tripitaka_60

พระสตุ ตันตปฎก ขุททกนิกาย ชาดก เลม ๓ ภาค ๖ - หนาที่ 341ตนเทา นั้น ไมพ ึงหนา ยแหนงเลย. บทวา ยถา อิจฉฺ ึ ความวา จรงิ อยู ขาพเจาสิปรารภจะขึน้ จากเหวลกึ ถึง ๖๐ ศอก ขาพเจานน้ั ก็เปน อยา งน้นั ได คอื ข้ึนจากเหวนั้นไดท เี ดยี ว. บทวา อหติ า หิตา จ ความวา ผัสสะทเ่ี ปน ทุกขก ็มีท่ีเปน สขุ ก็มี หมายความวา ผสั สะเพ่ือความตาย (ถูกเขา ตาย) ผัสสะเพือ่ ความเปนอยู (ถกู เขา เปน ) ดังน้ีก็มี ผสั สะเพอ่ื ความตาย ช่ือวา ไมเ กื้อกลู เปนของเหลาสตั วแทจ รงิ แมห มูสตั วนนั้ ไมใฝฝน คอื ไมเ คยคดิ เลย ผสั สะเพื่อความตายก็จะมาถงึ ได. บทวา อจนิ ฺตมปฺ  ความวา ขาพเจาไมเ คยคดิ เลยวา จักตกบอ ท่ขี า พเจา คดิ ไว คอื จักฆา ละมงั่ แตบ ัดนส้ี ิที่ขาพเจา คิดไวกส็ ลายไปท่ไี มไ ดคิดเลยนั่นแหละเกิดได. บทวา โภคา ความวา ยศและบริวารเหลานี้มิใชเ ปนสงิ่ ท่สี าํ เรจ็ แตค วามคิด เหตุนัน้ ความเพยี รอยา งเดยี วทผ่ี มู ีความรตู อ งกระทาํ ดว ยวา ผูม คี วามเพยี รยอ มเปนอันกระทาํ แมสิง่ ที่ไมไดเ คยคิดไวก ไ็ ดเหมอื นกัน. เม่ือทา วเธอกาํ ลังทรงเปลงพระอทุ านอยูน่ันแหละ อรณุ ปรากฏ ทา นปโุ รหิตมาเฝา เพื่อทลู ถามสุขไสยาแตเ ชาตรู ยนื อยูท ่พี ระทวาร ไดย นิ เสียงพระอุทานของทา วเธอ ดําริวา เมือ่ วานพระราชาเสดจ็ ไปลา เนอื้ คงจกั ยิงละมง่ันนั้ ผิด ครั้นถูกพวกอาํ มาตยม ายวั่ เยา กท็ รงตดิ ตามละมง่ั น้นั ดวยขัตติยมานะวา จักฆา เสยี ห้ิวมันมา เลยไปตกเหวลึก ๖๐ ศอก พญาละมง่ั มีใจสงสารมไิ ดค ิดถงึ โทษของพระราชา คงจกั ชวยพระราชาข้นึ ได เห็นจะเปนดว ยเหตนุ ัน้ทา วเธอจงึ ทรงเปลง อุทาน เหตุไดย ินพระอทุ านอนั มพี ยญั ชนะบรบิ ูรณของพระราชา เหตกุ ารณท่พี ระราชาและพญาละมง่ั กระทําไวไดปรากฏแกพ ราหมณเหมือนเงาปรากฏแกผ ูสองหนา ทก่ี ระจกเจียระไนฉะน้ัน. ทา นจึงเคาะประตูพระ-ทวารดว ยเลบ็ . พระราชาตรสั ถามวา ใครนน่ั . เขากราบทลู วา ขาพระองค

พระสุตตนั ตปฎ ก ขทุ ทกนิกาย ชาดก เลม ๓ ภาค ๖ - หนา ท่ี 342ปุโรหิต พระเจาขา. ลําดับน้ัน ทาวเธอทรงเปดพระทวารแลวตรัสวา เชิญทางนี้เถดิ ทา นอาจารย. ทา นเขา ไปถวายชัยพระราชาแลว ยนื อยู ณ ทีค่ วรสว นขา งหน่ึง กราบทลู วา ขา แตพระมหาราชเจา ขาพระองคทราบเหตกุ ารณที่พระองคก ระทําไวในปา พระองคท รงตดิ ตามละมง่ั ตวั หนึ่งไปตกเหว คร้นั แลวละม่ังนน่ั ทําการถมดว ยศิลาชว ยพระองคขนึ้ จากเหวลึก พระองคน ้นั ทรงราํ ลึกถึงคุณของละมัง่ นน้ั ทรงเปลงพระอุทานแลว พระเจาขา พลางกราบทลู คาถา๒ คาถาวา เมื่อพระองคเสดจ็ ตดิ ตามละม่ังตวั ใดไปตกเหวที่ ซอกเขา พระองคท รงพระชนมสืบมาได ดวยความ บากบนั่ ของละมงั่ ตัวนนั้ ซึง่ มีจิตไมทอ แท. ละม่งั ตัวใดพยายามเอากอ นหนิ ถมเหวชว ยพระ- องคข้นึ จากเหวลึกยากทจ่ี ะขน้ึ ปลดเปลื้องพระองค ผู เขา ถงึ กองทุกขเ สยี จากปากมฤตยู พระองคกําลังตรสั ถึงละม่ังตัวน้นั ซึ่งมีจิตไมท อแท. บรรดาบทเหลานั้น บทวา อนุสฺสริ แปลวา ตดิ ตามไป. บทวาวกิ ฺกนตฺ  ความวา ไดกระทาํ ความบากบัน่ เพ่อื จะถอนข้นึ . บทวา อนุชีวสิความวา ทานอาศยั เปนอยู อธิบายวา ทานไดชีวติ เพราะอานภุ าพของละมั่งนนั้ .บทวา อทุ ฺธริ ไดแ ก ใหย กขึ้นแลว . บทวา ตเมว วเทสิ ความวาพระองคน ั่งสรรเสริญเนอื้ ละมงั่ ทอง บนที่นอนอันทรงสิรนิ .ี้ พระราชาครนั้ ทรงสดบั ดงั น้ันแลว ทรงพระดาํ ริวา พราหมณนี้มิไดไปลา เนือ้ กับเรา รูเร่ืองทง้ั หมดเลย รูไ ดอยา งไรเลาหนอ ตองถามทา นดู จึงตรัสพระคาถาท่ี ๙ วา

พระสตุ ตันตปฎ ก ขทุ ทกนกิ าย ชาดก เลม ๓ ภาค ๖ - หนา ท่ี 343 ดูกอนพราหมณ เม่ือคราวน้นั ทา นไดอยใู นท่ี น้ันดวยหรือ หรือวา ใครไดบ อกเรอ่ื งนแ้ี กทาน ทา น เปน ผูเปด เผยขอทเ่ี คลอื บคลมุ เหน็ เรอ่ื งไดท้งั ปวงละ สิหนอ ความรูข องทานมกี ําลัง เหน็ ปรุโปรง หรอื อยา งไร. บรรดาบทเหลา นั้น บทวา ภึสรูป ความวา ความรูข องทา นนาจะมีเรยี่ วแรงกระมังหนา เพราะเหตุนัน้ ทานจงึ รูขอนนั้ . พราหมณเมื่อจะแสดงวา ขาพระองคมใิ ชพ ระสพั พัญพู ทุ ธเจา แตเร่ืองราวของพระคาถาท่ีพระองคไ มท รงยงั พยัญชนะใหเ ลอะเลอื นตรัสไวปรากฏแกข า พระองคไ ด พระเจาขา จึงกลาวคาถาที่ ๑๐ วา ขา แตพ ระองคผ ูเปนจอมประชาชน ผเู ปน นัก- ปราชญ คร้งั นัน้ ขาพระองคห าไดอ ยใู นที่นั้นไม และใครก็มไิ ดบอกเรอ่ื งน้นั แกขาพระองคเลย แตว า นักปราชญท ง้ั หลาย ยอ มนาํ เนือ้ ความแหงบทคาถาที่ พระองคท รงภาษิตแลว มาใครครวญด.ู บรรดาบทเหลานั้น บทวา สุภาสติ าน ความวา บทแหง คาถาท่ีพระองคต รสั ดแี ลว ไมล บลา งพยัญชนะ. บทวา อตฺถ ตทาเมนฺติ ความวายอ มนําความแหง บทแหงคาถาน้ันมาใครครวญ. พระราชาทรงโปรดทา น พระราชทานทรัพยเ ปน อันมาก. ต้งั แตน ้ันก็ไดท รงอภริ มยแตก ารบญุ มที านเปน ตน . ฝงู ชนเลา ก็พากันอภิรมยแตก ารบุญที่ตายไปแลว ๆ แนน เมอื งสวรรคทีเดยี ว. อยมู าวนั หนง่ึ พระราชาทรงพระ-ดาํ รวิ า จักทรงยงิ เปา ตรสั ชวนปุโรหิตเสด็จสพู ระอทุ ยาน. คร้ังนน้ั ทา วสกั ก-

พระสตุ ตันตปฎก ขทุ ทกนิกาย ชาดก เลม ๓ ภาค ๖ - หนา ที่ 344เทวราช ทอดพระเนตรเหน็ เทวดาและเทพกัญญาใหม ๆ มากมาย ทรงนกึ วาเหตุอะไรเลา หนอ ก็ทรงทราบเรื่องท่พี ระราชาขึน้ จากเหวไดเ พราะละม่งั แลวทรงชกั ชวนใหป ระชาชนดาํ รงอยใู นศลี ทรงพระดาํ ริวา มหาชนพากันทําบญุดวยอานภุ าพของพระราชา เหตุนนั้ แหละเทวโลกจึงบรบิ ูรณ ก็บดั น้ีพระราชาเสด็จสพู ระอทุ ยานเพอื่ จะทรงยิงเปา เราจกั ตอ งทดลองทาวเธอดูบาง ใหท า วเธอเปลง พระสุรสหี นาทประกาศคุณละมงั่ แลว ใหท รงทราบความท่ีเราเปนทาวสกั กะจักยนื ในอากาศแสดงธรรม กลาวถึงคุณของเมตตา และเบญจศีลแลว กลบั มาไดเ สด็จไปสพู ระอทุ ยาน ฝา ยพระราชา ทรงพระดํารวิ า จักยิงเปา กท็ รงโกงธนูสอดลูกศร. ทนั ใดนน้ั ทา วสกั กะกแ็ สดงรูปละมั่งใหปรากฏระหวา งพระ-ราชาและเปา ดว ยอานุภาพของทาวเธอ. พระราชาทรงเหน็ แลวมิไดปลอ ยลูกศรทน่ี ้นั ทา วสกั กะก็เขา ทรงในสรีระของปโุ รหติ ไดกลาวคาถาวา ขาแตพระองคผ ทู รงพระปรชี าอันประเสริฐ พระองคทรงสอดลกู ศรอนั มีปก อนั จะกําจัดความแกลว กลาของปรปก ษไ ดเ ขาในแลงแลว จะทรงลังเลอะไร อีกเลา ลกู ศรท่ที รงยิงไปแลว ตอ งฆาละมง่ั ไดทนั ที ละมั่งนคี้ งเปน พระกระยาหารของพระราชาไดโ ดยแท. บรรดาบทเหลานัน้ บทวา ปตฺต แปลวา ประกอบดว ยลกู ศรอนั มปี ก .บทวา ปรวริ ิยฆาตึ ความวา อนั จะกาํ จดั ความแกลว กลาของขาศกึ เหลา อืน่ .บทวา จาเป สร ความวา พระองคเอาลกู ศรกลาวคอื ปกน่ันสอดเขา ไปในแลงแลว บดั น้ีพระองคจะลังเลใจอะไรเลา. บทวา หนฺตุ ความวา ขอลกู ศรท่ีพระองคย ิงไปแลวนน่ั จงฆาละมงั่ น้ีโดยทันที. บทวา อนนฺ  หิ เอต ความวาขาแตพระมหาราชผมู ีปรีชาอนั ประเสรฐิ ชื่อวา ละมงั่ คงเปนพระกระยาหารของพระราชา ลาํ ดบั นัน้ พระราชาจึงตรัสพระคาถานีว้ า

พระสตุ ตันตปฎ ก ขทุ ทกนิกาย ชาดก เลม ๓ ภาค ๖ - หนาที่ 345 ดูกอนพราหมณ แมเ ราจะรูจักชัดความขอ นี้วา เนอ้ื เปน อาหารของกษตั ริย กแ็ ตวา เราจะบูชาคณุ ท่ี ละมั่งไดท ําไวแ กเ ราในคร้งั กอน เพราะเหตุนนั้ เราจงึ ไมฆ าละม่ังน้ี. บรรดาบทเหลาน้นั บทวา ปุพฺเพ กตจฺ ความวา ดูกอ นพราหมณแมฉ นั ก็ทราบขอ น้แี จม แจง วา มฤคเปนอาหารแหง กษัตรยิ  แตฉ ันบชู าคุณที่ละมง่ั กระทาํ ในปางกอน เพราะเหตนุ ้ัน เราไมข อฆาเน้ือละม่งั เปนเด็ดขาด. ลาํ ดับนัน้ ทา วสกุ กะตรสั คาถา ๒ คาถาวา ขา แตม หาราชเปนใหญแ หงทศิ น่นั มิใชเนอื้ น่นั เปน ทา วสกั กะผูเ ปน ใหญกวาอสรู ขา แตพ ระองค ผูเปนจอมแหงมนษุ ย พระองคจ งฆาทาวสักกเทวราช นน้ั เสยี แลว จักไดเปนใหญในหมูอมรเทพ. ขาแตพระราชาผูองอาจ ประเสรฐิ กวา นรชน ถา วา พระองคยังทรงลงั เลใจไมฆ า ละมั่ง ซึ่งเปน สหาย พระองคพ รอ มดว ยพระราชโอรส และพระราชชายา จักตองไปยังเวตรณนี รกของพญายม. บรรดาบทเหลา นั้น ดวยบทวา อสุเรโส นี้ทา วสกั กะตรสั ดว ยความประสงควา อสรู นน่ั เปนทาวสกั กะผปู ระเสรฐิ กวาอสูร ดวยบทวา อมราธโี ปนีท้ าวสกั กะตรสั วา ทานจงฆาทา วสักกะนนั่ แลวเปนทา วสกั กเทวราชเสยี เอง.ดวยบทวา เวตรณี ยมสฺส นี้ทา วสักกะทาํ ใหพระราชาทรงสะดงุ วา ถาพระองคทรงคดิ วาเปนสหายของเราแลวไมฆ า เน้อื ละมัง่ น่นั ไซร พระองคพ รอมท้ังพระ-โอรสและพระชายาจะตอ งไปนรกเวตรณีของพญายม.

พระสุตตนั ตปฎ ก ขทุ ทกนิกาย ชาดก เลม ๓ ภาค ๖ - หนา ที่ 346 ลําดบั นนั้ พระราชาไดตรัสพระคาถา ๒ คาถาวา เรา ชาวชนบททง้ั หมด ลูกเมียและหมูสหายจะ พากันไปยงั เวตรณีนรก ของพญายมก็ตาม ถึงกระนั้น เราจะไมฆ า ผูที่ใหชวี ติ เราเปน อันขาด. ดกู อ นพราหมณ ละม่ังตัวนี้ ทาํ คุณแกเราเมอื่ ถงึ ความยาก ตัวคนเดยี วในปา เปลีย่ วแสนราย เราระลึก ไดอยูถ งึ บรุ พกจิ เชนนัน้ ท่ลี ะมั่งตวั นีก้ ระทาํ แกเ รา รูค ุณอยูจะพึงฆา อยา งไรไดเลา. บรรดาบทเหลา น้นั ดวยบทวา มม ปาณทสสฺ นพ้ี ระราชาตรสั วาดูกอ นพราหมณ ผใู ดพงึ ใหช ีวติ แกเ รา ผใู ดไดใ หช วี ิตอนั เปน ที่รกั แกเ ราแลวเราถงึ จะไปสูนรก ก็ไมพ งึ ประหาร ไมพ ึงฆา บคุ คลนั้นเลย ผูนั้นไมพึงถกู ฆา.บทวา เอกสฺส กตฺตา ววิ นสฺมึ โฆเร ความวา มฤคน้ีเปน สตั วก ระทาํ คณุแกขาพเจา คราวไมมีสหายตัวคนเดยี ว เขา ไปในปาเปลย่ี วแสนราย คือไดใ หชีวิตแกข าพเจา ขา พเจานัน้ ราํ ลึกถึงบรุ พกิจเชน นัน้ ท่มี ฤคนก้ี ระทาํ ไว เมอ่ื รถู ึงคุณน้ัน จะพึงฆา อยางไรเลา . ลําดบั นั้น ทาวสักกะออกจากสรีระทา นปุโรหิตนริ มิตอัตภาพ เปนทา วสกั กะ สถติ บนอากาศ เมอื่ จะทรงแสดงพระคณุ ของพระราชา จงึ ตรสั ๒พระคาถาวา ขอพระองคผ ูทรงโปรดปรานมติ รยิ่งนัก จงทรง พระชนมชพี อยูยืนนานเถดิ พระองคทรงปกครองราช สมบตั ใิ นคณุ ธรรมเถิด จงทรงมีหมนู ารบี าํ รงุ บาํ เรอ จงทรงบนั เทิงพระหฤทัยในแวนแควน เหมือนทาว วาสวะบนั เทงิ อยูใ นไตรทพิ ยฉะนั้น.

พระสุตตันตปฎก ขทุ ทกนกิ าย ชาดก เลม ๓ ภาค ๖ - หนา ท่ี 347 ขอพระองคอ ยา ทรงพระพโิ รธ จงมพี ระหฤทยั ผอ งใสอยูเปนนิตย จงกระทาํ สมณพราหมณผ ตู ้ังอยใู น ธรรมท้ังปวง ใหเปนแขกควรตอ นรบั คร้นั ทรงบาํ เพ็ญ ทานและเสวยบา งตามอานุภาพแลว ชาวโลกไมต เิ ตยี น พระองคไ ด จงเสดจ็ เขา ถึงสคั คสถานเถิด. บรรดาบทเหลานน้ั บทวา มิตฺตาภิราธิ ความวา พระองคเปนผูโปรดปรานมติ ร คือไมป ระทุษรายมติ ร. บทวา สพพฺ าติถี ความวา พระองคทรงบําเพญ็ พระองคควรแกผูข อ ทรงกระทาํ สมณพราหมณผ ทู รงธรรมทั้งปวงใหเ ปน แขกควรตอนรับ. บทวา อนนิ ฺทโิ ต ความวา พระองคท รงเปนผูเ บิกบานพระหฤทยั เพราะไดบําเพ็ญบญุ มีทานเปน ตน และไมถ กู ชาวโลกนินทา จงเขาถึงสวรรคสถานเถดิ . ทา วสักกเทวราช ครนั้ ตรัสอยา งน้ีแลว ทรงเตอื นทาวเธอวา มหาราชขาพเจา มาเพอ่ื กาํ หนดจบั ทา น ทา นไมใหข าพเจากําหนดจับตนได จงไมป ระมาทเถิด แลวเสดจ็ คนื สูสถานแหง ตนแล. พระศาสดาทรงนําพระธรรมเทศนานมี้ าแลว ตรสั วา ดูกอนภกิ ษุทัง้ หลาย มใิ ชแตในบดั น้ีเทานัน้ แมใ นครั้งกอ น สารบี ุตรกย็ อ มรคู วามแหงภาษติ โดยยอ อยา งพสิ ดารเหมือนกนั ดังน้ที รงประชมุ ชาดกวา พระราชาในครงั้ น้นั ไดม าเปนอานนท ปุโรหติ ไดมาเปนพระสารบี ตุ ร สว นเน้ือละมง่ัคอื เราผูสัมมาสัมพทุ ธเจาแล. จบอรรถกถาสรภชาดกท่ี ๑๐ จบอรรถกถาแหงเตรสนบิ าต อนั ประดับดวยชาดก ๑๐ เรือ่ ง ในคมั ภีรอรรถกถาชาดก ดว ยประการฉะน้ี

พระสตุ ตนั ตปฎก ขทุ ทกนิกาย ชาดก เลม ๓ ภาค ๖ - หนา ท่ี 348 รวมชาดกทม่ี ใี นเตรสนิบาตนี้ คือ ๑. อัมพชาดก ๒. ผันทนชาดก ๓. ชวนหงั สชาดก ๔. จุลล-นารทกสัสปชาดก ๕. ทูตชาดก ๖. กาลงิ คโพธิชาดก ๗. อกติ ติชาดก๘. ตักการิยชาดก ๙. รุรุมิคชาดก ๑๐. สรภชาดกและอรรถกถา.

พระสุตตันตปฎก ขทุ ทกนิกาย ชาดก เลม ๓ ภาค ๖ - หนา ท่ี 349 ปกิณณกนิบาตชาดก ๑. สาลเิ กทารชาดก วา ดวยนกแขกเตา เลีย้ งพอแม [๑๘๗๒] ขาแตทานโกสยิ ะ นาขาวสาลบี ริบรู ณดี แตนกแขกเตา ท้ังหลายพากันมากนิ เสีย ขา พเจาขอคืนนานน้ั ใหแ กท าน เพราะขาพเจา ไมอาจจะหา มนกแขกเตาเหลา นน้ั ได ก็ในนกแขกเตา เหลานั้น มนี กแขกเตาตวั หนึ่งงามกวา ทกุ ๆ ตัว กนิ ขาวสาลตี ามตอ งการแลว ยังคาบเอาไปดว ยจะงอยปากอกี . [๑๘๗๓] เจาจงดักบว งพอทีจ่ ะใหนกน้ันติดไดแลวจงจบั นกนัน้ ทงั้ ยงั เปน มาใหเ ราเถิด. [๑๘๗๔] ฝูงนกเหลาน้นั กนิ และดื่มแลว ยอมพากันบินไป เราตัวเดียวตดิ บวง เราทําบาปอะไรไว. [๑๘๗๕] ดกู อนนกแขกเตา ทอ งของเจา เห็นจะใหญก วาทองของนกเหลา อืน่ เปน แน เจากนิ ขา วสาลีตามตอ งการแลว ยังคาบเอาไปดว ยจะงอยปากอีกดูกอ นนกแขกเตา เจาจะบรรจุฉาง ในปาไมงวิ้ น้นั ใหเต็มหรอื หรือวา เจากบั เรามีเวรกนั มา สหายเอย เราถามเจาแลว ขอเจา จงบอกแกเ ราเถิด เจาฝง ขา วสาลีไวทีไ่ หน.

พระสุตตนั ตปฎ ก ขุททกนิกาย ชาดก เลม ๓ ภาค ๖ - หนาที่ 350 [๑๘๗๖] ขาพเจา กบั ทานมิไดม ีเวรกนั ฉางของขา พเจา ก็ไมม ี ขาพเจา นาํ เอาขาวสาลีของทา นไปถงึยอดง้ิวแลว ก็เปลอื้ งหน้ีเกา ใหเขากหู นใี้ หมแ ละฝงขมุทรัพยไวทป่ี า ง้ิวนน้ั ขา แตทานโกสยิ ะ ขอทานจงทราบอยางนเี้ ถดิ . [๑๘๗๗] การใหก ูหนข้ี องทา นเปน เชน ไร และการเปล้อื งหนขี้ องทานเปนเชนไร ทานจงบอกวิธีฝงขมุ ทรพั ย แลวทานจะหลดุ พนจากบว งได. [๑๘๗๘] ขา แตท านโกสยิ ะ บุตรนอ ยทัง้ หลายของขา พเจายังออน ขนปกยังไมข ึ้น บตุ รเหลา นัน้ขา พเจา เลีย้ งมาแลว เขาจักเล้ยี งขาพเจา บา ง เพราะเหตนุ นั้ ขาพเจา จึงชอื่ วา ใหบ ตุ รเหลานนั้ กูหน้ี มารดาและบิดาของขาพเจา แกเ ฒาลว งกาลผานวยั ไปแลวขา พเจา คาบเอาขา วสาสีไปดว ยจะงอยปาก เพอ่ื ทา นเหลานนั้ ชือ่ วาเปลื้องหนีท้ ี่ทา นทาํ ไวกอ น อน่ึง นกเหลา อ่ืนท่ปี าไมง ว้ิ น้ัน มีขนปกอนั หลดุ หมดแลว เปนนกทพุ พลภาพ ขาพเจาตอ งการบุญ จงึ ไดใ หขา วสาลีแกน กเหลา นั้น บัณฑติ ทัง้ หลายกลาวการทาํ บุญนัน้ วาเปน ขมุ ทรัพย การใหก หู น้ขี องขาพเจาเปน เชนน้ี การเปลื้องหน้ีของขาพเจา เปน เชนน้ี ขาพเจาบอกการฝงขมุ ทรัพยไวเชน นี้ ขา แตท า นโกสยิ ะ ขอทานจงทราบอยา งนีเ้ ถิด.