พระสุตตนั ตปฎก ทีฆนิกาย มหาวรรค เลม ๒ ภาค ๑ - หนาที่ 491เทวเี จา ขา พระพทุ ธเจา จดั กองทพั ๔ เหลาสาํ หรับพระองคเสรจ็ แลว ขอพระเทวีเจาโปรดทรงสาํ คัญเวลาอันสมควรเถดิ . อานนท ครง้ั นนั้ แล พระนางสุภทั ทาเทวี พรอ มกับนางสนมเสด็จเขาไปจนถงึ ธรรมปราสาทดวยกองทัพ ๔ เหลาเสดจ็ ข้ึนธรรมปราสาทแลวเสด็จเขา ไปจนถึงเรอื นยอดหลังใหญ แลว ประทบัยืนเหน่ยี วบานประตแู หงเรือนยอดหลงั ใหญ. อานนท ลาํ ดบั นัน้ พระเจามหาสุทัสสนะ ทรงไดยนิ เสยี งทรงดาํ รวิ า อะไรหนอ น้ันเหมอื นเสยี งคนจาํ นวนมาก แลวเสดจ็ ออกจากเรือนยอดหลังใหญ ไดท อดพระเนตรเห็นพระนางภทั ทาเทวปี ระทับยนื ยดึ ประตู แลว ตรัสกบั พระนางสุภทั ทาเทวีอยา งนี้วา เทวี หยดุ ตรงน้นั แหละ อยาเขามา. อานนท ลําดบั นน้ั พระเจามหาสทุ สั สนะรบั สง่ั กะบุรษุ คนใดคนหนงึ่ วา แนพ อ เธอจงมาชว ยกนั ยกบัลลงั กทองจากเรอื นยอดหลงั ใหญ เอาไปต้ังทีส่ วนตาลที่แลว ไปดวยทองทกุ อยา ง. บรุ ษุ นัน้ ก็สนองพระดํารสั ของพระเจา มหาสทุ สั สนะวา อยา งนั้น ขอเดชะ. แลว ก็ไปยกบัลลังกทองจากเรือนยอดหลังใหญ เอาไปตัง้ ที่สวนตาลทแี่ ลว ไปดว ยทองทุกอยาง.อานนท ลําดับน้ัน พระเจา มหาสุทัสสนะทรงสําเรจ็ สีหไสยาสนดว ยพระปรศั วเบ้อื งขวา ซอนพระบาทเหลือ่ มพระบาทมพี ระสตสิ มั ปชญั ญะ. [๑๘๓] อานนท ลําดับนน้ั พระนางสุภทั ทาเทวี ไดท รงมีพระดาํ ริอยา งนี้วา พระอินทรียข องพระเจา มหาสุทสั สนะบรสิ ุทธผิ์ องใส พระฉวีวรรณขาวผอง ขอใหพระเจา มหาสทุ สั สนะอยา ไดเ สดจ็ สวรรคตเลย. แลว ไดตรัสอยา งน้กี ับพระเจามหาสุทัสสนะวา ขอเดชะ เหลาน้เี ปนพระนคร ๘๔,๐๐๐ นครมีกสุ าวดรี าชธานเี ปน ประมขุ ของพระองค ขอเดชะ ขอพระองคจ งบังเกดิ ความพอพระหฤทัยในพระนครเหลา นน้ั เถดิ จงทรงหวงใยในพระชนมชีพเถดิ ขอเดชะ เหลา นีค้ ือปราสาทแปดหมื่นส่พี ันองคข องพระองค มธี รรมปราสาทเปนประมุข ขอเดชะ ขอพระองคจ งบงั เกดิ ความพอพระหฤทยั ในปราสาทเหลา น้นั
พระสตุ ตันตปฎ ก ทีฆนิกาย มหาวรรค เลม ๒ ภาค ๑ - หนา ที่ 492เถิด จงทรงหวงใยในพระชนมชพี เถิด ขอเดชะ เหลา นี้คือเรือนยอดแปดหมน่ืสพ่ี นั หลังของพระองค มีเรือนยอดหลงั ใหญเ ปน ประมุข ขอเดชะ ขอพระองคจงบังเกดิ ความพอพระหฤทยั ในเรอื นยอดเหลานน้ั เถดิ จงทรงหว งใยในพระ-ชนมชพี เถดิ ขอเดชะ เหลา นีค้ อื บัลลังกแ ปดหมน่ื สี่พันทขี่ องพระองคท ําดวยทอง เงนิ งาชาง บุษราคมั ลาดดวยขนเจียม ลาดดวยสักหลาด ลาดดวยผาปก ลวดลาย ลาดดว ยหนังกวางอยา งดี มพี นกั สงู มีนวมแดงสองขา ง ขอเดชะ ขอพระองคจ งบงั เกิดความพอพระหฤทัยในบลั ลังกเหลา น้นั เถดิ จงทรงหวงใยในพระชนมชีพเถิด ขอเดชะ เหลาน้ีคือ ชา งแปดหมืน่ ส่พี ันเชือกของพระองค มีเครือ่ งแตงเปน ทอง ปกธงทอง หุมดวยตาขายทอง มพี ญาชา งอโุ บสถเปนประมขุ ขอเดชะ ขอพระองคจงบังเกดิ ความพอพระหฤทยั ในชางเหลา น้นั เถดิ จงทรงหว งใยในพระชนมชพี เถิด ขอเดชะ เหลา น้ีคอื มาแปดหม่นื ส่พี นั ตวั ของพระองค มเี ครอื่ งแตง เปน ทอง ปก ธงทอง หุมดว ยตาขายทอง มพี ญามา วลาหกเปน ประมุข ขอเดชะ ขอพระองคจงบงั เกดิ ความพอพระราชหฤทยั ในมา เหลาน้ันเถิด จงทรงหว งใยในพระชนมชีพเถดิ ขอเดชะเหลานค้ี ือรถแปดหมน่ื ส่ีพนั คันของพระองค หุม ดวยหนงั ราชสีห หมุ ดวยหนงัเสอื โครง หมุ ดว ยหนงั เสือเหลือง หมุ ดวยผาขนสัตวสีเหลือง มเี ครอ่ื งแตง เปนทอง ปก ธงทอง หมุ ดวยตาขายทอง มรี ถไพชยนั ตเปนประมขุ ขอเดชะขอพระองคจงบงั เกดิ ความพอพระหฤทัยในรถเหลา นั้นเถดิ ขอจงทรงหวงใยในพระชนมชพี เถดิ ขอเดชะ เหลา น้ีคอื แกวแปดหมืน่ ส่พี นั ดวงของพระองคมีแกวมณีเปนประมขุ ขอเดชะ ขอพระองคจ งทรงบงั เกดิ ความพอพระหฤทัยในแกว เหลา น้ันเถดิ ขอจงทรงหว งใยในพระชนมชพี เถดิ ขอเดชะ เหลานค้ี อืสตรีแปดหมนื่ สี่พันนางของพระองคมีหญงิ แกว เปน ประมขุ ขอเดชะ ขอพระ-องคจงทรงบังเกิดความพอพระหฤทยั ในสตรเี หลานน้ั เถดิ ขอจงทรงหว งใยใน
พระสุตตนั ตปฎก ทฆี นิกาย มหาวรรค เลม ๒ ภาค ๑ - หนาที่ 493พระชนมชีพเถิด ขอเดชะ เหลาน้คี อื คฤหบดี ๘๘,๐๐๐ คน ของพระองคมีคฤหบดแี กว เปน ประมุข ขอเดชะ ขอพระองคจงทรงบงั เกิดความพอพระ-หฤทัยในคฤหบดีเหลาน้ันเถิด ขอจงทรงหวงใยในพระชนมชพี เถิด ขอเดชะเหลา นนั้ คือกษตั รยิ ๘๔,๐๐๐ พระองค ผจู งรักภกั ดีตอพระองคม ปี รณิ ายกแกวเปนประมุข ขอเดชะ. ขอพระองคจ งทรงบงั เกิดความพอพระหฤทยั ในกษัตริยเหลานัน้ เถิด จงทรงหวงใยในพระชนมชพี เถดิ ขอเดชะ เหลา น้ีคือ แมโ คนม๘๔,๐๐๐ ตวั ของพระองค ซง่ึ กาํ ลงั หลั่งน้ํานม กําลังเอาถาดสําริดไปรองขอเดชะ ขอพระองคจงทรงบังเกดิ ความพอพระหฤทยั ในแมโคนมเหลาน้ันเถดิขอจงทรงหว งใยในพระชนมชีพเถดิ ขอเดชะ เหลานีค้ อื ผา ๘๔,๐๐๐ โกฏิพบั ของพระองค เปนผาเปลือกไมอยางดี ผาฝายอยา งดี ผาไหมอยางดี ผาขนสัตวอยางดี ขอเดชะ ขอพระองคจ งทรงบังเกดิ ความพอพระหฤทยั ในผาเหลานัน้ เถดิ จงทรงหว งใยในพระชนมชีพเถิด ขอเดชะ เหลา นค้ี ือ ถาดพระกระยาหาร ๘๔,๐๐๐ สํารบั ของพระองคซง่ึ มคี นนาํ มาถวายในเวลาเชา และเวลาเย็น ขอเดชะ ขอพระองคจงทรงบงั เกดิ ความพอพระหฤทยั ในถาดพระ-กระยาหารเหลา น้นั เถดิ ขอจงทรงหวงใยในพระชนมชพี เถดิ . วา ดวยความสลดพระทัยของพระเจา มหาสุทัสสนะ เมอ่ื พระนางกราบทูลอยา งนแ้ี ลว อานนท พระเจา มหาสทุ สั สนะไดตรัสอยา งนีก้ ับพระนางสุภัททาเทวีวา เทวี เธอไดท กั ทายเราดวยของนา รกั นาใคร นาพอใจ มานานแลว ก็แตใ นเวลาภายหลงั เธอจะทกั เรา ดว ยของท่ีไมนา รกั ไมน าใคร ไมนา พอใจ. ขอเดชะ กแ็ ลพระองคจ ะใหหมอ มฉันทักทายพระองคอยา งไร. เทวี เธอจงทกั ทายเราดังน้ีวา ความเปนตาง ๆ ความพลดั พราก ความเปนอยางอื่นจากของนา รกั นาพอใจทงั้ หมดทีเดยี ว ยอมมี
พระสตุ ตนั ตปฎก ทีฆนิกาย มหาวรรค เลม ๒ ภาค ๑ - หนาท่ี 494ขอเดชะ ขอพระองคอ ยา ทรงมีความหว งใยในสวรรคต การตายของผมู ีความหว งใยเปน ทกุ ข และความตายของผูมีความหว งใยยอมถกู ตเิ ตียน ขอเดชะ เหลาน้ีคือ นคร ๘๔,๐๐๐ ของทลู กระหมอมมกี ุสาวดรี าชธานเี ปน ประมขุ ขอเดชะขอพระองคจ งละความพอพระหฤทัยในนครเหลา นั้นเสียเถดิ อยาทรงหวงใยพระชนมชพี ขอเดชะ เหลา นีค้ อื ปราสาท ๘๔,๐๐๐ องค ของทลู กระหมอมฯลฯ ขอทูลกระหมอ มอยาทรงหวงใยในพระชนมชีพ ขอเดชะ เหลา น้เี ปนเรือนยอด ๘๔,๐๐๐ หลงั ของทลู กระหมอ ม ฯลฯ ขอทูลกระหมอมอยา ทรงหวงใยในพระชนมชพี ขอเดชะ เหลานเ้ี ปน บลั ลังก ๘๔,๐๐๐ ที่ของทลู กระหมอมเปน บัลลงั กท ที่ ําดว ยทอง ดว ยเงนิ ดว ยงา ดว ยบษุ ราคมั ลาดดวยขนแกะลาดดว ยสกั หลาด ลาดดว ยผา ปก ลวดลาย ลาดดว ยหนังกวางอยา งดี มพี นกัสงู มีนวมแดงทง้ั สองขา ง ขอเดชะ ขอทูลกระหมอ มจงละความพอพระทยัในบลั ลงั กเหลานัน้ เสยี ขอทลู กระหมอ มอยา ทรงหวงใยในพระชนมชพี ขอเดชะเหลานีเ้ ปนชาง ๘๔,๐๐๐ เชอื กของทูลกระหมอม มีเครอ่ื งแตง เปน ทอง ปกธงทอง คลุมดวยตาขา ยทอง มพี ญาชางอุโบสถเปนประมขุ ขอเดชะ ขอทลูกระหมอมจงละความพอพระหฤทยั ในชางเหลา น้นั เสยี เถดิ ขอทลู กระหมอ มอยา ไดห วงใยพระชนมชพี ขอเดชะ เหลานี้เปน มา ๘๔,๐๐๐ ตวั ของทูลกระ-หมอม มเี คร่อื งแตง เปน ทอง ปกธงทอง มตี าขายทองคลุม มีพญามา วลาหกเปนประมขุ ขอเดชะ ขอทูลกระหมอ มจงละความพอพระหฤทยั ในมา เหลา น้นัเสยี เถดิ ขอทูลกระหมอ มอยา ทรงหวงใยในพระชนมชีพ ขอเดชะ เหลา น้เี ปนรถ ๘๔,๐๐๐ คนั ของพระองค หุมดว ยหนังราชสีห หุม ดว ยหนงั เสอื โครงหุมดว ยหนงั เสอื เหลือง หมุ ดว ยผาขนสตั วสเี หลอื ง มเี ครอ่ื งแตงเปน ทองปก ธงทอง คลมุ ดว ยตาขา ยทอง มรี ถไพชยนั ต เปน ประมุข ขอเดชะ ขอทูลกระหมอ มจงทรงละความพอพระหฤทัยในรถเหลาน้ันเสยี เถดิ ขอทลู กระ-
พระสุตตนั ตปฎ ก ทีฆนิกาย มหาวรรค เลม ๒ ภาค ๑ - หนาท่ี 495หมอมอยา ไดทรงหว งใยในพระชนมชพี ขอเดชะ เหลา นเี้ ปนมณี ๘๔,๐๐๐ดวงของทูลกระหมอม มีแกว มณเี ปน ประมขุ ขอเดชะ ขอทูลกระหมอมจงทรงละความพอพระทยั ในมณเี หลานนั้ เสียเถิด ขอทูลกระหมอมอยาไดท รงหวงใยในพระชนมชีพ ขอเดชะ เหลา น้สี ตรี ๘๔,๐๐๐ นางของทูลกระหมอมมพี ระนางสภุ ทั ทาเทวีเปนประมขุ ขอเดชะ ขอทลู กระหมอมจงทรงละความพอพระทัยในสตรีเหลา น้นั เสียเถดิ ขอทูลกระหมอ มอยาไดทรงหวงใยในพระ-ชนมชพี ขอเดชะ เหลาน้คี อื คฤหบดี ๘๔,๐๐๐ คน ของทูลกระหมอมมคี ฤหบดแี กว เปนประมุข ขอเดชะ ขอทูลกระหมอ มจงทรงละความพอพระทัยในคฤหบดเี หลา นั้นเสียเถดิ ขอทูลกระหมอมอยา ไดทรงหว งใยในพระชนมช พีขอเดชะ เหลา นคี้ อื กษตั รยิ ๘๔,๐๐๐ พระองค ผูจงรักภักดีของทลู กระหมอมมีปริณายกแกว เปนประมขุ ขอเดชะ ขอทลู กระหมอ มจงทรงละความพอพระ-หฤทยั ในกษตั รยิ เหลา น้ันเสยี เถิด ขอทูลกระหมอมอยาไดทรงหว งใยในพระ-ชนมช ีพ ขอเดชะ เหลา นเ้ี ปนแมโ คนม ๘๔,๐๐๐ ตัว ของทูลกระหมอมซึง่ กําลงั กําดัดหลัง่ นม กําลังเอาถาดสํารดิ ไปรองรบั ขอเดชะ ขอทูลกระหมอ มจงทรงละความพอพระหฤทัยในแมโ คนมเหลาน้นั เสยี เถิด ขอทูลกระหมอมอยา ไดท รงหวงใยในพระชนมช พี ขอเดชะ เหลา นี้เปนผา ๘๔,๐๐๐ โกฏพิ ับเปน ผาเปลอื กไมอยา งดี ผา ฝา ยอยา งดี ผา ไหมอยางดี ผา ขนสตั วอยา งดี ขอเดชะ ขอทูลกระหมอมจงทรงละความพอพระหฤทัยในผาเหลา นั้นเสียเถิด ขอทูลกระหมอ มอยาอาลยั ในพระชนมชพี ขอเดชะ พระกระยาหาร ๘๔,๐๐๐ สํารบัมีคนนํามาถวายทัง้ เวลาเชา และเย็น เหลาน้ีของทูลกระหมอม ขอเดชะ ขอทูลกระหมอ มจงทรงละความพอพระหฤทัยในพระกระยาหารน้ัน อยาไดอ าลัยในพระชนมช ีพ.
พระสตุ ตันตปฎ ก ทฆี นกิ าย มหาวรรค เลม ๒ ภาค ๑ - หนา ที่ 496 อานนท เมือ่ พระเทวีกราบทูลอยา งนี้ พระเทวสี ภุ ทั ทาทรงกันแสงหลั่งพระอัสสชุ ล. อานนท ครัง้ นน้ั แล พระนางสุภัททาเทวีทรงซับน้าํ พระ-เนตรแลว ไดก ราบทูลอยางน้ี กับพระเจามหาสุทสั สนะวา ขอเดชะ ความเปน ตาง ๆ กัน ความพลดั พราก ความเปนอยางอ่ืนจากสิ่งท่นี า รกั นาชอบใจท้ังปวงยอมมี ขอเดชะ ขอทลู กระหมอมอยาทรงมคี วามอาลยั สวรรคตเลยกาลกิริยาของผูมอี าลัยเปน ทุกข กาลกริ ิยาของผูอาลัยบัณฑิตติเตียน ขอเดชะพระนคร ๘๔,๐๐๐ เหลา นีแ้ ล มีพระนครกุสาวดี ของทูลกระหมอมเปนประมขุ ขอเดชะ ทลู กระหมอ มจงทรงละความพอพระทยั ในนครเหลานัน้อยา ทรงอาลยั ในพระชนมชีพเลย ขอเดชะ ปราสาท ๘๔,๐๐๐ เหลาน้มี ีธรรมปราสาทของทูลกระหมอมเปนประมขุ ขอเดชะ ขอทูลกระหมอ มจงทรงละความพอพระทยั ในปราสาทเหลา นน้ั อยา ไดอ าลยั ในพระชนมชพี เลย ขอเดชะเรอื นยอด ๘๔,๐๐๐ มีเรือนยอดหลงั ใหญเ ปนประมุข ของทูลกระหมอ มเหลานัน้ ขอเดชะ ขอทลู กระหมอ มจงทรงละความพอพระทยั ในเรอื นยอดเหลานน้ัอยา ไดทรงอาลัยในพระชนมชีพเลย ขอเดชะ บลั ลงั ก ๘๔,๐๐๐ ท่ีเหลา นีข้ องทูลกระหมอ ม เปนทอง เปน เงิน ทาํ ดวยงา ลวนดวยแกวบษุ ราคัม บลุ าดดว ยขนเจยี ม ดวยสักหลาด ดว ยผา ปกเปน ลวดลาย บุลาดดวยหนงั กวางอยางดี มีพนกั สูง มีนวมสีแดง ท้งั สองขาง ขอเดชะ ขอทลู กระหมอม จงทรงละความพอพระทัยในบลั ลงั กเ หลานนั้ อยาไดอาลยั ในพระชนมชพี ขอเดชะชาง ๘๔,๐๐๐ เชอื กมีเครอ่ื งแตง ทําดวยทอง ปก ธงทอง คลมุ ดว ยตาขา ยทอง ของทลู กระหมอ ม เหลา น้ีมชี า งตระกลู อุโบสถเปนประมุข ขอเดชะ ขอทูลกระหมอมจงทรงละความพอพระทยั ในชา งเหลานน้ั อยา ไดท รงมีอาลัยในพระชนมชพี ขอเดชะ มา ๘๔,๐๐๐ เหลานข้ี องทูลกระหมอ มมเี ครือ่ งแตง ทําดวยทอง ปกธงทอง ปกปด ดวยตาขา ยทอง มีพระยามา วลาหกเปน ประมุข
พระสตุ ตันตปฎ ก ทีฆนกิ าย มหาวรรค เลม ๒ ภาค ๑ - หนา ที่ 497ขอเดชะ ขอทลู กระหมอมจงทรงละความพอพระทัยในมา เหลา น้ัน ขออยา ไดทรงอาลัยในพระชนมชพี ขอเดชะ รถ ๘๔,๐๐๐ เหลาน้ขี องทลู กระหมอ มหุมดวยหนงั ราชสหี หนงั เสอื โครง หนังเสือเหลอื ง หมุ ดว ยผา ขนสตั วสเี หลืองมีเครอ่ื งแตง ทาํ ดวยทอง ปก ธงทอง คลุมดว ยตาขายทอง มีรถไพชยันตเปนประมุข ขอเดชะ ขอทลู กระหมอมจงทรงละความพอพระทยั ในรถเหลา น้นัอยา ไดอ าลยั ในพระชนมชพี ขอเดชะ แกว ๘๔,๐๐๐ ดวงเหลานั้น ของทลูกระหมอ ม มแี กวมณีเปนประมุข ขอเดชะ ขอทลู กระหมอมจงทรงละความพอพระทัยในแกว เหลานั้น อยา ไดท รงอาลัยในพระชนมชพี ขอเดชะ หญงิ๘๔,๐๐๐ คนเหลา นี้ของทลู กระหมอม มนี างแกวเปน ประมขุ ขอเดชะ ขอทลูกระหมอ มจงทรงละความพอพระทัยในหญงิ เหลาน้ัน อยาไดท รงอาลัยในพระชนมชพี ขอเดช ะ คฤหบดี ๘๔,๐๐๐ คนเหลานขี้ องทลู กระหมอม มคี ฤหบดีแกว เปนประมุข ขอเดชะ ขอทูลกระหมอ มทรงละความพอพระทัยในคฤหบดีเหลานั้น อยา ไดท รงอาลยั ในพระชนมชพี ขอเดชะ กษตั ริย ๘๔,๐๐๐ พระองคเหลาน้ขี องทลู กระหมอ มผูจ งรกั ภกั ดี มีปริณายกแกวเปนประมขุ ขอเดชะขอทูลกระหมอ มจงทรงละความพอพระทัยในกษัตริยเหลานัน้ อยาไดทรงอาลยัในพระชนมชพี ขอเดชะ แมโ คนม ๘๔,๐๐๐ ตัวเหลานีข้ องทลู กระหมอ มกาํ ลังกาํ ดดั หลงั่ นา้ํ นม กาํ ลงั เอาถาดรองรับ ขอเดชะ ขอทูลกระหมอมจงทรงละความพอพระทยั ในแมโ คนมเหลานนั้ อยา ไดท รงอาลัยในพระชนมชีพขอเดชะ ผา เปลือกไมอยางดี ผาฝายอยา งดี ผา ไหมอยา งเน้ือดี และผาขนสตั วอ ยางดี ๘๔,๐๐๐ โกฏิพบั เหลานี้ ของทลู กระหมอม ขอเดชะ ขอทลูกระหมอมจงทรงละความพอพระทัยในผาเหลา นนั้ อยาไดอ าลยั ในพระชนมชีพขอเดชะ ถาดพระกระยาหาร ๘๔,๐๐๐ สํารับเหลานี้ มคี นนาํ มาถวายทงั้ เวลาเชาและเวลาเย็น ของทลู กระหมอม ขอเดชะ ทลู กระหมอมจงทรงละความพอพระทัยในพระกระยาหารเหลา น้ัน อยา ไดทรงอาลัยในพระชนมชีพ.
พระสุตตนั ตปฎ ก ทฆี นกิ าย มหาวรรค เลม ๒ ภาค ๑ - หนา ที่ 498 พระเจามหาสุทสั สนะสวรรคต [๑๘๔] อานนท คร้ังนัน้ แล พระเจามหาสุทัสสนะไดเสดจ็ สวรรคตแลว ตอกาลไมนาน อานนท คฤหบดี หรอื บตุ รคฤหบดี บรโิ ภคโภชนะท่ีชอบใจ ยอ มเมาในอาหารฉันใด อานนท พระเจา มหาสทุ สั สนะไดเ สวยเวทนาท่ีมีการสวรรคตเปน ทสี่ ุด ฉันน้ันนั่นแล. อานนท กแ็ ลพระเจามหาสุทัสสนะสวรรคตแลว ทรงเขาถึงสุคติพรหมโลก. อานนท พระเจา มหาสทุ สั สนะทรงเลน อยางพระกมุ ารอยู ๘๔,๐๐๐ ป ทรงดาํ รงตําแหนง อปุ ราชอยู ๘๔,๐๐๐ ปทรงครองราชสมบัติอยู ๘๔,๐๐๐ ป ทรงดํารงเพศคฤหสั ถป ระพฤตพิ รหมจรรยใ นธรรมประสาท ๘๔,๐๐๐ ป. พระเจามหาสทุ สั สนะทรงเจรญิ พรหมวหิ ารธรรมสี่ หลงั จากสวรรคตเพราะพระกายแตก ไดเ สด็จเขา ถึงพรหมโลกแลว. กถาวา ดวยความสงั เวช [๑๘๕] อานนท เธอคงจะคิดอยา งน้วี า สมยั นัน้ พระเจา มหาสทุ ัสสนะไดเปนคนอน่ื อานนท ขอนน้ั เธอไมพงึ เหน็ อยางนั้น สมยั น้ัน เราไดเ ปนพระเจา มหาสุทสั สนะ พระนคร ๘๔,๐๐๐ ของเราน้นั มกี รุงกสุ าวดีราชธานีเปนประมขุ ปราสาท ๘๔,๐๐๐ เหลานน้ั ของเรามธี รรมปราสาทเปนประมุข เรือนยอด ๘๔,๐๐๐ เหลา นั้น ของเรามเี รอื นยอดหลังใหญเปนประมขุบลั ลังก ๘๔,๐๐๐ เหลา นน้ั ของเรา ทาํ ดว ยทอง เงนิ งา บุษราคัม บุลาดดว ยขนเจียม ลาดดว ยสกั หลาด ลาดดว ยผา อยา งดี ปก เปนลวดลาย บุลาดดวยหนังกวางอยา งดี มพี นักสงู อยางดี มีนวมแดงสองขา ง ชา ง ๘๔,๐๐๐เชือกเหลา นั้นของเรา มีเครื่องแตง ทาํ ดว ยทอง ปก ธงทอง คลุมดว ยตาขายทอง มพี ระยาชา งตระกูลอโุ บสถเปน ประมุข มา ๘๔,๐๐๐ ตวั ของเราเหลา นั้นมีเคร่อื งแตงเปนทอง ปกธงทอง คลุมดวยตาขา ยทอง มีพระยามา วลาหกเปน
พระสุตตนั ตปฎก ทีฆนกิ าย มหาวรรค เลม ๒ ภาค ๑ - หนา ท่ี 499ประมุข รถ ๘๔,๐๐๐ เหลานนั้ ของเรา หมุ ดว ยหนงั ราชสหี เสือโครง เสอืเหลือง และผา ขนสัตวสีเหลอื ง มีเคร่อื งแตงทาํ ดวยทอง มีธงทอง คลุมดว ยตาขายทอง มรี ถไพชยนั ตเปน ประมขุ แกว ๘๔,๐๐๐ ดวงเหลา น้นั ของเรา มีแกว มณเี ปน ประมุข หญงิ ๘๔,๐๐๐ คนเหลา นนั้ ของเรา มพี ระนางสุภทั ทาเทวีเปนประมขุ คฤหบดี ๘๔,๐๐๐ คนเหลา นนั้ ของเรา มีคฤหบดีแกว เปนประมขุกษัตริย ๘๔,๐๐๐ พระองคเ หลานน้ั ของเรา ผจู งรกั ภกั ดีมปี ริณายกแกว เปนประมขุ แมโคนม ๘๔,๐๐๐ ตวั เหลา น้นั ของเรา กาํ ลังกําดัดหลัง่ นา้ํ มัน กาํ ลงัเอาภาชนะสํารดิ รองรบั ผาเปลือกไมอยา งเน้ือดี ผา ฝายอยางเนื้อดี ผา ไหมอยา งเนือ้ ดี ผาขนสัตวอ ยางเนอ้ื ดขี องเรา มี ๘๔,๐๐๐ โกฏิพบั ถาดพระกระยาหาร๘๔,๐๐๐ สํารบั เหลานั้นของเรา มีคนใสอ าหารนํามาถวายทงั้ เวลาเชาและ เยน็อานนท ก็แล บรรดาพระนคร ๘๔,๐๐๐ เหลาน้ัน พระนครท่เี ราอยคู รอบครอง สมัยนั้น คือกสุ าวดีราชธานี พระนครเดยี วเทา นัน้ อานนท ก็แลบรรดาประสาท ๘๔,๐๐๐ เหลานัน้ ปราสาทที่เราอยูครอบครอง สมัยนัน้ คอืธรรมปราสาท หลังเดียวเทาน้ัน อานนท กแ็ ล บรรดาเรอื นยอด ๘๔,๐๐๐เหลา นั้น เรือนยอดท่เี ราอยูครอบครอง สมัยนัน้ คอื เรือนยอดหลังใหญห ลงัเดยี วเทานน้ั อานนท กแ็ ล บรรดาบลั ลังก ๘๔,๐๐๐ เหลาน้นั บลั ลงั กท เ่ี ราใชเ สวยสมัยนนั้ จะเปนบัลลงั กทอง เงิน งา หรอื บุษราคัมนน้ั ก็ตาม บลั ลงั กเดยี วเทา นัน้ อานนท ก็แล บรรดาชาง ๘๔,๐๐๐ เชอื กเหลานัน้ ชางท่เี ราขี่สมยั นัน้ คอื พระยาชา งตระกูลอโุ บสถ เชือกเดยี วเทานนั้ อานนท ก็แล บรรดามา ๘๔,๐๐๐ ตวั เหลา นั้น มาที่เราขค่ี ือ พระยามาวลาหกตัวเดยี วเทา นั้นอานนทกแ็ ล บรรดารถ ๘๔,๐๐๐ เหลานั้น รถคนั ท่ีเราข่สี มยั นนั้ คือรถไพชยนั ตคันเดียวเทา นน้ั อานนท กแ็ ล บรรดาหญงิ ๘๔,๐๐๐ เหลาน้นั หญงิ ท่ีบาํ รงุเราสมัยนั้น จะเปนนางกษตั ริยหรือวาเปน หญงิ แพศย หญงิ คนเดียวเทา นนั้
พระสุตตนั ตปฎก ทีฆนกิ าย มหาวรรค เลม ๒ ภาค ๑ - หนาที่ 500อานนท กแ็ ล บรรดาผา ๘๔,๐๐๐ โกฏพิ บั เหลา น้นั ผา ท่ีเรานงุ หม สมัยนัน้ จะเปนผา เปลอื กไมอยา งดี ผา ฝายอยางดี ผา ไหมอยา งดี หรอื เปนผา ขนสัตวอยา งดีกต็ าม ผาคเู ดียวเทานัน้ อานนท กแ็ ล บรรดาถาดพระกระยาหาร ๘๔,๐๐๐ สาํ รบัเหลาน้นั ถาดพระกระยาหารที่เราบรโิ ภคคาํ ขาวสกุ ทนา หน่งึ เปนอยางยิ่ง และกบั พอสมควรแกขา วสุกนนั้ ถาดพระกระยาหารเดยี วเทาน้ัน อานนท เธอจงดูซิสงั ขารเหลา น้ันลว งไป ดับไป แปรไปหมดแลว อานนท สังขารท้ังหลายไมเ ท่ียง อยา งน้ี อานนท สังขารท้ังหลายไมยงั่ ยืนอยางนี้แล อานนท สังขารทง้ั หลายไมน า ยินดีอยา งนแ้ี ล อานนท ขอ นค้ี วรจะเบื่อ หนา ยในสงั ขารทง้ั ปวงเทยี ว ควรจะคลายกําหนดั ควรละหลดุ พน อานนท กแ็ ล เรายอ มรทู ี่ทอดท้ิงรา งกาย เราทิ้งรางกายในประเทศนี้ การที่เราเปน พระเจาจักรพรรดิทรงความเปน ธรรมราชา เปนใหญใ นแผนดนิ มสี มทุ รทง้ั ๔ เปน ขอบเขต เปนผูพชิ ิตมชี นบทมัน่ คง สมบูรณด วยรัตนะเจ็ดประการ ทิ้งรางกายน้ีเปน ท่ีเจ็ดอานนท กแ็ ล เราไมเ ลง็ เหน็ ประเทศนน้ั ในโลกท้งั เทวโลก มารโลก พรหมโลก ในหมูสัตวทั้งสมณะพราหมณพรอมท้ังเทวดา และมนุษยท่ีพระตถาคตจะทอดทง้ิ รา งกายเปน คร้ังทแี่ ปด ดงั น้.ี พระผูมพี ระภาคเจา ผูพระสคุ ตตรัสคําน้ีแลว ลาํ ดบั นน้ั พระศาสดาไดต รัสคาถาประพันธน ี้อนื่ อีกวา [๑๘๖] สังขารทั้งหลายไมเทยี่ งหนอ มอี นั เกดิ ขน้ึ และเส่อื มไปเปน ธรรมดา เกิดขึ้นแลว ยอมดบั ไป การเขา ไประงบั สังขารเหลา น้นั เปนความสุข ดงั นี.้ จบมหาสทุ ัสสนสตู รท่ี ๔
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257
- 258
- 259
- 260
- 261
- 262
- 263
- 264
- 265
- 266
- 267
- 268
- 269
- 270
- 271
- 272
- 273
- 274
- 275
- 276
- 277
- 278
- 279
- 280
- 281
- 282
- 283
- 284
- 285
- 286
- 287
- 288
- 289
- 290
- 291
- 292
- 293
- 294
- 295
- 296
- 297
- 298
- 299
- 300
- 301
- 302
- 303
- 304
- 305
- 306
- 307
- 308
- 309
- 310
- 311
- 312
- 313
- 314
- 315
- 316
- 317
- 318
- 319
- 320
- 321
- 322
- 323
- 324
- 325
- 326
- 327
- 328
- 329
- 330
- 331
- 332
- 333
- 334
- 335
- 336
- 337
- 338
- 339
- 340
- 341
- 342
- 343
- 344
- 345
- 346
- 347
- 348
- 349
- 350
- 351
- 352
- 353
- 354
- 355
- 356
- 357
- 358
- 359
- 360
- 361
- 362
- 363
- 364
- 365
- 366
- 367
- 368
- 369
- 370
- 371
- 372
- 373
- 374
- 375
- 376
- 377
- 378
- 379
- 380
- 381
- 382
- 383
- 384
- 385
- 386
- 387
- 388
- 389
- 390
- 391
- 392
- 393
- 394
- 395
- 396
- 397
- 398
- 399
- 400
- 401
- 402
- 403
- 404
- 405
- 406
- 407
- 408
- 409
- 410
- 411
- 412
- 413
- 414
- 415
- 416
- 417
- 418
- 419
- 420
- 421
- 422
- 423
- 424
- 425
- 426
- 427
- 428
- 429
- 430
- 431
- 432
- 433
- 434
- 435
- 436
- 437
- 438
- 439
- 440
- 441
- 442
- 443
- 444
- 445
- 446
- 447
- 448
- 449
- 450
- 451
- 452
- 453
- 454
- 455
- 456
- 457
- 458
- 459
- 460
- 461
- 462
- 463
- 464
- 465
- 466
- 467
- 468
- 469
- 470
- 471
- 472
- 473
- 474
- 475
- 476
- 477
- 478
- 479
- 480
- 481
- 482
- 483
- 484
- 485
- 486
- 487
- 488
- 489
- 490
- 491
- 492
- 493
- 494
- 495
- 496
- 497
- 498
- 499
- 500
- 501
- 502
- 503
- 504
- 505
- 506
- 507
- 508
- 509
- 510
- 511
- 512
- 513
- 514
- 515
- 516
- 517
- 518
- 519
- 520
- 521
- 522
- 523
- 524
- 525
- 526
- 527
- 528
- 529
- 530
- 531
- 532
- 533
- 534
- 535
- 536
- 537
- 538
- 539
- 540
- 541
- 542
- 543
- 544
- 545
- 546
- 547
- 548
- 549
- 550
- 551
- 552
- 553
- 554
- 555
- 556
- 557
- 558
- 559
- 560
- 1 - 50
- 51 - 100
- 101 - 150
- 151 - 200
- 201 - 250
- 251 - 300
- 301 - 350
- 351 - 400
- 401 - 450
- 451 - 500
- 501 - 550
- 551 - 560
Pages: