4.2 การปลููกถ่่ายตับั ในผู้้�ป่่วยโรคตับั แข็ง็ ระยะกลางและระยะท้้าย (Liver transplantation for moderate to severe liver cirrhosis patients) เกณฑ์์คัดั เลือื กผู้้�ป่ว่ ยเข้้าร่่วมโครงการ 1) เป็็นผู้้�มีสิิทธิใิ นระบบหลัักประกัันสุุขภาพแห่ง่ ชาติิ รวมทั้�้งสิิทธิิว่า่ ง 2) เป็น็ ผู้้�ป่ว่ ยโรคตัับแข็ง็ ระยะกลางและระยะท้า้ ย อายุุมากกว่่า 18 ปีี ถึงึ 60 ปีี ณ วัันที่่ล� งทะเบีียน รอปลููกถ่า่ ยตัับ และมีีอายุุไม่่เกิิน 65 ปีี ในวัันผ่า่ ตััดปลููกถ่า่ ยตัับ 3) ข้อ้ บ่่งชี้แ� ละคุุณสมบััติิของผู้้�รับการปลููกถ่่ายตัับ ดัังต่อ่ ไปนี้้� 3.1) ตัับแข็็งระยะกลางและระยะท้า้ ย ที่่�มีี Child-Pugh score ตั้ง�้ แต่่ 7 ขึ้้น� ไป หรืือมีีอาการ หรืืออาการแสดงถึึงภาวะแทรกซ้้อนของตัับแข็ง็ และต้้องหยุุดสุุราติดิ ต่อ่ กัันไม่น่ ้้อยกว่า่ 6 เดืือน 3.2) ไม่่มีีการติดิ เชื้�อที่่�ควบคุุมไม่ไ่ ด้้ ยกเว้น้ การติดิ เชื้อ� ในตัับและทางเดินิ น้ำำ��ดีี 3.3) ไม่เ่ ป็น็ ผู้้�ติดิ เชื้อ� HIV/AIDS 3.4) ไม่เ่ ป็น็ ผู้�้ติดิ ยาเสพติิด 3.5) ไม่่มีีความผิิดปกติิทางจิิต ที่่�เป็็นอุุปสรรคต่่อการรัักษาด้้วยการปลููกถ่่ายตัับในระยะยาว เช่น่ โรคจิติ เภท (Schizophrenia) เป็็นต้้น 3.6) ไม่่เป็็นโรคมะเร็ง็ หรืือเป็น็ มะเร็็งที่่ร� ัักษาหายขาดนานกว่่า 3 ปี ี ขึ้้�นไป (ยกเว้้นมะเร็ง็ ตัับ) 3.7) ไม่่มีีโรคร่ว่ ม (ยกเว้้นโรคตัับ) ที่่�มีคี วามรุุนแรงหรืือเป็็นระยะท้้ายที่่�ไม่่สามารถรัักษาให้ด้ ีีขึ้น� เงื่�อนไขหน่่วยบริิการ เป็็นหน่่วยบริิการในระบบหลัักประกัันสุุขภาพแห่่งชาติิที่่ผ� ่่านการประเมิินและรัับรองจากศููนย์ร์ ัับบริิจาค อวััยวะสภากาชาดไทย การจัดั สรรอวัยั วะ (Organ allocation) ให้เ้ ป็็นไปตามประกาศของศูนู ย์ร์ ัับบริิจาคอวััยวะสภากาชาดไทย เรื่�อ่ ง เกณฑ์ก์ ารจััดสรรอวััยวะ การใช้้ยากดภููมิิคุ้้�มกันั และแนวทางการรัักษา ให้้เป็็นไปตามแนวทางการรัักษาของสมาคมปลููกถ่า่ ยอวััยวะแห่ง่ ประเทศไทย 150
อััตราจ่า่ ยชดเชยค่่าใช้จ้ ่า่ ย 1. ค่่าใช้้จ่่ายก่่อนผ่่าตััด แผนการรักษาชดุ บรกิ าร รายการท่รี วมอยู่ชุดบริการ ราคาเหมาจ่าย (Protocol) (บาทต่อราย) 1.1 การประเมินผูร้ ับบริจาค • ค่าตรวจทางห้องปฏิบัติการ 60,000 อวัยวะ (Recipient • คา่ ตรวจเอกซเรย์ evaluation) • ค่าบรกิ ารทางการแพทย์อื่นๆทีเ่ กยี่ วขอ้ โดยตรง 40,000 • ไมร่ วมการตรวจ cardiac catheterization 40,000 1.2 การประเมนิ ผูบ้ รจิ าคท่ี มีชีวติ • คา่ ตรวจทางหอ้ งปฏบิ ตั ิการ (Living donor evaluation) • คา่ ตรวจเอกซเรย์ • คา่ บรกิ ารทางการแพทย์อื่นๆที่เกยี่ วข้อโดยตรง • จา่ ยไม่เกนิ 2 คร้งั ต่อผูร้ ับบรจิ าค 1 ราย 1.3 การผ่าตัดผู้บรจิ าคสมองตาย • คา่ ดูแล Donor (Deceased donor opera- • คา่ ผ่าตัด tion) (หนว่ ยบรกิ ารเบิกจ่ายให้ • ค่านำ�้ ยาถนอมอวยั วะ แกส่ ภากาชาดไทย) • คา่ ตรวจทางห้องปฏิบตั ิการ • ค่าดำ�เนนิ การเก่ยี วกับร่างผู้บริจาค 2. ค่่าใช้้จ่า่ ยระหว่่างผ่่าตััด และหลังั ผ่่าตัดั แผนการรักั ษาชุุดบริิการ รายการที่�รวมอยู่่�ชุุดบริกิ าร ราคาเหมาจ่่าย (Protocol) (บาทต่่อราย) สำ�ำ หรัับผู้�้บริิจาคที่่ม� ีีชีีวิติ ค่า่ ใช้จ้ ่า่ ยระหว่า่ งผ่า่ ตัดั และหลังั การผ่า่ ตัดั รวมถึึง 600,000 (Living donor operation) และ ค่่าใช้้จ่่ายกรณีีที่่�มีีภาวะแทรกซ้้อนที่่�เกี่�ยวข้้องกัับ ผู้้�รับบริจิ าคอวัยั วะ (Recipient การผ่่าตัดั ปลููกถ่า่ ยตับั เป็็นการเหมาจ่า่ ยต่่อราย operation) 151
Protocol สำำ�หรัับผู้้�รับบริจิ าคเมื่�อเข้า้ รับั การผ่่าตัดั และหลังั ผ่่าตััด กรณีีไม่ม่ ีีภาวะแทรกซ้้อน แผนการรัักษาชุดุ บริกิ าร รายการที่ �รวมอยู่่�ชุุดบริิการ (Protocol) Protocol-OLT-I • ค่า่ ตรวจทางห้อ้ งปฏิิบัตั ิิการ • ใช้ย้ ากลุ่่�ม cyclosporine + • ค่า่ ตรวจเอกซเรย์์ mycophenolate • ค่่าผ่่าตัดั ไม่่รวม complication ต่า่ งๆ • ค่่าห้อ้ ง, ค่่าอาหาร • ค่า่ ยาปฏิชิ ีีวนะป้้องกัันการติดิ เชื้อ� • ค่่าอุปุ กรณ์์และการตรวจชิ้้�นเนื้้อ� หลังั ผ่่าตััด • ค่า่ ยา cyclosporine และ mycophenolate ระหว่่างรัักษา ในโรงพยาบาล • ค่่าตรวจวััดระดัับยา cyclosporine ระหว่า่ งรับั การรักั ษา • ค่่าบริิการทางการแพทย์อ์ื่�นๆ ที่่เ� กี่�ยวข้้องโดยตรง Protocol- OLT-II • ค่่าตรวจทางห้อ้ งปฏิิบัตั ิกิ าร • ใช้้ยากลุ่่�ม tacrolimus + • ค่่าตรวจเอกซเรย์์ mycophenolate • ค่า่ ผ่่าตััด ไม่่รวม complication • ค่่าห้อ้ ง, ค่่าอาหาร ต่่างๆ • ค่า่ ยาปฏิชิ ีีวนะป้้องกัันการติดิ เชื้�อ • ค่า่ อุปุ กรณ์์และการตรวจชิ้้�นเนื้้อ� หลัังผ่่าตััด • ค่่ายา tacrolimus และ mycophenolate ระหว่่างรักั ษา ในโรงพยาบาล • ค่า่ ตรวจวััดระดัับยา tacrolimus ระหว่่างรับั การรักั ษา • ค่่าบริกิ ารทางการแพทย์์อื่�นๆ ที่่�เกี่�ยวข้อ้ งโดยตรง 152
Protocol สำ�ำ หรับั ผู้้�รับบริจิ าคเมื่อ� เข้า้ รัับการผ่่าตัดั และหลังั ผ่่าตััด กรณีีไม่่มีภี าวะแทรกซ้้อน แผนการรัักษาชุุดบริิการ รายการที่�รวมอยู่่�ชุุดบริกิ าร (Protocol) Protocol- OLT-III • ค่า่ ตรวจทางห้อ้ งปฏิิบััติิการ • ใช้ย้ ากลุ่่�ม Basiliximab + • ค่่าตรวจเอกซเรย์์ cyclosporine + mycophen- • ค่า่ ผ่่าตัดั nolate • ค่่าห้อ้ ง, ค่่าอาหาร ไม่ร่ วม complication • ค่่ายาปฏิิชีีวนะป้้องกันั การติดิ เชื้อ� ต่่างๆ • ค่่าอุุปกรณ์์และการตรวจชิ้้น� เนื้้อ� หลัังผ่่าตััด • ค่า่ ยา Basiliximab • ค่่ายา cyclosporine และ mycophenolate ระหว่่างรัักษา ในโรงพยาบาล • ค่่าตรวจวััดระดับั ยา cyclosporine ระหว่่างรัับการรัักษา • ค่่าบริิการทางการแพทย์์อื่�นๆที่่เ� กี่ย� วข้อ้ งโดยตรง Protocol-OLT-IV • ค่า่ ตรวจทางห้อ้ งปฏิิบัตั ิิการ • ใช้้ยากลุ่่�ม Basiliximap + • ค่า่ ตรวจเอกซเรย์์ Tacrolimus + • ค่่าผ่่าตัดั Mycophenolate • ค่่าห้้องและค่่าอาหาร ไม่่รวม Complication • ค่่ายาปฏิชิ ีีวนะป้อ้ งกัันการติิดเชื้อ� ต่่าง ๆ • ค่่าอุปุ กรณ์์และการตรวจชิ้้น� เนื้้�อหลังั ผ่า่ ตัดั • ค่า่ ยา Basiliximab • ค่่ายา Tacrolimus และ Mycophenolate ระหว่่างรัักษา ในโรงพยาบาล • ค่่าตรวจวััดระดัับยา Tacrolimus ระหว่า่ งรับั การรักั ษา • ค่่าบริกิ ารทางการแพทย์์อื่น� ๆที่่�เกี่ย� วข้อ้ งโดยตรง กรณีีมีภี าวะแทรกซ้อ้ น rejection Protocol-ACR • ค่่าทำ�ำ Ultrasound • ภาวะ Acute Cellular • ค่า่ อุปุ กรณ์์ ค่า่ ตรวจชิ้้น� เนื้้�อ Rejection • ค่่ายา Methylprednisolone • ค่า่ ตรวจทางห้้องปฏิิบััติกิ าร • ค่่าบริิการทางการแพทย์อ์ื่�นๆ ที่่เ� กี่ย� วข้้องโดยตรง 153
Protocol สำ�ำ หรัับผู้้�รับบริจิ าคเมื่อ� เข้้ารับั การผ่่าตััด และหลัังผ่่าตัดั กรณีีไม่ม่ ีีภาวะแทรกซ้อ้ น แผนการรัักษาชุดุ บริิการ รายการที่�รวมอยู่่�ชุดุ บริิการ (Protocol) Protocol-AMR • ค่า่ ทำำ� Ultrasound • ภาวะ Antibody Mediated • ค่า่ อุุปกรณ์์ ค่า่ ตรวจชิ้้�นเนื้้อ� Rejection • ค่า่ ยา Methylprednisolone • ค่า่ ตรวจทางห้้องปฏิิบัตั ิกิ าร • ค่า่ บริิการทางการแพทย์์อื่น� ๆ ที่่�เกี่ย� วข้อ้ งโดยตรง • หมายเหตุุ : ค่่าตรวจชิ้้�นเนื้้�อตับั (liver biopsy) สามารถเบิกิ จ่่ายก่่อน ระหว่า่ งผ่่าตัดั หรืือหลังั การผ่า่ ตััดและ รวมอยู่�ใ่ นรายการเหมาจ่่าย การสนับั สนุุนค่่าใช้้จ่า่ ยในการผ่่าตััด มีีเงื่�อนไขประกอบ ดัังนี้้� 1) การจ่า่ ยค่า่ บริกิ ารเป็็นแบบเหมาจ่่ายตาม protocol ที่่ก� ำำ�หนด หากมีกี ารปรัับเปลี่่ย� น protocol ใน ระหว่า่ งการรัักษา จะได้ร้ ัับค่่าใช้้จ่่ายตามเกณฑ์์ที่่ส� ปสช.กำำ�หนด 2) กรณีีให้้บริิการผู้�้ป่่วยทีีมีีโรคแทรกซ้้อน (Complication) อื่่�นๆ ร่่วมด้้วย ได้้แก่่ ภาวะติิดเชื้�อ CMV, Aspergillosis หรืือ Fungus และภาวะแทรกซ้อ้ นอื่น�่ ๆ ที่่�ไม่ไ่ ด้้เกิดิ จากภาวะ rejection ให้้หน่ว่ ยบริกิ าร เบิกิ ผ่่าน โปรแกรม e-claim เพื่�่อขอรัับค่า่ ใช้้จ่่ายตามระบบ DRGs 3) ผู้�้ป่่วยจะได้้รัับการดููแลจากโครงการตามขอบเขตการให้้บริิการสาธารณสุุขนี้้�จนกระทั่่�งสิ้�นสุุดสภาพ การเป็น็ ผู้้�มีสิิทธิิ เช่น่ เสียี ชีีวิิต หรืือเปลี่่ย� นสิทิ ธิิ เป็น็ ต้้น 4) กรณีีเสียี ชีีวิิตระหว่า่ งเข้า้ รัับการรัักษาเพื่อ่� การผ่่าตััด หน่ว่ ยบริิการจะได้ร้ ัับค่า่ ใช้จ้ ่า่ ยในช่ว่ งเตรียี มผู้้�ป่่วย ก่่อนผ่า่ ตััดตามอััตราที่่�กำำ�หนด ส่ว่ นการเบิิกจ่่ายระหว่า่ งผ่่าตััด และหลัังการผ่า่ ตััด จะได้ร้ ัับค่่าใช้้จ่า่ ยตามจริิงไม่่เกิิน ราคาที่่ก� ำ�ำ หนดใน protocol 3. การสนัับสนุุนค่่ายากดภููมิิคุ้�มกััน เกณฑ์ก์ ารให้ย้ ากดภููมิคิุ้�มกัันภายหลัังการปลููกถ่า่ ยตัับต้อ้ งเป็น็ ไปตามแนวทางของสมาคมปลููกถ่า่ ยอวััยวะ แห่่งประเทศไทย ทั้�้งนี้้�อััตราการจ่่ายจะครอบคลุุมการตรวจรัักษา การตรวจทางห้้องปฏิิบััติิการเบื้้�องต้้น และการ ตรวจระดัับยากดภููมิิคุ้�มกัันหลัังการผ่่าตััดปลููกถ่่ายตัับ ซึ่่�งจะจ่่ายค่่าบริิการต่่อเนื่�่องจนกระทั่่�งผู้้�ป่่วยเสีียชีีวิิต หรืือ ผู้�้ป่ว่ ยเปลี่่ย� นสิิทธิิการรัักษาพยาบาล โดยแบ่่งตามระยะเวลาหลัังปลููกถ่่ายตัับ ดัังนี้้� 154
เงื่อนไขการรับยา อัตราจ่ายต่อเดือน (บาท) หลงั ผา่ ตัด 1-6 เดอื น 30,000 หลังผ่าตัด 7-12 เดือน 25,000 หลังผา่ ตัด 13-24 เดอื น 20,000 หลงั ผา่ ตัด 24 เดอื นขึ้นไป 15,000 4.3 การปลููกถ่่ายเซลล์ต์ ้น้ กำ�ำ เนิดิ เม็ด็ โลหิติ (Hematopoietic Stem Cell Transplantation : HSCT) สำำ�หรัับผู้้�ป่่วยโรคมะเร็ง็ เม็ด็ เลือื ดขาว มะเร็ง็ ต่่อมน้ำำ�� เหลืือง ผู้้�ป่ว่ ยธาลััสซีีเมีีย และโรคอื่่�นๆ ที่่�จำ�ำ เป็น็ ต้อ้ งได้้รับั การรัักษาด้ว้ ยวิธิ ีีการปลููกถ่่ายเซลล์์ต้้นกำำ�เนิดิ เม็็ดโลหิติ กลุ่ม� เป้า้ หมาย ผู้ป�้ ่ว่ ยโรคมะเร็ง็ เม็ด็ เลืือดขาว มะเร็ง็ ต่อ่ มน้ำ��ำ เหลืือง ผู้ป�้ ่ว่ ยธาลััสซีเี มียี และโรคอื่น�่ ๆ ในระบบหลัักประกััน สุุขภาพแห่่งชาติิ ที่่จ� ำำ�เป็็นต้้องรัับการรัักษาด้้วยวิิธีีการปลููกถ่่ายเซลล์์ต้น้ กำ�ำ เนิิดเม็็ดโลหิติ เงื่�อนไขหน่่วยบริกิ าร ต้้องเป็็นหน่่วยบริิการที่่�ขึ้�นทะเบีียนเป็็นหน่่วยบริิการที่่�รัับการส่่งต่่อเฉพาะด้้านบริิการปลููกถ่่ายเซลล์์ ต้้นกำ�ำ เนิดิ เม็ด็ โลหิิต ตามแนวทางที่่� สปสช. กำำ�หนด แนวทางการสนับั สนุนุ ค่่าบริิการและอััตราการจ่่ายชดเชยค่่าบริกิ าร ผู้�้ป่่วยสิิทธิิหลัักประกัันสุุขภาพแห่่งชาติิที่่�มีีข้้อบ่่งชี้�และเงื่�อนไขบริิการตามที่่� สปสช.กำำ�หนดดัังนี้้� 155
ผู้้�ป่ว่ ยเด็็ก ผู้้�ป่ว่ ยผู้�ใหญ่่ 1) Acute myeloid leukemia in remission 1) มะเร็็งเม็็ดเลืือดขาวชนิิดเฉีียบพลััน (Acute 2) Acute lymphoblastic leukemia (ALL) ในระยะ leukemia) ในระยะที่่�โรคสงบโดยสมบููรณ์์ 2.1) First Complete remission (CR): (Complete remission) Philadelphia chromosome, T cell ที่่ม� ีเี ม็ด็ 2) มะเร็็งเม็็ดเลืือดขาวมััยอีีลอยด์์ชนิิดเรื้�อรััง (Chronic เลือื ดขาวแรกรับั มากกว่า่ 100,000/ไมโครลิติ ร myeloid leukemia: CML) , Hypodiploidy chromosome, Induction 2.1) ระยะ Chronic phase ที่่�ไม่่สามารถเข้้าถึึง failure, Infant ALL with age less than ยาหรืือไม่่ตอบสนองต่่อยา tyrosine kinase 6 months or initial white count more inhibitor หรือื than 300,000/cumm to Intermediate 2.2) ระยะ Accelerated phase หรืือ Blast crisis and High Risk Infant ALL ที่่�เข้้าสู่่�ระยะ Chronic phase หรืือได้้ 2.2) Second Complete remission Complete remission 3) Lymphoma 3) มะเร็ง็ ต่่อมน้ำ��ำ เหลือื ง (Lymphoma) 3.1) First Complete remission (CR) Non- 3.1) ในรายที่่�กลัับเป็็นอีกี (relapse) หรืือไม่ต่ อบสนอง Hodgkin’s Lymphoma (NHL) ชนิดิ high (Refractory) ต่่อการให้้ยาเคมีีบำำ�บััดตามมาตรฐานขั้้น� risk ที่่เ� ป็น็ Stage 3 หรืือ 4 NHL Burkitt ต้น้ (First line chemotherapy) ** ในรายที่่ม� ีคี วามเสี่ย� ง lymphoma, Stage 3 หรืือ 4 DLBCL, สููง (ผู้้�ป่ว่ ย B-cell aggressive lymphoma ที่่� High risk, Stage 3 หรืือ 4 T cell ALCL (ALK -), High-intermediate risk international prognostic Advanced stage PTCL (NOS) index (IPI), T-cell lymphoma หรือื mantle cell 3.2) Hodgkin’s disease (HD) ชนิดิ high risk; lymphoma) ** bulky disease และ stage 4 ** หมายเหตุุ : ข้อ้ 3.1) และ 3.2) ควรทำ�ำ ในระยะที่่โ� รค 3.3) Relapse ทั้้�ง NHL และ HD ที่่�เป็น็ chemos- สงบโดยสมบููรณ์์ (Complete remission) หรือื ระยะที่่� sensitive disease โรคเข้้าสู่�ร่ ะยะสงบ (Partial remission) 3.4) Relapsed or Refractory or familial 4) มะเร็ง็ Multiple myeloma histiocytosis 5) ไขกระดููกผิดิ ปกติชิ นิดิ Myelodysplastic syndrome 4) Chronic myeloid leukemia ในทุุกระยะ ในระยะที่่�มีีบลาสเซลล์์มาก หรืือ Chronic myelom- 5) Myelodysplastic syndrome ไขกระดููกผิดิ ปกติิ monocytic leukemia ระยะก่่อนเป็น็ มะเร็็ง 6) ไขกระดููกผิดิ ปกติชิ นิดิ เป็็นพัังผืืด (Myelofibrosis) 6) Non malignant diseases 7) ไขกระดููกฝ่อ่ ชนิดิ รุนุ แรง (Severe aplastic anemia) 6.1) Inborn error of metabolisms ได้้แก่่ หรือื ไขกระดููกฝ่อ่ ชนิดิ ที่่เ� ป็น็ ร่ว่ มกับั ภาวะ Paroxysmal nocturnal hemoglobinuria (Hypoplastic PNH) 156
ผู้้�ป่ว่ ยเด็ก็ ผู้้�ป่ว่ ยผู้�ใหญ่่ 157 6.1.1) Lysosomal storage diseases ได้แ้ ก่่ - Gaucher disease - Mucopolysaccharidosis ได้้แก่่ Type I (Hurler), Type II (Hunter), Type VII (Sly) - Niemann-Pick disease - Krabbe’s leukodystrophy 6.1.2) X-linked adrenoleukodystrophy 6.1.3) Osteopetrosis 6.2) Primary immune deficiencies ได้้แก่S- Severe combined immunodeficiency (SCID), Hyper IgM syndrome, Wiskott-Aldrich syndrome, Chronic granulomatous disease 6.3) Severe aplastic anemia 7) Thalassemia อายุไุ ม่เ่ กินิ 10 ปีี ซึ่ง่� มีอี าการต่อ่ ไปนี้้� 7.1) มีีอาการแสดงของโรคตั้้�งแต่่อายุุน้้อยกว่่า 2 ปีี เช่น่ ซีดี ตัับ ม้้ามโต หน้้าตาเปลี่�ยนแปลง และเจริิญเติบิ โตช้้า 7.2) ได้้เลืือดครั้้�งแรกตั้�งแต่่อายุุน้้อยกว่่าหรืือ เท่่ากัับ 4 ปีี 7.3) จำำ�เป็น็ ต้อ้ งได้ร้ ับั เลือื ดสม่ำำ��เสมอทุกุ 1-2 เดือื น ต่่อครั้้�ง 7.4) กรณีีผู้้�ป่่วยมีี HBsAg Positive หรืือ anti-HCV positive ต้อ้ งได้ร้ ับั การรักั ษาจน viral load negative 7.5) กรณีผี ู้้�ป่ว่ ยมีคี ่า่ serum ferritin มากกว่า่ หรือื เท่า่ กับั 3,000 ng/ml ควรได้ร้ ับั การประเมินิ ภาวะธาตุุเหล็ก็ เกินิ โดย MRI และมีีค่่า liver iron concentration < 15 mgFe/gm dry weight รวมทั้้ง� cardiac T2* อยู่่ใ� นเกณฑ์์ ปกติิ
อัตั ราการจ่่าย 1) จ่า่ ยชดเชยค่า่ ใช้จ้ ่า่ ยเพื่อ่� บริกิ ารสาธารณสุุขแบบเหมาจ่า่ ย (ครอบคลุุมระยะ Pre-transplant Transplant และ Post-transplant) ดัังนี้้� 1.1) กรณีี Autologous - กลุ่่�มโรค Multiple myeloma จ่่ายชดเชยในอััตรา 500,000 บาท/ราย - กลุ่่�มโรคอื่น�่ ๆ จ่า่ ยชดเชยในอััตรา 750,000 บาท/ราย 1.2) กรณีี Allogeneic related และ Allogeneic unrelated จ่า่ ยชดเชยในอััตรา1,500,000 บาท/ราย 2) ค่า่ ใช้จ้ ่า่ ยเพื่อ่� บริกิ ารสาธารณสุุขดัังกล่า่ วประกอบไปด้ว้ ยค่า่ HLA matching ค่า่ ทำำ�การปลููกถ่า่ ยไขกระดููก ค่่ายากดภููมคุ้�มกััน เคมีีบำ�ำ บััด รัังสีีรัักษา ค่า่ ยารัักษาโรคติิดเชื้�อ/อาการแทรกซ้้อน ในระหว่่างการดููแลผู้�้ป่ว่ ยรวมถึึง ค่า่ ติดิ ตามดููแลผู้ป้� ่ว่ ยเป็น็ ระยะเวลา 1 ปี ี นัับตั้ง้� แต่จ่ ำำ�หน่า่ ยผู้ป้� ่ว่ ยออกจากหน่ว่ ยบริกิ าร ทั้ง�้ นี้้ห� น่ว่ ยบริกิ ารไม่ส่ ามารถ เรียี กเก็บ็ เงินิ เพิ่่ม� เติมิ จากผู้้�ป่ว่ ยได้อ้ ีีก 3) การจ่่ายชดเชย แบ่ง่ จ่า่ ยเป็็น 2 งวดดัังนี้้� งวดที่่� 1 จ่่ายร้้อยละ 80 ของค่่าใช้จ้ ่่ายเพื่�่อบริิการสาธารณสุุข ของการให้้บริิการแต่่ละกรณีี โดยมีี เงื่�อนไขในการจ่า่ ยชดเชยคืือ 1) ผู้ป�้ ่ว่ ยต้อ้ งได้ร้ ัับการพิจิ ารณารัับรองจากคณะทำำ�งานพััฒนาระบบบริหิ ารจััดการการรัักษาผู้ป�้ ่ว่ ยด้ว้ ย วิธิ ีกี ารปลููกถ่า่ ยไขกระดููกโดยใช้เ้ ซลล์์ต้น้ กำ�ำ เนิดิ เม็ด็ โลหิิตสำ�ำ หรัับผู้�้ป่่วยเด็็กและผู้�้ใหญ่่ 2) รายงานผลการดำ�ำ เนินิ งานครั้ง้� แรกในโปรแกรมการลงทะเบียี นผู้ป�้ ่ว่ ย ตามขั้น้� ตอนการดำ�ำ เนินิ งานการ รัักษาผู้ป�้ ่่วยด้ว้ ยวิธิ ีีการปลููกถ่า่ ยเซลล์์ต้้นกำำ�เนิดิ เม็็ดโลหิิต งวดที่่� 2 จ่า่ ยร้อ้ ยละ 20 ของค่า่ ใช้จ้ ่า่ ยเพื่อ่� บริกิ ารสาธารณสุุข ของการให้บ้ ริกิ ารแต่ล่ ะกรณีี โดยมีเี งื่อ� นไข ในการจ่่ายชดเชย คืือ 1) หน่่วยบริิการทำ�ำ การรัักษาผู้�ป้ ่ว่ ยจนครบตามแผนการรัักษา 2) หน่ว่ ยบริกิ ารบัันทึกึ ข้อ้ มููลเริ่ม� การปลููกถ่า่ ยเซลล์ต์ ้น้ กำำ�เนิดิ เม็ด็ โลหิติ และรายงานผลการติดิ ตามหลััง ให้เ้ ซลล์์ต้้นกำำ�เนิิดเม็ด็ โลหิิต 30 วััน (Day0+30 ) ในโปรแกรมเบิิกชดเชยค่่าบริกิ าร HSCT ตามแนวทางที่่ก� ำำ�หนด ให้้ สปสช. ทราบ (หมายเหตุุ : กรณีีผู้�ป่ว่ ยเสีียชีีวิติ ระหว่่างได้ร้ ับั การรัักษาให้้ส่ง่ ข้้อมููลรายงานผลการรัักษาภายใน 30 วััน ให้้ สปสช. ทราบ) หมายเหตุุ 1) หน่่วยบริิการต้อ้ งให้้การรัักษาผู้ป้� ่ว่ ยด้้วยวิธิ ีกี ารปลููกถ่่ายเซลล์์ต้้นกำ�ำ เนิดิ เม็็ดโลหิติ ภายในระยะเวลา 3 เดืือนนัับแต่ผ่ ู้ป�้ ่ว่ ยได้ร้ ัับการพิจิ ารณาอนุุมััติจิ ากคณะทำำ�งานพััฒนาระบบบริหิ ารจััดการการรัักษาผู้ป�้ ่ว่ ยด้ว้ ยวิธิ ีกี าร ปลููกถ่า่ ยไขกระดููกโดยใช้เ้ ซลล์ต์ ้น้ กำ�ำ เนิดิ เม็ด็ โลหิติ หากเลยระยะเวลาที่่�กำำ�หนดจะถืือว่า่ ผู้ป�้ ่ว่ ยรายดัังกล่า่ วพ้น้ สภาพ จากการได้ร้ ัับอนุุมััติเิ ข้า้ ร่ว่ มรัับบริกิ ารทั้ง้� นี้้เ� มื่อ่� ผู้ป้� ่ว่ ยรายดัังกล่า่ วมีคี วามพร้อ้ มในการเข้า้ ร่ว่ มรัับบริกิ ารหน่ว่ ยบริกิ าร สามารถส่่งข้้อมููลเพื่อ�่ เข้า้ รัับการพิิจารณาจากคณะทำำ�งานฯ ได้อ้ ีีกครั้�ง้ แต่่หากผู้้ป� ่ว่ ยไม่่สามารถรัับการรัักษาด้ว้ ยวิธิ ีี การปลููกถ่่ายเซลล์ต์ ้้นกำำ�เนิิดเม็ด็ โลหิิตได้ไ้ ม่ว่ ่า่ กรณีใี ดก็็ตาม ให้้หน่ว่ ยบริิการแจ้้งให้้ สปสช. ทราบภายในระยะเวลา 30 วััน หลัังจากทราบเหตุุดัังกล่่าวเพื่�อ่ ทำำ�การยกเลิิกการเข้้าร่ว่ มบริิการ 158
2) หากในระหว่า่ งการให้บ้ ริิการในงวดที่่� 2 ยัังไม่่สิ้�นสุุดตามเงื่�อนไขแต่ผ่ ู้ป�้ ่ว่ ยมีกี ารเปลี่่ย� นสิทิ ธิหิ รืือเสีีย ชีีวิิตระหว่า่ งการรัักษา หน่่วยบริิการต้อ้ งจำ�ำ หน่า่ ยผู้้ป� ่่วยออกจากโครงการและแจ้ง้ ให้้ สปสช. ทราบภายใน 15 วััน หลัังจากทราบข้้อมููลการเปลี่่�ยนสิิทธิิจากระบบหลัักประกัันสุุขภาพแห่่งชาติิเป็็นสิิทธิิอื่่�นหรืือผู้�้ป่่วยเสีียชีีวิิตระหว่่าง การรัักษา และผู้้�ป่่วยรายดัังกล่่าวได้้รัับการชดเชยในงวดที่่� 1 ไปแล้้ว สปสช. จะไม่่จ่่ายชดเชยค่่าบริิการทาง การแพทย์เ์ นื่อ�่ งจากไม่่เป็น็ ไปตามเงื่�อนไข 3) หน่ว่ ยบริิการต้อ้ งติดิ ตามดููแลผู้้�ป่่วยหลัังการรัักษาเป็น็ ระยะเวลา 1 ปีี หลัังจากมีีการจำำ�หน่่ายผู้ป�้ ่่วย ออกจากหน่ว่ ยบริกิ าร และบัันทึกึ ข้อ้ มููลรายงานผลการติดิ ตามผู้ป�้ ่ว่ ยในโปรแกรมเบิกิ ชดเชยค่า่ บริกิ าร HSCT ให้ส้ ปสช. ทราบ ตามระยะเวลาที่่ก� ำ�ำ หนดในขั้น้� ตอนการดำ�ำ เนินิ งานการรัักษาผู้ป้� ่ว่ ยด้ว้ ยวิธิ ีกี ารปลููกถ่า่ ยเซลล์ต์ ้น้ กำ�ำ เนิดิ เม็ด็ โลหิติ ทั้�้งนี้้ห� ากไม่่รายงานผลการติดิ ตามให้้ สปสช. ทราบตามที่่�กำำ�หนดอาจมีผี ลต่่อการดำ�ำ เนินิ การในปีงี บประมาณถััดไป กลุ่�มที่�่ 4 กรณีีที่่�จำ�ำ เป็น็ ต้อ้ งกำำ�กัับการใช้บ้ ริกิ ารอย่่างใกล้ช้ ิดิ ประกอบด้้วยรายการต่่อไปนี้้ � 1. ค่า่ สารเมทาโดน (Methadone) สำำ�หรัับการให้้สารเมทาโดนระยะยาว (Methadone Maintenance Treatment : MMT) 2. การจ่่ายกรณียี าจำ�ำ เป็็นและยาที่่ม� ีีปััญหาการเข้า้ ถึึงการเบิิกชดเชยยา 1. ค่่าสารเมทาโดน (Methadone) สำ�ำ หรัับการให้้สารเมทาโดนระยะยาว (Methadone Maintenance Treatment : MMT) ค่่าใช้้จ่่ายสำ�ำ หรัับการให้้สารเมทาโดนระยะยาว (Methadone Maintenance Treatment : MMT) เป็็นการจ่่ายชดเชยเพื่่�อการบำำ�บััดรัักษาผู้�้ป่่วยติิดสารเสพติิดในกลุ่่�มฝิ่่�นและอนุุพัันธ์์ของฝิ่�่น (อาทิิ เฮโรอีีน) ที่่ส� มััครใจ เฉพาะผู้ป้� ่ว่ ยนอก ที่่ม� ารัับบริกิ ารจากหน่ว่ ยบริกิ ารในระบบหลัักประกัันสุุขภาพแห่ง่ ชาติ ิ ที่่ข�ึ้น� ทะเบียี นเป็น็ สถานพยาบาลตามพระราชบััญญััติิยาเสพติิดให้โ้ ทษ พ.ศ. 2522 โดยมีกี ารลงทะเบียี นผู้�้เข้้ารัับการบำำ�บััด จััดบริิการ ฟื้�น้ ฟููสมรรถภาพ และติิดตามผู้�้เข้้ารัับการบำำ�บััดทุุกราย ที่่�เข้า้ โครงการควบคู่่ไ� ปกัับการให้้สารเมทาโดน ซึ่่ง� จะทำำ�ให้้ ผู้�้เข้้ารัับการบำำ�บััดที่่เ� ข้้าร่่วมโครงการ สามารถหยุุดสารเมทาโดนได้ใ้ นระยะเวลาที่่ไ� ม่ย่ าวนานเกิินไป วััตถุุประสงค์์ 1) เพื่่�อการบำ�ำ บััดผู้้�ติิดสารเสพติดิ ในกลุ่่ม� ฝิ่่�นและอนุุพัันธ์ข์ องฝิ่่�น (อาทิิ เฮโรอีนี ) ที่่�สมััครใจ เข้า้ ถึึงการได้ร้ ัับ สารเมทาโดนทดแทนการใช้ย้ าเสพติิดในกลุ่่�มฝิ่�่น และอนุุพัันธ์์ของฝิ่่น� 2) เพื่�่อให้้หน่่วยบริิการส่่งเสริิม และสนัับสนุุนให้้ผู้้�เข้้ารัับการบำ�ำ บััด ได้้รัับสารเมทาโดนระยะยาว อย่่างต่่อเนื่่อ� ง ขอบเขตบริกิ าร 1) ผู้้�มีีสิิทธิิในระบบหลัักประกัันสุุขภาพแห่่งชาติิ ที่่�มีีรหััสการวิินิิจฉััยโรคหลััก (PDx.) F11.2 : Opioid dependence รัับบริกิ ารผู้�้ป่่วยนอก 2) หน่่วยบริิการที่่�มีีสิิทธิิได้้รัับค่่าใช้้จ่่ายเพื่่�อบริิการสาธารณสุุข เป็็นหน่่วยบริิการในระบบหลัักประกััน 159
สุุขภาพแห่่งชาติิ ที่่�ขึ้�นทะเบีียนเป็็นสถานพยาบาลตามพระราชบััญญััติิยาเสพติิดให้้โทษ พ.ศ. 2522 และ มีีแพทย์์ผู้้�ทำ�ำ การบำำ�บััดรัักษาผ่่านการอบรม หรืือมีปี ระสบการณ์์การรัักษาผู้เ้� สพติิดเฮโรอีนี มาแล้้วไม่น่ ้้อยกว่่า 1 ปีี เงื่อ� นไขการจ่่าย 1) ผู้้�รับบริิการเป็็นผู้้�มีสิิทธิใิ นระบบหลัักประกัันสุุขภาพแห่ง่ ชาติ ิ รัับบริิการประเภทผู้�้ป่ว่ ยนอก 2) มีรี หััสการวิินิจิ ฉััยโรคหลััก (PDx) F 11.2 : Opioid dependence และรหััสหััตถการ (ICD 9) 94.25 - Other psychiatric drug therapy 3) จ่า่ ยชดเชยเฉพาะการบำำ�บััดรัักษาผู้ต้� ิดิ สารเสพติดิ ในกลุ่ม�่ ฝิ่น่� และอนุุพัันธ์ข์ องฝิ่น่� (อาทิิ เฮโรอีนี ) เท่า่ นั้น�้ 4) หน่่วยบริิการจะต้้องผ่่านการขออนุุญาตขึ้้�นทะเบีียนเป็็นสถานพยาบาลตามพระราชบััญญััติิยาเสพติิด ให้โ้ ทษ พ.ศ. 2522 5) หน่ว่ ยบริกิ ารต้อ้ งรายงานความคืืบหน้า้ ในการฟื้น�้ ฟููสมรรถภาพผู้เ�้ ข้า้ รัับการบำำ�บััดรัักษาที่่เ� ข้า้ โครงการฯ ต่่อกรมการแพทย์์ รวมทั้ง�้ รายงานการใช้้สารเมทาโดน ต่่อสำ�ำ นัักงานคณะกรรมการอาหารและยาโดยมีีสำ�ำ เนาเก็บ็ ไว้้ ที่่�หน่ว่ ยบริิการ พร้้อมให้้เจ้า้ หน้้าที่่ต� รวจสอบได้้ อััตราการจ่า่ ย อััตราจ่่ายค่่าสารเมทาโดนตามจริิง ครั้�้งละไม่เ่ กินิ 35 บาทต่่อวััน 2. การจ่่ายกรณีียาจำ�ำ เป็น็ และยาที่่ม� ีีปััญหาการเข้้าถึงึ การเบิิกชดเชยยา ที่่�บริหิ ารจัดั การโดยสำ�ำ นัักงาน หลัักประกันั สุุขภาพแห่่งชาติิ ปีีงบประมาณ 2565 ประกอบด้ว้ ยรายการดัังต่อ่ ไปนี้้� 1. ระบบการขอชดเชยยาในบััญชียี าหลัักแห่่งชาติบิ ััญชีี จ(2) 1.1) การเบิิกชดเชยยา : กรณีีทั่่ว� ไป 1.2) การเบิกิ ชดเชยยา : กรณีพี ิเิ ศษสำ�ำ หรัับรายการยาที่่ผ� ู้ป�้ ่ว่ ยต้อ้ งได้ร้ ัับการรัักษาต่อ่ เนื่อ�่ งเป็น็ ระยะเวลา นาน หรืือตลอดชีวี ิิต 2. ยากำ�ำ พร้้า 3. การจ่า่ ยชดเชยค่่ายาต้า้ นการแข็ง็ ตััวของเลืือด/ยาต้้านการจัับตััวเป็็นก้อ้ นของเลืือด Clopidogrel 4. การเบิิกชดเชยค่่ายารัักษาโรคเลืือดออกง่่ายฮีีโมฟีีเลีีย 1. ระบบการขอชดเชยยาในบัญั ชีียาหลักั แห่่งชาติิ บััญชีี จ(2) 1.1) การเบิกิ ชดเชยยา : กรณีีทั่่ว� ไป 1) ระบบการอนุุมััติกิ ารใช้ย้ า (Authorized system) สปสช.จะจ่า่ ยชดเชยยาบััญชี ี จ(2) ในรููปแบบ ของการชดเชยเป็็นยา หรืือการชดเชยเป็น็ เงิินเท่่ากัับมููลค่่ายาที่่� สปสช. จััดหาได้้โดยเครืือข่่ายหน่่วยบริกิ ารด้้านยา เวชภััณฑ์์และอุุปกรณ์์ทางการแพทย์์ที่่�จำ�ำ เป็็นตามโครงการพิิเศษ ตามเงื่�อนไขที่่� สปสช. กำ�ำ หนดให้้กัับ หน่ว่ ยบริกิ ารที่่ม� ีกี ารสั่ง� ใช้ย้ าตามแนวทางการกำำ�กัับการใช้ย้ าบััญชี ี จ(2) ในบััญชียี าหลัักแห่ง่ ชาติแิ ละการสั่ง� ใช้น้ ั้น้� ต้อ้ ง ผ่่านกระบวนการอนุุมััติิก่่อนการใช้้ยา (Pre-Authorization) โดยหน่่วยงานกลางที่่�จะจััดตั้้�งขึ้�นโดยหน่่วยงานสิิทธิิ ประโยชน์์ทั้้�ง 3 หน่่วยงาน ได้้แก่่ สปสช. สำำ�นัักงานประกัันสัังคมและกรมบััญชีีกลาง แต่่ในปััจจุุบัันยัังไม่่มีีการตั้�้ง 160
หน่่วยงานกลางขึ้�นดัังนั้้น� สปสช. จึึงมอบหมายให้ก้ ารอนุุมััติกิ ่อ่ นการใช้ย้ าเป็็นอำ�ำ นาจของผู้้�อำ�นวยการโรงพยาบาล หรืือบุุคคล/คณะกรรมการที่่�ผู้้�อำ�นวยการมอบหมายซึ่ �งในการสั่ �งใช้้ยาดัังกล่่าวหน่่วยบริิการต้้องมีีการบัันทึึกข้้อมููล ในแบบฟอร์ม์ กำ�ำ กัับการใช้ย้ าตามแนวทางกำำ�กัับการใช้ย้ าบััญชี ี จ(2) ที่่บ� ััญชียี าหลัักแห่ง่ ชาติกิ ำ�ำ หนดและเตรียี มพร้อ้ ม สำ�ำ หรัับการตรวจสอบโดยส่ว่ นกลางในภายหลััง 2) การจ่่ายชดเชยให้แ้ ก่่หน่่วยบริิการและการขอสำ�ำ รองยามีวี ิธิ ีปี ฏิิบััติิ โดยหน่ว่ ยบริกิ ารมีหี นัังสืือ แสดงความประสงค์ข์ อเข้า้ ร่ว่ มโครงการฯ เพื่อ�่ สำำ�รองยาในครั้ง้� แรก และการขอสำำ�รองยาเพิ่่ม� เติมิ ผ่า่ นโปรแกรมระบบ บััญชียี า จ(2) โดยระบุุ ดัังนี้้� 2.1) รายละเอีียดของแพทย์์ที่่�สามารถสั่�งใช้้ยาตามบััญชีียาหลัักแห่่งชาติิ เลขที่่�ใบประกอบ โรคศิิลป์์ สาขาความเชี่�ยวชาญของแพทย์์ รายการยา จำำ�นวนยา และข้้อบ่่งใช้้ที่่จ� ะขอสั่�งใช้ย้ า แล้ว้ แนบไฟล์์ข้้อมููล เข้า้ ระบบสำำ�รองยา 2.2) รายการยาและปริมิ าณที่่ข� อสำำ�รอง โดย สปสช. เป็น็ ผู้อ�้ นุุมััติผิ ่า่ นโปรแกรม เพื่อ่� พิจิ ารณา ปริมิ าณยาที่่จ� ะให้้สำ�ำ รอง หรืือขอรัับยาสำำ�รองคืืนกรณีอี ััตราการใช้ย้ าต่ำ�ำ� กว่า่ ปริิมาณยาที่่�สำ�ำ รองไว้้ 2.3) หน่่วยบริิการกรอกแบบฟอร์์มกำำ�กัับการใช้้ยาตามแนวทางกำ�ำ กัับการใช้้ยาบััญชีี จ(2) ที่่�บััญชียี าหลัักแห่่งชาติกิ ำำ�หนด 2.4) ขออนุุมััติิใช้้ยาจากผู้้�อำ�นวยการโรงพยาบาลหรืือบุุคคล/คณะกรรมการที่่�ผู้้�อำ�นวยการ มอบหมาย (ส่่วนนี้้�สำ�ำ หรัับระบบควบคุุมภายในโรงพยาบาล) 2.5) ส่ง่ ข้อ้ มููลการใช้ย้ าของผู้ป้� ่ว่ ย โดยส่ง่ ข้อ้ มููลผ่า่ นโปรแกรมระบบบััญชียี า จ(2) ซึ่่ง� การเบิกิ ชดเชยยาผ่่าน Website ของ สปสช. http://drug.nhso.go.th /drugsever/ เป็็นการบัันทึึกข้้อมููลการใช้้ยา รายบุุคคลบนระบบ Online สามารถตรวจสอบสิิทธิ์์�ผู้�ป้ ่ว่ ยได้ก้ ่อ่ นการส่่งข้้อมููลเบิิกชดเชยยา 2.6) ระบบจะตััดยอดข้้อมููลหลัังเที่่�ยงคืืนของทุุกวัันและส่่งข้้อมููล PO เข้้าระบบ VMI ของ องค์์การเภสััชกรรมทุุกวััน โดยหน่่วยบริกิ ารสามารถตรวจสอบผลการส่่งข้้อมููลเบิิกชดเชยยา ได้ท้ าง Website ของ สปสช. http://drug.nhso.go.th/drugsever/ 2.7) องค์์การเภสััชกรรมจััดส่่งยาตามข้้อมููลที่่�ได้้รัับจากโปรแกรมการเบิิกชดเชยยาภายใน 7 วัันทำ�ำ การหลัังจากได้้รัับข้้อมููลจาก สปสช. 1.2) การเบิิกชดเชยยา : กรณีีพิิเศษสำำ�หรัับรายการยาที่�่ผู้้�ป่่วยต้้องได้้รับั การรัักษาต่่อเนื่่�องเป็็น ระยะเวลานานๆ หรืือตลอดชีีวิติ สปสช.จััดระบบบริิหารจััดการสำำ�หรัับการเบิิกยาชดเชยสำำ�หรัับกรณีีดัังกล่า่ วนี้้� ได้แ้ ก่่ 1) ยา Immunoglobulin G (IVIG) สำำ�หรัับผู้้�ป่ว่ ยโรค Primary Immuno deficiency Disease (PID) ซึ่่ง� จำำ�เป็น็ ต้อ้ งได้้รัับยา Immuno globulin G (IVIG) ตลอดชีวี ิติ 2) ยา Leuprorelin และ ยา Triptorelin สำำ�หรัับผู้ป�้ ่ว่ ย Central precocious puberty ซึ่่�งผู้�้ป่่วย จำ�ำ เป็็น ต้้องได้ร้ ัับยาทุุกเดืือนต่่อกัันจนกว่่าผู้�้ป่่วยมีอี ายุุครบตามเกณฑ์ท์ ี่่ก� ำำ�หนด หรืือยาอื่่น� ตามที่่ส� ปสช.กำำ�หนด เมื่่�อหน่่วยบริิการรัับส่่งต่่อซึ่�งเป็็นโรงพยาบาลระดัับตติิยภููมิิ และมีีแพทย์์ที่่�อยู่�่ในเงื่�อนไขตาม หลัักเกณฑ์์ได้้วิินิิจฉััยว่่าผู้้�ป่่วยเป็็นโรคข้้างต้้น พิิจารณาลงความเห็็นว่่าสามารถส่่งตััวผู้�้ป่่วยกลัับไปรัับยาต่่อที่่� โรงพยาบาลระดัับทุุติิยภููมิิได้้ ให้้หน่่วยบริิการรัับส่่งต่่อส่่งตััวผู้้�ป่่วยกลัับ พร้้อมสำำ�เนาแบบฟอร์์มกำ�ำ กัับการ 161
ใช้้ยาและหนัังสืือส่่งตััวที่่�ระบุุรายการยา, ปริิมาณที่่�ต้้องใช้้, ระยะเวลาใช้้ยาไปยัังโรงพยาบาลระดัับทุุติิยภููมิิ ใกล้้บ้้าน เมื่่�อโรงพยาบาลระดัับทุุติิยภููมิิได้้รัับผู้�้ป่่วยแล้้ว ให้้ทำ�ำ หนัังสืือขออนุุมััติิเบิิกชดเชยยาเป็็นกรณีีพิิเศษ โดยกรอกแบบฟอร์์มการขออนุุมััติิชดเชยยาเป็็นกรณีีพิิเศษ ผู้้�ประสานงานดำำ�เนิินการตรวจสอบและแจ้้งผลการอนุุมััติิให้้โรงพยาบาลทราบ และประสานกัับ ผู้้�ประสานงานของโรงพยาบาลเพื่่�อดำำ�เนิินการให้้หน่่วยบริิการได้้รัับชดเชยยาดัังกล่่าว อนึ่่�งการส่่งตััวผู้้�ป่่วยเพื่�่อให้้ ผู้�้ป่่วยสามารถไปรัับยาเป็็นกรณีีพิิเศษที่่�หน่่วยบริิการทุุติิยภููมิิใกล้้บ้้านนี้้�หน่่วยบริิการดำำ�เนิินการส่่งแบบฟอร์์มการ ขออนุุมััติิเป็็นกรณีีพิเิ ศษนี้้�เฉพาะครั้้ง� แรกที่่�ดำำ�เนินิ การเบิกิ ยาให้้ผู้ป้� ่ว่ ยแต่่ละรายเท่่านั้�น้ 1.3) การสนัับสนุนุ ยา ประกอบด้ว้ ย 1. รายการยา บััญชีี จ (2) จำ�ำ นวน 26 รายการ 2. เงื่�อนไขการใช้ย้ า ลำำ�ดัับ รายการยา บัญั ชีี จ (2) ข้อ้ บ่่งใช้ต้ ามเงื่อ� นไขบัญั ชีียาหลักั แห่่งชาติิ 1 Botulinum toxin type A 1. โรคคอบิดิ (Cervical dystonia) ชนิดิ ไม่่ทราบสาเหตุุ 2. โรคใบหน้า้ กระตุุกครึ่ง� ซีกี (Hemifacial spasm) ชนิดิ ไม่ท่ ราบสาเหตุุ 3. โรค Spasmodic Dysphonia 2 Leuprorelin acetate 1. ภาวะที่่เ� ป็น็ หนุ่่ม� สาวก่อ่ นวััย 11.25 mg Central (Gonadotrophin dependent) precocious puberty 3 Human normal 1. โรคคาวาซากิิระยะเฉีียบพลััน (Acute phase of Kawasaki immunoglobulin, disease) intravenous (IVIG) 2.โรคภููมิคิุ้�มกัับกพร่อ่ งปฐมภููมิิ (Primary immunodeficiency diseases) 3. โรค Idiopathic thrombocytopenic purpura (ITP) ชนิดิ รุุนแรง 4. โรค Autoimmune hemolytic anemia (AIHA) ที่่ไ� ม่ต่ อบสนอง ต่่อการรัักษาตามขั้้�นตอนของมาตรฐานการรัักษา และมีีอาการรุุนแรง ที่่อ� าจเป็็นอัันตรายถึึงแก่่ชีีวิิต 5. กลุ่่�มอาการ Guillain-Barre’ syndrome ที่่�มีีอาการรุุนแรง 6. โรคกล้้ามเนื้้�ออ่่อนแรงชนิิดร้้ายระยะวิิกฤต (Myasthenia gravis, acute exacerbation หรืือ myasthenic crisis) 7. โรค Pemphigus vulgaris ที่่�มีีอาการรุุนแรง และไม่่ตอบสนองต่่อ การรัักษาด้้วยยามาตรฐาน 8. โรค Hemophagocytic lymphohistiocytosis (HLH) 9. โรค Dermatomyositis (กรณีี Secondary treatment) 10. Chronic Inflammatory Demyelinating Polyradiculoneuropathy (CIDP) 162
ลำำ�ดัับ รายการยา บัญั ชีี จ (2) ข้อ้ บ่่งใช้้ตามเงื่อ� นไขบัญั ชีียาหลัักแห่่งชาติิ 4 Docetaxel 1. โรคมะเร็็งเต้้านมระยะเริ่�มต้้นหรืือระยะลุุกลาม เฉพาะผู้�้ป่่วยที่่�มีี ปััญหาโรคหััวใจ 2. โรคมะเร็ง็ ต่่อมลููกหมาก ระยะแพร่ก่ ระจาย 3. ใช้้เป็็น Second line drug ในโรคมะเร็็งปอด ชนิิด non-small cell ระยะลุุกลาม 4. ใช้้ร่่วมกัับ cyclophosphamide ในการรัักษาเสริิมสำ�ำ หรัับผู้้�ป่่วย โรคมะเร็็งเต้้านมระยะเริ่�มต้้นที่่�มีีปััญหาโรคหััวใจ หรืือ เคยได้้รัับยา doxorubicin แล้ว้ 5 Letrozole tablet 2.5 mg โรคมะเร็็งเต้า้ นมที่่�มีี Hormone receptor เป็็นบวก 6 Liposomal amphotericin B โรค Invasive fungal infections (ที่่ไ� ม่่ใช่่ Aspergillosis) ในผู้ป�้ ่ว่ ยที่่� ไม่ส่ ามารถทนต่อ่ ยา Amphotericin B 7 Bevacizumab 1. โรคจุุดภาพชััดจอตาเสื่�่อมเหตุุสููงวััยแบบเปีียกที่่�มีีเส้้นเลืือดงอกใหม่่ (บัันทึกึ 30 เข็็ม= 1 vial) ใต้้รอยบุ๋๋ม� จอตา (Wet form of subfoveal, juxtafoveal choroidal neovascularization (CNV) due-to aged related macular degeneration) (AMD) 2. โรคจุุดภาพชััดจอตาบวมจากเบาหวาน (Diabetic Macular Edema: DME) 3. โรคหลอดเลืือดดำ�ำ ที่่�จอตาอุุดตัันที่่�มีีศููนย์์กลางจอตาบวม (Retinal Vein Occlusion with Macular Edema: RVO) 8 Voriconazole 1. โรค Invasive aspergillosis 2. โรค Invasive fungal infection จากเชื้�อ Fusarium spp., Scedosporium spp. (Pseudallescheria) 9 Thyrotropin alfa โรค Well differentiated thyroid cancer 10 Ribavirin ข้อ้ บ่่งใช้โ้ รคไวรััสตัับอัักเสบซีีเรื้อ� รััง ทั้�ง้ ในผู้ป�้ ่่วยที่่ม� ีหี รืือไม่ม่ ีีการติิดเชื้อ� HIV ร่ว่ มด้ว้ ย 11 Antithymocyte globulin ภาวะไขกระดููกฝ่อ่ ชนิิดรุุนแรง (severe aplastic anaemia) ชนิดิ rabbit (ATG) 12 Linezolid โรคติดิ เชื้�อดื้อ� ยากลุ่่ม� Methicillin resistant S. aureus (MRSA) 13 Imiglucerase โรค Gaucher’s disease type 1 163
ลำ�ำ ดัับ รายการยา บัญั ชีี จ (2) ข้อ้ บ่่งใช้้ตามเงื่อ� นไขบัญั ชีียาหลักั แห่่งชาติิ 14 Trastuzumab สำำ�หรัับผู้้�ป่ว่ ยมะเร็็งเต้้านมระยะเริ่ม� ต้้นที่่�มีี HER 2 recepter เป็น็ บวก 150 mg/vial, 440 mg/vial 15 Imatinib mesilate 1.โรค Chronic myelogenous leukemia (CML) ระยะ Chronic 100 mg stable phase 2.โรค Gastrointestinal stromal tumors (GISTs) ระยะลุุกลามหรืือ มีกี ารกระจาย 3. ในกรณีีรัักษาโรคมะเร็็งเม็็ดเลืือดขาวแบบเฉีียบพลัันชนิิดลิิมฟอยด์์ ALL ที่่ม� ีี Ph+ 16 Nilotinib ใช้เ้ ป็น็ Second line drug ในผู้ป�้ ่ว่ ย Chronic myeloid leukemia 200 mg tablet (CML) ที่่ไ� ม่่สามารถใช้ย้ า Imatinib ได้ ้ 17 Dasatinib 1.ใช้้เป็็น Third line drug ในผู้้�ป่่วย Chronic myeloid leukemia 50 mg, 70 mg tablet (CML) ที่่ไ� ม่ส่ ามารถใช้ย้ า Nilotinib ได้้ 2. ในกรณีีรัักษาโรคมะเร็็งเม็็ดเลืือดขาวแบบเฉีียบพลัันชนิิดลิิมฟอยด์์ ALL ที่่�มีี Ph+ 18 Micafungin sodium โรคติิดเชื้�อ Candida ที่่�ดื้อ� ยา Fluconazole หรืือไม่ส่ ามารถใช้้ยา sterile pwdr 50 mg Amphotericin B ได้ ้ 19 Raltegravir 1. ใช้้เป็็นยาในสููตรยาต้้านไวรััสเอชไอวีีลำำ�ดัับที่่� 3 (third-line 400 mg tablet antiretroviral regimen) ในกรณีผี ู้ป�้ ่ว่ ยมีเี ชื้อ� เอชไอวีดีื้อ� ยา โดยใช้ร้ ่ว่ มกัับ ยา Darunavir เท่่านั้้�น 2. ใช้ป้ ้อ้ งกัันการถ่า่ ยทอดเชื้อ� เอชไอวีจี ากมารดาสู่�่ ทารกในหญิงิ ตั้ง้� ครรภ์์ ที่่�มีคี วามเสี่ย� งสููงต่อ่ การถ่่ายทอดเชื้อ� เอชไอวีสี ู่�่ ทารก (เริ่�ม 19 ตค. 61) ***ชดเชยเป็็นยาผ่่านโปรแกรม NAP plus 20 Rituximab 1. โรค Non-Hodgkin lymphoma ชนิิด diffuse large B-cell 100 mg/vial /pack (DLBCL) ในเด็ก็ และผู้�้ใหญ่่ 500 mg/vial /pack 21 Triptorelinpamoate11.25mg ภาวะ Central (Gonadotrophin dependent) precocious puberty 164
ลำ�ำ ดัับ รายการยา บััญชีี จ (2) ข้อ้ บ่่งใช้้ตามเงื่�อนไขบัญั ชีียาหลัักแห่่งชาติิ 22 Erlotinib โรคมะเร็็งปอด ชนิดิ non small cell ระยะลุุกลามถึงึ แพร่่กระจาย 150 mg tablet 23 Octreotide acetate LAR Acromegaly ที่่ไ� ด้ร้ ัับการรัักษาโดยการผ่า่ ตััดเนื้้อ� งอกหรืือฉายแสงแล้ว้ Injection 20,30 mg ระดัับ GH และ IGF สููง แพทย์์ผู้้�สั่ง� ใช้้ยา สาขาอายุุรศาสตร์ต์ ่่อมไร้้ท่่อ และเมตะบอลิิสม 24 Sofosbuvir + Velpatasvir ข้้อบ่่งใช้้โรคไวรััสตัับอัักเสบซีเี รื้อ� รััง ทั้้�งในผู้�้ป่่วยที่่�มีีหรืือไม่ม่ ีีการติดิ เชื้�อ HIV ร่ว่ มด้้วย 25 Tocilizumab รัักษาโรคข้้ออัักเสบไม่่ทราบสาเหตุุ ชนิิด Systemic (Systemic Juvenile Idiopathic Arthritis: SJIA ในเด็็กอายุุตั้�้งแต่่ 2 ปีีขึ้น� ไปที่่ไ� ม่่ ตอบสนองต่อ่ การรัักษามาตรฐาน 26 Ceftazidime/avibactam รัักษาผู้�้ป่่วยติิดเชื้�อ Carbapenem-resistant Enterobacteriaceae ที่่�ไวต่อ่ ยา Ceftazidime/avibactam ในผู้้ป� ่่วยที่่�มีีข้้อห้้ามใช้้ Colistin 1.4) การจ่่ายค่่าใช้้จ่่ายค่่าตรวจทางห้้องปฏิิบััติิการที่�่เกี่่�ยวข้้องกัับการตรวจวิินิิจฉััยเพื่�่อสั่�งใช้้ยา บััญชีี จ(2) โดยมีีรายละเอีียดดังั นี้้� 1.4.1 ค่า่ ตรวจทางห้อ้ งปฏิบิ ััติิการเพื่่อ� ประกอบการสั่ง� ใช้้ยาบััญชีี จ(2) ที่่�เกี่�ยวข้้องกัับการรัักษา โรคมะเร็็ง จ่า่ ยให้้หน่ว่ ยบริิการที่่ข�ึ้น� ทะเบียี นเป็น็ หน่ว่ ยบริิการที่่�รัับการส่่งต่อ่ ทั่่�วไปที่่�มีีศัักยภาพในการให้้บริกิ ารเคมีี บำำ�บััดสำำ�หรัับผู้ป้� ่่วยโรคมะเร็ง็ ระดัับ 1,2,3 ตามรายการและอััตราดัังนี้้� (1) ค่า่ ตรวจทางห้อ้ งปฏิบิ ััติกิ ารเพื่อ่� ประกอบการสั่ง� ใช้ย้ า Trastuzumab ในผู้ป�้ ่ว่ ยมะเร็ง็ เต้า้ นมระยะเริ่ม� ต้้น (ICD10=C50*) เป็น็ ค่า่ ตรวจวิินิิจฉััย FISH (fluorescence in situ hybridization ) หรืือ DISH (Dual –Color in situ hybridization) สำ�ำ หรัับการตรวจยืืนยััน in situ hybridization จ่่ายตามจริงิ ไม่่เกิินรายละ 10,000 บาทต่อ่ เต้า้ นม 1 ข้า้ ง (2) ค่่าตรวจทางห้้องปฏิิบััติิการเพื่่�อประกอบการสั่�งใช้้ยา Imatinib ในผู้�้ป่่วยมะเร็็ง Chronic myeloid leukemia (CML) (ICD10=C92*) เป็็นค่่าตรวจวิินิจิ ฉััย Gene mutation จ่่ายตามจริงิ ไม่เ่ กิิน รายละ 8,000 บาทต่อ่ ปีปี ฏิิทิิน (นัับวัันบริิการ) (3) ค่่าตรวจทางห้้องปฏิิบััติิการ เพื่่�อประกอบการสั่�งใช้้ยา Erlotinib ในผู้้�ป่่วยมะเร็็ง non-small-cell lung carcinoma (NSCLC) ระยะลุุกลามถึงึ แพร่ก่ ระจาย (ICD10=C34*) เป็็นค่า่ ตรวจวิินิจิ ฉััย EGFR mutation จ่่ายตามจริงิ ไม่่เกิิน 10,000 บาท ต่่อครั้�ง้ (ผู้�้ป่่วย 1 รายตรวจได้้ไม่เ่ กินิ 2 ครั้้ง� ) 1.4.2 ค่่าตรวจทางห้้องปฏิิบััติกิ ารเพื่�่อประกอบการสั่ง� ใช้้ยา DDA – Pangenotypic (ยา Sofosb- buvir + Velpatasvir และ ยา Ribavirin) ในผู้้�ป่ว่ ยโรคไวรััสตัับอัักเสบซีเี รื้อ� รััง (ICD10=B182) เป็็นค่า่ ตรวจวินิ ิจิ ฉััย (1) ค่า่ ตรวจทางห้อ้ งปฏิบิ ััติกิ ารเพื่อ่� ยืืนยัันการติดิ เชื้อ� ไวรััสตัับอัักเสบซี ี ด้ว้ ยวิธิ ีี HCV Viral load (HCV RNA-Quantitative) ก่อ่ นและหลัังการรัักษา จ่า่ ยแบบเหมาจ่า่ ยในอััตรา 2,300 บาทต่่อครั้ง�้ ไม่่เกิิน 2 ครั้ง้� ต่อ่ คนต่่อปีี 165
(2) ค่่าบริิการตรวจพิิสููจน์์ว่่ามีีภาวะพัังผืืดตัับในระดัับที่่�มีีความสำำ�คััญ (significant fibrosis) ไม่่เกินิ 1 ครั้ง้� ต่อ่ คนต่อ่ ปีี โดยตรวจด้ว้ ยวิิธีี APRI score/Fibrosis- 4 score 200 บาทต่่อครั้ง้� หรืือ Transient elastography(Fibro scan®) 2,000 บาทต่อ่ ครั้ง้� หรืือ Fibro marker panal 2,000 บาทต่อ่ ครั้้�ง 1.4.3 วิธิ ีกี ารเบิิกชดเชย : เบิิกชดเชยผ่า่ นระบบ e-Claim หมายเหตุุ : สปสช. และสำ�ำ นัักงานประกัันสัังคมมีขี ้อ้ ตกลงความร่ว่ มมืือระหว่่างกัันเพื่่�อพััฒนาระบบโครงสร้้างพื้้�นฐาน ของข้้อมููลและการบริิหารจััดการสารสนเทศในระบบบริิการสุุขภาพร่่วมกัันเพื่�่อลดความซ้ำ�ำ�ซ้้อนและสร้้างระบบที่่� มีีมาตรฐานเดีียวกัันในการบริิหารจััดการ อัันจะนำ�ำ ไปสู่่�การมีีระบบบริิหารจััดการที่่�มีีประสิิทธิิภาพมากขึ้�นในที่่�สุุด จึึงเป็็นเหตุุให้้ทางสำ�ำ นัักงานประกัันสัังคมใช้้ระบบการเบิิกชดเชยยาบััญชีี จ(2) ของสำำ�นัักงานหลัักประกัันสุุขภาพ แห่ง่ ชาติิ ร่่วมกัันตั้�ง้ แต่่ปีีงบประมาณ 2556 ซึ่่�งรายการยาอาจแตกต่่างกัันตามประกาศแต่ล่ ะกองทุุน 2. ยากำ�ำ พร้้า 2.1) ระบบการเบิกิ ยา สปสช. จะจ่่ายชดเชยยากำ�ำ พร้้าในกลุ่�่มของยาต้้านพิิษและเซรุ่่�มป้้องกัันพิิษงู ในรููปแบบของการ ชดเชยเป็น็ ยา หรืือการชดเชยเป็น็ เงินิ เท่า่ กัับมููลค่า่ ยาที่่� สปสช. จััดหาได้ผ้ ่า่ นเครืือข่า่ ยหน่ว่ ยบริกิ ารด้า้ นยา เวชภััณฑ์์ และอุุปกรณ์ท์ างการแพทย์ท์ ี่่จ� ำำ�เป็น็ ตามโครงการพิเิ ศษจััดหาได้ต้ ามเงื่อ� นไขที่่� สปสช. กำำ�หนดให้ก้ ัับหน่ว่ ยบริกิ ารที่่ม� ีี การสั่ �งใช้้ยาตามแนวทางบััญชีียาหลัักแห่่งชาติิ 1) ให้้หน่่วยบริิการทำำ�การบัันทึกึ ข้อ้ มููลผู้ป�้ ่่วยคนไทยทุุกสิิทธิิการรัักษาในโปรแกรมเบิกิ ชดเชยยา กำำ�พร้้าและยาที่่�มีปี ัญั หาการเข้้าถึึงของ สปสช. เพื่�่อเบิิกชดเชยยา 2) กรณีผี ู้ป้� ่ว่ ยไม่ใ่ ช่ค่ นไทยแต่ม่ ีคี วามจำำ�เป็น็ ต้อ้ งได้ร้ัับยาต้า้ นพิษิ ที่่ไ� ม่ส่ ามารถจััดซื้อ� ได้ใ้ นประเทศซึ่่ง� เป็น็ ยาในโครงการให้ห้ น่ว่ ยบริกิ ารกรอกข้อ้ มููลเบิกิ ยาผ่า่ นโปรแกรมเบิกิ ชดเชยยาและแนบเอกสารขอความอนุุเคราะห์์ ขอสนัับสนุุนยาโดยให้ผ้ ู้้�อำ�นวยการโรงพยาบาลเป็็นผู้้�ลงนามและแนบเอกสารส่่งผ่่านระบบต่่อไป 3) หน่่วยบริิการที่่�มีีผู้�้ป่่วยที่่�คาดว่่าได้้รัับสารพิิษหรืือมีีความจำ�ำ เป็็นต้้องได้้รัับยากำ�ำ พร้้ากลุ่่�ม ยาต้้านพิิษที่่�อยู่�่ในชุุดสิิทธิิประโยชน์์ของ สปสช. อาจพิิจารณาโทรศััพท์์หารืือกัับศููนย์์พิิษวิิทยารามาธิิบดีีหรืือ ศููนย์์พิิษวิิทยาศิิริิราชหรืือคลิินิิกพิิษจากสััตว์์เพื่�่อช่่วยวิินิิจฉััยหรืือแนะนำ�ำ การใช้้ยากำ�ำ พร้้าโดยเฉพาะกลุ่�่มยาต้้านพิิษ และเซรุ่่�มต้้านพิษิ งูอย่า่ งถููกต้อ้ งเหมาะสม โดยสามารถติิดต่่อได้ท้ ี่่� - ศูนู ย์พ์ ิษิ วิิทยารามาธิบิ ดีี โทร 1367 - ศููนย์พ์ ิิษวิิทยาศิริ ิิราช โทร 02-4197007 - คลิินิิกพิิษจากสััตว์์ โทร 02-2520161-4 ต่่อ 125 4) กรณีีหน่่วยบริิการมีีผู้�้ป่่วยที่่�ได้้รัับการวิินิิจฉััยว่่ามีีความจำ�ำ เป็็นต้้องได้้รัับยาแต่่ไม่่ได้้เป็็นแหล่่ง สำ�ำ รองยานั้น้� ให้ห้ น่ว่ ยบริกิ ารติดิ ต่อ่ ศูนู ย์พ์ ิษิ วิทิ ยาหรืือเข้า้ ไปทำำ�การสืืบค้น้ ข้อ้ มููลการสำ�ำ รองยาจากเว็บ็ ไซต์ข์ อง สปสช. http://drug.nhso.go.th/antidotes/ เพื่�่อพิิจารณาว่่าจะดำ�ำ เนิินการเบิิกยาจากแหล่่งสำ�ำ รองยาใดได้้สะดวกและ รวดเร็ว็ ทั้ง้� นี้้ห� น่ว่ ยบริกิ ารสามารถเบิกิ ยาจากแหล่ง่ ใดก็ไ็ ด้โ้ ดยไม่ต่ ้อ้ งคำ�ำ นึงึ ว่า่ เป็น็ หน่ว่ ยบริกิ ารในเขตเดียี วกัันหรืือไม่่ เมื่่�อทราบว่่าจะเบิิกยาจากแหล่่งสำำ�รองยาใดให้้หน่่วยบริิการประสานไปยัังผู้้�ประสานงานตามที่่�ระบุุไว้้บนเว็็บไซต์์ 166
เพื่่�อให้้แหล่ง่ สำ�ำ รองยาดัังกล่่าวจััดส่่งยาให้้ต่อ่ ไป 5) กรณีีหน่่วยบริิการที่่�มีีผู้�้ป่่วยที่่�ได้้รัับการวิินิิจฉััยว่่ามีีความจำ�ำ เป็็นต้้องได้้รัับยาแก้้พิิษและ หน่ว่ ยบริกิ ารเป็น็ แหล่ง่ สำำ�รองยานั้น�้ ให้ห้ น่ว่ ยบริกิ ารบัันทึกึ ข้อ้ มููลการเบิกิ ใช้ย้ าลงในโปรแกรมเบิกิ ชดเชยยาของ สปสช. และสามารถนำ�ำ ยาไปใช้เ้ พื่อ�่ การรัักษาผู้ป้� ่ว่ ยรายนั้น้� หากยาที่่ส� ำ�ำ รองไว้ไ้ ม่เ่ พียี งพอให้ห้ น่ว่ ยบริกิ ารบัันทึกึ ข้อ้ มููลการเบิกิ ใช้ย้ าลงในโปรแกรมเบิิกชดเชยยาของ สปสช.ตามจำำ�นวนที่่�มีแี ละประสานขอยาเพิ่่�มเติมิ โดยดำ�ำ เนินิ การตาม ข้้อ 1) 6) กรณีีที่่�มีีการร้้องขอยาจากหน่่วยบริิการอื่�่นที่่�ไม่่ใช่่แหล่่งสำ�ำ รองยา หน่่วยบริิการที่่�เป็็นแหล่่ง สำำ�รองยาสามารถบริิการจััดส่่งยาไปยัังหน่่วยบริิการที่่�ประสานขอยามาหรืือนััดหมายให้้หน่่วยบริิการที่่�มีีความ จำำ�เป็็นต้้องใช้้ยามารัับยาตามช่่องทางที่่�เหมาะสมและรวดเร็็วและบัันทึึกข้้อมููลการเบิิกยาพร้้อมข้้อมููลการจััดส่่งยา ในโปรแกรมการบริหิ ารจััดการยากำ�ำ พร้า้ ของ สปสช. เพื่อ่� รัับการชดเชยยาและค่า่ ขนส่ง่ ต่อ่ ไปทั้ง�้ นี้้เ� มื่อ่� ได้ร้ ัับยาชดเชย แล้ว้ ให้้หน่ว่ ยบริิการลงรัับยาในโปรแกรมเบิกิ ชดเชยยาหััวข้อ้ รัับยาเข้า้ คลัังตาม PO โดยหน่ว่ ยบริิการสามารถตรวจ สอบเลขที่่� PO ได้้ตามใบนำ�ำ ส่ง่ จากองค์์การเภสััชกรรม 7) หลัังจากที่่ห� น่ว่ ยบริิการให้บ้ ริกิ ารยาและกรอกข้้อมููลเพื่�่อเบิกิ ชดเชยยาจากระบบแล้้วจะได้้รัับ การติดิ ต่อ่ จากศูนู ย์์พิษิ วิิทยาเพื่อ่� ติดิ ตามประเมินิ ผลโครงการ ทั้ง�้ นี้้ข� อความร่ว่ มมืือหน่ว่ ยบริกิ ารให้ข้ ้อ้ มููลแก่ศ่ ูนู ย์พ์ ิษิ วิทิ ยาเพื่อ่� ใช้้ในการประเมินิ และพััฒนาระบบการบริิหารจััดการยากำำ�พร้้าระดัับประเทศต่่อไป 8) กรณีมี ีกี ารใช้ย้ า Diphtheria antitoxin inj หรืือ Botulinum antitoxin inj ให้ห้ น่ว่ ยบริกิ ารดำ�ำ เนินิ การตามแนวทางการบริกิ ารจััดการยา Diphtheria antitoxin และ Botulinum antitoxin รายละเอียี ดดัังแผนภาพ แผนภาพ 1 การเบิกิ ชดเชยยา Botulinum antitoxin ผ้ปู ว่ ยมารับบรกิ ารท่ี รพ. 167
แผนภาพ 2 การเบิกิ ชดเชยยา Diphtheria antitoxin 9) หน่่วยบริิการที่่�ไม่่ได้้เป็็นแหล่่งสำำ�รองยาแต่่อยู่่�ในพื้้�นที่่�ที่่�มีีความเสี่�ยงจะเกิิดพิิษสามารถ ขอสมััครเข้้าเป็็นหน่่วยสำำ�รองยาเพิ่่�มเติิมได้้โดยกรอกแบบฟอร์์ม พร้้อมแนบหนัังสืืออนุุมััติิให้้เป็็นผู้้�ดำ�เนิินการเบิิก จ่่ายยาในโครงการเพิ่่�มการเข้้าถึึงยากำ�ำ พร้้ากลุ่่�มยาต้้านพิิษโดยหััวหน้้าหน่่วยงานหรืือผู้้�รับมอบอำำ�นาจ และส่่งมาที่่� ระบบโปรแกรมของ สปสช. (รายชื่อ�่ ผู้ต�้ ิดิ ต่อ่ แจ้ง้ ที่่ห� น้า้ ข่า่ วประชาสััมพัันธ์)์ เพื่อ่� ดำำ�เนินิ การเพิ่่ม� แหล่ง่ สำ�ำ รองยาต่อ่ ไป ทั้ง�้ นี้้เ� มื่อ่� หน่ว่ ยบริกิ ารได้ร้ ัับยาสำ�ำ รองแล้ว้ ให้ห้ น่ว่ ยบริกิ ารลงรัับยาดัังกล่า่ วในโปรแกรมเบิกิ ชดเชย ยาหััวข้้อรัับยาเข้า้ คลัังกรณีี Initial stock ก่อ่ นการเบิิกใช้้ยาตามขั้�น้ ตอนข้า้ งต้้นต่่อไป 2.2) การจัดั การยาหมดอายุุ การบริิหารจััดการยากำ�ำ พร้้าและยาต้า้ นพิษิ หมดอายุุ แบ่ง่ เป็็น 2 กรณี ี ดัังนี้้� 1) กรณีียากำำ�พร้า้ ที่่�สปสช.ขอให้ห้ น่ว่ ยบริิการสำำ�รองตามความเสี่�ยงรายการยาประกอบด้ว้ ย - Dimercaprol inj - Sodium nitrite inj. - Sodium thiosulfate inj. - Methylene blue inj. - Diptheria antitoxin inj. - Calcium disodium edentate inj. กรณีียาที่่�สำ�ำ นัักงานขอให้้หน่่วยบริิการสำำ�รองตามความเสี่�ยงและความเร่่งด่่วน มีีการจััดซื้�อตาม แผนโดยจััดซื้อ� ตามจำ�ำ นวนขั้น�้ ต่ำ��ำ ที่่บ� ริษิ ััทผู้้�ผลิติ หรืือจำำ�หน่า่ ยยินิ ดีนี ำ�ำ เข้า้ เพื่อ�่ ให้ม้ ียี าสำ�ำ รองในปริมิ าณเพียี งพอแก่ก่ าร ให้บ้ ริกิ ารและความมั่�นคงของประเทศการดำ�ำ เนิินการบริหิ ารจััดการยาหมดอายุุให้ด้ ำำ�เนินิ การดัังนี้้� 168
(1) เมื่อ�่ ได้ร้ ัับยาสำ�ำ รองขอให้ห้ น่ว่ ยบริกิ ารลงข้อ้ มููลรัับยาเข้า้ คลัังกรณีี Initial โดยให้ล้ งข้อ้ มููลแยก รายรุ่�น่ การผลิิตและลงวัันหมดอายุุในโปรแกรมเบิิกชดเชยยากำ�ำ พร้า้ และยาต้้านพิษิ ของ สปสช. กรณีียาที่่�ส่่งให้้มีียาและสารทำำ�ละลายในกล่่องเดีียวกัันให้ล้ งวัันหมดอายุุโดยยึดึ ตััวยาสำำ�คััญ เป็น็ หลััก ระบบจะแสดงสถานะยาใกล้ห้ มดอายุุเมื่อ่� อายุุยาเหลืือน้อ้ ยกว่า่ 1 เดืือน และส่ง่ ข้อ้ มููลให้้ สปสช. เพื่อ�่ อนุุมััติิ ตััดจ่า่ ยยาทดแทนให้้กัับหน่่วยบริกิ าร (2) เมื่�่อยาหมดอายุุซึ่่�งจะหมดอายุุพร้้อมกัันทั่่�วประเทศตามแผนการจััดซื้�อ องค์์การเภสััชกรรม จะจััดส่ง่ ยารุ่่น� การผลิติ ใหม่่ทดแทนให้้หน่่วยบริิการก่่อนยาเดิิมหมดอายุุตามรายการ (3) หน่ว่ ยบริกิ ารสรุุปรายการและจำ�ำ นวนยาที่่ห� มดอายุุ ณ คลัังยาในหน่ว่ ยบริกิ าร เพื่อ�่ เตรียี มการ ทำำ�ลายยาตามระเบีียบพััสดุุของหน่ว่ ยบริกิ ารและดำ�ำ เนินิ การทำำ�ลายยาต่่อไป (4) ให้ห้ น่ว่ ยบริกิ ารดำ�ำ เนินิ การทำำ�ลายยาหมดอายุุ และดำ�ำ เนินิ การลงรัับยารุ่น�่ การผลิติ ใหม่เ่ ป็น็ ยา initial ในโปรแกรมเบิกิ ชดเชยยากำ�ำ พร้า้ และยาต้้านพิษิ ของ สปสช. (5) องค์ก์ ารเภสััชกรรมสรุุปรายการและจำ�ำ นวนยาที่ห� มดอายุุในคลัังยา ณ องค์ก์ ารเภสััชกรรม พร้้อมแนบ หนัังสืืออนุุมััติทิ ำ�ำ ลายยาในภาพรวมจากเครืือข่า่ ยหน่ว่ ยบริกิ ารด้า้ นยา เวชภััณฑ์แ์ ละอุุปกรณ์ท์ างการแพทย์ท์ ี่่จ� ำำ�เป็น็ ตามโครงการพิิเศษรายงานต่อ่ ผู้้�อำ�นวยการเภสััชกรรมให้้ดำ�ำ เนินิ การทำำ�ลายตามระเบีียบพััสดุุต่อ่ ไป 2) กรณีียากำ�ำ พร้้าที่่ห� น่่วยบริกิ ารขอสำำ�รองตามความต้้องการใช้ใ้ นพื้้น� ที่่� รายการยาประกอบด้้วย - เซรุ่�ม่ ต้้านพิิษงูเห่า่ - เซรุ่่�มต้้านพิษิ งูเขีียวหางไหม้้ - เซรุ่ม�่ ต้้านพิิษงูแมวเซา - เซรุ่ม�่ ต้า้ นพิษิ งูกะปะ - เซรุ่่�มต้้านพิิษงููทัับสมิงิ คลา - เซรุ่ม�่ ต้า้ นพิิษงูรวมระบบเลืือด - เซรุ่่�มต้า้ นพิิษงูรวมระบบประสาท - Esmolol inj. - Diphenhydramine inj. หน่่วยบริกิ ารดำ�ำ เนินิ การ ดัังนี้้� (1) เมื่อ�่ ได้ร้ ัับยาสำำ�รองขอให้ห้ น่ว่ ยบริกิ ารลงข้อ้ มููลรัับยาเข้า้ คลัังกรณีี Initial โดยให้ล้ งข้อ้ มููลแยก รายรุ่�น่ การผลิติ และลงวัันหมดอายุุในโปรแกรมเบิกิ ชดเชยยากำ�ำ พร้้าและยาต้า้ นพิิษของ สปสช. กรณียี าที่่ส� ่่งให้้มียี า และสารทำำ�ละลายในกล่่องเดีียวกัันให้้ลงวัันหมดอายุุโดยยึึดตััวยาสำ�ำ คััญเป็็นหลัักระบบจะแสดงสถานะยาใกล้้หมด อายุุเมื่�่ออายุุยาเหลืือน้้อยกว่่า 1 เดืือนสำ�ำ หรัับยากำ�ำ พร้้าและเมื่่�ออายุุยาเหลืือน้้อยกว่่า 7 เดืือน สำำ�หรัับเซรุ่�่มและ ส่ง่ ข้อ้ มููลให้้ สปสช. (2) กรณีียากำำ�พร้า้ ให้้ สปสช.อนุุมััติิตััดจ่่ายยาทดแทนให้ก้ ัับหน่ว่ ยบริิการโดยพิิจารณาประสาน ปรัับปริมิ าณการใช้้ให้้เหมาะสมกัับปริิมาณการใช้้ในพื้้น� ที่่� (3) กรณีีเซรุ่่�มต้้านพิิษงู ให้้ สปสช. ประสานปรัับเกลี่�ย และปรัับปรุุง stock ให้้ตรงกัับที่่� หน่ว่ ยบริกิ ารมีจี ริงิ เมื่อ�่ ยาหมดอายุุให้้ สปสช. อนุุมััติติ ััดจ่า่ ยยาทดแทนให้ก้ ัับหน่ว่ ยบริกิ ารโดยพิจิ ารณาประสานปรัับ 169
ปริมิ าณการใช้ใ้ ห้เ้ หมาะสมกัับปริิมาณการใช้้ในพื้้�นที่่� (4) เมื่่อ� ยาหมดอายุุซึ่่ง� จะหมดอายุุพร้อ้ มกัันทั่่ว� ประเทศตามแผนการจััดซื้�อ องค์์การเภสััชกรรม จะจััดส่ง่ ยารุ่่�นการผลิติ ใหม่ท่ ดแทนให้้หน่่วยบริกิ ารก่่อนยาเดิมิ หมดอายุุตามรายการ (5) หน่่วยบริิการสรุุปรายการและจำำ�นวนยาที่่�หมดอายุุ ณ คลัังยาในหน่่วยบริิการ เพื่่�อเตรีียม การทำำ�ลายยาตามระเบีียบพััสดุุของหน่่วยบริกิ ารและดำ�ำ เนิินการทำ�ำ ลายยาต่่อไป 6) ให้ห้ น่่วยบริิการดำำ�เนินิ การทำำ�ลายยาหมดอายุุ และดำำ�เนิินการลงรัับยารุ่น่� การผลิติ ใหม่่เป็็น ยา initial ในโปรแกรมเบิิกชดเชยยากำ�ำ พร้า้ และยาต้้านพิิษของ สปสช. (7) องค์ก์ ารเภสััชกรรมสรุุปรายการและจำำ�นวนยาที่่�หมดอายุุในคลัังยา ณ องค์ก์ ารเภสััชกรรม พร้อ้ มแนบหนัังสืืออนุุมััติทิ ำ�ำ ลายยาในภาพรวมจากเครืือข่า่ ยหน่ว่ ยบริกิ ารด้า้ นยา เวชภััณฑ์แ์ ละอุุปกรณ์ท์ างการแพทย์์ ที่่จ� ำ�ำ เป็น็ ตามโครงการพิิเศษรายงานต่่อผู้้�อำ�นวยการเภสััชกรรมให้้ดำ�ำ เนินิ การทำ�ำ ลายตามระเบีียบพััสดุุต่อ่ ไป 3. การจ่่ายชดเชยค่่ายา Clopidogrel ยา Clopidogrel เป็็นยาต้้านเกล็็ดเลืือด (Antiplatelet drug) จััดอยู่่�ในกลุ่�่มยาต้า้ นการแข็็งตััวของเลืือด/ ยาต้า้ นการจัับตััวเป็น็ ก้อ้ นของเลืือด (Anti clotting drugs) เงื่�อนไขการใช้ย้ า Clopidogrel กำ�ำ หนดเงื่�อนไขการใช้้ยา Clopidogrel ตามยาบััญชีี ง ดัังนี้้� 1) ใช้้กัับผู้�้ป่่วยที่่�ใช้้ aspirin ไม่่ได้้ เฉพาะกรณีีที่่�ใช้้ป้้องกัันโรคเกี่�ยวกัับหลอดเลืือดหััวใจหรืือสมองแบบ ทุุติยิ ภููมิิ (secondary prevention) 2) ให้้ร่่วมกัับ aspirin หลัังการใส่ข่ ดลวดค้า้ ยัันผนัังหลอดเลืือด (stent) เป็น็ ระยะเวลาไม่เ่ กินิ 1 ปีี 3) ใช้้ในกรณีีผู้ป้� ่ว่ ยโรคหลอดเลืือดหััวใจที่่ไ� ด้ร้ ัับ aspirin แล้ว้ ยัังเกิิด acute coronary syndrome หรืือ recurrent thrombotic events 4) ในกรณีที ี่่ไ� ด้ร้ ัับการวินิ ิจิ ฉััยอย่า่ งชััดเจนแล้ว้ ว่า่ เป็น็ non-ST elevated acute coronary syndrome ให้ใ้ ช้้ clopidogrel ร่ว่ มกัับ aspirin เป็็นระยะเวลาไม่่เกินิ 1 ปีี เงื่อ� นไขการจ่่าย 1) เงื่อ� นไขการใช้้ยา Clopidogrel ตามบััญชียี าหลัักแห่่งชาติิ 2) กรณีีบริิการผู้้�ป่ว่ ยนอกทุุกกรณีี (OPAE/OP-Refer/OPในหน่่วยบริิการ/OP ในจัังหวััด) หรืือสิิทธิิว่า่ ง 3) จ่่ายตามรายการ TMT ของยา Clopidogrel 75 mg 4) เบ�กชดเชยผ่่านระบบ e-Claim อััตราการจ่า่ ย 1) ผู้้�ป่ว่ ยนอก จ่่ายเพิ่่�มอััตราราคา 3.00 บาท/เม็ด็ 2) ผู้�้ป่ว่ ยในจ่่ายเพิ่่ม� เติิม จากระบบ DRGs ราคา 3.00 บาท/เม็ด็ 4. การเบิกิ ชดเชยค่่ายารักั ษาโรคเลือื ดออกง่่ายฮีีโมฟีีเลีีย การดููแลรัักษาโรคเลืือดออกง่่าย (Hemophilia) สำำ�หรัับผู้ป�้ ่ว่ ยโรคฮีโี มฟีเี ลียี ทั้ง�้ รายเก่า่ และรายใหม่ท่ ี่่ม� ีสี ิทิ ธิหิ ลัักประกัันสุุขภาพแห่ง่ ชาติหิ รืือสิทิ ธิวิ ่า่ งเพื่อ่� ให้้ 170
ผู้้�ป่่วยฮีีโมฟีีเลีียเข้้าถึึงบริิการแฟคเตอร์์เข้้มข้้นโดยเก็็บไว้้ที่่�บ้้านและนำำ�มารัักษาภาวะเลืือดออกในระยะเริ่ �มต้้นอย่่าง ทัันท่ว่ งทีี สามารถลดการนอนโรงพยาบาล ลดภาวะทุุพพลภาพลดการเสียี ชีวี ิติ และมีคี ุุณภาพชีวี ิติ ที่่ด� ีี รวมทั้ง้� สนัับสนุุน การพััฒนาศัักยภาพหน่ว่ ยบริกิ ารรัับส่ง่ ต่อ่ ให้ม้ ีมี าตรฐานและสนัับสนุุนการจััดเครืือข่า่ ยบริกิ ารโดยมีกี ารบริหิ ารจััดการดัังนี้� 1) สิทิ ธิิประโยชน์์ 1.1) ผู้ป�้ ่ว่ ยโรคเลืือดออกง่า่ ย (ฮีโี มฟีเี ลียี ) ที่่ม� ีสี ิทิ ธิหิ ลัักประกัันสุุขภาพแห่ง่ ชาติหิ รืือสิทิ ธิวิ ่า่ งจะได้ร้ ัับการ คุ้ �มครองเฉพาะการจ่่ายแฟคเตอร์์เข้้มข้้นไปเก็็บไว้้ที่่�บ้้านหรืือหน่่วยบริิการเพื่่�อรัักษาภาวะเลืือดออกในระยะเริ่ �มต้้น โดยผู้�้ป่่วยต้้องมารัับยาที่่�หน่่วยบริิการรัับส่่งต่่อเฉพาะโรคเลืือดออกง่่าย (ฮีีโมฟีีเลีีย) ที่่�ตนเองได้้ลงทะเบีียนไว้้หรืือ หน่่วยบริิการเฉพาะโรคที่่�อยู่�่ใกล้้ภููมิิลำ�ำ เนาตามกำ�ำ หนดนััดของหน่่วยบริิการนั้้�นและแพทย์์ผู้้�ดู แลจะจ่่ายยาตาม Protocol (แผนการรัักษา) ตามที่่�กำำ�หนดในระบบบััญชีียาหลัักแห่่งชาติิเพื่�่อให้้ผู้�้ป่่วยนำ�ำ ไปเก็็บไว้้ที่่�บ้้านตาม ความเหมาะสมในแต่ล่ ะระดัับอาการ 1.2) ผู้้�มีีสิิทธิิจะได้้รัับแฟคเตอร์์เข้้มข้้นสำ�ำ หรัับการรัักษาโรคเลืือดออกง่่าย (ฮีีโมฟีีเลีีย) รุุนแรงที่่�เป็็น อัันตรายถึงึ ชีวี ิติ หรืือกรณีผี ่า่ ตััดฉุุกเฉินิ ตามเงื่อ� นไขที่่ก� ำำ�หนด โดยโรคหรืือภาวะเลืือดออกรุุนแรงที่่เ� ป็น็ อัันตรายถึงึ ชีวี ิติ หรืือผ่า่ ตััดฉุุกเฉินิ ที่่อ� ยู่ใ่� นเงื่อ� นไขได้ร้ ัับชดเชยค่า่ แฟคเตอร์เ์ ข้ม้ ข้น้ จำำ�นวนหนึ่่ง� ได้แ้ ก่่ อาการเลืือดออกรุุนแรงในอวััยวะ สำ�ำ คััญของร่่างกาย เช่น่ สมอง ปอด หััวใจ ช่่องท้้องและการผ่่าตััดฉุุกเฉินิ เช่น่ ผ่า่ ตััดสมอง ผ่่าตััดช่อ่ งท้้อง ผ่่าตััดไส้ต้ิ่�ง 1.3) ผู้้�มีสิิทธิิสามารถเลืือกลงทะเบีียนกัับหน่่วยบริิการรัับส่่งต่่อเฉพาะโรคเลืือดออกง่่าย (ฮีีโมฟีีเลีีย) ในโครงการที่่�อยู่่�ใกล้้บ้้านและสะดวกในการเข้้ารัับบริิการโดยไม่่ต้้องใช้้ใบส่่งต่่อผู้�้ป่่วยจากหน่่วยบริิการประจำำ� หน่่วยบริิการรัับส่่งต่่อเฉพาะโรคเลืือดออกง่่าย (ฮีีโมฟีีเลีีย) ที่่�ได้้ขึ้�นทะเบีียนไว้้กัับสำ�ำ นัักงานหลัักประกัันสุุขภาพ แห่่งชาติจิ ำำ�นวน 53 แห่ง่ มีรี ายชื่�่อดัังต่อ่ ไปนี้้� (ทั้้�งนี้้� สปสช. อาจประกาศเพิ่่ม� เติิมในภายหลัังกรณีีที่่�มีหี น่ว่ ยบริิการ เข้า้ ร่ว่ มโครงการเพิ่่ม� เติมิ ในแต่่ละปี)ี 1) คณะแพทยศาสตร์์ รพ.รามาธิิบดีี 2) คณะแพทยศาสตร์์ศิริ ิริ าชพยาบาล 3) คณะแพทยศาสตร์์จุุฬาลงกรณ์์มหาวิิทยาลััย 4) โรงพยาบาลพระมงกุุฎเกล้า้ 5) คณะแพทยศาสตร์์มหาวิิทยาลััยศรีีนครินิ ทร์ข์ อนแก่น่ 6) คณะแพทยศาสตร์ม์ หาวิิทยาลััยเชีียงใหม่่ 7) คณะแพทยศาสตร์์มหาวิิทยาลััยสงขลานครินิ ทร์์ 8) สถาบัันสุุขภาพเด็ก็ แห่ง่ ชาติมิ หาราชิินีี 9) โรงพยาบาลราชวิถิ ีี 10) โรงพยาบาลสมเด็็จพระปิ่่น� เกล้า้ 11) โรงพยาบาลภููมิิพลอดุุลยเดช 12) โรงพยาบาลพระนครศรีีอยุุธยา 13) โรงพยาบาลสระบุุรีี 14) โรงพยาบาลชลบุุรีี 15) โรงพยาบาลระยอง 171
16) โรงพยาบาลพระปกเกล้้า 17) โรงพยาบาลเจ้้าพระยาอภััยภููเบศร์์ 18) โรงพยาบาลเจ้้าพระยายมราช 19) โรงพยาบาลราชบุุรีี 20) โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมี า 21) โรงพยาบาลขอนแก่น่ 22) โรงพยาบาลสุุรินิ ทร์์ 23) โรงพยาบาลสรรพสิิทธิปิ ระสงค์์ 24) โรงพยาบาลอุุดรธานีี 25) โรงพยาบาลลำำ�ปาง 26) โรงพยาบาลอุุตรดิิตถ์์ 27) โรงพยาบาลเชีียงรายประชานุุเคราะห์์ 28) โรงพยาบาลสวรรค์์ประชารัักษ์์ 29) โรงพยาบาลพุุทธชินิ ราช 30) โรงพยาบาลนครพิงิ ค์์ 31) โรงพยาบาลหาดใหญ่่ 32) โรงพยาบาลตรััง 33) โรงพยาบาลน่า่ น 34) โรงพยาบาลนครปฐม 35) โรงพยาบาลมหาราชนครศรีีธรรมราช 36) รพ.ธรรมศาสตร์เ์ ฉลิิมพระเกีียรติิ 37) โรงพยาบาลวชิิระภููเก็ต็ 38) โรงพยาบาลกาฬสิินธุ์� 39) โรงพยาบาลสกลนคร 40) โรงพยาบาลพุุทธโสธร 41) โรงพยาบาลชุุมพรเขตอุุดมศัักดิ์� 42) โรงพยาบาลนราธิิวาส 43) โรงพยาบาลกระบี่่� 44) โรงพยาบาลศรีีสะเกษ 45) โรงพยาบาลเลิิดสิิน 46) โรงพยาบาลชััยภููมิิ 47) โรงพยาบาลบุุรีีรััมย์์ 48) โรงพยาบาลสุุราษฎร์์ธานีี 49) โรงพยาบาลเพชรบููรณ์์ 172
50) โรงพยาบาลพิจิ ิติ ร 51) โรงพยาบาลยะลา 52) คณะแพทยศาสตร์ว์ ชิิรพยาบาลมหาวิิทยาลััยนวมิินทราธิิราช 53) โรงพยาบาลบางละมุุง 1.4) ผู้้�มีีสิิทธิิต้้องใช้้สิิทธิิเข้้ารัับบริิการตามชุุดสิิทธิิประโยชน์์ของระบบหลัักประกัันสุุขภาพแห่่งชาติิ ณ หน่่วยบริิการประจำ�ำ เหมืือนเดิิมทุุกประการรวมถึึงการรัักษาภาวะเลืือดออกในภาวะฉุุกเฉินิ และไม่่ฉุุกเฉินิ ยกเว้น้ การตรวจรัักษาต่อ่ เนื่อ่� งตามนััดเพื่อ่� รัับแฟคเตอร์เ์ ข้ม้ ข้น้ เท่า่ นั้น�้ ซึ่ง� จะต้อ้ งเข้า้ รัับบริกิ ารที่่ห� น่ว่ ยบริกิ ารรัับส่ง่ ต่อ่ เฉพาะ โรคฮีีโมฟีีเลีียที่่�ผู้ป�้ ่ว่ ยลงทะเบียี นไว้้หรืือหน่่วยบริิการเฉพาะโรคที่่อ� ยู่�ใ่ กล้ภ้ ููมิิลำำ�เนาผู้ป้� ่ว่ ย 1.5) บริกิ ารที่่ไ� ม่ค่ รอบคลุุมในการจ่า่ ยค่า่ บริกิ ารส่ว่ นประกอบของเลืือดสำ�ำ หรัับผู้ป้� ่ว่ ยโรคเลืือดออกง่า่ ย (ฮีีโมฟีีเลียี ) 1.5.1) การรัักษาภาวะเลืือดออกอื่น�่ ๆที่่ไ� ม่อ่ ยู่ใ�่ นชุุดสิทิ ธิปิ ระโยชน์ข์ ้า้ งต้น้ และไม่ต่ รงตามแนวทางที่่� บััญชียี าหลัักแห่ง่ ชาติ ิ กำำ�หนดหน่ว่ ยบริกิ ารไม่ส่ ามารถเบิกิ ชดเชยค่า่ แฟคเตอร์จ์ าก สปสช. ได้ใ้ ห้ใ้ ช้ส้ ่ว่ นประกอบของ เลืือดในการรัักษาตามปกติิ 1.5.2) การรัักษาความเจ็บ็ ป่่วยทั่่�วไปเป็น็ ภาระหน้้าที่่ข� องหน่่วยบริิการประจำำ� 1.5.3) การรัักษาในภาวะฉุุกเฉิินหากมีีความจำ�ำ เป็็นต้้องข้้ามขั้้�นตอนการส่่งต่่อ ให้้เป็็นไปตาม หลัักเกณฑ์์และเงื่อ� นไขการขอรัับค่า่ ใช้้จ่่ายเพื่่�อบริิการสาธารณสุุข 2) คุณุ สมบััติขิ องหน่่วยบริกิ าร หน่่วยบริิการสามารถสมััครเข้า้ ร่่วมโครงการกัับ สปสช. โดยโรงพยาบาลที่่ข�ึ้น� ทะเบียี นในโครงการนี้้จ� ะ เรียี กว่่า “หน่่วยบริิการรัับส่่งต่อ่ เฉพาะโรคฮีโี มฟีีเลียี ” ซึ่่�งต้อ้ งมีศี ัักยภาพตามเกณฑ์ม์ าตรฐานที่่�กำำ�หนดดัังนี้้� 2.1) หลัักเกณฑ์ท์ ั่่�วไป 2.1.1) ต้้องผ่า่ นการประเมิินเพื่�อ่ รัับรองคุุณภาพตามมาตรฐานระบบใดระบบหนึ่่ง� 2.1.2) สามารถให้บ้ ริกิ ารทั้ง้� ภาวะปกติแิ ละภาวะวิิกฤติิฉุุกเฉินิ ได้้ทุุกวัันตลอด 24 ชั่่�วโมง 2.1.3) มีีการบริิการที่่�เอื้ �อต่่อการบริิการดููแลผู้้�ป่่วยแบบองค์์รวมอย่่างต่่อเนื่่�อง ทั้้�งการส่่งเสริิม ป้อ้ งกััน วินิ ิจิ ฉััย บำำ�บััดรัักษาและฟื้้�นฟููสภาพ 2.1.4) มีีเครืือข่่ายหน่่วยบริิการรัับส่่งต่่อและดููแลรัักษาในทุุกระดัับพร้้อมทั้�้งระบบสนัับสนุุน เครืือข่่ายด้า้ นการจััดการการส่ง่ ต่อ่ ข้อ้ มููลการดููแลผู้�้ป่ว่ ย และวิิชาการอย่่างต่่อเนื่อ�่ ง 2.2) ด้้านบุุคลากร 2.2.1) มีที ีมี แพทย์ผ์ ู้เ�้ ชี่ย� วชาญเฉพาะทางและทีมี บุุคลากรที่่ส� ามารถให้ก้ ารดููแลครบวงจรปฏิบิ ััติงิ าน ประจำ�ำ เต็ม็ เวลาสามารถให้ค้ ำำ�ปรึกึ ษาและบริกิ ารได้ท้ ุุกวัันตลอด 24 ชั่่ว� โมง ดัังนี้้� อายุุรแพทย์ ์ กุุมารแพทย์ ์ ทัันตแพทย์์ นัักกายภาพบำำ�บััด นัักวิทิ ยาศาสตร์์การแพทย์์ หรืือ นัักเทคนิคิ การแพทย์์ 2.2.2) มีีพยาบาลวิิชาชีีพที่่ม� ีปี ระสบการณ์เ์ ฉพาะด้้านโลหิิตวิิทยาไม่น่ ้้อยกว่่า 1 ปีี เป็น็ หััวหน้้าทีีม ปฏิบิ ััติิงานในหน่ว่ ยบริิการเป็็นประจำ�ำ 2.3) ด้้านการจััดบริิการสถานที่่แ� ละเครื่�อ่ งมืือวััสดุุอุุปกรณ์์ทางการแพทย์์ 2.3.1) มีหี น่ว่ ยงานเวชระเบียี นรัับผิดิ ชอบในการจััดระบบข้้อมููลและเวชระเบียี นผู้้ป� ่่วยอย่่างเป็น็ 173
ระบบสามารถตรวจสอบได้เ้ รียี กข้อ้ มููลย้้อนหลัังได้ไ้ ม่ต่ ่ำ��ำ กว่า่ 3 ปีี และรายงานให้ก้ ัับ สปสช. ได้้ตามที่่�กำำ�หนด 2.3.2) มีีหอผู้�้ป่ว่ ยในที่่�มีีศัักยภาพและความพร้้อมในการดููแลผู้้�ป่่วยโลหิิตวิทิ ยา 2.3.3) มีีห้้องปฏิิบััติิการธนาคารเลืือดและรัังสีีวิินิิจฉััยที่่�ได้้มาตรฐานและมีีความพร้้อมให้้บริิการ ในภาวะฉุุกเฉิินได้้ตลอด 24 ชั่่�วโมง 2.3.4) มีคี วามพร้อ้ มด้า้ นยาที่่�กำ�ำ หนดไว้้ในแนวทางเวชปฏิิบััติกิ ารดููแลผู้�้ป่ว่ ยที่่� สปสช. และมููลนิิธิิ โรคเลืือดออกง่่ายฮีีโมฟีเี ลีียกำ�ำ หนด 3) แนวทางการจัดั บริกิ าร 3.1) กรณีีเลืือดออกในระยะเริ่�มต้้น รููปแบบการให้้แฟคเตอร์์เข้้มข้้นมีีหลายวิิธีี เช่่น กรณีีที่่�ผู้้�ป่่วยมีี ภููมิิลำำ�เนาไม่่ไกลหน่่วยบริิการรัับส่่งต่่อเฉพาะโรคฮีีโมฟีีเลีีย อาจเลืือกวิิธีีสำำ�รองยาไว้้ที่่�หน่่วยบริิการโดยไม่่จ่่ายยาให้้ ผู้�้ป่่วยเก็็บไว้้กัับตััว เมื่�่อเกิิดเลืือดออกให้้ผู้้�ป่่วยรีีบเดิินทางมารัับการบำำ�บััดที่่�หน่่วยบริิการรัับส่่งต่่อโดยตรงในทัันทีี แต่่ถ้้าผู้้�ป่่วยอยู่�่ไกลจากหน่่วยบริิการรัับส่่งต่่อหรืือไม่่สะดวกในการเดิินทางมารัับยาได้้อย่่างทัันท่่วงทีีหน่่วยบริิการ รัับส่่งต่่ออาจเลืือกวิิธีีจ่่ายแฟคเตอร์์เข้้มข้้นจำำ�นวนหนึ่่�งให้้ผู้้�ป่่วยเก็็บไว้้ที่่�บ้้านหรืือหน่่วยบริิการประจำ�ำ ใกล้้บ้้าน เมื่�่อ เกิิดเลืือดออกสามารถนำำ�ยาไปฉีีดหรืือรัับบริิการที่่�หน่่วยบริิการประจำ�ำ ใกล้้บ้้านพร้้อมกัับนำำ�สมุุดประจำำ�ตััวผู้�้ป่่วยไป ให้้หน่่วยบริิการนั้�้นลงบัันทึึกการให้้บริิการไว้้เป็็นหลัักฐาน เมื่�่อผู้้�ป่่วยกลัับมาพบแพทย์์ที่่�หน่่วยบริิการรัับส่่งต่่อตาม นััดในครั้้�งต่่อไป ให้้หน่่วยบริิการรัับส่่งต่่อเก็็บบัันทึึกดัังกล่่าวไว้้เป็็นหลัักฐานและเบิิกค่่าแฟคเตอร์์เข้้มข้้นชดเชยคืืน ส่่วนที่่ใ� ช้้ไปโดยลงข้อ้ มููลการให้้บริกิ ารทางเว็็บไซต์์ www.nhso.go.th ต่อ่ ไป 3.2) กรณีีเลืือดออกรุุนแรงที่่�เป็็นอัันตรายถึึงพิิการเสีียชีีวิิตหรืือผ่่าตััดฉุุกเฉิิน หน่่วยบริิการรัับส่่งต่่อ เฉพาะโรคฮีีโมฟีีเลีียสามารถให้้แฟคเตอร์์เข้้มข้้นแก่่ผู้้�ป่่วยโรคฮีีโมฟีีเลีียที่่�มีีอาการเลืือดออกรุุนแรงในส่่วนประกอบ ของอวััยวะที่่ม� ีเี ลืือดออกบ่อ่ ยเช่น่ ในข้อ้ และกล้า้ มเนื้้อ� อาการเลืือดออกรุุนแรงที่่เ� ป็น็ อัันตรายถึงึ ขั้น้� พิกิ ารเสียี ชีวี ิติ หรืือ จำำ�เป็น็ ต้อ้ งได้ร้ัับการผ่า่ ตััดฉุุกเฉินิ เพื่อ�่ ช่ว่ ยชีวี ิติ ผู้ป้� ่ว่ ยโดยใช้ร้ ่ว่ มกัับส่ว่ นประกอบของเลืือดชนิดิ อื่น่� ตามความเหมาะสม ทั้ง้� นี้้� สปสช. จะจ่า่ ยค่า่ แฟคเตอร์เ์ ข้ม้ ข้น้ ห รืือชดเชยเป็น็ แฟคเตอร์เ์ ข้ม้ ข้น้ คืืนให้ห้ น่ว่ ยบริกิ ารโดยระบบชดเชยย้อ้ นหลััง ในอััตราและเงื่อ� นไขที่่ก� ำำ�หนด ทั้ง�้ นี้้โ� รคหรืือภาวะเลืือดออกรุุนแรงที่่เ� ป็น็ อัันตรายถึงึ ขั้น�้ พิกิ ารเสียี ชีวี ิติ หรืือผ่า่ ตััดฉุุกเฉินิ ที่่�อยู่�่ในเงื่�อนไขได้้รัับชดเชยค่่าแฟคเตอร์์เข้้มข้้นหรืือชดเชยเป็็นแฟคเตอร์์เข้้มข้้นจำ�ำ นวนหนึ่่�ง ได้้แก่่อาการเลืือดออก รุุนแรงในส่ว่ นประกอบของอวััยวะที่่ม� ีเี ลืือดออกบ่อ่ ยเช่น่ ในข้อ้ และกล้า้ มเนื้้อ� รวมทั้ง�้ อาการเลืือดออกรุุนแรงในอวััยวะ สำ�ำ คััญของร่่างกายเช่น่ สมอง ปอด หััวใจ ช่อ่ งท้้องและการผ่า่ ตััดฉุุกเฉินิ เช่น่ ผ่า่ ตััดสมอง ผ่่าตััดช่่องท้อ้ ง ผ่่าตััดไส้้ติ่ง� 3.3) การติิดตามดููแลผู้�้ป่่วยดำ�ำ เนิินการได้้หลายช่่องทางเช่่นการเยี่�ยมบ้้าน (Home care) หรืือทาง โทรศััพท์์โดยมีีการบัันทึึกเป็็นหลัักฐานใน OPD card หรืือสมุุดบัันทึึก การโทรศััพท์์ของหน่่วยบริิการหรืือส่่ง แบบสอบถามติิดตามผู้�้ป่่วยยืืนยัันสิิทธิิการรัับแฟคเตอร์์เข้้มข้้นตามโครงการโรคเลืือดออกง่่ายฮีีโมฟีีเลีียให้้ผู้�้ป่่วย ตอบกลัับมาที่่�หน่่วยบริิการ เพื่�่อเป็็นหลัักฐานแสดงการมีีชีีวิิตอยู่่�และการเข้้าร่่วมโครงการของผู้้�ป่่วยทั้้�งนี้้�เพื่�่อเป็็น หลัักฐานในการตรวจสอบข้อ้ มููลประกอบหลัังการจ่า่ ยชดเชยค่า่ บริกิ ารในกรณีที ี่่ม� ีขี ้อ้ บ่ง่ ชี้ใ� ห้ต้ ้อ้ งสงสััยในการติดิ ตาม การรัักษาหรืือการ Follow Up ติิดตามดููแลผู้้�ป่ว่ ย 4) การจ่่ายเงิินชดเชยค่่าบริิการทางการแพทย์์ 4.1) เกณฑ์์และอััตราการจ่่ายเงิินชดเชยค่่าบริิการแฟคเตอร์์แก่่หน่่วยบริิการรัับส่่งต่่อเฉพาะ โรคฮีโี มฟีเี ลียี แบ่่งเป็็น 2 ส่่วนดัังนี้้� 174
4.1.1) กรณีรี ัักษาภาวะเลืือดออกในระยะเริ่ม� ต้น้ (Early Bleeding Treatment) เป็น็ การจ่า่ ยเงินิ ชดเชยค่า่ บริกิ ารแฟคเตอร์ห์ รืือชดเชยเป็น็ แฟคเตอร์เ์ ข้ม้ ข้น้ สำำ�หรัับผู้ป�้ ่ว่ ยโรคเลืือดออกง่า่ ยฮีโี มฟีเี ลียี (ทั้ง้� Hemophili- iaA, Hemophilia B และ Type 3 von Willibrand’s Disease) เพิ่่�มจากเงิินชดเชยเหมาจ่่ายรายหััวในระบบปกติิ ตามจำ�ำ นวนผู้ป้� ่ว่ ยที่่�ลงทะเบียี นและรัับบริกิ ารโดยจำ�ำ แนกการจ่า่ ยชดเชยตามเงื่อ� นไขอายุุและระดัับความรุุนแรงของ โรคในอััตรา ดัังนี้้� (ตารางที่่� 1 และ 2 ) ฮีโมฟเี ลยี A ฮีโมฟีเลยี B อตั รา อตั รา ประเภทผปู้ ว่ ย (บาท/คน/เดอื น) (บาท/คน/ป)ี อตั รา อตั รา 1) อายุน้อยกวา่ 10 ปี (บาท/คน/เดอื น) (บาท/คน/ป)ี - Severe 24,000 288,000 18,900 226,800 - Moderate 12,000 144,000 12,600 151,200 - Mild 3,000 36,000 6,300 75,600 2) อายตุ ้ังแต่ 10 ปขี ึ้นไป - Severe 28,800 345,600 25,200 302,400 - Moderate 12,000 144,000 12,600 151,200 - Mild 6,000 72,000 6,300 75,600 ตารางที่่� 1 แสดงอัตั ราจ่่ายชดเชยการรัักษาโรคเลือื ดออกง่่ายฮีีโมฟีีเลีีย ฮีโมฟเี ลีย A ฮโี มฟเี ลยี B ประเภทผปู้ ว่ ย อตั รา อตั รา อตั รา อตั รา 1) อายุนอ้ ยกวา่ 10 ปี (IU/คน/เดอื น) (IU/คน/ป)ี (IU/คน/เดอื น) (IU/คน/ป)ี - Severe 2,500 30,000 2,000 24,000 - Moderate 1,250 15,000 1,000 12,000 - Mild 250 3,000 500 6,000 2) อายตุ ้งั แต่ 10 ปีขึ้นไป - Severe 3,000 26,000 2,500 30,000 - Moderate 1,500 18,000 1,500 18,000 - Mild 500 6,000 500 6,000 ตารางที่่� 2 แสดงอัตั ราจ่า่ ยชดเชยการรัักษาโรคเลืือดออกง่่ายฮีีโมฟีีเลีีย(เป็็นหน่่วยของยา) 175
ทั้�้งนี้้� การจ่่ายชดเชยเป็็นเงิินหรืือยาหน่่วยบริิการต้้องเลืือกเพีียงอย่่างใดอย่่างหนึ่่�งไม่่สามารถนำำ�มาเบิิกซ้ำ�ำ� กัันได้้ หมายเหตุุ : กรณีกี ารรักั ษาภาวะเลืือดออกในระยะเริ่�มต้น้ (Early Bleeding Treatment) ในเด็็กอายุุต่ำ�ำ�กว่า่ 10 ปีี ลงมา รวมทั้้ง� ในเด็ก็ อายุุตั้้�งแต่่ 10 ปีี และผู้�ใ้ หญ่ใ่ นระดับั Mild, Moderate และ Severe แพทย์์ผู้�้ ทำำ�การรัักษาต้อ้ ง ให้บ้ ริกิ ารรักั ษาผู้�้ ป่ว่ ยด้ว้ ยแฟคเตอร์ต์ ามจำ�ำ นวนที่ร�่ ะบุุไว้ใ้ นแต่ล่ ะระดับั อาการของแผนการรักั ษา (Protocol) เท่า่ นั้้น� 4.1.2) กรณีเี ลืือดออกบ่อ่ ยเช่น่ เลืือดออกในข้อ้ และกล้า้ มเนื้้อ� อาการเลืือดออกรุุนแรงที่่เ� ป็น็ อัันตราย ถึงึ พิกิ าร เสียี ชีวี ิติ หรืือผ่า่ ตััดฉุุกเฉินิ เป็น็ การจ่า่ ยเพิ่่ม� จากระบบ DRGs ให้แ้ ก่ห่ น่ว่ ยบริกิ ารรัับส่ง่ ต่อ่ เฉพาะโรคฮีโี มฟีเี ลียี ที่่ร� ัักษาผู้ป้� ่ว่ ยที่่ม� ีอี าการเลืือดออกรุุนแรงที่่เ� ป็น็ อัันตรายถึงึ พิกิ ารเสียี ชีวี ิติ หรืือผ่า่ ตััดฉุุกเฉินิ ตามมููลค่า่ แฟคเตอร์เ์ ข้ม้ ข้น้ ที่่ใ� ช้้จริิงในการเจ็บ็ ป่ว่ ยครั้้ง� นั้น้� ดัังนี้้� 1) สำำ�หรัับกรณีีเลืือดออกรุุนแรงที่่�มีีภาวะเลืือดออกรุุนแรงในส่่วนประกอบของอวััยวะ ที่่�มีีเลืือดออกบ่่อยเช่่นในข้้อและกล้้ามเนื้้�อ สำำ�นัักงานหลัักประกัันสุุขภาพแห่่งชาติิจะจ่่ายชดเชยเป็็นครั้�้งๆ ตามค่่า ใช้จ้ ่า่ ยจริิงที่่ห� น่ว่ ยบริิการรัับส่่งต่่อรัับผู้้�ป่ว่ ยไว้ร้ ัักษาเป็็นผู้้�ป่่วยนอกและสัังเกตอาการแต่่ไม่่เกิิน 150,000 บาท/ครั้้ง� ของการเข้า้ รัับการรัักษาโดยจำำ�กััดจำำ�นวนครั้้ง� ที่่�ผู้้�ป่่วย 1 คนเข้า้ รัับการรัักษาไม่่เกิิน 2 ครั้ง้� / 1 เดืือน 2) สำำ�หรัับกรณีีเลืือดออกรุุนแรงในส่่วนประกอบของอวััยวะที่่�มีีเลืือดออกบ่่อย เช่่นใน ข้อ้ และกล้า้ มเนื้้อ� หรืือภาวะเลืือดออกรุุนแรงที่่เ� ป็น็ อัันตรายถึงึ ชีวี ิติ หรืือผ่า่ ตััดฉุุกเฉินิ จ่า่ ยเป็น็ ครั้ง�้ ๆ ตามค่า่ ใช้จ้ ่า่ ยจริงิ ที่่ห� น่่วยบริิการรัับส่ง่ ต่่อรัับผู้้�ป่่วยไว้้รัักษาเป็็นผู้้�ป่่วยในแต่่ไม่่เกิิน 300,000 บาท/ครั้้�ง ของการเข้้ารัับการรัักษาและ นอนโรงพยาบาล (ไม่่จำ�ำ กััดจำำ�นวนครั้้ง� ของการเข้้ารัับการรัักษาที่่�นอนโรงพยาบาลในปีงี บประมาณ) 4.2) เงื่อ� นไขการจ่า่ ยชดเชยเป็น็ เงินิ สปสช. จะจ่า่ ยชดเชยค่า่ บริกิ ารทางการแพทย์เ์ มื่อ�่ หน่ว่ ยบริกิ าร รัับส่ง่ ต่อ่ บัันทึกึ ข้อ้ มููลการรัักษาการให้บ้ ริกิ ารแฟคเตอร์์ (แพทย์ผ์ ู้้�ทำ�ำ การรัักษาจะต้อ้ งจ่า่ ยแฟคเตอร์ใ์ ห้ผ้ ู้ป�้ ่ว่ ยโรคเลืือด ออกง่่ายฮีีโมฟีีเลีียในทุุกกลุ่�่มอายุุและทุุกระดัับอาการตามที่่�ระบุุไว้้ในแผนการรัักษา) และการตรวจติิดตามผู้้�ป่่วย (Follow up) ในโปรแกรมระบบ DMIS กรณีกี ารเบิกิ ชดเชยเป็น็ เงินิ เท่า่ นั้น�้ โดยหน่ว่ ยบริกิ ารต้อ้ งทำ�ำ การบัันทึกึ ข้อ้ มููล การรัักษาผู้�้ป่่วยภายใน 30 วััน หลัังเข้้ารัับบริิการในแต่่ละครั้้�งและ สปสช. จะดำ�ำ เนินิ การตััดข้้อมููลการให้้บริิการเพื่่�อ ประมวลผลข้อ้ มููลทุุกสิ้น� เดืือนและจะทำำ�การจ่า่ ยชดเชยภายในเดืือนถััดๆ ไป สปสช. มีสี ิทิ ธิขิ อตรวจประวััติกิ ารรัักษา เพื่อ่� ทำำ�การตรวจสอบข้้อมููลหลัังการรัักษา (Post audit) ในกรณีีมีขี ้อ้ ขััดแย้ง้ หรืือข้อ้ บ่่งชี้�ว่า่ การรัักษาไม่เ่ ป็น็ ไปตาม แนวทางที่่�กำำ�หนดไว้้ 4.3) เงื่อ� นไขการจ่่ายชดเชยเป็็นยาแฟคเตอร์์ VIII สปสช. จะจ่า่ ยแฟคเตอร์์ VIII ชดเชยการบริิการ ทางการแพทย์เ์ มื่อ่� หน่ว่ ยบริกิ ารรัับส่ง่ ต่อ่ บัันทึกึ ข้อ้ มููลการรัักษาการให้บ้ ริกิ ารแฟคเตอร์์ (แพทย์ผ์ ู้้�ทำ�ำ การรัักษาจะต้อ้ ง จ่่ายแฟคเตอร์์ VIII ให้ผ้ ู้�ป้ ่่วยโรคเลืือดออกง่่ายฮีีโมฟีีเลียี ในทุุกกลุ่่ม� อายุุและทุุกระดัับอาการตามที่่�ระบุุไว้ใ้ นแผนการ รัักษา) และการตรวจติิดตามผู้�้ป่่วย (Follow up) ในโปรแกรมระบบ DMIS กรณีีการเบิกิ ชดเชยเป็็นยา เท่า่ นั้้น� โดย หน่่วยบริิการต้อ้ งทำ�ำ การบัันทึกึ ข้อ้ มููลการรัักษาผู้�ป้ ่ว่ ยภายใน 30 วััน หลัังเข้้ารัับบริกิ ารในแต่่ละครั้�ง้ และ สปสช. จะ ดำ�ำ เนินิ การตััดข้อ้ มููลการให้บ้ ริกิ ารเพื่อ่� ประมวลผลข้อ้ มููลทุุกสิ้น� เดืือนและจะทำำ�การจ่า่ ยชดเชยเป็น็ ยาให้ห้ น่ว่ ยบริกิ าร ภายใน 5-7 วัันทำ�ำ การ (โดยหน่ว่ ยบริกิ ารจะต้อ้ งไม่บ่ ัันทึกึ มููลค่า่ แฟคเตอร์์ VIII ในโปรแกรมชดเชยเป็น็ เงินิ การบริกิ าร ในระบบ DMIS ซ้ำ��ำ ซ้อ้ นอีกี ) สปสช. มีสี ิทิ ธิขิ อตรวจประวััติกิ ารรัักษาเพื่อ�่ ทำำ�การตรวจสอบข้อ้ มููลหลัังการรัักษา (Post audit) ในกรณีีมีขี ้อ้ ขััดแย้้งหรืือข้อ้ บ่ง่ ชี้�ว่า่ การรัักษาไม่เ่ ป็น็ ไปตามแนวทางที่่�กำ�ำ หนดไว้้ 176
5) บทบาทการจััดบริกิ าร 5.1) บทบาทของ Case manager 5.1.1) ทำำ�ทะเบียี นผู้ป้� ่ว่ ยทบทวนการบริกิ ารและติดิ ตามผู้ป้� ่ว่ ยให้ม้ ารัับบริกิ ารตามแผนการ รัักษารวมทั้�ง้ การประเมินิ ผล 5.1.2) ประสานสนัับสนุุนและให้้ข้้อมููลแก่่แพทย์์และทีีมสหสาขาวิิชาชีีพในการ บริิการรัักษา 5.1.3) เป็็นส่ว่ นหนึ่่ง� ของทีมี สหสาขาวิชิ าชีพี ในการติดิ ตามรัักษา/ดููแลผู้ป�้ ่ว่ ย 5.1.4) ให้้คำ�ำ ปรึึกษาแนะนำำ�และความรู้�เพื่่�อแก้้ไขปััญหาด้้านสุุขภาพที่่�เกิดิ ขึ้น� ตลอดจนการ สร้้างเสริมิ สุุขภาพและป้อ้ งกัันการเจ็บ็ ป่ว่ ยจากอาการแทรกซ้อ้ นที่่�เกิดิ ขึ้น� 5.1.5) แนะนำ�ำ ผู้้�ป่่วยและเครืือญาติิให้้ช่่วยค้้นหาผู้้�ที่�มีีความเสี่�ยงต่่อการเป็็นโรคเข้้ารัับการ ตรวจวิินิิจฉััยและรัักษา 5.2) บทบาทหน่่วยบริิการประจำ�ำ 5.2.1) ให้้บริิการดููแลรัักษาส่่งเสริิมป้้องกัันฟื้�้นฟููกรณีีเจ็็บป่่วยด้้วยโรคทั่่�วไปตามปกติิตาม สิิทธิิประโยชน์ห์ ลัักประกัันสุุขภาพแห่ง่ ชาติิ 5.2.2) แนะนำำ�และส่ง่ ผู้้�ป่ว่ ยโรคเลืือดออกง่า่ ย (ฮีโี มฟีีเลีีย) ที่่�อยู่�่ในความดููแลไปลงทะเบียี น เพื่่อ� รัับสิทิ ธิปิ ระโยชน์ท์ ี่่�หน่ว่ ยบริิการรัับส่่งต่่อเฉพาะโรคที่่เ� ข้้าร่ว่ มโครงการ 5.2.3) ให้้บริิการฉีีดแฟคเตอร์์เข้้มข้้นแก่่ผู้้�ป่่วยโรคเลืือดออกง่่าย (ฮีีโมฟีีเลีีย) ที่่�เริ่�มมีี อาการเลืือดออกตลอดจนดููแลรัักษากรณีีมีีอาการเลืือดออกที่่�ไม่่ใช่่อาการเลืือดออกรุุนแรงมากที่่�เป็็นอัันตราย ถึึงชีีวิิตหรืือการผ่่าตััดฉุุกเฉิินด้้วยส่่วนประกอบของเลืือด (พลาสม่่าสด, พลาสม่่าแห้้ง, ไครโอ-ปริิซิิปิิเตรต เป็น็ ต้น้ ) หากเกินิ ขีดี ความสามารถการรัักษาให้ส้ ่ง่ ผู้ป้� ่ว่ ยไปรัักษาที่่ห� น่ว่ ยบริกิ ารระดัับสููงขึ้น� ไป ตามระบบส่ง่ ต่อ่ หรืือ ที่่ห� น่ว่ ยบริิการรัับส่ง่ ต่อ่ เฉพาะโรคที่่เ� ข้้าร่่วมโครงการ 5.2.4) ตรวจคััดกรองผู้ป้� ่ว่ ยที่่ม� ีภี าวะเลืือดออกง่า่ ยผิดิ ปกติทิ างพัันธุุกรรมและส่ง่ เข้า้ รัับการ ตรวจวิินิจิ ฉััยที่่�หน่่วยบริิการรัับส่ง่ ต่อ่ เฉพาะโรคที่่�เข้้าร่่วมโครงการ 5.3) บทบาทหน่ว่ ยบริกิ ารรัับส่่งต่อ่ เฉพาะโรคเลืือดออกง่่าย (ฮีโี มฟีเี ลีีย) 5.3.1) ลงทะเบียี นผู้�้ป่ว่ ยโรคเลืือดออกง่า่ ย (ฮีีโมฟีีเลียี ) 5.3.2) ให้้การดููแลรัักษาผู้�้ป่่วยโรคเลืือดออกง่่าย (ฮีีโมฟีีเลีีย) ที่่�มีีภาวะเลืือดออกรุุนแรง ที่่�เป็็นอัันตรายถึึงชีีวิิตหรืือจำ�ำ เป็็นต้้องได้้รัับการผ่่าตััดฉุุกเฉิินซึ่�งลงทะเบีียนกัับหน่่วยบริิการหรืือถููกส่่งตััวมาจาก หน่่วยบริิการประจำ�ำ 5.3.3) ติิดตามการดููแลรัักษาผู้้�ป่่วยโรคเลืือดออกง่่าย (ฮีีโมฟีีเลีีย) และจ่่ายยาแฟคเตอร์์ เข้้มข้้นให้้ผู้้�ป่่วยที่่�ลงทะเบีียนเพื่่�อนำ�ำ ไปใช้้กรณีีที่่�เริ่�มมีีเลืือดออกตามแนวทางเวชปฏิิบััติิและดุุลยพิินิิจของแพทย์์ ผู้้�รักษา 5.3.4) จััดทีีมสหสาขาวิิชาชีพี ให้้การดููแลรัักษาผู้ป�้ ่่วยแบบองค์ร์ วม 5.3.5) ประสานกัับหน่่วยบริิการประจำำ�เพื่่�อการส่่งเสริมิ ป้้องกัันฟื้น�้ ฟููสภาพ 5.3.6) เสริิมสร้้างความรู้�ความเข้้าใจให้้แก่่ผู้้�ป่่วยและญาติิในการปฏิิบััติิตััวและดููแลผู้้�ป่่วย 177
โรคเลืือดออกง่า่ ย (ฮีีโมฟีีเลีีย) ให้้สามารถประกอบภารกิจิ ในชีวี ิิตประจำ�ำ วัันได้้โดยปลอดภััยและลดโอกาสเสี่ย� งจาก ภาวะเลืือดออกหรืือปัจั จััยเสี่ย� งที่่ท� ำำ�ให้ม้ ีีอาการเลืือดออก 5.3.7) จััดกิิจกรรมเสริิมสร้้างองค์์ความรู้้�ทางวิิชาการด้้านโรคเลืือดออกง่่าย (ฮีีโมฟีีเลีีย) เพื่อ่� เสริิมสร้้างความรู้�ความเข้้มแข็็งแก่เ่ ครืือข่่ายบริิการและเครืือข่า่ ยผู้�้ป่ว่ ยแบบบููรณาการ 5.3.8) ส่่งรายงานให้้ สปสช. ตามเงื่�อนไขที่่�กำำ�หนด กลุ่�มที่่� 5 กรณีีที่ต่� ้อ้ งบริหิ ารแบบเฉพาะโรค 1. การดููแลรัักษาผู้้�ป่่วยโรคธาลััสซีีเมีีย การดููแลรัักษาผู้ป�้ ่ว่ ยโรคธาลััสซีเี มียี เป็น็ การจ่า่ ยเพิ่่ม� เติมิ เพื่อ่� สนัับสนุุนและส่ง่ เสริมิ การจััดบริกิ ารดููแลผู้ป�้ ่ว่ ย โรคธาลััสซีเี มียี ชนิิดรุุนแรง หรืือพึ่่�งพาเลืือด (Transfusion Dependent Thalassemia) อย่่างต่อ่ เนื่อ�่ ง ทำ�ำ ให้้ผู้�้ป่ว่ ย ได้ร้ ัับบริิการตามมาตรฐาน มีีคุุณภาพชีีวิิตที่่�ดีี 1) วััตถุปุ ระสงค์์ เพื่อ�่ 1.1 เพื่อ�่ ให้ผ้ ู้้�ป่่วยโรคโลหิิตจางธาลััสซีเี มียี ชนิดิ รุนแรงได้ร้ับเลืือดและ/หรือยาขัับเหล็็กตามความจำ�ำ เป็น็ 1.2 เพื่่อ� ให้ผ้ ู้ป�้ ่ว่ ยโรคโลหิิตจางธาลััสซีเี มีียชนิิดรุุนแรงได้ร้ ัับการดููแลอย่่างเป็็นองค์์รวม 1.3 เพื่่�อให้้เกิิดการพััฒนาเครืือข่า่ ยการดููแลผู้้�ป่ว่ ยธาลััสซีเี มีียชนิดิ รุุนแรงระดัับจัังหวััด/เขต 2) กลุ่�มเป้้าหมาย 2.1 ผู้ป้� ่ว่ ยเป็็นผู้้�มีสิิทธิิหลัักประกัันสุุขภาพแห่่งชาติ ิ 2.2 ผู้ป้� ่่วยที่่ไ� ด้ร้ ัับการวิินิิจฉััยจากแพทย์์ว่่าเป็็นโรคโลหิติ จางธาลััสซีีเมียี ชนิิดรุุนแรง หรืือชนิิดพึ่่ง� พา เลืือด (Transfusion Dependent Thalassemia :TDT) โดยแบ่ง่ กลุ่่ม� อายุุเป็็น 2 กลุ่�ม่ อายุุ ดัังนี้้� (1) กลุ่่ม� อายุุ 6 เดืือน – 6 ปีี (2) กลุ่่�มอายุุมากกว่่า 6 ปีี 3) คุุณสมบัตั ิขิ องหน่่วยบริิการ เป็็นหน่่วยบริิการที่่�ขึ้�นทะเบีียนในระบบหลัักประกัันสุุขภาพแห่ง่ ชาติิ 4) แนวทาง เงื่�อนไข และอัตั ราการจ่่าย การให้บ้ ริิการ ค่่าใช้้จ่่ายเพิ่่�มเติิมสำ�ำ หรัับการดููแลรัักษาผู้�้ป่่วยโรคโลหิิตจางธาลััสซีีเมีียชนิิดรุุนแรง หรืือชนิิดพึ่่�งพาเลืือด (Tranfusion Dependent Thalassemia : TDT) ทุุกคน ที่่�วิินิิจฉััยโรคด้้วย รหััส ICD 10 : D 56.0 Alpha thalassemia, D 56.1 Beta thalassemia/Hb E,Homozygous Beta thalassemia มีคี วามจำำ�เป็น็ ต้อ้ งได้้รัับ เลืือดเป็็นประจำำ� และยาขัับเหล็็ก อย่่างต่่อเนื่�อ่ ง โดยหน่่วยบริกิ ารที่่จ� ััดบริกิ าร ดำ�ำ เนินิ การลงทะเบีียนผู้�้ป่ว่ ย ทุุกราย ที่่�มารัับบริกิ าร มีแี นวทาง ดัังนี้้� 4.1 จ่า่ ยยาขัับเหล็ก็ ชนิดิ รัับประทาน คืือ ยา deferaxirox อััตราจ่่ายเม็ด็ ละ 30 บาท ตามข้อ้ บ่่งชี้� โดย อ้้างอิงิ เงื่�อนไขตามประกาศคณะกรรมการพััฒนาระบบยาแห่่งชาติ ิ ดัังนี้้� 4.1.1 กรณีเี ด็ก็ อายุุ 2 – 6 ปีี 1) ผู้้�ป่ว่ ยเด็ก็ อายุุ 2 – 6 ปีี (คำ�ำ นวณอายุุ จาก วัันเดืือนปีีเกิดิ กัับ วัันเดืือนปีที ี่่�มารัับบริกิ าร) 2) เป็น็ ผู้้�ป่่วยธาลััสซีเี มีียชนิิดพึ่่ง� พาเลืือด โดย การพึ่่�งพาเลืือด (transfusion dependence) หมายถึงึ ข้อ้ ใดข้้อหนึ่่ง� ต่่อไปนี้้� 178
(2.1) ได้้รัับ hypertransfusion มามากกว่่า 1 ปีี หรือื (2.2) ได้้รัับเลืือด (transfusion) มาแล้้วมากกว่่า 10 ครั้ง้� 3) ระดัับ serum ferritin มากกว่า่ 1,000 ng/mL ติดิ ต่อ่ กัันอย่่างน้อ้ ย 2 ครั้�้ง โดยวััดห่า่ งกััน อย่า่ งน้้อย 1 เดืือน เมื่่อ� ผู้้�ป่ว่ ยที่�ไ่ ด้ร้ ัับยา deferaxirox มีีอายุคุ รบ 6 ปีี ให้้เปลี่่ย� นไปใช้ย้ า deferiprone แทน 4.1.2 กรณีีเด็ก็ อายุุมากกว่า่ 6 ปีี การพิจิ ารณาใช้เ้ ป็น็ ยา deferaxirox ให้้เป็็นลำำ�ดัับถััดไป สำ�ำ หรัับในผู้้ป� ่่วยธาลััสซีีเมีียชนิิดพึ่่ง� พา เลืือด ที่่�ไม่ส่ ามารถใช้้ยา deferiprone ได้้ เนื่อ่� งจาก สาเหตุุข้้อใดข้้อหนึ่่�งดัังต่่อไปนี้้� 1) ผู้�้ป่่วยเกิิดอาการไม่พ่ ึงึ ประสงค์จ์ าก deferiprone ตามข้้อใดข้อ้ หนึ่่�งดัังนี้้� (1.1) มีอี าการแพ้้ยาที่่�แสดงด้้วย systemic allergic reaction รุุนแรงที่่�ได้ร้ ัับยืืนยัันแล้ว้ (1.2) มีีการเพิ่่ม� ขึ้น� ของ ALT และ/หรือ AST มากกว่า่ 2.5 เท่า่ ของ upper limit ของค่า่ ปกติิ (1.3) ภาวะ neutropenia (absolute neutrophil count < 1,000 /µL) และเกิิดซ้ำ��ำ อีกี หลัังจากได้้รัับการ rechallenge (1.4) มีภี าวะ severe neutropenia (absolute neutrophil count < 500 /µL) (1.5) มีี severe arthropathy ได้้แก่่ ยัังคงมีีอาการปวดรุุนแรงหลัังจากได้้ยาแก้้ปวด อย่า่ งเต็ม็ ที่่แ� ล้้ว หรืือรบกวนการทำำ�กิิจวััตรประจำ�ำ วัันอย่า่ งชััดเจน (disturbance of daily life activity and/or dysfunction) จนต้้องหยุุดยา และเกิิดซ้ำำ��อีีกหลัังจากได้ร้ ัับการ rechallenge (1.6) มีีภาวะ intolerance ต่่อการให้้ยา deferiprone โดยมีีผลข้้างเคีียงจากยา deferiprone ที่่�มีีความรุุนแรง grade 2 ตาม CTCAE เช่่น คลื่�่นไส้้ อาเจีียน ท้้องเสีีย เป็็นต้้น และเกิิดซ้ำำ��อีีก หลัังจากได้้รัับการ rechallenge ยกเว้้น ความรุุนแรง ตั้�้งแต่่ grade 3 ขึ้้�นไปไม่่ต้อ้ ง rechallenge หมายเหตุุ: ทุุกข้้อข้้างต้้นต้้องผ่่านการประเมิินและยืืนยัันโดยระบบ Adverse Drug Reactions ของสถานพยาบาลแล้้ว (CTCAE = Common Terminology Criteria for Adverse Events) 2) ผู้้�ป่่วยที่่�ล้้มเหลวจากการใช้้ deferiprone ตามเกณฑ์์ทุุกข้อ้ ดัังต่อ่ ไปนี้้� (2.1) มีีการใช้้ยา deferiprone ในขนาดสููงสุุดที่่�ผู้�้ป่่วยสามารถทนได้้ หรืือถึึงระดัับ 100 mg/kg/day (2.2) มีรี ะดัับ serum ferritin > 2,500 ng/mL โดย (1) ระดัับ serum ferritin ไม่่ลดลง หรืือเพิ่่ม� ขึ้�นหลัังรัับยาไปแล้้วเป็็นเวลา 1 ปีี หรืือ (2) ระดัับ serum ferritin ลดลงไม่ถ่ ึงึ 15 % จากค่่าเริ่�มต้น้ หลััง รัับยาไปแล้ว้ เป็น็ เวลา 2 ปีี หมายเหตุุ: ผู้้�ป่ว่ ยที่�ถ่ ือื ว่่าล้้มเหลวจากการใช้้ deferiprone จะต้้องผ่า่ นการประเมิินว่า่ ให้้ ความร่่วมมือื ในการใช้้ยาแล้้ว 4.2 จ่า่ ยในอััตราเหมาจ่า่ ย จากวงเงินิ ที่่เ� หลืือจากการจ่า่ ยค่า่ ยา deferaxirox ตามจำ�ำ นวนผู้ป้� ่ว่ ยที่่ล� งทะเบียี น สำ�ำ หรัับการจััดบริิการ ได้้แก่่ การตรวจทางห้้องปฏิิบััติิการ HCT (hematocrit) ก่่อนการให้้เลืือดทุุกครั้้�ง การให้้ เลืือดทุุกชนิดิ และการตรวจ serum ferritin จำ�ำ นวน 4 ครั้�ง้ ต่่อปีี ยาขัับเหล็ก็ ชนิิดฉีดี ได้้แก่่ ยา deferoxamine (desferal) และยาขัับเหล็ก็ ชนิดิ รัับประทาน ได้้แก่่ ยา deferiporne (L1,DFP) 179
กรณีีที่่ผ� ู้ป�้ ่่วยไปรัับบริิการที่่�หน่ว่ ยบริกิ ารมากกว่า่ 1 แห่ง่ ภายในปีงี บประมาณ จะจััดสรรตามสััดส่ว่ น ของจำ�ำ นวนการให้้บริกิ ารของแต่่ละหน่่วยบริิการที่่ใ� ห้บ้ ริิการ ภายใต้ว้ งเงิินเหมาจ่่ายของผู้ป�้ ่ว่ ยรายนั้�น้ ๆ หมายเหตุุ : กรณีีเข้า้ รัับการรัักษาพยาบาลเป็็น IP/OP จะได้้รัับค่่าใช้้จ่า่ ยตามระบบปกติิ 5) การบัันทึึกข้้อมููลขอรับั ค่่าใช้้จ่า่ ย 5.1 หน่่วยบริิการที่่�ให้บ้ ริกิ ารบัันทึกึ ข้อ้ มููลการให้บ้ ริกิ าร การเจาะเลืือดตรวจ Hematocrit Hemoglobin การให้้เลืือด การเจาะเลืือดตรวจ serum ferritin การให้้ยาขัับเหล็็กทุุกชนิิด ผู้�้ป่่วยโรคโลหิิตจางธาลััสซีีเมีีย ชนิิดรุุนแรง เพื่่�อลงทะเบีียนผู้้�ป่่วยผ่่านระบบบููรณาการการคััดกรองหญิิงตั้�้งครรภ์์ และทารกแรกเกิิด (National Perinatal Registry Portal) http://nprp.nhso.go.th ->-> กลุ่�่มผู้้�ป่่วยโรคโลหิิตจางธาลััสซีีเมีียชนิิดรุุนแรง ทุุกเดืือน 5.2 สำ�ำ นัักงาน ประมวลผลการจ่า่ ยตามเงื่อ� นไขที่่ก� ำ�ำ หนด จากระบบบููรณาการการคััดกรองหญิงิ ตั้ง�้ ครรภ์แ์ ละ ทารกแรกเกิดิ ภายในวัันที่่� 15 และดำำ�เนินิ การจ่่ายภายใน 30 วััน โดยหน่่วยที่่�ให้บ้ ริกิ ารต้อ้ งไม่เ่ รียี กเก็็บค่่าใช้จ้ ่่าย สจากหน่ว่ ยบริิการ หรืือผู้้�ป่่วย เพิ่่ม� เติมิ 5.3 หน่่วยบริิการตรวจสอบข้้อมููลการจ่่ายได้้จาก www.nhso.go.th ->-> nhso Budget กรณีีที่่� หน่่วยบริิการได้้รัับค่่าใช้้จ่่ายไม่่เป็็นไปตาม หลัักเกณฑ์์ เงื่�อนไข และอััตราการจ่่ายที่่�สำำ�นัักงานกำ�ำ หนด ขอให้้ หน่ว่ ยบริิการจััดทำำ�เอกสารอุุทธรณ์์พร้้อมแนบหลัักฐานภายใน 30 วััน หลัังจากการแจ้้งค่า่ ใช้้จ่่าย 6) บทบาทของหน่่วยงาน 6.1 สำำ�นักั หลัักประกันั สุุขภาพแห่่งชาติิสาขาเขต 1) แต่่งตั้้�งและประชุุมหารืือการพััฒนาระบบการดููแลผู้�้ป่่วยโรคโลหิิตจางธาลััสซีีเมีียชนิิดรุุนแรง จััดระบบความเชื่�อ่ มโยงบริิการ ตั้้�งแต่่ การตรวจคััดกรอง การตรวจยืืนยััน การวิินิิจฉััยโรค การรัักษา การจััดหาเลืือด ที่่เ� หมาะสมและปลอดภััย 2) สร้้างความเข้้าใจการดำำ�เนิินงานของหน่ว่ ยบริิการทุุกระดัับ 3) สนัับสนุุนระบบการให้้คำ�ำ ปรึกึ ษาระหว่่างแพทย์ผ์ ู้้�เชี่ย� วชาญกัับบุุคลากรทางการแพทย์์ ระบบ การส่ง่ ต่่อผู้ป�้ ่่วยภายในเครืือข่า่ ย 4) ประเมิินผลการดำำ�เนิินงานร่่วมกัับหน่่วยบริกิ ารในเขต 6.2 หน่่วยบริิการ 1) ดำ�ำ เนินิ การลงทะเบียี นผู้ป้� ่ว่ ยโรคโลหิติ จางธาลััสซีเี มียี ชนิดิ รุุนแรง หรืือพึ่่ง� พาเลืือด (Transfusion Dependent Thalassemia) ทุุกรายที่่�มารัับบริิการ 2) หน่่วยบริิการที่่�มีีแพทย์์ผู้้�เชี่�ยวชาญ ได้้แก่่ กุุมารแพทย์์โรคโลหิิตวิิทยาและมะเร็็งในเด็็ก อายุุรแพทย์โ์ รคโลหิติ วิิทยา ทำำ�หน้า้ ที่่�เป็น็ ที่่พ� ี่่เ� ลี้ย� ง ให้้คำ�ำ ปรึึกษา สนัับสนุุนวิชิ าการแก่่หน่่วยบริกิ ารในเครืือข่า่ ย 3) พััฒนาศัักยภาพทีีมบุุคลากรที่่�ให้้บริิการ ประกอบด้้วย แพทย์์, เภสััชกร, พยาบาลวิิชาชีีพ นัักเทคนิคิ การแพทย์์, นัักสัังคมสงเคราะห์์ ฯ 4) ติิดตาม ดููแลผู้�้ป่ว่ ย อย่า่ งต่อ่ เนื่่อ� ง 5) ประสานงานการดููแลผู้้�ป่ว่ ย กัับหน่ว่ ยงานที่่�เกี่ย� วข้อ้ ง เช่่น โรงเรียี น ฯ 180
7) การติดิ ตามและประเมิินผล 7.1 ประเมิินจากการเบิกิ จ่า่ ยงบประมาณ 7.2 ประเมินิ จากผลการให้้บริิการ การให้้เลืือดและยาขัับเหล็็ก อย่่างต่อ่ เนื่อ�่ ง 7.3 ประเมิินจากผลการตรวจ Hematocrit, hemoglobin, serum ferritin 2. การดููแลผู้้�ป่ว่ ยวัณั โรครวมทั้้ง� การรักั ษาการติดิ เชื้อ� วัณั โรคระยะแฝงในเด็ก็ การบริหิ ารงบบริกิ ารผู้้�ป่วยวัณั โรค การบริหิ ารงบบริกิ ารผู้้�ป่่วยวััณโรค ปีีงบประมาณ 2565 1) หลักั การและเหตุผุ ล วััณโรคเป็น็ โรคติดิ ต่อ่ ที่่ส� ำ�ำ คััญทั้ง�้ ยัังเป็น็ ปัญั หาสาธารณสุุขในปัจั จุุบััน เป็น็ สาเหตุุของการป่ว่ ยและการเสียี ชีวี ิติ ในหลายประเทศทั่่ว� โลกรวมถึงึ ประเทศไทย สาเหตุุที่่ท� ำ�ำ ให้ว้ััณโรคกลัับมามีปี ัญั หาใหม่ท่ั่่ว� โลกคืือการไม่ไ่ ด้ร้ัับการรัักษา หรืือได้ร้ัับการรัักษาที่่ไ� ม่ต่ ่อ่ เนื่อ�่ งหรืือไม่ม่ ีคี ุุณภาพ การอพยพย้า้ ยถิ่น� และแรงงานเคลื่อ�่ นย้า้ ย การแพร่ร่ ะบาดของเอชไอวีี /เอดส์ ์ ที่่ส� ่ง่ ผลให้ก้ ารแพร่ร่ ะบาดของวััณโรคมีคี วามรุุนแรงเพิ่่ม� มากขึ้น� องค์ก์ ารอนามััยโลกจััดประเทศไทยเป็น็ ประเทศ ที่่ม� ีปี ัญั หาวััณโรคสููง จากสถานการณ์ด์ ัังกล่า่ ว แสดงให้เ้ ห็น็ ว่า่ วััณโรคยัังเป็น็ ปัญั หาสุุขภาพที่่น� ่า่ เป็น็ ห่ว่ งของประเทศไทย นอกจากนั้น�้ ยัังมีปี ัญั หาวััณโรคดื้อ� ยาจากการกินิ ยาไม่ต่ ่อ่ เนื่อ�่ งอีกี ด้ว้ ย ดัังนั้น�้ เพื่อ�่ ให้ก้ ารดำ�ำ เนินิ งานด้า้ นการดููแลรัักษาผู้ป�้ ่ว่ ยวััณโรคเป็น็ ไปอย่า่ งมีปี ระสิทิ ธิภิ าพ สปสช. จึงึ จััดให้ม้ ีกี าร บริหิ ารจััดการดููแลรัักษาวััณโรคอย่า่ งครบวงจรในระบบหลัักประกัันสุุขภาพแห่ง่ ชาติโิ ดยมีเี ป้า้ หมายเพื่อ�่ ให้ผ้ ู้ป�้ ่ว่ ยวััณโรค ได้ร้ัับการค้น้ หาและเข้า้ ถึงึ การรัักษาตั้ง�้ แต่เ่ นิ่่น� ๆ ได้ร้ัับการรัักษาอย่า่ งต่อ่ เนื่อ�่ งมีผี ลลััพธ์ก์ ารรัักษาที่่ด� ี ี ส่ง่ ผลให้อ้ ััตราป่ว่ ย และอััตราการเสียี ชีวี ิติ ลดลงรวมถึงึ สนัับสนุุนให้เ้ กิดิ คุุณภาพและประสิทิ ธิภิ าพในระบบการดููแลรัักษาและควบคุุมวััณโรค 2) วัตั ถุปุ ระสงค์์ 2.1 ลดอััตราป่ว่ ยและอััตราการเสียี ชีวี ิติ ของผู้ป�้ ่ว่ ยวััณโรค 2.2 เพิ่่ม� ความครอบคลุุมในการค้น้ หาและการเข้า้ ถึงึ บริกิ ารดููแลรัักษาของผู้ป�้ ่ว่ ยวััณโรค 3.3 สนัับสนุุนการจััดบริกิ ารการดููแลรัักษาวััณโรคและวััณโรคดื้อ� ยา (RR-TB/MDR-TB) และวััณโรค ดื้้อ� ยาหลาย ขนานชนิดิ รุุนแรงมาก (Pre-XDR-TB/XDR-TB) การตรวจวินิ ิจิ ฉััยและการติดิ ตามการรัักษาวััณโรค และวััณโรคดื้อ� ยาที่่ม� ีี คุุณภาพและประสิทิ ธิภิ าพ 3) ผู้้�มีีสิทิ ธิิขอรัับบริิการ ผู้้�มีสิิทธิิหลัักประกัันสุุขภาพแห่ง่ ชาติิ ขอบเขตบริกิ าร ผู้้�มีสิทิ ธิขิ อรัับบริกิ ารสามารลงทะเบียี นเพื่อ�่ รัับบริกิ ารได้้ ณ หน่ว่ ยบริกิ ารประจำำ�ของตนเอง แต่ห่ ากมีคี วาม จำ�ำ เป็็นก็ส็ ามารถเข้า้ รัับบริิการที่่ห� น่ว่ ยบริิการอื่น�่ ในระบบหลัักประกัันสุุขภาพแห่่งชาติิได้้ ทั้้�งนี้้� สปสช.จ่่ายชดเชยบริิการตามสิิทธิิประโยชน์์แก่่หน่่วยบริิการที่่�ให้้บริิการผู้้�ป่่วยตามผลงาน ส่่วนค่่า ชดเชยบริกิ ารอื่น่� ที่่อ� ยู่น�่ อกเหนืือจากขอบเขตบริกิ ารรวมอยู่ใ�่ นเงินิ เหมาจ่า่ ยรายหััว หรืือเป็น็ ไปตามประกาศของ สปสช. 181
4) สิิทธิิประโยชน์ท์ ี่ไ่� ด้ร้ ัับ 4.1 บริกิ ารดููแลรัักษาด้ว้ ยยารัักษาวััณโรคและบริิการอื่�น่ ๆ ที่่เ� กี่ย� วข้อ้ ง 4.1.1 บริิการดููแลรัักษาด้ว้ ยยารัักษาวััณโรค 4.1.1.1 บริิการดููแลรัักษาด้้วยยารัักษาวััณโรคสููตรพื้้�นฐาน 4.1.1.2 บริิการดููแลรัักษาด้้วยยารัักษาวััณโรคสููตรดื้�อยา 1) ยารัักษาวััณโรคดื้อ� ยา Rifampicin-resistant TB (RR-TB) และยารัักษาวััณโรค ดื้้�อยา หลายขนาน (Multidrug-resistance TB: MDR-TB) 2) ยารัักษาวััณโรคดื้อ� ยาหลายขนานชนิดิ รุุนแรง (Pre-extensively drug-resistant TB: Pre-XDR-TB) และยารัักษาวััณโรคดื้�อยาหลายขนานชนิิดรุุนแรงมาก(Extensively drug- resistant TB: XDR-TB) 4.1.2 บริิการตรวจและรัักษาการติิดเชื้อ� วััณโรคระยะแฝง 4.1.2.1 บริกิ ารตรวจการติิดเชื้อ� วััณโรคระยะแฝง 4.1.2.2 บริกิ ารยารัักษาการติิดเชื้�อวััณโรคระยะแฝง 4.1.3 บริิการตรวจทางห้้องปฏิบิ ััติิการเพื่�อ่ วิินิิจฉััยหรืือติิดตามการรัักษา 4.1.3.1 บริกิ ารตรวจทางห้อ้ งปฏิิบััติกิ ารเพื่่อ� วิินิจิ ฉััยวััณโรค 4.1.3.2 บริกิ ารตรวจทางห้อ้ งปฏิิบััติกิ ารพื้้�นฐานเพื่่�อการติดิ ตามการรัักษาวััณโรค 4.1.3.3 บริกิ ารตรวจทางห้อ้ งปฏิบิ ััติกิ ารเพื่อ่� วินิ ิจิ ฉััยวััณโรคดื้อ� ยา (First line drugs และ Second line drugs) 4.1.3.4 บริกิ ารตรวจทางห้้องปฏิิบััติิการเพื่่�อติิดตามการรัักษาวััณโรคดื้อ� ยา 4.1.4 บริกิ ารดููแลรัักษาผู้�ป้ ่ว่ ยวััณโรคที่่ม� ารัับการรัักษาและติิดตาม 4.2 บริิการค้น้ หาผู้�้ป่่วยวััณโรค บริิการค้น้ หาผู้้�ป่่วยวััณโรค แบบเข้้มข้น้ ในกลุ่�ม่ ที่่�มีคี วามเสี่�ยงสููง 7 กลุ่ม�่ ได้แ้ ก่่ 1) ผู้้�สัมผััสผู้�้ป่่วยวััณโรคปอด 2) ผู้้�ต้องขััง ผู้อ�้ าศััยในสถานคุ้�มครองและพััฒนาคนพิิการ/สถานคุ้�มครองคนไร้้ที่่�พึ่่�ง 3) ผู้้�ติิดเชื้อ� เอชไอวีี 4) ผู้�้ป่่วยโรคที่่�ทำำ�ให้้ภููมิิคุ้�มกัันลดลง ได้้แก่่ ผู้้�ป่่วยเบาหวานที่่�ควบคุุมระดัับน้ำ��ำ ตาลไม่่ได้้ (HbA1C มากกว่่า หรืือเท่่ากัับ 7 mg %) ผู้�้ป่่วยโรคไตเรื้อ� รััง หรืือได้้รัับยากดภููมิิคุ้�มกััน 5) ผู้้�สูงอายุุมากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 65 ปีี ที่่�สููบบุุหรี่� หรืือมีีโรคร่่วมปอดอุุดกั้�้นเรื้�อรััง หรืือ มีีโรคร่่วม เบาหวาน 6) ผู้ใ�้ ช้้สารเสพติดิ ติดิ สุุราเรื้อ� รััง 7) บุุคลากรสาธารณสุุขที่่ป� ฏิบิ ััติงิ านในหน่ว่ ยบริกิ ารที่่ม� ีสี ิทิ ธิหิ ลัักประกัันสุุขภาพแห่ง่ ชาติหิ รืือสิทิ ธิวิ ่า่ ง 182
หมายเหตุุ: กลุ่ม�่ ประชากรที่ม�่ ีีความเสี่ย�่ งสููงต่อ่ วัณั โรคใน 7 กลุ่ม�่ เสี่ย�่ ง อ้า้ งอิงิ จาก การคัดั กรองเพื่่อ� ค้น้ หาวัณั โรค และวัณั โรคดื้อ� ยา (Systematic screening for active TB and drug-resistant TB) พิมิ พ์ค์ รั้ง� ที่�่ 2 พ.ศ. 2561 โดย กองวัณั โรค กรมควบคุุมโรค กระทรวงสาธารณสุุข 5) กรอบการบริหิ ารจัดั การงบประมาณ สปสช. สนัับสนุุนงบประมาณสำำ�หรัับสนัับสนุุนระบบบริกิ ารดููแลรัักษาวััณโรคในระบบหลัักประกัันสุุขภาพ แห่่งชาติิ โดยแบ่่งเป็็นหมวดดัังแสดงในแผนภููมิิ แผนภููมิิแสดงกรอบการบริิหารจัดั การงบบริิการดููแลผู้้�ป่ว่ ยวัณั โรค ปีีงบประมาณ 2565 กรอบการบริหิ ารจัดั การ บริกิ ารดููแลรัักษาผู้ป�้ ่ว่ ยวััณโรค เป็็นไปตามแนวทางการควบคุุมวััณโรคประเทศไทย พ.ศ. 2561 (National Tuberculosis Control Program Guideline, Thailand 2018: NTP 2018) และที่่�ปรัับปรุุงเพิ่่�มเติมิ 6) บริิการดููแลรัักษาด้้วยยารักั ษาวััณโรคและบริกิ ารอื่น� ๆ ที่�่เกี่่�ยวข้้อง 6.1 บริิการดููแลรักั ษาด้้วยยารักั ษาวัณั โรค 6.1.1 ผู้้�มีีสิทิ ธิขิ อรัับบริกิ าร 1) ผู้้�มีสิทิ ธิหิ ลัักประกัันสุุขภาพแห่่งชาติิ 2) เป็น็ ผู้ป�้ ่ว่ ยวััณโรคทั้้�งวััณโรคในปอดและนอกปอด ที่่�ลงทะเบีียนรัักษาในระบบหลัักประกััน สุุขภาพแห่ง่ ชาติิ (ผ่า่ นโปรแกรม NTIP และประมวลผลด้้วยโปรแกรม TB Data Hub) 6.1.2 สิิทธิิประโยชน์์ที่�่ได้้รัับ 1) บริิการดููแลรัักษาด้้วยยารัักษาวััณโรคสููตรพื้้น� ฐาน 183
2) บริกิ ารดููแลรัักษาด้้วยยารัักษาวััณโรคสููตรดื้�อยา 2.1) ยารัักษาวััณโรคดื้อ� ยา Rifampicin-resistant TB (RR-TB) และยารัักษาวััณโรค ดื้้อ� ยา หลายขนาน (Multidrug resistance TB: MDR-TB) 2.2) ยารัักษาวััณโรคดื้อ� ยาหลายขนานชนิดิ รุุนแรง (Pre-extensively drug-resistant TB : Pre-XDR-TB) และยารัักษาวััณโรคดื้อ� ยาหลายขนานชนิิดรุุนแรงมาก (Extensively drug-resistant TB: XDR-TB) 6.1.3 หน่่วยบริิการดููแลรักั ษาผู้้�ป่่วยวัณั โรค หน่่วยบริิการดููแลรัักษาผู้�้ป่่วยวััณโรค จะต้้องเป็็นหน่่วยบริิการในระบบหลัักประกัันสุุขภาพ ที่่ผ� ่่านการขึ้น� ทะเบียี น หรืือประเมิินศัักยภาพตามที่่� สปสช.กำ�ำ หนด โดยแบ่ง่ เป็น็ 2 ประเภทคืือ 1. หน่่วยบริิการดููแลรักั ษาผู้้�ป่่วยวัณั โรคพื้้�นฐาน มีคี ุุณสมบััติติ ามเกณฑ์์มาตรฐานดัังนี้้� 1.1 เป็็นหน่ว่ ยบริกิ าร ในระบบหลัักประกัันสุุขภาพแห่ง่ ชาติิ 1.2 มีคี วามพร้อ้ มในการวินิ ิจิ ฉััยและรัักษาวััณโรค 1.3 มีกี ารตรวจชัันสููตร ตามแนวทางการดููแลผู้ป�้ ่ว่ ยวััณโรค โดยมีรี ะบบการเตรียี ม ผู้ป�้ ่่วยให้เ้ ก็บ็ เสมหะ นำำ�ส่ง่ ตรวจได้อ้ ย่า่ งถููกต้อ้ ง มีีการตรวจทางห้อ้ งปฏิิบััติิการพื้้น� ฐานได้้เอง โดยเฉพาะ AFB, CBC, UA และ FBS 1.4 มีีห้้องตรวจผู้้�ป่่วยนอก และห้้องปฏิิบััติิการที่่�มีีการแยกพื้้�นที่่�การใช้้งานอย่่าง ชััดเจน มีเี ครื่่�องมืือ อุุปกรณ์ใ์ นการเก็บ็ สิ่�งส่่งตรวจ ระบบบริิการ การตรวจหรืือส่ง่ ตรวจได้ม้ าตรฐาน 2. หน่่วยบริกิ ารรัักษาการติิดเชื้้อ� วััณโรคดื้้อ� ยา (RR-TB/MDR-TB/XDR-TB Treatment Center) มีคี ุุณสมบััติิตามเกณฑ์์มาตรฐานดัังนี้้� 1) เป็น็ หน่ว่ ยบริกิ าร ที่่ผ� ่า่ นการประเมินิ ศัักยภาพเป็น็ หน่ว่ ยดููแลรัักษาผู้ป้� ่ว่ ยวััณโรค พื้้น� ฐาน ในระบบหลัักประกัันสุุขภาพแห่่งชาติิ 2) มีีแพทย์์ผู้้�เชี่�ยวชาญ ที่่�ได้้รัับอนุุมััติิหรืือวุุฒิิบััตรจากแพทยสภา สาขาด้้าน อายุุรแพทย์์ หรืือกุุมารแพทย์์ ที่่�ผ่่านการฝึึกอบรมเรื่�่องการรัักษาการติิดเชื้�อวััณโรคดื้�อยาหลายขนานปฏิิบััติิงานที่่� คลินิ ิิกวััณโรคเป็็นประจำ�ำ 3) กรณีีดููแลรัักษาผู้้�ป่่วย Pre-XDR และ XDR-TB นั้น�้ หน่ว่ ยบริกิ ารจะต้อ้ งผ่่าน ความเห็็นชอบของที่่�ปรึึกษาคณะผู้�้เชี่ �ยวชาญวััณโรคดื้ �อยาระดัับเขต ตามแนวทางการบริิหารจััดการวััณโรคดื้ �อยาที่่� กองวััณโรค กระทรวงสาธารณสุุขกำำ�หนด หมายเหตุุ : 1) หน่่วยบริกิ ารดููแลรัักษาผู้้�ป่ว่ ยวัณั โรคพื้้�นฐาน ไม่ส่ ามารถเบิกิ ชดเชยยารักั ษาวัณั โรคแนวที่่� 2 (Second line drug) ได้้ ยกเว้้น ยา Levofloxacin 2) กรณีีหน่่วยบริกิ ารดููแลรัักษาผู้้�ป่่วยวััณโรคพื้้น� ฐาน ส่่งผู้้�ป่่วยวััณโรคไปรัับการรัักษาที่�่หน่ว่ ยบริกิ ารรักั ษา การติดิ เชื้อ� วัณั โรคดื้อ� ยา สปสช. จะชดเชยบริกิ ารตามสิทิ ธิปิ ระโยชน์ใ์ ห้แ้ ก่ห่ น่ว่ ยบริกิ ารรักั ษาการติดิ เชื้อ� วัณั โรคดื้อ� ยา สำำ�หรัับการเบิกิ ชดเชยส่่วนบริิการอื่�นนอกเหนือื จากที่�ร่ ะบุุ ให้ห้ น่่วยบริิการประจำำ�ของผู้้�ป่ว่ ยเป็็นผู้�้ รัับผิดิ ชอบ 3) เกณฑ์์การขึ้น� ทะเบีียนหน่่วยบริกิ ารดููแลรัักษาผู้�้ ป่่วยวััณโรคพื้้�นฐานและหน่ว่ ยบริิการดููแลรัักษาวััณโรค ดื้�อยาให้เ้ ป็น็ ไปตามที่่� สปสช กำ�ำ หนด 184
6.1.4 การรักั ษาด้ว้ ยยารัักษาวััณโรค การพิจิ ารณาเลืือกการรัักษาด้ว้ ยยารัักษาวััณโรค เป็น็ ไปตามรายการที่่อ� ยู่ใ�่ นบััญชียี าหลัักแห่ง่ ชาติิ และแนวทางการควบคุุมวััณโรคประเทศไทย พ.ศ. 2561 (National Tuberculosis Control Program Guideline, Thailand 2018: NTP 2018) และที่่ป� รัับปรุุงเพิ่่ม� เติมิ โดยหน่ว่ ยบริกิ ารสามารถเลืือกใช้ย้ ารัักษาวััณโรคได้ต้ ามรายการ และเงื่อ� นไขที่่� สปสช.กำ�ำ หนด ทั้ง�้ นี้้� สปสช.ชดเชยเป็น็ ยาหรืือเงิินค่่ายารัักษาวััณโรคแก่่หน่่วยบริิการ ตามจำำ�นวนที่่�หน่ว่ ยบริกิ าร จ่่ายจริงิ ให้ผ้ ู้�้ป่่วย โดยหน่ว่ ยบริิการบัันทึกึ ผ่่านโปรแกรม NTIP หรืือนำ�ำ เข้า้ ข้้อมููลบริกิ ารและประมวลผลเบิกิ จ่่ายด้้วย โปรแกรม TB Data Hub 6.1.5 การเบิกิ ชดเชย หน่่วยบริิการ ต้อ้ งดำ�ำ เนินิ การบัันทึึกข้้อมููลผ่า่ นโปรแกรม NTIP หรืือนำ�ำ เข้้าข้อ้ มููลบริกิ ารและ ประมวลผลเบิกิ จ่่ายด้ว้ ยโปรแกรม TB Data Hub ที่่� เว็บ็ ไซต์์ http://tbdatahub.nhso.go.th 6.2 บริกิ ารตรวจและรัักษาการติิดเชื้้�อวัณั โรคระยะแฝง 6.2.1 ผู้้�มีีสิิทธิขิ อรับั บริิการ 1) ผู้้�มีสิิทธิิหลัักประกัันสุุขภาพแห่่งชาติิ 2) เป็็นผู้้�สัมผััสผู้�้ป่่วยวััณโรคปอด ที่่อ� ายุุ ≤18 และยัังไม่่ป่่วยเป็น็ วััณโรค 6.2.2 สิิทธิิประโยชน์ท์ ี่�่ได้้รับั บริิการตรวจและรัักษาการติิดเชื้�อวััณโรคระยะแฝง เป็็นไปตามแนวทางการควบคุุมวััณโรค ประเทศไทย พ.ศ. 2561 (National Tuberculosis Control Program Guideline, Thailand 2018: NTP 2018) และที่่ป� รัับปรุุงเพิ่่ม� เติมิ โดยหน่ว่ ยบริกิ ารสามารถเลืือกใช้ย้ ารัักษาวััณโรคได้ต้ ามรายการและเงื่อ� นไขที่่� สปสช.กำำ�หนด 1) บริกิ ารตรวจการติิดเชื้้อ� วััณโรคระยะแฝง บริกิ ารตรวจการติดิ เชื้อ� วััณโรคระยะแฝงโดยกลุ่ม่� เป้า้ หมายคืือผู้้�สัมผััสร่ว่ มบ้า้ นผู้ป�้ ่ว่ ย วััณโรคปอด ที่่อ� ายุุ ≤ 18 ปี ี ที่่ไ� ม่ป่ ่ว่ ยเป็น็ วััณโรค โดยชดเชยค่า่ บริกิ ารตรวจการติดิ เชื้อ� วััณโรคระยะแฝง ด้ว้ ยการทดสอบปฏิิกิริ ิยิ า ทุุเบอร์์คุุลินิ (Tuberculin Skin Test: TST) จำ�ำ นวนไม่่เกิิน 1 ครั้้�ง 2) บริกิ ารยารัักษาการติิดเชื้้อ� วััณโรคระยะแฝง บริกิ ารยารัักษาการติิดเชื้�อวััณโรคระยะแฝงในกลุ่่�มผู้้�สัมผััสผู้�้ป่่วยวััณโรคปอดที่่ม� ีอี ายุุ≤18 ปีี ที่่เ� ข้้าเกณฑ์ก์ ารรัักษาการติิดเชื้�อวััณโรคระยะแฝง 6.2.3 การรัักษาด้้วยยารัักษาวัณั โรค การพิิจารณาการรัักษาการติิดเชื้�อวััณโรคระยะแฝง ด้ว้ ยยารัักษาวััณโรค เป็็นไปตามรายการ ที่่อ� ยู่ใ�่ นบััญชีียาหลัักแห่่งชาติิ และแนวทางการควบคุุมวััณโรคประเทศไทย พ.ศ. 2561 (National Tuberculosis Control Program Guideline, Thailand 2018: NTP 2018) และที่่ป� รัับปรุุงเพิ่่�มเติมิ โดยหน่่วยบริกิ ารสามารถ เลืือกใช้ย้ ารัักษาวััณโรคได้ต้ ามรายการและเงื่�อนไขที่่� สปสช.กำำ�หนด ทั้ง�้ นี้้� สปสช.ชดเชยเป็็นยา หรืือเงินิ ค่า่ ยารัักษาการติิดเชื้อ� วััณโรคระยะแฝงแก่ห่ น่ว่ ยบริิการ ตาม จำ�ำ นวนที่่ใ� ห้บ้ ริกิ ารจริิงแก่่ผู้�ป้ ่ว่ ย โดยหน่ว่ ยบริกิ ารบัันทึกึ ผ่า่ นโปรแกรม NTIP หรืือนำ�ำ เข้า้ ข้อ้ มููลบริกิ ารและประมวล ผลเบิกิ จ่า่ ยด้้วยโปรแกรม TB Data Hub 185
6.2.4 การเบิิกชดเชย แนวทางการเบิกิ ชดเชยบริกิ ารตรวจและรัักษาการติดิ เชื้อ� วััณโรคระยะแฝง ต้อ้ งดำ�ำ เนินิ การบัันทึกึ ข้้อมููลผ่่านโปรแกรม NTIP หรืือนำำ�เข้า้ ข้้อมููลบริิการและประมวลผลเบิิกจ่่ายด้ว้ ยโปรแกรม TB Data Hub เว็บ็ ไซต์์ http://tbdatahub.nhso.go.th ตารางการเบิกิ ชดเชยบริกิ ารตรวจและรักั ษาการติดิ เชื้้�อวัณั โรคระยะแฝง รายการ การเบิกชดเชย อตั ราคา่ ชดเชย 40 บาท/ครง้ั บริการตรวจการตดิ เช้ือวณั โรคระยะแฝง (ไม่เกนิ 1 ครง้ั /คน/ คา่ ทดสอบปฏิกิริยาทุเบอรค์ ลุ นิ หนว่ ยบริการเบกิ ชดเชยคา่ ทดสอบปฏิกริ ยิ า ปีงบประมาณ) (Tuberculin Skin Test: TST) ทเุ บอร์คลุ ิน (TST) ไดต้ ามจำ�นวนที่ใหบ้ รกิ าร จรงิ โดยบนั ทึกขอ้ มูลผา่ นโปรแกรม NTIP หรือ ชดเชยเปน็ ยาหรือเงิน นำ�เข้าขอ้ มูลบรกิ ารและประมวลผลเบิกจา่ ยดว้ ย ค่ายารักษาการติดเชื้อ โปรแกรม TB Data Hub วัณโรคระยะแฝง บรกิ ารยารกั ษาการตดิ เชอื้ วัณโรคระยะแฝง ยารักษาการตดิ เชอ้ื วัณโรค หนว่ ยบรกิ ารเบกิ ชดเชยยารกั ษาการตดิ เชอ้ื วณั โรค ระยะแฝง ระยะแฝงไดต้ ามจ�ำ นวนทใ่ี หบ้ รกิ ารจรงิ โดยบนั ทึก ขอ้ มูลผา่ นโปรแกรม NTIP หรอื น�ำ เขา้ ขอ้ มูล และ ประมวลผลเบกิ จา่ ยดว้ ยโปรแกรม TB Data Hub 6.3 บริกิ ารตรวจทางห้อ้ งปฏิิบััติกิ ารเพื่่อ� วิินิิจฉััยหรืือติดิ ตามการรัักษา 6.3.1 ผู้้�มีีสิิทธิิขอรับั บริิการ 1) ผู้้�มีสิทิ ธิิหลัักประกัันสุุขภาพแห่่งชาติิ 2) เป็็นผู้�้ป่่วยวััณโรคปอด ที่่�ลงทะเบีียนรัักษาในระบบหลัักประกัันสุุขภาพแห่่งชาติิ (ผ่่าน โปรแกรม NTIP และประมวลผลด้ว้ ยโปรแกรม TB Data Hub) 6.3.2 สิิทธิปิ ระโยชน์ท์ ี่ไ�่ ด้ร้ ัับ ผู้�้ป่่วยวััณโรคจะได้้รัับการตรวจทางห้้องปฏิิบััติิการ โดยอิิงแนวทางการควบคุุมวััณโรค ประเทศไทย พ.ศ. 2561 (National Tuberculosis Control Program Guideline, Thailand 2018: NTP 2018) และที่่ป� รัับปรุุงเพิ่่ม� เติมิ ทั้ง�้ นี้้ร� ายการตรวจทางห้อ้ งปฏิบิ ััติกิ ารวััณโรค เป็น็ ไปตามรายการและเงื่อ� นไขที่่� สปสช.กำำ�หนด 6.3.2.1 บริกิ ารตรวจทางห้อ้ งปฏิบิ ััติิการเพื่อ่� วินิ ิิจฉััยวัณั โรค สปสช. สนัับสนุุนบริิการตรวจทางห้้องปฏิบิ ััติิการเพื่่�อวิินิจิ ฉััยวััณโรค สำ�ำ หรัับกลุ่่�มที่่ม� ีี ความเสี่�ยงสููงต่อ่ วััณโรค ได้้แก่่ กลุ่่�มผู้้�ต้องขััง และผู้้�สัมผััสร่ว่ มบ้า้ นผู้ป้� ่่วยวััณโรคปอด จะได้้รัับบริกิ ารตรวจคััดกรอง เพื่่อ� วินิ ิิจฉััยวััณโรคด้ว้ ยการถ่า่ ยภาพรัังสีีทรวงอก Chest X-ray (CXR) หากพบผลผิิดปกติิ ให้้ตรวจหาเชื้�อวััณโรค โดยวิธิ ีอี ณููชีีววิทิ ยา (Molecular assay) กรณีีที่่พ� บผลดื้้อ� ต่อ่ ยา Rifampicin (RR) ให้ต้ รวจยืืนยัันด้ว้ ยวิิธีอี ณููชีวี วิิทยา (Molecular assay) ด้้วยวิิธีี Xpert MTB/RIF หรืือตรวจด้้วยวิธิ ีี Line probe assay ซ้ำ�ำ� อีกี ครั้�้ง 186
ตารางสิทิ ธิปิ ระโยชน์ก์ ารตรวจทางห้อ้ งปฏิิบััติิการเพื่อ�่ วินิ ิจิ ฉัยั วััณโรค การตรวจทางห้อ้ งปฏิบิ ัตั ิกิ ารเพื่�อวินิ ิจิ ฉัยั วัณั โรค (สำ�ำ หรับั กลุ่�มผู้้�ต้อ้ งขังั และผู้้�สัมั ผัสั ร่ว่ มบ้า้ นผู้้�ป่ว่ ยวัณั โรคปอด) การถ่่ายภาพรัังสีีทรวงอก Chest X-ray ไม่่เกินิ 1 ครั้้ง� / คน / ปีงี บประมาณ (CXR) การตรวจหาเชื้อ� วัณั โรคด้ว้ ยวิธิ ีอี ณููชีวี วิทิ ยา o กรณีีผล CXR ผิิดปกติิ ตรวจหาเชื้�อวััณโรคด้้วยวิิธีี (Molecular assay) Molecular assay ไม่่เกินิ 1 ครั้้ง� / คน / ปีีงบประมาณ o กรณีีผลตรวจ Molecular assay พบผลดื้้�อต่่อยา Rifampicin (RR) ให้ต้ รวจยืนื ยัันด้้วยวิธิ ีี Xpert MTB/RIF หรืือตรวจด้ว้ ยวิิธีี Line probe assay ซ้ำำ�� อีีกครั้้�ง 6.3.2.2 บริกิ ารตรวจทางห้อ้ งปฏิบิ ััติกิ ารพื้้�นฐานเพื่่�อการติิดตามการรัักษาวััณโรค สปสช.สนัับสนุุนบริิการตรวจทางห้้องปฏิิบััติิการพื้้�นฐานเพื่�่อการติิดตามการรัักษา วััณโรค สำ�ำ หรัับผู้ป�้ ่่วยวััณโรค วััณโรคดื้อ� ยา (RR-TB/MDR-TB) และผู้้�ป่่วยวััณโรคดื้อ� ยาหลายขนานชนิดิ รุุนแรงมาก (Pre-XDR-TB /XDR-TB) โดยอิิงตามแนวทางการดำ�ำ เนิินงานควบคุุมวััณโรคแห่่งชาติิ พ.ศ. 2561 (National Tuberculosis Control Program Guideline, Thailand 2018: NTP 2018) และที่่�ปรัับปรุุงเพิ่่ม� เติิม ทั้ง้� นี้้ก� ารเบิกิ จ่า่ ยชดเชยบริิการเป็็นไปตามที่่� สปสช.กำำ�หนด ตารางสิทิ ธิิประโยชน์์การตรวจทางห้้องปฏิิบััติกิ ารพื้้น� ฐานเพื่่�อติิดตามการรักั ษาวััณโรค การตรวจทางห้้องปฏิบิ ััติิการพื้้�นฐานเพื่�อติดิ ตามการรักั ษาวััณโรค การตรวจเสมหะหาเชื้�อ Acid-Fast Bacilli (AFB) ด้ว้ ยกล้้องจุลุ ทรรศน์์ กลุ่่�มผู้้�ป่่วยวััณโรคใหม่่ ไม่เ่ กิิน 3 ชุดุ ๆ ละ 3 Sample (Slide) ต่อ่ Course การรัักษา กลุ่่�มผู้้�ป่ว่ ยวัณั โรครัักษาซ้ำำ�� ไม่่เกิิน 3 ชุดุ ๆ ละ 3 Sample (Slide) ต่่อ กลุ่่�มผู้้�ป่่วยวัณั โรคดื้้อ� ยา (RR-TB/MDR-TB) Course การรัักษา กลุ่่�มผู้้�ป่ว่ ยวััณโรคดื้้�อยาหลายขนานชนิดิ รุุนแรงมาก (Pre- ไม่่เกิิน 25 ชุดุ ๆ ละ 3 Sample (Slide) ต่่อ XDR-TB/XDR-TB) Course การรัักษา ไม่เ่ กิิน 25 ชุุดๆ ละ 3 Sample (Slide) ต่อ่ Course การรักั ษา 187
การตรวจทางห้อ้ งปฏิิบััติิการพื้้�นฐานเพื่�อติิดตามการรักั ษาวััณโรค การถ่่ายภาพรัังสีีทรวงอก Chest X-ray (CXR) กลุ่่�มผู้้�ป่ว่ ยวัณั โรคใหม่่ ไม่เ่ กิิน 2 ครั้้�ง ต่่อ Course การรักั ษา กลุ่่�มผู้้�ป่่วยวัณั โรครัักษาซ้ำ�ำ� ไม่่เกินิ 2 ครั้้�ง ต่่อ Course การรักั ษา กลุ่่�มผู้้�ป่่วยวัณั โรคดื้้�อยา (RR-TB/MDR-TB/XDR-TB) ไม่เ่ กิิน 6 ครั้้�ง ต่อ่ Course การรักั ษา กลุ่่�มผู้้�ป่ว่ ยวัณั โรคดื้้อ� ยาหลายขนาน ชนิิดรุุนแรงมาก ไม่่เกิิน 6 ครั้้ง� ต่่อ Course การรักั ษา (Pre-XDR-TB/XDR-TB) 6.3.2.3 บริิการตรวจทางห้อ้ งปฏิบิ ััติกิ ารเพื่อ�่ วินิ ิิจฉัยั วััณโรคดื้้อ� ยา 1) บริิการตรวจทางห้อ้ งปฏิิบััติกิ ารเพื่อ�่ วิินิจิ ฉัยั วััณโรคดื้้อ� ยา (Fist line drugs) 1.1) การวิินิิจฉััยวัณั โรคดื้้อ� ยาในผู้้�ป่่วยวััณโรครายใหม่่ สปสช. สนัับสนุุนการตรวจวิินิิจฉััยวััณโรคดื้�อยาด้้วยการตรวจเพาะเลี้�ยงเชื้�อ วััณโรค (Culture) เทคนิิค Solid media และหากเพาะเลี้�ยงเชื้�อขึ้�น Mycobacterium Tuberculosis (MTB) สามารถส่่งตรวจทดสอบความไวต่่อยาวััณโรค (DST) เทคนิิค Solid media ต่่อได้้ไม่่เกิิน 1 ครั้�้งต่่อ Course การรัักษา เพื่่�อให้้ผู้ป้� ่ว่ ยวััณโรครายใหม่่ทุุกรายสามารถเข้า้ ถึึงบริิการตรวจเพื่อ�่ วินิ ิจิ ฉััยวััณโรคดื้อ� ยา 2.2) การวิินิิจฉัยั วััณโรคดื้้อ� ยาในผู้้�ป่ว่ ยกลุ่�มเสี่ย่� งดื้้�อยาสููง สปสช. สนัับสนุุนการตรวจวิินิิจฉััยวััณโรคดื้�อยาด้้วยการตรวจเพาะเลี้�ยงเชื้�อ (Culture) การทดสอบความไวต่อ่ ยาวััณโรค (DST) และการตรวจเชื้อ� วััณโรคดื้อ� ยาด้ว้ ยวิธิ ีอี ณููชีวี วิทิ ยา (Molecular assay) เพื่�อ่ การวินิ ิิจฉััยเชื้�อวััณโรคดื้อ� ยา ไม่่เกิิน 1 ครั้ง�้ ต่่อ Course การรัักษา และติิดตามการรัักษาวััณโรคดื้อ� ยา สำ�ำ หรัับผู้้�ป่่วยวััณโรคกลุ่�่มเป้้าหมายเพื่่�อให้้ผู้้�ป่่วยเข้้าถึึงการตรวจชัันสููตรทางห้้องปฏิิบััติิการที่่�มีีคุุณภาพ เพิ่่ม� ประสิิทธิภิ าพในการควบคุุมเชื้�อวััณโรคดื้�อยา โดยเป็็นไปตามแนวทางดัังนี้้� 1) พิิจารณาตรวจวิินิิจฉััยวััณโรคดื้�อยาด้้วยวิิธีีการตรวจเพาะเลี้�ยงเชื้�อวััณโรค (Culture) ด้้วยเทคนิิค Solid media หรืือ Liquid media สำำ�หรัับผู้�้ป่ว่ ยวััณโรคที่่�เข้้าเกณฑ์ก์ ารตรวจวิินิจิ ฉััยวััณโรค ดื้อ� ยา และหากเพาะเลี้ย� งเชื้�อขึ้�น Mycobacterium Tuberculosis (MTB) สามารถส่่งตรวจทดสอบความไวต่่อยา วััณโรค (DST) ด้ว้ ยเทคนิคิ Solid media หรืือ Liquid media ได้้ 2) พิิจารณาตรวจวิินิจิ ฉััยวััณโรคดื้�อยาด้ว้ ยวิิธีอี ณููชีีววิทิ ยา (Molecular assay) เป็็นทางเลืือกสำ�ำ หรัับผู้�้ป่่วยเฉพาะที่่�จำำ�เป็็นต้้องมีีความรวดเร็็วในการวิินิิจฉััยวััณโรคดื้�อยาเร่่งด่่วน ซึ่่�งสามารถใช้้ได้้ เฉพาะผู้ป้� ่ว่ ยวััณโรคที่่เ� ข้า้ เกณฑ์ต์ รวจวิินิิจฉััยวััณโรคดื้�อยาด้ว้ ยวิิธีีอณููชีวี วิิทยา (Molecular assay) ทั้ง้� นี้้� ให้้ตรวจวิินิจิ ฉััยวััณโรคดื้อ� ยาด้ว้ ยวิิธีีการตรวจเพาะเลี้ย� งเชื้อ� วััณโรค เทคนิคิ Solid media เพื่่�อยืืนยัันผลการวิินิจิ ฉััยอีีกครั้้�ง และหากเพาะเลี้�ยงเชื้อ� ขึ้�น Mycobacterium Tuberculosis (MTB) สามารถส่่งตรวจทดสอบความไวต่่อยาวััณโรค (DST) ด้ว้ ยเทคนิิค Solid media ได้้ 188
ตารางเกณฑ์์การส่่งตรวจทางห้้องปฏิิบััติิการเพื่่อ� วิินิจิ ฉััยวััณโรคดื้้�อยา (First line drugs) กลุ่�มผู้้�ป่่วยเข้้าเกณฑ์์ตรวจวินิ ิิจฉัยั วััณโรคดื้�อยา การตรวจวินิ ิจิ ฉัยั วัณั โรคดื้�อยา Culture & DST Molecular assay ผู้้�ป่ว่ ยวััณโรครายใหม่่ AFB + or - ไม่เ่ ข้า้ เกณฑ์์ส่ง่ ตรวจ ผู้้�ป่ว่ ยวัณั โรครายใหม่่ (New) ผู้้�ป่่วยที่่�มีีประวัตั ิิการรักั ษาวัณั โรคมาก่อ่ น ผู้้�ป่ว่ ยวััณโรคที่่ม� ีปี ระวััติิเคยรัักษาครบหรืือรัักษา AFB + or - AFB + or - หายแล้้ว แต่ผ่ ู้้�ป่ว่ ยกลัับเป็น็ ซ้ำ�ำ� (Relapse) AFB + AFB + ผู้้�ป่ว่ ยที่่�ขาดยาเกิิน 2 เดืือนติิดต่อ่ กััน เมื่อ� กลับั มา AFB + AFB + รักั ษาซ้ำำ��ยัังพบเชื้�อในเสมหะ (Loss to Follow-up) ผู้้�ป่่วยที่่�มีปี ระวัตั ิเิ คยได้้รัับการรัักษาหลายครั้้ง� และ รัับประทานยาไม่่สม่ำ��ำ เสมอ และยัังคงพบเชื้อ� ในเสมหะ (Failure) ได้้แก่่ o ผู้้�ป่ว่ ยเสมหะพบเชื้อ� เมื่�อวิินิิจฉัยั ก่่อนเริ่ม� การ รักั ษา และผลเสมหะยัังคงพบเชื้อ� หรือื กลับั เป็็นพบเชื้อ� ในเดือื นที่่� 5 ของการรัักษา หรือื หลัังจากนั้้น� o ผู้้�ป่ว่ ยเสมหะไม่พ่ บเชื้�อในตอนแรก แต่่กลับั มีผี ลเสมหะเป็็นพบเชื้�อหลังั จากรักั ษาได้้ 2 เดือื น ผู้้�ป่่วยระหว่่างการรักั ษา ผู้้�ป่่วยวัณั โรคขณะกำำ�ลัังรักั ษาที่่�ยังั พบเชื้อ� ในเสมหะ AFB + AFB + เมื่�อสิ้น� เดือื นที่่� 2 หรืือหลัังจากนั้้�น ผู้้�ป่่วยวัณั โรครายใหม่ท่ ี่่�มีีประวััติเิ สี่�ยงต่อ่ การเป็น็ วัณั โรคดื้�อยา (RR-TB /MDR-TB) ผู้้�สัมผัสั ใกล้ช้ ิิด (close contact) กัับผู้้�ป่ว่ ยวััณโรค AFB + or - AFB + or - ดื้�อยา (RR-TB/MDR TB) ผู้้�ป่่วยวัณั โรคในเรือื นจำ�ำ AFB + or - ไม่่เข้้าเกณฑ์์ส่ง่ ตรวจ ผู้้�ป่ว่ ยวัณั โรคที่่�ติดิ เชื้�อเอชไอวีรี ่่วมด้ว้ ย (TB-HIV) AFB + or - ไม่่เข้า้ เกณฑ์์ส่ง่ ตรวจ 189
หมายเหตุุ: 1) กรณีีหน่่วยบริิการส่่งตรวจวิินิิจฉััยวััณโรคดื้�อยาด้้วยวิิธีีการตรวจเพาะเลี้�ยงเชื้�อวััณโรค (Culture) แล้้ว จะไม่่สามารถตรวจวิินิจิ ฉััยวัณั โรคดื้อ� ยาด้ว้ ยวิิธีี Molecular assay ได้อ้ ีีก 2) การตรวจเพาะเลี้ย� งเชื้อ� วัณั โรค (Culture) และการตรวจทดสอบความไวต่อ่ ยาวัณั โรค (DST) เพื่่อ� ยืนื ยันั ผลการวินิ ิิจฉััยวัณั โรคดื้อ� ยาด้้วยวิิธีี Molecular assay จะทำำ�ได้เ้ ฉพาะเทคนิคิ Solid media เท่่านั้้�น 3) บริิการตรวจทางห้้องปฏิบิ ััติิการเพื่่อ� ทดสอบความไวต่่อยาแนวที่่� 2 (Second line drugs) สปสช.สนัับสนุุนบริกิ ารตรวจทางห้อ้ งปฏิบิ ััติกิ ารเพื่อ่� ทดสอบความไวต่อ่ ยาแนวที่่� 2 (Second line drugs) สำำ�หรัับผู้ป้� ่่วยวััณโรคดื้อ� ยา (RR-TB / MDR-TB) ด้้วยการตรวจโดยวิิธีีอณููชีวี วิิทยา (Molecular assay) ด้ว้ ยวิิธีี Line Probe Assay (LPA) และ/หรืือ การตรวจเพาะเลี้�ยงเชื้�อวััณโรค ด้้วยเทคนิิค Solid media หากเพาะเลี้�ยงเชื้�อขึ้�น Mycobacterium Tuberculosis (MTB) สามารถส่ง่ ตรวจทดสอบความไวต่อ่ ยาวััณโรค (DST) แนวที่่� 2 ด้ว้ ยเทคนิคิ Solid media ได้้ ไม่เ่ กินิ 1 ครั้้�งต่่อ Course การรัักษา ทั้ง้� นี้้� การทดสอบความไวต่อ่ ยาแนวที่่� 2 (Second line drugs) ของผู้ป้� ่ว่ ยวััณโรคดื้อ� ยา นำำ�มาใช้ใ้ นการรัักษา วััณโรคดื้�อยา ด้ว้ ยสููตรยารัักษาวััณโรคดื้�อยาที่่�เหมาะสม โดยการพิจิ ารณารายการยารัักษาวััณโรคดื้�อยาและวััณโรค ดื้อ� ยาหลายขนานชนิดิ รุุนแรงมาก ให้เ้ ป็น็ ไปตามรายการที่่อ� ยู่ใ�่ นบััญชียี าหลัักแห่ง่ ชาติแิ ละแนวทางการควบคุุมวััณโรค ประเทศไทย พ.ศ. 2561 (National Tuberculosis Control Program Guideline, Thailand 2018: NTP 2018) และที่่ป� รัับปรุุงเพิ่่ม� เติมิ โดยหน่ว่ ยบริกิ ารสามารถเลืือกใช้ย้ ารัักษาวััณโรคได้ต้ ามรายการและเงื่อ� นไขที่่� สปสช.กำ�ำ หนด 6.3.2.4 บริิการตรวจทางห้้องปฏิบิ ัตั ิกิ ารเพื่่�อติดิ ตามการรัักษาวััณโรคดื้้อ� ยา สปสช. สนัับสนุุนบริกิ ารตรวจเพาะเลี้�ยงเชื้�อวััณโรค (Culture) เพื่อ�่ ติดิ ตามการรัักษาวััณโรค ดื้อ� ยาแก่ผ่ ู้ป�้ ่ว่ ยวััณโรคดื้อ� ยา (RR-TB /MDR-TB) และผู้ป้� ่ว่ ยวััณโรคดื้อ� ยาหลายขนานชนิดิ รุุนแรงมาก (Pre-XDR-TB / XDR-TB) ไม่เ่ กินิ 16 ครั้้�งต่่อ course การรัักษา เพื่่�อให้้ผู้�้ป่ว่ ยวััณโรคดื้�อยาเข้้าถึึงการตรวจทางห้้องปฏิิบััติิการที่่ม� ีี คุุณภาพ เพิ่่ม� ประสิิทธิิภาพในการควบคุุมและติิดตามการรัักษาวััณโรคดื้�อยา 6.3.3 คุุณสมบัตั ิขิ องหน่่วยที่่ใ� ห้บ้ ริกิ ารรายการทางห้อ้ งปฏิิบัตั ิกิ ารวััณโรค 1) เป็น็ หน่ว่ ยบริกิ าร หรืือเป็น็ หน่ว่ ยบริกิ ารที่่ร� ัับการส่ง่ ต่อ่ เฉพาะด้า้ นเทคนิคิ การแพทย์ใ์ นระบบ หลัักประกัันสุุขภาพแห่ง่ ชาติิ 2) เป็็นหน่่วยงานที่่�ได้้รัับการรัับรองมาตรฐานเทคนิิคการแพทย์์ ตามมาตรา ISO 15189 หรืือมาตรฐานงานเทคนิิคการแพทย์์ของสภาเทคนิิคการแพทย์์ (Laboratory Accreditation) หรืือมาตรฐาน ห้อ้ งปฏิบิ ััติกิ ารทางการแพทย์์ กระทรวงสาธารณสุุข (MOPH Standard) ตามรายการทางห้อ้ งปฏิบิ ััติกิ ารที่่ห� น่ว่ ยบริกิ าร จััดบริกิ าร และใบรัับรองมาตรฐาน จะต้อ้ งมีอี ายุุการรัับรองไม่น่ ้อ้ ยกว่า่ 180 วััน ในวัันที่่ย� ื่น่� เอกสารการขอขึ้น� ทะเบียี น แก่่ สปสช. 6.3.4 การเบิิกชดเชย แนวทางการเบิิกชดเชยการตรวจทางห้้องปฏิิบััติิการวััณโรค ต้้องดำำ�เนิินการบัันทึึกข้้อมููล ผ่่านโปรแกรม NTIP หรืือนำ�ำ เข้้าข้้อมููลบริิการและประมวลผลเบิิกจ่่ายด้้วยโปรแกรม TB Data Hub เว็็บไซต์์ http://tbdatahub.nhso.go.th 190
ตารางการเบิกิ ชดเชยการตรวจทางห้อ้ งปฏิบิ ััติิการวัณั โรค รายการ อัตั ราค่่าชดเชย การตรวจทางห้้องปฏิิบัตั ิกิ ารเพื่อ�่ คัดั กรองวัณั โรคในกลุ่�มเสี่�่ยง ค่่าตรวจ CXR 100 บาท/ครั้ง�้ (ไม่่เกิิน 1 ครั้�้ง/คน/ปีีงบประมาณ) การตรวจเพื่อ่� วินิ ิิจฉััยและตรวจหาเชื้้�อดื้้อ� ยา 1. วิินิจิ ฉัยั วััณโรค/วััณโรคดื้้อ� ยา First - line drugs ไม่เ่ กิิน 1 ครั้�ง้ /คน/ปีีงบประมาณ 1.1 TB-LAMP วิินิจิ ฉััยวััณโรค/ ตรวจหาเชื้�อ MTB 200 บาท /ครั้้�ง 1.2 Real-time PCR (Xpert MTB/RIF) จ่า่ ยรวม 500 บาท /ครั้�้ง - วิินิจิ ฉััยวััณโรค/ตรวจหาเชื้อ� MTB 400 บาท /ครั้ง้� - ตรวจหาเชื้อ� ดื้�อยา Rifampicin (ชนิิดเดียี ว) 100 บาท /ครั้้ง� 1.3 Real-time PCR MTB/MDR (Anyplex) จ่่ายรวม 600 บาท /ครั้้ง� - วิินิิจฉััยวััณโรค/ตรวจหาเชื้อ� MTB 400 บาท /ครั้้�ง - ตรวจหาเชื้อ� ดื้อ� ยา INH+ Rifampicin (2 ชนิดิ ) 200 บาท /ครั้้�ง 1.4 Line Probe Assay (LPA) จ่า่ ยรวม 600 บาท /ครั้้ง� - วิินิิจฉััยวััณโรค/ตรวจหาเชื้�อ MTB 400 บาท /ครั้ง้� - ตรวจหาเชื้อ� ดื้อ� ยา INH+ Rifampicin (2 ชนิิด) 200 บาท /ครั้ง�้ 2. วินิ ิิจฉัยั วััณโรคดื้้�อยา Second - line drugs ไม่เ่ กินิ 1 ครั้ง�้ /คน/ ปีีงบประมาณ 2.1 Line Probe Assay (FQ และ AG/CP) หรืือ 700 บาท /ครั้้�ง 2.2 Real-time PCR MTB/XDR (FQ และ AG/CP) กรณีีที่่� รพ. ที่�่ยัังไม่่พร้อ้ มด้า้ นศัักยภาพในการตรวจ Molecular Assay 1. ตรวจด้ว้ ยวิิธีี AFB 20 บาท/ครั้้�ง ,ไม่่เกิิน 3 ครั้้ง� /คน/ปีีงบประมาณ 2. ตรวจด้้วยวิิธีเี พาะเลี้ย� งเชื้อ� Culture ไม่่เกิิน 1 ครั้�้ง/คน/ ปีีงบประมาณ 200 บาท/ตััวอย่า่ ง 2.1 เทคนิิค Solid Media 300 บาท/ตััวอย่า่ ง 2.2 เทคนิิค Liquid Media การตรวจการติิดเชื้้�อวัณั โรคระยะแฝง 40 บาท/ครั้�้ง, ไม่่เกิิน 1 ครั้้ง� /คน/ปีีงบประมาณ ค่า่ ทดสอบปฏิกิ ิริ ิิยาทุุเบอร์์คููลิิน (Tuberculin Skin Test: TST) 191
รายการ อัตั ราค่่าชดเชย การตรวจทางห้อ้ งปฏิิบัตั ิิการเพื่�อ่ ติดิ ตามการรัักษาวััณโรค ตรวจด้้วยวิิธีเี พาะเลี้�ยงเชื้อ� Culture 1. เทคนิิค Solid Media 200 บาท/ตััวอย่า่ ง 2. เทคนิคิ Liquid Media 300 บาท/ตััวอย่า่ ง หมายเหตุุ: 1) อััตราการชดเชยบริกิ ารต่่อครั้ง� หมายความถึึงต่อ่ ครั้ง� ของการตรวจรู้้�ผล 2) สปสช.จะชดเชยค่า่ ตรวจทางห้อ้ งปฏิบิ ัตั ิกิ าร ในกรณีที ี่ห�่ น่ว่ ยตรวจทางห้อ้ งปฏิบิ ัตั ิกิ ารผ่า่ นการประเมินิ ตาม แนวทางการประเมิินหน่ว่ ยตรวจทางห้้องปฏิิบััติกิ ารวััณโรคของ สปสช. 3) กรณีีหน่ว่ ยบริกิ ารส่่งตรวจวินิ ิิจฉัยั วััณโรคดื้อ� ยา (First line drug) ด้ว้ ยวิิธีีการตรวจเพาะเลี้�ยงเชื้อ� วัณั โรค (Culture) แล้้วจะไม่่สามารถตรวจวินิ ิจิ ฉัยั วััณโรคดื้�อยาด้ว้ ยวิิธีี Molecular assay 4) การตรวจเพาะเลี้ย� งเชื้อ� วัณั โรค (Culture) และการตรวจทดสอบความไวต่อ่ ยาวัณั โรค (DST) เพื่่อ� ยืนื ยันั ผล การวินิ ิจิ ฉัยั วัณั โรคดื้อ� ยา (First line drug) ด้้วยวิธิ ีี Molecular assay จะทำำ�ได้เ้ ฉพาะเทคนิคิ Solid media เท่า่ นั้้น� 6.4 บริกิ ารดููแลรักั ษาผู้้�ป่่วยวััณโรคที่่ม� ารัับการรัักษาและติิดตาม 6.4.1 ผู้้�มีีสิทิ ธิิขอรับั บริิการ 1) ผู้้�มีสิทิ ธิหิ ลัักประกัันสุุขภาพแห่ง่ ชาติิ 2) เป็น็ ผู้้ป� ่่วยวััณโรคทั้ง้� วััณโรคในปอดและนอกปอด ที่่ล� งทะเบีียนรัักษาในระบบหลัักประกััน สุุขภาพแห่่งชาติิ (ผ่่านโปรแกรม NTIP และประมวลผลด้้วยโปรแกรม TB Data Hub) 6.4.2 สิิทธิิประโยชน์ท์ ี่�ไ่ ด้้รัับ บริิการดููแลรัักษาผู้�้ป่่วยวััณโรคที่่�มารัับการรัักษาและติิดตาม ซึ่่�งครอบคลุุมกิิจกรรมทั้�้งหมด ที่่เ� กิิดขึ้น� จากการให้้บริกิ ารได้้แก่่บริิการดููแลรัักษา การติดิ ตามการรัักษา บริิการให้้คำำ�ปรึกึ ษา และให้ค้ วาม รู้�เกี่�ยวกัับวััณโรค บัันทึกึ ข้อ้ มููลและกิิจกรรมอื่�่น ๆ ที่่เ� กี่ย� วข้้อง 6.4.3 การเบิิกชดเชย แนวทางการเบิกิ ชดเชยค่า่ บริกิ ารดููแลรัักษาผู้ป�้ ่ว่ ยวััณโรคที่่ม� ารัับการรัักษาและติดิ ตามต้อ้ งดำำ�เนินิ การโดยบัันทึึกผ่า่ นโปรแกรม NTIP หรืือนำำ�เข้า้ ข้้อมููลบริกิ ารและประมวลผลเบิกิ จ่า่ ยด้้วยโปรแกรม TB Data Hub เว็็บไซต์์ http://tbdatahub.nhso.go.th 192
ตารางการเบิิกชดเชยบริกิ ารดููแลรักั ษาผู้้�ป่่วยวััณโรคที่่ม� ารัับการรักั ษาและติดิ ตาม รายการ การเบิกชดเชย อัตราคา่ ชดเชย บรกิ ารดูแลรกั ษาผปู้ ว่ ยวณั โรคทม่ี ารบั การรกั ษาและตดิ ตาม บริการดูแลรักษาผู้ปว่ ยวณั โรค หนว่ ยบรกิ ารเบิกชดเชยคา่ บริการดแู ลรักษาผู้ปว่ ย 20 บาท/ครั้ง ที่ มารับการรกั ษาและติดตาม วณั โรคท่ี มารับการรกั ษาและตดิ ตาม ไดต้ ามจ�ำ นวน ที่ใหบ้ รกิ ารจริง โดยบนั ทึกข้อมูลผ่านโปรแกรม NTIP หรือนำ�เข้าขอ้ มูลบริการและประมวลผลเบกิ จา่ ยดว้ ย โปรแกรม TB Data Hub 7. บริิการค้้นหาผู้้�ป่่วยวัณั โรค สนัับสนุุนบริกิ ารที่่เ� กี่ย� วข้อ้ งกัับการค้น้ หาผู้ป�้ ่ว่ ยวััณโรครายใหม่แ่ ละนำ�ำ เข้า้ สู่ร�่ ะบบการดููแลรัักษาแต่เ่ นิ่่น� ๆ โดย การค้น้ หาวััณโรคในกลุ่ม�่ ประชากรที่่เ� สี่ย� งต่อ่ วััณโรค และการค้น้ หาแบบเข้ม้ ข้น้ ในกลุ่ม�่ ที่่ม� ีคี วามเสี่ย� งสููงต่่อวััณโรค ใน ปีงี บประมาณ 2565 เน้น้ ดำ�ำ เนินิ การค้น้ หาแบบเข้ม้ ข้น้ โดยคััดกรองหาผู้ป�้ ่ว่ ยวััณโรคในกลุ่ม�่ ผู้้�ต้องขัังและกลุ่�ม่ ผู้้�สัมผััส ร่ว่ มบ้า้ นผู้้ป� ่ว่ ยวััณโรคปอด 7.1 บริิการค้น้ หาผู้้�ป่่วยวััณโรคแบบเข้้มข้้น ในกลุ่ม� ที่่�มีีความเสี่ย่� งสููง 7.1.1 ผู้้�มีีสิทิ ธิิขอรับั บริกิ าร 1) ผู้้�มีสิิทธิิหลัักประกัันสุุขภาพแห่่งชาติิ 2) เป็น็ ประชากรที่่�มีีความเสี่�ยงสููงต่อ่ การติดิ เชื้�อวััณโรค 7 กลุ่ม�่ ได้แ้ ก่่ 2.1 ผู้้�สัมผััสผู้้�ป่่วยวััณโรคปอด 2.2 ผู้้�ต้องขััง ผู้�อ้ าศััยในสถานคุ้�มครองและพััฒนาคนพิิการ/สถานคุ้�มครองคนไร้้ที่่พ� ึ่่�ง 2.3 ผู้้ต� ิิดเชื้�อเอชไอวีี 2.4 ผู้�้ป่่วยโรคที่่�ทำำ�ให้้ภููมิิคุ้�มกัันลดลง ได้้แก่่ ผู้้�ป่่วยเบาหวานที่่�ควบคุุมระดัับน้ำ�ำ�ตาลไม่่ได้้ (HbA1C มากกว่า่ หรืือเท่่ากัับ 7 mg %) ผู้้�ป่ว่ ยโรคไตเรื้�อรััง หรืือได้ร้ ัับยากดภููมิคิุ้�มกััน 2.5 ผู้้�สูงอายุุมากกว่า่ หรืือเท่า่ กัับ 65 ปีี ที่่�สููบบุุหรี่� หรืือมีีโรคร่่วมปอดอุุดกั้น้� เรื้�อรััง หรืือ มีี โรคร่ว่ มเบาหวาน 2.6 ผู้�้ใช้้สารเสพติิด ติดิ สุุราเรื้�อรััง 2.7 บุุคลากรสาธารณสุุขที่่�ปฏิิบััติิงานในหน่่วยบริิการที่่�มีีสิิทธิิหลัักประกัันสุุขภาพแห่่งชาติิ หรืือสิทิ ธิวิ ่า่ ง ทั้ง�้ นี้้ป� ระชากรที่่ม� ีคี วามเสี่ย� งสููงต่อ่ วััณโรค ใน 7 กลุ่ม�่ เสี่ย� ง อ้า้ งอิงิ จากการคััดกรองเพื่อ�่ ค้น้ หา วััณโรค และวััณโรคดื้อ� ยา (Systematic screening for active TB and drug-resistant TB) พิมิ พ์ค์ รั้ง� ที่่� 2 พ.ศ. 2561 โดย กองวััณโรค กรมควบคุุมโรค กระทรวงสาธารณสุุข 193
7.1.2 สิทิ ธิิประโยชน์์ที่�่ได้ร้ ัับ 1) บริิการตรวจคััดกรองวััณโรคด้้วยวิธิ ีีการถ่่ายภาพรัังสีีทรวงอก Chest-X-ray (CXR) 2) บริกิ ารตรวจวิินิจิ ฉััยวััณโรคด้้วยวิธิ ีีอณููชีีววิทิ ยา (Molecular assay) กรณีีผล CXR ผิิดปกติิ 3) ตรวจวิินิิจฉััยวััณโรคและวััณโรคดื้อ� ยา First line drug เลืือกวิิธีใี ดวิธิ ีหี นึ่่�ง จากรายการดัังนี้้� 3.1) TB-LAMP หรืือ 3.2) Real-time PCR MTB/MDR หรืือ 3.3) Line Probe Assay (LPA) หมายเหตุุ: การตรวจวินิ ิจิ ฉัยั วัณั โรคและวัณั โรคดื้อ� ยา First - line drugs ด้ว้ ยวิธิีี Real - time PCR MTB/MDR ได้แ้ ก่่ เทคนิคิ X-pert MTB/RIF และ Any plex 3.4) กรณีีที่่�พบผลตรวจ TB-LAMP เป็็นผู้้�ป่่วยวััณโรค ให้้ตรวจหาเชื้�อดื้�อยา Rifampicin (ชนิิดเดียี ว) หรืือ INH+ Rifampicin (2 ชนิิด) เพื่อ่� วิินิิจฉััยวััณโรคดื้อ� ยา First- line drugs 3.5) กรณีไี ม่ส่ ามารถวินิ ิิจฉััยวััณโรคตามข้้อ 2.2.1 และ 2.2.2 ให้้ตรวจด้ว้ ย AFB และ/หรืือ ตรวจเพาะเลี้�ยงเชื้�อวััณโรค (Culture) 4) บริกิ ารตรวจวิินิิจฉััยวััณโรคดื้อ� ยา Second - line drugs กรณีเี ป็็นผู้้�ป่่วยวััณโรคดื้�อยา (RR/ MDR-TB) เลืือกวิธิ ีใี ดวิิธีีหนึ่่ง� จากรายการดัังนี้้� 4.1) SL- LPA (Second - line Line probe Assays) หรืือ 4.2) Real-time PCR MTB/XDR โดยกลุ่ม�่ ประชากรที่่ม� ีคี วามเสี่ย� งสููงต่อ่ วััณโรคใน 7 กลุ่ม�่ เสี่ย� งดัังกล่า่ ว จะได้ร้ัับบริกิ ารตรวจคััดกรองเพื่อ�่ วินิ ิจิ ฉััย วััณโรคด้ว้ ยการถ่า่ ยภาพรัังสีที รวงอก Chest X - ray (CXR) หากพบผลผิดิ ปกติิ ให้ต้ รวจหาเชื้อ� วััณโรคโดยวิธิ ีอี ณููชีวี วิทิ ยา (Molecular assay) กรณีทีี่่พ� บเป็น็ ผู้ป�้ ่ว่ ยวััณโรคดื้อ� ยา (RR/MDR TB) ให้ต้ รวจวินิ ิจิ ฉััยวััณโรคดื้อ� ยา Second - line drugs เพื่อ�่ พิจิ ารณาสููตรรัักษาวััณโรคดื้อ� ยาที่่เ� หมาะสมต่อ่ ไป 5) บริิการให้้คำ�ำ ปรึึกษาให้้ความรู้�เกี่�ยวกัับวััณโรคและกิิจกรรมอื่�่นๆ ที่่เ� กี่�ยวข้อ้ ง 7.1.3 การเบิิกชดเชย หน่่วยบริิการรายงานผลการให้้บริิการค้้นหาผู้้�ป่่วยวััณโรคแบบเข้้มข้้น ในกลุ่�่มประชากรที่่ม� ีีความเสี่�ยงสููง โดยบัันทึกึ ข้อ้ มููลผ่า่ นโปรแกรม NTIP หรืือนำ�ำ เข้า้ ข้อ้ มููลบริกิ ารและประมวลผลเบิกิ จ่า่ ยด้ว้ ยโปรแกรม TB Data Hub เว็็บไซต์์ http://tbdatahub.nhso.go.th 194
9. ตารางแสดงรายละเอีียดการเบิิกชดเชยตามสิทิ ธิปิ ระโยชน์์การบริกิ ารดููแลรัักษาผู้้�ป่ว่ ยวััณโรค รายการ การเบิิกชดเชย อัตั ราค่่าชดเชย บริิการยารักั ษาวัณั โรค หน่่วยบริิการเบิิกชดเชยยารัักษาวััณโรคได้้ตาม ชดเชยเป็น็ ยาหรืือเงิิน ยารัักษาวััณโรค ที่่�จำ�ำ นวนที่่�ให้้บริิการจริิง โดยบัันทึึกข้้อมููลผ่่าน ค่า่ ยารัักษาวััณโรค โปรแกรม NTIP หรืือนำ�ำ เข้้าข้้อมููลบริิการ และ ประมวลผลเบิกิ จ่า่ ยด้ว้ ยโปรแกรม TB Data Hub บริิการตรวจการติดิ เชื้้อ� วัณั โรคระยะแฝง ค่่าทดสอบปฏิิกิิริิยาทุุเบอร์์คุุลิิน หน่่วยบริิการเบิิกชดเชยค่่าทดสอบปฏิิกิิริิยาทุุ 40 บาท/ครั้�ง้ (Tuberculin Skin Test: TST) เบอร์์คุุลิิน (TST) ได้ต้ ามจำ�ำ นวนที่่�ให้้บริิการจริงิ (ไม่่เกินิ 1 ครั้ง�้ /คน/ โดยบัันทึึกข้้อมููลผ่่านโปรแกรม NTIP หรืือนำ�ำ ปีงี บประมาณ) เข้้าข้้อมููลบริิการและประมวลผลเบิิกจ่่ายด้้วย โปรแกรม TB Data Hub บริิการยารักั ษาการติิดเชื้้�อวัณั โรคระยะแฝง ยารัักษาการติิดเชื้อ� วััณโรค หน่่วยบริิการเบิิกชดเชยยารัักษาการติิดเชื้�อ ชดเชยเป็็นยาหรืือเงิินค่่า ระยะแฝง วััณโรคระยะแฝงได้ต้ ามที่่จ� ำำ�นวนที่่ใ� ห้บ้ ริกิ ารจริงิ ยารัักษาวััณโรคระยะแฝง โดยบัันทึึกข้้อมููลผ่่านโปรแกรม NTIP หรืือนำ�ำ เข้้าข้้อมููลบริิการ และประมวลผลเบิิกจ่่ายด้้วย โปรแกรม TB Data Hub บริิการตรวจค้น้ หาและตรวจคัดั กรองวัณั โรคแบบเข้ม้ ข้น้ ในกลุ่�มเสี่�่ยงสููงต่่อวัณั โรค ค่่าตรวจ CXR หน่่วยบริิการเบิิกชดเชยค่่าตรวจ CXR ได้้ตาม 100 บาท/ครั้�้ง จำ�ำ นวนที่่�ให้้บริิการจริิง โดยบัันทึึกข้้อมููลผ่่าน (ไม่เ่ กิิน 1 ครั้�้ง /คน/ โปรแกรม NTIP หรืือนำ�ำ เข้้าข้้อมููลบริิการและ ปีีงบประมาณ) ประมวลผลเบิกิ จ่า่ ยด้ว้ ยโปรแกรม TB Data Hub 195
รายการ การเบิกิ ชดเชย อัตั ราค่่าชดเชย การตรวจทางห้้องปฏิิบััติกิ ารเพื่�อ่ คััดกรอง วิินิิจฉััยวััณโรคและวััณโรคดื้้อ� ยา กรณีีที่่� หน่่วยบริกิ ารที่ม�่ ีีศัักยภาพในการตรวจ Molecular assay 1) ค่่าตรวจหาเชื้้อ� วัณั โรคและวััณโรคดื้้อ� ยา first line drug 1.1) ค่่าตรวจ TB-LAMP หน่่วยบริิการเบิิกชดเชยค่่าตรวจ Molecular 200 บาท/ครั้�ง้ - วินิ ิจิ ฉััย/ ตรวจหาเชื้อ� MTB assay ได้้กรณีีที่่�พบผลตรวจ CXR ผิิดปกติิ (ไม่เ่ กิิน 1 ครั้�้ง /คน/ โดยบัันทึึกข้้อมููลผ่่านโปรแกรม NTIP หรืือ ปีีงบประมาณ) นำำ�เข้้าข้้อมููลบริิการและประมวลผลเบิิกจ่่าย 1.2) ค่่าตรวจ Real-time PCR ด้ว้ ยโปรแกรม TB Data Hub รวมอััตราจ่า่ ย 500 บาท ( X-pert MTB/RIF) /ครั้้�ง - วินิ ิจิ ฉััยโรค/ตรวจหาเชื้�อ MTB 400 บาท/ครั้ง�้ - ตรวจหาเชื้อ� ดื้อ� ยา Rifampicin 100 บาท/ครั้้ง� ชนิดิ เดีียว รวมอััตราจ่่าย 600 บาท 1.3) ค่่าตรวจ Real-time PCR /ครั้้�ง MTB/MDR (Anyplex) 400 บาท/ครั้ง�้ - วินิ ิจิ ฉััยโรค/ตรวจหาเชื้�อ MTB - ตรวจหาเชื้�อดื้�อยา INH + 200 บาท/ครั้้�ง Rifampicin (ตรวจ 2 ชนิิด) รวมอััตราจ่่าย 600 บาท 1.4) ค่่าตรวจ Line Probe Assay(LPA) /ครั้ง้� - วินิ ิิจฉััยโรค/ตรวจหาเชื้�อ MTB 400 บาท/ครั้้�ง - ตรวจหาเชื้�อดื้�อยา INH + 200 บาท/ครั้้�ง Rifampicin (ตรวจ 2 ชนิิด) การตรวจทางห้อ้ งปฏิิบััติกิ ารเพื่อ่� วิินิิจฉัยั วััณโรคดื้้�อยา (Second line drug) - ตรวจ Line Probe Assay หน่่วยบริิการเบิิกชดเชยค่่าบริิการ โดยบัันทึึก 700 บาท/ครั้้�ง (FQ และ AG/CP) หรืือ ข้้อมููลผ่่านโปรแกรม NTIP หรืือนำำ�เข้้าข้้อมููล - ตรวจ Real-time PCR บริิการและประมวลผลเบิิกจ่่ายด้้วยโปรแกรม MTB/XDR (FQ และ AG/ TB Data Hub CP) 196
รายการ การเบิิกชดเชย อััตราค่่าชดเชย กรณีีที่�่ หน่่วยบริกิ ารที่่ย� ังั ไม่่พร้้อมด้า้ นศักั ยภาพในการตรวจ Molecular assay 1) ค่่าตรวจ AFB (เฉพาะ หน่่วยบริิการเบิิกชดเชยค่่าตรวจ AFB และ 20 บาท/ตััวอย่่าง เสมหะ) Culture ได้ต้ ามจำำ�นวนที่่ใ� ห้บ้ ริกิ ารจริงิ โดยบัันทึกึ (ไม่่เกินิ 3 ครั้ง้� /คน/ ข้้อมููลผ่่านโปรแกรม NTIP หรืือนำำ�เข้้าข้้อมููล ปีีงบประมาณ) 2) ค่่าตรวจด้้วยวิิธีีเพาะเลี้�ยง บริิการ และประมวลผลเบิิกจ่่ายด้้วยโปรแกรม ไม่เ่ กิิน 1 ครั้�ง้ /คน/ เชื้�อ Culture TB Data Hub ปีีงบประมาณ 2.1 เทคนิิค Solid Media 200 บาท/ตััวอย่่าง 2.2 เทคนิิค Liquid Media 300 บาท/ตััวอย่า่ ง การตรวจทางห้อ้ งปฏิิบัตั ิกิ ารพื้้น� ฐานเพื่่อ� การติดิ ตามการรักั ษา 1) ค่่าตรวจ AFB (เฉพาะ หน่ว่ ยบริกิ ารเบิกิ ชดเชยค่่าตรวจ AFB และ CXR 20 บาท/ตััวอย่า่ ง เสมหะ) ได้้ตามจำำ�นวนที่่�ให้้บริิการจริิง โดยบัันทึึกข้้อมููล (ไม่เ่ กิิน 3 ตััวอย่า่ ง/ครั้�้ง) 2) ค่่าตรวจ CXR ผ่า่ นโปรแกรม NTIP หรืือนำ�ำ เข้า้ ข้อ้ มููลบริกิ ารและ 100 บาท/ครั้้�ง ประมวลผลเบิกิ จ่า่ ยด้ว้ ยโปรแกรม TB Data Hub บริกิ ารดููแลรักั ษาผู้้�ป่ว่ ยวัณั โรคที่่ม� ารัับการรัักษาและติดิ ตาม บริิการดููแลรัักษาผู้้�ป่่วยวััณโรค หน่่วยบริิการเบิิกชดเชยค่่าบริิการดููแลรัักษา 20 บาท/ครั้�้ง ที่่ม� ารัับการรัักษาและติิดตาม ผู้้�ป่่วยวััณโรคที่่�มารัับการรัักษาและติิดตาม ได้้ตามจำ�ำ นวนที่่�ให้้บริิการจริิง โดยบัันทึึกข้้อมููล ผ่า่ นโปรแกรม NTIP หรืือนำ�ำ เข้า้ ข้อ้ มููลบริกิ ารและ ประมวลผลเบิกิ จ่า่ ยด้ว้ ยโปรแกรม TB Data Hub 10. การชดเชยค่่าบริกิ ารทางการแพทย์์ 10.1 หลัักเกณฑ์์การชดเชยค่่าบริิการทางการแพทย์์ สปสช. ชดเชยค่า่ บริกิ ารทางการแพทย์ต์ ามผลงานการให้บ้ ริกิ ารจริงิ โดยใช้ข้ ้อ้ มููลผลงานบริกิ ารที่่บ� ัันทึกึ ข้อ้ มููลผ่า่ นโปรแกรม NTIP หรืือนำ�ำ เข้า้ ข้อ้ มููลบริกิ ารและประมวลผลเบิกิ จ่า่ ยด้ว้ ยโปรแกรม TB Data Hub โดย สปสช. จะประมวลผลข้อ้ มููลการจ่า่ ยชดเชยตามวัันที่่ม� ีกี ารบัันทึกึ และส่ง่ ข้อ้ มููล (Sent date) เป็น็ รายเดืือน 10.2 ระยะเวลาการส่่งข้้อมููล หน่ว่ ยบริิการสามารถส่ง่ ข้้อมููลบริกิ ารได้ภ้ ายใน 90 วัันหลัังให้้บริิการ กรณีหี น่ว่ ยบริกิ ารที่่�ตรวจทาง ห้้องปฏิิบััติิการเองไม่่ได้้ต้้องส่่งไปตรวจที่่�ห้้องปฏิิบััติิการของหน่่วยบริิการอื่�่น สปสช. จะนัับจากวัันที่่�ส่่งตรวจและ หากเป็น็ กรณีสี ่ง่ เพาะเชื้อ� สามารถส่ง่ ข้อ้ มููลได้ภ้ ายใน 120 วััน ทั้ง้� นี้้ห� ากส่ง่ ข้อ้ มููลเกินิ เวลาที่่ก� ำำ�หนดแต่ไ่ ม่เ่ กินิ 360 วััน นัับจากวัันที่่ใ� ห้บ้ ริิการ สปสช. จะประมวลผลข้อ้ มููลการจ่า่ ยชดเชยในรอบเดืือนถััดไป 197
3. บริกิ ารแบบประคับั ประคอง (Palliative care) สำ�ำ หรับั ผู้้�ป่ว่ ยระยะสุดุ ท้า้ ยที่บ�่ ้า้ น ค่่าใช้้จ่่ายเพื่�อ่ บริิการดููแลแบบประคัับประคอง สำ�ำ หรัับผู้�ป้ ่่วยระยะท้้ายในกลุ่�ม่ โรคเป้้าหมายตามที่่�กำ�ำ หนด เป็็นการจ่่ายเพิ่่�มเติิมสำ�ำ หรัับหน่่วยบริิการ ที่่�จััดบริิการดููแลผู้�้ป่่วยระยะท้้ายแบบประคัับประคองที่่�บ้้าน โดย ทีมี สหสาขาวิชิ าชีพี ร่ว่ มกัับครอบครััวและภาคีเี ครืือข่า่ ยที่่เ� กี่ย� วข้อ้ ง เพื่อ�่ เป็น็ ค่า่ ใช้จ้ ่า่ ยสำ�ำ หรัับค่า่ ยา Opioid ค่า่ ออกซิเิ จน การดููแลแผล กิจิ กรรมบริกิ าร และ การดำำ�เนินิ การติดิ ตามดููแลผู้ป้� ่ว่ ยที่่บ� ้า้ น ตามหลัักเกณฑ์แ์ นวทางที่่ก� รมการแพทย์์ กระทรวงสาธารณสุุขกำำ�หนด ประกอบด้้วย 1. การจ่า่ ยค่า่ ใช้จ้ ่า่ ยค่า่ บริกิ ารดููแลผู้ป�้ ่ว่ ยที่่บ� ้า้ น การจ่า่ ยค่า่ ใช้จ้ ่า่ ยค่า่ บริกิ ารดููแลผู้ป�้ ่ว่ ยที่่บ� ้า้ นในระยะเวลา 6 เดืือน ประกอบด้ว้ ย การให้อ้ อกซิเิ จน การดููแล แผล การให้ย้ ากลุ่ม�่ อนุุพัันธ์ฝ์ ิ่น�่ การให้ค้ ำ�ำ แนะนำ�ำ ในการสัังเกตอาการผิดิ ปกติแิ ละการดููแลผู้ป�้ ่ว่ ยที่่บ� ้า้ น รวมทั้ง�้ การประเมินิ อาการผู้ป�้ ่ว่ ยเมื่อ�่ มีกี ารปรัับการรัักษา ตาม Advance care plan ตามระยะเวลาที่่ผ� ู้ป�้ ่ว่ ยระยะท้า้ ยได้ร้ัับการดููแลที่่บ� ้า้ น จนถึงึ เสียี ชีวี ิติ ในระยะเวลาไม่เ่ กินิ 6 เดืือน ดัังนี้้� 1) จ่า่ ยในอััตราเดืือนละ 1,000 บาท เมื่อ�่ มีกี ารรายงานข้อ้ มููลการดููแลที่่บ� ้า้ นและหยุุดจ่า่ ยเมื่อ�่ ครบ 6 เดืือน 2) จ่า่ ย Fix cost อััตราเดียี ว 3,000 บาท เมื่อ�่ ผู้ป�้ ่ว่ ยเสียี ชีวี ิติ โดยตรวจสอบกัับฐานทะเบียี นราษฎร์์ กรณีีผู้้ป� ่่วยเสียี ชีีวิติ ที่่�มีีหน่่วยบริกิ ารส่่งข้อ้ มููลบริกิ ารมากกว่่า 1 แห่ง่ ในผู้้ป� ่่วยรายเดียี วกััน สปสช. จะจ่า่ ยค่่า Fix cost ให้้หน่ว่ ยบริกิ ารที่่�ดููแลล่า่ สุุด ระยะเวลา คา่ บริการ ค่าบริการ รวม ทด่ี ูแลผู้ป่วย รายเดือน (บาท) * Fix cost (บาท) ** (บาท) ภายใน เดือนท่ี 1 1,000 3,000 4,000 ภายใน เดือนที่ 2 1,000 + 1,000 3,000 5,000 ภายใน เดอื นที่ 3 1,000 + 1,000 + 1,000 3,000 6,000 ภายใน เดือนท่ี 4 1,000 + 1,000 + 1,000 + 1,000 3,000 7,000 ภายใน เดือนท่ี 5 1,000 + 1,000 + 1,000 + 1,000 + 1,000 3,000 8,000 ตง้ั แต่ 5 เดอื นขึ้นไป 1,000 + 1,000 + 1,000 + 1,000 + 1,000 3,000 9,000 + 1,000 หมายเหตุุ * จ่า่ ยทุุกเดือื น และหยุุดจ่า่ ยเมื่อ� ครบ 6 เดือื น ** จ่า่ ยครั้�งเดีียวเมื่อ� ผู้�้ ป่่วยเสีียชีีวิิต เงื่อ� นไขการจ่่าย 1) ผู้ป้� ่ว่ ยจะต้อ้ งเป็น็ ผู้้�ที่ไ� ด้ร้ัับการวินิ ิจิ ฉััยโรคตามรายการข้อ้ มููลการวินิ ิจิ ฉััยและรหััสโรคตามรายการที่่� สปสช. และกรมการแพทย์์ ร่ว่ มกัันกำำ�หนด (รายละเอีียดตามภาคผนวก 14) 1. ต้้องเป็็นผู้�้ป่่วยที่่�เข้้าเกณฑ์์และได้้รัับการวิินิิจฉััยเป็็นผู้้�ป่่วยระยะท้้ายที่่�ต้้องได้้รัับการดููแลแบบ ประคัับประคอง โดยหน่่วยบริิการต้อ้ งมีกี ารบัันทึกึ ข้อ้ มููลรหััสการวินิ ิิจฉััย Z51.5 198
2. หน่่วยบริกิ ารต้อ้ งมีีการจััดทำำ� Advance care plan และกรอกข้อ้ มููลรหััส Z71.8 3. หน่่วยบริิการต้อ้ งกรอกข้้อมููลการดููแลผู้�ป้ ่ว่ ยที่่บ� ้า้ นทุุกครั้�ง้ และต้อ้ งบัันทึกึ ข้อ้ มููลกิิจกรรมบริิการ เช่น่ การให้ย้ า Opioid การให้อ้ อกซิเิ จน การดููแลแผล ฯลฯ ตามการให้้บริิการจริงิ โดยเฉพาะผู้�้ป่่วยมะเร็ง็ ที่่ไ� ด้้รัับ ยา Opioid 4. การนัับวัันให้้บริิการดููแลผู้�้ป่่วยที่่�บ้้าน เริ่�มนัับตั้้�งแต่่วัันที่่�หน่่วยบริิการไปให้้บริิการผู้�้ป่่วยที่่�บ้้าน วัันแรก เงื่�อนไขหน่่วยบริกิ าร เป็น็ หน่ว่ ยบริกิ ารที่่ม� ีศี ัักยภาพในการให้บ้ ริกิ ารดููแลแบบประคัับประคองในผู้ป้� ่ว่ ยระยะท้า้ ยที่่บ� ้า้ น โดยต้อ้ งมีี แพทย์แ์ ละทีมี บุุคลากรที่่ผ� ่า่ นการอบรมเกี่ย� วกัับการดููแลแบบประคัับประคองในผู้ป�้ ่ว่ ยระยะท้า้ ยที่่บ� ้า้ น ตามแนวทาง ที่่�กรมการแพทย์แ์ ละ Service Plan สาขาการดููแลแบบประคัับประคองฯ กำำ�หนด 2. กรณีีการให้ย้ ากลุ่ม� อนุพุ ันั ธ์ฝ์ ิ่น�่ ค่่าบริิการสาธารณสุุขกรณีีการให้ย้ ากลุ่ม�่ อนุุพัันธ์ฝ์ ิ่น�่ สำ�ำ หรัับบริกิ ารดููแลแบบประคัับประคองในผู้ป�้ ่ว่ ยมะเร็ง็ ระยะท้า้ ยที่่บ� ้า้ น ขอบเขตบริกิ าร 1. เป็น็ การให้บ้ ริกิ ารแก่ผ่ ู้้�มีสิทิ ธิหิ ลัักประกัันสุุขภาพแห่ง่ ชาติ ิ ที่่ไ� ด้ร้ ัับการวินิ ิจิ ฉััยว่า่ เป็น็ โรคมะเร็ง็ ระยะท้า้ ย ทั้้�งบริกิ ารผู้ป้� ่่วยรายใหม่่ และรายเก่า่ 2. เป็็นการให้้บริิการดููแลแบบประคัับประคองที่่บ� ้า้ น เงื่อ� นไขหน่่วยบริกิ าร 1) หน่่วยบริกิ ารที่่�สามารถขอรัับการชดเชยค่่ายากลุ่่�มอนุุพัันธ์์ฝิ่�น่ ได้ ้ ต้้องมีศี ัักยภาพ ดัังนี้้� 1.1) เป็น็ หน่่วยบริิการในระบบหลัักประกัันสุุขภาพแห่ง่ ชาติิ 1.2) เป็็นหน่่วยบริิการที่่�ได้้รัับใบอนุุญาตครอบครอง และจำ�ำ หน่่ายยาเสพติิดประเภทที่่� 2 หรืือประเภทที่่� 5 2) เป็็นหน่ว่ ยบริิการที่่ม� ีีรายการยา Palliative care essential drugs list กลุ่ม�่ Opioid ชนิดิ ออก ฤทธิ์์ย� าวที่่�กำำ�หนดตาม “แนวทางการบริหิ ารระบบยาในการดููแลผู้ป้� ่่วยแบบประคัับประคอง (Palliative care) ของ หน่ว่ ยงานในสัังกััดสำ�ำ นัักงานปลััดกระทรงสาธารณสุุข” ครบทั้้ง� 3 กลุ่ม�่ ดัังนี้้� 2.1) มอร์ฟ์ ีีนรููปแบบรัับประทานชนิิดออกฤทธิ์์�ทัันทีีอย่่างน้้อย 2 รายการ คืือ Morphine syrup และ Morphine tablet immediate release 2.2) มอร์ฟ์ ีีนรููปแบบรัับประทานชนิิดออกฤทธิ์์�ยาวอย่่างน้อ้ ย 1 รายการ คืือ Morphine tablet sustained release และ/หรืือ Morphine capsule sustained release 2.3) ยากลุ่�ม่ อนุุพัันธ์์ฝิ่�น่ (opioids) รููปแบบดููดซึมึ ผ่า่ นผิวิ หนัังอย่า่ งน้้อย 1 รายการ คืือ Fentanyl patch 199
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257
- 258
- 259
- 260
- 261
- 262
- 263
- 264
- 265
- 266
- 267
- 268
- 269
- 270
- 271
- 272
- 273
- 274
- 275
- 276
- 277
- 278
- 279
- 280
- 281
- 282
- 283
- 284
- 285
- 286
- 287
- 288
- 289
- 290
- 291
- 292
- 293
- 294
- 295
- 296
- 297
- 298
- 299
- 300
- 301
- 302
- 303
- 304
- 305
- 306
- 307
- 308
- 309
- 310
- 311
- 312
- 313
- 314
- 315
- 316
- 317
- 318
- 319
- 320
- 321
- 322
- 323
- 324
- 325
- 326
- 327
- 328
- 329
- 330
- 331
- 332
- 333
- 334
- 335
- 336
- 337
- 338
- 339
- 340
- 341
- 342
- 343
- 344
- 345
- 346
- 347
- 348
- 349
- 350
- 351
- 352
- 353
- 354
- 355
- 356
- 357
- 358
- 359
- 360
- 361
- 362
- 363
- 364
- 365
- 366
- 367
- 368
- 369
- 370
- 371
- 372
- 373
- 374
- 375
- 376
- 377
- 378
- 379
- 380
- 381
- 382
- 383
- 384
- 385
- 386
- 387
- 388
- 389
- 390
- 391
- 392
- 393
- 394
- 395
- 396
- 397
- 398
- 399
- 400
- 401
- 402
- 403
- 404
- 405
- 406
- 407
- 408
- 409
- 410
- 411
- 412
- 413
- 414
- 415
- 416
- 417
- 418
- 419
- 420
- 421
- 422
- 423
- 424
- 425
- 426
- 427
- 428
- 429
- 430
- 431
- 432
- 433
- 434
- 435
- 436
- 437
- 438
- 439
- 440
- 441
- 442
- 443
- 444
- 445
- 446
- 447
- 448
- 449
- 450
- 451
- 452
- 453
- 454
- 455
- 456
- 457
- 458
- 459
- 460
- 461
- 462
- 463
- 464
- 465
- 466
- 467
- 468
- 469
- 470
- 471
- 472
- 473
- 474
- 475
- 476
- 477
- 478
- 479
- 480
- 481
- 482
- 483
- 484
- 485
- 486
- 487
- 488
- 489
- 490
- 491
- 492
- 493
- 494
- 495
- 496
- 497
- 498
- 499
- 500
- 501
- 502
- 503
- 504
- 505
- 506
- 507
- 508
- 509
- 510
- 511
- 512
- 513
- 514
- 515
- 516
- 517
- 518
- 519
- 520
- 521
- 522
- 523
- 524
- 525
- 526
- 527
- 528
- 529
- 530
- 531
- 532
- 533
- 534
- 535
- 536
- 537
- 538
- 539
- 540
- 541
- 542
- 543
- 544
- 545
- 546
- 547
- 548
- 549
- 550
- 551
- 552
- 553
- 554
- 555
- 556
- 557
- 558
- 559
- 560
- 561
- 562
- 563
- 564
- 565
- 566
- 567
- 568
- 569
- 570
- 571
- 572
- 573
- 574
- 575
- 576
- 577
- 578
- 579
- 580
- 581
- 582
- 583
- 584
- 585
- 586
- 587
- 588
- 589
- 590
- 591
- 592
- 593
- 594
- 1 - 50
- 51 - 100
- 101 - 150
- 151 - 200
- 201 - 250
- 251 - 300
- 301 - 350
- 351 - 400
- 401 - 450
- 451 - 500
- 501 - 550
- 551 - 594
Pages:
