Eğitim Bilimleri özet

ömekSoralcr OmtkSontlof 1. VE 2. SORULARI AŞAĞIDAKİ BİLGİLERE GÖRE CEVAPLAYINIZ. 3. VE 4. SORULARI AŞ Elif, otobiyografisinde şunlan yazar: Lise 2. sınıf öğrencisi Ayş Engelli bir atabeyim olduğu için çocukluğum bir yetişkin gibi onun İlköğretim 8. sınıfta iken a sorumluluğunu alarak geçli. Bir de ailem var tabi. Çocukluğumda hiç­ etmiştik Bir rehber öğretm bir isteğimi karşılamadılar. Onlar yüzünden hep bir şeyler eksik kaldı. kreşte gönüllü olarak çal Arkadaşlanmın yaptıklarını her um a n bir adım geriden takip ede­ insanları etkilemeyi ve ikn bildim. Yakın arkadaşlıklar kuramadığım için okul yıllarında kendimi derslere verdim. Ailem ağabeyimin engelinden duyduktan eksikliği, 1. Süperin benlik kura başanlarımla övünerek kapattılar. Liseye geçiş sınavlarında çok ça­ mağındadır? lışarak istediğim bir liseyi kazandım fakat babam okul şehir dışında A) Deneme olduğundan, gidersem bir daha geri dönmeyeceğimi düşünüp beni göndermedi. Şimdi onların istediği okuldayım. Keşke her şey daha Çözüm: farklı olsaydı! Super'a gore meslek seçi ğe yansıması ve ifadesidi 1. Buna gör« Elif, otobiyografisinde özellikle a*ağtdakilerden gelişim dönemleri şunlar hangisini ifade etmeye çalışmakladır? 1) 8üyüme Evreti (0-14 ya A) Bir engelli kardeşe sahip olduğu için zorluklar yaşadığını a) Hayal baıamağı B) Arkadaşlık ilişkilerinin simdi olduğunu (4-10 yaslar) O Ailesi K'n fedakârlıklar yaptığını b) İlgi baıamağı D) Çocukların hedefledikleri okullarda okutulması gerektiğini (11-12 yaşlar) E) Ailesinden beklediği desteği göremediğini c) Yetenek basamağı (12-14 yaş) Çözüm: Bu soruda da empatik anlayışla bireyin neler yaşadığının anlaşılması Ayşe lise 2. sınıf öğrencis beklenmektedir. Elif engelli bir kardeşi olması nedeniyle çocukluğun­ başkalarının mesleki rolle dan beri sorumluluklar üstlendiğini, ailesinin beklentilerine göre ha­ lan tartışmalarla ve rol de reket ettiğini ve bu nedenle şu anki yaşamından hoşnut olmadığını dile getirmektedir. Buradan yola çıkarak Elifin ailesinden beklediği Holland'm tipo lo jl k İlgiyi ve desteği görememekten kaynaklanan kırgınlık duygusunu ya­ gi»! olabilir? şadığı anlaşılmaktadır. Cevap E'dır. Klşiliktlpl So 2. Bu otobiyografiye göre, E lifin aşağıdaki duygulardan hangi­ Araştırıcı Tiy sini en yoğun yaşadığı töylenebllir? Sanatçı Ps Sosyal Av Girişimci Mu Gelenekçi A) Endişe B) Yorgunluk C) Kırgınlık Çözüm: D) Bıkkınlık E) Yeteneksiz­ Holland'a göre meslek se lik ifadesini bulmasıdır. Holl tipler ve artistik tipler. So Çözüm: Bu özellikler Holland'a gö Elifin otobiyografide yazdıklanndan yaşadığı temel duygunun ailesi­ mek isterler. Liderlik, etki ne yönelik kırgınlık duygulan olduğu anlaşılmaktadır. Cevap C'dir. insanlardır. Cevap D’dir.

ŞAĞIDAKİ BİLGİLERE GÖRE CEVAPLAYINIZ. şe, okul rehber öğretmenine şunlan anlatın annemle liseleri gezerek bilgi toplamıştık Çocuklarla çalışmak istediğim için meslek liselerini de ziyaret men, fikrimin ileride değişebileceğine dikkat çektiğinden, meslek lisesini tercih etmedim. Geçen yaz bir lıştım. O zaman anladım ki çocuklarla çalışmak bana göre değilmiş. Sanınm ben yardım etmekten çok na etmeyi seviyorum. amına göre, yukarıdakileri okul rehber öğretmenine anlatan Ayşe, hangi mesleki gelişim basa- B) Farkındalık C) Büyüme D) Belirleme E) Geçiş imi, belli bir gelişim süreci İçimle bireyle çevrenin etkileşimi sonucu olan benlik kavramının bir mesle­ ir. Mesleki gelişim süreci çeşitli dönemlerden geçerek zamanla ve yeni yaşantılarla değişmektedir. Bu rdır. aş) 2) Araştırma Evren (14-24 yaşlar) 3) Yerleşme Evreti (2S-44 yas) 4) Koruma Evren 5) Çöküş Evre« (45-64 yaşlar) (65 yaş ve j ) DcocmtbOMflMâı a) Sınama evresi looraw) (14-17 yaşlar) (25-30 yaşlar) b) GcuibowmaO! b) Sağlamlaştırma baıamağı (18-21 yaslar) (31-44 yaşlar) c) S iM m jjtt Löeroc bawroa^i (22-24 yaslar) sidir ve Super'a göre Araştırma evresinin 'deneme basamağı'ndadır. Bireyler bu aşamada kendilerim erini ve iş dünyasını keşfetmektedirler. İlk mesleki seçimler geçicidir ve fantezilerle başkalarıyla, yapı­ enemeleriyle sınanır. Cevap A'dır. kuramına göre, Ayşe'nin baskın kişilik tip i ve kişilik tipine uygun meslekler aşağıdakilerden han­ Meslek osyolog, antropolog yatro sanatçısı, müzisyen, mimar sikolojik danışman, öğretmen vukat, pazarlamacı uhasebeci, fınans uzmanı eçimi, kişiliğin yansıması, bireyin çevre ilişkilerinde benimsediği uyum yönteminin, bir mesleki alanda land'a gore 6 tür kişilik tipi vardır: Gerçekçi tipler, aydın tipler, sosyal tipler, gelenekçi tipler, girişimci oruda Ayşe'nin insanlara yardım etmekten çok insanlan etkilemeyi ve ikna etmeyi sevdiği belirtilmiştir. öre girişimci tiplerin özellikleridir. Girişimci tipler, dışa dönüktürler ve diğer insanları ikna edip yönet­ ileme ve kişılerarası iletişim kurmada başarılıdırlar. Rahat, anlamaya meraklı, sabırsız ve kendine yeten





Eğitim ve Program G Temel K a v ra m la r..... Program G eliştirm eîM odelleri.......127 ö ğ r e t i m d e P la n la m a ........................ 126 Çağdaş Eğitim Program lan ve € Yeni İlköğretim P rogram ım ızın Ö zellikleri........................................... 124 Program ın G eliştirilm esi.............. 124 PROG GELİŞT P rogram ın D eğerlendirilm esi.......122 Sınama Durumlarının Belirlenmesi - Program ın D e n e n m e s i........................ 121 Eğitim Durumlarının Belirlenmesi - D ü z e n le n m e s i............................................ 118 Belirtke Tablosunun H azırlanm ası.........118 İçeriğin B elirlenm esi..................117 Hedeflerin Belir

G eliştirm e İle İlgili ........................................ 103 Eğitim Kurumlarının İşlevleri ve Sistem Olarak E ğ itim .....................................104 Milli Eğitimle İlgili Yasalar........................... 105 GRAM Program Geliştirmenin Kuramsal TİRME Temelleri (Bilimsel D a y a n a k la rı)........... 106 Eğitim ve Felsefe.................................. 107 Program Geliştirme Tasarım Yaklaşımları.....................108 Programın öğeleri ve 109 Program T ü rle ri.......... Eğitim Program ının ö z e llik le ri.........110 Program G eliştirm enin P la n la n m a sı.........111 lenmesi Süreci 113

s Program Geliştirme EĞİTİM VE PROGRAM GELİŞTİRME İLE İLGİLİ Belli bir m ekân ve o rtam TEMEL KAVRAMLAR ya da belli eğitim merke gibi) yapılır. ( bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik demişim meydana ge tirm e sürecidir. • Eğitimde öğretim yön araç-gereçler kullanılır. Tanımda en dikkat çeken unsur istendik davranış değişik­ liğin in kişinin kendi yaşantısı yoluyla yani diğe r bir deyişle E ğitim in PLANLI bo yutun u ■ •: YAŞA: ‘ gerçekleşmesidir. Ayrıca u n u tu lmiçian­de ÖRGÜN ve YAYGIN e ması gereken bir diğe r unsur e ğ itim in YAŞAM BOYU süren ayrılır. bir süreç olmasıdır. Çünkü e ğ itim KAS Kül URU NMi ÖRGÜN EĞİTİM: Belli b ir sürecidir. eğitim in amaçlarına gore ha ö rn e ğ in , bir öğretm en adayının fakültede öğretm en dav­ okul çatısı altında düzenli ranışlarını kazanması, bir çocuğun ailesinden doğru diş fır­ öncesi eğitim , ilköğretim , çalama becerisi kazanması ya da bir kişinin yeni bir yabancı orgun eğitim sistemini mey dil öğrenmesi eğitim in kapsamındadır. YAYGIN EĞİTİM O rgun eğ it Eğitim planlı - program lı olma veya olmama nedenlerine orgun eğitim sisteminin he gore form al ve inform al olarak ikiye ayrılır. nan ya da bu sistemin herha olan kişilere ilgi ve gereksin İNFORMAL EĞİTİM: eğitim dir. Halk e ğ itim m e • Bir plan ve program a bağlı olmaksızın gerçekleşir. hizm et içi eğ itim çalışmaları • Doğal ortam larda kendiliğinden gerçekleşir. Eğitim kuru- Ö ğretim , eğitim in okulda pl muna gerek duyulmaz. Her yerde her an gerçekleşebilir. kısmına denir. Yani öğ re tim tem elinde önceden planlan • Öğreticiler profesyonel değildir. Ö ğretim önceden hazırlanm • Olumsuz yöndeki davranış değişim lerine de yol açabilir, ve kontrollü şekilde öğretm e ö rn e ğ in , insanlar yalan söylemek, küfürlü konuşmak, gerçekleşir. sigara içm ek vb. zararlı alışkanlık ya da olum suz Eğitim ve öğ re tim arasındak davranışları inform al eğ itim le kazanır. • Eğitim, zaman ve yer yö Formal e ğ itim ise inform al e ğ itim aksine e ğ itim in planlı ve zaman ve yer yönünden programlı boyutunu oluşturur. Buna gore: • Eğitim, her an her yerde FORMAL EĞİTİM: p ro g ra m lıd ır. • Planlı ve program lıdır. Önceden belirlenm iş yazılı • Eğitim, her turlu bilgi ve amaçları vardır. sadece önceden belirlenm • Surecin belli aşama.larında ve sonunda değerlendirm e ■ Eğitim, öğrenm e ve ö işlemi yapılır. eğitim in alt kategorisidir. • Eğitim uzman kişiler (öğretmenler) tarafından verilir. • Eğitim, genel anlamda te anlam da e ğ itim in aracıdı • O lum lu davranışlar kazandırmak esastır.

103 m gereklidir. Bu yüzden okullar Ö Ğ R E T » '.'E , yaşantılar sonucu gerçekleşen nispeten kalıcı zlerinde (halk eğitim merkezleri izli davranış değişmesidir. Buna gore öğrenm e olabilmesi için mutlaka davranışta gözlenebilir bir değişme olması ve tem teknikleri ve profesyonel değişim in nispeten süreklilik göstermesi gerekir. kapsayan FORMAL e ğ itim kendi ÖĞRETME ise en iyi ve kısa tanımlamasıyla, öğrenm eyi eğitim olm ak üzere iki alt gruba kılavuzlama işidir. Yani öğretm enlerin gerçekleştirdiği öğrenme düzenlemelerine öğretm e diyebiliriz. yaş grubundaki bireylere m illi Öğrenme ve öğretm e kavramları çoğu kez birlikte azırlanmış eğitim programlarıyla OGRENME-OGRETME sureci olarak kullanılır. Bu süreçte öğrenm eye yol açacak düzenlem elerin yapılması ve bu n ­ olarak yapılan eğitim dir. Okul lar sayesinde öğrencilerin yaparak-yaşayarak davranışlarını ortaoğretim ve yükseköğretim nispeten kalıcı olacak şekilde değiştirm eleri esastır, ö ğ re n ­ ydana getirir. me ö ğretm e süreci; • Ö ğretim programı, tim sistemine hiç girm em iş veya • Ö ğretim hizm eti ve erhangi bir kademesinde b u lu ­ • Öğrenci olm ak üzere uç tem el ogeden oluşur. angi bir basamağından ayrılmış im duydukları alanlarda yapılan KÜLTÜRLENME: Kültürler arasında etkileşim sonunda erkezlerinde açılan kurslar ve gerçekleşir, ö rn e ğ in , köyden kente goç eden insanların bu ı yaygın eğitim örnekleridir. buyuk kentin kültürel öğeleriyle kendi bolgesininin kültürel öğelerini birleştirmesidir. lanlı, programlı olarakyürütulen e ğ itim in b ir aracıdır, ö ğ r e tim in KÜLTÜRLEŞME: Farklı top lum ların kültü rle rine sahip m ış öğretm e e tkin likleri yer alır. insanların karşılıklı olarak birbirlerinin kültüründen etkilen­ mış bir program ile planlı, amaçlı mesidir. e etkinliklerinin uygulanmasıyla ZORAKİ KÜLTÜRLENME ise kültürel değerlerin bireye zorla ki ilişki ise şu şekildedir: kabul ettirilm esi sürecidir, ö rn e ğ in , bir ülkenin o ülkede önünden çok boyutlu; öğretim, yaşayan azınlıkların kendi kültürlerini yok sayıp zorla kendi sınırlıdır. kültürel özelliklerini kabul ettirmesi. e oluşabilir; öğretim , planlı ve Kişilerin gönüllü olarak mesleğinde ilerlemek e deneyim i kapsarken öğretim , m iş e tkin likle ri kapsar. T ve kendilerini geliştirmek amaçlı aldıklan eğitime öğ re tim i kapsar; öğretim , ise . HALK EĞİTİMİ, kişilerin hizmetteki verim ve em el amaçtır, öğretim , ise genel etkinliğini artırmak için çalıştığı kurum tarafından ır. zorunlu tutulduğu eğitim e ise HİZMET İÇİ EĞİTİM denir.

EĞİTİM KURUMLARININ İŞLEVLERİ VE SİSTEM EĞİTİM KURUMLARIN OLARAK EĞİTİM ı Arkadaş edindirme A. EĞİTİM KURUMLARININ TEMEL İŞLEVLERİ 2 Eş edindirme 3 Statü kazandırma Bireyin sosyalleşmesini sağlamak 4. Tanıdık sağlama Toplum un kültürel mirasını aktarmak 5 Suçlan önleme Yenilikçi ve toplum un kültürünü geliş­ 6 İşsizliği önleme tirecek bireyler yetiştirm ek 7 İyi bir ebeveyn olma Ö rneğin, öğrenciler eğitim kurum larından m ezun olduk­ larında yaşadıkları toplum a uyum sağlam akta güçlük çekm ediğinde okullar toplum sal işlevini yerine getirm iş olur. Bu yüzden program ların toplum un yapısı, ihtiyaç­ ları ve beklentilerine uygun olm ası gerekir. 2. BİREYİ • Bireyleri ilgi, ihtiyaç ve yetenekleri 8. SİSTEMOLA GELİŞTİRME doğrultusunda geliştirmek J. AÇIK SİSTEMO İŞLEVİ • Bireyi bir bü tü n olarak geliştirm ek GiROi iş l e • Bireyi bir m esleğe hazırlamak l>km öğesinde • Bireyin kendini gerçekleştirmesine Öğrenci d*vr kuiUn*Uc.Ak - hedefleri doğ yardımcı olmak h<r>*y değ^ün ö rn e ğ in , bireyin eğitim kurum undan m ezun olduğunda, k eğitim kurum una geldiği ana göre bilişsel, duyuşsal ve devinişsel olarak çok daha fazla kazanım a, beceriye bil­ DÖNÛT O giye ve tutum a sahip olm ası gerekir. Çıktı sonoç g*dı ve l*lem • M illet bilinci oluşturma ve mevcut rejim i koruma düzenl 3. SİYASİ İŞLEV • Bilinçli seçmen yetiştirm e • Nitelikli lider yetiştirm e 2. YARI AÇIK SİS • Demokrasi bilincini geliştirm e GİRDİ İŞ 4. EKONOMİK • İş gucu istihdam dengesini gözeterek 3. KAPALI SİSTEM İŞLEV nitelikli insan gucu yetiştirm e GlROt • Bilinçli tüketici ve üretici yetiştirm e Ö rneğin, eğitim fakültelerinin, ülkenin öğretm en ihtiyaç­ larından fazla öğretm en yetiştirm esi ve öğretm en aday­ larının işsiz kalm ası ekonom ik işlevin yerine gelm ediği­ nin göstergesidir.

KPSS Eğitim Bilimleri GİRDİ: öğrenci, öğretmen, program, bina, dona­ NIN GİZİL İŞLEVLERİ nım, yönetici, veli, hizmetli. a İŞLEM: Model, strateji, yöntem, teknik, araç-gereç ve etkinliklerin kullanılması. ÇIKTI: Sınav sonuçları. DÖNÜT DÜZELTME: Sınav sonuçlarına göre başarının ve başarısızlığın nedenlerinin belirlen­ mesi. Başarısızlığa yol açan sebeplerin ortadan kaldınlması. EĞİTİM VE İLETİŞİM ARAK EĞİTİM KAYNAX msajoç(Mio AUCl OLARAK EĞİTİM (Betfjlm l (V<v*>*O n) tvıVütm ) —► KANAL (Yûotfm T*k/W k) em ÇIKTI CCttttJDMM CDönOO r*n*>L*mın Sürecin ğrultusunda sonunda ortaya nlmcsl çıkanürürter OOZELTME t çUnna çö<c mde yapılan lemeler STEM OLARAK EĞİTİM ŞLEM ÇIKTI M OLARAK EĞİTİM iş l e m

MİLLİ EĞİTİMLE İLGİLİ YASALAR Program G eliştirm e A. TEVHİDİ TEDRİSAT KANUNU (3 MART 1924) Günümüzde tüm e değildir. Yükseköğr • Tum öğretim kurum lan ME8 çatısı altında toplanmıştır. . İlköğretim zorunlu ve parasız hale getirilm iştir. İlköğretimin zorunl . Okul programları üzerinde kapsamlı değişiklikler yapıl­ Tedrisat KanunuYıu uygulamasıdır. mıştır. GENEL EŞİTLİK: Eğ 8 .1 7 3 9 SAYILI M İLLİ EĞİTİM TEMEL KANUNU (1973) Kimseye ayncalık ta • M illi eğitim in genel amaçları belirlenm iştir. EĞİTİM HAKKI: Eği . Eğitim, örgün ve yaygın olarak iki boyuta ayrılmıştır. nın hakkıdır. İlköğre • Ö ğretm enlik mesleğine ait yeterlilikler ‘özel alan bilgisi, bağlıdır. öğretm enlik meslek bilgisi ve genel kultur* olm ak üzere FIRSAT ve İMKAN E uç alanda toplanmıştır. eğitim masraflarım . Turk m illi eğitim sisteminin ilkeleri belirlenm iştir. öğrencilere karşılıks bireylerin eğitim alm Bu ilkeler: Genellik ve eşitlik SÜREKLİLİK: Eğitim Eğitim hakkı düzenlenir. Fırsat ve im kân eşitliği Süreklilik YÖNELTME: İlköğre Y ö n eltm e rencileri ilgi ve yete Demokrasi eğitim i eğitim kurumuna ya Laiklik Atatürk ilke ve inkılapları ile Atatürk m illiyetçiliği B ilim sellik Planlılık Karma eğitim O kul-aile iş b irliğ i Her yerde eğitim

ğitim kurumlan ME8'ye bağlı DEMOKRASİ EĞİTİMİ: Demokrasi bilinci yüksek retim kurumlan YOK'e bağlıdır. bireyler yetiştirilir. lu ve parasız olması Tevhidi LAİKLİK: Türk m illi eğitimde laiklik esastır. Din un günümüzde de devam eden kültürü ve ahlak bilgisi dersi, ilk ve orta dereceli okullarda devlet kontrolünde ve zorunlu olarak ğitim kurumlan herkese açıktır. okutulur. anınmaz. ATATÜRK İLKE VE İNKILAPLARI İLE ATATÜRK itim almak her Turk vatandaşı* MİLLEYİTÇİLİĞI: Eğitim sürecinin her çeşidi ve etim zorunlu, diğerleri isteğe kademesinde Atatürkçülük ve Atatürk milliyetçiliği esas alınır. EŞİTLİĞİ: Kimsesiz çocukların devlet karşılar. 8aşarılı ve fakir BİLİMSELLİK:TOrk m illi eğitim i bilim ve teknolojik sız devlet bursu verilir. Engelli gelişmeler doğrultusunda düzenlenir. ması için özel önlemler alınır. PLANLILIK: Milli eğitim ülkenin iktisadi, sosyal m yaşam boyu sürecek şekilde ve kültürel kalkınma planlarına uygun olarak düzenlenir. etimden başlayarak okullar öğ ­ nekleri doğrultusunda bir üst KARMA EĞİTİM: Okullarda karma eğitim yapılma­ a da mesleğe yönlendirir. sı esastır. OKUL-AİLE İŞ BİRLİĞİ: Eğitim kurumlannın amaç* lanna ulaşmak için okul-aile iş birliği sağlanması esastır. HER YERDE EĞİTİM: Eğitim, sadece okul ve eğitim kurumlan ile sınırlı değildir.

TARİHİ PROGRAM GELİŞTİRMENİN KURAMSAL TEMELLERİ (BİLİMSEL DA PROGRAM GELİŞTİRMENİN KURAMSAL TEMELLERİ Tarihi tem el e ğ itim d e program geliştirm e çalışmalarının geçm işten bugün uğradığını anlam ak için önem lidir. Bu sayede geçm işte yaşanmış hataların FELSEFİ Program geliştirm e sürecinde; Temel sayıltılara açıklık getirme. Aday hedeflere yenilerini katma. Hedeflerin iç ve dış tutarlılığını ortaya koyma. Hedefleri önem sırasına koym a g ib i işlem lerde e ğ itim felsefesi işe koşu PSİKOLOJİK Program geliştirm e surecinde; Hedeflerin oluşturulması. Hedeflerin ulaşılabilirlik düzeyinin belirlenmesi. Eğitim durum larının düzenlenm esi g ib i işlem lerde e ğ itim psikolojisi is TOPLUMSAL Eğitim sosyolojisi, hedeflerin top lum u n ihtiyaç ve beklentilerini karşılayıp toplum a uygun program oluşturulm asına rehberlik eder. EKONOMİK Eğitim ekonomisi, hedeflerin m aliyeti ve getirisi gibi m addi konuların plan gram geliştirm e sürecine rehberlik eder. KONU ALANI Konu alanı temeli, 'n e öğretirim * sorusunun cevabını verir. Programa konu gü ven ilir o lu p olm adığını inceler. BİREYSEL Programın Öğrenen merkezli hale getirilm esini sağlayan kuramsal tem elid

KPSS Eğitim Bilimleri JOHN DEWEYIn TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ RAPORU AYANAKLARI) ne ne gibi derişikliklere Atatürk'ün davetlisi olarak 1924 yılının yaz ayların­ n tekrar edilm em esi sağlanır. da (okullann kapalı olduğu donem) ülkemize ge­ len J. Dewey; İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa'daki ulur. okullarda yaptığı incelemeler sonunda bir rapor yazmıştır. 1924 yıllarında yazılan bu rapor, 1939 yılında Türkçeye çevrilmiş ve raporun önemi 15 yıl sonra anlaşılmıştır. Rapordaki öneriler doğrultusunda Koy Enstitüleri açılmış ve bu sayede öğrenci merkezli eğitim yaygınlaşmaya başlamıştır. se koşulur. ömdıSon karşılamadığını belirler ve Bireyin içinde yaşadığı toplum a sağlıklı ve verim li b ir nlanması konusunda p ro ­ biçim de uyum sağlayabilmesi için, program hazırlama ulacak konuların geçerli ve aşamasında öncelikle aşağıdaki sorulardan hangisinin dir. sorulması gerekir? A) Toplumun bireyden beklentileri nelerdir? B) Bireyin toplum dan beklentileri nelerdir? C) Toplum bireyi nasıl yönlendirecektir? D) Toplumu değiştiren etkenler nelerdir? E) İçerik, toplum u nasıl etkileyecektir? Çözüm : Bireyin içinde yaşadığı topluma sağlıklı ve verimli bir biçim ­ de uyum sağlayabilmesi için program hazırlama aşamasın­ da öncelikle *Toplumun bireyden beklentileri nelerdir?* sorusunu temele alması gerekir. Programlar hazırlanırken toplum un ihtiyaç duyduğu birey özelliği, toplum un yapısı ve özellikleri dikkate alınarak hazırtanmalıdır. Bu durum, eğitim in sosyal işlevini yerine getirmesi açısından önem ­ lidir. Programlar toplum un değer yargılarını, bireylerden beklentilerini, toplumsal normları ve kültürel değerleri te­ mele almalıdır. Cevap A’dır.

Program Geliştirme EĞİTİM VE FELSEFE 8. TEMEL FELSEFE AKIMLA A) FELSEFE ALANLARI 1. İDEALİZM (Sokrate*, Platon - . (Bu ¿şamada öğreneceğiniz felsefe ¿tonlarının • Gerçeğe giden yolda bili düşünme de önemlidir. T W Türkçesini bilmeniz dahi doğru cevaba ulaşmanızı • Geçici olandan çok, ebed sağlayacaktır.) • Parçadan çok bütünle, öz v _______________________________________________________ s çok metafizikle uğraşır. 1. ONTOLOJİ (V a rlık S oru nu ): O ntoloji varolanla varolacak • Bilgi 'akılda önceden varo olanları inceleyen felsefe alanıdır. anlayışını benimser. 2. EPİSTEMOLOJİ (B ilg i Sorunu): 'B ilg i nedir? Kaynakları • tyinin, güzelin ve doğrun nele rdir? 'g ibi sorulan inceleyen felsefe alanıdır. • Değerlerin mutlak olduğu 3. AKSİYOLOJİ (O eğerlcr sorunu): Aksiyoloji insani değer­ Tutarlılığa önem verir. leri, ahlak, sanat, estetik, iy ik ö tü g ib i unsurları sorgulayan felsefe alanıdır. 2. REALİZM (Aristo) 4. KOZMOLOJİ (Evren S orunu): Evrenin oluşum unu, yapı­ • Varolan her şeyi gerçek sını ve ona hakim olan yasaları sorgulayan felsefe alanıdır. varlığına olan inanç teme 5. METAFİZİK (O lağ .ındışılık Sorunu): Duyu organlarım ız­ • Gerçeğe giden yolda la algılayamadığımız varlıkları sorgulayan felsefe alanıdır. kullanır. 6. DETERMİNİZM (D eğişm ezlik S orunu): Aynı nedenlerin • Gerçek, deney veya gö daima aynı sonuçları doğurduğunu savunan felsefe alanı­ anlayışını benimser. dır. • Eğitimin temel işlevi, ins 7. AMPİRİZM (D eneycilik Sorunu): Bilgi ve gerçeğin sade­ insan, aklını kullanarak bi ce deneylerden türediğini savunan felsefe alanıdır. 3 . PRAGMATİZM (J. Dewey) 8. EXPERİMENTALİZM (D e n e yim cilik S orunu): Gerçeğin insan yaşantıları ve de neyim lerinden oluştuğ un u savunan • Gerçek, insan deneyim felsefe alanıdır. çıkar. 9. HÜM ANİZM (in san cıllık Sorunu): Varolan ve olacak her • Bir bilginin değeri, faydalı şeyin insan için o ld u ğ u n u kabul edip insanı evrenin m erke­ • Değişim ve gelişime öne zine alan felsefe alanıdır. ve sosyal bir varlık olarak 10.ANTROPOLOJİ (İnsan Sorunu): İnsanın genetik şifrele­ önemser. rini araştıran felsefe alanıdır. • Öğrenen merkezli eğitim 4. VAROLUŞÇULUK (J.P. Santre • İnsanın hur olmak mecbu • İnsan kendi değerler s anlayışına sahiptir. • Eğitimde bireysel farklılı değer verilmesini ister. • Öğrencilere seçim özgürl İDEALİZM : Sezgi, h REALİZM: Maddecil PRAGMATİZM: Fayd VAROLUŞÇULUK: B gerçekleştirme

ARI C. EĞİTİM FELSEFELERİ n, K an t Hegcl) 1- DAİM İCİLİK imsel düşünme kadar, sezgisel • Realizm ve idealizmden etkilenmiştir. di olanla uğraşır. • Aklı, insan doğasının en önemli yanı olarak kabul eder. zelden çok genelle, varolandan • Değişmeyen evrensel ve entelektüel bir eğitim olan kavramların hatırlamasıdır, anlayışına sahiptir. • Zihinsel yönden üst düzeyde ve doğru karakterli birey un evrenselliğini savunur. unu ve değişmezliğini savunur. yetiştirmeyi amaçlar. • Eğitimde klasik eserlerin kullanımı hakimdir. olarak kabul eder. Maddenin • Eğitimi hayata hazırlık olarak gorur. eldir. 2.ESASİCİLİK sadece bilimsel düşünmeyi • İdealizm ve realizmden etkilenmiştir. özlemle kanıtlanabilen bilgidir • Eğitimin amacı zihinsel yönden yetenekli insanlar san aklını geliştirmektir. Çunku yetiştirmektir. ilgiye ulaşır. • Öğretmen otoritesi eğitimde on plandadır. • öğrenm enin doğasında sıkı çalışma, zorlama ve tekrar lerinin sonucu olarak ortaya vardır. ı olma oranına gore belirlenir. • Disiplin çok önemlidir. em verdiği için insanı biyolojik • Konu alanının çok iyi öğretilmesine dayalı eğitim yapılır. kabul edip insan çevre ilişkisini 3. İLERLEMECİLİK i savunur. • Pragmatizmden etkilenmiştir. e) • Ezberi değil, inceleme ve araştırmayı önemser. uriyetinde olduğunu savunur. • Öğretmenin rehber olduğu öğrenci merkezli eğitimi sistemini kendi oluşturmalıdır, savunur. klara ve bireysel özgürlüklere • Sürekli gelişen bir eğitim anlayışına sahiptir. • Eğitimi hayata hazırlık olarak değil, hayatın kendisi lüğü verir. hissiyat, gelenek olarak görür. lik dacılık 4. YENİDEN KURMACILIK Bireysel özgürlük, kendini • Pragmatizm ve varoluşçuluktan etkilenmiştir. • Okulları toplumsal reformların başlangıç noktası olarak kabul eder. • Eğitimi toplumsal reformun temel taşı olarak görür. • Toplumsal sorunları çözmeye dayalı bir eğitim anlayışını savunur. 200S-2006 eğitim-oğretim yılında yürürlüğe giren yeni ilköğretim programımız, ilerlemecilik eğitim felsefesini belirlemiştir.

,08 PROGRAM GELİŞTİRME TASARIM YAKLAŞIMLARI A. KONU MERKEZLİ TASARIMLAR B. ÖĞRENEN MERKEZLİ TASARIMLAR C. SORU (İçeriğin ayrıntılarına odaklı) (Bireyin ihtiyaçlarına odaklı) (Toplu 1. KONU TASARIMI 1. ÇOCUK MERKEZLİ TASARIM 1. HAY Her konu kendi başına tasanmdır. En eski, en dağınık tasarım. İhtiyaçlar önceden belirlenir. Problem çöz Goller - Dağlar - Ovalar • Nehirler 'Kişi, ne yaparsa onu öğrenir.'anlayışıyla kazandırarak ortaya çıkmıştır. munu sağlar 2. DİSİPLİN TASARIMI 2. YAŞANTI MERKEZLİ TASARIM 2. Ç Her ders kendi başına tasanmdır. İhtiyaçlar önceden değil, öğretmen Toplumsal so Program, bilgilerin smıflandırıldığı tarafından süreç esnasında belirlenir. ele alınır. Top disiplinlerden (derslerden) oluşur. İhtiyaç belirlerken öğrencilerin ve kullanılarak s Coğrafya - Tarih - Sosyoloji yaşanılan yerin özellikleri dikkate alınır. Esneklik önemlidir. 3. GENİŞ ALAN TASARIMI 3. RADİKAL-ROMANTİK TASARIM 3. TOPLUM KU Dersle mantıklı bir şekilde En iyi eğitim, çocuğun kendi doğasında birleştirilerek yeni isimli ve buyuk verilir. Toplumun ka dersler oluşturulur. karşılanır ve Okulları eleştirir. Velilerden çocukları okula yeniden inşa Tarih + Sosyoloji ♦ Coğrafya göndermemelerini İster. ■ SOSYAL BİLGİLER 4. DİSİPLİNLER ARASI TASARIM 4. HÜMANİSTİK TASARIM Dersler birbirini destekleyecek Her şey insan içindir. Öğrenci tamamen tutarlılıkta tasarlanır. programın merkezindedir. Konular ve dersler arasında ilişki Davranışçı eğitim programlarına tepki kurulması zorunludur. olarak ortaya çıkmıştır. Dersler tematik öğrenmeye yol Öğrenci, düşünce ♦ duygu + beceri olarak açacak şekilde tasarlanır. butun olarak yetiştirilir. 5. SÜREÇ TASARIMI Öğrencilerin en iyi şekilde Öğrenmesini sağlayacak ortak öğrenme yolu oluşturulur. Eleştirel düşünme, problem çözme, karar verme ve iş birliği önemlidir.

KPSS Eğitim Bilimleri D alm kilik ve esasicilik eğitim felsefelerinden etkilenen konu merkezli tasarımların merke­ UN MERKEZLİ TASARIMLAR zinde değilm eyen evrensel bilgiler alınır. Bilgi­ mun sorunlarına odaklı) ler uzmanlarca düzenlenir ve öğretmenlerden beklenen konunun ayrıntılı şekilde öğretilmesi YAT ŞARTLARI TASARIMI ve konuların zamanında bitirilmesidir. zmede genelleme becerisi k, öğrencilerin hayata uyu­ Konular öğrencilerin gelişim ve hazır bulu­ r. nurluk düzeylerine uygun olmasına rağmen, öğrenci ihtiyarlarını dikkate almaz. Değişme­ ÇEKİRDEK TASARIMI yen, genel g e le r bilgiler esastır. orunlar etrafındaki konular plum laboratuvar olarak Ilerlemecilık eğitim felsefesinden etkilenen sorunlar iş birliği ile çözülür. öğrenen merkezli tasarımların merkezinde, öğrenci ihtiyarları vardır. Temel amacı, öğren­ MSAL SORUNLAR VE YENİDEN cilerin oğrenme-oğretme surecine aktif olarak URMACILIK TASARIMI katılarak öğrenmesidir. arşılanmamış ihtiyaçları Yeniden kurmacılık eğitim felsefesinden e tki­ sorunlan çözülerek toplum lenen sorun merkezli tasarımlar, toplum un ih- a edilir. tiyaç ve sorunlanm merkeze almaktadır. Amaç, toplum un yeniden yapılanmasını sağlayacak problem çözme becerisine sahip bireyler yetiş­ tirmektir.

Program Geliştirme PROGRAMIN ÖĞELER! VE PROGRAM TÜRLERİ A. EĞİTİM PROGRAMININ TEMEL ÖĞELERİ B. PRO G RAM TÜRLERİ Eğitim program ı sırasıyla hedef, içerik, e ğ itim d u rum u ve 1. EĞİTİM PROGRAMI değerlendirm e olm ak üzere dort tem el ogeden oluşur. ;• Pror'.inı “ öğ ren e 1 uf.OE' Oğrenm e-oğretm e surecinin sonunda öğrencile­ planlanm ış e tk in lik le r re kazandırılmak istenen istendik özellikleri kapsar. Hedef yaşantıları düzeneği~olara ogesi 'NİÇİN oğretiyoruz?* sorusuna cevap verir. 2. ÖĞRETİM PROGRAMI 2 İÇERİK Programda yer alan bilişsel, duyuşsal ve devinsel konu b ü tü n lü ğ ü n e içerik denir. İçerik Ogesi *NE o ğ re tiy o ­ Ö ğretim Program * Eğitim ruz?' sorusuna cevap verir. genellikle bilgi kategorilerin da beceriye ve uygulamaya 3. EGlTİM DURUMLARI: Hedeflere ulaşmak için, hazırlanacak eğitim program ının amaçla oğrenm e-oğretm e durum ları ile model, strateji, yöntem, biçim de kazandırılmasına d teknik ve araç-gereçlerin belirlendiği ogedir. Eğitim durum - lan Ogesi 'NASIL ö ğ retelim ?' sorusuna cevap verir. öğ retim programı bir e ilköğretim basamağı) çeşitl konularla ilgili tum öğretim 4. DEĞERLENDİRME: Hedeflere ulaşma düzeyinin, ulaşıla- 3.0ERS PROGRAMI madıysa nedenlerin belirlenip gerekli düzeltm elerin alındı­ ğı ogedir. Programa dinam izm sağlar. D eğerlendim e ogesi Öğretim programının kapsa 'NE KADAR öğretebildik?\" sorusuna cevap verir. kapsamında önceden be amacıyla yapılan düzenleme s 4. ORTUK PROGRAM Programın temel öğeleri dinamik bir ilişki bü tün­ lüğüne sahiptir. Yani öğelerden bir tanesinde yapı­ 'E ğitim sureci günlük yaşa lacak değişiklik, diğer öğeleri de etkilemektedir. dayanan bu program, oku Öğrettiği her şeyi kapsam ^------------------------------------------------------------------------------------- s esnasında meydana gelen şekillendiğinden önceden öğretmenden öğretmene, terebilir. O rtuk program ders faaliyetleri kapsayan esnek gram etkinliklerinin eğitim , niteliğini artırma özelliği var Eğitim, öğretim ve d program geliştirme oluşturulmasına rağ esnasında ihtiyaca g

109 ene okulda ve okul dışında EĞİTİM PROGRAMI: Bir öğretim kademesinin yoluyla sağlanan öğrenm e tum yıllarında yapılan tum planlı işler, (ilköğretim ak tanımlanabilir. 1-syıl) programı içinde ağırlık taşıyan, nden oluşan ve bir kısım okullar­ ÖĞRETİM PROGRAMI: Bir öğretim kademesinde yer alan bir dersin tum yıllarında yapılan planlı ağırlık veren, bilgi ve becerinin işler (ilköğretim matematik 1 - 8 yıl) arı doğrultusunda ve planlı bir dönük bir programdır'. OERS PROGRAMI: Bir öğretim kademesinde yer ğitim basamağında (örneğin, alan bir dersin, bir yılında yapılan tum planlı işler, li sınıf ve derslerde ele alınacak (ilköğretim matematik 1) etkinliklerini kapsamaktadır. POSNERE GÖRE PROGRAM TÜRLERİ amı içinde yer alan her bir ders elirlenmiş, hedeflere ulaşmak 1. Resmi Program : Eğitim bakanlığı tarafından elerdir. önceden hazırlanan yazılı çizili programlar. mdan farklı değildir.' anlayışına 2. U ygulam adaki Program: Öğretmenlerin resmi ulun öğrencilere dolaylı yoldan programı uygulayış biçimleri. maktadır. O rtuk program süreç 3. İhm al Edilen Program : Resmi program tarafından gelişmelere ve ihtiyaca göre gözden kaçırılmış ya da resmi programda olması­ yazılı ve çizili d e ğ ild ir ve na rağmen uygulanmayan uygulamalar. okuldan okula değişiklik gös­ s içi ve ders dışı sosyal ve yaratıcı 4. ö r tü k P rogram : İhtiyaç durumunda gerçekleşen bir yapıya sahiptir. O rtuk p ro ­ uygulamalar. öğretim ve ders programlarının rdır. 5. Ekstra Program: İhtiyaç olmamasına rağmen ders programlan önceden _____ _______fazladan yapılan işler. J komisyonları tarafından ğmen, ortuk program süreç Örtük programla ekstra program arasındaki en gore şekillenir. büyük fark, örtük programın önceden planlan­ mamış, ekstra programın ise önceden planlanmış faaliyetleri kapsamasıdır.

EĞİTİM PROGRAMININ ÖZELLİKLERİ 4. ESNEKLİK: Çerçeve özelliği girilirken farklılaşabilir. Öğretm 1. İŞLEVSELLİK: Programdaki kazanımların, gerçek yaşam ­ liklerine ve öğrencilerin ihtiyaç da geçerli ve kullanışlı olması yani işe yaramasıdır. Ö rneğin; işe koşar. Ö rneğin, ‘ B ölge lerim Öğretmen adaylarının m illi eğitim programlarını uygulam a­ niz Bolgesi'ndeki bir okulda ö ya koyacak düzeyde eğitilmesi, aldıkları eğitim i gerçek ha­ konusuna daha fazla zaman ay yata yansıtmalarını sağlayacaktır. Yeni ilköğretim programlarının işlevsel olması­ Öğretmenler esneklik i İ& J nın önündeki en büyük engel, mevcut öğretm en­ Y 7 J ramın çerçeve yapısını lerin program hakkında yetersiz donanıma sahip 5. DEĞİŞMEZ VE GENEL O LM olmalarıdır. konulara yönelik etkinlikler tum çekleştirilir. Örneğin; resmi ba 2. AMACA YÖNELİK OLMA: iyi bir program ülkenin uzak için değişmez ve genel uygulam hedefi ve m illi eğitim amaçlarıyla çelişmemeli. onlarla tu ­ tarlı olmalıdır. Olkenin politik felsefesini yansıtan hedeflere t i? Atatürkçülük konulan d uzak hedef denir. Hazırlanan programın Özel ve genel olan konularıd hedefleri uzak hedeflerle tutarlı olmalıdır. konularda esneklik kul 3. ÇERÇEVE: Program daki ana yapı ve konuların genel h a t­ 6. BİLİMSELLİK: Programda y ları ülkedeki tu m okullar için aynı olmalıdır. Ö rneğin, sosyal çeklerle çelişmemelidir. bilgiler dersindeki ‘ Bölgelerim iz' ünitesinde konular tüm ülke için aynı olmalıdır. Çağdaş programlar, bil meler doğrultusunda k Programda konulara ait ayrıntıların verilmemesi lardır. çerçeve özelliğinin gereğidir.

KPSS E ğ itim B ilim le ri indeki ana hatlar, ayrıntılara 7. TOPLUMA UYGUNLUK: Program bireyin yaşadığı to p lu ­ enler yaşanan çevrenin özel­ ma uygun özellikte olarak, bireyin toplum a uyum unu ko- çlarına gore esneklik ilkesini laylaştırmalıdır. m iz' ünitesi işlenirken Karade­ öğretm en Karadeniz Bölgesi Programlar toplum a uygun şekilde oluşturulur­ yırabilir. t i 7 ken aynı zamanda toplum u olum lu yönde değişti­ ilkesini kullanırken prog­ ihlal etmemelidir. recek özellikleri de içinde barındırmalıdır. MA: Ulusal değer taşıyan belli 8. UYGULANABİLİR OLMA: Program okulların alt yapı ve m okullarda aynı tarihte ger­ donanım ları, ekonom ik şartlar, öğretm en nite likleri ve ö ğ ­ ayram kutlamaları tum ülke rencilerin özelliklerine uygun olmalıdır. m a la rd ır. a „ Programın işlevsel olabilmesi için öncelikle * — ’ uygulanabilir olması gerekir. da programın değişmez 9. UYGULAYICILARA YARDIMCI O LM A: »yi b ir öğretm en dır. Ulusal değer taşıyan öğrencilere yol gösterici şekilde açık, net ve anlaşılır o lm a ­ llanılamaz. lıdır. Bunu sağlamak için öğretm en kılavuz kitapları hazır­ lanabilir. yer alan bilgiler bilimsel ger­ lim ve teknolojik değiş­ Milli Eğitim Bakanlığı 2003 yılı itibarıyla kılavuz kendini yenileyen program­ kitap uygulaması başlatmıştır.

Program Geliştirme PROGRAM GELİŞTİRMENİN PLANLANMASI A. PROGRAM GELİŞTİRME GRUPLARININ BELİRLENMESİ Program geliştirm e grupları M illi Eğitim Bakanlığı tarafından şu sıralamayla oluşturulur: 1 Program karar ve koordinasyon grubunun oluşturulması 2 Program çalışma g rubunun oluşturulması 3. Program danışma gru b u n u n oluşturulm ası Grup Adi PROGRAM GELİŞTİRME GRUPLARI Grup üyeleri Program • Milli Eğitim Bakanlığı Temsilcileri (Talim Terbiye Kurulu /Teftiş Hangi a Karar ve Kurulu / İlgili genel müdürlük temsilcileri / Program dairesinden çalışma Koordinasyon bir uzman) Hazırla Grubu da değ • Program geliştirme uzmanı Program • Öğretmen temsikisi dinasyo • Konu alan» uzmam ve temsdcılcri (Konu alam temsikisi / Kamu ku­ ülkede program rum ve kurutuşlarının temvkıJcri / İşçi ve işveren temsdeisi / Meslek odası temsikisi) Program • Veli temsıkıleri değerle • Öğrenci temsikisi (orta ve yükseköğretim düzeyi) süreçle Program Eğitimde program geliştirme uzmanı Program Çalışma Grubu Eğitimde ölçme değerlendirme uzmanı değerle Konu alanı uzmanı süreçk 8ranş öğretmeni danışm Program Eğitim psikologu Danışma Eğitim felsefecisi Grubu Eğitim sosyologu Eğitim denetçisi Eğitim ekonomisti Eğitim teknologu Okul yönetkisi İletişim uzmanı Ve geliştirilen program k in gerekli görülen dıgcr uzmanlar

1 B) PROGRAM ÇALIŞMA PLANININ HAZIRLANMASI Program çalışma gru bu ve program danışma gru bu iş b irliğ i içinde program çalışma planı hazırlar. Program çalışma planı, program geliştirm e surecinde hangi işlemlerin hangi surede tam am lanacağının planlandığı bir iş takvim i nite liğ i taşımaktadır. Grubun Görevleri Program geliştirme surecinin planlanması üç aşamayla gerçekleşir: Program geliştirme gruplarının oluşturulması 2 Program çalışma planının hazırlanması 3 İhtiyaçların saptanması I alanda program geliştirme Ok Program danışma grubu üyeleri, program çalış­ ası yapılacağına karar verir. ma grubu tarafından göreve çağrıldığında, prog­ anan programlarla ilgili kabul ya ram çalışma grubunun geçici üyesi haline gelir. ğiştirme kararı verir. am geliştirme çalışmalarında koor­ örntkSocu___________________________________ onu sağlar. e kabul gören eğitim felsefesini Eğitim program ı geliştirm ek amacıyla oluşturulan mlara yansıtır. ekipte, aşağıdakilcrden hangisinin bulunması zorunlu değildir? mın hazırlanması, uygulanması, A) Program geliştirme uzmanı endirilmesi ve geliştirilmesi erinde sürekli ve aktif olarak çalışır. B) Ölçme ve değerlendirme uzmanı mın hazırlanması, uygulanması, C) Konu alanı uzmanı endirilmesi ve geliştirilmesi krinde program çalışma grubuna D) Konu alanı (branş) öğretmeni manlık yapar. E) Sosyal planlama uzmanı Çölüm : Program geliştirme sürecinde birçok soruya cevap bulunması gerekir. Bir kişinin program geliştirmenin bütün boyutlannda bılgi sahibi olması beklenmez. Bu durum program geliştir­ me işinin bir ekip tarafından yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Program geliştirme sürecinin planlanması aşamasında, prog­ ram geliştirme gruplannm oluşturulması gerekir. Bu gruplar program karar ve koordinasyon grubu, program çalışma gru­ bu ve program danışma grubudur. Eğitim programını geliş­ tirmek »çin oluşturulan çalışma grubunda program geliştirme uzmanı, ölçme ve değerlendirme uzmanı, konu alanı uzmanı ve branş öğretmeni yer alır. Eğitim programı geliştirmek ama­ cıyla oluşturulan ekipte, sosyal planlama uzmanının bulun­ ması zorunlu değildir. Cevap Edir.

C. İHTİYAÇLARIN BELİRLENMESİ 3. İHTİYAÇ A N ALİZİ YAKLAŞIM İhtiyaçların saptanması adamasında, bir plana dayalı olarak İhtiyaç saptama amacıyla topl ihtiyaç kaynaklarından bilgi toplanır ve bu bilgiler analiz yaç analizi yaklaşımı ile analiz e edilip raporlaştm ldıktan sonra kullanılır. • Farklar Yaklaşımı (Olması ge 1. İHTİYAÇ BELİRLEME KAYNAKLARI Gözlenen başarı ile beklenen • Bireyin ihtiyaçları çıkartan yaklaşımdır, ihtiyaç öğ • Toplumun ihtiyaç ve beklentileri öğrencide varolan beceriler ar • Konu alanı ile ilgili ihtiyaçlar • D o la n ın ihtiyaçları • D em okratik Yaklaşım (Ç oğu 2. İHTİYAÇ BELİRLEMEDE KULLANILAN BİLGİ TOPLAMA Çoğunluk tarafından istenen TEKNİKLERİ konusudur. Birçok insanın ih içinde olması, insan ilişkileri ve ğine sahip olması bu yaklaşım • Anket-Delphi: Temel amacı birbirinden habersiz olan • A nalitik Yaklaşım (M evcut b uzm anların yazılı olarak ortak gö rüşlerinin alınmasıdır. ma) Uzun zamanlı bir araştırma yapmayı gerekli kılan bu tek­ nik, gelecekteki olay ve eğilim leri kestirme, ihtiyaç ana­ Ulusal ve uluslararası şartlara lizi, politika geliştirm e, pazar oluşturm a ve standartları nelim lerin incelenmesi ve gele oluşturm ada kullanılır. rumlardan yola çıkılarak ihtiya yaklaşımda eleştirel düşüncey • Gözlem: Birincil kaynaklardan, doğal ortam da bilgi to p ­ lanmasıdır. • 8etimsel Yaklaşım (İki olası • Görüşme: İlgili kişilerden sözel olarak bilgi toplanm ası­ ket edilir) dır. Görüşme, doğal veya g ü d ü m lü şekilde yapılabilir. Belirli olgu ya da eğitim yaşa • Kaynak Tarama: Konuyla ilg ili yazılı belgelerin incelene­ rum la igilenen ihtiyaç analizi y rek bilgi toplanmasıdır. Literatür tarama, dosya incele­ me, m evcut program lan inceleme ve rapor değerlendir­ Bilgi-tutum , beceri veya nesn me şeklinde kullanılır. zararla, varlığı sayesinde ortay le ihtiyaç belirlem e sürecidir. • Ölçme Araçları-Testler. Bireyde bulunması gereken özel­ liklerin ne kadarının varolduğunu tespit etm ek için kul­ İHTİYAÇ ANALİZİ lanılır. Farklar Yak. Olması gereken - Var Demokratik Yak. Çoğunluğun ist • Progel Dacum Bir işte usta sayılan deneyim li kişiler, o Analitik Yak. Gunumuz şartları in mesleğe ait iş tanım ı yapar, beceri testi ge liştirir ve iş­ belirlenir._____________________ lem leri sınıflayarak, o mesleğin beceri pro filin i çıkarır. • Meslek-lş Analı/ı Meslek işlere, işler işlem basamaklarına Betimsel Yak. Varlığındaki + / Yok ayrılarak, bir işin ge rektird iği özellikler belirlenir.

KPSS Eğitim Bilimleri MLARI Günümüzdeki çağdaş program geliştirme an­ layışında programın oluşturulması için yapılması lanan bilgiler do rt farklı ih ti­ gereken ilk işlem İHTİYAÇLARIN SAPTANMA­ edilir. SIDIR. Çünkü ihtiyaca yönelik hazırlanmayan ereken mevcut durum) programların işlevsel olması mumkun değildir. başarı arasındaki farkı ortaya Programa ait ihtiyaçların belirlenmesi işi beş aşa­ ğrenciden beklenen beceri ile mada gerçekleşir rasındaki farkla ortaya çıkar. unluğun istediği) 1 İhtiyaç saptama planının hazırlanması, değerler ve değişiklikler söz htiyaç değerlendirm e sureci 2 Bilgilerin toplanması, e toplum la bütünleşme özelli­ mın en belirgin özelliğidir. 3. Bilgilerin analiz edilmesi, bilgilerden varsayımlara ulaş­ •' Analiz sonuçlannm raporlaştınlması. a bağlı değişmelerle ilgili yö­ ecekte karşılaşılacak olası d u ­ 5 Raporda yer alan ihtiyaç bilgilerinin program acın belirlenmesi sürecidir. 8u geliştirme sürecinde kullanılması. ye ağırlık verilir. ılığın +/- varsayımından hare­ öm tkSenı Eğitim in amaçlarının (hedeflerinin) belirlenm esi sıra­ antılarından ortaya çıkan d u ­ sında, tem el kaynak olarak aşağıdakilcrden hangisinin yaklaşımıdır. dikkate alınması zorunlu değildir? enin yokluğu ile ortaya çıkan A) Konu-alan ilişkisinin a koyacağı faydadan hareket­ B) Bireyin ihtiyaçlarının C) Eğitim psikolojisinin bulgularının İ YAKLAŞIMLARI D) Toplumun eğitim felsefesinin Otan ■ İhtiyaç____________ E) Toplumun ihtiyaçlarının tediği ■ İhtiyaç___________ ncelenip geleceğin ihtiyaçları Çözüm : ________________________ Hedefleri belirleme sureci uzun bir aşamayı ve titizlikle ça­ kluğundaki - ■ İhtiyaç______ lışmayı gerektirir. Eğitimin hedefleri belirlenirken dikkate alınması gereken temel kaynaklar; birey, toplum, konu alanı ve doğa olarak sıralanır. Eğitimin amaçlarının (hedeflerinin) belirlenmesi sırasında, temel kaynak (belirleyici) olarak eğitim psikolojisi bulgulannın dikkate alınması zorunlu değildir. Eği­ tim psikolojisi, hedefleri belirleme surecinde süzgeç rolünde im dallanndan biridir. Cevap Cdır.

Program Geliştirme HEDEFLERİN BELİRLENMESİ SÜRECİ 2. AŞAM A: KESİNLEŞMİŞ ( BELİRLENMESİ Hedeflerin belirlenm esi süreci KPSS Eğitim Bilim leri p ro g ­ ram geliştirm eye yönelik en fazla sayıda soruya konı^ olan Aday hedefler belirlendikt önem li bir bölüm dür. Hedeflerin belirlenm esi sürecini: süzgecinden geçirilir. Bu s hedefler kesinleşmiş hedef ' Aday (Olası) hedeflerin belirlenm esi, Eğitim süzgeçleri ve yaptıkl 7 Gerçek hedeflerin belirlenmesi, I6İTİM F < 3. Hedeflerin sınıflandınlması olm ak üzere sırasıyla üç aşa­ mada öğreneceğiz. 1. AŞAM A: ADAY (OLASI) HEOEFLERİN BELİRLENMESİ n - - -i - h Aday hedefler program çalışma ve danışma gruplarının d U M M U tÇ n CÇITIM PS etkileşim li çalışmasıyla birey, toplum , konu alanı ve doğa m«***. (2 kaynaklarından belirlenir. Aday hedeflerin belirlendiği kay­ naklarla, ihtiyaçların belirlendiği kaynaklar aynıdır. Aday hedeflerin belirlenmesinde eğitim dûMyVrM İÛ 7 felsefesi ve eğitim psikolojisi uzmanlan, program t e m * sos (J çalışma grubuna yardımcı olur. Eğitim felsefesi ve psikolojisi uzmanlan aday hedeflere yenilerini ekleyebilir. toplum 'r * uygurAA*ç» CClTlM IKO (4 M«V<Vrtrı uygun Süzgeçlerden geçm İT İ ramda kullanılacak dönüşür.

(GERÇEK) HEDEFLERİN Program çalışma grubu aday hedefleri belirle­ dikten sonra, aday hedefler dört eğitim süzge- ten sonra sırasıyla d ö rt eğ itim çinden geçirilir. Süzgeçler hedefleri daha nitelikli süzgeçlerden geçmeyi başaran hale getirir. Eğitim süzgeçlerinin uygulanış sırası fler olarak program da kullanılır. şu şekildedir: ları görevler şunlardır: Eğitim Felsefesi F tlS tftS I SÜZGICİ <1.S«**0 2 Eğitim Psikolojisi Ad»y n ji| 3. Eğitim Sosyolojisi h cd fA crr inim vM M M 4. Eğitim Ekonomisi rlV * dur* SİKOLOJİSİ SÜZGCCİ 2. Sui9*<) syolojisi sozgcci J. Sû*g*c) mun v»brtfentAm »vrrfjrt t ONOMİSISUZGICI 4. U/zç+O b»*«yr meyi başaran hedefler prog­ k kesinleşmiş (gerçek) hedeflere

3. AŞAM A: KESİNLEŞMİŞ HEDEFLERİN • DUYUŞSAL ALAN HEDEF SINIFLANDIRILMASI defler; bireyin duygusal öğ bireyin bir konuya ilgi duy Kesinlenmiş hedefler bilişsel, oluşsal ve devinsel olm ak üze­ tirm esi gibi. Duyuşsal alan re üç alanda sınıflandırılır. basamaktan oluşur. Basam . BİLİŞSEL ALAN HEDEF SINIFLAMASI: Bilişsel hedefler, 1. ALMA ‘ ö ğ re n c i du ygu nu n bireylerin zihinsel süreç öğrenm elerini kapsar, örneğin; okuduğunu anlayabilmesi, niteliklerine uygun uygula­ 2 TEPKİDE BULUNMA 'ö ğ re n malar yapabilmesi veya özgün fikirler ortaya koyabil­ maya istekli olur. mesi, bilişsel kazanıma uygun hedeflerdir. Bilişsel alan hedeflerinin sınıflanması aşamalı altı basamaktan oluş­ 3. DEĞER VERME ’ ö ğ re n ci b maktadır. Basamakları; önemser. i BİLGİ •ö ğ re n ci sadece tem el bilgiye sahiptir. 4. ÖRGÜTLEME ’ ö ğ re n ci bu d te kararlılık gösterir. 2. KAVRA V.A —ö ğ re n ci verilen bilgiyi anlamıştır. 5. KiŞiLiK HALİ\\F GETİRME ’ 3. UYGULAMA-*ö ğ re n ci bilgiyi kullanır, transfer edebilir. alışkanlık haline getirir. 4. ANAL ız —ö ğ re n ci b u tu n olarak verilen bilgiyi, öğelerine Duyuşsal alan hedefle ayırabilir. si en zor hedeflerdir. sinde en uygun ölçm S Si \\ ; Z —ö ğ re n ci Özgün fikirler üretir, yeni bir b ü tü n oluşturur. 6. DEGERi N D RMf -öğ ren ci yargıda bulunur. â m m u m m n fi ÖRNEK HEDEFLER BİLGİ: Hatırlama, tanıma KAVRAMA: özet yapma, örnek verme, anlama, açıklama, ALMA: İnsan haklarına uygun tahminde bulunma, başka formata çevirme UYGULAMA: Yapma, çözme, hesaplama, kullanma Ti PKİDE BULUNMA: İnsan h ANALIZ: Tahlil, irdeleme, inceleme, karşılaştırma, ayrıştır­ sergilemeye istekli oluş. ma. çözümleme DEĞER VERME: İnsan hakları SENTEZ: Orjinal,yeni,özgün, yaratıcı DEĞERLENDİRME: Yargıda bulunma ÖRGÜTLEME: İnsan hakların mede kararlılık gösterebilme. KİŞİLİK HALİNE GETİRME: İn mayı alışkanlık haline getireb

KPSS Eğitim Bilimleri SINIFLAM ASI: Duyuşsal he­ • DEVİNSEL ALAN HEDEF SINIFLAMASI: Bireyin beceri ğrenm elerini kapsar, örneğin; ve harekete dayalı psiko-m otor öğrenm elerini kapsar, yması, olum lu tutum lar geliş­ örneğin; resim çizme, m üzik aleti çalma gibi. Devinsel alan hedef sınıflaması aşamalı beş basamaktan oluşmak­ hedef sınıflaması aşamalı beş tadır. makları: 1. UYARli MA -ö ğ re n c i davranışın nasıl yapıldığını izler ve n farkına varır. davranışı yapmak için vücudunu hazır hale getirir. n c i bu duyguyu, değeri kazan­ 2. KILAVUZLA YAPMA ‘ ö ğ re n ci davranışı bir m odel yardı­ mıyla yapar. u duyguyu, değeri kabullenir, 3. BECER HALİNE GETİRME ‘ ö ğ re n ci davranışı tek başına ve hatasız şekilde yapar, 4. DURUMA UYDURMA ‘ ö ğ re n ci kazandığı davranışı yeni duyguyu, değeri onemsemek- bir durum da uygular, transfer yapar. S YARA!MA--öğrenci yeni ve özgün bir beceri orüntüsü ’ ö ğ re n ci bu duyguyu, değeri sergiler. eri gözlenmesi ve ölçülm e­ m Devinsel alan hedefleri ölçülmesi ve gözlenme­ Duyuşsal hedeflerin ölçülm e­ si en kolay kazanımlardır. Psiko-motor kazanımlar me aracı tutum ölçeğidir. için en uygun ölçme aracı performans testleridir. n davranışı fark ediş. Y ‘ ÖRMMEDİfUR haklarına uygun davranışlar UYARILMA: Keman çalmak için uygun pozisyonu alabil­ ına saygı duyuş. me. a uygun davranışlar sergile­ . KILAVUZLA YAPMA: öğretm eni izleyerek keman çalabil- nsan haklarına uygun davran­ me. bilme. BECERİ HALİNE GETİRME: Hatasız keman çalabilme. ; DURUMA UYDURMA: Keman çalma becerisinden yararla­ narak başka bir yaylı çalgıyı çalabilme. YARATMA: Yeni bir keman çalma tekniği geliştirebilme.

Program Geliştirme KESİNLEŞMİŞ HEDEFLERDE BULUNMASI GEREKEN N İ­ 4. Gf NE t LHİK-SINlRlll IK: He TELİKLER buna karşılık gelecek şekilde cek biçim de sınırlı olmalıdır. 1. ÖĞRENCİ DAVRANIŞINA DONUK OLMA: Hedef ifadeleri Öğrencilerin yapması gereken davranışları gösterm elidir. Hedef ifadelerinin ko Öğretmenlerin yapacaklarını gösteren ifadeler V ^ 7 bölüm ü genel olmalı hedef olamaz. DOĞRU: Çanakkale DOĞRU: Çanakkale Savaşı'nın nedenlerini açıkla­ yabilme. yabilme. Tek bir savaşla sınırlı, lecek şekilde genel. YANLIŞ: Çanakkale Savaşı'nın nedenlerini açıklatır. Konu tek bir savaşla davranış birden fazla şekilde (sözlü açıklam 2 ULAŞILAB u ;Rl <: Hedefler öğrencilerin gelişim ve ö ğ re n ­ S. ÖĞRENME ÜRÜNÜNE DON me özelliklerine uygun olmalıdır. renme sürecine değil, sürecin ne yönelik olmalıdır. Bu tarz sorularda öğrencinin yaş ve sınıf düzeyi Hedef ifadelerinde sü V -1? hakkında bilgi verilir. Doğru cevabı bulmak İçin I h yapıyor gibi fiiller yer Piaget'nin zihinsel gelişim dönemlerine ait bilgiler kullanılır. 3 Kl NE T. ILIK Hedefler bir konu alanı ile ilişkili olm alıdır. DOĞRU: Çanakkale S yabilme. Sadece davranış belirten veya sadece konu başlığı olan ifadeler hedef olamaz. YANLIŞ: Çanakkale S yor. d o ğ r u : Çanakkale Savaşılma. Davranış 6. AÇIK-SF.ÇlKl iK Hedef ifade Konu cek şekilde yazan ve okuyan racak açıklık ve netlikte olmal y a n l iş : N &fcûleü açıklayabilme kısaltma kullanılmamalıdır. Sadece davranış Hedef cümlesinde ya y a n l iŞ: Çanakkale SayaşLOiajcdenkıi nılmaz. Sadece konu başlığı DOĞRU: Turk Standa kavrayabilme. YANLIŞ: TSE'nin amaç

edefler bir yandan davranış g ru ­ 7 H! ?1ŞIKI iK: Hedefler b irb iri üzerine binişik olm am alı, b ir­ e genel, tek bir özelliği göstere­ b irini tam am lam alı yani bitişik olmalıdır. Bir hedef cü m le ­ sinde birden fazla öğrenm e özelliğine yer verilm em elidir. onu bolüm ü sınırlı, davranış I Hedef cümlelerinde ve. veya gibi bağlaçlarla iki ıdır. * ' davranış verilemez. Savaşı'nın nedenlerini açıkla­ YANLIŞ: Çanakkale Savaşı'nın nedenlerini açıkla­ , sözlü ya da yazılı açıklanabi­ yabilme ve sonucu yorumlayabilme. yani özel bir konuyla sınırlı, 8 TUTARLILIK Hedefler b irb irin i destekler nite likte o lm a ­ a davranışa yol açabilecek lıdır. Bir ders için belirlenen hedefler, kendi içinde tutadı ma, yazılı açıklama gibi) genel. olurken diğer derslerdeki hedeflerle de çelişmemelidir. He­ defler program ın felsefesi ile de tutarlı olmalıdır. NUK Ol MA: Hedef ifadeleri ö ğ ­ n sonunda ortaya çıkacak ürü­ Örneğin, iledemecilik eğitim in felsefesini benim­ seyen bir programda 'kalıplaşmış düşünceleri ko­ üreci yansıtan açıklıyor, şulsuz kabul edebilme* hedefi tutarsızlığa yol açar. r almaz. Çünkü bu hedef, da im ki programlara uygundur. Savaşı'nın nedenlerini açıkla­ Savaşı’nın nedenlerini açıklı­ eleri farklı anlamlara gelm eye­ herkes için aynı anlama ulaştı­ lıdır. Ayrıca hedef ifadelerinde abancı kelimeler de kulla­ artlan Enstitüsünün amaçlarını çlarını kavrayabilme.

HEDEFLERİN DAVRANIŞA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ- HED KRİTİK DAVRANIŞ DİKEY BOYUT 1. UZAK HEDEF A. HEDEFLERİN DAVRANIŞA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ 2. GENEL HEDEF 3. ÖZEL HEDEF I^ Hedeflerin davranışa dönüştürülm esinin bazı nedenleri vardır. Bunlar; | » j_HEDEFTÜRLERİ • Ö lçm e değerlendirm e yapm ak (en önem li n e d e n !), Hedefler dikey ve yatay boy • Eğitim durum larını belirlemek, toplanır. • Ö ğretim programının etkisini arttırmak. A. HEDEFLERİN DİKEY BOY 1. UZAK HEDEF: Ülkenin po • Standartlaşmayı sağlamak, ideal insan tipini belirleyen • öğ ren ciye nasıl öğreneceğine ilişkin b ilg ile r vermek. yasalarla belirlenen uzak he 2. GENEL HEDEF: Milli eğiti B. KRİTİK DAVRANIŞ leyen hedeflerdir. M illi Eğiti genel hedefler, uzak hedefi Bir hedefi oluşturan gözlenebilir ve ö lçüle bilir ifadelere 3. ÖZEL HEDEF: Ders ve ko hedef davranış denir. K ritik davranış ise b ir hedefe ait olan şeklidir. davranışların içerisinde o hedefe ulaşıldığının en güçlü ka­ B. HEDEFLERİN YATAY BO nıtı olan davranıştır. Kritik davranışı sergileyen bir öğrenci Hedef yatay boyuna bilişse ilgili hedefe ulaşmış demektir. ler olmak üzere üç grupta to

DEF BOYUTLARI te s tâ a ----------------------------------------------------------------------- ^> YATAY BOYUT Türk eğitim sistem inin genel hedefleri aşağıdakilerden 1. BİLİŞSEL HEDEF hangisine dayalı olm ak zorundadır? 2. DUYUŞSAL HEDEF 3. DEVİNİŞSEL HEDEF A) Milli Eğitim Temel Kanunu'na yut olmak üzere iki grupta B) Okul Yönetmeliklerine C) Tebliğler Dergisi'ne D) Şura kararlanna E) Öğretim programlarına Çözüm : Bir eğitim sisteminde hedefler üç düzeyde belirlenmek­ tedir. Hedefler belirlenirken uzak hedef, genel hedef ve özel hedef olmak üzere sıralanır. Yani once uzak hedefler, buna dayalı olarak genel hedefler ve en sonunda da özel hedefler belirlenir. Başka bir anlatımla; genel hedefler uzak hedefleri, özel hedefler ise hem uzak hem de genel hedefleri temel alır. Türk eğitim sisteminin genel hedefleri uzak hedeflere (Milli Eğitim Temel Kanunu'na. ülkenin po­ litik felsefesine, anayasada ifade edilen birey özelliklerine) dayalı olmak zorundadır. Cevap A'dır. YUTU olitik felsefesini yansıtan ve hedeflerdir. Anayasa ya da edef, en soyut hedef şeklidir. im ve okulların amaçlarını belir­ im Temel Kanunu ile belirlenen in yorumu niteliğindedir. onularla ilgili en somut hedef OYUTU el, duyuşsal ve devinişsel hedef­ oplanır.

Program Geliştirme İÇERİĞİN BELİRLENMESİ B. İÇERİK DÜZENLEME YAKL A. İÇERİKTE BULUNM ASI GEREKEN NİTELİKLER İçerik oluşturm a işlemi dersin İçerik düzenlem e yaklaşımları İçeriğin belirlenm esinde dikkat edilmesi gereken bazı h u ­ likle başarıya ulaştıracaktır. Şim suslar vardır. Bunlar; 1. DOGftUSJU. PftOGRAVUVA A/dijAv * İçerik hedeflerle tutarlı olmalıdır. (TjVr. Sbmtf. Boom) OfrmnvV rw ndf h İçerik birbiriyle tutarlı olmalıdır. M yk İçerik öğrenci ilgi, ihtiyaç ve düzeylerine uygun olm alı­ Zorunlu dır. ApmUt Ootoju* Tum ayrıntıları verm eyerek öğrenciye akıl y ü rü tm e şansı 2. SARVAl PftXAAVUVA KorwLmn tanım alıdır, (yordam a ilkesi) 0$rtt*n«j l&wxf) 8ilim sel açıdan doğru olmalıdır. AB tytU r» b •C »m m rt Öğrenm e ilkelerine uygun olmalıdır. Çfnrçi«. W Io WticyH < Kapsama ilkesine uygun olmalıdır. Yeni b ilg i önceki ö ğ ­ renilenler ile ilişkilendirilerek verilmelidir. Î.M00UURPS0G«MAVA tipsjm (Vftottfcy) ç n q n rritm Tüm dengelim ilkesine uygun olmalıdır. do>wtl N kuV rfru On koşul ilkesine uygun olmalıdır. Yani o n öğrenm eler kir« yeni öğretileceklere tem el olmalıdır. Bilgiter anlamlı bir butUnlük içinde verilmelidir. ftM » OnbpJ • Aşamalılık ilkesine uygun olmalıdır. Sonra öğrenilecekler once öğrenilenlere dayandırılmalıdır. £<j • Hayata uygunluk ilkesine yatkın olmalıdır. Öğrenme nc4J konu ve etkinlikleri bireylerin ilgi ve ihtiyaçlarını karşıla­ (litt ttf y* maya ve hayata donuk özelliklere sahip olması gerekir. VcâJb« t/ ¿triftet K c • Kaynaşıklık ilkesine uygun olmalıdır. Ö ğrenm e konulan Apvndm r ve etkinlikleri birbiriyle tutarlı ve ilişkili olarak düzenlen­ W m k btf m elidir. Kaynaşıklık iki şekilde sağlanır: kcnubn ta Bir derse ait içeriğin kendi içinde aşamalı ve tutarlı olmasına ttfw e dikey kaynaşıklık, bir derse ait içeriğin diğer ders içerikleri ile tutarlı olmasına yatay kaynaşıklık denir. k^emHAy A’dqdttye öntojdşırt ZorurkVj AejJ

1i; AŞIMLARI ve dersin konularının sunuluş biçim ine uygun içerik belirlem e yaklaşımı kullanılarak yapılır. ile ilg ili soruları anahtar kelim elerden yola çıkarak cevaplam ak sizi bu tu r sorularda kesin­ mdi içerik düzenlem e yaklaşımlarını bu teknikle ele alalım. * . j*bn Ajl*. fcnjnfcj yi dl in 4 PÄAW/TSil «SXÄAVUVA Hkyfl*dl 9W<jub** bccuUmytt«td$ WVi çrfm* Von o4*j$ukrouUrr d u xtitv hAWnr S.Yll umWây?ww bıçUtbihrritf* o id ^ wd v i^ b» 4.YIİ 3. Yıl duÄfllffXd*. 2. Yıl £vxi dmtfin bu¡riliiyr-di rçrrtktjrrtä vt Ifin I.Y ıl ciu ii brirVocvj LaxAtfdiocfciyjrProgrimr)vaxndi $.(iX^KWOGUA»UVA U.Dcwy) O^rtooninfvınçi «ündl um*) krtdn b ijn ii Tjrih (© binmrktMV pe&ytcriinbujri&rçjrvı $tt w iu m n < )t& utt itiw trir* VlUoA»}Jtk Killt«« W* j tanwwdur Zcxuniuarmiritt Ev*ttt)Ok b ftrrrt yÜ4i bO)Ud m n ^ üjritrnin mwtw* oruk(ffcfdtt;dtni« w bonüUr yrrV^jri« k « r* jljrr fcip u r» y A jr IXihi «kyi tytixiti iefiUroM<)tttrttty dtritii Wl VftAirdi t*iT*n o^rrtrm w n a iM m w <y^ty6t iril irtäV di taruL« S<çm«4luminük IglaiMi mii S r du.rj>> Do^rvryi m irn (jixt difw tv x iix * N w ui<W/. 0 ^ (c* di oytVrwdf uh** fTOGAWAVA ftjw r* ienJLimn ttfNrVffyV prtytVf (J Dwwy) Kündf txrryiWyj dl 901pcAifii t^rtrJe^jr» <=0 brfdu«nl«iKj<ttd<. 0❖ Oruntu iÇ trrr* n x « J ü V rf ijn ü * 8 BtQtab 0nçM*<tftv ktfld ipndt do$rvul. itrmji yi dl C= 0 *U*vmli durtnüntWr /rxtU b*b*Jc*m*v 7. SOftGUlAUAM-ißCLZUPRO GSAUWVA(J Dfwrf) cfM m K*vji <si,U Içtrt^nO^rmohtlnunimm 90« cbjturüknwm w t a üntflA 61mhff modiA* drymm b*duftflifffKöi. butun «JujturnvMidf 6<^f) İçirik duÄfll«n(di vonjrimw w 9«Tteir*r>- a yıtttpnlı dunritok kflfttdrjwwfc Sor^Aımı n<fbfA pfoyimUmdi tcnuit&nnjt yoi. ? âttMtMKtiUçMtturdt. ...... e* tjyak • • T™ Jkjyok : : ;£ * * * . IV^rW . • 1\" ^ • ifltw k • (r»^rinomtA«4 ■

BELİRTKE TABLOSUNUN H AZIR LANM ASI EĞİTİM DURUMLARIN DÜZENL 8ir boyutunda konuların yer aldığı, diğer bo yutunda ise bu konular içinde gerçekleştirilebilecek hedeflerin davranışsal Eğitim durumları, oğrenm e-o boyutlarının yer aldığı iki boyutlu tabloya b e lirtk e tablomu rülm esinde yararlanılan her tu denir. personel ve organizasyon gibi Belirtke tablosunun işlevleri şunlardır: A. EĞİTİM DURUMLARININ Dersi nicel (sayısal) ve nitel (yapı) bakım dan özetlem ek. NILAN TEMEL İLKELER ? ölçm e aracının kapsam geçerliliği için yol göstermek. 1. Hedefe U ygunluk Eğitim d Eğitim durum larının belirlenmesine yol göstermek. gun ve hedefe ulaştırıcı özellik ' Programın hedeflerinin niteliğini belirlemek. Seçilecek yontem-tek S. Dersin konularının ö n em ini belirlem ek. duyuşsal ve devinlşse olmalıdır, örneğin, de Uyg. Ani. Sent. D<ğ TOP. fırtınası tekniği uygun Konu İS 2. ö ğ re n ciye Uygunluk: Eğitim 1. İHTİYAÇ 6 lişim ve öğrenm e özelliklerin ihtiyaç ve hazır bulunuşluk dü 2. HEDEF İS 10 S S3 40 Öğretmenler bir konu 20 sayıda farklı yon tem t farklılıklara o kadar fa 3. İÇERİK 8 S 3 4 4. EĞıTIM 10 S 3 .İçer q nOze! - r Uygur DURUMU ki bilginin yapısına uygun olm 2S Toplam 39 24 16 14 S Seçilen yöntem işlene basit ya da karmaşık o gösterir. 100

KPSS Eğitim Bilimleri NIN BELİRLENMESİ - Eğitim durum ları az zaman, az emek ve az ENMESİ m aliyetle daha fazla hedef davranışa ulaştırıcı nite likte o l­ malıdır. oğreim e etkinliklerinin sürdü­ ur yöntem, teknik, araçgereç, İ«'~ xı Eğitim durumlarında ekonomiklik ilkesine i unsurları kapsamaktadır. uygun davranmak programın maliyetini azaltmak­ tadır. BELİRLENMESİNDE KULLA­ durum ları öncelikle hedefe uy­ S. ¡utar: Eğitim du rum larında belirlenen strateji, y ö n ­ kte olmalıdır. tem, teknik ve araç gereçlerin hem kendi aralarında hem de hedeflerle tutarlı olması gerekir. nikler hedeflerin bilişsel, ei basamaklarına uygun örneğin, öğrenci merkezli bir strateji seçildi­ evinişsel bir hedef için beyin n değildir. im ğinde yöntem ve teknikler de öğrenci merkezli olmalıdır. m durumları, öğrencilerin ge ­ STRATEJİ: Araştırma * İnceleme ne, bireysel farklılıklarına, ilgi, YÖNTEM: Problem çözme üzeylerine uygun olmalıdır. TEKNİK: Gözlem uyu işlerken ne kadar çok 6. ö ğ re tim İlkelerine Uygunluk Eğitim durum ları öğ retim eknik kullanırsa, bireysel ilkelerine (öğrenciye gorelik, yaşama uygunluk, açıklık, so­ azla hitap eder. m uttan soyuta, bilinenden bilinmeyene, basitten karmaşı­ ğa, yakından uzağa) uygun olmalıdır. • Eğitim durumları içerikte­ malıdır. en konunun somut-soyut. olmasına gore değişiklik

Program Geliştirme B. EĞİTİM DURUMLARININ TEMEL BOYUTLARI De Eğitim durum larının tem el boyutları bir dersin işlevi, basa­ t i olay, anı ya da fıkra a maklarını gösterir ve üç tem el boyuttan oluşur. değişiklikleri. i GiRlŞ BOYUTU Giriş boyutunda öğrencileri derse hazır hale getirecek işlemler yapılır. 1. Öğretmen elinde • Dikkat çekme cunu ve fırçasıyla • Hedeften haberdar etme ne olduğunu öğr • Güdüleme • On koşul bilgileri ortaya çıkarma 2. HEOEFTEN HABER sonunda ulaşılacak h 2 Gi iŞV! BOYUTU; Gelişme boyutunda öğrencilerin dav­ ranışlarını istendik yönde değiştirecek uygulamalar işe ko­ 2. Öğrencilerden ald şulur. kü dersimizin son • Strateji, yöntem, teknik, araç-gereçlerin işe koşulması, beceresi kazanac • İpucu kullanımı, • Etkin katılımın sağlanması, Öğren • Pekiştîreçlerden yararlanma, hayatta ne işe yaraya • Dönüt-düzeltme yapılması. 3. Boylece doğru diş 3. SONUÇ BOYUTU; Sonuç boyutunda hem öğrenmeleri sağlıklı dişlere sa daha kalıcı hale getirecek hem de öğrenmelerin kontrolünü sağlayacak işlemler uygulanır. • v 0 \\ KOŞUL BİLGİLER • Özet ve tekrar yapma, cilerin on bilgilerini o • Eğitsel oyun kullanma, on koşul bilgi hatalar • Olçme-değerlendirme yapma, • Gelecek dersten haberdar etme. 4. 'Şim di söyleyin b nuz ve fırçalarken diye sorar. 8uı jiütyrriinii ((^ n t-ty rim DurumbnTü l) h ritftw rtme (yani ne¿¿rtnfcct^ni ıtrfitmt)çrtM fr* oUuk «dür. 2011 KPSS tntrxW u soru buru çtxt du«flfcnmijür.

119 erse araçla girme, örnek C. EĞİTİM DURUM LARININ TEMEL DEĞİŞKENLERİ anlatma, soru sorma, ses tonu Eğitim durum larındaki tem el değişkenler, öğrenme- e öğrenci sayısı kadar diş m a­ öğretm e surecindeki olumsuzlukları, olum lu yönde değiş­ a sınıfa girer ve elindekilerin tirm e ve hedeflere ulaşma işini kolaylaştırmak için kullanı­ rencilere sorar. lır. Temel değişkenlerin öze llikle rini açıklayalım: RDAR ETME: Öğrencilere dersin ; UCU iz > ırrt Ö ğrencilerin harekete geçmesini, d ü ­ hedefi açıklama şünmesini ve hedeflere ulaşmalarını kolaylaştırmak için or­ tama sunulan uyarıcılardır. Yazılı, sözlü, sözsüz yönergeler, dığı cevaptan sonra, ‘ Bugun- yeni bir soru, araç-gereçler ve yeni bir örnek ipucu olarak nunda etkili diş fırçalama kullanılabilir. cağız.*der. ? i TKiN KATli V Ö ğrencinin öğrenm e ortam ıyla yaparak- nileceklerin önemini ve gerçek yaşarak etkileşim e geçm esidir. Ö ğrencinin birden fazla acağını açıklama. duyu organını kullanarak sürece dahil olmasıdır. ş fırçalayarak hayat boyu i PEKİŞrİRv Bir davranışın tekrarlanm a olasılığını a rtır­ ahip olacaksınız, der. mak için ortam a sunulan uyarıcılara pekiştireç, bir davranı­ şın g ö rülm e sıklığını artırm a işlem ine ise pekiştirm e denir. ERİ ORTAYA ÇIKARMA Öğren­ Pekiştireçler sadece istendik davranış sonrasında verilmeli, ortaya çıkartan sorular sorma, bireysel farklılıklara, gelişim ve yaş özelliklerine uygun o l­ rını düzeltme. malıdır. akalım siz diş fırçalıyor musu­ DC'JL r.)UZ£L v D önut öğrenciye istendik davranışa n nelere dikkat ediyorsunuz?' ulaşıp ulaşmadığı veya ne ölçüde ulaştığı hakkında bilgi ve­ rilmesi, düzeltm e ise varsa öğrencilerin eksiklerini ta m a m ­ lama, yanlışlarını giderm e işlemleridir. Düzeltm e işlem ini doğrudan öğrenciye vermek yerine, ipuçlarıyla düzeltm eyi kendisinin yapmasını sağlamak daha öğrenci merkezli bir anlayıştır. J&NÖL__ Bir de şu açıdan düşünsen toplumu, aile gibi yani, ne dersin? 2. Şimdi iş birliğiyle etkinlikleri yapın. 3 Tebrikler, daha iyisi olamazdı! Doğru, diğer soruyu da yapabilirsin. 5 Yanlış, bir de şu yolu denesen.

D. EĞİTİM DURUMLARININ DÜZENLENMESİ - YAŞANTI KONİSİ gir öğretm e etkinliği ne kadar çok sayıda duyu organına hitap ederse öğrenm enin kalıcılığı yaparak-yaşayarak öğrenm edir. Edgar Dale tarafından ortaya konulan 'yaşantı k o n is i'e ğ itim açısından son derece önem lidir. I* Irju itrtv s SiCTİ 0*-; *r>i «Jjiİ4 •<fvMMTOrıf rânim C-:.v C vn-ioVfV 6 i; »t-jj W-*Uı i+tfs.pUk.y rt. rtaeirV nSofro'fr/tezUt C*.'»t UUUi K jrrtrtl m c fM t o3r*I<a jr ijjr ii* 5vtx i.yj ^**ıUry4 S<*9fef prdMsvytı fdnfitfl C«*« )OV)Uf'Jrtiffl jr^trdLtf G ««*f nMr»l<o ü tn tu ifycctt tö kfiyjyvrf* V<.iHvr fxr*«<<<VMirıi<n Dc-yvijr tojr.yj rrubjci Edgar Dale'nin yapılandırdığı yaşantı konisinde, koninin üst kısmına çıkıldıkça öğrenm enin lara inildikçe öğrenm enin nite liğ i artar. Bu koniye göre en iyi öğ re tim basitten karmaşığa, so öğretim dir. Kendi kendine edinilen yaşantılar başkalarının yardımıyla elde edilen yaşantılar yol açar. Ayrıca öğrenm e yaşantıları esnasında ne kadar fazla sayıda duyu organı işe koşulu

KPSS Eğitim Bilimleri S o ölçüde artar. En iyi öğrenme, Yapılan bir araştırmada, öğrenme üzerinden m durum larının düzenlenmesi geçen zaman sabit tutulduğunda insanlann; fi OKUDUKLARINI % 10. % İŞİTTİKLERİNİM 20. GÖRDÜKLERİNİ % 30. GÖRÜP. İŞİTTİKLERİNİ % 50. GÖRÜP, İŞİTİP. SÖYLEDİKLERİNİ % 70, YAPIP SÖYLEDİKLERİNİ % 90 hatırladıkları saptanmıştır. Buna göre en iyi öğrenme yaparak yaşayarak öğrenmedir. Kalıcı öğrenmeyi sağlamada ve öğrenciyi derse dahil etmede en etkili ders araç gereci ise model ve numunelerdir. Üç boyutlu olan bu araçlar, ö ğ ­ rencilerin en az uç duyu organım kullanarak derse katılımını sağlar. n niteliği azalırken, alt basamak­ om uttan soyuta doğru ilerleyen ra gore daha kalıcı öğrenm elere ursa öğrenm e o denli kalıcı olur.

Program Geliştirme SINAMA DURUMLARININ BELİRLENMESİ - PROGRAMIN DENENMESİ A. SINAMA DURUMLARININ BELİRLENMESİ 1.SINAMA DURUMLARINI DÜZENLEME İLKELERİ î Sınama durum larının hangi amaçla düzenleneceğine karar verilm elidir. Belirtke tablosu düzenlenmelidir. Sınama durum ları bilişsel, duyuşsal, devinişsel alanların n ite liklerine ve davranışın düzeyine lerin öğrenm e düzeylerini ortaya koyacak araçlar düzenlenm elidir. Sınama durum unda yer alan her bir madde yalnızca bir davranışı biçm elidir. Sınama durum ları açık-seçik-anlaşılır olmalıdır. Hedef davranışın niteliği gerektirm iyorsa anla malı, öğrencinin yaşına, sınıf düzeyine, sözcük dağarcığına uygun olmalı, gereksiz soz ve an ?. AMACA UYGUN SINAMA DURUMU BELİRLEME , Tammo ve Yerte>tirmeye Dönük O ğretm e-oğrenm e sürecinin başında yapılır. Ama Değerlendirme duyuşsal ve devinişsel davranışları (giriş davranışla zeyleri) yönünden tanımak ve bu özelliklerine uyg (Kur bekleme sınavları) leri düzenlemektir. Biçimlendirme ve Yetiştirmeye O ğretm e-oğrenm e sureci devam ederken yapılır. Donuk Değerlendirme renme eksikliklerinin ve güçlüklerinin belirlenmes yönelik önle m lerin alınmasıdır. Bu değerlendirm e (Konu tarama testleri) de görür. Düzey Belirlemeye Donuk Donem ya da ö ğ retim yılı sonunda yapılır. Program Değerlendirme ması beklenen bilişsel, duyuşsal ve devinişsel öğren pılır. Programın yete rliliğine ilişkin de önem li veriler (Final ve bitirme sınavian) Sınama durumlarındaki herhangi bir soru diğer sorular için ipucu niteliği taşımalıdır. Ör SORU l : Amaca yönelik değerlendirme türlerini yazınız. SORU 2: Tanıma ve yerleştirmeye yönelik değerlendirme ile düzey belirleyici değerlend soruları aynı sınavda sorulduğunda, ikinci sorunun soru kökü birinci sorunun cevabını v vın gerçeklik ve güvenirliğini düşürmektedir.

B. PROGRAMIN DENENMESİ Programın denenm esinin amacı, tüm ülke çapında uygu­ lanmadan önce eksik ya da iyi yönlerini tespit ederek en iyi program ın ortaya konmasını sağlamaktır. Programın d e ­ nenmesi aşamaları şoyledir: e gore belirlenmelidir. Öğrenci­ Uygulamanın planlanması, ' Deneme yapılacak okul ve sınıfların belirlenmesi, atım ve yazım hatası bu lu nm a­ 3 Okul yönetici ve öğretm enlerinin belirlenmesi. nlatım dan kaçınılmalıdır. Yönetici ve öğretm enlere denenecek programın tanıtıl­ ması, aç, öğrenciyi m evcut bilişsel, S. Hazırlanan program ve ö ğ re tim m ateryallerinin kullanıl­ arı ya da hazırbulunuşluk d ü ­ ması. un oğretm e-oğrenm e süreç­ Denenen programın ve öğretim materyallerinin değer­ le n d irilm e s i. Amaç, her bir ünitedeki ö ğ ­ Yeni program ın n ite likli b ir şekilde denenm esi gerekir. Bu si ve bunların giderilmesine yüzden deneme, programa uygun öğrenme ortamlarının türü, donut ve kontrol işlevi bulunduğu okul ve sınıflarda, hazır bulunuşluk düzeyi uy­ gun öğrencilerle, donanım lı ve başarılı öğ retm enlerle yap ı­ sonunda öğrencilerin kazan­ lır. Ayrıca yapılacak denem e okul ve sınıfları seçerken, ü lke ­ nm eleri ölçmek amacıyla ya­ nin coğrafi bölgelerini temsil etmesi, uygulama için gerekli r elde edilir. alt yapıya sahip olması, koy, kent g ib i farklı yerleşim yerlerini temsil etmesine dikkat edilmektedir. Tüm bunların yanında rneğin; denem e uygulamasına katılacak öğrencilerin yaş, cinsiyet, ilgi gibi farklı özelliklere sahip olması gerekmektedir. dirmeyi karşılaştırınız. Program p ilot okul ve sınıflarda denendikten sonra pilot uygulamayla ilgili değerlendirm eler yapılarak program ülke çapında uygulanmaya hazır hale getirilir. vermekte ve bu durum sına­ & Programın denenmesi çalışması, program çalışma grubunun görevidir.

PROGRAMIN DEĞERLENDİRİLMESİ B. PROGRAM DEĞERLENDİR Hedefe Dayalı D eğerlendir Programın hangi öğelerinde, nasıl bir değişme yapılacağı, geliştirilm iştir. Okuldaki ilgili öğretm e durum larında kullanılan yöntem lerin etkinliliğinin tim amaçlarım gerçekleştirme nasıl artırılabileceği, hem öğrenci davranışının, hem de kul­ Programın değerlendirilm esin lanılan süreklerin etkililik derecesinin ölçülmesi ve değer­ dar ulaşıldığı ölçülür, öğrenci lendirilm esi ile m üm kün olabilir. Bu nedenle d e ğ e rlen dir­ da ve sonunda olm ak üzere en me işlemi program ın ayrılmaz bir öğesidir. re ulaşma derecesi tespit edili A. PROGRAM DEĞERLENDİRME YAKLAŞIMLARI Uygulanış basamakları şu şek Bir program ın değerlendirilm esinde altı tem el yaklaşım k u l­ 1. Programın hedeflerini bel lanılır. Bu yaklaşımlar; Program tasarısına bakarak değerlendirme. 2. Hedefleri sınıfla ve davran Ortama bakarak değerlendirme, 3. Hedeflere ulaşılıp ulaşılm 8aşanya bakarak değerlendirme. sapta, Erişiye bakarak değerlendirm e. Öğrenmeye bakılarak değerlendirme. 4. ö lç m e tekn ikle rini ve araç Ürüne bakarak değerlendirm e yaklaşımlarıdır. 5. ö ğ re n c i davranış yeterlikl Bu yaklaşımlar içerisinde en kapsamlı değerlendirm e yak­ laşım ı'ürüne bakarakdeğerlendirme*. kapsamı en dar olan 6. Elde edilen verilerle hede yaklaşım ise 'p ro g ra m tasarısına bakarak de ğ e rle n d irm e ' yaklaşımıdır. M etfessel-M ichael M odeli: B m ellerinden olan genel ve öz TASARI:Girdi değerlendirmesi gereçlerin genel değerlendir ORTAM: Süreç değerlendirmesi dirm e surecine yönetici, öğre BAŞARI: Çıktı değerlendirmesi vatandaşlar da dahil edilir. ERİŞİ: Girdi-çıktı değerlendirmesi ÖĞRENME: Girdi - süreç - çıktı değerlendirmesi P rovus'un Farklar Yaklaşım URUN:Ortaya çıkan ürünlerin (hedeflerin) nite liğ i­ 8u modelde programın yeter nin değerlendirilmesi dartlarıyla karşılaştırılır. S takc'nin U ygunluk-O lasılı m odelinde bilgiler üç boyutt 3- Çıktı (Ürün) Yeni program ı, onu uygulay değerlendirmesi gerekir. Bu m leşen çıktının uygunluğu ince

KPSS Eğitim Bilimleri RME MODELLERİ Stakc'nin İhtiyaca Cevap Verici Program D eğerlendirm e m e M o d e li: Tyler tarafından M o d e li: Bu m odelde değerlendirm eciler, sonuçlardan çok programın etkinliklerini ve süreci değerlendirm eyle ilg ile ­ ve yetkililer tarafından eği­ nirler. e durum u analiz edilmektedir. nde eğitim amaçlarına ne ka­ E is n e rln Eğitsel E leştiri D e ğ e rle n d irm e M o d e li: 1975 yı­ i davranışları öğretim in başın­ lında Eisner tarafından geliştirilm iştir, ö n e m li olan kalitenin n az iki kere ölçülerek he de fle­ uzmanlar tarafından değerlendirilm esidir. Eleştirme yete­ ir. neğine sahip eğitim ciler, sonucu değerlendirmektedir. M o­ del betimleme, yorumlama ve değerlendirme olm ak üzere kildedir; üç boyuttan oluşur. lirle. S tu ffle b e a m ln B ağlam , G ird i -Süreç ve Ü rü n M o d e li: Bu m odele gore program geliştirm e sürecinde çevre, girdi, sü­ nış olarak ifade et, reç ve urun üzerinde d eğerlendirm e yapılmalıdır. madığını göstererek durumları çları belirle, S tu ffle b e a m T oplam D e ğ e rle n d irm e M o d e li: Bu m odel d o rt tur karar vermeyi gerektirir. leriyle ilgili verileri topla, 1. Planlama kararları; çevre değerlendirilm esinden sonra efleri karşılaştır. yapılır. Bu m odele gore program ın te ­ 2. Yapılandırma kararları; g irdi değerlendirilm esinden zel hedefler, yaşantılar ve araç- sonra yapılır. rilm esi yapılmalıdır. Değerlen­ etm en ve öğrencilerin yanı sıra 3. Uygulam a kararları; süreç de ğerlendirilm esini izler. 4. Geri Dönüşüm kararları; ürün değerlendirilm esinden sonra yapılır. mı İle D eğerlendirm e M odeli: UYARI rliliği, belirlenen program stan­ Ülkemizde de değerlendirme modeli olarak kullanılan he­ ık M o d e li: Bu değerlendirm e defe dayalı değerlendirme modeli bu konudaki en güçlü ta düzenlenir. 1- Girdi 2- Süreç soru adayıdır ve bu modelin uygulanış basamaklarının bilinmesi gerekir. yan öğretm en ve yöneticilerin m odelde tasarlanan ve gerçek­ elenir.

Program Geliştirme ^m Programın Öğelerine Dayalı D eğerlendirm e Yaklaşımı: Program; hedef, içerik, eğitim du mak üzere dört temel öğeden oluşur. Bu değerlendirme modelinde, her öge hem kendi özelli gelen öğelere uygunluk açısından değerlendirilir. Öğelere değerlendirme esnasında sorulab Program Öğesi PROGRAM ÖĞELERİNE DAYALI DEĞERLENDİRME YAKLAŞIMI Değerlendirme Soruları HEDEFLER öğretim süreci sonunda ortaya çıkacak ürün tanımlanmış Hedefler, toplum un beklenti ve ihtiyaçlarına uygun mu? Hedefler, öğrenci ihtiyaçlarına uygun mu? Hedefler, konu alanının özelliklerine uygun mu? öğrenci davranışı olarak ifade edilmiş mi? Hedefler, birbirleriyle tutarlı mı? Hedef ifadeleri yeterince açık ve anlaşılır mı? Hedefler, gerçekleşebilecek nitelikte mi? ♦ İçerik, hedeflerle tutarlı mı? İçerik, birbiriyle tutarlı mı? İÇERİK İçerik çağdaş bulgulara dayalı mı? İçerik, öğrencilerin ilgi ve düzeyine uygun mu? İçerikte yer alan bilgiler önemli, dayanıklı ve geçerli mi? İçerikteki bilgiler öğrenciler için anlamlı mı? İçerikteki bilgilerin sunuş sırası öğrenme ilkelerine uygun • Eğitim durumları hedeflere ulaştıracak nitelikte mi? Eğitim durumları, içerikteki bilginin özelliklerine uygun mu EĞİTİM DURUMLARI Eğitim durumlan, öğrenci özelliklerine uygun mu? (Öğretme öğrenme süreci) öğrenci merkezli etkinliklere uygun mu? Eğitim durumları öğretim ilkelerine uygun mu? Eğitim durumlan öğrencinin aktif katılımını sağlayıcı mı? SINAMA DURUMLARI Ölçme araçları amaca uygun mu? ölçm e araçları ve sonuçları geçerli mi? ölçm e araçlan ve sonuçları güvenilir mi? Ölçme araçları kullanışlı mı?

urumları ve değerlendirme ol­ Programın Geliştirilmesini Sürekli Kılan Faktörler ikleri hem de kendinden önce bilecek sorular şunlardır; Bilimsel alanda meydana gelen değişme ve gelişme­ ler, ş mı? Konu alanındaki değişme ve gelişmeler. Eğitim teknolojilerinde gelişmeler, İlk uygulamada hatasız bir program oluşturmanın güçlüğü. Birey ve toplum un ilgi ve gereksinmelerindeki deği­ şiklikler, E ğitim oğretim kuram ve uygulamalarındaki değişik­ likler, Program geliştirme alanında değişiklikler. Öğretmen ve öğrenci rollerindeki değişmeler, Programların uygulanması ile ortaya çıkan eksiklik ve aksaklıkları gidermedeki gereklilik. Dünyadaki yeni yönelim ve standartlar. mu? t i? Zaman zaman hükümet değişiklikleri nedeniyle u? de programlar değişmektedir. Fakat bu durum program geliştirmeyi sürekli kılan faktörlerden biri değildir.

PROGRAMIN GELİŞTİRİLMESİ ÇAĞDAŞ EĞİTİM PR İLKÖĞRETİM PROGR PERT / İŞLEM A d (Program Geliştirmenin A. ÇAĞDAŞ EĞİTİM PROGR Basamaklan) Çağdaş eğitim programları Basamak: Ihtiyaçlann Belirlenmesi merkezli program lardır ve ka 2. Basamak: HEDEFLERİN BELİRLENMESİ ne. yapılandırıcı, bilişsel yak i. Basamak: Hedeflerin Davranışa Dönüştürül­ eğitim anlayışına gore bilgi nin bilgiye kendisinin ulaşa mesi öğrenciye deneyim ler yaşat /. Basamak: İÇERİĞİN BELİRLENMESİ rında sonuçtan daha çok sü 5 Basamak: Belirtke Tablosunun Hazırlanması süreç değerlendirilm esi on 6. Basamak: EĞİTİM DURUMLARININ BELİRLEN­ yışına gore öğrenci; . öğrenen, MESİ • Araştıran, 7. Basamak: Sınama Durumlannm Belirlenmesi . Soran, . Sosyal faaliyetlerde bulun Programın Denenmesi . Problem çözen kişidir. 8 Basamak: DEĞERLENDİRME 9. Basamak: Programın Geliştirilmesi (İyileştiril­ Çağdaş program anlayışına mesi) . öğrenenle öğrenen, Program geliştirme çalışmalarının ilk işlemi İHTİ­ . Rehberlik eden, yol göste YAÇ SAPTAMA, program geliştirmenin ilk temel . öğ retim etkinliklerini pla ogesi HEDEFLERdir. . Sınıf yönetim i becerisi ola • Zamanı etkili kullanabilen . Değerlendirm e becerisin . Araştıran ve kendini yeni _

ROGRAM LARI VE YENİ B. YENİ İLKÖĞRETİM PROGRAMININ ÖZELLİKLERİ RAM IM IZIN ÖZELLİKLERİ Yeni Program Neleri D eğiştirdi? RAMLARININ ÖZELLİKLERİ • 1940’lardan beri ilk kez uluslararası mukayeseli, b ü tü n ­ sel bir değişim pro je len dirildi. konu merkezli değil, öğrenen atı davranışsal yaklaşımlar yeri­ . Katı davranışçı program dan bilişsel ve yapılandırıcı bir laşımları tercih ederler. Çağdaş yaklaşıma geçildi. öğrenciye aktarılmaz, öğrenci­ abileceği ortam lar hazırlanır ve . Sadece öğretim değil, eğitim de vurgulandı. tılır. Çağdaş e ğ itim program la­ • Sekiz yıllık kesintisiz e ğ itim e uygun hale g e tirild i. üreç ö n e m lid ir ve program larda . A8 ve uluslararası eğitim normları dikkate alındı. plandadır. Çağdaş eğitim anla­ • Çocuklarımıza kazandırılması gereken ortak beceriler saptandı. . Derslerin kavram analizleri yapıldı. nan, . Spor kültürü, sağlık, çevre, rehberlik, kariyer, girişim cilik, gore öğretm en ise; afet bilinci, vatandaşlık ve demokrasi, özel eğitim disip­ linler arası bir yaklaşımla program ın om urgasına yerleş­ tirild i. . Yüzeysel davranış ifadesi yerine bilgi, beceri, anlayış ve tutum lar konuldu. . Baskın doğrusal düşünce yerine, karşılıklı nedensellik il­ kesi one çıkarıldı. eren, . Programlar etkinliklerle zenginleştirildi. anlayan, an, • Ölçme değerlendirm e anlayışında sureci de değerlendi­ n, ren bir anlayışa geçildi. ne sahip, ileyen kişidir. • Turkçeye duyarlılık tüm derslerin ana becerisi haline g e ­ tirildi. . Turk dil bilinci ve tarih bilinci oluşturulması programın ana hedefleri arasında yer aldı. . Programa, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, araştır­ ma, iletişim, problem çözme, girişimçilik. Turkçeyi doğru, e tkili ve güzel kullanm a, b ilg i te kn o lo jile rin i kullanm a ve karar verme gibi ortak beceriler yerleştirilmiştir.