["Esther legere poterat, diversis linguis et litteris, esse viros principes ac majores in domibus suis : et hoc per cunctos populos divulgari. 2 His ita gestis, postquam regis Assueri indignatio deferbuerat, recordatus est Vasthi, et qu\u00e6 fecisset, vel qu\u00e6 passa esset : 2 dixeruntque pueri regis ac ministri ejus : Qu\u00e6rantur regi puell\u00e6 virgines ac specios\u00e6, 3 et mittan- tur qui considerent per universas provincias puellas speciosas et virgines : et adducant eas ad civitatem Susan, et tradant eas in domum feminarum sub manu Egei eunuchi, qui est pr\u00e6positus et custos mulierum regiarum : et ac- cipiant mundum muliebrem, et cetera ad usus necessaria. 4 Et qu\u00e6cumque inter omnes oculis regis placuerit, ipsa regnet pro Vasthi. Placuit sermo regi : et ita, ut suggesserant, jussit \ufb01eri. 5 Erat vir Jud\u00e6us in Susan civitate, vocabulo Mardoch\u00e6us \ufb01lius Jair, \ufb01lii Semei, \ufb01lii Cis, de stirpe Jemini, 6 qui translatus fuerat de Jerusalem eo tempore quo Jechoniam regem Juda Nabuchodonosor rex Babylonis transtulerat, 7 qui fuit nutritius \ufb01li\u00e6 fratris sui Ediss\u00e6, qu\u00e6 altero nomine vocabatur Esther, et utrumque parentem amiserat : pulchra nimis, et decora facie. Mortuisque patre ejus ac matre, Mardoch\u00e6us sibi eam adoptavit in \ufb01liam. 8 Cumque percrebruisset regis imperium, et juxta manda- tum illius mult\u00e6 pulchr\u00e6 virgines adducerentur Susan, et Egeo traderentur eunucho, Esther quoque inter ceteras puellas ei tradita est, ut servaretur in numero feminarum. 9 Qu\u00e6 placuit ei, et invenit gratiam in conspectu illius. Et pr\u00e6cepit eunucho, ut acceleraret mundum muliebrem, et traderet ei partes suas, et septem puellas speciosissimas de domo regis, et tam ipsam quam pedissequas ejus ornaret atque excoleret. 10 Qu\u00e6 noluit indicare ei populum et patriam suam : Mardoch\u00e6us enim pr\u00e6ceperat ei, ut de hac re omnino reticeret : 11 qui deambulabat quotidie ante vestibulum domus, in qua elec- t\u00e6 virgines servabantur, curam agens salutis Esther, et scire volens quid ei accideret. 12 Cum autem venisset tempus singularum per ordinem puellarum ut in- trarent ad regem, expletis omnibus qu\u00e6 ad cultum muliebrem pertinebant, mensis duodecimus vertebatur : ita dumtaxat, ut sex mensibus oleo unger- entur myrrhino, et aliis sex quibusdam pigmentis et aromatibus uterentur. 13 Ingredientesque ad regem, quidquid postulassent ad ornatum pertinens, accipiebant : et ut eis placuerat, composit\u00e6 de triclinio feminarum ad regis cubiculum transibant. 14 Et qu\u00e6 intraverat vespere, egrediebatur mane, atque inde in secundas \u00e6des deducebatur, qu\u00e6 sub manu Susagazi eunuchi erant, qui concubinis regis pr\u00e6sidebat : nec habebat potestatem ad regem ultra re- deundi, nisi voluisset rex, et eam venire jussisset ex nomine. 15 Evoluto autem tempore per ordinem, instabat dies quo Esther \ufb01lia Abihail fratris Mardoch\u00e6i, quam sibi adoptaverat in \ufb01liam, deberet intrare ad regem. Qu\u00e6 non qu\u00e6sivit muliebrem cultum, sed qu\u00e6cumque voluit Egeus eunuchus custos virginum, h\u00e6c ei ad ornatum dedit. Erat enim formosa valde, et incredibili pulchri- tudine : omnium oculis gratiosa et amabilis videbatur. 16 Ducta est itaque ad cubiculum regis Assueri mense decimo, qui vocatur Tebeth, septimo an- no regni ejus. 17 Et adamavit eam rex plus quam omnes mulieres, habuitque gratiam et misericordiam coram eo super omnes mulieres : et posuit diadema regni in capite ejus, fecitque eam regnare in loco Vasthi. 18 Et jussit convivium pr\u00e6parari permagni\ufb01cum cunctis principibus et servis suis pro conjunctione et nuptiis Esther. Et dedit requiem universis provinciis, ac dona largitus est juxta magni\ufb01centiam principalem. 19 Cumque secundo qu\u00e6rerentur virgines 487","Esther et congregarentur, Mardoch\u00e6us manebat ad januam regis : 20 necdum pro- diderat Esther patriam et populum suum, juxta mandatum ejus. Quidquid enim ille pr\u00e6cipiebat, observabat Esther : et ita cuncta faciebat ut eo tempore solita erat, quo eam parvulam nutriebat. 21 Eo igitur tempore, quo Mardoch\u00e6us ad regis januam morabatur, irati sunt Bagathan et Thares duo eunuchi regis, qui janitores erant, et in primo palatii limine pr\u00e6sidebant : volueruntque insurgere in regem, et occidere eum. 22 Quod Mardoch\u00e6um non latuit, statimque nuntiavit regin\u00e6 Esther : et illa regi ex nomine Mardoch\u00e6i, qui ad se rem detulerat. 23 Qu\u00e6situm est, et inventum : et appensus est uterque eorum in patibulo. Mandatumque est historiis, et annalibus traditum coram rege. 3 Post h\u00e6c rex Assuerus exaltavit Aman \ufb01lium Amadathi, qui erat de stirpe Agag : et posuit solium ejus super omnes principes quos habebat. 2 Cunc- tique servi regis, qui in foribus palatii versabantur, \ufb02ectebant genua, et adora- bant Aman : sic enim pr\u00e6ceperat eis imperator : solus Mardoch\u00e6us non \ufb02ectebat genu, neque adorabat eum. 3 Cui dixerunt pueri regis, qui ad fores palatii pr\u00e6sidebant : Cur pr\u00e6ter ceteros non observas mandatum regis ? 4 Cumque hoc crebrius dicerent, et ille nollet audire, nuntiaverunt Aman, scire cupientes utrum perseveraret in sententia : dixerat enim eis se esse Jud\u00e6um. 5 Quod cum audisset Aman, et experimento probasset quod Mardoch\u00e6us non \ufb02ecteret sibi genu, nec se adoraret, iratus est valde, 6 et pro nihilo duxit in unum Mardoch\u00e6um mittere manus suas : audierat enim quod esset gen- tis Jud\u00e6\u00e6 ; magisque voluit omnem Jud\u00e6orum, qui erant in regno Assueri, perdere nationem. 7 Mense primo (cujus vocabulum est Nisan), anno duodecimo regni As- sueri, missa est sors in urnam, qu\u00e6 hebraice dicitur phur, coram Aman, quo die et quo mense gens Jud\u00e6orum deberet inter\ufb01ci : et exivit mensis duodec- imus, qui vocatur Adar. 8 Dixitque Aman regi Assuero : Est populus per omnes provincias regni tui dispersus, et a se mutuo separatus, novis utens leg- ibus et c\u00e6remoniis, insuper et regis scita contemnens : et optime nosti quod non expediat regno tuo ut insolescat per licentiam. 9 Si tibi placet, decerne, ut pereat, et decem millia talentorum appendam arcariis gaz\u00e6 tu\u00e6. 10 Tulit ergo rex annulum, quo utebatur, de manu sua, et dedit eum Aman \ufb01lio Ama- dathi de progenie Agag, hosti Jud\u00e6orum, 11 dixitque ad eum : Argentum, quod tu polliceris, tuum sit ; de populo age quod tibi placet. 12 Vocatique sunt scrib\u00e6 regis mense primo Nisan, tertiadecima die ejusdem mensis : et scriptum est, ut jusserat Aman, ad omnes satrapas regis, et judices provin- ciarum, diversarumque gentium, ut qu\u00e6que gens legere poterat et audire pro varietate linguarum ex nomine regis Assueri : et litter\u00e6 signat\u00e6 ipsius annulo 13 miss\u00e6 sunt per cursores regis ad universas provincias, ut occiderent atque delerent omnes Jud\u00e6os, a puero usque ad senem, parvulos et mulieres, uno die, hoc est tertiodecimo mensis duodecimi, qui vocatur Adar ; et bona eo- rum diriperent. 14 Summa autem epistolarum h\u00e6c fuit, ut omnes provinci\u00e6 scirent, et pararent se ad pr\u00e6dictam diem. 15 Festinabant cursores, qui missi erant, regis imperium explere. Statimque in Susan pependit edictum, rege et Aman celebrante convivium, et cunctis Jud\u00e6is, qui in urbe erant, \ufb02entibus. 4 Qu\u00e6 cum audisset Mardoch\u00e6us, scidit vestimenta sua, et indutus est sac- co, spargens cinerem capiti : et in platea medi\u00e6 civitatis voce magna clam- abat, ostendens amaritudinem animi sui, 2 et hoc ejulatu usque ad fores palatii 488","Esther gradiens. Non enim erat licitum indutum sacco aulam regis intrare. 3 In om- nibus quoque provinciis, oppidis, ac locis, ad qu\u00e6 crudele regis dogma per- venerat, planctus ingens erat apud Jud\u00e6os, jejunium, ululatus, et \ufb02etus, sacco et cinere multis pro strato utentibus. 4 Ingress\u00e6 autem sunt puell\u00e6 Esther et eunuchi, nuntiaveruntque ei. Quod audiens consternata est, et vestem misit, ut ablato sacco induerent eum : quam accipere noluit. 5 Accitoque Athach eu- nucho, quem rex ministrum ei dederat, pr\u00e6cepit ei ut iret ad Mardoch\u00e6um, et disceret ab eo cur hoc faceret. 6 Egressusque Athach, ivit ad Mardoch\u00e6um stantem in platea civitatis, ante ostium palatii : 7 qui indicavit ei omnia qu\u00e6 acciderant : quomodo Aman promisisset ut in thesauros regis pro Jud\u00e6o- rum nece inferret argentum. 8 Exemplar quoque edicti, quod pendebat in Susan, dedit ei, ut regin\u00e6 ostenderet, et moneret eam ut intraret ad regem et deprecaretur eum pro populo suo. 9 Regressus Athach, nuntiavit Esther omnia qu\u00e6 Mardoch\u00e6us dixerat. 10 Qu\u00e6 respondit ei, et jussit ut diceret Mardoch\u00e6o : 11 Omnes servi regis, et cunct\u00e6, qu\u00e6 sub ditione ejus sunt, norunt provinci\u00e6, quod sive vir, sive mulier non vocatus, interius atrium regis intraverit, absque ulla cunctatione statim inter\ufb01ciatur : nisi forte rex auream virgam ad eum tetenderit pro sig- no clementi\u00e6, atque ita possit vivere. Ego igitur quomodo ad regem intrare potero, qu\u00e6 triginta jam diebus non sum vocata ad eum ? 12 Quod cum audis- set Mardoch\u00e6us, 13 rursum mandavit Esther, dicens : Ne putes quod animam tuam tantum liberes, quia in domo regis es pr\u00e6 cunctis Jud\u00e6is : 14 si enim nunc silueris, per aliam occasionem liberabuntur Jud\u00e6i : et tu, et domus pa- tris tui, peribitis. Et quis novit utrum idcirco ad regnum veneris, ut in tali tempore parareris ? 15 Rursumque Esther h\u00e6c Mardoch\u00e6o verba mandavit : 16 Vade, et congrega omnes Jud\u00e6os quos in Susan repereris, et orate pro me. Non comedatis et non bibatis tribus diebus et tribus noctibus : et ego cum an- cillis meis similiter jejunabo, et tunc ingrediar ad regem contra legem faciens, non vocata, tradensque me morti et periculo. 17 Ivit itaque Mardoch\u00e6us, et fecit omnia qu\u00e6 ei Esther pr\u00e6ceperat. 5 Die autem tertio induta est Esther regalibus vestimentis, et stetit in atrio domus regi\u00e6, quod erat interius, contra basilicam regis : at ille sedebat super solium suum in consistorio palatii contra ostium domus. 2 Cumque vidisset Esther reginam stantem, placuit oculis ejus, et extendit contra eam virgam auream, quam tenebat manu : qu\u00e6 accedens, osculata est summi- tatem virg\u00e6 ejus. 3 Dixitque ad eam rex : Quid vis, Esther regina ? qu\u00e6 est petitio tua ? etiam si dimidiam partem regni petieris, dabitur tibi. 4 At illa respondit : Si regi placet, obsecro ut venias ad me hodie, et Aman tecum, ad convivium quod paravi. 5 Statimque rex : Vocate, inquit, cito Aman ut Esther obediat voluntati. Venerunt itaque rex et Aman ad convivium, quod eis regi- na paraverat. 6 Dixitque ei rex, postquam vinum biberat abundanter : Quid petis ut detur tibi ? et pro qua re postulas ? etiam si dimidiam partem regni mei petieris, impetrabis. 7 Cui respondit Esther : Petitio mea, et preces sunt ist\u00e6 : 8 si inveni in conspectu regis gratiam, et si regi placet ut det mihi quod postulo, et meam impleat petitionem : veniat rex et Aman ad convivium quod paravi eis, et cras aperiam regi voluntatem meam. 9 Egressus est itaque illo die Aman l\u00e6tus et alacer. Cumque vidisset Mar- doch\u00e6um sedentem ante fores palatii, et non solum non assurrexisse sibi, sed nec motum quidem de loco sessionis su\u00e6, indignatus est valde : 10 et dissim- 489","Esther ulata ira reversus in domum suam, convocavit ad se amicos suos, et Zares ux- orem suam, 11 et exposuit illis magnitudinem divitiarum suarum, \ufb01liorumque turbam, et quanta eum gloria super omnes principes et servos suos rex el- evasset. 12 Et post h\u00e6c ait : Regina quoque Esther nullum alium vocavit ad convivium cum rege pr\u00e6ter me : apud quam etiam cras cum rege pransurus sum. 13 Et cum h\u00e6c omnia habeam, nihil me habere puto, quamdiu videro Mardoch\u00e6um Jud\u00e6um sedentem ante fores regias. 14 Responderuntque ei Zares uxor ejus, et ceteri amici : Jube parari excelsam trabem, habentem al- titudinis quinquaginta cubitos, et dic mane regi ut appendatur super eam Mardoch\u00e6us, et sic ibis cum rege l\u00e6tus ad convivium. Placuit ei consilium, et jussit excelsam parari crucem. 6 Noctem illam duxit rex insomnem, jussitque sibi afferri historias et an- nales priorum temporum. Qu\u00e6 cum illo pr\u00e6sente legerentur, 2 ventum est ad illum locum ubi scriptum erat quomodo nuntiasset Mardoch\u00e6us in- sidias Bagathan et Thares eunuchorum, regem Assuerum jugulare cupien- tium. 3 Quod cum audisset rex, ait : Quid pro hac \ufb01de honoris ac pr\u00e6mii Mardoch\u00e6us consecutus est ? Dixerunt ei servi illius ac ministri : Nihil omni- no mercedis accepit. 4 Statimque rex : Quis est, inquit, in atrio ? Aman quippe interius atrium domus regi\u00e6 intraverat, ut suggereret regi, et juberet Mardoch\u00e6um af\ufb01gi patibulo, quod ei fuerat pr\u00e6paratum. 5 Responderunt pueri : Aman stat in atrio. Dixitque rex : Ingrediatur. 6 Cumque esset ingres- sus, ait illi : Quid debet \ufb01eri viro, quem rex honorare desiderat ? Cogitans autem in corde suo Aman, et reputans quod nullum alium rex, nisi se, vellet honorare, 7 respondit : Homo, quem rex honorare cupit, 8 debet indui vestibus regiis, et imponi super equum, qui de sella regis est, et accipere regium di- adema super caput suum : 9 et primus de regiis principibus ac tyrannis teneat equum ejus, et per plateam civitatis incedens clamet, et dicat : Sic honorabitur, quemcumque voluerit rex honorare. 10 Dixitque ei rex : Festina, et sumpta sto- la et equo, fac, ut locutus es, Mardoch\u00e6o Jud\u00e6o, qui sedet ante fores palatii. Cave ne quidquam de his, qu\u00e6 locutus es, pr\u00e6termittas. 11 Tulit itaque Aman stolam et equum, indutumque Mardoch\u00e6um in platea civitatis, et impositum equo pr\u00e6cedebat, atque clamabat : Hoc honore condignus est, quemcumque rex voluerit honorare. 12 Reversusque est Mardoch\u00e6us ad januam palatii : et Aman festinavit ire in domum suam, lugens et operto capite : 13 narravitque Zares uxori su\u00e6, et amicis, omnia qu\u00e6 evenissent sibi. Cui responderunt sapientes quos habebat in consilio, et uxor ejus : Si de semine Jud\u00e6orum est Mardoch\u00e6us, ante quem cadere c\u0153pisti, non poteris ei resistere, sed cades in conspectu ejus. 14 Adhuc illis loquentibus, venerunt eunuchi regis, et cito eum ad convivium, quod regina paraverat, pergere compulerunt. 7 Intravit itaque rex et Aman, ut biberent cum regina. 2 Dixitque ei rex eti- am secunda die, postquam vino incaluerat : Qu\u00e6 est petitio tua, Esther, ut detur tibi ? et quid vis \ufb01eri ? etiam si dimidiam partem regni mei petieris, impetrabis. 3 Ad quem illa respondit : Si inveni gratiam in oculis tuis o rex, et si tibi placet, dona mihi animam meam pro qua rogo, et populum meum pro quo obsecro. 4 Traditi enim sumus ego et populus meus, ut conteramur, jugulemur, et pereamus. Atque utinam in servos et famulas venderemur : es- set tolerabile malum, et gemens tacerem : nunc autem hostis noster est, cujus crudelitas redundat in regem. 5 Respondensque rex Assuerus, ait : Quis est iste, et cujus potenti\u00e6, ut h\u00e6c audeat facere ? 6 Dixitque Esther : Hostis et 490","Esther inimicus noster pessimus iste est Aman. Quod ille audiens, illico obstupuit, vultum regis ac regin\u00e6 ferre non sustinens. 7 Rex autem iratus surrexit, et de loco convivii intravit in hortum arboribus consitum. Aman quoque surrexit ut rogaret Esther reginam pro anima sua : intellexit enim a rege sibi paratum malum. 8 Qui cum reversus esset de horto nemoribus consito, et intrasset convivii locum, reperit Aman super lectulum corruisse in quo jacebat Esther, et ait : Etiam reginam vult opprimere, me pr\u00e6sente, in domo mea. Necdum verbum de ore regis exierat, et statim operuerunt faciem ejus. 9 Dixitque Har- bona, unus de eunuchis, qui stabant in ministerio regis : En lignum quod paraverat Mardoch\u00e6o, qui locutus est pro rege, stat in domo Aman, habens altitudinis quinquaginta cubitos. Cui dixit rex : Appendite eum in eo. 10 Sus- pensus est itaque Aman in patibulo quod paraverat Mardoch\u00e6o : et regis ira quievit. 8 Die illo dedit rex Assuerus Esther regin\u00e6 domum Aman adversarii Jud\u00e6o- rum, et Mardoch\u00e6us ingressus est ante faciem regis. Confessa est enim ei Esther quod esset patruus suus. 2 Tulitque rex annulum, quem ab Aman recipi jusserat, et tradidit Mardoch\u00e6o. Esther autem constituit Mardoch\u00e6um super domum suam. 3 Nec his contenta, procidit ad pedes regis, \ufb02evitque, et locuta ad eum oravit ut malitiam Aman Agagit\u00e6, et machinationes ejus pes- simas quas excogitaverat contra Jud\u00e6os, juberet irritas \ufb01eri. 4 At ille ex more sceptrum aureum protendit manu, quo signum clementi\u00e6 monstrabatur : il- laque consurgens stetit ante eum, 5 et ait : Si placet regi, et si inveni gratiam in oculis ejus, et deprecatio mea non ei videtur esse contraria, obsecro ut novis epistolis, veteres Aman litter\u00e6, insidiatoris et hostis Jud\u00e6orum, quibus eos in cunctis regis provinciis perire pr\u00e6ceperat, corrigantur. 6 Quomodo enim potero sustinere necem et interfectionem populi mei ? 7 Responditque rex As- suerus Esther regin\u00e6, et Mardoch\u00e6o Jud\u00e6o : Domum Aman concessi Esther, et ipsum jussi af\ufb01gi cruci, quia ausus est manum mittere in Jud\u00e6os. 8 Scribite ergo Jud\u00e6is, sicut vobis placet, regis nomine, signantes litteras annulo meo. H\u00e6c enim consuetudo erat, ut epistolis, qu\u00e6 ex regis nomine mittebantur et illius annulo signat\u00e6 erant, nemo auderet contradicere. 9 Accitisque scribis et librariis regis (erat autem tempus tertii mensis, qui appellatur Siban) vi- gesima et tertia die illius script\u00e6 sunt epistol\u00e6, ut Mardoch\u00e6us voluerat, ad Jud\u00e6os, et ad principes, procuratoresque et judices, qui centum vigin- ti septem provinciis ab India usque ad \u00c6thiopiam pr\u00e6sidebant : provinci\u00e6 atque provinci\u00e6, populo et populo juxta linguas et litteras suas, et Jud\u00e6is, prout legere poterant et audire. 10 Ips\u00e6que epistol\u00e6, qu\u00e6 regis nomine mittebantur, annulo ipsius obsig- nat\u00e6 sunt, et miss\u00e6 per veredarios : qui per omnes provincias discurrentes, veteres litteras novis nuntiis pr\u00e6venirent. 11 Quibus imperavit rex, ut con- venirent Jud\u00e6os per singulas civitates, et in unum pr\u00e6ciperent congregari ut starent pro animabus suis, et omnes inimicos suos cum conjugibus ac liberis et universis domibus, inter\ufb01cerent atque delerent, et spolia eorum diriperent. 12 Et constituta est per omnes provincias una ultionis dies, id est tertiadecima mensis duodecimi Adar. 13 Summaque epistol\u00e6 h\u00e6c fuit, ut in omnibus ter- ris ac populis qui regis Assueri subjacebant imperio, notum \ufb01eret paratos esse Jud\u00e6os ad capiendam vindictam de hostibus suis. 14 Egressique sunt veredarii celeres nuntia perferentes, et edictum regis pependit in Susan. 15 Mardoch\u00e6us autem de palatio et de conspectu regis egrediens, fulgebat vestibus regiis, 491","Esther hyacinthinis videlicet et \u00e6riis, coronam auream portans in capite, et amic- tus serico pallio atque purpureo. Omnisque civitas exultavit atque l\u00e6tata est. 16 Jud\u00e6is autem nova lux oriri visa est, gaudium, honor, et tripudium. 17 Apud omnes populos, urbes, atque provincias, quocumque regis jussa veniebant, mira exultatio, epul\u00e6 atque convivia, et festus dies : in tantum ut plures alterius gentis et sect\u00e6 eorum religioni et c\u00e6remoniis jungerentur. Grandis enim cunctos judaici nominis terror invaserat. 9 Igitur duodecimi mensis, quem Adar vocari ante jam diximus, tertiadeci- ma die, quando cunctis Jud\u00e6is interfectio parabatur, et hostes eorum inhi- abant sanguini, versa vice Jud\u00e6i superiores esse c\u0153perunt, et se de adversariis vindicare. 2 Congregatique sunt per singulas civitates, oppida, et loca, ut ex- tenderent manum contra inimicos, et persecutores suos. Nullusque ausus est resistere, eo quod omnes populos magnitudinis eorum formido penetrarat. 3 Nam et provinciarum judices, et duces, et procuratores, omnisque dignitas qu\u00e6 singulis locis ac operibus pr\u00e6erat, extollebant Jud\u00e6os timore Mardoch\u00e6i, 4 quem principem esse palatii, et plurimum posse cognoverant : fama quoque nominis ejus crescebat quotidie, et per cunctorum ora volitabat. 5 Itaque per- cusserunt Jud\u00e6i inimicos suos plaga magna, et occiderunt eos, reddentes eis quod sibi paraverant facere : 6 in tantum ut etiam in Susan quingentos viros inter\ufb01cerent, extra decem \ufb01lios Aman Agagit\u00e6 hostis Jud\u00e6orum : quorum ista sunt nomina : 7 Pharsandatha, et Delphon, et Esphatha, 8 et Phoratha, et Adalia, et Aridatha, 9 et Phermesta, et Arisai, et Aridai, et Jezatha. 10 Quos cum occidissent, pr\u00e6das de substantiis eorum tangere noluerunt. 11 Statimque numerus eorum, qui occisi erant in Susan, ad regem relatus est. 12 Qui dixit regin\u00e6 : In urbe Susan interfecerunt Jud\u00e6i quingentos viros, et alios decem \ufb01lios Aman : quantam putas eos exercere c\u00e6dem in universis provinciis ? quid ultra postulas, et quid vis ut \ufb01eri jubeam ? 13 Cui illa respondit : Si regi placet, detur potestas Jud\u00e6is, ut sicut fecerunt hodie in Susan, sic et cras faciant, et decem \ufb01lii Aman in patibulis suspendantur. 14 Pr\u00e6cepitque rex ut ita \ufb01eret. Statimque in Susan pependit edictum, et decem \ufb01lii Aman suspensi sunt. 15 Congregatis Jud\u00e6is quartadecima die mensis Adar, inter- fecti sunt in Susan trecenti viri : nec eorum ab illis direpta substantia est. 16 Sed et per omnes provincias qu\u00e6 ditioni regis subjacebant, pro animabus suis steterunt Jud\u00e6i, interfectis hostibus ac persecutoribus suis : in tantum ut septuaginta quinque millia occisorum implerentur, et nullus de substanti- is eorum quidquam contingeret. 17 Dies autem tertiusdecimus mensis Adar primus apud omnes interfectionis fuit, et quartadecima die c\u00e6dere desierunt. Quem constituerunt esse solemnem, ut in eo omni tempore deinceps vacarent epulis, gaudio, atque conviviis. 18 At hi, qui in urbe Susan c\u00e6dem exercuer- ant, tertiodecimo et quartodecimo die ejusdem mensis in c\u00e6de versati sunt : quintodecimo autem die percutere desierunt. Et idcirco eumdem diem con- stituerunt solemnem epularum atque l\u00e6titi\u00e6. 19 Hi vero Jud\u00e6i, qui in oppidis non muratis ac villis morabantur, quartumdecimum diem mensis Adar con- viviorum et gaudii decreverunt, ita ut exultent in eo, et mittant sibi mutuo partes epularum et ciborum. 20 Scripsit itaque Mardoch\u00e6us omnia h\u00e6c, et litteris comprehensa misit ad Jud\u00e6os qui in omnibus regis provinciis morabantur, tam in vicino positis, quam procul, 21 ut quartamdecimam et quintamdecimam diem mensis Adar pro festis susciperent, et revertente semper anno solemni celebrarent honore : 492","Esther 22 quia in ipsis diebus se ulti sunt Jud\u00e6i de inimicis suis, et luctus atque tris- titia in hilaritatem gaudiumque conversa sunt, essentque dies isti epularum atque l\u00e6titi\u00e6, et mitterent sibi invicem ciborum partes, et pauperibus munus- cula largirentur. 23 Susceperuntque Jud\u00e6i in solemnem ritum cuncta qu\u00e6 eo tempore facere c\u0153perant, et qu\u00e6 Mardoch\u00e6us litteris facienda mandaverat. 24 Aman enim, \ufb01lius Amadathi stirpis Agag, hostis et adversarius Jud\u00e6orum, cogitavit contra eos malum, ut occideret illos atque deleret : et misit phur, quod nostra lingua vertitur in sortem. 25 Et postea ingressa est Esther ad regem, obsecrans ut conatus ejus litteris regis irriti \ufb01erent, et malum quod contra Jud\u00e6os cogitaverat, reverteretur in caput ejus. Denique et ipsum et \ufb01l- ios ejus af\ufb01xerunt cruci, 26 atque ex illo tempore dies isti appellati sunt phurim, id est sortium : eo quod phur, id est sors, in urnam missa fuerit. Et cuncta qu\u00e6 gesta sunt, epistol\u00e6, id est, libri hujus volumine, continentur : 27 qu\u00e6que sustinuerunt, et qu\u00e6 deinceps immutata sunt, susceperunt Jud\u00e6i super se et semen suum, et super cunctos qui religioni eorum voluerunt copulari, ut nulli liceat duos hos dies absque solemnitate transigere, quos scriptura testatur, et certa expetunt tempora, annis sibi jugiter succedentibus. 28 Isti sunt dies, qu- os nulla umquam delebit oblivio, et per singulas generationes cunct\u00e6 in toto orbe provinci\u00e6 celebrabunt : nec est ulla civitas, in qua dies phurim, id est sortium, non observentur a Jud\u00e6is, et ab eorum progenie, qu\u00e6 his c\u00e6remoni- is obligata est. 29 Scripseruntque Esther regina \ufb01lia Abihail, et Mardoch\u00e6us Jud\u00e6us, etiam secundam epistolam, ut omni studio dies ista solemnis sancire- tur in posterum : 30 et miserunt ad omnes Jud\u00e6os qui in centum viginti septem provinciis regis Assueri versabantur, ut haberent pacem, et susciperent veri- tatem, 31 observantes dies sortium, et suo tempore cum gaudio celebrarent : sicut constituerant Mardoch\u00e6us et Esther, et illi observanda susceperunt a se, et a semine suo, jejunia, et clamores, et sortium dies, 32 et omnia qu\u00e6 libri hujus, qui vocatur Esther, historia continentur. 10 Rex vero Assuerus omnem terram et cunctas maris insulas fecit trib- utarias : 2 cujus fortitudo et imperium, et dignitas atque sublimitas, qua exaltavit Mardoch\u00e6um, scripta sunt in libris Medorum, atque Persarum : 3 et quomodo Mardoch\u00e6us judaici generis secundus a rege Assuero fuerit, et magnus apud Jud\u00e6os, et acceptabilis plebi fratrum suorum, qu\u00e6rens bona populo suo, et loquens ea qu\u00e6 ad pacem seminis sui pertinerent. 4 Dixitque Mardoch\u00e6us : A Deo facta sunt ista. 5 Recordatus sum somnii quod videram, h\u00e6c eadem signi\ufb01cantis : nec eorum quidquam irritum fuit. 6 Parvus fons, qui crevit in \ufb02uvium, et in lucem solemque conversus est, et in aquas plurimas redundavit : Esther est quam rex accepit uxorem, et voluit esse reginam. 7 Duo autem dracones : ego sum, et Aman. 8 Gentes, qu\u00e6 convenerant : hi sunt, qui conati sunt delere nomen Jud\u00e6orum. 9 Gens autem mea Israe\u00a8l est, qu\u00e6 clamavit ad Dominum, et salvum fecit Dominus populum suum : liberavitque nos ab omnibus malis, et fecit signa magna atque portenta inter gentes : 10 et duas sortes esse pr\u00e6cepit, unam populi Dei, et alteram cunctarum gentium. 11 Venitque utraque sors in statutum ex illo jam tempore diem coram Deo universis gentibus : 12 et recordatus est Dominus populi sui, ac misertus est h\u00e6reditatis su\u00e6. 13 Et observabuntur dies isti in mense Adar quartadecima et quintadecima die ejusdem mensis, cum omni studio et gaudio, in unum c\u0153tum populi congregati, in cunctas deinceps generationes populi Israe\u00a8l. 493","Esther 11 Anno quarto regnantibus Ptolem\u00e6o et Cleopatra, attulerunt Dosith\u00e6us, qui se sacerdotem et Levitici generis ferebat, et Ptolem\u00e6us \ufb01lius ejus, hanc epistolam phurim, quam dixerunt interpretatum esse Lysimachum Ptolem\u00e6i \ufb01lium in Jerusalem. 2 Anno secundo, regnante Artaxerxe maximo, prima die mensis Nisan, vidit somnium Mardoch\u00e6us \ufb01lius Jairi, \ufb01lii Semei, \ufb01lii Cis, de tribu Benjamin : 3 homo Jud\u00e6us, qui habitabat in urbe Susis, vir magnus, et inter primos aul\u00e6 regi\u00e6. 4 Erat autem de eo numero captivorum, quos transtulerat Nabuchodonosor rex Babylonis de Jerusalem cum Jechonia rege Juda. 5 Et hoc ejus somnium fuit : apparuerunt voces, et tumultus, et tonitrua, et terr\u00e6motus, et conturbatio super terram : 6 et ecce duo dracones magni, paratique contra se in pr\u00e6lium. 7 Ad quorum clamorem cunct\u00e6 conci- tat\u00e6 sunt nationes, ut pugnarent contra gentem justorum. 8 Fuitque dies illa tenebrarum et discriminis, tribulationis et angusti\u00e6, et ingens formido super terram. 9 Conturbataque est gens justorum timentium mala sua, et pr\u00e6parata ad mortem. 10 Clamaveruntque ad Deum : et illis vociferantibus, fons parvus creavit in \ufb02uvium maximum, et in aquas plurimas redundavit. 11 Lux et sol ortus est, et humiles exaltati sunt, et devoraverunt inclytos. 12 Quod cum vidis- set Mardoch\u00e6us, et surrexisset de strato, cogitabat quid Deus facere vellet : et \ufb01xum habebat in animo, scire cupiens quid signi\ufb01caret somnium. 12 Morabatur autem eo tempore in aula regis cum Bagatha et Thara eu- nuchis regis, qui janitores erant palatii. 2 Cumque intellexisset cogi- tationes eorum, et curas diligentius pervidisset, didicit quod conarentur in regem Artaxerxem manus mittere, et nuntiavit super eo regi. 3 Qui de utroque, habita qu\u00e6stione, confessos jussit duci ad mortem. 4 Rex autem quod gestum erat, scripsit in commentariis : sed et Mardoch\u00e6us rei memoriam litteris tra- didit. 5 Pr\u00e6cepitque ei rex, ut in aula palatii moraretur, datis ei pro delatione muneribus. 6 Aman vero \ufb01lius Amadathi Bug\u00e6us erat gloriosissimus coram rege, et voluit nocere Mardoch\u00e6o et populo ejus pro duobus eunuchis regis qui fuerant interfecti. Et diripuerunt bona, vel substantias eorum. Epistol\u00e6 autem hoc exemplar fuit. 13 Rex maximus Artaxerxes ab India usque \u00c6thiopiam, centum viginti septem provinciarum principibus et ducibus qui ejus imperio subjec- ti sunt, salutem. 2 Cum plurimis gentibus imperarem, et universum orbem me\u00e6 ditioni subjugassem, volui nequaquam abuti potenti\u00e6 magnitudine, sed clementia et lenitate gubernare subjectos, ut absque ullo terrore vitam silentio transigentes, optata cunctis mortalibus pace fruerentur. 3 Qu\u00e6rente autem me a consiliariis meis quomodo posset hoc impleri, unus qui sapientia et \ufb01de ceteros pr\u00e6cellebat, et erat post regem secundus, Aman nomine, 4 in- dicavit mihi in toto orbe terrarum populum esse dispersum, qui novis utere- tur legibus, et, contra omnium gentium consuetudinem faciens, regum jussa contemneret, et universarum concordiam nationum sua dissensione violaret. 5 Quod cum didicissemus, videntes unam gentem rebellem adversus omne hominum genus perversis uti legibus, nostrisque jussionibus contraire, et tur- bare subjectarum nobis provinciarum pacem atque concordiam, 6 jussimus ut quoscumque Aman, qui omnibus provinciis pr\u00e6positus est et secundus a rege, et quem patris loco colimus, monstraverit, cum conjugibus ac liberis delean- tur ab inimicis suis, nullusque eorum misereatur, quartadecima die duodec- imi mensis Adar anni pr\u00e6sentis : 7 ut nefarii homines uno die ad inferos 494","Esther descendentes, reddant imperio nostro pacem, quam turbaverant. Pergensque Mardoch\u00e6us, fecit omnia qu\u00e6 ei mandaverat Esther. 8 Mardoch\u00e6us autem deprecatus est Dominum, memor omnium operum ejus, 9 et dixit : Domine, Domine rex omnipotens, in ditione enim tua cuncta sunt posita, et non est qui possit tu\u00e6 resistere voluntati, si decreveris sal- vare Israe\u00a8l. 10 Tu fecisti c\u00e6lum et terram, et quidquid c\u00e6li ambitu continetur. 11 Dominus omnium es, nec est qui resistat majestati tu\u00e6. 12 Cuncta nosti, et scis quia non pro superbia et contumelia, et aliqua glori\u00e6 cupiditate, fecerim hoc, ut non adorarem Aman superbissimum 13 (libenter enim pro salute Israe\u00a8l etiam vestigia pedum ejus deosculari paratus essem), 14 sed timui ne honorem Dei mei transferrem ad hominem, et ne quemquam adorarem, excepto Deo meo. 15 Et nunc, Domine rex, Deus Abraham, miserere populi tui, quia volunt nos inimici nostri perdere, et h\u00e6reditatem tuam delere. 16 Ne despicias partem tuam, quam redemisti tibi de \u00c6gypto. 17 Exaudi deprecationem meam, et pro- pitius esto sorti et funiculo tuo, et converte luctum nostrum in gaudium, ut viventes laudemus nomen tuum, Domine : et ne claudas ora te canentium. 18 Omnis quoque Israe\u00a8l pari mente et obsecratione clamavit ad Dominum, eo quod eis certa mors impenderet. 14 Esther quoque regina confugit ad Dominum, pavens periculum quod imminebat. 2 Cumque deposuisset vestes regias, \ufb02etibus et luctui apta indumenta suscepit, et pro unguentis variis, cinere et stercore implevit caput, et corpus suum humiliavit jejuniis : omniaque loca, in quibus antea l\u00e6tari con- sueverat, crinium laceratione complevit. 3 Et deprecabatur Dominum Deum Israe\u00a8l, dicens : Domine mi, qui rex noster es solus, adjuva me solitariam, et cujus pr\u00e6ter te nullus est auxiliator alius. 4 Periculum meum in manibus meis est. 5 Audivi a patre meo quod tu, Domine, tulisses Israe\u00a8l de cunctis gentibus, et patres nostros ex omnibus retro majoribus suis, ut possideres h\u00e6reditatem sempiternam, fecistique eis sicut locutus es. 6 Peccavimus in conspectu tuo, et idcirco tradidisti nos in manus inimicorum nostrorum : 7 coluimus en- im deos eorum. Justus es Domine : 8 et nunc non eis suf\ufb01cit, quod durissima nos opprimunt servitute, sed robur manuum suarum, idolorum potenti\u00e6 dep- utantes, 9 volunt tua mutare promissa, et delere h\u00e6reditatem tuam, et claudere ora laudantium te, atque extinguere gloriam templi et altaris tui, 10 ut aperiant ora gentium, et laudent idolorum fortitudinem, et pr\u00e6dicent carnalem regem in sempiternum. 11 Ne tradas, Domine, sceptrum tuum his, qui non sunt, ne rideant ad ruinam nostram : sed converte consilium eorum super eos, et eum qui in nos c\u0153pit s\u00e6vire, disperde. 12 Memento, Domine, et ostende te nobis in tempore tribulationis nostr\u00e6, et da mihi \ufb01duciam, Domine rex deorum, et univers\u00e6 potestatis : 13 tribue sermonem compositum in ore meo in conspectu leonis, et transfer cor illius in odium hostis nostri, ut et ipse pereat, et ceteri qui ei consentiunt. 14 Nos autem libera manu tua, et adjuva me, nullum aliud auxilium habentem nisi te, Domine, qui habes omnium scientiam, 15 et nosti quia oderim gloriam iniquorum, et detester cubile incircumcisorum, et omnis alienigen\u00e6. 16 Tu scis necessitatem meam, quod abominer signum superbi\u00e6 et glori\u00e6 me\u00e6, quod est super caput meum in diebus ostentationis me\u00e6, et detester illud quasi pannum menstruat\u00e6, et non portem in diebus silentii mei, 17 et quod non comederim in mensa Aman, nec mihi placuerit convivium reg- is, et non biberim vinum libaminum : 18 et numquam l\u00e6tata sit ancilla tua, ex quo huc translata sum usque in pr\u00e6sentem diem, nisi in te, Domine Deus 495","Esther Abraham. 19 Deus fortis super omnes, exaudi vocem eorum qui nullam aliam spem habent, et libera nos de manu iniquorum, et erue me a timore meo. 15 Et mandavit ei (haud dubium quin esset Mardoch\u00e6us) ut ingrederetur ad regem, et rogaret pro populo suo et pro patria sua. 2 Memorare, inquit, dierum humilitatis tu\u00e6, quomodo nutrita sis in manu mea, quia Aman secundus a rege locutus est contra nos in mortem : 3 et tu invoca Dominum, et loquere regi pro nobis, et libera nos de morte. 4 Die autem tertio deposuit vestimenta ornatus sui, et circumdata est gloria sua. 5 Cumque regio fulgeret habitu, et invocasset omnium rectorem et salva- torem Deum, assumpsit duas famulas, 6 et super unam quidem innitebatur, quasi pr\u00e6 deliciis et nimia teneritudine corpus suum ferre non sustinens : 7 al- tera autem famularum sequebatur dominam, de\ufb02uentia in humum indumenta sustentans. 8 Ipsa autem roseo colore vultum perfusa, et gratis ac nitentibus oculis, tristem celabat animum, et nimio timore contractum. 9 Ingressa igitur cuncta per ordinem ostia, stetit contra regem, ubi ille residebat super soli- um regni sui, indutus vestibus regiis, auroque fulgens, et pretiosis lapidibus : eratque terribilis aspectu. 10 Cumque elevasset faciem, et ardentibus oculis furorem pectoris indicasset, regina corruit, et in pallorem colore mutato, las- sum super ancillulam reclinavit caput. 11 Convertitque Deus spiritum regis in mansuetudinem, et festinus ac metuens exilivit de solio, et sustentans eam ulnis suis donec rediret ad se, his verbis blandiebatur : 12 Quid habes, Esther ? ego sum frater tuus : noli metuere. 13 Non morieris : non enim pro te, sed pro omnibus h\u00e6c lex constituta est. 14 Accede igitur, et tange sceptrum. 15 Cumque illa reticeret, tulit auream virgam, et posuit super collum ejus, et osculatus est eam, et ait : Cur mihi non loqueris ? 16 Qu\u00e6 respondit : Vidi te, domine, quasi angelum Dei, et conturbatum est cor meum pr\u00e6 timore glori\u00e6 tu\u00e6. 17 Valde enim mirabilis es, domine, et facies tua plena est gratiarum. 18 Cumque lo- queretur, rursus corruit, et pene exanimata est. 19 Rex autem turbabatur, et omnes ministri ejus consolabantur eam. 16 Rex magnus Artaxerxes ab India usque \u00c6thiopiam, centum viginti septem provinciarum ducibus ac principibus qui nostr\u00e6 jussioni obe- diunt, salutem dicit. 2 Multi bonitate principum et honore, qui in eos collatus est, abusi sunt in superbiam : 3 et non solum subjectos regibus nituntur op- primere, sed datam sibi gloriam non ferentes, in ipsos qui dederunt, moliun- tur insidias. 4 Nec contenti sunt gratias non agere bene\ufb01ciis, et humanitatis in se jura violare, sed Dei quoque cuncta cernentis arbitrantur se posse fugere sententiam. 5 Et in tantum vesani\u00e6 proruperunt, ut eos qui credita sibi of\ufb01cia diligenter observant, et ita cuncta agunt ut omnium laude digni sint, men- daciorum cuniculis conentur subvertere, 6 dum aures principum simplices, et ex sua natura alios \u00e6stimantes, callida fraude decipiunt. 7 Qu\u00e6 res et ex veteribus probatur historiis, et ex his qu\u00e6 geruntur quotidie, quomodo malis quorumdam suggestionibus regum studia depraventur. 8 Unde providendum est paci omnium provinciarum. 9 Nec putare debetis, si diversa jubeamus, ex animi nostri venire levitate, sed pro qualitate et necessitate temporum, ut reipublic\u00e6 poscit utilitas, ferre sententiam. 10 Et ut manifestius quod dicimus intelligatis, Aman \ufb01lius Amadathi, et an- imo et gente Macedo, alienusque a Persarum sanguine, et pietatem nostram sua crudelitate commaculans, peregrinus a nobis susceptus est : 11 et tantam in se expertus humanitatem, ut pater noster vocaretur, et adoraretur ab omnibus 496","Esther post regem secundus : 12 qui in tantum arroganti\u00e6 tumorem sublatus est, ut regno privare nos niteretur et spiritu. 13 Nam Mardoch\u00e6um, cujus \ufb01de et ben- e\ufb01ciis vivimus, et consortem regni nostri Esther cum omni gente sua, novis quibusdam atque inauditis machinis expetivit in mortem : 14 hoc cogitans ut illis interfectis, insidiaretur nostr\u00e6 solitudini, et regnum Persarum transferret in Macedonas. 15 Nos autem a pessimo mortalium Jud\u00e6os neci destinatos, in nulla penitus culpa reperimus, sed e contrario justis utentes legibus, 16 et \ufb01lios altissimi et maximi semperque viventis Dei, cujus bene\ufb01cio et patribus nostris et nobis regnum est traditum, et usque hodie custoditur. 17 Unde eas litteras, quas sub nomine nostro ille direxerat, sciatis esse irritas. 18 Pro quo scelere ante portas hujus urbis, id est, Susan, et ipse qui machinatus est, et omnis cognatio ejus pendet in patibulis : non nobis, sed Deo reddente ei quod meruit. 19 Hoc autem edictum, quod nunc mittimus, in cunctis urbibus pro- ponatur, ut liceat Jud\u00e6is uti legibus suis. 20 Quibus debetis esse adminiculo, ut eos qui se ad necem eorum paraverant, possint inter\ufb01cere tertiadecima die mensis duodecimi, qui vocatur Adar. 21 Hanc enim diem, Deus omnipotens, m\u0153roris et luctus, eis vertit in gaudium. 22 Unde et vos inter ceteros festos dies, hanc habetote diem, et celebrate eam cum omni l\u00e6titia, ut et in posterum cognoscatur, 23 omnes qui \ufb01deliter Persis obediunt, dignam pro \ufb01de recipere mercedem ; qui autem insidiantur regno eorum, perire pro scelere. 24 Om- nis autem provincia et civitas qu\u00e6 noluerit solemnitatis hujus esse particeps, gladio et igne pereat, et sic deleatur, ut non solum hominibus, sed etiam bestiis invia sit in sempiternum, pro exemplo contemptus et inobedienti\u00e6. 497","Liber Job 1 Vir erat in terra Hus, nomine Job : et erat vir ille simplex, et rectus, ac timens Deum, et recedens a malo. 2 Natique sunt ei septem \ufb01lii, et tres \ufb01li\u00e6. 3 Et fuit possessio ejus septem millia ovium, et tria millia camelorum, quingenta quoque juga boum, et quingent\u00e6 asin\u00e6, ac familia multa nimis : eratque vir ille magnus inter omnes orientales. 4 Et ibant \ufb01lii ejus, et faciebant convivium per domos, unusquisque in die suo. Et mittentes vocabant tres sorores suas, ut comederent et biberent cum eis. 5 Cumque in orbem transis- sent dies convivii, mittebat ad eos Job, et sancti\ufb01cabat illos : consurgensque diluculo, offerebat holocausta pro singulis. Dicebat enim : Ne forte pecca- verint \ufb01lii mei, et benedixerint Deo in cordibus suis. Sic faciebat Job cunctis diebus. 6 Quadam autem die, cum venissent \ufb01lii Dei ut assisterent coram Domino, affuit inter eos etiam Satan. 7 Cui dixit Dominus : Unde venis ? Qui respon- dens, ait : Circuivi terram, et perambulavi eam. 8 Dixitque Dominus ad eum : Numquid considerasti servum meum Job, quod non sit ei similis in terra, ho- mo simplex et rectus, ac timens Deum, et recedens a malo ? 9 Cui respondens Satan, ait : Numquid Job frustra timet Deum ? 10 nonne tu vallasti eum, ac do- mum ejus, universamque substantiam per circuitum ; operibus manuum ejus benedixisti, et possessio ejus crevit in terra ? 11 sed extende paululum manum tuam et tange cuncta qu\u00e6 possidet, nisi in faciem benedixerit tibi. 12 Dixit ergo Dominus ad Satan : Ecce universa qu\u00e6 habet in manu tua sunt : tantum in eum ne extendas manum tuam. Egressusque est Satan a facie Domini. 13 Cum autem quadam die \ufb01lii et \ufb01li\u00e6 ejus comederent et biberent vinum in domo fratris sui primogeniti, 14 nuntius venit ad Job, qui diceret : Boves arabant, et asin\u00e6 pascebantur juxta eos : 15 et irruerunt Sab\u00e6i, tuleruntque omnia, et pueros percusserunt gladio : et evasi ego solus, ut nuntiarem tibi. 16 Cumque adhuc ille loqueretur, venit alter, et dixit : Ignis Dei cecidit e c\u00e6lo, et tactas oves puerosque consumpsit : et effugi ego solus, ut nuntiarem tibi. 17 Sed et illo adhuc loquente, venit alius, et dixit : Chald\u00e6i fecerunt tres turmas, et invaserunt camelos, et tulerunt eos, necnon et pueros percusserunt gladio : et ego fugi solus, ut nuntiarem tibi. 18 Adhuc loquebatur ille, et ecce alius in- travit, et dixit : Filiis tuis et \ufb01liabus vescentibus et bibentibus vinum in domo fratris sui primogeniti, 19 repente ventus vehemens irruit a regione deserti, et concussit quatuor angulos domus : qu\u00e6 corruens oppressit liberos tuos, et mortui sunt : et effugi ego solus, ut nuntiarem tibi. 20 Tunc surrexit Job, et scidit vestimenta sua : et tonso capite corruens in terram, adoravit, 21 et dixit : Nudus egressus sum de utero matris me\u00e6, et nudus revertar illuc. Dominus dedit, Dominus abstulit ; sicut Domino placuit, ita factum est. Sit nomen Do- mini benedictum. 22 In omnibus his non peccavit Job labiis suis, neque stultum quid contra Deum locutus est. 2 Factum est autem, cum quadam die venissent \ufb01lii Dei, et starent coram Domino, venisset quoque Satan inter eos, et staret in conspectu ejus, 2 ut diceret Dominus ad Satan : Unde venis ? Qui respondens ait : Circuivi terram, et perambulavi eam. 3 Et dixit Dominus ad Satan : Numquid considerasti servum meum Job, quod non sit ei similis in terra, vir simplex et rectus, ac timens Deum, et recedens a malo, et adhuc retinens innocentiam ? tu autem commovisti me adversus eum, ut af\ufb02igerem eum frustra. 4 Cui respondens","Job Satan, ait : Pellem pro pelle, et cuncta qu\u00e6 habet homo dabit pro anima sua ; 5 alioquin mitte manum tuam, et tange os ejus et carnem, et tunc videbis quod in faciem benedicat tibi. 6 Dixit ergo Dominus ad Satan : Ecce in manu tua est : verumtamen animam illius serva. 7 Egressus igitur Satan a facie Domini, percussit Job ulcere pessimo, a planta pedis usque ad verticem ejus ; 8 qui testa saniem radebat, sedens in sterquilinio. 9 Dixit autem illi uxor sua : Adhuc tu permanes in simplicitate tua ? Benedic Deo, et morere. 10 Qui ait ad illam : Quasi una de stultis mulieribus locuta es : si bona suscepimus de manu Dei, mala quare non suscipiamus ? In omnibus his non peccavit Job labiis suis. 11 Igitur audientes tres amici Job omne malum quod accidisset ei, venerunt singuli de loco suo, Eliphaz Themanites, et Baldad Suhites, et Sophar Naa- mathites. Condixerant enim ut pariter venientes visitarent eum, et conso- larentur. 12 Cumque elevassent procul oculos suos, non cognoverunt eum, et exclamantes ploraverunt, scissisque vestibus sparserunt pulverem super caput suum in c\u00e6lum. 13 Et sederunt cum eo in terra septem diebus et septem noctibus : et nemo loquebatur ei verbum : videbant enim dolorem esse vehementem. 3 Post h\u00e6c aperuit Job os suum, et maledixit diei suo, 2 et locutus est : 3 Pereat dies in qua natus sum, et nox in qua dictum est : Conceptus est homo. 4 Dies ille vertatur in tenebras : non requirat eum Deus desuper, et non illustretur lumine. 5 Obscurent eum tenebr\u00e6 et umbra mortis ; occupet eum caligo, et involvatur amaritudine. 6 Noctem illam tenebrosus turbo possideat ; non computetur in diebus anni, nec numeretur in mensibus. 7 Sit nox illa solitaria, nec laude digna. 8 Maledicant ei qui maledicunt diei, qui parati sunt suscitare Leviathan. 9 Obtenebrentur stell\u00e6 caligine ejus ; expectet lucem, et non videat, nec ortum surgentis auror\u00e6. 10 Quia non conclusit ostia ventris qui portavit me, nec abstulit mala ab oculis meis. 11 Quare non in vulva mortuus sum ? egressus ex utero non statim perii ? 12 Quare exceptus genibus ? cur lactatus uberibus ? 13 Nunc enim dormiens silerem, et somno meo requiescerem 14 cum regibus et consulibus terr\u00e6, qui \u00e6di\ufb01cant sibi solitudines ; 15 aut cum principibus qui possident aurum, et replent domos suas argento ; 16 aut sicut abortivum absconditum non subsisterem, 499","Job vel qui concepti non viderunt lucem. 17 Ibi impii cessaverunt a tumultu, et ibi requieverunt fessi robore. 18 Et quondam vincti pariter sine molestia, non audierunt vocem exactoris. 19 Parvus et magnus ibi sunt, et servus liber a domino suo. 20 Quare misero data est lux, et vita his qui in amaritudine anim\u00e6 sunt : 21 qui expectant mortem, et non venit, quasi effodientes thesaurum ; 22 gaudentque vehementer cum invenerint sepulchrum ? 23 viro cujus abscondita est via et circumdedit eum Deus tenebris ? 24 Antequam comedam, suspiro ; et tamquam inundantes aqu\u00e6, sic rugitus meus : 25 quia timor quem timebam evenit mihi, et quod verebar accidit. 26 Nonne dissimulavi ? nonne silui ? nonne quievi ? et venit super me indignatio. 4 Respondens autem Eliphaz Themanites, dixit : 2 Si c\u0153perimus loqui tibi, forsitan moleste accipies ; sed conceptum sermonem tenere quis poterit ? 3 Ecce docuisti multos, et manus lassas roborasti ; 4 vacillantes con\ufb01rmaverunt sermones tui, et genua trementia confortasti. 5 Nunc autem venit super te plaga, et defecisti ; tetigit te, et conturbatus es. 6 Ubi est timor tuus, fortitudo tua, patientia tua, et perfectio viarum tuarum ? 7 Recordare, obsecro te, quis umquam innocens periit ? aut quando recti deleti sunt ? 8 Quin potius vidi eos qui operantur iniquitatem, et seminant dolores, et metunt eos, 9 \ufb02ante Deo perisse, et spiritu ir\u00e6 ejus esse consumptos. 10 Rugitus leonis, et vox le\u00e6n\u00e6, et dentes catulorum leonum contriti sunt. 11 Tigris periit, eo quod non haberet pr\u00e6dam, et catuli leonis dissipati sunt. 12 Porro ad me dictum est verbum absconditum, et quasi furtive suscepit auris mea venas susurri ejus. 13 In horrore visionis nocturn\u00e6, quando solet sopor occupare homines, 14 pavor tenuit me, et tremor, et omnia ossa mea perterrita sunt ; 500","Job 15 et cum spiritus, me pr\u00e6sente, transiret, inhorruerunt pili carnis me\u00e6. 16 Stetit quidam, cujus non agnoscebam vultum, imago coram oculis meis, et vocem quasi aur\u00e6 lenis audivi. 17 Numquid homo, Dei comparatione, justi\ufb01cabitur ? aut factore suo purior erit vir ? 18 Ecce qui serviunt ei, non sunt stabiles, et in angelis suis reperit pravitatem ; 19 quanto magis hi qui habitant domos luteas, qui terrenum habent fundamentum, consumentur velut a tinea ? 20 De mane usque ad vesperam succidentur ; et quia nullus intelligit, in \u00e6ternum peribunt. 21 Qui autem reliqui fuerint, auferentur ex eis ; morientur, et non in sapientia. 5 Voca ergo, si est qui tibi respondeat, et ad aliquem sanctorum convertere. 2 Vere stultum inter\ufb01cit iracundia, et parvulum occidit invidia. 3 Ego vidi stultum \ufb01rma radice, et maledixi pulchritudini ejus statim. 4 Longe \ufb01ent \ufb01lii ejus a salute, et conterentur in porta, et non erit qui eruat. 5 Cujus messem famelicus comedet, et ipsum rapiet armatus, et bibent sitientes divitias ejus. 6 Nihil in terra sine causa \ufb01t, et de humo non oritur dolor. 7 Homo nascitur ad laborem, et avis ad volatum. 8 Quam ob rem ego deprecabor Dominum, et ad Deum ponam eloquium meum : 9 qui facit magna et inscrutabilia, et mirabilia absque numero ; 10 qui dat pluviam super faciem terr\u00e6, et irrigat aquis universa ; 11 qui ponit humiles in sublime, et m\u0153rentes erigit sospitate ; 12 qui dissipat cogitationes malignorum, ne possint implere manus eorum quod c\u0153perant ; 13 qui apprehendit sapientes in astutia eorum, et consilium pravorum dissipat. 14 Per diem incurrent tenebras, et quasi in nocte, sic palpabunt in meridie. 15 Porro salvum faciet egenum a gladio oris eorum, et de manu violenti pauperem. 16 Et erit egeno spes ; 501","Job iniquitas autem contrahet os suum. 17 Beatus homo qui corripitur a Deo : increpationem ergo Domini ne reprobes : 18 quia ipse vulnerat, et medetur ; percutit, et manus ejus sanabunt. 19 In sex tribulationibus liberabit te, et in septima non tangent te malum. 20 In fame eruet te de morte, et in bello de manu gladii. 21 A \ufb02agello lingu\u00e6 absconderis, et non timebis calamitatem cum venerit. 22 In vastitate et fame ridebis, et bestias terr\u00e6 non formidabis. 23 Sed cum lapidibus regionum pactum tuum, et besti\u00e6 terr\u00e6 paci\ufb01c\u00e6 erunt tibi. 24 Et scies quod pacem habeat tabernaculum tuum ; et visitans speciem tuam, non peccabis. 25 Scies quoque quoniam multiplex erit semen tuum, et progenies tua quasi herba terr\u00e6. 26 Ingredieris in abundantia sepulchrum, sicut infertur acervus tritici in tempore suo. 27 Ecce hoc, ut investigavimus, ita est : quod auditum, mente pertracta. 6 Respondens autem Job, dixit : 2 Utinam appenderentur peccata mea quibus iram merui, et calamitas quam patior, in statera ! 3 Quasi arena maris h\u00e6c gravior appareret ; unde et verba mea dolore sunt plena : 4 quia sagitt\u00e6 Domini in me sunt, quarum indignatio ebibit spiritum meum ; et terrores Domini militant contra me. 5 Numquid rugiet onager cum habuerit herbam ? aut mugiet bos cum ante pr\u00e6sepe plenum steterit ? 6 aut poterit comedi insulsum, quod non est sale conditum ? aut potest aliquis gustare quod gustatum affert mortem ? 7 Qu\u00e6 prius nolebat tangere anima mea, nunc, pr\u00e6 angustia, cibi mei sunt. 8 Quis det ut veniat petitio mea, et quod expecto tribuat mihi Deus ? 9 et qui c\u0153pit, ipse me conterat ; solvat manum suam, et succidat me ? 10 Et h\u00e6c mihi sit consolatio, ut af\ufb02igens me dolore, non parcat, nec contradicam sermonibus Sancti. 11 Qu\u00e6 est enim fortitudo mea, ut sustineam ? aut quis \ufb01nis meus, ut patienter agam ? 12 Nec fortitudo lapidum fortitudo mea, nec caro mea \u00e6nea est. 13 Ecce non est auxilium mihi in me, 502","Job et necessarii quoque mei recesserunt a me. 14 Qui tollit ab amico suo misericordiam, timorem Domini derelinquit. 15 Fratres mei pr\u00e6terierunt me, sicut torrens qui raptim transit in convallibus. 16 Qui timent pruinam, irruet super eos nix. 17 Tempore quo fuerint dissipati, peribunt ; et ut incaluerit, solventur de loco suo. 18 Involut\u00e6 sunt semit\u00e6 gressuum eorum ; ambulabunt in vacuum, et peribunt. 19 Considerate semitas Thema, itinera Saba, et expectate paulisper. 20 Confusi sunt, quia speravi : venerunt quoque usque ad me, et pudore cooperti sunt. 21 Nunc venistis ; et modo videntes plagam meam, timetis. 22 Numquid dixi : Afferte mihi, et de substantia vestra donate mihi ? 23 vel : Liberate me de manu hostis, et de manu robustorum eruite me ? 24 Docete me, et ego tacebo : et si quid forte ignoravi, instruite me. 25 Quare detraxistis sermonibus veritatis, cum e vobis nullus sit qui possit arguere me ? 26 Ad increpandum tantum eloquia concinnatis, et in ventum verba profertis. 27 Super pupillum irruitis, et subvertere nitimini amicum vestrum. 28 Verumtamen quod c\u0153pistis explete : pr\u00e6bete aurem, et videte an mentiar. 29 Respondete, obsecro, absque contentione ; et loquentes id quod justum est, judicate. 30 Et non invenietis in lingua mea iniquitatem, nec in faucibus meis stultitia personabit. 7 Militia est vita hominis super terram, et sicut dies mercenarii dies ejus. 2 Sicut servus desiderat umbram, et sicut mercenarius pr\u00e6stolatur \ufb01nem operis sui, 3 sic et ego habui menses vacuos, et noctes laboriosas enumeravi mihi. 4 Si dormiero, dicam : Quando consurgam ? et rursum expectabo vesperam, et replebor doloribus usque ad tenebras. 5 Induta est caro mea putredine, et sordibus pulveris cutis mea aruit et contracta est. 6 Dies mei velocius transierunt quam a texente tela succiditur, et consumpti sunt absque ulla spe. 7 Memento quia ventus est vita mea, 503","Job et non revertetur oculus meus ut videat bona. 8 Nec aspiciet me visus hominis ; oculi tui in me, et non subsistam. 9 Sicut consumitur nubes, et pertransit, sic qui descenderit ad inferos, non ascendet. 10 Nec revertetur ultra in domum suam, neque cognoscet eum amplius locus ejus. 11 Quapropter et ego non parcam ori meo : loquar in tribulatione spiritus mei ; confabulabor cum amaritudine anim\u00e6 me\u00e6. 12 Numquid mare ego sum, aut cetus, quia circumdedisti me carcere ? 13 Si dixero : Consolabitur me lectulus meus, et relevabor loquens mecum in strato meo : 14 terrebis me per somnia, et per visiones horrore concuties. 15 Quam ob rem elegit suspendium anima mea, et mortem ossa mea. 16 Desperavi : nequaquam ultra jam vivam : parce mihi, nihil enim sunt dies mei. 17 Quid est homo, quia magni\ufb01cas eum ? aut quid apponis erga eum cor tuum ? 18 Visitas eum diluculo, et subito probas illum. 19 Usquequo non parcis mihi, nec dimittis me ut glutiam salivam meam ? 20 Peccavi ; quid faciam tibi, o custos hominum ? quare posuisti me contrarium tibi, et factus sum mihimetipsi gravis ? 21 Cur non tollis peccatum meum, et quare non aufers iniquitatem meam ? ecce nunc in pulvere dormiam, et si mane me qu\u00e6sieris, non subsistam. 8 Respondens autem Baldad Suhites, dixit : 2 Usquequo loqueris talia, et spiritus multiplex sermones oris tui ? 3 Numquid Deus supplantat judicium ? aut Omnipotens subvertit quod justum est ? 4 Etiam si \ufb01lii tui peccaverunt ei, et dimisit eos in manu iniquitatis su\u00e6 : 5 tu tamen si diluculo consurrexeris ad Deum, et Omnipotentem fueris deprecatus ; 6 si mundus et rectus incesseris : statim evigilabit ad te, et pacatum reddet habitaculum justiti\u00e6 tu\u00e6, 7 in tantum ut si priora tua fuerint parva, et novissima tua multiplicentur nimis. 8 Interroga enim generationem pristinam, 504","Job et diligenter investiga patrum memoriam 9 (hesterni quippe sumus, et ignoramus, quoniam sicut umbra dies nostri sunt super terram), 10 et ipsi docebunt te, loquentur tibi, et de corde suo proferent eloquia. 11 Numquid vivere potest scirpus absque humore ? aut crescere carectum sine aqua ? 12 Cum adhuc sit in \ufb02ore, nec carpatur manu, ante omnes herbas arescit. 13 Sic vi\u00e6 omnium qui obliviscuntur Deum, et spes hypocrit\u00e6 peribit. 14 Non ei placebit vecordia sua, et sicut tela aranearum \ufb01ducia ejus. 15 Innitetur super domum suam, et non stabit ; fulciet eam, et non consurget. 16 Humectus videtur antequam veniat sol, et in ortu suo germen ejus egredietur. 17 Super acervum petrarum radices ejus densabuntur, et inter lapides commorabitur. 18 Si absorbuerit eum de loco suo, negabit eum, et dicet : Non novi te. 19 H\u00e6c est enim l\u00e6titia vi\u00e6 ejus, ut rursum de terra alii germinentur. 20 Deus non projiciet simplicem, nec porriget manum malignis, 21 donec impleatur risu os tuum, et labia tua jubilo. 22 Qui oderunt te induentur confusione, et tabernaculum impiorum non subsistet. 9 Et respondens Job, ait : 2 Vere scio quod ita sit, et quod non justi\ufb01cetur homo compositus Deo. 3 Si voluerit contendere cum eo, non poterit ei respondere unum pro mille. 4 Sapiens corde est, et fortis robore : quis restitit ei, et pacem habuit ? 5 Qui transtulit montes, et nescierunt hi quos subvertit in furore suo. 6 Qui commovet terram de loco suo, et column\u00e6 ejus concutiuntur. 7 Qui pr\u00e6cipit soli, et non oritur, et stellas claudit quasi sub signaculo. 8 Qui extendit c\u00e6los solus, et graditur super \ufb02uctus maris. 9 Qui facit Arcturum et Oriona, et Hyadas et interiora austri. 10 Qui facit magna, et incomprehensibilia, et mirabilia, quorum non est numerus. 505","Job 11 Si venerit ad me, non videbo eum ; si abierit, non intelligam. 12 Si repente interroget, quis respondebit ei ? vel quis dicere potest : Cur ita facis ? 13 Deus, cujus ir\u00e6 nemo resistere potest, et sub quo curvantur qui portant orbem. 14 Quantus ergo sum ego, ut respondeam ei, et loquar verbis meis cum eo ? 15 qui etiam si habuero quippiam justum, non respondebo : sed meum judicem deprecabor. 16 Et cum invocantem exaudierit me, non credo quod audierit vocem meam. 17 In turbine enim conteret me, et multiplicabit vulnera mea, etiam sine causa. 18 Non concedit requiescere spiritum meum, et implet me amaritudinibus. 19 Si fortitudo qu\u00e6ritur, robustissimus est ; si \u00e6quitas judicii, nemo audet pro me testimonium dicere. 20 Si justi\ufb01care me voluero, os meum condemnabit me ; si innocentem ostendero, pravum me comprobabit. 21 Etiam si simplex fuero, hoc ipsum ignorabit anima mea, et t\u00e6debit me vit\u00e6 me\u00e6. 22 Unum est quod locutus sum : et innocentem et impium ipse consumit. 23 Si \ufb02agellat, occidat semel, et non de p\u0153nis innocentum rideat. 24 Terra data est in manus impii ; vultum judicum ejus operit. Quod si non ille est, quis ergo est ? 25 Dies mei velociores fuerunt cursore ; fugerunt, et non viderunt bonum. 26 Pertransierunt quasi naves poma portantes ; sicut aquila volans ad escam. 27 Cum dixero : Nequaquam ita loquar : commuto faciem meam, et dolore torqueor. 28 Verebar omnia opera mea, sciens quod non parceres delinquenti. 29 Si autem et sic impius sum, quare frustra laboravi ? 30 Si lotus fuero quasi aquis nivis, et fulserint velut mundissim\u00e6 manus me\u00e6, 31 tamen sordibus intinges me, et abominabuntur me vestimenta mea. 32 Neque enim viro qui similis mei est, respondebo ; nec qui mecum in judicio ex \u00e6quo possit audiri. 33 Non est qui utrumque valeat arguere, et ponere manum suam in ambobus. 34 Auferat a me virgam suam, et pavor ejus non me terreat. 35 Loquar, et non timebo eum ; 506","Job neque enim possum metuens respondere. 10 T\u00e6det animam meam vit\u00e6 me\u00e6 ; dimittam adversum me eloquium meum : loquar in amaritudine anim\u00e6 me\u00e6. 2 Dicam Deo : Noli me condemnare ; indica mihi cur me ita judices. 3 Numquid bonum tibi videtur, si calumnieris me, et opprimas me opus manuum tuarum, et consilium impiorum adjuves ? 4 Numquid oculi carnei tibi sunt ? aut sicut videt homo, et tu videbis ? 5 Numquid sicut dies hominis dies tui, et anni tui sicut humana sunt tempora, 6 ut qu\u00e6ras iniquitatem meam, et peccatum meum scruteris, 7 et scias quia nihil impium fecerim, cum sit nemo qui de manu tua possit eruere ? 8 Manus tu\u00e6 fecerunt me, et plasmaverunt me totum in circuitu : et sic repente pr\u00e6cipitas me ? 9 Memento, qu\u00e6so, quod sicut lutum feceris me, et in pulverem reduces me. 10 Nonne sicut lac mulsisti me, et sicut caseum me coagulasti ? 11 Pelle et carnibus vestisti me ; ossibus et nervis compegisti me. 12 Vitam et misericordiam tribuisti mihi, et visitatio tua custodivit spiritum meum. 13 Licet h\u00e6c celes in corde tuo, tamen scio quia universorum memineris. 14 Si peccavi, et ad horam pepercisti mihi, cur ab iniquitate mea mundum me esse non pateris ? 15 Et si impius fuero, v\u00e6 mihi est ; et si justus, non levabo caput, saturatus af\ufb02ictione et miseria. 16 Et propter superbiam quasi le\u00e6nam capies me, reversusque mirabiliter me crucias. 17 Instauras testes tuos contra me, et multiplicas iram tuam adversum me, et p\u0153n\u00e6 militant in me. 18 Quare de vulva eduxisti me ? qui utinam consumptus essem, ne oculus me videret. 19 Fuissem quasi non essem, de utero translatus ad tumulum. 20 Numquid non paucitas dierum meorum \ufb01nietur brevi ? dimitte ergo me, ut plangam paululum dolorem meum, 21 antequam vadam, et non revertar, ad terram tenebrosam, et opertam mortis caligine : 22 terram miseri\u00e6 et tenebrarum, 507","Job ubi umbra mortis et nullus ordo, sed sempiternus horror inhabitat. 11 Respondens autem Sophar Naamathites, dixit : 2 Numquid qui multa loquitur, non et audiet ? aut vir verbosus justi\ufb01cabitur ? 3 Tibi soli tacebunt homines ? et cum ceteros irriseris, a nullo confutaberis ? 4 Dixisti enim : Purus est sermo meus, et mundus sum in conspectu tuo. 5 Atque utinam Deus loqueretur tecum, et aperiret labia sua tibi, 6 ut ostenderet tibi secreta sapienti\u00e6, et quod multiplex esset lex ejus : et intelligeres quod multo minora exigaris ab eo quam meretur iniquitas tua ! 7 Forsitan vestigia Dei comprehendes, et usque ad perfectum Omnipotentem reperies ? 8 Excelsior c\u00e6lo est, et quid facies ? profundior inferno, et unde cognosces ? 9 Longior terra mensura ejus, et latior mari. 10 Si subverterit omnia, vel in unum coarctaverit, quis contradicet ei ? 11 Ipse enim novit hominum vanitatem ; et videns iniquitatem, nonne considerat ? 12 Vir vanus in superbiam erigitur, et tamquam pullum onagri se liberum natum putat. 13 Tu autem \ufb01rmasti cor tuum, et expandisti ad eum manus tuas. 14 Si iniquitatem qu\u00e6 est in manu tua abstuleris a te, et non manserit in tabernaculo tuo injustitia, 15 tunc levare poteris faciem tuam absque macula ; et eris stabilis, et non timebis. 16 Miseri\u00e6 quoque oblivisceris, et quasi aquarum qu\u00e6 pr\u00e6terierunt recordaberis. 17 Et quasi meridianus fulgor consurget tibi ad vesperam ; et cum te consumptum putaveris, orieris ut lucifer. 18 Et habebis \ufb01duciam, proposita tibi spe : et defossus securus dormies. 19 Requiesces, et non erit qui te exterreat ; et deprecabuntur faciem tuam plurimi. 20 Oculi autem impiorum de\ufb01cient, et effugium peribit ab eis : et spes illorum abominatio anim\u00e6. 12 Respondens autem Job, dixit : 2 Ergo vos estis soli homines, 508","Job et vobiscum morietur sapientia ? 3 Et mihi est cor sicut et vobis, nec inferior vestri sum ; quis enim h\u00e6c qu\u00e6 nostis ignorat ? 4 Qui deridetur ab amico suo, sicut ego, invocabit Deum, et exaudiet eum : deridetur enim justi simplicitas. 5 Lampas contempta apud cogitationes divitum parata ad tempus statutum. 6 Abundant tabernacula pr\u00e6donum, et audacter provocant Deum, cum ipse dederit omnia in manus eorum. 7 Nimirum interroga jumenta, et docebunt te ; et volatilia c\u00e6li, et indicabunt tibi. 8 Loquere terr\u00e6, et respondebit tibi, et narrabunt pisces maris. 9 Quis ignorat quod omnia h\u00e6c manus Domini fecerit ? 10 In cujus manu anima omnis viventis, et spiritus univers\u00e6 carnis hominis. 11 Nonne auris verba dijudicat ? et fauces comedentis, saporem ? 12 In antiquis est sapientia, et in multo tempore prudentia. 13 Apud ipsum est sapientia et fortitudo ; ipse habet consilium et intelligentiam. 14 Si destruxerit, nemo est qui \u00e6di\ufb01cet ; si incluserit hominem, nullus est qui aperiat. 15 Si continuerit aquas, omnia siccabuntur ; et si emiserit eas, subvertent terram. 16 Apud ipsum est fortitudo et sapientia ; ipse novit et decipientem, et eum qui decipitur. 17 Adducit consiliarios in stultum \ufb01nem, et judices in stuporem. 18 Balteum regum dissolvit, et pr\u00e6cingit fune renes eorum. 19 Ducit sacerdotes inglorios, et optimates supplantat : 20 commutans labium veracium, et doctrinam senum auferens. 21 Effundit despectionem super principes, eos qui oppressi fuerant relevans. 22 Qui revelat profunda de tenebris, et producit in lucem umbram mortis. 23 Qui multiplicat gentes, et perdit eas, et subversas in integrum restituit. 24 Qui immutat cor principum populi terr\u00e6, et decipit eos ut frustra incedant per invium : 25 palpabunt quasi in tenebris, et non in luce, et errare eos faciet quasi ebrios. 509","Job 13 Ecce omnia h\u00e6c vidit oculus meus, et audivit auris mea, et intellexi singula. 2 Secundum scientiam vestram et ego novi : nec inferior vestri sum. 3 Sed tamen ad Omnipotentem loquar, et disputare cum Deo cupio : 4 prius vos ostendens fabricatores mendacii, et cultores perversorum dogmatum. 5 Atque utinam taceretis, ut putaremini esse sapientes. 6 Audite ergo correptionem meam, et judicium labiorum meorum attendite. 7 Numquid Deus indiget vestro mendacio, ut pro illo loquamini dolos ? 8 numquid faciem ejus accipitis, et pro Deo judicare nitimini ? 9 aut placebit ei quem celare nihil potest ? aut decipietur, ut homo, vestris fraudulentiis ? 10 Ipse vos arguet, quoniam in abscondito faciem ejus accipitis. 11 Statim ut se commoverit, turbabit vos, et terror ejus irruet super vos. 12 Memoria vestra comparabitur cineri, et redigentur in lutum cervices vestr\u00e6. 13 Tacete paulisper, ut loquar quodcumque mihi mens suggesserit. 14 Quare lacero carnes meas dentibus meis, et animam meam porto in manibus meis ? 15 Etiam si occiderit me, in ipso sperabo : verumtamen vias meas in conspectu ejus arguam. 16 Et ipse erit salvator meus : non enim veniet in conspectu ejus omnis hypocrita. 17 Audite sermonem meum, et \u00e6nigmata percipite auribus vestris. 18 Si fuero judicatus, scio quod justus inveniar. 19 Quis est qui judicetur mecum ? veniat : quare tacens consumor ? 20 Duo tantum ne facias mihi, et tunc a facie tua non abscondar : 21 manum tuam longe fac a me, et formido tua non me terreat. 22 Voca me, et ego respondebo tibi : aut certe loquar, et tu responde mihi. 23 Quantas habeo iniquitates et peccata ? scelera mea et delicta ostende mihi. 24 Cur faciem tuam abscondis, et arbitraris me inimicum tuum ? 25 Contra folium, quod vento rapitur, ostendis potentiam tuam, et stipulam siccam persequeris : 510","Job 26 scribis enim contra me amaritudines, et consumere me vis peccatis adolescenti\u00e6 me\u00e6. 27 Posuisti in nervo pedem meum, et observasti omnes semitas meas, et vestigia pedum meorum considerasti : 28 qui quasi putredo consumendus sum, et quasi vestimentum quod comeditur a tinea. 14 Homo natus de muliere, brevi vivens tempore, repletur multis miseriis. 2 Qui quasi \ufb02os egreditur et conteritur, et fugit velut umbra, et numquam in eodem statu permanet. 3 Et dignum ducis super hujuscemodi aperire oculos tuos, et adducere eum tecum in judicium ? 4 Quis potest facere mundum de immundo conceptum semine ? nonne tu qui solus es ? 5 Breves dies hominis sunt : numerus mensium ejus apud te est : constituisti terminos ejus, qui pr\u00e6teriri non poterunt. 6 Recede paululum ab eo, ut quiescat, donec optata veniat, sicut mercenarii, dies ejus. 7 Lignum habet spem : si pr\u00e6cisum fuerit, rursum virescit, et rami ejus pullulant. 8 Si senuerit in terra radix ejus, et in pulvere emortuus fuerit truncus illius, 9 ad odorem aqu\u00e6 germinabit, et faciet comam, quasi cum primum plantatum est. 10 Homo vero cum mortuus fuerit, et nudatus, atque consumptus, ubi, qu\u00e6so, est ? 11 Quomodo si recedant aqu\u00e6 de mari, et \ufb02uvius vacuefactus arescat : 12 sic homo, cum dormierit, non resurget : donec atteratur c\u00e6lum, non evigilabit, nec consurget de somno suo. 13 Quis mihi hoc tribuat, ut in inferno protegas me, et abscondas me donec pertranseat furor tuus, et constituas mihi tempus in quo recorderis mei ? 14 Putasne mortuus homo rursum vivat ? cunctis diebus quibus nunc milito, expecto donec veniat immutatio mea. 15 Vocabis me, et ego respondebo tibi : operi manuum tuarum porriges dexteram. 16 Tu quidem gressus meos dinumerasti : sed parce peccatis meis. 17 Signasti quasi in sacculo delicta mea, sed curasti iniquitatem meam. 18 Mons cadens de\ufb02uit, et saxum transfertur de loco suo : 19 lapides excavant aqu\u00e6, 511","Job et alluvione paulatim terra consumitur : et hominem ergo similiter perdes. 20 Roborasti eum paululum, ut in perpetuum transiret : immutabis faciem ejus, et emittes eum. 21 Sive nobiles fuerint \ufb01lii ejus, sive ignobiles, non intelliget. 22 Attamen caro ejus, dum vivet, dolebit, et anima illius super semetipso lugebit. 15 Respondens autem Eliphaz Themanites, dixit : 2 Numquid sapiens respondebit quasi in ventum loquens, et implebit ardore stomachum suum ? 3 Arguis verbis eum qui non est \u00e6qualis tibi, et loqueris quod tibi non expedit. 4 Quantum in te est, evacuasti timorem, et tulisti preces coram Deo. 5 Docuit enim iniquitas tua os tuum, et imitaris linguam blasphemantium. 6 Condemnabit te os tuum, et non ego : et labia tua respondebunt tibi. 7 Numquid primus homo tu natus es, et ante colles formatus ? 8 numquid consilium Dei audisti, et inferior te erit ejus sapientia ? 9 Quid nosti quod ignoremus ? quid intelligis quod nesciamus ? 10 Et senes et antiqui sunt in nobis, multo vetustiores quam patres tui. 11 Numquid grande est ut consoletur te Deus ? sed verba tua prava hoc prohibent. 12 Quid te elevat cor tuum, et quasi magna cogitans attonitos habes oculos ? 13 Quid tumet contra Deum spiritus tuus, ut proferas de ore tuo hujuscemodi sermones ? 14 Quid est homo ut immaculatus sit, et ut justus appareat natus de muliere ? 15 Ecce inter sanctos ejus nemo immutabilis, et c\u00e6li non sunt mundi in conspectu ejus. 16 Quanto magis abominabilis et inutilis homo, qui bibit quasi aquam iniquitatem ? 17 Ostendam tibi : audi me : quod vidi, narrabo tibi. 18 Sapientes con\ufb01tentur, et non abscondunt patres suos : 19 quibus solis data est terra, et non transivit alienus per eos. 20 Cunctis diebus suis impius superbit, et numerus annorum incertus est tyrannidis ejus. 21 Sonitus terroris semper in auribus illius : 512","Job et cum pax sit, ille semper insidias suspicatur. 22 Non credit quod reverti possit de tenebris ad lucem, circumspectans undique gladium. 23 Cum se moverit ad qu\u00e6rendum panem, novit quod paratus sit in manu ejus tenebrarum dies. 24 Terrebit eum tribulatio, et angustia vallabit eum, sicut regem qui pr\u00e6paratur ad pr\u00e6lium. 25 Tetendit enim adversus Deum manum suam, et contra Omnipotentem roboratus est. 26 Cucurrit adversus eum erecto collo, et pingui cervice armatus est. 27 Operuit faciem ejus crassitudo, et de lateribus ejus arvina dependet. 28 Habitavit in civitatibus desolatis, et in domibus desertis, qu\u00e6 in tumulos sunt redact\u00e6. 29 Non ditabitur, nec perseverabit substantia ejus, nec mittet in terra radicem suam. 30 Non recedet de tenebris : ramos ejus arefaciet \ufb02amma, et auferetur spiritu oris sui. 31 Non credet, frustra errore deceptus, quod aliquo pretio redimendus sit. 32 Antequam dies ejus impleantur peribit, et manus ejus arescent. 33 L\u00e6detur quasi vinea in primo \ufb02ore botrus ejus, et quasi oliva projiciens \ufb02orem suum. 34 Congregatio enim hypocrit\u00e6 sterilis, et ignis devorabit tabernacula eorum qui munera libenter accipiunt. 35 Concepit dolorem, et peperit iniquitatem, et uterus ejus pr\u00e6parat dolos. 16 Respondens autem Job, dixit : 2 Audivi frequenter talia : consolatores onerosi omnes vos estis. 3 Numquid habebunt \ufb01nem verba ventosa ? aut aliquid tibi molestum est, si loquaris ? 4 Poteram et ego similia vestri loqui, atque utinam esset anima vestra pro anima mea : 5 consolarer et ego vos sermonibus, et moverem caput meum super vos ; 6 roborarem vos ore meo, et moverem labia mea, quasi parcens vobis. 7 Sed quid agam ? Si locutus fuero, non quiescet dolor meus, et si tacuero, non recedet a me. 8 Nunc autem oppressit me dolor meus, et in nihilum redacti sunt omnes artus mei. 9 Rug\u00e6 me\u00e6 testimonium dicunt contra me, 513","Job et suscitatur falsiloquus adversus faciem meam, contradicens mihi. 10 Collegit furorem suum in me, et comminans mihi, infremuit contra me dentibus suis : hostis meus terribilibus oculis me intuitus est. 11 Aperuerunt super me ora sua, et exprobrantes percusserunt maxillam meam : satiati sunt p\u0153nis meis. 12 Conclusit me Deus apud iniquum, et manibus impiorum me tradidit. 13 Ego ille quondam opulentus, repente contritus sum : tenuit cervicem meam, confregit me, et posuit me sibi quasi in signum. 14 Circumdedit me lanceis suis ; convulneravit lumbos meos : non pepercit, et effudit in terra viscera mea. 15 Concidit me vulnere super vulnus : irruit in me quasi gigas. 16 Saccum consui super cutem meam, et operui cinere carnem meam. 17 Facies mea intumuit a \ufb02etu, et palpebr\u00e6 me\u00e6 caligaverunt. 18 H\u00e6c passus sum absque iniquitate manus me\u00e6, cum haberem mundas ad Deum preces. 19 Terra, ne operias sanguinem meum, neque inveniat in te locum latendi clamor meus : 20 ecce enim in c\u00e6lo testis meus, et conscius meus in excelsis. 21 Verbosi amici mei : ad Deum stillat oculus meus : 22 atque utinam sic judicaretur vir cum Deo, quomodo judicatur \ufb01lius hominis cum collega suo. 23 Ecce enim breves anni transeunt, et semitam per quam non revertar ambulo. 17 Spiritus meus attenuabitur ; dies mei breviabuntur : et solum mihi superest sepulchrum. 2 Non peccavi, et in amaritudinibus moratur oculus meus. 3 Libera me, Domine, et pone me juxta te, et cujusvis manus pugnet contra me. 4 Cor eorum longe fecisti a disciplina : propterea non exaltabuntur. 5 Pr\u00e6dam pollicetur sociis, et oculi \ufb01liorum ejus de\ufb01cient. 6 Posuit me quasi in proverbium vulgi, et exemplum sum coram eis. 7 Caligavit ab indignatione oculus meus, et membra mea quasi in nihilum redacta sunt. 514","Job 8 Stupebunt justi super hoc, et innocens contra hypocritam suscitabitur. 9 Et tenebit justus viam suam, et mundis manibus addet fortitudinem. 10 Igitur omnes vos convertimini, et venite, et non inveniam in vobis ullum sapientem. 11 Dies mei transierunt ; cogitationes me\u00e6 dissipat\u00e6 sunt, torquentes cor meum. 12 Noctem verterunt in diem, et rursum post tenebras spero lucem. 13 Si sustinuero, infernus domus mea est, et in tenebris stravi lectulum meum. 14 Putredini dixi : Pater meus es ; Mater mea, et soror mea, vermibus. 15 Ubi est ergo nunc pr\u00e6stolatio mea ? et patientiam meam quis considerat ? 16 In profundissimum infernum descendent omnia mea : putasne saltem ibi erit requies mihi ? 18 Respondens autem Baldad Suhites, dixit : 2 Usque ad quem \ufb01nem verba jactabitis ? intelligite prius, et sic loquamur. 3 Quare reputati sumus ut jumenta, et sorduimus coram vobis ? 4 Qui perdis animam tuam in furore tuo, numquid propter te derelinquetur terra, et transferentur rupes de loco suo ? 5 Nonne lux impii extinguetur, nec splendebit \ufb02amma ignis ejus ? 6 Lux obtenebrescet in tabernaculo illius, et lucerna qu\u00e6 super eum est extinguetur. 7 Arctabuntur gressus virtutis ejus, et pr\u00e6cipitabit eum consilium suum. 8 Immisit enim in rete pedes suos, et in maculis ejus ambulat. 9 Tenebitur planta illius laqueo, et exardescet contra eum sitis. 10 Abscondita est in terra pedica ejus, et decipula illius super semitam. 11 Undique terrebunt eum formidines, et involvent pedes ejus. 12 Attenuetur fame robur ejus, et inedia invadat costas illius. 13 Devoret pulchritudinem cutis ejus ; consumat brachia illius primogenita mors. 14 Avellatur de tabernaculo suo \ufb01ducia ejus, et calcet super eum, quasi rex, interitus. 15 Habitent in tabernaculo illius socii ejus qui non est ; 515","Job aspergatur in tabernaculo ejus sulphur. 16 Deorsum radices ejus siccentur : sursum autem atteratur messis ejus. 17 Memoria illius pereat de terra, et non celebretur nomen ejus in plateis. 18 Expellet eum de luce in tenebras, et de orbe transferet eum. 19 Non erit semen ejus, neque progenies in populo suo, nec ull\u00e6 reliqui\u00e6 in regionibus ejus. 20 In die ejus stupebunt novissimi, et primos invadet horror. 21 H\u00e6c sunt ergo tabernacula iniqui, et iste locus ejus qui ignorat Deum. 19 Respondens autem Job, dixit : 2 Usquequo af\ufb02igitis animam meam, et atteritis me sermonibus ? 3 En decies confunditis me, et non erubescitis opprimentes me. 4 Nempe etsi ignoravi, mecum erit ignorantia mea. 5 At vos contra me erigimini, et arguitis me opprobriis meis. 6 Saltem nunc intelligite quia Deus non \u00e6quo judicio af\ufb02ixerit me, et \ufb02agellis suis me cinxerit. 7 Ecce clamabo, vim patiens, et nemo audiet ; vociferabor, et non est qui judicet. 8 Semitam meam circumsepsit, et transire non possum : et in calle meo tenebras posuit. 9 Spoliavit me gloria mea, et abstulit coronam de capite meo. 10 Destruxit me undique, et pereo : et quasi evuls\u00e6 arbori abstulit spem meam. 11 Iratus est contra me furor ejus, et sic me habuit quasi hostem suum. 12 Simul venerunt latrones ejus, et fecerunt sibi viam per me, et obsederunt in gyro tabernaculum meum. 13 Fratres meos longe fecit a me, et noti mei quasi alieni recesserunt a me. 14 Dereliquerunt me propinqui mei, et qui me noverant obliti sunt mei. 15 Inquilini domus me\u00e6 et ancill\u00e6 me\u00e6 sicut alienum habuerunt me, et quasi peregrinus fui in oculis eorum. 16 Servum meum vocavi, et non respondit : ore proprio deprecabar illum. 17 Halitum meum exhorruit uxor mea, et orabam \ufb01lios uteri mei. 516","Job 18 Stulti quoque despiciebant me : et cum ab eis recessissem, detrahebant mihi. 19 Abominati sunt me quondam consiliarii mei, et quem maxime diligebam, aversatus est me. 20 Pelli me\u00e6, consumptis carnibus, adh\u00e6sit os meum, et derelicta sunt tantummodo labia circa dentes meos. 21 Miseremini mei, miseremini mei saltem vos, amici mei, quia manus Domini tetigit me. 22 Quare persequimini me sicut Deus, et carnibus meis saturamini ? 23 Quis mihi tribuat ut scribantur sermones mei ? quis mihi det ut exarentur in libro 24 stylo ferreo et plumbi lamina, vel celte sculpantur in silice ? 25 Scio enim quod redemptor meus vivit, et in novissimo die de terra surrecturus sum : 26 et rursum circumdabor pelle mea, et in carne mea videbo Deum meum : 27 quem visurus sum ego ipse, et oculi mei conspecturi sunt, et non alius : reposita est h\u00e6c spes mea in sinu meo. 28 Quare ergo nunc dicitis : Persequamur eum, et radicem verbi inveniamus contra eum ? 29 Fugite ergo a facie gladii, quoniam ultor iniquitatum gladius est : et scitote esse judicium. 20 Respondens autem Sophar Naamathites, dixit : 2 Idcirco cogitationes me\u00e6 vari\u00e6 succedunt sibi, et mens in diversa rapitur. 3 Doctrinam qua me arguis audiam, et spiritus intelligenti\u00e6 me\u00e6 respondebit mihi. 4 Hoc scio a principio, ex quo positus est homo super terram, 5 quod laus impiorum brevis sit, et gaudium hypocrit\u00e6 ad instar puncti. 6 Si ascenderit usque ad c\u00e6lum superbia ejus, et caput ejus nubes tetigerit, 7 quasi sterquilinium in \ufb01ne perdetur, et qui eum viderant, dicent : Ubi est ? 8 Velut somnium avolans non invenietur : transiet sicut visio nocturna. 9 Oculus qui eum viderat non videbit, neque ultra intuebitur eum locus suus. 10 Filii ejus atterentur egestate, et manus illius reddent ei dolorem suum. 11 Ossa ejus implebuntur vitiis adolescenti\u00e6 ejus, et cum eo in pulvere dormient. 12 Cum enim dulce fuerit in ore ejus malum, 517","Job abscondet illud sub lingua sua. 13 Parcet illi, et non derelinquet illud, et celabit in gutture suo. 14 Panis ejus in utero illius vertetur in fel aspidum intrinsecus. 15 Divitias quas devoravit evomet, et de ventre illius extrahet eas Deus. 16 Caput aspidum suget, et occidet eum lingua viper\u00e6. 17 (Non videat rivulos \ufb02uminis, torrentes mellis et butyri.) 18 Luet qu\u00e6 fecit omnia, nec tamen consumetur : juxta multitudinem adinventionum suarum, sic et sustinebit. 19 Quoniam confringens nudavit pauperes : domum rapuit, et non \u00e6di\ufb01cavit eam. 20 Nec est satiatus venter ejus : et cum habuerit qu\u00e6 concupierat, possidere non poterit. 21 Non remansit de cibo ejus, et propterea nihil permanebit de bonis ejus. 22 Cum satiatus fuerit, arctabitur : \u00e6stuabit, et omnis dolor irruet super eum. 23 Utinam impleatur venter ejus, ut emittat in eum iram furoris sui, et pluat super illum bellum suum. 24 Fugiet arma ferrea, et irruet in arcum \u00e6reum. 25 Eductus, et egrediens de vagina sua, et fulgurans in amaritudine sua : vadent et venient super eum horribiles. 26 Omnes tenebr\u00e6 abscondit\u00e6 sunt in occultis ejus ; devorabit eum ignis qui non succenditur : af\ufb02igetur relictus in tabernaculo suo. 27 Revelabunt c\u00e6li iniquitatem ejus, et terra consurget adversus eum. 28 Apertum erit germen domus illius : detrahetur in die furoris Dei. 29 H\u00e6c est pars hominis impii a Deo, et h\u00e6reditas verborum ejus a Domino. 21 Respondens autem Job, dixit : 2 Audite, qu\u00e6so, sermones meos, et agite p\u0153nitentiam. 3 Sustinete me, et ego loquar : et post mea, si videbitur, verba, ridete. 4 Numquid contra hominem disputatio mea est, ut merito non debeam contristari ? 5 Attendite me et obstupescite, et superponite digitum ori vestro. 6 Et ego, quando recordatus fuero, pertimesco, 518","Job et concutit carnem meam tremor. 7 Quare ergo impii vivunt, sublevati sunt, confortatique divitiis ? 8 Semen eorum permanet coram eis : propinquorum turba et nepotum in conspectu eorum. 9 Domus eorum secur\u00e6 sunt et pacat\u00e6, et non est virga Dei super illos. 10 Bos eorum concepit, et non abortivit : vacca peperit, et non est privata f\u0153tu suo. 11 Egrediuntur quasi greges parvuli eorum, et infantes eorum exultant lusibus. 12 Tenent tympanum et citharam, et gaudent ad sonitum organi. 13 Ducunt in bonis dies suos, et in puncto ad inferna descendunt. 14 Qui dixerunt Deo : Recede a nobis, et scientiam viarum tuarum nolumus. 15 Quis est Omnipotens, ut serviamus ei ? et quid nobis prodest si oraverimus illum ? 16 Verumtamen quia non sunt in manu eorum bona sua, consilium impiorum longe sit a me. 17 Quoties lucerna impiorum extinguetur, et superveniet eis inundatio, et dolores dividet furoris sui ? 18 Erunt sicut pale\u00e6 ante faciem venti, et sicut favilla quam turbo dispergit. 19 Deus servabit \ufb01liis illius dolorem patris, et cum reddiderit, tunc sciet. 20 Videbunt oculi ejus interfectionem suam, et de furore Omnipotentis bibet. 21 Quid enim ad eum pertinet de domo sua post se, et si numerus mensium ejus dimidietur ? 22 Numquid Deus docebit quispiam scientiam, qui excelsos judicat ? 23 Iste moritur robustus et sanus, dives et felix : 24 viscera ejus plena sunt adipe, et medullis ossa illius irrigantur : 25 alius vero moritur in amaritudine anim\u00e6 absque ullis opibus : 26 et tamen simul in pulvere dormient, et vermes operient eos. 27 Certe novi cogitationes vestras, et sententias contra me iniquas. 28 Dicitis enim : Ubi est domus principis ? et ubi tabernacula impiorum ? 29 Interrogate quemlibet de viatoribus, et h\u00e6c eadem illum intelligere cognoscetis : 30 quia in diem perditionis servatur malus, et ad diem furoris ducetur. 519","Job 31 Quis arguet coram eo viam ejus ? et qu\u00e6 fecit, quis reddet illi ? 32 Ipse ad sepulchra ducetur, et in congerie mortuorum vigilabit. 33 Dulcis fuit glareis Cocyti, et post se omnem hominem trahet, et ante se innumerabiles. 34 Quomodo igitur consolamini me frustra, cum responsio vestra repugnare ostensa sit veritati ? 22 Respondens autem Eliphaz Themanites, dixit : 2 Numquid Deo potest comparari homo, etiam cum perfect\u00e6 fuerit scienti\u00e6 ? 3 Quid prodest Deo, si justus fueris ? aut quid ei confers, si immaculata fuerit via tua ? 4 Numquid timens arguet te, et veniet tecum in judicium, 5 et non propter malitiam tuam plurimam, et in\ufb01nitas iniquitates tuas ? 6 Abstulisti enim pignus fratrum tuorum sine causa, et nudos spoliasti vestibus. 7 Aquam lasso non dedisti, et esurienti subtraxisti panem. 8 In fortitudine brachii tui possidebas terram, et potentissimus obtinebas eam. 9 Viduas dimisisti vacuas, et lacertos pupillorum comminuisti. 10 Propterea circumdatus es laqueis, et conturbat te formido subita. 11 Et putabas te tenebras non visurum, et impetu aquarum inundantium non oppressum iri ? 12 an non cogitas quod Deus excelsior c\u00e6lo sit, et super stellarum verticem sublimetur ? 13 Et dicis : Quid enim novit Deus ? et quasi per caliginem judicat. 14 Nubes latibulum ejus, nec nostra considerat, et circa cardines c\u00e6li perambulat. 15 Numquid semitam s\u00e6culorum custodire cupis, quam calcaverunt viri iniqui, 16 qui sublati sunt ante tempus suum, et \ufb02uvius subvertit fundamentum eorum ? 17 Qui dicebant Deo : Recede a nobis : et quasi nihil posset facere Omnipotens, \u00e6stimabant eum, 18 cum ille implesset domos eorum bonis : quorum sententia procul sit a me. 19 Videbunt justi, et l\u00e6tabuntur, et innocens subsannabit eos : 20 nonne succisa est erectio eorum ? et reliquias eorum devoravit ignis ? 520","Job 21 Acquiesce igitur ei, et habeto pacem, et per h\u00e6c habebis fructus optimos. 22 Suscipe ex ore illius legem, et pone sermones ejus in corde tuo. 23 Si reversus fueris ad Omnipotentem, \u00e6di\ufb01caberis, et longe facies iniquitatem a tabernaculo tuo. 24 Dabit pro terra silicem, et pro silice torrentes aureos. 25 Eritque Omnipotens contra hostes tuos, et argentum coacervabitur tibi. 26 Tunc super Omnipotentem deliciis af\ufb02ues, et elevabis ad Deum faciem tuam. 27 Rogabis eum, et exaudiet te, et vota tua reddes. 28 Decernes rem, et veniet tibi, et in viis tuis splendebit lumen. 29 Qui enim humiliatus fuerit, erit in gloria, et qui inclinaverit oculos, ipse salvabitur. 30 Salvabitur innocens : salvabitur autem in munditia manuum suarum. 23 Respondens autem Job, ait : 2 Nunc quoque in amaritudine est sermo meus, et manus plag\u00e6 me\u00e6 aggravata est super gemitum meum. 3 Quis mihi tribuat ut cognoscam et inveniam illum, et veniam usque ad solium ejus ? 4 Ponam coram eo judicium, et os meum replebo increpationibus : 5 ut sciam verba qu\u00e6 mihi respondeat, et intelligam quid loquatur mihi. 6 Nolo multa fortitudine contendat mecum, nec magnitudinis su\u00e6 mole me premat. 7 Proponat \u00e6quitatem contra me, et perveniat ad victoriam judicium meum. 8 Si ad orientem iero, non apparet ; si ad occidentem, non intelligam eum. 9 Si ad sinistram, quid agam ? non apprehendam eum ; si me vertam ad dexteram, non videbo illum. 10 Ipse vero scit viam meam, et probavit me quasi aurum quod per ignem transit. 11 Vestigia ejus secutus est pes meus : viam ejus custodivi, et non declinavi ex ea. 12 A mandatis labiorum ejus non recessi, et in sinu meo abscondi verba oris ejus. 13 Ipse enim solus est, et nemo avertere potest cogitationem ejus : et anima ejus quodcumque voluit, hoc fecit. 14 Cum expleverit in me voluntatem suam, et alia multa similia pr\u00e6sto sunt ei. 15 Et idcirco a facie ejus turbatus sum, 521","Job et considerans eum, timore sollicitor. 16 Deus mollivit cor meum, et Omnipotens conturbavit me. 17 Non enim perii propter imminentes tenebras, nec faciem meam operuit caligo. 24 Ab Omnipotente non sunt abscondita tempora : qui autem noverunt eum, ignorant dies illius. 2 Alii terminos transtulerunt ; diripuerunt greges, et paverunt eos. 3 Asinum pupillorum abegerunt, et abstulerunt pro pignore bovem vidu\u00e6. 4 Subverterunt pauperum viam, et oppresserunt pariter mansuetos terr\u00e6. 5 Alii quasi onagri in deserto egrediuntur ad opus suum : vigilantes ad pr\u00e6dam, pr\u00e6parant panem liberis. 6 Agrum non suum demetunt, et vineam ejus, quem vi oppresserint, vindemiant. 7 Nudos dimittunt homines, indumenta tollentes, quibus non est operimentum in frigore : 8 quos imbres montium rigant, et non habentes velamen, amplexantur lapides. 9 Vim fecerunt depr\u00e6dantes pupillos, et vulgum pauperem spoliaverunt. 10 Nudis et incedentibus absque vestitu, et esurientibus tulerunt spicas. 11 Inter acervos eorum meridiati sunt, qui calcatis torcularibus sitiunt. 12 De civitatibus fecerunt viros gemere, et anima vulneratorum clamavit : et Deus inultum abire non patitur. 13 Ipsi fuerunt rebelles lumini : nescierunt vias ejus, nec reversi sunt per semitas ejus. 14 Mane primo consurgit homicida ; inter\ufb01cit egenum et pauperem : per noctem vero erit quasi fur. 15 Oculus adulteri observat caliginem, dicens : Non me videbit oculus : et operiet vultum suum. 16 Perfodit in tenebris domos, sicut in die condixerant sibi, et ignoraverunt lucem. 17 Si subito apparuerit aurora, arbitrantur umbram mortis : et sic in tenebris quasi in luce ambulant. 18 Levis est super faciem aqu\u00e6 : maledicta sit pars ejus in terra, nec ambulet per viam vinearum. 19 Ad nimium calorem transeat ab aquis nivium, 522","Job et usque ad inferos peccatum illius. 20 Obliviscatur ejus misericordia ; dulcedo illius vermes : non sit in recordatione, sed conteratur quasi lignum infructuosum. 21 Pavit enim sterilem qu\u00e6 non parit, et vidu\u00e6 bene non fecit. 22 Detraxit fortes in fortitudine sua, et cum steterit, non credet vit\u00e6 su\u00e6. 23 Dedit ei Deus locum p\u0153nitenti\u00e6, et ille abutitur eo in superbiam : oculi autem ejus sunt in viis illius. 24 Elevati sunt ad modicum, et non subsistent : et humiliabuntur sicut omnia, et auferentur, et sicut summitates spicarum conterentur. 25 Quod si non est ita, quis me potest arguere esse mentitum, et ponere ante Deum verba mea ? 25 Respondens autem Baldad Suhites, dixit : 2 Potestas et terror apud eum est, qui facit concordiam in sublimibus suis. 3 Numquid est numerus militum ejus ? et super quem non surget lumen illius ? 4 Numquid justi\ufb01cari potest homo comparatus Deo ? aut apparere mundus natus de muliere ? 5 Ecce luna etiam non splendet, et stell\u00e6 non sunt mund\u00e6 in conspectu ejus : 6 quanto magis homo putredo, et \ufb01lius hominis vermis ? 26 Respondens autem Job dixit : 2 Cujus adjutor es ? numquid imbecillis ? et sustentas brachium ejus qui non est fortis ? 3 Cui dedisti consilium ? forsitan illi qui non habet sapientiam : et prudentiam tuam ostendisti plurimam. 4 Quem docere voluisti ? nonne eum qui fecit spiramentum ? 5 Ecce gigantes gemunt sub aquis, et qui habitant cum eis. 6 Nudus est infernus coram illo, et nullum est operimentum perditioni. 7 Qui extendit aquilonem super vacuum, et appendit terram super nihilum. 8 Qui ligat aquas in nubibus suis, ut non erumpant pariter deorsum. 9 Qui tenet vultum solii sui, et expandit super illud nebulam suam. 523","Job 10 Terminum circumdedit aquis, usque dum \ufb01niantur lux et tenebr\u00e6. 11 Column\u00e6 c\u00e6li contremiscunt, et pavent ad nutum ejus. 12 In fortitudine illius repente maria congregata sunt, et prudentia ejus percussit superbum. 13 Spiritus ejus ornavit c\u00e6los, et obstetricante manu ejus, eductus est coluber tortuosus. 14 Ecce h\u00e6c ex parte dicta sunt viarum ejus : et cum vix parvam stillam sermonis ejus audierimus, quis poterit tonitruum magnitudinis illius intueri ? 27 Addidit quoque Job, assumens parabolam suam, et dixit : 2 Vivit Deus, qui abstulit judicium meum, et Omnipotens, qui ad amaritudinem adduxit animam meam. 3 Quia donec superest halitus in me, et spiritus Dei in naribus meis, 4 non loquentur labia mea iniquitatem, nec lingua mea meditabitur mendacium. 5 Absit a me ut justos vos esse judicem : donec de\ufb01ciam, non recedam ab innocentia mea. 6 Justi\ufb01cationem meam, quam c\u0153pi tenere, non deseram : neque enim reprehendit me cor meum in omni vita mea. 7 Sit ut impius, inimicus meus, et adversarius meus quasi iniquus. 8 Qu\u00e6 est enim spes hypocrit\u00e6, si avare rapiat, et non liberet Deus animam ejus ? 9 Numquid Deus audiet clamorem ejus, cum venerit super eum angustia ? 10 aut poterit in Omnipotente delectari, et invocare Deum omni tempore ? 11 Docebo vos per manum Dei qu\u00e6 Omnipotens habeat, nec abscondam. 12 Ecce vos omnes nostis : et quid sine causa vana loquimini ? 13 H\u00e6c est pars hominis impii apud Deum, et h\u00e6reditas violentorum, quam ob Omnipotente suscipient. 14 Si multiplicati fuerint \ufb01lii ejus, in gladio erunt, et nepotes ejus non saturabuntur pane : 15 qui reliqui fuerint ex eo sepelientur in interitu, et vidu\u00e6 illius non plorabunt. 16 Si comportaverit quasi terram argentum, et sicut lutum pr\u00e6paraverit vestimenta : 17 pr\u00e6parabit quidem, sed justus vestietur illis, et argentum innocens dividet. 18 \u00c6di\ufb01cavit sicut tinea domum suam, et sicut custos fecit umbraculum. 19 Dives, cum dormierit, nihil secum auferet : aperiet oculos suos, et nihil inveniet. 524","Job 20 Apprehendet eum quasi aqua inopia : nocte opprimet eum tempestas. 21 Tollet eum ventus urens, et auferet, et velut turbo rapiet eum de loco suo. 22 Et mittet super eum, et non parcet : de manu ejus fugiens fugiet. 23 Stringet super eum manus suas, et sibilabit super illum, intuens locum ejus. 28 Habet argentum venarum suarum principia, et auro locus est in quo con\ufb02atur. 2 Ferrum de terra tollitur, et lapis solutus calore in \u00e6s vertitur. 3 Tempus posuit tenebris, et universorum \ufb01nem ipse considerat : lapidem quoque caliginis et umbram mortis. 4 Dividit torrens a populo peregrinante eos quos oblitus est pes egentis hominis, et invios. 5 Terra de qua oriebatur panis, in loco suo igni subversa est. 6 Locus sapphiri lapides ejus, et gleb\u00e6 illius aurum. 7 Semitam ignoravit avis, nec intuitus est eam oculus vulturis. 8 Non calcaverunt eam \ufb01lii institorum, nec pertransivit per eam le\u00e6na. 9 Ad silicem extendit manum suam : subvertit a radicibus montes. 10 In petris rivos excidit, et omne pretiosum vidit oculus ejus. 11 Profunda quoque \ufb02uviorum scrutatus est, et abscondita in lucem produxit. 12 Sapientia vero ubi invenitur ? et quis est locus intelligenti\u00e6 ? 13 Nescit homo pretium ejus, nec invenitur in terra suaviter viventium. 14 Abyssus dicit : Non est in me, et mare loquitur : Non est mecum. 15 Non dabitur aurum obrizum pro ea, nec appendetur argentum in commutatione ejus. 16 Non conferetur tinctis Indi\u00e6 coloribus, nec lapidi sardonycho pretiosissimo vel sapphiro. 17 Non ad\u00e6quabitur ei aurum vel vitrum, nec commutabuntur pro ea vasa auri. 18 Excelsa et eminentia non memorabuntur comparatione ejus : trahitur autem sapientia de occultis. 19 Non ad\u00e6quabitur ei topazius de \u00c6thiopia, nec tinctur\u00e6 mundissim\u00e6 componetur. 20 Unde ergo sapientia venit ? et quis est locus intelligenti\u00e6 ? 525","Job 21 Abscondita est ab oculis omnium viventium : volucres quoque c\u00e6li latet. 22 Perditio et mors dixerunt : Auribus nostris audivimus famam ejus. 23 Deus intelligit viam ejus, et ipse novit locum illius. 24 Ipse enim \ufb01nes mundi intuetur, et omnia qu\u00e6 sub c\u00e6lo sunt respicit. 25 Qui fecit ventis pondus, et aquas appendit in mensura. 26 Quando ponebat pluviis legem, et viam procellis sonantibus : 27 tunc vidit illam et enarravit, et pr\u00e6paravit, et investigavit. 28 Et dixit homini : Ecce timor Domini, ipsa est sapientia ; et recedere a malo, intelligentia. 29 Addidit quoque Job, assumens parabolam suam, et dixit : 2 Quis mihi tribuat ut sim juxta menses pristinos, secundum dies quibus Deus custodiebat me ? 3 Quando splendebat lucerna ejus super caput meum, et ad lumen ejus ambulabam in tenebris : 4 sicut fui in diebus adolescenti\u00e6 me\u00e6, quando secreto Deus erat in tabernaculo meo : 5 quando erat Omnipotens mecum, et in circuitu meo pueri mei : 6 quando lavabam pedes meos butyro, et petra fundebat mihi rivos olei : 7 quando procedebam ad portam civitatis, et in platea parabant cathedram mihi. 8 Videbant me juvenes, et abscondebantur : et senes assurgentes stabant. 9 Principes cessabant loqui, et digitum superponebant ori suo. 10 Vocem suam cohibebant duces, et lingua eorum gutturi suo adh\u00e6rebat. 11 Auris audiens beati\ufb01cabat me, et oculus videns testimonium reddebat mihi : 12 eo quod liberassem pauperem vociferantem, et pupillum cui non esset adjutor. 13 Benedictio perituri super me veniebat, et cor vidu\u00e6 consolatus sum. 14 Justitia indutus sum, et vestivi me, sicut vestimento et diademate, judicio meo. 15 Oculus fui c\u00e6co, et pes claudo. 16 Pater eram pauperum, et causam quam nesciebam diligentissime investigabam. 17 Conterebam molas iniqui, et de dentibus illius auferebam pr\u00e6dam. 526","Job 18 Dicebamque : In nidulo meo moriar, et sicut palma multiplicabo dies. 19 Radix mea aperta est secus aquas, et ros morabitur in messione mea. 20 Gloria mea semper innovabitur, et arcus meus in manu mea instaurabitur. 21 Qui me audiebant, expectabant sententiam, et intenti tacebant ad consilium meum. 22 Verbis meis addere nihil audebant, et super illos stillabat eloquium meum. 23 Expectabant me sicut pluviam, et os suum aperiebant quasi ad imbrem serotinum. 24 Siquando ridebam ad eos, non credebant : et lux vultus mei non cadebat in terram. 25 Si voluissem ire ad eos, sedebam primus : cumque sederem quasi rex, circumstante exercitu, eram tamen m\u0153rentium consolator. 30 Nunc autem derident me juniores tempore, quorum non dignabar patres ponere cum canibus gregis mei : 2 quorum virtus manuum mihi erat pro nihilo, et vita ipsa putabantur indigni : 3 egestate et fame steriles, qui rodebant in solitudine, squallentes calamitate et miseria. 4 Et mandebant herbas, et arborum cortices, et radix juniperorum erat cibus eorum : 5 qui de convallibus ista rapientes, cum singula reperissent, ad ea cum clamore currebant. 6 In desertis habitabant torrentium, et in cavernis terr\u00e6, vel super glaream : 7 qui inter hujuscemodi l\u00e6tabantur, et esse sub sentibus delicias computabant : 8 \ufb01lii stultorum et ignobilium, et in terra penitus non parentes. 9 Nunc in eorum canticum versus sum, et factus sum eis in proverbium. 10 Abominantur me, et longe fugiunt a me, et faciem meam conspuere non verentur. 11 Pharetram enim suam aperuit, et af\ufb02ixit me, et frenum posuit in os meum. 12 Ad dexteram orientis calamitates me\u00e6 illico surrexerunt : pedes meos subverterunt, et oppresserunt quasi \ufb02uctibus semitis suis. 13 Dissipaverunt itinera mea ; insidiati sunt mihi, et pr\u00e6valuerunt : et non fuit qui ferret auxilium. 14 Quasi rupto muro, et aperta janua, irruerunt super me, et ad meas miserias devoluti sunt. 15 Redactus sum in nihilum : abstulisti quasi ventus desiderium meum, 527","Job et velut nubes pertransiit salus mea. 16 Nunc autem in memetipso marcescit anima mea, et possident me dies af\ufb02ictionis. 17 Nocte os meum perforatur doloribus, et qui me comedunt, non dormiunt. 18 In multitudine eorum consumitur vestimentum meum, et quasi capito tunic\u00e6 succinxerunt me. 19 Comparatus sum luto, et assimilatus sum favill\u00e6 et cineri. 20 Clamo ad te, et non exaudis me : sto, et non respicis me. 21 Mutatus es mihi in crudelem, et in duritia manus tu\u00e6 adversaris mihi. 22 Elevasti me, et quasi super ventum ponens ; elisisti me valide. 23 Scio quia morti trades me, ubi constituta est domus omni viventi. 24 Verumtamen non ad consumptionem eorum emittis manum tuam : et si corruerint, ipse salvabis. 25 Flebam quondam super eo qui af\ufb02ictus erat, et compatiebatur anima mea pauperi. 26 Expectabam bona, et venerunt mihi mala : pr\u00e6stolabar lucem, et eruperunt tenebr\u00e6. 27 Interiora mea efferbuerunt absque ulla requie : pr\u00e6venerunt me dies af\ufb02ictionis. 28 M\u0153rens incedebam sine furore ; consurgens, in turba clamabam. 29 Frater fui draconum, et socius struthionum. 30 Cutis mea denigrata est super me, et ossa mea aruerunt pr\u00e6 caumate. 31 Versa est in luctum cithara mea, et organum meum in vocem \ufb02entium. 31 Pepigi f\u0153dus cum oculis meis, ut ne cogitarem quidem de virgine. 2 Quam enim partem haberet in me Deus desuper, et h\u00e6reditatem Omnipotens de excelsis ? 3 Numquid non perditio est iniquo, et alienatio operantibus injustitiam ? 4 Nonne ipse considerat vias meas, et cunctos gressus meos dinumerat ? 5 Si ambulavi in vanitate, et festinavit in dolo pes meus, 6 appendat me in statera justa, et sciat Deus simplicitatem meam. 7 Si declinavit gressus meus de via, et si secutum est oculos meos cor meum, et si manibus meis adh\u00e6sit macula, 528","Job 8 seram, et alius comedat, et progenies mea eradicetur. 9 Si deceptum est cor meum super muliere, et si ad ostium amici mei insidiatus sum, 10 scortum alterius sit uxor mea, et super illam incurventur alii. 11 Hoc enim nefas est, et iniquitas maxima. 12 Ignis est usque ad perditionem devorans, et omnia eradicans genimina. 13 Si contempsi subire judicium cum servo meo et ancilla mea, cum disceptarent adversum me : 14 quid enim faciam cum surrexerit ad judicandum Deus ? et cum qu\u00e6sierit, quid respondebo illi ? 15 Numquid non in utero fecit me, qui et illum operatus est, et formavit me in vulva unus ? 16 Si negavi quod volebant pauperibus, et oculos vidu\u00e6 expectare feci ; 17 si comedi buccellam meam solus, et non comedit pupillus ex ea 18 (quia ab infantia mea crevit mecum miseratio, et de utero matris me\u00e6 egressa est mecum) ; 19 si despexi pereuntem, eo quod non habuerit indumentum, et absque operimento pauperem ; 20 si non benedixerunt mihi latera ejus, et de velleribus ovium mearum calefactus est ; 21 si levavi super pupillum manum meam, etiam cum viderem me in porta superiorem : 22 humerus meus a junctura sua cadat, et brachium meum cum suis ossibus confringatur. 23 Semper enim quasi tumentes super me \ufb02uctus timui Deum, et pondus ejus ferre non potui. 24 Si putavi aurum robur meum, et obrizo dixi : Fiducia mea ; 25 si l\u00e6tatus sum super multis divitiis meis, et quia plurima reperit manus mea ; 26 si vidi solem cum fulgeret, et lunam incedentem clare, 27 et l\u00e6tatum est in abscondito cor meum, et osculatus sum manum meam ore meo : 28 qu\u00e6 est iniquitas maxima, et negatio contra Deum altissimum. 29 Si gavisus sum ad ruinam ejus qui me oderat, et exsultavi quod invenisset eum malum : 30 non enim dedi ad peccandum guttur meum, ut expeterem maledicens animam ejus. 31 Si non dixerunt viri tabernaculi mei : Quis det de carnibus ejus, ut saturemur ? 32 foris non mansit peregrinus : ostium meum viatori patuit. 529","Job 33 Si abscondi quasi homo peccatum meum, et celavi in sinu meo iniquitatem meam ; 34 si expavi ad multitudinem nimiam, et despectio propinquorum terruit me : et non magis tacui, nec egressus sum ostium. 35 Quis mihi tribuat auditorem, ut desiderium meum audiat Omnipotens, et librum scribat ipse qui judicat, 36 ut in humero meo portem illum, et circumdem illum quasi coronam mihi ? 37 Per singulos gradus meos pronuntiabo illum, et quasi principi offeram eum. 38 Si adversum me terra mea clamat, et cum ipsa sulci ejus de\ufb02ent : 39 si fructus ejus comedi absque pecunia, et animam agricolarum ejus af\ufb02ixi : 40 pro frumento oriatur mihi tribulus, et pro hordeo spina. Finita sunt verba Job. 32 Omiserunt autem tres viri isti respondere Job, eo quod justus sibi videre- tur. 2 Et iratus indignatusque est Eliu \ufb01lius Barachel Buzites, de cog- natione Ram : iratus est autem adversum Job, eo quod justum se esse diceret coram Deo. 3 Porro adversum amicos ejus indignatus est, eo quod non in- venissent responsionem rationabilem, sed tantummodo condemnassent Job. 4 Igitur Eliu expectavit Job loquentem, eo quod seniores essent qui loqueban- tur. 5 Cum autem vidisset quod tres respondere non potuissent, iratus est vehementer. 6 Respondensque Eliu \ufb01lius Barachel Buzites, dixit : Junior sum tempore, vos autem antiquiores : idcirco, demisso capite, veritus sum vobis indicare meam sententiam. 7 Sperabam enim quod \u00e6tas prolixior loqueretur, et annorum multitudo doceret sapientiam. 8 Sed, ut video, spiritus est in hominibus, et inspiratio Omnipotentis dat intelligentiam. 9 Non sunt long\u00e6vi sapientes, nec senes intelligunt judicium. 10 Ideo dicam : Audite me : ostendam vobis etiam ego meam sapientiam. 11 Expectavi enim sermones vestros ; audivi prudentiam vestram, donec disceptaremini sermonibus ; 12 et donec putabam vos aliquid dicere, considerabam : sed, ut video, non est qui possit arguere Job, et respondere ex vobis sermonibus ejus. 13 Ne forte dicatis : Invenimus sapientiam : Deus projecit eum, non homo. 14 Nihil locutus est mihi : et ego non secundum sermones vestros respondebo illi. 530","Job 15 Extimuerunt, nec responderunt ultra, abstuleruntque a se eloquia. 16 Quoniam igitur expectavi, et non sunt locuti : steterunt, nec ultra responderunt : 17 respondebo et ego partem meam, et ostendam scientiam meam. 18 Plenus sum enim sermonibus, et coarctat me spiritus uteri mei. 19 En venter meus quasi mustum absque spiraculo, quod lagunculas novas disrumpit. 20 Loquar, et respirabo paululum : aperiam labia mea, et respondebo. 21 Non accipiam personam viri, et Deum homini non \u00e6quabo. 22 Nescio enim quamdiu subsistam, et si post modicum tollat me factor meus. 33 Audi igitur, Job, eloquia mea, et omnes sermones meos ausculta. 2 Ecce aperui os meum : loquatur lingua mea in faucibus meis. 3 Simplici corde meo sermones mei, et sententiam puram labia mea loquentur. 4 Spiritus Dei fecit me, et spiraculum Omnipotentis vivi\ufb01cavit me. 5 Si potes, responde mihi, et adversus faciem meam consiste. 6 Ecce, et me sicut et te fecit Deus, et de eodem luto ego quoque formatus sum. 7 Verumtamen miraculum meum non te terreat, et eloquentia mea non sit tibi gravis. 8 Dixisti ergo in auribus meis, et vocem verborum tuorum audivi : 9 Mundus sum ego, et absque delicto : immaculatus, et non est iniquitas in me. 10 Quia querelas in me reperit, ideo arbitratus est me inimicum sibi. 11 Posuit in nervo pedes meos ; custodivit omnes semitas meas. 12 Hoc est ergo in quo non es justi\ufb01catus : respondebo tibi, quia major sit Deus homine. 13 Adversus eum contendis, quod non ad omnia verba responderit tibi ? 14 Semel loquitur Deus, et secundo idipsum non repetit. 15 Per somnium, in visione nocturna, quando irruit sopor super homines, et dormiunt in lectulo, 16 tunc aperit aures virorum, et erudiens eos instruit disciplina, 531","Job 17 ut avertat hominem ab his qu\u00e6 facit, et liberet eum de superbia, 18 eruens animam ejus a corruptione, et vitam illius ut non transeat in gladium. 19 Increpat quoque per dolorem in lectulo, et omnia ossa ejus marcescere facit. 20 Abominabilis ei \ufb01t in vita sua panis, et anim\u00e6 illius cibus ante desiderabilis. 21 Tabescet caro ejus, et ossa, qu\u00e6 tecta fuerant, nudabuntur. 22 Appropinquavit corruptioni anima ejus, et vita illius mortiferis. 23 Si fuerit pro eo angelus loquens, unus de millibus, ut annuntiet hominis \u00e6quitatem, 24 miserebitur ejus, et dicet : Libera eum, ut non descendat in corruptionem : inveni in quo ei propitier. 25 Consumpta est caro ejus a suppliciis : revertatur ad dies adolescenti\u00e6 su\u00e6. 26 Deprecabitur Deum, et placabilis ei erit : et videbit faciem ejus in jubilo, et reddet homini justitiam suam. 27 Respiciet homines, et dicet : Peccavi, et vere deliqui, et ut eram dignus, non recepi. 28 Liberavit animam suam, ne pergeret in interitum, sed vivens lucem videret. 29 Ecce h\u00e6c omnia operatur Deus tribus vicibus per singulos, 30 ut revocet animas eorum a corruptione, et illuminet luce viventium. 31 Attende, Job, et audi me : et tace, dum ego loquor. 32 Si autem habes quod loquaris, responde mihi : loquere, volo enim te apparere justum. 33 Quod si non habes, audi me : tace, et docebo te sapientiam. 34 Pronuntians itaque Eliu, etiam h\u00e6c locutus est : 2 Audite, sapientes, verba mea : et eruditi, auscultate me. 3 Auris enim verba probat, et guttur escas gustu dijudicat. 4 Judicium eligamus nobis, et inter nos videamus quid sit melius. 5 Quia dixit Job : Justus sum, et Deus subvertit judicium meum. 6 In judicando enim me mendacium est : violenta sagitta mea absque ullo peccato. 7 Quis est vir ut est Job, 532","Job qui bibit subsannationem quasi aquam : 8 qui graditur cum operantibus iniquitatem, et ambulat cum viris impiis ? 9 Dixit enim : Non placebit vir Deo, etiam si cucurrerit cum eo. 10 Ideo, viri cordati, audite me : absit a Deo impietas, et ab Omnipotente iniquitas. 11 Opus enim hominis reddet ei, et juxta vias singulorum restituet eis. 12 Vere enim Deus non condemnabit frustra, nec Omnipotens subvertet judicium. 13 Quem constituit alium super terram ? aut quem posuit super orbem quem fabricatus est ? 14 Si direxerit ad eum cor suum, spiritum illius et \ufb02atum ad se trahet. 15 De\ufb01ciet omnis caro simul, et homo in cinerem revertetur. 16 Si habes ergo intellectum, audi quod dicitur, et ausculta vocem eloquii mei : 17 numquid qui non amat judicium sanari potest ? et quomodo tu eum qui justus est in tantum condemnas ? 18 Qui dicit regi : Apostata ; qui vocat duces impios ; 19 qui non accipit personas principum, nec cognovit tyrannum cum disceptaret contra pauperem : opus enim manuum ejus sunt universi. 20 Subito morientur, et in media nocte turbabuntur populi : et pertransibunt, et auferent violentum absque manu. 21 Oculi enim ejus super vias hominum, et omnes gressus eorum considerat. 22 Non sunt tenebr\u00e6, et non est umbra mortis, ut abscondantur ibi qui operantur iniquitatem, 23 neque enim ultra in hominis potestate est, ut veniat ad Deum in judicium. 24 Conteret multos, et innumerabiles, et stare faciet alios pro eis. 25 Novit enim opera eorum, et idcirco inducet noctem, et conterentur. 26 Quasi impios percussit eos in loco videntium : 27 qui quasi de industria recesserunt ab eo, et omnes vias ejus intelligere noluerunt : 28 ut pervenire facerent ad eum clamorem egeni, et audiret vocem pauperum. 29 Ipso enim concedente pacem, quis est qui condemnet ? ex quo absconderit vultum, quis est qui contempletur eum, et super gentes, et super omnes homines ? 30 Qui regnare facit hominem hypocritam propter peccata populi. 533","Job 31 Quia ergo ego locutus sum ad Deum, te quoque non prohibebo. 32 Si erravi, tu doce me ; si iniquitatem locutus sum, ultra non addam. 33 Numquid a te Deus expetit eam, quia displicuit tibi ? tu enim c\u0153pisti loqui, et non ego : quod si quid nosti melius, loquere. 34 Viri intelligentes loquantur mihi, et vir sapiens audiat me. 35 Job autem stulte locutus est, et verba illius non sonant disciplinam. 36 Pater mi, probetur Job usque ad \ufb01nem : ne desinas ab homine iniquitatis : 37 quia addit super peccata sua blasphemiam, inter nos interim constringatur : et tunc ad judicium provocet sermonibus suis Deum. 35 Igitur Eliu h\u00e6c rursum locutus est : 2 Numquid \u00e6qua tibi videtur tua cogitatio, ut diceres : Justior sum Deo ? 3 Dixisti enim : Non tibi placet quod rectum est : vel quid tibi proderit, si ego peccavero ? 4 Itaque ego respondebo sermonibus tuis, et amicis tuis tecum. 5 Suspice c\u00e6lum, et intuere : et contemplare \u00e6thera quod altior te sit. 6 Si peccaveris, quid ei nocebis ? et si multiplicat\u00e6 fuerint iniquitates tu\u00e6, quid facies contra eum ? 7 Porro si juste egeris, quid donabis ei ? aut quid de manu tua accipiet ? 8 Homini qui similis tui est, nocebit impietas tua : et \ufb01lium hominis adjuvabit justitia tua. 9 Propter multitudinem calumniatorum clamabunt, et ejulabunt propter vim brachii tyrannorum. 10 Et non dixit : Ubi est Deus qui fecit me, qui dedit carmina in nocte ; 11 qui docet nos super jumenta terr\u00e6, et super volucres c\u00e6li erudit nos ? 12 Ibi clamabunt, et non exaudiet, propter superbiam malorum. 13 Non ergo frustra audiet Deus, et Omnipotens causas singulorum intuebitur. 14 Etiam cum dixeris : Non considerat : judicare coram illo, et expecta eum. 15 Nunc enim non infert furorem suum, nec ulciscitur scelus valde. 16 Ergo Job frustra aperit os suum, et absque scientia verba multiplicat. 534","Job 36 Addens quoque Eliu, h\u00e6c locutus est : 2 Sustine me paululum, et indicabo tibi : adhuc enim habeo quod pro Deo loquar. 3 Repetam scientiam meam a principio, et operatorem meum probabo justum. 4 Vere enim absque mendacio sermones mei, et perfecta scientia probabitur tibi. 5 Deus potentes non abjicit, cum et ipse sit potens : 6 sed non salvat impios, et judicium pauperibus tribuit. 7 Non auferet a justo oculos suos : et reges in solio collocat in perpetuum, et illi eriguntur. 8 Et si fuerint in catenis, et vinciantur funibus paupertatis, 9 indicabit eis opera eorum, et scelera eorum, quia violenti fuerunt. 10 Revelabit quoque aurem eorum, ut corripiat : et loquetur, ut revertantur ab iniquitate. 11 Si audierint et observaverint, complebunt dies suos in bono, et annos suos in gloria : 12 si autem non audierint, transibunt per gladium, et consumentur in stultitia. 13 Simulatores et callidi provocant iram Dei, neque clamabunt cum vincti fuerint. 14 Morietur in tempestate anima eorum, et vita eorum inter effeminatos. 15 Eripiet de angustia sua pauperem, et revelabit in tribulatione aurem ejus. 16 Igitur salvabit te de ore angusto latissime, et non habente fundamentum subter se : requies autem mens\u00e6 tu\u00e6 erit plena pinguedine. 17 Causa tua quasi impii judicata est : causam judiciumque recipies. 18 Non te ergo superet ira ut aliquem opprimas : nec multitudo donorum inclinet te. 19 Depone magnitudinem tuam absque tribulatione, et omnes robustos fortitudine. 20 Ne protrahas noctem, ut ascendant populi pro eis. 21 Cave ne declines ad iniquitatem : hanc enim c\u0153pisti sequi post miseriam. 22 Ecce Deus excelsus in fortitudine sua, et nullus ei similis in legislatoribus. 23 Quis poterit scrutari vias ejus ? aut quis potest ei dicere : Operatus es iniquitatem ? 24 Memento quod ignores opus ejus, 535","Job de quo cecinerunt viri. 25 Omnes homines vident eum : unusquisque intuetur procul. 26 Ecce Deus magnus vincens scientiam nostram : numerus annorum ejus in\u00e6stimabilis. 27 Qui aufert stillas pluvi\u00e6, et effundit imbres ad instar gurgitum, 28 qui de nubibus \ufb02uunt qu\u00e6 pr\u00e6texunt cuncta desuper. 29 Si voluerit extendere nubes quasi tentorium suum, 30 et fulgurare lumine suo desuper, cardines quoque maris operiet. 31 Per h\u00e6c enim judicat populos, et dat escas multis mortalibus. 32 In manibus abscondit lucem, et pr\u00e6cepit ei ut rursus adveniat. 33 Annuntiat de ea amico suo, quod possessio ejus sit, et ad eam possit ascendere. 37 Super hoc expavit cor meum, et emotum est de loco suo. 2 Audite auditionem in terrore vocis ejus, et sonum de ore illius procedentem. 3 Subter omnes c\u00e6los ipse considerat, et lumen illius super terminos terr\u00e6. 4 Post eum rugiet sonitus ; tonabit voce magnitudinis su\u00e6 : et non investigabitur, cum audita fuerit vox ejus. 5 Tonabit Deus in voce sua mirabiliter, qui facit magna et inscrutabilia ; 6 qui pr\u00e6cipit nivi ut descendat in terram, et hiemis pluviis, et imbri fortitudinis su\u00e6 ; 7 qui in manu omnium hominum signat, ut noverint singuli opera sua. 8 Ingredietur bestia latibulum, et in antro suo morabitur. 9 Ab interioribus egredietur tempestas, et ab Arcturo frigus. 10 Flante Deo, concrescit gelu, et rursum latissim\u00e6 funduntur aqu\u00e6. 11 Frumentum desiderat nubes, et nubes spargunt lumen suum. 12 Qu\u00e6 lustrant per circuitum, quocumque eas voluntas gubernantis duxerit, ad omne quod pr\u00e6ceperit illis super faciem orbis terrarum : 13 sive in una tribu, sive in terra sua, sive in quocumque loco misericordi\u00e6 su\u00e6 eas jusserit inveniri. 14 Ausculta h\u00e6c, Job : sta, et considera mirabilia Dei. 536"]
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257
- 258
- 259
- 260
- 261
- 262
- 263
- 264
- 265
- 266
- 267
- 268
- 269
- 270
- 271
- 272
- 273
- 274
- 275
- 276
- 277
- 278
- 279
- 280
- 281
- 282
- 283
- 284
- 285
- 286
- 287
- 288
- 289
- 290
- 291
- 292
- 293
- 294
- 295
- 296
- 297
- 298
- 299
- 300
- 301
- 302
- 303
- 304
- 305
- 306
- 307
- 308
- 309
- 310
- 311
- 312
- 313
- 314
- 315
- 316
- 317
- 318
- 319
- 320
- 321
- 322
- 323
- 324
- 325
- 326
- 327
- 328
- 329
- 330
- 331
- 332
- 333
- 334
- 335
- 336
- 337
- 338
- 339
- 340
- 341
- 342
- 343
- 344
- 345
- 346
- 347
- 348
- 349
- 350
- 351
- 352
- 353
- 354
- 355
- 356
- 357
- 358
- 359
- 360
- 361
- 362
- 363
- 364
- 365
- 366
- 367
- 368
- 369
- 370
- 371
- 372
- 373
- 374
- 375
- 376
- 377
- 378
- 379
- 380
- 381
- 382
- 383
- 384
- 385
- 386
- 387
- 388
- 389
- 390
- 391
- 392
- 393
- 394
- 395
- 396
- 397
- 398
- 399
- 400
- 401
- 402
- 403
- 404
- 405
- 406
- 407
- 408
- 409
- 410
- 411
- 412
- 413
- 414
- 415
- 416
- 417
- 418
- 419
- 420
- 421
- 422
- 423
- 424
- 425
- 426
- 427
- 428
- 429
- 430
- 431
- 432
- 433
- 434
- 435
- 436
- 437
- 438
- 439
- 440
- 441
- 442
- 443
- 444
- 445
- 446
- 447
- 448
- 449
- 450
- 451
- 452
- 453
- 454
- 455
- 456
- 457
- 458
- 459
- 460
- 461
- 462
- 463
- 464
- 465
- 466
- 467
- 468
- 469
- 470
- 471
- 472
- 473
- 474
- 475
- 476
- 477
- 478
- 479
- 480
- 481
- 482
- 483
- 484
- 485
- 486
- 487
- 488
- 489
- 490
- 491
- 492
- 493
- 494
- 495
- 496
- 497
- 498
- 499
- 500
- 501
- 502
- 503
- 504
- 505
- 506
- 507
- 508
- 509
- 510
- 511
- 512
- 513
- 514
- 515
- 516
- 517
- 518
- 519
- 520
- 521
- 522
- 523
- 524
- 525
- 526
- 527
- 528
- 529
- 530
- 531
- 532
- 533
- 534
- 535
- 536
- 537
- 538
- 539
- 540
- 541
- 542
- 543
- 544
- 545
- 546
- 547
- 548
- 549
- 550
- 551
- 552
- 553
- 554
- 555
- 556
- 557
- 558
- 559
- 560
- 561
- 562
- 563
- 564
- 565
- 566
- 567
- 568
- 569
- 570
- 571
- 572
- 573
- 574
- 575
- 576
- 577
- 578
- 579
- 580
- 581
- 582
- 583
- 584
- 585
- 586
- 587
- 588
- 589
- 590
- 591
- 592
- 593
- 594
- 595
- 596
- 597
- 598
- 599
- 600
- 601
- 602
- 603
- 604
- 605
- 606
- 607
- 608
- 609
- 610
- 611
- 612
- 613
- 614
- 615
- 616
- 617
- 618
- 619
- 620
- 621
- 622
- 623
- 624
- 625
- 626
- 627
- 628
- 629
- 630
- 631
- 632
- 633
- 634
- 635
- 636
- 637
- 638
- 639
- 640
- 641
- 642
- 643
- 644
- 645
- 646
- 647
- 648
- 649
- 650
- 651
- 652
- 653
- 654
- 655
- 656
- 657
- 658
- 659
- 660
- 661
- 662
- 663
- 664
- 665
- 666
- 667
- 668
- 669
- 670
- 671
- 672
- 673
- 674
- 675
- 676
- 677
- 678
- 679
- 680
- 681
- 682
- 683
- 684
- 685
- 686
- 687
- 688
- 689
- 690
- 691
- 692
- 693
- 694
- 695
- 696
- 697
- 698
- 699
- 700
- 701
- 702
- 703
- 704
- 705
- 706
- 707
- 708
- 709
- 710
- 711
- 712
- 713
- 714
- 715
- 716
- 717
- 718
- 719
- 720
- 721
- 722
- 723
- 724
- 725
- 726
- 727
- 728
- 729
- 730
- 731
- 732
- 733
- 734
- 735
- 736
- 737
- 738
- 739
- 740
- 741
- 742
- 743
- 744
- 745
- 746
- 747
- 748
- 749
- 750
- 751
- 752
- 753
- 754
- 755
- 756
- 757
- 758
- 759
- 760
- 761
- 762
- 763
- 764
- 765
- 766
- 767
- 768
- 769
- 770
- 771
- 772
- 773
- 774
- 775
- 776
- 777
- 778
- 779
- 780
- 781
- 782
- 783
- 784
- 785
- 786
- 787
- 788
- 789
- 790
- 791
- 792
- 793
- 794
- 795
- 796
- 797
- 798
- 799
- 800
- 801
- 802
- 803
- 804
- 805
- 806
- 807
- 808
- 809
- 810
- 811
- 812
- 813
- 814
- 815
- 816
- 817
- 818
- 819
- 820
- 821
- 822
- 823
- 824
- 825
- 826
- 827
- 828
- 829
- 830
- 831
- 832
- 833
- 834
- 835
- 836
- 837
- 838
- 839
- 840
- 841
- 842
- 843
- 844
- 845
- 846
- 847
- 848
- 849
- 850
- 851
- 852
- 853
- 854
- 855
- 856
- 857
- 858
- 859
- 860
- 861
- 862
- 863
- 864
- 865
- 866
- 867
- 868
- 869
- 870
- 871
- 872
- 873
- 874
- 875
- 876
- 877
- 878
- 879
- 880
- 881
- 882
- 883
- 884
- 885
- 886
- 887
- 888
- 889
- 890
- 891
- 892
- 893
- 894
- 895
- 896
- 897
- 898
- 899
- 900
- 901
- 902
- 903
- 904
- 905
- 906
- 907
- 908
- 909
- 910
- 911
- 912
- 913
- 914
- 915
- 916
- 917
- 918
- 919
- 920
- 921
- 922
- 923
- 924
- 925
- 926
- 927
- 928
- 929
- 930
- 931
- 932
- 933
- 934
- 935
- 936
- 937
- 938
- 939
- 940
- 941
- 942
- 943
- 944
- 945
- 946
- 947
- 948
- 949
- 950
- 951
- 952
- 953
- 954
- 955
- 956
- 957
- 958
- 959
- 960
- 961
- 962
- 963
- 964
- 965
- 966
- 967
- 968
- 969
- 970
- 971
- 972
- 973
- 974
- 975
- 976
- 977
- 978
- 979
- 980
- 981
- 982
- 983
- 984
- 985
- 986
- 987
- 988
- 989
- 990
- 991
- 992
- 993
- 994
- 995
- 996
- 997
- 998
- 999
- 1000
- 1001
- 1002
- 1003
- 1004
- 1005
- 1006
- 1007
- 1008
- 1009
- 1010
- 1011
- 1012
- 1013
- 1014
- 1015
- 1016
- 1017
- 1018
- 1019
- 1020
- 1021
- 1022
- 1023
- 1024
- 1025
- 1026
- 1027
- 1028
- 1029
- 1030
- 1031
- 1032
- 1033
- 1034
- 1035
- 1036
- 1037
- 1038
- 1039
- 1040
- 1041
- 1042
- 1043
- 1044
- 1045
- 1046
- 1047
- 1048
- 1049
- 1050
- 1051
- 1052
- 1053
- 1054
- 1055
- 1056
- 1057
- 1058
- 1059
- 1060
- 1061
- 1062
- 1063
- 1064
- 1065
- 1066
- 1067
- 1068
- 1069
- 1070
- 1071
- 1072
- 1073
- 1074
- 1075
- 1076
- 1077
- 1078
- 1079
- 1080
- 1081
- 1082
- 1083
- 1084
- 1085
- 1086
- 1087
- 1088
- 1089
- 1090
- 1091
- 1092
- 1093
- 1094
- 1095
- 1096
- 1097
- 1098
- 1099
- 1100
- 1101
- 1102
- 1103
- 1104
- 1105
- 1106
- 1107
- 1108
- 1109
- 1110
- 1111
- 1112
- 1113
- 1114
- 1115
- 1116
- 1117
- 1118
- 1119
- 1120
- 1121
- 1122
- 1123
- 1124
- 1125
- 1126
- 1127
- 1128
- 1129
- 1130
- 1131
- 1132
- 1133
- 1134
- 1135
- 1136
- 1137
- 1138
- 1139
- 1140
- 1141
- 1142
- 1143
- 1144
- 1145
- 1146
- 1147
- 1148
- 1149
- 1150
- 1151
- 1152
- 1153
- 1154
- 1155
- 1156
- 1157
- 1158
- 1159
- 1160
- 1161
- 1162
- 1163
- 1164
- 1165
- 1166
- 1167
- 1168
- 1169
- 1170
- 1171
- 1172
- 1173
- 1174
- 1175
- 1176
- 1177
- 1178
- 1179
- 1180
- 1181
- 1182
- 1183
- 1184
- 1185
- 1186
- 1187
- 1188
- 1189
- 1190
- 1191
- 1192
- 1193
- 1194
- 1195
- 1196
- 1197
- 1198
- 1199
- 1200
- 1201
- 1202
- 1203
- 1204
- 1205
- 1206
- 1207
- 1208
- 1209
- 1210
- 1211
- 1212
- 1213
- 1214
- 1215
- 1216
- 1217
- 1218
- 1219
- 1220
- 1221
- 1222
- 1223
- 1224
- 1225
- 1226
- 1227
- 1228
- 1229
- 1230
- 1231
- 1232
- 1233
- 1234
- 1235
- 1236
- 1237
- 1238
- 1239
- 1240
- 1241
- 1242
- 1243
- 1244
- 1245
- 1246
- 1247
- 1248
- 1249
- 1250
- 1251
- 1252
- 1253
- 1254
- 1255
- 1256
- 1257
- 1258
- 1259
- 1260
- 1261
- 1262
- 1263
- 1264
- 1265
- 1266
- 1267
- 1268
- 1269
- 1270
- 1271
- 1272
- 1273
- 1274
- 1275
- 1276
- 1277
- 1278
- 1279
- 1280
- 1281
- 1282
- 1283
- 1284
- 1285
- 1286
- 1287
- 1288
- 1289
- 1290
- 1291
- 1292
- 1293
- 1294
- 1295
- 1296
- 1297
- 1298
- 1299
- 1300
- 1301
- 1302
- 1303
- 1304
- 1305
- 1306
- 1307
- 1308
- 1309
- 1310
- 1311
- 1312
- 1313
- 1314
- 1315
- 1316
- 1317
- 1318
- 1319
- 1320
- 1321
- 1322
- 1323
- 1324
- 1325
- 1326
- 1327
- 1328
- 1329
- 1330
- 1331
- 1332
- 1333
- 1334
- 1335
- 1336
- 1337
- 1338
- 1339
- 1340
- 1341
- 1342
- 1343
- 1344
- 1345
- 1346
- 1347
- 1348
- 1349
- 1350
- 1351
- 1352
- 1353
- 1354
- 1355
- 1356
- 1357
- 1358
- 1359
- 1360
- 1361
- 1362
- 1363
- 1364
- 1365
- 1366
- 1367
- 1368
- 1369
- 1370
- 1371
- 1372
- 1373
- 1374
- 1375
- 1376
- 1377
- 1378
- 1379
- 1380
- 1381
- 1382
- 1383
- 1384
- 1385
- 1386
- 1387
- 1388
- 1389
- 1390
- 1391
- 1392
- 1393
- 1394
- 1395
- 1396
- 1397
- 1398
- 1399
- 1400
- 1401
- 1402
- 1403
- 1404
- 1405
- 1406
- 1407
- 1408
- 1409
- 1410
- 1411
- 1412
- 1413
- 1414
- 1415
- 1416
- 1417
- 1418
- 1419
- 1420
- 1421
- 1422
- 1423
- 1424
- 1425
- 1426
- 1427
- 1428
- 1429
- 1430
- 1431
- 1432
- 1433
- 1434
- 1435
- 1436
- 1437
- 1438
- 1439
- 1440
- 1441
- 1442
- 1443
- 1444
- 1445
- 1446
- 1447
- 1448
- 1449
- 1450
- 1451
- 1452
- 1453
- 1454
- 1455
- 1456
- 1457
- 1458
- 1459
- 1460
- 1461
- 1462
- 1463
- 1464
- 1465
- 1466
- 1467
- 1468
- 1469
- 1470
- 1471
- 1472
- 1473
- 1474
- 1475
- 1476
- 1477
- 1478
- 1479
- 1480
- 1481
- 1482
- 1483
- 1484
- 1485
- 1486
- 1487
- 1488
- 1489
- 1490
- 1491
- 1492
- 1493
- 1494
- 1495
- 1496
- 1497
- 1498
- 1499
- 1500
- 1501
- 1502
- 1503
- 1504
- 1505
- 1506
- 1507
- 1508
- 1509
- 1510
- 1511
- 1512
- 1513
- 1514
- 1515
- 1516
- 1517
- 1518
- 1519
- 1520
- 1521
- 1522
- 1523
- 1524
- 1525
- 1526
- 1527
- 1528
- 1 - 50
- 51 - 100
- 101 - 150
- 151 - 200
- 201 - 250
- 251 - 300
- 301 - 350
- 351 - 400
- 401 - 450
- 451 - 500
- 501 - 550
- 551 - 600
- 601 - 650
- 651 - 700
- 701 - 750
- 751 - 800
- 801 - 850
- 851 - 900
- 901 - 950
- 951 - 1000
- 1001 - 1050
- 1051 - 1100
- 1101 - 1150
- 1151 - 1200
- 1201 - 1250
- 1251 - 1300
- 1301 - 1350
- 1351 - 1400
- 1401 - 1450
- 1451 - 1500
- 1501 - 1528
Pages:
- 1 - 50
- 51 - 100
- 101 - 150
- 151 - 200
- 201 - 250
- 251 - 300
- 301 - 350
- 351 - 400
- 401 - 450
- 451 - 500
- 501 - 550
- 551 - 600
- 601 - 650
- 651 - 700
- 701 - 750
- 751 - 800
- 801 - 850
- 851 - 900
- 901 - 950
- 951 - 1000
- 1001 - 1050
- 1051 - 1100
- 1101 - 1150
- 1151 - 1200
- 1201 - 1250
- 1251 - 1300
- 1301 - 1350
- 1351 - 1400
- 1401 - 1450
- 1451 - 1500
- 1501 - 1528
Pages:
