64-07-24-คู่มือครู สังคมศึกษา ป.2.-1

คูม ือครแู ละแผนการจดั การเรยี นรู (สาํ หรบั ครผู ูส อน) เพอ่ื การจัดการเรยี นรูโดยใชก ารศกึ ษาทางไกลผา นดาวเทียม กลมุ สาระการเรยี นรูสงั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ภาคเรียนที่ ๑ ชนั้ ประถมศกึ ษาปท ี่ ๒ (ฉบับปรบั ปรุงครัง้ ท่ี ๒) โครงการสวนพระองคส มเด็จพระกนษิ ฐาธริ าชเจา กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ าฯ สยามบรมราชกุมารี มูลนิธิการศกึ ษาทางไกลผานดาวเทียม ในพระบรมราชปู ถัมภ สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขน้ั พื้นฐาน

คูม ือครแู ละแผนการจดั การเรยี นรู (สาํ หรบั ครผู ูส อน) เพอ่ื การจัดการเรยี นรูโดยใชก ารศกึ ษาทางไกลผา นดาวเทียม กลมุ สาระการเรยี นรูสงั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ภาคเรียนที่ ๑ ชนั้ ประถมศกึ ษาปท ี่ ๒ (ฉบับปรบั ปรุงครัง้ ท่ี ๒) โครงการสวนพระองคส มเด็จพระกนษิ ฐาธริ าชเจา กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ าฯ สยามบรมราชกุมารี มูลนิธิการศกึ ษาทางไกลผานดาวเทียม ในพระบรมราชปู ถัมภ สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขน้ั พื้นฐาน

ก คำนำ ดวยพระบรมราโชบายพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหวั รชั กาลท่ี ๑๐ ทรงมงุ หมายใหการศึกษาบมเพาะ สมรรถนะใหแกผูเรยี น เพ่ือสรางคุณลกั ษณะสำคญั ๔ ประการใหกับคนไทย อันไดแก ๑) มีทศั นคตทิ ด่ี แี ละถกู ตอง ๒) มพี นื้ ฐานชวี ติ ท่มี น่ั คงเขมแข็ง ๓) มอี าชีพ มีงานทำ ๔) เปนพลเมืองดี มรี ะเบยี บวินัย และพระราชปณธิ าน ใน การสืบสาน รักษา พฒั นาตอยอด โครงการในพระราชดำรขิ องพระราชบิดา จึงทรงพฒั นาการศกึ ษาทางไกล ผานดาวเทยี ม หรือ NEW DLTV ในทุกดานอาทิ ระบบออกอากาศ อปุ กรณเทคโนโลยี บุคลากรและกระบวนการ จดั การศกึ ษา เพือ่ แกปญหาการขาดแคลนครใู นโรงเรยี นขนาดเลก็ สรางโอกาสการเขาถึงการเรียนรตู ลอดชวี ิตของ ประชาชน ทกุ เพศ ทกุ วัย ผานการศกึ ษาทางไกลผานดาวเทียมจำนวน ๑๕ ชองสญั ญาณ ไปยังโรงเรยี นตาง ๆ และ ผูสนใจทัว่ ประเทศเพอื่ ใหประเทศไทยเปนสงั คมแหงปญญามจี ิตอาสาในการสรรคสรางและพฒั นาประเทศใหมั่นคง การสอนออกอากาศทางไกลผานดาวเทียม ระดับประถมศึกษา ตั้งแตปการศึกษา ๒๕๖๑เปนตนมา เปนการสอนออกอากาศในแนวใหม บันทึกเทปการสอนจากหองเรียนตนทางของโรงเรียนวังไกลกังวล ในพระบรมราชูปถมั ภ ครูปลายทางสามารถดูเทปการสอนผานทางเว็ปไซต www.dltv.ac.th และ Application on mobile DLTVของมูลนิธิ และมีคูมือครูและแผนการจัดการเรียนรูรายชั่วโมงครบทั้ง ๘ กลุมสาระการเรียนรู ซึ่งครูปลายทางสามารถปรับกิจกรรมการเรียนรูใหเหมาะสมกบั ชุมชน ทองถิ่น วัฒนธรรมและบริบทของแตละ โรงเรียน คมู ือครูและแผนการจดั การเรียนรู โดยใชการศกึ ษาทางไกลผานดาวเทยี ม ระดบั ประถมศึกษา ภาค เรยี นที่ ๑ ฉบับนี้ เปนการปรับปรุงครั้งที่ ๒ ซึ่งดำเนนิ การโดยมูลนิธิการศึกษาทางไกลผานดาวเทียม ในพระ บรมราชูปถัมภ โดยความรวมมือจากคณะทำงาน ประกอบดวย สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ คณาจารยจากมหาวิทยาลัย ศกึ ษานเิ ทศก และครผู ูเช่ียวชาญ ทง้ั ๘ กลมุ สาระ การเรียนรู เพื่อใหครูปลายทางใชในการเตรียมการสอนลวงหนา รวมทั้งสามารถจัดเตรียมเอกสาร ไดแก ใบงาน ใบความรู แบบฝกหัด เพื่อใหการจัดการเรียนการสอนเกิดประสิทธิผล นำไปสูการพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของ โรงเรยี นประถมศกึ ษาขนาดเล็กตอไป นับเปนพระมหากรุณาธิคุณอยางหาที่สุดมิได ที่พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว ทรงมุงมั่นพัฒนายกระดับ คุณภาพการศึกษาทางไกลผานดาวเทียม เพื่อพัฒนาสังคมไทยและยกระดับคุณภาพของคนไทยใหเขมแข็ง สมดัง พระราชปณธิ าน “...การศกึ ษาคือความมัน่ คงของประเทศ...” ขอพระองคทรงพระเจรญิ มูลนิธิการศกึ ษาทางไกลผานดาวเทียม ในพระบรมราชปู ถมั ภ

ข คมู อื ครูและแผนจัดการเรยี นรู ระดบั ประถมศกึ ษา ภาคเรยี นที่ ๑ (สงั คมศึกษา ป.๒)

สารบญั ค คำนำ หนา หนังสอื รบั รองความรวมมือการพฒั นาคมู อื ครูและแผนการจัดการเรยี นรเู พื่อการสอนอ ก อากาศทางไกลผานดาวเทียม สารบญั ข คำช้แี จงการรบั ชมรายการออกอากาศดวยระบบทางไกลผานดาวเทยี ม ค ตอนท่ี 1 สงั คมศึกษา ช คำชแ้ี จงรายวชิ าสงั คมศึกษา กลุมสาระการเรยี นรสู งั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม คำอธิบายรายวิชาสังคมศึกษา กลมุ สาระการเรียนรสู งั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม 2 มาตรฐานการเรียนรู/ตวั ชี้วดั 11 โครงสรางรายวิชาสงั คมศกึ ษา 12 1. หนวยการเรียนรูที่ ๑ ช่ือหนวย สินคาและบรกิ าร 13 15 แผนการจัดการเรียนรทู ี่ ๑ เรื่อง ความหมายและประเภทของทรัพยากร 19 แผนการจัดการเรียนรูท่ี ๒ เรื่อง ทรัพยากรการผลิต 32 แผนการจดั การเรียนรทู ่ี ๓ เรื่อง สนิ คาและบริการในครอบครวั 46 แผนการจัดการเรียนรทู ่ี ๔ เรือ่ ง สินคาและบรกิ ารในโรงเรียน 59 แผนการจัดการเรียนรูท่ี ๕ เร่ือง ผลของการใชทรัพยากรท่ีหลากหลาย 73 แผนการจดั การเรียนรูท่ี 6 เรื่อง การแลกเปลยี่ นสนิ คาและบริการ 84 แผนการจัดการเรียนรูที่ 7 เรอ่ื ง ผูซื้อและผูขาย 96 แผนการจัดการเรยี นรูที่ 8 เรื่อง ความสมั พันธของผซู ื้อและผูขาย 107 แบบประเมินตนเอง หนวยการเรียนรทู ี่ 1 เรอ่ื ง สินคาและบรกิ าร 121 2. หนวยการเรียนรทู ี่ ๒ ช่ือหนวย ออมไวไมขัดสน 122 แผนการจัดการเรียนรทู ่ี ๑ เรื่อง รายไดและรายจายของครอบครัว 126 แผนการจัดการเรยี นรทู ี่ ๒ เรอื่ ง รายรับและรายจายของตนเอง 141 แผนการจัดการเรยี นรูท่ี ๓ เรื่อง จำเปนหรอื ไม 153 แผนการจดั การเรยี นรทู ่ี ๔ เรื่อง วิธีทำบัญชรี ายรับ-รายจาย 167 แผนการจดั การเรยี นรูท่ี 5 เรอ่ื ง บนั ทกึ รายรับ-รายจาย 180 แผนการจดั การเรยี นรูที่ 6 เรอ่ื ง เหมาะสมหรือไม 193 แผนการจดั การเรยี นรูท่ี 7 เรื่อง การออม 206 แผนการจดั การเรียนรทู ่ี 8 เรอื่ ง ผลดีของการออม 219 แผนการจัดการเรียนรทู ่ี 9 เรอ่ื ง การนำเงินออมไปใชประโยชน 232

ง คูมอื ครแู ละแผนจดั การเรยี นรู ระดับประถมศึกษา ภาคเรยี นที่ ๑ (สังคมศึกษา ป.๒) สารบญั (ตอ) หนา 243 แบบประเมินตนเอง หนวยการเรียนรูที่ 2 เรอื่ ง ออมไวไมขดั สน 244 3. หนวยการเรียนรูที่ ๓ ช่ือหนวย ตนกลาคนดี 248 262 แผนการจดั การเรยี นรทู ่ี ๑ เร่อื ง ไหวสวย 276 แผนการจดั การเรียนรทู ่ี ๒ เรื่อง มารยาทการกราบ 291 แผนการจัดการเรยี นรูที่ ๓ เร่อื ง มารยาทการยืน 304 แผนการจัดการเรยี นรูท่ี 4 เร่ือง มารยาทการเดิน 318 แผนการจดั การเรยี นรูท่ี 5 เรื่อง มารยาทการนงั่ 332 แผนการจดั การเรียนรูที่ 6 เรอ่ื ง มารยาทการพดู 345 แผนการจดั การเรียนรูท่ี 7 เรอ่ื ง แตงกายดี 346 แบบประเมินตนเอง หนวยการเรยี นรูที่ 3 เรอ่ื ง ตนกลาคนดี 347 บนั ทกึ การเรียนรู (Learning logs) 351 4. หนวยการเรียนรูที่ ๔ ชื่อหนวย สังคมนาอยู 366 แผนการจัดการเรียนรทู ี่ ๑ เรื่อง การปฏิบตั ติ นในครอบครวั 380 แผนการจัดการเรยี นรทู ่ี ๒ เรอ่ื ง การปฏิบตั ติ นในโรงเรยี น 393 แผนการจดั การเรียนรูที่ ๓ เรื่อง การปฏิบัติตนในท่ีสาธารณะ 406 แผนการจัดการเรยี นรูที่ 4 เรื่อง สทิ ธิของฉัน 419 แผนการจดั การเรยี นรูที่ 5 เรื่อง เสรภี าพของเรา 433 แผนการจดั การเรยี นรูที่ 6 เร่อื ง ความแตกตาง 446 แผนการจัดการเรียนรูที่ 7 เรือ่ ง แตกตางไมแตกแยก 447 แบบประเมนิ ตนเอง หนวยการเรียนรทู ่ี 4 เรอ่ื ง สังคมนาอยู 451 5. หนวยการเรียนรทู ี่ ๕ ช่ือหนวย ประชาธิปไตยใกลตัว 464 แผนการจัดการเรียนรทู ี่ ๑ เรอ่ื ง การปฏิบตั ติ ามกฎระเบยี บของชมุ ชน 476 แผนการจัดการเรียนรทู ี่ ๒ เรอ่ื ง สาธารณสมบัติของชมุ ชน 486 แผนการจัดการเรียนรทู ่ี 3 เรื่อง ชุมชนและการมีสวนรวม 498 แผนการจดั การเรยี นรูท่ี 4 เร่ือง ผนู ำในโรงเรยี น 510 แผนการจัดการเรยี นรทู ี่ 5 เรอื่ ง ผนู ำในชมุ ชน 522 แผนการจัดการเรยี นรทู ่ี 6 เรือ่ ง ผูนำตวั อยาง 523 แบบประเมินตนเอง หนวยการเรียนรูท่ี 5 เรอ่ื ง ประชาธิปไตยใกลตัว บนั ทึกการเรยี นรู (Learning logs)

จ สารบัญ (ตอ) หนา 524 บรรณานุกรม 525 ภาคผนวก ก. แบบประเมนิ รวม (สงั คมศกึ ษา) 531 ตอนที่ 2 ประวตั ศิ าสตร 532 คำชแ้ี จงรายวิชา กลมุ สาระการเรียนรสู งั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม 541 มาตรฐานการเรียนรู/ตวั ชี้วดั 542 คำอธิบายรายวชิ า กลมุ สาระการเรยี นรูสงั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม 543 โครงสรางรายวชิ าประวัตศิ าสตร กลุมสาระการเรยี นรสู ังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม 544 1. หนวยการเรยี นรูที่ ๑ ชื่อหนวย เวลานารู 548 562 แผนการจดั การเรียนรูที่ ๑ เร่ือง ปฏทิ ินหรรษา 576 แผนการจัดการเรยี นรทู ี่ ๒ เรื่อง วนั สำคญั ในปฏิทนิ 589 แผนการจัดการเรียนรทู ี่ ๓ เรอ่ื ง คำบอกชวงเวลา 602 แผนการจดั การเรียนรูท่ี ๔ เรื่อง เหตกุ ารณในชีวิตเรา 616 แผนการจัดการเรียนรทู ่ี ๕ เร่อื ง วธิ กี ารสืบคนขอมลู 629 แผนการจดั การเรยี นรูที่ 6 เรอ่ื ง ลำดบั เหตุการณจากหลักฐานที่เก่ยี วของ 643 แผนการจัดการเรียนรูท่ี 7 เรื่อง คำบอกชวงเวลาแสดงเหตุการณ 656 แผนการจดั การเรียนรูท่ี 8 เร่ือง เสนเวลาลำดับเหตกุ ารณ 669 แผนการจัดการเรยี นรทู ี่ 9 เรื่อง เสนเวลาในชวี ติ เรา 670 แบบประเมินตนเอง หนวยการเรียนรทู ี่ 1 เร่อื ง เวลานารู 671 บันทึกการเรยี นรู (Learning logs) 675 2. หนวยการเรยี นรูท่ี ๒ ช่ือหนวย ชุมชนของเรา 687 แผนการจัดการเรยี นรูท่ี ๑ เรอ่ื ง ชุมชนนาอยู 700 แผนการจดั การเรยี นรูท่ี ๒ เร่ือง การสืบคน 712 แผนการจัดการเรียนรูที่ ๓ เรื่อง วิถชี ีวิตในอดตี 724 แผนการจดั การเรียนรูท่ี ๔ เรอ่ื ง วิถชี ีวติ ในปจจบุ นั 737 แผนการจัดการเรยี นรทู ี่ 5 เรื่อง วถิ ชี วี ติ ที่เปลี่ยนแปลง 1 748 แผนการจัดการเรยี นรูที่ 6 เรอ่ื ง วิถชี ีวติ ทเี่ ปลยี่ นแปลง 2 760 แผนการจัดการเรยี นรทู ี่ 7 เรอ่ื ง สาเหตขุ องการเปลยี่ นแปลง 772 แผนการจดั การเรียนรูที่ 8 เรอ่ื ง ผลกระทบของการเปลย่ี นแปลง แผนการจัดการเรียนรทู ่ี 9 เรื่อง ตัวอยางชุมชนทเี่ ปลีย่ นแปลง

ฉ คมู อื ครูและแผนจดั การเรยี นรู ระดบั ประถม กึ า ภาคเรียนที่ ๑ ( ังคม ึก า ป.๒) สารบัญ (ตอ) นา 785 แบบประเมนิ ตนเอง น ยการเรียนรทู ่ี 2 เรื่อง ชุมชนของเรา 786 บันทกึ การเรยี นรู (Learning logs) 787 บรรณานกุ รม 788 ภาคผน ก ก. แบบประเมินร ม (ประ ตั ิ า ตร) 794 ภาคผน ก ข. แผนผังค ามคิด (Graphic Organizers) 802 ภาคผน ก ค. แบบบันทกึ การเรยี นรู ( Learning Logs) คณะผจู ัดทำคูมือครูและแผนการจดั การเรยี นรู กลุม าระการเรยี นรู งั คม ึก า า นา 809 และ ัฒนธรรม ระดบั ประถม กึ า (ฉบบั ปรบั ปรงุ คร้งั ท่ี 1 พ. .2561) คณะกรรมการปรบั ปรุงคูมอื ครแู ละแผนการจัดการเรียนรู กลมุ าระการเรียนรู งั คม ึก า 812 า นา และ ัฒนธรรม ระดบั ประถม ึก า (ฉบับปรับปรุงครั้งท่ี ๒ พ. .2563)

ช คำชีแ้ จง การรบั ชมรายการออกอากาศดวยระบบทางไกลผานดาวเทียม มลู นธิ กิ ารศกึ ษาทางไกลผานดาวเทยี ม ในพระบรมราชปู ถมั ภ ใหบริการการจดั การเรยี นการสอน จากสถานีวทิ ยโุ ทรทัศนการศึกษาทางไกลผานดาวเทยี ม จำนวน ๑๕ ชองรายการ ทง้ั รายการสด (Live) และ รายการยอนหลงั (On demand) สามารถรับชมผานชองทาง ตอไปนี้ ๑. www.dltv.ac.th ๒. Application on mobile DLTV - ระบบ Android เขาที่ Play Store/Google Play พิมพคำวา DLTV - ระบบ iOS เขาท่ี App Store พมิ พคำวา DLTV หมายเลขชองออกอากาศสถานวี ิทยโุ ทรทัศนการศึกษาทางไกลผานดาวเทยี ม 15 ชองรายการ ชอง (DLTV) ชอง (TRUE) รายการในเวลาเรยี น รายการนอกเวลา (ชวงเวลา ๐๘.๓๐ น. – ๑๔.๓๐ น.) (ชวงเวลา ๑๔.๓๐ น. – ๐๘.๓๐ น.) DLTV 1 ชอง 186 รายการสอนชั้นประถมศกึ ษาปท่ี 1 สถาบันพระมหากษัตริย DLTV 2 ชอง 187 รายการสอนชนั้ ประถมศกึ ษาปที่ 2 ความรูรอบตัว DLTV 3 ชอง 188 รายการสอนชน้ั ประถมศกึ ษาปท่ี 3 วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี DLTV 4 ชอง 189 รายการสอนชนั้ ประถมศกึ ษาปท่ี 4 ธรรมชาติและสิ่งแวดลอม DLTV 5 ชอง 190 รายการสอนชน้ั ประถมศกึ ษาปที่ 5 ศิลปวัฒนธรรมไทย DLTV 6 ชอง 191 รายการสอนช้นั ประถมศกึ ษาปที่ 6 หนาทพ่ี ลเมอื ง DLTV 7 ชอง 192 รายการสอนชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที่ 1 ภาษาอังกฤษเพ่ือการสอ่ื สาร DLTV 8 ชอง 193 รายการสอนช้นั มธั ยมศึกษาปที่ 2 ภาษาตางประเทศ DLTV 9 ชอง 194 รายการสอนชน้ั มธั ยมศกึ ษาปท่ี 3 การเกษตร DLTV 10 ชอง 195 รายการสอนชนั้ อนบุ าลปท่ี 1 รายการสําหรับเดก็ -การเลีย้ งดลู กู DLTV 11 ชอง 196 รายการสอนช้ันอนบุ าลปที่ 2 สุขภาพ การแพทย DLTV 12 ชอง 197 รายการสอนชั้นอนบุ าลปท่ี 3 รายการสำหรับผูสงู วัย DLTV 13 ชอง 19๘ รายการของการอาชพี วังไกลกงั วล และมหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยีราชมงคล DLTV 14 ชอง 199 รายการของมหาวิทยาลยั สโุ ขทัยธรรมาธิราช DLTV 15 ชอง 200 รายการพัฒนาวชิ าชีพครู *หมายเหตุ : รายการสอนออกอากาศในเวลาเรยี นระดับชัน้ ปฐมวยั ชวงเวลา ๐๘.๓๐ น. – ๑๑.๓๐ น.

ซ คูมือครแู ละแผนจัดการเรียนรู ระดบั ประถมศึกษา ภาคเรยี นที่ ๑ (สงั คมศึกษา ป.๒) การตดิ ตอรบั ขอมูลขาวสาร ๑. มลู นิธิการศกึ ษาทางไกลผานดาวเทยี ม ในพระบรมราชูปถัมภ เลขท่ี 214 ถนนนครสวรรค แขวงวดั โสมนสั เขตปอมปราบศัตรูพาย กรุงเทพมหานคร โทร ๐ ๒๒๘๒ ๖๗๓๔ โทรสาร ๐ ๒๒๘๒ ๖๗๓๕ ๒. สถานวี ิทยโุ ทรทัศนการศึกษาทางไกลผานดาวเทียม ซอยหวั หนิ ๓๕ ถนนเพชรเกษม ตำบลหวั หิน อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบครี ขี ันธ ๗๗๑๑๐ โทร ๐ ๓๒๕๑ ๕๔๕๗ – ๘ โทรสาร ๐ ๓๒๕๑ ๕๙๕๑ [email protected] (ติดตอเรื่องเวบ็ ไซต) [email protected] (ตดิ ตอเรอ่ื งทั่วไป) ๓. โรงเรยี นวังไกลกังวล ในพระบรมราชูปถัมภ อำเภอหวั หิน จงั หวดั ประจวบคีรขี ันธ ๗๗๑๑๐ โทร 0 3252 2347 , 0 3252 0478 โทรสาร 0 3252 0478 Facebook : โรงเรยี นวังไกลกงั วล ในพระบรมราชปู ถัมภ Website : http://www.kkws.ac.th ๔. ชองทางการติดตามขาวสาร Facebook : มูลนธิ กิ ารศกึ ษาทางไกลผานดาวเทียม ในพระบรมราชูปถัมภ DLTV Website : http://www.dltv.ac.th

ตอนท่ี 1 สังคมศกึ ษา ๑ ตอนท่ี ๑ สังคมศกึ ษา

๒ คมู ือครูและแผนจัดการเรยี นรู ระดบั ประถมศึกษา ภาคเรียนท่ี ๑ (สงั คมศึกษา ป.๒) คำชี้แจง รายวชิ าสงั คมศกึ ษา กลุมสาระการเรียนรูสงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม ๑. แนวคิดหลกั หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ กำหนดสาระการเรียนรู จำนวน ๘ กลุมสาระการเรยี นรู ครผู ูสอนตองจัดกิจกรรมการเรียนการสอนโดยนำความรูดานเนื้อหาวิชามาจัดกิจกรรม การเรียนการสอนโดยการฝกทักษะใหผูเรียนเกดิ ความรู ความเขาใจ และเกิดสมรรถนะสำคญั ของผูเรียน ๕ ประการ และคุณลักษณะอนั พงึ ประสงค ๘ ประการ ดงั น้ี สมรรถนะสำคญั ของผูเรยี น ๕ ประการ ๑) ความสามารถในการส่อื สารเปนความสามารถในการรบั สารและสอื่ สารมวี ัฒนธรรมในการใชภาษา ๒) ความสามารถในการคิด เปนความสามารถในการคิดวิเคราะห การคิดสังเคราะห การคิดอยาง สรางสรรค การคดิ อยางมีวิจารณญาณ การคิดอยางเปนระบบเพือ่ นำไปสูการสรางองคความรูหรือสารสนเทศ เพ่ือใชในการตัดสินใจ เกยี่ วกับตนเอง สังคมไดอยางเหมาะสม ๓) ความสามารถในการแกปญหา เปนความสามารถในการแกปญหาและอปุ สรรคตาง ๆ ท่ีเผชิญได อยางถูกตอง เหมาะสมบนพื้นฐานของหลักเหตุผล คุณธรรมและขอมูลสารสนเทศ เขาใจความสัมพันธและ การเปล่ยี นแปลงของเหตุการณตาง ๆ ในสังคม ๔) ความสามารถในการใชทักษะชีวิต เปนความสามารถในการเขาใจและเคารพตนเอง สามารถนำ กระบวนการตาง ๆ ไปใชในการดำเนินชีวิตประจำวัน การเรียนรูดวยตนเองการเรียนรูอยางตอเนื่อง การ ทำงาน และการอยูรวมกนั ในสงั คมดวยการสรางเสริมความสัมพันธอันดีระหวางบุคคล การจัดการปญหาและ ความขดั แยงตาง ๆ อยางเหมาะสม ๕) ความสามารถในการใชเทคโนโลยี เปนความสามารถในการเลอื ก และใชเทคโนโลยี การแกปญหา อยางสรางสรรคถูกตองเหมาะสม มีคุณธรรมดานตาง ๆ และมีทักษะกระบวนการทางเทคโนโลยี เพื่อการ พฒั นาตนเอง สงั คมในดานการเรยี นรู การสอื่ สาร การทำงาน คุณลักษณะอันพึงประสงค ๘ ประการ เพื่อใหสามารถอยูรวมกับผูอื่นในสังคมอยางมีความสุข ใน ฐานะเปนพลเมืองไทยและพลโลก ดังน้ี ๑) รักชาติ ศาสน กษตั รยิ ๒) ซื่อสัตย สุจริต ๓) มวี นิ ยั ๔) ใฝเรียนรู ๕) อยูอยางพอเพียง ๖) มงุ ม่นั ในการทำงาน ๗) รักความเปนไทย ๘) มจี ิตสาธารณะ

คำชแ้ี จง ราย ิชา ังคม ึก า ๓ กลุม าระการเรียนรู ังคม ึก า า นา และ ัฒนธรรม าด ยการอยูร มกันใน งั คมท่ีมีค ามเช่ือม มั พนั ธกนั และมคี ามแตกตางอยาง ลาก ลาย เพ่อื ช ยใ ามารถปรบั ตนเองกบั บรบิ ท ภาพแ ดลอม เปน พลเมอื งดี มีค ามรบั ผดิ ชอบ มีค ามรู ทัก ะ คุณธรรมและคานิยมท่เี มาะ ม เปน ิชาท่ีประกอบด ย ลาย แขนง าระ ทำใ มลี กั ณะเปน ิทยาการ เปนการนำ ชิ าตาง ๆ ใน าขา ชิ า ังคม า ตรเขาด ยกัน ไดแก ภูมิ า ตร ประ ตั ิ า ตร นิติ า ตร เ ร ฐ า ตร รฐั า ตร เปนตน กลมุ าระการเรียนรู งั คม ึก า า นา และ ัฒนธรรมประกอบด ย ๒ ราย ชิ า คือ ิชา ังคม กึ าและ ชิ าประ ตั ิ า ตร ชิ า งั คม ึก ากำ นด าระตาง ๆ ดงั นี้ ๑) า นา ีลธรรม จริยธรรม ๒) นาท่ีพลเมอื ง ฒั นธรรม และการดำเนินชี ิตใน ังคม ๓) เ ร ฐ า ตร ๔) ภูมิ า ตร ซึ่งช ยใ ผเู รยี นมคี ามรคู ามเขาใจการดำรงชี ิต ของมนุ ย ท้งั ในฐานะปจเจกบุคคลและการอยรู มกนั ใน ังคม การปรบั ตั ตาม ภาพแ ดลอม การจดั การ ทรพั ยากรท่ีมีอยอู ยางจำกดั มคี ามรู ค ามเขาใจเกยี่ กบั อิทธพิ ลของ ภาพแ ดลอม ท่มี ีผลตอการดำรงชี ติ การอยูร มกันใน งั คม การเปลี่ยนแปลงตามเ ตปุ จจัยตาง ๆ เกิดค ามเขาใจในตนเองและผอู ่ืน ปรบั ตั ใ ทัน ตอการเปลี่ยนแปลงตลอดเ ลา เปนพลเมอื งทร่ี บั ผดิ ชอบ มคี าม ามารถทาง งั คม มคี ามรู มที ัก ะและมี คุณธรรม มคี ามอดทน อดกลั้น ยอมรับในค ามแตกตาง และเพื่อเกิดคานิยมทเี่ มาะ ม มุง งั ใ ผูเรยี นเกดิ ค ามเจริญงอกงามดานค ามรู โดยการใ ค ามรูแกผูเรียนดานเนอื้ า าระ ค ามคดิ ร บยอด และ ลกั การ ำคัญใน าขาตาง ๆ ามารถนำค ามรไู ปปรับใชในการดำเนนิ ชี ิต เปนกำลงั ของชาติ เปนพลเมอื งดีของ ประเท ชาติ และ ังคมโลก ลักการออกแบบกจิ กรรมมีการบูรณาการดานคณุ ลัก ณะ ในแผนการจัดการเรยี นรูทค่ี ำนึงถึง คณุ ลกั ณะทม่ี งุ เนนใ ผเู รยี นเกดิ การเรยี นรมู ีทัก ะการพัฒนาคานยิ มและเจตคติท่ีดใี นการประพฤติปฏบิ ตั ิตน ใ เ มาะ มและ อดคลองกับค ามตองการของ ังคม ลังการเรยี นรู อดคลองตามเปา มายของ น ย การเรยี นรู มเี จตคติที่ดีตอ ถาบนั ชาติ า นาและพระม าก ัตรยิ และมจี ิตอา า ครผู ู อนค รปลกู ฝงคุณลัก ณะอนั พงึ ประ งคใ แกผเู รยี นทุกแผนการจัดการเรยี นรู เพ่อื ใ ผเู รยี นเกดิ คณุ ลัก ณะอันพึงประ งค และเปนคนดีของ ังคม ๒. กระบ นการจัดการเรียนรู แน คดิ ำคญั ของการจัดการ ึก า ทเี่ นนผูเรยี นเปน ำคัญ คอื การจดั กจิ กรรมการเรยี นรทู ี่เปดโอกา ใ ผูเรียน คิดและลงมือปฏิบัติด ยกระบ นการที่ ลาก ลาย เพื่อเกิดการเรียนรูและพัฒนาตนเองเต็มตาม ักยภาพ การประเมนิ การเรยี นรจู งึ มคี าม ำคญั และจำเปนอยางย่ิง ตอการจัดกจิ กรรมการเรียนรูใน องเรียน เพราะ ามารถทำใ ผู อนประเมินระดบั พัฒนาการเรียนรูของผเู รยี น การจัดการ ึก าตองยึด ลัก า ผูเรียนทุกคนมีค าม ามารถเรียนรูและพัฒนาตนเองได และถือ า ผูเรียนมีค าม ำคัญที่ ุด กระบ นการจัดการ ึก าตอง งเ ริมใ ผูเรียน ามารถพัฒนาตามธรรมชาตแิ ละ เต็มตาม ักยภาพ ใ ค าม ำคัญ ของการบูรณาการค ามรูคุณธรรม กระบ นการเรียนรูตามค ามเ มาะ ม ของ ระดับการ ึก า ไดระบุใ ผูที่เก่ยี ของดำเนินการ ดงั น้ี ๑) ถาน ึก าและ น ยงานที่เกย่ี ของ (๑) จัดเนื้อ า าระและกิจกรรมใ อดคลองกบั ค าม นใจและค ามถนัดของผูเรยี น โดย คำนึงถงึ ค ามแตกตางระ างบุคคล

๔ คูมือครแู ละแผนจัดการเรยี นรู ระดบั ประถม ึก า ภาคเรียนที่ ๑ ( งั คม ึก า ป.๒) (๒) ฝกทัก ะ กระบ นการคิด การจัดการ การเผชิญ ถานการณและการประยุกตค ามรมู า ใชเพื่อปองกันและแกไขปญ า (๓) จัดกิจกรรมใ ผูเรียนไดเรียนรูจากประ บการณจริง ฝกการปฏิบัติ ใ ทำไดคดิ เปนทำ เปน รกั การอาน และเกิดการใฝรอู ยางตอเน่ือง (๔) จัดการเรียนการ อน โดยผ มผ าน าระค ามรูดานตาง ๆ อยางได ัด น มดุลกัน ร มทัง้ ปลูกฝงคุณธรรม คานยิ มที่ดีงามและ คุณลกั ณะอนั พึงประ งคไ ในทุก ิชา (๕) งเ ริม นับ นุนใ ผู อน ามารถจัดบรรยากา ภาพแ ดลอม ื่อการเรียน และ อำน ยค าม ะด กเพื่อใ ผูเรียนเกิดการเรียนรูและ มีค ามรอบรู ร มท้ัง ามารถใชการ ิจัยใ เปน น นึ่ง ของกระบ น การเรียนรู ทั้งนี้ผู อนและผูเรียนอาจเรียนรูไปพรอมกันจาก ื่อการเรียน การ อนและแ ลง ิทยาการประเภทตาง ๆ (๖) จัดการเรียนรูใ เกิดขึ้นไดทุกเ ลา ทุก ถานที่ มีการประ านค าม ร มมือกับพอแม ผูปกครอง และบุคคลในชุมชนทกุ ฝาย เพื่อร มกนั พฒั นาผเู รยี นตาม กั ยภาพ ๒) การจดั สภาพแวดลอมสงเสรมิ การเรยี นรู (๑) จดั ภาพแ ดลอม องเรยี น รือภายนอก องเรียน ใ เออ้ื ตอการเรยี นรู ะอาด มีค าม เปนระเบียบ ตกแตง องเรียนใ นาอยู มมี ุมตาง ๆ ใน องเรยี น มีทีเ่ กบ็ ั ดอุ ปุ กรณ และงายตอการนำมาใช มีปายนิเท ใ ค ามรู ภายนอก องเรยี นจดั บรรยากา ใ เปนธรรมชาตนิ าอยู รมรืน่ และเ มาะกบั กิจกรรม การเรียนรู ถกู ขุ ลกั ณะและปลอดภัย (๒) จดั ภาพแ ดลอม รอื องใ ผเู รยี นไดฝกปฏิบตั กิ าร (๓) จัด ื่อ อปุ กรณ ท่เี กย่ี กับการเรียนรูอยางเพยี งพอ เ มาะ ม (๔) จดั าเครื่องมือแ ง าค ามรู รือ ชองทางเ นอขา ารตาง ๆ เพื่อใ ผูเรียนไดรับรู ขอมูลขา ารท่ที นั มยั ปจจุบนั อยูเ มอ ๓) ครูผสู อน การจัดการเรียนรูตามแน ดังกลา จำเปนตองเปลีย่ นแปลงพฤติกรรมการเรียนการ อนท้งั ของผูเรียนและผู อน กลา คือลดบทบาทของครผู ู อน จากการเปนผูบอกเลา บรรยาย าธิต เปนการ างแผน จัดกิจกรรมใ นักเรียนเกิดการเรียนรู กิจกรรมตาง ๆ จะตองเนนที่บทบาทของผูเรียนตั้งแตเริ่ม คือ ร ม างแผนการเรียน การ ัดผล ประเมินผล และตองคำนงึ ากิจกรรมการเรยี นนนั้ เนนการพัฒนากระบ นการคดิ างแผน ลงมือปฏิบตั ิ ึก า คนค า ร บร มขอมูล ด ย ิธกี ารตาง ๆ จากแ ลงเรียนรู ลาก ลาย ตร จ อบ ิเคราะ การแกปญ า การมีปฏิ ัมพันธซึ่งกันและกัน การ รางคำอธิบายเกี่ย กับขอมูลที่ ืบคนได เพื่อ นำไป ูคำตอบของปญ า รือคำถามตาง ๆ และ รางองคค ามรู ท้ังนี้กิจกรรมการเรียนรูเ ลานี้ตองพัฒนา ผเู รียนใ มีพัฒนาการเ มาะ มตาม ยั ทง้ั ทางรางกาย อารมณ ังคม และ ตปิ ญญา ลกั การจดั กระบ นการเรยี นรู ชิ า งั คม ึก า มุงพัฒนา มรรถนะของผเู รยี นใ ามารถ เรียนรูการดำเนินชี ติ อยใู น ังคมและการอยรู มกบั บุคคลอื่นไดอยางมคี าม ขุ ตลอดจน ามารถนำเอา ค ามรู ค ามเขาใจนน้ั ไปปรับใชใ เขากับ ภาพ งั คมทแี่ ปรเปลี่ยนไดอยางเ มาะ ม มดลุ และยัง่ ยืน มงุ เนน ใ ผเู รยี นไดมที ัก ะตาง ๆ เชน ทัก ะทาง ังคม ทัก ะการคดิ ทัก ะการตัด นิ ใจ และทัก ะการแกปญ า ท่ี ใชในการดำเนนิ ชี ติ ของผเู รยี น ใ อดคลองกับค ามตองการของ ังคม ในการ รางพลเมอื งดีของประเท

คำช้แี จง ราย ิชา งั คม กึ า ๕ อนั เปนรากฐานของพลโลกตอไป ดงั นน้ั การจัดการเรยี นรู ิชา ังคม กึ าจึงตองใช ิธีการเรียนรูทจี่ ะช ย ราง เ ริมเตมิ เตม็ ประ บการณใ ผูเรยี นไดใช ติปญญา ค ามรู ค ามคดิ ค าม ามารถ ทัก ะ คานยิ มและเจตคติ ท่ดี ี ตลอดจนตองจดั ใ เ มาะ มกบั ัยและ ุฒภิ า ะของผเู รียน ใ ผูเรียนมี นจัดการเรียนรขู องตนเอง พัฒนาและขยายค ามคดิ ของตนเองจากค ามรทู ่เี รียน กระบ นการเรียนรู ิชา งั คม ึก า ๑. การพัฒนาทกั ะทางปญญา เปนกระบ นการจดั การเรียนการ อนทม่ี ุงใ ผเู รยี นมีทกั ะ ดานค ามรคู ามเขาใจในเน้ือ า าระของ ชิ า อนั ประกอบด ยเครอ่ื งมือช ยคดิ กระบ นการคดิ เชน การคดิ เิ คราะ คดิ ราง รรค คดิ อยางมี ิจารณญาณ คดิ แกปญ าและคิด ราง รรค ตลอดจนค ามรทู ีไ่ ดจาก การบูรณาการทเ่ี ช่อื มโยงเปน าระเร่อื งรา ตาง ๆ จาก ภาพแ ดลอม ๒. การพัฒนาทัก ะทาง งั คม เปนกระบ นการจดั การเรียนรูท่ีมงุ ใ ผเู รียนมีทกั ะทเี่ นน การฝกปฏิบัตจิ ริงเพ่อื รางผเู รยี นใ มีทกั ะชี ติ พนื้ ฐาน เชน ทกั ะการรูจักตนเอง ทัก ะการคดิ การ ตดั ินใจและการแกปญ า ทกั ะการแ ง าขอมูล ขา าร ค ามรู ทัก ะการปรับตั ทกั ะการ ่อื าร และ ราง มั พันธภาพ ทกั ะการ างแผนและการจัดการ และทัก ะการทำงานเปนทีม ๓. การพฒั นาเจตพิ ยั และคณุ ลัก ณะ เปนกระบ นการจัดการเรยี นรทู ีม่ งุ ใ ผูเรยี นมีทัก ะ การพฒั นาคานิยมและเจตคติทดี่ ใี นการประพฤติปฏบิ ัตติ นใ เ มาะ มและ อดคลองกบั ค ามตองการของ ังคม เชน ค ามขยัน ประ ยดั ซอื่ ัตย อดทน โดยยดึ ลักธรรมมาใชเปนแน ทางในการดำเนินชี ิตของ ผเู รยี น การออกแบบและการจดั กิจกรรมการเรียนรู ิชา ังคมจะตองคำนึงถึงองคประกอบทั้งค ามรู ทัก ะและเจตคติเพื่อใชในการปลูกฝงและ งเ ริมใ ผูเรียนเกิดกระบ นการคิด รือมี ิธีการคิด ดังนั้นการ จดั การเรยี นรตู องเนนผูเรียนเปน ำคญั และ งเ รมิ การจัดแ ลงเรียนรทู ่ี ลาก ลายอนั เปนพน้ื ฐานของการ เ รมิ รางค ามรู ค ามคดิ ประ บการณและปลูกฝงเจตคตทิ ีด่ ีใน ังคมอยางมคี ุณภาพ เรยี นรูจากแ ลงเรียนรู ไดแก การ กึ าคนค าด ยตนเอง ทั น กึ านอก ถานที่ การเรียนรูจาก อง มุด แ ลงเรียนรูจากภูมิปญญาทองถิ่น ปราชญชา บาน งาน ิเคราะ จากการ ึก า ภาค นาม ิเคราะ แ ลงขอมูล การ อนใ ผูเรียนเรียนรูโดยอิ ระจาก ูนยการเรียนรูและการเรียนรูตาม ค าม นใจ การ อน ชิ า ังคมไมค รจำเจอยูใน องเรียนอยางเดยี การเรียนรูโดยผูเรียนลงมือปฏิบัติ ไดแก เกม การ ึก า ถานการณจำลอง กรณีตั อยาง บทบาท มมุติ โครงงาน การทดลอง ิลป ราง รรคการ อน การเรียนการ อนที่เนนกระบ นการกลุม ประกอบด ย การอภปิ รายกลมุ ยอย การแกปญ ากลุม ืบคนค ามรู กลุม ัมพนั ธ การเรยี นรูแบบร มมอื การ อภิปราย การเรียนรูผานกระบ นการคิด ไดแก การแก ถานการณ การถามตอบ การ ืบ น ค ามคดิ ร บยอด การพฒั นากระบ นการคดิ การใชทัก ะกระบ นการ การ อนโดยใช ิธีการตัง้ คำถามผูเรยี น การเรียนการ อนเนนค ามจำ การเรียนการ อนโดยใชแผนผังค ามคิด (Graphic Organizers) การเรียน การ อนกระบ นการคิดอยางมี ิจารณญาณ การ อนกระบ นการคิด ๑๐ มิติ การคิดเปรียบเทียบ การคิด ังเคราะ การคิดประยุกต การคดิ ราง รรค การคดิ ิเคราะ การคิดกลยุทธ การคดิ บรู ณาการ การคิด มโนทั น การคิดอนาคต การคิด ิพาก

๖ คูมอื ครแู ละแผนจัดการเรยี นรู ระดบั ประถม ึก า ภาคเรียนท่ี ๑ ( ังคม ึก า ป.๒) การเรียนรูผาน ่อื เทคโนโลยี ไดแก โปรแกรม ำเร็จรปู ชดุ การ อน ชุดการ อนรายบุคคล ชดุ การ อน ำ รบั การเรยี นเปนกลมุ ยอย ชุดการ อนประกอบคำบรรยายของครู คอมพิ เตอรช ย อน และ การนำเ นอโดย ีดทิ ั น นอกจากนน้ั ครูผู อนตองจดั กจิ กรรมการเรยี นรทู ใ่ี ผูเรียนไดเรยี นรอู ยางมคี าม มาย โดยการ ร มมอื ระ างครูกบั ผเู รยี น ผูเรียนกบั ผูเรียน ครตู องลดบทบาทในการ อนโดยเปนผูชีแ้ นะ กระตนุ ใ ผเู รยี น กระตือรอื รนท่จี ะเรียนรู และปฏิบตั กิ ิจกรรมตาง ๆ มากขน้ึ และอยาง ลาก ลาย ดังน้ี ๑) ค รใ นักเรยี นทุกคนมี นร มในกจิ กรรมการเรยี นรูตลอดเ ลาด ย การกระตนุ ใ นักเรียนลงมอื ปฏิบตั ิและอภิปรายผล เชน แบงกลมุ ใ อภปิ ราย แ ดงบทบาท มมตุ ิ จดั นิทรร การด ยตนเอง โดยใชเทคนิคตาง ๆ ของการ อน เชน การนำเขา บู ทเรียน การใชคำถาม การเ รมิ พลงั มาใชใ เปนประโยชน ทจี่ ะทำใ การเรยี นการ อนนา นใจและมีชี ิตชี า ๒) ครูค รมกี าร างแผนการใชคำถามอยางมปี ระ ิทธิภาพ เพ่อื จะนำนักเรยี นเขา ูบทเรยี น และลงขอ รปุ ไดโดยที่ไมใชเ ลานานเกนิ ไป ครูค รเลอื กใชคำถามที่มีค ามยากงายพอเ มาะกบั ค าม ามารถ ของนกั เรยี น ๓) เมือ่ นกั เรียนถาม อยาบอกคำตอบทันที ค รใ คำแนะนำท่ีจะช ยใ นักเรียน าคำตอบ ไดเอง ครูค รใ ค าม นใจตอคำถามของนกั เรยี นทุกๆ คน แม าคำถามนน้ั อาจจะไมเกยี่ กับเรอื่ งที่กำลัง เรยี นอยกู ็ตาม ครคู รจะชแ้ี จงใ ทราบและเบนค าม นใจของนักเรียนกลับมา เู ร่อื งท่กี ำลงั อภิปรายอยู ำ รับปญ าทีน่ กั เรยี นถามมานัน้ ค รจะได ยิบยกมาอภิปรายในภาย ลงั ๔) การ ำร จตร จ อบซ้ำ เปน ง่ิ จำเปนเพอ่ื ใ ไดขอมูลที่นาเช่ือถือ ดังนัน้ ในการจดั การเรียนรูครคู รยำ้ ใ นกั เรียนได ำร จตร จ อบซำ้ เพอื่ นำไป ขู อ รุปท่ถี ูกตองและเช่อื ถือได ครูค รเลือกเ ตุการณที่เกิดขึ้นจริง รอื กำลังเกิดขึ้นกับ ังคมมาเปนตั อยางในการ อน ิชา ังคม นักเรียนจะไดเขาใจอยางถองแทถึงเ ตุการณของคนทั่ ไปมาเกริ่นนำเพื่อโยง ัมพันธกับเร่ืองท่ี อน รือนำเ ตุการณที่เกิดขึ้นมาอภิปราย ร มกันกำ นด ั ขอใ ครอบคลุมเรื่องที่ อน นักเรียนไดปฏิบัติจริง รือ ราง ถานการณจำลองใ ทดลองปฏิบัติ ๓. อ่ื การจดั การเรยี นร/ู แ ลงเรียนรู ื่อการจัดการเรียนรู เปนเครอ่ื งมือ งเ ริม นับ นุนการจัดกระบ นการเรียนรูใ นักเรียนไดรับ ค ามรู ทกั ะกระบ นการไดงายในระยะเ ลา น้ั และช ยใ เกิดค ามคิดร บยอดอยางถูกตองและร ดเร็ ื่อ ท่ีปรากฏในแผนการจดั การเรยี นรูมดี งั น้ี ๑) ใบค ามรู ใบงาน แผนภาพนำเ นอขอมลู ๒) บตั รภาพ ๓) เกม/เพลง/นิทาน ๔) คลปิ / ีดิทั น/ภาพขา ถานการณปจจบุ นั ๕) ถานการณ มมตุ ิ ๖) ือ่ บุคคล แ ลงเรียนรู เปนเคร่อื งมอื รางคณุ ลกั ณะการใฝเรียนรทู ที่ ุกคนตองใฝรูตลอดชี ติ ดังนี้ ๑) แ ลงเรยี นรูภายในโรงเรยี น

คำช้แี จง ราย ิชา ังคม กึ า ๗ ๒) แ ลงเรียนรูภายนอกโรงเรียน ไดแก ชุมชน ทองถิ่น พิพิธภัณฑ น ยงานที่เกี่ย ของ อง มุดประชาชน อง มดุ แ งชาติ อง มดุ เปนแ ลงเรยี นรูที่ ำคญั และเปน ั ใจ ำคญั ของผเู รยี นในการ ึก าคนค า โรงเรียน ค รจดั อง มุดกลาง อง มุด ม ด ชิ า มุม นงั อื ใน องเรยี น อง มดุ เคล่ือนท่ี รถเคลอ่ื นที่ อง มุด ประชาชนล นเปนแ ลงเรียนรจู ะทำใ ผเู รยี นไดเรียนรูและปลูกฝงลัก ณะนิ ยั ทด่ี ีในการ งเ ริมนิ ยั รกั การ อาน ๓) แ ลงเรยี นรอู อนไลน - ำนกั งานคณะกรรมการการ ึก าข้ันพน้ื ฐาน - ำนัก อ มดุ ม า ิทยาลัยตาง ๆ - กระทร ง ฒั นธรรม ฯลฯ ๔. การวดั และประเมนิ ผลการเรยี นรู จดุ ประ งค ำคญั ของการประเมินการเรยี นรูคือการช ยใ ผเู รียนเกิดการเรยี นรตู าม ัตถปุ ระ งค ที่ ผู อน รือ ลัก ูตร างไ ปญ าที่พบในปจจุบันก็คือ ผูบริ าร ผู อน ตลอดจนผูปกครองเปนจำน นมาก ยงั ใ ค าม ำคญั การเรียนรแู บบทองจำเพื่อ อบ รอื การเรยี นรเู พื่อแขงขนั ซงึ่ ถอื เปนการเรียนรูแบบ ผิ เผนิ มากก า การประเมินการเรียนรูระ างเรียน การเรียนรูเพื่อพัฒนาตนเองซึ่งผลลัพธของการเรียนรูจะยั่งยนื ก า (กุ ลนิ มุ กิ กลุ , ๒๕๕๕; ขจร ักดิ์, เพญ็ จันทร และ รรณทิพา รอดแรงคา, ๒๕๔๘) ในการจัดการเรียนรูเพื่อพัฒนา มรรถนะดานตาง ๆ ของผูเรียนนั้นจำเปนตองมีการประเมิน การเรียนรูอยางตอเนื่อง ตั้งแตเร่ิมตนระ างและ ้ิน ุดกระบ นการเรียนรู โดยใชการประเมินใน รูปแบบที่ ลาก ลาย อดคลองตาม ัตถุประ งคของการเรียนรูรูปแบบการประเมิน การเรียนรูไดแก การประเมิน การเรียนรูระ างเรียน (Formative Assessment) การประเมินการเรียนรู รุปร ม (Summative Assessment) และ การประเมินการเรียนรูตาม ภาพจริง (Authentic Assessment) ในการประเมินเพ่ือ พฒั นาการเรยี นรูและ การประเมินตาม ภาพจริงน้ัน ผู อนจำเปนตอง ะทอนการประเมนิ ใ ผูเรียนรับทราบ เพ่ือปรับปรงุ และพัฒนาตนเอง และผู อนตองนำผลการประเมินมาพิจารณาเพื่อทบท นและปรับแผนการจดั การเรียนรูเพือ่ ใ ามารถดำเนินการแกไข ช ยเ ลือ รือ า ิธีการตาง ๆ เพื่อช ยใ ผูเรียนแตละคนเกิดการ เรียนรูและพัฒนาตนเองไดตามแตละจุดประ งคการเรียนรู รือเปา มายของตั ช้ี ัดตาง ๆ (กุ ลิน มุ ิกกุล, ๒๕๕๕ ) การ ัดและประเมินผลการเรียนรูของผูเรียนตองอยูบน ลักการพื้นฐาน องประการ คือ การ ประเมนิ เพื่อพัฒนาผูเรยี นและเพ่อื การตัด ินผลการเรยี น ในการพฒั นาคณุ ภาพการเรียนรูของผูเรียนใ ประ บ ค าม ำเร็จนั้น ผูเรียนจะตองไดรับการพัฒนาและประเมินตามตั ชี้ ัด เพื่อใ บรรลุตามมาตรฐานการเรียนรู ะทอน มรรถนะ ำคัญ และคุณลัก ณะอันพึงประ งคของผูเรียน ซึ่งเปนเปา มาย ลักในการ ัดและ ประเมนิ การเรียนรใู นทุกระดบั (กระทร ง กึ าธิการ, ๒๕๕๒) การ ดั และประเมินผลการเรยี นรทู ่ีปรากฏในแผนการจดั การเรยี นรู ใ ค าม ำคญั ของการประเมิน พฤติกรรมการปฏิบัติ ดงั นี้ ๑) วธิ ีการประเมิน

๘ คูมอื ครูและแผนจดั การเรยี นรู ระดับประถม กึ า ภาคเรยี นที่ ๑ ( ังคม ึก า ป.๒) (๑) การวดั และประเมนิ กอนเรียน เพือ่ ตร จ อบค ามพรอม และค ามรูเดมิ ของผเู รยี น (ผ มผ านในกจิ กรรมการเรียนรูขนั้ นำ) (๒) การวัดและประเมินระ วางเรยี น ไดแก ดานค ามรู ทัก ะการปฏบิ ัติ และคณุ ลัก ณะ โดย ิธีการ ังเกตพฤติกรรม ถามตอบพรอมแ ดงเ ตุผล ตร จชิ้นงาน การนำเ นอ (ผ มผ านในกิจกรรม การเรยี นรขู นั้ อน) จุดมงุ มายของการประเมินระ างเรียน มดี ังน้ี (๒.๑) เพื่อคน าและ นิ ิจฉัย าผเู รียนมีค ามรคู ามเขาใจเนอ้ื า มีทัก ะค ามชำนาญ ร มถึงมี เจตคติทางการเรียนรอู ยางไรและในระดบั ใด เพือ่ เปนแน ทางใ ผู อน ามารถ างแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู ไดอยางเ มาะ ม เพ่ือพัฒนาการเรยี นรูของผเู รยี นไดอยางเต็ม กั ยภาพ (๒.๒) เพอ่ื ใชเปนขอมูลปอนกลบั ใ กับผเู รยี น ามผี ลการเรียนรอู ยางไร (๒.๓) เพื่อใชเปนขอมูลในการ รุปผลการเรียนรูและเปรยี บเทียบระดับพัฒนาการดานการ เรยี นรูของผูเรยี นแตละคน (๓) การวัดและประเมนิ ลังเรยี น เพอ่ื ตร จ อบค าม ำเร็จตามจุดประ งครายแผน เปนการ พัฒนาในจุดทผ่ี ูเรียนอาจจะเขาใจคลาดเคล่ือน รือปฏิบตั ไิ มถูกตอง (ผ มผ านในกิจกรรมขนั้ รปุ ) และเพื่อตดั นิ ผลการจัดการเรียนรู เปนการประเมิน ลังจากผูเรยี นไดเรยี นไปแล ผลจากการประเมินประเภทนี้ใชประกอบการ ตดั นิ ผลการจัดการเรยี นการ อน รือตัด นิ ใจ าผูเรยี นคนใดค รจะไดรบั ระดบั คะแนนใด (๔) ประเมินรวบยอดเมอ่ื ้นิ ุด นวยการเรียนรู ดำเนนิ การดังนี้ การประเมินโดยครผู ู อน เพ่อื ตร จ อบคณุ ภาพผูเรียน าบรรลุเปา มายของ น ยการเรยี นรู ตามมาตรฐาน ตั ชี้ ัด มรรถนะ คุณลกั ณะ และ เจตคติ รือไม เชน การทำโครงงาน การนำค ามรูไปใชเพ่ือ พัฒนา ังคมในรปู แบบตาง ๆ การประเมินโดยผูเรียนแตละคน โดยการทำแบบบันทึกการเรียนรู (Learning log) ค รใ ผูเรียนไดประเมินการเรียนรูของตนเอง เพื่อเปดโอกา ได ะทอนคิด ิ่งที่เรียนรูทั้งที่ทำไดดีและยังตองพัฒนา (ตั อยางแบบบันทึกการเรียนรู ดูภาคผน ก ค.) ค รใ ผูเรียนไดประเมินการเรียนรูยอย ลังจบการเรียนรูแตละ น ยการเรยี นรู และประเมนิ การเรยี นรรู มในช งกลางภาคเรยี น และปลายภาคเรยี น โดยครู ามารถเลือกใชชุด คำถามและจำน นขอใ เ มาะ มกับบริบทของผูเรยี น ช งเ ลาและธรรมชาตขิ องแตละ ิชา ทั้งนี้ในครัง้ แรกครู ค รทำร มกับนักเรียนเพื่อแนะนำ ิธีการเขียนแบบ ะทอนคิด และค รอาน ิ่งที่นักเรียนบันทึกพรอมใ ขอมูล ยอนกลบั เ นอแนะในเชิงบ กและ ราง รรค ร มทง้ั ใชประโยชนจากขอมูลในแบบบนั ทึกเพื่อพฒั นาการ อนของ ตั เองและช ยเ ลอื นกั เรยี นเปนรายบคุ คลตอไป ๒) ผูประเมิน ไดแก เพื่อนประเมินเพื่อน ครูประเมินผูเรียน ผูเรยี นประเมินตนเอง และผูปกครอง ร มประเมิน ๕. คำแนะนำบทบาทครูปลายทางในการจดั การเรยี นรู ครูปลายทางค รมีบทบาทการ อนคขู นานกบั ครตู นทางในการกำกับดแู ลช ยเ ลอื นกั เรียนในทุก ข้ันตอนการ อน ดังนี้ ๑) ข้นั เตรยี มตัวกอน อน (๑) ึก าทำค ามเขาใจคำช้ีแจงและทำค ามเขาใจเช่อื มโยง ท้ังเปา มาย กิจกรรมและ การ ดั ผลและประเมนิ ผลระ าง น ยการเรียนรูกับแผนการจดั การเรียนรูรายช่ั โมง (๒) กึ าคนค าค ามรูเพ่ิมเตมิ จากแ ลงเรียนรู น ยงาน องคกรทใี่ ค ามรูทีเ่ ชือ่ ถือได

คำชีแ้ จง ราย ิชา งั คม กึ า ๙ ร มทง้ั เทคนิคการจดั การเรียนรเู พอ่ื พฒั นาค าม ามารถของผูเรียนอยางรอบดาน (๓) ปรับ/ประยุกต รอื เพ่มิ เปา มายท้ังเนื้อ า ทัก ะกระบ นการ คุณลกั ณะทเ่ี ปนจดุ เนน และทีเ่ ปนปจจุบันตามบริบทของ องเรียน โรงเรยี น ชุมชน ร มถงึ การ ดั ประเมินทกั ะกระบ นการเรยี นรู ตาม ักยภาพของผูเรยี น และตาม ภาพจรงิ (๔) กึ าคลปิ บทเรียนท่มี ีการอพั โ ลดล ง นาเพื่อทำค ามเขาใจการจัดกิจกรรม PowerPoint และ ื่อตาง ๆท่คี รูใชประกอบการ อน โดยเฉพาะแน การจดั กจิ กรรมในข้ันตอนช งการปฏิบัติ ทงั้ ดาน ิธกี าร อื่ ท่ีใช และช งเ ลาของการทำแตละกิจกรรมเพ่ือนำมา ิเคราะ และ าแน ทางเตรยี ม นกั เรยี น/ช ยเ ลือ งเ ริม/ อำน ยค าม ะด กนักเรียนตามบรบิ ทของ องเรยี นของตนใ ามารถเรยี นรไู ด อยางมปี ระ ิทธภิ าพและเตม็ ตาม ักยภาพ (๕) เตรยี มใบงาน (ทีค่ ัดเลือก ำ รบั มอบ มายใ นักเรียนไดทำตามเ ็นค รและเ มาะ ม) ร มทั้งการเตรียมอุปกรณตามระบใุ นแผนฯและ/ รอื ทป่ี รากฏในคลปิ (ในกรณีมีการปรบั เปลยี่ นเพม่ิ เตมิ ) (๖) ตดิ ตามขอมลู รายละเอียดการจดั กิจกรรมในช งการปฏิบัตติ ามกำ นดการ อนที่มี รายละเอียดของ ่ือการ อน ใบงาน ใบค ามรู บนเ บ็ ไซต www.dltv.ac.th ๒) ขน้ั การจัดการเรียนรู (๑) รางการมี นร มของนักเรียนในการทำกิจกรรม เชน กระตุนใ นกั เรยี นคดิ ตอบคำถาม ของครูตนทาง ฟงเฉลยและช ยเ ริม/อธิบาย/ใน ิ่งท่นี ักเรียนยังไมเขาใจ ชมเชย/ใ กำลังใจ ากนักเรียนทำได ดี (๒) ใ ค ามช ยเ ลือนักเรยี นที่ตามไมทัน เชนอธิบายเพิ่มเติมเพื่อใ นักเรียน ามารถเรียนรู ตอไปอยางมปี ระ ิทธภิ าพ (๓) กำกบั ดูแลใ มี ินัยในการเรียน เชน ไมเลน รอื พูดคุยกัน ปฏิบัติตามคำ ง่ั ในการทำกจิ กรรม ฯลฯ (๔) อำน ยค าม ะด กในการเรยี นรู เชน จัดเตรียม ือ่ การเรยี นร/ู อปุ กรณ (๕) งั เกตพฤตกิ รรมนักเรียน เชน คณุ ลัก ณะผเู รยี น, มรรถนะ ำคญั ของผูเรยี น การจัดการ เรยี นร/ู การปฏิบัติงาน ค ามรูในบทเรียน และบันทึกขอมลู ตามแน ทางประเมินท่ีแนะนำไ ในแผนการจัดการ เรียนรู เพ่ือนำขอมูลไปพฒั นานกั เรียนและใ ค ามช ยเ ลือนักเรยี นท้งั ช้ัน/กลมุ /รายบุคคลตามกรณี ๓) ขนั้ การปฏบิ ัติ (๑) ทบท นข้ันตอนการทำกิจกรรมตามที่ครูตนทางแนะนำ และตามขอแนะนำการปฏิบัติท่ี ระบใุ น PowerPoint ตร จ อบค ามเขาใจ และเตรยี มนกั เรยี นกอนทำกจิ กรรม (การแบงกลุม ฯลฯ) (๒) กำกบั ใ การทำกจิ กรรมเปนไปตามลำดับเ ลาตามแน ทางท่ีระบุบน PowerPoint (๓) ใ ค ามช ยเ ลือนักเรยี นในระ างการทำกจิ กรรม (๔) เตรียมพรอมนักเรียน ำ รับกิจกรรมในขั้นตอน รุปการเรียน (ถามี) เชน การ รุปผล ปฏบิ ตั งิ านเพือ่ เทยี บเคยี งกับผลงานที่นกั เรยี นตนทางจะนำเ นอ เปนตน ๔) ข้นั รปุ (๑) กำกบั นกั เรยี นใ มี นร มในการเฉลยใบงาน/ รปุ ผลการทำกจิ กรรม ฯลฯ (๒) ทบท นประเด็น ำคัญทีม่ ีการ รุปทายชั่ โมง และงาน/ใบงานที่ครูตนทางมอบ มายใ ทำเปนการบาน/ รอื ใบงานทีค่ รูปลายทางไดเลอื กมาใชกับชัน้ เรยี นของตน

๑๐ คมู ือครูและแผนจดั การเรยี นรู ระดับประถม ึก า ภาคเรียนท่ี ๑ ( ังคม ึก า ป.๒) (๓) จัดใ นักเรียนไดทำแบบประเมินตามระบุใน ั ขอ การวัดและประเมินผลการเรียนรู (เฉพาะ ลงั จบแตละ น ยการเรียนรูและครึ่ง/ปลายภาคเรยี น) ๕ ) การบันทกึ ผล ลงั อน (๑) บันทกึ การจดั การเรียนรขู องตนเอง โดยใชขอมลู จากแบบ งั เกตพฤตกิ รรมผเู รยี นระ าง เรยี น และแบบประเมนิ ตนเอง บันทกึ การเรยี นรขู องนักเรยี นเพ่ือ ิเคราะ เทคนิค รือ ิธกี ารใด ที่ทำใ ผูเรียน มี นร ม มคี ามรู มที กั ะ และคุณลัก ณะตามจดุ ประ งค (๒) บนั ทกึ าเ ตุของค าม ำเรจ็ อุป รรค และ/ รือขอจำกดั ทเ่ี กิดขน้ึ เชน เทคนิค รอื ธิ กี ารใด การบริ ารจัดการชน้ั เรยี น การจัดบรรยากา งิ่ แ ดลอมอยางไร ฯลฯ ทที่ ำใ ผเู รยี นมี นร ม มี ค ามรู มีทกั ะ และคุณลกั ณะตามจุดประ งค โดยใชคำถามทีใ่ ไ ใน “คำถามบันทึกผล ลงั อน ำ รบั ครู ปลายทาง” (ดภู าคผน ก ค.) เปนแน ทางในการยอนคิด ไตรตรอง ง่ิ ท่ีเกิดขึ้นและนำไปบันทกึ ผล ลัง อนของ ชั่ โมงนนั้ ๆ (๓) เิ คราะ และ รุปผลจากขอมูลตามปญ า/ค าม ำเร็จที่เกิดข้ึน และเ นอแน ทางการ ปรับปรุง เพ่ือนำมาพฒั นาการจัดการเรยี นรู และช ยเ ลอื / งเ ริมนกั เรียนในการจดั การเรียนรูในคร้ังตอไป ร มทง้ั นำไปใชเปนขอมูลเพ่ือพฒั นาเปนงาน ิจัยในช้นั เรยี นตอไป

คำอธบิ ายรายวิชาพื้นฐาน ๑๑ รหัสวชิ า ส๑๒๑๐๑ คำอธิบายรายวชิ าพ้นื ฐาน ชั้นประถมศึกษาปที่ ๒ รายวิชาสงั คมศกึ ษา กลมุ สาระการเรียนรสู ังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม เวลา ๘๐ ชัว่ โมง ศึกษา วิเคราะห เรื่องความสำคัญของพระพุทธศาสนาในฐานะเปนเอกลักษณของชาติไทย ประวัติ ศาสนาคัมภีร และหลักธรรมของศาสนาตาง ๆ การปฏิบัติตนในพิธีกรรมทางศาสนา การทำความดีตาม หลักธรรมของศาสนา ขอตกลง กฎ ระเบียบในครอบครวั โรงเรียนและชุมชน การยอมรับความแตกตางของ บุคคลในสังคม สิทธิสวนบุคคลการมีสวนรวมในกิจกรรมของชุมชน บทบาทอำนาจของบุคคล มารยาทไทย เชน การแสดงความเคารพ การเดิน การยืน การนั่ง การนอน เปนตน อาชีพในชุมชน รายรบั – รายจายของ ครอบครัวและตนเอง การออมเงิน การซื้อขายแลกเปลี่ยน ผูผลิต ผูบริโภค ผูซื้อ ผูขาย ทรัพยากรการผลิต สิ่งแวดลอมทรัพยากรธรรมชาติ ความสำคัญ การเปลี่ยนแปลงการรกั ษาและฟนฟสู ่ิงแวดลอม ตำแหนงของสง่ิ ตาง ๆ เครอื่ งมอื ทางภูมิศาสตรโลกและปรากฏการณทางธรรมชาติ โดยใชกระบวนการคิด กระบวนการสืบคนขอมูล กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการทางสังคม กระบวนการกลมุ กระบวนการแกปญหา เพื่อใหเกิดความรู ความเขาใจ สามารถนำไปปฏิบัติในการดำเนินชีวิต มีคุณธรรม จริยธรรม มี คณุ ลักษณะอันพงึ ประสงคในดานรกั ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย มีหลกั ธรรมในการดำเนินชีวิต รักความเปน ไทย มีจติ สาธารณะ และสามารถดำเนนิ ชวี ิตในสงั คมไดอยางสันตสิ ุข รหัสตวั ชว้ี ัด ส ๑.๑ ป.๒/๑ , ป.๒/๒ , ป.๒/๓ , ป.๒/๔ , ป.๒/๕ , ป.๒/๖ ป.๒/๗ ส ๑.๒ ป.๒/๑ , ป.๒/๒ ส ๒.๑ ป.๒/๑ , ป.๒/๒ , ป.๒/๓ , ป.๒/๔ ส ๒.๒ ป.๒/๑ , ป.๒/๒ ส ๓.๑ ป.๒/๑ , ป.๒/๒ , ป.๒/๓ , ป.๒/๔ ส ๓.๒ ป.๒/๑ , ป.๒/๒ ส ๕.๑ ป.๒/๑ , ป.๒/๒ , ป.๒/๓ ส ๕.๒ ป.๒/๑ , ป.๒/๒ , ป.๒/๓ , ป.๒/๔ รวมท้งั หมด ๒๘ ตวั ช้วี ัด

๑๒ คูมือครูและแผนจัดการเรียนรู ระดับประถมศึกษา ภาคเรียนที่ ๑ (สังคมศึกษา ป.๒) มาตรฐานการเรียนรู/ตัวช้วี ดั รายวชิ าสงั คมศกึ ษา กลมุ สาระการเรียนรสู ังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม รหสั วชิ า ส๑๒๑๐๑ ภาคเรียนที่ ๑ ชั้นประถมศึกษาปที่ ๒ สาระที่ ๓ เศรษฐศาสตร มาตรฐาน ส ๓.๑ เขาใจและสามารถบรหิ ารจดั การทรพั ยากรในการผลิตและการบริโภค การใชทรพั ยากร ทีม่ ีอยูจำกดั ไดอยางมีประสทิ ธิภาพและคุมคา รวมทั้งเขาใจหลักการของเศรษฐกิจพอเพียง เพ่ือการดำรงชีวติ อยาง มดี ลุ ยภาพ ตัวชว้ี ดั ป.๒/๑ ทรัพยากรท่ีนำมาผลิตสนิ คาและบรกิ ารในโรงเรียน ป.๒/๒ บอกที่มาของรายไดและรายจายของตนเองและครอบครัว ป.๒/๓ บนั ทึกรายรับ-รายจายของตนเอง ป.๒/๔ สรปุ ผลดีของการใชจายทเ่ี หมาะสมกบั รายไดและการออม มาตรฐาน ส ๓.๒ เขาใจระบบและสถาบันทางเศรษฐกิจตาง ๆ ความสัมพันธทางเศรษฐกิจและความ จำเปนของการรวมมอื กันทางเศรษฐกจิ ในสงั คมโลก ตวั ช้วี ัด ป.๒/๑ อธิบายการแลกเปล่ยี นสนิ คาและบรกิ ารโดยวธิ ีตาง ๆ ป.๒/๒ บอกความสัมพนั ธระหวางผซู อ้ื และผูขาย สาระท่ี ๒ หนาทีพ่ ลเมือง มาตรฐาน ส ๒.๑ เขาใจและปฏิบัติตนตามหนาที่ของการเปนพลเมืองดี มีคานิยมที่ดีงามและธำรง รักษาประเพณีและวัฒนธรรมไทย ดำรงชีวิตอยรู วมกันในสงั คมไทยและสังคมโลกอยางสนั ติสขุ ตัวชว้ี ัด ป.๒/๑ ปฏิบัตติ นตามขอตกลง กติกา กฎ ระเบียบ และหนาท่ีทีต่ องปฏบิ ตั ิในชวี ิตประจำวนั ป.๒/๒ ปฏบิ ตั ิตนตนตามมารยาทไทย ป.๒/๓ แสดงพฤติกรรมในการยอมรบั ความคดิ ความเชื่อ และการปฏิบตั ิของบคุ คลอ่ืนทแ่ี ตกตางกันโดย ปราศจากอคติ ป.๒/๔ เคารพในสิทธเิ สรีภาพของผอู ่นื มาตรฐาน ส ๒.๒ เขาใจระบบการเมืองการปกครองในสังคมปจจุบัน ยึดมั่น ศรัทธา และธำรงรักษาไว ซงึ่ การปกครองระบอบประชาธิปไตยอนั มพี ระมหากษัตรยิ ทรงเปนประมขุ ตวั ชี้วดั ป.๒/๑ อธบิ ายความสัมพันธของตนเอง และสมาชกิ ในครอบครัวในฐานะเปนสวนหน่ึงของชมุ ชน ป.๒/๒ ระบุผมู ีบทบาท อำนาจในการตัดสินใจในโรงเรียนและชุมชน

โครงสรางรายวิชาสงั คมศกึ ษา ๑๓ โครงสรางรายวิชาสังคมศึกษา รหสั วชิ า ส๑๒๑๐๑ รายวิชาสงั คมศึกษา ช้นั ประถมศึกษาปที่ ๒ ภาคเรียนที่ ๑ รวมเวลา ๓๗ ชว่ั โมง หนวย ชือ่ หนวยการเรียนรู มาตรฐานการเรียนรู/ สาระสำคญั / ความคิดรวบยอด เวลา น้ำหนกั ที่ ตัวชีว้ ัด (ชั่วโมง) คะแนน ๑ สนิ คาและบริการ ส ๓.๑ : ป.๒/๑ สนิ คาและทรพั ยากรตาง ๆ มี 8 ๑๑ ส ๓.๒ : ป.๒/๑ ความสำคญั และจำเปนในการ ดำรงชวี ติ ป.๒/๒ การบริการและการแลกเปล่ียน สนิ คามคี วามสมั พันธระหวางผซู ้อื กบั ผูขาย ๒ ออมไวไมขัดสน ส ๓.๑ : ป.๒/๒ การประกอบอาชพี จะประสบ 9 ๑๒ ป.๒/๓ ผลสำเร็จได ผูประกอบอาชพี น้ัน ป.๒/๔ จะตองศึกษาขอมลู ของลกั ษณะ งานอาชีพตามความสนใจ และ ความถนดั มเี จตคติทดี ตี ออาชีพใน การสรางรายไดเล้ยี งชีพตนและ ครอบครวั และมีรายไดควรที่จะ รูจกั การใชจายในชีวิตประจำวนั เพ่ือซอ้ื สนิ คาและบรกิ ารที่ไมเกิน ตัวและคมุ คา จัดทำรายรับ – รายจาย รูจักการเก็บออมไว ยอม สงผลดตี อสภาพความเปนอยใู น การดำรงชวี ติ ๓ ตนกลาคนดี ส ๒.๑ : ป.๒/๑ การเปนสมาชิกที่ดขี องครอบครวั 7 ๑๐ ป.๒/๒ และโรงเรยี นเปนสิง่ สำคญั ทเ่ี รา ควรปฏิบัติ เพ่อื ใหสามารถอยูรวม รวมกบั คนอ่นื ในครอบครวั และ โรงเรียนไดอยางมีความสุข การปฏบิ ตั ิตามหลักมารยาทไทย กริ ิยามารยาทไทยเกย่ี วกับการยืน การเดนิ การน่งั การพดู การ ทกั ทาย กิรยิ ามารยาทไทย เกี่ยวกับความเคารพ

๑๔ คูมอื ครูและแผนจดั การเรียนรู ระดับประถมศกึ ษา ภาคเรียนที่ ๑ (สังคมศึกษา ป.๒) หนวย ชือ่ หนวยการเรียนรู มาตรฐานการเรียนรู/ สาระสำคญั / ความคดิ รวบยอด เวลา นำ้ หนกั ที่ ตัวชีว้ ดั (ชัว่ โมง) คะแนน ๔ สังคมนาอยู ส ๒.๑ : ป.๒/๑ การปฏิบัติตนตามข อตกลง ๗ ๙ ป.๒/๓ กติกากฎ ระเบียบ หนาที่ที่ตอง ปฏิบัติในครอบครัวในโรงเรียน ป.๒/๔ แ ล ะ ใ น ส ถ า น ที่ ส า ธ า ร ณ ะ ท่ี เหมาะสมกบั วัย สิทธิ และเสรภี าพ ในชีวิตและรางกาย และสิทธิใน ทรัพยสิน การเปนสมาชิกในสังคม ยอมมีความคิดความเชื่อ ความ สามารถ และการปฏบิ ตั ิที่แตกตาง กัน การยอมรบั ความแตกตางของ บุคคลอื่นทำใหสามารถอยูรวมกัน ไดอยางสนั ตสิ ุข ๕ ประชาธปิ ไตยใกลตวั ส ๒.๒ : ป.๒/๑ สมาชกิ ทุกคนในชุมชนมี ๖ ๘ ป.๒/๒ ความสัมพนั ธท่ีดตี อกัน มีการชวยเหลอื ในกิจกรรมของ ชมุ ชน การดำเนนิ งานในโรงเรียน และชมุ ชนจะเปนไปอยางมีประ สทิ ธิ ภาพ โดยผูมีอำนาจในการ ตดั สินใจ รวมตลอดภาคเรียน ๓๗ ๕๐

หนวยการเรียนท่ี 1 เรื่องสนิ คาและบรกิ าร ๑๕ หนวยการเรียนรูที่ ๑ สินคาและบรกิ าร

๑๖ คมู อื ครูและแผนจัดการเรียนรู ระดบั ประถมศกึ ษา ภาคเรียนที่ ๑ (สังคมศึกษา ป.๒) หนวยการเรียนรูท่ี ๑ ชือ่ หนวยการเรยี นรู เร่ือง สินคาและบรกิ าร รหสั วิชา ส๑๒๑๐๑ รายวชิ าสงั คมศกึ ษา กลุมสาระการเรียนรูสงั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ชั้นประถมศกึ ษาปที่ ๒ ภาคเรยี นที่ ๑ รวมเวลา 8 ชั่วโมง ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๑. มาตรฐานการเรียนร/ู ตวั ชี้วดั สาระ เศรษฐศาสตร มาตรฐาน ส ๓.๑ เขาใจและสามารถบริหารจดั การทรพั ยากรในการผลติ และการบรโิ ภค การใชทรัพยากรทมี่ อี ยู จำกดั ไดอยางมีประสิทธิภาพและคุมคา รวมท้งั เขาใจหลกั การของเศรษฐกจิ พอเพยี ง เพอื่ การดำรงชวี ิตอยางมดี ุลย ภาพ ตวั ช้วี ัด ป.๒/๑ ทรัพยากรท่นี ำมาผลติ สนิ คาและบริการในโรงเรียน มาตรฐาน ส ๓.๒ เขาใจระบบและสถาบันทางเศรษฐกิจตาง ๆ ความสมั พนั ธทางเศรษฐกจิ และความจำเปนของ การรวมมอื กันทางเศรษฐกจิ ในสังคมโลก ตัวชี้วดั ป.๒/๑ อธบิ ายการแลกเปล่ียนสนิ คาและบริการโดยวิธตี าง ๆ ป.๒/๒ บอกความสัมพันธระหวางผูซ้อื และผขู าย ๒. สาระสำคญั / ความคิดรวบยอด สินคาและทรพั ยากรตาง ๆ มีความสำคัญ และจำเปนในการดำรงชวี ติ การบรกิ ารและการแลกเปลย่ี น สนิ คามคี วามสมั พนั ธระหวางผูซื้อกับผขู าย ๓. สาระการเรยี นรู ความรู ๑. ทรัพยากรทีใ่ ชในการผลิตสินคา ๒. ความหมายของสินคาและบริการ ๓. การแลกเปลีย่ นสนิ คาและบรกิ าร ๔. การกำหนดราคาสนิ คาและบรกิ าร ๕. ความสัมพันธระหวางผซู ือ้ และผขู าย ทกั ษะ/กระบวนการ ๑. จำแนกประเภทของสนิ คาและบรกิ ารไดอยางถูกตอง ๒. จำแนกประเภทของทรพั ยากรท่ีนำมาใชในการผลติ สินคาและบริการในครอบครวั เจตคติ ๑. เหน็ คุณคาและใชประโยชนจากทรัพยากรใหเกิดประโยชนสงู สดุ ๒. เหน็ ความสำคัญและความจำเปนในการแลกเปล่ยี นสนิ คาและบริการในชวี ติ ประจำวัน ๓. เห็นความสำคัญของการใชสินคาและบริการในชีวิตประจำวัน ๔. สมรรถนะสำคัญของผูเรียน ๑. ความสามารถในการส่ือสาร ๒. ความสามารถในการคดิ ๓. ความสามารถในการใชทกั ษะชวี ิต

หนวยการเรยี นท่ี 1 เร่ืองสินคาและบรกิ าร ๑๗ ๕. คณุ ลักษณะอนั พงึ ประสงค ๑. มวี ินัย ๒. ใฝเรยี นรู ๓. มงุ มนั่ ในการทำงาน ๔. มีจิตสาธารณะ ๖. การประเมนิ ผลรวบยอด ๑. ใบงานที่ 1 เร่ือง ทรพั ยากร ๒. ใบงานท่ี 2 เรือ่ งทรพั ยากรการผลติ ๓. ใบงานท่ี 3 เรอ่ื ง สนิ คาท่ใี ชในครอบครวั ๔. ใบงานท่ี ๔ เร่อื ง สนิ คาและบรกิ ารในโรงเรียน ๕. ใบงานที่ 5 เรอ่ื ง ทรัพยากรทีห่ ลากหลาย 6. ใบงานที่ 6 เรอ่ื ง การแลกเปลย่ี นสินคาและบรกิ าร 7. ใบงานที่ 7 เรอ่ื ง ผซู อ้ื และผูขาย 8. ใบงานท่ี 8 เรอ่ื ง ความสมั พนั ธระหวางผูซอ้ื และผขู าย

๑๘ คมู ือครแู ละแผนจดั การเรียนรู ระดบั ประถมศึกษา ภาคเรยี นท่ี ๑ (สังคมศึกษา ป.๒) เกณฑการประเมนิ ผลงานหรอื ภาระงาน ประเดน็ การ เกณฑการใหคะแนน ประเมิน ๔ ๓ ๒๑ 1. รูปแบบ รปู แบบชน้ิ งาน รูปแบบแปลกใหม มคี วามเหมาะสม รูปภาพสัมพันธกับ ช้นิ งาน ถกู ตองตามที่กำหนด นาสนใจ มคี วาม รปู ภาพมีสสี ัน เน้อื หา รปู แบบแปลกใหม เหมาะสม รูปภาพมี สวยงาม รปู ภาพ นาสนใจ มีความ สีสันสวยงาม รปู ภาพ สัมพันธกับเนื้อหา เหมาะสม รูปภาพมี สมั พนั ธกบั เนื้อหา สีสนั สวยงาม รปู ภาพ สัมพันธกับเนอื้ หา 2. ภาษา มีการใชภาษาอยาง ประโยคสอดคลอง สะกดคำถูกตอง มี มเี วนวรรคโดยไม ถูกตอง ประโยค กับเน้อื หา สะกดคำ เวนวรรคโดยไมฉกี คำ ฉกี คำ มีการใช สอดคลองกับเนอื้ หา ถูกตอง มเี วนวรรค มีการใชภาษาอยาง ภาษาอยาง สะกดคำถกู ตอง มี โดยไมฉีกคำ มกี ารใช สรางสรรค สรางสรรค เวนวรรคโดยไมฉกี คำ ภาษาอยาง มีการใชภาษาอยาง สรางสรรค สรางสรรค 3. ความ ใชสีทชี่ วยจดจำ ใชสที ่ีชวยจดจำ ใชสีท่ชี วยจดจำ ไมไดใชสที ่ชี วย ถูกตอง เพลนิ ตา สีเดยี ว เพลินตา สีเดยี ว เพลินตา แตสี จดจำ เพลนิ ตา ตลอด แตละสีไมซำ้ ตลอด บางสีซำ้ กัน เดยี วกัน กัน 4. ความ สงงานครบถวนตรง สงงานครบถวนแตชา สงงานครบถวนแตชา สงงานครบถวนแต ตรงตอเวลา ตามเวลาทกี่ ำหนด กวาเวลาที่กำหนด กวาเวลาทีก่ ำหนด ชากวาเวลาท่ี ๑-๒ วนั ๓-๔ วนั กำหนด ๕ วันขน้ึ ไปหรอื ไมสง เกณฑการตัดสนิ คะแนน ๑๔-๑๖ หมายถึง ดมี าก คะแนน ๑๑-๑๓ หมายถงึ ดี คะแนน ๘-๑๐ หมายถึง พอใช คะแนน ๑-๗ หมายถึง ปรบั ปรุง เกณฑการผาน ต้งั แตระดับ พอใช

หนวยการเรียนที่ 1 เร่อื งสนิ คาและบริการ ๑๙ แผนการจัดการเรียนรทู ี่ 1 เร่ือง ความหมายและประเภทของทรัพยากร หนวยการเรียนรทู ่ี ๑ เร่ือง สินคาและบริการ เวลา ๑ ช่วั โมง กลุมสาระการเรยี นรูสงั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม รายวิชาสงั คมศึกษา 1. มาตรฐานการเรยี นรู/ตัวชี้วัด มาตรฐาน ส ๓.๑ เขาใจและสามารถบรหิ ารจดั การทรัพยากรในการผลิตและการบริโภค การใชทรัพยากรที่ มีอยจู ำกัดไดอยางมีประสิทธภิ าพและคุมคา รวมทั้งเขาใจหลกั การของเศรษฐกจิ พอเพียง เพือ่ การดำรงชีวิตอยางมีดุลยภาพ ตัวชี้วัด ป.2/๑ ทรัพยากรท่ีนำมาผลติ สนิ คาและบรกิ ารในโรงเรียน ๒. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด ทรพั ยากรเปนสงิ่ ทม่ี ีมูลคา สามารถนำมาใชประโยชนในการดำรงชวี ิตของมนษุ ยได โดยแบงออกเปน ทรพั ยากรท่มี นษุ ยสรางขึน้ และทรัพยากรทเ่ี กดิ จากธรรมชาติ ๓. จุดประสงคการเรียนรู 3.1 ดานความรู ความเขาใจ (K) - นกั เรียนสามารถอธิบายความหมายและประเภทของทรพั ยากร 3.2 ทักษะ/กระบวนการ (P) - นกั เรียนจำแนกประเภทของทรพั ยากร 3.3 ดานคณุ ลกั ษณะ เจตคติ คานยิ ม (A) - นกั เรยี นเห็นความสำคัญของทรัพยากร ๔. สาระการเรียนรู -ความหมายและประเภทของทรพั ยากร ๕. สมรรถนะสำคัญของผเู รยี น - ความสามารถในการสอ่ื สาร - ความสามารถในการคิด -ความสามารถในการใชทักษะชีวิต ๖. คณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค - มีวินยั - มุงมัน่ ในการทำงาน - ใฝเรียนรู 7. กิจกรรมการเรยี นรู

๒๐ การจดั กิจกรรมการเรียนร ลำดับท่ี แผนการจดั การเรยี นรทู ่ี ๑ เรอื่ ง ควา 1. รายวิชาสังคมศกึ ษา 2. ขอบเขตเนอื้ หา/ ขน้ั ตอนการจดั เวลา กจิ กรรม จดุ ประสงค การเรยี นรู ทีใ่ ช การเรยี นรู 5 กิจกรรมการเรยี นรชู ขั้นนำเขาสบู ทเรียน นาที ครูใหนกั เรียนรวมก สิ่งที่อยูรอบ ๆ ตัว ข้ันสอน ๒0 เขียนคำตอบบนกร นาที ต้ังคำถามดงั นี้ -สิง่ ใดบางเกิดข้นึ เอ ธรรมชาติ -สิ่งใดบางเกิดจากม ๑. ครูใหนักเรยี นศึก เร่อื ง ความหมายแล ของทรพั ยากร ๒. ครูแจกแผนภาพ ทรัพยากร ใหแตละ จำแนกประเภทของ ๓. ครูเฉลยแผนภา กิจกรรมกลมุ

คมู อื ครูและแผนจดั การเรยี นรู ระดบั ประถมศึกษา ภาคเรียนท่ี ๑ (สงั คมศึกษา ป.๒) รู ชนั้ ประถมศึกษาปท่ี ๒ ามหมายและประเภทของทรพั ยากร า จำนวน ๑ ชวั่ โมง แนวการจัดการเรยี นรู สือ่ การเรยี นรู การประเมนิ การเรียนรู มครู กจิ กรรมนักเรยี น - การตอบ ชั่วโมงที่ ๑ นกั เรียนยกตวั อยาง คำถาม กันยก ตัวอยาง (โตะ เกาอี้ กระดาษ ตนไม วนักเรียน (ครู ดิน หนิ ) ระดาน) พรอม องตาม -ตนไม ดนิ หิน มนุษยสรางขน้ึ -โตะ เกาอ้ี กระดาษ - สอ่ื สไลด - แบบประเมิน - แผนภาพ สมรรถนะ กษาสือ่ สไลด ๑.นักเรยี นศกึ ษาส่อื สไลด สำคัญของ ละประเภท ประเภทของทรัพยากร ผเู รียน พประเภทของ ๒.นกั เรียนแตละกลมุ จำแนก ะกลุมเพื่อ งทรพั ยากร ๓.นักเรยี นรวมกันตรวจสอบ าพจากการทำ ความถูกตองของผลงานกลมุ

หนวยการเรยี นรูท่ี ๑ เรอ่ื ง สนิ คาและบรกิ าร ลำดบั ที่ ขอบเขตเนื้อหา/ ขั้นตอนการจดั เวลา กจิ กรรมค 3. จดุ ประสงค การเรยี นรู ทีใ่ ช การเรยี นรู ๔. ครูอธบิ ายเกีย่ วก ข้นั ปฏบิ ตั ิ 15 ความหมายและประ ๑. นกั เรยี นอธิบาย ข้นั สรุป นาที ทรพั ยากรเพม่ิ เติมจ ความหมายและ กจิ กรรมกลุม ประเภทของทรพั ยากร ๑๐ ๒. นกั เรยี นจำแนก นาที - นกั เรียนสำรวจทร ทรัพยากรได ในโรงเรียนวามอี ะไ บันทึกลงในใบงานท 4. ทรัพยากร 1.ครูใหตัวแทนกลุม งานจากการสำรวจ ในโรงเรียนเพื่อสรุป 2. ครูและนักเรียน ความหมายและป ทรพั ยากร

๒๑ แนวการจัดการเรยี นรู สื่อการเรยี นรู การประเมนิ การเรยี นรู ครู กจิ กรรมนักเรยี น 4. นกั เรียนฟงครูอธบิ ายเพมิ่ เตมิ กบั ะเภทของ จากการทำ รัพยากรที่มี - นักเรียนทำใบงานที่ 1 เร่ือง - ใบงานที่ 1 - ตรวจใบงาน ไรบาง โดย ทรัพยากร เรอ่ื ง ท่ี 1 เร่อื ง ทรัพยากร - แบบประเมิน การนำเสนอ มนำเสนอใบ 1. ตัวแทนกลุมนำเสนอใบงาน - ใบงานท่ี 1 จทรัพยากร เรือ่ ง ปบทเรียน 2. นักเรยี นรวมกนั สรปุ ทรพั ยากร นรวมกันสรุป ทรัพยากร หมายถงึ สง่ิ ตาง ๆ ท่ี ประเภทของ อยรู อบตวั เรา ทรัพยากร แบงเปน 2 ประเภท ไดแก ทรัพยากรท่เี กดิ ข้ึนเองตาม ธรรมชาติ และทรพั ยากรท่ี มนุษยสรางขึ้น

๒๒ คมู อื ครูและแผนจดั การเรยี นรู ระดับประถมศกึ ษา ภาคเรียนท่ี ๑ (สงั คมศกึ ษา ป.๒) 8. ส่อื การเรียนรู/แหลงเรียนรู -ใบงานที่ 1 เรอ่ื ง ทรัพยากร - แผนภาพ - ส่ือสไลด เรื่อง ความหมายและประเภทของทรัพยากร 9. การวัดผลและประเมนิ ผล ประเด็นการวดั วิธีการวดั และประเมินผล เครอ่ื งมอื เกณฑ - ผานเกณฑรอยละ ๖๐ และประเมินผล 1. ทักษะ - ประเมนิ การนำเสนองาน - แบบประเมนิ การนำเสนอ - สังเกตการทำงานกลมุ - แบบสงั เกตการณทำงาน กลุม 2. ความรู - ตรวจใบงานท่ี 1 เร่อื ง - ใบงานท่ี 1 เรื่อง - ผานเกณฑรอยละ ๖๐ ทรพั ยากร 3. คุณลกั ษณะ ทรัพยากร อันพงึ ประสงค - ประเมนิ ความมวี ินยั - มงุ ม่นั ในการทำงาน - แบบประเมินคุณลักษณะ - ผ านเกณฑ ประเมิน - ใฝเรยี นรู พึงประสงค ระดับคุณภาพพอใชข้ึน ไป 4. สมรรถนะสำคญั - ประเมนิ ความสามารถใน - แบบประเมนิ สมรรถนะ - ผ านเกณฑ ประเมิน ระดับคุณภาพพอใชขึ้น ของผูเรยี น การส่อื สาร ความสามารถ สำคัญของผูเรยี น ไป ในการคิด ความสามารถใน การใชทกั ษะชวี ิต

หนวยการเรียนรูที่ ๑ เรือ่ ง สินคาและบริการ ๒๓ 10. บันทึกผลหลังสอน ผลการจดั การเรยี นการสอน .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ความสำเร็จ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ปญหาและอุปสรรค .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ขอจำกัดการใชแผนการจัดการเรยี นรู และขอเสนอแนะ/แนวทางการปรบั ปรงุ แกไข .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชอื่ ......................................................ผสู อน (..........................................................) วันที่ .......... เดอื น ..................... พ.ศ. ............. 11. ความคดิ เหน็ /ขอเสนอแนะของผบู รหิ ารหรือผูทไี่ ดรบั มอบหมาย .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชือ่ ...................................................... ผูตรวจ (..........................................................) วนั ท่ี .......... เดือน ..................... พ.ศ. .............

๒๔ คมู อื ครูและแผนจดั การเรยี นรู ระดบั ประถมศกึ ษา ภาคเรยี นที่ ๑ (สังคมศกึ ษา ป.๒) ใบงานที่ ๑ เรอ่ื ง ทรพั ยากร หนวยการเรยี นรูท่ี 1 เร่อื ง สินคาและบรกิ าร แผนการจัดการเรียนรูที่ 1 เร่ือง ความหมายและประเภทของทรพั ยากร รายวิชาสังคมศกึ ษา รหัสวิชา ส12101 ภาคเรยี นท่ี ๑ ชัน้ ประถมศกึ ษาปท่ี 2 คำช้ีแจง ใหนักเรยี นสำรวจทรพั ยากรทีม่ อี ยูในโรงเรยี นแลววาดภาพประกอบพรอม เขยี นรายละเอยี ดใหถกู ตอง ทรัพยากรธรรมชาติ ……………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………............... ……………………………………………………………………………………………………… ทรพั ยากรท่มี นุษยสรางขนึ้ ……………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………............... ……………………………………………………………………………………………………… ชือ่ .....................................................สกลุ ................................................ชนั้ ........................เลขท่.ี ................

หนวยการเรยี นรทู ่ี ๑ เรอ่ื ง สนิ คาและบริการ 25 เฉลยใบงานที่ ๑ เรอื่ ง ทรพั ยากร หนวยการเรียนรูท่ี 1 เรอื่ ง สนิ คาและบรกิ าร แผนการจดั การเรียนรูท่ี 1 เรอ่ื ง ความหมายและประเภทของทรัพยากร รายวิชาสงั คมศกึ ษา รหัสวิชา ส12101 ภาคเรยี นท่ี ๑ ชัน้ ประถมศึกษาปที่ 2 คำช้ีแจง ใหนักเรียนสำรวจทรพั ยากรท่ีมอี ยใู นโรงเรยี นแลววาดภาพประกอบพรอม เขียนรายละเอียดใหถกู ตอง แนวคำตอบ ทรัพยากรธรรมชาติ ตนไม กอนหิน ทรัพยากรทีม่ นุษยสรางขึน้ อาคาร โตะนักเรยี น ชอ่ื ..................................................สกลุ ...............................................ช้ัน........................เลขที่..................

26 คมู อื ครแู ละแผนจัดการเรียนรู ระดับประถมศกึ ษา ภาคเรียนที่ ๑ (สงั คมศกึ ษา ป.๒) เกณฑการประเมินผล ช้ินงานหรือภาระงาน ใบงาน เกณฑการประเมิน ดี (๓) ระดับคุณภาพ ปรบั ปรุง (๑) 1. รูปแบบชน้ิ งาน พอใช (๒) รูปแบบชิน้ งานไมถกู ตอง รูปแบบชน้ิ งานถูกตอง รปู แบบชน้ิ งานถูกตอง ตามทกี่ ำหนด ผลงานไม 2. ภาษา ครบถวนตามท่ีกำหนด มี เปนสวนมาก มีความคิด เรยี บรอย 3. เนือ้ หา ความคดิ สรางสรรคแปลก แปลกใหม นาสนใจ ใหม นาสนใจ ขนาด ขนาดเหมาะสม สวยงาม ใชภาษาและสะกดคำไม 4. เวลา เหมาะสม สวยงาม ถูกตอง ลายมืออานยาก ใชภาษาถูกตอง สะกดคำ ขดี ฆา ใชภาษาถูกตอง สะกดคำ มผี ดิ พลาดบางเล็กนอย เน้อื หาไมถูกตอง ไม ถูกตอง ลายมือสวยงาม ลายมืออานงาย ครอบคลุม อานงาย เน้อื หาถูกตอง ตรงหัวขอ เรื่องรายละเอยี ดคอนขาง สงชิ้นงานไมทนั กำหนด เนอื้ หาถูกตอง สมบูรณ ครอบคลุม ตัง้ แต ๒ วันขน้ึ ไป มคี วามสอดคลอง เช่อื มโยงกนั ตรงหัวขอ สงชิน้ งานไมทนั กำหนด เรอ่ื งรายละเอียด ๑ วนั ครอบคลุม สงชนิ้ งานภายในเวลา กำหนด เกณฑการใหคะแนน คะแนน หมายถงึ ดี คะแนน ๑๐ - ๑๒ คะแนน หมายถึง พอใช คะแนน ๗ - 9 คะแนน หมายถงึ ปรบั ปรงุ คะแนนต่ำกวา 6 เกณฑการผาน ตัง้ แตระดับพอใชขึน้ ไป

หนวยการเรียนรูท่ี ๑ เร่อื ง สนิ คาและบริการ 27 แบบสังเกตพฤตกิ รรมการเรียนรู คำชีแ้ จง ใหครผู สู อนสังเกตพฤติกรรมการเรยี นของนักเรียน แลวบันทึกคะแนนใหตรงกบั พฤติกรรมของ นักเรียน รายการ เลขที่ ช่ือ – สกุล การรวม คะแนน ิกจกรรม รวม การรับฟง ความคิดเห็น ความ รับ ิผดชอบ ข ัยนห ่ัมนเ ีพยร ตรงตอเวลา ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๑๕ (ลงช่อื )......................................................ผปู ระเมนิ ............./.............../.............. เกณฑการใหคะแนน ๓ คะแนน หมายถงึ ปฏิบตั ิหรอื แสดงพฤตกิ รรมอยางสม่ำเสมอ ๒ คะแนน หมายถงึ ปฏิบัตหิ รอื แสดงพฤตกิ รรมบอยครงั้ ๑ คะแนน หมายถึง ปฏิบัติหรอื แสดงพฤตกิ รรมบางครัง้ เกณฑการตัดสินระดบั คณุ ภาพ คะแนน ๑๒ - ๑๕ หมายถึง ดี คะแนน ๘ - ๑๑ หมายถงึ พอใช คะแนน 1 – 7 หมายถงึ ปรับปรุง

28 คูมอื ครแู ละแผนจดั การเรียนรู ระดับประถมศกึ ษา ภาคเรยี นท่ี ๑ (สังคมศึกษา ป.๒) สังเกตพฤตกิ รรมการเขารวมกิจกรรม คำชีแ้ จง ใหผูสอนสังเกตพฤตกิ รรมของนักเรยี นในระหวางเรยี นและนอกเวลาเรียนแลวขีด ลงในชองท่ี ตรงกบั ระดับคะแนน ประเดน็ การประเมิน ๓ ระดบั คะแนน ๑ ๒ ๑. การรวมกิจกรรม มีความกระตือรือรนใน มีความกระตือรือรนใน ไมมีความกระตือรือรน การรวมกจิ กรรมอยาง การรวมกิจกรรม ในการรวมกิจกรรม สมำ่ เสมอ บางคร้งั ๒. การรบั ฟงความคดิ เห็น รับฟงความคดิ เหน็ ของ รับฟงความคดิ เหน็ ของ ไมรับฟงความคดิ เห็น ของผูอ่นื ผอู น่ื สมำ่ เสมอ ผอู น่ื เปนบางคร้ัง ของผูอน่ื ๓. ความรับผดิ ชอบ มคี วามรับผดิ ชอบในงาน มีความรบั ผดิ ชอบใน ไมมีความรบั ผิดชอบใน ท่ไี ดรับมอบหมายอยาง งานที่ไดรับมอบหมาย งานท่ีไดรับมอบหมาย สมำ่ เสมอ บางคร้งั ๔. ขยนั หม่นั เพียร มคี วามเพียรพยายาม มีความเพียรพยายาม ไมมีความเพยี รพยายาม ทำงานใหสำเรจ็ อยาง ทำงานใหสำเร็จเปน ทำงานใหสำเรจ็ สม่ำเสมอ บางคร้งั ๕. ตรงตอเวลา สงผลงานเสรจ็ เรยี บรอย สงผลงานเสร็จ สงผลงานไมเรยี บรอย ทนั ตามเวลาทกี่ ำหนด เรียบรอย และชากวาเวลาท่ี แตชากวาเวลาท่ี กำหนด กำหนด (ลงชอ่ื )......................................................ผูประเมิน ............./.............../.............. เกณฑการใหคะแนน ๓ คะแนน หมายถงึ ปฏบิ ัตหิ รือแสดงพฤติกรรมอยางสม่ำเสมอ ๒ คะแนน หมายถึง ปฏิบัติหรือแสดงพฤตกิ รรมบอยครั้ง ๑ คะแนน หมายถงึ ปฏิบัติหรอื แสดงพฤติกรรมบางครั้ง เกณฑการตดั สินระดับคณุ ภาพ คะแนน ๑๒ - ๑๕ หมายถึง ดี คะแนน ๘ - ๑๑ หมายถงึ พอใช คะแนน 1 – 7 หมายถงึ ปรับปรงุ

