E-PORTFOLIO LATIHAN MENGAJAR_FITRI BIN SALLEH (CB190030)

["NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(2\/5) Muka : 10 drp : 24 2.3 Keselamatan dan langkah penjagaan peralatan Langkah penjagaan akan dinyatakan dalam manual sesuatu peralatan bagi menyatakan dengan jelas langkah yang perlu dilakukan dalam mengoperasikan peralatan tersebut mengikut kaedah dan langkah yang betul disamping memastikan keselamatan pengguna serta keselamatan peralatan tersebut. Rajah 1.1 di bawah menunjukkan contoh langkah penjangaan bagi produk TV elektronik. Rajah 1.1 Contoh langkah penjagaan bagi produk Elektronik","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(2\/5) Muka : 11 drp : 24 2.4 Bekalan Kuasa Bekalan kuasa sebenarnya bukanlah menjanakan kuasa kepada peralatan elektrik, tetapi hanyalah sekadar penukar (converter) dari bekalan kuasa TNB atau pada soket dinding dalam bentuk arus ulangalik kepada beberapa paras voltan arus terus yang diperlukan oleh peralatan elektronik seperti CPU komputer, pencetak, unit paparan (monitor) dan lain-lain. Kerosakan bekalan kuasa boleh berlaku dalam dua bentuk seperti rosak sepenuhnya (complete failure) dan separuh rosak (intermittent failure). Kerosakan sepenuhnya perlu dibaiki yang mana ia langsung tiada keluaran, manakala separuh rosak adalah masalah keluaran yang sekejap ada dan sebaliknya. Dalam sistem komputer, bekalan kuasa merupakan punca utama yang harus dipastikan semasa mengenalpasti kerosakan pada sistem. Ini kerana kebanyakan komponen elektronik tidak berfungsi jika nilai bekalan kuasa tidak mencukupi diberikan. Jenis-jenis Unit Bekalan Kuasa Bekalan kuasa boleh dibahagikan kepada dua jenis utama, iaitu seperti berikut: 1. Bekalan kuasa jenis linear \/ pengubah ( Transformer type power supply) 2. Bekalan kuasa jenis pensuisan (Switching type power supply) \u2022 Bekalan Kuasa Jenis Linear \/ Pengubah Di dalam bekalan kuasa jenis linear terdapat 5 bahagian utama iaitu: i. Penapis Hingar dan Fius (Noise Filter and Fuse) ii. Pengubah (Transformer) iii. Penerus (Rectifier) iv. Penapis (Filter) v. Pengatur Voltan ( Voltage Regulator)","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(2\/5) Muka : 12 drp : 24 Gambarajah Blok Bekalan Kuasa Jenis Pengubah Setiap bahagian mempunyai fungsi yang berbeza. Berikut dibincangkan fungsi-fungsi bagi setiap bahagian tersebut: i.Penapis Hingar dan Fius (Noise Filter and Fuse) Ia merupakan bahagian mula-mula dilalui oleh bekalan kuasa dari TNB ke bekalan kuasa komputer. Ia berfungsi untuk menjaga keselamatan bekalan kuasa dari lebihan voltan (spike) dan juga hingar (noise) yang boleh mengganggu talian bekalan kuasa dan juga kerosakan bekalan kuasa komputer. Penapis hingar (noise filter) berfungsi untuk menapis hingar pada talian masukan dan fius pula digunakan untuk mengelakkan berlaku kerosakan pada komputer sekiranya terdapat litar pintas atau lebihan beban pada bekalan kuasa. Penapis hingar yang biasa digunakan adalah \u2018Metal Oxside Varistor\u2019 (MOV). ii. Pengubah (Transformer) Ia digunakan untuk menaik atau menurunkan voltan dari TNB. Ia juga berfungsi sebagai pengasing di antara bekalan dari TNB dengan sistem komputer. Ia bertujuan untuk mengelakkan berlakunya kerosakan jika berlaku sebarang litar pintas pada sebelah yang lain (jika berlaku pada gelung sekunder ia tidak mempengaruhi gelung primer). Keluaran sekundernya adalah masih lagi arus ulang alik. Bagi pengubah yang menurunkan voltan pada bahagian sekunder berbanding primer di panggil \u2018Step down\u2019 dan pengubah yang menaikkan voltan pada sekunder dipanggil \u2018step up\u2019. Bagi transformer yang sama nilai voltan sekunder dan primer dipanggil \u2018isolation transformer\u2019. Jenis pengubah yang digunakan dalam bekaln komputer adalah jenis \u2018step down\u2019.","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(2\/5) Muka : 13 drp : 24 iii. Penerus (Rectifier) Ia digunakan untuk menghasilkan bentuk gelombang penuh atau separuh. Gelombang ini akan digunakan oleh penapis untuk menghasilkan gelombang arus terus. Biasanya gelombang yang dikeluarkan oleh penerus bekalan kuasa komputer adalah gelombang penuh. Jenis penerus yang digunakan adalah jenis \u2018bridge rectifier\u2019. iv. Penapis (Filter) Ia berfungsi menapis gelombang yang dikeluarkan oleh penerus, untuk membentuk gelombang arus terus. Ia biasanya menggunakan komponen seperti kapasitor dan perintang. v. Pengatur Voltan ( Voltage Regulator) Ia berfungsi untuk menetapkan keluaran bekalan kuasa seperti mana yang dikehendaki. Biasanya bahagian ini menggunakan IC chip yang khas. Ia dipanggil \u2019Voltage regulator \u2019 seperti 7815 (+12VDC), 7805 (+5VDC), 7905 (- 5VDC) dan 7915 (-12VDC) dan lain-lain lagi. \u2022 Bekalan Kuasa Jenis Pensuisan (Switching Power Supply) Di dalam bekalan kuasa jenis pensuisan terdapat 6 bahagian utama iaitu: i. Penapis Hingar dan Fius (Noise Filter and Fuse) ii. Voltage Double Rectifier iii. Pengubah Frekuensi Tinggi (High Frequency \/ Power Transformer) iv. Penerus (Rectifier) v. Litar Pensuisan dan Kawalan (Switching and Control Circuits) vi. Pengatur Voltan ( Voltage Regulator) Setiap bahagian mempunyai fungsi yang berbeza. Berikut dibincangkan fungsi-fungsi bagi setiap bahagian tersebut: i. Penapis Hingar dan Fius (Noise Filter and Fuse) Ia merupakan bahagian mula-mula dilalui oleh bekalan kuasa dari TNB ke bekalan kuasa komputer. Ia berfungsi untuk menjaga keselamatan bekalan kuasa dari lebihan voltan (spike) dan juga hingar (noise) yang boleh mengganggu talian bekalan kuasa dan juga kerosakan bekalan kuasa komputer. Penapis hingar (noise filter) berfungsi untuk menapis hingar pada","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(2\/5) Muka : 14 drp : 24 talian masukan dan fius pula digunakan untuk mengelakkan berlaku kerosakan pada komputer sekiranya terdapat litar pintas atau lebihan beban pada bekalan kuasa. Penapis hingar yang biasa digunakan adalah \u2018Metal Oxside Varistor\u2019 (MOV). ii. Voltage Double Rectifier Ia adalah bahagian kedua selepas penapis hingar dan fius. Ia berfungsi untuk menjanakan masukan voltan arus terus yang tinggi kepada sepasang transistor yang digunakan sebagai pensuisan dengan cara memenggal (chopped) voltan masukan DC kepada gelombang empat segi. Hasil keluaran \u2018Voltage Double Rectifier\u2019 adalah voltan arus terus yang tinggi (120 \/ 240 VDC). Keluaran ini akan di alirkan kepada masukan \u2018Power Transformer\u2019. iii. Pengubah Frekuensi Tinggi (High Frequency \/ Power Transformer) Ia digunakan untuk mendapatkan beberapa paras voltan keluaran yang lebih rendah dan juga sebagai pengasingan daripada masukan DC dari \u2018Voltage double Rectifier\u2019 yang tinggi. Hasil keluarannya adalah voltan segi empat yang rendah seperti yang diperlukan oleh komputer. vi. Penerus (Rectifier) Ia berfungsi untuk menukar gelombang empat segi dari \u2018Power Transformer\u2019 kepada nilai voltan DC yang biasa. Cara kerjanya sama dengan penerus dalam bekalan kuasa jenis pengubah. v. Litar Pensuisan dan Kawalan (Switching and Control Circuits) Ia merupakan bahagian utama dalam bekalan kuasa jenis ini. Fungsinya adalah mengawal pensuisan sepasang transistor yang disambung pada masukan \u2018PowerTransformer\u2019. Kawalan ini akan menentukan gelombang DC empat segi yang dihasilkan oleh pengubah tersebut. Ia juga untuk mengawal nilai voltan yang tetap dikeluarkan oleh bekalan kuasa. Cara ia mengawalnya adalah dengan mendapatkan nilai keluaran pada penerus dan membandingkan nilai tersebut dengan nilai yang piawai sekiranya tidak sama, maka ia akan menghantar isyarat kawalan melalui \u2018photo isolator\u2019 kepada \u2018controlled osillator\u2019 supaya mengawal masa pensuisan bagi transistor-","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(2\/5) Muka : 15 drp : 24 transistor tersebut. Dengan mengawal masa pensuisan bagi kedua-dua transistor tersebut keluaran dapat ditetapkan. vi. Pengatur Voltan ( Voltage Regulator) Ia berfungsi untuk menetapkan keluaran bekalan kuasa seperti mana yang dikehendaki. Biasanya bahagian ini menggunakan IC chip yang khas. Ia dipanggil \u2019Voltage regulator \u2019 seperti 7815 (+12VDC), 7805 (+5VDC), 7905 (- 5VDC) dan 7915 (-12VDC) dan lain-lain lagi. Perbezaan Bekalan Kuasa Jenis Pengubah Dengan Pensuisan Bekalan Kuasa Jenis Pengubah Bekalan Kuasa Jenis Pensuisan Perubahan beban mempengaruhi Perubahan beban tidak keluaran mempengaruhi keluaran Murah Mahal Litar yang senang dan mudah Litar yang kompleks dan susah dibaiki dibaiki 2.5 Alat Tangan 2.5.1 Meter \uf0d8 Meter pelbagai analog\/digital \u2022 Meter pelbagai boleh berfungsi sebagai meter volt, meter arus, atau meter ohm. \u2022 Rajah 1 dan 2 memaparkan gambar dua buah meter pelbagai yang berbeza. \u2022 Terdapat dua kategori meter pelbagai iaitu meter pelbagai analog dan meter pelbagai digital. \u2022 Meter pelbagai analog menggunakan jarum penunjuk di atas skala meter manakala meter pelbagai digital pula memaparkan digit untuk menunjukkan nilai bacaan.","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(2\/5) Muka : 16 drp : 24 Rajah 1. Meter pelbagai analog Rajah2. Meter pelbagai digital \uf0d8 Kegunaan Meter belbagai boleh digunakan untuk mengukur :- i. Rintangan ii. Voltan arus terus (AT) iii. Voltan arus ulang alik (AU) iv. Arus terus \uf0d8 Bahagian-bahagian meter pelbagai analog Skala Penunjuk Pelaras sifar penunjuk Pelaras sifar ohm Julat Suis pemilihan Tamatan negatif F id j l t Tamatan positif Rajah 3. Bahagian-bahagian meter pelbagai analog","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(2\/5) Muka : 17 drp : 24 \uf0d8 Fungsi bahagian i) Skala \u2022 Memaparkan julat bacaan ukuran yang ditunjuk oleh jarum penunjuk. ii) Penunjuk \u2022 Menunjuk nilai bacaan ukuran iii) Pelaras sifar penunjuk \u2022 Untuk melaras jarum penunjuk pada kedudukan sifar iv) Pelaras sifar ohm \u2022 Untuk melaras jarum penunjuk pada kedudukan 0 ohm. v) Julat \u2022 Memaparkan fungsi meter. \u2022 Memaparkan lingkungan nilai had pengukuran atau pendarab vi) Suis pemilih fungsi dan julat \u2022 Untuk memilih fungsi meter yang diperlukan umpamanya meter volt arus terus (DCV), meter volt arus ulang alik (ACV), meter ampere (DCmA) dan meter ohm (\u2126). \u2022 Untuk memilih tahap julat yang sesuai dengan kegunaan kerja yang dilakukan. vii) Tamatan positif \u2022 Punca sambungan kuar merah (positif). viii) Tamatan negatif \u2022 Punca sambungan kuar hitam (negatif).","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(2\/5) Muka : 18 drp : 24 \uf0d8 Bahagian-bahagian meter pelbagai digital Paparan berdigit Butang nada pembuz Butang kuasa Butang P.Hold Butang pilihan AC\/DC Julat Soket kapasitor Suis pemilih fungsi Suis pemilihan Soket transistor Fungsi dan julat Tamatan 20A Tamatan positif Tamatan negatif Rajah 4. Bahagian-bahagian meter pelbagai digital \uf0d8 Fungsi bahagian i) Butang kuasa (POWER) \u2022 Menghidup dan mematikan meter pelbagai. ii) Paparan berdigit \u2022 Memaparkan nilai bacaan digit iii) Butang pilihan AC\/DC \u2022 Suis tekan untuk memilih fungsi meter samada beroperasi dalam keadaan mengukur arus terus (DC) atau arus ulang alik (AC). iv) Julat \u2022 Memaparkan fungsi meter. \u2022 Memaparkan lingkungan nilai had pengukuran atau pendarab v) Suis pemilih fungsi dan julat \u2022 Untuk memilih fungsi meter yang diperlukan umpamanya meter volt arus terus (DCV), meter volt arus ulang alik (ACV), meter ampere (DCmA) dan meter ohm (\u2126).menguji diod, transistor dan sebagainya.","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(2\/5) Muka : 19 drp : 24 \u2022 Untuk memilih tahap julat yang sesuai dengan kegunaan kerja yang dilakukan. vi) Butang nada pembuz \u2022 Suis tekan untuk memilih meter berada dalam mode senyap atau nada beep ketika berada pada julat menguji diod.( ) vii) Butang P.Hold \u2022 Suis tekan untuk memegunkan bacaan digit. viii)Soket pemuat \u2022 Punca sambungan ketika membuat pengujian pemuat. ix) Tamatan positif V-\u2126-Hz \u2022 Punca sambungan kuar merah ketika meter berfungsi untuk mengukur voltan, rintangan atau frekuensi. x) Tamatan negatif \u2022 Punca sambungan kuar hitam (negatif\/ common) untuk semua operasi pengukuran. xi) Tamatan positif mA \u2022 Punca sambungan kuar merah (positif) ketika meter berfungsi mengukur arus yang rendah. xii) Tamatan 20A \u2022 Punca sambungan kuar merah (positif) ketika meter berfungsi mengukur arus yang tinggi sehingga had maksima 20 ampere. xiii)Soket transistor \u2022 Punca sambungan ketika membuat pengujian transistor. \uf0d8 Pengendalian meter pelbagai \u2022 Meter pelbagai mestilah dikendalikan mengikut langkah-langkah yang betul dan selamat. Kecuaian atau kegagalan mematuhi langkah- langkah yang telah ditetapkan akan mengakibatkan meter rosak, menghasilkan bacaan yang salah atau berlaku kemalangan.","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(2\/5) Muka : 20 drp : 24 \uf0d8 Mengendali meter voltan arus terus (VDC) \u2022 Pastikan voltan yang hendak diukur samada voltan arus terus atau arus ulang alik. \u2022 Sambungkan kuar meter pada tamatan. Kuar merah pada tamatan positif (+) dan kuar hitam pada tamatan negatif meter (-\/COM). \u2022 Laraskan julat meter pada fungsi DCV. Pilih julat yang paling tinggi contohnya 1000 DCV. 2.5.2 Pena Penguji Pena ujian digunakan untuk mengesan kehadiran elektrik pada sesuatu jasad dan mengetatkan atau melonggarkan skru kecil. Batang pena ujian adalah berpenebat dan bahagian mata pena ujian bebrbentuk seperti pemutar skru bilah rata. Mentol neon dalam pemegang pena ujian disentuh pada bahagian yang berarus. Pena ujian sesuai dan selamat digunakan untuk mengesan voltan 50V hingga 500V. 2.6 Julat Voltan \/ Jenis Pembekal tenaga untuk peranti-peranti elektronik boleh dibahagikan secara umum menjadi linear dan bekalan tenaga pensuisan. Bekalan linear itu adalah satu agak reka bentuk ringkas yang menjadi semakin sangat besar dan berat untuk arus yang deras alat-alat; pengaturan voltan dalam satu bekalan linear boleh mengakibatkan kecekapan yang rendah. Satu bersuis mod bekalan bagi penarafan yang sama sebagai satu bekalan linear akan lebih kecil, biasanya adalah lebih efisien, tetapi akan lebih rumit. Pada masa lalu, bekalan elektrik sesalur telah dibekalkan sebagai DC dalam beberapa rantau, AC dalam orang lain. Sederhana, bekalan kuasa linear murah akan","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(2\/5) Muka : 21 drp : 24 berlari secara langsung daripada sama ada AC atau DC sesalur, sering tanpa menggunakan sebuah transformer. Bekalan kuasa itu mengandungi satu rektifier dan satu kapasitor turas. Penerus adalah pada dasarnya satu pemimpin, tidak mempunyai kesan mendadak apabila dijalankan dari DC. 2.6.1 Bekalan kuasa AC \/ arus ulang alik Bekalan kuasa AC biasanya mengambil voltan dari soket dinding (bekalan utama) dan menggunakan pengubah untuk meningkatkan atau melepaskan voltan ke voltan yang dikehendaki. Sesetengah penapisan boleh berlaku juga. Dalam sesetengah kes, voltan sumber adalah sama dengan voltan keluaran; ini dipanggil pengubah pengasingan. Transformer bekalan kuasa AC lain tidak menyediakan pengasingan utama; ini dipanggil autotransformer; sebuah autotransformer output berubah-ubah dikenali sebagai variac. Lain-lain bekalan kuasa AC direka untuk menyediakan arus yang hampir berterusan, dan voltan keluaran mungkin berbeza-beza bergantung kepada impedans beban. Dalam kes apabila sumber kuasa adalah arus terus, (seperti bateri simpanan kereta), pengubah inverter dan step-up boleh digunakan untuk menukarnya kepada kuasa AC. Kuasa AC mudah alih boleh disediakan oleh alternator yang dikuasakan oleh enjin diesel atau petrol (contohnya, di tapak pembinaan, di dalam kereta atau bot, atau penjanaan kuasa sandaran untuk perkhidmatan kecemasan) yang arusnya dihantar ke litar pengatur untuk menyediakan voltan malar pada output. Sesetengah jenis penukaran kuasa AC tidak menggunakan pengubah. Sekiranya voltan keluaran dan voltan input adalah sama, dan tujuan utama peranti adalah untuk menapis kuasa AC, ia boleh dipanggil perapi garis. Sekiranya peranti","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(2\/5) Muka : 22 drp : 24 direka untuk menyediakan kuasa sandaran, ia boleh dipanggil bekalan kuasa yang tidak terganggu. Litar boleh direka dengan topologi pengganda voltan untuk terus meningkatkan kuasa AC; dahulunya, permohonan sedemikian adalah penerima tiub vakum AC \/ DC. Dalam penggunaan moden, bekalan kuasa AC boleh dibahagikan kepada fasa tunggal dan sistem tiga fasa. \\\"Perbezaan utama antara fasa tunggal dan kuasa fasa tiga fasa adalah kekukuhan penghantaran.\\\" [4] Bekalan kuasa AC juga boleh digunakan untuk menukar frekuensi serta voltan, mereka sering digunakan oleh pengeluar untuk memeriksa kesesuaian produk mereka untuk kegunaan di negara lain. 230 V 50 Hz atau 115 60 Hz atau 400 Hz untuk ujian avionik. 2.6.2 Bekalan Kuasa DC \/ arus terus Bekalan kuasa DC adalah salah satu yang membekalkan voltan DC berterusan kepada bebannya. Bergantung pada reka bentuknya, bekalan kuasa DC mungkin dikuasakan dari sumber DC atau dari sumber AC seperti kuasa utama. \uf0d8 Bekalan AC-ke-DC Bekalan kuasa DC menggunakan elektrik utama AC sebagai sumber tenaga. Bekalan kuasa sedemikian akan menggunakan pengubah untuk menukar voltan masukan ke voltan AC yang lebih tinggi atau lebih rendah. Penyearah digunakan untuk menukar voltan output pengubah kepada voltan DC yang berbeza-beza, yang seterusnya dilalui melalui penapis elektronik untuk menukarnya kepada voltan DC yang tidak dikawal. Penapis mengeluarkan paling banyak, tetapi tidak semua variasi voltan AC; baki voltan AC dikenali sebagai riak. Toleransi beban elektrik terhadap riak","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(2\/5) Muka : 23 drp : 24 menentukan jumlah minimum penapisan yang mesti disediakan oleh bekalan kuasa. Dalam sesetengah aplikasi, riak yang tinggi dapat diterima dan oleh itu tiada penapisan diperlukan. Contohnya, dalam beberapa aplikasi pengecasan bateri adalah mungkin untuk melaksanakan bekalan kuasa DC yang berkuasa bekalan utama dengan tidak lebih dari satu transformer dan satu dioda penerus tunggal, dengan perintang secara bersiri dengan output untuk mengehadkan arus pengecasan.","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(2\/5) Muka : 24 drp : 24 RUJUKAN 1. http:\/\/www.myelectrical4u.blogsport.com 2. Mohd Isa Bin Idris, Sabariah Binti Haji Bohanudin, Norjah Binti Janudin, Norani Binti Hamzah, Salwani Binti Mohd Daud (2003). Pengajian Kejuruteraan Elektrik dan Elektronik Tingkatan 4, Dewan Bahasa dan Pustaka Kuala Lumpur, ISBN NO. 983-62- 7430-8. 3. Boylestad, Robert L,Nashelsky, Louis . 1996. Electronic Devices and circuit theory, Sixth Edition. Prentice Hall 4. Kertas penerangan Teknologi Elektronik ADTEC, Shah Alam. 5. Teknik Diagnosis dan Alat Pengujian (E3005\/Unit 2\/1)","BAHAGIAN PENDIDIKAN DAN LATIHAN TEKNIKAL VOKASIONAL KEMENTERIAN PEDIDIKAN MALAYSIA ARAS 5 DAN 6, BLOK E 14, PARCEL E, PUSAT PENTADBIRAN KERAJAAN PERSEKUTUAN 62604 PUTRAJAYA KOD DAN NAMA KERTAS PENERANGAN 3 PROGRAM \/ (INFORMATION SHEET) PROGRAM\u2019S CODE & NAME ETN 4024: PENYENGGARAAN PEMBAIKAN PERALATAN ELEKTRONIK TAHAP \/ LEVEL EE-021-3:2012 ELECTRONIC EQUIPMENT TROUBLESHOOTING, REPAIR & MAINTENANCE L3 NO. DAN TAJUK UNIT ETN 4023 \/ CU4 KOMPETENSI \/ PENYENGGARAAN PEMBAIKAN PERALATAN ELEKTRONIK COMPETENCY UNIT NO. AND TITLE 1. IDENTIFY THE ELECTRONIC TOOLS, EQUIPMENTS AND MATERIALS NO. DAN PENYATAAN 2. CHECK SERVICE MANUAL AND CONTENTS AKTIVITI KERJA \/ WORK 3. PERFORM TROUBLESHOOTING 4. REPORT ELECTRONIC EQUIPMENT CORRECTIVE MAINTENANCE ACTIVITIES NO. AND ACTIVITIES STATEMENT 5. PREPARE ELECTRONIC EQUIPMENT CORRECTIVE MAINTENANCE REPORT Muka Surat \/ Page: 1 NO. KOD \/ CODE NO. EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Drpd \/ of : 40","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 2 drp : 41 3.0 MELAKSANAKAN PENYELESAIAN MASALAH (TROUBLESHOOTING 3.1 BAHAGIAN PENYELENGGARAAN (CTH: BEKALAN KUASA DC) 3.1.1 PENGENALAN Kuasa elaktrik yang dibekalkan dalam negara kita adalan dalam bentuk ac 240V RMS dan 50Hz. Walau bagaimana pun voltan dc amat diperlukan untuk mengendalikan sebahagian besar alatan elektronik contohnya Radio. Peralatan elektronik lain juga memerlukan voltan dc samada dalam nilai yang lebih tinggi atau rendah dan memerlukan voltan dc yang stabil. Bekalan kuasa dc adalah merupakan satu liitar elektronik yang menukarkan voltan bekalan utama ac 240V kepada voltan dc yang diperlukan. Litar bekalan kuasa dc mengandungi 4 komponen atau bahagian utama : a) Pengubah - Menurun atau menaikan voltan ac masukan 240V kepada nilai yang dikehendaki. b) Penerus - Menukarkan voltan ac kepada voltan dc berdenyut. c) Penapis - Proses untuk menghasilkan voltan dc yang linar tanpa berdenyut. d) Pengatur- Kebolehan bekalan kuasa menghasilkan voltan dc yang tetap walaupun berlaku perubahan pada beban keluaran atau voltan masukan. Rajah 1 menunjukkan gambarajah blok bekalan kuasa lelurus. Voltan ac. Pengubah Penerus Penapis Pengatur Voltan dc. Voltan Rajah 1: Gambarajah Blok Bekalan kuasa Lelurus 3.2 MENGESAN KEROSAKAN Dalam litar bekalan kuasa pengatur voltan terdapat empat peringkat iaitu pengubah, penerus, penapis dan pengatur, kerosakan boleh berlaku dimana-mana peringkat. Pemerhatian yang khusus perlu dibuat untuk mengenal pasti kesan (symptom) kerosakan. Pertama pastikan bekalan ac pada litar disambung dengan betul dan","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 3 drp : 41 suis ditutup (on). Jika tiada voltan dc keluaran tiada, pastikan ada voltan ac masukan pada belitan sekunder, jika tiada voltan ac pada sekunder pengubah, tiga kemungkinan kerosakan boleh berlaku: a) Belitan primer atau sekunder terbuka b) Dawai penyambung dari palam terbuka \/ putus c) Fius terbuka \/ putus. Untuk menguji, pastikan suis soket dibuka (off) dan palam ditanggalkan dari soket, meter Ohm boleh digunakan untuk menguji keterusannya. Jadual 2 menunjukkan simptom dan kerosakan yang berlaku pada bekalan kuasa pengatur voltan boleh laras. Terdapat tiga jenis kerosakan yang biasa berlaku kepada komponen elektronik: i. Terbuka ii. Terpintas iii. Bocor KESAN KEROSAKAN 1. Kerosakan pada pengubah Voltan dc keluaran 0V dan tiada voltan sekunder. Dawai penyambung bekalan Rintangan belitan primer dan sekunder rendah masukan atau fius terbuka (normal) Belitan primer terbuka Voltan dc keluaran 0V dan tiada voltan ac pada belitan sekunder. Rintangan belitan primer infiniti Belitan sekunder terbuka dan rintangan rendah pada belitan sekunder. Voltan dc keluaran 0V dan tiada voltan ac pada belitan sekunder.Rintangan belitan sekunder infiniti dan rintangan rendah pada belian primer. 2. Kerosakan pada penerus (gelombang penuh dan tetimbang) Voltan dc keluaran rendah dan terdapat voltan riak. Diod penerus terbuka Fius terbuka disebabkan arus yang berlebihan. Diod penerus pintas. Rintangan pada pengubah normal. Litar berfungsi dengan normal tetapi voltan dc Rintangan diod penerus keluaran lebih rendah dari yang sepatutnya. menjadi tinggi (maka voltan pincang bertambah) 3. Kerosakan kapasitor penapis Voltan dc keluaran rendah, paras voltan riak Kapasitor penapis terbuka bertambah. Pengaturan voltan lemah Fius terbuka, rintangan keluaran penerus rendah Kapasitor penapis pintas.","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 4 drp : 41 bila diukur pincang depan dan songsang Kapasitor penapis bocor. dan Voltan dc keluaran rendah dengan paras voltan dan riak bertambah. Pengaturan voltan lemah Transistor siri dasar (mungkin litar berfungsi dengan tak stabil pengeluar terbuka. 4. Kerosakan litar pengatur Transistor pemungut Voltan dc keluaran 0V dan voltan masukan ke pengeluar terpintas. pengatur sedikit tinggi dari normal. Diod zener terpintas Voltan masukan dan keluaran pengatur sama, fius boleh jadi terputus atau merosakan transistor Diod zener terbuka. disebabkan arus yang berlebihan. Voltan dc keluaran rendah, transistor siri menjadi Penguat ralat terbuka panas. (transistor atau I.C) Tiada voltan rujukan, voltan dc keluaran mungkin akan tinggi atau rendah bergantung kepada corak Penguat ralat pintas. sambungan diod zener. Voltan dc keluaran lebih tinggi dari sepatutnya, tiada pengaturan voltan dan tiada voltan kawalan . Diod zener menjadi panas disebabkan arus yang berlebihan. Litar tak boleh dikawal. Voltan dc keluaran rendah lebih rendah dari voltan zener. Jadual 2: Jadual kesan dan kerosakan Unit Bekalan Kuasa Pengatur Voltan Boleh Laras. Terdapat tiga kaedah asas mengesan kerosakan: a) Pemerhatian dengan pancaindera \u2013 melihat fizikal komponen jika ada yang hangus atau sebagainya dan menghidu jika ada komponen terbakar. b) Suntikan dan surihan isyarat. c) Sukatan voltan dan rintangan. 4 Langkah-langkah keselamatan i. Keselamatan diri Anda merupakan individu yang melakukan tugas atau kerja. Kecuaian semasa melakukan kerja boleh mengakibatkan kemalangan diri anda. Oleh yang demikian dengan mematuhi peraturan keselamatan dengan betul amatlah penting demi untuk mengelakkan diri daripada terlibat dengan sebarang kemalangan. Antara peraturan yang perlu diikuti dan diamalkan adalah:","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 5 drp : 41 \u2022 Cara berpakaian - Memakai pakaian bengkel - Memakai kasut bertebat dan bertumit rendah - Tidak memakai barang kemas \u2022 Sikap - Sentiasa mematuhi arahan - Merancang aktiviti sebelum memulakan kerja - Melaporkan sebarang kerosakan - Menggunakan alat yang betul dan mengikut prosedur \u2022 Fizikal - Sihat - Jelas penglihatan ii. Keselamatan alat Peralatan elektrik hendaklah sentiasa dalam keadaan baik dan dilengkapi dengan ciri-ciri keselamatan yang ditetapkan. Antara ciri keselamatan yang perlu diperhatikan adalah: \u2022 Penebatan - Semua alat dan perkakasan elektrik hendaklah mempunyai penebat yang baik dan sempurna. \u2022 Penggunaan alat pematerian (soldering iron) - Alat pemateri adalah satu alat untuk meleburkan bahan pemateri, oleh yang demikian hujung alat peteri adalah panas dengan itu elakkan dari meletakkannya dimerata-rata. Letakkan alat pemateri di pemegangnya (holder). - Elakkan dari mengetuk alat pateri untuk membersihkan hujung alat pemateri dari bahan pateri sebab ia akan merosakkan elemen pemanasnya. Gunakan span basah untuk membersihkannya \u2022 Penggunaan meter pelbagai (multimeter) - Gunakan julat yang betul","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 6 drp : 41 - Pastikan kekutuban yang betul PENGATUR VOLTAN a) Pengatur voltan bertransistor Terdapat dua jenis pengatur voltan bertransistor : i. Pengatur transistor pirau ii. Pengatur transistor siri i. Pengatur transistor pirau Rajah 17 menunjukkan litar pengatur voltan jenis transistor pirau. Diod zener digunakan untuk mebberikan voltan yang tetap antara tapak dan pemungut transistor Q1. Jika rintangan beban bertambah, voltan keluaran akan turut meningkat iaitu menjadi lebih positif. Maka ini bermakna voltan merentas DZ\/RS juga bertambah iaitu voltan Rs yang meningkat sebab voltan DZ tetap. Peningkatan voltan susut merentas RS menjadikan pincang hadapan transistor Q1 dan Q2 bertambah, dengan bertambahnya voltan pincang Q2 menjadikan IC transistor Q2 meningkat, oleh yang demikian menjadikan lebih banyak voltan akan susut merentas R1, maka ia akan mengurangkan semula voltan keluaran kenilai yang asal. Apabila rintangan beban berkurang, maka kendalian litar adalah sebaliknya. Apabila voltan masukan berubah maka voltan keluaran juga akan berubah sepertimana perubahan yang berlaku di masukan, maka litar akan mengatur semula voltan keluarannya supaya tetap.","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 7 drp : 41 Rajah 2 : Pengatur voltan transistor pirau ii. Pengatur transistor siri. Transistor yang disambung sesiri dengan beban akan mengawal nilai voltan masukan yang dibenarkan ke keluaran. Voltan keluaran akan disampelkan oleh satu litar yang membekalkan voltan suapbalik yang akan dibandingkan dengan voltan rujukan. Rajah 18, adalah satu litar pengatur siri mudah. Perintang RS adalah untuk membolehkan arus songsang diod zener dikendalikan pada kawasan runtuh (breakdown region) ini untuk memastikan tapak Q1 pada nilai yang tetap pada nilai DZ 12V. Nilai voltan keluaran pengatur adalah lebih rendah dari nilai DZ sebab VDZ \u2013 VBE dimana VBE ialah 0.6V. Manakala voltan susut merentas pemungut dan pengeluar (VCE) ialah : VCE = Vin - Vout = 18 \u2013 11.4 = 6.6V Sekiranya rintangan beban dalam litar yang dirtunjukkan dalam rajah 2 berkurang, voltan keluaran (VOUT) juga akan menyusut iaitu menjadi kurang positif, ini bermakna voltan pengeluar (VE) transistor Q1 juga berkurang, iaitu berkurang positif atau bertambah negatif, maka VBE akan bertambah. Apabila pincang hadapan sesuatu transistor bertambah, rintangan antara pemungut dan pengeluar (RCE) akan berkurang. Oleh yang demikian voltan","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 8 drp : 41 susut merentas pemungut dan pengeluar (VCE) transistor Q1 akan berkurang maka akan mengembalikan nilai voltan keluaran kepada nilai yang asal. Rajah 3 : Pengatur Voltan Siri Begitu juga sebaliknya jika perubahan berlaku kepada masukan voltan dc tak teratur. Contohnya jika voltan masukan bertambah, vltan keluaran pengatur juga akan bertambah. Ini akan menjadikan pengeluar Q1 menjadi hampir kepada nilai voltan dasar, menjadikan voltan pincang VBE berkurang. Berkurangnya VBE menjadikan RCE bertambah dan VCE bertambah, maka voltan keluaran dapat dikurangkan kenilai yang asal. Rajah 4 adalah gambarajah blok pengatur voltan boleh laras. Komponen Fungsi Transistor pengatur siri mengawal sebarang perubahan voltan pada keluaran supaya voltan keluaran dalam keadaan yang tetap Sampel dan pelarasan sebahagian voltan teratur di suapbalik ke pembanding dan melaras voltan dc keluaran yang dikehendaki. Voltan rujukan mempunyai voltan rujukan yang tetap. Pembanding membandingkan dua voltan iaitu voltan rujukan dan vltan sample Penguat ralat Menerima sebarang perubahan voltan antara voltan sample dan voltan rujukan untuk memberi pincang kepada penguat. Isyarat ralat tadi disalurkan ke transistor pengatur siri untuk melaras pincang depan transistor.","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 9 drp : 41 TRANSISTOR PENGATUR SISI VOLTAN DC TAK PENGUAT VOLTAN DC TERATUR RALAT TERATUR VOLTAN PEMBANDING SAMPEL DAN RUJUKAN PELARASAN Rajah 4 : Gambarajah blok pengatur voltan boleh laras Rajah 5 adalah satu lagi litar pengatur voltan siri dimana keluarannya boleh dilaras.Litar ini mempunyai dua fungsi : 5 Voltan keluaran boleh dilaras kepada nilai voltan minima dan maksima yang dikehendaki. 6 Mengatur voltan keluaran supaya tetap. Rajah 5 : Pengatur voltan boleh laras","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 10 drp : 41 Diod zener dan perintang Rs memberikan voltan rujukan yang tetap pada pengeluar Q2. Rangkaian R1, VR1 dan R2 adalah pembahagi voltan merentasi keluaran dan berkadaran voltan yang sesuai untuk dasar Q2. Jika voltan diod zener 12V, voltan yang sesuai pada tapak Q2 adalah lebih kurang 12.6V ( VBE = 0.6V ). Perintang RB memberikan voltan pincang hadapan kepada Q1. Rajah 6 adalah litar persamaannya. VR mewakili rintangan antara pemungut dan pengeluar transistor Q2 Rajah 6 : Litar persamaan pengatur voltan boleh laras Kendalian litar sebagai pengatur voltan boleh laras : Merujuk kepada rajah 6, sebarang perubahan pada transistor Q2 akan mengubah pincang hadapan transistor Q1. Jika gelangsar VR1 pada A, maka VB transistor Q2 akan bertambah positif dan menjadikan VBE transistor Q2 juga bertambah, Arus IC transistor Q2 juga bertambah ini bermakna VB transistor Q1 berkurang positif, maka VBE transistor Q1 berkurang, dengan itu IC dan IE transistor Q1 berkurang. Berkurangnya IC atau IE transistor Q1 menjadikan rintangan pemungut dan pengeluar transistor Q1 bertambah, maka voltan keluaran akan menjadi minima. Apabila gelangsar VR1 pada B maka kendalian litar adalah disebaliknya dimana voltan keluaran adalah dalam keadaan maksima. Kendalian litar sebagai pengatur voltan : Dalam waktu yang sama litar ini juga akan mensetabilkan voltan keluarannya. Jika berlaku perubahan pada beban atau voltan masukan pengatur akan mengekalkan keluarannya.","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 11 drp : 41 Jika rintangan beban keluaran bertambah, voltan keluaran juga akan bertambah, maka VB transistor Q2 juga bertambah iaitu VBE transistor Q2 bertambah. Bertambahnya VBE menjadikan IB dan IC transistor Q2 juga bertambah, VB transistor Q1 berkurang positif maka VBE transistor menjadi berkurang, IC dan IE transistor Q1 berkurang menjadikan ritangan antara pemungut dan pengeluar transistor Q1 bertambah, voltan susut juga bertambah dan dengan itu voltan keluaran yang meningkat tadi akan dikurangkan semula kenilai yang asal. b) Pengatur voltan Litar Bersepadu (I.C) \uf0d8 Terdapat 3 jenis i. Pengatur voltan tetap (fixed output) ii. Pengatur keluaran berubah (variable output); keluaran berubah ikut julat iii. Pengaturan penyuisan (switching regulator); lebih kepada elemen kawalan penyuisan Litar yang terkandung dalam IC:- 1. Litar Kawalan (Control circuit) Bahagian yang akan mengawal proses memula dan mematikan pengaturan 2. Litar Pirau(Biassing circuit) Memberikan satu nilai voltan rujukan kepada pengatur 3. Litar Pengkali (DC Level Shift) Berfungsi meningkatkan nilai voltan merujuk kepada nilai voltan rujukan 4. Litar Keluaran(Output circuit) Voltan yang terhasil boleh dilaras mengikut julat yang diberi.","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 12 drp : 41 Ciri-ciri Pengatur Voltan IC 1. Kuasa yang tinggi berbanding saiz yang kecil 2. Kawalan faktor kuasa baik jika voltan masukan adalah a.u 3. Pengasingan masukan dan beban 4. Arah aliran kuasa boleh dikawal 5. Keupayaan penukaran tinggi 6. Harmonik yang kecil Pengatur voltan siri 78XX dan 79XX adalah antara pengatur voltan jenis IC yang mudah. IC ini hanya mempunyai tiga terminal dimana tanda XX adalah menunjukkan nilai voltan keluaran manakala angka kedua menunjukan kekutuban voltan masukan dan keluaran iaitu 8 mewakili voltan positif dan 9 mewakili voltan negatif. Pengatur litar bersepadu jenis ini menghasilkan voltan keluaran yang tetap. Contoh : voltan keluarannya adalah +5V LM 7805 voltan keluarannya adalah -5V LM7905 Rajah 7 : Sebahagian litar bekalan kuasa pengatur voltan litar bersepadu (IC) Terdapat juga pengatur litar bersepadu tiga terminal yang mempunyai voltan keluaran yang boleh diubah. Jadual 1 menunjukkan data pengatur litar bersepadu (IC).","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 13 drp : 41 Positive Output Voltage Negative Output Voltage Output Fixed Adjustable Fixed Adjustable Current Output Output Output Output Voltage Voltage Voltage Voltage 5 Amperes Device LM338 Output +1.2V to Voltage +33V Package TO-3 3 Amperes Device LM323 LM350 LM345 Output +5.0V +1.2V to -5.0V, 5.2V Voltage +33V Package TO-3 TO-3 TO-3 1.5 Amperes Device LM340-XX, LM317 LM320-XX, LM79XX LM337 Output LM78XX +1.2V to -5.0V, -5.2V, -1.2V to - Voltage +5V, +6V, +37V -6.0V, -8.0V, 37V +8V, +10V, High -9.0V, -12.0V High +12V, +15V, Voltage -15V, -18V, -24V Voltage +18V, +24V (HT) (HT) Package TO-3, TO- 1.2V to TO-3, TO-220 -1.2V to - 220 +57V 47V T0-3, TO- TO-3, TO- 220 220 500 Device LM341-XX LM317M LM320M, LM79MXX LM337M milliamperes Output LM78MXX +1.2V to Voltage +5V, +6V, +37V -5.0V, -5.2V, -1.2V to - +8V, +10V, TO-202, T0- -6.0V, -8.0V, 37V +12V, +15V, 39 +18V, +24V -9.0V, -12.0V Package TO-202 -15V, -18V, -24V TO-202, TO-39 TO-202,TO- 39 250 Device LM342-XX LM320ML mlliamperes Output +5V, +6V, -5.0V, -6.0V, Voltage +8V, +10V, -8.0V, -10V, -12V, -15V +12V, +15V, -18V, -24V +18V, +24V TO-202 Package TO-202","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 14 drp : 41 100 Device LM340LA- LM320L-XX milliamperes Output XX, LM79L-XX -5.0V, -6.0V, Voltage LM78L-XX -8.0V, -9V, +5V, +6V, -12V, -15V +8V, +10V, -18V, -24V +12V, +15V, TO-92, TO-39 Package +18V, +24V TO-39, TO- 92 TO = transistor outlines Jadual 1: Sebahagian data pengatur jenis IC tiga terminal 3.3 CIRCUIT DIAGRAM Contoh litar pengatur voltan boleh ubah menggunakan IC: Rajah 8: Pengatur voltan menggunakan LM338 Rajah 9: Pengatur voltan menggunakan LM317","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 15 drp : 41 3.4 KOMPONEN ELEKTRONIK Rajah 10: IC LM338 Mengesan kerosakan Dalam litar bekalan kuasa pengatur voltan terdapat empat peringkat iaitu pengubah, penerus, penapis dan pengatur, kerosakan boleh berlaku dimana-mana peringkat. Pemerhatian yang khusus perlu dibuat untuk mengenal pasti kesan (symptom) kerosakan. Pertama pastikan bekalan ac pada litar disambung dengan betul dan suis ditutup (on). Jika tiada voltan dc keluaran tiada, pastikan ada voltan ac masukan pada belitan sekunder, jika tiada voltan ac pada sekunder pengubah, tiga kemungkinan kerosakan boleh berlaku: a) Belitan primer atau sekunder terbuka b) Dawai penyambung dari palam terbuka \/ putus c) Fius terbuka \/ putus. Untuk menguji, pastikan suis soket dibuka (off) dan palam ditanggalkan dari soket, meter Ohm boleh digunakan untuk menguji keterusannya. Jadual 2.2 menunjukkan simptom dan kerosakan yang berlaku pada bekalan kuasa pengatur voltan boleh laras.","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 16 drp : 41 Terdapat tiga jenis kerosakan yang biasa berlaku kepada komponen elektronik : i. Terbuka ii. Terpintas iii. Bocor KESAN KEROSAKAN 1. Kerosakan pada pengubah Dawai penyambung bekalan Voltan dc keluaran 0V dan tiada voltan sekunder. masukan atau fius terbuka Rintangan belitan primer dan sekunder rendah Belitan primer terbuka (normal) Voltan dc keluaran 0V dan tiada voltan ac pada belitan sekunder. Rintangan belitan primer infiniti dan rintangan rendah pada belitan sekunder. Voltan dc keluaran 0V dan tiada voltan ac pada Belitan sekunder terbuka belitan sekunder.Rintangan belitan sekunder infiniti Diod penerus terbuka dan rintangan rendah pada belian primer. 2. Kerosakan pada penerus (gelombang penuh dan tetimbang) Voltan dc keluaran rendah dan terdapat voltan riak. Fius terbuka disebabkan arus yang berlebihan. Diod penerus pintas. Rintangan pada pengubah normal Litar berfungsi dengan normal tetapi voltan dc Rintangan diod penerus keluaran lebih rendah dari yang sepatutnya. menjadi tinggi (maka voltan pincang bertambah) 3. Kerosakan kapasitor penapis Voltan dc keluaran rendah, paras voltan riak Kapasitor penapis terbuka bertambah. Pengaturan voltan lemah. Fius terbuka, rintangan keluaran penerus rendah Kapasitor penapis pintas. bila diukur pincang depan dan songsang. Voltan dc keluaran rendah dengan paras voltan Kapasitor penapis bocor. riak bertambah. Pengaturan voltan lemah (mungkin litar berfungsi dengan tak stabil)","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 17 drp : 41 4. Kerosakan litar pengatur Transistor siri dasar dan Voltan dc keluaran 0V dan voltan masukan ke pengeluar terbuka. pengatur sedikit tinggi dari normal. Voltan masukan dan keluaran pengatur sama, fius Transistor pemungut dan boleh jadi terputus atau merosakan transistor pengeluar terpintas. disebabkan arus yang berlebihan. Voltan dc keluaran rendah, transistor siri menjadi Diod zener terpintas panas. Diod zener terbuka. Tiada voltan rujukan, voltan dc keluaran mungkin Penguat ralat terbuka akan tinggi atau rendah bergantung kepada corak (transistor atau I.C) sambungan diod zener. Penguat ralat pintas. Voltan dc keluaran lebih tinggi dari sepatutnya, tiada pengaturan voltan dan tiada voltan kawalan. Diod zener menjadi panas disebabkan arus yang berlebihan. Litar tak boleh dikawal. Voltan dc keluaran rendah lebih rendah dari voltan zener. Jadual 2.2 : Jadual kesan dan kerosakan Unit Bekalan Kuasa Pengatur Voltan Boleh Laras. Terdapat tiga kaedah asas mengesan kerosakan : d) Pemerhatian dengan pancaindera \u2013 melihat fizikal komponen jika ada yang hangus atau sebagainya dan menghidu jika ada komponen terbakar. e) Suntikan dan surihan isyarat. f) Sukatan voltan dan rintangan. 3.5 BAHAN DAN ALAT 3.5.1 Alat Tangan \/ Alat yang biasa digunakan Gambar Alat Kegunaan Digunakan untuk memotong kabel dan kaki komponen elektronik Shear cutters","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 18 drp : 41 Wire CuStritters\/ppers Digunakan untukmemotong kabel ESD-safe tweezers Alat yang digunakan untuk menganbil komponen yang bersaiz kecil yang tidak boleh untuk di ambil menggunakan jari. Digunakan untuk memesanag dan menaggalkan skru High quality precision screwdriver set Universal Crimp tool Digunakan untuk memasang kabel UTP IC chip extractor ke connector RJ45. Alat ini digunakan untuk membuang litar bersepadu (IC) dengn selamat dan cepat dari soketnya. Ianya bagi mengelakkan lenturan pin soket dan mengelakkan kerosakan melalui pelepasan ESD","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 19 drp : 41 Meter digunakan untuk mengukur arus, nilai voltan, kerintangan, dan kearuhan dalam sesuatu litar. Meter Digunakan untuk memateri komponen kecil dan sederhana seperti memasang komponen elektri\/elektronik atau mengeluarkan komponen. Soldering iron Untuk membuang pateri yang tidak dikehendakidengan cara menyedut Sucker Meter \uf0d8 Meter pelbagai analog\/digital \u2022 Meter pelbagai boleh berfungsi sebagai meter volt, meter arus, atau meter ohm. \u2022 Rajah 1 dan 2 memaparkan gambar dua buah meter pelbagai yang berbeza. \u2022 Terdapat dua kategori meter pelbagai iaitu meter pelbagai analog dan meter pelbagai digital. \u2022 Meter pelbagai analog menggunakan jarum penunjuk di atas skala meter manakala meter pelbagai digital pula memaparkan digit untuk menunjukkan nilai bacaan.","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 20 drp : 41 Rajah 1. Meter pelbagai analog Rajah2. Meter pelbagai digital \uf0d8 Kegunaan Meter belbagai boleh digunakan untuk mengukur :- i. Rintangan ii. Voltan arus terus (AT) iii. Voltan arus ulang alik (AU) iv. Arus terus \uf0d8 Bahagian-bahagian meter pelbagai analog Penunju Skala k Pelaras sifar penunjuk Pelaras sifar ohm Julat Suis pemilihan Tamatan Fungsi dan negatif Tamatan positif Rajah 3. Bahagian-bahagian meter pelbagai analog","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 21 drp : 41 \uf0d8 Fungsi bahagian i) Skala \u2022 Memaparkan julat bacaan ukuran yang ditunjuk oleh jarum penunjuk. ii) Penunjuk \u2022 Menunjuk nilai bacaan ukuran iii) Pelaras sifar penunjuk \u2022 Untuk melaras jarum penunjuk pada kedudukan sifar iv) Pelaras sifar ohm \u2022 Untuk melaras jarum penunjuk pada kedudukan 0 ohm. v) Julat \u2022 Memaparkan fungsi meter. \u2022 Memaparkan lingkungan nilai had pengukuran atau pendarab vi) Suis pemilih fungsi dan julat \u2022 Untuk memilih fungsi meter yang diperlukan umpamanya meter volt arus terus (DCV), meter volt arus ulang alik (ACV), meter ampere (DCmA) dan meter ohm (\u2126). \u2022 Untuk memilih tahap julat yang sesuai dengan kegunaan kerja yang dilakukan. vii) Tamatan positif \u2022 Punca sambungan kuar merah (positif). viii) Tamatan negatif \u2022 Punca sambungan kuar hitam (negatif).","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 22 drp : 41 \uf0d8 Bahagian-bahagian meter pelbagai digital Paparan berdigit Butang nada pembuz Butang kuasa Butang P.Hold Butang pilihan AC\/DC Julat Soket kapasitor Suis pemilih fungsi Suis pemilihan Soket transistor Fungsi dan julat Tamatan 20A Tamatan positif Tamatan negatif Rajah 4. Bahagian-bahagian meter pelbagai digital \uf0d8 Fungsi bahagian i) Butang kuasa (POWER) \u2022 Menghidup dan mematikan meter pelbagai. ii) Paparan berdigit \u2022 Memaparkan nilai bacaan digit iii) Butang pilihan AC\/DC \u2022 Suis tekan untuk memilih fungsi meter samada beroperasi dalam keadaan mengukur arus terus (DC) atau arus ulang alik (AC). iv) Julat \u2022 Memaparkan fungsi meter. \u2022 Memaparkan lingkungan nilai had pengukuran atau pendarab v) Suis pemilih fungsi dan julat \u2022 Untuk memilih fungsi meter yang diperlukan umpamanya meter volt arus terus (DCV), meter volt arus ulang alik (ACV), meter ampere (DCmA) dan meter ohm (\u2126).menguji diod, transistor dan sebagainya. \u2022 Untuk memilih tahap julat yang sesuai dengan kegunaan kerja yang dilakukan.","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 23 drp : 41 vi) Butang nada pembuz \u2022 Suis tekan untuk memilih meter berada dalam mode senyap atau nada beep ketika berada pada julat menguji diod.( ) vii) Butang P.Hold \u2022 Suis tekan untuk memegunkan bacaan digit. viii)Soket pemuat \u2022 Punca sambungan ketika membuat pengujian pemuat. ix) Tamatan positif V-\u2126-Hz \u2022 Punca sambungan kuar merah ketika meter berfungsi untuk mengukur voltan, rintangan atau frekuensi. x) Tamatan negatif \u2022 Punca sambungan kuar hitam (negatif\/ common) untuk semua operasi pengukuran. xi) Tamatan positif mA \u2022 Punca sambungan kuar merah (positif) ketika meter berfungsi mengukur arus yang rendah. xii) Tamatan 20A \u2022 Punca sambungan kuar merah (positif) ketika meter berfungsi mengukur arus yang tinggi sehingga had maksima 20 ampere. xiii)Soket transistor \u2022 Punca sambungan ketika membuat pengujian transistor. \uf0d8 Pengendalian meter pelbagai \u2022 Meter pelbagai mestilah dikendalikan mengikut langkah-langkah yang betul dan selamat. Kecuaian atau kegagalan mematuhi langkah- langkah yang telah ditetapkan akan mengakibatkan meter rosak, menghasilkan bacaan yang salah atau berlaku kemalangan. \uf0d8 Mengendali meter voltan arus terus (VDC) \u2022 Pastikan voltan yang hendak diukur samada voltan arus terus atau arus ulang alik.","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 24 drp : 41 \u2022 Sambungkan kuar meter pada tamatan. Kuar merah pada tamatan positif (+) dan kuar hitam pada tamatan negatif meter (-\/COM). \u2022 Laraskan julat meter pada fungsi DCV. Pilih julat yang paling tinggi contohnya 1000 DCV. Pena Penguji \u2022 Pena ujian digunakan untuk mengesan kehadiran elektrik pada sesuatu jasad dan mengetatkan atau melonggarkan skru kecil. \u2022 Batang pena ujian adalah berpenebat dan bahagian mata pena ujian bebrbentuk seperti pemutar skru bilah rata. \u2022 Mentol neon dalam pemegang pena ujian disentuh pada bahagian yang berarus. \u2022 Pena ujian sesuai dan selamat digunakan untuk mengesan voltan 50V hingga 500V.","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 25 drp : 41 3.6 OPERASI MANUAL","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 26 drp : 41","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 27 drp : 41","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 28 drp : 41","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 29 drp : 41 3.7 POWER SOURCE 3.8 JENIS ALAT KAWALAN ELEKTRONIK 3.9 FUNGSI ALAT KAWALAN Dalam elektronik, alat kawalan jauh adalah peranti elektronik yang digunakan untuk mengendalikan peranti dari jauh, biasanya secara wayarles. Sebagai contoh, dalam elektronik pengguna, alat kawalan jauh boleh digunakan untuk mengendalikan peranti seperti set televisyen, pemain DVD atau perkakas rumah lain, dari jarak yang jauh.","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 30 drp : 41 Kawalan jauh adalah terutamanya ciri kemudahan untuk pengguna, dan boleh membenarkan operasi peranti yang berada di luar jangkauan mudah untuk pengendalian langsung kawalan. Dalam sesetengah kes, kawalan jauh membenarkan seseorang untuk mengendalikan peranti yang mereka tidak dapat dicapai, seperti apabila pembuka pintu garasi dicetuskan dari luar atau apabila projektor Pemprosesan Lampu Digital yang dipasang pada siling tinggi dikawal oleh seseorang dari aras lantai. Kawalan jauh televisyen awal (1956-1977) menggunakan nada ultrasonik. Kawalan jauh semasa adalah peranti inframerah pengguna biasa yang menghantar denyutan berlabel digital inframerah untuk mengawal fungsi seperti kuasa, kelantangan, saluran, main balik, perubahan trek, haba, kelajuan kipas, atau ciri lain yang berbeza dari peranti ke peranti. Kawalan jauh untuk peranti ini selalunya mempunyai objek pegang tangan wayarles kecil dengan pelbagai butang untuk menyesuaikan pelbagai tetapan seperti saluran televisyen, nombor trek dan kelantangan. Bagi kebanyakan peranti, alat kawalan jauh mengandungi semua fungsi kawalan sementara peranti terkawal itu sendiri hanya mempunyai segelintir kawalan utama yang penting. Kod kawalan jauh, dan dengan itu alat kawalan jauh yang diperlukan, biasanya khusus untuk lini produk, tetapi terdapat alat kawalan jauh universal, yang meniru alat kawalan jauh yang dibuat untuk kebanyakan peranti jenama utama. Kawalan jauh pada tahun 2000-an termasuk kesambungan Bluetooth, keupayaan gerakan sensor dan kawalan suara.","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 31 drp : 41 Blab-off adalah kawalan jauh berwayar yang dibuat pada tahun 1952 yang menjadikan bunyi atau mematikan bunyi TV supaya penonton boleh menghindari iklan iklan. [24] Pada 1980-an Steve Wozniak dari Apple memulakan sebuah syarikat bernama CL 9. Tujuan syarikat ini adalah untuk mewujudkan kawalan jauh yang boleh mengendalikan pelbagai alat elektronik. Unit CORE (Pengawal Peralatan Jauh) diperkenalkan pada musim luruh tahun 1987. Keuntungan untuk pengawal jarak jauh ini ialah \\\"belajar\\\" isyarat jauh dari peranti yang berbeza. Ia mempunyai keupayaan untuk melaksanakan fungsi tertentu atau berganda pada pelbagai masa dengan jam terbina dalamnya. Ia adalah kawalan jauh pertama yang boleh dikaitkan dengan komputer dan dimuatkan dengan kod perisian yang dikemas kini seperti yang diperlukan. Unit LEBIH tidak pernah memberi impak besar kepada pasaran. Ia terlalu rumit untuk pengguna biasa untuk program, tetapi ia mendapat sambutan hangat daripada mereka yang boleh. [Rujukan?] Halangan-halangan ini akhirnya menyebabkan kematian CL 9, tetapi dua orang pekerjanya meneruskan perniagaan di bawah nama Celadon. Ini adalah salah satu kawalan remote pembelajaran kendalian komputer yang pertama di pasaran. [25] Pada tahun 1990-an, kereta semakin dijual dengan kunci pintu kawalan jauh elektronik. Pemintas ini menghantar isyarat kepada kereta yang mengunci atau membuka kunci pintu atau membuka kunci batang. Peranti selepas jualan yang dijual di sesetengah negara adalah starter jauh. Ini membolehkan pemilik kereta dari jauh memulakan kereta mereka. Ciri ini paling banyak dikaitkan dengan negara- negara yang mempunyai iklim musim sejuk, di mana pengguna mungkin ingin menjalankan kereta selama beberapa minit sebelum mereka menggunakannya, supaya sistem pemanasan kereta dan cecair boleh menghilangkan ais dan salji dari tingkap.","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 32 drp : 41 3.9 PROSEDUR OPERASI PERALATAN ELEKTRONIK DAN PERALATAN UJIAN 1.1.2 Osiloskop (Oscilloscope) Osiloskop digunakan untuk memaparkan bentuk gelombang, mengukur frekuensi, tempoh, arus dan voltan. Osiloskop juga membantu mengesan kerosakan alat-alat elektrik dan elektronik. Rajah 10 : Osiloskop \u2022 Bahagian Osiloskop Rajah 11 : Bahagian Osiloskop","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 33 drp : 41 NO Bahagian Fungsi 1 Calibration Point 2 Intensity Untuk menentukan nilai ukuran sentiasa tepat 3 Focus 4 Trace Rotation Untuk mengawal kecerahan gelombang supaya tidak kabur 5 Power Untuk mendapatkan garisan gelombang yang tajam 6 Volt \/ Div (CH1) 7 CH1 (X) Input Untuk melaraskan garisan mengufuk (horizontal) 8 Knob Calibration (CH1) Untuk ON\/ OFF osiloskop 9 AC-GND-DC (CH1) Untuk meninggikan atau merendahkan amplitud gelombang pada CH1 10 Position Untuk terminal input channel 1 Untuk Volt\/Div pada CH1\/CH2 mesti dimaksimakan. Bila knob ini ditarik 11 Vert. Mode keluar, nilainya = x 5 Suis untuk pemilihan mode sambungan 12 AC-GND-DC (CH2) \u2022 AC : AC Coupling 13 CH2 (Y) Input \u2022 GND : input terminal terputus sambungan 14 Knob Calibration (CH2) \u2022 DC : DC Coupling 15 VOLT \/ DIV (CH 2) Untuk melaraskan kedudukan gelombang ke atas atau ke bawah 16 Source 17 Trigger Mode Suis untuk pilih mode operasi 18 Triggering Level 19 TIME \/ DIV \u2022 CH 1 - jika menggunakan input CH 1 20 SWP. VAR \u2022 CH 2 - jika menggunakan input CH 2 21 Position \u2022 DUAL - jika menggunakan kedua-dua input CH 1 dan CH 2 22 Skrin \u2022 ADD - jika hendak mencampurkan jumlah CH 1 dan CH 2 Suis untuk pemilihan mode sambungan \u2022 AC : AC Coupling \u2022 GND : input terminal terputus sambungan \u2022 DC : DC Coupling Untuk terminal input channel 2. Knob calibration untuk Volt\/Div pada CH1\/CH2 mesti dimaksimakan. Bila knob ini ditarik keluar, nilainya = x 5. Untuk meninggikan atau merendahkan amplitude gelombang pada CH2. Suis untuk pilih input signal mana yang hendak digunakan. Suis untuk pilih mode trigger yang dikehendaki Untuk menghentikan gelombang yang bergerak Untuk mengecil atau membesarkan jarak 1 kitar Knob calibration untuk Time\/Div (maksimakan) Untuk melaraskan kedudukan gelombang ke kiri atau kanan Untuk memaparkan bentuk gelombang","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 34 drp : 41 \u2022 Prosedur Menggunakan Osiloskop i) On kan osiloskop. ii) Tunggu sehingga TRACE LINE terpapar. iii) Pastikan switch VERT. MODE dan SOURCE dipilih mengikut channel yang digunakan. iv) Pasang probe osiloskop pada terminal input CH1 atau CH2 v) Lakukan CALIBRATION. Calibration perlu dilakukan untuk memastikan osiloskop dalam keadaan baik dan boleh memaparkan gelombang dengan nilai VPP dan FREQUENCY dengan tepat. \u2022 Cara Melakukan Calibration Pada Osiloskop i) Sambungkan probe osiloskop pada soket CHANNEL 1 atau CHANNEL 2. Set suis probe pada X1. Rajah 12 : Probe Osiloskop ii) Sambungkan hujung probe pada CALIBRATION POINT. iii) Pastikan suis MODE berada pada CHANNEL yang dipilih. iv) Set suis AC-GND-DC pada AC. v) Set semua tombol POSITION ( \u2194 \u21a8 ), INTENSITY, FOCUS dan LEVEL pada setengah pusingan. vi) Set tombol VOLT\/DIV pada 1V dan TIME\/DIV pada 1ms.","NO. KOD EE-021-2:2012-CU4\/P(3\/5) Muka : 35 drp : 41 Rajah 13 : Tombol Volt\/Div Dan Time\/Div vii) Maksimakan semua knob calibration untuk Volt\/Div dan Sweep Time. viii) Bentuk gelombang 4 segi akan tertera pada skrin. Rajah 14 : Paparan Gelombang Di Skrin ix) Buat pengiraan nilai VPP dan Frequency Calibration untuk memastikan calibration telah dilakukan"]