา มภัตตาหารบางชนดิ [๘๑] ก็โดยสมัยนนั้ แล พระนครเวสาลมี ภี กิ ษาหารมาก มีขาวกลางอกงาม บณิ ฑบาตก็หางาย ภกิ ษุสงฆจะยังอัตภาพใหเปน ไปดวยการถือบาตรแสวงหาก็ทาํ ไดง า ย ครงั้ นนั้ พระผมู ีพระภาคเจาประทบั หลีกเรนอยใู นท่ีสงดัทรงพระปรวิ ติ กอยางนว้ี า ภตั ตาหารท่ีเราอนญุ าตแกภกิ ษุทงั้ หลาย เมอ่ื คราวอตั คัดอาหารมีขา วกลานอ ย บณิ ฑบาตไดฝ ด เคือง คืออาหารท่ีเก็บไวภ ายในที่อยู ๑ อาหารท่หี งุ ตม ภายในท่ีอยู ๑ อาหารที่หงุ ตม เอง ๑ อาหารทจ่ี ับตองแลวรบัประเคนใหม ๑ อาหารที่ทายกนาํ มาจากท่นี ิมนตนน้ั ๑ อาหารทีร่ ับประเคนฉนัในปเุ รภัต ๑ อาหารที่เกิดในปาและเกิดในสระบัว ๑ ภัตตาหารเหลา น้ัน ภกิ ษุทง้ั หลายยงั ฉันอยทู กุ วันนีห้ รอื หนอ ? ครน้ั เวลาเย็น พระผมู พี ระภาคเจา เสดจ็ ออกจากท่ีประทบั พกั เรน แลวรับสงั่ ถามพระอานนทวา ดกู อ นอานนท ภัตตาหารทเ่ี ราอนญุ าตแกภ ิกษทุ ง้ัหลาย เมื่อคราวอตั คัดอาหาร มีขาวกลานอย บณิ ฑบาตไดฝ ด เคือง คอื อาหารทีเกบ็ ไวภ ายในท่ีอยู ๑ อาหารที่หงุ ตม ภายในทีอ่ ยู ๑ อาหารทหี่ งุ ตมเอง ๑ อาหารท่จี ับตองแลว รบั ประเคนใหม ๑ อาหารท่ีทายกนํามาจากทน่ี ิมนตน้ัน ๑ อาหาร

พระวนิ ัยปฎก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนา ที่ 135ทร่ี ับประเคนฉันในปุเรภตั ๑ อาหรทีเ่ กดิ ในปาและเกดิ ในสระบัว ๑ ภัตตาหารเหลา น้ัน ภกิ ษทุ งั้ หลายยงั ฉันอยทู กุ วันน้หี รอื ? ทา นพระอานนทก ราบทลู วา ยงั ฉนั อยพู ระพทุ ธเจา ขา. ลําดบั น้นั พระผูมพี ระภาคเจา ทรงทําธรรมกี ถาในเพราะเหตเุ ปน เคา -มลู น้ัน ในเพราะเหตแุ รกเกดิ น้ัน แลว รับสง่ั กะภิกษุทั้งหลายวา ดกู อนภิกษุทั้งหลายภัตตาหารทเ่ี ราอนญุ าตแกภิกษุท้ังหลายเมือ่ คราวอตั คดั อาหาร มีขา วกลา นอยบณิ ฑบาตไดฝด เคือง คืออาการที่เกบ็ ไวภ ายในท่อี ยู ๑ อาหารทหี่ งุ ตมภายในทอี่ ยู ๑ อาหารที่หงุ ตมเอง ๑ อาหารที่จับตอ งแลวรับประเคนใหม ๑อาหารทที่ ายกนาํ มาจากทีน่ มิ นตน้นั ๑ อาหารท่รี ับประเคนฉันในปุเรภตั ๑อาหารทีเ่ กดิ ในปา และเกิดในสระบวั ๑ ภตั ตาหารเหลา นั้น เราหา มจาํ เดมิ แตวันนี้เปน ตนไป. ดูกอนภกิ ษทุ ง้ั หลาย ภกิ ษุไมพงึ ฉันอาหารทเี่ กบ็ ไวภ ายในทอ่ี ยู อาหารท่หี งุ ตมภายในทอี่ ยู อาหารทห่ี ุงตมเอง อาหารทจี่ ับตองแลวรับประเคนใหมรปู ใดฉัน ตองอาบัติทกุ กฏ. ดกู อ นภกิ ษุท้งั หลาย สว นอาหารทท่ี ายกนํามาจากทนี่ ิมนตน ้ัน อาหารท่ีรบั ประเคนฉันในปุเรภัต อาหารทเ่ี กิดในปา และเกิดในสระบวั ยังไมเ ปนเคน ภิกษฉุ นั เสรจ็ หา มภตั แลว ไมพ งึ ฉนั รูปใดฉนั พงึ ปรับอาบัตติ ามธรรม. พระพทุ ธานญุ าตกัปปยภมู ิ [๘๒] กโ็ ดยสมยั น้ันแล ประชาชนชาวชนบทบรรทุกเกลอื บา ง น้าํ มนับาง ขา วสารบา ง ของขบฉันบา ง ไวใ นเกวียนเปน อนั มาก แลว ตง้ั วงลอ ม

พระวนิ ยั ปฎก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนา ท่ี 136เกวยี นอยนู อกซมุ ประตพู ระอารามคอยทา วา เมอื่ ใด เราทง้ั หลายไดล าํ ดับทจี่ ะถวาย เมอ่ื นัน้ เราจักทําภตั ตาหารถวาย ฝนตง้ั เคามาจะตกใหญ จงึ คนเหลา นนั้พากันเขา ไปหาทานพระอานนทก ราบเรียนวา ทานพระอานนทเ จาขา เกลือนา้ํ มัน ขาวสาร และของขบฉันเปน อันมาก พวกขาพเจา บรรทกุ ไวในเกวียนตั้งอยทู ่หี นา วดั น้ี และฝนตั้งเคา มาจะตกใหญ ทา นพระอานนทเจา ขา พวกขา พเจา จะพงึ ปฏิบัตอิ ยางไร จึงทานพระอานนทก ราบทูลเร่อื งนั้น แดพ ระผูมีพระภาคเจา ๆ ตรัสวา ดูกอนอานนท ถา เชน นนั้ สงฆจงสมมตวิ หิ ารท่ตี ้งั อยูสดุ เขตวดั ใหเ ปนสถานท่เี กบ็ ของกัปปยะแลวใหเ กบ็ ไวใ นสถานท่ีที่สงฆจ าํ นงหมาย คอื วหิ าร เรือนมุงแถบเดยี ว เรือนช้นั เรอื นโลน หรือถา ก็ได. วิธีสมมติกัปปย ภูมิ ดูกอนภกิ ษทุ ้ังหลาย กแ็ ลสงฆพ งึ สมมติอยางน้ี. ภกิ ษผุ ูฉลาด ผสู ามารถ พงึ ประกาศใหสงฆทราบดวยญตั ติทุตยิ กรรม-วาจา วาดังน:้ี - กรรมวาจาสมมติกปั ปย ภมู ิ ทานเจาขา ขอสงฆจงฟง ขา พเจา ถาความพรอ มพรงั่ ของสงฆถงึ ทแี่ ลว สงฆพ ึงสมมตวิ หิ ารมชี ่ือน้ี ใหเปนกัปปยภูมิ น้ีเปนญัตต.ิ ทานเจา ขา ขอสงฆจ งฟงขา พเจา สงฆส มมตวิ หิ ารมชี ือ่ นี้ใหเปน กัปปยภูมิ การสมมติวหิ ารมีช่อื นใี้ หเปน กัปปย ภมู ิ ชอบแกทา นผใู ด ทานผนู น้ั พงึ เปน ผนู ่ิง ไมช อบแกท านผใู ด ทา นผูน น้ั พึงพูด.

พระวนิ ยั ปฎ ก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนา ท่ี 137 วิหารมีชอื่ นี้ สงฆสมมตใิ หเปนกัปปย ภูมิแลว ชอบแกสงฆเหตุน้ัน จงน่ิง ขาพเจา ทรงความนไี้ วด ว ยอยา งนี.้ สมยั ตอมา ชาวบานตม ขาวตม หุงขา วสวย ตมแกง สับเน้ือ ผาฟน สง เสยี งเซ็งแซเ กรียวกราว ณ สถานท่กี ปั ปย ภูมิ ที่สงฆส มมตไิ วนน้ั แล. พระผูมพี ระภาคเจา ทรงต่นื บรรทมในเวลาปจจสุ มัยแหง ราตรไี ดทรงสดับเสียงเซ็งแซเกรยี วกราว และเสียงการองกอ ง คร้นั แลว รบั ส่ังถามทา นพระอานนทวา ดูกอนอานนท เสยี งเซง็ แชเ กรยี วกราว และเสยี งการอ งกองนน้ัอะไรกนั หนอ. ทา นพระอานนทก ราบทูลวา พระพุทธเจาขา บดั น้ชี าวบา นมาตมขา วตม หงุ ขาวสวย ตม แกง สบั เน้อื ผา ฟน ณ สถานที่กัปปย ภมู ิ ซงึ่ สงฆสมมติไวน ัน้ แล เสียงเซ็งแซเ กรียวกราว และเสยี งการอ งน่ันคอื เสียงนั้น พระพทุ ธ-เจาขา . พระพทุ ธานุญาตกัปปภ ูมิ ๓ ชนดิ ลําดับน้ัน พระผมู พี ระภาคเจา ทรงทําธรรมมีกถา ในเพราะเหตเุ ปนขา วตม ในเพราะเหตแุ รกเกดิ นั้น แลว รับสัง่ กะภิกษทุ ั้งหลายวา ดูกอนภิกษุทัง้ หลาย ภกิ ษุไมพ ึงใชสถานทก่ี ปั ปย ภูมซิ ึง่ สงฆส มมติ รปู ใดใช ตองอาบัติทุกกฏ. ดกู อนภกิ ษทุ ง้ั หลาย เราอนญุ าตสถานทก่ี ัปปย ภมู ิ ๓ ชนดิ คอื อุสสาว-นันติกา ๑ โคนสิ าทิกา ๑ คหปตกิ า ๑. พระพทุ ธานญุ าติกปั ปยภมู ิ ๔ ชนิด สมยั ตอมา ทานพระยโสชะอาพาธ ชาวบานนําเภสชั มาถวายทานภกิ ษทุ ง้ั หลายใหเ ก็บเภสัชเหลาน้นั ไวข า งนอก สตั วกินเสยี บาง ขโมยลกั ไป

พระวนิ ยั ปฎก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนา ที่ 138เสียบาง ภิกษุท้งั หลายจงึ กราบทลู เรื่องนั้น แดพ ระผมู พี ระภาคเจา ๆ ตรัสอนุญาตแกภ กิ ษทุ ง้ั หลายวา ดกู อ นภกิ ษทุ งั้ หลาย เราอนุญาตใหใชส ถานที่กปั ปย ภูมิทส่ี งฆสมมต.ิ ดูกอนภกิ ษุทัง้ หลาย เราอนญุ าตสถานทีก่ ัปปย ภมู ิ ๔ ชนดิ คอื อสุ สาว-นนั ตกิ า ๑ โคนสิ าทิกา ๑ คหปตกิ า ๑ สมมตกิ า ๑. เร่ืองเมณฑกะคหบดี [๘๓] ก็โดยสมัยนั้นแล เมณฑกะคหบดตี ้งั บานเรือนอยใู นพระนครภทั ทิยะ ทา นมีอทิ ธานภุ าพเห็นปานฉะนี้ คือ ทานสระเกลา แลวใหก วาดฉางขาวนุงอยูน อกประตู ทอ ธารขา วเปลอื กตกจากอากาศเต็มฉาง ภริยามอี ทิ ธานุ-ภาพเห็นปานฉะนี้ คอื นางน่งั ใกลกระถางขา วสกุ ขนาดจุนํา้ หน่งึ อาฬหกใบเดียวเทา นนั้ และหมอแกงหมอ หนงึ่ เลีย้ งอาหารแกบ ุรษุ ท่เี ปน ทาสและกรรมกรอาหารนัน้ ไมหมดสนิ้ ตลอดเวลาทีน่ างยงั ไมลกุ ไปจากที่ บตุ รมีอิทธานภุ าพเหน็ปานฉะนี้ คอื เขาถือถุงจเุ งนิ พนั หน่ึง ถุงเดยี วเทานัน้ แลว แจกเบยี้ หวดั กลางปแกบุรษุ ทเ่ี ปน ทาสและกรรมกร เงนิ น้นั ไมหมดสนิ้ ตลอดเวลาที่ถุงเงนิ ยงั อยูในมือของเขา สะใภมอี ิทธานุภาพเหน็ ปานฉะนี้ คือ นางน่งั ใกลก ระเฌอจุขาว๔ ทะนานใบเดยี วเทา นน้ั แลวแจกขาวกลางปแ กบุรุษทเี่ ปน ทาสและกรรมกรขาวนน้ั มไิ ดห มดสน้ิ ตลอดเวลาทน่ี างยงั ไมลุกไปจากที่ ทาสมีอิทธานภุ าพเหน็ปานฉะนี้ คือเมอื เขาไถนาดวยไถคนั เดยี ว มรี อยไถถงึ ๗ รอย. พระเจา พมิ พิสารจอมเสนามาคธราชไดท รงสดบั ขาววา เมณฑกะคหบดีตงั้ บานเรอื นอยใู นพระนครภัททยิ ะแควนของพระองค เธอมอี ทิ ธานภุ าพเห็นปานฉะนี้ คอื เธอสระเกลา แลว ใหก วาดฉางขา ว น่งั อยูน อกประตู ทอ ธาร

พระวนิ ัยปฎ ก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนาที่ 139ขา วเปลือกตกจากอากาศเตม็ ฉาง ภรยิ ามอี ิทธานุภาพเหน็ ปานฉะน้ี คอื นางนง่ัไกลกระถางขาวสุกขนาดจนุ ้าํ หนึ่งอาฬหกใบเดียวเทา นั้น และหมอแกงหมอหน่งึ เลย้ี งอาหารแกบ รุ ุษที่เปน ทาสและกรรมกร อาหารนัน้ ไมห มดสนิ้ ตลอดเวลาที่นางยังไมลกุ ไปจากที่ บตุ รมอี ทิ ธานภุ าพเห็นปานะน้ี คือ เขาถอื ถงุ จเุ งินพนั เหน่ึงถงุ เดียวเทานน้ั แลวแจกเบี้ยหวัดกลางปแ กบ รุ ษุ ทเี่ ปนทาสและกรรมกรเงนิ น้ันไมห มดสิ้น ตลอดเวลาท่ีถุงเงนิ ยงั อยใู นมือของเขา สะใภมอี ทิ ธานุ-ภาพเห็นปานฉะน้ี คือ นางน่ังใกลกระเฌอจขุ า ว ๔ ทะนานใบเดยี วเทานั้น แลวแจกขา วกลางปแกบ รุ ุษที่เปน ทาสและกรรมกร ขา วนน้ั มไิ ดหมดสิน้ ตลอดเวลาท่นี างยังไมล กุ ไปจากท่ี ทาสมีอทิ ธานภุ าพเห็นปานฉะน้ี คือ เมอ่ื เขาไถนาดว ยไถคันเดยี ว มรี อยไถถึง ๗ รอย. ครัง้ น้นั พระเจา พมิ พสิ ารจอมเสนามาคธราช ไดตรัสเรยี กมหา-อํามาตยผสู ําเรจ็ ราชการมารบั สงั่ วา ขาววา เมณฑกะคหบดีตั้งบานเรอื นอยูในพระนครภัททิยะแควน ของเรา เธอมีอิทธานุภาพเหน็ ปานฉะน้ี คอื เธอสระเกลา แลวใหก วาดฉางขาวน่ังอยูน อกประตู ตอ ธารขา วเปลือกตกจากอากาศเตม็ฉาง ภรยิ ามีอิทธานภุ าพเห็นปานฉะนี้ คอื นางนัง่ ใกลกระถางขา วสกุ ขนาดจุน้ําหนง่ึ อาฬหกใบเดียวเทา น้นั และหมอ แกงใบหน่งึ เลยี้ งอาหารแกบ รุ ุษท่ีเปนทาสและกรรมกร อาหารนน้ั ไมห มดส้นิ ตลอดเวลาทน่ี างยังไมลกุ ไปจากท่ีบตุ รมีอิทธานุภาพเหน็ ปานฉะนี้ คือ เขาถือถงุ จุเงนิ พนั หนึง่ ถงุ เดยี วเทา น้นั แลวแจกเบีย้ หวดั กลางปแ กบรุ ษุ ท่เี ปนทาสและกรรมกรเงนิ น้ันไมหมดสิ้นตลอดเวลาที่ถงุ เงินยังอยใู นมอื ของเขา สะใภม อี ิทธานุภาพเห็นปานฉะนี้ คือ นางนง่ั ใกลกระเฌอจุขา ว ๔ ทะนานใบเดยี วเทานนั้ แลวแจกขา วกลางปแ กบุรุษท่ีเปนทาสและกรรมกร ขาวนั้นมิไดห มดสิ้นตลอดเวลาทีน่ างยังไมลกู ไปจากท่ี ทาส

