Book08_กฎหมายอาญา

๔๓๘ สาระสําคัญในเรื่องการครอบครองโดยตรงนี้ตองเปนการสงมอบการครอบครองทรัพย จากบุคคลหน่ึงไปยังอีกบุคคลหนึ่ง โดยทรัพยท่ีสงมอบน้ันไดตกไปอยูในความยึดครองของบุคคลน้ัน ถาไมมกี ารสงมอบการครอบครองใหยดึ ถอื เพียงแตใหชว ยดูแลทรพั ยไวชัว่ ครัง้ ชว่ั คราว ตามคาํ สัง่ ของ เจา ของทรัพยแลว กรณไี มใชเ ร่ืองสงมอบการครอบครองใหยึดถือ ถา เอาทรัพยนั้นไปโดยเจตนาทจุ รติ มคี วามผิดฐานลกั ทรัพย ๑.๒ การครอบครองโดยปริยาย คือ การท่ีบุคคลไดยึดถือครอบครองทรัพยของ อีกบุคคลหนึ่ง โดยเจาของทรัพยหรือตัวแทนของเจาของทรัพยมิไดสงมอบใหยึดถือครอบครอง หรือ มิไดค รอบครองโดยผลแหงสญั ญา หรอื มิใชโ ดยอาํ นาจแหงกฎหมาย การครอบครองดังกลาวเรยี กวา การครอบครองโดยปริยาย μÑÇÍÂÒ‹ § ก. ขึ้นรถรับจางแลวลืมกระเปาไวบนรถรับจางน้ัน ผูขับรถรับจางเปนผูครอบครอง ทรพั ยข อง ก. โดยปรยิ าย ถา เจตนาทจุ รติ เบยี ดบงั เอาไปเปน ประโยชนส ว นตวั เสยี มคี วามผดิ ฐานยกั ยอก ๒. ทรัพยซึ่งเปนของผูอ่ืนหรือซึ่งผูอ่ืนเปนเจาของรวมอยูดวย เร่ืองนี้มีความหมาย อยางเดียวกันกับเร่ืองทรัพยในความผิดลักทรัพยที่กลาวมาแลวในมาตรา ๓๓๔ คําวาทรัพยเปนของ ผูอ่นื ก็มีความหมายชดั อยใู นตวั แลว วาไมใ ชทรัพยข องตนเอง กลา วคอื ตนไมไ ดเ ปน เจาของทรพั ยน นั้ ไมวาในทางกรรมสิทธิ์หรือสิทธิครอบครอง แตเปนการครอบครองทรัพยผูอ่ืนซึ่งเขาสงมอบทรัพยนั้น ใหมาอยูในความครอบครองดูแลของตน เม่ือมีเจตนาทุจริตเอาไปเปนประโยชนตนก็มีความผิดฐาน ยักยอก ถาไมไดมีการครอบครองทรัพยนั้น แตเปนเร่ืองเอาทรัพยของผูอ่ืนมาเปนของตน ความผิด ก็กลายเปน เรือ่ งลักทรัพยไป เพราะเปนการเอาไปซง่ึ ทรพั ยผ ูอนื่ ทรพั ยซ งึ่ เปน เจา ของรวมกนั นน้ั ถา ทรพั ยน น้ั อยใู นความครอบครองของตนแลว เบยี ดบงั เอาเปน ของตนเสียโดยทจุ ริตเปน ความผิดฐานยักยอก ไมเปนความผิดฐานลักทรัพย การเปน เจา ของทรพั ยร วมกนั น้ี มไิ ดจ าํ กดั วา จะเปน จาํ นวนกค่ี น ซงึ่ อาจจะเปน ๒, ๓ หรอื ๔ คน ก็ได ๓. เบยี ดบงั เอาทรพั ยน นั้ เปน ของตน หรอื บคุ คลทสี่ าม คาํ วา “เบยี ดบงั ” นหี้ มายความวา ยักยอกปดบังเอาไว ฉะนั้นการเบียดบังเอาทรัพยจึงเปนกรณีของผูท่ีครอบครองทรัพยแสดงออก ภายนอกวาทรัพยน้ันเปนของตนเอง คือปดบังเอาทรัพยน้ันไวเปนของตน หรือปดบังเอาทรัพยน้ัน ใหแกบุคคลท่ี ๓ การแสดงออกวาตนเปนเจาของทรัพยน้ัน เชน บริโภคหรือแปรสภาพทรัพยนั้น จาํ หนา ยใหค นอน่ื ไป หรอื ซอ นเรน ทรพั ยน นั้ การเปลย่ี นแปลงรปู รา งหรอื เอาทรพั ยน นั้ มาใชอ ยา งเจา ของ พฤตกิ ารณต างๆ ดงั กลาวแสดงถงึ การเบียดบงั เอาเปนเจาของทรพั ย ๔. องคป ระกอบขอ สดุ ทา ยคือ “เจตนาทุจริต” นน้ั เปน เจตนาพเิ ศษ กลาวคือ นอกจาก มเี จตนาธรรมดาตามมาตรา ๕๙ ประกอบดวยมลู เหตุจงู ใจ เพือ่ แสวงหาประโยชนทม่ี ิควรไดโ ดยชอบ ดวยกฎหมายสําหรับตนเองหรือผูอื่นตามความในมาตรา ๑ (๑) ซ่ึงมูลเหตุจูงใจพิเศษในเร่ืองนี้ก็คือ การเบียดบงั เอาทรัพยน ัน้ เปนของตนหรอื ของบุคคลทสี่ ามน่นั เอง

๔๓๙ อนงึ่ ความผดิ ฐานยกั ยอกอนั เปน แมบ ทนกี้ เ็ หมอื นกบั ความผดิ อน่ื ๆ กลา วคอื การกระทาํ จะเปนความผิดน้ัน จะตองครบองคประกอบความผิดทุกขอ ถาขาดไปขอใดขอหนึ่งก็ยอมไมเปน ความผดิ ฐานยักยอก ÁÒμÃÒ óõò ÇÃä ò บัญญตั ิวา “ถาทรัพยน้ันไดตกมาอยูในความครอบครองของผูกระทําความผิด เพราะผูอ่ืนสงมอบ ใหโดยสําคัญผิดไปดวยประการใด หรือเปนทรัพยสินหายซึ่งผูกระทําความผิดเก็บได ผูกระทําตอง ระวางโทษแตเ พยี งกึง่ หน่ึง” ความผิดตามวรรคสองน้ี เปนความผิดท่ีมีอัตราโทษนอยกวามาตรา ๓๕๒ วรรคแรก แตกอนจะเปนความผิดตามวรรคสองนี้ การกระทําจะตองครบองคประกอบความผิดฐานยักยอก ตามมาตรา ๓๕๒ วรรคแรกทกุ ประการ เวน แตอ งคป ระกอบขอ ครอบครองเทา นน้ั ซง่ึ วรรคสองบญั ญตั ิ ไวเ ปนพเิ ศษท่จี ะเปน ความผดิ ตามวรรคสองนี้ กลาวคือ ๑. ทรัพยน้ันตกมาอยูในความครอบครองของผูกระทําความผิด เพราะผูอื่นสงมอบให โดยสาํ คัญผิดไปดวยประการใด ๒. ทรพั ยน นั้ ตกมาอยใู นความครอบครองของผกู ระทาํ ความผดิ เพราะเปน ทรพั ยส นิ หาย ซงึ่ ผกู ระทาํ ผดิ เกบ็ ได ฉะนนั้ การกระทาํ จะเปน ความผดิ และไดร บั โทษตามมาตรา ๓๕๒ วรรคสองนี้ เพราะทรพั ย ทต่ี กมาอยใู นความครอบครองของผกู ระทาํ ผดิ เพราะผอู น่ื สง มอบใหโ ดยสาํ คญั ผดิ หรอื เปน ทรพั ยส นิ หาย ซง่ึ ผกู ระทาํ ผดิ เกบ็ ไดเ ทา นน้ั ถา ทรพั ยน น้ั ตกมาอยใู นความครอบครองของผกู ระทาํ ผดิ โดยประการอนื่ นอกจาก ๒ ประการน้แี ลว กเ็ ปน การครอบครองตามความในมาตรา ๓๕๒ วรรคแรก คําวา “เพราะผูอืน่ สง มอบใหโดยสําคญั ผดิ ไปดว ยประการใด” นนั้ ตองเปน เรอ่ื งสาํ คัญผดิ ของผสู ง มอบใหฝ า ยเดยี ว ไมใ ชเ นอื่ งมาจากการหลอกลวงของผทู ที่ รพั ยน น้ั ตกมาอยใู นความครอบครอง ใหเขาสําคัญผิดสงทรัพยน้ันใหแกตน ถาเน่ืองมาจากการหลอกลวงดังกลาวเขาจึงสงทรัพยให ยอมจะเปน ความผิดฐานฉอ โกงไป คําวา “สําคญั ผดิ ไปดวยประการใด” แยกออกได ๒ ประการ คอื สาํ คญั ผดิ ในตวั บคุ คล และสําคญั ผิดเก่ยี วดว ยทรพั ย ในประการที่ ๒ คําวา “เปนทรัพยสนิ หายซง่ึ ผูก ระทาํ ผดิ เกบ็ ได” นัน้ หมายถึงทรัพยสิน หายหรือตกหายโดยพนจากการยึดถือครอบครองของผูเปนเจาของ หรือผูครอบครองทรัพยน้ันแลว ทงั้ โดยตรงหรอื โดยปรยิ าย เชน แหวนหลดุ จากนวิ้ ไปไมท ราบวา ตกหายไป ณ ทใี่ ด พอจะถอื ไดว า แหวนนนั้ พนจากการครอบครองของเจาของแลว ผูใดเก็บไดและไมดําเนินการตามกฎหมายกําหนดไวแลว เบียดบงั เอาเปน ของตนเสยี โดยทุจริต ยอมมีความผดิ ฐานยกั ยอกตามมาตรา ๓๒๕ วรรค ๒ นี้ แตถ า การตกหายของแหวนนน้ั เจา ของผทู ตี่ กรแู นน อน และกาํ ลงั หาพรรคพวกเพอ่ื ชว ยหา ตดิ ตามเอาคืนอยู ถอื วาแหวนยังอยใู นครอบครองของเจาของ ถา ผใู ดเก็บไดโ ดยรู หรอื มเี หตุอนั ควรรู

๔๔๐ เจา ของแหวนนั้น และกาํ ลงั ติดตามหาเอาคนื อยู การเก็บของไปเสียก็เปน การเอาไปซ่งึ ทรพั ยใ นความ ครอบครองของบคุ คลอ่นื เปนความผดิ ฐานลักทรัพยห าใชย กั ยอกทรพั ย ®¡Õ Ò·èÕ ñöõò/òôùò ไดรับมอบทรัพยเพื่อใหไปจัดการขายแทน โดยเจาของกําหนด ราคาใหข าย แลว ผรู บั มอบเอาไปขายตาํ่ กวา ราคาทก่ี าํ หนดโดยเจตนาทจุ รติ ยอ มมคี วามผดิ ฐานยกั ยอก ®¡Õ Ò·Õè ñòñù/òõðò ผูเสียหายมอบวิทยุใหจําเลยนําไปขายโดยไมไดจํากัดวา จะตอ งขายราคาเทา ไร เปน แตว า จาํ เลยจะตอ งชาํ ระราคาคา เครอื่ งวทิ ยุ ๒,๕๐๐ บาท แกผ เู สยี หายดงั น้ี แสดงวา จําเลยจะขายวิทยุในราคาเทาไรก็แลวแตจําเลย เงินท่ีขายไดยอมตกเปนของจําเลย จําเลย มีความผูกพันที่จะตองรับผิดใชราคาเครื่องวิทยุ ๒,๕๐๐ บาท แกผูเสียหายเทาน้ัน มิใชเรื่องจําเลย ไดร ับมอบหมายราคาเคร่ืองวทิ ยุไวแทนผเู สียหาย กรณไี มเ ปนความผดิ ฐานยกั ยอกเงิน ®¡Õ Ò·èÕ ñù÷/òõð÷ ผูเสียหายไปเขาหองสวม ไดมอบกระเปาถือใหจําเลยถือช่ัวคราว จําเลยลอบเปดกระเปาน้ันแลวเอาสรอยกับธนบัตรไป เปนความผิดฐานลักทรัพยไมใชยักยอก เพราะผูเ สียหายไมไ ดส ละการครอบครองถอื วาสรอยและธนบัตรอยใู นครอบครองของผูเสียหาย ®¡Õ Ò·èÕ òöðñ/òõñù ผเู สยี หายไดม อบกระบอื และรถจกั รยาน ๒ ลอ ใหจ าํ เลยควบคมุ ดแู ลการยดึ ถอื ครอบครองทรพั ยจ งึ อยทู จ่ี าํ เลย เมอ่ื จาํ เลยเอาทรพั ยน น้ั ไปใหแ กบ คุ คลอน่ื จงึ มคี วามผดิ ฐานยักยอกทรัพย ®¡Õ Ò·èÕ ñöóö/òõòñ โจทกจางจําเลยซอมรถไถโดยโจทกเปนผูซื้อเคร่ืองอะไหลนําไป มอบใหจ าํ เลยทอ่ี ูซอ มรถของจาํ เลย จาํ เลยซอ มอยูนานราว ๑ ป จงึ เสรจ็ พฤตกิ ารณถือวาการยดึ ถือ ครอบครองทรัพยอยูที่จําเลย จําเลยเปลี่ยนเส้ือสูบเกาใสแทนเส้ือสูบใหมของโจทกเปนความผิดฐาน ยกั ยอกทรพั ย ®Õ¡Ò·èÕ òöð/òõòñ จําเลยไดรับมอบหมายใหพากระเปาทรัพยของนายจางออกไป ใหพนจากท่ีวิวาท เพื่อความปลอดภัยแหงทรัพย แลวจําเลยพาทรัพยสินหนีไปเปนความผิดฐาน ยกั ยอกทรัพย ®¡Õ Ò·èÕ ò÷ññ/òõòù ผูรับฝากมีหนาท่ีจะตองคืนทรัพยท่ีรับฝากแกผูฝาก ผูรับฝาก จะนําทรัพยออกใชสอย หรือมอบใหผูอ่ืนโดยไมไดรับความยินยอมจากผูฝากหาไดไม การฝากขาว ซงึ่ เปน สงั กมทรพั ยน นั้ หากผรู บั ฝากยกั ยอกเอาขา วไปโดยทจุ รติ ไมส ามารถสง คนื ขา วทรี่ บั ฝากไวใ หแ ก ผูฝากได ผูรับฝากอาจตองคืนขาวชนิดและประเภทเดียวกันใหแกผูฝาก ก็เปนเร่ืองของการชําระหนี้ ใหทางแพง เทา นั้น หามผี ลใหผูรับฝากพน ความผดิ ฐานยักยอกในทางอาญาไม ®¡Õ Ò·Õè óõùõ/òõóò (ประชมุ ใหญ) ความผดิ ฐานยกั ยอกทรพั ยไ มใ ชค วามผดิ เฉพาะตวั ของผูครอบครองทรัพยเพียงผูเดียว ผูอื่นก็อาจรวมกระทําความผิดกับผูครอบครองในการยักยอก ทรัพยไดหากไดรวมมือรวมใจกันกระทําการยักยอกกับผูไดรับมอบหมายใหครอบครองทรัพยขอที่วา ผูใดครอบครองทรัพยน้ัน มิใชคุณสมบัติเฉพาะตัวผูกระทํา แตเปนเพียงองคประกอบความผิด ในสวนการกระทาํ อนั หนงึ่ เทา นัน้

๔๔๑ ®¡Õ Ò·èÕ ö÷õ/òõõö โจทกรวมมอบอุปกรณการแพทยใหจําเลยไวในฐานะตัวแทน ของโจทกรวมเพ่ือใหจําเลยนําไปสาธิตหรือนําไปใหลูกคาทดลองใชตามหนาท่ีที่ไดรับมอบหมายจาก โจทกรวม จําเลยมีหนาท่ีตองนําอุปกรณการแพทยท่ียืมไปมาคืนใหแกโจทกรวม การท่ีจําเลยไมนํา อปุ กรณก ารแพทยม าคนื ใหแ กโ จทกร ว มโดยจาํ เลยนาํ ไปมอบใหแ กโ รงพยาบาลเพอื่ ใหค ณะกรรมการของ โรงพยาบาลรบั มอบเครอื่ งวดั ความดนั โลหติ จากจาํ เลยซงึ่ จาํ เลยจะไดร บั ผลประโยชนเ ปน คา ตอบแทน ในการขายสินคา แสดงใหเห็นเจตนาของจําเลยวาจะไมคืนทรัพยท่ีจําเลยครอบครองแทนโจทกรวม ใหแกโจทกรวมอันเปนการเบียดบังเอาทรัพยน้ันเปนของบุคคลที่สามโดยจําเลยไดรับประโยชน ท่ีมิควรไดโดยชอบดวยกฎหมายอันเปนการกระทําโดยทุจริตและเปนความผิดสําเร็จแลวแมปจจุบัน ทรัพยยังคงอยูที่โรงพยาบาลและโรงพยาบาลประสงคจะคืนใหแกโจทกรวมก็ไมทําใหจําเลยพนผิด การกระทาํ ของจําเลยเปน ความผดิ ฐานยักยอกตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๓๕๒ วรรคแรก ®¡Õ Ò·Õè öùñ/òõõö จาํ เลยลงลายมอื ชอื่ เปน ผเู ชา ซอื้ โทรทศั นส ใี นสญั ญาเชา ซอ้ื แทน ส. นายจางของจําเลยและจําเลยไมไดเปนผูครอบครองโทรทัศนสีท่ีเชาซ้ือ แต ส.เปนผูรับมอบและ ครอบครองโทรทศั นส ที เี่ ชา ซอ้ื แมจ าํ เลยนาํ โทรทศั นส ที เี่ ชา ซอื้ ไปขาย จาํ เลยกไ็ มม คี วามผดิ ฐานยกั ยอก โทรทัศนสีท่ีเชา ซ้อื ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา ๓๕๒ การท่ีจําเลยซ่ึงเปนบุคคลภายนอกมิใชผูมีอาชีพหรือธุรกิจอันยอมเปนที่ไววางใจของ ประชาชนไดร ว มกบั ผจู ดั การและสมหุ บ ญั ชขี องธนาคารยกั ยอกทรพั ยข องธนาคาร จาํ เลยยอ มมคี วามผดิ ฐานเปนตัวการยักยอกทรัพยตาม ป.อ.มาตรา ๓๕๒ ประกอบดวยมาตรา ๘๓ แมจําเลยจะรวม กระทําผิดกับผูมีอาชีพหรือธุรกิจอันยอมเปนท่ีไววางใจของประชาชนเปนเหตุเฉพาะตัวผูกระทําผิด แตละคน จําเลยจึงไมมีความผิดฐานเปนผูสนับสนุนในการท่ีผูอ่ืนกระทําความผิดตาม ป.อ. มาตรา ๓๕๔ ประกอบดว ยมาตรา ๘๖ ñò. ÃѺ¢Í§â¨Ã ÁÒμÃÒ óõ÷ “ผูใดชวยซอนเรน ชวยจําหนาย ชวยพาเอาไปเสีย ซ้ือ รับจํานําหรือ รับไวโดยประการใด ซึ่งทรัพยอันไดมาโดยการกระทําความผิด ถาความผิดนั้นเขาลักษณะลักทรัพย วิ่งราวทรัพย กรรโชก รีดเอาทรัพย ชิงทรัพย ปลนทรัพย ฉอโกง ยักยอก หรือเจาพนักงาน ยักยอกทรัพย ผูนั้นกระทําความผิดฐานรับของโจร ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหาป หรือปรับไมเกิน หนึ่งหมื่นบาท หรือท้ังจําท้งั ปรบั ถาการกระทําความผิดฐานรับของโจรน้นั ไดกระทําเพอื่ คา กําไร หรอื ไดกระทําตอทรัพย อันไดมาโดยการลักทรัพยตามมาตรา ๓๓๕(๑๐) ชิงทรัพย หรือปลนทรัพย ผูกระทําตองระวางโทษ จําคุกตั้งแตห กเดือนถึงสบิ ป และปรับต้งั แตหนึ่งพนั บาทถึงสองหมื่นบาท ถาการกระทําความผิดฐานรับของโจรน้ัน ไดกระทําตอทรัพยอันไดมาโดยการลักทรัพย ตามมาตรา ๓๓๕ ทวิ การชิงทรัพยตามมาตรา ๓๓๙ ทวิ หรอื การปลน ทรัพยต ามมาตรา ๓๔๐ ทวิ ผูก ระทําตองระวางโทษจําคุกตงั้ แตห าปถึงสิบหาป และปรบั ต้งั แตหนงึ่ หมน่ื บาทถงึ สามหมนื่ บาท”

๔๔๒ ͧ¤» ÃСͺ¤ÇÒÁ¼´Ô ๑. ชวยซอนเรน ชวยจาํ หนาย ชวยพาเอาไปเสยี ซอื้ รับจํานํา หรอื รับไวโ ดยประการใด ๒. ซง่ึ ทรพั ยอนั ไดมาโดยการกระทําผิด ๓. ความผิดนั้นเขาลักษณะลักทรัพย วิ่งราวทรัพย กรรโชก รีดเอาทรัพย ชิงทรัพย ปลน ทรัพย ฉอโกง ยักยอก หรอื เจา พนกั งานยักยอกทรพั ย ๔. โดยเจตนา คาํ ͸ºÔ Ò ๑. ผกู ระทาํ ผดิ ฐานรบั ของโจรจะตอ งรบั ไวโ ดยรสู าํ นกึ ในการกระทาํ และในขณะเดยี วกนั กระทําประสงคตอผลหรือยอมเล็งเห็นผลของการกระทําน้ัน คือ รับทรัพยซ่ึงตนรูวาไดมาโดยการ กระทาํ ผดิ กฎหมายไว จึงจะเปนความผิด ๒. สาํ หรบั องคป ระกอบในขอ ๑ ที่วา ผูใดชว ยซอนเรน ชวยจาํ หนาย ชวยพาเอาไปเสยี ซ้ือ รับจํานํา หรือรับไวโดยประการใดนั้น หมายถึงการกระทําตอทรัพยซ่ึงผูกระทําผิดสําเร็จมาแลว เชน ไปลักหรือชิงหรือปลนมาแลว และไดทรัพยน้ันมาแลวสงมอบทรัพยนั้นใหแกบุคคลอีกคนหน่ึง ใหชวยซอ นเรน จาํ หนา ย พาเอาไปเสยี ซ้อื รบั จํานํา หรอื ใหรบั ไวด ว ยประการใด และผรู บั ทรพั ยน้นั ไว ดว ยวธิ ตี างๆ ดงั กลาว เรยี กวาเปน ผรู บั ของโจรตามความในมาตราน้ี ชวยจําหนาย นอกจากการนําไปจําหนายใหโดยตรงแลว ยอมมีความหมายถึงการชวย แลกเปลยี่ น โอน หรอื ให หรอื ชว ยโดยประการอน่ื เปน การชว ยใหจ าํ หนา ยไดด ว ย เชน ไปตดิ ตอ สถานท่ี รับซอ้ื หรอื ชวยหาผซู ้ือหรอื ผรู ับจํานาํ เปน ตน ชวยพาเอาไปเสีย น้ันหมายความถึงการชวยพาเอาทรัพยน้ันไปโดยพลการของตนเอง โดยตรงหรือเพียงมสี ว นชว ยพาเอาไป ไมว า จะมาจากการจางวานใชห รือสมัครใจเขา ชว ยพาเอาไปเอง สาระสําคญั อยูทก่ี ารเขา มีสว นในการชวยพาเอาทรัพยนั้นไป รับไวโดยประการใด หมายความถงึ การรบั ไว โดยวิธีการอยา งอื่น นอกจากทร่ี ะบไุ วแ ลว ไมวาดว ยประการใด เชน รบั ฝาก รบั เก็บไว ®Õ¡Ò·Õè öøð/òõðø (ประชุมใหญ) มคี นเอาปน มาจํานาํ จาํ เลย จําเลยไมมเี งนิ จงึ พาไป จํานาํ กบั ผอู น่ื โดยจําเลยชวยพดู จาใหเขารับจาํ นํา ดังน้ี เปนการชว ยจําหนา ยตามมาตรา ๓๕๗ ®¡Õ Ò·Õè ñò/òõññ บดิ าของจาํ เลยเปน ผตู ดิ ตอ รบั ซอ้ื รถจกั รยานยนตจ ากคนรา ยตลอดมา สวนจําเลยไดนําเอารถจักรยานยนตเหลานั้นไปฝากญาติไวเพื่อหาคนซื้อตอไปตามท่ีบิดาของจําเลย ใชไป ดังน้ีบิดาของจําเลยและจําเลยยอมมีความผิดฐานรับของโจรตามมาตรา ๓๕๗ ประกอบดวย มาตรา ๘๓ จะอางเหตวุ าบดิ าใชใ หท ํา กต็ อ งทาํ เพอ่ื ไมตองรับโทษหาไดไม ®Õ¡Ò·èÕ ñòöô/òõñó จําเลยใชผูอ่ืนไปลักทรัพยนั้นถือวาจําเลยเปนตัวการดวย ตามมาตรา ๘๓ เมื่อจําเลยรับทรัพยน้ันจากผูท่ีจําเลยใช ถือวาเปนการรับทรัพยซ่ึงเปนผลสืบเน่ือง มาจากกรรมอันเดียวกับความผิดฐานลักทรัพยหรือฉอ โกงที่จําเลยเปนผูใชเอง จําเลยจึงไมมีความผิด ฐานรบั ของโจร

๔๔๓ ®Õ¡Ò·Õè òñ÷÷/òõòð จําเลยรับเช็คของกลางไวโดยรูวาเปนเช็คอันไดมาโดยการ กระทาํ ความผดิ ฐานลกั ทรพั ย แลว นาํ ไปเบกิ เงนิ ทธ่ี นาคาร แตเ บกิ ไมไ ดเ พราะถกู อายดั ไว ถอื วา ความผดิ ฐานรับของโจรของจําเลยเกิดขึ้น และสําเร็จแลวไมใชพยายามรับของโจร แมจําเลยไมมีทางรับเงิน ตามเชค็ ของกลางจากธนาคาร ®¡Õ Ò·Õè ñöðù/òõòò จําเลยอยูปากถํ้าท่ีเกิดเหตุ เจาพนักงานพบคนรายมีกระบือ ผูกอยูในถา้ํ จําเลยเพยี งแตม าดกู ระบือ ต้งั ใจจะซอื้ ยังไมต กลงจะซอื้ ก็ถกู จบั ยังไมเ ปน ความผดิ ฐาน รบั ของโจร ®Õ¡Ò·Õè òõóù/òõòõ จําเลยท่ี ๑ รับกระบือจากคนราย โดยรูวาเปนทรัพยที่ถูก ลักมาแลว นําไปขายและรับชาํ ระราคา สวนจําเลยท่ี ๒ ทช่ี วยจงู กระบอื รวมเดนิ ทางไปกบั จําเลยที่ ๑ ตามคําขอรอง ถือไมไดวารวมครอบครอง ชวยพาเอาไปเสีย ชวยจําหนายกระบือ การกระทําของ จาํ เลยท่ี ๒ จึงไมเปนความผิดฐานรบั ของโจร ñó. ทาํ ãËàŒ ÊÕÂ·Ã¾Ñ Â ÁÒμÃÒ óõø “ผใู ดทําใหเ สียหาย ทาํ ลาย ทาํ ใหเ สือ่ มคา หรือทําใหไ รประโยชนซ่ึงทรัพย ของผูอื่นหรือผูอื่นเปนเจาของรวมอยูดวย ผูนั้นกระทําความผิดฐานทําใหเสียทรัพย ตองระวางโทษ จําคกุ ไมเกินสามป หรอื ปรับไมเกนิ หกหมื่นบาท หรอื ทง้ั จําทั้งปรับ” ͧ¤»ÃСͺ¤ÇÒÁ¼´Ô ๑. ผูใด ๒. ทําใหเ สยี หาย ทําลาย ทาํ ใหเ สอ่ื มคา หรอื ทําใหไรประโยชน ๓. ซง่ึ ทรพั ยของผอู ่ืนหรือผอู นื่ เปน เจาของรวมอยดู วย ๔. โดยเจตนา สวนของการกระทําความผิดฐานทําใหเ สียทรัพย ¡ÒÃทาํ ãËŒàÊÕÂËÒ หมายถงึ การใหท รพั ยนน้ั ชํารุด บบุ สลาย หรือทําใหสภาพของทรัพย เปลี่ยนแปลงไปในทางท่ีเลวลง การชํารุดไมจําเปนตองเปนการถาวร เชน เตะรถเขาจนบุบ ตอมา อาจมีการซอ มแซมรถจนอยใู นสภาพปกติ กย็ ังคงผดิ ฐานทําใหเสยี ทรพั ยได ทําÅÒ หมายถึง ทําใหทรัพยส้ินสภาพไปเลยทีเดียว เชน เอาทรัพยของเขาไปเผา จนสูญไปเอาแกวน้ําไปทุบจนแตก หรือตามฎีกาที่ ๓๕/๒๕๐๓ โปรยขาวเปลือกผสมยาพิษใหเปด ของผูอน่ื กินจนตายไปเกอื บหมด ทําãËŒàÊ×èÍÁ¤‹Ò หมายถึง ทําใหราคาของทรัพยนั้นลดลง เชน การเอาเส้ือผาใหม หรือ ของใชใ หมข องเขาไปใช ทาํ ใหท รพั ยน้นั เส่ือมราคาลง ทําãËäŒ ÃŒ»ÃÐ⪹ หมายถึง ทาํ ใหป ระโยชนข องทรพั ยน ั้นหมดไป แมจะช่ัวคราวกต็ าม เชน ปลอยยางลมรถยนตของเขาทาํ ใหย างแบน

๔๔๔ ®¡Õ Ò·èÕ ñøôö/òõðð (»ÃЪØÁãËÞ)‹ ก่งิ งว้ิ ของโจทกร กุ ล้ําเขาไปเหนือทีด่ ินของจาํ เลย เปน การละเมดิ ตาม ป.พ.พ. มาตรา ๑๓๓๕ ประกอบดว ยมาตรา ๔๒๐ จาํ เลยตอ งบอกกลา วกอ นตาม ป.พ.พ. มาตรา ๑๓๔๗ จึงจะตัดได การทีจ่ ําเลยตดั กิ่งงว้ิ นัน้ โดยไมบ อกกลา วโจทกก อ นจะมีความผดิ ทางอาญาหรอื ไม ตอ งพจิ ารณาถงึ เจตนาของจาํ เลยอกี ชน้ั หนง่ึ การทจ่ี าํ เลยเพยี งแตก ระทาํ การปอ งกนั กรรมสิทธ์ิในทรัพยสินของตนตามท่ีกฎหมายอนุญาตใหทําไดโดยท่ัวๆ ไป แตมิไดปฏิบัติใหครบถวน ตามวิธีการที่บญั ญัตไิ วในกฎหมาย ยังไมมเี จตนากระทําผดิ ทางอาญา (ไมผดิ ฐานทาํ ใหเสยี ทรัพย) ®¡Õ Ò·Õè òòð÷/òõòô จําเลยเปนเจาของกรรมสิทธิ์ที่ดินยอมมีสิทธ์ิเหนือพ้ืนดิน หรือ ที่เรียกวาแดนกรรมสิทธิ์ดวย โจทกไมมีสิทธ์ิท่ีจะสรางลําน้ํารุกล้ําเขาไปในท่ีดินของจําเลย และจําเลย มีสิทธิ์ขัดขวางมิใหโจทกสอดเขาเกี่ยวของกับทรัพยสินของตนโดยมิชอบดวยกฎหมาย ดังน้ัน การท่ี จาํ เลยรอื้ รางนา้ํ ดงั กลา ว โดยเชอ่ื วา รกุ ลา้ํ เขา มาในทดี่ นิ ของจาํ เลย จงึ เปน การใชส ทิ ธใิ์ นทด่ี นิ ตามสมควร แกก ารสรา งตกึ แถวของจาํ เลย ตาม ป.พ.พ. มาตรา ๑๓๓๖ ไมเ ปน ความผดิ ฐานทาํ ใหเ สยี ทรพั ยเ ชน กนั ®¡Õ Ò·èÕ ùöó/òõðò การปลดผาปายโฆษณาหาเสียงการเลือกตั้งสมาชิกสภาผูแทน ราษฎรไมเปนการทําใหผาปายนั้นไรประโยชน เพราะผาปายท่ีปลดลงมาน้ัน ยังใชประโยชนได แมส ามารถแกไ ขหรอื ซอมแซมทรพั ยน น้ั ไดก ต็ าม ®¡Õ Ò·èÕ ñðù÷/òõð÷ เจาหนาท่ีทองถิ่นมีอํานาจร้ือถอนอาคารที่ไมมั่นคงแข็งแรงหรือ ไมปลอดภยั ตาม พ.ร.บ.ควบคุมการกอ สรา งอาคาร การรื้อถอนอาคารของเจา หนาทจี่ งึ เปน การปฏิบัติ ตามอาํ นาจหนาทีโ่ ดยชอบดวยกฎหมายจึงไมม ีมูลความผดิ ฐานทาํ ใหเสยี ทรพั ย ®Õ¡Ò·èÕ ñôõð/òõñð โจทกเชาที่ดินซ่ึงมีบอเล้ียงปลา แตโจทกไดปดกั้นบอปลูกตนไม ลมลุกและลอมร้ัวลวดหนามไว ตอมาจําเลยซ้ือท่ีดินแปลงน้ัน แตโจทกยังคงครอบครองในฐานะ ผเู ชา แลว จาํ เลยไปวดิ ปลาในบอ ตดั ตน ไมล ม ลกุ และรอ้ื ลวดหนามเหลา นน้ั จาํ เลยยอ มมคี วามผดิ ฐาน ลักทรพั ยแ ละทําใหเสียทรพั ย ผูเชา ที่ดินปลกู ตนไมลม ลุกไว เมอ่ื ออกจากทดี่ ินไป มีสทิ ธเิ อาไมลมลกุ ไปได ®¡Õ Ò·Õè øù/òõñù จําเลยเขาใจวาเสารั้วของโจทกที่ขุดหลุมปกอยูในที่ดินของจําเลย จาํ เลยจึงถอนออกโดยเจตนาใชสทิ ธติ าม ป.พ.พ. มาตรา ๑๓๓๖, ๑๓๓๗ ไมผ ิดฐานทาํ ใหเ สียทรพั ย ตามมาตรา ๓๕๘ ®¡Õ Ò·Õè òõø÷/òõòõ ความผิดฐานทําใหเสียทรัพยผูกระทําจะตองมีเจตนากระทําให เสยี หาย ทาํ ลาย ทาํ ใหเ สื่อมคา หรือทาํ ใหไรป ระโยชนซ่ึงทรพั ยข องผอู ่ืนจงึ จะมีความผดิ การทจ่ี าํ เลยเชา ทนี่ าของผเู สยี หายมาทาํ นาประมาณ ๒๐ ป ตอ มากลว ยราคาดี จาํ เลยจงึ จา งคนขดุ ทน่ี าบางสว นเพอ่ื ปลกู กลว ย มไิ ดม เี จตนากระทาํ ใหท รพั ยข องผเู สยี หายทาํ ลาย ทาํ ใหเ สอ่ื มคา หรอื ทาํ ใหไ รประโยชน จึงไมผิดฐานทําใหเสยี ทรพั ย ®¡Õ Ò·èÕ óóñ/òõò÷ โจทกจําเลยตางโตเถียงกรรมสิทธ์ิพิพาทกันอยู เม่ือโจทกปลูก ตน ขา วในนาพพิ าท จาํ เลยเสยี หายอยา งไร ชอบทจ่ี ะฟอ งรอ งวา กลา วกนั การทจ่ี าํ เลยกลบั เขา ไถนาพพิ าท จนเปนเหตุใหขาวท่ีโจทกปลูกไวเสียหาย การกระทําของจําเลยยอมเปนความผิดฐานทําใหเสียทรัพย และตองชดใชค าเสียหาย

๔๔๕ ®Õ¡Ò·èÕ ñùôø/òõôò จาํ เลยใชค อ นทบุ กระจกทต่ี ดิ กบั ตเู อทเี อม็ เพอื่ ระบายความแคน โดยไมมีเจตนาลกั ทรพั ย แตเ ปนความผดิ ฐานทาํ ใหเ สยี ทรัพยไ ด ®¡Õ Ò·Õè ÷ðó÷/òõô÷ คาํ วา “ฉดี ” ตามพจนานกุ รมใหค วามหมายไวว า “ใชก าํ ลงั อดั หรอื ดันของเหลวพุงออกจากชองเล็กๆ” ดังนี้ กระบอกฉีดยาไมมีเข็มฉีดยาก็สามารถฉีดของเหลวเขาสูตัว กระบอื โดยทางปากหรือทวารได เมือ่ จําเลยมีกระบอกฉีดยาบรรจุสารพิษไวแลว และกาํ ลังจบั เชือกท่ี ผกู กระบอื ของผเู สยี หายซงึ่ พรอ มทจ่ี ะลงมอื ฉดี สารพษิ ใสเ ขา ไปในตวั กระบอื การกระทาํ ของจาํ เลยดงั นี้ ใกลชิดตอผลแหงการทําใหเสียทรัพย ถือวาเปนการลงมือกระทําความผิดแลวแตกระทําไปไมตลอด เพราะผเู สยี หายมาพบและเขา ขดั ขวางเสยี กอน จําเลยจงึ มคี วามผิดฐานพยายามทําใหเสียทรัพย ®Õ¡Ò·Õè öòñó/òõõñ จําเลยเขาไปครอบครองและตัดฟนตนยูคาลิปตัสของสํานักงาน ปาไมเขตจังหวัดเพชรบุรี และกนสราง แผวถาง หรือกระทําดวยประการใดๆ อันเปนการทําลายปา เพอื่ ยดึ ถอื ครอบครองปา เปน ของตนหรอื ผอู น่ื จงึ มคี วามผดิ ฐานรว มกนั ทาํ ใหเ สยี ทรพั ย และฐานรว มกนั ยดึ ถือครอบครอง กนสรา ง แผว ถางหรอื เผาปา โดยไมไดรบั อนุญาต จําเลยเขาไปยึดถือครอบครอง กนสรางและแผวถางปาโดยตัดฟนตนยูคาลิปตัสของ สาํ นกั งานปา ไมเ ขตจงั หวดั เพชรบรุ ี อนั เปน การทาํ ใหเ สยี หาย ทาํ ลาย หรอื ทาํ ใหไ รป ระโยชนซ งึ่ ทรพั ยข อง ผอู น่ื แมโ จทกบ รรยายฟอ งวา จาํ เลยกระทาํ ความผดิ ตาม พ.ร.บ.ปา ไมฯ และ ป.อาญา แยกการกระทาํ เปนสองกรรมตางหากจากกัน แตเม่ือเปนการกระทําความผิดตอตนยูคาลิปตัสจํานวนเดียวกันและ ไดกระทําคราวเดียวพรอมกันตอเน่ืองกันไป จึงเปนการกระทํากรรมเดียวผิดตอกฎหมายหลายบท ตองลงโทษ ตาม พ.ร.บ. ปาไม พ.ศ. ๒๔๘๔ มาตรา ๕๔, ๗๒ ตรี วรรคสอง ซ่งึ เปนกฎหมายบทท่มี ี โทษหนกั ท่สี ดุ ตาม ป. อาญา มาตรา ๙๐ ñô. ทําãËàŒ ÊÂÕ ·ÃѾÂà ËμØ©¡Ãè ÁÒμÃÒ óöð ผใู ดทาํ ใหเ สยี หาย ทาํ ลาย ทาํ ใหเ สอื่ มคา หรอื ทาํ ใหไ รป ระโยชน ซงึ่ ทรพั ย ที่ใชหรือมีไวเพื่อสาธารณประโยชน ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหาป หรือปรับไมเกินหนึ่งแสนบาท หรือทัง้ จาํ ทั้งปรบั ͧ¤»ÃСͺ¤ÇÒÁ¼´Ô ๑. ทําใหเ สยี หาย ทําลาย ทาํ ใหเส่ือมคา หรือทําใหไรประโยชน ๒. ซง่ึ ทรพั ยท ใี่ ชห รือมไี วเ พือ่ สาธารณประโยชน ๓. เจตนา ทรพั ยท ใี่ ชห รอื มไี วเ พอื่ สาธารณประโยชน หมายความวา ทรพั ยน นั้ เปน คณุ แกบ คุ คลทว่ั ไป ทกุ คนมสี ทิ ธจิ ะไดร บั ประโยชนจ ากทรพั ยน น้ั ถา เปน ทรพั ยท ใ่ี ชห รอื มไี วเ พอื่ ใชป ระโยชนแ กค นทวั่ ไปแลว ใครจะเปน เจา ของไมส าํ คญั จะเปน ของเอกชนหรอื เปน สาธารณสมบตั ขิ องแผน ดนิ ซงึ่ ถอื วา ไมม เี จา ของ ก็ได

๔๔๖ μÇÑ ÍÂÒ‹ § ®Õ¡Ò·èÕ õøø/òõðù ธงชาติไทย ซึ่งทางโรงเรียนวัดหนองลุมพุกไดชักไวที่เสาธง ของโรงเรียน หาใชเปนทรัพยที่ใชหรือมีไวเพ่ือสาธารณประโยชน จําเลยใชปนยิงเสาธงนั้นเสียหาย จงึ เปน ความผิดตามมาตรา ๓๕๘ ไมผ ดิ มาตรา ๓๖๐ ®Õ¡Ò·Õè ñññó/òõñö สถานตี ํารวจไมใชท รพั ยท ีม่ ไี วเพ่อื สาธารณประโยชน ®¡Õ Ò·èÕ ññùö/òõñø ปายบอกช่ือ หนองน้ําสาธารณะเปนทรัพยที่มีไวเพ่ือสาธารณ ประโยชน จาํ เลยถอนปา ยนั้นทิ้ง ผิดตาม มาตรา ๓๖๐ ®¡Õ Ò·Õè òõóø/òõòòจําเลยขุดทําลายถนน ซ่ึงประชาชนชวยกันทําและไดใชสัญจร ไปมาเปน ถนนสาธารณะแลว เปน ความผิดตามมาตรา ๓๖๐ ñõ. ºØ¡ÃØ¡ ÁÒμÃÒ óöò “ผูใดเขาไปในอสังหาริมทรัพยของผูอ่ืน เพ่ือถือการครอบครอง อสงั หารมิ ทรพั ยท งั้ หมด หรอื แตบ างสว น หรอื เขา ไปกระทาํ การใดๆ อนั เปน การรบกวนการครอบครอง อสังหาริมทรัพยของเขาโดยปกติสุข ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหน่ึงป หรือปรับไมเกินสองหม่ืนบาท หรือทั้งจําทงั้ ปรับ ͧ¤»ÃСͺ¤ÇÒÁ¼´Ô ๑. เขาไปในอสงั หาริมทรพั ยของผอู ่ืน ๒. เพอ่ื ๒.๑ ถือการครอบครองอสังหาริมทรพั ยท้งั หมด หรอื แตบ างสวน หรอื ๒.๒ เขาไปกระทําการใดๆ อันเปนการรบกวนการครอบครองอสังหาริมทรัพย ของเขาโดยปกตสิ ุข คาํ ͸ԺÒ ๑. ความผิดฐานบุกรุกนี้ ในเบื้องตนมีขอสําคัญอยูวาการเขาไปในอสังหาริมทรัพยน้ัน ผเู ขา ไปจะตอ งรวู า อสงั หารมิ ทรพั ยน นั้ มเี จา ของกรรมสทิ ธิ์ หรอื สทิ ธคิ รอบครอง ถา อสงั หารมิ ทรพั ยน นั้ ไมม ีเจา ของหรอื เปนสาธารณสมบตั ิของแผนดนิ การเขาไปยอ มไมเปน ความผิดฐานบกุ รุก ๒. คําวา “เขาไป” หมายความถึงตัวบุคคลเขาไปในอสังหาริมทรัพยนั้นโดยตรงไมใช กรณโี ยน ยนื่ หรอื ขวา งปาสง่ิ ของ หรอื สว นหนงึ่ สว นใดของรา งกายเขา ไป และบคุ คลทเี่ ขา ไปนน้ั จะเปน ตัวบคุ คลนน้ั เอง หรือบคุ คลอ่นื ที่ถูกใช จา ง วาน หรอื บังคบั ขเู ขญ็ ใหเ ขา ไปกไ็ ด สวนคําวา “อสังหาริมทรัพย” ไดแก ท่ีดินกับทรัพยอันติดอยูกับที่ดินเปนการถาวร หรือประกอบเปน อนั เดียวกบั ที่ดินนน้ั เชน บา นเรอื น ตึก ซ่ึงอยูต ิดกบั ท่ีดิน เปน ตน ๓. การเขาไปในอสังหาริมทรัพยของผูอื่นน้ี ตองประกอบดวยเจตนาซ่ึงแยกไดเปน ความผดิ ๒ ประการ คือ ๓.๑ เขาไปในอสังหาริมทรัพยของผูอื่นโดยเจตนาเพ่ือถือการครอบครอง อสงั หาริมทรพั ยทั้งหมดหรือบางสวน

๔๔๗ ๓.๒ เขา ไปในอสงั หารมิ ทรพั ยข องผอู นื่ โดยเจตนาโดยเขา ไปกระทาํ การใดๆ อนั เปน การรบกวนครอบครองอสงั หาริมทรพั ยของเขาโดยปกตสิ ขุ (ฎีกาที่ ๑๓๕๕/๒๕๐๔) ถาการเขา ไปขาดเจตนาเพือ่ ประการใดประการหนึง่ ในขอ ๓.๑ หรือ ๓.๒ หรือการบุกรกุ เขา ไปน้นั มีอาํ นาจจะกระทําได หรือโดยเจตนาอยางอ่ืนแลว การเขา ไปกไ็ มผิดฐานบุกรกุ กลาวโดยสรุป การกระทําความผิดตามมาตรานี้ จะตองมีการเขาไปในอสังหาริมทรัพย โดยรูวาเปนของผูอ่ืนโดยเจตนาเพ่ือครอบครองเอาเปนของตนทั้งหมดหรือบางสวน หรือเพ่ือรบกวน การครอบครองของเขาโดยปกติสุข และไมมีสิทธิ หรืออํานาจที่จะเขาไปในอสังหาริมทรัพยของผูอ่ืน นน้ั ไดโ ดยชอบดวยกฎหมาย แตอ ยางไรกต็ าม ขอใหเ ปนที่เขา ใจไวด ว ยวา ตามมาตรา ๓๖๒ นี้ แบง ออกได ๒ ตอน กลาวคือเปนกรณีที่ผูใดเขาไปในอสังหาริมทรัพยของผูอ่ืนเพื่อถือการครอบครองอสังหาริมทรัพย ท้ังหมดหรือแตเพียงบางสวนตอนหนึ่งหรือเขาไปกระทําการใดๆ อันเปนการรบกวนการครอบครอง อสงั หาริมทรพั ยของเขาโดยปกติสขุ อกี ตอนหน่ึง อนึง่ ในบางกรณีการกระทาํ ผิดฐานบกุ รกุ อสังหาริมทรัพยน ัน้ อาจเปน ความผดิ ฐานทาํ ให เสียทรพั ยด วย เชน ตามฎกี าที่ ๑๐๑๓/๒๕๐๔ จาํ เลยรูอ ยูกอ นแลววา ท่ีพิพาทเปนทด่ี ินของผูเ สยี หาย และผูเสียหายไดครอบครองอยู จําเลยไดจางใหคนขุดดินในที่พิพาทเปนบอ และผูรับจางไดไปขุดดิน ในทพ่ี พิ าทตามทจ่ี าํ เลยจา งนน้ั ดงั นเี้ มอื่ ทพี่ พิ าทเปน ของผเู สยี หายแมจ ะไมม โี ฉนดมาแสดงวา ทพี่ พิ าท เปนของผูเสียหาย การท่ีจําเลยรูดีวาที่พิพาทเปนของผูเสียหายจําเลยยังจางใหคนเขาไปขุดดินในท่ี พพิ าทและผรู บั จา งไดข ดุ จนเปน บอ ทาํ ใหเ สยี หายเชน นี้ จาํ เลยยอ มมคี วามผดิ ตามมาตรา ๓๕๘, ๓๖๒ สําหรับการกระทําใดๆ อันเปนการรบกวนการครอบครองของผูอ่ืนโดยปกติสุข คือ การรบกวนการครอบครองของเขา เพราะวาเขาคงจะไมปกติสุข เน่ืองจากสิทธิสวนตัว ถูกละเมิด เชน เขาไปกางเตน็ ท เขาไปขุดดินในทีด่ ินของเขา เปนตน ®Õ¡Ò·Õè ñ/òõñò (ประชุมใหญ) ศาลฎีกาวินิจฉัยวา การที่จําเลยใชไมกระดานตีขวาง ทับประตูหองพิพาทที่โจทกครอบครองในขณะท่ีโจทกไมอยู และปดหองไวทําใหโจทกเขาหองไมได เปนการลวงลํ้าเขาไปกระทําการรบกวนการครอบครองของโจทก ถือไดวาเขาไปกระทําการรบกวน ของโจทกโดยปกตสิ ุขตามมาตรา ๓๖๒ แลว ®¡Õ Ò·Õè óöó/òõñø โจทกเชาบานของ ส. ตอมาถูก ส.ฟองขับไล ศาลลางท้ังสอง พพิ ากษาขบั ไลโ จทก แตโ จทกม ไิ ดร บั ทราบคาํ บงั คบั ของศาลทใี่ หโ จทกอ อกจากบา นใน ๑ เดอื น โจทกฎ กี า ระหวา งฎกี า โจทกไ ปตา งจงั หวัดใสก ญุ แจบานและฝากเพ่ือนบา นใหด ูแล จาํ เลยที่ ๑ สามี ส. ใหจ าํ เลย ท่ี ๒ ตดั หรู อ ยกญุ แจบา นออก และใหจ าํ เลยที่ ๒ เขา ไปอาศยั เมอื่ โจทกย งั ไมท ราบคาํ บงั คบั โจทกย งั มี สทิ ธอิ ยใู นบา นพพิ าทซง่ึ โจทกก ย็ งั มสี ทิ ธคิ รอบครอง จาํ เลยเปน ผใู ชใ หบ กุ รกุ ผดิ ตามมาตรา ๓๖๒, ๘๔ (สว นจาํ เลยที่ ๒ ฟง ขอเทจ็ จรงิ วาไมมเี จตนาบกุ รกุ เพราะไมรขู อ เท็จจริง ขาดเจตนา)

๔๔๘ ®¡Õ Ò·èÕ ÷øø/òõñù ขอสัญญาเชาสํานักงานวา ถาผูเชาผิดสัญญาไมชําระคาเชาตาม กําหนด ผูใหเชากลับครอบครองสถานที่ยายบุคคลออก ฯลฯ ได ขอสัญญาน้ีไมขัดตอความสงบ เรียบรอย ผูเชาคางชําระคาเชา ผูใหเชาใชลวดไขกุญแจหองเชาออกเอากุญแจใหมใสแทน ผูเชาเขา หองเชาไมได ดังน้ีเปนการใชส ิทธติ ามสญั ญาเชา ไมมมี ูลเปน ความผดิ อาญา ®¡Õ Ò·èÕ öóøó/òõô÷ การทจี่ าํ เลยเขาไปตาม พ. ในโรงแรมของโจทกรวม เพ่อื จะบอก ถึงธุระเก่ียวกับที่ดินที่จะตองไปดําเนินการในวันรุงขึ้นตามท่ี พ. นัดแนะไว นับวาเปนการเขาไป โดยมีเหตุอันสมควร การท่ีจําเลยมีมีดของกลางติดตัวไปดวยหรือไม ไมเปนขอสําคัญ เมื่อเปนการ เขา ไปโดยมเี หตอุ นั สมควรแลว แมจ ะมมี ดี ตดิ ตวั ไปดว ยกไ็ มท าํ ใหก ารเขา ไปนน้ั กลบั กลายเปน วา ไมม เี หตุ อันสมควรพฤติการณของจําเลยยังถือไมไดวาเปนการรบกวนการครอบครองอสังหาริมทรัพย โดยปกตสิ ขุ ของโจทกรว ม ñö. º¡Ø ÃØ¡â´ÂäÁÁ‹ ÕàËμÍØ ¹Ñ ÊÁ¤Çà ÁÒμÃÒ óöô “ผูใ ดโดยไมมีเหตุอนั สมควร เขาไปหรือซอ นตวั อยใู นเคหสถาน อาคาร เก็บรักษาทรพั ยหรือสํานกั งานในความครอบครองของผูอ นื่ หรือไมยอมออกไปจากสถานทเ่ี ชน วาน้ัน เมื่อผูมีสิทธิท่ีจะหามมิใหเขาไปไดไลใหออกตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งป หรือปรับไมเกิน สองหม่ืนบาท หรือทั้งจาํ ท้งั ปรับ ͧ¤» ÃСͺ¤ÇÒÁ¼´Ô ๑. โดยไมมเี หตุอนั สมควร ๒. เขา ไปหรอื ซอ นตวั อยู หรอื ไมย อมออกไปเมอ่ื ผมู สี ทิ ธทิ จี่ ะหา มมใิ หเ ขา ไปไดไ ลใ หอ อก ๓. ในเคหสถาน อาคารเก็บรักษาทรพั ย หรอื สาํ นักงานในความครอบครองของผูอ ืน่ ๔. โดยเจตนา คาํ ͸ԺÒ ๑. ความผิดของมาตรานี้ ในการเขาไปหรือซอนตัวอยูหรือไมยอมออกไป เมื่อผูมีสิทธิ์ ท่ีจะหามมิใหเขาไปไดไลใหออกน้ัน ถือเอาโดยไมมีเหตุสมควรเทาน้ัน ไมใชเพื่อครอบครอง หรือเพ่ือถือเอาเปนของตน ตามที่กลาวมาแลวในมาตรา ๓๖๒, ๓๖๓ ฉะนั้น เจตนาของมาตรานี้ จึงหมายถึงเจตนาเขาไปซอนตัวอยูในเคหสถาน อาคารเก็บรักษาทรัพย หรือสํานักงาน โดยไมมีเหตุ สมควรอยา งหนงึ่ และอกี อยา งหนงึ่ หมายถงึ การเขา ไปหรอื ซอ นตวั อยใู นเคหสถาน อาคารเกบ็ รกั ษาทรพั ย หรือสํานักงานเม่ือผูมีสิทธิท่ีจะหามมิใหเขาไปไดไลออกแลวไมยอมออกไปจากสถานที่เชนวานั้น โดยไมมเี หตุอนั สมควร ๒. คาํ วา “โดยไมมีเหตุอันสมควร” นี้ เปนคํากวา ง ซ่งึ เปน การยากท่ีจะหาคําจํากดั ความ วามคี วามหมายแคไ หน เพยี งไร ไดถูกตอง ๒.๑ โดยไมไ ดรับความยนิ ยอม หรืออนญุ าตจากผูครอบครอง ๒.๒ โดยไมมีอํานาจอนั ชอบดวยกฎหมาย

๔๔๙ ทั้ง ๒ ประการน้ีการเขาไปหรือซอนตัวอยู หรือไมยอมออกไปน้ันเรียกวาไมมีเหตุผล อันสมควร แตถาเปนกรณีตรงกันขาม กลาวคือ การเขาไปหรือซอนตัวอยูหรือการไมยอมออกน้ัน ไดรับความยินยอมอนุญาตจากผูครอบครองสถานที่น้ัน เชน โดยการเช้ือเชิญหรือมีการนัดแนะ นดั พบ หรอื นาํ เขา ไปจากผหู นงึ่ ผใู ดในสถานทนี่ น้ั หรอื โดยมอี าํ นาจหรอื สทิ ธติ ามกฎหมายแลว กเ็ รยี กวา มเี หตอุ นั สมควรยอ มไมม คี วามผดิ แตใ นกรณที เี่ ขา ไปทาํ รา ยผอู น่ื ในเคหสถานของเขานนั้ ถอื วา เปน การ เขา ไปโดยไมมีเหตุสมควร ตามมาตรา ๓๖๔ ยอ มมคี วามผิดท้ังฐานบกุ รกุ และทํารายรา งกาย (ฎีกาที่ ๙๐๕/๒๕๐๗, ๕๘๕/๒๕๑๑) แมจําเลยจะเคยไปบานผูเสียหาย และรับประทานอาหารท่ีบานผูเสียหาย แตในคืน เกิดเหตุ จําเลยกับพวกเมาสรุ าเขาไปในเขตรัว้ บา น อันเปนเคหสถานท่อี ยูอาศัยของผูเ สยี หายในเวลา ๒๔.๐๐ น.เศษ และทาํ รา ยผเู สยี หายเปน การเขา ไปดว ยเจตนากระทาํ ความผดิ มใิ ชโ ดยมเี หตอุ นั สมควร เปนความผดิ ฐานบุกรกุ ตาม ป.อาญามาตรา ๓๖๔, ๓๖๕ (ฎกี าท่ี ๑๓๔๒/๒๕๑๕) จําเลยเขาไปในบานผูเสียหายเพ่ือพูดกับผูเสียหายถึงการรื้อบานของผูเสียหาย ซ่ึงปลูก อยูในที่ดินผูเสียหายกับจําเลยตกลงกันใหจําเลยซื้อคืน ดังนี้ ถือไมไดวาจําเลยเขาไปโดยไมมีเหตุ อันสมควร (ฎีกาท่ี ๑๕๖๑/๒๕๑๕) ๓. ตามขอ ๒.๑ ท่ีวา โดยไมไดรับความยินยอมหรืออนุญาตจากผูครอบครองน้ัน หมายความถงึ การยินยอมอนญุ าตทัง้ โดยตรง และโดยปรยิ ายจากผคู รอบครองสถานทีน่ นั้ และ คําวา ในความครอบครองของผูอ่ืนตามกฎหมาย ก็เปนการเพียงพอตามความหมาย ของมาตราน้แี ลว ไมจาํ เปนจะตองเปน เจาของหรอื มกี รรมสิทธ์ใิ นสถานท่นี น้ั ดว ย ๔. มีขอสังเกตเก่ียวกับถอยคําในมาตรา ๓๖๔ นี้ อยูหลายประการ ซึ่งแยกออก พิจารณาได ดงั น้ี ๔.๑ การ “เขาไป” น้ัน หมายความวา ผูน้ันเขาไปในเคหสถาน อาคารเก็บรักษา ทรัพยหรือสํานักงานโดยตรง ไมใชการโยนหรือหยิบยื่นสิ่งของเขาไป ตองเปนตัวบุคคลน้ันเขาไป และการเขาไปในสถานท่ตี ามทร่ี ะบุไวโดยไมม ีเหตสุ มควร เปนความผดิ ทันที ๔.๒ การซอนตัวอยูน้ัน หมายความรวมถึงผูที่ไดเขาไปในเคหสถาน อาคารเก็บ รักษาทรัพยหรือสํานักงาน โดยไดรับอนุญาตยินยอมโดยตรงหรือโดยปริยายจากผูครอบครอง เชน การเช้ือเชิญ จากผูครอบครองใหเขาไปหรือสถานท่ีน้ันมีงานมหรสพใหประชาชนเขาไปชมได การเขาไปเชนน้ียังไมมีความผิด แตเม่ือเสร็จธุระกลับซอนตัวอยูยอมเปนความผิดตามมาตรานี้ทันที และคาํ วา ซอนหมายความวา บงั แอบแฝง ซอนเรน ไมใหเ หน็ ซ่ึงอยใู นลกั ษณะท่ีจะไมใหผ อู น่ื คน พบ หรอื ยากที่จะคน พบ ๔.๓ คําวา “เคหสถาน” หมายความวา ทซี่ ่งึ ใชเปน ที่อยอู าศัย เชน โรง เรือน เรือ หรือแพ ซ่งึ คนอาศยั และใหหมายความรวมถงึ บริเวณของท่ีซึ่งใชเ ปนที่อยูอาศัยน้นั ดว ย จะมีรั้วลอม หรือไมก ต็ าม ทง้ั นี้ตามความในมาตรา ๑(๔) ในบทนยิ ามท่ีกลาวมาแลว

๔๕๐ ๔.๔ คําวา “อาคารเก็บรักษาทรัพย” นั้น หมายความถึงอาคารเก็บรักษาทรัพย ท่ัวๆ ไป เชน โกดังเก็บสินคา คลังสินคา โรงพักสินคา หองเก็บตูนิรภัยของธนาคารสําหรับ เกบ็ รกั ษาทรพั ย หรอื หอ งหรอื อาคารอนื่ ๆ ทส่ี รา งขนึ้ เพอ่ื เกบ็ รกั ษาทรพั ยก อ็ ยใู นความหมายของอาคาร เกบ็ รักษาทรัพยทง้ั สนิ้ ๔.๕ คําวา “สํานักงาน” หมายความถึงท่ีทําการงานโดยท่ัวๆ ไป ไมวาจะเปน สํานักงานสว นตวั หา งหนุ สว น บริษัท สถานที่ราชการ หรือองคก ารตางๆ กต็ าม μÇÑ ÍÂÒ‹ § ®¡Õ Ò·Õè ô÷ó/òõòò จําเลยเขาไปในบานผูเสียหายโดยบุตรีผูเสียหาย ซึ่งเปนภรรยา โดยพฤตินัยของจําเลยนัดใหไปพบ ถือไดวาเปนการเขาไปโดยมีเหตุอันสมควรและแมเมื่อผูเสียหาย ไดไลจําเลยใหออกไป แตจําเลยไมยอมออก ท้ังน้ีเพื่อขอรองภรรยาจําเลยกลับไปอยูกินดวยกัน ฉันสามีภรรยาดังเดิม ดงั น้ี เห็นวาจาํ เลยไมม ีความผิดฐานบกุ รกุ ®¡Õ Ò·èÕ ùõñ/òõòù สามี จ.ไปทาํ งานตางประเทศ จ. จงึ มาอยบู านผูเสียหายซงึ่ เปน นองสาว ตอนดึกคืนเกิดเหตุ จําเลยเขาไปในบานผูเสียหายโดย จ. นัดใหจําเลยมา จึงไมใชเปนการ เขา ไปในบานผเู สียหายโดยไมไ ดร บั อนญุ าต จําเลยไมมคี วามผิดฐานบกุ รกุ แม จ. จะเปน เพียงผอู าศัย ก็ไมท ําใหการกระทําของจําเลยกลายเปน บุกรกุ ®¡Õ Ò·Õè òð÷õ/òõòù บิดาจําเลยทะเลาะกับมารดาจําเลย แลวออกจากบานมาขอ แบง หองอยใู นตกึ แถวทเ่ี กิดเหตุของผเู สียหาย ในวนั เกดิ เหตุนน้ั เอง การท่ีจําเลยเขาไปในตกึ ท่เี กดิ เหตุ เพื่อไปติดตามภรรยา ยอมมีเหตุอันสมควรและหาเปนการรบกวนการครอบครองอสังหาริมทรัพย โดยปกตสิ ขุ ของผเู สยี หายซง่ึ อยใู นตกึ นนั้ ไม จาํ เลยไมม คี วามผดิ ฐานบกุ รกุ ตาม ป.อ.มาตรา ๓๖๒, ๓๖๔ ®Õ¡Ò·èÕ òõôø/òõóò จําเลยเขาไปในหมูบานผูเสียหาย เพ่ือทวงคาแรงที่ผูเสียหาย คางบุตรชายของจาํ เลย เปน การเขา ไปโดยมีเหตอุ นั สมควรโดยสุจริต แมจ ําเลยจะไดถ ือมีดเขาไปดว ย แตก็เปนเพียงมีดเหลียน ซึ่งโดยทั่วๆ ไปใชสําหรับหวดหญาและไมปรากฏวาจําเลยตั้งใจจะไปทําราย ผเู สียหายแตแรก จึงไมอาจถือไดวาจาํ เลยมเี จตนาบกุ รกุ ñ÷. º¡Ø Ã¡Ø àËμ©Ø ¡Ãè ÁÒμÃÒ óöõ ถาการกระทาํ ความผดิ ตามมาตรา ๓๖๒ มาตรา ๓๖๓ หรอื มาตรา ๓๖๔ ไดกระทํา (๑) โดยใชก ําลงั ประทุษรา ย หรือขูเขญ็ วาจะใชก าํ ลงั ประทษุ ราย (๒) โดยมอี าวุธหรอื โดยรว มกระทําความผดิ ดว ยกนั ตง้ั แตสองคนขน้ึ ไป หรือ (๓) ในเวลากลางคืน ผกู ระทาํ ตอ งระวางโทษจาํ คกุ ไมเ กนิ หา ป หรอื ปรบั ไมเ กนิ หนง่ึ แสนบาท หรอื ทง้ั จาํ ทง้ั ปรบั คาํ ͸ԺÒ มาตราน้ีเปนเหตุฉกรรจของการกระทําความผิดตามมาตรา ๓๖๒ มาตรา ๓๖๓ และ มาตรา ๓๖๔ กลา วคือ การท่ีผูกระทาํ จะตองรบั โทษหนกั ข้ึนตามมาตรานีน้ ัน้ ในเบ้ืองตน การกระทาํ

๔๕๑ จะตองครบองคประกอบของความผิดมาตรา ๓๖๒ หรอื มาตรา ๓๖๓ หรือมาตรา ๓๖๔ แตล ะมาตรา แลว และหากการกระทาํ ความผดิ นน้ั ตอ งดว ยเหตอุ ยา งใดอยา งหนงึ่ ดงั ทรี่ ะบไุ วใ นมาตรา ๓๖๕(๑) หรอื (๒) หรือ (๓) ผูกระทํากต็ องรบั โทษตามมาตรา ๓๖๕ ซ่งึ มีโทษหนกั กวาโทษในมาตรา ๓๖๒ มาตรา ๓๖๓ หรอื มาตรา ๓๖๔ ฉะนั้น ถาการกระทําเปนความผิดตามมาตรา ๓๖๕ แลว ก็ไมตอ งยกมาตรา ๓๖๒ มาตรา ๓๖๓ หรือมาตรา ๓๖๔ ขน้ึ ปรบั บทลงโทษอีก àËμØ©¡Ãèã¹¤ÇÒÁ¼Ô´°Ò¹ºØ¡Ã¡Ø ÁÕ´§Ñ ¹éÕ (๑) โดยใชกําลังประทุษราย หรือขูเข็ญวาจะใชกําลังประทุษราย ใชกําลังประทุษราย มีความหมายตามบทนิยามในมาตรา ๑(๖) คือ ทําการประทุษรายแกกายหรือจิตใจของบุคคลไมวา จะทาํ ดว ยใชแ รงกายหรอื ดว ยวธิ อี น่ื ใด และใหห มายความรวมถงึ การกระทาํ ใดๆ ซงึ่ เปน เหตใุ หบ คุ คลอยู ในภาวะทไ่ี มส ามารถขดั ขนื ได ไมว า จะโดยใชย าทาํ ใหม นึ เมา สะกดจติ หรอื ใชว ธิ อี น่ื ใดอนั คลา ยคลงึ กนั เชน เขาไปทาํ รา ยผูอื่นในบา นผดิ ทง้ั ฐานทํารายรางกายและฐานบุกรกุ เปนความผดิ หลายบท ขเู ขญ็ จะใชก าํ ลงั ประทษุ รา ย หมายความวา ยงั มไิ ดล งมอื ทาํ การประทษุ รา ย แตแ สดง วาจาหรือกิริยาใหทราบวาจะกระทําเชน นัน้ เชน มีปนเขาไปในหอ งนอนของเขาเวลา ๐๒.๐๐ น. และ พดู ขูเข็ญไมใหรอ ง เปน ความผดิ ตามมาตรา ๓๖๔ มาตรา ๓๖๕ (๒) โดยมีอาวุธหรือโดยรวมกระทําความผิดดวยกันต้ังแตสองคนข้ึนไป อาวุธ หมายถึง สงิ่ ทเี่ ปน อาวธุ โดยสภาพ และสง่ิ ซง่ึ ไมเ ปน อาวธุ โดยสภาพแตซ งึ่ ไดใ ชห รอื เจตนาจะใชป ระทษุ รา ยรา งกาย ถึงอันตรายสาหัสอยางอาวุธตามบทนิยามในมาตรา ๑(๕) การบุกรุกโดยมีอาวุธ คือมีอาวุธติดตัวไป บกุ รกุ ไมไ ดห มายความวา จะตอ งใชอ าวธุ ในการบกุ รกุ เพยี งแตม อี าวธุ ตดิ ตวั ไป เชน พกหรอื เหนบ็ ไวท เ่ี อว หรือใสไวในกระเปา ไมจ าํ ตองถอื ไวในมือ ก็เปนความผิดตามอนมุ าตรานี้ ลักษณะฉกรรจอีกประการหนึ่งในอนุมาตรา (๒) นี้ โดยรวมกระทาํ ความผดิ ดว ยกนั ต้ังแตสองคนขึ้นไป ซ่ึงหมายความวา รวมกระทําโดยเปนตัวการตามมาตรา ๘๓ ไมใชผูสนับสนุน ตามมาตรา ๘๖ การนับจํานวนผูกระทําความผิดตองนับเฉพาะผูท่ีเปนตัวการดวยกันเทานั้น และ เมอ่ื การกระทาํ เปนความผดิ ตามมาตรา ๓๖๕(๒) เพราะมบี คุ คลตง้ั แตสองคนขึน้ ไปรวมกันบุกรุกแลว ก็ไมเปนความผิดตามมาตรา ๓๖๒ ซึ่งเปนบทบัญญัติสําหรับความผิดฐานบุกรุกอันไมมีเหตุฉกรรจ อีกบทหน่งึ ดว ย (๓) ในเวลากลางคนื คาํ วา “กลางคนื ” มีความหมายตามบทนยิ ามในมาตรา ๑(๑๑) คอื เวลาระหวา งพระอาทติ ยตก และพระอาทิตยข ้ึน μÑÇÍ‹ҧ ®¡Õ Ò·èÕ ñóñð/òõñó ผูเสียหายสวมสรอยคอนอนหลับอยูในหองกับเด็กตอนกลางคืน จาํ เลยมีเจตนาลกั สรอยผูเสียหาย จงึ เขา ไปในหองนนั้ แตหองมืด จําเลยจึงคลําท่คี อเดก็ โดยคิดวาเปน คอผูเสียหาย เด็กตื่นข้ึนจําเลยจึงหนีไป การกระทําของจําเลยเปนความผิดฐานบุกรุก และพยายาม ลกั ทรพั ย การบกุ รุกเขา ไปเพอื่ ลกั ทรพั ย ถือวา เปนกรรมเดียวผดิ กฎหมายหลายบท

๔๕๒ ®¡Õ Ò·èÕ ÷óø/òõñõ จําเลยถือปนสั้นมาพูดขูจะยิงผูเสียหาย ผูเสียหายหนีขึ้นไปอยู บนบาน จําเลยตามไปถึงบันไดบานผูเสียหายซึ่งอยูติดทางเดินและจะข้ึนไปบนบาน ก็มีคนเขากอด ดึงจําเลยไว แสดงวาจําเลยมีเจตนาบุกรุกเขาไปในบานผูเสียหาย แตจําเลยกระทําไปไมตลอดจึงเปน ความผดิ ฐานพยายามบกุ รุก โดยมอี าวธุ ปนตดิ ตัว ®Õ¡Ò·èÕ ñù÷ñ/òõñø ก. ข. เปน ญาติเคยไปมาหาสูกนั ก. ไปรอ งดา ข. ท่ีถนนแลวขนึ้ บันไดไปรองดา ข. ขเู ข็ญใหเ ปดหนาตางบานน้ัน มคี วามผดิ ฐานบกุ รกุ ตามมาตรา ๓๖๕ ÁÒμÃÒ óöö ความผิดในหมวดน้ี นอกจากความผิดตามมาตรา ๓๖๕ เปนความผิด อันยอมความได

๔๕๓ ÊÃػἹ¼§Ñ ¢ÍŒ áμ¡μÒ‹ §ÀÒ¤·ÃѾ ñ) Å¡Ñ ·Ã¾Ñ  (ÁÒμÃÒ óóô) ÇÔ§è ÃÒÇ·ÃѾ (ÁÒμÃÒ óóö) - เอาไป - ใชก ริ ิยาฉกฉวยเอาซง่ึ หนา หรือ - เกรงกลวั ตอ เจา ทรัพย - กระทาํ ในลกั ษณะอกุ อาจไมเ กรงกลวั ตอ เจา ทรพั ย ò) ÅÑ¡·ÃѾ (ÁÒμÃÒ óóô) ÂÑ¡ÂÍ¡ (ÁÒμÃÒ óõò ÇÃäáá) - ไมมกี ารครอบครองทรพั ย หรอื - มกี ารครอบครองทรพั ย - อาจมีเพยี งการยดึ ถอื ชัว่ คราวเทา น้ัน ó) ÅÑ¡·ÃѾ (ÁÒμÃÒ óóô) Â¡Ñ ÂÍ¡·ÃÑ¾ÂÊ¹Ô ËÒ (ÁÒμÃÒ óõò ÇÃäÊͧ) - รหู รอื ควรจะรูว าอยูในระหวางการตดิ ตาม - ไมรหู รือไมควรจะรวู า อยูในระหวางการตดิ ตาม เอาคืนของเจา ทรัพย (ทรัพยนนั้ วางหรอื หลน เอาคนื ของเจา ทรพั ย (ทรัพยนน้ั วางหรอื หลน ไว ไวเ ปนท่เี ปน ทาง) ไมเ ปน ทเ่ี ปน ทาง) ô) Å¡Ñ ·Ã¾Ñ  (ÁÒμÃÒ óóô) ทาํ ãËàŒ ÊÂÕ ·ÃѾ (ÁÒμÃÒ óõø) - เพอื่ แสวงหาประโยชนทมี่ ิควรไดโดยชอบ - ทาํ ลายในทนั ทที ันใดนนั้ ดวยกฎหมายสําหรบั ตนเองหรอื ผอู ืน่ - แมการกระทํานั้นจะมีการยึดถือทรัพยเคล่ือนท่ี (โดยทุจรติ ) ไป แตเปนการเคลื่อนที่อันเปนสวนหน่ึงของ ก า ร ก ร ะ ทํ า ที่ เ ป  น ก า ร ทํ า ล า ย ท รั พ ย  นั้ น เ อ ง การกระทําเปนการตัดการครอบครองและ กรรมสิทธ์ิดวยก็จริง แตเปนการตัดดวยการ ทําลายมิใชตัดดวยการแยง การครอบครอง เอาทรัพยไป การเอาไปไมสมบูรณ ไมครบองค ประกอบความผิดฐานลักทรัพย จึงไมมีผิดฐาน ลกั ทรพั ย õ) ÅÑ¡·Ã¾Ñ Â⏠´Â㪌¡ÅÍغÒ ©ÍŒ ⡧ (ÁÒμÃÒ óôñ) - การไดทรัพยไปไมใ ชผ ลจากการหลอกลวง - การไดทรัพยไปน้ันเปนผลโดยตรงจากการ - หลอกเพื่อใหไ ดใกลช ดิ กับตวั ทรพั ย หรือ เพอ่ื ความสะดวกแกก ารลักทรพั ย หรอื เพื่อ หลอกลวง โดยเจา ทรัพยหลงเชอื่ ใหการลกั ทรพั ยนัน้ แนบเนียนย่งิ ขึน้ - หลอกเอากรรมสิทธิ์หรือการครอบครองทรัพย - หลอกเอาการยดึ ถือช่วั คราว (ผถู กู หลอก มไิ ดมอบการครอบครองให) (ผูถูกหลอกตองมีกรรมสิทธิ์หรือมีการครอบครอง ทรัพย ถาผูถูกหลอกมีแตเพียงการยึดถือช่ัวคราว ถึงผูหลอกจะหลอกอยางไรก็ไมเปนฉอโกงเปน เพยี งลักทรพั ยโ ดยใชก ลอบุ ายเทานนั้ )

๔๕๔ ö) ªÔ§·ÃѾ (ÁÒμÃÒ óóù) ¡ÃÃ⪡ (ÁÒμÃÒ óó÷) ๑. ขูต อ ชีวิต-รา งกายของผูถูกขเู ขญ็ ๑. ขูตอชีวิต รา งกาย เสรีภาพ ทรัพยสิน ฯลฯ ของ ๒. โดยใชกาํ ลังประทษุ รา ยหรือขูเขญ็ วา ใน ทนั ใดนน้ั จะใชก ําลังประทษุ ราย ผูถูกขเู ข็ญ หรอื บคุ คลที่ ๓ ๓. ขูเอาทรัพยเ ทา นน้ั ๒. กรณีขูต อ ชวี ิต-รา งกายเปน การขูในอนาคต ๔. ความผดิ สําเร็จเมื่อไดท รพั ยห รือผถู กู ขูเข็ญ ๓. ขูเอาทรัพย หรือประโยชนในลักษณะที่เปน สงมอบทรัพยใหดวยความกลวั จากการใช กาํ ลังประทุษราย หรือขเู ข็ญวาในทันใดน้ัน ทรัพยส นิ จะใชก าํ ลังประทษุ รา ย (ผกู ระทาํ ผิดตอ งได ๔. ความผิดสําเร็จเม่ือผูถูกขูเข็ญยอมจะใหทรัพย ทรพั ยไ ปแลว) หรือประโยชนในลักษณะที่เปนทรัพยสินดวย ความกลัวจากการขูเข็ญ (จะสงมอบทรัพยให แลว หรือไมไ มส ําคัญ) ÅѡɳРñó _¤_Ç__Ò_Á_¼_Ô´__à_¡_ÕèÂ_Ç_¡__Ѻ_È_¾__ ÁÒμÃÒ óöö/ñ ผูใดกระทําเพือ่ สนองความใครของตน โดยใชอ วยั วะเพศของตนลว งลํ้า อวัยวะเพศ ทวารหนัก หรือชองปากของศพ ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสามป หรือปรับไมเกิน หกหมืน่ บาท หรอื ทงั้ จําทง้ั ปรบั ÁÒμÃÒ óöö/ò ผใู ดกระทาํ อนาจารแกศพ ตอ งระวางโทษจําคุกไมเกินสองป หรือปรับ ไมเ กนิ สห่ี มื่นบาท หรอื ทั้งจาํ ทง้ั ปรบั ÁÒμÃÒ óöö/ó ผูใดโดยไมมีเหตอุ นั สมควร ทาํ ใหเสียหาย เคลื่อนยา ย ทาํ ลาย ทําใหเสอ่ื มคา หรือทําใหไรประโยชน ซึ่งศพ สวนของศพ อัฐิ หรือเถาของศพ ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสามป หรอื ปรับไมเกินหกหม่นื บาท หรอื ทง้ั จําทง้ั ปรับ ÁÒμÃÒ óöö/ô ผูใดกระทําดวยประการใดๆ อันเปนการดูหมิ่นเหยียดหยามศพ ตอ งระวางโทษจําคุกไมเ กินสามเดอื น หรือปรบั ไมเ กินหาพันบาท หรือทั้งจําท้งั ปรบั * มาตรา ๓๖๖/๑ เพ่มิ เตมิ โดย พ.ร.บ.แกไ ขเพ่มิ เตมิ ประมวลกฎหมายอาญา (ฉบับที่ ๒๗) พ.ศ.๒๕๖๒ ลง รกจ.เลม ๑๓๖/ ตอนที่ ๖๙ ก/หนา ๑๓๓/๒๗ พ.ค. ๖๒

ÊÃ»Ø ¡ÒÃμÑ駢͌ ËÒ ลาํ ดับ ฐานความผดิ องคประกอบความผิด มาตรา อัตราโทษ หมายเหตุ ๑. ลักทรัพย ๑. เอาไป ๓๓๔ ตอ งระวางโทษจาํ คกุ ไมเ กนิ ๓ ป และ ๒๓.. ทเจรตัพนยาข องผูอื่นหรือที่ผูอน่ื เปนเจาของรวมอยดู วย ปรับไมเ กิน ๖๐,๐๐๐ บาท เจตนาพเิ ศษโดยทจุ รติ ๒. ลกั ทรพั ยทม่ี ีเหตุฉกรรจ ๑. ลักทรพั ย ๓๓๕ ตองระวางโทษจําคุกต้ังแต ๑ ปถึง (๑) ในเวลากลางคืน ๕ ป และปรับ ๒๐,๐๐๐ บาทถึง ๑๐๐,๐๐๐ บาท ๒. (เ๒จต) น- า(๑๒) ๓. ว่งิ ราวทรัพย ๑. ลักทรพั ย ๓๓๖ ตอ งระวางโทษจาํ คกุ ไมเ กนิ ๕ ปแ ละ วรรคสอง, สาม, สี่ เปน เหตฉุ กรรจทม่ี ี ๒. ฉกฉวยเอาซ่งึ หนา ปรบั ไมเ กิน ๑๐๐,๐๐๐ บาท โทษหนักขน้ึ ๓. เจตนา โดยทจุ รติ ๔. กรรโชกทรัพย ๑. ๑ขม.๑ขืนใใหจยผอูอมืน่ ให ๓วร๓ร๗ค ๗ตอ ปงร ะแวลาะงปโทรษับจตาํ ้ังคแกุ ตต งั้๑แ๐ต,ห๐ก๐เ๐ดอื บนาถทงึ ๑.๒ ยอมจะให สอง ถงึ ๑๔๐,๐๐๐ บาท ๒. แกตนหรอื ผูอืน่ ๓. ไดร บั ประโยชนในลักษณะทเี่ ปนทรพั ยส ิน ๔. โดยใชก าํ ลงั ประทษุ รา ยหรอื ขเู ขญ็ วา จะทาํ อนั ตราย ตอ ชวี ติ รา งกาย เสรภี าพ ชอื่ เสยี ง หรอื ทรพั ยส นิ ของ ผูถกู ขูเข็ญหรอื บุคคลท่สี าม ๕. จนผูถกู ขม ขนื ใจยอมเชน วานน้ั ๖. โดยเจตนา ๕. รีดเอาทรพั ย ๒๓๑... ตจโเจขจดมะนนตยทขหผนขนืาํถูรเูาใอืขใูกหจญ็ผขผผอูมวถูอู นื่ขา ูกื่นไืนจขดใะใหเูรจเขบัปยยญ็ ปดออหรเมมผะรใเยโอืชหยคนบหชววุคนราาือคใมนนยลลน้ัลอทบั กั มสี่ ษซาจณง่ึมะกใเะาสหเรปยี เนหปทาด ยรเผพั ยยนส นั้นิ ๓๓๘ ถ๑ตงึอ๐ง๒ปร๐ะแว๐ลา,ะ๐งปโ๐ทร๐บัษบตจาํางั้ แคทตกุ ต๒้งั ๐แ,ต๐ ๐๑๐ปบ าถทงึ ๕๔.. ๔๕๕

ลาํ ดบั ฐานความผดิ องคประกอบความผิด มาตรา อตั ราโทษ หมายเหตุ ๔๕๖ ๖. ชชถงิิงึงททวรรรรัพัพคยยหตกามเปมนาเตหรตาุให๓ร ๓ับ๙โทษวหรรนคกั สขาน้ึ ม ๒๑.. (โ(จโกล((เ(๒๑๕๓๔จดดาะกั ต)ร))))ยยใทใชนเใชรจชกเเเเเกาัพพพพพพตกําาํ ยลนอ่่ือืืออ่อ่่ืืําลงัลงัาสใปยใปหหปังเะึดกรพปยจรดะถปื่อะารื่นทวอืด กะทษุกใเกทหกอุษรแาาาุษซากรรยรท่งึารกกหถทยารารรูกยรพัรอืะจัพลขทยับหเูกัยขาํนกทรญน็ค้ันมุือรวัน้วัพขาา จูเมยขะผห็ญใชิดรกวอื าําพลใงนัาปททรรันะพัทใดษุยรนไาปั้นย ๓๓๙ ถ๑ตึงอ๐ง๒ปร๐ะแว๐ลา,ะ๐งปโ๐ทร๐บั ษตบจง้ั ําาแคทตกุ  ๑ต๐ัง้ แ๐ต,๐ ๐๕๐ปบ าถทึง ๓. ๔. ๗. ถปปึงลลวนนรททรครรพััพหยยาเต ปาน มเมหาตตุใรหารับ๓โ๔ท๐ษวหรนรกัคขสึ้นอง ๒๑๓... ชโเจดิงตยทนรรวาัพมยก ระทําผิดตงั้ แตสามคนขนึ้ ไป ๓๔๐ ต๑ถึงอ๕ง๓ปร๐ะแว๐ลา,ะ๐งปโ๐ทร๐บัษตจบงั้าําแคทตกุ  ต๒งั้๐แ๐ต,๐ ๑๐๐๐ปบาถทงึ ๘. ฉอ โกงทรัพย ๑. ๒เห๑๒๑โจด..ล..ต๑๒ย๑๒อนกกททไแปาาดลสาํรํากไโวใหปดลปดหงซางลดยผผงึ่ขยอถขทูทอูอเกกูอรุจอ่นืคพัลหครกวยวลิตวสาสงอาามนินกมรจอน้ัลสจาันวกริทงเงิผธหปซถู ิรนกูง่ึ อื หคเบทลวคุอ็จรคกบหลลอรวทือกงส่ีหใาหรมอืแ ทบจาํคุง ลคาลยทหส่ี ราอืม ๓๔๑ ตทหอรัง้ อืจงาํรปทะรว้ังบั าปไงมรโบัเทกษนิ จํา๖ค๐ุก,๐ม๐ไม๐เบกาินท๓หรปอื  ๒. ๓. ๙. ฉอ โกงประชาชน ๑๔๒๓.... กเแปจสรกตะดปนทงด าขาํ คผอ โวดิดคายตวมาทาจมมจุรเรงิ ทมิตซ็จ.๓่ึงตค๔อว๑ปรรบะอชกาใชหนแหจรง อืแกป ระชาชน ๓๔๓ ตหหรอรอืืองทรปะ้งัรวจับาาํ ไทงมโง้ั ทเปกษรินับจํา๑ค๐ุก๐ไม,๐เก๐ิน๐ ๕บาปท ๑๐. โกงเจาหน้ี ๑. ชทเโเอพดิงาํ ายือ่ทใไหเใรปจหัพไ เตรเสยปกนยี อิดราทนัะคโาํตวยใานหชมจเนเสําส ยีนยี หาํ หไาวายแยทกแาํผกลอูผารูืน่ ยบั ทจาําํ ในหําเ สอ่ื มคา หรอื ๓๔๙ ตหทรอง้ั จืองาํปรทะรั้งวับปาไมรงบัโเทกินษจ๔ํา๐ค,ุก๐ไ๐ม๐เกบินาท๒หรปือ ๒๔๓...

ลําดับ ฐานความผดิ องคป ระกอบความผดิ มาตรา อัตราโทษ หมายเหตุ ๑๑. ยกั ยอกทรพั ย ๔ท๓๒๑.สี่... าเเเทคมจจบรรตตียอัพนนดบยาาบคขพังอรเิเองศอผงษาทูอ ทรโ่ืนรดพั หัพยยรยทือนุจผร้ันูอ ติ เืน่ ปเนปขน อเจงาตขนอหงรรือวมขออยงบูด ุคว ยคล ๓๕๒ หหตรอรอืืองทรปะง้ั รวจับาําทงไมโั้งทปเษกริบันจําค๖ุก๐ไ,ม๐เ๐กิ๐น ๓บาปท ๑๒. รบั ของโจร ๑. รซรชคหโดดัีบววง่ึรยาทยเอืไอวมเซรเจดาจผัพอ ตทวาดิ นยนพยนรเอพัาปรน้ันนัน ยรเกัขไะงจาดชกาลาํมิงานหกัทารษยนโรใดณกัดาัพยยยๆะยอกลพ ปากัการทลทเกอรนรรพัาพัทะไยยรทป ัพวําเง่ิสยผรยีิดาฉวซอทอื้ โรกพัจงาํยนย กาํักรยรหโอรชอืกก ๓๕๗ หหตรอรอืืองทรปะ้งัรวจับาาํ ไทงมโัง้ ทเปกษรินบัจํา๑ค๐ุก๐ไม,๐เก๐ิน๐ ๕บาปท ๓๒.. ๔. ๑๓. ทาํ ใหเสียทรพั ย ๑. ชทโไรดงิําปยทใรหเรจะพัเตโสยยนียขชาหอนาง ยผอู ทนื่ ําหลราอื ยผอู ทน่ื ําเใปหน เสเจ่ือา มขคอางรวหมรอือยทดูําวใหย ๓๕๘ หหตรอรอืืองทรปะ้งั รวจับาาํ ทงไมโั้งทปเษกริบันจําค๖ุก๐ไ,ม๐เ๐กิ๐น ๓บาปท ๒๓.. ๑๔. บุกรกุ อสังหารมิ ทรัพย ๑๒.. ๒เ๒เมขจเี..าตจ๒๑ไนตปแถอเนาขใอืตสานาไังกบเปอหพาากสาร่ือรงังรคะสิมหทรว าอทํานกรบราพัิมครหใทยรดรขอรๆืออัพงอองยนัเสขขเปงัาอหนโงดกาผยารรอูมปิ ร่นืทกบตกรวพัสิ นุขยกทารง้ั คหรมอบดคหรรออื ง ๓๖๒ หหตรอรอืืองทรปะงั้ รจวับําาทไงมโง้ั ทปเกษรินบัจําค๒ุก๐ไ,ม๐เ๐ก๐ิน บ๑าปท ๓. ๑๕. บกุ รกุ เคหสถานผอู นื่ ไมม เี หตอุ นั สมควร ๑. หหเไเขจมราาตย ไือมปนอสมหมาาํิใรอหนอื อเักซขกองาไานไปนปตจใวัไานอดกยกไสลใูาถนอราเคคอนรหกทอสเ่ี ชถบานคนวราออนางคน้ัผาอูเรม่ืนเกอื่ บ็ ผหรมูรกั สีือษทิ าธททิรพัจ่ี ยะ ๓๖๔ ตหหรอรือืองทรปะั้งรจวับําาทไงมโั้งทปเกษรินบัจําค๒ุก๐ไ,ม๐เ๐ก๐ิน บ๑าปท ๒. ๓. ๔๕๗

๔๕๘ ô. คาํ ¶ÒÁ·ŒÒº·àÃÕ¹ ๑. นายสมชาย ยมื รถจกั รยานยนตของ นายสมชาติ ไปใช ตอ มานายสมชาย ไดนํารถ คนั น้นั ไปขายใหผอู นื่ นายสมชาย จะมีความผดิ ฐานใด ๒. นางแตว เดินเขาไปในตลาดพบสรอยคอทองคําตกอยูไมรูวาเปนของใคร นางแตว จงึ เก็บเอาสรอยเสนนัน้ ไปโดยทจุ รติ นางแตว ผิดอาญาฐานใด ๓. จงอธิบาย องคประกอบในความผิดฐานชงิ ทรพั ย ๔. นางสาวสดุ สวย จะเขา หอ งนา้ํ จงึ มอบกระเปา ถอื ฝาก นางเหลอื ง ใหถ อื ไว นางเหลอื ง ถือวิสาสะเปด กระเปาถือ ของนางสาวสุดสวย เอาสรอ ยและธนบัตรไป ดังนี้ นางเหลอื ง จะมคี วามผิด ฐานใด ๕. นายโปง รวบคอ นางแปน เพ่ือใหรูวาสวมสรอยคออยู แลวกระตุกสรอยคอหนัก ๒ สลงึ สรอยบาดคอ นางแปนเปนแผลเล็กนอย การกระทาํ ของนายโปง จะเปน ความผดิ ฐานใด

๔๕๙ àÍ¡ÊÒÃ͌ҧÍÔ§ เกยี รตขิ จร วจั นสวสั ด.์ิ (๒๕๕๑).คาํ อธบิ ายกฎหมายอาญา ภาค ๑ กรงุ เทพฯ:พลสยามพรน้ิ ตง้ิ . คณติ ณ นคร.(๒๕๔๗). กฎหมายอาญา ภาคท่วั ไป. กรุงเทพฯ:วิญชู น. ทวเี กยี รติ มนี ะกนษิ ฐ.(๒๕๕๓).คาํ อธบิ ายกฎหมายอาญา ภาคทวั่ ไป. กรงุ เทพฯ:วญิ ชู น. ประภาศน อวยชยั .(๒๕๒๖).ประมวลกฎหมายอาญา ภาค ๑. กรงุ เทพฯ:สาํ นกั อบรมศกึ ษา กฎหมายแหง เนตบิ ณั ฑติ ยสภา. สหรัฐ กิติศุภการ.(๒๕๕๗).หลักและคําอธิบายกฎหมายอาญา.กรุงเทพฯ:อมรินทร พร้นิ ต้งิ แอนดพับลชิ ชงิ่ บุญเพราะ แสงเทียน.(๒๕๕๒).กฎหมายอาญา ๑ ภาคทั่วไป.กรุงเทพฯ:บรษิ ัทวทิ ยพฒั น จาํ กัด สหรัฐ กิติศุภการ.(๒๕๕๗.)หลักและคําอธิบายกฎหมายอาญา.กรุงเทพฯ:บริษัทอมรินทร พริน้ ติง้ แอนดพบั ลิชชิ่ง. สุพจน นาถะพินธุ.(๒๕๓๓).ประมวลกฎหมายอาญา.กรุงเทพฯ:สํานักพิมพรุงเรืองธรรม. สุวัฒน ศรีพงษสุวรรณ.(๒๕๔๙).คําอธิบายประมวลกฎหมายอาญา.กรุงเทพฯ: นติ บิ รรณาการ. วินยั เลศิ ประเสรฐิ .(๒๕๔๗).วิธไี ลส ายกฎหมายอาญา เลม ๑.กรุงเทพฯ:อนิ เตอรบ ุคส. เกียรติขจร วัจนสวัสดิ์.(๒๕๕๐).คําอธิบายกฎหมายอาญา ภาคความผิด เลม ๑. กรุงเทพฯ:หา งหนุ สวนจาํ กัด จิรชั การการพิมพ.

๔๖๐

๔๖๑ º··Õè ø º·ºÑÞÞÑμÔ·ãèÕ ª¡Œ Ѻ¤ÇÒÁ¼Ô´ÅËØâ·É ñ. ÇμÑ ¶Ø»ÃÐʧ¤¡ ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ»ÃÐจาํ º· ๑. เพ่ือใหนักเรียนนายสิบตํารวจมีความรูความเขาใจ เร่ืองกฎหมายอาญาเกี่ยวกับ ความผดิ ฐานตา งๆ ๒. เพอ่ื ใหน กั เรยี นนายสบิ ตาํ รวจ ทราบถงึ การวดั ผลและประเมนิ ผล วชิ ากฎหมายอาญา ๒ ๓. เพ่อื ใหน กั เรยี นนายสบิ ตาํ รวจมคี วามรู เกยี่ วกับบทบญั ญัติทใี่ ชกับความผดิ ลหุโทษ ò. ÊÇ‹ ¹นํา นักเรียนจะไดศึกษาประมวลกฎหมายอาญา ภาค ๒ เร่ืองเกี่ยวกับบทบัญญัติที่ใชกับ ความผิดลหุโทษ อันไดแก บทบัญญัติในลักษณะ ๑ ใหใชกับความผิดลหุโทษ ความผิดลหุโทษ ไมตองกระทําโดยเจตนา ไมมีพยายามกระทําความผิดลหุโทษ ผูสนับสนุนในความผิดลหุโทษ ไมต อ งรบั โทษ ตลอดจนแนวคาํ พพิ ากษาทเี่ กย่ี วขอ งเพอื่ ใหน กั เรยี นนายสบิ ตาํ รวจใชป ระกอบการเรยี น การสอน ó. à¹×Íé ËÒ ÁÒμÃÒ ñðò ºÞÑ ÞÑμÇÔ Ò‹ “ความผิดลหโุ ทษ คอื ความผดิ ซงึ่ ตองระวางโทษจําคกุ ไมเกิน หน่งึ เดือน หรอื ปรับไมเกนิ หนง่ึ หมื่นบาท หรือทั้งจําท้งั ปรับเชนวา มาน้ีดวยกัน” ÁÒμÃÒ ñðò เปนบทบัญญัติกําหนดความหมายของความผิดลหุโทษ โดยถือเอา อัตราโทษเปนเกณฑ อัตราโทษนั้นคืออัตราโทษชั้นสูงท่ีบัญญัติไวในกฎหมาย ความผิดลหุโทษ ตามมาตรา ๑๐๒ จึงไดแกค วามผิดทีม่ อี ตั ราโทษดงั น้ี (๑) จําคุกไมเกนิ หนึง่ เดอื น หรอื (๒) ปรับไมเกนิ หนง่ึ หม่นื บาท หรอื (๓) ทั้งจาํ ท้ังปรบั ¢ŒÍ椄 à¡μ ÁÒμÃÒ ñðò เปน หลกั ทว่ั ไปในความผิดลหโุ ทษ ความผดิ ในภาค ๓ ตง้ั แตมาตรา ๓๖๗ ถึง ๓๙๘ เปนความผิดลหุโทษท้ังสิ้น เพราะความผิดทุกมาตรากําหนดระวางโทษไมเกินท่ีระบุไวใน มาตรา ๑๐๒ นอกจากความผิดตามที่บัญญัติไวในภาค ๓ แลว มาตรา ๑๐๒ ใชในกฎหมายอ่ืนดวย ฉะนน้ั ความผดิ ตามพระราชบญั ญตั ติ า งๆ ทม่ี รี ะวางโทษไมเ กนิ ทรี่ ะบไุ วใ นมาตรา ๑๐๒ ถอื เปน ความผดิ ลหุโทษดวย (ฎีกาที่ ๘๗๐/๒๔๙๖) แมจะเปน พระราชบญั ญัตทิ ใี่ ชบังคบั กอ นประมวลกฎหมายอาญา

๔๖๒ เพราะพระราชบญั ญตั ิใหใชป ระมวลกฎหมายอาญา พ.ศ.๒๔๙๙ มาตรา ๕ ใหถ อื กาํ หนดช้นั ของโทษ ตามกฎหมายท่ีอางถึงโทษฐานลหุโทษตามกฎหมายลักษณะอาญาตรงกับบทกําหนดโทษความผิด ลหโุ ทษในภาค ๓ º·ºÑÞÞÑμãÔ ¹Å¡Ñ ɳРñ ãˌ㪌¡ºÑ ¤ÇÒÁ¼´Ô ÅËØâ·É ÁÒμÃÒ ñðó บญั ญตั วิ า “บทบญั ญตั ใิ นลกั ษณะ ๑ ใหใ ชใ นกรณแี หง ความผดิ ลหโุ ทษดว ย เวน แตท ี่บญั ญตั ไิ วใ นสามมาตราตอ ไปน้”ี (คอื มาตรา ๑๐๔, ๑๐๕ และ ๑๐๖) ÁÒμÃÒ ñðó ใหนําบทบัญญัติในลักษณะ ๑ มาใชแกความผิดลหุโทษโดยไมตองอาศัย มาตรา ๑๗ เพราะมาตรา ๑๗ มีความประสงคใหนาํ ลกั ษณะ ๑ ไปใชในกฎหมายอืน่ นอกจากประมวล กฎหมายอาญา บทบญั ญตั ลิ กั ษณะ ๑ ท่นี าํ มาใช เชน บทบญั ญตั ิเรอื่ งโทษ การยกเวน โทษ หรือลดโทษ เปน ตน วา จาํ เปน ปอ งกนั เดก็ บนั ดาลโทสะ ตวั การ ผสู นบั สนนุ ผใู ชใ หก ระทาํ ความผดิ ความผดิ หลายบท หลายกระทง อายุความ ¤ÇÒÁ¼´Ô ÅËØâ·ÉäÁ‹μÍŒ §¡ÃÐทําâ´Âà¨μ¹Ò ÁÒμÃÒ ñðô บัญญัติวา “การกระทําความผิดลหุโทษตามประมวลกฎหมายน้ี แมกระทําโดยไมมีเจตนาก็เปนความผิด เวนแตตามบทบัญญัติความผิดนั้น จะมีความบัญญัติใหเห็น เปนอยางอน่ื ” มาตรา ๑๐๔ วางหลักเกณฑความผิดสําหรับความผิดลหุโทษไวตางกับความผิดอาญา สามญั บัญญัตหิ ลักเกณฑไ วเ ปนพิเศษวา “แมก ระทําโดยไมม ีเจตนากเ็ ปน ความผดิ ” เพราะตาม ลักษณะแหงความผิดลหุโทษเปนเรื่องเล็กนอย “เวนแตตามบทบัญญัติความผิดน้ันจะมีความบัญญัติ ใหเห็นเปน อยางอื่น” คือ จะถอื วา ตอ งมีเจตนาเปน องคประกอบดวย เชน ความผิดตามมาตรา ๓๙๑ “ผูใดใชกําลังทํารายผูอ่ืนโดยไมถึงกับเปนเหตุใหเกิดอันตรายแกกายหรือจิตใจ” แสดงอยูในตัววาตอง มีเจตนา ฉะนน้ั จะตอ งพจิ ารณาบทบัญญัติของแตละมาตราวาตองมีเจตนาหรือไม ถา ไมต อ งมเี จตนา เปน องคป ระกอบแลว จะกระทาํ โดยประการใดกเ็ ปน ความผดิ เชน มาตรา ๓๗๐, ๓๗๕, ๓๘๐ เปน ตน ®¡Õ Ò·Õè óññø/òõñö ผูวาราชการจังหวัดประกาศใหผูอางสิทธิวาเปนเจาของที่ดินใน ท่ีสาธารณประโยชนไปยื่นคาํ รองขอพิสจู นสทิ ธิภายใน ๑๕ วัน จาํ เลยเขาไปครอบครองที่ดินสว นหนง่ึ น้ันอยูก อ นแลว และเขาใจโดยสจุ รติ วา ครอบครองโดยชอบโดยทางราชการผอ นผนั ใหครอบครองไป จนกวาทางราชการจะพจิ ารณาแลวเห็นวา จําเปนจะตอ งใหจําเลยออกจากทีด่ ิน และแจง ใหออกแลว ดังนี้ แมตอมานายอําเภอไดแจงใหจําเลยออกไปจากท่ีดินนั้น โดยอางวาการท่ีจําเลยบุกรุกเขาไปกอ ความเดือดรอนแกสาธารณชน และจําเลยทราบคําสั่งแลวไมออกไปก็ไมเปนการจงใจฝาฝนกฎหมาย หรือคําสั่งของนายอําเภอ การกระทําของจําเลยจึงขาดเจตนาอันเปนองคประกอบความผิดอาญา ไมเ ปน ความผิดตามมาตรา ๓๖๘

๔๖๓ äÁÁ‹ Õ¾ÂÒÂÒÁ¡ÃÐทํา¤ÇÒÁ¼´Ô ÅËâØ ·É ÁÒμÃÒ ñðõ บัญญัติวา “ผูใดพยายามกระทําความผิดลหุโทษ ผูน้ันไมตองรับโทษ” ตามหลักความผิดอาญาสามัญ เพียงพยายามกระทําความผิดก็ถือวาเปนความผิดแตใหลงโทษ นอ ยกวา การกระทาํ ความผดิ สาํ เรจ็ สว นความผดิ ลหโุ ทษมหี ลกั พเิ ศษตามมาตรา ๑๐๕ วา กรณพี ยายาม กระทาํ ความผดิ ผกู ระทาํ ไมต อ งรบั โทษ ทง้ั นไ้ี มว า จะเปน พยายามกระทาํ ความผดิ ตามมาตรา ๘๐ หรอื ๘๑ เนื่องจากความผดิ ลหโุ ทษเปน ความผดิ เล็กนอ ยมโี ทษเบา ®Õ¡Ò·Õè òó÷/òõðù โจทกบรรยายฟองวา จําเลยยกเทาซึ่งสวมรองเทาเงื้อจะถีบ ผูเสียหายแตไมไดบรรยายใหเห็นวา ถาจําเลยกระทําไปโดยตลอดแลวจะเกิดผลอยางไร ผลธรรมดา อันจะเกิดข้นึ เพราะการถบี จะทําใหเ กดิ อันตรายแกก ายหรือจติ ใจหรอื ไม ไมอ าจเลง็ เหน็ ได หากจาํ เลย กระทําไปโดยตลอดแลวผลท่ีเกิดไมถึงกับเปนเหตุใหเกิดอันตรายแกกายหรือจิตใจความผิดน้ันก็เปน ลหโุ ทษ เม่ือขอเท็จจรงิ ฟงไมไดวาจาํ เลยพยายามกระทําใหผ ูเ สยี หายเกดิ อนั ตรายแกกายแลว ก็ลงโทษ จาํ เลยตามฟองไมไ ด การเง้ือเทาจะถีบไมเปนอันตรายตอจิตใจ เพราะอันตรายตอจิตใจนั้นตองเปนผลจาก การทาํ รา ย แตมคี วามรูส กึ วาถูกเหยยี ดหยาม เจบ็ ใจ แคนใจ เหลานีเ้ ปน อารมณ หาใชเ ปนอันตราย ตอ จิตใจไม ¼ÙŒÊ¹ÑºÊ¹Ø¹ã¹¤ÇÒÁ¼´Ô ÅËâØ ·ÉäÁ‹μŒÍ§ÃѺâ·É ÁÒμÃÒ ñðö บัญญัติวา “ผูสนับสนุนในความผิดลหุโทษไมตองรับโทษ” ตามหลัก ความผิดอาญาสามัญผูสนับสนุนมีความผิดดวย สวนความผิดลหุโทษมีหลักพิเศษในมาตรา ๑๐๖ โดยถือวาไมมีการสนับสนุนในความผิดลหุโทษ แมจะมีการสนับสนุนก็ไมต องรับโทษ เหตุท่ีกฎหมาย บญั ญตั ิเชนนเ้ี นือ่ งจากความผดิ ลหโุ ทษเปนเรอื่ งเลก็ นอยมโี ทษเบา ¢ŒÍ椄 à¡μ ๑. ผูรวมกระทําความผิดและผูใชใหกระทําความผิด ไมมีกฎหมายยกเวน กฎหมาย ยกเวนไวเ ฉพาะผูสนับสนนุ ผรู ว มกระทาํ ความผดิ และผูใชใ หก ระทําความผิดตามมาตรา ๘๓ และ ๘๔ ยังมีความผิดอยูเหมือนความผิดอาญาทั่วไป ฉะนั้นผูรวมกระทําความผิดและผูใชใหกระทําความผิด ในความผิดลหุโทษ กต็ องมคี วามผดิ ๒. ใชใหสนับสนุนการกระทําความผิด ผูใชในกรณีนี้เปนผูสนับสนุน คือ สนับสนุน ดวยวิธีใชผ ูอ น่ื ใหสนับสนุน จงึ ไมตอ งรบั โทษ

๔๖๔ ô. คํา¶ÒÁ·ŒÒº·àÃÕ¹ ๑. ความผิดลหโุ ทษจะตองรับโทษอยางไร ๒. การพยายามกระทําความผดิ ลหุโทษ จะตอ งโทษอยา งไรหรอื ไม ๓. ผสู นับสนนุ ในความผิดลหุโทษ จะตอ งโทษอยา งไรหรอื ไม àÍ¡ÊÒÃÍÒŒ §ÍÔ§ เกยี รตขิ จร วจั นสวสั ด.ิ์ (๒๕๕๑).คาํ อธบิ ายกฎหมายอาญา ภาค ๑ กรงุ เทพฯ:พลสยามพรน้ิ ตงิ้ . คณติ ณ นคร.(๒๕๔๗). กฎหมายอาญา ภาคทว่ั ไป. กรงุ เทพฯ:วญิ ูชน. ทวเี กยี รติ มนี ะกนษิ ฐ.(๒๕๕๓).คาํ อธบิ ายกฎหมายอาญา ภาคทวั่ ไป. กรงุ เทพฯ:วญิ ชู น. ประภาศน อวยชยั .(๒๕๒๖).ประมวลกฎหมายอาญา ภาค ๑. กรงุ เทพฯ:สาํ นกั อบรมศกึ ษา กฎหมายแหงเนติบัณฑติ ยสภา. สหรัฐ กิติศุภการ.(๒๕๕๗).หลักและคําอธิบายกฎหมายอาญา.กรุงเทพฯ:อมรินทร พริน้ ต้ิงแอนดพับลิชช่ิง บุญเพราะ แสงเทียน.(๒๕๕๒).กฎหมายอาญา ๑ ภาคท่วั ไป.กรุงเทพฯ:บริษทั วทิ ยพัฒน จํากัด สหรัฐ กิติศุภการ.(๒๕๕๗.)หลักและคําอธิบายกฎหมายอาญา.กรุงเทพฯ:บริษัทอมรินทร พรน้ิ ตง้ิ แอนดพับลชิ ชิ่ง. สุพจน นาถะพินธุ.(๒๕๓๓).ประมวลกฎหมายอาญา.กรุงเทพฯ:สํานักพิมพรุงเรืองธรรม. สุวัฒน ศรีพงษสุวรรณ.(๒๕๔๙).คําอธิบายประมวลกฎหมายอาญา.กรุงเทพฯ: นิตบิ รรณาการ. วนิ ยั เลศิ ประเสรฐิ .(๒๕๔๗).วธิ ไี ลส ายกฎหมายอาญา เลม ๑.กรุงเทพฯ:อินเตอรบ คุ ส. เกียรติขจร วัจนสวัสดิ์.(๒๕๕๐).คําอธิบายกฎหมายอาญา ภาคความผิด เลม ๑. กรุงเทพฯ:หางหนุ สวนจาํ กัด จิรชั การการพิมพ.

๔๖๕ º··Õè ù ¤ÇÒÁ¼Ô´ÅËâØ ·É ñ. ÇμÑ ¶Ø»ÃÐʧ¤¡ ÒÃàÃÂÕ ¹Ã»ŒÙ ÃÐจําº· ๑. เพื่อใหนักเรียนนายสิบตํารวจมีความรูความเขาใจ เร่ืองกฎหมายอาญาเกี่ยวกับ ความผิดฐานตางๆ ของนักเรยี นนายสบิ ตาํ รวจ ๒. เพอื่ ใหน กั เรยี นนายสบิ ตาํ รวจ ทราบถงึ การวดั ผลและประเมนิ ผล วชิ ากฎหมายอาญา ๒ ๓. เพ่ือใหนักเรยี นนายสิบตาํ รวจมีความรู เกีย่ วกับความผดิ ลหุโทษ ò. ʋǹนํา นักเรียนจะไดศึกษาประมวลกฎหมายอาญา ภาค ๒ เรื่องเก่ียวกับความผิดลหุโทษ อนั ไดแ ก ความผดิ เกยี่ วกบั เจา พนกั งานและเกย่ี วกบั การกอ ใหเ กดิ ความเดอื ดรอ นหรอื อนั ตรายตอ ความ สงบสุขของประชาชน ความผิดเกี่ยวกับเจาพนักงาน ความผิดเกี่ยวกับการกอใหเกิดความเดือดรอน หรอื อนั ตรายตอ ความสงบสขุ ของประชาชน ความผดิ เกย่ี วกบั การกอ ใหเ กดิ ความเสยี หายตอ ทรพั ยส นิ สาธารณะและเกย่ี วกบั สตั ว ความผดิ เกยี่ วกบั การกอ การใหเ กดิ อนั ตรายแกก ายหรอื จติ ใจและความผดิ ลหโุ ทษอ่นื ๆ ความผิดลหโุ ทษอ่นื ตลอดจนแนวคาํ พิพากษาทีเ่ กีย่ วขอ งเพ่ือใหนกั เรียนนายสิบตํารวจ ใชป ระกอบการเรียนการสอน ó. à¹×Íé ËÒ ¤ÇÒÁ¼´Ô à¡ÂèÕ Ç¡ºÑ à¨ÒŒ ¾¹¡Ñ §Ò¹ áÅÐà¡ÂÕè Ç¡ºÑ ¡Òá͋ ãËàŒ ¡´Ô ¤ÇÒÁà´Í× ´ÃÍŒ ¹ËÃÍ× Í¹Ñ μÃÒ μ‹Í¤ÇÒÁʧºÊ¢Ø ¢Í§»ÃЪҪ¹ á¹Ç¤Ô´ ๑. การไมย อมบอกหรอื แกลง บอกชอ่ื หรอื ทอ่ี ยอู นั เปน เทจ็ ตอ เจา พนกั งาน หรอื ไมป ฏบิ ตั ิ ตามคําส่ังของเจาพนักงานโดยไมมีเหตุอันสมควร หรือทําใหเสียประโยชนซ่ึงเอกสารที่เจาพนักงาน แสดงไวถ ือเปน ความผดิ ๒. การทาํ ใหป ระชาชนเกดิ ความเดอื ดรอ นราํ คาญ หรอื ตระหนกตกใจ หรอื กดี ขวางทาง สาธารณะ อันเปน การกระทบกระเทือนตอความสงบสขุ ของประชาชน ถือเปนความผิด ¤ÇÒÁ¼Ô´à¡ÂÕè Ç¡ºÑ à¨ÒŒ ¾¹Ñ¡§Ò¹ ความผดิ เกี่ยวกับเจาพนักงาน มี ๔ ฐานความผิดดว ยกันคือ ๑. ไมย อมบอกหรอื แกลงบอกชือ่ หรอื ท่อี ยูอันเปน เท็จตอ เจา พนักงาน ๒. ไมปฏิบัติตามคาํ สั่งของเจา พนักงานโดยไมมเี หตหุ รือขอ แกต วั อันสมควร

๔๖๖ ๓. ทําใหเ อกสารทเี่ จา พนกั งานแสดงไวไ รป ระโยชน ๔. ไมชวยเหลือเจา พนกั งานซึ่งเรยี กใหช ว ยระงบั สาธารณภัย ความผิดทั้ง ๔ ฐาน น้ีปรากฏอยูในมาตรา ๓๖๗, ๓๖๘, ๓๖๙ และมาตรา ๓๘๓ นักศึกษาจะไดศ กึ ษาดงั รายละเอียดตอไปนี้ (¡) äÁ‹ÂÍÁºÍ¡ËÃÍ× á¡Å§Œ ºÍ¡ªè×ÍËÃÍ× ·ÍèÕ ÂÍÙ‹ ѹ໚¹à·ç¨μÍ‹ ਌Ҿ¹¡Ñ §Ò¹ ÁÒμÃÒ óö÷ ผูใดเมื่อเจาพนักงานถามช่ือหรือท่ีอยูเพ่ือปฏิบัติการตามกฎหมาย ไมยอมบอกหรอื แกลงบอกช่อื หรอื ทอ่ี ยอู ันเปน เท็จ ตอ งระวางโทษปรับไมเกินหน่ึงพันบาท องคป ระกอบของความผิดมีดังนี้ ͧ¤»ÃСͺÀÒ¹͡ ๑. เจาพนักงานถามชื่อหรอื ทอ่ี ยเู พื่อปฏิบัตกิ ารตามกฎหมาย ๒. ไมยอมบอกหรือแกลง บอกช่ือหรอื ท่ีอยูอันเปน เท็จ ͧ¤» ÃСͺÀÒÂã¹ - เจตนา คํา͸ºÔ Ò ñ. คําวา “਌Ҿ¹Ñ¡§Ò¹” นั้น หมายความถึงบุคคลผูไดรับแตงต้ังใหไปปฏิบัติราชการ โดยไดร ับเงนิ เดอื นในงบประมาณแผนดนิ ไมวา จะเปนการประจาํ หรือชั่วคราว และจะไดรับประโยชน ตอบแทน หรอื ไมก็ตาม นอกจากนั้น ยังมีบุคคลอีกประเภทหน่ึงท่ีกฎหมายบัญญัติไวเปนกรณีพิเศษใหถือวา บคุ คลนนั้ เปน เจา พนกั งาน เชน ตามพระราชบญั ญตั เิ ทศบาล บญั ญตั ใิ หพ นกั งานเทศบาลบางตาํ แหนง เปน เจา พนกั งาน ò. ਌Ҿ¹Ñ¡§Ò¹¶ÒÁª×èÍËÃ×Í·ÕèÍ‹àÙ ¾è×Í»¯ÔºÑμ¡Ô ÒÃμÒÁ¡®ËÁÒ เจาพนักงาน การท่ีผูกระทําจะมีความผิดไดนั้นขอเท็จจริงตองปรากฏวาผูที่ถามช่ือ หรอื ทอ่ี ยูนัน้ ตอ งเปนเจาพนักงาน ซึ่งไดแ กบุคคลที่ไดร ับแตงตัง้ ใหป ฏบิ ัตริ าชการโดยไดรับเงนิ เดือนใน งบประมาณแผนดิน ไมวาจะเปนการประจําหรือช่ัวคราวและไดรับประโยชนตอบแทนหรือไมก็ตาม แตตองมีการแตงต้ังโดยชอบดวยกฎหมายหรือแตงต้ังจากผูบังคับบัญชา ซ่ึงมีอํานาจแตงตั้งตามที่ กฎหมายบัญญัติ และเปนการแตงต้ังใหมีหนาท่ีปฏิบัติราชการในตําแหนงนั้นๆ นอกจากน้ียังหมาย รวมถงึ บคุ คลซง่ึ กฎหมายบญั ญตั ไิ วเ ปน กรณพี เิ ศษใหถ อื วา บคุ คลนน้ั เปน เจา พนกั งานดว ย เชน กฎหมาย เกี่ยวกับรถไฟบัญญัติใหเจาหนาที่การรถไฟบางตําแหนงเปนเจาพนักงาน พ.ร.บ.ลักษณะปกครอง ทอ งทบี่ ญั ญตั ิให กํานนั ผใู หญบา น เปน เจาพนกั งานฝายปกครอง เปน ตน ÍØ·ÒËó ®¡Õ Ò·Õè ñöòö/òô÷ù จําเลยต้ังโตะขายหนังสือพิมพรุกล้ําทางหลวง เจาพนักงาน ตํารวจจราจรหามแลวไมฟง จึงจะจับจําเลย จําเลยไมยอมไป ถามช่ือจําเลย จําเลยก็ไมยอมบอก จาํ เลยมคี วามผิด

๔๖๗ การถามชอื่ หรอื ทอ่ี ยู เจา พนกั งานทถี่ ามชอ่ื และทอี่ ยนู น้ั จะตอ งเปน ผมู หี นา ทต่ี ามกฎหมาย และการถามนนั้ ตอ งเปน การถามเพอื่ ปฏบิ ตั ติ ามกฎหมายในหนา ทขี่ องตนเทา นนั้ หากเปน การถามนอก อํานาจหนา ท่ี แมผตู อบจะกลาวชอื่ หรอื ท่ีอยเู ปนเทจ็ หรือไมย อมบอกกไ็ มเปน ความผิดตามมาตราน้ี เชน ตํารวจจราจรเห็นสุภาพสตรีสาวสวยเดินผานมาจึงเขาถามชื่อและที่อยู ผูถูกถามไมยอมบอก ก็ไมเปนความผิด นอกจากนี้การถามชื่อหรือท่ีอยูน้ันจํากัดเฉพาะช่ือหรือท่ีอยูของผูถูกถามเทานั้น ถาเปนช่ือหรือที่อยูของบุคคลอื่น ผูถูกถามจะไมบอกหรือแกลงบอกเท็จก็ไมเปนความผิดตามน้ี และกฎหมายยงั กําหนดเฉพาะการถามชื่อหรอื ท่ีอยูเทานนั้ ถา มิไดถ ามช่อื หรือทอี่ ยู ไปถามถึงสถานะ ของบุคคล ลกั ษณะเฉพาะตวั หรอื ความสามารถเฉพาะตวั เหลานี้ การไมย อมบอกหรอื แกลง บอกดวย ขอ ความเปน เทจ็ กไ็ มม คี วามผดิ ตวั อยา งเชน ตาํ รวจเทศกจิ จบั ผทู ว่ี างของลาํ้ ทางเทา ถามชอ่ื ทอ่ี ยแู ละ สถานภาพ ผถู กู จบั บอกชอื่ และทอี่ ยตู ามความเปน จรงิ แตบ อกวา ยงั เปน โสดทงั้ ทคี่ วามจรงิ เปน ผทู สี่ มรส แลว เชน น้ี ไมเ ปน ความผดิ ตามมาตรานี้ ÍØ·ÒËó ®¡Õ Ò·èÕ òøöñ/òõòò ตํารวจไมบอกช่ือผูตองขังท่ีเขามาเปลี่ยนแทนตัวผูท่ีตน ปลอยไปแกนายตํารวจท่ีมารับตัวผูตองขัง ตํารวจไมใชผูท่ีนายตํารวจถามช่ือจึงไมมีความผิด ตามมาตรานี้ ®Õ¡Ò·èÕ óòóñ/òõóñ ตํารวจรูจักชื่อและที่อยูจําเลยแลว เพราะเคยไปคนบานจําเลย มากอน ไมมีความจําเปนอยางไรท่ีจะตองถามช่ือและท่ีอยูจําเลยอีก การที่จําเลยมิไดแจงช่ือ และทีอ่ ยตู ามทตี่ าํ รวจถาม จงึ ไมเปน ความผดิ ตาม ม.๓๖๗ ó. äÁ‹ÂÍÁºÍ¡ËÃ×Íá¡ÅŒ§ºÍ¡ª×èÍËÃ×Í·ÕèÍÂÙ‹Íѹ໚¹à·ç¨ จะเห็นไดวาในมาตรานี้ มีความผิดอยู ๒ ลักษณะคือ (๑) ไมยอมบอกช่ือหรือที่อยู หรือ (๒) แกลงบอกชื่อหรือที่อยู อนั เปนเท็จ เมื่อเจาพนักงานไดถามชื่อหรือท่อี ยู การไมยอมบอก หมายถึง ผถู ูกถามไดยนิ และเขาใจถงึ คาํ ถามแลว แตน ง่ิ เสยี ไมย อมบอก ชื่อหรือท่ีอยูจะมีการแสดงกิริยาอาการประกอบดวยหรือไมก็ได เชน เมื่อถูกถามช่ือหรือท่ีอยู กส็ น่ั ศรี ษะ ลกุ ขนึ้ เดนิ หนี เปน ตน กแ็ สดงวา ไมย อมบอกแลว การไมย อมบอกจะมเี หตสุ มควรหรอื ไมย อ มมี ความผดิ เชนเดียวกัน ยกเวนเปนคนใบ หหู นวก พดู ไมไดจรงิ ๆ เทา นั้น แกลงบอกช่ืออันเปนเท็จ หมายถึง การบอกชื่อและหรือที่อยูของตนโดยไมใชความจริง หรือใหผ ดิ เพีย้ นไปจากความจรงิ ดว ยความต้งั ใจ ไมใชพดู ผดิ เชน บานเลขท่ี ๑๐๕ แตบ ังเอิญพดู สบั เปน ๑๕๐ โดยไมต งั้ ใจแกลง กไ็ มเ ปนความผิด à¨μ¹Ò ผกู ระทาํ ตอ งมเี จตนาในการกระทาํ ตามมาตรา ๕๙ การกระทาํ ทเี่ ปน องคป ระกอบ ของความผิดคือ “ไมยอมบอก” หรือ “แกลงบอก” ช่ือหรือท่ีอยู “อันเปนเท็จ” แสดงใหเห็นวา การกระทาํ ความผดิ ตามมาตราน้ี ผกู ระทาํ ตอ งมเี จตนา เปน กรณที เ่ี ขา ขอ ยกเวน ของบทบญั ญตั ทิ ใี่ ชแ ก ความผิดลหุโทษโดยทั่วไปตาม ÁÒμÃÒ ñðô ท่ีบัญญัติวา ¡ÒáÃÐทํา¤ÇÒÁ¼Ô´ÅËØâ·ÉμÒÁ»ÃÐÁÇÅ

๔๖๘ ¡®ËÁÒ¹éÕ áÁŒ¡ÃÐทําâ´ÂäÁ‹ÁÕà¨μ¹Ò¡ç໚¹¤ÇÒÁ¼Ô´ àÇŒ¹áμ‹μÒÁº·ºÑÞÞÑμÔ¤ÇÒÁ¼Ô´¹Ñ鹨ÐÁÕ ¤ÇÒÁºÞÑ ÞμÑ ãÔ ËàŒ Ë¹ç ໹š ÍÂÒ‹ §Í¹×è การทเี่ จา พนกั งานถามชอ่ื หรอื ทอ่ี ยแู ลว ผถู กู ถามไมร วู า ถกู ถามจงึ นงิ่ เฉย เสียเชนนั้น ผูถูกถามมิไดรูขอเท็จจริงอันเปนองคประกอบของความผิด การท่ีผูถูกถามน่ิงเฉยเสีย จงึ จะถอื วา มีเจตนาไมไ ด ขอสําคัญคือ ไมวาจะเปนการไมยอมบอกหรือแกลงบอกขอความอันเปนเท็จนั้น ผูถูกถามตองทราบวาผูถามเปนเจาพนักงานและการถามน้ันเปนการปฏิบัติหนาที่ดวย แมผูถามเปน เจาพนักงาน ถามเพื่อปฏิบัติตามหนาท่ีแตผูถูกถามเขาใจผิดหรือไมรูจึงไมบอก ก็ไมผิด เชน จุม ไปซ้ือของขณะที่ยืนอยูขางแผงลอยซ่ึงเจาของแผงไมอยู ตํารวจเทศกิจผานมาเขาใจวาจุมเปนเจาของ แผงลอยผูกระทําผิด จึงเขาสอบถามชื่อซึ่งเปนการปฏิบัติตามกฎหมาย แตจุมไมรูวาตํารวจเห็นเธอ เปนผูกระทําผิดจึงเขาใจผิดวาตํารวจจะมาเกี้ยวพาราสีตน จึงแกลงบอกตํารวจไปวาชื่อแดง เชนน้ี จุมไมมีความผิดตามมาตราน้ีเพราะแมรูวาเปนตํารวจเทศกิจ แตไมรูวาเปนการถามเพ่ือปฏิบัติการ ตามกฎหมาย ขอสังเกต การบอกชื่อหรือท่ีอยูอันเปนเท็จน้ันไมใชเปนการแจงขอความจึงไมเปน ความผิดฐานแจงความเท็จตาม ป.อ.มาตรา ๑๓๗ (¢) äÁ»‹ ¯ÔºμÑ ÔμÒÁ¤Òí ʧÑè ¢Í§à¨ŒÒ¾¹Ñ¡§Ò¹â´ÂäÁ‹ÁÕàËμËØ ÃÍ× ¢ŒÍá¡μŒ ÑÇÍѹÊÁ¤Çà ÁÒμÃÒ óöø ผูใดทราบคําส่ังของเจาพนักงานซึ่งสั่งการตามอํานาจที่มีกฎหมายใหไว ไมปฏิบัติตามคําส่ังน้ันโดยไมมีเหตุ หรือขอแกตัวอันสมควร ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสิบวัน หรือปรบั ไมเกนิ หาพันบาทหรือท้งั จาํ ทงั้ ปรบั ถาการสั่งเชนวานั้นเปนคําส่ังใหชวยทํากิจการในหนาที่ของเจาพนักงาน ซ่ึงกฎหมาย กําหนดใหสั่งใหชวยได ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งเดือน หรือปรับไมเกินหน่ึงหมื่นบาท หรอื ท้ังจําทั้งปรบั มาตราน้ีบัญญัติการกระทําอันเปนความผิดรวม ๒ ความผิดดวยกันคือ ความผิดตาม วรรคแรกและวรรคทา ย ความผดิ ตามวรรคแรก องคประกอบของความผดิ มดี ังน้ี ͧ¤»ÃСͺÀÒ¹͡ ๑. ทราบคาํ ส่งั ของเจา พนกั งานซึง่ สงั่ การตามอาํ นาจท่มี ีกฎหมายใหไ ว ๒. ไมป ฏิบตั ิตามคําสัง่ นน้ั โดยไมมีเหตหุ รอื ขอแกตัวอันสมควร คาํ ͸ԺÒ ความผิดวรรคแรกตามมาตราน้ี มีหลักในการพิจารณาดงั นค้ี อื ๑. ทราบคาํ ส่ังของเจาพนักงานซ่งึ ส่งั การตามอาํ นาจทมี่ ีกฎหมายใหไ ว ทราบคําสั่งของเจาพนักงาน ผูกระทําความผิดในมาตรานี้ตอง “ทราบ” คําส่ังของ เจาพนักงานคือตองรูวา เจาพนักงานมีคําส่ัง ถาไมรูก็ถือวาขาดองคประกอบของความผิดไป แตใน กรณีท่ีกฎหมายใหอํานาจแกเจาพนักงานในการออกคําสั่งไดกําหนดวิธีการในการออกคําส่ังไวดวย

๔๖๙ เม่ือเจาพนักงานไดปฏิบัติตามวิธีการที่กําหนดไวแลวก็ตองถือวาคําส่ังน้ันเปนท่ีทราบกันโดยท่ัวไป ผใู ดจะอา งวา ยงั ไมท ราบคาํ สง่ั นน้ั ไมไ ด ดงั นนั้ ถา ไมม กี ฎหมายกาํ หนดวธิ เี ปน อยา งอนื่ เชน ใหส ง่ั ไวเ ปน ลายลักษณอักษรเจาพนักงานจะสั่งดวยวิธีใดก็ได เปนตนวาส่ังดวยวาจาตอหนาผูที่ตนส่ัง หรือ มีคําสั่งโดยประกาศดวยเครื่องขยายเสียง โดยปดประกาศขอความเปนลายลักษณอักษรประกาศ ในหนา หนงั สอื พมิ พก ไ็ ด คาํ สงั่ ดงั กลา วอาจเปน คาํ สง่ั ทสี่ งั่ การแกบ คุ คลใดบคุ คลหนงึ่ โดยเฉพาะเจาะจง หรือส่ังการตอบุคคลหลายๆ คนในเวลาเดียวกันก็ได แตตองเปนการสั่งจากเจาพนักงานตอบุคคล โดยกําหนดขอหามหรือหนาที่ท่ีผูถูกสั่งตองปฏิบัติตาม และการสั่งการนี้จะตองเปนไปในรูปของ คําสั่งมิใชคําเตือน หรือขอความในลักษณะอื่นที่ไมใชคําส่ัง ฉะน้ัน ถาประกาศหรือขอความใดท่ีออก โดยเจาพนักงานมีลักษณะเปนคําแนะนําหรือขอรองใหบุคคลปฏิบัติหรือละเวนก็ดี ขอความเหลานั้น ไมใชคาํ สงั่ ÍØ·ÒËó (ñ) ®¡Õ Ò·èÕ öóó/òôöõ โจทกฟองจําเลยลากลอเล่ือน โดยมิไดนําใบอนุญาต ติดตัวมาดวยขอใหลงโทษจําเลยฐานขัดคําสั่งเจาพนักงาน ไดความวาคําสั่งที่โจทกอางเปนเพียง คําเตือนที่พิมพไวที่หลังใบอนุญาต สําหรับผูขับขี่หรือลากเข็นลอเล่ือนนั้นวา ใหนําใบอนุญาตติดตัว ในขณะขับขีห่ รอื ลากเข็นลอ เลอ่ื น ขอความนม้ี ิใชค าํ ส่งั จาํ เลยจงึ ไมม คี วามผิด (ò) ®Õ¡Ò·Õè òð÷ù-òðøð/òõóõ ตามระเบียบของคณะกรรมการจัดท่ีดินแหงชาติ ฉบับท่ี ๓ (พ.ศ.๒๕๑๕) วา ดวยวธิ ีปฏบิ ัตใิ นการแจงและออกคาํ สั่งแกผูฝาฝน มาตรา ๙ แหง ป.ที่ดนิ อยูกอนวันที่ประกาศของคณะปฏิวัติฉบับท่ี ๙๖ ใชบังคับกําหนดใหเจาหนาที่ผูนําสงหนังสือแจง บนั ทึก เหตุการณและเหตผุ ลในการไมย อมรับหนังสอื แจง ไว แตตามบนั ทึกขอ ความของเจาหนา ที่ผนู าํ หนงั สอื แจง และคาํ สง่ั ใหอ อกจากทด่ี นิ ไปสง แกจ าํ เลย นอกจากจะไมป รากฏเหตผุ ลทผ่ี ฝู า ฝน ไมย อมรบั หนังสือแจงแลว ยังไมปรากฏวาเจาหนาท่ีผูนําสงไดสอบถามเหตุผลเอาจากผูฝาฝนแลวบันทึกไว บนั ทกึ ขอ ความน้นั จงึ ยังไมถกู ตอ งครบถวน จะถอื วา จาํ เลยไดร บั หนังสอื แจง อนั เปนคาํ สง่ั เจา พนกั งาน ซึ่งส่ังการตามอํานาจที่มีกฎหมายใหไวและทราบคําสั่งนั้นแลวหาไดไม จําเลยจึงยังไมมีความผิด ตาม ป.อ.มาตรา ๓๖๘ และ ป.ที่ดนิ มาตรา ๑๐๘ สงั่ การตามอาํ นาจทกี่ ฎหมายใหไว หมายความวา มบี ทบัญญัติของกฎหมายใหอาํ นาจไว โดยตรงใหเจาพนกั งานในตําแหนง นน้ั ๆ ออกคาํ ส่งั ใหผ ูใดผูหน่ึงปฏบิ ัติตามคําส่งั ได ไมใ ชเจา พนกั งาน จะออกคําส่ังใหประชาชนปฏิบัติไดตามใจชอบ ตองมีกฎหมายใหอํานาจในการสั่งการเชนวานั้น และผูออกคําสั่งตองเปนเจาพนักงานตามที่ไดศึกษามาแลว หากคําสั่งนั้นไมมีกฎหมายใหอํานาจไว กเ็ ปนคาํ ส่งั ที่ไมชอบดว ยกฎหมาย ผทู ่ีฝา ฝน ไมป ฏิบตั ิตามไมมีความผดิ ตามมาตรานี้ ÍØ·ÒËó (ñ) ®¡Õ Ò·Õè ôõ/òô÷ð พระราชบัญญัติลักษณะปกครองทองที่ พ.ศ.๒๔๕๗ มาตรา ๒๗(๕) กําหนดใหผูใหญบานมีหนาที่แตเพียงคุมคนรายสงกํานันหรืออําเภอเทานั้น

๔๗๐ หามีหนาท่ีคุมสงจังหวัดไม การที่นายอําเภอสั่งใหจําเลยซ่ึงเปนผูใหญบานคุมตัวคนรายไปสงจังหวัด จาํ เลยไมคุมไปจําเลยจงึ ไมม ีความผดิ ฐานขดั คําส่งั เจาพนักงาน (ò) ®¡Õ Ò·èÕ öôó/òô÷ö กรมการอําเภอประกาศใหราษฎรที่เดินไปมาในละแวก บานตั้งแตพระอาทิตยตกมืดแลวตองจุดไฟ จําเลยไมทําตามประกาศ กรมการอําเภอไมมีอํานาจท่ี จะส่งั บงั คับราษฎรเทาน้ัน จาํ เลยจึงไมม ีความผิด (ó) ®Õ¡Ò·Õè ñóöø/òõðð ปวอ. มาตรา ๑๓๒ มิไดระบุเลยวาใหพนักงานสอบสวน มอี าํ นาจบงั คบั ใหผ ตู อ งหาเขยี นชอ่ื ลงในกระดาษเปลา ได คาํ สงั่ ของเจา พนกั งานสอบสวนทใี่ หผ ตู อ งหา เขียนช่ือในกระดาษเพ่ือตรวจสอบลายมือจึงไมเปนคําสั่งชอบดวยกฎหมาย จําเลยไมปฏิบัติตาม จึงหามคี วามผดิ ไม การใหอํานาจแกเจาพนักงานในการออกคําสั่งนี้กฎหมายไมจําเปนตองระบุไวโดยตรง วาใหเจาพนักงานมีอํานาจออกคําสั่งใดไดบาง เพียงแตกําหนดอํานาจหนาท่ีของเจาพนักงานไว คาํ สงั่ ใดๆ ทเ่ี จา พนกั งานออกเพอื่ ปฏบิ ตั กิ ารตามอาํ นาจหนา ทก่ี ถ็ อื ไดว า เปน คาํ สงั่ โดยชอบดว ยกฎหมาย ÍØ·ÒËó (ñ) ®¡Õ Ò·Õè òò÷-òòù/òõðô หนองสาธารณะทท่ี างราชการหวงหา มไวเ พอ่ื สาธารณ ประโยชนเปนอํานาจหนาท่ีของนายอําเภอ ที่จะดูแลรักษาตามพระราชบัญญัติระเบียบบริหาร ราชการแผนดิน นายอําเภอจึงมีอํานาจออกคําส่ังใหผูบุกรุกหนองสาธารณประโยชน ออกไปจาก หนองนนั้ ได ผใู ดขัดขนื ยอมมคี วามผิดตาม ป.อ.มาตรา ๓๖๘ (ò) ®Õ¡Ò·Õè ó÷ø-ó÷ù/òõñ÷ นายอําเภอมีอํานาจตามกฎหมายที่จะตองตรวจตรา และจัดการรักษาทางบกทางน้ําใหไปมาโดยสะดวกตามท่ีจะเปนไดทุกฤดูกาล จึงมีอํานาจประกาศ หามรถยนตวิ่งรับสงผูโดยสารในเสนทางที่กําลังกอสราง เพ่ือปองกันอันตรายแกผูโดยสารและ อาํ นวยความสะดวกในการกอสรางใหเสร็จโดยเรว็ เมอื่ จาํ เลยทราบคาํ สงั่ ดงั กลา วแลวยังฝาฝนเดินรถ รับสง ผูโดยสารในเสน ทางนน้ั จึงมีความผดิ ตาม ป.อ.มาตรา ๓๖๘ (ó) ®Õ¡Ò·èÕ öôññ/òõóô เมื่อหัวหนาคณะปฏิวัติยึดอํานาจการปกครองแผนดิน ไดสําเร็จหัวหนาคณะปฏิวัติยอมมีอํานาจออกประกาศหรือคําสั่งอันถือเปนกฎหมายใชบังคับแก ประชาชนได ประกาศของคณะปฏิวัติฉบับท่ี ๓๓๗ ลงวันที่ ๑๓ ธันวาคม ๒๕๑๕ มิใชคําสั่งที่มีผล ทาํ ใหบ คุ คลตอ งรบั โทษทางอาญา แตเ ปน เรอ่ื งของการใหถ อนสญั ชาตไิ ทยของบคุ คลบางจาํ พวก แมจ ะ มผี ลยอ นหลงั กระทบถงึ สทิ ธขิ องจาํ เลยและประชาชนกม็ ผี ลใชบ งั คบั เปน กฎหมายได เมอ่ื จาํ เลยเกดิ ใน ราชอาณาจกั รไทยเมอื่ ป พ.ศ.๒๔๘๙ โดยมบี ดิ ามารดาเปน คนญวนอพยพ จาํ เลยจงึ ถกู ถอนสญั ชาตไิ ทย ตามประกาศของคณะปฏิวัติฉบับดังกลาว จําเลยมิใชบุคคลที่มีสัญชาติไทยแตเปนคนญวน อพยพซ่ึงตองอยูในเขตควบคุมจังหวัดหนองคายตามประกาศและคําสั่งของกระทรวงมหาดไทย ซ่ึงเปนคําส่ังของเจาพนักงานตามกฎหมาย จําเลยออกนอกเขตจังหวัดโดยไมไดรับอนุญาตจาก ผูวาราชการจังหวัดจึงเปนการฝาฝนและไมปฏิบัติตามคําสั่งของเจาพนักงานเปนความผิดตาม ป.อ.มาตรา ๓๖๘

๔๗๑ แตในบางกรณีถึงแมวาเจาพนักงานจะออกคําสั่งโดยชอบดวยกฎหมาย แตกฎหมาย ท่ีใหอํานาจในการออกคําส่ัง มิไดมีวัตถุประสงคท่ีจะใหลงโทษผูขัดคําส่ังเจาพนักงาน หรือไดกําหนด บทบังคับในกรณีท่ีฝาฝนคําสั่งไวแลวเปนกรณีพิเศษเชนนี้ ผูฝาฝนก็ไมมีความผิดฐานขัดคําสั่ง เจา พนักงานซึง่ เปนบททัว่ ไปอีก Í·Ø ÒËó ®Õ¡Ò·èÕ ÷òø/òõðò (ประชุมใหญ) การไมไปตามคําส่ังของเจาพนักงานจราจรในกรณี ผิดพระราชบัญญัติจราจรทางบกน้ัน พระราชบัญญัติจราจรทางบกกําหนดโทษไวโดยเฉพาะแลวคือ ไมใ หเ ปรยี บเทยี บปรบั ใหจ ดั การฟอ งจาํ เลยไปทเี ดยี ว จงึ ไมเ ปน ความผดิ ฐานขดั คาํ สงั่ เจา พนกั งานตาม ป.อ.มาตรา ๔๖๘ อนั เปน บทกฎหมายทัว่ ไปอีก ò. äÁ»‹ ¯ºÔ μÑ μÔ ÒÁคําÊÑ§è ¹Ñ¹é â´ÂäÁ‹ÁàÕ ËμËØ Ã×Í¢ŒÍá¡ŒμÇÑ ÍѹÊÁ¤Çà การไมป ฏบิ ตั ติ ามคาํ สง่ั หมายถงึ การไมก ระทาํ การทต่ี อ งกระทาํ ใหค รบถว นตามทก่ี าํ หนด ไวในคําส่ังแตถาปฏิบัติตามคําส่ังครบถวนแลว ก็ไมจําตองรับผิดเพราะมิไดกระทําตามท่ีผูออกคําสั่ง ตอ งการ เพราะเปน การเกินขอบเขตของคาํ ส่งั ÍØ·ÒËó ®¡Õ Ò·Õè ôöù/òôùð การที่เจาพนักงานส่ังใหจําเลยเลิกทํานาและขุดบอปลานั้น ไมกนิ ความถึงวา ใหจาํ เลยทาํ ใหคืนสภาพเดมิ ฉะน้นั การทีจ่ าํ เลยเลิกทาํ นาและเลิกขุดบอปลา แตไ ม ไดท าํ ใหค ืนสภาพเดิม จึงไมมคี วามผิดฐานขัดคาํ สง่ั การไมม เี หตหุ รอื ขอ แกต วั อนั สมควรในการไมป ฏบิ ตั ติ ามคาํ สงั่ หมายความวา การไมป ฏบิ ตั ิ ตามคําสั่งน้ันตองเปนการกระทําที่ไมมีเหตุหรือขอแกตัวอันสมควร “เหตุ” คือขอเท็จจริงท่ีทําใหผูรับ คําสั่งไมตองปฏิบัติตามคําสั่ง สวน “ขอแกตัว” คือ ขออางที่ควรอางได หากผูฝาฝนไมปฏิบัติตาม คาํ สง่ั ตองมีความเชื่อม่ันโดยสจุ ริตใจวาตนมเี หตหุ รือขอแกตัวอนั สมควรท่จี ะไมปฏิบตั ิตามคาํ สั่งน้นั ÍØ·ÒËó (ñ) ®Õ¡Ò·èÕ ñùõð/òõðð ทางราชการประกาศสงวนท่ีไวทําสุสานและฌาปนสถาน สําหรับประชาชนต้ังแต พ.ศ.๒๔๗๖ ผูรักษาการแทนนายอําเภอออกคําส่ังใหจําเลยเลิกใชสิทธิ ครอบครองท่ีดินสงวนแปลงที่จําเลยครอบครองอยู จําเลยไมยอมออกเพราะเชื่อโดยสุจริตใจวาที่ดิน เปน ของจาํ เลยโดยการครอบครองมากวา ๔๐ ป ซง่ึ อาํ เภอจะสง่ั ใหจ าํ เลยออกจากทดี่ นิ โดยพลการเชน นี้ ไมได ความเช่ือม่ันของจําเลยเชนน้ีมีเหตุผลอันดีและจําเลยไดยืนยันเหตุผลน้ีใหอําเภอทราบไวแลว ตงั้ แตต น จงึ เปน ขอ แกต วั อนั สมควรทจี่ ะไมป ฏบิ ตั ติ ามคาํ สง่ั จงึ เอาผดิ แกจ าํ เลยตาม ป.อ.มาตรา ๓๖๘ ไมไ ด (ò) ®Õ¡Ò·èÕ ñðóõ/òõðô นายอําเภอสั่งใหจําเลยออกจากที่สาธารณประโยชน จําเลยไมยอมออกโดยอางวาเปนที่นาของจําเลย ไดรับมรดกมาจากบิดามารดาและไดครอบครอง ทํานามากวา ๕๐ ปแลว ขอเท็จจริงฟงไดวาจําเลยรูมากอนแลววาท่ีแปลงน้ีเปนที่สาธารณประโยชน การท่ีจําเลยมาอางวาเปนท่ีของจําเลยไมยอมออกไปตามคําส่ัง จึงไมเปนขอแกตัวอันสมควรท่ีจะ ทาํ ใหจําเลยพนผิดฐานขดั คาํ สง่ั เจา พนกั งาน

๔๗๒ (ó) ®¡Õ Ò·èÕ ñóøñ-ñóøø/òõðø จําเลยครอบครองทํานาในท่ีพิพาทประมาณ ๑๖ ป โดยเจา หนา ทอ่ี อกใบเหยยี บยา่ํ ใหจ าํ เลยโดยชอบ และเสยี ภาษบี าํ รงุ ทอ งทอ่ี ยา งเจา ของตลอดมา โดยไมร มู ากอ นวา เปน ทดี่ นิ อนั เปน สาธารณสมบตั ขิ องแผน ดนิ จาํ เลยจงึ เชอ่ื โดยสจุ รติ ใจวา ทพ่ี พิ าทเปน ของตน ฉะนนั้ การท่ีจาํ เลยไมยอมออกจากทพ่ี ิพาทตามคาํ ส่ังของนายอาํ เภอ โดยอา งวา ที่พพิ าทเปน ของตนน้นั จึงมีเหตอุ ันสมควรเปนขอแกต ัวใหพนผดิ ฐานขดั คําส่ัง ตาม ป.อ.มาตรา ๓๖๘ ได ความแตกตา งของขอ เทจ็ จรงิ ตามคาํ พพิ ากษาฎกี าดงั กลา วขา งตน คอื ในคาํ พพิ ากษาฎกี า ที่ ๑๐๓๕/๒๕๐๔ จําเลยไดรูอยูกอนแลววาท่ีพิพาทในคดีนั้นเปนท่ีสาธารณประโยชนแลว จําเลยจะ มาอางวาเปนของตน จึงไมเปนเหตุอันสมควรท่ีจะฟงเปนขอแกตัว ซึ่งไมเหมือนกับคําพิพากษาฎีกา ๑๙๕๐/๒๕๐๐ และ ๑๓๘๑-๑๓๘๘/๒๕๐๘ (ô) ®¡Õ Ò·Õè òñôó-òñôö/òõñ÷ จาํ เลยบกุ รกุ เขา ไปยดึ ถอื ครอบครองทดี่ นิ สาธารณะ นายอําเภอมีคําสั่งใหออกไปจําเลยฝาฝนไมยอมออกแมจะปรากฏจากคําฟองวาจําเลยครอบครอง ทดี่ นิ นนั้ มานานแลว การครอบครองมานานกม็ ใิ ชเ หตผุ ลทแ่ี สดงอยใู นตวั วา จาํ เลยเชอ่ื มน่ั โดยสจุ รติ ใจวา ทีด่ ินนัน้ เปนของจําเลยเอง ไมใชท ่ีสาธารณะ (õ) ®¡Õ Ò·èÕ òôóñ/òõóò การท่ีจําเลยไมยอมออกจากที่พิพาทตามคําส่ังของ นายอําเภอ เพราะเชื่อวา จําเลยมสี ิทธิครอบครองซงึ่ เปน ขอ เทจ็ จรงิ อนั เดียวเกย่ี วพนั กันกับท่ีวนิ จิ ฉยั มาแลว วา การกระทาํ ของจาํ เลยไมเ ปน ความผดิ ฐานบกุ รกุ จาํ เลยจงึ ไมม คี วามผดิ ฐานขดั คาํ สง่ั เจา พนกั งาน ตาม ป.อ.มาตรา ๓๖๘ เน่ืองจากมีเหตุอันสมควรเปนขอแกตัวใหพนผิดไดเพราะจําเลยเชื่อ โดยสุจริตใจวาจําเลยมีสิทธิครอบครองที่ดินนน้ั ความผิดตามมาตรานี้ ลําพังการกระทําท่ีครบองคประกอบภายนอกก็พอแลว ผูกระทํา ไมต องมีเจตนา มีขอท่ีนาสังเกตเกี่ยวกับเจตนาในการกระทําความผิดตาม มาตรา ๓๖๘ วาใน องคประกอบของความผดิ ขอท่ี ๑ ท่วี าผกู ระทําตอง “ทราบ” คาํ ส่งั ของเจา พนกั งาน ดังน้ัน ถา ผกู ระทาํ ไมท ราบหรอื ไมถ อื วา ไดท ราบคาํ สง่ั แลว ผกู ระทาํ ยอ มไมม คี วามผดิ เพราะขาดองคป ระกอบของความผดิ แตการไมปฏิบัติตามคําส่ังถาเกิดจากความเผอเรอ เชน นายอําเภอส่ังใหผูบุกรุกซ่ึงเขาครอบครอง ที่สาธารณประโยชนออกไปจากท่ีดินภายใน ๓๐ วัน ตอมาผูบุกรุกท่ีไดทราบคําส่ังแลวเกิดหลงลืม จึงไมไดออกไปตามกําหนด เชนนี้ แมจะฟงไดวาผูบุกรุกมิไดมีเจตนาไมปฏิบัติตามคําส่ัง แตก็เห็น ไดวาการไมปฏิบัติตามคําสั่งนั้นไมมีเหตุคือขอแกตัวอันสมควร การขาดเจตนาก็ยังคงทําใหผูฝาฝน คําสง่ั ตองรับผดิ อยดู ี ความผิดตามวรรคทาย เปนการกําหนดลักษณะฉกรรจของการกระทําความผิดตาม วรรคหน่ึง คือมีวัตถุประสงคตองการใหผูกระทําความผิดไดรับโทษหนักขึ้นในกรณีที่คําสั่งของ เจา พนกั งานทไี่ มป ฏบิ ตั ติ ามนน้ั เปน คาํ สง่ั ใหช ว ยทาํ กจิ การในหนา ทข่ี องเจา พนกั งาน ซง่ึ กฎหมายกาํ หนด ใหส งั่ ใหช ว ยได เชน กาํ นนั มอี าํ นาจหนา ทใ่ี นการจบั กมุ ผกู าํ ลงั กระทาํ ผดิ กฎหมายหรอื มเี หตคุ วรสงสยั วา เปน ผทู ไี่ ดก ระทาํ ผดิ กฎหมาย และเมอื่ มเี หตรุ า ยสาํ คญั เกดิ ขนึ้ ในตาํ บลกเ็ ปน หนา ทข่ี องกาํ นนั ทตี่ อ งเรยี ก

๔๗๓ ผูใหญบานและลูกบานในตําบลออกชวยติดตามจับกุมผูรายไดตามพระราชบัญญัติลักษณะปกครอง ทองท่ี พ.ศ.๒๔๗๕ มาตรา ๓๕(๓), ๓๗ ดังนั้น ลูกบานคนใดที่ฝาฝนคําส่ังของกํานันท่ีใหออก ชวยตดิ ตามจบั กุมผูรา ย ยอ มมคี วามผิดตามวรรคนี้ แตมีขอนาสังเกตวาเจาพนักงานตองมีอํานาจตามกฎหมายที่จะส่ังใหชวยได ถากฎหมายใหอํานาจไวเพียงใหขอความชวยเหลือ เชน ในกรณีที่เจาพนักงานผูจัดการตามหมายจับ จะขอความชวยเหลือจากบุคคลใกลเคียงเพ่ือจัดการตามหมายจับน้ันก็ไดตาม ปวอ.มาตรา ๘๒ การขอความชวยเหลือในกรณีน้ีจึงไมนาจะเปนการออกคําสั่งใหชวย เหมือนดังกรณีของอํานาจ ของกํานนั ผทู ่ีปฏเิ สธไมใ หความชวยเหลอื จงึ ไมม ีความผิดตาม ป.อ.มาตรา ๓๖๘ วรรคสอง (¤) ทาํ ãËŒàÍ¡ÊÒ÷Õèà¨ÒŒ ¾¹Ñ¡§Ò¹áÊ´§äÇäŒ Ã»Œ ÃÐ⪹ ÁÒμÃÒ óöù ผูใดกระทําดวยประการใดๆ ใหประกาศ ภาพโฆษณาหรือเอกสารใดท่ี เจา พนกั งานผกู ระทาํ การตามหนา ทป่ี ด หรอื แสดงไว หรอื สงั่ ใหป ด หรอื แสดงไว หลดุ ฉกี หรอื ไรป ระโยชน ตองระวางโทษปรับไมเกินหาพนั บาท องคป ระกอบของความผดิ มีดงั นี้ ͧ¤» ÃСͺÀÒ¹͡ ๑. กระทาํ ดว ยประการใดๆ ๒. ใหประกาศ ภาพโฆษณาหรือเอกสารใดที่เจาพนักงานผูกระทําการตามหนาท่ี ปดหรอื แสดงไว หรือส่ังใหปดหรือแสดงไว ๓. หลดุ ฉีก หรอื ไรประโยชน คํา͸ºÔ Ò จากองคป ระกอบทง้ั ๓ ขอ ขางตน มหี ลักในการพิจารณาดงั นี้ ñ. ¡ÒáÃзíÒ´ŒÇ»ÃСÒÃã´æ หมายความวากฎหมายมิไดจํากัดลักษณะของ การกระทําดวยวิธีอยางหน่ึงอยางใดไวโดยเฉพาะ ผูกระทําจะใชวิธีการอยางใดก็ไดเพ่ือใหเกิดผลคือ การหลดุ ฉกี หรือไรป ระโยชนซ งึ่ เอกสารกเ็ ปน ความผดิ แลว เชน ฉีก ลบ เผา ดงึ แกะ ลอก ใชไอน้าํ ลน ใชน าํ้ ลูบใหเปยกช้ืนจนหลดุ ขาด ผลักภาพโฆษณาท่ตี งั้ ไวใหลม เปน ตน ò. ãËŒ»ÃСÒÈ ÀÒ¾â¦É³Ò ËÃ×ÍàÍ¡ÊÒ÷Õè਌Ҿ¹Ñ¡§Ò¹¼ÙŒ¡ÃÐทํา¡ÒÃμÒÁ˹ŒÒ·Õ軁´ ËÃÍ× áÊ´§äÇŒ ËÃÍ× Êѧè ãË»Œ ´ ËÃÍ× áÊ´§äÇŒ ประกาศ ภาพโฆษณาหรือเอกสาร หมายความถึง การแจงขอความ แสดงภาพ หรือเอกสารของทางราชการใหบุคคลทั่วไปไดทราบ ในลักษณะท่ีสามารถนํามาปดหรือแสดงไวได ดังนั้น ประกาศภาพโฆษณาหรือเอกสารจึงตองมีลักษณะท่ีคงรูปได มิใชการประกาศดวยวาจาที่ แจงขอความแลวก็หายไปทันที และตองเปนส่ิงท่ีเจาพนักงานผูกระทําตามหนาที่เทาน้ันเปนผูปด หรอื แสดงไวหรือส่งั ใหปดหรอื แสดงไว ปด หรอื แสดงไว คอื วธิ ใี นการทาํ ใหข อ ความหรอื ภาพในประกาศ ภาพโฆษณาหรอื เอกสาร ทเี่ จา พนักงานกระทาํ ใหป รากฏตอ ประชาชนท่วั ไป

๔๗๔ สง่ั ใหป ด หรอื แสดงไว หมายความวา ประกาศ ภาพโฆษณาหรอื เอกสารนน้ั ไมจ าํ ตอ งเปน เจาพนกั งานมาปดหรือแสดงไวด ว ยตนเอง อาจสงั่ การใหผ ูอื่นปด หรอื แสดงไวกไ็ ด ó. ËÅØ´ ©Õ¡ ËÃ×ÍäÃŒ»ÃÐ⪹ หมายความถึงการกระทําใหประกาศภาพโฆษณา หรอื เอกสาร ทีป่ ด หรอื แสดงไวน ัน้ หลุด คอื ยายออกจากท่ีเดมิ ฉกี คอื ยงั คงเหลอื อยูทเ่ี ดมิ แตบ างสว น หรือไรประโยชน คือทาํ ใหไมส ามารถแจง ขอ ความหรอื แสดงภาพไดต ามวตั ถุประสงค เชน เอาสีทาทบั จนอา นไมไ ดความ เปนตน การกระทําความผิดมาตรานี้ไมจําเปนตองมีเจตนาในการกระทําผิด ถึงแมวาผูกระทํา จะเขา ใจวา ตนมเี หตุผลสมควรทีก่ ระทํากย็ งั ตอ งรบั ผดิ Í·Ø ÒËó (ñ) ®Õ¡Ò·Õè õù/òô÷ó จําเลยรื้อถอนประกาศเรื่องราวท่ีราษฎรขอจับจองท่ีดิน ซงึ่ กรมการอําเภอประจาํ ทองท่ไี ดป ด ประกาศไว โดยจาํ เลยอางวามเี หตุผลพอในการถอนประกาศนั้น เนอ่ื งจากจาํ เลยมสี ทิ ธใิ นทดี่ นิ นนั้ ดกี วา ผทู ขี่ อจบั จอง และจาํ เลยไมม เี จตนาในการกระทาํ เฉพาะ จาํ เลย ไมไ ดท าํ ใหป ระกาศนนั้ เปน อนั ตราย แตน าํ ประกาศนน้ั พรอ มดว ยคาํ คดั คา นสง ไปยงั อาํ เภอ การกระทาํ ของจําเลยเพียงบังอาจร้ือถอนประกาศก็เปนความผิด โดยมิพักตองคํานึงถึงเจตนาของจําเลย หรือสาเหตอุ น่ื ใด (ò) ®¡Õ Ò·èÕ ù÷ò/òõðõ ป.อ.มาตรา ๓๖๙ เปนบทบัญญัติเกี่ยวกับการกระทํา ตอประกาศภาพโฆษณาหรือเอกสารของเจาพนักงานที่ปดหรือแสดงไวอันเปนทํานองโฆษณาตอ ประชาชน ใหห ลดุ ฉีก หรือไรประโยชน หาไดห มายความถงึ เอกสารใดๆ ทม่ี ใิ ชเ ปน ลกั ษณะประกาศ หรือโฆษณาดวยไม ฉะน้ัน ผูท่ีทาํ ลายเลขหมายซ่ึงเจาพนักงานแกะประทับไวท ป่ี นใหห ลดุ ออกจึงไมม ี ความผดิ ตามมาตรานี้ (ó) ®¡Õ Ò·Õè ññøñ/òõðö คําวาเอกสารที่เจาพนักงานผูกระทําการตามหนาท่ีปด หรือแสดงไวตามมาตรา ๓๖๙ หมายถึง เอกสารท่ีปดหรือแสดงไวในลักษณะทํานองประกาศหรือ ภาพโฆษณาหาไดหมายถงึ คาํ สัง่ หรือใบสั่งถึงบุคคลเฉพาะตวั เชน ใบสงั่ ของเจา พนักงานตาํ รวจจราจร ที่ใหไปรายงานตัว ฉะนั้น เมื่อจําเลยไดรับใบสั่งดังกลาว ก็ถือวาหนังสือน้ันไดใชสมประโยชนแลว ถงึ จาํ เลยจะฉกี หรอื ทําลายเสียกห็ ามีความผดิ ตามมาตราน้ีไม (§) äÁª‹ ‹ÇÂàËÅ×Íà¨ÒŒ ¾¹Ñ¡§Ò¹«Ö§è àÃÂÕ ¡ã˪Œ ‹ÇÂÃЧѺÊÒ¸ÒóÀÂÑ ÁÒμÃÒ óøó ผูใดเมื่อเกิดเพลิงไหมหรือสาธารณภัยอ่ืนและเจาพนักงานเรียก ใหชวยระงับ ถาผูน้ันสามารถชวยไดแตไมชวย ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหน่ึงเดือนหรือปรับไมเกิน หน่งึ หมนื่ บาท หรอื ทงั้ จาํ ท้งั ปรับ องคป ระกอบของความผิดมีดงั นี้ ͧ¤»ÃСͺÀÒ¹͡ ๑. เกิดเพลงิ ไหมหรือสาธารณภยั อนื่ และเจา พนักงานเรยี กใหช วยระงบั ๒. สามารถชว ยไดแ ตไ มชวย

๔๗๕ คาํ ͸ԺÒ จากองคป ระกอบท้งั ๒ ขอ ขางตน มหี ลกั ในการพจิ ารณาดังนี้ ñ. à¡´Ô à¾ÅÔ§äËÁËŒ Ã×ÍÊÒ¸ÒóÀÂÑ Í¹×è áÅÐà¨ÒŒ ¾¹¡Ñ §Ò¹àÃÂÕ ¡ãËŒª‹ÇÂÃЧºÑ เพลงิ ไหม หมายความถงึ เพลงิ ทล่ี กุ ไหมข น้ึ ในกรณใี ดๆ กไ็ ดถ า ถงึ ขนั้ ทเี่ จา พนกั งานเขา มา ระงับและเรียกใหบุคคลอ่ืนชวยระงับแลวก็ยอมแสดงอยูในตนเองวาเปนเพลิงท่ีสามารถลุกลาม เปน ภัยตอ ประชาชนได สง่ิ ท่ีถกู เพลิงไหมจะเปน วัตถอุ ยางใดกไ็ ด แตตองมลี ักษณะเปน สาธารณภัยคอื เพลิงนัน้ อาจลุกลามเปนอนั ตรายตอ ชีวติ รางกาย หรอื ทรัพยสินของประชาชนได สาธารณภัยอื่น หมายถึง ภัยที่เกิดขึ้นแลวมีอันตรายตอประชาชน นอกจากเพลิงไหม ไมวาจะเปน อนั ตรายตอ ชวี ติ รางกาย หรอื ทรพั ยส ินก็ตาม เชน วาตภยั อทุ กภัย แผน ดินไหว ตกึ ถลม เปนตน เจา พนกั งานเรยี กใหชว ยระงบั ผูทเี่ รียกใหชวยตองเปนเจา พนกั งาน หากผูอืน่ เปนผเู รยี ก ใหชว ยระงบั สาธารณภยั บคุ คลใดไมช ว ยก็ไมเ ปน ความผิดตามมาตราน้ี ò. ÊÒÁÒöª‹ÇÂä´Œáμ‹äÁ‹ª‹Ç หมายถึง ผูที่เจาพนักงานเรียกใหชวยระงับสาธารณภัย อยูในสภาพที่สามารถชวยไดแตไมชวยมีความผิดตามมาตราน้ี เชน เจาพนักงานดับเพลิงเรียกให ชวยดบั ไฟท่กี าํ ลังไหมลุกลามอยา งรวดเรว็ ดาํ มรี างกายแข็งแรง แตมีธุระนดั กบั คูรักไวกลวั จะไปไมท นั จงึ ไมชวยเชน นี้มคี วามผิดเพราะถือวา สามารถชวยไดแ ตไ มชว ย สว นแดง แขนดวน ๑ ขา ง และตาบอด ท้ัง ๒ ขาง แมไมชวยดับไฟเม่ือเจาพนักงานเรียกใหชวย ก็ไมเปนความผิด เพราะรางกายพิการ ไมส ามารถชว ยไดจึงไมช วย การทจี่ ะกระทาํ ความผิดตามมาตรานีไ้ ดจะตอ งมีการเรียกใหช ว ยระงับ ซ่ึงหมายความวา ผูท่ีถูกเรียกจะตองรูตัววาถูกเรียกใหชวย ถาท่ีไมชวยเปนเพราะไมรูตัววาถูกเจาพนักงานเรียก ใหชวยแลว ผูกระทําก็ยังไมมีความผิด แตถารูวาถูกเรียกแลวไมชวยท้ังๆ ท่ีสามารถชวยได ก็ตอง มคี วามผิดไมวาการท่ีไมชว ยนน้ั จะเปน เพราะเหตุใด ¤ÇÒÁ¼´Ô à¡ÂÕè Ç¡ºÑ ¡Òá͋ ãËàŒ ¡´Ô ¤ÇÒÁà´Í× ´ÃÍŒ ¹ËÃÍ× Í¹Ñ μÃÒÂμÍ‹ ¤ÇÒÁʧºÊ¢Ø ¢Í§»ÃЪҪ¹ ความผิดลหุโทษในเรอ่ื งนป้ี ระกอบดว ยความผิด ๑๐ ฐานดวยกนั คอื ๑. สง เสยี งจนทําใหประชาชนตกใจหรือเดือดรอ น ๒. พาอาวธุ ไปโดยเปดเผยหรือโดยไมมเี หตุสมควร ๓. ทะเลาะกันอยา งออ้ื อึงในทส่ี าธารณะ ๔. ยิงปนซง่ึ ใชดินระเบิดโดยใชเหตุ ๕. เสพยส ุราหรอื ของเมาอยางอน่ื จนเปนเหตุใหประพฤตวิ นุ วาย ๖. ชักหรอื แสดงอาวธุ ในการวิวาทตอ สู ๗. แกลงบอกเลาความเท็จใหเล่ืองลอื จนเปน เหตใุ หป ระชาชนตื่นตกใจ

๔๗๖ ๘. กีดขวางทางสาธารณะจนอาจเปนอุปสรรคตอความปลอดภัยหรือความสะดวก ในการจราจร ๙. แขวนติดตงั้ หรือวางสิ่งใดไวโดยประการที่นา จะตกหรือพังลง ๑๐. กระทาํ ดว ยประการใดๆ ใหข องแขง็ ตกลง ณ ทใ่ี ดๆ โดยประการทนี่ า จะเปน อนั ตราย แกบุคคลหรือทรัพย ความผิดทัง้ ๑๐ ฐานนป้ี รากฏอยูในมาตรา ๓๗๐, ๓๗๑, ๓๗๒, ๓๗๖, ๓๗๘, ๓๗๙, ๓๘๔, ๓๘๕, ๓๘๗ และมาตรา ๓๘๙ มสี าระสาํ คญั ดงั น้ี (¡) ʧ‹ àÊÂÕ §¨¹ทําãËŒ»ÃЪҪ¹μ¡ã¨ËÃ×Íà´Í× ´ÃÍŒ ¹ ÁÒμÃÒ ó÷ð ผใู ดสงเสียง ทําใหเกิดเสียงหรือกระทําความอื้ออึงโดยไมมีเหตุอันสมควร จนทาํ ใหประชาชนตกใจหรือเดอื ดรอ น ตอ งระวางโทษปรบั ไมเ กินหนึ่งพนั บาท องคป ระกอบของความผิดมดี ังนี้ ͧ¤» ÃСͺÀÒ¹͡ ๑. สงเสยี ง ทาํ ใหเ กิดเสยี งหรอื กระทําความออื้ อึง ๒. โดยไมมีเหตุอนั สมควร ๓. จนทาํ ใหป ระชาชนตกใจหรือเดอื ดรอ น คาํ ͸ºÔ Ò ñ. Ê‹§àÊÕ§ ทําãËŒà¡Ô´àÊÂÕ §ËÃ×Í¡ÃÐทาํ ¤ÇÒÁÍ×éÍÍÖ§ สง เสยี ง หมายถงึ บคุ คลทําใหเ กิดเสยี งข้ึนเองเปน การสงเสยี งจากลําคอ เชน ตะโกน รองเพลง กรีดรอง พูดคุย ทาํ ใหเ กดิ เสยี ง หมายถงึ การกระทาํ อยา งอน่ื นอกจากการสง เสยี ง เชน ตบมอื กระทบื เทา ตฆี อง กลอง บีบแตร ยงิ ปน เปนตน กระทําความอื้ออึง หมายถึง ทําใหเกิดเสียงอึกทึก เสียงดังสน่ัน รวมกันทําใหเกิด เสียงดังมากโดยคนหลายคน เชน การซอมดนตรี การจุดดอกไมไฟ จุดประทัด ทะเลาะวิวาทกัน ดว ยเสียงอนั ดัง เปน ตน ò. â´ÂäÁ‹ÁÕàËμØÍѹÊÁ¤Çà หมายถึง การสงเสียงทําใหเกิดเสียง หรือกระทําความ อ้ืออึงน้ัน จะเปนความผิดตอเมื่อผูกระทําไมมีเหตุอันควร เชน ซอมดนตรีเสียงดังไดยินไปท้ังซอย ตั้งแตหัวคํ่าถึงสวาง เปนความผิดตามมาตราน้ี แตถาเกิดเพลิงไหมจึงหวีดรองตะโกนหรือตีกลอง เรียกใหช าวบา นมาชวยกนั ดบั ไฟ เชนนถ้ี อื วามเี หตอุ ันควร ไมเ ปน ความผดิ ó. ¨¹ทําãË»Œ ÃЪҪ¹μ¡ã¨ ËÃ×Íà´Í× ´ÃŒÍ¹ ตกใจ หมายถึง สะดุงสะเทือนจิตใจ เกิดความสะดุงกลัว เชน ในขณะที่ประชาชน กาํ ลงั พักผอ นหลบั นอนก็เอาประทดั มาจุดดงั สนนั่ ทําใหป ระชาชนตกใจหวาดหวน่ั คดิ วาเกดิ เพลิงไหม ถังแกส ระเบดิ เปนตน

๔๗๗ เดือดรอ น หมายถึง ความเดือดรอ นรําคาญตอ เสยี งทีเ่ กิด เชน เพ่ือนบา นเปดวิทยุ เสียงดงั ลัน่ จนคนอนื่ ๆ ทีอ่ ยูบานใกลเ รือนเคยี งนอนไมห ลับเพราะหนวกหู เปนตน อยางไรก็ตามการตกใจหรือเดือดรอนดังกลาวน้ี ตองเปนประชาชนตกใจหรือ เดือดรอน ไมใชเปนเพียงความเดือดรอนหรือตกใจของเอกชนคนหน่ึงคนใดเทานั้น ตองเปนเสียง ท่ีทาํ ใหประชาชนท่ัวๆ ไป คอื บุคคลหลายคนตกใจหรือเดอื ดรอ นรําคาญ (¢) ¾ÒÍÒÇظä»â´Âແ´à¼ÂËÃÍ× â´ÂäÁÁ‹ ÕàËμÊØ Á¤Çà ÁÒμÃÒ ó÷ñ ผูใดพาอาวุธไปในเมือง หมูบานหรือทางสาธารณะโดยเปดเผย หรือโดยไมมีเหตุสมควรหรือพาไปในชุมนุมชนที่ไดจัดใหมีขึ้นเพ่ือนมัสการ การรื่นเริงหรือการอ่ืนใด ตองระวางโทษปรับไมเกนิ หนง่ึ พนั บาท และใหศ าลมอี าํ นาจส่ังใหร บิ อาวุธนั้น องคประกอบของความผิดมีดงั นี้ ͧ¤»ÃСͺÀÒ¹͡ ๑. พาอาวธุ ๒. ไปในเมือง หมูบานหรือทางสาธารณะโดยเปดเผยหรือโดยไมมีเหตุผลสมควร หรือพาไปในชมุ นุมชนทไี่ ดจดั ใหมีขน้ึ เพอื่ นมสั การ การรื่นเริงหรือการอื่นใด ͧ¤»ÃСͺÀÒÂã¹ - เจตนา คํา͸ԺÒ ñ. ¾ÒÍÒÇ¸Ø พา หมายถึง การนําเคลื่อนท่ีไปดวยพรอมกับตนคือผูกระทําความผิดน้ีตองมี การนําอาวุธเคลื่อนที่ไปดวยพรอมกับตน การนําอาวุธเคลื่อนที่ไปน้ีไมจําเปนตองเปนการนําติดตัว ไปดวย คือไมจําเปนตองเปนการพกติดตัวโดยตรงเทานั้น อาจเปนลักษณะการนําไปดวยโดยมิได พกติดตัวก็ได เพียงแตมีอาวุธเคลื่อนท่ีไปดวยก็เพียงพอแลว เชน เอาปนซอนไวใตเบาะรถท่ีตน ขับไป เอาวตั ถุระเบิดใสไวทายรถท่ีตนขบั ไป เอากระเปาใสปน วางไวใ นรถไฟทต่ี นโดยสาร เปน ตน Í·Ø ÒËó (ñ) ®¡Õ Ò·Õè ñòôô/òõñõ ช. ถือดาบวง่ิ เขา มา จาํ เลยจึงยืมปนจาก ม. ซง่ึ ยนื อยขู า งๆ มาดึงลํากลองปนข้ึนลําถือเตรียมไว คร้ันเมื่อมีคนพาตัว ช. กลับไปแลวจําเลยก็คืนปนให ม. ดังนี้ จาํ เลยไมไดพาปน เคลอื่ นไปไหนจงึ ยังไมพอฟงวา จําเลยไดพาอาวุธปนไปในทางสาธารณะ (ò) ®Õ¡Ò·èÕ ñööò/òõóñ จําเลยแยงอาวุธปนของกลางมาจากพวกของจําเลย ซึ่งทะเลาะวิวาทกันและยึดถือไวช่ัวขณะหนึ่งเพื่อบรรเทาเหตุการณรายแรงซ่ึงอาจเกิดขึ้น ดังนี้ เปนการยึดถือไวช่ัวคราว จึงไมใชมีอาวุธปนของกลางไวในครอบครอง และจําเลยไมไดพาอาวุธปน ของกลางเคล่ือนที่ไป จึงไมใชพาอาวุธปนของกลางไปในทส่ี าธารณสถาน

๔๗๘ อาวุธ มีความหมายตามที่บัญญัติไวในบทนิยาม มาตรา ๑(๕) วา “หมายความรวมถึง ส่ิงซ่ึงไมเปนอาวุธโดยสภาพ แตซ่ึงไดใชหรือเจตนาจะใชประทุษรายรางกายถึงอันตรายสาหัสอยาง อาวธุ ” ดังนั้น ส่งิ ทเ่ี ปนอาวธุ จึงเปน ได ๒ ประการ คอื ๑.เปนอาวุธโดยสภาพ ๒.เปนอาวธุ โดยการใช หรอื เจตนา จะใชป ระทุษรา ยรางกายถงึ อนั ตรายสาหสั อยา งอาวุธ ส่ิงที่เปนอาวุธโดยสภาพนั้น หมายถึง เครื่องประหารใชในการทําราย ปองกัน หรือ ตอสู เชน ปน ดาบ หอก แหลน หลาว มีด และตะบอง เปนตน สําหรับกรณีของอาวธุ ปน นนั้ คงไม หมายถึงสวนใดสวนหนึ่งของอาวุธปนตามนิยามใน พ.ร.บ.อาวุธปน ฯลฯ พ.ศ.๒๔๙๐ มาตรา ๔(๑) แตหมายถึงอาวุธปนโดยสภาพ และถาเปนปนโดยสภาพแลว แมจะใชยิงไมไดก็เปนอาวุธ ตามความหมายในมาตราน้ี Í·Ø ÒËó ®Õ¡Ò·èÕ ñùðó/òõòð ปนของกลางเปนปนพกส้ันออโตเมติก ชนิดประกอบข้ึนเอง ขนาด .๒๒ แมปนดังกลาวจะใชยิงไมไดแตก็เปนอาวุธโดยสภาพ การท่ีจําเลยพาปนของกลางไป ในเมืองและทางสาธารณะโดยไมมีเหตุอันสมควร จําเลยจึงมีความผิดตามมาตรา ๓๗๑ แหง ประมวลกฎหมายอาญา สิ่งที่เปนอาวุธโดยการใชหรือเจตนาจะใชนั้นมีขอจํากัดอยู ๓ ประการ คือ ๑.ตองใช ประทุษรายรางกาย เชน ใชเคียวเกี่ยวขาวทํารายคน แตถาใชเคียวตัดไมแลวลักไมไป เคียวในกรณี น้ีไมใชอ าวุธ ๒.ตองประทษุ รายไดถึงอนั ตรายสาหัส เชน ไมตะพด ทอ นเหลก็ ทอนไมยาว ๒ ศอก ขนาดโตเทาแขน เปนตน แตหนังสติ๊ก ไฟฉายท่ีไมปรากฏขนาด ไมเปนอาวุธ ๓.ตองประทุษราย อยางอาวุธคือวิธีการทํารายตองเทียบไดกับส่ิงที่เปนอาวุธในลักษณะเดียวกัน แมวัตถุบางอยางจะใช ทําอันตรายบุคคลถึงสาหัส หากลักษณะวิธีการท่ีใชเทียบไมไดกับอาวุธโดยสภาพแลวก็ไมเปนอาวุธ เชน ใชเข็มแทงตาใหบอด ใชเชือกรัดคอ ใชกอนหินทุม ขับรถยนตชน ดังน้ี เข็ม เชือก กอนหิน และรถยนตไมถ อื วาเปนอาวุธ ò. ä»ã¹àÁÍ× § ËÁÙº‹ ÒŒ ¹ ËÃ×Í·Ò§ÊÒ¸ÒóÐâ´Âແ´à¼Â ËÃÍ× â´ÂäÁ‹ÁàÕ ËμÍØ ¹Ñ ÊÁ¤Çà ËÃ×Íä»ã¹·èªÕ ØÁª¹·èÕä´¨Œ Ñ´ãËÁŒ Õ¢é¹Ö à¾×è͹ÁÊÑ ¡Òà ¡ÒÃÃè¹× àÃ§Ô ËÃÍ× ¡ÒÃÍ×è¹ã´ องคประกอบขอ น้แี ยกไดเปน ๒ กรณีคอื กรณีที่ ๑ ไปในเมือง หมบู าน หรอื ทางสาธารณะโดยเปดเผยหรือโดยไมมเี หตุอันควร เมือง หมายความถึง เขตซึ่งเปนที่ชุมนุมชนอันเปนท่ีตั้งของสวนราชการระดับจังหวัด เชน ศาลากลางจงั หวดั หมูบาน หมายความถงึ เขตท่ีประชาชนตงั้ บา นเรอื นอยูอาศัยรว มกัน ทางสาธารณะ มคี วามหมายตามทบี่ ญั ญตั ไิ วใ นบทนยิ าม มาตรา ๑(๒) วา “หมายความวา ทางบกหรือทางนาํ้ สําหรบั ประชาชนในการจราจร และใหห มายความรวมถึงทางรถไฟ และทางรถราง ทีม่ รี ถเดนิ สาํ หรบั ประชาชนโดยสารดว ย” ในกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา ๖(๑๑) ใหค าํ นิยามของ

๔๗๙ คําวา “ทางหลวง” วาหมายความถึง บรรดาทางบกและทางน้ําท่ัวไปซ่ึงใชเปนทางสัญจรสําหรับ สาธารณชน และนบั รวมตลอดถงึ ถนนหลวงดว ย สว นคาํ วา ถนนหลวงนนั้ มาตรา ๖(๑๒) ใหห มายความถงึ ทห่ี รอื ถนนและทางบกตา งๆ ซง่ึ สาธารณชนมคี วามชอบธรรมทจ่ี ะใชเ ปน ทางสญั จรและนบั รวมตลอดถงึ ทางรถไฟ และทางรถรางทม่ี รี ถเดนิ สาํ หรบั ใหค นโดยสารนน้ั ดว ย เมอื่ พจิ ารณาเปรยี บเทยี บกนั แลว กเ็ หน็ ไดวาทางหลวงตามกฎหมายลักษณะอาญานั้นก็คือทางสาธารณะตามประมวลกฎหมายอาญานั่นเอง แตคําวาทางหลวงท่ีปรากฏอยูใน ป.พ.พ. มาตรา ๑๓๐๔ ไดแยกออกตางหากจากทางนํ้า ดังน้ัน คําวาทางหลวงตามมาตรา ๑๓๐๔ จึงมีความหมายแคบกวาคําวาทางหลวงที่บัญญัติไวในกฎหมาย ลักษณะอาญา ซ่ึงรวมถึงทางน้ําดวย และนาจะมีความหมายเชนเดียวกับคําวาทางสาธารณะ ซ่ึงบัญญัติไวใ น ป.พ.พ. มาตรา ๑๓๔๙ และ ๑๓๕๐ ซ่ึงมคี วามหมายรวมถงึ ทางบกและทางน้ําดวย เชน กนั กลา วโดยสรปุ แลว คาํ วา ทางสาธารณะในประมวลกฎหมายอาญานนั้ มคี วามหมายเชน เดยี วกบั คาํ วา ทางหลวงในกฎหมายลกั ษณะอาญาและคาํ วา ทางสาธารณะในประมวลกฎหมายแพง และพาณชิ ย จึงสามารถศึกษาความหมายคําวาทางสาธารณะในประมวลกฎหมายอาญาจากคําพิพากษาฎีกา ที่อธิบายความหมายคําวาทางหลวงในกฎหมายลักษณะอาญาและคําวาทางสาธารณะในประมวล กฎหมายแพงและพาณิชยได ลักษณะสําคัญของทางสาธารณะคอื ประชาชนตอ งใชใ นการจราจรไปมาไดเ ปน ประจาํ ÍØ·ÒËó (ñ) ®¡Õ Ò·èÕ óñö/òôöö ท่ีชายทะเลหรือชายเลนซึ่งน้ําทะเลข้ึนถึงใชเดินเรือไปมาได เปนทางหลวง (ò) ®Õ¡Ò·Õè ÷ðö/òô÷ð ท่ีชายเลนริมทะเลซ่ึงนํ้าทะเลข้ึนทวมถึง แตมีตนไมงอกข้ึน จนเปน ปาราษฎรใชเ ดินเรือไมไ ด ไมเปนทางหลวง (ó) ®¡Õ Ò·Õè ññö/òõñõ ลําหวยซึ่งตื้นเขินใชเปนทางสัญจรไมได ไมถือวาเปนทาง สาธารณะตาม ป.พ.พ. มาตรา ๑๓๔๙ (ô) ®Õ¡Ò·èÕ ùñù/òõð÷ ลําหวยซ่ึงเปนทางนํ้าไหลสาธารณะแตไมมีนํ้าตลอดป และไมเ คยมีผใู ดใชเรอื สญั จรไปมาถอื ไมไดว า เปน ทางสาธารณะตาม ป.พ.พ. มาตรา ๑๓๔๙ ¡ÒèÃÒ¨Ãä»ÁÒ䴌໹š »ÃÐจาํ ¹éÕ ถึงแมว า บางฤดูกาลจะเปลี่ยนสภาพไปบา งก็ยงั คงเปน ทางสาธารณะ ÍØ·ÒËó (ñ) ®¡Õ Ò·èÕ ñõð/òô÷ù ทางสาธารณชนใชมานานแลวแตง ดใชช่ัวคราวเพราะนํ้าทว ม เปนทางหลวง (ò) ®¡Õ Ò·Õè ñòöõ/òô÷ù ที่ชายตลิ่งซ่ึงเม่ือนํ้าทวมใชสัญจรทางเรือได แตเมื่อถึง ฤดูแลง นํา้ ลดประชาชนใชเ ปน ทางเดิน เปนทางหลวง

๔๘๐ ถาทางท่ีประชาชนใชในการสัญจรไปมานั้นเปนท่ีดินของเอกชน ทางน้ันจะเปน ทางสาธารณะกต็ อเม่ือปรากฏวาไดม กี ารอุทิศโดยตรง หรอื โดยปริยายใหเ ปน ทางสาธารณะแลว ÍØ·ÒËó (ñ) ®Õ¡Ò·èÕ òñ/òô÷ô ทางลงทาน้าํ อยูในหนาโฉนดของจําเลย จาํ เลยยอมใหผูท ่เี ชา ทําทานํา้ สาํ หรบั ลากซงุ ได ๗ ป แลว มีผอู ่ืนพลอยอาศัยขน้ึ ลงดว ย ยงั ถือไมไดว า เปน ทางสาธารณะ (ò) ®Õ¡Ò·èÕ ùòö/òô÷ô ทางอยใู นทขี่ องจาํ เลยซงึ่ ปลอ ยใหส าธารณชนใชส ญั จรไปมา ไดห ลายÊºÔ »‚áÅÇŒ â´Â¨íÒàÅÂäÁà‹ ¤ÂËŒÒÁ¶Í× ä´ŒÇÒ‹ ໚¹·Ò§ËÅǧ (ó) ®¡Õ Ò·èÕ òñ÷/òõðùทางเดินเปนคันนาอยูในเขตท่ีดินของจําเลย คนท่ัวไป ใชมาตั้ง ๔๐-๕๐ ป กอนตกมาเปนของจําเลย แตบนคันนามีตนผลไมตางๆ และตนกลวยปลูก แสดงวาเจา ของยงั หวงแหนใชส ทิ ธิครอบครองอยู จงึ ไมเ ปน ทางสาธารณะ เม่อื ไดอุทิศใหเ ปนทางสาธารณะแลว เจาของสงวนสิทธภิ์ ายหลังไมไ ด Í·Ø ÒËó ®Õ¡Ò·èÕ ñòø÷/òõñö แมทางพิพาทจะอยูในเขตโฉนดของจําเลย และจําเลย จะไดปดปายวาเปนถนนสวนบุคคลไวก็ตาม แตเม่ือเจาของท่ีดินเดิมไดอุทิศทางพิพาทใหเปน ทางสาธารณะกอนท่ีดินจะตกมาเปนของจําเลย ทางพิพาทก็ยังคงมีสภาพเปนทางสาธารณสมบัติ ของแผน ดินอยูเชนเดมิ â´Âແ´à¼Â หมายถึง การพาอาวุธไปในลักษณะที่บุคคลอื่นเห็นไดชัดวามีอาวุธอยู อาวุธน้ันอยูในลักษณะท่ีเปดเผยตอสายตาคนอ่ืน เชน คาดเข็มขัดท่ีมีปนไวนอกกางเกงโดยไมมีอะไร ปดบัง แตถามิดชิดมีส่ิงปกปดมองไมเห็นไมเรียกวาเปดเผย เชน คาดเข็มขัดปนไวท่ีอกเสื้อดานใน โดยมเี สอื้ นอกสวมทบั อกี ทหี นง่ึ â´ÂäÁ‹ÁÕàËμÍØ Ñ¹ÊÁ¤Çà หมายความวา ผูพาอาวุธไปไมม ีเหตุอันสมควรทีจ่ ะพาอาวธุ ไป ในสถานท่ีดังกลาว เชน พาอาวุธไปยังสวนสาธารณะเพื่อวิ่งออกกําลังกายเปนความผิดตามมาตรานี้ แตถ า มธี รุ ะจาํ เปน ตอ งเดนิ ทางไปทเ่ี ปลย่ี วอนั ตราย และมขี า วการปลน ชงิ ทรพั ยเ สมอ เชน นี้ การพกมดี ไปดวยก็ถือวา มีเหตอุ นั สมควร ÍØ·ÒËó ®¡Õ Ò·Õè ò÷/òõóñ การทจี่ าํ เลยพาลกู ระเบดิ ทมี่ อี าํ นาจทาํ ลายในรศั มี ๑๐ เมตร เขา ใน เขตกรงุ เทพฯ ซง่ึ มปี ระชาชนหนาแนน หากเกดิ ระเบดิ ขน้ึ ยอ มเกดิ ความเสยี หายมากกวา ปกติ แมจ าํ เลย ไมมีเจตนานําลูกระเบิดไปกอเหตุรายแตเหตุรายจากลูกระเบิดอาจเกิดไดตลอดเวลาโดยไมไดต้ังใจ จึงเปนพฤติการณที่รายแรงควรแกการปราบปราม การท่ีจําเลยพาลูกระเบิดเขาไปในเมืองเชนนี้ ถือวาไมม เี หตุผลสมควรแตอ ยางใด กรณีท่ี ๒ ไปในท่ชี มุ นมุ ชนทไ่ี ดจดั ใหมขี ้นึ เพอ่ื นมสั การ การรืน่ เรงิ หรือการอืน่ ใด ชุมนมุ ชน หมายถึง บคุ คลหลายๆ คนมาชุมนุมกนั เปน กรณที ไี่ มเกีย่ วกบั สถานที่ ดงั น้นั ถามีคนไปชมุ นุมกันนอกเมือง เชน ในทุง นาหรือในปากถ็ ือเปนชุมนุมชน เชน สวนสาธารณะ ทองนา ขณะชาวบา นมาชว ยกันลงแขกเกยี่ วขา ว เวทีกลางแจง แสดงคอนเสิรต ซ่ึงมคี นมาดหู นาแนน เปนตน

๔๘๑ เพ่ือนมัสการ การรืน่ เรงิ หรือการอน่ื ใด มคี วามหมายท่กี วางขวางวาเปนกิจการใดๆ ก็ได ที่ทําใหคนหลายๆ คนมาชุมนุมกัน เชน การมารวมกันสรงนํ้าพระพุทธสิหิงคที่ทองสนามหลวง การรว มถวายพระพรในงาน ๕ ธนั วามหาราช การฟง การหาเสยี งของผสู มคั รสมาชกิ สภาผแู ทนราษฎร เปน ตน ขอใหส งั เกตวา ถา เปน การพาอาวธุ ไปในเมอื ง หมบู า นหรอื ทางสาธารณะจะเปน ความผดิ ก็ตอเมื่อพาอาวุธไปโดยเปดเผยหรือไมมีเหตุสมควร แตถาพาอาวุธไปในชุมนุมชนแลวไมวาจะพาไป โดยมดิ ชดิ หรือมเี หตุอันสมควรก็ถอื เปน ความผิดทง้ั ส้ิน อนง่ึ การพกพาอาวุธปนนี้ แมจะมีใบอนุญาต ใหพกพาได แตกต็ องอยใู นบงั คบั ของมาตรา ๓๗๑ การหามพาอาวุธตาม ป.อ.มาตรา ๓๗๑ นี้ เปนการหามกรณีพาอาวุธทั่วไป แตถา เปนอาวุธปน ไดมพี ระราชบญั ญตั ิอาวธุ ปนฯ พ.ศ.๒๔๙๐ มาตรา ๘ ทวิ วรรค ๑ และ ๒ บัญญตั ิ ไววา “หามมิใหผูใดพาอาวุธปนติดตัวไปในเมืองหมูบานหรือทางสาธารณะโดยไมไดรับใบอนุญาต ใหม อี าวธุ ปน ตดิ ตวั เวน แตเ ปน กรณที ตี่ อ งมตี ดิ ตวั เมอื่ เหตจุ าํ เปน และเรง ดว นตามสมควรแกพ ฤตกิ ารณ ไมวากรณีใด หามมิใหพาอาวุธปนไปโดยเปดเผยหรือพาไปในชุมนุมชนที่ไดจัดใหมีข้ึน เพ่อื นมสั การ การรน่ิื เริง การมหรสพ หรือการอนื่ ใด” นาสังเกตวาบทบัญญัติในมาตรา ๓๗๑ และ พ.ร.บ.อาวุธปนฯ มาตรา ๘ ทวินี้มี ขอความคลายคลึงกันมาก ดังน้ัน การกระทําความผิดจึงมักจะเขาทั้งสองมาตรา ซึ่งในกรณีนี้ตอง ลงโทษตาม พ.ร.บ.อาวุธปนฯ ซ่ึงเปนบทหนัก มาตรา ๓๗๑ ใหศาลมีอํานาจส่ังใหริบอาวุธน้ันได แตความผิดฐานพกพาอาวุธปนโดยไมไดรับใบอนุญาตตาม พ.ร.บ.อาวุธปนฯ กฎหมายไมไดบัญญัติ ใหอํานาจศาลสั่งริบอาวุธปนที่พกพาไป ดังน้ัน ในกรณีการพกพาอาวุธปนน้ีหากตองลงโทษตาม พ.ร.บ.อาวธุ ปนฯ ซึ่งเปน บทหนกั แลว จะลงโทษตาม ป.อ.มาตรา ๓๗๑ อีกไมได Í·Ø ÒËó (ñ) ®¡Õ Ò·Õè ñòðð/òõòñ พกปนไปในหมูบานและทางสาธารณะโดยไมไดรับ ใบอนุญาตใหมีปนติดตัว และไมมีเหตุจําเปนเรงดวนตามควร เปนความผิดตาม พ.ร.บ.อาวุธปนฯ พ.ศ.๒๔๙๐ มาตรา ๘ ทวิ, ๗๒ ทวิ และ ปอ.ม. ๓๗๑ กรรมเดียวลงโทษบทหนักท่ีสุด ตาม พ.ร.บ.อาวธุ ปนฯ ม.๗๒ ทวิ บทเดียว มาตราน้ี ไมบ ัญญัติใหรบิ ปน จึงรบิ ไมไดแ ละนาํ มาตรา ๓๗๑ จงึ ไมใ ชบทลงโทษในคดีน้ีมาบงั คับไมได (ò) ®¡Õ Ò·Õè òôôô/òõóñ โจทกฟองวาจําเลยมีอาวุธปนไวในความครอบครอง โดยมิไดรับอนุญาต และพาอาวุธปนติดตัวไปในหมูบานโดยมิไดรับอนุญาตใหมีอาวุธปนติดตัว จําเลยใหการปฏิเสธ แมจะฟงไดวาขณะที่จําเลยกับพวกปลนทรัพยของผูเสียหาย จําเลยมีอาวุธปน ตดิ ตวั ไปดว ยกต็ ามโจทกก ต็ อ งนาํ สบื ใหไ ดว า จาํ เลยมไิ ดร บั อนญุ าตใหม อี าวธุ ปน ไวใ นความครอบครอง และมไิ ดร บั อนญุ าตใหม อี าวธุ ปน ตดิ ตวั จงึ จะลงโทษจาํ เลยได มฉิ ะนนั้ ลงโทษจาํ เลยไดต าม ป.อ.มาตรา ๓๗๑ เทา นัน้

๔๘๒ (ó) ®Õ¡Ò·èÕ ôõóô/òõóñ ในความผิดฐานมีอาวุธปนโดยไมไดรับอนุญาตและ พาอาวธุ ปน ไปในทางสาธารณะโดยไมไ ดร บั อนญุ าตใหม อี าวธุ ปน ตดิ ตวั ตาม พ.ร.บ.อาวธุ ปน ฯ โจทกม ไิ ด นําสืบใหไดความวาอาวุธปนกระบอกท่ีจําเลยใชยิงผูเสียหายเปนอาวุธปนท่ีจําเลยไมไดรับใบอนุญาต ท้ังไมไดอาวุธปนดังกลาวมาเปนหลักฐาน แมจําเลยจะมิไดนําสืบปฏิเสธวา อาวุธปนน้ันจําเลยไดรับ อนญุ าตจากนายทะเบยี นแลว และจาํ เลยไดร บั ใบอนญุ าตใหม อี าวธุ ปน ตดิ ตวั คดกี ไ็ มอ าจลงโทษความผดิ ท้ังสองฐานนี้ ตาม พ.ร.บ.อาวธุ ปน ฯ แตข อ เท็จจริงฟง ไดวา บรเิ วณที่เกิดเหตุอยใู นหมบู า น จึงลงโทษ จําเลยตาม ป.อ.มาตรา ๓๗๑ ได (ô) ®¡Õ Ò·èÕ óö÷ô/òõóò ในการพิจารณาคดีอาญา โจทกมีหนาที่นําสืบใหฟง ไดวาจําเลยกระทําผิด การท่ีโจทกไมไดอาวุธปนท่ีจําเลยท่ี ๑ ใชขูชิงทรัพยผูเสียหายมาเปน ของกลาง และไมมีพยานหลักฐานอื่นท่ีพิสูจนใหเห็นวาอาวุธปนดังกลาวไมมีหมายเลขทะเบียน คงไดค วามจากจาํ เลยท่ี ๑ เพยี งวา ไมเ คยไดร บั อนญุ าตจากราชการใหม แี ละพกพาอาวธุ ปน เทา นน้ั ดงั นน้ั จงึ ลงโทษจําเลยท่ี ๑ ฐานมีอาวธุ ปนไมมีหมายเลขทะเบยี นไวใ นความครอบครองโดยไมไ ดรับอนุญาต และพกพาอาวุธโดยไมไ ดรบั ใบอนญุ าตไมไ ด คงลงโทษจาํ เลยไดตาม ป.อ.มาตรา ๓๗๑ เทา นน้ั à¨μ¹Ò ผูกระทําผิดตองมีเจตนาตามมาตรา ๕๙ คือพาอาวุธไปดวย ถาไมมีเจตนา ยอมไมมีความผิด เชน ภรรยาแอบเอาปนซุกซอนไวใตเบาะรถโดยสามีไมรู เมื่อสามีเอารถขับเขาไป ในเมืองจึงไมมคี วามผิด (¤) ·ÐàÅÒСѹÍ‹ҧÍÍé× Í֧㹷èÕÊÒ¸ÒóРÁÒμÃÒ ó÷ò ผูใดทะเลาะกันอยางอื้ออึงในทางสาธารณะหรือสาธารณสถานหรือ กระทาํ โดยประการอนื่ ใดใหเ สยี ความสงบเรยี บรอ ยในทางสาธารณะหรอื สาธารณสถานตอ งระวางโทษ ปรับไมเ กนิ หา พนั บาท การกระทําความผิดตามมาตรานี้แบงไดเปน ๒ ประการ คือ ๑.การทะเลาะอื้ออึง ในทางสาธารณะหรือสาธารณสถาน และ ๒.กระทําโดยประการอ่ืนใดใหเสียความสงบเรียบรอย ในทางสาธารณะ หรอื สาธารณสถาน ¤ÇÒÁ¼Ô´áá มีองคประกอบของความผิดดงั นี้ ͧ¤» ÃСͺÀÒ¹͡ ๑. ทะเลาะกันอยา งออื้ องึ ๒. ในทางสาธารณะหรือสาธารณสถาน คํา͸ºÔ Ò ñ. ·ÐàÅÒСѹÍÂÒ‹ §ÍéÍ× Í§Ö ทะเลาะ คือ การทุม เถยี งกันดว ยความโกรธ เปน การพพิ าทกนั ระหวางบุคคล ๒ คนขน้ึ ไป โดยตางสงเสียงดาทอหรือโตแยงกันอยางรุนแรง และการทุมเถียงกันดังกลาวตองถึงขนาดอื้ออึง คือมีเสียงดังล่ันเกิดขึ้นจากการทะเลาะกันน้ัน ไมวาถอยคําที่ทะเลาะกันน้ันจะเปนถอยคําท่ี หยาบคายหรือไมก ็ตาม

๔๘๓ ò. ã¹·Ò§ÊÒ¸ÒóÐËÃ×ÍÊÒ¸Òóʶҹ ทางสาธารณะ ดคู วามหมายจากมาตรา ๓๗๑ สาธารณสถาน หมายความวา สถานทใ่ี ดๆ ซึ่งประชาชนมคี วามชอบธรรมท่จี ะเขา ไปได คําวาสถานท่ีมิไดจํากัดเฉพาะท่ีดินหรือโรงเรือนเทาน้ัน แตมีความหมายรวมถึงสถานที่ เชน บนขบวนรถไฟโดยสารดวย สถานที่ท่ีประชาชนมีความชอบธรรมท่ีจะเขาไปไดนั้น อาจเปนสถานที่ของเอกชนท่ีเปด ใหประชาชนเขาไปได ÍØ·ÒËó (ñ) ®¡Õ Ò·Õè ñððô/òôøð สถานท่ีที่จัดไวสําหรับผูมาสูบฝนในรานจําหนายฝน เปน สาธารณสถาน (ò) ®Õ¡Ò·Õè ñóöò/òõðø ที่เกิดเหตุเปนรานคาและเปนที่ซ่ึงประชาชนมีความ ชอบธรรมท่ีจะเขาไปไดจึงเปนสาธารณสถาน เมื่อจําเลยทะเลาะกันอ้ืออึงในสาธารณสถานจึงเปน ความผิดตามมาตรา ๓๗๒ ขอ ทวี่ า ท่ีเกดิ เหตุเปน เคหสถานหรอื ไมน้ัน หาใชประเดน็ แหง คดไี ม (ó) ®Õ¡Ò·Õè øùô/òõñõ จําเลยท่ี ๑ และจําเลยท่ี ๒ ไดพูดโตเถียงทะเลาะกัน โดยดาซึ่งกันและกัน และใชผลฟกทองและลังไมทุมใสกันและกันที่ตลาด ก็พอเขาใจไดวาเปนการ ทะเลาะกนั อยางอ้ือองึ ในสาธารณสถาน ครบองคป ระกอบความผดิ ตาม ป.อ.มาตรา ๓๗๒ แลว สถานท่ีบางแหงซึ่งประชาชนมีความชอบธรรมที่จะเขาไปได เชน วัดวาอาราม ศาลยุติธรรม โรงละคร โรงแรม ตามปกติยอมเปนสาธารณสถาน แตบางสวนของสถานที่เหลาน้ัน ไดหวงหามมิใหบุคคลภายนอกเขาไป เชน หองทํางานของผูพิพากษา หองครัวโรงแรม หองแตงตัว ผแู สดงละคร สวนน้จี ะมใิ ชส าธารณสถาน ÍØ·ÒËó (ñ) ®¡Õ Ò·Õè öðö/òô÷õ ที่ตอนในรานขายอาหารซึ่งเจาของแบงไวอาศัยนอนและ ผูท่ีจะเขาไปตองขออนุญาตไมใชสาธารณสถาน ถึงแมวาเจาของสถานท่ีจะปลอยใหคนอื่นอาศัย เขาออกได ถาเปนเพียงการเอื้อเฟอวิสาสะกันโดยเจาของยังคงสงวนสิทธิ์หวงหามอยูเชนน้ี ยังถือ ไมไดวาประชาชนมคี วามชอบธรรมทจี่ ะเขาไปได (ò) ®Õ¡Ò·èÕ ñðøð/òôøò ท่ีนาที่เจาของปลอยใหคนอ่ืนเดินผานไปมา โดยเจาของ ยังหวงหา มอยูไมใชส าธารณสถาน (ó) ®Õ¡Ò·èÕ õöø/òôùö ทําการเร่ียไรในคูบานซึ่งเปนคูเขาถึงบานผูท่ีอยูริมคลองลึก เขาไป แมใครๆ จะเขาออกไดก็เปนเรื่องถือประเพณีเอ้ือเฟอวิสาสะกันในทองถ่ินไมเปนการเรี่ยไร ในท่สี าธารณะ ความผิดทส่ี อง มีองคป ระกอบของความผิดดงั น้ี ͧ¤» ÃСͺÀÒ¹͡ ๑. กระทําโดยประการใด ๒. ใหเ สยี ความสงบเรยี บรอ ยในทางสาธารณะหรือสาธารณสถาน

๔๘๔ คํา͸ԺÒ ñ. ¡ÃзíÒâ´Â»ÃСÒÃã´ หมายถึง การกระทําอยางอื่นไมวาดวยประการใดๆ นอกเหนือจากการทะเลาะกันอื้อองึ เชน ไลช กตอยกันกลางถนน เอาขาวของขวา งปากนั กลางตลาด เขา ไปเลนสเก็ตว่ิงไลกันในโรงมหรสพ เปนตน ๒. ทําใหเสียความสงบเรียบรอยในทางสาธารณะหรือสาธารณสถาน การกระทํา ดังกลาวตองมีผลใหเสียความสงบเรียบรอยในทางสาธารณะหรือสาธารณสถาน ความสงบเรียบรอย หมายถึงความเปนระเบียบภายใต กฎหมาย ระเบียบ หรือขอบังคับอ่ืนเก่ียวกับความสงบเรียบรอย ทําใหเสียความสงบเรียบรอย จึงหมายถึงการทําใหเกิดการฝาฝนระเบียบ กฎหมาย หรือไมปฏิบัติ ตามระเบียบขอ บงั คับดังกลา ว เชน ชกตอ ยกนั กลางถนน ทําใหผคู นมุงดูจนกีดขวางการจราจรไปหมด เปน เหตุใหมกี ารชลุ มนุ วุนวายเกดิ ขน้ึ องคป ระกอบภายในของความผดิ ทงั้ ๒ ประการนไี้ มต อ งการเจตนา ดงั นนั้ ไมว า ผกู ระทาํ จะมีเจตนาหรือไมกเ็ ปน ความผิดตามมาตรานี้ (§) ÂÔ§»¹„ «§Öè 㪌´Ô¹ÃÐàºÔ´â´Â㪋àËμØ ÁÒμÃÒ ó÷ö ผูใดยิงปนซึ่งใชดินระเบิดโดยใชเหตุในเมือง หมูบานหรือที่ชุมนุมชน ตองระวางโทษจําคกุ ไมเกินสบิ วัน หรือปรับไมเกนิ หา พนั บาทหรือท้งั จาํ ท้งั ปรับ องคประกอบของความผดิ มดี งั นี้ ͧ¤» ÃСͺÀÒ¹͡ ๑. ยงิ ปน ซ่งึ ใชด ินระเบดิ ๒. โดยใชเ หตุ ๓. ในเมือง หมบู า นหรอื ที่ชมุ นุมชน ͧ¤»ÃСͺÀÒÂã¹ - เจตนา คาํ ͸ԺÒ ñ. ÂÔ§»„¹â´Â㪌´Ô¹ÃÐàºÔ´ ขอสําคัญคือปนที่ใชยิงตองเปนปนที่ใชดินระเบิด เพราะการกระทําความผิดตามมาตรานี้จํากัดไวเฉพาะการยิงปนซึ่งใชดินระเบิดเทานั้น เน่ืองจาก การยงิ ปน ซง่ึ ใชด นิ ระเบดิ มกั กอ ใหเ กดิ เสยี งดงั อนั อาจทาํ ใหป ระชาชนตกใจกลวั หรอื เดอื ดรอ นราํ คาญได แตอยางไรก็ตาม การยิงปนซึ่งใชดินระเบิดแมจะมีท่ีเก็บเสียง ทําใหไมเกิดเสียงดังแตก็ยังเปน ความผิดเพราะปนเปนอาวุธรายแรง ทําใหนาหวาดเสียว ดังนั้น การยิงปนท่ีกระสุนวิ่งไปไดดวย แรงขบั ของวตั ถุประเภทอ่ืนที่มิใชแรงระเบิด เชน ปน ลมจึงไมผ ดิ ตามมาตราน้ี ò. â´Â㪋àËμØ หมายความวา การยิงปนซ่ึงใชดินระเบิดนี้ ตองกระทําโดยไมมีเหตุผล ทสี่ มควร และแสดงใหเหน็ วา การกระทําความผดิ ตามมาตรานีต้ อ งกระทําโดยเจตนา ó. ã¹àÁÍ× § หมบู า นหรือที่ชมุ นุมชน มคี วามหมายดังทีอ่ ธิบายไวแ ลว

๔๘๕ Í·Ø ÒËó ®¡Õ Ò·Õè ñññó/òõñö จําเลยเสพสุราเมาแลวประพฤติวุนวายขึ้นบนสถานีตํารวจและ ใชปนยิงขึ้นโดยใชเหตุ กระสุนปนถูกกระจกกรอบรูปแตกและถูกคานพ้ืนสถานีตํารวจเสียหาย จําเลย มคี วามผดิ ตาม ป.อ.มาตรา ๓๗๘ กระทงหน่ึง และตามมาตรา ๓๗๖ กบั มาตรา ๓๕๘ อีกกระทงหนึง่ เจตนา ความผดิ มาตรานี้ ผูก ระทําตองมเี จตนาตามมาตรา ๕๙ (¨) àʾÊÃØ ÒËÃ×ͧ͢àÁÒÍÂÒ‹ §Í¹è× ¨¹à»¹š àËμãØ Ë»Œ ÃоÄμÔÇØ‹¹ÇÒ ÁÒμÃÒ ó÷ø ผูใดเสพสุราหรือของเมาอยางอื่นจนเปนเหตุใหตนเมา ประพฤติ วุนวายหรือครองสติไมไดขณะอยูในถนนสาธารณะหรือสาธารณสถาน ตองระวางโทษปรับไมเกิน หาพันบาท องคประกอบของความผดิ มีดงั น้ี ͧ¤» ÃСͺÀÒ¹͡ ๑. เสพสรุ าหรือของเมาอยา งอืน่ จนเปนเหตใุ หตนเมา ๒. ประพฤติวนุ วายหรอื ครองสตไิ มไ ดข ณะอยใู นถนนสาธารณะหรอื สาธารณสถาน ͧ¤» ÃСͺÀÒÂã¹ - เจตนา คาํ ͸ԺÒ ñ. àʾÊÃØ ÒËÃÍ× ¢Í§àÁÒÍ‹ҧÍè¹× ¨¹à»¹š àËμØãËŒμ¹àÁÒ การเสพสรุ าหรือของเมาอยางอืน่ “การเสพ” หมายถงึ การกิน การด่ืม หรอื การบริโภค โดยวิธีอ่ืนใดเขาไปในรางกาย เชน การสูบ การใชเข็มฉีดยา “สุรา” หมายถึง เหลา สวน “ของเมา อยางอ่ืน” หมายถึงของทุกชนิดท่ีกอใหเกิดการมึนเมาได เชน ฝน เฮโรอีน กัญชา หรือยาบางชนิด เชน ยามา (ความผดิ ฐานเสพฝน เฮโรอนี กญั ชาเปน ความผิดเฉพาะตาม พ.ร.บ.ยาเสพตดิ ใหโทษดวย) จนเปนเหตุใหตนเมา ผูเสพจะมีความผิดตองอยูในสภาพมึนเมา เพราะสิ่งท่ีเสพเขาไป ถาไมม ึนเมากไ็ มเ ขา มาตราน้ี ò. »ÃоÄμÇÔ ‹¹Ø ÇÒÂËÃÍ× ¤ÃͧÊμÔäÁä‹ ´Œ¢³ÐÍÂً㹶¹¹ÊÒ¸ÒóÐËÃ×ÍÊÒ¸Òóʶҹ ประพฤติวุนวาย หมายถึง มึนเมาจนมีกิริยาท่ีอยูในลักษณะท่ีกอใหเกิดความโกลาหล หรือความไมสงบ เชน เมาสงเสียงเอะอะรบกวนผูอ่ืน หรือตะโกนดาวาทาทายผูอ่ืน หรือนอนแผ บนทองถนน เปนตน ครองสติไมได หมายถงึ ผเู มาไมส ามารถควบคมุ กิรยิ าทา ทาง การเคลือ่ นไหวของตนได ตามปกติ ทําใหเดินโซซัดโซเซชนผูคน หรือพูดจาเอะอะโวยวายอยูคนเดียว หรือนอนถายปสสาวะ เรีย่ ราดอยกู ลางถนน เปน ตน ถนนสาธารณะ มีความหมายแคบกวาคําวา “ทางสาธารณะ” เพราะมิไดหมายรวมถึง ทางนาํ้ ดว ยและควรจะจาํ กดั เฉพาะถนนซงึ่ เปน ทางทรี่ ถวง่ิ ได แตอ ยา งไรกด็ กี ารทก่ี าํ หนดสาธารณสถาน ไวดวยจึงทําใหส ถานทีท่ กี่ ระทําผิดมไิ ดถูกจาํ กดั แคบลงมากนกั

๔๘๖ Í·Ø ÒËó ®Õ¡Ò·èÕ ñññó/òõñö จาํ เลยเสพสรุ าเมาแลว ประพฤตวิ นุ วายขน้ึ บนสถานตี าํ รวจและใช ปนยิงข้ึนโดยใชเหตุ กระสุนปนถูกกระจกกรอบรูปแตกและถูกคานพื้นสถานีตํารวจเสียหาย จําเลยมี ความผดิ ตาม ป.อ.มาตรา ๓๗๘ กระทงหนึ่ง และตามมาตรา ๓๗๖ กบั มาตรา ๓๕๘ อกี กระทงหนงึ่ à¨μ¹Ò ความผดิ มาตรานต้ี อ งการเจตนาตามมาตรา ๕๙ คอื ตอ งเปน การเสพโดยสมคั รใจ หรือรวู า สงิ่ ท่ีเสพเปน สุราหรอื ของมึนเมา (©) ª¡Ñ ËÃ×ÍáÊ´§ÍÒÇ¸Ø ã¹¡ÒÃÇÇÔ Ò·μ‹Íʌ٠ÁÒμÃÒ ó÷ù ผูใดชักหรือแสดงอาวุธในการวิวาทตอสู ตองระวางโทษจําคุกไมเกิน สบิ วันหรือปรับไมเกนิ หาพนั บาท หรือท้ังจาํ ทัง้ ปรับ องคประกอบของความผดิ มีดงั นี้ ͧ¤» ÃСͺÀÒ¹͡ ๑. ชักหรอื แสดงอาวุธ ๒. ในการวิวาทตอสู ͧ¤»ÃСͺÀÒÂã¹ - เจตนา คาํ ͸ºÔ Ò ñ. ªÑ¡ËÃ×ÍáÊ´§ÍÒÇظ ชัก คอื การนําอาวธุ ออกมาจากท่ซี อ น เชน ชักดาบออกจากฝก ดงึ ปน ออกจากเอว แสดง คอื การทาํ ใหอาวธุ ปรากฏขึน้ แสดงใหทราบวา ผนู ั้นมีอาวธุ มา เชน ชใี้ หเ หน็ ทเี่ ก็บ ซอนอาวุธ อาวธุ ดูความหมายในมาตรา ๓๗๑ ò. 㹡ÒÃÇÇÔ Ò·μÍ‹ ÊÙŒ วิวาทตอสู หมายถึง การวิวาทจนถึงข้ันใชกําลังกายเขาตอสูกัน หากทะเลาะโตเถียงกัน ดว ยคําพูดหรอื กระทาํ ดวยประการใดทีย่ ังไมถึงขั้นใชกําลงั กายเขา ตอ สูกันแลว กย็ งั ไมเ ปนวิวาทตอ สู Í·Ø ÒËó ®Õ¡Ò·Õè ø÷ò/òôöô นางสําเนียงกับจําเลยทะเลาะทุมเถียงกัน แลวจําเลยยกปนขึ้น จองยิงนางสําเนียง ยังไมปรากฏวามีการวิวาทถึงข้ันตอสูกัน จําเลยยังไมมีความผิดฐานชักศัสตราวุธ ในเวลาวิวาทตอ สกู ัน ตามกฎหมายลกั ษณะอาญา มาตรา ๓๓๕(๑๔) เจตนา ผกู ระทําตองมเี จตนาในการชักหรือแสดงอาวุธ ซงึ่ เปน เจตนาตามมาตรา ๕๙ (ª) á¡Å§Œ ºÍ¡àÅ‹Ò¤ÇÒÁà·ç¨ãËŒàÅè×ͧÅ×ͨ¹à»š¹àËμãØ Ë»Œ ÃЪҪ¹μ×è¹μ¡ã¨ ÁÒμÃÒ óøô ผูใดแกลงบอกเลาความเท็จใหเล่ืองลือจนเปนเหตุใหประชาชน ตื่นตกใจตองระวางโทษจาํ คุกไมเกนิ หนง่ึ เดือนหรือปรับไมเกนิ หน่ึงหมน่ื บาท หรอื ท้งั จาํ ทั้งปรับ

๔๘๗ องคประกอบของความผดิ มดี งั นี้ ͧ¤» ÃСͺÀÒ¹͡ ๑. แกลง บอกเลาความเทจ็ ใหเ ล่ืองลอื ๒. จนเปนเหตุใหประชาชนตื่นตกใจ องคประกอบภายใน - เจตนา คาํ ͸ºÔ Ò ñ. á¡ÅŒ§ºÍ¡àÅÒ‹ ¤ÇÒÁà·¨ç ãËŒàÅ×èͧÅ×Í แกลง แสดงใหเห็นถึงเจตนาของผูกระทําวารูอยูแลววาขอความที่บอกเลาเปนความเท็จ แตก ย็ งั บอก บอกเลา คอื การทบ่ี คุ คลหนงึ่ แจง เรอ่ื งราวอยา งใดอยา งหนง่ึ ใหค นอนื่ ทราบดว ยวธิ ใี ดกไ็ ด เชน พูดออกโทรทศั น เขยี นจดหมาย ปด ประกาศโฆษณา ความเทจ็ คอื เปนเร่อื งไมจ รงิ ซึง่ ผบู อกเลาแกลงบอกทําใหผอู ่ืนเขาใจผิดวาเปนเร่อื งจรงิ ใหเลื่องลือ หมายถึง ทําใหแพรกระจายไปสูคนจํานวนมาก เกิดการเซ็งแซเลาขานกัน ตอๆ ไปในหมูประชาชน ò. ¨¹à»š¹àËμãØ ËŒ»ÃЪҪ¹μ¹×è μ¡ã¨ ตน่ื ตกใจ หมายถงึ เกิดความวิตก หวาดกลวั เปนกังวล ตื่นตระหนก การแกลง บอกเลา ความเทจ็ ใหเ ลอื่ งลอื ดงั กลา วยงั ไมเ ปน ความผดิ หากมไิ ดท าํ ใหป ระชาชน ต่ืนตกใจ à¨μ¹Ò ผูบอกเลาตองมีเจตนาตามมาตรา ๕๙ คําวาแกลง แสดงใหเห็นวาผูกระทํา ตองมเี จตนารูอ ยแู ลววาเปนขอความเท็จ แตก็ยงั บอกเลา ใหเ ลือ่ งลือจนเปน ผลใหประชาชนต่นื ตกใจ Í·Ø ÒËó (ñ) ®¡Õ Ò·èÕ ñðøñ/òôøò จาํ เลยแสดงตนเปน หมอรกั ษาโรคทางอาคมโดยไมเ รยี กรอ ง เอาเงิน แมเปนเหตุใหราษฎรแตกตื่นพากันมาใหจําเลยรักษามากมายก็มิไดเปนไปในทางตกใจ หวาดกลวั ดงั น้ไี มเปน ความผิดฐานแกลง เอาความเทจ็ มาเลาลอื ใหเกดิ ความตนื่ ตกใจในหมูช น (ò) ®Õ¡Ò·Õè ÷÷ñ/òôø÷ การกระพอื ขา ววา คนทรงเจา บอกวา จะเกดิ เพลงิ ไหมห รอื จะ เกดิ เจบ็ ไขท าํ ใหร าษฎรหวาดหวน่ั ปน ปว น การซอ้ื ขายไมเ ปน ปกตนิ น้ั เปน ความผดิ ฐานแกลง เอาความเทจ็ มาเลาลือใหเกดิ ความตน่ื ตกใจในหมูช น ถา หากการบอกเลา ความเทจ็ นน้ั เปน เหตใุ หไ ดม าซง่ึ ทรพั ยส นิ จากประชาชนดว ย ผกู ระทาํ มีความผิดฐานฉอ โกงประชาชนอีกกระทงหนงึ่ (ó) ®¡Õ Ò·èÕ ùö/òõñ÷ ออกโทรทัศนพูดเท็จวาพระพรหมเขาฝนวาจะเกิดจลาจล ใหพวกเกิดปมะไปรับคาถาและทอดผาปา จนคนจํานวนมากหลงเช่ือพากันมาออกเงินเปนความผิด ตามมาตรานี้กระทงหน่ึง ตามมาตรา ๓๔๓ กับพระราชบัญญัติควบคุมการเรี่ยไร พ.ศ.๒๔๔๗ มาตรา ๘, ๑๗ อีกกระทงหนง่ึ ใหล งโทษตามมาตรา ๓๔๓