Book08_กฎหมายอาญา

๑๓๘

๑๓๙ º··èÕ ö ¤ÇÒÁ¼Ô´à¡ÂÕè ǡѺ¤ÇÒÁÁ¹èÑ ¤§á˧‹ ÃÒªÍҳҨѡà ๑. วัตถุประสงคการเรยี นรูประจาํ บท เพ่ือใหนักเรียนนายสิบตํารวจเขาใจถึงความผิดเกี่ยวกับความผิดตอองคพระมหากษัตริย พระราชินี รชั ทายาท และผสู ําเร็จราชการแทนพระองค และความผดิ เก่ยี วกับการกอ การรา ย ๒. สว นนํา ในบทนี้นักเรียนนายสบิ ตํารวจจะไดศกึ ษา ๒ สว น ดวยกนั คอื ๒.๑ ความผิดที่เกี่ยวกับความผิดตอองคพระมหากษัตริย พระราชินี รัชทายาท และผสู าํ เรจ็ ราชการแทนพระองค และความผดิ เกย่ี วกบั การกอ การรา ย ซงึ่ มมี าตราทเี่ กย่ี วขอ งตา ง ๆ ดงั นี้ ๑. ปลงพระชนมพระมหากษตั รยิ  มาตรา ๑๐๗ ๒. ผูใดกระทาํ การประทุษรายตอ พระองคหรอื เสรีภาพ มาตรา ๑๐๘ ๓. โทษของการปลงพระชนมพระราชินี หรือรัชทายาท หรือฆาผูสําเร็จราชการ แทนพระองค มาตรา ๑๐๙ ๔. กระทําการประทษุ รา ยตอพระองค หรือเสรีภาพของพระราชนิ ี หรือรชั ทายาท มาตรา ๑๑๐ ๕. ผสู นบั สนนุ ในการกระทาํ ความผิด มาตรา ๑๑๑ ๖. หมิน่ ประมาท ดูหมนิ่ หรอื แสดงความอาฆาตมาดรา ย มาตรา ๑๑๒ ๒.๒ ความผิดเกี่ยวกบั การกอการราย ความผิดเกยี่ วกับการกอการรา ย ตามมาตราตา ง ๆ ดงั นี้ มาตรา ๑๓๕/๑, มาตรา ๑๓๕/๑ วรรคสอง, มาตรา ๑๓๕/๑ วรรคสาม มาตรา ๑๓๕/๒, มาตรา ๑๓๕/๓, มาตรา ๑๓๕/๔ ๓. เนือ้ หา ๓.๑ ความผิดตอองคพระมหากษตั ริย พระราชินี รัชทายาท และผูสาํ เรจ็ ราชการ แทนพระองค »Å§¾ÃЪ¹Á¾ÃÐÁËÒ¡ÉμÑ ÃÂÔ  “ÁÒμÃÒ ñð÷” ผูใดปลงพระชนมพ ระมหากษตั ริย ตองระวางโทษประหารชีวติ ผูใดพยายามกระทาํ การเชน วานั้น ตองระวางโทษเชน เดียวกัน ผูใดกระทําการใดอันเปน การตระเตรียม เพื่อปลงพระชนมพระมหากษัตริย หรือรู วามีผูจะปลงพระชนมพระมหากษัตริย กระทําการใดอันเปนการชวยปกปดไว ตองระวางโทษจําคุก ตลอดชวี ติ

๑๔๐ ͧ¤» ÃСͺ¤ÇÒÁ¼Ô´ ๑. ปลงพระชนม ๒. พระมหากษตั ริย ๓. โดยเจตนา คํา͸ºÔ Ò การปลงพระชนมพระมหากษัตริยจะกระทําดวยประการใดๆ ก็ได เชน ยิง แทง ฟน ทุบตี หรอื วางยาพษิ เปนตน พระมหากษัตริยตามความหมายของมาตราน้ี หมายถึง พระมหากษัตริยท่ีทรง ครองราชยอยู ขณะถูกปลงพระชนม การกระทําท่ีจะเปนความผิดตามมาตรานี้ ผูกระทําจะตองกระทําโดยเจตนา กลาวคือ รูสํานึกในการกระทําและประสงคตอผลหรือยอมเล็งเห็นผลของการกระทํานั้น โดยผูกระทําจะตอง ทราบวาผูท่ีตนปลงพระชนมน้ันเปนพระมหากษัตริย และจะเปนความผิดสําเร็จตอเมื่อ พระมหากษัตริยนั้นสิ้นพระชนมดวยเหตุแหงการกระทําของตน แตหากไมถึงข้ันสิ้นพระชนมก็จะเปน ความผดิ ฐานพยายามตามวรรค ๒ ทาํ ¡ÒûÃзÉØ ÃÒŒ Âμ‹Í¾ÃÐͧ¤Ë ÃÍ× àÊÃÕÀÒ¾¢Í§¾ÃÐÁËÒ¡ÉμÑ Ãԏ “ÁÒμÃÒ ñðø” ผูใดกระทําการประทุษรายตอพระองค หรือเสรีภาพของพระมหากษัตริย ตองระวางโทษประหารชีวติ หรือจาํ คุกตลอดชีวิต ผใู ดพยายามกระทําการเชนวานนั้ ตองระวางโทษเชน เดยี วกัน ถาการกระทําน้ันมีลักษณะอันนาจะเปนอันตรายแกพระชนม ผูกระทําตองระวาง โทษประหารชีวติ ผูใดกระทําการใดอันเปนการตระเตรียมเพื่อประทุษรายตอพระองค หรือเสรีภาพของ มหากษัตริย หรือรูวามีผูจะกระทําการประทุษรายตอพระองคหรือเสรีภาพของพระมหากษัตริย กระทาํ การใดอนั เปนการชว ยปกปดไว ตองระวางโทษจําคกุ ต้งั แตสบิ หกปถงึ ยสี่ บิ ป ͧ¤»ÃСͺ¤ÇÒÁ¼Ô´ ๑. การกระทําการประทุษรา ยตอพระองคหรือเสรีภาพของพระมหากษัตริย ๒. โดยเจตนา คําวา “»ÃзØÉÌҔ หมายความวา ทําการประทุษรายแกกายหรือจิตใจของ พระมหากษัตริย ไมวาจะทํารายโดยใชแรงกายภาพหรือดวยวิธีอื่นใด และใหหมายความรวมถึง การกระทําใดๆ ซ่ึงเปนเหตุใหอยูในภาวะที่ไมสามารถขัดขืนได ไมวาจะโดยใชยาทําใหมึนเมา สะกดจิตหรอื ใชวิธีอ่ืนใดอนั คลา ยคลึงกัน ตามความในมาตรา ๑(๖) กระทําการประทุษรายตอพระองคของพระมหากษัตริย จึงเปนการกระทําการ ประทษุ ราย ตามความหมายของมาตรา ๑(๖)

๑๔๑ สําหรับความผิดในวรรค ๓ นั้น กฎหมายบัญญัติใหมีโทษหนักข้ึนกวา วรรค ๑ และ วรรค ๒ ถาการกระทําน้ันมีลกั ษณะนาจะเปนอนั ตรายแกพระชนม ผูใดกระทําอยูในขั้นตระเตรียมการ หรือรูวาจะมีผูกระทําการเชนวานั้นแตชวยปกปดไว กเ็ ปน ความผดิ ตามกฎหมายเชนเดียวกัน »Å§¾ÃЪ¹Á¾ÃÐÃÒªÔ¹Õ ËÃ×ÍÃªÑ ·ÒÂÒ· ËÃ×ͦҋ ¼ÙŒสาํ àèç ÃÒª¡ÒÃá·¹¾ÃÐͧ¤ “ÁÒμÃÒ ñðù” ผูใดปลงพระชนมพระราชินีหรือรัชทายาท หรือฆาผูสําเร็จราชการ แทนพระองค ตอ งระวางโทษประหารชวี ติ ผูใ ดพยายามกระทาํ การเชนวา นน้ั ตอ งระวางโทษเชนเดียวกัน ผูใดกระทําการใดอันเปนการตระเตรียมเพ่ือปลงพระชนม พระราชินีหรือรัชทายาท หรือเพอ่ื ฆาผสู ําเรจ็ ราชการแทนพระองค หรอื รูวามผี จู ะปลงพระชนมพ ระราชินี หรือรชั ทายาท หรือจะฆา ผูสําเร็จราชการแทนพระองค กระทําการใดอันเปนการชวยปกปดไวตองระวางโทษจําคุกต้ังแต สบิ สองปถ งึ ย่ีสิบป ͧ¤» ÃСͺ¤ÇÒÁ¼Ô´ ๑. ปลงพระชนมพระราชินี หรือรชั ทายาท หรือ ๒. โดยเจตนา ¾ÃÐÃÒª¹Ô Õ ตองเปน พระราชินีขององคพระมหากษัตรยิ  รชั กาลปจ จุบัน ÃѪ·ÒÂÒ· หมายถึง ผูจะสืบราชสมบัติตามกฎมนเทียรบาลวาดวยการสืบ ราชสนั ตติวงศ พ.ศ.๒๔๖๗ และตามรัฐธรรมนญู แหง ราชอาณาจักรไทย ¼ÙŒสําàÃç¨ÃÒª¡ÒÃá·¹¾ÃÐͧ¤ คือ ผูท่ีพระมหากษัตริย ทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯ แตง ตง้ั ใหเ ปน ʹºÑ ʹ¹Ø ¡ÒáÃÐทาํ ¤ÇÒÁ¼´Ô μÒÁÁÒμÃÒ ñð÷ ¶§Ö ÁÒμÃÒ ññð “ÁÒμÃÒ ñññ” ผูใดเปนผูสนับสนุนในการกระทําความผิดตามมาตรา ๑๐๗ ถึง มาตรา ๑๑๐ ตองระวางโทษเชน เดยี วกับตวั การในความผิดน้ัน คํา͸ԺÒ คําวา “¼ÙŒÊ¹ÑºÊ¹Ø¹” ก็คือ ผูที่กระทําการใดๆ อันเปนการชวยเหลือหรือใหความ สะดวกในการที่ผูอื่นจะกระทําความผิด กอนหรือขณะกระทําความผิด แมผูกระทําความผิดมิไดรูถึง การชวยเหลอื หรอื ใหค วามสะดวกนั้นกต็ าม การชวยเหลือหรือใหความสะดวกน้ัน มิไดจํากัดการกระทําไว ฉะน้ันจะกระทําดวย ประการใดๆ ก็ไดทั้งส้ิน ขอสําคัญใหเปนการชวยเหลือหรือใหความสะดวกแกผูอ่ืนที่จะกระทํา ความผิดนั้นก็เพียงพอแลว เชน การนําทาง การแนะทาง การใหความสะดวก ในการเขาไปกระทํา ความผิด ใหยมื ยานพาหนะหรอื ขับยานพาหนะไปสง ใหยืมอาวุธตางๆ เปน ตน แตก ารชว ยเหลือหรอื ใหความสะดวกนั้นเฉพาะความผิดฐานปลงพระชนมหรือกระทําประทุษรายตอพระองคหรือเสรีภาพ ของพระมหากษัตริย พระราชนิ ี รชั ทายาท หรือผสู าํ เรจ็ ราชการแทนพระองค กอนหรือในขณะกระทาํ ความผดิ

๑๔๒ “ÁÒμÃÒ ññò” ผูใดหม่ินประมาท ดูหมิ่นหรือแสดงความอาฆาตมาดราย พระมหากษัตริย พระราชินี รัชทายาทหรือผูสําเร็จราชการแทนพระองค ตองระวางโทษจําคุกต้ังแต สามปถ งึ สบิ หา ป ͧ¤» ÃСͺ¤ÇÒÁ¼Ô´ ๑. หม่ินประมาท ดูหม่ิน หรือแสดงความอาฆาตมาดรายพระมหากษัตริย พระราชินี รัชทายาท หรอื ผสู ําเรจ็ ราชการแทนพระองค ๒. โดยเจตนา ®Õ¡Ò·èÕ õñ/òõðó จําเลยพูดกลาวถอยคําอันเปนการหม่ินประมาทพระมหากษัตริย ในท่ีประชุมสาธารณะ จาํ เลยจะยกประมวลกฎหมายอาญามาตรา ๓๒๙(๔) มาแกตวั ใหพ น ผิดไมไ ด ®Õ¡Ò·èÕ ñòùô/òõòñ กลุมผูอภิปรายปดอภิปราย แลวเปดเพลงสรรเสริญพระบารมี ประชาชนยืนตรง จําเลยกลาววา “เฮยเปดเพลงอะไรโวย ฟงไมรูเรื่อง” และไมยืนตรง ถอยคํา ท่กี ลา วเปน ความผดิ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑๑๒ ®¡Õ Ò·Õè òóõô/òõóñ พยานท่ีเบิกความเปนความเห็นประกอบขอความท่ีอางวา เปน หมน่ิ ประมาท ยอ มรบั ฟงได ขอ ความทว่ี าจะเลอื กเกิดใจกลางพระบรมมหาราชวังเปน พระองคเจา แมจําเลยจะมิไดระบุช่ือบุคคลหนึ่งบุคคลใดโดยชัดแจง ก็แปลเจตนาของจําเลยไดวาจําเลยกลาว โดยมุงหมายถึงองคพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว สมเด็จพระนางเจาฯ พระบรมราชินีนาถ และ สมเดจ็ พระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกฎุ ราชกมุ าร องครัชทายาท ความผิดฐานหม่ินประมาท ดูหมิ่น พระมหากษัตริย พระราชินี และรัชทายาท แมการกระทําของจําเลยจะไมบังเกิดผลเพราะไมมีใครเช่ือถือคํากลาวของจําเลย จําเลยก็หาพน ความรบั ผดิ ไม การพิจารณาวาจําเลยจะมีเจตนาหมิ่นประมาท หรือดูหมิ่นหรือไม มิใชถือตาม ความเขา ใจของจําเลยซึ่งเปน ผกู ลาวเอง ๓.๒ ความผิดเกีย่ วกับการกอ การราย ÁÒμÃÒ ñóõ/ñ ¼Ù㌠´¡ÃÐทํา¡ÒÃÍ¹Ñ à»š¹¤ÇÒÁ¼Ô´ÍÒÞҴѧμÍ‹ 仹Õé (๑) ใชกําลังประทุษราย หรือกระทําการใดอันกอใหเกิดอันตรายตอชีวิต หรือ อันตรายอยางรายแรงตอ รา งกาย หรือเสรีภาพของบุคคลใดๆ (๒) กระทําการใดอันกอใหเกิดความเสียหายอยางรายแรงแกระบบการขนสง สาธารณะ ระบบโทรคมนาคม หรือโครงสรา งพื้นฐานอันเปน ประโยชนสาธารณะ (๓) กระทําการใดอันกอใหเกิดความเสียหายแกทรัพยสินของรัฐหน่ึงรัฐใด หรือ ของบุคคลใด หรือตอส่ิงแวดลอม อันกอใหเกิดหรือนาจะกอใหเกิดความเสียหายทางเศรษฐกิจ อยา งสาํ คัญ

๑๔๓ ͧ¤» ÃСͺ¢Í§¤ÇÒÁ¼Ô´ÇÃäáá ÁÕ´§Ñ ¹éÕ ๑. ผูใดกระทําความผดิ อาญา ๒. โดยใชกําลังประทุษรายหรือกระทําการใดอันกอใหเกิดอันตรายตอชีวิต หรือ อนั ตรายอยา งรายแรงตอ รา งกาย หรอื เสรีภาพของบุคคลใดๆ ๓. กระทําการใดอันกอใหเกิดความเสียหายอยางรายแรงแกระบบขนสงสาธารณะ ระบบโทรคมนาคม หรือโครงสรา งพืน้ ฐานอันเปนประโยชนส าธารณะ ๔. กระทําการใดอันกอใหเกิดความเสียหายแกทรัพยสินของรัฐหนึ่งรัฐใด หรือของ บุคคลใดหรือตอส่ิงแวดลอม อันกอใหเกิดหรือนาจะกอใหเกิดความเสียหายทางเศรษฐกิจ อยางสําคญั ๕. โดยเจตนา ÇÃä ò ถาการกระทํานั้นไดกระทําโดยมีความมุงหมายเพื่อขูเข็ญหรือบังคับรัฐบาลไทย รัฐบาลตางประเทศ หรือองคการระหวางประเทศ ใหกระทําหรือไมกระทําการใดอันจะกอใหเกิด ความเสียหายอยางรายแรง หรือเพ่ือสรางความปนปวนโดยใหเกิดความหวาดกลัวในหมูประชาชน ผูนั้นกระทาํ ความผดิ ฐานกอการราย ตองระวางโทษประหารชวี ติ จําคุกตลอดชวี ติ หรือจาํ คุกต้ังแต สามปถ ึงย่ีสิบป และปรับตง้ั แตห กหมน่ื บาทถงึ หนงึ่ ลานบาท ÇÃäÊͧ¶ŒÒ¡ÒáÃÐทาํ ¹Ñé¹ä´¡Œ ÃÐทาํ â´ÂÁ¤Õ ÇÒÁÁا‹ ËÁÒ ๑. เพื่อขูเข็ญหรือบังคับรัฐบาลไทย รัฐบาลตางประเทศหรือองคการระหวาง ประเทศใหก ระทําหรอื ไมก ระทาํ การใด อนั กอใหเ กิดความเสยี หายอยา งรายแรง หรือ ๒. เพื่อสรางความปน ปว นโดยใหเ กดิ ความหวาดกลวั ในหมปู ระชาชน ๓. โดยเจตนา ÇÃä ó การกระทําในการเดินขบวน ชุมนุม ประทวง โตแยง หรือเคลื่อนไหวเพื่อเรียกรอง ใหรัฐชวยเหลือหรือใหไดรับความเปนธรรมอันเปนการใชเสรีภาพตามรัฐธรรมนูญ ไมเปนการกระทํา ความผดิ ฐานกอ การราย การกระทําในการเดนิ ขบวน การชุมนุม ประทวง โตแ ยง หรอื เคลอ่ื นไหวเพ่อื ๑. เรียกรองใหร ฐั บาลชวยเหลอื หรือ ๒. ใหไ ดร บั ความเปนธรรม ๓. อันเปน การใชเสรภี าพตามรฐั ธรรมนญู ถอื วา ไมเปน ความผดิ ตามมาตราน้ี ÁÒμÃÒ ñóõ/ò ¼ãÙŒ ´ (๑) ขูเข็ญวาจะกระทําการกอการราย โดยมีพฤติการณอันควรเชื่อไดวาบุคคลนั้น จะกระทาํ การตามท่ขี ูเ ข็ญจรงิ หรอื

๑๔๔ (๒) สะสมกาํ ลังพลหรอื อาวธุ จดั หาหรือรวบรวมทรัพยสนิ ใหห รือรับการฝก การกอ การรา ย ตระเตรียมการอื่นใด หรือสมคบกัน เพ่ือกอการราย หรือกระทําความผิดใดๆ อันเปนสวนของ แผนการเพื่อกอการรายหรือยุยงประชาชนใหเขามีสวนในการกอการราย หรือรูวามีผูจะกอการราย แลว กระทาํ การใดอันเปน การชวยปกปด ไว ผนู ้นั ตอ งระวางโทษจําคุกตั้งแตส องปถงึ สิบปและปรบั ต้ังแตสีห่ มืน่ บาทถึงสองแสนบาท ͧ¤» ÃСͺ ¼ÙŒã´ ๑. ขูเข็ญวาจะกระทําการกอการราย โดยมีพฤติการณอันควรเช่ือไดวาบุคคลนั้นจะ กระทาํ การตามทข่ี เู ข็ญจรงิ หรือ ๒. สะสมกําลงั พลหรอื อาวุธ จดั หาหรอื รวบรวมทรพั ย ๒.๑ ใหหรอื รบั การฝก การกอ การรา ย ๒.๒ ตระเตรยี มการอนื่ ใด หรือสมคบกันเพื่อกอ การราย หรอื ๒.๓ กระทาํ ความผิดใดๆ อนั เปน สวนของแผนการ เพื่อกอการราย หรอื ๒.๔ ยุยงประชาชนใหเขามสี ว นในการกอการราย หรอื ๒.๕ รวู ามีผจู ะกอ การรายแลว กระทําการอันเปน การชว ยปกปด ไว ๓. โดยเจตนา ÁÒμÃÒ ñóõ/ó ผูใดเปนผูสนับสนุนในการกระทําความผิดตามมาตรา ๑๓๕/๑ หรือ มาตรา ๑๓๕/๒ ตองระวางโทษเชนเดยี วกับตวั การในความผดิ นัน้ ๆ ÁÒμÃÒ ñóõ/ô ผูใดเปนสมาชิกของคณะบุคคลซ่ึงมีมติของหรือประกาศภายใต คณะมนตรีความม่ันคงแหงสหประชาชาติกําหนดใหเปนคณะบุคคลท่ีมีการกระทําอันเปนการกอ การรายและรัฐบาลไทยไดประกาศใหความรับรองมติหรือประกาศดังกลาวดวยแลว ผูน้ันตองระวาง โทษจาํ คกุ ไมเกนิ เจ็ดปและปรับไมเ กนิ หนึง่ แสนสี่หมนื่ บาท ๑. ผูใดเปนสมาชิกของตามบุคคลซึ่งมีมติ หรือประกาศ ภายใตคณะมนตรี ความม่นั คงแหงสหประชาชาติ กําหนดใหเ ปน คณะบุคคลท่มี ีการกระทําอนั เปนการกอ การรา ย และ ๒. รฐั บาลไทยไดประกาศใหค วามรบั รองมตหิ รือประกาศดังกลาวดว ยแลว ๓. โดยเจตนา

μÒÃÒ§ÊÃ»Ø ·ŒÒº·àÃÕ¹ ลาํ ดับ เร่อื ง คาํ อธบิ าย มาตราท่เี กี่ยวขอ ง หมายเหตุ บทที่ ๖ ความผิดเกีย่ วกับความม่นั คงแหงราชอาณาจกั ร ËÅ¡Ñ à¡³± ประหารชีวติ ความผดิ เกยี่ วกับการกอ การราย - ปลงพระชนมพ ระมหากษตั ริย ตปลระอหดาชรีวชติ ีวิตหรือจําคุก - พกรระะทมําหกาากรษปัตรระิยท ุษรายตอพระองคหรือเสรีภาพของ ม.๑๐๗ ประหารชีวิต ม.๑๐๘ โทษเชน เดยี วกบั ตวั การ จาํ คกุ ตง้ั แต ๓ ป ถงึ ๑๕ ป - รปาลชงกพารระแชทนนมพ พรระะอรงาคชนิ ี หรอื รชั ทายาท หรอื ฆา ผสู าํ เรจ็ ม.๑๐๙ ฎกี า ๑๒๙๔/๒๕๒๑ -- ผหูใมดน่ิ สปนรับะสมนาุนทกดาหู รมกรนิ่ ะหทราํ อืผแิดสมด.ง๑ค๐ว๗าม-๑อ๑า๐ฆาตมาดรา ย ม.๑๑๑ ฎกี า ๒๓๕๔/๒๕๓๑ พระมหากษัตริย พระราชินี รัชทายาท หรือผูสําเร็จ ม.๑๑๒ ราชการแทนพระองค ËÅ¡Ñ à¡³± ม.๑๓๕/๑ วรรคแรก ๑. ผใู ดกระทําความผดิ เฉพาะ ๒. โดยใชกําลังประทุษราย หรือกระทําการใดอันกอให เกดิ อนั ตรายตอ ชวี ติ หรอื อนั ตรายรา ยแรงตอ รา งกาย หรอื เสรภี าพตอ บุคคลใด ๆ ๓. การกระทําใดอันกอใหเกิดความเสียหายรายแรง แก ระบบขนสงสาธารณะ การโทรคมนาคม หรือโครงสราง พ้นื ฐานอนั เปนประโยชนส าธารณะ ๔. การกระทําใดอันกอใหเกิดความเสียหายแกทรัพยสิน ขอÇอÃันÃงกร¤อ ัฐÊใหหÍนเ ก§ึ่งดิ¶รคัฐŒÒวใ¡ดาÒมÃหเส¡รยีือÃหÐขาอ·ยงíÒขบ¹อุคéÑง¹คเศäลร´ใษดŒ¡ฐÃกหÐจิร·ือíÒตâอ´สÂิ่งแÁวÕ¤ดลÇÒอÁม Á§‹Ø ËÁÒ ๑. เพ่ือขูเข็ญ หรอื บงั คบั รฐั บาลไทย รฐั บาลตา งประเทศ หรอื องคก ารระหวา งประเทศใหก ระทาํ หรอื ไมก ระทาํ การใด อันกอใหเกดิ ความเสียหายอยางรา ยแรง หรอื ๒. เพื่อสรางความปนปวนโดยใหเกิดความหวาดกลัว ในหมปู ระชาชน ๑๔๕ ๓. โดยเจตนา

ลําดับ เร่อื ง คาํ อธิบาย มาตราทเ่ี กยี่ วขอ ง หมายเหตุ ๑๔๖ บทท่ี ๖ ความผิดเกย่ี วกบั การกอการรา ย ระวางโทษประหารชวี ติ ÇÃä ó ม.๑๓๕/๑ วรรคสอง จําคุกตลอดชีวิต หรือ การกระทําในการเดินขบวน ชุมนุม ประทวง โตแยง จาํ คกุ ตงั้ แต ๓ ป ถงึ ๒๐ ป หรือเคล่ือนไหวเพื่อเรียกรองใหรัฐชวยเหลือหรือใหไดรับ ความเปนธรรมอันเปนการใชเสรีภาพตามรัฐธรรมนูญ ระวางโทษจําคุกต้ังแต ไมเปนการกระทาํ ความผดิ ฐานกอการรา ย ๒ ป ถึง ๑๐ ป และ การกระทําในการเดินขบวน การชุมนุม ประทวง ปรับต้ังแตส่ีหม่ืนบาท โตแ ยง หรอื เคล่อื นไหวเพอ่ื ถึงสองแสนบาท ๑. เรียกรองใหร ัฐบาลชวยเหลอื หรอื ม.๑๓๕/๑ วรรคสาม ๒. ใหไ ดรับความเปน ธรรม ๓. อันเปนการใชเสรีภาพตามรัฐธรรมนูญ ถือวา ไมเ ปนความผดิ ตามมาตราน้ี ÁÒμÃÒ ñóõ/ò ¼ŒÙã´ (๑) ขูเข็ญวาจะกระทําการกอการราย โดยมีพฤติการณ ม.๑๓๕/๒ อันควรเชื่อไดวาบุคคลน้ันจะกระทําการตามที่ขูเข็ญจริง หรอื (๒) สะสมกําลังพลหรือรวบรวมทรัพยสิน ใหหรือรับการ ฝกการกอการรายตระเตรียมการอื่นใด หรือสมคบกัน เพ่ือกอการราย หรือกระทําความผิดใดๆ อันเปนสวน ของแผนการเพอื่ กอ การรา ยหรอื ยยุ งประชาชนใหเ ขา มสี ว น ในการกอ การรา ย หรอื รวู า มผี จู ะกอ การรา ยแลว กระทาํ การใด อันเปนการชวยปกปดไว ผนู น้ั ตอ งระวางโทษจาํ คกุ ตงั้ แตส องปถ งึ สบิ ปแ ละปรบั ต้งั แตส ห่ี ม่นื บาทถึงสองแสนบาท

ลําดับ เรอ่ื ง คําอธบิ าย มาตราที่เกย่ี วขอ ง หมายเหตุ บทท่ี ๖ ความผิดเก่ียวกับการกอ การราย ͧ¤»ÃСͺ ¼ÙŒã´ ๑๔๗ ๑. ขูเข็ญวาจะกระทําการกอการราย โดยมีพฤติการณ อนั ควรเชอ่ื ไดว า บคุ คลนน้ั จะกระทาํ การตามทข่ี เู ขญ็ จรงิ หรอื ๒. สะสมกาํ ลังพลหรอื อาวุธ จดั หาหรอื รวบรวมทรพั ย ๒.๑ ใหห รอื รับการฝกการกอ การราย ๒.๒ ตระเตรียมการอื่นใด หรือสมคบกันเพื่อกอ การรา ย หรือ ๒.๓ กระทําความผิดใดๆ อันเปนสวนของแผนการ เพ่อื กอ การรา ย หรือ ๒.๔ ยยุ งประชาชนใหเ ขา มสี ว นในการกอ การรา ย หรอื ๒.๕ รวู า มผี จู ะกอ การรา ยแลว กระทาํ การอนั เปน การ ชวยปกปดไว ๓. โดยเจตนา มาตรา ๑๓๕/๓ ผูใดเปนผูสนับสนุนในการกระทํา ม.๑๓๕/๓ คระววาามงผโทิดษตาเชมนมเาดตียรวากับ๑ต๓วั ๕กา/๑รในหครวือามมาผติดรนานั้ ๑ๆ๓๕/๒ ตอง มาตรา ๑๓๕/๔ ผูใดเปนสมาชิกของคณะบุคคล ม.๑๓๕/๔ ซึ่งมีมติของหรือประกาศภายใตคณะรัฐมนตรีความมั่นคง แหง สหประชาชาตกิ าํ หนดใหเ ปน คณะบคุ คลทม่ี กี ารกระทาํ อันเปนการกอการรายและรัฐบาลไทยไดประกาศให ความรบั รองมตหิ รอื ประกาศดงั กลา วดว ยแลว ผนู นั้ ตอ งระวาง โทษจําคุกไมเ กนิ เจด็ ปและปรับไมเ กินหนึ่งแสนสีห่ ม่ืนบาท ๑. ผใู ดเปน สมาชกิ ของตามบคุ คลซงึ่ มมี ติ หรอื ประกาศ ภายใตค ณะมนตรคี วามมนั่ คงแหง สหประชาชาติ กาํ หนดให เปนคณะบคุ คลทีม่ กี ารกระทาํ อนั เปน การกอ การราย และ ๒. รฐั บาลไทยไดป ระกาศใหค วามรบั รองมตหิ รอื ประกาศ ดงั กลา วดว ยแลว ๓. โดยเจตนา

๑๔๘ ๔. คาํ ถามทายบท ๑. การกระทําอันเปนการหมิ่นประมาท ดูหม่ิน หรือแสดงความอาฆาตมาดราย องคพระมหากษัตริย เปนองคประกอบภายนอกซึ่งไมใชขอเท็จจริง แตเปนพฤติการณประกอบการ กระทาํ ความผดิ หมายความวา อยางไร ๒. ความหมายของการกอ การรา ยในประเทศไทย ตาม ป.อ. มาตรา ๑๓๕/๑-๑๓๕/๔ เอกสารอางองิ เกียรติขจร วัจนสวัสดิ์.(๒๕๕๑).คําอธิบายกฎหมายอาญา ภาค ๑.กรุงเทพฯ: พลสยาม พริ้นต้ิง จิตติ ติงศภัทิย.(๒๕๕๕).กฎหมายอาญา ภาค ๑.กรุงเทพฯ: สํานักอบรมศึกษากฎหมาย แหงเนติบัณฑติ ยสภา. ทวเี กียรติ มนี ะกนษิ ฐ.(๒๕๕๓).คาํ อธิบายกฎหมายอาญา ภาคท่วั ไป.กรุงเทพฯ:วญิ ชู น. ทวเี กียรติ มีนะกนษิ ฐ.(๒๕๕๑).ประมวลกฎหมายอาญา ฉบบั อา งองิ .กรุงเทพฯ:วญิ ูชน. สมศักดิ์ เอ่ียมพลับใหญ.(๒๕๕๗).เกรด็ กฎหมายอาญา.กรงุ เทพฯ:บัณฑติ อักษร. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.สาขาวิชานิติศาสตร.(๒๕๔๐).เอกสารการสอนชุดวิชา กฎหมายอาญา ๑ ภาคบทบญั ญัติทัว่ ไป.นนทบุรี:โรงพิมพมหาวทิ ยาลัยสุโขทัยธรรมาธริ าช. สหรฐั กิติศุภการ.(๒๕๕๗).หลักและคาํ อธบิ ายกฎหมายอาญา.กรุงเทพฯ:อมรนิ ทรพ รนิ้ ติ้ง แอนด พบั ลชิ ช่ิง หยุด แสงอุทัย.(๒๕๕๕).กฎหมายอาญาภาค ๑.กรุงเทพฯ:สํานักพิมพมหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร วิเชียร ดิเรกอุดมศักดิ์.(๒๕๕๓).กฎหมายอาญาพิสดาร เลม ๑.กรุงเทพฯ : แสงจันทร การพมิ พ.

๑๔๙ º··Õè ÷ ¤ÇÒÁ¼Ô´à¡èÕÂǡѺ¡Òû¡¤Ãͧ ๑. วตั ถปุ ระสงคก ารเรยี นรูประจาํ บท เพอื่ ใหน กั เรยี นนายสบิ ตาํ รวจเขา ใจถงึ เรอื่ งความผดิ เกยี่ วกบั การปกครอง ในเรอื่ งทเ่ี กยี่ วกบั และความผิดตําแหนงหนาทีร่ าชการ ๒. สว นนาํ ในบทนีน้ กั เรยี นนายสิบตํารวจจะไดศกึ ษา ๒ สว นดว ยกันคอื ๒.๑ ความผิดเกย่ี วกบั การปกครอง ความผิดเกย่ี วกับเจา พนกั งาน มาตรา ๑๓๖ ถงึ มาตรา ๑๓๙ ๑. ดูหมนิ่ เจา พนักงาน มาตรา ๑๓๖ ๒. แจงความเทจ็ ตอเจาพนกั งาน มาตรา ๑๓๗ ๓. ตอสูข ัดขวางเจาพนักงาน มาตรา ๑๓๘ ๔. ขมขนื ใจเจา พนักงาน มาตรา ๑๓๙ ๒.๒ ความผดิ เกี่ยวกับตําแหนง หนาทรี่ าชการ ความผิดเก่ียวกับเจาพนักงานปฏบิ ตั ิหนา ที่โดยมิชอบและโดยทุจริต ๑. เจาพนกั งานมหี นาที่ซ้ือ ทาํ จดั การหรอื รกั ษาทรัพย ตามมาตรา ๑๔๗ ๒. ผใู ดเปนเจา พนกั งาน ใชอ ํานาจในตําแหนง โดยมิชอบ ตามมาตรา ๑๔๘ ความผดิ ตอ ตาํ แหนง หนาทรี่ าชการ และการละเวนการปฏบิ ัติหนา ที่ ๑. เจา พนักงาน สมาชิกสภานติ บิ ัญญตั แิ หง รัฐ สมาชกิ สภาจงั หวดั หรอื สมาชกิ สภาเทศบาล เรียก รับ หรือยอมจะรบั ทรัพยส ิน หรือประโยชนอ ืน่ ใด ตามมาตรา ๑๔๙, ๒. เจา พนกั งานปฏิบัตหิ รือละเวน การปฏบิ ัตหิ นาท่โี ดยมชิ อบ ตามมาตรา ๑๕๗ ความผดิ ตอ ตําแหนง หนาท่ีราชการ และการปลอมเอกสาร ๑. การทําเอกสาร กรอกขอความลงในเอกสารหรือดูแลรักษาเอกสาร กระทํา การปลอมเอกสาร ตามมาตรา ๑๖๑ ๒. การรับรองเอกสารตามมาตรา ๑๖๒ ๓. เน้ือหา

๑๕๐ ¡ÒÃÈ¡Ö ÉÒ㹤ÇÒÁ¼Ô´·àèÕ ¡ÂèÕ Ç¡Ñº¡Òû¡¤Ãͧầ‹ Í͡໹š ò ÊÇ‹ ¹ ¤ÇÒÁ¼´Ô μÍ‹ à¨ÒŒ ¾¹¡Ñ §Ò¹ เดิมเม่ือยังใชกฎหมายลักษณะอาญา ศาลฎีกาเคยวินิจฉัยใหความหมายของคําวา เจาพนักงาน หมายถึง ผูท่ีไดรับการแตงต้ังโดยทางการของรัฐบาลไทยใหปฏิบัติราชการไทยโดยปกติ จะถือวาผูใดเปนเจาพนักงาน ผูน้ันจะตองเปนขาราชการตามกฎหมาย เวนแตจะมีกฎหมายบัญญัติ ไวเปนพิเศษใหเปนเจาพนักงาน ตอมามีการประกาศใชประมวลกฎหมายอาญา กฎหมายก็มิได บญั ญัติบทนยิ ามของคาํ นีไ้ ว แตตามทเ่ี ขาใจกันในปจจบุ นั คําวา เจาพนักงานมคี วามหมายถึง บคุ คลที่ กฎหมายบญั ญตั ิไว โดยเฉพาะวา เปน เจา พนักงาน และบุคคลท่ไี ดร ับการแตง ตั้งใหปฏิบัตหิ นา ท่ีราชการไมว า เปนประจําหรือช่วั คราว และไมวา จะไดรบั ประโยชนต อบแทนจากรัฐหรอื ไม จากความหมายขา งตน เจา พนกั งาน หมายถงึ บคุ คล ๒ จาํ พวก คอื (๑) บคุ คลทกี่ ฎหมาย บญั ญตั ไิ วโ ดยเฉพาะวา เปนเจา พนกั งาน และ (๒) บุคคลที่ไดรับแตงตั้งใหปฏิบตั หิ นาทีร่ าชการ ไมว า ประจาํ หรอื ครง้ั คราว และไมว า จะไดค าตอบแทนหรอื ไม ¡. º¤Ø ¤Å·èÕ¡®ËÁÒºÑÞÞÑμäÔ Ç⌠´Â੾ÒÐÇÒ‹ ໚¹à¨ŒÒ¾¹¡Ñ §Ò¹ กลาวคือ มีกฎหมายระบุไวเปนพิเศษวาใหบุคคลใดเปนเจาพนักงาน เชน พ.ร.บ. คณะสงฆ พ.ศ.๒๕๐๕ ใหเจาอาวาสและไวยาวัจกร เปนเจาพนักงาน, พ.ร.บ.เทศบาล พ.ศ.๒๔๙๖ ใหพนักงานเทศบาลเปนเจาพนักงาน, พ.ร.บ.ปองกันภัยทางอากาศ พ.ศ.๒๔๘๒ ระบุใหบุคคล ทร่ี ฐั มนตรกี ลาโหม แตง ตงั้ ใหท าํ หนา ทตี่ าํ รวจ หรอื ดบั เพลงิ หรอื กจิ การอนื่ ใด เปน เจา พนกั งาน นอกจากน้ี ยงั มีกฎหมายอน่ื ๆ อีกเปน จํานวนมากท่บี ญั ญตั ิไวเ ปน พเิ ศษในลกั ษณะน้ี เชน พ.ร.บ.การทะเบียนราษฎร, พ.ร.บ.ยาสบู , พ.ร.บ.ทะเบียนพาณิชย, กฎหมายที่ดนิ เปนตน ¢. º¤Ø ¤Å·äèÕ ´ŒÃºÑ á싧μé§Ñ ãË»Œ ¯ÔºμÑ ËÔ ¹ŒÒ·èÕÃÒª¡Òà äÁ‹Ç‹Ò»ÃÐจําËÃÍ× ªÑÇè ¤ÃÒÇ ผูท่ีไดรับการแตงตั้งใหปฏิบัติราชการโดยท่ัวไป ก็คือขาราชการ ฉะน้ัน เจาพนักงาน ในความหมายน้ีก็คือขาราชการนั้นเอง จะเปนขาราชการฝายใดๆ ก็ได เชน ขาราชการพลเรือน ขาราชการตุลาการ ขา ราชการทหาร ตํารวจ เปน ตน แตจะตองไดรับการแตง ตง้ั โดยถูกตอ งตามหลักเกณฑ ที่บัญญัติไวในกฎหมาย ซึ่งวาดวยการแตงต้ังขาราชการดํารงตําแหนง กฎหมายเหลาน้ีก็ไดแก พ.ร.บ.ระเบียบขาราชการพลเรือน, พ.ร.บ.ระเบียบขาราชการตุลาการ, พ.ร.บ.ระเบียบขาราชการตํารวจ เปนตน แตมิใชวาทุกคนท่ีไดรับการแตงต้ังใหปฏิบัติราชการแลว จะเปนขาราชการและถือวาเปน เจาพนักงานไปท้ังหมด การแตงตั้งใหปฏิบัติราชการในอันที่จะทําใหผูไดรับการแตงต้ังมีฐานะ เปนขาราชการนนั้ จะตองเปน การแตงตง้ั ตามหลกั เกณฑท ก่ี ฎหมายบัญญตั ไิ ว

๑๕๑ ñ. ´ÙËÁ¹Ôè à¨ÒŒ ¾¹Ñ¡§Ò¹ ÁÒμÃÒ ñóö ¼ÙŒã´´ÙËÁÔè¹à¨ŒÒ¾¹Ñ¡§Ò¹ «èÖ§¡ÃÐทํา¡ÒÃμÒÁ˹ŒÒ·Õè ËÃ×Íà¾ÃÒÐä´Œ ¡ÃÐทํา¡ÒÃμÒÁ˹Ҍ ·ÕèμÍŒ §ÃÐÇÒ§â·Éจํา¤Ø¡äÁ‹à¡¹Ô ˹è§Ö »‚ ËÃÍ× »ÃѺäÁà‹ ¡Ô¹Êͧ¾¹Ñ ºÒ·ËÃÍ× ·Ñ§é จาํ ·é§Ñ »ÃѺ ͧ¤»ÃСͺ¢Í§¤ÇÒÁ¼Ô´ ÁÕ´§Ñ ¹éÕ ๑. ดหู ม่นิ ๒. เจาพนกั งานซ่งึ กระทาํ การตามหนาที่ หรือเพราะไดก ระทาํ ตามหนาท่ี ๓. เจตนา “´ÙËÁèÔ¹” หมายถึง การแสดงความดูถูก เหยียดหยาม ดา หรือสบประมาทผูอื่น ทง้ั อาจแสดงดว ยกริ ยิ าวาจา ทา ทาง และจะกระทาํ ตอ หนา หรอื ลบั หลงั กไ็ ด วสิ าร พนั ธนุ ะ (๒๕๓๗:๖๕) เชน ใหของลบั ดานายสถานวี า เปน หมา ไมใชคน วาผใู หญบ า นวา ผใู หญบ า นหมาๆ เยด็ แม ดา ตํารวจวา ตาํ รวจชาตหิ มา วาตาํ รวจทจี่ ับจาํ เลยวา ผมผดิ แคนี้ ใครๆ ก็ผดิ ได ทาํ ไมมาวาผม อยา งคุณจะเอาผมไป คุณถอดเคร่อื งแบบมาชกกันตัวตอ ตวั ดีกวา หรอื รถคันนีท้ ําไมไมจ ับ คนก็แนนเหมือนกนั หรอื จะแกลง จับเฉพาะผมคนเดียวเทาน้ัน จราจรลําพูนไมใหความยุติธรรม หรือพูดวาตํารวจเฮงซวยถือวามีอํานาจ ก็ทําไปตามอํานาจ จะตองใหเจอมีดเสียบบาง หรือวาตํารวจวาคุณแกลงจับผม หรือพูดกับนายตํารวจ วา ผูกองอยางมึงจะเอาอะไรกับกู น่ีหรือผูพิทักษสันติราษฎร ขูเจาพนักงานตํารวจวา อายจา ถามึงจับกู กูจะเอามึงออก ชี้หนาปลัดอําเภอและพูดวา ปลัดอําเภอจะบาหรืออยางไร มาขัดขวาง กล่ันแกลง เลือกทีร่ กั มกั ทช่ี ังไมใ หความยุตธิ รรม เหลานลี้ ว นเปนตวั อยา งของการดหู ม่นิ ทัง้ ส้ิน อยา งไรกต็ าม ถอ ยคาํ ซง่ึ ไมส ภุ าพ คาํ ตชิ มตามปกตวิ สิ ยั หรอื พดู ดว ยความนอ ยเนอ้ื ตาํ่ ใจ ไมถ อื เปน การดหู มน่ิ เชน ใชค าํ วา “มงึ -ก”ู กบั เจา พนกั งาน หรอื พดู วา ผกู องพดู อยา งนเี้ อากฎหมาย มาพดู ไมม ศี ลี ธรรมหรอื วา ตาํ รวจวา พวกมงึ ตาํ รวจไมม คี วามหมายสาํ หรบั กู อยากจะจบั กจ็ ะมาจบั เลย ในเมอื่ กไู มไ ดก ระทาํ ผดิ หรอื กลา วตาํ หนวิ า คณุ เปน นายอาํ เภอไดอ ยา งไร ไมร บั ผดิ ชอบหรอื พดู ทา ทาย ตาํ รวจวา ถา แนจ รงิ ใหถ อดปน ทเี่ อวมาตอ ยกนั ตวั ตอ ตวั และถา แนจ รงิ มายงิ กนั คนละนดั กไ็ ด ไมต อ งใช กําปน ใชป นดกี วา หรือพดู วา แครอ ยตาํ รวจโทน้นั กระจอกไมอ ยากคยุ ดวยหรอก ´ÙËÁèÔ¹¡ÑºËÁèÔ¹»ÃÐÁÒ·¹éѹμ‹Ò§¡Ñ¹ ËÁÔè¹»ÃÐÁÒ· เปนเร่ืองที่ผูกระทําใสความผูอื่น ตอบุคคลท่ีสาม และทําใหบุคคลที่สามรูสึกดูถูกดูแคลนผูถูกใสความน้ัน คือใหช่ือเสียงในชุมชนของผูถูก ใสความเสื่อมลง สวน´ËÙ Á¹Ôè ไมจ าํ ตองกลา วตอบุคคลทสี่ าม และเปนเรอื่ งทผ่ี ูกระทาํ น้นั เองรสู กึ ดูถกู หรอื เกลียดชงั ผูถูกดูหม่ิน เชน การดา ดว ยคาํ หยาบคายวา ไอเ ห้ีย ไมทาํ ใหผ ูถูกดา เสียชอ่ื เสียง ไมผ ดิ ฐานหมิน่ ประมาท แตเปนการดหู มิน่ ฉะน้นั ¡ÒôÙËÁ¹èÔ ¨Ö§ÍÒ¨äÁ‹à»š¹ËÁÔè¹»ÃÐÁÒ· áμË‹ ÁÔ¹è »ÃÐÁÒ· ÍҨ໚¹¡ÒôÙËÁèÔ¹ä»ã¹μÑÇä´Œ ถาผูหม่ินประมาทไดกระทําการอันดูหมิ่นผูถูกหมิ่นประมาทดวย ถอื เปนความผิดหลายบทตามมาตรา ๙๐ อยางไรกต็ าม มาตรา ๑๓๖ ตองเปน การดหู ม่นิ เจาพนักงาน ถาเปนหมิ่นประมาทเจาพนักงานโดยไมมีลักษณะดูหมิ่นดวยก็เปนความผิดมาตรา ๓๒๖ ไมผิดตาม มาตรา ๑๓๖

๑๕๒ ®Õ¡Ò·èÕ ôôõ/òõòò จาํ เลยดา ผเู สยี หายตอ หนาบุคคลอ่นื ๆ วา “ไอเห้ยี ไอส ตั ว ไอทองสุข โกงบาน โกงเมือง” คําวา ไอเหี้ย ไอสัตว เปนการดูหม่ิน แตคําวา ไอทองสุขโกงกิน บา นเมอื งเปน หมน่ิ ประมาท ਌Ҿ¹Ñ¡§Ò¹«§èÖ ¡ÃÐทํา¡ÒÃμÒÁ˹Ҍ ·èÕ ËÃ×Íà¾ÃÒÐä´¡Œ ÃÐทํา¡ÒÃμÒÁ˹Ҍ ·Õè บุคคล ผถู กู ดหู มน่ิ ในทน่ี ้ีจะตองเปน “เจาพนักงาน” ซง่ึ หมายถงึ บุคคลทก่ี ฎหมายบัญญตั วิ า เปน เจา พนกั งาน และบุคคลที่ไดรับแตงต้ังใหปฏิบัติหนาที่ราชการไมวาเปนการประจําหรือช่ัวคราว และไมวาจะไดรับ ประโยชนต อบแทนจากรฐั หรอื ไม แตไ มร วมถงึ ผมู อี าํ นาจหนา ทที่ างนติ บิ ญั ญตั ิ และในขณะทถี่ กู ดหู มน่ิ บคุ คลนนั้ จะตอ งเปน เจา พนกั งานอยู มฉิ ะนนั้ จะเอาผดิ ตามมาตรานไ้ี มไ ด นอกจากนนั้ ยงั จะตอ งเปน การ ดูหมิ่นขณะเจา พนกั งานกระทําการตามหนาที่ ¡ÃÐทํา¡ÒÃμÒÁ˹ŒÒ·èÕ ไดแก การปฏิบัติการตามหนาท่ีของตน เจาพนักงาน คนใดจะมีหนาท่ีอยางใดนั้นตองดูจากกฎหมายที่กําหนดหนาที่ของตําแหนงนั้นๆ เชน เจาพนักงาน ศลุ กากร ยอ มมหี นา ทจี่ บั กมุ ผทู ลี่ กั ลอบนาํ สนิ คา หนภี าษเี ขา มาในประเทศ แตถ า ไปจบั กมุ คนรา ยวงิ่ ราวทรพั ย ก็ไมเรียกวากระทําการตามหนาท่ีเพราะการจับกุมคนรายธรรมดาไมใชหนาที่ของพนักงานศุลกากร ฉะนั้น การดูหม่ินเจาพนักงานซ่ึงกระทําการตามหนาท่ีจะตองดูหมิ่นขณะที่เจาพนักงานผูน้ัน กระทาํ การตามหนาท่ี หรอื อยรู ะหวางการกระทาํ การตามหนา ทโ่ี ดยชอบดว ยกฎหมาย ®¡Õ Ò·Õè ñõñù/òõðð จําเลยกลาวแกเจาพนักงานจราจรผูจับจําเลยวา “ผมผิด แคน้ี ใครๆ ก็ผิดได ทําไมมาวาผม อยางคุณจะเอาผมไป คุณถอดเคร่ืองแบบมาชกกับผมตัวตอตัว ดีกวา ” กริ ิยาและถอ ยคําทา ทายเชนน้ี เปน การดูหมิน่ เจา พนกั งาน ®¡Õ Ò·èÕ ñ÷óõ/òõðö กลา วแกตาํ รวจจราจรผจู บั จําเลยวา “ลื้อชุยมาก” มีความผดิ ฐานดูหมนิ่ เจา พนกั งาน ซงึ่ กระทาํ การตามหนา ทต่ี ามมาตรา ๑๓๖ ®Õ¡Ò·èÕ øöò/òõðø กลาวดูหมน่ิ เจาพนกั งานวา “ตํารวจเฮงซวย ถอื วามีอาํ นาจ ก็ทาํ ไปตองใหเจอดีบา ง” มีความผิดตามมาตรา ๑๓๖ ®Õ¡Ò·Õè òòôö/òõñõ มีผูรองทุกขตอพนักงานสอบสวนวา จําเลยบุกรุกที่ดิน พนกั งานสอบสวนจงึ มหี นงั สอื ถงึ นายอาํ เภอขอใหส งั่ พนกั งานทด่ี นิ ไปรว มตรวจพสิ จู น นายอาํ เภอสง่ั ให พนักงานท่ีดินไปรวมตรวจพิสูจน นายอําเภอสั่งใหผูเสียหายซึ่งเปนเสมียนที่ดินอําเภอไปทําการรังวัด สอบเขต การที่ผูเสียหายไปทําการรังวัดที่ดินตามคําส่ังของนายอําเภอยอมไดชื่อวาเปนเจาพนักงาน กระทาํ การตามหนา ที่ เมอื่ จาํ เลยกลา วดหู มนิ่ ผเู สยี หายวา “พนกั งานทด่ี นิ หมาๆ ชอบกนิ แตเ บย้ี ” จาํ เลย จึงมีความผิดฐานดูหม่นิ เจา พนักงานซึ่งกระทาํ การตามหนา ท่ี ®¡Õ Ò·èÕ óñö/òõñ÷ ขอเท็จจริงไดความวา จาสิบตํารวจเขาทําการจับกุมจําเลย ในขอ หาบกุ รกุ จาํ เลยกลา วตอ จา สบิ ตาํ รวจวา “ไอจ า ถา มงึ จบั กู กจู ะเอามงึ ออก” ศาลฎกี าวนิ จิ ฉยั วา ถอ ยคาํ ดังกลาวเปนถอยคําที่กลาวสบประมาท เหยียดหยาม ขมขูเจาพนักงานตํารวจผูนั้นมิใหจับกุมจําเลย อนั เปนการดหู มิน่ เจา พนกั งานผกู ระทาํ การตามหนาท่ี

๑๕๓ ®Õ¡Ò·Õè ñõôñ/òõòò ขอ เท็จจรงิ ไดความวา เจา พนกั งานตาํ รวจไดจ ับกุมจําเลย ตามหนาที่ในขอหาวางคานเหล็กกีดขวางทางเทา และใหจําเลยไปสถานีตํารวจ พอไปถึงสถานีตํารวจ จําเลยไดกลาววา “ลื้อจับแบบน้ีแกลงจับอั๊วน่ีหวา ไมเปนไร ไวเจอกันเมื่อไรก็ได” เปนการดูหมิ่นเจาพนักงาน ซง่ึ กระทําการตามหนา ที่ ®Õ¡Ò·èÕ ôñõ/òõòø จําเลยกลาวกับตํารวจผูจับจําเลยวา “ถาแนจริงใหถอดปน ทเ่ี อวมาตอ ยกนั ตวั ตอ ตวั และถา แนจ รงิ มายงิ กนั คนละนดั กไ็ ดไ มต อ งใชก าํ ปน ใชป น ดกี วา ” เปน คาํ กลา ว ทไี่ มส ภุ าพและไมส มควรเทา นนั้ ขณะกลา วจาํ เลยไดถ อดกางเกงขายาวออกเหลอื แตก างเกงใน ถอ ยคาํ และการกระทาํ ไมเปน การดหู มนิ่ เจาพนักงาน ซง่ึ กระทาํ การตามหนา ท่ี ®Õ¡Ò·èÕ ôòð/òõòù พลตาํ รวจ ม. เรียกใหรถแทก็ ซที่ ีจ่ าํ เลยน่ังมาหยุดเพ่ือตรวจ จําเลยพูดวาดานจริงหรือผี ม. พูดวาดานจริง และช้ีไปที่ ร.ต.ท. ป. โจทกรวมวาเปนหัวหนาดาน หากสงสยั สอบถามหัวหนาดา นได จําเลยพดู วา แค ร.ต.ท.นัน้ กระจอกไมอยากคุยดวย ดังนเี้ ปนคาํ พดู ไมส ภุ าพหาใชค าํ ดา หรอื สบประมาทเหยียดหยามโจทกรว ม จาํ เลยไมม คี วามผิด ´ÙËÁÔè¹à¨ŒÒ¾¹Ñ¡§Ò¹à¾ÃÒÐä´Œ¡ÃÐทํา¡ÒÃμÒÁ˹ŒÒ·èÕ กรณีน้ีเปนการดูหมิ่นในขณะท่ี เจาพนักงานมิไดกระทําการตามหนาที่ แตการดูหมิ่นมีสาเหตุมาจากการที่เจาพนักงานไดกระทําการ ตามหนาทมี่ าแลว เชน โกรธตํารวจทีจ่ บั ลกู ชายของตนไป จงึ ตามไปวาตํารวจท่ีบาน เปน ตน ®Õ¡Ò·Õè ññøó/òõðó ตํารวจจับจําเลยขณะเลนการพนัน จําเลยพูดวา ตํารวจ ลวงเอาเงินสวนตัวในกระเปาของจําเลยไป พูดซํ้ากันหลายคร้ัง ดังน้ี เปนการดูหม่ินเจาพนักงานซ่ึงกระทําการ ตามหนา ท่หี รือเพราะกระทําการตามหนาที่ ®Õ¡Ò·Õè ñ÷òø/òõðö ตํารวจกับผูใหญบานรวมกันไปจับกุมจําเลย ในขอหาวา กระทําความผิดจําเลยกลาวตอผูใหญบานวา “อั๊วไมไวใจลื้อ เดี๋ยวลื้อจะเอาของผิดกฎหมายใสอ๊ัว” ดังน้ี เพราะเปนการดหู ม่ินเจาพนกั งาน ®Õ¡Ò·Õè ùòð/òõðø จําเลยไปพูดประกันผูตองหาเปนการสวนตัว ขณะ พนกั งานสอบสวนกาํ ลงั กินขา วท่บี า นพกั จงึ ไมใ ชเวลาปฏิบตั ริ าชการตามหนาท่ี จําเลยดาพนักงานสอบสวน ถอื ไมไดว า จําเลยดหู ม่นิ เจา พนกั งานเพราะไดก ระทาํ การตามหนาท่ี การดูหมน่ิ เจา พนักงานตามมาตรา ๑๓๖ น้ี ตองเปน เร่อื งเจาพนักงานกระทําการ ตามหนาที่ หรือเพราะไดก ระทาํ ตามหนาที่ ถา เปน การนอกหนาที่หรือเปนเร่ืองสว นตัว ก็ไมเขามาตราน้ี ®¡Õ Ò·Õè òññó/òõñö การท่ีกํานันใชใหบุคคลอื่นไปตามบุตรสาวจําเลยมาไกลเกลี่ย แบง ทรพั ยส นิ กนั ระหวา งสามภี รรยา มใิ ชเ ปน การปฏบิ ตั ติ ามหนา ทข่ี องกาํ นนั ตามพระราชบญั ญตั ลิ กั ษณะ ปกครองทอ งที่ จําเลยกลาววาจาดหู มิ่นกํานนั ไมเปน ความผิดฐานดหู ม่นิ เจา พนกั งาน ®Õ¡Ò·èÕ ó÷ô/òõñù นายตํารวจไมรบั แจงความเรื่องสุนัขกัดหลานจําเลย จําเลย กลาวตอนายตํารวจวา ทําอยางน้ีไมยุติธรรม ดังนี้เปนการดูหม่ินเหยียดหยาม ไมใชตอวาแสดง ความคิดเห็นโดยสุจริตเพื่อความชอบธรรมปองกันสวนไดเสียตามคลองธรรมเปนความผิดตาม ป.อ. มาตรา ๑๓๖

๑๕๔ ®Õ¡Ò·èÕ õðñ/òõó÷ จําเลยจอดรถกีดขวางการจราจรและถูกผูเสียหาย ซ่ึงกําลัง ปฏิบัติหนาที่ตํารวจจราจรทําการจับกุม จําเลยไดกลาวตอผูเสียหายวา เปนนายจับอยางไรก็ได และ เรียกทําเย็ดแม ดงั นี้ ทจี่ าํ เลยกลา ววา เปนนายจบั อยางไรก็ได เปน เพยี งคํากลา วในทาํ นองตัดพอตอวา ไมไดกลาวหาวาผูเสียหายกลั่นแกลง จึงไมเปนการดูหม่ินผูเสียหาย แตที่จําเลยกลาววา เรียกทําเย็ดแม เปนคําดาอันเปนการดูหมิ่นผูเสียหายแลว จําเลยจึงมีความผิดฐานดูหมิ่นเจาพนักงานซ่ึงปฏิบัติการ ตามหนา ทต่ี าม ป.อ.มาตรา ๑๓๖ ®Õ¡Ò·Õè òòõö/òõó÷ จาํ เลยวาผเู สียหายที่ ๑ วาเปนผหู ญงิ ตํ่าๆ ตอหนาผูอื่น ซ่ึงเปนคําพูดท่ีเหยียดหยามผูเสียหายที่ ๑ วาเปนผูหญิงไมดีมีศักดิ์ศรีต่ํากวาผูหญิงทั่วไปเปนการดูหม่ิน ผูเสยี หายท่ี ๑ ซ่งึ หนา หาใชเปนคําพูดในเชงิ ปรารภปรบั ทุกขไม ผูเสียหายท่ี ๒ เปนเจาพนักงานตํารวจมีหนาท่ีในการปราบปรามสืบสวนและจับกุม ผกู ระทาํ ผดิ ทางอาญา หาไดเ ก่ียวกบั กรณที ม่ี ีบคุ คลพิพาทกันในทางแพงไม แมคกู รณีนาํ เร่ืองทางแพง ไปแจงใหจัดการไกลเกล่ียเปรียบเทียบและผูเสียหายที่ ๒ ทําการไกลเกล่ียให และจัดการลงบันทึก ประจําวันไวเปนหลักฐานก็หาใชเปนหนาท่ีของเจาพนักงานตํารวจโดยตรงตามกฎหมายไม คงเปน แตเพียงอัชฌาสัยในฐานะเปนเจาพนักงานตํารวจผูรักษาความสงบเรียบรอยของประชาชนเทาน้ัน การกระทาํ ของผเู สยี หายท่ี ๒ จงึ มใิ ชเ ปน การปฏบิ ตั ติ ามหนา ทขี่ องเจา พนกั งาน แมจ าํ เลยไดพ ดู ถอ ยคาํ วา “มนั ก็เขาขางกนั ” กไ็ มเปน ความผิดฐานดหู ม่ินเจา พนกั งานซงึ่ กระทําการตามหนา ที่ ®Õ¡Ò·Õè ôóò÷/òõôð การกระทําอันเปนองคประกอบสําคัญประการหนึ่งของ ความผิด ตาม ป.อ.มาตรา ๑๓๖ คอื “ดหู มน่ิ ” ซ่งึ หมายถงึ การดา ดถู ูกเหยยี ดหยาม หรือสบประมาท ใหอ ับอาย ถอยคําทจ่ี าํ เลยกลาวตอสบิ ตํารวจตรี ข.วา “แนจ รงิ มงึ ถอดเสือ้ มาตอ ยกบั กูเลย” เหน็ ไดวา เปนการกลาวทาทายใหสิบตํารวจตรี ข. ออกมาตอสูกับจําเลย อันเปนเพียงคํากลาวที่ไมสุภาพ และไมสมควร ยังไมถึงข้ันท่ีพอจะใหเขาใจวาจําเลยมีความมุงหมายท่ีจะดา ดูถูกเหยียดหยาม หรือสบประมาทใหสิบตํารวจตรี ข. อับอาย การกระทําของจําเลยจึงไมเปนความผิดตาม ป.อ.มาตรา ๑๓๖ à¨μ¹Ò เจตนาในการกระทําผิดตามมาตราน้ี คอื เจตนาตามมาตรา ๕๙ วรรค ๒ และ ผูดูหมิ่นตองรูขอเท็จจริงอันเปนองคประกอบของความผิดดวย คือ ตองรูวาผูท่ีตนดูหมิ่นนั้นเปน เจาพนักงานซ่ึงกระทําการตามหนาท่ีหรือไดกระทําการตามหนาที่ตามมาตรา ๕๙ วรรค ๓ มิฉะน้ัน ไมถือวาผูกระทํามีเจตนา เชน แดงเปนนายตํารวจกลับจากแตงงานเกิดโตเถียงกับดําโดยดําไมรูวา แดงเปนนายตํารวจ แมด ําจะกลา วคาํ พดู ดหู ม่ินแดงก็ไมไดผ ิดตามมาตราน้ี ò. ᨧŒ ¤ÇÒÁà·¨ç μÍ‹ à¨ÒŒ ¾¹¡Ñ §Ò¹ ÁÒμÃÒ ñó÷ ¼ÙŒã´á¨Œ§¢ŒÍ¤ÇÒÁÍѹ໚¹à·ç¨á¡‹à¨ŒÒ¾¹Ñ¡§Ò¹ «Öè§ÍÒ¨ทําãËŒ¼ÙŒÍ×è¹ ËÃ×Í»ÃЪҪ¹àÊÕÂËÒÂμŒÍ§ÃÐÇÒ§â·Éจํา¤Ø¡äÁ‹à¡Ô¹Ë¡à´×͹ ËÃ×Í»ÃѺäÁ‹à¡Ô¹Ë¹Öè§ËÁè×¹ºÒ· ËÃ×Í ·Ñé§จาํ ·éѧ»ÃºÑ

๑๕๕ มาตราน้ีเปนเร่ืองการแจงความเท็จตอเจาพนักงานเปนการแจงเท็จในเรื่องท่ัวๆ ไป ไมว า จะเก่ียวกบั เร่อื งทางแพง อาญา ครอบครวั ทีด่ นิ หรือเรื่องเก่ยี วกบั วินัยขา ราชการ เชน แจง กับ เจาหนาท่ีวาเปนโสด ทั้งท่ีแตงงานแลว เพื่อจดทะเบียนสมรสใหม หรือแจงวาคูสมรสเปนคนไทย แตความจริงเปนคนตางดาวเพื่อรับโอนที่ดิน เปนตน มาตราน้ีจึงเปนบทท่ัวไป การแจงขอความเท็จ ยังเปนความผิดตามบทเฉพาะอีกได เชน ถาเกี่ยวกับคดีอาญาก็ผิดตามมาตรา ๑๗๒ หรือมาตรา ๑๗๓ ฟองคดีอาญาอนั เปนเท็จ เบกิ ความเท็จ ทาํ หลักฐานเท็จ นําสืบพยานเทจ็ หรือแมแ ตก ารบอก ชื่อเท็จ เหลาน้ี กฎหมายบัญญัติใหเปนความผิดโดยเฉพาะ ซึ่งศาลฎีกาถือวาเมื่อการแจงขอความเท็จน้ัน ผดิ ตามบทเฉพาะแลว ก็ไมผ ิดตามบททั่วไปคือ มาตรา ๑๓๗ อีก ͧ¤» ÃСͺ¢Í§¤ÇÒÁ¼´Ô ÁÕ´§Ñ ¹Õé ๑. แจง ขอความอนั เปนเท็จ ๒. แกเจา พนักงาน ๓. ซึง่ อาจทาํ ใหผ ูอนื่ หรอื ประชาชนเสยี หาย ๔. เจตนา คาํ ͸ºÔ Ò ᨌ§¢ŒÍ¤ÇÒÁÍѹ໚¹à·ç¨ การแจงขอความคือการทําใหผูอื่นไดทราบขอความนั้น ไมวาจะโดยพูด เขียน หรือกิริยาทาทางใดๆ และไมวาจะเปนการนําขอความไปแจงเอง หรือแจง ใหทราบเม่ือถูกถามก็ตาม แตขอความที่แจงนั้นจะตองเปนขอความอันเปนเท็จ คือ เปนขอเท็จจริง ในอดตี หรอื ปจ จบุ นั ทไ่ี มเ ปน ความจรงิ ถา เปน ขอ เทจ็ จรงิ ในอนาคตกไ็ มใ ชค วามเทจ็ เพราะยงั ไมเ กดิ ขน้ึ ไมอาจจะรไู ดว าเท็จหรือจรงิ การแจง คือ การทําใหทราบ จะดวยการพูด การเขียน การย่ืนเอกสาร หรือวิธี อืน่ ใด (การแจงอาจแจง ดว ยตนเองหรอื ถูกถามกไ็ ด ฎกี าท่ี ๔๙๒/๒๕๐๙) ขอ ความอนั เปน เทจ็ หมายความวา ขอ ความท่ีนําไปแจง ไมตรงกบั ความจริง และ ขอ ความเทจ็ นนั้ จะตอ งเปน เรอ่ื งในอดตี หรอื ปจ จบุ นั ถา ขอ ความทกี่ ลา วถงึ อนาคตนน้ั เหน็ ไดว า เปน เรอ่ื ง ท่ยี งั ไมเกิดข้นึ ไมแนนอน ไมถ ือวา แจง ความเท็จ การแจง ความจริงบางสวน เท็จบางสว น กเ็ ปนกรณแี จงขอ ความเทจ็ เชน กัน ®¡Õ Ò·Õè ñùñö/òõðõ การท่ีจําเลยยืมเงินโจทกและสลักหลังเช็คมอบใหโจทกไว เพ่ือใชหนี้ แตกลับไปแจงขอความอันเปนเท็จตอเจาพนักงานวาเช็คหายไปน้ัน เห็นไดชัดวาเปนการเสียหาย ตอ โจทก ®Õ¡Ò·Õè òöñô/òõñø ชายมีภริยาจดทะเบียนอยูแลว จดทะเบียนสมรสกับหญิง อ่ืนอีก โดยแจงกับนายทะเบียนวาไมเคยสมรสมากอน เปนความผิดฐานแจงความเท็จผิดตาม มาตรา ๑๓๗

๑๕๖ ®Õ¡Ò·Õè ñõùô/òõòò ก. ปลูกบานไวกอ นแลว ตอ มาขายฝากให ข. แลว ก. ขอ ปลูกสรางบานเปนอุบายเพื่อขอเลขบานใหม และไดรับเลขบานใหมไปเปนอุบายเพื่อขอเลขบานใหม และไดรับเลขบานใหมไ ป เปนการแจงความเท็จ ®Õ¡Ò·èÕ ñõôô/òõòô จําเลยแจงขอความตอเจาพนักงานตํารวจผูขอตรวจคน ใบอนุญาตขับข่ีรถยนตของจําเลยวาใบอนุญาตหาย พรอมกับแสดงสําเนาใบแจงความ ขอเท็จจริง ไดค วามวา จรงิ ๆ แลว ใบอนญุ าตขับรถของจําเลยไมห าย หากแตถ ูกเจา พนักงานตํารวจยึดไวกอนแลว การกระทาํ ของจําเลยผดิ ฐานแจงความเท็จ เพราะทําใหเ จาพนักงานตาํ รวจไดรับความเสยี หายทไี่ มไ ด จบั กมุ ผกู ระทาํ ความผิดมาลงโทษ ®Õ¡Ò·èÕ òõðñ/òõò÷ สมุดเช็คของจําเลยมิไดหายไป จําเลยกลับไปแจงความ แกพ นักงานสอบสวนวาสมุดเชค็ ของจาํ เลยหายไป ซง่ึ อาจทําใหผเู สยี หายและพนกั งานสอบสวนไดรบั ความเสียหาย จําเลยมีความผดิ ฐานแจงความเท็จตาม ป.อ.มาตรา ๑๓๗ ®¡Õ Ò·Õè ôðôø/òõòø การท่ีจําเลยซ่ึงถูกจับกุมในขอหาวาเปนคนญวนอพยพหนี จากเขตควบคุม ใหการปฏิเสธพรอมท้ังแสดงบัตรประจําตัวประชาชนใหตํารวจดูน้ัน เปนการปฏิเสธ ในฐานะผูต อ งหา แมข อ ความน้ันจะเปนเท็จ ก็ไมเปนความผิดฐานแจง ความเทจ็ ตามมาตรา ๑๓๗ ®¡Õ Ò·Õè ñôøù/òõóð ผูกาํ กบั การตาํ รวจภูธรจังหวดั ผบู งั คับการตาํ รวจภูธรและ ผูบัญชาการตํารวจภูธรตางมีฐานะเปนเจาพนักงานมีอํานาจหนาที่ท่ีจะดําเนินการทางวินัยตอโจทก ซ่ึงเปนผูอยูใตบังคับบัญชา ฉะน้ัน หากขอความในหนังสือท่ีจําเลยรองเรียนตอผูบังคับบัญชา ของโจทกด งั กลาวเปน เทจ็ จําเลยยอมมคี วามผิดฐานแจง ความเทจ็ ตาม ป.อ.มาตรา ๑๓๗ ®¡Õ Ò·Õè õøò/òõóò จําเลยนําบานของผูอ่ืนมาขายใหโจทก โดยอางวาเปนของ จําเลย โจทกจ ึงไปแจงความตอ พนกั งานสอบสวน มสี าระสาํ คัญวา สญั ญาซอ้ื ขายบานดังกลาวลมเลิก และจําเลยจะคืนเงินคาซื้อบานใหแกโจทก ตอมาจําเลยไปแจงความตอพนักงานสอบสวนวาโจทก แจง ความเทจ็ กลา วหาวา จาํ เลยฉอ โกงโจทก ซง่ึ ขอ สาระสาํ คญั ไมต รงกบั ขอ ความทโี่ จทกแ จง ไวเ ปน เหตุ ใหโจทกถ กู จับกุมดาํ เนนิ คดี ดงั นี้ จําเลยมคี วามผดิ ฐานแจงความเท็จ ®¡Õ Ò·èÕ òöôñ/òõóò แจงตอผูใหญบานวาบุตรเกิดท่ีรอยเอ็ด ความจริงเกิดท่ี พระนครศรอี ยุธยา เปนแจง ความเท็จ ®¡Õ Ò·èÕ ÷óô/òõóó จาํ เลยที่ ๑ เปน ชาวญวนอพยพ ไมม สี ญั ชาตไิ ทยและไมเ คย มีบัตรประจําตัวประชาชน ไดแจงความเท็จตอพนักงานสอบสวนวาบัตรประจําตัวประชาชนหาย แลวนําหลักฐานท่ีพนักงานสอบสวนออกใหไปย่ืนคําขอมีบัตรประจําตัวประชาชน โดยแจงขอความเท็จ ตอเจาพนักงานเขตบางกอกนอยวาตนมีสัญชาติไทย และแจงใหเจาพนักงานจดขอความอันเปนเท็จ ลงในบตั รประจาํ ตวั ประชาชนอนั เปนเอกสารราชการ เพ่อื ใชเ ปนพยานหลกั ฐานในการแสดงตวั บุคคล ซึ่งเปนการกระทําในวันเดียวกัน เวลาตอเน่ืองกัน โดยมีเจตนาเดียวกันเพ่ือใหทางราชการออก บัตรประจําตัวประชาชนให ถือไดวาเปนการกระทํากรรมเดียวผิดตอประมวลกฎหมายอาญา

๑๕๗ มาตรา ๑๓๗, ๒๖๗ และพระราชบญั ญตั ิบัตรประจาํ ตัวประชาชน พ.ศ.๒๕๒๖ มาตรา ๑๔ ตอ งลงโทษ ตามพระราชบญั ญตั บิ ตั รประจาํ ตวั ประชาชนฯ ซงึ่ เปน บทหนกั ทสี่ ดุ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๙๐ ®Õ¡Ò·Õè ñòó÷/òõôô ขณะจําเลยจดทะเบียนสมรสกับ ส. จําเลยไมมีคูสมรส เพราะจาํ เลยจดทะเบยี นหยา กบั ค. กอ นหนา นน้ั การจดทะเบยี นสมรสของจาํ เลยกบั ส. จงึ ไมเ ปน การ ฝาฝนเงื่อนไขการสมรส ตาม ป.พ.พ. มาตรา ๑๔๒๕ แมจําเลยจะแจงตอนายทะเบียนวาจําเลย เคยสมรสแตไมไดจ ดทะเบยี นสมรส ท้ังๆ ทค่ี วามจรงิ เคยจดทะเบียนสมรสกับ ค. ก็มีผลอยางเดียวกัน วาจําเลยไมมีคูสมรส ในขณะจดทะเบียนสมรสกับ ส.น่ันเอง การท่ีนายทะเบียนจดทะเบียนสมรสให โดยเชอื่ วา จําเลยไมเคยจดทะเบยี นสมรสมากอน จงึ ไมอ าจทําใหผอู นื่ หรือประชาชนเสยี หาย และนา จะเกดิ ความเสยี หายแกผ อู น่ื หรอื ประชาชน การกระทาํ ของจาํ เลยจงึ ไมเ ปน ความผดิ ตามมาตรา ๑๓๗ ®Õ¡Ò·èÕ öðõ/òõôö จําเลยแจงความอันเปนเท็จแก ว.เจาพนักงานผูมีอํานาจ หนาที่ในการออกบัตรประจําตัวประชาชน โดยกรอกขอความเท็จในแบบคําขอมีบัตรประจําตัว ประชาชน และเสนอ ส. พนกั งานเจา หนา ทที่ ร่ี บั ผดิ ชอบเพอ่ื ใหด าํ เนนิ การออกบตั รประจาํ ตวั ประชาชน อันเปน เอกสารราชการใหแ ก ง. และ ก. โดยประการทีน่ า จะเกดิ การเสียหายแก ว. และ ส. ซ่งึ เปน พนักงานเจาหนาที่ผูอ่ืน และประชาชน เปนการกระทําผิดโดยมีเจตนาชวยเหลือบุคคลสองคนให ไดรับบัตรประจําตัวประชาชน แมจะกระทําในวันเดียวกัน สถานที่เดียวกัน แตเจตนาในการกระทําผิด เปนคนละสวนแยกตางหากออกจากกัน การกระทําของจําเลยจึงเปนความผิดหลายกรรมตางกัน มีความผดิ ฐานแจงความเทจ็ แจงใหเจาพนักงานจดขอ ความอันเปนเท็จ ผิดตามมาตรา ๑๓๗ ®¡Õ Ò·èÕ õøö/òõðô คณะกรรมการของมัสยิดซ่ึงเปนนิติบุคคล ไดประชุมลงมติ ใหจําเลย ซ่ึงเปนกรรมการผูหน่ึงไปแจงตออําเภอวา เปนเจาของครอบครองที่ดินและสิ่งปลูกสราง ของมัสยดิ เปน การช่วั คราว เพอ่ื ความสะดวกท่จี ะใหเ ชา และกันคนอืน่ ถือสิทธติ อไป จาํ เลยก็นาํ ความ ไปแจงตอปลัดก่ิงอําเภอวา จําเลยเปนเจาของ การแจงของจําเลยเชนนี้ไมมีเจตนาทุจริตคิดจะเอาท่ีพิพาท หรือผลประโยชนอันเกิดจากที่พิพาทเปนของตน หากแตเปนการกระทําที่รูกันระหวางจําเลยกับ คณะกรรมการมสั ยดิ มัสยิดและผูใ ดไมไ ดเสยี หายหรืออาจเสียหายแตป ระการใด ไมผิดฐานแจง ความเทจ็ ®¡Õ Ò·Õè ññòô/òõð÷ ก. นําขอความเท็จไปรองเรียนตอปลัดกระทรวงยุติธรรมวา ข. ซึง่ เปนผพู พิ ากษาไปรวมรับประทานเล้ียงกบั ค. ซงึ่ ข. ตัดสินใหช นะคดีท่ีรานขา งศาลในตอนเยน็ วันตัดสินน้ัน และไดไปยืนยันใหถอยคําตออธิบดีผูพิพากษาภาคซ่ึงเปนผูบังคับบัญชาโดยตรงของ ข. ในการสอบสวน เพื่อดําเนินการทางวินัยแก ข. เชนน้ี การกระทําของ ก. เปนการแจงขอความเท็จ ซง่ึ อาจทําให ข. เสียหาย เปนความผดิ ตามมาตรา ๑๓๗ ®Õ¡Ò·èÕ òñôñ/òõóò จําเลยทั้งส่ียื่นคํารองตอเจาพนักงานที่ดินขอรับมรดกที่ดิน มีโฉนดแลว จําเลยท้ังส่ีใหถอยคําและยืนยันรับรองบัญชีเครือญาติตอเจาหนาที่ที่ดินท่ีสอบสวนที่ดิน มรดกวา ผตู ายมีทายาทเพียง ๔ คน คือ จาํ เลยท้ังส่ี อนั เปน เทจ็ ซง่ึ ความจริงจําเลยทงั้ สต่ี างทราบดี อยูแลววาผูตายยังมีบุตรสาวอีก ๒ คน เปนทายาทโดยธรรม เจาพนักงานท่ีดินจดทะเบียนโอน

๑๕๘ กรรมสิทธ์ิท่ีดินใหแกจําเลยที่ ๒ ถึงที่ ๔ ตามคําขอของจําเลยทั้งสี่ทําใหกรมท่ีดินและบุตรสาวอีก ๒ คน ของผตู ายเสยี หาย จาํ เลยทง้ั สย่ี อ มมคี วามผดิ ตาม ป.อ.มาตรา ๑๓๗ และกรณเี ชน นถี้ อื วา เปน ความผดิ สาํ เรจ็ ในวันทก่ี ระทําความผิดน้ันเอง à¨μ¹Ò เจตนาในการกระทําความผิดตามมาตรานี้ คือ เจตนาตามมาตรา ๕๙ วรรค ๒ รวมท้ังผูกระทําจะตองรูขอเท็จจริงอันเปนองคประกอบของความผิดตามมาตรา ๕๙ วรรค ๓ ดว ย คอื ตองรูว าขอความท่ีตนแจงน้นั เปน ขอความอนั เปน เทจ็ และตองรวู า ผทู ่ีตนแจงนน้ั เปน เจา พนกั งาน ถา ไมร ขู อ ความทแี่ จง เปน เทจ็ หรอื รวู า เปน ความเทจ็ แตไ มร วู า ผทู ต่ี นแจง เปน เจา พนกั งาน ก็ไมผ ดิ ตามมาตราน้ี ®Õ¡Ò·èÕ ñóø/òõñõ นายจางแจงนายอําเภอวาลูกจางหนี เพราะลูกจางไมมา ทํางาน ไปตามกไ็ มม า เปน การแจงตามท่ีเช่อื วาเปนความจรงิ ไมผิดตามมาตรา ๑๓๗ ®Õ¡Ò·Õè òöôñ/òõóò จําเลยแจงขอความตอ บ. ผูใหญบานซ่ึงเปนผูชวย นายทะเบียนตําบลวาเด็กหญิง ธ. เปนบุตรของตนเกิดท่ีจังหวัดรอยเอ็ด อันเปนความเท็จ เพราะ เดก็ หญงิ ธ. เกดิ ทจ่ี งั หวดั พระนครศรอี ยธุ ยา จาํ เลยกรอกขอ ความดงั กลา วในแบบฟอรม ใบรบั แจง ความ การเกดิ เอง โดย บ. มไิ ดแ นะนาํ ขณะเกดิ เหตจุ าํ เลยเปน อาจารยใ หญย อ มทราบดวี า การกระทาํ ดงั กลา ว เปนการแจง ขอ ความอันเปนเท็จ จําเลยจงึ มีเจตนาแจงขอความอนั เปนเท็จตอ เจาพนกั งาน ó. μÍ‹ ÊÙŒ¢Ñ´¢ÇÒ§à¨ÒŒ ¾¹Ñ¡§Ò¹ ÁÒμÃÒ ñóø ¼ãŒÙ ´μÍ‹ ʌ٠ËÃÍ× ¢´Ñ ¢ÇÒ§à¨ÒŒ ¾¹¡Ñ §Ò¹ËÃÍ× ¼«ŒÙ §Öè μÍŒ §ªÇ‹ Âà¨ÒŒ ¾¹¡Ñ §Ò¹ μÒÁ¡®ËÁÒÂ㹡Òû¯ºÔ μÑ μÔ ÒÁ˹Ҍ ·èÕ μÍŒ §ÃÐÇÒ§â·Éจาํ ¤¡Ø äÁà‹ ¡¹Ô ˹§Öè »Ë‚ ÃÍ× »ÃºÑ äÁà‹ ¡¹Ô Êͧ¾¹Ñ ºÒ· ËÃÍ× ·§Ñé จํา·§éÑ »ÃºÑ ¶ÒŒ ¡ÒÃμÍ‹ Êˌ٠ÃÍ× ¢´Ñ ¢ÇÒ§¹¹Ñé ä´¡Œ ÃÐทาํ â´Â㪡Œ Òí Å§Ñ »ÃзÉØ ÃÒŒ  ËÃÍ× ¢à‹Ù ¢Þç ÇÒ‹ ¨Ð㪌 กําÅѧ»ÃзØÉÌҠ¼ÙŒ¡ÃÐทําμŒÍ§ÃÐÇÒ§â·Éจํา¤Ø¡äÁ‹à¡Ô¹Êͧ»‚ ËÃ×Í»ÃѺäÁ‹à¡Ô¹ÊÕè¾Ñ¹ºÒ· ËÃ×Í·éѧจํา ·Ñé§»ÃºÑ วรรคแรกของมาตรานี้บัญญัติการกระทําอันถือวาเปนความผิดฐานตอสูขัดขวาง เจา พนักงานหรือผซู ง่ึ ตองชวยเจา พนกั งาน สว นวรรคทา ยเปน เหตุท่ที ําใหร บั โทษหนักขึ้น ความผิดตามวรรคแรก มอี งคประกอบของความผิดดงั น้ี ๑. ตอสูห รอื ขดั ขวาง ๒. เจาพนักงานหรือผูซ่ึงตองชวยเจาพนักงานตามกฎหมายในการปฏิบัติการ ตามหนา ที่ ๓. เจตนา คาํ ͸ºÔ Ò μ‹ÍÊŒÙËÃ×Í¢´Ñ ¢ÇÒ§ μ‹ÍÊÙŒ ในที่น้ีหมายถึง การกระทําใดๆ อันเปนการขัดขืนหรือโตแยงอํานาจของ เจา พนกั งาน แตไ มถ งึ กบั ลงไมล งมอื กบั เจา พนกั งาน เชน ตาํ รวจเขา จบั กมุ กส็ ะบดั หรอื ดน้ิ ไมย อมใหจ บั แตไมช กหรอื ทํารายตาํ รวจ การตอ สจู ะตองไมถงึ กับทํารายหรือใชกาํ ลงั ประทษุ รา ย เพราะถาใชกาํ ลงั

๑๕๙ ประทุษรายก็เปนความผิดตามวรรคทายไป แตตองเปนการกระทําที่แสดงออกมาไมใชนิ่งเฉยๆ เชน ตาํ รวจจบั กมุ จะพาไปสถานตี าํ รวจแตไ มย อมไปนง่ั เฉยหรอื นอนเสยี ตาํ รวจตอ งยกใสร ถไป อยา งนไี้ มใ ช การตอ สู เพราะมไิ ดกระทาํ การใดๆ อันเปน การขดั ขนื อํานาจของตํารวจ ¢Ñ´¢ÇÒ§ หมายถึง การกระทําที่กอ ใหเ กิดอปุ สรรคหรือความยากลาํ บากในการปฏิบัติ หนาท่ีของเจาพนักงาน แตไมถึงกับขัดขืนไมใหบรรลุผลเสียทีเดียวเพียงทําใหการปฏิบัติหนาท่ีของ เจาพนักงานลําบากข้ึน เชน ตํารวจไลจับ พอตนเองวิ่งขามสะพานไปแลว ก็ดึงไมกระดานทอดสะพาน ออกไมใหตํารวจขาม หรือยิงปนขึ้นฟาขูมิใหไลจับกุมตอไป ถือเปนการขัดขวางเจาหนาที่ การขัดขวางนี้ อาจเปนการกระทําของผูอ่ืนท่ีสอดแทรกเขามาก็ได เชน ตํารวจไลจับแดง เขียวก้ันกลางมิใหตํารวจจับแดงได หรือเขียวดึงสะพานออกไมใ หต าํ รวจขา ม เปนตน ਌Ҿ¹Ñ¡§Ò¹ËÃ×ͼ٫Œ Öè§μŒÍ§ª‹ÇÂà¨ÒŒ ¾¹Ñ¡§Ò¹μÒÁ¡®ËÁÒÂ㹡Òû¯ºÔ μÑ Ô¡ÒÃμÒÁ˹ŒÒ·èÕ à¨ŒÒ¾¹Ñ¡§Ò¹ ก็หมายถึง บุคคลท่ีกฎหมายบัญญัติไวโดยเฉพาะวาเปนเจาพนักงาน และบคุ คลทไ่ี ดร บั แตง ตงั้ ใหป ฏบิ ตั หิ นา ทรี่ าชการไมว า เปน ประจาํ หรอื ชว่ั คราว และไมว า จะไดร บั ประโยชน ตอบแทนจากรฐั หรือไม ¼ÙŒμÍŒ §ªÇ‹ Â਌Ҿ¹Ñ¡§Ò¹μÒÁ¡®ËÁÒ หมายถึง ตอ งมกี ฎหมายบัญญัตใิ หบุคคลน้ันๆ มีหนาท่ีตองชวยเจาพนักงาน เชน สารวัตรกํานัน ซ่ึงเปนผูชวยกํานัน กฎหมายบัญญัติใหมีหนาที่ ตองชวยกํานัน ฉะน้ัน ถาสารวัตรกํานันเขาทําการจับกุมหากผูถูกจับกุมตอสูขัดขวางสารวัตรกํานัน กถ็ อื วา เปนการตอสขู ดั ขวางผตู องชว ยเจา พนักงานตามกฎหมาย หากไมมีกฎหมายบญั ญัตใิ หมหี นาท่ี ตองชว ยเจาพนกั งาน แตเปน การเขา ชวยเจา พนักงานโดยสมคั รใจเอง ก็มิใชผ ซู ง่ึ ตองชว ยเจาพนักงาน ตามกฎหมาย เชน ตํารวจขอแรงไก ราษฎรใหช วยติดตามขนั ถอื วาไกเ ขาชวยเจาพนกั งานโดยสมคั รใจ ถาขันตอสูขัดขวางมิใหไกจับกุมตัว ขันไมผิดฐานตอสูขัดขวางผูซึ่งตองชวยเจาพนักงานตามกฎหมาย เพราะในกรณีนี้ไมม ีกฎหมายบญั ญัติใหราษฎรมีหนาที่ตองชวยเจา พนกั งานแตอยา งใด การตอสูหรือขัดขวางอันจะเปนความผิดตามมาตราน้ี จะตองเปนการตอสูขัดขวาง เจาพนักงานในการปฏิบัติการตามหนาท่ี หรือตอสูขัดขวางผูซึ่งตองชวยเจาพนักงานตามกฎหมาย ในการปฏิบัติการตามหนา ท่ี และการปฏบิ ัติหนาทีน่ ้นั ก็ตองเปนการปฏบิ ตั ิหนา ทโ่ี ดยชอบดวยกฎหมายดว ย ®Õ¡Ò·èÕ öñø/òõðô เจาพนักงานมีคําสั่งตามอํานาจหนาที่ใหจัดการร้ือร้ัวไซมาน และจางคนใหท าํ การร้ือ โดยอยูในความควบคมุ ของเจา พนกั งานโดยใกลช ดิ จําเลยทราบแลว ยงั ขัดขนื เขา ผลักดันร้ือเพอ่ื ขดั ขวางการรื้อ ยอ มมคี วามผดิ ฐานขดั ขวางเจา พนกั งานในการปฏิบตั ิการตามหนาที่ ®¡Õ Ò·èÕ óñù-óòð/òõòñ นายสิบตํารวจจับผูท่ีกําลังยิงคน ผูน้ันไมยอมใหจับ เกิดปลํา้ กัน เปน กรณีจับผกู ระทําผิดซงึ่ หนา ไมตองมีหมายจับ และไมต อ งแจงวาจะจับ ตาม ป.ว.อ. มาตรา ๗๘ และมาตรา ๘๓ การตอสจู ึงเปนความผิด ®Õ¡Ò·Õè ó÷ôó/òõòù เจาพนักงานสรรพสามิตและตํารวจคนพบของกลางซ่ึงเปน ภาชนะเคร่ืองกลั่นสําหรับทําสุราที่บริเวณบานจําเลย และสอบถามแลวจําเลยรับวาเปนของตน ดังน้ี

๑๖๐ ไมใ ชค วามผดิ ซง่ึ เจา พนกั งานเหน็ จาํ เลยกาํ ลงั กระทาํ หรอื พบในอาการซงึ่ แทบจะไมม คี วามสงสยั เลยวา จาํ เลย กระทาํ ผดิ มาแลว สดๆ จงึ ไมใ ชค วามผดิ ซง่ึ หนา ทพี่ นกั งานฝา ยปกครองหรอื ตาํ รวจจะจบั เลยไดโ ดยไมม ี หมายจับ แมจาํ เลยจะตอสูขัดขวางการจับกมุ ก็ไมม ีความผิด ®Õ¡Ò·èÕ òñòø/òõóó การที่จําเลยท้ังสามรวมกันเพ่ือความประสงคแหงการคา หรือโดยการคา ทําใหแพรหลายดวยการฉายภาพยนตรท่ีแสดงความสัมพันธทางเพศอันเปนภาพ ลามกอนาจาร เปน ความผิดตาม ป.อ. มาตรา ๒๘๗(๑) และการท่จี าํ เลยทง้ั สามขดั ขวางมิใหเจา พนักงาน ตํารวจงัดกุญแจเขาไปตรวจคนภายในหองซึ่งจําเลยนําเอาเครื่องฉายภาพยนตรและฟลมเก็บไว การกระทําของจําเลยท้ังสามดังกลาวแสดงใหเห็นเจตนาวาประสงคมิใหการปฏิบัติหนาท่ีของ เจาพนักงานในการตรวจคน จับกุมลุลวงไปโดยสะดวก ถือไดวาเปนการขัดขวางเจาพนักงาน ในการปฏบิ ตั ติ ามหนา ที่ตาม ป.อ. มาตรา ๑๓๘ ®Õ¡Ò·Õè øóðø/òõôô จาํ เลยที่ ๑ และท่ี ๓ ดิน้ รนขัดขนื ไมยอมใหเจา พนักงาน ตํารวจจับกุมแตโดยดี จําเลยที่ ๒ ไมไดขัดขวางการจับกุม ฮ. แตเพียงผูเดียว ทํารายสิบตํารวจเอก อ. ตามพฤตกิ ารณเปน การตดั สินใจกระทําไปตามลําพงั ของจาํ เลยแตล ะคน โดยมไิ ดค บคดิ กนั จึงถอื ไมไ ดว า เปน ตวั การรว มกนั กระทาํ ความผดิ จาํ เลยที่ ๑ และที่ ๓ มคี วามผดิ ฐานตอ สขู ดั ขวางเจา พนกั งาน ซงึ่ กระทาํ การตามหนา ทต่ี ามมาตรา ๑๓๘ วรรค ๒ แตห ากการปฏบิ ตั หิ นา ทข่ี องเจา พนกั งานหรอื ผซู งึ่ ตอ งชว ยเจา พนกั งานนน้ั เปน การ ปฏิบัติหนาที่อนั ไมช อบดว ยกฎหมาย แมจ ะมกี ารตอ สูข ดั ขวางก็ไมผิดตามมาตรานี้ ®Õ¡Ò·èÕ ÷ñù/òõðñ ตาํ รวจสงสยั วาจําเลยจะกินสุราเถื่อน จงึ เขา ไปจบั ไมเรยี กวา เปนความผิดซึ่งหนาและไมเปนกรณีฉุกเฉินอยางย่ิง ตํารวจตามเขาไปจับบนเรือนในท่ีรโหฐาน ในเวลากลางคนื โดยไมม หี มายคน ไมไ ด จาํ เลยใชส ากกะเบอื ตตี าํ รวจ ไมเ ปน การตอ สขู ดั ขวางเจา พนกั งาน ผกู ระทําการตามหนา ที่ ®¡Õ Ò·Õè ñðôñ/òõðö การท่ีเจาพนักงานตํารวจเขาจับกุมจําเลยโดยไมมีหมายจับ และกรณีไมเ ขา ขอยกเวนตาม ป.ว.อ. มาตรา ๗๘ นัน้ เปน การจบั กมุ โดยไมม ีอาํ นาจ แมจ ําเลยตอ สู ขัดขวางการจับกมุ ก็ไมม คี วามผิด ®¡Õ Ò·Õè ñðòõ/òõñø ผใู หญบ า นและผชู ว ยผใู หญบ า นจบั จาํ เลยผตู อ งหาวา ทาํ รา ย รา งกายที่ใตถ ุนบา น ท. อนั เปน ที่รโหฐานโดยไมมหี มายจบั และหมายคน เปนการจบั โดยไมชอบดว ย กฎหมาย จําเลยตอสูไมเ ปน ความผดิ ตามมาตรา ๑๓๘ การตอสูขัดขวางเจาพนักงานไมจําเปนตองเปนเร่ืองจับกุมเสมอไป อาจเปนเร่ือง อ่ืนกไ็ ด เชน ขดั ขวางการรอ้ื รัว้ ไซมานใน ฎ. ๖๑๘/๒๕๐๔ ทก่ี ลาวมาแลว à¨μ¹Ò การตอ สขู ดั ขวางเจา พนักงานหรอื ผูซงึ่ ตอ งชว ยเจา พนักงาน ตามกฎหมาย ผกู ระทาํ จะตอ งกระทาํ โดยเจตนา และจะตอ งรดู ว ยวา ผทู ต่ี นตอ สขู ดั ขวางนน้ั เปน เจา พนกั งานหรอื ผซู งึ่ ตอ งชวยเจา พนกั งานตามกฎหมาย หากผูกระทาํ ไมรขู อเทจ็ จรงิ น้ี กไ็ มถ อื วา มีเจตนา

๑๖๑ ®Õ¡Ò·Õè ñôø/òõñó ตํารวจเขาคนตัวจําเลยในท่เี ปลยี่ ว โดยไมไดแตงเครอื่ งแบบ หรือแสดงหลกั ฐานวาเปนตาํ รวจกระทาํ การตามหนาที่ และตา งฝายตางก็ไมรูจ กั กัน แมจําเลยจะตอสู ชกตอ ยขดั ขวางไมใ หต าํ รวจคน เอาเงนิ หรอื ทรพั ยส นิ ของจาํ เลยไป กไ็ มผ ดิ ฐานตอ สขู ดั ขวางเจา พนกั งาน ®Õ¡Ò·Õè òòðò/òõòò นายตํารวจกลับจากงานแตงงานเกิดโตเถียงและชกตอย กับจาํ เลยไมไ ดท าํ การตามหนาท่แี ละไมไ ดแ สดงบตั รใหจําเลยดู จําเลยไมรูวาเปนตาํ รวจ ไมเ ปน การตอ สู ขดั ขวางเจาพนกั งาน ®Õ¡Ò·Õè óòó/òõóñ เจา พนกั งานตาํ รวจขอตรวจคน รถของจาํ เลย ครง้ั แรกจาํ เลย ไมย อมใหค น เนอ่ื งจากเกรงวา ตาํ รวจจะกลน่ั แกลง เพราะเหตทุ เ่ี คยมสี าเหตกุ บั ตาํ รวจนนั้ มากอ น ในทส่ี ดุ จาํ เลยยอมใหค น ดงั น้ี เหน็ ไดว า จาํ เลยขาดเจตนาตอ สหู รอื ขดั ขวางเจา พนกั งาน การกระทาํ ของจาํ เลย จงึ ไมเปนความผดิ ตาม ป.อ. มาตรา ๑๓๘ ®¡Õ Ò·Õè òðöø/òõóõ เจา พนกั งานตาํ รวจไมไ ดแ ตง เครอ่ื งแบบ และไมไ ดแ สดงตน วา เปน เจา พนกั งานตาํ รวจเขา จบั กมุ กลมุ เดก็ วยั รนุ โดยไมแ จง ขอ หาแกเ ดก็ วยั รนุ คนใดวา เปน ผดู หู มนิ่ ตน และจะตองถูกจับ กลับส่ังใหคนขับรถที่เด็กวัยรุนโดยสารมาขับรถไปสถานีตํารวจ จึงถือไมไดมีการ จับกุมในขอหาดูหม่ินเจาพนักงานโดยชอบ ผูตอสูขัดขวางมิใหจับกุมไมมีความผิดฐานตอสูขัดขวาง เจา พนักงาน ซง่ึ กระทาํ ตามหนา ที่ ®Õ¡Ò·Õè ñùõô/òõôö ผเู สยี หายที่ ๑ สวมกางเกงขายาวสกี ากี สวมเสอ้ื ยดื คอกลม สขี าวเขา ไปขอตรวจคน ตวั จาํ เลยโดยแจง วา เปน เจา พนกั งานตาํ รวจ แตไ มไ ดแ ตง เครอ่ื งแบบตาํ รวจ หรอื แสดงหลักฐานใหเห็นวาตนเปนเจาพนักงานตํารวจผูทําการตามหนาท่ี กรณีอาจทําใหจําเลยเขาใจผิดไปได แมจ าํ เลยจะตอ สูช กตอ ยหรอื ใชมดี แทง ผูเสยี หายท่ี ๑ เพือ่ ขดั ขวางไมใหผูเ สียหายท่ี ๑ ตรวจคนและ จบั กมุ จาํ เลยกห็ ามคี วามผดิ ฐานตอ สขู ดั ขวางเจา พนกั งานในการปฏบิ ตั กิ ารตามหนา ทแี่ ละพยายามฆา เจาพนกั งาน ซึ่งกระทาํ การตามหนา ท่ไี ม สาํ ËÃºÑ ÇÃä·ÒŒ  เปน ลกั ษณะฉกรรจข องการกระทาํ ความผดิ ในวรรคแรก กลา วคอื ถา การตอ สหู รอื ขดั ขวางนนั้ ไดก ระทาํ โดยใชก าํ ลงั ประทษุ รา ย หรอื ขเู ขญ็ วา จะใชก าํ ลงั ประทษุ รา ยกต็ อ ง รบั โทษหนกั ข้ึน 㪌กําÅѧ»ÃзØÉÌҠคือ การประทุษรายแกกายหรือจิตใจของบุคคลไมวาจะทํา ดว ยแรงกายภาพ หรอื ดว ยวธิ อี นื่ ใด และใหห มายความรวมถงึ การกระทาํ ใดๆ ซง่ึ เปน เหตใุ หบ คุ คลหนง่ึ บคุ คลใดอยูใ นภาวะทไี่ มสามารถขัดขนื ได ไมวาจะโดยใชย าทาํ ใหม นึ เมา สะกดจติ หรือใชวธิ อี ่นื ใด อนั คลายคลงึ กัน ตามบทนยิ ามในมาตรา ๑ (๖) คาํ ๆ นี้มคี วามหมายกวา งกวา การทํารา ย การกระทาํ อะไรเลก็ ๆ นอยๆ กอ็ ยใู นความหมายของการใชกาํ ลงั ประทษุ รายแลว เชน กอด จบั ผลกั ดึง ขว น หยกิ เปนตน คอื ไมถงึ ขั้นทํารา ยรา งกาย แตการทํารา ยก็อยูในความหมายของประทษุ รา ยเหมอื นกนั และถา ตอสูข ัดขวางถึงขน้ั ทาํ รายก็ยอ มผิดฐานทํารายรา งกายเจาพนกั งานอกี สวนหนง่ึ ดว ย กฎหมาย ถือเปน เหตุฉกรรจ ไมเ ฉพาะการใชกําลงั ประทษุ รา ยเทา น้ัน แมเพียงขเู ขญ็ จะใชก ําลงั ประทษุ รายกเ็ ปน เหตุฉกรรจแ ลวเหมือนกนั

๑๖๒ ®¡Õ Ò·èÕ òñøö/òõñø จาสิบตํารวจเขาในบาน บ. เพื่อคนจับ ล. ผูตองหา กรรโชกทรัพย โด ย บ. ยอมใหคน จําเลยขัดขวางกั้นไมใหตํารวจขึ้นบันได ดึงแขนและกัดมือตํารวจ เปน ความผิดตามมาตรา ๑๓๘ วรรคทา ย ®¡Õ Ò·èÕ òóóõ/òõñø นายรอ ยตาํ รวจทาํ หนา ทนี่ ายรอ ยเวรสอบสวนไปนง่ั ในรา น อาหาร ยงั มอี าํ นาจจบั กมุ ผกู ระทาํ ผดิ ซง่ึ หนา การชกตอ ยนายตาํ รวจไมย อมใหจ บั เปน การตอ สขู ดั ขวาง เจาพนักงานโดยใชก าํ ลงั ประทุษราย ®Õ¡Ò·Õè õò/òõòó การท่จี ําเลยท่ี ๑ กอดเอว และจําเลยท่ี ๒ ดงึ เสอื้ เจาพนกั งาน ตํารวจไวเ พือ่ มิใหจบั กมุ ญาตขิ องตน เปนการตอสขู ัดขวางเจาพนักงานโดยใชกาํ ลังประทุษราย ô. ¢‹Á¢¹× ã¨à¨ÒŒ ¾¹¡Ñ §Ò¹ ÁÒμÃÒ ñóù ¼ÙŒã´ ¢‹Á¢×¹ã¨à¨ŒÒ¾¹Ñ¡§Ò¹ãËŒ»¯ÔºÑμÔ¡ÒÃÍѹÁԪͺ´ŒÇÂ˹ŒÒ·èÕËÃ×Í ãËŒÅÐàÇŒ¹¡Òû¯ÔºÑ μÔ¡ÒÃμÒÁ˹ŒÒ·Õè â´Â㪌กําÅѧ»ÃзØÉÌҠËÃ×Í¢Ù‹à¢çÞÇ‹Ò¨Ð㪌กําÅѧ»ÃзØÉÌҠμÍŒ §ÃÐÇÒ§â·Éจาํ ¤Ø¡äÁ‹à¡¹Ô ÊÕ»è ‚ ËÃ×Í»ÃѺäÁ‹à¡¹Ô á»´ËÁ×蹺ҷ ËÃÍ× ·Ñé§จาํ ·§Ñé »ÃºÑ Í§¤» ÃСͺ¢Í§¤ÇÒÁ¼´Ô Á´Õ ѧ¹éÕ ๑. ขมขนื ใจ โดยใชก าํ ลังประทุษรา ย หรอื ขเู ขญ็ วา จะใชกาํ ลังประทุษราย ๒. เจา พนกั งาน ๓. ใหป ฏบิ ัติการอนั มชิ อบดวยหนา ที่ หรือใหละเวน การปฏบิ ัติการตามหนา ที่ ๔. เจตนา คาํ ͸ºÔ Ò ¢‹Á¢¹× ã¨â´Â㪌¡Òí Åѧ»ÃзØÉÃÒŒ  ËÃ×Í¢‹Ùà¢çÞÇ‹Ò¨ÐãªกŒ ําÅѧ»ÃзØÉÌҠ¢Á‹ ¢¹× 㨠คอื การบงั คบั ทก่ี ระทาํ ตอ จติ ใจของผอู นื่ เพอ่ื ใหก ระทาํ การอยา งใดอยา งหนงึ่ ตามท่ีผูขมขืนใจตองการ แตการขมขืนใจนี้ตองกระทําโดยใชกําลังประทุษราย หรือขูเข็ญวาจะใช กาํ ลังประทุษราย เชน บบี คอ หรือใชอ าวธุ จี้บังคบั ใหแ กไขหลกั ฐานในโฉนดทดี่ ิน เปนตน à¨ÒŒ ¾¹¡Ñ §Ò¹ กฎหมายกําหนดตัวผถู กู ขนื ใจวา จะตอ งเปน เจาพนักงาน ถา ในขณะ ขมขนื ใจ ผนู นั้ ไมไดเ ปนเจาพนกั งาน กไ็ มเ ขา ตามมาตรานี้ ãË»Œ ¯ºÔ μÑ ¡Ô ÒÃÍ¹Ñ ÁªÔ ͺ´ÇŒ Â˹Ҍ ·èÕ ËÃÍ× ãËÅŒ ÐàǹŒ ¡Òû¯ºÔ μÑ ¡Ô ÒÃμÒÁ˹Ҍ ·Õè การขม ขนื ใจ ดังกลาวตองมีผลเกิดขึ้นคือ ทําใหเจาพนักงานปฏิบัติการอันมิชอบดวยหนาท่ี เชน บังคับใหตํารวจ จับกุมผูที่ไมไดกระทําความผิด และตํารวจก็จับผูน้ัน หรือทําใหเจาพนักงานละเวนการปฏิบัติการ ตามหนาที่ เชน ตํารวจจะจับคนราย ก็ขูบังคับมิใหตํารวจจับและตํารวจก็ไมกลาติดตามจับผูนั้น ËÒ¡¡ÒâÁ‹ ¢¹× ã¨äÁ‹¡‹ÍãËŒà¡Ô´¼Å¢é¹Ö ¡ç໹š ¡ÒþÂÒÂÒÁ¡ÃÐทํา¤ÇÒÁ¼´Ô เชน บังคบั ใหตํารวจจับกมุ ผูทไี่ มไ ดก ระทาํ ความผดิ และตาํ รวจก็จับผนู น้ั หรอื ทําใหเจาพนกั งานละเวน การปฏบิ ตั กิ ารตามหนา ท่ี เชน ตํารวจจะจบั คนรา ย ก็ขูบงั คับมใิ หต ํารวจจับและตาํ รวจก็ไมก ลา ติดตามจบั ผูน ้ัน ËÒ¡¡ÒâÁ‹ ¢×¹ã¨ äÁ¡‹ Í‹ ãËàŒ ¡´Ô ¼Å¢¹Öé ¡àç »¹š ¡ÒþÂÒÂÒÁ¡ÃÐทาํ ¤ÇÒÁ¼´Ô เชน บงั คบั ใหต าํ รวจจบั ผทู ม่ี ไิ ดก ระทาํ ความผดิ

๑๖๓ แตต าํ รวจไมจ บั หรอื บงั คบั มใิ หต าํ รวจจบั ผรู า ย แตต าํ รวจไมก ลวั คงตามจบั จนได เปน การพยายามกระทาํ ความผดิ มใิ ชความผิดสาํ เรจ็ กฎหมายจาํ กดั วา การขม ขนื ใจนนั้ จะตอ งขม ขนื ใจใหป ฏบิ ตั กิ ารอนั มชิ อบดว ยหนา ท่ี หรือละเวนการปฏิบัติการตามหนาที่ ฉะน้ัน ถาบังคับใหปฏิบัติการอันชอบดวยหนาท่ี หรือใหละเวน การปฏบิ ัติอนั มิชอบดวยหนา ท่ี ก็ไมมคี วามผิดในฐานนี้ แตอ าจเปนความผิดตอ เสรีภาพ à¨μ¹Ò ผูกระทําจะตองมีเจตนาตามมาตรา ๕๙ วรรค ๒ ประกอบดวยจะตองรู ขอเท็จจริง อันเปนองคประกอบของความผิดตามมาตรา ๕๙ วรรค ๓ ดวย คือ ตองรูวาผูท่ีตน ขมขืนใจน้ันเปนเจาพนักงาน จึงจะลงโทษตามมาตราน้ีได ถาผูกระทําไมรูขอเท็จจริงนี้ ก็อาจเปน ความผดิ ตอเสรีภาพ การขม ขนื ใจเจา พนักงานตามมาตรา ๑๓๙ นี้ กเ็ ปน การตอ สูขดั ขวางเจาพนกั งาน อยางหนึ่งเหมือนกัน แตมาตรา ๑๓๙ มีอัตราโทษสูงกวามาตรา ๑๓๘ ความผิดในสองมาตรานี้ มคี วามแตกตา งทส่ี าํ คญั ประการหนง่ึ คอื มาตรา ๑๓๘ เปน การตอ สขู ดั ขวางเจา พนกั งาน ซงึ่ ปฏบิ ตั กิ าร ตามหนาที่โดยชอบดวยกฎหมาย แตมาตรา ๑๓๙ เปนการบังคับขมขืนใจเจาพนักงานใหปฏิบัติการ อนั มิชอบดว ยหนาท่ี หรือใหล ะเวนการปฏิบตั ิการตามหนา ที่ โปรดพจิ ารณาตวั อยา งตอไปน้ี ตาํ รวจจะจบั ผรู า ยตามหนา ท่ี แตม ผี ทู าํ รา ยรา งกายตาํ รวจเปน เหตใุ หผ รู า ยหลบหนไี ป ตํารวจจับไมทนั กด็ ี หรือตํารวจยงั ตดิ ตามจบั จนไดก็ดี เปน การขัดขวางเจา พนักงานตามมาตรา ๑๓๘ วรรค ๒ ถาบังคับตํารวจไมใหจับผูราย ถาขืนจับจะทําราย จนตํารวจไมกลาจับเปนความผิดตาม มาตรา ๑๓๙ นี้ ถา ทํารา ยและขบู งั คับไมใ หต าํ รวจจับ แตต ํารวจไมก ลวั ขนื จับจนได หรอื ตาํ รวจไมกลัว แตจับไมได เพราะผูรายหนีไดทัน เปนความผิดตามมาตรา ๑๓๙ นี้ และเปนความผิดสําเร็จตาม มาตรา ๑๓๘ ในกรรมเดียวกัน ตามมาตรา ๙๐ หรือบังคับใหตํารวจจับผูที่ไมไดกระทําความผิด ก็เปนความผิดตามมาตรา ๑๓๙ น้ีเชนเดียวกัน แตถาตํารวจไมจับผูกระทําความผิดเปนการไมชอบ ดว ยหนา ที่ การบงั คบั ใหต าํ รวจจบั ตามหนา ทไี่ มเ ปน ความผดิ ตามมาตราน้ี อาจเปน ความผดิ ตอ เสรภี าพ เพราะไมมีอํานาจใชกําลังประทุษรายหรือขูเข็ญตํารวจ หรือกรณีตํารวจจะแกลงจับผูไมไดกระทํา ความผดิ และมผี ูบังคบั ไมใ หตํารวจจบั การกระทําดงั กลาวไมเปนความผดิ ตามมาตราน้ี ®¡Õ Ò·Õè ùòð/òõðø เมอ่ื พนกั งานสอบสวนไมย อมสงั่ อนญุ าตใหจ าํ เลยประกนั ตวั ผูต องหาเพราะผิดระเบยี บ จําเลยพดู ขเู ขญ็ วา ถาไมส ั่งใหป ระกันจาํ เลย จะจัดการใหพ นักงานสอบสวน ถูกยายไปที่อ่ืนเชนที่เคยกระทําไดผลมาแลวแกผูบังคับกองคนหน่ึง แตโดยที่เร่ืองยายไมแนถาไมให ประกันจะตองเอาพนักงานสอบสวนลงหลุมฝงศพเสีย เชนนี้การกระทําของจําเลยเปนการขมขืนใจ ขูเข็ญเจาพนักงานใหถึงแกชีวิตดวยการใชกําลังประทุษรายตามความหมายของถอยคําเพ่ือให เจาพนักงานปฏิบตั กิ ารส่ังประกนั เสียเองอันมชิ อบดว ยหนา ที่ การกระทําของจําเลยเปน ความผดิ ตาม ป.อ.มาตรา ๑๓๘

๑๖๔ ®¡Õ Ò·Õè ñòöö/òõóð ตํารวจจะเขาทําการจับกุมเจาของรถเข็นในขอหานํารถที่ ไมไ ดเ สยี ภาษมี าใชใ นทางและกดี ขวางการจราจร จาํ เลยพดู วา “ถา จบั มเี รอ่ื งแน” พรอ มกบั ชมี้ อื ในลกั ษณะ ของการขมขูและพวกของจําเลยประมาณ ๓๐-๔๐ คน ไดเ ดนิ เขา ไปหาตาํ รวจ ทาํ ใหต ํารวจกลัวจําเลย และพวกจะทาํ รา ยจงึ พากนั ถอยออกไป การกระทาํ ของจาํ เลยกบั พวกดงั กลา ว แสดงใหเ หน็ วา มเี จตนา ที่จะขมขืนใจไมใหเจาพนักงานปฏิบัติการตามหนาที่หรือละเวนการปฏิบัติการตามหนาที่ จําเลยจึงมี ความผดิ ตาม ป.อ. มาตรา ๑๓๙ ®Õ¡Ò·Õè óõóö/òõóõ บังคบั ใหรอยตาํ รวจโท พ. กับพวกคนื อาวุธปน ซ่ึงเปน การ บังคับใหรอยตํารวจโท พ. ปฏิบัติการอันมิชอบดวยหนาท่ีหรือละเวนการปฏิบัติการตามหนาท่ี แตร อ ยตาํ รวจโท พ. กบั พวกไมย นิ ยอมปฏบิ ตั ติ ามโดยไมย อมคนื อาวธุ ปน ใหแ ละยดึ เอาไวเ ปน ของกลาง จงึ ถอื ไมไ ดว า เปน การปฏบิ ตั กิ ารอนั มชิ อบดว ยหนา ทหี่ รอื ละเวน การปฏบิ ตั กิ ารตามคาํ บงั คบั ของจาํ เลย ที่ ๑ จงึ เปน ความผิดขน้ั ¾ÂÒÂÒÁ เทา น้นั õ. àÃÕ¡·Ã¾Ñ ÊÔ¹à¾èÍ× ¨Ù§ã¨à¨ŒÒ¾¹¡Ñ §Ò¹ ÁÒμÃÒ ñôó ¼ÙŒã´àÃÕ¡ ÃѺËÃ×ÍÂÍÁ¨ÐÃѺ·ÃѾÊÔ¹ËÃ×Í»ÃÐ⪹Í×è¹ã´ สําËÃѺμ¹àͧËÃ×ͼٌÍè×¹ ໚¹¡ÒÃμͺ᷹㹡Ò÷èըШ٧ã¨ËÃ×Íä´Œ¨Ù§ã¨à¨ŒÒ¾¹Ñ¡§Ò¹ ÊÁÒªÔ¡ ÊÀÒ¹μÔ ºÔ ÞÑ ÞμÑ áÔ Ë§‹ Ã°Ñ ÊÁÒª¡Ô ÊÀÒ¨§Ñ ËÇ´Ñ ËÃÍ× ÊÁÒª¡Ô ÊÀÒà·ÈºÒÅâ´ÂÇ¸Ô ÍÕ ¹Ñ ·¨Ø ÃμÔ ËÃÍ× ¼´Ô ¡®ËÁÒ ËÃÍ× â´ÂÍÔ·¸Ô¾Å¢Í§μ¹ãËŒ¡ÃÐทํา¡Òà ËÃ×ÍäÁ‹¡ÃÐทํา¡ÒÃã¹Ë¹ŒÒ·èÕÍѹ໚¹¤Ø³ËÃ×Í໚¹â·Éá¡‹ºØ¤¤Åã´ μŒÍ§ÃÐÇÒ§â·Éจํา¤¡Ø äÁà‹ ¡Ô¹ËŒÒ»‚ ËÃÍ× »ÃѺäÁ‹à¡Ô¹Ë¹§èÖ áʹºÒ· ËÃÍ× ·Ñé§จาํ ·é§Ñ »ÃѺ มาตราน้ีเปนตัวอยางหน่ึงแสดงวา กฎหมายไมถือวาสมาชิกสภานิติบัญญัติ แหง รฐั สมาชกิ สภาจงั หวดั สมาชกิ สภาเทศบาล มฐี านะเปน เจา พนกั งาน เพราะหากสมาชกิ เหลา นเ้ี ปน เจาพนักงานดว ยแลว กฎหมายก็ใชแตคําวา เจาพนักงาน คาํ เดียวก็พอ ไมจ ําเปน ตองแยกบัญญตั ิถงึ สมาชกิ เหลา นไี้ วต า งหากอกี ความผดิ ตามมาตรานเ้ี ปน ความผดิ ทบ่ี คุ คลทว่ั ไปกระทาํ มใิ ชเ จา พนกั งาน กระทาํ เพราะกฎหมายใชค ําวา “ผใู ด” ͧ¤» ÃСͺ¢Í§¤ÇÒÁ¼´Ô Á´Õ §Ñ ¹Õé ๑. เรยี ก รับ หรือยอมจะรบั ทรพั ยสินหรอื ประโยชนอ น่ื ใด ๒. สําหรบั ตนเองหรอื ผอู ่ืน ๓. เปน การตอบแทนในการทจี่ ะจงู ใจหรอื ไดจ งู ใจเจา พนกั งาน สมาชกิ สภานติ บิ ญั ญตั ิ แหงรัฐ สมาชิกสภาเจาพนักงาน สมาชิกสภานิติบัญญัติแหงรัฐ สมาชิกสภาจังหวัด หรือสมาชิกสภา เทศบาล ๔. โดยวิธอี นั ทจุ ริตหรอื ผดิ กฎหมายหรือโดยอทิ ธิพลของตน ๕. ใหก ระทําการหรือไมก ระทําการในหนา ทีอ่ นั เปนคณุ หรอื เปน โทษแกบ ุคคลใด ๖. เจตนา

๑๖๕ คํา͸ºÔ Ò àÃÕ¡ ÃѺ ËÃ×ÍÂÍÁ¨ÐÃѺ·ÃѾÊÔ¹ËÃ×Í»ÃÐ⪹Í×è¹ã´ ¡ÒÃàÃÕ¡ หมายถึง การกระทาํ ใดๆ อนั เปน การเรยี กรอ งใหผ อู น่ื ใหท รพั ยส นิ หรอื ประโยชน สว นเขาจะยอมใหห รอื ไมใ หไ มส าํ คญั คอื เพยี งแคเ รยี กกเ็ ปน ความผดิ สาํ เรจ็ แลว เชน เรยี กทรพั ยผ ตู อ งหาอา งวา จะเอาไปใหพ นกั งานสอบสวน เพื่อชวยใหพนคดี แมผถู กู เรยี กไมย อมใหเ งินก็ผิด ¡ÒÃÃºÑ หมายถงึ ผอู นื่ เสนอใหท รพั ยส นิ หรอื ประโยชนแ ลว รบั เอาหรอื อาจเปน ตนเอง เรียกแลวรับเอาทรพั ยห รือประโยชนต ามทเ่ี รียกนน้ั สว น ¡ÒÃÂÍÁ¨ÐÃºÑ หมายถงึ ผอู นื่ เสนอใหท รพั ยส นิ หรอื ประโยชนแ ละยอมจะรบั เอง แตยงั ไมไ ดรับคอื เพียงยอมจะรับเทานัน้ กผ็ ิดสาํ เรจ็ แลว เหมือนกนั ส่ิงท่ีเรียก รับหรือยอมจะรับน้ันตองเปนทรัพยสินหรือประโยชนอื่นใด ·ÃѾÊÔ¹ หมายถึง วตั ถุมีรูปรา งหรือสงิ่ ท่ไี มม ีรูปรางซงึ่ อาจมีราคาได และถือเอาได »ÃÐ⪹ หมายถงึ สง่ิ อนื่ ที่มิใชทรัพยสิน แตเปนคุณแกผูรับ เชน ใหอยูบานโดยไมตองเสียคาเชา ใหบริการโดยไมคิดเงินทอง ใหโ ดยสารรถ เรือ หรอื เคร่อื งบนิ โดยไมตองเสยี เงนิ เปน ตน สําËÃѺμ¹àͧËÃ×ͼٌÍè×¹ การเรียก รับ หรือยอมจะรับทรัพยสิน หรือประโยชน ดงั กลา วจะกระทําเพอ่ื ตนเองหรอื ผูอื่นกไ็ ด ผอู นื่ จะเปนใครก็ได และในขณะที่เรียกน้ีจะต้งั ใจเอาไปให ผูอื่นจริงหรอื ไม ไมสําคญั เปน ความผิดแลว ®¡Õ Ò·èÕ óñó/òôùð การอา งวา จะพดู กบั ภรยิ าหวั หนา ศาลใหช ว ยพดู กบั หวั หนา ศาลนนั้ จะเห็นวาภริยาหัวหนาศาลไมใชเจาพนักงาน จึงไมมีความผิด ตามมาตรา ๑๔๓ วินัย เลิศประเสริฐ (๒๕๔๖:๑๖๘) ®¡Õ Ò·èÕ õø÷/òõòó เรยี กทรพั ยว า จะเอาไปใหผ พู พิ ากษาตดั สนิ ยกฟอ ง แมผ เู รยี ก จะมไิ ดต ้งั ใจเอาทรพั ยทเ่ี รยี กไปใหผูพพิ ากษาเลย ก็เปน ความผิด ®¡Õ Ò·Õè óóô/òõòö การที่จําเลยเรียกเงินจากผูมีช่ือโดยอางวาจะนําไปให ผูพิพากษาเพ่ือใหพิพากษายกฟองปลอยตัวจําเลยในคดีอาญา และตอมาจําเลยไดรับเงินดังกลาว จากผมู ชี อ่ื ดงั นี้ จาํ เลยมเี จตนาทจ่ี ะเรยี กและรบั เงนิ จากผมู ชี อื่ เพอ่ื จงู ใจผพู พิ ากษา ซงึ่ เปน เจตนาอนั เดยี วกนั มาแตแ รกและเปนการกระทาํ ตอ เนือ่ งในคราวเดียวกัน ถอื ไดวา เปนการกระทาํ กรรมเดียวกัน ໚¹¡ÒÃμͺ᷹㹡Ò÷èըШ٧ã¨ËÃ×Íä´Œ¨Ù§ã¨à¨ŒÒ¾¹Ñ¡§Ò¹ ÊÁÒªÔ¡ÊÀÒ ¹ÔμÔºÑÞÞÑμÔáË‹§ÃÑ° ÊÁÒªÔ¡¨Ñ§ËÇÑ´ ËÃ×ÍÊÁÒªÔ¡ÊÀÒà·ÈºÒÅ การเรียก รับหรือยอมจะรับทรัพยสิน หรือประโยชนอื่นใดน้ัน ตองเปนการกระทําเพ่ือตอบแทนการที่จะจูงใจหรือไดจูงใจเจาพนักงาน สมาชกิ สภานิติบญั ญตั ิ สมาชิกสภาจงั หวัดหรือสมาชิกสภาเทศบาล ¡Òè٧㨠หมายถึง การเกล้ียกลอมหรือโนมนาวจิตใจใหกระทําหรือละเวน กระทาํ การอยา งใดอยา งหนง่ึ กฎหมายใชค าํ วา จะจงู ใจหรอื ไดจ งู ใจ จะจงู ใจคอื ยงั มไิ ดจ งู ใจ แตจ ะทาํ การ จงู ใจในอนาคต เปน ลกั ษณะใหค าํ มน่ั วา จะกระทาํ สว นไดจ งู ใจนนั้ กห็ มายความวา ไดจ งู ใจเจา พนกั งาน มาแลวในอดีตกอนจะมาเรียกทรัพยสินจากผูใชทรัพยสิน ในกรณีจะจูงใจนั้น แมภายหลังจะมิไดมี

๑๖๖ การจูงใจ ก็เปนความผิดสําเร็จ คือ แมจะเปนอุบายเท็จหลอกเรียกทรัพย ความจริงผูเรียกไมตั้งใจ ที่จะจูงใจเจาพนักงานเลย กฎหมายก็เอาผิด ขอใหเปรียบเทียบกับ ฎ.๕๘๗/๒๕๒๓ ที่กลาวมาแลว และในกรณีไดจูงใจน้ัน แมจะไดจูงใจกันแลวแตเจาพนักงานไมกระทําตามนั้นไมวาดวยเหตุใดๆ กฎหมายก็ถือเปนความผิดเชนกัน เพราะกฎหมายตองการปราบปราม การวิ่งเตนกับเจาพนักงาน จะไดมกี ารไปจงู ใจกนั จริงๆ หรือการจงู ใจจะไดผ ลหรือไมม ิใชข อ สําคญั ฉะนน้ั ความผิดตามมาตราน้ี ก็เปนความผิดสําเร็จตั้งแตเม่ือไดกระทําการเรียก รับหรือยอมจะรับทรัพยสินหรือประโยชนอื่นใด สําหรับตนเองหรือผูอ่ืน เชน ฎ.๒๕๓๔/๒๕๒๒ เรียกและรับเงินจากผูตองหา อางวาจะเอาไปให เจาพนักงานสอบสวนเพือ่ ชวยใหพ นคดที ี่ตอ งหาผดิ ตามมาตราน้ี มาตราน้ีบัญญัติถึงบุคคลท่ีจะจูงใจหรือไดถูกจูงใจไวโดยเฉพาะ คือ ตองเปน เจาพนักงาน สมาชกิ สภาเทศบาลจงึ ไมรวมถงึ สมาชิกสภาตาํ บล หรอื สมาชิกสขุ าภิบาล และไมรวมถงึ บุคคลธรรมดา เชน บดิ ามารดา หรอื ภรยิ าของเจา พนกั งาน เปน ตน ฉะน้นั ถา เรยี กเงนิ เพือ่ จะจูงใจ ใหภริยาของผูพิพากษาพูดกับผูพิพากษาใหตัดสินยกฟองคดีไมเปนความผิดตามมาตราน้ี และแม ภริยาผูพิพากษาก็ไมผิดตามมาตรานี้เชนกัน เพราะมิใชผูเรียก รับหรือยอมจะรับทรัพยสิน จึงขาด องคป ระกอบของความผดิ ไป â´ÂÇÔ¸ÕÍѹ·Ø¨ÃÔμËÃ×ͼԴ¡®ËÁÒÂËÃ×Íâ´ÂÍÔ·¸Ô¾Å¢Í§μ¹ การจะจูงใจหรือได จงู ใจ เจา พนกั งานดงั กลาวจะตองกระทําโดยวิธที ีก่ ําหนดนี้ คือ โดยวธิ อี ันทุจรติ โดยวธิ อี ันผดิ กฎหมาย หรือโดยอทิ ธิพลของตน (๑) โดยวิธีอันทุจริต คือเพ่ือแสวงหาประโยชนท่ีมิควรไดโดยชอบดวยกฎหมาย สาํ หรบั ตนเองหรือผอู นื่ เชน เอาเงินทเี่ รียกไดมาแบงใหเจาพนักงาน หรอื ใหประโยชนอ่ืนใดอนั มคิ วร ไดแ ก เจา พนักงาน เปนตน (๒) โดยวธิ อี นั ผดิ กฎหมาย อาจจะเปน การขเู ขญ็ บงั คบั หลอกลวงกไ็ ดแ ตไ มจ าํ ตอ ง ถึงข้นั เปน ความผิดอาญาก็ได (๓) โดยอิทธิพลของตนในทางหนึ่งทางใดบีบบังคับผูถูกจูงใจ เชน อาจจะเปน อิทธิพลของการเปน ภรรยา อทิ ธิพลของการเปนเจา หน้ี เปนตน ความมอี ทิ ธพิ ล หมายถงึ ความมอี าํ นาจในทางราชการ สงั คม หรอื ในทางครอบครวั ตอ อกี บคุ คลหนง่ึ ซงึ่ จะทาํ ใหบ คุ คลนม้ี คี วามเกรงกลวั เชน เพราะเปน บดิ ามารดาของเจา พนกั งานทาํ ให เจาพนกั งานตอ งเกรงใจ ãËŒ¡ÃÐทํา¡ÒÃËÃ×ÍäÁ‹¡ÃÐทํา¡ÒÃã¹Ë¹ŒÒ·ÕèÍѹ໚¹¤Ø³ËÃ×Í໚¹â·Éá¡‹ºØ¤¤Åã´ การจูงใจหรือไดจูงใจบุคคลท่ีกลาวมานั้น ตองเพ่ือวัตถุประสงคอยางใดอยางหน่ึง คือ ใหผูถูกจูงใจ หรือจะถูกจูงใจกระทําการในหนาที่อันเปนคุณหรือโทษแกบุคคลใด หรือใหไมกระทําการในหนาที่ อนั เปน คุณหรอื เปนโทษแกบุคคลใด แตไมจําเปน วา ผถู ูกจงู ใจจะไดท ําตามที่ถกู จงู ใจน้นั

๑๖๗ (๑) ใหก ระทาํ การในหนา ทอี่ นั เปน คณุ หรอื เปน โทษแกบ คุ คลใด หมายถงึ ใหป ฏบิ ตั ิ หนา ทโี่ ดยไมถ กู ไมค วรหรอื ปฏบิ ตั โิ ดยมชิ อบดว ยหนา ท่ี แตไ มห มายถงึ การจงู ใจหรอื จะจงู ใจใหป ฏบิ ตั กิ าร โดยชอบดวยอํานาจหนาที่ของเจาพนักงานหรือสมาชิกประเภทน้ันๆ เชน การจูงใจใหเจาพนักงาน จบั กมุ ผกู ระทําความผดิ ยอมไมเปน ความผิด การกระทําในหนาที่น้ีจะตองเปนหนาที่โดยตรงของเจาพนักงานหรือสมาชิกนั้นๆ ถาจูงใจหรอื จะจงู ใจใหเ ขากระทาํ การในส่ิงซง่ึ มิใชห นาทโ่ี ดยตรงของเขา ก็ไมผ ิด ®Õ¡Ò·èÕ õññ/òõñö การท่ีเจาพนักงานตํารวจผูจับกุมผูกระทําความผิด มีหนาที่ ตองเบิกความตอศาลตามความสัตยจริงในฐานะเปนพยานในคดีที่ผูกระทําความผิดถูกฟองน้ัน เปนหนาที่อยางเดียวกับประชาชนท่ัวๆ ไป หาใชเปนหนาที่โดยตรงอันสืบเน่ืองมาจากการที่เปน เจาพนักงานผูจับกุมผูกระทําความผิดไม แมจําเลยจะเรียกและรับเงินจากผูอื่นเพื่อจูงใจเจาพนักงาน ดังกลา วใหเ บิกความผิดไปจากความจรงิ ก็ไมผดิ ตามมาตรา ๑๔๓ (๒) ใหไมกระทําการในหนาท่ีอันเปนคุณหรือโทษแกบุคคลใด หมายถึง จูงใจ หรือจะจูงใจใหไมปฏิบัติหนาที่ตามที่ถูกท่ีควร หนาที่นี้ก็ตองเปนหนาที่โดยตรงของเจาพนักงานหรือ สมาชกิ นน้ั ๆ ดว ย ถา เขาไมม หี นา ทโ่ี ดยตรงเชน นน้ั ไปจงู ใจหรอื จะจงู ใจใหเ ขาไมป ฏบิ ตั กิ ไ็ มผ ดิ หมอื นกนั ®¡Õ Ò·Õè ôòó/òõòò จําเลยเรียกเงินจากรานคาท่ีจําเลยรับจางทําบัญชี อางวา จะเอาไปให ป. ผชู ว ยสรรพากรไมใ หม าตรวจบญั ชที ท่ี าํ ผดิ แต ป. ทาํ หนา ทธี่ รุ การไมม หี นา ทตี่ รวจสอบ บัญชี การกระทําของจาํ เลยไมผ ดิ ตามมาตรา ๑๔๓ à¨μ¹Ò ผูกระทําจะตอ งมีเจตนาตามมาตรา ๕๙ วรรค ๒ ในการเรยี ก รับ หรือยอม จะรบั ทรพั ยส นิ หรอื ประโยชนอ นื่ ใดสาํ หรบั ตนเองหรอื ผอู นื่ และสาํ หรบั การรบั ทรพั ยส นิ หรอื ประโยชน ก็ตองรบั โดยรูดว ยวาเขาไดใ หเ ปน การตอบแทนในการทตี่ นจะจงู ใจหรือไดจ งู ใจเจาพนักงาน ö. ãËŒÊ¹Ô º¹à¨ŒÒ¾¹¡Ñ §Ò¹ ÁÒμÃÒ ñôô ¼ÙŒã´ãËŒ ¢ÍãËŒËÃ×ÍÃѺNjҨÐãËŒ·ÃѾÊÔ¹ËÃ×Í»ÃÐ⪹Í×è¹ã´á¡‹ à¨ÒŒ ¾¹Ñ¡§Ò¹ ÊÁÒªÔ¡ÊÀÒ¹ÔμÔºÞÑ ÞÑμáÔ Ë§‹ ÃÑ° ÊÁÒª¡Ô ÊÀҨѧËÇÑ´ËÃ×ÍÊÁÒªÔ¡ÊÀÒà·ÈºÒÅ à¾Í×è ¨Ù§ã¨ ãËŒ¡ÃÐทํา¡Òà äÁ‹¡ÃÐทาํ ¡ÒÃËÃ×Í»ÃÐÇ§Ô ¡ÒáÃÐทําÍ¹Ñ ÁªÔ ͺ´ŒÇÂ˹ŒÒ·èÕ μÍŒ §ÃÐÇÒ§â·Éจํา¤¡Ø äÁ‹à¡¹Ô ˌһ‚ ËÃ×Í»ÃºÑ äÁ‹à¡¹Ô ˹Öè§áʹºÒ· ËÃÍ× ·éѧจํา·Ñ§é »ÃºÑ มาตราน้ีเปนเร่อื งบคุ คลในฐานะราษฎรใหสนิ บนเจา พนักงาน ตางกบั มาตรา ๑๔๒ ซง่ึ เปนกรณีบุคคลธรรมดาเรยี กทรัพยส ินจากบคุ คลธรรมดาดวยกัน สภาเทศบาล ͧ¤»ÃСͺ¢Í§¤ÇÒÁ¼´Ô Á´Õ §Ñ ¹Õé ๑. ให ขอให หรือรบั วาจะให ทรัพยสินหรือประโยชนอ ืน่ ใด ๒. แกเ จา พนกั งาน สมาชิกสภานิตบิ ัญญตั แิ หงรฐั สมาชกิ สภาจังหวดั หรือสมาชกิ

๑๖๘ ๓. เจตนา ๔. เพอ่ื จงู ใจใหก ระทาํ การ ไมก ระทาํ การ หรอื ประวงิ การกระทาํ อนั มชิ อบดว ยหนา ที่ คํา͸ԺÒ คําวา “ãËŒ” น้ันหมายความวาใหทรัพยสินหรือประโยชนอ่ืนใดซึ่งเจาพนักงาน หรือสมาชิกสภาประเภทตางๆ ไดรับเอาไวแลว ซ่ึงอาจจะเนื่องมาจากเจาพนักงานฯ น้ันเรียกเอา ผูถูกเรียกจึงไดใหไป หรือบุคคลผูไปหาเจาพนักงานนั้นใหเองโดยไมไดเรียกก็ได แตสาระสําคัญของ คําวาใหตองเปนเร่ืองเจา พนักงานรบั เอามาเปน ของตนแลว คําวา “¢ÍãË”Œ หมายความวา บคุ คลผไู ปตดิ ตอกบั เจา พนักงานฯ ขอใหทรพั ยสิน หรือประโยชนอื่นใดแกเจาพนักงานฯ เม่ือเอยปากขอใหแลวถือวาเปนการกระทําในการขอใหสําเร็จ ทันที เจาพนักงานจะไดตกปากลงคําวาจะรับหรือไมก็เปนการกระทําสําเร็จ แมเจาพนักงานจะ ตอบปฏเิ สธ ไมย อมรบั ตามทข่ี อให ก็ถือวาเปนการขอใหตามความหมายดงั กลาวแลว คาํ วา “ÃѺÇÒ‹ ¨ÐãË”Œ หมายความวาผูไปติดตอกับเจา พนักงานนนั้ ตกลงรับวาจะให ทรัพยสิน หรือประโยชนอ่ืนใดแลว การที่ตกลงรับวาจะใหน้ีเปนผลมาจากทางเจาพนักงานเปนฝาย เรยี กรอ งหรอื รอ งขอจากผมู าตดิ ตอ หรอื โดยการจงู ใจ ดว ยประการอนื่ ใดจากผมู าตดิ ตอ และผตู ดิ ตอ นนั้ ตกลงรับปากกับเจาพนักงานแลววาจะให การกระทําก็ถือวาสําเร็จแลว สวนทรัพยสินหรือประโยชน จะไดเม่ือไรหรือไมไดเลยตามที่รับปากไว ก็ไมใชสาระสําคัญ แตถาบุคคลที่มาติดตอน้ันน่ิงเฉยเสีย หรือปฏิเสธเสยี เมอ่ื ถกู เรียกรอ ง กรณเี ชน นีไ้ มถอื วา เปนการรบั วาจะให ไมเ ปน ความผดิ คาํ วา “·Ã¾Ñ Âʏ ¹Ô ËÃÍ× »ÃÐ⪹͏ ¹×è ã´” นน้ั มคี วามหมายเชน เดยี วกนั กบั ทก่ี ลา วมาแลว ในมาตรา ๑๔๓ เพียงแตการกระทําตามมาตรานี้แตกตางกับการกระทําในมาตรา ๑๔๓ ก็คือ เรื่องการกระทําตามมาตรา ๑๔๓ เปนการกระทําตอบุคคลธรรมดาทั่วไปเพ่ือไปจูงใจเจาพนักงานฯ สวนการกระทําในมาตรา ๑๔๔ เปนการกระทําในการให ขอให หรือรับวาจะใหของบุคคลอ่ืนตอ เจาพนักงาน และสมาชิกสภาหรือท่ีเรียกวาเปนการให ขอใหหรือรับวาจะใหสินบนแกเจาพนักงาน หรอื สมาชกิ สภานนั้ โดยตรง สําหรับประโยชนน้ันนอกจากท่ีกลาวมาแลวในมาตรา ๑๔๓ อาจจะมีกรณีอื่นๆ อกี เชน ใหย มื รถยนตไ ปใชโ ดยไมต อ งเสยี คา เชา ใหอ ยบู า นโดยไมต อ งเสยี คา เชา ใหโ ดยสารรถหรอื เรอื โดยไมตอ งเสยี คาโดยสาร เปน ตน สําหรบั บคุ คลทใี่ ห ขอให หรอื รบั จะให คอื เปนการกระทําตอเจา พนักงาน สมาชกิ สภานติ บิ ญั ญตั แิ หง รฐั สมาชกิ สภาจงั หวดั หรอื สมาชกิ สภาเทศบาล และหนา ทตี่ า งๆ นนั้ กม็ คี วามหมาย อยางเดียวกนั กบั ท่ีกลาวมาแลว ในมาตรา ๑๔๓ จงึ ไมนาํ มากลาวซ้าํ อีก à¨μ¹Ò มาตรา ๑๔๔ นี้ ผกู ระทาํ มเี จตนาพเิ ศษ กลา วคอื กระทาํ โดยรสู าํ นกึ ในการให ขอให หรือรับวาจะใหทรัพยสินหรือประโยชนอื่นใดนั้นแกเจาพนักงานและสมาชิกสภาฯ โดยมีเหตุ จงู ใจประสงคต อ ผลเปน พเิ ศษ คอื เพอ่ื ใหก ระทาํ การ ไมก ระทาํ การหรอื ประวงิ การกระทาํ อนั มชิ อบดว ย หนาท่ี ฉะนน้ั ถา การกระทําดังกลา วเพือ่ ใหเ จา พนกั งาน หรือสมาชกิ สภาฯ กระทาํ การ ไมกระทําการ

๑๖๙ หรือประวิงการกระทํา อันชอบดวยหนาท่ีนอกเหนือหนาท่ีหรือเพราะไมมีหนาท่ีแลว การใหหรือขอ ให หรือรับวาจะใหทรัพยสินหรือประโยชนอ่ืนใดน้ันก็ไมเปนความผิดตามมาตรา ๑๔๔ นี้ แตอาจมี ความผดิ ตามมาตรา ๑๔๓ ไดใ นเมอ่ื การกระทํานัน้ เขา องคประกอบความผิดของมาตรา ๑๔๓ ดังไดกลาวแลววา มูลเหตุชักจูงใจน้ันตองเพื่ออันมิชอบดวยหนาท่ี ฉะน้ัน ถามี มูลเหตชุ ักจงู ใจเพ่ือการอันชอบดวยหนาที่ กย็ อ มไมเ ปน ความผดิ (๑) ใหส นิ บนแกต าํ รวจเพอ่ื ใหจ บั กมุ ผกู ระทาํ ความผดิ ตามอาํ นาจหนา ทย่ี อ มไมเ ปน ความผิด (๒) ฎีกาท่ี ๓๗๐๐/๒๕๒๙ บิดาของผูตองหาคดีการพนันขอใหจําเลยชวยเหลือ จาํ เลยเขียนจดหมายถึง ร.ต.ท. บ. พนกั งานสอบสวน วา คดกี ารพนนั นํา้ เตา ปปู ลาถึงแมจะเสียทีศ่ าล หรอื เสยี ทโ่ี รงพกั กม็ คี า เทา กนั คนละไมก รี่ อ ยบาท จงึ ขอความกรณุ าใชด ลุ พนิ จิ แบบปรชั ญาทางเศรษฐกจิ เพื่อไมใ หเสียเวลาทั้งสองฝา ย ทงั้ หมด ๖ คน คนละ ๓๐๐=๒,๐๐๐ บาท เปนคา บํารุงโรงพกั ฯ ดังนเ้ี ปน เพียงขอรองใหชวยเหลือเปรียบเทียบปรับใหคดีเสร็จไปในช้ันสถานีตํารวจ โดยไมตองใหคดีถึงศาล เทานั้น จาํ เลยไมมคี วามผิดตาม ป.อ. มาตรา ๑๔๔, ๑๖๗ อนง่ึ การใหส นิ บนเจา พนกั งานน้ี กฎหมายเอาผดิ ทงั้ แกผ ใู หแ ละผรู บั คอื ผใู หจ ะผดิ ตามมาตรา ๑๔๔ สวนเจาพนกั งานผรู ับผิดตามมาตรา ๑๔๙ และเม่ือผใู หผ ิดตามมาตรา ๑๔๔ แลว กไ็ มผ ดิ ฐานสนบั สนนุ เจาพนักงานกระทาํ ผิดอกี ®Õ¡Ò·Õè ôóõ/òõòð ราษฎรใหสินบนเจาพนักงานเพื่อการอันมิชอบดวยหนาท่ี เจาพนักงานรับไว ราษฎรผิดตามมาตรา ๑๔๔ เจาพนักงานผิดตามมาตรา ๑๔๙ และราษฎรไมผิด ฐานสนบั สนนุ เจา พนกั งานอีก แตถามิใชหนาท่ีหรือเปนการนอกเหนือหนาที่หรือพนหนาที่ของเจาพนักงาน หรือสมาชกิ ดงั กลาวกไ็ มผ ิดฐานใหส ินบนเจาพนักงาน ®¡Õ Ò·èÕ ôóù/òôöù ตํารวจจับจําเลยฐานลักลอบเลนโปปน จําเลยขอใหสินบน ตาํ รวจผจู บั นน้ั เพอ่ื ใหเ บกิ ความวา มไิ ดเ หน็ จาํ เลยเลน โปปน เหน็ แตเ ลน ลกู เตา เปน การขอใหเ งนิ ตาํ รวจ เพ่ือใหเบิกความผิดความจริงและการเบิกความเปนการนอกหนาที่ของตํารวจผูจับนั้นจึงไมผิดฐานให สนิ บนเจาพนักงาน ®Õ¡Ò·Õè ññõ/òôøù จําเลยใหเงินแกเสมียนแผนกสรรพสามิต เพื่อจูงใจละเวน ไมจับกุมจําเลยในการนําเกลือออกนอกเขต แตเสมียนสรรพสามิตไมมีอํานาจในการจับกุมผูกระทํา ความผดิ จงึ มิใชเ จาพนกั งานผูมีหนา ท่ี จาํ เลยจึงไมม ีความผดิ ®¡Õ Ò·Õè óôò/òõðö กํานันรายงานกลาวโทษจําเลยไปอําเภอ และอําเภอเรียก พยานทําการสอบสวนไปแลวพนอํานาจหนาท่ีของกํานันแลว จําเลยจึงใหเงินแกกํานันเพ่ือใหชวยไป ติดตอ กบั เจา พนกั งานอาํ เภอ หรือเจา พนกั งานสอบสวนใหก ระทาํ ใหค ดเี สรจ็ ไปในช้นั อําเภออยาใหถงึ ฟองศาล ไมเ ปนการใหส นิ บนตามมาตรา ๑๔๔

๑๗๐ ฉะนนั้ สาระสําคญั ของมาตรานี้ จงึ อยูท่ีหนา ท่ี ซึ่งจะตอ งพจิ ารณาถงึ วาหนาทข่ี อง เจา พนกั งานหรอื สมาชกิ สภาประเภทตางๆ น้นั มหี นา ที่ในการกระทาํ ตามตาํ แหนง ของตนอยา งไรบา ง เวนแตเจาพนักงานบางตําแหนงซึ่งมีหนาท่ีเกี่ยวกับการรักษาความสงบเรียบรอยของบานเมือง เชน เจาพนักงานฝายตํารวจซึ่งมีหนาที่จับกุมผูกระทําความผิดตอกฎหมายในทางอาญาท่ัวไป เปนตน มลู เหตุจูงใจตามมาตรา ๑๔๔ พอจะแยกออกพิจารณาไดดงั น้ี ๑. เพื่อใหก ระทําการอันมิชอบดวยหนา ท่ี เชน เจาพนกั งานตํารวจจบั กมุ ผกู ระทาํ ความผดิ แลวขอใหเ งนิ เพอ่ื ใหป ลอยผกู ระทาํ ความผดิ น้ัน ๒. เพื่อไมกระทําการอันมิชอบดวยหนาที่ เชน เจาพนักงานตํารวจจะจับกุม ผูกระทาํ ความผิด จงึ ขอใหเ งนิ แกเ จา พนักงานตํารวจนั้นเพื่อละเวน ไมกระทาํ การจบั กุมตามหนาท่ี ๓. เพอื่ ประวงิ การกระทาํ อนั มชิ อบดว ยหนา ท่ี เชน ใหท รพั ยส นิ แกพ นกั งานสอบสวน ใหระงับการสอบสวนไว หรือเมื่อสอบสวนเสรจ็ แลว ใหระงบั การสงสาํ นวนการสอบสวน เปนตน ®Õ¡Ò·Õè òòòñ/òõñù ใหเงินนายกเทศมนตรีจูงใจใหอนุญาตกอสรางโดยเร็ว โดยหลกั ฐานไมเ รยี บรอ ย เปน การไมช อบดว ยอาํ นาจหนา ทข่ี องนายกเทศมนตรี ผดิ ป.อาญา มาตรา ๑๔๔ ®¡Õ Ò·èÕ ôóõ/òõòñ ราษฎรใหส นิ บนเจา พนกั งานเพอื่ ทาํ การอนั มชิ อบดว ยหนา ที่ เจา พนกั งานรบั ไวร าษฎรมคี วามผดิ ป.อาญา มาตรา ๑๔๔ เจา พนกั งานมคี วามผดิ ตาม ป.อาญา มาตรา ๑๔๙ ราษฎรไมผิดฐานสนับสนุนเจาพนกั งานอีก ®¡Õ Ò·Õè ó÷ðð/òõòù บิดาของผูตองหาคดีการพนันขอใหจําเลยชวยเหลือ จาํ เลยเขยี นจดหมายถงึ ร.ต.ท.ปอ พนกั งานสอบสวนวา คดกี ารพนนั นา้ํ เตา ปู ปลา ถงึ แมจ ะเสยี ทศ่ี าลหรอื เสียท่ีโรงพักก็มีคาเทากัน คนละไมก่ีรอยบาท จึงขอความกรุณาใชดุลพินิจแบบปรัชญาทางเศรษฐกิจ เพ่ือไมใ หเ สยี เวลาทัง้ สองฝาย ท้งั หมด ๖ คน คนละ ๓๐๐ บาท = ๒,๐๐๐ บาท เปน คา บํารุงโรงพัก ดงั นี้ เปน เพยี งขอรอ งใหช ว ยเหลอื เปรยี บเทยี บปรบั ใหค ดเี สรจ็ ไปในชนั้ สถานตี าํ รวจโดยไมต อ งใหค ดถี งึ ศาลเทานน้ั จําเลยจงึ ไมม คี วามผดิ ตาม ป.อาญา มาตรา ๑๔๔, ๑๖๗ ÷. ¡ÒÃáÊ´§μ¹áÅСÃзíÒ¡ÒÃ໚¹à¨ŒÒ¾¹¡Ñ §Ò¹ ÁÒμÃÒ ñôõ ¼ÙŒã´áÊ´§μ¹à»š¹à¨ŒÒ¾¹Ñ¡§Ò¹ áÅСÃÐทํา¡ÒÃ໚¹à¨ŒÒ¾¹Ñ¡§Ò¹ â´Âμ¹àͧÁÔ䴌໚¹à¨ŒÒ¾¹Ñ¡§Ò¹·èÕÁÕอํา¹Ò¨¡ÃÐทํา¡Òùéѹ μŒÍ§ÃÐÇÒ§â·Éจํา¤Ø¡äÁ‹à¡Ô¹Ë¹èÖ§»‚ ËÃÍ× »ÃºÑ äÁ‹à¡¹Ô ÊͧËÁ×蹺ҷ ËÃÍ× ·§Ñé จํา·éѧ»ÃѺ à¨ÒŒ ¾¹¡Ñ §Ò¹¼ãŒÙ ´ä´ÃŒ ºÑ คาํ ʧÑè ÁãÔ Ë»Œ ¯ºÔ μÑ ¡Ô ÒÃμÒÁตาํ á˹§‹ ˹Ҍ ·μèÕ Í‹ ä»áÅÇŒ 处 ½Ò† ½¹„ ¡ÃÐทํา¡ÒÃã´æ ã¹ตําá˹§‹ ˹ŒÒ·¹èÕ Ñé¹ μÍŒ §ÃÐÇÒ§â·ÉμÒÁ·¡Õè íÒ˹´äÇŒã¹ÇÃäáá´¨Ø ¡Ñ¹ มาตราน้ีบัญญัติการกระทําอันเปนความผิด ๒ ความผิด คือ วรรคแรกบัญญัติ ลกั ษณะการกระทาํ อนั เปน ความผดิ ฐานแสดงตนและกระทาํ การเปน เจา พนกั งาน วรรคทา ยเปน กรณที ี่ เจาพนักงานไดร ับคําสัง่ มิใหปฏิบตั ิการในตาํ แหนง แลว ยงั ฝา ฝนคาํ สั่งอีก

๑๗๑ ¤ÇÒÁ¼Ô´μÒÁÇÃäáá มอี งคป ระกอบของความผิดดังนี้ ๑. แสดงตนเปน เจา พนกั งาน และกระทําการเปนเจาพนักงาน ๒. โดยตนเองมิไดเปน เจาพนักงานท่ีมอี าํ นาจกระทาํ นั้น ๓. เจตนา คํา͸ºÔ Ò áÊ´§μ¹à»š¹à¨ŒÒ¾¹Ñ¡§Ò¹ áÅСÃÐทํา¡ÒÃ໚¹à¨ŒÒ¾¹Ñ¡§Ò¹ การแสดงตนเปน เจาพนักงาน คือ กระทําใหปรากฏดวยประการใดๆ วาตนเปนเจาพนักงานอาจจะโดยวาจา เชน อางวา เปนตํารวจ ทหาร ปลัดอําเภอ เปนตน หรือแตงเครื่องแบบเจาพนักงาน หรือแสดงกิริยา ทาทางใหผูอื่นเขาใจวาตนเปนเจาพนักงาน เชน เขาทําการจับกุมและขอตรวจคน แมจะมิไดพูดอาง วา ตวั เองเปน เจา พนกั งาน แตก ารกระทาํ ดงั กลา วกย็ อ มทาํ ใหเ ขา ใจไดว า ผนู นั้ เปน เจา พนกั งาน นอกจาก จะแสดงตนเปนเจาพนักงานแลว ความผิดตามมาตราน้ีจะตองไดกระทําการเปนเจาพนักงานดวย คอื ¨ÐμÍŒ §Á¡Õ ÒáÃÐทาํ ·§Ñé ò Å¡Ñ É³Ð ·§éÑ áÊ´§μ¹à»¹š à¨ÒŒ ¾¹¡Ñ §Ò¹áÅСÃÐทาํ ¡ÒÃ໹š à¨ÒŒ ¾¹¡Ñ §Ò¹ ®Õ¡Ò·èÕ ñð÷÷/òõðõ ป. และ ส. ไปหลอกลวงผูเสียหายวาเปนเจาพนักงาน ขอคนบาน และคนไดแปงเชื้อสุรา แลวคุมตัวผูเสียหายไปมอบให ค. ค.แสดงตนเปนเจาพนักงาน สรรพสามติ บอกใหผ เู สยี หายเสยี คา ปรบั ถา ไมเ สยี จะจบั สง อาํ เภอ ดงั น้ี ป. ส. และ ค. ผดิ ฐานแสดงตนเปน เจาพนักงาน ®¡Õ Ò·Õè ñòðø/òõðø จําเลยมิไดเปนตํารวจ แตแสดงตนเปนตํารวจและจับกุม ควบคุมผเู สียหายไป ผดิ ฐานแสดงตนเปน เจาพนกั งาน ®Õ¡Ò·èÕ òðùù/òõò÷ จําเลยแตงกายดังที่ตํารวจนอกเคร่ืองแบบแตงกันตาม ปกติ โดยนุงกางเกงสีกากี สวมเส้ือคอกลมขาว คาดเขม็ ขัดหนังยนื ใหสัญญาณรถยนตบ รรทุกท่ผี า นไป มาใหหยุดรถ เพ่ือตรวจตรงจุดที่รถยนตตํารวจทางหลวงจอดอยู มีตํารวจแตงเคร่ืองแบบน่ังอยูในรถ ดงั น้ี จาํ เลยไดแ สดงตนและกระทาํ การเปน เจา พนกั งานตาํ รวจทางหลวงในการเรยี กตรวจรถทผ่ี า นไปมา โดยไมไ ดเ ปน เจา พนกั งานจรงิ มีความผิด ป.อ. มาตรา ๑๔๕ หากมแี ตก ารแสดงเปน เจา พนกั งานอยา งเดยี วไมไ ดก ระทาํ การเปน เจา พนกั งานดว ย กไ็ มผิดฐานนี้ ®¡Õ Ò·èÕ ñòñù/òõðõ จําเลยกับพวกแจงกับเจาทรัพยวาเปนเจาพนักงานจะคน ของเถ่ือน คร้ันเจาทรัพยไมยอมใหคน จําเลยกับพวกก็ปลนทรัพยของเจาทรัพยยังไมผิดฐานแสดง ตนเปนเจาพนักงาน เพราะมิไดกระทําการเปนเจาพนักงาน เพียงแตแสดงตนเปนเจาพนักงาน เพอื่ ปลน ทรพั ย ®Õ¡Ò·Õè óøò/òõðø จําเลยมิไดเปนตํารวจสันติบาลไดแสดงตัวเปนตํารวจ สันติบาล ถามถึงเร่ืองคนรายแลวจดช่ือลงในสมุดพก โดยมิไดเจตนาสอบสวนจริงจัง ยังไมถือวาได กระทําการเปน เจา พนกั งานไมผ ดิ ตามมาตรา ๑๔๕

๑๗๒ ®Õ¡Ò·Õè ôðö/òõòð จําเลยพดู วา “อว๊ั เปน นายรอยตํารวจตรี คนไมได” ไมยอม ใหต าํ รวจคนรถท่จี าํ เลยขับมา แมจ ําเลยมไิ ดเปน เจา พนักงาน ก็ยังไมผดิ ตามมาตรา ๑๔๕ ®¡Õ Ò·èÕ øñð/òõòð อางวาเปนตํารวจขอคนบานพอเขาไปแลวกลับขูเอาทรัพย ไปไมเ ปนความผดิ ตามมาตรา ๑๔๕ â´Âμ¹àͧÁÔ䴌໚¹à¨ŒÒ¾¹Ñ¡§Ò¹·ÕèÁÕอํา¹Ò¨¡ÃÐทํา¡Òùéѹ การแสดงตนเปน เจา พนกั งาน และกระทาํ การเปน เจา พนกั งาน ผแู สดงตนจะตอ งไมเ ปน เจา พนกั งาน ผมู อี าํ นาจกระทาํ การนนั้ เพราะหากเปนเจาพนักงาน ซ่ึงมีอํานาจกระทําการน้ันจริงๆ แลว ก็ยอมไมเปนความผิด เชน เจา พนกั งานตาํ รวจไปแสดงตนเปน ตํารวจจบั กุมผกู ระทาํ ความผดิ ตามหนาที่ สาระสําคัญของความผิดฐานแสดงตนเปนเจาพนักงาน คือ มิไดเปนเจาพนักงาน ท่ีมอี ํานาจกระทําการนั้นดว ยเหตุน้ี แมผ แู สดงตนจะเปน เจา พนักงานจรงิ ๆ แตไ มม อี าํ นาจกระทาํ การ ตามตําแหนงท่ีแสดงตนน้ันก็ผิดฐานแสดงตนเปนเจาพนักงาน ความผิดฐานน้ีจึงไมจําเปนวาจะตอง เปนราษฎรแสดงตนเปนเจาพนักงานเสมอไป แมเจาพนักงานแสดงตนเปนเจาพนักงานก็ผิดได เหมือนกัน เชน เปนเจาพนักงานศุลกากร หรือเจาพนักงานสรรพากรไปแสดงตนเปนตํารวจจับกุม ผูลกั ลอบเลนการพนัน เปน ตน ®¡Õ Ò·Õè ñóùô/òõñô จําเลยเปนพนักงานตีตราไมซ่ึงมิใชเปนเจาพนักงานปาไม ผูมีอํานาจจับกุมผูกระทําผิดพระราชบัญญัติปาไม แตจําเลยไดแสดงตัววาเปนเจาพนักงานปาไม เขาซักถาม และบันทึกจับกุมผูเสียหายวากระทําผิดพระราชบัญญัติปาไม จําเลยยอมมีความผิดฐาน แสดงตนเปนเจา พนกั งานตามมาตรา ๑๔๕ à¨μ¹Ò ความผิดฐานน้ีผูกระทําผิดจะตองมีเจตนาตามมาตรา ๕๖ วรรค ๒ คือ ประสงคต อ ผลหรอื ยอ มเลง็ เหน็ ผลในการแสดงตนเปน เจา พนกั งาน และกระทาํ การเปน เจา พนกั งานนน้ั ¤ÇÒÁ¼´Ô μÒÁÇÃä·ÒŒ  มีองคป ระกอบของความผิดดงั นี้ ๑. เปนเจา พนกั งาน ๒. ไดร ับคาํ สงั่ มิใหปฏบิ ตั ิการตามตาํ แหนง หนาทต่ี อไปแลว ๓. ยังฝา ฝนกระทําการใดในตาํ แหนงหนา ท่นี ั้น ๔. เจตนา คาํ ͸ºÔ Ò ໚¹à¨ŒÒ¾¹Ñ¡§Ò¹ ความผิดตามวรรคทายน้ีกฎหมายจํากัดตัวผูกระทําความผิดไว โดยเฉพาะวา ตอ งเปน เจา พนกั งานเทา นน้ั คอื ในขณะกระทาํ ความผดิ ตอ งมฐี านะเปน เจา พนกั งานอยู และแมในกรณีลาหรือหนีราชการก็ถือวายังไมพนจากหนาท่ีราชการ แตถาถูกไลออก ปลดออก หรือใหออกเสียกอนกระทําความผิดก็ถือวาหมดสภาพการเปนเจาพนักงาน ไมอาจกระทําผิดตาม วรรคทายนี้ได แตอาจเปนความผิดตามวรรคแรก

๑๗๓ ä´ŒÃѺคําÊèѧÁÔãËŒ»¯ÔºÑμÔ¡ÒÃμÒÁตําá˹‹§Ë¹ŒÒ·èÕμ‹Íä»áÅŒÇ หมายความวา เดิม เจาพนักงานผูนั้นมีอํานาจปฏิบัติการตามตําแหนงหนาที่นั้นอยู แตตอมาถูกส่ังมิใหกระทําการตาม ตําแหนง หนาที่น้ัน เชน ถกู ส่ังใหพ กั ราชการระหวางสอบสวนทางวนิ ยั 处 ½Ò† ½¹„ ¡ÃÐทาํ ¡ÒÃã´ã¹ตาํ á˹§‹ ˹Ҍ ·¹Õè ¹Ñé หมายความวา เจา พนกั งานผนู น้ั ยงั คง กระทาํ การในตําแหนง หนา ที่โดยฝา ฝนตอ คําส่ังท่ีมิใหปฏิบตั ิการในหนาทน่ี ัน้ เชน สรรพสามิตจังหวัด ถกู ส่ังพักราชการ แตร ะหวา งนน้ั กย็ ังจับผตู ม กลัน่ สรุ าเถอ่ื นอยูตอไป ผดิ ตามวรรคนี้ à¨μ¹Ò ความผิดในวรรคทาย ผูกระทําจะตองมีเจตนาตามมาตรา ๕๙ วรรค ๒ ประกอบกับตองรูขอเท็จจริงอันเปนองคประกอบของความผิดตามมาตรา ๕๙ วรรค ๓ ดวย คือ ตอ งรูถ งึ คาํ สัง่ ทมี่ ใิ หป ฏบิ ตั กิ ารตามตําแหนง หนา ทีต่ อ ไปน้นั ถา ไมรูก ็ไมถ ือวามเี จตนากระทําความผดิ ®¡Õ Ò·Õè øðô/òôøö จาํ เลยเปนตาํ รวจประจาํ การไดหนีราชการไป ทางราชการมี คําส่ังไลจําเลยออกแลว แตจําเลยมิไดทราบคําส่ังไลออกของทางราชการ จําเลยไดแตงเครื่องแบบ ตํารวจไปจับกุมผูกระทําความผิดกฎหมาย ดังน้ีจําเลยเชื่อโดยบริสุทธ์ิใจวามีสิทธิแตงเครื่องแบบตํารวจ ได เพราะจําเลยมไิ ดรบั หรอื ทราบคาํ ส่งั ไลอ อก การกระทาํ ของจําเลยจึงขาดเจตนายังไมเ ปนความผิด ø. á싧à¤Ã×èͧẺâ´ÂäÁ‹ÁÕÊÔ·¸Ô ÁÒμÃÒ ñôö ¼ÙŒã´äÁ‹ÁÕÊÔ·¸Ô·èÕ¨ÐÊÇÁà¤Ã×èͧẺ ËÃ×Í»ÃдѺà¤Ãè×ͧËÁÒ¢ͧ à¨ÒŒ ¾¹¡Ñ §Ò¹ ÊÁÒª¡Ô ÊÀÒ¹μÔ ºÔ ÞÑ ÞμÑ áÔ Ë§‹ Ã°Ñ ÊÁÒª¡Ô ÊÀÒ¨§Ñ ËÇ´Ñ ËÃÍ× ÊÁÒª¡Ô ÊÀÒà·ÈºÒÅËÃÍ× äÁÁ‹ ÊÕ ·Ô ¸Ô 㪌ÂÈ ตาํ á˹§‹ à¤Ãè×ͧÃÒªÍÔÊÃÂÔ ÒÀó ËÃÍ× ÊèÔ§·èËÕ ÁÒ¶֧à¤Ã×èͧÃÒªÍÔÊÃÔÂÒÀó ¡ÃÐทํา¡ÒÃહ‹ ¹Õé à¾Í×è ã˺Œ ¤Ø ¤Å͹×è àªÍè× ÇÒ‹ μ¹ÁÊÕ ·Ô ¸μÔ ÍŒ §ÃÐÇÒ§â·Éจาํ ¤¡Ø äÁà‹ ¡¹Ô ˹§Öè »Ë‚ ÃÍ× »ÃºÑ äÁà‹ ¡¹Ô ÊͧËÁ¹×è ºÒ· ËÃÍ× ·Ñ§é จาํ ·é§Ñ »ÃѺ มาตรานมี้ คี วามผดิ ๒ ฐานความผดิ ดว ยกนั คอื ฐานแรกแตง เครอ่ื งแบบโดยไมม สี ทิ ธิ และฐานทส่ี องใชย ศ ตาํ แหนง เครอ่ื งราชอสิ รยิ าภรณโ ดยไมม สี ทิ ธิ ซงึ่ จะแยกอธบิ ายแตล ะฐานความผดิ ไป ¤ÇÒÁ¼Ô´áá มอี งคประกอบของความผดิ ดังน้ี ๑. สวมเครอื่ งแบบหรอื ประดบั เครอ่ื งหมายของเจา พนกั งาน สมาชกิ สภานติ บิ ญั ญตั ิ แหงรฐั สมาชิกสภาจงั หวัด หรือสมาชกิ สภาเทศบาล ๒. โดยไมมสี ทิ ธิ ๓. เจตนา ๔. เพ่อื ใหบุคคลอ่ืนเชื่อวาตนมีสทิ ธิ คํา͸ºÔ Ò ÊÇÁà¤ÃÍè× §áººËÃ×Í»ÃдѺà¤ÃÍè× §ËÁÒ¢ͧ਌Ҿ¹Ñ¡§Ò¹ ÊÁÒª¡Ô ÊÀÒ¹ÔμºÔ ÞÑ ÞμÑ Ô á˧‹ Ã°Ñ ÊÁÒª¡Ô ÊÀÒ¨§Ñ ËÇ´Ñ ËÃÍ× ÊÁÒª¡Ô ÊÀÒà·ÈºÒÅ เครอ่ื งแบบและเครอื่ งหมายน้ี ตอ งเปน เครอื่ งแบบ และเครอื่ งหมายทก่ี ฎหมายกาํ หนดขน้ึ แตกตา งกนั ไปตามประเภทของขา ราชการ หรอื สมาชกิ ดงั กลา ว เครอื่ งแบบอาจมหี ลายชนดิ เชน เครื่องแบบปกติ เครอื่ งแบบตรวจการ เครือ่ งแบบเตม็ ยศ เปนตน

๑๗๔ ÊÇÁà¤Ãè×ͧẺ หมายถึง แตงกายดวยเครื่องแบบของเจาพนักงาน สมาชิกสภา นติ บิ ญั ญตั แิ หง รฐั สมาชกิ สภาจงั หวดั หรอื สมาชกิ สภาเทศบาล แมจ ะสวมไมค รบทกุ ชน้ิ ของเครอื่ งแบบ ท่กี ฎหมายกําหนดไวกน็ าจะเปน ความผดิ แลว »ÃдºÑ à¤ÃÍ×è §ËÁÒ คอื ใชเ ครอ่ื งหมายทแี่ สดงถงึ การเปน เจา พนกั งานสมาชกิ สภา นติ บิ ญั ญตั ิแหง รัฐ สมาชิกสภาจงั หวัด หรอื สมาชกิ สภาเทศบาล การสวมเครอ่ื งแบบและประดบั เครอื่ งหมายอนั จะเปน ความผดิ ตามมาตราน้ี กฎหมาย จํากัดเฉพาะเครื่องแบบและเคร่ืองหมายของบุคคลท่ีกําหนดไว ๔ ประเภทเทาน้ัน ไมหมายความถึง เครื่องแบบและเคร่ืองหมายของนักศึกษาในมหาวิทยาลัยหรือสมาชิกสมาคมหรือครุยปริญญาตางๆ แตการใชเคร่ืองแบบและเคร่ืองหมายของนักศึกษาในมหาวิทยาลัย หรือใชครุยปริญญาอาจเปน ความผิดตามกฎหมายเฉพาะของมหาวิทยาลัยน้นั ๆ เชน ผดิ ตามพระราชบญั ญตั ิมหาวทิ ยาลัยสโุ ขทัย ธรรมาธิราช มาตรา ๓๗ เปนตน แตไมผิดตามมาตรา ๑๔๖ น้ี â´ÂäÁ‹ÁÕÊÔ·¸Ô การสวมเครื่องแบบหรือประดับเคร่ืองหมายดังกลาวนั้น ผูกระทํา จะตองไมมีสิทธิท่ีจะสวมหรือประดับได คือ ไมมีสิทธิสวมเครื่องแบบหรือประดับเครื่องหมายที่ตน เอามาใช เชน เปนตาํ รวจแตไ ปสวมเคร่ืองแบบหรอื เครื่องหมายของพนกั งานอยั การ หรือของสมาชิก สภานิติบัญญตั ิยอมผิดตามมาตรานี้ à¨μ¹Ò ผกู ระทาํ ตอ งมเี จตนาตามมาตรา ๕๙ วรรค ๒ ประกอบกบั ตอ งรขู อ เทจ็ จรงิ อันเปน องคป ระกอบของความผิดตามมาตรา ๕๙ วรรค ๓ ดว ย คือ รวู าตนไมมีสิทธสิ วมเครือ่ งแบบ หรือประดบั เคร่ืองหมายนนั้ ๆ ได à¾×èÍãËŒºØ¤¤ÅÍè×¹àª×èÍÇ‹Òμ¹ÁÕÊÔ·¸Ô เปนมูลเหตุชักจูงใจหรือเจตนาพิเศษในการ กระทาํ คอื นอกจากจะมเี จตนาดงั ทก่ี ลา วมาแลว ผกู ระทาํ จะตอ งมมี ลู เหตจุ งู ใจหรอื ความมงุ หมายทจี่ ะให บคุ คลอืน่ เชือ่ วา ตนมีสิทธโิ ดยชอบที่จะแตง เครือ่ งแบบหรอื ประดับเครอ่ื งหมายนั้นๆ ดว ย เมื่อกระทํา โดยมเี จตนาพเิ ศษนแ้ี ลว เปน ความผิดสาํ เร็จ ไมตอ งปรากฏวามีผูอ่ืนเชื่อเชน นัน้ ®Õ¡Ò·èÕ ö÷ð/òõòñ จําเลยเปนพลตํารวจประดับเคร่ืองหมายยศสิบตํารวจโท เพ่ือใหบคุ คลอื่นเชือ่ วา ตนมสี ทิ ธิใชยศสบิ ตาํ รวจโทเปน ความผดิ ตาม ป.อ. มาตรา ๑๔๖ ¤ÇÒÁ¼Ô´·ÕèÊͧ ใชยศ ตําแหนง เครื่องราชอิสริยาภรณโดยไมมีสิทธิ ความผิดน้ี มีองคป ระกอบของความผิดดงั นี้ ๑. ใชยศ ยศ หมายถึง ยศที่มีกฎหมายบัญญัติไว ซึ่งปจจุบันก็มียศทหารและ ยศตาํ รวจเทา นัน้ ยศน้เี รม่ิ แตนายสบิ ไปจนถึงนายรอย นายพนั นายพล และจอมพล การใชย ศคือ แสดงใหป รากฏวา มยี ศ อาจจะโดยการพดู เขยี นหรอื พมิ พเ ปน ลายลกั ษณอ กั ษรกไ็ ด เชน พมิ พน ามบตั ร บอกวาตนเองมียศเปน รอยเอก ๒. ใชต าํ แหนง ตาํ แหนง หมายถงึ ตาํ แหนง ตามทม่ี กี ฎหมายบญั ญตั ไิ ว เชน รฐั มนตรี ปลดั กระทรวง รองปลดั กระทรวง อธบิ ดี ผูอํานวยการกอง หวั หนากอง กํานัน ผใู หญบ าน เปน ตน

๑๗๕ สว นตาํ แหนง ในราชการทหารและตาํ รวจ ก็มกี ฎหมายกําหนดไวต า งหาก เชน ผูบัญชาการทหารสูงสดุ ผูบัญชาการทหารบก เปนตน การใชตําแหนงก็หมายถึงการกระทําท่ีแสดงใหปรากฏวาตนมีตําแหนง อยา งใดอยา งหนึง่ เชน พดู วาเปนผใู หญบ าน ๓. ใชเครื่องราชอสิ ริยาภรณ เครือ่ งราชอิสรยิ าภรณ หมายถึง เหรียญตราตา งๆ ทก่ี าํ หนดขนึ้ ตามกฎหมาย วา ดว ยเครอ่ื งราชอสิ รยิ าภรณ ซง่ึ พระมหากษตั รยิ ท รงพระราชทานแกบ คุ คล เพอ่ื เปน ความหมายแสดงเกยี รตยิ ศและบาํ เหนจ็ ความดคี วามชอบ เครอื่ งราชอสิ รยิ าภรณม ชี อ่ื ตา งๆ กนั เชน เบญจมาภรณมงกุฎไทย เบญจมาภรณชางเผือก เปนตน การใชเคร่ืองราชอิสริยาภรณ เชน นําเอาเครื่องอิสรยิ าภรณมาประดับทเี่ ครอ่ื งแตงกาย ๔. ใชสิ่งท่ีหมายถึงเครื่องราชอิสริยาภรณ ส่ิงที่หมายถึงเครื่องราชอิสริยาภรณ เชน แพรแถบ หรอื อกั ษรยอ ของเครอ่ื งราชอสิ รยิ าภรณ การใชส งิ่ ทหี่ มายถงึ เครอ่ื งราชอสิ รยิ าภรณ เชน ประดบั แพรแถบเครอ่ื งราชอสิ รยิ าภรณท อี่ กเสอ้ื หรอื ใชอ กั ษรยอ ของเครอื่ งราชอสิ รยิ าภรณต ามหลงั ชอ่ื เปน ตน การใชย ศ ใชตาํ แหนง เพยี งใชอ ยางใดอยางหนง่ึ กผ็ ดิ แลว แตย ศหรอื ตาํ แหนง น้นั ตองเปนยศหรือตําแหนงท่ีมีกฎหมายกําหนดไว หากมิใชยศหรือตําแหนงตามกฎหมายแลว ผูใชยอม ไมผิด ®¡Õ Ò·Õè ñòò÷/òô÷ù จําเลยพูดแกคนท่ัวไปวา เปนพนักงานตํารวจสันติบาล คาํ วา ตาํ รวจสันตบิ าลไมใ ชย ศหรอื ตําแหนง จงึ ไมใ ชการใชย ศ หรอื ตําแหนง ไมเปนความผดิ â´ÂäÁÁ‹ ÕÊ·Ô ¸Ô หมายความวา การใชย ศ ตาํ แหนง เครอ่ื งราชอสิ รยิ าภรณ หรอื สง่ิ ท่ี หมายถงึ เครอื่ งราชอิสรยิ าภรณ ผใู ชตองไมม สี ิทธโิ ดยชอบที่จะใชไ ด เชน ถูกไลอ อกหรอื ปลดออกจาก ราชการไปแลว แตถาเกี่ยวกับยศทหาร หรือตํารวจ จะตองมีการถอดยศดวย ถายังไมมีการถอดยศ แมจ ะถูกไลอ อกจากราชการ กย็ ังมสี ิทธใิ ชยศไดอ ยู ®Õ¡Ò·Õè øùù/òôùø นายสิบตํารวจถูกปลดออกจากราชการ แตไมมีคําส่ังให ถอดยศดว ย ใชนามตาํ แหนงยศน้นั วาเปนนายสบิ ตํารวจสนั ตบิ าล ไมเปน ความผดิ ®¡Õ Ò·èÕ ñðòò/òõòõ ตํารวจซ่ึงหนีจากราชการไป แตยังไมม คี ําส่ังปลดออกจาก ราชการ ยงั ไมพน จากตาํ แหนง จงึ มีสทิ ธจิ ะใชน ามตาํ แหนง และเครอ่ื งแบบตาํ รวจได สําหรบั องคประกอบภายใน คือ เจตนาและมูลเหตชุ ักจูงใจ เพื่อใหบคุ คลอืน่ เชอื่ วา ตนมีสิทธินั้น มีความหมายเชนเดียวกับที่อธิบายมาแลวในความผิดฐานแรกจึงขอใหเปรียบเทียบ จากท่ีอธบิ ายมาแลว

๑๗๖ ¤ÇÒÁ¼Ô´μÍ‹ ตําá˹§‹ ˹Ҍ ·ÃÕè Òª¡Òà ñ. ਌Ҿ¹¡Ñ §Ò¹Â¡Ñ ÂÍ¡ ÁÒμÃÒ ñô÷ ¼ãŒÙ ´à»š¹à¨ÒŒ ¾¹Ñ¡§Ò¹ ÁÕ˹ŒÒ·Õ«è Í×é ทํา ¨Ñ´¡Òà ËÃÍ× ÃÑ¡ÉÒ·Ã¾Ñ Âã´ àºÂÕ ´º§Ñ ·Ã¾Ñ ¹ ¹éÑ à»¹š ¢Í§μ¹ ËÃÍ× à»¹š ¢Í§¼ÍŒÙ ¹è× â´Â·¨Ø ÃμÔ ËÃÍ× â´Â·¨Ø ÃμÔ ÂÍÁã˼Œ ͌٠¹×è àÍÒ·Ã¾Ñ Â¹ ¹éÑ àÊÂÕ μÍŒ §ÃÐÇÒ§â·Éจาํ ¤¡Ø μ§éÑ áμË‹ ÒŒ »¶‚ §Ö ÂÊÕè ºÔ »‚ ËÃÍ× จาํ ¤¡Ø μÅÍ´ªÇÕ μÔ áÅÐ»ÃºÑ μ§éÑ áμË‹ ¹§èÖ áʹºÒ·¶§Ö ÊáÕè ʹºÒ· ͧ¤»ÃСͺ¢Í§¤ÇÒÁ¼´Ô ÁÕ´§Ñ ¹Õé ๑. เปนเจาพนักงาน ๒. มหี นาที่ซือ้ ทํา จดั การ หรอื รักษาทรพั ยใด ๓. เบียดบังเอาทรัพยสินน้ันเปนของตน หรือเปนของผูอ่ืนหรือยอมใหผูอื่น เอาทรพั ยนัน้ เสยี ๔. เจตนา ๕. โดยทจุ ริต คํา͸ԺÒ ໚¹à¨ÒŒ ¾¹Ñ¡§Ò¹ ตามความหมายของบทนิยาม มาตรา ๑ (๑๖) “เจา พนักงาน” หมายถึง (๑) ผทู ่มี ีกฎหมายบัญญัติไวใหเ ปนเจาพนกั งาน เชน พ.ร.บ.คณะสงฆบญั ญัติให ไวยาวจั กรเปนเจาพนกั งาน หรอื (๒) ผูที่ไดรับแตงตั้งตามกฎหมายใหปฏิบัติหนาที่ราชการ ไมวามีหนาที่ประจํา หรือชั่วคราวและไมว าจะไดร บั คา ตอบแทนหรอื ไม ÁÕ˹ŒÒ·Õè«é×Í ทํา ¨Ñ´¡Òà ËÃ×ÍÃÑ¡ÉÒ·ÃѾ㴠แมผูกระทําผิดจะเปนเจาพนักงาน แตจะผิดตามมาตรานี้ได ผูกระทําผิดจะตองมีหนาท่ีทําอยางใดอยางหนึ่งดังตอไปน้ี (๑) หนาที่ซ้ือ (๒) หนาท่ีทํา (๓) หนาที่จัดการ หรือ (๔) หนาที่รักษาทรัพย หากไมมีหนาที่ดังกลาว ก็ไมผิดตาม มาตรา ๑๔๗ ®¡Õ Ò·Õè òòø/òõóô ความผิดตาม ป.อ.มาตรา ๑๔๗ ผูกระทําผิดตองมีหนาท่ี จดั การหรอื รกั ษาทรพั ยแ ลว เบยี ดบงั เอาทรพั ยน น้ั โดยทจุ รติ จาํ เลยที่ ๑ เปน เจา พนกั งานตาํ รวจตาํ แหนง เจาหนาที่สายตรวจ มิไดมีหนาที่จัดการหรือรักษาเล่ือยยนตของกลางซึ่งนายดาบตํารวจ ส. เปน ผเู ก็บรกั ษา การท่ีจําเลยท่ี ๑ ลกั เลอื่ ยยนตดงั กลาวไปจงึ ไมม คี วามผดิ ตาม ป.อ.มาตรา ๑๔๗ ®Õ¡Ò·Õè ùõø/òõóô จําเลยมีหนาที่รับเงินจากลูกจางช่ัวคราวที่ทําหนาที่รับเงิน คาภาษีบํารงุ ทอ งที่ เมือ่ จําเลยรับเงนิ แลว ตองมีหนา ท่ลี งบญั ชดี วย ยอ มถอื ไดว าจําเลยมหี นา ที่จัดการ หรือรักษาทรัพยตาม ป.อ.มาตรา ๑๔๗ แลว เมื่อจาํ เลยมีเจตนาเบียดบังยักยอกเอาเงนิ คา ภาษีบาํ รุง ทอ งทไ่ี วเ ปน ประโยชนข องจาํ เลยแลว แมต อ มาจาํ เลยจะนาํ เงนิ มาลงบญั ชแี ละฝากธนาคารจนครบถว น ตามระเบียบกไ็ มท ําใหการกระทําของจาํ เลยที่เปน ความผดิ แลวกลับไมเ ปนความผิด

๑๗๗ หนา ทนี่ อี้ าจเปน หนา ทที่ กี่ ฎหมายกาํ หนดไว หรอื โดยคาํ สง่ั หรอื การมอบหมายของ ผซู งึ่ มอี าํ นาจสง่ั หรอื มอบหมายหนา ทเ่ี ชน นน้ั ได เชน ปลดั กง่ิ อาํ เภอสงั่ ใหพ นกั งานบญั ชปี ระจาํ กงิ่ อาํ เภอ รับผิดชอบจัดเก็บภาษีบํารุงทองท่ี นายอําเภอมอบหมายใหปลัดอําเภอเปนเจาหนาที่แผนกทะเบียน อาวุธปน อาจารยใหญมอบหมายใหอาจารยท่ีทําหนาที่สอนหนังสือ ทําหนาท่ีหัวหนาแผนกการเงิน ผูบังคับการตํารวจภูธรเขตมีคําส่ังใหตํารวจประจํากองกํากับการ ตํารวจภูธรจังหวัดทําหนาท่ีผูชวย เสมียนทะเบียนยานพาหนะ เม่ือรับเงินภาษีหรือคาธรรมเนียมหรือเงินคาจําหนายผลิตผลหรือเงิน คาภาษรี ถยนตและยานพาหนะ แลว ยักยอกเสยี กผ็ ิดตามมาตรานี้ ความผิดตามมาตรา ๑๔๗ μŒÍ§à»¹š ¡ÒáÃÐทาํ ã¹Ë¹ŒÒ·ÕèÃÒª¡Òà หากเปน กจิ การ สวนตวั หรือกิจการอื่นอันไมเกีย่ วกบั หนาที่ราชการแลว ก็ไมเ ขา ตามมาตราน้ี ®Õ¡Ò·Õè òó÷ø/òõòò เจา พนกั งานรบั ฝากเงนิ จากผอู น่ื ไวเ ปน การสว นตวั มไิ ดร บั ไว เนื่องในการปฏิบัติหนาที่ราชการ เงินดังกลาวจึงมิใชทรัพยที่เจาพนักงานผูนั้นมีหนาที่ตองจัดการ หรือรักษาตามความหมายของมาตรา ๑๔๗ ®Õ¡Ò·Õè óðóñ/òõñ÷ เจาพนักงานรักษาเงินที่เทศบาลมอบใหเพื่อจัดเปนเงิน สวสั ดกิ ารใหข า ราชการกยู มื ถอื วา เปน กจิ การสว นตวั ไมเ กย่ี วกบั ราชการเชน กนั การทเ่ี จา พนกั งานผนู นั้ ไดรับแตงตั้งใหรักษาเงินดังกลาวจึงไมเปนการปฏิบัติราชการตามตําแหนงหนาท่ี หากยักยอกเงินน้ัน ก็ไมผ ิดตามมาตรา ๑๔๗ คงผดิ ฐานยักยอกตามมาตรา ๓๕๒ ®¡Õ Ò·èÕ ò÷òù/òõóò เจา พนกั งานตาํ รวจประจาํ กองกาํ กบั การตาํ รวจภธู รจงั หวดั ตาํ แหนง หวั หนา เสมยี นคดมี หี นา ทเ่ี กบ็ รกั ษาของกลาง ไดต รวจรบั กญั ชาของกลางและลงลายมอื ชอื่ ใน สาํ เนาบัญชขี องกลางกับสําเนานําสงของกลางของสถานตี ํารวจภูธรอําเภอ แตไมลงบญั ชีของกลางใน คดีอาญาของกองกํากับการ เพ่ือเปนหลักฐานวามีการรับกัญชาของกลางรายน้ีแลวเมื่อเบียดบังเอา กญั ชานน้ั เปนของตนหรอื ผอู ่ืนโดยทจุ รติ ยอ มมคี วามผดิ ตาม ป.อ.มาตรา ๑๔๗ «Íé× หมายถงึ ซอ้ื เพอ่ื ใชใ นทางราชการ เชน ซอื้ เครอื่ งมอื เครอื่ งใช เครอ่ื งเขยี น หรอื อปุ กรณต า งๆ สาํ หรบั ใชใ นหนว ยราชการ ซงึ่ เมอื่ ซอ้ื แลว กต็ อ งดแู ลรกั ษาและเบกิ จา ยแกผ ขู อเบกิ ตอ ไป ˹Ҍ ·ãèÕ ¹¡ÒÃทาํ อาจจะทาํ ขน้ึ ใหมท ง้ั ชนิ้ รวมทงั้ ซอ มแซม เปลย่ี นแปลงแกไ ขดว ย เชน ทาํ เครอื่ งยนตข นึ้ ใหม หรอื ซอ มแซมเครือ่ งยนต เครอ่ื งพิมพทช่ี าํ รุด เปน ตน ทรัพยซ่ึงอยูในหนาที่ของเจาพนักงานน้ี จะเปนทรัพยของเอกชนหรือของราชการ กไ็ ด เชน ของกลางทเี่ จาพนกั งานยึดมาจากเอกชนเพ่อื เปนหลักฐานในคดี สว นทรพั ยของทางราชการ อาจเปน ทรัพยทไ่ี ดจากการขายสิ่งของหรือเก็บคาธรรมเนยี ม คา ภาษี ซึง่ จะตอ งสง คลังตอไป เชน เงิน ทไ่ี ดจ ากการขายสกุ รซง่ึ นกั โทษในเรอื นจาํ เลย้ี ง เงนิ คา ธรรมเนยี มรถเรว็ ทพ่ี นกั งานหา มลอ ของการรถไฟ ไดจ ากการขายตวั๋ แกผ โู ดยสาร แมจ ะมกี ารขดู ลบตว๋ั คา ธรรมเนยี มซง่ึ มเี ครอ่ื งหมายแสดงวา ใชไ มไ ดแ ลว เพอื่ ใหใ ชไ ดอ กี กต็ าม และจะเปน เงนิ ในงบประมาณแผน ดนิ หรอื นอกงบประมาณกไ็ ด เชน เงนิ ศาสนสมบตั ิ แมจะนอกงบประมาณแผนดนิ ถาเบกิ มาตามหนาทีแ่ ลว ยกั ยอกเสียกผ็ ดิ ตามมาตรานี้

๑๗๘ ®Õ¡Ò·Õè óòòô, óòòõ/òõò÷ จําเลยมีหนาท่ีรับคําขอจดทะเบียนสิทธิและ นิติกรรมการรับโอนมรดกและการซ้ือขายท่ีดิน เก็บเงินคาธรรมเนียมและรวบรวมสงมอบให เจาหนาที่การเงินของสํานักงานท่ีดิน การที่จําเลยรับเงินคาธรรมเนียมไวแลวไมรวบรวมสงมอบแก เจา หนา ทกี่ ารเงนิ แตก ลบั เบยี ดบงั เอาไวเ ปน ของตน จงึ เปน ความผดิ ตาม ป.อ.มาตรา ๑๔๗ ซง่ึ เอาผดิ แก เจา พนกั งานทเ่ี บยี ดบงั เอาทรพั ยท ต่ี นไดม าหรอื ถอื ไวเ พอ่ื จดั การตามหนา ท่ี ไมใ ชเ อาผดิ เฉพาะวา ทรพั ยน น้ั จะตองเปนกรรมสิทธ์ิ ของทางราชการหรือของรัฐ การที่จําเลยปลอมเอกสารและใชเอกสารปลอม ก็โดยมีเจตนาที่จะใชเปนหลักฐานในการเบียดบังยักยอกเงินคาธรรมเนียม การกระทําของจําเลย จงึ เปน กรรมเดยี วเปน ความผดิ ตอ กฎหมายหลายบทตอ งลงโทษตาม ป.อ. มาตรา ๑๔๗ ซงึ่ เปน บทหนกั ท่สี ุด àºÂÕ ´º§Ñ àÍÒ·ÃѾ¹éѹ໹š ¢Í§μ¹ËÃÍ× à»š¹¢Í§¼ÍÙŒ ¹è× ËÃÍ× ÂÍÁãËŒ¼ŒÍÙ ¹è× àÍÒ·ÃѾ¹ ¹Ñé àÊÂÕ ทีจ่ ะเปนความผิดตามมาตรา ๑๔๗ เจาพนกั งานผมู ีหนาท่ีดังกลาวมาแลว จะตองกระทาํ การอยา งใด อยางหน่ึง คือ (๑) เบียดบังเอาทรัพยนั้นเปนของตนหรือเปนของผูอื่น หรือ (๒) ยอมใหผูอ่ืน เอาทรพั ยน น้ั เสีย (๑) เบยี ดบงั เอาทรพั ยน นั้ เปน ของตนหรอื เปน ของผอู น่ื เบยี ดบงั แสดงวา ผกู ระทาํ ตอ งครอบครองทรพั ยน นั้ อยู แลว เอาทรพั ยน น้ั เปน ของตนเสยี เชน เอาไปใชส อย ขายหรอื จาํ นาํ เปน ตน พลตาํ รวจรับมอบปน และกระสนุ ปน ไปปฏิบตั ิราชการ ถอื วามหี นาที่ตองรกั ษาสิ่งเหลา นนั้ เมือ่ เอาไป จาํ นําเสีย ก็เปนการเบียดบงั เอาทรัพยนน้ั เปนของตน การเบยี ดบงั กฎหมายมไิ ดจ าํ กดั วา จะตอ งเบยี ดบงั เพอ่ื ตนเทา นน้ั แมจ ะเบยี ดบงั เปนของผูอื่นก็ผิด เชน เจาพนักงานตํารวจไดรับมอบหมายจากผูบังคับบัญชาใหใชและรักษาปน และกระสุนปน แลวเบียดบงั เอาปน และกระสุนปน นน้ั ไปใหผ ูอ่นื เสยี มาตรา ๑๔๗ แหง ประมวลกฎหมายอาญามขี อ ความวา àºÂÕ ´º§Ñ ·Ã¾Ñ ¹ ¹Ñé ໹š ¢Í§μ¹ËÃÍ× ¢Í§¼ÍŒÙ ¹×è ไมใ ชแ ตเ พยี งเอาทรพั ยน น้ั เปน ประโยชนช วั่ คราวแลว คนื ให เชน เอาทรพั ยข องคนอนื่ ไปจํานําแลวไถคืนมาไมเปนยักยอก แตถาเปนการเอาเงินที่ตนมีหนาท่ีรักษาไวไปใหผูอื่นยืม เปนความผิด ตามมาตรา ๑๔๗ เพราะกรณีนี้เปนโภคยทรัพยคือเอาเงินไปใหคนอ่ืนยืมเปนการโอน กรรมสทิ ธิ์ จงึ เปน การเอาเปน ของตนและของผูอ่นื ไมใชเอาไปเปน ประโยชนช วั่ คราว จึงเปนยักยอกได (๒) ยอมใหผ ูอน่ื เอาทรัพยน้นั เสยี มาตรา ๑๔๗ น้ี ยงั ขยายกวา งไปถึงการยอมให ผูอ ื่นเอาทรพั ยท่ีตนมีหนาที่ซือ้ ทํา จดั การ หรอื รักษาน้ันไปดว ย ®Õ¡Ò·èÕ óôñ/òõñò จําเลยเปนพลทหารเรือประจําการมีหนาท่ีขับรถยนตของ ราชการทหารเรอื จงึ เปน เจา พนกั งานมหี นา ทจี่ ดั การ ใชแ ละรกั ษานาํ้ มนั รถทจี่ าํ เลยทาํ หนา ทข่ี บั นนั้ ดว ย การท่จี ําเลยยอมใหบ ุคคลอนื่ ดูดเอาน้ํามนั รถไป เปนความผิดตามมาตรา ๑๔๗ กรณีนีถ้ าจาํ เลยดูดเอาน้ํามนั รถเปน ของตนเสีย กเ็ ปนการเบยี ดบงั เอาเปนของตน ผดิ ฐานเจา พนกั งานยักยอกนเ้ี ชนกนั

๑๗๙ à¨μ¹Ò การเบียดบังทรัพยหรือยอมใหผูอื่นเอาทรัพยเปน ของตน ผูก ระทําจะตอง กระทําโดยเจตนา คือเจตนาธรรมดาตามมาตรา ๕๙ â´Â·¨Ø ÃμÔ ความผดิ ฐานเจา พนกั งานยกั ยอกทรพั ย นอกจากผกู ระทาํ จะตอ งมเี จตนา ธรรมดาตามมาตรา ๕๙ แลว จะตองมีเจตนาพเิ ศษโดยทุจรติ ดว ย หากผกู ระทําไมมีเจตนาทจุ รติ แลว ก็ไมผดิ ฐานนี้ ®Õ¡Ò·èÕ ñøôõ/òõñ÷ จําเลยเปนเสมียนศาล ไดรับคําส่ังใหทําหนาท่ีปลดเผา สาํ นวน จําเลยเอาแสตมปฤ ชากรเกาทใ่ี ชแ ลว ซึ่งจะตอ งเผาไปเปนจํานวนมาก แตไมป รากฏวาจาํ เลยมี เจตนาทจุ รติ ไมผ ดิ ตามมาตรา ๑๔๗ แตผิดตามมาตรา ๑๕๘ ®¡Õ Ò·èÕ ô÷ó/òõò÷ สารวตั รใหญส ง่ั ใหจ าํ เลยทาํ หนา ทเ่ี กบ็ รกั ษาเงนิ ประกนั ตวั ผูตองหา ของสถานีตํารวจ การท่ีจําเลยนําเงินดังกลาวไปฝากพ่ีสาว มิไดนํามาเก็บไวในตูนิรภัยของ ทางราชการ หรือหากไมม ตี ูน ิรภัย ควรจะเก็บเงนิ อยา งใด จาํ เลยกจ็ ะตอ งขอคาํ สั่งจากผบู ังคบั บัญชา พฤติการณแสดงวาจําเลยมีเจตนาทุจริตเบียดบังเงินน้ันเปนของตนหรือเปนของผูอื่น แมจําเลยจะนํา เงนิ มาคืนในภายหลัง กม็ ีความผิดตาม ป.อ. มาตรา ๑๔๗ ®¡Õ Ò·èÕ òñ÷õ/òõòù จาํ เลยเปน ตาํ รวจ มคี าํ สงั่ กองกาํ กบั การตาํ รวจภธู รทจ่ี าํ เลย สงั กดั กาํ หนดใหจ าํ เลยเปน เจา หนา ทค่ี วบคมุ การกอ สรา งซอ มแซมสถานทรี่ าชการและมหี นา ทจี่ าํ หนา ย แบบแปลนการกอ สรา ง เขยี นใบเสรจ็ รบั เงนิ เสนอรองผกู าํ กบั การตาํ รวจภธู รตน สงั กดั ลงชอ่ื เปน ผรู บั เงนิ และนาํ เงนิ ทจี่ าํ หนา ยแบบแปลนกอ สรา งไดส ง มอบแกส มหุ บ ญั ชกี องกาํ กบั การฯ เพอ่ื สง เปน รายไดข อง แผนดินตอไป จําเลยมิไดนําเงินท่ีจําหนายแบบแปลนการกอสรางไดสงมอบเปนรายไดของแผนดิน ตามระเบียบจนพนักงานตรวจเงินแผนดินตรวจสอบพบและแนะนําใหจําเลยนําเงินดังกลาวสงคลัง จาํ เลยจึงปฏบิ ัตติ าม ดังน้ี ถอื ไดวาจาํ เลยละเวนการปฏิบัติหนา ทีแ่ ละเบียดบงั เอาทรพั ยดังกลา วเปนของตน โดยทจุ รติ มคี วามผิดตาม ป.อ.มาตรา ๑๔๗, ๑๕๗, ๑๕๘ แตเ มอื่ การกระทาํ ของจาํ เลยเปนความผิด ตามมาตรา ๑๔๗ ซ่ึงเปนบทเฉพาะของมาตรา ๑๕๗ แลว การกระทําน้ันก็ไมเปนความผิดตาม มาตรา ๑๕๗ ซ่ึงเปน บทท่วั ไปอีก กอนจะจบการอธิบายความผิดฐานเจาพนักงานยักยอกตามมาตรา ๑๔๗ ก็มี ขอ สงั เกตอยบู างประการเพราะความผดิ ตามมาตรานใี้ กลเ คยี งกบั ความผดิ ในมาตราอนื่ ๆ อกี บางมาตรา (๑) ความผดิ ฐานเจา พนกั งานยกั ยอก สว นหนง่ึ เปน การกระทาํ ความผดิ ฐานยกั ยอก ตามมาตรา ๓๕๒ นนั่ เอง ตา งกนั เฉพาะตวั ผกู ระทาํ ผดิ ซง่ึ ผกู ระทาํ ผดิ ตามมาตรา ๑๔๗ จาํ กดั วา จะตอ ง เปน เจาพนักงานซง่ึ มหี นาท่ซี ้อื ทาํ จดั การหรือรักษาทรพั ยใด ฉะน้ัน ถาการกระทําไมผิดตามมาตรา ๑๔๗ กอ็ าจผดิ ฐานยกั ยอกธรรมดาตามมาตรา ๓๕๒ (๒) มาตรา ๑๔๗ กับมาตรา ๑๕๑ เปน กรณเี จาพนกั งานผูมีหนาท่ีซ้ือ ทาํ จัดการ หรอื รกั ษาทรพั ยใ ด กระทาํ ผดิ ตอ หนา ทที่ ง้ั สองมาตรา แตม ลี กั ษณะตา งกนั คอื ความผดิ ตามมาตรา ๑๔๗ เปนเร่ืองเบียดบังตัวทรัพยที่อยูในหนาท่ี หรืออีกนัยหนึ่งเอาตัวทรัพยท่ีอยูในความครอบครอง

๑๘๐ ไปเปนประโยชน สวนความผิดตามมาตรา ๑๕๑ ผูกระทํามิไดเอาตัวทรัพยที่อยูในหนาที่ไว เปนประโยชนหรือเอาตัวทรัพยน้ันเสีย หากแตอาศัยหนาที่ที่ตนมีเกี่ยวกับทรัพยอันใดอันหนึ่ง หาประโยชนอ นื่ นอกเหนอื จากการเอาทรัพยน ้ันไป (๓) การที่เจาพนักงานเบียดบังทรัพยในหนาท่ีโดยทุจริต อันเปนความผิด ตามมาตรา ๑๔๗ นี้ ก็ถือไดวาเปนกรณีที่เจาพนักงานปฏิบัติหรือละเวนการปฏิบัติหนาที่โดยมิชอบ อันเปนความผิดตามมาตรา ๑๕๗ ดวย แตมาตรา ๑๕๗ นี้ เปนบททั่วไป สวนมาตรา ๑๔๗ เปน บทเฉพาะ หากการกระทําเปนความผดิ ตามมาตรา ๑๔๗ ซงึ่ เปน บทเฉพาะแลว ก็จะไมเ ปน ความผิด ตามมาตรา ๑๕๗ ซงึ่ เปนบททว่ั ไปอีก (๔) ระหวา งมาตรา ๑๔๗ กบั มาตรา ๑๕๘ ขอแตกตา งไมไดอยทู ห่ี นาทป่ี กครอง ดูแลรักษาทรัพย เพราะท้ังสองมาตรานี้ เปนกรณีเจาพนักงานมีหนาท่ีรักษาทรัพย ขอแตกตางคงอยู ท่ีการเบียดบังตามมาตรา ๑๔๗ มีลักษณะเปนการตัดกรรมสิทธ์ิ ไมใชเอาไปเสียชั่วคราว แตการเอา ไปเสยี ตามมาตรา ๑๕๘ จะเปน การเอาไปชว่ั คราวหรอื เอาไปเลยกไ็ ด ถา เอาไปเลยกม็ าปรบั เขา ลกั ษณะ เปน การเบยี ดบงั ตามมาตรา ๑๔๗ ซงึ่ เปน บทเฉพาะ นอกจากนน้ั ตามมาตรา ๑๔๗ ตอ งเปน การกระทาํ โดยทจุ รติ แตม าตรา ๑๕๘ ไมจ าํ เปน ตองมกี ารกระทาํ โดยทจุ รติ ò. ãªอŒ าํ ¹Ò¨ã¹ตาํ á˹§‹ ¢Á‹ ¢¹× ã¨àÍÒ·Ã¾Ñ Â ÁÒμÃÒ ñôø “¼ŒÙã´à»š¹à¨ŒÒ¾¹¡Ñ §Ò¹ãªŒอาํ ¹Ò¨ã¹ตาํ á˹§‹ â´ÂÁªÔ ͺ ¢‹Á¢¹× 㨠ËÃ×ͨ٧ã¨à¾Íè× ãËŒºØ¤¤Åã´ÁͺãËŒ ËÃ×ÍËÒÁÒãË«Œ §èÖ ·Ã¾Ñ ÊÔ¹ËÃÍ× »ÃÐ⪹͏ ¹è× ã´á¡μ‹ ¹àͧËÃ×ͼŒÙÍ×è¹ μŒÍ§ÃÐÇÒ§â·Éจํา¤Ø¡μéѧáμ‹ËŒÒ»‚¶Ö§ÂèÕÊÔº»‚ ËÃ×Íจํา¤Ø¡μÅÍ´ªÕÇÔμ áÅлÃѺμÑé§áμ‹Ë¹Öè§áʹºÒ· ¶Ö§ÊèáÕ Ê¹ºÒ· ËÃ×Í»ÃÐËÒêÕÇÔμ” Í§¤» ÃСͺ¢Í§¤ÇÒÁ¼´Ô Á´Õ ѧ¹éÕ ๑. เปนเจาพนกั งาน ๒. ใชอ ํานาจในตาํ แหนงโดยมิชอบ ๓. ขม ขนื ใจหรอื จงู ใจผูอ ่นื ๔. เจตนา ๕. เพื่อใหบุคคลใดมอบใหหรือหามาใหซ่ึงทรัพยสิน หรือประโยชนอ่ืนใดสําหรับ ตนเองหรือผอู ื่น คํา͸ºÔ Ò ໹š à¨ÒŒ ¾¹¡Ñ §Ò¹ เจา พนกั งานมคี วามหมายอยา งไรนน้ั ไดอ ธบิ ายไวโ ดยละเอยี ดแลว ฉะนนั้ สําหรับองคป ระกอบขอ น้จี ะไมกลา วซํ้าอีก 㪌อํา¹Ò¨ã¹ตําá˹‹§â´ÂÁԪͺ เจาพนักงานก็ยอมมีตําแหนงตางๆ แลวแต กฎหมายจะกําหนดเรยี กช่ือตําแหนงน้ันๆ เชน ผูใหญบ าน กํานนั ปลัดอาํ เภอ นายอาํ เภอ ศกึ ษาธิการ หัวหนาฝาย หัวหนากอง เปนตน และแตละตําแหนงก็ยอมมีอํานาจแตกตางกันไปตามประเภทของ

๑๘๑ เจา พนกั งาน เชน ตํารวจมีอํานาจในการจบั กุมสืบสวน สอบสวนความผดิ อาญา เจาพนกั งานศลุ กากร มีอํานาจตรวจคนจับกุมของหนีภาษี เจาพนักงานสรรพากรมีอํานาจตรวจสอบภาษีตามรานคา เจา พนักงานสรรพสามติ มีอาํ นาจตรวจจับสรุ าเถื่อนได การใชอ าํ นาจตอ งเปน การใชอ าํ นาจในตาํ แหนง ของเจา พนกั งานผนู นั้ เชน ตาํ รวจใช อํานาจในการจับกุม เจาพนักงานสรรพากรใชอํานาจตรวจสอบภาษีรานคา ถาเปนการใชอํานาจ นอกตาํ แหนง หรอื มิใชเปน การใชอ าํ นาจในตําแหนงของตนแลว ก็ไมผดิ ตามมาตราน้ี เชน ตาํ รวจไป ใชอํานาจตรวจสอบภาษีตามรานคาหรือเจาพนักงานสรรพสามิตจับกุมผูเลนการพนัน เหลานี้เปน เรอ่ื งนอกอาํ นาจของตํารวจและเจาพนักงานสรรพสามิต ®Õ¡Ò·Õè ññù-ñòð/òõñø ล. เปนเลขานุการแขวงมีหนาท่ีตรวจสอบภาษี บาํ รุงทองท่ี วา รายการถกู ตองหรือไม แตไมมอี าํ นาจเรียกเกบ็ ภาษี ล. พดู จงู ใจใหผ เู สยี ภาษี เสียภาษี เกินกวา จํานวนที่ตองเสีย แลว เอาเงินสว นเกินไปไว มใิ ชเปน การใชอ ํานาจในตําแหนง ®Õ¡Ò·Õè òöôõ/òõò÷ จําเลยเปนเจาพนักงานพัฒนาชุมชนประจําอําเภอ เปนผูวางโครงการจัดสรางทํานบฝายน้ําลนตามความตองการของราษฎร เพ่ือเสนอให พ. สมาชิก สภาผูแทนราษฎรนําไปชี้แจงขอรับเงินจัดสรรจากรัฐบาล การท่ีจําเลยหลอกลวงเอาเงินราษฎรท่ีเขา รว มประชมุ อา งวา เพอ่ื จะนําไปมอบให พ. เปน คาใชจ า ยในการว่ิงเตนขอจดั สรรเงนิ จากทางราชการ และเอาเงินนั้นไวเปนของตน จึงเปนการปฏิบัติหรือละเวนการปฏิบัติหนาที่โดยมิชอบตาม ป.อ. มาตรา ๑๕๗ แตก ารกระทาํ ของจาํ เลยดงั กลา วมไิ ดใ ชอ าํ นาจในตาํ แหนง โดยมชิ อบแมจ ะเปน การจงู ใจใหร าษฎร ท่ปี ระชมุ มอบเงินหรือทรพั ยสินใหแกจาํ เลย กไ็ มเปนความผดิ ตามมาตรา ๑๔๘ ความผิดตามมาตรา ๑๔๘ ข้ันตนจะตองเปนการใชอํานาจในตําแหนงกอน เมื่อ เปน การใชอ าํ นาจในตาํ แหนง แลว ตอ งเปน การใชโ ดยมชิ อบดว ย กลา วอกี นยั หนงึ่ คอื เปน การใชอ าํ นาจ ในขอบเขตตาํ แหนง ของตน แตใ ชโ ดยมชิ อบ หรอื ใชไ ปในทางทผี่ ดิ เชน ตาํ รวจยอ มมอี าํ นาจโดยตาํ แหนง ทจี่ ะจบั กมุ ผกู ระทาํ ความผดิ การจบั กมุ จงึ เปน การใชอ าํ นาจในตาํ แหนง แตถ า แกลง จบั ผทู ม่ี ไิ ดก ระทาํ ผดิ ก็เปนการใชอํานาจในตําแหนงโดยมิชอบ ตัวอยางตํารวจจับกุมผูอื่นในขอหาขายสลากกินรวบ โดยปราศจากหลักฐานหรือเหตุผลท่ีควรจับได หรือแกลงจับเขาหาวาเลนสลากกินรวบ หรือจับแร ท่ีมผี ขู นมาโดยชอบดว ยกฎหมายมีหนังสือกํากับนําแรเคลอ่ื นท่ีมาดวย เหลานถี้ ือวา เปนการใชอาํ นาจ ในตําแหนง โดยมชิ อบทีต่ าํ รวจมอี ยใู นการจบั กุม ®¡Õ Ò·Õè óøöñ/òõòø มผี ไู ปแจง วา ผเู สยี หายลกั โค สารวตั รใหญใ หจ าํ เลยซง่ึ เปน ตาํ รวจไปจบั ผเู สยี หาย ผเู สยี หายวา ซอ้ื มา เอาสญั ญาซอื้ ขายใหด ู จาํ เลยไมย อมดพู ดู วา โคอยทู ใี่ ครกจ็ ะ จบั คนนนั้ ถา ไมใ หจ บั ตอ งเอาเงนิ มาให ผเู สยี หายกลวั จงึ มอบเงนิ ใหจ าํ เลยไป ดงั นี้ เปน การใชอ าํ นาจใน ตาํ แหนง โดยมชิ อบ ขม ขนื ใจใหผ เู สยี หายยอมมอบใหซ งึ่ ทรพั ยส นิ โดยขเู ขญ็ วา จะจบั กมุ ผเู สยี หายฐานลกั ทรพั ย หรือรับของโจร อันไมเปนความจริง และผูเสียหายเกรงกลัวยอมมอบทรัพยใหจําเลยตามที่เรียกรอง จําเลยมคี วามผิดตาม ป.อ.มาตรา ๑๔๘, ๓๓๗ ลงโทษตามมาตรา ๑๔๘ อนั เปน บทหนกั

๑๘๒ ®¡Õ Ò·èÕ óö÷ù/òõòù นายตรวจสรรพสามติ เมอ่ื ไดร บั คาํ สง่ั ใหไ ปตรวจเขตหนงึ่ แลว แมไ ปตรวจอกี เขตหนง่ึ กเ็ ปน การปฏบิ ตั ริ าชการเชน กนั เพยี งแตเ ปน การปฏบิ ตั นิ อกเหนอื คาํ สงั่ การตรวจ รานคาสุรามิใชการปฏิบัติหนาที่ในสถานท่ีราชการซึ่งโดยปกติจะกระทําในระหวางเวลาราชการ ทงั้ ไมป รากฏวา มขี อ จาํ กดั วา จะตอ งปฏบิ ตั หิ นา ทเ่ี ฉพาะในเวลาราชการเทา นนั้ เมอื่ ไปตรวจทรี่ า นคา ของ ผเู สียหาย เวลา ๑๗.๐๐ น. และเรยี กผเู สยี หายไปบอกวาสรุ าของผเู สียหายไมคอยดี ซึง่ หมายความวา ไมถ กู ตอ งตามกฎหมาย และจะจบั สรุ าไปนนั้ กต็ อ งถอื วา เปน การกระทาํ ของเจา พนกั งานในการปฏบิ ตั ิ หนา ท่ี และเมอ่ื เรยี กรอ งใหผ เู สยี หายจา ยเงนิ เปน คา ตอบแทนเพอ่ื จะไมจ บั ทงั้ ทไ่ี มป รากฏวา ผเู สยี หาย ทําผิดกฎหมายอยางไร จึงเปนการใชอํานาจในตําแหนงหนาที่โดยมิชอบ อันเปนความผิดตาม ป.อ.มาตรา ๑๔๘ สวนจาํ เลยอ่ืนซึ่งมไิ ดเ ปน เจาพนักงาน เปน เพียงพนกั งานของบรษิ ัทสรุ าแตไดรว ม ในการกระทําดังกลาว มคี วามผดิ ฐานเปน ผสู นบั สนุนอนั เปนความผิดตามมาตรา ๑๔๘ ประกอบดวย มาตรา ๘๖ การที่ผูเสียหายซ่ึงเปนเจาของรานคาสุราใหเงินแกพวกจําเลยก็ดวยความกลัวที่เกิดจาก การถกู พวกจาํ เลยขเู ขญ็ วา จะจบั สรุ า การกระทาํ ของพวกจาํ เลยจงึ เปน ความผดิ ตาม ป.อ.มาตรา ๓๓๗ ดว ย ตอ งลงโทษตามมาตรา ๑๔๘ ซึง่ เปนบทหนักท่สี ุด แตถาตํารวจจับกุมผูที่กระทําผิดจริงๆ ก็เปนการใชอํานาจในตําแหนงโดยชอบ มใิ ชโ ดยมชิ อบ แมภ ายหลงั จะเรยี กเงนิ ทองกไ็ มผ ดิ ตามมาตรานี้ แตอ าจจะผดิ ฐานอน่ื เชน ตาํ รวจจราจร จับกุมผูขับรถยนตฝาฝนกฎจราจรแลวเรียกเอาเงิน ไมผิดตามมาตรา ๑๔๘ เพราะมิไดใชอํานาจใน ตาํ แหนงโดยมชิ อบ แตจ ะผดิ ตามมาตรา ๑๔๙ ฐานเจา พนกั งานเรียกสนิ บน ¢‹Á¢×¹ã¨ËÃ×ͨ٧㨼ٌÍè×¹ การท่ีเจาพนักงานใชอํานาจในตําแหนงโดยมิชอบ ดังกลาวมาแลว จะตองเปนการใชโดยมิชอบขมขืนใจหรอื จูงใจผอู ื่น ¢‹Á¢×¹ã¨ กค็ ือบังคับใหเขากระทาํ อยางใดอยา งหนง่ึ โดยเขาไมเต็มใจ สวน ¨§Ù 㨠กเ็ ปน การโนม นาวหรอื ชักนาํ ใหเขากระทําการขม ขนื ใจ หรือจูงใจตองกระทําเพื่อใหบรรลุตามมูลเหตุชักจูงใจของผูขมขืน คือ เพ่ือใหยอมใหหรือหามาให ซ่ึงทรัพยสินหรือประโยชนอ่ืนใด ความผิดตามมาตราน้ี มิใชวาจะตองมีการขมขืนใจแตประการเดียว เพยี งแตม กี ารจงู ใจกเ็ ปน ความผดิ เหมอื นกนั และ ໹š ¤ÇÒÁ¼´Ô สาํ àèç àÁÍ×è ä´ทŒ าํ ¡ÒâÁ‹ ¢¹× ã¨ËÃÍ× ¨§Ù 㨠ไมจาํ เปนวา ผูถ ูกขม ขืนใจหรอื จูงใจจะมอบใหหรือหาประโยชนม าใหแ ลว à¨μ¹Ò การใชอํานาจในตําแหนงโดยมิชอบ ขมขืนใจหรือจูงใจผูอื่นนั้นผูกระทํา จะตอ งมเี จตนาตามมาตรา ๕๙ à¾è×ÍãËŒºØ¤¤Åã´ÁͺãËŒËÃ×ÍËÒÁÒãËŒ«èÖ§·ÃѾÊÔ¹ ËÃ×Í»ÃÐ⪹Í×è¹ã´สําËÃѺ μ¹àͧËÃÍ× ¼ÍÙŒ ×¹è นอกจากจะมีเจตนาแลว ผกู ระทาํ ยงั ตองมมี ูลเหตชุ ักจงู ใจ คือ เพอื่ ใหบ ุคคลมอบให หรอื หามาใหซ ง่ึ ทรพั ยส นิ หรอื ประโยชนอ น่ื ใดสาํ หรบั ตนเองหรอื ผอู น่ื มลู เหตชุ กั จงู ใจในการกระทาํ มไิ ด จาํ กดั เฉพาะทรพั ยส นิ เงนิ ทอง แตร วมถงึ ประโยชนอ นื่ ๆ ทม่ี ใิ ชท รพั ยส นิ ดว ย เชน ใหโ ดยสารรถประจาํ ทาง โดยไมตองเสียคาโดยสาร ใหใชหองพักโรงแรมโดยไมเสียคาเชา เปนตน และการเรียกทรัพยสินหรือ ประโยชนน จี้ ะเรยี กเพอ่ื ตนเองหรอื เรยี กเพอื่ ผอู น่ื กไ็ ด เพยี งแตผ กู ระทาํ ผดิ มมี ลู เหตชุ กั จงู ใจตามทกี่ ลา วน้ี กเ็ ปน ความผดิ สาํ เรจ็ แลว จะเกดิ ผลขนึ้ ตามมลู เหตชุ กั จงู ใจหรอื ไมไ มส าํ คญั แมผ ถู กู ขม ขนื ใจหรอื ถกู จงู ใจ จะไมยอมตามน้ัน หรือยังมไิ ดม อบทรพั ยใหก ต็ าม

