้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 39 คูมือเตรยี มสอบผูบริหารสถานศกึ ษา 4.2 จุดมุงหมายของการประเมินเพ่ือเพ่มิ ประสทิ ธิภาพงานมากกวาการพิจารณาความดีความชอบ หรือการลงโทษ และนาํ ไปใชในการพัฒนาบุคคล 4.3 เนน การวดั ผลการปฏิบัตงิ านขัน้ สุดทา ย เพ่อื ความสาํ เรจ็ ของผลงานและการแกไ ขปญหาท่ี เกดิ ข้นึ 4.4 ใชว ตั ถุประสงคและผลงานเปนชวี้ ัดทสี่ าํ คัญ 4.5 เมอื่ การประเมนิ ผลงานส้ินสดุ ลง ผูป ระเมนิ และผรู บั การประเมนิ มโี อกาสปรึกษาหารือรวมกัน ในการกาํ หนดวตั ถปุ ระสงคแ ละการวางแผนงานตอไป ดงั แผนภาพ 4. ความสาํ คญั ของระบบบริหารมงุ ผลสัมฤทธ์ิ 1) ชวยใหก ารกาํ หนดการวดั ผลและประเมินทช่ี ดั เจนวา ในหนวยงานแตล ะหนว ยงานขององคก าร ไดสรางสรรคประโยชนใ หแ กอ งคก ารเพยี งใด 2) ทาํ ใหเ กดิ การประสานงานในกลุมผปู ฏบิ ตั งิ าน เนอื่ งจากไดก าํ หนดเปาหมายและมาตรการรว มกนั 3) ชว ยแกไ ขหรอื ปอ งกันปญ หาเกย่ี วกบั การกําหนดขอบเขตความรับผดิ ชอบของแตล ะคนในกลมุ และองคก ร 4) เปน กระบวนการทน่ี ําไปสูผลท่ตี อ งการทงั้ ในสวนขององคกื ารและบคุ คล 5) เปนเครอื่ งมอื กาํ หนดขอบเขตของอาํ นาจและความรับผดิ ชอบในการควบคมุ งานของหัวหนางาน แตล ะคน สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 40 คมู อื เตรียมสอบผูบรหิ ารสถานศกึ ษา 6) เปน เครอ่ื งชว ยในการจดั สรรงบประมาณของหนว ยงานและกาํ ลังคน 7) เปน เครอ่ื งชว ยกาํ หนดหรอื วดั ความสามารถวาผใู ดควรจะมคี วามกา วหนาหรอื ควรไดรบั การ สนบั สนุนหรอื สง เสรมิ เพียงใด ท้ังน้ี เง่ือนไขสําคญั บางประการคือ 1) นโยบายผูบ รหิ ารระดบั สูงตอ งชัดเจน ไมค ลุมเครอื 2) การมอบหมายอาํ นาจหจา ท่แี ละความรับผดิ ชอบตองชดั เจน 3) ตองบริหารแบบมสี วนรวม 4) มกี ารตดิ ตามผลการปฏบิ ัตงิ านอยางจรงิ จงั 5. ลกั ษณะขององคกรท่ีบรหิ ารมุง ผลสมั ฤทธิ์ ลกั ษณะขององคก ารทบ่ี ริหารมงุ ผลสมั ฤทธิ์ มดี งั นี้ 1) มีพนั ธกิจ วัตถุประสงคองคก ารชัดเจน มีเปา หมายเปน รปู ธรรมโดยเนนทผ่ี ลผลติ และผลลัพธ 2) ผบู ริหารทกุ ระดบั มีเปา หมายท่ีชดั เจน 3) เปา หมายวัดไดอ ยางเปนรูปธรรม โดยมีตวั ชที้ ่ีสามารถวดั ได 4) การตดั สนิ ใจจดั สรรงบประมาณใหห นว ยงานจะพจิ ารณาจากผลสัมฤทธข์ิ องงานเปนหลัก 5) เจาหนา ท่ที กุ คนรูจกั รับผิดชอบตอ ผลงานที่ไดกาํ หนดไวต ามกําลังความสามารถ 6) มกี ารกระจายอาํ นาจการตดั สินใจ การบรหิ ารเงิน การบริหารคน สหู นว ยงานระดับลา ง เพ่ือให สามารถทํางานบรรลุผลไดอ ยางเหมาะสม 7) มีระบบสนับสนุนการทาํ งาน เร่อื งระเบยี บการทํางาน สถานที่ อปุ กรณใ นการทํางาน 8) มีวฒั นธรรมและอุดมการณร ว มกนั ในการทํางานทีส่ รา งสรรค 9) เจา หนา ทม่ี ขี วญั และกําลงั ใจทด่ี ี 6. การติดตามประเมินผลระบบมุงผลสมั ฤทธิ์ ประกอบไปดว ยขน้ั ตอนท่ีสาํ คญั ไดแก 1) กําหนดผลสมั ฤทธิ์ทีต่ องการ 2) กาํ หนดตวั ชว้ี ดั ผลสําเรจ็ ของงาน 3) เลือกวธิ กี ารเกบ็ รวบรวมขอ มูล 4) กําหนดมาตรฐานการปฏิบัติงาน 5) รายงานผลสมั ฤทธ์ิ 6) ใชป ระโยชนข อ มูลการวดั ผลการปฏบิ ัติ 7. การกําหนดตัวชวี้ ัดผลการปฏิบตั งิ าน ตวั ช้ีวดั ผลการปฏิบัติงาน(Key Performance Indicators) ทีเ่ หมาะสมจะเปนตัวชว้ี ัดทแี่ สดงเปา หมาย สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 41 คมู อื เตรียมสอบผบู รหิ ารสถานศกึ ษา ของกิจกรรมของหนวยงานทีเ่ กย่ี วโยงกับพนั ธกจิ องคก าร ตัวชว้ี ัด 5 ประเภทท่มี กั ใชใ นระบบการวดั ผล สัมฤทธขิ์ องโครงการภาครฐั 1) ตวั ช้วี ดั ปจจยั นําเขา (Input Indicators) ไดแ ก ทรัพยากรทใ่ี ชในโครงการ 2) ตัวช้วี ดั ผลผลิต(Output Indicators) จะแสดงจํานวนส่งิ ของที่ผลติ ไดห รือจาํ นวนหนว ยที่ไดให บรกิ ารตอผรู ับบริการ 3) ตวั ชว้ี ดั ผลลพั ธ (Outcome Indicators) จะรายงานผลสมั ฤทธข์ิ องโครงการ 4) ตัวชีว้ ดั ประสทิ ธิภาพและความคมุ คา (Efficiency and Cost – effectiveness ) จะแสดงคา ใชจ า ย ตอหนวยของผลผลติ และผลลัพธ 5) ขอ สนเทศเชงิ อธิบาย(Explanatory Indicators) ขอ มูลนจ้ี ะเกย่ี วกับองคป ระกอบทีม่ ีผลกระทบ ตอการปฏบิ ตั งิ านขององคก าร 8. เงอ่ื นไขความสําเรจ็ ของการบริหารมงุ ผลสมั ฤทธ์ิ เง่ือนไขความสาํ เร็จของการบริหารมงุ ผลสัมฤทธ์ิประกอบดว ย 8.1 ผูบ รหิ ารระดบั สงู ใหความเขาใจและสนบั สนนุ โดย 1) ใหค วามสําคัญและเขา ไปมีสว นรวมในกระบวนการกาํ หนดพนั ธกจิ และแผนกลยุทธ วตั ถุประสงค เปาหมายของโครงการเพ่อื ใหเ กดิ ผล 2) ใชขอมลู ผลการปฏิบัตงิ านในการบรหิ าร ซึ่งจะเปน ขอมูลท่ีชวยใหผ ูบริหารสามารถปรบั ปรงุ เกณฑม าตรฐานในการทํางานใหด ียงิ่ ข้นึ แกป ญหาไดถกู จุดขึ้น 8.2 การจดั ทาํ ระบบขอ มลู ผลการปฏิบัตงิ าน โดย ระบบขอมูลสามารถแสดงระดบั การเปลี่ยนแปลง ของผลลัพธสเู ปา หมายขององคก รได 1) การพัฒนาตวั ชีว้ ัด ตอ งเลอื กตวั ช้วี ดั ใหค รอบคลุมความตอ งการของผมู ีผลประโยชนเกยี่ วขอ ง และผมู ีสว นไดเ สยี กับงานนน้ั รวมถงึ ตัวชว้ี ดั ท่ีแสดงถงึ ความพึงพอใจของผรู บั บรกิ าร 2) การพัฒนาระบบขอ มลู ผลการปฏบิ ัตงิ าน เปนการจัดทาํ ขอ มูลทีส่ ะทอนผลงานจริง ทันเวลา และมีปรมิ าณขอ มลู ทเ่ี หมาะสม โดยมีคา ใชจา ยทปี่ ระหยดั 8.3 การพัฒนาบุคลากรและองคก าร โดย 1) ผูบรหิ ารทกุ คนตอ งใหค วามรูในการวางแผนกลยุทธ การวัดผลการปฏิบตั ิงาน เพ่ือการ ตดั สนิ ใจในการทํางานประจาํ วัน 2) การฝกอบรมเปนเร่อื งสําคญั ท่ีตอ งวางแผนอยางรอบคอบ เพราะถอื วาเปน การเปล่ยี นแปลง พฤตกิ รรมการทาํ งานของเจา หนาท่แี ละวฒั นธรรมการทํางานขององคการ จากการทํางานทีต่ อ งระวงั ไมให ผดิ กฎระเบยี บมาเปนการทาํ งานทีค่ ํานึงถงึ ผลสมั ฤทธิ์ของงาน ความคมุ คา เงินท่ลี งทุน และการตอบสนอง ความตอ งการของประชาชนผูร บั บริการ สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 42 คูมือเตรียมสอบผูบรหิ ารสถานศกึ ษา สมรรถนะทางการบรหิ าร (การบรกิ ารท่ดี )ี ก. ความหมายการบริการท่ีดี (Service Mind-SERV) 1. ความหมายตามทศั นะ ก.พ. การบริการทดี่ ี หมายถึง ความต้งั ใจและความพยายามของขา ราชการในการใหบรกิ ารเพื่อสนองความ ตอ งการของประชาชนตลอดจนของหนว ยงานภาครัฐอ่นื ๆท่ีเก่ยี วของ 2. ความหมายตามทศั นะของ ก.ค.ศ. การบรกิ ารทีด่ ี หมายถึง ความตง้ั ใจในการปรับปรงุ ระบบบรกิ ารใหม ีประสทิ ธภิ าพ เพือ่ ตอบสนอง ความตองการของผรู ับบริการ ประกอบดวยตวั ชว้ี ดั คอื - การปรับปรงุ ระบบบริการ - ความพงึ พอใจของผรู บั บริการหรอื ผูเ กี่ยวขอ ง ข. แนวคิดสาระสําคญั ของการบริการทดี่ ี (Service Mind-SERV) 1. ความหมายของการใหบริการทีดี บรกิ าร คือ สิง่ ที่จบั ตอ ง สมั ผัสหรือตองไดย ากและเส่ือมสภาพไปไดงาย บริการจะทําข้ึนทันทีและ มงุ สง มอบใหผ ูรบั บริการทนั ทีหรอื เกือบจะทันที การบริการทด่ี ี หมายถึง การบริการทท่ี ําใหป ระชาชน(ลูกคา )พงึ พอใจ แตตองไมผดิ กฎระเบยี บของ สวนราชการ และไมกอใหเ กิดความเสียหายแกส วนงานราชการ การบริการประชาชน หมายถึง งานท่ีหนวยงานรัฐจะตองดําเนินการใหกับประชาชน หรือใหกับ สวนราชการดวยกันเอง เน่ืองจากเปนอํานาจหนาท่ีที่ไดรับมอบหมายจะดวยกฎหมาย กฎ ระเบียบ ขอบังคับ ใดๆ ก็ตาม ท้ังน้ีอาจเปนการบริการใหก บั ประชาชนโดยตรง หรือการบริการทางออ ม ดังนน้ั การบริการทีด่ ี คอื การดาํ เนนิ การท่ีเอ้ืออํานวยทางจิตวิทยา ใหเ กดิ ความพงึ พอใจแกผ ูรบั บริการ ผูใหบริการไมว า หนว ยงานองคกรรฐั หรือเอกชน จะตอ งมจี ิตสาํ นึกในการใหบรกิ ารอยตู ลอดเวลา สาํ หรับ ภาคราชการ การใหบรกิ ารประชาชนถอื เปน นโยบายสวนหน่ึงของการปฏิรูประบบราชการ ทตี่ อ งการจะ พฒั นาการใหบ รกิ ารใหม ปี ระสทิ ธิภาพ สะดวก รวดเรว็ สมประโยชนข องประชาชน ซ่ึงตองมีการปรับปรงุ ระบบโครงสรางการบรกิ าร จดั หาเครอื่ งมอื สิ่งอาํ นวยความสะดวกในการบรกิ ารและพัฒนาขา ราชการให เปนผูบริการท่ีดี และจะเห็นไดวา ในปจ จุบนั หนว ยงานราชการจะใหความสาํ คัญกบั เรือ่ งการบรกิ าร ประชาชนเปนอยา งยง่ิ มีการดําเนินการเสรจ็ เรยี บรอ ยในทีเ่ ดียว ทีเ่ รยี กวา One stop service หรือการ บรกิ ารแบบเบด็ เสร็จ สามารถแขง ขันกับเอกชนได เชน การทาํ บัตรประจาํ ตวั ประชาชน การคดั สาํ เนา เอกสาร การขออนญุ าตจัดทาํ ใบขับขี่ โดยใชเ วลาไมก นี่ าทกี เ็ สรจ็ เปนตน สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 43 คมู อื เตรยี มสอบผูบริหารสถานศึกษา 2. ลกั ษณะของงานบริการประชาชน งานบริการประชาชนอาจมลี กั ษณะแตกตางกนั ดงั น้ี 1) งานบริการประชาชนโดยตรง หมายถึง งานบริการท่ีหนวยงานของรัฐน้ันไมไดรับคําขอจาก ประชาชนโดยตรง เชน ประชาชนย่ืนคําขอซื้อขายท่ีดินท่ีกรมท่ีดิน หรือประชาชนยื่นคําขอเสียภาษีรถยนต ประจําปท ีก่ รมการขนสงทางบก หรือประชาชนขอรบั หลกั ฐานเก่ยี วกบั การศกึ ษา เปน ตน 2) งานบริการประชาชนทางออม หมายถึง งานบริการท่ีหนวยงานของรัฐน้ัน ไมไดรับคําขอจาก ประชาชนโดยตรง แตประชาชนไดยื่นคําขอที่สวนราชการอ่ืน แตสวนราชการที่ไดรับคําขอจะพิจารณาหรือ ดําเนินการในเรื่องนั้นๆ ใหแลวเสร็จได จะตองสงคําขอที่ไดรับนั้นไปใหหนวยงานอื่นที่เกี่ยวของพิจารณา ตามอํานาจหจาที่ท่ีกําหนดไวกอนดวย เชน ผูประกอบการขอรับเงินชดเชยคางานกอสราง ตามสัญญาแบบ ปรับราคาได ท่ีหนวยงานของรัฐผูวาจาง เมื่อหนวยงานของรัฐผูวาจางไดรับคําขอแลวตองสงคําขอดังกลาว ใหสํานักงบประมาณพิจารณาอนุมัติ พรอมกับสงกรมบัญชีกลางเพ่ืออนุมัติฎีกา กรณีดังกลาวน้ี การบริการ ของสาํ นักงบประมาณ และกรมบญั ชีกลางเปนการบริการประชาชนทางออ ม 3) งานบริการระหวางสวนราชการ หมายถึง งานบริการที่หนวยงานของรัฐจะกระทําภารกิจใดได จําเปนตองไดรับอนุญาต อนุมัติหรือความเห็นชอบจากสวนราชการอื่นตามที่มีกฎหมาย กฎ ระเบียบ ขอบงั คับ ประกาศ หรอื มตคิ ณะรฐั มนตรกี าํ หนด 3. คุณภาพการใหบ ริการประชาชนของหนว ยงานรฐั 3.1 การสรา งคุณภาพการใหบ รกิ ารประชาชนของรัฐ 3.1.1 ปรบั ปรงุ ระบบวิธกี ารทาํ งาน ดังนี้ 1) ปรบั ปรงุ งานใหงา ย (Work Simplification) 2) ควิ ซ (ี QC) 3) การบริหารแบบ TQM 4) การปรบั ร้ือระบบงาน(Reengineering) 5) กาํ หนดหลกั เกณฑข น้ั ตอน ระยะเวลาเอกสารประกอบ คาธรรมเนียม วธิ กี ารดําเนินการ ใหชัดเจนเปน รายลกั ษณอกั ษร 6) ปรับปรงุ การจดั บรกิ ารแบบเบด็ เสรจ็ ทีจ่ ุดเดียว 7) ใหผปู ฏบิ ัติกาํ หนดคณุ ภาพมาตรฐานการใหบ รกิ าร โดยการมีสว นรวมของประชาชน 8) เผยแพรประชาสมั พันธก ารบรกิ าร 9) มีระบบการประเมนิ ผลแบบเปด 10) ใหร างวัลบุคคล หนวยงานทมี่ ีการพัฒนาการใหบรกิ าร 3.1.2 ปรบั ปรุงสิ่งแวดลอมในสถานที่ทาํ งาน ดงั น้ี 1) สถานท่ีทาํ งานจัดใหเ ปนระเบยี บเรยี บรอย เปนสัด เปนสว น สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 44 คูมือเตรียมสอบผบู ริหารสถานศกึ ษา 2) สถานทีจ่ อดรถ 3) การจดั สถานทน่ี ั่งรอรับบรกิ าร 4) ความมรี ะเบยี บเรยี บรอย ความสะอาดในสถานทบ่ี รกิ าร 5) มีเจาหนา ทป่ี ระชาสัมพันธช แี้ จง 6) จัดภูมทิ ศั นท ี่สวยงาม 7) เจาหนาท่ีผใู หบ ริการ แตง กายสะอาดเปน ระเบยี บเรียบรอย ปด ปายชื่อผใู หบริการ 3.1.3 ปรับปรุงตัวเจาหนาที่ผใู หบรกิ าร ดังนี้ 1) ใหม จี ติ สาํ นกึ มีทัศนคติที่ดใี นการใหบรกิ าร สรางจิตวิญญาณบริการ 2) หัวหนา งาน กาํ กับ กวดขัน อยา งจรงิ จงั 3) หัวหนา ทําตวั อยางทดี่ ี เปนผนู าํ มศี รทั ธาในการใหบ รกิ ารโดยไมตอ งบงั คบั สราง วัฒนธรรมใหม 4) ใหร างวัลหรือการลงโทษ 4) พัฒนาใหม ีความรอบรู ทกั ษะในการใหบรกิ าร โดยเฉพาะผใู กลช ิดกบั ประชาชน (ตองมีคณุ ภาพ) 3.2.4 คณุ ลกั ษณะของผใู หบริการท่ดี ี ควรมีลักษณะดงั นี้ 1) เปนมติ ร จูงใจ เอื้อเฟอ เอ้ืออาทรผูมารับบริการ 2) ซื่อสตั ย ยุตธิ รรม เสมอภาค สะอาด โปรง ใส 3) รอบรู เชยี่ วชาญ รับผดิ ชอบตอหนาที่ 4) ใหเ กยี รติผอู ืน่ เอาใจเขามาใสใ จเรา สภุ าพ ไมเลอื กปฏบิ ัติ 5) กระฉบั กระเฉง คลอ งแคลว คงเสนคงวา 6) ไมท ุจรติ ไมใชอ ํานาจในทางทีผ่ ดิ พรอ มสําหรบั การตรวจสอบ 7) มปี ระสิทธิภาพ ประสทิ ธผิ ล 3.2 การปรบั ปรงุ และพฒั นาคณุ ภาพการใหบริการประชาชนภาครฐั การปรับปรุงและพฒั นาคณุ ภาพการใหบรกิ ารประชาชนเปน นโยบายสว นหนึ่งของการปฏริ ปู ระบบราชการ แตการจะพฒั นาการใหบ รกิ ารใหมีประสทิ ธภิ าพ สะดวก รวดเรว็ สมประโยชนข องประชาชน (และภาคธุรกจิ เอกชน) ผใู หบริการนน้ั จะตอ งมปี จจยั อน่ื ๆ ที่เก่ียวขอ งหรอื มีผลกระทบ ซึ่งจําเปนตอง ปรบั ปรงุ หรอื ปฏริ ปู ดว ยในบางกรณี ไดแก 1) โครงสรา ง หนวยงาน ปรบั ปรุงบทบาทภารกจิ 2) การมอบอํานาจ การกระจายอํานาจ 3) การปรบั ปรุงกฎหมาย กฎ ระเบยี บ 4) การมเี คร่อื งมอื เคร่อื งใชท ท่ี นั สมยั แนวคดิ ในการปรับปรงุ งานบรกิ าร ประกอบไปดวย 10 ขั้นตอนทสี่ ําคัญคือ สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 45 คูมือเตรยี มสอบผูบริหารสถานศกึ ษา 1) ไดข อมูลพอ :มีขอ มลู ตรงประเดน็ เห็นงา ย แนใ จวาผรู บั บรกิ ารไดรบั 2) มคี วามแนใ จวา เขาใจถกู : งา ยๆดวย Feedback 3) มีเคร่ืองมือ ขนั้ ตอน วิธีการ ทกั ษะทเ่ี หมาะสม : ดานทกั ษะฝก อบรมเปน ระยะ ๆ 4) อยา เปด โอกาสใหม ีการลืม : หลีกเลีย่ งสั่งงานดวยวาจา ทาํ บนั ทึกงาน (list) 5) ทาํ ใหการทํางานงายข้ึน : ลดข้นั ตอน ปรบั ปรุงการควบคมุ และแสดงผล 6) ใหเวลาเพียงพอที่จะทาํ 7) สรางแรงจงู ใจและความนา สนใจของงาน 8) แจงกลับความผดิ พลาดทันที : ตรวจสอบ ทบทวน 9) ปรับปรงุ การตรวจจับความผดิ พลาด 10) ลดผลกระทบจากความผดิ พลาดใหนอ ยลง 3.3 การสรางจติ สํานึกการใหบริการประชาชนของรัฐ 1) การบริการเปนหนาทขี่ องขาราชการ ปจ จัยสําคญั ทส่ี ดุ ที่ทําใหก ารปรบั ปรงุ การใหบ ริการภาครฐั ประสบผลสําเรจ็ ไดคือ การมีทรพั ยากรมนษุ ยท่ีมจี ิตสาํ นกึ ในการใหบ รกิ ารและปรารถนาที่จะปรบั ปรุง บรกิ ารภาครัฐ ท้ังนีเ้ นื่องจากการบรกิ ารเปน กระบวนการของกิจกรรมในการสงมอบบริการจากผใู หบ ริการ ไปยังผรู บั บริการ ไมใชส ง่ิ ท่จี บั ตองไดช ัดเจนแตอ อกมาในรปู ของเวลา สถานที่ รปู แบบ และท่ีสาํ คัญเปนส่ิง ท่เี อ้ืออํานวยทางจติ วิทยาใหเกิดความพงึ พอใจ ดังนนั้ จติ สาํ นึกในการใหบรกิ าร จงึ เปน กุญแจสาํ คัญในการ ปรับปรุงบรกิ ารภาครฐั 2) คุณลักษณะของการบริการทด่ี ี การบรกิ ารท่ดี ี(SERVICE) ของเจา หนาท่หี รอื หนว ยงานรฐั ควร ยึดหลกั การในการปฏบิ ตั เิ พื่อบริการท่ดี ีตามอกั ษรของศัพทไดดังน้ี 2.1) S = Smilling & Sympathy คือ การยม้ิ แยม เอาใจเขามาใสใจเรา เหน็ อกเห็นใจตอ ความลาํ บาก ยงุ ยาก ของผมู ารบั บริการ 2.2)E = Early Response คอื ตอบสนองตอความประสงคจ ากผมู ารับบริการอยา งรวดเรว็ ทันใจ โดยไมต องใหเ อยปากเรยี กรอ ง 2.3)R = Respectful คอื การแสดงออกถึงความนับถอื ใหเกยี รตผิ มุ ารับบรกิ าร 2.4)V = Voluntariness maner คอื การใหบรกิ ารที่ทาํ อยางสมคั รใจ เต็มใจทาํ ไมใ ชทาํ งานอยา ง เสียไมไ ด 2.5)I = Image Enhancing คือ การรกั ษาภาพลกั ษณของผใู หบ รกิ ารและภาพลกั ษณของ องคการดว ย 2.6)C= Courtesy คอื ความออ นนอ ออ นโยน สภุ าพ มีมารยาทดี 2.7)E = Enthusiasm คอื ความกระฉบั กระเฉง กระตือรือรน ขณะบรกิ ารและใหบริการมากกวา ที่ผรู ับบริการคาดหวังเอาไว สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 46 คูมอื เตรียมสอบผูบ รหิ ารสถานศกึ ษา 3.4 การพัฒนาสูค วามเปน เลศิ การใหบริการ หนว ยงานท่ีจะใหบ รกิ ารทเ่ี ปนเลิศได จะมคี ณุ ลกั ษณะขอ ใดขอ หนง่ึ หรอื หลายๆ ขอ ดังตอ ไปน้ี 1) วางระบบขาราชการสมั พนั ธทด่ี ี 2) หนวยงานมกี ารรณรงคและปลูกฝง จติ สํานกึ ตอการใหบ รกิ ารทด่ี ีเยยี่ มแกป ระชาชน 3) มีการพฒั นาและปรบั ปรงุ ระบบบรหิ าร 4) หนว ยงานเหลา น้ีตระหนักวาปฏิบตั ิการใดๆ ทีเ่ กิดขึ้นในหนว ยงาน ลว นมผี ลกระทบตอ งาน บรกิ ารประชาชนเสมอ 5) หนว ยงานเหลา นีส้ ามารถบริหารระบบงาน เพือ่ ใหมาตรฐานการใหบ รกิ าร ท่ีวางไวสงู นน้ั เปน ความจริงได 6) มีการฝก อบรมใหท ง้ั ระดบั หวั หนาและผูปฏิบัตงิ าน 7) มีการกาํ หนดบทบาทหนาทแ่ี ละความรบั ผดิ ชอบอยา งชดั เจน 8) มีระบบการจงู ใจและใหก าํ ลังใจขาราชการทใี่ หบ รกิ ารดเี ดน 9) มรี ะบบการประเมินผลการปฏิบัตงิ านทีม่ ีประสทิ ธภิ าพ 10) มีกลไกภายในองคกรทีช่ วยเกือ้ หนุนใหเ กดิ คา นิยมการใหบรกิ ารทดี่ แี กป ระชาชน สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 47 คูมือเตรยี มสอบผบู ริหารสถานศกึ ษา สมรรถนะทางการบรหิ าร (การพัฒนาตนเอง) ก. ความหมายของการพฒั นาตนเอง (Expertise-EXP) 1. ความหมายตามทศั นะ ก.พ. การพัฒนาตนเองหรือการสง่ั สมความเชยี่ วชาญในงานอาชพี หมายถึง ความขวนขวาย สนใจใฝรู เพอื่ สัง่ สม พัฒนา ศักยภาพ ความรูค วามสามารถของตนในการปฏิบัตริ าชการ ดว ยการศกึ ษา คนควา หา ความรู พัฒนาตนเองอยา งตอ เนอ่ื ง อีกท้งั รจู กั พัฒนา ปรบั ปรุง ประยกุ ตใชความรเู ชงิ วชิ าการและเทคโนโลยี ตา งๆ เขา กับการปฏบิ ตั ิงานใหเกิดผลสมั ฤทธิ์ 2. ความหมายตามทศั นะของ ก.ค.ศ. การพัฒนาตนเอง หมายถึง การศึกษาคน ควาหาความรตู ดิ ตามองคความรแู ละเทคโนโลยีใหม ๆ ใน วงวิชาการและวชิ าชพี เพอื่ พฒั นาตนเองและพฒั นางาน ประกอบดว ยตวั ชี้วดั คอื - การศกึ ษาคน ควา หาความรู ดว ยการเขาประชมุ วชิ าการ อบรม สมั มนา หรอื วชิ าการอ่ืน ๆ - การรวบรวมและประมวลผลความรใู นการพัฒนาโรงเรียนและพฒั นาวิชาชพี - การแลกเปล่ยี นความคิดเหน็ ดา นวชิ าการในหมูเพือ่ นรวมงาน ข. แนวคดิ สาระสาํ คัญของการพัฒนาตนเอง (Expertise-EXP) 1. ความหมายของการพฒั นาตนเอง การพฒั นาตนเอง หมายถงึ การทีบ่ ุคคลกาํ หนดวัตถปุ ระสงคห รือเปาหมายในชวี ิตของตนเองไว ลวงหนา และหาวธิ พี ฒั นาการดําเนนิ ชวี ิตใหบ รรลเุ ปาหมายท่ีวางไว การพัฒนาตนเองทดี่ ีควรมที ง้ั ศาสตรแ ละ ศิลป ทเ่ี รียกวาศาสตร คือ ระบบความคิด และความรูเชงิ วชิ าการ สวนศลิ ป คอื การนําเอาศาสตรต าง ๆ ทไี่ ด เรียนรนู ั้นมาประยุกตใ ชแบบผสมผสาน ปรับเปล่ยี น ดดั แปลง แกไขใหเหมาะสมกับตนเอง 2. ความสาํ คญั ของการพฒั นาตนเอง การพัฒนาตนเองจดั เปนวิธกี ารสรา งเสริมความเจริญกาวหนา ทางอาชีพใหแ กนักวชิ าชพี ทกุ สาขา การพฒั นาตนเองเพือ่ ใชป ระกอบการทํางานมีความสาํ คญั มิใชเ ฉพาะนกั วชิ าชพี เทา นน้ั ยงั มคี วามสาํ คัญตอ สภาวะแวดลอมของการทํางาน และความสมั พนั ธของบุคคลภายในองคกรอีกดว ย จึงอาจกลาวโดย สรปุ ถึงความสําคัญของการพัฒนาตนเองได ดังน้ี สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 48 คมู ือเตรยี มสอบผบู รหิ ารสถานศกึ ษา 1. เทคโนโลยีขา วสารมคี วามกาวหนาไปมาก ฉะนน้ั นักวิชาชพี จะตองมกี ารพฒั นาตนเองทางดาน ขอมลู ขาวสารอยเู สมอ เพอ่ื ใหท ันตอความกา วหนา ของวทิ ยาการและเทคโนโลยีใหม ๆ ตลอดจนนาํ มา ประยกุ ตใ ชในงานอาชีพไดอ ยางเหมาะสม 2. การพัฒนาตนเองเปนสงิ่ ทีจ่ ําเปนสําหรบั นักวชิ าชพี ทีจ่ ะสรางความกา วหนา ใหแกตนเองในดา น วชิ าชพี เพ่อื การเปน นกั วชิ าชพี ท่ีมีคุณภาพ 3. การพัฒนาตนเองเปนกลวธิ ีเบอ้ื งตน ทีจ่ ะนําไปสูการปรับปรงุ โครงสรางขององคกร 4. การพฒั นาตนเองในการประกอบอาชีพของบคุ คลใดบุคคลหนึง่ ยอมสง ผลทางออ มแกส ังคมใน ทางทด่ี ี นอกจากจะชว ยขจัดปญ หาตาง ๆ ในสว นตวั แลว ยังบงั เกดิ ความเจริญกา วหนา ท้ังตอ ตนเองและสงั คม สว นรวม 5. การทบี่ คุ คลจะมภี าวะความเปน ผนู ําไดด นี ้ัน กต็ องเร่มิ ตน ทต่ี นเองกอ น ตอ งฝกหดั ใหม กี ารพัฒนา ตนเองในทกุ ๆ ดาน 6. ความเปน ปก แผนของประเทศชาติตอ งอาศยั ปจจยั หลาย ๆ ดา น ปจ จยั ที่สําคัญกค็ อื พลเมืองของ ชาตจิ ะตอ งมคี ณุ ภาพควบคกู บั คุณธรรม ฉะนั้นการพฒั นาตนเองของบคุ คลทุกสาขาอาชีพจึงมีบทบาทสาํ คญั อยางย่งิ ตอความเจริญกาวหนา ของประเทศชาติ 7. การสรา งภาพลักษณทด่ี ีของงานอาชีพ กต็ องอาศยั การพัฒนาตนเองของพนกั งานหรือเจา หนา ท่ี ในหนว ยงานเปน จุดเร่มิ ตน ฉะนัน้ การพฒั นาตนเองของบุคคลไมวาจะอยูใ นสาขาอาชีพใดจะมบี ทบาทท่ี สาํ คญั อยา งตอ ภาพลกั ษณข องสาขาอาชีพน้นั ๆ 3. สาเหตขุ องการพฒั นาตนเอง สาเหตทุ ตี่ องมีการพฒั นาตนเอง สรปุ ไดด ังนี้ 1. ความเจรญิ กาวหนาทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี หนว ยงานและองคกรตา ง ๆ มีการนาํ คอมพิวเตอรเขา มาใชใ นการพัฒนางานกนั มากยิ่งขนึ้ เทคโนโลยีคอมพิวเตอรเองกม็ ีการพัฒนาไปมากเชนกนั ฉะนนั้ นกั คอมพิวเตอรจ ะตอ งพัฒนาตนเองใหม คี วามรูทท่ี ันสมยั และกา วทันเทคโนโลยที ี่มกี ารพัฒนาไป อยางรวดเรว็ 2. ความสลบั ซับซอนของระบบงาน สบื เนื่องมาจากากรพัฒนาทางเทคโนโลยแี ละการขยายขอบขา ย ของงานอาชพี คอมพิวเตอรท งั้ ในวงการธรุ กจิ และอุสาหกรรม รวมท้งั งานในดานอนื่ ๆทม่ี าเกย่ี วขอ งอกี มากมาย งานบางอยา งมรี ายละเอียดของระบบการทํางานทยี่ ุง ยากหรือซับซอนแตกตางกนั ออกไป ฉะนน้ั จงึ จาํ เปนที่ผูป ฏบิ ตั งิ านทางดานคอมพิวเตอรจ ะตองมคี วามรคู วามเขาใจ และสามารถปรับตัวใหเ ขา กบั ความ เปล่ียนแปลงตา ง ๆ เหลาน้นั ได 3. การสนองนโยบายของหนว ยงาน การทาํ งานทเ่ี ปนองคก รภาครฐั บาลหรอื ภาคเอกชน ถงึ แมจะมี จดุ มุงหมายที่แตกตางกัน กลา วคือ องคกรที่เปนภาครฐั บาลดําเนินการโดยมุงใหบริการประชาชน มกั จะ สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 49 คมู ือเตรียมสอบผูบ รหิ ารสถานศึกษา คํานงึ ถงึ ผลประโยชนส ว นรวมมากกวาสว นตน ผิดกบั องคก รของเอกชนนน้ั ทีม่ ุงแสวงหาผลกาํ ไร ถึงแมจะ มคี วามแตกตา งกันในจดุ มุงหมาย แตกม็ ีนโยบายอยา งหนึ่งท่ีเหมอื นกนั คือ การพัฒนาบคุ ลากรในหนว ยงาน ใหม คี ุณภาพในการทาํ งาน 4. การเปลี่ยนแปลงตาํ แหนง หนา ท่กี ารงาน เมื่อมกี ารเปล่ยี นแปลงตําแหนงหนา ท่ีในการทาํ งานยอ ม ตองมีการปรับตัวเพอื่ ใหเ ขากบั การเปลยี่ นแปลงตา ง ๆ ของตําแหนงหนา ที่หรืองานใหม ๆ ฉะนน้ั นกั วชิ าชีพ จึงจาํ เปนจะตอ งมีการพฒั นาตนเองอยเู สมอ จะไดร จู ักวธิ กี ารทาํ งาน และสามารถยนื หยัดไดโ ดยไมห วั่นไหว เมื่อตองเผชญิ กับปญ หาและอปุ สรรคตา ง ๆ ทเี่ กิดจากความเปล่ียน 5. ปญ หาเกย่ี วกับคุณธรรมจริยธรรมในการประกอบอาชพี ปญ หาท่ีเกย่ี วกับคณุ ธรรมเปนปญ หาท่ี เกิดข้นึ มากในหลาย ๆ อาชีพ มิใชแ ตเฉพาะในงานอาชพี คอมพวิ เตอรเ ทา น้ัน และเปนปญ หาทีส่ ง ผลกระทบ ตอสังคมสวนรวม ทงั้ ภาครฐั บาลและเอกชนไดเล็งเห็นสัญญาณอนั ตรายที่จะเกดิ ขน้ึ ซงึ่ สงผลกระทบตอ อนาคตของประเทศชาติ จึงไดส ง เสริมใหบุคลากรไดพ ัฒนาและปรบั ปรงุ ตนเองในดา นคณุ ธรรมและจริยธรรม โดยใชว ิธกี าร ตา ง ๆ เขามาชวยสงเสรมิ อาทิ การจดั อบรม และรณรงค เพ่อื เปน การกระตนุ ใหบคุ ลากรหนั มาเอาใจใสและ พัฒนาตนเองในดานคณุ ธรรมและจรยิ ธรรมอยา งตอเนือ่ ง 4. ประโยชนข องการพฒั นาตนเองในงานอาชพี ในการทาํ งานไมว าสาขาอาชพี ใดกต็ าม ยอมตอ งมีการปรบั ตวั เพ่อื ใหเ กดิ ความคลอ งตวั และประสบ ความสาํ เร็จในงานอาชพี คํานงึ ถึงความรบั ผิดชอบตอ สงั คมดวย จะเหน็ ไดว า การพฒั นาตนเองในงานอาชพี น้ันมผี ลดที ัง้ ตอ ตนเองและยงั สง ผลดแี กส ังคมสวนรวมอกี ดวย สรปุ ไดวาการพฒั นาตนเองในงานอาชพี มี ประโยชน ดงั น้ี 1) ชวยเพิ่มพนู ความรคู วามสามารถ 2) ชว ยใหเ กดิ ความเชอื่ มั่นในตนเอง 3) ชวยใหเ กดิ ประสิทธภิ าพในการทาํ งาน 4) ชว ยใหเ กดิ การยอมรบั นบั ถือในสังคมวิชาชีพ 5) ชว ยใหเ กดิ ความกา วหนา ในตาํ แหนงหนา ที่การงาน 6) ชวยใหมคี วามสุขในการทํางาน 7) ชวยใหเ กดิ ความคิดสรา งสรรคในการสรา งผลงาน ประโยชนข องการพัฒนาตนเองหากพิจารณาแยกตามผลท่ีจะเกดิ พอสรปุ ได ดังน้ี 1) คุณประโยชนข องการพฒั นาทจ่ี ะเกดิ ขนึ้ กับตนเอง คอื 1) การประสบความสําเรจ็ ในการดํารงชีวิต 2) การประสบความสาํ เร็จในการประกอบอาชพี การงาน สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 50 คูม อื เตรยี มสอบผบู ริหารสถานศึกษา 3) การมสี ุขภาพอนามยั สมบรู ณ 4) การมีความเชอ่ื ม่ันในตนเอง 5) การมีความสงบสุขทางจติ ใจ 2) คณุ ประโยชนจ ากการเกยี่ วขอ งกับบุคคลอืน่ และสังคม 1) การไดร ับความเช่ือถือและไววางใจจากเพอ่ื นรวมงานและบุคคลอื่น 2) ความสามารถรวมมือและประสานงานกับบคุ คลอ่นื 3) ความรับผิดชอบและความมานะอดทนในการปฏบิ ัติงาน 4) ความคดิ รเิ รม่ิ สรางสรรคเพือ่ พัฒนางาน ความเปนอยูและสภาพแวดลอม 5) ความจริงใจ เสียสละ และความซอ่ื สัตยสจุ รติ 6) การรกั และเคารพหมคู ณะ และการทาํ ประโยชนเ พ่อื สว นรวม การจะพฒั นาตนเองไดน ้นั จะตองมปี จจยั สําคัญ คือ ฝน เชน ฝนทาํ ในส่ิงทดี่ ี และฝน ไมทาํ ในสง่ิ ทไ่ี มดี เปนการฝก วนิ ัย แกตนเองไปดว ย ฝก คอื ฝกทําบอย ๆ จนกลายเปนนิสยั ทด่ี ตี อไปขม ใจ อยาเพิ่งเลกิ จงทําดตี อ ไปและลดตวั ถอมตัว จะทําใหย อมทําตามคาํ สอนหรือส่งิ ดี ๆ ในชวี ิตได ไมม ีอตั ตาสงู อหังการ ไมเ กนิ และจะ เปนคนนา รัก สามารถชนื่ ชมยกยองคนอนื่ ได ทําใหมมี ิตรมากขึน้ 5. องคประกอบของการพฒั นาตนเอง ประกอบดว ย 2 ลักษณะ คือ 5.1 ดา นพฤติกรรม (ภายใน) หมายถึง การพัฒนาบุคลิกภาพ การพฒั นาจติ ใจ เพื่อใหบุคคลมีความ เจริญดวยศลี สมาธิ และปญญา จะไดน าํ ปญ ญาไปใชใ นการพฒั นาส่ิงแวดลอ มดานอนื่ ๆ ตอไป อยา งถกู ตอง เหมาะสม และเปนธรรม 5.2 ดา นส่ิงแวดลอ ม (ภายนอก) หมายถึง การพฒั นาดา นทกั ษะความสมั พันธก ับภายนอก เชน การ ทํางานเปน ทมี ภาวะผนู าํ การประสานงาน การมมี นุษยสัมพนั ธ แรงจูงใจ สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 51 คมู ือเตรยี มสอบผบู ริหารสถานศกึ ษา สมรรถนะทางการบรหิ าร (การทํางานเปน ทมี ) ก. ความหมายของการทาํ งานเปน ทมี (Teamwork-TW) 1. ความหมายตามทศั นะ ก.พ. การทาํ งานเปน ทีม หรอื การรว มแรงรว มใจ หมายถึง ความตง้ั ใจทีจ่ ะทํางานรว มกบั ผูอ่นื เปน สว น หนง่ึ ในทีมงาน หนว ยงาน หรือองคกร โดยผูป ฏบิ ตั ิมฐี านะเปน สมาชกิ ในทมี มใิ ชใ นฐานะหวั หนา ทีม และ มีความสามารถในการสรางและดํารงรักษาสัมพันธภาพกบั สมาชกิ ในทีม 2. ความหมายตามทัศนะของ ก.ค.ศ. การทํางานเปน ทมี หมายถงึ การใหค วามรวมมอื ชวยเหลอื สนับสนนุ เสรมิ แรง ใหก ําลงั ใจแกเ พอื่ น รวมงาน การปรับตวั เขากบั บคุ คลอื่น หรือแสดงบทบาทผูน าํ ผตู ามไดเหมาะสม ประกอบดว ยตัวชวี้ ดั - การใหค วามรวมมอื ชวยเหลอื สนับสนนุ เพอ่ื นรวมงาน - การแสดงบทบาทผูน ําหรอื ผตู ามไดอยา งเหมาะสม - การปรบั ตวั เขา กบั สถานการณ และกลุมคนที่หลากหลาย - การเสรมิ แรง ใหก ําลงั ใจ สง เสริม สนับสนนุ เพ่อื รวมงานในการปฏิบัติงาน ข. แนวคดิ สาระสําคัญของการทํางานเปน ทีม (Teamwork-TW) 1. ความหมายของการทํางานเปนทีม การทาํ งานเปนทมี หมายถึง การรว มกนั ทํางานของสมาชิกท่มี ากกวา 1 คน โดยทส่ี มาชิกทกุ คนนนั้ จะตองมเี ปาหมายเดยี วกนั จะทําอะไรแลวทุกคนตอ งยอมรับรวมกนั มีการวางแผนการทํางานรวมกนั ทาํ งานเปนทมี หมายถึง การท่บี คุ คลหลายคนกระทํากจิ กรรมรว มกนั เพื่อใหบ รรลผุ ลสาํ เร็จ มีการ แบงหนาทแ่ี ละความรบั ผิดชอบรว มกัน มคี วามสัมพนั ธก นั และมจี ดุ ประสงคหรือความคาดหวงั รว มกัน การทาํ งานเปนทมี จงึ มีความสาํ คญั ในทกุ องคกร การทํางานเปน ทีม เปน สิ่งจาํ เปนสาํ หรับการเพม่ิ ประสทิ ธภิ าพและประสทิ ธิผลของการบริหารงาน การทาํ งานเปน ทีมมบี ทบาทสําคัญท่จี ะนําไปสูค วามสาํ เรจ็ ของงานทต่ี องอาศยั ความรวมมือของกลุมสมาชกิ เปนอยา งดี 2.องคป ระกอบของการทาํ งานเปน ทมี 1. ดานสมาชกิ ในกลมุ กลมุ จะทาํ งานรวมกันไดอยางมีประสทิ ธภิ าพ สมาชิกควรมีคณุ สมบัติ ดังน้ี 1.1 มีเจตนาทด่ี ีและตั้งใจทํางาน 1.2 มีทักษะในการทาํ งานนน้ั เชอื่ ในความสามารถของเพื่อนสมาชกิ ดว ยกนั สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 52 คูมอื เตรียมสอบผูบรหิ ารสถานศึกษา 1.3 มีความรวมมอื และประสานงานกันอยา งดีและยอมรบั กัน 1.4 มีมนษุ ยสมั พันธท ดี่ ี มคี วามไวเนื้อเช่ือใจกนั พยายามเขา ใจพฤติกรรมของบุคคลอน่ื 2. ดานประธานกลมุ กลมุ ควรมผี นู ําทมี่ ีความสามารถ มคี ุณสมบัติของผูนําที่ดี คือ อดทน ตัง้ ใจฟง ไมหงดุ หงดิ ในความลาชาและความไมก าวหนาของกลุม 2.2 รจู ักนาํ เอากระบวนการจงู ใจมาใช 2.3 เอาใจใสตอกลมุ เพิ่มพูนความรใู หแ กส มาชกิ 2.4 รจู ักใชขอ ขัดแยง เพอ่ื การสรางเสรมิ และสรางสรรค โดยใหทกุ คนเขา ใจวา ความขัดแยง ยอม เกดิ ขึน้ ไดเสมอในกลมุ และอาจกอใหเ กดิ ประสทิ ธิภาพในองคการได ทําใหเ กดิ เปา หมายและวิธกี ารทีด่ ี กวา เดิม 3. ดา นการจัดทีมงาน 3.1 มีเปาหมายกาํ หนดไวช ัดเจน 3.2 มคี วามไวเ น้ือเชอ่ื ใจและยอมรบั ซ่ึงกันและกนั 3.3 มกี ารสอื่ สารระบบเปด 3.4 มวี ิธีการทํางานเปนระบบ 3.5 มีความเปน อนั หนง่ึ อันเดยี วกนั และมบี รรยากาศสงเสริมซ่งึ กันและกนั 3. ลักษณะของทีมที่ดี ลกั ษณะทีส่ าํ คญั ของทีมท่ดี ี มี 4 ประการ ไดแก 1. การมปี ฏิสัมพนั ธทางสังคมของบุคคล หมายถงึ การทส่ี มาชกิ ต้งั แต 2 คนข้นึ ไปมีความเกยี่ วของ กันในกจิ การของกลมุ / ทมี ตระหนกั ในความสาํ คญั ของกันและกัน แสดงออกซง่ึ การยอมรบั การใหเกยี รติ กัน สาํ หรับกลุม ขนาดใหญมักมีปฏสิ ัมพนั ธกันเปนเครอื ขายมากกวา การติดตอ กนั ตวั ตอตัว 2. มจี ดุ มุงหมายและเปาหมายรว มกัน หมายถึง การทส่ี มาชิกกลมุ จะมสี ว นกระตุนใหเกดิ กจิ กรรม รว มกนั ของทมี / กลุม โดยเฉพาะจดุ ประสงคข องสมาชิกกลมุ ท่สี อดคลอ งกับองคการ มักจะนาํ มาซ่งึ ความสําเร็จของการทํางานไดง า ย 3. การมโี ครงสรา งของทมี / กลมุ หมายถึง ระบบพฤตกิ รรม ซึ่งเปนแบบแผนเฉพาะกลมุ สมาชกิ กลุม จะตอ งปฏบิ ัตติ ามกฏหรือมตขิ องกลุม ซึ่งอาจจะเปน กลมุ แบบทางการ (Formal Group) หรือกลุมแบบไมเปน ทางการ (Informal Group) ก็ได สมาชกิ ทกุ คนของกลมุ จะตอ งยอมรับและปฏิบตั ติ ามเปน อยางดี สมาชิกกลุม ยอย อาจจะมกี ฎเกณฑแ บบไมเปน ทางการ มคี วามสนิทสนมกนั อยา งใกลชดิ ระหวา งสมาชิกดวยกนั 4. สมาชิกมีบทบาทและมีความรูสึกรว มกัน การรักษาบทบาททมี่ น่ั คงในแตล ะทีม / กลุม จะมีความ แตกตา งกนั ตามลักษณะของกลุม รวมทั้งความรคู วามสามารถของสมาชกิ โดยจกี ารจดั แบงบทบาทและ หนา ที่ ความรบั ผดิ ชอบ กระจายงานกนั ตามความรู ความสามารถ และความถนัดของสมาชิก สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 53 คูมือเตรียมสอบผูบรหิ ารสถานศกึ ษา การทํางานเปน ทีมเปน แรงจงู ใจสําคญั ท่ีจะผลกั ดันใหท านเปนผนู ําท่ีดี ถาทา นประสงคท ่ีจะนาํ ทมี ให ประสบความสําเร็จในการทาํ งาน ทานจาํ เปน ตองคนหาคุณลักษณะของการทาํ งานเปน ทีมใหพ บระลึกไว เสมอวา ทุกคนมอี สิ ระในตัวเอง ขณะเดยี วกนั ก็เปน สว นหนง่ึ ของทีม แลวจงึ นําเอากลยทุ ธในการสรา งทมี เขา มาใชเพอื่ ใหท ุกคนทํางานรว มกนั และประสบความสําเรจ็ 4. คุณลกั ษณะของทีมทีป่ ระสบผลสําเร็จ ทีมท่จี ะประสบความสําเรจ็ ในการทาํ งานคอื กลุมของบุคคลทท่ี ํางานรว มกนั เพื่อใหบ รรลุเปา หมาย ของทมี ตอ ไปนเี้ ปนส่งิ ท่ที านและเพ่อื นรว มทีมจะตอ งยดึ ถือเปนกรอบเพอื่ ทาํ งานรว มกัน ดังนี้ มคี วามเปน หนึ่งเดยี วกัน จัดการดว ยตนเอง พึ่งพาตวั เอง ขนาดของกลุม ทีพ่ อเหมาะ 1. มีความเปน หนงึ่ เดยี วกัน สมาชกิ ของทมี ทปี่ ระสบความสําเรจ็ ในการทาํ งานจะตองมีความเปน หนงึ่ เดยี วกัน ทุก ๆ คนจะถกู ดึงเขามาในทศิ ทางเดยี วกนั เพื่อใหบรรลุความสําเร็จในงาน และ / หรือบรรลุ เปาหมายรว มกนั โดยทว่ั ไปแลว งาน และ / หรือเปาหมายอาจบรรลุไดเมือ่ ทาํ งานรวมกนั แทนท่จี ะตา งคน ตา งทํา ทมี งานทม่ี ีประสิทธิภาพจะมีลกั ษณะโดดเดนและสมาชกิ ทุกคนมีความรสู กึ วาตนเองมีสว นรว มใน ความสําเร็จดว ย 2. จัดการดวยตนเอง ทมี งานทีป่ ระสบความสาํ เรจ็ ในการทํางานมีแนวโนมวา จะสรา งโครงสราง เฉพาะตนขน้ึ มา เน่อื งจากสมาชิกยอมรบั บทบาท ของตนในเวลาตา ง ๆ กัน คลอ ยตามความจาํ เปน ความ ตอ งการและความสามารถของตน บางคนอาจมปี ระสบการณใ นงานเฉพาะอยา งจึงอาจเปนคนจดั การให คนอ่ืน ๆ ทาํ ตาม คนอ่นื ๆ กจ็ ะทําหนาทใ่ี นกจิ กรรมของตนไปในงานท่เี ขาคุน เคย พฤตกิ รรมเหลานีจ้ ะถกู พัฒนาไปในแนวของโครงสรางองคก ร และสมาชกิ ทุกคนจะตอ งปฏบิ ตั ติ าม 3. พง่ึ พาตวั เอง สมาชกิ ของทีมทปี่ ระสบความสําเร็จในการทาํ งานจะรว มมอื กบั คนอืน่ ๆ เพอ่ื ทํางาน ชนิ้ ใดชน้ิ หนง่ึ หรือทําใหเปาหมายสําเรจ็ อยางไมห ลกี เล่ียง รวมกนั ทาํ งานตามกาํ ลงั ความสามารถของตนเอง ใหคําปรึกษาแนะนําและชกั จงู เมอ่ื จําเปน รวมประสานงานในหนา ทแี่ ละแกไ ขปญหาอุปสรรครว มกนั ทุกคน ตางเออ้ื อาทรชวยเหลือกันและมคี วามเปน หน่ึงเดียวกนั ถา มีบุคคลหน่ึงบุคคลใดทาํ งานเกนิ กาํ ลงั หรือประสบ ปญ หายงุ ยากอนั ใดพวกเขาจะรว มมือกนั เชน อาจปกปดคนทม่ี าทาํ งานสายหรอื เลกิ งานกอ นเวลา 4. ขนาดของกลมุ ทพ่ี อเหมาะ โดยทัว่ ไปแลว ทมี งานที่ประสบความสาํ เร็จในการทาํ งานมกั จะมขี นาด พอเหมาะไมใ หญโ ตเกนิ ไปนกั เพอื่ ใหสมาชิกทกุ คนในกลุมสามารถเขา มามีสวนรวมสรา งสรรคและจัดการ ดว ยตวั เองได แบงงานกนั ทําอยา งยุตธิ รรม แบง ปนความคดิ เห็นและความรสู ึกอยา งเปด เผย รวมกันคดิ แกป ญหาอยางฉับไวและทนั กาล สมาชกิ สัก 5 คนตอทมี เปนขนาดทก่ี ําลงั พอดี ถา มากไปกวาน้นั อาจเสียเวลา ในการอภปิ รายกลุม ในขณะท่สี มาชกิ คนหน่ึงหรอื สองคนกาํ ลงั ทาํ งาน คนอน่ื ๆ อาจไมเ ขาไปมีสวนรว มมาก สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 54 คูมอื เตรยี มสอบผบู ริหารสถานศกึ ษา นกั อาจมกี ารจดั กลุมทมี่ สี มาชิกนอยกวา 5 คน ซ่ึงจะมีบคุ คลที่มีความสามารถไมเพยี งพอ หรือมคี วามรูไ ม เพียงพอ รวมทง้ั ความเชยี่ วชาญในงานก็อาจไมเ พยี งพอที่จะทําใหง านสาํ เร็จอยา งเรยี บรอย แตไมว า กลมุ จะ มสี มาชกิ มากนอยเพยี งใดกต็ าม ทา นอาจไมอยูในสถานะที่จะคัดเลือกได จาํ นวนสมาชิกเลขค่ีจะดสู มเหตุ สมผลกวา เพอ่ื หลกี เลยี่ งการเผชิญปญ หาเสียงครงึ่ หนึง่ เหน็ อยา งหน่งึ เสยี งอีกครงึ่ หน่งึ เห็นอีกแบบหนึ่งในการ ตดั สนิ ปญหาใด ๆ การรจู ักเพือ่ นรว มทมี อกี อยางหนึ่งทค่ี วรจาํ กค็ ือทา นไมค วรมที ศั นะตอ เพอ่ื นรว มทีมทกุ คน วาจะมปี ระสิทธภิ าพเปนแบบเดยี วกนั เพราะทุกคนจะมบี ุคลิกภาพทแ่ี ตกตา งกนั ไป จึงควรพจิ ารณาใหต า ง ทศั นะกนั ไป อยางไรก็ตามบางคนก็อาจมบี คุ ลกิ ที่คลา ยคลงึ กนั แบบทเ่ี ราจะกลาวตอไป แตโปรดระมัดระวัง อยาไปคดิ วา คณุ ลกั ษณะทสี่ มบรู ณข องแตล ะคนจะไมเหมือนกนั ทเี ดยี วนกั เพราะวา เขาหรอื เธออาจมเี พยี ง บางอยางทสี่ อดคลอ งกนั จงึ จําเปนตองรูจ กั คนแตล ะคนเปนอยางดี 5. คุณสมบัตทิ ่ีจําเปน สําหรบั การสรางทีมงานทด่ี ี 1. มีขอมูลท่เี พยี งพอ 2. มปี ระสบการณการทํางานรวมกับนกั สรางทมี งาน 3. มีความยืดหยุน และเปดเผย 4. มที กั ษะในการใหข อมูลยอ นกลบั 5. มคี วามเขาใจทีเ่ พยี งพอเกย่ี วกบั ทฤษฎีการสรา งทีมงาน 6. มีเปาหมายทช่ี ดั เจน 7. มีสถานภาพทเี่ ปนทีย่ อมรบั แกส มาชกิ 8. มีการใชแหลง ทรัพยากรอนื่ ๆ 9. มีทกั ษะในการฝก ทีมงาน 6. หลักปฏบิ ตั ใิ นการทาํ งานเปน ทีม 1. ทีมตองมอี ุดมการณท แี่ นน อนและสมาชกิ ทกุ คนยอมรับ 2. ถือความถูกตอง ซงึ่ ไมจําเปนตองถูกใจ 3. ประนปี ระนอมกัน โดยมนี ้าํ ใจของความรว มมือเพือ่ บรรลุเปา หมายรวมอันเดยี วกนั 4. อภยั ซง่ึ กนั และกัน 5. อยาพยายามเอาเปรยี บกัน 6. ถอื วาทกุ คนมีความสาํ คญั เทากัน 7. เคารพในสทิ ธิแ์ ละเสรภี าพสว นตวั ของผอู ่ืน 8. อยา เดนแตผ ูเดียว ตอ งเดน ทงั้ ทมี สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 55 คูม ือเตรยี มสอบผูบริหารสถานศกึ ษา 9. ถือวาปญ หาที่เกดิ ข้ึนเปน ของธรรมดา 10. เม่ือมีปญหาหรือไมพอใจอะไร อยา เก็บไวหรอื นําไปพดู ลบั หลงั ใหน ําปญหามาพดู กันใหเขา ใจ 11. รูจ ักแบงงานและประสานงานกัน 12. มคี วามเปน อสิ ระในการทํางานพอสมควร 13. ตอ งปฏิบัติตามกฎระเบยี บของทมี อยา งเครง ครดั 14. ยอมรบั ผิดเมื่อทําผิด 15. เมอื่ มกี ารขัดแยงกันในกลุม ใหถ ือวา เปน การมองปญหาคนละดา น 7. แนวทางการสรางความรวมมอื รว มใจในทีมงาน 1. สรา งความเขาใจในวตั ถปุ ระสงคแ ละเปา หมายอยา งชดั เจนและแนนอน 2. มคี วามยืดหยนุ ในอนั ทีจ่ ะเลือกวิธปี ฏบิ ัติใหเหมาะสมกบั งาน 3. จัดใหม ีการติดตอส่ือสารท่ดี ี 4. มกี ารกําหนดบทบาทของบุคคลในกลมุ ใหช ดั เจน 5. มีการยอมรบั ความแตกตางของบคุ คลในกลุม 6. ทุกคนมีสว นรวมในการทาํ กิจกรรมของกลมุ 7. มีการแลกเปล่ยี นความคดิ เหน็ ในวธิ ีการดาํ เนินงาน 8. บรรยากาศของกลุม เปน กนั เอง ตางคนตา งเห็นอกเหน็ ใจและพรอมจะชว ยเหลอื ซงึ่ กนั และกัน 9. มคี วามยดึ เหนี่ยวสงู ในดา นพลงั สามคั คีและสามารถเกาะกลุมกนั ไดอยางมั่นคง 10. มกี ารทบทวนประเมินผล เพื่อแกไ ขและปรบั ปรงุ ผลงานของกลมุ อยเู สมอ สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 56 คมู ือเตรยี มสอบผบู รหิ ารสถานศกึ ษา สมรรถนะทางการบรหิ าร (การวเิ คราะหและการสังเคราะห) ก. ความหมายของการวิเคราะห และสังเคราะห (Analytical & Conceptual Thinking AT -CT) 1. ความหมายตามทศั นะ ก.พ. การคิดวเิ คราะห (Analytical Thinking-AT) หมายถึง การทาํ ความเขา ใจสถานการณ ประเดน็ ปญหา แนวคดิ หลกั ทฤษฎี ฯลฯ โดยการแจกแจงแตกประเดน็ ออกเปนสวนยอ ยๆ หรือ วเิ คราะหส ถานการณทีละ ขั้นตอน รวมถงึ การจดั หมวดหมูป ญ หา หรอื สถานการณอยางเปน ระบบระเบียบ เปรยี บเทียบแงมมุ ตา งๆ สามารถระบุไดวา อะไรเกดิ กอ นหลงั ตลอดจนระบุเหตุและผล ที่มาท่ไี ปของกรณตี างๆได การสังเคราะหห รอื การมองภาพองคร วม (Conceptual Thinking-CT) หมายถึง การคิดในเชิง สงั เคราะห มองภาพองครวมจนไดเ ปน กรอบความคดิ หรอื แนวคดิ ใหม อันเปนผลมาจากการสรุปรปู แบบ ประยุกตแ นวทางตางๆจากสถานการณหรอื ขอมูลหลากหลาย และนานาทัศนะ 2. ความหมายตามทัศนะของ ก.ค.ศ. การวิเคราะหและสงั เคราะห หมายถึง ความสามารถในการทําความเขาใจสงิ่ ตาง ๆ โดยการแยกแยะ ประเดน็ ออกเปน สว นยอยตามหลกั วชิ า หรอื กฎเกณฑทกี่ าํ หนดความสามารถในการรวบรวมรายละเอยี ด ตาง ๆท่เี ปน ประเดน็ ยอ ย ใหเ ปน หมวดหมหู รือระบบ เพอื่ การพฒั นา หรอื แกปญ หาการบรหิ ารจัดการ ตลอด ทง้ั สามารถวเิ คราะหองคกร (โรงเรยี น) หรือภารงานของโรงเรียนทัง้ ภาพรวมและภาพยอ ย ใหสามารถ นําไปสกู ารพฒั นา หรอื การแกป ญ หาอยางเปน ระบบ ประกอบดว ยตัวชี้วัด คอื - การวเิ คราะหสภาพปจจุบนั ปญ หาและความตองการของงาน พรอ มเสนอทางเลือก หรือแนวทาง ปอ งกันการแกป ญหางานในความรบั ผิดชอบ - ความเหมาะสมของแผนงาน / โครงการในความรบั ผดิ ชอบ - ความคิดเชงิ ระบบในการแกปญหา หรอื พฒั นางาน ข. แนวคิด สาระสาํ คัญของการวเิ คราะหและสังเคราะห (AT & CT) 1.1 การคิดวเิ คราะห (Critical Thinking) 1.1.1 ความหมายของการคดิ วเิ คราะห การคิดวเิ คราะห เปนกระบวนการทางปญ ญาท่มี ีคุณคาของมนุษย เปน ความคิดทเี่ ตม็ ไป ดวยสาระ มคี ณุ ภาพ โดยแสดงออกมาในลกั ษณะของการใหเหตผุ ล และการตดั สินสง่ิ ตา งๆดว ยความ สมบูรณเพียบพรอ มทางดานสติปญ ญา การคดิ วิเคราะหจงึ เปนองคป ระกอบที่สาํ คญั ย่ิง สําหรบั การสราง ความเจรญิ ใหแ กบ คุ คล และวิทยาการตา งๆในทุกๆสาขา เนื่องจากการคดิ วิเคราะหเื ปน กระบวนการทีส่ าํ คัญ ยงิ่ ของจิตใจมนุษย สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 57 คูมอื เตรียมสอบผบู รหิ ารสถานศกึ ษา 1.1.2 องคประกอบของการคดิ วเิ คราะห การคิดวเิ คราะห เปนกระบวนการใชปญ ญา หรอื ใชความคิดนาํ พฤตกิ รรม ผทู คี่ ิดวิเคราะหเ ปน จึงสามารถใชปญญานําชีวติ ไดในทกุ ๆ สถานการณ เปน บุคคลที่ไมโ ลภ ไมเ หน็ แกต วั ไมย ดึ ตนเองเปนศูนย กลาง มเี หตผุ ล ไมมีอคติ มคี วามยตุ ธิ รรม และพรอมที่จะสรา งสันตสิ ขุ ในทกุ โอกาส การคิดวิเคราะห จะตองอาศยั องคประกอบทส่ี ําคัญ 2 เรื่อง คอื เรอื่ งความสามารถในการใหเ หตุผลอยา งถูกตอ ง และการ ตั้งคาํ ถามเพ่ือใชในการคดิ วิเคราะห ดงั นี้ 1) ความสามารถในการใหเ หตผุ ลอยางถูกตอง ประกอบดว ย 1.1) วตั ถปุ ระสงคแ ละเปาหมายของการใหเหตผุ ล 1.2) ความคิดเหน็ หรือกรอบความจรงิ ทจ่ี ะนํามาอาง 1.3) ความถกู ตองของสิง่ ทีอ่ า งองิ 1.4) การสรางความคิดหรอื ความคิดรอบคอบ 1.5) ความสัมพนั ธร ะหวา งเหตุผลกบั สมมตุ ฐิ าน 1.6) การลงความเหน็ 1.7) การนําไปใช 2) เทคนิคการตั้งคําถาม คําถามจะตอ งมคี ณุ สมบัติ 8 ประการคือ ความชดั เจน ความเทยี่ งตรง ความกระชับ ความพอดี ความสมั พนั ธเกี่ยวขอ ง ความลกึ ความกวางของการมอง หลกั ตรรกวิทยา และ มีความสําคัญ 1.1.3 กระบวนการคิดวิเคราะห กระบวนการคดิ วเิ คราะห เปน การแสดงใหเหน็ จุดเร่มิ ตน สิ่งทสี่ บื เนอ่ื งหรือเช่ือมโยงสัมพนั ธก นั ใน ระบบการคดิ และจุดสิน้ สุดของการคิด โดยกระบวนการคดิ วเิ คราะหมีความสอดคลอ งกับองคป ระกอบเร่อื ง ความสามารถในการใชเ หตผุ ลอยางถกู ตอ ง รวมท้ังเทคนคิ การต้ังคาํ ถามจะตอ งเขาไปเกยี่ วขอ งในทุกๆ ข้นั ตอน โดยมขี ้นั ตอนการคดิ วเิ คราะห ดังนี้ 1) ระบุหรอื ทาํ ความเขา ใจกับประเด็นปญหา 2) รวบรวมขอมลู ที่เกย่ี วของกบั ปญ หา 3) พิจารณาถงึ ความนาเชอื่ ถือของขอมลู 4) การจัดขอมูลเขาเปนระบบ 5) การตั้งสมมตุ ฐิ าน 6) การสรุป 7) การประเมนิ ขอ สรปุ สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 58 คูม อื เตรียมสอบผูบริหารสถานศึกษา 1.1.4 ประโยชนข องการคดิ วเิ คราะห การคดิ วเิ คราะห กอใหเ กดิ ประโยชนตอ ผูที่ใชวธิ ีการคดิ แบบนใ้ี นหลายดา น ซงึ่ สามารถสรุปได ดงั นี้ 1) สามารถปฏิบัตงิ านไดอยา งมีหลกั การและเหตผุ ล และไดง านทีม่ ปี ระสทิ ธิภาพ 2) สามารถประเมินงานโดยใชก ฎเกณฑอยา งสมเหตุสมผล 3) สามารถประเมินตนเองอยา งมีเหตุผล และมีความสามารถในการตดั สนิ ใจไดอ ยา งดอี ีกดวย 4) ชว ยใหสามารถแกป ญ หาไดอ ยา งมเี หตผุ ล 5) ชว ยใหสามารถกําหนดเปา หมาย รวบรวมขอมูลที่ชัดเจน คน หาความรู ทฤษฎี หลกั การตัง้ ขอ สมมตุ ิฐาน ตีความหมาย ตลอดจนการหาขอ มลู ไดดี 6) ชว ยใหผูค ิดมคี วามสามารถในการใชภ าษาไดอ ยางถูกตอ ง จนถงึ ขั้นมคี วามสามารถเปนนายของ ภาษาได 7) ชวยใหค ดิ ไดอ ยางชดั เจน คดิ ไดอ ยางถกู ตอ ง คดิ อยางกวาง คดิ อยา งลกึ และคิดอยางสมเหตุสมผล 8)ชว ยใหเ กิดปญญา มคี วามรับผดิ ชอบ มรี ะเบียบวินยั มคี วามเมตตา และมบี ุคลิกภาพในทางสรา ง ประโยชนตอ สังคม 9)ชว ยใหสามารถชว ยพฒั นาความสามารถในการเรียนรูต ลอดชีวติ อยา งตอเนือ่ ง ในสถานการณ ท่โี ลกมีการเปล่บี ยแปลงสูยคุ สารสนเทศ เทคโนโลยี ดงั นนั้ การคิดวเิ คราะห จึงเปน กระบวนการคดิ ที่อาศยั ปญญา ซ่ึงมาจากระดบั จิตใจในสวนลึก เมอ่ื ใด ทมี่ นษุ ยม กี ารใชการคดิ วเิ คราะหกเ็ ทากบั รจู ักไดใ ชปญ ญา การคิดวิเคราะหจ ะเกดิ ข้นึ ไดดีตอ เมอ่ื บคุ คลเขาใจ ธรรมชาติของจติ ใจวา คนโดยทว่ั ไปใชค วามรสู ึกและความตองการเปน ตวั นําพฤติกรรมซ่งึ กอ ใหเ กดิ ปญหา ท้ังสวนบุคคล และตอ สังคมท่ีเขา ไปเกยี่ วขอ ง ทางแกค ือตอ งมสี ติ รูเทา ทนั ความรูสกึ และความตองการ ของตน และเปลยี่ นมาใชป ญ ญาเปน ตวั นาํ พฤตกิ รรม นอกจากนกี้ ต็ องศึกษาเพอ่ื ใหทราบองคป ระกอบของ การวเิ คราะหและวธิ ตี งั้ คําถามเพือ่ ตรวจสอบความรู ขอ มลู ขา วสาร และสง่ิ ตางๆทีผ่ า นเขา มาในชวี ติ ถา ทกุ คนทําไดจ ะชวยลดปญหาสว นบคุ คล และปญหาของสงั คมไดมาก 1.2. การวิเคราะหองคกรหรอื โรงเรียน 1.2.1 การวเิ คราะหศักยภาพของโรงเรียน การวเิ คราะหศกั ยภาพของตนเองเปนขั้นตอนที่สําคัญที่จะทําใหโรงเรียนไดรูถึงคุณภาพที่แทจริง ของตนเอง ตลอดจนรูจุดแข็งและจุดออนที่ตองปรับปรุงแกไข ปจจัยที่สําคัญที่สุดในการวิเคราะหศักยภาพ ของตนเอง คอื การมีฐานขอ มลู หรือระบบสารสนเทศทม่ี คี ุณภาพเปน ปจจบุ ัน สามารถเรียกใชแ ละปรับปรุง ไดตลอดเวลา ฐานขอมูลยังเปนเครื่องมือสําคัญของการบริหารโดยใชโรงเรียนเปนฐานท่ีจะทําให คณะกรรมการสถานศึกษา ตลอดจนผูบริหารและทีมงาน ครู – อาจารย ในโรงเรียนไดใชประกอบการ ตัดสินใจในการแกปญ หา การดาํ เนนิ กิจกรรมตา ง ๆ ของโรงเรียนไดอยา งมีคุณภาพ สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 59 คูมอื เตรยี มสอบผูบริหารสถานศึกษา 1.2.2 การกําหนดวสิ ยั ทัศน นโยบายหรือยุทธศาสตรพ ัฒนาโรงเรยี น วิสัยทัศนเปนเหมือนภาพอนาคตท่ีโรงเรียนตองการใหเกิดข้ึน กระบวนการสรางและสาน วิสัยทัศนท่ีจะทําใหทุกคนที่เก่ียวของมีความผูกพัน มุงม่ันและรวมดําเนินการไปสูทิศทางที่ตองการ จึงมี ความสําคญั อยา งย่ิง การกําหนดนโยบายหรือยทุ ธศาสตร และเปาหมายที่เฉพาะเจาะจงรวมทั้งการจัดลําดบั ความสําคญั ของเปา หมายก็เปนเรื่องสาํ คญั เชนกัน ในระบบของการประกันคณุ ภาพการศึกษา โรงเรยี น ตองกาํ หนดมาตรฐานการศกึ ษาของตนเองทีส่ อดคลอ งกับความตองการของตนเอง ชุมชน สงั คมและ ประเทศชาติ ตลอดจนการกาํ หนดตวั ชว้ี ัดและเกณฑค ณุ ภาพของแตล ะมาตรฐาน เพอื่ การวดั และ ประเมินผลความกา วหนา และความสาํ เรจ็ ในการดาํ เนินการของโรงเรียนในแตล ะป แผนภูมิ แสดงความสมั พันธก ารกาํ หนดทิศทางของสถานศึกษากับความสมั พันธค วามตอ งการของชาติ และความตอ งการของชุมชน สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 60 คูม ือเตรยี มสอบผูบ รหิ ารสถานศกึ ษา 1.2.3 การรวมวางแผนดาํ เนินงาน โรงเรียนเมอื่ รวู า ตนเองอยทู ไ่ี หนและจะไปไหนแลว การรว มกันคิดรวมวางแผนทีจ่ ะไปสวู ิสยั ทศั น เปาหมาย และสอดคลอ งกบั นโยบายของโรงเรยี นนัน้ ถอื วา เปนการกําหนดวธิ กี ารท่จี ะไปสเู ปา หมาย โรงเรยี นจะตอ งวางแผนพฒั นาคุณภาพการศกึ ษาของโรงเรียน หรอื จดั ทําธรรมนูญโรงเรียน ซงึ่ เปน แผน ระยะ 3 – 5 ป และจัดทําแผนปฏบิ ัตกิ ารประจําปทจี่ ะเปน ยุทธศาสตรใน การดําเนนิ งานในแตล ะปท ่จี ะไป สูวสิ ัยทศั น หรอื เปา หมายของโรงเรยี น โดยโรงเรยี นจะมี การควบคุมคุณภาพการศกึ ษาตามมาตรฐาน การศึกษาของโรงเรยี น แผนภูมิ แสดงกระบวนการวางแผนพฒั นาคณุ ภาพโรงเรียน 1.2.4 การรวมดาํ เนนิ การ การนาํ แผนไปสกู ารปฏบิ ัตติ อ งการความมุงมั่นผูกพันในการรวมมือกันดําเนินงานตามแผนปฏิบัติ การท่ีไดกําหนดไว การติดตามงาน การประเมินผล การปฏิบัติงาน โดยการเก็บรวบรวมขอมูลและทําการ ประเมินและปรับปรุงแกไขอยางเปนระบบตอเนื่อง จะทําใหการดําเนินงานเปนไปตามแผนท่ีวางไวอยางมี ประสิทธิภาพ และประสิทธิผล การดําเนินการน้ีมุงเนนการควบคุมคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาของ โรงเรียน กลาวคือ นักเรียนจะมีคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาดาน ผลผลิตที่กําหนด โดยการบริหาร จัดการและการจัดการเรียนการสอนท่ีมีคุณภาพตามมาตรฐาน ดานกระบวนการ และมีครู – อาจารย บุคลากร ตลอดจนหลักสูตร สื่อ อุปกรณ อาคารสถานท่ี ที่มีคุณภาพมาตรฐานดานปจจัย และมีการ พฒั นาตนเองอยางตอ เน่อื งไมมีทีส่ ิน้ สุด ดวยกระบวนการบริหารแบบมีสวนรวมและการกระจายอํานาจของ โรงเรียน และการแสดงภาระงานท่ีตรวจสอบไดของโรงเรยี น สอบครูดอทคอม
61 คูมือเตรยี มสอบผูบ ริหารสถานศึกษา แผนภูมิ แสดงกระบวนการรวมดาํ เนนิ การพัฒนาคณุ ภาพโรงเรยี น ้บานสอบค ูร www.sobkroo.com1.2.5 การรวมการประเมนิ ผล การประเมินผลการดําเนินงานของโรงเรียน เปนการแสดงความรับผิดชอบในผลลัพธของการ ตัดสินใจอยางอิสระของโรงเรียน วาสามารถจัดการศึกษาไดมีคุณภาพเพียงใด ถือวาเปนกระบวนการการ ตรวจสอบการทํางานของโรงเรียน (Self – Evaluation) หรอื การประเมินตนเองของโรงเรียน คือ เปนการ ตรวจสอบและทบทวนการดําเนินงานตามเปาหมายของนโยบาย แผนงานและโครงการ ตลอดจนภาระงาน ปกติของโรงเรียนในแตละปการศึกษา เพ่ือนําไปสูการพัฒนา โรงเรียนตามมาตรฐานคุณภาพการศึกษา โดยอาศยั ตวั ช้วี ัดและเกณฑืการประเมินท่กี าํ หนดไวเปน มาตรฐานการประเมินของโรงเรยี น การประเมนิ ตนเองท่ีดีจะตองมีกระบวนการวางแผน และการดําเนินงานตามแผน เปน การ ประเมนิ เพ่อื การปรบั ปรงุ พฒั นาคณุ ภาพโดยเนน ผเู รยี นเปน สาํ คัญ ซึง่ จะเปนการประเมินประสทิ ธิผลการ เรียนรขู องนกั เรียน การสอนของครู และการบริหารของผบู ริหาร และคณะกรรมการสถานศึกษา ซึง่ ถือ วา เปน การประเมินความกาวหนาของโรงเรียน ทก่ี ําลังมงุ ไปสจู ุดหมาย วสิ ัยทศั นข องโรงเรียน ผลผลติ ของ การประเมินในแตล ะป คือ รายงานประจาํ ปท ่โี รงเรียนจะตอ งเสนอตอ หนว ยงานตน สงั กัด หนวยงานท่ี เกี่ยวจอ งและเปดเผยตอ สาธารณชน การประเมนิ ตนเองถือวา เปน หัวใจสาํ คัญของการประเมนิ คณุ ภาพการศกึ ษาดว ย เปนปจจยั สําคัญ ท่ีทําใหโรงเรียนไดขอมูลสารสนเทศเพ่ือการปรับปรุงพัฒนาอยางตอเนื่องและเปน สวนหน่ึงของ กระบวนการบริหารและการวางแผนซึง่ เปน กระบวนการทตี่ อเน่ือง ความสําเร็จของการประกันคุณภาพภายในของโรงเรียนจะอยูที่การประเมินตนเองเปนสําคัญท่ีจะยืนยัน คุณภาพของการพัฒนาอยางตอเนื่องของโรงเรียน ทําใหโรงเรียนมั่นใจใน ประสิทธิผลของการ พัฒนาตนเอง สวนการประกันคุณภาพภายนอกจะเปนเพียงการติดตาม และสนับสนุนการพัฒนา คุณภาพการศึกษาของโรงเรียนและเปนการยืนยันความเที่ยงตรงของ การประเมินตนเองของ โรงเรยี นหรอื การประกนั คุณภาพภายในของโรงเรียน สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 62 คูมือเตรียมสอบผูบรหิ ารสถานศึกษา ดังนั้น ในการประเมินผลโรงเรียนอาจจัดทํารายงานการประเมินตนเอง (Self – Study Report : SSR) ที่เสนอผลการพัฒนาและปรับปรุงการบริหาร และการจัดการเรียนการสอนของ โรงเรียน เปน เอกสารหลักฐานสําคัญสําหรับการประเมินภายนอก โดยหนวยงานตนสังกัด และ การประเมินภายนอก ของสํานักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษาที่คณะกรรมการประเมินคุณภาพจะใหการ ยนื ยนั (Confirm) สภาพการพัฒนา ใหคํานยิ ม (Commend) ในสว นท่ี พฒั นาดว ยดี และใหข อ เสนอแนะ (Recommend) ในสว นทคี่ วรปรบั ปรงุ ตามแผนภูมดิ งั น้ี แผนภมู ิ แสดงความสมั พันธของการปรับปรงุ งานกับกระบวนการพัฒนาคณุ ภาพโรงเรียน สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 63 คูมอื เตรียมสอบผบู ริหารสถานศึกษา 1.2.6 รวมปรับปรงุ พฒั นา คุณคาของการประเมินตนเองอยูท่ีการนําผลการประเมินมาใชปรับปรุงพัฒนาคุณภาพการศึกษา เพราะผลการประเมินตนเองจะทําใหโรงเรียนสามารถวิเคราะหจุดแข็งและจุดออนของตนไดเปนอยางดี วาประสิทธิผลการดําเนินงานตามแผนเปนอยางไร คุณภาพของนโยบาย ยุทธศาสตร แผนงานและ โครงการ ที่กําหนดไวเปนอยางไร ตลอดจนชี้ศักยภาพและความสามารถในการไปสูวิสัยทัศน เปาหมาย และมาตรฐานการศึกษาของโรงเรียนในแตละปการศึกษาวามีความสําเร็จ มีความกาวหนาไปเพื่อการ ปรับปรุงพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียน ตอไปเพียงใด รวมท้ังการใชผลจากการประเมิน ภายใน จากหนวยงานตนสังกดั ดวย สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 64 คูม อื เตรียมสอบผบู ริหารสถานศึกษา สมรรถนะทางการบริหาร (การสื่อสารและการจงู ใจ) ก. ความหมายของการสือ่ สารและการจูงใจ (Communication & Influencing-CI) 1. ความหมายตามทศั นะ ก.พ. การสอื่ สารจูงใจ (Communication & Influencing-CI) หมายถงึ ความต้ังใจทจี่ ะสอ่ื ความดว ยการ เขยี น พดู โดยใชสอื่ ตา งๆ ตลอดจนการชักจูง หวานลอม โนมนาว บุคคลอ่นื และทําใหผูอ นื่ ประทบั ใจ หรือ เพ่อื ใหส นับสนนุ ความคดิ ของตน 2. ความหมายตามทศั นะของ ก.ค.ศ. การสอ่ื สารและการจูงใจ หมายถงึ ความสามารถในการพดู การเขยี น การสอื่ สารโตต อบ ในโอกาส และสถานการณต า ง ๆตลอดจนความสามารถชกั จงู โนมนาวใหผ อู น่ื เหน็ ดว ย ยอมรบั คลอยตาม เพอื่ บรรลุ จดุ มงุ หมายของการส่อื สาร ประกอบดว ยตวั ชี้วดั คือ - ความสามารถในการพูด และการเขียนในโอกาสตาง ๆ - ความสามารถในการสอ่ื สารผา นสื่อเทคโนโลยี - ความสามารถในการจงู ใจ โนมนา ว ใหผอู ื่นเหน็ ดว ย ยอมรับ คลอยตาม เพอ่ื บรรลุจดุ มงุ หมาย ของการสือ่ สาร ข. แนวคิด สาระสําคัญของการสือ่ สารและการจงู ใจ (Communication & Influencing-CI) 1. การสือ่ สาร (Communication) 1.1 ความหมายของการสอ่ื สาร การสอื่ สาร คอื กระบวนการของกระบวนการถา ยทอดแลกเปลีย่ นขา วสาร ทศั นคติ ความรสู กึ นึกคิด ของบคุ คลหนึ่งไปยังอีกบุคคลหน่ึง โดยมจี ดุ มงุ หมายเพอื่ ใหเ กดิ ความเขา ใจตรงกนั สง ผลใหเกิดความรว มมือ อยรู ว มกนั อยา งมคี วามสุข โดยอาศยั ส่ือภาษา ถอยคํา และภาษาทา ทางในการตดิ ตอสอื่ สาร การส่อื สาร คือ กระบวนการสาํ หรบั แลกเปลย่ี นสาร รปู แบบอยา งงายของสาร คือ จะตองสงจาก ผสู งสารหรืออุปกรณเ ขา รหัส ไปยังผูรบั สารหรืออปุ กรณถ อดรหัสสาร อาจอยใู นรูปแบบของทา ทาง สัญลกั ษณ บางอยางอยใู นรปู แบบของภาษา การสอื่ สาร คือ กระบวนการแลกเปล่ยี นขอ มลู ระหวางบคุ คลโดยผานสัญลกั ษณ เครอ่ื งหมายหรือ พฤตกิ รรม การส่ือสาร คือ กระบวนการที่ใชในการแลกเปลี่ยนแนวคดิ ความคดิ หรือขา วสาร ซ่งึ ถือวา เปน หวั ใจสาํ คญั ในการสรางสมั พนั ธภาพกับผอู นื่ ซ่ึงจะนาํ ไปสูการวางแผนพฒั นาตอ ไป สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 65 คูมอื เตรยี มสอบผบู รหิ ารสถานศกึ ษา การสื่อสารทางวาจา หมายถงึ การพูดเพอ่ื การติดตอซงึ่ กันและกนั ดว ยการรจู กั เลอื กใชค าํ พดู ทจี่ ะสง ใหผูติดตอดว ย ซงึ่ เรยี กวาผฟู ง และผูฟง ตอ งมีความสามารถในการฟง จึงจะนับวาเปน การสือ่ สารทางวาจา ถา มีผูพดู ฝายเดยี วไมใ ชก ารส่อื สารทางวาจา 1.2 ประเภทหรือระบบของการสอื่ สาร การส่อื สารของมนุษยห ากจาํ แนกโดยใชภ าษาเปนเกณฑแ บง ได 2 ประเภท คือ 1) การส่อื สารโดยใชว าจา (Verbal Communication) หมายถงึ การส่อื ความหมายโดยท่วั ๆไป ท่ีอาศัยคํา สญั ญลักษณภ าษา เลขจาํ นวน หรือภาษาทางคณิตศาสตรก ไ็ ด 2) การสอื่ ความหมายโดยไมใ ชถ อยคําภาษา (Non- Verbal Communication) เปน การส่ือความหมาย ทใี่ ชสญั ลกั ษณอ ยา งอ่นื นอกเหนือจากคาํ เลขจํานวนหรอื วรรคตอน การสอ่ื สารหากพจิ ารณาตามทิศทางของการตดิ ตอ ส่ือสารเปนเกณฑส ามารถแบงได 2 ระบบ คอื 1) การตดิ ตอสอ่ื สารทางเดียว (One-Way Communication) เปน การตดิ ตอ สื่อสารที่ผูถา ยทอดขอมูล หรอื ขา วสารไปยงั อีกฝายหนง่ึ ใหร บั ทราบ โดยไมเ ปด โอกาสใหผ รู ับไดไตถ ามขอ สงสัย ทัง้ ไมไดเ อาใจใส ตอ การแสดงปฏิกรยิ ายอนกลับ(Feedback) 2) การติดตอสอื่ สารสองทาง (Two-Way Communication) คอื การส่อื สารที่ทัง้ ผูสง และผูรับขาวสาร ไดม โี อกาสแลกเปล่ยี นความเขาใจและ ความสนใจ เอาใจใสต อการตอบสนองหรอื การปอนกลบั ของอีก ฝา ยหน่ึง 1.3 กระบวนการสือ่ สาร กระบวนการสื่อสารจะเกย่ี วพันกับระบบตา งๆ เชน การเรียนรู การคิด การจํา ทศั นคติ คานิยมและ ความเช่อื ของบุคคล การสื่อสารจะมลี ักษณะเปน กระบวนการตอ เน่อื ง คอื จะมีลักษณะการเปลี่ยนแปลง จาก จดุ หน่ึงไปสูอกี จดุ หนึง่ และจะดาํ เนนิ ไปตลอดเวลา การสื่อสารประกอบดว ย แหลง ขา วสาร ผูร ับขา ว ขา วสาร ชองส่อื สาร การปอนสง กลบั ขา วสาร กระบวนการเปลยี่ นเปน รหสั และการแปลความหมายของรหัส รูปแบบพนื้ ฐานของการส่ือสาร ประกอบ ไปดว ยขั้นตอนที่เดน ชดั ขั้นแรกผูสงมคี วามปรารถนาสงความคิดไปใหผ รู บั ทราบ โดยผรู ับอาจเปนบคุ คล หรือกลมุ หรอื องคกรกไ็ ด จากน้นั ความคดิ จะเปลยี่ นเปนรหัส แลวแปลกลบั เปนรปู แบบหนึ่งทส่ี ามารถ สง ถา ยทอดได รูปแบบพนื้ ฐานของการส่อื สารน้นั เปน ทยี่ อมรับกันวานา้ํ เสียงเปน ปจ จัยทอ่ี าจทาํ ใหข า วสาร บิดเบอื นหรอื มีขีดจํากดั และการไหลของขาวสารอาจจะเขาไปในกระบวนการสอ่ื สาร ณ จดุ ใด จุดหนงึ่ หรอื หลายจดุ สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 66 คูมอื เตรยี มสอบผบู ริหารสถานศกึ ษา 1.4 องคป ระกอบขอการสื่อสาร องคป ระกอบของการสื่อสารประกอบดวย 1) ผสู งสาร หมายถึง ผรู เิ รมิ จะสงสาร คือ ขอ ความหรือขอ มลู ตางๆไปยงั ผรู บั สาร ผูสง สารนีอ้ าจ เปนบุคคลเดียวหรือกลมุ บุคคลก็ได 2) สาร หมายถึง สงิ่ เราหรอื สิง่ กระตนุ เตือนผูท ส่ี งสารไปยงั ผูรับสาร สารทีใ่ ชแบงออกเปน สาร ที่ใชคํา(Verbal) ไดแ ก การพูด การเขยี น และสารที่ใชส ญั ลักษณอ นื่ นอกจากคํา (Non- Verbal) ไดแ ก การใช กรยิ าทาทาง การใชสัญลกั ษณ เปน ตน 3) สือ่ หรอื ชอ งทางการส่อื สาร คอื เครื่องมือหรือชอ งทางท่ผี สู งสารจะใชเ พอื่ ใหสารนน้ั ไปยงั บุคคล อืน่ ซ่ึงเปนผูรับสารโดยตรง หรอื สง ยอ นกลบั ยังผูสง สาร เพือ่ ใหร ผู ลยอนกลบั ของสารทสี่ งไป ไดแ ก คลน่ื เสียง อุปกรณก ารสอ่ื สาร หรือผานชองทาง โดยอาศัยประสาทสมั ผสั ท้ัง 5 ไดแ ก การมอง การไดยนิ การ ไดก ลนิ่ การลมิ้ รส และการสัมผสั หรือวธิ กี ารเสนอ 4) ผูรับสาร หมายถงึ ผฟู ง ผตู อบ ผรู บั สารนีอ้ าจเปน คนเดยี ว กลมุ บุคคลหรือชมุ ชน สาธารณชน ผูรบั สารจะทําการแปลหรือตีความหมายในขอ ความทผี่ สู งสารสง มา 5) ผลยอ นกลบั เปน ผลของการทวนถามเพอื่ ใหแ นใจในส่งิ ที่รับฟง รบั รูของผูร ับสารนั้นๆ เชน การพยกั หนา กมศรี ษะ เปน ตน ผลยอนกลบั น้ีบางสถานการณอ าจจะไมไ ดปฏิบัติทันที เชน ในการ ส่ือสารมวลชน ผูรับสารไมมโี อกาสที่จะใหผ ลยอนกลบั ได 2. การจูงใจ (Motivation) 2.1 ความหมายของการจงู ใจ การจูงใจ (Motivation) หมายถึง การกระทาํ ทกุ วิถที างทีจ่ ะเกดิ พฤตกิ รรมไปในแนวทางท่ีตองการ เชนใหคนเกดิ ความรูสกึ อยากทาํ งานมากขน้ึ สนใจในปญ หาการทํางานมากขน้ึ เปน ตน พ้นื ฐานของการจูงใจ คอื การสรางใหเ กิดความตอ งการ(Needs) ข้ึนกอ น เมื่อบคุ คลเกิดความตอ งการข้นึ แลว กจ็ ะเกดิ แรงขบั (Drives) หรอื ความอยากทจี่ ะกระทาํ ขน้ึ จนผลสุดทา ยเกดิ เปนพฤตกิ รรม(Behavior) ถา พฤติกรรมท่เี กดิ ขึ้น หรือแสดงออกมา สามารถบรรลเุ ปาหมายของบุคคลน้นั ได กจ็ ะสามารถผอนคลายความเครียดลง การจูงใจ (Motivation) หมายถึง กระบวนการใดๆ ทีเ่ ปน แรงผลักดนั หรือกระตนุ ใหบ คุ คลแสดง พฤติกรรมตามจุดมุงหมายทต่ี อ งการ การจูงใจมลี ักษณะเปนการกระตุน หรือผลกั ดนั ใหเกดิ พฤตกิ รรมและ เปน ตวั กาํ หนดทศิ ทางของพฤติกรรม เพ่ือใหไดส ง่ิ ทีต่ นเองตองการ การจูงใจประกอบไปดว ยสว นสําคัญ 2 ประการคอื 1) แรงจงู ใจ (Motive) เปนแรงผลักดนั จากภายใน ของบคุ คลเอง ไดแ ก แรงขบั (Drives) เชน ความ หิว ความกระหาย ความตอ งการทางเพศ เปน ตน อกี สวนหนงึ่ ของการจูงใจ ไดแก ความตองการ(Needs) เชน ความอยากรู อยากเห็น ความสนใจ เปน ตน ซึง่ เปน สงิ่ ที่เกิดขน้ึ ภายในรางการ สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 67 คมู อื เตรียมสอบผบู รหิ ารสถานศึกษา 2) สงิ่ จงู ใจ (Incentive) หรอื อาจเรยี กวาเครอื่ งลอ ใจ ซึ่งเปน สิ่งเราตา งๆจากภายนอกรางกาย ทม่ี าเรา หรือกระตนุ ใหเ กดิ พฤตกิ รรมและเปน ตวั กาํ หนดทิศทางของพฤติกรรมทั้งทางบวกและทางลบ กลา วคอื ส่ิงจูงใจทางบวก จะทาํ ใหบคุ คลมงุ เขา หา เชน รางวัล คําชมเชย ฯลฯ สว นสิง่ จูงใจทางลบจะทาํ ใหบคุ คล มุง ท่ีจะหลีกเลย่ี ง เชน การลงโทษ เปนตน และถาอธิบายแรงจงู ใจในเชงิ บรหิ าร กค็ งเปน การกระทาํ ของนกั บริหาร ทีห่ มายความวา การจูงใจ คือ ความพยายามดว ยวิธตี า งๆ ของผูบ งั คับบญั ชาทจี่ ะกระตุนให ผใู ตบ ังคับบัญชาเกดิ ความตอ งการทจ่ี ะ ปฏบิ ตั ิงานอยา งเตม็ ความสามารถ 2.2 ความสําคญั ของการจงู ใจ การจงู ใจ เปน ปจ จัยอนั สาํ คญั ในการบริหารงานขององคกร เพราะการจงู ใจจะชวยบาํ บัดความ ตอ งการ ความจําเปนและความเดือดรอ นของคนในการปฏบิ ัติงานและทาํ ใหเกิดความพงึ พอใจในการ ปฏิบัติงาน ดังน้ันผูเปน นกั บรหิ ารหรือหวั หนา งานควรจะจัดใหม ีขึ้นในหนว ยงานของตน ความสาํ คญั ของ การจูงใจมดี งั นี้ 1) เสรมิ สรางใหเกดิ กําลังใจในการปฏบิ ตั ิงานของบคุ คลในองคการ และเกดิ พลงั รวมกันในการ ปฏบิ ัติงาน 2) สง เสรมิ ใหเกดิ ความรว มมอื รวมใจ และความสามัคคใี นหมูคณะผปู ฏิบัตงิ าน 3) ชวยใหเ กดิ ความจงรกั ภกั ดีตอองคก ารและผบู ังคับบัญชา 4) ชวยใหก ารควบคุมการปฏบิ ัติงานในองคกื ารเปน ไปอยางมีระเบยี บ มวี นิ ยั และศลี ธรรมอันดงี าม 5) ชว ยเสริมสรางใหสมาชกิ ในองคการเกดิ ความคดิ ทจ่ี ะสรางสรรคใ หอ งคก ารมคี วามเจรญิ กาวหนา 6) ทาํ ใหเ กดิ ความเช่อื มนั่ ในองคก ารที่ตนปฏิบัตงิ านอยู และมคี วามสขุ กาย สุขใจในการปฏิบตั ิงาน ซง่ึ ทําใหผ ลงานออกมาอยา งมีประสทิ ธภิ าพ 2.3 ทฤษฎกี ารจงู ใจ การจูงใจ เปน ส่งิ ที่นกั คดิ นกั ทฤษฎีท้งั หลายไดพยายามคิดคน และทดลองกนั มามากมายเปน ระยะๆ เรอื่ ยมา ซึ่งในชวงแรกๆมกั จะมรี ปู แบบของการอธิบายในเชิงปรัชญามากกวาเชงิ วิทยาศาสตร ทฤษฎีการจงู ใจจะชว ยช้แี นะใหผ ูบรหิ ารทราบวิธีการทีจ่ ะดาํ เนนิ การจงู ใจพนักงาน ถาผบู ริหารใดเห็นดว ยก็จะนาํ ไปใช กบั พนกั งานของตนได ทฤษฎกี ารจงู ใจทสี่ าํ คัญๆ เชน - ทฤษฎคี วามตอ งการตามลาํ ดบั ช้นั ของมาสโลว (Maslow Hierachy of Need) - ทฤษฏีความตอ งการของเมอรเ รย (Murray Manifest Needs Theory) - ทฤษฎีการจูงใจของเฮริชเบอรก (Herzberg Motivator Hygiene Theory) - ทฤษฎีการจงู ใจของแมคเกรเกอร( McGregor) - ทฤษฎี X ทฤษฎี y เปน ตน สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 68 คูมือเตรยี มสอบผูบรหิ ารสถานศกึ ษา สมรรถนะทางการบริหาร (การพฒั นาศกั ยภาพบคุ ลากร) ก. ความหมายของการพฒั นาศกั ยภาพบคุ ลากร (Caring & Developing Others-DEV) 1. ความหมายตามทศั นะ ก.พ. การพฒั นาศกั ยภาพคน (Caring & Developing Others-DEV) หมายถงึ ความต้ังใจจะสง เสริมการ เรยี นรหู รือการพัฒนาผูอ ่ืนในระยะยาว โดยมุงเนนท่ีเจตนาที่จะพัฒนาผอู ื่นและผลทเี่ กดิ ข้นึ มากกวาเพียง ปฏบิ ตั ไิ ปตามหนาท่ี 2. ความหมายตามทศั นะของ ก.ค.ศ. การพฒั นาศกั ยภาพบคุ ลากร หมายถงึ ความสามารถในการใหค าํ ปรึกษา แนะนําและชว ยเหลอื แกป ญ หาใหแ กเ พอ่ื นรว มงาน ผูเก่ยี วของ มสี ว นรวมในการพฒั นาบุคลากร ปฏบิ ัติเปนแบบอยา งทีด่ ี ตลอด ทง้ั การสงเสรมิ สนับสนนุ และใหโอกาสเพอ่ื นรวมงานไดพ ฒั นาในรูปแบบตา ง ๆ ประกอบดว ยตัวชวี้ ดั คือ - การใหค ําปรึกษา แนะนํา และชว ยแกปญ หาแกเ พ่ือนรวมงานและผูเ กยี่ วของ - การมสี วนรว มในการพัฒนาบคุ ลากร - ปฏบิ ตั ติ นเปน แบบอยาง และสรา งเครอื ขา ยการพฒั นาบุคลากร - การสงเสรมิ สนบั สนนุ และใหโ อกาสเพ่ือนรวมงานไดพ ฒั นาในรูปแบบตาง ๆ ข. แนวคิด สาระสําคญั ของการพัฒนาศกั ยภาพบุคลากร (Caring & Developing Others-DEV) 1. ความหมายของศักยภาพและการพฒั นาบคุ ลากร ศกั ยภาพ (potential) หรอื ความสามารถ หรอื สมรรถนะ หมายถงึ อํานาจหรอื คุณสมบตั ทิ ี่มีแฝง อยใู น ส่งิ ตางๆ อาจทําใหพฒั นาหรือใหป รากฏเปน สิ่งท่ปี ระจักษไ ด ศักยภาพ หมายถงึ ความสามารถสงู สดุ ทเี่ ปนไปไดข องบคุ คลน้ันถา หากบุคคลนัน้ ไดร บั การบํารุง สง เสริมอยางเต็มทีแ่ ละถูกทางทัง้ ทางกายและทางจติ ความสามารถที่เรามอี ยใู นขณะนจี้ ึงยังไมใ ชศ ักยภาพ ของเรา เราจงึ ตอ ง \"พัฒนาความสามารถ\" หรอื \"พัฒนาสมรรถนะ\" เพื่อท่ีจะเขาไปใกลศักยภาพของเรา การพัฒนาบุคลากร หมายถงึ กรรมวิธที ่จี ะเพิม่ พนู สมรรถภาพในการทาํ งานของผปู ฏบิ ัตงิ าน แตล ะคน ทั้งในดานความคดิ การกระทํา ความรูความสามารถ ความชํานาญ และทศั นคติ การพฒั นาบคุ ลากร คอื การดาํ เนินการใหบคุ ลากรไดเพ่มิ พูนความรูความสามารถในการปฏบิ ัติงาน ใหสามารถปฏบิ ัตงิ านใหไ ดผ ลตามทีห่ นว ยงานตอ งการหรอื ใหไดผ ลดยี ง่ิ ขน้ึ อกี สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 69 คมู อื เตรยี มสอบผูบริหารสถานศึกษา การพฒั นาบุคลากร หมายถงึ การดาํ เนนิ การหรอื กิจกรรมเพื่อเพ่มิ ประสทิ ธภิ าพและประสิทธิผล ของบุคลากรและเปน การหาวิธีการใหค วามชว ยเหลอื กระตนุ ใหบ คุ ลากรกระตอื รอื รน ทจี่ ะปฏิบัติงานให ลลุ ว งไปดวยดแี ละมีประสิทธิภาพจะเปนการเปลี่ยนแปลงท้ังองคกรและสังคมสเู ปาหมายที่ไดก ําหนดไว การพัฒนาบคุ ลากร หมายถงึ กระบวนการในการพัฒนาคุณภาพของบคุ ลากรใหมคี วามรูและ ความสามารถ มที ักษะและเจตคตทิ ี่ดตี อองคกร ตลอดจนการมคี วามรูเทา ทนั เทคโนโลยี การปรบั ตวั เขา กบั สง่ิ แวดลอมและสังคมไดเปนอยางดี ในอนั ท่จี ะทําใหการปฏบิ ตั ิงานเปนไปอยางมปี ระสทิ ธิภาพภายใต ความ พงึ พอใจของบคุ ลากรในองคกร 2. ความสาํ คญั จาํ เปนในการพฒั นาบคุ ลากร แนวคดิ เกย่ี วกบั การพัฒนาบคุ ลากร เปนความจาํ เปนท่อี งคการจะตอ งดาํ เนนิ การ ท้ังนเี้ พราะวา สังคม ในปจ จุบนั มีการเปลย่ี นแปลงอยางรวดเรว็ ในทกุ ๆดา น ไมวาจะเปน ดา นเศรษฐกจิ สงั คม และการเมือง เปนไปอยางรวดเรว็ โดยเฉพาะอยางย่งิ ในสงั คมปจจบุ นั เปนยคุ โลกาภวิ ัฒน ยุคสงั คมไรพ รหมแดน จงึ ตอ งมี การ ปรบั ปรุงการทํางานใหมคี วามทันสมยั ทันตอ เหตุการณ ทเ่ี ปลีย่ นแปลงไปอยางมีประสิทธิภาพ ความสําคัญ และจาํ เปน ในการพฒั นาศักยภาพบุคลากร สรุปไดดังนี้ 1) เกิดปญหานอยลงและงานไมติดขดั 2) กอใหเกิดทศั นคติทีด่ ี 3) เปนการเพม่ิ พนู ประสทิ ธภิ าพความรู ความชาํ นาญของบุคลากรโดยตรง 4) เพมิ่ ขวญั กาํ ลงั ใจและความเช่ือมั่นในตนเองมากข้ึน 5) เพมิ่ ผลผลติ ทง้ั ปริมาณและคณุ ภาพ ลดตนทนุ การผลติ ลง 6) เพ่มิ ความม่ันคงแกอ งคก ร และมีความยดื หยนุ ดขี ึ้น สามารถลดแรงงานจากหนว ยงานหนึง่ ไปยังอกี หนว ยงานหนึ่ง 7) ลดอุบัตเิ หตุ ความประมาท ความไมร ูว ธิ ีปฏบิ ตั ิงาน และไมต องควบคมุ กนั มากเกนิ ไป 8) การขยายงาน การเตบิ โต ความสลับซบั ซอน ภารกิจขององคกรเปล่ียนแปลง จะตองเพิ่มคน ทมี่ คี ุณภาพทต่ี อ งการเฉพาะ 9) เพอ่ื ใหค นในหนวยงานไดรบั ทราบอดุ มการณ และยดึ อดุ มการณใ นการทํางานหรอื เปลี่ยน นโยบายใหมๆ เพ่อื ไมใหม อี ุปสรรคตอการทาํ งาน 10) การเปลี่ยนตาํ แหนง หนา ทกี่ ารงานของบุคลากร 11) ความเจรญิ กา วหนาทางดานวิทยาการและเทคโนโลยเี ปล่ียนไป ดงั นนั้ จะเห็นไดว าการพฒั นาบุคลากรมคี วามจาํ เปน และความสําคญั ตอการบริหารงานในองคก ร ทุกองคกรใหม ปี ระสทิ ธิภาพ บคุ ลากรในองคก รท่ีไดร บั การพัฒนาตนเองใหมปี ระสทิ ธิภาพตามแผนท่ีวาง เอาไว สามารถปฏบิ ัตหิ นา ท่ไี ดอยา งดยี ิ่งขน้ึ มใี จรกั งาน มขี วญั กาํ ลังใจในการทํางาน ตลอดจนมีการพัฒนา สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 70 คมู ือเตรียมสอบผบู รหิ ารสถานศึกษา ความคิดริเร่มิ สรางสรรคข น้ึ กอ ใหเกิดประโยชนต อ สงั คมประเทศชาติ 3. กระบวนการพัฒนาบคุ ลากร ในการพัฒนาบคุ ลากรในแตละองคก รยอ มมีกระบวนการในการพัฒนาแตกตา งกนั ดงั น้ัน กระบวนการในการพัฒนาบคุ ลากร จึงหมายถงึ ขัน้ ตอนในการพัฒนาบคุ ลากรอยา งมีระบบ ซึ่งโดยทั่วไปแลว มกี ระบวนการพัฒนา ดงั นี้ 1) ขนั้ ที่ 1 กําหนดจุดมุงหมายและบทบาทของหนว ยงานในการที่จะมองเห็นภาพของ กระบวนการพัฒนาบคุ ลากรอยา งชดั เจน มีความเขาใจความสัมพนั ธของเปา ประสงคก ับระบบงานทเี่ ช่ือมโยง กับการพัฒนาบุคลากร 2) ข้ันที่ 2 จดั คณะบคุ คลเพื่อดําเนนิ การและรับผิดชอบมบี ุคลากร 3 ฝา ยดวยกนั ในระบบโรงเรยี นทมี่ ี ความรับผิดชอบตอการพฒั นาบุคลากร ไดแ ก กรรมการสถานศึกษา สมาคมองคกร ปจเจกบุคคล 3) ขั้นที่ 3 กําหนดความตองการตางๆในการพัฒนา กําหนดความตองการเฉพาะเจาะจงทต่ี อ งพัฒนา บุคลากรกระทาํ ไดดว ยการจดั วางแผนอยางเปนระบบ ไดแ ก ความตองการพฒั นาของระบบเปนสว นรวม ความตองการพัฒนาเฉพาะหนวยงาน และความตองการการพัฒนาของปจ เจกบคุ คล 4) ข้นั ที่ 4 เตรยี มแผนพัฒนาบุคลากรท้งั หมด การวางแผนสําหรับพัฒนาบคุ ลากรของฝา ยบริหาร กลาง 5) ขั้นที่ 5 การดําเนนิ การพฒั นาบุคลากรเปนการรวบรวมเอากิจกรรมตา งๆในแผนการพฒั นา บุคลากรเพ่อื บรรลเุ ปาหมาย 6) ขั้นที่ 6 การประเมินผลกระบวนการพัฒนาบุคลากร 4. รปู แบบการพัฒนาบุคลากร การพฒั นาบุคลากรรายบุคคล ถือเปนผลลัพธหนงึ่ ของระบบสมรรถนะท่นี าํ มาใชใ นงานพัฒนา บคุ ลากรโดยใหโอกาสแกขา ราชการทกุ ระดบั ไดม ีสวนรว มในการกําหนดแนวทางการพฒั นาบุคลากรไม จํากัดอยูเ ฉพาะการฝก อบรมในหอ งเรยี นเทานั้น แตจ ะใหค วามสําคญั กับการศกึ ษาดว ยตวั เอง และการใช สื่ออิเล็กทรอนกิ สช วยการเรียนรมู ากขน้ึ (e-Learning) รวมท้งั การสอนงานโดยผูบังคับบัญชา ดังนัน้ การ พัฒนาบคุ ลากรจึงจาํ เปน ตองเขา ใจรปู แบบการพฒั นาดว ย ดังนี้ 1. การเรียนรูด ว ยตวั เอง (Self-Learning) จะใชไ ดผ ลตองเปน เรื่องทีเ่ ก่ียวของกับการพฒั นาความรู ตา ง ๆ (มิใชเรอ่ื งทักษะ หรือคณุ ลกั ษณะ) ทส่ี ามารถหาไดจากคูม ือการปฏิบตั ิงานตําราทางวชิ าการ ศกึ ษาจาก สอ่ื อิเลก็ ทรอนิกส (e-Learning) หรอื การศกึ ษาตอ 2. การฝก ปฏบิ ัตงิ าน (On the Job Training : OJT) เปน การมอบหมายใหบ ุคลากรไดฝ กฝนในงาน ตา ง ๆ โดยการลงมอื ปฏบิ ัติจริง ๆ ในสถานการณจ รงิ วธิ ีการน้จี ะทาํ ใหเ กิดการเรียนรจู ากการปฏิบตั ิจรงิ สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 71 คมู ือเตรยี มสอบผบู ริหารสถานศึกษา ซ่งึ จะพัฒนาไดทง้ั ความรู และทกั ษะ จึงเหมาะสมกบั การพัฒนาสมรรถนะที่เกย่ี วขอ งกบั ทกั ษะ (Skill) เชน ทักษะการวเิ คราะหและจับประเดน็ การเขยี นหนงั สือราชการ เปนตน วธิ กี ารนอี้ าจดําเนนิ การไดท ัง้ การ มอบหมายงานใหป ฏิบตั เิ ปน เรอื่ ง ๆ การฝก งานกับผชู ํานาญงานในเร่อื งตาง ๆ เปนตน 3. การสอนงาน (Coaching) เปนการเรียนรถู งึ วธิ ีการทาํ งานจากหวั หนา หรือผูบังคบั บัญชาขนึ้ ไป 1 ระดับ โดยตรง ดวยวธิ กี ารแนะนําวธิ ีการทํางาน การช้ใี หมองเหน็ จุดบกพรอง จดุ เดน วธิ นี ้ีผใู ตบงั คับบัญชา ไดรับการแนะนําอยา งใกลชิดจะทําใหม ีขวญั และกาํ ลังใจดี วธิ ีการน้ตี างจาก OJT ซงึ่ OJT นั้น ผูมอบหมาย งานอาจไมใชผ ูบงั คับบัญชาโดยตรง และเปน การมอบหมายใหไ ปทํางานแลว นาํ มาเสนอเปนระยะ ๆ 4. มอบหมายงานเปนโครงการ (Project Assignment) ใหท ํางานเปน ผจู ัดการโครงการรับผดิ ชอบ ความสาํ เรจ็ ทั้งโครงการ วธิ นี ้ีนอกจากจะพฒั นาความรู ทกั ษะในงานแลว ยงั พฒั นาความเปน ผูนําไดอ กี ดว ย 5. การติดตามหวั หนา (Work Shadowing) หมายถงึ การพฒั นาโดยใหท ําหนาท่ีเปนผูชวยคอยตดิ ตาม หวั หนา หรือเปนเลขานุการติดตามผบู รหิ าร เชน หัวหนา เปนวิทยากรบรรยาย ก็พาติดตามไปดว ยหนง่ึ คน เพ่อื ทําหนาทเ่ี ปนผชู วยในการเตรยี มเอกสาร และนัง่ ฟงการบรรยายของหวั หนาเพอื่ เรียนรูวธิ ีการทาํ งาน วธิ ีการน้ี ผูติดตาม นอกจากจะเรียนรวู ธิ กี ารทาํ งานแลว ยงั ไดท กั ษะการบริหารจดั การ เชน การตดั สนิ ใจ การเมืองในองคก ร เปนตน 6. การฝก อบรมในหอ งเรียน (In house Training) การเรยี นในหอ งเรยี นเปน กลมุ วิธีการน้เี หมาะสมกบั หลกั สตู รภาคบังคับ หรือตองการเพิม่ ความรใู หม ๆ ในเชิงวชิ าการหรอื เรยี นรูจากประสบการณของวิทยากร ท่ไี มอ าจหาไดจ ากตํารา หรอื หาไดย ากหรือหลักสตู รทีต่ อ งการสรางความสัมพนั ธระหวา งบุคลากรในองคกร เชน หลกั สูตรปฐมนิเทศ 7. การจดั ประชุมเชิงปฏบิ ัติการ (Work Shop) เปนการประชมุ ทตี่ อ งการสรา งประสบการณ โดยที่เนน ปฏิบัตมิ ากกวา การบรรยายใหความรู แลกเปล่ียนความคดิ เหน็ เพ่ือหารปู แบบ วธิ กี ารทาํ งาน หรอื ฝก ฝน เทคนคิ การทํางานในรปู แบบตาง ๆ ใหส ามารถปฏบิ ัติไดจ รงิ 8. การจดั สัมมนา (Seminar) เปน การจดั ประชมุ ที่เปด โอกาสใหม กี ารอภปิ รายแลกเปลี่ยนความคิดเห็น เหมาะสําหรับกรณีปญ หาทต่ี องการหาขอสรุปในการแกไ ขปญ หาในการปฏบิ ัติงานแบบกวา ง ๆ เชน การหา ขอสรปุ เก่ยี วกบั วธิ ีการจดั ทําสํานวนคดี เปน ตน 9. การอภิปรายแบบ ซิมโพเซียม (Symposium) เปน การอภปิ รายโดยผทู รงคุณวฒุ หิ ลายคน พูดในเร่อื ง เดยี วกัน แตแ บง กนั อภิปรายทา นละตอน 10. การศกึ ษาจากกรณี (Case Study) เปนการใชป ญหาจริงนาํ มาเขียนเปน เรอื่ ง แลวใหมีการศกึ ษา วเิ คราะห เพ่ือฝกฝนวิธีคิด วธิ พี ัฒนาแกไ ขปญ หาตาง ๆ รวมกัน 11. วิธกี าร อนื่ ๆ เชน การโยกยา ยตาํ แหนง ทดลองปฏบิ ตั ิงานในตําแหนง หนง่ึ การบรรยายพเิ ศษจาก ผเู ชยี่ วชาญภายนอกในหวั ขอ ทสี่ งั คมใหค วามสนใจ การแตงตัง้ คณะทาํ งานการเรยี นรูจากการสอบถามจาก ผเู ช่ยี วชาญ การศกึ ษาโดยเขา อบรมกบั หนว ยงานภายนอก การศกึ ษาตอการหมุนเวยี นงาน เปนตน สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 72 คมู อื เตรียมสอบผบู รหิ ารสถานศกึ ษา สมรรถนะทางการบรหิ าร (การมีวสิ ัยทัศน) ก. ความหมายของการมีวิสัยทัศน (Visioning - VIS) 1. ความหมายตามทัศนะ ก.พ. วสิ ยั ทศั น (Visioning - VIS) หมายถึง ความสามารถใหท ิศทางท่ชี ดั เจนและกอ ความรว มแรงรว มใจ ในหมผู ูใตบงั คบั บญั ชาเพือ่ นําพางานภาครัฐไปสูจุดหมายรว มกนั 2. ความหมายตามทัศนะของ ก.ค.ศ. การมีวสิ ยั ทัศน หมายถงึ ความสามารถในการกาํ หนด ทศิ ทาง หรอื แนวทางในการพฒั นาองคก ร ท่ีเปน รูปธรรม เปน ที่ยอมรบั และเปน ไปในทางปฏิบตั ิ การยอมรบั แนวคิด / วิธกี ารใหม ๆ เพอื่ การพัฒนา งานประกอบดวยตวั ชว้ี ัด คอื - การใชก ระบวนการมีสว นรว มในการกาํ หนดวสิ ยั ทศั น หรือทศิ ทางในการพัฒนาองคกร - ความทันสมยั และสรางสรรคข องวิสยั ทัศน หรือทิศทางการพฒั นางาน และความสอดคลอ งกบั นโยบายขององคก รทีห่ นว ยงานสังกดั - ความเปนธรรม ความเปน ไมไ ด หรอื โอกาสความสําเร็จตามวิสัยทศั น - การยอมรับการเปล่ยี นแปลงเทคนคิ วิธกี าร เมือ่ สถานการณแวดลอมเปลย่ี นไป ข. แนวคดิ สาระสาํ คัญของวสิ ัยทัศน (Visioning - VIS) 1. ความหมายวิสัยทศั น วสิ ัยทัศน (VISION) หมายถงึ การมองภาพอนาคตของผูนาํ และสมาชกิ ในองคกร และกําหนด จดุ หมายปลายทางทเ่ี ชอ่ื มโยงกบั ภารกจิ คานยิ ม และความเชอื่ เขาดวยกนั แลว มงุ สจู ดุ หมายปลายทางท่ี ตอ งการจดุ หมายปลายทางทตี่ องการ จุดหมายปลายทางตอ งชัดเจน ทา ทาย มีพลงั และมีความเปน ไปได สมมตุ ิวา V คอื วิสัยทศั น (VISION) I คือ ภาพฝนในอนาคต (IMAGE) และ A คอื การกระทํา (ACTION) สามารถเขียนเปนสมการไดวา V = I + A สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 73 คมู อื เตรยี มสอบผูบริหารสถานศึกษา 2. ความสาํ คญั ของวิสยั ทัศน 1. ชวยกําหนดทิศทางท่ีจะดาํ เนนิ ชวี ิตหรอื กิจกรรมองคกร โดยมีจุดหมายปลายทางท่ีชดั เจน 2. ชวยใหส มาชิกทุกคนรูวา แตล ะคนมีความสาํ คญั ตอการมุง ไปสูจุดหมายปลายทาง และรวู าจะทาํ อะไร (What) ทาํ ไมตอ งงทาํ (Why) ทาํ อยา งไร (How) และทาํ เมื่อใด (When) 3. ชวยกระตุน ใหส มาชกิ ทุกคนมีความรูส กึ นา สนใจ มคี วามผูกพนั มุงมัน่ ปฏบิ ัตติ ามดว ยความเต็ม ใจ ทา ทาย เกิดความหมายในชวี ติ การทาํ งาน มีการทํางานและมีชวี ิตอยูอ ยา งมีเปาหมายดว ยความภมู ใิ จ และ ทมุ เทเพอ่ื คุณภาพของผลงานทป่ี ฏิบัติ 4. ชว ยกาํ หนดมาตรฐานของชีวติ องคก ร และสงั คมท่แี สดงถึงการมีชวี ิตทีม่ คี ุณภาพ องคกรท่มี ี คณุ ภาพ และสงั คมท่ีเจรญิ กา วหนามคี วามเปน เลิศในทกุ ดา น 3. ระดับของวสิ ัยทศั น ระดบั วิสยั ทัศน แบงได 3 ระดบั ดงั นี้ มองภาพอนาคตเกย่ี วกับองคก ร ในระบบสังคมโลก มองภาพอนาคตเกี่ยวกบั องคก ร มองภาพอนาคตเก่ียวกบั ตนเอง 4. ลกั ษณะของวสิ ยั ทศั น (VISION) ท่ีดี ลกั ษณะของวสิ ัยทศั น( VISION)ทีด่ ี ควรมีลักษณะ ดังนี้ 1. มมี มุ มองแหง อนาคต (FUTURE PERSPECTIVE) สอดคลอ งเหมาะสมกับสภาพแวดลอ ม ทางเศรษฐกิจ สงั คมวฒั นธรรม และคา นยิ มขององคกร รวมทั้งวัตถุประสงคแ ละภารกิจขององคกรนัน้ ๆ 2. รเิ รม่ิ โดยผนู าํ และสมาชกิ มสี วนรว มคดิ และใหก ารสนบั สนนุ (Share and Supported) มีความ นาเช่ือถือ ทกุ คนเตม็ ใจทจ่ี ะปฏิบตั ติ าม การมสี วนรวมของสมาชกิ จะกอ ใหเ กดิ ความผูกพัน (Commitment) รว มกัน และทกุ คนพรอ มทจี่ ะใหก ารสนบั สนุน 3. มีสาระครบถวนและชดั เจน (Comprehensive & Clear) สะทอ นใหเห็นถงึ จดุ หมายปลายทาง และทิศทางทจ่ี ะกาวไปในอนาคตทที่ กุ คนเขา ใจงาย สามารถทาํ ใหส าํ เรจ็ ไดต รงตามเปา หมาย สาระตา งๆ จะชว ยกระตุน ทา ทายความสามารถและความรสู ึกนกึ คดิ ของบุคลากรทีจ่ ะปฏิบตั ิงาน 4. ใหความฝนและพลงั ดลใจ (Positive & Inspiring) ทาทา ย ทะเยอทะยาน สามารถปลุกเรา และ สรา งความคาดหวงั ทเี่ ปน สิง่ พงึ ปรารถนาที่มองเห็นได นนั่ คือ มีเสนทางท่ที าทา ยความสามารถ 5. มแี ผนปฏิบตั ิทแ่ี สดงใหเ ห็นวธิ ีการทม่ี งุ สูจดุ หมายชัดเจน และเมอ่ื ปฏิบัตติ ามแลวจะใหผ ลคมุ คา สอบครูดอทคอม
74 คูมอื เตรียมสอบผบู ริหารสถานศึกษา ในอนาคต ทง้ั ในดานบคุ คลและองคกร ทง้ั นี้ จะตองมคี วามสอดคลองกับจดุ หมายปลายทางทก่ี ําหนดเปน วสิ ยั ทัศน 5. องคป ระกอบท่ดี ขี องวิสยั ทัศน - ส่งิ ท่ีฝน - เกย่ี วกบั เรือ่ งอนาคต - เปน เครอื่ งบอกทิศทางไปสจู ุดหมายที่ตอ งการอยางมพี ลัง - มเี ปา หมายท่ีเปน ไปได - มีพลัง ทา ทา ย เรง ไปสกู ารเปลี่ยนแปลงท่ีสรางสรรค - กระชับ ชัดเจน ทกุ คนเขา ใจตรงกนั บอกท้งั เสนทาง และเปาหมาย ้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 6. กระบวนการสรางวสิ ัยทัศน กระบวนการสรางวสิ ัยทศั นป ระกอบดว ยขนั้ ตอนตางๆ ดังนี้ 1. ขัน้ เตรยี มการ เปนขนั้ ตอนการสรา งความรคู วามเขา ใจ เกยี่ วกับความหมายและใหเ หน็ ความสําคญั และความจาํ เปน ในการสรางวสิ ยั ทศั นใ นองคก ารรวมถึงการมเี จตคติทดี่ ีของสมาชกิ ทม่ี ีตอองคกร 2. ขนั้ ดําเนินการสรา งวสิ ยั ทัศน มีขน้ั ตอนดังนี้ 2.1 รวบรวมขอ มูลพ้นื ฐาน ทีเ่ กี่ยวของกบั หนว ยงาน เชน วตั ถุประสงค ภารกิจหนวยงาน ความ คาดหวังและความตองการของสมาชกิ ผรู ับบรกิ ารและหนวยงานทเ่ี กย่ี วของ เปนตน 2.2 วิเคราะหสถานภาพปจจบุ ันของหนว ยงานเพ่ือใหผบู ริหารเขาใจและตระหนกั ในสถานภาพ ปจ จบุ นั และศกั ยภาพของหนวยงาน 2.3 กลมุ ผบู ริหารเสนอมุมมองแหง อนาคต เปน ลักษณะของการสรา งฝน ของผูบ ริหารแตล ะคน (Create Individuals Dream) จะไดม ุมมองที่หลากหลายและครอบคลุม 2.4 นาํ มมุ มองของผูบ รหิ ารแตล ะคนมารวมและเช่อื มโยงกนั (Share and Relate the Dreams) เพอ่ื ใหม ุมมองของแตล ะคนมาเชอ่ื มโยงกนั แลวเรยี งลาํ ดบั ความสาํ คญั 2.5 คัดเลือกและตดั สนิ ใจอนาคตของหนวยงานท่ีเปน ความฝนของทกุ คน 2.6 ขดั เกลาสาํ นวนใหส ่อื ความหมายชดั เจน ปลุกเรา ทา ทา ย สรางพลังดลใจ มีสาระครอบคลุม องคป ระกอบของวิสยั ทัศน 3. ข้นั นําวิสัยทัศนไ ปปฏบิ ตั ิ เมื่อกําหนดวสิ ัยทศั นตามขน้ั ตอนการสรางวสิ ัยทัศนแ ลจ ะไดว ิสัยทศั น ของหนว ยงาน และเม่ือคณะกรรมการบริหารแลว ควรสือ่ สารใหส มาชกิ ทกุ คนไดร บั ทราบและเขา ใจตรงกนั กาํ หนดแผนงานและโครงการใหสอดคลองกบั วสิ ัยทศั น และนาํ แผน/โครงการไปปฏิบัติ 4. ข้ันประเมนิ วิสัยทัศน การประเมินวสิ ยั ทศั นทาํ ใหทราบวา วสิ ยั ทัศนนนั้ มพี ลังและมี ประสิทธิภาพเพยี งใด โดยพจิ ารณาจากผลการดาํ เนนิ งานตามแผน และโครงการวามคี วามกา วหนาท่มี งุ ไปสู วิสัยทัศนเ พยี งใด ควรปรับปรุงแกไ ขการดาํ เนนิ งานเพอื่ ใหเปนไปตามวสิ ัยทศั นอ ยางไร สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com คมู อื เตรยี มสอบผูบรหิ ารสถานศกึ ษา สวนที่ 2 การบรหิ ารงานสถานศึกษาขน้ั พ้ืนฐาน • โครงสราง ภารกจิ หนวยงานจัดการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน • หลักการบรหิ ารและการจดั การศึกษาขนั้ พน้ื ฐาน • การจดั การศึกษาโดยองคกรอน่ื • การบรหิ ารและจัดการสถานศึกษา • การบรหิ ารงานแผนและงบประมาณ • การบริหารงานบุคลากร • การบรหิ ารงานวชิ าการ • การบรหิ ารงานทวั่ ไป สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 53 คมู อื เตรยี มสอบผบู ริหารสถานศึกษา โครงสราง ภารกจิ หนว ยงานจัดการศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐาน 1. โครงสรา งการบริหารจดั การศกึ ษาข้ันพื้นฐาน การปฏริ ูปการศึกษาครัง้ ยง่ิ ใหญข องประเทศไทย ไดเ กิดขึ้นตามเจตนารมณข องทกุ ฝายในสังคมไทย โดยปรากฏในรฐั ธรรมนญู แหง ราชอาณาจกั รไทย พุทธศักราช 2540 ซึง่ เปน ฐานที่มาของพระราชบญั ญตั ิการ ศกึ ษาแหง ชาติ พ.ศ. 2542 และตอ มามีการแกไ ขเพม่ิ เติม(ฉบบั ท2่ี ) พ.ศ. 2545 ทมี่ ุงหวงั จะยกระดบั การศึกษาของ ชาติใหไ ดมาตรฐาน และจัดไดอ ยา งทั่วถงึ และมคี ณุ ภาพ จึงกาํ หนดใหม กี ารปฏิรูปการศกึ ษาทัง้ ระบบ คือปฏริ ปู การเรยี นรู ปฏิรูประบบบริหารและการจดั การศึกษา ปฏิรปู ครู อาจารย และบุคลากรทางการศกึ ษา ปฏิรูป ระบบทรัพยากรและการลงทนุ เพื่อการศกึ ษา ซึ่งถอื เปน การเปลี่ยนแปลงท่ไี มเคยมีมากอนของการศกึ ษาไทย โดยเฉพาะอยา งย่งิ การปฏริ ปู ระบบบรหิ ารและการจัดการศึกษา ซ่งึ ไดหลอมรวมหนวยงานทางการศึกษา คอื ทบวงมหาวิทยาลัย สาํ นกั งานคณะกรรมการศกึ ษาแหงชาติ และกระทรวงศกึ ษาธกิ ารเปน หนว ยงานเดียวกนั คอื กระทรวงศึกษาธกิ าร โดยมีโครงสรางใหมเ ปน ระดับกระทรวง (สวนกลาง) ระดบั เขตพ้นื ที่การศึกษา (สํานักงานแขตพื้นทกี่ ารศกึ ษา และสถานศกึ ษาข้นั พนื้ ฐาน) และระดบั สถานศึกษาอดุ มศึกษาทเี่ ปน นิตบิ ุคคล ระดบั กระทรวง มีอาํ นาจหนาทเี่ ก่ยี วกบั การสง เสรมิ และกาํ กับดแู ลการศึกษา ทุกระดับและ ทุกประเภท กาํ หนดนโยบาย แผน และมาตรฐานการศกึ ษา การสนบั สนุนทรพั ยากรการตดิ ตาม ตรวจสอบและ ประเมนิ ผล มีหนว ยงานหลกั ท่เี ปน นิตบิ คุ คล 5 สว นราชการ ไดแก สํานกั งานปลดั กระทรวงศึกษาธกิ าร (สป.) สาํ นักงานเลขาธิการสภาการศึกษา (สกศ.) สํานกั งานคณะกรรมการการศึกษาขัน้ พื้นฐาน(สพฐ.) สาํ นกั งานคณะกรรมการการอดุ มศึกษา(สกอ.) และ สาํ นกั งานคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา(สอศ.) บริหารงานในรูปคณะกรรมการ ดังแผนภูมิ สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 54 คมู อื เตรยี มสอบผูบริหารสถานศึกษา สํานกั งานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน เปนสวนราชการในสวนกลางของกระทรวงศึกษาธ-ิ การมีฐานะเปนกรมและนติ บิ คุ คล ตามมาตรา 32 ของพระราชบัญญัตกิ ารศึกษาแหงชาติ พ.ศ 2542 และแกไข เพมิ่ เตมิ (ฉบบั ท2่ี ) พ.ศ.2545 และมาตรา 10 ของพระราชบัญญตั ริ ะเบยี บบริหารราชการกระทรวงศกึ ษาธกิ าร พ.ศ. 2546 บริหารงานโดยองคค ณะบุคคล(คณะกรรมการการศกึ ษาข้นั พ้นื ฐาน) มอี ํานาจหนา ท่ีตามมาตรา 34 ของพระราชบญั ญตั กิ ารศึกษาแหง ชาติ พ.ศ 2542 และแกไข เพม่ิ เตมิ (ฉบบั ท2ี่ ) พ.ศ.2545 และตามมาตรา 15 ของพระราชบญั ญตั ริ ะเบียบบรหิ ารราชการกระทรวงศกึ ษาธกิ าร พ.ศ. 2546 โดยมอี าํ นาจหนาท่ี ดงั นี้ 1) เสนอนโยบาย แผนพฒั นาการศกึ ษา มาตรฐานการจัดการศกึ ษา และหลกั สตู รแกนกลางการ ศึกษาขนั้ พ้นื ฐานท่ีสอดคลองกับแผนพัฒนาเศรษฐกจิ และสงั คมแหงชาตแิ ละแผนการศกึ ษาแหง ชาติ 2) สนับสนุนทรพั ยากร การติดตามและตรวจสอบและประเมนิ ผลการจดั การศกึ ษาขั้นพ้ืนฐาน 3) เสนอแนะในการออกระเบยี บ หลกั เกณฑและประกาศทีเ่ กีย่ วกบั การบรหิ ารงานในสาํ นักงาน สํานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาข้ันพนื้ ฐาน มภี ารกจิ เกี่ยวกับการจดั และการสงเสรมิ การศึกษา ขนั้ พืน้ ฐาน โดยมีอํานาจหนาท่ดี งั ตอไปน้ี 1) จัดทาํ ขอเสนอนโยบาย แผนพัฒนาการศกึ ษา มาตรฐานการจดั การศกึ ษา และหลกั สตู รแกนกลาง การศึกษา ขั้นพื้นฐาน 2) กําหนดหลกั เกณฑ แนวทาง และดาํ เนนิ การเก่ียวกบั การสนับสนุนทรัพยากร การจัดต้ังจัดสรร ทรัพยากร และ บริหารงบประมาณอุดหนนุ การจดั การศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐาน 3) พัฒนาระบบการบรหิ ารและสง เสริม ประสานงานเครอื ขา ยขอ มลู สารสนเทศ การนาํ เทคโนโลยี สารสนเทศไปใช ในการเรยี นการสอน รวมทงั้ สง เสรมิ การนเิ ทศการบริหารและการจัดการศึกษา 4) ตดิ ตาม ตรวจสอบ และประเมินผลการจดั การศกึ ษาขน้ั พื้นฐานของเขตพ้ืนทก่ี ารศกึ ษา 5) พฒั นานวตั กรรมทางการศกึ ษา ประสาน สง เสรมิ สนับสนุน และกาํ กบั ดูแลการจดั การศกึ ษา ข้นั พื้นฐาน การศึกษาเพือ่ คนพกิ าร ผดู อยโอกาสและผมู คี วามสามารถพิเศษ และประสาน สง เสริม การจดั การศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐานของเอกชน องคก รปกครองสวนทอ งถน่ิ บคุ คล ครอบครัว องคก รชุมชน องคก รเอกชน องคก รวชิ าชพี สถาบันศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนั สังคมอืน่ ของเขตพ้ืนทก่ี ารศกึ ษา 6) ดาํ เนนิ การเกี่ยวกับงานเลขานกุ ารของคณะกรรมการการศึกษาข้นั พื้นฐาน 7) ปฏิบตั ิงานอืน่ ใดตามท่ีกฎหมายกาํ หนดใหเ ปน อํานาจหนา ทีแ่ ละความรับผิดชอบของสํานกั งาน คณะกรรมการ การศึกษาขนั้ พน้ื ฐาน หรือตามท่ีรฐั มนตรีหรือคณะรฐั มนตรมี อบหมาย โครงสรางสว นราชการของสาํ นกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาข้นั พ้ืนฐาน มีหนวยงานในสงั กัด 12 สาํ นัก ไดแ ก สํานกั อํานวยการ (สอ.) สํานกั นโยบายและแผนการศึกษาข้ันพืน้ ฐาน (สนผ.) สาํ นักวิชาการ และมาตรฐานการศึกษา (สวก.) สํานกั ติดตามและประเมินผลการจัดการศกึ ษา (สตผ.) สาํ นกั บริหารงาน การศกึ ษาพเิ ศษ (สศศ.) สํานักพฒั นาระบบบรหิ ารงานบคุ คลและนิตกิ าร (สพร.) สํานกั บรหิ ารการคลังและ สินทรพั ย (สคส.) สาํ นักเทคโนโลยเี พือ่ การเรียนการสอน (สทร.) สาํ นกั พฒั นานวัตกรรมการจดั การศึกษา (สนก.) สํานักทดสอบทางการศึกษา (สทศ.) สํานักพัฒนากฬี าและกิจกรรมนักเรียน สํานกั พฒั นาครแู ละ สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 55 คูม อื เตรียมสอบผูบริหารสถานศึกษา บคุ ลากรการศึกษาขั้นพ้นื ฐาน และหนว ยงานที่ตง้ั ขน้ึ ภายในคือ หนว ยตรวจสอบภายใน (ตสน.) และ กลมุ งานพฒั นาระบบบริหารราชการ (กพร.) โดยมโี ครงสรางตามแผนภมู ิ ดงั น้ี ระดบั พืน้ ที่ ใหม กี ารบรหิ ารจัดการศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐานใหยึดเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษา โดยคาํ นึงถงึ ปรมิ าณ สถานศึกษา จาํ นวนประชากร วัฒนธรรมและความเหมาะสมดา นอนื่ ดว ย ซงึ่ ใหร ัฐมนตรีวาการกระทรวง ศกึ ษาธกิ ารโดยคาํ แนะนําของสภาการศกึ ษา มีอํานาจประกาศในราชกิจจานุเบกษากาํ หนดเขตพืน้ ท่ีการศึกษา ตามมาตรา 37 ของของพระราชบัญญัติการศึกษาแหง ชาติ พ.ศ 2542 และแกไข เพิม่ เติม (ฉบบั ท่ี2) พ.ศ.2545 และตามมาตรา 33 ของพระราชบญั ญตั ริ ะเบียบบริหารราชการกระทรวงศกึ ษาธกิ าร พ.ศ. 2546 ซึง่ ปจ จบุ นั รัฐมนตรีวา การประทรวงศึกษาธิการไดก ําหนดประกาศเขตพืน้ ทกี่ ารศึกษา มีจาํ นวน 178 เขตพืน้ ทกี่ ารศึกษา ในสว นของสํานกั งานเขตพนื้ ท่กี ารศกึ ษา มผี ลใหม ีการหลอมรวมสาํ นักงานศกึ ษาธกิ ารจงั หวดั สาํ นักงานสามญั ศึกษาจังหวัด และสาํ นกั งานการประถมศึกษาจงั หวัด สํานักงานศกึ ษาธิการอําเภอ สาํ นักงาน การประถมศึกษาอาํ เภอ/ก่งิ อาํ เภอ และจดั ตัง้ เปน สํานกั งานเขตพืน้ ที่การศกึ ษา เพอื่ ประสิทธภิ าพในการ บริหารจัดการศึกษาในเขตพื้นที่ มกี ารบรหิ ารจดั การเขตพืน้ ทีก่ ารศกึ ษาตามมาตรา 34 ของพระราชบญั ญัติ ระเบียบบริหารราชการกระทรวงศกึ ษาธิการ พ.ศ. 2546 ออกเปน 2 สวน ประกอบไปดว ย สํานกั งานเขตพ้นื ท่ี การศึกษาและสถานศึกษาขนั้ พืน้ ฐาน สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 56 คูมอื เตรียมสอบผูบริหารสถานศึกษา 1. สาํ นักงานเขตพ้นื ทก่ี ารศกึ ษา เปน หนวยงานท่ีอยูภายใตการกาํ กบั ดูแลของสํานกั งานคณะกรรมการ การศึกษาข้ันพื้นฐาน มีหนาที่ดําเนินการใหเปนไปตามอาํ นาจหนาที่ของคณะกรรมการเขตพืน้ ทีก่ ารศกึ ษา ตามมาตรา 38 แหง พระราชบญั ญัตกิ ารศึกษาแหง ชาติ พ.ศ. 2542 และแกไ ขเพมิ่ เตมิ (ฉบบั ท2ี่ ) พ.ศ2545 และ มาตรา 37 แหง พระราชบัญญตั ริ ะเบียบบรหิ ารราชการกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. 2546 ซึ่งมโี ครงสราง การ แบง ของสวนราชการในเขตพื้นทีก่ ารศึกษาเปนไปตามกฎกระทรวงวาดว ยหลักเกณฑก ารแบงสวนราชการ ในสํานักงาน เขตพ้ืนทก่ี ารศึกษา พ.ศ. 2546 และมคี ณะกรรมการบริหารในระดับเขตพนื้ ท่ี 3 คณะ ดังแผนภมู ิ สวนรายละเอยี ดจะนาํ เสนอในหัวขอตอไป สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 57 คมู อื เตรียมสอบผบู ริหารสถานศกึ ษา 2. สถานศึกษาข้ันพื้นฐาน เปนสวนราชการในการจัดระเบียบบรหิ ารราชการของเขตพ้ืนทก่ี ารศกึ ษา และสถานศกึ ษาท่จี ัดการศกึ ษาขนั้ พื้นฐาน(โรงเรยี น) มฐี านะเปนนิติบคุ คล ตามาตรา 34 และมาตรา 35 แหง พระราชบญั ญตั ิระเบยี บบริหารราชการกระทรวงศึกษาธกิ าร พ.ศ.2546 และมหี นาที่ใหเปนไปตามอาํ นาจ หนาท่ีตามมาตรา 39 แหงพระราชบัญญตั ริ ะเบียบบรหิ ารราชการกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. 2546 ใหมี คณะกรรมการสถานศกึ ษาข้ันพน้ื ฐาน ทาํ หนา ท่ีกาํ กับและสง เสรมิ สนับสนนุ กิจการของสถานศึกษาตาม มาตรา 38 แหงพระราชบญั ญัตริ ะเบยี บบรหิ ารราชการกระทรวงศกึ ษาธิการ พ.ศ. 2546 สวนโครงสรา งการ แบง สวนราชการใหเ ปนไปตามกฎกระทรวงการแบง สวนราชการในสถานศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐาน ระเบียบคณะ กรรมการเขตพ้ืนทก่ี ารศึกษา(นัน้ ๆ) ตามแผนภูมิ สว นรายละเอียดจะกลาวในหวั ขอ ตอ ไป 2. การบรหิ ารจัดการของเขตพน้ื ที่การศกึ ษา (สพท.) สาํ นักงานเขตพ้ืนที่การศกึ ษาเปน หนวยงานทางการศึกษา ท่ีอยูภ ายใตก ารกํากบั ดแู ลของสาํ นักงาน คณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐาน เกดิ ขึ้นและมหี นา ท่ีดําเนินการใหเปนไปตามอาํ นาจหนาทีข่ องคณะ กรรมการเขตพน้ื ท่กี ารศึกษาตามมาตรา 38 แหงพระราชบญั ญัตกิ ารศกึ ษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 และทแ่ี กไ ข เพิม่ เตมิ (ฉบบั ท2่ี ) พ.ศ. 2545 และมาตรา 36และมาตรา 37 แหง พระราชบญั ญตั ิระเบียบบรหิ ารกระทรวง ศกึ ษาธิการ พ.ศ. 2546 ซึ่งมรี ายละเอยี ดดงั นี้ สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 58 คูมอื เตรยี มสอบผบู ริหารสถานศกึ ษา 2.1 ภารกิจบทบาทหนาที่ของสาํ นกั งานเขตพืน้ ท่ีการศึกษา สาํ นักงานเขตพ้นื ท่ีการศกึ ษา (178 เขต) เปน หนวยงานที่อยูภายใตการกํากบั ดแู ลของสํานักงานคณะ กรรมการการศกึ ษาขัน้ พื้นฐาน มหี นาที่ดาํ เนนิ การใหเ ปน ไปตามอํานาจหนา ทีข่ องคณะกรรมการเขตพนื้ ท่ี การศึกษาตามมาตรา 38 แหง พระราชบญั ญตั กิ ารศกึ ษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 และทแ่ี กไ ขเพิม่ เติม (ฉบบั ท่2ี ) พ.ศ. 2545 และมาตรา 37 แหงพระราชบญั ญัติระเบียบบริหารกระทรวงศกึ ษาธกิ าร พ.ศ. 2546 กลาวคอื 1. ดาํ เนินการใหเ ปนไปตามอาํ นาจหนา ท่ขี องคณะกรรมการเขตพืน้ ท่ีการศกึ ษา (มาตรา 36) ไดแ ก 1) กํากบั ดูแล จัดต้ัง ยุบ รวม หรือเลกิ สถานศกึ ษาขัน้ พื้นฐานในเขตพ้นื ที่การศึกษา 2) ประสาน สงเสริมและสนับสนุนสถานศกึ ษาเอกชนในเขตพ้ืนท่กี ารศกึ ษา 3) ประสานและสงเสรมิ องคก รปกครองสว นทอ งถ่นิ ใหส ามารถจัดการศกึ ษาใหส อดคลองกับ นโยบายและมาตรฐานการศกึ ษา 4) สงเสรมิ สนับสนนุ การจดั การศกึ ษาของบคุ คล ครอบครัว องคกรชมุ ชน องคกรเอกชน องคกร วิชาชพี สถาบนั ศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนั ทางสังคมอืน่ ท่ีจดั การศกึ ษาในรปู แบบทหี่ ลากหลาย ในเขตพน้ื ท่กี ารศึกษา 5) ปฏิบัติหนา ท่อี นื่ ทเี่ กย่ี วของกบั อํานาจหนา ท่ี 2. มีอาํ นาจหนาทเ่ี กย่ี วกับการศึกษา และกฏหมายอนื่ กําหนด (ตามมาตรา 37) ไดแ ก 1) อํานาจหนาทีใ่ นการบริหารและการจดั การศึกษาและพฒั นาสาระของหลกั สูตรการศึกษา ใหส อดคลองกับหลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษาข้นั พ้นื ฐานของสาํ นกั งานคณะกรรมการการศึกษาขน้ั พื้นฐาน 2) อํานาจหนา ท่ใี นการพฒั นางานดานวิชาการและจดั ใหมีระบบประกันคณุ ภาพภายในสถาน ศึกษารว มกบั สถานศึกษา 3) รับผดิ ชอบในการพจิ ารณาแบงสว นราชการภายในสถานศึกษาและสาํ นักงานเขตพนื้ ที่ การศกึ ษา 4) ปฏบิ ตั ิหนาท่ีตามกฎหมายอนื่ กําหนด เชน 4.1) ตามมาตรา 34 วรรคสามของพระราชบัญญัตริ ะเบยี บบรหิ ารราชการกระทรวง ศกึ ษาธิการพ.ศ. 2546 ใหออกระเบยี บเกีย่ วกบั การแบง สวนราชการภายในสถานศึกษาขัน้ พนื้ ฐาน 4.2) ตามมาตรา 39(4) ของพระราชบัญญัติระเบยี บบริหารราชการกระทรวงศกึ ษาธกิ าร พ.ศ. 2546 รับทราบรายงานประจาํ ปเ กี่ยวกับกิจการของสถานศกึ ษา 4.3) ตามมาตรา 45(6)ของพระราชบัญญตั ิระเบียบบรหิ ารราชการกระทรวงศกึ ษาธกิ าร พ.ศ. 2546 ออกระเบียบใหผูอํานวยการสถานศึกษามอบอํานาจใหขา ราชการอ่ืนในสถานศกึ ษา 4.4) ขอ 3 ของกฎกระทรวงวา ดวยสทิ ธใิ นการจัดการศกึ ษาขนั้ พ้ืนฐานโดยครอบครวั พ.ศ 2547 พิจารณาอนุญาตใหครอบครัวจดั การศึกษาข้ันพนื้ ฐานใหบคุ คลในครอบครัว สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 59 คมู อื เตรยี มสอบผบู ริหารสถานศึกษา 4.5) ขอ 4 กฎกระทรวงการแบงสว นราชการในสถานศึกษาข้นั พื้นฐาน ใหอ อกระเบยี บ เกีย่ วกบั การแบงสวนราชการภายในสถานศกึ ษาข้ันพื้นฐาน 4.6) ขอ 9 ของกฎกระทรวงเกย่ี วกบั คณะกรรมการสถานศึกษาขน้ั พื้นฐาน พิจารณาใหค วาม เห็นชอบให สพท.ออกประกาศใหสถานศึกษาใดเปน สถานศกึ ษาทีม่ ีสภาพและลกั ษณะการปฏิบตั ิงานที่ แตกตา งจากสถานศกึ ษาข้นั พนื้ ฐานโดยทัว่ ไป 4.7) ขอ7(4) ของกฎกระทรวงเก่ียวกบั คณะกรรมการติดตาม ประเมนิ ผล และนเิ ทศฯเขต พ้ืนท่ีการศึกษา พจิ ารณาและลงมติใหคณะกรรมการ พน จากตําแหนง กรณมี ีความประพฤติเสื่อมเสยี บกพรองตอหนาท่ี 4.8) มาตรา 5 ของ พระราชบัญญตั ิการศกึ ษาภาคบงั คบั ใหป ระกาศรายละเอยี ดการสง เด็ก เขาเรยี น และจัดสรรโอกาสการเขา เรีน มาตรา 7 รบั รายงานของพนกั งานเจา หนาทเ่ี กย่ี วกบั การดําเนินการ ใหเดก็ เขาเรยี น 4.9)มาตรา12 ของพระราชบัญญตั กิ ารศึกษาภาคบงั คับ จดั การศกึ ษาพิเศษสําหรับเด็กบกพรอ ง เด็กพกิ าร เด็กดอ ยโอกาส เดก็ สามารถพิเศษ รวมท้งั จดั ส่งิ อาํ นวยความสะดวก สื่อบรกิ ารและความชว ยเหลือ อน่ื ๆใหก ับเด็กดงั กลา วดวย 4.10) กฎกระทรวงแบงสว นราชการใน สพท.ใหค วามเห็นชอบแบง สวนราชการใน สพท. เปนกลุมงานตา งๆเปน ตน 3. มอี ํานาจหนาทตี่ าม ขอ 6 ของกฎกระทรวงวาดว ยหลกั เกณฑการแบง สวนราชการในสํานักงาน เขตพื้นท่ีการศึกษา พ.ศ. 2546โดยสาํ นักงานเขตพื้นท่กี ารศกึ ษา มอี ํานาจหนาท่ี ดงั นี้ 1) จัดทาํ นโยบาย แผนพัฒนา และมาตรฐานการศกึ ษาของเขตพน้ื ท่กี ารการศกึ ษาใหส อดคลองกับ นโยบาย มาตรฐานการศึกษา แผนการศึกษา แผนพัฒนาการศึกษาข้นั พื้นฐานและความตอ งการของทองถน่ิ 2) วิเคราะหการจัดต้งั งบประมาณ เงนิ อดุ หนุนทว่ั ไปของสถานศกึ ษา และหนว ยงานในเขตพ้นื ที่ การศึกษา และแจงจัดสรรงบประมาณที่ไดร ับใหหนว ยงานทไ่ี ดร บั ใหห นว ยงานขางตน รับทราบและกาํ กับ ตรวจสอบ ติดตามการใชจา ยเงนิ งบประมาณของหนว ยงานดังกลา วดวย 3) ประสาน สง เสรมิ สนบั สนุนและพัฒนาหลกั สตู รรว มกบั สถานศกึ ษาในเขตพ้ืนที่การศกึ ษา 4) กํากับ ดแู ล ติดตามและประเมนิ ผลสถานศกึ ษาขั้นพืน้ ฐานและในเขตพื้นทกี่ ารศกึ ษา 5) ศกึ ษา วิเคราะห วจิ ยั และรวบรวมขอมลู สารสนเทศดานการศกึ ษาในเขตพนื้ ที่การศกึ ษา 6) ประสานการระดมทรพั ยากรดานตาง ๆ รวมทง้ั ทรพั ยากรบคุ คล เพ่อื สงเสรมิ สนบั สนนุ การ จดั และการพัฒนาการศึกษาในเขตพ้นื ท่ีการศึกษา 7) จดั ระบบการประกันคุณภาพการศกึ ษา และประเมนิ ผลการศกึ ษา ในเขตพนื้ ท่กี ารศกึ ษา 8) ประสาน สง เสริม สนับสนนุ การจัดการศกึ ษาของสถานศกึ ษาของเอกชน องคการปกครอง สว นทองถน่ิ รวมทัง้ บุคคล องคกรชมุ ชน องคกรวิชาชีพ สถาบันศาสนา สถานประกอบการ และสถาบันอื่น สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 60 คูมอื เตรียมสอบผบู ริหารสถานศกึ ษา ทจ่ี ดั รปู แบบท่ีหลากหลายในเขตพ้นื ทก่ี ารศึกษา 9) ดําเนนิ การและประสาน สงเสรมิ สนับสนุนการวจิ ัยและพฒั นาการศึกษาในเขตพ้นื ทก่ี ารศกึ ษา 10) ประสาน สงเสรมิ การดาํ เนนิ งานของคณะอนุกรรมการ และคณะทาํ งานดานการศึกษา 11) ประสานการปฏิบัติราชการทว่ั ไปกบั องคกร หนว ยงานภาครัฐ เอกชน และองคกรปกครอง สวนทองถน่ิ ในฐานะสํานักงานผแู ทนกระทรวงศกึ ษาธิการในเขตพื้นทีก่ ารศกึ ษา 12) ปฏบิ ตั ิหนาทอ่ี ื่นเกย่ี วกับการภายในเขตพื้นทก่ี ารศกึ ษาท่ีมิไดระบุใหเ ปน หนา ที่ของผใู ด โดย เฉพาะหรอื ปฏบิ ัติงานอน่ื ตามที่ไดรบั มอบหมาย 2.2 โครงสรางสํานักงานเขตพน้ื ท่ีการศกึ ษา (สพท.) มาตรา 34 แหงพระราชบัญญตั ริ ะเบียบบรหิ ารราชการกระทรวงศึกษาธกิ าร พ.ศ. 2546 ไดจ ัดระเบียบ การบรหิ ารราชการเขตพน้ื ท่กี ารศกึ ษา ประกอบดว ย สาํ นกั งานเขตพ้ืนท่ีการศกึ ษาและสถานศึกษาทจ่ี ดั การศึกษาข้ันพ้ืนฐานหรอื สวนราชการท่ีเรียกชอ่ื อยางอ่ืน และการแบงสว นราชการภายในสาํ นกั งานเขตพืน้ ท่ี การศกึ ษาใหเ ปนไปตามหลกั เกณฑท ี่กําหนดในกฎกระทรวง ดงั นนั้ เม่ือวันท่ี 7 กรกฏาคม 2546 กระทรวงศึกษาธิการจงึ ประกาศกฎกระทรวงกาํ หนดหลกั เกณฑ การแบง สว นราชการภายในสาํ นักงานเขตพนื้ ท่กี ารศกึ ษา พ.ศ. 2547 ใหสํานกั งานเขตพน้ื ทการศกึ ษามี สว นราชการ ประกอบดวย กลมุ อาํ นวยการ กลมุ บรหิ ารงานบุคคล กลมุ นโยบายและแผน กลมุ สง เสริมการ จัดการศึกษา กลมุ นเิ ทศติดตามและประเมนิ ผลการจัดการศกึ ษา กลมุ สงเสริมประสทิ ธิภาพการจดั การศกึ ษา (ซึ่งปจ จุบันยุบเลกิ แลว) และหนวยตรวจสอบภายใน ตอมากระทรวงศกึ ษาธิการไดประกาศแบงสว นราชการภายในสาํ นกั งานเขตพ้นื ท่กี ารศกึ ษาเพิม่ เตมิ เปนระยะๆโดยใหเขตพน้ื ทก่ี ารศึกษาท่มี ีสถานศึกษาเอกชนและภารกจิ ท่รี บั ผดิ ชอบในการบริหารและจดั การ ศึกษาเอกชนในเขตพ้ืนทม่ี ากขึ้นใหมี “กลมุ สง เสริมการจัดการศกึ ษาเอกชน” เพิม่ ขน้ึ ในโครงสรางของสวน ราชการอกี หน่งึ กลมุ ซ่งึ แตล ะสวนราชการ(กลมุ ) มีขอบขายงานและโครงสราง และหนาทดี่ ังนี้ 1) กลุมอาํ นวยการ มโี ครงสรา งดังตอไปนี้ 1) กลุมงานบรหิ ารท่วั ไป ประกอบไปดวยงาน งานธรุ การ งานอาคารสถานทีแ่ ละส่ิงแวดลอ ม งานยานพาหนะ งานการจัดระบบบรหิ ารและพัฒนาองคกร 2) กลุมงานประชาสมั พนั ธ ประกอบไปดวยงาน งานการสรา งเครือขา ยการประชาสมั พันธ งานเผยแพรขอ มลู ขาวสารของหนวยงานตอ สาธารณชน งานบรกิ ารดา นขอ มูลขา วสาร 3) กลุม งานประสานงาน ประกอบไปดวยงาน งานประสานการดาํ เนนิ งานระหวางหนวยงานภายในและภาย นอกเขตพ้ืนทก่ี ารศกึ ษางานการประสานการใชทรพั ยากรของหนว ยงาน งานการประสานงานเกย่ี วกบั การสรรหา กรรมการและอนกุ รรมการในระดับ ตา งๆ 4) กลมุ งานบริหารการเงินและสนิ ทรัพย ประกอบไปดวยงาน งานบริหารการเงิน งานบรหิ าร บญั ชี งานบรหิ ารพสั ดุและสนิ ทรพั ย สอบครดู อทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 61 คมู อื เตรียมสอบผบู รหิ ารสถานศกึ ษา อาํ นาจหนาที่ กลุม อํานวยการมีอํานาจหนา ทีใ่ นการ ปฏิบัตงิ านสารบรรณของสํานกั งานเขตพ้นื ที่ ดาํ เนนิ การเก่ียวกับงานชวยอาํ นวยการ ดําเนินการเก่ียวกบั อาคารสถานท่ี ส่ิงแวดลอ ม และยานพาหนะ จัดระบบบรหิ ารงานและพฒั นาองคก รในสํานกั งาน ประชาสมั พนั ธเ ผยแพรกจิ การและผลงานของสํานักงาน เขตพน้ื ท่ีฯและสว นราชการในสงั กัด เผยแพรและใหบรกิ ารขอมลู ขา วสาร ประสานการดาํ เนินงานระหวา ง หนวยงานภายในและภายนอกเขตพ้ืนทีก่ ารศกึ ษา ประสานงานเกีย่ วกบั การสรรหากรรมการและคณะอนุ กรรมการในระดับตางๆ ดําเนนิ งานเกยี่ วกับการบรหิ ารการเงิน บญั ชี พัสดแุ ละสินทรพั ย ปฏบิ ัติหนา ทอี่ นื่ ทเี่ ก่ยี วขอ งกจิ การภายในของสํานักงานเขตทีไ่ มใชของสวนราชการใดโดยเฉพาะ ปฏิบัตงิ านรว มกับหรอื สนบั สนุนการปฏิบตั ิงานของหนวยงานอ่ืนท่ีเก่ียวของหรอื ทไ่ี ดร ับมอบหมาย 2) กลมุ บริหารงานบุคคล มีโครงสรา งดงั ตอไปนี้ 1) งานธรุ การ 2) กลมุ งานวางแผนอัตรากาํ ลงั และกําหนดตาํ แหนง 3) กลมุ งานสรรหาและบรรจแุ ตง ตง้ั 4) กลมุ งานบาํ เหน็จความชอบและทะเบยี นประวัติ 5) กลมุ งานพัฒนาบุคลากร 6) กลมุ งานวินยั และนติ กิ าร 7) กลุม งานเลขานกุ าร อ.ก.ค.ศ. เขตพ้ืนทีก่ ารศึกษา อาํ นาจหนาที่ กลมุ บริหารงานบุคคลมีอํานาจหนาที่ วางแผนอตั รากําลงั กาํ หนดตําแหนงและ วทิ ยฐานะ สรรหา บรรจุ แตงต้งั ยา ย โอนและการออกจากราชการของขาราชการครูและบุคลากรทาง การศึกษา ดาํ เนนิ งานบําเหน็จความชอบและทะเบียนประวัติ พฒั นาบคุ ลากร สง เสริม ยกยอ ง เชิดชูเกียรติ และพัฒนามาตรฐานวชิ าชพี และจรรยาบรรณ ดาํ เนินงานวนิ ัย อทุ ธรณ รองทกุ ข และการดาํ เนนิ คดขี องรัฐ ปฏบิ ัตงิ านเลขานกุ ารอนุกรรมการบริหารงานบคุ คลของเขตพน้ื ท่กี ารศึกษา จดั ทาํ มาตรฐาน คณุ ภาพงาน กําหนดภาระงานขนั้ ตา่ํ และเกณฑป ระเมนิ ผลงานสําหรบั ขา ราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศกึ ษาของสํานัก งานเขตพื้นที่ฯ ประเมนิ คุณภาพการบริหารงานบุคคล และจดั ทํารายงานประจาํ ปที่เก่ยี วกับการบริหารงาน บุคคลของขา ราชการครแู ละบุคลากรทางการศึกษาในหนว ยงานทางการศึกษาเพอ่ื เสนออนุกรรมการ การ บรหิ ารงานบคุ คลของเขตพื้นทก่ี ารศกึ ษาและคณะกรรมการบริหารงานบคุ คลของขาราชการครูและบุคลากร ทางการศกึ ษา ปฏิบัติงานรว มกบั หรอื สนบั สนุนการปฏิบตั งิ านของหนว ยงานอื่นทีเ่ กยี่ วของหรอื ดาํ เนินงาน ตามทไ่ี ดรบั มอบหมาย 3) กลมุ นโยบายและแผน ประกอบไปดว ยงาน ดังน้ี 1) งานธรุ การ 2) กลุมงานขอมูลสารสนเทศ 3) กลุมงานนโยบายและแผน สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 62 คมู ือเตรยี มสอบผูบรหิ ารสถานศกึ ษา 4) กลุม งานวเิ คราะหงบประมาณ 5) กลมุ งานติดตาม ประเมนิ ผลและรายงาน 6) กลมุ งานเลขานกุ ารคณะกรรมการเขตพน้ื ที่การศกึ ษา อํานาจหนา ท่ี กลมุ นโยบายและแผนมีอาํ นาจหนา ท่ีเก่ียวกับ ศกึ ษา วิเคราะหว จิ ัย และพัฒนาระบบ ขอมูลสารสนเทศเพ่ือการบริหารและจัดการศึกษา จดั ทาํ นโยบาย และแผนพัฒนาการศกึ ษาใหสอดคลองกับ นโยบาย มาตรฐานการศกึ ษา แผนการศึกษา แผนพฒั นาการศึกษาข้นั พืน้ ฐาน และความตอ งการทอ งถน่ิ การ วเิ คราะหก ารจัดตง้ั งบประมาณอุดหนุนทัว่ ไปของสถานศึกษา และแจงการจัดสรรงบประมาณ ตรวจสอบ ติดตาม ประเมิน และรายงานผลการใชจ า ยงบประมาณและแผนการปฏบิ ัตงิ านตามนโยบายและแผนฯ ดาํ เนนิ การเกย่ี วกบั การ จดั ตัง้ ยบุ รวม หรอื เลิก สถานศึกษาขนั้ พื้นฐานในสังกดั เขตพน้ื ท่ีการศึกษา 4) กลุมสง เสรมิ การจัดการศกึ ษา ประกอบดว ยงาน ดังนี้ 1) งานธุรการ 2) กลุมงานสง เสรมิ คณุ ภาพการจัดการศกึ ษา 3) กลมุ งานสง เสรมิ กจิ การนกั เรียน 4) กลมุ งานสงเสรมิ สวสั ดิการ 5) กลมุ งานสงเสรมิ กิจการพเิ ศษ อาํ นาจหนาท่ี กลมุ สงเสรมิ การจัดการศกึ ษา มอี ํานาจหนา ทีเ่ กยี่ วกับการสงเสริมการจดั การศกึ ษา ขน้ั พน้ื ฐานในรปู แบบการศกึ ษาในระบบ การศกึ ษานอกระบบ และการศกึ ษาตามอัธยาศัย สงเสรมิ และ สนับสนนุ การจดั การศกึ ษาข้นั พน้ื ฐานของบคุ คล ครอบครวั องคก รชุมชน องคก รวิชาชพี สถาบันศาสนา สถานประกอบการและสถาบนั สงั คมอ่นื ประสานและสง เสริมองคกรปกครองสว นทองถ่นิ ใหส ามารถจัด การศึกษาสอดคลองกบั นโยบายและมาตรฐานการศกึ ษา สงเสริมการจัดการศึกษาสําหรับผูพกิ าร ดอยโอกาส และมีความสามารถพเิ ศษ สง เสริมงานการแนะแนว สขุ ภาพอนามยั กีฬาและนันทนาการ ลูกเสือ ยุวกาชาด เนตรนารี ผบู ําเพ็ญประโยชน นกั การศกึ ษา วิชาทหาร ประชาธิปไตย วนิ ยั นกั เรยี น การพทิ ักษสทิ ธเิ ด็กและ เยาวชนและงานกิจกรรมนกั เรยี น สง เสริมสนบั สนุนการระดมทรัพยากรเพื่อการศกึ ษา สง เสรมิ การจัด สวสั ดกิ ารและสวสั ดภิ าพในสํานกั งานเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษา สถานศกึ ษาในสงั กัด และหนว ยงานทางการศกึ ษา สงเสริมงานกิจการพิเศษเกย่ี วกับความมนั่ คงของชาติ และงานโครงการอันเนอ่ื งมาจากพระราชดาํ ริ ประสาน การปองกนั และแกไ ขการใชสารเสพตดิ และสงเสรมิ ปองกันแกไขและคุมครองความประพฤตนิ กั เรียน และ นกั ศึกษา ดําเนินงานวิเวศสัมพนั ธ ประสาน สงเสรมิ ดานการศกึ ษากบั การศาสนาและการวัฒนธรรม สง เสริม แหลง เรียนรู สงิ่ แวดลอมทางการศึกษาและภูมปิ ญ ญาทองถิ่น ประสานและสงเสริมสถานศกึ ษาใหม บี ทบาท ในการสรางความเขมแขง็ ของชุมชน การปฏบิ ัติงานรว มกับหรอื สนบั สนนุ การปฏบิ ตั ิงานของหนวยงานอนื่ หรือท่ไี ดร บั มอบหมาย สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 63 คมู อื เตรยี มสอบผูบริหารสถานศึกษา 5) กลุมนิเทศติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษา ประกอบดวยงาน ดังน้ี 1) งานธรุ การ 2) กลุมงานพัฒนาหลกั สตู รการศกึ ษาขัน้ พน้ื ฐานและกระบวนการเรยี นรู 3) กลมุ งานวดั และประเมนิ ผลการศึกษา 4) กลุมงานสงเสริมและพฒั นาส่ือ นวตั กรรมและเทคโนโลยที างการศกึ ษา 5) กลุมงานนิเทศ ติดตามและประเมินผลระบบบรหิ ารและการจดั การศึกษา 6) กลมุ งานสง เสรมิ พฒั นาระบบการประกันคุณภาพการศึกษา 7) กลมุ งานเลขานุการคณะกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล นเิ ทศการศกึ ษา อํานาจหนา ท่ี กลุม นิเทศ ตดิ ตาม และประเมินผลการจัดการศกึ ษา มอี ํานาจหนาท่เี กย่ี วกบั ประสาน สงเสรมิ สนบั สนนุ และพัฒนาหลกั สูตรการศึกษาขน้ั พ้นื ฐาน หลักสตู รการศกึ ษาระดับ กอนประถมศกึ ษา และหลักสูตรการศึกษาพิเศษ ศึกษาวเิ คราะห วิจยั เพ่ือพฒั นาหลกั สูตร การเรยี นและกระบวนการเรยี นรู ของผเู รยี น วิจยั พฒั นา สงเสริม ตดิ ตาม ตรวจสอบและประเมนิ เก่ียวกบั การวดั และประเมินผลการศึกษา วิจยั พัฒนา สง เสรมิ มาตรฐานการศึกษาและประกนั คุณภาพการศกึ ษา รวมทั้งประเมินติดตามและตรวจสอบ คุณภาพการศกึ ษา นิเทศ ตดิ ตามและประเมนิ ผลการจัดการศกึ ษา ศึกษาวเิ คราะห วิจยั พฒั นา สง เสรมิ และ พฒั นาส่อื นวัตกรรมและเทคโนโลยที างการศึกษา ปฏิบัติงานเลขานุการคณะกรรมการการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผลและนิเทศการศกึ ษาของเขตพ้นื ท่ีการศึกษา ปฏิบตั ิงานรวมกบั หรอื สนับสนนุ การปฏบิ ตั งิ านของ หนว ยงานอ่นื ทเ่ี กีย่ วของหรอื ไดรบั มอบหมาย 6) กลุมงานสง เสรมิ การจัดการศึกษาของเอกชน ประกอบดวยงาน ดังนี้ 1) งานธุรการ 2) งานสงเสริมขอ มูลและสารสนเทศของสถานศึกษาเอกชน 3) งานสงเสริมและดาํ เนินการเปล่ยี นแปลงโรงเรียนเอกชน 4) งานสง เสริมการพัฒนาคณุ ภาพการศึกษาของสถานศึกษาเอกชน 5) งานสง เสรมิ การบริหารงานบุคคลของโรงเรียนเอกชน 6) งานสงเสริมดานการอดุ หนุนกองทุนสวัสดิการ อาํ นาจหนาที่ กลุมงานสงเสริมการจัดการศกึ ษาของเอกชน มอี าํ นาจหนา ท่เี กยี่ วกับการกาํ กบั ดแู ล ประสาน สง เสรมิ และสนับสนนุ สถานศึกษาเอกชนตามกฎหมายวาดวยโรงเรียนเอกชน ดาํ เนินการเก่ียวกบั การออกใบอนญุ าตจัดตัง้ โรงเรยี น และการเปลย่ี นแปลงกิจการโรงเรยี นเอกชนดําเนนิ การเก่ยี วกบั การ สงเคราะหแ ละเงินทดแทนตามกฎหมายวาดวยโรงเรียนเอกชนและที่กฎหมายอนื่ กาํ หนด ดาํ เนินการอนื่ เกี่ยวกับงานการศกึ ษาเอกชนตามท่ีกฎหมายกําหนด ปฏิบตั ิงานรว มกบั หรือสนับสนุนการปฏบิ ตั ิงานของ หนว ยงานอนื่ ทเี่ กี่ยวของหรอื ท่ีไดร บั มอบหมาย สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 64 คมู อื เตรยี มสอบผูบรหิ ารสถานศกึ ษา นอกจากน้ันแลว กระทรวงศกึ ษาธิการยังกาํ หนดใหส ํานักงานเขตพน้ื ท่กี ารศึกษา มีหนวยตรวจสอบ ภายในขน้ึ อีก ประกอบดว ยกลมุ งาน ดังน้ี 7) หนวยตรวจสอบภายใน ประกอบดวยงาน ดังนี้ 1) งานธุรการ 2) งานตรวจสอบการเงินและบัญชี 3) งานตรวจสอบการดาํ เนนิ การ อํานาจหนา ที่ หนว ยตรวจสอบภายใน มอี าํ นาจหนา ทเี ก่ียวกบั การตรวจสอบความถูกตอ งและความ เชอื่ ถือไดของขอมูลและตวั เลขตา งๆ ดวยเทคนิควิธที ่ียอมรบั โดยทั่วไป โดยคาํ นึงถงึ ประสิทธิภาพของระบบ ควบคมุ ภายใน ความสาํ คัญของเรอื่ งท่ตี รวจสอบ วเิ คราะห ประเมินผลการบริหารและการปฏิบัตงิ านของ หนว ยตรวจสอบภายใน ตรวจสอบการปฏบิ ตั ิงานเก่ยี วกับการบรหิ ารงบประมาณ การบริหารการเงนิ การ บรหิ ารพสั ดแุ ละสินทรัพย การบรหิ ารงานดา นอ่นื ๆของหนว ยงาน ใหเปน ไปตามนโยบาย แผนงาน โครงการ ภารกิจ กฎหมายระเบียบ ขอ บังคับ คําสง่ั และมตคิ ณะรฐั มนตรี รวมทง้ั การตรวจสอบ ดูแลรักษาสินทรพั ย การใชท รพั ยากรทุกประเภทวาเปนไปอยา งมปี ระสทิ ธิภาพ ประสิทธิผลและประหยดั จดั ทําแผนตรวจสอบ ประจาํ ปเสนอตอ ผูอาํ นวยการสํานักงานเขตพน้ื ทกี่ ารศกึ ษา เพอ่ื พิจารณาอนุมัติภายในเดือนกันยายนของทุกป ประเมินผลการปฏบิ ตั ิงาน เสนอแนะวธิ ีการ มาตรการในการปรับปรงุ แกไ ขการปฏิบตั ิงานของหนวยงาน และหนว ยงานรับตรวจ ตามขอ 1 และ 2 ใหเปน ไปอยา งมีประสทิ ธิภาพ ประสทิ ธผิ ลและประหยัดบังเกดิ ผลดี ตอ การจดั การศึกษาพัฒนาผเู รียน รวมทง้ั การปองปรามมใิ หเกดิ ความเสยี หายหรือทุจรติ เก่ยี วกบั การเงนิ และ สินทรพั ยของทางราชการ ติดตามผลการตรวจสอบ เสนอแนะใหค ําปรกึ ษาแกผูบรหิ ารของหนวยรับตรวจ ในการแกไ ขของ หนวยรับตรวจใหถ ูกตอ งตามทีเ่ สนอแนะไว รายงานผลการตรวจสอบ การตดิ ตามผลการ ตรวจสอบตอผอู าํ นวยการสํานักงานเขตพน้ื ทก่ี ารศึกษาศกึ ษาวเิ คราะห ระเบยี บ กฎหมายทางการเงิน การคลงั เพื่อกําหนดแนวปฏิบตั ิ จัดทําเอกสารคูมือเผยแพรใ หห นวยงานและบุคลากรในสงั กัด รวมท้ังใหค าํ ปรึกษา แนะนาํ ปรกึ ผาผปู ฏิบตั ิงานดานการเงิน การบญั ชี และการพสั ดใุ หบ งั เกดิ ผลดตี อ การสง เสริมการจดั การ ศกึ ษา พฒั นาผเู รียน ประสานงานกับผตู รวจสอบภายในปฏบิ ตั งิ านอ่ืนทไ่ี ดร บั มอบหมาย กลาวโดยสรุป สํานกั งานเขตพ้นื ท่กี ารศกึ ษา (สพท.) เปนหนว ยงานทางการศกึ ษาสงั กัดสํานักงาน คณะกรรมการการศกึ ษาขัน้ พืน้ ฐานมหี นาที่ในการดาํ เนนิ งานใหเปน ไปตามอาํ นาจหนา ท่ีของคณะกรรมการ เขตพน้ื ท่กี ารศกึ ษา และดําเนินงานตามทพ่ี ระราชบญั ญตั ริ ะเบียบบรหิ ารราชการกระทรวงศึกษาธกิ าร และกฎหมายอ่นื กําหนด โดยมสี ว นราชการภายในประกอบไปดวยกลุมงานตา งๆ ไดแ ก กลมุ อํานวยการ กลุมนโยบายและแผน กลมุ บรหิ ารงานบุคคล กลุม สงเสริมการจดั การศึกษา กลมุ นเิ ทศ ตดิ ตาม ประเมินผล การจดั การศกึ ษา กลุมสงเสริมการศึกษาเอกชน และหนวยตรวจสอบภายใน ซึ่งแตละกลมุ มีขอบขา ยภาระ งานและหนา ท่ีตางกนั ไป เกีย่ วกับการเสริมสรางประสิทธิภาพการบรหิ ารจดั การของสํานักงานเขตพ้นื ที่ การศกึ ษาและการพัฒนาคุณภาพการศกึ ษาของสถานศกึ ษาขัน้ พน้ื ฐานในสงั กัด สอบครูดอทคอม
้บานสอบค ูร www.sobkroo.com 65 คูมอื เตรยี มสอบผบู ริหารสถานศึกษา 2.3 บทบาทหนา ท่ีองคค ณะบุคคลของสาํ นักงานเขตพ้นื ทก่ี ารศึกษา องคคณะบุคคลสําหรบั การบริหารในสาํ นักงานเขตพนื้ ที่การศกึ ษา มี 3 องคค ณะบคุ คล ซ่งึ มที มี่ า จํานวน บทบาทหนาทแ่ี ตกตา งกนั ดังนี้ 2.3.1 คณะกรรมการเขตพ้นื ท่กี ารศึกษา คณะกรรมการเขตพ้นื ทีก่ ารศึกษา เกิดขึน้ ตามมาตรา 36 ของพระราชบัญญตั ิระเบยี บบรหิ ารราชการกระทรวงศกึ ษาธกิ าร พ.ศ. 2546 โดยมีอํานาจหนา ที่ ดงั นี้ 1) กํากับ ดูแล จัดตัง้ ยบุ รวม หรือเลกิ สถานศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐานในเขตพื้นท่ีการศกึ ษา 2) ประสาน สงเสริมและสนบั สนุนสถานศึกษาเอกชนในเขตพนื้ ทีก่ ารศกึ ษา 3) ประสานและสงเสริมองคกรปกครองสว นทองถิน่ ใหส ามารถจัดการศกึ ษาใหส อดคลอ งกบั นโยบายและมาตรฐานการศึกษา 4) สงเสริมสนับสนุนการจดั การศึกษาของบุคคล ครอบครวั องคกรชมุ ชน องคกรเอกชน องคกร วิชาชีพ สถาบันศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนั ทางสงั คมอ่นื ทจี่ ดั การศึกษาในรูปแบบท่ีหลากหลาย ในเขตพ้ืนท่ีการศึกษา 5) ปฏบิ ัติหนาทีอ่ ืน่ ที่เกีย่ วขอ งกับอาํ นาจหนาท่ี โดยมี จาํ นวน หลกั เกณฑ วธิ ีการไดม าของคณะกรรมการใหเปนไปตามกฎกระทรวงกาํ หนด จํานวนกรรมการ คุณสมบัติ หลักเกณฑ วธิ ีการสรรหา การเลอื กประธานกรรมการและกรรมการ วาระการ ดํารงตาํ แหนง และการพนจากตําแหนง ของคณะกรรมการเขตพ้นื ทก่ี ารศึกษา พ.ศ. 2546 ทก่ี าํ หนดวา ใหคณะ กรรมการมีจํานวน 15 คน ประกอบไปดวย 1) ประธานกรรมการ 2) กรรมการท่ีเปนผูแทนองคกรชุมชน จํานวน 1 คน 3) กรรมการท่ีเปนผแู ทนองคก รเอกชน จํานวน 1 คน 4) กรรมการท่ีเปนผูแ ทนองคก รปกครองสว นทองถน่ิ จํานวน 2 คน 5) กรรมการท่เี ปน ผแู ทนสมาคมผปู ระกอบวิชาชีพครู จํานวน 1 คน 6) กรรมการทเี่ ปน ผูแทนสมาคมผปู ระกอบวชิ าชีพทางการบรหิ าร จํานวน 1 คน 7) กรรมการทเ่ี ปน ผูแ ทนสมาคมผูป กครองและครทู ีไ่ มใ ชขา ราชการครู ผบู รหิ ารและบุคลากร ทางทางการศกึ ษา จาํ นวน 1 คน 8) กรรมการผทู รงคณุ วุฒิ ดานการศกึ ษา ศาสนา ศลิ ป วัฒนธรรม จาํ นวน 6 9) ผูอ ํานวยการสาํ นกั งานเขตพน้ื ที่การศกึ ษา เปน กรรมการและเลขานกุ าร สอบครูดอทคอม
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257
- 258
- 259
- 260
- 261
- 262
- 263
- 264
- 265
- 266
- 267
- 268
- 269
- 270
- 271
- 272
- 273
- 274
- 275
- 276
- 277
- 278
- 279
- 280
- 281
- 282
- 283
- 284
- 285
- 286
- 287
- 288
- 289
- 290
- 291
- 292
- 293
- 294
- 295
- 296
- 297
- 298
- 299
- 300
- 301
- 302
- 303
- 304
- 305
- 306
- 307
- 308
- 309
- 310
- 311
- 312
- 313
- 314
- 315
- 316
- 317
- 318
- 319
- 320
- 321
- 322
- 323
- 324
- 325
- 326
- 327
- 328
- 329
- 330
- 331
- 332
- 333
- 334
- 335
- 336
- 337
- 338
- 339
- 340
- 341
- 342
- 343
- 344
- 345
- 346
- 347
- 348
- 349
- 350
- 351
- 352
- 353
- 354
- 355
- 356
- 357
- 358
- 359
- 360
- 361
- 362
- 363
- 364
- 365
- 366
- 367
- 368
- 369
- 370
- 371
- 372
- 373
- 374
- 375
- 376
- 377
- 378
- 379
- 380
- 381
- 382
- 383
- 384
- 385
- 386
- 387
- 388
- 389
- 390
- 391
- 392
- 393
- 394
- 395
- 396
- 397
- 398
- 399
- 400
- 401
- 402
- 403
- 404
- 405
- 406
- 407
- 408
- 409
- 410
- 411
- 412
- 413
- 414
- 415
- 416
- 417
- 418
- 419
- 420
- 421
- 422
- 423
- 424
- 425
- 426
- 427
- 428
- 429
- 430
- 431
- 432
- 433
- 434
- 435
- 436
- 437
- 438
- 439
- 440
- 441
- 442
- 443
- 444
- 445
- 446
- 447
- 448
- 449
- 450
- 451
- 452
- 453
- 454
- 455
- 456
- 457
- 458
- 459
- 460
- 461
- 462
- 463
- 464
- 465
- 466
- 467
- 468
- 469
- 470
- 471
- 472
- 473
- 474
- 475
- 476
- 477
- 478
- 479
- 480
- 481
- 482
- 483
- 484
- 485
- 486
- 487
- 488
- 489
- 490
- 491
- 492
- 493
- 494
- 495
- 496
- 497
- 498
- 499
- 500
- 501
- 502
- 503
- 504
- 1 - 50
- 51 - 100
- 101 - 150
- 151 - 200
- 201 - 250
- 251 - 300
- 301 - 350
- 351 - 400
- 401 - 450
- 451 - 500
- 501 - 504
Pages: