تقویم تاریخ صنعت نفت ایران - جلد اول

‫سال ‪1355‬‬ ‫م ‌یکـرد‪ .‬بـا امضـای ايـن قـرارداد شـركت «‪ »‌Showa‬توانسـت هميـن‬ ‫ميـزان نفـت خـام را بـا قيمـت ‪ 11/40‬و ‪ 11/62‬دلار در هـر بشـكه بخـرد‪.‬‬ ‫مـدت اعتبـار پرداخـت هزينـه نفـت خـام ‪ 90‬روز بـود‪.‬‬ ‫‌‌ مقاوله‌نامـه سـاخت شـاه‌لوله دوم گاز بـه طـول هـزار و ‪ 440‬کیلومتـر▪‬ ‫از خوزســتان بــه مــرز شــوروي بــا شــركت «اســنام پروجتــي» ايتاليــا‬ ‫و «ســوفر گاز» فرانســه امضــا شــد کــه ايــران از ایــن طریــق ســالانه‬ ‫‪ 13/4‬ميليــارد مترمكعــب گاز را بــه شــوروي منتقــل کنــد‪ .‬همچنیــن‬ ‫ايــن شــاه‌لوله تــوان انتقــال ‪ 10‬ميليــارد مترمكعــب گاز بــه كرمانشــاه‪،‬‬ ‫لرســتان‪ ،‬همــدان‪ ،‬زنجــان‪ ،‬آذربايجــان شــرقی و غربــی و كردســتان را‬ ‫نیـز خواهـد داشـت‪.‬‬ ‫‪ 7‬اردیبهشت‬ ‫لئوپولدســدار ســنگو (‪ ،)Leopold Sedar Senghor‬رئی ‌سجمهــور‬ ‫سـنگال‪ ،‬بـه دعـوت شـاه بـه ایـران آمـد و از تأسیسـات صنعـت نفـت در‬ ‫خـارگ بازدیـد کـرد‪ .‬ایـران موافقـت کـرد کـه شـهرکی در سـنگال بسـازد‪.‬‬ ‫‪ 8‬اردیبهشت‬ ‫یــک قــرارداد همــکاری تحقیقاتــی دوجانبــه بیــن شــرکت ملــی نفــت‬ ‫ایــران و شــرکت شــل بــه مــدت ‪ 3‬ســال منعقــد شــد‪.‬‬ ‫تولید ماهانه فراورده‌های پالایشگاهی کشور (بشکه)‬ ‫‪14٫060٫302‬‬ ‫پالایشگاه آبادان‬ ‫‪3٫292٫603‬‬ ‫پالایشگاه تهران‬ ‫‪1٫109٫831‬‬ ‫پالایشگاه شیراز‬ ‫‪574٫771‬‬ ‫پالایشگاه کرمانشاه‬ ‫‪362٫886‬‬ ‫دستگاه تقطیر مسجدسلیمان‬ ‫‪19٫400٫393‬‬ ‫جمع کل‬ ‫‪ 14‬اردیبهشت‬ ‫برخی مطبوعات امریکا نوشتند‪« :‬ایران در ازای نفت اسلحه م ‌یخرد‪▪».‬‬ ‫‌ ‪ 29‬نفـر از اعضـاي آكادمـي امنيتـي تريكـه‪ ،‬از تأسيسـات پالايشـگاه و▪‬ ‫‪549‬‬

‫تقویم تاریخ صنعت نفت ایران‪ -‬جلد اول(‪ 1280‬تا ‪)1357‬‬ ‫مجتمـع پتروشـيمي آبـادان بازديـد کردنـد‪.‬‬ ‫‪ 18‬ارديبهشت‬ ‫دولــت امریــکا اظهــار کــرد‪« :‬ايــران تمايــل دارد بــراي خريــد اســلحه و‬ ‫لـوازم دفاعـي‪ ،‬بـه جـاي پرداخـت پـول‪ ،‬نفـت بدهـد‪».‬‬ ‫‪ 22‬اردیبهشت‬ ‫وزیـران دارایـی و مسـئولان نفـت کشـورهای عضـو اوپـک‪ ،‬تحـت تدابیـر‬ ‫امنیتـی‪ ،‬نشسـت خـود را در پاریـس آغـاز کردنـد‪.‬‬ ‫‪ 25‬اردیبهشت‬ ‫یـک چـاه نفـت در بهبهـان آتـش گرفـت کـه بـرای مهـار آن از پیمانـکار‬ ‫خا◌رجخـردیادکمـک گرفتـه شـد‪.‬‬ ‫تزريـق گاز بـه ميـدان هفتـگل آغـاز و تـا پايـان سـال‪ 66 ،‬ميليـارد فـوت‬ ‫مكعـب از كلاهـك گازي نف ‌تسـفيد بـه ايـن ميـدان تزريـق شـد‪.‬‬ ‫‪ 31‬خرداد‬ ‫ايــران ‪ 125‬ميليــون دلار از ســهام شــركت «اكســيدنتال» را خريــد‪.‬‬ ‫ايـران در خريـد سـهام شـرك ‌تهاي نفتـي جهـان رتبـه اول را داشـت و‬ ‫همچنيــن شــركي پالايشــگاه‌هاي امريــكا و انگليــس بــود‪.‬‬ ‫‪ 24‬مرداد‬ ‫همایـش جهانـی زمین‌شناسـان در سـیدنی اسـتراليا برگـزار شـد کـه در‬ ‫آن ‪ 19‬نفـر از اعضـای انجمـن نفـت و کارمنـدان شـرکت ملـی نفـت ایـران‬ ‫و◌زمیشهن‌رشينوارسـان مؤسسـات دیگـر در آن شـرکت و ‪ 4‬مقالـه ارائـه کردنـد‪.‬‬ ‫ناي ‌برئيــس امــور كنفران ‌سهــا و كنگر‌ههــاي بين‌المللــي شــرکت ملــی‬ ‫نفـت‪ ،‬بـرای حضـور در جلسـ ‌ههای برنام ‌هريـزي دهميـن كنگـره جهانـي‬ ‫نفـت كـه قـرار بـود در سـال ‪ 1358‬ش برگـزار شـود‪ ،‬بـه بخارسـت سـفر‬ ‫كـرد‪.‬‬ ‫‪ 15‬شهریور‬ ‫منوچهـر فرمانفرماییـان اعـام کـرد‪« :‬معاملـة دولـت ایـران برای اکتشـاف‬ ‫نفـت در دریـای خـزر از طریـق شـرکت اکسـیدنتال بـه هـم خـورده و‬ ‫مو◌ضآـباوعن منتفـی شـده اسـت‪».‬‬ ‫جمشــید حق‌شــنو بــه ســمت مدیرعامــل و قائــم مقــام شــرکت نفــت‬ ‫«توتــال» ایــران منصــوب شــد‪.‬‬ ‫‪550‬‬

‫سال ‪1355‬‬ ‫ساخت پالایشگاه در کره‬ ‫ســاخت پالایشــگاه شــرکت مختلــط‬ ‫‪ 10‬آبان‬ ‫نفـت ایـران ‪ -‬کـره در جنـوب شـرقی‬ ‫قـراردادی در زمینـه فـروش نفـت خـام بـه کـره بیـن شـرکت ملـی نفـت‬ ‫ســئول‪ ،‬در نزدیکــی شــهر آ ‌نســان‪،‬‬ ‫ایـران و شـرکت نفـت ایـران ‪ -‬کـره منعقـد شـد کـه طبـق آن قـرار بـود‬ ‫بـه مـدت ‪ 15‬سـال‪ ،‬روزانـه ‪ 60‬هـزار بشـکه نفـت خـام از میـدان اردشـیر‪،‬‬ ‫آغــاز شــد‪.‬‬ ‫در فـات قـاره ایـران‪ ،‬بـرای تصفیـه بـه پالایشـگاه کـره صـادر شـد‪.‬‬ ‫‪ 17‬آبان‬ ‫سـاخت پالایشـگاه شـرکت مختلـط نفـت ایـران ‪ -‬کـره در جنـوب شـرقی‬ ‫سـئول‪ ،‬در نزدیکـی شـهر آ ‌نسـان‪ ،‬آغـاز شـد‪.‬‬ ‫‪ 25‬آبان‬ ‫شـاه در یـک مصاحبـه مطبوعاتـی گفـت‪« :‬نفـت ایـران تـا ‪ 25‬سـال دیگـر‬ ‫تم◌ــاآمذرمی‌شــود‪».‬‬ ‫مهـدي پـروا بـه سـمت رئيـس آمـوزش و سرپرسـتي شـركت ملـي گاز‬ ‫ايـران منصـوب شـد‪.‬‬ ‫‪ 1‬آذر‬ ‫اردشير زاهدي اعلام کرد‪« :‬اوپك چار‌هاي جز افزايش قيمت نفت ندارد‪».‬‬ ‫‪ 9‬آذر‬ ‫در منطقـه قـرارداد شـركت سـوفيران اگوكـو ‪ 4‬سـازند گازي كشـف شـد‬ ‫كــه طبــق قــرارداد‪ ،‬عمليــات حفــاري در آنهــا بــه شــركت ملــي نفــت‬ ‫ايـران واگـذار شـد‪ .‬قـرار بـود گاز ايـن ميدا ‌نهـا بـراي مصـارف داخلـي و‬ ‫صـادرات مـورد اسـتفاده قـرار گیـرد‪.‬‬ ‫‪ 22‬آذر‬ ‫سـاخت پالایشـگاه اصفهـان بـا دو واحـد مسـتقل‪ ،‬هـر یـک بـه ظرفیـت‬ ‫‪ 100‬هـزار بشـکه در روز آغـاز شـد‪.‬‬ ‫‪ 27‬آذر‬ ‫در گردهمایـی نماینـدگان عضـو اوپـک در دوحـه‪ ،‬پایتخـت قطـر‪ ،‬ایـران‬ ‫و ده کشـور دیگـر‪ ،‬بهـای نفـت خـود را ‪ 10/5‬درصـد افزایـش دادنـد و ‪6‬‬ ‫مـاه بعـد نیـز ‪ 5‬درصـد دیگـر بـر آن افزودنـد‪ .‬ایـن در حالـی بـود کـه‬ ‫عربسـتان سـعودی و ابوظبـی فقـط ‪ 5‬درصـد از ایـن میـزان افزایـش را‬ ‫پذیرفتن ـد‪.‬‬ ‫‪ 28‬آذر‬ ‫ركورد جديد در تاريخ حفاري‬ ‫طــی ‪ 11‬مــاه‪ ،‬در ‪ 111‬چــاه توســع ‌هاي و ‪ 14‬چــاه اكتشــافي ‪ 300‬هــزار‬ ‫‪551‬‬

‫تقویم تاریخ صنعت نفت ایران‪ -‬جلد اول(‪ 1280‬تا ‪)1357‬‬ ‫افزايش مصرف انرژي‬ ‫متـر حفـاری صـورت گرفـت کـه كمتريـن آنهـا بـه عمـق ‪ 660‬متـر بـرای‬ ‫دو میلیـون و ‪ 500‬هـزار مترمكعـب‬ ‫فــراورده نفتــي شــامل بنزيــن و‬ ‫تزريــق گاز و بیشــترین آن مربــوط بــه چــاه شــماره ‪ 140‬آغاجــاري تــا‬ ‫انـواع نفـت در د ‌يمـاه سـال ‪1355‬‬ ‫ب ـود‪.‬‬ ‫ـری‬ ‫مت‬ ‫‪503‬‬ ‫و‬ ‫ـزار‬ ‫ه‬ ‫ـق ‪5‬‬ ‫عم◌‬ ‫بـه مصـرف داخلـی رسـيد‪.‬‬ ‫دي‬ ‫ســاخت تأسیســات بهر‌هبــرداری از منابــع نفــت جزيــره ســيري در▪‬ ‫فـات قـاره‪ ،‬شـامل ‪ 3‬مخـزن بـزرگ نفتـي‪ 2 ،‬اسـكله و ‪ 3‬خـط لولـه بـه‬ ‫طـول ‪ 23‬يكلومتـر و همچنيـن سـاخت رسـتوران و اقامتـگاه كاركنـان بـه‬ ‫شــرکت‌های پيمانــكاری «اراپ» و «ســوفيران» ســپرده شــد‪.‬‬ ‫‪ 8‬دي‬ ‫ركورد جديد تصفيه و توليد فراورده در پالايشگاه آبادان‬ ‫‪ 14‬میلیون و ‪ 552‬هزار و ‪ 790‬بشكه‬ ‫نفت خام ‬ ‫‪ 325‬هزار و ‪ 819‬بشكه‬ ‫قير ‬ ‫‪ 193‬هزار و ‪260‬‬ ‫گاز مايع ‬ ‫‪ 50‬درصد از ظرفيت توليد پالايشگاه به مصرف داخلي كشور‌رسید‪.‬‬ ‫‪ 15‬دی‬ ‫اداره کل گمـرک اعـام کـرد‪« :‬در سـال گذشـته‪ ،‬جمـع صـادرات مـواد‬ ‫نفتــی و غیرنفتــی ایــران مبلــغ یــک تریلیــون و ‪ 307‬میلیــارد و ‪481‬‬ ‫میلیـون ریـال بـود کـه از ایـن مبلـغ ‪ 40‬میلیـارد و ‪ 722‬میلیـون ریـال‬ ‫آن‪ ،‬برابــر ‪ 3/11‬درصــد کل صــادرات مربــوط بــه کالاهــای صنعتــی و‬ ‫سـنتی و بقیـه مربـوط بـه نفـت بـوده اسـت‪».‬‬ ‫‪ ‌23‬دی‬ ‫قـرارداد بـزرگ اقتصـادی ‪ -‬صنعتـی بیـن ایـران و انگلیـس منعقـد شـد‪.‬‬ ‫بــه موجــب ایــن قــرارداد‪ ،‬دولــت انگلســتان در صنایــع خودرو‌ســازی‪،‬‬ ‫برق ‌یکــردن را‌هآهــن و احــداث ناوشــکن نف ‌تکــش‪ ،‬مونتــاژ تراکتــور‬ ‫و موتــور دیــزل در ایــران ســرمای ‌هگذاری کــرد‪ .‬اعــام شــد‪ ،‬در ســال‬ ‫گذشــته یــک میلیــارد دلار کالا از انگلســتان وارد شــد و صــادرات غیــر‬ ‫نفتــی ایــران ‪ 14‬میلیــون دلار بــود‪.‬‬ ‫‪ 25‬دی‬ ‫سـازمان برنامـه اعـام کـرد کـه صـادرات مسـتقیم و غیرمسـتقیم نفـت‬ ‫ایـران‪ ،‬کاهـش یافتـه و بـه روزانـه ‪ 3‬میلیـون و ‪ 500‬هـزار بشـکه نفـت‬ ‫رسـیده اسـت‪.‬‬ ‫‪ 2‬بهمن‬ ‫عــزت ســليمان‪ ،‬ســفير مصــر‪ ،‬از تأسیســات نفتــی در اهــواز‪ ،‬آبــادان و‬ ‫خــارگ دیــدن کــرد‪.‬‬ ‫‪552‬‬

‫سال ‪1355‬‬ ‫◌ اسفند‬ ‫مجتمـع پتروشـيمي ايـران ـ نيپـون‪ ،‬در بنـدر شـاهپور‪ ،‬بـا حضـور شـاه▪‬ ‫افتتـاح شـد‪ .‬ايـن مجتمـع‪ ،‬سـالانه ‪ 24‬هـزار تـن انيدريـد فتاليـك و ‪40‬‬ ‫هـزار تـن مـاده نرم‌كننـده پلاسـتكي از نـوع ‪ DOP‬توليـد مي‌كـرد‪.‬‬ ‫‌ طـرح گسـترش كارخانـه لول ‌هسـازي بـه دسـت شـاه افتتـاح و ظرفيـت▪‬ ‫آن از ‪ 200‬هـزار تـن بـه ‪ 500‬هـزار تـن در سـال و قطـر لول ‌ههـای آن بـه‬ ‫‪ 56‬اينـچ افزايـش يافـت‪.‬‬ ‫‪ 2‬اسفند‬ ‫وینوگــرادف (‪ ،)Vinogradov‬ســفیر جدیــد شــوروی در ایــران‪ ،‬بــا‬ ‫منوچهــر اقبــال دیــدار کــرد‪.‬‬ ‫‪ 14‬اسفند‬ ‫دومیــن همایــش زمین‌شناســی ایــران در اداره مرکــزی شــرکت ملــی‬ ‫نفــت ایــران برگــزار شــد‪ .‬زمين‌شناســان شــركت ملــي نفــت ايــران‪،‬‬ ‫شــرك ‌تهاي نفتــي وابســته بــه ســازمان زمين‌شناســي‪ ،‬شــركت ملــي‬ ‫ذو ‌بآهــن و دانشــگاه‌هاي مختلــف ايــران ‪ 28‬مقالــه علمــي در زمينــه‬ ‫ژئوفيزيــك و زمين‌شناســي در ایــن همایــش ارائــه دادنــد‪.‬‬ ‫‪ 19‬اسفند‬ ‫شــاه بــه همــراه منوچهــر اقبــال از پیشــرفت‌های عمرانــی و صنعتــی‬ ‫خوزســتان بازدیــد و چنــد واحــد صنعتــی نفــت را نیــز افتتــاح کــرد‪.‬‬ ‫‪ 22‬اسفند‬ ‫طرح توسعه كارخانه لول ‌هسازي اهواز به بهر‌هبرداری رسید‪.‬‬ ‫‪ 23‬اسفند‬ ‫دســتگاه تقطیــر نفــت پالایشــگاه لاوان بــا ظرفیــت روزانــه ‪ 20‬هــزار‬ ‫بشـکه بـه منظـور عرضـه در بازارهـای جهانـی‪ ،‬بـا حضـور شـاه افتتـاح‬ ‫شـد‪ .‬هزینـه اولیـه را‌هانـدازی ایـن مجتمـع پالایـش‪ ،‬یـک میلیـارد و ‪300‬‬ ‫میلیـون ریـال بـود‪.‬‬ ‫‪553‬‬

‫آبادان‪ ،‬بزر ‌گترين پالايشگا ‌ه‬ ‫تقویم تاریخ صنعت نفت ایران‪ -‬جلد اول(‪ 1280‬تا ‪)1357‬‬ ‫جهان‬ ‫نفت و سياست خارجى‬ ‫پالايشــگاه آبــادان‪ ،‬كيــي از‬ ‫در پـى ناتوانـى مالـى دولـت تريكـه بـرای خريـد نفـت‪ ،‬ايـران بـه طـور موقـت‬ ‫بزرگ‌تريــن پالايشــگا‌ههاي جهــان‪،‬‬ ‫بــا فعالیــت ‪ 28‬هــزار کارگــر و‬ ‫بـه تريكـه نفـت فروخـت و در مقابـل كالا وارد کـرد‪.‬‬ ‫کارمنــد‪ ،‬روزانــه ‪ 460‬هــزار بشــكه‬ ‫محمــد يگانــه‪ ،‬وزيــر مشــاور‪ ،‬در خاطــرات خــود م ‌يگويــد‪« :‬وقتــى ديديــم‬ ‫نفـت خـام تصفيـه م ‌یکـرد‪ .‬روزانـه‬ ‫وضـع تريكـه از نظـر ارزى خيلـى بـد شـده و گرفتـارى خيلـى شـديدى دارنـد‪،‬‬ ‫‪ 130‬ميليــون فــوت مكعــب گاز بــه‬ ‫خودمـان را موظـف دانسـتيم بـا همسـاي ‌همان همـكارى و بـه او كمـك كنيـم‪.‬‬ ‫ایــن پالایشــگاه تزریــق م ‌یشــد‪.‬‬ ‫مــا مطالعـه كرديــم‪ ،‬ديديــم اينهــا تقريبــاً هفتــاد‪ ،‬هشـتاد درصــد درآمــدی را‬ ‫کــه از طریــق صــادرات بــه دســت م ‌یآورنــد‪ ،‬صــرف خريــد نفــت مي‌شــود‪،‬‬ ‫مـا هـم ظرفيـت توليـد زيـادى داشـتيم‪ ،‬دیدیـم م ‌یتوانیـم كيـی‪ ،‬دو ميليـون‬ ‫تـن بيشـتر توليـد كنيـم و بدهيـم بـه اينهـا‪ .‬مـن بـه شـاه گفتـم‪ ،‬شـاه گفتنـد‬ ‫فكـر خوبـى اسـت‪ .‬سفيرشـان را خواسـتم و موضـوع را گفتـم‪ .‬بلافاصلـه‪ ،‬وزيـر‬ ‫برنامه‌شـان را فرسـتادند ايـران‪ .‬مـا از ايـن طريـق بـه تريكـه كمـك كرديـم كـه‬ ‫يـك مقـدار نفـت بدهيـم‪ ،‬در مقابلـش كالا بخريـم‪ .‬ايـن كالا را هـم در عـرض‬ ‫پنـج سـال بخريـم و سـيمان‪ ،‬گوشـت‪ ،‬گنـدم و از ايـن قبيـل كالاهـا بگيريـم‪».‬‬ ‫‪554‬‬

‫‪ 1356‬شمسی ‪ 1977 /‬میلادی‬ ‫درآمد نفت‪ ،‬یک هزار و ‪ 497‬میلیارد و ‪ 800‬میلیون ریال‬ ‫خــط لول ‌ههــای فــراورده نفتــی انشــعابي از مركــز انتقــال نفــت▪‬ ‫نائيـن بـه انبـار نفـت نائيـن‪ ،‬شـاهرود ‪ -‬عل ‌يآبـاد ‪ -‬گـرگان‌‪ -‬گنبـد و‬ ‫همچنیـن سـه رشـته خـط لول ‌ههـای فـراورده نفتـی از مركـز انتقـال‬ ‫نفـت يـزد بـه انبـار نفـت يـزد احـداث شـد‪.‬‬ ‫‌ از سال ‪ ،1353‬ميانگين سالانه درآمد نفت ‪ 72/3‬درصد افزایش یافت‪▪.‬‬ ‫بودجـه کل کشـور بـه ‪ 2/4‬هـزار ميليـارد ريـال رسـيد و نسـبت بـه▪‬ ‫رقـم مشـابه در سـال ‪ 1349‬حـدود ‪ 6‬برابـر شـد‪.‬‬ ‫کل ذخایـر نفـت و گاز جهـان بـه ترتیـب ‪ 6/419‬میلیـارد بشـکه و▪‬ ‫‪ 65/881‬تریلیـون مترمکعـب اعـام شـد‪ .‬از ایـن میـزان‪ ،‬حـدود ‪۴۳۸‬‬ ‫میلیـارد بشـکه نفـت و ‪ ۲۲‬تریلیـون مترمکعـب گاز را کشـورهای عضـو‬ ‫اوپــک تولیــد م ‌یکردنــد‪.‬‬ ‫‌ قیمـت گاز صادراتـی ایـران بـه شـوروی بـه ‪ ۷۶‬سـنت رسـید کـه در▪‬ ‫مقایسـه بـا سـال ‪ ،۱۳۵۰‬حـدود ‪ ۳00‬درصـد افزایـش داشـت‪.‬‬ ‫‌ مصـرف نفـت سـفيد كاهـش یافـت و بـه ‪ 20/5‬درصـد از مجمـوع▪‬ ‫فراورد‌ههــاي نفتــي رســید‪.‬‬ ‫‌ صادرات فراورده‌هاي نفتي‪ :‬روزانه ‪ 212‬هزار بشكه‬ ‫‌ ظرفيت پالايشگاه آبادان‪ 28/4 :‬ميليون تن▪▪‬ ‫‌ مصرف گاز مايع‪ 2/8 :‬درصد مجموع فراورده‌هاي نفتي‬ ‫‌ مصرف نفت‌گاز‪ 31 :‬درصد▪‬ ‫‌ مصرف نفت كوره‪ 21 :‬درصد▪▪‬ ‫‌ تعداد وسايل نقليه‪ 1/6 :‬ميليون دستگاه▪‬ ‫‪ 6‬فروردین‬ ‫‌ نـرخ بنزيـن سـوپر هـر ليتـر ‪ 2/5‬ريـال و بنزيـن معمولـي هـر ليتـر ‪▪2‬‬ ‫‪555‬‬

‫افزایــش نــرخ بنزیــن و مــواد‬ ‫تقویم تاریخ صنعت نفت ایران‪ -‬جلد اول(‪ 1280‬تا ‪)1357‬‬ ‫نفتــی‬ ‫ريـال افزايـش یافـت‪.‬‬ ‫طــرح افزایــش نــرخ بنزیــن و دیگــر‬ ‫مــواد نفتــی بــه اجــرا درآمــد و بــر‬ ‫‌ در تبريــز‪ 720 ،‬هــزار ليتــر بنزيــن فروختــه شــد‪ .‬در اصفهــان نيــز‪▪،‬‬ ‫اســاس آن‪ ،‬بنزیــن ســوپر هــر لیتــر‬ ‫‪ 10‬ریـال و بنزیـن عـادی هـر لیتـر ‪8‬‬ ‫مــردم بــا گالــن و پي ‌تهــاي حلبــي بــه جايگا‌ههــاي فــروش بنزيــن‬ ‫ریـال فروختـه شـد‪ .‬همچنیـن تصویـب‬ ‫هجـوم بردنـد تـا بنزيـن بخرنـد‪ .‬فروشـندگان بنزيـن گفتنـد كـه طـی ‪8‬‬ ‫شــد کــه هــر ســال ‪ 2‬ریــال بــه ایــن‬ ‫نـرخ افـزوده شـود‪ .‬در پـی اجـرای ایـن‬ ‫ســاعت‪ ،‬بــه انــدازه يــك هفتــه بنزيــن فروختنــد‪.‬‬ ‫طــرح مالــكان خودروهــای عمومــی و‬ ‫‪ 7‬فروردین‬ ‫تاكسـي‌‪ ،‬دفترچـه كوپـن دوازده‌ماهـه‬ ‫طـرح افزایـش نـرخ بنزیـن و دیگـر مـواد نفتـی بـه اجـرا درآمـد و بـر▪‬ ‫دريافــت كردنــد‪.‬‬ ‫اسـاس آن‪ ،‬بنزیـن سـوپر هـر لیتـر ‪ 10‬ریـال و بنزیـن عـادی هـر لیتـر ‪8‬‬ ‫ریـال فروختـه شـد‪ .‬همچنیـن تصویـب شـد کـه هـر سـال ‪ 2‬ریـال بـه‬ ‫ایـن نـرخ افـزوده شـود‪.‬‬ ‫‌ مالـكان خودروهـای عمومـی و تاكسـي‪ ‌،‬از ایـن تاریـخ بـا كارت ماليكـت▪‬ ‫و مراجعـه بـه مناطـق یازده‌گانـه راهنمايـي و رانندگـی‪ ،‬دفترچـه كوپـن‬ ‫دوازد‌هماهـه دريافـت كردنـد‪.‬‬ ‫‪ 18‬فروردين‬ ‫تاكسـی‌ها و كراي ‌ههـاي پـكا نارنجـي تـا آخـر فروردي ‌نمـاه و صاحبـان‬ ‫وان ‌تبــار تــا ســيزده فرورديــن كوپــن ماب ‌هالتفــاوت قيمــت بنزيــن را‬ ‫دریافـت کردنـد‪.‬‬ ‫‪ 29‬فروردين‬ ‫اطلاعیه دانشکده نفت آبادان‬ ‫داوطلبـان ‪ 4‬رشـته دانشـكده نفـت آبـادان فقـط تـا ‪ 18‬خـرداد امسـال‬ ‫فرصــت دارنــد درخواســت خــود را بــراي اخــذ درخواســت‌نامه شــركت‬ ‫در امتحان‌هــاي ورودي و مصاحبــه حضــوري بــه كميتــه پذيــرش‬ ‫ارسـال كننـد‪ .‬ميانگيـن معـدل دوره دوم دبيرسـتان بايـد از ‪ 15‬بيشـتر‬ ‫و ميانگيــن نمره‌هــاي دروس فيزيــك‪ ،‬شــيمي‪ ،‬مكانيــك‪ ،‬رياضيــات‬ ‫(جبــر‪ ،‬هندســه‪ ،‬مثلثــات) امتحانــات نهائــي ششــم متوســطه نبايــد از‬ ‫‪ 16‬كمتــر باشــد‪.‬‬ ‫ارديبهشت◌‬ ‫صـادرات مسـتقيم نفـت ايـران از ‪ 2‬ميليـون بشـكه در روز فراتـر رفـت و‬ ‫بـه ‪ 2‬میلیـون و ‪ 224‬هـزار بشـكه رسـيد‪.‬‬ ‫‪ 4‬ارديبهشت‬ ‫وزارت نيــرو ســاخت ‪ 40‬نيــروگاه گازي بــراي افزايــش توليــد بــرق در‬ ‫‪556‬‬

‫سال ‪1356‬‬ ‫کشــور را آغــاز کــرد کــه بــه ایــن ترتیــب‪ ،‬تعــداد نيروگا‌ههــاي گازي‬ ‫كشــور بــه ‪ 72‬می‌رســيد‪ .‬مقــرر شــد‪ ،‬ايــن نيروگا‌ههــا در بندرعبــاس‪،‬‬ ‫يـزد‪ ،‬چابهـار‪ ،‬سرچشـمه‪ ،‬سـبزوار‪ ،‬ري‪ ،‬اهـواز‪ ،‬كرمانشـاه‪ ،‬رشـت‪ ،‬تبريـز‪،‬‬ ‫بوشــهر‪ ،‬اصفهــان‪ ،‬تهــران (فر ‌حآبــاد)‪ ،‬لوشــان (رشــت)‪ ،‬شـاهي و مشــهد‬ ‫سـاخته شـود‪.‬‬ ‫‪ 5‬ارديبهشت‬ ‫پرويـز مينـا‪ ،‬مديـر امـور خارجـي شـركت ملـي نفـت ايـران‪ ،‬اظهـار کـرد‪:‬‬ ‫«ايـران مي‌خواهـد سـالي يـك ميليـارد دلار نفـت بـه برزيـل صـادر و در‬ ‫عـوض از آن كشـور كالا وارد كنـد‪ ».‬او در ادامـه افـزود‪« :‬از پيشـنهاد كارتر‬ ‫بـراي كاهـش مصـرف نفـت اسـتقبال کنیـم و معتقدیـم کـه قيمـت نفـت‬ ‫بايـد بشـكه‌اي ‪ 20‬دلار باشـد‪».‬‬ ‫‪ 1‌ 8‬ارديبهشت‬ ‫اساسـنامه شـركت ملـي نفـت ایـران در مجلـس شـورای ملـی تصویـب و‬ ‫بـه مجلـس سـنا ارسـال شـد‪.‬‬ ‫‪ 20‬اردیبهشت‬ ‫نورمــان فيلــك (‪ ،)Norman Fileck‬اقتصــاددان و ناي ‌برئيــس بانــك‬ ‫مركــزي امريــكا‪ ،‬بــه مطبوعــات گفــت‪« :‬بعــد از ســال ‪ ،1973‬صــادرات‬ ‫امريـكا بـه كشـورهاي عضـو اوپـك تقريبـاً ‪ 250‬درصـد افزايـش داشـته‬ ‫اس ـت‪».‬‬ ‫‪ 22‬اردیبهشت‬ ‫ایران و بلوک شرق‬ ‫نماينــده بازرگانــي شــوروي در ايــران گفــت‪« :‬شــوروي رقيــب نفتــي‬ ‫ايـران نيسـت‪ ،‬بلكـه بـه نفـت ايـران نيـاز دارد‪ ».‬او همچنیـن اضافـه كـرد‪:‬‬ ‫«شـوروي بـراي خريـد نفـت‪ ،‬پيشـنهادهایی بـه ايـران داده اسـت‪».‬‬ ‫‪ 2‌ 8‬ارديبهشت‬ ‫امیـر عبـاس هويـدا‪ ،‬نخسـ ‌توزير‪ ،‬در ضيافـت سـالانه انجمـن نفـت ايـران‬ ‫گفــت‪« :‬در سياســ ‌تهاي نفتــي ايــران‪ ،‬منافــع بشــريت محفــوظ اســت‪».‬‬ ‫همچنيـن‪ ،‬منوچهـر اقبـال در ايـن ضيافـت گـزارش داد‪« :‬صنعـت نفـت‬ ‫ايـران در سـال گذشـته موفـق بـه حفـر ‪ 38‬حلقـه چـاه اكتشـافي‪ ،‬كشـف ‪3‬‬ ‫ميـدان نفتـي و ‪ 5‬ميـدان گازي شـده و مطالعـات مقدمـات احـداث شـا‌هلوله‬ ‫سـوم گازي از جنـوب بـه مناطـق غربـي كشـور نيـز آغـاز شـده اسـت‪».‬‬ ‫‪557‬‬

‫تقویم تاریخ صنعت نفت ایران‪ -‬جلد اول(‪ 1280‬تا ‪)1357‬‬ ‫‪ 3‬خرداد‬ ‫‌‌ بــر اســاس قــرارداد منعقدشــده میــان نماينــدگان كارگــران صنعــت▪‬ ‫نفـت (شـركت ملـي نفـت ايـران‪ ،‬شـركت ملـي گاز و شـركت ملـي صنايـع‬ ‫پتروشـيمي) بـا نماينـدگان شـركت ملـي نفـت ايـران‪ ،‬دسـتمزد كارگـران‬ ‫‪ 16/6‬درصـد و مزايـاي آنهـا ‪ 5/5‬درصـد افزايـش يافـت‪.‬‬ ‫‌‌ مطبوعــات نوشــتند‪« :‬بخــش بازاريابــي و فــروش شــركت ملــي نفــت▪‬ ‫قدرتمندتــر م ‌يشــود‪».‬‬ ‫‌ شــركت نفــت بــراي اولي ‌نبــار صــادرات مســتقيم خــود را بــه بالاتــر▪‬ ‫از مــرز يــك ميليــون بشــكه در روز رســاند‪ .‬انتظــار مي‌رفــت در ایــن‬ ‫سـال صـادرات مسـتقيم نفـت ايـران بـه بيـش از ‪ 7‬ميليـارد دلار‪ ،‬یعنـی‬ ‫يك‌ســوم درآمــد كل نفــت ايــران‪ ،‬برســد‪ .‬دو ســوم ديگــر از ســوی‬ ‫شــرك ‌تهاي عضــو كنسرســيوم (اســکو) صــادر شــد‪.‬‬ ‫‪ 7‬خرداد‬ ‫كميســيون امــور اقتصــادي و دارايــي ســنا اســاس‌نامه شــركت ملــي‬ ‫نفــت ايــران را بررســي کــرد و بــه ســبب تغييراتــی کــه در آن داده‬ ‫شـده بـود‪ ،‬لايحـه پـس از تصويـب مجـدد بـه مجلـس شـوراي ملـي‬ ‫فرســتاده شــد‪.‬‬ ‫‪ 10‬خرداد‬ ‫تــا پايــان امســال ‪ 20‬هــزار واحــد مســكوني و تجــاري شــمال تهــران‬ ‫لوله‌كشــي گاز خواهــد شــد‪ .‬ايــن طــرح ‪ 50‬درصــد مجمــوع انشــعاباتي‬ ‫اســت كــه در مرحلــه لولــه كشــي گاز خانگــي بــه شــمال تهــران داده‬ ‫خواهــد شــد‪.‬‬ ‫‪ 13‬خرداد‬ ‫جمشـيد آمـوزگار‪ ،‬رئيـس هيئـت نمايندگـي تهـران‪ ،‬در كنفرانـس شـمال‬ ‫و جنـوب در پاريـس گفـت‪« :‬افزايـش تدريجـي قيمـت نفـت در اوپـك‪،‬‬ ‫هــم بــراي جبــران تــورم كالاهــاي خريداري‌شــده از بــازار غربــي و هــم‬ ‫بـراي نجـات جهـان در پايـان قـرن كنونـي و كمـك بـه تـاش كشـورها‬ ‫بـراي پيداكـردن انـرژي اسـت‪».‬‬ ‫‪ 17‬خرداد‬ ‫نفت و مجلس‬ ‫اسـا ‌سنامه شـرکت ملـی نفـت ایـران در مجلـس شـورای ملـی تصویـب‬ ‫‪558‬‬

‫سال ‪1356‬‬ ‫افزایـش سـرمایه شـرکت ملـی‬ ‫نفـت‬ ‫شـد‪ .‬ایـن اسـاس‌نامه سـه فصـل داشـت‪ :‬فصـل اول شـامل ‪ 3‬مـاده‪ ،‬بـا‬ ‫موضـوع کلیـات و سـرمایه؛ فصـل دوم دربرگیرنـده ‪ 12‬مـاده‪ ،‬بـا موضـوع‬ ‫اســا ‌سنامه شــرکت ملــی نفــت‬ ‫وظایــف حقــوق و اختیــارات شــرکت؛ فصــل ســوم‪ ،‬شــامل‪ 51‬مــاده بــا‬ ‫ایــران در مجلــس شــورای ملــی‬ ‫تصویــب شــد و ســرمايه شــركت‬ ‫موضـوع قانـون ارکان شـرکت‪.‬‬ ‫ملــي نفــت ايــران کــه يــك‬ ‫ســرمايه شــركت ملــي نفــت ايــران يــك ميليــارد تومــان بــود كــه بــا‬ ‫ميليـارد تومـان بـود بـا تصويـب‬ ‫تصويــب اســاس‌نامه جديــد تــا ‪ 10‬ميليــارد تومــان افزايــش یافــت‪.‬‬ ‫اســاس‌نامه جديــد تــا ‪10‬‬ ‫ميليــارد تومــان افزايــش یافــت‪.‬‬ ‫‪ 25‬خرداد‬ ‫‌‌ شـركت ملـي پتروشـيمي اعـام كـرد‪ ،‬بـه علـت كمبـود بـرق شـبكه▪‬ ‫منطقـه‌اي و منظـم‌نبـودن آن در خوزسـتان‪ ،‬بعضـي از واحدهـاي توليـدي‬ ‫شــركت پتروشــيمي آبــادان تعطيــل شــد‪ .‬ايــن پتروشــيمي حــدود ‪15‬‬ ‫مـگاوات مصـرف بـرق داشـت‪.‬‬ ‫‌ جلســ ‌هاي بــراي بررســي تدويــن كتابــی دربــاره صنعــت نفــت ايــران▪‬ ‫بـا حضـور اميرعبـاس هويـدا در مركـز پژوهـش و نشـر فرهنـگ سياسـي‬ ‫دودمـان پهلـوي تشـيكل شـد‪.‬‬ ‫◌ تیر‬ ‫ســرعت برنامــه لوله‌كشــي گاز در تهــران بــه دلیــل مشــكلات ترافیکــی‬ ‫کاهـش یافـت‪.‬‬ ‫‪ 5‬تير‬ ‫طبــق برنامــه ششــم عمرانــي كشــور كــه در ســال ‪ 1357‬اجــرا شــد‪،‬‬ ‫شــركت پتروشــیمي بــا ســرمايه‌اي بالــغ بــر ‪ 3‬ميليــارد و ‪ 500‬ميليــون‬ ‫دلار بــه منظــور توســعه صنعــت پتروشــيمي‪ ،‬ســرماي ‌هگذاري كــرد کــه‬ ‫بـر ایـن اسـاس‪ ،‬مجمـوع سـرماي ‌هگذاري ايـران در پتروشـيمي بـه حـدود‬ ‫‪ 7‬ميليــارد دلار رســيد‪.‬‬ ‫‪ 8‬تير‬ ‫‌ شــركت پيمانــكاری ســهامي خــاص خدمــات كــه حــوزه فعالیتــش▪‬ ‫در زمينــه اكتشــاف و اســتخراج نفــت در جنــوب بــود‪ ،‬تصمیــم گرفــت‬ ‫تشــيكلات شــركت خــود را از تهــران بــه جنــوب منتقــل كنــد‪.‬‬ ‫‌‌ چنـد كشـور صادركننـده نفـت در اوپـك از جملـه الجزايـر‪ ،‬اكـوادور‪▪،‬‬ ‫گابـون‪ ،‬اندونـزي‪ ،‬ايـران‪ ،‬كويـت‪ ،‬نيجريـه‪ ،‬قطـر و ونزوئـا‪ ،‬اعـام كردنـد‬ ‫كـه از افزايـش ‪ 5‬درصـدی قيمـت نفـت منصـرف شـدند‪ .‬ليبـي و عـراق‬ ‫در ايـن تصميـم شـركت نداشـتند‪.‬‬ ‫‪559‬‬

‫تقویم تاریخ صنعت نفت ایران‪ -‬جلد اول(‪ 1280‬تا ‪)1357‬‬ ‫‪ 15‬تير‬ ‫مقدمـات اجـراي طـرح تزريـق گاز بـه چا‌ههـاي نفـت جنـوب كشـور‪ ،‬بـه‬ ‫ویـژه در شـهرها و مناطـق اهـواز‪ ،‬گچسـاران‪ ،‬آغاجـاری‪ ،‬مـارون‪ ،‬پازنـان‬ ‫و هفتـگل فراهـم شـد‪ .‬هزینـه انجـام ايـن طـرح‪ ،‬بيـش از ‪ 500‬ميليـون‬ ‫دلار اعـام شـد‪.‬‬ ‫‪ 21‬تير‬ ‫در كنفرانــس وزراي اوپــك‪ ،‬نماينــدگان ايــران و عربســتان اظهــار‬ ‫اميـدواري كردنـد كـه قيمـت نفـت در سـال ميـادي بعـد‪ ،‬ثابـت بمانـد‪.‬‬ ‫ايــن اجــاس در اســتكهلم برگــزار شــد‪.‬‬ ‫‪ 24‬تير‬ ‫جمشــيد آمــوزگار در یــک مصاحبــه تلويزيونــي در آلمــان گفــت‪« :‬در‬ ‫وضعيــت كنونــي‪ ،‬امــكان افزايــش قيمــت نفــت محــدود اســت و اگــر‬ ‫نقطــه عطفــي در اقتصــاد جهانــي پيــدا نشــود‪ ،‬افزايــش بهــاي نفــت‬ ‫اشــتباه اســت‪».‬‬ ‫‪ 5‬مرداد‬ ‫یــک قــرارداد نفتــی بیــن ایــران و افغانســتان بــه منظــور صــدور ‪110‬‬ ‫هــزار تــن مــواد نفتــی از ایــران بــه افغانســتان در کابــل امضــا شــد‪.‬‬ ‫‪ 9‬مرداد‬ ‫در نیویــورک اعــام شــد کــه شــرکت ملــی نفــت ایــران ســودآورترین‬ ‫شــرکت صنعتــی جهــان اســت‪.‬‬ ‫‪ 25‬مرداد‬ ‫ظرفیــت پالايشــگاه آبــادان بــ ‌ه عنــوان بزرگ‌تريــن پالايشــگاه صادراتــي‬ ‫جهـان‪ ،‬بـه ‪ 600‬هـزار بشـكه در روز خواهـد رسـید‪.‬‬ ‫‪ 15‬مهر‬ ‫حميــد طاهــري ســخنگوي ســازمان اوپــك اعــام كــرد‪« :‬اوليــن و‬ ‫بزرگ‌تريــن ســمينار نفتــي بــا عنــوان فعاليت‌هــاي فعلــي و آينــده‬ ‫شـركت‌هاي ملـي نفـت جهـان بـا حضـور ‪ 180‬متخصـص از كشـورهاي‬ ‫عضــو اوپــك‪ ،‬جهــان صنعتــي و ســاير كشــورهاي در حــال رشــد‪ ،‬روز‬ ‫دوشــنبه در ويــن گشــايش مي‌يابــد‪».‬‬ ‫‪ 18‬مهر‬ ‫عمليـات اكتشـاف و اسـتخراج در اسـتان‌هاي خراسـان‪ ،‬فـارس‪ ،‬سيسـتان‌‬ ‫‪560‬‬

‫سال ‪1356‬‬ ‫جهانگیر رئوفی‬ ‫در ســال ‪ 1309‬ش در قزویــن بــه‬ ‫و بلوچسـتان‪ ،‬كردسـتان و كـوه نمـك قـم در اسـتان مركـزي و بخشـی از‬ ‫دنیــا آمد‪.‬مدیــر مناطــق نف ‌تخیــز‬ ‫سلسـله‌ جبـال زاگـرس آغـاز شـد‪.‬‬ ‫طــی ســال‌های ‪ 1357‬تــا ‪1358‬‬ ‫‪ 19‬مهر‬ ‫بــود‪ .‬در ســال ‪1327‬بــه دانشــکده‬ ‫نفـت آبـادان راه یافـت و موفـق بـه‬ ‫ســاخت كارخان ‌ههــای ‪ 900‬و ‪ 1000‬در منطقــه پازنــان آغاجــاری بــه‬ ‫کسـب بـورس تحصیلـی در دانشـگاه‬ ‫دسـت شـركت ملـي نفـت ايـران بـه ترتیـب‪ 75 ،‬و ‪ 25‬درصـد پیشـرفت‬ ‫بیرمنــگام انگلســتان شــد‪ .‬ســال‬ ‫کـرد‪ .‬كارخانـه ‪ 900‬بـا گنجايـش ‪ 1500‬فـوت مكعـب اسـتاندارد گاز در‬ ‫‪ 1333‬لیسـانس خـود را از دانشـگاه‬ ‫بیرمنــگام در رشــته مهندســی‬ ‫روز‪ ،‬كيــي از بزرگ‌تريــن كارخان ‌ههــاي گاز مايــع جهــان بــود‪.‬‬ ‫نفــت گرفــت‪ .‬پــس از بازگشــت بــه‬ ‫‪ 7‬آبان‬ ‫ایـران‪ ،‬در اداره بهر‌هبـرداری شـرکت‬ ‫نفــت در آغاجــاری مشــغول بــه کار‬ ‫ایران و بلوک شرق‬ ‫شــد و بــه مــرور در مســئولیت‌های‬ ‫ايـران تصمیـم گرفـت‪ ،‬بهـاي گاز صادراتـي خـود را بـه شـوروي افزايـش‬ ‫مه ‌متــری‪ ،‬انجــام وظیفــه کــرد‪ .‬از‬ ‫دهــد‪ .‬ميــزان گاز صادراتــي ايــران بــه شــوروي بيــش از ‪ 10‬ميليــارد‬ ‫آذر ‪ 1356‬تــا اواســط ‪ 1357‬نایــب‬ ‫مترمكعـب و بهـای آن در حـدود ‪ 200‬ميليـون دلار بـود‪ .‬هيئتـي از مقامـات‬ ‫رئیــس هیئ ‌تمدیــره شــرکت‬ ‫سـهامی خـاص خدمـات نفـت ایـران‬ ‫شـوروي نیـز بـراي توافـق دربـارة قيمـت جديـد بـه تهـران آمدنـد‪.‬‬ ‫‪ 8‬آبان‬ ‫بــود ‪.‬‬ ‫مخـزن حرارتـي پالايشـگاه آبـادان كـه توليـد آن بنزيـن معمولـي بـود‪،‬‬ ‫منفجــر شــد‪ .‬در زمــان انفجــار‪ ،‬كارگــران و تكنيســين‌ها در پالايشــگاه‬ ‫مشـغول كار بودنـد كـه تعـدادي از آنهـا مجـروح شـدند‪ .‬ایـن آتش‌سـوزي‬ ‫هنگامـي رخ داد كـه ظرفيـت پالايشـگاه از ‪ 450‬هـزار بشـكه در روز بـه‬ ‫‪ 600‬هـزار بشـكه رسـيده و قـرار بـود بهر‌هبـرداري از آن در ‪ 15‬آبـان آغـاز‬ ‫شـود‪ .‬آتـش سـاعت ‪ 11:30‬دقيقـه خامـوش شـد‪.‬‬ ‫‪ 23‬آبان‬ ‫پنجميـن اجـاس كميتـه گاز اوپـك بـه پايـان رسـيد‪ .‬در اوليـن جلسـه‬ ‫ايــن اجــاس‪ ،‬محســن شــيرازي‪ ،‬مديــر برنامه‌ريــزي‪ ،‬پخــش و فــروش‬ ‫شـركت ملـي گاز ايـران‪ ،‬بـار دیگـر رئيـس كميتـه گاز اوپـك شـد‪ .‬در‬ ‫ايــن اجــاس‪ ،‬موضــوع صــدور گاز طبيعــي از طریــق خــط لولــه و گاز‬ ‫مايــع ال‪ .‬پــي‪ .‬جــي از كشــورهاي عضــو اوپــك بــه بازارهــاي جهــان‬ ‫بررسـي شـد‪.‬‬ ‫‪ 24‬آبان‬ ‫چـاه نفتـي دهلـران بـه بهره‌بـرداري‌رسـید‪ .‬از ایـن چـاه روزانـه ‪ 55‬هـزار‬ ‫بشـكه نفـت اسـتخراج می‌شـد‪.‬‬ ‫‪ 26‬آبان‬ ‫شـاه اعـام کـرد‪« :‬بـا توجـه بـه وضعيـت اقتصـاد جهـان‪ ،‬ايـران بـا ثبـات‬ ‫‪561‬‬

‫ایران و بلوک شرق‬ ‫تقویم تاریخ صنعت نفت ایران‪ -‬جلد اول(‪ 1280‬تا ‪)1357‬‬ ‫بــر اســاس پروتــكل جديــد‬ ‫همــكاري اقتصــادي بیــن ايــران و‬ ‫قيمـت نفـت در سـال آينـده موافقـت خواهـد كـرد‪».‬‬ ‫شـوروي كـه روز ‪ 26‬آذرمـاه ‪1356‬‬ ‫‪ 27‬آبان‬ ‫بــا حضــور محمــد يگانــه‪ ،‬وزيــر‬ ‫امــور اقتصــاد و دارايــي ايــران در‬ ‫شـاه در پايـان دوميـن دور مذاكـرات خـود بـا رئي ‌سجمهـور فرانسـه در‬ ‫مسـكو امضـا شـد‪ ،‬ايـران در مقابـل‬ ‫كاخ اليــزه بــه خبرنــگاران گفــت‪« :‬ايــران م ‌يتوانــد ســهم توليــد نفتــي‬ ‫خريــد كارخانــه ريخت ‌هگــري‪،‬‬ ‫خـود را تـا ‪ 6‬ميليـون بشـكه در روز افزايـش دهـد و عربسـتان سـعودي‬ ‫آهنگــري ماشــين‌كاري و كارخانــه‬ ‫ماشــي ‌نآلات معدنــي‪ ،‬نفــت و گاز‬ ‫م ‌يتوانـد بيـن ‪ 10‬تـا ‪ 20‬ميليـون بشـكه توليـد داشـته باشـد‪».‬‬ ‫بــه شــوروي فروخــت‪.‬‬ ‫◌ آذر‬ ‫مقــرر شــد‪ ،‬یــک گردهمایــی يــك‌روزه بــراي تبديــل نفــت كــوره بــه‬ ‫فراورده‌هــاي ســبك‌تر برگــزار شــود‪.‬‬ ‫‪ 4‬آذر‬ ‫منوچهر اقبال در ‪ 68‬سالگي در اثر سكته قلبي در تهران درگذشت‪.‬‬ ‫روز ‪ 5‬آذر مراســم تشــيیع پیکــر منوچهــر اقبــال از مســجد عالــي‬ ‫سپهســالار بــا تشــريفات خــاص برگــزار شــد‪.‬‬ ‫◌ دي‬ ‫بــا وجــود یــک ميليــون و ‪ 200‬هــزار خــودرو در تهــران‪ ،‬فقــط ‪109‬‬ ‫جايـگاه فـروش بنزيـن در ایـن شـهر وجـود داشـت‪ .‬گرانـي بيـش از حـد‬ ‫زميــن مانعـی بــرای ســرمایه‌گذاری بخـش خصوصـي در سـاخت پمـپ‬ ‫بنزيـن بـود‪.‬‬ ‫◌ بهمن‬ ‫مد ‌تزمـان لوله‌كشـي گاز تهـران کـه قـرار بـود ‪ 15‬سـال باشـد‪ ،‬بـه▪‬ ‫‪ 10‬سـال تقليـل پیـدا كـرد‪ .‬در ايـن مـدت‪ ،‬بـه ‪ 300‬هـزار واحد مسـكوني‬ ‫در شــمال تهــران در داخــل محــدوده و شــهرك‌هاي خــارج محــدوده‬ ‫انشـعاب گاز داده شـد‪.‬‬ ‫‌ در سـال گذشـته ميـادي صـادرات نفتـي ايـران حـدود ‪ 5/5‬درصـد▪‬ ‫كاهـش داشـت‪ ،‬ایـن در حالـي بـود كـه درآمـد نفتـي ايـران بالـغ بـر‬ ‫يــك ميليــارد دلار افزايــش داشــت‪.‬‬ ‫‌ بـا ‪ 3‬سـال تأخيـر‪ ،‬صدهـا يكلومتـر لولـه گاز زيـر خيابا ‌نهـاي تهـران▪‬ ‫احـداث شـد‪ .‬شـركت ملـي گاز ‪ 90‬درصـد از برنامـه لوله‌كشـي گاز شـمال‬ ‫تهـران را بـه پايـان رسـاند‪.‬‬ ‫‪ 23‬بهمن‬ ‫‌ مقـرر شـد از سـال ‪ 1357‬در تهـران بنزيـن بـدون سـرب توزيـع شـود‪▪.‬‬ ‫ســال ‪ ،1355‬بيــش از ‪ 240‬هــزار يكلــو ســرب هــواي تهــران را آلــوده‬ ‫‪562‬‬

‫سال ‪1356‬‬ ‫کـرد‪.‬‬ ‫كل تولیـد نفـت خـام ايـران در بهم ‌نمـاه ‪ 5/2‬ميليـون بشـكه در روز▪‬ ‫بـود كـه نسـبت بـه مـاه پیـش از آن ‪ 18‬درصـد كاهـش داشـت‪.‬‬ ‫‪ 2‌ 6‬بهمن‬ ‫بـا اجـازه شـاه‪ ،‬فـرخ نج ‌مآبـادي بـه سـمت قائ ‌ممقـام رئيـس هيئ ‌تمديـره و‬ ‫مديـر امـور فنـي شـركت ملـي نفـت و همچنيـن حسـنعلي مهران به سـمت‬ ‫مديـر امـور اقتصـادي و بازرگانـي شـركت ملـي نفـت منصوب شـدند‪.‬‬ ‫‪ 29‬بهمن‬ ‫نفت و مجلس‬ ‫كميسـيون بودجـه مجلـس شـوراي ملـي اعتبـارات شـركت ملـي نفـت‬ ‫ايــران و ســازمان‌هاي وابســته بــه آن را بررســي و تصويــب كــرد‪.‬‬ ‫هوشــنگ انصــاري‪ ،‬رئيــس هيئت‌مديــره و مديرعامــل اعتبــارات شــركت‬ ‫ملــي نفــت ايــران اظهــار کــرد‪« :‬ميــزان ذخايــر شناخته‌شــده ايــران‬ ‫تقريبــاً ‪ 60‬ميليــارد بشــكه اســت‪ ...‬طبــق اوامــر شــاه‪ ،‬بايــد در مصــرف‬ ‫نفـت صرفه‌جويـي شـود‪ .‬برنامـه ك ‌منظيـر و وسـيعي بـراي توليـد انـرژي‬ ‫اتمــي داريــم كــه بــا اجرائي‌كــردن آن تــا بیســت ســال ديگــر انــرژي‬ ‫اتمـي ‪ 13‬درصـد و گاز ‪ 33‬درصـد انـرژي مـورد نيـاز كشـور را تأميـن‬ ‫خواهـد كـرد‪ .‬مصـرف سـوخت مايـع در حـال حاضـر ‪ 580‬هـزار بشـكه در‬ ‫روز اسـت كـه بـه ‪ 2‬ميليـون بشـكه خواهـد رسـيد‪ ...‬تعـداد جايگا‌ههـاي‬ ‫فـروش بنزيـن كـم اسـت و اقداماتـی گسـترده‌ و مـدرن بـرای آن انجـام‬ ‫داده م ‌یشــود‪ ...‬در حــال حاضــر‪ ،‬در برابــر ‪ 37‬هــزار كارمنــد و كارگــر‬ ‫شـركت ملـي نفـت فقـط چنـد نفـر خارجـي در سيسـتم مشـغول فعاليـت‬ ‫هس ـتند‪».‬‬ ‫باقــر مســتوفي‪ ،‬مديرعامــل شــركت ســهامي پتروشــيمي و مصدقــي‪،‬‬ ‫مديرعامـل گاز ايـران نيـز فعالي ‌تهـاي ايـن دو شـركت را شـرح دادنـد‪.‬‬ ‫مصدقـي گفـت‪« :‬برنامـه احـداث خـط لولـه دوم گاز از اول فرورديـن آغـاز‬ ‫شــده کــه تــا ‪ 3‬ســال ديگــر بــه بهر‌هبــرداري مي‌رســد‪ ...‬مــا در طــی ‪3‬‬ ‫ســال در تهــران ‪ 300‬يكلومتــر لولــه‌ كشــيدیم و در مشــهد‪ ،‬اصفهــان و‬ ‫شـيراز نيـز فعاليـت خـود را آغـاز كرده‌ايـم‪ ...‬امـروز‪ ،‬در سراسـر كشـور ‪3‬‬ ‫ميليـون خانـوار مصرف‌كننـدة گاز داريـم كـه يـك ميليـون آنهـا سـاکن‬ ‫تهـران هسـتند‪».‬‬ ‫‪563‬‬

‫تقویم تاریخ صنعت نفت ایران‪ -‬جلد اول(‪ 1280‬تا ‪)1357‬‬ ‫‪ 30‬بهمن‬ ‫برنامه لوله‌كشي گاز مناطق تهران‬ ‫مناطــق ‪ 6‬و ‪ 7‬تــا پايــان شــ ‌شماهه اول ســال ‪1357‬؛ مناطــق ‪ 1‬و ‪ 2‬تــا‬ ‫پايـان سـال ‪1357‬؛ منطقـه ‪ 8‬تـا پايـان سـال ‪1358‬؛ مناطـق ‪ 4 ،3‬و ‪5‬‬ ‫تـا پايـان نيمـه اول سـال ‪1359‬؛ مناطـق ‪ 11 ،10 ،9‬و ‪ 13‬تـا آخـر سـال‬ ‫‪1360‬؛ منطقـه ‪ 14‬تـا آخـر نيمـه اول سـال ‪1361‬؛ منطقـه ‪ 15‬تـا پايـان‬ ‫ســال ‪1363‬؛ «شهســتان پهلــوي» در آخــر ســال ‪1364‬؛ منطقــه ‪ 16‬در‬ ‫آخـر سـال ‪ 1365‬و منطقـه ‪ 17‬در آخـر سـال ‪( ،1366‬پايـان سـال دهـم)‪.‬‬ ‫شـركت ملـي گاز تـا ایـن تاریـخ‪ 19 ،‬هـزار و ‪ 98‬انشـعاب گاز داده بـود كـه‬ ‫تعـدادي از آنهـا در جنـوب شـهر (كـوي نهـم آبـان‪ ،‬عل ‌يآبـاد‪ ،‬ناز ‌يآبـاد)‬ ‫و تعـداد اندکـی در كـوي گيشـا‪ ،‬اميرآبـاد‪ ،‬جـردن‪ ،‬آريامهـر و جمشـيدآباد‬ ‫بـود كـه در ایـن نواحـي ‪ 8‬هـزار و ‪ 364‬مصرف‌كننـده گاز وجـود داشـت‪.‬‬ ‫◌ اسفند‬ ‫‪ 1‬اسفند‬ ‫فــرخ نج ‌مآبــادي‪ ،‬قائم‌مقــام رئیــس هیئت‌مدیــره و امــور فنــی شــرکت‬ ‫ملـی نفـت در زمينـة «توليـد فـولاد از طريـق احيـای مسـتقيم در ايـران‬ ‫و توسـعه فنـاوری آن» در هتـل اینترکنتیننتـال سـخنراني كـرد‪ .‬در ایـن‬ ‫سـخنراني‪ ،‬بيـش از ‪ 250‬نفـر از اعضـاي انجمـن نفـت حضـور داشـتند‪.‬‬ ‫‪ 13‬اسفند‬ ‫مذاكرات ايران و كنسرسيوم براي تجديدنظر در قرارداد فروش نفت آغاز شد‪.‬‬ ‫‪ 16‬اسفند‬ ‫‌ ویــدا حدائــق‪ ،‬اوليــن مهنــدس نفــت زن پــس از فارغ‌التحصيلــی‪ ،‬از▪‬ ‫امريــكا بــه ايــران آمــد‪ .‬او در ســاختمان شــماره ‪ 1‬شــركت ملــي نفــت‬ ‫ايــران در تهــران مشــغول بــه كار شــد‪.‬‬ ‫‌‌ ســمينار كــود شــيميایي بــا ســخنراني باقــر مســتوفي‪ ،‬رئيــس▪‬ ‫هيئت‌مديــره و مديرعامــل صنايــع پتروشــيمي برگــزار شــد‪.‬‬ ‫‌‌ ادامـه مذاكـرات كارشناسـانه شـركت ملـي نفـت بـا كنسرسـيوم ايـران‪▪،‬‬ ‫مهم‌تريــن موضــوع‪ ،‬تعييــن ميــزان نفــت خامــي بــود كــه كنسرســيوم‬ ‫ســالانه از ايــران م ‌یخریــد‪ .‬خريــد فراورد‌ههــاي پالايشــگاه آبــادان و‬ ‫مـدت قـرارداد جديـد و فعاليـت شـركت خدمـات نفـت و چنـد موضـوع‬ ‫ديگــر در کمیتــة فرعــی ایــن دور از مذاکــرات بررســي شــد‪ .‬در ايــن‬ ‫كميتــه‪ 13 ،‬كارشــناس برجســته نفتــي حضــور داشــتند‪.‬‬ ‫‪564‬‬

‫سال ‪1356‬‬ ‫پالايشــگاه تبريــز آغــاز بــه‬ ‫كار كــرد‬ ‫‪ 20‬اسفند‬ ‫هوشـنگ انصـاري اعـام کـرد‪« :‬ظرفيـت نـاوگان نفت‌كـش ايـران بـه ‪10‬‬ ‫ظرفيــت اســمی ایــن پالایشــگاه‬ ‫‪ 80‬هــزار بشــكه در روز (ســالانه‬ ‫ميليـون تـن افزايـش خواهـد يافـت‪».‬‬ ‫‪ 4‬ميليــون تــن) بــود‪ .‬عــاوه‬ ‫‪ 26‬اسفند‬ ‫بــر تصفیــه روزانــه ‪ 110‬هــزار‬ ‫بشــکه نفــت خــام‪ ،‬گاز مایــع‪،‬‬ ‫‌‌ پالايشـگاه تبريـز آغـاز بـه كار كـرد‪ .‬ظرفيـت اسـمی ایـن پالایشـگاه▪‬ ‫بنزیــن‪ ،‬بنزیــن ســوپر‪ ،‬ســوخت‬ ‫جــت‪ ،‬انــواع حــال نفــت و گاز‪،‬‬ ‫‪ 80‬هـزار بشـكه در روز (سـالانه ‪ 4‬ميليـون تـن) بـود‪ .‬عـاوه بـر تصفیـه‬ ‫نفــت کــوره و قیــر و گوگــرد از‬ ‫روزانـه ‪ 110‬هـزار بشـکه نفـت خـام‪ ،‬گاز مایـع‪ ،‬بنزیـن‪ ،‬بنزیـن سـوپر‪،‬‬ ‫دیگـر فراورد‌ههـای تولیـدی ایـن‬ ‫سـوخت جـت‪ ،‬انـواع حـال نفـت و گاز‪ ،‬نفـت کـوره و قیـر و گوگـرد از‬ ‫پالایشــگاه بــود‪.‬‬ ‫دیگــر فراورد‌ههــای تولیــدی ایــن پالایشــگاه بــود‪.‬‬ ‫‌ واحــد هــای طــرح توســعه مجتمــع شــيميايي شــاهپور‪ ،‬در بنــدر▪‬ ‫شـاهپور‪ ،‬بـا حضـور شـاه گشـايش يافـت‪ .‬در ايـن مراسـم‪ ،‬وزيـر دربـار و‬ ‫تنـی چنـد از وزيـران و رئيـس هيئ ‌تمديـره و مديرعامـل شـركت ملـي‬ ‫نفــت ايــران‪ ،‬رئيــس و مديــران شــركت صنايــع پتروشــيمي و اســتاندار‬ ‫خوزســتان و گروهــي ديگــر از افــراد برجســته حضــور داشــتند‪.‬‬ ‫در ایــن مراســم باقــر مســتوفي‪ ،‬مديرعامــل صنايــع پتروشــيمي‪ ،‬گفــت‪:‬‬ ‫«بـا اجـراي طـرح توسـعه‪ ،‬قـدرت توليـد ايـن واحـد ‪ 2/5‬برابـر شـده و‬ ‫ايـن مجتمـع تاكنـون بيـش از ‪ 600‬ميليـون دلار صرف ‌هجويـي ارزي بـراي‬ ‫كشـور داشـته اسـت‪».‬‬ ‫طـرح اوليـه ايـن مجتمـع شـيميايي در سـال ‪ 1346‬بـا سـرمايه ‪ 232‬ميليون‬ ‫دلار آغــاز و ســال ‪ 1349‬تكميــل شــد‪ .‬پيمانــكار اصلــي طــرح توســع ‌هاي‬ ‫شــركت «‪ »Stone & Webster‬بــود‪ ،‬امــا ‪ 54‬پيمانــكار فرعــي بــرای‬ ‫طراحـي‪ ،‬مهندسـي و سـاخت آن همـکاری داشـتند‪ .‬سـاخت ايـن پـروژه کـه‬ ‫بـه دسـت ‪ 7‬هـزار و ‪ 500‬كارگـر و كارمنـد ايرانـي و ‪ 120‬كارمنـد خارجـي‬ ‫بـه انجـام رسـید‪ ،‬حـدود ‪ 255‬ميليـون سـاعت كار زمـان بـرد‪.‬‬ ‫مجتمـع شـيميايي شـاهپور در ‪ 7‬سـال‪ ،‬هـم بخـش عمـدة كـود مـورد‬ ‫نيــاز كشــور را تأمیــن‪ ،‬هــم محصــولات خــود را بــه بــازار بي ‌نالمللــي‬ ‫عرضـه کـرد‪ .‬مقـدار كـود شـيميايي تحوي ‌لداد‌هشـده بـه شـركت پخـش‬ ‫كــود بــر اســاس قيمــت بي ‌نالمللــي برابــر ‪ 470‬ميليــون دلار و مبلــغ‬ ‫خالــص دريافتــي از بابــت فــروش بي ‌نالمللــي حــدود ‪ 130‬ميليــون دلار‬ ‫بــود‪ .‬در ایــن طــرح‪ ،‬بیــش از ‪ 352‬ميليــون دلار (حــدود ‪ 24/9‬ميليــارد‬ ‫ريـال) سـرماي ‌هگذاري شـد كـه ‪ 327‬ميليـون دلار (حـدود ‪ 23/3‬ميليـارد‬ ‫ريـال) بـرای توسـعه و ‪ 25‬ميليـون دلار (حـدود ‪ 1/7‬ميليـارد ريـال) آن‬ ‫‪565‬‬

‫دســتگاه تقطيــر نفــت خــام‬ ‫تقویم تاریخ صنعت نفت ایران‪ -‬جلد اول(‪ 1280‬تا ‪)1357‬‬ ‫شــماره ‪ 85‬پالايشــگاه آبــادان‬ ‫بــرای ســاخت منــازل جديــد بــراي ســكونت كاركنــان مجتمــع هزینــه‬ ‫گشــايش يافــت‬ ‫شـد‪ .‬ايـن مجتمـع ‪ 2‬هـزار و ‪ 300‬نفـر كارگـر و كارمنـد داشـت‪.‬‬ ‫فراورده‌هــای ایــن دســتگاه کــه‬ ‫بــرای ایجــاد آن‪ 4 ،‬ميليــارد ريــال‬ ‫ظرفيت واحدهای مجتمع پس از توسعه (روزانه)‪:‬‬ ‫ســرمايه‌گذاري شــد‪ ،‬عبــارت بــود از‪:‬‬ ‫نفــت ســبك‪ ،‬نفــت ســنگين‪ ،‬نفــت‬ ‫• واحد اسيد فسفركي از ‪ 450‬به ‪ 850‬تن‬ ‫• واحد اوره از ‪ 500‬به ‪ 750‬تن‬ ‫چــراغ‪ ،‬نفــ ‌تگاز و نفــت كــوره‪.‬‬ ‫•‌ واحد فسفات دي آمونيوم از ‪ 450‬به ‪ 850‬تن‬ ‫واحدهاي جديد مجتمع (روزانه)‪:‬‬ ‫• واحد تصفيه گاز با ظرفيت ‪ 55‬ميليون فوت مكعب گاز شيرين‬ ‫• واحد توليد گوگرد با ظرفيت ‪ 770‬تن‬ ‫• دو واحد اسيد سولفوركي با ظرفيت ‪ 950‬تن‬ ‫• واحد فسفات مونو آمونيوم با ظرفيت ‪ 600‬تن‬ ‫• واحد آمونياك با ظرفيت ‪ 1000‬تن‬ ‫ظرفیت انبارهاي توسعه‌يافته مواد خام‪:‬‬ ‫• انبار سنگ فسفات ‪ 170‬هزار تن‬ ‫• انبار آمونياك ‪ 60‬هزار تن‬ ‫• انبار اوره فله ‪ 66‬هزار تن‬ ‫• انبار فسفات دي آمونيوم فله ‪ 28‬هزار تن‬ ‫• انبار فسفات مونو آمونيوم فله ‪ 8‬هزار تن‬ ‫• انبار محصولات يكسه‌شده ‪ 30‬هزار تن‬ ‫‪ 27‬اسفند‬ ‫دسـتگاه تقطيـر نفـت خـام شـماره ‪ 85‬پالايشـگاه آبـادان بـا حضـور شـاه‬ ‫گشــايش يافــت‪ .‬هوشــنگ انصــاري‪ ،‬در ايــن مراســم گفــت‪« :‬واحــدي‬ ‫كــه امــروز بــه دســت شــاه افتتــاح شــد‪ ،‬چهــار طــرح اصلــي دارد‪ :‬اول‪،‬‬ ‫سـاخت دسـتگاه جديـد تقطيـر نفـت خـام شـماره ‪ 85‬بـه ظرفيـت ‪130‬‬ ‫هــزار بشــكه در روز؛ دوم‪ ،‬طــرح انتقــال نفــ ‌ت خــا ‌م از منطقــه نف ‌تخيــز‬ ‫بـه آبـادان كـه شـامل يـك لولـه ‪ 24‬اينچـي زيرزمينـي بـه طـول ‪126‬‬ ‫يكلومتــر و تأسيســات جديــد انداز‌هگيــري نفــت خــام و تلمبه‌خان ‌ههــاي‬ ‫جديــد اســت؛ ســوم‪ ،‬تعميــرات لازم قســمت‌هاي مختلــف پالايشــگاه‬ ‫تــا محصــولات دســتگاه جديــد تقطيــر شــماره ‪ 85‬بــراي پيمــودن‬ ‫مراحــل مختلــف پالايشــگاه بــه آن قســمت‌ها فرســتاده شــود؛ چهــارم‪،‬‬ ‫نصــب تلمبه‌هــاي جديــد بــراي بالابــردن ظرفيــت خطــوط لولــه‬ ‫‪566‬‬

‫سال ‪1356‬‬ ‫انتقــال فراورد‌ههــاي نفتــي از پالايشــگاه بــه بنــدر صادراتــي ماهشــهر‪».‬‬ ‫فراورد‌ههــای ایــن دســتگاه کــه بــرای ایجــاد آن‪ 4 ،‬ميليــارد ريــال‬ ‫سـرمايه‌گذاري شـد‪ ،‬عبـارت بـود از‪ :‬نفـت سـبك‪ ،‬نفـت سـنگين‪ ،‬نفـت‬ ‫چـراغ‪ ،‬نفـت‌گاز و نفـت كـوره‪ .‬اعتبـار ايـن طـرح در سـال ‪ 1352‬تصويـب‬ ‫و در ســال ‪ 1353‬عمليــات اجرائــي آن آغــاز شــد‪.‬‬ ‫‪ 29‬اسفند‬ ‫نـرخ بنزيـن از هفتـم فرورديـن سـال ‪ 1357‬بدیـن شـرح افزايـش م ‌یيابـد؛‬ ‫بنزيـن معمولـي ليتـري ‪ 10‬ريـال و بنزيـن سـوپر ليتـري ‪ 12/5‬ريـال‪.‬‬ ‫‪567‬‬

)1974( ‫مدیران اسکو‬ MANAGING MANAGER LIAISON DIRECTOR & CORP. AFFAIRS R. Milne J. Vesseur Ahwaz HEAD INTERNAL DEPUTY MANAGING AUDIT. OSCO DIRECTOR W. Carnahan M. A. Nabegh fFINANCE ADVISER PERSONNEL MANAGER O& P MANAGER LEGAL MANAGER LIAISON & MANAGER - TEHRAN ADVISER R.C. Peterson H. Omid CORP. FFAIRS .INFORMATION SERV J.F. Thynee J. Roxborough J. Vesseur M.J. Busch MANAGER MANAGER PETRA . MANAGER GAS & MANAGER ENGG. & PENSION CHIEF MEDICAL XPLORATION .ENGG GAS LIQIDS CONSTRUCTION ADMINISTRATOR ADVISER A.C. S.V. Sykes A.R. Peery M.E. Alford Maclean V.C. Hill M.H. Farshi

‫‪ 1357‬شمسی ‪ 1978 /‬میلادی‬ ‫درآمد نفت‪ ،‬یک هزار و ‪ 13‬میلیارد و ‪ 200‬میلیون ریال‬ ‫(آمار درآمد نفتی تا ‪ 1375‬براساس گزارش اقتصادی و تزارنامه بانک مرکزی است‪).‬‬ ‫‌‌ درآمد ارزی کشور از سال ‪ 1333‬تا ‪ ،1357‬به ‪ 113‬ميليارد دلار رسید‪.‬‬ ‫‌‌ شــرك ‌تهای ايپــاك‪ ،‬ســيريپ‪ ،‬لاپكــو‪ ،‬ايمينوكــو و ســوفيران فقــط▪▪‬ ‫‪ 10/4‬درصـد از نفـت را اسـتخراج كردنـد‪.‬‬ ‫‪ 21‬فروردين‬ ‫حسـنعلي مهـران‪ ،‬مدیـر امـور اقتصـادی و بازرگانـی شـرکت ملـی نفـت‪،‬‬ ‫دربـاره «تحـولات سيسـتم بانكـداري كشـور در سـال‌هاي اخيـر» در هتـل‬ ‫اينتركنتيننتــال ســخنراني كــرد‪ .‬در ايــن نشســت ‪ 260‬نفــر از اعضــاي‬ ‫انجمـن نفـت حضـور داشـتند‪.‬‬ ‫‪ 12‬ارديبهشت‬ ‫یــک گردهمایــی دربــارة آلودگــي آب بــا ســخنرانی فــرخ نج ‌مآبــادي‪،‬‬ ‫قائ ‌ممقــام رئيــس هيئت‌مديــره و مديرعامــل شــركت ملــي نفــت ايــران‪،‬‬ ‫در بخـش امـور فنـي برگـزار شـد‪ .‬در ایـن گردهمایـی ‪ 16‬مقالـه و يـك‬ ‫فيلـم مسـتند ارائـه شـد‪.‬‬ ‫‪ 9‬خرداد‬ ‫نفت و مجلس‬ ‫قانـون قـرارداد فـروش و خریـد گاز طبیعـی بیـن شـرکت ملـی گاز‬ ‫ایــران و شــرکت‌های «روهــر گاز» آلمــان و «گاز دفرانــس» فرانســه و‬ ‫نفـت معدنـی اتریـش‬ ‫ماد ‌هواحــده‪ :‬مندرجــات مــواد ‪ 18‬و ‪ 19‬قــرارداد فــروش و خریــد گاز‬ ‫طبیعــی مــورخ نهــم آذرمــاه ‪ 2534( 1354‬شاهنشــاهی) منعقــد بیــن‬ ‫شــرکت ملــی گاز ایــران و شــرکت‌های «‪( »Ruhrgaz‬آلمــان) و‬ ‫‪569‬‬

‫تقویم تاریخ صنعت نفت ایران‪ -‬جلد اول(‪ 1280‬تا ‪)1357‬‬ ‫«‪( »Gazdefrance‬فرانسه) و «‪Oesterre Ich Ischem Ineraloel‬‬ ‫‪( »Verwaltun ،Akt Iengesellschaft‬اتریـش)‪‌،‬همچنیـن مـاده ‪4‬‬ ‫قــرارداد ســ ‌هجانبه داوری منعقــد در تاریــخ نهــم آذرمــاه ‪2534( 1354‬‬ ‫شاهنشــاهی) بیــن شــرکت ملــی گاز ایــران و شــرکت‌های فو ‌قالذکــر‬ ‫و ‌مؤسســة شــوروی (‪ )V/OSojuzgazexport‬تأییــد و تنفیــذ‬ ‫م ‌یگـردد‪‌.‬قانـون فـوق مشـتمل بـر یـک مـاده پـس از تصویـب مجلـس‬ ‫کریم نژند‬ ‫سـنا در جلسـه روز دوشـنبه ‪ 2537/2/18‬در جلسـه روز س ‌هشـنبه‪ ،‬نهـم‬ ‫عباسقلی بختیار‬ ‫خردادمـاه ‪ 2537‬شاهنشـاهی‪ ،‬بـه تصویـب مجلـس شـورای ملـی رسـید‪.‬‬ ‫عباس فلاح‬ ‫رئیس مجلس شورای ملی‪ ،‬عبدالله ریاضی‬ ‫◌ تیر‬ ‫در پـی ارتقـای سـطح فنـاوری پالايشـگا‌هها‪ ،‬توليـد قيـر بـه ‪ 5‬هـزار تـن‬ ‫در روز رسـيد‪.‬‬ ‫‪ 1‌ 4‬تير‬ ‫در نتیجـة مذاكـرة يگانـه‪ ،‬وزيـر اقتصـاد و دارایـي و حكمـت چتیـن‪ ،‬وزيـر‬ ‫مشـاور تريكـه در امـور اقتصـادي‪ ،‬تفاه ‌منامـ ‌های بيـن دو كشـور امضـا و‬ ‫مقـرر شـد‪ ،‬ايـران بـه تريكـه نفـت خـام و فـراورده نفتـي بفروشـد و در‬ ‫ازای آن‪ ،‬از تريكـه مـواد غذایـي و كالاي اساسـي بخـرد‪ .‬تريكـه از ايـران‬ ‫يـك ميليـون تـن نفـت خـام و ‪ 500‬هـزار تـن نفـت كـوره بـه قيمـت‬ ‫تثبيتـي اوپـك خريـد‪.‬‬ ‫‪ 28‬تير‬ ‫ايران به تريكه ‪ 150‬ميليون دلار اعتبار براي خريد نفت داد‪.‬‬ ‫‪ 3‬مرداد‬ ‫‌كويــان (‪ ، )Cevilan‬مشــاور اكتشــاف و اســتخراج شــركت ملــي‬ ‫نفــت ايــران‪ ،‬دربــارة «مخــازن شــکاف‌دار نفتــی در خوزســتان»‬ ‫(‪)Fractured Reservoirs Of The Khuzestan Oil Fields‬‬ ‫بــه زبــان انگلیســی ســخنرانی کــرد‪.‬‬ ‫‪ 12‬شهريور‬ ‫اعضــای كنسرســيوم در روز جمعــه‪ 17 ،‬شــهريور‪ ،‬بــرای ششــمين دور‬ ‫مذاكــرات نفتــي بــا مجيــد طباطبائــي ديبــا بــه تهــران آمدنــد‪.‬‬ ‫‪ 19‬شهریور‬ ‫‪ 500‬نفـر از کارگـران پالایشـگاه تهـران در اعتـراض بـه نداشـتن مسـکن‬ ‫دسـت از کار کشـیدند‪.‬‬ ‫‪ 20‬شهریور ‬ ‫مدیــران جدیــد شــرکت ملــی نفــت ایــران‪ :‬فــرخ نج ‌مآبــادی‪ ،‬مجیــد‬ ‫‪570‬‬

‫سال ‪1357‬‬ ‫مصطفی کاشانی‬ ‫جهانگیر رئوفی‬ ‫طباطبائــی دیبــا‪ ،‬عباســقلی بختیــار‪ ،‬عبــاس فــاح‪ ،‬جهانگیــر رئوفــی‪،‬‬ ‫مسعود مدبر‬ ‫کریـم نژنـد‪ ،‬فخـر نـوری‪ ،‬امیـر بدخشـان‪ ،‬مصطفـوی کاشـانی‪ ،‬مسـعود‬ ‫مدیــر‪ ،‬کیــوان نراقــی‪ ،‬علــی اصغــر ایرانــی‪.‬‬ ‫‪ 27‬شهریور‬ ‫کارکنـان پالایشـگاه گاز بیدبلنـد در آغاجـاری‪ ،‬بـرای اعتـراض بـه بـرآورده‬ ‫‌نشـدن خواسـت ‌ههای صنفـی خـود اعتصـاب کردنـد‪.‬‬ ‫‪ 30‬شهریور‬ ‫هوشـنگ انصـاری‪ ،‬رئیـس هیئ ‌تمدیـره و مدیرعامـل شـرکت ملـی نفـت‪،‬‬ ‫در نامــ ‌های بــه جعفــر شــریف امامــی‪ ،‬نخســ ‌توزیر‪ ،‬بــرای مقابلــه بــا‬ ‫گسـترش اعتراضـات‪ ،‬خواسـتار افزایـش حـق مسـکن کارکنـان صنعـت‬ ‫نف◌ـ متهرشـد‪.‬‬ ‫كنگـره جهانـي خوردگـي فلـزات در برزيـل برگـزار شـد‪ .‬انجمـن نفـت دو‬ ‫مقالـه بـه ايـن كنگـره فرسـتاد‪.‬‬ ‫‪ 1‬مهر‬ ‫‌‌ ‪ 700‬نفـر از کارگـران شـرکت نفـت اهـواز و شـرکت خـاص خدمـات▪‬ ‫نفــت اهــواز بــه دلیــل بی‌توجهــی بــه خواسته‌هایشــان‪ ،‬از جملــه ‪50‬‬ ‫درصـد اضافـه حقـوق‪ ،‬تهیـة مسـکن‪ ،‬برکنـاری رئیـس روابـط پرسـنلی‪،‬‬ ‫پرداخـت مزایـا بـرای آلودگـی یـا بـد بـودن هـوا و رسـیدگی بـه وضـع‬ ‫خدمـات درمانـی دسـت از کار کشـیدند‪.‬‬ ‫‌‌ هـزار نفـر از کارمنـدان ادارات و شـرکت‌های وابسـته بـه شـرکت ملـی▪‬ ‫نفــت در تهــران بــرای اعتــراض بــه کیفیــت غــذا و تمایــل بــه یکســره‬ ‫شــدن ســاعات اداری از رفتــن بــه ســال ‌نهای غذاخــوری خــودداری‬ ‫کردن ـد‪.‬‬ ‫‌‪ 2‬مهر‬ ‫‌‌‌ ‪ 80‬نفـر از کارگـران کارگاه شـرکت ملـی گاز اهـواز در پی خواسـت ‌ههای▪‬ ‫صنفـی ماننـد اضافـه حقـوق‪ ،‬تهیـه مسـکن‪ ،‬پرداخـت مزایـا بـرای آلودگی‬ ‫یـا بـد بـودن هـوا‪ ،‬رسـیدگی بـه وضـع خدمـات درمانـی‪ ،‬اعتصـاب کردند‪.‬‬ ‫‌‌ حــدود ‪ 850‬نفــر از کارگــران شــرکت ملــی نفــت و شــرکت خــاص▪‬ ‫خدمـات نفـت در گچسـاران بـرای تقاضـای رسـیدگی بـه خواسـته‌های‬ ‫خــود‪ ،‬ماننــد افزایــش حقــوق‪ ،‬پرداخــت وام مســکن‪ ،‬افزایــش مرخصــی‬ ‫معـادل ‪ 30‬روز در سـال‪ ،‬پرداخـت حـق نوبـت کاری معـادل ‪ 30‬درصـد‪،‬‬ ‫اعتصــاب کردنــد‪.‬‬ ‫‌‌‌ بــه دنبــال اعتصــاب کارگــران تعاون ‌یهــای مصــرف صنعــت نفــت▪‬ ‫‪571‬‬

‫علی‌اصغر ایرانی‬ ‫تقویم تاریخ صنعت نفت ایران‪ -‬جلد اول(‪ 1280‬تا ‪)1357‬‬ ‫امیر بدخشان‬ ‫در آبـادان‪ ،‬خـارگ‪ ،‬گچسـاران‪ ،‬آغاجـاری و اهـواز‪ 120 ،‬نفـر از کارکنـان‬ ‫شــرکت تعاونــی صنعــت نفــت مناطــق مختلــف تهــران‪ ،‬کار را تعطیــل‬ ‫کردنــد‪.‬‬ ‫‌‪ 3‬مهر‬ ‫‌‌ حـدود ‪ 150‬نفـر از کارکنـان شـرکت سـهامی خـاص خدمـات نفـت▪‬ ‫خـارگ و پیمانـکاری مسـتغلات نفـت خـارگ اعتصـاب کردنـد‪.‬‬ ‫‌‌ هــزار و ‪ 400‬نفــر از کارگــران کارخانجــات لول ‌هســازی اهــواز وابســته▪‬ ‫بـه شـرکت ملـی نفـت نیـز بـرای پشـتیبانی از اعتصـاب کارگـران صنعـت‬ ‫نفـت اهـواز‪ ،‬دسـت از کار کشـیدند‪.‬‬ ‫‌‌‌ چنـد اعلامیـة دسـ ‌تنویس بـا امضـای کارمنـدان صنعـت نفـت اهـواز‪▪،‬‬ ‫در واحدهـای مختلـف صنعـت نفـت پخـش شـد‪.‬‬ ‫‪ 4‬مهر‬ ‫‪ 20‬نفـر از کارگـران شـرکت خدمـات اسـکو در بنـدر ماهشـهر در بخـش‬ ‫پالایــش گاز مایــع‪ ،‬بــه پشــتیبانی از دیگــر کارگــران اعتصا ‌بکننــده‬ ‫صنعــت نفــت‪ ،‬کار را رهــا کردنــد‪.‬‬ ‫‪ 8‬مهر‬ ‫‌‌ ‪ 30‬نفــر از کارگــران عملیــات دریایــی شــرکت ملــی نفــت ایــران در▪‬ ‫اسـکله بنـدر ماهشـهر بـه پشـتیبانی از اعتـراض کارگـران شـرکت نفـت‬ ‫خـارگ‪ ،‬دسـت از کار کشـیدند‪.‬‬ ‫‌‌ ‪ 90‬نفـر از کارگـران شـرکت کربـن بـاک اهـواز بـه دلیـل ب ‌یتوجهـی▪‬ ‫بــه خواسته‌هایشــان‪ ،‬از جملــه افزایــش ‪ 50‬درصــدی حقــوق‪ ،‬اجــرای‬ ‫طــرح طبق ‌هبنــدی مشــاغل‪ ،‬پرداخــت ســهم ســود ویــژه کارکنــان هــر‬ ‫‪ 6‬مـاه یکبـار‪ ،‬اجـازه عضویـت بـه کلیـه کارکنـان در تأسیسـات رفاهـی‬ ‫شـرکت نفـت و‪ ...‬اعتصـاب کردنـد‪.‬‬ ‫‪ 9‬مهر‬ ‫‌‌‌ حــدود ‪ 250‬نفــر از کارگــران کارگاه مرکــزی پالایشــگاه آبــادان بــه▪‬ ‫نشــان اعتــراض بــه ب ‌یتوجهــی نســبت بــه درخواست‌هایشــان ‪ -‬از‬ ‫جملـه واگـذاری زمیـن بـه شـرکت‌های تعاونـی مسـکن‪ ،‬افزایـش مـدت‬ ‫مرخصـی سـالانه‪ ،‬کـم شـدن اختـاف فاحـش کارگـر بـا کارمنـد و رفـع‬ ‫محدودیــت ارتقــای درجــه کارگــران‪ -‬کار را رهــا کردنــد‪.‬‬ ‫‌‌‌ نزدیـک بـه ‪ 120‬نفـر از کارکنـان شـرکت «پربـال» (پیمانـکار شـرکت▪‬ ‫ملـی نفـت ایـران در اسـکله صادراتـی بنـدر ماهشـهر) بـرای پشـتیبانی از‬ ‫کارگـران اعتصا ‌بکننـده در محـل کار حاضـر نشـدند‪.‬‬ ‫‌‌‌‪ 440‬نفــر از کارگــران اداره حم ‌ل‌ونقــل و بخــش تعمیــرات پالایشــگاه▪‬ ‫‪572‬‬

‫سال ‪1357‬‬ ‫کیوان نراقی‬ ‫فخرنوری‬ ‫آبـادان در اعتـراض بـه بی‌توجهـی بـه خواسـته‌های صنفـی خـود ‪ -‬ماننـد‬ ‫دادن رتبــه‪ ،‬حــق ســختی کار‪ ،‬تعویــض سرپرســت حمل‌‌ونقــل‪ ،‬طــرح‬ ‫طبق ‌هبنــدی مشــاغل و واگــذاری زمیــن ‪ -‬دســت از کار کشــیدند‪.‬‬ ‫‪ 19‬مهر‬ ‫عضــو اصلــی هیئت‌مدیــره و سرپرســت امــور اداری شــرکت ملــی نفــت‬ ‫اعــام کــرد‪« :‬پــس از نظرخواهــی از همــه کارمنــدان ادارات مرکــزی‪،‬‬ ‫ســاعت کاری ادارات مرکــزی یکســره خواهــد شــد‪».‬‬ ‫‪ 30‬مهر‬ ‫نزدیـک بـه ‪ 5‬هـزار نفـر دیگـر از کارکنـان شـرکت سـهامی خـاص صنعت‬ ‫نفـت در اهـواز اعتصـاب کردند‪.‬‬ ‫‪ 7‬آبان‬ ‫اسـتانداری فـارس اعـام کـرد کـه بـه علـت اعتصـاب کارکنـان صنعـت‬ ‫نفـت در جنــوب کشــور‪ ،‬گازرسـانی بــه شـیراز قطــع شــده و مشــکلات‬ ‫فراوانــی بــرای کارخانجــات‪ ،‬نانوای ‌یهــا‪ ،‬تاکســی‌ها‪ ،‬اماکــن عمومــی و‬ ‫خان ‌ههــا بــه وجــود آمــده اســت‪.‬‬ ‫‪ 13‬آبان‬ ‫بــه علــت اعتصــاب كاركنــان صنعــت نفــت‪ ،‬توليــد نفــت ايــران از ‪5/5‬‬ ‫ميليـون بشـكه بـه ‪ 2‬ميليـون بشـكه كاهـش يافـت و عربسـتان سـعودي‬ ‫‪ 4‬ميليـون بشـكه توليـد نفـت خـود را افزايـش داد‪.‬‬ ‫‪ 5‬دی‬ ‫قطع کامل صادرات نفت ایران‬ ‫آبادان و خارگ‬ ‫در پـی اعتصـاب کارکنـان صنعـت نفـت‪ ،‬پالایشـگاه آبـادان و پایانـه نفتـی‬ ‫خـارگ‪ ،‬تولیـد نفـت بـه کمتریـن میـزان خـود رسـید و صـادرات نفـت‬ ‫قطــع شــد‪ .‬اما ‌مخمینــی (ره) در پیامــی از اعتصا ‌بکننــدگان صنعــت‬ ‫نفــت تشــکر کــرد و از ملــت ایــران خواســت کــه حامــی آنــان باشــند‪.‬‬ ‫دولـت‪ ،‬کارکنـان و بـه‌ ویـژه نماینـدگان آ ‌نهـا را بـه محاکمـه در دادگاه‬ ‫نظامـی تهدیـد کـرد‪.‬‬ ‫‪ 13‬دی‬ ‫صنعت نفت ایران همپای انقلاب اسلامی‬ ‫در پـی تبلیغـات رژیـم پهلـوی مبنـی بـر اینکـه کارکنـان صنعـت نفـت به‬ ‫فرمـان امـام خمینـی تولیـد نفـت را متوقـف کرد‌هانـد‪ ،‬اتحادیـه مشـترک‬ ‫کارکنــان صنعــت نفــت بــا انتشــار اطلاعیــ ‌های بــه همراهــی کارکنــان‬ ‫‪573‬‬

‫تقویم تاریخ صنعت نفت ایران‪ -‬جلد اول(‪ 1280‬تا ‪)1357‬‬ ‫صنعـت نفـت بـا انقـاب اسـامی و ملـت ایـران بـه رهبـری امـام خمینـی‬ ‫(ره)تـا سـقوط رژیـم پهلـوی و برقـراری جمهـوری اسـامی تأکیـد کـرد‪.‬‬ ‫‪ 16‬دي‬ ‫بــه دســتور آیــ ‌تالله خمینــی(ره)‪ ،‬یــک هیئــت پن ‌جنفــری بــه ریاســت‬ ‫مهـدی بـازرگان‪ ،‬مأمـور شـد مشـکل کمبـود نفـت در کشـور را برطـرف‬ ‫کنـد‪ .‬ایشـان دسـتور دادنـد‪ :‬نفـت و فراورد‌ههـای آن بایـد بـدون صـادرات‬ ‫و فقـط بـه انـدازة مصـرف داخلـی کشـور تـا سـقوط رژیـم تولیـد شـود‪.‬‬ ‫در ضمـن‪ ،‬نیروهـای نظامـی حـق هی ‌چگونـه مداخلـه و ورود بـه مناطـق‬ ‫نفتـی و ارعـاب کارکنـان را ندارنـد‪ .‬پـس از دریافـت ایـن دسـتور‪ ،‬مهندس‬ ‫بـازرگان بـه اتفـاق آقایـان هاشـمی رفسـنجانی و مصطفـی کتیرایـی بـه‬ ‫اهـواز رفـت و بـا صـدور اعلامیـه‌ای‪ ،‬حضـور قـوای نظامـی در مناطـق و‬ ‫تأسیســات نفتــی‪ ،‬احتــکار فراورد‌ههــای نفتــی از ســوی ارتــش و صــدور‬ ‫نفــت را ممنــوع اعــام کــرد و کارکنــان شــرکت ملــی نفــت را بــرای از‬ ‫سـرگیری کار خـود فراخوانـد‪.‬‬ ‫‪ 21‬دی‬ ‫مطبوعـات غربـی اعـام کردنـد ثـروت شـاه بیـش از یـک میلیـارد دلار‬ ‫اســت امــا‪ ،‬مطبوعــات ایــران ثــروت شــاه را ‪ 22‬میلیــارد دلار تخمیــن‬ ‫زدنـد‪ .‬همچنیـن‪ ،‬رضـا فـاح‪ ،‬مقـام عال ‌یرتبـه شـرکت ملـی نفـت‪ ،‬دلال‬ ‫شـخص شـاه در معامـات نفتـی اعـام شـد‪ .‬او در او ‌جگیـری تظاهـرات‬ ‫مل◌ـ بته امیـنران‪ ،‬از کشـور خـارج شـد و بـه لنـدن رفـت‪.‬‬ ‫خـروج مقامـات شـرکت ملـی نفـت ایـران و شـرکت پتروشـیمی‪ ،‬موجـی‬ ‫از شــایعات را برانگیخــت‪ .‬مصطفــی فاتــح کــه از کارمنــدان عال ‌یرتبــة‬ ‫شـرکت نفـت انگلیـس ‪ -‬ایـران بـود‪ ،‬بـه لنـدن رفـت‪ .‬او در دهـة ‪ ،40‬بـه‬ ‫همـراه برخـی از دوسـتان و ه ‌مفکرانـش یـک بانـک خصوصـی تأسـیس‬ ‫کـرد‪.‬‬ ‫‪ 1‬بهمن‬ ‫تأمین نفت سفید و گازوئیل داخلی‬ ‫کارکنـان صنعـت نفـت جنـوب اعـام کردنـد‪ ،‬بـه جـز واحدهایـی کـه‬ ‫سـوخت مـورد نیـاز کشـور را تهیـه م ‌یکنـد‪ ،‬دیگـر کارکنـان بـه اعتصـاب‬ ‫ادامـه خواهنـد داد و همچنـان شـیرهای نفـت را بسـته نگـه م ‌یدارنـد و‬ ‫بـرای هـر تصمیمـی گـو ‌ش بـه‌فرمـان رهبـر انقـاب هسـتند‪.‬‬ ‫‪ 15‬بهمن‬ ‫‌‌‌ آیــ ‌تالله خمینــی فرمــان نخســت‌وزیری مهنــدس مهــدی بــازرگان▪‬ ‫‪574‬‬

‫سال ‪1357‬‬ ‫اشــغال دانشــکده نفــت‬ ‫را صــادر کــرد‪ .‬بــازرگان اعضــای دولــت را معرفــی و حســن نزیــه را بــه‬ ‫آبــادان‬ ‫ریاسـت شـرکت ملـی نفـت ایـران منصـوب کـرد‪.‬‬ ‫دانشــکده نفــت آبــادان روز‬ ‫‪ 10‬بهمــن ‪ 1357‬بــه اشــغال‬ ‫‌‌ ‪ 3‬کشـتی نف ‌تکـش بـا مجمـوع ظرفیـت ‪ 4‬میلیـون و ‪ 65‬هـزار و ‪▪25‬‬ ‫نظامیـان رژیـم پهلـوی درآمـد‪.‬‬ ‫انجمـن اسـامی ایـن دانشـکده‬ ‫تـن بـا کسـب اجـازه از هیئـت منصـوب شـده امـام خمینـی در آبـادان بـه‬ ‫از ســا ‌لها پیــش‪ ،‬بــا حضــور‬ ‫مقصـد قطـر‪ ،‬اسـترالیا و ژاپـن نفـت کـوره بارگیـری کـرد‪.‬‬ ‫محمدجــواد تندگویــان یکــی‬ ‫از کانو ‌نهـای مبـارزه بـر ضـد‬ ‫‌‌ از ایـن تاریـخ‪ ،‬بیمارسـتان ‪ 500‬تختخوابـی شـرکت نفـت در آبـادان بـه▪‬ ‫رژیــم پهلــوی بــود‪.‬‬ ‫بهان ‌ههـای مختلـف از پذیـرش بیمـاران خـودداری کـرد‪ .‬مسـئولان علـت‬ ‫آن را کمبـود دارو در جنـوب اعـام کردنـد‪.‬‬ ‫‌‌‌ اتحادیـه مشـترک کارکنـان نفـت در بیانیـ ‌های بـه مـردم اعـام کـرد▪‬ ‫کـه از بـازار سـیاه نفـت نخرنـد‪.‬‬ ‫‌‌‌ گروهــی از کارکنــان صنعــت نفــت دوبــاره خواســتار انحــال اداره▪‬ ‫حفاظـت شـرکت ملـی نفـت شـدند‪ .‬ایـن در حالـی بـود کـه مراقبـت از‬ ‫تأسیســات نفتــی بــر عهــدة گارد صنعــت نفــت بــود‪.‬‬ ‫‪ 21‬بهمن‬ ‫پایان اعتصاب در صنعت نفت‬ ‫در پـی غیرقانونـی خوانـدن دولـت بختیـار از سـوی آیـ ‌تالله خمینـی و‬ ‫تشـكیل دولـت موقـت‪ ،‬مهـدی بـازرگان‪ ،‬رئیـس دولـت موقـت‪ ،‬بـا حضـور‬ ‫در اجتمـاع كاركنـان صنعـت نفـت‪ ،‬پایـان اعتصـاب در صنعـت نفـت را‬ ‫اع◌ـ اامسفكنـدرد‪.‬‬ ‫کارکنـان ایرانـی شـرک ‌تهای حفـاری از شـرکت ملـی نفـت درخواسـت▪‬ ‫کردنـد کـه در آن شـرکت اسـتخدام شـوند‪.‬‬ ‫‌ نوسان قیمت نفت‬ ‫بـه دلیـل قطـع صـادرات نفـت ایـران‪ ،‬بهـای نفـت افزایـش یافتـه و بـه‬ ‫دو قیمـت فروختـه‌شـد‪ :‬قیمـت رسـمی اوپـک و قیمـت بـازار آزاد‪ .‬نفـت‬ ‫امریــکای لاتیــن و امریــکای شــمالی بیــن ‪ 17‬تــا ‪ 19‬دلار بــه فــروش‬ ‫رسـید‪ .‬یـک شـرکت امریکایـی بـا قیمتـی بیـش از بهـای مصـوب اوپـک از‬ ‫ایـران نفـت خریـد (هـر بشـکه ‪ 13/35‬دلار)‪ .‬ژاپـن نیـز بـرای هـر بشـکه‬ ‫نفـت خـام ایـران ‪ 18‬تـا ‪ 20‬دلار‌پرداخـت کـرد‪.‬‬ ‫‌‌ شركت ملي نفت ايران همه امور صنعت نفت را در اختيار گرفت‪.‬‬ ‫‌‌ دولــت رژیــم گذشــته‪ ،‬قصــد داشــت جزیــره کیــش را ‪ 800‬میلیــون▪▪‬ ‫تومــان بــه شــرکت ملــی نفــت بفروشــد‪.‬‬ ‫‌ شـرکت ملـی نفـت ایـران اعـام کـرد‪« :‬درآمد فـروش نخسـتین محمولة▪‬ ‫نفـت صادراتـی کـه در حـدود ‪ 10‬میلیـارد ریـال م ‌یشـود‪ ،‬بـه صنـدوق وام‬ ‫‪575‬‬

‫تقویم تاریخ صنعت نفت ایران‪ -‬جلد اول(‪ 1280‬تا ‪)1357‬‬ ‫و تعــاون کارگــران سراســر ایــران ریختــه م ‌یشــود‪ ».‬ســخنگوی شــرکت‬ ‫ملـی نفـت ایـران افـزود‪« :‬میـزان تولیـد نفـت بـه مـرز ‪ 2‬میلیـون بشـکه‬ ‫و تولیـد پالایشـگاه آبـادان بـه ‪ 450‬هـزار بشـکه در روز رسـیده اسـت‪ ».‬او‬ ‫ادامـه داد‪« :‬تولیـد نفـت ایـران بـه زودی بـه مـرز ‪ 3‬میلیـون بشـکه در روز‬ ‫خواهـد رسـید کـه ‪ 2/4‬میلیـون بشـکه از آن صـادر خواهـد شـد‪».‬‬ ‫‪ 8‬اسفند‬ ‫حســن نزيــه در آبــادان از رســوایي‌هاي شــركت ســابق نفــت پــرده‬ ‫برداشـت‪« :‬فـرح از شـركت نفـت ‪ 30‬ميليـون تومـان ماهانـه مي‌گرفـت‪».‬‬ ‫همچنيـن او اضافـه كـرد‪« :‬در سیاسـت جدیـد مـا‪ 400‬نفـر از کسـانی كـه‬ ‫بیهـوده حقـوق مـی گیرنـد بایـد کنـار برونـد‪».‬‬ ‫‪ 10‬اسفند‬ ‫شروع شوک نفتی دوم‬ ‫کارتر گفت‪« :‬ما نمی‌توانیم مانع افزایش قیمت نفت شویم‪».‬‬ ‫‪ ‌13‬اسفند‬ ‫اميـر انتظـام‪ ،‬معـاون نخسـت‌وزير‪ ،‬گفـت‪« :‬بـه هـر كشـوري كـه بـه شـاه‬ ‫پنـاه بدهـد‪ ،‬نفـت نخواهيـم فروخـت‪».‬‬ ‫‪‌14‬اسفند‬ ‫‌‌ لیبی بهای نفت خود را افزایش داد‪▪.‬‬ ‫آغاز صادرات نفت ایران‬ ‫پــس از هفتــاد روز‪ ،‬اولیــن کشــتی حامــل نفــت ایــران‪ ،‬بــه نــام «ورلــد‬ ‫امباســادور» (‪( )World Ambossador‬ژاپنــی)‪ ،‬بــا ‪ 230‬هــزار تــن‬ ‫نفـت سـبک و سـنگین حوز‌ههـای نفتـی آغاجـاری‪ ،‬گچسـاران و مـارون‪،‬‬ ‫از جزیـره خـارگ بـا مدیریـت مهنـدس باوریـان بارگیـری شـد‪.‬‬ ‫‪ 16‬اسفند‬ ‫قراردادهای طولان ‌یمدت فروش نفت‬ ‫ســخنگوی شــرکت ملــی نفــت ایــران گفــت‪« :‬ایــن شــرکت ترجیــح‬ ‫م ‌یدهــد‪ .‬تعــدادی مشــتری قابــل اعتمــاد داشــته باشــد و بــا آنهــا‬ ‫قراردادهــای طولانی‌مــدت ببنــدد‪ ،‬نــه اینکــه نفــت خــود را در مزایــده‬ ‫بفروشــد‪».‬‬ ‫قطـع صـادرات نفـت ایـران از تاریـخ ‪ 5‬دی ‪ ،1357‬موجـب شـد قیمـت‬ ‫نفـت در بازارهـای جهانـی افزایشـی سرسـا ‌مآور پیـدا کنـد‪ ،‬ضمـن اینکـه‬ ‫‪ 6‬کشـور عضـو اوپـک نیـز قیمـت نفـت قـراردادی خـود را بـالا بردنـد‪.‬‬ ‫کمبـود جهانـی نفـت از اینجـا آشـکار م ‌یشـود کـه شـرکت «رویـال داچ‬ ‫شـل» کـه در کنسرسـیوم نفـت ایـران ‪ 14‬درصـد سـهم داشـت‪ ،‬مجبـور‬ ‫‪576‬‬

‫سال ‪1357‬‬ ‫حسن نزيه‬ ‫(‪ ،)1391 -1300‬مــدرک لیســانس‬ ‫شـد ‪ 320‬هـزار تـن نفـت مـورد نیـاز خـود را از ایـران بـر اسـاس قیمـت‬ ‫حقـوق را از دانشـگاه تهـران و مدرک‬ ‫جـاری محلـی بخـرد‪».‬‬ ‫فـوق ليسـانس حقـوق سياسـي را از‬ ‫‪ 21‬اسفند‬ ‫دانشــگاه ســوربون گرفــت‪ .‬پــس از‬ ‫کودتـای ‪ 28‬مـرداد ‪ 1332‬بـه اتفـاق‬ ‫توطئه خطرناک نفتی برای مداخله نظامی در خلیج فارس‬ ‫تعــدادي از هم‌فکرانــش نشــريه «راه‬ ‫ســناتور دموکــرات‪ ،‬هنــری جکســون‪ ،‬رئیــس کمیســیون انــرژی ســنای‬ ‫مصــدق» را منتشــر کــرد‪ .‬پــس از‬ ‫امریـکا‪ ،‬تأکیـد کـرد کـه افزایـش سرسـام‌آور بهـای نفـت و محـدود کـردن‬ ‫انقـاب‪ ،‬نزیـه رئيـس هيئت‌مديـره و‬ ‫عمـدی تولیـد نفـت از سـوی کشـورهای تولیدکننـده‪ ،‬رکـود اقتصـادی‬ ‫مديرعامـل شـرکت ملـي نفـت ايـران‬ ‫خطرناکــی را در ایالــت متحــده امریــکا ایجــاد خواهــد کــرد‪ .‬جکســون‬ ‫شـد‪ .‬او در جلسـات اوپـک در سـال‬ ‫کــه بــا شــبکه تلویزیونــی «ای‌‪ .‬بــی‪ .‬ســی» امریــکا ســخن م ‌یگفــت‪،‬‬ ‫‪ 1358‬شــرکت‌کــرد و ســرانجام در‬ ‫پی ‌شبینـی کـرد سیاسـت تـازه کشـورهای عضـو اوپـک موجـب خواهـد‬ ‫مهــر ‪ 1358‬از مقــام خــود برکنــار‬ ‫شـد تـا یـک سـال دیگـر قیمـت هـر گالـن ‪ 3/78‬لیتـر بنزیـن در امریـکا‬ ‫شـد و در دي همـان سـال ايـران را‬ ‫بــا ‪ 30‬درصــد افزایــش بــه یــک دلار برســد کــه بــه ایــن ترتیــب بایــد‬ ‫احتمـال بالارفتـن سـریع نـرخ تـورم و بهـره بانکـی و در نتیجـه رکـود‬ ‫تـرک کـرد‪.‬‬ ‫اقتصــادی شــدید‪ ،‬در امریــکا داد‪ .‬جکســون همچنیــن گفــت کمیســیون‬ ‫انـرژی سـنا مراقـب خواهـد کـرد کـه کمپان ‌یهـای نفتـی امریـکا نتواننـد‬ ‫بــه زیــان مصر ‌فکننــدگان‪ ،‬ســودهای کلان بــه جیــب بزننــد‪.‬‬ ‫‪ 28‬اسفند‬ ‫در پــی وقــوع انقــاب اســامی ایــران و افزایــش قیمــت نفــت‪ ،‬درآمــد‬ ‫نفتـی مکزیـک افزایـش یافـت‪ .‬دیـاز سـرانو (‪ ،)Diaz Serrano‬رئیـس‬ ‫بخــش فــروش نفــت مکزیــک‪ ،‬گفــت‪« :‬فــروش مــواد نفتــی در ســال‬ ‫‪ 1979‬م بـه ‪ 3‬میلیـارد و ‪ 860‬میلیـون دلار خواهـد رسـید‪ ،‬در حالـی کـه‬ ‫ایــن رقــم در ســال ‪ 1976‬از ‪ 300‬میلیــون دلار تجــاوز نم ‌یکــرد‪».‬‬ ‫‪577‬‬



‫ضمایم فصل سوم‬

‫تعداد کشت ‌یهای صادراتی حامل نفت خام و فراورده‌های نفتی از سال‬ ‫‪ 1334‬تا ‪ 1342‬ش (‪ 1955‬تا ‪ 1963‬م)‬ ‫آبادان‬ ‫جزیره خارگ‬ ‫بندر ماهشهر‬ ‫سال‬ ‫‪392‬‬ ‫‪745‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪479 1334‬‬ ‫‪854‬‬ ‫‪367‬‬ ‫‪846‬‬ ‫‪418‬‬ ‫‪748 1335‬‬ ‫‪762‬‬ ‫‪455‬‬ ‫‪890‬‬ ‫‪958 1336‬‬ ‫‪707‬‬ ‫‪858‬‬ ‫‪1215 1337‬‬ ‫‪806‬‬ ‫‪1253 1338‬‬ ‫‪1192 1339‬‬ ‫‪1149 1340‬‬ ‫‪1139 1341‬‬ ‫‪1246 1342‬‬ ‫* بر اساس گزارش کنسرسیوم‬ ‫‪580‬‬

‫درآمد ایران از حوزة قرارداد شرک ‌تهای عامل نفت ایران از سال ‪ 1342‬تا ‪ 1346‬ش‬ ‫(‪ 1963‬تا ‪ 1967‬م)‬ ‫به میلیون دلار‬ ‫به میلیون لیره‬ ‫به میلیارد ريال‬ ‫سال‬ ‫‪384/7‬‬ ‫‪137/4‬‬ ‫‪28/85‬‬ ‫‪1342‬‬ ‫‪480/2‬‬ ‫‪171/5‬‬ ‫‪36/02‬‬ ‫‪1343‬‬ ‫‪513/5‬‬ ‫‪183/4‬‬ ‫‪38/51‬‬ ‫‪1344‬‬ ‫‪581/0‬‬ ‫‪207/5‬‬ ‫‪43/55‬‬ ‫‪1345‬‬ ‫‪711/5‬‬ ‫‪265/6‬‬ ‫‪53/40‬‬ ‫‪1346‬‬ ‫آمار فراورده‌های تولید شده در پالایشگا ‌ههای ایران (ارقام به بشکه)‬ ‫فروردین ‪ 1350‬فروردین ‪ 1349‬درصد تغییرات‬ ‫‪+ 14٫7‬‬ ‫‪9951373‬‬ ‫‪11415866‬‬ ‫پالایشگاه آبادان‬ ‫تحویلی به شرک ‌تهای بازرگانی عضو کنسرسیوم‬ ‫‪+ 5٫4‬‬ ‫‪9423737‬‬ ‫‪9929081‬‬ ‫تحویلی به شرکت ملی نفت ایران‬ ‫‪+ 49٫5‬‬ ‫‪1920720‬‬ ‫‪2872091‬‬ ‫پالایشگاه تهران‬ ‫‪- 3٫0‬‬ ‫‪2532480‬‬ ‫‪2457090‬‬ ‫دستگاه تقطیر مسجدسلیمان‬ ‫پالایشگاه کرمانشاه‬ ‫‪+ 26٫7‬‬ ‫‪495741‬‬ ‫‪628306‬‬ ‫دستگاه تقطیر نفتشاه‬ ‫جمع‬ ‫‪+ 0٫1‬‬ ‫‪150121‬‬ ‫‪150232‬‬ ‫* بر اساس نامه صنعت نفت سال ‪ 1350‬ش‬ ‫‪- 9٫5‬‬ ‫‪170094‬‬ ‫‪153968‬‬ ‫‪+ 11٫3‬‬ ‫‪13299809‬‬ ‫‪14805462‬‬ ‫‪581‬‬

‫تولید نفت خام ایران در سال ‪ 1350‬ش (‪ 1971‬م)‬ ‫(بر حسب بشکه)‬ ‫درصد‬ ‫تولید‬ ‫نوع نفت خام‬ ‫ناحیه‬ ‫شرک ‌تها‬ ‫تغییر‬ ‫نسبت به‬ ‫مشابه سال‬ ‫پیش‬ ‫نفت‌شاه سبک ‪- 2/1 309812‬‬ ‫شرکت ملی نفت ایران‬ ‫‪+ 41/7‬‬ ‫‪73799975‬‬ ‫سبک و سنگین‬ ‫حوزه قرارداد‬ ‫شرکت سهامی اکتشاف و تولید نفت ایران‬ ‫‪+ 0/4‬‬ ‫‪50290744‬‬ ‫کنسرسیوم‬ ‫‪+ 11/8‬‬ ‫‪2958108‬‬ ‫سبک (داریوش)‬ ‫شرکت نفت ایران پان امریکن (ایپاک)‬ ‫‪1/4‬‬ ‫‪856713‬‬ ‫فلات قاره‬ ‫سنگین (سیروس)‬ ‫‪– 22/5‬‬ ‫‪686078‬‬ ‫سبک (بهرگانسر)‬ ‫شرکت نفت ایران و ایتالیا (سیریپ)‬ ‫‪+ 5/5‬‬ ‫‪140088‬‬ ‫فلات قاره‬ ‫سبک(هندیجان)‬ ‫سنگین(نوروز)‬ ‫‪- 870127‬‬ ‫شرکت بین المللی دریائی ایران(ایمینوکو) فلات قاره سبک(رستم)‬ ‫‪+ 8/9 1641381‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪363749‬‬ ‫سبک(رخش)‬ ‫فلات قاره‬ ‫شرکت نفت لاوان (لاپکو)‬ ‫‪+ 45/2‬‬ ‫‪4134869‬‬ ‫سبک(ساسان)‬ ‫‪+ 22/7‬‬ ‫‪136051644‬‬ ‫جمع کل‬ ‫* بر اساس نامه صنعت نفت سال ‪ 1350‬ش‬ ‫‪582‬‬

‫گروه و شرکت‌های طرف قرارداد پیمانکاری اکتشاف و توسعه شرکت ملی نفت ایران در سال‬ ‫‪ 1353‬ش (‪ 1974‬م)‬ ‫مساحت مورد‬ ‫ناحیه‬ ‫نام شرکت پیمانکار‬ ‫تاریخ امضای قرارداد‬ ‫طرف های‬ ‫قرارداد (کیلومتر‬ ‫قرارداد‬ ‫شرکت ملی نفت‬ ‫قرارداد‬ ‫مربع)‬ ‫‪6702‬‬ ‫شرکت آلمانی دمینکس شیراز‬ ‫شرکت آلمانی ‪ 8‬مرداد ‪30( 1353‬جولای‪)1974‬‬ ‫دمینکس ایران‬ ‫‪7810‬‬ ‫شرکت آلمانی دمینکس آبادان‬ ‫شرکت آلمانی ‪ 8‬مرداد ‪30( 1353‬جولای‪)1974‬‬ ‫دمینکس ایران‬ ‫شرکت توتال ایران لارغربی ‪8000‬‬ ‫شرکت فرانسوی ‪ 5‬مرداد ‪ 27( 1353‬جولای‪)1974‬‬ ‫‪C.F.P‬‬ ‫شرکت نفت ‪ 16‬مرداد ‪ 7( 1353‬آگوست ‪ )1974‬شرکت نفت اولترامار جنوب ‪7800‬‬ ‫شرقی لار‬ ‫ایران‬ ‫اولترامار‬ ‫شرکتنفت ‪ 3‬شهریور ‪ 25( 1353‬آگوست‪ )1974‬شرکت نفت آجیپ لار ‪7150‬‬ ‫مرکزی‬ ‫ایران‬ ‫ایتالیاییآجیپ‬ ‫گروه اشلند ‪ 29‬مرداد ‪ 20( 1353‬آگوست ‪ )1974‬شرکت اکتشاف لار شمال لار ‪7274‬‬ ‫‪583‬‬

‫ذخایر ثابت‌شده نفتی جهان‬ ‫(پایان سال ‪ 1975‬م)‬ ‫هزار میلیون بشکه‬ ‫درصد از کل ذخایر‬ ‫هزار میلیون بشکه‬ ‫نام کشور یا منطقه‬ ‫‪38/9‬‬ ‫‪5/6‬‬ ‫‪8/2‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫ایالات متحده امریکا ‪5/1‬‬ ‫‪47/1‬‬ ‫‪6/8‬‬ ‫‪35/4‬‬ ‫‪5/5‬‬ ‫کانادا ‪1/1‬‬ ‫‪82/5‬‬ ‫‪12/3‬‬ ‫‪5/6‬‬ ‫‪3/8‬‬ ‫مجموع امریکای شمالی ‪6/2‬‬ ‫‪*368/3‬‬ ‫‪65/1‬‬ ‫‪55 /5‬‬ ‫امریکای لاتین ‪5‬‬ ‫‪80/4‬‬ ‫‪9/6‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪12/1‬‬ ‫مجموع نیمکره غربی ‪11/2‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫‪21/2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫اروپای غربی ‪3/4‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪3/2‬‬ ‫‪666/1‬‬ ‫‪-‬‬ ‫خاورمیانه ‪50/1‬‬ ‫‪562/7‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪84/4‬‬ ‫افریقا ‪8/7‬‬ ‫اتحاد جماهیر شوروی ‪11‬‬ ‫اروپای شرقی ‪0/4‬‬ ‫چین ‪2/7‬‬ ‫نیمکره شرقی ‪2/9‬‬ ‫مجموع نیمکره شرقی ‪79/2‬‬ ‫مجموع جهان ‪90/4‬‬ ‫مجموع جهان به جز اروپای ‪76/3‬‬ ‫شرقی و چین‬ ‫* رقم مربوط به ایران ‪ 63‬میلیارد بشکه است‪.‬‬ ‫* بر اساس نامه صنعت نفت سال ‪ 1354‬ش‬ ‫‪584‬‬

‫مقایسة حقوق و مزایای نقدی و غیر نقدی کارمندان شرکت ملی گاز ایران از سال ‪ 1350‬تا ‪ 1354‬ش‬ ‫(‪ 1971‬تا ‪ 1975‬م)‬ ‫(برحسب میانگین ماهانه)‬ ‫جمع کل‬ ‫مزایای غیر نقدی‬ ‫حقوق و مزایای نقدی‬ ‫ریال درصد‬ ‫‪100 52000‬‬ ‫درصد‬ ‫سال ريال درصد ريال‬ ‫‪113 59000‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪135 70000‬‬ ‫‪133‬‬ ‫‪12000‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪40000‬‬ ‫‪1971‬‬ ‫‪173 90000‬‬ ‫‪158‬‬ ‫‪198 103000‬‬ ‫‪175‬‬ ‫‪16000‬‬ ‫‪108‬‬ ‫‪43000‬‬ ‫‪1972‬‬ ‫‪208‬‬ ‫‪19000‬‬ ‫‪128‬‬ ‫‪51000‬‬ ‫‪1973‬‬ ‫‪22000‬‬ ‫‪173‬‬ ‫‪69000‬‬ ‫‪1974‬‬ ‫‪25000‬‬ ‫‪195‬‬ ‫‪78000‬‬ ‫‪1975‬‬ ‫* بر اساس نامه صنعت نفت سال ‪ 1354‬ش همچنین نشریه انجمن نفت ایران‬ ‫‪585‬‬

‫مقایسة تغییرات حقوق کارمندان و کارگران شرکت سهامی کارخان ‌ههای لوله‌سازی اهواز از سال ‪ 1350‬تا‬ ‫‪ 1971( 1355‬تا ‪ 1976‬م)‬ ‫(بر حسب ریال)‬ ‫‪x‬‬ ‫جمع‬ ‫میانگین حقوقی و مزایای یک روز دیگر هزین ‌هها‬ ‫تعداد‬ ‫سال‬ ‫کارمندان‬ ‫‪100/- 1547‬‬ ‫‪194‬‬ ‫‪1353‬‬ ‫‪82 1971‬‬ ‫‪108/- 1684‬‬ ‫‪206‬‬ ‫‪1478‬‬ ‫‪81 1972‬‬ ‫‪122/- 1893‬‬ ‫‪223‬‬ ‫‪1670‬‬ ‫‪80 1973‬‬ ‫‪152/- 2357‬‬ ‫‪337‬‬ ‫‪2020‬‬ ‫‪86 1974‬‬ ‫‪173/- 2685‬‬ ‫‪256‬‬ ‫‪2429 128 1975‬‬ ‫‪180/- 2787‬‬ ‫‪257‬‬ ‫‪ 1976‬تا آوریل ‪2530 170‬‬ ‫تعداد کارگر میانگین حقوقی و مزایای یک روز بیمه و دیگر هزین ‌هها جمع ‪x‬‬ ‫سال‬ ‫‪100/- 417‬‬ ‫‪145‬‬ ‫‪272 210 1971‬‬ ‫‪117/- 489‬‬ ‫‪174‬‬ ‫‪315 201 1972‬‬ ‫‪128/- 534‬‬ ‫‪206‬‬ ‫‪328 195 1973‬‬ ‫‪183/- 765‬‬ ‫‪300‬‬ ‫‪465 190 1974‬‬ ‫‪210/- 878‬‬ ‫‪355‬‬ ‫‪523 193 1975‬‬ ‫‪223/- 934‬‬ ‫‪375‬‬ ‫‪ 1976‬تا ‪ 15‬می ‪559 192‬‬ ‫* بر اساس نامه صنعت نفت سال ‪ 1355‬ش همچنین نشریه انجمن نفت ایران‬ ‫‪586‬‬

‫گزارش کمیته‌ها‪ ،‬اعضا و شمار جلس ‌ههای انجمن نفت ایران از خرداد ‪ 1354‬تا خرداد ‪* 1355‬‬ ‫تعداد جلسات‬ ‫تعداد امضاء‬ ‫شماره کمیته‬ ‫‪5‬‬ ‫‪23‬‬ ‫آلودگی محیط‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪5‬‬ ‫اصلاح اسا ‌سنامه و آئی ‌ننامه انجمن‬ ‫‪2‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪18‬‬ ‫امور کنفران ‌سها و کنگره‌های بین‌المللی‬ ‫‪3‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪15‬‬ ‫انتشارات و سخنرانی‌ها‬ ‫‪5‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪24‬‬ ‫ایمنی و پیشگیری آتش‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪7‬‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫پالایش‬ ‫‪8‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪10‬‬ ‫پتروشیمی‬ ‫‪9‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪14‬‬ ‫جمع‌آوری آمار و اطلاعات‬ ‫‪10‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫حفاری و تولید‬ ‫‪11‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪18‬‬ ‫حفاظت فنی تأسیسات صنعتی‬ ‫‪12‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪36‬‬ ‫داوران‬ ‫‪14‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪12‬‬ ‫زمی ‌نشناسان‬ ‫‪15‬‬ ‫عضویت‬ ‫گاز‬ ‫هماهن ‌گکننده کتاب فنی نفت‬ ‫* بر اساس نشریه انجمن نفت ایران ‪ 1355‬ش‬ ‫‪587‬‬

‫تولید نفت خام ایران در سه‌ماهة دوم سال ‪ 1976‬م‬ ‫(برحسب هزار بشکه)‬ ‫می‬ ‫آوریل‬ ‫مارس‬ ‫شرکت‌ها‬ ‫‪624‬‬ ‫‪577‬‬ ‫‪557‬‬ ‫شرکت ملی نفت ایران ـ خالص‬ ‫‪158637‬‬ ‫‪152239‬‬ ‫‪165608‬‬ ‫‪6216‬‬ ‫‪5271‬‬ ‫‪4550‬‬ ‫شرکت سهامی خاص خدمات نفت ایران ـ خالص‬ ‫‪1738‬‬ ‫‪1154‬‬ ‫‪1283‬‬ ‫شرکت نفت ایران پان امریکن (ایپاک)‬ ‫‪4778‬‬ ‫‪4307‬‬ ‫‪4723‬‬ ‫شرکت نفت ایران و ایتالیا (سیریپ)‬ ‫‪1585‬‬ ‫‪1478‬‬ ‫‪1360‬‬ ‫شرکن نفت لاوان (لاپکو)‬ ‫‪173578‬‬ ‫‪165026‬‬ ‫‪178081‬‬ ‫شرکن نفت بی ‌نالمللی دریایی ایران (ایمینوکو)‬ ‫جمع کل‬ ‫* بر اساس نشریه انجمن نفت ایران سال ‪ 1355‬ش‬ ‫‪588‬‬

‫صادرات نفت خام ایران در سه‌ماهة دوم سال ‪ 1976‬م‬ ‫(برحسب هزار بشکه)‬ ‫مارس آوریل می‬ ‫شرک ‌تها‬ ‫‪67326‬‬ ‫‪69129‬‬ ‫‪75086‬‬ ‫فروش نفت خام به شرک ‌تهای بازرگانی عضو کنسرسیوم‬ ‫‪50522‬‬ ‫‪41959‬‬ ‫‪57694‬‬ ‫(موضوع قرارداد فروش و خرید نفت)‬ ‫نفت خام سبک‬ ‫‪117884 111088‬‬ ‫‪132780‬‬ ‫نفت خام سنگین‬ ‫‪6986‬‬ ‫‪4140‬‬ ‫‪4962‬‬ ‫جمع کل‬ ‫‪1796‬‬ ‫‪1377‬‬ ‫‪1242‬‬ ‫‪4971‬‬ ‫‪4453‬‬ ‫‪4478‬‬ ‫ایپاک‬ ‫‪1844‬‬ ‫‪1864‬‬ ‫‪650‬‬ ‫سیریپ‬ ‫‪23764‬‬ ‫‪20703‬‬ ‫‪20208‬‬ ‫لاپکو‬ ‫ایمینوکو‬ ‫‪157245 143625‬‬ ‫‪164320‬‬ ‫شرکت ملی نفت ایران‬ ‫جمع کل‬ ‫* بر اساس نشریه انجمن نفت ایران سال ‪ 1355‬ش‬ ‫‪589‬‬

‫محصولات پالایشگاه‌های ایران در سه‌ماهة دوم سال ‪ 1976‬م‬ ‫(برحسب هزار بشکه)‬ ‫می‬ ‫آوریل‬ ‫مارس‬ ‫پالایشگاه‬ ‫‪14060‬‬ ‫‪10871‬‬ ‫‪11824‬‬ ‫پالایشگاه آبادان‬ ‫‪3293‬‬ ‫‪4620‬‬ ‫‪5767‬‬ ‫پالایشگاه تهران‬ ‫‪575‬‬ ‫‪534‬‬ ‫‪501‬‬ ‫پالایشگاه کرمانشاه‬ ‫‪363‬‬ ‫‪298‬‬ ‫‪478‬‬ ‫دستگاه تقطیر مسجد سلیمان‬ ‫‪1110‬‬ ‫‪786‬‬ ‫‪1224‬‬ ‫پالایشگاه شیراز‬ ‫‪19401‬‬ ‫‪17109‬‬ ‫‪19794‬‬ ‫جمع کل‬ ‫* بر اساس نشریه انجمن نفت ایران سال ‪ 1355‬ش‬ ‫‪590‬‬

‫تولید نفت خام کشورهای عمده نف ‌تخیز خاورمیانه در سه‌ماهة دوم سال ‪ 1976‬م‬ ‫(برحسب هزار بشکه در روز)‬ ‫مي‬ ‫آوريل‬ ‫کشور مارس‬ ‫‪5599‬‬ ‫‪5501‬‬ ‫‪8453‬‬ ‫‪8272‬‬ ‫ايران ‪5745‬‬ ‫‪1646‬‬ ‫‪1892‬‬ ‫‪1140‬‬ ‫‪1400‬‬ ‫عربستان سعودي ‪8367‬‬ ‫‪1557‬‬ ‫‪1527‬‬ ‫‪460‬‬ ‫‪486‬‬ ‫کويت ‪1762‬‬ ‫‪362‬‬ ‫‪363‬‬ ‫‪297‬‬ ‫‪310‬‬ ‫عراق ‪2160‬‬ ‫‪59‬‬ ‫‪58‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪40‬‬ ‫ابوظبي ‪1516‬‬ ‫‪19613‬‬ ‫‪19849‬‬ ‫قطر ‪496‬‬ ‫عمان ‪362‬‬ ‫دوبي ‪310‬‬ ‫بحرين ‪57‬‬ ‫شارجه ‪50‬‬ ‫‪20825‬‬ ‫جمع‬ ‫* بر اساس نشریه انجمن نفت ایران سال ‪ 1355‬ش‬ ‫‪591‬‬

‫فروش فراورده‌های نفتی از پالایشگاه آبادان به شرک ‌تهای بازرگانی عضو کنسرسیوم در س ‌هماهه‬ ‫دوم سال ‪ 1976‬م‬ ‫(برحسب هزار بشکه)‬ ‫می‬ ‫آوریل‬ ‫سوخت مارس‬ ‫‪275‬‬ ‫‪305‬‬ ‫بنزین هواپیما ‪229‬‬ ‫ـ‬ ‫‪16‬‬ ‫سوخت جت ‪5‬‬ ‫‪383‬‬ ‫‪525‬‬ ‫بنزین موتور ‪231‬‬ ‫‪390‬‬ ‫‪238‬‬ ‫نفتا ‪421‬‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫نفت سفید ـ‬ ‫ـ‬ ‫‪107‬‬ ‫نفت گاز ‪104‬‬ ‫‪5/072‬‬ ‫‪5/852‬‬ ‫نفت کوره ‪4/312‬‬ ‫‪355‬‬ ‫‪131‬‬ ‫دیگر ‪251‬‬ ‫‪6/475‬‬ ‫‪7/174‬‬ ‫جمع ‪5/653‬‬ ‫* بر اساس نشریه انجمن نفت ایران سال ‪ 1355‬ش‬ ‫‪592‬‬

‫تولید گازمایع در بندرماهشهر در سه‌ماهه دوم سال ‪ 1976‬م‬ ‫(برحسب هزار بشکه)‬ ‫می‬ ‫آوریل‬ ‫مارس‬ ‫تولید گاز مایع‬ ‫پروپان‬ ‫‪305 280 322‬‬ ‫بوتان‬ ‫‪357 332 378‬‬ ‫بنزین طبیعی‬ ‫جمع‬ ‫‪486 423 476‬‬ ‫‪1/148 1/044 1/176‬‬ ‫فروش گاز مایع به شرک ‌تهای عضو کنسرسیوم‪ ،‬موضوع قرارداد فروش و خرید نفت‬ ‫(‪ 1976‬م)‬ ‫(برحسب هزار بشکه)‬ ‫می‬ ‫آوریل‬ ‫مارس‬ ‫فروش گاز‬ ‫‪166 395 176‬‬ ‫پروپان‬ ‫‪186 450 236‬‬ ‫بوتان‬ ‫‪534 321 608‬‬ ‫بنزین طبیعی‬ ‫‪886‬‬ ‫‪1/166‬‬ ‫‪1/021‬‬ ‫جمع‬ ‫* بر اساس نشریه انجمن نفت ایران سال ‪ 1355‬ش‬ ‫‪593‬‬

‫تولید گاز طبیعی در ایران در س ‌هماهه دوم ‪ 1976‬م‬ ‫(برحسب میلیون فوت مکعب)‬ ‫می‬ ‫آوریل‬ ‫مارس‬ ‫شرکت‬ ‫‪643/8‬‬ ‫‪1/034/0‬‬ ‫‪709/5‬‬ ‫شرکت ملی نفت ایران‬ ‫‪134/059/0‬‬ ‫‪125/055/6‬‬ ‫‪129/984/9‬‬ ‫شرکت سهامی خاص خدمات نفت ایران‬ ‫‪7/246/9‬‬ ‫‪6/021/0‬‬ ‫‪5/186/9‬‬ ‫‪853/7‬‬ ‫‪610/7‬‬ ‫‪744/2‬‬ ‫ایپاک‬ ‫‪1/964/0‬‬ ‫‪1/759/0‬‬ ‫‪1/877/0‬‬ ‫سیریپ‬ ‫‪1/676/9‬‬ ‫‪1/585/2‬‬ ‫‪1/480/2‬‬ ‫لاپکو‬ ‫‪146/444/4‬‬ ‫‪136/065/5‬‬ ‫‪139/964/7‬‬ ‫ایمینوکو‬ ‫جمع کل‬ ‫* بر اساس نشریه انجمن نفت ایران سال ‪ 1355‬ش‬ ‫‪594‬‬

‫تولید نفت خام در سه‌ماهه سوم سال ‪ 1977‬م‬ ‫(برحسب هزار بشکه)‬ ‫سپتامبر‬ ‫آگوست‬ ‫جولاي‬ ‫شرکت‬ ‫‪606‬‬ ‫‪608‬‬ ‫‪952‬‬ ‫شرکت ملي نفت ايران ـ خالص‬ ‫‪160/310‬‬ ‫‪158/174‬‬ ‫‪128/993‬‬ ‫شرکت سهامي خاص خدمات نفت ايران ـ خالص‬ ‫‪9/971‬‬ ‫‪9/373‬‬ ‫‪8/226‬‬ ‫‪1/225‬‬ ‫‪1/073‬‬ ‫‪1/149‬‬ ‫شرکت نفت ايران پان امريکن (ايپاک)‬ ‫‪5/602‬‬ ‫‪4/763‬‬ ‫‪5/733‬‬ ‫شرکت نفت ايران ايتاليا (سيريپ)‬ ‫‪1/414‬‬ ‫‪1/458‬‬ ‫‪1/434‬‬ ‫شرکت نفت لاوان (لاپکو)‬ ‫‪179/128‬‬ ‫‪175/449‬‬ ‫‪146/127‬‬ ‫شرکت نفت بين المللي دريايي ايران (ايمینوکو)‬ ‫جمع‬ ‫* بر اساس نشریه انجمن نفت ایران سال ‪ 1356‬ش‬ ‫‪595‬‬

‫محصولات پالایشگاه ایران در س ‌هماهة‌سوم سال ‪ 1977‬م‬ ‫(برحسب هزار بشکه)‬ ‫سپتامبر‬ ‫آگوست‬ ‫جولای‬ ‫پالایشگاه‬ ‫‪14/867‬‬ ‫‪14/287‬‬ ‫‪13/635‬‬ ‫پالایشگاه آبادان‬ ‫‪5/467‬‬ ‫‪5/578‬‬ ‫‪4/907‬‬ ‫پالایشگاه تهران‬ ‫پالایشگاه کرمانشاه‬ ‫‪550‬‬ ‫‪566‬‬ ‫‪562‬‬ ‫دستگاه تقطیر مسجدسلیمان‬ ‫‪544‬‬ ‫‪501‬‬ ‫‪477‬‬ ‫پالایشگاه شیراز‬ ‫‪1/163‬‬ ‫‪1/207‬‬ ‫‪1/339‬‬ ‫‪20/591‬‬ ‫‪22/139‬‬ ‫‪20/920‬‬ ‫جمع کل‬ ‫* بر اساس نشریه انجمن نفت ایران سال ‪ 1356‬ش‬ ‫‪596‬‬

‫صادرات نفت خام ایران سه‌ماهة سوم سال ‪ 1977‬م‬ ‫(برحسب هزار بشکه)‬ ‫سپتامبر‬ ‫آگوست‬ ‫جولاي‬ ‫فروش نفت به شرکت‌هاي عضو کنسرسيوم‬ ‫‪50/138‬‬ ‫‪51/920‬‬ ‫‪43/896‬‬ ‫نفت خام سبک‬ ‫‪45/879‬‬ ‫‪45/558‬‬ ‫‪37/963‬‬ ‫نفت خام سنگين‬ ‫‪96/017‬‬ ‫‪97/478‬‬ ‫‪81/859‬‬ ‫جمع‬ ‫‪9/244‬‬ ‫‪11/583‬‬ ‫‪7/145‬‬ ‫ايپاک‬ ‫‪1/317‬‬ ‫‪1/067‬‬ ‫‪1/323‬‬ ‫سيريپ‬ ‫‪4/604‬‬ ‫‪4/544‬‬ ‫‪5/039‬‬ ‫لاپکو‬ ‫‪1/668‬‬ ‫‪1/009‬‬ ‫‪1/075‬‬ ‫ایمینوکو‬ ‫‪40/352‬‬ ‫‪40/042‬‬ ‫‪36/112‬‬ ‫‪153/202‬‬ ‫‪155/723‬‬ ‫‪122/553‬‬ ‫شرکت نفت ملي نفت ايرن (از مناطق نف ‌تخيز جنوب)‬ ‫جمع‬ ‫* بر اساس نشریه انجمن نفت ایران سال ‪ 1356‬ش‬ ‫‪597‬‬

‫توليد نفت خام كشورهاي عمده نفت‌خيز خاورميانه‪ ،‬سه‌ماهه سوم سال ‪ 1977‬م‬ ‫(برحسب بشکه در روز)‬ ‫سپتامبر‬ ‫آگوست‬ ‫جولای‬ ‫کشور‬ ‫‪5/971/150‬‬ ‫‪5/659/640‬‬ ‫‪8/684/600‬‬ ‫‪8/626/400‬‬ ‫‪4/713/767‬‬ ‫ایران‬ ‫‪2/283/600‬‬ ‫‪1/790/400‬‬ ‫‪2/400/000‬‬ ‫‪2/000/000‬‬ ‫‪9/798/000‬‬ ‫عربستان‬ ‫‪1/646/900‬‬ ‫‪1/599/000‬‬ ‫‪329/600‬‬ ‫‪505/900‬‬ ‫‪1/738/100‬‬ ‫کویت‬ ‫‪307/800‬‬ ‫‪328/700‬‬ ‫‪325/600‬‬ ‫‪308/100‬‬ ‫‪2/300/000‬‬ ‫عراق‬ ‫‪54/300‬‬ ‫‪54/900‬‬ ‫‪1/739/700‬‬ ‫ابوظبی‬ ‫‪22/600‬‬ ‫‪24/700‬‬ ‫‪22/026/150‬‬ ‫‪20/897/740‬‬ ‫‪392/600‬‬ ‫قطر‬ ‫‪332/900‬‬ ‫عمان‬ ‫‪313/700‬‬ ‫دوبی‬ ‫‪55/600‬‬ ‫بحرین‬ ‫‪23/900‬‬ ‫شارجه‬ ‫‪21/408/267‬‬ ‫جمع‬ ‫* بر اساس نشریه انجمن نفت ایران سال ‪ 1356‬ش‬ ‫‪598‬‬