รายงานวิจัย-การจัดทำแผนคุ้มครองผู้ใช้พลังงานฯ - อ.ชาตรี

ค-41 โครงการจดั ทาแผนค้มุ ครองผูใ้ ชพ้ ลังงานภายใต้ แผนยุทธศาสตรก์ ารกากับกิจการพลงั งาน ฉบับท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-42 2.4 ด้านการคุ้มครองให้เกดิ ความเป็ นธรรมระหว่างผู้ประกอบกจิ การพลงั งาน การ อนุญาตการประกอบกจิ การพลงั งาน คณะท่ีปรึกษาทาการศึกษาปัญหาการประกอบกิจการพลงั งาน การอนุญาตการประกอบ กิจการพลงั งาน เป็ นธรรมต่อผูไ้ ดร้ ับใบอนุญาตและผูใ้ ชพ้ ลงั งาน และการป้องกนั การใช้อานาจ ในทางมิชอบในการประกอบกิจการพลงั งานมีความเหมาะสมเพียงใด โดยพิจารณาวา่ มีประเด็น ใดบา้ งที่เป็นอุปสรรคและสร้างภาระใหก้ บั ผปู้ ระกอบการมากเกินไป ตามกรอบของพระราชบญั ญตั ิ ประกอบกิจการพลงั งาน พ.ศ. 2550 มาตรา 51 บญั ญตั ิไวว้ า่ “หลกั เกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการ ออกใบอนุญาตท่ีคณะกรรมการกาหนด ตามมาตรา 50 ตอ้ งคานึงถึงความแตกต่างของประเภท ขนาด และลกั ษณะของกิจการพลังงาน และต้องไม่ทาให้เกิดภาระเกินสมควรแก่การประกอบ กิจการพลงั งานของผรู้ ับใบอนุญาต และไม่เป็ นผลให้เกิดการจากดั การแข่งขนั รวมท้งั ตอ้ งให้มีการ ปฏิบตั ิอยา่ งเทา่ เทียมกนั ในระหวา่ งผรู้ ับใบอนุญาตท่ีประกอบกิจการพลงั งาน ใบประเภทขนาด และ ลกั ษณะเดียวกนั หลกั เกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขตามวรรคหน่ึง ให้รวมถึงเร่ืองใดเรื่องหน่ึงหรือ หลายเร่ือง ดงั ต่อไปน้ีดว้ ย (1) สถานที่ต้งั และสภาพแวดลอ้ มของสถานประกอบกิจการพลงั งาน (2) มาตรฐานทางวชิ าการ วศิ วกรรม และความปลอดภยั (3) มาตรฐานและคุณภาพการใหบ้ ริการ (4) อตั ราคา่ บริการ โครงการจัดทาแผนคมุ้ ครองผ้ใู ชพ้ ลังงานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตรก์ ารกากบั กิจการพลงั งาน ฉบับท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-43 (5) ประสิทธิภาพในการใชพ้ ลงั งานและทรัพยากร (6) ประสิทธิภาพในการประกอบกิจการพลงั งานและการใหบ้ ริการ (7) ประเภทและชนิดของเช้ือเพลิง รวมถึงขอ้ กาหนดเกี่ยวกบั การใชพ้ ลงั งานหมุนเวยี น (8) กระบวนการและเทคโนโลยใี นการประกอบกิจการพลงั งาน (9) การป้องกนั และแกไ้ ขการขาดแคลนพลงั งาน (10) การแข่งขนั ในการประกอบกิจการพลงั งาน และการป้องกนั การใช้อานาจผูกขาด ในทางมิชอบ (11) โครงสร้างการถือหุน้ และความสมั พนั ธ์กบั ผปู้ ระกอบกิจการพลงั งานรายอ่ืน (12) กระบวนการในการรับฟังความคิดเห็นและทาความเขา้ ใจกบั ประชาชนและผมู้ ีส่วนไดเ้ สีย (13) มาตรฐานทางดา้ นส่ิงแวดลอ้ ม (14) มาตรการในการบรรเทาผลกระทบต่อชุมชนและสภาพแวดลอ้ มในพ้ืนท่ีใกลเ้ คียงกบั สถานประกอบกิจการพลงั งาน (15) ความสมบูรณ์และครบถว้ นของการรายงานขอ้ มูลต่อคณะกรรมการ รวมถึ งการศึกษ าระเบี ยบ ประกาศต่างๆท่ี กกพ .ได้ออกโดยอาศัยอานาจตาม พระราชบญั ญตั ิประกอบกิจการพลงั งาน พ.ศ. 2550 เพื่อกาหนดหลกั เกณฑ์ วธิ ีการ และเงื่อนไขการ ออกใบอนุญาตประกอบกิจการพลงั งานดว้ ย และ ภาระท่ีผปู้ ระกอบกิจการพลงั งานที่ตอ้ งดาเนินการ ตามกฎหมายว่าดว้ ยโรงงาน กฎหมายควบคุมอาคาร กฎหมายวา่ ดว้ ยผงั เมือง หรือกฎหมายวา่ ดว้ ย การพฒั นาและส่งเสริมพลงั งาน โดยตอ้ งขอความเห็นจากหน่วยงานที่มีอานาจจากกฎหมายน้ัน รวมถึงมาตรการคุ้มครองสิ่งแวดล้อม EIA ESA COP IEEและEHIA เป็ นตน้ ท่ีมีส่วนร่วมของ ประชาชนในการบงั คบั ใชก้ ฎหมายเพื่อดูแลป้องกนั ให้ผปู้ ระกอบกิจการพลงั งานดาเนินและปฏิบตั ิ ตามมาตรการคุม้ ครองส่ิงแวดลอ้ มท้งั หลายไม่ใหม้ ีผลกระทบดา้ นสิ่งแวดลอ้ ม โครงการจัดทาแผนค้มุ ครองผู้ใช้พลงั งานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตรก์ ารกากับกิจการพลงั งาน ฉบบั ที่ 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-44 ปัญหาจากข้อร้องเรียนหรือข้อคดิ เห็นของผู้มีส่วนได้เสีย  ผูป้ ระกอบการยงั ไม่มีความเข้าใจเก่ียวกับการต่ออายุใบอนุญาตการก่อสร้าง โรงไฟฟ้า เพราะพบวา่ มีความยุง่ ยากมาก หรือบางโรงงานที่ใชไ้ ฟฟ้าเป็ นจานวนมาก ตอ้ งการผลิต กระแสไฟฟ้าเองเพ่ือลดปัญหาดา้ นตน้ ทุนค่าไฟฟ้าและความไม่เสถียรของกระแสไฟฟ้า ทาให้มี ปัญหากบั ชุมชนรอบขา้ ง ภาครัฐควรมีการใหค้ วามช่วยเหลือการทาความเขา้ ใจกบั ชุมชน และควรมี การออกกฎระเบียบใหช้ ดั เจน  ควรมีการพิจารณาสร้างการแข่งขนั ในการให้บริการ เปิ ดโอกาสให้ผูส้ นใจรายอ่ืน เช่น อปท. และผูป้ ระกอบการภาคเอกชน สามารถเขา้ มาเป็ นผูใ้ ห้บริการได้ เพื่อเพ่ิมประสิทธิภาพ และลดขอ้ ขดั แยง้ ตา่ งๆ ท่ีมีอยใู่ นปัจจุบนั  ขอให้คณะกรรมการกากบั กิจการพลงั งานมีมาตรการอยา่ งเขม้ งวดที่จะไม่ทาให้ เกิดการคอรัปชนั่ เชิงนโยบาย โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ การออกใบอนุญาตใหด้ าเนินการเกี่ยวกบั การผลิต และจาหน่ายกระแสไฟฟ้า และโรงไฟฟ้าพลงั งานทางเลือก  ขอให้มีการสนบั สนุนในดา้ นพลงั งานทางเลือกให้มากข้ึน และขยายโอกาสให้มี การแข่งขนั ในด้านการจาหน่ายไฟฟ้าให้มากข้ึน แต่ถา้ ยงั คงตอ้ งเป็ นการให้บริการแบบผูกขาด เช่นน้ี ก็ควรจะตอ้ งพฒั นาใหบ้ ริการไดอ้ ยา่ งทวั่ ถึงและมีคุณภาพตามมาตรฐานสากล  ควรส่งเสริมและให้ความรู้เก่ียวกบั การประกอบกิจการพลงั งานตาม พรบ. การ ประกอบกิจการพลังงาน 2550 เพื่อขยายผลให้การเผยแพร่และให้คาปรึกษาแนะนาในส่วนที่ เก่ียวขอ้ งกบั การประกอบกิจการพลงั งาน  ปัญหาในเชิงโครงสร้างกิจการไฟฟ้าซ่ึงผปู้ ระกอบการรายอื่นๆท่ีรัฐวิสาหกิจ ตอ้ ง พ่ึงพาการอนุญาตหรือการดาเนินการของรัฐวิสาหกิจในกิจการไฟฟ้า ในการท่ีจะดาเนินงานการ ใหบ้ ริการไฟฟ้า 2.5 ด้านการคุ้มครองผู้ใช้พลงั งานโดย คพข.(การรับเรื่องร้องเรียน) คณะท่ีปรึกษาทาการศึกษากระบวนการการคุม้ ครองผใู้ ชพ้ ลงั งานโดย คพข.โดยเฉเพาะการ รับเร่ืองร้องเรียนตามระเบียบคณะกรรมการกากบั กิจการพลงั งานว่าด้วยหลกั เกณฑ์การยื่นเร่ือง ร้องเรียน การรับเร่ืองร้องเรียนและวิธีพิจารณาเร่ืองร้องเรียนของผูใ้ ช้พลังงานเกี่ยวกับความ เดือดร้อนเสียหายและข้อพิพาทระหว่างผูใ้ ช้พลังงานกับผูร้ ับใบอนุญาต พ.ศ.2553 ว่ามีความ เหมาะสม และเป็นธรรมเพียงใด โดยศึกษาท่ี; โครงการจัดทาแผนคมุ้ ครองผู้ใช้พลงั งานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตรก์ ารกากับกิจการพลงั งาน ฉบบั ท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-45 1. พระราชบญั ญตั ิการประกอบกิจการพลงั งาน พ.ศ. 2550 (ดูเอกสารแนบทา้ ย 8) 2. ระเบียบคณะกรรมการกากบั กิจการพลงั งานวา่ ดว้ ย คุณสมบตั ิ วาระการดารงตาแหน่ง การพน้ จากตาแหน่งและวธิ ีการปฏิบตั ิงานของคณะกรรมการผใู้ ชพ้ ลงั งานประจาเขต พ.ศ. 2553 (ดู เอกสารแนบทา้ ย 9) 3. ระเบียบคณะกรรมการกากบั กิจการพลงั งานวา่ ดว้ ยหลกั เกณฑ์การยื่นเร่ืองร้องเรียน การ รับเรื่องร้องเรียน และวิธีพิจารณาเรื่องร้องเรียนของผูใ้ ช้พลงั งานเก่ียวกบั ความเดือดร้อนเสียหาย และขอ้ พพิ าทระหวา่ งผใู้ ชพ้ ลงั งานกบั ผรู้ ับใบอนุญาต พ.ศ. 2553 (ดูเอกสารแนบทา้ ย 10) 4. ระเบียบคณะกรรมการกากบั กิจการพลงั งาน วา่ ดว้ ยหลกั เกณฑ์ วิธีการ และเง่ือนไข การ อุทธรณ์และการพิจารณาอุทธรณ์การคัดค้านและการพิจารณาคาร้องคัดค้าน พ.ศ. 2552 (ดู เอกสารแนบทา้ ย 11) คณะกรรมการผใู้ ชพ้ ลงั งานประจาเขต (คพข.) คณะกรรมการกากบั กิจการพลงั งาน (กกพ.) น้นั มีอานาจหนา้ ที่ตามท่ีกาหนดไว้ ดงั น้ี45 1. ดาเนินการเก่ียวกบั เรื่องร้องเรียนของผูใ้ ชพ้ ลงั งาน และให้คาแนะนาแก่ผูใ้ ช้พลงั งาน ตามที่ กกพ. กาหนด (ระเบียบ กกพ. วา่ ดว้ ย หลกั เกณฑ์และวธิ ีพิจารณาเร่ืองร้องเรียน ของผูใ้ ช้พลงั งานเก่ียวกบั ความเดือด ร้อนเสียหายและขอ้ พิพาทระหว่างผูใ้ ชพ้ ลงั งาน กบั ผรู้ ับใบอนุญาต พ.ศ. ๒๕๕๓) 2. ใหค้ าปรึกษาแก่ กกพ. ในดา้ นการคุม้ ครองผใู้ ชพ้ ลงั งาน 3. เสนอมาตรการแกไ้ ขและปรับปรุงการใหบ้ ริการพลงั งาน 4. ประสานงานกบั ผปู้ ระกอบกิจการพลงั งานเพ่อื ให้ไดม้ าซ่ึงขอ้ มูลเก่ียวกบั การ ร้องเรียน ของผใู้ ชพ้ ลงั งานเพอื่ ปรับปรุงคุณภาพบริการและแกไ้ ขเรื่องร้อง เรียน 5. ปฏิบตั ิการอ่ืนใดตามท่ี กกพ. กาหนด 45 มาตรา 99 พระราชบญั ญตั ิการประกอบกิจการพลงั งาน พ .ศ.2550 โครงการจัดทาแผนคมุ้ ครองผู้ใชพ้ ลงั งานภายใต้ แผนยุทธศาสตร์การกากับกิจการพลงั งาน ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-46 คพข. (13 คณะ) ภาคเหนอื ภาค ภาคกลาง ภาคใต ้ ตะวนั ออกเฉยี งเหนอื คพข. เขต 1 คพข. เขต 4 คพข. เขต 7 คพข. เขต 10 คพข. เขต 2 คพข. เขต 5 คพข. เขต 8 คพข. เขต 11 คพข. เขต 3 คพข. เขต 6 คพข. เขต 9 คพข. เขต 12 คพข. เขต 13 ทมี่ า คณะกรรมการผใู้ ชพ้ ลงั งานประจาเขตและเครือข่าย, “โครงสร้างคพข.” http://recc.erc.or.th/index.php?option=com_content&view=article&id=230:2010-07-20-09-01- 26&catid=67:2010-07-12-08-44-15&Itemid=54 คพข. มาจากผูแ้ ทนผูใ้ ช้พลงั งานและมีมิติเชิงพ้ืนท่ีอนั จะทาให้สามารถทราบถึง สภาพ ปัญหาการใช้พลังงานในภูมิลาเนาของตนเอง ตลอดจนมีความพร้อมในการปฏิบัติหน้าท่ีใน ภูมิลาเนาจงั หวดั และกลุ่มจงั หวดั ใกลเ้ คียง ในลกั ษณะของการไกล่เกล่ีย ใหค้ วามเป็ นธรรมแก่ผูใ้ ช้ พลงั งานในเขตพ้ืนที่ที่รับผิดชอบ ประกอบกบั การมีฐานความร่วมมือในลกั ษณะของเครือข่ายจะ เป็ นประโยชน์ต่อการ สร้างความรู้ความเขา้ ใจดา้ นการคุม้ ครองผูใ้ ช้พลงั งานและการกากบั กิจการ พลงั งานใหเ้ กิดข้ึนกบั ประชาชนทว่ั ไป ชุมชน หน่วยงานส่วนภูมิภาคท่ีเกี่ยวขอ้ ง ดว้ ยเหตุผลดงั กล่าว กกพ. จึงกาหนดให้ คพข. แต่ละคณะมีองคป์ ระกอบจาก 2 ส่วนคือ ส่วนท่ี 1 ผูใ้ ช้พลงั งานทว่ั ไป จานวน 8 คน เพ่ือให้แต่ละจงั หวดั ในเขตพ้ืนที่ผูใ้ ช้พลงั งาน สามารถมี คพข. ไดอ้ ยา่ งนอ้ ย 1 คน สาหรับเขตพ้ืนที่ผใู้ ชพ้ ลงั งานท่ีมีจงั หวดั ในเขตไม่ถึง 8 จงั หวดั หรือ 6 จงั หวดั ก็จะมีการกาหนดสดั ส่วนผแู้ ทนผูใ้ ชไ้ ดจ้ ากจานวนผใู้ ชพ้ ลงั งานของแต่ละจงั หวดั ใน เขตพ้ืนท่ีน้ันๆ โดยใช้สูตรการคานวณคือ จานวน คพข. จงั หวดั ก. เท่ากบั จานวนผูใ้ ช้ไฟฟ้าของ จงั หวดั ก. คูณด้วยแปด หารด้วย จานวนผูใ้ ช้ไฟฟ้าของทุกจงั หวดั ในเขตรวมกัน เป็ นต้น หาก จานวนออกมาใกลเ้ คียงกนั ใหน้ าพ้ืนท่ีของจงั หวดั มาร่วมพิจารณาดว้ ย โครงการจัดทาแผนคุม้ ครองผใู้ ชพ้ ลังงานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตรก์ ารกากบั กจิ การพลงั งาน ฉบบั ท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-47 ส่ วนที่ 2 ผูแ้ ทนเครือข่ายประชาสังคม จานวน 3 คน โดยแต่ละเขตจะมีผูแ้ ทนเครือข่าย ประชาสังคมเท่ากนั ทุกเขต โดย “เครือข่ายประชาสังคม” หมายความวา่ องคก์ ร หรือการรวมตวั ของ กลุ่มบุคคลผูใ้ ช้พลงั งานที่มีการจดั ต้งั ที่ชัดเจน โดยมีการข้ึนทะเบียนกับส่วนราชการ หรือร่วม ปฏิบตั ิงานกบั ส่วนราชการ และเป็ นองคก์ รที่มีผลงานเป็ นที่ประจกั ษแ์ ละยอมรับในเขตไม่นอ้ ยกวา่ หน่ึงปี ใน เขตท่ีเกี่ยวขอ้ งโดยมีวตั ถุประสงคใ์ นการดาเนินกิจกรรม ซ่ึงเน้นการมีจิตสานึกคุณธรรม เพ่ือส่วนรวมและเพื่อการดาเนินกิจกรรมท่ีเป็ น ประโยชน์ต่อสังคมส่วนรวมเป็ นสาคญั และมีการ ดาเนินงานด้านต่างๆ ท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั กิจการพลงั งาน เช่น ดา้ นพลงั งาน ดา้ นสิ่งแวดลอ้ ม ดา้ นการ คุม้ ครองสิทธิ ดา้ นสุขภาพ ดา้ นชุมชนและการพฒั นา เป็นตน้ โครงการจดั ทาแผนค้มุ ครองผู้ใชพ้ ลงั งานภายใต้ แผนยุทธศาสตร์การกากบั กจิ การพลงั งาน ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-48 ทมี่ า คณะกรรมการผใู้ ชพ้ ลงั งานประจาเขตและเครือขา่ ย, “ผใู้ ชพ้ ลงั งานตอ้ งปฏิบตั ิอยา่ งไรเม่ือ ไดร้ ับความเสียหายจากการใหบ้ ริการของผรู้ ับใบอนุญาต” http://recc.erc.or.th/index.php?option=com_content&view=article&id=232:2010-07-20-09-32- 15&catid=128:2012-12-19-14-04-41&Itemid=147 โครงการจดั ทาแผนคมุ้ ครองผใู้ ช้พลังงานภายใต้ แผนยุทธศาสตรก์ ารกากบั กิจการพลงั งาน ฉบบั ท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-49 ทม่ี า คณะกรรมการผใู้ ชพ้ ลงั งานประจาเขตและเครือข่าย, “ข้นั ตอนการดาเนินการของสานกั งาน คณะกรรมการกากบั กิจการพลงั งานประจาเขต และ คพข. เพอ่ื ยตุ ิเรื่องร้องเรียน” http://recc.erc.or.th/index.php?option=com_content&view=article&id=238:2010-07-21-15-14- 59&catid=128:2012-12-19-14-04-41&Itemid=147 โครงการจดั ทาแผนค้มุ ครองผู้ใชพ้ ลังงานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตร์การกากับกิจการพลงั งาน ฉบบั ท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-50 2.6 ด้านการอทุ ธรณ์ในกจิ การพลงั งาน คณ ะที่ ป รึ ก ษ าท าก ารศึ ก ษ าก ระบ วน ก ารพิ จารณ าอุ ท ธ รณ์ ใน กิ จก ารพ ลังงาน ท่ี ได้รั บ ผลกระทบจากการกระทาทางปกครองของ กกพ.ไม่วา่ จะเป็ นกรณีท่ีผูใ้ ชพ้ ลงั งานไม่พึงพอใจในผล การวินิจฉยั ของคณะกรรมการผูใ้ ชพ้ ลงั งานประจาเขต( คพข.) เจา้ ของอสังหาริมทรัพยไ์ ม่พอใจค่า ทดแทนเพ่ือการเวนคืนอสังหาริมทรัพยห์ รือการรอนสิทธิ หรือผใู้ ชพ้ ลงั งาน ผรู้ ับใบอนุญาต หรือผู้ มีส่วนไดเ้ สียไดร้ ับผลกระทบจากการออกประกาศ คาสงั่ ระเบียบ หรือกฎหมายของ กกพ. ตามตาม ระเบียบคณะกรรมการกากบั กิจการพลงั งานวา่ ดว้ ยหลกั เกณฑ์ วิธีการ และเง่ือนไขการอุทธรณ์และ การพิจารณาอุทธรณ์ การคดั คา้ นและการพจิ ารณาคาร้องคดั คา้ นพ.ศ.2552 วา่ มีความเหมาะสม ตวั อยา่ งเช่นกรณี กกพ. มีมติไม่ใหใ้ บอนุญาตประกอบกิจการพลงั งาน จะสามารถ ผทู้ ี่ไม่ได้ รับใบอนุญาตอาจทาเร่ืองขออุทธรณ์จากคณะกรรมการกากบั กิจการ ท้งั น้ีเป็ นไปตามมาตรา 12 พรบ กากบั กิจการพลงั งาน 2550 ในกรณีที่บุคคลผูม้ ีส่วนไดเ้ สียใดไม่พอใจคาส่ังของ กกพ. ให้มี สิทธิอุทธรณ์ต่อ กกพ. และ ระเบียบ กกพ. ว่าด้วยหลกั เกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการอุทธรณ์ และการพิจารณาอุทธรณ์การคดั คา้ นและการพิจารณาคาร้องคดั คา้ น พ.ศ. 2552 2.7 ด้านการใช้ทดี่ นิ และทรัพย์สินเพื่อดาเนินงานระบบโครงข่ายพลงั งาน คณ ะท่ี ป รึ กษ าท าก ารศึ ก ษ าปั ญ ห าก ารคุ้มค รอ งสิ ท ธิ ขอ งป ระช าชน ที่ ต้องถู กเวน คื น อสังหาริมทรัพยห์ รือการรอนสิทธิตามพระราชบญั ญตั ิการประกอบกิจการพลงั งานฉบบั เพื่อสร้าง ระบบโครงข่ายพลงั งานหรือสิ่งปลูกสร้างอ่ืนอนั จาเป็ น มีความเหมาะสม และเป็ นธรรมเพียงใด ไม่ วา่ จะเป็ นการประกาศเขตสารวจระบบโครงข่ายพลงั งาน การประกาศกาหนดเขตระบบโครงข่าย พลงั งาน ค่าทดแทนแก่เจา้ ของอสังหาริมทรัพย์ และมีความสอดคลอ้ งกบั สิทธิท่ีรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2550 หรือไม่ ท้งั น้ีมีประกาศของ คณะกรรมการกากบั กิจการพลงั งานที่เกี่ยวขอ้ งคือ  ประกาศ กกพ. เร่ือง หลกั เกณฑ์ การสารวจหรือหาสถานท่ีต้งั ระบบโครงขา่ ยพลงั งาน พ.ศ. ๒๕๕๓  ประกาศ กกพ. เรื่อง การจดั ทาประกาศ เคร่ืองหมาย และวธิ ีการแจง้ สิทธิในเขตระบบ โครงข่ายพลงั งาน พ.ศ. ๒๕๕๒ โครงการจดั ทาแผนคุ้มครองผู้ใชพ้ ลงั งานภายใต้ แผนยุทธศาสตรก์ ารกากับกิจการพลงั งาน ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-51  ประกาศ กกพ. เร่ือง หลกั เกณฑ์ วธิ ีการ เง่ือนไข เกี่ยวกบั การกาหนดและจ่ายคา่ ทดแทน พ.ศ. ๒๕๕๒  ประกาศ กกพ. เร่ือง หลกั เกณฑ์ วธิ ีการ เง่ือนไข เก่ียวกบั การกาหนดและจ่ายค่า ทดแทน (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๕  ประกาศ กกพ. เรื่อง หลกั เกณฑ์ วธิ ีการ เงื่อนไขการวางเงินค่าทดแทน พ.ศ. ๒๕๕๓  ประกาศ กกพ. เร่ือง หลกั เกณฑ์ วธิ ีการ และเง่ือนไขการปลูกสร้างอาคาร โรงเรียน ตน้ ไมห้ รือส่ิงใดติดต้งั สิ่งใด เจาะหรือขดุ พ้นื ดิน ถมดิน ทิ้งส่ิงของ หรือกระทาดว้ ย ประการใดๆ ท่ีอาจทาใหเ้ กิดอนั ตรายหรือเป็นอุปสรรคในเขตระบบโครงข่ายไฟฟ้า พ.ศ. ๒๕๕๓  ประกาศ กกพ. เรื่อง หลกั เกณฑ์ วธิ ีการ และเงื่อนไขการปลูกสร้างอาคาร โรงเรียน ตน้ ไมห้ รือสิ่งใดติดต้งั สิ่งใด เจาะหรือขดุ พ้นื ดิน ถมดิน ทิง้ ส่ิงของ หรือกระทาดว้ ย ประการใดๆ ท่ีอาจทาใหเ้ กิดอนั ตรายหรือเป็ นอุปสรรคในเขตระบบโครงข่ายกา๊ ซ ธรรมชาติ พ.ศ. ๒๕๕๓ ท้งั น้ีทางคณะท่ีปรึกษาเห็นว่าหลกั เกณฑ์ท่ีเก่ียวข้องขา้ งต้นกบั การด้านการใช้ที่ดินและ อสังหาริมทรัพยเ์ พื่อพฒั นากิจการไฟฟ้าได้สร้างให้มีมาตรฐานในการที่ดินและทรัพย์สินเพื่อ ดาเนินงานระบบโครงขา่ ยพลงั งานอยา่ งมีประสิทธิภาพ 2.8.การคุม้ ครองผบู้ ริโภคตามกฎหมายอ่ืน นอกเหนือจากพระราชบัญญัติการประกอบกิจการพลังงานแล้ว ยังเกี่ยวข้องกับ พระราชบญั ญตั ิคุม้ ครองผบู้ ริโภคซ่ึงจะตอ้ งพิจารณาถึงสิทธิท่ีจะไดร้ ับขา่ วสาร สิทธิท่ีจะมีอิสระใน การเลือกหาสินคา้ และบริการ สิทธิท่ีจะไดร้ ับความปลอดภยั จากการใชส้ ินคา้ และบริการ สิทธิที่จะ ไดร้ ับความเป็ นธรรมในการทาสัญญา รวมตลอดท้งั สิทธิที่จะไดร้ ับการพิจารณาและชดเชยความ เสียหาย ดงั น้ันคณะที่ปรึกษาได้ศึกษากลไกความเชื่อมโยงระหว่างการคุ้มครองสิทธิของผูใ้ ช้ พลงั งานตามพระราชบญั ญตั ิการประกอบกิจการพลงั งานกบั การคุม้ ครองสิทธิของผูใ้ ชพ้ ลงั งานตาม พระราชบัญญตั ิคุ้มครองผูบ้ ริโภคอย่างไร จะมีการบูรณาการข้อมูลหรือเช่ือมโยงกระบวนการ คุม้ ครองสิทธิท้งั สองกระบวนการใหเ้ ป็ นเอกภาพไดอ้ ยา่ งไร ตลอดถึงการคุม้ ครองผูบ้ ริโภคตามกม อื่น จากการเขา้ ไปศึกษาเอกสาร คณะท่ีปรึกษาสามารถวิเคราะห์ได้ว่า ยงั ขาดการบูรนาการ เช่ือมโยง ขอ้ ร้องเรียนของผูใ้ ชไ้ ฟฟ้าตามกฎหมายการคุม้ ครองอ่ืน ยกตวั อยา่ งเช่น เมื่อมีขอ้ ร้องเรียน โครงการจัดทาแผนคุม้ ครองผใู้ ช้พลงั งานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตร์การกากบั กจิ การพลงั งาน ฉบบั ท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-52 เร่ืองกิจการไฟฟ้า ที่สานักงานคุม้ ครองผูบ้ ริโภค ก็ยงั มิได้มีการเชื่อมโยงการร้องเรียนตาม พรบ. คุม้ ครองผูบ้ ริโภค พ.ศ. 2522 กบั การคุม้ ครองผูใ้ ช้ไฟฟ้าตามพระราชบญั ญตั ิการประกอบกิจการ พลงั งาน พ.ศ. 2550 เป็นตน้ 3 การวเิ คราะห์บริบทการคุ้มครองผู้ใช้ไฟฟ้าตามกฎหมายต่างประเทศ คณะที่ปรึกษาได้ ทาการศึกษา รวมรวมและวิเคราะห์บริบทการคุม้ ครองผูใ้ ช้ไฟฟ้าตาม กฎหมายต่างประเทศอันได้แก่ ได้แก่ สหภาพยุโป ประเทศฝร่ังเศส อังกฤษ สหรัฐอเมริกา ออสเตรเลีย และสิงคโปร์ เพื่อศึกษาถึงความเหมาะสมของแนวทางในการนามาปรับใชแ้ ละพฒั นา ปรับปรุงระบบการคุม้ ครองสิทธิผใู้ ช้ไฟฟ้าของไทย โดยจะวเิ คราะห์วา่ แต่ละระบบกฎหมายในแต่ ละประเทศมีแนวทางอยา่ งไร และสามารถนามาปรับใชต้ ามสภาพของสังคมไทยไดอ้ ยา่ งไรจึงจะ เกิดประโยชน์สูงสุด ซ่ึงกฎหมายของประเทศเหล่าน้ีมีหลกั การสาคญั ในการคุม้ ครองผูใ้ ชไ้ ฟฟ้าที่มี ประสิทธิภาพและเป็ นธรรม 3.1 หลกั กฎหมายการคุ้มครองการคุ้มครองผู้ใช้ไฟฟ้าในสหภาพยุโรป (European Union) ในสหภาพยโุ รป จะมีกฎหมายหลกั ที่เกี่ยวขอ้ งกบั การคุม้ ครองผใู้ ชไ้ ฟฟ้า: 1. The Functioning of the European Union, Part II, Title 21 Energy, Article 194; 2. The Functioning of the European Union, Part II, Title 15 Consumer Protection, Article 169; 3. Directive 2009/72/EC of the European Parliament and of the Council of 13 July 2009 ต่อไปน้ีจะเรียกโดยย่อว่า Directive 2009 เป็ นกฎหมายท่ีวางหลกั เกณฑ์กลางว่าดว้ ยเร่ือง ไฟฟ้าของตลาดสหภาพยุโรป (the internal market) กฎหมายฉบบั น้ีได้ยกเลิก Directive 2003/54/EC กฎหมายฉบบั ปัจจุบนั มีผลใชบ้ งั คบั ต้งั แตเ่ ดือนสิงหาคม 2009 หลกั การสาคัญว่าด้วยเร่ืองการค้มุ ครองผ้ใู ช้ไฟฟ้า ความเข้าใจเบ้ืองตน้ เก่ียวกบั การจดั การพลงั งานไฟฟ้าในสหภาพยุโรปน้ันตอ้ งทาความ เข้าใจว่า ตลาดสหภาพยุโรปหรือสหภาพยุโรปมีหลักการที่สาคญั คือ การเป็ นตลาดเสรีท่ีมีการ โครงการจัดทาแผนคุ้มครองผู้ใชพ้ ลงั งานภายใต้ แผนยุทธศาสตร์การกากบั กิจการพลงั งาน ฉบบั ที่ 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-53 เคล่ือนยา้ ยอย่างเสรีด้านสินค้า แรงงาน คน การลงทุน เป็ นต้น ซ่ึงในด้านพลังงานไฟฟ้าน้ัน หลกั การดงั กล่าวไดน้ ามาใชด้ ว้ ย กล่าวคือ ในการเป็ นตลาดสหภาพยุโรปท่ีสมบูรณ์น้นั ตอ้ งมีการ แข่งขนั ของผูป้ ระกอบการท่ีดี มีความโปร่งใส และเป็ นธรรม ซ่ึงจะเป็ นประโยชน์กบั ผูบ้ ริโภค นโยบายด้านพลังงานของสหภาพยุโรป ปรากฏอยู่ใน the Treaty on the Functioning of the European Union, Part 3, Title 21, Article 194 ซ่ึงสหภาพยโุ รปและประเทศสมาชิกมีความสามารถ ร่วมกนั (shared competence)46ในดา้ นพลงั งานสหภาพยโุ รปมีเป้าประสงคห์ ลกั ดงั น้ี47 1) ประกนั การทาหนา้ ท่ีของตลาดพลงั งาน (energy market); 2) ประกนั ความมนั่ คงการจ่ายพลงั งานในสหภาพยโุ รป; 3) ส่งเสริมการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ (energy efficiency) การประหยดั พลงั งาน (energy saving) และการพฒั นาพลงั งานรูปแบบใหม่และพลงั งานไม่สิ้นเปลือง (new and renewable forms of energy); 4) ส่งเสริมความร่วมมือของเครือขา่ ยพลงั มาตรการกฎหมายขา้ งตน้ จะไม่กระทบสิทธิของประเทศสมาชิกในอนั ท่ีจะกาหนดเงื่อนไข ในการใชแ้ หล่งพลงั งานของตน การเลือกใชใ้ นแหล่งพลงั งานท่ีตา่ งกนั และรูปแบบทวั่ ๆไปของการ จ่ายพ ลังงาน ท้ังน้ี ต้องไม่เป็ นไปโดยขัดต่อมาตรการที่ ออกตามมาตรา 192(2)(c) FEU (Environment) ตาม Directive 2009 ตลาดไฟฟ้าสหภาพยุโรป (the Internal Market in electricity) เมื่อเป็ น ตลาดท่ีแขง่ ขนั สมบูรณ์มีวตั ถุประสงคเ์ พื่อ - ให้ผูบ้ ริโภคมีทางเลือกที่แทจ้ ริง (real choice) อาทิ ผูบ้ ริโภคสามารถเลือก supplier ส่งเสริมใหม้ ีการใชไ้ ฟฟ้าอยา่ งมีประสิทธิภาพ - ดูแลผู้บริ โภคในระดับต่างๆ ได้แก่ 1) Industry and Commerce; 2) Small and medium sized enterprise; 3) all citizens of the EU - ประโยชน์ของผบู้ ริโภคถือเป็ นหวั ใจของกฎหมายฉบบั น้ี ในลกั ษณะท่ีการให้บริการท่ี มีคุณภาพ (quality service) เป็นความรับผดิ ชอบของผปู้ ระกอบการไฟฟ้า - ผบู้ ริโภคตอ้ งไดร้ ับขอ้ มูลที่ถูกตอ้ งชดั เจนเกี่ยวกบั สิทธิของเขาในดา้ นพลงั งาน 46 Article 4(2) Treaty on the Functioning of the European Union (FEU) 47 Article 194(1) FEU โครงการจดั ทาแผนคุ้มครองผใู้ ช้พลงั งานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตร์การกากับกิจการพลงั งาน ฉบบั ท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-54 - ต้องจดั ให้มีหน่วยงายท่ีกากับดูแล (national regulatory authorities) ประจาในแต่ละ ประเทศสมาชิกสหภาพยโุ รป - จดั องคก์ รผบู้ ริโภค (consumer organization) - การคุ้มครองผูบ้ ริโภคที่ดีน้ันต้องจดั ให้มีวิธีการระงับข้อพิพาทท่ีมีประสิทธิภาพ (effective means of dispute settlement) และประเทศสมาชิกตอ้ งจดั ให้มีกระบวนการ รับการร้องเรียนที่มีประสิทธิภาพและรวดเร็ว กฎหมาย Directive 2009 ยงั ได้กาหนดหลักเกณฑ์ท่ัวไปขององค์กรในด้านพลังงาน กล่าวคือ เร่ืองความผูกพนั ดา้ นการให้บริการสาธารณะ (public service obligation) และการคุม้ ครอง ผบู้ ริโภค หลกั เกณฑด์ งั กล่าวกาหนดใหเ้ ป็นความรับผดิ ชอบของหน่วยงานหลกั สองระดบั กล่าวคือ 1) ระดับสหภาพยุโรปโดย the Commission (เป็ นสถาบันหลักท่ีสาคัญอันหน่ึงของ สหภาพยุโรปมีสมาชิกเป็ นตวั แทนจากประเทศสมาชิก แต่ดูแลประโยชน์ของสหภาพ ยโุ รปในภาพรวามท้งั หมด) จดั ให้มีการจดั ทารายการเกี่ยวกบั สิทธิของผบู้ ริโภคไฟฟ่ อ ย่างชัดเจนรัดกุม ท้งั น้ีโดยได้รับการปรึกษากับ ประเทศสมาชิก หน่วยงานกากับ พลงั งานประจาประเทศ องคก์ รผบู้ ริโภค และผปู้ ระกอบการพลงั งานไฟฟ้า 2) ระดบั ประเทศสมาชิก จดั ใหม้ ี  a single point of contact เพ่ือใหข้ อ้ มูลท่ีจาเป็นเกี่ยวกบั สิทธิ กฎหมายที่ใช้ และการระงบั ขอ้ พพิ าทนอกศาล  ตอ้ งใหป้ ระกนั วา่ กลไกอิสระอาทิ ผรู้ ับร้องเรียน (energy ombudsman) หรือ หน่วยงานผบู้ ริโภค น้นั ปฏิบตั ิหนา้ ท่ีอยา่ งมีประสิทธิภาพดา้ นการรับขอ้ ร้องเรียน ละการระงบั ขอ้ พพิ าท  ตรวจสอบมีการจดั ทารายการทาจาเป็นใหก้ บั ผบู้ ริโภคไดท้ ราบ นอกจากน้นั กฎหมาย Directive 2009 ยงั มีภาคผนวกท่ีกล่าวถึงมาตรการการคุม้ ครองผูบ้ ริโภค ดงั น้ี 1) มีสิทธิท่ีจะทาสญั ญากบั ผใู้ หบ้ ริการไฟฟ้าของเขา 2) ไดร้ ับการแจง้ การแสดงเจตนาปรับเปลี่ยนสญั ญาและบอกกล่าวสิทธิของตนในการเพกิ ถอนสญั ญากรณีท่ีไม่ไดร้ ับการแจง้ ผใู้ หบ้ ริการตอ้ งแจง้ การเปลี่ยนราคาไมช่ า้ ไปกวา่ หน่ึงรอบบิลหลงั จากการข้ึนราคา และถา้ ผบู้ ริโภคไมย่ อมรับก็สามารถเลิกสัญญาได้ 3) ไดร้ ับขอ้ มูลดา้ นราคาท่ีถูกตอ้ งโปร่งใส รวมถึงภาษี เงื่อนไขในการใชบ้ ริการไฟฟ้า โครงการจัดทาแผนคุ้มครองผใู้ ชพ้ ลงั งานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตร์การกากบั กจิ การพลงั งาน ฉบับท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-55 4) ไดร้ ับทางเลือกในวธิ ีการจา่ ยท่ีไมเ่ ป็นการเลือกปฏิบตั ิเกินจาเป็นในบรรดาผบู้ ริโภค ระบบการจ่ายตอ้ งเป็ นธรรมและสะทอ้ นการบริโภค ความแตกต่างใดๆท่ีมีตอ้ งปรากฏ ใหเ้ ห็นในรูปของราคาท่ีจ่ายดว้ ย ผบู้ ริโภคตอ้ งไดร้ ับการแจง้ ขอ้ มูลดว้ ยภาษาท่ีเขา้ ใจ ง่ายและชดั เจน 5) กรณีการเปล่ียน supplier ผใู้ ชไ้ ฟฟ้าจะไม่ตอ้ งเสียคา่ ปรับ 6) ไดร้ ับประโยชน์จากข้นั ตอนการร้องเรียนท่ีโปร่งใส ไมซ่ บั ซอ้ น ไม่แพง โดยเฉพาะ อยา่ งยง่ิ ผบู้ ริโภคท้งั หลายมีสิทธิที่จะไดร้ ับการบริการท่ีไดม้ าตรฐาน การระงบั ขอ้ พพิ าทนอกศาล (out-of-court dispute settlement) ตอ้ งเป็นธรรมและรวดเร็ว ดีที่สุดคือ ภายใน 3 เดือน 7) มีขอ้ มูลการใชไ้ ฟฟ้า และสามารถใหข้ อ้ มูลน้ีแก่ผปู้ ระกอบการท่ีจดทะเบียนแลว้ 8) ไดร้ ับการแจง้ การใชไ้ ฟฟ้าและราคา เพื่อเป็นประโยชน์ต่อผบู้ ริโภคในการพจิ ารณาการ ใชไ้ ฟฟ้า 3.2 การคุ้มครองการคุ้มครองผู้ใช้ไฟฟ้าในประเทศฝรั่งเศส (ภายใต้บริบทยุโรป) โครงสร้างกจิ การไฟฟ้าของประเทศฝรั่งเศสโดยสังเขป ในอดีตตามรัฐบญั ญตั ิฉบบั วนั ท่ี 8 เมษายน ค.ศ. 1946 วา่ ดว้ ยการโอนวิสาหกิจดา้ นไฟฟ้า และก๊าซของเอกชนมาเป็ นของรัฐ กาหนดไวว้ า่ กิจการไฟฟ้าและก๊าซเป็ นบริการสาธารณะที่รัฐเป็ น ผูจ้ ดั ทาแต่เพียงผูเ้ ดียวผ่านทางองค์การมหาชนทางอุตสาหกรรมและพาณิชยกรรม Électricité de France(EDF) คือ องค์การไฟฟ้าแห่งประเทศฝรั่งเศส เป็ นเจา้ ของกิจการไฟฟ้าท้งั หมดในประเทศ ฝรั่งเศส โดยเป็ นเจา้ ของและผูจ้ ดั การดูแลเครือข่าย ผูกขาดการผลิต การขนส่ง การจาหน่าย การ นาเขา้ และส่งออกไฟฟ้า หากแต่ว่าดว้ ยอิทธิพลของขอ้ กาหนดการรวมตวั เขา้ ดว้ ยกนั ของสหภาพ ยโุ รปต่อการเปิ ดเสรีการบริการสาธารณะของรัฐสมาชิก เพ่ือบรรลุเป้าหมายในการสร้างตลาดเดี่ยว ท่ีมีการเคลื่อนยา้ ยสินคา้ บริการ แรงงานและเงินทุน อยา่ งเสรี สหภาพยโุ รปจึงกาหนดให้ประเทศสมาชิกจดั ให้มีการแขง่ ขนั ทางการคา้ และการเปิ ดเสรีใน บริการต่างๆ รวมท้งั บริการโดยรัฐ หรือกิจการซ่ึงรัฐเป็ นผูม้ อบสัมปทาน เช่น การไฟฟ้า น้าประปา การขนส่ง การติดต่อส่ือสาร การไปรษณีย์ เป็ นตน้ สหภาพยุโรปเชื่อว่าการแข่งขนั ทางการคา้ ใน กิ จก ารบ ริ การส าธารณ ะ จะน าไ ป สู่ ก ารล ดราค าค่ าบ ริ ก ารแล ะก ารพ ัฒ น าคุ ณ ภาพ ข องบ ริ ก าร โครงการจดั ทาแผนคุ้มครองผใู้ ช้พลังงานภายใต้ แผนยุทธศาสตร์การกากับกิจการพลงั งาน ฉบบั ที่ 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-56 สาธารณะ สหภาพยุโรปได้ออกกฎเกณฑ์(directives)เกี่ยวกบั การจดั ต้งั ตลาดร่วมพลงั งาน48โดย กาหนดใหป้ ระเทศสมาชิกเปิ ดเสรีดา้ นไฟฟ้าและกา๊ ชโดยการยกเลิกสิทธิการผกู ขาดและเปิ ดโอกาส ให้บริษทั อ่ืนๆเขา้ มาประกอบกิจการไดเ้ พื่อให้ผูบ้ ริโภคมีทางเลือกมากข้ึน และนากฎหมายวา่ ดว้ ย การแข่งขนั ทางการคา้ มาบงั คบั ใช้ เพื่อหลีกเล่ียงการแข่งขนั ไม่เป็ นธรรม ท้งั น้ีจึงนาไปสู่การปรับ โครงสร้างกิจการไฟฟ้า โดยในการการปรับโครงสร้างกิจการไฟฟ้าของประเทศฝรั่งเศส รัฐไดอ้ อกรัฐบญั ญตั ิเพื่อ ปรับโครงสร้างกิจการไฟฟ้าเม่ือวนั ที่ 10 กุมภาพนั ธ์ ค.ศ. 200049รัฐบญั ญตั ิดงั กล่าวเปิ ดโอกาสให้ ผูผ้ ลิตไฟฟ้ารายใหม่ สามารถเขา้ มาแข่งขนั กบั ผูผ้ ลิตไฟฟ้าเดิมคือEDFได้ โดยการเปิ ดเสรีเกี่ยวขอ้ ง กบั การผลิตและการจาหน่ายไฟฟ้า ส่วนระดบั เครือข่ายสายไฟฟ้ายงั คงเป็ นการผูกขาดโดย EDF ผู้ เป็นเจา้ ของเครือข่าย แต่ EDF จะตอ้ งอนุญาตใหผ้ ผู้ ลิตรายต่างๆเขา้ มาใชเ้ ครือข่ายของตนไดใ้ นราคา ค่าบริการที่เหมาะสม กล่าวคือผใู้ ชไ้ ฟฟ้าในฝร่ังเศสสามารถเลือกซ้ือไฟฟ้าจากบริษทั ต่างชาติได้ แต่ ก็ยงั คงรับไฟฟ้าตามระบบส่ง ระบบจาหน่ายท่ีมีอยเู่ ดิม คณะกรรมการกากบั ดูแลด้านพลังงาน ภายใตร้ ัฐบญั ญตั ิการเปิ ดเสรีกิจการไฟฟ้า ได้กาหนดให้มีองค์กรอิสระ เป็ นผูก้ ากบั ดูแล กิ จการไฟ ฟ้ า คือ คณ ะกรรมก ารกากับ ดู แลด้าน ไฟ ฟ้ า (La Commission de régulation de l’électricité) ต่อมารัฐบญั ญตั ิฉบบั วนั ที่ 3 มกราคม 200350ไดข้ ยายบทบาทหนา้ ท่ีของคณะกรรมการ ออกไปครอบคลุมด้านก๊าชและเปล่ียนชื่อเป็ น คณะกรรมการกากับดูแลด้านพลังงาน ( La Commission de regulation de l’énergie) คณะกรรมการกากบั ดูแลดา้ นพลงั งานมีหนา้ ท่ีคือ 48 Directive 96/92 /EC of the European Parliament and of the Council of 19 December1996 concerning common rules for the internal market in electricity Directive 2003/54/EC of the European parliament and of the councilof 26 June 2003concerning common rules for the internal market in electricity and repealing Directive 96/92/EC Directive /71/1559EC of the European parliament and of the councilof 22 July 1559concerning common rules for the internal market in electricity and repealing Directive /12/1552EC 49 Loi n° 2000-108 du 10 février 2000 relative à la modernisation et au développement du service public de l'électricité 50 Loi n° 2003-8 du 3 janvier 2003 relative aux marchés du gaz et de l'électricité et au service public de l'énergie โครงการจัดทาแผนคุม้ ครองผู้ใชพ้ ลงั งานภายใต้ แผนยุทธศาสตร์การกากับกิจการพลงั งาน ฉบบั ท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-57 1) กากบั ดูแลระบบโครงขา่ ยไฟฟ้าและกา๊ ซ - ควบคุมการเขา้ ใชร้ ะบบโครงขา่ ยสาธารณะของผผู้ ลิตรายใหมใ่ หเ้ ป็นไปอยา่ ง เท่าเทียมและเป็นธรรม และ กาหนดราคาค่าผา่ นสายส่ง สายจาหน่าย สาหรับ ผผู้ ลิตที่ตอ้ งการใชร้ ะบบ 2) กากบั ดูแลกลไกตลาดไฟฟ้าและกา๊ ซ - กาหนดราคาค่าผา่ นสายส่ง สายจาหน่าย สาหรับผผู้ ลิตที่ตอ้ งการใชร้ ะบบ - เสนออตั ราคา่ บริการไฟฟ้าท่ีเหมาะสมสาหรับบุคคลผมู้ ีรายไดน้ อ้ ย 3) ใหค้ วามรู้ ขอ้ มูล เกี่ยวกบั สิทธิของผใู้ ชบ้ ริการไฟฟ้าและก๊าซ ภายใตก้ ารเปล่ียนแปลงกฎหมายใหเ้ กิดการแข่งขนั มากข้ึนในกิจการไฟฟ้า และการที่จดั ท่ี จดั ใหม้ ีคณะกรรมการกากบั ดูแลดา้ นพลงั งานทาใหม้ ีการควบคุมดูแลผใู้ ชไ้ ฟฟ้าในกิจการพลงั งาน อยา่ งมีประสิทธิภาพโดยในการคุม้ ครองผใู้ ชไ้ ฟฟ้ามี กฎหมายสาคญั ๆ ท่ีเก่ียวขอ้ งคือ กฎหมายทเ่ี กย่ี วข้อง 1) ประมวลกฎหมายพลงั งาน (Code de l’énergie) 2) ประมวลกฎหมายการบริโภค (Code de la consommation) 3) ประมวลกฎหมายการช่วยเหลือทางสงั คมและครอบครัว (Code de l’actionsociale et des familles) โดยกฎหมายท้งั สามขา้ งตน้ ไดน้ าไปสู่การเกิดการแขง่ ขนั ในกิจการไฟฟ้า และการคุม้ ครองผใู้ ช้ ไฟฟ้าซ่ึงถือเป็นผบู้ ริโภคท่ีตอ้ งไดร้ ับการคุม้ ครอง โครงการจดั ทาแผนคุม้ ครองผใู้ ช้พลังงานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตรก์ ารกากบั กจิ การพลงั งาน ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-58 ประมวลกฎหมายพลังงาน (Code de l’énergie) ภายใตป้ ระมวลกฎหมายพลงั งานไดม้ ีขอ้ กาหนดใหจ้ ดั ต้งั ผไู้ กล่เกล่ียดา้ นพลงั งานแห่งชาติ (Médiateur national de l’énergie)ตามมาตรา L 121-87 ประมวลกฎหมายพลงั งาน โดยท่ีผไู้ กล่เกลี่ย ดา้ นพลงั งานแห่งชาติ มาจากการแต่งต้งั โดยรัฐมนตรีผูร้ ับผิดชอบดา้ นพลงั งานและการบริโภคมี วาระ6ปี ดารงตาแหน่งไดเ้ พยี งวาระเดียว และไมส่ ามารถถูกถอดถอน ผไู้ กล่เกลี่ยดา้ นพลงั งานแห่งชาติมีหนา้ ท่ี 1) ไกล่เกล่ีย เสนอแนวทางแกไ้ ขขอ้ พิพาทระหว่างผูใ้ ห้บริการกบั ผูใ้ ช้บริการไฟฟ้าราย ย่อย โดยก่อนการร้องเรียนต่อผูไ้ กล่เกลี่ยด้านพลังงานแห่งชาติ ผูใ้ ช้บริการต้อง ร้องเรียนเป็ นลายลักษณ์อกั ษรต่อผูใ้ ห้บริการก่อนและไม่ได้รับการแก้ไขภายใน 2 เดือนจึงจะมีสิทธิร้องต่อผไู้ กล่เกล่ียดา้ นพลงั งานแห่งชาติ ผไู้ กล่เกลี่ยดา้ นพลงั งานแห่งชาติตอ้ งพิจารณาตดั สินภายใน2 เดือนหลงั จากไดร้ ับเร่ือง ร้องเรียน 2) ใหค้ วามรู้ ขอ้ มูล เก่ียวกบั สิทธิของผใู้ ชบ้ ริการไฟฟ้า นอกจากน้ีในประมวลกฎหมายพลงั งาน สิทธิในการเลือกผใู้ หบ้ ริการอยา่ งเสรีโดยกาหนดให้ 1) สิทธิของผใู้ ชไ้ ฟฟ้าหรือผคู้ า้ ช่วงไฟฟ้า ในการเลือกผใู้ ห้บริการอยา่ งเสรี (มาตรา L 331- 1ประมวลกฎหมายพลงั งาน) 2) ผใู้ ชไ้ ฟฟ้ามีสิทธิเปลี่ยนผใู้ ห้บริการภายใน 21 วนั (มาตรา L 121-89 ประมวลกฎหมาย การบริโภค) 3) เมื่อผูใ้ ชไ้ ฟฟ้าใชส้ ิทธิเพื่อเปล่ียนผูใ้ ห้บริการ สัญญาระหวา่ งผูใ้ ช้ไฟฟ้ากบั ผูใ้ ห้บริการ รายเดิม (ที่เคยผูกขาดและใช้อตั ราค่าบริการตามท่ีกฎหมายกาหนด) จะถูกยกเลิกโดย อตั โนมตั ิเมื่อผใู้ ชไ้ ฟฟ้าเซ็นสัญญากบั ผใู้ หบ้ ริการรายใหม่ ผใู้ หบ้ ริการไม่มีสิทธิเรียกเก็บค่าทดแทนเน่ืองจากการเปล่ียนผใู้ หบ้ ริการ ในกรณี ที่ผูใ้ ช้ไฟฟ้าต้องการเปล่ียนผูใ้ ห้บริการเป็ นคร้ังท่ี 2 ผู้ใช้ไฟฟ้าต้องเป็ น ผูร้ ับผิดชอบค่าใช้จ่ายในการเปล่ียนผูใ้ ห้บริการ(มาตรา L 331-3ประมวลกฎหมาย พลงั งาน) 4) ผูใ้ ช้บริการตอ้ งไดร้ ับใบแจง้ หน้ีค่าบริการคา้ งชาระภายใน4 สัปดาห์หลงั จากยกเลิก สัญญา และในกรณีท่ีผูใ้ ช้ไดช้ าระค่าบริการล่วงหน้าไปก่อน ผูใ้ ห้บริการตอ้ งคืนเงิน โครงการจัดทาแผนคมุ้ ครองผู้ใชพ้ ลังงานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตรก์ ารกากบั กิจการพลงั งาน ฉบับท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-59 ค่าบริการส่วนเกินภายใน 2 สปั ดาห์หลงั จากออกใบแจง้ หน้ี(มาตรา L 121-89 ประมวล กฎหมายการบริโภค) มากไปกว่าน้ัน นอกจากน้ีในประมวลกฎหมายพลงั งาน ความคุม้ ครองผูใ้ ช้ไฟฟ้าโดย กาหนดใหเ้ ก่ียวกบั สญั ญามาตรฐาน 1) มาตรา L 332-1- L 332-6ประมวลกฎหมายพลังงานวางหลักการเก่ียวกบั สัญญาขาย ไฟฟ้าแก่ผูใ้ ช้ไฟฟ้ารายย่อยที่ใช้ไฟฟ้าไม่เกิน36kVA (Kilovolt amps)โดยกาหนดให้ สัญญาดงั กล่าวเป็ นไปตามหลักเกณฑ์ที่กาหนดไวโ้ ดยมาตรา L 121-86 – L 121-94 ประมวลกฎหมายการบริโภค โดยบทบญั ญตั ิดงั กล่าวเป็ นบทบญั ญตั ิท่ีเก่ียวดว้ ยความ สงบเรียบร้อยและศีลธรรมอนั ดีของประชาชน 2) มาตรา L 121-87 ประมวลกฎหมายการบริโภค กาหนดใหผ้ บู้ ริการไฟฟ้าตอ้ งแจง้ ขอ้ มูล ดงั ตอ่ ไปน้ีใหผ้ ใู้ ชไ้ ฟฟ้าทราบเป็นลายลกั ษณ์อกั ษรในขอ้ เสนอบริการ - ขอ้ มูลเก่ียวกบั ผใู้ หบ้ ริการ ท่ีต้งั บริษทั หมายเลขทะเบียนการคา้ - หมายเลขโทรศพั ทต์ ิดตอ่ หรือ อีเมล - ขอ้ เสนอสินคา้ และบริการ - ราคาสินคา้ และคา่ บริการ และเงื่อนไขการเปล่ียนแปลงราคา - ราคาท่ีเสนอเป็ นราคาท่ีกาหนดโดยรัฐหรือไม่ ผูใ้ ช้ไฟฟ้ามีสิทธิกลบั มาใชร้ าคาท่ี กาหนดโดยรัฐหลงั จากเปล่ียนผใู้ หบ้ ริการหรือไม่ - ระยะเวลาของสัญญาและเงื่อนไขการตอ่ สัญญา - ระยะเวลาท่ีขอ้ เสนอบริการมีผล - ระยะเวลาโดยประมาณในการจ่ายไฟฟ้า - การเรียกเก็บค่าบริการ วธิ ีชาระคา่ บริการ - ขอ้ มูลเก่ียวกับการเข้าถึงและการใช้โครงข่ายไฟฟ้าสาธารณะของผูใ้ ห้บริการ เง่ือนไขและวิธีการคืนเงินหรือการจ่ายค่าสินไหมทดแทนในกรณีท่ีคุณภาพการ ใหบ้ ริการต่ากวา่ ขอ้ ตกลงในสัญญา - กรณีท่ีผบู้ ริการมีสิทธิระงบั หรือยกเลิกการใหบ้ ริการ โครงการจัดทาแผนคมุ้ ครองผูใ้ ชพ้ ลังงานภายใต้ แผนยุทธศาสตร์การกากับกจิ การพลงั งาน ฉบบั ท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-60 - เง่ือนไขความรับผดิ ทางสัญญาของผใู้ หบ้ ริการและผจู้ ดั การโครงข่ายไฟฟ้า วธิ ีการ คืนเงินหรือการจ่ายค่าสินไหมทดแทน ในกรณีท่ีมีขอ้ ผิดพลาดในการเรียกเก็บ ค่าบริการหรือในกรณีท่ีคุณภาพการใหบ้ ริการต่ากวา่ ขอ้ ตกลงในสญั ญา - สิทธิของผใู้ ชบ้ ริการในการยกเลิกสัญญา (Droit de rétractation) ตามมาตรา L121- 20และL 121-25ประมวลกฎหมายการบริโภค ภายใน 7 วนั หลงั จากเซ็นสัญญาโดย ผใู้ ชบ้ ริการตอ้ งแจง้ ใหผ้ ใู้ หบ้ ริการทราบโดยจดหมายลงทะเบียนวา่ ตอ้ งการใชส้ ิทธิ ดงั กล่าวแต่ไมจ่ าเป็นตอ้ งระบุเหตุผลและไมต่ อ้ งเสียเงินชดใชใ้ ดๆ - เง่ือนไขและวธิ ียกเลิกสัญญา - กระบวนการระงบั ขอ้ พิพาทโดยการประนีประนอมและการฟ้องคดี 3) มาตรา L 121-88 ประมวลกฎหมายการบริโภคกาหนดใหท้ าสัญญาซ้ือขายไฟฟ้าเป็น ลายลกั ษณ์อกั ษร นอกจากขอ้ มูลท่ีมาตรา L 121-87 ประมวลกฎหมายการบริโภคไดก้ าหนดไว้ สัญญา จะตอ้ งระบุ 1. วนั ที่สญั ญามีผลบงั คบั ใชแ้ ละวนั สิ้นสุดสัญญา (ในกรณีที่สญั ญามีการกาหนด ระยะเวลาไวล้ ่วงหนา้ ) 2. วธิ ีใชส้ ิทธิของผใู้ ชบ้ ริการในการยกเลิกสัญญา (Droit de rétractation) ตามมาตรา L121-20และL121-25 ประมวลกฎหมายการบริโภค 3. ขอ้ มูลติดตอ่ ผจู้ ดั การโครงขา่ ยไฟฟ้า 4. กาลงั ไฟฟ้าท่ีขอ วธิ ีวดั ไฟฟ้าท่ีใช้ 5. ขอ้ ผกู พนั หนา้ ที่ของผใู้ ชไ้ ฟฟ้าในการดูแลรักษาอุปกรณ์ โครงการจดั ทาแผนคุ้มครองผใู้ ช้พลงั งานภายใต้ แผนยุทธศาสตร์การกากับกจิ การพลงั งาน ฉบับท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-61 ประมวลกฎหมายการช่วยเหลอื ทางสังคมและครอบครัว ในการคุม้ ครองผูใ้ ช้ไฟฟ้าในกรณีที่มีการการลดกาลงั ไฟฟ้า การตดั ไฟ ประมวลกฎหมาย การช่วยเหลือทางสังคมและครอบครัวกฎหมายไดก้ าหนดไวใ้ หม้ ีการคุม้ ครองผใู้ ชไ้ ฟฟ้าดงั น้ี ในมาตรา L 115-3ประมวลกฎหมายการช่วยเหลือทางสังคมและครอบครัว - ผูใ้ ดหรือครอบครัวที่มีรายไดต้ ่ากว่าเกณฑ์ที่รัฐบญั ญตั ิฉบบั วนั ที่ 31 พฤษภาคม ค.ศ. 1990 เกี่ยวกบั สิทธิในดา้ นที่อยูอ่ าศยั กาหนดไวม้ ีสิทธิไดร้ ับเงินช่วยเหลือจากรัฐเพ่ือให้ มีน้า พลงั งานและโทรศพั ทใ์ นท่ีพกั อาศยั - ในกรณีที่ผูใ้ ช้บริการท่ีไม่ชาระหน้ีค่าไฟฟ้าย่ืนเร่ืองขอเงินช่วยเหลือตามวรรค 1ต่อ หน่วยงานจดั สรรเงินช่วยเหลือดา้ นท่ีอยอู่ าศยั (Fonds de solidarité pour le logement)ผู้ ใหบ้ ริการไม่สามารถตดั ไฟในระหวา่ งการพจิ ารณาของหน่วยงานดงั กล่าว - ระหวา่ งวนั ท่ี 1 กนั ยายนของแต่ละปี ถึงวนั ที่ 15 มีนาคมของปี ถดั ไป ผูใ้ ห้บริการไม่มี สิทธิตดั ไฟที่อยอู่ าศยั หลกั หรือยกเลิกสัญญาเนื่องจากผใู้ ชบ้ ริการไม่ชาระค่าไฟฟ้า แต่ผใู้ หบ้ ริการสามารถลดกาลงั ไฟฟ้า ยกเวน้ ในกรณีที่ผใู้ ชบ้ ริการและครอบครัวมีรายไดต้ ่า กวา่ เกณฑท์ ่ีกฎหมายกาหนด - ผูใ้ ห้บริการตอ้ งแจง้ ขอ้ มูลเกี่ยวกบั การลดกาลงั หรือการตดั ไฟฟ้าแก่ คณะกรรมการ กากบั ดูแลดา้ นพลงั งาน (La Commission de regulation de l’énergie) หรือ ผูไ้ กล่เกลี่ย ดา้ นพลงั งานแห่งชาติ (Le Médiateur national de l’énergie) นอกจากน้ีรัฐกฤษฎีกาฉบับวนั ท่ี 13 สิงหาคม ค.ศ. 2008 ว่าด้วยวิธีการปฏิบัติในกรณี ผใู้ ชบ้ ริการไมช่ าระหน้ีค่าไฟฟ้า ค่ากา๊ ซ คา่ ความร้อน คา่ น้า51 - ในกรณีที่ผูใ้ ช้บริการไม่ชาระค่าไฟฟ้าภายใน 14 วนั หลังจากได้รับใบแจง้ หน้ีหรือ ภายในวนั กาหนดชาระหน้ี(ในกรณีที่วนั น้ีชา้ กวา่ ) ผใู้ ห้บริการส่งจดหมายเตือนวา่ หาก ผูใ้ ช้ไม่ชาระค่าไฟฟ้าภายใน 15 วนั หลงั จากได้รับจดหมายเตือนผูใ้ ห้บริการจะลด กาลงั ไฟฟ้า ระงบั หรือยกเลิกการจา่ ยไฟฟ้า(มาตรา 1 วรรค 1) 51 Décret n° 2008-780 du 13 août 2008 relatif à la procédure applicable en cas d'impayés des factures d'électricité, de gaz, de chaleur et d'eau โครงการจัดทาแผนคมุ้ ครองผใู้ ชพ้ ลงั งานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตรก์ ารกากบั กิจการพลงั งาน ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-62 - ในกรณีท่ีผูใ้ ช้บริการไม่ชาระค่าไฟฟ้าภายในระยะเวลา15 วนั หลงั จากไดร้ ับจดหมาย เตือนผใู้ หบ้ ริการมีสิทธิลดกาลงั หรือตดั ไฟฟ้าหลงั จากแจง้ เตือนผใู้ ชไ้ ฟฟ้าล่วงหนา้ เป็ น เวลาอยา่ งนอ้ ย 20 วนั โดยผูใ้ ห้บริการตอ้ งแจง้ ให้ผูใ้ ชไ้ ฟฟ้าถึงสิทธิของผูใ้ ช้ไฟฟ้าใน การยนื่ เรื่องต่อหน่วยงานจดั สรรเงินช่วยเหลือดา้ นท่ีอยอู่ าศยั (Fonds de solidarité pour le logement) เพื่อขอรับเงินช่วยเหลือจากรัฐเพื่อชาระค่าน้า พลงั งาน โทรศพั ท์ตาม มาตรา L 115-3ประมวลกฎหมายการช่วยเหลือทางสังคมและครอบครัว(มาตรา 1 วรรค 2) - ถ้าผูใ้ ช้บริการย่ืนเร่ืองต่อหน่วยงานจดั สรรเงินช่วยเหลือด้านท่ีอยู่อาศยั (Fonds de solidarité pour le logement)ผูใ้ ห้บริการไม่สามารถตดั ไฟระหวา่ งที่หน่วยงานดงั กล่าว พิจารณาสิทธิของผใู้ ชไ้ ฟฟ้าในการไดร้ ับเงินช่วยเหลือหน่วยงานจดั สรรเงินช่วยเหลือ ดา้ นท่ีอยอู่ าศยั จะพจิ ารณาสิทธิท่ีจะไดร้ ับเงินช่วยเหลือภายใน2 เดือน ถา้ หน่วยงานจดั สรรเงินช่วยเหลือดา้ นที่อยอู่ าศยั ไม่ตดั สินภายในระยะเวลา ดงั กล่าว ผใู้ หบ้ ริการมีสิทธิลดกาลงั หรือตดั ไฟฟ้า โดยตอ้ งแจง้ เตือนผใู้ ชไ้ ฟฟ้า ล่วงหนา้ เป็นเวลาอยา่ งนอ้ ย 20 วนั ถา้ หน่วยงานจดั สรรเงินช่วยเหลือดา้ นท่ีอยอู่ าศยั ตดั สินใหเ้ งินช่วยเหลือเพอ่ื จา่ ยหน้ีค่าไฟฟ้าเป็นบางส่วน ผใู้ หบ้ ริการทาขอ้ เสนอวธิ ีชาระหน้ีคา่ ไฟฟ้าแก่ ผใู้ ชไ้ ฟฟ้าและแจง้ ใหห้ น่วยงานจดั สรรเงินช่วยเหลือดา้ นท่ีอยอู่ าศยั ทราบ (มาตรา 3) - ในกรณีท่ีไม่มีการขอเพิ่มกาลงั หรือต่อไฟฟ้าใหม่ภายใน วนั หลงั จากการลดกาลงั หรือ ตัดไฟฟ้าเนื่องจากผู้ใช้ไม่ชาระหน้ีค่าไฟฟ้า ให้ผูใ้ ห้บริการแจ้งหน่วยงานสังคม สงเคราะห์ประจาจงั หวดั (มาตรา 6) โครงการจดั ทาแผนค้มุ ครองผู้ใช้พลงั งานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตร์การกากับกจิ การพลงั งาน ฉบบั ที่ 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-63 แผนผงั แสดงกระบวนการการลดกาลงั หรือตัดไฟฟ้า โครงการจัดทาแผนค้มุ ครองผูใ้ ชพ้ ลังงานภายใต้ แผนยุทธศาสตร์การกากบั กิจการพลงั งาน ฉบับท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-64 3.3 การคุ้มครองการคุ้มครองผ้ใู ช้ไฟฟ้าในประเทศสหราชอาณาจักร โครงสร้างกจิ การไฟฟ้าในสหราชอาณาจักร ประเทศสหราชอาณาจกั รถือได้ว่าเป็ นประเทศท่ีมีอตั ราการใช้พลงั งานไฟฟ้ามากที่สุด ประเทศหน่ึง ในยุโรป โดยพ่ึงพาพลงั งานไฟฟ้านิวเคลียเป็ นแหล่งพลงั งานหลกั คิดเป็นร้อย 20 ของ ปริมาณการ ผลิตไฟฟ้าของท้งั หมดของประเทศ การคิดอตั ราค่าบริการไฟฟ้าของสหราชอาณาจกั รมี กฎหมาย 2 ฉบับเป็ นกฎหมายแม่บทที่คอยกาหนดแนวทางการคิดค่าบริ การไฟฟ้ าของ ผูป้ ระกอบการ ได้แก่ Electricity Act 1989และ Housing Act 2004เมื่อพิจารณาบทบัญญัติของ กฎหมายท้งั สองฉบบั จะพบ วา่ หลกั เกณฑ์การกาหนดอตั ราค่าบริการของสหราชอาณาจกั รมีความ คลา้ ยคลึงกบั ของสหรัฐอเมริกา โดยมี 2 หลกั การท่ีสาคญั คือตอ้ งกาหนดอตั ราค่าบริการตามราคา ตน้ ทุนท่ีใชบ้ ริการ52 ส่วนการเพิม่ อตั ราคา่ บริการจะตอ้ งเป็นไปตามอตั ราเงินเฟ้อของประเทศ53 ในสหราชอาณาจกั รการประกอบธุรกิจดา้ นพลงั งานกระทาโดยภาคเอกชน มีรัฐบาลเป็ น หน่วยงานกลางกากบั ดูแล (supervision) ให้ผูป้ ระกอบการมีการดาเนินการบริการไฟฟ้าอย่างมี ประสิ ทธิภาพ จึงเป็ นผู้ท้ังในด้านเร่ือง การผลิตไฟฟ้า ( generation) โครงข่ายกระแสไฟฟ้า (transmission) การกระจายไฟฟ้า (distribution) การขายไฟฟ้าแก่ผูใ้ ชไ้ ฟฟ้า (retail) ในส่วนของการ ผลิตไฟฟ้า ประเทศสหราชอาณาจกั ร จะมีการนาเขา้ ไฟฟ้าจากประเทศต่างๆในสหภาพยุโรปและ จะมีบริษทั National Grid Electricity Transmission (NGET) เป็ นผูผ้ ลิตและดูแลการขายไฟฟ้าใน ตลาดคา้ ส่งไฟฟ้า (wholesale)54 ในส่วนของ โครงข่ายกระแสไฟฟ้า (transmission) การกระจาย ไฟฟ้า (distribution) การขายไฟฟ้าแก่ผูใ้ ช้ไฟฟ้า จะอยู่ภายใตร้ ะบบSingle System Operator (SO) ซ่ึงดาเนินการโดย บริษทั National Grid Electricity Transmission plc (NGET) ท้ังน้ีจะต้องมีการ กากบั ดูแลเป็ นพิเศษเน่ืองจากเป็ นส่วนท่ีมีโครงสร้างผูกขาด55 ในส่วนของ การขายไฟฟ้าแก่ผูใ้ ช้ ไฟฟ้าได่เปิ ดให้มีการแข่งขนั โดยมีหลากหลายบริษทั ร่วมแข่งขนั การบริการไฟฟ้าให้แก่ผูบ้ ริโภค ผบู้ ริโภคจึงสามารถเลือกที่จะใชบ้ ริการจากหลากหลายบริษทั ได5้ 6 52 Housing Act (2004) (United Kingdom) Section 14 53 Electricity Act (1989) (United Kingdom) Section 13 54 OFGEM, https://www.ofgem.gov.uk/electricity/wholesale-market/gb-electricity-wholesale-market 55 OFGEM, https://www.ofgem.gov.uk//electricity/transmission-networks 56 OFGEM, https://www.ofgem.gov.uk//electricity/retail-market โครงการจดั ทาแผนคมุ้ ครองผู้ใชพ้ ลงั งานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตร์การกากบั กจิ การพลงั งาน ฉบับท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-65 กฎหมายและข้อบังคบั เพอ่ื คุ้มครองผ้ใู ช้พลังงาน พระราชบญั ญตั ิกจิ การไฟฟ้า 1989 (Electricity Act 1989) พระราชบญั ญัติกิจการไฟฟ้า 1989 ของประเทศสหราชอาณาจกั ร เป็ นกฎหมายแม่บท สาคญั ในการแปรรูปรัฐวิสาหกิจ และจดั ต้งั องค์กรอิสระ คือ องค์กรกากบั กิจการไฟฟ้าและแก๊ส (Office of Gas and Electricity Markets) ซ่ึงองคก์ รน้ีมีหนา้ ที่ในการออกกฎระเบียบเพ่ือให้เกิดการ พฒั นากิจการพลังงานโดยคานึงถึงผูบ้ ริการไฟฟ้า57และคุ้มครองผูใ้ ช้ไฟฟ้าในประเทศสหราช อาณาจกั ร58 องคก์ รกากบั กิจการไฟฟ้าและแก๊ส จะเป็นผูท้ าหนา้ ท่ีกากบั โดยออกขอ้ บงั คบั ต่อกิจการ พลงั งานท้งั ไฟฟ้าและแก๊สเพื่อให้เกิดการคุม้ ครองผูใ้ ช้แก๊สและไฟฟ้า59 ท้งั น้ี ในพระราชบญั ญตั ิ กิจการไฟฟ้าไดก้ าหนดใหม้ ีการคุม้ ครองสาธารณประโยชน์และคุม้ ครองผใู้ ชไ้ ฟฟ้าในมาตรา 32-42 ตังอย่างเช่น ในมาตราท่ี 39 และ 40 พระราชบัญญัติกิจการไฟฟ้า 1989 กาหนดให้มีการวาง มาตรฐานการลริการไฟฟ้า และมีการแกไ้ ขข้ อ้ พิพาทในเร่ืองการให้บริการไฟฟ้าแก่ผูใ้ ชไ้ ฟฟ้า ใน มาตรา 45 และ 46 จะตอ้ งมีกระบวนการแกไ้ ขขอ้ ร้องเรียนต่างท่ีผูใ้ ช้ไฟฟ้ามีปัญหากบั การบริการ ไฟฟ้า มากไปกว่าน้นั พระราชบญั ญตั ิกิจการไฟฟ้า 1989 กาหนดให้มีการคานึงถึงลกั ษณะของ การบริการไฟฟ้าซ่ึงถือเป็ นการบริการสาธารณะ บริการสาธารณะ (universal service) การบริการ สามารถ แบ่งออกเป็ นสองประเภทใหญ่คือ (1) การบริการโดยทวั่ ไป และ (2) การบริการกรณีพิเศษ ซ่ึงใช้ใน กรณีเฉพาะผูม้ ีรายได้และฐานะทางสังคมท่ีต่ากว่าปกติ โดยการห้ามตดั ไฟในกรณีท่ี ครอบครัว ท่ีคา้ งชาระค่าไฟมีผูพ้ ิการ หรือคนไร้ความสามารถ เป็ นครอบครัวท่ียากจนเกินกวา่ จะมี ความสามารถรับการบริ การหรื อชาระค่าบริ การได้ ท้ังน้ีวางอยูบนฐานของมาตราที่ 43 พระราชบญั ญตั ิกิจการไฟฟ้า 1989 พระราชบญั ญตั ิสัญญาไม่เป็ นธรรม 1977 (Unfair Contract Terms 1977) ในการทาสญั ญาระหวา่ งผูใ้ หบ้ ริการและผใู้ ชบ้ ริการ มีขอ้ กาหนด พระราชบญั ญตั ิสญั ญาไม่ เป็ นธรรม 1977 ว่าด้วยข้อสัญญาสาหรับผูบ้ ริโภค (Terms in Consumer Contract Regulation of 57 UK Electricity Act 1989 section 4-10 58 UK Electricity Act 1989 section 29-44 59 OFGEM, About Us, https://www.ofgem.gov.uk/about-us/how-we-work โครงการจดั ทาแผนคมุ้ ครองผใู้ ช้พลงั งานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตร์การกากบั กิจการพลงั งาน ฉบบั ที่ 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-66 1999) ซ่ึงจะต้องมีการคุ้มครองผู้บริโภค โดยในสัญญาท่ีจดั ทาข้ึนระหว่างผูป้ ระกอบการกับ ผบู้ ริโภคจะตอ้ งการคานึงถึงการคุม้ ครองผใู้ ชไ้ ฟฟ้า ซ่ึงเมื่อดูในบริบทของกิจการไฟฟ้าแลว้ สัญญาที่ เป็นธรรมดา้ นการบริการไฟฟ้า พระราชบญั ญตั ิสญั ญาไมเ่ ป็นธรรม 1977 โดยตอ้ งประกอบดว้ ย - ผใู้ หบ้ ริการตอ้ งเปิ ดเผยขอ้ มูลท่ีแทจ้ ริงแก่ผูร้ ับบริการ อาทิ หนา้ ที่และสิทธิของคู่สัญญา - ไมเ่ ป็นสญั ญาฝ่ ายเดียว - ไมก่ าจดั สิทธิหรือรอนสิทธิของผบู้ ริโภค - ไม่ก่อใหเ้ กิดความไมเ่ ป็ นธรรมแก่ผบู้ ริโภค ท้งั ทางดา้ นสิทธิที่จะไดร้ ับและ หนา้ ท่ีที่ ตอ้ งปฏิบตั ิตามสญั ญา - ไมเ่ ป็นการใชส้ ิทธิไม่สุจริตของคูส่ ัญญา ท้งั น้ีตวั อยา่ งขอ้ บงั คบั ในสัญญาไฟฟ้า ประกอบดว้ ยรายละเอียดของสัญญาดงั น้ี - คูส่ ญั ญา (ผขู้ อรับบริการและผใู้ หบ้ ริการ) - คานิยาม - เงื่อนไขการบงั คบั ใชข้ องสัญญา - การใชไ้ ฟและการบริการดา้ นไฟฟ้า - ขอ้ ยกเวน้ ของสัญญา - การคิดอตั ราคา่ บริการ - สิทธิและหนา้ ท่ีของผใู้ ชบ้ ริการ - ความรับผดิ ของผใู้ หบ้ ริการเกี่ยวกบั ความปลอดภยั ของการบริการ (Security) - การติดตอ่ ส่ือสาร/ร้องเรียนกบั ผใู้ หบ้ ริการ - คาแนะนาเกี่ยวกบั การประหยดั คา่ บริการ - การชาระคา่ บริการและวธิ ี - ขอ้ สงวนสิทธิของผใู้ หบ้ ริการ - กฎหมายที่บงั คบั ใชใ้ นสญั ญา - การยกเลิกสัญญา การชดเชยค่าเสียหายแก่ผ้บู ริโภคในกรณไี ฟฟ้าดบั ในกรณีท่ีมีกระแสไฟฟ้าดบั ผใู้ ชไ้ ฟฟ้าสามารถท่ีจะ ขอเรียกเงินชดเชยได้ £54 สาหรับการที่ กระแสไฟฟ้าดบั เกิน 18 ชว่ั โมง และสามารถขอเพิ่มได้ £27 ตอ่ 12 ชวั่ โมงหลงั จากไม่มีกระแสไฟฟ้า โครงการจดั ทาแผนคุ้มครองผใู้ ชพ้ ลงั งานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตร์การกากบั กจิ การพลงั งาน ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-67 ใชภ้ ายใน18 ชว่ั โมง มากไปกวา่ น้นั ในกรณีที่มีกระแสไฟฟ้าดบั มากกว่า 4 คร้ังหรือรวมเวลาไฟฟ้า ดบั แลว้ ได้ 3ชว่ั โมงต่อปี ผใู้ ชไ้ ฟฟ้าสามารถขอเงินชดเชยไดท้ ี่จานวน £54.60 การร้องเรียนปัญหาการบริการไฟฟ้า ในประเทศสหราชอาณาจกั รผใู้ ชไ้ ฟฟ้าสามารถร้องเรียนปัญหาการใหบ้ ริการไฟฟ้าไดต้ าม ข้นั ตอนดงั น้ี ข้นั ตอนที่ 1 ผูใ้ ชไ้ ฟฟ้าติดต่อร้องเรียนโดยตรงท้งั ต่อผูใ้ ห้บริการ ข้นั ตอนที่ 2 หากผู้ ให้บริการไม่สามารถแก้ปัญหาให้ผูใ้ ช้ไฟฟ้าที่ส่งเร่ืองร้องเรียนได้ภายใน 8 สัปดาห์ ผูใ้ ช้ไฟฟ้า สามารถร้องเรี ยนหน่วยงานดูแลไกล่เกล่ียด้านพลังงาน(Energy Ombudsman Service)ท่ี http://www.ombudsman-services.org/energy.html ข้ันตอนท่ี 3 หาก ผูใ้ ช้ไฟฟ้ายงั ไม่พึงพอใจ สามารถร้องเรียนเพม่ิ เติมไปที่ หน่วยงานกากบั กิจการพลงั งาน (OFGEM) ไดอ้ ีกทางหน่ึง61 การคุ้มครองผ้ปู ระกอบกจิ การ ประเทศสหราชอาณาจกั รเปิ ดให้มีการแข่งขนั ในกิจการไฟฟ้า และมีกรอบกฎหมายเพ่ือ ปกป้องการแข่งขันในกิจการไฟฟ้าเพื่อก่อให้เกิดความเป็ นธรรมแก่ผูป้ ระกอบกิจการไฟฟ้า กฎหมายหลกั คือ Competition Act 1552 และ Enterprises Act 1551 โดยท้งั คณะกรรมการการ แข่งขนั ( Office of Fair trade) และ คณะกรรมการกากับกิจการพลังงาน (Office of Gas and Electricity) มีอานาจบงั คบั ใช้กฎหมายขา้ งตน้ ในกิจการพลงั งานเพื่อก่อให้เกิดการแข่งขนั ที่เป็ น ธรรม โดยท้งั คณะกรรมการการแข่งขนั ( Office of Fair trade) และ คณะกรรมการกากบั กิจการ พลงั งาน (Office of Gas and Electricity) สามารถท่ีจะบงั คบั ใช้กฎหมายเพื่อป้องกนั ผูป้ ระกอบ กิจการไฟฟ้าซ่ึงมีอานาจเหนือตลาดกระทาอนั ไม่ให้กีดกันการแข่งขนั ต่อผูป้ ระกอบการรายอื่น รวมท้งั ป้องการร่วมมือกนั ของผปู้ ระกอบกิจการไฟฟ้าในอนั ที่จะก่อใหเ้ กิดความไมเ่ ป็นธรรมในการ แข่งขนั ในกิจการไฟฟ้า 60UK Adviceguide, http://www.adviceguide.org.uk/wales/consumer_w/consumer_energy_supply_e.htm; http://www.adviceguide.org.uk/wales/consumer_w/consumer_energy_and_water_supply_e/consumer_energy_s upply_e/if_your_gas_or_electricity_goes_off_e/claiming_compensation_when_your_gas_or_electricity_goes_o ff.htm 61 UK Adviceguide, http://www.adviceguide.org.uk/wales/consumer_w/consumer_energy_supply_e/consumer_complaining_about_ energy_companies_e/how_to_complain_to_your_energy_supplier.htm โครงการจดั ทาแผนคมุ้ ครองผใู้ ชพ้ ลังงานภายใต้ แผนยุทธศาสตร์การกากับกจิ การพลงั งาน ฉบบั ท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-68 3.4 การคุ้มครองการคุ้มครองผ้ใู ช้ไฟฟ้าในประเทศสหรัฐอเมริกา ประเทศสหรัฐอเมริกาเป็นประเทศขนาดใหญ่มีกลุ่มธุรกิจผปู้ ระกอบการดา้ นพลงั งานไฟฟ้า หลาย รายดว้ ยกนั ในประเทศซ่ึงกิจการไฟฟ้าจะอยภู่ ายใตก้ ารแข่งขนั เพ่อื ใหเ้ กิดประสิทธิภาพในการ พฒั นากิจการพลงั งานไฟฟ้ารวมถึงคุม้ ครองผใู้ ชไ้ ฟฟ้าไปในตวั เน่ืองจากมีการเปิ ดทางเลือกให้ผใู้ ช้ ไฟฟ้าไดเ้ ลือกใชไ้ ฟฟ้าจากหลากหลายผใู้ หบ้ ริการ ในการกากบั ดูแลรัฐบาลกลางของสหรัฐอเมริกา จะทาหนา้ ท่ีออกกฎกลางหรือกฎหมายแม่บท ควบคุมกิจการ และการดาเนินกิจการในแต่ละมลรัฐ สาหรับประเด็นเร่ืองอตั ราค่าบริการในประเทศสหรัฐอเมริกา จะมีกฎหมายควบคุมการกาหนดราคา คือ Public Utility Regulatory Policies Act 1978 กาห นดโครงส ร้างอัตราค่าบ ริ การไฟ ฟ้ ามี หลกั เกณฑ์ (main framework) ในการกาหนดอตั ราค่าบริการไฟฟ้าของผปู้ ระกอบการ 2 แนวทางคือ 1. คา่ บริการเป็นไปตามอตั ราเงินเฟ้อ (inflation-adjusted level) และ 2. ค่าบริการตามราคาตน้ ทุนที่ใช้บริการ (actual margin cost of providing services) ซ่ึง ได้แก่ ค่าผลิตไฟฟ้า คา้ ขนส่ง คา้ โครงข่ายกระแสไฟฟ้า ค่าส่งกระแสไฟ ค่าบริการ ไฟฟ้า (ราคาคา้ ปลีกไฟฟ้า) ในแตล่ ะเดือนท่ีเรียกเก็บกบั ผใู้ ชไ้ ฟ62 อยา่ งไรก็ดี สหรัฐอเมริกาเป็ นประเทศขนาดใหญ่แบ่งเป็ นมลรัฐ ทาให้ราคาค่าบริการไฟมี ความแตกต่างกนั ในแต่ละมลรัฐ (States) และเป็ นไปตามเหตุปัจจยั สาคญั ๆ อาทิ สถานท่ีต้งั ของ ครัวเรือนในแตล่ ะรัฐ บริษทั ท่ีใหบ้ ริการดา้ นพลงั งานไฟฟ้า ยกตวั อยา่ งเช่น อตั ราค่าบริการไฟฟ้า ใน บางครัวเรือนอาจจะมีราคาท่ีต่ากวา่ ถา้ อยใู่ กลแ้ หล่งผลิตกระแสไฟฟ้า หรือค่าบริการไฟฟ้าอาจ สูงถา้ มาจากพลงั งานไฟฟ้าอาทิ Nuclear Power Plants หรือน้ามนั ในมลรัฐแคลิฟอเนีย ฮาวาย หรือหมู่ เกาะเวอร์จิเนีย อตั ราคา่ บริการไฟฟ้าของสหรัฐอเมริกาในแตล่ ะมลรัฐจึงแตกต่างกนั 63 กฎหมายพลงั งาน 1920 (Federal Power Act 1920) กฎหมายพลงั งาน 1920 เป็ นกฎหมายแม่บทท่ีสาคัญในการจดั ต้งั คณะกรรมการกากับ พลงั งานของประเทศสหรัฐอเมริกา (Federal Energy Regulatory Commission (FERC)) ท้ังน้ี 62 Preamble to the Public Utility Regulatory Policies Act 63 Independent Statistic & Analysis U.S. Energy Information Administration โครงการจัดทาแผนคมุ้ ครองผใู้ ชพ้ ลงั งานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตรก์ ารกากบั กจิ การพลงั งาน ฉบบั ท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-69 คณะกรรมการกากบั พลงั งานของประเทศสหรัฐอเมริกา เป็ นผูด้ ูแลกิจการพลงั งานไฟฟ้าของท้งั ประเทศ โดยกากบั ดูแลให้มีการพฒั นาระบบไฟฟ้าและกากบั การคุม้ ครองผูใ้ ช้ไฟฟ้าในการไดร้ ับ การบริการไฟฟ้าจากผใู้ หบ้ ริการไฟฟ้าอยา่ งมีมาตรฐาน คณะกรรมการกากบั พลงั งานของประเทศสหรัฐอเมริกา จะตอ้ งคอยตรวจสอบดูแลการ ดาเนินการของผูใ้ ห้บริการ และบงั คบั ใช้กฎหมายพลงั งาน 1920 ในกรณีที่มีการละเมิดกฎหมาย64 นอกจากน้ี คณะกรรมการกากบั พลงั งานตอ้ งกากบั ดูแลกิจการพลงั งานให้อยูภ่ ายใตข้ อ้ กาหนดการ คุม้ ครองสิ่งแวดลอ้ มต่างๆดว้ ย โดยในการดาเนินงานเพื่อคุม้ ครองผูใ้ ชไ้ ฟฟ้า คณะกรรมการกากบั พลงั งานของประเทศสหรัฐอเมริกา จะร่วมมือกบั พลงั งานในแต่มลรัฐในการกากบั กิจการไฟฟ้า เพื่อใหเ้ กิดประโยชนต์ อ่ ผใู้ ชไ้ ฟฟ้า กฎหมายค้มุ ครองผ้ใู ช้ไฟฟ้า 1986 (Electricity Consumers Protection Act 1986) ในกฎหมายคุม้ ครองผูใ้ ชไ้ ฟฟ้า 1986 ของสหรัฐอเมริกาไดก้ าหนดหลกั การ ที่สาคญั ดา้ น สญั ญาท่ีเป็นธรรมในการบริการไฟฟ้าโดยสัญญาตอ้ งมี 1. ความโปร่งใส่ (transparency) 2. เป็นธรรมและตรวจสอบได้ เช่นสามารถตวั สอบเกณฑก์ ารคิดอตั รา ค่าบริการไฟฟ้าได้ 3. รักษาสิทธิของผูม้ ีส่วนได้เสียอย่างลงตัวและเท่าเทียมกัน (balancing of rights and obligations) โดยตวั อยา่ งขอ้ บงคบั ในสญั ญาไฟฟ้ามีดงั น้ี 1. คูส่ ญั ญา ประกอบดวั ยผใู้ หบ้ ริการและผขู้ อใชบ้ ริการหรือผบู้ ริโภค 2. ขอ้ มูลเก่ียวกบั ผูใ้ ห้บริการ อาทิ ฐานขอ้ มูลด้านการซ้ือไฟฟ้า ที่ต้งั บริษทั ข้อมูลเชิง พาณิชย์ 3. ขอ้ เสนอด้านสินคา้ และการบริการ รวมท้งั ขอ้ เสนอด้านเทคนิคและราคา ตลอดจน เง่ือนไขการเปล่ียนแปลงราคาคา่ บริการ 4. ระยะเวลาของสัญญา หลกั เกณฑก์ ารต่อสญั ญาและการบอกเลิกสญั ญา 5. ความรับผดิ 6. มิเตอร์ 7. เงื่อนไขเกี่ยวกบั เงินประกนั (Terms for Security Deposits) 64 FERC, About Us, http://www.ferc.gov/about/ferc-does.asp โครงการจดั ทาแผนคุม้ ครองผใู้ ช้พลังงานภายใต้ แผนยุทธศาสตรก์ ารกากบั กจิ การพลงั งาน ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-70 8. ขอ้ บงั คบั เก่ียวกบั การเรียกเกบ็ คา่ บริการ และวธิ ีชาระค่าบริการ 9. เงื่อนไขการบอกเลิกสญั ญา การฟ้องร้องและระงบั ขอ้ พพิ าทแห่งคดี ฯลฯ มากไปกว่าน้ัน ภายใต้ กฎหมายคุม้ ครองผูใ้ ช้ไฟฟ้า 1986 ผูป้ ระกอบกิจการไฟฟ้าการมี หนา้ ที่ และความรับผดิ ชอบที่จะตอ้ งใหบ้ ริการ โดยมิสามารถเลือกปฏิบตั ิกบั กลุ่มผูค้ า้ ในเขตพ้ืนที่ท่ี อยู่ใน ความดูแลของตนได้ การบริการตอ้ งมีความเท่าเทียมกนั ในทุกชนช้นั ของสังคม65 เช่น กลุ่ม ลูกค้าที่ มีฐานะและรายได้ต่าไม่เสียค่าบริการไฟฟ้าแพงหรือถูกกว่ากลุ่มลูกคา้ ท่ีมีรายได้สูงเลย มากกวา่ น้นั ท้งั น้ีกฎหมายคุม้ ครองผูใ้ ช้ไฟฟ้า 1986 ไดใ้ ห้อานาจแก่ คณะกรรมการกากบั พลงั งานของ ประเทศสหรัฐอเมริกา ในการที่จะบงั คบั ใชก้ ฎหมายคุม้ ครองผใู้ ชไ้ ฟฟ้า 1986 เพื่อปกป้องผใู้ ชไ้ ฟฟ้า โดยคณะกรรมการกากบั พลงั งานของประเทศ ตอ้ งเขา้ มาปกป้อง สิทธิของผูใ้ ชไ้ ฟฟ้าทว่ั ไป รวมถึง ตอ้ งคานึงถึง การช่วยเหลือผดู้ อ้ ยโอกาสทางเศรษฐกิจ ผพู้ ิการ หรือผปู้ ่ วยดว้ ย ท้งั น้ีจะมีขอ้ กาหนดให้มีการยกเวน้ บางประการ อาทิ หา้ มตดั ไฟ ไดร้ ับขอ้ ยกเวน้ บริการค่า ไฟ เป็ นกรณีพิเศษ ครอบครัวที่ประสบปัญหาดังกล่าวสามารถแจ้งเรื่องได้ท่ี สานักงานด้าน พลงั งานในแต่มลรัฐที่ตนที่ภูลาเนาอยู่ หรือแจง้ ต่อสานักงานกากบั ดูแลกิจการพลงั งานกลางแห่ง ชาติ (Federal Energy Regulatory Commission) ไดโ้ ดยตรง ถือไดว้ า่ การใหส้ ิทธิพิเศษบางประ การ แก่ผดู้ อ้ ยโอกาสทางสงั คม การร้องเรียนปัญหาการบริการไฟฟ้า ในประเทศสหรัฐอเมริกาผูใ้ ช้ไฟฟ้าสามารถร้องเรียนปัญหาการให้บริการไฟฟ้าได้ตาม ข้นั ตอนดงั น้ี ข้ันตอนท่ี 1 ผูร้ ับบริการดา้ นไฟฟ้าตอ้ งแจง้ เป็ นลายลกั ษณ์อกั ษร เก่ียวกบั ปัญหาที่ร้อง เรียนต่อผู้ ให้บริการก่อน การแจ้งเป็ นลายลักษณ์อักษรทาได้ท้ังทางจดหมายลงทะเบียน หรือจด หมาย อิเล็กทรอนิกส์ (electronic) ข้ันตอนที่ 2 ถา้ ผใู้ ชบ้ ริการไม่พอใจในการแกไ้ ขปัญหาของ ผูใ้ ชบ้ ริการ (โดยปกติ 30 วนั ทาการ) 65 ดู Benjamin K. Sovacool, ‘National energy governance in the Untied States’ (2011) 4(2) Journal of World Energy Law and Business, 97, 110. โครงการจดั ทาแผนคุ้มครองผู้ใชพ้ ลังงานภายใต้ แผนยุทธศาสตรก์ ารกากบั กจิ การพลงั งาน ฉบับท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-71 ข้ันตอนที่ 3 ผูร้ ับบริการตามข้นั ตอนท่ี 2 สามารถแจง้ เรื่องร้องเรียนไปที่คณะกรรมการแห่ง ชาติได้ โดยผา่ นช่องทางเวบ็ ไซด์ของคณะกรรมการ (กรณีอเมริกา ผ่านทาง Federal Energy Regulatory Commission หรือ FERC ไดท้ ่ี https://www.ferc.gov) การคุ้มครองการแข่งขนั ในกจิ การเพอ่ิ ประโยชน์ของผู้ประกอบการและผ้ใู ช้ไฟฟ้า ในการคุม้ ครองให้เกิดความเป็ นธรรมในการระหวา่ งผูป้ ระกอบการซ่ึงเป็ นประโยชน์ต่อ ผูใ้ ช้ไฟฟ้าโดยรวม ท้งั น้ีมี ขอ้ กฎหมายหลักที่กากบั การแข่งขนั ในกิจการไฟฟ้าคือSherman Act 1890, Federal Trade Commission Act 1914, and the Clayton Act 1914 โดย คณะกรรมการการค้า (Federal Trade Commission) และ คณะกรรมการกากบั กิจการพลงั งาน (FERC) สามารถท่ีจะนา กฎหมายป้องการการแข่งขนั ขา้ งตน้ มาบงั คบั ใชก้ บั ผูป้ ระกอบกิจการไฟฟ้า เพ่ือให้เกิดความเป็ น ธรรมในการแข่งขนั ในกิจการไฟฟ้าท้งั น้ีการบงั คบั ใชก้ ฎหมายป้องการการแข่งขนั ขา้ งตน้ มา รวมถึง การบงั คบั มีการเปิ ด ระบบสายส่ง และระบบส่งไดอ้ ยา่ งยตุ ิธรรม 3.5 การคุ้มครองการคุ้มครองผ้ใู ช้ไฟฟ้าในประเทศออสเตรเลยี ภาพรวมตลาดค้าปลีกไฟฟ้า ประเทศออสเตรเลยี เช่นเดียวกบั ในหลายประเทศ ที่การบริการการไฟฟ้าเร่ิมแรกจากการที่ รัฐวิสาหกิจเป็ น ผูด้ าเนินการใหบ้ ริการท้งั หมด แต่เน่ืองจากในช่วงปี คศ 1990 รัฐบาลออสเตรเลียไดเ้ ปิ ดตลาดไฟฟ้า ใหม้ ีการแขง่ ขนั เพิ่มข้ึน โดยเริ่มจากการแปรรูปรัฐวสิ าหกิจในกิการไฟฟ้าไปสู่เอกชน และสร้างการ แข่งขนั ในตลาด รัฐบาลออสเตรเลียออกขอ้ บงั คบั การแบ่งภาคธุรกิจการไฟฟ้า เป็ นส่วนการผลิต (Generation) ส่วนการโครงข่ายกระแสไฟฟ้า (Transmission) ส่วนกระจายไฟฟ้า (Distribution) และส่วนคา้ ปลีกฟ้า (Retail) โดยจะมีขอ้ บงั คบั ไม่ให้มีการครอบงาตลาดในแต่ละส่วนเพ่ือมิให้เกิด การแข่งขนั ที่ไมเ่ ป็ นธรรมอนั จะส่งผลกระทบไปสู่ผูบ้ ริโภค เมื่อไดม้ ีการจดั การกบั การแปรรูปและ การปรับโครงสร้างตลาดให้เกิดการพฒั นาและการแข่งขนั เป็ นส่วนๆ รัฐบาลออสเตรเลียจึงไดเ้ ริ่ม ให้มีการพฒั นาการแข่งขันในตลาดในภาคค้าปลีกโดยเปิ ดให้มีผูป้ ระกอบการหลายรายเขา้ มา โครงการจัดทาแผนคุ้มครองผใู้ ช้พลงั งานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตรก์ ารกากบั กจิ การพลงั งาน ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-72 ดาเนินการบริการคา้ ปลีกไฟฟ้าให้แก่ผูบ้ ริโภคในแต่ละมลรัฐของประเทศออสเตรเลีย โดยการ พฒั นาการแข่งขนั ในตลาดในภาคคา้ ปลีกเป็นไปตามแผนภาพ 1 ดา้ นล่างน้ี แผนภาพ การเปิ ดเสรีและการแข่งขันของกจิ การไฟฟ้า ที่มา: Australian Energy Regulator (2007), State of the energy market – 2007, < http://www.aer.gov.au/node/6332> จากการท่ีมีการพฒั นาการแข่งขนั ของตลาดด้านค้าปลีกไฟฟ้าได้มีการเปิ ดตลาดและ พฒั นาการแข่งขนั ในภาคธุรกิจไฟฟ้าโดยเฉพาะในส่วนของธุรกิจคา้ ปลีกไฟฟ้าเพ่ือผบู้ ริโภค ทาให้ ส่วนค่าปลีกมีผใู้ ห้บริการเขา้ มาร่วมแข่งขนั ในการบริการมากข้ึนโดยมีผูใ้ ห้บริการหลกั ๆสามบริษทั ที่มีส่วนแบ่งการบริการไฟฟ้าคา้ ปลีกค่อนขา้ งสูง รวมท้งั มีบริษทั เล็กร่วมแข่งขนั อยใู่ นตลาดคา้ ปลีก ไฟฟ้าดว้ ย โดยตวั อยา่ งส่วนแบ่งของตลาดคา้ ปลีกไฟฟ้าในประเทศออสเตรเลีย ในมลรัฐ วิคตอเรีย และเซาทอ์ อสเตรเลีย ท่ีไดม้ ีการเปิ ดเสรีการคา้ ปลีกไฟฟ้า66 66 Australian Energy Regulator (2010), State of the energy market – 2010 โครงการจดั ทาแผนคมุ้ ครองผู้ใช้พลังงานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตร์การกากับกจิ การพลงั งาน ฉบบั ท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-73 ภาพรวมสถาบันกากบั และกฎหมายสาหรับกจิ การไฟฟ้า ขอ้ กฎหมายและบงั คบั กิจการไฟฟ้าของออสเตรเลียได้มีการปรับปรุงเพ่ือให้เกิดมีการ พฒั นาประสิทธิภาพของกิจการตลาดไฟฟ้ารวมถึงการคุม้ ครองผูบ้ ริโภคท่ีเขม้ แข็ง โดยกฎหมาย หลกั ที่เห็นได้ชัดคือ พรบ.การแข่งขันและผู้บริโภค 2010 (Competition and Consumer Act 2010) ไดจ้ ดั ต้งั คณะกรรมการอิสระดา้ นการแขง็ ขนั และผบู้ ริโภค (Australian Competition and Consumer Commission (ACCC))67 และคณะกรรมการอิสระกากับกิจการพลังงาน (Australian Energy Regulator (AER)) 68 ใหม้ ีหนา้ ท่ีดูแลผบู้ ริโภค และกากบั กิจการใหบ้ ริการไฟฟ้าแก่ผบู้ ริโภค ท้งั คณะกรรมการอิสระด้านการแข็งขนั และผูบ้ ริโภค และคณะกรรมการกากบั กิจการ พลงั งานมีหน้าที่ร่วมมือดูแลผบู้ ริโภคภายใตก้ ารแข็งขนั ในภาคธุรกิจบริการไฟฟ้า คณะกรรมการ อิสระด้านการแข็งขนั และผูบ้ ริโภค มุ่งเน้นไปท่ีการส่งเสริมให้มีการแข่งขนั ในตลาดเพ่ือให้เกิด ประสิทธิภาพ มาตรฐาน และความปลอดภยั ในการให้บริการแก่ผูบ้ ริโภคในทุกภาคธุรกิจรวมถึง พลงั งานไฟฟ้าเพ่ือให้เกิดการลงทุนและดาเนินงานอย่างมีประสิทธิภาพ69 คณะกรรมการกากับ กิจการพลงั งานมุ่งเนน้ ไปท่ีการบงั คบั ใช้ ขอ้ บงั คบั กิจการพลงั งาน ท่ี 55 2013 (National Electricity Rules Version 55)70 การบริการที่ดีในกิจการพลงั งาน การกาหนดราคาโครงข่ายการบริการไฟฟ้า การติดตามกากบั การซ้ือขายพลงั งานไฟฟ้าในตลาด รวมถึงการพฒั นาการลงทุนกิจการไฟฟ้าใน ประเทศ71 คณะกรรมการอิสระดา้ นการแข็งขนั และผูบ้ ริโภค และ คณะกรรมการกากบั กิจการ พลงั งาน จึงตอ้ งทางานสอดรับกนั เพื่อใหเ้ กิดการบริการไฟฟ้าที่ทีประสิทธิภาพแก่ผบู้ ริโภค 67 Competition and Consumer Act 2010 Part II 68 Competition and Consumer Act 2010 Part III AAA 69 Australian Consumer and Competition Commission(ACCC), About us <http://www.accc.gov.au/about- us/australian-competition-consumer-commission/about-the-accc> 70 Australian Energy Market Commission (AEMC), National Electricity Rules<http://www.aemc.gov.au/Electricity/National-Electricity-Rules/Current-Rules.html > 71 Australian Energy Regulator (AER), About Use, http://www.aer.gov.au/about-us โครงการจัดทาแผนคุม้ ครองผู้ใชพ้ ลงั งานภายใต้ แผนยุทธศาสตรก์ ารกากับกิจการพลงั งาน ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-74 นอกจากน้ี ระเบียบข้อบังคับว่าด้วยกิจการไฟฟ้าระดับขายปลีก ท่ี 1 (National Energy Retail Rules version 1 2011)72 ยงั ให้อานาจแก่ คณะกรรมการกากบั กิจการพลงั งานในการกากบั ดูแลผู้บริ โภค ในเชิงการบริ การสาธารณะของกิจการไฟฟ้า (Universal Services) กล่าวคือ คณะกรรมการกากบั กิจการพลงั งานสามารถกาหนดมาตรการช่วยเหลือผูบ้ ริโภคที่มีปัญหาในการ จ่ายค่าใช้ไฟฟ้า หากผูบ้ ริโภครายใดมีปัญหาในการจ่ายค่าไฟฟ้า ผูใ้ ห้บริการต้องตกลงเจรจาต่อ ผบู้ ริโภคโดยสามารถผอ่ นจ่ายค่าใชไ้ ฟฟ้าไดเ้ พ่ือหลีกเลี่ยงการตดั ไฟฟ้าแก่ผบู้ ริโภคท่ีมีปัญหาจ่ายค่า ไฟฟ้า73 ผบู้ ริโภคสามารถท่ีจะติดต่อ ร้องเรียนคณะกรรมการกากบั กิจการพลงั งาน หากมีปัญหาการ ให้บริการไฟฟ้า ภายใตร้ ะเบียบขอ้ บงั คบั วา่ ด้วยกิจการไฟฟ้าระดบั ขายปลีกท่ี 1 คณะกรรมการ สามารถที่จะดูแลการให้บริการไฟฟ้าระดบั ปลีกแก่ผูบ้ ริโภคในดา้ นขอ้ สัญญา การจ่ายไฟฟ้าและ ค่าบริการ และมาตรฐานการจา่ ยไฟฟ้า ที่น่ าสนใจเพ่ิมข้ึนคือในการออกกฎระเบียบหรื อข้อบังคับในกิจการไฟฟ้ าน้ัน คณะกรรมการกิจตลาดการพลงั งาน (Australian Energy Market Commission) จะเป็ นผูท้ าหน้าท่ี ออกกฎระเบียบขอ้ บงั คบั เพ่ือให้ คณะกรรมการกากบั กิจการพลงั งาน หน่วยงานที่เก่ียวขอ้ งอ่ืนๆใช้ ในการกากบั ดูแลกิจการพลงั งานไฟฟ้า ดงั น้นั จะเห็นไดโ้ ดยภาพรวมคือในกิจการไฟฟ้าของประเทศ ออสเตรเลียมี คณะกรรมการอิสระดา้ นการแขง็ ขนั และผูบ้ ริโภค คณะกรรมการอิสระกากบั กิจการ พลงั งานทาหน้าท่ีเสมือนเป็ นฝ่ ายกากบั ดูแลเพื่อปกป้องสิทธิของท้งั ผูใ้ ห้บริการและผูใ้ ช้บริการ ไฟฟ้า และมีคณะกรรมการกิจตลาดการพลงั งานเป็ นหน่วยงานท่ีออกกฏขอ้ บงั คบั ต่างๆเพ่ือใช้ใน การกากบั มากไปกวา่ น้นั ดว้ ยความท่ีประเทศออสเตรเลียปกครองเป็นมลรัฐภายใตร้ ัฐบาลกลาง ในแต่ ละมลรัฐก็มีหน่วยงานกากบั ดูแลกิจการไฟฟ้าของแต่ละรัฐอีกช้นั หน่ึง ซ่ึงหน่วยงานกากบั ดูแลของ แตล่ ะรัฐกจ็ ะยดึ โยงกบั คณะกรรมการอิสระดา้ นการแขง็ ขนั และผบู้ ริโภค คณะกรรมการอิสระกากบั กิจการพลงั งานคณะกรรมการกิจตลาดการพลงั งานในการกากบั ดูแลกิจการไฟฟ้าของแตล่ ะรัฐ 72 Australian Energy Market Commission (AEMC), National Energy Retail Rules, http://www.aemc.gov.au/retail/national-energy-retail-rules/current-rules.html 73 Australian Energy Regulator (AER), Energy retailers' customer hardship policies, <http://www.aer.gov.au/retail-markets/energy-retailers-customer-hardship-policies> โครงการจัดทาแผนคุ้มครองผใู้ ช้พลงั งานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตรก์ ารกากบั กิจการพลงั งาน ฉบับท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-75 ในส่วนของการรับเรื่องร้องเรียนของผูบ้ ริโภคในกรณีที่ไม่สามารถเจรจา ตกลงกบั ผูใ้ ห้ บริการไฟฟ้าได้ ผูบ้ ริโภคโดยรายบุคคลหรือเป็ นกลุ่ม สามารถติดต่อผูต้ รวจการกิจการพลงั งาน (Energy Ombudsman) ของแต่ละรัฐในประเทศออสเตรเลีย เพ่ือให้จะเขา้ มาแกป้ ัญหาการบริการ ไฟฟ้าเช่น ค่าไฟฟ้าสูงเกินจริง การไม่ไดม้ าตรฐานของการจ่ายกระแสไฟรวมถึงการขอค่าทดแทน การโฆษนาหรือการตลาดที่ไม่เป็ นธรรม และการให้บริการผูม้ ีปัญหาทางเศรษฐกิจ โดยผตู้ รวจการ กิจการพลังงาน จดั ต้งั โดยการร่วมมือของภาคเอกชนผูใ้ ห้บริการพลังงานในแต่ละรัฐ ซ่ึงการ รวมกลุ่มจดั ต้งั ผูต้ รวจการเผ่ือให้เกิดองกรค์ดูแลการประกอบกิจการพลงั งานที่ดีให้แก่ผูบ้ ริโภค ผตู้ รวจการพลงั งานจึงถือวา่ เป็ นการหน่วยงานที่ช่วยกากบั ดูแลกิจการพลงั งานที่ดีใหแ้ ก่ผบู้ ริโภคอีก ดา้ นหน่ึง74 ประเดน็ สาคญั ในการคุ้มครองผ้ใู ช้ไฟฟ้าในประเทศออสเตรเลีย 1. อตั ราค่าบริการ อตั ราค่าบริการในออสเตรเลียสาหรับผูบ้ ริโภครายยอ่ ยน้นั คิดจากผลรวมของ ค่าผลิตและ คา้ ส่ง ค่าโครงข่ายกระแสไฟฟ้า ค่าส่งกระแสไฟ และค่าบริการค้าปลีก ซ่ึงผลรวมขอค่าไฟฟ้าที่ จะตอ้ งคิดตอ่ ผบู้ ริโภคสามารถดูไดจ้ ากตาราง 1 ดา้ นล่างน้ี ตาราง 1 ผลรวมขอค่าไฟฟ้าทจี่ ะต้องคิดต่อผ้บู ริโภค ที่มา: Australian Energy Regulator (2010), State of the energy market – 2010 74 Australian Energy Regulator(AER) Energy Made Easy- Complaint, <http://www.energymadeeasy.gov.au/consumer-rights-and-support/complaints>; Energy and Water Ombudsman of NSW, Complaints-Connection, <http://www.ewon.com.au/index.cfm/making-a- complaint/what-can-i-complain-about/connections/> โครงการจัดทาแผนคมุ้ ครองผู้ใช้พลงั งานภายใต้ แผนยุทธศาสตรก์ ารกากับกจิ การพลงั งาน ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-76 โดยในแต่ละมลรัฐของประเทศออสเตรเลียจะมีหน่วยงานกากบั ดูแลอตั ราค่าไฟฟ้าคา้ ปลีก ท่ีเป็ นอิสระ หน่วยงานกากบั ดูแลอตั ราค่าไฟฟ้าแต่ละมลรัฐจะพิจารนาการข้ึนหรือลงค่าไฟโดยดู จากปัจจยั ในหลายๆดา้ น รวมท้งั การปรึกษากบั ผูใ้ ห้บริการผูบ้ ริโภค75 ท้งั น้ีหลกั เกณฑ์เก่ียวกบั การ กาหนดและเปลี่ยนแปลงคา่ บริการ กรณีท่ีผใู้ หบ้ ริการตอ้ งการแกไ้ ขสัญญาซ้ือขายไฟฟ้า รวมท้งั เพื่อ ข้ึนค่าบริการไฟฟ้า ผูใ้ ห้บริการตอ้ งแจง้ เป็ นลายลกั ษณ์อกั ษรให้ผูใ้ ชไ้ ฟฟ้าทราบแจง้ ล่วงหนา้ อยา่ ง นอ้ ย 10 วนั ก่อนท่ีจะมีการคิดอตั ราค่าไฟฟ้าท่ีเพิ่มข้ึน สัญญามาตรฐานในการบริการ ในส่วนของสัญญามาตรฐานน้นั ระเบียบขอ้ บงั คบั วา่ ดว้ ยกิจการไฟฟ้าระดบั ขายปลีก ท่ี 1 (National Energy Retail Rules version 1 2011) กาหนด ให้มีการจดั ทาสัญญามาตรฐานระหว่างผู้ ให้บริการกบั ผใู้ ชไ้ ฟฟ้า76 ท้งั น้ีเพื่อปกป้องผลประโยชน์ของผูใ้ ชไ้ ฟฟ้า รวมถึงก่อให้เกิดความเป็ น ธรรมต่อท้งั ผใู้ หบ้ ริการและผใู้ ชบ้ ริการไฟฟ้า ระเบียบขอ้ บงั คบั ว่าด้วยกิจการไฟฟ้าระดบั ขายปลีก ท่ี 1กาหนดไวว้ า่ ว่าผูใ้ ห้บริการตอ้ ง เปิ ดเผยขอ้ มูลดา้ นมาตรฐานการบริการ ความสมารถในการจ่ายไฟฟ้าในบริเวณของผูข้ อใชบ้ ริการ และสิทธิพเิ ศษตา่ งๆ แก่ผใู้ ชก้ ่อนที่จะมีการทาสัญญากนั ข้ึน77 ในขอ้ สัญญา ตอ้ งมีการตกลงการอา่ น มาตรวดั ไฟฟ้าเป็ นงวดๆ และการส่งใบแจง้ ค่าไฟฟ้าเป็ นงวดๆแก่ผูใ้ ชไ้ ฟฟ้า โดยกาหนดเวลางวด การอ่านมิเตอร์หรือการส่งใบแจง้ ค่าไฟฟ้าข้นั ต่าคือ 3 เดือน78 และในใบใบแจง้ ค่าไฟฟ้าจะตอ้ งมี รายละเอียดต่างๆที่สาคญั เผ่ือให้ผูบ้ ริโภคเขา้ ใจการใชค้ ่าไฟฟ้าของงวดน้นั และทางผูใ้ ห้บริการตอ้ ง แสดงขอ้ มูลเปรียบเทียบการใชไ้ ฟฟ้าและค่าไฟฟ้าของผบู้ ริโภคในใบเรียกเกบ็ ค่าไฟดว้ ย79 75 Australian Energy Regulator (2010), State of the energy market – 2010 76 Australian Energy Market Commission (AEMC), National Energy Retail Rules, < http://www.aemc.gov.au/retail/national-energy-retail-rules/current-rules.html> 77 National Energy Retail Rules version 1 2011 Part 2- Customer Retail Contract Section 17-19 78 National Energy Retail Rules version 1 2011 Part 2- Customer Retail Contract Section 12 79 National Energy Retail Rules version 1 2011 Part 2- Customer Retail Contract Section โครงการจัดทาแผนคุ้มครองผู้ใช้พลงั งานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตรก์ ารกากับกิจการพลงั งาน ฉบบั ท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-77 ในกระบวนการก่อนท่ีจะผบู้ ริโภคจะลงนามในสัญญา ขอ้ บงั คบั วา่ ดว้ ยกิจการไฟฟ้าระดบั ขายปลีก ท่ี 1 กาหนดไวว้ า่ จกั ตอ้ งมีการ - อธิบายและช้ีแนะ ผใู้ ชบ้ ริการเก่ียวกบั ขอ้ เสนอต่างๆในการให้บริการไฟฟ้าตามสญั ญา ใชบ้ ริการไฟฟ้า - ผใู้ ห้บริการตอ้ งเปิ ดให้ ผูใ้ ชไ้ ฟฟ้าท่ีประสงคจ์ ะใชไ้ ฟฟ้าติดต่อขอไฟฟ้าไดท้ ้งั โดยลาย ลกั อกั ษร และโดยทางโทรศพั ท์ - หากผใู้ ชไ้ ฟฟ้ายงั คงคา้ งชาระค่าไฟกบั ผใู้ หบ้ ริการ ผใู้ ชบ้ ริการสามารถที่จะรวมยอดคา้ ง ชาระเขากบั บญั ชีการใชไ้ ฟฟ้าที่ผใู้ ชไ้ ฟฟ้าขอจดบริการใหม่ - ผใู้ ห้บริการไฟฟ้าจกั ตอ้ งจดั ให้มีการทาสัญญาบริการไฟฟ้าแมผ้ ใู้ ช้บริการจะคา้ งชาระ ค่าไฟฟ้าอยกู่ ็ตาม - ตอ้ งมีการให้ขอ้ มูลสิทธิของท้งั ผใู้ ชไ้ ฟฟ้าและผใู้ ห้บริการไฟฟ้าก่อนท่ีจะมีการตกลงทา สญั ญา - ตอ้ งมีการอธิบายเน้ือหาในสญั ญาเพือ่ ใหผ้ ใู้ ชเ้ กิดความเขา้ ใจชดั เจนในขอ้ สัญญา - ตอ้ งมีการให้ขอ้ มูลเกี่ยวกบั ความช่วยเหลือจากรัฐดา้ นค่าไฟฟ้าต่อผูใ้ ช้ไฟฟ้าเช่น ค่า ลดหยอ่ น หรือเงินช่วยเหลือ - ตอ้ งให้ขอ้ มูลผูใ้ ช้ไฟฟ้าเกี่ยวกบั การใช้บริการแปลภาษาต่างๆ เพื่อให้ผูใ้ ชไ้ ฟฟ้าที่ไม่ สามารถเขา้ ใจภาษาองั กฤษสามารถเขา้ ใจขอ้ สัญญาภาษาทอ้ งถิ่นท่ีรัฐบาลออสเตรเลีย กาหนดใหผ้ บู้ ริการตอ้ งมีบริการล่ามใหแ้ ก่ผใู้ ชบ้ ริการสาธารณะ มากไปกว่าน้ัน ระเบียบข้อบังคับว่าด้วยกิจการไฟฟ้าระดับขายปลีก ท่ี 1 มีรูปแบบ มาตรฐานสัญญาการใชบ้ ริการไฟฟ้าเพื่อให้ผูใ้ ห้บริการไฟฟ้าไดใ้ ชใ้ นการทาสัญญากบั ผใู้ ช้บริการ ดว้ ย โดยรูปแบบของมาตรฐานสัญญาเนน้ การคุม้ ครองผใู้ ชร้ วมถึงให้ความเป็ นธรรมแก่ผูใ้ ชบ้ ริการ ของมาตรฐานสัญญา มีใจความหลกั ๆในดงั น้ี - คูส่ ัญญาระหวา่ งผใู้ หแ้ ละผใู้ ชบ้ ริการไฟฟ้า - คาอธิบายและคาจากดั ความ - ขอบเขตของสญั ญา - หนา้ ท่ีของผใู้ ชบ้ ริการ - หนา้ ที่ของผใู้ หบ้ ริการ - ราคาพลงั งานและบริการ - กระบวนการเรียกเกบ็ ค่าไฟฟ้า - การเรียกเกบ็ ค่าไฟฟ้าต่ากวา่ หรือเกินกวา่ การใชจ้ ริง โครงการจัดทาแผนคุ้มครองผ้ใู ชพ้ ลงั งานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตร์การกากบั กจิ การพลงั งาน ฉบับท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-78 - ค่าประกนั - กระบวนการตดั ไฟ - กระบวนการตอ่ ไฟหลงั จากไดม้ ีการตดั ไฟ - การใชไ้ ฟฟ้าท่ีผดิ กฎหมาย - ใบแจง้ เตือนและใบเรียกเก็บค่าไฟ - สิทธิส่วนบุคคล - การร้องเรียน - เหตุสุดวสิ ัย ซ่ึงในสัญญาจดั เป็นขอ้ ยกเวน้ - การเปลี่ยนผใู้ หบ้ ริการกรณีผใู้ หบ้ ริการเลิกกิจการ มาตรฐานคณุ ภาพบริการ และ การคุ้มครองผ้ใู ช้ไฟฟ้า ในประเทศออสเตรเลียการจดั ให้มีมาตรฐานการให้บริการไฟฟ้าประกอบด้วยน้ัน 1) ขอ้ บงั คบั กาหนดให้มีการป้องกนั ผูใ้ ชบ้ ริการในส่วนของการทาการตลาด 2) ขอ้ บงั คบั กาหนดให้มี การเปิ ดเผยขอ้ มูลเพ่ือให้ผูใ้ ช้บริการได้เปิ ดเปรียบเทียบราคาและกาคุณภาพการให้บริการของผู้ ใหบ้ ริการไฟฟ้ารายต่างๆ มาตรฐานการตลาดของภาคการค้าปลีกไฟฟ้า กฎหมายและข้อบงั คบั ในด้านมาตรฐาน คุณภาพการให้บริการไฟฟ้าในประเทศออสเตรเลียคานึงถึงการทาการตลาดท่ียุติธรรมต่อ ผใู้ ชไ้ ฟฟ้า โดยเห็นไดจ้ ากตวั อยา่ งขอ้ บงั คบั ของการทาการตลาดคา้ ปลีกในรัฐนิวเซาทเ์ วลส์ ที่กาหนดไวว้ า่ ในการทาการตลาดตอ้ งยดึ หลกั - ป้องกนั ผใู้ ชไ้ ฟฟ้าจากการทาการตลาดในพฤติกรรมท่ีหลอกลวงผใู้ ช้ - ผทู้ าการตลาดตอ้ งทาใหผ้ ใู้ ชม้ นั่ ใจในการใชบ้ ริการไฟฟ้า - สนบั สนุนความยตุ ิธรรมในการเสนอขายไฟฟ้าในการทาการตลาดคา้ ปลีกตอ่ ผใู้ ช้ - สนบั สนุนความสมั พนั ธ์ อนั ดีระหวา่ ง ผใู้ ช้ ผทู้ าการตลาด ผใู้ ห้บริการไฟฟ้า หน่วยงาน กากบั ดูแลกิจการไฟฟ้าและผทู้ ่ีเกี่ยวขอ้ งกบั กิจการไฟฟ้า - ใหค้ วามรู้ความเขา้ ใจในขอ้ มูลที่ถูกตอ้ งในการใชบ้ ริการไฟฟ้าแก่ผใู้ ชไ้ ฟฟ้า80 80 http://www.energy.nsw.gov.au/__data/assets/pdf_file/0019/351811/nsw-implementation-NEFC-policy- paper-for-consultation.pdf โครงการจดั ทาแผนคมุ้ ครองผู้ใชพ้ ลงั งานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตรก์ ารกากบั กิจการพลงั งาน ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-79 มาตรฐานแสดงการเปรียบเทียบการให้บริการ กฎหมายไดบ้ งั คบั ให้ คณะกรรมการอิสระ กากับกิจการพลังงานมีหน้าท่ีในการเผยแพร่ข้อมูลเปรียบเทียบ อัตราค่าไฟฟ้าและ ค่าบริการจากหลากหลายผใู้ หบ้ ริการไฟฟ้า โดยกาหนดให้ ผูใ้ ห้บริการไฟฟ้าตอ้ งส่งขอ้ มูล ท่ีจาเป็นแก่ ให้ คณะกรรมการอิสระกากบั กิจการพลงั งานเพ่อื ใหค้ ณะกรรมการอิสระกากบั กิจการพลงั งานสามารถรวบรวมข้อมูลและเปิ ดเผยเป็ นข้อเปรียบเทียบแก่ผูใ้ ช้ไฟฟ้า81 คณะกรรมการอิสระกากบั กิจการพลงั งานภายใตข้ อ้ กาหนดของระเบียบขอ้ บงั คบั ว่าดว้ ย กิ จ ก า ร ไ ฟ ฟ้ า ร ะ ดั บ ข า ย ป ลี ก ท่ี 1 2011 ไ ด้ จั ด ต้ั ง เ ว็ บ ไ ซ ท์ http://www.energymadeeasy.gov.au ซ่ึงผูใ้ ช้บริการรายย่อยสามารถที่จะเขา้ ไปหาข้อมูล เปรียบเทียบมาตรฐานการให้บริการและอตั ราการให้บริการไฟฟ้าของแต่ละผูใ้ ห้บริการ ไฟฟ้า มากไปกวา่ น้นั คณะกรรมการอิสระกากบั กิจการพลงั งานยงั ร่วมมือกบั หน่วยงานของ แต่ละรัฐในการเสนอขอ้ เปรียบต่างในขอ้ เสนอของผูใ้ ห้บริการไฟฟ้า ดว้ ยการท่ีผูบ้ ริโภค สามารถท่ีจะเปรียบเทียบอตั รา และการให้บริการไฟฟ้าต่างๆได้ จึงมีการแข่งขนั ในด้าน มาตรฐานการให้บริการ รวมถึงการแข่งขนั ดา้ นราคาเพื่อผูใ้ ช้ไฟฟ้าไปในตวั ผูใ้ ช้บริการ โดยอาศยั ขอ้ มูลเปรียบเทียบที่มีเลือกใช้ไฟฟ้าจากผูใ้ ห้บริการไฟฟ้าที่ให้ขอ้ เสนอท่ีคุม้ ค่า และไดม้ าตรฐานที่สุด การค้มุ ครองผ้ใู ช้ไฟฟ้าทเ่ี ป็ นผ้ปู ่ วยและด้อยโอกาสทางเศรษฐกจิ ในการคุม้ ครองผใู้ ช้ไฟฟ้าท่ีเป็ นผูป้ ่ วยและดอ้ ยโอกาสทางเศรษฐกิจประเทศออสเตรเลียมี กฏขอ้ บงั คบั ใหม้ ีการปกป้องผใู้ ชไ้ ฟฟ้าดงั น้ี - กรณีผบู้ ริโภคเป็นผดู้ อ้ ยโอกาสทางเศรษฐกิจ ผดู้ อ้ ยโอกาสทางเศรษฐกิจหรือผมู้ ีรายได้ นอ้ ยสามารถขอความช่วยเหลือในค่าชดเชยคา่ ไฟฟ้าในอตั รา 225 ดอลล่าร์ ต่อปี หรือ ในกรณีที่เป็นครอบครัวรายไดน้ อ้ ยจะไดค้ ่าชดเชยท่ีอตั รา 250 ดอลล่าร์ต่อปี โดย ผมู้ ี รายไดน้ อ้ ยไดแ้ ก่ ผถู้ ือบตั รผูส้ ูงอายุ ผถู้ ือบตั รผปู้ ่ วย ผถู้ ือบตั รทองทหารผา่ นศึก ผพู้ กิ าร คูส่ มรสหมา้ ยผถู้ ือบตั รผสู้ ูงอายุ คู่สมรสหมา้ ยของทหารผา่ นศึก ในของครอบครัว 81 National Energy Retail Law version 1 2011 Part 2- Customer Retail Contract Section Part 11 โครงการจัดทาแผนคุม้ ครองผูใ้ ช้พลังงานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตร์การกากับกจิ การพลงั งาน ฉบบั ท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-80 รายไดน้ อ้ ยจะสามารถขอคา่ ชดเชยไดท้ ่ีอตั รา 75 ดอลล่าร์ ต่อปี และผปู้ ่ วยท่ีไดร้ ับการ รับรองโดยแพทย์ วา่ จะตอ้ งใชไ้ ฟฟ้าเพอ่ื เดินเครื่องมือทางการแพทยท์ ี่บา้ น สามารถขอ ค่าชดเชยไดท้ ่ีอตั รา 215 – 235 ดอลล่าร์ ต่อปี การคุ้มครองผ้ใู ช้ไฟฟ้าในการดาเนินการตัดไฟฟ้า ก่อนท่ีจะมีการตดั ไฟฟ้า ขอ้ บงั คบั ตามกฎหมาย กาหนดไวว้ า่ 82 1) ผูใ้ ห้บริการไฟฟ้าจะตอ้ งพยายามติดต่อผูบ้ ริโภค ผูใ้ ห้บริการไฟฟ้าตอ้ งติดต่อในหลาย ช่องทางเช่น พยายามติดต่อทางโทรศพั ทห์ ลงั เวลาทางาน และตอ้ งพยายามติดต่อผูบ้ ริโภค ท้งั ก่อนและหลงั การส่งจดหมายแจง้ เตือน และ 2) ผใู้ ห้บริการไฟฟ้าตอ้ งส่งจดหมายเตือนอยา่ งนอ้ ย 2 ฉบบั ฉบบั แรกเป็ นการเตือนวา่ อาจมี การตดั ไฟฟ้าหากไม่มีการจ่ายค่าไฟฟ้า ฉบบั ที่สองเป็ นการแจง้ เตือนการเตรียมการ การตดั ไฟฟ้าหลงั จากส่งจดหมายแจง้ เตือนฉบบั แรกไปแลว้ หน่ึงอาทิตย์ โดยในจดหมายฉบบั ที่ สองจะตอ้ งมีรายละเอียดให้ผูบ้ ริโภคดงั ต่อไปน้ี 1) เหตูผลในการท่ีจะตอ้ งดาเนินการตดั ไฟฟ้า 2) วนั ที่จะมีการตดั ไฟ 3) สิทธิของผบู้ ริโภคดา้ นการบริการไฟฟ้า 4) ช่องทางในการ ติดต่อ ผตู้ รวจการกิจการพลงั งาน 5)กระบวนการช่วยเหลือดา้ นการจ่ายคา่ ไฟฟ้า 3) ผใู้ ห้บริการจะตอ้ งเสนอวิธีการผอ่ นจ่ายเป็ นงวดๆ แก่ผูบ้ ริโภคเพื่อป้องกนั การตดั ไฟฟ้า ในกรณีที่ผบู้ ริโภคมีปัญหาทางการเงิน - การตัดกระแสไฟฟ้า ขอ้ บงั คบั ตามกฎหมาย กาหนดไวว้ า่ 83 82 Electricity Supply (General) Regulation 2001(NSW); Energy and Water Ombudsman of NSW , 2013, Disconnection and Restriction <http://www.ewon.com.au/index.cfm/help-for-customers/disconnection- restriction/> 83 Electricity Supply (General) Regulation 2001(NSW); Energy and Water Ombudsman of NSW , 2013, Disconnection and Restriction <http://www.ewon.com.au/index.cfm/help-for-customers/disconnection- restriction/> โครงการจัดทาแผนคุ้มครองผู้ใช้พลงั งานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตรก์ ารกากบั กจิ การพลงั งาน ฉบบั ที่ 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-81 1) ผูใ้ ห้บริการไฟฟ้า ไม่สามารถตดั กระแสไฟฟ้าได้ ยกเวน้ กรณีที่ไม่มีการจ่ายค่าไฟเป็ น ระยะเวลา 12 เดือน และผใู้ หบ้ ริการไฟฟ้าจะตอ้ งติดต่อเสนอผบู้ ริโภคที่คา้ งค่าไฟอยา่ งนอ้ ย ท่ีสุด สองคร้ังเพื่อท่ีจะให้มีการผ่อนจ่ายค่าไฟเป็ นงวดภายใต้กระบวนการช่วยเหลือ ผบู้ ริโภคที่ประสบปัญหาทางเศรษฐกิจ 2) ผใู้ หบ้ ริการไฟฟ้า ไม่สามารถตดั กระแสไฟฟ้าไดเ้ ลยในกรณีที่  ผบู้ ริโภคไดต้ ิดต่อศูนยช์ ่วยเหลือทางสังคม (Community agency) เพื่อร้องขอบตั ร ลดส่ วน ลดเพื่ อช่ วยเห ลื อด้าน ค่าไฟ ฟ้ า (EAPA-Energy Accounts Payment Assistance)  ผบู้ ริโภคใชก้ ระแสไฟฟ้าเพ่อื เดินเครื่องมือทางการแพทยซ์ ่ึงจะขาดเสียมิได้ ต่อการ รักษาพยาบาลผบู้ ริโภค  ผูใ้ ห้บริการไม่สามารถตดั ไฟในวนั ศุกร์ เสาร์ อาทิตย์ วนั หยุดราชการ หรือวนั ธรรมดาหลงั 15 นาฬิกา  ค่าใชไ้ ฟฟ้าคา้ งชาระต่ากวา่ 300 ดอลล่าร์ 3) ผใู้ หบ้ ริการไฟฟ้าสามารถตดั กระแสไฟฟ้า ไดห้ าก  ผบู้ ริโภคไมไ่ ดต้ ิดตอ่ กบั ทางผใู้ หบ้ ริการไฟฟ้าเก่ียวกบั ค่าไฟฟ้าคา้ งชาระ  ผบู้ ริโภคจา่ ยคา่ ไฟฟ้าตามงวดผอ่ นชาระที่ไดต้ กลงไว้  เห็นสมควรวา่ การตดั ไฟเพือ่ การป้องกนั ความปลอดภยั ของผบู้ ริโภค การค้มุ ครองผ้ใู ช้ไฟฟ้า (รับเรื่องร้องเรียน) กระบวนการรับเรื่องร้องเรียนของผูใ้ ช้บริการไฟฟ้าน้นั มีข้นั ตอน แบ่งเป็ น 1) ส่วนท่ีผูใ้ ช้ ไฟฟ้าติดต่อร้องเรียนต่อผูใ้ ห้บริการโดยตรง 2) หากผูใ้ ช้ไฟฟ้าไม่พึงพอใจในการแก้ปัญหาของผู้ ใหบ้ ริการไฟฟ้าสามารถร้องเรียนไปที่ ผูต้ รวจการพลงั งานของแต่ละรัฐ 3) ผใู้ ชไ้ ฟฟ้ายงั ไมพ่ ึงพอใจ สามารถร้องเรียนเพม่ิ เติมไปที่ หน่วยงานกากบั ดูแลท้งั ในระดบั ประเทศ โครงการจัดทาแผนคุ้มครองผู้ใชพ้ ลังงานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตรก์ ารกากบั กิจการพลงั งาน ฉบับท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-82 ข้นั ท่ี 1 ผใู้ ชไ้ ฟฟ้าติดต่อร้องเรียนต่อผใู้ หบ้ ริการโดยตรง ผบู้ ริโภคไฟฟ้าสามารถท่ีจะติดต่อร้องเรียนไดโ้ ดยตรงตอ่ ผใู้ ห้บริการ ไฟฟ้าหากเกิดปัญหา ในการใช้ไฟฟ้า และการเก็บค่าไฟฟ้า กรณีปัญหาท่ีผูบ้ ริโภค สามารถสอบถามและร้องเรียนต่อผู้ ให้บริการโดยตรงเช่น การตลาดและสิทธิพิเศษสาหรับผูบ้ ริโภคกบั ผูใ้ ห้บริการไฟฟ้า การยกเลิก หรือเปล่ียนสัญญา สัญญาไม่เป็นธรรม และการเรียกเกบ็ เงินค่าไฟฟ้าที่ไม่ถูกตอ้ ง ข้นั ที่ 2 การร้องเรียนไปที่ ผูต้ รวจการพลงั งานของแต่ละรัฐ หากเกิดกรณีท่ีผูบ้ ริโภคติดต่อร้องเรียนต่อผูใ้ ห้บริการไฟฟ้าแลว้ ผูบ้ ริโภคไม่พึงพอใจต่อ ผลการแกป้ ัญหาของผใู้ หบ้ ริการ ผบู้ ริการสามารถติดต่อร้องเรียนกบั ผตู้ รวจการพลงั งานของแต่ละ รัฐซ่ึงเป็ นหน่วยงานอิสระท่ีคอยตรวจสอบการให้บริการพลงั งานแก่ผูบ้ ริโภค ผูต้ รวจการน้ันจะ ใหบ้ ริการแกไ้ ขขอ้ พิพาทระหวา่ ผบู้ ริโภคและผใู้ หบ้ ริการโดยไมเ่ สียค่าใชจ้ า่ ยใดๆ โดยในแต่ละรัฐก็ จะมีการจดั ต้งั ผูต้ รวจการและ มีโดยประชาชนมีช่องทางในการติดต่อผูต้ รวจการในแต่ละรัฐผา่ น หลายช่องทาง อาทิ ช่องทางการเวบ็ ไซทแ์ ละโทรศพั ท์ ข้นั ท่ี 3 การร้องเรียนไปที่หน่วยงานกากบั ดูแลท้งั ในระดบั ประเทศ ผูใ้ ช้ไฟฟ้ายงั สามารถที่จะร้องเรียนต่อหน่วยงานกากบั ดูแลระดบั ประเทศท่ีคอยคุม้ ครอง สิทธิของผูใ้ ช้บริการ โดยผูใ้ ช้บริการสามารถติดต่อ คณะกรรมการอิสระด้าน การแข็งขันและ ผบู้ ริโภค (Australian Competition and Consumer Commission (ACCC)) และคณะกรรมการอิสระ กากับกิจการพลังงาน (Australian Energy Regulator (AER)) เพ่ือให้เข้ามาตรวจสอบปัญหาการ ให้บริการไฟฟ้าแก่ผู้ใช้ไฟฟ้า โดย คณะกรรมการอิสระด้าน การแข็งขันและผู้บริโภค และ คณะกรรมการอิสระกากับกิจการพลังงานสามารถที่จะเข้าไปตรวจสอบ และดาเนินการตาม กฎหมายหากพบวา่ ผูใ้ หบ้ ริการไฟฟ้ากระทาผดิ กฎหมายซ่ึงกระทบต่อผใู้ ชบ้ ริการดงั น้นั จะเห็นไดว้ า่ ผูใ้ ชไ้ ฟฟ้า มีช่องทางท่ีจะสามารถร้องเรียนกบั หน่วยงานต่างๆซ่ึงมีอานาจและหน้าที่ในการเขา้ ไป แกป้ ัญหาของผใู้ ชไ้ ฟฟ้าและผใู้ หบ้ ริการไฟฟ้า การค้มุ ครองผ้บู ริโภค ตามกฎหมายคุ้มครองผ้บู ริโภคและกฎหมายอื่น โครงการจดั ทาแผนคุ้มครองผู้ใช้พลงั งานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตรก์ ารกากบั กจิ การพลงั งาน ฉบับท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-83 ในการคุม้ ผูบ้ ริโภคไฟฟ้ายงั มีกฎหมายอื่นที่สามารถนามาเป็ นขอ้ บงั คบั เพ่ือปกป้องสิทธิ ของผใู้ ชไ้ ฟฟ้า โดยมีกฎหมายที่สาคญั ๆคือ - Trade Practices Amendment (Australian Consumer Law) Act (No.2) 2010 กฎหมายน้ีมุ่งป้องป้องการแข่งขนั ของตลาดและมุ่งคุม้ ครองสิทธิของผูบ้ ริโภค ผูบ้ ริโภค สามารถใช้มาตรการทางกฎหมายโดยอา้ งถึงกฎหมายน้ีหากเล็งเห็นว่าผูใ้ ห้บริการไฟฟ้าละเมิด กฎหมายน้ี - Door-to-Door Sales Act 1967 (NSW) กฎหมายน้ีมุ่งคุม้ ครองสิทธิของผบู้ ริโภค ในกรณีท่ีมีพนกั งานขาย จากบริษทั หน่ึงบริษทั ใด มาติดต่อทีที่อยู่อาศยั ของผูบ้ ริโภคเพื่อขายไฟฟ้าแก่ผูบ้ ริโภค ผูบ้ ริโภคสามารถท่ีจะ ปฎิเสธ การ เสนอการขายไฟฟ้าของพนกั งานขายได้ หรือสามารถติดป้ายไวห้ นา้ ที่อยอู่ าศยั วา่ ไมร่ ับการเสนอการ ขายต่างๆได้ - Electronic Transactions Act 2000 (NSW) กฎหมายน้ีมุ่งคุ้มครองสิทธิของผู้บริโภคกรณี ท่ีผู้บริโภคติดต่อใช้บริการต่างๆทาง อินเตอร์เน็ต ในปัจจุบนั ท่ีการจดั ทาสัญญาซ้ือขายต่างๆรวมท้งั ไฟฟ้า เกิดข้ึนผ่านอินเตอร์เน็ต ผบู้ ริโภคสามารถที่จะใชก้ ฎหมายน้ีป้องกนั สิทธิของตนได้ - Privacy Act 1988 (Cth) กฎหมายน้ีมุง่ คุม้ ครองสิทธิส่วนบุคคลของผบู้ ริโภคโดยหา้ มผใู หบ้ ริการต่างๆ รวมท้งั ไฟฟ้า มิใหเ้ ปิ ดเผยขอ้ มูลของผบู้ ริโภคแก่ผอู้ ื่นผใู้ ด การคุ้มครองให้เกิดความเป็ นธรรมระหว่างผู้ประกอบการกจิ การพลังงาน การอนุญาตการ ประกอบกจิ การพลงั งาน จากการที่ประเทศออสเตรเลียมีการเปิ ดตลาดกิจการไฟฟ้าให้มีการแข่งขนั โดยมุ่งให้เกิด ประโยชน์การพฒั นากิจการพลังงาน รวมถึงมุ่งให้เกิดประโยชน์ต่อ ผูใ้ ห้บริการในตลาดที่จะ สามารถเขา้ มาทาการแข่งขนั ในกิจการไฟฟ้าฟ้าอนั นาไปสู่การเปิ ดทางเลือก ต่อผูบ้ ริโภคที่จะไดม้ ี โอกาสเลือกผใู้ หบ้ ริการไฟฟ้าที่ใหข้ อ้ เสนอท่ีคุม้ คา่ ภายใตม้ าตรฐานการบริการท่ีดี ในการคุม้ ครองใหเ้ กิดความเป็นธรรมในการระหวา่ งผปู้ ระกอบการและขอ้ บงั คบั หลกั คือ โครงการจัดทาแผนคุม้ ครองผู้ใชพ้ ลงั งานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตร์การกากับกิจการพลงั งาน ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-84 - การเปิ ดให้ มีการผู้ประกอบการไฟฟ้าเข้าถึง ระบบสายส่ ง และระบบส่ งได้อย่าง ยตุ ิธรรม (Access to Essential Facilities regime) ในส่วนที IIIA ของ พรบ.การแข่งขนั และผูบ้ ริโภค 2010 (Competition and Consumer Act 2010) ได้กาหนดระเบียบวิธีการเปิ ดการเข้าถึงระบบท่ีมีความสาคัญต่อการดาเนินธุรกิจด้าน สาธารณูปโภค ไวอ้ ย่างละเอียด โดยข้อกาหนดน้ีมีไวเ้ พ่ือป้องกันการกีดกนั ทางการคา้ ของผูท้ ่ี ครอบครองระบบที่มีความสาคญั ต่อ การดาเนินธุรกิจระบบสายส่ง และระบบส่งไฟฟ้า ขอ้ กาหนด ภายใต้ส่วนที IIIA ของ พรบ. การแข่งขันและผู้บริโภค 2010จึงเป็ นส่วนหน่ึงในการปกป้อง ผูป้ ระกอบการในกิจการไฟฟ้าในการท่ีจะสามารถเขา้ ถึงระบบสายส่ง และระบบส่งไฟฟ้าเพื่อ แข่งขนั ในการใหบ้ ริการไฟฟ้าแก่ผใู้ ชไ้ ฟฟ้า - การปกป้องการแข่งขนั ที่ไม่เป็นธรรม (Competition law and regulation) ในมาตรา 46-51 ของ พรบ.การแข่งขันและผูบ้ ริโภค 2010 (Competition and Consumer Act 2010) กาหนดหา้ มอยา่ งชดั เจนวา่ ธุรกิจใดๆตอ้ งไม่กระทาอนั นาไปสู่การกีดกนั ธุรกิจอ่ืนที่ร่วม แข่งขนั ในตลาดหรือ กระทาอนั ใดท่ีกระทบในเชิงลบต่อการแข่งขนั ของตลาด ซ่ึงมาตรา 46-51 ของ พรบ.การแข่งขนั และผูบ้ ริโภค 2010มีผลบงั คบั ใชต้ ่อกิจการไฟฟ้าดว้ ย การป้องกนั การแข่งขนั ที่ไม่ เป็นธรรมจึงนาไปสู่การป้องกนั สิทธิของผปู้ ระกอบการในการแขง่ ขนั ในกิการไฟฟ้าไปในตวั การจัดตั้งกองทุนพฒั นาไฟฟ้า ประเทศออสเตรเลีย ไดม้ ีการวางกฎการลดปริมาณการปล่อยก๊าซคาร์บอน โดยกายการออก พรบ. พลงั งานสะอาด 2011 (Clean Energy Act 2011) ซ่ึง พรบ. พลังงานสะอาด 2011 นาไปสู่ ขอ้ บงั คบั ในการจดั เก็บค่าการปล่อยก๊าซคาร์บอนอย่างเป็ นระบบ (Carbon pricing mechanism) และ นาไปสู่การจดั ต้งั กองทุนเพื่อความมนั คงทางพลงั งาน (Energy Security Fund) ในการเรียก เก็บค่าการปล่อยก๊าซคาร์บอนอย่างเป็ นระบบมีช่วงระยะเวลาสองส่วนในแง่การปฏิบตั ิ กล่าวคือ ช่วงการเรียกเก็บคา่ การปล่อยก๊าซคาร์บอนโดยการกาหนดอตั ราคงตวั (Fixed price period) โดยเร่ิม มีการเรียกเก็บอตั ราคงตวั ต้งั แต่เดือนกรกฎาคม คศ 2012 และ หลงั จากเดือน กรกฎาคม คศ 2015จะ โครงการจดั ทาแผนคุม้ ครองผู้ใชพ้ ลงั งานภายใต้ แผนยุทธศาสตร์การกากับกจิ การพลงั งาน ฉบบั ที่ 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-85 เริ่มมีการทาการเปิ ดตลาดเพ่ือใหม้ ีการแข่งขนั ในการขายสิทธิในการปล่อยก๊าซคาร์บอน (Emissions trading scheme) โดยราคาของสิทธิการ การปล่อยก๊าซคาร์บอนจะเป็นไปตามกลไกตลาด ในส่วนของกองทุนเพ่ือความมันคงทางพลังงาน น้ันจัดต้ังข้ึนมาเพื่อเขาไปเป็ นเงิน สนบั สนุน และช่วยเหลือผปู้ ระกอบการใหส้ ามารถปรับตวั ใหเ้ ขา้ กบั การเรียกเก็บค่าการปล่อยก๊าซ คาร์บอน ท้งั น้ีผูป้ ระกอบการผลิตไฟฟ้าที่มีการปล่อยก๊าซคาร์บอน เป็ นจานวนมากสามารถท่ีจะขอ เงินช่วยเหลืออุดหนุนในการปรับตวั ให้เขา้ กบั การเรียกเก็บค่าการปล่อยก๊าซคาร์บอนซ่ึงจะเป็ น ตน้ ทุนที่สูงข้ึนในการประกอบกิจการของผผู้ ลิตไฟฟ้า84 ท้งั น้ีกองทุนเพื่อความมนั คงทางพลงั งานจะ เป็ นตวั ประสานประโยชน์เพื่อให้ผูป้ ระกอบการผลิตไฟฟ้าปรับตวั เขา้ สู่กิจการผลิตไฟฟ้าท่ีปล่อย กา๊ ซคาร์บอนต่า กองทุนน้ีเร่ิมจากเงินอุดหนุนจากรัฐบาลในรูปแบบสิทธิการปล่อยก๊าซคาร์บอน ตีเป็ น จานวนเงินได้ 5.5 พนั ลา้ นดอลลาห์ ซ่ึง หน่วยงานรัฐบาลดา้ นการเปล่ียนแปลงสภาวะอากาศและ ประสิทธิภาพพลงั งาน (Department of Climate Change and Energy Efficiency) จะเป็ นผูด้ ูแลสิทธิ การปล่อยก๊าซคาร์บอนน้ี 3.6 การคุ้มครองการคุ้มครองผู้ใช้ไฟฟ้าในประเทศสิงคโปร์ ประเทศสิงคโปร์จดั ให้มีการพฒั นาการแข่งขนั ในกิจการไฟฟ้าโดยเร่ิมปฏิบตั ิแผนการเปิ ด เสรีตลาดไฟฟ้าในปี ค.ศ.1995 โดยกาหนดให้ผูผ้ ลิตไฟฟ้าตอ้ งแยกออกจากกนั ของผูป้ ระกอบการ กิจการไฟฟ้าในส่วนของผผู้ ลิต ผรู้ ักษาสายส่งและผสู้ ่งกระแสไฟ และผทู้ าการตลาดคา้ ปลีกออกจาก กนั เพ่ือไมใ่ หเ้ กิดอานาจเหนือตลาดและในปี ค.ศ. 2003 ไดม้ ีการจดั ต้งั ตลาดซ้ือขายไฟฟ้าเพื่อใหเ้ กิด การแข่งขนั ในตลาด ในการคุม้ ครองผใู้ ชไ้ ฟฟ้า ไดม้ ีขอ้ กาหนดกล่าวคือ กฎหมายกจิ การไฟฟ้า 2002 (Electricity Act 2002) 84 Statement of Greg Cobet , Minister For Climate Change and Energy Efficiency, (2012), Securing a Energy Future: Implementing The Australian Government’s Climate Change Plan, < http://www.budget.gov.au/2012- 13/content/ministerial_statements/climate/html/climate_change-06.htm> โครงการจดั ทาแผนคมุ้ ครองผ้ใู ช้พลังงานภายใต้ แผนยุทธศาสตรก์ ารกากับกิจการพลงั งาน ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-86 กฎหมายกิจการไฟฟ้า 2002ของประเทศ สิงคโปร์น้ีตราไวเ้ พื่อใหม้ ีการปฎิรูปกิจการไฟฟ้า ให้มีการแข่งขนั มากข้ึน และเพ่ือใหม้ ีการกบั กบั กิจการไฟฟ้าใหเ้ กิดประสิทธิภาพตอ่ การพฒั นาต่อผู้ ให้บริการและผใู้ ชไ้ ฟฟ้า โดยกฎหมายกฎหมายกิจการไฟฟ้า 2002 ไดใ้ หอ้ านาจแก่ หน่วยงานกากบั กิจการไฟฟ้าสิงคโปร์ (Energy Market Authority of Singapore) เป็นผบู้ งั คบั ใชก้ ฎหมาย ในมาตรา 6-49 ของกฎหมายกฎหมายกิจการไฟฟ้า 2002 จะเป็ นขอ้ บงั คบั เก่ียวกบั การให้ อนุญาตผปู้ ระกอบการไฟฟ้าโดยผปู้ ระกอบการตอ้ งมีมาตรฐานที่ดีในการดาเนินการและการบริการ ไฟฟ้าแก่ผใู้ ชไ้ ฟฟ้า ในมาตรา 50-63 จะเป็นขอ้ กาหนดเพื่อสนบั สนุนใหเ้ กิดการแข่งขนั ท่ีเป็ นธรรม ในกิจการไฟฟ้า โดย มาตรา 50 กาหนด ห้ามมิให้ผปู้ ระกอบกิจการไฟฟ้ากระทาการรวมธุรกิจ หรือ ทาขอ้ ตกลง อนั อาจก่อใหเ้ กิดความไม่เป็ นธรรมในการแข่งขนั ของกิจการไฟฟ้า และ มาตรา 51หา้ ม มิให้ ผกู้ ิจการไฟฟ้าซ่ึงมีอานาจเหนือตลาดกระทาอนั ไม่เป็ นธรรมในการแข่งขนั ของกิจการไฟฟ้า มากไปกวา่ น้นั ในยงั มีขอ้ กาหนดในกฎหมายวา่ ดว้ ยกิจการไฟฟ้า 2002อีกดว้ ยวา่ ผปู้ ระกอบการตอ้ ง เปิ ดให้มีการเขา้ ถึงโครงข่ายไฟฟ้าเพ่ือก่อให้เกิดการแข่งขนั ท่ีเป็ นธรรม ในมาตรา 83-93 จะเป็ น ขอ้ กาหนดเก่ียวกบั บทลงโทษหากมีการฝ่ าฝืนกฎหมายน้ี หน่วยงานกากบั กิจการไฟฟ้าสิงคโปร์ โดยอานาจตาม กฎหมายกิจการไฟฟ้า 2002 ไดอ้ อก ขอ้ กาหนด (Codes of Practice) เพื่อให้มีการบริการไฟฟ้าท่ีมีมาตรฐานแก่ผใู้ ช้ไฟฟ้า85 โดยตวั อยา่ ง ขอ้ กาหนดที่ออกโดย หน่วยงานกากบั กิจการไฟฟ้าสิงคโปร์ คือ - “ขอ้ กาหนดวา่ ดว้ ยการให้บริการไฟฟ้า โดยขอ้ กาหนดน้ีมุ่งบงั คบั ให้ผใู้ หบ้ ริการตอ้ งมี มาตรฐานข้นั ต่าในการให้บริการไฟฟ้า โดยตอ้ งมีการดาเนินการตรวจสอบระบบการ ใหบ้ ริการกระแสไฟฟ้าในทุกภาคส่วนในกิจการไฟฟ้า - ขอ้ กาหนดวา่ ดว้ ยการจดหน่วยไฟฟ้า โดยขอ้ กาหนดน้ีเนน้ ถึงสิทธิและขอ้ บงั คบั ในการ ดาเนินการจดหน่วยไฟฟ้าอยา่ งมีมาตรฐาน รวมถึงวางมาตรฐานเครื่องวดั หน่วยไฟฟ้า ดว้ ย - ขอ้ กาหนดวา่ ดว้ ยการใหบ้ ริการไฟฟ้าคา้ ปลีก โดยขอ้ กาหนดน้ีมุ่งบงั คบั ใหผ้ ใู้ หบ้ ริการ ตอ้ งมีมาตรฐานข้นั ต่าในการใหบ้ ริการไฟฟ้าทว่ั ไป ซ่ึงกาหนดเพื่อใหเ้ กิดการคุม้ ครอง แก่ผใู้ ชไ้ ฟฟ้ารายทว่ั ไปโดยในขอ้ ขอ้ กาหนดวา่ ดว้ ยการใหบ้ ริการไฟฟ้าคา้ ปลีกจะมี 85 https://www.ema.gov.sg/page/89/id:132/ โครงการจัดทาแผนคุ้มครองผู้ใชพ้ ลงั งานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตร์การกากบั กจิ การพลงั งาน ฉบับท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-87 รายละเอียดเก่ียวกบั การคุม้ ครองผใู้ ชไ้ ฟฟ้า อาทิ การทาสญั ญาและการบงั คบั ใชส้ ัญญา แก่ผใู้ ชไ้ ฟฟ้ารายยอ่ ย และการรวมใบแจง้ หน้ีจากหน่วยงานอ่ืน เช่นประปาและแกส๊ ”86 โดยมีการเรียกเก็บค่าบริการอ่านมิเตอร์ซ่ึงรวมกบั ค่าบริการอา่ นมิเตอร์แก็ส และน้าดว้ ย โดยจะ มีการอ่านมิเตอร์ทุกๆ สองเดือน ซ่ึงเป็ นการลดค่าใช้จ่ายให้กบั ผูบ้ ริโภคที่ในการรวมจ่ายค่าอ่าน มิเตอร์ค่าไฟฟ้า ค่าแก็ส ค่าน้า ในคราวเดียวกนั นอกจากน้ีผูบ้ ริโภคยงั สามารถอ่านมิเตอร์เองและ แจง้ ไปทางใหบ้ ริการผา่ นทางอินเตอร์เน็ต มากไปกวา่ น้นั หน่วยงานกากบั กิจการไฟฟ้าของประเทศสิงคโ์ ปร์ได้ กาหนดมาตรฐานใน การใหบ้ ริการผใู้ ชไ้ ฟฟ้าโดยผบู้ ริการไฟฟ้ามีพนั ธกรณีท่ีตอ้ งปฏิบตั ิตามรายละเอียดดงั ต่อไปน้ี 1. การแจง้ เตือนล่วงหนา้ กรณี เกิดปัญหาเกี่ยวกบั ไฟฟ้า 2. สถิติปัญหาไฟฟ้าขดั ขอ้ งที่เกิด จากระบบโครงข่าย 3.ระยะเวลาท่ีใชใ้ นการปรับปรุง แกไ้ ขกรณีไฟตก ไฟดบั 4. ระยะเวลาท่ีใชใ้ นการแกไ้ ขปัญหา ไฟฟ้าขดั ขอ้ ง เมื่อไดร้ ับแจง้ เตือน 2 วนั 5.ระยะเวลาท่ีใชใ้ นการแกไ้ ขระบบ ขดั ขอ้ ง 6 เดือน 6. ระยะเวลาในการติดต้งั อุปกรณ์ไฟฟ้า 10 วนั 7.ระยะเวลาติดต้งั อุปกรณ์บริการดา้ น ไฟฟ้า อาทิ สายไฟ ฯลฯ 6 สปั ดาห์ 8. ระยะเวลาท่ีใชใ้ นการติดต่อประสาน งานเกี่ยวกบั ปัญหาของระบบมิเตอร์ ไฟเมื่อไดร้ ับ แจง้ ขอ้ มูล กฎหมายคุม้ ครองผบู้ ริโภค 2012 (Consumer Protection Act 2012 ๗ กฎหมายคุม้ ครองผบู้ ริโภค 2012 จะมีการคุม้ ครองผบู้ ริโภคโดยเนน้ ท่ีหลกั เกณฑข์ อง สัญญาที่เป็ นธรรมตามกฎหมายคุม้ ครองผบู้ ริโภค โดยมี - คายนิ ยอมของคูส่ ญั ญาท้งั สองฝ่ าย 86 Energy Market Authority of Singapore , https://www.ema.gov.sg/page/89/id:132/ โครงการจดั ทาแผนคุ้มครองผู้ใชพ้ ลงั งานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตรก์ ารกากบั กจิ การพลงั งาน ฉบบั ท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-88 - คานิยามคาศพั ทท์ ่ีใชใ้ นสญั ญา - ขอ้ มูลเก่ียวกบั อตั ราค่าบริการ การคานวณและคิดคา่ บริการ - การติดต่อกบั ผใู้ หบ้ ริการ - สิทธิและหนา้ ที่ของคู่สญั ญา - การยกเลิกการบริการ รวมตลอดท้งั การระงบั ซ่ึงสิทธิการเปล่ียนแปลงแกไ้ ขสิทธิ ฯลฯ การแก้ปัญหาร้องเรียน ในการจดั การเร่ืองร้องเรียน ผูใ้ ห้บริการจกั ตอ้ งจดั ให้มีระบบรับเร่ืองร้องเรียน และกลไก การแก้ไขเร่ืองร้องเรียน ต่างๆแก่ผูใ้ ช้ไฟฟ้า โดยผูใ้ ช้บริการตอ้ งเสนอรายละเอียดระบบรับเรื่อง ร้องเรียนและกลไกการแก้ไขเร่ืองร้องเรียนต่างๆแก่หน่วยงานกากบั กิจการพลงั งานเพื่อที่จะให้ หน่วยงานกากบั กิจการพลงั งานพิจารณาอนุญาต87 เม่ือได้รับอนุญาตแลว้ ผูใ้ ห้บริการไฟฟ้าตอ้ งนารายละเอียดระบบรับเรื่องร้องเรียน และ กลไกการแกไ้ ขเรื่องร้องเรียนต่างๆเพ่ือแกไ้ ขขอ้ งร้องเรียนของผูใ้ ช้บริการ ท้งั น้ีผูใ้ ห้บริการไฟฟ้า ตอ้ งเปิ ดเผยขอ้ มูลระบบรับเร่ืองร้องเรียน และกลไกการแกไ้ ขเรื่องร้องเรียนต่างๆที่ไดร้ ับอนุญาต จากหน่วยงานกากบั กิจการพลงั งานแก่ผใู้ ชไ้ ฟฟ้าขณะเม่ือจะทาสัญญาการใหบ้ ริการไฟฟ้า และหาก มีขอ้ ร้องเรียนจากผูใ้ ช้ไฟฟ้า ผูใ้ ห้บริการจกั ต้องทาการสอบสวนขอ้ ร้องเรียนและต้องจดั ทาทุก ข้นั ตอนของระบบรับเรื่องร้องเรียน และกลไกการแกไ้ ขเรื่องร้องเรียนต่างๆท่ีได้รับอนุญาตจาก หน่วยงานกากบั กิจการพลงั งาน ผใู้ หบ้ ริการจกั ตอ้ งพยายามจดั การแกไ้ ขขอ้ ร้องเรียนต่างๆโดยความ เห็นชอบสองฝ่ ายท้งั ผูใ้ ช้บริการและผูใ้ ห้บริการ โดยผใู้ ห้บริการจกั ตอ้ งเก็บขอ้ มูลขอ้ ร้องเรียนจาก ผใู้ ชบ้ ริการ และจดั ทาเป็ นข้อมูลรายงานแก่หน่วยงานกากบั กิจการพลงั งานหากมีการเรียกดูขอ้ มูล ขอ้ ร้องเรียน88 4 ผลการวเิ คราะห์เอกสารทเ่ี กยี่ วข้องกบั การคุ้มครองผ้ใู ช้ไฟฟ้า จากการที่ทางคณะที่ปรึกษาไดไ้ ปศึกษาเอกสารในประเด็นสาคญั ต่างที่เกี่ยวขอ้ งในการ คุม้ ครองผใู้ ช้ไฟฟ้าตามขา้ งตน้ โดยเฉพาะที่มีผลเป็ นรูปธรรมต่อผูใ้ ชไ้ ฟฟ้ารายยอ่ ย ท่ีเป็ นผบู้ ริโภค 87 Energy Market Authority of Singapore , https://www.ema.gov.sg/page/89/id:132/ 88 Energy Market Authority of Singapore , https://www.ema.gov.sg/page/89/id:132/ โครงการจัดทาแผนคุ้มครองผ้ใู ช้พลังงานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตร์การกากับกิจการพลงั งาน ฉบับท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-89 ส่วนใหญ่ของประเทศ คณะเห็นวา่ มีความจาเป็ นอยา่ งยิ่งที่จะตอ้ งเขา้ ไปทาการศึกษาเพื่อที่จะได้ สามารถจดั ทาแผนการพฒั นากฎระเบียบขอ้ บงั คบั รวมถึงกลไกในการคุม้ ครองผใู้ ชไ้ ฟฟ้า ท่ีสาคญั ประเดน็ ท่ีทางคณะเขา้ ไปเขา้ ไปทาการศึกษาประกอบดว้ ยประเดน็ หลกั ไดแ้ ก่ 1) ดา้ นอตั ราค่าบริการ ค่าไฟฟ้า, 2) ด้านสัญญามาตรฐานในการบริการ, 3) ด้านมาตรฐานคุณภาพบริการ, 4) ด้านการ คุม้ ครองใหเ้ กิดความเป็ นธรรมระหวา่ งผูป้ ระกอบกิจการพลงั งาน การอนุญาตการประกอบกิจการ พลงั งาน, 5) ดา้ นกองทุนพฒั นาไฟฟ้า, 6)การคุม้ ครองผบู้ ริโภคตามกม.คุม้ ครองผบู้ ริโภคและกมอื่น , 7) ด้านการคุ้มครองผูใ้ ช้ไฟฟ้าโดย คพข.(การรับเร่ืองร้องเรียน), และ 8) ด้านการใช้ท่ีดินและ ทรัพย์สินเพื่อดาเนินงานระบบโครงข่ายพลังงาน ซ่ึงผลของการศึกษาของคณะวิจยั นาไปสู่ ขอ้ สังเกตและขอ้ เสนอแนะเบ้ืองตน้ ตามที่เสนอดา้ นล่าง 4.1 ด้านอตั ราค่าบริการค่าไฟฟ้า ขอ้ สังเกตและขอ้ เสนอแนะเบ้ืองตน้ 1. การคิดอตั ราค่าบริการไฟฟ้าของไทยแตกต่างจากมาตรฐานสากล อาทิ สหรัฐอเมริกา สหราชอาณาจกั ร และสิงคโปร์ โดยท่ีประเทศไทยคิดค่าไฟบนพ้ืนฐานของค่าการ เปลี่ยน แปลงของราคาเช้ือเพลิงและคา่ ซ้ือไฟฟ้า 2. หลกั การคานวณราคาคา่ ไฟของไทยซ่ึงพ่ึงพาการผนั แปรของราคาเช้ือเพลิงอาจเป็นเหตุ สาคญั ท่ีทาให้ราคาค่าไฟของประเทศมีความใกลเ้ คียงกบั อตั ราค่าบริการไฟฟ้าของต่าง ประเทศเพราะราคาเช้ือมีความผนั ผวนมากตามมาตรการทางภาษีของประเทศและตอ้ ง ข้ึนอยกู่ บั ราคาท่ีกาหนดโดยตลาดโลก 3. ทุกประเทศเรียกเก็บค่าบริการรายเดือนซ่ึงเป็ นค่าบริการในการอ่านมิเตอร์ แต่ใน ต่างประเทศ ผใู้ ชไ้ ฟฟ้ามีช่องทางที่จะประหยดั ค่าใชจ้ า่ ยส่วนน้ี โดย - อ่านมิเตอร์ดว้ ยตนเอง และแจง้ ไปยงั ผูใ้ ห้บริการเพ่ือคานวณค่าใชพ้ ลงั งานไฟฟ้า โดยทางออนไลน์ โทรศพั ท์ และช่องทางอ่ืน ซ่ึงผูใ้ ห้บริการจะทาการตรวจสอบ ความถูกตอ้ งของมิเตอร์ทุก 6 เดือน - ชาระคา่ บริการเป็นไตรมาสเพ่ือลดคา่ ใชจ้ ่ายในการอา่ นมิเตอร์ทุกเดือน - จากประวตั ิการใชพ้ ลงั งานไฟฟ้ารอบ 1 ปี ผูใ้ ชไ้ ฟฟ้าสามารถกาหนดวงเงินค่าใช้ ไฟฟ้าเป็ นรายปี และเฉลี่ยจ่ายเป็ นรายเดือน โดยทุก 6 เดือนจะมีการตรวจสอบ ความถูกตอ้ งพร้อมกบั คานวณค่าใชไ้ ฟฟ้าท่ีแทจ้ ริง - เพ่ือตดั ค่าใชจ้ ่ายในการอ่านมิเตอร์ ผูใ้ ชไ้ ฟฟ้าสามารถจ่ายค่าไฟฟ้าล่วงหนา้ (Pre- paid) นาไปสู่การควบคุมคา่ ใชจ้ ่ายของผบู้ ริโภค โครงการจัดทาแผนค้มุ ครองผู้ใช้พลังงานภายใต้ แผนยุทธศาสตร์การกากับกิจการพลงั งาน ฉบบั ท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)

ค-90 - เงินประกนั ควรจดั ให้มีระเบียบกากบั การบริหาร เงินค่าประกนั โดยมีการจ่ายค่า ดอกผลคืนแก่ผูใ้ ชไ้ ฟฟ้าซ่ึงเป็ นเจา้ ของเงินประกนั ตวั อยา่ งเช่น กกพ ควรออกขอ้ กากบั ในดา้ นการควบคุม 4.2 ด้านสัญญามาตรฐานในการบริการ ขอ้ สังเกตและขอ้ เสนอแนะเบ้ืองตน้ สัญญาซ้ือขายไฟฟ้าที่เป็นมาตรฐานควรจะ ประกอบดว้ ยรายละเอียดดงั น้ี 1. สัญญาซ้ือขายไฟฟ้าของไทย ควรสร้างสญั ญามาตรฐานท่ีเป็นธรรมตอ่ ผใู้ ชไ้ ฟฟ้า (Standard terms of contract) 2. ก่อนท่ีจะมีการจดั ทาสัญญา ควรแจง้ สิทธิและหนา้ ที่ของผใู้ หบ้ ริการและผใู้ ชป้ ระโยชน์ ไฟฟ้า 3. เพือ่ ความเป็ นธรรมของคู่สัญญาสองฝ่ าย สญั ญาตอ้ งระบุรายละเอียดครบถว้ น อาทิ - คู่สญั ญาระหวา่ งผใู้ หแ้ ละผใู้ ชบ้ ริการไฟฟ้า - คาอธิบายและคาจากดั ความ - ขอบเขตของสญั ญา - หนา้ ที่ของผใู้ ชบ้ ริการ - หนา้ ท่ีของผใู้ หบ้ ริการ - ราคาพลงั งานและบริการ - กระบวนการเรียกเก็บคา่ ไฟฟ้า - การเรียกเก็บค่าไฟฟ้าต่ากวา่ หรือเกินกวา่ การใชจ้ ริง - คา่ ประกนั - กระบวนการตดั ไฟ - กระบวนการตอ่ ไฟหลงั จากไดม้ ีการตดั ไฟ - การใชไ้ ฟฟ้าที่ผดิ กฎหมาย - ใบแจง้ เตือนและใบเรียกเกบ็ คา่ ไฟ - สิทธิส่วนบุคคล - การร้องเรียน - เหตุสุดวสิ ยั ซ่ึงในสัญญาจดั เป็นขอ้ ยกเวน้ - การเปลี่ยนผใู้ หบ้ ริการกรณีผูใ้ หบ้ ริการเลิกกิจการ โครงการจัดทาแผนคุ้มครองผใู้ ช้พลังงานภายใต้ แผนยทุ ธศาสตรก์ ารกากบั กิจการพลงั งาน ฉบบั ท่ี 2 (พ.ศ. 2556 - 2560)