3.102 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 (iv) rðûkurÃkík f÷k yLku rðûkurÃkík {kæÞ{Lkku ð¢e¼ðLkktf {kuxe {kºkk{kt swËk nkuÞ Au. (3) yuf ^÷kMf{kt hk¾u÷k (0.06N) yurMkrxf yìrMkzLkk 50 mL ÿkðý{kt 3g Mkr¢Þf]ík [khfku÷ (fku÷Mkku) Lkk¾ðk{kt ykðu÷ Au. yuf f÷kf (a) (ii) yLku (iv) (b) (i) yLku (iii) çkkË íkuLku økk¤e ÷uðk{kt ykÔÞku yLku økk¤ýLkwt Mkk{ÚÞo 0.042 N {k÷q{ Ãkzâwt, íkku yrÄþkur»kík ÚkÞu÷k yurMkrxf yìrMkzLkku sÚÚkku (c) (ii) yLku (iii) (d) (i) yLku (iv) («ríkøkúk{ [khfku÷ (fku÷Mkk)) þkuÄku. sðkçk : (a) (ii) yLku (iv) [JEE–2015] Hint : fr÷÷ fýkuLkkt fË {kuxk nkuÞ Au, su «fkþLkwt «feýoLk fhe (a) 18 mg (b) 36 mg (c) 42 mg (d) 54 mg þfu Au. íkÚkk òu Mkk[k ÿkðýLkk fýkuLkkt fË LkkLkkt nkuðkÚke sðkçk : (a) 18 mg íku «feýoLk fhe þfíkkt LkÚke. íkuÚke ®xz÷ yMkh Ëþkoðíkkt Hint : yrÄþkur»kík yurMkrxf yìrMkzLkku sÚÚkku LkÚke íkÚkk rðûkurÃkík f÷k yLku rðûkurÃkík {kæÞ{Lkku 0.06 0.042 50 103 60 ð¢e¼ðLkktf {kuxe {kºkk{kt swËk nkuÞ Au. = (6) £wLz÷e[ yrÄþku»ký Mk{íkkÃke {wsçk yrÄþkur»kík ðkÞwLkwt ˤ x nkuÞ 3 = 18 × 10–3 = 18 r{r÷økúk{ íkÚkk yrÄþku»kfLkwt ˤ m nkuÞ íkku log x rðhwØ log P {kxuLkk m (4) £wLz÷e[ yrÄþku»ký Mk{íkkÃke ð¢{kt log (x / m) rðhwØ log p Lkk yk÷u¾ {kxu x yu ..... hu¾eÞ yk÷u¾ {kxu Lke[u ykÃku÷k rðÄkLkku{ktÚke fÞwt rðÄkLk Mkk[wt m Au ? (k yLku n y[¤ktf Au) [JEE–2019] [JEE–2016] (a) log (1/n) yktíkAuoËLkk YÃk{kt ykðu Au. (b) k yLku 1/n çktLku Zk¤ ÃkË Ãkh ykðu Au. log x 2 m 3 (c) 1/n yktíkAuoËLkk YÃk{kt ykðu Au. (d) Võík 1/n Zk¤Lkk YÃk{kt ykðu Au. log P sðkçk : (d) Võík 1/n Zk¤Lkk YÃk{kt ykðu Au. x 1 (a) P2/3 (b) P3/2 (c) P3 (d) P2 Hint : m k · pn sðkçk : (a) P2/3 x1 Hint : log x log PLkk yk÷u¾Lkku Zk¤ = 1 log m = log k + n log p m n Zk¤ = 1 1 y2 y1 2 n n = x2 x1 = 3 log x yktíkAouË log k nðu, x log P1/n yk{ P2/3 ÚkkÞ. m log P m (7) yuhkuMkku÷ fÞk «fkhLkwt f÷e÷ Au ? [JEE–2019] (a) ðkÞw{kt ½LkLkwt rðûkuÃkLk (b) ½Lk{kt ðkÞwLkwt rðûkuÃkLk (5) ®xz÷ yMkh òuE þfkÞ fu ßÞkhu Lke[u ykÃku÷e þhíkku Mktíkku»kkÞ Au. (c) Ãkkýe{kt ðkÞwLkwt rðûkuÃkLk (d) Ãkkýe{kt ÃkkýeLkwt rðûkuÃkLk [JEE–2017] sðkçk : (a) ðkÞw{kt ½LkLkwt rðûkuÃkLk (i) rðûkurÃkík fýkuLkku ÔÞkMk WÃkÞkuøk{kt ÷eÄu÷k «fkþLke íkhtøk÷tçkkE (8) yuf ¼kiríkf yrÄþku»ký su £wLz÷e[ yrÄþku»ký Mk{íkkÃkeLku yLkMw khu fhíkkt ½ýku LkkLkku nkuÞ Au. Au. su x = KP0.5 Au, íkku yrÄþku»ký fuðe heíku ðÄkhe þfkÞ ? (ii) rðûkurÃkík fýkuLkku ÔÞkMk WÃkÞkuøk{kt ÷eÄu÷e «fkþLke íkhtøk÷tçkkE m fhíkkt ½ýku LkkLkku LkÚke. [JEE–2019] (iii)rðûkurÃkík f÷k yLku rðûkurÃkík {kæÞ{Lkku ð¢e¼ðLkktf yufMkh¾e {kºkk{kt nkuÞ Au. (a) P {kt ½xkzku, T {kt ðÄkhku (b) P {kt ½xkzku, T {kt ½xkzku (c) P {kt ðÄkhku, T {kt ½xkzku (d) P {kt ðÄkhku, T {kt ðÄkhku sðkçk : (c) P {kt ðÄkhku, T {kt ½xkzku
«fhý-5 : Ãk]c hMkkÞý : MCQ rð¼køk 3.103 (9) Lke[uLkk{ktÚke fÞku rðfÕÃk Mkk[ku Au ? [JEE–2019] (14) WíMku[feÞ WÆeÃkLk {kxu Lke[uLkk{ktÚke fÞwt rðÄkLk ¾kuxwt Au ? (a) fr÷÷ MðYÃku Ëðkyku yu ykuAwt MktÃkfo ûkuºkV¤ Ähkðíkk nkuðkÚke [NEET–2012] íku ðÄw yMkhfkhf Au. (a) WíMku[f {kuxk¼køku fwËhíke heíku «kuxeLk{Þ Au. (b) Ãkkýe{kt yu÷{ W{uhðkÚke íku Ãkeðk÷kÞf nkuíkwt LkÚke. (b) WíMku[f [ku¬Mk fkÞo fhu Au. (c) R÷uõxÙkìVkuhuMkeMk ðzu ÷kÞkuVkru çkf fr÷÷Lku MftËLk fhe þfkÞ Au. (c) WíMku[f Ÿ[k íkkÃk{kLku yLku yÕxÙkðkÞku÷ux rfhýkuLku ÷eÄu Lkkþ Ãkk{u Au. (d) òu ÿkðfLke ÂMLkøÄíkk ðÄw nkuÞ íkku çkúkWrLkÞLk økrík ðÄw nkuÞ Au. sðkçk : (c) R÷uõxÙkìVkuhuMkeMk ðzu ÷kÞkuVkurçkf fr÷÷Lku MftËLk fhe (d) ykËþo íkkÃk{kLku WíMku[fku MkkiÚke ykuAk Mkr¢Þ nkuÞ Au. þfkÞ Au. sðkçk : (d) ykËþo íkkÃk{kLku WíMku[fku MkkÚi ke ykuAk Mkr¢Þ nkuÞ Au. (10) ÃkuÃxefhý yux÷u .......... [JEE–2019] (15) ÷kÞkurVr÷f fr÷÷Lke hûkýkí{f þÂõík Lke[uLkk Ãkife fkuLkk Mkt˼o{kt (a) fr÷÷ fýkuLku ÿkðý{kt ÷kððk hsq ÚkkÞ Au ? [NEET–2012] (b) yðûkuÃkLku fr÷÷ fýku{kt YÃkktíkh fhðk (a) MftËLk{qÕÞ (b) Mkwðýo yktf (c) fr÷÷ ÿkðýLku yðûkuÃk{kt Vuhððk (c) ¢ktríkf r{Mku÷ Mkktÿíkk (d) ykìÂõMkzuþLk yktf (d) ÿkÔÞ fýkuLku fr÷÷ fý{kt Vuhððk sðkçk : (b) Mkwðýo yktf sðkçk : (b) yðûkuÃkLku fr÷÷ fýku{kt YÃkktíkh fhðk (16) ykÃk{u¤u Úkíkk ðkÞwLkk yrÄþku»ký {kxu Lke[uLkk Ãkife fÞwt rðÄkLk Mkk[wt Au ? [NEET–2014] (11) fr÷÷ {kxu fÞwt rðÄkLk ¾kuxwt Au ? [JEE–2019] (a) íku «fkþLkwt «feýoLk fhu Au. (a) S Éý nkuÞ yLku {kxu H ðÄw ÄLk çkLku Au. (b) íku Mkk{kLÞ yýw fhíkkt {kuxk nkuÞ Au yLku ykÂÛðÞˤ Ÿ[k (b) S Éý nkuÞ yLku {kxu H ðÄw Éý çkLku Au. nkuÞ Au. (c) S ÄLk nkuÞ yLku {kxu H ðÄw Éý çkLku Au. (c) Mk{kLk Mkktÿíkk Ähkðíkk Mkk[k ÿkðýku fhíkkt fr÷÷ ÿkðýLkk (d) S ÄLk nkuÞ yLku {kxu H ðÄw ÄLk çkLku Au. yr¼Mkhý Ëçkký ô[k nkuÞ Au. sðkçk : (b) S Éý nkuÞ yLku {kxu H ðÄw Éý çkLku Au. (d) fr÷÷ fýkuLkk ÔÞkMk 1 Úke 1000 nm nkuÞ Au. Hint : ðkÞwLkwt yrÄþku»ký ÚkkÞ íÞkhu ðkÞw ÄLk{kt «ðuþu ykÚke S = Éý íkÚkk W»{k WíÃkLLk ÚkkÞ. ykÚke H = Éý sðkçk : (c) Mk{kLk Mkktÿíkk Ähkðíkk Mkk[k ÿkðýku fhíkkt fr÷÷ ÚkkÞ. ÿkðýLkk yr¼Mkhý Ëçkký Ÿ[k nkuÞ Au. (12) òu x yðþkur»kíkLkku sÚÚkku Au yLku m yrÄþku»kfLkku sÚÚkku Au, íkku (17) fr÷÷ ÿkðý{kt hnu÷kt fr÷÷ fýkuLku rðãwík{Þ çkLkkððk {kxu Lke[uLkk{ktÚke fÞku MktçktÄ yrÄþku»ký MkkÚku MktçktrÄík LkÚke ? Lke[uLkk{ktÚke fr÷÷ ÿkðýLkku fÞku økwýÄ{o ðes¼khÚke Mðíktºk Au ? [NEET–2011] [NEET–2015] (a) y[¤ T yu x y[¤ P yu x (a) rðãwík-ÃkhkMkhý (b) xªz÷ yMkh m m = f (P) (b) = f (T) (c) MftËLk (d) ðiãwíkfý Mkt[k÷Lk(rðãíw keÞ) x x sðkçk : (b) xªz÷ yMkh m (d) m = P × T (c) y[¤ yu P = f (T) (18) yrÄþku»ký MkkÚku Mktf¤kÞu÷ rðrþüíkkyku ..... [NEET–2016] sðkçk : (d) x = P×T (a) G, H yLku S çkÄk s Éý m (b) G yLku H çktLku Éý Ãkhtíkw S ÄLk (13) £wLz÷e[ yrÄþku»ký Mk{íkkÃke{kt 1 {qÕÞ yu ......... (c) G yLku S çktLku Éý Ãkhtíkw H ÄLk n [NEET-2012] (d) G Éý Ãkhtíkw H yLku S ÄLk (a) çkÄe s ÂMÚkrík{kt 0 yLku 1 ðå[u nkuÞ Au. sðkçk : (a) G, H yLku S çkÄk s Éý (b) çkÄe s ÂMÚkrík{kt 2 yLku 4 ðå[u nkuÞ Au. (19) ÄwB{Mk yu .......... «fkhLkwt fr÷÷{Þ ÿkðý Au.[NEET–2016] (c) ¼kiríkfeÞ yrÄþku»ký ÂMÚkrík{kt 1 Ãkh nkuÞ Au. (a) «ðkne{kt ðkÞw (b) ðkÞw{kt ÄLk (d) hMkkÞrýf yrÄþku»ký ÂMÚkrík{kt 1 Ãkh nkuÞ Au. (c) ðkÞw{kt ðkÞw (d) ðkÞw{kt «ðkne sðkçk : (a) çkÄe s ÂMÚkrík{kt 0 yLku 1 ðå[u nkuÞ Au. sðkçk : (d) ðkÞw{kt «ðkne
3.104 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 (20) As2S3Lkk MftËLk {kxu ðÃkhkíkk rðãwíkrð¼kßÞkuLkk MftËLk {qÕÞku (22) ykÃku÷{ktÚke fÞwt rðÄkLk Mkk[wt LkÚke ? [NEET–2017] r{r÷{ku÷ / r÷xh{kt ykÃku÷ Au. (a) «r¢Þk{kt Mktíkw÷Lk Mk{Þu WÆeÃkfLke nkshe{kt Mktíkw÷Lk y[¤ktfLkwt (I) NaCl = 52 (II) MgSO4 = 0.22 {qÕÞ çkË÷kÞ Au. (III) BaCl2 = 0.69 íkku MftËLk þÂõíkLkku ¢{ sýkðku. (b) WíMku[f WÆeÃkLk «r¢Þkyku sið hkMkkÞrýf «r¢Þkyku nkuÞ Au. [NEET–2016] (c) MknWíMku[fku WíMku[f WÆeÃkLk r¢Þk{kt ðÄkhku fhu Au. (a) III > II > I (b) III > I > II (d) WÆeÃkf fkuE Ãký «r¢Þk þY fhíkwt LkÚke. (c) I > II > III (d) II > I > III sðkçk : (a) «r¢Þk{kt Mktíkw÷Lk Mk{Þu WÆeÃkfLke nkshe{kt Mktíkw÷Lk y[¤ktfLkwt {qÕÞ çkË÷kÞ Au. sðkçk : (a) III > II > I Hint : As2S3 Éý¼krhík fr÷÷ nkuðkÚke íkuLku ÄLkkÞLk yMkh Hint : Mktíkw÷Lk Mk{Þu Mktíkw÷Lk y[¤ktf y[¤ hnu Au. fhu Au. (23) yuf ykÞLkLke MftËLk þÂõík Lke[u ykÃku÷kt økwýÄ{kuo{ktÚke þuLkk Ãkh MftËLk {qÕÞ MftËLk þÂõík (WýoLk þÂõík) ykÄkrhík Au ? [NEET–2018] = (MktÞkusfíkk)4 (a) yuf÷k ykÞLk WÃkhLkk rðs¼khLke {kºkk yk{, BaCl2 > MgSO4 > NaCl (b) yuf÷k ykÞLkLkk fË Ãkh (21) Lke[u ykÃku÷kt rðÄkLkku Ãkife fÞwt ¾kuxwt Au ? [NEET–2017] (c) ykÞLk WÃkhLkk rðs¼khLkk r[nTLk Ãkh (a) ÷kÞkurVr÷f Mkku÷ ÷kÞkuVkurçkf Mkku÷ fhíkkt ðÄw MÚkkÞe Au. (d) ykÞLk WÃkhLkk rðs¼khLke {kºkk yLku r[nTLk çktLku Ãkh (b) Éý ¼krhík Mkku÷Lkk MftËLk{kt, WýoLk þÂõíkLkku ¢{ sðkçk : (d) ykÞLk WÃkhLkk ¼khLke {kºkk yLku r[nTLk çktLku Ãkh Al3+ > Ba2+ > Na+ Au. (24) Éý¼krhík fr÷÷{Þ [AgI] I– Mkku÷ çkLkkððk {kxu Lke[u ykÃku÷k{ktÚke fÞk ÿkðýLkwt r{©ý Ëkuhe sþu ? [NEET–2019] (c) ÄLk¼krhík Mkku÷Lkk MftËLk{kt, WýoLk þÂõíkLkku ¢{ (I– > SO 2– > PO 3– > [Fe (CN) ]4– Au. (a) 1 M AgNO3 Lkwt 50 ml + 2M KI Lkwt 50 ml 44 6 (b) 2 M AgNO3 Lkwt 50 ml + 1.5 M KI Lkwt 50 ml (c) 0.1 M AgNO3 Lkwt 50 ml + 0.1 M KI Lkwt 50 ml (d) ÷kÞkurVr÷f fr÷÷ ÿkðý {kxu ðÄw ykf»koý Ähkðu Au. (d) 1 M AgNO3 Lkwt 50 ml + 1.5 M KI Lkwt 50 ml sðkçk : (a) 1 M AgNO3 Lkwt 50 ml + 2M KI Lkwt 50 ml sðkçk : (c) ÄLk¼krhík Mkku÷Lkk MftËLk{kt, WýoLk þÂõíkLkku ¢{ (d) 1 M AgNO3 Lkwt 50 ml + 1.5 M KI Lkwt 50 ml (I– > SO42– > PO43– > [Fe (CN)6]4– Au. Hint : ynª, A, D çktLk{u kt KI Lkk {k÷u AgNO3 fhíkkt ðÄw nkuðkÚke Hint : «&™ (20) {wsçk íku I– ykÞLkkuLkwt yrÄþku»ký Úkíkk Éý¼krhík fr÷÷ çkLkkðu Au. qqq
aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa CA7DB CA p-rð¼køkLkk ík¥ðku DBaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaa aaa ÃkkXâÃkwMíkf Ãkh ykÄkrhík Brighton MCQs sðkçk : (d) «kuxeLk MðYÃku (9) VkìMVhMk yuÃkuxkRxLkwt Mkk{kLÞ Mkqºk : 7.1 : Mk{qn–15Lkk ík¥ðku (a) 3Ca3(PO4)2 · CaX2 (b) Ca6(PO4)3 · CaX2 (c) Ca9(PO4)6 · CaX2 (d) (a) yLku (c) çktLku (1) p-rð¼køkLkk ík¥ðku ykÄwrLkf ykðíkfo k»u xf{kt fÞk Mk{qnk{u kt ykðu÷kt sðkçk : (d) (a) yLku (c) çktLku Au ? (10) VkuMVku«kuxeLk Lke[uLkk{ktÚke .......... yLku ..........{kt hnu÷wt nkuÞ (a) Mk{qn 13 Úke 18 (b) Mk{qn 15 Úke 18 Au. (c) Mk{qn 12 Úke 18 (d) Mk{qn 10 Úke 18 (a) fkçkkuonkRzÙux, rðxkr{Lk sðkçk : (a) Mk{qn 13 Úke 18 (b) ËqÄ, $zk (2) p-rð¼køk{kt fÞk «fkhLkk ík¥ðkuLke nkshe nkuÞ Au ? (c) nku{kuoLMk, r÷ÃkezMk (a) {kºk Äkíkw ík¥ðku (b) {kºk yÄkíkw ík¥ðku (d) LÞwÂõ÷f yìrMkz, [hçkes yìrMkzMk (c) {kºk yÄoÄkíkw ík¥ðku (d) ykÃku÷ çkÄk s sðkçk : (b) ËqÄ, #zk sðkçk : (d) ykÃku÷ çkÄk s (11) As, Sb yLku Bi Lke ¾Lkes {wÏÞíðu fÞk MðYÃku {¤e ykðu Au ? (3) p-rð¼køkLkk ík¥ðkuLke çkkÌkfûkkLke Mkk{kLÞ R÷uõxÙkìLkeÞ h[Lkk (a) MkÕVkRz MðYÃku (b) ykìõMkkRz MðYÃku fE Au ? (c) rMkr÷fux MðYÃku (d) MkkuÕxÃkexh MðYÃku (a) ns2np0–6 (b) ns1–2 np1–6 sðkçk : (a) MkÕVkRz MðYÃku (c) ns2np1–6 (d) (n–1) s2 n1–6 (12) Mk{qn-15Lkwt Mkkt&÷ur»kík hurzÞku Mkr¢Þ ík¥ð fÞwt Au ? sðkçk : (c) ns2np1–6* Super Hint * (4) p-rð¼køkLkk fÞk ík¥ð{kt p-R÷uõxÙkìLk nksh nkuíkk LkÚke ? (a) Bi (b) Mc (c) P (d) As (a) F (b) Kr (c) Po (d) He sðkçk : (b) Mc sðkçk : (d) He (13) Mc (Z = 1.15) Lke ¼qr{yðMÚkk{kt R÷uõxÙkìLk h[Lkk fE Au ? Hint : He = 1s2 Au. íkuÚke p-fûkf økuhnksh (a) [Rn] 5f 146d107s24p3 (b) [Rn] 5f 146d107s27p4 (5) Mk{qn-15Lkk ík¥ðku {kxu fÞku økwýÄ{o Mkk[ku LkÚke ? (c) [Rn] 5d146d107s27p5 (d) [Rn] 4f 146d107s27p3 (a) N, P yÄkíkwyku (b) As, Sb yÄoÄkíkwyku sðkçk : (a) [Rn] 5f 146d107s24p3 (c) Bi hurzÞkuMkr¢Þ (d) Mc rðrþü Äkíkw (14) Mk{qn-15Lkk ík¥ðkuLke ðÄw MÚkkÞeíkk þkLkk fkhýu nkuÞ Au ? sðkçk : (c) Bi hurzÞku Mkr¢Þ (a) íku{Lkk «çk¤ yÄkíkw økwýLkk fkhýu Hint : Bi hurzÞku Mkr¢Þ LkÚke Ãkhtíkw rðrþü Äkíkw Au. (b) yuf fhíkkt ðÄw Mk{MÚkkrLkfku nkuðkLkk fkhýu (6) Mk{qn-15Lkwt fÞwt ík¥ð ðkíkkðhý{kt fËÚke {n¥k{ Au ? (c) p-fûkfku yzÄe ¼hkÞu÷e nkuðkLkk fkhýu (a) LkkRxÙkusLk (b) VkìMVhMk (c) rçkM{Úk (d) {kuMfkurðÞ{ (d) íku{Lke [r÷ík ykìÂõMkzuþLk yðMÚkkLkk fkhýu sðkçk : (a) LkkRxÙkusLk sðkçk : (c) p-fûkfku yzÄe ¼hkÞu÷e nkuðkLkk fkhýu Hint : N2 ðkíkkðhý{kt fËÚke 78% Au. Hint : p-fûkfku yÄoÃkqýo ¼hkÞu÷e nkuðkÚke íku{Lke MÚkkÞeíkk (7) r[÷e MkkuÕxÃkexhLkwt hkMkkÞrýf yýwMkqºk fÞwt Au ? «{ký{kt ðÄw nkuÞ Au. (a) KNO (b) NH NO (c) NaNO (d) LiNO (15) ¼khu ík¥ðku As Sb Bi íkhV síkkt MknMktÞkusf rºkßÞk{kt çknw ykuAku ðÄkhku òuðk {¤u Au íkuLkwt fkhý ... 3 43 3 3 (a) d, f fûkfkuLke nkshe (b) «çk¤ Äkíkw økwý sðkçk : (c) NaNO3 (8) ðLkMÃkrík yLku «kýeyku{kt LkkRxÙkusLk ík¥ð fÞk MðYÃku {¤e (c) ns2 R÷uõxÙkìLkLke rLkr»¢Þ Þwø{ yMkh ykðu Au ? (a) rðxkr{Lk MðYÃku (b) fkçkkuonkRzÙux MðYÃku (d) hurzÞku Mkr¢Þíkk (c) (a) yLku (b) çktLku (d) «kuxeLk MðYÃku sðkçk : (a) d, f fûkfkuLke nkshe
3.118 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 (16) Mk{qn-15Lkk ík¥ðku {kxu ykÞLkefhý yuLÚkkÕÃkeLkku ¢{ : (24) ykìÂõMkzuþLk yðMÚkkLke MÚkkÞeíkkLkku fÞku MktçktÄ Mkk[ku LkÚke ? (a) iH < iH > iH (b) iH < iH < iH (a) N3– > N3+ (b) Bi3+ > Bi5+ 123 123 (c) P3+ > P5+ (d) As3+ > As5+ (c) iH1 < iH2 iH3 (d) iH1 iH2 iH3 sðkçk : (c) P3+ > P5+ sðkçk : (b) iH < iH < iH (25) Mk{qn-15{kt N Úke Bi {kt ykìÂõMkzuþLk yðMÚkkLke MÚkkÞeíkkLkku fÞku 123 (17) Mk{qn-15Lkk ík¥ðkuLke yLkwðíkeo ykðíko{kt hnu÷kt ík¥ðku MkkÚku rðfÕÃk Mkk[ku LkÚke ? ykÞLkefhý yuLÚkkÕÃke Mkt˼uo Mkk[ku MktçktÄ : (a) +5 ykìÂõMkzuþLk yðMÚkkLke MÚkkÞeíkk ½xu Au. (b) –3 ykìÂõMkzuþLk yðMÚkkLke MÚkkÞeíkk ½xu Au. (a) Mk{qn-14 fhíkkt ðÄkhu yLku Mk{qn-16 fhíkkt ykuAe (c) +3 ykìÂõMkzuþLk yðMÚkkLke MÚkkÞeíkk ðÄu Au. (d) Bi ík¥ðLke –3 ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk ðÄw MÚkkÞe nkuÞ Au. (b) Mk{qn-14 fhíkkt ykuAe yLku Mk{qn-16 fhíkkt ðÄkhu sðkçk : (d) Bi ík¥ðLke –3 ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk ðÄw MÚkkÞe (c) Mk{qn-14 yLku Mk{qn-16 çktLku fhíkkt ðÄkhu nkÞu Au. (d) Mk{qn-14 yLku Mk{qn-16 fhíkkt ykuAe Hint : Bi ík¥ð ¼køÞu s –3 ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk Ëþkoðu Au. Ëk.ík. BiH {kt Bi = –3 Au. sðkçk : (c) Mk{qn-14 yLku Mk{qn-16 çktLku fhíkkt ðÄkhu 3 (18) Mk{qn-15Lkk ík¥ðku{kt N Bi {kt ÄkíðeÞ økwý{kt Úkíkku ðÄkhku fÞk (26) Mk{qn-15Lkwt fÞwt ík¥ð –3, +3, +5 WÃkhktík +1, +2 yLku +4 fkhýu nkuÞ Au ? ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk Ëþkoðu Au ? (a) ykÞLkefhý yuLÚkkÕÃke{kt ½xkzku yLku Ãkh{kÛðeÞ fË{kt ðÄkhku (b) ykÞLkefhý yuLÚkkÕÃke{kt ðÄkhku yLku Ãkh{kÛðeÞ fË{kt ½xkzku (c) ykÞLkefhý yuLÚkkÕÃke yLku Ãkh{kÛðeÞ fË çktLku{kt ½xkzku (a) Sb (b) N (c) Bi (d) As (d) rðãwíkÉýíkk{kt ðÄkhku yLku R÷uõxÙkLì k «kÂÃík yLu ÚkkÕÃke{kt ½xkzku sðkçk : (b) N sðkçk : (a) ykÞLkefhý yuLÚkkÕÃke{kt ½xkzku yLku Ãkh{kÛðeÞ (27) P Lkk ykìõMkkuyìrMkz +3, +5 WÃkhktík fE ykìÂõMkzuþLk yðMÚkkyku fË{kt ðÄkhku Ähkðu Au ? (19) Mk{qn-15Lkk ík¥ðkuLkku øk÷Lk®çkËwLkku Mkk[ku ¢{ fÞku Au ? (a) –3, +6 (b) +6, +7 (c) +1, +4 (d) +2, +6 (a) N As {kt ðÄu yLku As Bi {kt ½xu Au. sðkçk : (c) +1, +4 (b) N P {kt ðÄu yLku P Bi {kt ½xu Au. Hint : H3PO2 {kt +1 yLku H4P2O6 {kt +4 (28) N Lke fE ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk{kt hnu÷wt MktÞkusLk yìrMkz ÿkðý{kt (c) N Bi {kt ðÄu Au. (d) N Bi {kt rLkÞr{íkÃkýu ½xu Au. rð»k{ «{ký{kt nkuÞ Au ? sðkçk : (a) N As {kt ðÄu yLku As Bi {kt ½xu Au. (a) +1 Úke +4 MkwÄeLke (b) –3 Úke +5 MkwÄeLke (20) Mk{qn-15Lkwt fÞwt ík¥ð yÃkhYÃkíkk Ëþkoðíkwt LkÚke ? (c) –3 Úke +3 MkwÄeLke (d) 0 Úke +3 MkwÄeLke (a) P (b) Bi (c) N (d) Sb sðkçk : (a) +1 Úke +4 MkwÄeLke sðkçk : (c) N (29) N–ík¥ð nu÷kusLk ík¥ðku MkkÚku +5 ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk «ËŠþík fhe þfíkwt LkÚke íkuLkwt fkhý ... (21) Mk{qn-15Lkk ík¥ðkuLke Mkk{kLÞ ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk fE Au ? (a) 2P3 fûkfLke Wå[ MÚkkÞeíkk (a) –3, +4, +5 (b) –3, +3 yLku +5 (b) NLke P - P økwýfçktÄ çkLkkððkLke Ÿ[e ûk{íkk (c) –3, –1, +3 (d) –2, +3, +5 (c) MktÞkusfíkk fûkk{kt d-fûkfkuLkku y¼kð sðkçk : (b) –3, +3 yLku +5 (d) NLkwt LkkLkwt fË yLku Ÿ[e rðãwíkÉýíkk (22) Mk{qn-15Lkk ík¥ðkuLke ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk {kxu fE ÷kûkrýfíkk sðkçk : (c) MktÞkusfíkk fûkk{kt d-fûkfkuLkku y¼kð Mkk[e LkÚke ? (30) s÷eÞ ÿkðý{kt Lke[uLke «r¢Þk{kt {¤íke LkeÃkòu yku¤¾e çkíkkðku. (a) N3–, P3– þõÞ Au. (b) N3–, N3+, N3+ 3HNO x+y+HO (c) As5+, Bi5+, Bi3– (d) Bi3+, Ai3+, As5+ 2(aq) 2 sðkçk : (c) As5+, Bi5+, Bi3– (a) N2O, N2 (b) HNO3, NO (23) Bi Lke +5 ykìÂõMkzuþLk yðMÚkkðk¤wt fÞwt MktÞkusLk òýeíkwt Au ? (c) HNO3, N2O3 (d) NO, N2O3 (a) Bi2O5 (b) Bi2S5 (c) BiCl5 (d) BiF5 sðkçk : (b) HNO3, NO sðkçk : (d) BiF5 Hint : HNO Lkwt rð»k{efhý ÚkkÞ Au. 2 3HNO2 HNO3 + 2NO + H2O
