45เทพนิยายกรีกโรมันเล่ม1

เร่ืองราวเทพเจา้ ของชาวกรกี โบราณ (ภาคสี)่ พลโู ต้ และ เซเรส Pluto, Ceres อีเรซคิ ทอน Eresichton ดงั ไดก้ ล่าวมาแล้วในหลายๆ เรือ่ งว่า เทพเจา้ ท้งั หลายต่างรกั ธรรมชาติ และตอ้ งการใหม้ นุษยม์ คี วามเปน็ อยู่ที่สอดคล้องต้องเหมาะ อย่างไม่ขดั ขนื ฝนื ขอ้ ง ใหด้ �ำ เนินไปโดยคล้องจองผสมกลมกลนื กบั ธรรมชาติ อีกทั้งไดก้ ำ�หนดให้มเี ทพและนางไม้นางน�ำ้ ก�ำ กับจบั ประจ�ำ อย่อู ย่างพรอ้ มเพรียง เพื่อจะได้ดูแลให้งอกงามย่งั ยนื ประการ หน่งึ และปกปอ้ งครองค้มุ รกั ษาให้มคี วามปลอดภัยดว้ ย แตก่ ็อีกนั่น แหละ มนุษย์มักชอบท�ำ อะไรทเี่ กนิ เลยขัดกบั กฎเกณฑท์ วี่ างไว้ หนุน ด้วยความละโมภมกั งา่ ยเหน็ แกต่ นเอง อยา่ งไม่คำ�นึงถงึ ความเสยี หาย ท่จี ะเกิดขน้ึ จากการกระทำ�ทไ่ี รค้ วามคดิ ของตน คนโบราณจึงเขียน เรอ่ื งราวไวใ้ หเ้ ห็นเป็นตัวอย่าง เพือ่ จะได้พินจิ พิจารณาเสยี ก่อนทีจ่ ะ ตัดสนิ ใจทำ�อะไรลงไป หากมจี ติ ใจทไ่ี ม่หยาบกระดา้ งนักกจ็ ักได้คิด ช่อื อีเรซิคทอน น้ีมีปรากฎอยใู่ นหลายเร่อื ง เป็นเชอื้ สายเทพเจ้าก็มี แต่ในเรอื่ งท่ีจะกล่าว นเ้ี ปน็ มนุษยเ์ ดนิ ดินกนิ ขา้ วของเทพเจา้ เซเรส เทพธดิ าแห่งการกสิกรรมผรู้ กั งานของเธอย่ิง ขมัก เขม้นตรากตร�ำ ท�ำ หนา้ ทอี่ ยา่ งไม่นกึ ถึงความเหนือ่ ยยาก งานส่วนมากกอ็ ยบู่ นพ้ืนโลกเรานแ่ี หละ สงั่ สอนผูค้ นให้มีวิชารู้วา่ อะไรที่จะนำ�มาซึ่งความรุ่งเรอื งแก่พชื ผลใหง้ อกงามและมคี ุณภาพดี ยาม เหน่อื ยหนักก็มกั หยดุ พักผอ่ นหยอ่ นกายภายใต้ร่มไม้ใหญ่ ที่แผก่ ่งิ ใบให้ความรม่ รืน่ จึงเกิดความ ซาบซ้ึงใจในคุณประโยชน์ของรม่ ไม้ใหญ่เหลา่ นย้ี ่งิ นัก และท่โี ปรดปรานมากที่สดุ คือต้นโอ๊ค จึงได้ วางกฎเกณฑไ์ วเ้ พ่ือพทิ กั ษร์ ักษา ห้ามมใิ หผ้ ู้ใดทำ�ลายโคน่ ลม้ เปน็ อันขาด หากขดั ขนื จะมโี ทษอย่าง รนุ แรง และอยา่ งทท่ี ราบแลว้ คอื ตน้ ไมท้ กุ ต้นมักมีนางไม้สิงสอู่ ยู่ประจำ� โดยเฉพาะตน้ โอ๊คซ่งึ ถอื ว่า มีความสำ�คญั ย่ิงยวด มนี างไม้จ�ำ พวก ฮามาดรียาด Hamadryades ประจ�ำ อยเู่ สมอ ถือว่าพวก เธอมีความส�ำ คัญเหนือนางไมแ้ ละนางน้ำ�อ่นื ๆ ในด้านท่ีให้ความรกั ภักดีต่อต้นทีใ่ หแ้ หลง่ พำ�นักพักพงิ อยา่ งท่จี ะไม่มวี นั พรากจาก จนกระทั่งวันสุดทา้ ยกจ็ ะจากไปพรอ้ มกัน เธอเลอื กทีจ่ ะมีชวี ติ ชนิดจบ 70

เรือ่ งราวเทพเจ้าของชาวกรีกโบราณ (ภาคสี)่ พลูโต้ และ เซเรส Pluto, Ceres ส้ินสลายไปได้ แทนทจ่ี ะคงทนตลอดไปเป็นอมตะเยยี่ งเทพ แตห่ ากอยากจะอยู่ต่อไปกไ็ ปหาต้นโอค๊ เอาใหมเ่ ปน็ ท่อี ยู่ อีเรซคิ ทอน มอี าชีพตดั ไม้ขายเพอื่ การกอ่ สร้าง และก็ตดั อยา่ งไม่ปรานปี ราศยั เห็นแต่ได้ ฝา่ ยเดียว มิได้ค�ำ นงึ ว่าจะเป็นไมเ้ ลก็ ไมใ้ หญ่ ไมใ้ ดมีคุณคา่ ตอ่ ผูใ้ ดอ่นื อยา่ งไรบา้ งหรือเปลา่ เอาแต่ ความสะดวกและผลก�ำ ไรแหง่ ตนเป็นเกณฑ์ กฎเกณฑท์ ่ีเทพธิดาเซเรสตั้งเอาไว้จงึ ไปขัดกบั ผล ประโยชนท์ ่ีเหน็ แก่ตัวของตนอย่างหนกั เพราะยิ่งไมใ้ หญก่ ย็ ิง่ ตอ้ งไดร้ าคาดีและมปี ริมาณมาก ประกอบกบั ทีม่ ีความเห็นแกต่ ัวอยา่ งรนุ แรง จงึ ไม่ยอมแจ้งประจักษ์กบั หลกั การใดๆ ตนเองกม็ ิได้ มีความยอมรับนับถอื ซ่ือตรงตอ่ เทพเจา้ ไหนๆ อย่แู ลว้ จะมอี ยู่กค็ งเปน็ พลตู ุส เทพเจา้ แห่งความ ฟงุ้ เฟ้อเหอ่ ละโมภ ซ่งึ ถูกทำ�โทษใหต้ าบอดทนมอดไหมอ้ ยู่ในขมุ นรกแลว้ (เทพผนู้ ี้ก็คือลูกของเทพ ธดิ าเซเรส นน่ั เอง เกิดกับศษิ ยค์ นโปรดของเธอ นาม จาซีโอน ดังไดช้ แี้ จงมาแลว้ ) อีเรซิคธอน มักพดู ว่า การนบั ถือเทพเจา้ คือการเชื่อในโชคลางของขลงั อยา่ งเพอ้ เจ้อไรเ้ หตุผล มีทไี่ หนกัน เทพเจา้ นางไมน้ างน�ำ้ เอามาพรำ่�บน่ ก่นบอกหลอกกนั แท้ๆ ตน้ ไม้นัน้ เขาก็มเี อาไวใ้ ห้ ตัดไปใช้ท�ำ ประโยชน์ จะมาโทษว่าท�ำ ลายธรรมชาตไิ ด้อย่างไร ใครอย่าไดม้ าหา้ มปรามนะ ก็คน ประเภทนี้แหละท่ที ำ�ลายต้นน�ำ้ ล�ำ ธาร เมอ่ื ต้นไมน้ อ้ ยลง ฟา้ ฝนกไ็ ม่ค่อยจะตกต้องตามฤดูกาล คร้นั ตกลงมาก็หาสงิ่ ใดรองรบั ชะลอการไหลบา่ ไม่ได้ กลายเปน็ นำ้�ปา่ หลากไหลล้นท่วมบา้ นชอ่ งไรน่ าให้ เกิดความเสยี หายมิได้หยุด คนชนดิ นมี้ อี ยใู่ นทกุ ยุคทุกสมยั เปน็ อันตรายต่อโลก ยงิ่ บดั นีย้ ่ิงมมี ากขึน้ ครั้งหนงึ่ อเี รซิคทอนอยากจะลองดีเทพเจา้ คดิ จะโคน่ ต้นโอ๊คใหญท่ ม่ี ีมากอ่ นตนเกิดเป็น ร้อยปี ผคู้ นใหค้ วามนบั ถือ แมไ้ ม่ถึงกบั ไปห่มผา้ สร้างแท่นบูชากราบไหว้ แตก่ ร็ ะลึกถึงและมี กตญั ญูที่ตา่ งไดพ้ งึ่ ร่มใบไม่ต้องตากแดดตรำ�ฝน ตนได้ทพ่ี ักพงิ ใชก้ ันเปน็ ประจำ� เพอ่ื นฝูงและคนรจู้ กั จึงทักท้วงหา้ มปรามอเี รซคิ ธอนเอาไว้ ทัดทานมใิ หก้ ระท�ำ การอนั ละเมดิ ตอ่ กฎ แม้จะหา่ งไกลจาก เง้อื มมือของผรู้ กั ษากฎหมาย ไม่มเี จา้ หนา้ ที่มารเู้ หน็ แตก่ ็เปน็ การละเมิดฝา่ ฝืนไมย่ ำ�เยงเกรงกลัว เทพเจ้า แตม่ ีหรือทค่ี นอย่างเขาจะยอมฟัง คำ�เตอื นนนั้ เสมอื นค�ำ ยัว่ ยุใหเ้ กดิ ความเดือดดาล ควา้ ขวานเล่มใหญ่ไดก้ ต็ รงไปยงั ต้นไมท้ ่ีต้องหา้ ม จามเปร้ียงเข้าท่ีโคนตน้ อย่างสุดแรง เกิดเหตุการณ์ ประหลาดให้เหน็ ทนั ตา แทนทจ่ี ะมยี างโอ๊คซึมออกมาจากรอยขวาน กลับกลายเป็นเลอื ดแดงฉาน หลั่งนองไปทัว่ ผคู้ นทเ่ี ห็นต่างเกดิ ความหวาดกลัวตวั สน่ั ชว่ ยกนั ห้ามปรามให้เลิกความตั้งใจเสยี นเ่ี ทพเจา้ ทา่ นเตอื นแต่โดยดีแล้วนะ มหี รือท่ีคนโอหงั อยา่ งเขาจะฟังคำ� กลับเหมือนซ้�ำ กระหน�่ำ ยัว่ ยุใหอ้ ยากแสดงความบา้ ระหำ�่ ย่งิ ข้ึน จามขวานในมือเขา้ ทโี่ คนตน้ อย่างบ้าคล่งั จะหยดุ ยัง้ เพียงช่ัวครั้งคราวยามเหนื่อยออ่ น ผ่อนแรง 71

เรื่องราวเทพเจา้ ของชาวกรีกโบราณ (ภาคส่ี) พลโู ต้ และ เซเรส Pluto, Ceres ในทส่ี ุด โอ๊คใหญ่ทเี่ คยให้รม่ แกช่ าวบ้านมาเป็นเวลานานหลายชั่วอายกุ ็ไมส่ ามารถทรงกายให้ยืนยง คงอยูต่ ่อไปได้ เอนไหวล้มฟาดยงั พนื้ เสยี งครืนสน่ันล่นั ก้องไปท่ัวปา่ ผูท้ ่ีเจ็บช้ำ�หนักหนาคือนางไม้ ฮามาดรียาด ท่จี �ำ ตอ้ งสน้ิ ชีวาตมอดมว้ ยไปดว้ ยพร้อมกบั ตน้ ท่พี ำ�นกั พักพาซึ่งรักประดจุ ชีพ ผูค้ นที่ ห้อมล้อมกนั อยตู่ ่างบงั เกดิ ความเกรงกลวั ทีพ่ อมีความกลา้ หน่อยกก็ ล่าวค�ำ ต�ำ หนติ ฉิ ิน เลยยง่ิ ยว่ั โทษะผมู้ จี ิตโหดหนักย่งิ ขน้ึ แทนที่จะได้คดิ จติ ตระหนกั ในบาป กลบั พาลโกรธกระโดดเข้าสับคอผู้ ห้ามปรามขาดกระเดน็ เซเรสเห็นว่า ชายผนู้ มี้ จี ิตบาปหยาบช้าเกนิ กว่าท่ีจะใหค้ วามปรานีอนั ใด ควรต้องโทษอย่าง รา้ ยแรงใหเ้ ห็นแจง้ แกก่ ารกระท�ำ ของตน ใหต้ ้องผจญกับเวรกรรมท่ที �ำ ไวน้ ี้อย่างทันตาเหน็ กอ่ นท่ี จะไปรบั โทษ ณ หว้ งนรก อกี ทอดหนง่ึ มันบงั อาจหนกั หนาข้าเหลืออด ละเมดิ กฎบทไดไ้ มน่ ับถือ อยากสร้างความย่งิ ใหญใ่ ห้ใครลือ จึงกล้าหอื ห�ำ้ ห่ันบั่นไมล้ ง หากปล่อยไวไ้ ม่ปรามจะซ้�ำ เหมิ กลบั พูนเพิ่มเสริมจิตใหค้ ิดหลง ถือวา่ แกร่งหนักหนากล้าทะนง ซ�้ำ ประสงคบ์ ่งร้ายผ้ใู หค้ ณุ กำ�เรบิ นักชกั ขวานขนึ้ ฟนั ฟาด ปลดชีวาตคนได้ใจสถุล เกินทีจ่ ะใหอ้ ภยั ไว้การณุ ย์ ควรสน้ิ บญุ วาสนาชะตามนั แต่ควรตอ้ งใชเ้ วรเชน่ สร้างไว้ ให้ยากไร้เหลือทนจนไหวหวน่ั ผจญกรรมซ�้ำ ซากหลายหลากกัน เนนิ่ นานวันมิเว้นพน้ จนชีพวายฯ นบั แต่นั้นมา ไมม่ ผี ้ใู ดใยดกี ับเขาอกี ตอ่ ไป แม้จะรอดปลอดโทษท่ีเป็นฆาตกร ปลดชีพผมู้ ี ความหวังดี ด้วยตนเคยมีอิทธิพลกน่ ขุนสรา้ งคณุ ประโยชนแ์ กเ่ จ้าหนา้ ท่เี อาไว้ ตา่ งท�ำ ไม่เอาใจใส่ อกี ทงั้ ไม่มใี ครหอื หาว่าต�ำ หนติ เิ ตยี น ด้วยเกรงว่าภัยจะมาถึงตนหนีไม่พน้ เข้าสกั วัน แต่ความยตุ ธิ รรม นั้นย่อมมีอยู่ แมค้ วามผดิ จะพ้นหูพ้นตาเจา้ หนา้ ท่ี แตก่ ารกระท�ำ ของตนนั่นแหละท่ลี งโทษกรรมอนั ปา่ เถือ่ นทกี่ ่อไว้ ไมม่ ีใครใคร่ท�ำ กจิ การอนั ใดกับตนอกี ต่อไป ลกู คา้ ที่เคยอดุ หนนุ กนั มาเปน็ ประจ�ำ ตา่ งเมนิ หนา้ คนบาปหนาเชน่ นน้ั ไมม่ วี ันท่จี ะซอ่ื ตรงกบั ใคร ขนื ข้องแวะดว้ ยต่อไปจะตอ้ งเดือดรอ้ น จงึ ตัดขาดไมค่ บค้าสมาคมดว้ ย ไม่มใี ครซ้ือไมจ้ ากเขา ตา่ งตตี นออกห่าง พยายามเลี่ยงทกุ ทางท่ี จะขอ้ งแวะกบั คนช่วั เชน่ เขา จ�ำ ต้องมชี วี ติ อย่อู ย่างโดดเดย่ี วเดียวดาย วันๆ มีแตร่ ายจา่ ยไมม่ ีรายรับ หนักเขา้ เงนิ ทองทสี่ ะสมเอาไว้ก็ร่อยหรอลงจนหมด ขนสมบัติออกขายเพื่อจะได้เงินมาเลยี้ งปาก เลี้ยงท้องกห็ าผ้ใู ดซอ้ื ไมไ่ ด้ มอี ยกู่ แ็ ตผ่ ูท้ ่ีมาจากตา่ งเมอื งไกล หรอื ขนเอาไปขาย ณ ทีไ่ มม่ ใี ครรู้จักตน 72

เรื่องราวเทพเจ้าของชาวกรกี โบราณ (ภาคส่ี) พลโู ต้ และ เซเรส Pluto, Ceres จนกระท่ังเหลือแตบ่ ้านเปลา่ ๆ เพือ่ นคู่ยากกเ็ พยี งลูกสาวคนเดยี ว แตบ่ ดั น้ี ความผูกพนั ระหว่างพอ่ ท่มี ตี ่อลกู หาไดห้ ลง เหลอื อยแู่ ล้ว ครน้ั มพี ่อคา้ ตา่ งเมอื งผา่ นมาจงึ เจรจาขายไปเป็นทาส เพือ่ จะไดเ้ อาเงนิ มาเป็นคา่ อาหารเล้ยี งปากเล้ยี งทอ้ งตนไปวนั ๆ หน่ึง เพ่ือตัดปัญหาเฉพาะหน้า มติ ้องนกึ ถึงอะไรอื่นเพ่อื จะไม่ ฝนื ต่อความเหน็ แกต่ ัวอันเปน็ สันดาน คดิ แดนทีพ่ อ่ คา้ ผซู้ ้ือลกู สาวตนเป็นทาสจึงพาเดินทางกลับบ้าน ซึง่ ตอ้ งมกี ารขา้ มนำ้�ขา้ ม ทะเล เขาจงึ สงั่ ใหเ้ ธอรออยทู่ ่รี ิมน้�ำ ระหว่างท่ีเขาไปเจรจาหาพาหนะในการเดินทางข้ามฟาก ความท่ไี ม่เคยต้องระหกระเหนิ เดนิ ทางล�ำ บาก คดิ ไมอ่ อกว่าว่าชีวิตจะเปน็ อย่างใรในอนาคต อย่กู ับพ่อมแี ตค่ วามสะดวกง่ายดายมาตลอด เศรา้ ใจท่ีตอ้ งจ�ำ ออกจากบา้ นไปผจญภยั ในดนิ แดนที่ ไม่เคยรจู้ กั มองเห็นแตป่ ัญหาท่ีไม่เคยผจญ เกรงต่ออนั ตรายท่จี ะตอ้ งไปเผชิญ จะขอให้ใครชว่ ยดี ละ่ มองออกไปเบ้อื งหนา้ เหน็ แตแ่ ผน่ ฟา้ จบแผ่นน้ำ�จึงนกึ ขน้ึ มาได้ เน็ปจนู หรอื โปไซด้อน เทพเจ้า แห่งท้องทะเลไงล่ะ ใครๆ ว่าทา่ นใจดี ขออะไรมักไดส้ มประสงค์ นกึ ได้เช่นนั้นกจ็ ึงรีบขอความช่วย เหลือทันที สมดงั ปรารถนา เทพเน็ปจูนเหน็ ว่าหญงิ ผู้นมี้ เิ คยสร้างกรรมท�ำ เวรอะไรไว้ มีแต่ความซือ่ ปฎิบัตติ ามใจพ่อของตนเยย่ี งลูกผู้มีกตัญญุตา จึงสมควรได้รับความชว่ ยเหลอื เหน็ ว่าพ่อคา้ กำ�ลงั จะกลับมาแลว้ จึงบันดาลให้เธอกลายเปน็ ชายหนมุ่ นั่งตกปลาอยู่ ณ ทีน่ น้ั พอ่ ค้ากลบั มาไม่เห็น หญิงทาสของตนจงึ ถามเขาว่า เหน็ หญิงสาวท่รี อเขาอยูท่ น่ี ัน้ บา้ งหรอื เปลา่ หญงิ สาวผ้ซู ่งึ บดั นอ้ี ยู่ใน รา่ งของชาย ไมอ่ ยากจะโกหก ตอบเลี่ยงไปวา่ หากเขาส่ังให้รออยู่ที่นี่ เธอกค็ วรจะอยทู่ น่ี ่ี ไม่รู้ที่ จะถามอะไรตอ่ ไป เลยจำ�ใจเดินทางตอ่ โดยไมม่ ที าสหญงิ ครั้นเขาหายลับตาไปแล้ว ความทไ่ี ม่เคยต้องเดนิ ทางผจญภยั แตผ่ ูเ้ ดยี ว ไมร่ ู้จะไปไหนหรอื จะทำ�อะไรอนื่ ดี ความทเี่ คยอยู่กับพอ่ แตผ่ ู้เดียว นึกอะไรไมอ่ อกดไี ปกวา่ นนั้ ดน้ ดัน้ หาทางกลบั บา้ นดกี ว่า พยายามเดนิ ย้อนทางกลบั ได้เป็นผลสำ�เร็จในที่สุด คร้ันถึงบ้านเรยี บรอ้ ยแล้ว ร่าง ของเธอจึงกลบั เปน็ หญงิ เช่นเดมิ นีค่ ือความรอบคอบของเน็ปจนู เพอ่ื เธอจะไดม้ ีความปลอดภยั ขณะเดนิ ทาง ฝ่ายผู้เป็นพอ่ เมอ่ื เหน็ ลกู สาวกลบั มากด็ ีใจ แทนทจ่ี ะถามวา่ เปน็ อยา่ งไรมาอย่างไร บัดน้ี พอได้ค่าตวั ของเธอใช้จ่ายไปช่ัวระยะหนึง่ เมอื่ มีแตร่ ายจา่ ยฝา่ ยเดียว มไิ ดเ้ ฉลียวใจวา่ เงนิ หมด แลว้ จะเอาอะไรกิน ทางออกยงั มอี ยู่ เม่อื ลกู สาวกลับมาได้กข็ ายตอ่ ไปไดอ้ ีก คร้ันเงนิ หมด กจ็ งึ ขายเธอให้แก่พ่อค้ารายตอ่ ไป แต่คราวนี้ เทพเจา้ เห็นวา่ เธอมไิ ด้มสี ่วนรับผิดชอบอันใดในการกระทำ�ชวั่ ชา้ ของผ้พู ่อ ไม่ สมควรจะใหไ้ ด้รบั ความล�ำ บากล�ำ บนในชวี ติ อกี ตอ่ ไป จงึ เกดิ ให้พ่อค้ารายใหม่มใี จเสนห่ าในตวั เธอ เสนอให้ความรักและขอแตง่ งานดว้ ย แลว้ ใช้ชีวิตรว่ มกนั อย่างมีความสุขตลอดไป 73

เร่ืองราวเทพเจา้ ของชาวกรีกโบราณ (ภาคส่ี) พลโู ต้ และ เซเรส Pluto, Ceres ฝ่ายพอ่ ผ้ชู ัว่ ชา้ ก็จำ�ตอ้ งมีชะตากรรมลำ�บากลำ�บนผจญชีวิตยากแคน้ ตอ่ ไปจนแก่เฒา่ นกึ ไม่ ออกวา่ ท�ำ ไมตนจึงไม่สามารถหนพี น้ จากชีวติ แสนลำ�เค็ญนี้ไปได้ ยังเหลือขวานท่ตี นใชเ้ ปน็ เครอื่ งมือ ประหารผลาญชพี ผู้คนและโคน่ ต้นโอค๊ เอาไปขายแกใ่ ครกไ็ มม่ ีผใู้ ดยอมซอ้ื นำ�ออกมาลบั เสียจน คมกริบ แลว้ กลนั้ ใจเฉือนเข้าทีค่ อหอยตนเอง เปน็ อันหมดสน้ิ เวรกรรมจากโลกนี้ ถงึ เวลาท่ีจะตอ้ ง ไปผจญต่อในโลกนรกไดเ้ สียที โทษจะมีประการใดก็ไปผจญกัน Hamadryades มีนางไมจ้ ำ�พวก ฮามาดรียาด 74

เร่ืองราวเทพเจ้าของชาวกรกี โบราณ (ภาคส่)ี พลโู ต้ และ เซเรส Pluto, Ceres เรือ่ งของสเตลโิ อ้ Stelio อกี เรอื่ งหนงึ่ ท่เี กย่ี วกับอานภุ าพของ เซเรส อันเปน็ ตัวอยา่ งของผล ท่ีเกดิ จากความไม่รู้จกั ท่ีตำ่�ทีส่ ูง หมน่ื ทะล่ึง ไมม่ ีความเคารพตอ่ เทพเจา้ ผมู้ ีบุญคณุ ปรกติ เซเรสทำ�งานหนกั วนุ่ อยทู่ ั้งวันจนแทบหาเวลาว่างไม่ได้ แมก้ ระทั่งจะหยุดกนิ อาหาร อยา่ งเปน็ เรอ่ื งเปน็ ราวก็ท้งั ยาก จึงมักเกดิ ความหิวโหย ใครหาอะไรมาให้กินก็รีบเปิบๆ เขา้ ไป เพยี งเพื่อประทังความหิว แลว้ กลบั ไปทำ�งานใหมใ่ ห้สำ�เรจ็ ลุล่วงไปเปน็ วันๆ ตามท่ีก�ำ หนดไว้ บาง ครั้ง กวา่ จะกลบั ถึงทพี่ กั ณ ยอดเขาโอลมิ ปสุ ก็ตกค่ำ�มืด เราได้เห็นตวั อยา่ งในกรณียร์ บี ๆ กินอาหารของเซเรส มากอ่ นแลว้ ในเรื่องของตานตาลุส ท่ีฆา่ ลกู ของตนเพอ่ื น�ำ ไปปรุงเปน็ อาหารใหเ้ ทพเจา้ กนิ อนั เปน็ การแกแ้ ค้นและหยามเกยี รติ เซเรสมิทัน ใช้ญาณวศิ ษในการสังเกตุว่าเปน็ อะไรเพราะกำ�ลังหวิ โหย จนอาหารตกถงึ ทอ้ งจึงร้วู า่ เปน็ เน้อื ของ มนุษย์ คราวน้ีก็เช่นเดียวกัน ของท่ีคนน�ำ เอามาให้กนิ ก็เปน็ ผลติ ผลของเธอนนั่ เอง คลา้ ยๆ ขา้ ว โอ๊ตกวนกับนมจนมีลักษณะเหนยี วๆ เขละๆ แต่มคี ณุ คา่ ด้านอาหารสงู และอย่ทู ้องไปไดน้ าน มีช่อื เรียกว่า กรเู อล Gruel เซเรสไม่ทันได้สงั เกตวุ ่ามีเด็กหน้าทะเล้นชื่อ สเตลิโอ้ จอ้ งมองดอู ากปั กิริยาในการกินทร่ี บี เรง่ ของเธออยอู่ ย่างสนใจ รบี เปิบๆ ขา้ วโอ๊ตกวนเข้าปากอย่างรวดเร็วจนเกิดอาการส�ำ ลกั ก็คงจะเปน็ ภาพทนี่ า่ ขนั พอสมควร เจา้ เดก็ ผู้ไม่เคยไดร้ บั การอบรมสง่ั สอนให้รู้จกั สำ�รวม จึงลกุ ข้นึ เตน้ แร้งเตน้ กาดอี กดีใจท่เี ห็นเทพธดิ าสำ�ลักอาหาร แถมยังทำ�ทา่ ทางหม่นื ทะลงึ่ ลอ้ เลียนอยา่ งไม่มคี วามย�ำ เกรง เทพธิดาแหง่ การเกษตรหาไดข้ วยเขินในกริ ิยาของตนเลย แตโ่ กรธท่ีถูกเดก็ เม่ือวานซนื มา ทำ�หนา้ ลงิ หลอกเจ้า จงึ เหวี่ยงอาหารที่เหลืออย่ใู นชามใส่หนา้ สเตลโิ อเ้ ข้าอยา่ งจงั ขา้ วโอ๊ตที่ยงั เปน็ เกลด็ ๆ อยู่ เปรอะหน้าเจา้ เดก็ ทะลงึ่ เขรอะไปหมด มองดูเหมือนสัตวป์ ระหลาด เซเรสจงึ สาปให้ เป็นสตั วช์ นดิ หนึ่งไปเสีย ทัง้ หนา้ ตาเนอื้ ตัวเปน็ เกลด็ ๆ และมหี างยาว ผงกหัวล้อเลยี นผู้คนมาจน ทกุ วนั น้ี เพราะยงั ไมย่ อมทิ้งนสิ ัยเดิม 75

เรอ่ื งราวเทพเจา้ ของชาวกรกี โบราณ (ภาคสี่) พลโู ต้ และ เซเรส Pluto, Ceres นิทานเร่ืองนี้ นอกจากจะสอนให้คนรจู้ กั ท่ตี ำ่�ทส่ี งู และมีการสำ�รวมแลว้ ยังเป็นต�ำ นานการ เกิดของสตั ว์จำ�พวกกงิ้ ก่าอกี ดว้ ย เซเรส และ โปรเซปีนา่ เปน็ เทพทมี่ ีผนู้ บั ถอื มากที่สดุ ไม่แพ้เทพสำ�คญั อนื่ ๆ โดยเฉพาะ ใน สมัยของโรมนั มอี �ำ นาจ ได้แยกเอาเรอื่ งของโปรเซปีน่าออกไปนับถอื กันเปน็ อกี ลทั ธหิ นงึ่ แล้วเติม เนอ้ื เร่อื งเขา้ ไปอีกเพ่อื ให้มีความน่าสนใจย่งิ ขนึ้ แถมให้เธอเปน็ เมยี ของจูปีเตอรแ์ ละมลี กู เต้าด้วย กันเสยี ดว้ ย ทงั้ น้ีคงเพราะมเี รื่องราวชนดิ เดียวกันทีเ่ ปน็ ความจรงิ ในชีวติ ของมนษุ ย์ แต่ในท่ีน้ีจะ ด�ำ เนินเร่อื งไปตามแนวความเชอ่ื ของชาวกรีก วหิ ารที่สรา้ งข้นึ เพอ่ื บชู ากราบไหว้เซเรส น้นั มไี มน่ อ้ ย แทบทุกเมอื งใหญๆ่ ในแผ่นดินกรีก โดยเฉพาะในแควน้ อาร์คาเดยี Arcadia ท่ีเกาะครีท Crete เกาะซาโมธราซ Samothrace แควน้ แอ๊ตตคิ า และสถานที่ เซเรสโปรดทส่ี ดุ คือ เมืองเอลซู ีส แต่เทวรปู ของเซเรสแทบจะไมม่ หี ลงเหลอื ให้เห็นเลย เพราะได้ทูกท�ำ ลายท้งิ ไปเสียแทบ หมดสน้ิ แลว้ แสดงว่าเธอเปน็ ท่นี บั ถือกนั อยา่ งแพรห่ ลายมากๆ ในสมยั ของโรมนั ตอนหลังๆ เหน็ มี ตวั อย่างชิ้นหน่ึงท่ี บรติ ชิ มิวเซียม British Museum ซง่ึ ได้มาจากเมือง คนดี สุ Knydus เป็นรูป ของหญิงวยั กลางคนนั่งอยูบ่ นแท่นหิน แตง่ กายดว้ ยผา้ โปร่งบาง จีบโจงแบบเครื่องนงุ่ ห่มของชาว กรีกโบราณท่ัวไป มสี ่ิงประดบั ผมเพ่ือจะยดึ ผ้าคลุมซง่ึ ท้งิ ชายยาวลงไปเบือ้ งหลัง แตท่ เ่ี ปน็ ภาพวาดบนภาชนะนั้นยังพอมใี หเ้ หน็ อยู่ไม่นอ้ ย เพราะผ้ทู �ำ ลายไดอ้ าศยั เปน็ ส่งิ ใช้ สรอย มีประโยชนเ์ ป็นของใช้ประจ�ำ วนั คงมิทนั ได้สงั เกตุว่าภาพวาดเหล่านน้ั เป็นหลกั ฐานของสิง่ ทต่ี นทำ�ลายไดเ้ หมอื นกนั ทเ่ี ห็นกันมากหนอ่ ยมักเปน็ ภาพของเธอนงั่ อย่บู นรถเทยี มงูมีปีกสองตวั และมี โปรเซปนี า่ น่ังอยู่ขา้ งๆ บางทีก็มี ทริปโตเลมสุ อยไู่ มห่ า่ ง และในภาพทีเ่ ปน็ งานฉลองกจ็ ะมี เทพบัคคุสร่วมอยู่ด้วย ฐานะทเ่ี ปน็ เทพเจา้ แห่งงานพธิ ีและงานร่ืนเริงต่างๆ งานฉลองที่จัดขึน้ ส�ำ หรบั แม่ลูกค่นู ี้ มปี ลี ะสองคร้ัง ตอนต้นฤดใู บไม้ผลิครงั้ หนงึ่ เพื่อเป็นการ แสดงความชื่นชมยนิ ดีทโี่ ปรเซปนี า่ ขึ้นมาจากเมืองบาดาล แต่ที่จัดขึน้ ในเดอื นตลุ าคมน้ันเอกิ เกรกิ มาก มีติดต่อกันถงึ 9 วัน เป็นการลาทโี่ ปรเซปีน่าจะจากไป เรม่ิ ด้วยพธิ ีเศรา้ ๆ ผรู้ ่วมงานมกั แต่งด�ำ มงี านแสดงดว้ ย เปน็ เร่ืองราวของสองแม่ลกู นน่ั เอง เลา่ กนั ว่า หากเปน็ ท่ีเมอื งเอลูซสี ละก็ ตวั เทพธดิ าเองจะมารว่ มในงานพิธี การแสดงมีในเวลากลาง คนื เพ่อื จะไดต้ กแตง่ ฉากนรกให้มคี วามนา่ ขนพองสยองเกล้าข้นึ อกี ไมเ่ ห็นอะไรชัดเจน เพราะคงจะ เดาไม่ถูกวา่ ลกั ษณะของเมอื งเฮเดส เปน็ เช่นไร จงึ อาศยั ความมดื เขา้ ก�ำ บังพรางตา สมัยน้กี ไ็ มผ่ ิด กนั นัก ถือว่าเป็นศลิ ปอยา่ งหนึ่ง 76

เรอ่ื งราวเทพเจา้ ของชาวกรกี โบราณ (ภาคสี่) พลโู ต้ และ เซเรส Pluto, Ceres ในอติ าลสี มยั โรมัน มกั ทำ�พิธฉี ลอง เซเรส และ โปรเซปีนา่ ควบคกู่ ันไปกบั การฉลองเทพเจา้ บัคคุส เพราะคงมพี ิธีปฏบิ ัตทิ คี่ ล้ายคลงึ กัน และชาวโรมนั บางเหล่าไดแ้ ยกเอาการนบั ถอื บัคคุส ไป เป็นอกี นิกายหนึง่ ดว้ ย เช่นเดยี วกบั โปรเซปนี ่า Stelio สเตลโิ อ้ ลอ้ เลียน เซเรส 77

เร่อื งราวเทพเจ้าของชาวกรีกโบราณ (ภาคส)ี่ พลูโต้ และ เซเรส Pluto, Ceres Bบaคั cคcสุ huหsร,อื Dดioีโnอyนsซี uสุ s บัคคสุ หรอื ที่ชาวกรีกเรียกวา่ ดโี อนีซุส ผู้น้ี ความจริงนา่ จะเปน็ เทพทชี่ าวกรีกไดเ้ คา้ โครงเร่ืองมาจากทางตะวนั ออก หรือมฉิ ะนนั้ กส็ รา้ งตัวละคอนขน้ึ มาเพราะต้องการจะผสมผสานอารยธรรม และ วฒั นธรรมทรี่ ุง่ เรอื งของตะวันออกเขา้ ไวก้ ับของตน ดังที่เราทาราบ กันดวี า่ ทั้งชาวกรีกและชาวโรมัน เมือ่ ขยายดินแดนออกไปแล้ว หา ได้ทำ�ลายศิลปและวัฒนธรรมของดนิ แดนใหม่ แต่กลับผนวกเอาไว้ และยึดถอื ปฏิบัตจิ นกระทงั่ ผสมกลมกลืนไปกับของตนเอง และกเ็ ปน็ ของแนน่ อนว่า เม่อื มกี ารยอมรบั นับถอื เข้าไว้เสมอื นเทพเจา้ กย็ อ่ ม จะต้องจัดการใหม้ ีการเกี่ยวดอง เปน็ ญาตโิ ยมกับเทพเจ้าของเขาเสยี ดว้ ย เขา้ ใจวา่ ชาวกรกี อาจจะได้บัคคสุ มาจากดนิ แดนไกล ถงึ อนิ เดยี ทงั้ น้ี สังเกตได้จากบุคลิค ของตัวบัคคสุ เอง และการปฏบิ ตั เิ ก่ยี วกับพธิ ีกรรมตา่ งๆ เขาคงเชอื่ ว่า ดินแดนทางตะวันออกมีการ ปฏิบัตทิ เี่ ต็มไปด้วยพธิ รี ีตองทร่ี ุ่งเรอื งและสวยงาม มีความคดิ ความอา่ นทีก่ ้าวหน้าสามารถผลติ ส่งิ มีประโยชน์ทีห่ รูหราออกมาใช้ เช่น ผ้าไหม เปน็ ต้น อกี ท้ังยงั ได้มกี ารตดิ ตอ่ คา้ ขายกนั มาแต่โบราณ แลว้ จึงควรได้ใหม้ ีการเก่ยี วดองเปน็ ญาตกิ นั เสยี ด้วย ในรายของบคั คสุ น้ี งา่ ยหนอ่ ย คอื ให้เข้าไปอยกู่ บั ทางดินแดนของกรุงธบี ส์ ดังทีท่ ราบแลว้ วา่ พระเจ้าคัดมุสมธี ิดาไม่น้อยกว่าส่ีหรอื ห้า คนแรกนัน้ ไมแ่ น่วา่ จะเป็นชายหรอื หญิง ดว้ ยมีช่ือของ ทง้ั สองเพศ จงึ หาเร่อื งราวทเี่ กย่ี วกบั เขาไมไ่ ด้เลย คนต่อมาท่ีว่างามหนักหนาชื่อ เซเมเล่ Semele รองลงไปชื่อ โอโตโนเอ้ Autonoe แตง่ งานไปกับลกู ชายของอะพอลโลคนหน่ึง นาม อารีสเตอุส Aristaeus มลี ูกดว้ ยกนั หลายคน คนหนง่ึ คือ อักเตออน ผเู้ กิดไปแอบดเู ทพธดิ าไดอาน่า แก้ผ็าอาบ น�้ำ เลยถูกก�ำ จดั ไปเสีย ดังทไ่ี ดเ้ ลา่ เรอ่ื งของเขามาแลว้ ลูกสาวของคัดมสุ อกี คนหนึ่งทช่ี อ่ื อโี น่ Ino 78

เรอื่ งราวเทพเจา้ ของชาวกรกี โบราณ (ภาคส่)ี พลูโต้ และ เซเรส Pluto, Ceres แตง่ งานกับพระเจ้าอาธามาส Athamas (ชอ่ื นม้ี ีไมต่ �ำ่ กวา่ สามคน) ผทู้ ่ีกลา่ วถึงน้ี เปน็ เจ้าเมือง ออร์โคเมนสุ Orchomenus เมียของเขาอกี คนหนง่ึ เป็นเทพธิดาแหง่ เมฆหมอก ท่เี ปน็ แมข่ อง ฟรซี สุ และ เฮล็ เล่ (ผูซ้ ง่ึ จะมีบทบาทในเรอ่ื งการผจญภัยของเจสัน) ลกู สาวคนสุดท้ายชอ่ื อากาเว่ Agave แตง่ งานกับผูท้ ี่จะเรยี กวา่ ลกู พ่ีลูกนอ้ งกนั กไ็ ม่เชิงคือ เอคีโอน Echion เพราะเป็นลกู ของผ้ทู ่ชี ่วย พระเจ้าคดั มสุ สร้างเมอื งและมกี ารตกลงครองกรงุ ธบี ส์ รว่ มกนั (ดงั ท่ไี ด้กล่าวถึงมาแลว้ ในเรือ่ งของ คดั มสุ วา่ เหล่ามนุษย์ทเี่ กิดจากเขี้ยวมงั กรน้นั หลงั จากสู้รบกับคัดมุสลม้ ตายกันไม่นอ้ ย ที่เหลือขอ ยอมเป็นพรรคพวกดว้ ย) อนั เป็นปัญหาเร่อื งทายาทปกครองกรงุ ธบี ส์ ตอ่ มาไมร่ ้สู นิ้ เรื่องยกั ษ์ หรอื มนษุ ยท์ ่เี รยี กวา่ “ผู้มีกำ�เหนิดมาเอง” เปน็ ผูท้ ่ีถูกพระแม่เกอยี า สร้างขึ้นเป็น ชดุ แรก และการเกิดในท�ำ นองเดียวกนั น้ีที่ ดคู าเลย่ี นและพีรรา่ ห์ สร้างขึ้นมาเพือ่ จะไดม้ ีพรรคพวก หลงั จากน้�ำ ท่วมโลก แล้วตอ่ มาคดั มสุ กท็ ำ�เชน่ เดียวกัน คัดมุสมลี กู ชายคนเดยี ว คอื โปลีโดโรส Polydoros ผสู้ ืบบลั ลงั กข์ องกรงุ ธบี ส์ ต่อจากพ่อ และก็เริม่ มปี ัญหาทันทีกับทางสายของอากาเว่ ดังจะกลา่ วถงึ ต่อไป เนอื่ งจากความงามของเซเมเล่ เป็นที่ตอ้ งตาต้องใจของจูปเี ตอร์ กจ็ งึ ตอ้ งตกเป็นเมยี คนหน่ึง ของเขาไปในทีส่ ุด และก็แน่นอนวา่ เธอไม่สามารถหนอี ้งุ เลบ็ เหย่ียวของจโู น่ไปได้ คร้นั สังเกตวา่ จู ปีเตอรห์ ายตวั ไปบ่อยๆ กแ็ น่ใจว่าเขาไปแอบมเี มียนอ้ ยใหม่แนๆ่ อกี ท้งั ยังมขี า่ วลือว่า จปู ีเตอรห์ ลง รกั เมียคนนี้มากทส่ี ุด ด้วยตดิ ใจท่ีเซเมเล่มคี วามงามอย่างบริสทุ ธิ์ ข้ีอาย ตรงไปตรงมา หรอื จะ เรยี กวา่ ซอ่ื เสียจนเซอ่ กไ็ ด้ เลยยิง่ ท�ำ ใหจ้ ูปเี ตอร์สนใจในตวั เธอมากขนึ้ เลยเกดิ ความหว่ งใยวา่ อาจน�ำ มาซ่งึ อนั ตรายใหญห่ ลวง เขาจงึ มคี วามระมัดระวังเป็นพเิ ศษ อันรูปโฉมโนมพรรณนัน้ ใช่ย่อย มิมดี ้อยนอ้ ยใครในความสวย แตท่ นี่ �ำ ล�้ำ หน้าท่าส�ำ รวย มเี ขนิ ขวยช่วยใหง้ ามเกนิ คำ�ชม เซเมเล่ธิดาสาวเจา้ คดั มสุ สุ้มเสียงสุดซึง้ เพราะเสนาะสม พระจึงทรงโปรดปรานสราญรมณ์ แสนชนื่ ชมสมนกั รักรนุ แรง กเ็ ป็นญาตโิ ยมกนั ท่านรจู้ ัก ด้วยมศี กั ดเ์ิ ป็นเหลนเหน็ แจ่มแจง้ แคแ่ ปลงเปล่ยี นเป็นชายไปสำ�แดง เพื่อเคลอื บแฝงแรงฤทธาใหซ้ าลง ใชค้ �ำ หวานหวา่ นโปรยวา่ โหยหา ขอธิดาตราตระหนักด้วยรกั หลง จะประคองเคยี งข้างอย่างมัน่ คง ธ ประสงค์คงคอู่ ยถู่ าวรฯ 79

เรือ่ งราวเทพเจา้ ของชาวกรกี โบราณ (ภาคสี่) พลูโต้ และ เซเรส Pluto, Ceres บางตำ�นานว่า จูปีเตอรร์ กั เธอมาก ถงึ กับยอมให้เธอมีชีวติ เป็นอมตะเยี่ยงเทพทัง้ หลาย อัน น้ีก็มที างเปน็ ไปไดเ้ พราะแมข่ องเธอคือลกู สาวของมารส์ ทเี่ กิดจากวนี สั จงึ มศี กั ดเิ์ ป็นหลานปขู่ อง จปู ีเตอร์ เซเมเลจ่ งึ เปน็ หลานแท้ๆ ซงึ่ กม็ ใิ ช่เทพเต็มตัวเสยี ทีเดยี ว เพราะแม้ตาทวดคอื โปไซด้อน แตย่ ายทวดเพยี งมเี ชอื้ สายจาก จปู เี ตอร์ และ อีโอ้ แต่เกดิ ไปมีเชอ้ื เทพตา่ งดา้ ว อกี ทงั้ ย่าของเธอก็ ว่าเปน็ ลกู สาวของเทพต่างดา้ วเช่นกนั แตห่ ากดำ�เนินเรื่องวา่ เธอเปน็ อมตะก็จะไปขัดกับเน้ือเรือ่ ง เพราะเธอตายในไฟ แตก่ ม็ คี นเถยี งอีกว่า ดว้ ยเปน็ ไฟทีเ่ กิดจากอานภุ าพของจูปเี ตอรย์ ่อมเผาผลาญ ได้ทุกสงิ่ จงึ จะขอละขอ้ ถกเถียงอนั นไี้ ว้ แต่ทจี่ ปู ีเตอรใ์ หแ้ ก่เซเมเลแ่ นน่ อนคอื เขาเสนอให้เธอขอพรอะไรกไ็ ด้ตามแต่จะประสงค์ อีกทั้งไดส้ าบานต่อธาราอนั ศักดิ์สิทธิ์แหง่ เฮเดสด้วย เราให้สัตย์อรรถา รอ้ งขอต่อหนา้ ธาราประจกั ษ์ศกั ด์ศิ รี จริงจังดัง่ ท่ี สิง่ ใดประสงคจ์ งมี ค�ำ สัตย์ตรัสไว้ วจมี ีปองต้องใจ ใหพ้ บสบเห็น ม่นั คงจงเปน็ เชน่ ให้ มิขอขดั ขอ้ งครองเปน็ หากฝนื คืนค�ำ ยำ�้ เชน่ มเิ ว้นเจนสจั จ์วาจาฯ เซเมเล่ ก็ไมเ่ คยคดิ วา่ จะขออะไร เพราะสิ่งทีต่ ้องการมพี ร้อมบรบิ รู ณอ์ ยแู่ ล้ว ซึง่ กไ็ ม่ใช่ของยากล�ำ บากอะไรท่ี จูโน่จะกำ�จัดเซเมเล่ แต่ผทู้ ่ฉี ลาดย่อมไมท่ ำ�เช่นน้นั เพราะ เธอเป็นหลานยายแท้ๆ ของจูโน่เอง ประการหน่งึ และรูด้ ีว่าสามีกำ�ลังหลงเมียคนนีเ้ อามากๆ หาก ทำ�อะไรผิดใจ ตนเองจะเดือดรอ้ นหนกั หนา แต่วธิ ีอ่นื ยังมถี มไป อาศยั น�ำ้ มือของของจปู ีเตอรเ์ องนัน่ แหละ เปน็ เหมาะทสี่ ุด และจะสมใจเธอเปน็ ท่ียิง่ ในกรณยี ์เชน่ นี้ ความเปน็ ญาตโิ ยมเช้อื สายสนิท หามคี วามหมายอันใดแกเ่ ธอไมเ่ ลย อยากหลงไหลรักใคร่กันหนักหนา ก็จงผลาญชีวาเสียดว้ ยมอื ตนเองนนั่ แหละ คิดแล้วก็กระหยิม่ ใจในแผนสังหารอันแยบยลคราวน้ี จะมาต�ำ หนวิ ่าเราถอื โทษ โหดรา้ ยไมไ่ ดแ้ ล้ว สรา้ งกนั เองและจะทำ�ลายกันเองท้ังส้ิน จูโนแ่ ปลงตนเป็นพี่เลี้ยงเกา่ แกข่ องเซเมเล่ นามว่า เบโร่ Bero ผไู้ ด้ถกู ปลดชราไปแลว้ ทำ�ที ว่าคดิ ถึงจึงมาเยย่ี มเยียนถามทกุ ขส์ ขุ 80

เรอื่ งราวเทพเจา้ ของชาวกรกี โบราณ (ภาคส่)ี พลโู ต้ และ เซเรส Pluto, Ceres ดว้ ยความซ่ือและบรสิ ทุ ธิ์ใจของเธอ จึงมไิ ด้สงสยั อะไรทัง้ สิน้ กลบั ดีใจท่ขี า้ เก่าเต่าเลี้ยงมี ความระลึกถึง อุตสา่ หล์ ากสงั ขารมาหาจากเมอื งไกล หลงั จากถามไถ่ความเป็นไปกันพอสมควร แล้ว เซเมเลจ่ ึงชวนใหพ้ เี่ ลี้ยงตัวปลอมพักผอ่ นอยู่เสยี ด้วยกนั สกั วาระหนงึ่ เปน็ ธรรมดาของหญงิ สาวทวั่ ไปทีม่ ักมีความผูกพนั อยูก่ บั ผูท้ ่ีเลย้ี งดตู นมาแต่เดก็ ไวเ้ น้ือเชอื่ ใจ มอี ะไรกน็ ำ�ไปปรึกษาหารือ บางรายกเ็ ชอื่ ฟงั พีเ่ ลีย้ งมากกว่าแม่ของตนเสยี ด้วยซ�ำ้ เซเมเลไ่ ดเ้ ล่าเร่อื ง ราวของชายคนรักผบู้ อกตนวา่ คอื จูปีเตอร์ อีกทง้ั รายละเอยี ดของการมาเยีย่ มเยียนให้ฟังจนหมดส้นิ จูโน่ร้คู วามเปน็ ไปอยา่ งดอี ยแู่ ลว้ แตท่ �ำ เปน็ ไม่ร้แู ลว้ เสแสรง้ แสดงความดอี กดใี จด้วย แต่ก็ ทำ�พดู เตอื นอยา่ งเปน็ หว่ งเป็นใยวา่ ขอใหร้ ะวังตัวนะ ตนนนั้ เปน็ คนซ่อื เชือ่ อะไรใครง่ายๆ เกรง วา่ ใครเขาจะมาหลอกเอาน่ะซี ให้เหตุผลวา่ เทพทไ่ี หนๆ กส็ ามารถแปลงตัวเปน็ อะไรก็ได้กนั ท้งั น้นั หากเป็นเทพท่ดี ีกแ็ ลว้ ไป แต่เทพท่ีหวงั ร้ายก็มไี ม่น้อย พอ่ ของเธอเปน็ ผูท้ ่ปี กครองบา้ นเมอื งอยา่ ง เฉียบขาดแต่ตรงไปตรงมา เชน่ เธอน่แี หละ ย่อมจะต้องมีศัตรจู ำ�นวนไมน่ อ้ ย เซเมเล่เลยเกิดลังเลไม่แน่ใจขึ้นมาเสียแลว้ คนรักของเธอทบ่ี อกว่าเปน็ จปู เี ตอร์น้ี จะมาดี มาร้ายประการใดกไ็ มร่ ู้ จึงถามปรกึ ษานางพเ่ี ล้ยี งตวั ปลอมไปวา่ แลว้ จะมหี นทางใดท่จี ะร้วู า่ เขา เป็น จปู เี ตอรจ์ รงิ ๆ หรือว่าเปน็ ตัวปลอมล่ะ นางเบโร่ท�ำ ครุ่นคิดอยพู่ กั หน่งึ แล้วเอย่ ขน้ึ วา่ กพ็ อมที าง เหมือนกนั เหน็ บอกวา่ เขาให้คำ�มัน่ สญั ญาต่อธาราสะตก๊ิ ซ์อนั ศักดิ์สิทธิแ์ หง่ เมืองเฮเดส ดว้ ยไม่ใช่ หรือ งัน้ ก็ดีแลว้ เมื่อเขาบอกวา่ จะขออะไรกจ็ ะใหด้ งั่ ประสงคท์ ุกประการ ก็จงของา่ ยๆ เพียงนิด เดียวคือ ตนน้นั มีความปลาบปลื้มเหลอื เกนิ ท่มี คี นรักเปน็ ถงึ เทพผยู้ ิง่ ใหญ่ทีส่ ดุ จึงใคร่จะเหน็ ตวั เขา อย่างเตม็ ยศโดยมีอานุภาพเพรยี บพรอ้ ม เซเมเล่ตายใจทันที รับปากจะท�ำ เชน่ ท่พี ี่เลย้ี งบอก และกอ่ นทจ่ี ะลาจากกนั ไป แม่เบโร่ตวั ปลอมได้หนั มากำ�ชับอย่างมัน่ คงว่า หากคนรักมาหาครง้ั ตอ่ ไปกจ็ งขอตามที่แนะนำ�ทันที และให้ ใช้ค�ำ สาบานในการผกู มัดอย่างมั่นคง หากเขาไม่ยอมทำ�ตามท่ขี อก็แสดงวา่ ไมใ่ ชจ่ ูปีเตอรต์ วั จริง เซเมเล่รบั คำ�มั่นเหมาะแล้ว จูโนก่ ล็ าจากไปด้วยความกระหยิ่ม คร้ันจูปเี ตอรม์ าหาดังที่เคย เซเมเล่จดั การปรนนบิ ตั ิเอาอกเอาใจเป็นพเิ ศษ เทพผ้ยู ิ่งใหญ่ เกิดความปลาบปลมื้ ในตัวเธอขึน้ เป็นทวีคณู ถงึ กับเอย่ เตือนวา่ สัญญาทเี่ ขาให้เอาไว้น่ะ เมอ่ื ไรจะ ขอสักทีละ่ ยงั นกึ ไมอ่ อกอีกหรือวา่ อยากไดอ้ ะไรมากทส่ี ดุ เซเมเลท่ �ำ อดิ เอ้ือนนดิ หนึ่ง แลว้ ก็ตอบไปตามทีถ่ ูกสอนเอาไว้วา่ จูปีเตอรใ์ หเ้ กียรติมาเป็น คนรกั ของเธอนน้ั เป็นความปลาบปล้ืมใจยง่ิ ลน้ พน้ อยู่แล้ว และก็ไม่รูท้ ี่จะสนองตอบความปรานนี ีไ้ ด้ อย่างไร ฉะน้ัน หากเธอจะมีโอกาสเห็นคนทีเ่ ธอรกั สดุ ชีวติ อย่างมีสง่าราศีบรรเจดิ จา้ เต็มยศ เธอก็ จะมคี วามสขุ ใจไปจนชีวติ หาไม่ และไมต่ อ้ งการอะไรอื่นอีกแล้วในโลกนี้ 81

เร่ืองราวเทพเจา้ ของชาวกรกี โบราณ (ภาคส่ี) พลูโต้ และ เซเรส Pluto, Ceres พอ จปู เี ตอร์ ได้ยินเข้าเช่นนั้นก็ตกใจสะดุง้ สดุ ตัว รู้ดวี า่ หากยอมตามที่เธอขอ ชวี ิตของคน รกั กจ็ ะตอ้ งมอดไหม้เปน็ เถา้ ถา่ นไปในพริบตา เพราะไมม่ อี ะไรจะสามารถทนทานตอ่ รศั มีอันแรง กลา้ ของตนได้ ยง่ิ เมื่อเตม็ ยศพรั่งพรอ้ มดว้ ยบริวารห้อมลอ้ มเปน็ ขบวนแล้ว ความรุนแรงแห่งบารมี จะมีเพิ่มเป็นทวคี ณู หว่ันใจยิง่ นกั รบี บอกให้คนรักเปลีย่ นใจขออะไรอนื่ เสียเถดิ แตเ่ ซเมเลย่ นื กราน จะขอเชน่ ที่ว่าไว้ เพราะถกู ส่งั อยา่ งเปน็ มัน่ เหมาะวา่ ไมใ่ หเ้ ปล่ยี นเป็นอันขาด ดวงชะตาของเธออยู่ ท่ีการขอร้องครง้ั นี้ เมอ่ื เห็นว่าจูปีเตอร์ท�ำ อิดเอ้ือน เซเมเล่จึงชักไมแ่ น่ใจว่าเขาจะเป็นตวั จรงิ หรือ ปลอมกนั แน่ รบี เตอื นเรือ่ งคำ�สาบานทใี่ หไ้ ว้ตอ่ หน้าธาราอันศกั ดิ์ จปู ีเตอรต์ ระหนกั ดีว่า หากผิดคำ�สาบาน เขาจะตอ้ งไปด่มื นำ้�จากแมน้ ้ำ�สะติก๊ ซ์ แลว้ จะมสี ติ ฟนั่ เฟือนไปถึงหนึง่ ปี การจะเปน็ บา้ เป็นบอไปน้นั เขาไมเ่ ก่ยี งหรอกเพอื่ แลกกับชีวิตคนรกั แตม่ า หวัน่ วิตกว่า ระหวา่ งทเ่ี ป็นผูไ้ ม่มีสติอยนู่ ้ันอะไรจะเกดิ ขนึ้ ล่ะ ใครตอ่ ใครจะได้ลกุ ขึ้นมาแยง่ อำ�นาจ ตนประไร พวกญาตทิ ยี่ งั มีความขุ่นขอ้ งหมองหมางกค็ งยงั มีไมน่ อ้ ย แลว้ ก็พวกยกั ษ์ตระกูลตตี าน ทีถ่ กู กักขงั รอ้ งครวญครางกันอยูท่ ุกเมือ่ เช่ือวัน อาจจะถือโอกาสออกมาอาละวาดกนั เปน็ โกลา จะ เกดิ ปัญหามิร้จู บ และกวา่ จะครบกำ�หนดหนึ่งปี ตนจะมหี นทางกลบั มามีอ�ำ นาจเช่นเดิมหรือ อันนี้ ย่อมเป็นไปไม่ไดแ้ น่นอน คดิ แลว้ กใ็ หก้ ลดั กลมุ้ เปน็ ที่สุด มิร้ทู จ่ี ะหาทางออกประการใดดี อำ�ลาจาก ไปด้วยความเศร้าใจยิ่ง ยง่ิ คดิ ก็ยง่ิ กลมุ้ จูปเี ตอรง์ ดการไปเย่ยี มเยียนเซเมเล่อยู่นานพอสมควรแลว้ ทง้ั รกั ทัง้ หว่ ง คิดถงึ แทบจะขาดใจ แตก่ ็ยงั ปลงไม่ตกว่าจะไปหาเธอโดยประการใดตามท่เี ธอขอรอ้ งโดยมิกอ่ อนั ตราย หรืออยา่ งน้อยที่สดุ กอ็ ย่าให้ไดถ้ งึ แกช่ ีวิต เรียกประชุมเหลา่ เทพเพือ่ ปรึกษาขอความคดิ เหน็ กไ็ มม่ ีใครสามารถช่วยแก้ปญั หาได้ตก คดิ ถึงเจา้ เยาวมาลย์นงคราญนอ้ ง แมค่ งตอ้ งมองหารอทา่ อยู่ พระตระหนักความศักดิส์ ทิ ธพิ์ ินิจดู นางหาร้สู ภู่ ยั ทใี่ คร่ปอง ลำ�บากจติ คิดยากเกินจกั แก้ สดุ จะแปรเปลี่ยนค�ำ จำ�เศร้าหมอง หากยอมตามใจนกั เธออยากลอง ก็เหน็ ตอ้ งหมองไหมก้ ลายเปน็ จุณ ด้วยฤทธเิ์ ราแรงเลิศบรรเจิดจ้า ท้องนภาบา้ พาลดันลมหมนุ จะท�ำ ดง่ั ใดหนาดว้ ยการุณ ใยท�ำ บุญจนุ โทษไม่โปรดปราน เลอื กนุ่งห่มข่มอทิ ธฤิ ทธิน์ ้อย ท่ีดูดอ้ ยอ่อยออ่ นผอ่ นสีสัน ประดบั กายให้หมองมผิ ่องพรรณ แม้กระน้นั ยังหวนั่ ใจมใิ ครล่ อง 82

เรอ่ื งราวเทพเจา้ ของชาวกรีกโบราณ (ภาคส)่ี พลโู ต้ และ เซเรส Pluto, Ceres เรยี กไซคร้อบส์ยกั ษามาชว่ ยคิด จงเปลยี่ นฤทธิ์แรงร้ายไม่ฉายส่อง ใหส้ ายฟ้าพร่าแปลงแสงออ่ นรอง อย่าใหต้ อ้ งผองภัยแกใ่ ครเลย แลว้ จึงเลอื กยามหาเพลาออก มเี มฆหมอกมืดมองหมองหม่นเหมย เคล่ือนขบวนชวนแชแลเฉยเมย ทำ�ละเลยเพลาพลานุภาพพรางฯ กใ็ ชว่ ่าจะชว่ ยอะไรได้มากนกั เพราะแมจ้ ะพยายามชลอพลานภุ าพสักเพยี งใด ก็จะไม่มี อะไรบนพ้นื โลกที่สามารถทนทานตอ่ อานุภาพอนั ยงิ่ ใหญข่ องจูปเี ตอรไ์ ด้ ทนั ใดที่ขบวนเสด็จถึง พนื้ ดนิ ทุกอย่างภายในรศั มีท่ีแผถ่ งึ กล็ ุกเป็นไฟโชตชิ ่วง แมป้ ราสาทราชวังทสี่ ร้างด้วยหนิ แข็งแกรง่ กไ็ มส่ ามารถทนความรอ้ นแรงไหว ล้มพังทะลายพนิ าศสิน้ อกี ท้งั ยังเกิดแผน่ ดินไหว ลมมรสมุ พัด กระหนำ่� โหมเปลวไฟให้รุนแรงย่ิงขน้ึ แล้วรา่ งน้อยๆ ของเซเมเลจ่ ะทนอะไรไหว ในระหวา่ งฉกุ ละหกุ โกลาหล พระนางเกอียา แมธ่ รณี เกดิ ความสงสารญาตนิ ้อยๆ ท่ี ปฏสิ นธใิ นครรภ์ของเซเมเล่ไดไ้ มน่ าน ไม่ต้องการใหพ้ ินาศวอดวายไปพรอ้ มกบั มารดา นางจึงผลัก ให้ร่างของเซเมเล่เขา้ ไปตดิ อยู่ใตเ้ สาหินท่ีลม้ ระเนระนาดกองกา่ ยกนั อยู่ แล้วให้มเี ถาองุน่ จ�ำ นวน มหาศาลเข้าคลมุ เอาไวอ้ กี ช้นั หน่งึ เพ่ือใหพ้ น้ จากการถูกไฟครอก ยังให้เซเมเลและลกู ในทอ้ งได้มี ชีวิตอยตู่ อ่ ไปอกี สักหน่อย และดว้ ยเหตุฉะนี้ ทารกทีจ่ ะเกิดจงึ มีชือ่ ว่า พรี ีเจเน่ Pyrigene ซ่ึงมคี วามหมายว่า “ผู้เกิด ทา่ มกลางกองเพลงิ ” แต่ความฉุกละหกุ ยังไม่จบลงเพียงแค่นัน้ ดว้ ยขณะน้ัน ทารกในครรภ์ของ เซเมเล่ยังไมค่ รบกำ�หนดท่ีจะคลอด จงึ เป็นหน้าท่ขี องผู้เป็นพ่อที่จะช่วยชีวิตลูกไว้ จปู เี ตอรม์ วี ิธี แปลกแหวกแนวหนอ่ ย เม่ือคร้งั มิเนรว่าเกิด เขาส่ังใหว้ ลู คน่ั ใชข้ วานสบั หวั ของตัวเองแล้วมีเทพนี ้อย กระโดดผลอยออกมา คราวนท้ี ารกยังอย่ใู นทอ้ งแม่ และเธอก�ำ ลงั จะขาดใจตายเพราะไม่สามารถ ทนความร้อนรนุ แรงไหว จูปีเตอร์ใชว้ ิธีแหวะต้นขาของตนขา้ งหนงึ่ เปน็ แนวยาวลึก แลว้ รีบล้วง เขา้ ไปในท้องของเซเมเล่ ดงึ เอาร่างทารกเข้าไปยัดไวใ้ นร่องทตี่ ้นขาของตน จงึ ไดอ้ าศัยใช้เปน็ มดลกู ช่ัวคราวไดเ้ ป็นอยา่ งดี และดว้ ยเหตนุ ี้ ทารกจึงไดอ้ ีกช่อื หนึง่ ซึง่ แปลวา่ “ผมู้ ีก�ำ เนิดจากต้นขา” แลว้ ก็ควรจะมีอีกช่ือหน่ึงควบคูไ่ ปดว้ ยวา่ ดีโพลเจเนเมโนส Diplogenemenos แปลง่ายๆ ว่า “ผูม้ ี ก�ำ เนดิ สองคร้งั ” หรอื ดธี ีรามโบส Dithyrambos ซงึ่ มคี วามหมายเดยี วกัน แตค่ วามวุ่นวายกย็ ังไม่ยตุ เิ สยี ทเี ดยี ว พระเพลิงได้เผาผลาญทกุ สงิ่ ทกุ อยา่ งวอดวายไปพรอ้ ม กบั ร่างของเซเมเล่ แต่ทารกมีความปลอดภยั อยใู่ นตน้ ขาของผเู้ ปน็ พอ่ คร้ันครบก�ำ หนด จปู เี ตอร์ จึงแหวะต้นขาออกอีกครง้ั เพอ่ื ให้ก�ำ เนดิ แกล่ ูกของตน สิ่งที่จะเดือดร้อนต่อไปกค็ อื ผ้คู นท่ีรู้ว่าใคร เป็นตน้ เหตแุ ห่งภยั อันโหดรา้ ยครง้ั น้ี ไดถ้ กู จูโนส่ ง่ั อยา่ งมั่นเหมาะ วา่ มิให้แพรง่ พรายใหใ้ ครรู้เป็น 83

เรอื่ งราวเทพเจ้าของชาวกรกี โบราณ (ภาคสี่) พลโู ต้ และ เซเรส Pluto, Ceres อนั ขาด มิฉะนนั้ จะมีโทษมหันต์ และความลบั อกี อยา่ งหนึง่ ท่ี จปู เี ตอร์สง่ั ให้เปน็ ความลบั สุดยอด เหมอื นกันคือเรือ่ งทารกของเซเมเล่ ผยู้ งั มชี ีวติ รอดไปได้ เพราะหากจโู นร่ ู้เขา้ เธอจะต้องตามจอง ล้างจองผลาญอย่างไมล่ ดละ จปู เี ตอร์หาทางออกโดยน�ำ ทารกไปฝากไวก้ ับอีโน่ ผมู้ ีศกั ด์เิ ป็นนา้ ของ ทารกน้อยท่แี สนน่ารักนี้ ขณะนน้ั อีโน่แตง่ งานไปกบั พระเจา้ อาธามาส จึงเอาทารกไปเลย้ี งดูอยู่ทาง แคว้นเบโอเตยี Beotia อีโน่และเหล่าสนมก�ำ นัล ตา่ งชว่ ยกนั ประคบประหงมทารกนอ้ ยเป็นอย่าง ดีที่สุดอยไู่ ด้ระยะหน่งึ แต่ไม่ช้าความก็ลว่ งร้ถู ึงหูจโู น่ ออกค�ำ สงั่ ทันทีวา่ ผทู้ ่ชี ่วยชีวิตทารกน้ไี ว้ มีโทษถึงตาย แลว้ มอบให้ญาติผูห้ นึง่ ท่มี หี นา้ ท่เี ป็นพนักงานลงโทษอย่ทู างแผน่ ดินเฮเดส เธอเป็น อีกหญิงหน่ึงทีม่ ผี มเป็นงยู ว้ั เย้ียไปทั้งหัว ถูกจโู น่สั่งใหไ้ ปเปน็ ปีศาจหลอกหลอนพระเจา้ อาธามาส จนเปน็ บา้ ไล่ฆา่ ลกู เมีย นัยว่ามีลูกชายคนโตซอื่ เลอารคุส Learcus หนีไมท่ ัน เลยถกู พอ่ ฆา่ ตาย สว่ น อโี น่ไดค้ วา้ ลูกชายคนเลก็ กระโดดหนีลงทะเลจมนำ�้ หายไป จมน้ำ�ตายยังดีกวา่ ถกู ผัวฆา่ เนป็ จูน ผู้ใจดี ไม่อยากให้ญาติตายจากไป จงึ ชว่ ยชวี ติ ไว้โดยใหเ้ ปน็ นางน�้ำ ผูห้ น่งึ เปล่ียนชื่อเสียใหม่ว่า ลอย โคเธีย Leucotgeia มีหนา้ ที่ชว่ ยเหลือผคู้ นท่ีเรอื อบั ปาง (ดังจะมบี ทบาทในเร่ืองการผจญภัยของ ยูลิสซีส) ส่วนลูกชายใหช้ ่ือวา่ ปาเลมอน Palemon ท�ำ หนา้ ทชี่ ่วยงานแมข่ องตน ทารกบัคคุสก็รอดตายไปได้อกี ครง้ั หนง่ึ เพราะจูปีเตอรร์ บี ควา้ ตัวเอาไวไ้ ด้ทัน แล้วเปลยี่ น ร่างใหเ้ ปน็ ลูกแกะไปเสยี กอ่ นท่ีจะถกู พระเจา้ อาธามาสฆ่าตาย และจะไดไ้ มม่ ีใครรู้ว่าเปน็ ใครอกี ต่อไป คราวน้ีเขาไดม้ อบหมายให้ เมอรค์ วิ รนี่ ำ�น้องตวั น้อยๆ ไปฝากให้นางไมเ้ ลย้ี งดตู ่อ ณ ภูเขา นีซา่ Nyza เหลา่ พเี่ ลี้ยงชุดใหม่ตระหนักดใี นความโหดรา้ ยของจูโน่ หากเธอรวู้ ่าทารกยังมีชวี ิตอยกู่ ็ จะมีใครตอ่ ใครเดอื ดรอ้ นกนั อกี ไมร่ ูจ้ บ จงึ พาไปแอบเล้ียงอยู่ในถ�ำ้ ลึกลบั ซ่งึ ปกคลมุ ด้วยเถาองุน่ และ ไมเ้ ลื้อยชนิดอนื่ ๆ อยา่ งแน่นหนา พลางตาไดอ้ ย่างดี ไมเ่ ป็นที่สังเกต กจ็ งึ เปน็ ครงั้ ทสี่ องอีกเหมอื น กนั ทเ่ี ถาอง่นุ ช่วยชวี ติ ทารกไวไ้ ด้ แตค่ ราวน้ีมไิ ดม้ ใี ครให้ชื่ออะไรใหมไ่ ว้ มฉิ ะนั้นจะไม่มีใครจดจ�ำ ไหว และคงดว้ ยเหตุที่ชวี ิตต้องมคี วามเกยี่ วขอ้ งกับเถาองนุ่ มาตั้งแตเ่ กดิ นกี้ ระมงั บัคคุสเลยมีความ ผกู พนั กับเถาอง่นุ มาจนโต คราวนเี้ หล่านางไม้ช่วยประคบประหงมตอ่ มาไดด้ ้วยความปลอดภยั ทารกเตบิ โตเป็นรนุ่ หน่มุ มคี วามหลอ่ เหลาหนกั หนา เพื่อนเล่นกค็ อื เดก็ เล้ียงแกะแถวๆ นัน้ สว่ น พเี่ ลี้ยงเป็น ซาตีร์ ผู้หน่ึงชอ่ื ซเี ลเน่ Sylene ดว้ ยคงเชื่อว่า มนษุ ย์ครงึ่ คนครง่ึ แพะ มคี วามเฉลียว ฉลาดหลักแหลม เก่งกาจในดา้ นวิชาความร้รู อบตวั ทุกดา้ น ก็คงจะ ซเี ลเน่ผู้น้ีกระมงั ท่ีสอนให้บคั คุสรูว้ ธิ ผี ลิตเหล้าองุ่น เมื่อตอ้ งถกู ปกคลุมดว้ ยเถา องุน่ มาตลอดชีวติ กจ็ ึงใชใ้ หเ้ ป็นประโยชน์ไปเสยี ดว้ ย แตผ่ ลผลติ ท่ีเกิดจากผลองุ่นทำ�ให้ดม่ื แล้วเกดิ ความมึนเมา และตวั พ่ีเล้ยี งน่ันแหละทีช่ อบด่มื จนเมามายอยู่ไม่เว้นแตล่ ะวนั บัคคุสมคี วามสนใจใน งานด้านนเี้ ป็นพิเศษ ได้คน้ ควา้ หาวธิ ีผลติ เครือ่ งดื่มจากผลอง่นุ ให้มีคุณภาพดแี ละมอี ิทธพิ ลต่อผู้ 84

เร่ืองราวเทพเจา้ ของชาวกรกี โบราณ (ภาคส่ี) พลโู ต้ และ เซเรส Pluto, Ceres ดื่มไดต้ ่างๆ ตอ่ มาเมอ่ื ได้รับการแต่งต้งั ให้เป็นเทพส�ำ คญั แหง่ โอลิมปุส เขาจงึ มีหนา้ ท่ีรบั ผิดชอบใน ดา้ นการผลิตเหลา้ องนุ่ ด้วย เพราะเหลา่ เทพเจ้ากน็ ยิ มด่มื และใช้ในงานพิธตี า่ งๆ อย่เู ป็นประจ�ำ แล้ว เลยมีชือ่ เรียกอยา่ งเป็นทางการวา่ ดโี อนซี สุ สว่ นชื่อ บัคคสุ นัน้ ชาวโรมันเป็นผู้เรยี กในสมัยตอ่ มา แต่ก็ใชว่ ่าจะปลอดภัยจากเง้อื มมมือของจูโน่ เสยี ทีเดียวไม่ จำ�ต้องอพยพลภี้ ยั ยา้ ยถนิ่ ที่อยกู่ นั ไมไ่ ดห้ ยุด บางครงั้ ต้องไปไกลถงึ อีจปิ ต์ ซีเรยี แลว้ มาจบลงทเ่ี มอื ง ฟรเี จยี Phrygia ดว้ ยพระ นางเร ผูเ้ ปน็ ย่ารบั รองใหค้ วามคมุ้ ครอง แลว้ เลยสอนงานศิลปดา้ นการบนั เทิงใหเ้ สยี ด้วย รวมทง้ั การจดั งานรนื่ เรงิ และด้านงานพิธตี ่างๆ จนแตกฉานและเช่ียวชาญยิง่ พระนางจงึ ยกต�ำ แหนง่ เจ้า กรมงานพิธีและงานร่ืนเรงิ ใหอ้ ยา่ งเป็นทางการ เม่อื มญี าตชิ นั้ อาวโุ ส เขา้ ให้ความคุม้ ครองปอ้ งกนั แน่นหนาเชน่ น้ัน จโู น่จึงมอี นั ตอ้ งเลิกลาจากการไล่ตามจองล้างจองผลาญ มิฉะน้ัน จะต้องถกู พระ นางเรผเู้ ป็นแม่โกรธเคืองเอา เพราะชีวติ ตอนตน้ ๆ ตอ้ งคลกุ คลอี ยูก่ ับบรรดาผู้เลี้ยงสตั ว์ จงึ มีความคุ้นเคยกับงานดา้ นน้ี ไปด้วยโดยปรยิ าย สรปุ เป็นไดต้ ำ�แหนง่ ดา้ นการปศสุ ตั ว์ ไปอกี อย่างหนง่ึ เขามีความสามารถทั้ง ในการเล้ียงและฝกึ สตั วไ์ ดอ้ ยา่ งช�ำ นาญ สตั วท์ โ่ี ปรดปรานที่สุดคือ เสอื ดาว ถึงกับน�ำ เอามาเปน็ พนักงานเทยี มรถประจ�ำ ตัว เหมาะทจ่ี ะเดนิ ทางไปไหนๆ ได้ดว้ ยความรวดเร็ว เพราะเสือดาวมี ความปราดเปรียวแคล่วคล่องว่องไวยิง่ จะเห็นไดว้ า่ น่เี ปน็ อกี เหตุผลหนงึ่ ท่ีพอจะเดาได้วา่ ชาวกรกี ได้เร่อื งเกยี่ วกบั บคั คสุ มาจากทางตะวนั ออก เพราะเสอื ดาวสมัยน้ันมชี ุกชุมในอินเดยี สว่ นดินแดน ของกรีกไม่มีเลย บัคคสุ ชอบเดนิ ทางทอ่ งเท่ยี วไปตามท่ตี ่างๆ นยั วา่ เพ่ือไปสอนวชิ าการทีเ่ ขาถนดั และคณะเดนิ ทางของเขามกั มีผูต้ ิดตามกนั เปน็ ขบวนยาว ใครอยากจะเขา้ รว่ มดว้ ยก็ไม่มกี ารจ�ำ กดั จ�ำ นวน เร่มิ ๆ กเ็ หล่านางไมแ้ ละพวก ซาตรี ์ ซงึ่ ชอบสนกุ สนานเฮฮาอยู่แล้ว ต่อมากเ็ ลยมีเหล่า มนุษยท์ ี่ชอบเฮฮาเขา้ รว่ มขบวนด้วยอีกจ�ำ นวนไมน่ ้อย เพราะไมว่ า่ จะไปทางไหนก็มผี ้ตู ้อนรบั ขับสู้ เป็นอยา่ งดี ดว้ ยเป็นเทพเจ้าสลกั สำ�คัญ อะไรกต็ าม เมื่อมมี ากเกินขอบเขตก็ย่อมจะก่อปัญหาและสรา้ งความเดือดร้อนให้ได้ ครน้ั มจี �ำ นวนผูต้ ดิ ตามมากเขา้ ผู้ตอ้ งตอ้ นรับขบั สูจ้ �ำ ต้องเลี้ยงปากเลีย้ งท้องจ�ำ นวนมากขน้ึ อันเป็นการ สิ้นเปลืองหนกั หนา ผคู้ นชกั จะเออื มระอา ทรี่ ้ายไปกวา่ น้นั คือ พวกตดิ ตามท่มี ีช่ือเรยี กตามเทพ ผู้นำ�ว่า บคั คนั เตส Bacchantes เหล่าน้ี มิใชจ่ ะรอ้ งร�ำ ท�ำ เพลงเพ่ือเป็นงานรื่นเรงิ และการแสดง ทสี่ วยงาม แต่ชอบสง่ เสียงเอะอะท�ำ ความรำ�คาญใหแ้ กผ่ ู้อืน่ อีกทง้ั ยงั กนิ เหลา้ องุ่นกนั จนเมามาย ไร้สตแิ ล้วประพฤติตนเปน็ ที่เบอื่ ระอา หนกั เขา้ กไ็ ม่ต้องตามขบวนของบคั คุส แตเ่ อาชื่อไปอ้างเพือ่ หลอกให้ชาวบา้ นเล้ียงดู ในระยะหลงั ๆ จงึ ไมม่ ผี ู้ใส่ใจใหก้ ารต้อนรับคนเหลา่ น้อี ีก แม้ในสมยั นก้ี ็ยงั มี แพรห่ ลายอยแู่ ทบทุกมมุ โลก ส่งเสียงรอ้ งเพลงเอะอะหาได้ฟังไพเราะไม่ เพยี งแตเ่ รร่ อ่ นไปเพื่อขอ 85

เร่อื งราวเทพเจา้ ของชาวกรีกโบราณ (ภาคส)่ี พลูโต้ และ เซเรส Pluto, Ceres เขากิน พวกบรวิ ารทีเ่ รยี กวา่ บัคคันเตส มกั แตง่ เพลงรอ้ งในยามเข้าขบวนแห่กันวา่ พวกเราบริวารท่านบัคคุส บริสุทธ์สิ ดุ สราญชน่ื บานเหลือ แสนปลาบปล้ืมล้นพ้นคนเหลือเฟือ ช่วยเอ้ือเฟอ้ื เผือ่ มากไม่ยากนาน ท่องเท่ียวไปได้สมชมทิวทศั น์ เราตา่ งจดั ขบวนงามตดิ ตามท่าน จึงรอ้ งร�ำ ท�ำ เพลงเกง่ ประชนั รบี ชวนกันสน่ันรอ้ งคะนองใจ ขอเชญิ เทพผ้นู �ำ ประจ�ำ ที่ สารถมี ีพรอ้ มนอ้ มนบไหว้ เสอื เทียมยานชาญช่�ำ ชองทา่ ว่องไว ดาวกระจายประปรายร่างทางอาจอง ในขบวนล้วนสอางคเ์ หลา่ นางไม้ อีกหญงิ ชายหลายนักจักประสงค์ เขา้ ร่วมรอ้ งร�ำ รา่ ยสา่ ยเอวองค์ รา่ งระหงทรงงามตามเปน็ พรวนฯ พวกทีอ่ า้ งเปน็ ลูกนอ้ งของเทพบคั คสุ เหลา่ น้ี เมื่อผูค้ นเกิดความร�ำ คาญหนกั เขา้ กเ็ ลกิ ใหก้ าร ต้อนรับ บางรายกไ็ ล่ตะเพดิ ครั้นเคยตัวหนกั เขา้ เมือ่ ไม่มอี ะไรจะกนิ ก็พาลลกั ขโมยเขาจนกลาย เปน็ มิจฉาชพี เชน่ ทม่ี ีในเร่ืองของออรฟีอสุ ผูฉ้ ีกเนอื้ ตวั เขาเปน็ ช้นิ เลก็ ชิ้นนอ้ ย ชาวกรีกได้ใหต้ ัวอยา่ ง เอาไว้ และไมค่ ่อยจะมใี ครนิยมบัคคสุ กันนัก ด้วยเปน็ ตวั อย่างทีไ่ ม่ค่อยจะดี แตใ่ นสมัยโรมนั ผู้คน กลบั บูชากราบไหวก้ ันอยา่ งแพรห่ ลาย สร้างวหิ ารใหใ้ หญโ่ ตตามเมืองใหญ่ๆ และท่ัวไปในดินแดนที่ แผอ่ ำ�นาจไปถึง บา้ งแยกเอาไปนับถือกันเปน็ อีกนิกายหน่งึ ต่างหาก การนบั ถือในเทพเจ้าจงึ เปล่ียน รปู จากหลักของธรรมชาติ ผดิ ไปจากชาวกรีกโบราณ (หมายเหตุ) ชอ่ื ทช่ี าวกรีกเรยี ก ดีโอนซี ุส นี้ เขา้ ใจวา่ จะมาต้งั กนั ขน้ึ ทีหลงั เพราะคำ�นีม้ ีความหมายไปในทางที่หนนุ ใหเ้ กดิ มี พิธกี รรมอันจะกอ่ ความรู้สกึ ทีเ่ รง่ เรา้ ให้มีจิตฟุง้ ซา่ น และต่อมาชาวโรมันใหช้ ่ือวา่ บัคคุส (บางทเี ขยี น Baccus ซึง่ มาจากค�ำ ว่า Bakkheia อันมีความหมายเช่นเดียวกนั กบั ค�ำ ดโี อนซี ุส ในภาษากรกี ) 86

เรอ่ื งราวเทพเจ้าของชาวกรกี โบราณ (ภาคสี่) พลโู ต้ และ เซเรส Pluto, Ceres Bacchus and Bacchantes บัคคุส และพวกบัคคนั เตส 87

เรือ่ งราวเทพเจ้าของชาวกรกี โบราณ (ภาคส่ี) พลูโต้ และ เซเรส Pluto, Ceres เพน็ เธอสุ Pentheus ระหวา่ งท่ี บคั คสุ ตอ้ งระหกระเหเรร่ ่อนหนอี งุ้ เลบ็ เหย่ยี วของ จโู น่ อยู่ นัน้ ทางกรงุ ธีบส์ก็มีปัญหาเรื่องทายาทแผ่นดิน ลกู ของพระเจ้าคดั มุส ท่เี ปน็ หญงิ ก็ไม่มีเหลอื แลว้ มีคนเลก็ คอื อากาเว่ ซ่งึ ได้แต่งงาน ไปกับ เอคีโอน ลูกชายคนหน่ึงของยักษซ์ ่งึ เกิดจากเขี้ยวมงั กรทีค่ ดั มุส หว่านลงดิน แลว้ มารว่ มเปน็ พรรคพวกช่วยสรา้ งเมอื งดังได้กล่าวมา แล้วในเรอ่ื งของคดั มุส นยั วา่ เชอ้ื สายยกั ษน์ ีส้ ามารถแบง่ แยกแตก หนอ่ ออกไปได้คลา้ ยพวก ไฮดรา หรือ อะมีบา จงึ ไมต่ ้องอาศยั ฝ่าย หญิง แต่ว่าเชื้อทแ่ี บ่งแยกออกไปนี้กลายเปน็ มนษุ ย์เช่นเรา รนุ่ แรก มหี ้าคนด้วยกัน และหากจะแต่งงานกบั หญงิ มนษุ ยก์ ส็ บื เชือ้ สายตอ่ ไปไดเ้ ยี่ยงมนุษย์ ซง่ึ มคี นหน่ึงทีช่ อื่ เอคีโอน ไปแต่งกับ อากาเว่ ลกู สาวของคัดมสุ ดงั กลา่ วแลว้ มีลกู ชายดว้ ยกนั คนหน่งึ ช่อื เพ็นเธอสุ ส่วนหนอ่ อ่นื ๆ ยงั สบื เช้ือสายโดยการแตกหน่อ คนหน่งึ ที่ช่อื คโธนีอสุ Chthonius มีหลานสาวชื่อ แอนตโี อเป้ Antiope ท่ีไปเป็นเมยี ของ จปู เี ตอร์ แลว้ มีลูกแฝดด้วยกนั ชอื่ อมั ฟอี อน และ เซธสุ ที่ได้กลา่ วถึง มาแลว้ ในภาคของอะพอลโล พระเจ้าคัดมุสมีโอรสเพยี งผู้เดียวคือ โพลโี ดโรส เขา้ ใจว่าจะเปน็ ลกู คนเล็กท่สี ุด ครัน้ พระเจา้ คดั มสุ ตาย โพลโี ดโรสจึงเปน็ เจ้าเมืองธีบส์โดยถูกตอ้ ง และได้แต่งงานกับแอนตีโอเป้ (หรอื มีอกี ชื่อ หน่งึ ตามพอ่ ว่า นิคเตอีส Nycteis ผู้ซง่ึ รักษาตำ�แหน่งผสู้ �ำ เรจ็ ราชการแผ่นดนิ ร่วมกบั นอ้ งชายของตน ทม่ี ชี อ่ื วา่ ลีคสุ Lycus เพราะลูกชายของแอนตโี อเปย้ งั เปน็ ทารกอยู่ มีชื่อวา่ ลับดาโคส Labdacos ดงั ปรากฎในเรอื่ งของ อมั ฟอี อน) 88

เรื่องราวเทพเจ้าของชาวกรีกโบราณ (ภาคสี่) พลูโต้ และ เซเรส Pluto, Ceres อากาเว่ และ เอคีโอน มีลูกชายดว้ ยกนั คนหนึ่ง ชอ่ื เพ็นเธอสุ ผเู้ หลิงอำ�นาจ ตอ้ งการจะ ครองกรงุ ธบี ส์เสยี เอง จึงวางแผนฆ่าโพลโี ดโรสไดส้ ำ�เร็จ สว่ นลูกชายน้นั ญาตผิ ู้มีศกั ด์เิ ป็นพ่ี แต่ คนละพอ่ ช่วยเอาไปเล้ยี งดูใหด้ งั กลา่ วมาแล้ว เพน็ เธอสุ จึงข้ึนครองกรงุ ธบี ส์ เพราะเช้อื สายจาก พระเจ้าคดั มุสมไิ ด้หลงเหลือ มลี กู ของเซเมเลก่ ไ็ ม่รู้วา่ ไปเป็นตายรา้ ยดปี ระการใด คร้ันมารู้วา่ บัดนี้ บคั คสุ ได้เปน็ ถงึ เทพเจา้ ยิ่งใหญ่ผ้หู นง่ึ ของโอลมิ ปสุ แตก่ ็มิไดม้ ีการมาอา้ งสิทธิในแผน่ ดนิ โดยประการ ใด อย่างไรกต็ าม ผูท้ ่ปี ระพฤตผิ ดิ เอาไว้ก็มักจะเสยี วๆ สันหลังอยวู่ า่ เมือ่ ไรเจ้าของผชู้ อบธรรมจะ มาทวงแผ่นดินคนื ระหว่างที่คณะรื่นเริงโดยมบี ัคคุสเป็นผนู้ �ำ เดินทางเรร่ อ่ นไปตามท่ีตา่ งๆ ผ่านไปทางไหน กม็ ีผู้ให้การตอ้ นรับขบั สเู้ ป็นอนั ดี เพราะอยา่ งน้อยก็ไดช้ ว่ ยทำ�ประโยชนใ์ นการสอนวชิ าการต่างๆ และจดั งานรน่ื เรงิ ใหป้ ระชาชนไดส้ นกุ สนานมงี านฉลองกนั เอกิ เกรกิ คร้ังหน่งึ คณะของบคั คุสบงั เอญิ ผ่านไปทางกรงุ ธีบส์ รู้ดีว่า ลกู ชายของน้าคนหนึ่งปกครอง อยูอ่ ยา่ งไม่สู้ถูกต้องนกั จึงใหเ้ กียรติ มบิ กุ เข้าถงึ เมอื ง แตห่ ยุดต้งั แคม้ พ์อยทู่ ี่ชานเมือง แล้วส่งทูต เข้าไปแจง้ ให้เจา้ เมืองทราบ เพ็นเธอสุ รู้ดวี า่ บคั คสุ คอื ใคร กริ่งเกรงอยูว่ า่ อาจจะมาทวงเมืองคืนกระมัง รีบเรียกประ ชมุ ปรกึ ษข้าราชย์บริพารวา่ ควรจะทำ�สถานใด บ้างแนะน�ำ ให้จัดการตอ้ นรับอย่างสมเกยี รติ แต่ บา้ งก็ท้วงติงขนึ้ วา่ พวกขเ้ี มาเหลา่ น้ีอาจจะมาสร้างความเดอื ดร้อนใหแ้ กบ่ ้านเมอื ง และอาจมีบาง คนแยกออกพกั ผอ่ นหาความสะดวกสบายอยู่เสยี เลย แลว้ กป็ ระพฤติตนเสมือนกาฝาก เมอ่ื อา้ งว่า เป็นพรรคพวกของเทพเจ้าผ้คู นก็จะมคี วามเกรงใจ ในท่สี ุดจึงตกลงกันวา่ ไมค่ วรจะใหก้ ารตอ้ นรบั เพ็นเธอสุ สั่งทูตใหก้ ลับไปบอกบัคคุส วา่ จงต้ังแคม้ พอ์ ย่แู ต่ภายนอกเมอื งนนั่ แหละ และสั่งห้ามมิให้ ผ่านเขา้ ไปสภู่ ายในเป็นอันขาด อันเปน็ การหยามเกยี รตกิ นั ไปสกั หน่อย จงึ ท�ำ ความเคยี ดแคน้ ให้แก่ บคั คุสยิ่งนกั เพราะตนส้อู ุตสา่ ห์ให้เกยี รติ ไม่บุกเขา้ ถงึ ที่ น่ีทำ�ก�ำ เริบหมิน่ ทรามหยามนำ้�หนา้ มิรู้ หรอื ว่า ตวั เรานค้ี ือทายาททถี่ ูกตอ้ งของกรุงธีบส์ ท�ำ อวดดมี าสง่ั ไมใ่ ห้เราเขา้ เมือง จำ�ต้องส่ังสอนเสีย บา้ ง ในสมัยของโรมนั มีอำ�นาจ เชือ่ วา่ คณะของบคั คุส มไิ ดเ้ ที่ยวร้องร�ำ ทำ�เพลงไปเปลา่ ๆ เท่าน้นั แต่ไดม้ ีการท�ำ พิธอี ะไรกนั ต่างๆ อันเปน็ ความลบั ผอู้ ยนู่ อกวงการไม่มีสทิ ธไิ์ ด้รูเ้ ห็น เพียงเขา้ ใจกนั วา่ พิธขี องเขาหนักไปในทางดื่มกินกันจนเมามายแลว้ ปฏิบตั ิกามกจิ กันอย่างไมม่ ขี ีดจำ�กดั เชน่ ทใ่ี นสมัย นีเ้ รยี กวา่ ออรจี้ orgy ในสมยั ท่เี รยี กวา่ เมดเิ อวาล กม็ ีการปฏิบัติเช่นเดียวกันนอี้ ยา่ งเอกิ เกรกิ ใน สำ�นกั ทม่ี ีอ�ำ นาจมากทสี่ ุด สว่ นรายละเอียดของการปฏบิ ตั ินัน้ มอี ะไรบ้าง ไมม่ ใี ครสามารถอธิบายได้ 89

เรอื่ งราวเทพเจ้าของชาวกรกี โบราณ (ภาคสี)่ พลูโต้ และ เซเรส Pluto, Ceres ด้วยเขาปิดกนั เป็นความลบั สุดยอด เลยยิง่ เหมอื นกับย่วั ยุใหเ้ กิดความอยากรู้อยากเหน็ กันยิ่งขึ้น และนีค่ งเป็นอกี เหตุผลหนึง่ ท่ชี าวกรีกโบราณไม่ค่อยจะนิยมนับถือเทพผนู้ น้ี ัก มาเปน็ ท่ีนิยมกันเอา มากๆ ในสมัยโรมนั รุ่งเรอื ง และระยะนนั้ ได้มกี ารแบ่งแยกออกเป็นลทั ธิใหญ่น้อยกันไม่นอ้ ยแล้ว และมีการปฏบิ ตั ิแตกต่างกนั ไปมากมาย บ้านเมืองท�ำ สงครามอยู่ตลอดเวลา ผ้คู นหาปรกติสขุ ไดย้ าก จึงขาดความพินิจพิจารณาในเรื่องความมเี หตุมผี ล เชอ่ื ถอื ในส่ิงใดก็ดจู ะหนักไปจนเกนิ ขอบเขต แลว้ ในท่ีสุดก็หา่ งไปจากการปฏิบัตแิ บบดั้งเดมิ จนกลายไปเปน็ คนละเรื่อง บัคคุสได้เรยี กพรรคพวกมาปรกึ ษาวา่ จะจัดการกบั ความยโสโอหังของเพ็นเธอุส ประการใดดี แลว้ ลงความเห็นกันวา่ ควรสง่ คนไปเที่ยวกขุ า่ วให้หญิงชาวเมืองเขา้ ใจว่าจะมกี ารท�ำ พธิ ีตา่ งๆ ที่ น่าตืน่ เตน้ แลว้ ชกั ชวนให้พวกเธอมาเข้าร่วมสนุกด้วย ไม่ชา้ บรรดาหญงิ ในเมอื งธีบส์ ก็ละทิ้งลกู ผวั หอบอาหารและเครอื่ งด่มื ออกไปร่วมวงสนกุ สนานกับคณะของบัคคสุ จนแทบจะไมม่ ีใครหลงเหลือ อยู่ภายในเมือง ท้ังน้ี รวมท้ัง อากาเว่ แม่ของเพน็ เธอสุ ดว้ ย อกี ทัง้ นางขา้ หลวงทง้ั หลายก็ตนื่ เตน้ อยากจะรู้จะเหน็ กนั หนกั หนาวา่ เขาทำ�อะไรกันบ้าง เพน็ เธอุส เห็นหญงิ ชาวเมอื งหายหนา้ กันไปหมดแมก้ ระทั่งแม่ของตน เกิดความอยากร้ยู ิง่ นกั ว่าเขาทำ�อะไรกัน จึงเปน็ ทนี่ า่ สนใจขนาดน้นั ครน้ั จะยกพรรคพวกออกไปดูเปน็ ขบวนกจ็ ะความ แตกแลว้ เลยไมไ่ ดเ้ หน็ อะไร อาจเกดิ อนั ตรายแก่ตนเองไดอ้ กี ต่างจึงตกลงกนั แตง่ กายเปน็ หญิง แลว้ แอบซ่อนตัวเขา้ ไปถงึ ในเขตทเี่ ขาท�ำ พิธีกนั มีการต้งั เคร่อื งสังเวยบชู าแกเ่ ทพเจา้ แหง่ เหลา้ องุ่น บรรดาหญิงนางระบำ�ก็รา่ ยรำ�ไปรอบๆ กองไฟอย่างสวยงาม ดว้ ยลีลาทีเ่ ย้ายวนกวนสวาท แล้วค่อยๆ เปลอ้ื งเคร่ืองนงุ่ ห่มท่ีมอี ยู่นอ้ ยแลว้ ออกจนหมด ผ้คู นทห่ี ้อมล้อมอยู่กำ�ลงั เกิดอารมณ์ทจ่ี ะสรา้ งความสนุกสนานอย่างสุดขีด แลว้ เทพเจ้าเองกป็ รากฏรา่ ง ส่งสญั ญาณให้เรมิ่ พิธีการสำ�คญั เหล่าผู้ท่แี ห่แหนแนน่ ขนดั กนั อยู่ในทน่ี ้ัน ตา่ งกไ็ ด้ด่ืมสรุ าอย่างเมามายไรส้ ติ เขา้ รว่ มวงรอ้ งร�ำ ด้วยอยา่ งสนุกสนานในชุดวนั เกิด ตกอยูใ่ น อารมณ์ทแ่ี ทบจะบา้ คล่ัง จะลงมือทำ�อะไรไปบ้างก็หาไดร้ ตู้ ัว ดว้ ยพิษสุราเขา้ ไปควบคุมประสาท เสียหมดโดยส้นิ เชิง การร่ืนเรงิ สนุกสนานจึงด�ำ เนนิ ไปอยา่ งไมม่ ีขอบเขต เพ็นเธอสุ และพรรคพวกซึ่งแอบดูอยู่ในพุม่ ไมต้ ่างกห็ ว่ันไหวต่นื เตน้ ไปกบั ภาพท่บี งั เกดิ ตอ่ หน้า ต่นื เตน้ เห็นต่อหน้า ชาวพาราไร้ผ้าผ่อน โทงโทงองค์ลอ่ นจอ้ น รา่ ยร�ำ ฟอ้ นออ่ นออกเสยี ง เริงรา่ อา้ อกแอน่ ตระหวัดแขนแลน่ คู่เคยี ง ยั่วเย้าเรา้ ไล่เรียง มบิ า่ ยเบี่ยงเลีย่ งราคี 90

เรอ่ื งราวเทพเจา้ ของชาวกรีกโบราณ (ภาคส)ี่ พลูโต้ และ เซเรส Pluto, Ceres ก่ายกอดสอดสลบั ร่างถมทับนับมากมี เกลอื กกลว้ั ยัว่ โลกีย์ มไิ ดม้ ที ีข่ วยอาย ตระหนกอกไหวหวน่ั พลุกพลา่ นพร่ันครนั่ ทรวงใน ส่ันเทิม้ เหิมฮกึ ใหญ่ กิง่ ไม้ไหวไม่ระวัง เพลนิ เพลิดเกิดกุกกกั ลืมตระหนักจกั ตึงตัง อกุ อาจเลยพลาดพล้งั ก�ำ ลงั คลง่ั กลางพธิ ี จู่โจมโถมจกิ จับ สุดขยับกลบั จากที่ ฉกี ร่างกลางปถพี ร่างปน่ ปี้บีแ้ หลกลาญฯ เพน็ เธอุส ถกู สงั หารดว้ ยมือของแมต่ นน่นั เอง แม้เหล่าบรรดาพรรคพวกท่แี ตง่ เปน็ หญิงไป แอบซมุ่ ดูเขาทำ�พธิ อี ย่กู ็หามีใครรอด รา่ งถูกจบั กระชากฉกี ออกเป็นช้นิ เลก็ ชน้ิ น้อย เชน่ ท่ี เหล่า นาง บคั คันเตส ท�ำ กับ ออรฟ์ อี ุส ผลกรรมที่ชว่ ยกันท�ำ เอาไวก้ ับหลายชายตนเม่ือครง้ั กอ่ น เวร กรรมตามสนองเหน็ ทันตา ประชาชนชาวเมืองธบี ส์ จงึ ไปอันเชญิ ลับดาโคส ผ้มู สี ทิ ธิ์โดยชอบธรรม ซง่ึ บัดน้ันได้ เตบิ โตเป็นรุน่ หนุ่มแล้ว มาเป็นพระเจ้าแผน่ ดินแทน เพ็นเธอุส เลยดูคล้ายกับวา่ บัคคุส มาช่วย แกแ้ ค้นแทนญาติของตนใหเ้ กดิ ความเทยี่ งธรรมในแผ่นดนิ สว่ นพระนาง อากาเว่ มไิ ดม้ ีการเอย่ ถงึ คงกลายเปน็ หญิงของคณะตดิ ตามเทพ บคั คสุ ไปดว้ ย เที่ยวเร่รอ่ นเฮฮาไปตามท่ีต่างๆ แตเ่ หตกุ ารณใ์ นกรุงธบี สก์ ็หาไดม้ ีความสงบอยู่นาน มีเรอ่ื งรบราแยง่ บลั ลังกนั อย่ไู ปมามิได้ หยุด เพราะท้งั เช้ือสายฝา่ ย คดั มุส และทางฝา่ ยท่มี าจากเขี้ยวมงั กร ตา่ งก็แต่งงานกนั อย่ไู ปมา ยากที่จะชใ้ี หแ้ น่นอนไปได้ว่า ใครคอื ทายาททีถ่ ูกตอ้ ง อกี ทง้ั มหี ลายเจา้ หญงิ ทไี่ ปเป็นเมียของ จปู ี เตอร์ จึงตา่ งกอ็ ้างเอาความใกล้ชิดเปน็ ญาตโิ ยมกบั เทพเจ้าเป็นสำ�คญั กว่า ดงั จะปรากฎในเร่ืองราว ที่จะกล่าวถึงต่อไปภายหลัง ในภาคของวรี บรุ ษุ เข้าใจวา่ เรื่องของเพน็ เธอุส คงถกู แต่งขน้ึ ในสมัยของโรมันเรืองอ�ำ นาจ เพราะการเชื่อถือ และปฏิบัติเชน่ น้ันมไิ ดเ้ ป็นท่ีนิยมกันในสมยั ของกรกี โบราณ เร่อื งราวท่ีสอดแซกเข้าไปจงึ อาจจะเกิด ขดั แย้งกันในดา้ นเหตผุ ล อย่างไรกต็ าม นับว่าเปน็ ตวั อย่างที่ดไี ด้ ดว้ ยชว่ ยชี้ใหเ้ ห็นถึงกรรมท่ที �ำ ไว้ย่อมไดร้ บั กลับคืนไปในท่สี ุด 91

เร่อื งราวเทพเจา้ ของชาวกรกี โบราณ (ภาคส)ี่ พลูโต้ และ เซเรส Pluto, Ceres Pentheus เพ็นเธอุส ถูกรมสังหาร 92

เรอื่ งราวเทพเจา้ ของชาวกรีกโบราณ (ภาคส)่ี พลโู ต้ และ เซเรส Pluto, Ceres Bucบcัคhคuสุ s แanลdะ โtจhรeสPลiดั rate ชวี ติ ของบคั คุส เต็มไปดว้ ยการผจญภยั ทนี่ ่าต่ืนเตน้ มาแตอ่ อ้ นแตอ่ อก แมย้ ามไดเ้ ปน็ เทพเจ้าแห่งโอลมิ ปุสแล้ว เขาก็มิไดเ้ ลกิ ลา กลับมงุ่ หน้าเดินทางต่อไปในดินแดนห่างไกลย่ืงขึ้น ทางตะวนั ออกนัน้ ว่า ไปกันถึงอนิ เดยี เรอ่ื งราวต่างๆ ของคนยโุ รปโบราณมักจะแผ่ขยาย ไปทางทิศตะวนั ออก เพราะได้ยนิ กิตติศัพท์เล่าลือถงึ ความรุง่ เรือง กา้ วหน้าของแผน่ ดินทางทศิ นั้น ดว้ ยยอ่ มตอ้ งเคยมีผเู้ ดินทางไปถึง มาก่อนแล้ว จึงได้รู้เห็นและน�ำ มาเล่าสู่ต่อกัน อกี ทง้ั ยงั มหี ลักฐาน ของการติดต่อค้าขายแลกเปลี่ยนสินค้ากนั อีกดว้ ย ยุโรปมาเรมิ่ ปิด ประตูตาย และไมย่ อมรับรูอ้ ะไรทเี่ กีย่ วกับแผ่นดินและอารยธรรม ของชาวตะวนั ออก เม่อื หลังจากสิ้นสดุ อำ�นาจของจักรวรรดิโรมันไป แลว้ แม้กระท่ังในสมยั การเดนิ ทางไปทางตะวันออกของ มารโค โปโล Marco Polo (มีชวี ิตอยรู่ ะหวา่ งปี ค.ศ.1254-1324) ผูไ้ ปอยู่ ทางเมอื งจีนกวา่ สบิ ปี กลับมาเล่าถงึ ความเจรญิ รงุ่ เรืองทางน้นั ก็ถูก ทางการผู้มอี �ำ นาจสัง่ ให้ประกาศวา่ ส่ิงทเี่ ขาเอามาบอกเล่าเปน็ เทจ็ ท้งั สิน้ แลว้ จับติดคกุ เสียตลอดชวี ติ ดว้ ยผู้มีอำ�นาจต้องการให้ผ้คู น เข้าใจวา่ โลกนีม้ เี พียงแคแ่ ผ่นดนิ ของยโุ รปและอัฟริกาเทา่ นน้ั ผูค้ น รู้เรอื่ งราวการผจญภัยของเขา กเ็ พราะนักโทษทถี่ กู ปลดปล่อยออก มาไดน้ ำ�ไปเลา่ ตอ่ และจากบนั ทึกของพรรคพวกท่รี อดอุ้งมือของผมู้ ี อำ�นาจไปได้ 93

เร่อื งราวเทพเจา้ ของชาวกรกี โบราณ (ภาคส)ี่ พลโู ต้ และ เซเรส Pluto, Ceres ส่วนทางทศิ ตะวันตก หากจะเดนิ ทางกต็ ้องเป็นทางเรอื เพราะเปน็ มหาสมุท แอท๊ แลนตกิ ซงึ่ ก็มีจ�ำ นวนไมน่ ้อยท่หี ายสาบสญู ไป ส่วนผทู้ ีก่ ลับมาได้ กเ็ ลา่ ว่ามแี ตน่ �้ำ กับฟา้ หามแี ผน่ ดนิ ไม่ จึง มไิ ดม้ ีเร่อื งน่าสนใจกลับมาเล่าสู่ สว่ นทางทิศเหนอื ก็เคยมีผูเ้ ดินทางไปผจญภยั กันเหมอื นบา้ ง แตเ่ ขา เชอ่ื วา่ เป็นดินแดนของผคู้ นป่าเถื่อนโหดร้าย มีแตภ่ เู ขาสูง อากาศกห็ นาวเยน็ เกนิ กวา่ ที่ใครจะเกดิ อยากไปผจญภัย ระหว่างทีค่ ณะของบัคคสุ ท่องเท่ยี วไป กไ็ ดเ้ ห็นอะไรแปลกๆ ใหม่ๆ กันอยูเ่ สมอ จึงเหมือน กบั ยว่ั ยใุ หอ้ ยากทีจ่ ะต่อไปให้ไกลมากขน้ึ เชน่ เรอ่ื งราวต่างๆ ในการผจญภัยของเหล่าวีรบรุ ษุ ซ่ึงจะ ไดก้ ลา่ วถึงในภาคต่อไป ครั้งหนง่ึ บคั คสุ เกดิ หลงจากคณะของตน เนื่องจากผตู้ ิดตามกนิ เหล้าเมายาจนนอนหลบั ไป เสยี สายโข บคั คสุ เองกก็ ำ�ลงั นอนหลับสบายอยูบ่ นหาดทรายแตด่ ายเดียว บังเอิญมีเรอื ของโจร สลดั ผา่ นมาพบเขา้ เห็นเป็นหนมุ่ รปู งามกำ�ลังนอนหลับพรมิ้ อยู่ แต่งกายด้วยเส้อื ผ้าหรูหราสวยงาม ยง่ิ ชะรอยจะต้องเป็นผูม้ บี ุญหนกั ศักดิ์ใหญ่และรำ่�รวยมหาศาล ความละโมภอนั เปน็ สันดานของ เหลา่ โจรอย่แู ล้ว คดิ จะยึดตัวเอาไว้เพ่อื เรียกค่าไถ่ หวังจะได้ราคาสูงทีเดียว พวกตนจะได้สบายกนั ไปอีกนานโข กว่าบัคคุสจะรตู้ วั เรือของเหล่าโจรก็ออกไปไกลฝ่งั แลว้ แตก่ ห็ าไดเ้ กิดความหวาดกลัวอนั ใด ไม่ เจรจากบั เหลา่ โจรดว้ ยอารมณส์ งบ บอกใหน้ �ำ เขาไปส่งยังฝ่ังเสียโดยดี เพราะมีพรรคพวกรออยู่ ป่านนกี้ ค็ งตามตัวกนั เปน็ จ้าละหวั่นแลว้ แตพ่ วกโจรใจโหดกลับหัวเราะเยาะอยา่ งเย้ยหยัน มีหรือที่ อ้อยเข้าปากชา้ งแล้วจะใหค้ ายท้ิงเสียเปลา่ ๆ นน้ั หาใชว่ สิ ัยของพวกตน ให้การตอ่ รองว่า หากอยาก จะมีความปลอดภยั กลบั ขน้ึ ฝ่งั ไดล้ ะก็ จงบอกมาเสยี ดีๆ ว่าเป็นลูกเตา้ เหล่าใคร มบี า้ นช่องห้องหอ อยู่ ณ ที่ใดเมืองใด และทำ�อย่างไรถงึ จะตดิ ตอ่ กบั ทางบ้านเมอื งของตนได้ บัคคุสไม่อยากจะแสดงอิทธิฤทธิ์ เห็นใจท่เี ปน็ อาชีพของเหลา่ ผรู้ า้ ยน้ี แมจ้ ะไม่ถูกต้องดว้ ย กฎของแผน่ ดินและศิลธรรมจรรยา แตก่ ็ไดม้ ีการปฏบิ ตั กิ ันมาแตโ่ บราณ จงึ ใช้วิธเี จรจาใหโ้ จรร้าย เปล่ียนใจเสยี เถิด ดว้ ยเขาก็หาไดม้ ีอะไรวิเศษไปกวา่ คนธรรมดา ออกทอ่ งเที่ยวผจญภัยไปกบั พรรค พวกเพื่อหาประสบการณท์ น่ี า่ ตื่นเต้นเช่นเดียวกับพวกตนนัน่ แหละ แตเ่ กิดหลงทางกัน ตนนั้นไม่มี ทรัพยส์ ินสมบัติอะไรจะยกใหห้ รอก อย่ามาเสยี เวลากบั เขาเลย พวกโจรไมย่ อมฟงั คำ�อธบิ ายใดๆ ใชว้ าจาสามหาวเขา้ เกรี้ยวกราดตะหวาดว่า ขนื มัวโลเล พดู โยกโยต้ ่อไปกจ็ ะฆา่ เสยี จงรบี บอกไปตามท่ีพวกตนตอ้ งการเด๋ยี วนี้ บคั คุสเห็นวา่ ป่วยการท่จี ะต่อล้อตอ่ เถียงกบั คนพาล สมควรไดแ้ ผลงฤทธิ์ให้เห็นเสียบา้ งแล้ว 94

เรอื่ งราวเทพเจา้ ของชาวกรกี โบราณ (ภาคส)่ี พลโู ต้ และ เซเรส Pluto, Ceres ตนอย่ใู นดินแดนของผ้เู ปน็ ลุง ไมล่ �ำ บากยากเย็นที่จะขอความชว่ ยเหลอื ทันใดเรือท่ีก�ำ ลังแล่น ฉิวดว้ ยลมพากผ็ วากกึ หยุดลงอย่างกระทนั หนั เหมอื นกับแล่นไปเกยหินโสโครก เหลา่ โจรรา้ ย ประหลาดใจยิ่ง ดว้ ยไมเ่ คยเหน็ วา่ แถวน้นั จะมีหนิ โสโครกมาก่อน พวกตนเคยชนิ กบั ถน่ิ น้นั ดี อกี ท้ัง จๆู่ ลมที่ก�ำ ลังพัดอูก้ ห็ ยดุ ลงเอาเสยี ดื้อๆ ต่างว่งิ ไปชะโงกดทู ่ีขอบเรอื กเ็ ห็นเถาวัลย์พนั ธ์ุไมเ้ ล้อื ยข้ึน มาจากทอ้ งทะเล ยึดใบพาย ซงึ่ ลูกเรือตา่ งพยายามจะจ้วงแจวให้เรือออกไปจากทน่ี ั้น แตไ่ ม่เป็นผล นอกจากจะยึดใบพายเอาไวม้ ัน่ แลว้ ยงั เลื้อยต่อไปพันตวั บรรดาลูกเรือท่กี �ำ ลังพายอยูเ่ สยี อีก ตา่ งลุก ข้ึนวงิ่ หนกี ันว่นุ วายด้วยความตกใจ เพราะไม่เคยประสบกับเหตกุ ารณเ์ ชน่ นม้ี ากอ่ น ไมร่ วู้ า่ เกดิ เหตุ ประหลาดอะไรขึ้น ในทีส่ ุด ทัง้ เรือกป็ กคลุมไปดว้ ยพุ่มไม้ใบหนา มองดูไกลๆ เหมอื นกับเกาะเลก็ ๆ โผลข่ ้นึ มา ใหมม่ ีพนั ธุไ์ มข้ ้ึนคลมุ เขยี วชะอ่มุ อีกท้ังยังแผอ่ อกไปไกลจนถึงฝ่งั ขณะเดียวกันกม็ ีเสียงดนตรี แว่วมาแต่ไกล แล้วค่อยๆ ดังข้ึนเปน็ ลำ�ดบั เสียงดนตรปี ลุกใจใหล้ ูกเรือเกิดความงนั งกตกประหม่า หาไดย้ อ้ มใจใหม้ ีอารมณจ์ ะรว่ มร้องสนกุ สนานดว้ ย ตา่ งวงิ่ กนั พลกุ พล่านไปมาอยู่บนเรอื มิรู้ท่จี ะ หนีไปไหน คร้ันเหน็ ขณะนกั ดนตรีของ บัคคุส ก้าวขน้ึ บนเรือก็เกดิ เกรงว่าจะเข้าทำ�ร้ายตน อกี ท้ัง ยังมสี ตั ว์ปา่ ใหญ่นอ้ ยตามมาเปน็ ฝงู ต่างกระโดดหนลี งทะเลจมหายกนั ไปหมดสิ้น โจรสลัดมาดร้ายใจห้าวหาญ เริ่มระรานพาลทะเลาะเยาะเยย้ หยัน ตอ้ งดงั จินตส์ ินจ้างตกลางวัล จากตนนน้ั ฉันชะเลยเฉยไวง้ าม จะมาสั่งดงั่ บัญชาอยา่ ได้เอย่ เรามิเคยย�ำ เยงพร่นั เกรงขาม ไม่ระยอ่ รอผอ่ นอ่อนไหวตาม หาเคยครา้ มขยาดใครไหวหว่นั กลัว บดั เด๋ยี วนน้ั นาวาถลาหยดุ เหมือนหนิ ผดุ รุดหนุนดุนเรอื ร่ัว มสิ ามารถปราดไปแมไ้ หวตวั ฟ้าพลันมวั มดื ทมึ ครม้ึ ทนั ใด เหล่าลกู เรือเหลือฉงนปนประหว่นั ตา่ งพากนั กล้ันจ้องมองน�ำ้ ใส เห็นพืชพนั ธ์ุอนั ชะอุ่มตกพมุ่ ใบ เลอ้ื ยโลดไล่ไต่เลาะเกาะขอบเรอื โกลาหลอลหม่านพลุกพล่านเผ่น ลกุ โลดเตน้ เหน็ เถาวลั ยน์ ่าขันเหลอื ทอดยอดยืดเยี้ยย้วั ท้ัวเหลอื เฟอื แถมสงิ หเ์ สอื กระโจนเผ่นเลน่ ไลต่ าม พาพรรคพวกเพอ่ื นพ้องร้องสง่ เสยี ง ดูพรอ้ มเพรยี งเลีย่ งมาน่าเกรงขาม เหล่าโจรร้ายใหอ้ ดสจู ติ วู่วาม คงถงึ ยามหามรา้ ยตายละกู 95

เรือ่ งราวเทพเจ้าของชาวกรีกโบราณ (ภาคส)่ี พลูโต้ และ เซเรส Pluto, Ceres ต่างกระโจนลงน้�ำ ด�ำ ด่ิงหาย ชพี วางวายมลายหมดนา่ อดสู ตา่ งโผผินบนิ จากพรากวญิ ญู ตายทั้งหมู่หารรู้ อดปลอดปลดชนม์ เทพแหง่ ท้องธาราเทวาใหญ่ บันดาลกลายให้เหล่าโจรคนฉ้อฉล เปน็ โลมาหานา่ กลวั ทุกตวั ตน วา่ ยเวียนวนโผนไล่ในวารี ด้วยมพิ ึงธารามหาสมทุ ร เป็นทีส่ ดุ จุดจบหลบในที่ มาทับถมจมตกรกเตม็ ที มิใครม่ โี พลลูชน่ั เพมิ่ อนั ตราย จะเปลีย่ นใจโจรโหดยกโทษให้ เก็บเอาไว้ใช้งานการมากหลาย ชว่ ยค�ำ้ จนุ หนุนนาวาครามภี ยั ทะเลรา้ ยไล่ทับไมอ่ บั ปาง รบั หนา้ ทสี่ �ำ คญั ด้านเก็บกวาด ส่งิ เรยี่ ราดกลาดทน้ ลน้ กีดขวาง ปฏิกลู พูนเหม็นเขน็ ไปพลาง หมั่นสมสรา้ งวางเมตตาเลกิ ฆา่ ใคร ชว่ ยเกอื้ หนนุ จุนเจือพวกเรอื ลม่ มิให้จมล้มสิ้นถิ่นตนได้ ต่างขยนั หมน่ั การงานว่องไว จ�ำ เปล่ยี นใจหายเหยี้ มเปย่ี มดว้ ยบุญฯ เนป็ จูน เหน็ ว่าเหลา่ โจรสลดั จะมากลายเปน็ ซากศพกลน่ เกลอ่ื นอย่ใู นทอ้ งน�ำ้ ของตน จะกลาย เป็นภาระของลกู น้องซ่ึงต่างกม็ งี านหนกั กันเตม็ มอื อยู่แลว้ จะมาเพ่ิมงานดา้ นสัปเหร่อเพมิ่ ใหอ้ ีก ท้ิง เอาไว้ก็จะก่อให้เกดิ โพลลชู ่ัน ท้องน้�ำ ของตนจะสกปรกไมเ่ ปน็ ทน่ี ่าอยู่ จึงบันดาลให้รา่ งของเหล่า โจรกลายเปน็ โลมาไปเสยี ทัง้ หมด คราวนี้ จะไดม้ งี านมีการทำ�ใหเ้ ป็นประโยชน์ตอ่ คนอน่ื เสียบ้าง มหี นา้ ทช่ี ่วยเหลือลูกเรอื ท่อี ับปางใหพ้ ้นภยั โดยการเข้าหนุนรา่ งแล้วพาไปยงั ฝง่ั ไมต่ ้องไปเทีย่ ว ปล้นสดมภผ์ ้เู ดนิ ทางโดยเรือเพ่ือหากิน อนั เป็นการขจดั ปญั หาทไ่ี ด้ผลเป็นสองชน้ั กน็ บั วา่ เป็นบุญอยา่ งมหาศาลของพวกโจรสลัด ที่ไดร้ บั เกยี รตสิ ูงสง่ ให้เปน็ ถงึ สตั ว์ประเสริฐ บรวิ ารทีโ่ ปรดปรานทสี่ ุดของราชนิ ีแห่งทอ้ งทะเล ชะรอยเหลา่ โจรผรู้ า้ ยคงกราบไหว้บวงสรวงบชู า เน็ปจนู อยู่เป็นเนอื งนติ ย์กระมงั หาไดต้ ั้งหน้าตง้ั ตาประกอบกรรมช่วั แต่อย่างเดยี ว จะเห็นว่า เน็ปจูนเปน็ นกั อนรุ กั ษ์สิง่ แวดลอ้ มตัวฉกรรจ์ทีเดียว เขารักดินแดนในความควบคุม ดแู ลของเขาอยา่ งเป็นชีวติ จิตใจ ไมย่ อมใหม้ ีสงิ่ ปฏกิ ูลเน่าเหมน็ มาทับถมจมทว่ มอยู่ในถน่ิ ของตน อกี ท้งั ยังมศี ลิ ธรรมจรรยาอนั ประเสริฐ เปลย่ี นจติ เห้ียมโหดรา้ ยให้กลายเป็นเมตตาหาหนทางสรา้ ง บญุ หนุนประโยชน์ แต่คนในสมัยหลังกลับเหน็ วา่ ไมน่ ่านบั ถอื ความบา้ อำ�นาจเขา้ ครอบงำ�ทำ�ให้ จติ เปย่ี มล้นไปดว้ ยความละโมภเห็นแก่ตัว เมามัวอย่แู ตใ่ นความงมงายไร้เหตุผล จงึ หนีไม่พ้นห้วง แห่งเวรกรรม ขณะที่ปากก็พร่�ำ บ่นพ่นถงึ ธรรมะ แต่ หาไดเ้ ขา้ ใจในความหมาย 96

เรอื่ งราวเทพเจา้ ของชาวกรีกโบราณ (ภาคส่ี) พลโู ต้ และ เซเรส Pluto, Ceres Bucchus and the Pirate บคั คสุ และ โจรสลดั 97

เร่อื งราวเทพเจ้าของชาวกรกี โบราณ (ภาคสี่) พลโู ต้ และ เซเรส Pluto, Ceres บัคคBุสacแcลhะuพs,รMะเiจdา้ aมsดี าส ไดเ้ คยกล่าวถึงเรื่องราวเกี่ยวกับพระเจ้ามีดาสมากอ่ นแล้ว เชน่ ในภาค ของเทพเจา้ อะพอลโล มดี าสให้การตัดสิน ในการประกวดดนตรี อยา่ งไม่เป็นธรรม โดยใหแ้ พนเปน็ ผู้ชนะ หม่นิ เกียรติเทพเจา้ ผู้มี ความสามารถในการนอี้ ย่างไมน่ ่าให้อภัย และอะพอลโลก็ได้ท�ำ โทษ ให้มีหูใหญ่ยาวเหมือนหลู าไปแลว้ เลยต้องท�ำ ผมปลอมครอ่ มหเู อา ไว้เพื่อไม่ให้ใครรู้เห็น แตย่ ังคงหลอกลวงผู้คนไดเ้ รอ่ื ยมา จนเปน็ เจา้ เมอื งที่ร�่ำ รวยที่สดุ ในเรอื่ งนกี้ ด็ ูคล้ายกบั บัคคุสมีแผนช่วยแก้แคน้ แทนพีช่ าย และบรรดาผ้ทู ถี่ ูกมีดาสหลอกโกง สร้างเวรกรรมทำ�ช่วั เอาไวม้ าก ถึงเวลาที่จะได้รับกรรมเห็นทันตา แตบ่ ัคคสุ มีวิธที ่แี ยบยล โดยให้ การลงโทษนั้น เป็นผลทเี่ นอื่ งมาจากการกระท�ำ ของตนเอง คงยงั จ�ำ ได้ว่า พ่เี ลีย้ งของบคั คุส ทม่ี ชี ือ่ ว่า ซีเลเน่ หรือ ซีเลนุส ผชู้ อบกินชอบดื่มจนตวั อ้วนฟู เคยถูกพระเจ้ามดี าสหลอกให้เล่นการพะนนั ด้วยจนหมดตัว บัดน้ี ซีเลเน่ไดก้ ลายเป็นพี่เลี้ยงของ เทพเจ้าผูม้ ีความสลักส�ำ คญั ไปแล้ว และตดิ ตามบคั คุสไปทกุ แห่ง ครัง้ หนึ่ง ซเี ลเน่เกิดหลงพลัดกบั บคั คสุ ทา่ ใดไม่ทราบ เดินหลงเตลดิ เปดิ เปิงไปจนถึงเมือง ฟรเี จยี ของพระเจ้ามีดาส ก็คงจะเพราะว่าดมื่ หนักไปหนอ่ ยเชน่ ทเ่ี คยเป็นปรกติ และการหลงกนั ก็ ไมใ่ ชข่ องแปลกอะไร เพราะปรากฎอย่เู สมอ ครั้นพระเจ้ามีดาสเห็นซาตีร์ตัวกลมอว้ นจมูกแดงหลง พลัดมากจ็ ำ�ได้ดีว่าเปน็ ใคร บัดน้มี คี วามสลกั ส�ำ คญั เปน็ ถึงพระอาจารยข์ องเทพเจา้ สนั ดานเกา่ แก่ ประจ�ำ ตวั เตือนให้คิดชวั่ ทนั ที รีบเชอื้ เชญิ ให้ ซเี ลเนเ่ ข้าไปพกั เสยี ในพระราชวังของตน หาของกิน ของด่ืมเลี้ยงดเู ปน็ อยา่ งดแี ล้วสง่ ทตู ไปแจ้งให้ บคั คสุ ทราบวา่ พระพี่เลยี้ งทหี่ ลงหายไป บัดนี้ ตนได้ ให้ความชว่ ยเหลือไวใ้ นความดแู ลเป็นอย่างดี และใหร้ อท่าอยู่ ณ เมอื งของตนเพือ่ จะได้ไม่หลงกนั อกี ฉะนน้ั ขอให้บัคคสุ มารบั ตวั เอาไปได้ 98

เรื่องราวเทพเจ้าของชาวกรีกโบราณ (ภาคส)ี่ พลโู ต้ และ เซเรส Pluto, Ceres บัคคุสทราบดังนั้นกด็ ใี จ นกึ เป็นหนบ้ี ุญคุณพระเจ้ามดี าสอยทู่ มี่ แี ก่ใจใหค้ วามช่วยเหลือ แต่กย็ งั แคลงใจอยเู่ หมือนกนั เพราะความมจี ิตเมตตาเช่นน้ันมิใชว่ สิ ัยของมดี าส นกึ อยูว่ า่ คราวนจี้ ะ มาไม้ไหนกัน หาไดต้ ายใจเสยี ทเี ดยี ว มีดาสสั่งใหเ้ ชือ้ เชญิ ท้งั คณะตดิ ตามเข้าไปพกั อยู่ดว้ ยภายในวังของตน ใหท้ พ่ี ำ�นกั อย่าง สะดวกสบายหรหู รา เล้ียงข้าวปลาอาหารรสโอชาทกุ ม้อื สร้างความประทับใจใหแ้ กท่ กุ ผู้ ครน้ั ถึงเวลาเดนิ ทางตอ่ ไปยังท่ีอ่ืน พระเจ้ามีดาสจงึ จัดงานฉลองเลีย้ งลาให้อีกอยา่ งเอกิ เกริก ท้งั ของกินของด่มื หลัง่ ไหลกนั มาอย่างไม่อ้ัน ทุกคนเกดิ ความปลาบปลื้มในอัธยาศยั ไมตรขี องผู้เปน็ เจา้ ภาพยิ่งนกั บัคคุสเองถึงกบั เสนอใหข้ อพร หากอยากจะได้อะไรกใ็ ห้ขอมา สมคะเนพระมีดาสย่ิงนัก ทกุ อย่างเปน็ ไปตามแผนทว่ี างไว้อยา่ งสมบูรณ์ และก็จะไม่ยอม ปลอ่ ยให้โอกาสทองผา่ นไปเสียเฉยๆ ออ้ ยอิ่งท้งิ ท่าเสียหนอ่ ยเป็นพิธี พูดถ่อมตนว่า ได้มีโอกาส ให้การตอ้ นรับเทพเจา้ ผ้ยู งิ่ ใหญก่ เ็ ปน็ เกยี รตแิ ละ ศิรมิ งคลแกต่ นยิง่ แล้ว แต่หากทรงมพี ระประสงคท์ ่ี จะประทานพรให้ กจ็ ะขอน้อมรบั ด้วยความกตัญญูรู้คณุ เป็นที่สุด เดชะพระผู้รูแ้ จง้ งามเลิศเจดิ แสง ฤทธ์ิแรงเรอื งรองผ่องใส โปรดแจ้งแถลงไข บารมีล้นเลือ่ งเฟอ่ื งไกล ไรโ้ ทษโปรดปราน ขา้ ไซรข้ อพรวอนประทาน ชอบยง่ิ สงิ่ ไหน หากเหน็ เช่นใดไมค่ ้าน บนั ดาลดั่งหวังตงั้ ใจ ยื้อยับจบั ต้องของใด ขอกลายเป็นทองผ่องพรรณฯ นน่ั ไงละ่ สงสัยอย่เู หมือนกันว่าจะมาไมไ้ หน เปน็ เสือก็ตอ้ งไมท่ ้งิ ลาย หนอยแน่ นกึ วา่ ไม่ อยากไดอ้ ะไรอกี แลว้ เพราะตนมีครบหมดทกุ อย่าง แมต้ อ้ งการอะไรอนื่ กย็ อ่ มจะหยิบยื้อหามาได้ไม่ ยาก กลบั ก�ำ เรบิ อยากจะได้หนกั ข้นึ ไปอกี จะเป็นไรมี เมอื่ อยากจะแตะต้องของใดกใ็ หเ้ ป็นทองไป หมดสิ้น กจ็ งเปน็ ไปตามปรารถนาเช่นทข่ี อมา เราไม่ขดั ข้องประการใด รบั พรไปไดแ้ ต่บัดน้ี พระมีดาสผาดโผนกระโจนออก ส่ภู ายนอกเนนิ นิวาสปราสาทศรี เท่ยี วเดนิ ระลูบไลอ้ ะไรมี อยากร้ดู ชี ีผ้ ลตามตนปอง ปรากฎเปลีย่ นเพ้ียนไปให้ปล้มื ยิ่ง เห็นเปน็ จริงสิง่ ใดทไี่ ดต้ อ้ ง เหลืองอรา่ มงามพรายกลายเป็นทอง โชคสนองเราไฉนชนื่ ในบุญ 99

เรอื่ งราวเทพเจ้าของชาวกรกี โบราณ (ภาคส่)ี พลูโต้ และ เซเรส Pluto, Ceres ใหก้ ระหย่ิมอ่ิมเอมเปรมยิง่ นัก ครานีจ้ กั มิพกั ใหใ้ ครอดุ หนนุ หาตอ้ งพึง่ ผใู้ ดไฝก่ ารุณ สรา้ งพระคุณจุนคำ้�อยา่ น�ำ พา ใคร่จะอวดฤทธาวา่ ข้าเก่ง จึงรีบเรง่ เร่อื งงานการออกหนา้ เทย่ี วเชญิ เชื้อเอ้อื จา้ วนายหลายพารา เพ่ือใหม้ าหนเห็นเปน็ พยาน หยบิ ภษู าผา้ ทรงข้นึ ทรงเครื่อง อรา่ มเรอื งพรรณรายได้เหมือนฝัน ลว้ นเป็นทองผอ่ งอร่ามงดงามครัน แมร้ าวบันไดเกาะเหมาะกลายเรือง คราแตะตอ้ งของเสวยเคยอรอ่ ย กพ็ ลันพลอยผันแปรแลดูเหลอื ง จอกสุราคราสมั ผสั ใหข้ ดั เคือง อกี ทง้ั เครอ่ื งของใชใ้ สเรอื งรอง มสิ ามารถอาจกินใหส้ ิ้นหวิ พระทรงกริ้วฉวิ ลำ้�เปน็ ซ�ำ้ สอง จะจบั ต้องของใดกลายเปน็ ทอง เพราะใคร่ปองของประเมนิ เกนิ ประมาน แสนอดึ อัดขดั นักล�ำ บากย่ิง พรเปน็ จริงยง่ิ กว่าหวังเกนิ ดง่ั ขาน คิดวา่ ท่านใจดีมีโปรดปราน โดนประจานการงกตกเปน็ เวรฯ ตง้ั ใจจะอวดแกเ่ หล่าบรรดาแขกเหร่ือที่เชอื้ เชิญมาเป็นพยานหลกั ฐานในบุญวาสนา กลบั กลายเป็นวา่ ให้มาเป็นพยานในความงกอยา่ งโงเ่ ง่าของตนเอง แทนท่จี ะเกดิ อศั จรรยใ์ จในอานภุ าพ แสนวิเศษ ตา่ งเกดิ สมเพชเวทนา จะกนิ ก็ไมไ่ ด้กิน จะด่มื ก็ไม่สามารถดมื่ อะไรได้ เพราะยามแตะ ตอ้ งของใดก็กลายเป็นทองผอ่ งอรา่ มไปหมดส้ิน พระเจา้ มดี าสสุดท่ีจะแก้ไขได้ประการใด อึดอดั กับสภาพของตนอยา่ งเหลอื ทจ่ี ะทนทาน เกิดความทุกขท์ รมานย่ิงนกั หายอยากกับพรอนั แสน ประเสริฐนเ้ี สยี เต็มทีแล้ว ขายหน้าบรรดาแขกจนอยากจะแซกแผน่ ดนิ หนี พรซง่ึ เคยคดิ วา่ มีค่ายง่ิ เหนือสง่ิ ใด บัดน้กี ลับกลายเป็นอปุ สรรคในการยังชีพย่ิงกว่าสิ่งอ่นื รบี เดนิ ทางออกจากเมอื งไปทันที คดิ จะตดิ ตามตวั ผปู้ ระทานพรเพอื่ ให้ช่วยตนกลับเปน็ เชน่ เดิม บคั คุสรู้แลว้ วา่ จะเกดิ สง่ิ ใดข้ึน จงึ ยังมิไดไ้ ปไหนไกลเกนิ ท่จี ะตามตัว มีดาสรีบละล่ำ�ละลัก ออ้ นวอนขอให้ชว่ ยตนใหพ้ น้ ไปจากสภาพอันสุดแสนจะทรมานนไ้ี ปเสียที บัคคุสมิได้กล่าวปฏเิ สธแตป่ ระการใด เพยี งแต่บอกให้ไปลา้ งเนือ้ ล้างตัวเสียทแ่ี มน่ ้�ำ แพ็คโต ลุส Pactolus ซงึ่ อย่มู ิหา่ งไกล มดี าสรีบตรงไปยังทีห่ มายแตโ่ ดยดี คร้ันถึงกก็ ระโดดลงในแมน่ ้ำ� ทนั ที มใิ ช่แต่สายน�ำ้ ใสที่ไหลอยู่เอ่อื ยๆ จะกลายเปน็ ทองทงั้ แม่น�ำ้ เทา่ น้นั แมท้ รายที่กน้ แมน่ �ำ้ ก็ เหลืองอร่ามไปดว้ ย ยังท้งิ หลกั ฐานใหเ้ ห็นอยูจ่ นทกุ วนั น้ีและก็ยังมผี ้ไู ปเสาะหาทองกนั อยู่ ซ่งึ ก็ แทบจะไม่มอี ะไรเหลอื ใหเ้ ก็บกันแล้ว เพราะเก็บกนั มาเป็นเวลาหลายพนั ปี แม้รา่ งของพระเจา้ มดี าสกค็ งกลายเป็นทองรปู พรรณประดับรา่ งใครตอ่ ไครไปเสียนานหนักหนา 100

เรอื่ งราวเทพเจ้าของชาวกรีกโบราณ (ภาคส)ี่ พลูโต้ และ เซเรส Pluto, Ceres พระเจ้ามดี าสผูน้ ี้ นัยว่าเคยมีชวี ติ อยูจ่ รงิ ๆ เป็นผนู้ บั ถอื เจา้ แม่ซเี บเล่ เสมือนพระแมธ่ รณี สร้างวิหารให้ไวใ้ หญโ่ ต บางตำ�นานจึงว่าเขาเป็นลูกของเจ้าแมซ่ เี บเล่ไปเสียดว้ ย ซึ่งกไ็ มใ่ ชข่ องแปลก เพราะชาวอนาโตเล่ียนโบราณมกั นบั ถือวา่ เจ้าเมืองของเขาคอื ลกู ของเทพเจ้าที่ตนนบั ถอื ในตอนท้ายเรือ่ งของเจสัน กใ็ หจ้ บลงดว้ ย นางเมเดอา Medea เมยี ผู้มีจติ โหดร้ายทารณุ ฆ่าลกู ของตนแล้วหนีไปทางกรงุ อาเธ่นส์ แต่ความชว่ั รา้ ยมไิ ดห้ ายจางไปจากจิต คดิ วางยาพษิ เธเซอุส แตถ่ ูกจบั ได้เสียก่อน จงึ จ�ำ ตอ้ งจรหนี แลว้ ในท่ีสดุ กไ็ ปลงเอยกลายเป็นเมยี ของพระเจ้า มดี าส ทเ่ี มืองฟรเี จีย Bacchus, Midas บคั คสุ และ พระเจา้ มีดาส 101

เรือ่ งราวเทพเจา้ ของชาวกรีกโบราณ (ภาคสี่) พลูโต้ และ เซเรส Pluto, Ceres บBคั aคcสุ chแuลsะ, อAาriรaยี dาnดeเน่ ความจริง เรื่องของ อารยี าดเน่ โดยตรงนน้ั อยใู่ นภาคการผจญภัยของ เธเซอุส แต่ส่วนที่มาเกยี่ วข้องกบั บัคคสุ ไปอยู่ในตอนทา้ ย จึงจะ ขอเลา่ เรอ่ื งตอนตน้ แต่เพยี งคร่าวๆ คือ เธอเป็นลกู สาวหนึ่งในไมน่ อ้ ยกวา่ เจ็ดของพระเจา้ มีโนส Minos แห่งเกาะครที Crete ลูก คนหนงึ่ ของจูปีเตอร์ ที่เกดิ จากยโู รปา้ แม่เป็นลกู สาวของเทพแห่งดวงอาทติ ย์คนก่อน คอื เฮลีออส เธอจงึ เปน็ เทพแทบจะเตม็ ตวั แตเ่ กดิ หลงรกั วรี บุรุษนาม เธเซอสุ ผู้ไปชว่ ยปราบกง่ึ มนษุ ย์กงึ่ กระทงิ ท่มี นี ามวา่ มโิ นทวั ร์ Minotaur ซ่ึงเปน็ น้องตา่ งบดิ าของนางเอง อารยี าดเน่จึงรับอาสาให้ความ ช่วยเหลอื แต่มีขอ้ แม้ว่า เธเซอสุ จะต้องสญั ญาพาเธอกลับบ้านเมืองเพอ่ื ไปเปน็ ภรรยา เธเซอสุ จำ�ใจ ใหส้ ญั ญาเพราะต้องการผู้ชว่ ยเหลือในงานน้ัน สว่ นเร่ืองจะมคี วามพิศวาสในตวั เธอหรือเปล่าว เปน็ การยากท่ีใครจะรไู้ ด้ หลงั จากไดจ้ ดั การฆา่ มโิ นทวั รเ์ รียบรอ้ ยไปแล้ว เธเซอุสและคณะตอ้ งการจะเดนิ ทางผจญ ภัยไปเร่ือยๆ ก่อนจะกลบั บา้ นเมือง อรียาดเนไ่ ม่แน่ใจว่าเขาจะกลบั มารบั ตนหรอื เปล่า จึงขอตดิ สรอยห้อยตามไปผจญภยั กบั เขาด้วย เพราะหากว่าเขาไม่มารับตนละก็คงต้องอกแตกตาย เพราะ หลงรักเขาเอามากๆ ถึงจะลำ�บากกบั การเดินทางกข็ อยอม ดีกว่าทจี่ ะตอ้ งรอคอยโดยไม่มคี วาม แน่นอน เธเซอสุ และคณะพยายามอธบิ ายถึงความยากล�ำ บากต่างๆ ในการเดนิ ทาง แตเ่ ธอก็ยนื กรานหนักแนน่ ในทีส่ ดุ ก็จ�ำ ตอ้ งยอมให้เธอตดิ ตามไปดว้ ย แรกๆ เธอกเ็ หน็ ว่านา่ ตนื่ เตน้ แตไ่ ม่ ชา้ กเ็ กิดความเบ่ือหนา่ ย เพราะวนั ๆ แทบไมไ่ ดเ้ หน็ อะไร มแี ตแ่ ผน่ นำ�้ จรดขอบฟ้า ยามเรือต้อง พายกุ ระหน่ำ�กย็ ่ิงซ้ำ�ทนทกุ ขท์ รมาน เร่มิ บน่ กระปอดกระแปดเป็นที่นา่ ร�ำ คาญ หนกั เขา้ กล็ ุกขึ้น ออกปากดา่ ทอเมือ่ ไมไ่ ดย้ ังใจ ยังความเบื่อหน่ายใหแ้ ก่เธเซอุสและคณะอยา่ งเหลืออดเหลอื ทน ในที่สุด คณะเดินทางผจญภยั จำ�ต้องร่วมหวั ปรึกษาหารือกนั วา่ จะทำ�ประการใด เพราะ พวกตนหมดสนกุ จะไปไหนก็ถกู บ่นถูกทัดทานด้วยกลัวจะมอี นั ตราย รบเร้าให้เดินทางกลบั บ้าน เมอื งอย่ไู มไ่ ด้หยดุ ต่างเห็นวา่ เพียงหญิงแตผ่ เู้ ดียวไมส่ มควรจะมาเป็นปญั หาให้พวกตนหมดสนุก และไม่สามารถเดนิ ทางผจญภัยได้ตามทห่ี วงั ไว้ จึงตกลงกนั จะเอาตวั ไปปล่อยเกาะเสีย 102

เรื่องราวเทพเจา้ ของชาวกรกี โบราณ (ภาคสี)่ พลูโต้ และ เซเรส Pluto, Ceres วนั หนง่ึ เรือของคณะนักผจญภยั ได้มาถงึ เกาะนาโซส Naxos จึงตกลงแวะเพอ่ื สะสมเสบียง และนำ้�ซงึ่ รอ่ ยหรอเต็มทีแล้ว อารียาดเนก่ ็ดีใจ เพราะจะได้ข้นึ บกเสยี ที ทนกบั ความโคลงเคลงของ เรอื มานานแลว้ ชาวเรอื รีบออกเสาะหาเสบียงและน้ำ�จืดได้พอประมานปล่อยให้อารยี าดเนน่ อนหลับ พกั ผ่อนอยรู่ ิมชายหาดแตผ่ เู้ ดยี ว ก็ไมร่ ู้ว่าเพลินหลับไปนานเท่าไหร่ดว้ ยเกดิ ความสบายท่ีได้หลบั นอน บนบก ครั้นตนื่ ขน้ึ มาในยามสายโขของวนั หน่ึง มองไปรอบกายมีแต่ความเงยี บสงัด แตแ่ รกกค็ ิดว่า เหลา่ ลูกเรือคงกำ�ลังออกล่าสัตว์มากกั ตนุ ไวเ้ ป็นเสบียง แต่รอจนมืดค�ำ่ ยามเย็นก็ไมเ่ หน็ แมแ้ ต่เงาของ ใครสกั คน ออกรอ้ งก่ตู ะโกนเรียกกไ็ มม่ เี สยี งใครตะโกนตอบ มีแตเ่ สยี งสะทอ้ นของนางไม้เอค๊ โค่ กึกกอ้ งร้องตอบมาเปน็ เสยี งตน เอค๊ โค่เหน็ ใจทีม่ ีหวั อกเดียวกนั คอื ถูกเขาทิ้งขว้างไม่ใยดี ใครป่ ลอบ ประโลมให้ก�ำ ลงั ใจ แต่อารยี าดเน่ไม่อยใู่ นอารมณ์ทจี่ ะพจิ ารณาหาเหตุผลใดๆ ทง้ั สน้ิ เอาแตก่ ่ตู ะโกน เรียกไปพลาง คร�่ำ ครวญร้องไห้ไปพร้อมกับกน่ ด่าว่าใจร้ายมาปล่อยให้ตนเดียวดาย อยู่บนเกาะร้าง ค�ำ่ คนื ผ่านไปจนวันรุ่งเวยี นมาใหมก่ ห็ าได้มใี ครกลบั มาหาเธอ มองเหมอ่ ออกสทู่ อ้ งทะเลก็ เห็นแตน่ ้ำ�จรดขอบฟ้า หวังว่าคณะชายหนุ่มอาจมีความจำ�เปน็ ต้องใช้เรือออกไปจับปลาหรือเสาะ หาอะไรจากเกาะใกลเ้ คียง จนรงุ่ ขึ้นอกี เช้าหนึ่งจึงแนใ่ จวา่ ตนถกู เขาเอามาปลอ่ ยไวบ้ นเกาะนีเ้ ป็นแนแ่ ทแ้ ล้ว เจ็บใจ นอ้ ยใจ ชำ�้ ใจและโศกเศรา้ ระคนกัน ความกลัวชกั จะจางลงไปบา้ ง เพราะไดช้ นิ กับความอา้ งว้าง เดียวดาย หากจะตอ้ งมีอนั ตรายจากสัตวร์ ้ายกค็ งเกิดข้ึนไปแล้ว ใจนน้ั หมกมุ่นอยู่แตใ่ นความเห็น แก่ตัวว่าท�ำ ไมหนาเขาจึงใจรา้ ย เอาเธอมาทิง้ ขว้าง ใหอ้ า้ งวา้ งเชน่ น้ี ในสถานการณ์เช่นนน้ั น่า จะพอคิดไดแ้ ลว้ ว่าตนรักเขาแต่เพยี งข้างเดียว หาไดเ้ ฉลยี วใจแม้แตส่ กั นิดว่าฝ่ายชายมีจิตพิศวาส ตนบา้ งหรอื เปล่า คดิ เอาแต่ความร้สู ึกของฝา่ ยตน ถือวา่ มกี �ำ เนิดมาสูงศักด์ิอีกทัง้ มคี วามงามล้ำ� จะ ชอบพอใครก็ไม่จ�ำ เป็นต้องถามความสมัครใจเขาเสยี กอ่ น น่มี ิใชค่ วามผิดของตนเองหรือ จะไปโทษ ใครที่ไหนได้ละ่ อารยี าดเน่เสนห่ ห์ ายถูกชายทิ้ง สลดจริงยิง่ เหงาเศร้าเหลือหลาย โอ.้ ..กระไรใยหนอพอ่ ยอดชาย หมดอาลยั ไร้สวาทขาดสัมพนั ธ์ุ ถูกปลอ่ ยเกาะอยู่เดยี วเฉียวว้าวุ่น ความแค้นกรนุ่ รุนหนนุ ใหห้ นุ หนั เฝา้ ตีอกชกหวั ตวั พลั วนั แสนอัดอน้ั กล้นั หวีดกรดี ก้องไพร ตะโกนร้องมองหาไมพ่ าพบ เสยี งตลบกลบสะท้อนย้อนมาใหม่ เอ๊คโคอ่ กเดียวกันน้นั เหน็ ใจ รอ้ งตอบไปคล้ายครวญหวนคืนมา ใครป่ ลอบโยนโอนอ่อนให้ผ่อนเศร้า ดูเชน่ เราเฝ้ารกั เขาหนักหนา มิเคยต้องขอ้ งเคียงเพียงกายา ยังตอ้ งมารา้ วระทมตรมตรอมทรวง 103

เรือ่ งราวเทพเจ้าของชาวกรกี โบราณ (ภาคสี่) พลูโต้ และ เซเรส Pluto, Ceres เหมอื นยงิ่ ซ�้ำ คำ�ประโลมโหมให้คลงั่ นางมิฟงั ด่ังหทัยโศกใหญห่ ลวง สดุ แคน้ คบั อับเฉาถูกเขาลวง พ่อแสนหวงหายลับมิกลับมา พลนั ได้ยนิ ดนตรวี ่ีแวว่ หวาน รีบลนลานลกุ นัง่ ระวังทา่ เหน็ ขบวนชวนระเรงิ บันเทิงพา แห่เทวาบคั คุสมาหยดุ ยนื รักแรกพบประสบพกั ตร์ประจกั ษแ์ จ้ง แมเ้ หีย่ วแห้งโหยไหไ้ ม่สดช่ืน นางชะม้อยเนตรรับแล้วกลบั คืน หนั สะอืน้ สะอึกร�ำ่ พรำ่�ครวญคราง พระประคองรององคป์ ระจงกอด กลา่ วออ้ นออดพลอดให้คลายหายหม่นหมาง ร่างไหวหวน่ั สน่ั สะทา้ นท่ัวสรรพางค์ เหมอื นเปิดทางวางท่านา่ เอน็ ดู เมื่อประสงค์ตรงกันมั่นเฉพาะ จึงเห็นเหมาะเจาะจองครองเป็นคู่ หลงเสนห่ เ์ ล่หพ์ ราวสาวโฉมตรู หายหดหหู่ รรู ะรน่ื ขึน้ ทันใด มริ รี อขอรักสมคั รสมาน หากนงคราญสราญรมย์สมใจหมาย จะปกปอ้ งประคองกอดตลอดไป มิปล่อยใหไ้ ดเ้ หงาเศรา้ ดงั เคยฯ ยงั มิใชค่ ราวเคราะหข์ องอารียาดเนเ่ สียทีเดียวหรอก ชาติกำ�เนดิ ของเธอนัน้ มิได้ต�ำ่ ตอ้ ย เปน็ ญาติโยมของเทพชนั้ อาวโุ ส คงไม่ปลอ่ ยให้หลานสาวต้องระหกระเหิรเผชิญกรรมอันไม่เคยตอ้ งผจญ เผอญิ ใหม้ ีคณะเถดิ เถิงของบัคคุส ผ่านมาทางน้พั อดี เห็นใครนอนฟบุ อย่รู มิ หาดจงึ เหหวั เรอื เข้าไป หาฝง่ั เทพแหง่ ความบนั เทงิ กา้ วลงจากเรือแลว้ ยา่ งเข้าถึงร่างนางคนสวย รสู้ กึ วา่ เธอมีเสนห่ ์ดงึ ดูด ใจไดร้ ุนแรงอย่างประหลาด ไฉนจงึ ต้องมาอยู่เดยี วดายบนเกาะรา้ งน้ี ชะรอยเทพแห่งความบนั เทิง จะชินแต่สีหน้าที่รน่ื เริงเบกิ บานอย่ตู ลอดเวลากบั บรรดาพรรคพวกของตนซงึ่ ห้อมลอ้ มกายอยู่ทกุ เม่ือ เช่ือวัน เลยมองหน้าท่เี ศรา้ หมองเปน็ ความงามทป่ี ระทบั ใจไปได้ กเ็ ปน็ หน้าทีข่ องเขาอยแู่ ลว้ ในการช่วยให้คนมคี วามเบกิ บานใจ จงึ เข้าปลอบประโลมให้หาย เศร้า ซกั ไซรไ้ ตถ่ ามเร่อื งราวว่าเป็นมาอย่างไรถงึ ได้มาหลงเดียวดายอย่บู นเกาะน้ี ครน้ั เธอเล่าเรือ่ งก็ พอเดาสาเหตไุ ด้ทันที พยายามอธิบายใหเ้ ข้าใจในเหตุผลต่างๆ ซึง่ ก็ไม่ใชข่ องง่าย เพราะเธอเอา แต่ใจ โทษวา่ เป็นความผิดของฝา่ ยชายแต่ถ่ายเดยี ว บคั คุสกลา่ วแนะใหล้ มื เขาเสียเถอะ หากเขารัก เธอจริงจะเอามาทิ้งขว้างใหอ้ ้างวา้ งอยู่บนเกาะรา้ งกลางทะเลนี้ไดอ้ ย่างไร ไมเ่ กิดประโยชนอ์ นั ใด แก่ตัวเองเลยที่จะมานง่ั เศรา้ โศกเสยี ใจกบั การจากไปของเขา รายน้เี ปน็ การไปแล้วไปลบั จะไมย่ อ้ น กลบั มาอีกแน่ๆ จงมองไปขา้ งหนา้ ซี ชวี ิตอนั สดใสนา่ ตืน่ เต้นยงั รอท่าใหเ้ ผชญิ อยู่ เธเซอุสเองก็เช่น เดียวกัน เขาเป็นผ้ทู ี่ชอบมองไปข้างหนา้ เสมอ ชวี ิตจึงเต็มไปด้วยความตื่นเต้นและใครท่ ่จี ะออกไป เผชญิ อยูท่ กุ เมือ่ เมอื่ เธอมไิ ด้มีจดุ ประสงค์และรสนยิ มอันเดียวกบั เขา ก็ยากทีจ่ ะเขา้ ดว้ ยกันไดน้ าน 104

เรอื่ งราวเทพเจา้ ของชาวกรกี โบราณ (ภาคส่ี) พลโู ต้ และ เซเรส Pluto, Ceres และไมช่ ้า การปลอบขวัญก็กลายเป็นการพรอดรักท่แี สนชื่นไปได้ ควิ ปดิ คงจะป้วนเปีย้ นอยู่ แถวนั้นกระมัง อยากจะให้ผู้มีศกั ดเิ์ ป็นอาวค์ นนี้เป็นฝ่ังเปน็ ฝาเสยี ที เลยแผลงศรหัวทองคำ�ใส่เป็น หา่ ฝน ความเศรา้ โศกเสยี ใจของอารยี าดเน่หายไปเปน็ ปลิดทงิ้ บัดนกี้ ลายเป็นรกั ใหม่ที่น่าภิรมยย์ ง่ิ เป็นโชคดถี ึงสองช้นั มีหรอื ท่ีเธอจะไมร่ บี ฉวยโอกาสอนั งาม จะมีคเู่ ป็นถึงเทพผมู้ ีความ สำ�คัญแหง่ โอลิมปุส คร้นั บคั คสุ เอย่ ปากขอความรกั เธอจงึ ตอบตกลงปลงใจยอมมอบกายถวายตัว อยา่ งไมอ่ ดิ เอือ้ น ไมต่ อ้ งเสยี เวลาชักแม่น้�ำ ใดๆ ทัง้ สน้ิ ดีกวา่ ทจ่ี ะตอ้ งตะลอยห้อยตดิ ไปกบั คณะ ผจญภยั ของ เธเซอุส เปน็ ไหนๆ จปู ีเตอร์ได้หลานสาวมาเป็นลกู สะใภ้ เห็นว่าเหมาะสมดแี ล้ว หลงั จากแจง้ ใหส้ ภาเทพรับรู้ แลว้ ก็กำ�หนดจัดพิธีววิ าห์ใหบ้ นโอลมิ ปสุ อย่างมโหฬาร แมค้ ร้งั ของ ควิ ปดิ กับ ไซคี กย็ ังส้ไู มไ่ ด้ มี งานฉลองยดื เย้อื ไปอีกหลายวัน บัคคสุ ไดข้ อให้พ่ชี ายนายชา่ งฝีมือเอก คือ วูลคั่น ประดษิ ฐม์ งกุฏประดับดาวเพชรเจด็ ดวง งามระยบิ ให้เป็นของขวญั แก่เจ้าสาว ไม่ชา้ เสยี งเลา่ ลือในความงามของอารยี าดเน่ กไ็ ปท�ำ ความร�ำ คาญโสตประสาทของวีนสั เธอก็เห็นอย่เู ตม็ ตาว่าเขางามจริง แต่ไมช่ อบใหใ้ ครมากลา่ วถึงซำ้�ซาก เรื่องใครมาประชันความงาม กับเธอนี้ อยา่ งไรก็ยอมไมไ่ ด้เธอจะตอ้ งเป็นเอกเสมอ แคน้ ใจนัก จ�ำ ตอ้ งก�ำ จดั เสย้ี นหนามแหง่ ความงามรายนีเ้ สยี ให้พน้ หูพน้ ตาไป จะมาเห็น ตำ�ตาอยู่ทกุ เมอ่ื เชือ่ วันบนโอลมิ ปุส น้ันเปน็ การแสลงใจเกนิ จะยอม ตอ่ มาไม่ช้าอารยี าดเนก่ ล็ ม้ เจ็บ และตายจากไปอย่างกระทนั หัน หลงั จากชีวิตสมรสดำ�เนนิ ไปอย่างดดู ดืม่ ได้ไม่นาน บัคคสุ เศร้าโศกเสียใจกบั การจากไปของเมยี ตนยงิ่ นัก เดอื ดดาลและเคยี ดแค้นวีนัส จน เหลือจะอด แต่ก็ไมม่ ีพยานหลกั ฐานอะไรจะไปปรักปรำ�เธอ คว้ามงกุฏจากหัวของภรรยาท่ไี รช้ ีพ แล้วเหวีย่ งขึ้นไปบนท้องฟา้ อยา่ งสดุ แรง ไมร่ วู้ า่ เพื่อจะท�ำ รา้ ยวีนัสหรอื เปลา่ ดว้ ยเขารูด้ วี า่ เป็นการ กระท�ำ ของเธอแน่ๆ เหลา่ เทวดาเห็นวา่ ไมน่ า่ จะเอาของสวยงามเช่นนน้ั ไปเหวยี่ งทง้ิ เปน็ ทน่ี ่า เสยี ดาย จึงเกบ็ ไปแขวนเอาไว้บนทอ้ งฟา้ กลายเป็นกล่มุ ดวงดาราเจ็ดดวงทีม่ ีความงามระยบิ ระยบั มาจนบัดนี้ มีช่ือวา่ “อารียาดเน่ ดารามหามงกฏุ ” ปรกตบิ ัคคุสเป็นเทพที่มีอารมณ์สนุกสนานเบกิ บานอยู่เสมอ ครั้นจ่ๆู ตอ้ งมาเสยี ภรรยาสุด ทรี่ กั ไปอยา่ งกระทันหัน จึงเศรา้ โศกเสียใจกลายเปน็ เทพทีไ่ ม่มคี วามสุข ยงั ใหพ้ ฤกษาในพงไพร อีกทัง้ สัตว์ป่านานาชนิดพลอยหงอยเหงาเหีย่ วเฉาตามไปด้วย แมเ้ หลา่ นางไม้และมนษุ ย์ก็ไม่รื่นเริง ร้องร�ำ ทำ�เพลงกันดงั เคย จูปเี ตอรเ์ ห็นวา่ จะปลอ่ ยให้สถานการณเ์ ป็นไปเช่นนน้ั ไมไ่ ด้ จงึ ชุบชวี ติ 105

เร่อื งราวเทพเจ้าของชาวกรีกโบราณ (ภาคส)่ี พลูโต้ และ เซเรส Pluto, Ceres ของอารยี าดเนข่ นึ้ มาใหม่ ซึง่ กต็ อ้ งไปเจรจากับพลโู ตอ้ กี คร้งั เมอ่ื เปน็ ประสงคข์ องเทพเจ้าผมู้ ีอำ�นาจ สูงสุด เขาก็ยอมตกลงแตโ่ ดยดี และเพ่ือจะให้ทงั้ ค่มู ชี วี ติ อยูด่ ้วยกันอย่างถาวรและไม่จบส้นิ จงึ ให้ อารยี าดเน่มชี วี ติ เป็นอมตะเยย่ี งเทพเจา้ ทงั้ หลาย คราวนี้ แมว้ ีนสั จะอาฆาตมาดรา้ ยอย่างไรก็ไม่ สามารถก�ำ จดั อารียาดเน่ได้อกี แตม่ ิได้มีการตั้งต�ำ แหนง่ หนา้ ท่ีใดๆ ให้ นอกจากเปน็ เมียของบคั คุส บัคคสุ กไ็ ม่แพเ้ ทพอืน่ ๆ คือเพ่ือจะใหช้ ีวิตมีความสดชนื่ ระรื่นหวานอยูเ่ สมอ กจ็ งึ มเี มยี หนา้ ไหม่ๆ กันอกี ท่ีเปน็ นางฟ้า นางไม้ หรอื นางมนุษย์ แมว้ ีนัสเองกเ็ คยเป็นเมียเขา เกดิ ลูกดว้ ยกัน เปน็ ชายนามว่า ปรีอาเป้ หรือ ปรอี าโปส Priape, Priapos ผมู้ อี วยั วะเพศขนาดมหมึ าเปน็ ที่น่าเกรง ครา้ มแกเ่ หล่านางไม้ยง่ิ นัก ต่างหลบลี้หนีหนา้ กนั อุตลดุ ยามผา่ นพบ Bacchus and Ariadne บัคคสุ ปลอบ อารียาดเน่ 106

เรื่องราวเทพเจ้าของชาวกรีกโบราณ (ภาคหา้ ) เวสต้า และ เทพชน้ั รองๆ Vesta and the Minor Gods ภาค Vเทพนิยายกรกี และโรมนั เวสตา และ เทพช้นั รองๆ Vesta and the Minor Gods 1

เรอ่ื งราวเทพเจ้าของชาวกรกี โบราณ (ภาคหา้ ) เวสตา้ และ เทพช้ันรองๆ Vesta and the Minor Gods เวสหตร้าอื (เเททพพธธดิดิVาeาแแstหหa่งง่ ไพฟรใหนมดจวางรจี ิต) ท่ถี กู เรียกวา่ เทพธิดาแห่งพรหมจารนี ้ันมหี ลายนางดว้ ยกนั ไดอาน่า เองก็เป็นเทพพรหมจารีเพราะเธอไมเ่ คยแตง่ งาน แต่มีหลกั ฐานของ การรว่ มชูส้ ูช่ ายมากมายหลายหนา้ เทพมเิ นรวา่ เองกม็ ผี อู้ ้างวา่ เธอ เคยมคี นรัก แตเ่ ทพธดิ าแหง่ พรหมจารีทีแ่ ท้จรงิ คือ เวสตา้ ไมเ่ คย พบหลกั ฐานวา่ ได้มีความดา่ งพร้อยในเร่อื งนี้ และก็ไม่มใี ครกลา้ กล่าว หาหรือต�ำ หนิเธอ ชาวกรกี เรียกเธอว่า เฮสเตีย Hestia ซ่งึ มคี วาม หมายทำ�นอง “กลางใจบา้ น หรือ ศนู ย์รวมของครอบครัว” ชาว โรมันใช้ชื่อ เวสต้า จะด้วยมีความหมายทางด้าน “ไฟ” หรอื อาจจะ เปน็ ชือ่ ดั้งเดิม กย็ ังให้ความแน่นอนไดย้ าก จงึ นา่ จะเป็นเทพตา่ งด้าว ซ่งึ โอนสัญชาติเรียบร้อยแล้ว เทพเวสตา้ ธิดาใครที่ไหนหรอื ด้วยหลากชอ่ื หลากนามตามเล่าแจ้ง งามล้ำ�เหลือเหนอื ใครไมค่ ลางแคลง หัวระแหงแจ้งลอื ระบอื ไกล เทวาไหนได้ยลบ่นพร่�ำ เพอ้ ตา่ งเสนอสนนครองปองรกั ไคร่ ขอมอบหมายใหท้ กุ สิง่ อยา่ งจรงิ ใจ เพยี งขอได้เทพมี เี มตตา ดว้ ยเธอรกั พรหมจรรย์สดุ พันผูก ยามใครถกู ต้องกายให้ประหม่า แสนขัดสนเร่อื งชายไม่นำ�พา อยเู่ อกาข้าผู้เดยี วหาเปล่ียวใจ ชาวประชายอมรับดว้ ยนับถือ ว่าเธอคือยอดม่ิงพิงพ่ึงได้ ขอบูชาแนบจิตสนิทใจ ประดุจไฟใสสวา่ งกลางกมลฯ 1

เรื่องราวเทพเจา้ ของชาวกรีกโบราณ (ภาคหา้ ) เวสต้า และ เทพช้นั รองๆ Vesta and the Minor Gods ทง้ั ชาวกรีกและชาวโรมใหค้ วามนบั ถอื เวสตา้ อยา่ งสงู สง่ เปน็ หนง่ึ ในสิบสองเทพแหง่ โอลิมปสุ ให้ความสำ�คญั เป็นอนั ดับสี่ คือ รองไปจาก มิเนรวา่ หรือ อาเธน่า เวสตา้ มไิ ดม้ ีตำ�แหน่ง “เทพเจา้ แห่งพรหมจรรย์” ด้วยมีเทพอ่นื วา่ ที่กันไปแลว้ เช่น ไดอาน่า หรือแม้ มเิ นรวา่ ซ่งึ ทง้ั สองมีหลักฐาน ของการด่างพร้อย โดยเฉพาะอย่างยงิ่ ไดอานา่ เพยี งแต่มิไดแ้ ตง่ งานแต่งการมีเหยา้ เรือนไปเทา่ นั้น เอง จะวา่ กนั ไปแล้ว เวสตา้ มิได้มตี �ำ แหนง่ หน้าทีอ่ ะไรอย่างเป็นทางการ แมว้ ิหารของเธอก็ไมม่ ี ใครสรา้ งให้เช่นเทพอน่ื ๆ แตเ่ ธอเปน็ เทพธิดาในดวงใจของทุกผู้ ไม่มใี ครในโลกโบราณท่ไี มร่ จู้ ักเธอ และย่งิ มคี วามส�ำ คญั มากขน้ึ ในสมัยโรมันรุ่งเรืองอ�ำ นาจและจนกระทง่ั เม่ือจกั รวรรดสิ ลายตัวไป คงจะด้วยเปน็ เทพต่างดา้ ว ก�ำ เนดิ ของเวสตา้ จึงไม่มีความแน่นอน เป็นลกู เตา้ เหล่าใคร มาจากไหน บ้างว่าเป็นลูกของยรู านุส มารดาคอื พระแมเ่ กอียาในตระกลู ตีตาน หรอื ที่เราเรียกวา่ “พระแม่ธรณ”ี ผซู้ ่งึ มีช่อื เรยี กมากมายเหลือเกิน แม้กระทั่งชอ่ื เวสตา้ เอง กม็ ีผใู้ ช้เรยี กไปปะปน กับช่อื ของพระแม่ธรณี ตามท่ที ราบมาแต่ต้นว่า ยูรานสุ มเี มียน้อยนับไม่ถว้ น รวบรวมพวกลูกๆ ก็ไมน่ อ้ ยกว่า ๕๕ คน กับพระนางเกอียา กอ็ กี ๑๕ จึงอาจรวมเธอไว้ในบรรดา ๑๕ เทพนี้ แตใ่ นการจัดอันดบั ความเกี่ยวดองของเทพเจา้ กรีกโดย กวเี อกนาม ฮีเสยี ด Hesiod ไดใ้ ห้ เธอเป็นธิดาหนึ่งของโครนุสในบรรดาพส่ี าวของจปู ีเตอร์ ฉะน้ัน หากจะเกดิ ความสับสนในเรอ่ื ง ความเก่ียวดองกนั ของเทพเจา้ ละก็ จะขอให้ขอ้ สันนษิ ฐานวา่ ชาวกรีกขอยมื หรือ ขโมย หรอื รับ อปุ ถัมถเ์ วสต้า มาจากความเชอ่ื ถือของชนชาตอิ ่นื ทอี่ ย่ทู างทศิ ตะวนั ออกของดินแดนกรกี เชน่ เดยี ว กบั เจ้าแม่ซเี บเล่ หรือ แม้กระทง่ั บัคคุส มีหลกั ฐานวา่ ผู้ท่เี คยอยใู่ นแผน่ ดินทรอย Troy ไดน้ ับถือ เวสตา้ หรอื เฮสเตยี มานานหนกั หนาก่อนกรุงทรอยแตกแล้วในฐานะทเี่ ป็นเทพธดิ าแห่งไฟ หรือ กค็ อื ไฟ นัน่ เอง มีการกราบไหว้ บชู าเธอในทุกวหิ าร โดยมีสญั ลักษณ์เป็นไฟลกุ อยูอ่ ยา่ งมิรู้ดบั บนแทน่ บูชา ครัน้ ชาวกรีกตีกรุงทรอย แตกและใช้ไฟเผาเมืองพินาศวอดวาย เอเนยี ส Aeneas ลูกชายของวนี สั ทีเ่ กดิ จากเจ้าชายอันคเี ซส Anchises ของกรุงทรอย (ทัง้ สองพอ่ ลูกรวมอยใู่ นจ�ำ นวนไมก่ ีค่ นทร่ี อดตาย) ได้นำ�เอาความนบั ถือ เวสตา้ ติดตัวไปด้วย เรร่ ่อนเดนิ ทางไปจนถงึ ดินแดนของอติ าลี แลว้ น�ำ เอาไปเผยแพร่แกช่ าวโรมนั ผู้ซ่ึงยอมรับนับถือ ยกให้เธอเปน็ ไฟในดวงจิตของทกุ ผู้ (ซงึ่ มไิ ดผ้ ดิ แผกไปจากความนบั ถือดงั้ เดมิ ) เปน็ สัญลกั ษณ์ของความสะอาดบรสิ ุทธ์ิ ด้วยไมเ่ คยมหี มองมวั ไม่เคยมคี วามวนุ่ วายทะเลาะเบาะ แว้งหรือเขา้ ขา้ งใครออกข้างไหน ทั้งชาวกรีกและชาวโรมนั ต่างกม็ ีเสรที ่จี ะเลือกนับถอื บูชาเทพเจา้ ไหนก็ตามแต่เหตุผลส่วนตวั ในเมือ่ ชาวโรมนั ยอมรับเอาความเชอื่ ถอื ท่ีมีความแตกต่างกนั อาจเป็นสาเหตใุ ห้เกิดการแตกสามัคคี 2

เรือ่ งราวเทพเจ้าของชาวกรีกโบราณ (ภาคหา้ ) เวสตา้ และ เทพชนั้ รองๆ Vesta and the Minor Gods จงึ ควรได้มีการนบั ถอื ในอะไรสกั อย่างทเ่ี ปน็ ศูนย์รวมแห่งความสามัคคี ไฟนั้นให้สารพดั ประโยชน์ เพ่ือความสะดวกสบาย ให้ความอบอุ่นทางกาย กน็ ่าจะใหค้ วามอบอุ่นทางใจเสียดว้ ย คือยอมให้ เวสตา้ เปน็ ศูนย์รวมของครอบครัว โดยเฉพาะในยามทีร่ วมกลมุ่ กันหนา้ เตาไฟซึ่งมกั อยู่กลางบา้ นเพ่ือ ใหค้ วามอบอนุ่ แผ่ไปได้ท่วั ต่ืนนอนขน้ึ มากท็ �ำ คารวะแกไ่ ฟเสยี กอ่ น และเม่ือจากกันไปนอนก็อำ�ลา และระลึกถงึ คณุ ประโยชนท์ ่ไี ด้จากไฟ นค่ี ือการฝึกฝนความสามคั คีที่ดีภายในบ้าน ในทกุ วหิ ารของทง้ั ชาวกรกี และโรมนั จะต้องสรา้ งแท่นบูชาแห่งหนึ่งทมี่ ีไฟของเวสต้าลกุ อยู่ ตลอดเวลาโดยมใิ หม้ ีการดบั มอดเป็นอันขาด จดั ผดู้ ูแลเอาไวโ้ ดยเฉพาะ ในการท�ำ พิธใี ดๆ ก็ตาม จะตอ้ งขนึ้ ตน้ และจบลงด้วยการใหค้ ารวะตอ่ ไฟ หรอื เวสต้า เพ่ือท�ำ ใหจ้ ิตใจผ่องแผ้ว ใชไ้ ฟเป็น เครอ่ื งชำ�ระราคีต่างๆ ใหห้ มดสิ้นไป พร้อมทจ่ี ะกระทำ�การอื่นต่อไปอยา่ งไดผ้ ล ในเมื่อถือวา่ เวสตา้ เปน็ เทพแห่งพรหมจรรย์ งานทกุ อย่างท่เี ก่ียวข้องกบั เธอจึงตอ้ งให้มีความ สะอาดบรสิ ุทธเ์ิ พ่อื ให้เกดิ ความขลงั ยิง่ ขึ้น ผู้ทปี่ ฏิบตั งิ านจงึ ควรเป็นผบู้ รสิ ทุ ธใ์ิ นทกุ ดา้ น จงึ เลอื ก เอาเดก็ หญิงที่มอี ายุประมาณ หกถึงสบิ ขวบ เลือกเอาจากครอบครัวซ่งึ เปน็ ท่ยี อมรบั นบั ถอื มหี นา้ มี ตาเพอื่ เขา้ มาฝึกงานอย่างเคร่งครัด จนกระทัง่ อายคุ รบ ๑๖ ปจี ึงเข้ารับทำ�หนา้ ทอ่ี ย่างเปน็ ทางการ ชาวโรมันเชอ่ื วา่ เอเนยี ส เปน็ ผเู้ ลอื กหญงิ นด้ี ้วยตนเองในครัง้ แรก หญิงเหล่าน้มี ชี อ่ื เรยี กว่า “พรหมจารีแห่งเวสตา้ ” The Vestal Virgin สงิ่ ส�ำ คญั ที่สดุ คือ พวกเธอต้องรักษาพรหมจรรยไ์ ว้ให้ม่นั คงตลอดระยะเวลารับหนา้ ทีน่ ้ี หน้าทส่ี ำ�คญั คือการระวังรักษา ไฟอันศักดิสทิ ธ์ิไว้มิใหด้ บั ลงเปน็ อนั ขาด ดว้ ยเปน็ ไฟที่จะแบง่ ออกไปใชใ้ นท่ีอนื่ ๆ ด้วยสมัยนั้นคงยงั ไม่มีไม้ขีดไฟใช้ และเช่ือวา่ เป็นไฟแหง่ ชีวิตและอนาคตของบา้ นเมืองดว้ ย หากไฟเกิดดบั ไปโดย เหตสุ ดุ วิสัย เช่น โดยภัยธรรมชาติ จะต้องมีการท�ำ พิธีจุดกันข้นึ ใหม่จากไฟของเทพเจา้ คอื จากดวง อาทิตย์นนั่ เอง ดว้ ยการใชแ้ ทง่ แก้วส่องให้แสงอาทิตย์ผ่าน หรอื สะทอ้ นจากแผน่ โลหะขัดมัน จึงจะ ไดม้ ไี ฟศักดิส์ ทิ ธิใ์ ช้กันตอ่ ไป ระยะเวลาของการทำ�งานของหญิงเหลา่ นค้ี อื ยสี่ ิบปี เมื่อายุครบ ๓๖ กจ็ ะสามารถลาออก ไปมีเหย้ามเี รอื นได้ ซ่ึงกย็ ังไม่สายเกินไป มผี ูเ้ ข้าควิ รอขอแต่งงานกันท้ังเมอื งดว้ ยถือว่าเป็นเกียรตสิ งู แตห่ ากผใู้ ดยงั รักที่จะปฏิบัติหน้าท่ตี อ่ ไป กจ็ ะถูกยกฐานะเปน็ อาจารยผ์ ฝู้ กึ สอนเดก็ ร่นุ ใหม่ จะได้ รบั เกยี รติสงู ส่งเทยี บเทา่ เสนาบดีช้นั แนวหนา้ มที ี่นัง่ อย่างสง่าในงานรัฐพธิ ีตา่ งๆ หรอื เคียงขา้ ง จักรพรรดิในบางกรณยี ์ เครอ่ื งน่งุ หม่ ก็มีความเรียบงา่ ยที่สุด ไมม่ ีความหรูหราหรอื ประดับประดาเครอื่ งทองของมคี า่ ยามปรกติเป็นผ้าลนิ ินสีขาว นงุ่ ห่มแบบชาวกรกี ทวั่ ไป คอื เป็นถุงเจาะด้านบนส�ำ หรับสว่ นหวั ท้งิ ชายลงมาจนถึงพน้ื ใช้เชอื กมดั ที่เอวแลว้ ดงึ สว่ นบนท้ิงทบั เชือกซึ่งดคู ลา้ ยเป็นสว่ นเส้ือและกระโปรง 3

เรอ่ื งราวเทพเจ้าของชาวกรีกโบราณ (ภาคหา้ ) เวสตา้ และ เทพช้ันรองๆ Vesta and the Minor Gods แยกกนั มีผ้าคลมุ ผมชน้ิ ใหญ่ ชายห้อยลงมาประท่บี า่ แล้วทิ้งเลยลงไปตามธรรมชาติถงึ สะโพก ใน ยามมีพธิ ี เส้อื ชดุ ขาวนีจ้ ะมีขลิบสีมว่ งรอบๆ ชายทัว่ ไป แล้วมีเสือ้ คลมุ สีมว่ งตวั ใหญใ่ สท่ บั อกี ทหี นง่ึ มองดูเรยี บง่ายแต่มีความสง่างดงามย่งิ นัก เครือ่ งแตง่ กายท่มี ีสเี ชน่ น้ีก็ยงั นยิ มใช้กันอย่ใู นพิธที าง ศาสนาจนปจั จุบัน ดง้ั เดิมทเี ดยี ว พวกเธอเคยตัดผมส้นั หรือไม่ง้ันกแ็ ทบจะโกนท้งิ เสียเลย แตต่ ่อมาได้ตระหนัก ถึงความงามสงา่ อยา่ งธรรมชาติ จงึ ปลอ่ ยผมยาวอยา่ งธรรมดาเพยี งรกั ษาใหส้ ะอาดและมีสุขภาพดี ไมจ่ ำ�เปน็ ตอ้ งมีผา้ คลุมปดิ ผมทถ่ี ูกตัดอย่างมิดชิด ด้วยเห็นว่า พวกเธอควรมโี อกาสให้ผู้คนเหน็ ความ งามเอาไวด้ ้วย เพราะไม่ชา้ จำ�นวนไมน่ อ้ ยจะต้องออกไปมีเหยา้ มีเรอื น ใครสนใจใครก็หมายมองจอง กนั เข้าไวเ้ สยี ล่วงหน้า ดูเปน็ หลกั เกณฑท์ ่ีมคี วามยตุ ิธรรมและเหมาะสมยิ่ง อีกทงั้ ไมฝ่ นื ธรรชาติ ฐานะของหญงิ พรหมจรรยแ์ หง่ เวสตา้ มีความเปน็ เอกเทศ ไม่ข้ึนตรงตอ่ ผูใ้ ดเลย นอกจาก พวกท่มี อี าวโุ สกวา่ ในบรรดาผู้ท�ำ หน้าท่ดี ว้ ยกนั มกี ฎระเบียบปฏบิ ตั วิ างไวอ้ ย่างละเอียดและมคี วาม เครง่ ครัดมาก ไดว้ างโทษสำ�หรบั ผู้ฝ่าฝนื กฎเอาไวอ้ ยา่ งรุนแรง เช่น หากผู้ใดไม่รักษาพรหมจารี ระหวา่ งรับหนา้ ทอี่ ยู่ มโี ทษถงึ ฝังท้ังเป็น หากปลอ่ ยใหไ้ ฟศกั ด์สิ ิทธิด์ บั ไปดว้ ยความเลินเลอ่ หรือ ประมาท จะถกู กกั ขงั ในหอ้ งมดื และให้อดอาหาร แตใ่ นระยะเวลากว่าพนั ปี หลังจากทีช่ าวโรมันเร่มิ นับถือจนกระท่งั สลายตัวไป มผี ้ไู ดร้ บั โทษหนักๆ เช่นนเ้ี พียง ๑๘ รายเท่าน้ัน มรี ายหนึ่งนามว่า ทชุ เชีย ได้รับโทษแปลกหน่อยคือให้ใช้กระชอนไปตักน�้ำ จากแม่นำ้�ไทเบอร์ มายังวิหารของเวสตา้ ซ่งึ ชาวโรมันสรา้ งไวเ้ พียงวิหารเดียวเท่านั้น (อนั น้ี ฟงั ดูคล้ายการลงโทษนางดาเนียดส์ทง้ั ๔๘ ท่ีฆ่าสาม)ี ชาวกรีกไมไ่ ดส้ รา้ งวหิ ารสำ�หรับเวสต้าไวโ้ ดยเฉพาะ ด้วยถือว่า ไฟทีแ่ ท่นบชู าคือสญั ลักษณ์ ของเธออยู่แลว้ เธอจึงเปน็ สว่ นหน่ึงของทุกๆ วิหาร วิหารที่ชาวโรมันสร้างใหน้ ัน้ เปน็ รปู ทรงกลม สัญลกั ษณข์ องโลกและจกั รวาล มเี ทวรูปของเธอด้วย เปน็ หญิงวัยกลางคนผ้มู ีความงามสงา่ แต่ง กายเชน่ หญิงพรหมจรรย์แห่งเวสตา้ ท้ังหลาย มอื หนงึ่ ถอื ไฟ หรือ ตะเกยี ง มกี ารเปลย่ี นไปมาได้ สุด แท้แต่ชนิดของไฟท่ีจะให้ถอื ตามควรแก่โอกาส บางทีกเ็ ป็นภาชนะส�ำ หรบั จดุ ไฟซึง่ ยามปรกตจิ ะ ไม่จดุ ไฟ นอกจากระหวา่ งการทำ�พิธีเท่านั้น เชน่ เวลาจะต้องมกี ารอัญเชิญไฟอนั ศักดิ์สิทธไิ์ ปทอ่ี ่ืน เพราะมีไฟซึง่ ไม่รู้ดับอยทู่ ่ีแทน่ บูชาแล้ว ยามมสี งคราม ไฟศักด์สิ ทิ ธิ์จะถกู ยา้ ยไปเกบ็ ไวใ้ นท่อี นั ปลอดภัย มใิ ห้ตกไปอยูใ่ นมือของศัตรู ไดเ้ ป็นอนั ขาด มักจะนำ�ลงเรือแล้วลอ่ งหรือข้ึนไปตามแม่นำ�้ ไทเบอร์ Tiber ศตั รทู ี่นบั ถือเทพธิดาเวสต้ด้วยกนั กจ็ ะไมท่ ำ�รา้ ยหญิงพรหมจรรย์เหลา่ นี้ แมน้ กั โทษขณะท่ี ถกู น�ำ ตัวไปลงโทษหรอื ย้ายท่ีคุมขงั หากบังเอญิ เกดิ ผ่านพบเธอเข้ากม็ ีสทิ ธิข์ อให้ลดหยอ่ นผอ่ นโทษ 4

เร่ืองราวเทพเจา้ ของชาวกรีกโบราณ (ภาคห้า) เวสตา้ และ เทพช้นั รองๆ Vesta and the Minor Gods จากพวกเธอได้ หากพจิ ารณาแลว้ เหน็ ว่าสมควร เวสตา้ อยู่ในฐานะทส่ี ะอาดปราศจากมลทลิ ด่างพรอ้ ย แม้เรอ่ื งราวตา่ งๆ ของเทพนิยาย หรืออะไรก็ตาม ยากท่จี ะหาเรอื่ งใดมเี ธอเก่ียวข้องอยูด่ ว้ ย ด้วยถกู ยกยอ่ งไว้ใหม้ แี ต่ในด้านดีท้ังหมด เป็นทีร่ ักนบั ถอื ของชนทุกหมเู่ หล่า จึงไมส่ มควรจะน�ำ ไปกลา่ วถึงหากไม่มีความจ�ำ เป็น บางคนเรียก เธอวา่ “ไฟที่ลุกสวา่ งอยู่ทกุ กลางดวงจติ ” ในระยะหลงั ๆ ของสมัยจกั รวรรดโิ รมนั ได้มคี วามเชอ่ื ถอื ของชนเผา่ อน่ื ๆ เข้าไปปะปนกับ ความเชอื่ ถอื ในเทพเจ้าของกรกี ด้วยเพราะความท่ีผู้คนมีอสิ ระท่ีจะเลอื กนบั ถือตามแตค่ วามคิดเหน็ สว่ นตวั นานหนกั เขา้ จึงปะปนกนั จนยากทจ่ี ะแยกออกได้ว่าอะไรเป็นอะไร เกิดการแก่งแยง่ ในความ ยง่ิ ใหญ่ของความเชอื่ ถือ เพราะกฎระเบยี บอะไรกว็ างกนั ไดย้ ากล�ำ บาก อกี ทัง้ มีการหยบิ ยกเอาเทพ ทตี่ นพอใจไปขยายความศกั ด์สิ ิทธิ์กนั จนเกนิ ขอบเขต ขณะเดียวกนั กเ็ หยยี บยำ่�ความเช่อื ถือของผอู้ ่ืน เกดิ ความไม่สงบอยเู่ นืองๆ ทมี่ คี วามทะเยอทะยานตอ้ งการกมุ อ�ำ นาจเพือ่ ประโยชนส์ ว่ นตวั ก็หาทาง แซกซึมเขา้ ไปตามผมู้ ีอำ�นาจหน้าท่อี ยา่ งเป็นทางการ แมก้ ระท่งั ถึงชั้นจักรพรรดิ ผู้ทไี่ มม่ ีความเข้าใจถอ่ งแทใ้ นสิ่งทต่ี นเชื่อถอื และปฏบิ ตั ิ เมือ่ ถูกยหุ นักเข้าก็เกดิ ความรวนเร ขาดความม่ันใจ และแม้กระทัง่ ในระหวา่ งพวกทมี่ คี วามเช่อื ถอื ในเทพเจ้าของกรีกดั้งเดมิ ก็มิไดค้ ำ�นงึ ถึงความพอเหมาะพอควรแลว้ จึงไดเ้ ชือ่ ถอื หนกั ไปในทางงมงายไร้เหตผุ ล บ้างกเ็ ลือกเอาผทู้ ี่มิได้เคย ถูกนับถือเยีย่ งเทพเจา้ เพยี งพูดเกง่ สามารถย้อมใจใหเ้ หตามไปได้ง่ายๆ หรือผ้มู ีความสามารถดเี ดน่ มากๆ เช่น ออรฟอี ุส ตามเรอ่ื งนั้นเขาไม่ยอมรับว่าการตายเปน็ ธรรมชาติ จงึ ไปขอใหเ้ ทพเจา้ ชบุ ชวี ิตคนรักขึน้ มาอีกได้ และแม้ตามเรื่องเอง ออรฟีอุสก็ไมส่ ามารถสมหวงั แต่ไดก้ ลายเป็นตวั อยา่ ง หนนุ ใหม้ ผี ูพ้ ยายามหลีกเลี่ยงความเป็นธรรมชาติ ซ่งึ หมายถึงวา่ ไดข้ าดความมเี หตุผลอันควรไปแลว้ ดว้ ยหนั ไปเชอ่ื ในส่งิ ใดอย่างงมงาย ประดิษฐพ์ ิธกี รรมอะไรต่างๆ ขนึ้ มาเพ่อื ใหเ้ กดิ ความขลัง เหลา่ นี้ บางทกี ็มใิ ช่เพอ่ื ความเชื่อถอื อย่างเดยี ว แตเ่ พอ่ื ประโยชน์บางอย่างท่หี วังจะได้จากการลวงให้เชื่อเป็น ส�ำ คญั เช่นท่เี ปน็ ปญั หาใหญอ่ ยใู่ นปจั จบุ นั น้ี เม่ือได้มกี ารปฏิบัตสิ ่ิงใดจนเกนิ ขอบเขตุแห่งความสมควร ก็ยอ่ มจะขาดความสมดลุ ย์แห่งจติ เกิดความรวนเรและไม่มคี วามมั่นใจในตนเอง เปน็ ช่องทางให้จิตเตลดิ เปดิ เปงิ ยอมรบั อะไรได้งา่ ยๆ โดยขาดความพินจิ พเิ คราะหใ์ หถ้ อ่ งแท้ ความสามัคคใี นหมพู่ วกค่อยๆ ลดนอ้ ยถอยลง เปิดโอกาส ใหผ้ ้ทู ี่คอยจอ้ งหาช่องทางเข้าแซกซมึ ทำ�การตามจุดประสงค์ของเขาไดอ้ ย่างสะดวก แตไ่ ฟในดวงจิตแหง่ เวสตา้ ยงั คงมอี ยู่ในทกุ ครวั เรือน แมค้ วามเข้าอกเขา้ ใจในความเชอ่ื ถอื จะ ไม่กระจา่ งนัก แต่ก็ยังมคี วามรู้สกึ ท่ีศกั ด์สิ ทิ ธ์ิในความสะอาดบรสิ ทุ ธิ์แหง่ ความเปน็ พรหมจารีของเธอ เด็กทุกคนเจรญิ เติบโตข้ึนมากับความเชอื่ ถอื ท่ีแน่นแฟ้น มีเทพธดิ าแห่งไฟอยู่ในดวงใจ เทพเจ้าอ่นื ๆ 5

เร่ืองราวเทพเจ้าของชาวกรกี โบราณ (ภาคห้า) เวสตา้ และ เทพช้ันรองๆ Vesta and the Minor Gods กลายสภาพเป็นเพียงเทวรปู ตามวิหาร สำ�หรับในการท�ำ พธิ ีทเ่ี คยปฏิบตั มิ า และในยามต้องการทีพ่ ง่ึ ทางใจ การไมม่ เี ทวรปู ทง้ิ เอาไว้ให้เห็นก็เปน็ สาเหตุหน่งึ ทที่ ำ�ให้คนลมื ได้งา่ ย ด้วยไม่มอี ะไรเปน็ หลัก ฐานเพื่อสะกดิ ใจและเมื่อขาดความเขา้ ใจทแ่ี ท้จริง ความเชื่อถอื ก็มักจะถูกเปลย่ี นให้เปน็ อืน่ ไปได้ ง่ายๆ คลา้ ยๆ กบั การลา้ งสมอง ผูท้ ่ีลน้ คณุ งามความดีเลศิ สดุ ประเสรฐิ เจิดสง่ามีราศี ปราศจ์มลทิลสน้ิ ส่ิงรา้ ยไร้ราคี มกั มิมีจิตต้องยกย่องตน หากมไิ ด้จารกึ บนั ทกึ ไว้ ยากทีใ่ ครรจู้ กั ถึงมรรคผล ขาดแสดงแจง้ หลักฐานขานบอกชน มชิ ้าคนคอ่ ยคลายกลายเลอื นลาง ถา้ มสิ ร้างสง่ิ ศลิ าอานุสรณ์ เพ่ือสังวรณ์สะกดิ ไวใ้ ห้เหน็ บา้ ง ด้วยมนษุ ย์ชอบใหบ้ อกออกชที้ าง เป็นตวั อย่างต่างเหน็ เช่นโฆษณา ทป่ี ระกาศวาดแจ้งแสดงเด่น เพ่ือใหเ้ ปน็ เชน่ คงประสงค์วา่ จะชั่วดมี ีประโยชนโ์ ทษนานา ชาวพาราต่างตน่ื เตน้ เหน็ ส�ำ คัญฯ อยา่ งไรกต็ าม การนบั ถอื เวสตา้ เปน็ ดวงไฟในดวงจติ และเทพธดิ าแห่งพรหมจรรย์ มตี ดิ ต่อ มัน่ คงเรอื่ ยมาจนปี ค.ศ.๓๘๐ ตามท่ีเขาได้แจง้ ไว้ในประวัตศิ าสตรว์ า่ จกั รพรรดิ เธโอโดซอี ุส Em- peror Theodoseus ของโรมันได้เลกิ นบั ถือในเทพเจา้ ของกรีกโดยสนิ้ เชงิ ด้วยไดเ้ ขา้ รีตเปน็ ครสิ เตยี นไปแล้ว และออกกฎบังคับให้ประชากรของจักรวรรดิเลิกยอมรับนับถอื ในเทพเจา้ ซึง่ เขาปฏิบัติ สบื เน่อื งมานับพันๆ ปี สั่งท�ำ ลายวิหารและเทวรูปตา่ งๆเสียหมดสิ้น แต่เมอื่ ไดก้ ลายเปน็ ขนบธรรม เนยี บประเพณที ี่ปฏิบตั ิติดตอ่ กนั มาเป็นเวลาหลายพันปเี ชน่ น้ัน ยอ่ มยากท่จี ะลบออกจากจิตใจไปได้ ในพรบิ ตาเชน่ การทำ�ลายสงิ่ ก่อสร้าง ก็จึงยังมีการขัดขืนต่อตา้ นอย่เู ป็นเนืองนิตย์ แม้โทษจะรนุ แรง แคไ่ หน ขณะนัน้ อาณาจกั รโรมันไดแ้ ผอ่ อกไปทางตะวนั ออกไกลโขแลว้ ครอบคลุมดนิ แดนทางเอเซยี ไมเนอร์ ซง่ึ อนั ทจี่ รงิ ก็ได้เคยรวมอยูใ่ นจักรวรรดิของกรีกโบราณมาก่อน ลกู ชายของจักรพรรดเิ ธโอ โดเซอสุ ชอ่ื จกั รพรรดิ อาร์คาดีอุส Arcadius จึงแยกตัวออกไปต้งั เมอื งหลวงใหม่ท่ีกรงุ คอนสแตน ตโิ นเปิล Constantinople (อสิ ตันบูล Istanbul ในปัจจบุ ัน) จงึ เกดิ จักรวรรดโิ รมนั ตะวันออกข้นึ อีกแห่งหนง่ึ ปกครองแยกออกไปจากโรม มิไดม้ ีความเครง่ ครดั ในการนบั ถอื ในส่งิ ใหม่เชน่ ทางยุโรป ตะวันตก แต่ได้มกี ารแยกนบั ถอื ออกไปเปน็ อีกนิกายหน่ึง และปกครองสืบเน่ืองตอ่ มาเปน็ เวลากวา่ 6

เรือ่ งราวเทพเจ้าของชาวกรกี โบราณ (ภาคห้า) เวสตา้ และ เทพชั้นรองๆ Vesta and the Minor Gods พันปี (จนกระทงั่ ถกู แขกเตอรคยดึ ได้ในปี ค.ศ.๑๔๕๓) ครั้นปี ค.ศ.๔๘๐ จักรพรรดอิ งคส์ ดุ ทา้ ยทีก่ รุงโรม คือ โรโมลสุ ออกสุ ตสุ Romulus Au- gustus (บงั เอิญเป็นชือ่ เดยี วกับผคู้ รองกรงุ โรมองค์แรก) ไดม้ อบอำ�นาจการปกครองดนิ แดนยโุ รป ทงั้ หมดใหก้ บั ศูนย์กลางของศาสนาคาธอลิคทีก่ รุงโรม (ตามทป่ี ระวัติศาสตร์แจ้งไว)้ ได้มีการประกาศ ใหเ้ ลิกนับถือเทพเจา้ ดงั้ เดมิ อย่างเด็ดขาด และมิให้มีการนับถือในความเชอ่ื ถอื ใดอ่นื ทงั้ ส้นิ นอกจาก คาธอลิค ห้ามมิให้ปฏิบัติกิจอนั ใดอืน่ ที่ทางการมไิ ด้วางไว้ ห้ามการศึกษาภาษาอนื่ โดยเฉพาะอย่าง ย่ิง ภาษากรีก ดว้ ยความรทู้ งั้ หมดไดเ้ ขยี นเอาไวเ้ ปน็ ภาษากรกี ผู้ใดขัดขนื มโี ทษหนกั ถงึ เผาท้งั เปน็ ยโุ รปจงึ ตกอยู่ใน “ยคุ มืด” มดื เพราะไมม่ ีการศึกษา ผคู้ นมคี วามเปน็ อยูอ่ ย่างง่ายๆ ทสี่ ุด คือค่อยๆ ถอยหลงั กลบั ไปอยคู่ ลา้ ยมนุษย์สมัยหิน แต่ทร่ี า้ ยกว่าคอื ไร้อสิ ระเสรี เรื่องของเทพเจ้าต่างๆ เปน็ อนั จบลงอย่างกระทันหัน วิหารท่พี อจะหลงเหลอื อยบู่ า้ ง คราวน้ี ถูกท�ำ ลายลงหมด หรอื มิฉะนั้นก็เปลย่ี นสภาพไปใช้เป็นประโยชนอ์ ืน่ เทวรูปทท่ี ำ�ด้วยหินอ่อนถูกน�ำ ไปบดเพอื่ ใช้เป็นยาประสานในการกอ่ สร้าง ทเ่ี ปน็ โลหะกถ็ ูกหลอมเปน็ อาวธุ หรือของใช้อื่นๆ ไปเสีย ผู้ทีย่ งั มคี วามผกู พนั อยู่กบั ความเชือ่ ถือเดิมทีเ่ คยรักบชู ากย็ อมฝืนกฎ นำ�เอาเทวรปู ไปแอบ ซ่อนหรอื ฝังดินเพ่อื ใหพ้ น้ จากการถกู ท�ำ ลาย เราในสมัยปจั จุบนั จึงยังพอมีโอกาสใดเ้ ห็นงานปฏิมากร รมอันล�ำ้ ค่าของคนโบราณทีห่ ลงเหลอื อยบู่ า้ ง งานปฏิมากรรมที่แสดงให้เห็นถึงความสามารถในการ สรา้ งสง่ิ สวยงามซง่ึ ยากทจ่ี ะหาเทยี บเทยี มได้ เปน็ ฝมี ือของผ้มู อี สิ ระเตม็ ท่ใี นการแสดงออกถงึ ความ รสู้ ึกสว่ นตวั โดยไมม่ อี ทิ ธิพลอื่นเป็นอุปสรรค หญงิ พรหมจรรยแ์ ห่งเวสต้า คราวนไ้ี มม่ ีข้อยกเว้นใดๆ ให้เธอแล้ว ตอ้ งออกหนีเอาตัวรอด กนั จ้าละหว่นั มิฉะนัน้ จะถูกจบั เผาทงั้ เป็น เทพธดิ าพรหมจารีในดวงใจของผู้คนก็ยงั ไม่สูญหายไป ไหนได้ง่ายๆ เพียงแต่ถูกเปลย่ี นช่อื ไปเสียแลว้ และเม่ือนานเขา้ ก็ย่อมจะจางหายกลายเปน็ อื่นไป เสียได้ หรือจะว่าไปอีกทีคือ ไดถ้ กู คนใหม่เข้าสวมรอยแทนท่ไี ปแลว้ ครัน้ ถึงคราชะตาขาดเขามาดร้าย ผิดอยา่ งไรจึงข่มเหงเรง่ ลบหลู่ ระรานไล่ฆา่ เข่นเช่นศัตร เข้าข่มขูเ่ ค่ียวขับจับจำ�จอง เราเคร่งครดั ถนดั งานช�ำ นาญยงิ่ ดว้ ยใจจรงิ เจนจดั หาขดั ขอ้ ง เปน็ ท่รี ับนบั ถอื ชอื่ รับรอง แด่ผูค้ รองท่วั แควน้ แดนใกลไ้ กล เขาขับไล่ไร้สถานวหิ ารอยู่ ถกู โจมจถู่ ลม่ พงั ดังโลกไหว ท้ังดบั ไฟศักดสิ์ ิทธ์ิทกุ ทศิ ไป มใิ หใ้ ครยอมรบั นบั เทพี ใชเ้ ปลวเพลงิ เผาผลาญแหลกลาญส้ิน จำ�ต้องบินผนิ เปดิ เตลดิ หนี หากเพล่ียงพลำ้�ถลำ�ใหแ้ ก่ไพรี คงชีวีใหม้หมองในกองเพลิงฯ 7

เร่ืองราวเทพเจา้ ของชาวกรกี โบราณ (ภาคหา้ ) เวสตา้ และ เทพชนั้ รองๆ Vesta and the Minor Gods เคร่ืองสังเวยตอ่ เวสตา้ คือ ดอกไม้ ผลไม้ และนมสด จะจดั ทำ�กนั ภายในบ้านหรือในวหิ ารก็ เช่นเดยี วกัน เพียงแตน่ ำ�ไปวางบนแทน่ บูชาแลว้ กลา่ วค�ำ ระลึกถึงเธอ หรอื แม้เพยี งแต่นกึ ในใจก็มี ผลเทา่ กัน คอื ชว่ ยให้เกดิ ความสบายใจข้นึ งานฉลองประจ�ำ ปีเรยี กวา่ เวสตาเลีย Vestalia ทำ�กัน ยิง่ ใหญ่กวา่ งานฉลองใดๆ ทกุ ครัวเรอื นจะท�ำ ความสะอาดและประดบั ประดาบ้านด้วยดอกไมอ้ ยา่ ง งดงาม แลว้ จัดงานเล้ยี งใหญ่ ส่วนทางเมอื งก็จะจดั งานแหโ่ ดยมีหญิงพรหมจรรย์แห่งเวสตา้ เปน็ ผู้ อัญเชิญไฟนำ�ขบวน เป็นโอกาสที่ผู้คนจะไดเ้ ห็นตวั เธอไดอ้ ยา่ งทวั่ ถึง ตามด้วยผมู้ ีเกยี รตขิ องเมืองซึ่ง เดินเท้าเปล่า ถนนหนทางกป็ ระดับประดากันอยา่ งสวยงาม คลมุ หลกั บอกระยะทางด้วยพวงมาลัย ดอกไมส้ ด (หมายเหตุ) กเ็ ป็นอันไดก้ ลา่ วถึงเร่อื งราวเก่ยี วกบั เทพเจา้ แห่งโอลมิ ปสุ ครบหมดท้ังจ�ำ นวน ๑๒ ดังทีม่ ีการก�ำ หนด กนั เอาไว้ ส่วน เนป็ จูน และ พลโู ต้ นัน้ ถูกแยกเอาไวต้ ่างหาก เพราะถือวา่ ไปปกครองและค้มุ ครองดินแดนอนื่ คอื เนป็ จนู ปกครองส่วนท่ีเปน็ นำ�้ ท้งั หมด รวมทัง้ แม่น้ำ�ลำ�ธารและป่าเขาล�ำ เนาไม้ ส่วนพลโู ต้ปกครองส่วน ทีอ่ ยู่ใตด้ นิ ซ่งึ วา่ ไปแล้วคือสว่ นทส่ี มัยนเี้ รียกวา่ สวรรคแ์ ละนรก และทลี่ ึกลงไปอกี อันเป็นท่กี กั ขงั บรรพบรุ ุษรนุ่ แรกๆ ของบรรดาเทพเจ้า ทเี่ รียกวา่ พวกตตี านส์ จึงพอจะพูดไดว้ ่า สองเทพนีป้ กครองดนิ แดนทัง้ หมดของพน้ื โลก เขาเองมปี ราสาทท่อี ยบู่ นโอลิมปสุ เชน่ เทพอนื่ ๆ เพราะยังตอ้ งมีธรุ ะทำ�บนน้ันคือยามมกี ารเรียกประชุมสภาเทพ ในงานพธิ ีและงานเลีย้ งตา่ งๆ ซ่ึงมีกัน เป็นประจำ� อกี ท้งั ยามไปเยีย่ มเยยี นซึง่ กนั และกัน สว่ น เซเรส และ โปรเซปีน่า น้ัน ถอื วา่ เปน็ แม่ลกู ทม่ี ีต�ำ แหนง่ หนา้ ทกี่ ารงานรว่ มกนั อยู่ จึงถือเปน็ คล้ายๆ ผูเ้ ดียวกนั อกี ประการหน่ึง โปรเซปีน่าเปน็ ราชินขี องเมอื งเฮเดส เพราะเปน็ เมยี ของพลูโต้ จึงถอื วา่ ปกครองอยู่ ทางดนิ แดนเฮเดส และอยู่ทางนน้ั เสียครึง่ ปี จงึ ได้นบั รวมเอาไว้กับ ซเรส หรอื หากจะไม่นบั เช่นน้นั ก็ไปรวมอยู่ กบั สามี ในกรณียข์ องวลู คน่ั เน่อื งจากมีต�ำ แหนง่ หน้าทเ่ี ปน็ นายชา่ งใหญ่ สถาปนิก และวศิ วกรแหง่ โอลิมปุส แต่สถานทท่ี ำ�งานของเขาอยู่ใตด้ ิน เพราะวัศดสุ ว่ นใหญ่สำ�หรบั ใช้ในงานอยใู่ ตด้ นิ ก็เลยไปมีทีอ่ ยู่เสยี ทางนัน้ แมจ้ ะถกู นบั รวมอยู่กับจำ�นวน ๑๒ เทพ แหง่ โอลมิ ปุส ส่วนเทพทีม่ คี วามสำ�คัญรองๆ ลงไป ส่วนมากมีหน้าทกี่ ารงานท�ำ กนั อยบู่ นพื้นโลกหรือในส่วนทเี่ ป็นนำ้� ก็ถอื ว่ามีท่อี ยู่ของตนตามแตค่ วามสะดวก ดังจะไดก้ ลา่ วถงึ ไว้บา้ งตอ่ ไป 8

เรื่องราวเทพเจ้าของชาวกรีกโบราณ (ภาคหา้ ) เวสต้า และ เทพชั้นรองๆ Vesta and the Minor Gods The Vestal Virgin “หญิงพรหมจารีแหง่ เวสตา้ ” 9

เรื่องราวเทพเจา้ ของชาวกรกี โบราณ (ภาคหา้ ) เวสตา้ และ เทพชนั้ รองๆ Vesta and the Minor Gods (เทพชนั้ รองๆ) แพน Pan แพน ดจู ะเป็นเทพขนั้ รองท่มี บี ทบาทอยใู่ นเรอ่ื งต่างๆ มากกว่าใครๆ ความจรงิ เขากม็ คี วามสำ�คัญไมน่ อ้ ย และเป็นท่รี ู้จักกันดีมากกว่าเทพ ส�ำ คญั แห่งโอลมิ ปสุ เสยี อีก ช่อื แพน น้ี ฟงั คุน้ หดู ี เพราะมคี วามเกี่ยวข้องกบั ดนตรี โดยเฉพาะเครื่องดนตรที ีช่ าวกรกี เรยี กว่า ซรี ิ้งซ์ Syrinx ในภาษาองั กฤษเรียกตามชอื่ ของเขาคอื แพนไพ้ป์ Panpipe ซึง่ มีลักษณะ คลา้ ยแคนของเรา ตามเรื่องว่า แพนเองเป็นผูป้ ระดิษฐ์ข้ึน แล้วเลยกลายเป็นสัญลักษณป์ ระจำ�ตวั ชาวกรกี เรียกแพน ว่า ฮเี ลออส Hyleos ซึ่งมีความหมายไปทางดา้ นเทพเจ้าแหง่ ปา่ ไม้ ฟงั ดูแล้ว ครอบคลมุ ไปกว้างใหญ่ไพศาล เขาจึงมกั ปรากฎอยู่ในเรือ่ งราวทมี่ ปี า่ เขา แพนมีรปู ร่างกง่ึ คนก่ึงแพะ บา้ งเข้าใจวา่ ผูม้ ีรปู ร่างเช่นน้นั คอื แพนไปเสยี หมด ความจริงมี อย่เู ปน็ จ�ำ นวนไมน่ อ้ ย หากจะเปรียบไปกค็ ล้ายๆ กับพวกนางไม้ แตเ่ ป็นเพศชาย ใหม้ รี ปู รา่ งแตก ตา่ งออกไปเสยี เปน็ อีกประเภทหน่งึ จะได้ไม่มีความงามไปแข่งกับพวกเทพเจ้า มนุษยน์ น้ั ถูกยกเว้น ให้มคี วามงามได้อย่างไม่มจี ำ�กดั ว่าจะงามสักแค่ไหน เพราะเป็นทีพ่ งึ ปรารถนาของเหล่าเทวดา โดย เฉพาะทเี่ ปน็ หญิง ขออยา่ ใหไ้ ปปาดหน้าปาดตาวนี ัสเขา้ ก็แลว้ กัน มิฉะน้ันเปน็ เดือดร้อนแน่ๆ เช่น ในรายของ ไซคี เปน็ ต้น มนษุ ย์กง่ึ แพะท่เี รยี กว่า ซาตีร์ Satyrs นี้ไมค่ ่อยจะเปน็ ที่น่าเสนห่ าแกผ่ ู้ใด จำ�ต้องมบี ทบาท คล้ายๆ กบั ตัวตลกไปโดยปรยิ าย แตก่ ็ได้รับการยกย่องว่ามีความเฉลยี วฉลาด เชน่ ซีเลเน่ ผ้เู ปน็ พระอาจารย์ของบัคคุส เมอ่ื พูดถึงกึ่งมนษุ ยก์ ึง่ สัตวก์ ็ยงั มีอีกประเภพหนึง่ ทเี่ ป็นก่งึ คนกึ่งมา้ ซึ่งถอื ว่ามีความเก่งกาจ และเฉลียวฉลาดที่สุด เรยี กวา่ เซ็นทวั ร์ Centaur จึงไมค่ วรเอาไปปะปนเปน็ ประเภทเดียวกัน เซ็นทวั ร์ ทีถ่ ือวา่ เฉลียวฉลาดท่ีสดุ คอื ครี อน Chiron ผไู้ ดร้ บั การยกยอ่ งใหเ้ ป็นถึงปรมาจารย์แหง่ เทพและเหลา่ วรี บุรุษท้ังหลาย เชน่ เฮอร์ควิ ลสี เธเซอุส แม้อาคลี ีสผมู้ คี วามสำ�คัญท่สี ุดในสงคราม กรงุ ทรอย ก็เคยเป็นศิษย์คนโปรดของท่านอาจารย์คีรอน เอสคลุ าปอี สุ Esculapius ลกู ชายคน หนงึ่ ของอะพอลโล ผู้ได้รบั ฉาญาวา่ เป็นบิดาแหง่ การแพทย์ กเ็ รียนวชิ ามาจากอาจารยผ์ ู้นี้ ถึงกบั 10

เร่ืองราวเทพเจ้าของชาวกรกี โบราณ (ภาคห้า) เวสตา้ และ เทพชั้นรองๆ Vesta and the Minor Gods สามารถชบุ ชีวติ มนุษย์ได้ แตถ่ ูกจปู ีเตอร์สังหารไปเสยี ก่อนที่จะมีโอกาสสอนวชิ าต่อใหผ้ ูอ้ ่นื อปุ นสิ ัยใจคอของพวกซาตรี ร์ส คอื ชอบสนุกสนานเฮฮารอ้ งร�ำ ทำ�เพลง ชอบดื่มจนเมามาย อีกทั้งมีนิสยั เจ้าชู้ ถนดั ในเรอ่ื งการปลกุ ปลำ�้ ทำ�อนาจารย์ พวกนางไมต้ ่างๆ จึงมกั ได้รับความ เดือดร้อน เรื่องชาตกิ ำ�เนิดของแพน ก็มีว่ากันแตกต่างออกไปหลายต�ำ นาน บ้างวา่ เป็นลกู ของพระเจ้า มดี าส และ เจ้าแมซ่ ีเบเล่ อันนี้ไม่นา่ เปน็ ไปได้ เพราะมบี างต�ำ นานว่าพระเจา้ มีดาสกเ็ ปน็ ลกู ของเจา้ แม่ซีเบเล่ มสี องตำ�นานท่ีวา่ แพนเป็นลกู ของเมอร์ควิ รแ่ี ตแ่ ม่เป็นคนละคน อันแรกบอกวา่ แมเ่ ปน็ แพะ นามว่า เอจแี พน Aegipan ท่ีไดช้ ว่ ยชีวิตจปู เี ตอร์ไว้ เมื่อคราวทีพ่ วกเทพเจา้ หนียกั ษ์ เอน็ เซ ลาดสุ กนั จา้ ละหวัน่ แลว้ เลยตกเป็นเมยี ของเมอร์ควิ รี่ จึงมลี กู ออกมาเป็นคร่ึงคนคร่งึ แพะ ตั้งชือ่ ว่า แพน ตามผู้เป็นแม่ คร้ันแมแ่ พะตายไป จูปเี ตอร์สั่งให้ถลกหนังออกมาห้มุ โลห่ ์ท่ีใชป้ ระจ�ำ ตวั มีชอื่ ว่า โล่ห์เอจสี ตามช่อื ของแมแ่ พะ ก็ยังมผี อู้ ้างวา่ จปู เี ตอรเ์ องนัน่ แหละเป็นพอ่ โล่ห์เอจสี นีภ้ ายหลัง มิเนรว่ายึดเอาไปเป็นกรรมสิทธิ์ ด้วยเห็นว่าบดิ าไม่จ�ำ ต้องรบรากบั ใคร อกี ต�ำ นานหนง่ึ บอกวา่ แมเ่ ปน็ นางไม้ มีนามวา่ เพเนโลเป้ (น่าจะเปน็ คนละคนกบั เพเนโล เป้ ทเ่ี ปน็ เมียของยูลิสซิส แต่การจดั อันดบั การเก่ยี วดองท่ีเฮเสียดจัดเอาไวน้ ้นั เขาให้เธอตกเปน็ เมยี ของเมอรค์ วิ ร่ี ระหวา่ งการรอสามีกลับบา้ นซ่ึงนานถึงยส่ี บิ ปี อันนี้ จะไดก้ ลา่ วถงึ เร่ืองของเขาทหี ลงั ) คร้นั นางไม้เพเนโลเป้ คลอดลูกออกมาผดิ ประหลาดเช่นน้ัน จึงเกดิ ความอับอายและรงั เกยี จ แต่ เมอรค์ วิ รเี่ ห็นว่านา่ เอ็นดู จึงนำ�ข้ึนไปยังโอลิมปุส จูปีเตอร์เหน็ มีหลานลักษณะผิดธรรมดากเ็ ลยนึก วา่ เปน็ การกระท�ำ กลนั่ แกล้งของจโู น่อกี แลว้ จงึ รีบแต่งตั้งตำ�แหน่งใหเ้ สยี เลย อันเป็นการยอมรบั ว่าเป็นหลานตน จูโน่จะได้เกิดความเกรงใจ ให้มีหนา้ ท่ีช่วยเหลืองานดา้ นป่าไม้ จะได้แบง่ เบาภาระ ของเมอรค์ วิ รี่ซ่ึงมีล้นมือ และตนจะได้เรยี กใชเ้ มอร์คิวร่ีสะดวกขึน้ อีกหนอ่ ย ทัง้ สองตำ�นานนีม้ ีเหตผุ ลแห่งความเป็นไปไดพ้ อๆ กนั แม้แพนจะมีรูปรา่ งผิดคนธรรมดาไป แตก่ ค็ งจะมีเสนห่ ไ์ ม่น้อย แมว้ ีนสั เองกเ็ คยตกเปน็ เมยี เขา เทพผู้ผา่ นวารเวลามานานเน่อื ง ชือ่ กระเดื่องเมอื งใดได้กลา่ วขาน มีเรื่องราวเล่าบอกออกนิทาน แมว้ ันวานทา่ นปรากฎในบทเรียน ผู้ประดษิ ฐ์คดิ ละคอนกย็ อ้ นกลา่ ว เก่งไมเ่ บาเขาขยายใหก้ ลายเปลี่ยน จนบดั นม้ี ีชอบกลยังวนเวยี น เห็นว่าเฮี้ยนหนักหนาในปา่ ดง 11

เรื่องราวเทพเจา้ ของชาวกรกี โบราณ (ภาคห้า) เวสตา้ และ เทพชัน้ รองๆ Vesta and the Minor Gods ชอบหลอกล่อรกุ ไล่ใหแ้ ตกตน่ื ยามค่ำ�คนื ขนื ออกไปเปน็ ได้หลง แม้นวลปรางนางไมใ้ จพะวง ตอ้ งตืน่ องคท์ รงผวาคราประจนั ดว้ ยวา่ ชอบเก้ียวพาหาสนุก เลยสร้างทุกข์ปลุกนางหยุดกางกนั้ ใชเ้ ลห่ ก์ ลฉลฉ้อล้อนงคราญ ให้พลกุ พล่านหวั่นตวั กลัวถูกเชยฯ Pan แพน 12