45เทพนิยายกรีกโรมันเล่ม1

เร่ืองราวเทพเจ้าของชาวกรกี โบราณ (ภาคหา้ ) เวสตา้ และ เทพชั้นรองๆ Vesta and the Minor Gods Creussa เครอุสซา่ เอาเดก็ ใสต่ ะกร้า วิหารของอะพอลโลที่เดล็ ฟนี ้ี บรหิ ารโดยเจา้ หน้าทีท่ เ่ี ปน็ หญงิ ท้งั ส้ิน และไมย่ อมให้ผใู้ ดผ่าน เขา้ ไปโดยไมไ่ ดร้ ับอนุญาตเสียกอ่ น ครน้ั ผู้เปน็ หวั หนา้ ซ่งึ ตืน่ แตเ่ ช้าเพื่อเข้าไปท�ำ คารวะ ณ แท่นบูชา ก่อนหนา้ คนอ่ืน สงั เกตเห็นมตี ะกรา้ วางอย่ทู ่ีปากทางเขา้ ก้มลงดกู ็รทู้ ันทวี ่า จะต้องเป็นมารหวั ขนที่ คนมกั เอามาทิ้งไว้ใหเ้ ปน็ ความรับผดิ ชอบของทางวหิ าร มกี ารปฏิบตั เิ ช่นนก้ี ันมากอ่ นแล้ว ครั้นจะ เอาไปโยนทง้ิ ทอี่ น่ื เสียรู้แล้วรูร้ อดก็ดจู ะโหดรา้ ยตอ่ ทารกทีไ่ ม่รเู้ รือ่ งอะไรกบั การกระท�ำ ของผ้รู กั สนกุ จ�ำ ต้องลืมตาขึ้นมาดโู ลกเพราะความเห็นแกต่ ัวของมนุษยแ์ ท้ๆ ก่อนท่ีจะนำ�เอาไปมอบใหเ้ จ้าหน้าท่ี 63

เร่ืองราวเทพเจา้ ของชาวกรกี โบราณ (ภาคหา้ ) เวสตา้ และ เทพชน้ั รองๆ Vesta and the Minor Gods เช่นท่ีเคยท�ำ มา เธอได้ช�ำ เลอื งมองดูของในนนั้ เสยี หน่อยดว้ ยความอยากรอู้ ันเป็นธรรมดา คร้นั สาย ตาประสบหนา้ ทารกนอ้ ยก็เกิดความรสู้ กึ ประหลาดข้นึ ทนั ที อารมณฉ์ ุนเฉยี วเม่อื สักครูห่ ายไปเป็น ปลดิ ทง้ิ กลบั นึกเอ็นดูพ่อหนนู อ้ ยขนึ้ มาอย่างจบั ใจ คดิ อยากจะอุ้มชูเลีย้ งดเู สมอื นเลือดจากอกตน เธอรีบเรยี กประชมุ บรรดาเจา้ หน้าที่ลกู น้องต่างๆ ทันที แจ้งความประสงค์ทจ่ี ะอุม้ ชูเลี้ยงดู ทารกใหเ้ ตบิ โตเจริญวัยภายในวิหารอนั ศักดส์ิ ิทธิ์นี้ ขอทุกคนจงใหค้ วามรว่ มมือเปน็ อนั ดี เธอมิได้ บอกอะไรนอกเหนอื ไปจากนัน้ เกบ็ ตะกร้าและสิ่งบรรจุภายในไว้ในทอี่ ันปลอดภัย ฝ่ายหญงิ ผู้มี ความเกี่ยวขอ้ งท้ังหลาย ครัน้ เหน็ ความน่ารักของทารกเขา้ ตา่ งกห็ ลงรกั และอยากจะดแู ลเล้ยี งดู เช่นเดยี วกับผูเ้ ป็นหัวหน้า และหาได้มคี วามข้องใจสงสยั ในส่ิงใดอ่นื ต่อมา พอ่ หนนู อ้ ยได้มชี อื่ วา่ อโี อน Ion ถูกประคบประหงมเลยี้ งดูเป็นอย่างดี จนกระทัง่ เตบิ โตเปน็ รนุ่ หนมุ่ ผ้มู ีความงามไมแ่ พ้ผู้เปน็ พอ่ รับทำ�หน้าท่ดี ูแลความสะอาดบรเิ วณลานหนา้ แทน่ บชู า ผ้ผู ่านไปมาร้จู กั เขาดีในฐานะหนมุ่ นา่ รักผู้พิทักษ์วิหาร ฝา่ ยเครอุซซ่าก็ถูกจบั แต่งงานไปกับเจ้าชายซธู สุ ตามสญั ญา ไม่ชา้ เธอกค็ ่อยมีความสุขกับ สามผี ูร้ ักใคร่เอาใจให้ความยกยอ่ งเยย่ี งภรรยา แตก่ ็ยังมีปญั หาหนักใจทไ่ี มส่ ามารถผลติ ทายาทได้ พยายามวธิ ใี ดกไ็ มเ่ ปน็ ผล ปรึกษาหมอดูหมอเดาผู้เชีย่ วชาญก็แล้ว หาได้มีใครใหค้ วามชว่ ยเหลือ ประการใดได้ เทพเจ้าหาไดล้ มื ความโหดร้ายของอีเรค็ เธอสุ ทท่ี ำ�กบั ลกู สาวของตน วนั หน่ึง ขณะทเ่ี ดิน เล่นเลยออกไปนอกกรุงอาเธน่ ส์ เกิดมีเหตุให้หลงทางจนพบถ้ำ�ลกึ ลบั แหลง่ รกั หวานซง้ึ ของลูกสาว ประหลาดใจว่าท�ำ ไมจงึ ไม่เคยเห็นมากอ่ น ทัง้ ๆ ที่อยูเ่ พยี งนอกเมอื งออกมานดิ เดยี ว จึงเดินสำ�รวจ เข้าดูภายในเสยี หน่อย ทันใด แผน่ ดนิ ก็แยกออก เขมอื บรา่ งจมหายลงสู่ใตบ้ าดาลเสมอื นการตกนรก ทง้ั เป็น เช่นทีเ่ รยี กวา่ “ถูกธรณีสูบ” ตอนนมี้ เี กร็ดขยายเร่อื งต่อออกไปนดิ หนงึ่ ว่า เน็ปจนู เทพเจา้ แห่งท้องน้ำ�และปา่ เขา ปรากฎ รา่ งอนั เขยี วออื๋ ต่อหนา้ อเี รค็ เธอสุ แล้วใช้สามง่ามประจ�ำ ตัวกระทงุ้ ทพ่ี ้ืนดนิ ซงึ่ แยกออกจากกันเปน็ เหวลึกลงสเู่ มืองนรกแห่งเฮเดส ปกครองโดยพลูโตน้ อ้ งชายของเนป็ จนู คนหนึง่ นน่ั เอง อีเรค็ โธนุส ตกตะลงึ พลางกา้ วลงสหู่ ุบเหวนั้นอยา่ งไม่รตู้ วั ตอ่ มาชาวอาเธน่ สไ์ ดส้ รา้ งหลุมฝงั ศพให้แกพ่ ระเจา้ แผ่นดินของพวกเขาไว้ ณ ท่ีนั้น ด้วยชาวกรีกโบราณถือว่า พิธที ำ�ศพใหเ้ ป็นสงิ่ สำ�คัญที่สุดอย่างหนง่ึ ของชีวติ เพ่อื ผอู้ ันเป็นท่ีรักซ่ึงจากไปจะได้เดนิ ทางถงึ เป้าหมาย ดินแดนแหง่ ความผาสขุ นริ นั ดร พระเจา้ อีเรค็ เธอุส ก็สนิ้ เวรสิ้นกรรมบนพืน้ โลกไปแล้ว แตเ่ ครอซุ ซ่ายงั ต้องเผชิญหนา้ กบั กรรมต่อไปอกี เพราะอะพอลโลยังไมย่ อมยกโทษให้ ทง้ั สองผวั เมียมคี วามหรมานใจอย่างหนักด้วย 64

เรอ่ื งราวเทพเจา้ ของชาวกรีกโบราณ (ภาคห้า) เวสต้า และ เทพชัน้ รองๆ Vesta and the Minor Gods อยากจะมีลูกเสยี เหลือเกิน ในท่ีสุดกต็ กลงกันวา่ จะต้องเดินทางไปขอค�ำ ปรกึ ษาจากวิหารเด็ลฟี ความจรงิ เรือ่ งนี้ เครอุซซ่าก็นา่ จะไดต้ ระหนกั ดีมาแต่ต้นแล้ว แตไ่ มท่ ันได้นึก มฉิ ะน้ัน การทนทุกข์ จะไมน่ านสาสมกบั โทษของเธอ เปน็ อนั สมคะเนของอะพอลโล เพราะสองสามภี รรยาจะต้องไป พ่ึงพาวหิ ารของตน เครอุซซา่ และสามพี ร้อมด้วยคณะผตู้ ิดตามใกลช้ ิดสนทิ สนมและไวว้ างใจจ�ำ นวนหน่ึงกอ็ อก เดินทางตรงไปยงั เมอื งเดล็ ฟี ซงึ่ ก็ไม่ไดอ้ ยไู่ กลกนั นกั ไม่ถงึ กบั ตอ้ งข้ามน�้ำ ขา้ มทะเล เพราะอยใู่ น แคว้นอตั ตคิ า บนคาบสมทุ ร เปโลโปนเนซซสุ Peloponnessus เดยี วกนั ครัน้ เข้าใกลเ้ มือง ซธู ุส ขอแยกเดินทางไปยังเปา้ หมายของตน ณ ที่อ่ืน เพื่อจะปรกึ ษาหมอดทู ่ีตนเชอ่ื ถือ ผ้ซู งึ่ มชี ่อื เสยี ง ในดา้ นนีเ้ หมือนกนั นามว่า โทรโฟนอี สุ Trophonius เขาเป็นหนึง่ ในสามของบรรดาหมอดชู ่อื ดงั แต่งตงั้ โดยจูปเี ตอร์ แต่ใหม้ สี ภาพเป็นสัตวไ์ ปเสยี ทง้ั สาม คอื โดโดน หรอื โดโดเน่ Dodone มีสภาพ เป็นแพะ ลเิ บย Libye ดจู ะเปน็ แกะหรอื แมว่ วั และโทรโฟนอี ุส Trophonius เป็นวัวกะทิง ก็เช่นเดยี วกบั เทพอืน่ ๆ ตา่ งกม็ ีส�ำ นักหมอดขู องตนแยกยา้ ยกนั ออกไปอยตู่ ามทตี่ ่างๆ จะได้ไม่ตอ้ ง เดนิ ทางกนั ไกล อย่างไรก็ตามขอให้มชี ือ่ เสียงโดง่ ดังเถอะ ไกลเทา่ ไหร่ก็ตอ้ งด้นั ด้นไปหาจนได้ ตราบใดท่มี นษุ ย์ยงั หนีจากความอยากรอู้ ยากเหน็ ไปไม่พน้ จำ�ต้องแสวงหาทีพ่ งึ่ ทางใจ หรอื “ปลอบ ใจ” หรอื “ปลุกใจ” ก็สดุ แล้วแตก่ รณยี ์ เครอุซซ่าเดนิ ตรงเข้าไปยังวิหารเดล็ ฟีเหมอื นกับมีความคุ้นเคยมาก่อน ดว้ ยใจรอ้ นเต็มที อยากจะรู้เรอื่ งราวให้หายกระวนกระวาย คร้นั ยา่ งเขา้ ส่ลู านของวิหารก็เห็นหนมุ่ หน้ามนคนงามกำ�ลงั ง่วนอยกู่ บั การกวาดบรเิ วณพืน้ หิน อ่อนอยดู่ ว้ ยกิง่ ลอเรล็ (ปัจจบุ ันเรียก เบลีฟ ใช้เปน็ เคร่อื งปรงุ อาหารกลนิ่ ชวนกนิ ) อนั เป็นระเบยี บ ปฏิบัตมิ าเชน่ นั้น เพราะทั้งใบและตน้ ลอเร็ลเปน็ สิ่งโปรดปรานของอะพอลโล (จากต�ำ นานเร่อื ง แด๊ฟนี่ Daphne) เครอซุ ซ่าให้ประหลาดใจในความละมา้ ยของเด็กหนมุ่ ผนู้ ย้ี ่งิ นกั อโี อนเองก็รูส้ ึกสะกดิ ใจอยู่นิดๆ ในสหี นา้ ของเธอซึง่ เตม็ ไปดว้ ยความประหลาดใจอนั แฝงอยู่ ในรวิ้ รอยแห่งความเศรา้ หมอง เขาตระหนักดีว่า เธอจะตอ้ งเปน็ หญิงสูงศกั ดิ์ ทงั้ ใบหน้าท่าทางมี สงา่ ราศี อกี ทัง้ เครอื่ งแตง่ ตัวกบ็ ่งชว้ี า่ ม่งั คัง่ เขาไดร้ บั การฝกึ ฝนในเรื่องกริ ยิ ามารยาทมาเป็นอย่างดี อีกทงั้ เคยมปี ระสพการณ์กับการตอ้ นรบั บรรดาอาคนั ตุกะสลกั สำ�คญั ของวิหารมาบอ่ ยครัง้ จึงรอ้ ง ทักไปดว้ ยวาจาและน้�ำ เสยี งออ่ นสภุ าพว่า “ขอโทษเถดิ ทา่ นผูส้ งู ศักดิ์ ทา่ นมคี วามเศร้าหมองใจอันใดหรอื ?” เครอุซซา่ สะดงุ้ นิดหน่อย เพราะไมไ่ ดค้ ดิ วา่ จะถูกทกั ด้วยคำ�ถามเชน่ นั้น ถอนหายใจเฮือก หนึง่ แลว้ จึงตอบดว้ ยเสียงส่ันๆวา่ 65

เร่อื งราวเทพเจา้ ของชาวกรีกโบราณ (ภาคห้า) เวสตา้ และ เทพช้ันรองๆ Vesta and the Minor Gods “แยจ่ ริง ฉนั ไม่ทันได้ระวังตวั ว่าความรุ้สึกจะแสดงออกทางใบหน้าใหค้ นอืน่ สงั เกตได้ พอ่ หนมุ่ ทำ�งานประจ�ำ อยทู่ ีน่ ่ีหรอื จ๊ะ?” เธอรบี เปลย่ี นเรอื่ งด้วยการต้ังคำ�ถามเสียเอง อีโอนรสู้ กึ ตวั วา่ ได้ถามทกั เป็นการลว่ งเกินในเรือ่ งสว่ นตวั ไปสกั หนอ่ ย แตก่ ็ถามไปแลว้ ต้อง ปลอ่ ยเลยตามเลย รบี เสริมเปน็ เชงิ ขออภยั แล้วไตถ่ ามถึงธรุ ะ “กรุณาให้อภยั เราดว้ ยเถอะ ความจริงมไิ ด้มเี จตนาจะลว่ งเกินในความทกุ ข์โศกของทา่ น เลย แต่เห็นสหี น้าเศรา้ สลดของทา่ นแลว้ จึงเกดิ ความหว่ งใย ทา่ นอาจจะมคี วามสบายใจขนึ้ บา้ งกระมงั หากจะให้เราทราบว่าท่านมาจากไหน เพ่อื พอจะได้รู้สกึ คนุ้ เคยกันข้นึ สักหนอ่ ย เผอ่ื ว่าเราจะมีโอกาสชว่ ยเหลอื อะไรได้บ้าง” “ฉนั ชอ่ื เครอซุ ซา่ บดิ าคอื พระเจา้ อีเรค็ เธอสุ และเมืองอาเธ่นสค์ ือบา้ นเกิดเมอื งนอน ของฉนั ” เธอไมค่ ุ้นเคยกบั การถกู ถามว่าเปน็ ใครมาจากไหน ด้วยใครๆ ก็รจู้ กั เธอดี ลืมไปวา่ บัดน้ี มาอยตู่ า่ งเมืองจะกะเกณฑ์ใหใ้ ครตอ่ ใครรจู้ ักตนไมไ่ ด้ จงึ ตอบไปอย่างเปน็ ทางการกึ่งประชด แต่ อโี อน ไมท่ นั ไดร้ ู้สกึ เพราะมัวตื่นเตน้ ท่รี ูว้ ่าแขกผนู้ ี้เปน็ เจ้าหญงิ จากเมอื งท่รี ่งุ เรืองม่งั คงั่ ทสี่ ุด เท่าท่ี ตนได้รับค�ำ บอกเลา่ จากเหลา่ หญิงผูป้ ฏบิ ัติกจิ ในวิหาร ร้องออกไปอยา่ งลืมตัววา่ “โอ้โฮ... เมอื งท่ีมัง่ คง่ั รงุ่ เรอื ง ราชวงศ์ของทา่ นเป็นทก่ี ล่าวขวัญถึงกันอย่ตู ดิ ปากของคน ทางน้ี เราได้ยินมาตง้ั แต่เพง่ิ จำ�ความได้ และยังเคยเหน็ ภาพท่ีเขาจารึกเอาไว้ด้วย พระเจ้าอี เรค็ โธนีอุส เป็นบิดาของป่ทู ่านใชไ่ หม? เรอ่ื งราวความเปน็ มาของท่านน่าต่นื เต้นเหลอื เกิน” เขาถามไปตามประสาเด็กซงึ่ ไม่เคยไดม้ ีประสบการณ์สงุ สงิ กบั เด็กอ่ืนๆ มาเลยในชีวิต เรอ่ื งราวทีน่ า่ ประทับใจเขาเหลา่ นี้ ก็ บอกเล่าผา่ นบรรดาหญงิ ท่เี ลยี้ งดเู ขามานัน่ เอง ตน่ื เตน้ ยง่ิ นกั ทไี่ ด้มีโอกาส พบกบั ลูกหลานของผทู้ ต่ี นยกยอ่ งนบั ถือว่าเปน็ วรี บุรษุ แล้วก็เลยลมื ตวั ถามต่อโดยไมท่ นั ไดค้ ดิ วา่ เปน็ การละลาบละลว้ งไปสกั หนอ่ ย “เขาวา่ พระเจา้ อีเรค็ เธอสุ ถกู ธรณสี บู ลงไปใกลๆ้ ถำ�้ ของอะพอลโลจรงิ ๆ หรือ? อีกทัง้ ยงั มีผูส้ ร้างอนุสาวรยี ใ์ ห้ คงสวยงามมากนะ” เครอุซซา่ สะดุ้งสุดตัวเม่อื ได้ยนิ คำ�ว่า ถ้�ำ ของอะพอลโล ร้สู ึกเสยี ดแทงแสลงหัวใจหนักหนา ทำ�ไมนะ เด็กผ้นู จ้ี งึ ต้องมาเตอื นความทรงจำ�อันแสนขมขนื่ ของเธอ รบี บอกให้อีโอนหยดุ ถามเสียที “โอย้ ...โอย้ .. นีอ่ ะไรกันจ๊ะ.พ่อหนุม่ เหน็ ฉนั เปน็ ผู้ตอ้ งหาไปแล้วหรอื ? หยดุ ซักเสยี ที เถอะ.. ฉนั ขอร้อง และอยา่ ไดเ้ อย่ ถงึ ถ�ำ้ นัน้ อีกเลยนะ” หยดุ สะอึกเสยี นดิ หนึ่งแล้วเห็นวา่ ควรจะ พดู ไปเสยี ใหห้ ายอดึ อดั “มันเปน็ ท่ีซ่ึงสมควรและไม่สมควรอยดู่ ว้ ยกันทง้ั สองสถาน อนั เปน็ อนสุ ตแิ ห่งความโหดรา้ ยทีไ่ ม่สมควรแก่การอภยั และสะกิดใจอยู่มิรู้ลมื ” เครอซุ ซ่าหยุดพูดลงอยา่ งกระทนั หนั ด้วยรู้สกึ ตัววา่ ได้แสดงออกถึงอารมณท์ ไี่ มเ่ หมาะแก่ 66