«fhý-7 : p-rð¼køkLkk ík¥ðku : MCQ rð¼køk 3.119 (31) P-ík¥ðLke çkÄe s {æÞðíkeo ykìÂõMkzuþLk yðMÚkkykuLkwt yìrMkz (37) N-ík¥ðLke fE ÷kûkrýfíkk Mkk[e LkÚke ? çkuRÍ{kt fE ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk{kt rð»k{efhý ÚkkÞ Au ? (a) N-ík¥ðLkwt fuxuLkuþLk ð÷ý Lkçk¤wt nkuÞ Au. (a) +5 yLku –3{kt (b) +3 yLku –3{kt (b) íku d - P çktÄ çkLkkðe þfíkwt LkÚke. (c) +1 yLku +5{kt (d) 0 yLku +3{kt (c) íkuLkk çku Ãkh{kýw ðå[u A R÷uõxÙkìLkLke ¼køkeËkhe ÚkE N2 yýw çkLku÷ nkuÞ Au. sðkçk : (a) +5 yLku –3{kt (32) N-ík¥ðLke {n¥k{ MknMktÞkusfíkk õÞkt MkwÄe {ÞkorËík nkuÞ Au ? (d) íkuLke {n¥k{ MknMktÞkusfíkk 5 MkwÄe s {ÞkorËík Au. (a) 3 MkwÄe s (b) 4 MkwÄe s sðkçk : (d) íkuLke {n¥k{ MknMktÞkusfíkk 5 MkwÄe s {ÞkorËík Au. Hint : íkuLke {n¥k{ MknMktÞkusfíkk 4 Au. (c) 5 MkwÄe s (d) –3 MkwÄe s sðkçk : (b) 4 MkwÄe s Hint : [kh s fûkfku «kÃÞ nkuðkÚke. (38) VkìMVhMkLkk fÞk MktÞkusLkku{kt d - P çktÄLk ÷kûkrýfíkk Au ? (33) N-ík¥ð fÞk fkhýu íkuLkk s Mk{qnLkk yLÞ MkÇÞkuÚke swËwt Ãkzu Au ? (a) R3P = 0 (b) R3P = CH2 (a) Ÿ[e rðãwíkÉýíkk (b) Ÿ[e ykÞLkefhý yuLÚkkÕÃke (c) P(C H ) (d) (a) yLku (b) çktLku 2 53 (c) d-fûkfkuLke y«kÃÞíkk (d) ykÃku÷ çkÄk s sðkçk : (d) (a) yLku (b) çktLku sðkçk : (d) ykÃku÷ çkÄk s (39) Lke[uLkk{ktÚke fÞwt nkRzÙkRz MkkiÚke ðÄw MÚkkÞe Au ? (34) N-ík¥ð, C fu O ík¥ðku MkkÚku fÞk «fkhLkk çktÄ çkLkkððkLke yrîíkeÞ (a) NH3 (b) BiH3 (c) SbH3 (d) AsH3 ûk{íkk Ähkðu Au ? sðkçk : (a) NH3 (a) P - P (b) P - d (40) Lke[uLkk{ktÚke fÞwt nkRzÙkRz MkkiÚke ðÄw «çk¤ rhzõþLkfíkko Au ? (c) d - d (d) ykÃku÷ çkÄk s (a) NH3 (b) SbH3 (c) BiH3 (d) PH3 sðkçk : (a) P - P sðkçk : (c) BiH3 (35) Mk{qn-15Lkk ¼khu ík¥ðku Sb, Bi, P - P çktÄ çkLkkðe þfíkk Lk Hint : Bi –– H çktÄLke çktÄ rðÞkusLk yuLÚkkÕÃke ½ýe ykuAe. nkuðkLkwt fkhý ..... (41) Mk{qn-15Lkk EH «fkhLkk nkRzÙkRzLke çkurÍf «çk¤íkkLkku fÞku ¢{ (a) «çk¤ ÄkíðeÞøkwý nkuðkÚke P - PMktr{©ý Úkíkwt LkÚke. 3 Mkk[ku Au ? (b) íku{Lke Ãkh{kÛðeÞ fûkfku {kuxe nkuðkÚke yMkhfkhf Mktr{©ý (a) NH3 > PH3 > AsH3 > SbH3 > BiH3 Úkíkwt LkÚke. (b) NH > BiH > PH > AsH > SbH (c) d yLku f fûkfkuLke nkshe nkuðkÚke P - P Mktr{©ý Úkíkwt LkÚke. 3 33 3 3 (d) ns2 Lkk çku R÷uõxÙkìLk rLk»¢Þ Þwø{ yMkh Ähkðíkk nkuðkÚke (c) NH > PH > BiH > SbH > AsH P -PMktr{©ý Úkíkwt LkÚke. 33 3 3 3 sðkçk : (b) íku{Lke Ãkh{kÛðeÞ fûkfku {kuxe nkuðkÚke yMkhfkhf (d) BiH3 > PH3 > SbH3 > AsH3 > NH3 Mktr{©ý Úkíkwt LkÚke. sðkçk : (a) NH3 > PH3 > AsH3 > SbH3 > BiH3 (36) P - P yuf÷ çktÄ fhíkk N - N yuf÷ çktÄ Lkçk¤ku Au íkuLkwt fkhý ..... Hint : Mk{qn{kt WÃkhÚke Lke[u íkhV çkurÍf «çk¤íkk ½xu Au. (42) Mk{qn-15Lkk ík¥ðkuLkk EH «fkhLkk nkRzÙkRzLkku øk÷Lk®çkËwLkku 3 Mkk[ku ¢{ (a) N-ík¥ðLkku fuxuLkuþLk økwý yrík Lkçk¤ku Au. (a) NH3 > PH3 > AsH3 > SbH3 (b) AsH3 > PH3 > NH3 > SbH3 (b) N-ík¥ð{kt d-fûkfLkku y¼kð (c) NH > SbH > PH > AsH (c) N-ík¥ðLke Ÿ[e ykÞLkefhý yuLÚkkÕÃke 3 33 3 (d) N ÃkhLkk yçktÄfkhf R÷uõxÙkìLkLkwt yktíkh R÷uõxÙkìLkeÞ (d) SbH3 > NH3 > AsH3 > PH3 yÃkkf»koý ðÄkhu sðkçk : (b) AsH3 > PH3 > NH3 > SbH3 sðkçk : (d) N-ÃkhLkk yçktÄfkhf R÷uõxÙkìLkLkwt yktíkh R÷uõxÙkìLkeÞ Hint : NH3 Lkk ½Lk yLku «ðkne yðMÚkk{kt H - çktÄ h[kÞu÷ yÃkkf»koý ðÄkhu nkuÞ Au. (43) Mk{qn-15Lkk fÞk nkRzÙkRzLkwt Wíf÷Lk®çkËw MkkiÚke Lke[wt Au ? Hint : N-N çktÄ÷tçkkE xqtfe ykÚke çktLku N ÃkhLkk yçktÄfkhf (a) PH3 (b) NH3 R÷uõxÙkìLkLke òuze ðå[u yÃkkf»koý ykÚke N-N {kt íkýkðLke (d) BiH3 «f]rík íkuÚke ykuAku MÚkkÞe (c) AsH3 sðkçk : (a) PH3
3.120 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 (44) Mk{qn-15Lkk ík¥ðku E2O3 yLku E2O5 Lkk yìrMkrzf, çkurÍf yLku (52) fìÂÕþÞ{ VkìMVkRzLkwt Mkk[wt yýwMkqºk : Q¼ÞÄ{eo {kxu fÞku rðfÕÃk Mkk[ku Au ? (a) Ca (PO ) (b) Ca P (a) N2, P Lkk ykìõMkkRz yìrMkrzf (b) As, Sb Lkk ykìõMkkRz Q¼ÞÄ{eo 3 22 32 (c) Bi Lkk ykìõMkkRz {wÏÞíðu çkurÍf (c) Ca(H PO ) (d) CaP (d) ykÃku÷ çkÄk s 2 22 2 sðkçk : (b) Ca3P2 (b) rçkM{Úk {ìøLkuMkkRz (53) Mg3B2 Lkwt hkMkkÞrýf Lkk{ (a) {ìøLkurþÞ{ rçkM{ÚkkRz sðkçk : (d) ykÃku÷ çkÄk s (c) {ìøLkurþÞ{ rçkM{Úk (d) rçkM{Úk {ìøLkurþÞ{ (45) ykìõMkkRzLke yìrMkrzf «çk¤íkkLkku fÞku ¢{ Mkk[ku LkÚke ? sðkçk : (a) {ìøLkurþÞ{ rçkM{ÚkkRz (a) N2O3 < N2O5 (b) N2O5 > P4O10 (54) N2O5 {kt çktLku N Lkku ykìÂõMkzuþLk yktf yLku MknMktÞkusfíkk yLkw¢{u (c) P4O10 > Bi2O3 (d) P4O6 > N2O5 (a) +5 yLku 5 (b) +5 yLku 4 sðkçk : (d) P4O6 > N2O5 (c) +3 yLku 3 (d) +5 yLku 3 Hint : ík¥ðLkku ykìÂõMkzuþLk ykft su{ Ÿ[ku íku{ yìrMkrzf «çk¤íkk sðkçk : (b) +5 yLku 4 ðÄw. (46) Lke[uLkk{ktÚke fÞku ykìõMkkRz Q¼ÞÄ{eo Au ? 7.2 : zkÞLkkExÙkusLk (a) As2O3 (b) P4O6 (c) N2O3 (d) Bi2O3 (55) N2 ðkÞwLkwt ÔÞkÃkkrhf WíÃkkËLk fÞk «¢{ îkhk ÚkkÞ Au ? (a) nðkLkk «ðknefhý yLku rð¼køkeÞ rLkMÞtËLk îkhk sðkçk : (a) As2O3 Hint : As yLku Sb Lkk ykìõMkkRz Q¼ÞÄ{eo nkuÞ Au. (b) nðkLkk ykìÂõMkzuþLk yLku rhzõþLk îkhk (47) Lke[uLkk{ktÚke fE òuz{kt çktLku nu÷kRz MktÞkusLkku þõÞ nkuíkk LkÚke ? (c) Lkkr¤Þuh [khfku÷ Ãkh nðk{ktÚke N2Lkwt yrÄþku»ký fheLku (d) nðk{kÚt ke rMkr÷f s÷u îkhk N Lkwt yrÄþk»u ký fheLku (a) PCl5, SbCl5 (b) NCl5, BiI5 2 (c) BiI3, NF3 (d) NI3, BiF3 sðkçk : (a) nðkLkk «ðknefhý yLku rð¼køkeÞ rLkMÃktËLk îkhk sðkçk : (b) NCl , BiI 55 (56) Lke[uLkk{ktÚke fE «r¢Þk îkhk N ðkÞw {¤íkku LkÚke ? 2 Hint : NCl5 þõÞ Lk nkuðkLkwt fkhý NLke ÃkuLxkðu÷uLMke þõÞ LkÚke. ßÞkhu BiH5 þõÞ Lk nkuðkLkwt fkhý Bi –– ILke ¾qçk (a) NH Cl + NaNO (b) (NH ) Cr O s Lke[e çktÄrðÞkusLk yuLÚkkÕÃke. 4 2 42 27 (48) MknMktÞkusf økwý {kxuLkku Mkk[ku rðfÕÃk (c) NH4NO3 (d) Ba(N3)2 (a) ÃkuLxknu÷kRz > xÙkÞnu÷kRz sðkçk : (c) NH4NO3 (b) ÃkuLxknu÷kRz xÙkÞnu÷kRz (57) yríkþwØ N þk{ktÚke {u¤ðkÞ Au ? 2 (c) ÃkuLxknu÷kRz << xÙkÞnu÷kRz (a) B(N3)2Lkk W»{eÞ rð½xLkÚke (b) NH4NO3Lku økh{ fhðkÚke (c) NH4NO2Lku økh{ fhðkÚke (d) NaNH2Lku økh{ fhðkÚke (d) ÃkuLxknu÷kRz yLku xÙkÞnu÷kRz çktLku ykÞrLkf nkuÞ Au. sðkçk : (a) B(N ) Lkk W»{eÞ rð½xLkÚke 32 sðkçk : (a) ÃkuLxknu÷kRz > xÙkÞnu÷kRz (58) Lke[uLke «r¢Þk{kt LkeÃkòu x yLku y yku¤¾e çkíkkðku : (49) N-ík¥ðLkwt fÞwt xÙkÞnu÷kRz MktÞkusLk MÚkkÞe Au ? (a) NF3 (b) NCl3 (c) NBr3 (d) NI3 (NH ) Cr O + økh{e x + y + 4H O sðkçk : (a) NF3 42 2 2 (50) Lke[uLkk{ktÚke fÞwt nu÷kRz ykÞLkeÞ Au ? (a) NH3; CrO3 (b) N2, Cr2O3 (a) NF3 (b) BiF3 (c) PF3 (d) AsF3 (c) NO, Cr O (d) N O, CrO 23 23 sðkçk : (b) BiF sðkçk : (b) N2, Cr2O3 3 (59) çkurhÞ{ yuÍkRzLkwt hkMkkÞrýf yýwMkqºk : (51) Lke[uLkk{ktÚke fÞwt nu÷kRz òýeíkwt LkÚke ? (a) BiF (b) NF (c) PF (d) AsF (a) Ba3N2 (b) Ba(N2)2 55 (c) Ba(N3)2 (d) Ba(N2)3 5 5 sðkçk : (c) Ba(N ) sðkçk : (b) NF 32 5 Hint : NLkwt ÃkuLxkðu÷uLx nu÷kRz þõÞ LkÚke.
«fhý-7 : p-rð¼køkLkk ík¥ðku : MCQ rð¼køk 3.121 (60) LkkRxÙkusLk (N2) Lke fE ÷kûkrýfíkk Mkk[e LkÚke ? (d) ½uhk ÷e÷k htøkLkk Cu(OH) Lkk yðûkuÃkLk WíÃkLLk fhu Au. (a) íkeðú ðkMkðk¤ku Íuhe ðkÞw 2 (b) ykuhzkLkk íkkÃk{kLku ðÄw rLkr»¢Þ sðkçk : (c) ½uhk ðkˤe htøkLkku [Cu(NH ) ]2+ Mktfeýo ykÞLk (c) Ãkkýe{kt ½ýku ykuAku ÿkÔÞ 34 (d) Äkíkwyku MkkÚku ykÞLkeÞ nkRzÙkRz çkLkkððwt çkLkkðu Au. sðkçk : (a) íkeðú ðkMkðk¤ku Íuhe ðkÞw Hint : Cu2+ + 4NH3 [Cu(NH3)4]2+ ½uhku ðkˤe htøk (61) N2 Lkku fÞku WÃkÞkuøk Mkk[ku LkÚke ? (67) AgCl(s) Lkk MkVuË yðûkuÃk MkkÚku NH3(aq)Lke «r¢Þk fhíkkt fE LkeÃks (a) ¢kÞkuMksohe{kt (b) Mxe÷ Wãkuøk{kt rLkr»¢Þ {tËf {¤u Au ? (c) ¾kãMkk{økúeLke ò¤ðýe {kxu «þeíkf íkhefu (a) AgCl Lkk MkVuË yðûkuÃk ÿkÔÞ ÚkELku htøkrðneLk [Ag(NH ) ] (d) ÞqrhÞkLkk ykiãkurøkf WíÃkkËLk{kt (s) 3 2 sðkçk : (d) ÞqrhÞkLkk ykiãkurøkf WíÃkkËLk{kt Cl Mktfeýo çkLkkðu Au. (62) yu{kurLkÞ{ MkÕVuxLke fkìÂMxf Mkkuzk MkkÚkuLke «r¢ÞkÚke fE LkkRxÙkusLk Þwõík LkeÃks {¤u Au ? (b) Ag Äkíkw WíÃkLLk ÚkELku [ktËeLkwt [¤fíkwt ËÃkoý WíÃkLLk fhu Au. (a) N2 (b) NH3 (c) (NH4)2S (d) HSCN (c) ÿkÔÞ [Ag(NH ) ] Cl Mktfeýo ûkkh çkLkkðu Au. 22 sðkçk : (b) NH3 (d) ½uhk ÷k÷ htøkLkk Ag2O Lkk yðûkuÃk ykÃku Au. Hint : (NH4)2 SO4 + 2NaOH 2NH3 + Na2SO4 + 2H2O sðkçk : (a) AgCl(s)Lkk MkVuË yðûkuÃk ÿkÔÞ ÚkELku htøkrðneLk 7.3 : yu{kurLkÞk [Ag(NH3)2] Cl Mktfeýo çkLkkðu Au. (68) yu{kurLkÞkLkku fÞku WÃkÞkuøk òýeíkku LkÚke ? (63) nuçkh ÃkØrík{kt NH3Lkk WíÃkkËLk {kxuLke yLkwfq¤ík{ ÃkrhÂMÚkrík fE Mkk[e LkÚke ? (a) «ðkne NH3 þeíkf íkhefu (b) LkkRxÙkusLk Þwõík ¾kíkhkuLkkt WíÃkkËLk{kt (c) ÞqrhÞkLkk WíÃkkËLk{kt (d) Mxe÷ Wãkuøk{kt rLkr»¢Þ {tËLkfíkko sðkçk : (d) Mxe÷ Wãkuøk{kt rLkr»¢Þ {tËLkfíkko 7.4 : LkkExÙkusLkLkk ykìõMkkRz MktÞkusLkku (a) 200 × 105 Pa Ëçkký (b) 700 K íkkÃk{kLk (69) Lke[uLkk{ktÚke fÞk MktÞkusLkLku økh{ fheLku N2O ðkÞw {u¤ððk{kt ykðu Au ? (c) K O + Al O «ðÄofku (d) Fe WÆeÃkfLkku ¼qfku 2 23 (a) NH4NO3 (b) NH4NO2 (c) (NH4)2SO4 (d) LiNO3 sðkçk : (d) Fe WÆeÃkfLkku ¼qfku sðkçk : (a) NH4NO3 Hint : FeO WÆeÃkf íkhefu nkuÞ Au. (64) NH3 yýwLke Mkk[e ÷kûkrýfíkk Hint : NH NO økh{e N O + 2H O (a) ½Lk íkÚkk «ðkne yðMÚkk{kt H - çktÄ çkLkkðu Au. 43 22 (b) íkeðú ðkMkðk¤ku htøkrðneLk ðkÞw (70) NaNO2 + FeSO4 + H2SO4 Lkk r{©ýLku økh{ fhíkkt fÞku ðkÞw WíÃkLLk ÚkkÞ Au ? (c) rºkfkuýeÞ rÃkhkr{z÷ ykfkh (a) N O (b) NO (c) N O (d) N (d) ykÃku÷ çkÄe s 23 22 sðkçk : (b) NO sðkçk : (d) ykÃku÷ çkÄe s (71) Lke[uLkk{ktÚke fÞwt MktÞkusLk ðkˤe htøkLkwt ½Lk Au ? (65) s÷eÞ NH4OH Lke FeCl3 MkkÚku «r¢Þk fhíkkt fE LkeÃks {¤u Au ? (a) N2O3 (b) N2O (c) NH4Cl (d) N2O5 (a) Fe O · xH O Lkk fÚÚkkE yðûkuÃk sðkçk : (a) N2O3 23 2 (b) Fe(OH)3 Lkk Ãke¤k yðûkuÃk (72) fÚÚkkE htøkLkku yìrMkrzf ðkÞw fÞku Au ? (c) Fe(OH)3 / OH–Lkwt fr÷÷{Þ ÿkðý (a) N2O3 (b) N2O (c) NO (d) NO2 (d) FeO · Fe O · x H O Lkk ÷e÷k yðûkuÃk sðkçk : (d) NO2 23 2 sðkçk : (a) Fe O · xH O Lkk fÚÚkkE yðûkuÃk (73) Lke[uLke «r¢Þk{kt x yLku y þkuÄe çkíkkðku : 23 2 (66) ðkˤe htøkLkk Cu2+ Lkk s÷eÞ ÿkðý{kt ðÄw NH3 W{uhíkkt fÞku 4HNO3 + x økh{e y + 2N2O5 VuhVkh òuðk {¤u Au ? (a) P4O10, HPO3 (b) H3PO4, HPO3 (a) ÿkðý ykAk ðkˤe htøk{ktÚke htøkrðneLk çkLku Au. (c) P4O6, H3PO3 (d) P4O10, H4P2O5 (b) ÷e÷k htøkLkku Mktfeýo ykÞLk [Cu(NH3)4]2+ çkLkkðu Au. (c) ½uhk ðkˤe htøkLkku [Cu(NH ) ]2+ Mktfeýo ykÞLk çkLkkðu Au. sðkçk : (a) P O , HPO 4 10 3 34 Hint : 4HNO3 + P4O10 4HPO3 + 2N2O5
3.122 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 (74) N2O5{kt N Ãkh{kýwLke MknMktÞkusfíkk fux÷e Au ? (81) ykìMðkÕz ÃkØrík îkhk WíÃkLLk Úkíkku HNO3 fux÷e Mkktÿíkk MkwÄe {u¤ðe þfkÞ Au ? (a) 5 (b) 4 (c) 3 (d) 6 sðkçk : (b) 4 (a) rLkMÞtËLk îkhk 68% W/W HNO3 (b) Mkktÿ H SO îkhk rLkso¤efhýÚke 98% W/W Hint : Ëhuf N Ãkh{kýw fw÷ [kh MknMktÞkusf çktÄ çkLkkðu÷ nkuÞ Au. 24 (75) Lke[uLkk{ktÚke fÞku ykìõMkkRz yLkw[wtçkfeÞ Au ? (c) ykiãkurøkf heíku «Úk{ íkçk¬u {¤íkku HNO ykþhu 60%W/W (a) NO (b) N O 3 2 23 (d) ykÃku÷ çkÄk s (c) NO (d) (a) yLku (b) çktLku sðkçk : (d) ykÃku÷ çkÄk s sðkçk : (d) (a) yLku (b) çktLku (82) «Þkuøkþk¤k fûkkLkku HNO3 ykþhu fux÷e Mkktÿíkkðk¤ku nkuÞ Au ? (76) N2OLkwt fÞwt MktMÃkËLk çktÄkhý Mkk[wt Au ? (a) 68% W/W (b) 98% W/W (a) :N N –O: (b) :N=N=O: (c) 90% W/W (d) 40% W/W (c) :NN=O: (d) (a) yLku (b) çktLku sðkçk : (a) 68% W/W sðkçk : (d) (a) yLku (b) çktLku (83) Mkktÿ HNO fE Äkíkwyku Ãkh hkMkkÞrýf nw{÷ku fhíkku LkÚke ? 3 (77) Pb(NO ) Lku Ÿ[k íkkÃk{kLku økh{ fhíkkt fE LkeÃks {¤íke LkÚke ? 32 (a) Fe yLku Ag (b) Pt yLku Au (a) PbO (b) O (c) N O (d) NO (c) Cu yLku Mg (d) Zn yLku Hg 2 22 sðkçk : (c) N O sðkçk : (b) Pt yLku Au 2 Hint : 2Pb(NO3)2 2PbO + 2NO2 + O2 Hint : Pt yLku Au W{Ëk Äkíkwyku nkuðkÚke hkMkkÞrýf HNO3 Lke «r¢ÞkLkku «ríkfkh fhu Au. (78) NO Lku ykuhzkLkk íkkÃk{kLkÚke Lke[k íkkÃk{kLku Xtzku fhíkk fÞku VuhVkh 2 (84) Lke[uLkk{ktÚke fE ÄkíkwykuLke Mkktÿ HNO3Lke «r¢Þk Úkíkk íku{Lkk s òuðk {¤u Au ? ykìõMkkRzLkwt rLkr»¢Þ Ãkz h[kE òÞ Au ? (a) yLkw[wtçkfeÞ NO2, «rík[wtçkfeÞ N2O4 {kt VuhðkÞ Au. (a) Cr yLku Al (b) Zn yLku Cu (b) ðkÞw{Þ yìrMkrzf NO2, ðkˤe htøkLkkt ½Lk N2O3 {kt VuhðkÞ A.u (c) Cu yLku Mg (d) Zn yLku Mg (c) yuf MktÞksu fíkk R÷uõxÙkìLk MktÏÞk Ähkðíkku NO2 zkÞ{hkRÍþu LkÚke sðkçk : (a) Cr yLku Al çkufe MktÏÞkðk¤k yMÚkkÞe N2O4{kt VuhðkÞ Au. (85) HNO3™e ykìÂõMkzþu Lk «r¢ÞkLkku ykÄkh fE çkkçkík Ãkh nkuíkku LkÚke ? (d) +2 ykìÂõMkzuþLk yðMÚkkðk¤ku NO2 +5 ykìÂõMkzuþLk (a) HNO3Lke Mkktÿíkk Ãkh yðMÚkkðk¤k N2O5 {kt VuhðkÞ Au. (b) «r¢ÞkLkk íkkÃk{kLk Ãkh sðkçk : (a) yLkw[wtçkfeÞ NO , «rík[twçkfeÞ N O {kt VuhðkÞ Au. 2 24 7.5 : LkkErxÙf yìrMkz (c) ykìÂõMkzuþLk Ãkk{Lkkh «r¢ÞfLkk Mð¼kð Ãkh (79) nkRÃkkuLkkRxTMk yìrMkzLkwt hkMkkÞrýf yýwMkqºk fÞwt Au ? (d) ykìÂõMkzuþLk Ãkk{Lkkh «r¢ÞfLkk sÚÚkk Ãkh (a) H2N2O4 (b) H2N2O2 sðkçk : (d) ykìÂõMkzuþLk Ãkk{Lkkh «r¢ÞfLkk sÚÚkk Ãkh (c) H N O (d) HNO (86) Cu yLku Zn ÄkíkwLke {Ët HNO3 MkkÚku «r¢Þk Úkíkkt HNO3Lkwt rhzõþLk yLkw¢{u fÞk ykìõMkkRz{kt ÚkkÞ Au ? 225 2 sðkçk : (b) H2N2O2 (80) HNO Lkk WíÃkkËLkLke ykìMðkÕz ÃkØrík{kt WíÃkLLk ÚkÞu÷ NO ðkÞw (a) NO yLku N2O (b) çktLku{k NO 32 Ãkkýe{kt ÿkÔÞ Úkíkkt fE «r¢Þk ÚkkÞ Au ? (c) çktLku{kt NO2 (d) N2O yLku NO (a) 2NO2 N2O4 sðkçk : (a) NO yLku N2O (b) 2NO2 + H2O N2O3 + NO (c) 3NO2 + H2O 2HNO3 + NO (87) I2, C, S8 yLku P4 ËhufLkk 1 {ku÷Lkwt ykìÂõMkzuþLk fhðk Mkktÿ HNO3Lkk yLkw¢{u fux÷k {ku÷Lke sYh Ãkzu Au ? 1 (d) 2NO2 + H2O 2HNO2 + 2 O2 (a) 10, 8, 18, 32 (b) 10, 4, 18, 20 sðkçk : (c) 3NO + H O 2HNO + NO (c) 4, 8, 10, 32 (d) 16, 12, 18, 20 22 3 sðkçk : (b) 10, 4, 18, 20
«fhý-7 : p-rð¼køkLkk ík¥ðku : MCQ rð¼køk 3.123 (88) x Cu + y HNO ({tË) Cu(NO ) + 2NO + 4H O 7.6 : VkìMVhMk-yÃkhYÃkku 3 32 2 yk «r¢Þk{kt ík¥ðÞkuøkr{ríkÞ Mknøkwýfku x yLku y Lkk {qÕÞku yLkw¢{u (95) MkVuË P Lke fE ÷kûkrýfíkk Mkk[e LkÚke ? (a) 1 yLku 4 (b) 3 yLku 8 (c) 4 yLku 10 (d) 1 yLku 10 4 sðkçk : (b) 3 yLku 8 (a) Ãkkh¼kMkf MkVuË (b) {eý suðku ½Lk Hint : 3Cu + 8 HNO 3Cu(NO ) + 2NO + 4H O (c) Íuhe (d) Ãkkýe{kt ÿkÔÞ 3 32 2 sðkçk : (d) Ãkkýe{kt ÿkÔÞ (89) ðªxe fMkkuxe{kt NO3– Lkwt NO {kt YÃkktíkh fhðkLke ûk{íkk fkuLkk Ãkh (96) MkVuË P4Lku rLkr»¢Þ ðkíkkðhý{kt Mkktÿ NaOH MkkÚku Wfk¤íkk PLke ykÄkrhík Au ? fE LkeÃkòu {¤u Au ? (a) Fe2+Lke rhzõþLk fhðkLke ûk{íkk Ãkh (a) PH3 y™u NaH2PO2 (b) PH3 y™u NaH2PO4 (b) NO3–Lke ykìÂõMkzuþLk Ãkk{ðkLke ûk{íkk Ãkh (c) P2H4 y™u Na2HPO2 (d) PH4OH y™u H3PO2 (c) FeSO4Lke Mkktÿíkk Ãkh (d) H2SO4Lke Mkktÿíkk Ãkh sðkçk : (a) PH3 y™u NaH2PO2 sðkçk : (a) Fe2+Lke rhzõþLk fhðkLke ûk{íkk Ãkh Hint : P4 + 3NaOH + 3H2O 3NaH2PO2 (97) MkVuË VkìMVhMkLke fE çktÄkhýeÞ ÷kûkrýfíkk Mkk[e LkÚke ? (90) NO – ykÞLkLke ð÷Þ fMkkuxe{kt çkLkíkk fÚÚkkE htøkLkk MktfeýoLkwt Mkqºk (a) Ëhuf çktÄfkuý 60oLkku 3 (a) [Fe(NH3)5 NO]2+ (b) [Fe(H2O)5 (NO2)]2+ (b) fkuýeÞ íkýkð (c) [Fe(NH3)5 NO]3+ (d) [Fe(H2O)5 NO]2+ (c) Ëhuf P yLÞ [kh P MkkÚku MkeÄku s òuzkÞu÷ sðkçk : (d) [Fe(H2O)5 NO]2+ (d) fw÷ 6 P - P çktÄ yLku [íkw»V÷feÞ (91) fÚÚkkE ð÷Þ fMkkuxe{kt ÿkðý fÞk MÚkkLku h[kÞ Au ? sðkçk : (c) Ëhuf P yLÞ [kh P MkkÚku MkeÄku s òuzkÞu÷ (a) ÿkðýLke MkÃkkxe Ãkh (b) ÿkðýLkk íkr¤Þu (98) MkVuË VkuMVhMkLke fE hkMkkÞrýf ÷kûkrýfíkk Mkk[e Au ? (c) ÿkðý yLku H2SO4 Lkk çku Míkhku ðå[u yktíkhÃk]c Ãkh (a) ðÄw «ríkr¢Þkí{f (d) þYykík{kt ÿkðýLkk íkr¤Þu yLku Úkkuzk Mk{Þ çkkË ÿkðýLke (b) nðk{kt ykÃk{u¤u ÍzÃkÚke Mk¤øke WXðwt MkÃkkxe Ãkh (c) nðk{kt O2 MkkÚku P4O10Lkk MkVuË Äw{kzk WíÃkLLk fhðk (d) ykÃku÷ çkÄe s ÷kûkrýfíkk Mkk[e Au. sðkçk : (c) ÿkðý yLku H SO Lkk çku Míkhku ðå[u yktíkhÃk]c Ãkh 24 sðkçk : (d) ykÃku÷ çkÄe s ÷kûkrýfíkk Mkk[e Au. (92) HNO Lkku fÞku WÃkÞkuøk Mkk[ku LkÚke ? (99) MkVuË VkìMVhMk{ktÚke ÷k÷ VkìMVhMk fE heíku {u¤ððk{kt ykðu Au ? 3 (a) yì{kurLkÞ{ LkkRxÙux ¾kíkhku{kt yLku rðMVkuxfku{kt (a) MkVuË P4Lku rLkr»¢Þ ðkíkkðhý{kt 573 K íkkÃk{kLku økh{ fheLku (b) fk¤k P4Lku Mkktÿ NaOH MkkÚku Wfk¤eLku (b) ÃkkýeLkk þwØefhý{kt yLku ¾ktzLkk þwØefhý{kt (c) Ca3P2Lke Mkktÿ HCl MkkÚku «r¢Þk fheLku (d) P4O10Lkwt W»{eÞ rð½xLk fheLku (c) LkkRxÙkuÂø÷MkheLk yLku ÃkkÞhkuxufrLkõMk{kt sðkçk : (a) MkVuË P4Lku rLkr»¢Þ ðkíkkðhý{kt 573 K íkkÃk{kLku (d) MxuRLk÷uþ Mxe÷Lkk yìrMkz WÃk[kh{kt yLku hkìfux çk¤íkýku{kt økh{ fheLku ykìÂõMkzuþLkfíkko íkhefu sðkçk : (b) ÃkkýeLkk þwØefhý{kt yLku ¾ktzLkk þwØefhý{kt (93) I2Lkwt HNO3 ðzu ykìÂõMkzuþLk fhíkk ykÞkurzLkLke fE LkeÃks {¤u Au ? (100) ÷k÷ VkìMVhMkLke çkkçkík{kt ¾kuxwt rðÄkLk ÃkMktË fhku. (a) HI (b) HIO4 (c) I2O3 (d) HIO3 (a) ÷ku¾tz suðku hk¾kuze [¤fkx sðkçk : (d) HIO3 (b) rçkLkÍuhe Hint : I2 + 10HNO3 2HIO3 + 10NO2 + 4H2O (c) Ãkkýe yLku CS {kt ÿkÔÞ 2 (94) NO – ykÞLkLke fÚÚkkE ð÷Þ fMkkxu e Mkt˼uo fÞwt rðÄkLk Mkk[tw LkÚke ? 3 (d) ykuAku «ríkr¢Þkí{f yLku ytÄkhk{kt ËeÃík Úkíkku LkÚke. (a) {æÞMÚke Äkíkw ykÞLk Fe2+ sðkçk : (c) Ãkkýe yLku CS2{kt ÿkÔÞ (101) - fk¤k VkìMVhMkLku fE heíku çkLkkððk{kt ykðu Au ? (b) r÷økuLz H2O yLku NO (a) çktÄ Lk¤e{kt ÷k÷ - P Lku 803 K íkkÃk{kLku økh{ fheLku (c) yknkh yüV÷feÞ (b) MkVuË - P Lku CO Lkk rLkr»¢Þ ðkíkkðhý{kt økh{ fheLku (d) Mktfeýo ÃkhLkku ðes¼kh +3 2 (c) MkVuË - P Lku 473 K íkkÃk{kLku yLku Ÿ[k Ëçkkýu økh{ fheLku sðkçk : (d) Mktfeýo ÃkhLkku ðes¼kh +3 (d) - fk¤k VkìMVhMkLku Lke[k íkkÃk{kLku Xtzku fheLku Hint : Mktfeýo ÃkhLkku ðes¼kh +2 Au. sðkçk : (a) çktÄ Lk¤e{kt ÷k÷ - P Lku 803 K íkkÃk{kLku økh{ fheLku
3.124 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 (102) - fk¤k VkìMVhMkLkku fÞku økwýÄ{o Mkk[ku LkÚke ? (108) Äq{ú-ÃkzËk íkhefu fÞk ÃkËkÚkoLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? (a) íkuLku nðk{kt QæðoÃkkríkík fhe þfkÞ Au. (b) íkuLkk MVrxfku yÃkkhËþof yLku hnkuBçkkunuzÙ nkuÞ Au. (a) Ca3P2 (b) PH3 (c) íku nðk{kt ykìÂõMkzþu Lk Ãkk{íkku LkÚke. (d) íkuLku Ÿ[k Ëçkkýu yLku 473 K íkkÃk{kLku økh{ fhíkkt - fk¤k (c) PH4Br (d) NH3 VkìMVhMk{kt VuhðkÞ Au. sðkçk : (d) íkuLku Ÿ[k Ëçkkýu yLku 473 K íkkÃk{kLku økh{ fhíkkt sðkçk : (b) PH - fk¤k VkìMVhMk{kt VuhðkÞ Au. 3 (109) nkuÕ{ rMkøLk÷ fÞk MktÞkusLkkuLku ËrhÞkLkk Ãkkýe{kt VUfeLku «fkrþík rMkøLk÷ WíÃkLLk fhu Au ? (a) Ca3P2 yLku PH3 (b) PH3 yLku CaC2 (c) Ca3P2 yLku CaC2 (d) PH4I yLku Ca3P2 7.7 : VkuMVeLk sðkçk : (c) Ca3P2 yLku CaC2 (103) Lke[uLkk{ktÚke fE «r¢Þk{kt PH {u¤ðe þfkíkku LkÚke ? 7.8 : VkìMVhMk nu÷kEz MktÞkusLkku 3 (a) Ca3P2Lke H2O MkkÚkuLke «r¢ÞkÚke (110) Lke[uLke «r¢Þk{kt yLkw¢{u x yLku y yku¤¾e çkíkkðku : (b) PH4ILke KOH MkkÚku «r¢Þk fhðkÚke (c) H3PO3Lku økh{ fheLku rð»k{efhý îkhk P + x PCl + SO + y (d) P Lke Mkktÿ HNO MkkÚkuLke «r¢ÞkÚke 43 4 32 sðkçk : (d) P Lke Mkktÿ HNO MkkÚkuLke «r¢ÞkÚke 43 (a) SOCl2 yLku S2Cl2 (b) SOCl2 yLku H2S2 (104) PH3Lke fE ÷kûkrýfíkk Mkk[e Au ? (c) SO2Cl2 yLku S2Cl2 (d) SO2Cl2 yLku H2S2 (a) Mkzu÷e {kA÷e suðe ðkMk sðkçk : (a) SOCl2 yLku S2Cl2 (b) yríkÍuhe ðkÞw Hint : P4 + 8SOCl2 4PCl3 + 4SO2 + 2S2Cl2 (c) Ãkkýe{kt MkwÿkÔÞ (111) PCl3 Lku ¼usLkk MktÃkfo{kt hk¾e {qfíkkt fE LkeÃks {¤u Au ? (d) íkuLkwt Ãkkýe{kt ÿkðý «fkþLke nkshe{kt ÷k÷ VkìMVhMk yLku H2 çkLkkðu Au. (a) H3PO4 (b) PH3 (c) H3PO3 (d) POCl3 sðkçk : (c) H3PO3 sðkçk : (c) Ãkkýe{kt MkwÿkÔÞ Hint : PCl3 + 3H2O PO3 + 3HCl (112) PCl3Lkk çktÄkhý {kxu Mkk[wt rðÄkLk : (105) PH3 fÞk ykìÂõMkzuþLkfíkkoLkk MktÃkfo{kt ykðíkk rðMVkurxík Úkíkku LkÚke ? (a) Mk{ík÷eÞ rºkfkuýkfkh yLku sp2 Mktfhý (a) HNO3 (b) Cl2 (b) rÃkhkr{z÷ ykfkh yLku sp3 Mktfhý (c) Br2 (d) HBr (c) T - ykfkh yLku sp3 Mktfhý sðkçk : (d) HBr (d) Mk{ík÷eÞ rºkfkuýkfkh yLku sp3 Mktfhý Hint : HBr, PH2 MkkÚku yìrMkz-çkuRÍ «r¢Þk fhe ûkkh çkLkkðu Au. sðkçk : (b) rÃkhkr{z÷ ykfkh yLku sp3 Mktfhý (106) Lke[uLke «r¢Þk{kt LkeÃkòu yku¤¾e çkíkkðku : (113) «r¢Þk P4 + x PCl5 + y. ynª x yLku y yku¤¾e çkíkkðku. HgCl2 + PH3 x + y (b) Hg + PH Cl (a) SOCl yLku S Cl (b) SOCl yLku SO (a) Hg P y™u HCl 2 22 22 32 4 (c) SO Cl yLku SO (d) HSO Cl yLku S Cl (c) Hg2Cl2 + P2H4 (d) HgH2 + PCl3 22 2 3 22 sðkçk : (a) Hg2P2 y™u HCl sðkçk : (c) SO2Cl2 yLku SO2 Hint : 3HgCl2 + 2PH3 Hg3P2 + 6 HCl Hint : P4 + 10SO2Cl2 4PCl5 + 10SO2 (107) VkuMVeLkLkk Mkt˼o{kt Mkk[wt rðÄkLk ÃkMktË fhku. (114) Mkqû{ rð¼krsík xeLk Äkíkw MkkÚku PCl5Lku økh{ fhíkkt fE LkeÃkòu {¤u Au ? (a) PH4+ fhíkkt PH3 {kt çktÄfkuý LkkLkku nkuÞ Au. (b) PH3 «çk¤ ÷wEMk çkuRÍ íkhefu ðíkuo Au. (a) SnCl2 yLku PCl3 (b) SnCl4 yLku PCl3 (c) íkuLkk MðÞtMVqrhík ËnLkLkk fkhýu nkuÕ{ rMkøLk÷{kt ðÃkhkÞ Au. (c) SnCl2 yLku Sn3P2 (d) SnCl4 yLku Sn3P2 (d) íku HI MkkÚku PH4I ûkkh çkLkkðu Au. sðkçk : (b) SnCl yLku PCl sðkçk : (b) PH «çk¤ ÷wEMk çkuRÍ íkhefu ðíkuo Au. 43 3 Hint : Sn + 2PCl5 SnCl4 + 2PCl3
«fhý-7 : p-rð¼køkLkk ík¥ðku : MCQ rð¼køk 3.125 (115) PCl3 ¼us{kt fÞk fkhýu Äq{ú WíÃkLLk fhu Au ? (121) P-Lkk ykìõMkkuyìrMkzLke fE çkurÍfíkk Mkk[e Ëþkoðu÷ LkÚke ? (a) ¼us MkkÚku s¤rð¼ksLk Ãkk{eLku HCl Lkk MkVuË Ä{w kzk WíÃkLLk ÚkðkÚke. (a) H3PO2 yufçkurÍf (b) H3PO3 rîçkurÍf (b) ¼su MkkÚku rhzõþLk Ãkk{eLku PH4Cl Lkk fk¤k Äw{kzk WíÃkLLk fhðkÚke. (c) ¼us{kt ÿkÔÞ ÚkELku PH3 Lkk MkVuË Äq{ú ÃkzËk h[kðkÚke. (c) H4P2O7 xuxÙkçkurÍf (d) (HPO3)3 xÙkÞçkurÍf (d) ¼su {kt MðÞMt Vqrhík ËnLk Ãkk{eLku POCl3 Lkk MkVuË Ä{w kzk WíÃkLLk sðkçk : (d) (HPO ) xÙkÞçkurÍf fheLku. 33 sðkçk : (a) ¼us MkkÚku s¤rð¼ksLk Ãkk{eLku HCl Lkk MkVuË Äw{kzk Hint : (HPO3)3 {kuLkkuçkurÍf Au. íkuLkk {kìLkku{h yuf{ HPO3 {kt WíÃkLLk ÚkðkÚke. yuf «kuxkuLk s Au. (116) PCl5Lkk yýwçktÄkhý {kxu fÞwt rðÄkLk Mkk[wt LkÚke ? (122) H PO Lku økh{ fhíkk .......... yLku ..........{kt rð»k{efhý (a) çkÄk Ãkkt[ P - Cl çktÄku Mk{íkwÕÞ Au. 33 Ãkk{u Au. (b) ºký rLkhûkeÞ P - Cl çktÄku Mk{íkwÕÞ Au. (a) H3PO3 yLku PH3 (b) H3PO4 yLku PH3 (c) H3PO2 yLku (HPO3)3 (d) H4P2O7 yLku PH3 sðkçk : (b) (c) çku yûkeÞ P - Cl çktÄku Mk{íkwÕÞ Au. (d) yûkeÞ P - Cl çktÄku, rLkhûkeÞ P - Cl çktÄku fhíkkt xqtfk nkuÞ Au. Hint : 4H3(+3)PO3 økh{e 3H3(+5)PO4 + P(-3)H3 sðkçk : (d) yûkeÞ P - Cl çkÄt ku, rLkhûkeÞ P - Cl çkÄt ku fhíkkt xtqfk (123) nkRÃkkuVkìMVkuhMk yìrMkz yLku ykuÚkkuoVkìMVkuhMk yìrMkzLkk Mkk[k nkuÞ Au. çktÄkhýku yLkw¢{u fÞk Au ? (117) PCl5Lku ¼usðk¤e nðk{kt hk¾e {qfíkk «Úk{ íkçk¬u ........LkeÃks {¤u Au. (a) POCl3 yLku H3PO4 (b) PO2Cl yLku H3PO3 (a) HO–P–OH , H–P–OH OH OH (c) PH3 yLku POCl3 (d) P2Cl2 yLku H3PO4 sðkçk : (a) POCl3 yLku H3PO4 OO (b) H–P–OH , H–P–OH Hint : PCl H2O POCl H2O H PO H OH 5 3 34 (118) Lke[uLkk{ktÚke fÞku yìrMkz «çk¤ rhzõþLkfíkko íkhefu ðíkuo Au ? (a) H3PO4 (b) H4P2O7 (c) H3PO2 (d) (HPO3)3 O O (c) H–P–O–H , H–P–O–O–H sðkçk : (c) H3PO2 Hint : H3PO2{kt PLke ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk +1 Au. su ½ýe H H Lke[e nkuðkÚke «çk¤ rhzõþLkfíkko økwý Ähkðu Au. (LkkUÄ : ík¥ðLkku Lke[e ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk rhzõþLkfíkko (d) HO–P=O , HO–P=O yLku Ÿ[e ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk ykìÂõMkzuþLkfíkko økwýÄ{o OH H Ëþkoðu Au.) (119) VkìMVkurLkf yìrMkz yLku VkìÂMVrLkf yìrMkz ðå[u fE MkkBÞíkk O O Mkk[e Au ? sðkçk : (b) H–P–OH , H–P–OH (a) çktLkuLkk yýwMkqºkku Mk{kLk H OH (b) çktLku{kt P - OH çktÄ MktÏÞk Mk{kLk (124) PLkk ykõì Mkkyu rì Mkz MkÞt ksu Lkku {kxu fE çkÄt khýeÞ ÷kûkrýfíkk Mkk[e LkÚke ? (c) çktLku{kt P - H çktÄ MktÏÞk Mk{kLk (a) íkuLkk çkÄk s yìrMkz MktÞkusLkku{kt ykuAk{kt ykuAk yuf P = O (d) çktLku{kt P = O çktÄ MktÏÞk Mk{kLk çktÄ yLku yuf P - OH çktÄ nkuÞ Au. sðkçk : (d) çktLku{kt P = O çktÄ MktÏÞk Mk{kLk (b) òu PLke ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk +5 fhíkk Lke[e nkuÞ íkku íkuðk yìrMkzku{kt õÞkt íkku P - P çktÄ yÚkðk P - H çktÄ nkuÞ Au. (120) H P O Lkk çktÄkhý çkkçkíku fE ÷kûkrýfíkk Mkk[e LkÚke ? 42 6 (c) PLke +5 ykìÂõMkzuþLk yðMÚkkðk¤k yìrMkzku rð»k{efhý (a) çktLku P - Ãkh{kýwLkwt sp3 Mktfhý Ãkk{ðkLke «çk¤ ð]r¥k Ähkðu Au. (b) [khuÞ P - OH yLku çku P - H çktÄ (d) íku{kt P Ãkh{kýw [íkw»V÷feÞ h[Lkk Ähkðíkku nkuÞ Au. (c) yuf P - P yLku çku P = O çktÄ sðkçk : (c) PLke +5 ykìÂõMkzuþLk yðMÚkkðk¤k yìrMkzku rð»k{efhý Ãkk{ðkLke «çk¤ ð]r¥k Ähkðu Au. (d) yuf P - O - P yLku ð÷Þ h[Lkk sðkçk : (d) yuf P - O - P yLku ð÷Þ h[Lkk
3.126 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 Hint : +3 ykìÂõMksLk yðMÚkkðk¤k yìrMkzLkwt +5 yLku –3{kt (132) Lke[uLkk{ktÚke fÞk fkçkorLkf ÃkËkÚko{kt MkÕVh nkuíkwt LkÚke ? rð»k{efhý ÚkkÞ Au. (a) QLk yLku ðk¤ (b) ÷Mký yLku zwtøk¤e (125) MkkÞõ÷ku xÙkÞ{uxkVkìMVkurhf yìrMkz {kxu Mkk[wt rðÄkLk (c) #zk yLku hkE (d) çkxkxk yLku økksh (a) yýwMkqºk (HPO ) yLku A Ãkh{kýwÞwõík ð÷Þ h[Lkk sðkçk : (d) çkxkxk yLku økksh 33 (133) fwËhík{kt Po fE ¾Lkeòu{kt {¤e ykðu Au ? (b) Ëhuf P Ãkh{kýw çku P - O, yuf P - OH yLku yuf P = O çktÄ (a) ÚkkurhÞ{ yLku ÞwhurLkÞ{Lke ¾Lkeòu{kt h[Lkk Ähkðu Au. (c) ºký P - O - P çktÄ h[Lkk Ähkðu Au. (b) hurzÞ{ yLku Ã÷wxkurLkÞ{Lke ¾Lkeòu{kt (d) ykÃku÷ çkÄk s (c) økuzkur÷rLkÞ{ yLku hurzÞ{Lke ¾Lkeòu{kt sðkçk : (d) ykÃku÷ çkÄk s (d) £kÂLþÞ{ yLku YrçkrzÞ{Lke ¾Lkeòu{kt (126) AgNO3 MkkÚku H3PO2Lke «r¢Þk fhíkk fE LkeÃkòu {¤u Au ? sðkçk : (a) ÚkkurhÞ{ yLku ÞwhurLkÞ{Lke ¾Lkeòu{kt (a) Ag yLku H3P4 (b) AgNO2 yLku PH3 (134) Mk{qn-16Lkk Lkðk þkuÄkÞu÷k ík¥ð LvLke fE ÷kûkrýfíkk Mkk[e LkÚke ? (c) Ag3P yLku HNO3 (d) Ag2O yLku H3PO3 (a) Mkkt&÷ur»kík hurzÞkuMkr¢Þ sðkçk : (a) Ag yLku H3P4 (b) R÷uõxÙkìLk h[Lkk [Rn] 5f 146d107s27p4 Hint : 4AgNO3 + 2H2O + H3PO2 (c) íkuLkwt WíÃkkËLk ðÄw «{ký{kt fhe þfkÞ Au. 4Ag + 4HNO3 + H3PO4 (d) íkuLkwt yÄoykÞw»Þ ¾qçk s xqtfw nkuÞ Au. (127) PLkk fÞk ykìõMkkuyìrMkzLke çkLkkðx Mkk[e LkÚke ? sðkçk : (c) íkuLkwt WíÃkkËLk ðÄw «{ký{kt fhe þfkÞ Au. (a) H4P2O5 : P2O3 + H2O îkhk (7.10.1, 2, 3, 4, 5, 6) : ykðíkorLkÞ økwýÄ{kuo (b) H P O : ÷k÷ P + ykÕf÷e îkhk 42 6 4 (135) Mk{qn-16Lkk ík¥ðkuLkku fÞku ykðíkoLkeÞ økwýÄ{o WÃkhÚke Lke[uLke íkhV (c) H3PO4 : P4O10 + H2O îkhk síkkt MkwMktøkík LkÚke ? (a) R÷uõxÙkìLkÚke ¼hu÷e ytËhLke fkuþLke MktÏÞk{kt ðÄkhku ÚkkÞ Au. (d) (HPO ) : H PO + Br Lku çktÄ Lk¤e{kt økh{ fhíkkt (b) íku{Lke çkkÌkfûkk{kt ns2npx {kt x Lke MktÏÞk{kt ðÄkhku ÚkkÞ Au. 3n 3 3 2 (c) íku{Lke ykÞLkefhý yuLÚkkÕÃke ½xu Au. (d) ÄkÂíðÞ ÷ûký{kt ðÄkhku ÚkkÞ Au. sðkçk : (a) H P O : P O + H O îkhk sðkçk : (b) íku{Lke çkkÌkfûkk{kt ns2npx {kt x Lke MktÏÞk{kt ðÄkhku 42 5 2 3 2 ÚkkÞ Au. Hint : H P O : PCl + H PO îkhk 42 5 3 33 7.10 : Mk{qn-16Lkk ík¥ðku (7.10.1) : «kÂÃíkMÚkkLk (128) Mk{qn-16Lkk ík¥ðku fÞk Mkk{kLÞ Lkk{Úke «[r÷ík Au ? Hint : çkkÌkfûkk{kt R÷uõxÙkìLkLke MktÏÞk íkux÷e s hnu Au. (136) Mk{qn-16Lkk ík¥ðkuLke R÷uõxÙkìLk «krÃík yuLÚkkÕÃke {kxu Mkk[ku MktçktÄ : (a) [kÕfkusLMk (b) yuhkusLMk (c) MkÕVkusLMk (d) ÃLkefkusLMk sðkçk : (a) [kÕfkusLMk (a) O < s < se (b) O < s > se (129) RÃMk{ MkkuÕxLkwt hkMkkÞrýf Mkqºk (c) O s se (d) O > s > se (a) CuSO4 · 5H2O (b) FeSO4 · 7H2O sðkçk : (b) O < s > se (c) MgSO4 · 7H2O (d) ZnSO4 · 6H2O (137) ykðíkofkuüf{kt Mk{krðü ík¥ðku Ãkife rîíkeÞ ¢{Lkwt MkkiÚke ðÄw rðãwík sðkçk : (c) MgSO4 · 7H2O ík¥ð fÞwt Au ? (130) fE ¾Lkes MkÕVkRz LkÚke ? (a) F (b) N (c) O (d) Cl (a) ®Íf ç÷uLz (b) çkhu kRx sðkçk : (c) O (c) økur÷Lkk (d) fkìÃkh ÃkkÞhkRxTMk Hint : rðãwíkÉýíkk : F > O > N > Cl > S > P sðkçk : (b) çkuhkRx (138) O Po{kt Úkíkku ÄkíðeÞ økwýLkku ðÄkhku fE çkkçkíkLkk ykÄkhu Hint : çkuhkRx : BaSO MkÕVux ¾Lkes Au. Ëþkoðe þfkÞ Au ? 4 (131) Lke[uLkk{ktÚke fE ¾Lkes{kt çku Äkíkwyku hnu÷e Au ? (a) rðãwíkÉýíkk{kt Úkíkk ½xkzkLkk fkhýu (b) ykÞLkefhý yuLÚkkÕÃke{kt Úkíkk ½xkzkLkk fkhýu (a) fkìÃkh ÃkkÞhkRxTMk (b) SÃMk{ (c) ÂM¢Lkªøk yMkhLkk fkhýu (d) ns2 R÷uõxÙkìLkLke rLkr»¢Þ Þwø{ yMkhLkk fkhýu (c) økur÷Lkk (d) RÃMk{ ûkkh sðkçk : (a) rðãwíkÉýíkk{kt Úkíkk ½xkzkLkk fkhýu sðkçk : (d) fkìÃkh ÃkkÞhkRxTMk Hint : Cu yLku Fe Äkíkwyku Ähkðu Au.
«fhý-7 : p-rð¼køkLkk ík¥ðku : MCQ rð¼køk 3.127 (7.10.7, 8) : ¼kiríkf-hkMkkÞrýf økwýÄ{kuo (147) Mk{qn-16{kt ykìÂõMksLkLke yrLkÞr{ík ðíkoýqf fE çkkçkík MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au ? (139) Mk{qn-16Lkk ík¥ðku {kxu Äkíkw-yÄkíkw økwýLkku Mkk[ku rðfÕÃk (a) LkkLkwt fË (b) Ÿ[e rðãwíkÉýíkk (a) O, S yÄkíkwyku (b) Se, Te yÄoÄkíkwyku (c) Ÿ[e ykÞLkefhý þÂõík (d) ykÃku÷ çkÄk s (c) Po Äkíkw (d) ykÃku÷ çkÄk s sðkçk : (d) ykÃku÷ çkÄk s sðkçk : (d) ykÃku÷ çkÄe s (140) Mk{qn-16Lkk ík¥ðku {kxu fÞku økwýÄ{o Mkk[ku LkÚke ? (148) Lkeu[uLkk{ktÚke fÞk nkRzÙkRzLkk yýwyku ðå[u «çk¤ H - çktÄ h[kÞu÷ (a) çkÄk s ík¥ðku yÃkhYÃkíkk Ëþkoðu Au. nkuÞ Au ? (b) O Po{kt øk÷Lk®çkËw yLku Wíf÷Lk®çkËw ðÄu Au. (a) PoH2 (b) H2Te (c) H2S (d) H2O (c) Po hurzÞkuMkr¢Þíkk Ähkðu Au. sðkçk : (d) H2O (d) Mk{qnLkk AuÕ÷k ík¥ð LvLkku Ãkh{kýw¢{ktf 118 Au. (149) ykìÂõMksLkLke MknMktÞkusfíkk [kh MkwÄe s {ÞkorËík nkuðkLkwt fkhý : sðkçk : (d) Mk{qnLkk AuÕ÷k ík¥ð LvLkku Ãkh{kýw¢{ktf 118 Au. (a) d - fûkfkuLke økuhnkshe (141) ykìÂõMksLk yLku hnkuÂBçkf MkÕVhLkk yýwykuLke Ãkh{kýwfíkk yLkw¢{u (b) 2P - fûkf{kt {kºk [kh R÷uõxÙkìLk fux÷e Au ? (c) 2s2 Lkk çku R÷uõxÙkìLkLke rLkr»¢Þ Þwø{ yMkh (a) 2 yLku 8 (b) 2 yLku 6 (d) íkuLke fuxuLkuþLk ûk{íkk ½ýe ykuAe (c) 6 yLku 8 (d) 3 yLku 8 sðkçk : (a) d - fûkfkuLke økuhnkshe sðkçk : (a) 2 yLku 8 Hint : O yLku S (150) Lke[uLkk{ktÚke nkRzÙkRzLkk økwýÄ{oLkku fÞku ¢{ Mkk[ku LkÚke ? 28 (a) H O > H S > H Se ... íkkÃkeÞ MÚkkÞeíkk (142) ykìÂõMksLk ík¥ðLke rðrðÄ ykìÂõMkzuþLk yðMÚkkyku fE Au ? 2 22 (a) -2, +2, +4 yLku +6 (b) -2, -1, +1 yLku +2 (b) H2O > H2S > H2Se ... Wíf÷Lk®çkËw (c) -2, +4 yLku +6 (d) {kºk -2 (c) H2O < H2S < H2Se ... yìrMkz «çk¤íkk sðkçk : (b) –2, –1, +1 yLku +2 (d) H O < H S < H Se ... rhzõþLkfíkko «çk¤íkk 2 22 (143) Po ík¥ð fE ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk ¼køÞu s Ëþkoðu Au ? sðkçk : (b) H O > H S > H Se ... Wíf÷Lk®çkËw (a) +2 (b) +4 2 22 (c) –2 (d) ykÃku÷ çkÄe s Hint : H O {kt H - çktÄLkk fkhýu, H O Lkwt Wíf÷Lk®çkËw çkkfeLkk 22 sðkçk : (c) -2 çkÄk nkRzÙkRz fhíkkt Ÿ[k nkuÞ Au. (144) Mk{qn-16Lkk ¼khu ík¥ðkLu ke MkkiÚke ðÄw Mkk{kLÞ ykÂì õMkzuþLk yðMÚkkyku Mkk[ku ¢{ : H2O > H2S > H2Se < H2Te nkuÞ Au. fE Au ? (151) Mk{qn-16Lkk ík¥ðkuLkk zkÞkìõMkkRz {kxu fÞwt rðÄkLk Mkk[wt LkÚke ? (a) –2, +2, +4 (b) +4, +6 (c) 2, +4, +6 (d) -2, +4 (a) SO2 ðkÞw Au ßÞkhu SeO2 ½Lk MðYÃku nkuÞ Au. (b) SO2 rhzõþLkfíkko Au ßÞkhu TeO2 ykìÂõMkzuþLkfíkko Au. sðkçk : (b) +4, +6 (c) SO2, SeO2 yLku TeO2 yìrMkrzf Mð¼kðLkk Au. (d) SO2 Úke TeO2 íkhV rhzõþLkfíkko økwýÄ{o ðÄu Au. (145) S, Se yLku Te ík¥ðku +4 y™u +6 ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk {wÏÞíðu fÞk sðkçk : (d) SO2 Úke TeO2 íkhV rhzõþLkfíkko økwýÄ{o ðÄu Au. ík¥ðku MkkÚkuLkk MktÞkusLkku{kt Ëþkoðu Au ? (152) Mk{qn-16Lkk ík¥ðkuLkk fÞk nu÷kRz MktÞkusLkku MÚkkÞe nkuÞ Au ? (a) ^÷kurhLk yLku õ÷kurhLk (b) MkkurzÞ{ yLku {ìøLkurþÞ{ (c) ykìÂõMksLk yLku ^÷kurhLk (a) EF (b) EBr (c) EI (d) ECl (d) ykìÂõMksLk yLku nkRzÙkusLk MkkÚku 6 6 6 6 sðkçk : (c) ykìÂõMksLk yLku ^÷kurhLk sðkçk : (a) EF6 (146) O Te{kt fE ykìÂõMkzuþLk yðMÚkkLke MÚkkÞeíkkLkwt ð÷ý Mkk[wt (153) Mk{qn-16Lkk ík¥ðkuLkk fÞk nu÷kRz MktÞkusLkkuLke MÚkkÞeíkkLkku ¢{ LkÚke ? Mkk[ku Au ? (a) –2 : ½xu Au. (b) + 6 : ðÄu Au. (a) F > Cl > Br > I (b) Cl > F > Br > I (c) + 4 : ðÄu Au. (d) –2 +4 : çktLku ðÄu Au. (c) I > Br > Cl > F (d) Cl > Br > Cl > F sðkçk : (d) –2 +4 : çktLku ðÄu Au. sðkçk : (a) F > Cl > Br > I
3.128 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 (154) SF6 fÞk fkhýkuMkh rðrþü heíku MÚkkÞe Au ? sðkçk : (b) O2Br2 (a) d - fûkfkuLke nksheLkk fkhýu Hint : O - Ãkh{kýwLkk LkkLkk fËLkk fkhýu. (b) SLke MktÞkusfíkk fûkk{kt A R÷uõxÙkìLk «kÃÞ nkuðkLkk fkhýu (160) Se2Cl2 Lkwt rð»k{efhý fE LkeÃkòu{kt ÚkkÞ Au ? (c) yðfkþeÞ øke[íkkLkk fkhýu (a) Se yLku SeCl2 (b) SeCl2 yLku SeCl6 (d) S - F çktÄ ÷tçkkE ðÄkhu nkuðkLkk fkhýu (c) SeCl2 yLku Se (d) SeCl2 yLku SeCl4 sðkçk : (c) yðfkþeÞ øke[íkkLkk fkhýu sðkçk : (c) SeCl yLku Se 2 Hint : LkkLkk fËLkk S Ãkh{kýw ykMkÃkkMk A F Ãkh{kýwyku Hint : 2Se2Cl2 SeCl4 + Se yðfkþeÞ heíku ðÄkhu øke[ økkuXðýe{kt (LkSf-LkSf) (161) H2Te fhíkkt H2S ykuAku yìrMkrzf nkuðkLkwt fkhý ..... nkuÞ Au. ykÚke fuLÿMÚk S - Ãkh{kýw 6F Ãkh{kýwÚke ZtfkÞu÷ (a) S - H çktÄ yuLÚkkÕÃke Te - H fhíkkt ðÄkhu nkuÞ Au. Ãkrhýk{u nw{÷ku fhLkkh «r¢Þf fuLÿMÚk S - (b) H2S{kt «çk¤ H - çktÄ (c) H2SLkwt ðkÞw MðYÃku WËT¼ððwt Ãkh{kýw MkwÄe ÃknkU[e þfíkku LkÚke. ykÚke SF6 yðfkþeÞ (d) S{kt d - R÷uõxÙkìLkLke økuhnkshe heíku rðrþü MÚkkÞe nkuÞ Au. (155) Mk{qn-16Lkk EF4 «fkhLkk xuxÙknu÷kRzLke fE ÷kûkrýfíkk Mkk[e sðkçk : (a) S - H çktÄ yuLÚkkÕÃke Te - H fhíkkt ðÄkhu LkÚke ? (a) SF4 - ðkÞw (b) SeF4 - «ðkne 7.11 : zkÞykìÂõMksLk (c) TeF4 - ½Lk (d) çkÄk{kt sp3 Mktfhý (162) Lke[uLkk{ktÚke fÞk ykìõMkkRzLkk rð½xLkÚke O2 {¤íkku LkÚke ? sðkçk : (d) çkÄk{kt sp3 Mktfhý (a) Pb O , H O (b) PbO , Ag O 34 22 22 (156) Mk{qn-16Lkk EF4 «fkhLkk xuxÙk^÷kuhkRzLke fE ÷kûkrýfíkk Mkk[e (c) Hg2O, HgO (d) Na2O, CaO LkÚke ? sðkçk : (d) Na2O, CaO (a) fuLÿMÚk ík¥ð ELkwt sp3d Mktfhý (163) ykìÂõMksLkLke Ãkkýe{kt fux÷e Mkktÿíkk Mk{wÿe yLku s÷eÞ SðLk (b) çktÄkhý rºkfkuýeÞ rîrÃkhkr{z÷ {kxu Ãkqhíke Au ? (c) E ÃkhLkwt yçktÄfkhf R÷uõxÙkìLk Þwø{ yûkeÞ MÚkkLku hkufkÞu÷ (a) 100 cm3 Ãkkýe{kt 3.0 cm3 (b) 100 cm3 Ãkkýe{kt 0.60 cm3 nkuÞ Au. (c) 100 cm3 Ãkkýe{kt 0.01 cm3 (d) 100 cm3 Ãkkýe{kt 28 cm3 (d) ¼kir{ríkf ykfkh [ª[ðku (see-saw) Au. sðkçk : (a) 100 cm3 Ãkkýe{kt 3.0 cm3 sðkçk : (c) E ÃkhLkwt yçktÄfkhf R÷uõxÙkìLk Þwø{ yûkeÞ MÚkkLku (164) Lke[uLkk{ktÚke Ãkife fÞwt ík¥ð ykuÂõMksLk MkkÚku MkeÄe «r¢Þk ykÃkíkwt hkufkÞu÷ nkuÞ Au. LkÚke ? (157) Mk{qn-16Lkwt fÞwt ík¥ð zkÞõ÷kuhkRz yLku zkÞçkúku{kRz MktÞkusLkku (a) Ti (b) Zn (c) Pt (d) Fe çkLkkðíkk LkÚke ? sðkçk : (c) Pt (a) ykÂì õMksLk (b) MkÕVh (165) zkÞykìÂõMksLk O2Lkku WÃkÞkuøk fÞk ûkuºk{kt Úkíkku LkÚke ? (a) fk[k V¤kuLku Ãkfððk{kt (c) Mkur÷rLkÞ{ (d) xuÕÞwrhÞ{ sðkçk : (a) ykìÂõMksLk (b) ykìÂõMkyurMkrxr÷Lk ðu®Õzøk{kt Hint : OLkk LkkLkk Ãkh{kýw fËLkk fkhýu. (c) Mxe÷Lkk WíÃkkËLk{kt (158) Mk{qn-16Lkk EX2 «fkhLkk MktÞkusLkku {kxu Mkk[ku rðfÕÃk (d) «ðkne O + nkRzÙuSLkLkwt r{©ý hkìfux çk¤íký{kt (a) sp3 Mktfhý, Mk{[íkw»V÷feÞ çktÄkhý 2 (b) sp Mktfhý, hu¾eÞ çktÄkhý sðkçk : (a) fk[k V¤kuLku Ãkfððk{kt (c) sp3 Mktfhý, rÃkhkr{z÷ çktÄkhý 7.12 : MkkËk ykìõMkkEzLkwt MktÞkusLkku (d) dsp2 Mktfhý, ík÷eÞ Mk{[kuhMk (166) Lke[uLkk{ktÚke fE òuz{kt çktLku ykìõMkkRz yìrMkrzf LkÚke ? sðkçk : (a) (a) Cl O , Mn O (b) V O , N O (159) Lke[uLkk{ktÚke fÞwt nu÷kRz MktÞkusLk òýeíkwt LkÚke ? 27 27 25 25 (a) S2F2 (b) O2Br2 (c) Se2Cl2 (d) Se2Br2 (c) CrO3, SO3 (d) MgO, Na2O sðkçk : (d) MgO, Na2O
«fhý-7 : p-rð¼køkLkk ík¥ðku : MCQ rð¼køk 3.129 (167) Lke[uLkk{ktÚke fÞku ykìõMkkRz íkxMÚk LkÚke ? (175) Lke[uLke «r¢Þk{kt LkeÃkòu x yLku y yku¤¾ku. (a) NO (b) CaO (c) CO (d) N2O Pbs + O3 x + y sðkçk : (b) CaO (a) PbO, SO2 (b) PbSO4, O2 7.13 : ykuÍkuLk (c) Pb, SO2 (d) PbSO4, SO2 sðkçk : (b) PbSO4, O2 (168) Lke[uLkk{ktÚke fÞku ykìõMkkRz Q¼ÞÄ{eo Au ? (176) I– ykÞLkkuLkwt O ðzu ykìÂõMkzuþLk .........{kt ÚkkÞ Au. 3 (a) Al2O3 (b) N2O3 (c) B2O3 (d) P2O3 (a) IO3– (b) HI (c) I2 (d) I2O3 sðkçk : (a) Al2O3 sðkçk : (c) I2 (169) ykuÍkuLk yu ykìÂõMksLkLkwt ........... Au. (177) KILkk ðÄw Ãkzíkk ÿkÔký MkkÚku O3Lke «r¢ÞkÚke I2 WíÃkLLk ÚkkÞ Au. yk I2Lkwt yLkw{kÃkLk ......... MkkÚku fheLku O3 Lkwt sÚÚkkí{f {kÃkLk (a) Mk{MÚkkrLkf (b) yÃkhYÃk fhe þfkÞ Au. (c) Mk{R÷uõxÙkìLkeÞ (d) Mk{çktÄkhýeÞ (a) MkkurzÞ{ ÃkuhkuõMkkuMkÕVux (b) MkkurzÞ{ ÚkkÞkuMkÕVux sðkçk : (b) yÃkhYÃk (c) MkkurzÞ{ ÃkkÞhkuMkÕVux (d) MkkurzÞ{ ÚkkÞkuLkux (170) O {ktÚke O Lke çkLkkðx{kt O Lkwt rð½xLk yxfkððk {kxu ..... sðkçk : (b) MkkurzÞ{ ÚkkÞkuMkÕVux 23 3 (a) Lke[wt íkkÃk{kLk hk¾ðk{kt ykðu Au. (178) ykfkþ{kt Wzíkk MkwÃkhMkkurLkf sux rð{kLkku{ktÚke WíMksoLk Úkíkku fÞku (b) rð½xLk «ríkfkhf íkhefu H O W{uhðk{kt ykðu Au. ykìõMkkRz ykuÍkuLk MíkhLkwt ûkÞLk fhu Au ? 22 (a) SO2 (b) CO2 (c) NO (d) N2O (c) æðrLkneLk rðãwíkrð¼khLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. sðkçk : (c) NO (d) O3Lku MkeÄku s Ãkkýe{kt þku»ke ÷uðk{kt ykðu Au. sðkçk : (c) æðrLkneLk rðãwíkrð¼khLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. (179) ykuÍkuLk Míkh ûkÞLkLke Mkt¼kðLkk ....... Lkku WÃkÞkuøk yuhkuMkku÷ M«u{kt (171) O3Lke Mkktÿíkk 10% Úke ðÄw «kÃík fhðk {kxu fhðkÚke ÚkkÞ Au. (a) ykuÍkuLkkRÍMko çkìxheLkku WÃkÞkuøk fhðku Ãkzu Au. (a) DDT (b ) r£ykuLMk (b) æðrLkneLk rðãwíkrð¼khLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. (c) rzxsoLxMk (d) õ÷kuhkVu k{u o (c) Mkktÿ H SO MkkÚku rLkMÞtËLk fhðk{kt ykðu Au. sðkçk : (b) r£ykuLMk 24 (180) O Lkku fÞku WÃkÞkuøk Mkk[ku LkÚke ? (d) Ãkkhòtçk÷e rðrfhý (UV) Lkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. (a) KMnO4Lkk WíÃkkËLk{kt sðkçk : (a) ykuÍkuLkkRÍMko çkìxheLkku WÃkÞkuøk fhðku Ãkzu Au. (b) ÃkkýeLku hkuøkkýw hrník fhðk{kt (172) O3 {kxu Mkk[ku rðfÕÃk ÃkMktË fhku. (c) nkÚkeËktík, Mxk[o ðøkuhuLke rðhtsLk r¢Þk{kt (a) O3 ðkÞw ðkˤe (b) O3 «ðkne ½uhwt ðkˤe (d) ðk¤ ÄkuðkLkk þìBÃkqLke çkLkkðx{kt (c) O3 ½Lk òtçk÷e-fk¤ku (d) ykÃku÷ çkÄk s sðkçk : (d) ðk¤ ÄkuðkLkk þìBÃkqLke çkLkkðx{kt sðkçk : (d) ykÃku÷ çkÄk s 7.14 : MkÕVh : yÃkhYÃkku (173) O3Lke Mkktÿíkk fux÷e ÚkkÞ fu suLkkÚke {kÚkkLkku Ëw¾kðku yLku Wçkfk (181) {kuLkkuÂõ÷rLkf MkÕVh yýw{kt S ík¥ðLkku ykìÂõMkzuþLk yktf yLku ykððk suðe yMkhku òuðk {¤u Au ? MktÞkusfíkk yLkw¢{u (a) 20 ppm Úke ykuAe (b) 100 ppm Úke ðÄkhu (c) 500 ppm Úke ðÄkhu (d) 10 ppm Úke ykuAe (a) +6, 6 (b) 0, 2 (c) +2, 6 (d) +6, 2 sðkçk : (b) 100 ppm Úke ðÄkhu sðkçk : (b) 0, 2 (174) ykuÍkuLk {kxu fÞku rðfÕÃk Mkk[ku LkÚke ? (182) hnkuÂBçkf MkÕVh {kxu fÞwt rLkðuËLk Mkk[wt LkÚke ? (a) O Lke Mkh¾k{ýeyu ðÄw MÚkkÞe (a) Ãke¤k htøkLkku S ½Lk 2 8 (b) íkuLkk rð½xLk {kxu s = +ve yLku H = –ve (b) Ãkkýe{kt yÿkÔÞ (c) O3Lke Ÿ[e Mkktÿíkk ¼Þtfh rðMVkuxf çkLke þfu Au. (c) CS2{kt MktÃkqýo ÿkÔÞ (d) O3Lkwt O2{kt rð½xLk Úkíkkt G ðÄw Éý çkLku Au. (d) ykÕfkunkì÷{kt ðÄw {kºkk{kt ÿkÔÞ sðkçk : (a) O Lke Mkh¾k{ýeyu ðÄw MÚkkÞe sðkçk : (d) ykÕfkunkì÷{kt ðÄw {kºkk{kt ÿkÔÞ 2 {k.ì Br. Chem. Äk.u 12 ¼køk-1 : B9
3.130 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 (183) Lke[uLkk yktíkrhf ÃkrhðíkoLk {kxu ¾kuxku rðfÕÃk (189) SO2 Lke Cl2 MkkÚku [khfku÷Lke nkshe{kt «r¢Þk fhíkk fE LkeÃks {¤u Au ? -MkÕVh T -MkÕVh (a) SO2Cl2 (b) S2Cl2 (c) SOCl2 (d) SCl4 (I) (II) sðkçk : (a) SO Cl (a) I Ãke¤k htøkLkwt yLku II htøkrðneLk 22 (b) 369 K Úke Lke[k íkkÃk{kLku II Lkwt I {kt YÃkktíkh Hint : SO2 + Cl2 SO2Cl2(MkÕ^ÞwhkR÷ õ÷kuhkRz) (c) 369 K Úke Lke[k íkkÃk{kLku yMÚkkÞe nkuÞ Au. (190) Lke[uLkk{ktÚke fÞku ðkÞw yìrMkrzf KMnO4Lku htøkrðneLk fhu Au ? (d) 369 K íkkÃk{kLku I yLku II çktLku MÚkkÞe Au. (a) CO2 (b) SO2 (c) SO3 (d) F2 sðkçk : (c) 369 K Úke Lke[k íkkÃk{kLku yMÚkkÞe nkuÞ Au. sðkçk : (b) SO (184) -MkÕVh yLku -MkÕVhLkwt ¢ktríkf íkkÃk{kLk fux÷wt Au ? 2 (a) 96o C (b) 273o C (c) 369o C (d) 269o C (191) SO2Lkku Mkk[ku WÃkÞkuøk fÞk ûkuºk{kt Úkíkku LkÚke ? (a) þfohk yLku ÃkuxÙkur÷Þ{Lkk þwØefhý{kt sðkçk : (a) 96o C (b) ÷kfzk yLku huþ{Lkk rðhtsLk{kt Hint : 369 K = 96o C ¢ktríkf íkkÃk{kLk Au. (c) «ríkõ÷kuh yLku Mkt¢{ýnkhf íkhefu (185) hnkuÂBçkf MkÕVh {kxu Mkk[wt rðÄkLk (d) ÃkkýeLkk þwØefhý{kt yLku hkuøkkýwhrník fhðk{kt (a) çkÄk s s - s çktÄ yuf s Mk{ík÷{kt (b) s - s - s çktÄfkuý 120o sðkçk : (d) ÃkkýeLkk þwØefhý{kt yLku hkuøkkýwhrník fhðk{kt 7.16 : MkÕVhLkk ykuõMkkEzyìrMkzTMk (c) økzeðk¤wt ð÷Þ su {wøkwx ykfkh Ähkðu Au. (192) H S O (a) yLku H S O (b) ðå[u fE MkkBÞíkk hnu÷e Au ? (d) íku yLkw[wtçkfeÞ økwýÄ{o Ähkðu Au. 22 8 22 7 sðkçk : (c) økzeðk¤wt ð÷Þ su {wøkwx ykfkh Ähkðu Au. (a) çktLku{kt yuf ÃkuhkìõMkkRz –O–O–Lke nkshe (186) 1000 K sux÷kt Ÿ[k íkkÃk{kLku MkÕVhLktw fÞwt MðYÃk yLku íkuLkku [wtçkfeÞ (b) çktLku{kt yuf S–O–S çktÄLk «ýk÷e økwýÄ{o ..... (c) çktLku{kt SLkku ykìÂõMkzuþLk yktf +6 (Mk{kLk) (a) S2 yLku yLkw[wtçkfeÞ (b) S6 yLku yLkw[wtçkfeÞ (d) çktLku{kt yuf S–S çktÄLke nkshe (c) S6 yLku «rík[wtçkfeÞ (d) S8 yLku «rík[wtçkfeÞ sðkçk : (c) çktLku{kt S Lkku ykìÂõMkzuþLk yktf +6 (Mk{kLk) sðkçk : (a) S2 yLku yLkw[wtçkfeÞ Hint : H2S2O8 {kt yuf S–O–O–H ÃkuhkìõMkkRz «ýk÷e yLku H2S2O7 {kt yuf S–O–S «ýk÷e nkuÞ Au. Hint : 1000 K íkkÃk{kLku S2 íkhefu WËT¼ðu Au su O2 Lke {kVf * fûkfku{kt çku yÞwÂø{ík R÷uõxÙkìLk Ähkðu Au yLku íkuÚke (193) Lke[uLkk{ktÚke MkÕVhLkk fÞk yìrMkzLkwt çktÄkhý Mkk[wt Ëþkoðu÷ LkÚke ? yLkw[wtçkfeÞ nkuÞ Au. (a) H2SO4 O 7.15 : MkÕVhzkÞkuõMkkEz HO S OH (187) Lke[Lu ke «r¢Þk{kt ík¥ðÞkuøkr{ríkÞ Mknøkwýfku x yLku y þkuÄe çkíkkðku. O x FeS2 + y O2 Fe2O3 + SO2 (b) H SO O 23 (a) x = 2, y = 4 (b) x = 4 yLku y = 11 HO S OH (c) x = 2, y = 11 (d) x = 4, y = 12 (c) H2S2O7 OO sðkçk : (b) x = 4 yLku y = 11 HO S S O O H Hint : 4FeS2 + 11O2 2Fe2O3 + 8SO2 OO (188) SO2Lke fE ÷kûkrýfíkk Mkk[e LkÚke ? (d) H S O O O (a) íkeðúðkMkðk¤ku htøkrðneLk ðkÞw 22 8 (b) Ãkkýe{kt ykuAku ÿkÔÞ HO S O O S O H (c) íkLu ke Ãkkýe yLku ykÕf÷e MkkÚkuLke ðíkoýqtf CO2 Lku Mk{kLk nkuÞ Au. OO (d) íku ykuhzkLkk íkkÃk{kLku yLku 2 ðkíkkðhý Ëçkký nuX¤ «ðkne{kt sðkçk : (c) H2S2O7 OO Mknu÷kEÚke YÃkktíkh Ãkk{u Au. HO S S O O H sðkçk : (a) íkeðúðkMkðk¤ku htøkrðneLk ðkÞw OO
«fhý-7 : p-rð¼køkLkk ík¥ðku : MCQ rð¼køk 3.131 (194) H S O «fkhLkk yìrMkzku{kt x Lkwt {qÕÞ : (201) H SO Lke Lke[e çkk»Ãkþe÷íkkLkk fkhýu fÞk yìrMkzkuLkwt íku{Lkk 2x 6 24 ûkkhku{ktÚke WíÃkkËLk fhe þfkíkwt LkÚke ? (a) 2 Úke 5 MkwÄeLkwt (b) 2 Úke 20 MkwÄeLkwt (c) 3 Úke 7 MkwÄeLkwt (d) 3 Úke 10 MkwÄeLkwt (a) HF (b) HCl (c) HNO3 (d) HI sðkçk : (a) 2 Úke 5 MkwÄeLkwt sðkçk : (d) HI 7.17 : MkÕ^Þwrhf yìrMkz Hint : Mkktÿ H2SO4 , HI Lkwt I2{kt ykìÂõMkzuþLk fhe Lkkt¾u Au. (195) H SO Lkk WíÃkkËLkLke MktÃkfo ÃkØrík {kxu yLkwfq¤ ÃkrhÂMÚkríkyku - (202) Mkktÿ H2SO4Lke ¾ktz MkkÚkuLke «r¢ÞkÚke C ík¥ð Ähkðíke fE LkeÃks 24 {¤u Au ? (a) Ÿ[w íkkÃk{kLk yLku Lke[wt Ëçkký (a) H2CO3 (b) CO2 (c) CO (d) C (b) Lke[wt íkkÃk{kLk yLku Ÿ[w Ëçkký sðkçk : (d) C (c) Ÿ[w íkkÃk{kLk yLku ¼khu Ëçkký Hint : C12H22O11 H2SO4 12C + 11H2O (d) Lke[wt íkkÃk{kLk yLku Lke[wt Ëçkký (203) yìrMkzkuLke ykìÂõMkzuþLkfíkko «çk¤íkkLkku fÞku ¢{ Mkk[ku Au ? sðkçk : (b) Lke[wt íkkÃk{kLk yLku Ÿ[w Ëçkký (196) H2SO4Lkk WíÃkkËLkLkk MktÃkfo «¢{ {kxu Mkk[wt rðÄkLk (a) HNO3 > H3PO4 > H2SO4 (a) WíÃkLLk Úkíkk SO3 ðkÞwLku Ãkkýe{kt yðþku»kðk{kt ykðu Au. (b) H SO 96 - 98% þwØ nkuÞ Au. (b) HNO3 > H2SO4 > H3PO4 24 (c) H2SO4 > HNO3 > H3PO4 (c) ykur÷Þ{{kt Ãkkýe Lkkt¾eLku {tË fhðk{kt ykðu Au. (d) H PO > H SO > HNO 34 24 3 (d) WÃkhLkk ík{k{ sðkçk : (b) HNO3 > H2SO4 > H3PO4 sðkçk : (b) H2SO4 96 - 98% þwØ nkuÞ Au. Hint : H2SO4Lke ykìÂõMkzuþLkfíkko «çk¤íkk HNO3 yLku H3PO4 (197) MktÃkfo «f{{kt íkkÃk{kLk çknw Lke[wt Lk nkuðwt òuEyu fkhý fu íkuLkkÚke... ðå[uLkku {æÞðíkeo Au. (a) «r¢Þk ðuøk ½xe òÞ Au. (204) Lke[uLkk{ktÚke fÞk ík¥ð MkkÚku Mkktÿ H2SO4Lke «r¢Þk Úkíkk WíÃkLLk çktLku LkeÃkòu ðkÞw MðYÃku nkuÞ Au ? (b) SO3Lkwt SO2{kt YÃkktíkh ÚkE òÞ Au. (a) C (b) S (c) Cu (d) Ag (c) WÆeÃkfLke Mkr¢Þíkk ½xe òÞ Au. sðkçk : (a) C (d) ykMkuorLkfLke yþwrØyku Ëqh Úkíke LkÚke. Hint : C + 2H SO CO + 2SO + 2H O sðkçk : (a) «r¢Þk ðuøk ½xe òÞ Au. 24 2 2 2 (198) H2SO4Lkk MktÃkfo «¢{{kt ykMkuorLkf þwrØfkhf íkhefu fÞku ÃkËkÚko ynª, CO2 yLku SO2 çktLku ðkÞw MðYÃku nkuÞ Au. ðÃkhkÞ Au ? (205) Lke[uLkk{ktÚke fÞk ¼eLkk ðkÞwLku Mkktÿ H2SO4{ktÚke ÃkMkkh fheLku þw»f çkLkkðe þfkÞ Au ? (a) V2O5Lkku ¼qfku (b) PtLkku ¼qfku (a) NH ðkÞwLku (b) HCl ðkÞwLku (c) HI ðkÞwLku (d) HBr ðkÞwLku 3 (c) rLkso¤ AlCl (d) s¤Þwõík Fe O 3 23 sðkçk : (b) HCl ðkÞwLku sðkçk : (d) s¤Þwõík Fe2O3 Hint : HCl ðkÞw Mkktÿ H2SO4 MkkÚku «r¢Þk fhíkku LkÚke yLÞ ðkÞwyku «r¢Þk fhu Au. (199) H2SO4 ½è íki÷e «ðkne nkuðkLkwt {wÏÞ fkhý – (a) «çk¤ ðkLzh ðkÕMk ykf»koý (b) ðÄw {kºkk{kt H - çktÄ (206) H2SO4Lkku WÃkÞkuøk fÞk «¢{{kt Úkíkku LkÚke ? (a) MkwÃkhVkuMVux ¾kíkhLkk WíÃkkËLk{kt (c) «çk¤ yìrMkrzf Mð¼kð (d) Ÿ[e çkk»Ãkþe÷íkk sðkçk : (b) ðÄw {kºkk{kt H - çktÄ (b) ÃkuxÙkur÷Þ{Lkk þwØefhý{kt Hint : «çk¤ H - çktÄLkk fkhýu H2SO4Lkk yýwyku ykf»kkoELku (c) Ãkûkk÷f Wãkuøk{kt MkÞwø{Lk Ãkk{u Au. (d) ¾kãÃkËkÚkkuoLkk Ãkrhhûkf íkhefu (200) H SO Lke hkMkkÞrýf «r¢Þkyku {kxu fE ÷kûkrýfíkk Mkk[e LkÚke ? 24 sðkçk : (d) ¾kãÃkËkÚkkuoLkk Ãkrhhûkf íkhefu (a) ykìÂõMkzuþLk íkhefu ðíkoðkLke ûk{íkk 7.18 : Mk{qn-17Lkk ík¥ðku (b) Ãkkýe «íÞu «çk¤ hkMkkÞrýf ykf»koý (c) «çk¤ yìrMkrzf ÷ûký (207) Lke[uLkk{ktÚke Mk{qn-17Lkwt ík¥ð fÞwt Au ? (d) Ÿ[e çkk»Ãkþe÷íkk (a) Ts (b) Lv (c) Og (d) Mc sðkçk : (d) Ÿ[e çkk»Ãkþe÷íkk sðkçk : (a) Ts
3.132 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 (208) nu÷kusLk ík¥ðkuLke fE ÷kûkrýfíkk MkwMktøkík LkÚke ? 7.18.7 : ¼kiríkføkwýÄ{kuo (a) Ÿ[e «ríkr¢Þkí{fíkk (b) yÄkíðeÞ økwýÄ{o (c) yfu çkeò{kt ðÄw Mk{kLkíkk (d) çkÄk ík¥ðku rîÃkh{kýfw ðkÞwyku (215) ykðíkofkuüf{kt fÞwt ík¥ð MkkiÚke ðÄw Éý R÷uõxÙkìLk «kÂÃík yuLÚkkÕÃke sðkçk : (d) çkÄk ík¥ðku rîÃkh{kýwf ðkÞwyku Ähkðu Au ? (209) Mk{qn-17Lkk fÞk ík¥ðku hurzÞkuMkr¢Þ Au ? (a) F (b) Cl (c) O (d) N (a) yuMxuxkRLk yLku xuLLkuMkeLk (b) çkúkur{Lk yLku ykÞkurzLk (c) ykÞkurzLk yLku xuLLkuMkeLk (d) ykÞkurzLk yLku yuMxuxkRLk sðkçk : (b) Cl sðkçk : (a) yuMxuxkRLk yLku xuLLkuMkeLk Hint : Mkk{wrÿf ðLkMÃkríkyku{kt Br nkuíkwt LkÚke Ãkhtíkw 0.5% MkwÄe (216) nu÷kusLk ík¥ðkuLke ¼kiríkf yðMÚkk {kxu Mkk[wt ykÞkurzLk nkuÞ Au. (a) F2, Cl2 ðkÞw (b) Br2 «ðkne (c) I2 ½Lk (d) ykÃku÷ çkÄk s sðkçk : (d) ykÃku÷ çkÄk s (217) Lke[uLkk{ktÚke fÞk nu÷kusLk yýwLkku htøk Mkk[ku Ëþkoðu÷ LkÚke ? 7.18.1 : «kÂÃíkMÚkkLk (a) F2 htøkrðneLk (b) Cl2 ÷e÷kþ Ãkzíkku Ãke¤ku (210) Lke[uLkk{ktÚke nu÷kusLkk ík¥ð yLku íkuLke ¾Lkes fR Mkk[e LkÚke ? (c) Br2 ÷k÷ (d) I2 òtçk÷e (a) F fkÞku÷kEx (b) Cl fkLkuo÷kEx sðkçk : (a) F2 htøkrðneLk (c) I r[÷e MkkuÕxÃkexh (d) Br Mkk{wrÿf ðLkMÃkríkyku Hint : F2 Ãke¤ku htøk Ähkðu Au. sðkçk : (d) Br Mkk{wrÿf ðLkMÃkríkyku (218) Lke[uLkk{ktÚke fÞk nu÷kusLk Ãkkýe{kt yÕÃkÿkÔÞ Au ? (211) Mk{qn-17Lkk ík¥ð Ts (Z = 117)Lke ¼qr{ yðMÚkk{kt R÷uõxÙkìLk (a) {kºk I (b) {kºk Br h[Lkk fE Au ? 2 2 (c) {kºk F2 (d) I2 y™u Br2 çktLku (a) [Rn]5f 146d107s27p5 (b) [Rn]5f 146d107s27p6 sðkçk : (d) I y™u Br çktLku (c) [Rn]4f 145d107s27p4 (d) [Rn]4f 146d17s27p5 22 (219) nu÷kusLk yýw X Lke X–X çktÄ rðÞkusLk yuLÚkkÕÃkeLkku Mkk[ku ¢{ : 2 sðkçk : (a) [Rn]5f 146d107s27p5 (a) F – F > Cl – Cl > Br – Br > I – I (212) Mk{qn-17Lkk ík¥ð TsLkwt hMkkÞý rð¿kkLk «MÚkkrÃkík ÚkE þõÞwt Lk nkðu kLkwt (b) F – F < Cl – Cl > Br – Br > I – I fkhý ..... (c) Cl – Cl > Br – Br > F – F > I – I (a) íkuLke ¾Lkeòu Ãkkýe{kt ÿkÔÞ nkuðkÚke Ãk]ÚðeLkk ÃkkuÃkzk{kt yrík (d) I – I > F – F > Br – Br > Cl – Cl yÕÃk «{ký{kt {¤u Au. sðkçk : (b) F – F < Cl – Cl > Br – Br > I – I (b) yÄoykÞw»Þ {kºk r{r÷MkufLz{kt nkuðkÚke ¾qçk s yÕÃk{kºkk{kt Hint : F Lkk LkkLkk fËLkk fkhýu yçktÄfkhf R÷uõxÙkìLk Þwø{ku ðå[u çkLkkðe þfkÞ Au. yÃkkf»koý {kºkk ðÄkhu. (c) íkuLku økh{ fhíkk íkhík s Ã÷kÍT{k yðMÚkk «kÃík fhe ÷u Au. 7.18.8 : hkMkkÞrýf økwýÄ{kuo (d) íkuLke hkMkkÞrýf «r¢Þkyku yrík rðMVkuxf nkuÞ Au. (220) nu÷kusLk ík¥ðLke ík]íkeÞ W¥kursík yðMÚkk{kt R÷uõxÙkìLkLke h[Lkk sðkçk : (b) yÄoykÞw»Þ {kºk r{r÷MkufLz{kt nkuðkÚke ¾qçk s (a) yÕÃk{kºkk{kt çkLkkðe þfkÞ Au. (213) r[÷e MkkuÕx Ãkexh NaNO {kt ykÞkurzLk ík¥ðLke fE ¾Lkes 0.2% (b) 3 MkwÄeLke nkuÞ Au ? (a) MkkurzÞ{ ykÞkuzkRz (NaI) (b) ykÞkurzLk LkkRxÙux (INO3) (c) (c) MkkurzÞ{ ykÞkuzux (NaIO3) (d) ykÞkuzkuVku{o (CHI3) sðkçk : (c) MkkurzÞ{ ykÞkuzux (NaIO ) (d) 3 sðkçk : (c) (214) Mk{qn-17Lkk ík¥ðkuLke fE Mkk{kLÞ ÷kûkrýfíkk Mkk[e LkÚke ? (a) Mkk{kLÞ R÷uõxÙkìLk h[Lkk ns2np5 (221) nu÷kusLk ík¥ðkuLke rîíkeÞ ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk{kt yÞwÂø{ík R÷uõxÙkìLkLke MktÏÞk fux÷e nkuÞ Au ? (b) ykÞLkefhý yuLÚkkÕÃke F I {kt ½xu Au. (c) R÷uõxÙkìLk «kÂÃík yuLÚkkÕÃke : Cl > F > Br > I (a) 2 (b) 3 (c) 4 (d) 5 (d) yÄkíkw økwý : F < Cl < Br < I sðkçk : (d) 5 sðkçk : (d) yÄkíkwøkwý : F < Cl < Br < I Hint : yÄkíkw økwý ½xu Au yLku Äkíkw økwý ðÄu Au. Hint :
«fhý-7 : p-rð¼køkLkk ík¥ðku : MCQ rð¼køk 3.133 (222) F Lke R÷uõxÙkìLk «kÂÃík yuLÚkkÕÃke Cl fhíkkt ykuAe nkuðk Aíkkt F, Cl (229) nu÷kusLk ík¥ðkuLke Ãkkýe MkkÚkuLke fR çku «r¢Þkyku yufçkeòÚke íkÆLk fhíkk «çk¤ ykìÂõMkzuþLk fíkko Au. íkuLkwt fkhý ........ rðÃkheík nkuÞ Au ? (a) F–F Lke Lke[e çktÄrðÞkusLk yuLÚkkÕÃke (I) F + H2O (II) Cl2 + H2O (b) F– Lke Ÿ[e s÷eÞfhý yuLÚkkÕÃke (c) F Lke MkkiÚke ðÄw rðãwíkÉýíkk 2 (IV)Br + H O (d) (a) yLku (b) çktLku sðkçk : (d) (a) yLku (b) çktLku (III) I + H O 22 (223) fÞwt nu÷kusLk ík¥ð yuf fhíkkt ðÄkhu ykìÂõMkzuþLk yðMÚkkyku Ëþkoðe þfíkwt LkÚke ? 22 (b) II yLku IV (a) I yLku III (c) III yLku IV (c) I yLku II sðkçk : (a) I yLku III (230) Mk{qn - 17 Lkwt ík¥ð ^÷kurhLkLke yrLkÞr{ík ðíkoýwfLkwt fkhý : (a) Lke[e F–F çktÄ rðÞkusLk yuLÚkkÕÃke (a) F (b) Cl (c) Br (d) I (b) MktÞkusfíkk fkuþ{kt d - fûkfkuLke y«kÃÞíkk sðkçk : (a) F (c) LkkLkwt fË yLku MkkiÚke ðÄw rðãwíkÉýíkk (d) ykÃku÷ çkÄk s Hint : F {kºk –1 ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk Ëþkoðu Au. sðkçk : (d) ykÃku÷ çkÄk s (224) Fík¥ð -1 rMkðkÞLke yLÞ ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk Ëþkoðe Lk þfðkLkwt (231) Mk{qn - 17 Lkk HX yurMkzkuLkk Wífr÷®çkËw {kxu Mkk[ku rðfÕÃk : fkhý : (a) HF - MkkiÚke Ÿ[w yLku HCl MkkiÚke Lke[wt (a) Lke[e R÷uõxÙkìLk «kÂÃík yuLÚkkÕÃke (b) HF - MkkiÚke Lke[wt yLku HI MkkiÚke Ÿ[wt (c) HCl - MkkiÚke Lke[wt yLku HI MkkiÚke Ÿ[wt (b) MktÞkusfíkk fkuþ{kt d - fûkfkuLkku y¼kð (d) HCl - MkkiÚke Ÿ[w yLku HF MkkiÚke Ÿ[wt (c) yrík«çk¤ y½kÂíðÞ økwý (d) ytËhLke fûkfkuLke «çk¤ M¢eLkªøk yMkh sðkçk : (a) HF - MkkiÚke Ÿ[w yLku HCl MkkiÚke Lke[wt (232) Mk{qn - 17 Lkk HX «fkhLkk yurMkzku{kt MkkiÚke «çk¤ yMkurz fÞku Au ? sðkçk : (b) MktÞkusfíkk fkuþ{kt d - fûkfkuLkku y¼kð (225) fÞk nu÷kusLk ík¥ðku Mkk{kLÞ ykìÂõMkzuþLk yðMÚkkyku WÃkhktík +4 (a) HF (b) HCl (c) HBr (d) HI yLku +6 ykìÂõMkzuþLk yðMÚkkyku Ãký Ëþkoðu Au ? sðkçk : (d) HI (a) Br yLku I (b) F yLku Cl Hint : H - I Lke çktÄ rðÞkusLk yuLÚkkÕÃke MkkiÚke ykuAe. (c) Cl yLku Br (d) {kºk I ykÚke H - I çktÄ ÍzÃke íkqxu yLku yìrMkzLke «çk¤íkk ðÄu. sðkçk : (c) Cl yLku Br «çk¤íkkLkku ¢{ : HF < HCl < HBr < HI (226) nu÷kusLk ík¥ðkuLkku fÞku økwýÄ{o Mkk[ku Ëþkoðu÷ LkÚke. (233) Mk{qn - 17 Lkk nkRzÙkRzLkku fÞku økwýÄ{o Mkk[ku LkÚke ? (a) HF < HCl < HBr < HI : yìrMkz «çk¤íkk (a) F2 > Cl2 > Br2 > I2 : ykìÂõMkzuþLkfíkko «çk¤íkk (b) HF > HCl > HBr > HI : Wíf÷Lk®çkËw (b) F2 > Cl2 > Br2 > I2 : «ríkr¢Þk¥k{fíkk (c) HF > HCl > HBr > HI : øk÷Lk®çkËw (c) F2 > Cl2 > Br2 > I2 : «{krýík rðãwíkÄúwð ÃkkuxuÂLþÞ÷ (d) F2 > Cl2 > Br2 > I2 : øk÷Lk®çkËw / Wíf÷Lk®çkËw (d) HF < HCl < HBr < HI : rhzõþLkfíkko «çk¤íkk sðkçk : (d) F2 > Cl2 > Br2 > I2 : øk÷Lk®çkËw / Wíf÷Lk®çkËw (227) nu÷kusLk ík¥ðkuLkk s÷eÞ ÿkðý{kt «{krýík rðãwíkÄúwð ÃkkuxuÂLþÞ÷Lkk sðkçk : (c) HF > HCl > HBr > HI : øk÷Lk®çkËw Hint : HI > HF > HBr > HI (fkuüf 7.9 {wsçk) {qÕÞku MkkÚku fÞku yuLÚkkÕÃke VuhVkh Mktf¤kÞu÷ LkÚke ? (234) Lke[uLkk{ktÚke fÞwt MktÞkusLk PuLktw PuF6 {kt ykìÂõMkzuþLk fhe þfu Au ? (a) dissH (b) subH (a) O2F2 (b) HF (c) HOF (d) OF2 (c) egH (d) hydH sðkçk : (a) O F sðkçk : (b) subH 22 (228) nu÷kusLk ík¥ðkuLke Ãkkýe MkkÚkuLke «r¢ÞkÚke fR rLkÃks {¤íke LkÚke ? (235) Cl, Br yLku I Lkk ykìõMkkRz MktÞkusLkkuLke MÚkkÞeíkkLkku Mkk[ku ¢{ (a) F2 + H2O O2 (b) Cl2 + H2O HOCl fÞku Au ? (c) Br2 + H2O HOBr (d) I2 + H2O HOI (a) I > Br > Cl (b) I > Cl > Br sðkçk : (d) I + H O HOI (c) Br > Cl > I (d) Cl > Br > I 22 sðkçk : (b) I > Cl > Br
3.134 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 (236) nu÷kusLkk ykìõMkkRzLke MÚkkÞeíkkLkku fÞku ¢{ Mkk[ku LkÚke ? 7.19 : õ÷kurhLk (a) I2O > Cl2O > Br2O (b) Cl2O6 > Cl2O7 (242) Lke[uLkk{ktÚke fkuýu õ÷kurhLkLke þkuÄ fhe níke ? (c) I2O7 > Cl2O7 (d) Br2O > BrO3 (a) zuðeyu (b) zefLku (c) Vuhkzuyu (d) þe÷uyu sðkçk : (b) Cl O > Cl O 26 27 sðkçk : (d) þe÷yu u Hint : yuf s nu÷kusLkLkk Wå[íkh ykìõMkkRzLke MÚkkÞeíkk íkuLkk (243) KMnO4 ðzu HCl Lkwt ykìÂõMkzuþLk Úkíkkt Cl2 ðkÞw çkLku Au. 10 {ku÷ KMnO Lke Ãkqhíkk «{ký{kt HCl MkkÚkuLke «r¢ÞkÚke fux÷k {ku÷ rLkBLkíkh ykìõMkkRz fhíkkt ðÄkhu nkuÞ Au. 4 (237) Lke[uLkk{ktÚke fÞku ykìõMkkRz CO Lkk Ãkrh{kÃkLk{kt WÃkÞkuøke Au ? Cl2 {¤þu ? (a) I2O7 (b) Cl2O7 (c) I2O5 (d) I2O4 (a) 25 {ku÷ (b) 12 {ku÷ (c) 40 {ku÷ (d) 50 {ku÷ sðkçk : (c) I O 25 sðkçk : (a) 25 {ku÷ (238) ClO2Lkku fÞku WÃkÞkuøk Mkk[ku LkÚke ? Hint : 2KMnO + 16 HCl 2MnCl + 5Cl (a) fkøk¤Lkk {kðkLkk rðhtsLk{kt 4 22 + 2KCl + 8H O 2 (b) fkÃkz Wãkuøk{kt rðhtsLkfíkko yk{, 2 {ku÷ KMnO4 5 {ku÷ Cl2 {¤u Au. (c) ÃkkýeLkk þwØefhý{kt 10 {ku÷ KMnO4 (d) ykøk yku÷ððk{kt yÂøLkþk{f íkhefu 10 5 2 sðkçk : (d) ykøk yku÷ððk{kt yÂøLkþk{f íkhefu Cl2 = = 25 {ku÷ (239) nu÷kusLkLkk ykìõMkkRzku {kxu fÞwt rðÄkLk Mkk[wt LkÚke ? (244) Lke[uLkk{ktÚke fE «r¢Þk{kt Cl2 ðkÞw WíÃkLLk Úkíkku LkÚke ? (a) Cl Lkk ykìõMkkRz rðMVkuxf ð÷ý Ähkðu Au. (a) MnO2 + HCl (b) NaCl + MnO2 + H2SO4 (b) B Lkk ykìõMkkRz {kºk Lke[k íkkÃk{kLku s yÂMíkíð Ähkðu Au. (c) HCl + O2 (c) I Lkk ykìõMkkRz økh{e ykÃkíkk rð½xLk Ãkk{u Au. (d) F Lkk çku ykìõMkkRz OF2 yLku O2F2 Ÿ[k íkkÃk{kLku MÚkkÞe (d) KClO nkÞu Au. 3 sðkçk : (d) F Lkk çku ykìõMkkRz OF2 yLku O2F2 Ÿ[k íkkÃk{kLku sðkçk : (d) KClO3 MÚkkÞe nkuÞ Au. Hint : 2KClO 2KCl + 3O ; Cl {¤íkku LkÚke. 2 32 Hint : F ík¥ð O MkkÚku ykìõMkkRz Lknª Ãkhtíkw ykìÂõMksLk ^÷kuhkRz (245) HCl Lkk O ðzu ykìÂõMkzuþLk «r¢Þk îkhk Cl çkLkkððkLke zefLk MktÞkusLkku íkhefu yku¤¾kÞ Au. su 298 KÚke Ÿ[k íkkÃk{kLku 22 «¢{{kt ðÃkhkíkku WÆeÃkf : yMÚkkÞe nkuÞ Au. (a) MnO2 (b) FeO (c) MnCl2 (d) CuCl2 (240) nu÷kRz MktÞkusLkkuLke ykÞLkeÞ ÷kûkrýfíkkLkku Mkk[ku ¢{ fÞku Au ? sðkçk : (d) CuCl 2 (246) Cl Lkku fÞku ÷kûkrýf økwýÄ{o Mkk[ku LkÚke ? 2 (a) KF > KCl > KBr > KI (a) íkeðú økqtøk¤k{ýfkhf ðkÞw (b) KCl > KF > KBr > KI (b) nðk fhíkkt 2.5 økýku ¼khu (c) KI > KBr > KCl > KF (c) Ãkkýe{kt yÿkÔÞ (d) KCl > KBr > KI > KF (d) Mknu÷kEÚke Ãke¤k «ðkne{kt «ðknef]ík Ãkk{ðwt sðkçk : (a) KF > KCl > KBr > KI sðkçk : (c) Ãkkýe{kt yÿkÔÞ Hint : ykÞLkeÞ ÷ûký : MF > MCl > MBr > MI Au. (241) Lke[uLkk nu÷kRzTMk {kxu MknMktÞkusf ÷ûkýLkku fÞku ¢{ Mkk[ku LkÚke ? Hint : Ãkkýe{kt ÿkÔÞ Au. (247) Cl2Lke fE hkMkkÞrýf «r¢Þk Mkk[e LkÚke ? (a) SnCl4 > SnCl2 (b) PbCl4 > PbCl2 (a) P4 + 10Cl2 4PCl5 (c) SbCl > SbCl (d) UF > UF (b) S8 + 4Cl2 4S2Cl2 35 64 sðkçk : (c) SbCl3 > SbCl5 (c) H2S + Cl2 2HCl + S Hint : Ÿ[e ykìÂõMkzuþLk ÂMÚkríkðk¤wt nu÷kRz íkuLke Lke[e (d) C H + 8Cl 16HCl + 10C 10 16 2 ykìÂõMkzuþLk ÂMÚkrík fhíkkt ðÄw MknMktÞkusf nkuÞ Au. sðkçk : (a) P + 10Cl 4PCl 5 42 Hint : ðÄw MÚkkÞe PCl3 ykÃku Au Lknª fu PCl5
«fhý-7 : p-rð¼køkLkk ík¥ðku : MCQ rð¼køk 3.135 (248) Cl2Lke {tË yLku Xtzk NaOH MkkÚku íku{s økh{ Mkktÿ NaOH MkkÚku (255) Cl2 ðkÞwLkku WÃkÞkuøk fÞk ûkuºk{kt Úkíkku LkÚke ? ykìÂõMkzuþLk «r¢ÞkLke LkeÃkòu yLkw¢{u fE Au ? (a) Y yLku fkÃkzLkk rðhtsLk{kt (a) NaOCl, NaClO3 (b) NaCl, NaOCl (b) ÃkeðkLkk ÃkkýeLku hkuøkkýwhrník fhðk{kt (d) NaOCl, NaClO (d) NaClO , NaClO (c) Au yLku PtLkk rLk»f»koý{kt 4 23 sðkçk : (a) NaOCl, NaClO3 (d) Mkkçkw yLku rzxhsoLx Wãkuøk{kt (249) þw»f Vkuzu÷k [qLkk MkÚku Cl2Lke «r¢ÞkÚke ykìÂõMkzuþLk Ãkk{u÷ rðhtsf sðkçk : (d) Mkkçkw yLku rzxhsoLx Wãkuøk{kt LkeÃks fE Au ? (a) CaOCl2 (b) CaO2Cl2 (256) y©wðkÞwLkwt ykÛðeÞ Mkqºk ......... Au. ({k[o, 2020) (c) Ca(OCl)2 (d) CaO · Cl2 · 2H2O (a) CCl2(NO2)2 (b) CCl3NO2 sðkçk : (c) Ca(OCl) (c) CHCl NO (d) CCl(NO ) 2 22 23 Hint : 2Ca(OH) + 2Cl Ca(OCl) + CaCl + 2H O sðkçk : (b) CCl NO 22 2 22 32 (250) Cl Lkk rðhtsf ÃkkWzh{kt fÞku ½xf nksh nkuíkku LkÚke ? (257) Cl2{ktÚke çkLkíkkt Íuhe ðkÞw fÞk Au ? (a) Ca(OH)2 (b) CaCl2 (I) VkuMSLk (II) y©w ðkÞw (III) VkìMVkurLkÞ{ õ÷kuhkRz (c) Ca(OCl) · 2H O (d) CaH (IV) {Mxkzo ðkÞw 22 2 sðkçk : (d) CaH (a) (II) yLku (III) 2 (251) ÂMÚkh Ãkze hnu÷wt Cl2 s¤ íkuLkku Ãke¤ku htøk fÞk fkhýu økw{kðu Au ? (b) (I) yLku (III) (a) Cl2Lkwt HCl yLku HOCl{kt rð»k{efhý ÚkðkÚke (c) (I) yLku (II) (b) Cl2Lkku Ãke¤ku htøk Ãkkýe{kt þku»ký Ãkk{ðkÚke (d) (I), (II) yLku (IV) (c) Cl2 ðkÞw Ãkkýe{ktÚke çkk»Ãke¼ðLk îkhk Ëqh ÚkðkÚke sðkçk : (d) (I), (II) yLku (IV) (d) Cl2Lkwt ÃkkýeLkk yýwyku MkkÚku H - çktÄ h[kðkÚke. (258) Cl Lke økh{ yLku Mkktÿ NaOH MkkÚku rð»k{efhý «r¢Þk ÚkkÞ Au 2 sðkçk : (a) Cl2Lkwt HCl yLku HOCl{kt rð»k{efhý ÚkðkÚke íku Ëhr{ÞkLk ClLkk ykìÂõMkzuþLk yktf{kt fÞku VuhVkh ÚkkÞ Au ? (252) Cl2Lke SO2 yLku I2 MkkÚkuLke ÃkkýeLke nkshe{kt «r¢Þk Úkíkkt yLkw¢{u (a) þqLÞ{ktÚke - 1 yLku +5{kt (b) þqLÞ{ktÚke +1 yLku +5{kt fE LkeÃkòu WíÃkLLk ÚkkÞ Au ? (a) H2S, HI (b) H2SO3, I2Cl2 (c) þqLÞ{ktÚke - 1 yLku +1{kt (d) þqLÞ{ktÚke +1 yLku +3{kt (c) H SO , HIO (d) H SO , HIO sðkçk : (a) þqLÞ{ktÚke - 1 yLku +5{kt 24 3 23 4 sðkçk : (c) H SO , HIO Cl– + ClO–3 24 3 Hint : Cl2 (-1) (+5) Hint : SO2 + Cl2 + 2H2O H2SO4 + 2HCl (0) I2 + 6H2O + 5Cl2 2HIO3 + 10HCl 7.20 : nkEzÙkusLk õ÷kuhkEz (253) Cl Lke rðhtsf «r¢Þk çkkçkíku Mkk[ku rðfÕÃk - 2 (a) rðhtsLk r¢Þk rhzõþLkLkk fkhýu ÚkkÞ Au. (259) «Þkuøkþk¤k{kt WíÃkLLk Úkíkk HCl ðkÞwLku fkuLkk îkhk þw»f fhe (b) ¼usLke økuhnkshe{kt ÚkkÞ Au. þfkÞ Au ? (c) íkuLke rðhtsLk yMkh ûkrýf nkuÞ Au. (a) rLkso¤ CaCl2 îkhk (b) fkufkuLkx [khfku÷ îkhk (d) rðhtsLk r¢Þk Lkðòík ykìÂõMksLk [O] Lkk fkhýu ÚkkÞ Au. (c) Mkktÿ H2SO4{ktÚke ÃkMkkh fheLku (d) rLkso¤ rMkr÷fk su÷ îkhk sðkçk : (d) rðhtsLk r¢Þk Lkðòík ykìÂõMksLk [O]Lkk fkhýu sðkçk : (c) Mkktÿ H SO {ktÚke ÃkMkkh fheLku 24 ÚkkÞ Au. Hint : Mkktÿ H2SO4 «çk¤ ¼usþku»kf Au yLku HCl MkkÚku «r¢Þk (254) õ÷kurhLkLke rðhtsLk r¢Þk{kt fE «r¢Þk Mkk[e LkÚke ? fhíkku LkÚke {kxu. (I) Cl + H O 2HCl + [O] (260) HCl Lke fE ÷kûkrýfíkk Mkk[e LkÚke ? 22 (a) íkeðú ðkMkðk¤ku htøkrðneLk ðkÞw (II) htøkeLk ÃkËkÚko + [O] htøkrðneLk ÃkËkÚko (b) Mknu÷kEÚke «ðknefhý Ãkk{íkku ðkÞw (III) htøkeLk ÃkËkÚko htøkeLk ÃkËkÚko + [O] (IV) Cl + H O HOCl + [Cl] + [H] (c) Ãkkýe{kt yÕÃkÿkÔÞ 22 (a) II yLku IV (b) I yLku II (d) NH3 MkkÚku NH4Cl Lkk MkVuË Äw{kzk ykÃku Au. sðkçk : (d) NH3 MkkÚku NH4Cl Lkk MkVuË Äw{kzk ykÃku Au. (c) I, II, III (d) III yLku IV Hint : Ãkkýe{kt MktÃkqýo ÿkÔÞ Au. sðkçk : (b) I yLku II
3.136 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 (261) HCl ðkÞw fÞk ði¿kkrLkfu yLku þk{ktÚke çkLkkÔÞku níkku ? (268) Lke[uLkk{ktÚke fÞku nu÷kusLk yìrMkz òýeíkku Au ? (a) zuðeyu, Cl2 yLku NaOH îkhk (a) HOFO (b) HOBrO (b) ø÷kuçkhu, NaCl yLku Mkktÿ H2SO4 îkhk (c) zefLku, Cl2 yLku ¼us îkhk (c) HO1O (d) HOClO (d) þe÷uyu, CHCl yLku Mkktÿ H SO îkhk sðkçk : (d) HOClO 3 24 (269) Cl Lkk ykìõMkkuyìrMkzkuLke fE ÷kûkrýfíkk Mkk[e LkÚke ? sðkçk : (b) ø÷kuçkhu, NaCl yLku Mkktÿ H SO îkhk 24 (a) ykuAk{kt ykuAku yuf Cl = O çktÄ (262) yuõðkheSÞk fÞk çku Mkktÿ yìrMkzkuLkwt r{©ý Au ? (b) {kºk yuf s Cl–O–H çktÄ (a) 1 økúk{ HCl + 1 økúk{ HNO3 (c) çkÄk{kt Cl Lkku ykìÂõMkzuþLk yktf ÄLk (+ve) (b) 3 {ku÷ HCl + 2 {ku÷ HNO3 (c) 3 ¼køk HCl + 1 ¼køk HNO (d) ykuAk{kt ykuAku yuf Cl–O ®Mkøk÷ çkkuLz 3 sðkçk : (a) ykuAk{kt ykuAku yuf Cl=O çktÄ (d) 20% W/W HCl + 68% W/W HNO3 Hint : HOCl{kt C=O çkkuLz LkÚke. sðkçk : (c) 3 ¼køk HCl + 1 ¼køk HNO (270) õ÷kurhf yìrMkzLkwt Mkk[wt çktÄkhý 3 O O (263) yuõðkheSÞk{kt fE çku W{Ëk Äkíkwyku ykuøk¤u Au ? (b) H–Cl=O (a) H–O–Cl (a) Ag, Cu (b) W, Mo O O (c) Al, Cr (d) Au, Pt sðkçk : (d) Au, Pt (264) Pt Äkíkw yuõðkheSÞk{kt ykuøk¤u íÞkhu íkuLkwt fÞwt MktÞkusLk WíÃkLLk OH ÚkkÞ Au ? (c) H–O–O–Cl = O (d) Cl (a) PtCl62– (b) PtCl2 OO (c) PtCl4 (d) [PtCl5NO]– O sðkçk : (a) PtCl 2– 6 sðkçk : (c) H–O–Cl (265) HCl Lkku fÞku WÃkÞkuøk Mkk[ku LkÚke ? O (a) ø÷wfkuÍLkk WíÃkkËLk{kt (271) Ãkhõ÷kurhf yìrMkzLkk yýw çktÄkhý {kxu fE çkkçkík Mkn{ík LkÚke ? (b) ÃkkýeLkk þwØefhý{kt (a) Cl Lkku ykìÂõMkzuþLk yktf +6 yLku sp3 Mktfhý (c) nkzfk{ktÚke økwtËhLkk rLk»f»koý{kt (b) [kh Cl––O çktÄ Mk{íkwÕÞ (d) yÂMÚk fku÷MkkLkk þwØefhý{kt (c) ºký C=O çktÄ Mk{íkwÕÞ sðkçk : (b) ÃkkýeLkk þwØefhý{kt (d) ºký O=Cl–O çktÄ «ýk÷e (266) F ík¥ð {kºk yuf s ykìõMkkuyìrMkz HOF çkLkkðu Au íkuLkwt fkhý sðkçk : (a) Cl Lkku ykìÂõMkzuþLk yktf +6 yLku sp3 Mktfhý ......... . Hint : íkuLkwt Mkqºk HClO yLku ykìÂõMkzuþLk yktf +7 Au. 4 (a) F Lkwt LkkLkwt fË (272) nu÷kusLk ykìõMkkuyìrMkzLke «çk¤íkkLkku fÞku ¢{ Mkk[ku LkÚke ? (b) F Lke Ÿ[e rðãwíkÉýíkk (a) HClO4 > HClO3 > HClO2 > HOCl (b) HClO > HBrO > HIO (c) MktÞkusfíkk fûkk{kt d-fûkfkuLkku y¼kð 4 44 (d) ykÃku÷ çkÄk s (c) HClO > HBrO > HIO 4 33 (d) HIO > HIO > HBrO 3 sðkçk : (d) ykÃku÷ çkÄk s 34 sðkçk : (d) HIO > HIO > HBrO (267) Lke[uLkk{ktÚke fÞk MktÞkusLk{kt OH Mk{qn ÄLkrðs¼kheík (OH+) 34 3 MðYÃku Au ? Hint : nu÷kusLk ík¥ðLkku ykìÂõMkzuþLk yktf Ÿ[ku yLku fË LkkLkwt (a) HOClO3 (b) HOI íku{ yìrMkz «çk¤íkk ðÄkhu. (c) HOF (d) HOBrO (273) Lke[uLkk{ktÚke fÞwt yktíkhnu÷kusLk MktÞkusLk LkÚke ? sðkçk : (c) HOF 2 (a) I2Cl2 (b) CsBr3 (c) IF3 (d) ClF Hint : HOF{kt FLke rðãwíkÉýíkk O fhíkkt ðÄkhu Au. ykÚke F– sðkçk : (b) CsBr (Äkíkw Ãkkìr÷nu÷kEz Au.) yLku OH+ MðYÃku nkuÞ Au. 3 Hint : Cs+ ykÕf÷e Äkíkw ykÞLk Au. (rçkLknu÷kusLk)
«fhý-7 : p-rð¼køkLkk ík¥ðku : MCQ rð¼køk 3.137 (274) yktíkh nu÷kusLk MktÞkusLkku XX' Lke fE ÷kûkrýfíkk Mkk[e Au ? (280) yktíkhnu÷kusLk MktÞkusLkkuLke fE ÷kûkrýfíkk Mkk[e LkÚke ? n (a) X LkkLkk fËLkku yLku X' {kuxk fËLkku (a) çkÄk s «rík[wtçkfeÞ (b) X yLku X' fhíkk rðãwíkÉý Au. (b) çkÄk s MknMktÞkusf Mð¼kðLkk (c) X yLku X' Lkku økwýku¥kh ðÄíkku òÞ íku{ íkuLkk Ëhuf yýw{kt fw÷ (c) øk÷Lk®çkËw / Wíf÷Lk®çkËw yÃkuûkk fhíkkt Mknus Lke[k Ãkh{kýwLke MktÏÞk ðÄíke òÞ Au. (d) IF rMkðkÞLkk çkkfeLkk ykhu zkLkk íkkÃk{kLku çkk»Ãkþe÷ ½Lk yÚkðk (d) X yLku X' ðå[u {n¥k{ rºkßÞk økwýku¥kh I yLku Br ík¥ðku ðå[u «ðkne MðYÃku nkuÞ Au. sðkçk : (c) øk÷Lk®çkËw / Wíf÷Lk®çkËw yÃkuûkk fhíkkt Mknus Lke[k sðkçk : (c) X yLku X' Lkku økwýku¥kh ðÄíkku òÞ íku{ íkuLkk Ëhuf Hint : øk÷Lk®çkËw / Wíf÷Lk®çkËw yÃkuûkk fhíkkt Mknus Ÿ[k yýw{kt fw÷ Ãkh{kýwLke MktÏÞk ðÄíke òÞ Au. (281) yktíkhnu÷kusLk MktÞkusLkku {kxu Lke[uLkk{ktÚke Mkk[k rðÄkLk {kxu T (275) fÞwt yktíkhnu÷kusLk þõÞ Au ? yLku ¾kuxkt {kxu FLkku rðfÕÃk ÃkMktË fhku. (a) IF , BrF (b) IF , ClF (I) íku{Lke «ríkr¢Þkí{fíkk íku{kt hnu÷ ÔÞÂõíkøkík nu÷kusLk fhíkkt ðÄw nkuÞ Au. 75 64 (c) BrI3, ClI5 (d) FI3, ClF7 sðkçk : (a) IF7, BrF5 (II) X–X' çktÄ yu X–X çktÄ fhíkk Lkçk¤ku nkuÞ Au. (276) yktíkhnu÷kusLkLke fE çkLkkðx Mkk[e LkÚke ? (III) íku{ktLkku LkkLkku nu÷kusLk s¤rð¼ksLk Ãkk{íkk nu÷kRz ykÞLk ykÃku Au. (a) Br2 + 5F2 (ðÄw «{ký{kt) 2BrF5 (b) Cl2 + 5F2 (ðÄw «{ký{kt) 2ClF5 (IV) íku{Lke «ríkr¢Þkí{fíkk : F > X–X' nkuÞ Au. 2 (c) I2 + 3Cl2 (ðÄw «{ký{kt) 2ICl3 (a) TTFT (b) FFTT (d) Cl2 + F2 (Mk{{ku÷h) 2IClF (c) TFTT (d) FFFF sðkçk : (b) Cl2 + 5F2 (ðÄw «{ký{kt) 2ClF5 sðkçk : (b) FFTT Hint : Cl + 3F 2ClF (ÃkuLxk^÷kuhkRz çkLkíkwt LkÚke.) (282) yktíkhnu÷kusLkLke s¤rð¼ksLkLke fE «r¢ÞkLke LkeÃks Mkk[e LkÚke ? 32 3 (277) Ãkkýe ðzu {tË fhu÷ ÿkðý{kt Br MkkÚku ðÄw «{ký{kt ÷eÄu÷ F Lke (a) ICl + H2O HCl + HOI 22 (b) BrF3 + 2H2O 3HF + HBrO2 (c) IF7 + 4H2O 7HF + HIO4 «r¢ÞkÚke fÞwt yktíkhnu÷kusLk çkLku Au ? (d) IBr + H2O HI + HOBr (a) BrF (b) BrF5 sðkçk : (d) IBr + H O HI + HOBr 2 (c) BrF7 (d) BrF3 Hint : Br ðÄw rðãwíkÉý yLku LkkLkwt nkuðkÚke Br {ktÚke HBr çkLku sðkçk : (d) BrF 3 yLku I{ktÚke HOI çkLku. (278) Lke[uLkk{ktÚke yktíkh nu÷kusLk yLku íkuLkk htøk {kxu Mkk[k òuzfktLkku rðfÕÃk ÃkMktË fhku. Column–I Column–II (283) VSEPR «{kýu BrF3Lkku ykÛðeÞ ykfkh 1. IBr 2. -ICl (I) htøkrðneLk F Br––F F Br 3. ICl3 (II) fÚÚkkE ÷k÷ (a) (b) F 4. ClF3 (III) fk¤ku (IV) Lkkhtøke F F (a) 1–III, 2–II, 3–IV, 4–I (b) 1–IV, 2–III, 3–II, 4–I (c) 1–II, 2–III, 3–I, 4–IV (d) 1–IV, 2–II, 3–III, 4–I F sðkçk : (a) 1–III, 2–II, 3–IV, 4–I (c) Br––F (d) Br F FF F (279) Lke[uLkk{ktÚke fÞk yýwLkku ykfkh Mkk[ku Ëþkoðu÷ Au ? F (a) IF7 rðf]ík yüV÷feÞ sðkçk : (c) Br––F (b) BrF3 Mk{ík÷eÞ rºkfkuýkfkh F (c) IF5 xÙkÞøkkuLk÷ çkkÞrÃkhkr{z÷ (d) IF3 ð¤u÷ku T-ykfkh sðkçk : (d) IF3 ð¤u÷ku T-ykfkh
3.138 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 (284) «ríkr¢Þkí{fíkk {kxuLkku fÞku ¢{ Mkk[ku LkÚke ? (292) 226Ra yLku 294Og yLkw¢{u fÞk Mkúkuík{ktÚke {u¤ððk{kt ykðu Au ? (a) ICl > I2 (b) ClF > F2 (a) 226Ra, 249Cf (b) rÃk[ç÷uLz, Âõ÷ðkRx (c) 235U, 238U (d) fwËhíke ðkÞw, ßðk¤k{w¾e (c) BrF > Br2 (d) ClBr > Cl2 sðkçk : (b) ClF > F2 sðkçk : (a) 226Ra, 249Cf (293) Mk{qn-18 Lkk ykuøkLkuMkkuLk ík¥ðLke fE çkkçkík Mkk[e LkÚke ? (285) 235U Lke Mktð]rØ {kxu UF Lkk WíÃkkËLk{kt fÞk yktíkhnu÷kusLk MkkiÚke 6 ðÄw yMkhfkhf Au ? (a) R÷uõxÙkìLk h[Lkk : [Rn]5f 146d107s27p6 (a) ClF yLku BrF (b) IF yLku IF (b) Ãkh{kÛðeÞ ¢{ktf : 118 33 35 (c) IF yLku BrF (d) IF5 yLku IF7 sðkçk : (a) ClF3 yLku BrF3 (c) yÄoykÞw»Þ : 0.7 r{r÷ MkufLz (286) Lke[uLkk{ktÚke fÞwt yktíkhnu÷kusLk ÃkwLk: F MkkÚku MktÞkuòE þfíktw LkÚke ? (d) ðkíkkðhýeÞ «[whíkk : 1% V/V 2 sðkçk : (d) ðkíkkðhýeÞ «[whíkk : 1% V/V (a) IF (b) BrF3 (c) IF7 (d) IF5 (294) Mk{qn-18 Lkk ík¥ðkuLke fE ÷kûkrýfíkk Mkk[e Au ? sðkçk : (c) IF7 (a) R÷uõxÙkìLk «kÂÃík yuLÚkkÕÃke ðÄw ÄLk {qÕÞku Hint : {n¥k{ XX' , ykìÂõMkzuþLk yktf +7 MkwÄe s þõÞ Au. (b) çkÄk ík¥ðkuLke Mkk{kLÞ R÷uõxÙkìLk h[Lkk ns2np6 7 (287) Lke[uLkk{ktÚke fÞwt rðÄkLk Mkk[wt Au ? (c) ½ýe Lke[e ykÞLkefhý yuLÚkkÕÃke (a) Ãkhõ÷kurhf yìrMkz ÃkuhkuÂõMk (–O–O) çktÄLk Ähkðu Au. (d) yLkwðíkeo ykðíko{kt Ãkh{kýw rºkßÞk MkkiÚke LkkLke (b) Âç÷[ªøk ÃkkWzhLkk ½xfku Ca2+, Cl–, OCl– ykÞLkku Au. sðkçk : (a) R÷uõxÙkìLk «kÂÃík yuLÚkkÕÃke ðÄw ½Lk {qÕÞku (c) yktíkhnu÷kusLk IF7 þõÞ Au Ãkhtíkw BrF7 þõÞ LkÚke. (295) Mk{qn-18 Lkk ík¥ðkuLkku fÞku ¼kiríkf økwýÄ{o Mkk[ku LkÚke ? (d) Cl Lkk ykÂì õMkyìrMkzku{kt HClO4 MkkiÚke «çk¤ ykìÂõMkzuþLkfíkko A.u sðkçk : (c) yktíkhnu÷kusLk IF þõÞ Au Ãkhtíkw BrF þõÞ LkÚke. (a) çkÄk ík¥ðku yuf Ãkh{kÛðeÞ 77 (b) Ãkkýe{kt yÕÃk ÿkÔÞ Hint : Br Lkwt LkkLkwt fË nkuðkÚke ðÄw MktÏÞkLkk 7F Ãkh{kýyw ku òuzkE (c) yktíkhÃkh{kÛðeÞ rLkçko¤ çk¤ku þfíkk LkÚke. (d) Mknu÷kEÚke «ðknefhý Ãkk{u Au. 7.23 : Mk{qn-18Lkk ík¥ðku sðkçk : (d) Mknu÷kEÚke «ðknefhý Ãkk{u Au. (288) Mk{qn-18 {kt fÞk ík¥ðku ykðu÷ Au ? (296) «Þkuøkþk¤k{kt WÃkÞkuøk{kt ÷uðkíkku He ðkÞw fÞk ÃkËkÚko{ktÚke «Mkhý Ãkk{e þfíkku LkÚke ? (a) hurzÞ{, ÍuLkku, r¢ÃxkuLk (b) huzkuLk, ykuøkLkuMkkuLk, ÍuLkkuLk (c) rLkÞkuLk, ykøkkuoLk, hurzÞ{ (d) r¢ÃxkuLk, ÍuLkkuLk, hurzÞ{ (a) fk[ (b) Ã÷kÂMxf sðkçk : (b) huzkuLk, ykuøkLkuMkkuLk, ÍuLkkuLk (c) hçkh (d) MxuRLk÷uþ Mxe÷ (289) fÞk rLkr»¢Þ ík¥ðku ðkíkkðhý{kt {¤e ykðíkk LkÚke ? sðkçk : (d) MxuLk÷uþ Mxe÷ (a) He, Ne (b) Kr, Ar (c) Rn, Og (d) Xe, Ra (297) W{Ëk ðkÞwykuLke MkkiÚke ykuAe «ríkr¢Þkí{fíkkLkwt fÞwt fkhý yMkhfkhf nkuíkwt LkÚke ? sðkçk : (c) Rn, Og Hint : Rn, Og hurzÞkuMkr¢Þ nkuðkÚke yLÞ ÂMÃkMkeÍ{kt YÃkktíkh (a) ns2np6 Mktð]¥k h[Lkk Ãkk{e síkk nkuÞ Au. (b) ½ýe Ÿ[e iH (290) Mk{qn-18 Lkk fÞk ík¥ðku MkkiÚke rðh÷ ík¥ðku Au ? (c) ½ýe ðÄw ÄLk egH (d) ðÄw rLkçko¤ yktíkhÃkh{kÛðeÞ çk¤ku (a) Xe yLku Rn (b) Xe yLku Ar (c) Rn yLku Og (d) He yLku Ne sðkçk : (d) ðÄw rLkçko¤ yktíkhÃkh{kÛðeÞ çk¤ku sðkçk : (a) Xe yLku Rn (298) çkkxuo÷uxu Lke[uLkk{ktÚke Mkki«Úk{ fÞwt MktÞkusLk çkLkkÔÞwt níkwt ? (291) rnr÷Þ{Lkku {wÏÞ ÔÞkÃkkrhf Mkúkuík fÞku Au ? (a) O+ PtCl– (b) O+ PtF – (a) rÃk[ç÷uLz (b) ßðk¤k{w¾e 26 26 (c) Âõ÷ðkRx (d) fwËhíke ðkÞw (c) Xe+ PtF – (d) N+ PtF – 6 26 sðkçk : (d) fwËhíke ðkÞw sðkçk : (b) O + PtF – 26
«fhý-7 : p-rð¼køkLkk ík¥ðku : MCQ rð¼køk 3.139 (299) O2+ PtF6– {wsçk Xe+PtF6– çkLkðkLkwt fkhý (b) XeO2F2 yLku O2F2Lke «r¢Þk îkhk (a) F Lke {n¥k{ rðãwíkÉýíkk (c) XeF4 yLku SbF5 MkkÚkuLke «r¢Þk îkhk (d) XeF Lke PF ðå[uLke «r¢Þk îkhk (b) Pt ÄkíkwLkku Ÿ[ku W{Ëk Mð¼kð 25 (c) Xe Lke i H1 ÷øk¼øk O Lke i H1 sux÷e (d) Xe yLku F ðå[u rðãwíkÉýíkkLkku {kuxku íkVkðík sðkçk : (a) XeF4 yLku O2F2Lke ÃkkhMÃkrhf r¢Þk îkhk Hint : XeF + O F XeF + O 4 22 62 sðkçk : (c) Xe Lke i H1 ÷øk¼øk O Lke i H1 sux÷e (307) Xe Lkk ^÷kuhkRz MktÞkusLkkuLke fE Mkk{kLÞ ÷kûkrýfíkk (300) fÞwt rLkr»¢Þ ðkÞw ík¥ð {n¥k{ ÄLk egH Ähkðu Au ? MkwMktøkík LkÚke ? (a) Xe (b) He (a) htøkrðneLk, MVrxf{Þ ½Lk (c) Ar (d) Ne (b) ykuhzkLkk íkkÃk{kLku Mkh¤íkkÚke QæðoÃkíkLk Ãkk{u Au. sðkçk : (d) Ne (c) þÂõíkþk¤e ^÷kurhLkuþLkfíkkoyku Hint : O yLku F Lke su{s LkkLkwt Ãkh{kÛðeÞ fË (d) ÃkkýeLkk ðÄw sÚÚkk{kt s s¤rð¼ksLk «r¢Þk þõÞ (swyku fkuüf 7.12) sðkçk : (d) ÃkkýeLkk ðÄw sÚÚkk{kt s s¤rð¼ksLk «r¢Þk þõÞ (301) Mk{qn-18 Lkwt fÞwt ík¥ð {n¥k{ MktÏÞk{kt MktÏÞk MktÞkusLkku çkLkkðu Au ? (308) XeF Lkk s¤rð¼ksLkÚke fE LkeÃks {¤íke LkÚke ? 2 (a) Xe (b) He (a) XeO3 (b) Xe (c) Ar (d) Ne (c) HF (d) O sðkçk : (a) XeO 2 3 sðkçk : (a) Xe Hint : Xe ík¥ð {kºk F yLku O ík¥ðku MkkÚku s MktÞkusLkku çkLkkðu Au. Hint : 2XeF2 + 2H2O 2Xe + 4HF + O2 (302) Kr Lkwt fÞwt MktÞkusLk þõÞ çkLÞwt Au ? (309) Lke[uLkk{ktÚke fÞwt çktÄkhý Mkk[wt Ëþkoðu÷ LkÚke ? (a) KrO3 (b) KrF2 (c) KrF6 (d) KrOF4 sðkçk : (b) KrF F O 2 (b) Xe (a) Xe (303) huzkuLkLkk fÞk MktÞkusLkLke yku¤¾ hurzÞku xÙuMkh îkhk fhðk{kt OO F Mk{ík÷eÞ Mk{[khu Mk ykðe Au ? h¾u eÞ O FF (a) RnF2 (b) RnO3 FF (d) Xe (c) Xe (c) RnF (d) RnOF FF FF Mk{[khu Mk rÃkhkr{z Mk{ík÷eÞ Mk{[kuhMk 6 4 sðkçk : (a) RnF2 (304) Lke[uLkk{ktÚke fÞk ík¥ðLkk ðkMíkrðf MktÞkusLkku òýeíkk LkÚke ? (a) He (b) Ne (c) Ar (d) ykÃku÷ çkÄk s sðkçk : (d) ykÃku÷ çkÄk s (305) Xe yLku F2{ktÚke XeF4 çkLkkððk {kxu sYhe ÃkrhÂMÚkríkyku O (a) 1 : 5 «{ký, 873 K yLku 7 bar sðkçk : (b) Xe (b) 1 : 20 «{ký, 573 K yLku 70 bar OO (c) 20 : 1 «{ký, 673 K yLku 1 bar Mk{ík÷eÞ Mk{[kuhMk (d) 1 : 20 «{ký, 673 K yLku 7 bar sðkçk : (a) 1 : 5 «{ký, 873 K yLku 7 bar (310) Lke[uLkk{ktÚke fÞk yýwLkku ykfkh VSEPR rMkØktík {wsçk Mkk[ku Au ? (306) XeF6 MkeÄk ^÷kìheLkuþLkLku çkË÷u yLÞ fE heíku çkLkkððk{kt (a) XeO3–rÃkhkr{z÷ (b) XeF4–[íkw»V÷feÞ ykðu Au ? (c) XeF2–fkuýeÞ (d) XeF6–Mk{r{ík yüV÷f (a) XeF4 yLku O2F2Lke ÃkkhMÃkrhf r¢Þk îkhk sðkçk : (a) XeO3-rÃkhkr{z÷
3.140 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 (311) Lke[uLkk{ktÚke fÞk MktÞkusLk{kt Xe Ãkh yuf yçktÄfkhf R÷uõxÙkìLk (a) 1–iv, 2–ii, 3–i, 4–iii (b) 1–iii, 2–iv, 3–ii, 4–i Þwø{ hnu÷ Au ? (c) 1–i, 2–iii, 3–iv, 4–ii (d) 1–ii, 2–i, 3–iii, 4–iv (a) XeO3 (b) Xe F4 sðkçk : (d) 1–ii, 2–i, 3–iii, 4–iv (c) XeF (d) ykÃku÷ çkÄk s (319) þÂõíkþk¤e yríkðknf [wtçkfLkk WíÃkkËLk{kt WÃkÞkuøke rLkr»¢Þ ík¥ð 6 (a) «ðkne rnr÷Þ{ (b) ½Lk ykøkkuoLk sðkçk : (d) ykÃku÷ çkÄk s (312) XeF4 + H2O Xe + x + HF + O2 «r¢ÞkLke LkeÃks x {kxu (c) rLkÞkuLk ðkÞw (d) ½Lk huzkuLk Mkk[ku rðfÕÃk ..... (a) rðMVkuxf ½Lk (b) htøkrðneLk çkk»Ãkþe÷ «ðkne sðkçk : (a) «ðkne rnr÷Þ{ (c) rÃkhkr{z÷ ykÛðeÞ çktÄkhý (d) (a) yLku (b) çktLku (320) rLk{ßsLk MkkÄLkku{kt ykìÂõMksLk {tËf íkhefu rnr÷Þ{ ðkÞw ðkÃkhðkLkwt fkhý ....... sðkçk : (d) (a) yLku (b) çktLku (XeO3 LkeÃks {¤u Au.) (313) XeF6Lkk yktrþf s¤rð¼ksLkÚke fE LkeÃkòu {¤u Au ? (a) ðsLk{kt ¾qçk s n÷fku nkuðkÚke (i) XeO (ii) XeOF (iii) XeO F (iv) O F (b) Ãkkýe MkkÚku H-çktÄ çkLkkðíkku Lk nkuðkÚke 3 4 22 22 (a) (i) yLku (iv) (b) (ii) yLku (iii) (c) hwrÄh{kt ykuAku ÿkÔÞ nkuðkÚke (c) (ii), (iii), (iv) (d) {kºk (i) (d) rçkLk Íuhe nkuðkÚke sðkçk : (b) (ii) yLku (iii) sðkçk : (c) hwrÄh{kt ykuAku ÿkÔÞ nkuðkÚke (314) XeF4 + 3H2O «r¢ÞkLke rsLkkuLkÞwõík LkeÃks ........ Au. (a) XeOF4 (b) XeOF3 (c) XeO2F2 (d) XeO3 MÃkÄkoí{f ÃkheûkkLkkt MCQs sðkçk : (a) XeOF4 (1) Lke[uLkk Ãkife fÞwt rðÄkLk ¾kuxwt Au ? [AIEEE–2011] (315) XeF2 + PF5 x+ · y–, ynª x yLku y yLkw¢{u : (a) ykðíkofkuüfLkkt 15{kt Mk{qn{kt nkRzÙkRzLke ÂMÚkhíkk NH Úke (a) XeF3, PF4 (b) XeF, PF6 3 BiH3 íkhV ðÄu Au. (c) Xe, PF (d) XeF , PF (b) LkkRxÙkusLk dPçktÄ çkLkkðe þfíkku LkÚke. 7 43 sðkçk : (b) XeF, PF (c) N-N yuf÷çktÄ P-P yuf÷çktÄ fhíkkt rLkçko¤ nkuÞ Au. 6 (316) Lke[uLkk{ktÚke fE «r¢Þk þõÞ çkLkíke LkÚke ? (a) XeF + AsF (b) XeF + SbF (d) N2O4Lku çku MktMÃktËLk çktÄkhý nkuÞ Au. sðkçk : (a) ykðíkofkuüfLkkt 15{kt Mk{qn{kt nkRzÙkRzLke ÂMÚkhíkk 25 45 NH3Úke BiH3 íkhV ðÄu Au. (c) XeF6 + CF4 (d) XeF4 + PF5 Hint : VSEPR rMkØktík «{kýu Mk{qn{kt ík¥ðkuLkkt fË ðÄu íku{ sðkçk : (c) XeF6 + CF4 nkRzÙkRzLke ÂMÚkhíkk ½xu Au. Hint : C–F çktÄ rðÞkusLk yìLÚkkÕÃke ðÄw nkuðkÚke (317) XeF2, XeF4 yLku XeF6 {kt Xe Ãkh yçktÄfkhf R÷uõxÙkìLk Þwø{Lke yux÷u fu NH3 > PH3 > ASH3 > SbH3 > BiH3 MktÏÞk yLkw¢{u (2) IF7Lkku ykfkh sýkðku. (a) 3, 2, 1 (b) 2, 1, 0 [AIEEE–2011] (c) 1, 2, 3 (d) 0, 1, 2 (a) [kuhMk rÃkhk{ez (b) rºkfkuýeÞ rîrÃkhk{ez sðkçk : (a) 3, 2, 1 (VSEPR rMkØktík {wsçk) (c) yüV÷feÞ (d) Ãkt[fkuýeÞ rîrÃkhk{ez (318) rLkr»¢Þ ðkÞwyku yLku íkuLkk WÃkÞkuøk {kxu Mkk[k òuzfktLkku rðfÕÃk sðkçk : (d) Ãkt[fkuýeÞ rîrÃkhk{ez ÃkMktË fhku. (3) Lke[u Ãkife fÞtw MktÞkusLk ykAu ku çktÄfkuý Ähkðu Au ? [AIEEE–2012] Column–I Column–II (a) NCl3 (b) ASCl3 1. He 2. Ne (i) økúeLk nkWMk{kt (c) SbCl3 (d) PCl3 3. Ar (ii) MRI íktºkLkku ykð~Þf ½xf 4. Xe (iii) Äkíkwf{o rðrÄyku{kt sðkçk : (c) SbCl (iv) n÷fk çkÕçkku{kt 3 Hint : {æÞMÚke Ãkh{kýwLke rðãwíkÉýíkk ½xu íkku çktÄfkuý ½xu Au. (çkÄk s rðfÕÃkku{kt Mktfhý yLku yçktÄfkhf R÷uõxÙkìLkÞwø{Lke MktÏÞk Mkh¾e Au.)
«fhý-7 : p-rð¼køkLkk ík¥ðku : MCQ rð¼køk 3.141 (4) Lke[uLkk{ktÚke fÞwt rðÄkLk ¾kuxwt Au ? [JEE–2013] (c) ÃkkÞhkuVkìMVhMk yLku nkRÃkkuVkìMVkurhf yìrMkz (d) ykuÚkkuoVkìMVhMk yLku nkRÃkkuVkìMVkurhf yìrMkz (a) ONCl yLku ONO– Mk{R÷uõxÙkìLkeÞ LkÚke. sðkçk : (b) ykuÚkkuoVkìMVhMk yLku ÃkkÞhkuVkìMVhMk yìrMkz (b) O3 yýw ð¤ktfðk¤ku Au. (fkuýeÞ Au.) Hint : (c) ½Lk yðMÚkk{kt ykuÍkuLk òtçk÷e-fk¤ku Au. H4P2O5-ÃkkÞhkuVkìMVhMk yìrMkz H3PO3-ykuÚkkuoVkìMVkuhMk yìrMkz (d) ykuÍkuLk «rík[wtçkfeÞ ðkÞw Au. sðkçk : çkÄkt s rðÄkLkku Mkk[kt Au. suÚke Mkk[ku rðfÕÃk LkÚke. OO O Hint : (a) Mkk[wt rðÄkLk Au. ONCl – 8 + 7 + 17 = 32e– ONO– 8 + 7 + 9 = 24e– H P+3 O P+3 H H––O P+3 O H (5) Lke[u ykÃku÷kt ykìõMkkuyìrMkz Ãkife yìrMkz «çk¤íkkLkku Mkk[ku Wíkhíkku O––H O––H H ¢{ sýkðku. [JEE–2014] (a) HClO4 > HClO3 > HClO2 > HOCl 4(1) + 2x + 5(–2) = 0 3(1) + x + 3(–2) = 0 (b) HClO2 > HClO4 > HClO3 > HOCl (c) HOCl > HClO2 > HClO3 > HClO4 4 + 2x – 10 = 0 3+x–6=0 2x – 6 = 0 x–3=0 (d) HClO4 > HOCl > HClO2 > HClO3 2x = 6 x = +3 x = +3 sðkçk : (a) HClO4 > HClO3 > HClO2 > HOCl Hint : su{ ykìÂõMkzuþLk yktf ðÄu íku{ yìrMkrzf «çk¤íkk ðÄu. (10) {tË yLku Mkktÿ LkkRrxÙf yìrMkzLke ®Íf MkkÚkuLke «r¢ÞkÚke yLkw¢{u fE LkeÃkòu WíÃkLLk ÚkkÞ íku þkuÄku. [JEE–2016] HClO4 > HClO3 > HClO2 > HClO (a) NO yLku N O (b) N O yLku NO 22 22 +7 +5 +3 +1 (c) NO2 yLku NO (d) NO yLku N2O sðkçk : (b) N2O yLku NO2 (6) Lke[u ykÃku÷kt økwýÄ{kuo{ktÚke NO fÞku yuf økwý «ËŠþík fhíkku LkÚke ? Hint : 4Zn + 10HNO3 ({tË) 4Zn(NO3)2 + N2O + 5H2O [JEE–2014] Zn + 4HNO (Mkktÿ) Zn(NO ) + 2NO + 2H O 3 32 2 2 (a) íku ykìÂõMksLk MkkÚku òuzkELku LkkRxÙkusLk zkÞkuõMkkRz çkLkkðu Au. (b) íkuLkku çktÄ¢{ktf 2.5 Au. (11) ßÞkhu õ÷kurhLk ðkÞw Xtzk yLku {tË s÷eÞ NaOH MkkÚku «r¢Þk fhu (c) ðkÞw yðMÚkk{kt íku «rík[wtçkfeÞ Au. (d) íku íkxMÚk ykìõMkkRz Au. íÞkhu {¤íke LkeÃkòu Lke[uLkk{ktÚke þkuÄku. [JEE–2017] sðkçk : (c) ðkÞw yðMÚkk{kt íku «rík[wtçkfeÞ Au. Hint : NO Lkkt çkÄt khý{kt yÞwÂø{ík e– nkuðkÚke íku yLk[w wtçkfeÞ Au. (a) ClO2– yLku ClO3– (b) Cl– yLku ClO– (7) Lke[u ykÃku÷kt{ktÚke fÞwt yuf MkðkorÄf Mkr¢Þ Au ? [JEE–2015] (c) Cl– yLku ClO2– (d) ClO– yLku ClO3– sðkçk : (b) Cl– yLku ClO– Hint : ykÃku÷ «r¢Þk rð»k{efhý «r¢Þk Au. (a) Cl2 (b) Br2 (c) I2 (d) ICl Cl2 + 2NaOH NaCl + NaOCl + H2O (12) Lke[u ykÃku÷e «r¢Þk Ãkife fE «r¢Þk huzkuûk «r¢ÞkLkwt WËknhý Au ? sðkçk : (d) ICl [JEE–2017] Hint : F2 rMkðkÞLkkt çkÄk s nu÷kusLk fhíkkt yktíkhnu÷kusLk (a) XeF2 + PF5 [XeF]+ + PF6– MktÞkusLkku ðÄw Mkr¢Þ nkuÞ Au. (b) XeF6 + H2O XeOF4 + 2HF (8) Lke[u ykÃku÷k{ktÚke fkuLkwt Wíf÷Lk®çkËw MkkiÚke ðÄw nþu ? [JEE–2015] (c) XeF6 + 2H2O XeO2F2 + 4HF (d) XeF + O F XeF + O (a) He (b) Ne (c) Kr (d) Xe 4 22 62 sðkçk : (d) Xe sðkçk : (d) XeF4 + O2F2 XeF6 + O2 Hint : Wíf÷Lk®çkËw ykÛðeÞ Ë¤. Hint : XeF4 + O2F2 XeF6 + O2 (9) Lke[uLke òuzeyku (Þwø{ku) fu su{kt VkìMVhMk Ãkh{kýwykuLke rðrÄðíkT +4 +1 +6 0 ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk +3 Au íku þkuÄku. [JEE–2016] ynª XeF4Lkwt Oxidn (ykìÂõMkzuþLk) ÚkkÞ Au yLku O2F2Lkwt Redn (rhzõþLk) ÚkkÞ Au. ykÚke ykÃku÷ «r¢Þk (a) ÃkkÞhkuVkìMVhMk yLku ÃkkÞhkuVkìMVrhf yìrMkz huzkuûk «r¢Þk Au. (b) ykuÚkkuoVkìMVhMk yLku ÃkkÞhkuVkìMVhMk yìrMkz
3.142 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 (13) Lke[u ykÃku÷ MktÞkusLkku{ktÚke fÞwt MktÞkusLkkuLkwt íkkÃkeÞ rð½xLk fhíkkt (a) 5 (b) 1 LkkRxÙkìsLk ðkÞw {¤íkku LkÚke ? [JEE–2018] (c) 7 (d) 3 (a) NH4NO2 (b) (NH4)2SO4 sðkçk : (a) 5 (d) (NH4)2 Cr2O7 (c) Ba(N3)2 Hint : I2 + 10HNO3 2HIO3 + 10NO2 + 4H2O sðkçk : (b) (NH4)2SO4 Mkktÿ y HIO3{kt I Lke Oxidn yðMÚkk Hint : (NH ) SO 2NH + H SO . yk «r¢Þk{kt 3 24 HIO3 = +1 + x + 3(–2) = 0 42 4 =1+x–6=0 NH3 WíÃkLLk ÚkkÞ Au. N2 WíÃkLLk Úkíkku LkÚke. x = +5 (14) Lke[u ykÃku÷ LkkRxÙkusLk ykìõMkkRzLku LkkRxÙkusLkLke ykìÂõMkzuþLk yðMÚkkLkkt [Zíkk ¢{{kt ÔÞðÂMÚkík økkuXðku. [JEE–2019] N2O, NO2, NO, N2O5 (18) Lke[uLkk{ktÚke fÞwt çktÄkhý SO3 {kxu MkkiÚke ðÄw ÃkMktËøkefkhf Au fu (a) N O < N < NO < N O su Lke[e Qòo Ähkðu Au ? [NEET–2011] 2 2 23 O (b) NO < N2O < N2O3 < NO2 (c) N2O < NO < N2O3 < NO2 (a) S:: (b) S (d) NO < N O < N O < NO :O: :O:: :O: :O: 2 23 2 :: : sðkçk : (c) N2O < NO < N2O3 < NO2 : :O: :O: Hint : N2O < NO < N2O3 < NO2 (c) S (d) S :O::O::O: :O: :O: +1 +2 +3 +4 (15) XeOF4{kt XeLkkt Mktfhý yLku yçktÄfkhf e– Lke òuz yLkw¢{u õÞkt :O: Au ? [JEE–2019] sðkçk : (d) S (a) sp3d yLku 2 (b) sp3d2 yLku 2 :O: :O: (c) sp3d2 yLku 1 (d) sp3d yLku 1 Hint : þõÞ ÷wEMk çktÄkhý{kt ykuAe Qòo Ähkðíkkt çktÄkhýLke ÃkMktËøke {kxu Vku{o÷ [kso ðÄw WÃkÞkuøke Au. suLkku Vku{o÷ sðkçk : (c) sp3d2 yLku 1 [kso MktÞkusLk{kt hnu÷kt Ëhuf Ãkh{kýw Ãkh ykuAku nkuÞ íku çktÄkhý MðefkÞo çkLku Au. suLkku Vku{o÷ [kso çkÄk s Ãkh{kýw Mkft hý 1 F F Ãkh þqLÞ nkuÞ íku MðefkÞo Au. [V + M - C - A] Xe Hint : = 2 1 FF (19) Lke[uLkk{ktÚke fÞwt rðÄkLk VkìMVhMkLkkt ykìõMkkuyrì Mkz {kxu Mkk[wt LkÚke ? = [8 + 4] O 2 12 =6 fûkfkuLke sYh Ãkzu [NEET–2012] = 2 (a) ykuÚkkuoVkMì Vkurhf yìrMkzLkku WÃkÞkuøk rxÙÃk÷ MkÃw khVkìMVxLke çkLkkðx {kxu ðÃkhkÞ Au. = sp3d 2 (b) nkRÃkkuVkìMVkuhMk yìrMkz yu zkÞ«kurxf yìrMkz Au. (c) çkÄk s ykìõMkkuyìrMkz [íkw»V÷feÞ [kh MkðøkoMkn MktÞkusf (16) Lke[uLkkt ykìõMkkuyìrMkzLke yuf òuz{ktÚke çktLku yìrMkz 2 P–H çktÄ VkìMVhMk Ähkðu Au. Ähkðu Au. [JEE–2019] (a) H4P2O5 yLku H4P2O6 (b) H3PO3 yLku H3PO2 (d) çkÄk s ykìõMkkuyìrMkz ykuAk{kt ykuAku yuf P=O yLku yuf (c) H4P2O5 y™u H3PO3 (d) H3PO2 y™u H4P2O5 P–OH çktÄ Ähkðu Au. sðkçk : (d) H PO y™u H P O sðkçk : (b) nkRÃkkuVkìMVkuhMk yìrMkz yu zkÞ«kurxf yìrMkz Au. 32 42 5 Hint : O nkRÃkkuVkìMVkuhMk yìrMkz (H3PO2) H––P––H {kuLkkuçkurÍf yìrMkz Au. fkhý fu íku{kt (17) ykÞkurzLk Mkktÿ HNO3 MkkÚku «r¢Þk fhe LkeÃks y yLÞ LkeÃks MkkÚku OH yuf s ykÞLkefhý Ãkk{u íkuðku yuf s ykÃku Au. Y{kt ykÞkurzLkLke ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk sýkðku. nkRzÙkusLk Au yÚkðk yuf s OH Au. [JEE–2019]
«fhý-7 : p-rð¼køkLkk ík¥ðku : MCQ rð¼køk 3.143 (20) ykÃku÷ «r¢Þk{ktÚke fE «r¢Þk îkhk MkÕVh xÙkÞkìõMkkRz {u¤ðe (25) zkÞ«kurxf yìrMkzLke s÷eÞ ÿkðý{kt yurMkrzfíkkLkku ðÄíkku ¢{ þfkÞ Au ? [NEET–2012] [NEET–2014] (a) CaSO4 + C (b) Fe2(SO4)3 (a) H2S < H2Se < H2Te (b) H2Te < H2S < H2Se (c) S + H SO (d) H SO + PCl (c) H2Se < H2S < H2Te (d) H2Se < H2Te < H2S 24 5 24 sðkçk : (a) H2S < H2Se < H2Te sðkçk : (b) Fe2(SO4)3 1 rðÞkusLk yìLÚkkÕÃke Hint : Fe2(SO4)3 Fe2O3 + SO3 Hint : yìrMkrzfíkk M H çktÄ (21) Lke[uLkk{ktÚke fE økkuXðýeLkku ¢{ íkuLkk Mkk{u ykÃku÷ økwýÄ{oLku (26) LkkRxÙkusLk zkÞkìõMkkRz yLku MkÕVh zkÞkìõMkkRz fux÷ktf Mk{kLk økwýÄ{o Ähkðu Au. ykÃku÷{ktÚke fÞku økwýÄ{o yuf Ähkðu Au, su çkeòu yLkwMkhíkku LkÚke ? [NEET–2012] (a) HF < HCl < HBr < HI : yìrMkrzf «çk¤íkk ðÄu LkÚke Ähkðíkku ? [NEET–2015] (b) H O < H S < H Se < H Te : KaLkku ðÄíkku ¢{ (a) rhzõþLkfíkko íkhefu (b) Ãkkýe{kt ÿkÔÞ 2 22 2P (c) ¾kãÃkËkÚko Ãkrhhûkf íkhefu (d) yìrMkz ð»kko {kxu sðkçkËkh (c) NH3 < PH3 < ASH3 < SbH3 : yìrMkrzf økwý ðÄu sðkçk : (c) ¾kãÃkËkÚko Ãkrhhûkf íkhefu (d) CO2 < SiO2 < SnO2 < PbO2 : ykìÂõMkzuþLkfíkko ðÄu SO Ãkhehûkf íkhefu ðíkuo Au íkÚkk NO ðíkoíkwt LkÚke. 2 2 sðkçk : (b) H2O < H2S < H2Se < H2Te : PKaLkku ðÄíkku ¢{ Hint : Hint : yìrMkrzf «çk¤íkk ðÄu íÞkhu fu ßÞkhu KaLkwt {qÕÞ Ÿ[w nkuÞ (27) Lke[u ykÃku÷ rðÄkLkku{ktÚke fÞwt rðÄkLk ¾kuxwt Au ? [NEET–2015] yLku PKa Lkwt {qÕÞ ykuAwt nkuÞ. (a) Cl2O7 yu Ãkhõ÷kurhf yìrMkzLkku yuLknkRzÙkRz Au. (b) O3 yýw fkuýeÞ Au. HO HS H Se H Te (c) ONF yu O2N– Lkku Mk{R÷uõxÙkìLkeÞ Au. 222 2 (d) OF2 yu ^÷kurhLkLkku ykìõMkkRz Au. sðkçk : (d) OF yu ^÷kurhLkLkku ykìõMkkRz Au. Ka 1.8 × 10–6 1.3 × 10–7 1.3 × 10–4 2.3 × 10–3 2 PKa2 – 10g 10Ka Hint : ^÷kurhLkLke rðãwíkÉýíkk ykìÂõMksLk fhíkkt ðÄkhu nkuÞ {kxu ynª H2OLkwt Ka ykuAwt Au íkuÚke íkuLkwt PKa ðÄw nkuÞ Au. OF Lku ykìÂõMksLkLkku ^÷kuhkRz fnuðk{kt ykðu Au. PKa ðÄíkku ¢{ : H O > H S > H Se > H Te 2 2 22 2 OF2 = ykìÂõMksLk zkÞ^÷kuhkRz (22) ykÃku÷ Ãkife fÞku yìrMkz MkkiÚke «çk¤ Au ? [NEET–2013] (28) nkRzÙkusLk nu÷kRzLkkt Wíf÷Lk®çkËw{kt Lke[uLkk ¢{{kt swËktÃkýwt òuðk (a) HClO (b) HClO {¤u Au. HF > HI > HBr > HCl. nkRzÙkusLk ^÷kuhkRzLkkt Ÿ[k 3 4 Wíf÷Lk®çkËw {kxu þwt Mk{sqíke ykÃke þfkÞ ? [NEET–2015] (c) H SO (d) H SO 23 24 sðkçk : (b) HClO4 Hint : HClO4 «çk¤ yìrMkz Au. fkhý fu íkuLke Oxidn yðMÚkk MkkiÚke ðÄw yux÷u fu (+7) Au. (a) ^÷kurhLkLke rðãwíkÉýíkk yu íku s Mk{qnLkkt yLÞ ík¥ðku fhíkkt ¾qçk s ðÄw Au. (23) Lke[uLkk{ktÚke fkuLku økh{ fhíkkt ykìÂõMksLk ykÃkíkku LkÚke ? [NEET– 2013] (b) HF yýwyku ðå[u «çk¤ nkRzÙkusLk çktÄLk òuðk {¤u Au. (a) Zn(ClO ) (b) K Cr O (c) HF yýwLke çktÄ Qòo yu yLÞ nkRzÙkusLk nu÷kRz fhíkkt ðÄw nkuÞ Au. 32 2 27 (c) (NH4)2 Cr2O7 (d) KClO3 sðkçk : (c) (NH4)2 Cr2O7 (d) ^÷kurhLk{kt furLÿÞ rþÕzªøk yMkh MkkiÚke ðÄw ½xu Au. su HF yýwLku ÄúwðeÞ çkLkkðu Au. Hint : (NH4)2 Cr2O7 N2 + Cr2O3 + 4H2O (24) Lke[uLkkt Ãkife fÞku yýw ÄúwðeÞ yýw Au ? [NEET–2013] sðkçk : (b) HF yýwyku ðå[u «çk¤ nkRzÙkusLk çktÄLk òuðk {¤u Au. (a) SF4 (b) SiF4 (c) XeF4 (d) BF3 sðkçk : (a) SF4 Hint : HF{kt FLke rðãwíkÉýíkk ðÄw nkuðkÚke íku{kt H-çktÄLk LkÚke. Hint : F SF4Lke h[Lkk 4 çktÄfkhf Þwø{ yLku yuf (29) H PO Lkk «çk¤ rhzõþLkfíkkoLkk Mð¼kðLktw fkhý [NEET–2015] F yçktÄfkhf Þwø{ Ähkðu Au. íkÚkk íku sp3d 32 (a) yuf O–H Mk{qn yLku çku P–H çktÄLku fkhýu :S Mktfhý Ähkðu Au. íkuÚke íkuLkku ykfkh F (b) VkìMVhMkLke ðÄw R÷uõxÙkìLk «kÂÃík yuLÚkkÕÃkeLku fkhýu yrLkÞr{ík Au. yLku Ãkrhýk{u µ 0 F
3.144 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 (c) VkìMVhMkLke «çk¤ ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk sðkçk : (a) a–i, b–iii, c–iv, d–ii (d) çku O–H Mk{qn yLku yuf P–H çktÄLku fkhýu F Xe F sðkçk : (a) yuf O–H Mk{qn yLku çku P–H çktÄLku fkhýu OO O Hint : F Xe F XeO3 Hint : yìrMkz fu su P–H çktÄ Ähkðu íku «çk¤ rhzõþLkfíkkoLkku økwýÄ{o Ëþkoðu Au. ykÚke H PO yu «çk¤ rhzõþLkfíkko FF XeF6 32 Au fu su çku P–H çktÄ Ähkðu Au. 4AgNO3 + 2H2O + H3PO2 4Ag + 4HNO3 + H3PO4 F OF Xe (30) Lke[u ykÃku÷kt ykìõMkkuyìrMkz Ãkife yìrMkz «çk¤íkkLkku Mkk[ku Wíkhíkku FF ¢{ sýkðku. [NEET–2016] FF Xe (a) HClO > HClO > HClO > HOCl FF 432 XeOF4 XeF4 (b) HClO2 > HClO4 > HClO3 > HClO4 (c) HOCl > HClO2 > HClO3 > HClO4 (33) ykÃku÷ yìrMkz Ãkife fÞwt rðÄkLk Mkk[wt Au ? [NEET–2016] (a) VkìMVkurLkf yìrMkz yu zkÞ«kurxf yìrMkz yLku VkìMVkurLkf yìrMkz (d) HClO4 > HOCl > HClO2 > HClO3 yu {kuLkku«kurxf yìrMkz Au. sðkçk : (a) HClO4 > HClO3 > HClO2 > HOCl Hint : su{ Oxidn yktf ðÄu íku{ yìrMkrzfíkk ðÄu. HClO4 > HClO3 > HClO2 > HOCl3 (b) VkìMVkurLkf yìrMkz yu zkÞ«kurxf yìrMkz yLku VkìMVkurLkf yìrMkz {kuLkku«kurxf yìrMkz Au. +7 +5 +3 +1 (c) çktLku xÙkÞ«kurxf yìrMkz Au. (d) çktLku zkÞ«kurxf yìrMkz Au. (31) nu÷kusLk yýw çktÄ rðÞkusLk yuLÚkkÕÃke {kxu fÞku ¢{ Mkk[ku Au ? sðkçk : (b) VkìMVkurLkf yìrMkz yu zkÞ«kurxf yìrMkz yLku VkìMVerLkf [NEET–2016] yìrMkz {kuLkku«kurxf yìrMkz Au. (a) I2 > Br2 > Cl2 > F2 (b) Cl2 > Br2 > F2 > I2 (34) fk÷ì {–I {kt ykÃku÷ yktíkhn÷u kusLk MktÞkusLkkuLku fkì÷{–II MkkÚku òzu ku. (c) Br2 > I2 > F2 > Cl2 (d) F2 > Cl2 > Br2 > I2 fkì÷{–I [NEET–2017] sðkçk : (b) Cl2 > Br2 > F2 > I2 (a) XX' fkì÷{–II Hint : çktÄ÷tçkkE su{ ðÄu íku{ F2 I2 íkhV síkkt çktÄ rðÞkusLk (i) T-ykfkh (b) XP'3 (ii) ÃkuLxkøkkuLk÷ çkkÞkurÃkhkr{z yuLÚkkÕÃke ½xu Au. F-F Lke çktÄ yuLÚkkÕÃke Cl-Cl yLku Br- (c) XX'5 (iii) hu¾eÞ (d) XX'7 (iv) Mk{[kuhMk rÃkhkr{z÷ BrLke çktÄ rðÞkusLk yuLÚkkÕÃke fhíkkt ykuAe Au. fkhý fu (v) [íkw»V÷feÞ F Lkwt fË LkkLkwt íkÚkk Ëhuf F Ãkh{kýw MkkÚku ºký yçktÄfkhf e– Þwø{ ykððkLku fkhýu íku çktÄÞwø{ ðå[u yÃkkf»koý ÚkkÞ Au. (32) fkì÷{–I MkkÚku fkì÷{–II {kt ykÃku÷ ykfkh òuzku. [NEET–2016] (a) a–iii, b–i, c–iv, d–ii (b) a–v, b–iv, c–iii, d–ii fkì÷{–I fkì÷{–II (c) a–iv, b–iii, c–ii, d–i (d) a–iii, b–iv, c–i, d–ii (a) XeF (i) rðf]ík yüV÷feÞ sðkçk : (a) a–iii, b–i, c–iv, d–ii (ii) Mk{ík÷eÞ [kuhMk (35) n÷u kusLk {kxu ykÃku÷ rðÄkLkku{ktÚke fÞwt Mkk[wt LkÚke ? [NEET–2018] 6 (iii) rÃkhkr{z÷ (iv) Mk{[kuhMk rÃkhkr{z÷ (a) çkÄk s ^÷kurhLk ÄLk ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk Ëþkoðu Au. (b) XeO (b) çkÄk s {kuLkkuçkurÍf ykìõMkkuyìrMkz çkLkkðu Au. (c) õ÷kurhLkLke MkkiÚke ðÄkhu R÷uõxÙkìLk «kÂÃík yuLÚkkÕÃke Au. 3 (d) çkÄk s ykìÂõMkzuþLkfíkko «r¢Þf Au. sðkçk : (a) çkÄk s ^÷kurhLk ÄLk ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk Ëþkoðu Au. (c) XeOF 4 (d) XeF 4 (a) a–i, b–iii, c–iv, d–ii (b) a–i, b–ii, c–iv, d–iii (c) a–iv, b–iii, c–i, d–ii (d) a–iv, b–i, c–ii, d–iii
«fhý-7 : p-rð¼køkLkk ík¥ðku : MCQ rð¼køk 3.145 Hint : ^÷kurhLk nt{uþk Éý ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk Ëþkoðu Au. (38) H2E (E = O, S, Se, Te, Po) {kxu W»{eÞ MÚkkÞeíkkLkku Mkk[ku ¢{ fkhý fu íkuLke rðãwíkÉýíkk ðÄw Au. íku õÞkhuÞ ÄLk ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk Ëþkoðíkwt LkÚke. fÞku Au ? [NEET–2019] (36) nuçkh rðrÄ {kxu yu{kurLkÞkLkkt 20 {ku÷Lkwt WíÃkkËLk fhðk {kxu (a) H2O < H2S < H2Se < H2Te < H2Po nkRzÙkusLk yýwLkk {ku÷Lke MktÏÞk sýkðku. [NEET–2019] (b) H2Po < H2Te < H2Se < H2S < H2O (c) H2Se < H2Te < H2Po < H2O < H2S (a) 10 (b) 20 (d) H2S < H2O < H2Se < H2Te < H2Po (c) 30 (d) 40 sðkçk : (b) H2Po < H2Te < H2Se < H2S < H2O sðkçk : (c) 30 Hint : su{ {æÞMÚk Ãkh{kýwLkwt fË ðÄu íku{ E–H çktÄ rðÞkusLk Hint : N2(g) + 3H2(g) 2NH3(g) Qòo ½xu yLku W»{eÞ ÂMÚkhíkk ½xu Au {kxu. Mk{efhý «{kýu 2 {ku÷ NH3 {kxu 3 {ku÷ H2 òuEyu. (39) Lke[uLkk{ktÚke fÞk òuzfkt Mkk[kt Au ? òuzfkt òuzku [NEET–2019] 20 {ku÷ NH3 {kxu (?) fkì÷{–I fkì÷{–II 20 3 = 30 {ku÷ NH3 (a) þwØ LkkRxÙkusLk (i) õ÷kurhLk 2 (b) nuçkh ÃkØrík (ii) MkÕ^Þwrhf yìrMkz (37) ÍuLkkuLk MktÞkusLkkuLku fkì÷{–I Lku íkuLkkt çktÄkhý fkì÷{–II MkkÚku ÞkuøÞ (c) MktÃkfo rðrÄ (iii) yu{kurLkÞk heíku òuzku. [NEET–2019] (d) zufLk ÃkØrík (iv) MkkurzÞ{ yuÍkRz fkì÷{–I fkì÷{–II yÚkðk çkurhÞ{ yuÍkRz (a) XeF (i) rÃkhkr{z÷ (a) a–i, b–ii, c–iii, d–iv (b) a–ii, b–iv, c–i, d–iii (ii) Mk{ík÷eÞ [kuhMk (c) a–iii, b–iv, c–ii, d–i (d) a–iv, b–iii, c–ii, d–i 4 (iii) rðf]ík yüV÷f (iv) Mk{[kuhMk rÃkhkr{z÷ sðkçk : (d) a–iv, b–iii, c–ii, d–i (b) XeF 6 (c) XeOF4 (d) XeO 3 (a) a–i, b–ii, c–iii, d–iv (b) a–ii, b–iii, c–iv, d–i (c) a–ii, b–iii, c–i, d–iv (d) a–iii, b–iv, c–i, d–ii sðkçk : (b) a–ii, b–iii, c–iv, d–i qqq {k.ì Br. Chem. Äk.u 12 ¼køk-1 : B10
A B A Baaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa 8 d yLku f-rð¼køkLkkt ík¥ðkuC D C Daaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaa aaa ÃkkXâÃkwMíkf Ãkh ykÄkrhík Brighton MCQs (7) Lke[uLkk{ktÚke fÞk sqÚk{kt hnu÷kt ík¥ðku Mkt¢ktrík ík¥ðku íkhefu ðíkoíkk LkÚke ? 8.1 : Mkt¢ktrík ík¥ðkuLkwt ykðíkofkuüf{kt MÚkkLk (a) Ag, Au, Pt (b) Zn, Cd, Hg (1) d–rð¼køkLkk ík¥ðkuLku þk {kxu ‘Mkt¢ktrík’ Lkk{ ykÃkðk{kt ykÔÞwt Au ? (c) Fe, Co, Ni (d) Ag, Cu, Au (a) d-rð¼køkLkk ík¥ðku s yLku p-rð¼køkLkk ík¥ðkuLke {æÞ{kt sðkçk : (b) Zn, Cd, Hg ykðu÷ nkuðkÚke (8) Mkt¢ktrík ík¥ðku yLku yktíkhMkt¢ktrík ík¥ðkuLke MkkiÚke Mkk{kLÞ (b) íkuyku{kt d-R÷uõxÙkìLkLkwt d-d Mkt¢{ý Úkíkwt nkuðkÚke ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk yLkw¢{u fE Au ? (c) íkuyku{kt 3d fûkfku Ãknu÷kt 4s fûkf R÷uõxÙkìLk îkhk ¼hkíke (a) +2 yLku +3 (b) +2 yLku +6 nkuðkÚke (c) +1 yLku +3 (d) +2, +4 (d) íkuyku hurzÞku Mkr¢ÞíkkLkku økwýÄ{o Ähkðíkk nkuðkÚke sðkçk : (a) +2 yLku +3 sðkçk : (a) d-rð¼køkLkk ík¥ðku s yLku p-rð¼køkLkk ík¥ðkuLke {æÞ{kt ykðu÷ nkuðkÚke (9) Lke[uLkk{ktÚke fÞk çku ík¥ðkuLke R÷uõxÙkìLkeÞ h[Lkk{kt (n + l) (2) ykÄwrLkf ykðíkofkuüf{kt d-rð¼køkLkk ík¥ðku fw÷ fux÷kt Mk{qn{kt rLkÞ{Lkwt Ãkk÷Lk Úkíkwt LkÚke ? yLku fux÷e nhku¤{kt økkuXððk{kt ykÔÞk Au ? (a) Cr yLku Cu (b) Sc yLku Cu (a) 6 Mk{qnku{kt yLku 4 nhku¤{kt (c) Cu yLku Zn (d) Cr yLku Mn (b) 10 Mk{qnku{kt yLku 4 nhku¤{kt sðkçk : (a) Cr yLku Cu (c) 6 Mk{qnku{kt yLku 8 nhku¤{kt (10) Lke[uLkk{ktÚke ¼qr{ yðMÚkk{kt fÞk ík¥ðLke R÷uõxÙkìLk h[Lkk (d) 10 Mk{qnku{kt yLku 3 nhku¤{kt Mkk[e LkÚke ? sðkçk : (b) 10 Mk{qnku{kt yLku 4 nhku¤{kt (a) 46Pd = 4d105so (b) 41Nb = 4d 45s1 (3) Mkt¢ktrík ÄkíkwykuLkk Ãkh{kýwyku{kt AuÕ÷ku Ëk¾÷ Úkíkku R÷uõxÙkìLk (c) 74W = 5d56s1 (d) 78Pt = 5d 96s1 fE fûkf{kt økkuXðkÞ Au ? sðkçk : (c) 74W = 5d56s1 (nfefík{kt 5d46s2 Au.) (a) (n – 1) d fûkf{kt (b) (n – 1) s fûkf{kt (c) nd fûkf{kt (d) (n – 2) f fûkf{kt (11) ¼qr{ yðMÚkk{kt Lke[uLkk{ktÚke fÞk ík¥ðLke R÷uõxÙkìLk h[Lkk ns1 sðkçk : (a) (n – 1) d fûkf{kt «fkhLke LkÚke ? (4) d-rð¼køkLkk ík¥ðku fÞk Mk{qnku{kt ðøkeof]ík fhu÷ Au ? (a) Au (b) Ag 79 47 (a) Mk{qn ¢{ktf 3 Úke 10 MkwÄeLkk (c) 42Mo (d) 80Hg (b) Mk{qn ¢{ktf 4 Úke 14 MkwÄeLkk sðkçk : (d) Hg 80 (c) Mk{qn ¢{ktf 2 Úke 12 MkwÄeLkk (12) Cn (z = 112) Lke çkkÌk fûkkLke R÷uõxÙkìLk h[Lkk : (d) Mk{qn ¢{ktf 3 Úke 12 MkwÄeLkk (a) 6d107s2 (b) 6d107s1 sðkçk : (d) Mk{qn ¢{ktf 3 Úke 12 MkwÄeLkk (c) 5d87s2 (d) 6d87s2 8.2 : d-rð¼køkLkkt ík¥ðkuLke E÷uõxÙkìLkeÞ h[Lkk sðkçk : (a) 6d107s2 (5) d-rð¼køkLkk ík¥ðkuLke Mkk{kLÞ R÷uõxÙkìLkeÞ h[Lkk fE Au ? (13) Ag Ãkh{kýwLke Ähk yðMÚkk{kt d-fûkfku MktÃkqýo ¼hkÞu÷e (4d10) nkuðk Aíkkt íku Mkt¢ktrík ík¥ð íkhefu ðíkuo Au. íkuLkwt fkhý (a) (n – 1) d1–10 · ns2 (b) (n – 1) d 0–10 · ns1–2 (c) (n – 1) d1–10 · ns1–2 (d) (n – 1) d 0–10 · ns0–2 (a) íku [ktËe suðk [¤fkx Ähkðu Au. (b) íku Ag2+ yðMÚkk{kt d 9 R÷uõxÙkìLk nkðu kÚke yÞwÂø{ík R÷õu xÙkìLk sðkçk : (c) (n – 1) d1–10 · ns1–2 Ähkðu Au. (6) f-rð¼køkLkk ík¥ðkuLke Mkk{kLÞ R÷uõxÙkìLkeÞ h[Lkk fE Au ? (c) íku Pt yLku Au suðe W{Ëk Äkíkw Au. (d) íku CuLke su{ [÷ýe rMk¬kykuLke çkLkkðx{kt ðÃkhkÞ Au. (a) (n – 2) f 1–14 (n – 1) d1–2 ns2 sðkçk : (b) íku Ag2+ yðMÚkk{kt d 9 R÷uõxkÙ ìLk nkuðkÚke yÞwÂø{ík (b) (n – 2) f 1–14 (n – 1) d2 ns1–2 R÷uõxÙkìLk Ähkðu Au. (c) (n – 1) f 1–14 (n – 1) d1 ns2 (d) (n – 1) f 1–14 (n – 2) d2 ns2 sðkçk : (a) (n – 2) f 1–14 (n–1) d1–2 ns2
«fhý-8 : d yLku f - rð¼køkLkkt ík¥ðku : MCQ rð¼køk 3.147 (14) rîíkeÞ Mkt¢ktrík ©uýeLkk ík¥ðku{kt R÷uõxÙkìLkÚke ¼hu÷e (23) økuzkur÷rLkÞ{ Gd (Z = 64)Lke çkkÌk fûkkLke R÷uõxÙkìLk h[Lkk suðe fûkk(QòoMíkh)Lke MktÏÞk fux÷e Au ? R÷uõxÙkìLk h[Lkk fÞk ík¥ðLke Au ? (a) 2 (b) 5 (c) 6 (d) 4 (a) U(Z=92) (b) Pm(Z = 61) sðkçk : (b) 5 (c) Cm(Z=96) (d) Th (Z = 90) Hint : Z=39 Úke 48 {kxu : 1s 2s2p 3s3p3d 4s4p4d 5s yu{ sðkçk : (c) Cm(Z=96) fw÷ Ãkkt[ fûkkyku R÷uõxÙkìLkÚke ¼hu÷e nkuÞ Au. Hint : Gd = 4f75d16s2 yLku Cm = 5f76d17s2 (15) ¼qr{ yðMÚkk{kt 4d-©uýeLkk ík¥ðkuLke çkkÌk fûkkLke Mkk[e R÷uõxÙkìLk (24) fÞk Mkt¢ktrík ík¥ðLkwt øk÷Lk®çkËw yLkw¢{u LÞqLkík{ yLku {n¥k{ Au ? h[Lkk fE Au ? (a) Hg yLku W (b) Hg yLku Fe (a) 36[Kr]4d 1–10 5s0–2 (b) 36[Kr]4d 1–10 5d1–2 (c) Ag yLku Pt (d) Ag y™u Cr (c) 36[Kr]4d 1–10 5p1 6s2 (d) 36[Kr]4d 0–10 5s2 sðkçk : (a) Hg y™u W sðkçk : (a) 36[Kr]4d 1–10 5s0–2 (25) Mkt¢ktrík ík¥ðku [r÷ík ykìÂõMkzuþLk yðMÚkkyku Ëþkoðu Au. íkuLkwt {wÏÞ (16) ykðíkofkuüf{kt Mk{qn-6{kt fÞwt ík¥ð ykðu÷ LkÚke ? fkhý (a) W (b) Mo (c) Cr (d) Zr (a) ns yLku (n – 1)d fûkfku ðå[uLkku Qòo íkVkðík LkrnðíkT Au. sðkçk : (d) Zr (b) ns yrËþ Au yLku (n – 1)d fûkfku rËþkfeÞ Au. Hint : Zr Mk{qn - 4 yLku ykðíko - 5Lkwt ík¥ð Au. (c) ns yLku (n – 1)d fûkfkuLke rM¢Lkªøk yMkh Mk{kLk Au. (17) 3d-©uýeLke fE ÄkíkwLke IP MkkiÚke ðÄw Au ? (d) ns fûkfLke ¼uËLkþÂõík yLku (n – 1)d fûkfkuLke ¼uËLkþÂõík (a) Mn (b) Cr (c) Cu (d) Zn ÷øk¼øk Mk{kLk Au. sðkçk : (d) Zn sðkçk : (a) ns yLku (n – 1)d fûkfku ðå[uLkku Qòo íkVkðík Hint : Zn {kt Zeff. {n¥k{. LkrnðíkT Au. (18) Mkt¢ktrík ík¥ðkuLke ykÞLkeÞ rºkßÞkLkku fÞku ¢{ Mkk[ku LkÚke ? (26) Lke[uLkk{ktÚke fÞk «r¢Þf{kt d-Äkíkw nksh nkuíke LkÚke ? (a) Ti2+ > Ti3+ > Ti4+ (b) Cr2+ > Cr3+ > Cr4+ (c) Cu2+ > Ni2+ > Co2+ (d) Cu > Cu+ > Cu2+ (a) xku÷LMk «r¢Þf (b) ÷wfkMk «r¢Þf sðkçk : (c) Cu2+ > Ni2+ > Co2+ (c) Rxkzo «r¢Þf (d) røkúøLkkzo «r¢Þf (19) Lke[uLkk{ktÚke fÞk ík¥ðLkku Ãkh{kýw¢{ktf yktíkh Mkt¢ktrík ík¥ðLkku Au ? sðkçk : (d) røkúøLkkzo «r¢Þf (a) 74 (b) 104 (c) 94 (d) 57 Hint : xku÷LMk «r¢Þf Ag, ÷wfkMk «r¢Þf Zn sðkçk : (c) 94 Rxkzo «r¢Þf Cr, røkúøLkkzo «r¢Þf Mg (20) Lke[uLkk{ktÚke fE rð»k{efhý «r¢Þk þõÞ Au ? (27) fE d-Äkíkwyku ykðíkofkuüf{kt yuf s Mk{qnLkk ík¥ðku LkÚke ? (i) Au+ Au3+ + Au (a) Zn, Cd, Hg (b) Cu, Ag, Au (ii) Cu+ Cu2+ + Cu (iii) Zn+ Zn2+ + Zn (c) Cr, Mo, W (d) Fe, Co, Ni (a) {kºk (i) (b) {kºk (ii) sðkçk : (d) Fe, Co, Ni (c) {kºk (iii) (d) (i) y™u (ii) (28) 26Fe3+ Lkk 21 {k R÷uõxÙkìLkLkk [khuÞ õðkìLx{ yktf n, l, m yLku s Lkk {qÕÞku yLkw¢{u 3, 2, –2 yLku + 1 Au. íkuLkk 22 {k R÷uõxÙkìLkLkk sðkçk : (d) (i) y™u (ii) (21) fÞwt ík¥ð 3d yLku 4sLke fûkfku{kt hnu÷kt R÷uõxÙkìLkLke MktÏÞk sux÷e [khuÞ õðkìLx{ yktfLkk {qÕÞku fÞk nþu ? {n¥k{ ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk Ëþkoðíkwt LkÚke ? (a) Cr (b) Mn (c) Ti (d) Ni (a) 3, 2, –2 yLku + 1 1 (b) 3, 1, +1, + sðkçk : (d) Ni 2 2 (22) MnO fwËhík{kt fÞk MðYÃku «kÃÞ Au ? 1 1 2 (c) 3, 3, +2, – (d) 3, 1, 1, + (a) {ìøLkuxkRx (b) ÃkkÞhkuÕÞwMkkRx 2 2 (c) {uøLkkRx (d) ÃkkÞhku{ìtøkuLkux sðkçk : (a) 3, 2, –2 y™u + 1 2 sðkçk : (b) ÃkkÞhkuÕÞwMkkRx
3.148 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 (36 ) Lke[uLkk{ktÚke fÞwt MktÞkusLk htøkeLk nkuÞ Au ? (29) [wtçkfeÞ [kf{kºkk µLke økýíkhe yÞwÂø{ík R÷uõxÙkìLk n ÃkhÚke (a) CuCl (b) Ag2SO4 fhðk {kxuLkwt Mkk[wt Mkqºk fÞwt Au ? µ2 µ2 (c) CuF2 (d) MgF2 (a) – 2n = n (b) – 2 = n sðkçk : (c) CuF2, 3d9, yÞwÂø{ík R÷uõxÙkìLk 2 n (37) Lke[uLkk VuhVkh {kxuLkku Mkk[ku rðfÕÃk fÞku LkÚke ? µ µ2 (a) Cuaq Cu2aq : MÚkkÞeíkk{kt ðÄkhku (c) n – 2 = n (d) n2 – 2 = n sðkçk : (b) µ2 –2 = n (b) Fe2+ Fe3+ : [wtçkfeÞ [kf{kºkk{kt ðÄkhku n (c) Cr2+ Cr3+ : [wtçkfeÞ [kf{kºkk{kt ½xkzku Hint : µ = n n 2 {wsçk (d) Mn Mn2+ : d-R÷uõxÙkìLkLke MktÏÞk{kt ½xkzku sðkçk : (d) Mn Mn2+ : d-R÷uõxÙkìLkLke MktÏÞk{kt ½xkzku (30) fÞwt Mkt¢ktrík ík¥ð 4s2 R÷uõxÙkìLk h[Lkk Ähkðíkwt LkÚke ? (38 ) ÄhkðMÚkk{kt Lke[uLkk{ktÚke fE R÷uõxÙkìLk h[Lkk þõÞ nkuíke LkÚke ? (a) Mn (b) Ni (c) Cr (d) V (a) [Ar] 3d44s2 (b) [Ar] 3d54s1 sðkçk : (c) Cr (c) [Ar] 3d54s2 (d) [Ar] 3d64s2 Hint : Cr = 3d54s1 sðkçk : (a) [Ar] 3d44s2. íku nfefík{kt 3d54s1 Au. (31) Mkt¢ktrík ÄkíkwLkk Ãkh{kýw{kt {n¥k{ yÞwÂø{ík R÷uõxÙkìLkLke MktÏÞk (39) Mkt¢ktrík ÄkíkLw kk ík¥ðk{u kt Lke[Lu kk{ktÚke fE fûkf Ãknu÷kt AÕu ÷ku R÷uõxkÙ Lì k fux÷e Au ? (n – 1) d fûkf{kt Ëk¾÷ ÚkkÞ Au ? (a) 4 (b) 5 (c) 6 (d) 7 (a) (n + 1)s (b) (n – 1) p sðkçk : (c) 6 (c) ns (d) np Hint : Cr = 3d54s1, fw÷ 6 yÞwÂø{ík R÷uõxÙkìLk sðkçk : (c) ns (32) fÞwt Mkt¢ktrík ík¥ð +2 ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk Ëþkoðíkwt LkÚke ? (40) çkkÌk fûkk{kt ns0 R÷uõxÙkìLk fÞk ík¥ð MkkÚku Mktf¤kÞu÷e Au ? (a) Cu (b) Zn (a) Pd (b) He (c) Cu (d) Cr (c) Sc (d) V sðkçk : (a) Pd (4d105s0 Au.) sðkçk : (c) Sc (41) Cu+ ykÞLk fkuLke MkkÚku Mk{R÷uõxÙkìLkeÞ Au ? Hint : Sc {kºk +3 ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk s Ëþkoðu Au. (a) Cu2+ (b) Zn2+ (c) Ni2+ (d) Ar (33) Fe3+ Lke Ÿ[e MÚkkÞeíkkLkwt fkhý : sðkçk : (b) Zn2+, (çktLku{kt [Ar]3d10) (a) yÄoÃkqýo ¼hkÞu÷e d-fûkfku (42) fÞk ykÞLkLke rºkßÞk MkkiÚke {n¥k{ Au ? (b) Fe ÃkhLkku Ÿ[ku +3 yuf{ ðes¼kh (a) Cu2+ (b) Cr2+ (c) {n¥k{ [wtçkfeÞ [kf{kºkk (c) Ni2+ (d) Co2+ (d) Éý ykÞLk MkkÚku ykÞrLkf çktÄ çkLkkððkLkwt «çk¤ ð÷ý sðkçk : (b) Cr2+, (Zeff. ykuAku nkuðkÚke) sðkçk : (a) yÄoÃkqýo ¼hkÞu÷e d-fûkfku (43) Ähk yðMÚkk{kt fkuE yuf ík¥ð XLke R÷uõxÙkìLk h[Lkk 2, 8, 18, 1 (34) Mn Lke MkkiÚke yøkíÞLke ykìÂõMkzuþLk yðMÚkkyku fE Au ? Au. yk ík¥ð {kxu ¾kuxwt rðÄkLk fÞwt Au ? (a) +2, +3, +4 (b) +1, +3, +5 (a) íku +1 yLku +2 ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk Ëþkoðu Au. (b) íkuLke MkkiÚke çknkhLke fûkfLkk R÷uõxÙkìLkLkk [khuÞ õðkìLx{ yktf (c) +2, +4, +7 (d) +1, +5, +7 sðkçk : (c) +2, +4, +7 n = 4, l = 0, m = 0 yLku s = + 1 nkuÞ Au. (35) fÞwt MktÞkusLk {n¥k{ yLkw[wtçkfeÞ ÷ûký Ëþkoðu Au ? 2 (a) VOCl3 (b) K2Cr2O7 (c) íku 3d-©uýeLkwt ytrík{ Mkt¢ktrík ík¥ð Au. (c) K2MnO4 (d) K3CrF6 (d) íkuLkk M+ yðMÚkkðk¤k M2O yLku M2S MktÞkusLkku htøkrðneLk nkuÞ Au. sðkçk : (d) K3CrF6 sðkçk : (d) íkuLkk M+ yðMÚkkðk¤k M2O yLku M2S MktÞkusLkku Hint : VOCl3 {kt V5+ = 3d 0, K2Cr2O7 {kt Cr6+ = 3d 0 htøkrðneLk nkuÞ Au. (nfefík{kt htøkLke Au.) K2MnO4 {kt Mn6+ = 3d1, K3CrF6 {kt Cr3+ = 3d3
«fhý-8 : d yLku f - rð¼køkLkkt ík¥ðku : MCQ rð¼køk 3.149 (44) Cr, Fe, Cu yLku Zn ík¥ðkuLkk fËLkku Mkk[ku ¢{ fÞku Au ? (c) íku ykÞrLkf ykìõMkkRz nkuðkÚke [MnO2]+ [MnO5]– çktÄkhý Ähkðu Au. (a) Cr > Fe > Cu > Zn (b) Cr > Fe > Cu >> Zn (d) yuf MnLkku ykìÂõMkzuþLk yktf +2 Au yLku çkeò MnLkku (c) Cr > Fe Cu < Zn (d) Cr < Fe < Cu Zn ykìÂõMkzuþLk yktf +7 Au. sðkçk : (c) Cr > Fe Cu < Zn sðkçk : (a) íku yuf Mn–O–Mn Mkuíkwt çktÄLk Ähkðu Au. (45) T, V, Cr yLku Mn ík¥ðkLu ke rîíkeÞ ykÞLkefhý yuLÚkkÕÃkeLkku (53) Lke[uLkk{ktÚke fÞku ykìõMkkRz r{r©ík ykìõMkkRz LkÚke ? 22 23 24 25 Mkk[ku ¢{ : (a) Cr > Mn > V > Ti (b) V > Ti > Cr > Mn (a) Co O (b) Fe O 34 34 (c) Cr > Ti > Mn > V (d) V > Cr > Ti > Mn (c) Mn3O4 (d) Mn2O7 sðkçk : (a) Cr > Mn > V > Ti sðkçk : (d) Mn2O7 (46) Lke[uLkk{ktÚke Äkíkw ykÞLkkuLke fE òuz Mk{R÷uõxÙkìLkeÞ LkÚke ? (54) Lke[Lu kk{kÚt ke fÞk ykìõMkkRz MktÞkusLkku{kt ÄkíkwLkku ykìõMkkRzþu Lk yktf (a) Fe3+, Mn2+ (b) Cu+, Zn2+ ykðíkofkuüf{kt íkuLkk Mk{qn ¢{ktf sux÷ku Au ? (c) Ti4+, Mn7+ (d) Mn2+, Fe2+ (a) V2O5, CrO3 yLku Mn2O7 (b) Ni2O3, CuO, ZnO sðkçk : (d) Mn2+, Fe2+ (3d5 yLku 3d6 nkuðkÚke) (c) TiO2, CrO2, MnO2 (d) Fe2O3, Cr2O3, Ni2O3 (47) ykìõMkkRzkuLke çkurÍf «çk¤íkkLkku fÞku ¢{ Mkk[ku Au ? sðkçk : (a) V2O5, CrO3 yLku Mn2O7 (a) MgO > TiO > VO > CrO (55) «Úk{ d- ©uýeLke fE Äkíkw yìrMkz «íÞu (1M H+) MkkÃkuûkeÞ ðÄw (b) TiO > CrO > VO > MgO «ríkr¢Þkí{f LkÚke ? (c) CrO > VO > TiO > MgO (a) Zn (b) Cu (c) Fe (d) Cr (d) TiO > VO > MgO > CrO sðkçk : (b) Cu (2H+ Lkwt H2 {kt rhzõþLk fhe þfíkwt LkÚke.) (56) fE çku Mkt¢ktrík Äkíkwyku ykuhzkLkk íkkÃk{kLku {tË ykÂì õMkzuþLkfíkko yìrMkz sðkçk : (a) MgO > TiO > VO > CrO MktÞkusLkku «íÞu rLkr»¢Þ nkuÞ Au ? (48) K MnF MktÞkusLkLke µ = 4.90 BM Au. ykÚke x Lkwt {qÕÞ yLku x6 (a) Cu yLku Ni (b) Ti yLku V Mn Lke ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk fux÷e nþu ? (a) x = 4, Mn = +2 (b) x = 3, Mn = +3 (c) Fe yLku Mn (d) Ni yLku Mn (c) x = 2, Mn = +4 (d) x = 4, Mn = +4 sðkçk : (b) Ti yLku V sðkçk : (b) x = 3, Mn = +3 (4.90 BM {kxu 3d4 sYhe) (57) E M3+/M2+ Lkk {qÕÞkuLkk ykÄkhu s÷eÞ ÿkðý{kt ykìÂõMkzuþLk- rhzõþLkfíkko {kxu fÞku rðfÕÃk Mkk[ku LkÚke ? (49) ºký yÞwÂø{ík R÷uõxÙkìLk Ähkðíkk ykÞLkkuLke fE òuz Mkk[e Au ? (a) Cr3+, V2+ (b) Ti3+, Ni2+ (a) Mn3+ yLku CO3+ ykÞLkku «çk¤ ykìÂõMkzuþLkfíkko Au. (c) Fe3+, Mn3+ (d) Cr2+, Fe2+ (b) Ti2+ yLku Cr2+ ykÞLkku «çk¤ rhzõþLkfíkko Au. sðkçk : (a) Cr3+, V2+ (çktLku{kt 3d3) (c) Ti2+ yLku V2+ ykÞLkku «çk¤ rhzõþLkfíkko Au. (50) Cuaq yLku Cuaq ykÞLkku ytøku Mkk[wt rðÄkLk (d) Zn2+ yLku Ti4+ ykÞLkku «çk¤ rhzõþLkfíkko Au. (a) çktLku yLkw[wtçkfeÞ (b) çktLku «rík[wtçkfeÞ sðkçk : (d) Zn2+ yLku Ti4+ ykÞLkku «çk¤ rhzõþLkfíkko Au. (c) çktLkuLke MÚkkÞeíkk Mk{kLk (d) çktLku{kt 4s0 R÷uõxÙkìLk h[Lkk Hint : Zn2+ yLku Ti4+ ykÞLkku 3d - es ykÃke þfíkk LkÚke. sðkçk : (d) çktLku{kt 4s0 R÷uõxÙkìLk h[Lkk (58) ÃkËkÚkoLkk [wtçkfeÞ økwýÄ{kuo «íÞu fÞwt rðÄkLk MkwMktøkík LkÚke ? (51) Lke[uLkk{ktÚke fÞku ykÞLk òýeíkku LkÚke ? (a) «rík[wtçkfeÞ ÃkËkÚkkuo ÷køkw Ãkkzu÷k ûkuºk îkhk yÃkkf»kkoÞ Au. (a) [MnO4]3– (b) [VO4]3– (b) ÷knu [wtçkfeÞ ÃkËkÚkkuo ÷køkw Ãkkzu÷k ûkuºk{kt «çk¤ heíku ykf»kkoÞ A.u (c) [CrO4]2– (d) [FeO4]2– (c) ÷kun[wtçkfíð nfefík{kt yLkw[wtçkfíðLkwt [h{ MðYÃk Au. sðkçk : (d) [FeO4]2– (d) 3d- rð¼køkLkk çkÄk s Äkíkw ykÞLkku yLkw[wtçkfeÞ nkuÞ Au. Hint : [FeO4]2– yMÚkkÞe Au su Fe2O3 + O2 {kt rð½xLk sðkçk : (d) 3d - rð¼køkLkk çkÄk s Äkíkw ykÞLkku yLkw[wtçkfeÞ Ãkk{u Au. nkuÞ Au. (52) Mn2O7 Lkk çktÄkhý ytøku Mkk[wt rðÄkLk Hint : Sc3+, Ti4+, V5+, Cr6+, Mn7+ 3do Lkk fkhý yLku Zn2+, (a) íku yuf Mn–O–Mn Mkuíkwt çktÄLk Ähkðu Au. Cu+ 3d10Lkk fkhýu n = 0 nkuÞ Au yLku íkuyku çkÄk s «rík[wçt kfeÞ nkuÞ Au. (b) Ëhuf Mn yüV÷feÞ heíku ½uhkÞu÷ Au.
3.150 {kìzLko Brighton Chemistry : Äku.12 – ¼køk-1 (59) fÞk ík¥ðLkk M3+ ykÞLk{kt 3d– fûkfku yÄÃo kqýo ¼hkÞu÷e nkuÞ Au ? (66) fÞku ÃkËkÚko ç÷e®[øk yusLx íkhefu xuûkxkR÷ Wãkuøkku{kt WÃkÞkuøke Au ? (a) Cr (b) Fe (c) Mn (d) Co sðkçk : (b) Fe (a) CuSO4 · 5H2O (b) K2Cr2O7 Hint : Fe3+= 3d5 (c) KMnO4 (d) AgNO3 (60) Crx+ ykÞLk {kxu µ = 3.87 BM Au. íkuLkk MkÕVuxLkwt yýwMkqºk fÞwt sðkçk : (c) KMnO4 nþu ? (67) Cr2+, Mn+1 yLku Fe2+ Lke [wçt kfeÞ [kf{kºkk yLkw¢{u x, y, z nkuÞ (a) CrSO4 (b) Cr2(SO4)3 (c) Cr2SO4 (d) Cr(SO4)2 íkku íku{Lkku ÞkuøÞ ¢{ sýkðku. sðkçk : (b) Cr (SO ) (a) x < y < z (b) x = y < z 2 43 (c) z < x = y (d) x = y = z Hint : µ = 3.87 BM {kxu n = 3 nkuÞ íku{s 3d3 yLku íkuÚke Cr3+ 3d 4s sðkçk : (c) z < x = y ykÞLk çkLku. MkÕVux ûkkhLkwt Mkqºk (Cr3+)2(SO42–)3 þõÞ çkLku. Hint : Cr = x = [Ar] (61) Lke[uLkk{ktÚke fÞk ík¥ðLku Mkt¢ktrík ík¥ð økýðk{kt ykðíkwt LkÚke ? (a) 78Pt (b) 30Zn (c) 47Ag (d) 29Cu 3d 4s sðkçk : (b) 30Zn Mn+1 = y = [Ar] (62) fE ÄkíkwLkku yìÂõxLkkRz ©uýe{kt Mk{kðuþ Úkíkku LkÚke ? 3d 4s (a) Þhw urLkÞ{ (b) hurzÞ{ (c) Ã÷wxkurLkÞ{ (d) ÚkkurhÞ{ Fe2+ = z = [Ar] sðkçk : (b) hurzÞ{ (68) òu fkuE Ãkh{kýwLkku Ãkh{kÛðeÞ ¢{ktf 25 nkuÞ íkku íkLu kk s÷eÞ ÿkðý{kt rîMktÞkusf ykÞLkLke [twçkfeÞ [kf{kºkk ......... Au. ({k[,o 2020) (63) Cu+ htøkrðneLk nkuÞ Au fkhý fu .......... (a) d - fûkfku MktÃkqýo ¾k÷e hnu Au. (a) 5.92 BM (b) 2.84 BM (b) d - fûkfku MktÃkqýo ¼hkÞu÷e hnu Au. (c) 4.90 BM (d) 3.87 BM (c) yÿkÔÞ ûkkh WíÃkLLk fhu Au. sðkçk : (a) 5.92 BM (d) ÂMÚkríks Qòo ¾qçk s ðÄkhu nkuÞ Au. (69) Ìkw{ yLku hkuÚkheLkk rLkÞ{ku fkuLke çkLkkðx MkkÚku Mktf¤kÞu÷kt Au ? sðkçk : (b) d - fûkfku MktÃkqýo ¼hkÞu÷e hnu Au. (a) WÃkÞkuøke økwýÄ{oðk¤e r{©Äkíkw çkLkkððk Hint : Cu+1 = [Ar]3d10 4so (b) MÚkkÞe MktÞkusLkku çkLkkððk (c) yktíkhk÷eÞ MktÞkusLkku çkLkkððk yk{, d - fûkfku MktÃkqýo ¼hkÞu÷e nkuðkÚke d - d Mkt¢{ý (d) yýw¼kh Lk¬e fhðk þõÞ çkLkíkwt LkÚke. {kxu yk ykÞLk htøkrðneLk nkuÞ Au. sðkçk : (a) WÃkÞkuøke økwýÄ{oðk¤e r{©Äkíkw çkLkkððk (64) Mkt¢ktrík ík¥ðku{kt {kuxk¼køku òuðk {¤íkwt [wtçkfeÞ [kf{kºkkLkwt {qÕÞ (70) Lke[uLkk Ãkife 3.87 BM [wtçkfeÞ [kf{kºkk Ähkðíkku ykÞLk fÞk ¼ú{ýLkk fkhýu Au ? fÞku nþu ? (a) ÷kh{kuh ¼ú{ý (b) Ähk ¼ú{ý (a) Ni2+ (b) Co2+ (c) Fe2+ (d) Mn2+ (c) fûkeÞ ¼ú{ý (d) ºký{ktÚke yuf Ãký Lkrn sðkçk : (b) Co2+ sðkçk : (b) Ähk ¼ú{ý 3d Hint : Mkt¢ktrík ík¥ðkuLkk Ãkh{kýwyku{kt R÷uõxÙkìLkLke çku «fkhLke Hint : Co2+ = [Ar] n=3 økríkLku fkhýu íku [wtçkfeÞ økwý Ëþkoðu Au : (i) fûkeÞ ¼ú{ý (ii) Ähk¼ú{ý. Ãkhtíkw, fûkeÞ ¼ú{ý îkhk WíÃkLLk Úkíkwt µ = 3.87 BM [wtçkf¥ð ÃkÞkoðhýLke yMkhLku fkhýu Lkü ÚkE òÞ Au. yk{, [wtçkfeÞ [kf{kºkkLkw {qÕÞ ÷øk¼øk Ähk¼ú{ý (71) V Lkku 1.73 BM [wtçkfeÞ [kf{kºkk Ähkðíkku ykÞLk Lke[uLkk Ãkife (rMÃkLkøkrík) Lku fkhýu nkuÞ Au. fÞku Au ? (a) V2+ (b) V3+ (c) V5+ (d) V4+ sðkçk : (d) V4+ Hint : 1.73 BM {kxu 3d1 sYhe Au. (65) fÞku ykÞLk òtçk÷e htøk Ähkðu Au ? 3d 4s (a) Co3+ (b) V3+ (c) Cr2+ (d) Cr3+ 23V = [Ar] sðkçk : (d) Cr3+ íku{ktÚke 4 R÷uõxÙkLì k Ëqh Úkðk sYhe Au. íkuÚke V4+ ykÞLk nkuÞ.
«fhý-8 : d yLku f - rð¼køkLkkt ík¥ðku : MCQ rð¼køk 3.151 (72) Lke[uLkk Ãkife 3.87 BM [wtçkfeÞ [kf{kºkk Ähkðíkku ykÞLk fÞku nþu ? Mn2+ (a) Ti3+ (b) Cr3+ (c) Fe3+ (d) Mn3+ µ sðkçk : (b) Cr3+ sðkçk : (a) BM (73) Lke[uLkk{ktÚke fÞk sqÚk{kt çktLku ykÞLkkuLke [wtçkfeÞ [kf{kºkk Zn2+ Mk{kLk Au ? Sc2+ Z (a) V2+ yLku Co2+ (b) Ti2+ yLku Cr2+ Hint : M2+ {kxu µ Lkwt {qÕÞ ©uýeLke þYykík{kt ðÄu Au, {æÞ{kt {n¥k{ çkLku Au yLku ytík{kt þqLÞ çkLku Au. (c) Fe2+ yLku Fe3+ (d) Fe3+ yLku Co3+ sðkçk : (a) V2+ yLku Co2+ (3d3 yLku 3d7 nkuðkÚke) (78) fux÷ef ð¾ík s÷eÞ ÿkðý{kt yÚkðk ½Lk yðMÚkk{kt Mkt¢ktrík Äkíkw ykÞLkkuLke økýíkhe fhu÷e yLku yð÷kru fík [twçkfeÞ [kf{kºkkLkk {Õq Þku (74) fÞwt ykÞLk {n¥k{ [wtçkfeÞ [kf{kºkk Ähkðu Au ? (a) Cr6+ (b) Mn7+ (c) Fe3+ (d) V3+ swËk nkuÞ Au íkuLkwt fkhý : sðkçk : (c) Fe3+ (3d5 nkuðkÚke) (a) Mkt¢ktrík Äkíkw ykÞLkLke ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk ðÄíke òÞ Au fu ½xe òÞ Au. (75) ÃkËkÚkoLke yLkw[wtçkfeÞ [kf{kºkk fkuLke MkkÚku Mktf¤kÞu÷ nkuÞ Au ? (a) R÷uõxÙkìLkLkk {kºk fûkeÞ fkuýeÞ Mktðuøk MkkÚku (b) R÷uõxÙkìLkLkk fkuýeÞ ðuøk{kLkLke MkkÚku MkkÚku fûkeÞ fkuýeÞ Mktðuøk Ãký Úkíkwt nkuÞ Au. (b) R÷uõxÙkìLkLkk {kºk ¼ú{ý fkuýeÞ ðuøk{kLk MkkÚku (c) R÷uõxÙkìLkLkk ¼ú{ý fkuýeÞ ðøu k{kLk WÃkhktík fûkeÞ fkýu eÞ Mkðt øu k (c) yÞwÂø{ík R÷uõxÙkìLk ¼ú{ý fkuýeÞ ðuøk{kLk ÿkðfLke yMkhÚke ÍzÃkÚke çkË÷kE òÞ Au. MkkÚku (d) R÷uõxÙkìLkLkk ¼ú{ý fkuýeÞ ðuøk{kLk WÃkhktík hu¾eÞ ðuøk{kLk (d) yÞwÂø{ík R÷uõxÙkìLkLkwt ¼ú{ý fkuýeÞ ðuøk{kLk Mkr{ík ÚkE òÞ Au. MkkÚku sðkçk : (c) R÷uõxÙkìLkLkk ¼ú{ý fkuýeÞ ðuøk{kLk WÃkhktík fûkeÞ fkuýeÞ Mktðuøk MkkÚku sðkçk : (b) R÷uõxÙkìLkLkk fkuýeÞ ðuøk{kLkLke MkkÚku MkkÚku fûkeÞ fkýu eÞ Mktðuøk Ãký Úkíkwt nkuÞ Au. (76) 3d–©uýeLke {kuxk¼køkLke Äkíkwyku fu ykÞLkku {kxu økýíkhe fhu÷kt MkiØktríkf {qÕÞ yLku «kÞkurøkf {qÕÞku ðå[u íkVkðík LkrnðíkT nkuÞ Au. (79) Lke[uLkk{ktÚke fÞku ykÞLk ðkˤe htøk Ähkðíkku LkÚke ? íkuLkwt fkhý (a) Cu2+(aq) (b) Cr2+(aq) (c) Ni2+(aq) (d) V4+(aq) (a) ík{u Lkk {kxu fûkeÞ fkuýeÞ MktðuøkLkku Vk¤ku yMkhfkhf heíku þr{ík sðkçk : (c) Ni2+(aq) (fkuüf 8.8Lkk ykÄkhu) ÚkÞu÷ nkuÞ Au. (80) Lke[uLkk{ktÚke fÞku ykÞLk htøkrðneLk nkuÞ Au ? (b) fûkeÞ fkýu eÞ MktðuøkLke yMkh ¼ú{ý fkýu eÞ ðuøk{kLkLke yMkhÚke (a) [Zn (H2O)6]2+ (b) [Fe(H2O)6]2+ rðhwØ nkuÞ Au. (c) [Cu(H2O)6]2+ (d) [Ni(H2O)6]2+ (c) fûkeÞ fkuýeÞ Mktðuøk fux÷ktf yÞwÂø{ík R÷uõxÙkìLkLku ÞwÂø{ík fhu Au. sðkçk : (a) [Zn (H O) ]2+ 26 (d) fûkeÞ fkuýeÞ Mktðuøk fux÷ktf yÞwÂø{ík R÷uõxÙkìLkLke ÂMÃkLk Hint : Zn2+ = 3d10 çkÄk s R÷uõxÙkìLk ÞwÂø{ík, ykÚke htøkrðneLk rËþk çkË÷e Lkkt¾u Au. sðkçk : (a) íku{Lkk {kxu fûkeÞ fkuýeÞ MktðuøkLkku Vk¤ku yMkhfkhf (81) Mkt¢ktrík Äkíkw ykÞLkku {kuxe MktÏÞk{kt Mktfeýo MktÞkusLkku çkLkkðu Au. íkuLkwt fkhý heíku þr{ík ÚkÞu÷ nkuÞ Au. (77) 3d-©uýeLkk M2+ ykÞLkku {kxu Ãkh{kýw¢{ktf Z µBM Lkku fÞku (a) Äkíkw ykÞLkkuLkwt MkkÃkuûkeÞ LkkLkwt fË yk÷u¾ Mkk[ku Au ? (b) íkuykuLkk Ÿ[k ykÞLkeÞ ðes¼kh Mn2+ Zn2+ (c) çktÄ çkLkkððk {kxu ¾k÷e d-fûkfkuLke «kÃÞíkk (d) ykÃku÷ çkÄk s µ µ Mn2+ sðkçk : (d) ykÃku÷ çkÄk s (a) BM (b) BM (82) Mkt¢ktrík Äkíkwyku yLku íku{Lkk MktÞkusLkku Mkkhk WÆeÃkf íkhefu ðÃkhkÞ Sc2+ Zn2+ Sc2+ Au. íkuLkwt fkhý Z Z Sc2+ (a) çknw ykìÂõMkzuþLk yðMÚkk ËþkoððkLkwt ð÷ý Zn2+ (b) rðrðÄ Mktfeýkuo çkLkkððkLke ðÄw ûk{íkk µ Cr2+ Zn2+ (c) BM µ (c) «çk¤ rðãwík ½Lk{Þíkk Mn2+ (d) BM Mn2+ Sc2+ (d) (a) yLku (b) çktLku Z Z sðkçk : (d) (a) yLku (b) çktLku
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257
- 258
- 259
- 260
- 261
- 262
- 263
- 264
- 265
- 266
- 267
- 268
- 269
- 270
- 271
- 272
- 273
- 274
- 275
- 276
- 277
- 278
- 279
- 280
- 281
- 282
- 283
- 284
- 285
- 286
- 287
- 288
- 289
- 290
- 291
- 292
- 293
- 294
- 295
- 296
- 297
- 298
- 299
- 300
- 301
- 302
- 303
- 304
- 305
- 306
- 307
- 308
- 309
- 310
- 311
- 312
- 313
- 314
- 315
- 316
- 317
- 318
- 319
- 320
- 321
- 322
- 323
- 324
- 325
- 326
- 327
- 328
- 329
- 330
- 331
- 332
- 333
- 334
- 335
- 336
- 337
- 338
- 339
- 340
- 341
- 342
- 343
- 344
- 345
- 346
- 347
- 348
- 349
- 350
- 351
- 352
- 353
- 354
- 355
- 356
- 357
- 358
- 359
- 360
- 361
- 362
- 363
- 364
- 365
- 366
- 367
- 368
- 369
- 370
- 371
- 372
- 373
- 374
- 375
- 376
- 377
- 378
- 379
- 380
- 381
- 382
- 383
- 384
- 385
- 386
- 387
- 388
- 389
- 390
- 391
- 392
- 393
- 394
- 395
- 396
- 397
- 398
- 399
- 400
- 401
- 402
- 403
- 404
- 405
- 406
- 407
- 408
- 409
- 410
- 411
- 412
- 413
- 414
- 415
- 416
- 417
- 418
- 419
- 420
- 421
- 422
- 423
- 424
- 425
- 426
- 427
- 428
- 429
- 430
- 431
- 432
- 433
- 434
- 435
- 436
- 437
- 438
- 439
- 440
- 441
- 442
- 443
- 444
- 445
- 446
- 447
- 448
- 449
- 450
- 451
- 452
- 453
- 454
- 455
- 456
- 457
- 458
- 459
- 460
- 461
- 462
- 463
- 464
- 465
- 466
- 467
- 468
- 469
- 470
- 471
- 472
- 473
- 474
- 475
- 476
- 477
- 478
- 479
- 480
- 481
- 482
- 483
- 484
- 485
- 486
- 487
- 488
- 489
- 490
- 491
- 492
- 493
- 494
- 495
- 496
- 497
- 498
- 499
- 500
- 501
- 502
- 503
- 504
- 505
- 506
- 507
- 508
- 509
- 510
- 511
- 512
- 513
- 514
- 515
- 516
- 517
- 518
- 519
- 520
- 521
- 522
- 523
- 524
- 525
- 526
- 527
- 528
- 529
- 530
- 531
- 532
- 533
- 534
- 535
- 536
- 537
- 538
- 539
- 540
- 541
- 542
- 543
- 544
- 545
- 546
- 547
- 548
- 549
- 550
- 551
- 552
- 553
- 554
- 555
- 556
- 557
- 558
- 559
- 560
- 561
- 562
- 563
- 564
- 565
- 566
- 567
- 568
- 569
- 570
- 571
- 572
- 573
- 574
- 575
- 576
- 577
- 578
- 579
- 580
- 581
- 1 - 50
- 51 - 100
- 101 - 150
- 151 - 200
- 201 - 250
- 251 - 300
- 301 - 350
- 351 - 400
- 401 - 450
- 451 - 500
- 501 - 550
- 551 - 581
Pages:
