tripitaka_63

พระสุตตันตปฎก ขทุ ทกนกิ าย ชาดก เลม ๔ ภาค ๒ - หนาที่ 214 [๕๒๖] ทาวมฆวานเทพกุญชรสหัสสเนตรทรงทราบพระดาํ รขิ องพระเจาเนมริ าช ทรงกาํ จดัความมืดดวยรศั มีปรากฏขน้ึ พระเจา เนมริ าชจอม-มนุษยม ีพระโลมชาตชิ ชู นั ไดต รัสกะทาววาสวะวาทา นเปน เทวดาหรือคนธรรพ หรือเปน ทา วสกั กะผูใหทานในกอน รัศมีของทา นเชน นนั้ ขา พเจา ยังไมเคยเห็นหรอื ไดย นิ มาเลย ขอทานจงแจง ตัวทานแกขา พเจา ขอความเจริญจงมแี กทา น พวกเราจะรูจกั ทานไดอ ยางไร ทา ววาสวะทรงทราบวา พระเจาเนมริ าชมพี ระโลมชาติชูชัน ไดตรสั ตอบวา หมอมฉนั เปนทาวสักกะจอมเทพ มาสูส ํานกั พระองคทาน ดูกอนพระองคผ เู ปน จอมมนษุ ย พระองคอยา ทรงสยดสยองเลย เชญิ ตรัสถามปญ หาที่ตองพระประสงคเ ถิดพระเจา เนมริ าชทรงไดโอกาสฉะนนั้ แลว จงึ ตรัสถามทาววาสวะวา ขาแตเ ทวราชผเู ปน อสิ ระแหง ปวงภตูหมอ มฉันขอทูลถามพระองคท าน ทานหรอื พรหมจรรยอยา งไหนมีผลานสิ งสมาก อมรนิ ทรเทพเจาอนั นรเทพเนมริ าชตรสั ถามดงั น้ี พระองคท รงทราบวบิ ากแหงพรหมจรรย จงึ ตรัสบอกแกพ ระเจา เนมิราชผยู ังไมทรงทราบวา บคุ คลยอมบังเกดิ ในขัตติยสกุลเพราะประพฤติพรหมจรรยอ ยางต่ํา บคุ คลไดเ ปนเทพเจาเพราะประพฤติพรหมจรรยป านกลาง บคุ คลยอ มหมดจด

พระสตุ ตันตปฎ ก ขุททกนกิ าย ชาดก เลม ๔ ภาค ๒ - หนาที่ 215วเิ ศษเพราะประพฤติพรหมจรรยสงู สดุ หมูพรหมเหลานนั้ อันใคร ๆ จะพึงไดเปน ดวยการประพฤติวงิ วอนก็หาไม ตอ งเปน ผไู มม เี หยาเรอื นบําเพญ็ ตบ-ธรรม จงึ จะไดบ ังเกิดในหมพู รหม. [๕๒๗] พระราชาเหลา นค้ี ือ พระเจาทุทีปราชพระเจา สาครราช พระเจา เสลราช พระเจา มจุ ลนิ ทราชพระเจา ภครี สราช พระเจา อุสินนรราช พระเจาอตั ถกราช พระเจา อสั สกราช พระเจาปถุ ุทธนราชและกษตั รยิ เ หลา อนื่ กับพราหมณเปน อนั มาก บูชายัญมากมาย ก็ไมลวงพน ความละโลกน้ีไป. [๕๒๘] ชนเหลา ใดไมม ีเพื่อนสอง อยคู นเดยี วยอมไมร ื่นรมย ยอ มไมไ ดปติเกดิ แตว ิเวก ชนเหลาน้นัถึงจะมีโภคสมบัติเสมอดว ยพระอนิ ทร กช็ อื่ วาเปน คนเข็ญใจ เพราะไดความสขุ ทตี่ องอาศยั ผูอ ืน่ . [๕๒๙] ฤๅษีผไู มมเี หยาเรือนเหลานีบ้ าํ เพ็ญตบธรรม ไดก า วลวงกามาวจรภพแลว โดยแท คอืฤๅษี ๗ ตน อันมีนามวา ยามหนุฤๅษี โสมยาคฤๅษีมโนชวฤๅษี สมทุ ทฤๅษี มาฆฤๅษี ภรตฤๅษี และกาลปรุ กั ขติ ฤๅษี และฤๅษอี ีก ๔ ตน คอื อังคีรสฤๅษีภีสสปฤๅษี กสี วัจฉฤๅษี และอกันตฤิ ๅษี. [๕๓๐] แมน า้ํ ชือ่ สที ามีอยูท างดา นทิศอดุ รเปน แมน้าํ ลกึ ขา มยาก กาญจนบรรพตมีสีประหน่งึไฟที่ไหมไ มอ อ โชติชวงอยูในกาลทุกเมอื่ ทฝี่ งแมนาํ้

พระสุตตันตปฎก ขทุ ทกนกิ าย ชาดก เลม ๔ ภาค ๒ - หนา ท่ี 216น้นั มตี น กฤษณางอกงาม มภี ูเขาอืน่ อีก มปี า งอกงามแตก อนมามีฤๅษเี กา แกประมาณหมนื่ ตน อาศยั อยใู นภูมิประเทศน้นั หมอมฉันเปน ผปู ระเสรฐิ สดุ ดว ยทานดวยสัญญมะและทมะ หมอ มฉนั อุปฏ ฐากดาบสเหลานน้ั ผปู ฏบิ ตั ิวัตรจรยิ าไมม ีวัตรอื่นยงิ่ กวา ละหมูคณะไปอยูผเู ดยี ว มีจติ มั่นคง หมอ มฉนั จกั นมัสการนรชนผูปฏิบัติตรง จะมีชาติก็ตาม ไมม ีชาติก็ตามเปน นิตยกาล เพราะสตั วทง้ั หลายเปน ผูมกี รรมเปนเผาพนั ธุ วรรณะทั้งปวงที่ตงั้ อยใู นอธรรม ยอมตกนรกเบอ้ื งต่าํ วรรณะทัง้ ปวงยอมบริสุทธ์ิ เพราะประพฤติธรรมสงู สุด. [๕๓๑] องคมฆวาสุชัมบดีเทวราชตรสั อยา งนี้แลว ทรงอนุศาสนพระเจาวเิ ทหรัฐ แลว เสด็จหลีกไปสูหมเู ทพในสวรรค. [๕๓๒] ดูกอ นผูเจริญทงั้ หลาย ทา นทัง้ หลายที่มาประชมุ ในที่น้ีมปี ระมาณเพยี งไร จงต้ังใจสดบั คณุท่คี วรพรรณนา ทง้ั สูงทง้ั ตํา่ เปนอนั มากน้ี ของมนษุ ยท้งั หลายผูป ระกอบดวยธรรม อยางพระเจา เนมิราชน้ีเปน บณั ฑติ มพี ระราชประสงคดว ยกศุ ล พระองคเปน ราชาของชาววิเทหรัฐทง้ั ปวง ทรงปราบขา ศึกพระราชทานไทยธรรม เม่อื พระองคท รงบรจิ าคทานอยนู ั้น เกิดพระดําริข้ึนวา ทานหรอื พรหมจรรยอยา งไหนมีผลมากหนอ.

พระสตุ ตันตปฎ ก ขทุ ทกนิกาย ชาดก เลม ๔ ภาค ๒ - หนาท่ี 217 [๕๓๓] เกิดพิศวงขนพองข้นึ ในโลกแลว หนอรถทพิ ยป รากฏแกพ ระเจา วิเทหรัฐผูม ยี ศ. [๕๓๔] เทพบุตรมาตลผี เู ปนเทพสารถีมฤี ทธิ์มาก อันเชิญเสด็จพระเจาวิเทหรัฐ ผทู รงสงเคราะหชาวเมอื งมิถลิ าวา ขา แตพระราชาผปู ระเสรฐิ ผเู ปนใหญใ นทศิ ขอเชญิ เสดจ็ มาทรงรถน้ี เทพเจาชาวดาวดึงสพรอมพระอนิ ทรใ ครจะเหน็ พระองค ประชมุคอยเฝาอยู ณ เทพสภา ชอ่ื สธุ รรมา. [๕๓๕] ลาํ ดับนั้น พระเจา วิเทหรัฐผูสงเคราะหชาวมถิ ลิ า ผเู ปนประมุข รบี เสด็จลกุ จากอาสนขนึ้ สูร ถมาตลีเทพสารถี ไดท ลู ถามพระเจา วิเทหราชผูเสดจ็ ขึน้ทรงทพิ ยรถแลววา ขา แตพ ระราชาผปู ระเสรฐิ ผู-เปนใหญในทิศ ทางไปสถานทอ่ี ยูของเหลา สัตวผ ูท ําบาปทางหนึ่ง ทางไปสถานที่อยูของเหลาสตั วผทู ําบุญทางหนง่ึ จะโปรดใหขา พระองคนาํ เสด็จไปทางไหน. [๕๓๖] ดกู อ นมาตลเี ทพสารถี ทา นจงนําเราไปโดยทางทง้ั สอง คอื ทางไปท่ีอยขู องผูทาํ บาป และทางไปท่อี ยูข องผูทาํ บุญ. [๕๓๗] ขา แตพระราชาผูป ระเสริฐ ผูเปนใหญในทศิ ทางหนง่ึ ไปทอ่ี ยขู องผูทําบาป ทางหนง่ึ ไปทอ่ี ยูของผทู ําบญุ จะโปรดใหขาพระองคนาํ เสดจ็ ไปทางไหนกอ น.

พระสตุ ตนั ตปฎ ก ขทุ ทกนิกาย ชาดก เลม ๔ ภาค ๒ - หนา ที่ 218 [๕๓๘] เราจะดูนรกอนั เปนที่อยขู องเหลาสตั วผทู ําบาป สถานที่อยขู องเหลา สตั ว ผูมกี รรมหยาบชาและคติของเหลาชนผูท ุศลี กอน. [๕๓๙] มาตลเี ทพสารีไดแ สดงแมนาํ้ เวตรณีซ่งึ ขา มยาก ประกอบดว ยนํ้าแสบเผ็ดรอนเดอื ดพลานเปรยี บดังเปลวเพลงิ แดพ ระเจา ฆนมริ าช. [๕๔๐] พระเจาเนมิราชทอดพระเนตรเหน็ ชนซง่ึ ตกอยใู นเวตรณีนทภี าค ซงึ่ ยากจะขา มได จึงตรสักะมาตลีเทพสารถวี า แนะ นายสารถี ความกลวั มากปรากฏแกเ รา เพราะเห็นตัว อยูใ นแมน ํ้าเวตรณีแนะมาตลี เราขอถามทา น สตั วเหลานี้ไดท ําบาปอะไรไว จึงไดตกในเวตรณีนที. [๕๔๑] มาตลีเทพสารถี ทลู พยากรณพ ระดาํ รัสถาม ตามทที่ ราบวิบาลแหงสัตวผ ูท ําบาปทง้ั หลาย แตพระราชาผูไ มท รงทราบวา สัตวเ หลาใดเมือ่ ยงั อยูในมนษุ ยโลก เปน ผูมกี าํ ลงั มบี าปธรรม เบียดเบียนดากระทบผูท ห่ี ากําลงั มไิ ด สัตวเหลา นน้ั มีกรรมหยาบชากระทําบาป จึงตกลงในเวตรณนี ที. [๕๔๒] พระราชาตรสั วา สุนัขแดง สุนขั ดางฝงู แรง ฝูงกา นากลวั เคี้ยวกินสัตวนรก ความกลัวปรากฏแกเ ราเพราะเหน็ สตั วเ หลา น้นั เคย้ี วกินสัตวนรกเราขอถามทาน สตั วเหลา นท้ี ฝี่ ูงกาเค้ียวกิน ไดท ําบาปอะไรไว.

พระสตุ ตนั ตปฎก ขุททกนิกาย ชาดก เลม ๔ ภาค ๒ - หนา ที่ 219 [๕๔๓] มาตลเี ทพสารถีอนั พระเจาเนมริ าชตรัสถามแลว ไดท ลู พยากรณวบิ ากของเหลา สตั วผ ทู ําบาปตามทไี่ ดท ราบ แดพ ระเจา เนมริ าชผไู มท รงทราบวา สัตวเหลาใดเหลาหน่ึงเปน ผูตระหนี่เหนียวแนนมบี าปธรรม มกั บรภิ าษเบยี ดเบียนดากระทบสมณ-พราหมณ สตั วเหลา น้นั มีกรรมหยาบชา กระทาํ บาปจงึ ถกู ฝงู กาเค้ียวกิน. [๕๔๔] สัตวนรกเหลานีม้ รี างกายลกุ โพลงเดินเหยียบแผนดินเหลก็ และนายนริ ยบาลโบยดว ยทอนเหลก็ แดง ความกลัวปรากฏแกเ รา เพราะไดเ หน็ความเปนไปของสตั วน รกเหลานนั้ ดกู อนมาตลเทพสารถี เราขอถามทาน สตั วน รกเหลา นี้ทาํ บาปอะไรไวจงึ ถกู เบยี ดเบยี นดวยทอ นเหล็กนอนอยู. [๕๔๕] มาตลีเทพสารถที ลู พยากรณ พระดํารัสถาม ตามท่ที ราบวบิ ากแหงสตั วผูท ําบาปทงั้ หลาย แดพระราชาผไู มทรงทราบวา สตั วเ หลาใด เม่อื ยงั อยูในมนุษยโลก เปนผมู ีบาปธรรมเบยี ดเบียนดา กระทบชายหญิงผมู กี ุศลธรรม สัตวเ หลา นั้นมกี รรมหยาบชากระทาํ บาปธรรมแลว จึงถูกเบียดเบียนดวยทอ เหลก็นอนอย.ู [๕๔๖] สตั วอ ่นื รองไหมีกายไฟไหมทั่ว ดนิ้ รนอยใู นหลุมถา นเพลงิ ความแลว ปรากฏแกเ รา เพราะ

พระสตุ ตนั ตปฎ ก ขทุ ทกนิกาย ชาดก เลม ๔ ภาค ๒ - หนาที่ 220เห็นกิรยิ าน้ี ดูกอ นมาตลีเทพสารถี สัตวน รกเหลา น้ีไดท าํ บาปอะไรไว จึงมารอ งไหด ้ินรนในอยใู นหลุมถานเพลิงน้.ี [๕๔๗] มาตลเี ทพสารถอี ันพระเจา เนมริ าชตรัสถามแลวไดท ูลพยากรณว ิบากของเหลาสตั วผทู ําบาปตามทีไ่ ดท ราบ แดพระเจา วิเทหราชผไู มท ราบวาสตั วน รกเหลานย้ี ังหนี้ใหเ กดิ เพราะสรา งพยานโกงเหตุแหงทรัพยข องประชมุ ชน ยงั หนใี้ หเ กดิ แกประ-ชมุ ชน มีกรรมหยาบชาทําความช่วั จึงมารอ งไหดนิ้ รนอยูใ นหลมุ ถา นเพลิง พระเจา ขา . [๕๔๘] หมอโลหะใหญไ ฟตดิ ท่ัวลุกโพลงโชติชวงยอ มปรากฏ ความกลัวยอมเกดิ แกเ รา เพราะไดเห็นความเปน ไปนี้ แนะ มาตลีเทพสารถี เราขอถามทา น สตั วน รกเหลา นที้ ําบาปอะไรไว จึงตกในโลห-กุมภี. [๕๔๙] มาตลีเทพสารถี ทูลพยากรณพ ระดาํ รสัถาม ตามท่ที ราบวิบากแหง สตั วผ ูทําบาปทง้ั หลาย แดพระราชาผูไมท รงทราบวา สตั วเ หลา ใด เปน ผูม ีบาปธรรม เบยี ดเบยี นดากระทบสมณะ หรือพราหมณผูม ีศลี สตั วเ หลานน้ั มกี รรมหยาบชา กระทําบาป-กรรมแลว จึงตกในโลหกุมภ.ี [๕๕๐] นายนริ ยบาลผูกคอสัตวน รกดวยเชือกเหล็กลุกโพลง แลว ตัดศีรษะโยนลงไปในน้ํารอน

พระสตุ ตนั ตปฎ ก ขุททกนิกาย ชาดก เลม ๔ ภาค ๒ - หนา ที่ 221ความกลัวเกดิ แกเรา เพราะไดเห็นความเปนไปน้ี ดูกอ นมาตลีเทพสารถี เราขอถามทา น สตั วเ หลานีไ้ ดทําบาปอะไรไว จึงมีศีรษะขาดนอนอยู. [๕๕๑] มาตลเี ทพสารถี ทลู พยากรณพ ระดาํ รสัถามตามท่ีทราบวบิ ากแหง สตั ว ผทู าํ บาปทัง้ หลายแดพระราชาผูไมท ราบวา ขา แตพระองค ผูเปน จอมประชาชน สตั วเ หลา ใดเมอ่ื ยงั อยใู นมนษุ ยโลก มีบาปธรรม จับนกมาฆา สัตวเ หลา นั้นมกี รรมหยาบชากระทาํ บาป จงึ มีศรี ษะขาดนอนอยู. [๕๕๒] แมน ํ้านมี้ นี ้ํามาก มีตล่งิ ไมส ูง มีทาอันดีไหลอยูเ สมอ สัตวน รกเหลาน้ันเรา รอน เพราะความรอนแหง ไฟ จะด่ืมนาํ้ ก็แตเม่อื สตั วน รกเหลาน้ันจะดมื่ น้ํากก็ ลายเปนแกลบไป ความกลวั ยอ มปรากฏแกเ ราเพราะไดเ ห็นความเปนไปนี้ แนะ มาตลีเทพสารถี ขาพเจา ขอถามทาน สตั วนรกเหลานีไ้ ดทาํ บาปอะไรไว เมื่อจะด่มื นํ้า นํ้าจงึ กลายเปนแกลบไป. [๕๕๓] มาตลเี ทพสารถีทลู พยากรณ พระดํารสัถามตามท่ที ราบวบิ ากแหง สัตวผ ทู าํ บาปทั้งหลาย แดพระราชาผูไมทรงทราบวา สัตวเหลา ใด มีการงานไมบริสทุ ธ์ิ ขายขาวเปลือกแทเ จือดว ยขา วลบี แกลบแกผูซ ือ้เมื่อสตั วเ หลานนั้ มคี วามรอ นย่ิง เพราะความรอนแหงไฟกระหายน้าํ จะด่ืมนาํ้ นา้ํ จึงกลายเปนแกลบไป.

พระสตุ ตนั ตปฎก ขทุ ทกนิกาย ชาดก เลม ๔ ภาค ๒ - หนาท่ี 222 [๕๕๔] นายนิรยบาลแทงขา งทัง้ ๒ แหงสัตวนรกผรู อ งไหอ ยู ดว ยลูกศร หอก โตมร ความกลัวปรากฏแกเรา เพราะไดเ หน็ ความเปนไปนี้ ดูกอนเทพสารถี เราขอถามทาน สตั วน รกเหลา นไี้ ดท ําบาปอะไรไว จึงถกู ฆา ดวยหอกนอนอย.ู [๕๕๕] มาตลีเทพสารถีทูลพยากรณพ ระดํารัสถาม ตามท่ีทราบวบิ ากแหง สตั วผ ูท าํ บาปทั้งหลาย แดพระราชาผูไมทรงทราบวา สัตวเ หลาใด เนื้อยังอยูในมนษุ ยโลก เปนผูมกี รรมไมยังประโยชนใหสาํ เร็จถอื เอาของทีเ่ จา ของไมให คอื ธัญชาติ ทรพั ย เงินทอง แพะ แกะ ปสุสตั ว และกระบือ มาเลีย้ งชวี ติสตั ว เหลา นั้นเปน ผมู กี รรมหยาบชา ทําบาป จงึ ถกู ฆาดวยหอกนอนอยู. [๕๕๖] สตั วนรกเหลา นนี้ ายนิรยบาลผูกคอไวเพราะเหตอุ ะไร ยังพวกอืน่ อีกพวกหนึ่ง อันนายนิรยบาลตัดทาํ ใหเปน ชิ้น ๆ นอนอยู ความกลวั ยอ มปรากฏแกเ ราเพราะไดเ หน็ ความเปนไปนี้ ดกู อนมาตลีเทพสารถี เราขอถามทา น สตั วนรกเหลา น้ีทําบาปอะไรไว จึงถูกทาํ ใหเ ปนช้ิน ๆ นอนอยู. [๕๕๗] มาตลีเทพสารถที ลู พยากรณพระดาํ รัสถาม ตามที่ทราบวบิ ากแหงสตั วผูทาํ บาปทั้งหลาย แดพระราชาผไู มท รงทราบวา สัตวนรกเหลา น้เี คยเปน ผู

พระสตุ ตันตปฎ ก ขุททกนกิ าย ชาดก เลม ๔ ภาค ๒ - หนาท่ี 223ฆาแกะ ฆาสุกร ฆา ปลา ครัน้ ฆาสตั วข องเล้ียงกระบือ แพะ แกะ แลว วางไวใ นรานทาํ สัตวข ายเนอื้ เปน ผูมีกรรมหยาบชา ทําบาป จึงถกู ตดั เปน ชนิ ๆนอนอยู. [๕๕๘] หว งน้าํ น้ีเต็มดวยมูตรและคถู มีกล่ินเหมน็ ไมสะอาด เนา ฟุงไป สตั วน รกมคี วามหิวครอบงํากก็ ินมตู รและคูถนั้น ความกลวั ปรากฏแกเรา เพราะไดเ หน็ ความเปน ไปน้นั ดูกอ นมาตลีเทพสารถี เราขอถามทา นสัตวน รกเหลา นีไ้ ดทาํ บาปอะไรไว จงึ มีมูตรและคถู เปน อาหาร. [๕๕๙] มาตลเี ทพสารถี ทูลถวายพยากรณพ ระ-ดํารัสถามตามที่ทราบวิบากแหงสัตวผ ทู ําบาปทง้ั หลายแดพระราชาผูไ มทรงทราบวา สัตวน รกเหลาใด กอทกุ ขเ บยี ดเบียนมิตรสหายเปนตน ต้งั มนั่ อยใู นความเบยี ดเบียนผอู น่ื ทุกเมอ่ื สัตวน รกเหลา น้นั มกี รรมหยาบชา เปนพาลประทุษรา ยมติ ร จึงตอ งกินมตู รและคถู . [๕๖๐] หวงน้ําน้เี ตม็ ดวยเลอื ดและหนอง มีกล่นิ เหมน็ ไมส ะอาด เนา ฟุงไป สัตวน รกถกู ความรอนแผดเผาแลว ยอมดมื่ เลือดและหนองกนิ ความกลวั ยอ มปรากฏแกเรา เพราะไดเ หน็ ความเปนไปนั้นดกู อนมาตลีเทพสารถี เราขอถามทาน สตั วน รกเหลานไ้ี ดท ําบาปอะไรไว จงมเี ลอื ดและหนองเปนอาหาร.

พระสุตตันตปฎ ก ขทุ ทกนกิ าย ชาดก เลม ๔ ภาค ๒ - หนาท่ี 224 [๕๖๑] มาตลีเทพสารถี ทูลถวายพยากรณพ ระ-ดาํ รัสถามตามที่ทราบวิบากแหง สัตวผ ูทาํ บาปทงั้ หลายแดพ ระราชาผูไมท รงทราบวา สตั วนรกเหลา ใด เมอื่ยังอยใู นมนษุ ยโลก ฆา มารดาบิดา และพระอรหันตชอื่ วาตอ งปาราชกิ ในคิหิเพศ สัตวนรกเหลา นน้ั มีกรรมหยาบชา ทําบาป จงึ มีเลือดและหนองเปนอาหาร. [๕๖๒] ทา นจงดูล้นิ ของสัตวน รกท่เี ก่ยี วดวยเบ็ดและหนังที่แผไปดวยขอ สัตวน รกยอมดิ้นรนเหมือนปลาที่โยนไปบนบกยอ มดิ้นรน ฉะนัน้ รองไหน้าํ ลายไหล เพราะกรรมอะไร ความกลัวยอ มปรากฏแกเรา เพราะไดเหน็ ความเปนไปน้นั ดกู อ นมาตลีเทพสารถี เราขอถามทา น สัตวน รกเหลา นี้ไดทําบาปอะไรไว จึงกลืนเบ็ดนอนอยู. [๕๖๓] มาตลีเทพสารถีทูลพยากรณพ ระดํารสัถาม ตามท่ที ราบวบิ ากแหง สตั วผ ทู ําบาปทัง้ หลาย แดพระราชาผไู มท รงทราบวา สัตวนรกเหลา ใดเหลาหนึง่เปน มนษุ ยอ ยูในตําแหนงผูตีราคา ยังราคาซือ้ ใหเสือ่ มไปดวยราคา ทาํ กรรมอนั โกงดวยความโกงเหตโุ ลภ-ทรัพย ปกปด ไว ดุจคนเขาไปใกลป ลาเพือ่ จะฆา เอาเหยื่อเกย่ี วเบด็ ปด เบด็ ไวฉ ะนั้น บุคคลจะปองกนั ชว ยคนทาํ ความโกงผอู นั ธรรมของตนหมุ หอไว ไมมีเลยสตั วนรกเหลานี้มกี รรมหยาบชาทาํ บาป จงึ มากลนืเบ็ดนอนอยู.

พระสุตตนั ตปฎ ก ขทุ ทกนกิ าย ชาดก เลม ๔ ภาค ๒ - หนา ท่ี 225 [๕๖๔] หญงิ นรกเหลานัน้ มรี างกายแตกท่วั มีชาตทิ ราม มแี มลงวันตอม เปรอะเปอนดวยเลือดและหนอง มศี รี ษะขาด เหมอื นฝูงโคทศ่ี รี ษะขาดบนที่ฆา ประคองแขนท้ังสองรองไห หญงิ นรกเหลา นน้ัจมอยูใ นภูมิภาคเพียงเอวทุกเม่อื ภเู ขาไฟต้งั มาแตส ี่ทศิ ลกุ โพลง กลิง้ มาบดหญงิ นรกเหลา น้นั ใหล ะเอียดความกลวั ปรากฏแกเรา เพราะไดเห็นความเปน ไปนนั้ดูกอนมาตลเี ทพสารถี เราขอถามทาน หญิงนรกเหลานนั้ ไดทาํ บาปอะไรไว จึงตอ งมาจมอยูใ นภาคภมู ิเพียงเอวทกุ เมอ่ื ภูเขาไฟลกุ โพลงตงั้ มาแตสท่ี ศิ บดใหละเอียด [๕๖๕] มาตลีเทพสารถที ูลพยากรณพระดํารัสถามตามทีท่ ราบวบิ ากแหง สตั วผ ูทําบาปท้งั หลาย แดพระราชาผไู มทรงทราบวา หญิงนรกเหลานัน้ เปนกลุ ธิดา เมอ่ื ยงั อยใู นมนุษยโลก มีการงานไมบริสุทธิ์ไดป ระพฤตไิ มนายนิ ดี เปนหญงิ นกั เลง ละสามีเสียไดคบหาชายอน่ื เพราะเหตุยินดแี ละเลน หญิงเหลา น้นัเมอื่ ยังอยใู นมนุษยโลกน้ี ยังจติ ของตนใหย นิ ดีในชายอืน่ จงึ ถกู ภูเขาไฟอันลกุ โพลงตงั้ มาแตสท่ี ศิ บดใหล ะเอียด. [๕๖๖] เพราะเหตุไร นายนริ ยบาลท้ังหลาย จงึจับสตั วนรกเหลา นอ้ี ีกพวกหนึ่งที่เทา เอาหวั ลง โยนลง

พระสตุ ตนั ตปฎ ก ขุททกนกิ าย ชาดก เลม ๔ ภาค ๒ - หนา ที่ 226ไปในนรก ความกลัวยอ มปรากฏแกเ รา เพราะไดเ หน็ความเปน ไปน้ัน ดูกอนมาตลีเทพสารถี เราขอถามทาน สัตวน รกเหลา นไ้ี ดทําบาปอะไรไว จงึ ถกู ใหต กไปในนรก. [๕๖๗] มาตลีเทพสารถีทลู พยากรณ พระดํารัสถามตามท่ที ราบวบิ ากแหง สัตวผ ทู าํ บาปทงั้ หลาย แดพระราชาผไู มทรงทราบวา สัตวเ หลา ใด เมื่อยังอยใู นมนุษยโลก เปน ผูมกี รรมไมด ี ลวงเกนิ ภรรยาทั้งหลายของชายอืน่ สัตวเหลานัน้ เปน ผลู กั ภณั ฑะอนั อดุ มเชนน้ัน จงึ มาตกนรก เสวยทกุ ขเวทนาในนรกนัน้สิ้นปเปน อนั มาก บคุ คลผูชวยปอ งกนั บคุ คลผมู กั ทําบาป ผูอ นั กรรมของคนหุมหอไว ไมมเี ลยสตั วนรกเหลานนั้ มกี รรมหยาบชาทาํ บาป จงึ มาตกอยใู นนรก [๕๖๘] สตั วน รกเหลา น้ที ้ังนอยใหญ ตา งพวกประกอบเหตุการณ มีรปู รา งพิลกึ ปรากฏอยใู นนรกความกลวั ยอมปรากฏแกเรา เพราะไดเ หน็ ความเปนไปน้นั ดกู อ นมาตลเี ทพสารถี เราขอถามทาน สัตวนรกเหลาน้ีไดทําบาปอะไรไว จงึ ไดเสวยทุกขเวทนาอันกลา แสงแดดรอนมปี ระมาณยิ่ง. [๕๖๙] มาตลีเทพสารถีทูลพยากรณพระดาํ รัสถามตามที่ทราบวิบากแตง สตั วผ ทู าํ บาปทัง้ หลาย แดพระราชาไมทรงทราบวา สัตวเ หลาใด เมอ่ื ยังอยู

พระสตุ ตนั ตปฎก ขทุ ทกนกิ าย ชาดก เลม ๔ ภาค ๒ - หนาที่ 227 ในมนษุ ยโลก เปนผมู คี วามเหน็ เปนบาป หลงทํา กรรมอันทําดวยความคนุ เคย และชักชวนผูอื่นใน ทฏิ ฐเิ ชนน้นั สัตวเหลา นน้ั เปนผูมีทิฏฐอิ นั ลามกทํา บาป จึงตอ งเสวยทกุ ขเวทนาอันกลาแข็งเผด็ รอ นมี ประมาณย่ิง. [๕๗๐] ขาแตมหาราชเจา พระองคทรงทราบ สถานท่ีอยูของเหลา สัตวผมู ีกรรมหยาบชา และทรง ทราบคตขิ องเหลา สตั วผูท ศุ ลี แลว เพราะไดทอดพระ- เนตรเห็นนริ ยาบาลอันเปน ทอ่ี ยูข องเหลาสตั วนรกผมู ี กรรมอันลามก ขา แตพ ระราชาผูแ สวงหาคณุ อันยง่ิ ใหญ บัดนขี้ อพระองคเสด็จขน้ึ ไปในสาํ นักของทา ว สักกเทวราชเถิด. [๕๗๑] วมิ าน ๕ ยอดน้ปี รากฏอยู เทพธดิ าผูมี อานุภาพมาก ประดบั ดอกไม นัง่ อยกู ลางทไ่ี สยาสน แสดงฤทธิ์ไดตา ง ๆ สถติ อยใู นวมิ านนนั้ ความปล้มื ใจ ปรากฏแกเรา เพราะไดเ ห็นความเปนไปน้ัน ดกู อ น มาตลีเทพสารถี เราขอถามทา น เทพธดิ านไ้ี ดทํา กรรมดีอะไรไว จงึ ไดถ งึ สวรรคบนั เทิงอยใู นวิมาน. [๕๗๒] มาตลเี ทพสารถี ทลู พยากรณพระดาํ รัส ถามตามทีท่ ราบวบิ ากแหง สตั วผ ูทําบญุ ท้ังหลาย แด พระราชาผูไ มทรงทราบวา กเ็ ทพธิดาทพี่ ระองคทรง หมายถงึ น้ัน ชอื่ วรณุ *ี เมอ่ื ยงั อยูในมนุษยโลก เปน* บาลเี ปน พีรณี

พระสตุ ตันตปฎ ก ขทุ ทกนกิ าย ชาดก เลม ๔ ภาค ๒ - หนาท่ี 228ทาสีเกดิ แตท าสีในเรอื นของพราหมณี นางรูแจง ซ่งึแขกคือภิกษผุ ูมกี าลอันถงึ แลว นิมนตใหน ่งั ในเรือนของพราหมณ ยินดตี อ ภกิ ษุน้ันเปน นิตย ดงั มารดายินดีตอบุตรผจู ากไปนานกลับมาถงึ ฉะน้ัน นางอังคาสภกิ ษุน้ันโดยเคารพ ไดถ วายสิง่ ของของตนเลก็ นอ ยเปน ผสู าํ รวมและจาํ แนกทาน จงึ มาบันเทิงอยูในวมิ าน. [๕๗๓] วิมาน ๗ โชติชว ง อนั บุญญานภุ าพตกแตง สองแสงสวา งดง่ั ดวงอาทิตยอ อน ๆ เทพบุตรในวมิ านนน้ั มีฤทธมิ์ าก ประดับสรรพาภรณ อันหมูเทพธดิ าแวดลอมผลดั เปลยี่ นเวียนวนอยูโ ดยรอบท้ัง ๗วิมาน ความปลื้มใจปรากฏแกเรา เพราะไดเหน็ ความเปน ไปนัน้ ดกู อ นมาตลเี ทพสารถี เราขอถามทานเทพบุตรน้ีไดท าํ กรรมดอี ะไรไว จึงไดถึงสวรรคบนั เทิงอยใู นวิมาน. [๕๗๔] มาตลเี ทพสารถที ลู พยากรณพ ระดาํ รัสถามตามท่ที ราบวบิ ากแหงสัตวผูทาํ บญุ ท้ังหลาย แดพระราชาผไู มท รงทราบวา เทพบตุ รน้เี ปน คฤหบดชี อื่โสณทนิ นะ เปน ทานบดใี หสรา งวหิ าร ๗ หลังอุทศิ ตอบรรพชิตไดปฏิบัตบิ ํารุงภกิ ษผุ ูอยูในวหิ าร ๗ หลงั นน้ัโดยเคารพ ไดบรจิ าคผานุงผา หม ภัตตาหารเสนาสนะเคร่ืองประทปี ในทา นผูซื่อตรงดว ยจติ เลือ่ มใส รักษาอโุ บสถศีลอันประกอบดว ยองค ๘ ในดิถที ี่ ๑๔ ท่ี ๑๕