พระวินัยปฎก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนาที่ 140มีอิทธานภุ าพเห็นปานฉะนี้ คอื เมอ่ื เขาไถนาดวยไถคันเดียว มรี อยไถถงึ ๗ รอยพนาย เธอจงไปดูใหร ูเห็นเหมอื นอยางเราไดเ หน็ ดวยตนเอง. ทา นมหาอาํ มาตยรบั พระบรมราชโองการของพระเจา พมิ พสิ ารจอม-เสนามาคธราชวา เปน ดงั พระราชประสงค พระพทุ ธเจาขา แลว พรอ มดวยเสนา ๔ เหลา เดินทางไปยังภทั ทิยนคร บทจรไปโดยลาํ ดบั จนถงึ เมอื งภัททิยะเขา ไปหาเมณฑกะคหบดี คร้ันแลวไดก ลา วคาํ นกี้ ะเมณฑกะคหบดีวา ทา นคหบดี ความจริงขา พเจามาโดยมีพระบรมราชโองการวา พนาย ขา ววาเมณฑกะคหบดตี ั้งบา นเรือนอยใู นพระนครภทั ทิยะแควนของเรา ครอบครัวของเธอมีอทิ ธานุภาพเห็นปานฉะน้ี คือ เธอสระเกลา แลว ใหก วาดฉางขาว นั่งอยนู อกประตู ทอ ธารขาวเปลือกตกจากอากาศเต็มฉาง ภริยามีอิทธานภุ าพเหน็ ปานฉะนี้ คอื นางน่งั ใกลกระถางขาวสกุ ขนาดจุนํา้ หนงึ่ อาฬหกใบเดยี วเทา น้นั และหมอ แกงหมอหนึง่ เล้ยี งอาหารแกบุรุษท่เี ปนทาสและกรรมกร อาหารนน้ั ไมหมดสน้ิ ตลอดเวลาท่ีนางยงั ไมลุกไปจากที่ บุตรมอี ทิ ธานุภาพเหน็ ปานฉะนี้ คือเขาถือถุงจุเงนิ พันหนึง่ ถงุ เดียวเทา น้นั แลว แจกเบย้ี หวดั กลางปแ กบรุ ษุ ทเ่ี ปนทาสและกรรมกร เงนิ นนั้ ไมหมดส้ินตลอดเวลาที่ถึงเงินยงั อยใู นมือของเขาสะใภมอี ทิ ธานภุ าพเห็นปานฉะน้ี คอื นางนั่งใกลกระเฌอจุขา ว ๘ ทะนานใบเดียวเทาน้ัน และแจกขาวกลางปแกบุรุษที่เปนทาสและกรรมกร ขาวนัน้ มิไดหมดสนิ้ ตลอดเวลาทีน่ างยังไมล กุ ไปจากท่ี ทาสมีอิทธานุภาพเห็นปานฉะนี้ คอืเม่อื เขาไถนาดวยไถคันเดียว มรี อยไถถึง ๗ รอย พนาย เธอจงไปดใู หร เู หน็เหมือนอยางเรา ไดเห็นดว ยตนเอง ทา นคหบดี ขา พเจา ขอชมอิทธานุภาพของทาน.

พระวินยั ปฎก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนา ที่ 141 เมณฑกะคหบดีจงึ สระเกลา แลว ใหก วาดฉางขาว น่งั อยูนอกประตูทอ ธารขาวเปลอื กตกลงมาจากอากาศเตม็ ฉาง. มหาอํามาตยสรรเสริญวา ทา นคหบดี อทิ ธานุภาพของทาน ขา พเจาไดเหน็ แลว ขอชมอทิ ธานภุ าพของภรรยาทาน. เมณฑกะคหบดสี ่งั ภรรยาในทนั ใดวา ถาเชนน้นั เธอจงเล้ยี งอาหารแกเ สนา ๔ เหลา . ขณะนั้น ภรรยาทา นเมณฑกะคหบดีไดน ่งั ใกลกระถางขา วสกุ ขนาดจุนํา้ หน่ึงอาฬหกใบเดยี วเทา นั้น กับหมอแกงหมอหนงึ่ แลว เลย้ี งอาหารแกเ สนา๔ เหลา อาหารน้นั มไิ ดห มดส้ินไปตลอดเวลาทีน่ างยงั ไมล ุกไปจากที่. มหาอาํ มาตยสรรเสริญวา ทานคหบดี อทิ ธานภุ าพของภรรยาทานขาพเจา ไดเห็นแลว ขอชมอทิ ธานภุ าพของบุตรทา น. เมณฑกะคหบดีจงึ ส่งั บตุ รวา ถา เชนน้นั พอ จงแจกเบีย้ หวดั กลางปแกเสนา ๔ เหลา . ขณะน้ัน บตุ รของทานเมณฑกะคหบดีถอื ถงุ จุเงนิ พันหนง่ึ ถุงเดียวเทานนั้ แลว ไดแ จกเบี้ยหวัดกลางปแกเสนา ๔ เหลา เงนิ น้นั มไิ ดห มดสิน้ ไปตลอดเวลาที่ถุงเงนิ ยังอยใู นมือของเขา. ทานมหาอํามาตยสรรเสริญวา ทานคหบดี อิทธานุภาพของบตุ รทานขาพเจาไดเหน็ แลว ขอชมอทิ ธานุภาพของสะใภท าน. เมณฑกะคหบดีส่ังสะใภท ันทวี า ถาเชนนัน้ แมจ งแจกขา วกลางปแ กเสนา ๔ เหลา . ขณะนั้น สะใภข องเมณฑกะคหบดีไดน ่งั ใกลก ระเฌอจขุ าว ๔ ทะนานใบเดยี วเทานนั้ แลวไดแ จกขาวกลางปแกเ สนา ๔ เหลา ขาวนน้ั มิไดหมดส้นิไปตลอดเวลาท่นี างยังไมล ุกไปจากท่ี.

พระวินยั ปฎก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนา ที่ 142 มหาอํามาตยสรรเสริญวา ทา นคหบดี อทิ ธานุภาพของสะใภท า นขา พเจา ไดเหน็ แลว ขอชมอิทธานุภาพของทาสทาน. เมณ. อิทธานุภาพของทาสขาพเจา ทา นตองชมท่นี า ขอรับ. ม. ไมตองละทา นคหบดี แมอทิ ธานภุ าพของทาสทาน ก็เปน อนัขา พเจา ไดเ ห็นแลว คร้นั เสรจ็ ราชการนน้ั แลว ทา นมหาอํามาตยน น้ั พรอ มดวยเสนา ๔ เหลา กเ็ ดนิ ทางกลับพระนครราชคฤห เขาเฝาพระเจา พมิ ิมสารจอมเสนามาคธราช กราบทูลเรื่องนั้นใหทรงทราบทกุ ประการ. [๘๘] ครั้งนน้ั พระผมู พี ระภาคเจาประทบั อยใู นพระนครเวสาลตี ามพระพุทธาภริ มย แลว เสดจ็ จารกิ ทางพระนครภัททยิ ะ พรอมดวยภิกษุสงฆห มูใหญ ประมาณ ๑,๒๕๐ รูป เสด็จจาริกโดยลาํ ดบั ไดเ สด็จถึงพระนครภัททยิ ะแลว ทราบวา พระองคป ระทับอยู ณ ชาตยิ าวัน เขตพระนครภทั ทยิ ะนน้ั . พระพุทธคุณ เมณฑกะคหบดไี ดส ดบั ขาวถนดั แนว า ทานผเู จริญ พระสมณะโคดมศากยบตุ ร ทรงผนวชจากศากยตระกูล เสดจ็ โดยลําดับถึงพระนครภทั ทยิ ะประทับอยู ณ ชาติยาวัน เขตพระนครภทั ทิยะ ก็พระกิตตศิ ัพทอนั งามของทานพระโคดมพระองคนน้ั ขจรไปแลวอยา งน้วี า แมเพราะเหตุนน้ี ๆ พระผูม-ีพระภาคเจา พระองคนั้น ทรงเปนพระอรหนั ต ตรสั รเู องโดยชอบ ทรงบรรลุวชิ ชาและจรณะ เสดจ็ ไปดแี ลว ทรงรูแจง โลก เปน สารถีฝกบรุ ษุ ทคี่ วรฝกไมมผี ูอ่นื ยิ่งกวา เปนศาสดาของทวยเทพและมนษุ ย เปน ผเู บิกบานแลว เปนผูจาํ แนกธรรม พระองคทรงทาํ โลกน้ี พรอมท้ังเทวโลก มารโลก พรหมโลกใหแ จง ชดั ดวยพระปญ ญาอันย่ิงของพระองคเอง แลว ทรงสอนหมสู ตั ว พรอม

พระวนิ ยั ปฎก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนา ที่ 143ท้ังสมณะพราหมณ ทวยเทพและมนษุ ยใหรู ทรงแสดงธรรม งามในเบื้องตนงามในทามกลาง งามในทีส่ ดุ ทรงประกาศพรหมจรรยพรอมทัง้ อรรถทง้ัพยญั ชนะครบบริบูรณบ ริสุทธิ์ อนึ่ง การเหน็ พระอรหันตท ้ังหลายเหน็ ปานน้ันเปน ความดี. หลังจากนน้ั เมณฑกะคหบดีใหจดั แจงยวดยานท่ีงาม ๆ แลว ขน้ึ สูย วดยานทงี่ าม ๆ มียวดยานที่งาม ๆ หลายคันแลนออกจากพระนครภัททยิ ะไปเฝาพระผูมพี ระภาคเจา. พวกเดยี รถียเ ปน อันมาก ไดเ หน็ เมณฑกะคหบดกี าํ ลงั มาแตไ กลเทียวครน้ั แลว ไดท กั ถามเมณฑกะคหบดวี า ทานคหบดี ทานจะไปทีไ่ หน ? เมณ. ขา พเจา จะไปเฝา พระสมณโคดม เจา ขา. ค. คหบดี ก็ทานเปนกิรยิ วาท จะไปเฝา สมณโคดมผูเ ปน อกิรยิ วาททําไม เพราะพระสมณโคดมเปนอกริ ิยวาท แสดงธรรมเพอื่ ความไมท าํ และแนะนาํ สาวกตามแนวนั้น. ลําดบั นน้ั เมณฑกะคหบดคี ิดวา พระผมู ีพระภาคเจา พระองคน นั้จักเปน พระอรหนั ตสัมมาสัมพุทธเจาแนแ ทไมต อ งสงสัย เพราะฉะนนั้ เดียรถยี พวกนี้จงึ พากันรษิ ยา แลว ไปดว ยยวดยานตลอดภมู ภิ าคท่ียวดยานจะไปได ลงจากยวดยานแลว เดนิ เขา ไปในพุทธสาํ นกั ถวายบังคมพระผมู พี ระภาคเจา น่ังอยู ณ ทค่ี วรสวนชา งหนึ่ง. ทรงแสดงธรรมโปรด พระผมู ีพระภาคเจา ไดท รงแสดงอนปุ พุ พิกถาแกเ มณฑกะคหบดี ผนู ่งัอยู ณ ท่คี วรสว นขางหนงึ่ คือ ทรงประกาศทานกถา สลี กถา สัคคกถา

พระวนิ ัยปฎ ก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนาท่ี 144ซ่งึ โทษแหง กามอนั ตํา่ ทรามอนั เศราหมอง และอานสิ งสใ นความออกจากกามขณะเมอ่ื พระองคท รงทราบวา ทานเมณฑกะคหบดมี จี ิตคลอ ง มจี ติ ออ นมจี ติ ปลอดจากนวิ รณ มีจติ เบิกบาน มีจติ ผอ งใสแลว จึงทรงประกาศพระธรรมเทศนาทพ่ี ระพทุ ธเจาทง้ั หลายทรงยกข้นึ แสดงดว ยพระองคเอง คือทุกข สมทุ ยั นโิ รธ มรรค ดวงตาเหน็ ธรรมปราศจากธลุ ี ปราศจากมลทินไดเกดิ แกท า นเมณฑกะคหบดี ณ สถานที่นัง่ นัน้ แลวา สงิ่ ใดสิ่งหนงึ่ มคี วามเกิดขนึ้ เปนธรรมดา สิง่ นน้ั ท้ังมวลมีความดบั เปนธรรมคา ดุจผาทสี่ ะอาดปราศจากมลทนิ ควรรบั นา้ํ ยอมดว ยดีฉะน้นั . แสงตนเปนอุบาสก ครั้นเมณฑกะคหบดเี ห็นธรรมแลว บรรลธุ รรมแลว รธู รรมแจม แจงแลว หยังลงสูธรรมแลว ขามความสงสัยไดแลว ปราศจากถอ ยคาํ แสดงความสงสยั ถงึ ความเปนผูอ งอาจ ไมต อ งเชือ่ ผูอ่ืนในคาํ สอนของพระศาสดา ไดกราบทูลคํานี้แดพ ระผมู ีพระภาคเจาวา ภาษติ ของพระองคแ จมแจงนัก พระพทุ ธ-เจา ขา ภาษิตของพระองคไพเราะนัก พระพุทธเจาขา พระองคทรงประกาศธรรมโดยอเนกปริยายอยา งน้ี เปรียบเหมอื นบคุ คลหงายของทคี่ วา่ํ เปด ของที่ปด บอกทางแกค นหลงทาง หรือสองประทปี ในท่มี ืด ดวยประสงควา คนมีจกั ษจุ ักเหน็ รูปฉะนน้ั ขา พระพุทธเจานขี้ อถึงพระผูม ีพระภาคเจา พระธรรมและพระสงฆวา เปน สรณะ ขอพระองคโ ปรดทรงจาํ ขาพระพุทธเจา วา เปนอุบายสกผูมอบชวี ติ ถึงสรณะ จําเดมิ แตว นั นีเ้ ปน ตนไป และขอพระองคพ รอมกับภกิ ษสุ งฆ จงทรงพระกรณุ าโปรดรบั ภัตตาหารของขา พระพทุ ธเจา เพอ่ื เจริญบญุ กุศลและปต ิปราโมทยใ นวนั พรุงนีด้ วยเถดิ พระพุทธเจาขา พระผมู ีพระ-

พระวนิ ัยปฎ ก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนา ท่ี 145ภาคเจา ทรงรับอาราธนาดวยดุษณภี าพ ครั้นเมณฑกะคหบดที ราบการรับอาราธนาของพระผมู ีพระภาคเจา แลว ลุกจากที่นั่ง ถวายบังคมทําประทกั ษิณกลับไปแลวส่ังใหตกแตง ของเค้ียวของฉันอันประณีตโดยผานราตรนี น้ั แลวใหเจา หนา ทีไ่ ปกราบทูลภตั กาลแดพระผูม พี ระภาคเจา วา ถึงเวลาแลว พระพทุ ธเจาขา ภัตาหารเสรจ็ แลว . ครัน้ เวลาเชา พระผมู ีพระ ๆ ภาคเจา ทรงครองอนั ตรวาสก ถอื บาตรจวี รเสดจ็ พระพทุ ธดําเนนิ เขาไปทางนิเวศนของเมณฑกะคหบดี ครั้นถงึ แลว ประทับน่งั เหนอื พทุ ธอาสนท ีจ่ ดั ไว พรอ มดว ยภกิ ษุสงฆ. ขณะนน้ั ภรรยา บุตร สะใภ และทาส ของเมณฑกะคหบดไี ดเชา เฝา พระผูมีพระภาคเจา ถวายบังคมแลวน่งั อยู ณ ท่ีควรสว นขา งหน่งึ พระผูมีพระภาคเจาทรงแสดงอนปุ ุพพกิ ถาแกเ ขาทงั้ หลาย คอื ทรงประกาศทานกถาสีลกถา สัคคกถา ซง่ึ โทษแหงกามอันตาํ่ ทรามอนั เศรา หมอง และอานิสงสในความออกจากกาม เมอ่ื พระองคท รงทราบวา ชนเหลา นัน้ มีจิตคลอง มีจิตออ น มจี ิตปลอดจากนวิ รณ มจี ิตเบิกบาน มีจติ ผอ งใสแลว จงึ ทรงประกาศพระธรรมเทศนาท่ีพระพุทธเจา ท้งั หลายทรงยกขึน้ แสดงดว ยพระองคเอง คอืทุกข สมทุ ยั นโิ รธ มรรค ดวงตาเห็นธรรมปราศจากธุลี ปราศจากมลทนิไดเกิดแกเขาทงั้ หลาย ณ สถานทนี่ ่งั น้นั แลวา ส่ิงใดส่งิ หนึง่ มคี วามเกดิ ขึน้ เปนธรรมดา สิ่งนั้นท้ังมวลมคี วามดบั เปน ธรรมดา ดุจผา ทสี่ ะอาดปราศจากมลทินควรรับน้าํ ยอ มดว ยดีฉะนั้น. ครัน้ ชนเหลา นนั้ เห็นธรรมแลว บรรลุธรรมแลว รธู รรมแจม แจงแลว หย่งั ลงสธู รรมแลว ขามความสงสัยไดแ ลว ปราศจากถอยคาํ แสดงความสงสัยแลว ถงึ ความเปนผอู งอาจ ไมต อ งเชอ่ื ผูอ ่นื ในคาํ สอนของพระศาสดา

พระวนิ ัยปฎก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนา ท่ี 146ไดกราบทลู คาํ นี้ แดพระผมู พี ระภาคเจาวา ภาษิตของพระองคแจม แจงนกัพระพุทธเจา ขา ภาษติ ของพระองคไ พเราะนัก พระพทุ ธเจา ขา พระองคทรงประกาศธรรมโดยอเนกปรยิ ายอยางน้ี เปรยี บเหมือนบคุ คลหงายของคว่าํ เปดของที่ปด บอกทางแกคนหลงทาง หรือสองประทปี ในท่ีมืด ดว ยประสงควาคนมจี กั ษจุ กั เห็นรูปฉะน้ัน ขาพระพุทธเจา เหลา น้ี ขอถึงพระผูม ีพระภาคเจาพระธรรม และพระสงฆวา เปนสรณะ ขอพระองคโ ปรดทรงจําขาพระพทุ ธเจาท้ังหลายวา เปนอุบาสกอบุ าสิกาผูมอบชีวติ ถึงสรณะ จาํ เดิมแตว นั น้เี ปนตน ไป. ครั้นเมณฑกะคหบดีอังคาสภิกษุสงฆ มีพระพุทธเจาเปน ประมุข ดว ยขาทนียโภชนียาหารอันประณีต ดว ยมอื ของตนจนยังพระผมู พี ระภาคเจา ผูเ สวยเสร็จทรงนําพระหตั ถจากบาตรใหหามภตั แลว จึงนงั่ อยู ณ ทคี่ วรสวนขา งหน่ึงไดก ราบทูลปวารณาแดพระผูมีพระภาคเจาวา ตราบใดทีพ่ ระองคย ังประทับอยูณ พระนครภทั ทิยะ ขา พระพทุ ธเจาขอถวายภัตตาหารเปน ประจําแกภิกษสุ งฆมีพระพทุ ธเจา เปน ประมุข. ลําดับนน้ั พระผมู พี ระภาคเจาทรงช้แี จงใหเมณฑกะคหบดเี ห็นแจงสมาทาน อาจหาญ ราเรงิ ดว ยธรรมีกถา แลวทรงลกุ จากทป่ี ระทับเสด็จกลับไป. เมณฑกะคหบดอี ังคาสพระสงฆ [๘๕] ครง้ั นัน้ พระผมู พี ระภาคเจาประทับอยูในพระนครภัททิยะตามพระพุทธาภริ มยแลว ไมไดทรงลาเมณฑกะคหบดี เสดจ็ พระพทุ ธดาํ เนินไปทางชนบทองั คุตตราปะ พรอมดว ยภกิ ษสุ งฆห มูใ หญประมาณ ๑,๒๕๐ รูป เมณฑกะคหบดไี ดทราบขาวแนชดั วา พระผมู ีพระภาคเจาเสด็จพระพทุ ธดาํ เนินไปทาง

พระวนิ ยั ปฎ ก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนา ท่ี 147ชนบทอังคุตตราปะ พรอ มดว ยภิกษสุ งฆห มใู หญประมาณ ๑,๒๕๐ รปู จึงส่ังทาสและกรรมกรวา พนายทง้ั หลาย ถากระน้นั พวกเจาจงบรรทกุ เกลือบาง นา้ํ มันบา ง ขา วสารบาง ของขบฉนั บาง ลงในเกวียนใหม าก ๆ และคนเล้ยี งโค๑,๒๕๐ คน จงพาแมโ คนม ๑,๒๕๐ ตวั มาดวย เราจักเลย้ี งพระสงฆด วยนํา้ นมสดอันรีดใหมทมี่ ีน้ํานมยังอุน ๆ ณ สถานท่ี ๆ เราไดพ บพระผูมีพระภาคเจา ครนั้ เมณฑกะคหบดตี ามไปพบพระผูม ีพระภาคเจา ณ ระหวา งทางกนั ดาร จึงเขา เฝาพระผูมีพระภาคเจา ถวายบงั คมยนื ณ ที่ควรสว นขา งหนึ่งแลว ไดกราบทูลอาราธนาวา พระพทุ ธเจา ขา ขอพระผมู พี ระภาคเจา พรอมกับภิกษุสงฆ จงทรงพระกรุณาโปรดรบั ภัตตาหารของขาพระพุทธเจา เพือ่ เจริญบญุ กศุ ลและปต ิปราโมทยในวนั พรุงนด้ี วยเถิด พระผูม พี ระภาคเจา ทรงรบัอาราธนาโดยดุษณภี าพ คร้ันเมณฑกะคหบดี ทราบการทรงรับอาราธนาของพระผมู พี ระภาคเจา แลว ลุกจากที่นั่งถวายบังคมทาํ ประทักษณิ กลบั ไปแลว สั่งใหตกแตง ของเค้ียวของฉันอันประณตี โดยผานราตรีนนั้ แลวใหค นไปกราบทูลภัตกาลแดพ ระผมู พี ระภาคเจา วา ถึงเวลาแลว พระพทุ ธเจาขา ภตั ตาหารเสร็จแลว . ครัน้ เวลาเชา พระผูมีพระภาคเจาทรงครองอันตรวาสกแลว ถือบาตรจีวรเสดจ็ พระพทุ ธดาํ เนินเขา สถานทอ่ี ังคาสของเมณฑกะคหบดี ครน้ั แลวประทบั นั่งเหนือพระพทุ ธอาสนท เี่ ขาปูลาดถวาย พรอ มดว ยภิกษสุ งฆ เมณฑกะคหบดีจงึ สง่ั คนเล้ียงโค ๑,๒๕๐ คนวา พนายทั้งหลาย ถา เชนนน้ั จงชว ยกันจบั แมโ คนมคนละตัวแลว ยนื ใกล ๆ ภกิ ษรุ ูปละคน ๆ เราจกั เลีย้ งพระดวยนํา้ นมสดอันรดี ใหมท ี่มนี าํ้ ยังอนุ ๆ ครั้นแลว ไดอ ังคาสภกิ ษสุ งฆมีพระพทุ ธเจาเปนประมขุ ดว ยขาทนยี โภชนยี าหารอันประณีต และดว ยนํา้ นมสดอนั รีดใหม

พระวินยั ปฎ ก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนา ท่ี 148ดว ยมือของตน จนใหหามภัตแลว ภิกษทุ ้งั หลายรงั เกยี จ ไมยอมรับประเคนน้าํ นมสด พระผมู พี ระภาคเจา ตรสั อนญุ าตวา ดูกอ นภิกษทุ ัง้ หลาย จงรบั ประเคนฉันเถิด. เม่อื เมณฑกะคหบดอี งั คาสภิกษุสงฆมพี ระพุทธเจาเปน ประมขุ ดวยขาทนยี โภชนยี าหารอนั ประณีต และดว ยน้ํานมสดรีดใหมด ว ยมอื ของตนจนยังพระผมู พี ระภาคเจาผูเ สวยเสร็จ ทรงนาํ พระหตั ถอ อกจากบาตรใหหามภัตแลวไดน ่ังอยู ณ ทีค่ วรสว นขางหน่ึง เมณฑกะคหบดีน่ังอยู ณ ท่คี วรสวนขา งหนึ่งแลว ไดก ราบทลู คาํ น้ี แดพระผูมพี ระภาคเจา วา มอี ยู พระพุทธเจาขา หนทางกนั ดารอัตคัดนาํ้ อัตคดั อาหาร ภกิ ษุไมมเี สบยี งจะเดินทางไป ทําไมไ ดง า ยขอประทานพระวโรกาสขอพระองคโ ปรดทรงอนญุ าตเสบียงเดินทางแกภ กิ ษุทั้ง-หลายดวยเถิด พระพุทธเจา ขา เมณฑกานญุ าต ลาํ ดับนน้ั พระผูมีพระภาคเจาทรงช้แี จงใหเ มณฑกะคหบดีเห็นแจงสมาทาน อาจหาญ รา เรงิ ดว ยธรรมกี ถาแลว ทรงลุกจากทปี่ ระทบั เสดจ็กลับไป หลังจากน้ันพระองคท รงธรรมกี ถา ในเพราะเหตเุ ปน เคามูลนั้น ในเพราะเหตุแรกเกดิ น้ัน แลวรบั สัง่ อนุญาตแกภกิ ษทุ ้งั หลายวา ดกู อนภิกษุทัง้ หลาย เราอนุญาตโครส ๕ คอื นมสด นมสม เปรยี ง เนยขน เนยใส มอี ยู ภกิ ษุทง้ั หลาย หนทางกันดารอัตคดั นาํ้ อตั คดั อาหาร ภกิ ษุไมมเี สบียงจะเดินทางไป ทําไมไดงา ย เราอนุญาตใหแสวงหาเสบียงไดคอืภกิ ษตุ องการขาวสาร พึงแสวงหาขาวสาร ตองการถวั่ เขยี ว พงึ แสวงหาถั่วเขียวตองการถว่ั ราชมาส พงึ แสวงหาถวั่ ราชมาส ตอ งการเกลือ พงึ แสวงหาเกลือ

พระวนิ ัยปฎก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนาที่ 149ตอ งการนํา้ ออย พึงแสวงหาน้ําออย ตองการน้าํ มนั พึงแสวงหาน้ํามัน ตอ งการเนยใส ก็พึงแสวงหาเนยใส. มีอยู ภิกษทุ ้งั หลาย ชาวบานที่มศี รทั ธาเลอ่ื มใส เขามอบเงนิ ทองไวในมอื กปั ปย การกสง่ั วา สิง่ ใดควรแกพ ระผเู ปนเจา ขอทา นจงถวายสิ่งนน้ั ดว ยกัปปยภัณฑน.้ี ดกู อนภกิ ษุทั้งหลาย เราอนญุ าตใหย นิ ดีของอนั เปนกปั ปยะจากกปั ปย -ภนั ฑน นั้ ไว แตเ รามไิ ดก ลา ววา พึงยินดี พึงแสวงหาทองและเงินโดยปริยายไร ๆ เลย. เรื่องเกณยิ ชฏิล [๘๖] คร้ังน้นั พระผมู พี ระภาคเจา เสด็จพระพุทธดําเนนิ ผา นระยะทางโดยลําลบั เสด็จถงึ อาปณนิคมแลว เกณิยชฎลิ ไดสดับขาวถนัดแนวา ทา นผเู จริญ พระสมณโคดมศากยบุตร ทรงผนวชจากศากยตระกูล เสด็จโดยลําดับถึงอาปณนคิ มแลว กพ็ ระกิตตศิ ัพทอนั งามของทา นพระโคตมพระองคนน้ัขจรไปแลว อยางนี้วา แมเพราะเหตนุ ้ี ๆ พระผมู พี ระภาคเจา พระองคน้ันทรงเปนพระอรหันต ตรสั รเู องโดยชอบ ทรงบรรลุวิชชาและจรณะ เสดจ็ ไปดีแลวทรงรูแจง โลก เปน สารถฝี ก บุรษุ ทคี่ วรฝก ไมม ผี อู ื่นยิ่งกวา เปน ศาสดาของทวยเทพและมนุษย เปน ผูเบกิ บานแลว เปนผจู ําแนกธรรม พระองคท รงทาํโลกนพี้ รอม ทั้งเทวโลก มารโลก พรหมโลกใหแ จงชดั ดว ยพระปญ ญาอันยงิ่ของพระองคเอง แลวทรงสง่ั สอนหมูสตั วพรอมทัง้ สมณะ พราหมณ ทวยเทพและมนษุ ยใหรู ทรงแสดงธรรมงามในเบอ้ื งตน งามในทา มกลาง งามในที่สดุทรงประกาศพรหมจรรยพ รอมทง้ั อรรถท้งั พยัญชนะครบบริบรู ณบริสุทธิ์ อนึง่การเห็นพระอรหันตท งั้ หลายเห็นปานนั้น เปน ความดี.

พระวนิ ัยปฎ ก มหาวรรค เลม ๕ ภาค ๒ - หนา ที่ 150 หลังจากนั้น เกณิยชฎลิ ไดดาํ ริวา เราจะใหนาํ อะไรไปถวายพระสมณ-โคดมดีหนอ จงึ ไดด าํ รติ อ ไปวา บรรดาฤษผี เู ปน บรุ พาจารยข องพวกพราหมณคือ ฤษีอัฎฐกะ ฤษวี ามกะ ฤษีวามเทวะ ฤษเี วสสามิตตะ ฤษียมตัคคิ ฤษีองั คีรสะ ฤษีภารทวาชะ ฤษีวาเสฏฐะ ฤษกี ัสสปะ ฤษีภคุ ซ่ึงเปนผผู ูกมนตบอกมนตม ากอนพวกพราหมณในบดั นี้ ขับตามกลา วตามซ่ึงบทมนตข องเกา น้ีที่ทา นขับแลวบอกแลว รวบรวมไวแ ลว กลา วไดถูกตอ ง บอกไดถ ูกตองตามที่กลาวไวบ อกไว เปนผเู วนฉันในราตรี งดฉันในเวลาวิกาล ฤษเี หลานั้นไดย ินดีนํ้าปานะเหน็ ปานนี้ แมพระสมณโคดมก็เวนฉนั ในราตรี งดฉันในเวลาวิกาลกค็ วรจะยินดนี ้ําปานะเหน็ ปานนี้บา ง แลวส่งั ใหต กแตงนา้ํ ปานะเปน อนั มาก ใหคนหาบไปถึงพุทธสาํ นกั ครนั้ ถงึ แลว ไดกราบทลู ปราศรัยกบั พระผูม พี ระภาคเจาคร้ันผา นการกราบทูลปราศรัยพอใหเปน ทบ่ี ันเทงิ เปนทรี่ ะลึกถงึ กนั ไปแลวไดยนื อยู ณ ทีค่ วรสวนขางหนึ่ง แลวกราบทลู อาราธนาพระผูม พี ระภาคเจาวาขอทา นพระโคดมโปรดทรงรับนํา้ ปานะของ ขาพระพทุ ธเจา. พระผูมพี ระภาคเจา ตรัสวา เกณิยะ ถาเชน น้นั จงถวายแกภกิ ษทุ ้ังลายภิกษทุ ้งั หลายรงั เกียจ ไมยอมรบั ประเคน พระผมู ีพระภาคเจาทรงอนญุ าตวาดกู อ นภกิ ษทุ ั้งหลาย จงขอรับประเคนฉันเถดิ คร้งั นน้ั เกณิยชฎลิ ไดองั คาสภิกษสุ งฆม ีพระพุทธเจา เปน ประมุช ดวยน้ําปานะเปนอนั มากดว ยมือของตนยังพระผูม ีพระภาคเจาผูลางพระหตั ถ จนนําพระหัตถจ ากบาตรใหหา มภตั แลวไดนงั่ เฝา อยู ณ ทคี่ วรสว นขางหนง่ึ . พระผูม ีพระภาคเจา ไดท รงชแ้ี จงใหเ กณยิ ชฎลิ ผนู ั่งเฝา อยู ณ ทคี่ วรสวนขา งหน่ึง เห็นแจง สมาทาน อาจหาญ รา เริงดว ยธรรมีกถา.