રાસાયણિક વિજ્ઞાન ભાગ 1

A B A Baaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa C5D C Ãk]c hMkkÞý Daaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaa aaa ÃkkXâÃkwMíkf Ãkh ykÄkrhík Brighton MCQs sðkçk : (b) çku r¼LLk r¼LLk ðkÞwykuLkk r{©ý{kt ðkÞwyku ðå[u [ku¬Mk ytíkhkÃk]c nkuÞ Au. (6) Lke[uLkk{ktÚke fE ½xLkk ytíkhkÃk]c Ãkh Úkíke LkÚke ? 5.1 : yrÄþku»ký (a) Äkíkw ûkkhý (b) rðãwíkÄúwð «¢{ (1) yrÄþku»kfLke Ãk]c-MkÃkkxe ÃkhÚke yrÄþkur»kík ÚkÞu÷k yýwyku Aqxk (c) MVrxfefhý (d) ½LkÃkËkÚkoLkwt yðûkuÃkLk Ãkze òÞ íku ½xLkkLku .......... fnu Au. sðkçk : (d) ½LkÃkËkÚkoLkwt yðûkuÃkLk (a) yrÄþku»ký (b) yðþku»ký (7) Ãk]c hMkkÞýLkku fk¤SÃkqðof yÇÞkMk fhðk {kxu fux÷wt Wå[ (c) yÃkþku»ký (d) ¢k{u uxkuøkkú rVf y÷økefhý þqLÞkðfkþ nkuðwt òuEyu ? sðkçk : (c) yÃkþku»ký (a) 10–8 Úke 10–9 Pa (b) 103 Úke 104 Pa Hint : yrÄþku»kfLke MkÃkkxe WÃkh yrÄþkur»kík ÚkÞu÷kt yýwyku (c) 10 Úke 100 Pa (d) 1 Úke 1000 Pa fkuE fkhýMkh (Ëçkký ½xkzeLku fu økh{e ykÃkeLku) Aqxk sðkçk : (a) 10–8 Úke 10–9 Pa Ãkze òÞ fu ðkÞw{kt òÞ íkuLku yÃkþku»ký (desorption) fnu Au. su yrÄþku»ký fhíkkt WÕkxe ½xLkk Au. (8) òu MðåA MkÃkkxeðk¤k ½Lk ÃkËkÚkkuoLku þqLÞkðfkþ{kt hk¾ðk{kt Lk (2) yrÄþku»kýLku yMkh fhíkwt Ãkrhçk¤ fÞwt LkÚke. ykðu íkku íkuyku nðkLkk fÞk ½xf fýku îkhk ZtfkE òÞ Au ? (a) yrÄþkur»kíkLkku Mð¼kð (b) çkk»ÃkkÞLk (a) CO2 yLku SO2Lkk yýwykuÚke (b) ¼us yLku yìrMkzÚke (c) yrÄþku»kfLkku Mð¼kð (d) íkkÃk{kLk (c) O2 yLku N2Lkk yýwykuÚke (d) O3 yLku H2SLkk yýwykuÚke sðkçk : (b) çkk»ÃkkÞLk (3) ½Lk yrÄþku»kf Ãkh fÞku ðkÞw yrÄþku»ký ykuAk «{ký{kt ÚkkÞ sðkçk : (c) O2 yLku N2Lkk yýwykuÚke («{kýu ðÄkhu nkuðkÚke) Au. (9) Ãk]c hMkkÞý rð¿kkLk MkkÚku Lke[uLkk{ktÚke fE ¾krMkÞík (a) NH3 ðkÞw (b) HCl ðkÞw Mktf¤kÞu÷ LkÚke ? (c) O2 ðkÞw (d) CO2 ðkÞw (a) ÃkkÞMk (b) WÆeÃkLk sðkçk : (c) O2 ðkÞw (c) yrÄþku»ký (d) ðkÞwykuLkwt yktíkh r{©ý Hint : ykÃku÷ íkkÃk{kLk fu Ëçkký nuX¤ Mknu÷kEÚke «ðknefhý sðkçk : (d) ðkÞwykuLkwt yktíkh r{©ý Ãkk{íkk ðkÞyw ku (NH , HCl, CO ¢ktríkf íkkÃk{kLk Ÿ[k) (10) Lke[uLkk{ktÚke fE òuz yrÄþku»kf íkhefu ðíkeo þfíke LkÚke ? 32 ðÄw «{ký{kt yrÄþkru »kík ÚkkÞ A,u ßÞkhu fkÞ{e ðkÞyw ku (H2, O2, N2¢ktríkf íkkÃk{kLk Lke[k) ykuAk «{ký{kt (a) [khfku÷, {kxe yrÄþkur»kík ÚkkÞ Au. (b) fr÷÷ fýku, rMkr÷fk su÷ (4) yrÄþku»kýLkk WÃkÞkuøk{kt fE çkkçkík çktÄçkuMkíkk LkÚke. (c) ðkì®þøk Mkkuzk, xuçk÷ MkkìÕx (a) Wå[ þqLÞkðfkþ «kÃík fhðk (d) NiLkku çkkhef ¼qfku, yìÕÞwr{Lkk su÷ (b) økìMk {kMf{kt sðkçk : (c) ðkì®þøk Mkkuzk, xuçk÷ MkkìÕx (c) ÃkuxÙkur÷Þ{Lkk þwØefhý{kt (11) Lke[uLkk{ktÚke ¾kuxwt rðÄkLk ÃkMktË fhku. (d) ¾kã ÃkËkÚko{ktÚke Íuhe yMkh Ëqh fhðk (a) yrÄþku»ký ½xLkk{kt ÃkËkÚko {kºk MkÃkkxe Ãkh s MktfurLÿík sðkçk : (d) ¾kã ÃkËkÚko{ktÚke Íuhe yMkh Ëqh fhðk ÚkkÞ Au. (5) ytíkhkÃk]c {kxu fÞwt rðÄkLk Mkk[wt LkÚke ? (b) yðþku»ký{kt ½Lk ÃkËkÚkoLkk Mk{økú sÚÚkk{kt ÃkËkÚko yufMkh¾e (a) íku çku f÷kykuLku swËe Ãkkzíke MkÃkkxe Au. (b) çku r¼LLk r¼LLk ðkÞwykuLkk r{©ý{kt ðkÞwyku ðå[u [ku¬Mk heíku rðíkrhík ÚkkÞ Au. ytíkhkÃk]c nkuÞ Au. (c) yrÄþku»ký yLku yðþku»ký çktLku ½xLkkyku yufMkkÚku õÞkhu (c) ½Lk yLku ðkÞw ðå[uLkk ytíkhkÃk]cLku ½Lk ðkÞw ðzu ËþkoðkÞ Au. (d) íkuLkwt ûkuºkV¤ sÚÚkk{Þ f÷kLkk fýkuLkk fË Ãkh ykÄkh hk¾u Ãký ÚkE þfíke LkÚke. Au. (d) yrÄþku»kýLke rðhwØ ½xLkkLku yÃkþku»ký fnu Au. sðkçk : (c) yrÄþku»ký yLku yðþku»ký çktLku ½xLkkyku yufMkkÚku õÞkhu Ãký ÚkE þfíke LkÚke.

3.86 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 (17) yrÄþku»ký ½xLkk {kxu Lke[uLkk{ktÚke W»{køkríkfeÞ heíku fÞku MktçktÄ Mkk[ku Au ? (12) çkkhef [khfku÷ Ähkðíkk çktÄ Ãkkºk{kt O2, NH3, SO2 ðkÞwLkwt r{©ý ÷ELku hk¾e {qfíkk (a) H = –ve, s = –ve yLku G = –ve (a) ðkÞwLkwt Ëçkký ½xu Au. (b) ðkÞwLkwt Ëçkký y[¤ hnu Au. (b) H = +ve, s = +ve yLku G = –ve (c) ðkÞwykuLkwt «ðknefhý ÚkkÞ Au. (d) ðkÞwykuLkk yýwykuLkwt rð½xLk ÚkkÞ Au. (c) H = –ve, s = +ve yLku G = +ve sðkçk : (a) ðkÞwLkwt Ëçkký ½xu Au. (d) H = +ve, s = –ve yLku G = –ve (13) yÃkrh»f]ík ¾ktzLkk s÷eÞ ÿkðýLku «krýs [khfku÷Lkk Ãkz ÃkhÚke ÃkMkkh fhðk{kt ykðu íÞkhu fÞwt yLkw{kLk òuðk {¤u Au ? sðkçk : (a) H = –ve, s = –ve yLku G = –ve (a) MkVuË ¾ktz ykAk Ãke¤k htøk{kt VuhðkÞ Au. (b) ykAk Ãke¤k htøkLke ¾ktz htøkrðneLk çkLku Au. Hint : yrÄþku»ký {kxu H, s yLku G ºkýuÞ Éý nkuÞ Au. (c) ¾ktzLkk yýwyku [khfku÷Lke MkÃkkxe Ãkh s{k ÚkkÞ Au. (d) htøk ykÃkíkk ÃkËkÚkoLkk yýwyku ÿkðý{kt ykuøk¤e òÞ Au. (18) yrÄþku»kýLke çkkçkík{kt fÞwt rðÄkLk MkwMktøkík LkÚke ? sðkçk : (b) ykAk Ãke¤k htøkLke ¾ktz htøkrðneLk çkLku Au. (a) HLkwt {qÕÞ Ãkqhíkk «{ký{kt ½ýwt Éý nkuðwt òuEyu. (14) Lke[uLkk{ktÚke fÞwt rðÄkLk Mkk[wt LkÚke ? (a) ÃkkýeLke çkk»Ãk rLkso¤ CaCl2 ðzu yðþkur»kík ÚkkÞ Au. (b) TSLkwt {qÕÞ ÄLk nkuÞ Au. (b) ÃkkýeLke çkk»Ãk rMkr÷fk su÷ Ãkh yrÄþkur»kík ÚkkÞ Au. (c) [kfLkk xwfzkLku þkne{kt zwçkkzíkk xwfzkLke ytËh Ÿzu MkwÄe þkneLkk (c) yrÄþku»ký su{ ykøk¤ ðÄu íku{ H ðÄw Éý Úkíke òÞ Au. fýku «Mkhe òÞ Au. (d) yrÄþku»ký yLku yðþku»ký yufMkkÚku ÚkkÞ íÞkhu íkuLku þku»ký (d) Mktíkw÷Lk Mk{Þu H yLku TS Mk{kLk ÚkkÞ Au. fnu Au. sðkçk : (c) [kfLkk xwfzkLku þkne{kt zwçkkzíkk xwfzkLke ytËh Ÿzu sðkçk : (c) yrÄþku»ký su{ ykøk¤ ðÄu íku{ H ðÄw Éý Úkíke MkwÄe þkneLkk fýku «Mkhe òÞ Au. òÞ Au. (nfefíku ykuAe Éý ÚkkÞ Au.) (15) yrÄþku»kfLke MkÃkkxe Ãkh Úkíkwt yrÄþku»ký fÞk fkhýu nkuÞ Au ? (19) hkMkkÞrýf yrÄþku»ký Ëhr{ÞkLk fuðk «fkhLkk çktÄ h[kÞ Au ? (a) íkuLke MkÃkkxe Ãkh yMk{íkkur÷ík fu yðþu»ke ykf»koý çk¤kuLkk fkhýu (a) {kºk ðkLk zh ðkÕMk (b) {kºk MknMktÞkusf (b) íkuLke MkÃkkxe Ãkh «çk¤ H-çktÄ h[kðkLkk fkhýu (c) íkuLke MkÃkkxe Ãkh {wõík MktÞkusfíkk Ähkðíkk yýwyku fu (c) {kºk ykÞLkeÞ (d) MknMktÞkusf fu ykÞLkeÞ Ãkh{kýwykuLkk y¼kðLku fkhýu (d) íkuLke MkÃkkxe Ãkh «çk¤ hkMkkÞrýf MktÞkuøkefhýLkk fkhýu fkÞ{e sðkçk : (d) MknMktÞkusf fu ykÞLkeÞ òuzkðkLkk fkhýu sðkçk : (a) íkuLke MkÃkkxe Ãkh yMk{íkkur÷ík fu yðþu»ke ykf»koý (20) ¼kiríkf yrÄþku»kýLke fE ÷kûkrýfíkk Mkk[e LkÚke ? çk¤kuLkk fkhýu (a) Mð¼kðu rðrþü (16) yrÄþku»kýLke {kºkk Lke[uLkk{ktÚke fE çkkçkík Ãkh ykÄkrhík LkÚke ? (a) yrÄþku»kfLke MkÃkkxeLkk ûkuºkV¤ Ãkh (b) yrÄþku»ký yuLÚkkÕÃke ½ýe ykuAe (b) yrÄþku»kfLkk Mð¼kð («f]rík) Ãkh (c) yrÄþku»kfLkk ¢ktríkf íkkÃk{kLk (Tc) Ãkh (c) ðkLk zh ðkÕMk çk¤kuLkk fkhýu WËT¼ððwt (d) yrÄþku»kfLkk íkkÃk{kLk Ãkh sðkçk : (c) yrÄþku»kfLkk ¢ktríkf íkkÃk{kLk (Tc) Ãkh (d) Mð¼kðu «ríkðíkeo sðkçk : (a) Mð¼kðu rðrþü (21) hkMkkÞrýf yrÄþku»ký {kxu Lke[uLkk{ktÚke ¾kuxwt rðÄkLk ÃkMktË fhku. (a) Lke[k íkkÃk{kLku ÚkÞu÷ ðkÞwLkwt ¼kiríkf yrÄþku»ký Ÿ[k íkkÃk{kLku hkMkkÞrýf yrÄþku»ký{kt VuhðkE òÞ Au. (b) íku ¾qçk s rðrþü nkuÞ Au. (c) íku Mð¼kðu «ríkðíkeo Au. (d) yrÄþku»kf yLku yrÄþkur»kík ðå[u hkMkkÞrýf çktÄLk yrLkðkÞo nkuÞ Au. sðkçk : (c) íku Mð¼kðu «ríkðíkeo Au. (22) Lke[uLkk{ktÚke fÞku yrÄþku»ký Mk{íkkÃk ð¢ Mkk[ku LkÚke ? T3 > T2 > T1 T3 T3 > T2 > T1 T3 T2 x T1 x T2 (b) m (a) m T1 Ëçkký P Ëçkký P

«fhý-5 : Ãk]c hMkkÞý : MCQ rð¼køk 3.87 sðkçk : (d) log x/m log PLke MkeÄe hu¾kLkku Zk¤ nLkwt {qÕÞ ykÃku Au. T3 < T2 < T1 T3 T3 > T2 > T1 T3 T2 T1 T2 Hint : Zk¤Lkwt {qÕÞ 1/n nkuÞ Au. (c) x (d) x T1 (25) ßÞkhu 1/n = 0 nkuÞ íÞkhu £wLz÷e[ yrÄþku»ký Mk{íkkÃk fE çkkçkíkLkwt m m Mkq[Lk fhu Au ? Ëçkký P Ëçkký P (a) yrÄþku»ký ËçkkýLke yMkhÚke Mðíktºk Au. (b) yrÄþku»ký ËçkkýLkk Mk{«{ký{kt Au. T3 < T2 < T1 T3 (c) íku Ÿ[k Ëçkkýu Ãký MkV¤ Lkeðzu Au. T2 sðkçk : (c) x T1 (d) íku x yLku P ðå[u «{ký Mkq[f MktçktÄ Ëþkoðíkwt LkÚke. m m Ëçkký P sðkçk : (a) yrÄþku»ký ËçkkýLke yMkhÚke Mðíktºk Au. (26) Mg(OH) Lkwt .......... «r¢ÞfLke nkshe{kt yðûkuÃkLk fhíkkt íku 2 Hint : T ½xu íku{ yrÄþku»ký {kºkk x ðÄu Au. .......... htøk økúný fhu Au. m (a) r{Õf ykìV {ìøLkurþÞk, Lkkhtøke (23) £wLz÷e[ Mk{íkkÃk ð¢ log x/m log P Lkk yk÷u¾ {kxu Mkk[ku (b) {ìøLkuMkLk, ðkˤe rðfÕÃk ÃkMktË fhku. (c) {ìøLkuxkuLk, òtçk÷e (d) r{Õf ykìV {ìøLkurþÞk, ÷k÷ Zk¤ = 1 Zk¤ = n sðkçk : (b) {ìøLkuMkLk, ðkˤe n (a) log x (b) log x (27) ÿkðý f÷k{ktÚke Úkíkk yrÄþkur»kíkLke yrÄþku»ký {kºkk ......... MkkÚku m m log K log K log P  log P ðÄu Au. ({k[o, 2020) (a) íkkÃk{kLkLkk ½xkzk (b) yrÄþku»kfLke MkÃkkxeLkk ûkuºkV¤Lkk ½xðk Zk¤ = 1 Zk¤ = 1 (c) yrÄþkur»kíkLke MkktÿíkkLkk ½xðk n n (c) log x log K (d) log x (d) íkkÃk{kLkLkk ðÄkhk m m sðkçk : (b) yrÄþku»kfLke MkÃkkxeLkk ûkuºkV¤Lkk ½xðk log K=0 log P  log P (28) ÿkðý f÷k {kxu £wLz÷e[ Mk{efhýLke Mkk[e økkrýríkf hsqykík fE Au ? x1 (a) log m = log K – n log C' Zk¤ = 1 x n sðkçk : (a) log m x1 (b) log m = log K + n log C' log K log P  (24) £wLz÷e[ yrÄþku»ký Mk{íkkÃk ð¢Lke fE {ÞkoËk Mkk[e LkÚke ? m1 (a) 1/n Lkwt {qÕÞ 0 yLku 1Lke ðå[u nkuÞ Au. (c) log x = n log K + log C (b) íku ËçkkýLkk Mker{ík rðMíkkh Ãkqhíkwt ðksçke nkuÞ Au. (c) log x/m  log PLkku ð¢ MkeÄe hu¾k {¤u Au. x1 (d) log x/m log PLke MkeÄe hu¾kLkku Zk¤ n Lkwt {qÕÞ ykÃku Au. (d) log m = K log C + log n sðkçk : (b) log x = log K + 1 log C' m n

3.88 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 (a) I–2, II–4, III–3, IV–1 (b) I–2, II–3, III–4, IV–1 (29) Lke[uLkk{ktÚke yrÄþk»u kýLkku WÃkÞkuøk fÞk ûkuºk{kt Mkk[ku Ëþkoðu÷ LkÚke ? (c) I–4, II–3, III–2, IV–1 (d) I–3, II–1, III–4, IV–2 (a) çktÄ Ãkkºk{kt ðÄw Wå[ þqLÞkðfkþ «kÃík fhðk. (b) fku÷MkkLke ¾kýku{ktÚke Lkef¤íkk Íuhe ðkÞwykuLku yrÄþku»ke ÷uðk sðkçk : (a) I–2, II–4, III–3, IV–1 økìMk {kMf{kt. (c) þheh SðkýwykuLku {khe Lkkt¾eLku hkuøk {xkzðk {kxu. (35) «r¢Þk{kt ðÃkhkíkk WÆeÃkfLkk Mkt˼o{kt Mkk[wt rðÄkLk fÞwt Au ? (d) yìrMkz-çkuRÍ yLkw{kÃkLkku{kt ytrík{ ®çkËwyu ÷kûkrýf htøk ÃkuËk fhðk{kt. (a) íku nt{uþk «r¢ÞkykuLkk ðuøk ðÄkhu Au. sðkçk : (d) yìrMkz-çkuRÍ yLkw{kÃkLkku{kt ytrík{ ®çkËwyu ÷kûkrýf htøk ÃkuËk fhðk{kt (b) íkuLkk ˤ{kt fu Mkt½xLk{kt fkuE VuhVkh Úkíkku LkÚke. (30) ½Lk yrÄþku»kf Ãkh ðkÞw{Þ yrÄþkur»kíkLkk yrÄþku»kýLku rLkrùík (c) íku Mk{ktøk yÚkðk rð»k{ktøk «ýk÷e Ähkðe þfu Au. íkkÃk{kLku ykÃku÷k ðkÞwLkk Ëçkký ðå[u þku MktçktÄ Au ? (d) (b) yLku (c) çktLku sðkçk : (d) (b) yLku (c) çktLku (a) x  1 n  1 (b) x m  Kpn n  1 (36) «r¢Þk ðuøk Ãkh WÆeÃkfeÞ yMkhkuLkk ðuøkLkku yÇÞkMk fÞk ði¿kkrLkfu m fÞkuo níkku ? Kp n (a) yðu køu kuzkÙ u (b) çkÍour÷ÞMk (c) 1  x m  Kpn (d) x  K n  1 (c) £wLz÷e[ (d) hkìçkxo çkúkWLk m p n sðkçk : (b) çkÍuor÷ÞMk sðkçk : (a) x  1 n  1 (37) WÆeÃkLk «r¢Þk{kt «ðÄofLkwt fkÞo þwt nkuÞ Au ? m Kp n (31) 290 K Lkk íkkÃk{kLku 1 økúk{ [khfku÷ ðzu yrÄþkur»kík Úkíkk ðkÞwyku (a) Mkr¢Þfhý þÂõík ðÄkhðkLkwt H2, CH4, CO2 yLku NH3 nkuÞ, íkku íku{Lkk yrÄþkur»kík Ãkk{u÷k (b) Mkr¢Þfhý þÂõík ½xkzðkLkwt fËLkku ½xíkku ¢{ fÞku nþu ? (c) WÆeÃkfLke Mkr¢Þíkk{kt ðÄkhku fhðkLkwt (a) H > CH > CO > NH (d) LkeÃksLkwt «{ký ðÄkhðkLkwt 24 2 3 sðkçk : (c) WÆeÃkfLke Mkr¢Þíkk{kt ðÄkhku fhðkLkwt (b) CO > NH > H > CH (38) NH3Lkk WíÃkkËLk{kt ðÃkhkíke nuçkh ÃkØrík{kt Fe WÆeÃkf {kxu fÞku 2 32 4 «ðÄof ðÃkhkÞ Au ? ({k[o, 2020) (c) NH3 > CO2 > CH4 > H2 (a) {kur÷çzuLk{ Äkíkw (b) rLkf÷ Äkíkw (d) CH4 > CO2 > NH3 > H2 sðkçk : (c) NH > CO > CH > H 3 2 42 (32) yrÄþku»kýLku ÷eÄu Ãk]c Qòo{kt fÞku VuhVkh ÚkkÞ Au ? (a) Ãk]»X Qòo ðÄu Au. (b) Ãk]c Qòo ½xu Au. (c) Ã÷urxLk{ Äkíkw (d) fkìÃkh Äkíkw (c) Ãk]c Qòo þqLÞ ÚkkÞ Au. (d) Ãk]c Qòo y[¤ hnu Au. sðkçk : (a) {kur÷çzuLk{ Äkíkw sðkçk : (b) Ãk]c Qòo ½xu Au. (39) Lke[uLkk VuhVkh {kxu ðÃkhkíkk WÆeÃkf {kxuLkk Mkk[k òuzfktLkku rðfÕÃk ÃkMktË fhku. (33) MkÕVh (S ) rð÷Þ .......... fr÷÷ Au. 8 (a) r{Mku÷ (b) ÷kÞkurVr÷f Column–I Column–II (c) ÷kÞkuVkurçkf (d) çknw ykÛðeÞ (I) SO2  SO3, ÷uz [uBçkh rðrÄ (1) huLke Ni (II) SO2  SO3, MktÃkfo rðrÄ sðkçk : (d) çknw ykÛðeÞ (III)4NH  NO, ykuMðkÕz rðrÄ (2) NO(g) (3) Pt 5.2 : WÆeÃkLk 3 (s) (34) «r¢Þk yLku íkuLkk WÆeÃkf {kxu Mkk[k òuzfktLkku rðfÕÃk ÃkMktË fhku. (IV)ðLkMÃkrík íku÷ ðLkMÃkrík ½e, (4) Pt økkus Column–I Column–II (I) 2KClO3  2KCl + 3O2 (1) ÍkÞ{uÍ nkRzÙkuSLkuþLk rðrÄ (II) 4NH3 + 5O2  4NO + 6H2O (2) MnO2 (a) I–4, II–1, III–2, IV–3 (b) I–2, II–3, III–4, IV–1 (c) I–3, II–2, III–4, IV–1 (d) I–2, II–4, III–1, IV–3 (III) N2 + 3H2  2NH3 (3) Fe (4) Pt sðkçk : (b) I–2, II–3, III–4, IV–1 (IV) ø÷wfkuÍ  RÚkuLkku÷ + CO2

(40) ykuMðkÕz rðrÄ MkkÚku fE «r¢Þk Mktf¤kÞu÷e Au ? «fhý-5 : Ãk]c hMkkÞý : MCQ rð¼køk 3.89 3  N2 + 3H2O (c) WÆeÃkfLkk Mkt½xLk{kt VuhVkh Úkðku (a) 2NH3 + 2 O2 (d) WÆeÃkfLkk sYhe sÚÚkkLkwt «{ký sðkçk : (a) WÆeÃkfeÞ «ðÄofku fu rð»kLkwt fkÞo (b) 4NH3 + 5O2 4NO + 6H2O (46) rð»k{ktøk WÆeÃkLkLke r¢ÞkrðrÄ Ëhr{ÞkLk Lke[uLkk{ktÚke fE h[Lkk MkÃkkxe MkkÚku Mktf¤kÞu÷e LkÚke ? (c)      (d) 2SO2 + O2 2SO3 sðkçk : (b) 4NH3 + 5O2 4NO + 6H2O (a) O O O A (b) O O O A OOOB OOOB (41) ¾ktzLkk s¤rð¼ksLkLke Lke[u Ëþkoðu÷e «r¢Þk fÞk ÃkËkÚko ðzu WÆerÃkík ÚkkÞ Au ? C H O +HO WÆeÃkf C6H12O6 + C6H12O6 12 22 11 2 OOOAB ø÷wfkÍu Mkw¢kÍu (c) (d) (b) yLku (c) çktLku OOOB A (a) Mkktÿ HNO (b) rLkso¤ AlCl 3 3 (c) {tË H2SO4 (d) Äw{kÞ{kLk H2SO4 sðkçk : (c) {tË H2SO4 sðkçk : (c) O O O A B OOOB A (42) rð»k{ktøk WÆeÃkLkLkk yrÄþku»kýLkk sqLkk rMkØktík{kt fE çkkçkík økýðk{kt ykðíke Lk níke ? (a) ðkÞw{Þ yÚkðk ÿkðý{ktLkk «r¢Þfku ½Lk WÆeÃkfLke MkÃkkxe Ãkh (47) ykðíkofkuüfLkk fÞk Mk{qnLkk ík¥ðku {n¥k{ WÆeÃkfeÞ Mkr¢Þíkk yrÄþkur»kík ÚkkÞ Au. Ëþkoðu Au ? (b) MkÃkkxe Ãkh «r¢ÞfkuLke Mkktÿíkk{kt ðÄkhku Úkíkkt «r¢Þk ðuøk ðÄu Au. (a) Mk{qn 1 Úke 3 Lkk ík¥ðku (b) Mk{qn 7 Úke 9 Lkk ík¥ðku (c) Mk{qn 16 Úke 18 Lkk ík¥ðku (d) Mk{qn 5 Úke 9 Lkk ík¥ðku (c) yrÄþku»ký W»{kLkku WÃkÞkuøk «r¢Þk ðuøk ðÄkhðk{kt ÚkkÞ Au. sðkçk : (b) Mk{qn 7 Úke 9 Lkk ík¥ðku (48) WÆeÃkfLke ðýkoí{fíkk yux÷u ....... (d) MkÃkkxe Ãkh «r¢Þf yLku WÆeÃkf ðå[u {æÞðíkeo MktÞkusLkLktw rLk{kýo (a) Mk{kLk «r¢Þk ÃkrhÂMÚkrík{kt yLkuf þõÞ LkeÃkòu Ãkife fkuE yuf ÚkkÞ Au. [ku¬Mk LkeÃks WíÃkLLk fhðkLke rËþk{kt «r¢ÞkLku ÷E sðe. sðkçk : (d) MkÃkkxe Ãkh «r¢Þf yLku WÆeÃkf ðå[u {æÞðíkeo MktÞkusLkLkwt rLk{koý ÚkkÞ Au. (43) Mk{ktøk WÆerÃkík r¢Þk Lke[uLkk{ktÚke fÞk ÃkÞkoÞ îkhk Mk{òðe þfkÞ (b) LkeÃksLkk yýwyku MkkÚku yux÷e çkÄe «çk¤íkkÚke òuzkðwt fu suÚke Au ? WÃkÃkuËkþLkwt «{ký yxfkðe þfkÞ. (a) Ãkh{kýwLke W¥kursík yðMÚkk îkhk (c) WÆeÃkf íkuLkk «ðÄof MkkÚku òuzkELku y÷øk y÷øk LkeÃkòLu ktw rLk{koý fhðwt. (b) {æÞðíkeo MktÞkusLkLkk rLk{koý îkhk (c) «ðÄofkuLke nkshe îkhk (d) r¼LLk r¼LLk «r¢Þfku ðå[u hkMkkÞrýf MktÞkuøkefhý fheLku yuf Mk{kLk LkeÃksLkwt rLk{koý fhðwt. (d) «r¢ÞkLke ykÂÛðfíkk îkhk sðkçk : (b) {æÞðíkeo MktÞkusLkLkk rLk{koý îkhk sðkçk : (a) Mk{kLk «r¢Þk ÃkrhÂMÚkrík{kt yLkuf þõÞ LkeÃkòu Ãkife fkuE yuf [ku¬Mk LkeÃks WíÃkLLk fhðkLke rËþk{kt (44) rð»k{ktøk WÆeÃkLkLke r¢ÞkrðrÄ{kt fÞwt MkkuÃkkLk Mk{kðuþ Úkíkwt LkÚke ? «r¢Þk ÷E sðe. (a) LkeÃksLkwt WÆeÃkfLke MkÃkkxe ÃkhÚke Ëqh Úkðwt. (b) WÆeÃkfLke MkÃkkxe Ãkh hkMkkÞrýf «r¢Þk Úkðe. (49) Lke[uLke «r¢Þk yLku íkuLkk {kxu ÞkuøÞ WÆeÃkfLkk Mkk[k òuzfktLkku rðfÕÃk ÃkMktË fhku. (c) «r¢Þk LkeÃksLktw WÆeÃkfLke MkÃkkxe Ãkh fkÞ{e yrÄþk»u ký Ãkk{ðwt. Column–I («r¢Þk) Column–II (WÆeÃkf) (d) «r¢ÞfLkk yýwyku{kt {æÞðíkeo Mktfeýo MktÞkusLkLkwt rLk{koý Úkðwt. sðkçk : (c) «r¢Þk LkeÃksLkwt WÆeÃkfLke MkÃkkxe Ãkh fkÞ{e (I) CO + 3H2 CH4 + H2O (1) Ni yrÄþku»ký Ãkk{ðwt. (II) CO + 2H CH OH (2) Cu 2 3 (III) CO + H2 (45) rð»k{ktøk WÆeÃkLkLkku yrÄþku»kýLkku rMkØktík fE çkkçkík Mk{òðe HCHO (3) Cu/ZnO – Cr2O3 þfíkku LkÚke ? (a) I–2, II–3, III–1 (b) I–2, II–1, III–3 (a) WÆeÃkfeÞ «ðÄofku fu rð»kLkwt fkÞo (c) I–1, II–2, III–3 (d) I–1, II–3, III–2 (b) {æÞðíkeo MktÞkusLkLkwt rLk{koý sðkçk : (d) I–1, II–3, III–2

3.90 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 (50) WÆeÃkfLke ðýkoí{fíkk {kxu ¾kuxku rðfÕÃk ÃkMktË fhku. (d) íkuyku Srðík fku»kk{u ktÚke þwæÄ MðYÃku {¤u ðe þfkíkk LkÚke. (a) swËk swËk WÆeÃkfkuLke ðýkoí{fíkk swËe swËe nkuÞ Au. sðkçk : (d) íkyu ku Srðík fku»kk{u ktÚke þwæÄ MðYÃku {u¤ðe þfkíkk LkÚke. (b) ykÃku÷ WÆeÃkf çkÄe s «r¢Þkyku {kxu WÃkÞkuøke nkuÞ Au. (56) Lke[uLke fE WíMk[u feÞ «r¢Þk MkkÚku Mkk[ku WíMku[f Mktf¤kÞu÷ LkÚke ? (c) íkuyku Mð¼kðu ¾qçk s rðrþü nkuÞ Au. (a) nkìshe{kt «kuxeLkLkwt ÃkuÃxkRz{kt ÃkrhðíkoLk ÃkuÂÃMkLk (d) íkuykuLkwt yÕÃk «{ký Ãký yMkhfkhf nkuÞ Au. (b) yktíkhzk{kt «kuxeLkLkwt yur{LkkuyìrMkz{kt s¤rð¼ksLk ÃkurL¢Þkxef rxÙÃMkeLk sðkçk : (b) ykÃku÷ WÆeÃkf çkÄe s «r¢Þkyku {kxu WÃkÞkuøke nkÞu Au. (c) Mxk[oLkwt {kÕxkuÍ{kt ÃkrhðíkoLk {kÕxuÍ (51) WÆeÃkfeÞ «r¢Þkyku fE çkkçkík Ãkh ykÄkh hk¾u Au ? (d) ËqÄLkwt Ëne{kt ÃkrhðíkoLk ÷uõxkuçkurMkr÷ (a) WÆeÃkfLke rAÿ h[Lkk Ãkh sðkçk : (c) Mxk[oLkwt {kÕxkuÍ{kt ÃkrhðíkoLk {kÕxuÍ (b) «r¢Þf / LkeÃksLkk yýwykuLkk fË Ãkh Hint : nfefík{kt zkÞkMxuÍ WíMku[f ðÃkhkÞ Au. (c) ½Lk WÆeÃkfLke MVrxf h[LkkLkk Ãkku÷ký Ãkh (57) Lke[uLkk{ktÚke fÞku WíMku[f fkçkkuonkRzÙux yýwykuLke WÆeÃkLk «r¢Þk MkkÚku MkeÄku s Mktf¤kÞu÷ LkÚke ? (d) ykÃku÷ çkÄk s sðkçk : (d) ykÃku÷ çkÄk s (a) RLðxuoÍ (b) ÍkÞ{uÍ (52) rÍÞku÷kRx ðzu Úkíke WÆeÃkLk r¢Þk {kxu fÞwt rðÄkLk Mkk[wt LkÚke ? (c) zkÞkMxuÍ (d) ÞwhuÍ (a) íkuyku Mkkhk ðýkoí{f WÆeÃkf Au. sðkçk : (d) ÞwhuÍ (b) íku{Lke h[Lkk {ÄÃkqzk suðe nkuÞ Au. (58) ÞqrhÞkLkk s¤rð¼ksLk {kxu ðÃkhkíkku ÞwhuÍ WíMku[f fÞk Mkúkuík{ktÚke (c) íkuyku {kºk fwËhík{kt {¤e ykðu Au Ãkhtíkw hkMkkÞrýf heíku Mkt&÷ru »kík {u¤ððk{kt ykðu Au ? fhe þfíkk LkÚke. (a) MkkuÞkçkeLk (b) Vqøk (d) íkuyku rºk-Ãkrh{ký ò¤eËkh h[Lkk{kt Al–O–Si suðwt {k¤¾wt (c) [hçke (d) ÞeMx Ähkðu Au. sðkçk : (a) MkkuÞkçkeLk sðkçk : (c) íkuyku {kºk fwËhík{kt {¤e ykðu Au Ãkhtíkw hkMkkÞrýf (59) WíMku[f WÆeÃkLkLke fE ÷kûkrýfíkk Mkk[e LkÚke ? heíku Mkt&÷ur»kík fhe þfíkk LkÚke. (a) yLkwfq¤ pH 5–7Lke ðå[u (53) rÍÞku÷kRxLkku WÆeÃkf íkhefu fÞk ûkuºk{kt rðþk¤ ÃkkÞk Ãkh WÃkÞkuøk (b) yLkwfq¤ íkkÃk{kLk 298–310 K ÚkkÞ Au ? (c) –NH2, –COOH, –SH, –OH Mk{qnkuLke nkshe (a) ÃkuxÙkuhMkkÞý{kt nkRzÙkufkçkoLkLkk rð¼tsLk yLku Mk{½xefhý{kt (d) WíMku[fLkku yfu yýw «r¢ÞfLkk yuf yýLw ku «ríkr{rLkx{kt YÃkkít kh (b) Ag, Au, Pt suðe ®f{íke ÄkíkwLkk rLk»f»koý{kt fhe þfu. (c) sirðf yýwykLu ke çkLkkðx{kt yLku ÷ktçkku Mk{Þ Mkwhrûkík hk¾ðk{kt sðkçk : (d) WíMku[fLkku yuf yýw «r¢ÞfLkk yuf yýwLku «ríkr{rLkx{kt YÃkktíkh fhe þfu. (d) ¾kãÃkËkÚkkuo{kt ykìÂõMkzuþLk yxfkððk {kxu sðkçk : (a) ÃkuxÙkuhMkkÞý{kt nkRzÙkufkçkoLkLkk rð¼tsLk yLku Hint : WíMku[fLkku yuf yýw, «r¢ÞfLkk ykþhu ËMk ÷k¾ (106) Mk{½xefhý{kt yýwykuLku «ríkr{rLkx{kt YÃkktíkh fhe þfu Au. (54) Lke[uLkk{ktÚke fÞku rÍÞku÷kRx yýw WÆeÃkf íkhefu ykÕfkunkì÷{ktÚke (60) Lke[uLkk{ktÚke fÞku ÄkíðeÞ ykÞLk WíMku[fku {kxu W¥kusf íkhefu Mkûk{ økuMkku÷eLk{kt MkeÄwt s YÃkktíkh fhu Au ? nkuíkku LkÚke ? (a) ZSM–10 (b) ZSM–5 (a) Cu2+ (b) Mn2+ (c) Co2+ (d) Fe2+ (c) TiCl4 + Al(CH3)3 (d) Cu/ZnO–Cr2O3 sðkçk : (d) Fe2+ sðkçk : (b) ZSM–5 (61) yu{kR÷uÍ WíMku[fLke fÞk ykÞLkLke nkshe{kt WÆeÃkLk Mkr¢Þíkk ðÄu Au ? (55) WíMku[f WÆeÃkfku ytøku ¾kuxwt rðÄkLk ÃkMktË fhku. (a) íkuyku LkkRxÙkusLkÞwõík srx÷ fkçkorLkf MktÞkusLkku Au. (a) Na+ (b) Ti4+ (b) íkuyku Ãkkýe{kt fr÷÷{Þ ÿkðý h[u Au. (c) Ca2+ (d) Cu2+ (c) íkuyku siðhkMkkÞrýf WÆeÃkfku íkhefu yku¤¾kÞ Au. sðkçk : (a) Na+

«fhý-5 : Ãk]c hMkkÞý : MCQ rð¼køk 3.91 (62) WíMku[f WÆeÃkLk r¢Þk{kt rLkhkuÄfku yÚkðk rð»k WÆeÃkfeÞ Mkr¢Þíkk (68) Mkk[k rðÄkLk {kxu T yLku ¾kuxkt rðÄkLk {kxu FLkku ¢r{fÃkýu fÞku fE heíku ½xkze Lkkt¾u Au ? rðfÕÃk Mkk[ku Au ? (a) WíMku[fLke MkÃkkxe ÃkhLkk Mkr¢Þ r¢Þkþe÷ Mk{qn MkkÚku ÃkkhMÃkrhf (I) çkÄk s «kuxeLMk WíMku[fku nkuÞ Au. r¢Þk fheLku (II) Éý WÆeÃkfku «r¢ÞkLku ykøk¤ ðÄíke yxfkðe Ëu Au. (b) WíMku[fLke MkÃkkxe ÃkhLkk Mkqû{ rAÿku{kt økkuXðkE sELku (III) «ðÄofku «r¢ÞkLku WÆeÃík fhu Au. (c) MkÃkkxe Ãkh Mkr¢Þ r¢Þkþe÷ Mk{qnkuLke MktÏÞk ½xkzeLku (IV) NH3Lkk WíÃkkËLkLke nuçkh rðrÄ{kt CO ðkÞw WÆeÃkf {kxu Íuh (d) MkÃkkxe ÃkhLkk rAÿkuLkku ykfkh yLku fË çkË÷e Lkkt¾eLku nkuÞ Au. sðkçk : (a) WíMku[fLke MkÃkkxe ÃkhLkk Mkr¢Þ r¢Þkþe÷ Mk{qn MkkÚku (a) TFTF (b) FFFT (c) TFFT (d) FFTF ÃkkhMÃkrhf r¢Þk fheLku sðkçk : (b) FFFT (63) WíMku[f WÆeÃkLkLke r¢Þk rðrÄ{kt Mkk[k íkçk¬kyku fÞk Au ? (a) E + S [E–P] E+P 5.3 : fr÷÷ (b) E + S [E–P–S] E+P+S (69) fr÷÷ku Mkt˼uo fÞwt rðÄkLk Mkk[wt LkÚke ? (a) íku rð»k{ktøk «ýk÷e Au. (c) E + S [E–S] E+P (b) íku{Lkk fýkuLkku ÔÞkMk 1 Úke 1000 nm Lke ðå[u nkuÞ Au. (c) «rík yuf{ ˤu íkuLkwt Ãk]c ûkuºkV¤ ½ýwt rðþk¤ nkuÞ Au. (d) E + S [S–P] P+S (d) fr÷÷ fýku Äe{u Äe{u Mk{Þ MkkÚku ÃkkºkLkk íkr¤Þu çkuMke òÞ Au. sðkçk : (d) fr÷÷ fýku Äe{u Äe{u Mk{Þ MkkÚku ÃkkºkLkk íkr¤Þu çkuMke sðkçk : (c) E + S [E–S] E + P òÞ Au. Hint : fr÷÷ fýku økwhwíðkf»koýLke rðhwØ Mkíkík økrík{Þ nkuÞ Au. (64) HNO Lkk WíÃkkËLkLke ykuMðkÕz rðrÄ{kt fR «r¢Þk Mkk{u÷ LkÚke ? 3 3 N2 + 3H2O (a) 2NH3 + 2 O2 (b) 2NO + O2 2NO2 (c) 4NO2 + 2H2O + O2 4HNO3 (d) 4NH3 + 5O2 4NO + 6H2O 5.4 : fr÷÷Lkwt ðøkeofhý sðkçk : (a) 2NH 3 N + 3H O (70) fr÷÷ «ýk÷eLkku «fkh yLku íkuLkwt WËknhý fÞwt Mkk[wt Au ? +O 3 22 22 (a) Mkku÷ {k¾ý (b) yuhkuMkku÷ Äw{kzku (65) WÆeÃkfLke WÆeÃkLk r¢Þk {kxu fÞwt rðÄkLk Mkk[wt LkÚke ? (c) su÷ [eÍ (d) Veý Vku{ hçkh (a) fux÷ef «r¢Þkyku{kt WíÃkLLk Úkíke LkeÃks Ãký WÆeÃkf íkhefu sðkçk : (c) su÷ [eÍ ðíkou Au. (71) ËqÄ yu fÞk «fkhLke «ýk÷e Au ? (b) WÆeÃkfLke yMkhÚke fux÷ef «r¢ÞkLke ÍzÃk ½xe òÞ Au. (c) íkuyku «r¢ÞkLke Mkr¢Þfhý þÂõík ½xkzu Au yLku «r¢Þk ðuøk (a) «ðkne / «ðkne (b) «ðkne / ½Lk ðÄkhu Au. (c) ðkÞw / «ðkne (d) ½Lk / «ðkne (d) íkuyku {kºk y«ríkðíkeo «¢{Lku s WÆeÃík fhu Au. sðkçk : (a) «ðkne / «ðkne sðkçk : (d) íkuyku {kºk y«ríkðíkeo «¢{Lku s WÆeÃík fhu Au. Hint : íkuyku «ríkðíkeo «¢{Lku Ãký WÆeÃík fhu Au su{kt «r¢Þk ðuøk (72) huíkeLku Ãkkýe{kt n÷kðeyu íkku fÞk «fkhLke «ýk÷e {¤u Au ? çktLku rËþk{kt yufMkh¾e {kºkk{kt ðÄkhu Au. (a) fr÷÷{Þ (b) Mkk[wt ÿkðý (c) rLk÷tçkLk (d) yktíkhkr÷Þ r{©ý (66) Lke[uLkk{ktÚke fÞku WÆeÃkf íkkÃk{kLk «íÞu MktðuËe Au ? sðkçk : (c) rLk÷tçkLk (a) çkkhef Ni (b) Cu / Zn r{©Äkíkw (73) Lke[uLkk{ktÚke fE «ýk÷e fr÷÷{Þ LkÚke ? (c) WíMku[f (d) rÍyku÷kRx (a) yÂøLkþk{f Veý (b) ¢e{ (fþk) sðkçk : (c) WíMku[f (siðef yýw nkuðkÚke) (c) siðeÞ ËqÄ (d) ø÷wfkuÍLkwt Ãkkýe{kt ÿkðý (67) WÆeÃkfLke MkÃkkxe Ãkh su{ ðÄkhu MktÞkusfíkk íku{ íku sðkçk : (d) ø÷wfkuÍLkwt Ãkkýe{kt ÿkðý (a) ðÄw rðrþü (b) ðÄw fkÞoûk{ (74) Lke[uLkk{ktÚke ÿÔkrðhkøke fr÷÷Lkwt WËknhý fÞwt Au ? (c) ðÄkhu W¥kursík (d) Ÿ[e Qòo yðMÚkk (a) øktwËh (b) AS2S3 Mkku÷ (c) hçkh (d) S÷urxLk sðkçk : (b) ðÄw fkÞoûk{ sðkçk : (b) AS S Mkku÷ 23

3.92 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 (75) ÿÔkyLkwhkøke fr÷÷Lke fE ÷kûkrýfíkk Mkk[e LkÚke ? (84) Þktrºkf rðûkuÃkLk ÃkØríkÚke fr÷÷ rð÷Þ (Mkku÷) {u¤ððk fÞwt MkkÄLk WÃkÞkuøke Au ? (a) íku ÃkrhðíkoLkeÞ Mkku÷ Au. (b) íkuLkwt MftËLk Úkíkwt LkÚke. (a) yÕxÙkMkkurLkf rðûkuÃkf (b) nìLz økúkRLzh (c) íku ½ýku s yMÚkkÞe nkuÞ Au. (c) r{õMk[h (d) ½h½txe (d) íku ¾qçk s Mknu÷kEÚke çkLkkðe þfkÞ Au. sðkçk : (a) yÕxÙkMkkurLkf rðûkuÃkf sðkçk : (c) íku ½ýku s yMÚkkÞe nkuÞ Au. (85) fr÷÷{Þ Mkku÷ su rðûkuÃkLk {kæÞ{{kt ðes¼khLke árüyu çkkfeLkkÚke y÷øk Ãkzu Au íku .......... (76) Lke[uLkk{ktÚke y«ríkðíkoLkeÞ fr÷÷ Mkku÷ fÞku Au ? (a) Mxk[o Mkku÷ (b) Ag ÄkíkwLkku Mkku÷ (a) ykMkuorLkÞMk MkÕVkRz (b) økkuÕz-rMkÕðh (c) MkuÕÞw÷kuÍ Mkku÷ (d) ykÃku÷ çkÄk s (c) Ã÷urxLk{ (d) yìÕÞwr{rLkÞ{ nkRzÙkuõMkkRz sðkçk : (b) Ag ÄkíkwLkku Mkku÷ sðkçk : (d) yìÕÞwr{rLkÞ{ nkRzÙkuõMkkRz (+ve Mkku÷ Au) (77) Mkkçkw {kxu CMCLkwt {qÕÞ fux÷wt nkuÞ Au ? (a) 10–4 Úke 10–3 M sux÷wt (b) 10 Úke 100 M sux÷wt (86) MkkçkwLkk Mkku÷{kt fr÷÷ fýku fuðk nkuÞ Au ? (c) 10–4 Úke 102 M sux÷wt (d) 10–3 Úke 10–6 M sux÷wt (a) ÄLk ðes¼krhík (b) íkxMÚk sðkçk : (a) 10–3 Úke 10–3 M sux÷wt (c) Éý ðes¼krhík (d) ðes¼kh ÃkrhÂMÚkrík «{kýu (78) y{fw Ÿ[k íkkÃk{kLku r{Mku÷Lke h[Lkk ÚkkÞ Au íku íkkÃk{kLkLku .......... sðkçk : (c) Éý ðes¼krhík (R–COO– Lkk fkhýu) íkkÃk{kLk fnu Au. (87) òu rðûkurÃkík f÷k «ðkne yLku rðûkuÃkLk {kæÞ{ ½Lk nkuÞ íkku íkuðk (a) ¢ktríkf íkkÃk{kLk Tc (b) çkkuR÷ íkkÃk{kLk Tb fr÷÷Lkku «fkh sýkðku. (c) ¢k^x íkkÃk{kLk Tk (d) ÔÞwík¢{ íkkÃk{kLk Ti (a) ÃkkÞMk (b) Mkku÷ sðkçk : (c) ¢k^x íkkÃk{kLk Tk (c) yhu kuMkku÷ (d) su÷ (79) r{Mku÷ «ýk÷e Mkt˼o{kt fE çkkçkík MkwMktøkík LkÚke ? sðkçk : (d) su÷ (a) íkuLkwt {tËLk fhíkk ÔÞÂõíkøkík ykÞLkku{kt VuhðkÞ Au. (88) þheh{kt hnu÷kt ÷kuneLkwt þwØefhý ÚkðkLke ½xLkkLku þwt fnu Au ? (b) Mkkçkw yÚkðk Mkkt&÷ur»kík rzxsoLx r{Mku÷ «ýk÷e h[e þfu Au. (a) MftËLk (b) ðiãwíkfý Mkt[k÷Lk (c) íku rðãwíkrð¼kßÞLke rLkBLk Mkktÿíkkyu h[kÞ Au. (c) zkÞk÷erMkMk (d) rðãwíkeÞ yr¼Mkhý (d) íku 100 fu ðÄkhu yýwyku Ähkðu Au. sðkçk : (c) zkÞk÷erMkMk sðkçk : (c) íku rðãwíkrð¼kßÞLke rLkBLk Mkktÿíkkyu h[kÞ Au. (89) fku»k «ðkne{kt fr÷÷Lke fE «ýk÷e Au ? (80) MkkurzÞ{ ÂMxÞhuxLkwt Mkqºk ykÃkku. (a) rðûkurÃkík f÷k ½Lk, rðûkuÃkLk {kæÞ{ «ðkne (a) CCHH33(CCOHO2)N16aCOO–Na+ (b) CCHH33(CCHH22C)1O0OCONOa –Na+ (b) rðûkurÃkík f÷k ½Lk, rðûkuÃkLk {kæÞ{ ðkÞw (c) (d) sðkçk : (c) CH (CH ) COO–Na+ (c) rðûkurÃkík f÷k «ðkne, rðûkuÃkLk {kæÞ{ ½Lk 3 2 16 (81) MkkurzÞ{ ÷kurh÷ MkÕVuxLkwt Mkqºk sýkðku. (d) rðûkurÃkík f÷k ðkÞw, rðûkuÃkLk {kæÞ{ «ðkne (a) CH3(CH2)11SO4–Na+ (b) CH3(CH2)8SO4–Na+ sðkçk : (a) rðûkurÃkík f÷k ½Lk, rðûkuÃkLk {kæÞ{ «ðkne (c) CH2(CH2)16SO4Na (d) CH3(CH2)10SO4Na (90) Lke[uLkk{ktÚke fÞku Mkku÷ çkkfeLkk yLÞ Mkku÷ {kxu Mkthûkf fr÷ík íkhefu sðkçk : (a) CH (CH ) SO –Na+ 3 2 11 4 WÃkÞkuøk{kt ÷E þfkÞ Au ? (82) rðûkurÃkík f÷k yLku rðûkuÃkLk {kæÞ{ çktLku «ðkne MðYÃk{kt nkuÞ íkuðk (a) fkìÃkh Mkku÷ (b) Al2O3 · xH2O (c) S÷uxeLk (d) Sb2S3 fr÷÷Lkwt WËknhý ykÃkku. sðkçk : (c) S÷xu eLk (a) su÷e, ÃÞw{kRMk ÃkÚÚkh (b) fku»k «ðkne, htøkeLk fk[ (c) ËqÄ, fkuzr÷ðh íku÷ (d) MkkçkwLkwt Veý, Ãkkur÷{h Hint : S÷uxeLk ÿÔÞyLkwhkøke Au. su çkkfeLkk ºkýuÞ ÿðrðhkøke sðkçk : (c) ËqÄ, fkuzr÷ðh íku÷ Mkku÷Lkwt Mkthûký fhe þfu Au. (83) As2O3 íkÚkk H2S ðå[u rîrð½xLk «r¢Þk îkhk çkLkíkku Mkku÷ fÞku Au ? (91) fýkuLkwt rðûkuÃkLk yLku Mkt½LkLk çktLku fE ÃkØrík{kt Mktf¤kÞu÷ Au ? (a) H S (b) As S 23 34 (c) As2S3 (d) HSO2 (a) yríkþÞ Xkhý (b) ÃkuÃxefhý sðkçk : (c) As2S3 (c) çkúurzøk [kÃk ÃkØrík (d) s¤rð¼ksLk Hint : As2O3 + 3H2S rîrð½xLk As2S3 (Mkku÷) + 3H2O sðkçk : (c) çkúurzøk [kÃk ÃkØrík

(92) hçkh rð÷Þ fÞk «fkhLkwt fr÷÷ Au ? «fhý-5 : Ãk]c hMkkÞý : MCQ rð¼køk 3.93 (a) ÄLk¼kheÞ (b) Éý¼kheÞ (99) fr÷÷{Þ ÿkðýLkk Mkt˼o{kt Mkk[wt rðÄkLk ÃkMktË fhku. (a) íku{kt rðãwíkrð¼kßÞLkwt ðÄkhu Ãkzíkwt «{ký MftËLk fhu Au. (c) íkxMÚk (d) ykÃku÷ çkÄk s (b) íkuLke MÚkkÞeíkk {kxu rðãwíkrð¼kßÞLkwt ðÄw «{ký ykð~Þf nkÞu Au. sðkçk : (b) Éý ¼kheÞ (c) íku{kt {kuxk¼køkLke yþwØeyku rçkLkykÞrLkf «fkhLke nkuÞ Au. (d) íkuLkk ÃkrhûkuÃkLk {kæÞ{{kt nt{uþk ÄLk ðes¼krhík fýku nkuÞ Au. (93) r{Mku÷Lke h[Lkk{kt Mkkçkw yýwLke fE ÷kûkrýfíkk Mkk[e Au ? sðkçk : (a) íku{kt rðãwíkrð¼kßÞLkwt ðÄkhu Ãkzíkwt «{ký MftËLk fhu Au. (a) íku çktLku ÿðrðhkøke yLku ÿðyLkwhkøke ¼køkku Ähkðu Au. (100) fr÷÷ ÿkðýLke þwØefhý {kxuLke zkÞk÷erMkMk ÃkØrík{kt fÞku (b) íkLu ke ÷ktçke nkRzÙkufkçkoLk þ]t¾÷k s¤yLkwhkøke yLku ÄúwðeÞ Mk{qn yÄoÃkkhøkBÞ ÃkzËku ðkÃkhe þfkíkku LkÚke ? (a) «krýs ÃkzËku s¤rðhkøke nkuÞ Au. (b) fkìÃkh VuhkuMkkÞLkkRz Ähkðíkku ÃkzËku (c) Ãkk[o{uLx Ãkºk (c) íkuLkku RCOO– ykÞLk ÃkkýeLkk ytËhLkk ¼køk{kt yLku MkÃkkxeÚke (d) Mku÷kuVuLk þex Ëqh nkuÞ Au. sðkçk : (b) fkìÃkh VuhkuMkkÞLkkRz Ähkðíkku ÃkzËku Hint : fkìÃkh VuhkuMkkÞLkkRz W¥k{ yÄoÃkkhøkBÞ ÃkzËku Au. Ãkhtíkw (d) íkuLkku nkRzÙkufkçkoLk ¼køk økku¤kLkk fuLÿÚke Ëqh íkhVLke rËþk{kt fux÷ktf fr÷÷{Þ ÿkðýku{kt hkMkkÞrýf «r¢Þk fheLku nkuÞ Au. ykuøk¤u Au. sðkçk : (a) íku çktLku ÿðrðhkøke yLku ÿðyLkwhkøke ¼køkku Ähkðu Au. (101) MkkçkwLke MðåAefhý r¢Þk Ëhr{ÞkLk MkkçkwLkk yýwykuLke / ykÞLkkuLke (94) økËt e MkÃkkxe ÃkhÚke íki÷e {u÷Lkk yýwykuLke Mkkçkw ðzu Úkíke MðåAefhý økkuXðýe {kxu Mkk[wt rðÄkLk. (a) Mxeyhux ykÞLkLkku s¤rðhkøke ¼køk íki÷®çkËw{kt nkuÞ Au yLku r¢Þk fE çkkçkík MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au ? s¤yLkwhkøke¼køk økúeÍLkk ®çkËwLke çknkh «ûkurÃkík nkuÞ Au. (b) –COO— Mk{qn Ãkkýe MkkÚku ÃkkhMÃkrhf r¢Þk fhu Au yLku íkuLkk (a) s¤rð¼ksLk (b) s¤ÞkusLk ðzu ½uhkÞu÷ íki÷®çkËwyku Ãkkýe{kt ¾U[kE ykðu Au. (c) MkkçkwLkk yýwyku íku÷Lkk xeÃkk ykMkÃkkMk h[kÞu÷ økkur÷fkLke (c) ÃkkÞMkefhý (d) MftËLk ykswçkkswLktw Éý ðes¼krhík Zktfý ík{u Lku Mk{wåÞ çkLkíkk hkufu A.u (d) ykÃku÷ çkÄk s sðkçk : (c) ÃkkÞMkefhý sðkçk : (d) ykÃku÷ çkÄk s (95) Lke[uLkk{ktÚke fE hkMkkÞrýf ÃkØrík îkhk fr÷÷ Mkku÷ çkLkkðe (102) ÞkuøÞ ÃkzËk ðzu fhðk{kt ykðíke zkÞk÷erMkMk ÃkØrík{kt fÞku rMkØktík Mk{kÞu÷ Au ? þfkíkku LkÚke ? (a) rðãwíkrð¼kßÞLkk LkkLkk fýku ÃkzËk{ktÚke ÃkMkkh ÚkkÞ Au ßÞkhu fr÷÷{Þ fýku {kuxk nkuðkÚke ÃkMkkh ÚkE þfíkk LkÚke. (a) rîrð½xLk (b) s¤rð¼ksLk (b) rðãwíkrð¼kßÞLkk fýku LkkLkk nkuðkÚke ÃkzËk{ktÚke ÍzÃkÚke Mkki- «Úk{ ÃkMkkh ÚkkÞ Au íÞkhçkkË fr÷÷{Þ fýku ÃkMkkh ÚkkÞ Au. (c) ykìÂõMkzuþLk / rhzõþLk (d) MkkçkLw kefhý (c) rðãíw krð¼kßÞLkk fýku ÃkzËkLkk rAÿku{kt Mk{kE òÞ Au. ßÞkhu fr÷÷{Þ fýku {kxu k nkðu kÚke ÃkzËk{kÚt ke çknkh Lkef¤e þfíkk LkÚke. sðkçk : (d) MkkçkwLkefhý (d) rðãwík{Þ fýku ðes¼kh Ähkðíkk nkuðkÚke ÃkzËk{ktÚke ÃkMkkh Úkíkk LkÚke ßÞkhu fr÷÷{Þ fýku ÃkzËk{ktÚke ÃkMkkh ÚkE òÞ Au. (96) rhzõþLk îkhk Au Mkku÷ çkLkkððkLke ÃkØrík{kt x yLku y MktÞkusLkkuLku sðkçk : (a) rðãwíkrð¼kßÞLkk LkkLkk fýku ÃkzËk{ktÚke ÃkMkkh ÚkkÞ Au ßÞkhu fr÷÷{Þ fýku {kuxk nkuðkÚke ÃkMkkh ÚkE yku¤¾e çkíkkðku. þfíkk LkÚke. AuCl3 + x + H2O rhzõþLk Au(sol) + 4 + HCl (a) HCHO, HCOOH (b) HCHO, CH3OH (c) HCOOH, HCHO (d) HCOOH, CH OH 3 sðkçk : (a) HCHO, HCOOH (97) çkúurzøkLke [kÃk ÃkØrík (rðãíw keÞ rð½xLk) ðzu fE ÄkíkwLkku Mkku÷ çkLkkðe þfkíkku LkÚke ? (a) Pd (b) Au (c) Pt (d) Ag sðkçk : (a) Pd (98) ÃkuÃxefhý ½xLkk fE r¢Þk MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au ? (a) fr÷÷Lkk þwØefhý (b) yfr÷÷{Þ yðûkuÃkLk (c) yðûkuÃkLku fr÷÷{kt ÃkrhðŠíkík fhðk MkkÚku (d) fr÷÷ fýkuLkk rðãwík¼kh òýðk {kxu sðkçk : (c) yðûkuÃkLku fr÷÷{kt ÃkrhðŠíkík fhðk MkkÚku

3.94 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 (103) zkÞk÷erMkMk îkhk fr÷÷Lkk þwØefhý r¢ÞkLku ÍzÃke çkLkkððk {kxu þwt (109) Mkk[k ÿkðýLke Mkh¾k{ýe{kt fr÷÷{Þ ÿkðýLkku fÞku økwýÄ{o fhðk{kt ykðu Au ? Mkk[ku Au ? (a) fr÷÷ ÿkðý{kt ðÄw rðãwíkrð¼kßÞ W{uhðk{kt ykðu Au. (a) fr÷÷{Þ fýku ¾qçk s {kuxe MktÏÞk{kt Mk{wåÞ nkuðkÚke íkuLkk (b) fr÷÷ ÿkðýLku Ãkkýe ðzu {tË fhðk{kt ykðu Au. fýkuLke MktÏÞk ½ýe ðÄw nkuÞ Au. (c) fr÷÷ ÿkðý{kt rðãíw kÄúðw ku {qfeLku rðãíw kûkuºk ÷økkzðk{kt ykðu A.u (b) íku{Lkk fýkuLke MktÏÞk ½ýe ykuAe nkuðkÚke MktÏÞkí{f økwýÄ{kuoLkk (d) ykÃku÷ çkÄk s {qÕÞku «{ký{kt LkkLkk nkuÞ Au. sðkçk : (c) fr÷÷ ÿkðý{kt rðãwíkÄúwðku {qfeLku rðãwíkûkuºk (c) íku{Lkk ÿkðý{kt yþwrØLkk fýkuLke nksheLku fkhýu MktÏÞkí{f ÷økkzðk{kt ykðu Au. økwýÄ{kuoLkk {qÕÞku {kuxk nkuÞ Au. (104) Lke[uLkk{ktÚke þwØefhýLke fE ÃkØrík{kt fr÷÷{Þ ÿkðýLkk ÿkðf (d) rðãwíkrð¼kßÞLke nksheLku fkhýu MÚkkÞe ÚkÞu÷kt nkuðkÚke yLku ÿkÔÞLku y÷øk fhðk{kt ykðu Au ? MktÏÞkí{f økwýÄ{kuo LkrnðíkT Ëþkoðu Au. (a) zkÞk÷erMkMk (b) Mkqû{økk¤ý sðkçk : (b) íku{Lkk fýkuLke MktÏÞk ½ýe ykuAe nkuðkÚke MktÏÞkí{f økwýÄ{kuoLkk {qÕÞku «{ký{kt LkkLkk nkuÞ Au. (c) rðãwíkeÞ zkÞk÷erMkMk (d) ÿkÔÞLkwt yðûkuÃkLk fheLku (110) ytÄkhk{kt {qfeLku hk¾u÷ Mk{ktøk ÿkðý yLku fr÷÷ ÿkðý{ktÚke sðkçk : (b) Mkqû{økk¤ý «fkþÃkwts ÃkMkkh fhíkk Lke[uLkk{ktÚke fÞwt yð÷kufLk Mkk[wt nkíu kwt LkÚke ? (105) Mkk{kLÞ rVÕxh ÃkuÃkh{ktÚke ¾kMk rVÕxh ÃkuÃkh fE heíku çkLkkððk{kt (a) Mk{ktøk ÿkðý «fkþLke rËþk{kt MðåA Ëu¾kÞ Au. ykðu Au ? (b) Mk{ktøk ÿkðý fkx¾qýuÚke òuíkk Ãkwts MktÃkqýoÃkýu fk¤wt Ëu¾kÞ Au. (a) íku{kt ðÄw MktÏÞkLkk rAÿku WíÃkLLk fheLku (c) fr÷÷ ÿkðý ÃkwtsLkk fkx¾qýu òuíkkt ðkˤe htøkLkwt Ëu¾kÞ Au. (b) íku{ktLkk rAÿkuLku fku÷kurzÞLk ÿkðý ðzu {kuxk rAÿku{kt VuhðeLku (c) íku{ktLkk {kxu k rAÿkuLku fku÷kurzÞLk ÿkðý ðzu LkkLkk rAÿku{kt VuhðeLku (d) fr÷÷ ÿkðý ÃkwtsLke rËþkyuÚke òuíkkt MktÃkqýoÃkýu fk¤k htøkLkwt Ëu¾kÞ Au. (d) íku{ktLkk {kuxk rAÿkuLku fkøk¤Lkk {kðk ðzu Zktfe ËELku sðkçk : (c) íku{ktLkk {kuxk rAÿkuLku fku÷kurzÞLk ÿkðý ðzu LkkLkk sðkçk : (d) fr÷÷ ÿkðý ÃkwtsLke rËþkyuÚke òuíkkt MktÃkqýoÃkýu fk¤k htøkLkwt Ëu¾kÞ Au. rAÿku{kt VuhðeLku (111) ®xz÷ yMkhLkku yÇÞkMk Mkki«Úk{ fÞk ði¿kkrLkfu fÞkuo níkku ? (106) fku÷kurzÞLk ÿkðý þkLkwt çkLku÷wt nkuÞ Au ? (a) RÚkh{kt çkLkkðu÷ 4% Mku÷kuVuLk (a) Vuhkzu (b) ®xz÷ (b) ykÕfkunkì÷{kt çkLkkðu÷ 6–10% Ãkk[o{uLx ÃkuÃkh (c) rÍøk{kuLze (d) hkìçkxo çkúkWLk (c) 10–16% MkuÕÞw÷kuÍ yurMkxuxLkwt s÷eÞ ÿkðý (d) ykÕfkunkì÷-RÚkh{kt çkLkkðu÷ 4% LkkRxÙkuMkuÕÞw÷kuÍLkwt ÿkðý sðkçk : (a) Vuhkzu sðkçk : (d) ykÕfkunkì÷-RÚkh{kt çkLkkðu÷ 4% LkkRxÙkuMkuÕÞw÷kuÍLkwt (112) ®xz÷ yMkh fE ½xLkkLkk fkhýu WËT¼ðu Au ? ÿkðý (a) «fkþLkk ð¢e¼ðLkLkk fkhýu (b) «fkþLkk «feýoLkLkk fkhýu (107) fr÷÷{Þ ÿkðýLkk þwØefhý {kxu ðÃkhkíkwt yÕxÙkrVÕxh ÃkuÃkh fÞk (c) «fkþLkk yktíkrhf ÃkhkðíkoLkLkk fkhýu ÃkËkÚko ðzu Mk¾ík çkLkkððk{kt ykðu Au ? (d) «fkþLkk þku»ký-WíMksoLk ½xLkkLkk fkhýu (a) Vku{koÂÕznkRz (b) VkuŠ{f yìrMkz sðkçk : (b) «fkþLkk «feýoLkLkk fkhýu (c) LkkRxÙkMu kuÕÞw÷kuÍ (d) Mxk[o (113) rMkLk{u k nk÷ì {kt [÷r[ºkLkk «ûkuÃký Ëhr{ÞkLk «fkþÃkÚk «ËeÃík ÚkðkLkwt fkhý : sðkçk : (a) Vku{koÂÕznkRz (a) rMkLku{k nk÷ì {kt hn÷u Äq¤ íkÚkk Äw{kzkLkk fr÷÷ fýku ðzu «fkþLkwt (108) fr÷÷{Þ ÿkðýLkk þwØefhýLke yÕxÙkrVÕxÙuþLk ÃkØrík ytøku fÞwt «feýoLk ÚkðkÚke. rðÄkLk Mkk[wt LkÚke ? (b) [÷r[ºkLkk Ãkz ÃkhLkk fr÷÷ fýku ðzu «fkþLkwt «feýoLk ÚkðkÚke. (a) íku ½ýku Äe{ku «¢{ Au (c) «fkþfýku MkkÚku Äq¤ íkÚkk Äw{kzkLkk fýkuLkwt yLkuf rËþkyuÚke yÚkzk{ý ÚkðkÚke. (b) íku{kt fr÷÷{Þ fýkuLku yLÞ ÃkËkÚkkuoÚke y÷øk fhðk{kt ykðu Au (c) íkuLku ÍzÃke çkLkkððk [qMký yÚkðk Ëçkký ÷køkw Ãkkzðk{kt ykðu Au (d) Äq¤ íkÚkk Äw{kzkLkk hsfýku ðzu «fkþLkk fýkuLkwt fr÷÷ fýku{kt (d) íku{kt yLÞ ÃkËkÚkoLkk fýku yÕxÙkrVÕxh ÃkuÃkh hne òÞ Au yLku YÃkktíkh ÚkðkLkk fkhýu. fr÷÷ fýku ÿkðfLkk sÚÚkk{kt hnu Au. sðkçk : (a) rMkLku{k nkì÷{kt hnu÷ Äq¤ íkÚkk Äw{kzkLkk fr÷÷ fýku ðzu «fkþLkwt «feýoLk ÚkðkÚke. sðkçk : (d) íku{kt yLÞ ÃkËkÚkoLkk fýku yÕxÙkrVÕxh ÃkuÃkh hne òÞ Au yLku fr÷÷ fýku ÿkðfLkk sÚÚkk{kt hnu Au.

(114) rÍøk{kuLzeyu ®xz÷ yMkhLkku WÃkÞkuøk fÞk MkkÄLkLke h[Lkk{kt fÞkou níkku ? «fhý-5 : Ãk]c hMkkÞý : MCQ rð¼køk 3.95 (a) Ãkkur÷he{exhLke çkLkkðx{kt (b) yÕxÙk{kR¢kuMfkuÃkLke h[Lkk{kt Hint : fr÷÷ fýku LkkLkk nkuÞ íÞkhu {kuxe íkhtøk÷tçkkEðk¤k (c) yÕxÙkðkìÕx{exhLke çkLkkðx{kt ÷k÷htøkLkk «fkþLkwt «feýoLk fhu Au yLku su{ su{ (d) yÕxÙk ÃkkuxìÂLþÞku{exhLke çkLkkðx{kt f÷e÷fýkuLkk fË ðÄu Au íku{ «rfýoLk Ãkk{íkk «fkþLke sðkçk : (b) yÕxÙk{kR¢kuMfkuÃkLke h[Lkk{kt íkhtøk÷tçkkE ½xu Au. ykÚke íkuLkk htøk{kt VuhVkh ÚkkÞ Au. (115) yÕxÙk{kR¢kuMfkuÃkLke çkkçkík{kt fÞwt rðÄkLk Mkk[wt LkÚke ? (120) fr÷÷{Þ ÿkðýLku þÂõíkþk¤e yÕxÙk{kR¢kuMfkuÃk ðzu òuðk{kt ykðu (a) íku ¾hu¾h fr÷÷ fýkuLku á~Þ{kLk fhíkk LkÚke. íÞkhu fÞwt yð÷kufLk òuðk {¤u Au ? (b) íku fr÷÷ fýku ðzu «feýo ÚkÞu÷ «fkþLkwt yð÷kufLk Ëþkoðu Au. (a) fr÷÷ fýku ðktfe-[qfe økrík fhíkkt sýkÞ Au. (c) íku fýkuLkk {kÃk yLku ykfkh rðþu fkuE {krníke Ãkqhe Ãkkzíkwt LkÚke. (b) fr÷÷ fýku MkeÄe hu¾k{kt økrík fhíkkt sýkÞ Au. (d) íku «feýoLk Ãkk{u÷k «fkþLke íkhtøk÷tçkkE {kÃku Au. (c) fr÷÷ fýku yMík-ÔÞMík økrík fhíkkt sýkÞ Au. sðkçk : (d) íku «feýoLk Ãkk{u÷k «fkþLke íkhtøk÷tçkkE {kÃku Au. (d) fr÷÷ fýku ÃkkºkLkk íkr¤Þu s{k Úkðk økwhwíðkf»keo çk¤ku nuX¤ Lke[u íkhV økrík fhu Au. (116) ®xz÷ yMkh {kxuLke ykð~Þf þhíkku fE Au ? sðkçk : (a) fr÷÷ fýku ðktfe-[qfe økrík fhíkkt sýkÞ Au. (a) WÃkÞkuøk{kt ÷eÄu÷ «fkþLke íkhtøk÷tçkkE (b) fr÷÷ fýkuLkk {kÃk (121) fr÷÷ fýkuLke çkúkWrLkÞLk økríkLkk Mkt˼o{kt fÞwt rðÄkLk Mkk[wt LkÚke ? (c) Ãkrhûkru Ãkík f÷k yLku ÃkrhûkÃu kLk {kæÞ{Lkk ð¢e¼ðLk ½kíkkft Lkku íkVkðík (a) íku fr÷÷ fýkuLkk Mð¼kð / «f]rík Ãkh ykÄkh hk¾u Au. (d) ykÃku÷ çkÄe s (b) íku fr÷÷ fýkuLkk {kÃk / fË Ãkh ykÄkh hk¾u Au. sðkçk : (d) ykÃku÷ çkÄe s (c) íku fr÷÷ ÿkðýLke ÂMLkøÄíkk Ãkh ykÄkh hk¾u Au. (d) íku ÃkrhûkuÃkLk {kæÞ{Lkk yýwykuLkwt ÃkrhûkurÃkík f÷kLkk fýku Ãkh (117) fr÷÷{Þ ÿkðýLkku htøk fE çkkçkík Ãkh ykÄkh hk¾íkku LkÚke ? Úkíkk Mkíkík çkkuBçk{khkLkk fkhýu nkuÞ Au. (a) «feýoLk Ãkk{u÷k «fkþLke íkhtøk÷tçkkE Ãkh sðkçk : (a) íku fr÷÷ fýkuLkk Mð¼kð / «f]rík Ãkh ykÄkh hk¾u Au. (b) fr÷÷ fýkuLkk {kÃk / fË Ãkh Hint : nfefík{kt íku fr÷÷ fýkuLkk Mð¼kðÚke Mðíktºk nkuÞ Au. (c) fr÷÷ fýkuLkk Mð¼kð / «f]rík Ãkh (d) fr÷÷ ÿkðý{kt hnu÷k rðãwíkrð¼kßÞLkk fýku Ãkh (122) çkúkWrLkÞLk økríkLkk Mkt˼o{kt Mkku÷Lke MÚkkÞeíkk {kxu sðkçkËkh yMkh sðkçk : (d) fr÷÷ ÿkðý{kt hnu÷k rðãwíkrð¼kßÞLkk fýku Ãkh fE Au ? (a) ®xz÷ yMkh (118) Lke[uLkk{ktÚke fE ½xLkk rxzt ÷ yMkh MkkÚku MkeÄe s Mktf¤kÞu÷ LkÚke ? (b) rð÷kuzLk yMkh (a) ykfkþLkku ðkˤe htøk (c) Mkku÷ ÃkhLkk ðes¼khLke yMkh (b) MktæÞk Mk{Þu rûkríksLkwt íkeðú ÷k÷ htøk{kt Ëu¾kðwt (d) fr÷÷ fýku ðå[u «çk¤ ykf»koýLke yMkh (c) ð»kkoÉíkw{kt ykfkþ{kt {u½ÄLkw»Þ Ëu¾kðwt sðkçk : (b) rð÷kuzLk yMkh (d) fkìÃkh MkÕVuxLkk ÿkðýLkku ðkˤe htøk sðkçk : (d) fkìÃkh MkÕVuxLkk ÿkðýLkku ðkˤe htøk (123) Lke[uLkk{ktÚke fÞk sqÚk{kt çkÄk fr÷÷ Éýðes¼khe Au ? Hint : fkìÃkh MkÕVxu Mkk[tw ÿkðý Au yLku íkÚu ke «fkþLktw «feýoLk fhe (a) fkìÃkh Mkku÷, CdS Mkku÷, Ti O2 Mkku÷ þfíkwt LkÚke. íkuLkku ðkˤe høt k Cu2+ ykÞLkkLu kk fkhýu nkuÞ Au. (b) r{rÚkr÷Lk çÕÞw, rn{kuø÷kurçkLk, økwtËh (c) Mxk[o, ûkeh, CrO3 · xH2O (119) økkuÕz Mkku÷Lkku htøk fE heíku çkË÷kÞ Au ? (d) rMkÕðh Mkku÷, fkUøkkuhuz Mkku÷, {kxe (a) Íeýk økkuÕz Mkku÷ ÷k÷ htøkLkk Ëu¾kÞ Au. sðkçk : (d) rMkÕðh Mkku÷, fkUøkkuhuz Mkku÷, {kxe (b) íkuLkk fýkuLkwt fË ðÄu íku{ íku þYykík{kt òtçk÷e htøk Ähkðu Au. (c) Úkkuzk Mk{Þ çkkË íku ðkˤe htøk{kt VuhðkÞ Au yLku Auðxu MkkuLkuhe (124) fr÷÷{Þ fýkuLkk ðes¼kh {kxu fÞwt rðÄkLk MkwMktøkík LkÚke ? Ëu¾kÞ Au. (a) fr÷÷ fýku nt{uþk ðes¼kh Ähkðu Au. (d) ykÃku÷ çkÄk s (b) fr÷÷ ÿkðý{kt hnu÷kt fr÷÷ fýku Ãkh swËku swËku ðes¼kh sðkçk : (d) ykÃku÷ çkÄk s nkuÞ Au. (c) fr÷÷ fýku Ãkh Mk{kLk ðes¼khLke nksheLkk ÷eÄu íkuyku MÚkkÞeíkk Ähkðu Au. (d) Mk{kLk ðes¼kh ðå[uLktw yÃkkf»koý ík{u Lku Mk{wå[rÞík Úkíkkt hkufu Au. sðkçk : (b) fr÷÷ ÿkðý{kt hnu÷kt fr÷÷ fýku Ãkh swËku swËku ðes¼kh nkuÞ Au.

3.96 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 (125) Mkku÷ fýku ÃkhLkku ðes¼kh fÞk fkhýLkk ÷eÄu nkuÞ Au ? Hint : FeCl3 Ãkkýe{kt W{uhíkkt Mkki«Úk{ s¤rð¼ksLkÚke / (swyku 5.4.4 a) Fe(OH)3 Lkk yðûkuÃkLk yLku Fe3+ ðÄw nkuðkÚke (a) Mkku÷ fýku ðzu R÷uõxÙkìLk økúnýLkk fkhýu íkuLkwt yrÄþk»u ký ÚkkÞ A.u su Äe{u Äe{u rð½xLk Ãkk{e nkRzÙxu ux (b) ÿkðý{ktÚke ykÞLkkuLkwt ÃkMktËøkeÞwõík yrÄþku»kýLkk fkhýu ykìõMkkRz{kt VuhðkÞ Au. (c) rðãwíkeÞ rîMíkhLkk MkqºkýLkk fkhýu (132) FeCl3Lkk ÿkðý{kt ðÄw Ãkzíkwt NaOHLkwt {tÿ ÿkðý W{uhðk{kt ykðu íkku fÞku Mkku÷ {¤u Au ? (d) ykÃku÷ çkÄk s sðkçk : (d) ykÃku÷ çkÄk s (a) Fe O / OH– (b) FeO · xH O / Fe3+ (126) Lke[uLkk{ktÚke fÞk fr÷÷ Ãkh yrÄþku»ký Ãkk{u÷ ðes¼krhík ykÞLk 23 2 ¾kuxku Ëþkoðu÷ Au ? (c) Fe2O3 · xH2O / OH– (d) Fe2O3 / OH– sðkçk : (c) Fe O · xH O / OH– 23 2 (a) [Fe(OH)3] : Fe3+ (b) [As2S3] : AS3+ Hint : ynª OH– ykÞLkku ðÄkhu nkuðkÚke íkuLkwt yrÄþku»ký ÚkkÞ Au. (c) [AgI] : I– (Excess KI) (d) [AgI] Ag+ (Excess AgNO3) (133) fr÷÷{Þ fýkuLke MkÃkkxe Ãkh çkeswt Míkh fE heíku h[kÞ Au ? sðkçk : (b) [AS2S3] : As3+ (a) íkuLkk {kæÞ{{ktÚke rðhkuÄe ykÞLkkuLku ykf»keoLku Hint : As2S3 Ãkh As3+ Lknª Ãkhtíkw Éý ðes¼krhík S2– ykÞLkkuLkwt (b) íkuLkk {kæÞ{{ktÚke Mk{kLk ykÞLkkuLku ykf»keoLku yrÄþku»ký ÚkkÞ Au. (c) íkuLkk {kæÞ{{ktÚke rðhkuÄe ykÞLkku MkkÚku hkMkkÞrýf çktÄ çkLkkðeLku (127) Lke[uLkk{ktÚke fE «ýk÷e ®xz÷ yMkh Ëþkoðþu Lkrn ? (d) íkuLkk {kæÞ{{ktÚke ÃkkýeLkk yýwyku MkkÚku H–çktÄ çkLkkðeLku (a) økkkuÕz Mkku÷ (b) rLk÷tçkLk sðkçk : (a) íkuLkk {kæÞ{{ktÚke rðhkuÄe ykÞLkkuLku ykf»keoLku (c) Mxk[o Mkku÷ (d) {eXkLkwt Mkktÿ ÿkðý (134) AgI fr÷÷{Þ Mkku÷ îkhk h[kíkk çkeò MíkhLke fE h[Lkk Mkk[e Ëþkoðu÷ Au ? sðkçk : (d) {eXkLkwt Mkktÿ ÿkðý (128) fr÷÷{Þ fýku ÃkkuíkkLke MkÃkkxe Ãkh fÞk ykÞLkkuLkwt ÃkMktËøkeÞwõík Ag+ K+ yrÄþku»ký fhu Au ? I– K+ I– I– Ag+I– AgI I– I– K+ (a) Mk{kLk ykÞLkkuLkwt (b) yMk{kLk ykÞLkkuLkwt (a) Ag+ I– I– I– Ag+ (b) K+ I– AgI I– K+ I–Ag+ (c) fkuE Ãký ykÞLkkuLkwt (d) Mktfeýo ykÞLkkuLkwt K+ I– K+ sðkçk : (a) Mk{kLk ykÞLkkuLkwt Ag+ (129) AgNO3Lkk ðÄw Ãkzíkk ÿkðý{kt KILkwt ÿkðý Äe{u Äe{u W{uhíkkt K+ yðûkurÃkík AgI Lke[uLkk{ktÚke fÞk ykÞLkkuLkwt yrÄþku»ký fhu Au ? K+ Ag+ (a) Ag+ (b) I– (c) K+ (d) NO3– Ag+ K+ + (d) IK– +AIg– IK+I– K+Ag+ AgI Ag K+ K+ I– K+ sðkçk : (a) Ag+ (c) Ag+ Ag+ Hint : ynª r{©ý{kt AgNO yux÷u fu Ag+ ykÞLkku ðÄw Ãkzíkk 3 K+ nkuðkÚke íku{ktLkk fux÷ktf Ag+ ykÞLkku yðûkuÃkLkLke MkÃkkxe K+ Ãkh yrÄþku»ký Ãkk{u Au. (130) KILkk ÿkðý{kt ykuAk «{ký{kt AgNO3Lkwt yrík{Ët ÿkðý W{uhðk{kt K+ I– I– I– K+ ykðu íÞkhu {¤íkk fr÷÷{Þ ÃkËkÚkoLku fE heíku ËþkoðkÞ Au ? I– I–K+ sðkçk : (b) K+ I– AgI (a) AgI / Ag+ (b) AgI / I– K+ I– (c) AgI / K+ (d) AgI / NO3– K+ sðkçk : (b) AgI / I– (135) fr÷÷{Þ fýkuLke ykMkÃkkMk h[kíkk yufçkeòLkk rðhkuÄe MíkhkuLkk MktÞkuøkefhýLku þwt fnuðkÞ Au ? Hint : ynª KI ðÄw nkuðkÚke I– ykÞLkku yrÄþku»ký Ãkk{þu. (a) çkúkWrLkÞLk rðãwíkeÞ rîMíkh (b) ®xz÷ rðãwíkeÞ rîMíkh (c) rÍøk{kuLze rðãwíkeÞ rîMíkh (d) nuÕ{nkuÕxÍ rðãwíkeÞ rîMíkh (131) FeCl Lku ðÄw «{ký{kt økh{ Ãkkýe{kt W{uhíkkt fÞku Mkku÷ {¤u Au ? sðkçk : (d) nuÕ{nkuÕxÍ rðãwíkeÞ rîMíkh 3 (a) Fe(OH) / OH– (b) Fe O · xH O / OH– 23 2 3 (c) Fe3O4 · xH2O / Fe3+ (d) Fe2O3 · xH2O / Fe3+ sðkçk : (d) Fe2O3 · xH2O / Fe3+

«fhý-5 : Ãk]c hMkkÞý : MCQ rð¼køk 3.97 (136) ykÄwrLkf rMkØktík «{kýu fr÷÷ fýkuLke MkÃkkxe ÃkhLkk rðhkuÄe Míkhku (141) rðãwíkfý Mkt[÷Lk Ëhr{ÞkLk fýkuLke nuhVuhLku çkË÷u òu ÃkrhûkuÃkLk fuðe yðMÚkk{kt nkuÞ Au ? (¾kuxwt rðÄkLk ÃkMktË fhku.) {kæÞ{ ¾MkðkLkwt þY fhu íkku íkuLku fE Ãkrh½xLkk fnu Au ? (a) «Úk{ Míkh Mk¾ík heíku Äkhý fhkÞu÷ nkuÞ Au yLku íkuLku ÂMÚkh Míkh fnu Au. (a) rðãwíkÃkhkMkhý (b) rðãwíkrð¼ksLk (b) çkeswt Míkh økríkþe÷ nkuÞ Au suLku «Mkhý Míkh fnu Au. (c) rîMíkhLkk rðhwØ ðes¼khLku ÷eÄu ÃkkuxìrLþÞ÷ íkVkðík W˼T ðu Au. (c) rðãwík zkÞk÷erMkMk (d) rðãwík MftËLk (d) rîMíkh ðå[uLkku ÃkkuxìÂLþÞ÷ íkVkðík fuÃkuMkexh{kt WËT¼ðíkk ÃkkuxìÂLþÞ÷ íkVkðík fhíkkt íkËTLk rðhwØ nkuÞ Au. sðkçk : (a) rðãwíkÃkhkMkhý sðkçk : (d) rîMíkh ðå[uLkku ÃkkuxìÂLþÞ÷ íkVkðík fuÃkuMkexh{kt WËT¼ðíkk ÃkkuxìÂLþÞ÷ íkVkðík fhíkkt íkËTLk rðhwØ (142) økwhwíðçk¤ nuX¤ fr÷÷{Þ fýkuLkwt Lke[u çkuMke sðkLke r¢ÞkLku þwt nkuÞ Au. fnuðkÞ Au ? (137) fr÷÷{Þ fýkuLke ykMkÃkkMk rðãwíkeÞ ðå[uLkk ÃkkuxìÂLþÞ÷ íkVkðíkLku (a) Mkku÷Lkwt MftËLk (b) Mkku÷Lkwt yðûkuÃkLk þwt fnuðk{kt ykðu Au ? (a) ðesøkríkf yÚkðk Íexk ÃkkuxìÂLþÞ÷ (c) Mkku÷Lkwt rðãwíkfý Mkt[÷Lk (d) (a) yLku (b) çktLku (b) nìÕ{nkuÕxÍ ÃkkuxìÂLþÞ÷ (c) Vuhkzu ÃkkuxìÂLþÞ÷ sðkçk : (d) (a) yLku (b) çktLku (d) LkLMkxo ÃkkuxìÂLþÞ÷ sðkçk : (a) ðesøkríkf yÚkðk Íexk ÃkkuxìÂLþÞ÷ (143) rðãwíkfý Mkt[÷Lk «ÞkuøkLkwt {n¥ð fÞwt Au ? (138) Mkku÷{kt ðÄw rðãwíkrð¼kßÞ W{uhðk{kt ykðu íkku Íexk ÃkkuxìÂLþÞ÷Lkk (a) Mkku÷ ÃkhLkku ðes¼kh òýe þfkÞ Au {qÕÞ Ãkh þe yMkh ÚkkÞ Au ? (a) rðãwíkrð¼ksLkLke yMkhÚke íku Mðíktºk Au. (b) Mkku÷Lkwt MftËLk / yðûkuÃkLk fhe þfkÞ Au. (b) íkuLkwt {qÕÞ ½xu Au. (c) íkuLkwt {qÕÞ ðÄu Au. (c) Mkku÷Lkwt þwØefhý fhe þfkÞ Au. (d) íkuLkwt {qÕÞ {n¥k{ ÚkkÞ Au. sðkçk : (b) íkuLkwt {qÕÞ ½xu Au. (d) (a) yLku (b) çktLku (139) fr÷÷{Þ fýku Ãkh ðes¼khLkwt yÂM¥kíð fÞk «ÞkuøkÚke Mkkrçkík fhe sðkçk : (d) (a) yLku (b) çktLku þfkÞ Au ? (a) çkúkWrLkÞLk økrík îkhk (b) rðãwíkfý Mkt[÷Lk îkhk (144) Vurhf ykìõMkkRz Mkku÷ yLku ykMkuorLkÞMk Mkku÷Lku Mkh¾k «{ký{kt (c) Íexk ÃkkuxìÂLþÞ÷ îkhk (d) ®xz÷ yMkh îkhk r{© fhíkkt Lke[uLkk{ktÚke fE ½xLkk çkLku Au ? sðkçk : (b) rðãwíkfý Mkt[÷Lk îkhk (a) ÃkkhMÃkrhf MftËLk ÚkkÞ Au. (140) rðãwík ÃkkuxìÂLþÞ÷Lke yMkh nuX¤ fr÷÷ fýkuLkwt Mkt[÷Lk fE heíku ÚkkÞ Au ? (b) ÃkkhMÃkrhf ðes¼kh ½xkzu Au. (a) ÄLk¼khÞwõík fýku yìLkkuz íkhV ßÞkhu Éý¼khÞwõík fýku fìÚkkuz íkhV økrík fhu Au. (c) Auðxu íkuyku yðûkuÃkLk{kt Ãkrhý{u Au. (b) ÄLk¼khÞwõík fýku yLku Éý ¼khÞwõíkfýku çktLku fìÚkkuz íkhV økrík fhu Au. (d) ykÃku÷ çkÄe s (c) ÄLk¼khÞwõík fýku fìÚkkuz íkhV ßÞkhu Éý¼khÞwõík fýku yìLkkuz íkhV økrík fhu Au. sðkçk : (d) ykÃku÷ çkÄe s (d) fr÷÷ fýku ÿkðý{kt s yMíkÔÞMík rËþk{kt Mkt[÷Lk fhu Au sðkçk : (c) ÄLk¼khÞwõík fýku fìÚkkuz íkhV ßÞkhu Éý¼khÞwõík (145) fr÷÷{Þ ÿkðýLkwt Ëe½oMÚkkÞe Ãkkh&÷u»ký fhðkÚke þwt ÚkkÞ Au ? fýku yìLkkuz íkhV økrík fhu Au. Hint : ynª fìÚkkuz Éý yLku yìLkkuz ÄLk¼krhík nkuÞ Au. (a) fr÷÷ yMÚkkÞe çkLku Au yLku Auðxu MftËLk Ãkk{u Au (b) fr÷÷ þwØ ÚkkÞ Au yLku Auðxu Mkk[wt ÿkðý çkLkkðu Au (c) fr÷÷ rðãwík¼kh hneík çkLku Au yLku Auðxu Mkk[k ÿkðý{kt Ãkrhý{u Au (d) fr÷÷ fýku Ÿ[e Mkktÿíkk «kÃík fhu Au yLku Auðxu r{Mku÷{kt Ãkrhý{u Au. sðkçk : (a) fr÷÷ yMÚkkÞe çkLku Au yLku Auðxu MftËLk Ãkk{u Au (146) su ykÞLk fr÷÷ fýku ÃkhLkk ðes¼khLku íkxMÚk fhðk {kxu sðkçkËkh Au íkuLku fÞku ykÞLk fnu Au ? (a) Mktfeýo ykÞLk (b) MftËLkfíkko ykÞLk (c) ykìÂõMkzuþ™fíkko ykÞLk (d) WÆeÃkfeÞ ykÞLk sðkçk : (b) MftËLkfíkko ykÞLk {kì.Br. Chem. Äku.12 ¼køk-1 : B7

3.98 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 (147) Mkku÷Lkk MftËLkLke çkkçkík{kt Lke[uLkk{ktÚke fÞwt rðÄkLk Mkk[wt LkÚke ? (152) ÷kÞkurV÷ef Mkku÷Lke MÚkkÞeíkk þkLkk fkhýu nkuÞ Au ? (a) MftËLkfíkko ykÞLkLkku ðes¼kh fr÷÷ fýkuLkk ðes¼khÚke rðhwØ (a) fr÷÷ ÃkhLkku ðes¼kh yLku ÿkðf-ÞkusLk nkuÞ Au. (b) fr÷÷ ÃkhLkku ðes¼kh yLku fË (b) Wýeoíkfíkko ykÞLkLke MktÞkusfíkk sux÷e ðÄkhu íkux÷e ðÄkhu (c) fr÷÷Lke ÷ìrxMk þÂõík yLku fr÷÷Lkk fË yðûkuÃkLk fhðkLke ûk{íkk (d) yrÄþkur»kík ykÞLkkuLkk fË yLku ÃkrhûkuÃkLk {kæÞ{Lkku sÚÚkku (c) Mkku÷Lkk MftËLk {kxu Ÿ[e MftËLk ûk{íkk Ähkðíkk ykÞLkLkk ðÄkhu sðkçk : (a) fr÷÷ ÃkhLkku ðes¼kh yLku ÿkðf-ÞkusLk sÚÚkkLke sYh Ãkzu Au. (153) s¤yLkwhkøke Mkku÷Lkk Mkh¤ MftËLk {kxu íku{kt fÞk ÿkðfku W{uhe (d) MftËLk {qÕÞLku r{r÷{ku÷ / r÷xh yuf{{kt ËþkoðkÞ Au. þfkÞ Au ? sðkçk : (c) Mkku÷Lkk MftËLk {kxu Ÿ[e MftËLk ûk{íkk Ähkðíkk (a) CCl fu C H (b) C H –CH fu C H ykÞLkLkk ðÄkhu sÚÚkkLke sYh Ãkzu Au. 4 66 65 3 66 (c) C2H5OH fu CH3COCH3 (d) CS2 fu CH3CN sðkçk : (c) C H OH fu CH COCH 25 33 Hint : MftËLkfíkko ykÞLkLke MktÞkusfíkk / MftËLk ûk{íkk Ÿ[e íku{ íkuLkk ykuAk sÚÚkkLke sYh Ãkzu Au. Hint : C2H5OH yLku CH3COCH3 ÿkðfku ÃkrhûkurÃkík f÷kLkwt rLkso¤efhý fhu Au yLku íkuÚke ÿkðf-ÞkusLkLke {kºkk ½xu Au. (148) As2S3 Mkku÷Lkk MftËLk {kxu Wýeoíkfíkko ykÞLkkuLke þÂõíkLkku Mkk[ku ¢{ (154) ÿÔkyLkhw køke yLku ÿðrðhkøke Mkk÷u Lke MÚkkÞeíkk çkkçkík{kt Mkk[tw rðÄkLk. hnu Au. (a) ÿðyLkwhkøke  ÿðrðhkøke (a) Al3+ > Ba2+ > Na+ (b) PO 3– > C O 2– > OH– (b) ÿðyLkwhkøke >> ÿðrðhkøke 4 24 (c) K+ > Cu2+ > > Cr3+ (d) BO 3– > SO 2– > Cl– (c) ÿðyLkwhkøke << ÿðrðhkøke 34 sðkçk : (a) Al3+ > Ba2+ > Na+ (d) ÿðyLkwhkøke yLku ÿðrðhkøke çktLku yMÚkkÞe Hint : AS2S3 Éý ðes¼krhík Mkku÷ Au. sðkçk : (b) ÿðyLkwhkøke >> ÿðrðhkøke (149) Fe(OH)3 Mkku÷Lkwt {n¥k{ MftËLk fÞku ûkkh fhe þfu Au ? Hint : ÿðyLkwhkøke Mkku÷Lke Ÿ[e MÚkkÞeíkkLkwt fkhý fr÷÷ ÃkhLkku ðes¼kh yLku ÿkðf-ÞkusLk (a) K PO (b) K [Fe(CN) ] (155) ÿðyLkwhkøke Mkku÷ (x) yLku ÿðrðhkøke Mkku÷ (y) Lkk Mkthûký {kxu 34 46 Mkk[wt rðÄkLk (c) K2SO4 (d) KCl sðkçk : (b) K4[Fe(CN)6] (a) x yu y Lkwt Mkthûký fhu Au. Hint : Fe(OH)3 ÄLk Mkku÷ Au. íkuLkk MftËLk {kxu Éý ykÞLk (b) y yu x Lkwt Mkthûký fhu Au. yMkhfkhf nkuÞ Au. K [Fe(CN) ] {ktÚke [Fe(CN) ]4– (c) x yLku y ÃkhMÃkh Mkthûký fhu Au. 46 6 ykÞLkLke MktÞkusfíkk 4 Au, su ykÃku÷k ûkkhku{kt {n¥k{ Au. (d) x yLku y ðå[u fkuE Mkthûký Úkíkwt LkÚke. (150) CdS Mkku÷Lkk yðûkuÃkLk {kxu Lke[uLkk{ktÚke fÞk ykÞLkLkk MkkiÚke ykuAk sðkçk : (a) x yu y Lkwt Mkthûký fhu Au. sÚÚkkLke sYh Ãkzu Au ? 5.5 : ÃkkÞMk (a) Na+ (b) Mg2+ (c) Fe3+ (d) [Fe(NH3)6]2+ (156) ÃkkÞMk «ýk÷e þkLke çkLku÷e nkuÞ Au ? sðkçk : (c) Fe3+ (a) «ðkne-ðkÞw (b) «ðkne-«ðkne Hint : CdS Éý Mkku÷ Au. íkuLkk {n¥k{ MftËLk {kxu Ÿ[e MktÞkusfíkkðk¤k Fe3+ ykÞLkLkk (rºkMktÞkusf) MkkÚi ke ykuAk (c) «ðkne-½Lk (d) ½Lk-ðkÞw sÚÚkkLke sYh Ãkzu Au. sðkçk : (b) «ðkne-«ðkne (151) AgI/Ag+ Mkku÷ {kxu Lke[uLkk{ktÚke fÞwt rðãwíkrð¼kßÞLkwt MftËLk {qÕÞ (157) ËqÄ yu fuðk «fkhLkwt R{ÕþLk Au ? MkkiÚke ðÄw Au ? (a) O/W (b) W/O (c) W/W (d) O/W sðkçk : (a) O/W (a) Na2S (b) Na3PO4 (158) {k¾ý yLku ¢e{ fuðk «fkhLke fr÷÷ «ýk÷e Au ? (d) NaCl (a) íku÷{kt ÃkrhûkurÃkík Ãkkýe (b) Ãkkýe{kt ÃkrhûkurÃkík íku÷ (c) Na2SO4 (c) íku÷{kt ÃkrhûkurÃkík ½Lk (d) ½Lk ÃkrhûkurÃkík íku÷ sðkçk : (a) íku÷{kt ÃkrhûkurÃkík Ãkkýe sðkçk : (d) NaCl

«fhý-5 : Ãk]c hMkkÞý : MCQ rð¼køk 3.99 (159) O/W «fkhLkk R{ÕMkLk {kxu ÃkkÞMkefkhf íkhefu fÞku ÃkËkÚko ðkÃkhe sðkçk : (c) nðk{kt rLk÷trçkík Ãkkýe MkkÚkuLkk Äq¤Lkk hsfýku îkhk þfkÞ Lknª ? ðkˤe «fkþLkwt «feýoLk ÚkðkÚke (a) «kxu eLk (b) økwtËh (c) fwËhíke Mkkçkw (d) RÚkuLkku÷ (166) Lke[uLkk{ktÚke fÞwt rðÄkLk Mkk[wt LkÚke ? sðkçk : (d) RÚkuLkku÷ (a) Äq¤Lkk hsfýkuLkku {kuxku sÚÚkku Íkf¤ ®çkËwÚke Lke[k íkkÃk{kLku Xtzku Ãkzu íÞkhu ÄwB{Mk h[kÞ Au. (160)W/O «fkþLkk R{ÕMkLk {kxu R{ÕMkLkfíkko íkhefu fÞk ÃkËkÚko WÃkkuÞøk{kt ÷E þfkÞ Au ? (a) ËeÃkfks÷ (b) Äq¤Lkk hsfýkuLke MkÃkkxe Ãkh nðk{ktLkku ¼us Mkt½LkLk Ãkk{íkk íkuykuLkk Mkqû{®çkËwyku fr÷÷{Þ çkLku Au. (b) zufkE÷ ykÕfkunkì÷ (c) [hçkeÞwõík yìrMkzLkk ÄkíðeÞûkkh (c) ðkˤku yuhkuMkku÷ Au su nðk{kt rLk÷trçkík ÚkÞu÷k ÃkkýeLkk Mkqû{®çkËwyku nkuÞ Au. (d) ykÃku÷ çkÄk s sðkçk : (d) ykÃku÷ çkÄk s (d) ðkˤku{kt ÃkkýeLkk fr÷÷{Þ Mkqû{®çkËwyku fË{kt yríkþÞ LkkLkk Úkíkk ðhMkkËLkk MðYÃk{kt Lke[u ykðu Au. (161) ÃkkÞMk Mkt˼uo fÞwt rðÄkLk Mkk[wt LkÚke ? (a) íkuLku ÃkrhûkuÃkLk {kæÞ{Lkk fkuE Ãký sÚÚkkÚke {tË fhe þfkÞ Au. sðkçk : (d) ðkˤku{kt ÃkkýeLkk fr÷÷{Þ Mkqû{®çkËwyku fË{kt yríkþÞ LkkLkk Úkíkk ðhMkkËLkk MðYÃk{kt Lke[u ykðu Au. (b) íku{ktLkk Mkqû{®çkËw ½ýe ð¾ík Éýðes¼krhík nkuÞ Au. (c) íkuyku çkúkWrLkÞLk økrík yLku ®xz÷ yMkh Ëþkoðu Au. Hint : Mkqû{®çkËwyku fË{kt {kxu k ÚkELku fr÷÷fýkLu ke nË{kt ykðu Au. yLku ðhMkkË MðYÃk Lke[u ykðu Au. (d) Ãkkýe{kt íku÷Lkwt ÃkkÞMk MÚkkÞe nkuÞ Au. sðkçk : (d) Ãkkýe{kt íku÷Lkwt ÃkkÞMk MÚkkÞe nkuÞ Au. Hint : Ãkkýe{kt íku÷Lkwt ÃkkÞMk yMÚkkÞe nkuÞ Au. ykÚke íku{kt (167) Lke[uLkk{ktÚke fÞwt ¾kã ÃkËkÚko fr÷÷ MðYÃk{kt nkuíkwt LkÚke ? ÃkkÞMkefkhf W{uhðku Ãkzu Au. (a) fuheLkku hMk (b) ðurLk÷k ykRMk¢e{ (162) ÃkkÞMkLku íkuLkk ½xffýku{kt fE heíku íkkuze þfkÞ Au ? (c) ¾ktzLke [kMkýe (d) n÷ðku (a) økh{ fheLku (b) yríkþÞ Xtzw ÃkkzeLku sðkçk : (c) ¾ktzLke [kMkýe (c) MkurLxÙ^ÞwÍ fheLku (d) ykÃku÷ çkÄe s heíku Hint : ¾ktz Ãkkýe{kt ÿkÔÞ Au yLku Mkk[wt ÿkðý çkLkkðu Au íkuÚke fr÷÷ MðYÃku Lk {¤u. sðkçk : (d) ykÃku÷ çkÄe s heíku (163) ÃkkÞMk «ýk÷e{kt ÃkkÞMkefkhfLkku Vk¤ku fÞku nkuÞ Au ? (a) íku rLk÷trçkík fýku yLku {kæÞ{ ðå[u ytíkhkÃk]ceÞ Míkh h[u Au. (168) Vxfze fu Vurhf õ÷kuhkRz ÷kuneLkk MkúkðLku fÞk fkhýu hkufu Au ? (b) íku rLk÷trçkík fýku yLku {kæÞ{Lku yufçkeò{kt ¼u¤ðe Ëu Au. (a) ÷kuneLkk MftËLkLkk fkhýu (c) íku rLk÷trçkík fýku yLku {kæÞ{ ðå[u «çk¤ ykf»keoçk¤ku WíÃkLLk (b) ÷kuneLkk fýkuLke økrík yxfkððkLkk fkhýu fhu Au. (c) ÷kuneLkk fýkuLkwt ÃkkÞMkefhý ÚkðkÚke (d) íku rLk÷trçkík fýkuLkwt ÃkkuíkkLke MkÃkkxe Ãkh yrÄþku»ký fhu Au. (d) ÷kuneLkk fýku îkhk r{Mku÷ h[kðkÚke sðkçk : (a) íku rLk÷trçkík fýku yLku {kæÞ{ ðå[u ytíkhkÃk]ceÞ Míkh h[u Au. sðkçk : (a) ÷kuneLkk MftËLkLkk fkhýu (164) ykÃkýk hku®sËk SðLk{kt Lke[uLkk{kÚt ke fÞk ÃkËkÚkkuo fr÷÷ nkuíkk LkÚke ? (169) V¤ÿwÃk s{eLk Mkt˼uo fÞw rðÄkLk Mkk[wt LkÚke ? (a) ÷kfzkLkwt VŠLk[h, ¾kuhkf (b) nðk, ËrhÞkLkwt Ãkkýe (a) íku Mð¼kðu fr÷÷{Þ nkuÞ Au. (c) ð†ku, ðíko{kLkÃkºkku (d) hnuXký {kxuLkwt ½h, {kxe (b) íku{kt {]Ëwðuhf Mkthûkf fr÷÷ íkhefu ðíkuo Au. sðkçk : (b) nðk, ËrhÞkLkwt Ãkkýe (c) íku ¼us yLku Ãkku»kf ík¥ðkuLkwt yrÄþku»ký fhu Au. Hint : nðk yLku ËrhÞkLkwt Ãkkýe Mkk[k ÿkðýku Au. (d) íku f]rºk{ hMkkÞýkuLkk ðkhtðkh ðÃkhkþLkk fkhýu rçkLkfr÷÷{Þ çkLke òÞ Au. (165) ykfkþLkku ðkˤe htøk þkLkk fkhýu Ëu¾kÞ Au ? (a) ðkˤe htøkLkk ykfkþ{kt íkhíkk nðkLkk hsfýkuLkk fkhýu sðkçk : (d) íku f]rºk{ hMkkÞýkuLkk ðkhtðkh ðÃkhkþLkk fkhýu rçkLkfr÷÷{Þ çkLke òÞ Au. (b) ykfkþ{kt hnu÷ Äq¤Lkk hsfýku Ãkh ðkˤe htøkLkku «fkþ ÃkzðkÚke (c) nðk{kt rLk÷trçkík Ãkkýe MkkÚkuLkk Äq¤Lkk hsfýku îkhk ðkˤe Hint : f]rºk{ hMkkÞýkuLke nksheÚke V¤ÿwÃk s¤{eLkLkku fr÷÷{Þ «fkþLkwt «feýoLk ÚkðkÚke Mð¼kð çkË÷kíkku LkÚke. (d) nðk{kt rLk÷trçkík Äw{kzkLkk hsfýku îkhk ðkˤe «fkþLkwt þku»ký ÚkðkÚke

3.100 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 (170) {w¾rºkfkuýLke h[Lkk ytøku fÞwt rðÄkLk Mkk[wt Au ? Hint : õ÷kuhkurV÷ fwËhíke Mktfeýo Au Ãký fr÷÷ LkÚke. þuhzeLkk hMk{kt ø÷wfkuÍ, Mkw¢kuÍ Wå[ {kºkk{kt Ãkkýe{kt nkuÞ Au su (a) ËrhÞkLkwt Ãkkýe fr÷÷{Þ ÿkðý Au. Mkk[wt ÿkðý nkuÞ Au. yLku íkuÚke fr÷÷ LkÚke. (b) LkËeLkwt Ãkkýe MktÏÞkçktÄ rðãwíkrðÇÞku Ähkðu Au. (c) ËrhÞkLkk Ãkkýe{ktLkk rðãwíkrð¼kßÞku ðzu LkËeLkk Ãkkýe{ktLkk (177) [AgI] / I– Mkk÷u Lkk 2 {ku÷Lkk MkÃt kýq o MftËLk {kxu AgNO3, Ba(NO3)2 {kxeLkk fr÷÷ fýkuLkwt MftËLk ÚkkÞ Au. yLku Al(NO3)3 Lkk yLkw¢{u fux÷k {ku÷Lke sYh Ãkzu Au ? (d) ykÃku÷ çkÄk s (a) 6, 3, 2 (b) 4, 3, 2 sðkçk : (c) ËrhÞkLkk Ãkkýe{ktLkk rðãwíkrð¼kßÞku ðzu LkËeLkk (c) 2.5, 1.5, 3 (d) 2, 1, 2/3 Ãkkýe{ktLkk {kxeLkk fr÷÷ fýkuLkwt MftËLk ÚkkÞ Au. sðkçk : (d) 2, 1, 2/3 (171) Äw{kzku {wÏÞíðu fÞk fýkuLkwt fr÷÷{Þ r{©ý Au ? (178) Lke[uLkk{ktÚke fÞk fr÷÷{Þ ÿkðý{kt h[kíkk rîMíkhLku ¾kuxwt (a) fkçkoLk, ykMkuorLkf MktÞkusLkku yLku Äq¤Lkk fýku Ëþkoðu÷ Au ? (b) fkçkoLk, SO2, CO2 Lkk fýku (c) Mkr¢Þf]ík fkçkoLk, ¼us, O2Lkk fýku (a) [Fe(OH)3] Fe3+; 3Cl– (b ) [AgI] I– ; K+ (d) ÄLk¼krhík fkçkoLk; SO2, CO2Lkk fýku sðkçk : (a) fkçkoLk, ykMkuorLkf MktÞkusLkku yLku Äq¤Lkk fýku (c) [AgI] Ag+; NO3– (d) [AS2S3] S2– ; H+ (172) Äw{kzk{ktÚke fkçkoLk fýku Ëqh fhðk þuLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? sðkçk : (d) [AS S ] S2– ; H+ 23 (a) rðãwíkfý Mkt[÷Lk Hint : H+ ðzu S2– Lkwt yrðÞkuSík H2S {kt YÃkktíkh ÚkkÞ Au. su ðkÞw{Þ nkuðkÚke ÿkðý{ktÚke Wze òÞ Au. ykÚke rîMíkh (b) fkuxÙu÷ yðûkuÃkf h[kíkwt LkÚke. (c) yuhkuÃ÷uLk îkhk ðes¼krhík huíkeLkku Atxfkð (179) Lke[uLkk{ktÚke nkRzÙkurVr÷f yLku nkEzÙkuVkurçkf fr÷÷ku {kxu Ãk]cíkký yLku ÂMLkøÄíkkLkku Mkk[ku rðfÕÃk ÃkMktË fhku. (d) [khfku÷ ðzu yrÄþku»ký sðkçk : (b) fkuxÙu÷ yðûkuÃkf (a) Ãk]»Xíkký : ÿðyLkwhkøke << Ãkkýe (173) yki»kÄku íku{Lkk R{ÕMkLk MðYÃk{kt ðÄw yMkhfkhf nkuÞ Au íkuLkwt {wÏÞ ÂMLkøÄíkk : ÿðyLkwhkøke << Ãkkýe fkhý : (b) Ãk]»Xíkký : ÿðrðhkøke  Ãkkýe (a) íku{Lkk fýku fË{kt {kuxk nkuðkÚke ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe Mkqû{SðkýwykuLkku Mkk{Lkku fhu Au. ÂMLkøÄíkk : ÿÔkrðhkøke  Ãkkýe (b) íku{Lkk fýku fku»kÿÔÞLkk fýkuLkwt ÃkkhMÃkrhf MftËLk fhu Au. (c) Ãk]»Xíkký : ÿÔkyLkwhkøke  Ãkkýe  ÿÔkrðhkøke (c) íku{Lke rðþk¤ MkÃkkxe yLku Mknu÷kEÚke ÃkrhÃkk[Lk ÚkðkLkku økwýÄ{o ÂMLkøÄíkk : ÿÔkyLkwhkøke  Ãkkýe  ÿÔkyLkwhkøke (d) íku{Lkk fýkuLkwt Mknu÷kEÚke ÿkÔÞ ÚkE sðwt yLku WÆeÃkf íkhefu ðíkoðwt (d) Ãk]»Xíkký : ÿÔkyLkwhkøke << ÿÔkrðhkøke sðkçk : (c) íku{Lke rðþk¤ MkÃkkxe yLku Mknu÷kEÚke ÃkrhÃkk[Lk ÂMLkøÄíkk : ÿÔkyLkwhkøke << ÿÔkrðhkøke ÚkðkLkku økwýÄ{o sðkçk : (b) Ãk]»Xíkký : ÿÔkrðhkøke  Ãkkýe (174) [{oþkuÄLk çkkçkík{kt fÞwt rðÄkLk Mkk[wt LkÚke ? ÂMLkøÄíkk : ÿÔkrðhkøke  Ãkkýe (a) «kýeykuLkk [k{zk Éý¼krhík fr÷÷ Au. (180) fr÷÷ fýkuLkwt rðãwíkfý Mkt[÷Lk fE çkkçkík {kxu WÃkÞkuøke LkÚke ? (b) íku{Lku ÄLk¼krhík xurLkLkLkk ÿkðý{kt zqçkkzðk{kt ykðíkk ÃkkhMÃkrhf MftËLk ÚkkÞ Au. (a) Äw{kzk{ktLkk fkçkoLk fýkuLkk yðûkuÃkLk {kxu (c) xurLkLkLkk çkË÷u ¢kur{Þ{ ûkkh Ãký ðÃkhkÞ Au. (b) fkËððk¤k (muddy) ÃkkýeLkk þwØefhý {kxu (d) xu®LkøkLkk fkhýu [k{zwt Lkh{ yLku {w÷kÞ{ çkLku Au. (c) fr÷÷ fýku ÃkhLkk ðes¼khLke yku¤¾ {kxu sðkçk : (d) xu®LkøkLkk fkhýu [k{zwt Lkh{ yLku {w÷kÞ{ çkLku Au. (d) fr÷÷ fýkuLkk {kÃk yÚkðk fË Lk¬e fhðk {kxu (175) Lke[uLkk{ktÚke fE ykiãkurøkf LkeÃkòu fr÷÷{Þ «ýk÷e LkÚke nkuíke ? sðkçk : (d) fr÷÷ fýkuLkk {kÃk yÚkðk fË Lk¬e fhðk {kxu (a) htøk, þkne (b) hçkh, økúuVkRx Ÿsý (181) ®xz÷ yMkhLkku WÃkÞkuøk fE çkkçkíkku{kt LkÚke Úkíkku ? (c) rMk{uLx, PVC (d) nehku, [qLkku (a) fr÷÷ ÿkðýLkku rð»k{ktøk Mð¼kð MÚkkrÃkík fhðk{kt sðkçk : (d) nehku, [qLkku (b) yÕxÙk{kR¢kuMfkuÃkLke h[Lkk{kt (176) Lke[uLkk{ktÚke fwËhíke fr÷÷ fÞwt Au ? (c) Mkk[k ÿkðýku yLku fr÷÷ ÿkðýkuLku swËk yku¤¾ðk {kxu (a) õ÷kuhkurV÷ (b) ÷kune (d) fr÷÷ fýkuLkk þwØefhý{kt (c) ÃkkýeLke çkk»Ãk (d) þuhzeLkku hMk sðkçk : (d) fr÷÷ fýkuLkk þwØefhý{kt sðkçk : (b) ÷kune

«fhý-5 : Ãk]c hMkkÞý : MCQ rð¼køk 3.101 (182) Lke[uLkk òuzfkt {kxuLkku Mkk[ku rðfÕÃk ÃkMktË fhku. (186) Lke[uLkk òuzfkt {kxuLkku Mkk[ku rðfÕÃk ÃkMktË fhku. Column–I Column–II Column–I Column–II 1. zkÞk÷erMkMk (I) Mkkçkw îkhk MðråAfhý 1. ®xz÷ yMkh–2 (I) fr÷÷ ÃkhLkku ðes¼kh 2. ÃkuÃxefhý (II) rðãwík¼khLke yku¤¾ 2. rðãwíkfý Mkt[÷Lk (II) rðûkurÃkík f÷k yLku rðûkuÃkLk 3. rðãwíkfý Mkt[÷Lk (III) þwØefhý 4. ÃkkÞMkefhý (IV) fr÷÷ çkLkkðx 3. yÕxÙk rVÕxÙuþLk {kæÞ{Lku y÷øk Ãkkzðk 4. rðãwíkeÞ rðûkuÃkLk (III) rðûkuÃkLk yLku Mkt½LkLk (a) 1–III, 2–IV, 3–II, 4–I (b) 1–III, 2–II, 3–I, 4–IV (IV) «fkþLkwt «feýoLk (c) 1–IV, 2–III, 3–I, 4–II (d) 1–II, 2–I, 3–IV, 4–III (a) 1–IV, 2–III, 3–II, 4–I (b) 1–IV, 2–I, 3–II, 4–III sðkçk : (a) 1–III, 2–IV, 3–II, 4–I (c) 1–II, 2–I, 3–III, 4–IV (d) 1–III, 2–IV, 3–I, 4–II (183) Lke[uLkk ÞkuøÞ òuzfk {kxuLkku Mkk[ku rðfÕÃk ÃkMktË fhku. sðkçk : (a) 1–IV, 2–I, 3–III, 4–II Column–I Column–II (187) Lke[uLkk ÞkuøÞ òuzfk {kxuLkku Mkk[ku rðfÕÃk ÃkMktË fhku. 1. Mkthûkf fr÷÷ (I) FeCl + økh{ Ãkkýe Column–I Column–II 2. Éý Mkku÷ 3 3. ÄLk Mkku÷ 1. AgNO (I) ÃkkhMÃkrhf MftËLk 4. «ðkne-«ðkne fr÷÷ (II) ÿðyLkwhkøke fr÷÷ (II) O / WLkku ÃkkÞMkefkhf 3 (III) FeCl3 + NaOH 2. AgI/Ag+ + AgI / I– (IV) R{ÕMkLk 3. f]rºk{ Mkkçkw (III) f]rºk{ ðhMkkË (a) 1–II, 2–I, 3–III, 4–IV (b) 1–I, 2–IV, 3–II, 4–III 4. ðesrð¼krhík huíkeLkku ¼qfku (IV) Mkk[wt ÿkðý (c) 1–IV, 2–III, 3–II, 4–I (d) 1–II, 2–III, 3–I, 4–IV sðkçk : (d) 1–II, 2–III, 3–I, 4–IV (a) 1–III, 2–IV, 3–I, 4–II (b) 1–IV, 2–II, 3–III, 4–I (184) Lke[uLkk ÞkuøÞ òuzfkt {kxuLkku Mkk[ku rðfÕÃk ÃkMktË fhku. (c) 1–IV, 2–I, 3–II, 4–III (d) 1–II, 2–IV, 3–III, 4–I Column–I Column–II sðkçk : (c) 1–IV, 2–I, 3–II, 4–III 1. CMC Úke Lke[e Mkktÿíkkðk¤wt (I) ykÛðeÞ fr÷÷ MÃkÄkoí{f ÃkheûkkLkkt MCQs MkkçkwLkwt Ãkkýe{kt ÿkðý 2. #zkLke MkVuËeLku Ãkkýe{kt (II) r{Mku÷ h[Lkk (1) Lke[u Ãkife fÞku rðfÕÃk £wLz÷e[ yrÄþku»ký Mk{íkkÃke {kxu Mkk[ku Au ? r{© fhíkkt [JEE–2012] 3. MkÕVhLke çkk»ÃkLku Ãkkýe{ktÚke (III) Mkk{kLÞ rðãwíkrð¼kßÞ ÃkMkkh fhíkkt (a) X  P0 m 4. CMCÚke Ÿ[e Mkktÿíkkðk¤wt (IV) çknwykÛðeÞ fr÷÷ (b) X  P1 MkkçkwLkwt Ãkkýe{kt ÿkðý m (a) 1–I, 2–III, 3–IV, 4–II (b) 1–III, 2–IV, 3–I, 4–II (c) 1–III, 2–I, 3–IV, 4–II (d) 1–II, 2–III, 3–IV, 4–I (c) X  P1/n m sðkçk : (b) 1–III, 2–IV, 3–I, 4–II (185) Lke[uLkk ÞkuøÞ òuzfk {kxuLkku Mkk[ku rðfÕÃk ÃkMktË fhku. (d) ËçkkýLke swËe swËe ÃkrhÂMÚkrík{kt ykÃku÷ çkÄk s rðfÕÃkku Mkk[kt Au. Column–I Column–II sðkçk : (d) ËçkkýLke swËe swËe ÃkrhÂMÚkrík{kt ykÃku÷ çkÄk s 1. ËqÄ (I) «ðkneLkwt ½Lk{kt rðûkuÃkLk rðfÕÃkku Mkk[kt Au. 2. {k¾ý (II) «ðkneLkwt «ðkne{kt rðûkuÃkLk (2) ykMkuorLkf MkÕVkRz Mkku÷Lkwt, ykÞLkku Na+, Al3+ yLku Ba2+ Ähkðíkkt 3. ÃÞw{kRMk ÃkÚÚkh (III) ½LkLkwt «ðkne{kt rðûkuÃkLk rðãwíkrð¼kßÞkuLkwt MftËLk ûk{íkkLkku [Zíkku ¢{ .......... Au. 4. htøk (IV) ðkÞwLkwt ½Lk{kt rðûkuÃkLk [JEE–2013] (a) 1–II, 2–III, 3–IV, 4–I (b) 1–II, 2–I, 3–IV, 4–III (a) Al3+ > Ba2+ < Na+ (b) Na+ < Ba2+ < Al3+ (c) 1–III, 2–IV, 3–I, 4–II (d) 1–IV, 2–III, 3–II, 4–I (c) Ba2+ < Na+ < Al3+ (d) Al3+ < Na+ < Ba2+ sðkçk : (b) 1–II, 2–I, 3–IV, 4–III sðkçk : (b) Na+ < Ba2+ < Al3+