การพัฒนาการรวมกลุ่ม แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเที่ยว: แนวคิดและการประยุกต์

ภาพท่ี 6-2 ห่วงโซ่อุปทานของธุรกิจโรงแรมท่ีพกั (Supply Chai

300 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเที่ยว: แนวคิดและการประยกุ ต์ in) ( ่ีทมา: ชลธร ่ืชน ุอปการนันท์ และวุ ิฒชา ิต ุสนทรสมัย, 2552)

ภาพที่ 6–3 แผนภาพเครือขา่ ยวสิ าหกิจโรง (ท่ีมา: ชลธร ชื่นอุปการนนั ท์ แ

บทท่ี 6 พทั ยาโมเดลการก่อตัง้ และพฒั นาเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเที่ยวเมืองพทั ยา 301 งแรม ี่ทพัก ในเขตเ ืมองพัทยา จังหวัดชล ุบ ีร และวุ ิฒชา ิต ุสนทรสมัย, 2552)

302 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ จากภาพท่ี 6-3 แสดงใหเ้ ห็นถึงองคป์ ระกอบของเครือข่ายวสิ าหกิจโรงแรมที่พกั ของเมืองพทั ยา และการเชื่อมโยงระหวา่ งผทู้ ี่เกี่ยวขอ้ งทุกฝ่ ายในการสร้างความร่วมมือภายในเครือข่าย ซ่ึงนามาสู่ความ เขม้ แขง็ ของเครือขา่ ยวสิ าหกิจประกอบดว้ ย 1. ธุรกิจหลกั คือ ธุรกิจท่ีเป็ นแกนหลกั ของเครือข่ายวสิ าหกิจ ซ่ึงกค็ ือ ธุรกิจโรงแรมท่ีพกั ในการ พฒั นาความสามารถในการแข่งขนั ของเครือข่ายวสิ าหกิจผปู้ ระกอบการโรงแรมที่พกั เหล่าน้ีจะตอ้ งปรับปรุง ตวั เองในดา้ นคุณภาพการใหบ้ ริการอยา่ งสม่าเสมอ ร่วมมือกนั เพื่อตอบสนองความตอ้ งการ และรักษาความ พึงพอใจของนกั ท่องเที่ยวไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ รวมท้งั ใหค้ วามสาคญั กบั การพฒั นาอุตสาหกรรมการ ทอ่ งเที่ยวโดยการขยายฐานความรู้ เทคโนโลยี ความชานาญทางการผลิตและการบริการ พฒั นาศกั ยภาพของ บุคลากร และปรับปรุงการบริหารจดั การของธุรกิจของตนอยา่ งต่อเนื่อง ท้งั น้ีควรมีการสร้างเป้ าหมาย ร่วมกนั เพื่อแกไ้ ขปัญหาและพฒั นาอุตสาหกรรม ซ่ึงจะทาใหเ้ กิดความผกู พนั (Commitment) ในการที่จะ มุ่งมน่ั ช่วยเหลือกนั และทางานร่วมกนั 2. หน่วยงานภาครัฐ ไดแ้ ก่ เมืองพทั ยา สานกั งานประชาสัมพนั ธ์จงั หวดั สานกั งานตารวจ ทอ่ งเท่ียวและตารวจตรวจคนเขา้ เมือง องคก์ ารบริการส่วนทอ้ งถิ่น องคก์ ารบริหารส่วนจงั หวดั สานกั งาน สาธารณสุขจงั หวดั กระทรวงการทอ่ งเที่ยวและกีฬา ควรใหก้ ารสนบั สนุนเชิงนโยบายอยา่ งเตม็ ที่ในการ พฒั นาเครือขา่ ยวสิ าหกิจน้ี ท้งั ท่ีอยใู่ นระยะเร่ิมตน้ และระหวา่ งการเติบโตในดา้ นโครงสร้างพ้นื ฐาน เงิน ลงทุน และความช่วยเหลือดา้ นวชิ าการ 3. อุตสาหกรรมและบริการที่เกี่ยวขอ้ ง ไดแ้ ก่ สถาบนั การเงิน ธุรกิจขนส่งมวลชน ธุรกิจทอ่ งเท่ียว อื่นๆ ไดแ้ ก่ ธุรกิจตวั แทนนาเท่ียว แหล่งท่องเท่ียว ร้านคา้ ของที่ระลึก ร้านอาหาร ธุรกิจรถเช่า– เรือเช่า สถานบนั เทิง และผใู้ หบ้ ริการริมชายหาด เช่น ร่ม เตียงชายหาด เรือสก๊ตู เตอร์ สปี ดโบต้ บานาน่าโบต้ ร่มพาราเซล เป็ นตน้ 4. ซพั พลายเออร์ ไดแ้ ก่ ธุรกิจก่อสร้าง ผใู้ หบ้ ริการสาธารณูปโภคและพลงั งาน เช่น ไฟฟ้ า ประปา น้ามนั เช้ือเพลิง การสื่อสารโทรคมนาคม และก๊าซ เป็นตน้ ผจู้ าหน่ายอาหารและเครื่องดื่ม ผผู้ ลิต สินคา้ ของที่ระลึก ผใู้ หบ้ ริการเฉพาะทางเช่น บริษทั รับจา้ งบริหารจดั การ ผใู้ หบ้ ริการส่ือโฆษณา บริษทั ประกนั ภยั ผใู้ หบ้ ริการดา้ นบญั ชีและกฎหมาย เป็นตน้ ผปู้ ้ อนวตั ถุดิบอ่ืนๆ เช่น ผผู้ ลิตและจาหน่ายเคร่ืองใช้ ทาความสะอาด อุปกรณ์เคร่ืองเขียน สิ่งพิมพ์ และวสั ดุสิ้นเปลืองอื่นๆ เป็ นตน้ 5. สถาบนั เฉพาะทางและสถาบนั การศึกษา ไดแ้ ก่ กลุ่มโรงเรียนท้งั สายสามญั และสายอาชีพ อาทิ วทิ ยาลยั เทคนิคสตั หีบ วทิ ยาลยั อาชีวบางละมุง มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์วทิ ยาเขตศรีราชา มหาวทิ ยาลยั บรู พาวทิ ยาเขตบางแสน สานกั งานคณะกรรมการพฒั นาการเศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาติ และ สานกั งานส่งเสริมวสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ ม (สสว.) เป็นตน้ สถาบนั เหล่าน้ีควรมีบทบาทในการให้ การสนบั สนุนดา้ นการพฒั นาเทคโนโลยี การสร้างนวตั กรรม และการพฒั นาบุคลากร หน่วยงานหรือองคก์ ร ท่ีสนบั สนุนการดาเนินงานของเครือข่ายวสิ าหกิจไดแ้ ก่ สมาคมโรงแรมไทย (THA) ชมรมนกั บริหารแม่บา้ น ภาคตะวนั ออก สมาคมนกั ธุรกิจและการทอ่ งเท่ียวพทั ยา (PBTA) สมาคมนกั บริหารงานอาหารและเคร่ืองด่ืม

บทที่ 6 พทั ยาโมเดลการก่อต้ังและพฒั นาเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเท่ียวเมืองพัทยา 303 ภาคตะวนั ออก ชมรมผปู้ ระกอบการร่มและเตียงชายหาดพทั ยา จอมเทียน และเกาะลา้ น สมาคมเชฟเมือง พทั ยาและชายฝ่ังภาคตะวนั ออก สมาคมธุรกิจการทอ่ งเท่ียว (ATTA) ชมรมผปู้ ระกอบการร้านอาหารเมือง พทั ยา ชมรมผปู้ ระกอบการคา้ ขายวอลค์ กิ้งสตรีท การท่องเท่ียวเมืองพทั ยา เป็ นตน้ โดยสมาคมหรือชมรม เหล่าน้ีถือวา่ มีบทบาทสาคญั ตอ่ การผลกั ดนั ใหเ้ กิดการพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเที่ยวเมืองพทั ยาใน การช่วยส่งเสริมการทากิจกรรมร่วมกนั เช่น การร่วมลงทุนในการจดั ซ้ือวตั ถุดิบ (Cost Sharing) การจดั นิทรรศการ และการทาการตลาดร่วมกนั เป็ นตน้ สาหรับงานวจิ ยั ชิ้นท่ี 2 ท่ีศึกษาเรื่อง แนวทางการพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจดา้ นการท่องเท่ียวของ ผปู้ ระกอบการวสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ ม (SMEs) ประเภทร้านอาหารในเขตเมืองพทั ยา จงั หวดั ชลบุรี เป็นการวเิ คราะห์ความสามารถในการแขง่ ขนั และความรู้ ความเขา้ ใจเก่ียวกบั การรวมกลุ่มเครือขา่ ย วสิ าหกิจการทอ่ งเที่ยวเมืองพทั ยาในธุรกิจร้านอาหารขนาดกลางและขาดยอ่ ม ผลการศึกษาพบวา่ ผปู้ ระกอบการร้านอาหารส่วนใหญเ่ ป็ นเพศหญิง อายุระหวา่ ง 31-40 ปี การศึกษาระดบั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 6 ส่วนใหญ่เป็ นประเภทร้านอาหารต่างประเทศ ซ่ึงดาเนินงานในลกั ษณะเจา้ ของคนเดียว มีระยะเวลาการ ดาเนินงานมากกวา่ 9 ปี ขนาดกิจการต่ากวา่ 100 ท่ีนงั่ จานวนพนกั งานต่ากวา่ 10 คน ทุนจดทะเบียนระหวา่ ง 1,000,001-5,000,000 บาท โดยที่ยอดขายเฉล่ียตอ่ เดือนระหวา่ ง 100,001-500,000 บาท ลูกคา้ ส่วนใหญ่ไมไ่ ด้ จองโตะ๊ (Walk-in) กิจการส่วนใหญ่ไม่เคยมีการรวมกลุ่มทางธุรกิจ หากเคยมีการรวมกลุ่มจะเป็นสมาชิก ชมรมผปู้ ระกอบการร้านอาหารเมืองพทั ยา และสมาคมนกั ธุรกิจและการทอ่ งเท่ียวเมืองพทั ยา นอกจากน้ี ผปู้ ระกอบการส่วนใหญ่สนใจรวมกลุ่มเป็นเครือขา่ ยวสิ าหกิจดา้ นการท่องเที่ยว ท้งั น้ีผปู้ ระกอบการ ร้านอาหารเหล่าน้ีมีระดบั ความรู้ ความเขา้ ใจดา้ นเครือข่ายวสิ าหกิจในระดบั สูง มีคา่ เฉล่ีย 3.75 จากคะแนน เตม็ 5 แตม่ ีความสามารถในการแข่งขนั ระดบั ปานกลาง มีค่าเฉล่ีย 2.25 จากคะแนนเตม็ 3 สะทอ้ นใหเ้ ห็นวา่ ผปู้ ระกอบการกลุ่มน้ีมีศกั ยภาพในการแข่งขนั จากการรวมกลุ่มเครือข่ายวสิ าหกิจในกลุ่มท่ี 5 ดงั ภาพที่ 6-4

304 การพัฒนาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเที่ยว: แนวคิดและการประยกุ ต์ ศกั ยภาพการแข่งขนั ค่าเฉล่ีย SD คะแนนถ่วง ความเช่ือมนั่ น้าหนกั 1. ความรู้ความเขา้ ใจดา้ น 3.75 0.30 - 0.06 เครือข่ายวสิ าหกิจ 2. ความสามารถในการแข่งขนั 2.25 0.23 2.25 0.05 กลุ่มที่ 4 กลมุ่ ท่ี 5 กล่มุ ท่ี 6 5.00 ระดบั ความรู้ความเขา้ ใจ ระดับความ ู้รความเ ้ขาใจ ้ดานเค ืรอ ่ขายวิสาหกิจ (2.25, 3.75) ระดบั ความรู้ความเขา้ ใจ สูง ดา้ นเครือขา่ ยวสิ าหกิจสูง ดา้ นเครือขา่ ยวสิ าหกิจสูง แต่ระดบั ความสามารถใน และระดบั ความสามารถ 3.00 ภาพกาทรแี่ 6ข-่ง4ขศนั กัอย่อภนาแพอในการแข่งขนั ของการรวมกลุ่มวสิ าหกิจร้านในอกาาหราแรขง่ ขนั เขม้ แขง็ (ที่มา: กฤตติยา สตั ยพ์ านิชและวฒุ ิชาติ สุนทรสมยั , 2552) กลุม่ ที่ 1 กลุ่มที่ 2 กล่มุ ที่ 3 ต่า ระดบั ความรู้ความเขา้ ใจ ระดบั ความรู้ความเขา้ ใจ ระดบั ความรู้ความเขา้ ใจ ดา้ นเครือขา่ ยวสิ าหกิจต่า ดา้ นเครือข่ายวสิ าหกิจต่า ดา้ นเครือข่ายวสิ าหกิจต่า และระดบั ความสามารถ แต่ระดบั ความสามารถใน แต่ระดบั ความสามารถใน ในการแข่งขนั ออ่ นแอ การแข่งขนั ปานกลาง การแขง่ ขนั เขม้ แขง็ 1.00 อ่อนแอ 1.66 ปานกลาง 2.34 เขม้ แขง็ 3.00 ระดับความสามารถในการแข่งขันของธุรกจิ ภาพท่ี 6-4 ศกั ยภาพในการแขง่ ขนั ของการรวมกลุ่มวสิ าหกิจร้านอาหาร (กฤตติยา สัตยพ์ านิช และวฒุ ิชาติ สุนทรสมยั , 2552) สาหรับงานวจิ ยั ท่ี 3 เป็นผลการศึกษาแนวทางการพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจดา้ นการท่องเที่ยวของ ผปู้ ระกอบการวสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ ม (SMEs) ประเภทร้านคา้ ของที่ระลึกและคมนาคมขนส่ง ในเขตเมืองพทั ยา จงั หวดั ชลบุรีพบวา่ ธุรกิจร้านคา้ ของที่ระลึกและคมนาคมขนส่งในเขตเมืองพทั ยาอยใู่ น กลุ่มท่ีมีระดบั ความรู้ความเขา้ ใจดา้ นเครือข่ายวสิ าหกิจสูง เนื่องจากผปู้ ระกอบส่วนใหญใ่ หค้ วามสนใจกบั การรวมกลุ่มถึงร้อยละ 75 และ 50 ตามลาดบั และมีการศึกษาขอ้ มลู มากข้ึนเกี่ยวกบั การรวมกลุ่มเพอื่ เพ่มิ ความสามารถในการแขง่ ขนั และหาทางอยรู่ อดใหก้ บั ธุรกิจ ซ่ึงการสร้างพนั ธมิตรทางธุรกิจดว้ ยการรวมกลุ่ม

บทท่ี 6 พัทยาโมเดลการก่อต้งั และพฒั นาเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเที่ยวเมืองพทั ยา 305 เป็นเครือข่ายวสิ าหกิจจึงเป็นทางเลือกหน่ึงท่ีผปู้ ระกอบการร้านคา้ ของที่ระลึกและคมนาคมขนส่งจานวน หน่ึงใหค้ วามสนใจ ในขณะที่ดา้ นความสามารถในการแข่งขนั ของธุรกิจร้านคา้ ของท่ีระลึกและคมนาคม ขนส่งน้นั อยใู่ นระดบั ปานกลาง เน่ืองจากผปู้ ระกอบการส่วนใหญ่ยงั ขาดความรู้ในดา้ นต่อไปน้ีคือ การ บริหารจดั การ การกาหนดกลยทุ ธ์ในการแข่งขนั และการรับมือกบั ปัจจยั แวดลอ้ มที่เปลี่ยนแปลงไป กอปร กบั การสนบั สนุนจากหน่วยงานภาครัฐและความร่วมมือระหวา่ งผปู้ ระกอบการยงั ไม่มากเทา่ ที่ควร จากการ ศึกษาวจิ ยั ในคร้ังน้ีแสดงใหเ้ ห็นวา่ ในภาพรวมธุรกิจร้านคา้ ของท่ีระลึกและคมนาคมขนส่งมีศกั ยภาพ เพียงพอในการรวมกลุ่มกบั ธุรกิจท่องเที่ยวอ่ืนๆ ธุรกิจร้านคา้ ของที่ระลึกและคมนาคมขนส่งเองกม็ ีความ ยนิ ดีที่จะรวมกลุ่มกบั ธุรกิจท่องเท่ียวอ่ืนๆ ดว้ ยเช่นกนั สาเหตุที่ธุรกิจร้านคา้ ของท่ีระลึกและคมนาคมขนส่ง จาเป็นตอ้ งมีพนั ธมิตรที่สามารถเก้ือหนุนประโยชน์ในดา้ นการจดั ซ้ือวตั ถุดิบหรือสินคา้ หรือบริการร่วมกนั ดา้ นการบริหารจดั การที่จาเป็ นต่อการดาเนินธุรกิจเพ่ือเพมิ่ ประสิทธิภาพในการแขง่ ขนั ใหก้ บั ตนเอง ดงั น้นั เพื่อเป็ นทางเลือกหน่ึงใหก้ บั ผปู้ ระกอบการหรือผทู้ ่ีสนใจในการนาแนวทางการพฒั นาเครือขา่ ยวสิ าหกิจไป ประยกุ ตใ์ ชก้ บั ธุรกิจ สามารถเขียนแผนภาพเครือข่ายวสิ าหกิจท่ีสะทอ้ นถึงความสามารถในการแข่งขนั และ ระบุความสมั พนั ธ์ระหวา่ งกนั ของธุรกิจร้านคา้ ของที่ระลึกและคมนาคมขนส่งของเมืองพทั ยา แสดงไดด้ งั ภาพที่ 6-5

เมืองพทั ยา ททท.เมืองพทั ยา หน่วยง สานกั งานประชาส องคก์ ารบริหารส่วนทอ้ งถ่ิน องคก์ ารบริหารส่วนจงั หวดั ซัพพลายเออร์ ธุรก ธุรกิจก่อสร้าง ผใู้ หบ้ ริการสาธารณูปโภคและพลงั งาน ผจู้ าหน่ายอาหารและเครื่องด่ืม ธุรกจิ ร ผผู้ ลิตสินคา้ ของท่ีระลึก ธุรกจิ ค ผใู้ หบ้ ริการเฉพาะทาง ผปู้ ้ อนวตั ถุดิบอ่ืน ๆ สถาบันเฉพาะทางและสถาบนั การศึกษา กลุ่มโรงเรียน วทิ ยาลยั เทคนิคสัตหีบ วทิ ยาลยั อาชีวบางละมุง มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์ (ศรีราชา) มหาวทิ ยาลยั บูรพา สสว. สศช มหาวิทยาลยั ราชภฏั สวนดุสิต (พทั ยา) มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั พิษณุโลก มีความร่วมมืออยา่ งเขม้ แขง็ มีความร่ว ภาพที่ 6–5 แผนภาพเครือข่ายวสิ าหกิจธุรกิจร้าน (ธีราวธุ ธีระจารุวฒั

งานภาครัฐ สานกั งานตารวจท่องเท่ียวและตารวจตรวจคนเขา้ เมือง 306 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเที่ยว: แนวคิดและการประยกุ ต์ สมั พนั ธ์จงั หวดั สานกั งานสาธารณสุขจงั หวดั กระทรวงการท่องเท่ียวและกีฬา กจิ หลกั อุตสาหกรรม/บริการทีเ่ กยี่ วข้อง สถาบนั การเงิน ร้านค้าของทรี่ ะลกึ ธุรกิจขนส่งมวลชน คมนาคมขนส่ง ธุรกิจท่องเที่ยวอ่ืน ๆ ผใู้ หบ้ ริการริมชายหาด สถานบนั เทิง หน่วยงาน องค์กรทส่ี นับสนุนการดาเนินงานของเครือข่ายวสิ าหกจิ ชมรมโรงแรมไทย ชมรมแมบ่ า้ น สมาคมนกั ธุรกิจและการท่องเท่ียวเมืองพทั ยา สมาคมนกั บริหารงาน F&B ชมรมผปู้ ระกอบการร่ม-เตียงชายหาด สมาคมเชฟ สมาคมธุรกิจการทอ่ งเท่ียว ชมรมผปู้ ระกอบการร้านอาหารเมืองพทั ยา สหกรณ์เดินรถ วมมือบา้ ง หน่วยงานท่ีสาคญั แต่ยงั ไม่มีความร่วมมือ นคา้ ของที่ระลึก และคมนาคมขนส่ง เมืองพทั ยา จงั หวดั ชลบุรี ฒน์และวฒุ ิชาติ สุนทรสมยั , 2552)

บทท่ี 6 พัทยาโมเดลการก่อต้งั และพฒั นาเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเที่ยวเมืองพัทยา 307 จากภาพท่ี 6 – 5 แสดงใหเ้ ห็นถึงองคป์ ระกอบของเครือข่ายวสิ าหกิจธุรกิจร้านคา้ ของท่ีระลึก และคมนาคมขนส่งเมืองพทั ยา และการเชื่อมโยงระหวา่ งผทู้ ่ีเก่ียวขอ้ งทุกฝ่ ายในการสร้างความร่วมมือ ภายในเครือข่าย ซ่ึงนามาสู่ความเขม้ แขง็ ของเครือขา่ ยวสิ าหกิจธุรกิจร้านคา้ ของที่ระลึกและคมนาคมขนส่ง เมืองพทั ยา จงั หวดั ชลบุรี ซ่ึงประกอบดว้ ย 1. ธุรกิจหลกั ไดแ้ ก่ ร้านคา้ ของที่ระลึกและคมนาคมขนส่ง ในการพฒั นาความสามารถ ในการแขง่ ขนั ของเครือขา่ ยวสิ าหกิจธุรกิจร้านคา้ ของท่ีระลึกและคมนาคมขนส่ง ผปู้ ระกอบการเหล่าน้ีตอ้ ง ปรับปรุงตวั เองในดา้ นคุณภาพของสินคา้ และการใหบ้ ริการอยา่ งสม่าเสมอ และร่วมมือกนั เพอื่ ตอบสนอง ความตอ้ งการ รักษาความพงึ พอใจของนกั ท่องเท่ียวใหไ้ ดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ รวมท้งั ใหค้ วามสาคญั กบั การ พฒั นาอุตสาหกรรมการท่องเท่ียวโดยการขยายฐานความรู้ เทคโนโลยี ความชานาญทางการผลิตและการ บริการ พฒั นาศกั ยภาพของบุคลากร และปรับปรุงการบริหารจดั การของธุรกิจของตนอยา่ งต่อเน่ือง ท้งั น้ี ควรมีการสร้างเป้ าหมายร่วมกนั เพื่อแกไ้ ขปัญหาและพฒั นาอุตสาหกรรม ซ่ึงทาใหเ้ กิดความผกู พนั (Commitment) ในการท่ีจะมุ่งมน่ั ช่วยเหลือซ่ึงกนั และกนั ในการทางานร่วมกนั 2. หน่วยงานภาครัฐ ไดแ้ ก่ เมืองพทั ยา สานกั งานประชาสมั พนั ธ์จงั หวดั สานกั งาน ตารวจท่องเท่ียวและตารวจตรวจคนเขา้ เมือง องคก์ ารบริการส่วนทอ้ งถ่ิน องคก์ ารบริหารส่วนจงั หวดั สานกั งานสาธารณสุขจงั หวดั กระทรวงการท่องเท่ียวและกีฬา ควรใหก้ ารสนบั สนุนเชิงนโยบายอยา่ งเตม็ ท่ี ในการพฒั นาเครือขา่ ยวสิ าหกิจที่อยใู่ นระยะเริ่มตน้ และระหวา่ งการเติบโตในดา้ นโครงสร้างพ้ืนฐาน เงิน ลงทุน ความช่วยเหลือในดา้ นเทคนิคและวชิ าการ เป็นตน้ 3. อุตสาหกรรมหรือบริการท่ีเกี่ยวขอ้ ง ไดแ้ ก่ ธุรกิจโรงแรมท่ีพกั ธุรกิจร้านอาหาร ธุรกิจนาเที่ยว สถาบนั การเงิน ธุรกิจขนส่งมวลชน ธุรกิจรถเช่า – เรือเช่า สถานบนั เทิง และผใู้ หบ้ ริการริม ชายหาดเช่น ร่ม – เตียงชายหาด เรือสกตู๊ เตอร์ สปี ดโบต้ บานาน่าโบต้ ร่มพาราเซล เป็ นตน้ 4. ซพั พลายเออร์ ไดแ้ ก่ ธุรกิจก่อสร้าง ผใู้ หบ้ ริการสาธารณูปโภคและพลงั งาน เช่น ไฟฟ้ า ประปา น้ามนั เช้ือเพลิง การส่ือสารโทรคมนาคม และกา๊ ซ เป็นตน้ ผจู้ าหน่ายอาหารและเคร่ืองดื่ม ผผู้ ลิตสินคา้ ของท่ีระลึก ผใู้ หบ้ ริการเฉพาะทางเช่น บริษทั รับจา้ งบริหารจดั การ ผใู้ หบ้ ริการสื่อโฆษณา บริษทั ประกนั ภยั ผใู้ หบ้ ริการดา้ นบญั ชีและกฎหมาย เป็นตน้ ผปู้ ้ อนวตั ถุดิบอ่ืนๆ เช่น ผผู้ ลิตและจาหน่าย เครื่องใชท้ าความสะอาด อุปกรณ์เคร่ืองเขียน ส่ิงพิมพ์ และวสั ดุสิ้นเปลืองอ่ืนๆ เป็ นตน้ 5. สถาบนั เฉพาะทางและสถาบนั การศึกษา ไดแ้ ก่ กลุ่มโรงเรียนท้งั สามญั และสาย อาชีพ วทิ ยาลยั เทคนิคสัตหีบ วทิ ยาลยั อาชีวบางละมุง มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์ วทิ ยาเขตศรีราชา มหาวทิ ยาลยั บูรพา สานกั งานคณะกรรมการพฒั นาการเศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาติ (สศช.) และสานกั งาน ส่งเสริมวสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ ม (สสว.) เป็ นตน้ สถาบนั เหล่าน้ีควรมีบทบาทในการใหก้ าร สนบั สนุนดา้ นการพฒั นาเทคโนโลยี การสร้างนวตั กรรม และการพฒั นาบุคลากรหน่วยงานและองคก์ รที่ สนบั สนุนการดาเนินงานของเครือข่ายวสิ าหกิจ ไดแ้ ก่ สมาคมนกั ธุรกิจและการท่องเท่ียวพทั ยา (PBTA) สมาคมโรงแรมไทย (THA) ชมรมนกั บริหารแม่บา้ นภาคตะวนั ออก สมาคมนกั บริหารงานอาหารและ

308 การพัฒนาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ เครื่องดื่มภาคตะวนั ออก ชมรมผปู้ ระกอบการร่ม–เตียงชายหาดพทั ยา หาดจอมเทียน และเกาะลา้ น สมาคม เชฟเมืองพทั ยาและชายฝ่ังภาคตะวนั ออก สมาคมธุรกิจการทอ่ งเท่ียว (ATTA) ชมรมผปู้ ระกอบการ ร้านอาหารเมืองพทั ยา ชมรมผปู้ ระกอบการคา้ ขายวอลค์ กิ้งสตรีทเป็นตน้ โดยสมาคมและชมรมเหล่าน้ีถือวา่ มีบทบาทสาคญั ตอ่ การผลกั ดนั ใหเ้ กิดการพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจธุรกิจร้านคา้ ของที่ระลึกและคมนาคม ขนส่งในการช่วยส่งเสริมการทากิจกรรมร่วมกนั เช่น การร่วมลงทุนในการจดั ซ้ือวตั ถุดิบในลกั ษณะบรืการ ตน้ ทุนร่วมกนั (Cost Sharing) การจดั นิทรรศการ และการทาการตลาดร่วมกนั โดยสรุปรวม งานวิจยั ท้งั 3 ผลงานไดน้ าเสนอแนวทางการพฒั นาเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเที่ยว ของเมืองพทั ยา โดยการดาเนินงานเป็น 3 ข้นั ตอนดงั น้ี 1. การกาหนดเป้ าประสงคห์ รือพนั ธกิจร่วม ผปู้ ระกอบการดา้ นการท่องเท่ียวหรือสมาชิกในเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเที่ยวควรแสดงความ คิดเห็นร่วมกนั ถึงเป้ าหมายท่ีกลุ่มตอ้ งการจะดาเนินงานในลาดบั แรกหรืออาจร่วมกนั สร้างดชั นีหรือตวั ช้ีวดั ระดบั ความสามารถในการแข่งขนั ของเครือข่ายวสิ าหกิจเพอ่ื กระตุน้ ใหส้ มาชิกมีเป้ าหมายร่วมในการ ดาเนินงานร่วมกนั โดยการจดั สัมมนาเพอื่ ระดมความคิด รับฟังความคิดเห็น รวมท้งั แลกเปลี่ยนขอ้ มลู ระหวา่ งสมาชิกในเครือข่ายวิสาหกิจ รวมท้งั ตวั แทนจากทุกภาคส่วนในพ้นื ที่เมืองพทั ยาในการเสนอความ ตอ้ งการ และการจดั การผลประโยชน์ในดา้ นเศรษฐศาสตร์ร่วมกนั เช่น การจดั สรรเก่ียวกบั ผลประโยชน์ ดา้ นการเงินใหก้ บั ธุรกิจขนาดเลก็ ซ่ึงมีอานาจในการต่อรองนอ้ ยใหเ้ กิดความเท่าเทียมใหม้ ากที่สุด และลด ความขดั แยง้ ของผลประโยชนท์ ี่อาจเกิดข้ึนได้ ดงั น้นั จึงควรมีการกาหนดยทุ ธศาสตร์ทางการเงินให้ รอบคอบ และคานึงถึงตน้ ทุน ค่าใชจ้ ่าย และเง่ือนไขเก่ียวกบั ผลประโยชนแ์ ละกาไรท่ีธุรกิจพงึ ไดร้ ับ ท้งั น้ี เป้ าประสงคท์ ่ีสาคญั ของเครือขา่ ยวสิ าหกิจคือ การทาใหธ้ ุรกิจท่องเที่ยวที่ปกติดาเนินการเพยี งลาพงั มาสร้าง ผลผลิตทางการท่องเที่ยวร่วมกนั 2. การสร้างยทุ ธศาสตร์และแผนปฏิบตั ิ การสร้างยทุ ธศาสตร์และแผนปฏิบตั ิการของการพฒั นาเครือขา่ ยวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียวน้นั มาจาก การวเิ คราะห์ขอ้ มลู และการใชเ้ คร่ืองมือในการวเิ คราะห์ต่างๆ ไดแ้ ก่ การวเิ คราะห์สถานการณ์ปัจจุบนั ของ อุตสาหกรรม (Industrial Analysis) การวเิ คราะห์จุดแขง็ จุดออ่ น โอกาส และอุปสรรค (SWOT) และการ วเิ คราะห์ความสามารถในการแขง่ ขนั ของพอร์เตอร์ ซ่ึงเป็ นการวเิ คราะห์เพื่อยกระดบั ความสามารถในการ แข่งขนั ของห่วงโซ่การผลิต ท้งั น้ีไมจ่ าเป็นตอ้ งใชเ้ คร่ืองมือเหล่าน้ีท้งั หมดในการวเิ คราะห์เพียงแตต่ อ้ งมี ความเขา้ ใจวา่ เครื่องมือเหล่าน้ีเป็นส่ิงที่ช่วยใหส้ มาชิกในกลุ่มมีความเขา้ ใจในประเด็นหรือปัญหาร่วมกนั และพฒั นากลยทุ ธ์ที่แกไ้ ขปัญหาหรือประเด็นเหล่าน้นั ดงั น้นั การตดั สินใจเลือกเครื่องมือชนิดใดตอ้ ง พจิ ารณาถึงประเภทของประเดน็ ปัญหา ความเพยี งพอของขอ้ มลู และความเขา้ ใจร่วมกนั ของสมาชิก เครือขา่ ยวสิ าหกิจ สาหรับการกาหนดพนั ธกิจร่วมและแผนปฏิบตั ิควรใหม้ ีความสอดคลอ้ งกนั ดงั ตวั อยา่ ง

บทที่ 6 พทั ยาโมเดลการก่อตัง้ และพัฒนาเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเท่ียวเมืองพัทยา 309 การกาหนดเป้ าประสงคแ์ ละยทุ ธศาสตร์ของเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเท่ียวประเภทโรงแรมที่พกั ในภาพที่ 6-6 ดงั ต่อไปน้ี ภาพท่ี 6–6 การกาหนดพนั ธกิจร่วมและแผนปฏิบตั ิของเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียวเมืองพทั ยา (ที่มา: ชลธร ชื่นอุปการนนั ทแ์ ละวฒุ ิชาติ สุนทรสมยั , 2552) 2.1 การจดั โครงสร้างและคณะทางานของเครือขา่ ยวสิ าหกิจ หลงั จากที่มียทุ ธศาสตร์และ แผนปฏิบตั ิท่ีชดั เจนและพร้อมท่ีจะดาเนินการแลว้ ข้นั ตอนตอ่ ไป คือ การจดั โครงสร้างคณะทางานของ เครือขา่ ยวสิ าหกิจ รวมท้งั การกาหนดระยะเวลาในแตล่ ะข้นั ตอนและระบุถึงผรู้ ับผดิ ชอบในแต่ละข้นั ตอนใน โครงสร้างคณะทางานของเครือขา่ ยวสิ าหกิจควรประกอบดว้ ยตวั แทนจากแต่ละกลุ่มของผมู้ ีส่วนไดเ้ สีย สมาชิกในเครือข่ายวสิ าหกิจควรมีการเลือกต้งั ประธานหรือผนู้ าของเครือขา่ ยวสิ าหกิจข้ึนมาและควรทา

310 การพัฒนาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเที่ยว: แนวคิดและการประยกุ ต์ หนงั สือถึงหน่วยงานภาครัฐในทอ้ งถ่ินท่ีเกี่ยวขอ้ งใหท้ ราบถึงการจดั ต้งั ของเครือข่ายวสิ าหกิจ รวมท้งั เป้ าประสงคแ์ ละแผนปฏิบตั ิงานตา่ งๆ เพอื่ ใหห้ น่วยงานภาครัฐไดส้ นบั สนุนในดา้ นตา่ งๆ แก่เครือขา่ ย วสิ าหกิจ นอกจากน้ีควรชกั จูงใหภ้ าคส่วนอื่นๆ เขา้ มามีส่วนร่วมดว้ ยเช่น ผปู้ ระกอบการท่ีเก่ียวขอ้ งใน การผลิตต้งั แต่ตน้ น้าถึงปลายน้า ขณะท่ีสถาบนั การศึกษาตอ้ งเป็นหน่วยงานหลกั ในการใหค้ วามรู้และพฒั นา บุคลากรใหส้ อดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการของแตล่ ะเครือขา่ ยวสิ าหกิจ รวมท้งั สถาบนั เฉพาะทางและ สถาบนั วจิ ยั พฒั นาต่างๆ ตอ้ งเป็นผสู้ นบั สนุนดา้ นการวิจยั และพฒั นาเทคโนโลยแี ละนวตั กรรมที่สนบั สนุน การเจริญเติบโตของเครือขา่ ยวสิ าหกิจ เป็นตน้ 2.2 การตรวจสอบความกา้ วหนา้ เมื่อมีการดาเนินการตามยทุ ธศาสตร์และแผนปฏิบตั ิการใน เบ้ืองตน้ ซ่ึงถือเป็นแผนระยะส้นั แลว้ น้นั ควรมีตรวจสอบความกา้ วหนา้ ในการรวมกลุ่มเครือข่ายวสิ าหกิจ พร้อมท้งั ยกระดบั ยทุ ธศาสตร์การพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจไปสู่แผนระยะกลางและระยะยาวตอ่ ไป ดว้ ยการ ประเมินสถานการณ์การทอ่ งเที่ยวของเมืองพทั ยา รวมท้งั ทบทวนกรอบแนวทางการพฒั นาเครือขา่ ย วสิ าหกิจการทอ่ งเที่ยว และใหข้ อ้ เสนอแนะตอ่ การกาหนดแนวทางการพฒั นาเครือข่ายที่อยบู่ นพ้ืนฐานความ ร่วมมือของทุกภาคส่วนท่ีเกี่ยวขอ้ งอยา่ งบูรณาการ 3 ผลลพั ธ์ในการพฒั นาเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเที่ยว การพฒั นาเครือขา่ ยวสิ าหกิจธุรกิจทอ่ งเที่ยวในเมืองพทั ยาเป็นการสร้างความร่วมมือบนพ้นื ฐาน ของการแข่งขนั โดยสมาชิกในกลุ่มเครือขา่ ยจะร่วมกนั กาหนดทิศทางและเป้ าหมาย ซ่ึงจะนาไปสู่การ กาหนดกลยทุ ธ์การพฒั นาร่วมกนั ภายในกลุ่มเครือขา่ ย มีการแลกเปลี่ยนขอ้ มูลข่าวสารความรู้กบั หน่วยงาน ภาครัฐภายในธุรกิจเดียวกนั และระหวา่ งธุรกิจ ตลอดจนทรัพยากรตา่ งๆ ระหวา่ งผทู้ ่ีเก่ียวขอ้ งในเครือข่าย วสิ าหกิจเพ่ือเพิ่มประสิทธิภาพหรือผลิตภาพโดยรวม ผปู้ ระกอบการท่ีอยใู่ นเครือขา่ ยวสิ าหกิจสามารถ ร่วมกนั ลงทุนในการวจิ ยั และพฒั นานวตั กรรมทางดา้ นการทอ่ งเที่ยวเพื่อสร้างมูลคา่ เพ่ิมแก่สินคา้ และบริการ ของตน ทาใหป้ ระหยดั ตน้ ทุนในการพฒั นาได้ ในขณะท่ียงั คงแข่งขนั ในดา้ นประสิทธิภาพในการใหบ้ ริการ น้นั ผปู้ ระกอบการธุรกิจตน้ น้าจนถึงปลายน้าสามารถร่วมกนั วางแผนการบริหารทรัพยากรร่วมกนั ภายใน ห่วงโซ่อุปทาน (Supply Chain Management) เพอ่ื ใหเ้ กิดประสิทธิภาพในการผลิตและบริการ ตลอดสาย ห่วงโซ่อุปทานได้ นอกจากน้ีการรวมกลุ่มเป็นเครือขา่ ยวสิ าหกิจทาใหผ้ ปู้ ระกอบการรับทราบความรู้และ ขอ้ มูลใหมๆ่ ที่เกิดการกระจายองคค์ วามรู้ระหวา่ งสมาชิก เน่ืองจากเม่ือสมาชิกรายใดคิดคน้ นวตั กรรมใหม่ๆ สมาชิกรายอ่ืนกส็ ามารถนามาปรับปรุงและพฒั นาต่อยอดได้ ซ่ึงส่งเสริมการพฒั นาความสามารถในการ แข่งขนั ในระบบเศรษฐกิจบนพ้ืนฐานนวตั กรรม (Innovation – driven Economy) สรุปไดว้ า่ การรวมกลุ่ม เครือขา่ ยวสิ าหกิจน้นั ธุรกิจโรงแรมท่ีพกั และธุรกิจที่เกี่ยวขอ้ งอ่ืนๆ ในเครือขา่ ยจะไดร้ ับผลลพั ธ์ท้งั ในระยะ ส้ันไปจนถึงระยะยาวดว้ ยกนั หลายประการ ดงั ตารางที่ 6 – 1

บทที่ 6 พัทยาโมเดลการก่อต้งั และพัฒนาเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเที่ยวเมืองพัทยา 311 ตารางท่ี 6–1 ผลลพั ธ์ในการพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจดา้ นการทอ่ งเที่ยวในระยะตา่ ง ๆ ระยะ ผลลพั ธ์ ระยะส้นั 1. ธุรกิจสามารถลดตน้ ทุน มีอานาจต่อรองกบั ซพั พลายเออร์มากข้ึน เน่ืองจากสมาชิกจะมีการ ประมาณ แบ่งปันคาสงั่ ซ้ือวตั ถุดิบร่วมกนั และยงั สามารถจดั หาวตั ถุดิบในการผลิตไดง้ ่ายข้ึนจากการมี 1 – 2 ปี เครือขา่ ยกวา้ งขวาง 2. การเขา้ ถึงแรงงานท่ีมีทกั ษะและความชานาญเฉพาะดา้ นง่ายข้ึน เพราะเครือขา่ ยวสิ าหกิจจะ ประกอบดว้ ยสถาบนั การศึกษาและสถาบนั เฉพาะทาง ซ่ึงผปู้ ระกอบการสามารถสรรหาหรือ ฝึกอบรมพนกั งานใหเ้ กิดทกั ษะและความเชี่ยวชาญ โดยสถาบนั เหล่าน้ีจะเป็นผชู้ ่วยสนบั สนุน ทางดา้ นวชิ าการ 3. เกิดการถ่ายทอดองคค์ วามรู้ทางดา้ นการบริหารจดั การ เช่น การตลาด ทรัพยากรมนุษย์ การเงินและการบญั ชี และการบริการ เป็นตน้ ซ่ึงผปู้ ระกอบการสามารถนาไปปรับใชก้ บั ธุรกิจได้ 4. มีการทาการตลาดร่วมกนั ระหวา่ งเครือข่าย โดยมีหน่วยงานภาครัฐคอยใหก้ ารสนบั สนุนและ จดั สรรงบประชาสมั พนั ธ์ใหก้ บั เครือข่าย ระยะ 1. การรวมกลุ่มเครือขา่ ยวสิ าหกิจจะมีการกาหนดกลยทุ ธแ์ ละเป้ าหมายที่ชดั เจนในการสร้าง กลาง ประโยชนใ์ หเ้ กิดแก่สมาชิกซ่ึงจะช่วยใหภ้ าครัฐสามารถวางแนวนโยบายเพือ่ สนบั สนุนไดอ้ ยา่ งมี ประสิทธิภาพยง่ิ ข้ึน 2. เกิดธุรกิจใหม่ ๆ ภายในเครือขา่ ยวสิ าหกิจ โดยพลวตั ของการรวมกลุ่มส่งสญั ญาณถึงโอกาส และช่องวา่ งของความตอ้ งการที่ยงั ไมไ่ ดร้ ับการตอบสนอง กอปรกบั ขอ้ ไดเ้ ปรียบในการรวมกลุ่ม ท่ีทาใหเ้ กิดการพฒั นาโครงสร้างพ้ืนฐานและสภาพแวดลอ้ มท่ีดีข้ึน ทาใหธ้ ุรกิจใหม่เกิดไดง้ ่ายซ่ึง ช่วยใหก้ ลุ่มมีการขยายตวั ท้งั ในแนวกวา้ งและแนวลึกซ่ึงจะเพิ่มความไดเ้ ปรียบยงิ่ ข้ึน ระยะยาว 1. สินคา้ หรือบริการมีมาตรฐาน เนื่องจากการแขง่ ขนั ภายในกลุ่มสร้างแรงกดดนั ใหม้ ีการ เปรียบเทียบคุณภาพของผลิตภณั ฑต์ ลอดเวลา 2. เกิดการเสริมสร้างและพ่ึงพาซ่ึงกนั และกนั เน่ืองจากโครงสร้างของเครือข่ายวสิ าหกิจเป็น ระบบที่ครอบคลุมสายห่วงโซ่อุปทาน นบั ต้งั แต่ผผู้ ลิต ผจู้ ดั หาวตั ถุดิบ ผบู้ ริการขนส่งและจดั เกบ็ สินคา้ สถาบนั การศึกษา สมาคมและหน่วยงานของภาครัฐที่เก่ียวขอ้ ง นอกจากน้ีสมาชิกยงั สามารถเรียนรู้จากประสบการณ์ของกนั และกนั เพื่อนาไปพฒั นาและปรับปรุงแนวทางการดาเนิน กิจกรรมของตนใหม้ ีประสิทธิภาพมากยงิ่ ข้ึน 3. มีการพฒั นานวตั กรรมอยา่ งตอ่ เน่ือง ซ่ึงเกิดจากความใกลช้ ิดตลอดสายการผลิตกบั ลูกคา้ ทา ใหส้ ามารถทราบความตอ้ งการและแนวโนม้ ความตอ้ งการของลูกคา้ เป็นอยา่ งดี นอกจากน้ีความ เช่ือมโยงระหวา่ งผผู้ ลิตและสถาบนั วจิ ยั และพฒั นากช็ ่วยใหก้ ระบวนการสร้างนวตั กรรมประสบ ความสาเร็จเป็นอยา่ งดี (ที่มา : ธีระวธุ ธีระจารุวฒั น์ และวฒุ ิชาติ สุนทรสมยั , 2552)

312 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเที่ยว: แนวคิดและการประยกุ ต์ ดงั น้นั การพฒั นาผลิตภาพที่ยงั่ ยนื น้นั เป็นเป้ าหมายที่กลุ่มเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเที่ยวเมือง พทั ยาตา่ งมุง่ หวงั แตก่ ารรวมกลุ่มของหน่วยงานธุรกิจเพียงอยา่ งเดียวไมอ่ าจประสบความสาเร็จได้ หากขาด ความร่วมมือของหน่วยงานที่เกี่ยวขอ้ ง และขาดความไวว้ างใจภายในเครือข่ายท่ีจะสามารถนาพากลุ่ม เครือข่ายวสิ าหกิจใหป้ ระสบความสาเร็จในยกระดบั ความสามารถในการแขง่ ขนั ของเครือขา่ ยวสิ าหกิจการ ท่องเที่ยวในเมืองพทั ยาอยา่ งยงั่ ยนื ขอ้ เสนอแนะท่ีไดจ้ ากการวจิ ยั ไดแ้ ก่ 1. การพฒั นาธุรกิจการทอ่ งเท่ียวของเมืองพทั ยาใหม้ ีศกั ยภาพในการแข่งขนั เติบโตอยา่ งเขม้ แขง็ และยงั่ ยนื น้นั ภาครัฐมีส่วนสาคญั เป็นอยา่ งมากในการใหค้ วามรู้ความเขา้ ใจเก่ียวกบั ความสาคญั ในการ รวมกลุ่มเป็นเครือขา่ ยวสิ าหกิจแก่ผปู้ ระกอบการ เพือ่ สร้างความอยรู่ อดใหก้ บั ธุรกิจและพฒั นาศกั ยภาพ ใหก้ บั ธุรกิจ ดงั น้นั หน่วยงานภาครัฐจึงควรมีการจดั ต้งั ศูนยบ์ ริการใหค้ าปรึกษาและแนะนาผปู้ ระกอบการ เกี่ยวกบั ปัญหาในการดาเนินธุรกิจ ร่วมกบั การจดั เวทีหรือสมั มนาเพ่ือแลกเปล่ียนความรู้ความเขา้ ใจร่วมกนั ระหวา่ งผปู้ ระกอบการและหน่วยงานภาครัฐ ซ่ึงอาจใหส้ ถาบนั การศึกษาเป็นผใู้ หค้ วามรู้แก่ผปู้ ระกอบการ ที่มารับบริการ ท้งั น้ีเพื่อเป็นการพฒั นา ปรับปรุง และยกระดบั ศกั ยภาพในการแข่งขนั ของธุรกิจโดยรวม อนั จะเป็นประโยชน์ต่อท้งั ภาคธุรกิจเอกชน ภาครัฐ และการท่องเท่ียวโดยรวม 2. ควรมีการส่งเสริมและผลกั ดนั ใหส้ มาชิกในเครือขา่ ยใชก้ ระบวนการรวมกลุ่มอยา่ งมี ประสิทธิภาพในการร่วมกนั แสวงหาและกาหนดทิศทางการพฒั นาการท่องเที่ยวในพ้ืนที่ของตนร่วมกนั เพื่อสร้างการยอมรับและร่วมมือที่จะปฏิบตั ิตามขอ้ ตกลงท่ีไดร้ ่วมกนั กาหนดข้ึน โดยผปู้ ระกอบการและ หน่วยงานภาครัฐท่ีเก่ียวขอ้ งควรมีการดาเนินการร่วมกนั ในการจดั ทาแผนพฒั นา การหางบประมาณ สนบั สนุน การหาแนวร่วมซ่ึงเป็นผทู้ ี่เกี่ยวขอ้ งอ่ืนๆ ในพ้ืนที่ และจดั กิจกรรมเพ่ือกาหนดเป้ าหมายและ วางแผนในการพฒั นาเครือข่ายร่วมกนั 3. พ้นื ที่เมืองพทั ยาเป็ นเมืองท่องเที่ยวระดบั โลกที่ตอ้ นรับนกั ท่องเท่ียวต่างชาติท่ีมีความตอ้ งการ หลากหลายจึงควรมีการอบรมเสริมสร้างและพฒั นาทกั ษะของผปู้ ระกอบการและบุคลากรในธุรกิจการ ท่องเท่ียวเช่น การบริหารจดั การสมยั ใหม่ ภาษาตา่ งประเทศ และความชานาญเฉพาะทาง โดยความร่วมมือ ระหวา่ งหน่วยงานภาครัฐและสถาบนั การศึกษา 4. ผปู้ ระกอบการการท่องเท่ียวเมืองพทั ยาควรมีการเตรียมความพร้อมในการกาหนดกลยทุ ธ์เพ่มิ ศกั ยภาพในการแขง่ ขนั ยามฉุกเฉินเพือ่ รองรับกบั ปัญหาสภาพแวดลอ้ มทางธุรกิจหรือปัจจยั ภายนอกท่ีอาจมี การเปลี่ยนแปลง และควรประเมินจุดแขง็ จุดอ่อน อุปสรรค และโอกาสของธุรกิจ ซ่ึงจะทาใหส้ ามารถ กาหนดกลยทุ ธ์ไดช้ ดั เจนมากยง่ิ ข้ึน รวมท้งั การจดั ใหม้ ีการนาเทคโนโลยมี าใชเ้ พอื่ ความแมน่ ยาและรวดเร็ว ของขอ้ มูลและการตดั สินใจทางธุรกิจ สาหรับสมาชิกในเครือข่ายวสิ าหกิจกค็ วรจดั ใหม้ ีการแลกเปล่ียน ขอ้ มูลขา่ วสารและความคิดเห็นผา่ นทางการประชุมหรือจดั สัมมนาวาระ เพื่อร่วมกนั ประเมินสถานการณ์ที่ เปลี่ยนแปลงไปและเตรียมรับมือกบั ปัญหาท่ีอาจเกิดข้ึน

บทท่ี 6 พทั ยาโมเดลการก่อตัง้ และพัฒนาเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเท่ียวเมืองพัทยา 313 5. ธุรกิจการท่องเท่ียวของเมืองพทั ยาส่วนมากเป็นธุรกิจขนาดเล็กมกั มีความสามารถในการ แข่งขนั นอ้ ยกวา่ ธุรกิจขนาดกลางและขนาดใหญ่ ควรใหค้ วามสาคญั ในการสร้างพนั ธมิตรธุรกิจเพื่อให้เกิด ความเชื่อมโยงเป็นเครือข่ายธุรกิจ ซ่ึงในการเริ่มตน้ อาจเกิดจากการเชื่อมโยงอยา่ งไมเ่ ป็ นทางการก่อน และ พฒั นาไปเป็นการเชื่อมโยงอยา่ งเป็นทางการต่อไปในอนาคตเพ่อื นาไปสู่การสร้างเครือข่ายเขม้ แขง็ ในระยะ เร่ิมตน้ ผปู้ ระกอบการธุรกิจการท่องเท่ียวของเมืองพทั ยอาจอาศยั พ่งึ พาซ่ึงกนั และกนั ระหวา่ งธุรกิจท่องเที่ยว ท่ีมีความใกลช้ ิดกบั ธุรกิจมากที่สุดก่อนเช่น ธุรกิจคมนาคมขนส่ง และตวั แทนนาเท่ียว เป็นตน้ ในการ แนะนาและส่งต่อลูกคา้ ซ่ึงกนั และกนั ซ่ึงจะเป็นการไดร้ ับผลประโยชน์ดว้ ยกนั ท้งั สองฝ่ ายหลงั จากน้นั เม่ือ เกิดความเชื่อมโยงอยา่ งใกลช้ ิดมากข้ึนแลว้ จึงค่อยๆ พฒั นาความสมั พนั ธ์ใหเ้ กิดความเช่ือมโยงกนั อยา่ ง เขม้ แขง็ และขยายความเช่ือมโยงไปยงั ธุรกิจท่องเท่ียวอ่ืนๆ ตอ่ ไป 6. รูปแบบการเริ่มการรวมกลุ่มเพือ่ นาไปสู่การพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียวในเมือง พทั ยา ซ่ึงมีลกั ษณะการดาเนินธุรกิจและพ้นื ท่ีแวดลอ้ มท่ีมีลกั ษณะเฉพาะ ควรเริ่มตน้ จากหน่วยงานภาครัฐ และประสานความร่วมมือกบั สถาบนั การศึกษา เพื่อดึงดูดและโนม้ นา้ วกลุ่มผปู้ ระกอบการการทอ่ งเท่ียวท่ีมี ความสนใจมากและพร้อมในการรวมกลุ่ม เพ่ือนาไปสู่การพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจท่องเท่ียวต่อไป ดงั แสดง ในภาพที่ 6-7 สถาบันการศึกษา หน่วยงานภาครัฐ กลมุ่ ผปู้ ระกอบกาการท่องเท่ียวที่สนใจและพร้อมในการรวมกลุ่มเป็ นเครือขา่ ยวสิ าหกิจสาหกิจ กลุ่มผปู้ ระกอบการการท่องเท่ียวที่ยงั ไมส่ นใจหรือไมพ่ ร้อมในการรวมกลุม่ เป็ นเครือขา่ ยวสิ าหกิจ วภสิ าาพหกทิจ่ี 6–7 ภาพความเชื่อมโยงระหวา่ งหน่วยงานภาครัฐ สถาบนั การศึกษา และกลุ่ม ผปู้ ระกอบการการท่องเท่ียวท่ีสนใจในการรวมกลุ่มเป็ นเครือขา่ ยวสิ าหกิจ (ท่ีมา : ธีราวธุ ธีระจารุวฒั น์ และวฒุ ิชาติ สุนทรสมยั , 2552)

314 การพัฒนาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ 6.2 ระยะที่ 2 การก่อต้งั เครือข่ายวสิ าหกจิ การท่องเทยี่ ว(Tourism Cluster Emergence) เป็น การศึกษาแบบต่อยอดงานวิจยั ในระยะท่ี 1 ท่ีไดด้ าเนินการใน พ ศ 2554-2555 โดยศึกษาเป็น แผนการ วจิ ยั 1 เร่ือง และโครงการวจิ ยั ที่สอดคลอ้ งกบั แผนการวจิ ยั 6 โครงการ เรื่องแนวทางในการพฒั นา- เครือข่ายวสิ าหกิจดา้ นการท่องเที่ยว (Cluster) ของธุรกิจขนาดยอ่ มและหน่วยงานที่เก่ียวขอ้ งในเขตเมือง พทั ยา จงั หวดั ชลบุรี (วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั และคณะ, 2555) ดงั ผลการศึกษาตอ่ ไปน้ี ความสาคญั และโอกาสในการพฒั นาเครือขา่ ยวสิ าหกิจดา้ นการท่องเท่ียวของผปู้ ระกอบการ วสิ าหกิจขนาดยอ่ มประเภทโรงแรมที่พกั ร้านอาหาร ตวั แทนนาเที่ยว สปาและนวดแผนไทย ร้านขายของท่ี ระลึก และคมนาคมขนส่งในเขตเมืองพทั ยา จงั หวดั ชลบุรี ดว้ ยการศึกษาหาแนวทางในการรวมกลุ่มรูปแบบ เครือขา่ ยวสิ าหกิจ เพ่ือพฒั นาอุตสาหกรรมการท่องเท่ียวใหม้ ีศกั ยภาพ เนื่องจากการรวมกลุ่มวสิ าหกิจแตล่ ะ ประเภทจะมีผลต่อการอยรู่ อดและการพฒั นาศกั ยภาพในการแข่งขนั ของผปู้ ระกอบการเอง โดย ผปู้ ระกอบการจะยงั คงต้งั อยบู่ นพ้ืนฐานของการแข่งขนั ซ่ึงแนวทางในการรวมกลุ่มน้ีนาไปสู่การกาหนด มาตรการผลกั ดนั ใหเ้ กิดการยกระดบั ความสามารถในการแขง่ ขนั ของเครือข่ายวสิ าหกิจดา้ นการท่องเที่ยว และเพ่ือความสร้างความมง่ั คงั่ ใหก้ บั ทอ้ งถ่ินภมู ิภาคและประเทศอยา่ งยง่ั ยนื อนั จะส่งผลตอ่ เศรษฐกิจ โดยรวมของประเทศในทา้ ยท่ีสุด ผวู้ จิ ยั จึงไดท้ าการศึกษาวจิ ยั การพฒั นาศกั ยภาพและความสามารถในการ แขง่ ขนั อยา่ งยง่ั ยนื ดว้ ยการรวมกลุ่มเครือข่าย (Cluster) ของธุรกิจขนาดยอ่ มดา้ นการท่องเที่ยว เขตเมือง พทั ยา จงั หวดั ชลบุรี หรือ Pattaya Tourism Cluster Center (PTCC) ใหพ้ ฒั นาไปสู่ความเขม้ แขง็ และมีความ ยงั่ ยนื ในระดบั ประเทศต่อไป 6.2.1 กรอบแนวคดิ ในการวจิ ัย การวจิ ยั เร่ืองน้ี ผศู้ ึกษากาหนดกรอบแนวความคิดในการทาวจิ ยั ที่ผวู้ จิ ยั ไดส้ ร้างและพฒั นาข้ึนตาม แนวความคิดการพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจดา้ นการท่องเท่ียว โดยปัจจยั เกี่ยวกบั ผปู้ ระกอบการธุรกิจเป็ นตวั แปรท่ีส่งผลตอ่ ความรู้ความเขา้ ใจเร่ืองเครือข่ายวสิ าหกิจดา้ นการท่องเที่ยวและความสามารถในการแข่งขนั ของผปู้ ระกอบการวสิ าหกิจขนาดยอ่ ม รวมถึงการศึกษาความสนใจในการรวมกลุ่มของผปู้ ระกอบการ โดย ท้งั 2 ปัจจยั น้ีนาไปสู่ศกั ยภาพในการรวมกลุ่มเป็ นเครือขา่ ยวสิ าหกิจดา้ นการท่องเท่ียวและแนวทางการ พฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจดา้ นการท่องเท่ียวท้งั 6 ประเภทในเขตเมืองพทั ยา จงั หวดั ชลบุรี ดงั น้ี

บทที่ 6 พทั ยาโมเดลการก่อต้ังและพฒั นาเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเท่ียวเมืองพทั ยา 315 ความสามารถในการแข่งขนั ของเครือข่ายวสิ าหกจิ การ ท่องเทยี่ วเมอื งพทั ยา บริบทของ เหคุที่ การแข่งขนั ควบคุม ปัจจยั การผลิต เง่ือนไขดา้ นอุปสงค์ หน่วยงาน อุตสาหกรรม ปัจจยั หลกั เครือข่ายวสิ าหกจิ การท่องเทย่ี วเมอื ง ภาครัฐ ที่เกี่ยวขอ้ ง ปัจจยั รอง พทั ยา ความรู้ ความเข้าใจ เครือข่ายวสิ าหกจิ การท่องเทยี่ ว 1. รูปแบบเครือขา่ ยวสิ าหกิจ 2. กระบวนการพฒั นาเครือขา่ ย 1. ความตระหนกั ในการรวมกล่มุ เป็ นเครือขา่ ย 3. ผลลพั ธใ์ นการพฒั นาเครือข่าย วสิ าหกิจ 2. การยอมรับและความร่วมมือภายในเครือข่าย วสิ าหกิจ 3. การยอมรับและความร่วมมือภายนอกเครือขา่ ย วสิ าหกิจ 4. เง่ือนไขดา้ นเวลาและสถานการณ์ในการรวมกลุ่ม เป็ นเครือข่ายวสิ าหกิจ 5. ระดบั ความสามารถและศกั ยภาพของกิจการในการ รวมกลุ่มเป็ นเครือขา่ ยวสิ าหกิจ การรับรู้และการสร้างเครือขา่ ยวสิ าหกิจชุมชน ภาพที่ 6-8 กรอบแนวความคิดการวจิ ยั (วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั และคณะ, 2555) การศึกษาหาแนวทางในการรวมกลุ่มรูปแบบเครือข่ายวสิ าหกิจ (คลสั เตอร์) เพ่ือพฒั นา อุตสาหกรรมการท่องเท่ียวใหม้ ีศกั ยภาพ เน่ืองจากการรวมกลุ่มวสิ าหกิจแต่ละประเภทจะมีผลตอ่ การอยรู่ อด และการพฒั นาศกั ยภาพในการแขง่ ขนั ของผปู้ ระกอบการเอง โดยผปู้ ระกอบการจะยงั คงต้งั อยบู่ นพ้ืนฐาน

316 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ ของการแขง่ ขนั ซ่ึงแนวทางในการรวมกลุ่มน้ีนาไปสู่การกาหนดมาตรการผลกั ดนั ใหเ้ กิดการยกระดบั ความสามารถในการแข่งขนั ของเครือข่ายวสิ าหกิจดา้ นการท่องเท่ียวและเพอื่ ความสร้างความมง่ั คงั่ ใหก้ บั ทอ้ งถ่ินภมู ิภาคและประเทศอยา่ งยง่ั ยนื อนั ส่งผลตอ่ เศรษฐกิจโดยรวมของประเทศในทา้ ยท่ีสุด วตั ถุประสงค์ ของการวจิ ยั และวธิ ีการดาเนินการ มีดงั น้ี 1. เพือ่ วเิ คราะห์การรวมกลุ่มศกั ยภาพและความสามารถในการแข่งขนั ในดา้ นจุดแขง็ จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรคของการรวมกลุ่มเครือขา่ ยวสิ าหกิจดา้ นการท่องเท่ียวในเขตเมืองพทั ยา จงั หวดั ชลบุรี 2. เพอ่ื เผยแพร่ความรู้เร่ืองการพฒั นาศกั ยภาพและความสามารถในการแข่งขนั อย่าง ยง่ั ยืนด้วยการรวมกลุ่ม (Cluster) สาหรับผปู้ ระกอบการธุรกิจขนาดยอ่ มดว้ ยกนั และกบั หน่วยงานที่ เกี่ยวขอ้ งในเครือขา่ ยการท่องเท่ียวในเขตเมืองพทั ยา จงั หวดั ชลบุรี 3. เพ่อื กาหนดและหาแนวทางร่วมกนั ในการพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจดา้ นการท่องเที่ยว (Cluster) ของธุรกิจการท่องเท่ียวขนาดยอ่ มและหน่วยงานท่ีเก่ียวขอ้ งในเขตเมืองพทั ยา จงั หวดั ชลบุรี ในการ ยกระดบั ความสามารถการแข่งขนั ไดอ้ ยา่ งยง่ั ยนื การศึกษาน้ีเป็นการศึกษาในลกั ษณะการวจิ ยั แบบผสมผสานระหวา่ งเชิงปริมาณและคุณภาพ (Mixed-method) เกบ็ รวบรวมขอ้ มูลท้งั จากการวเิ คราะห์ขอ้ มลู สภาวะการประกอบธุรกิจและตลาดของ ธุรกิจท้งั 6 ประเภท และสอบถามดว้ ยแบบสอบถามท่ีมีโครงสร้าง (Structure Questionnaire) ซ่ึงปรับปรุง จากแบบสอบถามของ วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั (2548) เรื่อง แนวทางการพฒั นาเครือขา่ ยดา้ นการท่องเที่ยวของ ผปู้ ระกอบการวสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ มในเมืองพทั ยา จงั หวดั ชลบุรี และสานกั งานคณะกรรมการ พฒั นาการเศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาติ ( 2549 ) เร่ือง โครงการจดั ทาแผนท่ีเครือขา่ ยวสิ าหกิจ ( Clusters Mapping ) เพื่อยกระดบั ความสามารถในการแข่งขนั ของภาคการผลิตและบริการเพ่ือใหส้ อดคลอ้ งกบั เน้ือหา ที่ผวู้ จิ ยั ทาการศึกษา ทาการสมั ภาษณ์ผปู้ ระกอบการหรือผทู้ ี่มีอานาจตดั สินใจในเขตเมืองพทั ยา จงั หวดั ชลบุรี และผปู้ ระกอบการเขา้ ร่วมการประชุมเชิงปฎิบตั ิการดา้ นการพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจดา้ นการ ทอ่ งเท่ียวของผปู้ ระกอบการวสิ าหกิจขนาดยอ่ มท่ีจดั ข้ึน 5 คร้ัง รวม 5 วนั ระยะเวลา 20 ชวั่ โมง รวมจานวน 80 รายในเขตเมืองพทั ยา วิเคราะห์ผลดว้ ยสถิติเชิงพรรณนา และการวเิ คราะห์เน้ือหาตามตวั แบบสาหรับการ วเิ คราะห์ความสามารถในการแข่งขนั เครือขา่ ยวสิ าหกิจท่ีเรียกวา่ “แบบจาลองเพชร (Diamond Model)” แบง่ เป็นปัจจยั แวดลอ้ มทางธุรกิจที่สาคญั 4 ดา้ น ไดแ้ ก่ ปัจจยั การผลิต เง่ือนไขดา้ นอุปสงค์ บริบทบริบทดา้ น การแขง่ ขนั และกลยทุ ธ์ของธุรกิจ และอุตสาหกรรมที่เก่ียวขอ้ งและสนบั สนุนกนั และปัจจยั แวดลอ้ มเสริม 2 ดา้ นคือ หน่วยงานภาครัฐและเหตุการณ์ที่ควบคุมไม่ได้ ปัจจยั เหล่าน้ีถือเป็นโอกาสและจุดแขง็ หรือ อุปสรรคและจุดอ่อน ข้ึนอยกู่ บั ความสามารถในการแขง่ ขนั ของธุรกิจน้นั ผลการวเิ คราะห์ และสงั เคราะห์จากการศึกษาการพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจดา้ นการท่องเท่ียวของ ผปู้ ระกอบการวสิ าหกิจขนาดยอ่ มประเภทต่างๆ ในเขตเมืองพทั ยา จงั หวดั ชลบุรี โดยกลุ่มตวั อยา่ งและ

บทท่ี 6 พัทยาโมเดลการก่อตัง้ และพฒั นาเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเท่ียวเมืองพทั ยา 317 ประชากรของธุรกิจท้งั 6 ประเภท คือโรงแรมท่ีพกั ร้านอาหาร ร้านขายของท่ีระลึก คมนาคมขนส่ง ตวั แทน นาเท่ียว และสปาและนวดแผนไทย ของเมืองพทั ยาโดยรวม ดงั น้ี 6.2.2 การวเิ คราะห์การรวมกล่มุ ศักยภาพและความสามารถในการแข่งขนั ในด้านจุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรคในการรวมกล่มุ เครือข่ายวสิ าหกจิ ด้านการท่องเทยี่ วของผ้ปู ระกอบการขนาดย่อมท้งั 6 ประเภท ดา้ นความรู้ความเขา้ ใจดา้ นเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเที่ยวพบวา่ ผปู้ ระกอบการขนาดยอ่ มท้งั 6 ประเภทที่มีการรวมกลุ่มกนั และยงั คงรวมกลุ่มเป็นชมรมหรือสมาคมมีความรู้ความเขา้ ใจเร่ืองเครือข่าย วสิ าหกิจสูงกวา่ ผปู้ ระกอบการท่ีไม่มีคุณลกั ษณะดงั กล่าว เนื่องจากผปู้ ระกอบการวสิ าหกิจขนาดยอ่ มท่ีมีการ รวมกลุ่มกนั และยงั คงรวมกลุ่มเช่น สมาคมนกั ธุรกิจการท่องเที่ยวเมืองพทั ยา ชมรมสปาภาคตะวนั ออก สมาคมโรงแรมภาคตะวนั ออก สาเหตุเกิดจากศกั ยภาพและความพร้อมในการรวมกลุ่มมากกวา่ ผปู้ ระกอบการวสิ าหกิจขนาดยอ่ มท่ีมีขอ้ จากดั ในการบริหารจดั การ รวมท้งั เนน้ กลยทุ ธ์การแข่งขนั เพ่อื ความ อยรู่ อดเทา่ น้นั จึงมกั ไมใ่ หค้ วามสนใจกบั การรวมกลุ่มเท่าท่ีควร โดยการรวมกลุ่มจะสามารถลดปัญหาใน การพฒั นาศกั ยภาพของกิจการไดแ้ ก่ การขาดแคลนบุคลากรท่ีมีคุณภาพ การควบคุมตน้ ทุน การตลาด การ หาลูกคา้ การโฆษณา การฝึกอบรม และการขาดความร่วมมือระหวา่ งกิจการดว้ ยกนั ซ่ึงถือวา่ เป็นจุดอ่อน ของกิจการท่ีไม่มีการรวมกลุ่มกนั สาหรับกลุ่มที่รวมกนั น้ีเกิดการติดต่อและส่งตอ่ ลูกคา้ ระหวา่ งธุรกิจอยบู่ า้ ง อีกท้งั ยงั มีการ แลกเปล่ียนขอ้ มูลข่าวสารระหวา่ งกนั ส่งผลต่อความรู้ความเขา้ ใจในดา้ นต่างๆ ร่วมกนั ทาใหเ้ กิดทศั นคติใน ทางบวกของสมาชิกในเครือขา่ ยตอ่ การใหก้ ารสนบั สนุนเครือข่ายและเกิดจากการจดั สรรการเงินอยา่ งลงตวั ใหก้ บั สมาชิก ซ่ึงเป็นการสร้างความสมดุลในดา้ นการแข่งขนั ของธุรกิจดว้ ยการผสมผสานระหวา่ งการ ควบคุมและการสร้างความร่วมมือใหเ้ กิดข้ึนพร้อมๆ กนั เป็นจุดแขง็ สาคญั ท่ีเอ้ือตอ่ การพฒั นารวมกลุ่มกนั เป็นเครือขา่ ยวสิ าหกิจการทอ่ งเที่ยวของผปู้ ระกอบการขนาดยอ่ มท้งั 6 ประเภท มีดงั น้ี ลกั ษณะเด่นของผปู้ ระกอบการ 5 ประเภท จาก 6 ประเภท ยกเวน้ ตวั แทนนาเท่ียว ไดแ้ ก่ โรงแรม ที่พกั ร้านอาหาร ร้านขายของที่ระลึก คมนาคมขนส่ง และสปาและนวดแผนไทยของเมืองพทั ยา คือ การ เปิ ดรับโอกาสท่ีจะเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ ร่วมกบั ประสบการณ์เดิมที่มีอยู่ ทาใหม้ ีการเปิ ดกวา้ งในการแลกเปล่ียน ดา้ นความรู้และความเขา้ ใจในเรื่องต่างๆ ไดง้ ่าย และยนื ยนั จากผลการสมั ภาษณ์เจาะลึกท่ีผปู้ ระกอบการ ขนาดเล็กหรือขนาดยอ่ มที่พบวา่ กวา่ ร้อยละ 70 ที่มีการรวมกลุ่มกนั อยแู่ ลว้ พบวา่ การรวมกลุ่มเกิดการบอก ข่าวสารอยา่ งถูกตอ้ ง และสามารถใหบ้ ริการแก่ลูกคา้ ไดอ้ ยา่ งทว่ั ถึง ดา้ นความสามารถในการแขง่ ขนั ของธุรกิจพบวา่ ผปู้ ระกอบการขนาดยอ่ มท้งั 6 ประเภท ที่มีการ รวมกลุ่มกนั และยงั คงรวมกลุ่ม เป็น ชมรม สมาคม และท่ีมียอดขายเฉล่ียตอ่ เดือนมาก (50,001-100,000 บาท) มีความสามารถในการแข่งขนั สูงกวา่ กิจการยอดขายแตกต่างกนั ไปอ่ืนๆ เน่ืองจากส่วนใหญ่เป็ น ผปู้ ระกอบการขนาดยอ่ มท่ีมีศกั ยภาพและมีความพร้อมทางดา้ นการเงิน บุคลากร สถานที่ ฯลฯ มากกวา่ ผปู้ ระกอบการขนาดยอ่ มท่ีมีขอ้ จากดั ในดา้ นเหล่าน้ี จากผลการสมั ภาษณ์เจาะลึกผปู้ ระกอบการขนาดเลก็

318 การพัฒนาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเที่ยว: แนวคิดและการประยกุ ต์ หรือขนาดยอ่ มจานวน 7-10 รายท่ีใหข้ อ้ มูลวา่ อุปสรรคที่สาคญั และควบคุมไม่ไดค้ ือ เมื่อเกิดความวนุ่ วาย ทางการเมืองและเศรษฐกิจมีความผนั ผวน รวมท้งั มีการออกขอ้ กฎหมายใหมๆ่ ระดบั ชาติและทอ้ งถิ่นที่ ส่งผลกระทบต่อการประกอบการธุรกิจดา้ นการทอ่ งเที่ยว เป็นอุปสรรคท่ีสาคญั โดยจะสามารถเปล่ียนเป็น โอกาสไดห้ ากมีการรวมกลุ่มกนั และยงั คงรวมกลุ่มอยา่ งเหนียวแน่น ซ่ึงจะสามารถแกป้ ัญหาจากการแขง่ ขนั กนั เองและขาดเงินทุน มีการแลกเปลี่ยนความรู้ทางการบริหารที่ทนั ต่อการเปล่ียนแปลงในสถานการณ์ความ ไม่แน่นอนของอุตสาหกรรมการทอ่ งเท่ียว ซ่ึงถือวา่ เป็นโอกาสของกิจการที่มีการรวมกลุ่มกนั ภายในธุรกิจ เดียวกนั และภายนอกเช่น ตวั แทนนาเท่ียว แจง้ สถานการณ์ดา้ นความต่ืนตระหนกของนกั ท่องเท่ียวชาวจีน ตอ่ เหตุการณ์ความรุนแรงทางการเมือง ในขณะท่ีเหตุการณ์น้ีแทบไมส่ งผลกระทบอยา่ งใดต่อนกั ท่องเท่ียว ชาวอาหรับ เป็นตน้ จากการที่ผปู้ ระกอบการมีส่วนร่วมในการเขา้ ร่วมการประชุมเชิงปฏิบตั ิการดา้ นการพฒั นาเครือข่าย วสิ าหกิจดา้ นการท่องเที่ยวของผปู้ ระกอบการวสิ าหกิจขนาดยอ่ มที่จดั ข้ึน 5 คร้ัง รวม 5 วนั ระยะเวลา 20 ชว่ั โมง รวมจานวน 80 ราย เพือ่ เผยแพร่ความรู้เร่ืองการพฒั นาศกั ยภาพและความสามารถในการแข่งขนั อย่างยง่ั ยืนดว้ ยการรวมกลุ่ม (Cluster) สาหรับผปู้ ระกอบการธุรกิจขนาดยอ่ มดว้ ยกนั และกบั หน่วยงานที่ เก่ียวขอ้ งในเครือขา่ ยการทอ่ งเที่ยวในเขตเมืองพทั ยา จงั หวดั ชลบุรี ทาใหผ้ ปู้ ระกอบการจานวนหน่ึง ตระหนกั และยอมรับถึงความสาคญั ในการรวมกลุ่มเครือข่ายวสิ าหกิจดา้ นการท่องเท่ียวของผปู้ ระกอบการ วสิ าหกิจขนาดยอ่ ม โดยมีการจดั ต้งั ศนู ยเ์ ครือขา่ ยวสิ าหกิจดา้ นการท่องเที่ยวเมืองพทั ยา (Pataya Tourism Cluster Center : PTCC) ข้ึนเป็นแห่งแรก ภายหลงั จากจดั โครงสร้างคณะทางานของศูนยเ์ ครือขา่ ยวสิ าหกิจ หลงั จากที่มียทุ ธศาสตร์และแผนปฏิบตั ิท่ีชดั เจนจนพร้อมที่จะดาเนินการแลว้ รวมท้งั การกาหนดระยะเวลา ในแตล่ ะข้นั ตอนและระบุถึงผรู้ ับผดิ ชอบในแตล่ ะข้นั ตอน สาหรับโครงสร้างคณะทางานของเครือขา่ ย วสิ าหกิจควรประกอบดว้ ยตวั แทนจากแตล่ ะกลุ่มของผมู้ ีส่วนไดเ้ สีย สมาชิกในเครือข่ายวสิ าหกิจควรมีการ เลือกต้งั ประธานหรือผนู้ าของศนู ยเ์ ครือขา่ ยวสิ าหกิจ ซ่ึงรายละเอียดสามารถศึกษาไดใ้ นภาคผนวก สาหรับผลการวเิ คราะห์ SWOT ของแต่ละประเภทธุรกิจการท่องเที่ยวโดยเสนอจุดแขง็ จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรคในการรวมกลุ่มเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเท่ียวโดยรวมและจาแนกตามประเภทของ ธุรกิจ 6 ประเภท ดงั น้ี

บทท่ี 6 พัทยาโมเดลการก่อตัง้ และพัฒนาเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเท่ียวเมืองพัทยา 319 ตารางท่ี 6-2 ผลการวเิ คราะห์ SWOT ของธุรกิจการทอ่ งเที่ยว แยกตามประเภทธุรกิจ 6.2.2.1 ประเภทธุรกิจโรงแรมท่ีพกั จุดแขง็ จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรคในการรวมกลุ่มเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเที่ยว มีดงั น้ี จุดแข็ง จุดอ่อน 1. ผปู้ ระกอบการมีความตระหนกั ในการรวมกลุ่ม 1. ผปู้ ระกอบการส่วนใหญ่ยงั ไมเ่ คยรวมกลุ่ม เครือขา่ ยวสิ าหกิจในระดบั สูง 2. การรวมกลุ่มที่มีอยยู่ งั ไม่เขม้ แขง็ 3. การดาเนินงานและบริการของธุรกิจโรงแรม 2. ผปู้ ระกอบการมีการยอมรับและความร่วมมือ ภายในเครือขา่ ยวสิ าหกิจในระดบั สูง ท่ีพกั ส่วนใหญ่ไม่เป็นไปตามมาตรฐานของ สมาคมโรงแรมไทย 3. ผปู้ ระกอบการมีการยอมรับและความร่วมมือกบั 4. ผปู้ ระกอบการส่วนใหญ่ไม่แน่ใจเกี่ยวกบั ภายนอกเครือข่ายวสิ าหกิจในระดบั สูง แนวทางและผลประโยชน์จากการรวมกลุ่ม 5. ผปู้ ระกอบการบางรายขาดความเช่ียวชาญ 4. ผปู้ ระกอบการมีความสามารถและศกั ยภาพของ ดา้ นการตลาด กิจการในการรวมกลุ่มเป็นเครื่อขา่ ยวสิ าหกิจใน ระดบั สูง อุปสรรค 5. ผปู้ ระกอบการส่วนใหญ่ใหค้ วามสาคญั กบั การ แข่งขนั โดยใชก้ ลยทุ ธ์มาตรฐานและคุณภาพการ บริการ 6. ผปู้ ระกอบการส่วนใหญ่มีความสามารถในการ บริหารงานท่ีคล่องตวั โอกาส 1. พทั ยาอยใู่ กลก้ รุงเทพและสนามบินสุวรรณภูมิ 1. การขาดการส่งเสริมการรวมกลุ่มอยา่ งจริงจงั ส่งผลใหก้ ารเดินทางสะดวกและรวดเร็ว เป็ นระบบและต่อเนื่อง 2. ภาพลกั ษณ์ ความหลากหลายของแหล่งท่องเที่ยว 2. ผลกระทบจากสถานการณ์ความขดั แยง้ ทาง 3. ประเดน็ ยทุ ธศาสตร์หลกั ของเมืองพทั ยา และแผน การเมืองและเศรษฐกิจตกต่าท่ีอยนู่ อกเหนือ การควบคุม ส่งเสริม SMEs ของจงั หวดั ชลบุรี ตลอดจน นโยบายส่งเสริมการท่องเท่ียวของประเทศ 4. องคก์ รทอ้ งถิ่นมีความเขม้ แข็ง พร้อมสนบั สนุน การรวมกลุ่มคลสั เตอร์

320 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ 6.2.2.2 ประเภทธุรกิจคมนาคมขนส่ง จุดแขง็ จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรคในการรวมกลุ่มเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเท่ียว มีดงั น้ี จุดแขง็ จุดอ่อน 1. ผปู้ ระกอบการมีการรวมตวั กนั อยบู่ า้ ง เช่น สมาคม 1. ผปู้ ระกอบการ มีการดาเนินการรวมกลมุ่ กนั แตย่ งั ไม่ รถสองแถวพทั ยา กล่มุ รถตเู้ มืองพทั ยา กลมุ่ รถมอเตอร์ เขม้ แขง็ เท่าท่ีควร เพราะการบริการเป็ นแบบผลประโยชนข์ อง ไซดร์ ับจา้ ง แตล่ ะกล่มุ 2. ผปู้ ระกอบการ มีการพ่งึ พาอาศยั กนั ในเร่ืองการส่งตอ่ 2. การเดินทางของนกั ท่องเท่ียว ส่วนใหญ่มากนั เอง ทาใหผ้ ู้ ลกู คา้ ซ่ึงกนั และกนั เช่น รถสองแถวส่งลูกคา้ ใหก้ ล่มุ ประกอบเกิดการแยง่ ลกู คา้ กนั เองระหวา่ งในกล่มุ 3. ไมม่ ีการวางแผนสาหรับผปู้ ระกอบการขนธุรกิจขนส่งใน เรือและอุปกรณ์บริการชายหาด เขตเมืองพทั ยา ทาใหจ้ านวนผใู้ หบ้ ริการมีมากเกินกวา่ 3. ไดร้ ับการสนบั สนุนการรวมกลมุ่ คลสั เตอร์อยา่ งดี ผรู้ ับบริการ ทาใหเ้ กิดการแข่งขนั กนั เองอยา่ งสูง โดยผวู้ า่ ราชการจงั หวดั ชลบุรี เป็นประธานกลุม่ คลสั - 4. ผปู้ ระกอบการ ยงั ไมม่ ีความเขา้ ใจในเร่ืองของการรวมกลุ่ม เตอร์ภาคตะวนั ออก นายกเมืองพทั ยา เป็ นประธานท่ี- เครือขา่ ย จึงทาใหผ้ ปู้ ระกอบการส่วนใหญ่ยงั มีการรวมกลุ่ม ปรึกษากล่มุ เครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเท่ียวเมืองพทั ยา กนั นอ้ ยมากเม่ือเทียบกบั ผปู้ ระกอบการขนส่งในเมืองพทั ยา และองคก์ รตา่ งๆ 5. การดาเนินงานของผปู้ ระกอบการ ยงั ไม่เป็ นไปตาม 4. เมืองพทั ยาไดใ้ หค้ วามสาคญั ในการควบคุมความ มาตรฐานดา้ นการบริการ ตอ้ งการหน่วยงานหรือองคก์ รที่มี ปลอดภยั ทางดา้ นขนส่งคมนาคม มีการใชเ้ ทคโนโลยี ความเชี่ยวชาญหรือแนะนา ต่างๆ ในการควบคุมความปลอดภยั 6. เมืองพทั ยา มีประชากรแฝงเป็นจานวน ร้อยละ 40 ของ 5. เมืองพทั ยามีการสร้างภาพลกั ษณ์ ประชาสมั พนั ธ์ ประชากรในเมืองพทั ยาท้งั หมดและนกั ธุรกิจส่วนใหญก่ เ็ ป็ น ประชากรแฝง ทาใหก้ ารบริหารจดั การควบคุมยาก อยา่ งต่อเน่ืองท้งั ในและต่างประเทศ โดยการจดั การ 7. ผปู้ ระกอบการ ยงั ขาดความเช่ียวชาญดา้ นการตลาดและการ ประชาสมั พนั ธใ์ นตา่ งประเทศอยา่ งตอ่ เนื่อง ประชาสมั พนั ธท์ ่ีต่อเน่ือง ทาใหน้ กั ท่องเที่ยวยงั ไมเ่ ขา้ ใจ สภาวะการท่ีแทจ้ ริงของการมาเที่ยวเมืองพทั ยา แทนท่ีจะ 6. มีองคก์ รใหก้ ารสนบั สนุนในการรวมกล่มุ คลสั เตอร์ สื่อสารสองทางเพือ่ ใหน้ กั ท่องเท่ียวเกิดความมน่ั ใจ เช่น มีธุรกิจเก่ียวเนื่องในองคป์ ระกอบการท่องเที่ยว 8. ผปู้ ระกอบการ ยงั ไมม่ ีมาตรฐานทางดา้ นราคาการใหบ้ ริการ กระจุกตวั อยใู่ นพ้ืนท่ีเดียวกนั ส่งผลใหก้ ารดาเนิน เกิดความเหลื่อมล้ากนั ทางดา้ นราคา ทาใหน้ กั ท่องเที่ยวไม่ กิจกรรมต่างๆ ทาไดง้ ่าย แน่ใจในราคาของคา่ บริการขนส่ง 7. โดยส่วนใหญน่ กั ท่องเที่ยวจะเขา้ ท่องเท่ียว เมือง พทั ยาในช่วงวนั หยดุ สุดสปั ดาห์ วนั หยดุ นกั ขตั ฤกษ์ หรือนกั ท่องเท่ียวชาวตา่ งประเทศจะมาท่องเที่ยวในฤดู ท่องเท่ียวค่อนขา้ งมาก

บทท่ี 6 พทั ยาโมเดลการก่อตง้ั และพัฒนาเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเที่ยวเมืองพัทยา 321 โอกาส อุปสรรค 1. ผปู้ ระกอบการยอมรับความร่วมมือจากภายนอก 1. จากสภาวะการเมืองของประเทศไทยยงั ไม่เขม้ แขง็ เครือข่ายวสิ าหกิจ จึงทาใหเ้ กิดความไมม่ นั่ ใจของนกั ท่องเท่ียว 2. เมืองพทั ยามีโครงการปรับปรุงและขยายขีด ต่างประเทศ ความสามารถสนามบินนานาชาติอตู่ ะเภาใหร้ องรับ 2. มีการแข่งขนั ในเร่ืองการท่องเที่ยวของประเทศ นกั ท่องเท่ียวใหม้ ากข้ึน เพ่ือเนน้ ภาพลกั ษณ์และ ตา่ งๆ ในภูมิภาคเอเชีย เช่น จีน อินเดีย มาเลเซีย ศกั ยภาพที่ดีเก่ียวกบั การท่องเท่ียว 3. เมืองพทั ยามีการปรับโครงสร้างการขนส่ง ไตห้ วนั ฮอ่ งกง เกาหลี ฯลฯ ทาใหน้ กั ทอ่ งเที่ยวมี พ้ืนฐานเพ่ิมข้ึน โดยมีโครงการรถไฟฟ้ าและ สถานที่ทอ่ งเที่ยวหลากหลาย โครงการรถไฟฟ้ าเชื่อมต่อจาก สุวรรณภมู ิ–พทั ยา 3. เนื่องจากสภาวะการของโลกร้อน จากเช้ือเพลิง ปรับปรุงระบบสาธารณูปโภคพ้ืนฐาน เช่น ไฟฟ้ า วตั ถุดิบ ตลอดจนภยั ธรรมชาติ ทาใหน้ กั ทอ่ งเที่ยว ประปา การกาจดั ขยะบาบดั น้าเสีย ต่างประเทศไมแ่ น่ใจในการเดินทาง 4. เมืองพทั ยามีการส่งเสริมความสามารถและ 4. เนื่องจากพทั ยาเป็นเขตการปกครองพเิ ศษ มีการ ศกั ยภาพผปู้ ระกอบการวิสาหกิจขนาดกลางและ เปล่ียนแปลงตวั ผบู้ ริหารระดบั สูงตามเวลาของการ ขนาดยอ่ ม (SMEs) มีการจดั อบรมสมั มนาต่างๆ เลือกต้งั ทาใหม้ ีการเปล่ียนโยบายตามผบู้ ริหารสมยั อยา่ งต่อเนื่อง น้นั ๆ ทาใหเ้ กิดปัญหาตา่ ง 5. เมืองพทั ยาไดจ้ ดั ทายทุ ธ์ศาสตร์ ในดา้ นการ 5. หากองคก์ รที่เก่ียวขอ้ งไมส่ นบั สนุนและใหค้ วามรู้ ท่องเที่ยวไวใ้ นแผนยทุ ธศ์ าสตร์เมืองพทั ยา พ.ศ. ความเขา้ ใจในแนวคิดและหลกั การของ คลสั เตอร์ 2551-2554 เพ่ือส่งเสริมการท่องเที่ยวใหก้ บั เมือง อยา่ งต่อเน่ือง การรวมกลุ่มอาจไม่มีความยง่ั ยนื พทั ยาอยา่ งยง่ั ยนื และมีการส่งเสริมการท่องเที่ยว 6. จากวกิ ฤตตา่ งๆ ของประเทศไทย เช่น ไขห้ วดั 2009 6. เมืองพทั ยามีความหลากหลายทางดา้ นสถานที่ ท่องเที่ยว มีผใู้ หบ้ ริการใหด้ า้ นต่างๆ เช่น โรงแรม ไขห้ วดั นก ปัญหาทางการเมือง ปัญหาค่าเงินบาท ซ่ึง หอ้ งพกั ขนส่งคมนาคม สถานบนั เทิง ทะเลที่ อยเู่ หนือการควบคุมและป้ องกนั อยา่ งเป็นระบบ สวยงาม และวตั ถดุ ิบในการบริการอยา่ งเพียงพอ ทา ใหเ้ ป็นที่นิยมสาหรับนกั ท่องเที่ยว 7. เมืองพทั ยาเหมาะที่เป็นศูนยก์ ารกีฬาทางน้า เพราะอยตู่ ิดทะเล เคยจดั แข่งขนั หลายรายการ เช่น การแข่งขนั เจท็ สกีระดบั โลก 8. เมืองพทั ยากาลงั สร้างภาพลกั ษณ์ ใหเ้ ป็น MICE CITY สาหรับนกั ท่องเที่ยว MICE ครบวงจร 9. เมืองพทั ยากาลงั ปรับปรุงในดา้ นๆ เพื่อ เตรียมพร้อมที่จะยื่นขอเป็นเจา้ ภาพงาน World Expo ใน ค.ศ. 2020

322 การพัฒนาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ 6.2.2.3 ประเภทธุรกิจร้านขายของท่ีระลึก จุดแขง็ จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรคในการรวมกลุ่มเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเท่ียว มีดงั น้ี จุดแขง็ จุดอ่อน 1.ภาพลกั ษณ์การทอ่ งเที่ยวและช่ือเสียงของเมือง 1.ผปู้ ระกอบการธุรกิจร้านขายของท่ีระลึกซ่ึงเป็น พทั ยาท่ีมีรูปแบบการท่องเที่ยวในเมืองพทั ยาที่มี ธุรกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ มส่วนใหญ่เป็นเจา้ ของ ความหลากหลาย คนเดียว ถึงร้อยละ 69.2 และมีเงินลงทุน ต่ากวา่ 2.ผปู้ ระกอบการร้านขายของท่ีระลึกส่วนใหญ่มี 1,000,000 บาท ซ่ึงเป็นจุดที่ทาใหข้ าดการพฒั นาและ ระดบั การศึกษาในระดบั ปริญญาตรีถึงร้อยละ เพมิ่ ศกั ยภาพเพือ่ การแข่งขนั และการเขา้ ถึงแหล่ง 53.8 จึงทาใหผ้ ปู้ ระกอบการมีทกั ษะและ เงินทุนทาไดย้ ากลาบากอีกดว้ ย ความสามารถในการดาเนินการ ประกอบกบั 2.ผปู้ ระกอบการธุรกิจร้านขายของท่ีระลึกมีความรู้ แรงงานท่ีมีคุณภาพและทกั ษะในการผลิตของที่ ความเขา้ ใจเรื่องเครือขา่ ยวสิ าหกิจโดยรวมอยใู่ นระดบั ระลึก ที่มาก แต่การรวมกลุ่มไมเ่ ขม้ แขง็ เท่าที่ควรจึงทาให้ 3.ผปู้ ระกอบการธุรกิจร้านขายของที่ระลึกไดม้ ี เกิดการแขง่ ขนั กนั เองระหวา่ งผปู้ ระกอบการธุรกิจ การพฒั นาธุรกิจของตนโดยนาเทคโนโลยใี น ร้านขายของท่ีระลึกดว้ ยกนั เอง ท้งั น้ีจากที่กล่าว การผลิตและรูปแบบการใหบ้ ริการท่ีมีความ ขา้ งตน้ ยงั ส่งผลตอ่ อานาจในการตอ่ รองกบั ผขู้ ายปัจจยั ทนั สมยั เพื่ออานวยความสะดวกในการผลิตและ ในการผลิตดว้ ยเช่นกนั บริการนกั ท่องเท่ียว 3.ผปู้ ระกอบการยงั ขาดองคค์ วามรู้เร่ืองการผลิตท่ีเป็ น 4.ผปู้ ระกอบการร้านขายของที่ระลึกมีความ มิตรตอ่ สิ่งแวดลอ้ ม รวมท้งั ขาดผเู้ ช่ียวชาญท่ีจะใหก้ าร ตระหนกั ถึงความสาคญั อยใู่ นระดบั ท่ีมาก จึงทา ฝึกอบรวมแก่ผผู้ ลิตขาดการฝึ กอบรมใหม้ ีความรู้ความ ใหเ้ กิดการรวมกลุ่มในการจดั ซ้ือวตั ถุดิบระหวา่ ง เขา้ ใจวา่ ควรเป็นการผลิตที่เป็นมิตรตอ่ สิ่งแวดลอ้ ม ผปู้ ระกอบการ ทาใหไ้ ดว้ ตั ถุดิบท่ีมีคุณภาพ นอกจากน้ีการท่ีมีผจู้ าหน่ายวตั ถุดิบอยใู่ นพ้นื ที่ ทาใหล้ ดตน้ ทุนคา่ ขนส่ง 5.มีการสร้างมาตรฐานการบริการและการ ตรวจสอบคุณภาพในธุรกิจร้านขายของที่ระลึก จากหน่วยงานของรัฐร่วมกบั ภาคเอกชน 6.ผปู้ ระกอบการธุรกิจร้านขายของที่ระลึกได้ พฒั นารูปแบบการใหบ้ ริการที่ทนั สมยั อยเู่ สมอ รวมถึงการทาการตลาดดว้ ย การประชาสัมพนั ธ์ และการโฆษณาในรูปแบบต่างๆ เพ่อื ส่งเสริม ภาพลกั ษณ์ของกิจการอยเู่ สมอ

บทที่ 6 พัทยาโมเดลการก่อตง้ั และพฒั นาเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเที่ยวเมืองพัทยา 323 โอกาส อุปสรรค 1.การท่ีเมืองพทั ยาอยใู่ กลก้ รุงเทพฯ สนามบิน 1. จากการท่ีเมืองพทั ยาเป็ นเมืองท่องเท่ียวท่ีมีชื่อเสียง สุวรรณภูมิ อ่ตู ะเภา และเมืองพทั ยามีทศั นียภาพ ดงั น้นั ความเขม้ งวดในการบงั คบั ใชก้ ฎหมายจึงเป็ น ชายหาด และความหลากหลายของแหล่งท่องเที่ยว สิ่งจาเป็ น จึงทาใหบ้ างคร้ังเป็ นอุปสรรคในการขาย จึงทาใหพ้ ทั ยาเป็นเมืองท่องเท่ียวท่ีไดไ้ ดร้ ับการ สินคา้ ของผปู้ ระกอบการธุรกิจร้านขายของท่ีระลึก พิจารณาในอนั ดบั แรก ๆ ซ่ึงนกั ท่องเที่ยวสามารถ ประกอบกบั ปัญหาอาชญากรรมและอุบตั ิเหตุจาก ไปเชา้ เยน็ กลบั ได้ การจราจรของเมืองพทั ยากเ็ ป็ นอุปสรรคที่สาคญั ดว้ ย 2.เมืองพทั ยาเป็นเมืองท่องเที่ยวท่ีเป็นท่ียอมรับของ เช่นกนั นกั เที่ยวจึงทาใหจ้ ึงทาใหเ้ มืองพทั ยาจาเป็นตอ้ งมี การบริหารจดั การระบบสาธารณูปโภคพ้ืนฐานให้ 2. นกั ท่องเที่ยวยงั คงติดกบั ภาพลกั ษณ์เดิม ๆ ของเมือง ไดม้ าตรฐาน เช่น ไฟฟ้ า ประปา การกาจดั ขยะ พทั ยาท่ีเป็นสถานบนั เทิงและ Sex Tourism จึงทาให้ บาบดั น้าเสีย เป็นตน้ การปรับเปลี่ยนภาพลกั ษณ์ของเมืองพทั ยาตอ้ งทาอยา่ ง 3.การที่มีธุรกิจหลายๆ ประเภทอยใู่ นเมืองพทั ยาทา คอ่ ยๆ เป็นคอ่ ยๆ ไป ใหเ้ กิดการเก้ือหนุนระหวา่ งธุรกิจท่ีอยใู่ นพ้ืนที่ 3. สินคา้ อุปโภคบริโภคราคาสูงข้ึนอนั เป็นผล เดียวกนั เช่น การเชื่อมโยงระหวา่ งบริษทั นาเที่ยว เน่ืองจากปัญหาราคาน้ามนั สูงข้ึนอยา่ งต่อเน่ืองจึง สปา คมนาคมขนส่ง ร้านคา้ ของท่ีระลึก เป็นตน้ ส่งผลใหต้ น้ ทุนในการผลิตสูงข้ึนตามมาดว้ ย นอกจากน้ีการข้ึนลงของอตั ราดอกเบ้ียที่ผนั ผวนส่งผล รวมถึงการร่วมมือกบั ภาครัฐ สมาคม หรือ ผปู้ ระกอบการดว้ ยการทาการตลาดร่วมกนั ทาให้ กระทบตอ่ การลงทุนในเมืองพทั ยาอยา่ งเห็นไดช้ ดั เกิดการแลกเปล่ียนความรู้และข่าวสารระหวา่ ง 4. ภยั พิบตั ิทางธรรมชาติที่เกิดข้ึนในประเทศและ ธุรกิจต่างๆ ในเครือข่าย ภมู ิภาค รวมถึงเหตุการณ์ความไมส่ งบภายในประเทศ 4.นโยบายการส่งเสริมการท่องเที่ยวของกระทรวง ทาใหน้ กั ท่องเท่ียวไม่กลา้ ท่ีจะเดินทางมาท่องเที่ยว การท่องเท่ียวและกีฬา รวมถึงการจดั กิจกรรม เน่ืองจากเมืองพทั ยาอยไู่ มไ่ กลจากกรุงเทพฯมาก ส่งเสริมการท่องเท่ียวของการท่องเท่ียวแห่ง 5. พฤติกรรมของนกั ท่องเท่ียวส่วนใหญใ่ ห้ ประเทศไทย (ททท.) ทาใหจ้ านวนนกั ท่องเท่ียวชาว ความสาคญั กบั การรักษาสิ่งแวดลอ้ มและการ ไทย และนกั ท่องเท่ียวชาวต่างชาติเพ่ิมข้ึน ทอ่ งเท่ียวเชิงนิเวศทาให้นกั ท่องเท่ียวหนั มาซ้ือสินคา้ 5.การสนบั สนุนการท่องเท่ียวเมืองพทั ยาท่ีรัฐ ของที่ระลึกท่ีทาจากวสั ดุธรรมชาติมากข้ึน กาหนดใหพ้ ทั ยาเป็นศนู ยก์ ารแข่งกีฬาทางน้าระดบั โลก ส่งผลใหน้ กั ท่องเท่ียวมีความตอ้ งการบริการ ใหม่ๆ อยตู่ ลอดเวลา 6.การที่เมืองพทั ยาเป็นเมืองท่องเท่ียวที่สาคญั ดงั น้นั สถานศึกษาในเขตภาคจึงมีบทบาทสาคญั ใน การผลิตบุคลากรที่มีคุณภาพ มีทกั ษะสอดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการของผปู้ ระกอบการอยา่ งเพียงพอ

324 การพัฒนาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ 6.2.2.4 ประเภทธุรกิจร้านอาหาร จุดแขง็ จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรคในการรวมกลุ่มเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเท่ียว มีดงั น้ี จุดแขง็ จุดอ่อน 1. ผปู้ ระกอบการใหค้ วามสาคญั การกาหนด กล 1. ผปู้ ระกอบการขาดความเชื่อใจกนั ยทุ ธ์การแข่งขนั ดว้ ยคุณภาพการใหบ้ ริการเพื่อใหไ้ ด้ 2. พนกั งานผใู้ หบ้ ริการบางส่วนส่ือสาร มาตรฐาน ดว้ ยภาษาตา่ งประเทศไม่มีประสิทธิภาพเทา่ ท่ีควร 3. ธุรกิจร้านอาหารขาดแคลนแรงงาน 2. ธุรกิจร้านอาหารรวมกลุ่มกบั หน่วยงานภายนอก คุณภาพ เพ่ือส่งเสริมภาพลกั ษณ์การท่องเท่ียวและธุรกิจที่ 3. ร้านอาหารเป็นธุรกิจที่ไม่มีความซบั ซอ้ น ทาให้ เก่ียวเน่ืองกบั การท่องเท่ียว โดยมีการคิดคน้ กิจกรรม จานวนคู่แข่งในธุรกิจเพิ่มจานวนข้ึนและ ใหมๆ่ นาเสนอสู่นกั ท่องเท่ียวอยา่ งต่อเน่ือง ผปู้ ระกอบการมีการพฒั นาความสามารถในการ แข่งขนั เพิม่ มากข้ึน 3. ผปู้ ระกอบการตระหนกั ถึงการรวมกลุ่มในการ จดั ซ้ือวตั ถุดิบสามารถประหยดั ตน้ ทุนในการผลิต อุปสรรค อาหารและทาใหว้ ตั ถุดิบในการผลิตอยใู่ นระดบั เดียวกนั 4. ผปู้ ระกอบการนาเทคโนโลยีในการผลิตหรือ บริการที่ทนั สมยั มาใชใ้ นธุรกิจร้านอาหารเพ่ือเพ่ิม ประสิทธิภาพทางการแข่งขนั โอกาส 1. เมืองพทั ยามีการคมนาคมท่ีสะดวกมีผลต่อการ 1. ปัญหาสถานการณ์ต่างๆ ท่ีอยเู่ หนือการควบคุม ตดั สินใจเดินทางท่องเท่ียวของนกั ท่องเที่ยวได้ เม่ือ นกั ท่องเท่ียวมาจานวนมากส่งผลต่อจานวนการใช้ 2. การข้ึนลงของอตั ราดอกเบ้ียเป็นปัจจยั สาคญั ท่ี บริการธุรกิจร้านอาหารมากดว้ ย ส่งผลกระทบต่อการลงทุน 2. เมืองพทั ยามีแหล่งท่องเที่ยวท่ีหลากหลาย 3. การรวมกลุ่มขาดความต่อเน่ืองและเป็นระบบ สามารถดึงดดู นกั ท่องเท่ียวเขา้ มาในพ้ืนที่ 3. คุณภาพวตั ถุดิบการผลิตหรือบริการภายในทอ้ งถ่ิน 4. การเติบโตของกลุม่ นกั ท่องเท่ียวระดบั บนที่มีกาลงั การจ่ายสูงเพ่ิมข้ึน 5. การแนะนาและส่งต่อลกู คา้ ของธุรกิจท่ีเกี่ยวเน่ืองกนั สู่ ร้านอาหาร

บทที่ 6 พทั ยาโมเดลการก่อตง้ั และพฒั นาเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเท่ียวเมืองพัทยา 325 6.2.2.5 ประเภทธุรกิจนาเที่ยว จุดแขง็ จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรคในการรวมกลุ่มเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเท่ียว มีดงั น้ี จุดแขง็ จุดอ่อน 1. ผปู้ ระกอบการมีการรวมตวั กนั อยบู่ า้ งเช่น 1. ผปู้ ระกอบการมีการดาเนินการรวมกลุ่มกนั แตย่ งั สมาคมนกั ธุรกิจการท่องเท่ียวเมืองพทั ยา ไม่เขม้ แขง็ เท่าที่ควร เพราะการบริการเป็นแบบ ผลประโยชน์ของแต่ละกลุ่ม 2. ผปู้ ระกอบการมีการพ่งึ พาอาศยั กนั ในเรื่องการ ส่งต่อลูกคา้ ซ่ึงกนั และกนั 2. ปัจจุบนั การเดินทางของนกั ท่องเทียวส่วนใหญ่มา กนั เอง ทาใหผ้ ปู้ ระกอบอาจลดความสาคญั ลง 3. ไดร้ ับการสนบั สนุนการรวมกลุ่มคลสั เตอร์ อยา่ งดี โดยผวู้ า่ ราชการจงั หวดั ชลบุรีเป็นประธาน 4. ผปู้ ระกอบการยงั ไมม่ ีความเขา้ ใจในเรื่องของการ กลุ่มคลสั เตอร์ภาคตะวนั ออก นายกเมืองพทั ยา รวมกลุ่มเครือขา่ ย จึงทาใหผ้ ปู้ ระกอบการส่วนใหญ่ เป็นประธานท่ีปรึกษากลุ่มเครือข่ายวสิ าหกิจการ ยงั มีการรวมกลุ่มกนั นอ้ ยมาก ท่องเที่ยวเมืองพทั ยา และองคก์ รตา่ งๆ 5. การดาเนินงานของผปู้ ระกอบการบางรายอาจยงั 4. เมืองพทั ยาไดใ้ หค้ วามสาคญั ในการควบคุม ไมเ่ ป็นไปตามมาตรฐานดา้ นการบริการ ตอ้ งการ ความปลอดภยั ทางดา้ นขนส่งคมนาคม มีการใช้ หน่วยงานหรือองคก์ รท่ีมีความเช่ียวชาญหรือ เทคโนโลยตี ่างๆ ในการควบคุมความปลอดภยั แนะนา 5. เมืองพทั ยามีการสร้างภาพลกั ษณ์ 6. ผปู้ ระกอบการยงั ขาดความเชี่ยวชาญดา้ น ประชาสัมพนั ธ์อยา่ งตอ่ เน่ืองท้งั ในและ การตลาดและการประชาสมั พนั ธ์ท่ีต่อเน่ือง ทาให้ ตา่ งประเทศ โดยการจดั ประชาสมั พนั ธ์ใน นกั ท่องเที่ยวยงั ไมเ่ ขา้ ใจสภาวะการท่ีแทจ้ ริงของการ ต่างประเทศอยา่ งต่อเนื่อง มาเที่ยวเมืองพทั ยา แทนท่ีจะส่ือสารสองทางเพ่ือให้ นกั ทอ่ งเท่ียวเกิดความมนั่ ใจ 6. มีองคก์ รใหก้ ารสนบั สนุนในการรวมกลุ่ม คลสั เตอร์เช่น มีธุรกิจเกี่ยวเน่ืองในองคป์ ระกอบ 8. ผปู้ ระกอบการยงั ไม่มีมาตรฐานทางดา้ นราคาการ การท่องเที่ยวกระจุกตวั อยใู่ นพ้ืนท่ีเดียวกนั ส่งผล ใหบ้ ริการ เกิดความเหล่ือมล้ากนั ทางดา้ นราคา ทา ใหก้ ารดาเนินกิจกรรมตา่ งๆ ทาไดง้ ่าย ใหเ้ กิดการตดั ราคากนั จนนกั ทอ่ งเท่ียวไม่แน่ใจใน ราคาของการบริการนาเที่ยว

326 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ โอกาส อปุ สรรค 1. จากการประเมินตนเองของผปู้ ระกอบการพบวา่ 1. การรวมกลุ่มของกลุ่มเครือขา่ ยวสิ าหกิจดา้ นการ ทาเลที่ต้งั ของเมืองพทั ยาท่ีใกลก้ รุงเทพฯ และ ท่องเที่ยวของผปู้ ระกอบการวสิ าหกิจขนาดกลาง สนามบินสุวรรณภูมิ เป็นปัจจยั ที่ส่งเสริมการบริการ และขนาดยอ่ ม(SMEs) ประเภทตวั แทนนาเที่ยว อาจ ของนกั ท่องเที่ยว เนื่องจากปัญหาทางการเมืองทาใหน้ กั ทอ่ งเที่ยวไม่ 2. ภาพลกั ษณ์ และช่ือเสียงของสถานที่ท่องเที่ยวและ มนั่ ใจในการเมืองไทย สภาพแวดลอ้ มทางธรรมชาติ และความหลากหลาย 2. เน่ืองจากปัญหาทางการเมืองมีผลทาใหห้ ลาย ของแหล่งท่องเท่ียวของเมืองพทั ยาส่งเสริมใหม้ ี ประเทศจานวน 47 ประเทศที่มีการประกาศเตือน โอกาสบริการและการรวมกลุ่มเครือข่ายวิสาหกิจ และยกระดบั การเตือนหา้ มนกั ท่องเท่ียวเดินทางเขา้ มาประเทศไทยอีก 5 ประเทศ 3. ความเพียงพอของแหล่งเงินทุน เทคโนโลยกี าร 3. เผชิญกบั สภาวะเศรษฐกิจโลกท่ียงั ไม่ฟ้ื นตวั อยา่ ง บริการท่ีทนั สมยั ตลอดจนคุณภาพของวตั ถุดิบท่ีใชใ้ น ตอ่ เน่ืองทาให้อานาจในการซ้ือยงั มีนอ้ ย การบริการส่งผลต่อความไดเ้ ปรียบการบริการธุรกิจ 4. การเขา้ มาอยขู่ องประชากรแฝงในเมืองพทั ยาทา 4. ตรงตามนโยบาย และยทุ ธศาสตร์ของเมืองพทั ยา ใหย้ ากตอ่ การควบคุมในการประกอบกิจการหรือมี โดยท่านนายกเมืองพทั ยาไดใ้ หค้ วามสนบั สนุนการ คู่แขง่ เพ่ิม ดาเนินการประชุม การทากิจกรรม ในเร่ืองกลุ่ม 5. ประเทศจีนกาลงั ส่งเสริมการทอ่ งเที่ยวอยา่ ง เครือข่ายอยา่ งต่อเน่ือง ต่อเนื่องและประกอบกบั มีงาน World Expo ทาให้ 5. ภาครัฐไดป้ ระกาศเพิ่มของ รายไดป้ ระชาชาติเพ่ิม นกั ท่องเที่ยวชาวต่างประเทศมุ่งสู่ประเทศจีนเป็ น ส่วนใหญ่ จาก ร้อยละ 3.7 เป็น ร้อยละ 7.5 6. เมืองพทั ยาเป็นเมืองท่องเที่ยว เป็นท่ีนิยมในการมา 6. มีทาการประชาสัมพนั ธ์และทาโปรโมชน่ั นอ้ ย ท่องเท่ียวติดอนั ดบั ตน้ ๆ ของโลก มีนกั ท่องเที่ยวท้งั และไมต่ อ่ เน่ืองเม่ือเทียบกบั ต่างประเทศ ชาวไทย และชาวต่างประเทศอยา่ งมากมาย 7. ในประเทศตา่ งๆ ทาการประชาสมั พนั ธ์และทา 7. เมืองพทั ยามีนโยบาย จะแข่งขนั เตรียมตวั เป็น โปรโมชนั่ อยา่ งหนกั ในการดึงนกั ท่องเที่ยว เจา้ ภาพ World Export ในอีก 10 ปี อนั ส่งผลเป็น ต่างประเทศใหไ้ ปเท่ียวประเทศของตน เช่น มาเล โอกาสอนั ดีในการสร้างเครือข่าย เชีย และสิงคโ์ ปร์ 8. เมืองพทั ยา มีนโยบายปรับภาพลกั ษณ์และระบบ 8. ราคาน้ามนั พ.ศ. 2553 มีระดบั ราคาน้ามนั ผนั การขนส่งสาธารณะ เช่น การสร้างรถไฟฟ้ า และการ ผวนและมีแนวโนม้ ท่ีสูงข้ึน

บทที่ 6 พทั ยาโมเดลการก่อต้ังและพฒั นาเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเท่ียวเมืองพทั ยา 327 มีสนามบินอตู่ ะเภาเป็นสนามบินระหวา่ งประเทศ ซ่ึง ส่งผลโดยตรงกบั การคมนาคมในเมืองพทั ยาให้ เจริญเติบโตคล่องตวั รวดเร็วยิง่ ข้ึน 9. ภาครัฐ มีการประชาสมั พนั ธ์และส่งเสริมอยา่ ง ต่อเน่ืองของการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย และ กระทรวงการท่องเท่ียวและกีฬา โดยการทา โปรโมชน่ั ต่างๆ ใหม่ๆใหม้ าท่องเทียวท่ีเมืองพทั ยา 10. ประชากรในเมืองพทั ยาเติบโต และสงั คมเมือง ขยายตวั อยา่ งต่อเนื่อง และการส่งเสริมริเร่ิมพฒั นา แหล่งท่องเท่ียวใหม่ๆ และการต่ืนตวั ของประชากร เมืองพทั ยาต่อการท่องเที่ยว 11. เมืองพทั ยาร่วมกบั ภาครัฐและเอกชนระดมความ พร้อมการเปิ ดสายการบินใหม่อ่ตู ะเภา-หลวงพระบาง เชื่อมโยงการท่องเท่ียวเชิงวฒั นธรรมบา้ นพี่เมืองนอ้ ง ส่งเสริมรายไดก้ ารท่องเที่ยว 12. องคก์ รทอ้ งถ่ินมีศกั ยภาพและมีความเขม้ แขง็ พร้อมสนบั สนุนการรวมกลมุ่ คลสั เตอร์เช่น เทศบาล เมืองพทั ยา สามารถสร้างจุดขายท่ีมีความแตกต่าง เช่น จดั แคมเปญ เที่ยวท้งั วนั ลดท้งั เมือง 13. มีการพฒั นาแหลง่ ท่องเท่ียวใหม่ๆ เช่นพฒั นา เกาะไผใ่ หเ้ ป็นแหลง่ ท่องเท่ียวใหม่

328 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ 6.2.2.6 ประเภทธุรกิจสปาและนวดแผนไทย จุดเด่น จุดดอ้ ย โอกาส และอุปสรรคในการรวมกลุ่มเครือขา่ ยวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียว มีดงั น้ี จุดแข็ง จุดอ่อน 1. ผปู้ ระกอบการมีระดบั ความเขา้ ใจและความ 1. ผปู้ ระกอบการมีการรวมกลุ่มเครือขา่ ยแบบ ตระหนกั การยอมรับและความร่วมมือภายใน หลวม ๆ และจานวนนอ้ ย เครือข่ายวสิ าหกิจ การยอมรับและความร่วมมือกบั ภายนอก ความสามารถและศกั ยภาพของกิจการใน 2. ผปู้ ระกอบการมีการรวมกลุ่มในการจดั ซ้ือ การรวมกลุ่มเครือขา่ ยวสิ าหกิจระดบั สูง วตั ถุดิบระหวา่ งผปู้ ระกอบการไมม่ าก 2. ผปู้ ระกอบการมีการกาหนดกลยทุ ธ์การแข่งขนั 3. ผปู้ ระกอบการมีการร่วมมือระหวา่ งสมาคมหรือ ดว้ ยคุณภาพการใหบ้ ริการ การตรวจสอบคุณภาพ ผปู้ ระกอบการในการทาการตลาดร่วมกนั ไมม่ าก และมาตรฐานการบริการ การพฒั นารูปแบบการ ใหบ้ ริการที่ทนั สมยั และส่งเสริมภาพลกั ษณ์ของ 4. ผปู้ ระกอบการมีการนาเทคโนโลยมี าใชใ้ นการ กิจการระดบั สูง บริหารและทาการตลาดดว้ ยการโฆษณาในรูปแบบ ตา่ งๆ ไม่เด่นชดั 3. ผปู้ ระกอบการส่วนใหญ่ มีประสบการณ์ดา้ น 5. ผปู้ ระกอบการส่วนใหญย่ งั ขาดขอ้ มูลเชิง ธุรกิจประเภทสปาและการนวดไทยมานานกวา่ 5 ประจกั ษห์ รือความชดั เจน หรือไม่แน่ใจเก่ียวกบั ปี ทาใหม้ ีความสามารถในการบริหารจดั การธุรกิจ แนวทางและผลประโยชน์การรวมกลุ่มดา้ นธุรกิจ ในระดบั ท่ีสามารถดารงใหก้ ิจการอยรู่ อดได้ ประเภทสปาและการนวดไทย ทาใหย้ งั ลงั เลและรอ ดูท่าทีของการรวมกลุ่ม 4. ผปู้ ระกอบการส่วนใหญ่รู้แหล่งวตั ถุดิบและ แหล่งแรงงานท่ีมีทกั ษะการบริการดา้ นธุรกิจ 6. ผปู้ ระกอบการส่วนใหญ่ ยงั ขาดวธิ ีการบริหาร ประเภทสปาและการนวดไทยมานานกวา่ 5 ปี ทา จดั การร่วมกนั อนั นามาซ่ึงการใหบ้ ริการสปาและ ใหม้ ีความสามารถในการบริหารจดั การธุรกิจดา้ น นวดแผนไทยที่ไดม้ าตรฐาน อาทิ การฝึกอบรมให้ การควบคุมตน้ ทุนและคูณภาพวตั ถุดิบและการ ความรู้ดา้ นการความสามารถในการใหบ้ ริการที่ได้ บริการได้ มาตรฐาน

บทที่ 6 พทั ยาโมเดลการก่อตงั้ และพัฒนาเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเที่ยวเมืองพทั ยา 329 5. ผปู้ ระกอบการบางรายดาเนินธุรกิจประเภทสปา 7. ผปู้ ระกอบการส่วนใหญ่ ยงั ขาดเงินทุนจาก และการนวดไทยร่วมกบั ธุรกิจดา้ นการท่องเท่ียว หน่วยงานการเงินภาครัฐและเอกชนทาใหย้ งั ลงั เล ประเภทอ่ืน อาทิ โรงแรมที่พกั ตวั แทนนาเที่ยว และรอดูทา่ ทีของการรวมกลุ่ม เพราะเกรงวา่ อาจจะ 6. ผปู้ ระกอบการบางรายมีการรวมกลุ่มกบั เพื่อนท่ี ทาใหต้ น้ ทุนสูงข้ึนได้ ทาธุรกิจประเภทสปาและการนวดไทยดว้ ยกนั แต่ ตา่ งทาเลกนั ทาใหส้ ามารถลดการแช่งขนั กนั และ เพิม่ ทาเลการใหบ้ ริการ 7. ผปู้ ระกอบการบางรายมีการส่งพนกั งานสปาและ นวดระหวา่ งกิจการธุรกิจประเภทสปาและการนวด ไทยร่วมกบั ธุรกิจประเภทสปาและการนวดไทย อ่ืน ทาใหส้ ามารถลดจานวนพนกั งานประจาที่ขาด แคลนได้ โอกาส อปุ สรรค 1. ทาเลท่ีต้งั ของเมืองพทั ยาท่ีใกลก้ รุงเทพฯ 1. การขาดแคลนบุคลากรของแตล่ ะกิจการ สนามบินสุวรรณภมู ิ และอ่ตู ะเภาเป็นปัจจยั ท่ี จาเป็นตอ้ งอาศยั ทกั ษะและประสบการณ์ในงาน ส่งเสริมการบริการของนกั ทอ่ งเท่ียว บริการดา้ นสปาและนวดไทย ร้อยละ 50 ของ ผปู้ ฏิบตั ิงานยงั ไมไ่ ดร้ ับรองมาตรฐานจาก 2. ภาพลกั ษณ์และชื่อเสียงของสถานท่ีทอ่ งเท่ียว หน่วยงานของรัฐบาล และสภาพแวดลอ้ มทางธรรมชาติ และความ หลากหลายของแหล่งทอ่ งเที่ยวของเมืองพทั ยา 2. การขาดการส่งเสริมการรวมกลุ่มอยา่ งจริงจงั ท้งั ส่งเสริมใหม้ ีโอกาสบริการและการรวมกลุ่ม ในดา้ นนโยบาย กลยทุ ธ์การรวมกลุ่มวสิ หกิจ เครือข่ายวสิ าหกิจประเภทสปาและการนวดไทย ตลอดจนการสนบั สนุนทางการบริหารจดั การท่ี เช่ือมโยงกนั อยา่ งเป็นระบบและตอ่ เน่ือง ดงั จะเห็น 3. ความเพียงพอของแหล่งเงินทุน เทคโนโลยกี าร ไดว้ า่ มีการส่งเสริมผา่ นสานกั งานส่งเสริมวสิ าหกิจ บริการที่ทนั สมยั ตลอดจนคุณภาพของวตั ถุดิบที่ใช้ ขนาดกลางและขนาดยอ่ ม (สสว.) ในบาง Cluster ในการบริการส่งผลต่อความไดเ้ ปรียบการบริการ แต่ขาดการส่งเสริมดา้ นกิจการท่องเที่ยวในเมือง ธุรกิจสปาและนวดไทย พทั ยา

330 การพัฒนาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเที่ยว: แนวคิดและการประยกุ ต์ 4. ความประทบั ใจของนกั ท่องเที่ยวและอตั ราการ 3. การขาดแคลนผนู้ าและผปู้ ระสานงาน (Cluster เพม่ิ ข้ึนของนกั ท่องเที่ยวทุกปี เป็นแรงจงู ใจใหเ้ ป็น Development Agents: CDA) ในการรวมกลุ่มอยา่ ง โอกาสในการใหบ้ ริการและเสริมสร้างการ เขม้ แขง็ โดยไมม่ ีปรากฎหลกั ฐานการจดทะเบียน รวมกลุ่มเครือขา่ ยวสิ าหกิจ จดั ต้งั กลุ่มเครือขา่ ยวสิ าหกิจดา้ นบริการสปาและ นวดไทยของเมืองพทั ยา มีเพียงเป็นการรวมกลุ่ม 5. การขยายเส้นทางคมนาคมและแนวโนม้ การ กนั เป็นชมรมสปาและนวดไทยที่มีสมาชิกประมาณ พฒั นาระบบขนส่งมวลชนของเมืองพทั ยาภายใน 40 กิจการเม่ือ 3 – 4 ปี ที่ผา่ นมา (พ.ศ. 2549) 2-3 ปี (พ. ศ. 2555) ทาใหน้ กั ทอ่ งเที่ยวที่เป็ นลูกคา้ หลกั ของธุรกิจสปาและนวดไทยอาจมีจานวนและ มีอตั ราการรับบริการสามารถเดินทางเขา้ ถึงสถาน บริการไดส้ ะดวกกวา่ เดิม 6. การพฒั นาระบบสาธาณูปโภคภายใน 2-3 ปี (พ. ศ. 2555) ทาใหน้ กั ท่องเท่ียวท่ีเป็นลูกคา้ หลกั ของธุรกิจสปาและนวดไทยขยายตวั และสามารถ ใชบ้ ริการท่ีมีคุณภาพไดด้ ีกวา่ เดิม 7. การส่งเสริมดา้ นปริมาณและคุณภาพของธุรกิจส ปาและนวดไทยใหม้ ีมาตรฐานระดบั โลกโดย ภาครัฐ กระตุน้ ใหผ้ ปู้ ระกอบการธุรกิจสปาและ นวดไทยมีการแขง่ ขนั ดา้ นทกั ษะแรงงานและ ปรับตวั ตลอดจนพฒั นาคุณภาพของสินคา้ และ บริการ อาจทาใหเ้ กิดการร่วมมือกนั ในอนาคต แทนการแขง่ ขนั กนั ดา้ นราคา (ที่มา: วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั และคณะ, 2555) การท่ีธุรกิจดา้ นการทอ่ งเที่ยวที่นบั วนั ยง่ิ จะประสบภาวะการแขง่ ขนั กนั เองท่ีรุนแรงมากข้ึน และ เผชิญกบั ความผนั ผวนของจานวนนกั ท่องเท่ียวที่มีแนวโนม้ ลดลง อนั เนื่องมาจากภาวะการแข่งขนั จากแหล่ง ท่องเที่ยวตา่ งๆ ท้งั ในและต่างประเทศ ปัญหาทางการเมือง ความไมม่ นั่ คงของประเทศ และวกิ ฤติเศรษฐกิจ

บทที่ 6 พทั ยาโมเดลการก่อตงั้ และพัฒนาเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเท่ียวเมืองพัทยา 331ความ ู้ร ความเข้าใจเ ่ืรองเค ืรอ ่ขายวิสาห ิกจด้านการ ่ทองเ ่ีทยว โลก จากปัญหาดงั กล่าวจึงนาไปสู่การศึกษาวจิ ยั เพ่ือตอบคาถามวา่ ทาอยา่ งไรกลุ่มผปู้ ระกอบการจะสามารถ แกไ้ ขปัญหาวกิ ฤตการณ์ตา่ งๆ ร่วมกนั ได้ ซ่ึงผลการศึกษาวจิ ยั สามารถสรุปไดว้ า่ ผปู้ ระกอบการธุรกิจการ ทอ่ งเที่ยวตา่ งกนั มีความรู้ความเขา้ ใจเรื่องเครือขา่ ยวสิ าหกิจมากนอ้ ยแตกตา่ งกนั โดยคานวนจากคะแนน ค่าเฉล่ียจากแบบสอบถาม 5 ดา้ น ซ่ึงแต่ละดา้ นมีคะแนนเตม็ 5 คะแนน ดงั ภาพที่ 6-9 และมีปัจจยั ท่ีส่งผลต่อ ความรู้ความเขา้ ใจเรื่องเครือขา่ ยวสิ าหกิจของท้งั 6 ประเภทธุรกิจใน 5 ดา้ น ตลอดจนผปู้ ระกอบการธุรกิจนา เที่ยวมีระดบั ความสามารถในการแขง่ ขนั ของธุรกิจท่ีไมเ่ ทา่ กนั ใชก้ าหนดแนวทางการพฒั นาเครือข่าย วสิ าหกิจดา้ นการท่องเที่ยวของผปู้ ระกอบการวสิ าหกิจขนาดยอ่ ม ดงั ภาพที่ 6-10 ภาพที่ 6-9 ความรู้ ความเขา้ ใจเร่ืองเครือข่ายวสิ าหกิจดา้ นการท่องเท่ียว (ท่ีมา : วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั และคณะ, 2555) นอกจากน้ีธุรกิจการท่องเท่ียวท้งั 6 ประเภทยงั มีความสามารถในการแขง่ ขนั ท่ีแตกต่างกนั โดย พิจารณาค่าเฉล่ีย 5 ดา้ นตามแบบจาลองเพชรท่ีไดจ้ ากแบบสอบถาม โดยแต่ละดา้ นคะแนนเตม็ 3 คะแนน ดงั ภาพที่ 6-11 โดยผสู้ นใจสามารถศึกษาเพมิ่ เติมไดจ้ ากรายงานการวจิ ยั โดยวฒุ ิชาติ สุนทรสมยั และคณะ (2555)

ความสามารถในการแ ่ขงขัน332 การพัฒนาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเที่ยว: แนวคิดและการประยกุ ต์ ภาพท่ี 6-10 ความสามารถในการแขง่ ขนั ของผปู้ ระกอบการทอ่ งเท่ียวเมืองพทั ยา (ท่ีมา: วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั และคณะ, 2555) อุตสาหกรรมทอ่ งเท่ียวส่วนใหญท่ ้งั ในประเทศและต่างประเทศทวั่ โลกประกอบดว้ ย ผปู้ ระกอบการขนาดเล็กและขนาดกลางและมีห่วงโซ่ธุรกิจสัมพนั ธ์ เช่น ธุรกิจการคมนาคมขนส่ง ธุรกิจ ตวั แทนนาเท่ียว ธุรกิจร้านอาหาร ธุรกิจสถานบนั เทิง ธุรกิจร้านขายของฝากและของท่ีระลึก เป็นตน้ ธุรกิจ ขนาดยอ่ มจานวนมากตอ้ งปิ ดกิจการ เนื่องจากประสบความลม้ เหลวในการดาเนินงาน ร้อยละ 88 ของความ ลม้ เหลวของธุรกิจขนาดยอ่ ม เกิดจากผปู้ ระกอบการขาดทกั ษะในการบริหาร การเป็นผนู้ าและการมอง โอกาสทางธุรกิจ และการร่วมมือกนั ในลกั ษณะพนั ธมิตร (Kotler, 2006) ดังนัน้ การส่งเสริมนวตั กรรมการ ท่องเท่ียว ท่ีเสนอคุณค่าการตลาดเชิงรุก ด้วยการสร้างความได้เปรียบในการแข่งขนั จากการรวมกล่มุ วิสาหกิจหรือคลสั เตอร์ (Cluster) จึงต้องอาศัยความร่วมมือระหว่างธุรกิจอุตสาหกรรมท่องเท่ียวให้มากท่ีสุด รัฐบาลกต็ ้องจัดสรรเงินทุนสนับสนุนให้กับอุตสาหกรรมท่องเที่ยว โดยเฉพาะความร่ วมมือระหว่างภาครัฐ และภาคเอกชนจะเป็ นส่วนสาคัญในการผลกั ดันให้เกิดนวตั กรรมทางการท่องเที่ยวโดยท่ีแหล่งของความคิด สร้างสรรค์อาจมาจาก 4 แหล่ง ได้แก่ นกั ท่องเท่ียว (Tourist) บคุ คลในอุตสาหกรรมท่องเท่ียว (Tourism Industry Players ) บุคคลจากอุตสาหกรรมที่อาจเชื่อมโยงกับอุตสาหกรรมท่องเที่ยว (Tourism-related

บทท่ี 6 พทั ยาโมเดลการก่อตัง้ และพฒั นาเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเที่ยวเมืองพทั ยา 333 Industry Players) และบุคคลจากอุตสาหกรรมท่ีไม่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมท่องเที่ยวโดยตรง (Outside Industry Players) ในแง่ บคุ คลในอุตสาหกรรมท่องเที่ยว (Tourism Industr Players) และบคุ คลจากอุตสาหกรรมท่ี อาจเชื่อมโยงกบั อุตสาหกรรมท่องเที่ยว (Tourism-related Industry Players) นน้ั ภาครัฐตอ้ งปรับปรุง โครงสร้างอุตสาหกรรมท่องเที่ยวใหม้ ีเครือขา่ ยและความเชื่อมโยงระหวา่ งกลุ่มธุรกิจเพื่อก่อใหเ้ กิดการ ประสานงานใหม้ ากข้ึน ดงั เช่นงานวจิ ยั ของ แจค๊ สันและเมอร์ฟี (Jackson & Murphy, 2006) ที่ไดศ้ ึกษา เกี่ยวกบั เครือขา่ ยวสิ าหกิจดา้ นการทอ่ งเท่ียวในแหล่งทอ่ งเที่ยว 2 แห่ง คือ อลั เบอร่ี และวดู องกา (Albury – Wodonga) ประเทศออสเตรเลีย และวคิ ตอเรีย (Victoria) ประเทศแคนาดาพบวา่ การพฒั นาศกั ยภาพของ ธุรกิจทอ่ งเท่ียวของแหล่งท่องเท่ียวท้งั 2 แห่งน้ี เกิดจากความร่วมมือกนั ในการส่งเสริมและพฒั นาแหล่ง ทอ่ งเที่ยวร่วมกนั และเป็นไปในทิศทางเดียวกบั การศึกษาในค.ศ. 2003 โดยนอร์ดิน (Nordin, 2003) และ งานวจิ ยั ในค.ศ. 2004 ของแจ๊คสนั (Jackson) ที่ไดศ้ ึกษางานวจิ ยั เรื่อง การพฒั นาการท่องเท่ียวทอ้ งถิ่นในประ ประเทศจีน : การสร้างศกั ยภาพธุรกิจในรูปแบบเครือข่ายวสิ าหกิจในเศรษฐกิจแบบสังคมนิยม ที่สรุปวา่ เครือข่ายวสิ าหกจิ ภายในแหล่งท่องเทยี่ วอาจเกดิ ได้ขน้ึ เองตามธรรมชาติ แต่เครือข่ายวิสาหกจิ ยงั คงต้องการ การพฒั นาศักยภาพทมี่ ีอย่นู ้ันเพอ่ื ให้เครือข่ายน้ันเติบโตข้ึนในระยะยาวได้อย่างยง่ั ยนื อยา่ งไรก็ตาม ปี ต่อมา คือ ค.ศ. 2005 โนเวล่ี, ชมิดซ์ และสเปนเซอร์ (Novelli, Schmitz, & Spencer, 2005) ท่ีไดศ้ ึกษางานวจิ ยั เรื่อง เครือขา่ ยวสิ าหกิจและนวตั กรรมดา้ นการท่องเท่ียวของประเทศองั กฤษ พบวา่ กระบวนการท่ีเก่ียวขอ้ งกบั เครือข่ายและการพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเท่ียวให้เกิดข้ึนเองโดยธรรมชาติไม่ใช่เกิดไดง้ ่ายๆ จาเป็นตอ้ งอาศยั ความเช่ือมโยงและความร่วมมือของผมู้ ีส่วนเกี่ยวขอ้ งทุกฝ่ ายอยา่ งแขง็ แกร่ง ซ่ึงสอดคลอ้ ง กบั ทฤษฎีของพอร์เตอร์ท่ีเสนอแนะวา่ การพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจเป็นกระบวนการท่ีตอ้ งอาศยั ความ ร่วมมือของผมู้ ีส่วนเกี่ยวขอ้ งทุกฝ่ ายที่จะกาหนดความเหมาะสมต่อการพฒั นาความสามารถในการแขง่ ขนั ในระดบั ธุรกิจมหภาค แต่ในระดบั ธุรกิจจุลภาคก็ควรจะไดร้ ับการส่งเสริมและสนบั สนุนในการพฒั นาดา้ น ต่างๆ ดว้ ยเช่นกนั ในส่วนระดบั มหภาคสะทอ้ นจากดา้ นความสามารถในการแขง่ ขนั ของผปู้ ระกอบการดา้ น การทอ่ งเท่ียว 6 ประเภทของเมืองพทั ยา และในระดบั จุลภาคสะทอ้ นไดจ้ ากดา้ นความรู้ ความเขา้ ใจดา้ น เครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเที่ยว ซ่ึงสามารถนามาพจิ ารณาระดบั ช่วงของท้งั 2 ดา้ นดงั กล่าว โดยใชก้ าร ประมาณค่าแบบช่วง (Interval Estimation) ของท้งั 6 ประเภทธุรกิจแลว้ นามาวาดเป็ นแผนภาพท่ีสะทอ้ น ของมิติท้งั 2 ดา้ นขา้ งตน้ ดงั ภาพที่ 6-11

334 การพัฒนาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเที่ยว: แนวคิดและการประยกุ ต์ ความรู้ ความเขา้ ใจดา้ น เครือขา่ ยวิสาหกิจ ความสามารถในการ แขง่ ขนั ภาพท่ี 6-11 ความรู้ ความเขา้ ใจดา้ นเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเที่ยว ความสามารถในการแข่งขนั ของ ผปู้ ระกอบการท่องเท่ียว เมืองพทั ยา (ที่มา : วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั และคณะ, 2555) ผลจากการศึกษาอื่นๆ ยงั ยนื ยนั วา่ หน่วยงานของรัฐองคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถ่ินและเกี่ยวขอ้ งกบั การท่องเที่ยวยงั ขาดการประสานและขาดประสบการณ์การมีส่วนร่วมในการพฒั นาพ้ืนท่ีการทอ่ งเท่ียวท้งั ดา้ นการบริการสิ่งธรรมชาติและการใหค้ วามรู้แก่นกั ท่องเท่ียวในการปฏิบตั ิตนร่วมกนั ซ่ึงมีผลกระทบตอ่ การอนุรักษท์ รัพยากรส่ิงแวดลอ้ มบนพ้นื ที่การท่องเท่ียว ดงั น้นั หน่วยงานท่ีรับผดิ ชอบควรกาหนดแผนท่ีจะ พฒั นาการท่องเที่ยวใหช้ ดั เจน ควรสร้างความร่วมมือกนั ระหวา่ งรัฐและเอกชน สร้างมาตรการ กฎระเบียบ เพ่อื กากบั ดูแลควบคุมปัญหาท่ีเกิดข้ึน สร้างกระบวนการเรียนรู้ใหผ้ มู้ ีส่วนเก่ียวขอ้ งไดม้ ีจิตสานึกในการ ใหบ้ ริการที่ดีมีมาตรฐานมีความรับผดิ ชอบต่อนกั ท่องเที่ยว เพือ่ ประโยชน์ในการพฒั นาการทอ่ งเท่ียวที่ยง่ั ยนื ตลอดไป สาหรับนกั ท่องเท่ียว (Tourist) และบุคคลในอุตสาหกรรมท่องเที่ยว (Tourism Players Industry) น้นั การศึกษาปัจจยั ท่ีผลต่อการสร้างนวตั กรรมเครือขา่ ยวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียวพบวา่ ผใู้ หบ้ ริการและผทู้ ่ี เก่ียวขอ้ งกบั การท่องเท่ียวของภาครัฐและเอกชนมีการจดั การเครือข่ายวสิ าหกิจที่จะนามาใชใ้ นองคก์ รคือ

บทที่ 6 พัทยาโมเดลการก่อตงั้ และพัฒนาเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเท่ียวเมืองพทั ยา 335 การจดั เตรียมบริการที่มีคุณภาพสูง พฒั นาขอบเขตและความสะดวกในการใชฐ้ านขอ้ มูล การปรับปรุงการ เชื่อมโยงระบบกบั ผใู้ ชร้ ะบบเครือขา่ ยวสิ าหกิจ และเป็นองคก์ ารในการส่งเสริมกระบวนการมีส่วนร่วม และ กระบวนการเรียนรู้เพ่ือการเสริมสร้างความสัมพนั ธ์ท่ีดีกบั หน่วยงานรัฐและองคก์ รเอกชนตา่ งๆ ในส่วน ผใู้ ชบ้ ริการและนกั ทอ่ งเที่ยว การเช่ือมโยงขา่ วสารการท่องเท่ียวถึงกนั ของหน่วยงานตา่ งๆ การบริการมี มาตรฐานตอ้ งการแหล่งทอ่ งเท่ียวท่ีสวยงาม ปลอดภยั และแหล่งทอ่ งเท่ียวท่ีมีวตั ถุโบราณ เป็นปัจจยั ที่ทาให้ เกิดการเปลี่ยนแปลงนวตั กรรมเครือข่ายการทอ่ งเที่ยวได้ จากการศึกษาขา้ งตน้ จะเห็นไดว้ า่ ผปู้ ระกอบการที่ประสบความสาเร็จในการประกอบธุรกิจขนาด ยอ่ มน้นั ตอ้ งประกอบดว้ ยปัจจยั หลายดา้ น ไดแ้ ก่ ปัจจยั ส่วนบุคคลที่เกี่ยวกบั ผปู้ ระกอบการเองโดยตรงและ ปัจจยั ที่เกี่ยวขอ้ งกบั การดาเนินธุรกิจ ซ่ึงปัจจยั ท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั ผปู้ ระกอบการน้นั เช่น ปัจจยั ส่วนบุคคล คือ เพศ อายุ ระดบั การศึกษา ภูมิหลงั ทางครอบครัว ประสบการณ์ทางานเดิม เป็ นตน้ ซ่ึงจะส่งผลและความสัมพนั ธ์ กบั ลกั ษณะความเป็นผปู้ ระกอบการ ส่วนปัจจยั ท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั การดาเนินธุรกิจน้นั ไดแ้ ก่ ทาเล ประเภทธุรกิจ ลูกคา้ เป็นตน้ จะช่วยส่งเสริมใหธ้ ุรกิจมีผลประกอบการท่ีดีและประสบผลสาเร็จ 6.2.3 แนวทางในการพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกจิ ด้านการท่องเทยี่ ว (Cluster) ของธุรกจิ ขนาดย่อม และหน่วยงานทเ่ี กยี่ วข้องในเขตเมืองพทั ยา จังหวดั ชลบุรี ประกอบดว้ ย 6.2.3.1 รูปแบบของเครือขา่ ยวสิ าหกิจ ผลการศึกษาบ่งช้ีวา่ ผปู้ ระกอบวสิ าหกิจขนาดยอ่ มใน เมืองพทั ยาท่ีมีศกั ยภาพเพียงพอในการรวมกลุ่ม คือ กิจการท่ีมีการรวมกลุ่มกนั และยงั คงรวมกลุ่มเป็นชมรม สมาคม และท่ีมียอดขายเฉล่ียตอ่ เดือนค่อนขา้ งมาก (50,001-100,000 บาท) โดยร้านอาหารเหล่าน้ียนิ ดีที่จะ รวมกลุ่มท้งั ภายในและภายนอกธุรกิจ และพร้อมท่ีจะแบง่ ปันทรัพยากรร่วมกนั เพ่ือแกไ้ ขปัญหาทางดา้ น ตน้ ทุนวตั ถุดิบ มาตรฐานการบริการ และการขาดแคลนบุคลากร ดงั น้นั รูปแบบการรวมกลุ่มเครือขา่ ย วสิ าหกิจในช่วงเร่ิมตน้ อาจเกิดจากการรวมกลุ่มของธุรกิจทอ่ งเที่ยวท่ีประสบปัญหาเดียวกนั และตอ้ งการ ร่วมกนั ขจดั ปัญหาท่ีเกิดข้ึนเช่น ร้านอาหารรวมกลุ่มกบั ธุรกิจท่องเที่ยวอื่นๆ ไดแ้ ก่ โรงแรมท่ีพกั คมนาคม- ขนส่ง ตวั แทนนาเที่ยว สปาและนวดแผนไทย และร้านคา้ ของท่ีระลึก เป็นตน้ ซ่ึงมีการจดั ต้งั ศนู ยเ์ ครือข่าย วสิ าหกิจการท่องเท่ียวข้ึน ศูนยเ์ ครือขา่ ยวสิ าหกิจดา้ นการทอ่ งเท่ียวเมืองพทั ยา (Pataya Tourism Cluster Center : PTCC) ต้งั ข้ึนเพ่ือเป็ นแกนหลกั สาหรับการบริหารจดั การเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเท่ียว โดยมีคุณ คมกฤษ ประสิทธินฤทธ์ิ เจา้ ของกิจการร้านอาหารเป็นประธานศูนยเ์ ครือขา่ ย คุณยทุ ธนาฤทธ์ ดีเด่น

336 การพัฒนาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ เจา้ ของกิจการอพารตเ์ มนตแ์ ละบริการ และคุณไพชิตร เจตะภยั เจา้ ของกิจการสปาและนวดแผนไทย ร่วม ดว้ ยคณะทางาน ประกอบไปดว้ ย คุณโสภิญ เทพจกั ร กรรมการบริหารกิจการโรงแรมและกิจการในเครือ ไดอาน่ากรุ๊ป ผแู้ ทนจากชมรมเชฟพทั ยา ผแู้ ทนจากสมาคนนกั ธุรกิจการท่องเที่ยวเมืองพทั ยา ผแู้ ทนจาก ชมรมสปาภาคตะวนั ออก ผแู้ ทนจากสมาคมโรงแรมภาคตะวนั ออก ท้งั น้ีหน่วยงานภาครัฐไดแ้ ก่ เมือง พทั ยา การท่องเท่ียวแห่งประเทศไทย สานกั งานพทั ยา จะทาหนา้ ที่ใหก้ ารสนบั สนุนเชิงนโยบาย งบประมาณ เงินลงทุน รวมท้งั พฒั นาโครงสร้างพ้นื ฐานที่จาเป็นต่อการท่องเท่ียว และจาเป็นตอ้ งดึง สถาบนั การศึกษาคือ มหาวทิ ยาลยั บรู พา วทิ ยาเขตบางแสนเขา้ มาช่วยในดา้ นขอ้ มลู ขา่ วสาร ความรู้ทาง วชิ าการ และการพฒั นาฝึกอบทกั ษะบุคลากร รวมท้งั ทาหนา้ ท่ีเป็นผปู้ ระสานงานเครือขา่ ยวสิ าหกิจ (Cluster Development Agency - CDA) ส่วนชมรมหรือสมาคมตา่ งๆ ในเมืองพทั ยาเป็ นหน่วยงานกลางที่ คอยกระจายขา่ วสารใหก้ บั ธุรกิจในเครือข่าย ซ่ึงในการพฒั นาเครือขา่ ยไดน้ ้นั จาเป็ นตอ้ งอาศยั ระยะเวลา แบ่งเป็น 3 ระยะคือ ระยะเร่ิมตน้ ใชเ้ วลาประมาณ 1-2 ปี เป็นการร่วมกนั ทางานแบบเครือข่ายวสิ าหกิจของ ผปู้ ระกอบการที่มีศกั ยภาพและความพร้อมมากท่ีสุดก่อนไดแ้ ก่ ธุรกิจแหล่งทอ่ งเที่ยว ร้านคา้ ของท่ีระลึก และหน่วยงานน้นั ๆ ชมรมและสมาคมท่ีใหก้ ารสนบั สนุน ระยะพฒั นาเครือขา่ ยใชเ้ วลาประมาณ 3-5 ปี เป็นการร่วมกนั ทางานแบบเครือข่ายวสิ าหกิจของผปู้ ระกอบการร้านอาหาร แหล่งทอ่ งเท่ียว ร้านคา้ ของท่ี ระลึก คมนาคมขนส่ง ตวั แทนนาเท่ียว โรงแรมท่ีพกั และหน่วยงานอื่นๆ ชมรมและสมาคมที่ใหก้ าร สนบั สนุน และระยะการรวมตวั เป็นเครือข่ายอยา่ งเขม้ แขง็ ใชเ้ วลาต้งั แต่ 5 ปี ข้ึนไป เป็นการรวมกลุ่ม วสิ าหกิจที่สมบรู ณ์ท้งั สิ้น 9 ประเภททางานร่วมกนั เพื่อใหเ้ กิดมโนภาพมากข้ึน ผเู้ ขียนจึงนาเสนอรูปแบบ และระยะในการพฒั นาเป็นเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียวในเมืองพทั ยา จงั หวดั ชลบุรี ดงั ภาพท่ี 6-12

บทที่ 6 พัทยาโมเดลการก่อตั้งและพัฒนาเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเที่ยวเมืองพัทยา 337 กลมุ่ ผใู้ หบ้ ริการเฉพาะ ธุรกิจท่องเที่ยว สมาคม/ชมรมต่าง ๆ ทาง อ่ืนๆๆ ๆ หน่วยงาน กลุม่ ผปู้ ้ อนวตั ถุดิบ ศูนย์เครือข่าย ภาครัฐ วสิ าหกจิ การ สถาบนั การศึกษา ท่องเที่ยวเมืองพทั ยา ( PTCC) นักท่องเทยี่ ว ระยะท่ี 3 ร้านอาหาร 5 ปี ข้ึนไป แหล่งท่องเท่ียว ระยะท่ี 2 ร้านคา้ ของท่ีระลึก 3-5 ปี คมนาคมขนส่ง ตวั แทนนาเที่ยว ระยะท่ี 1 โรงแรมที่พกั 1-2 ปี สถาบนั การศึกษา หน่วยงานภาครัฐ หน่วยงานอ่ืน ๆ / สมาคม/ชมรม ภาพที่ 6-12 รูปแบบและระยะการพฒั นาเป็ นเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเที่ยวเมืองพทั ยา (ที่มา: วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั และคณะ, 2555)

338 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ 6.2.3.2 กระบวนการพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเที่ยวเมืองพทั ยาเพื่อยกระดบั ความสามารถ ในการแขง่ ขนั เป็นกระบวนการที่ตอ้ งอาศยั ความร่วมมือจากหลายฝ่ ายที่เก่ียวขอ้ งภายในกลุ่มเครือขา่ ย โดย ข้นั ตอนแรก คือ การตรวจสอบความพร้อมและความต้งั ใจของผปู้ ระกอบการ หน่วยงานตา่ งๆ ท่ีเก่ียวขอ้ ง รวมท้งั ผมู้ ีส่วนไดส้ ่วนเสีย เพอ่ื ใหท้ ราบถึงสถานะและศกั ยภาพของผเู้ ขา้ ร่วมในการพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจ วา่ อยใู่ นระดบั ใด และนาขอ้ มูลที่ไดม้ าวเิ คราะห์ผมู้ ีส่วนไดเ้ สียดว้ ยการสร้างแผนภาพเครือข่ายวสิ าหกิจ (Cluster Map) ซ่ึงเป็นเคร่ืองมือที่ใชใ้ นการระบุถึงจุดบกพร่องตา่ งๆ ที่เครือข่ายวสิ าหกิจจาเป็นตอ้ งแกไ้ ข ปรับปรุง ข้นั ตอนถดั มาเป็ นการกาหนดเป้ าประสงคห์ รือพนั ธกิจร่วมกนั ของผมู้ ีส่วนไดส้ ่วนเสียในเครือขา่ ย วสิ าหกิจวา่ จะพฒั นาเครือขา่ ยวสิ าหกิจไปในแนวทางใดหรือใหบ้ รรลุวตั ถุประสงคใ์ นเร่ืองอะไร หลงั จาก น้นั จึงดาเนินการจดั ทาโครงสร้างคณะทางานของเครือข่ายวสิ าหกิจ และข้นั ตอนสุดทา้ ยใน กระบวนการพฒั นาเครือขา่ ยวสิ าหกิจคือ การตรวจสอบและวดั ผลความกา้ วหนา้ ในการพฒั นาเครือขา่ ย วสิ าหกิจดว้ ยตวั ช้ีวดั ซ่ึงแตกต่างกนั ตามระยะเวลาการพฒั นาเครือขา่ ยไดแ้ ก่ ดชั นีช้ีวดั กระบวนการ ดชั นีช้ีวดั การดาเนินการ ดชั นีช้ีวดั การลงทุน และดชั นีช้ีวดั ผลลพั ธ์ เพือ่ ใหก้ ารพฒั นาเครือขา่ ยสาเร็จลุล่วงตาม เป้ าประสงคท์ ่ีต้งั ไว้ 6.2.3.3 ผลลพั ธ์ในการพฒั นาเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเที่ยวเมืองพทั ยาน้ี ซ่ึงในการรวมกลุ่ม เครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเที่ยวก่อใหเ้ กิดผลลพั ธ์ดา้ นการตลาด การลดตน้ ทุน และร่วมกนั พฒั นานวตั กรรม ท้งั ในระยะส้นั และระยะยาว การสร้างความร่วมมือของกลุ่มผผู้ ลิตสินคา้ ธุรกิจจดั หาสินคา้ และธุรกิจ สนบั สนุนใหผ้ กู ร้อยโยงเขา้ ดว้ ยกนั ความเชื่อมโยงท่ีเกิดข้ึนน้ีส่งผลดีต่อการลดตน้ ทุนการผลิตสินคา้ ท้งั ระบบ อีกท้งั การรวมกลุ่มเครือข่ายยงั ก่อใหเ้ กิดการติดต่อและส่งต่อลูกคา้ ระหวา่ งธุรกิจ รวมท้งั แลกเปลี่ยน ขอ้ มลู ขา่ วสารและประสบการณ์ระหวา่ งกนั เพื่อนาไปพฒั นาและปรับปรุงแนวทางการดาเนินกิจกรรมก่อ การใหม้ ีมากยงิ่ ข้ึนและสร้างนวตั กรรมดา้ นสินคา้ หรือบริการใหม่ๆ เกิดข้ึน 6.2.4 ปัจจัยความสาเร็จในการขบั เคลอ่ื นกลไกการพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกจิ การท่องเท่ียวขนาด ย่อม เมอื งพทั ยา จังหวดั ชลบุรี ปัจจยั สาคญั ประการหน่ึงที่ส่งผลใหเ้ กิดการขบั เคลื่อนกลไกการพฒั นาเครือข่ายดงั กล่าวใหป้ ระสบ ความสาเร็จน้นั ไดแ้ ก่ การจดั สรรผลประโยชน์ทางการเงินใหก้ บั ธุรกิจ บนพ้ืนฐานของความไวใ้ จซ่ึงกนั และ กนั ผลการศึกษาดา้ นความรู้ความเขา้ ใจในการรวมกลุ่มเครือข่ายวสิ าหกิจพบวา่ ทศั นคติในทางบวกของ สมาชิกในเครือข่ายต่อการให้การสนับสนนุ เครือข่าย เกดิ จากการจัดสรรการเงนิ อย่างลงตัวให้กบั สมาชิก ซึ่ง เป็ นการสร้างความสมดุลในด้านการแข่งขนั ของธุรกจิ ด้วยการผสมผสานระหว่างการควบคุมและการสร้าง ความร่วมมือให้เกดิ ขึ้นพร้อมๆ กนั และการรักษาคุณภาพบริการทเี่ ป็ นมาตรฐาน รวมทงั้ ขาดความเช่ือมโยง

บทที่ 6 พทั ยาโมเดลการก่อตัง้ และพฒั นาเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเที่ยวเมืองพัทยา 339 กบั อตุ สาหกรรมอื่นๆ ต่างพนื้ ที่ ซึ่งถอื เป็ นแหล่งวตั ถุดบิ ที่สาคญั นอกจากนี้หน่วยงานภาครัฐต้องบูรณาการ สนับสนนุ อย่างต่อเน่ือง ส่งผลให้สามารถขับเคลอ่ื นสู่ระดับปฏิบัติการได้อย่างมปี ระสิทธิภาพ จากการศึกษาวจิ ยั โดย วุฒิชาติ สุนทรสมยั และคณะ (2553) เร่ืองการพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจ ดา้ นการท่องเท่ียวของผปู้ ระกอบการวสิ าหกิจขนาดยอ่ มในเขตเมืองพทั ยา จงั หวดั ชลบุรี โดยไดร้ ับทุน สนบั สนุนจากสานกั งานคณะกรรมการวิจยั แห่งชาติ พบวา่ การสร้างความร่วมมือกนั ในรูปแบบกลุ่ม เครือข่ายของผปู้ ระกอบการธุรกิจดา้ นการทอ่ งเท่ียวของเมืองพทั ยา ซ่ึงเป็นแนวทางหน่ึงในการพฒั นา ความสามารถในการแขง่ ขนั ภายใตภ้ าวการณ์แขง่ ขนั ใหเ้ กิดความยง่ั ยนื ซ่ึงในปัจจุบนั การรวมกลุ่มของภาค ธุรกิจของเมืองพทั ยามีศูนยห์ ลกั ก็คือ ศูนยเ์ ครือขา่ ยวสิ าหกิจการทอ่ งเที่ยวเมืองพทั ยา หรือ PTCC (Pattaya Tourism Cluster Center) ซ่ึงศนู ยแ์ ห่งน้ีจะมีการรวมกลุ่มของธุรกิจหลกั 7 ธุรกิจในเมืองพทั ยา ไดแ้ ก่ธุรกิจ กิจโรงแรมและท่ี-พกั ธุรกิจร้านอาหาร ธุรกิจนาเท่ียว ธุรกิจคมนาคมขนส่ง ธุรกิจขายของท่ีระลึก ธุรกิจสปา และนวดแผนไทยและธุรกิจแหล่งท่องเท่ียวและสิ่งอานวยความสะดวกทางการทอ่ งเที่ยว ซ่ึงธุรกิจเหล่าน้ีจะ เป็นกาลงั สาคญั ในการช่วยรณรงค์ ในเร่ืองของการอนุรักษท์ รัพยากรทางการท่องเที่ยวและภาพลกั ษณ์อนั ดี ของเมืองพทั ยา และจะส่งผลใหเ้ มืองพทั ยาเป็นเมืองน่าเท่ียว ธุรกิจตา่ งๆ ก็จะอยไู่ ดโ้ ยการอาศยั เก้ือกลู กนั มี การแลกเปล่ียนขา่ วสารดา้ นการบริหารจดั การและการบริการกม็ ีมาตรฐาน โดยมี PTCC เป็นสื่อกลางในการ ใหข้ อ้ มลู ข่าวสาร และเป็นตวั กลางในการขบั เคลื่อน และผลกั ดนั ดาเนินงานวถิ ีทาง ดงั ภาพท่ี 6-13 โรงแรม ร้านอาหาร ชมรมและสมาคมใน ท่ีพกั เมืองพทั ยา ผ หน่วยงานภาครัฐ ตวั แทน ศูนย์ คมนาคม นาเท่ียว เครือขา่ ย ขนส่ง สปาและ ร้านคา้ ของ มหาวทิ ยาลยั บรู พา นวดแผน ที่ระลึก ไทย ภาพท่ี 6-13 รูปแบบศูนยเ์ ครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเท่ียวเมืองพทั ยา (PTCC) หรือ พทั ยาโมเดล (ที่มา : วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั และคณะ, 2555)

340 การพัฒนาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเที่ยว: แนวคิดและการประยกุ ต์ สรุป จากการประกาศแผนการพฒั นาเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (Creative Economy development) โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ การใหค้ วามสาคญั กบั อุตสาหกรรมที่เขม้ แขง็ ของไทย หน่ึงในน้นั นน่ั กค็ ือ อุตสาหกรรม การท่องเที่ยว โดยการส่งเสริมอุตสาหกรรมสร้างสรรคน์ ้ีจะตอ้ งเนน้ ที่การสนบั สนุน ตลอดจนห่วงโซ่มูลค่า (Value Chain) เพอื่ ผลกั ดนั ใหเ้ กิดการพฒั นาอยา่ งครบวงจร โดยมีตวั อยา่ งท่ีเห็นไดช้ ดั คือ อุตสาหกรรม ภาพยนตร์ (Film Industry) ของประเทศเกาหลีและออสเตรเลีย รวมท้งั ญี่ป่ ุน โดยมีกลไกสาคญั ในการ ขบั เคล่ือนอุตสาหกรรมสร้างสรรคค์ ือ ภาคเอกชน โดยมีรัฐบาลสนบั สนุนเร่ืองต่างๆ เช่น การส่งเสริมเร่ือง ทรัพยส์ ินทางปัญญา การส่งเสริมการลงทุนสาหรับกลุ่มผปู้ ระกอบการดา้ นความคิดสร้างสรรค์ ตลอดจน การส่งเสริมใหเ้ กิดการรวมกลุ่มอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ (Creative Cluster) และ เมืองแห่งความคิด สร้างสรรค์ (Creative City) เป็นตน้ โดยภาพรวมแลว้ การพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเที่ยวของไทยเหมาะสมกบั แผนการพฒั นา เศรษฐกิจสร้างสรรค์ ซ่ึงสามารถสร้างความไดเ้ ปรียบในการสร้างสรรคแ์ ละการแข่งขนั ได้ 3 ประเด็น หลกั ๆ ไดแ้ ก่ 1) การสร้างความแตกต่าง (Differentiation) ดว้ ยการสร้างสรรค์ 2) การเป็นผนู้ าดา้ นตน้ ทุน (Cost Leadership) ทางเศรษฐศาสตร์และทกั ษะของแรงงานที่สร้างสรรค์ 3) การกาหนดส่วนแบ่งทาง การตลาดของประเทศท่ีมีอตั ลกั ษณ์ทางวฒั นธรรมอยา่ งสร้างสรรค์ ปัจจัยสาคัญประการหน่ึงทส่ี ่งผลให้เกดิ การขับเคล่อื นกลไกการพฒั นาเครือข่ายดังกล่าวให้ประสบ ความสาเร็จนั้น ได้แก่ การจัดสรรผลประโยชน์ทางการเงินให้กบั ธุรกจิ บนพน้ื ฐานของความไว้ใจซ่ึงกนั และ กนั ผลการศึกษาด้านความรู้ความเข้าใจในการรวมกลุ่มเครือข่ายวสิ าหกจิ พบว่า ทศั นคติในทางบวกของ สมาชิกในเครือข่ายต่อการให้การสนับสนุนเครือข่าย เกดิ จากการจัดสรรการเงินอย่างลงตัวให้กบั สมาชิก ซ่ึง เป็ นการสร้างความสมดุลในด้านการแข่งขนั ของธุรกจิ ด้วยการผสมผสานระหว่างการควบคมุ และการสร้าง ความร่วมมอื ให้เกดิ ข้ึนพร้อม ๆ กนั และการรักษาคุณภาพบริการทเี่ ป็ นมาตรฐาน รวมทง้ั ความเช่ือมโยงกบั อุตสาหกรรมอื่นๆ ต่างพน้ื ทถ่ี อื เป็ นแหล่งวัตถุดบิ ทสี่ าคัญ นอกจากนี้หน่วยงานภาครัฐต้องบูรณาการ สนับสนุนอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้สามารถขบั เคล่ือนสู่ระดับปฏบิ ัติการได้อย่างมปี ระสิทธิภาพ 6.3 ระยะท่ี 3 การดาเนินงานเครือข่ายวสิ าหกจิ การท่องเท่ียว (Tourism Cluster Development and Execution) เป็นการศึกษาแบบต่อยอดงานวจิ ยั ในระยะท่ี 2 ที่ไดด้ าเนินการใน พ ศ 2556-2557 โดยศึกษา เป็น แผนการวจิ ยั 1 เร่ือง และโครงการวจิ ยั ที่สอดคลอ้ งกบั แผนการวจิ ยั 6 โครงการ เร่ืองการ พฒั นาบทบาทของเครือขา่ ยการทอ่ งเท่ียว PTCC เพ่ือพฒั นาทุนมนุษยใ์ นวสิ าหกิจการท่องเที่ยว ในเมือง พทั ยาเพอ่ื การแขง่ ขนั ในประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน(วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั และคณะ, 2557) ดงั ผล การศึกษาต่อไปน้ี

บทท่ี 6 พัทยาโมเดลการก่อตั้งและพัฒนาเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเที่ยวเมืองพทั ยา 341 การพฒั นาบทบาทของเครือข่ายการทอ่ งเท่ียว PTCC เพอ่ื พฒั นาทุนมนุษยใ์ นวสิ าหกิจการท่องเท่ียว ในเมืองพทั ยาเพือ่ การแขง่ ขนั ในประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนประกอบดว้ ยโครงการวจิ ยั 5 โครงการ ภายใต้ กรอบแนวคิดดา้ นการพฒั นาทุนมนุษยใ์ นวสิ าหกิจการท่องเที่ยว เพือ่ การแขง่ ขนั ในประชาคมเศรษฐกิจ อาเซียน มีวตั ถุประสงคเ์ พ่ือวเิ คราะห์และระบุปัญหาดา้ นทุนมนุษยข์ องวสิ าหกิจขนาดยอ่ มของเมืองพทั ยาใน เครือขา่ ย PTCC เพ่อื กลน่ั กรองและคดั เลือกประเด็นปัญหาดา้ นทุนมนุษยใ์ นวสิ าหกิจขนาดยอ่ มดา้ นการ ท่องเท่ียว เพ่ือแสวงหาหรือพฒั นากลไกในการพฒั นาบุคลากรของวสิ าหกิจขนาดยอ่ มในเครือข่าย PTCC ดาเนินการพฒั นาทุนมนุษยข์ องเครือข่ายขนาดยอ่ ม PTCC (Pattaya Tourism Cluster Center) ในเมืองพทั ยา ตามท่ีกาหนด ตลอดจนติดตามและประเมินผลการดาเนินการพฒั นาทุนมนุษยข์ องเครือข่ายวสิ าหกิจการ ทอ่ งเที่ยวโดย อาศยั ฐานขอ้ มูลดา้ นการท่องเท่ียวของเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเที่ยว PTCC ตามกรอบ แนวคิดการวจิ ยั ดงั น้ี 6.3.1 กรอบแนวคิดการวจิ ัย ความสามารถในการแข่งขนั ของ การพฒั นาทนุ มนษุ ย์ ของสมาชิกเครือข่ายการ เครือข่ายการท่องเทยี่ ว PTCC ท่องเทย่ี ว PTCC และผ้สู นใจเป็ นสมาชิก 1. ปัจจยั การผลิต เครือข่ายการท่องเทย่ี ว PTCC 2. เงื่อนไขดา้ นอุปสงค์ 1. พฒั นาบุคลากรดา้ นการท่องเท่ียวใหม้ ี 3. อุตสาหกรรมท่ีเกี่ยวขอ้ งและ มาตรฐานบริการดา้ นการทอ่ งเท่ียว สนบั สนุน 2. ผลการพฒั นาบุคคลากรดา้ นการท่องเที่ยว 4. บริบทของการแขง่ ขนั และ ใหม้ ีมาตรฐานบริการดา้ นการทอ่ งเที่ยว กลยทุ ธ์ของบริษทั 5. เหตุท่ีควบคุมไม่ไดห้ รือปัจจยั ภายนอก 6. หน่วยงานภาครัฐ การบูรณาการกลยุทธ์การจัดการเครือข่ายวสิ าหกจิ 7. การเปิ ดประชาคมเศรษฐกิจ การท่องเที่ยว PTCC อาเซียน ภาพท่ี 6-14 กรอบแนวคิดการวจิ ยั การดาเนินงานเครือขา่ ยวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียว (ท่ีมา : วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั และคณะ, 2557) การดาเนินงานเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู จากเอกสาร งานวจิ ยั การสมั ภาษณ์เชิงลึก การศึกษาดูงานท้งั ใน และต่างประเทศท่ีเป็ นแหล่งท่องเที่ยวท่ียอมรับในระดบั สากลของนกั ทอ่ งเที่ยวท้งั ชาวไทยและต่างชาติ คณะผวู้ จิ ยั ไดเ้ ขา้ ร่วมเป็ นวทิ ยากร การเขา้ ร่วมเสาวนาและสัมมนา การนาเสนอบทความท้งั ทางสิ่งพมิ พ์

342 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ นิตยสาร เวบ็ ไซต์ และการออกรายการโทรทศั น์ และระดมความคิดเห็นจากการมีส่วนร่วมในการกาหนด ประเด็นปัญหาจากตวั แทนผปู้ ระกอบวสิ าหกิจขนาดยอ่ มท้งั 7 ประเภท ไดแ้ ก่ กลุ่มธุรกิจกิจการเสริมความ- งาม สปา และนวดแผนไทย กิจการโรงแรมท่ีพกั คมนาคมขนส่ง ร้านอาหาร ร้านขายของที่ระลึก ประเภท สินคา้ โอทอป (OTOP) ตวั แทนนาเที่ยว และแหล่งท่องเที่ยวอ่ืนๆ ในเขตเมืองพทั ยา จงั หวดั ชลบุรี รวมท้งั คณาจารย์ นกั วจิ ยั เจา้ หนา้ ที่ ผสู้ นใจทวั่ ไปและผทู้ รงคุณวุฒิ และผบู้ ริหารจากฝ่ ายอุตสาหกรรม สานกั งาน กองทุนสนบั สนุนการวจิ ยั แห่งชาติ (สกว.) และนิสิต คณะการจดั การและการท่องเที่ยว มหาวทิ ยาลยั บูรพา เขา้ ร่วมรับฟังตลอดจนเสนอความคิดเห็นเกี่ยวกบั บทบาทของเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเที่ยวเมืองพทั ยา ผล จากการรวบรวมขอ้ มลู นามาประชุมระดมสมองเพือ่ การรวบรวม เรียบเรียง และทบทวน ประเด็น และระดบั ความสาคญั ของปัญหาและความตอ้ งการของผปู้ ระกอบวิสาหกิจขนาดยอ่ มดา้ นการท่องเท่ียวของเมืองพทั ยา อยา่ งแทจ้ ริง ใชว้ ธิ ีการประชุมที่มีการนาเสนอหลากหลายวธิ ี อาทิ การบรรยายพิเศษ การอภิปรายระดม สมอง และการประชุมเชิงปฏิบตั ิการ โดยเนน้ การจดั เวทีแลกเปล่ียนประสบการณ์ การประชุมกลุ่มโดยการ ระดมสมองกลุ่มยอ่ ย 3 กลุ่มยอ่ ย โดยมีวทิ ยากรกระบวนการเป็นผทู้ รงคุณวฒุ ิ อาจารย์ และนกั วจิ ยั นิสิตและ ผบู้ ริหาร ประธานสมาคม ชมรม คณะกรรมการวสิ าหกิจการท่องเท่ียว แสดงความคิดเห็นจากความรู้และ ประสบการณ์การณ์อยา่ งกวา้ งขวาง การศึกษาพบวา่ ผลสมั ฤทธ์ิของโครงการวจิ ยั ในข้นั การระบุ และการกลนั่ กรองปัญหาและความ ตอ้ งการ ทาใหท้ ราบ ความตอ้ งการ และปัญหาของการรวมกลุ่มเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเท่ียวของเมือง พทั ยาในเรื่องความพร้อมดา้ นเวลา และการขาดขอ้ มลู ขา่ วสารที่สามารถเชื่อมโยงระหวา่ งสมาชิกของกลุ่ม กบั เมืองพทั ยา รวมท้งั การขาดแคลนแรงงานท้งั ประจาและชวั่ คราวท้งั ที่ตอ้ งการทกั ษะเฉพาะและไม่ตอ้ งการ ทกั ษะเฉพาะในภาคการทอ่ งเท่ียวของเมืองพทั ยา ปญหาดงั กล่าวนามาซี่งปัญหาต่อเน่ืองคือ การบริหาร จดั การที่ไร้ทิศทางดา้ นทุนมนุษยข์ องวสิ าหกิจขนาดยอ่ มของเมืองพทั ยา การแยง่ ตวั พนกั งาน จนนามาซี่ง ความขดั แยง้ ระหวา่ งกิจการ และตน้ ทุนการจา้ งงานที่สูงเกินความจาเป็น การใชแ้ รงงานต่างดา้ วที่ไม่ถูก กฎหมาย ไดแ้ นวทางการพฒั นาเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเที่ยวของเมืองพทั ยาวา่ ควรเริ่มจากการมีขอ้ มลู ขา่ วสารที่สามารถเชื่อมโยงกบั ภาครัฐ และเมืองพทั ยาอยา่ งเหมาะสมโดยมี PTCC เป็นศูนยก์ ลาง การพฒั นา เครือขา่ ยโดยตอ้ งไวว้ างใจต่อกนั ตระหนกั ร่วมกนั ถึงความจาเป็นในการสร้างตราสินคา้ หรืออตั ลกั ษณ์ของ วสิ าหกิจชุมชนดา้ นของฝากและของท่ีระลึกของเมืองพทั ยา ร่วมกนั กาหนดคุณสมบตั ิ และบทบาทหนา้ ที่ ของเครือขา่ ยวสิ าหกิจการทอ่ งเที่ยวเมืองพทั ยาในการพฒั นากลยทุ ธ์การบริหารจดั การดา้ นตา่ งๆ ไปพร้อม กบั การพฒั นาทุนมนุษยค์ ือ ดา้ นการตลาด การดาเนินงาน การเงิน รวมท้งั การพฒั นานวตั กรรมเพ่ือ ตอบสนองแก่นกั ทอ่ งเท่ียว สามารถกาหนดแนวทางการพฒั นาเน้ือหาหลกั สูตรการอบรมในการพฒั นา ทกั ษะการส่ือสารดว้ ยภาษาต่างประเทศ ไดแ้ ก่ ภาษาองั กฤษ ภาษารัสเซีย ภาษาเกาหลี และภาษาจีนเพอ่ื พฒั นาบุคลากรและทุนมนุษยข์ องเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเท่ียวเมืองพทั ยา รวมท้งั เกิดการแลกเปล่ียน เรียนรู้ Model การสร้างเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียวจะก่อใหเ้ กิดประสิทธิภาพในการบริหารจดั การเพ่ือ

บทที่ 6 พัทยาโมเดลการก่อต้ังและพฒั นาเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเที่ยวเมืองพัทยา 343 การพฒั นาทุนมนุษยใ์ นวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียว เพอ่ื การแข่งขนั ในประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ซ่ึงรายละเอียด วธิ ีการศึกษาไดใ้ นภาคผนวก ผลการศึกษาเพ่มิ เติมพบวา่ สาหรับธุรกิจโรงแรมที่พกั น้นั ระบุไดว้ า่ กลุ่มธุรกิจโรงแรมท่ีพกั ประสบปัญหาทุนมนุษยท์ ่ีสาคญั ในดา้ นความสมั พนั ธ์ ขณะท่ีร้านขายของที่ระลึกพบวา่ ปัญหาทุนมนุษยด์ า้ น อุตสาหกรรม เป็ นเร่ืองของความสามารถในการเรียนรู้และถ่ายทอดทกั ษะความรู้ในการประกอบอาชีพ รวมถึงทกั ษะการใหบ้ ริการลูกคา้ การส่งมอบงาน ธุรกิจแหล่งทอ่ งเท่ียวมีปัญหาทุนมนุษยด์ า้ นอุตสาหกรรม กบั ดา้ นกลยทุ ธ์ ส่วนธุรกิจแหล่งท่องเที่ยวมีปัญหาทุนมนุษยใ์ นดา้ นอุตสาหกรรมกบั ดา้ นกลยทุ ธ์ และธุรกิจ ร้านอาหาร ประสบกบั ปัญหาทุนมนุษยด์ า้ นอุตสาหกรรมและดา้ นความสมั พนั ธ์ ผลจากการวเิ คราะห์ขอ้ มลู ความสามารถในการแขง่ ขนั และกลนั่ กรองประเด็นปัญหาต่างๆ ออกมา น้นั ช่วยใหค้ ณะผวู้ จิ ยั รับทราบถึงปัญหาและนาไปสู่การดาเนินการหาแนวทางการแกไ้ ขพฒั นาปัญหาทุน มนุษยใ์ นเครือขา่ ยวสิ าหกิจ PTCC ตอ่ ไป สรุปโดยรวมพบวา่ ปัญหาทุนมนุษยด์ า้ นอุตสาหกรรมท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั การใหบ้ ริการลูกคา้ เป็ นหลกั นบั เป็นปัญหาทุนมนุษยท์ ่ีสาคญั ของกิจการวสิ าหกิจขนาดยอ่ มดา้ นการท่องเท่ียว ในเมืองพทั ยา ปัญหาทุนมนุษยใ์ นวสิ าหกิจ PTCC มีท้งั หมด 5 ดา้ น ซ่ึงเม่ือพจิ ารณาลงลึกไปในแต่ละโครงการ ยอ่ ยพบวา่ แตล่ ะธุรกิจท่ีโครงการยอ่ ยไดท้ าการศึกษาลว้ นแต่ประสบปัญหาในดา้ นต่างๆ แตกตา่ งกนั ออกไป กระบวนการแกไ้ ขปัญหาน้นั จึงแตกตา่ งกนั ออกไปตามแต่ละโครงการยอ่ ยเช่นเดียวกนั โดยอาศยั แนวทางการ พฒั นาทุนมนุษยข์ อง ดนยั เทียนพฒุ (2547, หนา้ 103) ที่ใชห้ ลกั การพฒั นาคนแบบบูรณาการ ปัญหาทุนมนุษยท์ ี่ธุรกิจสปาและนวดแผนไทยประสบอยนู่ ้นั มีดว้ ยกนั ท้งั หมด 4 ดา้ น ไดแ้ ก่ ดา้ น อุตสาหกรรม ดา้ นความสมั พนั ธ์ ดา้ นการจดั การทวั่ ไป และดา้ นกลยทุ ธ์ เมื่อวเิ คราะห์และพจิ ารณาใน รายละเอียดแลว้ พบวา่ จาเป็นตอ้ งใชม้ ิติการพฒั นาแบบรายบุคคล ซ่ึงมุง่ เนน้ วธิ ีการพฒั นาดา้ นการอบรม (Training) การศึกษา (Education) และการพฒั นาพนกั งาน (Employee Development) เนน้ รายบุคคล เพ่อื ใหไ้ ดผ้ ลลพั ธ์ดา้ นผลงาน ท้งั ระดบั บุคคล ทีมงานและองคก์ าร เพราะธุรกิจสปาและนวดแผนไทยของ เมืองพทั ยาประสบปัญหาการแขง่ ขนั ค่อนขา้ งสูง ตลอดจนมีแรงงานมีฝีมืออยอู่ ยา่ งจากดั อีกท้งั ในปัจจุบนั มี กฎหมายและขอ้ บงั คบั กบั สถานบริการมาบงั คบั ใชด้ ูแลกากบั เพือ่ ใหบ้ ริการมีมาตรฐาน ทาใหก้ ิจการจาเป็ น ตอ้ งมีการพฒั นาคนใหม้ ีทกั ษะทางการบริการและเกิดความเช่ียวชาญเฉพาะ เพ่ือใหเ้ ป็ นจุดเด่น (ดา้ น Signature) ท่ีเป็นเอกลกั ษณ์ดึงดูดลูกคา้ ใหม้ าใชบ้ ริการ ซ่ึงสะทอ้ นดงั ผลงานที่ทาใหล้ ูกคา้ เกิดความพึงพอใจ และกลบั มาใชบ้ ริการซ้า การใหก้ ารฝึกอบรมที่เป็นการฝึกภาคปฏิบตั ิพร้อมๆ กบั การทางาน(On the Job Training) จะทาใหเ้ กิดประสบการณ์และผลงานไปพร้อมๆ กนั

344 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเที่ยว: แนวคิดและการประยกุ ต์ รูปแบบการพฒั นาทุนมนุษยท์ ่ีดดั แปลงจากแนวคิดทฤษฏีทุนมนุษยข์ องบอริส กรอยส์เบอร์ก และ แอนดรู แมคลีน และนิติน นอร์เรีย (Boris Groysberg, Andrew Mclean and Nitin Nohria, 2006 ) และ แนวคิดดา้ นการบริหารจดั การต่างๆ โดยพจิ ารณาเฉพาะเจาะจงดา้ นการท่องเที่ยวไทยสามารถดาเนินการ พฒั นาทกั ษะ ความรู้ ความสามารถของบุคลากร PTCC เพ่อื ก่อใหเ้ กิดการพฒั นาสมรรถนะการทางาน (Work Competencies) อยา่ งต่อเน่ืองได้ 5 ลกั ษณะ คือ 1. การพฒั นาทนุ มนษุ ย์ด้านการจัดการทวั่ ไป (General management human capital development) หมายถึง คน้ หากลไก และการดาเนินการ เพื่อใหม้ นุษยใ์ นองคก์ รเกิดมีความสามารถในการจดั การและการ บริหารทวั่ ไป ซ่ึงเป็นการสร้าง คิดคน้ ตลอดจนปรับปรุงระบบการบริหารเหมาะสมท่ีนาไปสู่การปฏิบตั ิใน ดา้ นต่างๆ ไดจ้ ริง และเกิดความยดื หยนุ่ ต่อการเปล่ียนแปลงเช่น ดา้ นพฒั นาความรู้ดา้ นการเงิน ดา้ นการ ดาเนินงาน ดา้ นเทคนิคการจดั การสมยั ใหม่ และการจดั การทรัพยากรมนุษย์ รวมถึงภาวะผนู้ า ความสามารถ ในการวางแผนและตดั สินใจทางจดั การ การกาหนดพนั ธกิจ ลกั ษณะของการจดั การและการบริหารทว่ั ไปน้ี สามารถถ่ายโยงได้ การพฒั นาไปยงั ผบู้ ริหารในทุกองคก์ รเม่ือกา้ วหนา้ เขา้ สู่ตาแหน่งใหม่ที่รับผดิ ชอบใน พนั ธกิจใหมใ่ นองคก์ าร หรือในองคก์ ารใหมแ่ ละของ PTCC ถือวา่ เป็ นการถ่ายโอนการจดั การความรู้จากที่ เดิมมาสู่ท่ีใหม่ เป็นการถ่ายโอนไดท้ ้งั ความรู้และประสบการณ์ ซ่ึงการพฒั นาทุนมนุษยด์ า้ นน้ี เป็นบทบาทท่ี ทา้ ทายตอ่ ความสามารถของมวลหมสู่ มาชิก 2. การพฒั นาทุนมนุษย์ด้านกลยทุ ธ์ (Strategic human capital development ) หมายถึง การคน้ หา กลไกและการดาเนินการเพื่อใหพ้ นกั งานของกิจการที่เป็นสมาชิกของ PTCC เกิดมีศกั ยภาพหรือ ความสามารถดา้ นการคิด และการประสานกลไกของการทางานในรูปแบบการขบั เคลื่อนกลยทุ ธ์ท้งั องคา- พยพหรือทกั ษะยทุ ธศาสตร์เฉพาะดา้ นเช่น การกาหนดกลยทุ ธ์การลดตน้ ทุน กลยทุ ธก์ ารตลาด กลยทุ ธ์การ ขบั เคลื่อนที่ทาให้เกิดหรือรองรับการเปลี่ยนแปลง (change management) ตลอดจนการจดั การภาวะวกิ ฤต (Cresis management) การพฒั นาทุนมนุษยด์ า้ นการท่องเท่ียวลกั ษณะน้ีสามารถถ่ายโอนและโยงไปยงั องคก์ รอื่นได้ ภายใตบ้ ริบทที่แตกต่างกนั ท่ีมีสถานการณ์ที่เผชิญหนา้ คลา้ ยกนั โดยทาให้พนกั งานสามารถ ปรับปรุงสภาพแวดลอ้ มใหส้ ามารถจดั การส่ิงต่างๆ ต่อไปได้ โดยใชก้ ลยทุ ธ์ขบั เคลื่อนท่ีมีการดาเนินการที่ ผนวกไวด้ ว้ ยความสามารถในการวเิ คราะห์สถานการณ์เพื่อกาหนดกลยทุ ธ์ดา้ นตา่ งๆ ที่ครอบคลุมการ ประเมินความแตกต่างดา้ น เช้ือชาติ ความเช่ือ วฒั นธรรม ศาสนา ท่ีแตกตา่ งดงั ขา้ งตน้ 3. การพฒั นาทุนมนษุ ย์ด้านอุตสาหกรรม (Industrial human capital development ) หมายถึง การ คน้ หากลไกและการดาเนินการเพื่อใหพ้ นกั งานของกิจการที่เป็นสมาชิกของ PTCC มีศกั ยภาพหรือความรู้ ทกั ษะ และความสามารถในการเรียนรู้และถ่ายทอดรายละเอียดในการประกอบอาชีพดา้ นอุตสาหกรรมการ ทอ่ งเท่ียว จะประกอบดว้ ยการเรียนรู้และการสร้างหรือกาหนดกฎเกณฑ์ ระบบมาตรฐานการใหบ้ ริการลูกคา้ การส่งมอบของสินคา้ และบริการสู่นกั ท่องเที่ยวเช่น ระบบมาตรฐานของโรงแรมท่ีพกั การบริการสปาและ นวดไทย ระบบการจดั การดา้ นความปลอดภยั ตา่ งๆ ต่อนกั ท่องเท่ียว ต่อสภาวะแวดลอ้ ม ความสะอาด

บทท่ี 6 พทั ยาโมเดลการก่อตง้ั และพฒั นาเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเท่ียวเมืองพัทยา 345 สุขอนามยั เป็นตน้ กล่าวโดยสรุปไดว้ า่ ความรู้ชนิดน้ีหรือทุนที่มีความเหมาะสาหรับการปฏิบตั ิในงาน อุตสาหกรรมการท่องเท่ียวเป็ นหลกั พ้นื ฐานที่ผปู้ ฏิบตั ิการจาเป็นตอ้ งมี 4. การพฒั นาทุนมนุษย์ด้านความสัมพนั ธ์ (Relationship human capital development) หมายถึง การคน้ หากลไกและการดาเนินการเพ่ือใหม้ นุษยใ์ นองคก์ รเกิดความสัมพนั ธ์ต่อกนั การสร้างเครือข่ายทาง สงั คมท้งั ในระดบั บุคคลต่อบุคคล องคก์ รต่อองคก์ ร กลุ่มสังคมต่อกนั และระหวา่ งประเทศ โดยสะทอ้ น สมรรถภาพของผบู้ ริหารในการจดั การสร้างความสมั พนั ธ์กบั ทีมงานหรือเพื่อนร่วมงาน ตลอดจนมวลหมู่ สมาชิกในห่วงโซ่อุปทาน (Suppy Chain) สามารถเกิดความสาเร็จในการบริหารงานในหน่วยงานใหม่ใน การสร้างเครือข่ายเพ่ือร่วมกนั ทางานใหป้ ระสบความสาเร็จ การพฒั นาทุนมนุษยด์ า้ นน้ีเป็นบทบาทที่ทา้ ทาย ต่อความสามารถของมวลหมู่สมาชิกของพนกั งานของกิจการที่เป็นสมาชิกของ PTCC ในการสร้างความ ไดเ้ ปรียบในการแข่งขนั กบั กลุ่มการคา้ เสรีอ่ืนๆ 5. การพฒั นาทุนมนุษย์ด้านความสามารถเฉพาะงาน (Task specific development) หมายถึง การ คน้ หากลไกและการดาเนินการเพอ่ื ใหพ้ นกั งานของกิจการที่เป็นสมาชิกของ PTCC เกิดความรู้และทกั ษะ เกี่ยวกบั เกี่ยวกบั งานที่ทาและวธิ ีการโครงสร้างขององคก์ าร วฒั นธรรมองคก์ ร ระบบและกระบวนการท่ีมี ลกั ษณะเฉพาะองคก์ ร ทุนมนุษยแ์ บบน้ีอาจถ่ายโอนไปสู่องคก์ รอื่นไดค้ อ่ นขา้ งนอ้ ยเช่น งานบริการดา้ น อาหารและเครี่องด่ืม อาจถ่ายโอนทกั ษะโดยตรงไปสู่งานบริการสปาและนวดแผนไทยไดน้ อ้ ย เป็นตน้ ในส่วนของธุรกิจโรงแรมท่ีพกั พบวา่ ธุรกิจโรงแรมจาเป็นตอ้ งใชม้ ิติการพฒั นาองคก์ าร มุ่ง ผลลพั ธ์การเปล่ียนแปลงดา้ นการเรียนรู้เพื่อใหเ้ ป็ นองคก์ รอจั ฉริยะท้งั 3 ระดบั คือ ก) ระดบั บุคคล พฒั นาให้ เป็นบุคคลผรู้ อบรู้ (Personal Mastery) ข) ระดบั ทีมงาน พฒั นาใหเ้ ป็ นทีมการเรียนรู้ (Team Learning) และ ค) ระดบั องคก์ ารดว้ ยการใชค้ ูม่ ือแนวปฏิบตั ิทาใหผ้ บู้ ริหารและพนกั งานมีแนวทางปฏิบตั ิร่วมกนั รวมถึงเกิด การเรียนรู้ร่วมกนั ตลอดจนทาใหเ้ กิดแนวคิดใหมๆ่ ท่ีเกิดจากการปฏิบตั ิไดอ้ ยา่ งเหมาะสม สาหรับธุรกิจร้าน ขายของท่ีระลึก ตวั แทนนาเที่ยว ร้านอาหาร และแหล่งท่องเท่ียว เพ่ือใหเ้ กิดความรู้และความเขา้ ใจใน เครือขา่ ยวสิ าหกิจขนาดยอ่ ม จนเกิดการรวมกลุ่มเป็ นเครือขา่ ยประกอบกบั การเพิ่มศกั ยภาพในการแขง่ ขนั ผวู้ จิ ยั จึงไดจ้ ดั การฝึกอบรมในการพฒั นาทกั ษะดา้ นอาชีพและความสามารถในการส่ือสารกบั ลูกคา้ โดย อาศยั แนวทางการพฒั นาทุนมนุษยใ์ นสองมิติไดแ้ ก่ มิติการพฒั นารายบุคคล และมิติการพฒั นาอาชีพเป็น สาคญั 6.3.2 ปัญหาทุนมนุษย์ วธิ ีการพฒั นา ผลการพฒั นา และบทบาท PTCC ต่อการพฒั นาเครือข่าย วสิ าหกจิ ขนาดย่อม PTCC ในเมืองพทั ยา การดาเนินการพฒั นาทุนมนุษยข์ องเครือขา่ ยวสิ าหกิจขนาดยอ่ ม PTCC ในเมืองพทั ยาตามท่ี กาหนดแก่ ธุรกิจโรงแรมที่พกั ร้านขายของที่ระลึก ตวั แทนนาเที่ยว ร้านอาหารและแหล่งทอ่ งเท่ียว และ สปาและนวดแผนไทยแยกตามประเภทของธุรกิจดงั น้ี การพฒั นาทุนมนุษยใ์ นกลุ่มธุรกิจโรงแรมท่ีพกั ไดม้ ี การจดั ประชุมผบู้ ริหารและพนกั งานของโรงแรมไดอาน่าการ์เดน้ รีสอร์ท ซ่ึงถูกคดั เลือกโรงแรมนาร่อง

346 การพัฒนาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ เพราะต้งั อยใู่ นเมืองพทั ยา และมีการดาเนินการดา้ นการบริการที่เป็นมิตรกบั สิ่งแวดลอ้ ม เพ่ือแนะนา รายละเอียดของคู่มือฯ โดยใหผ้ บู้ ริหารและพนกั งานปฏิบตั ิงานตอบแบบสอบถามวดั ความพงึ พอใจก่อน และหลงั เกี่ยวกบั การมีส่วนร่วมตอ่ แนวทางการพฒั นาโรงแรมท่ีพกั ท่ีเป็นมิตรกบั สิ่งแวดลอ้ ม สาหรับธุรกิจ ร้านขายของที่ระลึก ผวู้ จิ ยั ไดท้ าการฝึกอบรมโดยมีการประเมินเพือ่ วดั ความรู้ความเขา้ ใจก่อนและหลงั การ ฝึกอบรมเทคนิคการขายและพฒั นาผลิตภณั ฑ์ สาหรับแผนการพฒั นาทุนมนุษยเ์ พอ่ื แกป้ ัญหาทุนมนุษยด์ า้ นอุตสาหกรรมสาหรับสมาชิกและ ผสู้ นใจเป็นสมาชิก PTCC ในเร่ืองการสื่อสารดว้ ยภาษาต่างประเทศใหส้ อดคลอ้ งกบั จานวนนกั ท่องเท่ียว ต่างชาติท่ีเดินทางมาเมืองพทั ยา พบวา่ ทกั ษะความรู้ ความสามารถ การวเิ คราะห์และการนาไปใชใ้ นการ ส่ือสารท้งั 4 ภาษาไดแ้ ก่ ภาษาองั กฤษ ภาษาจีน ภาษารัสเซีย และภาษาเกาหลีก่อนการฝึ กอบรมโดย ภาษาองั กฤษมีการนาไปใชม้ ากท่ีสุด รองลงมาคือภาษาจีน ภาษารัสเซียและภาษาเกาหลี ตามลาดบั ภาพท่ี 6-15 การฝึกอบรมดา้ นภาษา (ท่ีมา : วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั และคณะ, 2557) คณะผวู้ จิ ยั ไดใ้ ชแ้ บบสอบถามเก่ียวกบั ปัญหาดา้ นทุนมนุษยข์ องแตล่ ะกิจการและใหร้ ะบุบทบาท ของ PTCC ตอ่ การพฒั นาทุนมนุษยท์ ่ีเป็นปัญหาของแตล่ ะกิจการไดผ้ ลการศึกษาดงั น้ีคือ การพฒั นาทุน มนุษยข์ องสมาชิกเครือข่ายการท่องเที่ยว PTCC และผสู้ นใจเป็นสมาชิกเครือขา่ ยการท่องเท่ียว PTCC แบง่ เป็นตวั แปร 3 ดา้ นคือ การพฒั นาบุคคลากรดา้ นการท่องเท่ียวใหม้ ีมาตรฐานบริการดา้ นการท่องเท่ียว ผลการพฒั นาบุคคลากรดา้ นการทอ่ งเที่ยวใหม้ ีมาตรฐานบริการดา้ นการท่องเท่ียว และการบูรณาการกลยทุ ธ์ การจดั การเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียว PTCC การพฒั นาบุคคลากรดา้ นการท่องเที่ยวใหม้ ีมาตรฐานบริการดา้ นการทอ่ งเที่ยว ผลการพฒั นา บุคคลากรดา้ นการท่องเที่ยวใหม้ ีมาตรฐานบริการดา้ นการท่องเที่ยว แสดงผลดงั ตารางที่ 6-3