tripitaka_48

พระสตุ ตนั ตปฎ ก ขุททกนิกาย วมิ านวตั ถุ เลม ๒ ภาค ๑ - หนา ท่ี 351 รถเทียมแมม าอัสดรรอยคัน สาวนอ ยประดบั ตุม หู แกวมณีแสนนาง ก็ยงั ไมเ ทา เสีย้ วที่ ๑๖ แหง การ ถวายน้ําขาวครง้ั หนง่ึ ชางตวั ประเสรฐิ ตระกูลเหมวตะ มงี าดจุ งอนไถ มีสายรดั ทองคํา มีทอ่ี ยูอาศยั เปน ทอง ( ถ้ําทอง ) รอยเชือก กย็ งั ไมเทา เส้ยี วที่ ๑๖ แหง การถวายน้ําขาวครง้ั หนง่ึ ถงึ แมพระเจา จกั ร- พรรดิ ครองความเปนใหญแ หงทวีปทงั้ ๔ กย็ ังไม เทา เสย้ี วที่ ๑๖ แหง การถวายน้ําขา วครงั้ หนงึ่ . จบกัญชิกทายกิ าวิมาน อรรถกถากญั ชกิ ทายกิ าวมิ าน กญั ชกิ ทายกิ าวิมาน มีคาถาวา อภกิ ฺกนฺเตน วณฺเณน เปนตน .กญั ชกิ ทายกิ าวมิ านน้นั เกดิ ขึ้นอยา งไร ? สมยั นั้น พระผมู พี ระภาคเจา ประชวรโรคลมในพระนาภี จงึ ตรสัเรยี กทานพระอานนทส ั่งวา อานนท เธอจงไปเทีย่ วบณิ ฑบาต นํานาํ้ ขาวมาเพ่อื ทาํ ยาแกเรา. ทานพระอานนทท ลู ตอบรับพระพุทธดาํ รัสวาพระพุทธเจา ขา. ถอื บาตรทท่ี า วมหาราชถวาย ยืนอยทู ป่ี ระตนู ิเวศนของหมอผูเปนอปุ ฏฐากของตน ภริยาของหมอเหน็ ทา น กอ็ อกไปตอ น-รับไหวแ ลวรบั บาตรพลางถามพระเถระวา ตองการยาอะไร เจา ขา .เลากนั วา ภรยิ าของหมอนนั้ เปนคนมีปญ ญา สังเกตรวู า เมอ่ื จะประกอบยา พระเถระจึงมาทนี่ ้ี มิใชม าเพอื่ ภิกษา. และเมือ่ พระเถระบอกวา

พระสุตตันตปฎ ก ขุททกนกิ าย วมิ านวตั ถุ เลม ๒ ภาค ๑ - หนา ที่ 352ตองการน้ําขาว นางคดิ วา นี้มิใชยาสาํ หรับพระผูเปน เจาของเรา บาตรนก้ี ็เปนบาตรของพระผูมีพระภาคเจาโดยแท เอาละ เราจะจัดนาํ้ ขา วอันเหมาะแกพ ระโลกนาถ นางดใี จเกิดความนับถอื มาก จงึ ปรุงยาคู ขาวตมดว ยพทุ ราและถวั่ พใู สเตม็ บาตร และจดั โภชนะอยางอ่ืนเปนบรวิ ารของยาคูน้ันสงไปถวาย. พอพระผูมพี ระภาคเจาเสวยยาคูนนั้ เทา นั้น อาพาธนั้นก็สงบ ตอ มา นางตายไปบังเกิดในภพดาวดึงส เสวยทิพยสมบัติย่ิงใหญบันเทงิ อยู. ทานพระมหาโมคคัลลานะถามเทพธดิ าน้นั ดวยคาถาเหลา น้วี า ดกู อ นเทพธดิ า ทา นมีวรรณะงาม เปลง รศั มี สวางไปทกุ ทศิ ดจุ ดาวประกายพรึก เพราะบญุ อะไร ทา นจึงมวี รรณะเชนนี้ เพราะบุญอะไร ผลนีจ้ งึ สาํ เรจ็ แกทาน และโภคะทุกอยา งทน่ี า รกั จึงเกดิ ขน้ึ แกทา น. เปนมนุษยทานทําบญุ อะไร เพราะบุญอะไร ทานจึงมอี านุภาพรุงเรืองอยา งน้ี และรัศมีจึงสวางไสว ไปทกุ ทิศ. เทวดานัน้ ดีใจ ถูกพระโมคคลั ลานะถามแลว กพ็ ยากรณป ญ หาของกรรมทีม่ ีผลอยา งน้ี เทพธดิ า แมน ้นั พยากรณว า ดีฉันมีใจเล่อื มใสในพระพทุ ธเจา ผซู อ่ื ตรงไดถ วายน้าํ ขา วทปี่ รงุ ดว ยพุทรา อบดว ยนาํ้ มนั และผสมดว ย ดปี ลี กระเทยี ม และรากผกั ชี แด พระพุทธเจาผูเปนเผา พนั ธุแหง พระอาทิตย ณ อนั ธก- วินทนคร. นารีผงู ามท่วั สรรพางค สามีมองไมจ ดื

พระสตุ ตันตปฎ ก ขทุ ทกนิกาย วมิ านวัตถุ เลม ๒ ภาค ๑ - หนา ท่ี 353 ครองความเปน มเหสีของพระเจา จักรพรรดิ กย็ ังไม เทาเสยี้ วท่ี ๑๖ แหง การถวายนา้ํ ขา วนน้ั . ทองคาํ รอยแหง มา รอยตวั รถเทียมดวยแมม าอัสดรรอยคัน สาวนอ ยประดบั ตุมหูแกว มณแี สนนาง กย็ ังไมเทา เสีย้ วท่ี ๑๖ แหงการถวายนําขาวครั้งหนึง่ . ชา งตัว ประเสรฐิ ตระกลู เหมวตะ มงี าดุจงอนไถ มสี ายรดั ทองคํา มที อี่ ยอู าศัยเปน ทอง [ ถาํ้ ทอง ] รอยเชอื ก กย็ งั ไมเทาเสย้ี วท่ี ๑๖ แหงการถวายน้ําขาวครัง้ หน่งึ . ถงึ แมพ ระเจาจกั รพรรดิ ครองความเปน ใหญแ หง ทวีป ท้งั ๔ ก็ยังไมเทาเสยี้ วที่ ๑๖ แหงการถวายน้ําขา ว คร้งั หน่งึ . บรรดาบทเหลา นนั้ บทวา อทาสึ โกลสมฺปาก กชฺ กิ  เตลธปู ต เทพธดิ าแสดงวา ดีฉันเอานาํ้ พุทราและมะซางเติมน้าํ สสี่ ว น เคย่ี วยาคูขาวตมเหลือสว นท่สี ่ี ปรุงดว ยของเผ็ดรอนท้ังหลายมีของเผ็ดรอ น ๓ อยา งผักชีมหาหิงคุย่ีหราและกระเทียมเปน ตน อบอยา งดีใหข า วยาคนู น้ั จบั กลน่ิพรกิ ไทย แลวเกล่ยี ลงในบาตรของพระผูมีพระภาคเจา ไดถ วายเฉพาะพระศาสดาดว ยจติ เล่ือมใส. ดีฉนั วางไวใ นมือของพระเถระ. เพราะเหตุนน้ั เทพธดิ าจงึ กลาววา ดีฉนั มใี จเล่อื มใสในพระพทุ ธเจาผูซอ่ื ตรงได ถวายนา้ํ ขา วท่ีผสมดวยดปี ลี กระเทยี มและพรกิ ไทย ดังน้ี.

พระสตุ ตันตปฎก ขุททกนิกาย วิมานวตั ถุ เลม ๒ ภาค ๑ - หนาที่ 354 คาํ ที่เหลอื มีนัยดงั กลา วแลว ทง้ั นัน้ . เม่อื เทวดานนั้ ชแ้ี จงถงึ กรรมสุจริตทีต่ นสัง่ สมไวแลว ทานพระมหาโมคคลั ลานะก็แสดงธรรมแกเธอพรอมทั้งบรวิ ารอยา งนีแ้ ลว กลับมายงัมนษุ ยโลก กราบทูลเรอ่ื งนน้ั ถวายพระผูม ีพระภาคเจา พระผมู ีพระภาคเจาทรงทําเนอื้ ความน้ันใหเปน อัตถุปปตตเิ หตุเกิดข้ึนแหงเรอื่ งทรงแสดงธรรมในทา มกลางบริษทั ๔. เทศนานั้นไดเ ปนประโยชนแ กมหาชน ดังนแี้ ล. จบอรรถกถากัญชิกทายิกาวิมาน ๖. วหิ ารวมิ าน วา ดว ยวหิ ารวมิ าน ทา นพระอนุรทุ ธะถามเทพธดิ าองคห น่ึงวา [๔๔] ดกู อนเทพธดิ า ทานมวี รรณะงาม เปลง รศั มี สวา งไปทกุ ทศิ เหมือนดาวประกายพรึก เมอ่ื ทาน ฟอ นรําอยู เสยี งอนั เปนทิพย นา ฟง นารน่ื รมยใจ กเ็ ปลง ออกจากอวยั วะนอยใหญท กุ สวน กลิ่นทิพยท ่ี หอมหวนยวนใจ ก็ฟุงออกจากอวยั วะนอ ยใหญท ุก สวน เม่ือทา นเคลื่อนไหวกาย เคร่ืองประดบั ชอ งผม กเ็ ปลงเสียงกงั วานฟงไพเราะ ดุจดนตรเี ครอื่ ง ๕ มาลยั ประดบั ศรี ษะทต่ี องลม ถูกลมพัดไหว กส็ ง เสียง ดงั กงั วานไพเราะดจุ ดนตรเี คร่อื ง ๕ แมพ วงมาลยั บนศรี ษะของทาน กม็ กี ล่ินขโมยหวนยวนใจ หอมฟงุ

พระสุตตันตปฎ ก ขุททกนกิ าย วมิ านวัตถุ เลม ๒ ภาค ๑ - หนาท่ี 355ไปทกุ ทิศ ดจุ ตน อุโลกฉะนนั้ ดกู อ นเทพธดิ า ทา นสดู ดมกลน่ิ ท่หี อมหวน เห็นรปู ทพิ ยซ ึ่งมใิ ชของมนุษยทานถกู อาตมาถามแลวโปรดบอกทเี ถิด นเ้ี ปน ผลของกรรมอะไร. เทพธิดานน้ั ตอบวา ขาแตพ ระคุณเจาผูเจริญ นางวสิ าขามหาอบุ าสิกาสหายของดีฉันอยใู นกรงุ สาวตั ถี ไดส รางมหาวิหารถวายสงฆ ดีฉันเหน็ มหาวิหารและการบริจาคทรพั ยอทุ ศิ สงฆ ซ่งึ เปน ท่ีรักของดีฉัน เลอ่ื มใสในบุญนนั้ จงึ อนุโมทนา ดฉี ันไดวิมานท่อี ศั จรรยน าทศั นา ดวยอนโุ มทนาอันบริสุทธิ์นนั้ เอง วมิ านลอยไปในเวหาเปลง รัศมี ๑๒ โยชนโ ดยรอบ ดวยฤทธ์ิของดีฉนั หองรโหฐานท่อี ยอู าศัยของดฉี นั อันบญุ กรรมจดั ไวเ ปนพมิ พเ ดียวกัน ประหน่งึ เนรมิตไวเปน สว น ๆ เม่อื สองแสง ก็สอ งสวา งไปรอยโยชนโ ดยรอบทิศ อนึง่ ท่ีวมิ านของดีฉนั นั้น มีสระโบกขรณี มีหมมู ัจฉาชาตอิ ยอู าศยั ประจํา มีนา้ํ ใสสะอาดปูลาดดว ยทรายทอง ดาดาษไปดวยปทมุ บัวหลวงหลากชนดิ อนั บุณฑรกิ บัวขาวรายลอ มไวรอบ ยามลมรําเพยพดั ก็โชยกล่ินระร่ืนจรงุ ใจ มีรุกขชาตินานาชนิด คือ หวา ขนนุ ตาล มะพรา ว และวนะท้ังหลาย เกิดเอง

พระสุตตันตปฎก ขทุ ทกนิกาย วมิ านวตั ถุ เลม ๒ ภาค ๑ - หนาท่ี 356 ภายในนเิ วศน มิไดมีใครปลกู วิมานนีก้ กึ กองไปดวย นานาดนตรี เหลา อัปสรเทพนารกี ็สง เสยี งเจอ้ื ยแจว แมนรชนท่ฝี นเห็นแลว ก็จะพึงปล้ืมใจ วิมานมีรัศมี สวา งไสวไปทุกทิศ นา อศั จรรยจ ติ ใจ นาทศั นาเชน นี้ บงั เกิดเพราะกุศลกรรมของดฉี ัน (ฉะน้นั ) จึงควร แทท ี่สาธุชนจะทําบุญกนั ไว. พระอนรุ ทุ ธเถระประสงคจะใหน างบอกสถานที่ท่ีนางวสิ าขาบังเกิดจงึ ไดก ลา วคาถานว้ี า ทา นไดวมิ านทอ่ี ศั จรรยน าทศั นา ดว ยอนุโมทนา อันบรสิ ทุ ธนิ์ น้ั เอง ขอทา นจงบอกคติของนางวิสาขา ผทู ่ไี ดถวายทานนั้น นางวิสาขาน้นั เกดิ ท่ไี หน. เทพธดิ านัน้ ตอบวา ขาแตพ ระคณุ เจาผูเ จรญิ วสิ าขาอุบาสิกาน้นั เปนสหายของดีฉัน ไดส รางมหาวหิ ารถวายสงฆ เธอ รแู จง ธรรมไดถวายทาน เกิดในสวรรคช ้นั นิมมานรดี เปนปชาบดขี องทา วสุนิมมติ น้ัน วบิ ากแหง กรรมของ นางวสิ าขามหาอบุ าสกิ าน้ัน อนั ใคร ๆ ไมค วรคิด ดฉี ันไดพ ยากรณท เี่ กดิ ของนางวสิ าขา ที่พระคุณเจา ถามวา นางวิสาขานั้นเกดิ ทีไ่ หน โดยถกู ตอง ดงั นี.้ ถาอยา งนนั้ ขอพระคณุ เจาโปรดชกั ชวน แมค น อืน่ ๆ วา พวกทานจงปลมื้ ใจถวายทานแดสงฆเ ถิด

พระสตุ ตันตปฎก ขทุ ทกนกิ าย วมิ านวตั ถุ เลม ๒ ภาค ๑ - หนา ที่ 357และจงมใี จเลื่อมใสฟง ธรรม ลาภคือการไดค วามเปนมนษุ ย เปน การไดแ สนยาก พวกทา นก็ไดแ ลวพระพุทธเจามีพระสรุ เสียงดัง่ พรหม มพี ระฉวีวรรณดังทองคาํ เปนอธบิ ดีแหงมรรคา ไดท รงแสดงมรรคาไรเลาไว ทา นทัง้ หลายจงปลืม้ ใจถวายทานแดสงฆ ซ่ึงเปนเขตทที่ กั ษิณามีผลมาก บคุ คลเหลา ใด ๘ จาํ พวก๔ คู ที่ทานผรู สู รรเสรญิ แลว บคุ คลเหลา น้ันเปนพระ-ทักขไิ ณยบคุ คลเปน สาวกของพระสุคต ทานท่ีถวายในบุคคลเหลาน้ี มีผลมาก ทา นท่ปี ฏิบัตอิ รยิ มรรค ๔และทา นทดี่ ํารงอยใู นอรยิ ผล ๔ น้คี ือสงฆ เปนผูซื่อตรง ม่ันคงอยูใ นปญ ญาและศลี เม่ือมนษุ ยทง้ัหลายผมู ุง บญุ บูชากระทาํ บญุ อยา งย่งิ ทานที่ถวายในสงฆยอ มมีผลมาก ดว ยวา พระสงฆน ้ีเปนเขตท่ีกวางใหญ คาํ นวณนบั มไิ ด เหมือนสาครมหาสมทุ รนับจาํ นวนนํา้ มิได กพ็ ระสงฆเ หลา นี้ เปน ผปู ระเสรฐิสุด เปนสาวกของพระพทุ ธเจา ผูมีความเพยี ร เปน ผูสรางแสงสวาง กลา วสอนธรรม ชนเหลา ใดถวายทานอุทิศพระสงฆ ทานของชนเหลา นั้น เปน อันถวายดแี ลว เชน สรวงดีแลว บูชาดแี ลว ทักษณิ าน้ันถงึสงฆ ดาํ รงมั่น มีผลมาก พระผรู ูโลกทรงสรรเสรญิแลว ชนเหลาใดยงั ทองเที่ยวอยใู นโลก หวนระลึก ถงึ บญุ เชน นีไ้ ด เกิดความรู พึงกําจดั มลทนิ คือความ

พระสุตตันตปฎ ก ขุททกนิกาย วิมานวัตถุ เลม ๒ ภาค ๑ - หนา ท่ี 358 ตระหน่ี พรอ มท้งั มลู ราก ไมถ กู เขาตเิ ตียน ยอ มเขา ถงึ สคั คสถานแดนสวรรค ดังน.้ี จบวหิ ารวิมาน จบภาณวารที่ ๒ อรรถกถาวิหารวิมาน วิหารวิมาน มคี าถาวา อภิกกฺ นฺเตน วณเฺ ณน เปน ตน . วหิ ารวิมานนน้ั เกดิ ขน้ึ ไดอ ยา งไร ? พระผูม พี ระภาคเจา ประทับอยู ณ พระเชตวนั กรงุ สาวัตถี. สมัยนน้ั มหาอบุ าสกิ าวิสาขาพรอ มดวยเพ่อื นหญิงและบริวารชน ตา งขะมักเขมนอาบนา้ํ แตงตวั เพอ่ื จะเทย่ี วอุทยานในวนั รน่ื เรงิ วันหนึง่ นางบรโิ ภคโภชนะอยา งดี ประดบั มหาลดาประสาธนแ วดลอมไปดว ยเพ่ือนหญิงประ-มาณ ๕๐๐ คน ออกจากเรอื นดว ยอิสริยะอนั ยิ่งใหญ ดวยการกําหนดการทีย่ ่ิงใหญ กาํ ลังเดินตรงไปยังอทุ ยาน คิดวา ประโยชนอ ะไรของเราดว ยการเลน ทเ่ี ปลา ประโยชน เหมือนเดก็ หญิงโง ๆ เอาละ เราจักไปวิหาร ถวายบังคมพระผูมีพระภาคเจา และไหวพ ระคณุ เจาท้ังหลายทีน่ าเจรญิ ใจ และจักฟงธรรม ถึงวหิ ารแลวหยดุ ในท่สี มควรแหง หนงึ่ เปลอ้ื งมหาลดาประสาธนม อบไวในมอื ของหญงิ รบั ใช ถวายบงั คมพระผูมพี ระ-ภาคเจาแลว นงั่ ณ ท่สี มควรแหง หนึง่ พระผูม ีพระภาคเจาทรงแสดงธรรมแกวิสาขามหาอบุ าสกิ านน้ั .

พระสุตตนั ตปฎก ขุททกนกิ าย วมิ านวัตถุ เลม ๒ ภาค ๑ - หนา ท่ี 359 นางฟง ธรรมถวายบงั คมพระผูมพี ระภาคเจาแลวทาํ ประทักษิณ และไหวภ ิกษทุ ง้ั หลายทน่ี า เจริญใจ ออกจากวิหารไปไดหนอ ยหนึง่ กลา วกะหญงิ รับใชวา เอาละแมสาวใช ฉนั จักประดบั เครอื่ งประดบั . หญงิ รบั ใชน้ันหอเครอื่ งประดบั วางไวในวิหารแลวเท่ยี วไปในทน่ี น้ั ๆ ลืมของไว เมอ่ืประสงคจะกลับนกึ ขึน้ ไดจงึ พดู วา ดิฉันลมื ของไวเจา คะ หยุดกอ นนายทาน ดีฉันจกั ไปนํามา. นางวิสาขากลา ววา นี่เจา ถาเจาลืมเครอ่ื งประดบั น้ันไวในวิหาร ฉนั จักบริจาคเครื่องประดบั เพอ่ื สรางวิหารนนั้ นั่นแหละ นางไปวิหารเขา เฝา พระผูมพี ระภาคเจา ถวายบงั คมแลว แจงความประสงคของตน กราบทลู วา ขาแตพระองคผ เู จริญ ขาพระองคจ ักสราง-วิหาร ขอพระผูมพี ระภาคเจา โปรดอนเุ คราะหร บั ไวเ ถิด พระผูม พี ระ-ภาคเจา ทรงรับโดยดุษณภี าพ. นางวิสาขาสละเคร่อื งประดบั นนั้ ซงึ่ มรี าคาถงึ เกาโกฏิเจด็ พนั เหรยี ญสรางปราสาทหลังใหญสมควรเปนท่ปี ระทบั ของพระผมู พี ระภาคเจา และเปนที่อยูข องภกิ ษสุ งฆ ประดบั ดวยหองหนึง่ พันหอ ง คอื ช้นั ลา งหารอยหอง ช้ันบนหา รอยหอ ง เชน เสมอื นเทพวมิ านมีภูมพิ ืน้ ดจุ คลังแกวมณีมีสว นของเรือนเปน ตน วา ฝา เสา ขือ่ จนั ทนั ชอฟา บานประตูหนาตา งและบันได ทีท่ า นพระมหาโมคคลั ลานเถระผคู วบคุมการกอ สรา งจัดไวอยา งดี นาจับใจ งานไมที่นา รนื่ รมยก ็ตกแตง สาํ เรจ็ เปนอยางดีงานปูนก็พิถพี ถิ นั ทาํ อยา งดนี าปล้ืมใจ วิจติ รไปดวยจิตรกรรมมมี าลากรรมลายดอกไม และลดากรรมลายเถาไมเปนตน ทีป่ ระดบั ตกแตง ไวอ ยางงดงามและสรางปราสาทหอ งรโหฐานหน่ึงพนั ปราสาทเปน บรวิ ารของปราสาทใหญนั้น และสรางกุฎมี ณฑป และทจ่ี งกรมเปนตนเปน บริวารของปราสาท

พระสุตตนั ตปฎ ก ขทุ ทกนกิ าย วิมานวตั ถุ เลม ๒ ภาค ๑ - หนาที่ 360เหลานั้น ใชเวลา ๙ เดือนจึงสรา งวิหารเสรจ็ เมอ่ื วหิ ารสําเร็จเรียบรอยแลว นางวสิ าขาใชเ งนิ ฉลองวหิ ารถงึ เกา โกฏิเหรียญ นางพรอมดว ยหญงิสหายประมาณ ๕๐๐ คนขึน้ ปราสาท ไดเหน็ สมบตั ขิ องปราสาทน้นั ดีใจกลา วกะพวกเพือ่ นหญงิ วา เม่ือฉันสรา งปราสาทหลังนีง้ ามถงึ เพียงน้ี ขอเธอท้ังหลายจงอนุโมทนาบญุ ทฉ่ี ันขวนขวายน้ัน ฉนั ขอใหสวนบุญแกพ วกเธอ. เพื่อนหญิงทั้งหมดมีใจเลอ่ื มใสตางอนุโมทนาวา อโห สาธุ อโหสาธุ ดีจรงิ ๆ ดจี รงิ ๆ. บรรดาเพื่อนหญงิ เหลานน้ั เพอื่ นอบุ าสกิ าคนหน่ึงไดใ สใ จถึงการแผสว นบุญใหน ัน้ เปน พเิ ศษ ตอ มาไมนาน นางไดตายไปบังเกิดในภพดาวดึงส ดว ยบญุ ญานภุ าพของนางไดป รากฏวิมานหลงั ใหญ ยาวกวางและสูงสบิ หกโยชน ประดับประดาดว ยหอ งรโหฐาน กาํ แพงอทุ ยานและสระโบกขรณเี ปนตนมิใชน อย ลองลอยอยูในอากาศ แผร ศั มีของตนไปไดรอยโยชน อปั สรน้ัน เม่อื จะเดนิ ก็เดินไปพรอ มกบั วมิ าน สาํ หรบัมหาอบุ าสกิ าวิสาขา เพราะมีจาคะไพบลู และมศี รทั ธาสมบรู ณจึงบังเกิดในสวรรคช้ันนมิ มานรดี ไดด าํ รงตําแหนงอัครมเหสีของทา วสุนมิ มติ เทวราชครัง้ นั้น ทา นพระอนุรุทธะเท่ยี วจารกิ ไปเทวโลก เห็นเพื่อนหญิงของนางวิสาขานัน้ เกิดในสวรรคช ้นั ดาวดึงส จงึ ถามดว ยคาถาเหลานีว้ า ดูกอนเทพธิดา ทา นมีวรรณะงาม เปลงรัศมี สวา งไปทกุ ทิศ เหมอื นดาวประกายพรกึ เมื่อทา น ฟอนราํ อยู เสยี งอนั เปน ทิพย นาฟง นา รื่นรมยใจ ก็เปลงออกจากอวัยวะนอ ยใหญท ุกสว น กล่ินทิพยที่

พระสตุ ตนั ตปฎก ขทุ ทกนกิ าย วมิ านวัตถุ เลม ๒ ภาค ๑ - หนา ท่ี 361หอมหวนยวนใจ ก็ฟงุ ออกจากอวัยวะนอยใหญท กุสวน เม่ือทานเคลอื่ นไหวกาย เครื่องประดับชองผม ก็เปลงเสยี งกงั วานนาฟง ไพเราะ ดุจดนตรีเคร่ือง ๕มาลัยประดับศรี ษะท่ชี อ งผมถกู ลมพดั ไหว ก็สงเสียง กังวานไพเราะดุจดนตรีเครอื่ ง ๕ แมพ วงมาลัยบนศรี ษะของทา น ก็มกี ล่นิ หอมหวนยวนใจ หอมฟุง ไปทกุ ทศิ ดจุ ตนอุโลกฉะนัน้ ดกู อนเทพธดิ า ทานสูดดมกล่ินทหี่ อมหวน เห็นรปู ทิพยซ่ึงมใิ ชของมนษุ ย ทานถกู อาตมาถามแลวโปรดบอกทีเถิด นเี้ ปน ผลของกรรมอะไร. แมเทพธดิ านน้ั ก็ไดพ ยากรณแ กพระอนรุ ุทธเถระอยางนี้วา ขาแตพระคุณเจา ผเู จรญิ นางวสิ าขามหา-อุบาสิกาสหายของดีฉันอยูในกรงุ สาวัตถี ไดส รา งมหาวหิ ารถวายสงฆ ดีฉันเห็นมหาวหิ ารและการ บริจาคทรัพยอ ทุ ศิ สงฆ ซึง่ เปน ทรี่ กั ของดีฉนั เลือ่ มใส ในบญุ นัน้ จึงอนุโมทนา ดีฉันไดวมิ านท่ีอัศจรรยนาทัศนา ดวยอนุโมทนาอนั บริสทุ ธนิ์ ้นั เอง วมิ านลอย ไปในเวหาเปลงรัศมี ๒ โยชน โดยรอบดว ยฤทธิ์ของดฉี ัน หอ งรโหฐานท่อี ยอู าศัยของดีฉัน อนั บญุ กรรมจดั ไวเปน พิมพเ ดยี วกนั ประหนง่ึ เนรมิตไวเปน

พระสุตตันตปฎก ขทุ ทกนิกาย วิมานวตั ถุ เลม ๒ ภาค ๑ - หนาท่ี 362 สวน ๆ เม่อื สองแสงก็สอ งสวา งไปรอยโยชนโดย รอบทศิ อน่ึง ท่ีวมิ านของดฉี ันน้ัน มสี ระโบกขรณี ท่ีหมมู ัจฉาชาตอิ ยอู าศัยประจาํ มนี ํ้าใสสะอาดปลู าด ดวยทรายทอง ดาดาษไปดว ยปทมุ บัวหลวงหลากชนิด อันบุณฑริกบัวขาวรายลอ มไวรอบ ยามลมราํ เพย พัดกโ็ ชยกล่นิ หอมระรน่ื จรุงใจ มรี ุกขชาตินานา- ชนดิ คือ หวา ขนุน ตาล มะพราว และวนะ ทงั้ หลาย เกิดเองภายในนิเวศน มิไดมีใครปลกู วิมานนก้ี ึกกอ งรปู ดว ยนานาดนตรี เหลา อปั สรเทพ- นารี ก็สง เสียงเจือ้ ยแจว แมนรชนที่ฝน เหน็ แลว ก็จะพึงปล้มื ใจ วมิ านมรี ัศมสี วา งไสวไปทุกทศิ นา อศั จรรยจิต นาทศั นาเชน น้ี บงั เกิดเพราะกุศลกรรม ของดีฉัน ( ฉะนนั้ ) จึงควรแทท่สี าธชุ นจะทําบุญ กนั ไว. บรรดาบทเหลา นน้ั บทวา สาวตฺถยิ  มยฺห สขี ภทนเฺ ตสงฆฺ สสฺ กาเรสิ มหาวหิ าร ความวา ขา แตทานพระอนุรุทธะ มหา-อบุ าสกิ าวิสาขา เพอื่ นคือสหายของดฉี นั ผนู ี้แหละ ไดส รางวิหารใหญนามวา บพุ พาราม ดา นทิศตะวนั ออก แหง กรงุ สาวัตถี ดวยการบรจิ าคทรัพยเ กา โกฏิเหรียญ อุทศิ ภกิ ษุสงฆทั้งสีท่ ิศที่พากนั มา. บทวา ตตฺถ ปสนฺนา อหมานโุ มทึ ความวา เม่ือสรางวิหารน้นั สาํ เร็จเรยี บรอ ยแลว กําลงั มอบถวายแดสงฆอ ยู และนางทําปต ตทิ าน

พระสุตตันตปฎก ขุททกนกิ าย วิมานวัตถุ เลม ๒ ภาค ๑ - หนา ท่ี 363ใหสว นบุญ ดีฉันเล่อื มใสวา โอ ! เขาบริจาคสมฐานะจริง ๆ และเกดิปสาทะในพระรัตนตรยั และผลแหง กรรม จึงไดอนโุ มทนา. เพอ่ื แสดงวาการอนโุ มทนาของนางโอฬารย่งิ ใหญ เพราะอาํ นาจวัตถุ เทพธิดาจงึกลาววา ทิสวฺ า อคารฺจ ปยจฺ เมต ดังน้ี ประกอบความวา ดีฉันเห็นอาคารนัน้ คอื ปราสาทใหญ มีหองหนง่ึ พันหอ งนา ร่นื รมยเหลือเกนิคลายเทพวิมาน และเห็นการบริจาคทรัพยม ากเชน นัน้ อทุ ศิ ภกิ ษสุ งฆม ีพระพทุ ธเจา เปนประมุข ซงึ่ เปนทร่ี กั ของดฉี นั จงึ อนโุ มทนา. บทวา ตาเยว เม สทุ ธฺ นโุ มทนาย ความวา ดวยอนโุ มทนาอนั บริสุทธ์ิ สิ้นเชิง เพราะไมมีการบรจิ าคไทยธรรมดงั กลาวแลว. บทวาลทฺธ วิมานพภฺ ูตทสสฺ เนยฺย ความวา วมิ านน้ี ชื่อวา อศั จรรยเพราะไมเ คยมีวิมานเชน นีม้ ากอน และชื่อวา นา ทัศนา เพราะนาเจริญใจรอบดาน และเพราะนา รักเหลอื เกิน ดฉี นั ก็ไดแลว คือประสบแลว . ครั้นแสดงวา วิมานนั้นสวยงามอยา งน้แี ลว บัดนี้ถึงจะแสดงวา วิมานนน้ั ใหญโดยขนาด ใหญโ ดยอาํ นาจ และใหญโ ดยเปน ของใช เทพธดิ าจึงกลา วคําเปนตน วา สมนตฺ โต โสฬสโยชนานิ ดงั นี.้ บรรดาบทเหลา น้นับทวา อิทฺธิยา มม ความวา ดว ยบญุ ฤทธข์ิ องดีฉัน. บทวา โปกฺขรฺโ แปลวา สระโบกขรณ.ี บทวา ปถุ โุ ลม-นิเสวิตา แปลวา มจั ฉาทพิ ยทง้ั หลายเขา อยอู าศัย. บทวา นานาปทมุ สฉฺ นฺนา ความวา ปกคลมุ ดวยปทุมแดงและบวั แดงหลากอยางตางโดยชนดิ รอยกลีบและพนั กลบี เปนตน . บทวาปุณฑฺ รีกสโมตตา ความวา มบี ัวขาวชนิดตา ง ๆ รายลอมโดยรอบประกอบความวา รุกขชาตินานาชนิด ท่ีมไิ ดมใี ครปลกู โชยกลนิ่ หอม

พระสตุ ตันตปฎก ขทุ ทกนิกาย วมิ านวตั ถุ เลม ๒ ภาค ๑ - หนาท่ี 364ตลบอบอวล. บทวา โสป ไดแก ผนู ัน้ คอื คนแมท่ฝี น เห็น. บทวาวิตโฺ ต แปลวา ยนิ ดีแลว . บทวา สพฺพโส ปภ ความวา สอ งสวา งอยูโ ดยรอบ. บทวากมเฺ ม แปลวา ในเพราะกรรม. บทวา หิ เปนเพยี งนบิ าต. อีกอยา งหนง่ึทานกลาววา กมฺเมหิ เพราะอปราปรเจตนาทเี่ กดิ ขนึ้ ดีมาก. บทวา อลแปลวา ควร. บทวา กาตเว แปลวา เพอ่ื ทํา. บดั น้ี พระอนุรทุ ธเถระประสงคจะใหนางบอกสถานท่ี ทน่ี างวิสาขาบงั เกดิ จึงไดกลา วคาถาน้ีวา ทา นไดว มิ านท่อี ศั จรรยน าทศั นา ดว ยอนุ- โมทนาอันบริสุทธ์ิน้ันเอง ขอทา นจงบอกคติของนาง วสิ าขา ผูทไี่ ดถ วายทานน้นั นางวสิ าขานนั้ เกิดทไี่ หน. บรรดาบทเหลา นัน้ บทวา ยา เจว สา ทานมทาสิ นารีความวา ทานไดเ ฉพาะสมบตั ิเชน น้ี ดวยอนุโมทนาทานใด พระเถระกลา วทานนัน้ หมายถงึ มหาอุบาสิกาวสิ าขาวา ยา เจว สา นารี อทาสิดงั น.ี้ พระอนรุ ุทธเถระประสงคจะใหเ ทพธิดานน่ั แหละบอกถงึ สมบตั ิของนางวิสาขา จึงไดก ลา ววา ตสสฺ า คตึ พรฺ หู ิ กุหึ อุปฺปนนฺ า สา ดังน.้ีบทวา ตสสฺ า คตึ ไดแ ก การบงั เกดิ ของนางวิสาขานัน้ คือเทวคต.ิ บดั น้ี เมือ่ เทพธิดาจะแสดงเนือ้ ความทพ่ี ระเถระน้นั ถาม จึงไดกลาววา ขา แตพ ระคณุ เจาผูเจรญิ วิสาขามหาอุบาสกิ า นน้ั เปนสหายของดฉี นั ไดส รา งมหาวหิ ารถวายสงฆ

พระสุตตันตปฎก ขุททกนกิ าย วิมานวตั ถุ เลม ๒ ภาค ๑ - หนา ที่ 365 เธอรูแจงธรรม ไดถวายทานเกดิ ในสวรรคชนั้ นิม- มานรดี เปน ปชาบดีของทาวสนุ ิมมติ นนั้ วิบากแหง กรรมของนางวิสาขามหาอุบาสิกาน้นั อนั ใคร ๆ ไม ควรคิด ดฉี นั ไดพ ยากรณทเี่ กิดของนางวิสาขาที่ พระคณุ เจาถามวา นางวิสาขาน้นั เกดิ ท่ีไหน โดย ถกู ตอ ง ดงั น้.ี บรรดาบทเหลานน้ั บทวา วิฺ าตธมมฺ า ไดแ ก รแู จงศาสน-ธรรม อธิบายวา เปนผแู ทงตลอดธรรม คืออริยสัจ ๔. บทวา สนุ ิมฺมิตสสฺ ไดแ ก ของทาวสนุ มิ มิตเทวราช. บทวาอจินฺตโิ ย กมมฺ วปิ าก ตสสฺ า เปน นทิ เทสชแ้ี จงที่ลบวภิ ัตติ. ความวาวบิ ากแหงกรรมของเพอื่ นหญงิ ของดีฉันผเู กดิ ในสวรรคช้นั นมิ มานรดนี ั้นเปนวิบากแหงบุญกรรม คือเปนทพิ ยสมบตั ิอนั ใคร ๆ ไมพึงคดิ คอืประมาณไมได. บทวา อนฺ ถา ไดแก ไมผ ิด คือตามเปนจรงิ .ถามวา ก็นางเทพธดิ าน้ีรถู งึ สมบัตขิ องนางวิสาขาไดอ ยา งไร. ตอบวาแมวสิ าขาเทพธดิ าก็ไปหาเทพธดิ าองคนนั้ เหมอื นเทพธดิ านางสภุ ทั ทาไปหานางภทั ทา. บัดน้ี เทพธดิ าเมื่อจะแนะพระเถระใหชว ยชักชวนคนอืน่ ๆถวายทาน จึงแสดงธรรมดวยคาถาเหลานว้ี า ถา อยางน้นั ขอพระคณุ เจา โปรดชกั ชวน แม คนอน่ื ๆ วา พวกทา นจงปลมื้ ใจถวายทานแดสงฆ เถิด และจงมใี จเลอ่ื มใสฟงธรรม ลาภคอื การได ความเปน มนษุ ยเ ปน การไดแสนยาก พวกทา นกไ็ ด

พระสุตตนั ตปฎก ขุททกนิกาย วิมานวัตถุ เลม ๒ ภาค ๑ - หนา ที่ 366แลว พระพทุ ธเจา มพี ระสุรเสียงดังพรหม มพี ระ-ฉวีวรรณดังทองคาํ เปนอธบิ ดีแหงบรรดา ไดท รงแสดงมรรคาไรเลาไว ทา นทั้งหลายจงปล้ืมใจถวายทานแดสงฆ ซ่งึ เปนเขตท่ที กั ษิณามีผลมาก บุคคลเหลา ใด ๘ จําพวก ๔ คู ทีท่ านผรู ูสรรเสรญิ แลวบคุ คลเหลานน้ั เหน็ พระทกั ขิไณยบุคคลเปนสาวกของพระสคุ ต ทานทถ่ี วายในบคุ คลเหลา นี้ มผี ลมากทานทปี่ ฏบิ ัตอิ ริยมรรค ๔ และทานทด่ี าํ รงอยใู นอรยิ ผล ๔ นนั้ คอื สงฆ เปนผูซอ่ื ตรง มัน่ คงอยใู นปญ ญาและศีล เม่ือมนษุ ยทงั้ หลายผมู ุง บุญบชู ากระทาํ บุญอยา งยง่ิ ทานที่ถวายในสงฆย อ มมผี ลมากดว ยวา พระสงฆน ี้เปน เขตทก่ี วา งใหญ คาํ นวณนบัมไิ ดเ หมอื นสาครมหาสมทุ ร นบั จํานวนนํ้ามไิ ด ก็พระสงฆเ หลา น้ีเปนผูประเสรฐิ สดุ เปน สาวกของ พระพทุ ธเจาผมู ีความเพียร เปนผูสรา งแสงสวา งกลา วสอนธรรม ชนเหลาใดถวายทานอทุ ศิ พระสงฆทานของชนเหลานน้ั เปน อันถวายดีแลว เชนสรวงดแี ลว บชู าดแี ลว ทักษณิ าน้นั ถึงสงฆด ํารงมนั่ มีผลมาก พระผูร ูโลกทรงสรรเสรญิ แลว ชนเหลา ใดยังทองเท่ยี วอยูใ นโลก หวนระลกึ ถึงบญุ เชน นีไ้ ด

พระสตุ ตนั ตปฎ ก ขทุ ทกนิกาย วมิ านวตั ถุ เลม ๒ ภาค ๑ - หนาท่ี 367 เกิดความรู พงึ คําจดั มลทนิ คือความตระหน่พี รอ มท้ัง มลู ราก ไมถกู เขาตเิ ตียน ยอ มเขา ถงึ สคั คสถานแดน สวรรค ดังน.้ี บรรดาบทเหลาน้ัน บทวา เตนหเฺ ป ตัดบทเปน เตนหิอเฺ ป และบทวา เตน ไดแก ดว ยเหตนุ ั้น. บทวา หิ เปนเพียงนบิ าต. เทพธดิ ากลา ววา สมาทเปถ แลว กลา วคําเปนตนวา สงฺฆสสฺทานานิ ททาถ ดังนี้ เพ่อื แสดงอาการชักชวน. เทพธดิ ากลาววาสุทลุ ฺลโภ ลทฺโธ มนุสฺสลาโภ ดงั นี้ หมายเอาความเปนมนษุ ยซ่งึ เวนจากอขณะ ๘ อยาง. ในขอ นน้ั อขณะ ๘ ไดแก อบายสว นอรูป ๓อสัญญีสตั ว ๑ ปจ จันตประเทศ ๑ อินทรยี บ กพรอ ง ๑ ความเปนนยิ ตมจิ ฉาทิฏฐิ ๑ ความไมป รากฏพระพทุ ธเจา ๑. บทวา ย มคคฺ  ไดแ ก ทานใด ทก่ี ระทาํ ในเขตอันพิเศษ ทําทานน้นั ใหเปนทางไปสูส ุคติ เพราะใหถงึ สคุ ตโิ ดยสวนเดียว ใหเ ปนอธิบดีแหงทาง เพราะเปนทางประเสรฐิ เหลอื เกิน กวาทางอบาย และกวา ทางเดนิ เทาเปนตน ความจริง แมทาน ทา นก็เรยี กวา ทางไปเทวโลก เหมือนศรทั ธาและหริ ิ เหมือนอยางทพี่ ระผมู ีพระภาคเจา ตรัสไวว า ศรัทธา หริ ิ และกุศลทาน ธรรมเหลา นีไ้ ป ตามสัตบรุ ษุ สัตบรุ ุษกลาวธรรมน้ีแหละวา เปน ทาง ทพิ ย เพราะสตั วยอ มไปเทวโลกดวยทางทิพยน้ี.

พระสตุ ตันตปฎก ขุททกนกิ าย วิมานวัตถุ เลม ๒ ภาค ๑ - หนา ท่ี 368 ปาฐะวา มคฺคาธิปติ ดงั นีก้ ม็ ี. พึงเหน็ เน้ือความของปาฐะนนั้ วาพระศาสดาทรงเปนอธบิ ดขี องโลกพรอมทั้งเทวโลกดวยอริยมรรค. เทพ-ธดิ าเมอ่ื จะประกอบชนไวในการจาํ แนกทานในทักขไิ ณยบคุ คลอีก จงึกลา วดวยคําเปน ตน วา สงฆฺ สสฺ ทานานิ ททาถ ดังน.ี้ บัดนี้ เมือ่ จะแสดงอริยสงฆผ เู ปน ทักขิไณยบคุ คลน้นั โดยยอ เทพธดิ าจึงกลาวคาถาวา เย ปุคคฺ ลา อฏ สต ปสตฺถา ดงั นี.้ บรรดาบทเหลา นั้น บทวา เย เปน นทิ เทสชี้แจงโดยไมแนน อน.บทวา ปุคฺคลา ไดแก สตั ว. บทวา อฏ เปน การกาํ หนดจํานวนพระ-อริยบุคคลเหลานัน้ ดวยวา พระอรยิ บคุ คลเหลานั้นมี ๘ คอื ผตู ้งั อยใู นมรรค ๔ และผตู ั้งอยใู นผล ๔. บทวา สต ปสตฺถา ความวา อนั สตั บรุ ษุ ท้งั หลาย คอื พระ-พทุ ธเจา พระปจ เจกพทุ ธเจา พระสาวก และเทวดาและมนุษยอ น่ื ๆสรรเสรญิ แลว เพราะเหตุไร ? เพราะประกอบดวยคณุ มศี ีลที่เปนสหชาตเกิดพรอ มกนั เปนตน ความจริง คณุ ทั้งหลายมีศลี และสมาธทิ ่ีเกดิ พรอมกันเปนตน ของพระอรยิ บคุ คลเหลา นั้น เหมือนสีและกลิ่นทเ่ี กิดพรอ มกนัเปน ตน ของดอกไมทง้ั หลายมีดอกจาํ ปาและดอกพกิ ลุ เปน ตน ดว ยเหตุนัน้ คุณเหลา น้นั จึงเปน คุณท่ีรกั ที่ชอบใจและเปน ท่ีสรรเสริญของสัตบุรษุทัง้ หลาย เหมือนดอกไมทีส่ มบรู ณด วยสีและกล่นิ เปน ตน เปน ที่รักทชี่ อบใจของเทวดาและมนุษยท้งั หลายฉะนน้ั ดวยเหตุนั้น ทานจึงกลา ววา เยปคุ ฺคลา อฏ สต ปสตฺถา ดงั นี้. อนึ่ง พระอริยบุคคลเหลา นัน้ โดยสังเขปมี ๔ คู คือ พระอรยิ -

พระสตุ ตันตปฎ ก ขุททกนิกาย วมิ านวตั ถุ เลม ๒ ภาค ๑ - หนา ท่ี 369บคุ คลผูต้ังอยใู นโสดาปต ติมรรค พระอริยบุคคลผตู ั้งอยูในผล รวมเปนคู ๑ จนถงึ พระอริยบุคคลผตู ั้งอยูในอรหตั มรรค พระอริยบคุ คลผูตั้งอยูในผล รวมเปน คู ๑ ดวยประการฉะน้ี ดว ยเหตนุ ั้น ทานจงึ กลา ววาจตฺตาริ เอตานิ ยุคานิ โหนตฺ ิ เต ทกฺขิเณยยฺ า ดงั นี.้ บทวา เต เปน บทแสดงกาํ หนดแนน อนถึงพระอรยิ บคุ คลท่ยี กข้ึนแสดงไวไ มแนนอนทแี รก จรงิ อยู พระอรยิ บคุ คลเหลานนั้ ทงั้ หมด ยอ มควรทักษิณา กลา วคอื ไทยธรรมท่บี คุ คลเชอ่ื กรรมและผลแหง กรรมพงึถวาย ดงั นัน้ จึงชื่อวา ทกั ขเิ ณยยะ ผคู วรทกั ษณิ า เพราะทาํ ทานใหส ําเรจ็เปน ทานมผี ลมาก เพราะประกอบดวยคุณวเิ ศษ [คณุ าตเิ รกสมั ปทา].บทวา สคุ ตสสฺ สาวกา ความวา ชื่อวา สาวก เพราะฟง ธรรมนน้ั ของพระสัมมาสัมพุทธเจา เพราะเกิดโดยอรยิ ชาติ เม่อื ฟงธรรมจบ. บทวา เอเตสุ ทนิ นฺ านิ มหปฺผลานิ ความวา ทานทั้งหลายแมนอ ย ทถี่ วายสาวกของพระสคุ ตเหลานี้ ก็ชอ่ื วามีผลมาก เพราะทกั ษิณาบริสุทธโิ์ ดยปฏคิ าหก เพราะเหตนุ ั้น พระผูมีพระภาคเจา จงึ ตรสั วา ดูกอ นภกิ ษุทัง้ หลาย หมกู ต็ าม คณะก็ตาม มีประมาณเพยี งใด หมูสาวกของตถาคตเรากลา ววาเปนยอดของหมคู ณะเหลา นนั้ ดังนีเ้ ปนตน. บทวา จตตฺ าโร ปฏิปนฺนา เปน ตน มเี นื้อความดงั กลา วมาแลวในหนหลงั . บททเ่ี หลอื กม็ นี ยั ดงั กลา วแลวเหมอื นกันแล. สวนในท่ีน้ี ทานพระอนรุ ุทธะกลับมนษุ ยโลกแลว ไดก ราบทูลเนอ้ื ความท่ตี นและเทพธดิ าพูดกนั ถวายพระผมู พี ระภาคเจา พระผมู ีพระ-ภาคเจาไดทรงทาํ เนื้อความนนั้ ใหเ ปน อตั ถุปปตติเหตเุ กิดเรือ่ ง ทรงแสดง

พระสุตตนั ตปฎ ก ขุททกนกิ าย วิมานวัตถุ เลม ๒ ภาค ๑ - หนาท่ี 370ธรรมแกบริษทั ที่ประชุมกนั พระธรรมเทศนาน้นั ไดเ ปน ประโยชนแกมหาชน ดังนแี้ ล. จบอรรถกถาวิหารวมิ าน ๗. จตรุ ติ ถวี ิมาน วาดวยจตุรติ ถวี มิ าน เทพธิดาองคท ี่ ๑ พระมหาโมคคัลลานเถระถามเทพธิดาองคหนง่ึ วา [๔๕] ดูกอ นเทพธิดา ทา นมวี รรณะงาม ฯ ล ฯ เปลง รศั มสี วางไปทุกทิศ เหมือนดาวประกายพรึก เพราะบญุ อะไร ทานจงึ มีวรรณะเชนน้ี เพราะบุญ อะไร ผลอันน้ีจึงสําเร็จแกทา น และโภคะทกุ อยา ง ที่นารกั จึงเกิดแกท า น. ดูกอ นเทพธิดา ผูม อี านภุ าพมาก อาตมาขอ ถาม ครั้งเกิดเปนมนุษย ทานไดท าํ บุญอะไร เพราะ บุญอะไร ทานจงึ มอี านภุ าพรงุ เรืองอยา งน้ี และมีรศั มี สวา งไสวไปทกุ ทศิ . เทวดาน้นั ดีใจ ถกู พระโมคคลั ลานะถามแลว กพ็ ยากรณป ญ หาของกรรมท่มี ีผลอยางนีว้ า ดฉี ันไดถวายดอกราชพฤกษกาํ มือหน่ึง แด ภกิ ษผุ เู ทีย่ วบณิ ฑบาตในนครปณณกตะ ซึ่งตั้งอยูบน