การพัฒนาการรวมกลุ่ม แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเที่ยว: แนวคิดและการประยุกต์

396 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเที่ยว: แนวคิดและการประยกุ ต์ ส่ิงแวดลอ้ มดว้ ยไดก้ ล่าวแลว้ แลว้ ลงความเห็นหรือเทียบกบั เป้ าหมายหรือความคาดหวงั ของบุคคลและกลุ่ม เครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเที่ยว การประเมินผลโดยการวดั ดว้ ยดชั นีท่ีสะทอ้ นความสาเร็จของเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเที่ยว ดงั กล่าว สามารถสะทอ้ นใหเ้ ห็นวา่ ความไวว้ างใจและความผกู พนั ถือวา่ เป็นตวั แปรคนั่ กลางระหวา่ งระดบั ความสมั พนั ธ์และการมีส่วนร่วมของกระบวนการกลุ่มของเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเท่ียวไดแ้ ก่ การ วางแผน ดาเนินการ การตดั สินใจและ การประเมินผล ในดา้ นการแลกเปล่ียนเรียนรู้ และขอ้ มูลข่าวสาร ระหวา่ งกนั การใชข้ อ้ มูลและทรัพยากรของแตล่ ะกิจการร่วมกนั การสนบั สนุนซ่ึงกนั และกนั ในการวจิ ยั และ พฒั นาเพื่อนวตั กรรม กบั ผลการดาเนินงานดา้ นประสิทธิภาพและประสิทธิผล สามารถสรุปปัญหา ปัจจยั สภาวะแวดลอ้ มภายในและภายนอกของการพฒั นาเครือขา่ ย วสิ าหกิจการท่องเที่ยวไดด้ งั ภาพที่ 7-2

ภาพที่ 7-2 สรุปภาพรวมปัจจยั สภาวะแวดลอ้ มภายในแล 4 แรงผลกั ดนั จากความกา้ วหนา้ ทางเทคโนโลยใี น ปัจจยั สภาวะแว ดา้ นการเปิ ดตลาดการคา้ การลงทุนและการเงินโดยเสรี ตลอดจนการขยายตวั ของข้วั 8 การมีส่วนร่วมใน ปัจจยั สภาวะแวด ทางการเมือง กระบวนการทางานเป็ น 1 ทุนมนุษยท์ ่ีมีทกั ภายในประเทศ กลุ่ม ปัญหาการพฒั นาเครือข่าย 7 การมีความผกู ผนั o ความไม่พร้อมและขาดความเขา้ ใจท o ขอ้ จากดั ดา้ นการบริหารจดั การเครือ ในพนั ธะสญั ญาของ o ความแตกตา่ งของระดบั การมีส่วนร การรวมกลุม่ วสิ าหกิจ o ขาดระบบการติดตามและประเมินผ o ความเหลี่ยมล้าของโครงสร้างพ้นื ฐ o ขาดแผนยทุ ธศาสตร์ แผนฉุกเฉินท 6 การมีความไวว้ างใจ ในกนั และกนั 5 บทบาทของผนู้ าของเครือข่า 3 ความเขม้ แขง็ ของการแขง่ ขนั ของธุรกิจท้งั ภายในและภายนอก

ละภายนอกของการพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเที่ยว บทที่ 7 บทสรุปจากการวิเคราะห์ สังเคราะห์และแนวทางการพัฒนาบทบาทเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเท่ียวอย่างยง่ั ยืน 397 วดล้อมภายนอก 1 การขยายตวั ของเศรษฐกิจและนโยบาย และการดาเนินงาน ดล้อมภายใน 2 ศกั ยภาพขององคก์ รท่ีมี ของภาครัฐ ทรัพยากรที่เหนือกวา่ กษะเหนือกวา่ ยวิสาหกจิ การท่องเทย่ี ว ที่ถูกตอ้ ง 3 ความสามารถขององคก์ รที่ อข่าย มีตาแหน่งทางการแข่งขนั ท่ี ร่วม เหนือกวา่ ผล ฐานของแต่ละพ้ืนที่ 4 การมีความรู้ความ ทุกระดบั เขา้ ใจที่ชดั เจนเก่ียวกบั เครือข่ายวสิ าหกิจการ ายวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียว ท่องเที่ยว 2 การเปิ ดประตทู ้งั การคา้ การลงทุน แรงงานและการเงิน

398 การพัฒนาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ 7.3 ตัวแบบการพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกจิ การท่องเทยี่ วของประเทศไทยอย่างยง่ั ยนื (Thailand Sustainable Tourism Cluster Development Model : TSTCD) การทางานเชิงบูรณาการของหน่วยงานท่ีเกี่ยวขอ้ งท้งั ภาครัฐและเอกชนในพ้นื ที่เป้ าหมาย เพื่อเป็น การสะทอ้ นขอ้ มูลขอ้ เทจ็ จริงของพ้นื ที่และมีบทบาทร่วมกนั จากการวเิ คราะห์สถานภาพ ศกั ยภาพและปัญหา ของบทบาทของเครือขา่ ยวสิ าหกิจเพอ่ี การพฒั นาอยา่ งยง่ั ยนื และสงั เคราห์จากผลงานวิจยั ท่ีเก่ียวกบั เครือขา่ ย วสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียว และเน้ือหาการพฒั นาเครือขา่ ยวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียวโดยการนาเสนอแนวทางการ พฒั นาบทบาทของเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเที่ยวท่ีควรเป็ นและเหมาะสมกบั ประเทศไทย ดว้ ยตวั แบบการ พฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเที่ยวของประเทศไทยอยา่ งยงั่ ยนื (Thailand Sustainable Tourism Cluster Development Model : TSTCD) ดงั ภาพที่ 7-3

บทที่ 7 บทสรุปจากการวิเคราะห์ สังเคราะห์และแนวทางการพัฒนาบทบาทเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเท่ียวอย่างยงั่ ยืน 399 A ผ้ปู ระกอบการ -บคุ ลิกภาพ –กลุ่ม การท่องเท่ียวอยา่ ง ยง่ั ยนื - สงั คม - เศรษฐกิจ ผ้มู ีส่วนได้เสีย - ลูกคา้ การบริหารจัดการ - ความสุข (คุณภาพชีวติ ) - คูแ่ ขง่ ขนั - จดั สรรทรัพยากร - สภาพแวดลอ้ ม + จริยธรรม - ผสู้ ่งมอบ วตั ถุดิบ - การมีส่วนร่วม ระบบการเชื่อมโยงเครือข่าย แล-ะอคงู่คคา้ก์ ชรุมทชี่เกน่ียวขอ้ ง - การลงทนุ - การบริหารงาน ระบบกาหนดและนานโยบายของรัฐบาลและการส่งเสริมจากภาครัฐ กลไกขบั เคลอื่ น นาไปสู่ กลไกขบั เคลอื่ น ความหมาย ผู้ประกอบการ B ก หมายถึง ประสิทธิภาพในการบริหาร จดั การ กค ข ข หมายถึง ประสิทธิภาพในการทางาน การบริหาร ผู้มสี ่วนได้เสีย ร่วมกนั ค หมายถึง ประสิทธิภาพในการบริหาร จดั การ จดั การการทางานร่วมกนั แบบเครือขา่ ย วิสาหกิจอยา่ งยงั่ ยนื ปัจจัยนาเข้า C กระบวนการ ผลลพั ธ์ ภาพที่ 7-3 ตวั แบบการพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเท่ียวของประเทศไทยอยา่ งยง่ั ยืน

400 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ จากภาพท่ี 7- 3 ตวั แบบการพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเท่ียวของประเทศไทยอยา่ งยงั่ ยนื (Thailand Sustainable Tourism Cluster Development Model : TSTCD) เป็นตวั แบบเพ่ือการบริหารจดั การ เพือ่ การบูรณาการกลยทุ ธ์การจดั การเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเที่ยวอยา่ งยงั่ ยนื ท่ีจะสาเร็จดว้ ยการดาเนินงาน อยา่ งโปร่งใสของผเู้ ล่นหลกั หรือผเู้ ก่ียวขอ้ งหลกั (Key Players) 3 ดา้ น ดงั ภายในเขตพ้นื ที่ A และ B และ ประกอบดว้ ยกระบวนการทางาน C ไดแ้ ก่ 1. ผ้ปู ระกอบการ (Entrpreneur) โดยสถานประกอบการที่ตอ้ งการรวมกลุ่มเครือขา่ ยวิสาหกิจ ตอ้ งการบุคลากรท่ีมีคุณภาพและสอดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการของตลาดแรงงาน ซ่ึงปัจจุบนั บุคลากรดา้ นการ ท่องเที่ยวของประเทศไทยยงั มีปัญหาท้งั ในเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ เนื่องจากขาดการเช่ือมโยงระหวา่ ง สถาบนั การศึกษาและภาคธุรกิจ ทาใหผ้ สู้ าเร็จการศึกษาดา้ นการทอ่ งเท่ียวมกั มีทกั ษะและความรู้หรือ บุคลิกภาพไมต่ รงกบั ความตอ้ งการของตลาดแรงงานและธุรกิจ นอกจากน้ียงั ประสบปัญหาการลาออกของ พนกั งานชว่ั คราว เน่ืองจากพนกั งานไม่มีความผกู พนั ต่อองคก์ รและไมม่ ีแรงจูงใจในการทางาน ทาให้ ผปู้ ระกอบการตอ้ งเสียตน้ ทุนในการจดั หาพนกั งานใหม่ให้เพยี งพอกบั ความตอ้ งการในช่วงฤดูทอ่ งเท่ียว ผปู้ ระกอบการของเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเท่ียวจึงควรแสดงบทบาทในการเป็นผนู้ าการเปลี่ยนแปลง อยา่ งยง่ั ยนื โดยเร่ิมตน้ จากจากการกาหนดกลยทุ ธ์การจดั การเครือข่าย 5 ระดบั ควรคดั เลือกผปู้ ระกอบการท่ี พร้อมและสนใจเขา้ ร่วมเครือข่ายอยา่ งจริงจงั กาหนดเป้ าหมายและกลยทุ ธ์ในการประสานงานเครือขา่ ย วสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียวเพ่อื ท่ีจะสามารถพฒั นาเครือข่ายไดอ้ ยา่ งเตม็ ท่ีและเกิดความเตม็ ใจจากสมาชิกใน เครือข่ายส่งผลใหเ้ กิดความสามารถสูงสุดในการแขง่ ขนั 2. ผ้มู สี ่วนได้ส่วนเสีย (Stakeholders) ประกอบดว้ ย หน่วยงานที่ทากิจกรรมหลกั (Primary Core Activities Agents) เป็นธุรกิจท่ีใหบ้ ริการนกั ท่องเที่ยวเป็ นหลกั คือ ธุรกิจนาเท่ียว ธุรกิจร้านขายของฝากของ ชาร่วยและของที่ระลึก ธุรกิจคมนาคมจดั การดา้ นการเดินทางในและระหวา่ งประเทศ รถ/เรือ เครื่องบินเช่า และธุรกิจโรงแรมและที่พกั อาศยั และหน่วยงานท่ีทากิจกรรมรอง (Secondary Core Activities Agents) เป็น ธุรกิจท่ีใหบ้ ริการนกั ท่องเที่ยว เช่น ธุรกิจคา้ ปลีกและขายของท่ีระลึก ธุรกิจภตั ตาคาร ร้านอาหาร ธุรกิจสวน สนุก แหล่งบนั เทิงและพกั ผอ่ นหยอ่ นใจ ธุรกิจการส่ือสาร ธุรกิจท่ีเก่ียวกบั การจดั ประชุมและนิทรรศการ (Meeting, Incentive, Convention, and Exhibition) เป็นตน้ หน่วยงานท่ีใหบ้ ริการสนบั สนุน (Service Providers) ไดแ้ ก่ ธุรกิจการโฆษณาและการประชาสมั พนั ธ์ ธุรกิจขนส่งสาธารณะและมวลชน ธุรกิจบริการ ทางการเงินและการแลกเปล่ียนเงินตราคา่ งประเทศ และธุรกิจประกนั ภยั ซพั พลายเออร์ (Suppliers) หรือผู้ ส่งมอบวตั ถุดิบ ไดแ้ ก่ อุตสาหกรรมการเกษตร อาหารสด อาหารแปรรูป อุตสาหกรรมผลิตและแปรรูป

บทที่ 7 บทสรุปจากการวิเคราะห์ สังเคราะห์และแนวทางการพฒั นาบทบาทเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเที่ยวอย่างยงั่ ยืน 401 วตั ถุดิบจากของฝาก ของชาร่วยและของที่ระลึก อุตสาหกรรมก่อสร้าง อุตสาหกรรมส่ิงทอ เป็นตน้ สถาบนั การศึกษาท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั การท่องเที่ยว (Tourism-related educational Institutions) (ซ่ึงมีท้งั ท่ีเป็น สถาบนั ทวั่ ไปและสถาบนั ที่เปิ ดอบรมดา้ นการท่องเที่ยวโดยเฉพาะ) เช่น สถาบนั การจดั การโรงแรมและการ ท่องเท่ียวนานาชาติ วทิ ยาลยั หรือมหาวทิ ยาลยั การทอ่ งเที่ยวแห่งชาติ สถาบนั การศึกษาเฉพาะทาง เป็นตน้ หน่วยงานภาครัฐท้งั ท่ีรับผดิ ชอบโดยตรง คือ กระทรวงการทอ่ งเที่ยวและกีฬา การทอ่ งเที่ยวแห่ง ประเทศไทย และหน่วยงานที่เกี่ยวเน่ืองทางออ้ ม เช่น กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอ้ ม กระทรวงพาณิชย์ กระทรวงคมนาคม กระทรวงวฒั นธรรม หน่วยงานที่สนบั สนุนดา้ นการวจิ ยั และพฒั นา กระทรวงท่ีเก่ียวขอ้ งกบั การสื่อสารและคมนาคม สานกั งานตรวจคนเขา้ เมือง องคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถ่ิน ต่างๆ เป็นตน้ สมาคมและชมรมดา้ นการท่องเท่ียวตา่ ง ๆ ซ่ึงในกลุ่มอุตสาหกรรมทอ่ งเท่ียวจะมีสมาคมดา้ น การทอ่ งเที่ยวอยู่ ท้งั ในภมู ิภาคน้นั และภมู ิภาคลอ้ มรอบ ซ่ึงเป็นการรวมตวั กนั ในระดบั ตา่ งๆ ต้งั แต่ระดบั จงั หวดั สู่ระดบั ภูมิภาค และระดบั ประเทศ เช่น ในประเทศไทยไดแ้ ก่ สมาคมธุรกิจการท่องเท่ียว (ATTA) สมาคมโรงแรม สมาคมมคั คุเทศกอ์ าชีพ เป็นตน้ และหน่วยงานหรือองคก์ รอิสระท้งั ที่ดาเนินการร่วมกบั ภาครัฐและ/หรือเอกชน ท้งั ระดบั ทอ้ งถ่ิน เขต ภูมิภาค ประเทศ และระหวา่ งประเทศ เช่น หอการคา้ จงั หวดั สานกั งานพฒั นาเศรษฐกิจทอ้ งถิ่น สหกรณ์ สมาคมหรือสภาวชิ าชีพท่ีเก่ียวขอ้ ง ส่ือมวลชน หน่วยงาน ตรวจสอบและรับรองมาตรฐานสินคา้ และบริการต่างๆ หน่วยงานคุม้ ครองผบู้ ริโภค รวมท้งั สหภาพแรงงาน และสถาบนั ฝึกอบรมต่างๆ เป็นตน้ 3. การบริหารจัดการ(Management) หมายถึง การจดั สรรทรัพยากรของแหล่งท่องเที่ยว และการมี ส่วนร่วมของชุมชน รวมท้งั วเิ คราะห์ปัญหาและอุปสรรคในการจดั การแหล่งท่องเที่ยวน้นั ๆ กาหนด แนวทางและนโยบายในการส่งเสริมของหน่วยงานภาครัฐและหน่วยงานพิเศษต่างๆในการรองรับ นกั ท่องเที่ยว ตลอดจนวเิ คราะห์และพยากรณ์แนวโนม้ ของการเปลี่ยนแปลงตา่ ง ๆ ของโลกที่ส่งผลตอ่ โอกาสความสาเร็จในการจดั การการท่องเท่ียว และแหล่งผลกั ดนั ในการพฒั นาระบบการจดั การธุรกิจในเชิง สร้างสรรคโ์ ดยการรวมกลุ่มเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียวเพ่อื ผลทางเศรษฐกิจ การคา้ สังคมและ ส่ิงแวดลอ้ ม

402 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ 7.4 แนวทางการพฒั นาบทบาท กลยุทธ์และระบบสนับสนุนทเ่ี ป็ นไปได้ของเครือข่ายวิสาหกจิ การท่องเที่ยว บทบาททร่ี อการปฏิบัติ จากภาพท่ี 7- 3 ตวั แบบการพฒั นาเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเที่ยวของประเทศไทยอยา่ งยง่ั ยนื (Thailand Sustainable Tourism Cluster Development Model : TSTCD) น้ี ผเู้ ล่นหลกั หรือผเู้ ก่ียวขอ้ งหลกั (Key Players) 3 ดา้ น ท่ีเป็ นแกนหลกั 3 มุมของตวั แบบ โดยมีเส้นโยงภายนอกระหวา่ ง 3 มุมหรือดา้ นท่ีเป็ น ผเู้ ล่นหลกั เป็นกระบวนการของการทาหนา้ ที่ในการส่งเสริมและหรือดาเนินการเพ่อื หล่อล่ืนและอานวยการ หรืออานวยความสะดวกแก่ผเู้ ล่นหลกั หรือผเู้ ก่ียวขอ้ งหลกั ของเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเท่ียวเพอื่ ให้ สามารถดาเนินงานใหบ้ รรลุเป้ าหมาย และสร้างความเขม้ แขง็ ของเครือขา่ ยและเกิดความสามารถในการ แข่งขนั ในระยะยาว เรียกวา่ ระบบสนบั สนุนท่ีมี 3 ระบบ ไดแ้ ก่ 1. ระบบการสร้างความสัมพันธ์แบบห่วงโซ่คุณค่า เป็นระบบสนบั สนุนในการสร้างความร่วมมือ ในการพฒั นาทุนมนุษยร์ ะหวา่ ง ผปู้ ระกอบการ กบั ผมู้ ีส่วนได้ ส่วนเสีย 2. ระบบการวจิ ัยและพฒั นานวตั กรรม เป็นระบบสนบั สนุนในการสร้างเครือข่ายความร่วมมือ จากภายในและภายนอกระหวา่ ง ผปู้ ระกอบการ กบั การบริหารจดั การ 3. ระบบการกาหนดและนานโยบายของรัฐบาลและการส่งเสริมจากหน่วยงานและองค์กรท่ี เกยี่ วข้องสู่ภาคปฏบิ ัติ เป็นระบบสนบั สนุนการบูรณาการกลยทุ ธ์การจดั การเครือขา่ ยอยา่ งยง่ั ยนื ระบบสนบั สนุนท้งั 3 ระบบน้ี เปรียบไดก้ บั กรอบการดาเนินงานท่ีสามารถใชก้ าหนดขอบเขต หนา้ ท่ีและความรับผิดชอบของท้งั ผเู้ ล่นหลกั หรือผเู้ กี่ยวขอ้ งหลกั (Key Players)ท้งั 3 โดยมีเป้ าหมายการ ดาเนินการร่วมกนั คือ การท่องเท่ียวที่ยงั่ ยนื (Sustaianable Tourism) กล่าวคือ เกิดความยง่ั ยนื 3 ดา้ น ไดแ้ ก่ 1) ปัจจยั ทางเศรษฐกิจ (Economic Factor) เช่น โอกาสและสถานภาพการจา้ งงานท่ีเหมาะสม และมน่ั คง ทกั ษะและความชานาญที่ไดม้ าตรฐาน การบริการท่ีเป็นเลิศ มาตรฐานดา้ นคา่ จา้ งแรงงาน และ ความเสมอภาคในการจา้ งงานและการทางาน รวมท้งั การพฒั นาเทคโนโลยที ี่เหมาะสมเพอ่ื เพ่มิ ประสิทธิภาพ การผลิตและบริการ เป็นตน้ 2) ปัจจยั ทางทางสังคม (Social Factor) เช่น ระบบสวสั ดิการทางสงั คมแก่ผดู้ อ้ ยโอกาส อาทิ ผสู้ ูงอายุ ผพู้ กิ าร ระบบการศึกษาและการฝึกอบรมท้งั แบบทางการและไม่เป็นทางการ และท้งั มีระบบและไม่ มีระบบ การพฒั นาท่ีเนน้ การมีส่วนร่วมของชุมชนและทุกภาคส่วน ผลกระทบของการพฒั นาเทคโนโลยีที่

บทที่ 7 บทสรุปจากการวิเคราะห์ สังเคราะห์และแนวทางการพฒั นาบทบาทเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเที่ยวอย่างยงั่ ยืน 403 เหมาะสมเพอ่ื เพิม่ ประสิทธิภาพการผลิตและบริการท่ีนาไปสู่การเพ่มิ โอกาสการทางานของแรงงานท่ีมีฝีมือ และทกั ษะที่สูงกวา่ เป็นตน้ 3) ปัจจยั ดา้ นส่ิงแวดลอ้ ม(Environment Factor) ไดแ้ ก่ การพฒั นาพลงั งานทดแทนท่ีช่วยลด มลพษิ และส่งเสริมส่ิงแวดลอ้ มท่ีสะอาด สินคา้ หรือบริการท่ีเป็นมิตรต่อสิ่งแวดลอ้ ม รวมท้งั การพฒั นา เทคโนโลยที ่ีเหมาะสมเพอื่ เพิ่มประสิทธิภาพการใชท้ รัพยากรการผลิตและบริการอยา่ งรู้คุณค่า กฏหมาย ขอ้ บงั คบั ท่ีควมคุมดา้ นส่ิงแวดลอ้ ม เช่น คาร์บอนเครดิต การจดั การของเสียต่างๆ เป็นตน้ ดงั ภาพที่ 7-4 ด้านส่ิงแวดล้อม ด้านสังคม เครือข่าย ด้าน วสิ าหกจิ เศรษฐกจิ การท่องเที่ยวอยา่ งยงั่ ยนื ภาพท่ี 7-4 แบบจาลองเป้ าหมายของการบูรณาการกลยทุ ธ์การจดั การเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเท่ียวเพอื่ พฒั นาการท่องเที่ยวอยา่ งยงั่ ยนื ของเครือข่าย (ท่ีมา : วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั และคณะ, 2557) ผเู้ ล่นหลกั หรือผเู้ ก่ียวขอ้ งหลกั (Key Players) 3 ดา้ น ท่ีเป็ นแกนหลกั 3 มุมของตวั แบบ โดยมีเส้น โยงภายนอกระหวา่ ง 3 มุมหรือดา้ นท่ีเป็ นผเู้ ล่นหลกั หรือผเู้ ก่ียวขอ้ งหลกั ระบบสนบั สนุนท้งั 3 ระบบน้ี สามารถแสดงบทบาทตอ่ เครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเที่ยวของไทยเพ่อื การแข่งขนั ในประชาคมโลก โดย สามารถกาหนดแนวทางของบทบาทเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเที่ยว และกาหนดกลยทุ ธ์ของแตล่ ะบทบาท เพี่อสร้างความเขม้ แขง็ ของเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเท่ียวอยา่ งยง่ั ยนื 3 ประการ ดงั น้ี

404 การพัฒนาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ 7.4.1 บทบาทผนู้ า กลยทุ ธ์และระบบสนบั สนุนในการสร้างความร่วมมือในการพฒั นาทุนมนุษย์ 7.4.2 บทบาทผนู้ า กลยทุ ธ์และระบบสนบั สนุนในการสร้างเครือขา่ ยความร่วมมือจากภายในและ ภายนอก 7.4.3 บทบาทผนู้ า กลยทุ ธแ์ ละระบบสนบั สนุนการบูรณาการกลยทุ ธ์การจดั การเครือข่ายอยา่ ง ยงั่ ยนื 7.4.1 บทบาทผู้นา กลยุทธ์และระบบสนับสนุนในการสร้างความร่วมมือในการพฒั นาทุนมนุษย์ โดยท้งั 2 ผเู้ ล่นหลกั หรือผเู้ กี่ยวขอ้ งหลกั ของเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเที่ยว กลยทุ ธ์ และระบบสนบั สนุนดงั ภาพที่ 7-5

บทท่ี 7 บทสรุปจากการวิเคราะห์ สังเคราะห์และแนวทางการพฒั นาบทบาทเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเที่ยวอย่างยงั่ ยืน 405 ผ้ปู ระกอบการ 7.4.1 บทบาทผ้นู า กลยุทธ์และระบบ -บุคลิกภาพ สนบั สนุนในการสร้างความร่วมมอื ในการพฒั นาทนุ มนุษย์ –กลุ่ม การทอ่ งเท่ียวอยา่ ง ยงั่ ยืน - สงั คม - เศรษฐกิจ ผู้มีส่วนได้เสีย - ลกู คา้ การบริหารจัดการ - ความสุข (คุณภาพชีวติ ) - คแู่ ข่งขนั - จดั สรรทรัพยากร - สภาพแวดลอ้ ม + จริยธรรม - ผสู้ ่งมอบ วตั ถุดิบ - การมีส่วนร่วม ระบบการเชื่อมโยง และ-องคคูกค่์ รา้ ชทุม่ีเกช่ียนวขอ้ ง - การลงทนุ เครือขา่ ย - การบริหารงาน ระบบกาหนดและนานโยบายของรัฐบาลและการส่งเสริมจากภาครัฐ กลไกขบั เคลอื่ น กลไกขบั เคลอ่ื น ภาพที่ 7-5 แผนภาพบทบาทผนู้ า กลยทุ ธ์และระบบสนบั สนุนในการสร้างความร่วมมือ ในการพฒั นาทุนมนุษย์ 1) บทบาทผ้นู าในการสร้างความร่วมมือในการพฒั นาทุนมนุษย์ การแสดงบทบาทท่ีมี ความเช่ือมโยงระหวา่ งผปู้ ระกอบการกบั ผมู้ ีส่วนได้ ส่วนเสีย ท้งั น้ีมีผปู้ ระกอบการเป็ นแกนหลกั หรือ ผเู้ ก่ียวขอ้ งหลกั ท่ีสาคญั หรือเป็นผนู้ าท่ีร่วมมือกบั ผมู้ ีส่วนได้ ส่วนเสีย เป็นผเู้ ล่นหรือผเู้ ก่ียวขอ้ งรอง จะแสดง บทบาทประกอบดว้ ยบทบาทของเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเท่ียวดา้ นการพฒั นาทุนมนุษย์ ใหม้ ีความรู้

406 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเที่ยว: แนวคิดและการประยกุ ต์ ทกั ษะวชิ าชีพ การบริการและการผลิตของอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว และการดาเนินธุรกิจกนั ระหวา่ ง สมาชิกไดอ้ ยา่ งทว่ั ถึง เพ่อื ให้มีการสรรหาบุคลากรที่มีคุณภาพ มีทกั ษะที่ไดม้ าตรฐาน จดั สวสั ดิการและ ส่งเสริมความกา้ วหนา้ อยา่ งทวั่ ถึงและเหมาะสม โดยท่ีเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเท่ียวตอ้ งทาหนา้ ท่ีเป็นผนู้ า การเปล่ียนแปลง ผมู้ ีส่วนได้ ส่วนเสีย ไดแ้ ก่ ผจู้ ดั จาหน่าย ระบบโลจิสติกส์ หน่วยงานหรืออุตสาหกรรม สนบั สนุนหรือเก่ียวขอ้ งอ่ืนๆ ทาใหเ้ กิดกิจกรรมทางธุรกิจท่ีสาคญั ร่วมกนั คือ การตลาดและการขาย การ ขนส่ง ร่วมกนั มุ่งสู่ยอดขายที่เพ่มิ ข้ึนในระยะยาว รวมท้งั มีการแลกเปลี่ยนขอ้ มูลดา้ นความตอ้ งการดา้ น สมรรถนะของบุคลากร อุปสงค์ อุปทานดา้ นแรงงานในตลาด บทบาทน้ีเป็นคุณสมบตั ิท่ีจาเป็นตอ่ การ รวมกลุ่มเครือขา่ ยวสิ าหกิจทุกประเภท โดยเฉพาะกลุ่มวสิ าหกิจดา้ นการผลิตเช่น เครือข่ายวสิ าหกิจเซรามิกค์ ที่ลาปาง เคร่ืองเงินท่ีเชียงใหม่ แตด่ ูเหมือนยงั ไมป่ รากฏชดั บทบาทดา้ นน้ีในเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียว ใดๆ ในประเทศไทย 2) กลยทุ ธ์ในการสร้างความร่วมมือในการพฒั นาทุนมนษุ ย์ สาเหตุประการสาคญั ที่อาจ กล่าวไดว้ า่ ความร่วมมือในการพฒั นาทุนมนุษยข์ องเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเท่ียว อาจตอ้ งมีกลไกในการ ทาความเขา้ ใจความตอ้ งการพ้นื ฐานของบุคลากรและองคก์ าร ตลอดจนอุตสาหกรรม แลว้ ทาการศึกษา วเิ คราะห์ขีดความสามารถของบุคลากรหรือทุนมนุษยอ์ ยา่ งถ่องแทแ้ ละชดั เจนเสียก่อน เพอ่ื นาผลการ วเิ คราะห์ไปใชก้ าหนด กลยุทธ์การพฒั นาทนุ มนุษย์สาหรับเครือข่ายวสิ าหกจิ การท่องเทยี่ ว (Human Capital Strategy for Tourism Cluster) โดยเริ่มจากแผนกาลงั คนและแนวทางการพฒั นาทุนมนุษยห์ รือ บุคลากร การดาเนินการดงั กล่าวอาจตอ้ งอาศยั ความรู้และความเช่ียวชาญดา้ นทุนมนุษยข์ องอุตสาหกรรมการ ทอ่ งเที่ยว ซ่ึงมกั เป็นนกั วชิ าการหรือนกั วิเคราะห์ดา้ นทรัพยากรมนุษยท์ ่ีมกั สังกดั ในสถาบนั วชิ าชีพและ สถาบนั การศึกษา และบุคลากรผเู้ ช่ียวชาญเหล่าน้ีไม่มีภารกิจหลกั ในการทางานกบั กลุ่มเครือขา่ ยวสิ าหกิจ ท่องเท่ียวใด ๆ ดงั น้นั การท่ีมีสถาบนั การศึกษาหรือสถาบนั วชิ าชีพดา้ นการท่องเที่ยวและการบริการเพียง อยา่ งเดียว อาจไม่เพียงพอตอ่ การดาเนินบทบาทตามภารกิจน้ีใหป้ ระสบความสาเร็จได้ จึงควรมีผเู้ ชี่ยวชาญ ดา้ นทุนมนุษยห์ รือทรัพยากรมนุษยท์ ่ีมีความรู้ดา้ นการทอ่ งเท่ียวเขา้ มาช่วยวางแผน กาหนดกลยทุ ธ์การ พฒั นาทุนมนุษยแ์ ละใหค้ าปรึกษาแก่เครือขา่ ยวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียวอยา่ งใกลช้ ิด 3) ระบบสนับสนนุ ในการสร้างความร่วมมอื ในการพฒั นาทุนมนษุ ย์ ไดแ้ ก่ ระบบการสร้าง ความสัมพนั ธ์แบบห่วงโซ่คุณคา่ ท่ีไดว้ เิ คราะห์ในรูปแบบแผนภาพเครือขา่ ยวสิ าหกิจ (Cluster Map) ท่ี สะทอ้ นความสามารถในการแขง่ ขนั ของกลุ่มเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียวที่ไดร้ ับการคดั สรรแลว้ โดย พจิ ารณาจากปัจจยั ที่เก่ียวขอ้ งท้งั หมดต้งั แต่กิจการตน้ น้าจนถึงปลายน้าเม่ือเปรียบเทียบกบั คู่แขง่ ในดา้ นการ ผลิตและบริการ เทคโนโลยี นวตั กรรมการท่องเที่ยวโดยอาศยั วธิ ีการวเิ คราะห์จุดแขง็ จุดอ่อน โอกาสและ อุปสรรค (SWOT Analysis) เป็นเครื่องมือท่ีใชใ้ นการวเิ คราะห์สถานภาพของกลุ่มหรือผมู้ ีส่วนไดเ้ สีย ไดแ้ ก่ การจดั ทาแผนภาพเครือข่ายวิสาหกิจ เป็นเคร่ืองมือในการระบุถึงจุดแขง็ จุดบกพร่อง อุปสรรค และโอกาส ต่างๆ ที่เครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเที่ยวจาเป็ นตอ้ งใช้ ในการน้ีเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเที่ยวเองอาจใช้

บทที่ 7 บทสรุปจากการวิเคราะห์ สังเคราะห์และแนวทางการพฒั นาบทบาทเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเที่ยวอย่างยง่ั ยืน 407 ระบบการเช่ือมโยงไปขา้ งหนา้ (Forward Linkages) ไดแ้ ก่ การทางานร่วมกนั รวมท้งั แกไ้ ขปรับปรุงเพอื่ ยกระดบั ความสามารถในการแข่งขนั ของกลุ่ม แผนภาพน้ีสะทอ้ นถึงสถานะที่เป็นอยแู่ ละสถานะที่ตอ้ งการ ใหเ้ ป็นโดยใชข้ อ้ มลู จากผปู้ ระกอบการที่เป็นแกนหลกั ตามสภาวะแวดลอ้ ม ความแตกต่างและโดดเด่นของ ภาคบริการและการผลิตในอุตสาหกรรมการท่องเท่ียวของแต่ละเขตพ้นื ท่ี พร้อมท้งั ตอ้ งแสดงถึง ส่วนประกอบที่สาคญั รวมท้งั แสดงความร่วมมือ ระดบั ความสมั พนั ธ์ของผทู้ ่ีเกี่ยวขอ้ งจนเกิดเป็ น ประสิทธิภาพในการทางานร่วมกนั อยา่ งครบถว้ น ดงั ภาพที่ 7-6 ความหมาย B ก หมายถึง ประสิทธิภาพในการบริหารจดั การ ข หมายถึง ประสิทธิภาพในการทางานร่วมกนั ค หมายถึง ประสิทธิภาพในการบริหารจดั การการ ทางานร่วมกนั แบบเครือข่ายวสิ าหกิจอยา่ งยงั่ ยนื ผ้ปู ระกอบการ กค ข การบริหาร ผู้มสี ่วนได้เสีย จัดการ ภาพท่ี 7-6 ตาแหน่งระบบสนบั สนุนในการสร้างความร่วมมือในการพฒั นาทุนมนุษย์ จากภาพท่ี 7-6 หากผ้ปู ระกอบการและผ้มู สี ่วนได้เสียสามารถทางานร่วมกนั ได้ดจี ะนาไปสู่การเกดิ ประสิทธิภาพในการทางานร่วมกนั ด้วยเครือข่ายวสิ าหกจิ การท่องเท่ยี วได้ใช้พลงั ของกล่มุ (Synergy) ทเ่ี กดิ จากการมีทนุ มนุษย์ทม่ี ีทกั ษะเหนือกว่าคู่แข่งขัน ส่งผลให้ศักยภาพของกจิ การสูงขนึ้ ตามไปด้วย ดงั พนื้ ท่ี B และ ข เป็ นการจัดการกบั ปัจจัยสภาวะแวดล้อมภายนอกและภายใน โดยทาให้เกดิ ความมง่ั คงั่ ทางเศรษฐกจิ ได้แก่ GDP และค่าแรงสูงขน้ึ เกดิ การพฒั นาความรู้และนวัตกรรมจากทุนมนษุ ย์ร่วมกนั 7.4.2 บทบาทผู้นา กลยุทธ์และระบบสนับสนุนในการสร้างเครือข่ายความร่วมมือจากภายในและ ภายนอก โดยท้งั 2 แกนหลกั หรือผเู้ ก่ียวขอ้ งหลกั ของเครือขา่ ยวสิ าหกิจการทอ่ งเที่ยว กลยทุ ธ์ และระบบ สนบั สนุน ดงั ภาพท่ี 7-7

408 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ 7.4.2 บทบาทผ้นู ากลยทุ ธ์และ ผ้ปู ระกอบการ ระบบสนับสนนุ ในการสร้าง -บคุ ลิกภาพ เครือข่ายความร่วมมอื จากภายใน และภายนอก –กลุ่ม การทอ่ งเท่ียวอยา่ ง ยง่ั ยืน - สงั คม - เศรษฐกิจ ผู้มีส่วนได้เสีย - ลกู คา้ การบริหารจดั การ - ความสุข (คุณภาพชีวติ ) - คแู่ ข่งขนั - จดั สรรทรัพยากร - สภาพแวดลอ้ ม + จริยธรรม - ผสู้ ่งมอบ วตั ถุดิบ - การมีส่วนร่วม ระบบการเชื่อมโยง และ- องคคูค่ ก์า้ ชรทุม่ีเชกนี่ยวขอ้ ง - การลงทนุ เครือขา่ ย - การบริหารงาน ระบบกาหนดและนานโยบายของรัฐบาลและการส่งเสริมจากภาครัฐ กลไกขบั เคลอ่ื น กลไกขบั เคลอื่ น ภาพท่ี 7-7 แผนภาพบทบาทผนู้ า กลยทุ ธ์และระบบสนบั สนุนในการสร้างเครือขา่ ยความ ร่วมมือจากภายในและภายนอก 1) บทบาทผู้นาในการสร้างเครือข่ายความร่วมมือจากภายในและภายนอก เป็ นความ เชื่อมโยงระหวา่ งผปู้ ระกอบการกบั การบริหารจดั การ โดยมีผปู้ ระกอบการเป็ นแกนหลกั สาคญั หรือเป็นผนู้ า

บทที่ 7 บทสรุปจากการวิเคราะห์ สังเคราะห์และแนวทางการพฒั นาบทบาทเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเท่ียวอย่างยง่ั ยืน 409 ดว้ ยวธิ ีการบริหารจดั การเพ่ือความยง่ั ยนื ประกอบดว้ ยบทบาทที่ทาใหเ้ กิดการสร้างเครือข่ายการตลาดและ การขายเพ่อื เพ่ิมยอดขายของมวลหมู่สมาชิกเครือขา่ ยวสิ าหกิจการทอ่ งเที่ยวโดยตรง การส่งเสริมใหใ้ ช้ เครือขา่ ยสังคมออนไลนเ์ พอ่ื การตลาด โดยท่ีวสิ าหกิจในกลุ่มมีความยนิ ดีท่ีจะรับหรือใหบ้ ริการลูกคา้ ท่ี วสิ าหกิจทอ่ งเที่ยวอ่ืนๆ ภายนอกกลุ่มเขา้ มาทางานร่วมกนั อยา่ งเป็นทางการและเปิ ดโอกาสใหเ้ ป็นสมาชิก ของเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเท่ียว ไดแ้ ก่ ชมรม สมาคม สโมสรตา่ งๆ เก่ียวกบั การท่องเท่ียว รวมถึงการส่ง ต่อลูกคา้ และแนะนาลูกคา้ ไปยงั ธุรกิจท่องเท่ียวอ่ืนๆ โดยการพบปะปรึกษาหารือหรือประชุมร่วมกนั ระหวา่ ง ผปู้ ระกอบการดา้ นการท่องเที่ยวประเภทต่างๆ และชุมชน หน่วยงานภาครัฐระดบั ทอ้ งถ่ิน ส่วนภมู ิภาค และ ระดบั ประเทศ โดยใหห้ น่วยงานภาครัฐระดบั ทอ้ งถ่ินพิจารณาใหก้ ารสนบั สนุนงบประมาณมากข้ึนจึงจะทา ใหก้ ารพฒั นาเครือข่ายเป็นไปอยา่ งมีประสิทธิผล บทบาทน้ีสอดคลอ้ งกบั ผลการศึกษาวจิ ยั โดย วุฒิชาติ สุนทรสมยั และคณะ (2555) ซ่ึงพบวา่ หากวสิ าหกิจดา้ นการท่องเท่ียวมีการร่วมมือรวมตวั กนั เป็ นเครือขา่ ย จะเกิดประโยชนจ์ ากความมีศกั ยภาพและความสามารถในการแข่งขนั ของแตล่ ะวสิ าหกิจท่ีมีอยสู่ ูง โดยหาก เปล่ียนจากการ “ต่างคนตา่ งแข่งกนั ” มาเป็น “ร่วมมือกนั ในการแข่งขนั ” จะทาใหเ้ ครือข่ายวสิ าหกิจการ ทอ่ งเที่ยวท่ีเกิดข้ึนมีความเขม้ แขง็ 2) กลยทุ ธ์ในการสร้างเครือข่ายความร่วมมอื จากภายในและภายนอก สาหรับการส่งเสริม ความร่วมมือของเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเที่ยวดา้ นน้ี ทาไดโ้ ดยการศึกษาวเิ คราะห์ปัญหาการตลาดเชิงลึก ของแต่ละวสิ าหกิจท่ีเป็ นสมาชิกของเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเที่ยว แลว้ ทาการวางแผนการตลาดและ โปรแกรมการตลาดของเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเที่ยวอยา่ งร่วมมือกนั แขง่ ขนั กาหนดแนวทางการแบง่ ผลประโยชน์ของกนั และกนั อยา่ งชดั เจน ตลอดจนกระจายสรรพกาลงั ไดแ้ ก่ งบประมาณ และความ ช่วยเหลือจากภาครัฐและหน่วยงานทอ้ งถิ่นอยา่ งทดั เทียมกนั อนั จะเป็ นแนวทางสาคญั ในการส่งเสริมความ เขม้ แขง็ ของมวลสมาชิกปัจจุบนั ของเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียว และเป็นสิ่งที่ดึงดูดใหว้ สิ าหกิจอ่ืน ๆ เขา้ ร่วมเป็นสมาชิกของเครือขา่ ยวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียวตอ่ ไป เรียกวา่ กลยทุ ธ์การเติบโตแบบขยายตวั ของ เครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเที่ยว (Integrative growth Tourism Cluster Strategy) โดยเนน้ การดาเนินงานดว้ ย อาศยั ความแขง็ แกร่งจากภายในเครือขา่ ยแลว้ มุ่งขยายความร่วมมือสู่ภายนอกเครือขา่ ยตามระบบและการ ทางานดว้ ยปัจจยั นาเขา้ กระบวนการและผลลพั ธ์ใน พ้นื ที่ C 3) ระบบสนับสนุนในการสร้างเครือข่ายความร่วมมือจากภายในและภายนอก ไดแ้ ก่ ระบบ การวจิ ยั และพฒั นานวตั กรรมของเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียว เพอื่ ส่งเสริมการทางานและความร่วมมือ ภายในของเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเที่ยวและส่งเสริมความร่วมมือกบั วสิ าหกิจหรือหน่วยงานภายนอก ต่างๆ เช่น ดา้ นทกั ษะ และความรู้ที่มีลกั ษณะเฉพาะท่ีเกี่ยวเนื่องกบั อุตสาหกรรมการท่องเท่ียวเป็นตน้ ไดแ้ ก่

410 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเที่ยว: แนวคิดและการประยกุ ต์ การคิดคน้ และสร้างระบบการติดตามนกั ท่องเที่ยวเพื่ออานวยความสะดวกดา้ นความปลอดภยั ท้งั ต่อร่างกาย และทรัพยส์ ิน การพฒั นาและวจิ ยั นวตั กรรมเพื่อสนองความตอ้ งการใหมๆ่ ของนกั ทอ่ งเท่ียวหรือกลุ่ม นกั ท่องเท่ียวใหมๆ่ ยอ่ มทาใหน้ กั ท่องเท่ียวเกิดความมน่ั ใจและอุ่นใจ อาจเกิดการพฒั นาฐานขอ้ มูลดา้ น บุคลากรของเครือขา่ ยวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียว เพื่อพฒั นาความร่วมมือในการตรวจสอบประวตั ิดา้ นการทางาน ทกั ษะ ตลอดจนดา้ นการกระทาความผดิ เพื่อป้ องกนั บรรดามิจฉาชีพที่แอบแฝงมาทางานใหบ้ ริการแก่ นกั ท่องเท่ียว ยง่ิ กวา่ น้นั เมื่อเปิ ดระบบการคา้ เสรีระหวา่ งประเทศจะเป็ นโอกาสสาคญั ของวสิ าหกิจท่องเท่ียวท่ี เป็นสมาชิกเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียวในการพฒั นาบริการและสินคา้ ท่ีเรียกวา่ การร่วมกนั พฒั นา นวตั กรรมเพ่ือสนองตอ่ ตลาดนกั ท่องเที่ยวจากภูมิภาคต่างๆของโลก และถา้ มีความเขม้ แขง็ ในเครือข่าย เครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเที่ยว เช่น การคิดสูตรอาหารไทยแบบผสมผสาน(Thai Fusion culinary) ที่มีการ ใชส้ ่วนผสมหรือเคร่ืองปรุงรสของสูตรอาหารชาติอื่นๆ เพ่ือบริการนกั ท่องเที่ยวกลุ่มเฉพาะ อาทิ ตม้ ยากงุ้ รส กิมจิ ผดั ไทยรสพซิ ซ่า เป็นตน้ โดยเฉพาะดา้ นทุนมนุษยแ์ ลว้ จะเป็นแม่พมิ พท์ ่ีสาคญั ในการผลิตบุคลากรทุก ระดบั ท้งั ระดบั อาชีพ ผบู้ ริหารระดบั ตน้ กลาง และสูง เพอื่ ป้ อนสู่ตลาดแรงงานธุรกิจการทอ่ งเท่ียว และ เครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเท่ียวในระดบั ภมู ิภาคและระดบั โลกไดอ้ ยา่ งมีมาตรฐาน ดงั ภาพที่ 7-8 ความหมาย B ก หมายถึง ประสิทธิภาพในการบริหารจดั การ ข หมายถึง ประสิทธิภาพในการทางานร่วมกนั ผ้ปู ระกอบการ ค หมายถึง ประสิทธิภาพในการบริหารจดั การการ ทางานร่วมกนั แบบเครือขา่ ยวสิ าหกิจอยา่ งยงั่ ยนื กค ข การบริหาร ผู้มีส่วนได้เสีย จัดการ ภาพท่ี 7-8 ตาแหน่งระบบสนบั สนุนในการสร้างเครือข่ายความร่วมมือจากภายในและภายนอก จากภาพที่ 7-8 พบว่า ในการขบั เคลื่อนกลยทุ ธ์ในการสร้างเครือข่ายความร่วมมือจากภายในและ ภายนอกด้วยระบบสนับสนุนคอื ระบบการวจิ ัยและพฒั นานวตั กรรม ด้วยบทบาทของเครือข่ายวิสาหกจิ การ ท่องเทยี่ วในฐานะผ้นู าในการจัดการเพอื่ ประสิทธิภาพในการบริหารจัดการความได้เปรียบจากปัจจัย แวดล้อมภายในคือ สมาชิกเครือข่ายวิสาหกจิ การท่องเทยี่ วได้ใช้ความสามารถของทนุ มนุษย์จากระบบท่ี

บทท่ี 7 บทสรุปจากการวิเคราะห์ สังเคราะห์และแนวทางการพัฒนาบทบาทเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเท่ียวอย่างยง่ั ยืน 411 กล่าวมาแล้ว ร่วมกบั ศักยภาพขององค์กรทมี่ ีทรัพยากรทเ่ี หนือกว่าในด้านนวตั กรรมและความคดิ สร้างสรรค์ เป็ นการเสริมสร้างความสามารถหลกั ของเครือข่ายทม่ี ีตาแหน่งการแข่งขันทีเ่ หนือกว่าค่แู ข่งขัน ดงั พนื้ ท่ี B และ ก ในภาพท่ี 7-8 เรียกว่าประสิทธิภาพในการบริหารจัดการ กล่าวคือ เป็ นการจัดการและจัดสรรการใช้ โอกาสจากจุดแขง็ ของเครือข่ายวิสาหกจิ และหรือของมวลสมาชิกของเครือข่ายในการพัฒนานวัตกรรม ร่วมกนั เพอ่ื ตอบสนองเป้ าหมายและความต้องการของลูกค้าเป้ าหมาย การเพม่ิ ผลผลิต ตลอดจนเกดิ การมี ส่วนร่วมทางสังคมได้แก่ ลดความเหลือ่ มล้าในการจ้างงาน และสิทธิและความเสมอภาคในการจ้างแรงงาน เพมิ่ ขน้ึ โดยระบบการศึกษาได้รับการพฒั นาอย่างมีคณุ ภาพและทว่ั ถงึ 7.4.3 บทบาทผู้นา กลยุทธ์และระบบสนับสนุนการบูรณาการกลยุทธ์การจัดการเครือข่ายอย่าง ยงั่ ยนื โดยท้งั 3 แกนหลกั หรือผเู้ กี่ยวขอ้ งหลกั ของเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเท่ียว กลยทุ ธ์ และระบบ สนบั สนุน ดงั น้ี ผ้ปู ระกอบการ -บุคลิกภาพ –กลุ่ม การทอ่ งเที่ยวอยา่ ง ยงั่ ยืน - สงั คม - เศรษฐกิจ ผ้มู สี ่วนได้เสีย - ลกู คา้ การบริหารจดั การ - ความสุข (คุณภาพชีวติ ) - คแู่ ขง่ ขนั - จดั สรรทรัพยากร - สภาพแวดลอ้ ม + จริยธรรม - ผสู้ ่งมอบ วตั ถุดิบ - การมีส่วนร่วม ระบบการเชื่อมโยง แ-ละคอูค่งคา้ ชก์ ุมรชทน่ีเก่ียวขอ้ ง - การลงทนุ เครือขา่ ย - การบริหารงาน ระบบกาหนดและนานโยบายของรัฐบาลและการส่งเสริมจากภาครัฐ กลไกขบั เคลอ่ื น 7.4.3 บทบาทผู้นา กลยทุ ธ์และระบบ กลไกขบั เคลอื่ น สนับสนุนการบูรณาการกลยุทธ์การ จดั การเครือข่ายอย่างยง่ั ยนื

412 การพัฒนาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ ภาพท่ี 7-9 แผนภาพบทบาทผนู้ า กลยทุ ธ์และระบบสนบั สนุนการบรู ณาการกลยทุ ธ์การจดั การ เครือขา่ ยอยา่ งยงั่ ยนื 1) บทบาทผ้นู าในการบูรณาการกลยุทธ์การจัดการเครือข่ายอย่างยงั่ ยนื เป็นการเชื่อมโยง เครือข่ายระหวา่ งผมู้ ีส่วนไดส้ ่วนเสียเป็นผเู้ ล่นหลกั กบั การบริหารจดั การ โดยมีผมู้ ีส่วนไดส้ ่วนเสียเป็นแกน หลกั สาคญั หรือเป็นผนู้ าดว้ ยวธิ ีการบริหารจดั การเพื่อความยง่ั ยนื ประกอบดว้ ยการที่วิสาหกิจการทอ่ งเท่ียว ใหค้ วามสาคญั ต่อการจดั การและการประกอบการท่ีสมั พนั ธ์กบั ปัจจยั ภายนอกก่อนไดแ้ ก่ สงั คมและ สิ่งแวดลอ้ มโดยกาหนดแนวทางหรือนโยบายร่วมกนั เพื่อการปฏิบตั ิการท่ีเป็ นมิตรต่อส่ิงแวดลอ้ มท้งั ระดบั นโยบาย แผน กลยทุ ธ์และการปฏิบตั ิงาน โดยกาหนดเป็นแผนงานท่ีชดั เจนเพอื่ ใหส้ ามารถนาไปปฏิบตั ิได้ จริง ขณะเดียวกนั กม็ ีการส่งเสริมการแลกเปล่ียนขอ้ มลู ขา่ วสารซ่ึงกนั และกนั ของเครือข่ายวสิ าหกิจการ ทอ่ งเที่ยว อนั นามาซ่ึงความเชื่อมโยง และถ่ายโยงความรู้แก่กนั เพือ่ ก่อให้เกิดกระบวนการ รูปแบบการ ดาเนินงาน สินคา้ และบริการ กลุ่มลูกคา้ ใหม่ๆ ตลอดจนการเช่ือมโยงกลุ่มผมู้ ีส่วนไดส้ ่วนเสียท้งั หมดได้ อยา่ งเหมาะสม เพือ่ ส่งเสริมภาพลกั ษณ์ดา้ นความรับผดิ ชอบตอ่ ส่ิงแวดลอ้ มและรวมตลอดจนความ รับผดิ ชอบต่อสงั คมของกิจการและพ้ืนท่ี บทบาทดา้ นน้ีของเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเท่ียว เป็นบทบาทที่มี ความสาคญั แมว้ า่ อาจถูกจดั ไวเ้ ป็นกลุ่มสุดทา้ ย และอาจมีวสิ าหกิจหลกั ที่ใหค้ วามสาคญั ตอ่ บทบาทน้ีเพียง วสิ าหกิจหน่ึงหรือหลายวสิ าหกิจก็ตาม ดงั ตวั อยา่ งที่เห็นไดช้ ดั ในกิจการดา้ นการท่องเที่ยวบางประเภทที่ใช้ วตั ถุดิบในการผลิตสินคา้ อาจไดม้ าจากแหล่งธรรมชาติ ทอ้ งทะเล ป่ าไม้ ภเู ขา และแหล่งธรรมชาติอ่ืนๆ เช่น ธุรกิจขายของฝาก ของที่ระลึก อาจใช้ เปลือกหอย กอ้ นหิน ทราย ไม้ เปลือกไม้ หรือชิ้นส่วนของสตั วเ์ ช่น ปี ก ขน และกระดูก ซ่ึงการนาวสั ดุจากธรรมชาติมาใชจ้ นปราศจากความย้งั คิดอาจนามาซ่ึงปัญหาการขาด แคลนวตั ถุดิบและธุรกิจอาจฝ่ าฝืนกฏหมายหรือกฏระเบียบที่ควบคุมการใชว้ ตั ถุดิบดงั กล่าว ส่งผลใหก้ าร ดาเนินธุรกิจดงั กล่าวเกิดความยากลาบากในการบริหารจดั การ เม่ือไม่มีวตั ถุดิบกไ็ ม่มีการผลิต ผคู้ นก็ตกงาน จึงเป็นปัญหาของการบริหารจดั การของเครือขา่ ยวสิ าหกิจดว้ ย 2) กลยทุ ธ์การบูรณาการกลยทุ ธ์การจัดการเครือข่ายอย่างยง่ั ยนื สาหรับแนวทางการการ บรู ณาการกลยทุ ธ์การจดั การเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเท่ียว เพอื่ พฒั นาบทบาทของกลุ่มเครือขา่ ยวสิ าหกิจ ดา้ นการท่องเท่ียว เพ่ีอจดั ทาแผนปฏิบตั ิการส่งเสริมบทบาทของเครือขา่ ยวสิ าหกิจดา้ นการท่องเท่ียวร่วมกบั สถาบนั การศึกษา สมาคมวชิ าชีพและหน่วยงานที่เกี่ยวขอ้ งพ้ืนท่ีโดยใชผ้ ลการวิเคราะห์แนวคิดกลยทุ ธ์การ จดั การเครือขา่ ยวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียวเมืองพทั ยา หรือ PTCC จากบทท่ี 6 เป็นเคร่ืองมือในการศึกษา ซ่ึงได้

บทที่ 7 บทสรุปจากการวิเคราะห์ สังเคราะห์และแนวทางการพัฒนาบทบาทเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเที่ยวอย่างยงั่ ยืน 413 ขอ้ สรุปของการกลยทุ ธ์การจดั การเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเที่ยวอยา่ งยง่ั ยนื (Sustainable Tourism Cluster Management Strategy) สามารถสรุปแนวทางและกลยทุ ธ์ 5 ระดบั ระดบั ที่ 1 กลยทุ ธ์การสร้างความรู้ ความเขา้ ใจ ความตระหนกั และการสร้าง เครือขา่ ยความร่วมมือ (Awareness and Networking Strategic Program) ควรดาเนินการภายใน 1 ปี หรือระยะ ส้นั เพอ่ื กระตุน้ ใหว้ สิ าหกิจและผปู้ ระกอบการดา้ นการทอ่ งเท่ียวของต่าง ๆ เห็นความสาคญั และความจาเป็ น ในการร่วมมือกนั ดา้ นทรัพยากรต่างๆโดยเฉพาะทรัพยากรที่ใชเ้ วลาหมดไปหรืออาจเกิดผลเสียในระยะยาว เพอื่ เสริมสร้างความสามารถในการแข่งขนั ของเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเท่ียวของตน ระดบั ที่ 2 กลยทุ ธ์การเตรียมความพร้อมสู่การปฏิบตั ิ (Implementation Set-up strategy)ควรดาเนินการภายใน 1-2 ปี หรือ ระยะปานกลาง ประกอบดว้ ย การเตรียมความพร้อมของผทู้ ี่ เกี่ยวขอ้ ง (Stakeholders) สร้างตวั แทนหรือผปู้ ระสานงานการพฒั นาเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเท่ียว (Tourism Cluster Development Agents: TCDA) เพอื่ สร้างบรรยากาศใหเ้ กิดความไวใ้ จซ่ึงกนั และกนั อนั เป็นหวั ใจสาคญั ของความสาเร็จ ในการรวมกลุ่มเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเที่ยว และสุดทา้ ยคือการจดั ทา เสันทางการเปล่ียนแปลง(Roadmap for Change) เพ่อี การพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียวอยา่ งยงั่ ยนื ร่วมกนั ระดบั ที่ 3 กลยทุ ธ์การสนบั สนุนใหเ้ กิดแผนยทุ ธศาสตร์การพฒั นาเครือขา่ ย วสิ าหกิจการท่องเที่ยวเพีอ่ การพฒั นาทุนมนุษยร์ ่วมกนั (Strategic Cluster Development Supports for Human Capital corporation) ควรดาเนินการภายใน 1-3 ปี หรือ ระยะปานกลาง โดยส่งเสริมใหม้ ีการร่วมกนั จดั ทา แผนปฏิบตั ิการดา้ นความรับผดิ ชอบต่อสังคมและส่ิงแวดลอ้ มใหส้ อดคลอ้ งกบั ยทุ ธศาสตร์ที่เกี่ยวขอ้ งและ ความตอ้ งการของกลุ่มเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเที่ยวเพี่อการพฒั นาเครือขา่ ยวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียวให้ เขม้ แขง็ และยงั่ ยนื ระดบั ท่ี 4 กลยทุ ธ์การผลกั ดนั แผนยทุ ธศาสตร์ใหไ้ ปสู่การปฏิบตั ิ โดยการขยาย ความคิดของแผนปฏิบตั ิการใหผ้ ทู้ ี่เก่ียวขอ้ งและสร้างระบบการประเมินผล (Strategy to Enhancing the comprehension of members to action plan and establish an evaluation system ) ควรดาเนินการภายใน 2-5 ปี หรือ ระยะปานกลาง ถึงระยะยาว โดยการสร้างความร่วมมือในและระหวา่ งเครือขา่ ยวสิ าหกิจการ ทอ่ งเท่ียวหรือคลสั เตอร์ท่องเท่ียวใหเ้ กิดข้ึนอยา่ งจริงจงั และต่อเน่ือง โดยใชก้ ลไกตวั แทนหรือผปู้ ระสานงาน การพฒั นาเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเท่ียวท่ีมีอยู่ รวมท้งั ตอ้ งมีการติดตามและประเมินผลความสาเร็จของ เครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเที่ยวอยา่ งต่อเนื่อง สาหรับวตั ถุประสงคใ์ นการประเมิน คือ เพ่อื ใหม้ ียทุ ธศาสตร์ และมาตรการตามการพฒั นาบทบาทของเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเที่ยว โดยแบ่งตามศกั ยภาพของแตล่ ะ

414 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเที่ยว: แนวคิดและการประยกุ ต์ ประเภทในอุตสาหกรรมซ่ึงสอดคลอ้ งกบั ยทุ ธศาสตร์การท่องเท่ียวของประเทศ ยทุ ธศาสตร์การพฒั นาการ ท่องเท่ียวของทอ้ งถิ่น กลุ่มจงั หวดั ภมู ิภาค และของประเทศ ระดบั ท่ี 5 กลยทุ ธ์การสนบั สนุนระดบั นโยบายในรูปของปัจจยั เอ้ือดา้ นตา่ งๆท่ี สนบั สนุนการพฒั นาระบบการบริหารจดั การเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียว (Public Policy, Law, and Regulations supportive strategy) ควรดาเนินการภายใน 1-5 ปี หรือระยะส้ัน ถึงระยะยาว หรือต่อเน่ือง ไดแ้ ก่ การสนบั สนุนดา้ นเงินทุน ให้สิทธิประโยชนจ์ ูงใจใหม้ ีการรวมกลุ่ม ส่งเสริมและสนบั สนุนเพีอ่ การพฒั นา ความรับผดิ ชอบต่อสังคมและส่ิงแวดลอ้ ม ดว้ ยการสนบั สนุนดว้ ยกฎ ระเบียบตา่ งๆ จากภาครัฐที่เอ้ือต่อการ รวมกลุ่มเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเที่ยว โดยมีการดาเนินงานตามระบบและข้นั ตอน ประกอบดว้ ยปัจจยั นาเขา้ กระบวนการ และผลลพั ธ์ ดงั พ้นื ท่ี C ในภาพที่ 7-3 3) ระบบสนับสนนุ การบูรณาการกลยทุ ธ์การจัดการเครือข่ายอย่างยง่ั ยนื ไดแ้ ก่ ระบบการ กาหนดและนานโยบายของรัฐบาลและการส่งเสริมจากหน่วยงานและองคก์ รที่เกี่ยวขอ้ งสู่ภาคปฏิบตั ิ โดย จาเป็นตอ้ งสานสัมพนั ธ์และสอดคลอ้ งกบั ระบบการวจิ ยั และพฒั นานวตั กรรม ระบบการสร้างความสมั พนั ธ์ แบบห่วงโซ่คุณค่าเพอื่ ส่งเสริมการทางานและความร่วมมือภายในของวสิ าหกิจ และส่งเสริมความร่วมมือกบั วสิ าหกิจหรือหน่วยงานภายนอกตา่ งๆ รวมท้งั นโยบายของรัฐบาลและการส่งเสริมจากหน่วยงานและองคก์ ร ท่ีเกี่ยวขอ้ ง ไดแ้ ก่ การพฒั นาสาธารณูปโภคและระบบการคมนาคมขนส่งของแตล่ ะพ้นื ที่ โดยมีการประสาน ความร่วมมือกบั พ้ืนที่ใกลเ้ คียงหรือจงั หวดั ใกลเ้ คียงที่ประสบปัญหาเดียวกนั ส่ิงอานวยความสะดวกดา้ น เครือขา่ ยการสื่อสาร และเสริมสร้างอานาจต่อรอง(Bargaining Power) กบั ผมู้ ีส่วนได้ ส่วนเสียแบบห่วงโซ่ คุณค่า อีกท้งั ดว้ ยความแตกต่างและความหลากหลายของทรัพยากรการท่องเที่ยวของพ้ืนท่ี ทาใหภ้ าครัฐควร ตอ้ งจดั สรรระบบสาธารณูปโภคท่ีสอดคลอ้ งกบั แหล่งท่องเท่ียว และสภาพภูมิสงั คม และระบบเศรฐกิจของ พ้นื ท่ี รวมท้งั ส่งเสริมการฟ้ื นฟูส่ิงแวดลอ้ มและสังคมเช่น การรณรงคเ์ พ่ือการอนุรักษท์ รัพยากรธรรมชาติ โดยรวมเพ่ือการท่องเท่ียวอยา่ งยงั่ ยนื ดงั ภาพท่ี 7-10 ความหมาย ก หมายถึง ประสิทธิภาพในการบริหารจดั การ B ข หมายถึง ประสิทธิภาพในการทางานร่วมกนั ค หมายถึง ประสิทธิภาพในการบริหารจดั การการ ผู้ประกอบการ ทางานร่วมกนั แบบเครือขา่ ยวสิ าหกิจอยา่ งยง่ั ยนื กค ข การบริหาร ผู้มสี ่วนได้เสีย จดั การ ภาพที่ 7-10 ตาแหน่งระบบสนบั สนุนการบูรณาการกลยทุ ธ์การจดั การเครือขา่ ยอยา่ งยง่ั ยนื

บทท่ี 7 บทสรุปจากการวิเคราะห์ สังเคราะห์และแนวทางการพฒั นาบทบาทเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเท่ียวอย่างยง่ั ยืน 415 ภาพท่ี 7-10 แสดงว่า บทบาทของของเครือข่ายวสิ าหกจิ การท่องเท่ียวประการสาคญั ประการหนึ่ง ซ่ึงสอดคล้องกบั ปฏญิ าณอาเซียนว่าด้วยการค้าเสรีทเ่ี ป็ นสีเขยี วเพอ่ื การดาเนินธุรกจิ ทีเ่ ป็ นมติ รต่อ สิ่งแวดล้อม การจัดโครงการนาร่องสาหรับธุรกจิ ทเ่ี ป็ นมติ รต่อส่ิงแวดล้อมภายใต้มาตรฐานสิ่งแวดล้อมระดับ สากล ทาให้วสิ าหกจิ ทเ่ี ป็ นสมาชิกของเครือข่ายวิสาหกจิ การท่องเทีย่ ว ได้รับการยอมรับ มาตรฐานในการ ให้บริการทช่ี ัดเจนระดบั สูง การส่งเสริมความร่วมมอื ในกลุ่มกบั ภาครัฐเพอื่ เชิญชวนนักท่องเทยี่ วให้เห็น ความสาคัญของการดูแลและรักษาสิ่งแวดล้อม น่ันแสดงถงึ ประสิทธิภาพในการบริหารจัดการการทางาน ร่วมกนั แบบเครือข่ายวิสาหกจิ อย่างยงั่ ยนื ทง้ั น้ีเป็ นการพจิ ารณาและคานึงถงึ โอกาส และอุปสรรคทเ่ี ป็ น ปัจจัยภายนอกคอื การขยายตัวทางเศรษฐกจิ และนโยบายและการดาเนินงานของภาครัฐ รวมทง้ั การเปิ ด ประตูการค้า การลงทุน แรงงานและการเงินโดยเสรี ตลอดทง้ั แรงผลกั ดันจากความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี การลงทุนและการเมอื งเป็ นหลัก ดังแสดงใน พนื้ ที่ B และ ค ในภาพที่ 7-10 ควรเป็ นบทบาททสี่ าคญั ของ สมาชิกของเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเทยี่ วโดยรวม โดยก่อให้เกดิ การประสานสัมพนั ธ์ของความมง่ั คั่งทาง เศรษฐกจิ การมสี ่วนร่วมทางสังคม ตลอดจนเกดิ ความยงั่ ยนื ของสภาวะแวดล้อมในภาพรวมแบบบูรณาการ การทางานร่วมกนั ของเครือข่ายวิสาหกจิ และปัจจัยแวดล้อมทเี่ กยี่ วข้อง เพอื่ ก่อให้เกดิ คุณภาพชีวติ ของสังคม ชุมชน ครอบครัวทั้งในระดับจุลภาคและมหภาค ครอบคลมุ ด้านการใช้แรงงานอย่างถกู กฏหมาย การใช้ ทรัพยากรการผลติ พลังงาน โดยคานึงถงึ ผลกระทบต่อสภาวะแวดล้อม ซ่ึงเป็ นการอย่รู ่วมกนั ในสังคมและ ธรรมชาติอย่างสมดุลอย่างความยง่ั ยนื นั่นเอง บทสรุป ในกระบวนการการส่งเสริมการสร้างเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเท่ียว ไมใ่ ช่ส่งเสริมเพียงการจดั ต้งั หรือเกิดการรวมตวั เป็ นเครือขา่ ยไดแ้ ลว้ เท่าน้นั สิ่งที่ควรคิดควบคู่ไปกบั การสร้างเครือขา่ ยวสิ าหกิจการ ท่องเท่ียวคือ การจะพฒั นาเครือข่ายใหเ้ ขม้ แขง็ เพื่อนาไปสู่การสร้างพลงั ในการเปล่ียนแปลงไดอ้ ยา่ งไร การ เสริมสร้างเครือขา่ ยเพื่อใหม้ ีกิจกรรมอยา่ งต่อเน่ืองเป็นสิ่งท่ียากยงิ่ กวา่ ซ่ึงปัจจยั สาคญั ท่ีมีผลต่อความสาเร็จ ในการทางานเครือข่ายไดแ้ ก่ 1. การมีพนั ธะสญั ญาของเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเที่ยวท่ีหนกั แน่นระหวา่ งกนั นอกจากจะ หมายถึง การมีอุดมการณ์และความสมั พนั ธ์ท่ีเหนียวแน่นแลว้ ยงั หมายถึงการมีมิตรภาพท่ีใกลช้ ิด มีสาย สัมพนั ธ์ระหวา่ งกนั ดว้ ย การสร้างมิตรภาพและสายสมั พนั ธ์ไมใ่ ช่สิ่งที่สร้างไดใ้ นระยะส้ันหรือชว่ั ขา้ มคืน

416 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ แต่หมายถึงการผา่ นกระบวนการทางาน ความสาเร็จ ความลม้ เหลวร่วมกนั และร่วมปรึกษาหารือกนั อยา่ ง ตอ่ เนื่องสม่าเสมอ 2. การพฒั นาของเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเที่ยวอยตู่ ลอดเวลา เครือขา่ ยการทางานจะมีประโยชน์ อยา่ งเตม็ ศกั ยภาพก็ต่อเมื่อแต่ละองคก์ รท่ีมาร่วมเป็นเครือข่ายมีการปรับปรุงพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจการ ท่องเที่ยวอยตู่ ลอดเวลาและธารงรักษาเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเท่ียวอยา่ งยง่ั ยนื ในระยะยาว 3. การรักษาพนั ธกรณีระยะยาวของเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียว การสร้างพนั ธกรณีระยะยาวมี ความเกี่ยวพนั อยา่ งใกลช้ ิดกบั องคป์ ระกอบแรก เพราะการปรับปรุงพฒั นาอยเู่ สมอตอ้ งการขอ้ ผกู มดั ระยะ ยาวและไดร้ ับผลประโยชน์ร่วมกนั เทา่ น้นั ที่จะอยใู่ นสภาพที่สามารถแลกเปล่ียนทรัพยากร ตลอดจนทางาน ร่วมกนั และสร้างผลงานที่เป็ นประโยชน์ตอ่ การสร้างและการธารงรักษาเครือขา่ ยวสิ าหกิจการทอ่ งเที่ยวใน การทางาน ในระยะแรกของการสร้างเครือขา่ ยมกั จะเป็ นช่วงท่ีฝ่ ายที่เกี่ยวขอ้ งตอ้ งใชค้ วามพยายามในการท่ี จะทางานร่วมกนั และเป็นช่วงที่ยงั ไมส่ ามารถทางานร่วมกนั ไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิผล ความสัมพนั ธ์ในลกั ษณะ เครือข่ายจาเป็นตอ้ งอาศยั ระยะเวลา ส่วนการสร้างพนั ธกรณีในระยะยาวจาเป็นตอ้ งอาศยั การระดมทรัพยากร และการลงทุนระยะยาว เพ่อื สร้างศรัทธาร่วมกนั ในการทางานแบบเครือขา่ ย องคป์ ระกอบอยา่ งหน่ึงท่ีมีความสมั พนั ธ์อยา่ งยง่ิ ตอ่ การสร้างพนั ธกรณีระยะยาวคือ “การ ติดต่อสื่อสาร” อยา่ งต่อเน่ืองและสม่าเสมอซ่ึงเป็นเครื่องมือหน่ึงในการรักษาความสมั พนั ธ์และการธารง รักษาเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเท่ียวอยา่ งยงั่ ยนื ในระยะยาว แมป้ ัจจุบนั เทคโนโลยกี ารสื่อสารอาจกา้ วหนา้ ไปมาก โดยผสู้ ื่อสารไมจ่ าเป็ นตอ้ งเห็นหนา้ กนั ก็ส่ือสารถีงกนั ได้ แตใ่ นความเป็นจริงการสร้างความสัมพนั ธ์ ระหวา่ งกนั ไมอ่ าจพ่งึ พิงเฉพาะการสื่อสารลกั ษณะดงั กล่าวได้ แต่ตอ้ งอาศยั การพบปะพดู คุยแบบตวั ต่อตวั ดว้ ย นอกเหนือจากการติดต่อส่ือสารแลว้ การรักษาความสัมพนั ธ์ระหวา่ งกนั ใหย้ ดื ยาวยงั จาเป็นตอ้ งอาศยั การ มี “การมีประวตั ิ” ร่วมกนั ซ่ึงหมายถึง การมีประสบการณ์และส่วนร่วมในการทางานร่วมกนั ไม่ไดเ้ ฉพาะ หมายถึง “ผลงาน” เท่าน้นั แต่ยงั รวมถึง “มิตรภาพ” และ“การร่วมทุกขร์ ่วมสุข”ระหวา่ งกนั ดว้ ย 4. การเสริมสร้างพลงั การทางานของเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเท่ียวอยา่ งยง่ั ยนื ในระยะยาว หมายถึงการสนบั สนุนใหอ้ งคก์ รเครือข่ายไดม้ ีโอกาสในการแสดงความรู้ และความสามารถตลอดจน วจิ ารณญาณของตนในสถานการณ์ตา่ งๆร่วมคิดร่วมแกป้ ัญหาต่างๆ ตลอดจนถ่ายทอดและแลกเปล่ียน ความรู้ ภมู ิปัญญาและนวตั กรรม ไดแ้ ก่ การหาทุน การจดั กิจกรรมเสริมสร้างความสัมพนั ธ์ ขณะเดียวกนั ตอ้ ง มีการเสริมทกั ษะการสร้างเครือข่ายใหผ้ ปู้ ฏิบตั ิงานและสร้างความสัมพนั ธ์กบั หน่วยวชิ าการต่างๆ รวมท้งั ความสามารถในการจดั หาทรัพยากรในลกั ษณะตา่ งๆ ที่จาเป็นต่อการทางานร่วมกนั ดว้ ย

บทที่ 7 บทสรุปจากการวิเคราะห์ สังเคราะห์และแนวทางการพฒั นาบทบาทเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเที่ยวอย่างยงั่ ยืน 417 5. การมีคา่ นิยมร่วมกนั เน่ืองจากค่านิยมเป็นปัจจยั สาคญั ที่มีอิทธิพลตอ่ พฤติกรรมในการทางาน และการธารงรักษาเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเท่ียวอยา่ งยงั่ ยนื ในระยะยาว การทางานแบบเครือขา่ ยจะ ประสบความสาเร็จอยา่ งยงิ่ หากองคก์ รเครือขา่ ยมีคา่ นิยมร่วมกนั ตวั อยา่ งค่านิยมร่วมกนั ไดแ้ ก่ การให้ ความสาคญั ต่อคุณภาพของงาน และการบริการ คุณธรรมและจริยธรรมในวชิ าชีพ การทางานและการดารง ตน 6. ภาวะผนู้ า เป็นส่ิงท่ีมีความสาคญั ไมน่ อ้ ยไปกวา่ องคป์ ระกอบอื่นๆขา้ งตน้ ภาวะผนู้ าหมายถึง การมีวสิ ัยทศั นใ์ นเชิงกลยทุ ธ์ในการแสวงหา และใชโ้ อกาส รวมท้งั ความสามารถในการชกั จงู โนม้ นา้ วให้ สมาชิกผอู้ ื่นหรือผมู้ ีส่วนได้ ส่วนเสียเห็นความสาคญั ต่อส่ิงท่ีจะกระทาร่วมกนั และยงั หมายถึงการจดั หา ทรัพยากรที่จาเป็ นต่อการทางานเพื่อเสริมสร้างความสัมพนั ธ์ระดบั เครือขา่ ยและผลสาเร็จของงาน นอกจากน้นั ผนู้ าจาเป็นตอ้ ง คุณธรรม ความซ่ือสัตย์ สุจริต ขยนั เสียสละเพอ่ื ประโยชน์ส่วนรวม

418 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ กรณศี ึกษาท่ี 7.1 การบริหารจัดการ.....หนทางแก้วกิ ฤต สถานภาพธุรกิจภาคการบริการ โดยเฉพาะดา้ นการท่องเท่ียว มีความสาคญั กบั ระบบเศรษฐกิจ ไทยอยา่ งมาก โดยในปี 2552-2553 มีสัดส่วนจานวนกิจกรรมสูงสุดคิดเป็นประมาณร้อยละ 38 ของ GDP รวม อยา่ งไรกต็ าม ปัญหาอุปสรรคของภาคการบริการดา้ นการทอ่ งเที่ยวโดยเฉพาะดา้ นการ ท่องเท่ียวและการโรงแรม ยงั คงเผชิญกบั ปัญหาและอุปสรรคเดิมๆ ในภาวการณ์แข่งขนั ท้งั ในประเทศ และระหวา่ งประเทศ ท่ีมีปัญหาหลกั ๆ ดา้ นการบริหารจดั การหลายประการดงั น้ี - ผ้ปู ระกอบการด้านการท่องเท่ียวยงั ขาดความรู้ด้านการบริหารจัดการอย่างมืออาชีพ บางแห่งยงั ขาดวสิ ัยทศั นแ์ ละการวางแผนเพ่อื รอบรับการเปลี่ยนแปลง ขาดระบบขอ้ มลู ขา่ วสารดา้ นการตลาดท่ี ตอ่ เน่ืองและทนั เหตุการณ์ การขาดการหาขอ้ มลู เชิงลึกเกี่ยวกบั ผบู้ ริโภคหรือนกั ท่องเท่ียว การวเิ คราะห์ ตลาด การขาดการรวมตวั กบั ผปู้ ระกอบการในประเภทเดียวกนั และต่างประเภท หรือต่างอุสาหกรรม ประเภทอ่ืนๆ ผปู้ ระกอบการยงั นาเทคโนโลยแี ละองคค์ วามรู้สมยั ใหม่เขา้ มาใชใ้ นการดาเนินธุรกิจใหม้ ี ประสิทธิภาพไม่เพยี งพอ หรือมีความแตกตา่ งของความรู้ที่สามารถประยกุ ตใ์ ชไ้ ดจ้ ริง ภายใตภ้ าวการณ์ แช่งขนั และการเปล่ียนแปลงที่แทบทุกวนิ าทีมีคา่ ยงิ่ ไม่วา่ จะเป็น ความรู้ดา้ นการกระบวนการบริการท่ี ทนั สมยั การคดั เลือกสินคา้ และบริการ การจดั วางสินคา้ การบริหารสินคา้ คงคลงั การจดั ทาระบบบญั ชี เป็นตน้ นอกจากน้ีแลว้ - บคุ ลากรด้านการท่องเท่ียวและการโรงแรมที่มีคุณภาพและประสิทธิภาพในการทางานมีอย่าง จากัด บุคลากรขาดความกระตือรือร้นในการทางาน เพราะขาดแรงจูงใจดา้ นผลตอบแทนและ ความกา้ วหนา้ ในอาชีพ รวมท้งั มีการพฒั นาบุคลากรในดา้ นตา่ งๆไมเ่ พยี งพอ และ - ปัญหาจากสภาพแวดล้อมทางธุรกิจ การบริหารจัดการภาครัฐ และปัจจัยภายนอกที่ควบคุม ไม่ได้นานบั ปการ ปัญหาและอุปสรรคดา้ นการท่องเที่ยวและการโรงแรม อนั เก่ียวเน่ืองกบั สภาพแวดลอ้ มทางธุรกิจ การบริหารจดั การภาครัฐ เช่น ความยงุ่ ยากซบั ซอ้ นของกฎระเบียบ ที่กากบั ดูแลการคา้ ส่ง คา้ ปลีก ที่ไม่จงู ใจให้ ผคู้ า้ รายยอ่ ย เขา้ สู่ระบบการจดทะเบียนการคา้ นอกจากน้ีการดาเนิน นโยบายภาครัฐที่ยงั มีความสบั สนในการประสานงานกนั อยา่ งมีประสิทธิภาพ ก็เป็นอีกสาเหตุหน่ึงท่ี ทา ให้ บางธุรกิจ อยคู่ งนอกระบบการจดทะเบียนการคา้ ทาใหข้ าดการรวมตวั และความร่วมมือกนั อยา่ ง จริงจงั ดว้ ยความจริงใจ รวมท้งั ปัญหาดา้ นการเปิ ดเสรีทางการคา้ และการบริการซ่ึงแต่ละประเทศก็มีการ สร้างปัญหาท่ีแตกตา่ งกนั ไป

บทท่ี 7 บทสรุปจากการวิเคราะห์ สังเคราะห์และแนวทางการพัฒนาบทบาทเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเที่ยวอย่างยง่ั ยืน 419 อย่างไรกต็ าม จุดแขง็ และโอกาสของ ธุรกจิ ด้านการท่องเทย่ี วและการโรงแรมของไทย กย็ งั มี โดยเฉพาะในเร่ืองความสามารถในการสร้างความสัมพนั ธ์ทดี่ แี ละใกล้ชิดกบั ลูกค้ากลุ่มเป้ าหมาย การ กระจายแหล่งทต่ี ั้งของธุรกจิ การบริการทป่ี ระทบั ใจสไตล์ไทยๆทเี่ ป็ นแบบฉบบั ไทยและเป็ นมอื อาชีพที่ ยากยงิ่ นักต่อการลอกเลียนแบบ ปัญหาตา่ งๆขา้ งตน้ ทาใหจ้ าเป็นตอ้ งมีการจดั การแหล่งและทรัพยากรการทอ่ งเที่ยวที่เหมาะสม ซ่ีง จาเป็นตอ้ งพจิ ารณาท้งั การรับรู้ภาพลกั ษณ์แหล่งท่องเที่ยวโดยรวม การบริหารประสบการณ์ของ นกั ทอ่ งเท่ียวดว้ ยความเขา้ ใจในการเลือกบริโภคหรือเลือกซ้ือสินคา้ และบริการ ข้ึนอยกู่ บั รูปแบบการ ดารงชีวติ ของแตล่ ะบุคคลของนกั ทอ่ งเที่ยว รูปแบบการดารงชีวติ ที่ข้ึนอยกู่ บั ความสนใจ ทศั นคติ และ ความคิดเห็นของแตล่ ะบุคคลซ่ึงสามารถช้ีบอกพฤติกรรมการซ้ือและการเดินทางทอ่ งเท่ียวได้ รวมท้งั การบริหารจดั การรูปแบบการดารงชีวติ ท่ีคานึงควบคูก่ นั ไปกบั คา่ นิยมของสงั คมท่ีสะทอ้ นไปที่ พฤติกรรมการเดินทางท่องเท่ียว ที่เกิดจากความเช่ือและความประทบั ใจของนกั ท่องเที่ยวต่อสถานท่ี หรือสิ่งต่าง ๆ ในสถานท่ีท่องเที่ยวหรือพานกั พกั แรมน้นั ๆที่ไดม้ ีประสบการณ์ตรงหรือไดม้ าเยยี่ มเยอื น เอง ซี่งแตกต่างจากการรับฟังหรือรับรู้ผา่ นสื่อตา่ งๆโดยมิไดม้ าเห็นดว้ ยตาตนเอง หรือภาพลกั ษณ์ของ แหล่งทอ่ งเที่ยวตามการรับรู้ของประชาชนในพ้ืนที่ ภาพลกั ษณ์ของแหล่งทอ่ งเท่ียวน้ีอาจส่งผลจากและ หรือต่อพฤติกรรมการเดินทางทอ่ งเที่ยว การสร้างและการจดั การตราของแหล่งท่องเที่ยว (Destination Branding) ท่ีส่ือสารทางตรงดว้ ย ภาพลกั ษณ์แหล่งทอ่ งเท่ียว ในสื่อต่าง ๆ ท้งั จากหนงั สือเรียน หนงั สืออ่านเล่น นิตยสาร วารสาร หนงั สือพิมพ์ อินเทอร์เน็ต เวบ็ ไซต์ สื่อบุคคล ไดแ้ ก่ พอ่ แม่ เพอ่ื น ญาติพนี่ อ้ ง และสื่อสารทางออ้ มโดย อาศยั การศึกษาวเิ คราะห์ปัจจยั ดา้ นผลิตภณั ฑ์ อนั ไดแ้ ก่ สินคา้ ที่มีไวบ้ ริการแก่นกั ท่องเท่ียว ของฝาก ของที่ระลึก ตลอดจนอาหารและเครื่องด่ืมที่เป็นจุดเด่นของเมือง แหล่งชุมชน สถานท่ีพกั แรม โรงแรม บงั กะโลรีสอร์ท ตลอดจนส่ิงดึงดูดใจที่ก่อใหเ้ กิดประโยชน์แก่อุตสาหกรรมการท่องเท่ียวของแหล่ง ทอ่ งเท่ียวน้นั ๆ ซ่ึงนกั วางแผนและบริหารจดั การดา้ นการทอ่ งเท่ียวสามารถนาส่ิงเหล่าน้ีมาบริหาร จดั การดว้ ยการกาหนดจุดยนื หรือจุดขายเสนอแก่นกั ท่องเที่ยว (Unique Selling Proposition: UPS) ซ่ึง สามารถรับรู้ไดโ้ ดยนกั ท่องเท่ียวที่มีประสบการณ์ในการเดินทางท่องเที่ยวในแหล่งทอ่ งเท่ียวดงั กล่าวมา ก่อน

420 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเที่ยว: แนวคิดและการประยกุ ต์ การบริหารปัจจยั ดา้ นความปลอดภยั สุนทรียภาพ บรรยากาศ ความหลากหลายของกิจกรรม ศิลปวฒั นธรรม ส่ิงบนั เทิงใจและสดั ส่วนเปรียบเทียบระหวา่ งราคาท่ีนกั ท่องเท่ียวจ่าย กบั คุณภาพที่พวก เขาไดร้ ับ จากการศึกษา 3 ปี ท่ีผา่ นมา ฝ่ ายวจิ ยั ทางการท่องเที่ยวของสาธารณรัฐไอร์แลนดไ์ ดศ้ ึกษาการ รับรู้ภาพลกั ษณ์แหล่งท่องเที่ยวของประเทศสาธารณรัฐไอร์แลนดข์ องนกั ทอ่ งเท่ียวในตลาดหลกั ไดแ้ ก่ สหราชอาณาจกั ร สหรัฐอเมริกา อิตาลี เยอรมนั ฝรั่งเศส และออสเตรเลีย พบวา่ ตลาดเหล่าน้ีมีการรับรู้ ในภาพลกั ษณ์ท่ีดีของประเทศ โดยมีส่วนประกอบที่สาคญั 4 ประการ ไดแ้ ก่ สถานที่ ผคู้ น วฒั นธรรมที่ เป็นอยใู่ นปัจจุบนั และวฒั นธรรมในอดีต ผลสรุปที่ไดค้ ือ แนวโนม้ ทางการจดั การและดาเนินกลยทุ ธ์ การตลาดจะเนน้ ไปยงั ตวั บุคคลหรือนกั ท่องเที่ยวมากข้ึน โดยศึกษาความตอ้ งการของนกั ทอ่ งเท่ียวแต่ละ กลุ่มใหช้ ดั เจนยงิ่ ข้ึน เพราะนกั ท่องเที่ยวเหล่าน้ีจะไมจ่ งรักภกั ดีต่อแหล่งท่องเที่ยวใดเป็ นพิเศษ แตจ่ ะ เนน้ ประสบการณ์ตรงท่ีมีความแปลกใหม่ การทาการตลาดเพ่อื ส่งเสริมแหล่งทอ่ งเท่ียวจึงทาไดโ้ ดยใชล้ กั ษณะที่มีความโดดเด่นของแหล่ง ทอ่ งเท่ียว เมื่อถูกนามาหล่อหลอมรวมเขา้ ดว้ ยกนั กบั วฒั นธรรม หรือสินคา้ พ้ืนเมือง ซ่ึงก่อใหเ้ กิดความ แปลกใหม่ตอ่ กลุ่มนกั ท่องเท่ียว ผพู้ บเห็น จะส่งผลใหเ้ กิดชื่อเสียงและความประทบั ใจ การส่ือสารดา้ น ตราสินคา้ ของแหล่งท่องเท่ียวน้ีตอ้ งพิจารณาควบคู่ไปกบั ลกั ษณะทางสังคม ไดแ้ ก่ อาชีพ รายได้ ฐานะ ที่มีความสาคญั ต่อการซ้ือสินคา้ และการรับบริการการท่องเที่ยว เน่ืองจากมีความสัมพนั ธ์กบั กิจกรรม เวลาวา่ งของแตล่ ะระดบั สิ่งเหล่าน้ึรวมเรียกวา่ การบริหารจัดการประสบการณ์ของนักท่องเทย่ี ว (Tourists Experienced Management:TEM) การวเิ คราะห์และพยากรณ์แนวโนม้ ของการเปล่ียนแปลงต่าง ๆ ของโลกยอ่ มส่งผลต่อ ความสาเร็จในการจดั การการท่องเที่ยว แหล่งผลกั ดนั ในการพฒั นาระบบการจดั การธุรกิจการท่องเที่ยว และเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียว คือ การรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจการคา้ หลกั การการรวมกลุ่มทาง เศรษฐกิจการคา้ มีวตั ถุประสงคห์ ลกั เพือ่ การเปิ ดตลาดการท่องเท่ียวที่รวมกลุ่มโดยมีการเปิ ดใหก้ ารคา้ เสรียง่ิ ข้ึน และมิใหผ้ ลประโยชนจ์ ากการรวมกลุ่มน้ีตกแก่ประเทศนอกกลุ่ม และเพือ่ ดึงการลงทุนจาก ประเทศนอกกลุ่มใหม้ าลงทุนมากข้ึน เป็นการเพิม่ การจา้ งงานอีกดว้ ย การรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจและ การคา้ มีผลใหจ้ านวนผบู้ ริโภคและตลาดใหญ่ข้ึน จึงยอ่ มดึงดูดการลงทุนไดอ้ ยา่ งดี ท้งั ในบางกรณี นอกจากตลาดจะขยายใหญข่ ้ึนแลว้ บางประเทศในกลุ่มอาจมีคา่ จา้ งแรงงานที่ต่า หรือมีแหล่งวตั ถุดิบท่ี มีราคาต่าอีกดว้ ย ทาใหก้ ารผลิตของนกั ลงทุน มีตน้ ทุนต่าอีกดว้ ย การรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจและการคา้ จึงมีผลตอ่ การตดั สินใจ ของผปู้ ระกอบการในการขยาย ตลาดการท่องเท่ียว ท้งั ในระดบั การวางกลยทุ ธ์และในระดบั การกาหนดวธิ ีการกาหนด วธิ ีการจดั การ

บทที่ 7 บทสรุปจากการวิเคราะห์ สังเคราะห์และแนวทางการพฒั นาบทบาทเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเที่ยวอย่างยง่ั ยืน 421 การท่องเท่ียวหรือในระดบั การแบ่งส่วนตลาด ปัจจยั สภาวะแวดลอ้ มท้งั ภายในประเทศ และต่างประเทศ และตา่ งประเทศท่ีไดก้ ล่าวถึง ยอ่ มส่งผลกระทบตอ่ ธุรกิจการทอ่ งเท่ียว และเครือข่ายวสิ าหกิจการ ท่องเท่ียวไทย โดยส่วนรวมอยา่ งหลีกเล่ียงไมไ่ ด้ ท้งั ในปัจจุบนั และอนาคต ผลกระทบดงั กล่าวจะทาให้ ธุรกิจทอ่ งเที่ยวไทยในอนาคตจะมีการพฒั นาและเปล่ียนแปลง ต้งั แต่ ตน้ พ.ศ. 2550 ตอ่ พ.ศ. 2551 จนปัจจุบนั อุตสาหกรรมการท่องเท่ียวของไทยไดร้ ับ ผลกระทบอยา่ งรุนแรง เนื่องจากจากระบบเศรษฐกิจโลก และการปิ ดสนามบินสุวรรณภูมิและดอนเมือง ตลอดจนการแสดงออกทางการเมืองอนั นามาซ่ึงความรุนแรงและความขดั แยง้ ทางความคิด การแสดงอ อกและการกระทาต่างๆ ทาใหผ้ ปู้ ระกอบการหนั มาสนใจในการพฒั นาองคค์ วามรู้และความสามารถใน การจดั การร่วมกนั มากข้ึน จึงนามาซ่ึงแนวคิดการพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจ จากแนวคิดการพฒั นา เครือขา่ ยวสิ าหกิจข้นั ตน้ ซ่ึงเป็นการเชื่อมโยงท้งั แนวต้งั และแนวนอนในวงกวา้ ง เป็นการเชื่อมโยงที่ ไม่ไดจ้ ากดั อยเู่ พยี งธุรกิจตน้ น้าหรือปลายน้าเท่าน้นั แต่รวมถึงสถาบนั การศึกษา หน่วยงานภาครัฐและ เอกชน ซ่ึงเป็นส่ิงจาเป็นสาหรับธุรกิจดา้ นการท่องเที่ยวต่างๆ คาถามท้ายบทท่ี 7 1. ระบุปัญหาการพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเที่ยว 2. ระบุปัจจยั ดา้ นสภาวะแวดลอ้ มภายนอกที่เป็นสาเหตุของปัญหาการพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจการ ทอ่ งเท่ียว 3. อธิบายองคป์ ระกอบของตวั แบบการพฒั นาเครือขา่ ยวิสาหกิจการท่องเที่ยวของประเทศไทยอยา่ ง อยา่ งยง่ั ยนื

422 การพัฒนาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ แนวคาตอบคาถามท้ายบทที่ 7 1. ปัญหาการพฒั นาเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเท่ียว 6 ดา้ น ดงั น้ี 1.1 ความไม่พร้อมและขาดความเขา้ ใจที่ถูกตอ้ งของผปู้ ระกอบการเกี่ยวกบั บทบาทของเครือข่าย วสิ าหกิจการทอ่ งเท่ียว 1.2 ขอ้ จากดั ของการบริหารจดั การเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเที่ยวของผปู้ ระกอบการเก่ียวกบั บทบาทของเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเท่ียว 1.3 ความแตกตา่ งของระดบั การมีส่วนร่วมในกระบวนการกลุ่มของเครือขา่ ยวสิ าหกิจการ ทอ่ งเท่ียวของสมาชิกของเครือข่ายวสิ าหกิจการท่องเที่ยว 1.4 การขาดระบบการติดตามและประเมินผลทุกข้นั ตอนของการพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจการ ท่องเท่ียว 1.5 ความไม่พร้อมและความเหลื่อมล้าของโครงสร้างและระบบสาธารณูปโภคที่เอ้ือต่อการ ส่งเสริมการทอ่ งเท่ียว 1.6 การขาดหรือไมม่ ีแผนยทุ ธศาสตร์ หรือ แผนฉุกเฉินท่ีป็นรูปธรรม และไม่เอ้ือต่อการปฏิบตั ิท้งั ของหน่วยงานภาครัฐและภาคเอกชน 2. ปัจจยั ดา้ นสภาวะแวดลอ้ มภายนอกที่เป็นสาเหตุของปัญหาการพฒั นาเครือขา่ ยวสิ าหกิจการ ท่องเที่ยว 4 ประการ ดงั ต่อไปน้ี คือ 2.1 การขยายตวั ทางเศรษฐกิจและนโยบายและการดาเนินงานของภาครัฐ 2.2 การเปิ ดประตทู ้งั การคา้ การลงทุน แรงงานและการเงินโดยเสรี 2.3 ความเขม้ ขน้ ของการแขง่ ขนั ของธุรกิจท้งั ภายในและภายนอกประเทศ 2.4 แรงผลกั ดนั จากความกา้ วหนา้ ทางเทคโนโลยใี นดา้ นการเปิ ดตลาดการคา้ การลงทุน และ การเงินโดยเสรี ตลอดจนการขยายตวั ของข้วั ทางการเมืองภายในประเทศ 3. องคป์ ระกอบของตวั แบบการพฒั นาเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเที่ยวของประเทศไทยอยา่ งอยา่ ง อยา่ งยงั่ ยนื ไดแ้ ก่ ผเู้ ล่นหลกั หรือผเู้ กี่ยวขอ้ งหลกั (Key Players) 3 ดา้ น ไดแ้ ก่ 1. ผปู้ ระกอบการ(Entrpreneur) โดยสถานประกอบการตอ้ งการบุคลากรท่ีมีคุณภาพและ สอดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการของตลาดแรงงาน ซ่ึงปัจจุบนั บุคลากรทอ่ งเที่ยวในเมืองพทั ยายงั มีปัญหาท้งั ใน เชิงปริมาณ และเชิงคุณภาพเน่ืองจากขาดการเชื่อมโยงระหวา่ งสถาบนั การศึกษาและภาคธุรกิจ ทาให้ ผสู้ าเร็จการศึกษาดา้ นการท่องเท่ียวมกั มีทกั ษะและความรู้ไม่ตรงกบั ความตอ้ งการของธุรกิจ นอกจากน้ียงั ประสบปัญหาการลาออกของพนกั งานชว่ั คราว เนื่องจากพนกั งานไม่มีความผกู พนั ต่อองคก์ รและไมม่ ี

บทท่ี 7 บทสรุปจากการวิเคราะห์ สังเคราะห์และแนวทางการพฒั นาบทบาทเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเท่ียวอย่างยงั่ ยืน 423 แรงจงู ใจในการทางาน ทาให้ผปู้ ระกอบการตอ้ งเสียตน้ ทุนในการจดั หาพนกั งานใหมใ่ ห้เพียงพอกบั ความ ตอ้ งการในช่วงฤดูท่องเท่ียว ผปู้ ระกอบการของเครือข่ายวสิ าหกิจการทอ่ งเที่ยวจึงควรแสดงบทบาทในการ เป็นผนู้ าการเปล่ียนแปลงอยา่ งยงั่ ยนื ดว้ ยกลยทุ ธ์การจดั การเครือข่าย 5 ระดบั ควรคดั เลือกผปู้ ระกอบการท่ี พร้อมและสนใจเขา้ ร่วมเครือข่ายอยา่ งจริงจงั ตามเป้ าหมายและกลยทุ ธ์เพอ่ื การประสานงานเครือข่าย วสิ าหกิจการท่องเที่ยวเพ่ือท่ีจะสามารถพฒั นาเครือขา่ ยไดอ้ ยา่ งเตม็ ท่ีและเกิดความเตม็ ใจจากสมาชิกใน เครือขา่ ย ส่งผลใหเ้ กิดประสิทธิภาพอยา่ งสูงสุดในการแข่งขนั 2. ผมู้ ีส่วนได้ ส่วนเสีย (Stakeholders) ประกอบดว้ ย หน่วยงานที่ทากิจกรรมหลกั (Primary Core Activities Agents) เป็นธุรกิจท่ีใหบ้ ริการนกั ท่องเท่ียวเป็นหลกั คือ ธุรกิจนาเที่ยว ธุรกิจร้านขายของ ฝาก ของชาร่วยและของท่ีระลึก ธุรกิจคมนาคมเดินทางในและระหวา่ งประเทศ รถ/เรือ เครื่องบินเช่า และ ธุรกิจโรงแรมและที่พกั อาศยั หน่วยงานท่ีทากิจกรรมรอง (Secondary Core Activities Agents) เป็นธุรกิจที่ ใหบ้ ริการท้งั นกั ท่องเท่ียวและประชาชนทอ้ งถิ่นทวั่ ไป เช่น ธุรกิจคา้ ปลีกและขายของที่ระลึก ธุรกิจ ภตั ตาคาร ร้านอาหาร ธุรกิจสวนสนุก แหล่งบนั เทิงและพกั ผอ่ นหยอ่ นใจ ธุรกิจการสื่อสาร ธุรกิจที่เกี่ยวกบั การจดั ประชุมและนิทรรศการ(Meeting, Incentive, Convention, and Exhibition) เป็นตน้ หน่วยงานท่ี ใหบ้ ริการสนบั สนุน (Service Providers) ไดแ้ ก่ ธุรกิจการโฆษณาและการประชาสมั พนั ธ์ ธุรกิจขนส่ง สาธารณะและมวลชน ธุรกิจบริการทางการเงินและการแลกเปล่ียนเงินตรา และธุรกิจประกนั ภยั ซพั พลาย เออร์ (Suppliers) ไดแ้ ก่ อุตสาหกรรมการเกษตร อาหารสด อาหารแปรรูป อุตสาหกรรมผลิตของฝาก ของ ชาร่วยและของที่ระลึก อุตสาหกรรมก่อสร้าง อุตสาหกรรมส่ิงทอ เป็นตน้ สถาบนั การศึกษาที่เก่ียวขอ้ งกบั การทอ่ งเที่ยว (Tourism-related educational Institutions) (ซ่ึงมีท้งั ท่ีเป็นสถาบนั ทว่ั ไปและสถาบนั ที่เปิ ด อบรมดา้ นการท่องเที่ยวโดยเฉพาะ) เช่น สถาบนั การจดั การโรงแรมและการท่องเที่ยวนานาชาติ วทิ ยาลยั หรือมหาวทิ ยาลยั การทอ่ งเท่ียวแห่งชาติ สถาบนั การศึกษาเฉพาะทาง เป็นตน้ หน่วยงานภาครัฐท้งั ท่ี รับผดิ ชอบโดยตรง คือ กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา การท่องเท่ียวแห่งประเทศไทย และหน่วยงานที่ เกี่ยวเนื่องทางออ้ ม เช่น กระทรวงทรัพยากร ธรรมชาติและส่ิงแวดลอ้ ม กระทรวงพาณิชย์ กระทรวง คมนาคม กระทรวงวฒั นธรรม หน่วยงานท่ีสนบั สนุนดา้ นการวจิ ยั และพฒั นา กระทรวงท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั การ ส่ือสารและคมนาคม สานกั งานตรวจคนเขา้ เมือง องคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถ่ินตา่ งๆ เป็ นตน้ สมาคมและ ชมรมดา้ นการทอ่ งเท่ียวต่าง ๆ ซ่ึงในกลุ่มอุตสาหกรรมท่องเที่ยวจะมีสมาคมดา้ นการท่องเที่ยวอยู่ ท้งั ใน ภูมิภาคน้นั และภูมิภาคลอ้ มรอบ ซ่ึงเป็นการรวมตวั กนั ในระดบั ต่างๆ ต้งั แต่ระดบั จงั หวดั สู่ระดบั ภมู ิภาค และระดบั ประเทศ เช่น ในประเทศไทยไดแ้ ก่ สมาคมธุรกิจการท่องเท่ียว (ATTA) สมาคมโรงแรม สมาคม

424 การพัฒนาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ มคั คุเทศกอ์ าชีพ เป็นตน้ และ หน่วยงานหรือองคก์ รอิสระท้งั ท่ีดาเนินการร่วมกบั ภาครัฐและ/หรือเอกชน ท้งั ระดบั ทอ้ งถิ่น เขต ภูมิภาค ประเทศ และระหวา่ งประเทศ เช่น หอการคา้ สานกั งานพฒั นาเศรษฐกิจทอ้ งถ่ิน สหกรณ์ สมาคมหรือสภาวชิ าชีพที่เก่ียวขอ้ ง ส่ือมวลชน หน่วยงานตรวจสอบและรัรองมาตรฐานสินคา้ และ บริการต่างๆ หน่วยงานคุม้ ครองผบู้ ริโภค รวามท้งั สหภาพแรงงานและสถาบนั ฝึกอบรมตา่ งๆ เป็นตน้ 3. การบริหารจดั การ(Management) การจดั สรรทรัพยากรของแหล่งท่องเท่ียว และการมีส่วน ร่วมของชุมชน รวมท้งั วเิ คราะห์ปัญหาและอุปสรรคในการจดั การแหล่งท่องเที่ยวน้นั ๆ รวมท้งั ระบุ แนวทางและนโยบายในการส่งเสริมของหน่วยงานภาครัฐและหน่วยงานพเิ ศษตา่ งๆในการรองรับ นกั ทอ่ งเที่ยว ตลอดจนวเิ คราะห์และพยากรณ์แนวโนม้ ของการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ ของโลกท่ีส่งผลตอ่ ความสาเร็จในการจดั การการทอ่ งเท่ียว และแหล่งผลกั ดนั ในการพฒั นาระบบการจดั การธุรกิจในเชิง สร้างสรรคโ์ ดย การรวมกลุ่มเครือขา่ ยวสิ าหกิจการท่องเที่ยวเพอื่ ผลทางเศรษฐกิจการคา้ หลกั การการ รวมกลุ่มทางเศรษฐกิจการคา้ และการจดั การแนวโนม้ การขยายตวั ของการจดั การธุรกิจระหวา่ งประเทศท่ี เก่ียวขอ้ งกบั กลุ่มนกั ทอ่ งเท่ียว

บทท่ี 7 บทสรุปจากการวิเคราะห์ สังเคราะห์และแนวทางการพฒั นาบทบาทเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเที่ยวอย่างยง่ั ยืน 425 เอกสารอ้างองิ จุฑาทิพย์ ภทั ราวาท. (2549). แนวทางพฒั นาเครือข่าย กล่มุ / องค์กรประชาชนในพืน้ ที่จังหวดั . เอกสาร นาเสนอในท่ีประชุมวชิ าการ คร้ังท่ี 44 มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์. เขา้ ถึงไดจ้ าก https://research.rdi.ku.ac.th/forest/OutputByPersonEx.aspx?ID=320029 วริ ุณสิริ ใจมา, และอคั รเรศ รักสุริยา. (2550). ศกั ยภาพ บทบาท และความต้องการของภาคธุรกิจในจังหวดั เชียงราย ในการวางแผนและจัดการการท่องเที่ยวของจังหวดั : รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์. กรุงเทพฯ : สานกั งานกองทุนสนบั สนุนการวิจยั . วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั , สมศรี ศิริไหวประพนั ธ์, ธนภณ นิธิเชาวกุล, ณฤดี พรหมสุวรรณ, และชวนา องั คนุรักษ์ พนั ธุ์. (2557). รายงานแผนวิจัยเร่ือง การพฒั นาบทบาทของเครือข่ายการท่องเท่ียว PTCC เพื่อพัฒนา ทุนมนษุ ย์ในวิสาหกิจการท่องเท่ียวในเมืองพัทยาเพ่ือการแข่งขนั ในประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน. ชลบุรี: คณะการจดั การและการทอ่ งเที่ยว มหาวทิ ยาลยั บรู พาและสานกั งานคณะกรรมการวจิ ยั แห่งชาติ (วช.). วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั , และณฤดี พรหมสุวรรณ. (2557). รายงานการวิจัยเร่ือง การบริหารจัดการทุนมนุษย์เพ่ือ การบูรณาการกลยทุ ธ์การจัดการเครือข่ายวิสาหกิจการท่องเท่ียวเมืองพัทยาเพ่ือการแข่งขนั ใน ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน. ชลบุรี: คณะการจดั การและการท่องเท่ียว มหาวทิ ยาลยั บูรพาและ สานกั งานคณะกรรมการวจิ ยั แห่งชาติ (วช.). วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั , และวนั ทนา สุวรรณรัศมี. (2557). รายงานการวิจัยเรื่อง โครงการสร้างเครือข่ายนาร่อง ธุรกิจขนาดย่อมด้านการท่องเที่ยวที่เป็นมิตรกบั ส่ิงแวดล้อมของ เครือข่ายวิสาหกิจการท่องเท่ียว (PTCC) ในเมืองพัทยาจังหวดั ชลบุรีเพื่อการแข่งขนั ในประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน. ชลบุรี: คณะการ จดั การและการท่องเที่ยว มหาวทิ ยาลยั บรู พาและสานกั งานคณะกรรมการวจิ ยั แห่งชาติ (วช.). วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั , และชวนา องั คนุรักษพ์ นั ธุ์. (2557). รายงานการวิจัยเร่ือง การพัฒนาระบบฐานข้อมลู และระบบสารสนเทศด้านทุนมนุษย์ของเครือข่ายการท่องเที่ยว PTCC เมืองพทั ยาเพ่ือการแข่งขนั ในประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน. ชลบุรี: คณะการจดั การและการท่องเท่ียว มหาวทิ ยาลยั บูรพาและ สานกั งานคณะกรรมการวจิ ยั แห่งชาติ (วช.). วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั , ชวนา องั คนุรักษพ์ นั ธุ์, เกศริน อ่ิมเลก็ , บุปผา ติละกลู , วรี ะสิทธ์ิ ปิ ติเจริญพร, และ ธนภณ นิธิเชาวกุล. (2555). รายงานการวิจัยเรื่อง การพัฒนาศักยภาพและความสามารถในการ แข่งขนั อย่างยงั่ ยืนด้วยการรวมกล่มุ เครือข่าย (Cluster) ของธุรกิจขนาดย่อมด้านการท่องเที่ยว เมือง พัทยา จังหวดั ชลบุรี . ชลบุรี: คณะการจดั การและการทอ่ งเที่ยว มหาวทิ ยาลยั บรู พาและสานกั งาน คณะกรรมการวจิ ยั แห่งชาติ (วช.).

426 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเที่ยว: แนวคิดและการประยกุ ต์ . (2555). รายงานการวิจัยเรื่อง การพัฒนาเครือข่ายวิสาหกิจ (Cluster) ด้านการท่องเที่ยว ประเภท ธุรกิจสปาและนวดแผนไทยของผ้ปู ระกอบการวิสาหกิจขนาดย่อมในเขตเมืองพัทยา จังหวดั ชลบรุ ี. ชลบุรี: คณะการจดั การและการท่องเท่ียว มหาวทิ ยาลยั บรู พาและสานกั งานคณะกรรมการวจิ ยั แห่งชาติ (วช.). สานกั งานคณะกรรมการพฒั นาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2549). การพฒั นาเครือข่ายวิสาหกิจ : แนวคิด และแนวทางการพฒั นา (พมิ พค์ ร้ังที่ 3). กรุงเทพ ฯ: เพชรรุ่งการพิมพ.์ เอกกมล ออ่ นศรี. (2544). ปัจจัยที่มีผลต่อการพัฒนาความเขม็ แขง็ ของเครือข่ายองค์กรชุมชน. วทิ ยานิพนธ์ ปริญญาวทิ ยาศาสตรมหาบณั ฑิต, สาขาวธิ ีวทิ ยาการวจิ ยั , โครงการบณั ฑิตศึกษาเทคโนโลยกี าร บริหาร สถาบนั บณั ฑิตพฒั นบริหารศาสตร์. Boris, G., Andrew, M., & Nitin, N. (2006). Are leader portable?. Harvard Business Review, 84(5), 92– 100. Joseph, S. (1934). The Theory of Economic Development. Cambridge: Harvard Economic Studies. Lewin, K. (1997). Resolving social conflicts & Field theory in social science. Washington, D.C : American Psychological Association. Simatupang, T. M., & Sridharan, R. (2002a). The collaborative supply chain. International Journal of Logistics Manangement, 13(1), 15-30.

ภาคผนวก 437 ภาคผนวก ประมวลภาพกจิ กรรม Cluster รศ.ดร วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั หวั หนา้ ชุดโครงการวจิ ยั คลสั เตอร์ท่องเที่ยวของเมืองพทั ยา ที่ ไดร้ ับทุนสนบั สนุนจากสานกั งานคณะกรรมการวจิ ยั แห่งชาติ (วช.) ปี งบประมาณ 2552 ร่วมกบั นายกเมืองพทั ยาท่ีปรึกษาชุดโครงการวจิ ยั และผรู้ ่วมวจิ ยั (อ. วรี ะสิทธ์ ปิ ติเจริญพร) จดั โครงการวจิ ยั เชิงปฎิบตั ิการ เร่ือง “ปลดชนวนวกิ ฤตการท่องเท่ียวดว้ ยการรวมกลุ่มคลสั เตอร์” คร้ังท่ี 1 ณ หอประชุมเทศบาลเมืองพทั ยา เม่ือวนั ท่ี 15 กมุ ภาพนั ธ์ 2552 มีผปู้ ระกอบการท่องเท่ียวของเมือง พทั ยาเขา้ ร่วม 125 คน

438 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ รศ.ดร วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั หวั หนา้ ชุดโครงการวจิ ยั คลสั เตอร์ท่องเที่ยวของเมืองพทั ยา ร่วมกบั รองนายกเมืองพทั ยา และผรู้ ่วมวจิ ยั (อ. วรี ะสิทธ์ ปิ ติเจริญพร) เป็นแขกรับเชิญในรายการ บ่ายน้ีมีคาตอบ ช่อง 9 อสมท.แนะนา เชิญชวนผปู้ ระกอบการเชา้ ร่วม เสนอแนะแนวทางกลยทุ ธ์ การจดั การ SMEs โครงการสมั มนา โตรงการวจิ ยั คลสั เตอร์ท่องเที่ยวของเมืองพทั ยา ที่ ไดร้ ับ ทุนสนบั สนุนจากสานกั งานคณะกรรมการวจิ ยั แห่งชาติ(วช.) ปี งบประมาณ 2552 ออกอากาศ เสนอแนะแนวทางกลยทุ ธ์การจดั การ SMEs ในรายการบ่ายน้ีมีคาตอบ ช่อง 9 เม่ือวนั ที่ 27 สิงหาคม 2552

ภาคผนวก 439 รศ.ดร วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั หวั หนา้ โครงการชุดวจิ ยั คลสั เตอร์ท่องเที่ยวของเมืองพทั ยา ท่ี ไดร้ ับทุนสนบั สนุนจากสานกั งานคณะกรรมการวจิ ยั แห่งชาติ(วช.) ปี งบประมาณ 2552 ร่วมกบั เมืองพทั ยา และผรู้ ่วมวจิ ยั จดั โครงการวจิ ยั เชิงปฎิบตั ิการ เร่ือง จากหิ้งสู่หา้ ง จากทฤษฎีและการวจิ ยั สู่การปฏิบตั ิจริง คลสั เตอร์ท่องเที่ยวของเมืองพทั ยาเกิดข้ึนไดจ้ ริงหรือ? คร้ังที่ 2 มีผปู้ ระกอบการ และผสู้ นใจเขา้ ร่วมจานวน 15 คน ณ. โรงแรม ไดอาน่า รีสอร์ท แอนด์ การ์เดน เมืองพทั ยา ในวนั ที่ 20 ตุลาคม 2552 เวลา 09.00-12.00 น.

440 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ รศ.ดร วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั หวั หนา้ ชุดโครงการวจิ ยั คลสั เตอร์ท่องเท่ียวของเมืองพทั ยา เป็น แขกรับเชิญในรายการ เส้นทางนกั ขาย และแนะนา เชิญชวนผปู้ ระกอบการเชา้ ร่วม โครงการ สัมมนา โครงการวจิ ยั คลสั เตอร์ท่องเที่ยวของเมืองพทั ยา โครงการวจิ ยั ท่ี ไดร้ ับทุนสนบั สนุนจาก สานกั งานคณะกรรมการวิจยั แห่งชาติ(วช.) ปี งบประมาณ 2552 ร่วมกบั รองนายกเมืองพทั ยา ออกอากาศทางช่อง Nation Channel เมื่อวนั ท่ี 26 ธ.ค. 52

ภาคผนวก 441 สถานีเคเบิลทีวี ศรีราชา เขา้ สมั ภาษณ์ รศ.ดร วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั หวั หนา้ ชุดโครงการวจิ ยั คลสั เตอร์ท่องเท่ียวของเมืองพทั ยา เก่ียวกบั โครงการสัมมนาโครงการวจิ ยั คลสั เตอร์ท่องเที่ยวของ เมืองพทั ยา ณ ศาลาวา่ การเมืองพทั ยา ออกอากาศในวนั ที่ 22 ก.พ. 2553 ท้งั น้ึ โครงการวจิ ยั ไดร้ ับทุน สนบั สนุนจากสานกั งานคณะกรรมการวจิ ยั แห่งชาติ (วช.) ปี งบประมาณ 2552

442 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ รศ.ดร วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั หวั หนา้ ชุดโครงการวจิ ยั คลสั เตอร์ท่องเท่ียวของเมืองพทั ยา ร่วมกบั รองนายกเมืองพทั ยา และผรู้ ่วมวจิ ยั (อ. วรี ะสิทธ์ ปิ ติเจริญพร) เป็นแขกรับเชิญในรายการ บ่ายน้ีมีคาตอบ ช่อง 9 อสมท.แนะนา เชิญชวนผปู้ ระกอบการเชา้ ร่วม โครงการสัมมนา โครงการวจิ ยั คลสั เตอร์ท่องเที่ยวของเมืองพทั ยา ท่ี ไดร้ ับทุนสนบั สนุนจากสานกั งาน คณะกรรมการวจิ ยั แห่งชาติ(วช.) ปี งบประมาณ 2552 ออกอากาศ เมื่อวนั ที่ 8 มีนาคม 2553

ภาคผนวก 443 รศ.ดร.วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั หวั หนา้ ชุดโครงการวจิ ยั คลสั เตอร์ท่องเท่ียวของเมืองพทั ยา ท่ี ไดร้ ับทุนสนบั สนุนจากสานกั งานคณะกรรมการวจิ ยั แห่งชาติ (วช.) ปี งบประมาณ 2552 และผรู้ ่วม วจิ ยั จดั งานอบรมสัมมนาการรวมกลุ่มเครือข่ายวสิ าหกิจ Cluster คร้ังที่ 3 ณ โรงแรมดุสิตธานี เมือง พทั ยา จ.ชลบุรี เม่ือวนั ท่ี 13 มีนาคม 2553 เวลา 08.30 - 12.00 น. มีผปู้ ระกอบการและผสู้ นใจเขา้ ร่วม 50 คน

444 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเที่ยว: แนวคิดและการประยกุ ต์ รศ.ดร วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั หวั หนา้ โครงการชุดวจิ ยั คลสั เตอร์ท่องเท่ียวของเมืองพทั ยา ที่ ไดร้ ับทุนสนบั สนุนจากสานกั งานคณะกรรมการวจิ ยั แห่งชาติ (วช.) ปี งบประมาณ 2552 และผรู้ ่วม วจิ ยั (อ. วรี ะสิทธ์ ปิ ติเจริญพร) จดั โครงการวิจยั เรื่องแผนงานวจิ ยั การพฒั นาศกั ยภาพและ ความสามารถในการแข่งขนั อยา่ งยง่ั ยนื ดว้ ยการรวมกลุ่มเครือข่าย (Cluster) ของธุรกิจขนาดยอ่ ม ดา้ นการท่องเที่ยว เมืองพทั ยา จงั หวดั ชลบุรี ณ. โรงแรม ไดอาน่า รีสอร์ท แอนด์ การ์เดน เมืองพทั ยา ในวนั ที่ 20 เมษายน 2553 มีผปู้ ระกอบการดา้ นการท่องเท่ียวและส่ือมวลชนจานวน 12 คน

ภาคผนวก 445 รศ.ดร วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั หวั หนา้ โครงการชุดวจิ ยั คลสั เตอร์ท่องเที่ยวของเมืองพทั ยา ท่ี ไดร้ ับทุนสนบั สนุนจากสานกั งานคณะกรรมการวจิ ยั แห่งชาติ (วช.) ปี งบประมาณ 2552 และผรู้ ่วม วจิ ยั (อ. วรี ะสิทธ์ ปิ ติเจริญพร) จดั โครงการวจิ ยั เรื่องแผนงานวจิ ยั การพฒั นาศกั ยภาพและ ความสามารถในการแข่งขนั อยา่ งยงั่ ยนื ดว้ ยการรวมกลุ่มเครือข่าย (Cluster) ของธุรกิจขนาดยอ่ ม ดา้ นการท่องเท่ียว เมืองพทั ยา จงั หวดั ชลบุรี ณ. โรงแรม ไดอาน่า รีสอร์ท แอนด์ การ์เดน เมืองพทั ยา ในวนั ท่ี 25 พฤษภาคม 2553 มผี ปู้ ระกอบการดา้ นการท่องเท่ียวและสื่อมวลชนจานวน 60 คน

446 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ รศ.ดร วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั หวั หนา้ โครงการชุดวจิ ยั คลสั เตอร์ท่องเท่ียวของเมืองพทั ยาและ เป็นประธานหลกั สูตร MM in SMEs คณะการจดั การและการท่องเที่ยว ที่ ไดร้ ับทุนสนบั สนุนจาก สานกั งานคณะกรรมการวิจยั แห่งชาติ (วช.) ปี งบประมาณ 2552 และศนู ยพ์ ฒั นาความเป็นเลิศ ทางการบริหารการจดั การและการประกอบการเมืองพทั ยาอยา่ งยงั่ ยน่ื จดั โครงการโบวล์ ่ิงการกศุ ล คน SMEs ทาดีเพอ่ื สงั คม ณ. Major Bowl เมืองพทั ยา ในวนั ที่ 5 มิถุนายน 2553 มีผเู้ ขา้ ร่วม กิจกรรม 100 คน

ภาคผนวก 447 รศ.ดร วฒุ ิชาติ สุนทรสมยั หวั หนา้ โครงการชุดวจิ ยั คลสั เตอร์ท่องเที่ยวของเมืองพทั ยา ที่ ไดร้ ับทุนสนบั สนุนจากสานกั งานคณะกรรมการวจิ ยั แห่งชาติ (วช.) ปี งบประมาณ 2552 คณะผวู้ จิ ยั ฯ จดั โครงการวจิ ยั เร่ืองแผนงานวจิ ยั การพฒั นาศกั ยภาพและความสามารถในการแข่งขนั อยา่ งยง่ั ยนื ดว้ ยการรวมกลุ่มเครือข่าย (Cluster) ของธุรกิจขนาดยอ่ มดา้ นการท่องเท่ียว เมืองพทั ยา จงั หวดั ชลบุรี และรับฟังปาฐถกาพเิ ศษเร่ือง “ หนทางแกว้ กิ ฤติการท่องเที่ยว เมืองพทั ยา ” โดยนายอิทธิพล คุณปล้ืม นายกเมืองพทั ยา และ นายรณกิจ เอกะสิงห์ รองนายกเมืองพทั ยา ณ. Hotel J เมืองพทั ยา ในวนั ที่ 23 มิถุนายน 2553 มีผปู้ ระกอบการดา้ นการท่องเท่ียวและส่ือมวลชนจานวน 50 คน

448 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเที่ยว: แนวคิดและการประยกุ ต์ เครือข่ายวสิ าหกจิ (Cluster) รายช่ือคณะกรรมการ 1. คุณคมกฤษณ์ ประสิทธินฤทธ์ิ ตาแหน่ง ประธานเครือข่ายวิสาหกิจ 2. คุณยทุ ธนาฤทธ์ิ ดีเด่น 3. คุณไพรชิตร เจตะภยั ตาแหน่ง รองประธานเครือข่ายวสิ าหกิจ ตาแหน่ง เลขานุการเครือขา่ ยวสิ าหกิจ

ภาคผนวก 449 แผนท่คี ลสั เตอร์ PTCC

บรรณานุกรม 451 บรรณานุกรม การทอ่ งเท่ียวแห่งประเทศไทย. (2551). สถานการณ์การท่องเท่ียวพทั ยา จังหวัดชลบุรี. วนั ที่คน้ ขอ้ มลู 11 มกราคม 2551, เขา้ ถึงไดจ้ าก http://www2.tat.or.th/stat/web/static_tst.php . (2551). Pattaya book 2007. วนั ท่ีคน้ ขอ้ มลู 11 มกราคม 2559, เขา้ ถึงไดจ้ าก http://www2.tat.or.th/stat/download/tst/711/pattaya_book2007.xls การทางานร่วมกนั ผา่ นระบบสังคมเครือขา่ ย. (22 เมษายน 2558). ความหมายของ Collaboration networks. สืบคน้ 10 เมษายน 2559 จาก http://www.catdatacom.com กรมพฒั นาธุรกิจการคา้ . (2552). แนวทางการพัฒนาการรวมกล่มุ เครือข่ายวิสาหกิจการค้า (Cluster) ภายใต้ โครงการสร้างพันธมิตรสถาบันการค้า. กรุงเทพฯ: Marketing GURU Association. กฤตติยา สัตยพ์ านิช และวฒุ ิชาติ สุนทรสมยั . (2552). แนวทางการพฒั นาเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเที่ยว ของผ้ปู ระกอบการวิสาหกิจขนาดกลาง และขนาดย่อม (SMEs) ประเภทร้านอาหาร ในเขตเมือง พทั ยา จังหวดั ชลบุรี. รายงานสืบเนื่องจากประชุมวชิ าการ มหาวิทยาลยั สงขลานครินทร์ วทิ ยาเขต หาดใหญ่ จงั หวดั สงขลา, 128-140. กฤตติยา สัตยพ์ านิช. (2552). แนวทางการพัฒนาเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียวของผ้ปู ระกอบการ วิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม(SMEs) ประเภทร้านอาหาร ในเขตเมืองพัทยา จังหวดั ชลบุรี. วทิ ยานิพนธ์หลกั สูตรการจดั การมหาบณั ฑิต. มหาวทิ ยาลยั บรู พา. กฤษณา นิลศรี. (2545). คลสั เตอร์กบั การเพิม่ ขีดความสามารถในการแข่งขนั . วารสารส่งเสริมการลงทุน, 13(1), 30 – 34. เกรียงศกั ด์ิ เจริญวงศศ์ กั ด์ิ. (2543). การจัดการเครือข่าย: กลยทุ ธ์สาคัญสู่ความสาเร็จของการปฏิรูป การศึกษา. กรุงเทพฯ: ซคั เซส มีเดีย. จกั รพร อุน่ จิตต.์ (2548). การพฒั นาคลสั เตอร์อุตสาหกรรมในระดบั จังหวัด (คลสั เตอร์ส่ิงทอ จังหวดั ชัยภูมิ). อุตสาหกรรมสาร, 48 (พ.ค.-มิ.ย.), 38 – 41. จนั ทนา สุกใส และจารุวรรณ เจตเกษกิจ. (ม.ป.ป.). ยทุ ธศาสตร์การพฒั นาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ตามแนวคิดคลสั เตอร์เพื่อเพ่ิมขีดความสามารถในการแข่งขนั ของประเทศ. ปทุมธานี : สานกั งาน พฒั นาวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยแี ห่งชาติ. จาเนียร ชุณหโสภาค. (2549). การเสริมสร้างศกั ยภาพของชุมชนโดยการมีส่วนร่วมเพ่ือการพฒั นาการ ท่องเท่ียวอย่างยงั่ ยืนของกล่มุ จังหวัดภาคกลางตอนล่าง. บทความนาเสนอในการประชุมวชิ าการ. มหาวทิ ยาลยั รามคาแหง. จุฑาทิพย์ ภทั ราวาท, และคณะ. (2549). แนวทางพฒั นาเครือข่าย กล่มุ / องค์กรประชาชนในพืน้ ที่จังหวัด. ภาควชิ าสหกรณ์, คณะเศรษฐศาสตร์, มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์.

452 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ จานง พรายแยม้ แข. (2531). เทคนิคการวัดและประเมินผลการเรียนรู้กับการสอนซ่อมเสริม. กรุงเทพ: ไทย วฒั นาพานิช. ฉตั รนภา พรหมมา และคณะ. (2548). การพัฒนาเครือข่ายระหว่างภาครัฐภาคเอกชนและภาคชุมชนเพื่อการ พัฒนาผลิตภณั ฑ์แบบครบวงจรภายใต้นโยบายหนึ่งตาบลหนึ่งผลิตภณั ฑ์ของกล่มุ 6 จังหวดั ภาคเหนือ. การประชุมสัมมนาวชิ าการวา่ ดว้ ยเศรษฐกิจชุมชนแห่งประเทศไทย คร้ังท่ี 1 “ยทุ ธศาสตร์การพฒั นาเศรษฐกิจชุมชนบนฐานความรู้”. ชมยั พร วเิ ศษมงคล. (2551). คลสั เตอร์ (Cluster) ส่ิงที่ SMEs ไม่ควรละเลย. วนั ท่ีคน้ ขอ้ มลู 10 กมุ ภาพนั ธ์ 2559 เขา้ ถึงไดจ้ าก http://www.sme.go.th/cms/c/journal_articles/view_article _content?article_id=01-ARTICL030408&article_version=1.0 ชาชิวฒั น์ ศรีแกว้ . (ม.ป.ป.). แผนพฒั นาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบบั ท่ี 9 พ.ศ.2545 – 2549. กรุงเทพ ฯ : พ.ศ. พฒั นา. ชาติเฉลิม สุรชยั ชาญ. (2544). ปัจจัยท่ีมีผลต่อความต้องการพฒั นาขีดความสามารถในการทางานของกาลัง แรงงานไทย. วทิ ยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบณั ฑิต, สาขาวชิ าประชากรศาสตร์, วทิ ยาลยั ประชากรศาสตร์, จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั . ชินพรรณ เมฆไพบูรณ์. (2544). ผลกระทบของการท่องเท่ียวและอุตสาหกรรมต่อระบบนิเวศของชายฝ่ัง ทะเล จังหวดั ชลบุรีและระยอง. วทิ ยานิพนธ์ปริญญาวทิ ยาศาสตรมหาบณั ฑิต, สาขาวชิ าภมู ิศาสตร์, บณั ฑิตวทิ ยาลยั , มหาวทิ ยาลยั รามคาแหง. ชลธร ช่ืนอุปการนนั ท์ และวฒุ ิชาติ สุนทรสมยั . (2553). แนวทางการพฒั นาเครือข่ายวิสาหกิจด้านการ ท่องเท่ียวของผ้ปู ระกอบการวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (SMEs) ประเภทโรงแรมท่ีพัก ใน เขตเมืองพัทยา จังหวดั ชลบรุ ี. รายงานสืบเนื่องจากประชุมวชิ าการ มหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทร์ วทิ ยาเขตหาดใหญ่ จงั หวดั สงขลา, 111-125. ชลธร ชื่นอุปการนนั ท.์ (2552). แนวทางการพัฒนาเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเที่ยวของผ้ปู ระกอบการ วิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม(SMEs) ประเภทโรงแรมท่ีพัก ในเขตเมืองพัทยา จังหวดั ชลบุรี. วทิ ยานิพนธ์หลกั สูตรการจดั การมหาบณั ฑิต.มหาวทิ ยาลยั บรู พา. ดนยั เทียนพฒุ . (2547). การพัฒนาคุณค่าทุนมนษุ ย์. กรุงเทพฯ : บริษทั นาโกตา้ จากดั . ทศพล ช่ืนอุปการนนั ท.์ (2549). แนวทางการจัดการการท่องเที่ยวเชิงประวตั ิศาสตร์เมืองเก่าลพบรุ ีอย่าง ยง่ั ยืน. วทิ ยานิพนธ์ปริญญาการวางแผนภาคและเมืองมหาบณั ฑิต, สาขาการวางผงั เมือง, คณะ สถาปัตยกรรมศามตร์, จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั . เทิดศกั ด์ิ สุวรรณปิ ฎก. (2548). การพฒั นาเครือข่ายและการรวมกล่มุ ของผ้ปู ระกอบการวิสาหกิจขนาด กลางและขนาดย่อมประเภทธุรกิจสมนุ ไพรเวชสาอางในจังหวดั ชลบรุ ี. สารนิพนธ์ ปริญญาการ จดั การมหาบณั ฑิต, สาขาการจดั การทรัพยากรมนุษย,์ คณะมนุษยศาสตร์และสงั คมศาสตร์, มหาวทิ ยาลยั บรู พา.

บรรณานุกรม 453 ธีรวธุ ธีระจารุวฒั น์ และวฒุ ิชาติ สุนทรสมยั . (2553). แนวทางการพฒั นาเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว ของผ้ปู ระกอบการวิสาหกิจขนาดกลาง และขนาดย่อม (SMEs) ประเภทร้านขายของที่ระลึก และ คมนาคมขนส่ง ในเขตเมืองพัทยา จังหวดั ชลบุรี. รายงานสืบเน่ืองจากประชุมวชิ าการ มหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทร์ วทิ ยาเขตหาดใหญ่ จงั หวดั สงขลา, 141-157. ธีราวธุ ธีระจารุวฒั น์. (2552). แนวทางการพัฒนาเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียวของผ้ปู ระกอบการ วิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม(SMEs) ประเภทร้านค้าของที่ระลกและคมนาคมขนส่ง ในเขต เมืองพทั ยา จังหวดั ชลบุรี. วทิ ยานิพนธ์หลกั สูตรการจดั การมหาบณั ฑิต. มหาวทิ ยาลยั บูรพา. ธนชยั พลอยศุภชยั . (2547). ปัจจัยท่ีมีอิทธิพลต่อการกลับมาท่องเท่ียวเมืองพัทยาของนกั ท่องเท่ียว ชาวต่างชาติ. วทิ ยานิพนธ์ปริญญาเศรษฐศาสตรมหาบณั ฑิต, บณั ฑิตวิทยาลยั ,มหาวทิ ยาลยั รามคาแหง. ธณภน นิธิชาวกลุ และคณะ. (2557). รายงานการวิจัยเร่ือง การศึกษาการพฒั นาศกั ยภาพและความสามารถ ในการแข่งขนั ด้านภาพลกั ษณ์ตราสินค้าผลิตภัณฑ์ OTOP ของธุรกิจร้านขายของท่ีระลึกใน เครือข่ายวิสาหกิจขนาดย่อมด้านการท่องเท่ียวชุมชนเขตเมืองพทั ยา จังหวดั ชลบุรี เพ่ือการแข่งขนั ในประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน. ชลบุรี: คณะการจดั การและการทอ่ งเที่ยว มหาวทิ ยาลยั บูรพาและ สานกั คณะกรรมการวิจยั แห่งชาติ (วช.). ธนาคารกรุงศรีอยธุ ยา จากดั (มหาชน). (2546). คลสั เตอร์ : การรวมกลุ่มธุรกิจเพ่ือการแขง่ ขนั . วารสาร ปราสาทสังข์. ฉบบั เศรษฐกิจวเิ คราะห์ (เดือนมิถุนายน). ธนาคารพฒั นาวสิ าหกิจขนาดกลางและขนาดยอ่ ม. (2550).โครงการสามประสานพฒั นาเศรษฐกิจ รากหญ้าแนวคิดใหม่เพ่ือความมน่ั คงและยงั่ ยืนของประเทศ. วนั ท่ีคน้ ขอ้ มูล 20 มกราคม 2559, เขา้ ถึงไดจ้ ากhttp://www.smebank.co.th/3prasan.php ธเนศ ศุภรสหสั รังสี. (2552). ธเนศ ศภุ รสหัสรังสี กบั บทบาทองค์กรเอกชนต่อการพัฒนาการท่องเที่ยว เมืองพทั ยา. วนั ท่ีคน้ ขอ้ มลู 17 มกราคม 2559 เขา้ ถึงไดจ้ าก http://www.chonburi108.com/person/popup.asp?id=63 นิภาวรรณ พทุ ธสงกรานต.์ (2549 : บทคดั ยอ่ ). ศกั ยภาพของจังหวดั ราชบุรีในการจัดการการท่องเที่ยวอย่าง ยงั่ ยืน. มหาวทิ ยาลยั ศรีปทุม นพนนั ท์ ตาปนานนท์ และลือชยั ครุธนอ้ ย. (2541). การศึกษามาตรการด้านผงั เมือง เพื่อควบคุมสภาวะ แวดล้อมของเมืองท่องเที่ยวชายทะเล กรณีศึกษาเมืองพทั ยา. สถาบนั วจิ ยั สภาวะแวดลอ้ ม, จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั . นพวรรณ ธีระพนั ธ์เจริญ. (2551, กรกฎาคม – ธนั วาคม). การวจิ ยั เชิงปฏิบตั ิการอยา่ งมีส่วนร่วมของชุมชน ในการพฒั นาส่ิงแวดลอ้ มของพ้นื ท่ีการทอ่ งเที่ยวเชิงวฒั นธรรมในโลกมุสลิม : กรณีศึกษาชุมชน ประตูชยั และชุมชนป่ าตอง อาเภอพระนครศรีอยธุ ยา. วารสารสานักงานคณะกรรมการวิจัย แห่งชาติ, 40(2), 29 – 39.

454 การพฒั นาการรวมกล่มุ แบบเครือข่ายวิสาหกิจด้านการท่องเท่ียว: แนวคิดและการประยกุ ต์ นฤมล นิราทร. (2542). การวิจัยและพัฒนาเครือข่ายกระบวนการเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถ่ินผสมผสานภูมิ ปัญญาสากลเพื่อเสริมสร้าง. กรุงเทพฯ : มหาวทิ ยาลยั ธุรกิจบณั ฑิตย.์ นิติ คงกรุต. (2552). งานสัมมนาเรื่องโครงการปลดชนวนวิกฤตการท่องเท่ียวด้วยการรวมกล่มุ คลสั เตอร์ (Cluster) การพัฒนาการท่องเที่ยวเมืองพัทยาอย่างยง่ั ยืน. ชลบุรี : มหาวทิ ยาลยั บรู พา. บุญเลิศ จิตต้งั วฒั นา. (2548). อุตสาหกรรมการท่องเที่ยว ธุรกิจท่ีไม่มีวนั ตายของประเทศไทย. กรุงเทพ ฯ: ซี.พ.ี บุค๊ สแตนดาร์ด. บุริม โอทกานนท.์ (2549). จาเป็นหรือไม่ตอ้ งร่วมในเครือข่ายวสิ าหกิจ (Cluster). Strategy + Marketing, 5(53), 94 – 96. เบญจมาศ อยปู่ ระเสริฐ. (2544). กล่มุ และเครือข่ายในงานส่งเสริมการเกษตร. มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์. เบญจวรรณ รักษส์ ุธี, บุษยา วงศช์ วลิตกุล, และณฏั ฐพนั ธ์ เขจรนนั ทน์. (2547). การพฒั นาการเชื่อมโยง ของกล่มุ อุตสาหกรรมผ้าไหม จังหวดั นครราชสีมา. บทความนาเสนอในการประชุมวชิ าการ. ศูนย์ พฒั นากลุ่มอุตสาหกรรมในภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือตอนล่าง, มหาวทิ ยาลยั วงศช์ วลิตกุล. ประเสริฐ ศรีรัตนา. (2548). ของท่ีระลึก (พิมพค์ ร้ังท่ี 2). กรุงเทพ ฯ : โอ.เอส. พริ้นติ้ง เฮาส์. ประภาเพญ็ สุวรรณ. (2536). ทัศนคติ: การวดั การเปลี่ยนแปลงและพฤติกรรมอนามยั . กรุงเทพฯ: ไทยวฒั นา พานิช. ปรียาภรณ์ เนียมนก และวศิน เหล่ียมปรีชา. (2555).“การรวมกลุ่มของชุมชนนกั ปฏิบตั ิเพอื่ สร้างรูปแบบทาง การตลาดท่ียง่ั ยนื ผา่ นทฤษฎีกิจกรรม:กรณีศึกษา ตลาดน้าอมั พวา”. วารสารวิทยาการจัดการและ สารสนเทศศาสตร์. มหาวิทยาลัยนเรศวร. 7 (1). พงระภี ศรีสวสั ด์ิ และคณะ.(2550). ศึกษากลไกและศกั ยภาพการจัดกิจกรรมการท่องเที่ยวทางธรรมชาติ อย่างยงั่ ยืน บนพืน้ ท่ีเกาะช้าง ก่ิงอาเภอเกาะช้าง จังหวดั ตราด. มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคล กรุงเทพ. พรชยั ศกั ด์ิสกลุ พรชยั . (2554). การประเมินสภาพเศรษฐกิจอุตสาหกรรมเฟอร์นิเจอร์ไทยเปรียบเทียบคู่แข่ง ในอาเซียน. วทิ ยานิพนธ์วศิ วกรรมศาสตรมหาบณั ฑิต สาขาวชิ าการจดั การงานวศิ วกรรม ภาควชิ า วศิ วกรรมอุตสาหกรรมและการจดั การ มหาวทิ ยาลยั ศิลปากร, นครปฐม. พรพรรณ ชื่นประเสริฐสุข. (2546.). ความสามารถในการแข่งขนั ของหัตถอุตสาหกรรมเซรามิค : กรณีศึกษา เซรามิคศิลาดล. วทิ ยานิพนธ์ปริญญาเศรษฐศาสตรมหาบณั ฑิต, สาขาวชิ าเศรษฐศาสตร์, บณั ฑิตวทิ ยาลยั , จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั . พิเชษฐ์ จริกิตตยากร. (2548). ปัจจยั แห่งความสาเร็จกบั การพฒั นาเครือข่ายวสิ าหกิจ. ส่งเสริมเทคโนโลยี, 31(179). หนา้ 117 – 118. พสิ ิษฐ์ เพง่ อมั พร และคณะ. (2548). โครงการการตง้ั อุตสาหกรรมและการพฒั นาเช่ือมโยงของกล่มุ อุตสาหกรรมไหม จังหวดั นครราชสีมา. วารสารวจิ ยั และฝึกอบรม มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยรี าช มงคลวทิ ยาเขตภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ นครราชสีมา, 1(ม.ค.-มิ.ย.), 9 – 27.

บรรณานกุ รม 455 ภทั รฤดี สุพฒั โสภณ, และคณะ. (2547). การพฒั นาศักยภาพสินค้าที่ระลึกเพื่อส่งเสริมการท่องเท่ียวไทย. บทความนาเสนอในการประชุมวชิ าการ. มหาวทิ ยาลยั รามคาแหง. ภทั รพงศ์ วงศแ์ สนสุข. (2551). แนวทางการพัฒนาการตลาดเชิงเครือข่ายของธุรกิจนาเที่ยวในเขตเมืองพทั ยา จังหวดั ชลบรุ ี. งานนิพนธ์ปริญญาการจดั การมหาบณั ฑิต, สาขาการจดั การวสิ าหกิจขนาดกลางและ ขนาดยอ่ ม, คณะการจดั การและการทอ่ งที่ยว, มหาวทิ ยาลยั บรู พา. ภาวดิ า จีนะวฒั น.์ (2548). ความพึงพอใจของนักท่องเที่ยวไทย ต่อผลการจัดการส่ิงแวดล้อมบริเวณ ชายหาดพัทยา จังหวดั ชลบุรี. วทิ ยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบณั ฑิต, สาขาสังคมศาสตร์เพื่อ การพฒั นา, บณั ฑิตวทิ ยาลยั , มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั นครปฐม. ภษู ณิศา กนั ทิยะ. (2554). อุปสงค์ต่อการออมทรัพย์เพื่อการผลิต : กรณีศึกษาบ้านเกาะไม้แหลม หม่ทู ่ี 6 ตาบลมาบไผ่อาเภอบ้านบึง จังหวดั ชลบุรี. วทิ ยานิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรมหาบณั ฑิต สาขาวชิ ารัฐ ประศาสนศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั วไลยอลงกรณ์ ในพระ บรมราชูปถมั ภ,์ ปทุมธานี. มนสั ชยั สวสั ด์ิ, ปิ ยนาถ อภิธรรมบณั ฑิต, และวชั รี ชานินา. (2547, พฤศจิกายน). การศึกษาระบบการ ท่องเที่ยวจงั หวดั ภูเก็ตเพื่อทราบศกั ยภาพของการพฒั นาไปสู่แหล่งท่องเที่ยวคุณภาพระดบั โลกที่มี ความยงั่ ยนื . ใน : ทวปี ศิริรัศมี, (บรรณาธิการ) รวมบทความวิจัย การท่องเที่ยว , 31 – 42. กรุงเทพ ฯ : สานกั งานกองทุนสนบั สนุนการวจิ ยั . มชั ฌิมา ศรอินทร์. (2548). ความต้องการความรู้เร่ืองการประกอบธุรกิจและวิธีการส่งเสริมศักยภาพของ ผ้ปู ระกอบการธุรกิจขนาดกลางและธุรกิจขนาดย่อมในจังหวดั ขอนแก่น. วทิ ยานิพนธ์ปริญญาศึกษา ศาสตรมหาบณั ฑิต, สาขาสงั คมศาสตร์, คณะศึกษาศาสตร์, มหาวทิ ยาลยั ขอนแก่น. ม่ิงสรรพ์ ขาวสอาด และคณะ. (2548). มลู ค่าเพิ่มในประเทศไทยของอุตสาหกรรมท่องเที่ยวของ ประเทศไทย. เชียงใหม่ : สถาบนั วจิ ยั สงั คม มหาวทิ ยาลยั เชียงใหม่. เรียนรู้ กิจการเครือข่าย. (23 กนั ยายน 2556 ). ความหมายของกิจการเครือข่าย Network Marketing. สืบคน้ 10 เมษายน 2559 เขา้ ถึงจากhttp://paphada.thai2network.com รัชนีกร วฒุ ิเศรษฐไพบูรณ์. (2547). ความสามารถในการแข่งขนั ของหัตถอุตสาหกรรมเคร่ืองประดบั เงิน ในจังหวดั เชียงใหม่. วทิ ยานิพนธ์ปริญญาเศรษฐศาสตรมหาบณั ฑิต, สาขาวชิ าเศรษฐศาสตร์, บณั ฑิตวทิ ยาลยั , จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั . ระบบโทรคมนาคม.เครือขา่ ยวสิ าหกิจอุตสาหกรรมดิจิทลั . สืบคน้ 29 เมษายน 2559 เขา้ ถึงจาก http://www.slideshare.net/worawutthongchan1 ระพพี รรณ ทองหล่อ, และคณะ. (2545). การเปล่ียนแปลงทางด้านเศรษฐกิจ สังคม วฒั นธรรมท่ีเป็ นผล จาการท่องเท่ียว : กรณีศึกษาจังหวดั น่าน. มหาวทิ ยาลยั รามคาแหง. วรัญญา สิทธิโชค. (2544). ความรู้ความเข้าใจ และความคิดเห็น ของนิสิตรัฐประศาสนศาสตร มหาบณั ฑิต ที่มีต่อพระราชบญั ญตั ิข้อมลู ข่าวสารของราชการ พ.ศ. 2540 : ศึกษาเฉพาะนิสิตรัฐประศาสนศาสตร