เร่อื งราวเทพเจ้าของชาวกรกี โบราณ (ภาคห้า) เวสต้า และ เทพชนั้ รองๆ Vesta and the Minor Gods กาละเทศะ ไฉนจึงมาขยายความในใจแกห่ นุม่ แปลกหน้าซ่งึ เป็นเพียงผ้ดู แู ลความสะอาดของวหิ าร ตน นน้ั เป็นถงึ เจ้าหญิงผสู้ งู ด้วยศักดิ์ศรี ราชินแี หง่ กรุงอาเธน่ ส์ แต่ไหนๆกว็ า่ มาถงึ นแ้ี ล้ว ระบาย ออกไปเสยี ให้หมดเรือ่ งลับคับอก พ่อหนุ่มน้อยอาจค่อยคลายหายความอยากรลู้ งบ้าง “เทพอะพอลโล ผู้เดยี วท่จี ะช่วยฉันได้ ผ้รู ู้สาเหตดุ กี วา่ ใครวา่ ท�ำ ไมฉันจงึ ไม่มีลูกเต้า และนี่คือสาเหตใุ หญ่ของการมาวิหารครัง้ น”ี้ “ทา่ นไมม่ ีลกู เลยจริงๆ หรอื ?” อีโอน ถามดว้ ยความเสยี ใจแทนนดิ ๆ “ไมม่ ีหรอกจะ้ .. เหน็ เธอแล้วกอ็ ดอิจฉาแม่ของเธอไมไ่ ดท้ ่มี ีลูกชายทั้งงามและน่ารัก” รู้สึกตนดีวา่ โกหก แต่ก็จำ�ต้องว่าไปตามนน้ั พลางกล่าวชมเขาด้วยความรสู้ กึ จากใจจริง อีโอนเอง ก็อายก่ึงพอใจ ตอบไปเพอ่ื แกข้ วยเสยี หนอ่ ย “เราไม่เคยรเู้ รือ่ งราวเกี่ยวกับแมห่ รอก แมแ้ ตพ่ ่อก็ยงั ไม่รเู้ ลยวา่ มหี รือเปลา่ ไมเ่ คยรูจ้ กั ความอบอนุ่ จากอกแม่ จะเปน็ ใครมาจากไหน หรอื ว่าท�ำ ไมเราจึงมาอยู่ ณ วิหารนี้ เทา่ ท่ีรู้ จากแม่บุญธรรมผูเ้ ป็นหัวหน้าและควบคุมการบรหิ ารวิหาร กเ็ พยี งวา่ ทา่ นเกดิ มคี วามสงสาร และชุบเล้ียงมาต้งั แต่ยงั เป็นทารก ท่ีนอกเหนือไปจากนี้ ไม่เคยมใี ครบอกเล่าให้รู้เรอื่ งเลย วหิ ารของเทพอะพอลโลคือที่อยู่ และเราคือผู้รบั ใช้ เทา่ ที่เราทราบเกี่ยวกบั เรอื่ งของตัวเองก็มี เพียงเทา่ นี้” ขณะทีฟ่ งั อโี อนเลา่ เร่ืองความเป็นมาของเขา เครอุซซา่ เสมือนกับตกอย่ใู นภวงั ค์ ไดย้ ิน เขาพูดชดั เจนหมดทกุ คำ�และจำ�ได้ แต่กค็ ลา้ ยๆ กับฝันไป แล้วเลยระบายความในใจตอ่ ไปอย่าง เลอ่ื นลอยเพราะไหนๆ กโ็ กหกมาถงึ นี้แล้ว จำ�ต้องดำ�เนนิ เรอื่ งตอ่ ไปตามนน้ั “ก็แปลกดีนะ...เผอญิ ฉันมีเพือ่ นที่มีความเปน็ ไปคล้ายแม่ของเธอ ซึง่ เปน็ อีกเหตุผลหนึ่ง ของการมาขอคำ�ปรึกษาทีว่ ิหารน้ี เธอฟงั แล้วกข็ อให้เก็บไวเ้ ปน็ ความลบั ดว้ ยนะ ฉนั ไวใ้ จเธอ เพราะเป็นผ้รู ับใช้โดยตรงของเทพอะพอลโล หญิงเพื่อนของฉันผู้นี้อา้ งวา่ เป็นเมยี ของทา่ น และเธอไดใ้ หก้ ำ�เหนดิ ทารกชายก่อนท่ีจะถูกบงั คับใหแ้ ต่งงานกบั สามีปัจจุบนั จึงจ�ำ ตอ้ งเอา ทารกไปซ่อนไว้ ณ ท่ีที่คดิ ว่าปลอดภยั ดว้ ยหวังว่า เทพอะพอลโลคงจะรับผิดชอบต่อ หลงั จากน้นั กไ็ มร่ ู้วา่ อะไรเกิดข้ึนกบั ทารก จะยงั มชี วี ติ อยู่หรอื จากโลกน้ีไปเสียแลว้ ฉนั กเ็ ลยรับ อาสาจะมาชว่ ยขอค�ำ ปรกึ ษาและถามไถ่เร่อื งของลูกชายเธอให้ จากวิหารน”ี้ “ก็แปลกจริงๆ อย่างทา่ นว่านะ แลว้ เร่ืองน้ีเกิดตงั้ แต่เม่อื ไหร่ละ่ ?” อีโอนซกั ดว้ ยความ สนใจ “เออ....ถ้าหากทารกนนั้ ยงั มชี ีวติ อยู.่ ..ก็คงร่นุ ราวคราวเดียวกบั เธอนกี่ ระมงั ” “โอ้ย..ท�ำ ไมจึงช่างคลา้ ยกับเร่ืองของเราเสียจริงๆ ล่ะ? หญงิ ผนู้ ้ันพยายามตามหาลกู ของ 67

เรื่องราวเทพเจา้ ของชาวกรกี โบราณ (ภาคห้า) เวสตา้ และ เทพช้นั รองๆ Vesta and the Minor Gods เธอ เราเองกอ็ ยากจะพบแม่ แต่เรอื่ งราวของเธอเกดิ ณ เมืองไกลโพน้ ตา่ งถ่นิ ต่างที่กับเรื่อง ของเรา” อโี อนรำ�พึงตอ่ ไปคล้ายกบั มคี วามหวงั อะไรสักอยา่ ง แตก่ ร็ บี เตือนไปวา่ “ก็อย่าเพอ่ หวังวา่ เทพเจา้ จะให้ค�ำ ตอบตามทต่ี อ้ งการนะ เพราะตามเรือ่ งท่ีทา่ นเลา่ มานี้ ฟังดูแล้วคลา้ ยกบั การกลา่ วหาเทพอะพอลโลวา่ ทิง้ ขว้างและไมม่ ีความรับผดิ ชอบ ทา่ นเองก็ คงจะทราบดอี ยูแ่ ลว้ วา่ เทพเจา้ จะไมใ่ ห้คำ�ตอบอันใดท่ีเป็นการตำ�หนิตวั เอง” เครอุซซา่ ใจหายวูบดว้ ยความผิดหวงั รู้สึกวา่ พ่อหนุม่ ผนู้ ้ชี ่างหลกั แหลมและรอบคอบ คง เพราะมีประสบการณ์มามากจากปญั หาตา่ งๆ ท่ผี ู้คนจากทว่ั สารทศิ น�ำ มาปรึกษาทีว่ ิหารนี้ ก็พอดี เหน็ คณะของซธู สุ ปรากฎท่ชี ายเนนิ จงึ รบี ยกมือเปน็ เชงิ บอกให้เขาหยุดพดู “นัน้ ไง..สามีของเธอมาแลว้ เขาแยกกับฉนั ทน่ี อกเมืองเดล็ ฟี เพื่อจะไปขอค�ำ ปรึกษา จาก โทรโฟนีอสุ ท่วี หิ ารของเทพจปู เี ตอร์ ลมื เรื่องที่เราพูดกันเสยี นะ” ซูธุสและคณะเดนิ ตรงเข้ามายงั ลานหน้าวหิ ารที่ เครอุซซ่า และ อโี อน ยืนอยดู่ ้วยกิรยิ าทตี่ ่ืน เต้นดีใจพลางตะโกนบอกข่าวกอ่ นเขา้ ถงึ ตวั “เครอุซซา่ ..ไดเ้ รอ่ื งแล้วละ โทรโฟนีอุส ให้คำ�ตอบเป็นข่าวดที ่ีสุดว่า เราจะไมก่ ลับไปมือ เปลา่ เพราะตอ้ งพบลกู แน่ๆ แต่ถึงอย่างไรก็ตอ้ งขอค�ำ ปรกึ ษาจากวหิ ารเดล็ ฟี ใหแ้ นใ่ จเสียดว้ ย นะ..เอะ๊ .แลว้ นใ่ี ครละ่ ?” พอดเี ดนิ มาถึงตัว จงึ สงั เกตเห็นมหี นมุ่ แปลกหน้ายืนอยู่ด้วย อโี อน รบี ตอบแทนเสยี ก่อนว่าเขาเปน็ เพียงผทู้ �ำ ความสะอาดลานหนา้ แทน่ บชู าของ อะ พอลโล เลยยนื คยุ เป็นเพื่อนเครอซุ ซ่า ระหวา่ งรอ ซธู สุ รบี เดนิ ตรงเขา้ สู่ภายในตัววหิ ารด้วยความรอ้ นใจอย่างระงับไมไ่ หว พยักหน้าเปน็ เชงิ ชวนให้เครอุซซา่ ตามเขา้ ไป แต่เหน็ ว่าเธอยังรีรออยู่ ก็เดาเอาวา่ เธอคงต่ืนเต้นไมแ่ พ้เขา แต่กเ็ กรง จะผดิ หวงั จากคำ�ตอบของวิหารเด็ลฟี จงึ ปลอ่ ยให้เธอรออยู่ภายนอก ซ่ึงเครอุซซา่ เองกม็ ีธรุ ะเปน็ สว่ นตวั เหมอื นกนั คอื การบวงสรวงบชู าโดยตรงตอ่ เทพอะพอลโล ณ แท่นบชู าของเขา สวดอ้อนวอน ขอรอ้ งให้อะพอลโลยอมเป็นผ้รู บั ผิดชอบในปญั หาของเธอ โดยมีอีโอนเปน็ ผูช้ ว่ ยเหลอื หาสิ่งต่างๆ อันจำ�เปน็ สำ�หรับพิธี เขาเองกอ็ ยากจะรผู้ ลอนั เป็นค�ำ ตอบจากเจ้าหนา้ ท่ีผ้ทู �ำ นายในวิหาร จึงให้ ความร่วมมือเปน็ อยา่ งดี เวลาผา่ นไปนานพอสมควร แม้เครอุซซ่าจะเสรจ็ จากการท�ำ พธิ ีของเธอแลว้ กย็ งั ฟุบหนา้ พึมพำ�อะไรอยู่ท่ีแท่นบูชา อีโอนไมส่ ามารถจะจบั ความอะไรได้ แต่ใจเขานั้นจดจ่ออยู่กบั ค�ำ ตอบจาก วิหารมากกว่า จงึ ไม่ไดใ้ ส่ใจวา่ วา่ เธอร�ำ พงึ ร�ำ พนั อะไรอยู่ เครอซุ ซ่าย่นื คำ�ขาดต่อเทพอะพอลโลวา่ เธอจะไม่ยอมจากแท่นบชู าน้ไี ปจนกวา่ จะไดค้ วามกระจ่างเรื่องลกู ของตน 68

เร่ืองราวเทพเจา้ ของชาวกรกี โบราณ (ภาคหา้ ) เวสตา้ และ เทพชั้นรองๆ Vesta and the Minor Gods แลว้ ในท่สี ุดก็มเี สยี งประตูเปิด สกั ครู่กป็ ดิ มีซธู สุ เดนิ น�ำ หน้าอย่างกระหดื กระหอบเข้ามาหา ด้วยกิรยิ าตน่ื เต้น พลางกล่าวอยา่ งระร่ำ�ระลกั ฟงั ไม่ไดศ้ พั ท์ พอสายตาเหลอื บเหน็ อโี อน กถ็ ลาเข้า กอดเขาไว้แนน่ สง่ เสยี งรอ้ งเรยี ก “ลูกจา๋ ...ลูกจา๋ ..” อยไู่ มข่ าดปาก อโี อนไมท่ ันรู้เร่ืองราวว่าอะไรเกดิ ข้นึ นกึ ว่าชายผู้นเี้ กดิ สตคิ ลมุ้ คลั่งไปแลว้ เพราะความผดิ หวังจากคำ�ทำ�นาย ซง่ึ เหตกุ ารณเ์ ช่นนเี้ กิดขนึ้ บ่อยๆ เขาจงึ รีบสบัดตัวหลดุ จากวงแขนของซูธุส ออกมาได้ แตซ่ ูธุสไมย่ อมละความต้ังใจ พยายามอธบิ ายวา่ “ลกู จา๋ .. ลกู ของพ่อ..อย่างแคลงใจอะไรเลย เทพเจา้ เองเปน็ ผู้ใหค้ ำ�ตอบว่า ชายคน แรกท่ีพบอยู่หน้าวิหารนั้นคือลูกของเราซึ่งเสาะแสวงหาอยู่ จะควรหรอื ไม่อย่างไรกเ็ ป็นความ ประสงค์ของเทพเจา้ เราไม่สามารถขดั ขนื ได้ มาเถอะลกู .. มาหาพ่อ” แม้อีโอนจะยงั ไม่มีความแนใ่ จ แต่ก็มิได้ขัดขนื ซูธุสอีกตอ่ ไป รู้สกึ ก่ึงๆ ระหว่างความตืน่ เตน้ ยินดีกบั ความผดิ หวังทไ่ี มร่ ู้ว่าใครคอื แมข่ องตน ผู้ทเ่ี ขาได้มีความหวังรอคอยอยตู่ ลอดชีวติ รำ�พงึ กับ ตัวเองโดยท่ไี ม่มใี ครไดย้ นิ “แมจ่ ๋า..แม่อย่ทู ีไ่ หน? เมอ่ื ไหรล่ กู จะได้เห็นหนา้ แม่เสยี ทีละจ๊ะ?.. ลกู จะไมม่ โี อกาสรสู้ กึ ถงึ ความอบอ่นุ จากอกแมบ่ า้ งเลยหรอื น่ีไมใ่ ช่ความต้องการทีร่ อคอยมานานหนักหนา ความฝันท่ี จะไดเ้ หน็ หน้า รวู้ ่าใครเป็นแม่ทแี่ ท้จรงิ น้ันจะยงั คงทรมานลกู ไปอีกนานเทา่ ไหรล่ ะ่ จ๊ะ?” ความคิดวา้ วนุ่ หาไดม้ คี วามสงบ นึกไม่ออกว่าอะไรจะเกดิ ข้ึนกบั ตนตอ่ ไป “จะเปน็ ไปได้ หรือทช่ี าวอาเธน่ ส์เขาจะยอมรบั วา่ จูๆ่ กเ็ กดิ มที ายาทของแผน่ ดนิ ขึน้ มาโตเป็นหน่มุ เต็มตวั แล้ว” หรอื หากว่าเขาจะยอมรับในฐานะบตุ รบุญธรรม ชวี ิตของตนก็จะเปล่ยี นไปโดยสิ้นเชงิ จะมี ความสุขเชน่ ทเี่ คยเป็น ฐานะเด็กเฝา้ วิหารหรือเปล่า ชวี ิตหรูหราเพริดแพร้วหอ้ มล้อมดว้ ยผู้คนแต่ง กายงดงามจะท�ำ ใหเ้ ขามีสุขได้เชน่ ไร เคยเห็นแต่ผคู้ นน�ำ ปัญหามาปรึกษา บัดนตี้ นเองกลายเป็นต้น ตอของปัญหาไปเสียแลว้ ยิ่งคดิ กย็ ง่ิ วา้ ว่นุ หาความสงบในจิตไม่ได้ ซูธุสขอร้องใหเ้ ขาเชอื่ และปฏบิ ัตติ ามความประสงค์ของเทพเจ้า พยายามอธบิ ายเหตุผลต่างๆ เพื่อมใิ หเ้ ขามคี วามแคลงใจใดๆ และให้นอนใจเสยี เถอะว่า ต่อไปภายหนา้ น้ีเขาจะมแี ตค่ วามสุข กายสบายใจไปจนกาลอวสาน ขอใหเ้ ช่อื ว่า เขาคือลูกแท้ๆ ของตน และเป็นทายาทโดยชอบธรรม ของกรุงอาเธ่นส์ อยา่ ได้ข้องใจกบั ความเปน็ มาอยา่ งไรซง่ึ มใิ ชส่ ิง่ ส�ำ คัญอกี ตอ่ ไป ขณะนี้ ยังมสี ิ่ง จ�ำ เปน็ อีกหลายอยา่ งทีจ่ ะต้องท�ำ ตามระเบียบปฏบิ ัติ ก่อนอื่น จะตอ้ งไปยังวิหารของเทพบัคคุส เพอื่ ทำ�พิธี อันเป็นการแสดงคารวะตอบขอบคุณเทพเจา้ ทไี่ ดเ้ กือ้ หนุนใหส้ มปรารถนา ด้วยเป็น โอกาสแหง่ ความช่ืนชมยินดี จงึ ควรมคี ารวะตอ่ เทพบัคคสุ เทพเจา้ แห่งความร่นื เรงิ และงานฉลอง ต่างๆ อนั มีวิหารอยู่บนเนินเขาพารนาสซสุ Parnassus ใกลๆ้ กนั นน่ั เอง 69

เรื่องราวเทพเจา้ ของชาวกรีกโบราณ (ภาคห้า) เวสตา้ และ เทพชัน้ รองๆ Vesta and the Minor Gods ด้วยความดใี จเป็นลน้ พ้นท่ีจๆู่ ก็ไดล้ กู ชายมาสมปรารถนา แถมยังโตเปน็ หนมุ่ เตม็ ตวั และรูป งามยง่ิ นักเสียอกี เทพเจา้ คงเห็นใจในความพยายามและอดทนรอคอยมานานวัน ตกลางวัลโดยให้ ความหวงั เปน็ จริงขน้ึ มาในทสี่ ดุ แม้จะแกเ่ ฒา่ ลงไปเสียหน่อยแล้ว แตก่ ็ยงั ไม่สายจนเกนิ ไป จะเปน็ เพราะความยินดีปรีดาจนเกนิ ไปก็ได้ จึงลมื นึกถงึ เมยี เสยี ถนดั หรอื เพราะอาจจะคิด ว่า ระหว่างการวนุ่ วายจัดงานกันอยู่อย่างเร่งรีบนนั้ ควรปลอ่ ยให้เธอไดพ้ กั ผ่อนทำ�ใจให้หายตนื่ เต้น โดย เหมาทกึ ทกั เอาวา่ เครอซุ ซ่ากค็ งมีความร้สู ึกเช่นเดียวกบั ตน จงึ มิได้ชักชวนให้เธอติดตามไป ยังเนินเขาพารนาสซุส ด้วย จะไปเกะกะเขาเสียเปลา่ ๆ และเธอก็ไม่มีหนา้ ทจ่ี ำ�เปน็ อันใด เรยี บร้อย แลว้ ใหค้ นมาเชญิ ไปดีกว่า ซธู ุสจงึ ปลีกตวั ไปจัดงานกบั พรรคพวกทวี่ หิ ารของบคั คสุ อย่างรีบเร่ง สั่งให้คนไปชกั ชวนผู้ทอี่ ยูใ่ นละแวกน้นั มาร่วมงานด้วยพร้อมหนา้ หรือว่า จะเปน็ แผนของเทพเจา้ เสยี อกี แล้วด้วย กระมัง ยังไม่อยากให้เรือ่ งราวลงเอยด้วยดรี วดเร็วจนเกนิ ไป ควรไดม้ ีการลงโทษ อะไรกันเสียอกี สกั หนอ่ ยเปน็ การส่งั สอนเพิม่ เตมิ เสยี ดว้ ยในตวั ฝา่ ยเครอุสซ่าเองก็หาได้มีความหวาดระแวงอะไรทง้ั สิ้น แตก่ ็ยงั ขอ้ งใจอยู่วา่ แลว้ ลกู ท่ีแท้ จริงของเธอล่ะ บัดนีเ้ ปน็ อยา่ งไรอยู่ทไี่ หน ก็จึงยังออ้ ยองิ่ อย่ทู แ่ี ทน่ บชู าของอะพอลโล คร�ำ่ ครวญ ขอรอ้ งให้ช้แี จงแสดงบอกความจริงใหไ้ ด้ ความจรงิ เม่ือเรือ่ งเปน็ ไปถงึ เพียงนีแ้ ลว้ หากยงั ยังมวั ขุน่ ขอ้ งแคลงใจอะไรอยู่ ก็จงหดหูเ่ ห่ยี วใจฟมู ฟายตอ่ ไปเถดิ แตค่ วามย่ิงร้ายแรงส�ำ แดงเดชต่อไปอีก หญงิ รบั ใช้ใกล้ชดิ ของเธอนัน่ แหละ คอยจ้อง หาความดใี สต่ นโดยไมส่ นใจว่าใครจะเดอื ดรอ้ น ตามประสาบา่ วเจา้ เล่ห์เสประจบนายท้ังหลายแหล่ รีบกระหืดกระหอบเข้ามารายงานว่า “ทา่ นเจา้ ขา..ท่านเจา้ ขา..เกดิ เร่ืองใหญ่แล้วซีเจ้าคะ๊ ” พลางลม้ ลงกอดเทา้ เจา้ นายยกขน้ึ ใส่ หัว เทด็ ทูลดว้ ยเสยี งส่ันเครือตอ่ ไปว่า “พระสวามที รงปลาบปลืม้ ดีพระทัยเปน็ หนักหนา ด้วยเทพอะพอลโลประทานลกู ชาย ให้สมพระทยั เป็นหนุ่มเต็มตวั เสียด้วยแล้วซีเจา้ ค๊ะ เจา้ หญิงของหม่อมฉันคงไมไ่ ดม้ ีโอกาสอมุ้ ชู เลีย้ งดูพระโอรสใหส้ มหวงั ดงั พระทัยเสยี แล้ว โธ่...ไมน่ ่าจะทรงกระทำ�เช่นนเ้ี ลย ทรงแอบมีลกู กับเมียนอ้ ยที่ไหนก็ไม่อาจจะทราบได้ น่คี งจะจัดการนดั แนะกนั ไว้เรยี บร้อยแลว้ ซี ไม่นา่ เป็น เช่นนเี้ ลยนะเจา้ ค๊ะ ทนี ้กี ็คงจะทรงถูกทิ้งใหอ้ ยู่ตามลำ�พังดว้ ยความว้าเหว่ ได้ทายาท ไดเ้ มือง ไปปกครองเปน็ ทต่ี อ้ งพระทัยแล้ว เจา้ หญิงของหมอ่ มฉันอยา่ ได้ทรงเสยี พระทัย หมอ่ มฉันจะ ขออยรู่ ับใช้ใต้เบ้อื งบาทไปจนชวี ติ หาไม”่ ว่าแล้วก็ครำ�่ ครวญรอ้ งไห้ เอาผมยาวสยายของเธอลูบไล้ บาทาของเจ้านายไปพลาง เชน่ เดยี วกับบา่ วช่างประจบนายทั่วไปคิดแต่หาความชอบใสต่ น ยใุ หน้ ายโกรธกัน เครอุซซ่า 70

เรอื่ งราวเทพเจา้ ของชาวกรีกโบราณ (ภาคห้า) เวสตา้ และ เทพชน้ั รองๆ Vesta and the Minor Gods ก�ำ ลังจะส้นิ หวังอยแู่ ลว้ ครนั้ ไดย้ นิ คนสนทิ มาเล่าเรือ่ งไม่เปน็ มงคลเชน่ น้นั เลยยง่ิ ทำ�ให้เหมือนคน ตาบอด ไม่ซักไซรเ้ รอ่ื งราวอะไรตอ่ ไปอกี จบั เร่อื งราวผสมกนั เช่นทีบ่ ่าวผนู้ ้ันเพ็ดทลู มนิ า่ เลา่ ทำ� ทวี า่ จะตอ้ งไปปรกึ ษาเทวารา่ งกระทงิ ทีแ่ ทก้ ็คงไปนดั แนะกบั เมียนอ้ ยตน แลว้ นกี่ �ำ ลงั จะไปฉลอง ใหญ่โดยกันมใิ หเ้ ราเข้าร่วมดว้ ย เราน้ันแสนซ่ือ เชอ่ื ถือไปตามท่ีเขาเล่นละคอนใหด้ ู พ่อหนหู น่มุ นอ้ ยรูปงามนัน้ ก็ช่างแสดงไดส้ มบทบาทดเี หลือเกนิ เล่นเอาเราตายใจ นกึ วา่ เปน็ ผ้รู ับใชใ้ นวหิ ารอัน ศักดส์ิ ทิ ธิ์ น่บี ังอาจหนกั หนา เอาเทพเทวามาเป็นเครอ่ื งมือ ควรจะได้รบั โทษใหส้ าสม ด้วยความที่ ยงั ไมแ่ นใ่ จเสียทเี ดียว จึงย้อนถามสาวใชไ้ ปว่า “แลว้ หนุ่มที่หล่อนว่านั้นเป็นใครจากไหนละ่ ?” “ก็จะใครทีไ่ หนเสยี อกี ละ่ เจ้าคะ๊ ... ก็พ่อหนมุ่ ทม่ี าทำ�หวานจนตายพระทัยเมอื่ ตอนเช้าน้ี ยังไงล่ะเจ้าค๊ะ บดั นี้ ก�ำ ลังเตรียมงานฉลองกนั เป็นการใหญ่และเป็นการลับ แถมยังมาขหู่ ม่อม ฉนั เสยี อีกว่า อย่าไดม้ าทูลเรื่องราวแกพ่ ระนางเป็นอนั ขาด หรือไมก่ ลัวหัวขาดกต็ ามใจ” พดู จบก็ครำ�่ ครวญรอ้ งไหฟ้ มู ฟายสยายผมไปตามบทบาท ลม้ ฟาดกล้ิงเกลอื กอยกู่ ับพ้ืน เครอซุ ซา่ เลย ย่งิ เพ่ิมความเคียดแค้นขน้ึ เปน็ ทวีคูณ ฮ.ึ .สูอ้ ุตส่าห์ซ่ือตรงจงรกั ภกั ดมี าแต่ตน้ มเิ คยได้คดิ นอกใจ หาได้เคยเฉลยี วใจเลยแม้แต่นอ้ ยวา่ จะมาจบั ความทรยศเอาได้เม่อื ตอนปลาย คงสมคะเนแล้วซี วา่ จะได้บา้ นเมอื งของเราไปครอบครองกบั เมยี น้อยตน ครั้นจะยอมใหเ้ ร่อื งผ่านไปโดยไมท่ ำ�อะไร เลยนนั้ หาใชว่ สิ ยั ของเธอ คิดกำ�จัดเลอื ดในอกของตนเองยังทำ�ไดเ้ ลย โดนคนอกตัญญคู ิดคดหัก หลงั ท�ำ ไมจะคิดแก้แคน้ ไมไ่ ด้ รีบเรียกผู้รับใช้ซ่ือสตั ย์วัยชราซง่ึ เธอเห็นเขามาตงั้ แตจ่ ำ�ความได้ เลา่ เรื่องราวท้ังหมดให้ฟังด้วยการใชว้ าจาหยาบคายอยา่ งทีเ่ ขาไมเ่ คยเห็นเธอประพฤตติ ัวเชน่ นมี้ ากอ่ น ตระหนักดวี ่านายของตนมีความโกรธแคน้ อย่างชะนดิ ทจ่ี ะไม่มวี นั ให้อภัย รบั ปากจะใหค้ วามชว่ ย เหลอื อย่างเต็มท่ี เครอซุ ซ่าเลยสารภาพกบั เขาเสียเลยว่า เธอตกเปน็ เมยี ของอะพอลโลกอ่ นทจี่ ะ แตง่ งานกับ ซูธุส และไมล่ มื ที่จะเอย่ ถึงเรอ่ื งทารกในตะกร้า คนใชผ้ ูเ้ ฒา่ อธบิ ายถึงแผนลา้ งแคน้ ใหร้ ้อู ยา่ งครา่ วๆ แล้วรบั อาสาเปน็ ผรู้ นิ เหล้าองนุ่ ในงาน ฉลอง คร้นั การตระเตรียมงานเรียบร้อย ธซู ุสจงึ สง่ คนมารบั เครอซุ ซ่า เธอขอตวั ไม่เข้ารว่ มในงาน ดว้ ยเหตผุ ลวา่ จำ�ตอ้ งจดั การบวงสรวงบูชาแก่ อะพอลโล โดยตรง เปน็ การแสดงความขอบคณุ ท่ี จัดการให้ทุกอย่างเปน็ ไปตามทีข่ อ แตจ่ ะสง่ ตัวแทนผู้เฒ่าไปเปน็ ผรู้ นิ เหล้าองุ่นใหแ้ กท่ กุ ผู้ท่ีมารว่ ม งาน ธูซุสหาได้สงสัยประการใด ยอมตกลงตามที่ขอ เข้าใจวา่ เธอคงรสู้ กึ ตะขดิ ตะขวงใจที่จๆู่ เทพเจา้ กส็ ง่ หนมุ่ เจรญิ วัยเตม็ ตัวแล้วมาใหเ้ ปน็ ลกู งานเลีย้ งด�ำ เนินไปอยา่ งครึกครน้ื มีชาวเมอื งมาร่วมฉลองดว้ ยแน่นขนัดไปทง้ั ลานของวิหาร อาหารผา่ นไปทีละอยา่ งจนกระท่ังจบแผนกคาว ถึงเวลาน�ำ ขนมเขา้ มาเสรฟิ ทา่ นผู้เฒา่ จึงรนิ เหล้า 71

เรือ่ งราวเทพเจา้ ของชาวกรีกโบราณ (ภาคห้า) เวสตา้ และ เทพชัน้ รองๆ Vesta and the Minor Gods องุ่นอย่างดีให้น�ำ ไปแจกจา่ ยแกท่ กุ คน ส่วนถ้วยของ อีโอนและซธู สุ นนั้ เขาไดใ้ ชน้ ้ิวหัวแม่มอื งดั หวั แหวนขนาดใหญท่ ส่ี วมอยู่ท่นี ว้ิ ช้ี ตะแคงเทผงยาพษิ ขนานแรงลงในถ้วยท้ังสอง แลว้ ให้นำ�ไป สง่ ใหแ้ ก่ท้งั สองเจ้าภาพ คร้นั ทกุ คนไดร้ ับถ้วยเหล้าอง่นุ ทว่ั หน้าแลว้ อีโอนจึงชถู ว้ ยขึน้ เหนอื หวั กลา่ วคำ�ถวายพรและขอบคณุ เทพเจ้า แล้วจึงเทเหลา้ องนุ่ สว่ นหนง่ึ ลงกับพ้นื ทุกคนในงานก็ท�ำ ตามอนั เปน็ การแสดงความคารวะ ทันใดก็มนี กเขาฝงู ใหญบ่ นิ ออกมาจากวหิ าร ถลาลงกินเหล้า ที่พื้นจากทุกถ้วย ท่ามกลางความต่ืนตะลงึ ของทกุ ผ้ทู ี่มารว่ มในงาน นกท่ีกนิ เหลา้ จากถว้ ยของอี โอนและซูธุสล้มลงตายทันที ส่วนตวั อืน่ ๆ มไิ ด้มีอาการผดิ ปรกติแตอ่ ยา่ งใด อีโอนตะโกนขนึ้ ดว้ ยเสียงดงั อย่างโกรธแคน้ ฟังไมไ่ ดศ้ พั ท์ พลางกระโดดเขา้ คว้าคอชายชรา ไวม้ ัน่ ตะคอกถามว่า “เจา้ กล้าหาญหนกั หนา กล้ากระทำ�การฆาตกรรมในวิหารของเทพเจา้ บอกมาเดี๋ยวนี้ นะว่าใครเป็นตัวการ” หนมุ่ ผไู้ ม่เคยมีประสบการณ์ตืน่ เต้นลอ่ แหลมตอ่ ความตายมาก่อน แค้นใจหนกั หนาว่าใคร กนั นะท่ีอิจฉาเขา ชวี ิตเพิง่ จะเริม่ เปลย่ี นจากการเปน็ คนทำ�ความสะอาดวดั ข้ึนมาเปน็ ทายาทผ้มู ี ความสำ�คญั ยิง่ ของกรงุ อาเธ่นส์ ไดย้ งั ไมท่ นั ถึงหน่ึงวัน ยงั ไงก็จะไมย่ อมใหเ้ รื่องจบลงงา่ ยๆ โดยไม่มี การลงโทษผกู้ ระท�ำ ผิดคิดท�ำ ร้ายตน ชายแกผ่ ู้นา่ สงสารเกรงวา่ ชวี ิตจะสน้ิ สดุ ลงแคน่ น้ั รีบสารภาพความไปตามตรงทันที ยงั ไม่ อยากตาย จึงโยนความผิดท้งั หมดไปให้แก่เครอซุ ซา่ อยดู่ ้วยกนั มาจนปา่ นนแี้ ลว้ เธอยังหาใครท่ี ซือ่ ตรงตอ่ เธอจรงิ ๆ ไม่ไดเ้ ลย “ไมน่ ่าเลย..” อโี อนเปรยขนึ้ อยา่ งผดิ หวัง “เหน็ แสนจะออ่ นโยนและเตม็ ไปด้วยความ ปรานี เจา้ หญงิ ผู้น่าสงสารเมือ่ เชา้ น้ี ราชินีแห่งกรงุ อาเธ่นส์ ทำ�ไมจงึ กลายเป็นฆาตกรผ้โู หด ร้ายเชน่ นไ้ี ปได้ ขอฟ้าดนิ และทกุ คนเป็นพยานด้วยเถิด” ผ้ทู ีช่ ุมนมุ กันอยู่ต่างก็ด่มื เหล้าองนุ่ กนั เพอื่ มิใหง้ านชงักลง จนกระทัง่ เกดิ อารมณ์คึกคกั ถว้ น หน้า เจ็บแค้นแทนเจ้าภาพผู้ใจดี ร้องตะโกนขนึ้ เป็นเสยี งเดยี วกนั วา่ “โทษของผคู้ ดิ ร้าย จงตายด้วยประชาทัณฑ์ พวกเราจงรีบไปจดั การกบั มันเสยี เดี๋ยวนี้” ตา่ งพากันควา้ หนิ ได้คนละก้อนสองก้อน ยกขบวนลงจากเนินเขาของวิหารบัคคุส มุ่งตรง ส่วู ิหารเดล็ ฟีเบือ้ งลา่ ง ตง้ั ใจจะระดมเอาหินขว้างผตู้ อ้ งโทษจนขาดใจตายไป คราวนเี้ กิดมคี นใชผ้ ้ซู อื่ สตั ยต์ ่อเครอุซซา่ ขน้ึ มาอยา่ งจริงใจ เป็นห่วงว่าชวี ติ ของนายตนจะ ถงึ ที่สดุ รีบว่งิ ออกหน้าไปอย่างรวดเรว็ เพ่ือจะแจ้งถึงภยั ท่กี �ำ ลงั จะมาถึงตวั 72

เรอ่ื งราวเทพเจ้าของชาวกรีกโบราณ (ภาคหา้ ) เวสตา้ และ เทพช้ันรองๆ Vesta and the Minor Gods แต่เครอซุ ซา่ ยงั ไมม่ ีอารมณท์ ีจ่ ะกลวั อนั ตรายใดๆ ทงั้ สนิ้ เพราะไดป้ ระกาศออกไปแล้วว่า จะไมย่ อมละจากทน่ี ้นั ไป ตราบใดทย่ี งั ไมท่ ราบค�ำ ตอบหรอื คำ�สง่ั จาก อะพอลโล มใิ ยคนใช้จะรอ้ ง เตอื นวา่ เหล่าเพชฌฆาตก�ำ ลังจะเข้ามาถงึ ตวั แลว้ พร้อมทง้ั เสียงตะโกนกึกกอ้ งเกรย้ี วกราดปราดเข้า ถึงลานวิหาร เครอซุ ซ่า กอดแท่นบูชาเอาไวแ้ น่น พลางพมึ พ�ำ ขอให้ อะพอลโลชว่ ยเป็นครั้งสดุ ท้าย เทพอะพอลโลผู้วางแผนนมี้ าแตต่ น้ เหน็ วา่ ไดท้ ำ�โทษเครอซุ ซ่าเปน็ การสมควรแลว้ ถึงเวลา แสดงตัวกันเสียทวี า่ ใครเป็นใคร กอ่ นทผ่ี หู้ วงั ร้ายจะเขา้ ถึงตวั เธอ หญงิ ผ้เู ปน็ หวั หน้าเจ้าหน้าที่ของ วิหารกป็ รากฎตวั ปราดเข้าขวางหน้าเอาไว้และรอ้ งบอกให้ทุกคนหยุดกราดเกรี้ยวต่อเครอุซซา่ และให้ ฟังเรือ่ งราวสำ�คญั ทเ่ี ธอจะแจ้งใหเ้ ขา้ ใจ พลางชตู ะกร้าเกา่ แกข่ นึ้ เหนอื หวั “อยา่ เพอ่ วู่วาม จงฟงั เราก่อน ตะกรา้ ใบน้จี ะชี้แจงความเขา้ ใจผดิ ทั้งปวง เราเองเปน็ ผ้แู จ้งแก่พระเจ้าธูซสุ เองวา่ อโี อนคอื ลกู ท่ีท่านต้องการตามท่ไี ดแ้ จ้งความประสงคต์ ่อวิหาร แต่ เรามไิ ด้บอกวา่ ใครคือพอ่ หรือแม่ของเขา ท่ีทราบดีนัน้ ก็คือ เราเองเป็นผู้พบเขาในตะกร้าใบน้ี และอ้มุ ชูเลย้ี งดตู ลอดมาจนเตบิ ใหญ”่ พดู พลางก็หนั มาทาง อโี อน ผซู้ ง่ึ ก�ำ ลงั เงื้อกอ้ นหนิ ขน้ึ เหนอื หัวเพื่อจะลงโทษผู้ทต่ี นคิดวา่ เป็นผรู้ า้ ย “หยุดเด๋ียวนี้นะ อโี อน รู้หรอื เปลา่ ว่า เจ้ากำ�ลงั จะท�ำ การฆาตกรรมอันเป็นเวรท่ีใหอ้ ภยั ไม่ ได้ และที่นค่ี ือวหิ ารอนั ศักด์ิสทิ ธ์ขิ องเทพเจา้ สถานท่ชี บุ เลีย้ งเจา้ มาจนโต จงเดนิ ทางไปยังกรุ งอาเธ่นส์ด้วยมือทส่ี ะอาดปราศจากเลือดแห่งบาปติดเป้อื น” อีโอนเปลยี่ นปฏกิ ริ ิยาทนั ที ปลอ่ ยมอื จากไหลข่ องเครอุซซ่า ท�ำ ความเคารพมารดาบุญธรรม แล้วกเ็ ลา่ ถึงเหตุการณท์ ีเ่ ป็นสาเหตแุ ห่งความเกร้ยี วกราดของเขา “แมเ่ องมใิ ชห่ รอื ทบ่ี อกแกพ่ ระเจา้ ซูธุส วา่ ใครเปน็ ใคร แตห่ ญงิ ผนู้ ้เี กิดมคี วามอจิ ฉา เพราะเขาไมไ่ ด้ลกู ตามที่ต้องการ ถึงกบั คิดกำ�จัดเราเสยี ดว้ ยยาพษิ ” หญงิ ผู้รกั ษาความลับย่นื ตะกร้าใหแ้ ก่ อโี อน พลางบอกให้เขาพจิ ารณาใหถ้ ้วนถี่ อโี อน เปดิ ฝาตะกรา้ ออก หยิบผา้ ลินนิ ซ่ึงพับอย่อู ยา่ งเรยี บร้อยขนึ้ มาอยา่ งงงๆ เครอซุ ซา่ จ�ำ ตะกรา้ ใบน้ันไดอ้ ยา่ งดี เธอเห็นมาตั้งแต่เกดิ และเป็นสิง่ ทเ่ี ธอหวงั จะร้เู รือ่ งราว ความเปน็ ไป เหตุการณเ์ ม่ือกอ่ นโนน้ ยงั ติดตาเธออยมู่ ริ ู้เลอื นลาง รีบรับผา้ ลนิ นิ มาจากมือ อีโอน เข้าใจกระจา่ งทันทีว่าอะไรเปน็ อะไร เหลอื บตาขึน้ ดูผูท้ ีก่ ำ�ลงั จะฆ่าเธอเมอื่ ครู่นดี้ ว้ ยน�้ำ ตานองหนา้ พลางคิดในใจวา่ เทา่ นี้เธอกพ็ อใจแล้ว เพราะอะพอลโลรบั ผิดชอบในการดูแลใหล้ กู มคี วาม ปลอดภัยจนเตบิ โต บดั น้ี เธอขอยอมรบั ผดิ ในการกระท�ำ ทไี่ มน่ ่าจะใหอ้ ภัย แม้จะตอ้ งตายด้วยน�ำ้ มอื ของลูก 73

เรื่องราวเทพเจ้าของชาวกรกี โบราณ (ภาคหา้ ) เวสต้า และ เทพชนั้ รองๆ Vesta and the Minor Gods ผู้สมควรแล้วทจ่ี ะเป็นคนลงโทษเธอ ยกมอื ปาดน�้ำ ตาเพอื่ พจิ ารณาผ้าลนิ นิ ผนื น้นั พลางกล่าวด้วยเสยี ง ส่นั เครือแตช่ ัดคำ� ดว้ ยความรสู้ ึกสขุ ระคนเสยี ใจ “ผ้าผนื นแ้ี มจ่ ำ�ได้ดี เพราะแมเ่ องเปน็ คนปกั ลวดลายลงเปน็ รปู หัวของนางเมดซู ่า” พลางคล่ผี า้ ออกชขู นึ้ เผยใหเ้ หน็ ใบหนา้ อันชาเย็นแต่ยงั แฝงความงามอยู่ในความน่าสพรงึ กลวั ของ หญงิ ผ้มู ีงยู ั้วเยีย้ อยู่บนหัว ดวงตาท่แี ข็งกระดา้ งประดจุ จะเพง่ ใหผ้ ทู้ ี่ได้พบเห็นเกดิ รู้สึกชาเย็นกลาย เปน็ หนิ ไปในบดั ดล เครอซุ ซ่าชูผ้าขน้ึ ให้ทุกคนไดช้ มเปน็ ประจกั ษ์ ต่างก็สง่ เสยี งพมึ พ�ำ ฟังไมไ่ ดศ้ พั ท์ “ยงั มีหลกั ฐานอื่นที่แมใ่ สเ่ อาไวใ้ นตะกรา้ น้ันนะลูก ลองหาดูให้ทวั่ อีกที เพราะแม่ได้ใส่ สร้อยคอห้อยดว้ ยตัวมังกรทองเล็กๆ สัญลกั ษณข์ องผู้พทิ ักษ์ทารกอเี ร็คโธนอี ุส ทมี่ าพร้อมกบั ตะกรา้ ใบน้ี ลูกก็ทราบเรือ่ งราวความเป็นมาของบรรพบุรษุ แม่ดีแลว้ ไมใ่ ชห่ รอื ?” เธอเอ่ยเปน็ เชิง เตอื นถงึ ค�ำ สนทนาเม่ือเช้าน้ี อโี อน รีบลว้ งมือลงไปในตะกรา้ ทนั ที หยิบสรอ้ งทองคำ�ขึ้นชูเหนือหวั เพ่ือพิสูจนค์ �ำ เอ่ยของ เครอุซซ่า ทกุ คนเห็นทกุ อย่างตามท่เี ธอบอกเอาไว้ “กย็ ังมอี ีกชิ้นหน่ึง เป็นมงกฎุ เลก็ ๆ ทำ�ด้วยใบโอลีฟซง่ึ สดอยตู่ ลอดกาลนาน ใบโอลฟี ซง่ึ เกบ็ จากต้นแรกในกรุงอาเธ็นส์ ต้นท่เี ทพธิดามเิ นรวาเปน็ ผูป้ ระดษิ ฐ์ข้ึนคราวแข่งขันกบั เทพ เน็ปจูน แมส่ วมมงกุฎใบโอลฟี บนหวั ของเจา้ เพอื่ แสดงถงึ บา้ นเกดิ เมอื งมารดร” อโี อนหยบิ หลักฐานชิน้ สดุ ท้ายออกมาชูข้ึนอีกครง้ั ใบโอลฟี ยงั สดเขียวประดจุ จะเพ่ิงปลิด จากตน้ เปน็ ท่ปี ระจกั ษแ์ กท่ กุ โสตประสาทและสายตาทชี่ มุ นุมอยใู่ นบริเวณวิหารเดล็ ฟีอนั ศกั ดสิ์ ทิ ธิ์ ของอะพอลโล หาไดม้ ใี ครสงสัยติดใจในเร่ืองของเครอุซซา่ อกี ต่อไป ตา่ งโหร่ ้องกันกกึ กอ้ งอวยชยั ให้ พรแก่แม่ลูกให้มคี วามสุขสำ�ราญและเทพเจ้าคุม้ ครองใหป้ ลอดภยั ไร้โรคาปัจจามิตรทดี่ ดิ รา้ ยให้พา่ ย แพ้ไมก่ ล้าราวี อโี อนเปน็ ฝา่ ยผวาเขา้ กอดเครอุซซ่าดว้ ยความตนื่ เต้นดีใจ เทพเจ้าบันดาลใหต้ ามทเี่ ขาขออยู่ เมือ่ เชา้ นเี้ อง “แมจ่ า๋ ...ลูกเฝา้ หวงั ถงึ เหตกุ ารณ์นม้ี าตงั้ แตจ่ ำ�ความได้ ความอยากรู้ความจริงของชาติ กำ�เหนิด เปน็ ส่งิ ทท่ี รมานจิตใจลูกมาตลอดชีวติ แลว้ เกลอื บจะลงเอยด้วยการฆาตกรรมผู้ บังเกิดเกลา้ เสียแล้ว” หญงิ ประจ�ำ วหิ ารจงึ สรุปลงว่า “อโี อน อะพอลโลผู้เปน็ เทพแห่งวหิ ารน้คี อื พ่อของเจ้า และเจ้าก็ได้รบั ใช้ปฏบิ ัตงิ าน ดว้ ยความซอื่ สัตย์มาโดยตลอดจนเปน็ ท่ีพอใจทา่ น บดั น้ี ถงึ เวลาแล้วทเ่ี จา้ ควรจะกลบั ไปปฏบิ ัติ หนา้ ท่ีอันควรแกส่ ทิ ธอิ์ ันถูกตอ้ งแห่งบา้ นเมอื ง ขอจงสขุ สวัสดมี คี วามเจริญรุ่งเรอื งช่วั กาลนาน” 74

เร่ืองราวเทพเจ้าของชาวกรีกโบราณ (ภาคหา้ ) เวสตา้ และ เทพชั้นรองๆ Vesta and the Minor Gods หลงั จากนน้ั ทกุ คนก็เข้าไปทำ�พธิ แี สดงกตเวทติ าต่อเทพอะพอลโล ผูม้ พี ระคณุ ภายในวหิ าร ได้มีการทำ�นายโชคชะตาให้เสยี ดว้ ย ไหนๆ ก็เป็นสถานทข่ี องการนโี้ ดยเฉพาะอยูแ่ ลว้ ในคำ�ทำ�นายนั้นบอกว่า อโี อนจะได้ปกครองกรงุ อาเธ่นสส์ ืบลูกหลานสบื ตระกูล อีโอเน่ียน ตอ่ ไปอีกยาวนาน ส่วน ซูธสุ กจ็ ะให้กำ�เนิดลูกชายแกเ่ ครอุซซ่า นาม อาเคอุส Achaeus ซ่ึงตอ่ ไป จะเป็นพระเจา้ แผน้ ดินของเมือง พเธยี Phthia ในแควน้ เทสซาลี และจะมลี กู สาว ช่อื ดีโอเมเด้ Diomede (ช่ือนี้ ที่เป็นชายกม็ )ี และจะ มลี กู หลานสืบเช้อื สายอีกยาวนานเช่นกนั (อันนีก้ ด็ จู ะ คลาดเคลื่อนกบั เรือ่ งราวทดี่ ำ�เนินไปทางกรงุ อาเธ่นส์ อยู่บ้าง แตเ่ ป็นต�ำ นานท่ีเขียนโดยฮเี สียด ปรมาจารยแ์ หง่ การเขยี นเรอื่ งเก่ียวกับเทพเจ้า และเปน็ ผ้ทู �ำ ส�ำ เนาทะเบียนสำ�มะโนครวั เทพ) เพราะ ไดม้ หี ลักฐานของการสืบราชวงศ์ที่แตกตา่ งออกไป อย่างไรก็ตาม เรือ่ งส่วนมากที่ลงเอยดว้ ยดีทัง้ หลาย มกั จะมีการจบลงดว้ ยการกลา่ วถึงอนาคตไปในท�ำ นองเดียวกัน) ก่อนท่จี ะแยกย้ายกนั ออกไปจากวหิ าร คนรบั ใช้ผูเ้ ฒ่าของเครอุซซา่ ได้เอย่ ขึ้นวา่ ยงั เหลอื ผู้ กอ่ ปญั หานอ้ี กี คนหนง่ึ ท่ยี งั ไมไ่ ด้รบั การพจิ ารณาโทษ คือหญิงรับใชผ้ ู้ไปเพ็ดทลู เร่อื งราวอันไมเ่ ป็น มงคลแก่ เครอซุ ซ่า ซงึ่ เปน็ สาเหตุแหง่ การเขา้ ใจผิดจนกระทงั่ เกิดแผนฆาตกรรมกนั ขึ้น เธอควรถกู ลงโทษให้สาสมกบั ความผดิ หญิงผู้ดแู ลวหิ ารเหน็ ว่า เปน็ โอกาสเหมาะแล้วท่จี ะใหอ้ โี อนแสดง ความสามารถในการตดั สินว่าอะไรควรไม่ควรแค่ไหน จงึ มอบหน้าทน่ี ใ้ี หแ้ ก่เขา โดยอา้ งว่า วหิ าร นีไ้ ม่ใชส่ ถานท่ตี ดั สนิ การลงโทษ หนา้ ที่อย่างเดียวคอื การทำ�นายดวงชะตา แตใ่ นฐานะที่อโี อน เปน็ ลกู ของเจ้าของวิหาร จงึ ควรขออนญุ าตเทพผู้เป็นพ่อเพอื่ ทำ�การนี้ กไ็ ด้มีการจดั พธิ อี ะไรต่อไปอีกสกั หนอ่ ย แล้วอีโอนก็ยืนขนึ้ กลา่ ววา่ “เราเองมีหนา้ ท่ที ำ�ความสะอาดลานวิหารมาตั้งแต่ต้น และไม่เคยมปี ระสบการณ์ด้าน ตุลาการมากอ่ นเลย อีกทง้ั วิหารนก้ี ็ไมเ่ คยมเี รอื่ งเช่นนีม้ าปรึกษา เราทราบดวี า่ ความประสงค์ ของเทพเจ้านัน้ ต้องการให้ทกุ คนรู้จกั ใช้เหตผุ ลอนั ควรในการตดั สนิ ใจท่ีจะเชอื่ หรอื ทำ�อะไร มิ ควรอยใู่ นภาวะทจ่ี ิตววู่ ามขามแค้นเคอื งโกรธ อกี ทั้งไมโ่ ยนโทษใหเ้ พราะความลำ�เอียง อกี ประการหนึง่ ตลอดชวี ิตของเราในวหิ ารนี้มแี ตค่ วามสงบ เราไม่เคยมเี รอ่ื งขุน่ เคืองผิดพอ้ ง หมองใจกับใครมาก่อน เม่อื เร่อื งน้ีลงเอยด้วยดี ไมม่ ใี ครไดร้ ับความเดอื ดรอ้ นถงึ เสียชีวติ เรา จงึ ไม่ตดิ ใจใหโ้ ทษแก่ผู้ใด แตว่ า่ เราจะตอ้ งละท้งิ หนา้ ทก่ี ารงานซ่งึ ปฏิบัติอยูเ่ ปน็ นิจ จึงมา คิดว่า ควรจะหาผใู้ ดมารับหน้าทนี่ ีแ้ ทน ที่ว่าหญงิ ผู้นม้ี ีความผดิ นัน้ ก็จริงอยู่ ดว้ ยเธอมจี ติ คดิ ร้ายต่อผ้อู น่ื เพียงเพือ่ หวังจะไดร้ บั ความดคี วามชอบ โดยหาได้คำ�นึงถงึ ผลรา้ ยทจี่ ะตกแก่ผู้ ใด สมควรให้รบั โทษโดยท�ำ หน้าท่สี ำ�คัญอันจะวา่ งลง ทง้ั น้ี ใหอ้ ยูใ่ นความสอดสอ่ งดูแลและ ควบคุมของเจา้ หน้าทอี่ ่นื ๆ เธอจะตอ้ งปฏบิ ตั ิตามกฎของวิหารอยา่ งเครง่ ครัด หากกระท�ำ ผิด 75

เรื่องราวเทพเจ้าของชาวกรีกโบราณ (ภาคห้า) เวสต้า และ เทพชน้ั รองๆ Vesta and the Minor Gods สถานใด ก็ใหพ้ จิ ารณากนั ไปตามน้ัน” ไม่มีใครทัดทานการตัดสินของเขา ด้วยต่างกเ็ ห็นว่าสมควรแลว้ เป็นการตัดสินทฉ่ี ลาด รอบคอบโดยไม่ต้องสรา้ งความขมขื่นให่แก่ผู้ใด ผ้กู ระทำ�ความผิดกเ็ กิดส�ำ นกึ ในความไม่รอบคอบ ของตน คิดแต่จะแสวงหาความดีความชอบอย่างเดียว บดั นี้เกิดมกี ตญั ญูรคู้ ณุ ต่อเด็กคราวลูกหลาน คลานเข้าไปหมอบอย่แู ทบเท้าเขาเพ่อื แสดงความขอบคุณ อีโอนผวาเข้ากอดล�่ำ ลาแม่บญุ ธรรมด้วย ดวงจิตท่เี ปีย่ มดว้ ยกตัญญตุ าและเศร้าโศกาท่ีจำ�ตอ้ งจากกนั แล้วตา่ งจึงแยกยา้ ยกนั กลบั บ้านเมอื ง คณะของ เครอุซซ่า เดินทางกลับกรุงอาเธ่นส์ดว้ ยความปลาบปลืม้ และสมหวัง นับเปน็ เรื่องร้ายที่กลายดีในตอนจบ แตกตา่ งกบั เรื่องสว่ นมากในเทพนยิ ายของกรีก เพราะใครกต็ ามทไี่ ป ปรกึ ษาความเป็นไปในเบือ้ งหน้า ณ วิหารเด็ลฟี ค�ำ ทำ�นายมักมใี นทางร้ายเสมอ หรือหากจะบอก เรอื่ งดใี ห้ ก็จะตอ้ งมขี อ้ แมเ้ อาไว้ดว้ ย และขอ้ แม้น้ีแหละทเ่ี ปน็ จุดส�ำ คญั เพราะทกุ อย่างนั้นท่านให้ ขึน้ อย่กู บั การกระท�ำ ของตนเอง แตใ่ นกรณยี น์ ้ี ปญั หาน้นั มีเจา้ ของวหิ ารเปน็ ผู้เกี่ยวขอ้ งอยู่ด้วย จึงมิใชเ่ ปน็ การทำ�นายทาย ทักโชคชะตาเสียทีเดียว แต่เป็นการไขปัญหาทม่ี ีมาใหค้ ลีค่ ลายเพื่อตา่ งฝา่ ยเกิดความเขา้ ใจกระจา่ ง ขน้ึ ทกุ อยา่ งลงเอยดว้ ยดี เร่ืองราวทเ่ี ป็นตำ�นานตา่ งๆ มักจะมคี วามจริงปะปนอยูบ่ า้ ง แต่มกั ขยายเน้อื ความในราย ละเอยี ดกนั ไปตามความนยิ มเชอื่ ถอื ในเรอ่ื งเดียวกนั กม็ เี น้ือหาทผี่ ดิ แผกกนั ไปไดม้ าก แถมยงั แยก แตกแขนงไปไดห้ ลายสาขา แมใ้ นเรอื่ งทว่ี า่ มาแล้วน้กี เ็ ช่นกนั 76

เร่ืองราวเทพเจ้าของชาวกรกี โบราณ (ภาคห้า) เวสตา้ และ เทพชั้นรองๆ Vesta and the Minor Gods Delphi วิหารเด็ลฟี 77

เรอื่ งราวเทพเจา้ ของชาวกรกี โบราณ (ภาคหา้ ) เวสตา้ และ เทพช้นั รองๆ Vesta and the Minor Gods ภาคผนวก กรงุ อาเธ่นสน์ ้นั คงจะม่ังคัง่ รุ่งเรืองกวา่ เมืองอ่นื ๆ ทงั้ หลายใน จกั รวรรดขิ องกรกี โบราณ ตามต�ำ นานจงึ มักมคี วามเกีย่ วข้องกบั เทพเจ้าในด้านทเ่ี ปน็ การประชนั ขนั แขง่ แก่งแยง่ กันมคี วามสลกั สำ�คัญ เชน่ เม่ือเร่มิ ต้นมาก็มี มเิ นรวา และ เนป็ จูน แก่งแย่งกนั เป็นเทพผู้ พทิ ักษแ์ ละใช้ช่อื ตนเปน็ ช่ือเมือง แมเ้ น็ปจนู จะเป็นผแู้ พไ้ ปแลว้ แต่ ก็หาไดว้ างมือรอ้ื ถอนความพยายามไปเสียโดยสนิ้ เชงิ ไม่ จนในท่สี ุด ได้ลกู ของตนเป็นผ้คู รองเมืององคท์ ่สี ิบ คือ เธเซอสุ Theseus กแ็ ปลกท่กี รงุ อาเธนส์มกั จะขาดทายาทชาย ตำ�นานท่นี ่าจะเปน็ ไปไดม้ ากกวา่ เพือ่ นเลา่ ว่า เซครอปส์ ผ้สู ร้างเมอื งมิได้มลี กู ชายเลย มีแตล่ ูกสาวสามคน (ตามเร่อื งที่เล่ามาแล้ว มลี ูกสุดทอ้ ง เปน็ ชาย) เทพเจา้ ผูส้ นใจจะมามีบทบาทผู้แรกคือเมอรควิ รี่ อันน้กี ค็ งจะเพยี งตอ้ งการได้ลูกสาว เขาไปเป็นเมยี เพราะไมม่ หี ลกั ฐานวา่ เมอรค์ ิวร่ีไดแ้ ต่งานแตง่ การกบั ใครเป็นเรอ่ื งราว แตเ่ มยี ละก็ มากมาย อีกทง้ั ลูกก็ไม่นอ้ ย แตล่ กู สาวคนโตสองคนของเซครอ๊ บส์เกิดแยง่ กนั จะเปน็ เจา้ สาว ถงึ ฆ่ากนั ตาย ผู้โชคดเี ลยเป็นนอ้ งสาวสุดทอ้ ง ไดล้ ูกชายช่ือ เซรีกซ์ Ceryx เป็นช่อื ท่คี ล้ายกับผเู้ ปน็ ตา จึงเป็นตำ�นานทม่ี ีเหตุผลน่าเชื่อถอื ได้ แต่เขาเกิดไมต่ ้องการมีเหย้ามีเรอื นนี่แหละ จงึ เกิดปญั หา อัน เปน็ ตน้ เรอื่ ราวของ เครอุซซ่า และ อโี อน และได้ลกู ชายของวูลคัน่ มาเปน็ ผู้ครององคท์ ่ีสาม ช่อื อเี รคโธนอี ุส ดังได้กล่าวมาแล้ว จะเห็นว่าชือ่ เพี้ยนไปแลว้ ซึง่ น่าจะเปน็ คนละคนกันกบั อเี ร็คเธอุส ตามที่บางตำ�นานอ้าง และให้เปน็ ผ้คู รองเมืองเปน็ องค์ที่สี่ อย่างไรก็ตาม ไดม้ ผี แู้ กป้ ญั หาใหว้ า่ อาจ จะเป็นชอ่ื ซ�ำ้ กนั หรือมิฉะนั้น ทัง้ สองชอ่ื คอื ผูเ้ ดียวกัน ผูซ้ ึ่งมลี ูกชายครองตอ่ มาเปน็ องค์ท่หี า้ ชือ่ ปานดโี อน Pandion ผซู้ ง่ึ มลี ูกท่โี หดรา้ ยทารนุ ฆ่าไดแ้ มแ้ ตล่ ูกของตวั เอง ชือ่ อเี ร็คเธอุส พ่อของเครอซุ ซ่า ดงั วา่ มาแลว้ และปกครองกรงุ อาเธ่นส์ เปน็ องคท์ ี่หก องคท์ ี่เจ็ดกลายเป็นลกู เขย คือซธู สุ เช่นทว่ี า่ ใว้ในเร่อื งของเครอซุ ซา่ ความผิดเพี้ยน ที่มตี ่อไปก็คอื ตำ�นานน้ีบอกวา่ มพี ระเจา้ ปานดโี อนสองพระองค์ ฉะนนั้ จึงจะไม่ขอเปน็ อารมย์ นัก ในเรือ่ งนี้ แต่จะมกี ารอา้ งถงึ อกี ในเรือ่ งของ เธเซอุส 78

เรื่องราวเทพเจ้าของชาวกรกี โบราณ (ภาคห้า) เวสต้า และ เทพช้ันรองๆ Vesta and the Minor Gods เรอ่ื งต่อจากน้ัน ตามต�ำ นานบอกวา่ ระหวา่ งทซี่ ูธุสครองอยู่ อโี อนเกดิ ความเบอ่ื หนา่ ยทจี่ ะ มีชีวติ อยู่อยา่ งหรูหราฟฟู่ า่ และไมม่ ีอะไรทำ� จงึ ออกเดนิ ทางผจญภยั โดยทางเรือ จนกระทงั่ ไปพบ ดินแดนท่มี ชี ่อื ว่า ลาตีนมุ Latinum (ประเทศอติ าลใี นปจั จบุ ัน) ขณะนน้ั ก็มผี ู้ไปตงั้ หลกั ปกั ฐานอยู่ แล้ว คือ โครนสุ (พอ่ ของจูปเี ตอร์) หลงั จากท่ีถูกลูกชายแย่งอ�ำ นาจ คร้ันมคี ณะใหมม่ าจากถ่ินเดิม เดยี วกนั ซกั ไซรจ้ งึ ได้ความวา่ เป็นเหลนของตนนนั่ เอง จงึ แบง่ ดินแดนกันปกครอง ลูกประชันขันแขง่ แย่งอำ�นาจ แล้วประกาศเปน็ เจ้าเข้าแทนท่ี พระซาตูรนผ้พู อ่ มริ อที ผ้ภู กั ดมี สี มควรชวนกันไป รีบออกจากเคหาภูผาสูง พาเพ่อื นฝงู มงุ่ หน้าสปู่ า่ ใหญ่ ผ่านทงุ่ กวา้ งกลางดงฝ่าพงไพร จนถึงไดร้ มิ ธารชานทะเล ให้ตอ่ เรอื เภตรานาวาใหญ่ แลว้ กางใบพระพายพัดสบัดเห ม่งุ สทู่ ิศตะวันหายให้ฮาเฮ ร้องเพลงเห่เรือเร้าหา้ วหาญใจ ถึงฝ่ังลาตีนุมชะอ่มุ เขียว เหมาะแน่เทียวเทยี่ วแดนแควน้ สดใส จะตงั้ หลกั ปักฐานบา้ นเมืองไกล ปกครองใหใ้ สเรอื งประเทืองนามฯ เปน็ อันวา่ ปูเ่ ชียดและเหลนร่วมปรองดองปกครองดนิ แดนใหมท่ ีส่ ดใสร่งุ เรอื งสบื ต่อมา เรื่องตอนนเี้ ปน็ ภาคของโรมันแตง่ เติมขน้ึ เพราะชาวโรมนั ก็รบั ช่วงการนบั ถือเหลา่ เทพเจา้ ของชาวกรีก รวมทัง้ ศลิ ปะและวัฒนธรรมตา่ งๆ ด้วย และในเมอื่ อีโอน เปน็ ลูกหลานเทพเจา้ ชาว โรมนั จึงยกยอ่ งให้เปน็ เทพเจ้าสำ�คัญของเขาเสียด้วย โดยมีช่ือใหม่วา่ ยานุส Janus เป็นเทพเจา้ ประจำ�การเร่ิมตน้ ของสงิ่ ตา่ งๆ เชน่ การเริม่ ต้นของ วนั เดือน ปี เปน็ เทพประจ�ำ เดือนแรก คอื January ตามช่ือของเขา แม้ในภาษาอ่นื ๆ ของยุโรปส่วนมากกม็ าจากรากชื่อเดยี วกันน้ีสำ�หรบั เรยี กช่อื เดือนแรกของปี เทพยานสุ มีสองหนา้ ทอี่ ยู่ด้านหนา้ นน้ั เป็นหน้าท่ีมองไปในอนาคต และ หนา้ ทอี่ ย่ดู า้ นหลงั มองกลบั ไปในอดีต ซ่ึงหมายความว่า การด�ำ เนนิ ชีวิตนน้ั ควรจะมองไปในอนาคต โดยการพิจารณาจากประสพการณท์ ผี่ ่านมาแล้วในอดีต ชาวโรมนั มีการฉลองปใี หมใ่ นวันท่หี น่งึ ของเดือนมกราคม ดว้ ยการไปท�ำ คารวะต่อผ้ใู หญ่ อวยชยั ใหพ้ รซึ่งกนั และกนั ในหมูญ่ าตแิ ละเพ่อื น ฝงู อกี ทั้งมกี ารใหข้ องขวัญเชน่ ทเี่ ราท�ำ ในปัจจุบัน แตก่ ารปฏิบตั เิ ชน่ นไ้ี ดถ้ กู ยกเลิกไปพรอ้ มกับการ นับถอื เทพเจ้าของกรีกและโรมนั เพงิ่ จะมาร้อื ฟืน้ ปฏิบตั ิกนั ใหมเ่ ม่อื ไมช่ า้ ไมน่ านน้เี อง และดจู ะยง่ิ มี กนั แพร่หลายขึ้นในปัจจบุ ัน 79

เรื่องราวเทพเจ้าของชาวกรีกโบราณ (ภาคห้า) เวสต้า และ เทพช้ันรองๆ Vesta and the Minor Gods ผทู้ ี่ปกครองกรุงอาเธ่นสต์ อ่ มาจึงเป็นลกู ของซธู ุส ทเ่ี กดิ จาก เครอุซซ่า (หากจะม)ี ชือ่ ปานดี โอน เชน่ เดียวกบั ทวด มีลกู ชายช่ือ เอเจอสุ ซง่ึ ทำ�อย่างไรกไ็ มม่ ีบุตรหรือธิดาเลย จ�ำ ตอ้ งไปปรึกษา ที่วิหารเดล็ ฟี คราวนีเ้ กดิ มเี ทพเจ้าอยากเขา้ มาเกีย่ วข้องด้วย คอื เนป็ จูน ขอความร่วมมอื จาก เจ้าของวหิ ารให้ชว่ ยเหลอื แทนทที่ างวหิ ารจะใหค้ �ำ ตอบอันใดกลับยืน่ ขวดมาให้ แถมส่ังไมใ่ ห้เปดิ จนกวา่ จะกลบั ถึงบ้านเมืองตนแลว้ หนักใจหนักหนาดว้ ยไมร่ ู้ปรารถนาของเทพเจา้ เลยแวะเย่ียมเพอ่ื เก่าเสียระหว่างทาง ผูซ้ ่งึ มี แตล่ ูกสาว เลยวางแผนจะเอาเพื่อนมาเป็นลกู เขยเสีย ด้วยเขารถู้ ึงสาเหตุเปน็ อันดวี ่า ท�ำ ไมเอเจอสุ จึงไม่มีลกู แม้ทางวิหารเด็ลฟเี องก็บอกไวเ้ ป็นนัยแลว้ แต่กต็ คี วามหมายไมอ่ อก เพ่อื นรกั เลยเข้า สวมรอย สงั่ ใหเ้ ปิดขวด รินน�้ำ ในน้ันใหด้ ื่มจนเมามายไร้สติ แลว้ จบั เขา้ ห้องลกู สาวตนไป แตผ่ ู้ท่ี สวมรอยแทนแทๆ้ นน้ั คอื เนป็ จนู ได้ผลตามคาด ผู้เปน็ ลูกสาวกท็ อ้ ง ซึง่ ใครๆ กเ็ ขา้ ใจว่าเป็นความ สามารถของเอเจอสุ ไดบ้ ุตรสมปรารถนา ต่อมาไดเ้ ปน็ เจา้ เมอื งคนที่สบิ ของกรงุ อาเธน่ ส์ เช้อื สายของชาว อีโอเนี่ยน และ ชาว โดเรียน นั้น ตามต�ำ นานดั้งเดิมแจง้ ไว้วา่ สืบเช้อื สาย มาจากลกู และหลานของ ดคู าเล่ียน และ พีห์รา สองสามีภรรยาผู้รอดตายจากน�ำ้ ทว่ มโลกครั้งใหญ่ เช่นเดยี วกบั เช้ือสายของชาว (ชาต)ิ เฮลเลน็ ส์ ซ่ึงคือชาวกรกี ในปัจจุบัน น่ีคอื บางตัวอย่างของเร่อื งราวท่ีเปน็ ก่งึ ต�ำ นาน (ซ่ึงนักประวตั ิศาสตรข์ องยุโรปเรียกเชน่ นั้น) แตห่ ากจะพจิ ารณาในเนอื้ หากันอย่างถอ่ งแทแ้ ล้ว นา่ จะเรียกว่าเป็น “วรรณกรรม” ช้ินส�ำ คญั ทีส่ ุด ของโลกโบราณ แตส่ ำ�หรบั เราชาวโลกยคุ ปจั จุบนั แลว้ อาจจะถอื เป็นแนวทางดา้ นปรัชญา ก็ได้ ด้วยเป็นเร่อื งทเ่ี กี่ยวกับธรรมชาตแิ ละมนษุ ย์ที่มคี วามเก่ียวข้องกันอย่างแยกไมไ่ ด้ และในเมอ่ื ไหนๆ กก็ ลา่ วถงึ เรือ่ งการทำ�นายทายทักโชคชะตากนั มาบอ่ ยครัง้ แลว้ อีกท้งั ยังได้มเี รอ่ื งท่เี กี่ยวกบั วิหาร เดล็ ฟี และเทพผูเ้ ป็นเจ้าของ ก็เลยน่าจะทราบเสียด้วยวา่ เขามีวิธี บริหารงานในวหิ ารนกี้ นั อย่างไร ดงั จะว่าไว้ในเร่ืองต่อไปน้ี 80

เร่อื งราวเทพเจา้ ของชาวกรกี โบราณ (ภาคหา้ ) เวสตา้ และ เทพช้นั รองๆ Vesta and the Minor Gods Theseus เธเซอุส 81

เรือ่ งราวเทพเจา้ ของชาวกรีกโบราณ (ภาคห้า) เวสตา้ และ เทพช้ันรองๆ Vesta and the Minor Gods การท�ำ นายโชTคhชeะตOาrขaอcงleชsาวกรกี โบราณ ความอยากรใู้ นสิ่งที่ยังไมร่ ู้เป็นสาเหตุอยา่ งหนึ่งทท่ี �ำ ให้มนุษยส์ ร้าง ความเชอ่ื ถอื ในสิง่ ต่างๆ ข้นึ นนั่ คอื ธรรมชาตซิ ่งึ มีมาตงั้ แตช่ วี ิตแรก เริ่ม และววิ ัฒนาการณไ์ ปตามความเปลย่ี นแปรของโลกอนั มอี ิทธิพล ตอ่ ความรสู้ กึ ด้านจิตใจดว้ ย และเม่อื ไหนๆ ก็ได้กล่าวถงึ เรื่องการท�ำ นายทายทกั ของวิหารเด็ลฟี มาบ่อยคร้ังแล้ว และยงั จะต้องมอี ีกมากในเรอ่ื งราวท่ีจะตามมา จึงใคร่เกริน่ ไวเ้ สียลว่ งหนา้ อกี สกั หน่อยว่า ท�ำ ไมจึงหนเี รื่อง การทำ�นายน้ีไปไม่พน้ และเลยจะคน้ ออกมาแฉกันเสยี ด้วยวา่ เขาปฏิบัติกนั มาอยา่ งไร ชาวกรีกโบราณไดพ้ ยายามใชค้ วามรใู้ นธรรมชาติของเขาเทา่ ท่มี ีเพ่อื คน้ ควา้ หาบ่อเกิดของสิง่ ตา่ งๆ รอบกาย แต่เน่อื งจากความรู้ยังมขี อบเขตจ�ำ กัดอย่บู า้ ง จงึ มิได้มคี วามเขา้ ใจแจ่มกระจา่ ง ตามตอ้ งการ เช่น ท่เี รามกั พูดว่า “ยังพิสจู น์ไมไ่ ด้” และยังไมส่ ามารถคน้ พบต้นตอบอ่ กำ�เนดิ อัน แทจ้ รงิ แตเ่ ม่อื ความอยากรู้นน้ั ยังมไิ ด้สุดส้ินไป จึงจำ�ตอ้ งหาข้อพสิ ูจน์เอาเองว่า นา่ จะมีอะไรเรน้ ลับที่คนไม่สามารถบังคับได้ มีอิทธิฤทธิ์เหนอื มนุษยแ์ ละเป็นผคู้ วบคุมธรรมชาติ ความเชือ่ ถือใน เทพเจ้าจงึ เกิดมขี น้ึ โดยการสมมตุ ิกนั นั่นเอง แต่เพ่ือใหใ้ กลเ้ คียงความจริงมากทีส่ ดุ ซงึ่ กค็ อื ให้ใกล้เคียง ความเปน็ มนุษยน์ ่ันแหละ เทพเจ้าตา่ งๆ ท่ีเขาสมมุติขนึ้ จงึ มีชวี ิตจิตใจความรู้สึกนึกคดิ ท่ีไมผ่ ดิ เพีย้ น ไปจากเราๆ ชาวโลก ยังตอ้ งข้องแวะอยใู่ น โลภ โกรธ หลง มีอจิ ฉารษิ ยาอาฆาตลา้ งแค้น ฯลฯ ไมแ่ พก้ นั แตท่ ีม่ นุษย์ไดเ้ ปรียบกค็ ือ ความรสู้ กึ เหล่านนั้ จะมีอนั ส้นิ สุดลงไปพร้อมกับชวี ติ บรรดา เหลา่ เทพเจ้าซยิ งั จำ�ต้องทนเก่ยี วดองขอ้ งแวะอยมู่ ิรจู้ บ ดว้ ยได้มีชีวิตท่ีเป็นอมตะ และจะไมม่ ีวันได้ ไปอยู่ ณ ดินแดนแหง่ ความสุขนิรนั ดร์เช่นมนุษยท์ ไี่ ดป้ ฏิบตั กิ รรมดเี อาไว้ นนี่ า่ จะเปน็ เหตผุ ลสำ�คญั ในอนั ท่ีจะช่วยช้ีแจงแสดงแนะ ใหเ้ รามีความพอใจในสิ่งทีเ่ ป็นอยู่แลว้ แตเ่ นื่องจากความอยากรูอ้ ยากเหน็ เป็นธรรมชาตขิ องมนุษยอ์ นั หามที ีส่ นิ้ สดุ ลงได้ ฉะนั้นไซร้ หากยงั ไม่พอใจกบั วิถีชวี ติ ทด่ี ำ�เนนิ ไปตามธรรมชาติ อดั อน้ั ใจใคร่จะรอู้ ะไรล่วงหน้า ผมู้ ปี ัญญาจึงว่า เอาไว้ใหม้ ีส�ำ นกั หนงึ่ ใดขึ้นเพือ่ ชว่ ยคลคี่ ลายความอยากร้อู ยากเหน็ อนั ไมม่ ีความจ�ำ เปน็ แตก่ ็เนน้ 82

เร่อื งราวเทพเจา้ ของชาวกรีกโบราณ (ภาคห้า) เวสตา้ และ เทพชน้ั รองๆ Vesta and the Minor Gods ให้ตระหนักเสยี ด้วยว่า ตนเทา่ นั้นที่เป็นผู้รับผิดชอบความอยากรู้อยากเห็นของตนเอง จะไปโทษ คนกลางไมไ่ ด้ ดงั ไดแ้ สดงไวใ้ นเรือ่ งราวต่างๆ ในเหลา่ บรรดาเทพเจา้ จ�ำ นวนไม่นอ้ ยทเี่ ขากำ�หนดขึน้ ไว้เหล่านี้ ก็จงึ ไดจ้ ัดใหม้ แี ผนกหน่งึ ที่ ท�ำ หนา้ ที่คล้ายๆ กบั เป็นผชู้ ีข้ ดี ขน้ั ดวงชะตาของชีวติ มนุษย์ แต่หากจะพจิ ารณาถงึ หนา้ ท่กี ารงาน ของเทพผู้มหี นา้ ที่เหลา่ นน้ั ให้ถอ่ งแท้แล้วจะเห็นวา่ เราเองน่ันแหละทีเ่ ปน็ ผบู้ ังคบั ดวงชะตาของเรา เอง นอกจากในกรณียท์ เี่ ปน็ อุบตั ิเหตุ ความเจ็บไข้หรืออะไรท่เี กิดข้นึ กระทนั หนั มทิ นั ไดร้ ูต้ ัว เจ้าหนา้ ทีใ่ นการนเ้ี ป็นพน่ี ้องสามสาว เชื้อสายของเทพเจ้าด้วยกัน กำ�หนดให้เปน็ ลกู สาวของ ของเทพธิดาแห่งความมดื ซึ่งมชี ื่อวา่ นิ๊กซ์ Nyx เทพรนุ่ แรกทส่ี ุด และใหก้ ำ�เนิดโดยการสร้างขน้ึ มา คนรุ่นหลังๆ หรอื แมแ้ ตช่ าวโรมนั เองบางเหล่า ไม่ค่อยเข้าใจแจม่ กระจ่างนกั จึงมกั เหมาให้เป็น ลูกสาวของจปู เี ตอร์ หรอื เซอสุ Zeus แล้วกใ็ ห้ผูเ้ ปน็ แม่คอื เธมสี Themis (พี่สาวคนหนง่ึ ของ จปู เี ตอร์นนั่ เอง) ผมู้ หี นา้ ท่เี ปน็ ตุลาการใหญ่ในเมอื งบาดาล (หรือหากอยากจะเรียกวา่ เมืองนรกกไ็ ด้ ชาวกรีกเรยี กว่าเมืองเฮเดส Hades ตามชื่อของเทพผูป้ กครอง) และ ณ เมืองบาดาลนี้ก็เปน็ ทอี่ ยู่ ของผ้สู รา้ งคุณงามความดีเอาไว้ด้วย ในภาษาฝร่ังเศสเรียก ชองพส์ เอลีเซส่ ์ Champs Elysees ถ่ิน ชอ๊ บป้ิงหรหู ราราคาแพงลบิ ของกรุงปารีส ดินแดนน้ี แยกออกไปต่างหากโดยตา่ งไม่มที างรูว้ า่ ถิ่น ไหนมีความเป็นไปเชน่ ไร พ่นี ้องสามสาวนี้ทมี่ ชี ่ือเรียกรวมกนั ว่าปารเช่ หรอื โมเรอา หรอื มวั เร (Parcae, Morea, Moire) ในภายหลัง ชาวโรมนั เรยี กวา่ Fates (ซึง่ ใช้เรยี กกนั ต่อมาในภาษา อังกฤษ) แตม่ สี ่วนปลกี ยอ่ ยเกย่ี วกบั พวกเธอท่แี ตกตา่ งออกไปอีกมากอันจะไม่น�ำ มากลา่ วในทีน่ ้ี สามนางตา่ งก็มชี ่อื เรยี กและหน้าท่แี ยกแยะตา่ งกันออกไปอกี คือ โคลโธ Clotho น้องสาวคนเล็กผู้ทำ�หนา้ ทปี่ ั่นเส้นใยแหง่ ชวี ิต เส้นหนงึ่ คือสายใยแหง่ การก ระทำ�ความดี มีสีขาวสะอาด ส่วนเสน้ แห่งความช่ัวมสี ีคลำ้�เข้ม จะจางออ่ นค่อนแก่กแ็ ล้วแต่กรรม ผิดที่ตดิ ตัว ลาเคซสี Lachesis คนกลาง ทำ�หน้าท่ีปน่ั เสน้ ใยทัง้ สองเขา้ ด้วยกนั ซง่ึ หมายความว่า ชวี ติ แห่งการท�ำ ดแี ละชัว่ น้ัน ด�ำ เนนิ ควบคู่กันโดยตลอด ความชว่ั มากนอ้ ยกแ็ สดงไวแ้ ล้วในความเขม้ และจางของสี อาโทรโปส Atropos พสี่ าวคนโตผมู้ ีความฉนุ เฉยี วโกรธง่าย เจา้ อารมณ์ มอื ถอื กรรไกร ด้ามใหญ่ คอยหำ�้ หั่นตดั เส้นใยที่นอ้ งสาวท้งั สองปั่นและขวัน้ เอาไว้อยา่ งดแี ลว้ ให้ขาดสะบัน้ ลง อัน หมายความวา่ ชวี ิตต้องปลดปลงจบลงกระทันหนั ด้วยการประสบอุบัตเิ หตุ ดว้ ยความเจ็บไข้ ตาย ในสงครามหรือถกู ลอบฆา่ จึงสรปุ ไดว้ ่าว่า น้องสาวทงั้ สองนนั้ เพยี งทำ�หนา้ ทเ่ี ปน็ ผู้บนั ทกึ การกระทำ� 83

เรอ่ื งราวเทพเจ้าของชาวกรกี โบราณ (ภาคหา้ ) เวสตา้ และ เทพชนั้ รองๆ Vesta and the Minor Gods ของมนุษยน์ น่ั เอง กรรมซ่งึ ผกู้ ระทำ�สามารถควบคุมตนเองได้ จงึ ควรเป็นผรู้ ับผดิ ชอบโดยตรง สว่ นเรือ่ งอุบัติเหตนุ ั้นเป็นส่ิงเกนิ อ�ำ นาจทจี่ ะล่วงรู้ลว่ งหน้า จึงสมมตุ ิให้มกี ารถกู ตดั ขาดลงเมอ่ื ไหร่ก็ สดุ จะคาดคะเนได้ เทพอนงคท์ รงศรสี ามพน่ี ้อง ผู้ประคองมนษุ ย์โลกโชควาสนา จะบนั่ ทอนผ่อนผันปน้ั ชะตา ใหช้ ีวายาวนานหรือสัน้ ลง เทพคนนอ้ งรูปงามนามโคลโถ หรูอกั โขแต่หาเหลิงเปดิ เปิงหลง ปน่ั สายใยแหง่ ชวี ันอยา่ งม่นั คง ชพี ยนื ยงคงงามหรือทรามมัว เป็นสองสายฉายแจ้งแสดงออก สีหมน่ หมอกมดื เฉาเศร้าสลวั เสน้ ใสขาวพราวงามเงาตามตวั นั้นดชี ั่วเลวหรคู ูเ่ คียงกัน เทพคนกลางช่างสำ�คญั ผู้ฟัน่ สาย รวมเย่อื ใยไมห่ มองศรีขมีขมนั ลาคเี ซสคนถนัดสันทัดงาน ชว่ ยจดั การปนั แบ่งแห่งเลวดี พผ่ี ใู้ หญ่ใจเห้ยี มเกรียมข้งึ โกรธ อารโธรโปสโปรดอารมณข์ ม่ ราศี ถือกรรไกรแห่งดวงดูทว่ งที มไิ ด้มีเมตตาแกห่ นา้ ใคร เฝา้ หำ้�หนั่ บัน่ ทอนฝอ่ นเกลยี วเชือก ไม่ตอ้ งเลือกกอ่ นหลงั ดงั่ ใครหมาย เสียงฉบั ฉบั เฉอื นขาดชวี าตมว์ าย ลม้ หลน่ ตายหายลับดับม้วยมรณ์ฯ นน่ั หมายความว่า เทพท้ังสามกเ็ พียงท�ำ หน้าที่บนั ทึกการกระท�ำ ของมนษุ ยเ์ ท่านน้ั เอง จะชั่ว จะดีมีน้อยมากประจกั ษอ์ ยูใ่ นสขี องเชือกท่ถี กู ตีเป็นเกลยี วควบคกู่ นั ไว้ พ่ีสาวใหญ่ทีห่ �้ำ หัน่ บนั่ สายนน้ั หมายถงึ ในกรณยี ์ที่มอี บุ ัติเหตุหรือโลกภยั ไข้เจ็บอนั มนษุ ยไ์ มอ่ าจควบคมุ บังคบั ได้ตามใจตน เมื่อถงึ คราอบั จนชพี ดบั ลงฉับพลนั เมื่อชีวิตบนโลกจบลงกจ็ ะมเี จ้าหน้าทจ่ี ากบาดาลมาน�ำ ดวงวญิ ญาณไป พจิ ารณาอย่างเปน็ ธรรมท่ีสุด ไม่มกี ระทรงยุตธิ รรมท่ไี หนเท่ียงธรรมเท่า ตดั สนิ ไปตามกรรมของตน ตลุ าการใหญ่คือ เธมสี ดังเอ่ยถึงมาแล้ว ผู้ไมย่ อมเขา้ หรือออกขา้ งใครทง้ั สิ้น สัญญลกั ษณ์ของเธอ คือหญิงมีทา่ สง่างาม มอื หนึง่ ถอื ดาบ แสดงถงึ ความเฉยี บขาด อกี มือถือตราช่ัง แสดงความเที่ยง ธรรม และมีผ้าผกู ปดิ ตาและหูไ้ ว้ หมายถึงจะไมม่ องและฟงั เสยี งใครทัง้ สน้ิ จะเห็นว่า เขากไ็ ด้ใหต้ ัวอยา่ งเอาไวอ้ ยา่ งดูมเี หตุผลสมควรแลว้ แต่ความอยากร้อู ยากเห็นของ คนหาไดส้ ิ้นสดุ ลงแคน่ ้นั ไม่ ยังอยากจะรูล้ ่วงหน้าตอ่ ไปอีกวา่ ชวี ิตของตนจะดำ�เนนิ เหินระหกตกต่ำ� พลำ�้ พลาดผาดโผนหรอื กระโจนขึน้ สูค่ วามเรอื งรงุ่ ฟุ้งเฟ้ออยา่ งไร จะม่ังมีศรีสขุ ทุกขย์ ากแค่ไหน อายุ ยนื ยาวเทา่ ไหร่ ล้วนแตย่ ัว่ ยุใหเ้ กดิ ความทุรนทุรายอยากรู้ยง่ิ ข้นึ กเ็ ลยตอ้ งก�ำ หนดให้มคี นกลางขนึ้ 84

เรอ่ื งราวเทพเจา้ ของชาวกรกี โบราณ (ภาคห้า) เวสต้า และ เทพชัน้ รองๆ Vesta and the Minor Gods มาเพอ่ื เปน็ ส่อื เชื่อมระหว่างมนษุ ยก์ บั เทพเจา้ ผู้มีความสามารถในการบอกความเป็นไปในอนาคตให้ ได้ เพอ่ื มนุษย์จะไดข้ จัดความอยากร้อู ยากเห็นใหส้ นิ้ ไปอีกเปราะหนง่ึ เป็นโอกาสใหผ้ หู้ ัวใสหาหน ทางร�ำ่ รวยไปตามๆ กนั ชาวกรกี โบราณกำ�หนดใหเ้ ทพเจา้ ผมู้ ีความสามารถในการนค้ี อื อะพอลโล Apollo ลูกชายของเทพเซอุสผู้หน่ึง ท�ำ หนา้ ทป่ี ระจ�ำ ทางดวงอาทติ ย์แลว้ ยงั มคี วามสามารถเยี่ยม ยอดทางดา้ นดนตรแี ละศลิ ปะทกุ แขนง แถมมสี นใจดา้ นกิฬาก็เลยใหเ้ กง่ กิฬาอกี อยา่ งหน่งึ ดว้ ยเป็น เทพทีม่ คี วามงามย่งิ เพราะผู้มีสรีระงดงามย่อมมพี ลานามัยดอี นั หมายถงึ การออกกำ�ลังกายท่ถี ูกตอ้ ง และความสามารถพเิ ศษอกี แขนงหน่งึ ของเขาคือการท�ำ นายทายทักโชคชะตาราศีใหม้ นุษย์ได้ อะพอลโลมีวหิ ารสำ�หรับท�ำ หนา้ ที่ดา้ นนี้โดยเฉพาะ คือที่เมอื งเด็ลฟี Delphi ใกล้เชิงเขา พารนาสโซส Parnassos ทางทิศตะวนั ตกเฉยี งเหนอื ของกรุงอาเธ็นส์ Athens เขา้ ใจว่าสร้างเม่อื สามพนั ปีกอ่ น มีผูเ้ ดนิ ทางไปเยย่ี มเยยี นกันคับคงั่ ตลอดมาทกุ สมัย ต่างกันก็ทีจ่ ดุ ประสงค์ของการ ไปเยือน สมยั ปัจจบุ นั กลายเป็นจดุ สนใจของนักทอ่ งเทย่ี วอนั ดับสองรองจากกรุงอาเธน็ ส์ สมยั โบราณเปน็ สถานศักดิ์สทิ ธทิ์ ี่สดุ แหง่ หน่ึง โดยเฉพาะเจา้ เมืองต่างๆ และขนุ นางผู้มง่ั คง่ั ท้ังหลาย ผูม้ ี ความข้องใจในผลของการดำ�เนนิ ชีวติ มีตวั อย่างปรากฎอยู่ในเร่ืองราวจำ�นวนไมน่ อ้ ยของเทพนยิ าย กรีก แต่เป็นทีน่ ่าสังเกตุว่า ในเทพนิยายของเขาเหล่าน้นั ไม่มกี ารทำ�นายใดๆ ทบ่ี อกถงึ อนาคต อนั จบลงดว้ ยความสดใสรุ่งเรืองดเี ลย ลว้ นแตล่ งเอยด้วยความพินาศชะตาขาดกันทง้ั สนิ้ หรือที่ มิได้กล่าวถึงอุปสรรคขวากหนาม แตก่ ็มักจะใหข้ ้อแมไ้ วอ้ ยา่ งงา่ ยๆ ทีใ่ ครๆ มไิ ดเ้ หน็ วา่ ลำ�บากยาก เยน็ เกนิ กว่าทีจ่ ะปฏบิ ัตติ าม ซึง่ เปน็ ไปใน ท�ำ นองเดยี วกับการให้พรตา่ งๆ ของเทพเจ้าซึ่งจ�ำ ตอ้ งมี ข้อแม้ท้ังสน้ิ ข้อแมท้ ี่ผู้รับพรเองเปน็ ผูร้ บั ผดิ ชอบทง้ั หมดในการกระท�ำ ของตน หรอื การตีความหมาย ของพรทไี่ ดร้ ับอย่างพินิจพจิ ารณาดว้ ยเหตุผลอนั ควร จงึ ควรตระหนักถึงเหตผุ ลของการเขยี นเรือ่ ง ราวเสียสกั หนอ่ ยวา่ เขามจี ดุ ประสงค์อย่างไร เพราะแต่ละเรอ่ื งดจู ะเน้นหนักไปในทางทใี่ ห้ชีวิต ของมนุษย์ดำ�เนนิ เคียงค่ไู ปกับธรรมชาติอย่างผสมกลมกลนื และ มนษุ ย์เองเป็นผู้รับผดิ ชอบในการก ระทำ�ของตน แตเ่ มอื่ อยากจะโยนความรับผดิ ชอบนน้ั ไปไวใ้ นก�ำ มือของผู้อ่นื ก็จึงสุดแลว้ แต่วา่ เขาจะให้เปน็ ไปอยา่ งไร เพราะตนเองไม่ยอมสนใจในเหตุผลอนั ควรเป็นเสียแล้ว ทั้งนแี้ ละทั้งนนั้ ท่านก็ยังเปิดโอกาสให้ได้ใชด้ ลุ ยพนิ จิ คดิ หาหนทางในการตดั สนิ ใจด้วยตนเองอยดู่ ี เร่ืองราวส่วนมากในเทพนิยายท่เี กย่ี วข้องกบั เจ้าแผน่ ดนิ เจ้าหญิงเจ้าชาย ผูท้ ำ�นายจงึ มักเปน็ เทพเจ้าโดยตรงคอื อะพอลโล เจา้ ของวิหารเอง แต่ในการปฏบิ ตั ิทแ่ี ท้จรงิ ของวิหารเดล็ ฟีนน้ั เขามี พธิ กี ารเป็นขัน้ ตอนและมเี จา้ หน้าที่ท�ำ งานกันสลกั สำ�คัญเปน็ เร่อื งราว เพอื่ จะใหด้ มู คี วามขลังยิง่ ขึน้ เพราะไม่ใช่จะทำ�นายให้ฟรๆี ยงิ่ ลกู ค้าร่�ำ รวยมหี นา้ มีตา มียศศักดสิ์ งู ส่ง คา่ จ้างคา่ ธรรมเนยี มก็ ย่อมสูงขึน้ เป็นเงาตามตวั และทลี่ กู ค้ามีอ�ำ นาจวาสนายิ่งใหญ่ คำ�ทำ�นายก็ตอ้ งแปรผันไปตาม 85

เรอ่ื งราวเทพเจ้าของชาวกรีกโบราณ (ภาคห้า) เวสต้า และ เทพช้นั รองๆ Vesta and the Minor Gods ประสงค์ แตค่ า่ จ้างกต็ อ้ งสูงขน้ึ ไปอีก เพราะไดก้ ลายเปน็ ธุระกิจไปเสยี แล้ว อันนก้ี ม็ ิได้แตกตา่ งไป จากที่ด�ำ เนินอย่ใู นปจั จุบนั ว่ากันมาเป็นพันๆ ปแี ลว้ กห็ าแคล้วทจ่ี ะคงดำ�เนนิ ซ้ำ�ซาก ดว้ ยความ อยากร้อู ยากเหน็ เปน็ ธรรมชาตขิ องมนุษย์ เน่ืองจากคนโบราณมอี ิสระเสรีที่จะเลอื กนบั ถือเทพเจา้ ตามความนยิ มของตน มีให้เลอื ก มากมาย แค่เทพแหง่ โอลมิ ปุสก็มีใหเ้ ลอื กถึง 12 แล้ว ทัง้ เทพเจ้าและเทพธดิ าซ่ึงต่างกม็ คี วามสลัก สำ�คัญแยกกันออกไปตามตำ�แหนง่ หนา้ ท่ี ผู้คนจึงเลือกกราบไหว้บูชาตามท่ีเหมาะแกส่ าขาอาชีพ ของตนเป็นหลัก และแถมตามทีช่ อบพอเป็นสว่ นตวั อกี ก็ยงั ได้ จะกี่เจ้าเทา่ ไรกไ็ ม่ถือวา่ ผดิ ฉะนั้น สถานที่หรือวิหารสำ�หรับการท�ำ นายโชคชะตาจงึ มกี ระจดั กระจายกันไปทั่วดนิ แดน เช่น ผ้ทู ่นี ถั ือเทพจูปีเตอร์ และ จโู น่ เทพเจา้ ผยู้ ่งิ ใหญท่ ส่ี ดุ และเทพธิดาแหง่ สวรรค์ชายาหลวง ก็ จะมีอยทู่ ่เี มืองอมั มน Ammon มีเล็ท Milet และ โดโดนา Dodona ของมาร์ส Mars เทพเจ้าแห่งสงคราม อยใู่ นแคว้นทราซ Thrace ดนิ แดนทเี่ ขาถอื ว่ายังปา่ เถ่ือนอยูใ่ นสมัยน้นั เพราะเมอื่ รกั ท่จี ะสรู้ บท�ำ สงครามกนั กค็ วรไปอยู่ ณ ทย่ี ังไมม่ ีความเจริญ แม้ ธรรมชาตกิ เ็ ห้ียมโหดเชน่ เดียวกบั เทพประจำ�ท้องถิ่น ของ เมอรค์ วิ รี่ Mercury หรือทช่ี าวกรกี เรยี ก เฮอรม์ ีส Hermes เทพแหง่ การส่ือสาร การ ทูต และ อน่ื ๆ อกี มากมายหลายสาขาอาชพี แม้กระทง่ั การลกั ขโมย ผู้นับถอื ต้องไปถามกนั ทเี่ มอื ง พลาตาส Platas เข้าใจว่าอยูไ่ ม่ไกลจากกรงุ อาเธน่ ส์ ของวีนัส อยู่ท่ี ปาโฟส Paphos และนา่ จะมที ่ีเกาะไซปรสั ดว้ ย เพราะเปน็ ถ่นิ แรกท่ีเทพธิดา ผู้นี้ย่างเหยียบหลงั จากผดุ ข้ึนมาจากท้องทะเล อีกทง้ั ยงั หลงรกั เจ้าเมืองเสียอีก ของ ไดอานา่ Diana หรือทีช่ าวกรกี เรียก อารเตมีส Artemis เทพธิดาแห่งดวงจนั ทร์และ การลา่ สัตว์ ไปอย่ไู กลถึงเมอื งโคลคีส Colchis เปน็ เมืองทซี่ ่อนขนแกะทองค�ำ ซึง่ จะไดก้ ล่าวถงึ ใน เรื่องการผจญภัยของ เจสนั อย่ทู างฝั่งตะวันออกสุดของทะเลดำ� เข้าใจวา่ อาจเปน็ เพราะถนิ่ ทีม่ า ดั้งเดมิ ของเทพธิดาผู้น้ี (ชาวกรกี ไดม้ าจากความนับถอื ของชาวอนาโตเลีย) แมก้ ระท่ัง แพน Pan เทพผูม้ ีความส�ำ คัญรองๆ กม็ ีผู้รกั ใครน่ บั ถือกนั ไมน่ อ้ ย เพราะเข้าใจ วา่ เปน็ เทพผ้รู ักษาปา่ และฝงู สตั ว์ ซง่ึ ความจริงเขามีหน้าทช่ี ว่ ยเหลอื งานซึง่ ลน้ มอื ของเมอร์คิวร่ี ผู้ เป็นพอ่ (ตามท่ีบางคนเช่ือถอื ) มีวิหารอยู่ในแคว้น อารคาเดยี Arcadia ของ เฮอรค์ ิวลสี ก็มกี ระจดั กระจายอย่ทู ่วั ไป ท้ังๆ ท่ีเขาเปน็ เพยี งกึง่ เทพ แต่ผคู้ นนับถอื เขา ในฐานะทีเ่ ก่งกาจสามารถ และนำ้�ใจโอบออ้ มอารชี อบชว่ ยเหลอื ผอู้ ืน่ (แมจ้ ะไมข่ อรอ้ งก็ยินดที ำ�ให้) โดยเฉพาะในบรรดาคนหนุ่มที่รกั การกฬิ า อกี ทั้งยังเชอ่ื ว่า เขาเปน็ ผู้รเิ ริ่มกฬิ าโอลมิ ปคิ มีวหิ ารอยู่ หลายเมือง เชน่ ท่ี กาเดส Gades แควน้ เบโอเตยี Beotia และ โธรโฟรนอี สุ Throphronius 86

เร่ืองราวเทพเจ้าของชาวกรกี โบราณ (ภาคห้า) เวสต้า และ เทพช้นั รองๆ Vesta and the Minor Gods เป็นต้น ของ มิเนรวา Minerva ทชี่ าวกรีกเรยี ก อาเธนา Athena ก็ไปอยูเ่ สียท่ีเมือง ไมซเี น่ Mycine มิไดอ้ ยทู่ ีเ่ มืองอาเธน่ ส์ คงเพราะฐานะทีเ่ ปน็ เทพธดิ าแหง่ บรรดาวีรบุรษุ ทัง้ หลายซ่งึ มกั ทำ� พิธีคารวะเธอทีน่ ่นั เทพอกี ผหู้ นงึ่ ทไ่ี มค่ อ่ ยมีใครร้จู กั นัก แตม่ ีความสลักสำ�คัญทสี่ ุดกค็ อื เอสคลู าปอี ุส Aescu- lapius บิดาแห่งการแพทย์ (ในเทพนยิ ายของเขา) ลูกชายคนหนงึ่ ของอะพอลโล เคยมผี ้นู ับถือ อยา่ งแพร่หลายไมแ่ พเ้ ทพอ่ืนๆ มีวหิ ารอยู่ท่ีเมือง เอปโิ ดเร่ Epidore หรอื เอปดิ ารุส Epidarus และชาวโรมนั สร้างไวท้ กี่ รุงโรม และมีผู้พบวหิ ารใหญ่โตของเทพนท้ี ี่เกาะไซปรัส กน็ า่ จะทราบเสยี ด้วยว่า เขามพี ธี ปี ฏบิ ัตกิ นั อยา่ งไรบา้ ง มิใชว่ า่ ใครอยากจะรอู้ ะไรกไ็ ป สวดภาวนาใต่ถามเอาเฉยๆ เขามพี ิธีการกนั เป็นเรอื่ งเปร็ าว ตอ้ งใชเ้ วลาและแรงงานผูค้ นไม่น้อย เพราะเมอื่ ไปคดิ ค่าจ้างค่าออนเขากจ็ �ำ ตอ้ งทำ�อะไรใหเ้ กิดเหน็ ขลังคุม้ คา่ เงินและความเชือ่ ถือ ผ้ทู �ำ หนา้ ที่ส่วนใหญเ่ ปน็ พระผู้หญิง รบั ผดิ ชอบในงานบรหิ ารและพธิ กี รรมทั้งหมด ผู้ทีร่ บั มอบหมาย ใหเ้ ป็นเสมือน สื่อกลาง หรือที่เราเรียกกนั ในสมัยนว้ี า่ “คนทรง” สมัยกรกี เรยี กวา่ “นางพิธีเย”่ Pithye แตเ่ ธอทำ�หน้าที่เปน็ แตเ่ พยี ง “คนกลาง” แตอ่ ย่างเดยี ว ไมม่ ีความรับผิดชอบในส่ิงใดอนื่ แมแ้ ตค่ ำ�ท�ำ นายทายทกั นยั วา่ รบั ฟังค�ำ ท�ำ นายโดยตรงจากเทพเจา้ เท่าน้นั ส่วนผูท้ ีน่ �ำ ค�ำ ทำ�นาย มากลา่ วบอกแกผ่ ู้ถามคอื พระผชู้ าย นางพิธเี ยไ่ มม่ โี อกาสไดต้ ดิ ต่อกับผคู้ นภายนอกเลย นอกจาก เจ้าหนา้ ทใี่ นวิหารซ่ึงล้วนแล้วแตพ่ ระผู้หญิง คอยควบคมุ ดูแลอย่างใกล้ชิด จึงไม่สามารถตดิ ตอ่ หรือ คบค้ากบั ใครอืน่ ได้ นับวา่ เขามีพิธกี ารและระเบยี บการทร่ี อบคอบแนบเนียนนา่ ให้ความเชื่อถอื จงึ สามารถยนื ยงคงคกู่ าลยาวนานนบั พนั ปี คำ�วา่ Pithye บางทเี ขียน Pythia ก็มคี วามหมายทเี่ ก่ยี วขอ้ งกบั เทพอะพอลโลโดยตรง คอื มาจากคำ� Python งูยกั ษท์ ่อี ะพอลโลสังหารเมื่อตอนแรกๆ แห่งชีวติ และ ณ ที่แห่งน้นั คนโบราณ ให้ช่ือวา่ เมือง พิโธ่ หรือ ไพโธ่ Pytho กม็ าจากชื่อของงตู ัวนนั้ แหละ (ความจรงิ เปน็ เช้ือสายจาก เทพรนุ่ กอ่ นๆ มพี นี่ ้องและญาตอิ ่นื ๆ อีกเยอะ ซึ่งภายหลังถกู บรรดาวีรบุรษุ ต่างๆ เปลี่ยนหน้ากันมา สงั หารกนั แทบหมดส้ิน) ครนั้ ไดม้ กี ารสรา้ งวหิ ารให้แก่เทพอะพอลโลเพือ่ ใชใ้ นการทำ�พธิ ีท�ำ นายโชค ชะตา จงึ เรยี กชือ่ เสยี ใหม่ว่าเด็ลฟี บ้างว่าเปน็ ชือ่ ดง้ั เดิม (ก็ไม่ทราบว่าใครมากอ่ นใคร) แล้วค�ำ วา่ Pytho ซง่ึ นยั วา่ เปน็ ช่อื ของเมอื งเก่า เลยถกู แผลงไปเป็นตำ�แหน่งของคนทรงไปเสยี เลา่ กันวา่ หญงิ คนแรกที่ท�ำ หนา้ ทีน่ ้ี ชื่อ เฟโมโนเอ้ Phemonoe เธอกล่าวคำ�ท�ำ นายเปน็ บทร้อยกรอง ท่ีเรยี กว่า Hexametres (อนั นี้ เขา้ ใจวา่ าคงจะเปน็ ภาษาฝรง่ั เศสท่แี ผลงไปจากคำ�กรกี 87

เรอื่ งราวเทพเจ้าของชาวกรีกโบราณ (ภาคห้า) เวสตา้ และ เทพช้นั รองๆ Vesta and the Minor Gods อกี ทอดหนึ่งกระมัง) ก็พอจะกะได้วา่ เธอจะมชี ีวติ อยรู่ าวสมยั ของพระเจา้ อาครีเซอุส Acriseus แหง่ เมืองอารโกส Argos เดาเอาว่า คงเป็นผเู้ ดียวกับทีท่ ำ�นายวา่ หลานชายของอาครเี ซอุสจะมาฆา่ ตน จึงจบั ท้ังลกู สาวและหลานในใส้ไปลอยแพเสีย แต่เกิดรอดชวี ิต แลว้ ภายหลงั ได้กลับมาเป็นสาเหตุ ถงึ แกค่ วามตาย ถูกตอ้ งตามคำ�ทำ�นาย อันเปน็ เร่อื งราวของ เพอร์เซอสุ Perseus วีรบุรุษผ้สู งั หาร นางเมดซู า่ ซงึ่ หากใครสบตาเธอเข้าจะกลายร่างเปน็ หินทันที คนในสมัยหลังๆ เรยี กช่อื ของหญงิ พธิ เี ย่ เพยี้ นไปเปน็ ซบี ีลส์ Sibyls ซ่ึงก็เปน็ ภาษากรกี เชน่ เดียวกัน แต่ในการปฏบิ ัตกิ ินความหมายกว้างขวางกวา่ คือ รวมถงึ บรรดาหญิงทัง้ หลายทมี่ อี าชพี ใน การทำ�นายทายทกั โชคชะตา และหากินเปน็ เอกเทศ ไม่ไดข้ ้ึนกบั วิหารใด นิยมเรยี กกนั มาจนราว สองสามรอ้ ยปีนี้เอง ด้วยระยะหลังๆ บทบาทของนางพิธีเยม่ ีมากข้ึน เลยมนี างหนึง่ เห็นวา่ เหตใุ ดตนจึงจ�ำ ต้องเป็นเครื่องมอื ของวหิ ารเหล่านี้ หาไดร้ ับผลประโยชน์อันใดเป็นสว่ นตวั ไม่ เกิดเกง่ และกลา้ หาญ เขยี นคำ�ท�ำ นายขนึ้ ไว้เปน็ ลายลักษณอ์ กั ษร แล้วมีผู้จารึกเปน็ หลกั ฐานบนแผ่นหิน ตอ่ มาเมอ่ื คนโรมนั รบั เอาอารยะธรรมของชาวกรีกไปปฏบิ ัติ จงึ มีพธี ีการบางอยา่ งเพ้ียนไปบ้าง แลว้ กเ็ ลยมา เข้าใจกันในระยะหลงั ๆ วา่ หญิงซบี ิลส์น้คี อื ปรมาจารยแ์ ห่งการทำ�นายโชคชะตา เหล่าศลิ ปินจงึ มัก ทำ�ภาพของพวกเธอถือต�ำ ราอย่ใู นมอื เช่นงานวาดบนเพดานวหิ ารซีสตนี systine Chapel ฝมี ือ มเิ คลแองเจโล Michaelangelo ในกรุงวาตกิ นั ซ่งึ เขาวาดไว้แตกต่างกนั หลายความนับถอื และ ตา่ งกถ็ อื ต�ำ ราไว้ในมือท้งั สน้ิ นอกจากของ เดล็ ฟี (กรีก) น้นั ยงั เปน็ มว้ นกระดาษอยู่ แสดงว่าเกา่ แก่กวา่ เพ่ือนกระมัง ส�ำ หรับสายตาของผ้วู าด ?.. สมยั กรีกโบราณ นางพธิ ีเย่ เหลา่ นี้ ถูกคัดเลอื กมาจากหญิงสาวชาวบา้ นท่มี ีความออ่ นวัย (และคงจะอ่อนปญั ญาดว้ ย) อยสู่ กั หน่อย เรยี บรอ้ ย ไมย่ ะโสหัวสูง ถ่อมตน ชอบนงุ่ เจียมห่ม เจียม ไมช่ อบความหรูหราฟฟู่ า่ สงบเสงย่ี มไมช่ ่างพดู สรุปแล้วคอื เปน็ ผูท้ ี่ว่านอนสอนง่าย ช้ีนก เป็นนกกแ็ ลว้ กนั จะไดบ้ ริหารงานง่ายหน่อย ไมใ่ ชห่ ญงิ ท่ที �ำ ตนวา่ เก่งกาจสลักสำ�คัญแลว้ ตัง้ ตวั ขึน้ เป็นปรมาจารย์เชน่ ทีม่ ีในสมัยต่อมา นางพธิ ีเย่ทำ�หน้าทีร่ ับฟงั ค�ำ ท�ำ นายโดยตรงจากเทพเจ้าเทา่ นั้น (นั่นก็คอื พระและเหลา่ หญิงผทู้ �ำ หนา้ ทบ่ี ริหารในวิหารนน่ั เอง) หญงิ ผทู้ ำ�หนา้ ทีเ่ หล่าน้ี ร่�ำ เรยี นและฝึกงานด้านนี้โดยตรงจากรุ่นพี่ของตนน่ันแหละ และ ถอื ว่าเป็นงานอันศักด์ิสิทธ์ิ ไม่มีการสอนใหแ้ กค่ นทวั่ ไป นอกจากจะรับผิดชอบในงานทีเ่ ก่ียวกับพธิ ี แล้วยงั ท�ำ หน้าทดี่ า้ นบรหิ ารอ่นื ๆ เช่นการคลงั การตลาด การประชาสัมพันธ์ อีกทง้ั เปน็ ผคู้ ัดเลอื ก นางพิธีเย่เพื่อใหเ้ หมาะสมกบั กรณีย์อีกด้วย (อนั หมายถึงลกู คา้ ) เปน็ ผ้เู จรจาตกลงและท�ำ สัญญากบั ผ้ปู กครองของหญงิ พธิ ีเย่ อย่างเป็นเร่ืองเปน็ ราว 88

เรื่องราวเทพเจ้าของชาวกรีกโบราณ (ภาคห้า) เวสต้า และ เทพชั้นรองๆ Vesta and the Minor Gods กม็ ีพธิ ีกรรมอะไรมากมายและใช้เวลาหลายวัน มใิ ชว่ า่ พอใครไปถามก็จะลงน่งั ภาวนาอะไร พึมพำ�พร่�ำ บ่นดว้ ยภาษาทฟ่ี ังไมร่ เู้ รอ่ื ง แลว้ อมสุราหรือน้�ำ หมากพ่นใส่หวั ผไู้ ปหอ้ มล้อมอย่เู พื่อความ ขลงั บา้ งกม็ อี าการคลั่งตัวสั่นชักกระตกุ เพื่อขม่ ขวัญ เช่นทเ่ี หน็ อยทู่ ุกวันนี้ สมัยกอ่ นนั้น ผไู้ ปถาม แทบจะไมไ่ ดเ้ หน็ ตัวคนกลาง หรอื “คนทรง” เลย เพราะจะถูกหอ้ มล้อมด้วยพวกพระผูห้ ญงิ กลมุ่ ใหญ่ตลอดเวลา และเร่ืองจะไปหาหรอื เขา้ ถึงตัวนางพธิ เี ย่โดยตรงย่งิ ไม่มีทางเป็นไปได้ เม่อื คดั เลอื กตัวนางพธิ ีเยไ่ ด้แลว้ ก็จะนำ�ตวั ไปอาบน้ำ�ช�ำ ระร่างให้สะอาดสะอ้าน ณ ล�ำ ธาร คาสตาลี Castalie ซึ่งคงอย่ไู มห่ า่ งวหิ ารเด็ลฟีนกั ไหลออกมาจากถ้ำ�ในภูเขาพารนาสซุส มนี ้ำ�ใส ไหลเอือ่ ยอยจู่ นทุกวนั นี้ อาบน้ำ�อาบท่าเสรจ็ แล้วก็ถึงพิธีอดอาหารถึงสามวัน หา้ มมใิ ห้กนิ อะไรทัง้ ส้ิน แต่ใหเ้ คยี้ ว ใบลอเร็ล Laurel อันเป็นสัญญลักษณข์ องเทพอะพอลโล (ตามเรอื่ งราวนัน้ เดมิ ทีคือนางไม้แด๊ฟนี่ Daphne ทีถ่ กู พ่อเปลีย่ นรา่ งเป็นต้นไม้ เพ่ือใหพ้ น้ จากการตดิ ตามของอะพอลโล แล้วไม้น้ีได้กลาย เป็นทโี่ ปรดปรานของเขาไปเสีย ซ่งึ ทางดา้ นเคมไี ด้ใหค้ วามเหน็ วา่ ใบลอเรล็ มสี ารเสพตดิ อย่างออ่ นๆ มินา่ เล่าเม่อื ใชใ้ นการปรุงอาหารจึงช่วยส่งใหม้ รี สชาดดีขน้ึ ) หลงั จากนน้ั สามวนั ก็ลงมอื ทำ�พิธีได้ เร่ิมด้วยใหแ้ ต่งตวั ชุดใหม่ มีผา้ คลมุ หวั ทง้ิ ชายยาวลงมาปดิ ทบั สว่ นบนของรา่ ง มีการแห่นำ�ตวั เขา้ สู่ วหิ าร นำ�และตามดว้ ยพระผ้หู ญิงทง้ั ส้ิน พอถึงทซี่ ึ่งจดั ไว้เฉพาะภายในวหิ าร กจ็ ะให้นง่ั เกา้ อีส้ ามขา ซ่ึงมิไดม้ ีความสบายนกั ไม่มีพนกั พิง แตม่ ีเทา้ แขน เพราะเธอจะต้องถือชามใสน่ ำ้�มนต์ในมือซ้าย และมอื ขวาถือกิ่งลอเร็ล จะตอ้ งนั่งนิ่งอยู่อย่างนน้ั อกี นานโข บทบาทปลุกใจและสร้างบรรยากาศใหด้ ูศักด์ิสทิ ธ์แิ ละขลงั เป็นหน้าทีข่ องพวกพระผหู้ ญงิ ท่ี หอ้ มล้อมกนั อยู่น่นั แหละ พอไดฤ้ กษก์ ็ เร่มิ ต้นด้วยการสวดหรือบน่ พมึ พ�ำ ฟงั ไม่ไดศ้ ัทพด์ ังที่ทำ�กนั ทกุ วนั น้ี ตามดว้ ยเสียงร้องโหยหวน ฟงั คลา้ ยๆ เสียงรอ้ งเพลงสวดทเ่ี ยอื กเยน็ สลบั ดว้ ยเสียงกรีด หวีดร้องกอ้ งเป็นระยะๆ เพอื่ ใหผ้ ทู้ ไี่ ปชุมนมุ กันอยเู่ กดิ อาการขนลุกขนชนั เป็นอยู่เชน่ น้ันนาน พองามแล้วกส็ รปุ ว่า เทพเจา้ บอกค�ำ ทำ�นายใหแ้ ล้ว ขณะน้นั ตวั นางพธิ ีเยจ่ ะอยใู่ นสภาพท่ไี ร้สติ ร่างออ่ นปวกเปียก เหล่าพวกพระผู้หญงิ จะค่อยๆ พยงุ รา่ งเขา้ ไปไวห้ ลังฉาก ตอนนี้ พวกผ้ไู ป ขอคำ�ทำ�นายกใ็ จตุม้ ๆ ตอ้ มๆ กระหายใครจ่ ะรผู้ ลเตม็ ประดา เหน็ วา่ เกดิ ความอยากรกู้ นั พองาม แลว้ จงึ มพี ระผชู้ ายเดนิ ออกมาจากหลงั มา่ น ท�ำ สีหน้าสลกั ส�ำ คัญขม่ ขวัญเสียหนอ่ ยแลว้ ก็กลา่ วค�ำ ท�ำ นายดว้ ยเสียงเย็นน่าขนลุก ดีบา้ งเลวบา้ งกส็ ุดแลว้ แต่จ�ำ นวนคา่ ทำ�เนยี มและส่งิ ประสงค์ที่ใครร่ ู้ ดว้ ยคา่ โสห้ยุ ของวหิ ารน้ันกม็ ิใช่นอ้ ย นอกจากจะต้องเลี้ยงดูเจา้ หน้าทท่ี ้ังหลายแลว้ ค่าตัวนางพธิ ี เยย่ งั สงู มาก กลา่ วกันวา่ หลังจากพธิ ีแลว้ พวกเธอจะยังมอี ารมณ์ของคนทรงคา้ งอยู่อกี หลายวัน พดู อะไรไมร่ ู้เร่อื ง บา้ งก็มีสตฟิ ่นั เฟอื นไปเลย และไมม่ ใี ครคงชีวิตยนื ยาวต่อจากน้นั ได้นาน ฉะน้ัน 89

เรอื่ งราวเทพเจ้าของชาวกรีกโบราณ (ภาคหา้ ) เวสต้า และ เทพช้ันรองๆ Vesta and the Minor Gods พวกพ่อแม่ผ้ปู กครองของหญิงเหล่านน้ั ย่อมตระหนกั ดีว่า จะต้องสูญเสยี ชวี ิตลูกหลานไปในที่สุด ค่าตวั จงึ ตอ้ งสูงมาก คือเท่ากบั ซื้อขายขาดกนั ไปเลย การทำ�นายทายทักโชคชะตาตามวิหารต่างๆ จึงมิใชก่ ารไปวัดอยา่ งธรรมดาๆ โดยเฉพาะที่ เมอื งเด็ลฟีอันเป็นแหลง่ ส�ำ คัญท่ีสดุ ของจักรวรรดิกรีกกว็ ่าได้ มีผคู้ นส�ำ คญั ไปเป็นลูกคา้ กันคับคั่ง ทสี่ ุดแม้จากเมืองไกล จงึ กลายเป็นธรุ ะกิจขนาดใหญ่ท่เี ก่ียวขอ้ งกับวงเงินจ�ำ นวนสูง ยิง่ ลูกค้า รำ�่ รวยมีศกั ด์ศิ รี คา่ ธรรมเนียมก็ย่อมสูงขึ้นเป็นเงาตามตวั และการทำ�นายก็มใิ ช่เพ่อื จะรู้โชค ชะตาอนาคตแต่เพยี งอย่างเดียว จดุ ประสงคส์ ำ�คญั กลายเป็นการเมือง ธรุ ะกิจการคา้ และการ สงคราม ค�ำ ท�ำ นายจงึ สามารถมอี ิทธพิ ลต่ออ�ำ นาจในการปกครองและอ่นื ๆ ที่ไม่ใช่การท�ำ นายทาย ทักจำ�พวกสาระทกุ ข์สขุ ดบิ ธรรมดาๆ ไปเสยี ได้ มหี ลักฐานท่เี ขยี นไว้เปน็ ลายลกั ษณ์อกั ษรในการตดิ สนิ บนวหิ ารเด็ลฟี ทพ่ี บรายแรกดูจะเปน็ จากกรงุ อาเธ็นสเ์ ม่ือประมาณปี 510 กอ่ นคริศกาล คอื กวา่ สองพนั หา้ รอ้ ยปมี าแล้ว ขณะนัน้ กรงุ อาเธ็นสซ์ ่งึ เคยมีการปกครองคลา้ ยๆ ระบอบประชาธปิ ตยั มาก่อน ถกู ผูแ้ สวงอ�ำ นาจเข้าครอบครอง ดว้ ยระบอบท่คี ล้ายๆ เผด็จการเมอื่ สัก 60 ปี ก่อนนน้ั จึงยงั คงมีครอบครัวของผู้ปกครองรนุ่ กอ่ นๆ ที่ไม่มีความพอใจและคอยหาชอ่ งทางเรยี กอำ�นาจคนื และเมือ่ การท�ำ นายทว่ี ิหารเด็ลฟมี ีอทิ ธิพล เหนอื ผคู้ นท้งั หลาย ก็น่าจะ (หลอก) ใชใ้ ห้เปน็ ประโยชน์ และไหนๆ ก็ไดม้ กี ารตอ้ งเสยี ค่าธรรมเนียม กนั สงู ๆ กเ็ สนอเพม่ิ เตมิ ให้อีกมากๆ ขอเพยี งแต่ใหท้ ำ�นายไปตามความประสงค์ของพวกตน เพียง สองครัง้ สองคราเท่าน้นั เอง กค็ อ่ ยๆ ไดอ้ ำ�นาจกลับมาตามตอ้ งการ กรุงอาเธ็นส์เรม่ิ ปกครองดว้ ย ระบอบประชาธิปตยั อยา่ งแท้จริงเป็นคร้ังแรก จะว่าเปน็ แห่งแรกของโลกกค็ งไม่ผิด คอื การปกครอง โดยประชาชน และเมอ่ื ไปไกลถึงเพยี งนัน้ แลว้ ใครต้องการคำ�ท�ำ นายให้เปน็ ไปเชน่ ไรกจ็ ึงติดสินบนกนั ได้ เงินนัน้ ซอ้ื สิ่งใดเปน็ ผลสำ�เรจ็ แทบทกุ อยา่ ง ปฏิบัติกนั มาอยา่ งไรแตโ่ บราณกาลก็หาได้เส่อื มความนิยม ลงไมเ่ ลย มหี ลักฐานปรากฎใหเ้ หน็ ไว้ไม่นอ้ ย เชน่ ในสมยั ของพระเจา้ ฟิลปิ ท่ีสอง แห่ง มาเซโดเนยี Philip II of Macedonia ทรงครองราชยร์ ะหว่างปี 359 ถงึ ปี 336 กอ่ นคริศกาล (เขา้ ใจวา่ คอื พระเจา้ ฟิลิป พระราชบิดาของพระเจ้าอะเล็กซานเดอร์มหาราช ผู้ทรงครองราชย์ฯอยูร่ ะหว่างปี 336 ถงึ 323 ก่อนครศิ ต์กาล ทรงบริหารกองทัพอันเกรียงไกรยิ่งใหญ่ ตไี ดด้ นิ แดนกว้างไกลจน ขยายจักรวรรดแิ ผไ่ ปถงึ อินเดยี ) สมัยน้ัน วิหารท่เี ด็ลฟีไดส้ มญานามว่า “เคร่ืองมอื ของพระเจา้ ฟลิ ิป” หรอื “ปากคำ�ของ พระเจ้าฟิลิป” ทรงมอี �ำ นาจมาก สามารถรวบรวมแผ่นดนิ ใหญน่ ้อยของจักรวรรดิกรกี เขา้ ด้วยกัน แคว้นมาเซโดเนียน้นั อยูท่ างด้านเหนือสดุ ของแผน่ ดินกรกี ขณะนั้น ชาวกรีกถอื วา่ ไมใ่ ชพ่ วกตน 90

เรอื่ งราวเทพเจ้าของชาวกรีกโบราณ (ภาคหา้ ) เวสตา้ และ เทพช้ันรองๆ Vesta and the Minor Gods และยงั มคี วามปา่ เถื่อน เม่ือต้องการมีอำ�นาจมากก็ต้องรุกดินแดนทางใต้ซึง่ มีความรุง่ เรืองกวา่ เช่น ท่ี เมอื งอาเธน่ สแ์ ละรวมทัง้ กรงุ เดล็ ฟีอนั เป็นจุดส�ำ คัญดว้ ย เลา่ กันวา่ พระเจา้ ฟลิ ิปทรงตดิ สินบนท่ี วิหารเด็ลฟีเป็นทองคำ�จ�ำ นวนมหาศาล ซ่งึ คงมใิ ช่ทองคำ�แทง่ แตเ่ ปน็ ทองรปู พรรณเครื่องประดับ และภาชนะใชส้ รอยตา่ งๆ เปน็ ท่ีทราบกนั ดีวา่ พระเจ้าฟิลิปทรงรำ�่ รวยมหาศาล สะสมทรัพยส์ มบัตไิ ว้ มากมายดงั ที่ขดุ พบท่หี ลุมฝงั พระศพ เตม็ ไปดว้ ยสมบัติมีค่า โดยเฉพาะทท่ี �ำ ด้วยทองค�ำ บดั นีแ้ สดง ใหช้ มท่พี ิพิธภณั ฑ์ ณ เมอื ง เธสซาโลนิกิ Thessaloniki ก่อนสมยั ของพระเจา้ ฟลิ ิปถึงสองรอ้ ยปี ตามค�ำ บอกเลา่ ชะนิดนยิ ายปรมั ปรา กม็ ลี ูกคา้ ราย ส�ำ คัญของวิหารเด็ลฟี ซง่ึ มาจากเมืองไกล คือพระเจ้าโครเอซุส Croesus แหง่ แผน่ ดินลีเดีย King- dom of Lydia ตอ้ งหมดทรัพยส์ นิ จำ�นวนไม่น้อยในการท�ำ นายวา่ “จะมชี ยั ชนะในการรบ แผ่น ดินจะถกู ยดึ ครอง” เปน็ การท�ำ นายท่ีฟังดูคลุมเรืออยู่สักหน่อย เพราะไมไ่ ด้บอกว่าใครจะชนะ และ แผน่ ดนิ ของใครจะถูกยดึ ครอง นคี่ ือนโยบายของผู้ท�ำ นายทช่ี าญฉลาดทั้งหลาย ปล่อยให้ตีความ หมายกนั เอาเอง เพราะจะให้เปน็ ไปด้านไหนกไ็ ด้ ผลกค็ ือ พระเจ้าโครเอซุสพ่ายแพ้ แผ่นดินถูกยึด ครองอันเปน็ ท่สี นิ้ สุดของแผน่ ดินลีเดยี (ราชอาณาจักร์ลีเดยี เรม่ิ ตั้งแต่ปี 680 กอ่ น ค.ศ. และมาจบลง ทป่ี ี 547 ก่อน ค.ศ. เชน่ เดียวกนั เข้าไปรวมอยู่กับจกั รวรรดิของเปอรเ์ ซยี The Persian Empire โดยพระเจา้ ซีรสุ มหาราช Cyrus the Great ได้จักรวรรด์ิบาบโิ ลเนยี ปี 539 ไดอ้ าณาจักรม์ ีเดีย ปี 550 ได้อนาจักรของอีจิปต์โบราณราวๆ ปี 358–338 แม้จกั รวรรดกิ รกี เองกเ็ คยอยใู่ นความควบคุม ดแู ลของแผ่นดินเปอรชยี โบราณ จนกระท่ังพระเจา้ อะเล็กซานเดอร์ไปตคี นื ได้ แมพ้ ระเจา้ อเล็กซานเดอรม์ หาราชเอง กอ่ นท่ีจะทรงยกกองทัพไปตีดินแดนทางด้านตะวัน ออกของจกั รวรรดิกรกี (ซึ่งตอนน้นั กต็ กอย่ใู นความคมุ้ ครองของจักรวรรดเิ ปอร์เซยี ) กต็ ้องเดนิ ทาง ลงใตเ้ พอื่ แวะปรกึ ษาคำ�ท�ำ นายที่วิหารเด็ลฟีเสียกอ่ น จะด้วยจุดประสงค์ในการปลอบขวัญและให้ ก�ำ ลังใจกองทพั หรือจะด้วยทรงมคี วามเชื่อถอื จริงจงั กต็ ามแต่ พระเจ้าอเลก็ ซานเดอร์ทรงยดึ ได้ อีจปิ ต์ อาณาจกั ร์บาบโิ ลเนยี และจักรวรรดิเปอรเ์ ซีย แล้วเลยไปถึงอินเดยี ท้งั น้ี คงมิใช่เพราะค�ำ ท�ำ นายจากวิหารเด็ลฟีแตอ่ ยา่ งเดยี ว พระเจา้ อเล็กซานเดอรท์ รงมนี โยบายในการควบคุมดูแลลกู นอ้ ง อยา่ งเย่ียมยอด ทรงมคี วามเดด็ ขาดด้วยเหตผุ ลทีด่ ี อกี ท้งั ความโอบอ้อมอารมี ีเมตตาอยา่ งทั่วถงึ ตี เมืองไหนได้กย็ อมรบั ในสงิ่ ท่ีคนพ้นื เมอื งนับถอื มไิ ด้ก�ำ จัดและท�ำ ลายของเขา จกั รวรรดิของกรกี โบราณจงึ แผบ่ รเิ วณออกไปกว้างขวาง จนกระทง่ั ถกู รวมเขา้ อยู่ในจกั รวรรดิ โรมันเมื่อปี 162 ก่อน ค.ศ. ชาวโรมนั รบั มรดกตกทอดดา้ นวิชาความร้ทู กุ สาขาจากชาวกรีก รวมท้ัง การนับถอื เทพเจ้าต่างๆ และการปฏิบัติ จึงได้ความเชอ่ื ถือในการทำ�นายทายทักโชคชะตาราศีเป็น ผลพลอยได้ติดไปด้วย มกี ารสร้างวหิ ารใหใ้ หมไ่ วต้ ามท่ีตา่ งๆ รวมท้งั ที่กรงุ โรม แตก่ ารปฏิบัตใิ นพธิ ี 91

เรือ่ งราวเทพเจ้าของชาวกรีกโบราณ (ภาคหา้ ) เวสต้า และ เทพชน้ั รองๆ Vesta and the Minor Gods ย่อมมกี ารเปลี่ยนแปลงไปบ้างเปน็ ธรรมดา ชื่อของนางพธิ เี ยค่ อ่ ยๆ จางหายไป คงเรยี กวา่ นางซีบิลส์ และมฐี านะดขี นึ้ สามารถจดั งานพิธีกันเองไดโ้ ดยไมต่ อ้ งอาศัยพวกพระผู้หญิงอีกต่อไป มีความมงั่ คั่ง รำ�่ รวย แล้วกเ็ ลยแบ่งแยกแตกแขนงกนั ออกไปหากินเปน็ เอกเทศ ไม่ตอ้ งขนึ้ อยกู่ บั วหิ ารใดอีกต่อไป “ความเช่ือถอื ในส่ิงใดกต็ าม เมอ่ื มีการแตกแขนงปลีกย่อยด้วยเพอื่ ผลประโยชน์เปน็ ส�ำ คัญ ความเชื่อถืออันน้ันกย็ ่อมผดิ ไปจากจดุ ประสงคด์ ง้ั เดมิ ” เมือ่ วหิ ารของเทพเจา้ ต่างๆ ถูกทำ�ลายลง (หรอื มิฉะนั้นก็ถกู เปล่ยี นประโยชน์ใชส้ รอยไป เปน็ อื่นเสีย) โดยอำ�นาจใหมซ่ ่ึงมีความผิดแผกแตกตา่ งในความเชื่อถือและการปฏิบัตอิ ยา่ งส้นิ เชิง สามารถใช้วธิ เี ข้าสวมรอยความเชอ่ื ถือดั้งเดิมอยา่ งแยบยล แต่ด้วยการบบี บังคบั หาไดเ้ ป็นไปตาม ความสมัครใจ วัฒนธรรมท่ีเจริญตดิ ตอ่ เรอ่ื ยมาเปน็ พันๆ ปี ได้ถงึ จุดจบลงอยา่ งกระทนั หัน แตค่ วามอยากรอู้ ยากเห็นอันเปน็ ธรรมชาติของคนหาไดส้ ้นิ สญู หายไปด้วย เหลา่ นางซีบลิ ส์ จงึ ยังสามารแอบหากินกันอยไู่ ด้เรอื่ ยมา แตก่ ็ตอ้ งแอบกระท�ำ กันอย่างเปน็ ความลับสุดยอด ด้วย ทางการเขาตัง้ โทษเอาไว้รุนแรงมาก ถงึ ถกู เผาทงั้ เปน็ เช่น เมอ่ื ศตวรรษทส่ี บิ สาม มกี ารประกาศใชว้ ิธี การ “ยดึ ” และ “ลงโทษ” ซึ่งเขาเรียกว่า “อนิ ควซิ ชี ่ัน” Inquisition คอื การยึดทรัพย์สมบตั ิของ ผู้ที่ “ทางวดั ” ไม่พอใจ แลว้ น�ำ ตวั ไปทรมานเพอ่ื ให้สารภาพตามข้อหาแลว้ ก็น�ำ ตัวไปลงโทษ โทษ ท่ีออ่ นท่สี ดุ คือการเนรเทศไปต่างเมือง แมต้ อ่ มาจนศตวรรษที่สิบหา้ ก็ยงั มพี วกเธอแอบทำ�มาหากนิ กนั อยา่ งแพรห่ ลาย ด้วยพวกที่ควบคุมอำ�นาจเองก็หนีไม่พน้ ความอยากรู้อยากเหน็ บางกรณีย์จึง มีการอลุ่มอลว่ ยยกเวน้ การลงโทษกันไปเป็นรายๆ หญงิ ที่ท�ำ นายแมน่ ยำ�ท่ีสดุ ตอนนัน้ คงจะเปน็ สาว วยั ร่นุ ชาวลอรเรน็ Lorraine ชอ่ื ฌาญ Jeanne ซ่ึงเรารู้จักเธอดนี าม “โจน ออฟ อารค” Joan of Arc แตเ่ ธอมไิ ดใ้ ช้ความสามารถในการท�ำ นายทายทกั ทีเ่ หมอื นกบั เราเรยี กวา่ เปน็ “พรสวรรค์” ใหเ้ ป็นประโยชน์แก่ตนเองเพอื่ ความม่งั คง่ั รุง่ เรอื ง แต่กลับใช้ไปเพือ่ ความเชือ่ ถืออนั นำ�ความตายมา ส่ตู นในท่สี ุด สถาบนั ทเ่ี ธอเชื่อถอื และอุทิศชีวติ ใหห้ าไดย้ อมรับในตัวเธอไม่ หรือแมก้ ารกระท�ำ ทกี่ ลา้ หาญน�ำ กองทัพเข้าสู้รบกบั กองทพั อังกฤษซง่ึ มายดึ ครองฝรงั่ เศสอยู่ แมจ้ ะมิไดข้ ับไล่ให้หมดส้นิ แผ่น ดินไปโดยสน้ิ เชิง แตก่ ไ็ ด้ท�ำ ความครา้ มขยาดเป็นท่นี า่ หวาดกลวั ใหแ้ กข่ า้ ศกึ ทางฝร่งั เศสกท็ �ำ เมนิ เฉย เสยี ดายท่ีเธอยงั มิทันได้แสดงความสามารถถึงทีส่ ดุ เพราะถูกจับตัวเผาไฟเสยี กอ่ นโดยข้อหา “แม่มดหมอผ”ี ท้งั นี้ เพราะการกระท�ำ ของเธอเกิดไปป่ายหนา้ ปะจมูกของบางสถาบนั เขา้ กระมงั และวรี กรรมของเธอก็มิได้มีการยกย่องนับถือแต่อย่างใด จนกระท่ังกวา่ สร่ี ้อยปีต่อมา จึงไดม้ ีการ ยอมรับเป็นทางการอยา่ ง “เสียไมไ่ ด”้ และแต่งตงั้ ใหเ้ ป็น เช้นต์ Sainte เมื่อปี ค.ศ.1914 น้ีเอง การใชว้ ิธีก�ำ จัดแบบอินควิซีชั่นนี้ ได้น�ำ ออกใช้เปน็ ผลทว่ั ยโุ รปจนกระทั่งไมน่ านมาน้ี ทโ่ี หด 92

เรื่องราวเทพเจ้าของชาวกรกี โบราณ (ภาคหา้ ) เวสต้า และ เทพช้ันรองๆ Vesta and the Minor Gods ร้ายทารุนที่สดุ คงเป็นทเี่ สปนเมื่อศตวรรษทสี่ ิบหก ผคู้ นถูกทรมานและเผาท้งั เปน็ จ�ำ นวนพันๆ แม้ ทางแคว้นตา่ งๆ ในเยอรมันนี ก็มกี ารจับแม่มดเผาไฟกันไมน่ อ้ ย ปจั จุบัน ผทู้ ำ�มาหากินในดา้ นทำ�นายทายทกั โชคชะตาราศี หรือท่ีเรยี กงา่ ยๆ ว่า หมอดู หมอเดา มอี สิ ระเสรใี นการหาเงินโดยวธิ ีคล้ายคลึงกับท่ีกลา่ วถึงมานี้อยา่ งเต็มที่ ก็ไม่ทราบว่าเปน็ อาชีพทีม่ กี ารเสยี ภาษกี ันสถานใด แตเ่ ปน็ อาชีพที่แพร่หลายอยู่ทว่ั โลก บ้างเปดิ เปน็ สถาบนั ใหญ่ โตมผี ู้เข้าเปน็ สมาชกิ จำ�นวนพันๆ หมื่นๆ มีการเดนิ ทางเขา้ ประชมุ ตามเมืองส�ำ คัญๆ และลูกคา้ สมาชิกก็ยอ่ มตอ้ งมงั่ คง่ั รำ�่ รวยเปน็ ธรรมดา หลกั ในการชักจูงผดิ แผกไปจากเดิมบา้ ง วิธีปฏบิ ตั กิ ็เพย้ี น ไปจากเดมิ หมดแลว้ บางครง้ั ผูเ้ ข้ารับความเชื่อถอื เองกย็ ังไมร่ ูเ้ สยี ดว้ ยซำ้�ว่า เพือ่ ผลประโยชนอ์ ันใด ด้วยถูก “ยุ” เพอ่ื ให้ทำ�บญุ แขง่ กนั จะไดไ้ ปสสู่ วรรคเ์ ร็วขนึ้ หรอื สวรรค์ชั้นที่วิเศษไปกวา่ กลายเป็น การแขง่ บญุ แข่งวาสนา อนั เปน็ “แฟชัน่ ” อยา่ งหนงึ่ ผลประโยชนน์ น้ั ตกอยูก่ บั “คนกลาง” หรือผู้ เกย่ี วข้องบรหิ ารงานแต่ฝ่ายเดยี วอยา่ งเตม็ ท่ี ผตู้ กเป็นเหยอื่ ในการน้ีก็มีผลกระทบกระเทอื นอยบู่ า้ ง เพราะเสมือนกบั ถูก “ล้างสมอง” ไปโดยปริยาย เพราะมใิ ช่ของงา่ ยทีจ่ ะกะเกณฑใ์ หใ้ ครเช่อื ถือส่งิ ใดของสมยั ปจั จบุ ันดว้ ยการบอกเล่าอยา่ งธรรดา แต่วธิ ีใช้ “การจะได้ขึ้นสวรรค์” นนั้ มักได้ผล เสมอ เพราะคนเรากลวั กันหนักหนาวา่ จะไปเป็นอะไรในภพหนา้ “ตราบใดที่มนษุ ยย์ ังมคี วามอยากร้อู ยากเหน็ อย่างไมม่ ีขอบเขต เปน็ สาเหตแุ หง่ การ ทำ�นายทายทกั โชคชะตาราศีใหค้ งมอี ยูค่ วบคกู่ นั ไป” (หมายเหตุ) จงึ เปน็ อันสรุปวา่ ไดก้ ลา่ วถงึ เรือ่ งเกี่ยวกบั เทพเจ้าต่างๆ ทงั้ ของโอลิมปสุ ครบหมดทัง้ สิบสอง ท้ังนี้ ถือวา่ เน็บจูน และพลโู ต้ ไดแ้ ยกออกไปปกครองดนิ แดนซง่ึ มิได้อยใู่ นอานาเขตของโอลิมปุส เน็ปจนู ไปมหี นา้ ท่รี ับผดิ ชอบในส่วนท่ีเปน็ น้ำ� ป่าเขา อีกทัง้ ตน้ ไม้และสัตวท์ ง้ั ปวง ส่วนพลูโต้ ไปรับผดิ ชอบส่วนทอ่ี ยู่ใตพ้ ื้นดนิ จงึ มไิ ด้นบั รวมอย่กู ับบรรดาเทพเจา้ ทัง้ สิบสอง ซ่งึ ความจริงนัน้ มีจำ�นวนสิบสามด้วยกนั เพราะไดไ้ ปนบั โปรเซปนี า่ รวมไว้ กับเซเรส แมข่ องเธอ ประการหนึง่ และอีกผลหนง่ึ คอื เธอเปน็ ราชนิ แี หง่ แควน้ เฮเดสไปแล้ว จึงควรรวมอยกู่ บั พลู โต้ และท่ีเปน็ เทพชั้นรองๆ เทา่ ทีเ่ หน็ ว่ามีความน่าสนใจ ทง้ั นี้ กย็ งั มเี รือ่ งรว่ ปลกี ยอ่ ยอนื่ ๆ อกี ไม่น้อยที่มไิ ด้รวบรวมไว้ด้วยในทน่ี ้ี เพราะบางเร่ืองยังไม่สามารถ ปะตดิ ปะต่อให้เรยี บร้อยได้ ดว้ ยมคี วามขดั แย้งกนั มากประการหน่งึ และมไี ม่นอ้ ยท่ีเน้อื เรื่องขาดหายยังไม่ สามารถหามาต่อเตมิ ได้ ส่วนในภาคต่อไปนน้ั จะเป็นเร่ืองของวรี บรุ ุษและนกั ผจญภัยต่างๆ ซง่ึ มไี มน่ ้อย เชน่ เฮอรคิวลีส Hercu- les เพอรเ์ ซอสุ Perseus เธเซอุส Theseus เจสนั Jason และอื่นๆ อีกไมน่ ้อย ภาคสดุ ทา้ ยจะเป็นเร่อื งของสงครามกรงุ ทรอย The Trojan War หรอื ท่ชี าวกรกี เรยี ก อีเลียด Iliad และ การผจญภัยของ ยลู สิ ซสิ Ulysses หรอื Odyssey รวมไวด้ ้วยกัน สองเร่ืองหลงั นี้ ใครข่ อเขียนกระเดยี ดไปคลา้ ยๆ บทละคอน มบี ทเจรจาผสมอยู่บ้าง เพื่อมีความ แตกตา่ งออกไปอีกสักนิด จะได้ไมเ่ ปน็ ท่นี ่าเบอ่ื หนา่ ยจนเกินไป 93

เร่อื งราวเทพเจา้ ของชาวกรีกโบราณ (ภาคหา้ ) เวสต้า และ เทพชั้นรองๆ Vesta and the Minor Gods Systine Chapel วาดบนเพดานวหิ ารซสี ตนี 94

Legend The Family Tree of the God ชือ่ = ช่อื .............. แตงงาน CHAOS เคออส = EREBUS เอเรบสุ = ชื่อ = ช่ือ ............ เปน บุตร,ธดิ า ของ AETHER = ช่อื ชอื่ ช่อื เอเธอร ER ชอื่ ชอ่ื ชอื่ ..... รวมกนั สรา ง ชอื่ AETHER ER ชือ่ ช่อื ......... สรา ง GE = เก IAPETUS OCEANUS = THETIS THEMIS CIRUS HYPERION = PHEOBE = COEUS ILIA M อีอาเปตสุ โอเชียนุส เธตีส เธมีส ซีรุส ไฮเปรอน โฟบี โคเออุส อลี ียา OCEANIDES CLYMENE = IAPETUS JUPITER = LATONA THEMIS = คลีเมเน อีอาเปตุส จปู เ ตอร ลาโตนา เ โอเชียนีดส METIS APOLLO DIANA EURYNOME อะพอลโล ไดอานา เมตีส ยรู ีโนเม PLEIONE = ATLAS MENOETIUS HESPERUS HELIOS = LUNE AURORA = AEOLUS THE เพลอีโอเน แอทลาส เมโนเอตีอุส เฮสเปรสุ เฮลีโอส ลูเน โอโรรา เอโอลสุ เทพ PROMETHEUS EPIMETHEUS = PANDORA FLORA = ZEPHYRUS 5 OTHER GODS โปรเมเธอุส เอปเมเธอุส แพนดอรา ฟลอรา เซฟร ุส เทพอนื่ ๆ อีก 5 DUCALION = PYRRHA PERSE = AIETES KIRKE PASIPHAE = M ดูคาเลี่ยน พรี ร า เปรเ ซ อาอีเอเตส คีรเก ปาซเี ฟ HELLEN AEOLUS DORUS BACCHUS = ARIADNE PHED บัคคุส อารียาดเน เฮ็ลเล็น เอโอลสุ โดรสุ NEPTUNE = AITHRA = AIGEUS MEDEA = J เนปจนู เอธรา เออีเจอสุ 5 OTHERS TAYGETE MAIA = JUPITER = SEMELE HYPPOLYTE = THESEUS 2 CH มาอียา จูปเ ตอร เซเมเล ฮิปโปลเี ต เธเซอุส อกี หา นาง ตาอีเกเต MERCURY BACCHUS HYPPOLYTUS เมอรค ิวรี่ บคั คุส ฮปิ โปลีตุส

ds แผนผังการเกี่ยวดองของเทพเจา Layout by Brian J Brown = NYX นก๊ิ ซ = NYX = HERMERA MORS SOMNUS เฮเมรา มอรส โซมนุส ROS อรี อส ROS HEMERA URANUS VENUS ยรู านสุ วนี สั MNEMOSYNE THREE CYCLOPES CRONUS = RAE 3 GIANTS WITH 100 HANDS เนโมซเี น ยักไซครอ บสส ามตน โครนุส เร ยกั ษร อ ยมอื สามตน = JUPITER = JUNO PLUTO VESTA NEPTUNE = AMPHRETRITE CERES = JUPITER เธมสี จูปเตอร จูโน พลูโต เวสตา เน็ปจูน อมั ฟรีทรเี ต เซเรส จปู เตอร HEBE VULCAN = VENUS = MARS THE TRITONS PROSEPINA = PLUTO ฮบี ี วลู คน่ั วนี ัส มารส ทรตี อน (เงือกชาย) โปรเซปนา พลูโต E FATES PAX THE HOURS DYKE CUPID ANTEROS HARMONIA = CADMUS พแี หง โชคชะต เทพแี หง สันตภิ าพ เทพีแหง ฤดู ไดเก คิวปด อนั เตโรส ฮารโมเนยี คดั มุส JUPITER = EUROPA NEPHELE = ATHAMAS = INO AGAVE AUTONOE SEMELE = JUPITER จูปเ ตอร ยูโรปา เนเฟเร อาธามาส อีโน อากาเว โอโตโนเอ เซเมเล จูปเ ตอร AKRISIOS King of Argos = EURYDICE of Sparta อาครีซีโอส เจา เมอื งอารโกส ยูรดี เี ช แหง สปารตา MINOS PHRYXUS HELLE RADAMANTES = ALCMENE JUPITER = DANAE BACCHUS มโี นส ฟรีซุส เฮล็ เล ราดามานเตส อัลคเมเน จปู เ ตอร ดาเน บัคคุส DRA JUPITER = MNEMOSYNE PERSEUS = ANDROMEDA เฟดรา จูปเ ตอร เนโมซีเน เพอรเซอสุ อนั โดรเมดา JASON THE NINE MUSES ALKAIOS ELEKTYON STHENELOS = MICIPE เมเดอา เจสัน นางมเู ซทั้งเกา อัลคาอีโอส อีเลก็ ไทรออน สะเตเนโลส ไมซเี ป HILDREN AMPHITRYON = ALKEMENE = JUPITER EURYSTHEUS ลกู สองคน อมั ฟรีไทรออน อัลคเมเน จูปเตอร ยรู สี เธอสุ HERCULES เฮอรค วิ ลสี