Book08_กฎหมายอาญา

๒๓๘ คาํ ͸ºÔ Ò ÇÒ§à¾ÅÔ§à¼Ò เปนลักษณะของการกระทํา ซ่ึงหมายถึงการทําใหเกิดเพลิงไหมเผาทรัพย โดยมีความหมายเปนนัยวา ตอ งเปน การกระทําโดยเจตนาเผาทรัพยข องผูอ ื่นดังจะเหน็ ไดจ ากถอยคํา ที่ใชใ นมาตรานี้ ซง่ึ ตา งจากถอยคําในมาตรา ๒๒๐ และ ๒๒๕ ซ่ึงใชคําวา “กระทําใหเ กิดเพลิงไหม” การทําใหเกดิ เพลงิ จะทําดวยวิธใี ดกไ็ ด เชน จดุ ไฟ ทําใหก ระแสไฟฟา ลดั วงจร วางระเบิด ใชเลนสรบั แสงอาทิตยท าํ ใหเ ชอ้ื เพลงิ ติดไฟ เปน ตน ลาํ พงั แตท าํ ใหเ กดิ เพลงิ ยงั ไมพ อ จะตอ งมกี ารเผาคอื ทาํ ใหเ กดิ ไฟลกุ ไหมข น้ึ ดว ย กลา วคอื สงิ่ ทถี่ กู เผาตดิ ไฟขนึ้ ในตวั เอง เชน เอาไฟเผาจนไมท ถี่ กู เผาตดิ ไฟแดงขน้ึ ในตวั ไมน น้ั เอง ไมต อ งถงึ ขนาดวา ไมท่ีถูกเผาจะตองมีไฟลุกเปนเปลวไฟใหเห็น และถาไฟลุกไหมแลว แมจะไหมเพียงสวนใดสวนหนึ่ง ของทรัพย ก็เปนความผิดสําเร็จแมตอมาจะดับไฟเสียกอน หรือเกิดลมพัดแรงทําใหไฟดับก็ตาม กเ็ ปนความผิดสาํ เรจ็ แลว แตห ากยงั ไมเ กดิ ไฟลกุ ไหมขึ้น เชน เพยี งทําใหเชื้อไฟหรอื ทรพั ยท ีจ่ ะเผาเกรยี มดําเทา น้ัน ก็ยังไมเปนความผิดสําเร็จ เปนการพยายามวางเพลิง เพราะถือวายังไมบรรลุผลของการกระทํา เชน เอาไฟจดุ ผา โยนขน้ึ ไปบนหลงั คาแฝกไฟยงั ไมไ หมห ลงั คา กม็ ผี พู บเหน็ และดบั เสยี ทนั หรอื เอานาํ้ มนั เบนซนิ เทลงพน้ื กระดาน และเอากระดาษหนงั สอื พมิ พช บุ นา้ํ มนั เบนซนิ วางเรย่ี ราดไปตามทตี่ า งๆ เพอ่ื เปน เชอ้ื ไฟ แลวจุดธูปปกไวบนหอกระดาษดินปน ไฟยังไมลุกไหมหอกระดาษดังกลาว เหลืออีกเพียงหนึ่งคุลี จะถงึ ดนิ ปน หรอื จดุ ไฟเผาแลว ประมาณ ๓ นาที ไฟกด็ บั ไปเอง ทรพั ยท ถี่ กู เผา อนั ไดแ ก ประตคู รวั หลงั บา น และในบา น และพ้นื บานแคร อยดาํ เทาน้ัน เปน พยายามวางเพลงิ แตถ ายังไมม กี ารจุดธปู กเ็ ปนเพยี ง การตระเตรยี มวางเพลิง เพราะถอื วา ยงั หา งไกลจากผลสาํ เรจ็ อยา งไรกต็ ามการตระเตรยี มวางเพลงิ นี้ มาตรา ๒๑๙ ไดบ ัญญตั ิไวเปน พเิ ศษใหล งโทษเชน เดียวกบั การพยายามวางเพลงิ ·ÃѾ¢ ͧ¼ÍÙŒ ×è¹ การวางเพลงิ เผาดังกลา ว จะตอ งกระทําตอทรัพยของผอู น่ื ทรัพยกไ็ ดแ ก วัตถุมีรูปราง จะเปนสังหาริมทรัพย หรืออสังหาริมทรัพยก็ได น้ํามันและแกสยอมเปนทรัพยตาม ความหมายในมาตรานี้ แตไมห มายถงึ ทรัพยท ี่ไมม รี ปู ราง เชน ลขิ สทิ ธิ์ สิทธบิ ตั ร หรอื พลังงานไฟฟา เพราะสง่ิ เหลา น้ี ไมอ าจจะเผาไหมไ ด รวั้ บา นกถ็ อื วา เปน ทรพั ย การวางเพลงิ เผารวั้ บา นจงึ ผดิ ตามมาตราน้ี กฎหมายจํากัดวา จะตองเปนทรัพยของผูอ่ืน ฉะน้ันถาเผาทรัพยของตัวเอง ก็ไมผิด ตามมาตรานี้ เชน เผาเรือนของตัวเอง แมขณะเผามีคนอ่ืนใชอยูอาศัยก็ไมผิดตามมาตรา ๒๑๗ หรือถาเจาของทรัพยยินยอมใหเผา เชน เจาของใหเอาเส้ือผาหรือโตะเกาอี้ไปเผาก็ไมผิดเชนกัน แตก ารเผาทรพั ยต วั เอง หรอื เผาทรพั ยท เ่ี จา ของยนิ ยอมใหเ ผาน้ี อาจเปน ความผดิ ตามมาตรา ๒๒๐ ได ถา การเผาน้นั มีลักษณะนาจะเปน อันตรายแกผ อู ่ืนหรือทรัพยของผอู ื่น เน่ืองจากมาตรา ๒๑๗ บัญญัติไวชัดเจนวา ตองเผาทรัพยของผูอื่น ดวยเหตุน้ีทรัพยท่ี ผูอ นื่ เปนเจาของรวมอยดู วย กไ็ มอยูในความหมายของมาตรา ๒๑๗ เชน ดํากบั แดงรวมกนั ซอื้ รถยนต คันหน่ึง ตอมาดําหรือแดงคนใดคนหน่ึง วางเพลิงเผารถยนตคันน้ันเสีย ไมผิดตามมาตรา ๒๑๗ แตอ าจผดิ ฐานทาํ ใหเ สยี ทรพั ยต ามมาตรา ๓๕๘ ซง่ึ บญั ญตั ริ วมถงึ ทรพั ยท ผี่ อู น่ื เปน เจา ของรวมอยดู ว ย

๒๓๙ อยางไรก็ดีหากมีทรัพยของผูอ่ืนเก็บอยูในรถยนตที่ถูกเผาน้ัน และถูกไฟไหมไปดวย กรณีนี้ยอม ผดิ ฐานวางเพลงิ เผาทรัพยผ ูอ ื่นตามมาตรา ๒๑๗ ได ®¡Õ Ò·Õè óöôó/òõòö บทบัญญัติ ป.อ. มาตรา ๒๑๘ เปนเหตฉุ กรรจของมาตรา ๒๑๗ การกระทําที่จะเปนความผิดตามมาตรา ๒๑๗ จะตองเปนการวางเพลิงเผาทรัพยของผูอ่ืน เมื่อบานทถ่ี กู เพลงิ ไหมเ ปนบานทจ่ี ําเลยเปนเจา ของรว มกบั ร. สามีจาํ เลยซึ่งมไิ ดจดทะเบยี นสมรสกนั แมจะฟงวาจําเลยเปนผูวางเพลิง จําเลยก็ไมมีความผิดตามมาตรา ๒๑๘ เพราะเมื่อมาตรา ๒๑๗ บัญญัติวาการวางเพลิงเผาทรัพยของผูอ่ืนเปนความผิด จะตีความคําวา “ทรัพยของผูอื่น” ใหร วมถึงทรพั ยท่ีผอู ่นื มสี วนเปน เจา ของรวมอยูดว ย หาไดไ มเปนการขัดตอ หลกั กฎหมายในมาตรา ๒ “·ÃѾ¢Í§¼ÙŒÍ×è¹” น้ันยอมหมายถึงทรัพยท่ีมีเจาของจึงไมรวมถึงทรัพยท่ีไมมีเจาของ หรือไมมีผูใดถือกรรมสิทธ์ิ สาธารณสมบัติของแผนดิน เชน ปาไม หรือทรัพยากรธรรมชาติท่ียังไมมี ผูใดถือกรรมสิทธิ์ เชน แร นํ้ามันดิบ หิน เปนตน ทรัพยเหลาน้ีไมใชกรรมสิทธิ์ของรัฐ แมรัฐจะเปน ผดู แู ล และอนญุ าตใหผ อู น่ื เขา มาใชป ระโยชนใ นทรพั ยเ หลา นน้ั ไดใ นรปู ของประทานบตั ร หรอื สมั ปทาน ก็ตามและก็มีความเห็นของนักกฎหมายไทยวา รัฐไมใชนิติบุคคล จึงไมอาจถือกรรมสิทธิ์ในทรัพย ที่กลาวมาน้ีได ฉะนั้น ปาไม หรือทรัพยากรธรรมชาติที่ยังไมมีเจาของ จึงมิใชทรัพยของผูอื่นตาม ความหมายในมาตรา ๒๑๗ การวางเพลิงเผาปาไม แร หรือน้ํามันดิบ ไมเปนความผิดตาม มาตรา ๒๑๗ นี้ แตอ าจจะผดิ ตามกฎหมายเฉพาะไดใ นกรณที ร่ี ฐั ตรากฎหมาย เพอื่ คมุ ครองทรพั ยน น้ั ๆ เปนพิเศษ การเผาปาไมจึงอาจเปนความผิดตาม พ.ร.บ.ปาไม หรือการเผาโรงเรียน อันเปน สาธารณสมบัติของแผนดิน เชน สถานท่ีราชการก็ผิดตามมาตรา ๒๑๘(๔) ซึ่งกฎหมายบัญญัติไว โดยเฉพาะ แตทรพั ยของกระทรวง ทบวง กรม เชน รถยนต นาฬกา ถือเปน ทรัพยของผอู นื่ เพราะ กระทรวง ทบวง กรม เปน นิติบุคคลจึงเปนเจาของทรพั ยได à¨μ¹Ò คอื เจตนาตามมาตรา ๕๙ ในการวางเพลิงเผาทรัพยผูอ่ืน และผกู ระทําจะตอ งรู ขอเท็จจริงอันเปนองคประกอบของความผิด คือรูวา ทรัพยท่ีเผานั้นเปนทรัพยของผูอื่น ถาไมรู กถ็ อื วา ขาดเจตนา เชน ถา เผาทรพั ยข องตนเอง หรอื สาํ คญั ผดิ วา เปน ทรพั ยข องตนเอง แตไ ฟลกุ ลามไป ไหมทรัพยของผูอื่นเขาก็ไมผิดตามมาตรา ๒๑๗ เพราะไมมีเจตนาเผาทรัพยของผูอ่ืน แตอาจเปน ความผิดตามมาตรา ๒๒๐ อยางไรก็ตาม ถาเผาทรัพยของตนโดยเจตนาท่ีจะใหเพลิงไหมทรัพย ของผูอ่ืน เชน เผาเสื้อผาของตน โดยตั้งใจใหไฟลุกลามไปไหมสวนของผูอื่น ก็เปนการวางเพลิง ตามมาตรา ๒๑๗ หากไฟยังไมไหมสวนก็เปน การพยายามวางเพลิงตามมาตรา ๘๐ และมาตรา ๒๑๗ อนง่ึ กระทําโดยเจตนา ยอมรวมถงึ กระทําโดยเลง็ เหน็ ผลของการกระทาํ นัน้ ดวย ÍØ·ÒËó ®¡Õ Ò·Õè ññô/òõóñ การที่จําเลยจุดไฟเผาท่ีนอนในหองของโรงนํ้าชาเพราะไมพอใจ หญิงบริการของโรงน้ําชาน้ันจําเลยยอมเล็งเห็นผลไดวา เมื่อท่ีนอนถูกเผาไหมแลวไฟอาจจะลุกลาม ไหมเตียงนอน ฝาผนัง เพดาน จนกระทั่งโรงนํ้าชาแหงน้ันท้ังหมดได เมื่อไดความวาโรงนํ้าชานั้น มีคนอยอู าศัย จําเลยจึงตอ งมีความผดิ ฐานวางเพลงิ เผาโรงเรือนท่ีคนอยอู าศยั ตามมาตรา ๒๑๘(๑)

๒๔๐ การพสิ จู นเ รอื่ งเจตนานน้ั บางครงั้ ทาํ ไดย าก จงึ ตอ งอาศยั หลกั ทว่ี า กรรมเปน เครอ่ื งชเี้ จตนา โดยอาจพจิ ารณาจากพฤติการณแหงคดปี ระกอบพยานแวดลอม ®¡Õ Ò·èÕ ñóôó/òõò÷ กอนเกิดเหตุประมาณ ๑ เดือน จําเลยท้ังสองเอาทรัพยสิน ประกนั อคั คภี ยั ไวก บั บรษิ ทั รบั ประกนั สบ่ี รษิ ทั โดยตรี าคาทรพั ยท เ่ี อาประกนั เกนิ ราคา และเกดิ เพลงิ ไหม ทบ่ี รเิ วณหลงั รา นของจาํ เลยครง้ั หนงึ่ ทางจงั หวดั และเทศบาลตอ งจดั รถดบั เพลงิ มาจอดใกลร า นทกุ คนื หลังเกิดเหตุเพลิงไหมแลว ไดความวามิไดเกิดจากไฟฟาลัดวงจร แตเกิดที่ช้ันลาง ช้ันสองของตึก หางกันเปนจุดๆ และขณะเกิดเหตุเจาหนาท่ีตํารวจพบจําเลยท้ังสองอยูบนตึกชั้นสามมีถังท่ีใชบรรจุ นาํ้ มนั เบนซนิ อยู เจา หนา ทตี่ าํ รวจตอ งฉดุ ลากพาตวั จาํ เลยทง้ั สองลงมา ตามพฤตกิ ารณแ หง คดปี ระกอบ พยานแวดลอ ม กรณเี ชอื่ ไดว า จาํ เลยทง้ั สองรว มกนั วางเพลงิ เผาทรพั ยเ พอ่ื ทจ่ี ะไดร บั เงนิ คา ประกนั อคั คภี ยั ò. ÇÒ§à¾ÅÔ§à¼Ò·Ã¾Ñ º Ò§»ÃÐàÀ· ÁÒμÃÒ òñø ¼ÙŒã´ÇÒ§à¾Å§Ô à¼Ò·ÃѾ´§Ñ μ‹Í仹Õé (ñ) âçàÃ×͹ àÃÍ× ËÃÍ× á¾·è¤Õ ¹ÍÂÍÙ‹ ÒÈÑ (ò) âçàÃÍ× ¹ àÃÍ× ËÃ×Íá¾Í¹Ñ ໚¹·Õèࡺç ËÃÍ× ·èÕทําÊÔ¹¤ÒŒ (ó) âçÁËÃʾËÃÍ× Ê¶Ò¹·èÕ»ÃЪÁØ (ô) âçàÃÍ× ¹Í¹Ñ ໹š ÊÒ¸ÒóÊÁºμÑ ¢Ô ͧἹ‹ ´¹Ô ໹š ÊÒ¸Òóʶҹ ËÃÍ× à»¹š ·สÕè าํ ËÃºÑ »ÃСͺ¾¸Ô Õ¡ÃÃÁμÒÁÈÒÊ¹Ò (õ) ʶҹÕÃ¶ä¿ ·Ò‹ ÍÒ¡ÒÈÂÒ¹ËÃ×Í·¨èÕ Í´Ã¶ËÃÍ× àÃÍ× ÊÒ¸ÒóР(ö) àÃ×Í¡Åä¿ ËÃÍ× àÃ×ÍÂ¹μ ÍѹÁÃÕ ÐÇÒ§μÑé§áμ‹ËŒÒμ¹Ñ ¢¹Öé ä» ÍÒ¡ÒÈÂÒ¹ ËÃ×ÍÃ¶ä¿ ·Õãè ªŒã¹¡Òâ¹Ê‹§ÊÒ¸ÒóРμÍŒ §ÃÐÇÒ§â·É»ÃÐËÒêÕÇÔμ จาํ ¤Ø¡μÅÍ´ªÇÕ μÔ ËÃÍ× จํา¤Ø¡μé§Ñ áμ‹ËÒŒ »‚¶Ö§ÂèÕÊºÔ »‚ มาตรานมี้ ไิ ดบ ญั ญตั คิ วามผดิ ขนึ้ ใหม แตเ ปน บทเพมิ่ โทษของมาตรา ๒๑๗ แมม าตรา ๒๑๘ จะมไิ ดระบุวาเปนทรพั ยของผอู ่นื แตก ต็ องหมายถงึ การวางเพลิงเผาทรัพยของผอู นื่ เพราะบุคคลยอม มีอํานาจที่จะกระทําตอทรัพยของตนไดตามใจชอบ แมจะทําลายเสียก็ได แตอยาทําใหถึงขนาด นาจะเปนอนั ตรายแกบ คุ คลอ่ืน หรือทรัพยของผูอ ่นื มฉิ ะนัน้ จะเปนความผดิ ตามมาตรา ๒๒๐ เมือ่ ความผิดตามมาตรา ๒๑๘ จะตอ งมีการกระทําตามมาตรา ๒๑๗ กอ นการวางเพลงิ เผาบานเรือนของตนเองหรือท่ตี นเปน เจา ของรวมอยูดว ย ก็ยอ มไมผิดตามมาตรา ๒๑๘ เพราะไมใ ช การวางเพลิงเผาทรพั ยข องผูอ่ืนตามมาตรา ๒๑๗ มาตรา ๒๑๗ เปน บทท่วั ไป สวนมาตรา ๒๑๘ เปน บทเฉพาะ คือบัญญัติใหผูกระทําผดิ ตองรบั โทษหนักขึน้ เมอ่ื กระทําตอ ทรัพยบางประเภทท่รี ะบไุ วใ นอนุมาตราตา งๆ กลา วคอื (ñ) âçàÃÍ× ¹ àÃ×Í ËÃ×Íá¾·è¤Õ ¹Í‹ÙÍÒÈÂÑ ทรพั ยที่ระบุในขอนมี้ ีความหมายแคบกวา คาํ วา “เคหสถาน” ตามทน่ี ยิ ามไวม าตรา ๑(๔) เพราะเคหสถาน นอกจากจะหมายถงึ โรงเรอื น เรอื หรอื แพ ซึ่งคนอยูอาศัยแลว ยังรวมถึงบริเวณของที่ซึ่งใชเปนที่อยูอาศัยน้ันดวย เชน โรงรถหรือโรงครัว

๒๔๑ ท่ีแยกจากเรือนที่ตนอยูอาศัย แตมาตรานี้หมายเฉพาะโรงเรือน เรือ หรือแพท่ีคนอยูอาศัยเทานั้น ไมหมายความถึงบริเวณของที่ซึ่งใชเปนที่อยูอาศัยดวย ฉะน้ัน ครัว หรือโรงรถท่ีแยกจากตัวเรือน รวมทั้งเลา หมู เลาไก คอกววั คอกควาย จงึ ไมอยใู นความหมายของมาตรานี้ การวางเพลิงเผาทรพั ย ดังกลาว ไมผ ิดตามมาตรา ๒๑๘ แตผ ดิ ตามมาตรา ๒๑๗ กฎหมายจํากัดวา จะตองเปนโรงเรือน เรอื หรือแพ ทค่ี นอยอู าศยั ถาเปนโรงเรือนรางก็ไมอ ยู ในความหมายของอนุมาตราน้ี การเผาเรือนรางจึงไมผิดตามมาตราน้ีแตผิดตามมาตรา ๒๑๗ แตถา เปน โรงเรอื น เรอื หรือแพ ท่ีคนอยอู าศยั แลวกไ็ มจ ําเปน วา ขณะวางเพลิงเผาจะตองมีคนอยใู นนั้น ®Õ¡Ò·èÕ ñôñò/òõðô จาํ เลยเชา ตกึ แถวหอ งหนงึ่ เปด เปน รา นขายยา และตรวจรกั ษาโรค ในตอนกลางวัน สวนตอนกลางคืนจําเลยกับครอบครัวไปนอนท่ีอ่ืน ไมมีคนอยูอาศัยในหองน้ัน กลางคืนใสกุญแจไว แตหองติดกันในตึกแถวเดียวกันมีคนเชาอยูอาศัยหลับนอน จําเลยวางเพลิงเผา หอ งที่จําเลยเชา ถือวาเปน การวางเพลงิ เผาตกึ แถวท่คี นอยอู าศัย ผดิ ตามมาตรา ๒๑๘(๑) น้ี ถาตึกแถวหองน้ันจําเลยซ้ือมาเปนของตนเองแลว แมจะมีคนอยูอาศัยก็ไมผิดตาม มาตรา ๒๑๘(๑) แตอ าจผดิ ตามมาตรา ๒๒๐ และถาเกิดเพลงิ ไหมแกต ึกแถวหองถัดไปซ่งึ คนอยูอาศยั ก็ยังไมผิดตามมาตรา ๒๑๘ แตผิดตามมาตรา ๒๒๐ วรรคทาย ซึ่งกฎหมายบัญญัติใหรับโทษตาม มาตรา ๒๑๘ อยางไรก็ตาม ถาเผาหองของตนโดยเจตนาจะใหไฟไหมบานเรือนของคนอื่น ไมวา โดยประสงคต อ ผลหรอื ยอ มเลง็ เหน็ ผลกต็ าม กย็ อ มผดิ ตามมาตรา ๒๑๘ น้ี ถา ยงั ไมไ หมบ า นผอู น่ื กเ็ ปน พยายามวางเพลงิ ถาไหมแ ลวก็เปนความผดิ สาํ เรจ็ ®¡Õ Ò·Õè ññùöó/òõõó การกระทําทีจ่ ะเปนความผิดสําเร็จฐานวางเพลงิ เผาทรพั ยน น้ั ไมหมายความเพยี งวา เอาเพลงิ ไปวางเทานั้น หากตอ งเปนการเผาทําใหเกดิ เพลิงไหมทรพั ยนนั้ ตดิ ไฟ ขนึ้ ดว ย จากสภาพในทเ่ี กดิ เหตุ ทรพั ยส นิ ทถี่ กู เผาไหมเ สยี หายมเี พยี งเตยี งนอนและเบาะนอน สว นฝาบา น ชน้ั ลา งมเี พยี งรอยเกรยี มดาํ ยงั ไมไ หมไ ฟยงั ถอื ไมไ ดว า เปน ความผดิ สาํ เรจ็ คงเปน ความผดิ ฐานรว มกนั พยายามวางเพลิงเผาโรงเรือนที่คนอยูอาศัยตาม ป.อ.มาตรา ๒๑๘ (๑) ประกอบมาตรา ๘๐, ๘๓ เทา นนั้ ®Õ¡Ò·èÕ ññññø/òõõó การท่จี าํ เลยท่ี ๑ ท่ี ๓ ถึงที่ ๖ รว มกนั รื้อโครงสรางไมหอ งแถว ของผูเสียหายมากองรวมกันไวแลวนําไปเผาทําลาย มิใชเผาทําลายในขณะที่ทรัพยยังมีสภาพเปน โครงสรา งไมห อ งแถวอยู จงึ เปน เรอื่ งทจ่ี าํ เลยที่ ๑ ท่ี ๓ ถงึ ท่ี ๖ มเี พยี งเจตนาทาํ ใหท รพั ยน นั้ ใชก ารไมไ ด โดยการร้อื ออกมา สวนการเผาเปนเพียงแคก ารทําลายชิน้ สวนท่รี ้ือออกมาจนตัวทรัพยซ ึ่งใชการไมได ไปแลว เทา น้ัน จําเลยท่ี ๑ ท่ี ๓ ถึงที่ ๖ จึงไมมเี จตนาวางเพลิงเผาทรัพย การกระทําของจาํ เลยท่ี ๑ ที่ ๓ ถงึ ท่ี ๖ จงึ เปน ความผดิ ฐานทาํ ใหเ สยี ทรพั ย หาใชเ ปน ความผดิ ฐานวางเพลงิ เผาทรพั ยผ อู น่ื ดว ยไม ®¡Õ Ò·èÕ õ÷ñð/òõôñ จาํ เลยซึง่ เปนผจู ุดไฟจนเกิดไฟไหมบ า น เปนเจาของบานเกดิ เหตุ รวมอยูดวยและเนื่องจากบทบัญญัติมาตรา ๒๑๘ แหงประมวลกฎหมายอาญา เปนเหตุฉกรรจของ มาตรา ๒๑๗ โดยมาตรา ๒๑๘ บญั ญตั ใิ หผ กู ระทาํ ความผดิ ตอ ทรพั ยท รี่ ะบไุ วใ นมาตรา ๒๑๘ (๑) ถงึ (๖)

๒๔๒ ตองไดรับโทษหนักข้ึน ดังน้ัน การกระทําอันมิไดเปนความผิดตามมาตรา ๒๑๗ แมกระทําตอทรัพย ทรี่ ะบใุ นมาตรา ๒๑๘ ผกู ระทาํ ยอ มไมม คี วามผดิ เชน กนั เมอ่ื มาตรา ๒๑๗ บญั ญตั ไิ วแ ตเ พยี งวา การวางเพลงิ เผาทรพั ยข องผอู นื่ เปน ความผดิ โดยไมม ขี อ ความวา “หรอื ผอู นื่ เปน เจา ของรวมอยดู ว ย” กเ็ ปน ความผดิ แลว จึงตองตีความคําวา “ทรัพยของผูอ่ืน” โดยเครงครัด เพราะเปนการตีความบทกฎหมายที่มีโทษ ทางอาญา มอิ าจตคี วามขยายความออกไปใหร วมถงึ ทรพั ยท ผ่ี อู นื่ มสี ว นเปน เจา ของรวมอยดู ว ยเพอื่ ใหเ ปน ผลรา ยแกจ าํ เลยหรอื ผตู อ งหาได ฉะนนั้ เมอื่ จาํ เลยเปน เจา ของบา นเกดิ เหตรุ วมอยดู ว ย การกระทาํ ของ จาํ เลยจงึ ไมเ ปน ความผดิ ตามมาตรา ๒๑๗ และยอ มไมเ ปนความผดิ ตามมาตรา ๒๑๘ (๑) เชน เดยี วกนั (ò) âçàÃ×͹ àÃ×Í ËÃÍ× á¾Íѹ໹š ·èàÕ ¡ºç ËÃ×Íทาํ ÊÔ¹¤ŒÒ ทรัพยในอนุมาตราน้แี ยกไดเปน ๒ ประเภท คอื ๑. โรงเรือน เรือ หรือแพอันเปนท่ีเก็บสินคา เชน โกดัง ไซโล คลังเก็บสินคา ยงุ ขา ว เปน ตน วางเพลงิ เผายงุ ขา ว เปน ความผดิ ตามมาตรา ๒๑๘ (๒) น้ี เพราะขา วเปน สนิ คา อยา งหนงึ่ ๒. โรงเรอื น เรอื หรอื แพอนั เปน ทท่ี าํ สนิ คา เชน โรงเลอ่ื ย โรงสี โรงงานอตุ สาหกรรม ทาํ สนิ คา ตางๆ ทาํ ลกู ชิ้น ทําปลากระปอง เปนตน (ó) âçÁËÃʾËÃ×Íʶҹ·èÕ»ÃЪØÁ âçÁËÃʾ เชน โรงภาพยนตร โรงละคร สวน สถานท่ีประชุม เชน หอประชุมในมหาวิทยาลัย หรือตามสถานศึกษาตางๆ เปนตน ไมวาจะเปน ของทางราชการหรอื เอกชนก็ได (ô) âçàÃ×͹Íѹ໚¹ÊÒ¸ÒóÊÁºÑμԢͧἋ¹´Ô¹à»š¹ÊÒ¸ÒóʶҹËÃ×Í໚¹·èÕสําËÃѺ »ÃСͺ¾¸Ô Õ¡ÃÃÁμÒÁÈÒÊ¹Ò ๑. โรงเรือนอันเปนสาธารณสมบัติของแผนดิน ไดแก ทรัพยสินของแผนดิน ซงึ่ ใชเ พอื่ ประโยชนข องแผน ดนิ โดยเฉพาะตาม ป.พ.พ.มาตรา ๑๓๐๔ (๓) เปน ตน วา ปอ มและโรงทหาร สถานทร่ี าชการตางๆ เชน ศาลากลางจงั หวัด ศาล สถานีตํารวจ ท่ีวาการอาํ เภอ เปนตน ๒. โรงเรือนอันเปนสาธารณสถาน สาธารณสถานตามอนุมาตรานี้ นาจะมี ความหมายแคบกวาที่ไดนิยามศัพทไวในมาตรา ๑ (๓) ซึ่งหมายถึงสถานที่ใดๆ ซ่ึงประชาชนมี ความชอบธรรมท่ีจะเขาไปได ดังน้ัน สาธารณสถานตามอนุมาตรานี้ หมายถึงเฉพาะโรงเรือนที่เปน สาธารณสถานโดยเฉพาะ เชน ท่ีพักคนเดินทาง ศาลาพักรอน เปนตน แตไมหมายความรวมถึง รา นคาตา งๆ ซง่ึ เปน สาธารณสถาน ตามนยิ ามศัพทใ นมาตรา ๑ (๓) ดวย ๓. โรงเรือนอันเปนท่ีสําหรับประกอบพิธีกรรมตามศาสนา จะเปนศาสนาใด ก็ไดไมจ าํ กดั เชน สุเหรา โบสถ เปนตน (õ) ʶҹÕÃ¶ä¿ ·‹ÒÍÒ¡ÒÈÂÒ¹ËÃ×Í·Õè¨Í´Ã¶ËÃ×ÍàÃ×ÍÊÒ¸ÒóРคงมีความหมาย เชน เดียวกับท่บี ัญญตั ิไวใ นมาตรา ๓๓๕ (๙) สถานีรถไฟ หมายความถงึ บรเิ วณทจ่ี อดรถไฟเพ่อื รับสง คนโดยสารหรือสนิ คา ไมจาํ เปน เฉพาะชานชาลาสถานี และรวมถึงหองทํางานของเจา หนาที่ หองขายตวั๋ หองพักคนโดยสาร

๒๔๓ ทาอากาศยาน หมายความถึง สถานที่ซ่ึงอากาศยานข้ึนลงรับสงคนโดยสารตามปกติ โดยรวมถึงหองพักคนโดยสาร ท่ที ําการตรวจรบั คนโดยสาร และสมั ภาระลานจอดรถดว ย ท่จี อดรถ หรือเรอื สาธารณะ ซ่ึงใชใ นมาตรา ๓๓๕ (๙) ดว ย นาจะหมายถึงท่ีที่ประชาชน ในฐานะผูใชบริการใชข้ึนลงรถหรือเรือท่ีจอดอยู ณ ที่น้ัน เชน ทารถประจําทาง ทาเรือรับสงผูโดยสาร ขา มฟาก เปน ตน ไมร วมถงึ ทจี่ อดรถประจาํ ทางหรอื ปา ยรถเมล เพราะกฎหมายมงุ คมุ ครองผใู ชท สี่ าธารณะ ขึน้ ลงยานพาหนะ มิใชค มุ ครองผูน าํ รถ หรือเรอื เขา จอด ท่จี อดรถหรอื เรือสาธารณะน้คี งตอ งสรา งเปน อาคาร หรอื สิง่ ปลูกสรา งทํานองเดียวกับสถานีรถไฟ หรือทา อากาศยาน ไมใชปก ปา ยไวอยางเดียว (ö) àÃ×Í¡Åä¿ ËÃ×ÍàÃ×͹μÍѹÁÕÃÐÇÒ§μéѧáμ‹ËŒÒμѹ¢Öé¹ä» ÍÒ¡ÒÈÂÒ¹ ËÃ×ÍÃ¶ä¿ ·Õè㪌㹡Òâ¹Ê‹§ÊÒ¸ÒóРทรัพยเหลานี้จะตองใชในการขนสงสาธารณะ กลาวคือใชใหบริการแก บคุ คลทว่ั ไป ไมใ ชใ ชเ พอื่ ประโยชนแ กเ อกชนคนใด หรอื กลมุ ใดโดยเฉพาะ จงึ ไมห มายถงึ เครอ่ื งบนิ สว นตวั หรือเรอื กลไฟ หรือเรือยนตสวนตัว ó. μÃÐàμÃÂÕ ÁÇÒ§à¾Å§Ô ÁÒμÃÒ òñù ¼ÙŒã´μÃÐàμÃÕÂÁà¾×èÍ¡ÃÐทํา¤ÇÒÁ¼Ô´´Ñ§¡Å‹ÒÇã¹ÁÒμÃÒ òñ÷ ËÃ×Í ÁÒμÃÒ òñø μŒÍ§ÃÐÇÒ§â·Éહ‹ à´ÂÕ Ç¡Ñº¾ÂÒÂÒÁ¡ÃзÒí ¤ÇÒÁ¼´Ô ¹é¹Ñ æ โดยทั่วไปการตระเตรียมกระทําผิด กฎหมายยังไมลงโทษ เพราะถือวายังหางไกลตอ ผลสาํ เรจ็ มาตรานเ้ี ปน บทยกเวน หลกั ดงั กลา ว โดยบญั ญตั ใิ หล งโทษการตระเตรยี มวางเพลงิ เชน เดยี วกบั การพยายามกระทําความผิดเน่ืองจากกฎหมายเห็นวาเปนความผิดท่ีรายแรง และยากในการพิสูจน ความผดิ ฐานพยายามวางเพลงิ วา ตา งจากการตระเตรยี มเพอ่ื วางเพลงิ เผาทรพั ยผ อู น่ื อยา งไร จงึ บญั ญตั ิ ใหระวางโทษเชน เดียวกัน ¡ÒÃμÃÐàμÃÂÕ Áà¾Í×è ¡ÃÐทาํ ¤ÇÒÁ¼´Ô โดยปกติ การกระทาํ ผดิ อาญามกั มขี นั้ ตอนเปน ลาํ ดบั โดยเร่มิ จากมกี าร¤´Ô ·º·Ç¹วา จะกระทาํ ผิดหรือไม แลวจงึ มกี ารμÑ´Ê¹Ô ã¨กระทาํ ผดิ หลงั จากตดั สินใจ แลว กม็ ีการμÃÐàμÃÂÕ Á หลังจากนัน้ จงึ มีการŧÁÍ× ¡ÃзÒí ¤ÇÒÁ¼´Ô จนกระทงั่ ¤ÇÒÁ¼´Ô สําàÃç¨ ดังนนั้ การตระเตรยี มจึงเปนขน้ั ตอนของการกระทาํ ทอ่ี ยหู ลังจากการตดั สนิ ใจกระทาํ ผดิ แตก อ นการลงมือกระทาํ ผิด แตการวินิจฉัยวาการกระทําอยางไรเปนการตระเตรียมเพื่อวางเพลิงเผาทรัพยน้ันไมใช เรอื่ งงาย ยกตวั อยางเชน ดาํ ตองการวางเพลิงเผาบา นแดงหลงั จากดําตดั สินใจจะวางเพลิงแลว ดําได ไปจดั หาอปุ กรณ และวสั ดุตา งๆ เพื่อใชจุดไฟและเปน สอ่ื เชอื้ เพลิง เชน นํ้ามันเบนซิน ไมขดี ไฟ เศษผา กระดาษหนังสือพิมพ เปน ตน ดาํ นําอปุ กรณแ ละวัสดตุ า งๆ ไปวางทางหลงั บานแดง ดาํ เปด กระปอ ง นํ้ามันเบนซิน หลังจากน้ันดําเอากระดาษและเศษผาชุบนํ้ามัน ตอจากนั้นดําเทราดนํ้ามันเบนซิน ลงบนพนื้ บา นแดงและเอาเศษผา และกระดาษทช่ี บุ นา้ํ มนั แลว วางบนพนื้ บา นโดยดาํ มไี มข ดี ไฟอยใู นกระเปา เสอ้ื ดําหยิบไมขีดไฟดังกลาวออกมา แลวดําจุดไมขีดไฟ หลังจากนั้นจึงโยนไปที่น้ํามันทําใหไฟลุกไหม บานของแดง ตามตัวอยางนี้ปญหาแรกคือการกระทําใดจะถือวาถึงขั้นตระเตรียมเพ่ือวางเพลิงแลว

๒๔๔ และปญหาที่สองคือการกระทําอยางใดจึงจะถือวาพนจากข้ันตระเตรียมแลว กลาวคือจะเปนการเริ่ม ลงมอื กระทาํ ความผิดเมอื่ ใด ในปญ หาท่ีสองเคยมีคาํ พิพากษาฎกี าท่ี ๒๐๔/๒๔๗๕ วินิจฉัยวา การราดนํ้ามันเบนซิน และมไี มข ดี ไฟอยใู นกระเปา เสอื้ ทแี่ ขวนอยใู นหอ งชนั้ ลา งถอื วา เปน การพยายามวางเพลงิ แลว กลา วคอื พน จากขน้ั ตระเตรยี มและถอื วา ไดล งมอื กระทาํ แลว แมจ ะยงั ไมไ ดล ว งเอาไมข ดี ไฟออกมาและจดุ ไฟขน้ึ ก็ตาม ปญหาการแยกความแตกตางระหวางขั้นตอนการตระเตรียม และการพยายามวางเพลิง เผาทรัพยมีความสําคัญนอยลง เน่ืองจากกฎหมายมาตราน้ีไดบัญญัติใหผูตระเตรียมเพื่อวางเพลิง เผาทรัพยตองระวางโทษเชน เดยี วกับการพยายามกระทําความผิด ในปญหาแรกที่วาการตระเตรียมเร่ิมแตเมื่อใดน้ันดูเหมือนยังมีความเห็นแตกตางกันอยู โดยนักกฎหมายบางทานเห็นวาการกระทําท่ีผานพนการตัดสินใจกระทําผิดและกอนการพยายาม กระทําผิดนั้น นาจะถือไดวาอยูในข้ันตระเตรียมเพ่ือท่ีจะกระทําความผิดตอไปท้ังสิ้น ดังนั้น ตามความเห็นนี้ ในตัวอยางท่ียกข้ึนมาน้ัน การตระเตรียมยอมเริ่มต้ังแตการจัดหาอุปกรณและวัสดุ ตางๆ เชน น้ํามันเบนซิน ไมขีดไฟแลว แตนักกฎหมายบางทานเห็นวา “ตระเตรียมเพ่ือกระทําผิด” มคี วามหมายตางจาก “ตระเตรยี ม จะกระทาํ ความผิด” เพราะคําวา “เพ่ือกระทาํ ความผดิ ” หมายถงึ “พรอมท่ีจะลงมือกระทําความผิดน้ันไดทุกเวลา” และเห็นวาตามตัวอยางท่ียกมาน้ัน การตระเตรียม เพื่อวางเพลิงเผาทรัพย ยอมเริ่มตั้งแตดําเปดกระปองนํ้ามันเบนซิน แมจะยังไมไดเทราดนํ้ามัน เบนซนิ ลงบนพนื้ บา น หรือวางเศษผา หรอื กระดาษท่ชี บุ นา้ํ มันลงบนพืน้ บา นกต็ าม เพราะถือวาพรอม ท่ีจะกระทําความผิดฐานวางเพลิงไดแลว เมื่อเปดกระปองน้ํามันเบนซินแลวจุดไฟข้ึนเวลาใด ก็ยอม เกดิ เพลงิ ไดเ มอ่ื นั้น ในปญหานี้ ยังไมพบคําพิพากษาฎีกาท่ีตัดสินวางบรรทัดฐานเร่ืองนี้ไว แตผูสอนมี ความเห็นพองกับนักกฎหมายฝายแรก อยางไรก็ตามในทางปฏิบัติ การจับกุมผูกระทําผิดมักจะ กระทําผิดในขั้นตอนที่ใกลชิดกับการลงมือกระทําผิด โดยผูกระทํามีอุปกรณและวัสดุอยูในท่ีเกิดเหตุ พรอมที่จะกระทําผิดฐานวางเพลิงไดแลว หรือผูกระทําไดลงมือกระทําผิดแลว เพราะเปนขั้นตอนท่ี แสดงใหเ หน็ เจตนาโดยชดั แจง ของผกู ระทาํ ผดิ ลาํ พงั การจดั หาอปุ กรณแ ละวสั ดสุ าํ หรบั การวางเพลงิ นนั้ ยงั ไมเ ปนหลักฐานทแ่ี สดงชัดเจนวา ผกู ระทํามเี จตนาจะวางเพลิงเผาทรพั ยผูอน่ื การตระเตรียมอันจะเปนความผิดน้ี เปนการตระเตรียมเพื่อกระทําความผิดตาม มาตรา ๒๑๗ และมาตรา ๒๑๘ เทา นัน้ จะนาํ ไปใชบ ังคบั ในมาตราอื่นอกี ไมไ ด เชน ตระเตรยี มเผา ทรัพยของตน ตามมาตรา ๒๒๐ ไมเปน ความผดิ เปนตน ®¡Õ Ò·èÕ ö÷ó÷/òõôø จาํ เลยนาํ ถงุ พลาสตกิ บรรจนุ า้ํ มนั เบนซนิ ไปวางบนแครห นา บา น ผเู สยี หายท่ี ๒ จากนนั้ จาํ เลยกบ็ กุ รกุ เขา บา นผเู สยี หายท่ี ๑ และทาํ รา ยรา งกายผเู สยี หายท่ี ๑ แลว รบี หลบ หนอี อกจากบา นผเู สยี หายท่ี ๑ ไปโดยไมไ ดส นใจถงุ นา้ํ มนั เบนซนิ ดงั กลา วอกี แมข ณะทาํ รา ยผเู สยี หาย

๒๔๕ ท่ี ๑ จาํ เลยจะกลา วขนึ้ วา “โกหกกู จะฆา และเผาใหห มด” แตจ าํ เลยกม็ ไิ ดแ สดงอาการจะฆา ผเู สยี หายที่ ๑ ทงั้ ๆ ทผ่ี เู สยี หายที่ ๑ เปน ผหู ญงิ อยคู นเดยี ว ซง่ึ จาํ เลยอาจกระทาํ การฆา ไดโ ดยงา ย และทงั้ จาํ เลยกม็ ไิ ด กลับไปเปด ถงุ พลาสตกิ เอานํ้ามนั เบนซนิ ราดหนา บา นผเู สียหายท่ี ๒ เพื่อจุดไฟเผาดงั พดู ¾ÄμÔ¡Òó ªéÕãËŒàËç¹Ç‹ÒจําàÅÂËÒä´ŒÁÕà¨μ¹Ò¨Ð¡ÃÐทํา¡Òæ‹ÒËÃ×Íà¼ÒμÒÁ·èÕ¡Å‹ÒÇ¢Öé¹äÁ‹ การกระทําของจําเลย จงึ ยังäÁà‹ »š¹¤ÇÒÁ¼´Ô °Ò¹μÃÐàμÃÕÂÁà¾èÍ× ÇÒ§à¾ÅÔ§à¼Ò·Ã¾Ñ ¼ÙŒÍ¹è× ô. ¡ÃÐทาํ ãËàŒ ¡´Ô à¾ÅÔ§äËÁÇŒ Ñμ¶Ø ÁÒμÃÒ òòð ¼ÙŒã´¡ÃÐทําãËŒà¡Ô´à¾ÅÔ§äËÁŒá¡‹ÇÑμ¶Øã´æ áÁŒà»š¹¢Í§μ¹àͧ¨¹¹‹Ò¨Ð ໹š Í¹Ñ μÃÒÂ᡺‹ ¤Ø ¤Å͹è× ËÃÍ× ·Ã¾Ñ ¢Í§¼ŒÙÍè¹× μŒÍ§ÃÐÇÒ§â·Éจาํ ¤Ø¡äÁ‹à¡Ô¹à¨´ç »‚ áÅлÃѺäÁ‹à¡¹Ô ˹Öè§áʹÊÕËè Áè×¹ºÒ· ¶ŒÒ¡ÒáÃÐทํา¤ÇÒÁ¼Ô´´Ñ§¡Å‹ÒÇã¹ÇÃäáá ໚¹àËμØãËŒà¡Ô´à¾ÅÔ§äËÁŒá¡‹·ÃѾμÒÁ·Õè ÃкØäÇŒã¹ÁÒμÃÒ òñø ¼Œ¡Ù ÃÐทาํ μÍŒ §ÃÐÇÒ§â·É´Ñ§·ºèÕ ÞÑ ÞÑμÔäÇŒã¹ÁÒμÃÒ òñø วรรคแรกของมาตรานี้เปนบทบัญญัติเกี่ยวกับความผิด สวนวรรคทายเปนบทบัญญัติให ลงโทษผูก ระทําผดิ หนักขน้ึ ความผิดตามวรรคแรกมีองคประกอบของความผดิ ดงั นี้ องคป ระกอบภายนอก ๑. กระทําใหเกิดเพลงิ ไหม ๒. แกวตั ถุใดๆ แมเปนของตนเอง ๓. จนนา จะเปน อันตรายแกบ คุ คลอน่ื หรอื ทรพั ยของผอู น่ื องคป ระกอบภายใน เจตนา คํา͸ºÔ Ò ¡ÃÐทาํ ãËàŒ ¡´Ô à¾Å§Ô äËÁŒ คอื ทาํ ใหไ ฟลกุ ไหมข น้ึ ไมว า จะทาํ ดว ยวธิ ใี ด เชน จดุ ไฟ ใชก ระแส ไฟฟาช็อตหรือใชสารใหทําปฏิกิริยาเคมีเกิดระเบิดไฟลุกข้ึน เปนตน เชนเดียวกับการวางเพลิงท่ีบัญญัติไว มาตรา ๒๑๗ á¡‹ÇÑμ¶Øã´æ áÁŒà»š¹¢Í§μ¹àͧ ส่ิงที่ถูกกระทําตอในมาตรานี้จะเปนวัตถุใดๆ ก็ได แมจะเปนของตนเองก็ตาม ตา งกับมาตรา ๒๑๗ ตองกระทําตอทรัพยข องผูอนื่ ไมใชท าํ ตอ ทรพั ยข อง ตนเอง มาตรา ๒๒๐ จะทําตอทรัพยของผูอ่ืนหรือของตนก็ได และมาตรา ๒๒๐ น้ีใชคําวา “วัตถุ” ไมใชคําวา “ทรัพย” วัตถุมีความหมายกวางกวาทรัพย คือเปนส่ิงใดๆ ก็ไดที่สามารถติดไฟได จะมีเจาของหรือไมมีเจาของก็ตาม และจะมีราคาหรือไมไมสําคัญ เชน เศษไม เศษหญา หรือขยะ ท่ีท้ิงแลว ฉะน้ัน การจุดไฟเผาเศษขยะ หรือเผาทรัพยของตน ก็อาจมีความผิดตามมาตรานี้ได ถาการกระทําครบองคป ระกอบความผิด

๒๔๖ ¨¹¹‹Ò¨Ð໚¹ÍѹμÃÒÂá¡‹ºØ¤¤ÅÍ×è¹ËÃ×Í·ÃѾ¢Í§¼ÙŒÍè×¹ การทําใหเกิดเพลิงไหมวัตถุใดๆ ดังกลาว จะเปนความผิดตอเมื่อถึงขนาดหรือมีลักษณะจนนาจะเปนอันตรายแกบุคคลอ่ืนหรือทรัพย ของผูอ่ืน องคประกอบขอน้ีเปนเพียงพฤติการณประกอบการกระทํา ไมใชเปนผลของการกระทํา ดงั นั้น เพียงแตน า จะเปนอันตราย กเ็ ปนความผิดสําเร็จ ไมจ ําตอ งเกดิ อนั ตรายจริงๆ อันตรายแกบุคคลอ่ืน จะเปนอันตรายแกกายหรือจิตใจก็ได อันตรายแกทรัพยของผูอื่น อาจจะเปน สงั หาริมทรัพยห รืออสงั หารมิ ทรัพยก ็ได พฤตกิ ารณท นี่ า จะเปน อนั ตรายน้ี ตอ งพจิ ารณาโดยถอื มาตรฐานของบคุ คลธรรมดาทวั่ ไป คือ การทําใหเกิดเพลิงไหมในลักษณะน้ันๆ คนธรรมดาทั่วไปรูสึกวานาจะเปนอันตรายแกบุคคลอื่น หรือทรัพยของผูอื่นหรือไม ถาคนทั่วไปเห็นวานาจะเปนอันตราย ก็เปนความผิด สวนผูกระทําจะ รูสึกอยางนั้นหรือไม ไมสําคัญ ฉะน้ัน พฤติการณท่ีนาจะเปนอันตรายจึงยังไมถึงขนาดของเจตนา ยอมเล็งเหน็ ผล เพราะเจตนายอ มเล็งเห็นผลนน้ั ผูกระทําจะตองตระหนกั หรอื เหน็ ผลไดว า จะตอ งเกดิ อันตรายแกบุคคลอ่ืนหรือทรัพยสินของผูอ่ืน ดวยเหตุนี้ถาการทําใหเพลิงไหมวัตถุน้ันผูกระทําเห็นได แนชัดวา ไฟจะลุกลามไปไหมของผูอ่ืน ก็เปนเจตนายอมเล็งเห็นผล หากไฟลุกลามไปไหมทรัพยของ ผูอื่นจริงก็เปนความผิดตามมาตรา ๒๑๗ หรือมาตรา ๒๑๘ แลวแตประเภทของทรัพยถาไมลุกลาม ไปไหม ก็เปนการพยายามกระทําความผิดตามมาตรา ๒๑๗ หรือมาตรา ๒๑๘ แลวแตกรณี อน่ึง ถาขาดองคประกอบพฤติการณท่ีนาจะเปนอันตรายนี้ ผูกระทําก็ไมมีความผิดแมฐานพยายาม เชน จุดไฟเผากอไผทองขณะท่ีมีลมแรงแตเพียงเล็กนอย ตามธรรมดาของฤดูกาลในเวลาน้ัน หรือเผา หญาและกง่ิ ไมใ นสวน ตามปกตวิ ิสยั ของชาวไรช าวสวนทวั่ ไป ไมถ อื วามลี กั ษณะจนนาจะเปน อนั ตราย แกบุคคลอ่ืนหรือทรัพยของผูอื่น ไมผิดตามมาตรา ๒๒๐ วรรคแรก ถาจุดไฟเผาแลว ไมระมัดระวัง ใหดี ไฟลุกลามไปไหมท รัพยของผอู ่นื เสยี หาย กเ็ ปนความผิดฐานทําใหเ กดิ เพลิงไหมโดยประมาทตาม มาตรา ๒๒๕ แตหากใชความระมดั ระวงั อยา งดีแลว ไฟกย็ ังลุกลามไปไหมทรพั ยข องผอู ืน่ เพราะเกิด มลี มพายพุ ัดขนึ้ มาโดยไมอ าจคาดคิดไดก ็ไมเ ปน ความผดิ (๑) ®Õ¡Ò·Õè ñòøõ/òõòù การที่จําเลยจุดไฟเผาฟางขาวในนาของตนมีลักษณะที่ นาจะเปนอันตรายตอทรัพยสินของบุคคลอื่น เชน กําลังมีลมพัดแรง ซ่ึงเปนท่ีคาดเห็นไดวาเพลิงจะ ลามไปไหมนาตลอดจนโรงเรือนซ่ึงอยูใกลชิดกับบริเวณที่จุดไฟ แตจําเลยยังขืนจุดไฟจนลุกลามไป ไหมท รพั ยส นิ ของผเู สียหาย ดงั นี้ จําเลยจึงจะมีความผิดตามมาตรา ๒๒๐ แตเ มอื่ ระยะเวลาทจี่ าํ เลย จุดไฟจนถึงเวลาที่บานผูเสียหายถูกเพลิงไหมหางกันหลายชั่วโมงแสดงวาไมมีลักษณะท่ีนากลัว จะเปนอันตรายตอทรัพยสนิ ของบคุ คลอน่ื ตามมาตรา ๒๒๐ แตเปน เพราะจาํ เลยประมาทไมควบคุม ดูแลใหเพลิงไหมอยูภายในขอบเขตท่ีจํากัด การกระทําของจําเลยจึงเปนเรื่องขาดความระมัดระวัง จนกอ ใหเกดิ ความเสยี หายแกท รพั ยส นิ ของผอู น่ื อันเปน ความผิดตามมาตรา ๒๒๕ (๒) ®Õ¡Ò·èÕ òñùð/òõóñ จําเลยทั้งสองจุดไฟเผาไมในท่ีดินของตนจนนาจะเปน อันตรายแกสวนยางพาราของผูอ่ืน กับมิไดเตรียมปองกันมิใหเพลิงลุกลามไปไหมสวนยางพารา ขางเคียง เพียงใชไมตีไฟใหดับเทาน้ันไมเปนการระมัดระวังอยางเพียงพอ เม่ือดับไฟไมไดและไฟได

๒๔๗ ลุกลามไปไหมสวนยางพาราของผูเสียหาย จึงเปนความผิดตามมาตรา ๒๒๐ วรรคแรก และ ๒๒๕ เปน การกระทาํ กรรมเดยี ว ผดิ กฎหมายหลายบท (๓) ®¡Õ Ò·Õè õùð/òõóö ความผิดตาม ป.อ. มาตรา ๒๒๐ น้ัน จะตองนาจะเปน อันตรายแกบุคคลอ่ืนหรือของผูอ่ืน ปรากฏขอเท็จจริงเพียงวาบานเกิดเหตุอยูหางจากบานของผูอ่ืน ๑๕ เมตร โดยไมปรากฏวาเปลวเพลิงไดลุกลามไปทางบานของผูอื่นแตอยางใด เมื่อโจทกไมนําสืบ ใหศาลเห็นวาการวางเพลิงเผาบานครั้งนี้นาจะเปนอันตรายแกบานเรือนของผูอื่นอยางไร เชนวา สภาพแวดลอมของบานเกิดเหตุ ทิศทางลมและเปลวเพลิงขณะเกิดเพลิงไหมเปนอยางไรจนนาจะ ไหมลามไปถึงบานเรือนของผูอ่ืนท่ีอยูในละแวกใกลเคียงกันหรือไม เปนตน การกระทําของจําเลย ยอ มไมเ ปน ความผดิ à¨μ¹Ò คือผูกระทําตองมีเจตนาตามมาตรา ๕๙ ในการทําใหเกิดเพลิงไหมวัตถุใดๆ คือ เจตนาทําใหเกิดเพลิงไหมวัตถุน้ัน เชน จุดไฟเผากอไมเผาฟาง ก็ประสงคเพียงใหไฟไหมกอไผ หรอื ฟางน้ันเทา นัน้ บทบญั ญตั ใิ นวรรคทา ยของมาตรานเี้ ปน เหตทุ ที่ าํ ใหร บั โทษหนกั ขนึ้ กลา วคอื ถา การทาํ ให เกิดเพลิงไหมวัตถุดังกลาวในวรรคแรก เปนเหตุใหเกิดเพลิงไหมทรัพยตามท่ีระบุไวในมาตรา ๒๑๘ ผูกระทําก็มีความผิดตามวรรคทายของมาตราน้ี เพียงแตตองรับโทษในอัตราท่ีกําหนดไวในมาตรา ๒๑๘ นน้ั ความผิดตามวรรคทา ยน้ี ถาไดเ กดิ เพลิงไหมท รพั ยสนิ ตามมาตรา ๒๑๘ แลว แมไหมเพยี ง บางสวนไมเสียหายทีเดียว ก็เปนความผิดสําเร็จตามวรรคทาย แตถาไมเกิดไฟไหม เพียงแตจะเกิด ไฟไหมกเ็ ปนความผิดตามมาตรา ๒๒๐ วรรคแรก มาตรา ๒๒๐ วรรคทา ยนี้ ลงโทษหนกั ขนึ้ เฉพาะการเกดิ เพลงิ ไหมท รพั ยต ามมาตรา ๒๑๘ ถาเพลิงไหมทรัพยอื่นๆ ซ่ึงไมใชทรัพยตามมาตรา ๒๑๘ ก็เปนความผิดตามวรรคแรก หรือมิฉะน้ัน กอ็ าจเปน ความผดิ ฐานทาํ ใหเ กดิ เพลงิ ไหมโ ดยประมาทตามมาตรา ๒๒๕ ถา จดุ ไฟเผาโดยไมน า จะเปน อนั ตรายแกท รพั ยข องผอู น่ื แตไ มใ ชค วามระมดั ระวงั ในการดบั ไฟจนเปน เหตใุ หเ กดิ เพลงิ ไหมท รพั ยข อง ผอู นื่ ตามมาตรา ๒๑๘ ®¡Õ Ò·èÕ ÷ðó/òõðð จําเลยเผากอหญาและไมแหงในไรไฟไหมหญาแหงลามไปไหม ตนมะพรา ว กลวย ในสวนผูอืน่ แตไ มไ หมโ รงเกบ็ ขาว เปนความผดิ ตามมาตรา ๒๒๐ วรรคแรก อยางไรก็ดี วรรคทายของมาตรา ๒๒๐ มิไดบัญญัติลงโทษหนักขึ้นในกรณีเกิดอันตราย แกบ ุคคลอ่นื เชน ทาํ ใหบ คุ คลอ่นื ไดรบั อนั ตรายสาหัส หรอื ตาย ซ่งึ ถา หากมบี คุ คลไดร บั อนั ตรายเชน นี้ ผูกระทําใหเกิดเพลิงไหมตามมาตรา ๒๒๐ วรรคแรก ก็ผิดฐานทําใหผูอื่นไดรับอันตรายสาหัส โดยประมาทตามมาตรา ๒๙๗ หรือฐานทําใหผูอ่ืนตายโดยประมาทตามมาตรา ๒๙๑ ทั้งนี้เพราะ ผกู ระทําไมม ีเจตนาทาํ รายหรอื เจตนาฆา บคุ คล เชน กิจจดุ ไฟเผากอไผในไรข องตน ซ่ึงอยูหางหมบู าน ประมาณ ๒๐ เสน เวลาน้ันลมพัดจัดมีผูหามแตกิจก็ไมฟง ยังขืนจุดไฟ ลมพัดเอาลูกไฟไปตกไหม หมบู านประมาณ ๗๐ หลังคา และเดก็ ถกู เพลงิ ไหมต าย ๑ คน กจิ ผดิ ตามมาตรา ๒๒๐ วรรคทา ย และ มาตรา ๒๙๑ เปน ความผิดกรรมเดียวหลายบท

๒๔๘ แตถาเปนการวางเพลิงเผาทรัพยผูอ่ืนตามมาตรา ๒๑๗ และเปนเหตุใหมีคนตาย หรือรบั อนั ตรายสาหสั ก็ผิดตามมาตรา ๒๒๔ จากทไี่ ดอธบิ ายมาแลว ในมาตรา ๒๑๗ และมาตรา ๒๒๐ น้จี ะเห็นไดว า แมก ารทําใหเ กิด เพลงิ ไหมต ามมาตราน้ี จะเหมือนกบั การวางเพลงิ เผาทรัพยต ามมาตรา ๒๑๗ ในแงท่ีวาตองมกี ารทาํ ใหเ กิด เพลงิ ไหมแ กว ตั ถุ และถา การกระทาํ นนั้ เปน เหตใุ หเ กดิ เพลงิ ไหมแ กท รพั ยข องผอู นื่ ตามมาตรา ๒๑๘ แลว ผกู ระทําจะตอ งรับโทษหนักข้ึน แตค วามผดิ ท้งั สองก็มีขอแตกตางกนั หลายประการ กลาวคอื ñ. ·ÃѾ·èÕ¡ÃÐทําμ‹Í การวางเพลิงเผาทรัพยนั้นตองเปนทรัพยของผูอ่ืน ในขณะที่ การกระทําใหเกิดเพลิงไหมแกวัตถุน้ัน ไมจํากัดวาตองเปนทรัพยของผูอ่ืนแมเปนทรัพยของตนเอง ก็เปน ความผิดได ò. ¤ÇÒÁ¼Ô´สําàÃç¨ ความผิดตามมาตรา ๒๑๗ น้ัน เปนความผิดแมในขั้นตระเตรียม เพื่อกระทําผิด และจะเปนความผิดสําเร็จตอเม่ือเกิดเพลิงไหมเผาทรัพยของผูอื่นแลว ในขณะท่ี ความผิดตามมาตรา ๒๒๐ นน้ั ไมมกี ฎหมายบัญญตั เิ ปน พเิ ศษใหร บั ผดิ ชอบในขั้นตระเตรยี มเนอื่ งจาก ไมใชเร่ืองท่ีผูกระทําเจตนาใหเกิดเพลิงไหมแกทรัพยของผูอื่น และการกระทําตามมาตรา ๒๒๐ เปน ความผดิ สําเรจ็ แมย งั ไมเ กดิ อนั ตรายแกทรัพยข องผูอ่ืนจริงๆ ก็ตาม ó. à¨μ¹Ò ความผิดตามมาตรา ๒๑๗ ผูกระทํามีเจตนาโดยประสงคตอผลหรือยอมเล็ง เห็นผลใหเ กดิ เพลิงไหมเผาทรัพยข องผอู ่ืน แตค วามผดิ มาตรา ๒๒๐ น้ี แมผ ูก ระทํามเี จตนากระทาํ ให เกิดเพลิงไหมแกวัตถุใดๆ ก็ตามแตก็ไมไดมีเจตนาหรือเล็งเห็นผลวาการเกิดเพลิงไหมแกวัตถุดังกลาว จะเปน เหตลุ กุ ลามใหเกดิ เพลงิ ไหมแ กท รัพยของผูอ่นื õ. ¡ÃÐทําãËàŒ ¡´Ô à¾Å§Ô äËÁŒâ´Â»ÃÐÁÒ· ÁÒμÃÒ òòõ ¼ãŒÙ ´¡ÃÐทาํ ãËàŒ ¡´Ô à¾Å§Ô äËÁ⌠´Â»ÃÐÁÒ· áÅÐ໹š àËμãØ Ë·Œ Ã¾Ñ Â¢ ͧ¼ÍŒÙ ¹è× àÊÕÂËÒ ËÃ×Í¡ÒáÃÐทําâ´Â»ÃÐÁÒ·¹Ñé¹¹‹Ò¨Ð໚¹ÍѹμÃÒÂá¡‹ªÕÇÔμ¢Í§ºØ¤¤ÅÍè×¹ μŒÍ§ÃÐÇÒ§â·É จํา¤Ø¡äÁ‹à¡¹Ô à¨´ç »‚ ËÃ×Í»ÃѺäÁà‹ ¡¹Ô ˹֧è áʹÊèÕËÁ×¹è ºÒ· ËÃÍ× ·é§Ñ จาํ ·§Ñé »ÃѺ องคประกอบของความผิดมีดังน้ี ͧ¤» ÃСͺÀÒ¹͡ ๑. กระทาํ ใหเกิดเพลิงไหม ๒. เปนเหตใุ หท รพั ยของผอู ่ืนเสียหาย หรือนาจะเปน อนั ตรายแกชวี ิตของบคุ คลอ่นื ͧ¤»ÃСͺÀÒÂã¹ ประมาท คํา͸ԺÒ ¡ÃÐทาํ ãËàŒ ¡Ô´à¾Å§Ô äËÁŒ การทําใหเกดิ เพลิงไหมจ ะทําดว ยวิธีใดก็ได และวัตถทุ ีถ่ ูกกระทาํ ตอ กฎหมายก็มไิ ดจ าํ กดั ไว จะเปน วตั ถุหรอื ทรัพยมเี จา ของหรอื ไมมกี ็ไดแ ละจะเปนทรพั ยของผกู ระทาํ หรือของผอู นื่ ก็ไดเชนกัน บทบัญญตั ิในมาตรานใ้ี กลเคียงกบั มาตรา ๒๒๐ การทาํ ใหเ กดิ เพลงิ ไหมวัตถุ

๒๔๙ ใดๆ แตมาตรา ๒๒๐ นน้ั เปนการกระทําโดยเจตนาใหเ กิดเพลงิ ไหม สว นมาตรา ๒๒๕ นีเ้ ปน กรณี ประมาททําใหเกดิ เพลงิ ไหมข้นึ ໚¹àËμØãËŒ·ÃѾ¢Í§¼ÙŒÍ×è¹àÊÕÂËÒ ËÃ×͹‹Ò¨Ð໚¹ÍѹμÃÒÂá¡‹ªÕÇÔμ¢Í§ºØ¤¤ÅÍè×¹ หมายความวา การกระทาํ ใหเกดิ เพลิงไหมตอ งเปนเหตใุ หท รพั ยส ินของผูอ่นื เสยี หาย หรอื การกระทาํ นั้นมีลักษณะนาจะเปนอันตรายแกชีวิตของบุคคลอื่น กลาวอีกนัยหน่ึง ถาไมเปนอันตรายตอทรัพย ของผูอ ืน่ ก็ตองนากลวั อันตรายตอ ชวี ติ ของบคุ คลอ่นื จึงจะเปนความผดิ ตามมาตราน้ี (ñ) ໚¹àËμØãËŒ·ÃѾ¢Í§¼ÙŒÍè×¹àÊÕÂËÒ ลักษณะในขอนี้เปนผลการกระทํา กลาวคือ การกระทาํ ใหเ กิดเพลงิ ไหมต อ งกอ ใหเ กดิ ผลจึงจะเปน ความผดิ ผลในทนี่ ก้ี ็คือ ทรพั ยข องผอู ืน่ เสียหาย จะเปน ทรพั ยใ ดๆ กไ็ ดไ มจ าํ กดั วา จะมรี าคาเทา ไร และจะตอ งเปน ผลโดยตรงของการทาํ ใหเ กดิ เพลงิ ไหม ตามหลักความสมั พันธร ะหวางเหตกุ บั ผล ถา ไมเกิดผลข้นึ กไ็ มผิดตามมาตราน้แี ละไมเ ปน การพยายาม กระทําความผิดดวย เพราะมาตราน้ีเปนความผิดที่กระทําโดยประมาทจึงไมอาจมีการพยายาม กระทําความผิดได ผลของการกระทํา คือความเสียหายนั้น ตองเปนความเสียหายในทรัพยของผูอื่น ถา ทรพั ยท เ่ี สยี หายเปน ทรพั ยข องผกู ระทาํ เอง หรอื ทรพั ยไ มม เี จา ของ หรอื เปน สาธารณสมบตั ขิ องแผน ดนิ กไ็ มใ ชท รพั ยข องผอู นื่ แมจ ะเกดิ ความเสยี หายกไ็ มเ ขา ตามมาตรานี้ ฉะนนั้ ถา เผาหญา แลว ไมร ะมดั ระวงั ใหดี ไฟลุกลามไปไหมปาไมเสียหาย ก็ไมผิดตามมาตรา ๒๒๕ เพราะปาไม ไมใชทรัพยของผูอ่ืน แตเปนทรพั ยข องแผน ดิน (ò) ¹‹Ò¨Ð໚¹ÍѹμÃÒÂᡪ‹ ÕÇÔμ¢Í§º¤Ø ¤Å͹è× กรณนี ี้เปนพฤตกิ ารณป ระกอบความผดิ ถามีพฤติการณเชนน้ีก็ผิด ถาไมมีก็ขาดองคประกอบไป กฎหมายจํากัดวาจะตองเปนพฤติการณ อันนาจะเปนอันตรายแกชีวิตผูอื่นไมใชอันตรายแกชีวิตของตัวเอง คือถึงขนาดที่นาจะทําใหผูอื่นตาย ถาเพียงพฤติการณนาจะเปนอันตรายตอรางกาย หรือนาจะเปนอันตรายตอทรัพยของผูอ่ืนก็ไมผิด ตามมาตราน้ี พฤติการณที่นาจะเปนอันตรายแกชีวิตไมใชผลของการกระทํา เพียงแตมีพฤติการณ เชนนี้ ก็เปนความผิดตามมาตรา ๒๒๕ แลว ฉะนั้น ถามีคนตายจากการกระทําใหเกิดเพลิงไหม ก็ผิดฐาน ทําใหคนตายโดยประมาทอีกบทหน่ึงและถาเปนเหตุใหผูอื่นไดรับบาดเจ็บ ก็ผิดตาม มาตรา ๓๐๐ หรอื มาตรา ๓๙๐ อีกบทหนึ่ง แลว แตก รณี »ÃÐÁÒ· หมายถงึ การกระทาํ โดยปราศจากความระมดั ระวงั ซงึ่ ผกู ระทาํ จกั ตอ งมตี ามวสิ ยั และพฤติการณและผกู ระทําตอ งไมมีเจตนาในการทําใหเกดิ เพลงิ ไหมข้ึน กลาวคอื ผกู ระทําไมป ระสงค ใหเกิดเพลิงไหม และไมเล็งเห็นวาจะเกิดผลเชนน้ันขึ้น ถาจุดไฟแลวยอมเล็งเห็นวาจะเกิดเพลิงไหม ก็เปนเจตนา แตถาเปนเพียงอาจจะเกิดไฟไหมก็ไมใชเจตนาเปนประมาท อยางไรคือประมาทขอใหดู มาตรา ๕๙ วรรค ๔ และอทุ าหรณต อไปน้ี

๒๕๐ (๑) ®¡Õ Ò·èÕ ñöõ/òõòó จําเลยจดุ ไฟเผาตนไมท โ่ี คนไวในสวนของจําเลย จาํ เลยทาํ ทางกันไฟไวก วาง ๒ ศอก แตแ ดดรอ นจัดและลมแรงไมพ อปอ งกันไมใหไฟลามไปไหมส วนของผอู ื่นได เปนประมาท (๒) ®Õ¡Ò·èÕ òðùð/òõòö แมก อ นจะจดุ ไฟเผาสวนของจาํ เลย จาํ เลยไดถ ากถางตน ไม เพื่อกนั ไฟมใิ หลุกลามติดสวนของผอู น่ื และไฟที่จาํ เลยจุดมิไดลกุ ลามไปติดสวนของผูเสยี หายในทนั ที ก็ตาม แตการที่จําเลยมิไดใชความระมัดระวังตรวจตราดูและดับไฟท่ีจุดเผาสวนไวกอนเกิดเหตุ ๓-๔ วนั ใหห มด ปลอ ยไวใ หตดิ คุขอนไมจ นเปน เหตุใหลกุ ลามไปไหมทรพั ยส นิ ของผูเสียหาย จาํ เลยยอมได ชอื่ วา เปน ผูทาํ ใหเ กิดเพลิงไหมโดยประมาท มคี วามผิดตามมาตรา ๒๒๕ (๓) ®Õ¡Ò·Õè ñòññ/òõóð จําเลยท่ี ๒ และท่ี ๓ รวมกันลักนํ้ามันที่ปมผูเสียหาย โดยใชส ายไฟตอ ขวั้ แบตเตอรก่ี บั เครอื่ งปม ดดู นาํ้ มนั จากถงั ใตด นิ มาใสถ งั ในรถยนต เมอื่ ดดู นาํ้ มนั ได ๔ ถงั แลว จําเลยท่ี ๒ ดึงสายไฟจากข้ัวแบตเตอร่ีใหปมต๊ิกหยุดทํางานเพื่อจะเปลี่ยนสายยางไปใสถังท่ี ๕ ทาํ ใหเ กดิ ประกายไฟเปน เหตใุ หเ พลงิ ไหม ดงั นพี้ ฤตกิ ารณท จ่ี าํ เลยทง้ั สองรว มกนั มาลกั ทรพั ยโ ดยวธิ กี าร เชน นี้ ทาํ ใหเ กดิ ไอระเหยของนํา้ มันกระจายอยใู นบรเิ วณนั้นงายตอการเกิดเพลิงไหม ถอื ไดว าเปนการ กระทาํ โดยประมาท เพราะแบตเตอรีเ่ ปนเคร่อื งกําเนดิ ไฟฟา และน้ํามันเปนวตั ถุท่ีติดไฟไดงาย เมอ่ื เกดิ เพลงิ ไหมข นึ้ เนอ่ื งจากวธิ กี ารในการลกั ทรพั ยข องจาํ เลยทง้ั สอง ซงึ่ กระทาํ ดว ยความประมาท ตอ งถอื วา เปนผลอันเกิดจากการกระทําของจําเลยทุกคนที่รวมกันลักทรัพย ดังนั้น แมจําเลยที่ ๓ จะมิไดเปน ผูถอดสายไฟฟาจากขั้วแบตเตอรก่ี ็ตองฟง วาจําเลยท่ี ๓ รวมกระทาํ ดว ย จาํ เลยท่ี ๓ จงึ ตอ งมคี วามผิด ฐานทําใหเกดิ เพลิงไหมโดยประมาท จากทอ่ี ธบิ ายมาแลว จะเหน็ ไดว า การทาํ ใหเ กดิ เพลงิ ไหมโ ดยประมาททเ่ี ปน เหตใุ หท รพั ย ของผูอ่ืนเสียหายตามมาตรานี้ ตางจากความผิดฐานวางเพลิงเผาทรัพยตามมาตรา ๒๑๗ ในแงท่ีวา การกระทําตามมาตราน้ีเปนเร่ืองกระทําโดยประมาท โดยผูกระทําไมประสงคตอผลหรือไมเล็งเห็นผลวา การทําใหเกิดเพลิงไหม จะทําใหทรัพยผูอ่ืนเสียหาย ในขณะท่ีความผิดตามมาตรา ๒๑๗ นั้น ตองเปนการกระทําโดยเจตนาเผาทรัพยผูอื่น ดังน้ันการกระทําผิดตามมาตราน้ี จึงไมมีความผิดฐาน พยายามเพราะถากระทําไปแลวไมมีทรัพยของผูอื่นเสียหาย หรือไมนาจะเปนอันตรายแกชีวิตของ บุคคลอื่น ผูกระทําก็ไมมีความผิด แตความผิดตามมาตรา ๒๑๗ น้ัน เพียงตระเตรียมการ ผูกระทํา ก็มีความผดิ ฐานพยายาม และตองรบั โทษแลวตามมาตรา ๒๑๙ (เวน แตจะเปนกรณตี ามมาตรา ๒๒๓ ซง่ึ ตอ งกระทําถึงขั้นลงมอื กระทําความผดิ จึงจะเปน ความผิด) (๔) ®Õ¡Ò·Õè óôøõ/òõóõ จําเลยขับรถแทรกเตอรไถเกรดหญาไปได ๑ รอบคร่ึง เคร่ืองยนตเกิดขัดของและดับลง จําเลยสตารทเครื่องยนตจึงเกิดไฟลุกไหมข้ึนที่เคร่ืองยนตกอน แลวลามไหมตัวรถแทรกเตอรและไหมสวนยางพาราของผูเสียหาย เหตุไฟไหมเคร่ืองยนตนาจะเปน อุบัติเหตุ เพราะปกติธรรมดาแลว การสตารทเครอ่ื งยนตกเ็ พ่อื ใหเ คร่อื งยนตต ิด ไมใ ชเหตุทต่ี องเกิดไฟ

๒๕๑ ลกุ ไหมเ ครอื่ งยนตเ ปน ปกตธิ รรมดา การกระทาํ ของจาํ เลยไมเ ปน ความผดิ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๒๕ (๕) ®¡Õ Ò·èÕ ñ÷òñò/òõõõ ขณะเกดิ เหตลุ กู จา งของจาํ เลยทาํ การจดุ ไฟเผาซากกงิ่ ไม ใบหญา แหง และวชั พชื ในทด่ี นิ ของจาํ เลย โดยจาํ เลยอยใู นทดี่ นิ ของตนเพอ่ื กาํ กบั การเผาอยดู ว ย ถอื ไดว า จําเลยมีสวนในการจุดไฟเผาและกอใหเกิดเพลิงไหม ขณะเกิดเหตุเปนเวลากลางวันซ่ึงมีอากาศรอน ตน ยางพาราเริ่มมีใบหลนรวงตามพ้ืนดนิ บางแลว การทจี่ ําเลยไมกระทาํ การใดอนั เปนการปอ งกันมิให ไฟลุกลามไปยังที่ดินขางเคียงเปนเหตุใหเกิดเพลิงไหมตนยางพาราของผูเสียหาย จึงเปนการกระทํา ใหเ กดิ เพลงิ ไหมโ ดยประมาทและเปน เหตใุ หท รพั ยข องผอู น่ื เสยี หาย เปน ความผดิ ตามประมวลกฎหมาย อาญา มาตรา ๒๒๕ การกระทาํ ความผดิ โดยประมาทเปน การกระทาํ ความผดิ มใิ ชโ ดยเจตนา จงึ ไมอ าจ มีการรวมกระทําในลักษณะเปน ตัวการตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๘๓ ได นอกจากน้ัน ความผิดตามมาตรา ๒๒๕ นี้ ยังตางจากความผิดตามมาตรา ๒๒๐ เรื่องการทาํ ใหเกิดเพลิงไหมแ กว ตั ถุใดๆ ดงั น้ี ๑. มาตรา ๒๒๐ เปน เรอื่ งกระทาํ โดยเจตนาใหเ กดิ เพลงิ ไหมว ตั ถขุ นึ้ แตม าตรา ๒๒๕ เปน เรื่องการทําใหเกิดเพลิงไหมโดยประมาทซ่ึงอาจเกิดจากการทําใหไฟติดโดยไมจงใจ เชน โยนกานไมขีดไฟ ทดี่ ับยงั ไมส นทิ ไปบนกองกระดาษหนงั สือพมิ พแลว เกดิ เพลิงไหมข ้นึ เปน ตน หรอื อาจทาํ โดยจงใจ เชน จดุ ไฟเผาสวนโดยไดถ างตน ไมร อบขา งเพอื่ ไมใ หไ ฟไหมต ดิ สวนของผอู น่ื แตป ระมาทมใิ ชค วามระมดั ระวงั ในการตรวจตรา หรอื ดับไฟใหสนิทเปน เหตใุ หเ กดิ เพลิงไหมทรัพยผูอ นื่ เปนตน ๒. มาตรา ๒๒๐ นนั้ การทาํ ใหเ กดิ เพลิงไหมแกว ัตถุจนนาจะเปนอันตรายแกบุคคลอ่ืน หรือทรัพยของผูอื่นก็ผิดแลว แตตามมาตรา ๒๒๕ การกระทําน้ันตองเปนเหตุใหทรัพยของผูอ่ืน เสยี หายจรงิ ๆ ไมใ ชเ พยี งนา จะเปน อนั ตรายเทา นนั้ หรอื มฉิ ะนน้ั กต็ อ งนา จะเปน อนั ตรายแกช วี ติ ของผอู น่ื มิใชเพยี งแกเนอ้ื ตัวรางกายของผอู ่นื เทา นั้น นอกจากน้ัน เม่ือพิจารณาเจตนารมณของมาตรา ๒๒๐ และ ๒๒๕ แลวในกรณีที่อาจ ปรับตามมาตรา ๒๒๐ ไดแลว กไ็ มน า จะตอ งนํามาตรา ๒๒๕ มาปรับอกี แมอาจปรบั ไดเมือ่ พจิ ารณา จากถอยคําตามมาตรา ๒๒๕ เชน กรณตี ามขอ เทจ็ จรงิ ใน ฎ. ๒๑๙๐/๒๕๓๑ จําเลยจุดไฟเผาไมใน ที่ดินของตนจนนาจะเปนอันตรายแกสวนขางเคียงของผูอื่น และมิไดเตรียมปองกันมิใหเพลิงลุกไหม สวนยางของผอู นื่ จาํ เลยผดิ ทงั้ มาตรา ๒๒๐ วรรคแรก และ ๒๒๕ เปน ความผดิ กรรมเดยี วหลายบท เปน ตน เนอ่ื งจากการทาํ ใหเ กดิ เพลงิ ไหมจ นถงึ ขนาดนา จะเปน อนั ตรายแกท รพั ยข องผอู นื่ ตามมาตรา ๒๒๐ กเ็ ปน การกระทําในลักษณะที่ขาดความระมัดระวังท่ีผูกระทําจักตองมีตามวิสัยและพฤติการณเชนเดียวกับ ในเร่ืองประมาทอยูแลวถาผูกระทําไดใชความระมัดระวังดังกลาวกรณีคงจะไมถึงขนาดนาจะเปน อันตราย ดังนั้นการปรับบทมาตรา ๒๒๕ นาจะใชเฉพาะกรณีที่ไมเปนความผิดตามมาตรา ๒๒๐ (และ ๒๑๗) มฉิ ะนัน้ การกระทําตามมาตรา ๒๒๐ ทเี่ ปนอนั ตรายแกทรัพยของผูอนื่ ก็จะเปน ความผดิ ตามมาตรา ๒๒๕ ไปดว ยท้งั หมด

๒๕๒ ¡ÒáÃÐทาํ á¡Â‹ Ò¹¾Ò˹ÐËÃ×ÍãªÂŒ Ò¹¾Ò˹ÐÃѺ¨ŒÒ§¢¹Ê‹§¤¹â´ÂÊÒà ñ. ¡ÃÐทําãËŒÂÒ¹¾Ò˹ÐÍÂÙ‹ã¹Å¡Ñ ɳй‹Ò¨Ð໚¹àËμØãËŒà¡Ô´Í¹Ñ μÃÒ ÁÒμÃÒ òóò ¼ÙŒã´¡ÃÐทํา´ŒÇ»ÃСÒÃã´æ ãËŒÂÒ¹¾Ò˹дѧμ‹Í仹ÕéÍÂÙ‹ã¹ÅѡɳРÍѹ¹‹Ò¨Ð໚¹àËμãØ ËàŒ ¡´Ô ÍѹμÃÒÂá¡‹ºØ¤¤Å (ñ) àÃÍ× à´Ô¹·ÐàÅ ÍÒ¡ÒÈÂÒ¹ öä¿ËÃ×ÍöÃÒ§ (ò) Ã¶Â¹μ·èãÕ ªสŒ าํ ËÃºÑ ¡Òâ¹Ê‹§ÊÒ¸ÒóРËÃ×Í (ó) àÃÍ× ¡Åä¿ ËÃÍ× àÃÍ× Â¹μ͏ ¹Ñ ÁÃÕ ÐÇÒ§μ§éÑ áμË‹ ÒŒ μ¹Ñ ¢¹éÖ ä» ·ãÕè ªÊŒ Òí ËÃºÑ ¡Òâ¹Ê§‹ ÊÒ¸ÒóРμÍŒ §ÃÐÇÒ§â·Éจํา¤¡Ø μÑé§áμË‹ ¡à´×͹¶§Ö à¨ç´»‚ áÅлÃѺμѧé áμ‹Ë¹§èÖ ËÁ×¹è ºÒ·¶§Ö ˹èÖ§áʹ ÊèËÕ Á×蹺ҷ องคประกอบของความผิดมดี งั นี้ ͧ¤» ÃСͺÀÒ¹͡ ๑. กระทาํ ดว ยประการใดๆ ๒. ใหย านพาหนะดังตอไปนี้ (๑) เรือเดินทะเล อากาศยาน รถไฟหรือรถราง (๒) รถยนตทใี่ ชส ําหรับการขนสงสาธารณะ หรือ (๓) เรอื กลไฟ หรอื เรอื ยนตอ นั มรี ะวางตงั้ แตห า ตนั ขนึ้ ไปทใี่ ชส าํ หรบั การขนสง สาธารณะ ๓. อยใู นลกั ษณะอันนาจะเปน เหตใุ หเกดิ อนั ตรายแกบุคคล ͧ¤» ÃСͺÀÒÂã¹ เจตนา คํา͸ԺÒ ¡ÃÐทํา´ÇŒ »ÃСÒÃã´æ คือจะทาํ ดวยวธิ ีใดก็ไดกฎหมายมิไดจาํ กดั ลักษณะการกระทําไว ãËŒÂÒ¹¾Ò˹дѧμ‹Í仹éÕ (ñ) àÃ×Íà´Ô¹·ÐàÅ ÍÒ¡ÒÈÂÒ¹ Ã¶ä¿ ËÃ×ÍöÃÒ§ (ò) Ã¶Â¹μ· èãÕ ªสŒ ําËÃѺ¡Òâ¹Ê§‹ ÊÒ¸ÒóРËÃ×Í (ó) àÃ×Í¡Åä¿ ËÃ×ÍàÃÍ× Â¹μ͏ ¹Ñ ÁÃÕ ÐÇÒ§μ§éÑ áμ‹ ËÒŒ μ¹Ñ ¢¹Öé ä» ·ãèÕ ªสŒ าํ ËÃºÑ ¡Òâ¹Ê§‹ ÊÒ¸ÒóРกลา วคอื การกระทาํ ใดดงั กลา วตอ งกระทาํ ตอ ยานพาหนะ ทีร่ ะบุไวน ี้เทานั้น กฎหมายจาํ กดั สง่ิ ทถี่ กู กระทําไวโดยเฉพาะ จะเปนของเอกชนหรอื ของรฐั ก็ได สาํ หรบั ยานพาหนะในขอ (๒) และ (๓) อนั ไดแก รถยนต เรือกลไฟ เรอื ยนต อันมีระวาง ตง้ั แตห า ตนั ขนึ้ ไปนน้ั กฎหมายบญั ญตั ไิ วช ดั แจง วา จะตอ งเปน ยานพาหนะทใี่ ชส าํ หรบั การขนสง สาธารณะ ไมว า ยานพาหนะนนั้ จะเปน กรรมสทิ ธข์ิ องรฐั หรอื เอกชนกต็ าม แตถ า มไิ ดใ ชใ นการขนสง สาธารณะแลว ก็ไมเ ขาตามมาตรานี้ รถยนตทใ่ี ชในการขนสง สาธารณะ เชน รถประจาํ ทาง สวนเรือเดินทะเล อากาศยาน รถไฟ หรือรถราง กฎหมายมิไดกําหนดวาจะตองใช เพือ่ การขนสงสาธารณะจึงยอ มหมายถงึ การใชเพอื่ สว นตวั ดว ย ÍÂã‹Ù ¹Å¡Ñ ɳÐÍ¹Ñ ¹Ò‹ ¨Ð໹š àËμãØ ËàŒ ¡´Ô Í¹Ñ μÃÒÂ᡺‹ ¤Ø ¤Å การกระทาํ แกย านพาหนะตา งๆ ดงั ทรี่ ะบไุ วจ ะเปน ความผดิ ตอ เมอื่ ปรากฏวา ทาํ ใหย านพาหนะนน้ั ๆ อยใู นลกั ษณะอนั นา จะเปน อนั ตราย

๒๕๓ แกบุคคล ซ่ึงเปนพฤติการณประกอบการกระทํา ถาไมมีลักษณะนี้ก็ไมเปนความผิด อยางไรจะถือวา อยใู นลกั ษณะนาจะเปนอันตรายแกบ คุ คล ตอ งวินิจฉยั ตามความรสู กึ ของคนท่ัวไป à¨μ¹Ò ผูกระทาํ จะตองมเี จตนาตามมาตรา ๕๙ ò. 㪌ÂÒ¹¾Ò˹зèÁÕ ÅÕ Ñ¡É³ÐäÁ‹»ÅÍ´ÀÑÂÃºÑ ¨ÒŒ §¢¹Ê‹§¤¹â´ÂÊÒà ÁÒμÃÒ òóó ¼ãŒÙ ´ãªÂŒ Ò¹¾Ò˹ÐÃºÑ ¨ÒŒ §¢¹Ê§‹ ¤¹â´ÂÊÒà àÁÍ×è ÂÒ¹¾Ò˹й¹Ñé ÁÅÕ ¡Ñ ɳРËÃÍ× Á¡Õ ÒúÃ÷¡Ø ¨¹¹Ò‹ ¨Ð໹š Í¹Ñ μÃÒÂ᡺‹ ¤Ø ¤Åã¹ÂÒ¹¾Ò˹й¹éÑ μÍŒ §ÃÐÇÒ§â·Éจาํ ¤¡Ø äÁà‹ ¡¹Ô ˹§èÖ »‚ ËÃÍ× »ÃºÑ äÁ‹à¡Ô¹ÊͧËÁ×¹è ºÒ· ËÃÍ× ·§éÑ จํา·éѧ»ÃºÑ ͧ¤» ÃСͺ¤ÇÒÁ¼Ô´ ๑. ผูใด ๒. ใชย านพาหนะรับจา งขนสงคนโดยสาร ๓. ยานพาหนะนั้นมีลักษณะหรือมีการบรรทุกจนนาจะเปนอันตรายแกบุคคลใน ยานพาหนะนัน้ ๔. โดยเจตนา ͸ԺÒ ความผดิ ตามมาตราน้ีแยกองคประกอบความผดิ ไดดงั นี้ ͧ¤»ÃСͺÀÒ¹͡ ๑. ใชย านพาหนะรับจา งขนสงคนโดยสาร ๑.๑ ยานพาหนะ หมายถึง ยานพาหนะทุกชนิดไมวายานพาหนะที่เดินทางบก ทางทะเล หรอื ทางอากาศ ยานพาหนะทจ่ี ะเขา หลกั เกณฑต ามมาตรานจ้ี ะตอ งเปน ยานพาหนะทรี่ บั จา ง ขนสง คนโดยสาร เชน รถยนต เรอื ยนต เคร่ืองบนิ รวมถงึ เรือ แพ และเกวยี นดว ย ๑.๒ รับจางขนสงคนโดยสาร หมายถึง การใชยานพาหนะขนสงคนโดยสารโดยมี บําเหน็จคา จาง ไมว าจะขนคนโดยสารเปน การคา โดยปกติ หรือกระทําเปน คร้ังคราวก็ตาม ๑.๓ ผูใชยานพาหนะ หมายถึง ผใู ชย านพาหนะรบั จางขนสงคนโดยสารนั้นโดยตรง ๒. ยานพาหนะมีลักษณะ หรือมีการบรรทุกจนนาจะเปนอันตรายแกบุคคลใน ยานพาหนะนั้น การใชยานพาหนะรับจางขนสงคนโดยสารจะเปนความผิดตอเม่ือมีลักษณะอยางใด อยา งหนงึ่ ดังตอไปนี้ ๒.๑ ยานพาหนะน้ันมีลักษณะอันนาจะเปนอันตรายแกบุคคลในยานพาหนะน้ัน ลักษณะอันนาจะเปนอันตรายแกบุคคลในยานพาหนะนั้นหรือไม ตัวอยางท่ีถือวายานพาหนะนั้น มีลักษณะอันนาจะเปนอันตรายแกบุคคล เชน ยานพาหนะนั้นชํารุดทรุดโทรมโดยความเกาแก ไมแข็งแรง และไมมีการซอมแซมใหดีกอนนําออกใช หรือตามสภาพและลักษณะของยานพาหนะนั้น ไมเปน การสมควรจะนําออกใชในการรบั จางขนสงคนโดยสาร เพราะจะไมป ลอดภัยแกคนโดยสาร ๒.๒ ยานพาหนะน้ันมีการบรรทุก จนนาจะเปนอันตรายแกบุคคลในยานพาหนะน้ัน หมายถึง การบรรทุกวา ยานพาหนะนั้นมีการบรรทุกจนนาจะเปนอันตรายแกบุคคลในยานพาหนะ นนั้ หรอื ไม ถา ยานพาหนะนน้ั มีการบรรทกุ จนนา จะเปน อันตรายแกบุคคลในยานพาหนะนนั้ ยอมเปน

๒๕๔ ความผดิ ตามมาตรานี้ ตวั อยา งทถ่ี อื วา ยานพาหนะนนั้ มกี ารบรรทกุ จนนา จะเปน อนั ตราย เชน รถยนต บรรทุกผูโดยสารจนแนนถึงกับหอยโหนออกนอกตัวรถ หรือเรือบรรทุกผูโดยสารจนเพียบเกินขนาด หรอื อากาศยานบรรทุกนํ้าหนกั เกนิ อตั รา ͧ¤»ÃСͺÀÒÂã¹ â´Âà¨μ¹Ò ผูกระทาํ จะตองมเี จตนาตามมาตรา ๕๙ ®¡Õ Ò·Õè ñòøñ-ñòøò/òõóø จาํ เลยท่ี ๒ ถงึ ท่ี ๔ ตกลงกนั เปนหนุ สวนซือ้ เรอื เอยี้ มจนุ มาตอ เตมิ ดดั แปลง เพอ่ื ประโยชนร ว มกนั ในกจิ การทอ งเทย่ี ว โดยจาํ เลยท่ี ๒ มหี นา ทไี่ ปตดิ ตอ ขอซอื้ เรอื ของกลางและเรอื ลาํ ท่ีเกิดพลิกควํา่ จําเลยท่ี ๓ มีหนา ทเ่ี ก่ยี วกบั การตดิ ตอ จดทะเบยี นและขออนุญาต ใชเรอื จาํ เลยที่ ๔ มหี นา ทใี่ นการออกแบบและตอเติมเรอื ท้ังสองลําใหเ ปน สองชน้ั และไดจา งจําเลย ท่ี ๑ ขับเรอื ของกลางซึง่ มีลักษณะนาจะเปนอันตรายแกบ คุ คลในเรอื ไปในการรับจา งขนสงคนโดยสาร ดว ยการบรรทกุ จนนา จะเปน อนั ตรายแกบุคคลในเรอื นนั้ จึงเปนกรณีที่จําเลยท้งั สร่ี ว มกระทําความผิด ดวยกนั ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๘๓ องคป ระกอบความผดิ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๓๓ ทวี่ า นา จะเปน อนั ตราย แกบุคคลในยานพาหนะ ไมใชผลของการกระทํา จําเลยใชเรือรับจางขนสงคนโดยสารเมื่อเรือนั้น มีลกั ษณะหรือมกี ารบรรทุกจนนา จะเปนอนั ตรายแกบ คุ คลในเรือน้นั แมย ังไมม คี วามเสียหายกถ็ ือเปน ความผิดสาํ เร็จ ๑) การบรรทุกคนเกินอัตราแตเรือไมเพียบหรือไมนาเปนอันตราย ยังไมมีความผิด ฐานนี้ (ฎีกาที่ ๑๐๗๓/๒๔๖๔ ธส.๕ น.๗๓๕); องคป ระกอบความผดิ ตามมาตรา ๒๓๓ ทว่ี า “นา จะเปน อนั ตรายแกบ คุ คลในยานพาหนะ” ไมใชผลของการกระทํา เม่ือจําเลยใชเรือบรรทุกคนโดยสาร มีลักษณะนาจะเปนอันตรายแกบุคคล ในเรือน้ัน แมยงั ไมมีความเสยี หายกเ็ ปน ความผดิ ๒) ขับรถรับจางบรรทุกคนโดยสารและของ โดยบรรทุกคนโดยสารเกินจํานวนจนถึงกับ เกาะขา งรถ ทา ยรถและขนึ้ ไปอยบู นหลงั คา กบั ยงั มนี าํ้ แขง็ กอ นใหญบ รรทกุ ไปดว ยสบิ กวา กอ นเปน การ บรรทกุ จนนา จะเปนอนั ตรายแกบ คุ คลในยานพาหนะน้นั (ฎกี าที่ ๑๕๓/๒๕๐๖ (ปช.) น.๑๕๕); ô. คํา¶ÒÁ·ÒŒ º·àÃÂÕ ¹ ๑. นายกรรม เผาบานท่ีตวั เองเปน เจา ของรวมกบั นางโกย เน่อื งจากหึงหวงที่ นางโกย มผี ูชายมาติดพนั ดงั น้ี นายกรรม มคี วามผิดหรอื ไมอยา งไร ๒. นายซวย ไดจุดธูปเทียนไหวพระ แลวเผลอหลับไป โดยที่มิไดดับเทียนและธูป จึงทําใหเกิดเพลิงไหมบานของนายเศรา และลุกลามไปไหมบาน นายโสด ที่อยูติดกันอีกดวย ดังนี้ นายซวย มคี วามผดิ ฐานใดหรอื ไม

ÊÃØ»¡ÒÃμé§Ñ ¢ŒÍËÒ ÅÒí ´ºÑ ¢ÍŒ ËÒ/°Ò¹¤ÇÒÁ¼´Ô ͧ¤»ÃСͺ¤ÇÒÁ¼´Ô ÁÒμÃÒ ÍÑμÃÒâ·É ËÁÒÂàËμØ ๑. วางเพลิงเผาทรพั ย ๒๑๓... วทเจารตงัพนเพยาขลอิงเงผผาูอ ่นื ๒๑๗ ตปอรบังจตําง้ั คแุกตต ๑งั้ ,แ๐ต๐ ๐๖ ถเดงึ อื ๑น๔ถ,๐งึ ๐๗๐๐ปบแาลทะ ๒. วางเพลงิ เผาทรัพยเ หตฉุ กรรจ ๑. (เ((ว(((๔๕๖๑๒๓จาต))))))งนเพาอทเโสสเโโโรลรรรปรถาาาืองงงิงงนธกงาเเมเกเรราศนผสารหลืออืรศาืาาอีรรไณนนสทยถธฟนสนาไาระพหหอฟรนัพาเรรรหณันยทอือืหอื รเสยาแแรือปถออืนพพสนาราตถทเนถปกสา่ตี ไอาหนานฟนศนัธรททอทยือาม่ีเ่ปี ยใี่กาเรรีชรปนูอ็บณะใะนหาวหนชสศาทรรกุมงมยัอืือี่าปตทบรทร้ังข่จีัะําตแนอสกิตขสนิดอหอง รคบาสงถาตพแาหนัธผิธราขีกนอื ร้ึนรเณดรรไินปมอืะ ๒๑๘ ชตอวี ิตงรหะวราอื งจโทําคษกุปตระัง้ แหตาร ๕ชวี ปติ ถจึงาํ ค๒กุ ๐ตลปอ ด ๒. ๓. ตระเตรยี มการวางเพลงิ ๑๒๓... ตวเจารตงะนเเพตาลรยีงิ เมผาทรัพยในมาตรา ๒๑๗-๒๑๘ ๒๑๙ กตรอะงทรําะคววาางมโทผษิดฐเชานนเนดน้ั ียวกับพยายาม ๔. กระทาํ ใหเกดิ เพลิงไหมแ กวัตถขุ องตนเอง ๓๔๑๒.... จเกแจนกรตะวนนทตั า าําถจใุใะหดเปเๆกน ดิ แอเมพนั เ ลตปงิรน ไาหขยอมแงกตบ นคุ เคอลงอน่ื หรอื ทรพั ยข องผอู น่ื ๒๒๐ ตปอรบังรไะมวเกาินงโท๑ษ๔จ๐ํา,ค๐ุก๐ไ๐มเบกาินท๗ ป และ ๕. กระทาํ ใหเกิดเพลงิ ไหมโดยประมาท ๒๑.. เแปกปกรรนะะช ทเมวี หิตําาตใทบหใุ คุหเกคท ดิลรเอพั พ่นืยลผ งิ อูไหนื่ มเส ยี หาย หรอื นา จะเปน อนั ตราย ๒๒๕ ปจตาํอรทับงร้ังไปะมวรเาบักงินโท๑ษ๔จํา๐ค,ุก๐ไ๐ม๐เกนิบา๗ทหปร ือหทรอืั้ง ๓. ๖. ใรชับยจาางนขพนาสหง คนนะโทด่ีมยีลสัากรษณะไมปลอดภัย ๒๑.. ยอโใชดาันยยนตาเพจรนาตาพยนหาแานหกะนบ มะุคีลรคักบั ลษจใานณงยะขาหนนรสพืองาคมหนีกนโาดะรยนบสน้ัรารรทุกจนนาจะเปน ๒๓๓ ไตมอ เงกรนิะว๒าง๐โ,ท๐ษ๐จ๐าํ บคกุาทไมหเ กรนิ อื ท๑ง้ั ปจ าํหทรอืงั้ ปปรรบับั ๓. ๒๕๕

๒๕๖ àÍ¡ÊÒÃÍÒŒ §ÍÔ§ เกยี รตขิ จร วจั นสวสั ด.์ิ (๒๕๕๑).คาํ อธบิ ายกฎหมายอาญา ภาค ๑ กรงุ เทพฯ:พลสยามพรนิ้ ตง้ิ . คณติ ณ นคร.(๒๕๔๗). กฎหมายอาญา ภาคท่วั ไป. กรงุ เทพฯ:วิญูชน. ทวเี กยี รติ มนี ะกนษิ ฐ.(๒๕๕๓).คาํ อธบิ ายกฎหมายอาญา ภาคทว่ั ไป. กรงุ เทพฯ:วญิ ชู น. ประภาศน อวยชยั .(๒๕๒๖).ประมวลกฎหมายอาญา ภาค ๑. กรงุ เทพฯ:สาํ นกั อบรมศกึ ษา กฎหมายแหงเนติบณั ฑติ ยสภา. สหรัฐ กิติศุภการ.(๒๕๕๗).หลักและคําอธิบายกฎหมายอาญา.กรุงเทพฯ:อมรินทร พร้นิ ติง้ แอนดพ ับลชิ ชิ่ง บุญเพราะ แสงเทยี น.(๒๕๕๒).กฎหมายอาญา ๑ ภาคทว่ั ไป.กรงุ เทพฯ:บริษัทวทิ ยพัฒน จาํ กัด สหรัฐ กิติศุภการ.(๒๕๕๗.)หลักและคําอธิบายกฎหมายอาญา.กรุงเทพฯ:บริษัทอมรินทร พร้นิ ตงิ้ แอนดพ บั ลชิ ช่ิง. สุพจน นาถะพินธุ.(๒๕๓๓).ประมวลกฎหมายอาญา.กรุงเทพฯ:สํานักพิมพรุงเรืองธรรม. สุวัฒน ศรีพงษสุวรรณ.(๒๕๔๙).คําอธิบายประมวลกฎหมายอาญา.กรุงเทพฯ: นติ บิ รรณาการ. วนิ ัย เลิศประเสริฐ.(๒๕๔๗).วิธีไลส ายกฎหมายอาญา เลม ๑.กรงุ เทพฯ:อินเตอรบุคส. เกียรติขจร วัจนสวัสด์ิ.(๒๕๕๐).คําอธิบายกฎหมายอาญา ภาคความผิด เลม ๑. กรงุ เทพฯ:หา งหนุ สว นจาํ กดั จริ ัชการการพมิ พ.

๒๕๗ º··èÕ ó ¤ÇÒÁ¼´Ô à¡ÂÕè Ç¡ºÑ ¡ÒûÅÍÁáÅСÒÃá»Å§ ñ. ÇÑμ¶Ø»ÃÐʧ¤¡ ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ»ÃÐจาํ º· ๑. เพอื่ ใหนักเรยี นนายสบิ ตาํ รวจมีความรูความเขาใจ กฎหมายอาญาเกีย่ วกับความผิด ฐานตางๆ ๒. เพอื่ ใหน กั เรยี นนายสบิ ตาํ รวจ ทราบถงึ การวดั ผลและประเมนิ ผล วชิ ากฎหมายอาญา ๒ ๓. เพ่ือใหนักเรียนนายสิบตํารวจมีความรูเก่ียวกับความผิดเกี่ยวกับการปลอม และการแปลง ò. ÊÇ‹ ¹นาํ นักเรียนจะไดศึกษาประมวลกฎหมายอาญา ภาค ๒ เร่ืองความผิดกับการปลอม และการแปลง ในความผิดฐานปลอมเอกสาร ปลอมเอกสารสิทธิเด็กหรือเอกสารราชการ ปลอมเอกสารสทิ ธอิ นั เปน เอกสารราชการ พนิ ยั กรรม ใบหนุ ตว๋ั เงนิ แจง ใหเ จา พนกั งานจดขอ ความเทจ็ ใชหรืออางเอกสารปลอมความผิดเก่ียวกับบัตรอิเล็กทรอนิกส ความผิดเกี่ยวกับหนังสือเดินทาง ตลอดจนแนวคําพพิ ากษาที่เกย่ี วของเพ่ือใหน ักเรยี นนายสิบตํารวจใชประกอบการเรยี นการสอน ó. à¹×éÍËÒ ¤ÇÒÁ¼´Ô à¡èÂÕ Ç¡ÑºàÍ¡ÊÒà »ÅÍÁàÍ¡ÊÒà ÁÒμÃÒ òöô บัญญัติวา “ผูใดทําเอกสารปลอมขึ้นทั้งฉบับ หรือแตสวนหนึ่งสวนใด เติมหรือตัดทอนขอความ หรือแกไขดวยประการใดๆ ในเอกสารที่แทจริง หรือประทับตราปลอม หรือลงลายมือช่ือปลอมในเอกสาร โดยประการที่นาจะเกิดความเสียหายแกผูอื่นหรือประชาชน ถา ไดก ระทาํ เพอ่ื ใหผหู น่งึ ผใู ดหลงเช่ือวา เปนเอกสารท่แี ทจ รงิ ผนู ั้นกระทาํ ความผดิ ฐานปลอมเอกสาร ตองระวางโทษจาํ คกุ ไมเ กนิ สามป หรือปรบั ไมเ กินหกหมืน่ บาท หรอื ทัง้ จําท้ังปรับ ผใู ดกรอกขอ ความลงในแผน กระดาษหรอื วตั ถอุ น่ื ใด ซง่ึ มลี ายมอื ชอื่ ของผอู นื่ โดยไมไ ดร บั ความยนิ ยอม หรอื โดยฝา ฝน คาํ สง่ั ของผอู น่ื นนั้ ถา ไดก ระทาํ เพอ่ื นาํ เอาเอกสารนน้ั ไปใชใ นกจิ การทอี่ าจ เกดิ ความเสยี หายแกผ หู นง่ึ ผใู ดหรอื ประชาชน ใหถ อื วา ผนู น้ั ปลอมเอกสารตอ งระวางโทษเชน เดยี วกนั ” ÁÒμÃÒ òöô แบงออกเปน ๒ วรรค คือ ñ. ÇÃäáá เปนเร่ืองการปลอมเอกสารโดยแท ซ่ึงบัญญัติทํานองเดียวกับกฎหมาย ลักษณะอาญา มาตรา ๒๒๒, ๒๓๓ แตไ มไดถอื เอาการกระทํา คือ ใชหนงั สอื ปลอมเปนองคป ระกอบ ความผดิ หากถอื เอาเจตนาพเิ ศษ “ใหผ หู นงึ่ ผใู ดหลงเชอ่ื วา เปน เอกสารทแี่ ทจ รงิ ” เปน องคป ระกอบความผดิ

๒๕๘ ò. ÇÃäÊͧ เปนเรื่องกฎหมายใหถอื วา เปนการปลอมเอกสาร มาตรา ๒๖๔ วรรคสอง นี้ไมใชการปลอมเอกสารโดยตรง กฎหมายใหถือวาเปนการปลอมเอกสาร คือบัญญัติใหลงโทษ อยางเดียวกบั ความผิดฐานปลอมเอกสาร ͧ¤» ÃСͺ¤ÇÒÁ¼´Ô μÒÁÇÃäáá ๑. ทาํ เอกสารปลอมข้ึน ๑.๑ ทั้งฉบบั หรอื แตส วนหนึ่งสวนใด ๑.๒ เติมหรือตัดทอนขอความ หรอื แกไขดว ยประการใดๆ ในเอกสารท่แี ทจริง ๑.๓ ประทบั ตราปลอมหรือลงลายมือชอื่ ปลอมในเอกสาร ๒. โดยประการทน่ี า จะเกิดความเสยี หายแกผ อู ืน่ หรอื ประชาชน ๓. เพ่อื ใหผ ูหน่ึงผใู ดหลงเชอ่ื วา เปน เอกสารท่ีแทจ รงิ ๔. โดยเจตนา บางกรณเี อกสารนนั้ เปน àÍ¡ÊÒÃà·¨ç แตอ าจไมใ ชà Í¡ÊÒûÅÍÁ (เอกสารปลอมคอื เอกสาร ท่ีเกิดจากการปลอมอันเปนความผิดตามมาตรา ๒๖๔ ดังกลาว) ก็ได ในเร่ือง àÍ¡ÊÒÃà·ç¨ นั้นไมมี บทบญั ญัติท่วั ไปกาํ หนดความผิดไวดังเชนกรณปี ลอมเอกสารซึง่ มมี าตรา ๒๖๔ กําหนดลักษณะทว่ั ไป ของการปลอมเอกสารไว แตà Í¡ÊÒÃà·¨ç นั้น มบี ทบัญญัติกาํ หนดความผิดไวโดยเฉพาะในบางมาตรา เทา น้ัน เชน มาตรา ๑๖๒ (เจา พนักงานทาํ เอกสารเทจ็ ) มาตรา ๒๖๗ (แจงใหเจาพนักงานจดขอความเทจ็ ลงในเอกสาร) และมาตรา ๒๖๙ (ผมู ีวชิ าชีพทําคาํ รับรองเปน เอกสารอนั เปนเทจ็ ) ความยากอยูตรงที่วา อยางไรจึงจะถือเปนàÍ¡ÊÒûÅÍÁ และอยางไรจึงจะถือวาเปน àÍ¡ÊÒÃà·ç¨ หากเปนàÍ¡ÊÒûÅÍÁ อันเปนความผิดตามมาตรา ๒๖๔ แลวแมขอความจะเปนเท็จ ดว ย กไ็ มถือเปนàÍ¡ÊÒÃà·¨ç อกี เพราะเปน àÍ¡ÊÒûÅÍÁไปเสียแลว แตถ า ไมใชàÍ¡ÊÒûÅÍÁ หากมี ขอความเปนเท็จ กอ็ าจเปนàÍ¡ÊÒÃà·¨ç และผูทําเอกสารเทจ็ ก็อาจมคี วามผดิ ตามมาตรา ๑๖๒, ๒๖๗ หรือ ๒๖๙ ตามท่ีกลาวมาแลวขา งตน ขอเทจ็ จริงจาก®Õ¡Ò·Õè ñðö/òôù÷ เปนตัวอยางอนั ดที ีแ่ สดงใหเ ห็นวา เปนàÍ¡ÊÒÃà·ç¨ แตไมใชàÍ¡ÊÒûÅÍÁ นายแดงเชา หอ งแถวนายดาํ อยโู ดยไมม หี นงั สอื สญั ญาเชา นายขาวซอ้ื หอ งแถวนน้ั ไปจาก นายดาํ แลว ฟอ งขบั ไลน ายแดง นายดาํ สงสารนายแดงทจ่ี ะไรท อ่ี ยู นายแดงและนายดาํ จงึ ทาํ สญั ญาเชา ขน้ึ มาฉบบั หนงึ่ มขี อ ความวา นายดาํ ใหน ายแดงเชา หอ งแถวนนั้ โดยลงวนั ทที่ าํ สญั ญายอ นขนึ้ ไปในอดตี กอ นวนั ทนี่ ายดาํ ขายหอ งแถวใหน ายขาวโดยมขี อ ความกาํ หนดระยะเวลาเชา ครอบคลมุ มาจนกระทงั่ ถงึ วนั หลังจากนายขาวฟอ งขบั ไล เพอื่ ทีน่ ายแดงจะไดอ ยใู นหองแถวไดต อไปอกี ระยะเวลาหน่ึง นายแดง ไดน าํ สัญญาเชา น้นั มาอา งและสง ตอ ศาลเปนพยานในคดีทีน่ ายขาวฟอ งขับไลนายแดงดว ย ศาลฎีกาวินิจฉัยวา การกระทําของนายแดงและนายดําäÁ‹¼Ô´°Ò¹»ÅÍÁàÍ¡ÊÒà แตผ ิดฐานแสดงพยานหลกั ฐานเทจ็ (ตาม ป.อ.มาตรา ๑๘๐) ¢ŒÍ椄 à¡μ ฎกี าที่ ๑๐๖/๒๕๔๗ อา งฎกี า

๒๕๙ ท่ี ๖๕๔/๒๔๘๐ ซ่ึงตัดสินวาสมคบกันทําหนังสือสัญญากูข้ึนโดยความจริงไมไดสงมอบเงินใหแกกัน ไมผ ดิ ฐานปลอมเอกสาร ÈÒÊμÃÒ¨Òè μÔ μÔ μ§Ô ÈÀ·Ñ ÂÔ  ไดท าํ บนั ทกึ ไวท า ยฎกี าที่ ๑๐๖/๒๔๙๗ อธบิ าย ความแตกตางระหวา งเอกสารเท็จและเอกสารปลอม ตามตวั อยา งน้ี เห็นไดชัดวา สญั ญาเชา ดังกลา วไมใ ชเ อกสารปลอม เพราะเปนหนังสอื ที่ ทาํ ขนึ้ จรงิ ๆ ระหวา งนายแดงและนายดาํ มไิ ดแ สดงวา ¤¹Í¹×è ทาํ แตน ายแดงและนายดาํ ทาํ กนั ขน้ึ จรงิ ๆ เพยี งแตขอความน้ันเปน เท็จ สญั ญาเชา นี้จึงเปน àÍ¡ÊÒÃà·¨ç มิใชเ อกสารปลอม ¢ÍŒ 椄 à¡μ ฎกี าที่ ๖๕๔/๒๔๘๐ ซง่ึ เปน บรรทดั ฐานของฎกี าที่ ๑๐๖/๒๔๙๗ นนั้ ¢ÍŒ à·¨ç ¨Ã§Ô คอื นายแดงไดท าํ หนงั สอื สญั ญากเู งนิ ขน้ึ ฉบบั หนง่ึ ความวา นายขาวกเู งนิ ไปจากนายแดง โดยความจรงิ ไมไดมีการสงมอบเงินใหแกกันเลย แลวนายขาวสมคบกับนายแดงใหนายแดงนําสัญญากูเงินน้ันไป ฟองนายขาว หลังจากน้ันนายขาวทําสัญญาประนีประนอมยอมความกับนายแดงเพื่อใหเปนหนี้ ตามคําพิพากษา แลว นายแดงนาํ ยึดทดี่ ินแปลงซ่ึงนายขาวตกลงขายใหบ คุ คลภายนอก คือนายเหลือง ทง้ั นเี้ พอ่ื ปอ งกนั มใิ หน ายเหลอื งไดร บั โอนทดี่ นิ ตามขอ ตกลงทนี่ ายเหลอื งทาํ ไวก บั นายขาว »ÃÐà´¹ç ¡¤ç Í× การกระทาํ ของนายแดงและนายขาวผดิ ฐาน “ปลอมเอกสาร” หรอื ไม ซงึ่ ศาลฎกี าวนิ จิ ฉยั วา ไมม คี วามผดิ โดยใหเหตุผลวา นายแดงและนายขาวมีสิทธิท่ีจะทําสัญญากูเงินในระหวางกันเองได นายแดงและ นายขาว มิไดเอาสิทธิของผูอ่ืนมาใช ขอความในสัญญาก็เปนขอความของนายแดงและนายขาว สวนการที่ไมไดสงมอบเงินใหแกกันนั้น เมื่อเกี่ยวของถึงสวนไดเสียของบุคคลภายนอกคือนายเหลือง ก็อาจเปน ความผิดฐานอื่นได แตหาใชฐานปลอมเอกสารไม ÍÕ¡μÑÇÍ‹ҧ˹Öè§ของเอกสารเท็จแตไมใชเอกสารท่ีทําปลอมขึ้น คือ ขอเท็จจริงจากฎีกา ท่ี ๔/๒๔๘๖ ซ่ึงเปนเร่อื งเจาของทดี่ นิ ทําหนังสอื มอบอาํ นาจเปน ภาษาองั กฤษมอบอาํ นาจใหน ายขาว ใหเชาที่ดิน แตนายขาวแปลหนังสือมอบอํานาจเปนภาษาไทยมีขอความวามอบอํานาจใหนายขาว ขายที่ดิน โดยนายขาวลงช่ือรับรองคําแปลวาถูกตอง แลวนําไปย่ืนตอเจาพนักงานท่ีดิน ศาลฎีกา วนิ ิจฉัย หนังสอื คาํ แปลภาษาไทยนั้น เปน หนงั สอื ทนี่ ายขาวทาํ ขึ้นน่นั เองไมมีใครเขาใจวาเปน หนงั สือ ของเจา ของท่ดี ิน การทนี่ ายขาวแปลผดิ จากหนงั สือภาษาองั กฤษจึงไมผ ิดฐานปลอมเอกสาร เอกสารปลอมจงึ ตอ งเปน เอกสารทáี่ Ê´§ÇÒ‹ ¼ãŒÙ ´ทาํ â´Â·¼Õè ¹ŒÙ ¹éÑ ÁäÔ ´ทŒ าํ àÍ¡ÊÒù¹éÑ หรอื มไิ ด ใหอ าํ นาจผใู ดอนื่ ทาํ เอกสารนน้ั เอกสารปลอมเปน เอกสารท¤ี่ ¹Ë¹§Öè ทาํ ¢¹éÖ â´ÂãËàŒ ¢ÒŒ ã¨ÇÒ‹ ໹š àÍ¡ÊÒà ·èÕ¤¹Íè×¹ทํา กลา วคอื ËÅÍ¡ã¹μÑǼทÙŒ ําàÍ¡ÊÒà โดยไมต อ งคาํ นงึ วาขอ ความทเ่ี ขยี นลงในเอกสารนัน้ จะ จริงหรอื เท็จแตประการใด หากนายดาํ ไมย อมทาํ หนงั สอื สญั ญาเชา อนั เปน เทจ็ นน้ั นายแดงจงึ ไปขอใหน ายเหลอื งทาํ โดยนายเหลอื งใชช อ่ื วา นายแดงกเ็ ปน àÍ¡ÊÒûÅÍÁ อนั เปน ความผดิ ตามมาตรา ๒๖๔ (และผดิ มาตรา ๒๖๕ อันเปนเหตุฉกรรจเพราะเปน “เอกสารสิทธิ”) เพราะเปน การ ËÅÍ¡ã¹μÑǼทŒÙ าํ àÍ¡ÊÒà กลา วคือ เปน เอกสารทน่ี ายเหลอื งทาํ ขนึ้ โดยใหเ ขา ใจวา เปน นายดาํ ทาํ àÍ¡ÊÒûÅÍÁ ดงั กลา วมขี อ ความเทจ็ ดว ย หากนายดาํ แสดงหนังสือสญั ญาเชา ปลอมนีเ้ ปน พยานหลักฐานตอศาล นายดาํ ก็ผิดมาตรา ๑๘๐ ดวย

๒๖๐ โดยนายเหลอื งเปน ตวั การรว มกบั นายแดงตามมาตรา ๘๓ ในความผดิ ตามมาตรา ๑๘๐ นไ้ี ด สว นความผดิ ฐานปลอมเอกสารสทิ ธิตามมาตรา ๒๖๕ นัน้ ท้งั สองคนก็เปน ตัวการรว มกนั ดวยอยา งแนนอน “»ÅÍÁ” ประมวลกฎหมายอาญาไมมีบทนิยาม ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน ใหความหมายวา “ทาํ เทยี มของจริง ไมแท ไมใชของจรงิ ” ฉะนั้น เมอ่ื ไมม บี ทนิยามนา จะถอื ตามคาํ แปล ตามภาษาธรรมดา ñ. “ทําàÍ¡ÊÒûÅÍÁ¢Öé¹” ไมจําตองมีเอกสารที่แทจริงกอน และไมตองทําใหเหมือน ของจรงิ ตา งกบั “ทาํ ปลอมขน้ึ ” ทใ่ี ชอ ยใู นความผดิ ฐานปลอมเงนิ ตรา ดวงตรา รอยตรา แสตมป หรอื ตว๋ั ซง่ึ ตอ งมี “ของแท” และทาํ ใหด เู หมอื นของเดมิ เพราะเงนิ ตรา ดวงตรา รอยตรา แสตมป ตอ งมกี ฎหมาย กําหนดข้ึน จึงตองทําใหเหมือนสิ่งที่ไดกําหนดไว สวนต๋ัวนั้น ผูออกตั๋วยอมกําหนดออกในรูปใดก็ได แตตอ งกาํ หนดลกั ษณะต๋ัวทอี่ อกจําหนายจึงจะเปน ตัว๋ จึงมผี ลทํานองเดยี วกัน สวนเอกสารน้ันมขี ึ้นใน รูปใดๆ กไ็ ด ฉะนัน้ การปลอมเอกสารจงึ ไมจ ําตอ งมเี อกสารทแี่ ทจ ริงอยกู อ น และไมตองทําใหเ หมือน ของจรงิ ñ.ñ »ÅÍÁ·éѧ©ºÑºËÃ×Íáμ‹Ê‹Ç¹Ë¹è֧ʋǹ㴠ศาสตราจารยพระยาอรรถการีย นิพนธ ใหคําอธิบายไววา ความผิดฐานปลอมเอกสาร นอกจากเอกสารตองมีขอความเปนเท็จแลว ยังตองมีลักษณะเปนเท็จในตัวเองดวย เชน ดํากูเงินขาว ๕๐ บาท ขาวเขียนหนังสือวาดํากูเงินขาว ไป ๕๐๐ บาท แทนที่จะเขยี นวา ๕๐ บาท แลว ใหด ําลงชอ่ื ดงั นี้ หนังสือนม้ี ขี อความเปนเทจ็ โดยขาว ทาํ ใหเ ปน เทจ็ ขาวไมผ ดิ ฐานปลอมเอกสาร อาจเปน ฉอ โกง คอื หลอกใหเ ขาทาํ เอกสารสทิ ธิ โดยปกปด ขอ ความ ซง่ึ ควรบอกใหแ จง เพราะหนงั สอื นนั้ มขี อ ความเปน เทจ็ อยา งเดยี ว ไมม ลี กั ษณะเปน เทจ็ ในตวั เอง แตถ าขาวเขยี นตรงตามความจรงิ ตอมาขาวเตมิ เลข ๐ ขา งหลัง อา นเปน ๕๐๐ บาท ดังน้ี การกระทํา ของขาวเปน ปลอมเอกสาร เพราะเอกสารนนั้ ไมเ พยี งมขี อ ความเทจ็ ยงั มลี กั ษณะเปน เทจ็ ในตวั เองดว ย คือ เมือ่ ขาวเขียนเลข ๐ ลงไปทา ย ๕๐ เอกสารนน้ั กม็ ีลกั ษณะเปนเท็จในตวั เอง เพราะแสดงวา เมื่อดาํ ลงชอ่ื นน้ั ในสญั ญากเู ปน ๕๐ บาท ไมใ ช ๕๐๐ บาท หรอื ตัวอยางดาํ กเู งนิ ขาวโดยทําหนังสอื และลงชือ่ ใหขาวไว แตลงชื่อใหผิดกวาเคยลงช่ือ เชนน้ี หนังสือน้ันไมมีลักษณะเปนความเท็จ ถาภายหลังดํา ไมใชเงิน ขาวมาฟองโดยอางหนังสือกูนั้นเปนพยาน ดําตอสูวา กูจริง แตไมไดกูตามจํานวนน้ันและ ไมไดทําหนังสือฉบับน้ัน ตอมาดําทําหนังสืออีกฉบับหน่ึงวากูพวกขาวเพียง ๕๐ บาท ดังน้ีหนังสือ ทที่ าํ ขน้ึ ทหี ลงั เปน เอกสารปลอม เพราะมขี อ ความเปน เทจ็ และมลี กั ษณะเปน เทจ็ ในตวั เองวา เปน หนงั สอื ท่ีทํากนั ไว ซึง่ ความจริงไมไดทาํ “»ÅÍÁ·§Ñé ©ºÑº” คอื เอกสารนน้ั ตอ งมีขอ ความเท็จ และมีลกั ษณะเปน เท็จในตวั เอง จึงมีคํากลาววา ท่ีจะเปนปลอมเอกสารได เอกสารท่ีทําข้ึนตองมีลักษณะไปแทนเอกสารอีกฉบับหน่ึง ซง่ึ จะมตี วั จรงิ หรอื ไมก ต็ าม เชน ตามตวั อยา งแรก กเู งนิ ๕๐ บาท เขยี นใหล งชอ่ื เปน ๕๐๐ บาท หนงั สอื น้ี

๒๖๑ ไมม ีลกั ษณะไปแทนฉบับใด แตถากกู นั แลวไปเติม ๐ ทีหลงั เปน ๕๐๐ บาท เมอ่ื เตมิ แลวหนงั สอื นัน้ มลี กั ษณะไปแทนอกี ฉบับหน่ึง คอื แทนฉบับแรกทีล่ งชอื่ เพราะเมื่อลงช่ือเปน ๕๐ บาท ตอนเตมิ ๐ ลงไปก็ไปแทนเหมือนกับเปนหนังสือท่ีลงช่ือขณะกู หรือตัวอยางกรณีกูแลวลงลายมือช่ือใหผิดเพ้ียน ภายหลังทาํ ฉบับใหมม ลี กั ษณะไปแทนฉบบั เกา จึงจะเปน ปลอมเอกสาร การทําเอกสารปลอมขึ้นทั้งฉบับอาจทําโดยวิธี¶‹ÒÂàÍ¡ÊÒÃใหเหมือนฉบับท่ีแทจริง เพอื่ ใหห ลงเชอื่ วา เปน เอกสารทแ่ี ทจ รงิ โดยไมต อ งแกไ ขเปลยี่ นแปลงขอ ความใหผ ดิ แผกแตกตา งไปจาก ตนฉบบั เอกสารที่แทจรงิ กไ็ ด คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè òôöó/òõôø จําเลยถายสําเนาเอกสารแผนปายแสดง การเสียภาษีรถยนตประจําปและแผนปายประกันภัยคุมครองผูประสบภัยจากรถเปนภาพสีใหปรากฏ ขอความท่ีมีสี ตัวอักษรและขนาดเหมือนฉบับท่ีแทจริง แลวนําไปใชติดที่รถยนตบรรทุกและรถพวง มลี กั ษณะทท่ี าํ ใหห ลงเชอื่ วา เปน เอกสารทแ่ี ทจ รงิ โดยประการทน่ี า จะเกดิ ความเสยี หายแกน ายทะเบยี น ยานพาหนะจังหวัดนนทบุรี นายทะเบียนยานพาหนะจังหวัดพะเยา นายทะเบียนยานพาหนะ กรุงเทพมหานคร นายทะเบียนกรมการประกันภัยหรือผูอื่นได จึงเปนการปลอมเอกสารขึ้น ท้ังฉบับ ËÒ㪋NjҨÓàŨÐμŒÍ§á¡Œä¢ à»ÅèÕ¹á»Å§¢ŒÍ¤ÇÒÁãËŒ¼Ô´á¼¡áμ¡μ‹Ò§ä»¨Ò¡μŒ¹©ºÑº àÍ¡ÊÒ÷áèÕ ·¨Œ Ã§Ô äÁ‹ การกระทําของจําเลย จงึ เปน ความผดิ ฐานปลอมเอกสารตามประมวลกฎหมาย อาญา มาตรา ๒๖๔ วรรคหนึ่ง (คดีน้ีจําเลยฎกี าเฉพาะปญหาวา การกระทาํ ของจาํ เลยดงั กลา วยงั ถอื ไมไดวาเปนการปลอมเอกสาร ตามมาตรา ๒๖๔ ซ่ึงศาลฎีกาตอบฎีกาขอนี้วาการกระทําของจําเลย เปน ความผดิ ฐานปลอมเอกสารตามมาตรา ๒๖๔ วรรคหนงึ่ แลว และพพิ ากษายนื ตามศาลอุทธรณท่ี วนิ จิ ฉยั วา จาํ เลยมคี วามผดิ ฐานปลอมเอกสาร (แผนปา ยประกันภยั คมุ ครองผปู ระสบภัยจากรถ) ตาม มาตรา ๒๖๔ วรรคหน่ึง และปลอมเอกสารราชการ (แผนปายแสดงการเสียภาษีรถยนตประจําป) ตามมาตรา ๒๖๕ กบั ใชเอกสารและเอกสารราชการดงั กลา วปลอม จึงไมเปนการกลบั หลักฎีกาทมี่ ีมา แตเ ดมิ แตอยางใด) ตอ งเขา ใจวา แมก ารนาํ เอกสารทแี่ ทจ รงิ ไปถา ยสาํ เนาเอกสารใหเ หมอื นฉบบั ทแ่ี ทจ รงิ จะเปนการปลอมเอกสารข้ึนทั้งฉบับ แตก็หาใชจะเปนความผิดฐานปลอมเอกสารเสมอไปไม เพราะการกระทาํ จะเปน ความผดิ ฐานปลอมเอกสารกต็ อ เมอื่ การปลอมดงั กลา ว¹Ò‹ ¨Ðà¡´Ô ¤ÇÒÁàÊÂÕ ËÒ ᡼‹ ÍÙŒ ×è¹ËÃÍ× »ÃЪҪ¹ และไดก ระทําไปà¾èÍ× ã˼Œ ŒËÙ ¹è§Ö ¼Ù㌠´Ëŧàª×èÍÇ‹Ò໚¹àÍ¡ÊÒ÷áèÕ ·¨Œ ÃÔ§ดว ย คดีนี้จําเลยนําแผนปายแสดงการเสียภาษีรถยนตประจําป พ.ศ. ๒๕๔๗ เลขท่ี ก.๐๕๒๘๐๔ และเลขที่ ก.๑๖๘๔๐๑ ©ºÑº·èÕá·Œ¨ÃÔ§ ซ่ึงนายทะเบียนยานพาหนะจังหวัดนนทบุรี ออกใหรถยนตบรรทุกหมายเลขทะเบียน ๗๐-๐๙๕๑ นนทบุรี และหมายเลขทะเบียน ๗๒-๘๔๐๗ นนทบุรีกับแผนปายประกันภัยคุมครองผูประสบภัยจากรถ 件‹ÒÂÊíÒà¹ÒàÍ¡ÊÒÃÀÒ¾ÊÕใหปรากฏ ขอ ความทมี่ สี ตี วั อกั ษรและขนาดเหมอื นฉบบั ทแ่ี ทจ รงิ แมจ ะไมม กี ารแกไ ขขอ ความใดๆ แตก ม็ ลี กั ษณะ ทท่ี าํ ใหË ŧàªÍ×è ÇÒ‹ ໹š àÍ¡ÊÒ÷áèÕ ·¨Œ Ã§Ô áÅÇŒ นาํ สาํ à¹Òá¼¹‹ »Ò‡ ·¶Õè Ò‹ Âสาํ à¹ÒàÍ¡ÊÒÃä»μ´Ô ·ËèÕ ¹ÒŒ ¡ÃШ¡

๒๖๒ Ã¶Â¹μº Ã÷¡Ø ËÁÒÂàÅ¢·ÐàºÂÕ ¹ øð-òòñò ¾ÐàÂÒ áÅÐö¾Ç‹ § ËÁÒÂàÅ¢·ÐàºÂÕ ¹ ø÷-ñöùñ ¡Ãا෾ÁËÒ¹¤Ã «è֧໚¹¤¹ÅФѹ¡Ñ¹ â´ÂäÁ‹ÁÕÊÔ·¸Ô·èÕ¨Ð㪌 ในประการที่นาจะเกิดความเสียหาย แกนายทะเบียนยานพาหนะจังหวัดนนทบุรี นายทะเบียนยานพาหนะจังหวัดพะเยา นายทะเบียน ยานพาหนะกรุงเทพมหานคร นายทะเบยี นกรมการประกนั ภัย หรือผอู ่ืนอันเปนการปลอมเอกสารข้นึ ทัง้ ฉบับ การกระทําของจาํ เลยมคี วามผดิ ฐานปลอมเอกสาร แตถ า จาํ เลยนาํ แผน ปา ยทถ่ี า ยสาํ เนาดงั กลา วไปตดิ ทรี่ ถยนตบ รรทกุ หมายเลขทะเบยี น ๗๐-๐๙๕๑ นนทบุรี และหมายเลขทะเบยี น ๗๒-๘๔๐๗ นนทบรุ ี คนั ทถี่ ูกตอ ง กรณีไมน าจะเกดิ ความ เสียหายแกผูอ่ืนหรือประชาชน จึงไมนาจะเปนความผิดฐานปลอมเอกสาร (โปรดดูหลักในขอตอไป ประกอบดวย) คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ ùðòö/òõõó เม่ือขอเท็จจริงฟงเปนยุติวาหนังสือสัญญา ซอ้ื ขายทดี่ นิ เปน เอกสารสทิ ธปิ ลอม ÀÒ¾¶Ò‹ Â˹§Ñ ÊÍ× ÊÞÑ ÞÒ«Íé× ¢Ò·´Õè ¹Ô ´§Ñ ¡ÅÒ‹ Ç·¨èÕ Òí àŶҋ Âสาํ à¹ÒÁÒ ¨Ö§à»¹š àÍ¡ÊÒÃÊ·Ô ¸»Ô ÅÍÁ´ÇŒ  จําเลยนําภาพถายหนังสือสัญญาซื้อขายที่ดินไปใชอางเปนเอกสารแนบทายคํารอง และคําฟอง โดยรูอยูแลววาหนังสือสัญญาซื้อขายท่ีดินเปนเอกสารปลอม การกระทําของจําเลย จงึ เปน การใชเอกสารสทิ ธิปลอม สาํ หรบั การปลอมแผน ปายทะเบยี นรถยนต มแี นวคาํ พิพากษาฎีกาดังนี้ ก. ถา เปน แผน ปา ยทะเบยี นรถยนตท แี่ ทจ รงิ ทท่ี างราชการออกใหไ ปใชต ดิ กบั รถยนต คันอื่น ไมเปนการปลอมเอกสารและใชเอกสารปลอม เพราะแผนปายทะเบียนรถยนตดังกลาวเปน เอกสารที่แทจ ริงทีท่ างราชการทําข้ึน ไมใชเ อกสารปลอม(๑) คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ ññôó/òõòó จําเลยเอาปา ยทะเบียนรถยนตหมายเลข ส.ฎ. ๐๐๘๙๐ ของรถยนตย่ีหอเฟยต มาติดใชกับรถยนตของกลาง เม่ือแผนปายทะเบียนรถยนตดังกลาว ໚¹àÍ¡ÊÒÃá·Œ¨ÃÔ§·èÕÃÒª¡Ò÷íÒ¢Öé¹ ไมใชเอกสารปลอมจําเลยจึงไมมีความผิด ฐานปลอมเอกสาร และการท่ีจําเลยนําปายทะเบียนนั้นมาใชกับรถยนตของกลาง เพ่ือผูอ่ืนหลงเช่ือวารถยนตของกลาง เปนหมายเลขทะเบียน ส.ฎ. ๐๐๘๙๐ จําเลยกไ็ มมคี วามผดิ ฐาน ใชเ อกสารปลอม คดีนี้จําเลยถอดแผนปายทะเบียนรถยนตท่ีแทจริงที่ทางราชการออกใหแกรถยนต เฟย ต แลว นาํ มาตดิ ใชก บั รถยนตข องกลางอกี คนั หนงึ่ เมอ่ื เปน เอกสารทแ่ี ทจ รงิ แมเ อาไปใชก บั รถยนต คนั อนื่ และนา จะเกดิ ความเสยี หายแกท างราชการกไ็ มผ ดิ ฐานปลอมเอกสารเพราะไมม กี ารกระทาํ ใดๆ อนั เปน การปลอมเอกสารเลย คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ óð÷ø/òõòõ การทจี่ าํ เลยนาํ แผน ปา ยทะเบยี นรถยนตห มายเลข น. ๐๓๑๑ พงั งา ซง่ึ ໹š á¼¹‹ »Ò‡ ·ÐàºÂÕ ¹Ã¶Â¹μ· ·Õè Ò§ÃÒª¡ÒÃÍÍ¡ãËแŒ กร ถยนตข อง ส. นาํ ไปใชต ดิ กบั (๑) แมจําเลยจะนําἋ¹»‡ÒÂǧ¡ÅÁáÊ´§¡ÒÃàÊÕÂÀÒÉÕö¹μอันเปนเอกสารท่ีแทจริงของกรมการขนสงทางบก ไปตดิ กบั รถยนตค นั อน่ื ทไี่ มไ ดเ สยี ภาษรี ถยนตป ระจาํ ปก ต็ าม การกระทาํ ของจาํ เลยกไ็ มเ ปน ความผดิ ฐานใชเ อกสารราชการปลอม (คาํ พิพากษาฎีกาท่ี ๑๓๔๗/๒๕๔๑) ตัดสินโดยใชหลกั เดียวกัน

๒๖๓ รถยนตจ าํ เลยซงึ่ เปน รถยนตอ กี คนั หนงึ่ แมจ ะทาํ โดยมเี จตนาแสดงใหผ อู น่ื หลงเชอื่ วา รถยนตข องจาํ เลย เปนรถยนตท ี่มหี มายเลขทะเบยี น น. ๐๓๑๑ พังงา ก็ตาม เม่ือแผนปา ยทะเบยี นรถยนตดังกลาวเปน แผน ปา ยทะเบยี นรถยนตท แ่ี ทจ รงิ ซงึ่ ทางราชการออกใหแ กร ถยนตค นั อนื่ จาํ เลยยอ มไมม คี วามผดิ ฐาน ปลอมเอกสารหรอื ใชเอกสารราชการปลอม (อางคําพพิ ากษาฎกี าท่ี ๑๑๔๓/๒๕๒๓) ข. ถาเปนแผนปายทะเบียนรถยนตทําเอง และนําไปใชติดกับÃ¶Â¹μ¤Ñ¹à´ÔÁท่ีมี หมายเลขทะเบยี นนน้ั ถกู ตอ ง แมจ ะเปน การทาํ แผน ปา ยทะเบยี นปลอมขนึ้ แตก ไ็ มน า จะเกดิ ความเสยี หาย แกผอู ่นื หรือประชาชน จึงไมเปน ความผิดฐานปลอมเอกสาร (ดูคําพพิ ากษาฎีกาที่ ๒๒๔๑/๒๕๒๓) ค. แตถาเปนแผนปายทะเบียนรถยนตทําเอง และนําไปใชติดกับÃ¶Â¹μ¤Ñ¹Íè×¹ ในประการท่ีนาจะเกิดความเสียหายแกผูอ่ืนหรือประชาชน เปนความผิดฐานปลอมเอกสารราชการ และใชเอกสารราชการปลอม คํา¾¾Ô Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ òòôñ/òõòó วนิ จิ ฉัยวา แผนปา ยทะเบยี นหมายเลข ต.ด. ๐๑๘๓๙ ของกลาง เปน หมายเลขทะเบยี นทอ่ี อกใหร ถยนตข องจาํ เลยทถ่ี กู ชนพงั ใชก ารไมไ ด แมแ ผน ปา ย ดังกลาวจําเลยเปนผูทําขึ้นเพ่ือใชแทนแผนปายอันแทจริง ซึ่งทางการจะตองเปนผูทําและมอบให เจาของรถก็ตาม แตทางปฏิบัติทางการยังไมมีแผนปายทะเบียนก็͹ØâÅÁãËŒ¶×ÍÇ‹ÒἋ¹»‡Ò¢ͧ¡ÅÒ§ ໹š á¼¹‹ »Ò‡ ·ÐàºÂÕ ¹â´ÂªÍº á쨋 Ðนาํ á¼¹‹ »Ò‡ ·ÐàºÂÕ ¹¢Í§¡ÅÒ§ä»ãª¡Œ ºÑ Ã¶Â¹μ¤ ¹Ñ ͹×è ËÒä´äŒ Á‹ การทจ่ี าํ เลยนาํ แผน ปา ยหมายเลขทะเบยี นดงั กลา วไปตดิ เพอ่ื ใชก บั รถยนตข องกลาง โดยมเี จตนาแสดง ใหผอู นื่ หลงเชื่อวารถยนตค ันของกลางซง่ึ เปน รถยนตทผี่ ดิ กฎหมาย เปนรถทมี่ ที ะเบียนถูกตอง จงึ เหน็ ไดวา แผน ปายทะเบยี นหมายเลข ต.ด. ๐๑๘๓๙ ทจี่ าํ เลยทาํ ขน้ึ นั้น ËÒä´นŒ ําä»ãªŒ¡ÑºÃ¶Â¹μ¤ ¹Ñ ·äèÕ ´Œ ÃѺ͹ØÞÒμäÁ‹ ËÒ¡áμ‹นําä»ãªŒà»š¹ËÁÒÂàÅ¢·ÐàºÕ¹»ÅÍÁ¢Í§Ã¶Â¹μ¤Ñ¹¢Í§¡ÅÒ§ โดยประการ ที่นาจะเกิดความเสียหายแกผูอ่ืนหรือประชาชน ใหหลงเช่ือวาแผนปายทะเบียนนั้นเปนเอกสาร ที่ทางราชการออกใหใชกับรถยนตของกลางการกระทําของจําเลยจึงเปนความผิดฐานปลอมและใช เอกสารราชการปลอม สรปุ แลว ถา เปน á¼¹‹ »Ò‡ ·ÐàºÂÕ ¹Ã¶Â¹μ· áÕè ·¨Œ Ã§Ô นาํ ไปใชต ดิ กบั รถคนั ไหนกไ็ มผ ดิ ฐานปลอมเอกสารราชการและใชเอกสารราชการปลอม แตถาเปนἋ¹»‡Ò·ÐàºÕ¹ö¹μทําàͧ และใชต ดิ กบั รถ¤¹Ñ à´ÁÔ ไมเ ปน ความผดิ เวน แตน าํ ไปใชต ดิ กบั ö¤¹Ñ ͹×è ทาํ ใหผ อู น่ื หลงเชอื่ วา เปน เอกสาร ทแ่ี ทจ รงิ และนา จะเกดิ ความเสยี หายแกผ อู นื่ หรอื ประชาชนแลว เปน ความผดิ ฐานปลอมเอกสารราชการ และใชเ อกสารราชการปลอม ÊÃØ» เอกสารปลอมตองมีลักษณะเปนเท็จในตัวเอง หรือมีลักษณะไปแทนเอกสาร อกี ฉบบั หน่งึ ซ่งึ จะมตี ัวจรงิ หรือไมก ็ได (๑) ทําปลอมข้ึนทั้งฉบับ หมายความถึงการปลอมเอกสารข้ึนท้ังฉบับ โดยจะมี ตน ฉบับเอกสารที่แทจ รงิ หรอื ทาํ ขน้ึ ใหมโดยไมมีเอกสารทีแ่ ทจริง (ฎกี าที่ ๑๔๗๒/๒๔๙๖) ถา กระทาํ ข้ึนเพ่ือใหผูอื่นเขาใจวาเปนเอกสารของบุคคลอ่ืน ไมใชเอกสารของผูกระทําข้ึนเองคือ เมื่อทําข้ึนแลว

๒๖๔ มีลักษณะเปนเทจ็ ในตัวเอง เชน บิดาดาํ ตาย ไมไดทาํ พนิ ยั กรรมไว ดําตอ งการเอาทรัพยเพยี งคนเดยี ว ทาํ หนังสือข้ึนฉบับหน่งึ เปนพินยั กรรมของบดิ ายกทรพั ยทั้งหมดใหต น เชน น้ี จะเหน็ วา ไมมีพนิ ัยกรรม ตัวจริงเลย ทั้งนี้การทําเอกสารปลอมข้ึน อาจทําโดยวิธีถายเอกสารใหเหมือนฉบับท่ีแทจริง เพอื่ ใหห ลงเชอื่ วา เปน เอกสารทแ่ี ทจ รงิ โดยไมต อ งแกไ ขเปลยี่ นแปลงขอ ความใหต า งจากตน ฉบบั เอกสาร ที่แทจ รงิ กไ็ ด (ฎีกา ๒๔๖๓/๒๕๔๘) (๒) ทําปลอมขึ้นแตสวนหนึ่งสวนใด การปลอมเอกสารอาจทําเพียงบางสวน ไมจ ําตอ ง ทาํ ปลอมทง้ั ฉบับ เอกสารอาจทําไวโดยแทจริง แตย งั ไมค รบถวน ถา ปลอมขอความตอไป จนครบถวนหรือไมครบถวน ก็เปนการปลอมเพียงบางสวน หรือถาทําเอกสารยังไมสําเร็จครบถวน ทําไปไดเ พียงบางสว น แตส ว นท่ีทําข้ึนมลี กั ษณะเปน เอกสารแลว ก็เปน ปลอมเอกสาร ñ.ò àμÔÁËÃ×ÍμÑ´·Í¹¢ŒÍ¤ÇÒÁËÃ×Íᡌ䢴ŒÇ»ÃСÒÃã´æ ในเอกสารท่ีแทจริง คําวา “ã¹àÍ¡ÊÒ÷èÕá·Œ¨ÃÔ§” หมายความวา มีเอกสารที่แทจริงอยูแลว การกระทําทั้งสามประการ คอื เตมิ ตดั ทอน หรอื แกไ ข จงึ ตองกระทาํ ลงในเอกสารท่ีแทจ ริง เพราะถา ไมมีเอกสารท่ีแทจรงิ แลว จะเติมตัดทอนหรือแกไขไมได ถากระทําแกเอกสารปลอมไมตองดวยองคประกอบความผิดตาม มาตราน้ี จึงแตกตางกับความผิดท่ีปลอมข้ึนท้ังฉบับหรือแตสวนหน่ึงสวนใด ซ่ึงจะมีเอกสารที่แทจริง หรือไมกเ็ ปนปลอมเอกสาร àμÔÁμÑ´·Í¹á¡Œä¢·Õè໚¹»ÅÍÁàÍ¡ÊÒà การเตมิ ตัดทอนแกไขเอกสารท่ีแทจริง หาเปนการปลอมเอกสารทั้งหมดไม ถา การเติม ตดั ทอน หรอื แกไ ขขอ ความเปน สิทธิของผทู าํ เอกสาร ทจ่ี ะกระทําไดตามปกติแลว ไมเ ปน ปลอมเอกสาร กรณีทีจ่ ะเปนปลอมเอกสาร ตองกระทําในลกั ษณะ ทเี่ มอ่ื กระทาํ แลว ผลของการกระทาํ จะทาํ ใหเ อกสารนนั้ มลี กั ษณะเปน เทจ็ ในตวั เอง หรอื มลี กั ษณะเปน เอกสารแทนเอกสารอีกฉบับหนึ่งดังที่กลาวมาแลว เชน สมุหบัญชีมีอํานาจหนาที่ลงบัญชีเงิน ลงบัญชีผิด จะแกไ ขอยางไรไมเปนปลอม เพราะไมม ีลกั ษณะเปน เท็จในตวั เอง และไมม ีลักษณะไปแทนเอกสารใด แตถาโกงเงินแลวแกตัวเลขในบัญชีใหตรงกับเงินที่เหลือ เมื่อแกก็มีลักษณะเปนเท็จในตัวเอง และไปแทน เอกสารฉบับท่ีแทจริงจึงเปนปลอมเอกสาร ดังน้ัน การเติมตัดทอนแกไขกระทําแกเอกสารของ ผูปลอมเอง โดยไมมีอํานาจ ก็เปนการปลอมเอกสาร แตถาเติมตัดทอนแกไขทําโดยผูมีอํานาจ แมเอกสารน้นั เปนเอกสารทีผ่ ูอน่ื ทาํ ขึน้ กไ็ มเปนปลอมเอกสาร (๑) เติมขอความในเอกสารท่ีแทจริง คือ การเพิ่มขอความในเอกสารที่แทจริง แตไมถ ึงกับเปนการเพ่ิมสว นหนง่ึ สวนใด เชน เพิม่ จํานวนเงนิ หรอื เพมิ่ จาํ นวนผกู ูใ นหนังสอื สัญญากู (๒) ตัดทอนขอความในเอกสารที่แทจริง ตรงกันขามกับเติมขอความ คือ ตัดขอความบางตอนออกจากเอกสารทีแ่ ทจริง เชน กูเ งิน ๒๐,๐๐๐ บาท ตดั ทอนขอ ความในจํานวน เงนิ คงเหลือ ๒,๐๐๐ บาท (๓) แกไขดวยประการใดๆ ในเอกสารที่แทจรงิ คือ แกไขขอความใหผ ดิ เพยี้ น ไปจากเดิม มิไดจํากัดวิธแี กไ ข เชน แกวันเดือนปแ ละสถานทีท่ ําสัญญาใหเ ปนอยา งอ่ืน

๒๖๕ ¢ŒÍ椄 à¡μ (๑) ความผดิ สาํ เรจ็ เมอ่ื เตมิ ตดั ทอน หรอื แกไ ขลงในเอกสารทแ่ี ทจ รงิ ถา กระทาํ การ ดังกลาวแลว ตอมาแกไขใหมใหเปนไปตามเดิม ยอมไมลบลางความผิดที่สําเร็จแลว เชน ตัดทอน จาํ นวนเงนิ กูจ าก ๒,๐๐๐ บาท เปน ๒๐๐ บาท ตอ มากลัวความผิดแกใ หเ ปน ๒,๐๐๐ บาท ตามเดมิ ดงั นี้ มคี วามผดิ ฐานปลอมเอกสารแลว เพราะความผดิ สาํ เรจ็ เมอื่ ตดั ทอนขอ ความแลว การแกไ ขใหเ ปน ไปดงั เดมิ ไมล บลางความผิดสาํ เรจ็ แลวใหเปน อยา งอ่นื (๒) เตมิ ตดั ทอนแกไ ขเอกสารทป่ี ลอม การเตมิ ตดั ทอนแกไ ขเอกสารทจี่ ะเปน ความผดิ ฐานปลอมเอกสาร ตองกระทาํ แกเ อกสารทแ่ี ทจริง ปญ หาวาถา เปน เอกสารทแ่ี ทจรงิ ซง่ึ ถกู ปลอม เชน ถกู ปลอมโดยการแกไขมาคร้ังหนึง่ แลว การเตมิ ตัดทอนแกไ ขเอกสารน้นั อีกครั้ง จะเปน ปลอมเอกสาร หรือไม ดร.อุททศิ แสนโกศกิ ใหค วามเห็นวา ถา ตคี วามโดยเครง ครดั ตองถอื วา ไมเ ปน ปลอมเอกสาร เวนแตกระทําเขาลักษณะเปนตัวการรวมกับผูแกไขคร้ังแรก เพราะขณะเติมตัดทอนแกไขคร้ังหลังนี้ เอกสารนัน้ เปนเอกสารปลอม ไมใชเ อกสารท่แี ทจริง จึงไมเขาองคประกอบความผดิ แตม ีขอ คดิ วาเอกสาร นั้น คร้ังหน่ึงเคยเปนเอกสารที่แทจริง แมถูกเติมตัดทอนแกไขหรือนัยหน่ึงปลอมมาแลว ก็ยังเรียกวา เปนเอกสารท่แี ทจริง คอื เปนเอกสารทแ่ี ทจ ริงซึง่ ถูกปลอม การเตมิ ตดั ทอนแกไ ขครง้ั หลงั จงึ นาจะเปน ปลอมเอกสารได (๓) การทาํ ลายเอกสารไมเปน การปลอมเอกสาร การตดั ทอนแกไ ขขอ ความในเอกสารทแ่ี ทจ รงิ เปน การปลอมเอกสาร แตถ า มกี าร ลบขอความในเอกสารออกทั้งหมด จะถอื วา เปน การปลอมเอกสารคงไมไ ด เพราะไมม ีขอ ความเหลือ อยูใหผูใดหลงเชื่อวาเปนเอกสารที่แทจริง กรณีเชนน้ีจึงเปนการทําลายเอกสารตามประมวลกฎหมาย อาญา มาตรา ๑๘๘ คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·Õè óøñ/òô÷õ จาํ เลยลกั เรอื มาแลว เอากบไสเลขทะเบยี น เรอื ทกี่ าบเรือÍÍ¡·Ñ§é ËÁ´ ไมเ ปน การปลอมเอกสาร แตเ ปนเรอื่ งทําลายเอกสาร คาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ öòöö/òõôõ การทจี่ าํ เลยขูดลบเคร่ืองหมายทะเบียน อาวธุ ปนของเจาพนกั งานออกทงั้ หมด เปน การทําลายเอกสาร ไมเปนการปลอมเอกสาร à¾ÃÒÐäÁÁ‹ Õ àÍ¡ÊÒÃàËÅÍ× Í‹ã٠˼Œ ˌ٠¹§èÖ ¼ŒãÙ ´ËŧàªÍ×è ÇÒ‹ ໚¹àÍ¡ÊÒ÷Õáè ·¨Œ Ã§Ô ñ.ó »ÃзºÑ μÃÒ»ÅÍÁËÃÍ× Å§ÅÒÂÁ×ͪÍè× »ÅÍÁ เหมือนกบั ขอ ๑.๑ คอื ไมจ ําเปน ตองมเี อกสารทแี่ ทจรงิ ดังขอ ๑.๒ »ÃзѺμÃÒ»ÅÍÁ การประทับตราเปนวิธีลงลายมือชื่ออยางหนึ่ง ประมวล กฎหมายแพงและพาณิชย มาตรา ๙ วรรคสอง บัญญัติวา “ถาบุคคลผูใดใชตราประทับแทน การลงลายมือช่ืออยูเปนปกติ การประทับตราเชนน้ันทานวาเสมอกับการลงลายมือชื่อ” ตราในท่ีนี้ หมายถึง ตราที่เอกชนทําไวใชหมายความรวมถึงตราของนิติบุคคล ตราประจําตําแหนงซึ่งแสดงถึง ตวั บคุ คลดว ย แตไมม ลี กั ษณะเปน ตราในราชการ เพราะจะเปน ความผิดเก่ยี วกับดวงตราในหมวด ๒

๒๖๖ ÅÒÂÁÍ× ªÍ×è »ÅÍÁ “ÅÒÂÁÍ× ªÍ×è ” มีบทนยิ ามในมาตรา ๑ (๑๐) วา “หมายความ รวมถึงลายพิมพน้ิวมือและเครื่องหมาย ซ่ึงบุคคลลงไวแทนลายมือช่ือของตน” “ลายมือชื่อ” จึงมี ความหมายกวา งกวา ประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย มาตรา ๙ และ ๙๐๐ วรรคสอง คือ นอกจาก ลายมือชื่อตามมาตรา ๙ แลว ถาเปนลายพิมพน้ิวมือ หรือเคร่ืองหมายอ่ืนแทนลายมือชื่อ แมไมมี พยานลงลายมอื ชือ่ รับรอง ก็เปนลายมอื ชอ่ื ตามมาตรานี้ ¡ÒûÅÍÁÅÒÂÁÍ× ªÍ×è ถา เปน การปลอมลายมอื ชอ่ื ผอู นื่ เชน ลงลายมอื ชอื่ หรอื ลายพิมพน้ิวมือใหเห็นเปนคนอ่ืน ถือวาเปนปลอมลายมือช่ือเสมอไป เชน ซื้อของเช่ือลงลายมือช่ือ คนอ่ืนโดยตั้งใจใหผูขายเช่ือวาเปนลายมือช่ือคนอ่ืน เปนปลอมเอกสาร ขอสังเกตการลงลายมือช่ือ คนอื่น จะมีตัวจริงหรือไม ไมสําคัญ แตถาผูลงลายมือช่ือกระทําในลักษณะที่ตั้งใจจะรับผิดชอบเอง แมจะเปนอีกชื่อหนึ่ง เชน ขาวประสงคจะกูเงิน ไมตองการใหรูจักชื่อจริง ลงลายมือชื่อคนอ่ืน โดยตั้งใจจะใชหน้ี ดังน้ีเอกสารน้ันไมเปนเท็จในตัวเอง เพราะขาวตั้งใจจะใชหน้ีและต้ังใจจะใหเปน เอกสารที่แทจริง อนึ่ง การลงลายมือช่ือตนเอง ปกติไมเปนปลอม แตอาจเปนปลอมได ถาต้ังใจให เหน็ เปน ชอื่ คนอนื่ เชน ชอื่ เดยี วกนั คนหนง่ึ ลงลายมอื ชอ่ื ใหเ หมอื นอกี คนหนงึ่ เพอื่ ใหเ ขา ใจวา เปน คนนนั้ กเ็ ปนปลอมได ŧÅÒÂÁ×ͪ×èÍá·¹¼ÙŒÍè×¹â´Âà¢ÒÂÔ¹ÂÍÁ ถาอาจจะเกิดความเสียหายแก บคุ คลอนื่ หรอื ประชาชนทเ่ี กย่ี วขอ ง กผ็ ดิ ฐานปลอมเอกสาร เชน ปลอมลายมอื ชอื่ ผอู นื่ โดยผนู น้ั ยนิ ยอม ไปยื่นคํารองตอศาล (ฎีกาท่ี ๖๕๘/๒๕๑๓ เพราะกฎหมายมิไดคุมครองเฉพาะเจาของลายมือช่ือ หากคมุ ครองบคุ คลอน่ื และประชาชนผเู กย่ี วขอ ง กฎหมายไมใ หอ าํ นาจลงลายมอื ชอ่ื แทนกนั แมเ จา ของ ลายมอื ชอ่ื อนญุ าตหรอื ยนิ ยอม กล็ งลายมอื ชอ่ื แทนกนั ไมไ ด แตถ า ไมอ าจจะเกดิ ความเสยี หายแกผ อู น่ื หรอื ประชาชนแลว ไมผดิ ฐานปลอมเอกสาร (ฎกี าท่ี ๑๐๒๐/๒๕๑๗, ฎกี าท่ี ๑๕๒๖/๒๕๒๕) ò. â´Â»ÃСÒ÷èÕ¹‹Ò¨Ðà¡Ô´¤ÇÒÁàÊÕÂËÒÂá¡‹¼ÙŒÍ×è¹ËÃ×Í»ÃЪҪ¹ เปนพฤติการณ ประกอบการกระทํา มิใชผลท่ีตองเกิดจากการกระทํา เพียงนาจะเกิดความเสียหายแตไมเกิด ก็เปน ความผิดสําเร็จ คือ ถาเอกสารท่ีทําปลอมข้ึน มีผูนําไปใช ความเสียหายอาจเกิดขึ้นแกผูหนึ่งผูใด หรอื ประชาชนหรอื ไมถ อื ขอ เทจ็ จรงิ ทเี่ พยี งนา จะเกดิ ไมใ ชข อ เทจ็ จรงิ ทตี่ อ งเกดิ ขน้ึ แลว ตามมาตรา ๕๙ วรรคสาม ถา ไมน า จะเกดิ ความเสยี หาย กไ็ มเ ปน ความผดิ แมฐ านพยายามกไ็ มเ ปน ความผดิ สว นความ เสยี หายไมจ ํากัดเฉพาะเร่ืองทรัพยสนิ อาจเปนเสียหายอยา งอื่นกไ็ ด μÇÑ Í‹ҧ ¡Ã³Õ·¶Õè Í× ÇÒ‹ ä´ÃŒ Ѻ¤ÇÒÁàÊÂÕ ËÒ คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ øòõ/òõðö จําเลยชําระหนี้ใหแกเจาหนี้เพียง ๑๐,๐๐๐ บาท แลว จาํ เลยแกไ ขจาํ นวนเงนิ ในใบรบั เงนิ ทเี่ จา หนเี้ ซน็ ชอ่ื เปน ผรู บั เงนิ โดยแก ๑๐,๐๐๐ บาท เปน ๗๐,๐๐๐ บาท ตอ มาจาํ เลยคดั สาํ เนาใบรบั เงินทปี่ ลอมนัน้ มาแสดงตอศาลทําใหเ จาหนีไ้ ดร ับความเสียหาย เพราะถา ศาลหลงเชื่อวาเปนเอกสารที่แทจริงแลวเจาหน้ีจะตองขาดเงินที่ควรไดรับชําระหน้ีไป ๖๐,๐๐๐ บาท

๒๖๗ การปลอมของจําเลยเปนความผิดตามมาตรา ๒๖๔ แลว เอกสารน้ีเปนใบรับเงินชําระหนี้แสดงวา สิทธิเรียกรองของเจาหนี้ในจํานวนเงินน้ีระงับไปแลว จําเลยจึงมีความผิดฐานปลอมเอกสารสิทธิตาม มาตรา ๒๖๕ และการที่จําเลยคัดสําเนาเอกสารที่ปลอมแสดงตอศาลเปนการอางถึงเอกสารที่ปลอม จงึ เปน ความผดิ ตามมาตรา ๒๖๘ ดว ย ตอ งลงโทษจาํ เลยตามมาตรา ๒๖๘ ตามอตั ราโทษในมาตรา ๒๖๕ คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·Õè ñö÷/òõñ÷ จาํ เลยกเู งนิ ผเู สยี หายแลว ทาํ หนงั สอื สญั ญากลู งลายมอื ชอื่ ¼ÙŒÍ×è¹ในชองผูกู ทําใหผูเสียหายหลงเชื่อวาจําเลยเองเปนผูกู การกระทําของจําเลยเปนการทุจริต เพ่ือจะใหไดเงินท่ีกูไป แตมิใหผูเสียหายใชสัญญากูนั้นเปนหลักฐานฟองรองเรียกเงินคืนจากจําเลย ผูเสียหายไดร ับความเสียหาย จาํ เลยจงึ มีความผิดฐานปลอมเอกสารสทิ ธิ เมอ่ื จาํ เลยไดม อบสัญญากู ใหผ เู สยี หายยดึ ถือไว จาํ เลยจงึ มีความผดิ ฐานใชเอกสารสิทธปิ ลอมอกี กระทงหน่งึ ¡Ã³ÕäÁ¹‹ Ò‹ ¨Ðà¡Ô´¤ÇÒÁàÊÕÂËÒ คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ ññòö/òõðõ ทําสัญญากูเงินกันไวโดยถูกตองตามกฎหมาย แตไมไดลงนามพยานในสัญญา ตอมาผูใหกูจึงใหผูอ่ืนลงนามเปนพยานในทายสัญญาโดยผูกูมิได รเู ห็นดวย แลวผูใหก นู ําสญั ญานนั้ มาฟองตอ ศาล ศาลฎีกาวนิ จิ ฉัยวา เมื่อสัญญาดังกลาวมผี ลสมบรู ณ ตามกฎหมาย การทพ่ี ยานลงนามภายหลงั จงึ ไมน า จะเกดิ หรอื อาจเกดิ ความเสยี หายแกผ กู ู ผใู หก หู ามผี ดิ ฐานปลอมเอกสารไม ¢ÍŒ Êѧà¡μ คดนี ที้ าํ สญั ญากโู ดยผกู ลู งลายมอื ชอื่ ไวแ ลว แมไ มม พี ยานลงชอื่ ไวก ม็ ผี ลสมบรู ณต ามกฎหมาย การจัดใหผูอื่นลงนามเปนพยานในทายสัญญา จึงไมนาจะเกิดความเสียหายแกผูกูหรือประชาชน ผูใ หก จู ึงไมมคี วามผดิ ฐานปลอมเอกสารสทิ ธิ คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ ñõöø/òõòñ การปลอมแกตัวเลขสลากกินแบง โดยแกตัวเลข สลากกินแบงหน่ึงตัวใหเปนหมายเลขท่ีถูกรางวัล เพ่ือใหเพื่อนเลี้ยงอาหารจําเลยกอนแลวจําเลยทิ้ง สลากกินแบงในถงั ขยะในบาน มีผเู กบ็ สลากกินแบงนน้ั ไปขอรบั เงนิ รางวัล นอกความรเู หน็ ของจําเลย การหลอกใหเล้ียงอาหารเปนการลอเลนระหวางเพ่ือน ซึ่งทําอยูเปนปกติ ไมเปนความเสียหายแก ประชาชนหรอื เพือ่ นของจาํ เลย ไมผดิ ฐานปลอมเอกสาร ¢ŒÍÊѧà¡μ คดนี จ้ี าํ เลยแกต วั เลขในสลากกนิ แบง เพอื่ ใหเ ปน ตวั เลขทถี่ กู รางวลั แตท าํ เพอ่ื จะลอ เลน กนั ระหวางเพ่ือนของจําเลย เทากับไมไดมีเจตนาจะเอาสลากกินแบงท่ีแกตัวเลขดังกลาวไปใชเพ่ือใหเกิด ความเสียหายแกผูหน่ึงผูใด เปนเร่ือง¢Ò´à¨μ¹Òท่ีจะใหเปนเอกสารปลอม เพราะหลังจากนั้นจําเลย ก็นําไปทิ้งถังขยะในบาน สวนการที่มีผูเก็บสลากกินแบงน้ันไปขอรับเงินรางวัล ก็เปนเรื่องนอกเหนือ ความรูเห็นของจาํ เลย จาํ เลยจงึ ไมผ ดิ ฐานปลอมเอกสาร คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ óùôô-óùôõ/òõòö โจทกซ่ึงเปนพยาบาลลงชื่อและเวลามา ทาํ งานไวใ นสมดุ บญั ชลี งนามมาทาํ งานของขา ราชการโรงพยาบาล แตไ มไ ดอ ยปู ฏบิ ตั งิ านทโ่ี รงพยาบาล

๒๖๘ การทีจ่ ําเลยที่ ๑ ซ่ึงเปนเสมยี นการเงินเขยี นขอความตอ เตมิ วา “ใหม ันยุติธรรมหนอย” และจําเลยท่ี ๒ ซึ่งเปนนายแพทยผูอํานวยการมีหนาที่รับผิดชอบงานของโรงพยาบาลชอบที่จะแกไขใหถูกตอง ตอความจริงได ขีดฆาลายมือชื่อและเวลามาทํางานของโจทก จึงไมเกิดความเสียหายแกผูอื่นหรือ ประชาชน จาํ เลยทง้ั สองจึงไมม ีความผิดฐานปลอมเอกสารตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๖๔ คาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ ÷óô/òõóð โจทกจ าํ เลยตา งรบั ราชการครโู รงเรยี นเดยี วกนั วนั เกดิ เหตุ โจทกไปถึงโรงเรียนกอนจําเลยและลงเวลามาทํางานวา ๘.๐๐ นาฬกา จําเลยลบเวลาที่โจทกเขียน ไวออกแลว เขยี นทบั ลงไปวา ๗.๔๖ นาฬก า เปนการแกวาโจทกมาทาํ งานเรว็ กวา เดิม และเวลาที่โจทก เขียนไวเดิมกับเวลาท่ีจําเลยเขียนแกตางยังไมถึงเวลาปฏิบัติราชการ การเขียนแกจึงไมอาจเปนการ โกงเวลาราชการ ไมนาจะเกิดความเสียหายแกโจทก และการแกไขเวลาดังกลาวก็มิใชการกระทํา ของโจทก โจทกไ มอ าจถกู ลงโทษทางวนิ ยั ได โจทกจ งึ ไมใ ชผ เู สยี หายทจ่ี ะมอี าํ นาจฟอ งจาํ เลยในความผดิ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๖๔, ๒๖๕ คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·Õè õùóò/òõóø การท่ีโจทกแกไขจํานวนเงินในสัญญากูโดยการ ขดี ฆา ตัวเลขและตวั อักษรจากจํานวน ๒๕,๗๐๐ บาท เปนจํานวน ๒๐,๒๐๐ บาท และลงช่ือกาํ กบั ไว à¾è×ÍãËŒμç¡Ñº¤ÇÒÁ໚¹¨ÃÔ§ ไมนาจะเกิดความเสียหายแกจําเลยและคดีนี้โจทกแกไขจํานวนเงินที่กู ใหลดลงจากเดิม กลับจะเปนประโยชนแกจําเลยสัญญากูจึงไมเปนเอกสารปลอมและเปนเอกสาร ที่สมบรู ณรบั ฟง เปนพยานหลักฐานในคดไี ด คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ òñó/òõóù จําเลยนําภาพถายของตนมาปดทับลงในสําเนา ภาพถา ยใบอนญุ าตขบั รถของตน แมเ พอื่ ใหเ จา พนกั งานตาํ รวจและบคุ คลทว่ั ไปหลงเชอื่ วา เปน ตน ฉบบั เอกสารท่แี ทจริง áμ‹¡äç Á¡‹ ‹ÍãËàŒ ¡Ô´¤ÇÒÁàÊÕÂËÒÂã´ æ แกผูอืน่ หรือประชาชน จงึ ไมเ ปนความผดิ ฐาน ปลอมเอกสาร และแมจ ะไดน าํ ไปใชกไ็ มมีความผดิ ฐานใชเ อกสารปลอม คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·Õè ñõ÷ò/òõõ÷ การท่ีจาํ เลยท่ี ๒ ลงลายมือช่ือ ล. äÁ‹ÁÕ¡®ËÁÒÂãËŒ อํา¹Ò¨Å§ÅÒÂÁÍ× ªè×Íá·¹¡¹Ñ ä´Œ แม ล. จะอนุญาตหรอื ใหความยนิ ยอมและเจา หนา ที่ผจู ดั ทําบันทกึ แนะนําใหจ ําเลยท่ี ๒ ลงลายมอื ชอ่ื ล. กล็ งลายมอื ชอ่ื แทนกนั ไมไ ด การทจ่ี ําเลยที่ ๒ ลงลายมือชอื่ ล. ในเอกสารหมาย จ.๒ ถึง จ.๔ จงึ เปนการลงลายมอื ช่อื ปลอมในเอกสาร แต㹤ÇÒÁ¼´Ô °Ò¹á¨§Œ ¤ÇÒÁ àËç¹áÅФÇÒÁ¼Ô´°Ò¹»ÅÍÁàÍ¡ÊÒùéÕ¨ÐμŒÍ§ä´Œ¤ÇÒÁ´ÇŒ ÂÇ‹ÒÍÂÙ‹ã¹Å¡Ñ ɳзÕ蹋ҨÐà¡´Ô ¤ÇÒÁàÊÂÕ ËÒ ᡼‹ ͌٠¹×è ËÃÍ× »ÃЪҪ¹ËÃÍ× äÁ‹ เมอื่ ไดความจากโจทกรวมวาโจทกร ว มŧÅÒÂÁÍ× ªÍ×è â͹ÅÍÂในคาํ รอง โอนสทิ ธกิ ารเชา สญั ญาเชา อาคารดงั กลา วโดยไมไ ดส นใจวา ใครจะนาํ เอกสารดงั กลา วไปกรอกขอ ความ อยางไร แสดงใหเห็นวาโจทกรวมพอใจในราคาคาตอบแทนการโอนสิทธิการเชาเสียมากกวา หาใชมี ขอตกลงโอนสิทธิการเชาอาคารพิพาทใหแกจําเลยท่ี ๑ โดยเจาะจงแตอยางใดไมสอดคลองกับที่ ส. เจาหนาที่เทศบาลตําบลสตึก พยานโจทกและโจทกรวมซึ่งเปนผูจัดทําเอกสารเกี่ยวกับคํารองโอน สทิ ธกิ ารเชาเบกิ ความวา โจทกรว มประสงคจ ะโอนสิทธกิ ารเชา อาคารพพิ าทใหแ ก ล. ทงั้ ใบเสรจ็ รับเงิน คาคํารองโอนสิทธิการเชาอาคารตามเอกสารหมาย จ.๕ ก็ระบุวาไดรับเงินจาก ล. จากพฤติการณ

๒๖๙ ดงั กลา ว โจทกร ว มและเทศบาลตาํ บลสตกึ äÁÍ‹ Âã‹Ù ¹°Ò¹Ð·¨èÕ ÐÍÒŒ §ÇÒ‹ ä´ÃŒ ºÑ ¤ÇÒÁàÊÂÕ ËÒ จาํ เลยทง้ั สอง จึงไมมคี วามผดิ ฐานแจง ความเท็จและฐานปลอมเอกสาร ó. à¾×èÍãËŒ¼ÙŒË¹èÖ§¼ÙŒã´Ëŧàªè×ÍÇ‹Ò໚¹àÍ¡ÊÒ÷èÕá·Œ¨ÃÔ§ áÅÐâ´Âà¨μ¹ÒμŒÍ§¾Ô¨ÒÃ³Ò องคป ระกอบขอ ๓ และ ๔ รวมกัน คือ ตอ งมเี จตนาในการกระทาํ ตามมาตรา ๕๙ และตอ งมีเจตนาพิเศษ โดยมีมลู เหตุจงู ใจ “เพ่ือใหผ ูหน่งึ ผูใ ดหลงเช่ือวาเปนเอกสารทแ่ี ทจ ริง” ͧ¤» ÃСͺ¤ÇÒÁ¼´Ô μÒÁÇÃäÊͧ วรรคสองไมใ ชการปลอมเอกสารโดยตรง องคป ระกอบความผิดแยกไดดังน้ี ๑. กรอกขอความลงในแผนกระดาษหรอื วัตถุอน่ื ใด ๒. ซึ่งมลี ายมือชื่อของผูอื่น ๓. โดยไมไดรับความยนิ ยอม หรือโดยฝา ฝนคาํ สง่ั ของผูน ้นั ๔. เพื่อนาํ เอกสารนน้ั ไปใชในกิจการท่อี าจเกิดเสียหายแกผ หู นึง่ ผูใ ดหรอื ประชาชน ๕. โดยเจตนา ñ. ¡ÃÍ¡¢ŒÍ¤ÇÒÁŧ หมายความวา ทําลงในลักษณะที่ใหเขาใจวาเปนขอความของ เจา ของลายมอื ชอื่ วธิ กี รอกขอ ความมไิ ดห มายความเฉพาะแตก ารขดี เขยี น อาจเปน การตพี มิ พ ดดี พมิ พ ใชต ราประทบั หรอื ใชอ กั ษรยอ กไ็ ด ขอ ความทกี่ รอกลงในแผน กระดาษหรอื วตั ถอุ น่ื ใดนนั้ ตอ งมลี กั ษณะ เปนเอกสารตามความในมาตรา ๑(๗) ÇÑμ¶áØ Ë§‹ ¡ÒáÃÐทํา คือแผนกระดาษหรอื วตั ถุอื่นใด ซึง่ มีลายมือชือ่ ของผอู ่นื ò. «§Öè ÁÅÕ ÒÂÁÍ× ªÍè× ¢Í§¼ÍŒÙ ¹è× กระดาษหรอื วตั ถอุ น่ื ใดทก่ี รอกขอ ความนนั้ จะตอ งมลี ายมอื ชอ่ื ของผอู นื่ อยบู นกระดาษหรือวตั ถอุ นื่ ใดน้ันแลว ¢ŒÍáμ¡μ‹Ò§ÃÐËÇ‹Ò§ÇÃäáá¡ÑºÇÃäÊͧ ถาเปนลายมือช่ือที่ลงไวโดยมีความหมาย เปนเอกสาร เชน ลงลายมือช่ือแสดงความเปนเจาของไว ถามีผูเอาลายมือช่ือนั้นไปกรอกขอความ ก็เปนการแกไขในเอกสารท่ีแทจริง เขาตามวรรคแรก คือ วรรคแรกทําเพ่ือใหหลงเชื่อวาเปนเอกสาร ทแี่ ทจ รงิ สว นวรรคสองตอ งทาํ เพอ่ื นาํ ไปใชใ นกจิ การทอี่ าจเกดิ ความเสยี หาย อกี ประการหนงึ่ ลายมอื ชอื่ ตอ ง ลงในกระดาษหรอื วตั ถอุ น่ื ใดท่กี รอกขอความ ถาตดั ลายมอื ชือ่ ทอ่ี น่ื มาติดในกระดาษอกี ชิ้นหน่ึง หรือ คัดลอกลายมอื ชือ่ ขนึ้ ใหม เชน น้ี เปน การกระทาํ ตามวรรคแรก ไมใ ชวรรคสอง ¡ÒÃä´ŒÅÒÂÁ×ͪ×èÍ การไดกระดาษหรือวัตถุอ่ืนใดซ่ึงมีลายมือชื่อผูอ่ืนนั้น จะไดมาโดย รบั มอบหมายจากผอู นื่ นน้ั เกบ็ ตกไดม า หรอื ไดม าโดยประการอนื่ กไ็ ด เมอื่ กรอกขอ ความเปน “เอกสาร” ลงไปโดยเจตนาเพือ่ นาํ ไปใชในกจิ การทอ่ี าจเกดิ เสยี หายแกผ ูอนื่ แลวกเ็ ปนความผิดตามวรรคสอง ó. â´ÂäÁä‹ ´ŒÃºÑ ¤ÇÒÁÂ¹Ô ÂÍÁ ËÃ×Íâ´Â½Ò† ½¹„ คาํ Êèѧ¢Í§¼ÙŒ¹¹éÑ การกระทําเปน ความผิด ตามมาตราน้ี คือ กรอกขอ ความลงโดยไมไ ดร ับความยินยอมหรอื โดยฝาฝนคาํ สั่งของผูอ ื่นนัน้ ฉะน้นั การกรอกขอความตองกรอกโดยปราศจากความยินยอม หรือฝาฝนคําสั่ง อันเปนความยินยอม

๒๗๐ หรอื คาํ สง่ั ของเจา ของลายมอื ชอื่ ถา กรอกขอ ความลงตามความยนิ ยอมหรอื คาํ สงั่ แลว แมค วามยนิ ยอม หรือคําส่ังนั้นไมชอบดวยกฎหมาย ก็ไมเปนความผิด ถาไมตรงกับความยินยอมหรือคําส่ังจึงจะเปน ความผดิ ตามวรรคสอง ô. à¾è×ÍนําàÍ¡ÊÒùÑé¹ä»ãªŒã¹¡Ô¨¡Ò÷ÕèÍÒ¨à¡Ô´àÊÕÂËÒÂá¡‹¼ÙŒË¹Ö觼ٌã´ËÃ×Í»ÃЪҪ¹ ตามวรรคสองตองไดทําโดยเจตนาพิเศษ คือ เพื่อนําเอาไปใชในกิจการที่อาจเกิดเสียหาย ตางกับ วรรคแรก ซ่งึ “กระทําเพ่ือใหผูหนง่ึ ผใู ดหลงเช่ือวา เปน เอกสารท่ีแทจ ริง” การทีอ่ าจเสียหายเปนสภาพ ของการกระทํา “โดยประการท่ีนา จะเกิดความเสียหาย” มใิ ชอ ยูใ นเจตนาพเิ ศษเชนตามวรรคสอง ÍÒ¨à¡Ô´àÊÕÂËÒ “เพ่ือนําเอาไปใช” จะตองไดความตอไปวา อาจจะเกิดเสียหายแก ผูหนงึ่ ผูใดหรือประชาชน แตไมจําเปนตองเกิดการเสียหายขนึ้ จรงิ ๆ และความเสียหายไมจาํ กดั เฉพาะ เรื่องทรพั ยส นิ อาจเปน ความเสียหายอยา งอื่น äÁ‹μŒÍ§àÍÒä»ãªŒ การกรอกขอ ความลงโดยเจตนา “เพื่อนําเอาไปใช” ก็เปนการเพยี งพอ แลวไมตองถึงกับเอาไปใชจ รงิ ๆ õ. â´Âà¨μ¹Ò คอื เจตนามาตรา ๕๙ และเจตนาพเิ ศษเพอื่ เอาไปใชใ นกจิ การทอ่ี าจเกดิ เสยี หายแกผหู นึ่งผใู ดหรอื ประชาชนตามองคป ระกอบ ขอ ๔. ®Õ¡Ò·èÕ ñòó/òõð÷ การตัดทอนแกไ ขหนงั สือทีต่ นเองทาํ ขน้ึ กอ นสงมอบใหคนอ่ืนไป เปนการกระทําทีไ่ มอ าจใหเกิดความเสยี หายแกผ ใู ดได ไมม คี วามผดิ ฐานปลอมเอกสาร ®Õ¡Ò·èÕ òõõ/òõð÷ การเขียนกากบาทบนขอความในสมุดบัญชีเงินเช่ือของผูอื่น โดยมิไดตัดทอนแกไขขอความในเอกสารนั้นใหผิดไปจากขอความเดิม แมจะกระทําไปเพื่อใหคนอ่ืน หลงเช่ือวา จาํ เลยชาํ ระหน้แี ลวกต็ าม ยงั ไมเ ปนความผดิ ฐานปลอมเอกสารตามมาตรา ๒๖๔ ®Õ¡Ò·èÕ òôõ÷/òõòõ แผน ปา ยทะเบยี น เลข ๗ ข. ๙๙๙๓ ของกลางไมใชแผนปา ย ที่กองทะเบียนกรมตํารวจใหมา จําเลยนําแผนปายนี้ไปติดไวกับรถจักรยานยนตคันท่ีจําเลยครอบครอง และใชขับข่ีแทนแผนปายทะเบียนรถเดิม อันมีหมายเลขทะเบียนไมตรงกัน เพ่ือปดบังไมใหผูใหเชา ซื้อมายึดเอารถคืนไป เปนการกระทําในประการท่ีนาจะเกิดความเสียหายแกผูอ่ืน มีความผิดฐานใช เอกสารราชการปลอม คําวา “ไดกระทาํ เพอ่ื ใหผหู น่งึ ผูใดหลงเชือ่ วา เปนเอกสารท่ีแทจรงิ ” นั้น แสดงวา นอกจาก เปนการกระทําâ´Âà¨μ¹Òแลว ยังμŒÍ§ÁÕà¨μ¹Ò¾ÔàÈÉคือมูลเหตุจูงใจในการกระทําà¾×èÍãËŒ¼ÙŒË¹èÖ§¼ÙŒã´ ËŧàªÍ×è วา เปน เอกสารทแี่ ทจ รงิ ดว ย â´ÂÁäÔ ´àŒ ¨ÒШ§¼·ŒÙ ¶Õè ¡Ù ¡ÃÐทาํ ãËËŒ ŧàªÍ×è äÇ⌠´Â੾ÒÐÇÒ‹ ¨ÐμÍŒ § ໚¹¼ãÙŒ ´ (คําพพิ ากษาฎกี าที่ ๗๖๙/๒๕๔๐) คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ ÷öù/òõôð จาํ เลยเปน ผทู าํ สญั ญากยู มื เงนิ รวมทงั้ ลายมอื ชอื่ ส. ผใู ห สญั ญาดว ยตนเองเมอ่ื ป ๒๕๓๖ ภายหลงั ท่ี ส. ถงึ แกค วามตายไปแลว ในป ๒๕๓๓ และลงวนั ทยี่ อ นหลงั ไปวา ไดท าํ สญั ญาดงั กลา วขน้ึ เมอ่ื วนั ที่ ๑๕ ธนั วาคม ๒๕๓๑ ทาํ ใหเ หน็ สญั ญาดงั กลา วทาํ ขน้ึ ระหวา ง ส. กบั จาํ เลยในขณะท่ี ส. ยงั มชี วี ติ อยู และใจความสญั ญาดงั กลา วทว่ี า ส. กยู มื เงนิ จาํ เลย ๑๐๐,๐๐๐ บาท

๒๗๑ ถา ส. ไมคืนเงนิ จํานวนดงั กลา ว ส. ยอมโอนท่ดี ินสวนยางพารา เน้อื ท่ี ๑๔ ไร ๑ งาน แกจ ําเลยน้ัน นอกจากไมเปน ความจริงแลว ยังนาจะเกิดความเสียหายแกทายาทของ ส. อกี ดว ย และเหตทุ ี่จําเลย ทําเอกสารดังกลาวขึ้นเพื่อจะใชอางกับ ด. วาท่ีดินของ ส. เปนของจําเลย และจะไดเรียกรอง คาเสียหายตอ ไป ซง่ึ ทาํ ใหเ หน็ ไดวา การท่ีจําเลยกระทาํ ดังกลาวà¾×Íè ãËŒ ´. ËŧàªÍè× วาเอกสารสัญญา กยู ืมเงินดังกลา วเปนเอกสารทีแ่ ทจ ริง ดังน้นั การกระทําของจาํ เลย จงึ เปน การปลอมเอกสารสทิ ธิตาม ป.อ. มาตรา ๒๖๕ ÊÃØ» á¹Çคาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò ๑. ปา ยทะเบยี นรถทท่ี างราชการทาํ และออกให นาํ ไปใชต ดิ กบั รถยนตค นั อนื่ แมม เี จตนา ใหผ อู น่ื หลงเชอื่ วา เปน รถทมี่ ปี า ยทะเบยี นดงั กลา ว ไมผ ดิ ฐานปลอมหรอื ใชเ อกสารราชการปลอม เพราะ ปายทะเบียนรถน้นั เปนเอกสารแทจรงิ ไมใ ชป ลอมเอกสาร ๒. ปายทะเบียนซ่ึงไมใชทางราชการออกให นําไปใชติดกับรถคันน้ัน ไมผิดฐานปลอม หรือใชเ อกสารปลอม ๓. ปายทะเบียนรถที่ไมใชทางราชการออกให นําไปใชติดกับรถคันอ่ืน ในประการท่ีนา จะเกดิ ความเสียหายแกผูอืน่ หรือประชาชน ผิดฐานปลอมเอกสาร และใชเอกสารราชการปลอม ®¡Õ Ò·Õè ñõöø/òõòñ จําเลยแกตวั เลขในสลากกินแบง ๑ ตวั ใหเ ปนหมายเลขทถี่ กู รางวลั เพอื่ ใหเ พอื่ นเลย้ี งอาหารจาํ เลยกอ น แลว จาํ เลยทงิ้ สลากกนิ แบง ในถงั ขยะในบา น มผี เู กบ็ สลากกนิ แบง น้ันไปขอรบั รางวลั นอกความรเู หน็ ของจําเลย การหลอกใหเ ลยี้ งอาหาร เปน การลอ เลน ระหวางเพือ่ น ซ่งึ ทําอยเู ปนปกตไิ มเ ปนความเสยี หายแกประชาชนหรือเพือ่ นของจาํ เลยไมผ ดิ ฐานปลอมเอกสาร »ÅÍÁàÍ¡ÊÒÃÊ·Ô ¸ÔËÃÍ× àÍ¡ÊÒÃÃÒª¡Òà ÁÒμÃÒ òöõ บญั ญัตวิ า “ผูใ ดปลอมเอกสารสทิ ธิหรอื เอกสารราชการ ตองระวางโทษ จาํ คกุ ตงั้ แตหกเดือนถึงหา ป และปรบั ตั้งแตห น่งึ หม่ืนบาทถึงหนง่ึ แสนบาท” ͧ¤»ÃСͺ¤ÇÒÁ¼Ô´ มาตรานี้เปนเหตุฉกรรจทําใหโทษหนักข้ึน เน่ืองจากขอเท็จจริง เกี่ยวกบั สภาพของเอกสารทปี่ ลอมขนึ้ ซ่ึงมีองคประกอบดังนี้ ๑. ปลอม ๒. เอกสารสิทธิหรอื เอกสารราชการ ñ. »ÅÍÁ หมายความวา เปนการปลอมครบองคป ระกอบความผดิ ตามมาตรา ๒๖๔ ò. àÍ¡ÊÒÃÊÔ·¸ÔËÃ×ÍàÍ¡ÊÒÃÃÒª¡Òà มาตรา ๒๖๕ แตกตางกับมาตรา ๒๖๔ คือ มาตรา ๒๖๕ เปนการปลอมเอกสารสิทธิหรือเอกสารราชการ มาตรา ๒๖๔ เปนการปลอมเอกสาร ทั่วๆ ไป ถาการปลอมเอกสารตามมาตรา ๒๖๔ ไมวาเขาลักษณะตามวรรคแรกหรือวรรคสอง เปน เอกสารสทิ ธหิ รอื เอกสารราชการ กเ็ ปน ความผดิ ตามมาตรา ๒๖๕ ซงึ่ เปน เหตฉุ กรรจม โี ทษหนกั ขน้ึ

๒๗๒ เอกสารตามมาตรา ๒๖๕ แยกเปน ๒ ประเภท คือ ๑) เอกสารสิทธิ ๒) เอกสารราชการ ñ) àÍ¡ÊÒÃÊ·Ô ¸Ô มีนยิ ามในมาตรา ๑ (๙) “หมายความวา เอกสารที่เปนหลกั ฐานแหง การกอ เปลย่ี นแปลง โอน สงวน หรือระงับซ่ึงสทิ ธิ” อันมขี อความทํานองเดียวกบั “หนงั สอื สําคัญ” ตามกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา ๖ (๒๐) ซ่ึงบัญญัติวา “บรรดาหนังสือซ่ึงเปนสําคัญแกการต้ัง กรรมสทิ ธิห์ รอื หนส้ี นิ และบรรดาหนงั สือทเ่ี ปนหลกั ฐานแกก ารเปลีย่ น แก หรอื เลิกลา ง โอนกรรมสิทธิ์ หรอื หน้สี ินทุกอยา ง” àÍ¡ÊÒ÷èÕ໚¹ËÅÑ¡°Ò¹áË‹§ÊÔ·¸Ô ตองเปนเอกสารแสดงใหเห็นสิทธินั้นโดยตรงในตัว เอกสารน้นั ซึง่ อาจเปน ๑. เอกสารทก่ี อ ตัง้ สิทธิ เชน โฉนดทด่ี นิ ซ่ึงผูถอื มกี รรมสิทธิใ์ นทีด่ ิน ๒. เอกสารสัญญาที่กฎหมายบงั คับใหทาํ ตามแบบ เชน สัญญาเชา ซือ้ ตวั๋ เงนิ ๓. เอกสารทเ่ี ปน หลกั ฐานแสดงถงึ สทิ ธนิ น้ั โดยขอ ความในตวั เอกสารนน้ั เชน สญั ญาจะ ซอื้ ขาย สัญญาเชาอสังหาริมทรพั ยไ มเ กนิ สามป ซึ่งไมตอ งทําตามแบบ เมือ่ ตกลงก็เกดิ สิทธิและหนี้ขน้ึ หากทําเปน หนังสอื ก็เปนหลกั ฐานแหง การกอตั้งสิทธิและหน้สี ิน àÍ¡ÊÒ÷èÕäÁ‹à»¹š ËÅÑ¡°Ò¹áË‹§ÊÔ·¸Ô ๑. เอกสารท่ใี ชเ ปน หลกั ฐานในฐานะพยานเอกสารแสดงขอ เทจ็ จริงวาไดทําสญั ญากัน ๒. เอกสารที่เปนหลักฐานแหงพฤติการณบางประการซ่ึงเปนหลักฐานท่ีต้ังแหงสิทธิ เชน ใบทะเบียนสมรส ¢ŒÍÊѧà¡μ “àÍ¡ÊÒÃÊÔ·¸Ô” ตรงกับคําวา “หนังสือสําคัญ” ตามกฎหมายลักษณะอาญา เอกสารตอไปนี้ศาลฎกี าวนิ จิ ฉยั วา เปน “หนงั สือสาํ คญั ” ซึ่งตรงกบั “เอกสารสิทธ”ิ คือ ๑. หนังสอื สัญญากูยมื เงิน สญั ญาจะซอ้ื ขาย สญั ญาเชา ๒. ใบรับหรือใบมอบฉันทะใหรับเงินธนาณตั ิ ๓. หนงั สอื สญั ญาจะจา ยเงนิ สนิ บนนําจับใหผ ูรับสนิ บน ๔. ใบเสรจ็ รับเงินของหางรา นเอกชน ๕. แบบแจงการครอบครองทดี่ นิ ส.ค. ๑ ๖. บิลสง ของซ่ึงผรู บั ของลงชือ่ รับรองแลว ๗. ใบอนุญาตใหมีอาวธุ ปน ๘. สลากกินแบง รฐั บาล ๙. ตัว๋ แลกเงนิ ตัว๋ สัญญาใชเงนิ เช็ค ò) àÍ¡ÊÒÃÃÒª¡Òà มีนิยามในมาตรา ๑(๘) “หมายความวา เอกสารซ่ึงเจาพนักงาน ไดทําขึ้นหรือรับรองในหนาท่ี และใหหมายความรวมถึงสําเนาเอกสารน้ันๆ ที่เจาพนักงานไดรับรอง ในหนาที่ดว ย” เอกสารทีเ่ ปนเอกสารราชการตอ งมลี กั ษณะ ๓ ประการ คอื ๑. ผูกอใหเกดิ เอกสารนีจ้ ะตองเปน เจา พนักงาน ไมใ ชบ ุคคลธรรมดา

๒๗๓ ๒. การกอ ใหเกดิ เอกสารน้อี าจมี ๒ ทาง คอื (๑) จากการทาํ ขึน้ เอง (๒) จากการท่มี ี ผอู น่ื ทาํ แลวจงึ มาใหเจาพนกั งานรบั รอง ๓. การท่ีเจา พนักงานทําขนึ้ น้ัน จะตอ งเปน การกระทําในหนาท่ีดวย ¢ÍŒ Êѧà¡μ “เอกสารราชการ” ตรงกบั คาํ วา “หนงั สอื ราชการ” ตามกฎหมายลกั ษณะอาญา เอกสารตอไปน้ี ศาลฎกี าวนิ จิ ฉัยวาเปน “หนังสอื ราชการ” ซ่ึงตรงกับ “เอกสารราชการ” คอื ๑. ตน ขวั้ ใบเสรจ็ รบั เงนิ ๒. ทะเบียนยานพาหนะ ๓. หมายแดงแจงโทษ ๔. หมายเรียกพยานของอาํ เภอ ๕. หนังสือแบบ ส.ด.๙ ซ่งึ สัสดอี าํ เภอออกให ๖. ทะเบียนสมรส ๗. ทะเบียนปน ®Õ¡Ò·Õè ñö÷/òõñ÷ จําเลยกูเงินผูเสียหายแลวทําหนังสือสัญญากูลงลายมือชื่อผูอ่ืน ในชองผูกู ทําใหผูเสียหายหลงเช่ือวาจําเลยเองเปนผูกู การกระทําของจําเลยเปนการทุจริต เพื่อจะ ใหไดเงินที่กูไป แตมิใหผูเสียหายใชสัญญากูนั้นเปนหลักฐานฟองเรียกเงินคืนจากจําเลย ผูเสียหาย ไดร บั ความเสียหาย จําเลยจึงมคี วามผดิ ฐานปลอมเอกสารสทิ ธิ ®¡Õ Ò·Õè ñöñô/òõñ÷ ใบเสร็จรับเงินของการไฟฟาสวนภูมิภาคที่ถูกทําปลอมข้ึน เพื่อใหหลงเชื่อวาเปนใบเสร็จที่แทจริงอันอาจนําไปเรียกเก็บเงินซ้ําไดอีกนั้น แมจะมิไดมีการลงชื่อใน ชอง พนักงานเก็บเงินวาไดรับเงินไวถูกตองแลวก็ตาม ยอมเปนเอกสารสิทธิ แตมิใชเอกสารราชการ จาํ เลยมีความผิดตามมาตรา ๒๖๕ ®¡Õ Ò·èÕ ñõ÷ò/òõôù ตดั สนิ ในทาํ นองเดยี วกนั วา การนาํ เอกสารราชการฉบบั ทแ่ี ทจ รงิ ไปถา ยสาํ เนาเอกสาร แลว นาํ ไปแกไ ขเพมิ่ เตมิ หลงั จากนน้ั นาํ ไปถา ยสาํ เนาเอกสารอกี เปน การ “ปลอม เอกสารราชการท้ังฉบับ” ขอเท็จจริงคือ จําเลยถายสําเนาบัตรประจําตัวประชาชนจากฉบับท่ีแทจริง ซง่ึ เปน เอกสารราชการแลว แกไ ขในชอ งชอื่ ชอื่ สกลุ วนั ออกบตั ร วนั หมดอายุ และนาํ สาํ เนาบตั รประจาํ ตวั ประชาชนดังกลาวไปถายสําเนาเอกสารอีก เพื่อใหผูหน่ึงผูใดหลงเชื่อวาสําเนาเอกสารดังกลาว มขี อ ความตรงกบั ตน ฉบบั และนา จะเกดิ ความเสยี หายแกผ อู นื่ หรอื ประชาชน ໹š ¡ÒÃทาํ »ÅÍÁàÍ¡ÊÒà ¢¹éÖ ·§éÑ ©ººÑ áÁจŒ าํ àŨÐÁäÔ ´áŒ ¡äŒ ¢ã¹àÍ¡ÊÒ÷áÕè ·¨Œ Ã§Ô การกระทาํ ของจาํ เลยกเ็ ปน ความผดิ ฐานปลอม บัตรประจําตัวประชาชนอันเปนเอกสารราชการและฐานใชบัตรประจําตัวประชาชนอันเปนเอกสาร ราชการปลอมตาม ป.อ. มาตรา ๒๖๕, ๒๖๘ วรรคหนง่ึ ประกอบมาตรา ๒๖๕ พ.ร.บ. บตั รประจําตัว ประชาชนฯ มาตรา ๑๔ วรรคหนึ่ง (๒) (๓) ®¡Õ Ò·èÕ òôôñ/òõòó แผนปา ยทะเบียนหมายเลข ต.ด. ๐๑๘๓๙ ของกลางเปนหมายเลข ทะเบียนท่ีทางการออกใหกับรถยนตคันหนึ่งของจําเลยท่ีถูกชนพังใชการไมได แมแผนปายดังกลาว

๒๗๔ จําเลยเปนผูกระทําข้ึนเพ่ือใชแทนแผนปายอันแทจริงซ่ึงทางการจะตองเปนผูทําและมอบใหเจาของ รถยนตก็ตาม แตโดยทางปฏิบัติ หากทางการยังไมมีแผนปายทะเบียนใหก็อนุโลมใหถือวาเปน แผน ปา ยทะเบยี นโดยชอบ แตจ ะนาํ ปา ยทะเบยี นของกลางไปใชก บั รถยนตค นั อน่ื หาไดไ ม การทจี่ าํ เลยนาํ แผนปายหมายเลขทะเบียนดังกลาวไปติดเพื่อใชกับรถยนตคันของกลาง โดยมีเจตนาแสดงใหผูอื่น หลงเชอื่ วา รถยนตค นั ของกลางซง่ึ เปน รถทผี่ ดิ กฎหมายเปน รถทมี่ ที ะเบยี นถกู ตอ ง จงึ เหน็ ไดว า แผน ปา ย ทะเบยี นหมายเลข ต.ด. ๐๑๘๓๙ ทจ่ี าํ เลยทาํ ขน้ึ นนั้ หาไดน าํ ไปใชก บั รถยนตค นั ของตนทไี่ ดร บั อนญุ าตไม หากแตนําไปใชเปนหมายเลขทะเบียนปลอมของรถยนตคันของกลางโดยประการที่นาจะเกิดความเสียหาย แกผูอ่ืนหรือประชาชนใหหลงเชื่อวาแผนปายทะเบียนหมายเลขนั้นเปนเอกสารแทจริงที่ทางการออก ใหใชก บั รถยนตค นั ของกลาง การกระทาํ ของจําเลยจึงเปน การปลอมเอกสารราชการ ®Õ¡Ò·Õè òøóð/òõòô จาํ เลยที่ ๒ เปน พนกั งานในหนว ยงานของรฐั โดยเปน เสมยี นสถาน ธนานเุ คราะหสงั กัดกรมประชาสงเคราะห มหี นา ทีเ่ ขียนตวั๋ จาํ นํา จําเลยที่ ๒ พมิ พล ายนิ้วมอื ของตน ในตว๋ั จาํ นาํ ซงึ่ มชี อื่ ผอู น่ื เปน ผจู าํ นาํ แสดงออกวา เปน ลายพมิ พน วิ้ มอื ของผจู าํ นาํ มคี วามผดิ ฐานปลอม เอกสารสทิ ธิ พฤตกิ ารณซ งึ่ จาํ เลยที่ ๒ ปลอมตว๋ั จาํ นาํ แสดงวา มเี จตนาทจุ รติ การกระทาํ ของจาํ เลยท่ี ๒ เปน การปฏบิ ตั หิ นา ทโี่ ดยมชิ อบ เพอื่ ใหเ กดิ ความเสยี หายแกส าํ นกั งานธนานเุ คราะห กรมประชาสงเคราะห เปนความผิดตามพระราชบัญญัติวาดวยความผิดของพนักงานในองคการหรือหนวยงานของรัฐ พ.ศ. ๒๕๐๒ อกี บทหนึ่ง แตความผิดท้งั สองฐานนพ้ี นกั งานอยั การโจทกไมม ีสิทธิ เรยี กรอ งใหจําเลย คืนหรอื ใชร าคาทรพั ยแ ทนผเู สียหาย ®Õ¡ÒμÑ´ÊÔ¹à¡èÕÂÇ¡ºÑ »˜ÞËҢ͌ ¡®ËÁÒ คาํ พพิ ากษาฎกี าที่ ๑๐๓๘๕/๒๕๔๖ พนักงานอัยการจังหวดั พระนครศรีอยธุ ยา โจทก นายนิติศาสตรหรือจกุ ใจพราหมณ จําเลย ป.อ. มาตรา ๑ (๙), ๙๑, ๒๖๕, ๒๖๘ ใบถอนเงินที่จําเลยทําปลอมขึ้นและนําไปใชถอนเงินจากบัญชีเงินฝากของผูเสียหาย เปนหลักฐานที่ใชแสดงวาผูเสียหายไดถอนเงินจากบัญชีเงินฝากไปแลว ใบถอนเงินจึงเปนเอกสาร อนั กอ ใหเ กดิ สทิ ธใิ นการรบั เงนิ จากธนาคารจงึ เปน เอกสารสทิ ธิ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑ (๙) ศาลฎีกาวินิจฉัยวา มีปญหาที่ตองวินิจฉัยตามฎีกาของจําเลยในปญหาขอกฎหมายวา ใบถอนเงินของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) ท่ีจําเลยนําไปยื่นตอพนักงานของธนาคารดังกลาว ประจําสาขาอยุธยา เปนเอกสารสิทธิหรือไม เห็นวา ใบถอนเงินที่จําเลยทําปลอมขึ้นและนําไปใช ถอนเงินจากบัญชีเงินฝากของผูเสียหายดังกลาว เปนหลักฐานท่ีใชแสดงวาผูเสียหายไดถอนเงิน จากบัญชีเงินฝากธนาคารไปแลว ใบถอนเงินดังกลาวจึงเปนเอกสารอันกอใหเกิดสิทธิในการรับเงิน จากธนาคาร จึงเปนเอกสารสิทธติ ามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑ (๙) การท่จี าํ เลยไดนาํ แบบ พิมพใบถอนเงินของธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) มากรอกขอความโดยเขียนช่ือนางสาวศิริพันธ ตําหนิดี ในชองชื่อบัญชี เขียนเลขที่บัญชี จํานวนเงิน และลงลายมือช่ือปลอมของนางสาวศิริพันธ ในชองผูรับเงินและในชองผูถอนเงิน แลวนําใบถอนเงินไปยื่นตอพนักงานของธนาคารดังกลาว

๒๗๕ ประจําสาขาอยุธยา ซึ่งหลงเชื่อวาเปนใบถอนเงินท่ีแทจริงจึงจายเงินใหจําเลยไป ดังนี้ การกระทํา ของจําเลยดังกลาวเปนการทําเอกสารสิทธิปลอมขึ้นท้ังฉบับ เพ่ือใหผูอื่นหลงเชื่อวาเปนเอกสาร ทแี่ ทจ รงิ และกอ ใหเ กดิ ความเสยี หายแกน างสาวศริ พิ นั ธ ธนาคาร และพนกั งานธนาคารแลว จงึ เปน การ ปลอมเอกสารสิทธิและใชเอกสารสิทธิปลอมทั้งสองฉบับ ไมใชเปนเพียงการปลอมเอกสารธรรมดา ดังท่ีจําเลยฎีกา ท่ีศาลอุทธรณภาค ๑ วินิจฉัยวา ใบถอนเงินดังกลาวเปนเอกสารสิทธิจึงชอบแลว ฎีกาขอน้ขี องจําเลยฟง ไมข ้ึน... พพิ ากษาแกเ ปน วา ใหลงโทษปรบั จาํ เลย ๒ กระทง กระทงละ ๒,๐๐๐ บาท รวมปรับ ๔,๐๐๐ บาท อกี สถานหนงึ่ ลดโทษใหต ามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๗๘ กงึ่ หนง่ึ คงปรบั ๒,๐๐๐ บาท โทษจาํ คกุ ใหร อการลงโทษไว ๒ ป ระหวา งรอการลงโทษใหค มุ ความประพฤตขิ องจาํ เลยไวโ ดยให จาํ เลยไปรายงานตวั ตอ พนกั งานคมุ ประพฤตปิ ล ะ ๔ ครงั้ ตามเงอ่ื นไขและกาํ หนดระยะเวลาทพี่ นกั งาน คุมประพฤติเห็นสมควร กับใหจําเลยทํากิจกรรมบริการสังคมหรือสาธารณประโยชนตามท่ีพนักงาน คุมประพฤติและจําเลยเห็นสมควรมีกําหนด ๒๐ ชั่วโมง ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๕๖ ไมช าํ ระคา ปรบั ใหจ ดั การตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๙ และ ๓๐ นอกจากทแี่ กใ หเ ปน ไปตาม คาํ พิพากษาศาลอทุ ธรณภ าค ๑ ®¡Õ Ò·Õè ÷øò/òõô÷ จําเลยไดปลอมใบถอนเงินเพ่ือถอนเงินจากธนาคาร ก. ของ ผูเสยี หาย และใชใ บถอนเงนิ ดังกลา วถอนเงินจากบัญชีเงินฝากของ จ. และ ส. ลูกคาของธนาคาร ก. อนั เปนความผิดสําเร็จไปแลว ตอ มาจาํ เลยจงึ ไดกระทาํ การปลอมสมุดคูฝากที่ธนาคาร ก. ออกใหแ ก จ. และ ส. อันเปนการกระทําเพ่ือปกปดความผิดฐานปลอมและใชใบถอนเงินปลอมของจําเลย ความผิดฐานปลอมและใชสมุดคูฝากปลอมจึงเปนการกระทําตอ จ. และ ส. ผูเสียหาย ซึ่งเปน ผเู สยี หายคนละรายกบั ความผดิ ฐานปลอมและใชใ บถอนเงนิ ปลอม ดงั นน้ั ความผดิ ฐานปลอมเอกสาร และใชใบถอนเงินปลอมกับความผิดฐานปลอมและใชส มุดคฝู ากปลอมจงึ เปนความผิดตางกรรม »ÅÍÁàÍ¡ÊÒÃÊÔ·¸ÔÍѹ໚¹àÍ¡ÊÒÃÃÒª¡Òà ¾Ô¹ÂÑ ¡ÃÃÁ ãºËŒØ¹ μëÑÇà§Ô¹ ÁÒμÃÒ òöö ผูใดปลอมเอกสารดังตอไปนี้ (๑) เอกสารสิทธอิ ันเปนเอกสารราชการ (๒) พินยั กรรม (๓) ใบหนุ ใบหนุ กู หรือใบสําคญั ของใบหุน หรือใบหุนกู (๔) ต๋วั เงิน (๕) บัตรเงนิ ฝาก หรือ ตองระวางโทษจําคุกตั้งแตหนงึ่ ปถึงสบิ ป และปรับตั้งแตส องหมน่ื บาทถงึ สองแสนบาท ͧ¤»ÃСͺ¤ÇÒÁ¼Ô´ มาตรานี้เปนเหตุฉกรรจทําใหโทษหนักข้ึน เนื่องจากขอเท็จจริง เกี่ยวกบั สภาพของเอกสารที่ปลอมข้ึน ซ่ึงมีองคประกอบดังน้ี ๑. ปลอม

๒๗๖ ๒. เอกสารพเิ ศษดังตอ ไปนี้ ๒.๑ เอกสารสทิ ธิอนั เปนเอกสารราชการ ๒.๒ พนิ ัยกรรม ๒.๓ ใบหุน ใบหนุ กู หรือใบสาํ คญั ของใบหนุ หรือใบหุนกู ๒.๔ ตวั๋ เงิน ๒.๕ บัตรเงนิ ฝาก ñ. »ÅÍÁ หมายความวาเปนการปลอมครบองคประกอบความผิดตามมาตรา ๒๖๔ เชน เดียวกบั มาตรา ๒๖๕ ò. àÍ¡ÊÒþÔàÈÉ ไดแ ก ๒.๑ เอกสารสิทธิอันเปนเอกสารราชการ หมายความวาเอกสารท่ีปลอมน้ันเปน ทั้งเอกสารสิทธิและเอกสารราชการในฉบับเดียวกัน เอกสารใดเปนเอกสารราชการหรือเอกสารสิทธิ ถือตามมาตรา ๑(๘) และ (๙) àÍ¡ÊÒÃÊÔ·¸ÍÔ Ñ¹à»š¹àÍ¡ÊÒÃÃÒª¡Òà ตวั อยางท่ศี าลฎกี าวนิ ิจฉัยเปนเอกสารสทิ ธิอันเปนเอกสารราชการ ๑. ใบเสรจ็ รัชชูปการ ๒. สัญญาขายฝากและโฉนดที่ดนิ ๓. ต๋ัวพิมพร ูปพรรณสตั วพ าหนะ ๔. อาชญาบัตรอากรคา นํา้ ๕. อาชญาบัตรฆา สกุ ร ๖. ใบเสรจ็ รับเงินคา อากรคา นํ้า ๗. แบบพิมพธนาณัติ ๘. ฎกี าเบิกเงินตอคลงั àÍ¡ÊÒ÷àÕè »¹š á¤à‹ Í¡ÊÒÃÊ·Ô ¸ËÔ ÃÍ× àÍ¡ÊÒÃÃÒª¡ÒÃÍÂÒ‹ §ã´ÍÂÒ‹ §Ë¹§Öè ไมใ ชเ ปน ทง้ั สองอยา ง ๑. ใบทะเบยี นปน ไมใ ชเอกสารสทิ ธิ ๒. ใบทะเบยี นรถจกั รยานสามลอ ไมใชเ อกสารสิทธิ ๓. ใบรับธนาณตั ิหรอื ใบมอบฉนั ทะทีเ่ อกชนทําไมเปนเอกสารราชการ ๔. สัญญาใหค านําจบั พนันเปน เอกสารสิทธิ ไมใ ชเอกสารราชการ ๕. บิลปลอมของเอกชนขอเกบ็ เงินราชการ ไมใ ชเ อกสารราชการ ๖. ใบแดงแจงโทษ ไมใชเอกสารสิทธิ ๗. ใบอนุญาตตา งๆ ไมเ ปน เอกสารสิทธิ เชน ใบอนญุ าตเลนไพ ใบอนญุ าตรอนหาแร ใบอนญุ าตขับข่รี ถยนตสาธารณะ ๘. ใบทะเบยี นสมรส ไมใ ชเ อกสารสิทธิ

๒๗๗ ๙. สลากกินแบง ไมเ ปน เอกสารราชการ ๑๐. ใบเสร็จรับเงินคารับหนังสือขาวทหารอากาศไมปรากฏวาเปนราชการของกองทัพ อากาศไมเ ปน เอกสารราชการ ๑๑. แบบ ส.ค. ๑ ทเ่ี จา ของย่ืน ไมเปน เอกสารราชการ แมกาํ นนั ผูใหญบา นรบั รอง ๒.๒ พินัยกรรม หมายความถึง เอกสารซ่ึงบุคคลแสดงเจตนากําหนดการเผื่อตาย ในเร่ืองทรัพยสินของตนเอง หรือในการตางๆ อันจะใหเกิดผลบังคับไดตาม ป.พ.พ. มาตรา ๑๖๔๖ àÍ¡ÊÒ÷ÕèäÁ‹à»š¹¾Ô¹Ñ¡ÃÃÁ เอกสารท่ีไมสมบูรณในตัวเอง เชน ทําผิดแบบ หรือขอความในเอกสาร เปนโมฆะ เชน พินัยกรรมโมฆะพยานรับรองลายพิมพนิ้วมือไมครบถวนตามกฎหมายยอมไมเปน เอกสารสทิ ธิ ๒.๓ ใบหุน ใบหุนกู หรือใบสําคัญของใบหุน หรือใบหุนกู หมายถึงเอกสารตาม ป.พ.พ. มาตรา ๑๑๒๗, ๑๑๒๘, ๑๒๓๔, ๑๒๓๕ ๒.๔ ตั๋วเงิน หมายถึงเอกสารตาม ป.พ.พ. มาตรา ๘๙๘ ไดแก ต๋ัวแลกเงิน ต๋วั สัญญาใชเ งนิ และเชค็ คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò ®Õ¡Ò·Õè ò÷ø-ò÷ù/òõðñ ปลอมเช็ค เปนการปลอมใบส่ังใหจายเงิน ผิดตาม มาตรา ๒๖๖ ®Õ¡Ò·Õè ñ÷öô/òõðö ทําใบมอบอํานาจปลอมวา เจาของกรรมสิทธิ์ท่ีดินมอบให ทําการโอนกรรมสิทธ์แิ ทนนนั้ ไมผิดฐานปลอมเอกสารสิทธอิ นั เปน เอกสารราชการ แมจ ะใชแ บบพมิ พ ของสาํ นกั งานทด่ี นิ และเจา พนกั งานไดบ นั ทกึ วา ตรวจแลว กต็ ามเพราะคาํ วา ตรวจแลว หมายถงึ ดแู ลว เทา นนั้ ®Õ¡Ò·Õè ôð/òõð÷ ใบอนญุ าตขบั ขี่รถยนตไ มใ ชเอกสารสิทธิ แตเปนเอกสารราชการ ®Õ¡Ò·èÕ ñõñ/òõð÷ (ประชุมใหญ) จําเลยไมประสงคจะใชนามอันแทจริงฝากเงินตอ ธนาคาร ไดลงช่ือในใบแบบคําขอฝากเงินและในแบบตัวอยางลายเช็น และออกเช็คในนามท่ีจําเลย ต้ังขึ้นเองโดยจําเลยมิไดปลอมลายเซ็นหรือปลอมเช็คของผูใด การกระทําของจําเลยไมผิดฐานปลอม เอกสาร ®¡Õ Ò·Õè ñðö÷/òõð÷ ปลอมตว๋ั แลกเงินธนาคารออมสนิ ผดิ ตามมาตรา ๒๖๖(๔) ®¡Õ Ò·èÕ õõ÷/òõðù สลากกินแบงของรัฐบาลเปนเพียงเอกสารสิทธิไมใชเอกสารสิทธิ อนั เปนเอกสารราชการ ®¡Õ Ò·Õè ÷óñ/òõðù บนั ทกึ นาํ สง รายงานการเดนิ ทาง และรายงานการใชจ า ยคา พาหนะ และคา ทพ่ี กั ของตาํ รวจ ซง่ึ อา งวา ไปราชการ ขอ ความในเอกสารเหลา นเี้ ปน เทจ็ และจาํ เลยไดป ลอมลายเซน็ ผบู งั คบั บญั ชาวา ไดต รวจเอกสารนนั้ แลว เมอ่ื จาํ เลยไดใ ชเ อกสารเหลา นเ้ี บกิ เงนิ จากราชการกรมตาํ รวจ เอกสารเหลานเ้ี ปนเอกสารสิทธิอนั เปนเอกสารราชการ ®¡Õ Ò·èÕ ñöñô/òõñ÷ ใบเสรจ็ รบั เงนิ ของการไฟฟา สว นภมู ภิ าคเปน เอกสารสทิ ธิ แตไ มใ ช เอกสารราชการ

๒๗๘ ®Õ¡Ò·Õè ñò÷ù/òõñù ตว๋ั แลกเงนิ (ดราฟต) ของธนาคารเปน ตว๋ั เงนิ ตามมาตรา ๒๖๖(๔) ®Õ¡Ò·èÕ òòöö-òò÷ø/òõñù ใบเสร็จรับเงินซ่ึงทางราชการออกใหแกผูมีหนาท่ีตอง ชาํ ระคา ภาษรี ถยนต เปน หลกั ฐานแสดงวา ทางราชการไดรบั ชาํ ระคา ภาษีรถยนตไวแ ลว และมผี ลทาํ ให การเก็บภาษีรถยนตของรัฐเปน อันเสร็จส้นิ ไป เปนเอกสารสทิ ธอิ นั เปน เอกสารราชการ ®Õ¡Ò·èÕ ñóøõ/òõòò หนงั สอื รบั รองการทาํ ประโยชน (น.ส.๓) เปน เอกสารสทิ ธอิ นั เปน เอกสารราชการ ®¡Õ Ò·èÕ òùñ÷/òõóø จําเลยวาจาง จ. จัดพิมพใบหุนธนาคาร ม. และบริษัท ผ. ซง่ึ เปน แบบฟอรม ยงั ไมไ ดก รอกขอ ความ โดยเจตนาจะนาํ ไปกรอกขอ ความรายละเอยี ดทเ่ี ปน สาระสาํ คญั เพ่ือใชอยางใบหุนท่ีแทจริง ซ่ึงตอมาก็มีการกรอกขอความดังกลาวแลวนําไปฝากขายที่บริษัท ว. แสดงวา จาํ เลยมสี ว นรเู หน็ ในการกรอกขอ ความ จงึ เปน ตวั การในความผดิ ฐานปลอมใบหนุ ตาม ม.๒๖๖(๓) ᨌ§ãËàŒ ¨ŒÒ¾¹¡Ñ §Ò¹¨´¢ŒÍ¤ÇÒÁà·¨ç ÁÒμÃÒ òö÷ ผูใดแจงใหเจาพนักงานผูกระทําการตามหนาท่ีจดขอความอันเปนเท็จ ลงในเอกสารมหาชน หรือเอกสารราชการซึ่งมีวัตถปุ ระสงคส ําหรบั ใชเปน พยานหลักฐาน โดยประการ ที่นาจะเกิดความเสียหายแกผูอื่นหรือประชาชน ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสามป หรือปรับไมเกิน หกหม่ืนบาท หรอื ท้ังจําทงั้ ปรบั ͧ¤» ÃСͺ¤ÇÒÁ¼Ô´ ๑. แจงใหเ จา พนักงานผูกระทําการตามหนาท่ี ๒. จดขอความอนั เปนเทจ็ ๓. ลงในเอกสารมหาชน หรือเอกสารราชการ ซ่ึงมีวัตถุประสงคสําหรับใชเปนพยาน หลักฐาน ๔. โดยประการที่นา จะเกดิ ความเสียหายแกผ ูอ่ืนหรือประชาชน ๕. โดยเจตนา ñ. ᨌ§ãˌ਌Ҿ¹Ñ¡§Ò¹¼ÙŒ¡ÃÐทํา¡ÒÃμÒÁ˹ŒÒ·Õ訴¢ŒÍ¤ÇÒÁÍѹ໚¹à·ç¨ ตองพิจารณา องคประกอบ ขอ ๑ และ ๒ ดว ยกนั การกระทําตามมาตรานี้คือแจง ใหจ ดขอ ความเทจ็ ซง่ึ อาจแจง ดว ยวาจา หรอื เปน หนงั สอื กไ็ ด การแจง ใหจ ดขอ ความหมายความวา แจง ขอ ความตอ เจา พนกั งาน โดยมี การจดขอความที่แจงลงไวเปนขอความของผูแจง ปกติการแจงใหจดขอความยอมลงลายมือช่ือผูแจง และผจู ดถา มีลายมือชอื่ ดังกลา วกน็ า จะถอื วามีการแจงใหจดแลว ¢ÍŒ ¤ÇÒÁÍ¹Ñ à»¹š à·¨ç มคี วามหมายเชน เดยี วกบั มาตรา ๑๓๗ หมายความวา เปน ขอ เทจ็ จรงิ ในอดีตหรือปจ จุบนั ท่ไี มตรงตอ ความจริง ਌Ҿ¹Ñ¡§Ò¹¼ÙŒ¡ÃÐทํา¡ÒÃμÒÁ˹ŒÒ·Õè ผูกระทําตามมาตราน้ีจะตองเปนเจาพนักงาน ผูกระทําการตามหนาที่ คือ มีหนาท่ีโดยตรงท่ีจะจดขอความลงในเอกสารมหาชนหรือเอกสาร ราชการนัน้ ๆ

๒๗๙ ò. ŧã¹àÍ¡ÊÒÃÁËÒª¹ËÃÍ× àÍ¡ÊÒÃÃÒª¡Òà เอกสารทบ่ี อกใหเ จา พนกั งานจดขอ ความ ตอ งเปน เอกสารมหาชน หรือเอกสารราชการซ่งึ มวี ตั ถุประสงคสําหรับใชเปนพยานหลักฐาน àÍ¡ÊÒÃÁËÒª¹ (public document) ไมม ีบทนยิ ามตาม ปวพ. มาตรา ๑๒๗ บัญญตั ิวา “เอกสารมหาชนซ่ึงพนักงานเจาหนาท่ีไดทําข้ึนหรือรับรอง หรือสําเนาอันรับรองถูกตองแหงเอกสาร น้ันและเอกสารเอกชนท่ีมีคําพิพากษาแสดงวาเปนของแทจริงและถูกตองน้ัน ใหสันนิษฐานไวกอนวา เปนของแทจริงและถูกตอง เปนหนาที่ของคูความฝายท่ีถูกอางเอกสารนั้นมายังพนักงานเจาหนาที่ ตอ งนาํ สบื ความไมบ รสิ ทุ ธห์ิ รอื ความไมถ กู ตอ งแหง เอกสาร” àÍ¡ÊÒÃÁËÒª¹ หมายถงึ เอกสารทพ่ี นกั งาน เจาหนาท่ีทําขึ้นตามหนาท่ีในฐานะเปนตัวแทนประชาชนเพ่ือประโยชนของประชาชน ใหประชาชน ตรวจดแู ละอางองิ เปน พยานหลักฐาน àÍ¡ÊÒÃÃÒª¡Òà หมายความถึง เอกสารราชการตามบทนิยามมาตรา ๑(๘) เนื่องจาก เอกสารมหาชนเปนเอกสารราชการ ซึ่งยอมใชเปนพยานหลักฐานอยูในตัว สวนเอกสารราชการ อาจจะไมใชเอกสารที่มีวัตถุประสงคสําหรับใชเปนพยานหลักฐาน ฉะนั้น มาตราน้ีจึงบัญญัติวา “ซ่ึงมีวัตถุประสงคสําหรับใชเปนพยานหลักฐาน” คือตองเปนเอกสารชนิดท่ีมุงหมายจะใหใชเปน พยานหลกั ฐาน ó. â´Â»ÃСÒ÷èÕ¹‹Ò¨Ðà¡Ô´¤ÇÒÁàÊÕÂËÒÂá¡‹¼ÙŒÍè×¹ËÃ×Í»ÃЪҪ¹ มีความหมาย เชนเดยี วกับมาตรา ๒๖๔ คอื เปน พฤตกิ ารณป ระกอบการกระทาํ มใิ ชผ ลทตี่ องเกดิ ขนึ้ จากการกระทํา เพยี ง “นา จะเกดิ ” แตไมเ กดิ ก็เปนความผิดสาํ เร็จ ô. â´Âà¨μ¹Ò คือ เจตนาตามมาตรา ๕๙ โดยผูกระทําจะตองรูวาขอความที่แจงให พนกั งานจดนนั้ เปนขอความเท็จ ถา ไมร ูวาเปน ขอ ความเทจ็ กไ็ มผ ดิ ตามมาตรานี้ เชน ลงชอ่ื เปน พยาน วา ผูโอนเปน เจา ของทดี่ ินจริง แมไ มใ ชผ ูท่ีเคยรูจกั แตเ ชอ่ื วาเปน ความจริงตามทรี่ บั รอง ไมรวู า ขอ ความ อันเปนเท็จไมผิด (ฎีกาที่ ๙๒๙/๒๔๗๔) สวนผูกระทําจะรูวาการแจงนั้น “นาจะเกิดความเสียหาย แกผ อู น่ื หรือประชาชน” หรือไม ไมส าํ คญั ®Õ¡Ò·èÕ ñðõñ/òõðõ จําเลยเปนผูใหญบานไดรับมอบหมายใหทําหนาท่ีจดบัญชี สัตวพาหนะ ทําบัญชีลูกคอกสัตวพาหนะเท็จตามคําขอรองของลูกบาน แมจะไมไดรับสินจางรางวัล แตทาํ ใหล ูกบานไดร ับประโยชนไปใชอ า งตอ ตาํ รวจที่ยึดโคน้นั นับวาเปนการแสวงหาประโยชนสาํ หรับ ผูอ่ืนแลวถือไดว าจาํ เลยปฏิบัตหิ นาท่ีทุจรติ ผิดตามมาตรา ๑๕๗, ๑๖๒ (๑) ลูกบานตองการหลักฐานไปแสดงตอเจาหนาที่ตํารวจ จึงขอใหผูใหญบานจดขอความ อันเปนเท็จลงไปในบัญชีสัตวพาหนะนั้น ผิดฐานแจงเท็จตามมาตรา ๒๖๗ การที่ผูใหญบานยอมจด ขอความเท็จให อันเปนการทุจริตตอหนาที่น้ัน เปนผิดเฉพาะตัวของเจาพนักงาน การแจงเท็จหาได เปนการชวยเหลือหรือใหความสะดวกในการทุจริตตอเจาหนาที่ข้ึนอีกชั้นหนึ่ง ลูกบานจึงไมผิดฐาน สนับสนุนในความผิดฐานทุจรติ ตอหนา ที่

๒๘๐ ®Õ¡Ò·èÕ õöñ/òõðø การเบิกความเท็จในการพิจารณาคดีอาญา ไมใชเร่ืองแจงให เจาพนักงานจดขอความ แตเปนเร่ืองเบิกความซ่ึงศาลมีอํานาจใชดุลพินิจจดขอความตอนใด หรือ ไมจดก็ได ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ การจดจึงเปนเรื่องของศาล ไมใชเร่ืองของพยาน ทจี่ ะแจง ใหศ าลจดขอความอันเปนเทจ็ ซ่งึ เปนความผดิ ตามมาตรา ๒๖๗ จําเลยไมใชนายชว ง แตมาอา งตอศาลวาเปน นายชว ง และขอ เทจ็ จริงท่ีจาํ เลยเบกิ ความ วาไดรูเห็นเหตุการณ จําเลยก็ไมรูเห็นจริง กับจําเลยไดลงชื่อปลอมวานายชวงในคําเบิกความที่ ศาลจดไวอีกดวย ความผิดฐานเบิกความเท็จสําเร็จไดโดยไมตองอาศัยการลงช่ือปลอม การลงชื่อ ปลอมของจาํ เลยจงึ เปน ความผิดฐานปลอมเอกสารตามมาตรา ๒๖๔ อกี ดว ย แตจ ําเลยไมม ีความผิด ฐานปลอมเอกสารราชการตามมาตรา ๒๖๕ เพราะเปนเอกสารที่ศาลทาํ ข้นึ ®Õ¡Ò·èÕ ùøö-ùø÷/òõðø การบรรยายฟองวา จําเลยเบิกความเท็จตอศาลจังหวัด กาญจนบุรีนั้น ไมใชขอกลาวหาวาจําเลยแจงความเท็จแกเจาพนักงาน และแจงใหเจาพนักงาน จดขอ ความอันเปน เทจ็ ตามมาตรา ๑๓๗, ๒๖๗ ®Õ¡Ò·Õè ñòñ÷/òõñø จําเลยเปนคนตางดาวและมีภูมิลําเนาอยูตางประเทศไดมีผูนํา หลักฐานปลอมไปย่ืนคํารองตอเจาพนักงานใหออกบัตรประจําตัวประชาชนและใบสําคัญทหาร กองเกนิ แทนฉบบั ชาํ รดุ สญู หายใหจ าํ เลย เจา พนกั งานหลงเชอ่ื คาํ รอ งและหลกั ฐานปลอมนน้ั จงึ ออกให เม่ือจําเลยซ่ึงรูวาเอกสารราชการดังกลาวเกิดจากการกระทําความผิดตามมาตรา ๒๖๗ ยังนําไปใช โดยประการท่ีนาจะเกิดความเสียหายแกเจาพนักงาน ผูอื่น หรือประชาชนจึงมีความผิดตาม มาตรา ๒๖๘ ประกอบดวยมาตรา ๒๖๗ ®Õ¡Ò·Õè ò÷õò/òõñù ในการสมัครรับเลือกต้ังเปนสมาชิกสภาผูแทนราษฎร จําเลย กรอกใบสมคั รดว ยตนเองวา จาํ เลยมยี ศรอ ยโทยนื่ ตอ ผวู า ราชการจงั หวดั กบั แจง ตอ ผวู า ราชการจงั หวดั ซง่ึ มหี นา ทสี่ อบสวนคณุ สมบตั ใิ หจ ดขอ ความอนั เปน เทจ็ ลงในบนั ทกึ การสอบสวนวา จาํ เลยมยี ศรอ ยโท โดยจาํ เลยรอู ยแู ลว วา เปนความเทจ็ ดงั น้ี การกระทําของจาํ เลยแยกได ๒ ตอน คือ จาํ เลยเอาใบสมคั ร มาย่ืนตอผูวาราชการจังหวัดตอนหนึ่ง กับเมื่อผูวาราชการจังหวัดรับใบสมัครของจําเลยแลวทําการ สอบสวนปากคําจําเลยถึงเรื่องคุณสมบัติของจําเลยอีกตอนหน่ึง การท่ีจําเลยเขียนใบสมัครวามียศ รอ ยโทมายน่ื ตอ ผวู า ราชการจงั หวดั นน้ั เปน การแจง ขอ ความอนั เปน เทจ็ แกเ จา พนกั งานแลว และการกระทาํ ของจําเลยในตอนย่ืนใบสมัครน้ีเปนคนละกรรมกับการกระทําในตอนที่ผูวาราชการจังหวัดสอบสวน คุณสมบัติของจําเลย แลวจําเลยแจงวามียศรอยโทอันเปนความผิดฐานแจงใหเจาพนักงานจดขอความ เท็จลงในเอกสารราชการ หาใชเปนการกระทํากรรมเดียวไม จําเลยจึงมีความผิดฐานแจงขอความ อนั เปนเทจ็ แกเ จา พนกั งาน ตามมาตรา ๑๓๗ อีกกระทงหนึง่ ®¡Õ Ò·Õè òöùö/òõòñ มารดาคลอดบุตรโดยไมไดสมรสกับบิดา มารดาแจงตอ นายทะเบียนทองถิ่นวาเกิดเด็กหญิงรัตติยา ลิขิตสุวรรณกุล บิดาไปแจงตอนายทะเบียนอีกเขตหน่ึง วาเกิดเด็กหญิงรัตติยา แซอ้ึง ดังนี้ กลับเปนคุณแกมารดาและเด็ก ไมทําใหมารดาเสียหาย ไมเปน ความผดิ ตามมาตรา ๒๖๗

๒๘๑ ®¡Õ Ò·Õè ôøõ/òõòò จําเลยเปนคนตางดาว สัญชาติญวน แตไปแจงขอความ อนั เปน เทจ็ ตอ เจา พนกั งานวา จาํ เลยชอื่ นางตนั ศริ ดิ าํ รงค เปน คนไทย เพอ่ื ขอรบั บตั รประจาํ ตวั ประชาชน เปน เหตใุ หเ จา พนกั งานดงั กลา วหลงเชอื่ วา จาํ เลยเปน บคุ คลสญั ชาตไิ ทยจงึ ไดบ นั ทกึ เสนอนายทะเบยี น ออกบัตรประจําตัวประชาชนอันเปนเอกสารราชการใหแกจําเลย การกระทําของจําเลยเปนความผิด ตามมาตรา ๒๖๗ และ พ.ร.บ.บตั รประจาํ ตัวประชาชน พ.ศ.๒๕๐๗ มาตรา ๑๗ ®Õ¡Ò·èÕ òðôø/òõô÷ จําเลยท้ังสองกับพวกรวมกันแจงขอความอันเปนเท็จแก เจาพนักงาน ผูรับผิดชอบจัดทําบัตรประจําตัวประชาชน ทําใหเจาพนักงานหลงเช่ือจดขอความ อันเปนเท็จลงในเอกสารราชการ อันมีวัตถุประสงคสําหรับใชเปนพยานหลักฐานโดยประการที่นา จะเกิดความเสียหายแกเจาพนักงานดังกลาว กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทยและประชาชน อันเปนความผิดตาม ป.อ. มาตรา ๒๖๗ ãªËŒ ÃÍ× ÍÒŒ §àÍ¡ÊÒûÅÍÁ ÁÒμÃÒ òöø ผูใดใชหรืออางเอกสารอันเกิดจากการกระทําความผิดตามมาตรา ๒๖๔ มาตรา ๒๖๕ มาตรา ๒๖๖ หรอื มาตรา ๒๖๗ ในประการทน่ี า จะเกดิ ความเสยี หายแกผ อู น่ื หรอื ประชาชน ตองระวางโทษดังท่บี ัญญัตไิ วในมาตรานั้นๆ ถาผูกระทําความผิดตามวรรคแรกเปนผูปลอมเอกสารนั้น หรือเปนผูแจงใหเจาพนักงาน จดขอ ความนั้นเอง ใหลงโทษตามมาตรานก้ี ระทงเดียว ͧ¤» ÃСͺ¤ÇÒÁ¼Ô´μÒÁÇÃäáá ๑. ใชห รืออาง ๒. เอกสารอนั เกดิ จากการกระทาํ ความผดิ ตามมาตรา ๒๖๔ มาตรา ๒๖๕ มาตรา ๒๖๖ หรือมาตรา ๒๖๗ ๓. ในประการทน่ี า จะเกดิ ความเสยี หายแกผูอ่ืนหรอื ประชาชน ๔. โดยเจตนา ñ. ãªËŒ Ã×ÍÍÒŒ § “㪌” หมายความถึงการใชอ ยา งเอกสาร คือ กระทําอยา งใดอยางหนง่ึ โดยอาศัยเอกสารเปนวัตถุแหงการกระทําผิด เชน เอาบิลปลอมไปเบิกเงิน (ฎีกาท่ี ๘๗๔/๒๔๗๓) ใชแทนใบสุทธิปลอม (ฎีกาท่ี ๘๐๓/๒๔๘๗) เปนตน ถาเอาไปใชอยางกระดาษแผนหน่ึง “ซ่ึงไม เก่ียวกับความในเอกสาร เชน นําไปทําถุงใสของ ไมใชเปนการ “ใช” ตามขอนี้ ขอสังเกต “ใช” ตามมาตรานี้ ไมตองเปนการใชอยางเอกสารที่แทจริง แมไมนํามาใชอยางของจริง ก็เปนความผิด เชน นําประกาศนียบัตรปลอมออกแสดงตอสายลับตํารวจดูเปนตัวอยาง เพื่อใหเชื่อถือในฝมือ ในการทําปลอม (ฎีกาที่ ๑๖๕๔/๒๕๐๓ ประชุมใหญ) “͌ҧ” หมายความถึง การอาศัยเอกสารน้ันแสดงขอเท็จจริงเพ่ือเปนหลักฐานใน การอางอิงของผูกระทําผิด แตไมจําตองอางเปนพยานตอศาลอันเปนความผิดฐานเบิกความเท็จ เชน ตามกฎหมายลกั ษณะอาญา มาตรา ๒๒๗

๒๘๒ ¢ŒÍáμ¡μ‹Ò§¡ÒÃ͌ҧ¡Ñº¡ÒÃ㪌 คือ “อาง” ไมจําตอ งนาํ เอกสารนีอ้ อกแสดง การอาง เอกสารตอ ผูใ ด อาจทําโดยใหผ ูนัน้ เรียกหรอื ตรวจดเู อกสารน้นั เชน ขอใหศาลเรียกเอกสารปลอมมา แตถ าเพยี งแสดงความจํานงจะอาง เชน ยื่นบัญชีระบุพยาน ยังไมเปนการอางจนกวาจะขอหมายเรยี ก เอกสารนัน้ ถาขอใหเรียกเอกสาร แมย ังไมไ ดเ รียกหรอื ยังไมไ ดเอกสารมา ก็ถือวาอางแลว ò. àÍ¡ÊÒ÷นÕè ําä»ãªËŒ ÃÍ× ÍÒŒ §μÍŒ §à»¹š àÍ¡ÊÒûÅÍÁ ๒.๑ เอกสารธรรมดาตามมาตรา ๒๖๔ ๒.๒ เอกสารสทิ ธิหรือเอกสารราชการตามมาตรา ๒๖๕ ๒.๓ เอกสารสิทธิอนั เปนเอกสารราชการ พินยั กรรม ใบหุน ใบหนุ กู ใบสาํ คัญของ ใบหุนหรอื ใบหนุ กู ตว๋ั เงิน บัตรเงนิ ฝาก ตามมาตรา ๒๖๖ ๒.๔ เอกสารมหาชนหรือเอกสารราชการท่ีแจงใหเจาพนักงานจดขอความเท็จ ตามมาตรา ๒๖๗ ó. ã¹»ÃСÒ÷èÕ¹‹Ò¨Ðà¡Ô´¤ÇÒÁàÊÕÂËÒÂá¡‹¼ÙŒÍ×è¹ËÃ×Í»ÃЪҪ¹ การใชหรืออางตองทํา โดยประการทน่ี าจะเกิดความเสียหายแกผ ูอ นื่ หรือประชาชนเชน เดียวกบั มาตรา ๒๖๔ และ ๒๖๗ ¤ÇÒÁ¼´Ô สาํ àèç เมอื่ อา งหรอื ใชใ นประการทน่ี า จะเกดิ ความเสยี หายแกผ อู นื่ หรอื ประชาชน ไมจ าํ ตอ งเกิดความเสยี หายจรงิ ๆ ô. â´Âà¨μ¹Ò คอื เจตนาตามมาตรา ๕๙ และตองรูขอเทจ็ จริงวาเปน เอกสารปลอม หรอื เท็จตามมาตรา ๒๖๔, ๒๖๕, ๒๖๖ และ ๒๖๗ ÇÃäÊͧ ¡Ã³Õ¼ãÙŒ ªËŒ ÃÍ× ÍŒÒ§àÍ¡ÊÒÃ໚¹¼»ÙŒ ÅÍÁËÃ×ÍᨧŒ ã˨Œ ´¢ÍŒ ¤ÇÒÁà·¨ç มคี วามผดิ ตามมาตรา ๒๖๘ กระทงเดียว วรรคสองนี้เปนขอยกเวนหลักเกณฑเรื่องความผิดหลายกระทง ตามมาตรา ๙๑ โดยกําหนดใหลงโทษตามมาตรานี้เพียงกระทงเดียว ซึ่งมีหลักการทํานองเดียวกับ มาตรา ๒๖๘ และ ๒๖๓ “â·ÉμÒÁÁÒμÃÒ¹”éÕ มาตรา ๒๖๘ ไมไดกาํ หนดอัตราโทษไวโ ดยตรง แตตอ งระวางโทษ ตามท่ีบญั ญัติไวใ นมาตรา ๒๖๔, ๒๖๕, ๒๖๖ หรอื ๒๖๗ เมอื่ การใชห รอื อางนน้ั เปนเอกสารอนั เกดิ จากการกระทาํ ความผดิ ตามมาตราดงั กลาว ฉะนั้น “โทษตามมาตราน้ี” หมายถึงมาตรา ๒๖๔, ๒๖๕, ๒๖๖ หรอื ๒๖๗ แลวแตกรณี ®¡Õ Ò·èÕ ñòöù/òõðó จําเลยรูอยูแลววาอักษรเลขหมายที่พานทายปนของจําเลยเปน ของทีป่ ลอมข้นึ เมอื่ เจา พนักงานมาขอคน จาํ เลยนําปนดงั กลา วออกแสดงใหเจา พนักงานดูพรอ มดว ย ใบอนุญาตของจําเลย ดงั นี้ ถือวา จาํ เลยไดใชห รืออางเอกสารปลอมตามมาตรา ๒๖๘ ®¡Õ Ò·èÕ ñöõô/òõðó (ประชุมใหญ) จําเลยนําประกาศนียบัตรปลอมออกแสดงตอ สายของตํารวจดูเปนตัวอยาง เพื่อใหผูติดตอซ้ือเชื่อถือฝมือในการทําปลอมจะไดตกลงซ้ือ ดังน้ี ถือไดวาเปนการนําเอกสารปลอมมาใชในประการที่นาจะเกิดความเสียหายแกผูอื่นและประชาชน แลว มีความผดิ ตามมาตรา ๒๖๘

๒๘๓ ®¡Õ Ò·èÕ ññðô/òõñð จําเลยนําสลากการกุศลที่มีการขูดลบแกเลขไปรับรางวัลโดยรูวา เปนสลากปลอม มคี วามผิดตามมาตรา ๒๖๕, ๒๖๘ ®Õ¡Ò·Õè ñôð÷/òõñð ทําพินัยกรรมปลอมไปแสดงตอพนักงานท่ีดินอําเภอ เพื่อขอรบั มรดก และอาํ เภอไดป ระกาศการขอรบั มรดกแลว แมต อมาถอนการขอรับมรดกนั้น การนํา พินัยกรรมปลอมไปแสดงเชนน้ีเปนการกระทําอันเปนเหตุใหนาจะเกิดความเสียหายแกผูอื่น จึงผิด ตามมาตรา ๒๖๘ ®Õ¡Ò·Õè öõø/òõñó ผูเสียหายรูเห็นยินยอมใหผูอ่ืนเซ็นชื่อแทนในใบแตงทนาย เม่ือมี ผนู าํ ใบแตง ทนายนน้ั ไปใหท นายทาํ คาํ รอ งยนื่ ตอ ศาล ความเสยี หายทจ่ี ะมแี กผ เู สยี หายจงึ ไมม ผี เู สยี หาย จงึ ไมใ ชผ ูเสยี หายตามกฎหมาย ®¡Õ Ò·èÕ óñ÷/òõòñจําเลยเขียนหมายเลขทะเบียนรถจักรยานยนตของผูอ่ืนลงไวท่ี แผน เหลก็ ทา ยรถจกั รยานยนตข องกลาง แมจ ะเขยี นดว ยตนเองโดยมลี กั ษณะขนาดตวั หนงั สอื และตวั เลข ไมเหมือนกับปายหมายเลขทะเบียนที่แทจริงซึ่งกรมตํารวจจัดทําข้ึน แตเมื่อจําเลยกระทําดวยเจตนา ทําเทียมเพื่อใหผูอ่ืนหลงเช่ือวาเปนเอกสารที่แทจริง และโดยลักษณะท่ีอาจจะเกิดความเสียหาย แกผ อู น่ื หรอื ประชาชนแลว เปน ความผดิ ฐานปลอมเอกสารราชการ เมอื่ จาํ เลยขบั ขร่ี ถนนั้ เปน ความผดิ ฐานใชเ อกสารราชการปลอมดวย ®Õ¡Ò·Õè ññôñ/òõòó จําเลยเอาปายทะเบียนรถยนตหมายเลข ส.ฎ. ๐๐๘๙๐ ของ รถยนตยี่หอเฟยตมาติดใชกับรถยนตของกลาง ปายทะเบียนดังกลาว เปนเอกสารแทจริงที่ราชการ ทําขึน้ ไมใ ชเ อกสารปลอม จงึ ไมมคี วามผิดฐานปลอมเอกสาร และการท่จี าํ เลยนําปายทะเบยี นน้นั มา ใชกับรถยนตของกลางเพื่อใหผูอื่นหลงเช่ือวารถยนตหมายเลขทะเบียน ส.ฎ. ๐๐๘๙๐ จําเลยก็ไมมี ความผดิ ฐานใชเ อกสารราชการปลอม จําเลยรูว าหมายเลขประจาํ เคร่อื งยนตข องกลาง ๒๑๕๑๗๓ เปน เลขประจําเคร่อื งยนตป ลอม แลวจําเลยนํารถยนตของกลางไปตรวจเครื่องยนตแสดงวามีเลขหมายนั้นตอเจาหนาที่ และนาํ ไปขายแกผ ูอน่ื จาํ เลยมคี วามผิดฐานใชเ อกสารปลอม ®¡Õ Ò·Õè ñùöù/òõòô เจาหนา ท่ีตาํ รวจไปท่ีบา นจาํ เลย พบรถยนตซงึ่ ถูกคนรา ยลักมา ๑ คัน จําเลยแสดงตนวาเปนเจาของรถ โดยนําใบอนุญาต ทะเบียนรถยนต และแผนปายวงกลม แสดงการเสียภาษี ซึ่งเปนเอกสารปลอมมาแสดงเพ่ือใหพนผิด เปนการใชหรืออางเอกสารน้ัน ตอ เจา หนา ทตี่ าํ รวจผจู บั แลว เมอื่ จาํ เลยรอู ยแู ลว วา เอกสารดงั กลา วเปน เอกสารปลอม แมจ าํ เลยตอ งหา ฐานลักทรัพย รับของโจร จําเลยก็มีความผิดฐานใชเ อกสารปลอม ®¡Õ Ò·èÕ ÷òø/òõðù เม่ือหลักเขตที่ดินของทางราชการไมใชหลักเขตปลอม ขอความ ที่ปรากฏในหลักเขตมีตัวเลขจึงเปนของแท แมจําเลยจะเอาหลักเขตท่ีดินโฉนดท่ี ๘๙๙๓ ของที่ดิน จําเลย ไปปกลงในที่ดินโฉนดที่ ๘๙๙๖ ของผูมีชื่อคนหน่ึง หลักเขตท่ีมีหมายเลขดังกลาวยังคงเปน หลกั เขตทมี่ ตี ัวเลขท่ีแทจ ริง การกระทําของจําเลยไมเปน ความผดิ ฐานใชเ อกสารปลอม

๒๘๔ ®¡Õ Ò·Õè ñó÷õ/òõôõ แมจําเลยท่ี ๒ ใหการรบั สารภาพตามฟองของโจทก ขอเทจ็ จรงิ จึงฟงเปนยุติตามคําฟองโจทก ที่บรรยายไวอยางชัดเจนแยกการกระทําของจําเลยทั้งสองท่ีรวมกัน ลักเช็คของผูเสียหายซึ่งเปนนายจางไปปลอมเช็ค และใชเช็คท่ีปลอมนั้นไปย่ืนตอธนาคารเพื่อขอรับ เงิน ซ่ึงการกระทําแตละอยางมีลักษณะท่ีแตกตางกันตางเปนความผิดสําเร็จในตัว และเปนการกระทํา ความผดิ โดยอาศยั เจตนาแยกตา งหากจากกนั การกระทาํ ของจาํ เลยท่ี ๒ จงึ เปน ความผดิ ฐานลกั ทรพั ย นายจางกระทงหนึ่ง และฐานปลอมตั๋วเงินและใชต๋ัวเงินปลอมซึ่งตองลงโทษฐานใชตั๋วเงินปลอม อกี กระทงหน่ึงตาม ม.๒๖๘ ว.๒ ®¡Õ Ò·Õè ñøùõ/òõôö ¡ÒûÅÍÁเอกสารäÁ‹จําμŒÍ§ÁÕàÍ¡ÊÒ÷Õèá·Œ¨ÃÔ§อยูกอนและ äÁμ‹ ÍŒ §ทาํ ãËŒàËÁ×͹¢Í§¨ÃÔ§ กเ็ ปนàÍ¡ÊÒûÅÍÁได จําเลยท่ี ๒ กับพวกหลอกลวง ต. วา จาํ เลยที่ ๒ คอื ย. เจา ของรถยนตบ รรทกุ มคี วามประสงคจ ะขายรถยนตค นั ดงั กลา ว ต. ตกลงรบั ซอื้ ไวแ ละทาํ สญั ญา ซือ้ ขายกัน โดยพวกของจาํ เลยท่ี ๒ ลงลายมือช่ือ ย. ในชอ งผูขาย มอบให ต. ยึดถือได การกระทําของ จาํ เลยท่ี ๒ กบั พวกมีเจตนาทจุ ริต เพอ่ื ใหไดเ งินจาก ต. และไมให ต. ใชสญั ญาซื้อขายนน้ั เปนหลกั ฐาน ฟองรองเรียกเงินคืน ทําให ต. ไดรับความเสียหาย จึงมีความผิดฐานËÇÁ¡Ñ¹»ÅÍÁหนังสือสัญญา ซอ้ื ขายรถยนตอ นั เปน àÍ¡ÊÒÃÊ·Ô ¸Ô เมอื่ จาํ เลยที่ ๒ กบั พวกไดม อบหนงั สอื สญั ญาซอื้ ขายนนั้ ให ต. ยดึ ถอื ไว จงึ มีความผิดฐานÃÇ‹ Á¡Ñ¹ãªàŒ Í¡ÊÒÃÊÔ·¸Ô»ÅÍÁอีกกระทงหนึง่ รวมทั้งมคี วามผดิ ฐาน©ŒÍ⡧â´ÂáÊ´§ μ¹à»¹š ¤¹Í¹×è ดวย ®¡Õ Òμ´Ñ Ê¹Ô à¡ÂÕè Ç¡ºÑ »Þ˜ ËÒ¢ŒÍ¡®ËÁÒ คําพพิ ากษาฎกี าที่ ๒๕๐๓/๒๕๔๘ พนกั งานอัยการจังหวดั ภูเก็ต โจทก นางสาวรสรินทร เกอ้ื กลู จาํ เลย ป.อ. มาตรา ๙๐, ๙๑, ๒๖๔, ๒๖๘, ๓๕๒ จําเลยเปน ลูกจา งของผูเ สยี หายไดยักยอกเงินทีล่ กู คานํามาชําระใหผ ูเสียหายแลว จาํ เลย ใชเอกสารสําเนาใบกํากับภาษี/ใบเสร็จรับเงินที่จําเลยปลอมข้ึนไปอางแสดงตอผูเสียหาย ก็เพื่อให ผูเสียหายเขาใจวาจําเลยนําเงินที่ลูกคาชําระใหผูเสียหายสงมอบใหแผนกการเงินของผูเสียหายแลว แมก ารใชเ อกสารสาํ เนาใบกาํ กบั ภาษ/ี ใบเสรจ็ รบั เงนิ ปลอมจะตา งวาระกบั ความผดิ ฐานยกั ยอก แตก เ็ ปน เจตนาของจาํ เลยทจ่ี ะใชเ อกสารสาํ เนาใบกาํ กบั ภาษ/ี ใบเสรจ็ รบั เงนิ ปลอมเปน หลกั ฐานเพอื่ ยกั ยอกเงนิ ของผเู สยี หายนนั่ เอง ความผดิ ฐานใชเ อกสารปลอมและความผดิ ฐานยกั ยอกจงึ เกย่ี วเนอื่ งเชอ่ื มโยงเปน กรรมเดยี ว การกระทาํ ของจาํ เลยในความผดิ ฐานใชเ อกสารปลอมและฐานยกั ยอก จงึ เปน กรรมเดยี วกนั ศาลฎีกาวินิจฉัยวา จําเลยใชเอกสารสําเนาใบกํากับภาษี/ใบเสร็จรับเงินปลอมไปอาง แสดงตอ นางสาวหทยั รตั นแ ละผเู สยี หาย กเ็ พอื่ ใหน างสาวหทยั รตั นแ ละผเู สยี หายเขา ใจวา จาํ เลยนาํ เงนิ ท่ีลูกคาชําระใหผูเสียหายสงมอบใหแผนกการเงินของผูเสียหายแลว แมการใชเอกสารสําเนา ใบกํากับภาษี/ใบเสร็จรับเงินปลอมจะตางวาระกับความผิดฐานยักยอก ๖ กระทง แตก็เปนเจตนา ของจําเลยท่ีจะใชเอกสารสําเนาใบกํากับภาษี/ใบเสร็จรับเงินปลอมเปนหลักฐานเพื่อยักยอกเงิน ของผเู สยี หายนัน่ เอง ความผิดฐานใชเ อกสารปลอมและความผิดฐานยักยอก ๖ กระทง จึงเก่ียวเนือ่ ง

๒๘๕ เชื่อมโยงเปนกรรมเดียว การกระทําของจําเลยในความผิดฐานใชเอกสารปลอมและฐานยักยอก ๖ กระทง จึงเปนกรรมเดียวกัน และเม่ือปรากฏวาระหวางพิจารณาของศาลฎีกาจําเลยนําเงินจํานวน ๕,๑๔๐ บาท มาวางศาลเพื่อคืนใหแกผูเสียหายแลว ดังนั้น ความรับผิดในทางแพงของจําเลยเปน อันระงับไป ปญหาดังกลาวเปนปญหาเก่ียวกับความสงบเรียบรอย แมไมมีคูความฝายใดฎีกา ศาลฎีกาก็มีอํานาจยกขึ้นวินิจฉัยไดเองและแกไขใหถูกตองได ตาม ป.วิ.อ. มาตรา ๑๙๕ วรรคสอง ประกอบมาตรา ๒๒๕ พิพากษาแกเปนวา การกระทําของจําเลยในความผิดฐานใชเอกสารปลอมและความผิด ฐานยกั ยอก ๖ กระทง เปน กรรมเดยี วผดิ ตอ กฎหมายหลายบททม่ี อี ตั ราโทษเทา กนั เหน็ สมควรลงโทษ ฐานยกั ยอก ตาม ป.อ. มาตรา ๙๐ รวม ๖ กระทง เปน จาํ คกุ ๑๒ เดอื น เมอ่ื รวมกบั โทษจาํ คกุ ในความผดิ ฐานยักยอกอีก ๓ กระทง เปน จําคุก ๑๘ เดอื น ใหยกคําขอของโจทกท ่ีใหจําเลยคืนเงนิ ท่ยี กั ยอกไป ยังไมไดค นื ๕,๑๔๐ บาท แกผ ูเสียหาย นอกจากทแ่ี กใหเ ปน ไปตามคําพิพากษาศาลอุทธรณภาค ๘ ¤ÇÒÁ¼´Ô à¡ÕèÂÇ¡ºÑ ºμÑ ÃÍàÔ Åç¡·Ã͹¡Ô ʏ ÁÒμÃÒ òöù/ñ ผูใดทําบัตรอิเล็กทรอนิกสปลอมข้ึนท้ังฉบับหรือแตสวนหนึ่งสวนใด เติมหรือตัดทอนขอความหรือแกไขดวยประการใดๆ ในบัตรอิเล็กทรอนิกสท่ีแทจริง โดยประการ ทนี่ า จะเกดิ ความเสยี หายแกผ อู นื่ หรอื ประชาชน ถา ไดก ระทาํ เพอ่ื ใหผ หู นง่ึ ผใู ดหลงเชอ่ื วา เปน บตั รอเิ ลก็ ทรอนกิ ส ที่แทจริงหรือเพ่ือใชประโยชนอยางหนึ่งอยางใด ผูน้ันกระทําความผิดฐานปลอมบัตรอิเล็กทรอนิกส ตองระวางโทษจําคกุ ตง้ั แตหนึ่งปถ ึงหา ป และปรบั ตงั้ แตส องหมืน่ บาทถึงหน่งึ แสนบาท ͧ¤»ÃСͺÀÒ¹͡ (๑) ผใู ด (๒) (ก) ทาํ บัตรอิเล็กทรอนิกสป ลอมขึ้นทง้ั ฉบับ หรือแตสว นหนง่ึ สว นใด (ข) เตมิ หรอื ตดั ทอนขอความ หรือแกไ ขดว ยประการใดๆ ในบตั รอเิ ล็กทรอนกิ สท ีแ่ ทจ รงิ (๓) โดยประการที่นาจะเกิดความเสยี หายแกผูอ ่ืน หรอื ประชาชน ͧ¤»ÃСͺÀÒÂã¹ (๑) เจตนา (๒) เจตนาพเิ ศษ ถา ไดกระทาํ (ก) เพ่ือใหผหู นึง่ ผูใดหลงเชอ่ื วา เปน บัตรอเิ ลก็ ทรอนิกสท แี่ ทจ รงิ หรอื (ข) เพ่ือใชประโยชนอยางหนง่ึ อยา งใด คาํ ͸ԺÒ การปลอมบตั รอเิ ลก็ ทรอนิกสอาจจะเปน การปลอมเอกสารดว ยหรอื ไมกไ็ ด หากเปน การ ปลอมเอกสารดวยก็เปนความผิดหลายบท อยางไรก็ตามจะเปนเอกสารได บัตรนั้นตองตรงนิยาม ของคําวา “เอกสาร” ตาม ป.อ. มาตรา ๑(๗) กลาวคือ บัตรน้ัน “ไดทําใหปรากฏความหมายดวย

๒๘๖ ตัวอักษร ตัวเลข ผังหรือแผนแบบอยางอื่น จะเปนโดยวิธีการพิมพ ถายภาพ หรือวิธีอ่ืนอันเปน หลักฐานแหงความหมายน้ัน” ซึ่งตามนิยามน้ี บัตรอิเล็กทรอนิกส จะเปน “เอกสาร” ก็ตอเมื่อมีการ “ä´ทŒ าํ ãË»Œ ÃÒ¡¯¤ÇÒÁËÁÒ” มฉิ ะนนั้ กจ็ ะมใิ ชเ อกสาร áμÍ‹ ÂÒ‹ §äáμç ÒÁ แมม ใิ ชเ อกสาร การทาํ ปลอม กเ็ ปนความผดิ ตามมาตรา ๒๖๙/๑ นี้ ซง่ึ เปนกฎหมายพเิ ศษ ®¡Õ Ò·Õè óð/òõóø แบบพิมพเช็คที่ยังไมไดกรอกรายการยังไมเปน “เอกสาร” ตาม ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑(๗) เพราะยังไมไดท าํ ใหปรากฏความหมาย แตบตั รเอทเี อ็ม เปน “เอกสาร” เพราะฎีกาท่ี ๙/๒๕๔๓ ลงโทษการเอาไปเปนความผิดตามมาตรา ๑๘๘ (นอกเหนือ จากผิดมาตรา ๓๓๔) ดวยเหตุน้ีการปลอมบัตรเอทีเอ็ม จึงผิดมาตรา ๒๖๙/๑ (และผิดเหตุฉกรรจ ตามมาตรา ๒๖๙/๗) และผิดฐานปลอมเอกสารตามมาตรา ๒๖๔ โดยนาจะตองถือวาเปนเอกสาร สิทธิและผิดมาตรา ๒๖๕ ดวย อยางไรก็ตามไดกลาวไวแลววา แม “บัตรอิเล็กทรอนิกส” จะไมใช “เอกสาร” การทาํ ปลอมก็ผดิ มาตรา ๒๖๙/๑ อยแู ลว เพราะ “บัตรอเิ ลก็ ทรอนิกส” จะเปน “เอกสาร” หรอื ไมก ็ได เพียงแตวา ถา เปน “เอกสาร” ดว ยแลว กเ็ ปนการกระทํากรรมเดยี วผดิ กฎหมายหลายบท ซ่งึ ป.อ. มาตรา ๙๐ ใหล งโทษบทหนกั เพียงบทเดียว หากบตั รอเิ ลก็ ทรอนกิ สน ้ี เปน เอกสารและผปู ลอมเปน เจา พนกั งานผมู หี นา ท่ี “ทาํ ” มหี นา ท่ี “กรอกขอความลงในเอกสาร” หรือมีหนาที่ “ดูแลรักษาเอกสาร” ก็เปนความผิดตามมาตรา ๑๖๑ ดวยอีกบทหน่ึง นอกเหนือจากผิดมาตรา ๒๖๕ และมาตรา ๒๙๖/๑ น้ี ซ่ึงโทษตามมาตรา ๑๖๑ คือโทษจําคุกไมเกินสิบปอันเปนอัตราโทษที่หนักกวาโทษตามมาตรา ๒๖๙/๑ น้ี และหนักกวาโทษ ฐานปลอมเอกสาร (เวนแตโทษตามมาตรา ๒๖๖) หากราษฎรรวมกระทําความผิด ราษฎรก็เปน ผูสนับสนุนตามมาตรา ๑๖๑ ประกอบ มาตรา ๘๖ ซ่ึงโทษของผูสนับสนุนคือ สองในสามของสิบป ซ่งึ ไดแกโ ทษจําคุก ๖ ป ๘ เดือน อันเปน โทษท่ีหนกั กวา การเปน ตวั การรว มกระทําตามมาตรา ๒๖๙/๑ ¢ÍŒ 椄 à¡μ บทบญั ญตั ใิ นมาตรา ๒๖๙/๑ คลา ยคลงึ กบั บทบญั ญตั ใิ นเรอื่ ง “ปลอมเอกสาร” ตามมาตรา ๒๖๔ น่นั เอง ¤ÇÒÁ¼´Ô °Ò¹ “·Òí ” à¤ÃÍè× §ÁÍ× ËÃÍ× ÇμÑ ¶สØ าํ ËÃºÑ »ÅÍÁËÃÍ× สาํ ËÃºÑ ãËäŒ ´¢Œ ÍŒ ÁÅ٠㹡ÒûÅÍÁ ºμÑ ÃÍÔàÅç¡·Ã͹ԡʏ ËÃÍ× “ÁÕ” à¤ÃÍ×è §ÁÍ× ËÃÍ× ÇÑμ¶àØ ª‹¹ÇÒ‹ ¹¹éÑ à¾×Íè ãªËŒ Ã×Íà¾Í×è ãˌ䴌¢ÍŒ ÁÙÅ㹡ÒûÅÍÁ ºÑμÃÍàÔ Å¡ç ·Ã͹¡Ô ʏ ÁÒμÃÒ òöù/ò บัญญัติวา ผูใดทําเคร่ืองมือหรือวัตถุสําหรับปลอมหรือแปลง หรือสําหรับใหไดขอมูลในการปลอม หรอื แปลงสงิ่ ใดๆ ซงึ่ ระบไุ วใ นมาตรา ๒๖๙/๑ หรอื มเี ครอื่ งมอื หรอื วตั ถเุ ชน วา นน้ั เพอื่ ใชห รอื ใหไ ดข อ มลู ในการปลอมหรือแปลง ตองระวางโทษจําคุกตั้งแตหนึ่งปถึงหาป และปรับตั้งแตสองหม่ืนบาท ถงึ หน่งึ แสนบาท ͧ¤» ÃСͺÀÒ¹͡ ¤ÇÒÁ¼´Ô °Ò¹ “ทํา” (๑) ผใู ด (๒) ทาํ

๒๘๗ (๓) เครอื่ งมือ หรือวัตถุ(ก) สาํ หรบั ปลอม หรอื แปลง หรือ (ข) สําหรับใหไ ดขอมูลในการปลอมหรือแปลง (๔) สิ่งใดๆ ซึง่ ระบุไวในมาตรา ๒๖๙/๑ ͧ¤» ÃСͺÀÒÂã¹ เจตนา ͧ¤» ÃСͺÀÒ¹͡ ¤ÇÒÁ¼Ô´°Ò¹ “ÁÕ” (๑) ผใู ด (๒) มี (๓) เครื่องมือ หรอื วตั ถุ (ก) สําหรบั ปลอมหรือแปลง หรือ (ข) สาํ หรับใหไ ดข อมูลในการปลอมหรือแปลง (๔) ส่ิงใดๆ ซึง่ ระบุไวในมาตรา ๒๖๙/๑ ͧ¤»ÃСͺÀÒÂã¹ (๑) เจตนา (๒) เจตนาพเิ ศษ (ก) เพอื่ ใชใ นการปลอมหรอื แปลงสง่ิ ใดๆ ซงึ่ ระบไุ วใ นมาตรา ๒๖๙/๑ หรอื (ข) เพ่ือใหไดขอมูลในการปลอม หรือแปลงสิ่งใดๆ ซึ่งระบุไวใน มาตรา ๒๖๙/๑ คาํ ͸ºÔ Ò การ “·íÒ” เครือ่ งมือสําหรบั ปลอมบตั รอิเล็กทรอนิกส (เชน บัตรเครดิต บตั รเอทเี อ็ม) การ “·Òí ” เครอ่ื งมอื skimmer (เครอื่ งสาํ หรบั ใหไ ดข อ มลู ในการปลอมบตั รอเิ ลก็ ทรอนกิ ส) การ “ÁÕ” เคร่ืองมือสําหรับปลอมบัตรอิเล็กทรอนิกส โดยมีไวเพื่อใชในการปลอม บตั รอเิ ล็กทรอนิกส (มเี ครอื่ งมือเพ่อื ใชในการปลอมบตั ร) การ “ÁÕ” เคร่ือง skimmer โดยมีไวเพ่ือใหไดขอมูลในการปลอมบัตรอิเล็กทรอนิกส (มีเครอ่ื งมือเพ่อื ใหไ ดขอมลู ในการปลอมบัตร) การ “ÁÕ” เครื่องมือสําหรับปลอมบัตรอิเล็กทรอนิกสจะเปนความผิด ก็ตอเม่ือมีเจตนา พิเศษ “เพ่ือใชในการปลอม” บัตรอิเล็กทรอนิกสไมใชมีไวเพื่อดูเลน การ “ÁÕ” เคร่ือง skimmer ก็เชนเดียวกนั จะมีความผดิ กต็ อเม่อื มีเจตนาพเิ ศษ “เพอื่ ใหไ ดข อ มลู ในการปลอม” บัตรอเิ ลก็ ทรอนิกส ไมใชมีไวเ พื่อสะสมเปนของแปลก