หลักสูตรกลุ่มอาชีพเกษตรกรรม

หลกั สตู ร การท�ำอาหารกคลาุ่มวอเาพชีพ่ือเกสษุขตรภการรพม 197 กรดอะมิโน 3 หน่วยมาเชือ่ มต่อกนั เป็นต้น และเนื่องจากโปรตีนโดยทั่วไปมักจะมีน้ำหนักของโมเลกุลมาก จึง ไม่สามารถถูกดูดซึมผ่านผนังของลำไส้เล็กได้ ดังนั้น จึงต้องมีการย่อยเป็นกรดอะมิโนแต่ละโมเลกุลเสียก่อน โดย ผ่านการย่อยในกระเพาะและลำไส้ดว้ ยน้ำย่อยหลายชนิด จึงจะสามารถซึมผ่านลำไส้เล็กเพ่ือนำไปเล้ียงสว่ นต่าง ๆ ของร่างกายได้ หากถามว่าอาหารประเภทใดที่มีกรดอะมิโนจำเป็นครบถ้วนนั้น บอกได้เลยว่าต้องเป็นอาหาร ประเภทโปรตนี นนั่ เอง สำหรับโปรตีนในร่างกายของคนเราก็จะพบอยู่ที่ประมาณร้อยละ 19 ของน้ำหนักตัว โดยร้อยละ 50 ของโปรตีนในร่างกายจะพบอยู่ในกล้ามเนื้อเป็นส่วนใหญ่ และร้อยละ 20 จะอยู่ในกระดูก ร้อยละ 10 อยู่ในผิวหนังและที่เหลือก็จะกระจายอยู่ตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกายนั่นเอง อย่างไรก็ตาม โปรตีนที่พบใน ร่างกายของสิ่งมีชีวิต จะมีความแตกต่างกัน แม้แต่ในสัตว์ชนิดเดยี วกันกพ็ บวา่ มีโปรตีนท่ีต่างกันเช่นกนั ดังน้ัน การหาปริมาณของสารอาหารโปรตีนจากอาหารชนิดต่าง ๆ จึงมักจะใช้วิธีการคำนวณจากปริมาณของ ไนโตรเจนทงั้ หมดท่ีพบในอาหาร ก็เพราะโปรตีนสว่ นใหญจ่ ะมปี ริมาณของไนโตรเจนท่ีคงท่ีมากกว่าธาตุอาหาร ชนิดอื่น ๆ คือ ร้อยละ 16 โดยการคำนวณจะนำปริมาณของไนโตรเจนที่มีหน่วยเป็นกรัมมาคูณเข้ากับ 6.25 (100/16) ก็จะไดป้ ริมาณของโปรตนี ทีอ่ ยใู่ นอาหารชนดิ นัน้ ๆ ประเภทของโปรตนี สามารถแบง่ ตามคุณสมบัตทิ างโภชนาการออกเป็น 3 ประเภท คือ 2.1 โปรตีนแบบสมบูรณ์ เป็นโปรตีนที่มีกรดอะมิโนจำเป็นอยู่ครบทุกชนิด และมีปริมาณ ที่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกายอีกด้วย โดยโปรตีนแบบสมบูรณ์จะช่วยซ่อมแซมในส่วนต่าง ๆ ของ ร่างกายทส่ี กึ หรอได้ดี และชว่ ยในการสง่ เสรมิ การเจรญิ เติบโตของรา่ งกายได้อยา่ งมีประสิทธิภาพ ซ่ึงแหล่งที่พบ โปรตีนเหล่านี้ได้มากที่สุด ได้แก่ เนื้อสัตว์และผลิตภัณฑ์จากสัตว์ เช่น นม เนยแข็ง ไข่ และจากพืช เช่น ถ่วั เหลอื ง เต้าหู้ เป็นตน้ นอกจากน้ยี ังพบว่าเปน็ โปรตีนทมี่ คี ุณค่าต่อรา่ งกาย ( Biological Value ) สงู อีกด้วย (ท่มี าภาพประกอบ : https://www.pobpad.com/) 197

198 2.2 โปรตีนแบบกึ่งสมบูรณ์ เป็นโปรตีนที่มีกรดอะมิโนเป็นส่วนประกอบน้อยกว่าแบบแรก และมีส่วนช่วยในการซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอของร่างกายเท่านั้น แต่ไม่สามารถช่วยในการเจริญเติบโตได้ โดยโปรตีนชนิดนีส้ ามารถพบไดจ้ าก ถัว่ ฝักยาว ถ่วั แขก และธญั พชื ตา่ ง ๆ เป็นตน้ (ทมี่ าภาพประกอบ : https://nourishing- (ท่มี าภาพประกอบ : https://my-best.in.th/50355 the-soul.com/tag/) 2.3 โปรตีนแบบไม่สมบูรณ์ เป็นโปรตีนที่มีกรดอะมิโนในปริมาณและสัดส่วนที่น้อยมาก จึงไม่สามารถช่วยในการซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอของร่างกายหรือช่วยในการเจริญเติบโตได้ ส่วนใหญ่จะพบได้ จากพืชแทบทกุ ชนดิ (ท่ีมาภาพประกอบ : https://tuemaster.com/blog/) [3] 3. ผัก คือ ผลิตผลทางพืชสวน ซึ่งส่วนใหญเ่ ป็นพืชล้มลุก มีเพียงบางชนดิ ทีเ่ ป็นพืชยืนต้นและ เป็นไม้เนื้ออ่อน ส่วนที่เรานำมาใช้บริโภคเป็นอาหารนั้นจะเป็นส่วน ราก ลำต้น ใบ ดอกอ่อน เมล็ดอ่อน ผลแก่ หน่อ เนือ้ ของพชื ตรงส่วนต่าง ๆ ผกั อาจจะบริโภคสด หรอื นำไปประกอบปรุงเป็นอาหารได้ ผกั สว่ นใหญ่ จะเก็บรักษาไว้ไดใ้ นระยะเวลาสัน้ มีเพยี งไม่ก่ีชนดิ ทเ่ี ก็บรกั ษาไว้ไดน้ าน .......................................................... 3 การจำแนกชนดิ ของผัก. [ออนไลน]์ . เขา้ ถงึ ไดจ้ าก https://www.scimath.org/article-biology/item/500- vegetables25. (วันทส่ี ืบค้นขอ้ มลู 24 กรกฎาคม 2564). 198

หลักสูตร การท�ำอาหารกคลาุ่มวอเาพชีพ่ือเกสษุขตรภการรพม 199 การจำแนกผักออกเป็นกลมุ่ เราจำแนกออกเป็นกลุ่ม ๆ ไดห้ ลายวิธี เช่น - จำแนกทางดา้ นพฤกษศาสตร์ - จำแนกตามอุณหภมู ิและการเจริญ (ผกั ฤดรู ้อน ผกั ฤดหู นาว) - จำแนกตามอายขุ องการปลกู - จำแนกตามความตอ้ งการ - จำแนกตามส่วนทีต่ อ้ งการบรโิ ภค หรอื การจำแนกผักตามส่วนทตี่ ้องการบริโภค ได้แก่ 1. ราก รากพืชที่เรานำมาบริโภคเป็นผัก เช่น หัวแครอท มันแกว รากกระชาย มันเทศ มนั สำปะหลัง แรดชิ หวั บที รูท เป็นตน้ 2. ลำตน้ ลำตน้ ท่ีเรานำมาบริโภคเป็นผัก มีทัง้ ลำต้นใตด้ ินและเหนือดิน ได้แก่ หนอ่ ไม้ กะหล่ำปลี ผักกาดหอมชนดิ ต้น มันฝร่งั เผือก ฯลฯ 3. ใบ ใบพืชที่เรานำมาบริโภคเป็นผักมีมากมายหลายชนิด ได้แด่ ผักกาด คะน้า กะหล่ำปลี ผักหวาน ผักบุ้ง ผักกวางตุ้ง ยอดชะอม ยอดกระถิน สะระแน่ โหรพา ใบชะพลู และอีก หลาย ๆ ชนิด ในแต่ละภาค แต่ละท้องถ่ินก็มีแตกตา่ งกนั ไป 4. ดอก ดอกทีเ่ รานำมาบรโิ ภคเปน็ ผัก ได้แก่ ดอกโสน ดอกกะหล่ำ ฯลฯ 5. ผล ผลท่ีนำมาบริโภคเปน็ ผักก็มหี ลายชนิด ได้แก่ แตงกวา ถว่ั พู ถั่วฝักยาว ถั่วแขก ถ่ัวลันเตา ฟัก บวบ แตงโมอ่อน กระเจ๊ียบ ขา้ วโพดฝักอ่อน มะเขือเปราะ มะเขือพวง มะเขือเทศ แตงโม ฟักทอง พริก ฯลฯ (ที่มาภาพประกอบ : https://sites.google.com/a/nbp.ac.th/arnut/chnid-phuch-phak-swn-khraw) 199

200 4. ผลไม้ คือ ผลที่เกิดจากการขยายพันธุ์โดยอาศัยเพศของพืชบางชนิด ซึ่งมนุษย์สามารถ รับประทานได้ ตัวอยา่ งผลไม้ เชน่ ส้ม แอปเปิล สตรอเบอร่ี กล้วย มะมว่ ง ทเุ รยี น กวี ี อะโวคาโด องุน่ ลูกพลับ รวมถึง มะเขอื เทศ ทสี่ ามารถจดั ได้ว่าเปน็ ทงั้ ผกั และผลไม้ (ทม่ี าภาพประกอบ : https://medthai.com/) 5. สมุนไพรต้านโควดิ ในช่วงสถานการณโ์ รคโควิด (COVID - 19) ประเทศไทยได้รบั การยอมรับจากทว่ั โลกว่าสามารถ ควบคุมการแพร่ระบาดได้อย่างรวดเร็ว และมีการพูดถึงจุดแข็งที่สามารถจะต่อยอดไปสู่ความมั่นคง ด้านการดแู ลสขุ ภาพ สามารถดงึ นกั ทอ่ งเท่ยี วทร่ี ักสขุ ภาพจากต่างประเทศใหเ้ ข้ามาในประเทศไทยได้ สมุนไพร นับเป็นหนึ่งในปัจจัยสำคัญที่เป็นจุดแข็งของประเทศไทย มีการใช้กันมายาวนาน เป็นภูมิปัญญารุ่นต่อรุ่น ในปัจจุบันทุกคนให้ความสำคัญกับสมุนไพรไทยมากขึ้น เพราะสรรพคุณที่โดดเด่น ราคาไมส่ ูง สมนุ ไพรไทยทก่ี ระทรวงสาธารณสขุ ให้การรับรองว่า สามารถชว่ ยรักษาโรคโควดิ (COVID - 19) ได้ [4] 5.1 ฟ้าทะลายโจร มีการศึกษาวิจัยกันอย่างแพร่หลาย ทั้งประเทศจีน ประเทศสิงคโปร์ รวมถึงประเทศไทย และไดม้ กี ารนำเสนอผ่านส่ืออย่างต่อเน่ือง โดยงานวจิ ยั ท่ีไดร้ บั การรับรองแล้วพบว่า กลไก ต้านไวรัสของฟ้าทะลายโจรป้องกันไม่ให้ไวรัสเข้าเซลล์ ลดการแบ่งตัวของไวรัสภายในเซลล์ เพิ่มภูมิคุ้มกันใน การต่อสู้กับไวรัส ลดการอักเสบท่ปี อดจากการตดิ เชอ้ื ไวรสั (ทีม่ าภาพประกอบ : โรงเรียนสอนอาหารครัววันดี) .......................................................... 4 5 สมนุ ไพรพน้ื บา้ นช่วยต้านโควดิ -19. [ออนไลน]์ . เขา้ ถงึ ไดจ้ าก https://www.dmh.go.th/news- dmh/view.asp?id=30588. (วันทสี่ ืบคน้ ขอ้ มูล 24 กรกฎาคม 2564). 200

หลกั สูตร การท�ำอาหารกคลาุ่มวอเาพชีพื่อเกสษุขตรภการรพม 201 [5] 5.2 กระชาย จากการวิจัยพบว่า สารสกัดของกระชายขาว สามารถแสดงฤทธิ์ในการต้าน ไวรสั ซาร์ส ในระยะหลงั การตดิ เช้ือและยังพบวา่ สาร Panduratin ของกระชายขาวมฤี ทธใิ์ นการตา้ นไวรัสทั้งใน ระยะก่อนและหลังการติดเชื้อ และยังมีฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของเชื้อเอดส์ ต้านไวรัสไข้เลือดออกในกลุ่ม Flaviviridae family และยับยั้งเชื้อไวรัส Picornavirus ซึ่งก่อโรคมือเท้าปาก นอกจากนี้ยังพบว่า ช่วยยับย้ัง การแบง่ ตัวของเช้อื ไวรัสโควิด (COVID - 19) ไดอ้ กี ด้วย (ที่มาภาพประกอบ : โรงเรยี นสอนอาหารครวั วนั ดี) [4]5.3 ขมนิ้ ชัน จากการศึกษาในหลอดทดลอง พบวา่ มีฤทธิ์ต่อต้านเช้ือไวรสั ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์เอ ในการป้องกันไม่ให้เช้ือเข้าเซลล์ ยับย้งั การแบ่งตวั ของเช้ือไวรัส และช่วยยับย้งั การหลง่ั สารอักเสบ ในส่วนของ การศึกษาในหนูทดลองพบว่า ขมิ้นชัน ช่วยลดการอักเสบของปอดที่ติดเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์เอ และ ช่วยเพิ่มภูมิคุ้มกัน ทั้งนี้จากการจำลองภาพสามมิติในคอมพิวเตอร์ พบว่า สารสำคัญของขมิ้นชัน และ Demethoxycurcumine สามารถแย่งจับกับตำแหน่งของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 ที่จะเข้าสู่เซลล์ปอด และตำแหนง่ ทม่ี ผี ลยบั ย้ังการแบ่งตัวของไวรสั ได้ (ทมี่ าภาพประกอบ : โรงเรยี นสอนอาหารครวั วนั ดี) .......................................................... 4 5 สมุนไพรพ้ืนบ้านช่วยตา้ นโควดิ -19. [ออนไลน์]. เข้าถงึ ไดจ้ าก https://www.dmh.go.th/news- dmh/view.asp?id=30588. (วันทส่ี บื คน้ ขอ้ มูล 24 กรกฎาคม 2564). 5 นำ้ กระชายเสริมภูมิค้มุ กนั . [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก https://www.dmh.go.th/news/view.asp?id=2348. (วันทีส่ บื คน้ ขอ้ มูล 24 กรกฎาคม 2564). 201

202 [4] 5.4 ขิง ซึ่งมีรสเผ็ดร้อน มีคุณสมบัติอุ่น พบฤทธิ์ต้านไวรัสไข้หวัดใหญ่ โดยการใช้พื้นบ้าน นำมารับประทานแก้หวัด จากการจำลองภาพสามมิติในคอมพิวเตอร์ พบว่า สารสำคัญ Zingerol และ Gingerol สามารถแยง่ จับกับตำแหน่ง Main protease ที่ช่วยยับยัง้ การแบ่งตัวของไวรัสโคโรนาสายพนั ธุ์ 2019 ได้ (ทม่ี าภาพประกอบ : โรงเรยี นสอนอาหารครวั วันดี) [6] 5.5 มะขามป้อม เป็นยาแก้ไอ ละลายเสมหะ พื้นบ้านใช้รักษาหลอดลมอักเสบ วัณโรคปอด หอบหืด ช่วยส่งเสริมการทำงานของ NK cells และ Cytotoxic T Lymphocytes (CTL) และยังช่วยส่งเสริม การทำงานของ Natural Killer (NK) cells และ Cytotoxic T Lymphocytes (CTL) activities โดยสาร Phyllanthin และ Chebulagic acid มีฤทธิ์ยับยั้งกระบวนการอักเสบ NF-KB signaling pathway จากการ จำลองภาพสามมิติในคอมพิวเตอร์ พบว่า สาร Phyllaemblicin G7 มีความสามารถในการจับกับขาโปรตีน และตัวรับ ACE2 ในการผ่านเข้าเซลล์ปอดของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 โดยสามารถยับยั้งการสร้างและ การแบง่ ตัวของเชอื้ ซงึ่ เป็นกระบวนการสำคัญในการเพ่ิมจำนวนของไวรัสได้ (ท่ีมาภาพประกอบ : โรงเรียนสอนอาหารครัววันดี) .......................................................... 4 5 สมุนไพรพื้นบา้ นชว่ ยต้านโควดิ -19. [ออนไลน]์ . เขา้ ถึงไดจ้ าก https://www.dmh.go.th/news- dmh/view.asp?id=30588. (วนั ท่สี บื ค้นข้อมลู 24 กรกฎาคม 2564). 6 อาหารสมนุ ไพร เสริมภูมิคมุ้ กนั ในภาวะท่มี ีการระบาดของโควิด-19. [ออนไลน]์ . เขา้ ถึงไดจ้ าก http://www.tcels.or.th/getattachment/Mini-Site/COVID-19/20200430-อาหารสมุนไพรเสรมิ ภมู คิ ุ้มกนั ในชว่ ง- COVID.pdf.aspx?lang=th-TH. (วันท่ีสืบค้นขอ้ มลู 24 กรกฎาคม 2564). 202

หลกั สตู ร การท�ำอาหารกคลาุ่มวอเาพชีพ่ือเกสษุขตรภการรพม 203 การเลือกซ้ือและเกบ็ รักษาวัตถดุ บิ สำหรบั ใชใ้ นการทำอาหารวา่ งเพื่อสุขภาพ [7] 1. การเลอื กซ้อื อาหารสด ท่ีนำมาใชใ้ นการทำอาหารว่างคาวเป็นสว่ นใหญ่ เชน่ 1.1 เนื้อหมู นิยมเลือกใช้สนั นอก เนอ่ื งจากมีลักษณะน่มุ กำลังดี มีไขมนั น้อย เนื้อหมูสีเน้ือเป็น สีชมพูอ่อน นุ่ม เป็นมัน เนื้อแน่น สว่ นทเี่ ปน็ มนั ต้องมีสขี าว หนังเกลย้ี งเกลา ล้างใหส้ ะอาดเช็ดให้แหง้ เก็บไว้ใน กล่องพลาสตกิ เป็นสัดส่วน เกบ็ เข้าในช่องเนือ้ สตั ว์ หรือแชช่ อ่ งแชแ่ ข็ง วธิ ีหน่ั ห่ันเปน็ ช้นิ ตามขวาง 1.2 เนอ้ื วัว เน้อื สแี ดงสด ไมเ่ ขียวคลำ้ มนั มีสีเหลอื ง ไมม่ ีเม็ดสาคู 1.3 ไก่ เลือกตัวอ้วน กดดูตรงหน้าอกจะนูนและแน่น ตีนนุ่ม หนังสดใสไม่เหี่ยวย่น ไม่มีกล่ิน เหม็น ลกู ตาไมล่ กึ บุ๋ม ไมม่ รี อยช้ำตามท้องและคอ 1.4 ปลาน้ำจืดและปลาทะเล ปลาสดลักษณะจะมีหนังมัน ตาสดใส เหงือกแดง ท้องไม่แตก เนือ้ แน่นกดไมบ่ ุ๋ม 1.5 ก้งุ ทะเล เปลือกแข็งใส หัวติดแน่นกับตวั 1.6 กุ้งนำ้ จืด ตาใส ลำตวั สีน้ำเงินปนเขยี ว เนอ้ื ใส แขง็ 1.7 ปูม้า ตวั หนกั เนื้อแนน่ ไมม่ กี ลิน่ เนา่ 1.8 ปูทะเล ปูท่ยี งั เป็นๆอยู่ สีเขียวเข้ม เนื้อหนา้ อกแน่น กดไมย่ บุ ตวั หนัก ตาใส 1.9 หอย บางชนิดต้องซื้อทั้งเปลือกที่ยังเป็น ๆ อยู่ เช่น หอยลาย หอยแครง หอยกะพง พอตายแล้วจะเน่า หอยที่แกะเปลือกแล้ว เช่น หอยแมลงภู่ ต้องมีสีสดใส ตัวหอยอยู่ในสภาพที่ดี ไม่ขาดรุ่งร่ิง น้ำแช่หอยไมม่ ีเมือกมาก และไมม่ ีกลนิ่ เหมน็ เนา่ 1.10 หมูสับ โดยทั่วไปหมูสับที่ขายเป็นเศษหมูแล้วก็ผสมมันลงไป ดังนั้นควรดมกลิ่นไม่ให้มี กลิ่นเหม็นและสีคล้ำ ควรเป็นสชี มพอู ่อนทงั้ ก้อน 1.11 ไก่อ่อน ปลายแหลมจะแหลม หนังใต้เท้าบางและนุ่ม เดือยยังไม่ยาวมากและนุ่ม ไกแ่ กป่ ลายเลบ็ จะมน หนงั ใต้เทา้ จะหนาและแขง็ เดือยยาวและในปจั จุบันจะมีไกแ่ ยกเป็นสว่ น ๆ เพราะสะดวก ต่อการปรงุ อาหาร ส่วนจะซอ้ื สว่ นไหนนั้นกข็ น้ึ อยกู่ ับความชอบและลกั ษณะของการปรงุ อาหารวา่ ง 2. การเลือกซื้อผัก ควรเลือกที่ใหม่ สด สะอาด มีคุณค่าทางโภชนาการสูง การเลือกซื้อผักแต่ละ ประเภท ควรพิจารนาดงั น้ี 2.1 ผักรบั ประทานใบ ควรเลือกท่สี ดใหม่ ไม่เห่ียวซำ้ ลำต้นอวบนำ้ ใบอาจมรี อยแมลงกดั แทะ บ้างแสดงวา่ ปลอดภยั จากสารเคมี 2.2 ผักรับประทานหัว ควรเลือกหัวหนัก เนื้อแน่น น้ำหนักเหมาะสมกับขนาด ถ้าหัวใหญ่ น้ำหนกั เบาเน้ือจะไม่แน่น .......................................................... 7 ความร้ทู วั่ ไปเกยี่ วกับอาหารว่าง. [ออนไลน์]. เข้าถงึ ไดจ้ าก https://pubhtml5.com/wkww/lbbh/basic. (วนั ที่สืบค้นข้อมลู 23 กรกฎาคม 2564). 203

204 2.3 ผกั รับประทานผล เอกตามลกั ษณะเฉพาะของผักนนั้ เชน่ ฟกั ทอง ผลหนกั เน้อื แนน่ สีเหลือง อมเขยี ว ผวิ ขรุขระ แตงร้าน แตงกวา เลอื กผวิ สเี ขยี วรว้ิ ขาว ผวิ ตึง ถา้ ผวิ เหลืองแสดงวา่ เปน็ แตงเก่าและเริม่ แก่ เป็นต้น 3. การเลอื กซื้ออาหารสำเรจ็ รปู และอาหารพรอ้ มปรุง อาหารสำเร็จรปู หมายถงึ อาหารท่ผี ู้ขายปรงุ ไว้เรยี บร้อยแลว้ ผซู้ อื้ สามารถนำไปอนุ่ หรอื รบั ประทาน ได้ทันที อาหารสำเร็จรปู น้ีรวมถงึ อาหารทผ่ี ู้บริโภคส่ังให้ประกอบหรือปรงุ ใหม่ การเลือกซ้ือควรสงั เกตสถานท่ีขาย สะอาด ภาชนะใส่อาหารมสี ่ิงปกปิด กันแมลง และฝนุ่ ละออง ผู้ขายแตง่ กายสะอาดถูกหลักสุขาภิบาลอาหาร อาหารพร้อมปรุง หมายถึง อาหารที่ผู้ขายจัดเตรียมวัตถุดิบ พร้อมเครื่องปรุงไว้เป็นชุด ผูบ้ ริโภคสามารถซอ้ื แลว้ นำไปประกอบเองทบ่ี า้ น ควรสงั เกตวัน เดือน ปี ทผี่ ลิตหรอื วนั หมดอายุ เพราะลกั ษณะ ของอาหารยงั ไมไ่ ด้ผ่านความร้อนมโี อกาสบดู เสียหรอื เสื่อมคุณภาพได้มากที่สดุ 4. ไข่ การเลอื กซื้อไข่ต่าง เช่น ไขเ่ ป็ด ไขไ่ ก่ ไข่สดจะมีสีนวล เปลอื กไมเ่ ปน็ มัน ยกข้ึนส่องกับแสง สว่างจะเหน็ เงาของไข่แดง 5. ผลไม้ มีหลายชนิดและหลายประเภทเช่นเดียวกันกับผัก หลักโดยรวมในการพิจารณาเลือก ซื้อ คือ ต้องดูผลไม้ที่สดใหม่ ไม่มีรอยช้ำบริเวณพื้นผิวของผลไม้ บางชนิดควรเลือกที่มีมดไต่บริเวณขั้วกิ่ง และผล เพราะแปลว่าไมม่ ีสารพิษตกค้าง [8] 6. สมุนไพร การรักษาสมุนไพรเพอื่ ใชป้ รงุ ยารกั ษาโรคตา่ ง ๆ น้นั เราจำจะต้องศกึ ษาธรรมชาติ ของสมนุ ไพรเหล่านี้เสยี ก่อนวา่ สมุนไพรเหล่านี้มีลักษณะอย่างไร ควรจะเก็บรักษาไว้เปน็ เวลานานเท่าใดจึงจะ เสื่อมคุณภาพ และควรเก็บด้วยภาชนะชนิดใดจึงจะไม่เกิดปฏิกิริยากับสมุนไพรเหล่านี้ และควรเก็บอย่างไร กล่ิน รส ของสมนุ ไพรเหลา่ นีจ้ ึงจะเสอื่ มไป การรกั ษาสมุนไพร ดังกลา่ วพอจะกลา่ วโดยสังเขปได้ดงั ตอ่ ไปน้ี คอื 6.1 การรักษาสมุนไพรประเภทที่มีกลิ่นหอม เช่น อบเชย กฤษณา กะลำพัก พิมเสน การบูร ชะมดเชียง ฯลฯ ควรเก็บในขวดแก้ว หรือ ขวดพลาสติกทีม่ ีฝาจุกอัดอากาศใหแ้ น่นสนิทอย่าให้อากาศ เข้าไดแ้ ละควรเชด็ ใหแ้ ห้งสนิทก่อนท่ีจะนำมาใช้เกบ็ สมุนไพรเหลา่ นี้ ทัง้ นี้ เพือ่ เก็บกล่นิ ของสมนุ ไพรเหล่านี้ไว้ให้ อยูต่ ลอดไปใหน้ านทส่ี ุด เม่อื เราจะนำมาปรุงยาเมื่อใด สมนุ ไพรเหล่าน้ีกย็ งั มสี รรพคณุ ดอี ยู่เสมอ หากใช้ภาชนะ ในการเก็บรักษาสมุนไพรเหล่าน้ีผิด เช่น ใช้ภาชนะที่ทำด้วยเหล็ก หรือ ทองเหลืองเก็บสมนุ ไพรเหล่านี้ภาชนะ เหล่านนั้ อาจเกิดสนิม และสนิมเหล่านจี้ ะทำลายคุณภาพของสมุนไพรใหเ้ ส่ือมไปจนใช้การไม่ได้ และหากใช้จุก ปิดฝาภาชนะเหล่านี้ปิดไม่สนิทอากาศเข้าได้ สมุนไพรเหล่านี้ก็จะหมดกลิ่นและเสื่อมคุณภาพไม่สามารถจะ นำไปใชท้ ำยาไดอ้ กี ตอ่ ไป 6.2 ส่วนสมนุ ไพรบางชนิดตอ้ งไม่เกบ็ ไวใ้ นภาชนะทีท่ ำด้วยโลหะบางชนดิ เชน่ อลมู เิ นียม เชน่ ดเี กลอื ดินประสวิ จนุ สี เกลอื สนิ เธาว์ สารสม้ กำมะถัน นำ้ สม้ สายชู ฯลฯ ทัง้ น้ีเพราะสารตา่ ง ๆ ในสมนุ ไพรเหลา่ น้ี เมอ่ื สลายตวั ออกมาแล้ว จะเกดิ ปฏิกริ ยิ ากบั ภาชนะทีใ่ ชเ้ กบ็ อาจจะเกดิ เปน็ กรดอยา่ งแรงชนิดตา่ ง ๆ ซง่ึ จะมอี นั ตราย เมือ่ นำสมนุ ไพรเหลา่ นีไ้ ปใช้ปรงุ ยาให้แกค่ นไข้ .......................................................... 8 สมุนไพรไทยรกั ษาโรค. [ออนไลน]์ . เข้าถึงได้จาก https://sites.google.com/site/chayada10381/kar-keb-raksa. (วนั ที่สบื ค้นขอ้ มูล 24 กรกฎาคม 2564). 204

หลกั สูตร การท�ำอาหารกคลาุ่มวอเาพชีพื่อเกสษุขตรภการรพม 205 6.3 สมุนไพรที่เป็นพืชบางชนิด หรือเป็นสัตว์วัตถุควรใช้ภาชนะที่ทำด้วยสังกะสี หรือ ทองเหลืองเป็นรูปปี๊บขนาดปี๊บน้ำมันก๊าด และตอนบนควรจะทำเป็นฝาปิดรูปทรงกระบอก แบบฝาถ้ำชาเพ่ือ อัดอากาศให้แน่นเวลาใช้เก็บสมุนไพรเหล่านี้ ก่อนเก็บสมุนไพรควรล้างภาชนะให้สะอาดและตากแดดให้ แห้งสนิท รวมทั้งสมุนไพรทีจ่ ะนำมาเก็บด้วย ต้องตากแดดให้แห้งสนิท ก่อนจะนำมาเก็บในภาชนะเหล่าน้แี ลว้ ปิดฝาให้แน่นอย่าให้อากาศและความชื้นในอากาศเข้าได้ เราก็จะรักษาคุณสมบัติของสมุนไพรเหล่านี้ให้มีอายุ ยนื นานถงึ 1 ปี หรือกว่านั้น 6.4 สมุนไพรประเภทมีลักษณะเป็นน้ำ หรือน้ำมัน เช่น น้ำผึ้ง น้ำมันต่าง ๆ ควรเก็บไว้ใน ขวดแก้ว ส่วนยาดองเหล้า หรือมีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ หรือ ยาดองอื่นๆ ควรใช้ขวดแก้วเป็นภาชนะเก็บ รกั ษาจะปลอดภยั กว่า หากจะเกบ็ ยาเหล่านี้เป็นเวลานาน แม้แต่ยาต้มแล้ว ใส่ยากันบดู เชน่ โซเดียม เบนโซเอ็ด ยา ประเภทนี้หากมีความจำเป็นต้องเก็บไว้นานก็ควรเก็บไว้ในขวดแก้วจะปลอดภัยกว่า ไม่ควรเก็บไว้ในขวด พลาสติกหรือขวดอลูมิเนียมในระยะยาวนาน ทั้งนี้เพราะขวดพลาสติกและขวดอลูมิเนียมมีสารบางชนิดอาจ เกิดปฏิกริ ยิ ากบั ยาเหลา่ น้ใี นทางทีเ่ ปน็ พิษแกค่ นไขท้ ี่ใชร้ ักษา 6.5 สมุนไพรประเภทเกษตร หรือประเภทผงต่างๆ ควรเก็บไว้ในขวดแก้ว หรือขวด พลาสติกอัดอากาศให้แน่น สมุนไพรเหลา่ น้ยี อ่ มจะมคี ุณสมบตั อิ ย่ไู ดใ้ นระยะอนั ยาวนาน 6.6 การรักษาสมุนไพรที่เราต้องการหยิบมาปรุงยาต่างๆ ควรจัดแบ่งประเภทออกเป็น หมวดหมู่ แล้วสับ หรือหั่นให้เป็นช้ินเล็กๆ ใส่กล่องสังกะสีมีฝาปิดแลว้ เขียนป้ายช่ือสมุนไพรเหล่าน้ันใหช้ ัดเจน แล้วทำชั้น หรือลิ้นชักบรรจุกล่องสังกะสีเหล่านี้ไว้เป็นช่องๆ เวลาจะหยิบ สมุนไพรเหล่านี้มาปรุงยาเพียง เหลือบตาดูก็จะรู้ว่าสมุนไพรชนิดไหนอยู่ที่ไหน เราก็สามารถจะนำสมุนไพรเหล่านี้มาปรุงยาได้สะดวกเมื่อเรา ต้องการ และการที่แนะนำให้ทำกล่องสังกะสีใส่สมุนไพร แยกประเภทไว้เป็นชนิดๆ และใช้ฝาปิดให้สนิทเมื่อ หลังจากใชแ้ ลว้ กเ็ พอ่ื ปอ้ งกันความชน้ื และเชอื้ ราในอากาศไม่ให้เขา้ ไปทำลายสมุนไพรเหล่าน้ันให้เสื่อมคุณภาพ หากเก็บไว้ในลิ้นชักเฉยๆ หรือวางไว้บนหิ้งโดยไมมีภาชนะบรรจุอีกชั้นหนึ่ง สมุนไพรเหล่านี้อาจเกิดรา หรือ เสื่อมคณุ ภาพ เรว็ เกนิ ควร 6.7 สมุนไพรประเภทเปน็ กรด เช่น ดินประสิว น้ำประสานทอง จุนสีควรเก็บไวใ้ นภาชนะ ที่ทำด้วยแก้วรวมทัง้ ปรอทดว้ ย ส่วนดีเกลือ เกลือสินเธาว์จะใชภ้ าชนะที่ทำด้วยดิน หรือแก้วเก็บก็ได้ แต่ยาดำ มหาหิงคจ์ ะใชภ้ าชนะที่ทำด้วยสังกะสเี ปน็ ทเ่ี กบ็ รกั ษาก็ได้ 6.8 การเกบ็ สมนุ ไพรในโกดังเกบ็ ของขนาดกลาง หรือขนาดใหญ่นั้น ควรสรา้ งเปน็ ชั้นข้ึนแล้ว แบ่งสมนุ ไพรออกเป็นประเภท และ หมวดหมู่โดยละเอียด เพอ่ื สะดวกในการทเี่ ราจะหยิบใชส้ มุนไพรเหล่าน้ี 6.9 สมุนไพรบางชนิดเป็นใบไม้ซึ่งสามารถจะดูดความชื้นในอากาศได้ และพวกสัตว์ตา่ งๆ จะเข้าไปทำรังอยู่เช่นหนูและแมลงสาบ จิ้งจกตุ๊กแก หรือสัตว์เลื้อยคลานอื่นๆ ย่อมจะเข้าไปทำลายสมุนไพร เหล่าน้ใี หเ้ ส่ือมคุณภาพ และนำสิง่ สกปรกโสโครกเขา้ ไปปะปนให้สมุน ไพรเหล่าน้ี จงึ เก็บสมุนไพรเหล่าน้ีไว้ใน กระสอบพลาสติกอย่างหนาขนาดใหญ่เท่ากระสอบข้าวสาร และมัดปากให้แน่นเพื่อป้องกันความชื้นของ อากาศ และชั้นที่จะเก็บสมุนไพรเหล่านี้ ควรใช้ลวดตาข่ายอย่างตาถี่ปิดกั้นให้แข็งแรงแน่นหนาเพื่อป้องกนั หนู และแมลงตา่ ง ๆ ไม่ให้เขา้ ไปทำลายได้ สมุนไพรเหล่าน้ีก็จะมีอายุอยู่ได้นานกวา่ ท่ีเราจะเก็บแบบตามบุญตามกรรม 205

206 6.10 สมุนไพรประเภทเขี้ยวงาสัตว์ต่างๆ จะเก็บในภาชนะชนิดใดก็ได้แต่อย่าใช้ภาชนะที่ อาจเกดิ สนมิ ขึ้นในภายหลังเป็นใช้ได้ โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ สมนุ ไพรประเภท หนอแรด หรอื เขากุยนั้นควรเก็บในตู้ นิรภัยจะปลอดภัยกว่าเก็บไว้ไนภาชนะอื่น ๆ เพราะนอแรดนอหนึ่ง ปัจจุบันราคาหลายหมื่นบาท บางอันอาจ ถึงแสนบาทก็เปน็ ได้ สว่ นเขากุยน้นั เขาหนึง่ ราคาพนั กวา่ บาทข้นึ ไป จงึ ควรเกบ็ ไวใ้ นท่ปี ลอดภัยจะเหมาะกวา่ คณุ ค่าประโยชนแ์ ละผลขา้ งเคียงของวตั ถุดิบสมุนไพรสำหรับนำมาใช้ในการทำอาหารวา่ งเพื่อสขุ ภาพ ในช่วงสถานการณ์โรคโควิด (COVID - 19) ประเทศไทยได้รับการยอมรับจากทั่วโลกว่าสามารถ ควบคุมการแพร่ระบาดได้อย่างรวดเร็ว และมีการพูดถึงจุดแข็งที่สามารถจะต่อยอดไปสู่ความมั่นคง ด้านการดูแลสุขภาพ สามารถดึงนักท่องเที่ยวที่รักสุขภาพจากต่างประเทศให้เข้ามาในประเทศไทยได้ วัตถุดิบ สำหรับนำมาใช้ในการทำอาหารว่างเพื่อสุขภาพ ประกอบด้วยวัตถุดิบที่คุณค่าประโยชน์และผลข้างเคียงใน หลักสูตรการทำอาหารว่างเพื่อสุขภาพในครั้งนี้ จะเป็นการจัดทำค็อกเทลกุ้งย่างมะขามป้อม และลูกอม หา้ สหาย จึงขอยกตวั อย่างคุณค่าประโยชน์และผลขา้ งเคียงของวัตถุดิบสมนุ ไพร ดังนี้ 1. ฟ้าทะลายโจร [9] (ทมี่ าภาพประกอบ : โรงเรยี นสอนอาหารครัววันดี) ฟ้าทะลายโจร มีสรรพคุณทางการแพทย์แผนไทย ใช้บรรเทาอาการไข้หวัด แก้ไอและเจ็บคอ เป็นสมุนไพรท่ีได้ถูกบรรจุอยู่ในบญั ชียาหลักแห่งชาติ พ.ศ. 2542 (บญั ชียาจากสมุนไพร) กระทรวงสาธารณสุข ในรูปแบบยาเดีย่ ว ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ได้มีการศึกษาวิจัยเกี่ยวสมุนไพรฟ้าทะลายโจรกันอย่างแพร่หลาย มีข้อมูลสนับสนุนจากงานวิจัยทางคลินิก พบว่า สมุนไพรฟ้าทะลายโจรมีส่วนช่วยรักษาอาการของโรคติดเช้ือ เฉียบพลันของระบบทางเดินหายใจ (acute respiratory tract infection) เช่น อาการไอ อาการเจบ็ คอได้ดี .......................................................... 9 สรรพคณุ ฟ้าทะลายโจร. [ออนไลน]์ . เข้าถงึ ได้จาก https://med.mahidol.ac.th/altern_med/th/km/19jun2020-1729. (วันท่สี บื ค้นขอ้ มูล 24 กรกฎาคม 2564). 206

หลักสตู ร การท�ำอาหารกคลาุ่มวอเาพชีพื่อเกสษุขตรภการรพม 207 ในปี พ.ศ. 2555 ได้มีข้อมูลงานวิจัย จากผู้ป่วยจำนวน 807 คน พบว่าผลิตภัณฑ์สารสกัดจากฟ้า ทะลายโจรร่วมกับสมุนไพรอื่นๆ ขนาดรับประทาน 31.5-200 มิลลิกรัม/วัน รับประทานเป็นเวลา 3-10 วัน มีผลช่วยลดความถี่และความรุนแรงของอาการไอเนื่องจากไข้หวัด (common cold) และอาการอักเสบของระบบ ทางเดินหายใจส่วนบนได้ ในมุมมองการเกิดโรคหรืออาการตามศาสตร์การแพทยแ์ ผนไทยนั้น อาการไข้ ไอ เจ็บคอ เป็นอิทธิพลของ ธาตุไฟที่เพิ่มปริมาณสูงขึ้น ทำให้เกิดอาการดังกล่าว เราจึงสามารถใช้สมุนไพรฤทธิ์เย็น (สมุนไพรฟ้าทะลายโจร) เพื่อใช้ในการรักษาอาการที่ส่งผลมาจากอิทธิพลของไฟที่เพิ่มขึ้นได้ พูดง่ายๆคือ ใช้ความเย็น ปรับหรือลด ปริมาณความร้อนในร่างกายให้สมดุลนั่นเอง แต่หากใช้ในปรมิ าณเกินความจำเปน็ ก็อาจส่งผลทำให้ ร่างกายมี ปริมาณความเย็นเกินไป ส่งผลทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์ตามมาได้ เช่น อาการชาต่างร่างกาย แขน-ขา อ่อนแรง ทอ้ งอืดทอ้ งเฟอ้ ทอ้ งเสีย หรือผ่ืนแพ้ตามร่างกาย เป็นตน้ 2. มะขามป้อม [10] (ทม่ี าภาพประกอบ : โรงเรียนสอนอาหารครวั วนั ดี) มะขามป้อม ภาษาอังกฤษ คือ Indian gooseberry มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Phyllanthus emblica Linn. จัดเป็นพืชตระกูลเดียวกับมะยม คือ ตระกูล Phyllanthus L. ปกติแล้วจะปลูกขึ้นในเอเชีย เขตร้อน จงึ สามารถเจรญิ เตบิ โตได้ดใี นประเทศไทย เป็นพชื ที่สำคัญในด้านการแพทย์อายรุ เวทแบบดั้งเดิมและ การดูแลสขุ ภาพหลายแขนงท่ีมีมานานนับร้อยปี โดยใช้ประโยชน์จากสว่ นต่าง ๆ ของมะขามป้อม แต่ท่ีนิยมใช้ ในการทำยามากทีส่ ุดคอื ผลมะขามป้อม ซ่งึ มีประโยชน์และสรรพคณุ ดงั นี้ 1. อุดมไปด้วยสารอาหารและเปน็ แหล่งของวิตามินซี มะขามป้อมมีวิตามินซีสูงกว่าส้มถึงเท่าตัว มีสารแทนนินและโพลีฟีนอล ซึ่งเป็นสารป้องกันการ สลายตัวของวิตามินซี ทำให้วิตามินซคี งตัวอยู่ได้นาน และอุดมไปด้วยสารอาหารอืน่ ๆ ทั้งวิตามินเอ วิตามินบี 3 ธาตุเหล็ก แคลเซียม และฟอสฟอรสั .......................................................... 10 มะขามปอ้ ม ผลไม้วิตามนิ ซีสูงปรี๊ด. [ออนไลน์]. เขา้ ถึงไดจ้ าก https://health.kapook.com/view178427.html. (วนั ทสี่ ืบค้นขอ้ มลู 24 กรกฎาคม 2564). 207

208 2. ดับกระหาย ผลมะขามป้อมสด ๆ ชว่ ยแกแ้ ละลดอาการกระหายน้ำได้ โดยไม่ต้องนำไปทำเปน็ น้ำผลไม้ เพราะ เมอ่ื เรากัดมะขามป้อม นำ้ มะขามปอ้ มท่ซี ึมออกมาจะชว่ ยแกอ้ าการคอแหง้ ได้ 3. แก้ไอ เจ็บคอ ลดเสมหะ แก้หวดั มะขามป้อม ช่วยแก้ไอ แก้หวัด ละลายเสมหะ รักษาอาการเจ็บคอ เพราะอุดมไปด้วยวิตามินซี และสารกลุ่มแทนนิน มีรสเปรี้ยว ช่วยละลายเสมหะและบำรุงเสียงได้ดี โดยหากต้องการใช้มะขามป้อมแก้ไอ ทำได้โดยการนำมะขามป้อม ไปคั้นหรือต้มแล้วนำมาดื่ม หรือจะนำมะขามป้อมไปอมกับเกลือเฉย ๆ ก็ได้ ซ่ึง การอมมะขามป้อมนอกจากจะช่วยแก้ไอและละลายเสมหะแล้ว ยังทำให้เราชุ่มคอ และช่วยบำรุงเสียงให้ใส ป้องกันเสยี งแหง้ ได้ 4. แกไ้ ข้ สารแทนนินและวิตามินซีที่มีอยู่ในมะขามป้อม เป็นสารที่ช่วยเสริมสร้างภูมิต้านทานให้ร่างกาย จึงช่วยแก้ไข้จากอากาศท่ีเปลี่ยนแปลงได้ โดยนำผล เมล็ด หรือรากของมะขามป้อมมาคั้นดื่ม เพราะน้ำ มะขามป้อมถือเป็นยาเย็นที่ช่วยลดและระบายความร้อนออกจากร่างกาย และยังสามารถนำใบสดของ มะขามป้อมมาต้มนำ้ อาบเพื่อให้ไขล้ ดลงไดอ้ ีกด้วย นอกจากนี้ มะขามป้อมยังช่วยให้อาการไข้ทับระดูดีขึ้น โดยตำรับยาพื้นบ้านจะนำมะขามป้อม และลูกสมอไทยจำนวนเท่าอายุผู้ป่วยมาต้มกบั ใบมะกาแห้ง 1 กำมือ ใส่เกลือนดิ หนอ่ ย แล้วนำมาดื่มครั้งละ 1 แกว้ ทุก ๆ 4-6 ช่วั โมงในวันแรกท่ีดื่ม หลงั จากนน้ั ด่มื วันละ 2 คร้งั เชา้ -เยน็ ภายใน 3 วนั ยาต้มหม้อน้ีอาจช่วย บรรเทาอาการปวดเมื่อย ปวดทอ้ งจากไขท้ บั ระดูได้ 5. แก้ปวดฟนั การทานมะขามป้อมหรือนำปมก้านมะขามป้อมมาต้มกับน้ำ แล้วใช้อมหรือบ้วนปาก สามารถ บรรเทาและปอ้ งกนั อาการปวดฟันได้ เน่อื งจากในมะขามปอ้ มมวี ติ ามินซสี งู มากนนั่ เอง 6. รักษาลักปิดลักเปดิ มีงานวิจัยพบว่า ร่างกายคนเราสามารถดูดซึมวิตามินซีจากมะขามป้อมได้ดีกว่าวิตามินซีเม็ด ท่วั ไป เนือ่ งจากในมะขามป้อมมีสารอน่ื ๆ ท่ีช่วยให้วติ ามินเขา้ สู่รา่ งกายได้ง่าย ดังนนั้ ผทู้ ี่เปน็ โรคลักปดิ ลักเปิดที่ มีอาการเลือดออกตามไรฟัน ซึ่งเป็นโรคที่ร่างกายขาดวิตามินซีจึงควรทานมะขามป้อมที่มีวิตามินซีสูงเข้าไป มาก ๆ เพราะสามารถช่วยใหห้ ายจากโรคนี้ได้ 7. บรรเทาอาการคนั จากเชือ้ รา น้ำกัดเทา้ นำรากของมะขามป้อมมาสับเป็นชิ้นเล็ก ๆ และนำไปต้มประมาณ 15 นาที จากนนั้ ก็นำมาทาบริเวณ ที่เป็นเชื้อรา ก็จะช่วยบรรเทาอาการคันได้ ส่วนใครที่มีอาการคันจากน้ำกัดเท้า ให้นำเปลือกมะขามป้อมไปตำผสม กับน้ำเล็กน้อย แล้วนำมาทาบริเวณที่คันก็จะช่วยรักษาได้ หรือหากใครอยากจะฆ่าเชื้อโรคหรือป้องกันน้ำกัดเท้า ไว้ก่อน จะนำเปลือกของต้นมะขามป้อมไปแช่น้ำ แล้วนำเท้าไปแช่ก็จะช่วยให้ผิวบริเวณเท้าหนาขึ้น เนื่องจาก ความฝาดของเปลือกมะขามป้อมจะช่วยตะกอนโปรตีน ทำใหผ้ วิ หนังของเท้าและข้อเท้าหนาขึ้น ทนทานต่อการเกิด นำ้ กดั เท้ามากย่งิ ขึ้น 208

หลกั สตู ร การท�ำอาหารกคลาุ่มวอเาพชีพื่อเกสษุขตรภการรพม 209 8. รักษาแผล แก้ฟกชำ้ นำเปลือกลำต้นของมะขามป้อมมาบดเป็นผงแล้วโรยทีบ่ ริเวณบาดแผลเพ่ือรักษาแผลและอาการฟก ชำ้ ได้ดว้ ย ส่วนท่ีเป็นแผลแล้วหายช้า มนี ้ำเหลืองไหลเยอะ หรือป่วยเป็นโรคน้ำเหลืองเสีย ให้ทานมะขามป้อม 1 ลูก ทุกวนั หลังอาหาร เพราะในมะขามป้อมมีวิตามนิ อยู่มาก โดยเฉพาะวติ ามนิ ซี จะสามารถแก้อาการน้ำเหลืองเสียได้ 9. รกั ษาหอบหืด นำเมลด็ มะขามป้อมมาตำเปน็ ผง แลว้ ชงดืม่ กับน้ำร้อน กช็ ่วยรกั ษาให้หายได้ดว้ ย 10. แกอ้ าการผนื่ คนั นำใบมะขามป้อมมาต้มอาบ หรือนำเมล็ดมาเผาแล้วบดให้ละเอียด จากนั้นนำไปผสมกับน้ำมัน คนให้เข้ากนั จนเหลวข้น แลว้ นำมาทาแผล จะชว่ ยบรรเทาอาการคนั แกพ้ ษิ น้ำร้อนลวก และช่วยรกั ษาแผลได้ 11. เป็นยาระบาย แกท้ อ้ งผูก ยางของผลมะขามป้อมและวิตามินซีมีฤทธิ์เป็นยาระบาย ช่วยให้ระบบขับถ่ายของเราดีขึ้น และ แก้อาการท้องผูกได้ ฉะนั้นมะขามป้อมจึงถือเป็นผลไม้อยา่ งหนึ่งท่ีชว่ ยแก้อาการท้องผูกได้ดี และนำไปสกัดเข้า เครื่องยา ทำเป็นยาระบายได้ด้วย แต่อย่างไรก็ตาม หากเราทานในปริมาณที่มากเกินไปอาจทำให้มีอาการ ทอ้ งเสียแทนได้ ดงั นั้นควรควบคุมปริมาณการทานในแต่ละวันดว้ ย 12. แก้ทอ้ งเสีย โรคบิด อาการท้องเสีย หรือถ่ายบิด สามารถใช้มะขามป้อมรักษาให้หายได้ง่าย ๆ ด้วยกัน 3 วิธี คือ นำราก มะขามป้อมไปต้มดื่ม หรือนำลูกมะขามป้อมสดไปต้มประมาณ 10-20 นาทีแล้วดื่ม หรือวิธีสุดท้าย นำใบไปตำให้ ละเอียดแล้วนำมาชงดื่มครั้งละ 1 ชอ้ นชา ทกุ 2-4 ชว่ั โมง หรอื อาจเตมิ น้ำผง้ึ ลงไปหน่อยเพื่อให้ด่ืมง่ายขึ้น 13. บำรงุ ผิว วิตามินซีในมะขามป้อมยังสามารถบำรุงผิวพรรณ ชะลอการเกิดริ้วรอย และทำให้หน้าขาวสดใส ได้ โดยนำมะขามปอ้ มมาฝนแลว้ นำนำ้ ทไี่ ด้ไปทาบรเิ วณหนา้ และผวิ ของเราได้เลย 14. บำรุงผม มีการนำมะขามป้อมมาสกัดทำเป็นยาสระผมทั้งที่ไทยและอินเดียเลยนะคะ เนื่องจากมะขามป้อม สามารถบำรุงรักษาเสน้ ผมให้มีสุขภาพแข็งแรง นุ่มลื่น และยังช่วยทำให้ผมดกดำ ป้องกันผมหงอกได้ด้วย โดย การนำมะขามป้อมมาทอดกับน้ำมันมะพร้าวแลว้ นำน้ำมนั มาหมักผม หรอื หากใครมีมะขามปอ้ มแห้ง กส็ ามารถ นำลูกมะขามป้อมแห้งไปแช่น้ำไว้หนึ่งคืน แล้วนำมาบำรุงผม โดยใช้ล้างแทนน้ำสุดท้ายได้ แถมเราสามารถนำ เมลด็ มะขามปอ้ มมาบีบเอานำ้ มัน แล้วนำไปทาท่วั ศีรษะก็ช่วยทำใหผ้ มดกดำข้ึนดว้ ย 15. บำรงุ ร่างกายตั้งแตห่ ัวจรดเท้า เนื่องจากมะขามป้อมมีสารอาหารมากมาย ที่ช่วยบำรุงทั้งผม สมอง ดวงตา คอ หลอดลม ปอด หัวใจ ตับ ตับอ่อน ไต กระเพาะ ลำไส้ และผิวหนัง และยังช่วยแก้น้ำเหลืองเสีย บำรุงกำลัง บำรุงเลือด ลดความดันเลอื ดสูง และปรับประจำเดือนให้มาปกติได้ 209

210 16. ต้านมะเรง็ มกี ารวจิ ยั พบว่าสารฝาดในมะขามป้อมอย่างกรดแกลลิคและสารแทนนินสามารถยับย้ังเซลล์มะเร็ง ไม่ให้ก่อตวั ในร่างกายเราได้ แถมมะขามป้อมยังสามารถต้านอนุมูลอิสระไดด้ ีมาก เพราะอุดมไปดว้ ยวิตามินซีและ สารแทนนินท่ีประกอบไปด้วย emblicanin A, emblicanin B, punigluconin และ peduculagin 17. แปรรปู ไดห้ ลากหลาย นอกจากจะสามารถกินเปล่า ๆ แล้ว มะขามป้อมยังนำไปทำเป็นเครื่องดื่ม หรือแปรรูปเป็นของ กินเล่นอร่อย ๆ อย่าง มะขามป้อมแช่อิ่ม และใช้เป็นยาสมุนไพร ยาแก้ไอ หรือยาสระผม และยังนำไปทำเป็น เครื่องสำอางและอาหารเสรมิ ได้อีกดว้ ย มะขามป้อม ขอ้ ควรระวังทตี่ อ้ งรูก้ ่อนทาน ผู้ที่มีปัญหาเลือดจาง ผู้ที่แน่นท้องบ่อย ๆ และคนขี้หนาว ไม่ควรทานมะขามป้อมในปริมาณ มาก ๆ เพราะมะขามป้อมเป็นผลไม้ที่มีฤทธิ์เย็น หากกินเยอะอาจทำให้รู้สึกหนาวหรือมีอุณหภูมิในร่างกาย ลดลงได้ ดังนนั้ ผู้ท่ีมอี าการข้างต้นจึงควรระมดั ระวังและควบคมุ ปริมาณการทานมะขามป้อมใหด้ ี หรือจะหันไป ทานพวกผลไม้ท่มี ีฤทธร์ิ อ้ นแต่วติ ามนิ ซีสงู อย่าง ลำไย แทน (ท่ีมาภาพประกอบ : โรงเรียนสอนอาหารครวั วันดี) 3. ขมิ้นชนั [11] (ที่มาภาพประกอบ : โรงเรยี นสอนอาหารครัววนั ดี) .......................................................... 11 ลว้ งลึก 6 สุดยอดสรรพคณุ ในขมน้ิ ชัน ทช่ี ว่ ยล้างพิษ. [ออนไลน์]. เข้าถึงไดจ้ าก https://www.sanook.com/health/24691/. (วันทีส่ ืบคน้ ข้อมูล 24 กรกฎาคม 2564). 210

หลกั สตู ร การท�ำอาหารกคลาุ่มวอเาพชีพื่อเกสษุขตรภการรพม 211 ขมิน้ ชนั มีสารเคอรค์ ูมนิ อยด์ (Curcuminoid) พบไดใ้ นพืชมีเหงา้ และพืชวงศข์ ิง มสี ารตา้ นอนุมูล อิสระ ช่วยลดอาการอักเสบ และลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือด ทำให้มีการนำขมิ้นชันมาประยุกต์ใช้ใน อาหารและยาอยา่ งแพร่หลาย ซ่ึงมปี ระโยชน์และสรรพคณุ ดังนี้ 1. ลา้ งพษิ ตบั ขม้ินชนั มีสรรพคณุ ชว่ ยขับพิษทส่ี ะสมในตับ เนื่องจากมีฤทธปิ์ ้องกันตบั อักเสบ ช่วยบำรุงตับ และ ฟื้นฟูตับ โดยมีการใช้ขมิ้นชันทดลองรักษาโรคตับแข็งในหนู ผลปรากฏว่าอาการไม่ลุกลามเพิ่ม ทำให้นิยมใช้ เปน็ สมุนไพรยาทช่ี ่วยฟืน้ ฟูสขุ ภาพและลา้ งพิษออกจากตับ 2. รกั ษาโรคผิวหนงั เรอ้ื รัง ขมิ้นชันสามารถใช้รักษาโรคที่เกี่ยวกับผิวหนังได้ เช่น โรคผื่นคัน กลาก เกลื้อน ผิวหนังอักเสบ จากอาการแพ้ คนไทยสมยั ก่อนใช้เหง้าสดของขม้นิ ชันมาฝนและบดให้ละเอียด ก่อนจะนำไปทาบริเวณทีม่ ีอาการคัน แตป่ ัจจบุ นั สามารถใช้ผงขมิ้นชนั สำเรจ็ รูปผสมนำ้ เปล่าหรือน้ำมนั มะพรา้ ว นำไปทาบริเวณทีอ่ กั เสบหรอื คันได้ 3. แก้อาการทอ้ งร่วง ใครที่กินของผิดสำแดงเข้าไปแล้วเกิดอาการท้องร่วง สามารถหาขมิ้นชันในครัวมาใช้เป็นยาได้ โดยนำมาล้างให้สะอาด ปอกเปลือกและหั่นเป็นช้ินเล็ก ๆ นำไปตำพร้อมผสมน้ำเปล่า หลงั จากนั้นคั้นเฉพาะน้ำให้ได้สัก 1 ถว้ ยตวง แบง่ กนิ คราวละ 2 ช้อนโตะ๊ จะช่วยสรา้ งสมดลุ ให้ระบบขบั ถ่ายและระบบยอ่ ยอาหาร 4. รักษาแผลในกระเพาะอาหาร ขมิ้นชันมีฤทธิ์ในการรกั ษาอาการอักเสบ จึงสามารถช่วยรกั ษาแผลในกระเพาะอาหารให้หายเร็ว ข้ึน นอกจากนี้หากหั่นขมิ้นชนั ผสมกับน้ำผึ้ง จะช่วยบรรเทาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ และจกุ เสียดแน่น เรียกว่า เป็นสมุนไพรท่มี อบประโยชนใ์ หค้ นกินอย่างครบสูตร ทงั้ ในรูปแบบอาหารและรปู แบบยา 5. ชะลอการแก่ก่อนวยั เนื่องจากขม้ินชนั ออกฤทธ์ิต้านอนุมูลอสิ ระ จึงถูกนำมาสกดั เป็นยาเสริมอาหารทีใ่ ช้บำรุงรา่ งกาย ปอ้ งกันโรค ป้องกนั การเสือ่ มโทรมของเซลล์ และป้องกนั ร่างกายไม่ให้เส่อื มไปตามวัย ถือเป็นสรรพคุณด้านความงาม ทน่ี า่ จะถูกใจใครหลายคน 6. รักษารดิ สีดวง สำหรับผู้ที่เป็นริดสีดวงทวารและมีแผลบริเวณทวารหนัก ให้ใช้ผงขมิ้นทาหัวริดสีดวง จะช่วย สมานแผลใหแ้ ห้งและหายเรว็ ขน้ึ เพราะขม้ินชนั จะชว่ ยลดการอักเสบ ชว่ ยฆ่าเช้ือโรค และทำใหเ้ นือ้ เย่ือบริเวณ แผลกระชับเรว็ ข้นึ 7. แก้พษิ แมลงกดั ต่อย หากถูกแมลงกัดจนเป็นแผล มีอาการบวมแดง สามารถบรรเทาได้ด้วยการใช้ผงขมิ้นชันผสมกับ น้ำมันมะพร้าว แล้วนำไปเคี่ยวบนไฟ จะได้น้ำมันนวดสำหรับทาแก้พิษแมลงกัดต่อย หรือจะนำผงขมิ้นชันไป ผสมกับนำ้ ปูนใสเพือ่ นำมาพอกแผลก็ได้เชน่ กัน 211

212 8. ปอ้ งกันโรคขอ้ เข่าอักเสบ ในผู้สูงอายุนิยมใช้ขมิ้นชันรักษาอาการข้อตึง ปวดเมื่อยตามข้อเข่า ซ่ึงอาจจะเป็นไปตามวัยหรือ พฤติกรรมในชีวิตประจำวัน แต่ขมนิ้ ชันสามารถช่วยบรรเทาอาการปวดในโรคข้อเข่าเส่ือมได้ โดยมีการนำมาใช้ ทดแทนยาแผนปจั จุบนั อยา่ งแพรห่ ลาย 9. ลดระดบั ไขมันในเส้นเลือด สารไฟโตสเตอรอล (Phytosterols) ที่อยู่ในพืชธรรมชาติอย่างขมิ้นชันจะช่วยยับย้ังคอเลสเตอรอล มีฤทธิ์ในการลดไขมนั ในเส้นเลอื ด ป้องกันความเสี่ยงในการเกดิ โรคหลอดเลอื ดอดุ ตันและโรคหวั ใจ 10. เสรมิ สร้างภูมิคุม้ กนั ขมิ้นชันสามารถช่วยปรับสมดุลและสร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย โดยเฉพาะในปัจจุบันมีปัญหา มลพิษฝนุ่ ละออง PM 2.5 ท่สี ง่ ผลกระทบต่อร่างกาย ทำให้เปน็ ภมู ิแพไ้ ดง้ ่าย จึงนยิ มกนิ ขมิ้นชนั เพื่อเป็นตัวช่วย เสริมรา่ งกายให้แขง็ แรงตอ่ มลพษิ 4. กระชาย [12] (ที่มาภาพประกอบ : โรงเรียนสอนอาหารครวั วันดี) การใช้กระชายในวัตถุประสงค์ต้านโรคโควิด (COVID - 19) นั้นยังคงเป็นการศึกษาในห้องทดลอง โดยเลือกใช้สารสกัดจากกระชายขาว ซึ่งถูกนำมาสกัดใช้ในลักษณะของยา แต่หากนำมาใช้กินกันในอาหาร ทว่ั ไป จะมสี รรพคณุ ดังนี้ - ใบกระชาย ใชบ้ ำรุงธาตุ แก้โรคในปาก คอ ถอนพิษ แก้โลหิตเปน็ พิษ - เหง้าและรากกระชาย แก้บิด ขบั ปสั สาวะ ใชเ้ ป็นยารกั ษาภายนอกทารักษาข้กี ลาก - เหง้าใต้ดนิ กระชาย แก้ปวดทอ้ ง แกม้ วนท้อง บำรงุ กำลัง รกั ษารดิ สีดวง ประโยชน์ของกระชายที่พบเหน็ ท่วั ไป กระชายทใี่ ชเ้ ป็นวตั ถดุ ิบประกอบอาหาร พอ่ ครวั แมค่ รวั มักจะใช้กระชายดำ แตก่ ระชายสว่ นใหญ่ มีประโยชน์ได้ใกล้เคยี งกนั ดงั น้ี .......................................................... 12 ประโยชน์และสรรพคณุ ของกระชาย. [ออนไลน์]. เขา้ ถึงได้จาก https://www.thairath.co.th/lifestyle/life/1889689. (วนั ที่สบื คน้ ขอ้ มูล 24 กรกฎาคม 2564). 212

หลักสตู ร การท�ำอาหารกคลาุ่มวอเาพชีพื่อเกสษุขตรภการรพม 213 - แก้ท้องร่วง ใช้เหง้ากระชาย 1-2 หัว นำไปปิ้งไฟ แล้วนำมาตำหรือฝนผสมกับน้ำปูนใส คั้นมา รับประทาน 1-2 ช้อนแกง - แกท้ อ้ งอดื จุกเสยี ด ปวดมวนทอ้ ง ใช้ราก เหงา้ ครึ่งกำมือ นำมาตม้ เอาน้ำหรือใชป้ รงุ อาหาร - แก้บิด ใชเ้ หงาสด 2 เหง้าบดละเอียดผสมนำ้ ปนู ใส คั้นแตน่ ้ำดมื่ - แกร้ ดิ สีดวง ใชเ้ หงา้ สด 6-8 เหง้า ผสมเนอื้ มะขามเปียก และเกลือแกง 3 ช้อนชา นำมาตำแล้วต้ม กับน้ำ 6 แก้ว เคี่ยวจนเหลือ 2 แกว้ นำมารบั ประทานครง้ั ละครึ่งแกว้ ติดต่อกัน 1 เดือน จนกวา่ ริดสดี วงทวารจะหาย - บำรุงหัวใจ ใช้เหง้าและรากกระชายปอกเปลือก ล้างน้ำให้สะอาด หั่นตากแห้ง บดเป็นผง นำผงแห้งมาชงนำ้ ร้อนครงึ่ ถ้วยชา ดืม่ ใหห้ มดในคร้งั เดียว - เพิม่ สมรรถภาพทางเพศ สว่ นสรรพคุณกระชายเพ่ิมสมรรถภาพทางเพศ ตามที่แบรนด์อาหารเสริม ตา่ งๆ แนะนำใหก้ นิ เวลาเย็น เพ่อื ชว่ ยลดอาการนอนไม่หลบั ตอนกลางคืนน้ัน ยังต้องรอการศึกษาวจิ ยั ตอ่ ไป 5. ขิง [13] (ทม่ี าภาพประกอบ : โรงเรยี นสอนอาหารครวั วันดี) “ขิง” อุดมไปด้วยคุณค่าของวิตามินและแร่ธาตุที่มปี ระโยชน์ตอ่ ร่างกาย เช่น วิตามินเอ, วิตามิน บี 1, วิตามินบี 2, วติ ามนิ ซี, ธาตุฟอสฟอรสั , ธาตุแคลเซียม เป็นตน้ ในปัจจุบัน “ขงิ ” ถูกนำมาสกดั เปน็ เคร่อื งด่มื สำเร็จรปู สำหรบั ด่มื ได้อยา่ งสะดวก บางคนกอ็ าจนำ ขิงมาต้มเป็นเมนูน้ำขิงรอ้ น ๆ เพื่อสุขภาพ แต่หากใครไม่ชอบกลิ่นสมุนไพรฉนุ ๆ ก็สามารถนำไปผสมกับน้ำผ้งึ เพิ่มรสชาติหอมหวานก็ได้เช่นกัน ซึ่งประโยชน์ของการดื่มน้ำขิงผสมน้ำผึ้งจะช่วยบำรุงลำไส้ และช่วยให้ระบบ ขบั ถา่ ยทำงานไดด้ ขี น้ึ นอกจากน้ียังมสี รรพคณุ ด้านอน่ื ๆ ท่ีมผี ลดีต่อรา่ งกายอีกมากมาย สรรพคุณของขงิ มดี ังน้ี .......................................................... 13 นำ้ ขงิ ประโยชนแ์ จม่ จริง ๆ ด่ืมทุกวันยง่ิ ดีเลย . คณะเภสชั ศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยสงขลานครินทร์. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก http://fic.ifrpd.ku.ac.th/fic/index.php/en/informaton-service-menu-en/food-news-menu-en/food-news- main-menu/589-food1-10-08-2018 (วันทส่ี ืบค้นขอ้ มลู 24 กรกฎาคม 2564) 213

214 1. ช่วยยอ่ ยอาหาร แก้อาการทอ้ งอืด สารประกอบฟีโนลิกในขิงมีส่วนช่วยบรรเทาอาการระคายเคืองในลำไส้ พร้อมทั้งยังมีฤทธ์ิ กระตนุ้ การทำงานของระบบย่อยอาหาร นอกจากนขี้ งิ ยงั มีฤทธ์ิกระตุ้นการบบี ตวั ของกระเพาะอาหารและลำไส้ อย่างออ่ น ส่งผลใหอ้ าการทอ้ งอืด แน่นทอ้ ง และอาการท้องเฟอ้ บรรเทาลงได้ 2. บรรเทาอาการคลน่ื ไส้ ฤทธิ์ร้อนของขิงเป็นยาแก้อาการคลื่นไส้ได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะอาการคลื่นไส้ที่เกิดจาก ความผิดปกติของกระเพาะอาหารและลำไส้ ที่ได้รับสารเคมีหรืออาหารแสลงบางอย่างมา นอกจากนี้ผลการศึกษา ทีต่ พี มิ พใ์ นวารสาร Support Care Cancer เม่อื ปี 2012 ยังบอกด้วยว่า การดื่มน้ำขิงเป็นประจำทุกวันจะสามารถ ลดอาการคล่นื ไส้ ในผ้ปู ว่ ยทีเ่ ข้ารบั การรักษาด้วยเคมีบำบดั ได้ 3. ชว่ ยลดนำ้ หนัก ผลการศึกษาของนักวิจัยชาวญี่ปุ่นที่ถูกตีพิมพ์ในวารสาร Pharmaceutical Society of Japan ในปี 2008 พบว่า ขิงมีส่วนช่วยเพิ่มการทำงานของระบบเผาผลาญในร่างกาย ทำให้ร่างกายสามารถเผาผลาญ ไขมันได้มากกว่าปกติ จึงมีส่วนช่วยลดน้ำหนักได้ นอกจากนี้น้ำขิงอุ่น ๆ ยังสามารถช่วยในเรื่องระบบขับถ่าย ลดอาการท้องผูก รวมทั้งลดระดับฮอร์โมนคอร์ติซอล ซึ่งเป็นสาเหตุของความเครยี ด อันเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำ ใหร้ ่างกายบรโิ ภคไขมันมากข้นึ จนทำให้น้ำหนกั ขึ้นได้ 4. ฆ่าเชอื้ โรคและแบคทีเรยี จากการทดลองน้ำที่ได้จากการแชข่ ิงพบวา่ น้ำขิงสามารถยับยัง้ การเตบิ โตของเชือ้ แบคทีเรีย และพยาธิชนดิ ตา่ ง ๆ ไดเ้ ปน็ อยา่ งดี อีกท้ังสารจิงเกอร์รอลในขิงยงั มีอานุภาพมากพอจะลดโอกาสติดเช้ือต่าง ๆ ของ ร่างกายได้โดยเฉพาะหากเราดืม่ น้ำขิงเป็นประจำทุกวนั สารจิงเกอร์รอลจะต่อสู้กับเชื้อไวรัสโรคหวัดและอาการไขไ้ ด้ อยา่ งเต็มที่ เราก็จะมสี ขุ ภาพท่ดี ีห่างไกลจากโรคหวดั ได้ 5. บำรงุ รักษาสุขภาพชอ่ งปาก สารจิงเกอร์รอลของขิงยังมีประโยชน์ต่อสุขภาพช่องปากด้วยนะคะ โดยมีส่วนช่วยกำจัดเช้อื โรคอันเป็นสาเหตขุ องโรคเหงือกอักเสบและคราบพลคั ในช่องปากเราได้อยา่ งมีประสิทธภิ าพ 6. ช่วยลดอาการอักเสบ ขงิ อุดมไปด้วยสารต้านการอักเสบ และสารตา้ นอนุมูลอิสระก็ค่อนขา้ งสูงนอกจากนี้ในขิงยังมี สารจิงเกอร์รอล (Gingerol) ซงึ่ มฤี ทธิร์ นุ แรงกวา่ แอสไพรนิ และยงั มีฤทธต์ิ ้านการอักเสบภายในร่างกาย ดังน้ัน หากด่ืมนำ้ ขิงเป็นประจำ ก็จะชว่ ยปอ้ งกันการอกั เสบในร่างกายได้อกี ทางหนงึ่ 7. เป็นยาลดปวด สารจิงเกอร์รอลมีฤทธิ์แรงกวา่ ยาแอสไพริน ซึ่งก็สอดคล้องกบั การศึกษาจาก University of Georgia ที่พบว่าการดมื่ นำ้ ขิงเป็นประจำทกุ วนั มีส่วนชว่ ยลดอาการปวดเมอื่ ยกลา้ มเน้อื เน่ืองจากการออกกำลังกายได้ 25% 214

หลักสตู ร การท�ำอาหารกคลาุ่มวอเาพชีพื่อเกสษุขตรภการรพม 215 8. แก้ปวดประจำเดือน คุณสมบัติข้อนี้ของขิงเป็นสิ่งที่ผู้หญิงทุกคนควรรู้ โดยผลการศึกษาจาก University of Georgia พบว่า นอกจากขิงจะชว่ ยลดอาการปวดเม่ือยเน้อื ตัวได้แลว้ น้ำขิงยงั มฤี ทธิบ์ รรเทาอาการปวดประจำเดือน ของผู้หญิง 47% นอกจากนี้ยังช่วยลดอาการคลื่นไส้อาเจียน และอาการท้องเสียที่ผู้หญิงบางคนอาจจะเป็น ระหวา่ งอยู่ในช่วงมีประจำเดอื นได้ 9. ลดความเสี่ยงโรคมะเรง็ การศึกษาใน British Journal of Nutrition ระบุว่า น้ำขิงมีคุณสมบัติยับยั้งการเจริญเติบโต ของเซลล์มะเร็งได้ เนื่องจากมีสารต้านอนุมูลอิสระสูง อีกทั้งในน้ำขิงยังมีฤทธิ์ต้านการอักเสบของเซลล์ต่าง ๆ ใน ร่างกาย และยังมีสารเคมีธรรมชาติที่ไปช่วยกระตุ้นเอนไซม์กลูตาไธโน-เอส-ทรานสเฟอรเรส สารต้านอนุมูลอิสระ ชนิดหนง่ึ ทจี่ ะชว่ ยลดโอกาสเกิดเซลล์มะเรง็ รา้ ยได้ (ที่มาภาพประกอบ : กลมุ่ พัฒนาคณุ ภาพและมาตรฐานการศึกษา) 215

216 ใบงานท่ี 3 เรอ่ื ง วัตถุดบิ สำหรบั การทำอาหารคาวเพ่อื สขุ ภาพ คำชี้แจง หลังจากที่ผู้เรียนได้ศึกษาข้อมูลความรู้เกี่ยวกับวัตถุดิบสำหรับการทำอาหารคาวเพื่อสุขภาพแล้ว จงตอบคำถามดงั ตอ่ ไปน้ี 1. จงอธิบายส่วนประกอบของอาหารคาวเพื่อสุขภาพมาอย่างละเอยี ด ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. 2. จงอธบิ ายการเลือกวัตถดุ ิบสำหรบั การทำอาหารคาวเพอ่ื สุขภาพ มาพอสงั เขป ......................................................................................................................................... ..................................... ............................................................................................. ................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. 3. จงบอกวิธีการเกบ็ รักษาวตั ถุดิบสำหรบั การทำอาหารคาวเพ่ือสุขภาพ อยา่ งน้อย 5 วิธี พรอ้ มยกตัวอย่าง ประกอบ ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. 4. จงบอกคุณคา่ ประโยชนแ์ ละผลขา้ งเคียงของวตั ถดุ ิบสมนุ ไพรสำหรับนำมาใช้ในการทำอาหารคาวเพอ่ื สขุ ภาพ อย่างน้อย 5 ชนดิ ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. 216

หลักสตู ร การท�ำอาหารกคลาุ่มวอเาพชีพ่ือเกสษุขตรภการรพม 217 แนวคำตอบ ใบงานที่ 3 เร่ือง วตั ถดุ ิบสำหรับการทำอาหารคาวเพอื่ สุขภาพ 1. จงอธบิ ายสว่ นประกอบของอาหารคาวเพอื่ สุขภาพมาอย่างละเอยี ด ตอบ สว่ นประกอบของอาหารคาวเพ่อื สขุ ภาพ 1. คาร์โบไฮเดรต 2. โปรตนี 3. ผกั 4. ผลไม้ 5. สมนุ ไพร 2. จงอธิบายการเลอื กวตั ถดุ ิบสำหรับการทำอาหารคาวเพื่อสขุ ภาพ มาพอสังเขป ตอบ การเลอื กวัตถดุ ิบสำหรับการทำอาหารคาวเพือ่ สุขภาพ เชน่ 1. การเลอื กซ้ืออาหารสด ที่นำมาใช้ในการทำอาหารวา่ งคาวเป็นส่วนใหญ่ เชน่ 1.1 เนื้อหมู นิยมเลือกใช้สันนอก เนื่องจากมีลักษณะนุ่มกำลังดี มีไขมันน้อย เนื้อหมูสีเนื้อเป็นสี ชมพูอ่อน นุ่ม เป็นมัน เนื้อแน่น ส่วนที่เป็นมันต้องมีสีขาว หนังเกลี้ยงเกลา ล้างให้สะอาดเช็ดให้แห้ง เก็บไว้ใน กล่องพลาสตกิ เปน็ สัดสว่ น เก็บเข้าในช่องเน้อื สัตว์ หรือแช่ช่องแชแ่ ข็ง วธิ หี นั่ หัน่ เปน็ ช้ินตามขวาง 1.2 เนอื้ วัว เน้ือสแี ดงสด ไม่เขียวคล้ำ มันมสี ีเหลือง ไม่มีเมด็ สาคู 1.3 ไก่ เลอื กตัวอว้ น กดดูตรงหนา้ อกจะนนู และแนน่ ตีนนุ่ม หนังสดใสไม่เหย่ี วยน่ ไม่มกี ลิ่นเหมน็ ลกู ตาไม่ลึกบุ๋ม ไมม่ ีรอยชำ้ ตามทอ้ งและคอ 1.4 ปลาน้ำจดื และปลาทะเล ปลาสดลกั ษณะจะมหี นงั มัน ตาสดใส เหงอื กแดง ท้องไมแ่ ตก เน้ือ แนน่ กดไม่บุ๋ม 1.5 กุ้งทะเล เปลอื กแขง็ ใส หัวตดิ แน่นกับตัว 1.6 กุ้งนำ้ จดื ตาใส ลำตวั สนี ำ้ เงนิ ปนเขียว เน้ือใส แข็ง 1.7 ปมู า้ ตัวหนัก เน้ือแนน่ ไม่มกี ล่ินเน่า 1.8 ปทู ะเล ปูทย่ี ังเป็น ๆ อยู่ สีเขยี วเขม้ เน้ือหน้าอกแน่น กดไมย่ ุบ ตัวหนกั ตาใส 1.9 หอย บางชนิดต้องซ้ือทงั้ เปลอื กทย่ี งั เป็น ๆ อยู่ เชน่ หอยลาย หอยแครง หอยกะพง พอตาย แล้วจะเนา่ หอยท่ีแกะเปลอื กแลว้ เชน่ หอยแมลงภู่ ต้องมสี ีสดใส ตวั หอยอย่ใู นสภาพท่ดี ี ไม่ขาดรุ่งร่ิง น้ำแช่ หอยไม่มเี มือกมาก และไมม่ ีกลนิ่ เหม็นเนา่ 1.10 หมูสบั โดยท่วั ไปหมสู บั ทขี่ ายเป็นเศษหมแู ล้วก็ผสมมันลงไป ดงั น้ันควรดมกลน่ิ ไมใหม้ กี ลนิ่ เหมน็ และสีคล้ำ ควรเปน็ สีชมพอู ่อนทง่ั กอ้ น 1.11 ไก่อ่อน ปลายแหลมจะแหลม หนังใต้เท้าบางและนุ่ม เดือยยังไม่ยาวมากและนุ่ม ไกแ่ ก่ปลายเล็บจะมน หนังใตเ้ ทา้ จะหนาและแข็ง เดือยยาวและในปจั จบุ ันจะมีไกแ่ ยกเป็นส่วน ๆ เพราะสะดวก ตอ่ การปรุงอาหาร สว่ นจะซ้อื ส่วนไหนน้ันก็ขน้ึ อยูก่ ับความชอบและลกั ษณะของการปรงุ อาหารว่าง 217

218 3. จงบอกวธิ ีการเก็บรักษาวตั ถดุ ิบสำหรบั การทำอาหารคาวเพอื่ สขุ ภาพ อย่างน้อย 5 วธิ ี พร้อมยกตัวอย่าง ประกอบ ตอบ เช่น เนื้อหมู นิยมเลือกใช้สันนอก เนื่องจากมีลักษณะนุ่มกำลังดี มีไขมันน้อย เนื้อหมูสีเนื้อเป็นสีชมพู อ่อน นุ่ม เปน็ มนั เนอ้ื แน่น ส่วนท่เี ป็นมนั ต้องมสี ีขาว หนงั เกล้ียงเกลา ล้างให้สะอาดเช็ดให้แห้ง เก็บไว้ในกล่อง พลาสตกิ เปน็ สัดส่วน เกบ็ เข้าในช่องเนื้อสัตว์ หรอื แชช่ อ่ งแชแ่ ขง็ วิธีห่ัน หัน่ เป็นชิ้นตามขวาง 4. จงบอกคุณคา่ ประโยชนแ์ ละผลขา้ งเคยี งของวัตถุดิบสมุนไพรสำหรบั นำมาใช้ในการทำอาหารคาวเพ่อื สขุ ภาพ อยา่ งน้อย 5 ชนดิ ตอบ 1. ฟา้ ทะลายโจร ฟ้าทะลายโจร มีสรรพคุณทางการแพทย์แผนไทย ใช้บรรเทาอาการไข้หวัด แก้ไอและเจ็บคอ เป็นสมุนไพรท่ีได้ถูกบรรจุอยู่ในบญั ชียาหลักแห่งชาติ พ.ศ. 2542 (บัญชียาจากสมนุ ไพร) กระทรวงสาธารณสุข ในรูปแบบยาเดยี่ ว ในมมุ มองการเกิดโรคหรืออาการตามศาสตร์การแพทย์แผนไทยน้ัน อาการไข้ ไอ เจ็บคอ เปน็ อทิ ธพิ ล ของธาตุไฟที่เพิ่มปริมาณสูงขึ้น ทำให้เกิดอาการดังกล่าว เราจึงสามารถใช้สมุนไพรฤทธิ์เย็น (สมุนไพรฟ้าทะลาย โจร) เพอ่ื ใช้ในการรักษาอาการทส่ี ่งผลมาจากอิทธิพลของไฟที่เพิ่มข้นึ ได้ พูดง่ายๆคือ ใช้ความเย็น ปรับหรือลด ปริมาณความร้อนในรา่ งกายให้สมดุลนั่นเอง แต่หากใช้ในปรมิ าณเกินความจำเป็นก็อาจส่งผลทำให้ ร่างกายมี ปริมาณความเย็นเกินไป ส่งผลทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์ตามมาได้ เช่น อาการชาต่างร่างกาย แขน-ขา ออ่ นแรง ทอ้ งอดื ทอ้ งเฟอ้ ทอ้ งเสยี หรือผื่นแพ้ตามร่างกาย เป็นต้น 2. มะขามป้อม มะขามป้อม ภาษาอังกฤษ คือ Indian gooseberry มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Phyllanthus emblica Linn. จัดเป็นพืชตระกูลเดียวกับมะยม คือ ตระกูล Phyllanthus L. ปกติแล้วจะปลูกขึ้นในเอเชีย เขตร้อน จึงสามารถเจริญเติบโตได้ดใี นประเทศไทย เป็นพชื ทสี่ ำคญั ในด้านการแพทย์อายุรเวทแบบดั้งเดิมและ การดูแลสุขภาพหลายแขนงที่มีมานานนบั ร้อยปี โดยใช้ประโยชน์จากส่วนต่าง ๆ ของมะขามป้อม แต่ที่นิยมใช้ ในการทำยามากที่สุดคือผลมะขามป้อม ซึ่งมีประโยชน์และสรรพคุณ ดังน้ี อุดมไปด้วยสารอาหารและเป็น แหล่งของวิตามินซี ดับกระหาย แก้ไอ เจ็บคอ ลดเสมหะ แก้หวัด แก้ไข้ แก้ปวดฟัน รักษาลักปิดลักเปิด บรรเทาอาการคันจากเชื้อรา น้ำกัดเท้า รักษาแผล แก้ฟกช้ำ รักษาหอบหืด แก้อาการผื่นคัน เป็นยาระบาย แก้ท้องผูก แก้ท้องเสีย โรคบิด บำรุงผิว บำรุงผม บำรุงร่างกายตั้งแต่หัวจรดเท้า ต้านมะเร็ง แปรรูปได้ หลากหลาย 3. ขมน้ิ ชัน ขมิ้นชัน มีสารเคอร์คูมินอยด์ (Curcuminoid) พบได้ในพืชมีเหง้าและพืชวงศ์ขิง มีสารต้านอนุมูล อิสระ ช่วยลดอาการอักเสบ และลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือด ทำให้มีการนำขมิ้นชันมาประยุกต์ใช้ใน อาหารและยาอยา่ งแพร่หลาย ซึง่ มีประโยชน์และสรรพคุณ ดงั น้ี ลา้ งพิษตับ รักษาโรคผวิ หนังเร้ือรัง แก้อาการ ท้องร่วง รักษาแผลในกระเพาะอาหาร ชะลอการแกก่ ่อนวัย รักษาริดสดี วง แกพ้ ิษแมลงกัดต่อย ป้องกันโรคข้อ เขา่ อกั เสบ ลดระดับไขมนั ในเส้นเลอื ด เสริมสร้างภูมคิ ุม้ กนั 218

หลักสูตร การท�ำอาหารกคลาุ่มวอเาพชีพื่อเกสษุขตรภการรพม 219 4. กระชาย การใช้กระชายในวัตถุประสงค์ต้านโควิด - 19 นั้นยังคงเป็นการศึกษาในห้องทดลอง โดยเลือกใช้สาร สกัดจากกระชายขาว ซง่ึ ถูกนำมาสกดั ใชใ้ นลักษณะของยา แตห่ ากนำมาใชก้ นิ กันในอาหารท่วั ไป จะมสี รรพคุณ ดังนี้ ใบกระชาย ใช้บำรุงธาตุ แก้โรคในปาก คอ ถอนพิษ แก้โลหิตเป็นพิษ เหง้าและรากกระชาย แก้บิด ขับปัสสาวะ ใช้เป็นยารักษาภายนอกทารักษาขี้กลาก เหง้าใต้ดินกระชาย แก้ปวดท้อง แก้มวนท้อง บำรุงกำลัง รักษาริดสีดวง กระชายที่ใช้เป็นวัตถุดิบประกอบอาหาร พ่อครัวแม่ครัวมักจะใช้กระชายดำ แต่กระชายส่วนใหญ่ มีประโยชน์ได้ใกล้เคียงกัน ดังนี้ แก้ท้องร่วง แก้ท้องอืด จุกเสียด ปวดมวนท้อง แก้บิด แก้ริดสีดวง บำรงุ หวั ใจ เพม่ิ สมรรถภาพทางเพศ 5. ขิง “ขิง” อุดมไปด้วยคุณค่าของวิตามินและแร่ธาตทุ ี่มีประโยชน์ตอ่ ร่างกาย เช่น วิตามินเอ, วิตามินบี 1, วติ ามนิ บี 2, วติ ามนิ ซี, ธาตุฟอสฟอรัส, ธาตุแคลเซยี ม เป็นตน้ ในปจั จุบนั “ขิง” ถูกนำมาสกัดเป็นเคร่ืองด่ืม สำเร็จรูปสำหรับดื่มได้อย่างสะดวก บางคนก็อาจนำขิงมาต้มเป็นเมนูน้ำขิงร้อน ๆ เพื่อสุขภาพ แต่หากใครไม่ ชอบกลิ่นสมุนไพรฉุน ๆ ก็สามารถนำไปผสมกับนำ้ ผึ้งเพิม่ รสชาตหิ อมหวานก็ได้เช่นกนั ซึ่งประโยชน์ของการดมื่ นำ้ ขิงผสมน้ำผึง้ จะช่วยบำรุงลำไส้ และชว่ ยใหร้ ะบบขบั ถ่ายทำงานไดด้ ขี ้นึ นอกจากนย้ี ังมสี รรพคุณดา้ นอน่ื ๆ ท่ีมี ผลดีต่อร่างกายอีกมากมาย ช่วยย่อยอาหาร แก้อาการท้องอืด บรรเทาอาการคลื่นไส้ ช่วยลดน้ำหนัก ฆ่าเช้ือ โรคและแบคทีเรีย บำรุงรักษาสุขภาพช่องปาก ช่วยลดอาการอักเสบ เป็นยาลดปวด แก้ปวดประจำเดือน ลดความเสีย่ งโรคมะเรง็ 219

ใบความรู้ท่ี 4.1 เรือ่ ง การทำอาหารคาวเพ่อื สุขภาพ ตม้ โคลง้ มะขามปอ้ ม (ทม่ี าภาพประกอบ : กลมุ่ พฒั นาคณุ ภาพและมาตรฐานการศกึ ษา) การจัดทำอาหารคาวสุขภาพในครั้งนี้ ได้นำวัตถุดิบที่เกี่ยวกับสมุนไพรต้านโควิดมาเป็น ส่วนประกอบสำคัญ เน่ืองจากในชว่ งสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) สมุนไพรไทยท่ีกระทรวงสาธารณสุขให้การรับรองว่าสามารถช่วยรักษาโรคได้ ซึ่งได้มีการใช้กันมายาวนาน เป็นภูมิปัญญารุ่นต่อรุ่น สอดคล้องกับคำกล่าวที่ว่า “รับประทานอาหารเป็นยา” และได้มีการนำมาเป็น ส่วนประกอบสำหรับการทำอาหารประเภทต่าง ๆ เช่น อาหารคาว อาหารว่าง และเครื่องดื่ม เป็นต้น ด้วยสรรพคุณที่โดดเด่น ราคาไม่สูง และสามารถเสริมภูมิคุ้มกันไวรัสให้แก่ร่างกาย โดยการบริโภคอาหารที่มี ส่วนประกอบของสมุนไพรเสริมภูมิคุ้มกันไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) เมนูอาหารคาวน้ีได้รับการพัฒนา จากผู้ทรงคุณวุฒิด้านอาหารและโภชนาการ เป็นเมนูที่พัฒนาขึ้นใหม่ ที่มีวิธีการประกอบอาหารคาว เพือ่ สขุ ภาพไม่ยุ่งยาก รสชาติอาหารเหมาะสมกบั คนไทย แตเ่ ป่ยี มไปด้วยคุณค่าของสารอาหารทเ่ี สริมภูมิคุ้มกัน แต่ทง้ั นี้ผ้เู รยี นต้องจัดทำอาหารคาวเพ่ือสุขภาพใหม้ ีความชำนาญ มีรสชาตทิ ี่ใกลเ้ คียงกนั ทกุ ครงั้ ทไี่ ดจ้ ดั ทำ การจดั ทำอาหารหวานสขุ ภาพ จะมีการยกตัวอย่าง 3 ชนิด ได้แก่ 1. การทำตม้ โคล้งมะขามป้อม ซึ่งแสดงรายละเอียดสดั ส่วน ข้ันตอนและเทคนิคการทำต่าง ๆ ในใบ ความรู้ท่ี 4.1 2. ปีกไกท่ อดควั่ ขม้ิน ซงึ่ แสดงรายละเอียดสดั สว่ น ข้นั ตอนและเทคนิคการทำตา่ ง ๆ ในใบความร้ทู ่4ี .2 3. น้ำพริกกระชายผดั ซ่ึงแสดงรายละเอียดสัดส่วน ข้ันตอนและเทคนิคการทำตา่ ง ๆ ในใบ ความรู้ท่ี 4.3 220

หลกั สตู ร การท�ำอาหารกคลาุ่มวอเาพชีพื่อเกสษุขตรภการรพม 221 การทำอาหารคาวเพื่อสุขภาพ การทำต้มโคล้งมะขามปอ้ ม สัดส่วนของวัตถดุ บิ ในการทำอาหารคาว การทำตม้ โคลง้ มะขามป้อม ปลาสลิดทอดแกะกา้ งห่นั เป็นชิ้น 1 ตวั หอมแดงบบุ คว่ั 3 หัว พรกิ ข้ีหนูแห้งคัว่ 2 เม็ด ใบมะกรูดฉีกคว่ั 2 ใบ ตะไคร้ทบุ พอแตกคั่ว 1 ต้น น้ำเปล่า 2 ถว้ ยตวง มะขามป้อม 2 ลูก ใบกะเพรา ¼ ถว้ ยตวง พริกขี้หนูบุบ 5 เม็ด ส่วนผสมน้ำปรุงรส นำ้ ตาลทราย 2 ช้อนชา น้ำปลา 3 ชอ้ นโต๊ะ นำ้ มะขามเปยี ก 2 ชอ้ นโต๊ะ ขั้นตอนการทำอาหารคาว การทำตม้ โคลง้ มะขามป้อม 1. ค่ัวหอมแดง พรกิ ข้หี นูแห้ง ใบมะกรดู ตะไคร้ให้หอม 2. นำน้ำเปลา่ ใสห่ ม้อตั้งไฟให้เดือด ใสห่ อมแดง พรกิ ขหี้ นูแหง้ ใบมะกรูด ตะไคร้ 3. เดอื ดแลว้ ใสม่ ะขามป้อม ใสน่ ้ำปรุงรส 4. ใสป่ ลาสลดิ ทอด ใบกะเพรา พริกขห้ี นู ยกลงเสริ ์ฟร้อน ๆ เทคนิคการทำ 1. ควรใช้นำ้ มันปาล์มในการทอดปลาสลิด เพราะน้ำมันปาลม์ มจี ดุ เดอื ดสงู กว่านำ้ มนั ชนดิ อื่น จงึ เหมาะ ทอดอาหารใหก้ รอบ และควรทอดปลาดว้ ยไฟกลางให้เหลืองกรอบ ก่อนตักขึ้นควรเร่งไฟแรง เพ่อื ให้ปลากรอบ นานและไม่อมนำ้ มัน 2. การคั่วหอมแดง พริกขี้หนูแห้ง ใบมะกรูด ตะไคร้ จะช่วยชูกล่ินรสให้อร่อยขึ้น ควรคั่วด้วยไฟอ่อน หากใชไ้ ฟแรงจะทำใหเ้ ครอ่ื งคัว่ ไหม้ได้ คณุ ค่าทางโภชนาการ มะขามป้อมมีวิตามินซีสูง ช่วยเสริมสร้างกระดูกและฟันให้แข็งแรง ช่วยย่อยอาหาร ช่วยต้านไวรัส ขับเสมหะ ทำใหช้ มุ่ คอ ลดความดนั โลหิต ลดคอเลสเตอรอล มฤี ทธต์ิ ้านการอักเสบ ตา้ นอนมุ ูลอิสระ 221

222 คุณค่าและประโยชน์ของวัตถดุ ิบอาหารคาว การทำต้มโคล้งมะขามป้อม 1. มะขามป้อม (ที่มา : https://www.thaiherbweb.com/th/products/) 2. หอมแดง (ท่มี า : https://www.gedgoodlife.com/health/18345-health-benefits-of-shallots/) 222

หลักสูตร การท�ำอาหารกคลาุ่มวอเาพชีพ่ือเกสษุขตรภการรพม 223 3. ใบมะกรดู (ท่มี า : https://sites.google.com/a/birdkm.com/birdkm/outside-classroom/food-health/kaffir-lime) 4. ตะไคร้ (ท่ีมา : https://www.capital-organic.com/Blog/8_ประโยชน์ของตะไคร้_ทีใ่ ครๆ_ต้องหลงรกั -blog.aspx) 223

224 5. ใบกะเพรา (ท่มี า : https://atherbth.com/2019/10/20/กะเพรา/) 224

หลกั สูตร การท�ำอาหารกคลาุ่มวอเาพชีพื่อเกสษุขตรภการรพม 225 ใบความรู้ท่ี 4.2 เร่อื ง การทำอาหารคาวเพอื่ สขุ ภาพ ปกี ไก่ทอดคว่ั ขม้ิน (ทม่ี าภาพประกอบ : กลมุ่ พัฒนาคณุ ภาพและมาตรฐานการศึกษา) การทำอาหารคาวเพอ่ื สขุ ภาพ ปกี ไกท่ อดคั่วขมน้ิ สดั ส่วนของวัตถุดิบในการทำอาหารคาว ปีกไก่ทอดคั่วขมิน้ ส่วนผสม ปกี กลางไก่ 300 กรมั แปง้ ทอดกรอบ 2 ช้อนโตะ๊ รากผกั ชี กระเทียม พรกิ ไทยโขลก 1 ช้อนโตะ๊ ขมิน้ ชนั โขลก 1 ชอ้ นโต๊ะ พริกช้ีฟา้ แดงห่ันเตา๋ เล็ก ๆ 1 ชอ้ นโตะ๊ ก้านผักชีซอย 1 ช้อนโตะ๊ ต้นหอมซอย 1 ช้อนโต๊ะ น้ำมันพชื สำหรบั ผัด 1 ชอ้ นโตะ๊ น้ำมนั พชื สำหรบั ทอด 2 ถ้วยตวง สว่ นผสมหมกั ไก่ นำ้ ตาลทราย 1 ช้อนชา น้ำปลา 2 ชอ้ นชา ขมิน้ ชนั โขลก 1 ชอ้ นโตะ๊ 225

226 สว่ นผสมนำ้ ปรุงรส 1 ชอ้ นชา น้ำตาลทราย ¼ ชอ้ นชา เกลอื ป่น ข้นั ตอนการทำอาหารคาว ปกี ไกท่ อดคัว่ ขมน้ิ 1. หมกั ไกก่ ับนำ้ ตาลทราย นำ้ ปลา และขมนิ้ ทโ่ี ขลกไว้ พักไว้ 30 นาที 2. นำไก่ที่หมักมาคลุกแป้งทอดกรอบ ทอดด้วยไฟกลางน้ำมันร้อน จนไก่สุกเหลืองกรอบดี ตักขึ้นพัก ใหส้ ะเดด็ น้ำมัน 3. ตั้งกระทะใสน่ ำ้ มันพืช ใส่รากผกั ชี กระเทยี ม พริกไทย และขมิน้ ทโี่ ขลกไว้ ผดั ใหห้ อม 4. ใส่ไก่ทที่ อดไว้ ใส่น้ำตาลทราย เกลอื ป่น คลกุ เคลา้ ให้เขา้ กัน ใสพ่ ริกชี้ฟา้ และกา้ นผกั ชีคลุกให้เข้ากัน ปิดไฟ ตักใส่จาน โรยด้วยต้นหอมซอย เทคนคิ การทำ ทอดด้วยไฟกลางและใช้นำ้ มันปาลม์ จะทำให้ไก่กรอบสีสวย คณุ ค่าทางโภชนาการ 1. ขมนิ้ ชันมีสารเคอรค์ มู ิน 2. ขม้นิ ชันมสี ารต้านอนุมูลอิสระที่มปี ระสิทธภิ าพในการฆ่าเชื้อแบคทเี รีย เช้ือไวรสั เช้ือรา 3. ขมิ้นชันยังอุดมไปด้วยสารอาหารที่มีคุณค่าต่อสุขภาพ เช่น วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 วิตามินบี 3 วิตามินเอ วิตามินซี วิตามินอี วิตามินเค โพแทสเซียม ฟอสฟอรัส แคลเซียม ทองแดง เหล็ก แมกนีเซียม สังกะสี ไนอาซนิ โปรตีน และใยอาหาร 226

หลักสูตร การท�ำอาหารกคลาุ่มวอเาพชีพื่อเกสษุขตรภการรพม 227 คุณคา่ และประโยชน์ของวัตถุดิบอาหารคาว ปีกไกท่ อดคั่วขมิน้ 1. ขม้ินชัน (ท่มี า : https://welovegiff.com/9/) 2. ผักชี (ท่ีมา : https://id.pinterest.com/pin/345792077639722177/) 227

228 3. กระเทียม (ทมี่ าภาพประกอบ : กลมุ่ พฒั นาคณุ ภาพและมาตรฐานการศกึ ษา) 228

หลกั สตู ร การท�ำอาหารกคลาุ่มวอเาพชีพ่ือเกสษุขตรภการรพม 229 ใบความรทู้ ่ี 4.3 เรื่อง การทำอาหารคาวเพือ่ สุขภาพ นำ้ พริกกระชายผัด (ที่มาภาพประกอบ : กลมุ่ พัฒนาคณุ ภาพและมาตรฐานการศึกษา) การทำอาหารคาวเพอื่ สุขภาพ นำ้ พรกิ กระชายผดั สัดส่วนของวัตถุดิบในการทำอาหารคาว น้ำพริกกระชายผดั ส่วนผสม พริกชฟี้ ้าแหง้ แกะเมด็ ห่นั แช่น้ำคว่ั 10 เม็ด พริกขห้ี นแู ห้งแกะเมด็ หนั่ แชน่ ้ำค่ัว 15 เมด็ กระเทยี มหั่นหยาบค่วั ¼ ถว้ ยตวง หอมแดงหั่นหยาบควั่ 2 ช้อนโต๊ะ กระชายขาวปอกเปลอื กห่ันหยาบ¼ ถ้วยตวง กะปิปิง้ 2 ช้อนชา กงุ้ แหง้ ป่นละเอียด ¼ ถว้ ยตวง กากหมเู จยี ว ¼ ถ้วยตวง นำ้ มันพืชสำหรบั ผัด 2 ชอ้ นโตะ๊ สว่ นผสมน้ำปรงุ รส น้ำตาลปี๊บ 2 ชอ้ นโตะ๊ น้ำปลา 1 ช้อนโต๊ะ และ 2 ช้อนชา น้ำมะขามเปยี ก ¼ ถ้วยตวง 229

230 ผกั เคยี ง แตงกวา มะเขอื ไขเ่ ตา่ ถัว่ ฝักยาวลวก เป็นตน้ ข้ันตอนการทำอาหารคาว น้ำพรกิ กระชายผดั 1. คั่วพริกชี้ฟ้าแห้ง พริกขี้หนูแห้ง กระเทียม หอมแดง ด้วยไฟอ่อนให้หอม แล้วโขลกให้ละเอียด ใส่กระชายโขลกใหล้ ะเอียดเข้ากัน ใส่กะปิและกงุ้ แหง้ ป่น โขลกใหเ้ ข้ากนั ดี 2. ตั้งกระทะใส่น้ำมันพืช พอร้อน ใส่น้ำตาลปี๊บ น้ำปลา น้ำมะขามเปียก คนให้ละลายและเดือด เคีย่ วให้ข้น ใส่เครอ่ื งทโ่ี ขลกไว้ ผดั ให้เข้ากันและแห้ง ใสก่ ากหมูเจยี ว ผัดใหเ้ ขา้ กนั ปดิ ไฟ ตักใสถ่ ้วย 3. จดั เสิรฟ์ พร้อมกับผักสดและผกั ลวก เทคนิคการทำ 1. การคั่วพริกแห้ง กระเทียม และหอมแดงก่อนนำมาโขลก จะช่วยชูกลิ่นรสให้อร่อยขึ้น ควรคั่วด้วย ไฟอ่อนจนกระเทียมและหอมแดงสกุ ใส หากใชไ้ ฟแรงจะทำใหเ้ คร่อื งคั่วไหม้ได้ 2. กะปิควรนำไปหอ่ ใบตอง ปิ้งดว้ ยไฟอ่อน จะชว่ ยเพม่ิ กล่ินหอมและรสชาติท่ีดี คณุ ค่าทางโภชนาการ กระชายชว่ ยลดอาการท้องอดื ท้องเฟอ้ ขับลม ช่วยใหเ้ จริญอาหาร ช่วยขับปสั สาวะ ขบั ระดขู าว บำรุง กำหนดั บำรุงกำลงั บำรุงหัวใจ มีฤทธิ์ต้านการอกั เสบ ยบั ยั้งเซลลม์ ะเร็ง และตา้ นอนุมลู อิสระ คุณคา่ และประโยชนข์ องวัตถุดิบอาหารคาว น้ำพริกกระชายผดั 1. กระชายขาว (ท่มี าภาพประกอบ : https://shopee.co.th/) 230

หลักสูตร การท�ำอาหารกคลาุ่มวอเาพชีพ่ือเกสษุขตรภการรพม 231 2. กระเทยี ม (ทีม่ าภาพประกอบ : กลุ่มพฒั นาคณุ ภาพและมาตรฐานการศกึ ษา) 3. หอมแดง (ที่มา : https://www.gedgoodlife.com/health/18345-health-benefits-of-shallots/) คลิปวิดีโอ เร่ือง การทำอาหารคาวเพอื่ สุขภาพ ตม้ โคล้งมะขามป้อม คลปิ วิดีโอ เร่ือง การทำอาหารคาวเพอ่ื สุขภาพ ปกี ไก่ทอดคั่วขม้นิ คลปิ วดิ ีโอ เรอ่ื ง การทำอาหารคาวเพอื่ สุขภาพ นำ้ พรกิ กระชายผดั สามารถดาวน์โหลดได้ผ่านช่องทางเว็บไซต์กลุ่มพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการศึกษา สำนกั งาน กศน. 231

232 ใบงานที่ 4 เรื่อง การทำอาหารคาวเพื่อสุขภาพ คำชี้แจง หลังจากที่ผู้เรียนได้ศึกษาข้อมูลความรู้เกี่ยวกับการทำอาหารคาวเพื่อสุขภาพทั้งจากใบความรู้และ คลปิ วิดโี อแล้ว จงตอบคำถามดังตอ่ ไปนี้ 1. จงบอกสัดสว่ นของวัตถดุ ิบ ข้ันตอนการทำ และเทคนิคการทำอาหารคาวต้มโคล้งมะขามปอ้ ม ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. 2. จงบอกสัดส่วนของวัตถุดิบ ขน้ั ตอนการทำ และเทคนิคการทำอาหารคาวปกี ไก่ทอดคัว่ ขม้นิ .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. 3. จงบอกสัดสว่ นของวัตถุดบิ ข้ันตอนการทำ และเทคนิคการทำอาหารคาวนำ้ พรกิ กระชายผดั ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. 4. จงบอกคุณคา่ และประโยชน์ของวตั ถดุ บิ การทำอาหารคาวตม้ โคล้งมะขามป้อม ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. 232

หลักสตู ร การท�ำอาหารกคลาุ่มวอเาพชีพ่ือเกสษุขตรภการรพม 233 5. จงบอกคณุ คา่ และประโยชน์ของวัตถุดิบการทำอาหารคาวปกี ไกท่ อดควั่ ขม้นิ .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. 6. จงบอกคุณคา่ และประโยชนข์ องวตั ถุดบิ การทำอาหารคาวน้ำพริกกระชายผัด ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. 7. จงบอกลักษณะรูปลักษณ์ รสชาติของอาหารคาวต้มโคล้งมะขามป้อมที่ได้จัดทำ พร้อมแนบภาพถ่าย ประกอบ ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. 8. จงบอกลักษณะรูปลกั ษณ์ รสชาตขิ องอาหารคาวปกี ไกท่ อดคั่วขมน้ิ ที่ได้จัดทำ พร้อมแนบภาพถา่ ยประกอบ ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ........................................................................................................................................................................ ...... 9. จงบอกลักษณะรปู ลกั ษณ์ รสชาตขิ องอาหารคาวนำ้ พรกิ กระชายผดั ท่ไี ด้จัดทำ พร้อมแนบภาพถ่ายประกอบ ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. 233

234 แนวคำตอบ ใบงานที่ 4 เรอื่ ง การทำอาหารคาวเพอ่ื สขุ ภาพ 1. จงบอกสดั ส่วนของวัตถุดิบ ข้ันตอนการทำ และเทคนิคการทำอาหารคาวตม้ โคลง้ มะขามป้อม ตอบ สัดส่วนของวัตถดุ บิ ในการทำอาหารคาว การทำต้มโคล้งมะขามป้อม ปลาสลิดทอดแกะก้างหนั่ เปน็ ชนิ้ 1 ตวั หอมแดงบบุ คว่ั 3 หวั พรกิ ขห้ี นูแหง้ ค่วั 2 เม็ด ใบมะกรูดฉีกค่ัว 2 ใบ ตะไครท้ ุบพอแตกค่ัว 1 ตน้ นำ้ เปลา่ 2 ถ้วยตวง มะขามป้อม 2 ลกู ใบกะเพรา ¼ ถว้ ยตวง พริกขหี้ นบู บุ 5 เมด็ สว่ นผสมนำ้ ปรุงรส นำ้ ตาลทราย 2 ช้อนชา น้ำปลา 3 ช้อนโต๊ะ น้ำมะขามเปียก 2 ชอ้ นโตะ๊ ขั้นตอนการทำอาหารคาว การทำต้มโคลง้ มะขามปอ้ ม 1. คว่ั หอมแดง พริกข้หี นแู ห้ง ใบมะกรดู ตะไคร้ใหห้ อม 2. นำน้ำเปลา่ ใส่หม้อตั้งไฟให้เดือด ใส่หอมแดง พริกขห้ี นแู ห้ง ใบมะกรูด ตะไคร้ 3. เดอื ดแลว้ ใส่มะขามป้อม ใส่นำ้ ปรุงรส 4. ใส่ปลาสลดิ ทอด ใบกะเพรา พริกข้ีหนู ยกลงเสิร์ฟร้อน ๆ เทคนคิ การทำ 1. ควรใช้นำ้ มนั ปาลม์ ในการทอดปลาสลดิ เพราะน้ำมนั ปาล์มมีจดุ เดอื ดสงู กวา่ นำ้ มันชนดิ อนื่ จึงเหมาะ ทอดอาหารให้กรอบ และควรทอดปลาด้วยไฟกลางใหเ้ หลืองกรอบ ก่อนตกั ขน้ึ ควรเร่งไฟแรง เพ่ือให้ปลากรอบ นานและไม่อมน้ำมนั 2. การคั่วหอมแดง พริกขี้หนูแห้ง ใบมะกรูด ตะไคร้ จะช่วยชูกลิ่นรสให้อร่อยขึ้น ควรคั่วด้วยไฟอ่อน หากใชไ้ ฟแรงจะทำใหเ้ คร่ืองควั่ ไหม้ได้ 234

หลักสตู ร การท�ำอาหารกคลาุ่มวอเาพชีพื่อเกสษุขตรภการรพม 235 2. จงบอกสัดส่วนของวัตถุดบิ ขั้นตอนการทำ และเทคนคิ การทำอาหารคาวปีกไก่ทอดค่วั ขม้ิน ตอบ สัดสว่ นของวัตถดุ บิ ในการทำอาหารคาว ปีกไก่ทอดคัว่ ขมนิ้ ส่วนผสม ปีกกลางไก่ 300 กรมั แป้งทอดกรอบ 2 ชอ้ นโตะ๊ รากผกั ชี กระเทยี ม พริกไทยโขลก 1 ชอ้ นโตะ๊ ขม้นิ ชนั โขลก 1 ช้อนโต๊ะ พริกชี้ฟา้ แดงหั่นเตา๋ เล็ก ๆ 1 ช้อนโต๊ะ กา้ นผักชซี อย 1 ช้อนโต๊ะ ต้นหอมซอย 1 ชอ้ นโตะ๊ น้ำมันพชื สำหรบั ผดั 1 ชอ้ นโตะ๊ นำ้ มันพชื สำหรับทอด 2 ถว้ ยตวง ส่วนผสมหมักไก่ น้ำตาลทราย 1 ชอ้ นชา นำ้ ปลา 2 ชอ้ นชา ขม้ินชนั โขลก 1 ชอ้ นโต๊ะ สว่ นผสมน้ำปรุงรส นำ้ ตาลทราย 1 ชอ้ นชา เกลอื ป่น ¼ ช้อนชา ขนั้ ตอนการทำอาหารคาว ปีกไกท่ อดคั่วขม้นิ 1. หมกั ไก่กับนำ้ ตาลทราย น้ำปลา และขม้ินทโี่ ขลกไว้ พักไว้ 30 นาที 2. นำไก่ที่หมักมาคลุกแป้งทอดกรอบ ทอดด้วยไฟกลางน้ำมันร้อน จนไก่สุกเหลืองกรอบดี ตักขึ้นพัก ให้สะเด็ดน้ำมนั 3. ตงั้ กระทะใส่นำ้ มันพชื ใส่รากผกั ชี กระเทียม พรกิ ไทย และขมิน้ ทโี่ ขลกไว้ ผดั ใหห้ อม 4. ใส่ไก่ที่ทอดไว้ ใส่นำ้ ตาลทราย เกลือป่น คลกุ เคลา้ ใหเ้ ขา้ กัน ใสพ่ ริกชี้ฟา้ และก้านผกั ชีคลกุ ให้เข้ากัน ปิดไฟ ตกั ใส่จาน โรยดว้ ยตน้ หอมซอย เทคนคิ การทำ ทอดดว้ ยไฟกลางและใช้น้ำมนั ปาล์มจะทำให้ไก่กรอบสีสวย 3. จงบอกสัดสว่ นของวตั ถดุ บิ ขัน้ ตอนการทำ และเทคนิคการทำอาหารคาวนำ้ พรกิ กระชายผดั ตอบ สดั ส่วนของวัตถดุ บิ ในการทำอาหารคาว นำ้ พริกกระชายผัด ส่วนผสม พริกชฟ้ี ้าแหง้ แกะเมด็ ห่ันแช่น้ำคัว่ 10 เม็ด 235

236 พรกิ ขี้หนแู ห้งแกะเม็ดห่ันแชน่ ้ำควั่ 15 เมด็ กระเทียมหั่นหยาบค่ัว ¼ ถ้วยตวง หอมแดงหั่นหยาบค่วั 2 ชอ้ นโต๊ะ กระชายขาวปอกเปลือกหั่นหยาบ ¼ ถ้วยตวง กะปิปงิ้ 2 ชอ้ นชา กุ้งแหง้ ป่นละเอียด ¼ ถ้วยตวง กากหมูเจยี ว ¼ ถ้วยตวง น้ำมันพชื สำหรบั ผัด 2 ช้อนโต๊ะ ส่วนผสมน้ำปรุงรส นำ้ ตาลป๊ีบ 2 ช้อนโตะ๊ นำ้ ปลา 1 ชอ้ นโต๊ะ และ 2 ชอ้ นชา น้ำมะขามเปยี ก ¼ ถ้วยตวง ผักเคยี ง แตงกวา มะเขอื ไข่เต่า ถวั่ ฝักยาวลวก เปน็ ตน้ ขนั้ ตอนการทำอาหารคาว น้ำพริกกระชายผัด 1. คั่วพริกชี้ฟ้าแห้ง พริกขี้หนูแห้ง กระเทียม หอมแดง ด้วยไฟอ่อนให้หอม แล้วโขลกให้ละเอียด ใส่กระชายโขลกให้ละเอียดเข้ากนั ใส่กะปิและกุง้ แหง้ ป่น โขลกให้เขา้ กันดี 2. ตั้งกระทะใส่น้ำมันพืช พอร้อน ใส่น้ำตาลปี๊บ น้ำปลา น้ำมะขามเปียก คนให้ละลายและเดือด เคี่ยวให้ข้น ใส่เครอื่ งท่ีโขลกไว้ ผัดให้เขา้ กันและแหง้ ใสก่ ากหมเู จียว ผดั ใหเ้ ข้ากัน ปิดไฟ ตักใส่ถ้วย 3. จดั เสิรฟ์ พร้อมกบั ผักสดและผักลวก เทคนิคการทำ 1. การคั่วพริกแห้ง กระเทียม และหอมแดงก่อนนำมาโขลก จะช่วยชูกลิ่นรสให้อร่อยขึ้น ควรคั่วด้วย ไฟอ่อนจนกระเทยี มและหอมแดงสุกใส หากใชไ้ ฟแรงจะทำให้เครอ่ื งควั่ ไหม้ได้ 2. กะปิควรนำไปหอ่ ใบตอง ปิ้งด้วยไฟอ่อน จะช่วยเพิ่มกล่นิ หอมและรสชาตทิ ี่ดี 4. จงบอกคุณคา่ และประโยชนข์ องวัตถดุ ิบการทำอาหารคาวต้มโคล้งมะขามป้อม ตอบ มะขามป้อม 236

หลักสูตร การท�ำอาหารกคลาุ่มวอเาพชีพ่ือเกสษุขตรภการรพม 237 5. จงบอกคุณคา่ และประโยชน์ของวตั ถดุ บิ การทำอาหารคาวปกี ไกท่ อดคว่ั ขม้นิ ตอบ ขมิน้ ชนั 6. จงบอกคุณค่าและประโยชนข์ องวตั ถดุ ิบการทำอาหารคาวนำ้ พรกิ กระชายผดั ตอบ กระชายขาว 7. จงบอกลักษณะรูปลักษณ์ รสชาติของอาหารคาวต้มโคล้งมะขามป้อมที่ได้จัดทำ พร้อมแนบภาพถ่าย ประกอบ ตอบ 237

238 8. จงบอกลกั ษณะรปู ลักษณ์ รสชาตขิ องอาหารคาวปกี ไกท่ อดค่วั ขมิ้นที่ไดจ้ ดั ทำ พร้อมแนบภาพถา่ ยประกอบ ตอบ 9. จงบอกลักษณะรปู ลักษณ์ รสชาติของอาหารคาวน้ำพริกกระชายผัดท่ีไดจ้ ดั ทำ พร้อมแนบภาพถ่ายประกอบ ตอบ 238

หลกั สูตร การท�ำอาหารกคลาุ่มวอเาพชีพ่ือเกสษุขตรภการรพม ใบความรูท้ ่ี 5.1 เรือ่ ง บรรจภุ ณั ฑ์อาหารคาวเพ่ือสขุ ภาพ ความหมายบรรจภุ ัณฑ์ บรรจุภัณฑ์ หมายถึง สิ่งที่ใช้บรรจุหรือห่อหุ้มสินค้า หรือใช้บรรจุผลิตภัณฑ์ เพื่อป้องกันไม่ให้ สินค้าชำรุดเสียหายจากสภาพแวดล้อม ซึ่งบรรจุภัณฑ์มีบทบาทสำคัญต่อการทำธุรกิจทุกประเภท เพราะ นอกจากใช้เพื่อการขนส่งจากแหล่งผลิตหรือจำหน่ายไปยังผู้บริโภค ช่วยป้องกันความเสียหายที่อาจเกิดขึ้น ระหว่างเคล่ือนย้าย เช่น กล่องลูกฟูก แผ่นกระดาษลูกฟูก หรือบรรจุภณั ฑ์อาหารและเคร่ืองด่ืม ซ่ึงบรรจุภัณฑ์ เหล่านี้ ยังถือเป็นกลยุทธ์ทางการตลาดที่ทำให้สินค้าโดดเด่นและแตกต่างจากคู่แข่งได้ ดังนั้น ควรเลือก บรรจภุ ัณฑ์ให้เหมาะสมกบั ชนิด ขนาด และประเภทของขนม ปัจจบุ นั บรรจุภัณฑ์มีหลากหลายชนิดแตกต่างกัน ออกไป ทงั้ น้ีขึน้ อยู่กับวสั ดทุ ใี่ ชผ้ ลิต และการเลือกใช้ใหเ้ หมาะสม ความสำคญั ของบรรจุภัณฑ์ ในปัจจุบันบรรจุภัณฑน์ บั เป็นปัจจัยท่ีมีความสำคญั และมีความจำเป็นอย่างยิ่งในการเพิม่ ยอดขาย ของสินค้า เพราะบรรจุภัณฑ์เป็นสิ่งที่ดึงดูดใจของลูกค้า บรรจุภัณฑ์จึงเปรียบเสมือนพนักงานขายของร้านค้า นอกจากนี้ บรรจุภัณฑ์ยังช่วยให้รายละเอียดของสินค้า เช่น วัน เดือน ปี ที่ผลิต ราคา ผู้ผลิต และช่วยห่อหุ้ม สินค้าเพื่อป้องกันการแตกหักเสียหายจากสภาพแวดล้อม และสภาพดินฟ้าอากาศ สะดวกในการขนส่ง และ รักษาคณุ ภาพของผลิตภัณฑ์ให้มอี ายยุ าวนานข้ึน 239

240 ประเภทของบรรจภุ ัณฑ์ 1. บรรจุภัณฑ์ที่ทำจากฟอยล์ (Foil Containers) หรืออะลูมิเนียมฟอยล์เป็นวัสดุที่นิยมใช้รองตัว ขนม ชว่ ยเพม่ิ ความสวยงาม ความนา่ รับประทาน และช่วยเพมิ่ มูลค่าใหก้ ับขนมเม่ือใช้อะลูมิเนียมฟอยล์ห่อหุ้ม หรือรองขนม เช่น ใช้รองเค้กชิ้น ใช้รองพัฟเพสตรี้ เป็นต้น ข้อดีของบรรจุภัณฑ์ประเภทนี้ คือ ใช้เป็นวัสดุรอง ไขมันและความชน้ื สูงได้ดีกวา่ วัสดุอ่ืน ๆ และในบางครั้งยงั นำมาทำพมิ พข์ นมปงั และเค้กได้ดว้ ย 2. บรรจภุ ณั ฑ์ท่ีทำจากกระดาษ บรรจภุ ณั ฑ์ประเภทน้ี ปัจจุบันนยิ มใช้กันมาก เหมาะสมทั้งบรรจุเค้ก ขนมปัง โดนัท พาย เป็นต้น ข้อดีของบรรจุภัณฑ์ประเภทนี้ คือ ราคาถูก น้ำหนักเบา ออกแบบ ตกแต่งให้ สวยงามได้ง่าย และมีรูปแบบหลากหลาย 3. บรรจุภัณฑ์ที่ทำจากพลาสติก (Plastic Containers) บรรจุภัณฑ์ประเภทนี้แบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือ ชนิดบางและชนิดหนา มักจะผลิตออกมาในลักษณะถุงพลาสติกหรือกล่องพลาสติก นิยมใช้กันมากกับ ผลิตภัณฑ์เบเกอรี่ เช่น ขนมปัง คุกกี้ พาย เค้ก เป็นต้น ข้อดีของบรรจุภัณฑ์ประเภทนี้ คือ ราคาถูก ทำให้ มองเหน็ ผลิตภณั ฑท์ ีบ่ รรจุอยภู่ ายใน น้ำหนักเบา ออกแบบ ตกแตง่ ให้สวยงามได้งา่ ย มรี ปู แบบหลากหลาย 4. บรรจุภัณฑ์ที่ทำจากเซลลูโลส (Cellulose Film) บรรจุภัณฑ์ประเภทนี้ ใช้สำหรับห่อตัวขนม (Wrapping) ทำใหข้ นมสด สะอาด และสวยงาม 5. บรรจุภณั ฑ์ที่ทำจากแกว้ บรรจุภัณฑ์ประเภทนีใ้ ชส้ ำหรบั ใส่ขนมท่ตี ้องการความกรอบให้คงทน ทำ ให้มองเห็นผลิตภัณฑ์ที่บรรจุอยู่ภายใน เช่น คุกกี้ แต่มีข้อเสีย คือ ตกแตกได้ง่าย ราคาแพง จึงนิยมใช้บรรจุ ภัณฑป์ ระเภทพลาสติกแทน 6. บรรจุภัณฑ์ท่ที ำจากโพลิเมอร์ เชน่ โพลิธีนฟิลม์ (Polythene Film) โพลไี วนลิ คลอรีนฟลิ ์ม (Poly Vinyl Chlorine Film) บรรจุภัณฑ์ประเภทนี้ที่มีใช้กันทั่วไปและรู้จักกันแพร่หลายในชื่อของ “ถุงก๊อบแก๊บ” หรอื ถงุ หหู วิ้ ซง่ึ ไว้ใช้สำหรบั ใสข่ องตา่ ง ๆ อกี ช้ันหน่งึ ลักษณะของบรรจุภัณฑท์ ดี่ ี ควรมีคุณลักษณะที่สามารถเก็บผลิตภัณฑ์ไว้ได้นาน รักษาความสดใหม่ของผลิตภัณฑ์ สามารถป้องกันสิ่งปนเปื้อนจากภายนอก สะดวกต่อการถือไปในสถานที่ต่าง ๆ หรือเหมาะสมกับการเป็นของ ฝากให้กับบุคคลที่รักและเคารพ ผู้บริโภคสามารถเห็นลักษณะของผลิตภัณฑ์ได้ และสามารถช่วยโฆษณา ผลติ ภัณฑ์ในร้านอาหารไดท้ างออ้ ม ประโยชนข์ องบรรจุภณั ฑ์ 1. เพิ่มความสะดวกสบายให้กับผู้ซื้อ สามารถขนส่งหรือให้ผู้ซื้อถือกลับไปบริโภคที่บ้านหรือท่ี ทำงานได้ง่าย 2. ช่วยโฆษณาผลิตภณั ฑ์ และบอกรายละเอยี ดตา่ ง ๆ ของผลติ ภัณฑ์ไดช้ ดั เจน 3. รักษาความสะอาด ความสดใหม่ของผลิตภัณฑ์ และป้องกันสิ่งปนเปื้อน ทำให้สามารถเก็บ ผลิตภัณฑ์ได้นานขึน้ และช่วยเพิ่มคุณค่าให้กบั ผลิตภัณฑ์ 4. ป้องกนั ผลติ ภัณฑไ์ ม่ใหเ้ สียหาย และเก็บรักษาไดน้ าน 240

หลกั สูตร การท�ำอาหารกคลาุ่มวอเาพชีพื่อเกสษุขตรภการรพม 241 การเลอื กใชแ้ ละจัดตกแต่งบรรจภุ ัณฑ์ การเลอื กใชแ้ ละจัดตกแต่งบรรจภุ ณั ฑ์ที่ดี ถอื เป็นกลยุทธท์ สี่ ำคัญในการจัดจำหน่ายสนิ ค้า บรรจุภัณฑ์ ท่ีดีต้องประกอบด้วยส่วนสำคัญหลายอย่าง เช่น การออกแบบ และจัดตกแต่งบรรจุภัณฑ์ต้องสวยสะดุดตา มีลักษณะดึงดูดใจผู้ซื้อ สะดวกแก่การพกพา มีสีสันสวยงาม มีรูปแบบหลากหลาย มีรูปร่าง และขนาดท่ี เหมาะสม 1. ควรพจิ ารณารูปลักษณ์ของบรรจุภัณฑ์ที่มีสสี นั สวยงาม สะดดุ ตา สามารถดึงดูดใจผู้ซื้อและมี รูปแบบท่ีหลากหลายใหเ้ ลือกใช้ไดต้ ามความเหมาะสม 2. บรรจุภัณฑ์ที่ดีต้องช่วยโฆษณาผลิตภัณฑ์ โดยมีการจัดทำรายละเอียดต่าง ๆ ของผลิตภัณฑ์ เพิ่มเติมให้ชัดเจน หรือมีภาพผลิตภัณฑ์ประกอบตัวอักษร และตัวหนังสือต้องจัดทำให้อ่านง่ายสบายตา บอก วัน เดือน ปี ทผ่ี ลิต ราคา ชือ่ รา้ นและเบอรโ์ ทรศพั ทท์ ี่ติดตอ่ ได้ 3. สินค้าที่จัดอยู่ในประเภทที่ต้องการให้ผู้ซื้อเห็นรูปลักษณ์เพื่อสร้างแรงจูงใจในการซื้อ เพอื่ กระต้นุ ใหผ้ ้ซู ือ้ ตดั สนิ ใจซ้ือสินคา้ 4. การเลือกใช้บรรจุภัณฑ์ควรคำนึงถึงต้นทุนของบรรจุภัณฑ์ โดยพิจารณาราคาของสินค้าให้ เหมาะสมกับราคาของบรรจภุ ัณฑ์ 5. ควรสำรวจตลาดรูปแบบบรรจุภัณฑ์อยู่เสมอ เพื่อนำมาประยุกต์ใช้กับสินค้า ให้มีรูปแบบที่ ทนั สมยั อย่เู สมอ 6. บรรจุภัณฑ์ที่ดีควรเพิ่มความสะดวกสบายให้กับผู้ซื้อ สามารถถือกลับไปบริโภคที่บ้านหรือท่ี ทำงานไดง้ ่าย ทำให้ขนมคงรูปเดิม ไมแ่ ตกหกั หรอื เสียรปู ทรง สะดวกในการขนสง่ และสะดวกในการพกพา 7. บรรจุภัณฑ์ที่ดีต้องรักษาความสะอาด ความสดใหม่ของผลิตภัณฑ์ ช่วยป้องกันสิ่งปนเปื้อน และช่วยเพ่ิมคุณคา่ ใหก้ บั ผลติ ภัณฑ์ ทำให้สามารถเกบ็ ผลิตภณั ฑไ์ ด้นานขนึ้ 8. บรรจุภัณฑ์ท่ีดีต้องป้องกันผลิตภณั ฑ์ไม่ให้เสียหาย และควรรักษาคุณภาพของผลติ ภัณฑ์ให้มี อายยุ าวนานขน้ึ และเกบ็ รักษาได้นาน การจัดตกแตง่ บรรจภุ ัณฑ์และการจดั จำหนา่ ย การผลติ เพ่ือการจัดจำหน่ายในปัจจบุ นั มีการแขง่ ขันสูงมาก รา้ นอาหารต่าง ๆ มจี ุดมุ่งหมายอย่าง เดียวกัน คือ การเพิ่มยอดขายให้มากขึ้น จึงมีการใช้กลยุทธ์หลายอย่างมาต่อสู้กัน เพื่อจูงใจลูกค้าในรูปแบบต่าง ๆ เชน่ การพฒั นารปู ร่างผลิตภัณฑ์ให้มีความหลากหลายและมีความสวยงามมากขึ้น รวมถงึ การบริการที่ใช้ดึงดูด ใจลูกค้า แต่มีกลยุทธ์อย่างหนึ่งที่ไม่ควรมองข้ามความสำคัญ คือ การบรรจุภัณฑ์ หรือการห่อหุ้มผลิตภัณฑ์ ดงั นน้ั จึงควรออกแบบหรือเลือกใชบ้ รรจุภัณฑ์ให้เหมาะสมกบั ผลติ ภณั ฑ์ก่อนนำออกจำหน่าย 241

242 ใบความรู้ที่ 5.2 เรอื่ ง การจดั ตกแต่งและจดั เสิรฟ์ อาหารคาวเพอ่ื สุขภาพ การจดั ตกแต่งอาหารคาวเพอ่ื สขุ ภาพ [1]มนุษย์เราไม่ได้บริโภคอาหารเพื่อสนองความต้องการของร่างกายหรือบำบัดความหิวแต่เพียง อย่างเดียว แต่เราบริโภคอาหารเพื่อสนองความต้องการทางจิตใจด้วย ดังนั้น จึงควรจัดอาหารให้ น่ารับประทาน โดยมีหลักการ คือ จัดการอาหารแต่ละมื้อให้มีความแตกต่างกันในเรื่อง สี กลิ่น รสชาติ และ เนื้อสัมผัส เพื่อช่วยกระตุ้นความอยากอาหาร เช่น อาหารควรมีสีเขียว สีแดง สีเหลือง หรือมีรสเปรี้ยว เผ็ด เค็มบา้ ง ลักษณะของอาหารควรนุ่ม กรอบ เปน็ ต้น ใช้ภาชนะอุปกรณ์ในการรับประทานอาหารที่แห้งสะอาด สวยงาม ควรใช้ภาชนะสีขาว เพื่อความ สะอาดและเห็นความงามของอาหาร ตลอดจนใช้ภาชนะเหมาะกับอาหารที่จะใส่ เช่น ชามใส่แกง จานเปลใส่ ปลาทอด ถว้ ยใส่นำ้ พริก เป็นตน้ จัดบรรยากาศส่ิงแวดล้อมในระหวา่ งรับประทานอาหารให้ดี เช่น จัดวางโต๊ะ เก้าอี้ และอุปกรณ์ที่ใช้ ในการรับประทานอาหารให้เป็นระเบียบเรียบร้อยและพร้อมใช้งาน เปิดหน้าต่างหรือเปิดพัดลมให้อากาศ ถ่ายเทสะดวก จัดแจกันดอกไม้วางบนโต๊ะอาหาร มีภาพทิวทัศน์ที่สวยงามติดฝาผนัง หรือเปิดเพลงเบา ๆ ในระหว่างรับประทานอาหาร เป็นตน้ [2]การจัดตกแต่งอาหารคาวเป็นการนำอาหารที่ประกอบเสร็จแล้วมาจัดใส่ภาชนะให้ถูกต้องและ เหมาะสมกบั ลักษณะของอาหาร โดยมหี ลักในการจดั ดงั ต่อไปนี้ 1. ขนาดและสัดส่วน โดยจัดอาหารให้มีขนาดและสัดส่วนเหมาะสมกับภาชนะ เช่น ภาชนะขนาด เล็กควรจัดอาหารให้มีปริมาณพอดี ไม่ล้นออกนอกภาชนะ ถ้าเป็นโต๊ะอาหารขนาดเล็ก ภาชนะที่ใช้ควรมี สัดสว่ นท่ีเหมาะสม ไมม่ ีขนาดใหญจ่ นแน่นโต๊ะอาหารหรือขนาดเลก็ จนตกั อาหารไมถ่ นดั 2. ความกลมกลืน โดยจัดอาหารให้กลมกลืนกับภาชนะ เช่น อาหารประเภททอดควรจัดใส่จาน อาหารประเภทน้ำควรจัดใส่ชาม อาหารภาคเหนือควรจัดแบบขันโตก อาหารภาคกลางควรจัดใส่จานที่ ดูสวยงาม สะอาด หรือมีลวดลายแบบไทย นอกจากนี้ผลไม้ควรจัดใส่ตะกร้าหรือถาดไม้ การตกแต่งอาหารให้ นา่ รบั ประทาน 3. เอกภาพ โดยการรวมกลุ่มการจัดโต๊ะอาหาร เช่น การจัดจาน ช้อน ส้อม หรือชุดอาหารให้ เขา้ ชุดกนั สำหรับการจดั อาหารในจานควรจัดใหพ้ อเหมาะ ไมแ่ ผ่กระจายซึ่งยากต่อการรับประทาน 4. การซ้ำ โดยทำในลักษณะเดิม ซึ่งเป็นการตกแต่งอาหารหรือภาชนะในลักษณะซ้ำกันแบบเดิม เช่น การวางแตงกวาเรียงรอบขอบจาน เพื่อเนน้ การจัดอาหารให้นา่ รับประทาน 5. จังหวะ โดยจัดจังหวะในการตกแต่งอาหาร การจัดโต๊ะอาหารหรือการจัดตกแต่งอาหาร ในภาชนะ เช่น การวางแตงกวาสลับกับมะเขือเทศเรียงรอบขอบจาน การจัดวางแจกันดอกไม้หรือเชิงเทียน บนโต๊ะอาหาร 242

หลักสตู ร การท�ำอาหารกคลาุ่มวอเาพชีพื่อเกสษุขตรภการรพม 243 6. การเน้น โดยเน้นการตกแต่งบรรยากาศบริเวณที่รับประทานอาหาร และเน้นสีสันในการตกแต่ง อาหาร เชน่ การจดั ดอกไม้เพ่อื สร้างบรรยากาศบนโตะ๊ อาหาร การแกะสลกั ผกั และผลไม้ 7. ความสมดุล โดยจัดอาหารหรือโต๊ะอาหารให้มีความสมดุล ช่วยให้พื้นที่ที่จัดมีน้ำหนักในการจัด วางอยา่ งลงตัว ไมห่ นาแน่น หยิบใช้สอยไดง้ า่ ย และดสู วยงาม เช่น การจดั อาหารในงานเลยี้ ง พื้นที่ที่จัดไม่ควร อยู่รวมกัน เพราะจะทำให้เกิดความหนาแน่น ควรกระจายให้เกิดความสมดุล โต๊ะวางอาหารควรจัดอยู่ใน บริเวณพื้นที่กว้าง เพื่อสะดวกในการตักอาหาร ขนมหวานหรือผลไม้ควรแยกออกไปวางอีกบริเวณหนึ่ง เพื่อสร้างความสมดุล นอกจากนี้การจัดอาหารในจานควรคำนึงถึงความสมดุล เพราะจะทำให้อาหารดูน่า รับประทาน 8. การตัดกัน โดยเนน้ การตัดกนั ระหว่างการตกแต่งอาหารหรือโต๊ะอาหาร การจัดอาหารและสีของ อาหาร แต่ไม่ควรจัดให้ตัดกันในปริมาณมากเกินไป เพราะจะทำให้ขาดความน่าสนใจสำหรับสีที่ใช้ใน การตกแต่งอาหาร ควรเลอื กใช้สีจากธรรมชาติเพื่อความปลอดภยั เชน่ สีเขยี วจากใบเตย สนี ้ำเงินหรือม่วงจาก ดอกอญั ชนั สีเหลืองจากฟกั ทองหรอื ขมิน้ [3]การจัดตกแต่งอาหารคาว เป็นการทำให้อาหารน่ารับประทานมากยิ่งขึ้นด้วยวิธีต่าง ๆ คือ การแกะสลักผักและผลไม้หรือการนำผักที่มีสีและรูปทรงต่าง ๆ มาจัดวางในจานอาหาร การนำผักมาเป็น ภาชนะใส่อาหาร การใช้สีที่สกัดได้จากผักมาเป็นส่วนผสมของอาหาร ทำให้มีสีสันสวยงาม และการจัดอาหาร เปน็ คำ ๆ เพอ่ื ความสะดวกในการรับประทาน (ที่มาภาพประกอบ : https://sites.google.com/site/silpakartketengxahar/home/5) 243

244 การจดั เสริ ์ฟอาหารคาวเพื่อสุขภาพ ทำไดด้ งั นี้ [2] 1. อาหารประเภทแกง ควรจดั ใสช่ ามหรอื ถ้วยใหญ่ก้นลึก 2. อาหารประเภทผดั ทอด ยำ ตำ หรือพลา่ ควรจัดใส่จานกลมก้นลึกเล็กน้อย จานเปลหรือจานท่ีมี ลวดลายสวยงาม 3. อาหารประเภทเครื่องจิ้มหรือน้ำพริก ควรจัดใส่ถ้วยเล็กก้นลึก ขนาดพอเหมาะกับจานผักท่ี รับประทานค่กู ัน หรือวางบนจานแบนใหญ่ทมี่ ีผกั สดหรือผกั ต้มวางเรยี งโดยรอบ 4. อาหารประเภทเครื่องเคียง ควรจัดใส่จานก้นแบนหรือใส่ถ้วยเล็กก้นลึก ตามลักษณะของ เคร่ืองเคียงนั้นๆ .......................................................... 1 หลักสตู รฝึกอบรมการประกอบอาหารไทยประเภทอาหารคาว. [ออนไลน]์ . เขา้ ถงึ ไดจ้ าก https://anyflip.com/ddcvn/xiwd/basic. (วันทีส่ ืบคน้ ขอ้ มลู 23 กรกฎาคม 2564) 2 อาหารประเภทสำรบั . [ออนไลน]์ . เข้าถึงได้จาก https://waveakkarapon.wordpress.com/อาหารประเภทสำรบั /. (วันที่สืบค้นขอ้ มลู 23 กรกฎาคม 2564) 3 การจัดอาหารประเภทสำรบั : การจัดอาหารสำรบั คาว. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก https://sites.google.com/site/zersaihaha/6-tktaeng-xahar-khaw-laea-hwan-tam-hlak-withi-kar. (ว ั น ท ี ่ ส ื บ ค้ น ข้อมูล 23 กรกฎาคม 2564) 244

หลกั สูตร การท�ำอาหารกคลาุ่มวอเาพชีพื่อเกสษุขตรภการรพม 245 ใบงานท่ี 5 เรอ่ื ง บรรจภุ ณั ฑ์ การจดั ตกแต่ง และจดั เสริ ฟ์ อาหารคาวเพ่อื สขุ ภาพ คำชี้แจง หลังจากที่ผู้เรียนได้ศึกษาข้อมูลความรู้เกี่ยวกับบรรจุภัณฑ์ การจัดตกแต่ง และจัดเสิร์ฟอาหารคาว เพอ่ื สุขภาพแล้ว จงตอบคำถามดงั ต่อไปนี้ 1. จงบอกความหมาย ความสำคัญ และประโยชน์ของบรรจุภัณฑ์ มาพอสงั เขป ............................................................................................................................. ................................................. .................................................................................. ............................................................................................ ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................................................................. 2. จงบอกประเภทของบรรจุภณั ฑ์ อยา่ งน้อย 3 ชนดิ ............................................................................................................................. ................................................. .................................................................................. ............................................................................................ ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. 3. จงอธบิ ายวธิ ีการตกแต่งอาหารคาวเพ่ือสุขภาพ พร้อมท้ังวธิ ีการตกแตง่ อย่างน้อย 5 วิธี ............................................................................................................................. ................................................. ....................................................................................................................................................................... ....... ............................................................................................................................ .................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................................................. ................. 4. จงอธบิ ายการจัดเสิร์ฟอาหารคาวเพื่อสขุ ภาพ ............................................................................................................................. ................................................. .................................................................................. ............................................................................................ ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. 245

246 แนวคำตอบ ใบงาน เรอ่ื งท่ี 5 บรรจภุ ัณฑ์ การจัดตกแต่ง และจัดเสิรฟ์ อาหารคาวเพ่ือสุขภาพ 1. จงบอกความหมาย ความสำคัญ และประโยชน์ของบรรจุภัณฑ์ มาพอสงั เขป ตอบ ความหมายบรรจุภัณฑ์ หมายถึง สิ่งที่ใช้บรรจุหรือห่อหุ้มสินค้า หรือใช้บรรจุผลิตภัณฑ์ เพื่อป้องกันไม่ให้สินค้าชำรุดเสียหายจากสภาพแวดล้อม ซึ่งบรรจุภัณฑ์มีบทบาทสำคัญต่อการทำธุรกิจ ทุกประเภท เพราะนอกจากใช้เพื่อการขนส่งจากแหล่งผลิตหรือจำหน่ายไปยังผู้บริโภค ช่วยป้องกันความ เสียหายที่อาจเกิดขึ้นระหว่างเคลื่อนย้าย เช่น กล่องลูกฟูก แผ่นกระดาษลูกฟูก หรือบรรจุภัณพ์อาหารและ เครื่องด่ืม ซึ่งบรรจภุ ัณฑ์เหล่าน้ี ยงั ถือเปน็ กลยุทธ์ทางการตลาดที่ทำให้สนิ ค้าโดดเด่นและแตกต่างจากคู่แข่งได้ ดังน้นั ควรเลือกบรรจภุ ัณฑ์ใหเ้ หมาะสมกับชนิด ขนาด และประเภทของขนม ปัจจบุ นั บรรจภุ ณั ฑม์ หี ลากหลาย ชนดิ แตกตา่ งกนั ออกไป ทงั้ น้ีขนึ้ อยูก่ ับวสั ดทุ ใ่ี ช้ผลิต และการเลือกใชใ้ ห้เหมาะสม ความสำคญั ของบรรจภุ ณั ฑ์ ในปัจจุบันบรรจุภัณฑ์นับเป็นปัจจัยที่มีความสำคัญและมีความจำเป็นอย่างยิ่งในการเพ่ิม ยอดขายของสินค้า เพราะบรรจภุ ัณฑ์เป็นส่ิงท่ีดึงดูดใจของลูกค้า บรรจภุ ัณฑจ์ งึ เปรียบเสมือนพนักงานขายของ รา้ นคา้ นอกจากนี้ บรรจภุ ณั ฑย์ ังชว่ ยให้รายละเอียดของสินค้า เชน่ วนั เดอื น ปี ที่ผลติ ราคา ผู้ผลิต และช่วย ห่อหุ้มสินค้าเพื่อป้องกันการแตกหักเสียหายจากสภาพแวดล้อม และสภาพดินฟ้าอากาศ สะดวกในการขนส่ง และรักษาคุณภาพของผลติ ภัณฑใ์ หม้ ีอายยุ าวนานขึน้ ประโยชน์ของบรรจุภัณฑ์ 1. เพิ่มความสะดวกสบายให้กับผู้ซ้ือ สามารถขนส่งหรอื ใหผ้ ู้ซื้อถอื กลับไปบริโภคที่บ้านหรือ ทที่ ำงานไดง้ ่าย 2. ช่วยโฆษณาผลติ ภณั ฑ์ และบอกรายละเอียดตา่ ง ๆ ของผลติ ภณั ฑ์ไดช้ ดั เจน 3. รักษาความสะอาด ความสดใหม่ของผลิตภัณฑ์ และป้องกันสิ่งปนเปื้อน ทำให้สามารถ เกบ็ ผลิตภณั ฑ์ได้นานขึน้ และช่วยเพิม่ คณุ คา่ ให้กับผลติ ภณั ฑ์ 4. ปอ้ งกนั ผลิตภณั ฑ์ไม่ให้เสยี หาย และเก็บรักษาได้นาน 2. จงบอกประเภทของบรรจุภณั ฑ์ อยา่ งน้อย 3 ชนิด ตอบ 1. บรรจุภัณฑ์ที่ทำจากฟอยล์ (Foil Containers) หรืออะลูมิเนียมฟอยล์เป็นวัสดุที่นิยมใช้รองตัว ขนม ช่วยเพิ่มความสวยงาม ความน่ารบั ประทาน และชว่ ยเพ่มิ มลู ค่าให้กับขนมเมื่อใช้อะลูมิเนียมฟอยล์ห่อหุ้ม หรือรองขนม เช่น ใช้รองเค้กชิ้น ใช้รองพัฟเพสตรี้ เป็นต้น ข้อดีของบรรจุภัณฑ์ประเภทนี้ คือ ใช้เป็นวัสดุรอง ไขมนั และความช้ืนสูงไดด้ กี ว่าวัสดุอืน่ ๆ และในบางคร้งั ยังนำมาทำพิมพ์ขนมปงั และเค้กไดด้ ว้ ย 2. บรรจุภณั ฑท์ ีท่ ำจากกระดาษ บรรจภุ ัณฑ์ประเภทนี้ ปัจจุบนั นิยมใช้กนั มาก เหมาะสมท้ังบรรจุเค้ก ขนมปัง โดนัท พาย เป็นต้น ข้อดีของบรรจุภัณฑ์ประเภทนี้ คือ ราคาถูก น้ำหนักเบา ออกแบ บ ตกแต่งให้ สวยงามไดง้ ่าย และมีรูปแบบหลากหลาย 246