๑๘๓ ®Õ¡Ò·Õè ò÷øö/òõòù ฟองโจทกบรรยายวา จําเลยกับพวกไดบังอาจรวมกัน ใชอํานาจในตําแหนงหนาท่ีโดยมิชอบ ขมขืนใจ กรรโชก ใหผูเสียหายมอบเนื้อกระบือชําแหละแลว ๑๔๐ กก. ใหแกจําเลยกับพวก มิฉะน้ันจําเลยกับพวกจะยึดเนื้อกระบือชําแหละแลว ๕๐๐ กก. ไปตรวจสอบอันจะเปนเหตุใหเน้ือเสียหายและจะจับกุมผูเสียหายกับพวกทําใหปราศจากเสรีภาพ ผเู สยี หายกับพวกจงึ ไดย อมมอบเน้อื ๑๔๐ กก. ใหจ าํ เลยกบั พวกไป ดังน้ี ฟองไดบ รรยายขอ เทจ็ จริงท่ี เปนการกระทําของจําเลยตอผูเสียหายครบถวนในลักษณะความผิดตาม ป.อ.มาตรา ๑๔๘ และ มาตรา ๓๓๗ ที่ขอใหล งโทษแลว ทงั้ บทบัญญัติ ๒ มาตราดงั กลาวกไ็ มไ ดร ะบอุ งคประกอบความผดิ วา ผกู ระทาํ ตองมีเจตนาทจุ รติ ฟอ งชอบดวยกฎหมาย ®Õ¡Ò·èÕ óùõó/òõóð จําเลยเปนขาราชการพลเรือนสังกัดมหาวิทยาลัย ร. มีหนาที่ ปฏิบัติงานชางเขียนแบบและปฏิบัติหนาที่อ่ืนตามท่ีไดรับมอบหมาย จําเลยไดรับแตงต้ังจาก มหาวทิ ยาลยั ใหม หี นา ทค่ี วบคมุ และตรวจงานกอ สรา งทพ่ี กั สาํ หรบั นกั ศกึ ษา แลว รายงานผลใหป ระธาน กรรมการตรวจการจางทราบ ซ่ึงจําเลยอาจรายงานในทางใหคุณหรือใหโทษ โดยเกี่ยงงอนวางาน งวดสุดทายที่จําเลยเรียกรองเงินจาก พ . ตัวแทนของผูรับจางในการที่จําเลยจะลงนามตรวจผาน ใหน ั้น ยงั ไมแ ลวเสร็จบรบิ ูรณต ามสัญญาจางได จงึ ถือไดวา จาํ เลยใชอํานาจในตาํ แหนงโดยมิชอบ จูงใจเพื่อให พ. ใหเงินดังกลาวแกจําเ ลย อันเปนความผิดตาม ป.อ.มาตรา ๑๓๘ แลว แมจําเลย จะอางวาเรียกรองใหผูอ่ืนและไดมีการ สงมอบเงินใหจําเลยหลังจากที่คณะกรรมการตรวจการจาง ตรวจรบั งานไวแลว กต็ าม ®¡Õ Ò·èÕ ñðøô/òõóö จาํ เลยเปน เจา พนกั งานยศสบิ ตาํ รวจเอกไดพ ดู กบั โจทกร ว มวา รานของโจทกรวมเปนเจามือหวยเถ่ือน อยางนี้ตองมีผลประโยชนและใหเอาเงินใสซองมาใหบาง ถา ไมใ หจ ะตาม สวป.มาดาํ เนนิ การจบั กมุ เมอ่ื โจทกร ว มไมใ หเ งนิ จาํ เลยจงึ ไปแจง เหตตุ อ สารวตั รปกครอง และปอ งกนั วา พวกในตลาดกาํ ลงั เลน การพนนั สลากกนิ รวบขอใหไ ปทาํ การจบั กมุ ตามทจี่ าํ เลยขโู จทกร ว ม แตปรากฏวาไมมีการเลนแตอยางใดถือไดวาจําเลยมีเจตนาจูงใจเพ่ือใหโจทกรวมจายเงินให โดยใช อํานาจในตําแหนงโดยมิชอบ มคี วามผดิ ตาม ป.อ. ม.๑๔๘ ®¡Õ Ò·Õè ñöö/òõô÷ เมือ่ ผลการตรวจคนตวั ว. ไมพ บส่งิ ของผิดกฎหมาย จึงไมม ี เหตอุ ันควรสงสัยวา ว. ไดก ระทาํ ความผดิ ฐานมยี าเสพติดใหโทษไวใ นครอบครองตอไปอีก จําเลยที่ ๑ ซึ่งเปนเจาพนักงานตํารวจไมมีอํานาจจับกุม ว. สมควรท่ีจําเลยท่ี ๑ จะตองปลอยตัว ว. ไป การท่ี จาํ เลยที่ ๑ ยงั จบั กมุ ว. จากศาลาทา นา้ํ นาํ ตวั ไปไวท ส่ี ะพานขา มคลองแสนแสบจงึ เปน การปฏบิ ตั หิ นา ที่ โดยมิชอบ ó. àÃÂÕ ¡ ÃѺ ËÃÍ× ÂÍÁÃѺ¨ÐÃѺÊÔ¹º¹ ÁÒμÃÒ ñôù ¼ãŒÙ ´à»¹š à¨ÒŒ ¾¹¡Ñ §Ò¹ ÊÁÒª¡Ô ÊÀÒ¹μÔ ºÔ ÞÑ ÞμÑ áÔ Ë§‹ Ã°Ñ ÊÁÒª¡Ô ÊÀÒ¨§Ñ ËÇ´Ñ ËÃÍ× ÊÁÒª¡Ô ÊÀÒà·ÈºÒÅ àÃÕ¡ ÃºÑ ËÃ×ÍÂÍÁ¨ÐÃºÑ ·ÃѾÂʏ Ô¹ ËÃ×Í»ÃÐ⪹Íè¹× ã´สําËÃѺμ¹àͧËÃ×Í ¼ÙŒÍè×¹â´ÂÁԪͺ à¾×èÍ¡ÃÐทํา¡ÒÃËÃ×ÍäÁ‹¡ÃÐทํา¡ÒÃÍ‹ҧã´ã¹ตําá˹‹§äÁ‹Ç‹Ò¡Òùéѹ¨ÐªÍºËÃ×Í

๑๘๔ ÁԪͺ´ŒÇÂ˹ŒÒ·Õè μŒÍ§ÃÐÇÒ§â·Éจํา¤Ø¡μÑé§áμ‹ËŒÒ»‚¶Ö§ÂÕèÊÔº»‚ ËÃ×Íจํา¤Ø¡μÅÍ´ªÕÇÔμáÅлÃѺμÑé§áμ‹ Ë¹§Öè áʹºÒ·¶§Ö ÊèÕáʹºÒ· ËÃ×Í»ÃÐËÒêÇÕ Ôμ ͧ¤» ÃСͺ¢Í§¤ÇÒÁ¼Ô´ ÁÕ´§Ñ ¹éÕ ๑. เปน เจา พนกั งาน สมาชกิ สภานติ บิ ญั ญตั แิ หง รฐั สมาชกิ สภาจงั หวดั หรอื สมาชกิ สภาเทศบาล ๒. เรียก รับหรือยอมจะรับทรัพยสินหรือประโยชนอ่ืนใดสําหรับตนเองหรือผูอ่ืน โดยมชิ อบ ๓. เจตนา เพ่ือกระทําการหรือไมกระทําการอยางใดในตําแหนงไมวาการน้ันจะชอบ หรอื ไมชอบดว ยหนาที่ คํา͸ԺÒ ໹š ਌Ҿ¹Ñ¡§Ò¹ ÊÁÒª¡Ô ÊÀÒ¹ÔμÔºÞÑ ÞÑμÔáË‹§ÃÑ° ÊÁÒªÔ¡ÊÀҨѧËÇÑ´ ËÃÍ× ÊÁÒªÔ¡ ÊÀÒà·ÈºÒÅ มาตราน้ีบัญญัติเพม่ิ ตัวบุคคลผกู ระทาํ ผดิ นอกเหนอื จากเจาพนักงานคอื รวมถงึ สมาชกิ สภานติ บิ ญั ญตั แิ หง รฐั สมาชกิ สภาจงั หวดั และสมาชกิ สภาเทศบาลดว ย ความจรงิ บคุ คลในตาํ แหนง ดงั กลา ว ไมมฐี านะเปน เจา พนกั งาน แตโ ดยเหตทุ ี่บคุ คลเหลา นอ้ี ยใู นตําแหนงสําคญั เปนผูทํางานเพ่ือสว นรวม หากรับสินบนก็ยอมกอใหเกิดความเสียหายตอสาธารณะไดเชนเดียวกับเจาพนักงาน กฎหมายจึง บัญญัติเอาผิดดวย แตไมขยายไปถึงสมาชิกสุขาภิบาล หรือสมาชิกสภาตําบลเพราะกฎหมายจํากัด เฉพาะสมาชกิ ๓ ประเภทเทา นน้ั ®Õ¡Ò·èÕ òòòø/òõóð จาํ เลยเปน พนกั งานเทศบาลตาํ แหนง หวั หนา ฝา ยการศกึ ษา มีหนาที่เกย่ี วกับการบริหารงานบุคคล เชน การสอบบรรจุ แตงต้งั เล่ือนช้ันครูและนักการภารโรงของ โรงเรียนในสังกัดเทศบาล มีฐานะเปนเจาพนักงานตามความหมายแหงประมวลกฎหมายอาญา ดงั บญั ญตั ไิ วใ นพระราชบญั ญตั เิ ทศบาล พ.ศ.๒๔๙๖ มาตรา ๔๔ เมอื่ นายกเทศมนตรแี ตง ตงั้ จาํ เลยเปน กรรมการและเลขานกุ ารดาํ เนนิ การคดั เลอื กนกั การภารโรง เปน การแตง ตง้ั จาํ เลยซงึ่ เปน เจา พนกั งานอยแู ลว ใหปฏิบัติตามระเบียบของกระทรวงมหาดไทยท่ีวางไวอีกช้ันหน่ึง หาไดหมายความวากอนหนานั้น จาํ เลยไมไ ดม ฐี านะเปน เจา พนกั งานไม เมอ่ื จาํ เลยเรยี กเงนิ จากผเู สยี หายเพอ่ื จะไดใ ชอ าํ นาจหนา ทชี่ ว ยให ผูเ สียหายไดรบั บรรจุเขาทํางานตาํ แหนงนกั การภารโรง จึงมีความผิดตาม ป.อ.มาตรา ๑๔๙ ความผิด ฐานเปนเจา พนกั งานเรยี กและรบั ทรัพยสนิ โดยไมช อบตามมาตรา ๑๔๙ แหง ประมวลกฎหมายอาญา มใิ ชความผิดอนั ยอมความได แมไมมีคํารอ งทกุ ข พนักงานสอบสวนก็มีอํานาจสอบสวน และพนักงาน อัยการกม็ อี ํานาจฟองคดีได àÃÕ¡ ÃѺ ËÃ×ÍÂÍÁ¨ÐÃѺ·ÃѾÊÔ¹ËÃ×Í»ÃÐ⪹Íè×¹ã´สําËÃѺμ¹àͧËÃ×ͼٌÍè×¹ â´ÂÁԪͺ องคประกอบขอ นี้เปนองคประกอบสวนการกระทาํ (๑) เรยี ก หมายถึง เรียกเอาทรัพยส ินหรอื ประโยชนอ น่ื ใด “ทรัพยส ิน” อาจจะเปน เงินทอง สวน “ประโยชน” หมายรวมถึงประโยชนทุกชนิดจะเปนประโยชนในทางทรัพยสินหรือมิใช

๑๘๕ ทรัพยสินก็ได เชน รับทํางานให หรือยอมใหรวมประเวณี เปนตน การเรียกทรัพยสินหรือประโยชน อาจจะทาํ โดยวาจา หรอื วธิ อี นื่ เชน สมาชกิ สภาเทศบาลเขยี นจดหมายถงึ บ.ใหช ว ยปลดเปลอื้ งหนส้ี นิ ให ก็เปนการเรียกทรัพยสินเหมือนกัน และเพียงแตเรียกแมจะยังไมไดทรัพยหรือประโยชนตามที่เรียก กเ็ ปน ความผิดสาํ เรจ็ แลว (๒) รับ หมายถงึ เอาไวซ ึง่ ทรัพยส นิ หรอื ประโยชนอนื่ ใดทผี่ อู นื่ มอบหรอื ยอมให (๓) ยอมจะรบั หมายถงึ ตกลงทจ่ี ะเอาไวห รอื รบั ไวซ ง่ึ ทรพั ยส นิ หรอื ประโยชนอ นื่ ใด ในอนาคต การเรียก รับ หรือยอมจะรับน้ี จะตองเปนการกระทําโดยมิชอบ คือไมมีอํานาจ โดยชอบดว ยกฎหมาย กฎ ขอ บงั คบั หรอื ระเบยี บแบบแผน ทจ่ี ะเรยี ก รบั หรอื ยอมจะรบั ทรพั ยส นิ หรอื ประโยชนเ ชน นนั้ ได และการเรยี ก รบั หรอื ยอมจะรบั น้ี จะกระทาํ สาํ หรบั ตนเองหรอื สาํ หรบั ผอู นื่ กผ็ ดิ ทง้ั สนิ้ à¨μ¹Ò การเรียก รับ หรือยอมจะรับทรัพยสินหรือประโยชนอื่นใด ผูกระทําตอง กระทําโดยเจตนาตามมาตรา ๕๙ à¾×èÍ¡ÃзíÒ¡ÒÃËÃ×ÍäÁ‹¡ÃÐทํา¡ÒÃÍ‹ҧã´ã¹ตําá˹‹§äÁ‹Ç‹Ò¡ÒùÑ鹨ЪͺËÃ×Í äÁ‹ªÍº´ŒÇÂ˹ŒÒ·èÕ องคประกอบนี้เปนมูลเหตุชักจูงใจหรือเจตนาพิเศษของการกระทํา คือนอกจาก ผกู ระทาํ ผดิ จะตอ งมเี จตนาตามมาตรา ๕๙ แลว กจ็ ะตอ งมเี จตนาพเิ ศษขอ นด้ี ว ย จงึ จะผดิ ตามมาตรานี้ และเมือ่ องคประกอบนีเ้ ปนเพียงมูลเหตุชักจูงใจกไ็ มจ าํ เปนวาจะไดมีการกระทําหรอื ไม กระทาํ การใน ตาํ แหนง ตามมลู เหตชุ กั จงู ใจนนั้ หรอื ไม มลู เหตชุ กั จงู ใจนอ้ี าจแยกไดเ ปน ๒ ประการ คอื (๑) เพอ่ื กระทาํ การอยา งใดในตาํ แหนง ไมว า การนนั้ จะชอบหรอื ไมช อบดว ยหนา ท่ี หรอื (๒) เพอ่ื ไมก ระทาํ การอยา งใด ในตําแหนง ไมว า การนั้นจะชอบหรอื ไมชอบดวยหนาที่ (๑) เพอื่ กระทาํ การอยา งใดในตาํ แหนง ไมว า การนน้ั จะชอบหรอื ไมช อบดว ยหนา ท่ี คอื ผูก ระทาํ มีความมุงหมายหรอื ต้งั ใจจะกระทาํ การอยางใดในตาํ แหนงหนาทขี่ องตน สวนการทต่ี ้ังใจ กระทาํ นั้น จะชอบหรอื ไมชอบดวยหนาที่ ไมใชข อสาํ คญั เชน เจา อาวาสเรยี กเงนิ สินบนในการใหเชา ที่ของวดั แตถ า ผกู ระทาํ ไมม คี วามมงุ หมายเชน นี้ หรอื เปน การกระทาํ ทอ่ี ยนู อกขอบเขตอาํ นาจ หนา ท่ี กไ็ มผ ดิ ตามมาตราน้ี ®Õ¡Ò·èÕ ùðù/òõðñ สารวตั รศกึ ษาประจาํ อาํ เภอไมม หี นา ทใี่ นการออกบตั รประจาํ ตวั ประชาชน ถาชวยใหผทู ่ีมาขอไดร ับบัตรนั้นไปจากเจา หนาท่ี โดยรบั เงินตอบแทนก็ไมผิดฐานรบั สินบน ®Õ¡Ò·Õè ñöõñ/òõóò จาํ เลยไดน าํ หนงั สอื มอบอาํ นาจของผชู ว ยหวั หนา เขตซง่ึ มถี งึ สารวตั รใหญส ถานตี าํ รวจนครบาลขอใหด าํ เนนิ คดแี ก ม. ตามพระราชบญั ญตั คิ วบคมุ อาคาร พ.ศ.๒๕๒๒ มาตรา ๗๐ ไปแจง ความและมอบหนงั สอื มอบอาํ นาจใหแ กพ นกั งานสอบสวนแลว จาํ เลยยอ มหมดหนา ที่ การที่จําเลยเรียกและรับเงินจาก ม. และแกไขเอกสารดังกลาวในภายหลังเปนการกระทํานอก ตาํ แหนง หนา ท่รี าชการ มิใชในฐานะเปน เจาพนกั งาน มีหนา ทตี่ อ งปฏบิ ตั หิ รือละเวนหนา ท่ีโดยมชิ อบ จําเลยจงึ ไมม คี วามผดิ ตาม ป.อ.มาตรา ๑๔๙

๑๘๖ (๒) เพ่ือไมกระทําการอยางใดในตําแหนงไมวาการนั้นจะชอบหรือไมชอบดวย หนา ที่ มลู เหตชุ กั จงู ใจนเี้ ปน เรอื่ งละเวน ไมก ระทาํ การในตาํ แหนง เชน ถา บคุ คลทถี่ กู จบั ไดก ระทาํ ผดิ และ เจา พนกั งานไดจ บั กมุ โดยชอบตามอาํ นาจหนา ทใ่ี นตาํ แหนง แลว เรยี กหรอื รบั เงนิ จากผนู น้ั แลว ปลอ ยตวั ไป หรือตาํ รวจพบกญั ชาท่ี ว. แตเรียกเอาเงนิ จาก ว. เพ่อื ไมจับดําเนนิ คดี หรอื ตํารวจจราจรมหี นาที่ ตรวจรถบรรทุกวาบรรทุกนํ้าหนักเกินหรือไม แตกลับเรียกเอาเงินจากคนขับรถ เพ่ือไมตรวจรถตาม หนา ท่ี ถอื วา เปน ความผดิ ตามมาตรา ๑๔๙ และเมอื่ เปน ความผดิ สาํ เรจ็ แลว แมจ ะมกี ารกลบั กระทาํ การ โดยชอบดวยหนาทใ่ี นภายหลงั กไ็ มเปน การพยายามกระทําความผิด ®Õ¡Ò·èÕ ñòöó/òõóò กรงุ เทพมหานครไดม คี าํ สงั่ แตง ตงั้ ใหเ จา พนกั งานจดั เกบ็ รายได ระดับ ๓ ขึ้นไปและเจาหนาที่จัดเก็บรายไดระดับ ๔ ข้ึนไป เปนพนักงานเจาหนาที่และพนักงานเก็บ ภาษีตามพระราชบัญญัติภาษีโรงเรือนและท่ีดินฯ จําเลยเปนขาราชการตําแหนงเจาหนาท่ีจัดเก็บรายได ๓ งานรายได โดยมหี นา ทรี่ ับแบบตรวจสอบรายการสถานที่ กําหนดคารายปเ สนอหวั หนางาน พิจารณา สั่งการตามคําสั่งหัวหนาเขต จําเลยจึงเปนเจาพนักงานมีหนาที่ดําเนินการจัดเก็บภาษีโรงเรือน และ ทดี่ นิ จาํ เลยจะเปน พนกั งานเจา หนา ทเี่ พอ่ื ปฏบิ ตั ติ ามพระราชบญั ญตั ภิ าษโี รงเรอื นและทดี่ นิ ฯ ตามคาํ สงั่ กรงุ เทพมหานครหรอื ไมม ใิ ชส าระสาํ คญั การทจ่ี าํ เลยเรยี กเงนิ จากผเู สยี หายเพอ่ื จะทาํ ใหผ เู สยี หายเสยี ภาษี โรงเรือนและท่ีดินนอยกวาที่ควรจะตองเสีย จึงเปนการกระทําเพ่ือกระทําการหรือไมกระทําการ อยา งใดในตาํ แหนงอันเปน ความผดิ ตาม ป.อ.มาตรา ๑๔๙ สําหรับความผดิ ตามมาตรา ๑๔๙ นี้ มขี อ สงั เกตคอื ความผดิ ฐานน้บี างทีกเ็ รียกวา ฐานรับสินบน หรือเจาพนักงานรับสินบน ถาราษฎรใหสินบนเจาพนักงานเพื่อทําการอันมิชอบดวย หนา ท่ี ผใู หส นิ บนมคี วามผดิ ตามมาตรา ๑๔๔ เจา พนกั งานผดิ ตามมาตรา ๑๔๙ และราษฎรไมม คี วามผดิ ฐานสนับสนุนเจา พนกั งานอกี ô. »¯ÔºμÑ ÔËÃ×ÍÅÐàÇŒ¹¡Òû¯ºÔ μÑ Ô˹Ҍ ·Õèâ´ÂÁªÔ ͺËÃÍ× â´Â·Ø¨ÃÔμ ÁÒμÃÒ ñõ÷ ¼ãŒÙ ´à»¹š à¨ÒŒ ¾¹¡Ñ §Ò¹ »¯ºÔ μÑ ËÔ ÃÍ× ÅÐàǹŒ ¡Òû¯ºÔ μÑ ËÔ ¹ÒŒ ·âÕè ´ÂÁªÔ ͺ à¾Íè× ãËàŒ ¡Ô´¤ÇÒÁàÊÂÕ ËÒÂ᡼‹ ÙËŒ ¹§èÖ ¼ÙŒã´ ËÃÍ× »¯ÔºÑμÔËÃÍ× ÅÐàÇŒ¹¡Òû¯ÔºÑμÔ˹Ҍ ·âèÕ ´Â·¨Ø ÃÔμ μÍŒ §ÃÐÇÒ§ â·Éจํา¤¡Ø μ§Ñé áμ‹Ë¹§èÖ »¶‚ Ö§ÊÔº»‚ ËÃ×Í»ÃºÑ μé§Ñ áμ‹ÊͧËÁ×蹺ҷ¶§Ö ÊͧáʹºÒ· ËÃÍ× ·§éÑ จํา·é§Ñ »ÃºÑ มาตรานี้บญั ญัติการกระทาํ อนั เปน ความผิด ๒ ความผิด คอื ความผดิ แรกเปนเรื่อง การปฏิบัติหรือละเวนการปฏิบัติหนาที่โดยมิชอบ และความผิดที่สองเปนเรื่องการปฏิบัติหรือละเวน การปฏิบตั ิหนา ที่โดยทจุ ริต ¤ÇÒÁ¼´Ô áá มอี งคป ระกอบของความผดิ ดงั นี้ ๑. เปนเจาพนักงาน ๒. ปฏบิ ตั ิหรือละเวน การปฏบิ ตั หิ นาทีโ่ ดยมิชอบ ๓. เจตนา ๔. เพ่อื ใหเ กดิ ความเสยี หายแกผ หู น่ึงผูใด

๑๘๗ คํา͸ԺÒ ໹š à¨ÒŒ ¾¹¡Ñ §Ò¹ ความผดิ เกยี่ วกบั การปฏบิ ตั หิ รอื ละเวน การปฏบิ ตั หิ นา ทโี่ ดยมชิ อบ หรอื โดยทจุ ริตเพ่อื ใหเกิดความเสยี หายแกผ ูหนงึ่ ผูใ ด ผูก ระทําจะตอ งมีฐานะเปน เจาพนกั งาน »¯ºÔ μÑ ËÔ ÃÍ× ÅÐàǹŒ ¡Òû¯ºÔ μÑ ËÔ ¹ÒŒ ·âèÕ ´ÂÁªÔ ͺ บทบญั ญตั ใิ นมาตรานเ้ี ปน การควบคมุ ทวั่ ไป หรอื เรยี กวา บททวั่ ไป คอื เอาผดิ แกเ จา พนกั งานทกุ คนทกุ ประเภท และไมจ าํ กดั วา จะตอ งมหี นา ที่ โดยเฉพาะเจาะจงแตป ระการใด ฉะนน้ั หากเปน เจา พนกั งาน เมอื่ การกระทาํ ทเี่ กยี่ วขอ งกบั หนา ทไี่ มเ ปน ความผิดตามมาตราตางๆ ท่ีเปนบทเฉพาะซึ่งระบุหนาท่ีของเจาพนักงานโดยเฉพาะเจาะจงแลว กอ็ าจผดิ ตามมาตรานซ้ี ง่ึ เปน บททวั่ ไปได แตถ า การกระทาํ เปน ความผดิ ตามบทเฉพาะแลว กไ็ มผ ดิ ตาม บททว่ั ไปในมาตรา ๑๕๗ น้ีอกี สาํ หรบั ลกั ษณะของการกระทาํ อนั เปน ความผดิ กฎหมายกม็ ไิ ดบ ญั ญตั ไิ วโ ดยเฉพาะ เจาะจง ฉะน้ัน จะปฏิบัติหรือละเวนการปฏิบัติหนาที่ประการใดก็อาจเปนความผิดได แตการปฏิบัติ หรือละเวนการปฏิบัติน้ันจะตองอยูในหนาท่ี ซึ่งหนาท่ีของเจาพนักงานผูนั้นตองเปนหนาท่ีโดยตรง ตามที่กฎหมายบัญญัติไวหรือไดรับมอบหมายใหมีหนาที่นั้นๆ เทาน้ันและตองเปนการปฏิบัติหรือ ละเวนการปฏิบัติหนาท่ีโดยมิชอบ ถาการปฏิบัติหรือละเวนการปฏิบัติดังกลาวไมอยูในหนาท่ีโดยตรง แมจะปฏิบัติโดยมิชอบก็ไมผิด เชน ตํารวจจับเจามือสลากกินรวบ แลวกระทํามิดีมิรายตอผูตองหา ทางชูสาว หรือจับผูตองหาฐานมีของผิดกฎหมายไวในครอบครอง แลวทํารายผูตองหาภายหลัง เจา พนกั งานตาํ รวจเบกิ ความ เปน พยาน การทาํ มดิ มี ริ า ยทางชสู าวหรอื การทาํ รา ยผตู อ งหาหรอื การเบกิ ความ ของเจา พนกั งานตํารวจท้งั สามกรณี ถอื วาไมอยูใ นหนา ทข่ี องเจาพนกั งาน จึงไมผดิ ตามมาตรา ๑๕๗ แมการปฏิบัติหรือละเวนการปฏิบัตินั้นจะอยูในหนาที่ แตไดกระทําไปโดยชอบ หรือโดยสุจริตก็ไมผิด เชน นายอําเภอสั่งปลัดอําเภอจับผูอื่นหาวากระทําผิด แตสั่งเพราะสาเหตุ โกรธเคอื งกนั เปน สว นตวั ปลดั อาํ เภอไมท ราบเหตสุ ว นตวั ของนายอาํ เภอจงึ จบั ผนู น้ั ตามคาํ สงั่ โดยสจุ รติ ไมผ ดิ ตามมาตรานี้ หรอื ตาํ รวจจบั คนเมาสรุ าเอะอะอาละวาดขงั ไว ๑ คนื เพอื่ รกั ษาความสงบเรยี บรอ ย และทรัพยส ินของทางราชการ ไมเปนการปฏบิ ตั ิหนาท่ีโดยมชิ อบ การปฏบิ ตั หิ รอื ละเวน การปฏบิ ตั หิ นา ทโ่ี ดยมชิ อบนี้ หมายความวา มชิ อบดว ยหนา ที่ ของเจาพนักงานผูน้ันไมถึงกับผิดกฎหมาย และไมจําเปนตองเปนเรื่องกลั่นแกลง เชน จับเจามือ สลากกินรวบเปนผูหญิง แลวใสกุญแจมือเพื่อใหเกิดความอับอายและปรามผูอ่ืน ละเวนไมจับ คนรา ยลกั ทรพั ย และขพู ยานไมใ หย นื ยนั วา รเู หน็ เหตกุ ารณ เจา พนกั งานซง่ึ ไดร บั แตง ตง้ั เปน ผตู รวจงาน ทาํ บนั ทกึ รบั งานวา ถกู ตอ ง ซง่ึ ความจรงิ ใชเ หลก็ ไมถ กู ตอ ง เจา พนกั งานไดร บั แตง ตง้ั เปน กรรมการตรวจ การจางการกอสรางบานพักครูทําหลักฐานใบตรวจรับงานจางเหมาแจงวาไดกอสรางบานพักครู แลว เสรจ็ ตามสญั ญาจา งทงั้ ๆ ทเ่ี ปน ความเทจ็ โดยงานยงั ไมแ ลว เสรจ็ เปน ความผดิ ตามมาตรา ๑๖๒ (๔) และ เปนเหตุใหมีการเบิกจายเงินคาจางเหมากอสรางไปจึงเปนการปฏิบัติหนาท่ีโดยมิชอบเปนเหตุให องคการบริหารสว นจงั หวัดไดร บั ความเสียหายมีความผิดตามมาตรา ๑๕๗ ดวย ตํารวจควบคุมผตู อ ง