หนวยการเรียนรทู ี่ ๑ เรือ่ ง สนิ คาและบริการ 29 แบบประเมนิ การนำเสนอผลงาน คำช้แี จง ใสเครอ่ื งหมาย ลงในรายการทต่ี รงกบั พฤตกิ รรมของนกั เรียน ลำดับท่ี รายการประเมนิ คุณภาพการปฏบิ ัติ ๓๒๑ ๑ นำเสนอเน้อื หาในผลงานไดถูกตอง ๒ การนำเสนอมีความนาสนใจ ๓ ความเหมาะสมกับเวลา ๔ ความกลาแสดงออก ๕ บคุ ลกิ ภาพ น้ำเสียงเหมาะสม รวม เกณฑการใหคะแนน ๓ คะแนน ปฏบิ ตั ิงานมขี อบกพรองเล็กนอย ๒ คะแนน ปฏิบตั ิงานมีขอบกพรองปานกลาง ๑ คะแนน ปฏิบตั งิ านมีขอบกพรองมาก เกณฑการตัดสินคุณภาพ ชวงคะแนน ระดับคุณภาพ ๑๒ - ๑๕ ดี ๘ - ๑๑ พอใช ๑-๗ ปรับปรุง

๓๐ คูมอื ครแู ละแผนจดั การเรยี นรู ระดบั ประถมศึกษา ภาคเรยี นที่ ๑ (สังคมศึกษา ป.๒) พฤตกิ รรม การทำงานกลมุ คำช้ีแจง ใหผูสอนสงั เกตพฤตกิ รรมของนกั เรียนในระหวางเรยี นและนอกเวลาเรยี นแลวขีด ลงในชองที่ ตรงกบั ระดับคะแนน ลำดับ ชอ่ื -นามสกลุ ของผรู ับการ การแสดง การยอมรบั การทำงาน ความมี การมีสวน รวม ๑๕ ท่ี ประเมนิ ความ ฟงผูอนื่ ตามทีไ่ ดรบั นำ้ ใจ รวมในการ คะแนน คิดเห็น มอบหมาย ปรับปรงุ ผลงานกลมุ ๓๒๑๓๒ ๑๓๒๑๓๒๑๓๒๑ (ลงช่อื )......................................................ผูประเมนิ ............./.............../.............. เกณฑการใหคะแนน ๓ คะแนน หมายถึง ปฏิบัติหรือแสดงพฤตกิ รรมอยางสม่ำเสมอ ๒ คะแนน หมายถึง ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤติกรรมบอยครั้ง ๑ คะแนน หมายถึง ปฏิบัตหิ รอื แสดงพฤตกิ รรมบางคร้งั เกณฑการตัดสินระดับคณุ ภาพ คะแนน ๑๒ - ๑๕ หมายถึง ดี คะแนน ๘ - ๑๑ หมายถงึ พอใช คะแนนต่ำกวา 8 หมายถงึ ปรับปรุง

หนวยการเรียนรทู ี่ ๑ เร่ือง สนิ คาและบริการ ๓๑ แบบประเมินคณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค คำชี้แจง ใหผสู อนสงั เกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหวางเรียนและนอกเวลาเรียนแลวขีด ลงในชองท่ี ตรงกบั ระดับคะแนน รายการประเมิน พฤตกิ รรมการแสดงออก ระดับการปฏบิ ัติ ๓๒๑ ๑. มีวนิ ยั ๑. ปฏิบัตติ ามขอตกลง กฎเกณฑ ระเบยี บ ขอบังคบั ของ ๒. ใฝเรยี นรู ครอบครัวและโรงเรียน มคี วามตรงตอเวลาในการปฏิบตั ิ ๓. มุงมน่ั ในการทำงาน กจิ กรรมตาง ๆ ในชวี ติ ประจำวนั มคี วามรบั ผิดชอบ ๒. ต้ังใจเรียน ๓. เอาใจใสในการเรียน และมคี วามเพียรพยายามในการเรียน ๔. เขารวมกจิ กรรมการเรียนรูตาง ๆ ๕. มีความตง้ั ใจและพยายามในการทำงานที่ไดรบั มอบหมาย ๖. มคี วามอดทนและไมทอแทตออปุ สรรคเพ่ือใหงานสำเรจ็ ลงชอื่ ........................................................ผูประเมนิ .................../.................../...................... เกณฑการใหคะแนน ๓ คะแนน หมายถึง ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมอยางสม่ำเสมอ ๒ คะแนน หมายถงึ ปฏิบัตหิ รือแสดงพฤตกิ รรมบอยครั้ง ๑ คะแนน หมายถึง ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤติกรรมบางครงั้ เกณฑการตัดสินระดับคณุ ภาพ คะแนน ๑๔ – ๑8 หมายถึง ดมี าก คะแนน 9 – ๑3 หมายถงึ ดี คะแนนตำ่ กวา 9 หมายถึง ปรับปรุง

๓๒ คมู อื ครูและแผนจัดการเรยี นรู ระดับประถมศกึ ษา ภาคเรียนที่ ๑ (สงั คมศกึ ษา ป.๒) แผนการจดั การเรยี นรูท่ี ๒ เรอ่ื ง ทรพั ยากรการผลติ หนวยการเรยี นรูท่ี ๑ เรือ่ ง สินคาและบริการ เวลา ๑ ชว่ั โมง กลมุ สาระการเรียนรูสงั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม รายวชิ าสงั คมศึกษา ชน้ั ประถมศึกษาปที่ 2 1. มาตรฐานการเรยี นร/ู ตัวช้วี ัด มาตรฐาน ส ๓.๑ เขาใจและสามารถบริหารจดั การทรัพยากรในการผลติ และการบรโิ ภค การใชทรัพยากรท่ี มอี ยูจำกัดไดอยางมปี ระสทิ ธภิ าพและคุมคา รวมท้ังเขาใจหลกั การของเศรษฐกจิ พอเพียง เพื่อการดำรงชวี ิตอยางมีดุลยภาพ ตวั ชว้ี ัด ป.2/๑ ทรพั ยากรท่ีนำมาผลิตสินคาและบรกิ ารในโรงเรยี น ๒. สาระสำคัญ/ความคดิ รวบยอด สินคาและบริการตาง ๆ ที่เราใชในชีวิตประจำวัน ทั้งในครอบครัวและในโรงเรียนลวนเกิดจาก ทรพั ยากรทง้ั สน้ิ ๓. จุดประสงคการเรยี นรู 3.1 ดานความรู ความเขาใจ (K) - นักเรยี นสามารถอธิบายทรัพยากรการผลิตได 3.2 ทักษะ/กระบวนการ (P) - นักเรียนวิเคราะหทรพั ยากรการผลติ ได 3.3 ดานคุณลักษณะ เจตคติ คานยิ ม (A) - นกั เรยี นเห็นความสำคญั ของทรัพยากรการผลติ ๔. สาระการเรียนรู ทรพั ยากรท่นี ำมาผลติ สนิ คาและบริการในโรงเรยี น ๕. สมรรถนะสำคญั ของผเู รียน - ความสามารถในการสื่อสาร - ความสามารถในการคดิ - ความสามารถในการใชทกั ษะชีวิต ๖. คณุ ลักษณะอันพงึ ประสงค - มวี ินยั - มงุ มน่ั ในการทำงาน - ใฝเรยี นรู 7. กิจกรรมการเรยี นรู

หนวยการเรยี นรูท่ี ๑ เรื่อง สินคาและบริการ การจัดกจิ กรรมการเรยี นร แผนการจดั การเรยี นรทู ่ี ๒ รายวิชาสงั คมศกึ ษา ลำดบั ที่ ขอบเขตเนอ้ื หา/ ข้ันตอนการจดั เวลา กจิ กรรมค 1. จุดประสงค การเรียนรู ทใี่ ช การเรยี นรู ครูใหนักเรียนดูวีดทิ ัศ ข้นั นำเขาสบู ทเรียน 10 สับปะรด (Pineappl นาที สรางแรงบนั ดาลใจ โ รัก แลวต้ังคำถาม ดงั - ในวดี ิทศั น มสี นิ คา อะไรบาง - สนิ คาและบริการม อยางไร - นกั เรียนจงยกตวั อย และบรกิ ารทใ่ี ชในชวี - สนิ คาและบรกิ ารท ยกตัวอยางมา ใชทร ในการผลติ บาง

๓๓ รู ช้นั ประถมศกึ ษาปท่ี ๒ ๒ เรือ่ ง ทรพั ยากรการผลิต า จำนวน ๑ ช่ัวโมง แนวการจัดการเรยี นรู สอื่ การเรยี นรู การประเมิน การเรียนรู ครู กิจกรรมนักเรยี น - วดี ิทศั น เร่อื ง ศน เร่อื ง สับปะรด - การตอบคำถาม ple) หนงั ส้ัน นักเรยี นดูวดี ทิ ัศน เรอื่ ง (Pineapple) โครงการสาน สบั ปะรด (Pineapple) หนงั สั้นสราง งน้ี หนงั สัน้ สรางแรงบนั ดาลใจ แรงบนั ดาลใจ โครงการสานรัก โครงการสาน าและบริการ นกั เรียนตอบคำถาม รัก -(ผลไม ผกั รถจักรยาน มีด) มจี ำเปนตอเรา -ใชในการดำรงชวี ติ ยางสินคา -กระถาง โตะ ขวดนำ้ ด่ืม วติ ประจำวัน -ดิน ไม พลาสตกิ ทีน่ ักเรยี น รัพยากรอะไร

34 ค ลำดับท่ี ขอบเขตเนอ้ื หา/ ขั้นตอนการจัด เวลา กจิ กรร 2. จดุ ประสงค การเรียนรู ทีใ่ ช การเรยี นรู 1. ครแู บงนักเรีย ขัน้ สอน ๒0 กลมุ ดังน้ี 1.นกั เรียนสามารถอธิบาย นาที - กลมุ ทนุ ทรพั ยากรการผลิตได - กลมุ ที่ดนิ 2.นกั เรียนวเิ คราะห - กลมุ แรงงาน ทรัพยากรการผลติ ได - กลุมประกอบก (เชน ภาพกระดุมเสอ้ื ๒. ครูใหนกั เรียน และผา จัดอยใู นกลมุ ทนุ และอธิบายลักษณ แบงตามทรัพยาก เพือ่ ใหนกั เรยี นเข ๓. ครแู จกบัตรภ แตละกลุม เพื่อร และวเิ คราะหบตั ๔. นกั เรยี นรวมก ภาพที่ตรงกับห ไดรบั (เชน ภาพก ผา จัดอยใู นกลุม

คูมือครูและแผนจัดการเรียนรู ระดบั ประถมศกึ ษา ภาคเรียนท่ี ๑ (สงั คมศึกษา ป.๒) แนวการจดั การเรยี นรู ส่ือการเรียนรู การประเมนิ การเรียนรู รมครู กิจกรรมนกั เรยี น -สอ่ื สไลด เรื่อง ยนออกเปน 4 ทรัพยากรการ -การตอบคำถาม - นกั เรยี นแตละคนเขากลุม ผลติ -การสงั เกต ตามทกี่ ำหนด -บัตรภาพ การ - นกั เรยี นศกึ ษาสื่อสไลด นศกึ ษาสอื่ สไลด และฟงครอู ธบิ าย ณะหวั ขอ ท่ี กรการผลิต - นกั เรียนแตละกลุมรวมกนั ขาใจ วิเคราะหบตั รภาพ ภาพใหนกั เรยี น รวมกันศึกษา ตรภาพรวมกนั กนั วิเคราะหบัตร หัวข อที่ตนเอง กระดมุ เส้ือ และ มทุน

หนวยการเรียนรทู ่ี ๑ เรอื่ ง สินคาและบริการ ลำดับที่ ขอบเขตเน้อื หา/ ขนั้ ตอนการจดั เวลา กจิ กร จดุ ประสงค การเรยี นรู ท่ีใช การเรยี นรู 5. ใหตวั แทนนัก ขนั้ ปฏบิ ัติ ๑๕ นาที อธบิ ายบตั รภาพ 3. ขน้ั สรปุ กลุมตนเอง (ครูอ 4. จากการทำกิจกร นกั เรียน) - ครแู จกใบงานท ทรพั ยากรการผล ๕ นาที 1. ตัวแทนนกั เร นำเสนอบทเรยี น การทำกจิ กรรม 2. ครแู ละนกั เรยี ทรัพยากรการผล

35 แนวการจัดการเรยี นรู สอื่ การเรยี นรู การประเมนิ - บัตรภาพ การเรียนรู รรมครู กจิ กรรมนกั เรยี น - การนำเสนอ กเรียนออกมา - ตัวแทนกลุมออกมา พท่ีตรงกับหวั ขอ นำเสนอผลงาน อธิบายเพ่ิมเติม รรมของ ที่ 2 เร่อื ง - ทำใบงานที่ 2 เรื่อง - ใบงานท่ี 2 - ตรวจใบงาน ลิต ทรัพยากรการผลิต เรอ่ื ง ทรพั ยากร - การสงั เกต การผลิต รยี นออกมา 1. นำเสนอผลงาน นจากใบงานและ ยนรวมกันสรุป 2. นกั เรยี นรวมกันสรุป ลิต ทรัพยากรการผลิต ประกอบดวย ทนุ ที่ดนิ แรงงาน ผปู ระกอบการ