นักธรรมตรี

www.kalyanamitra.org

คู่มอเตรียมสอบ นกธรรมชั้นตรี โรงเรียนพระปริยัติธรรม วัด่พระธรรมกาย www.kalyanamitra.org

ศ่มือเตรียมสอบนักธรรมชั้นตรี tiyfกษา พระมหา ดร.สมชาย จานจุหโฒ พระมหาชุธรรม ชุรตโน ป.ธ.๙ พระมหาวรวัฒน์รรวรใฒโก ป.ธ.๙ พระมหาเสถียร ชุวท โต,ป.ธ.๙ พระมหาซัชุวาลย์ โอภาโส ป,ธ.๙. พระมหาสมบ้ต. อิ1|ทปญโฌ ป.ธ.๙ บรรณ์ารการบริหาร พระมหาอารีย์ พลาธิโก กองบรรณาธการ พระมหาชุวรรณรตนํ พระมหาจาเนยร ธมวโร เรียบเรียง พระมหาชุรสิทสั วรสิหโธ ภาพประกอบ พระมหาประพันธ์ ปพปธชโย รูปเส่ม พระมหาอารีย์ พลาธ์ใก สิขเทร พระมหาชุรสิหf วรสิหโธ . ฟิมพ์ที่ ฟิมพ์ครั้งที่ 0 ทุท่ธพิลป็ พิมพ์ครั้งที่ ๒ พิมพ์ครั้งที่ ๓ กมลวรรณ กองศรี พิมพ์ครั้งที่ ๔ พิมพ์ครั้งที่ ๕ โรงเรียนพระปรีย้ตธรรม วัตพระธรรมกาย โทร.๐๒-๘๓๐-๒๒๒ฅ บริษัทชุขขุมริทการพิมพ์ กันยายน ๒๕๕๐ จานวน ๓,๐๐๐ เล่ม กันยายน ๒๕๕๒ จานวน ๕^๐๐๐ เล่ม พิลุนายน ๒๕๕๓ จานวน ๕๐,๐๐๐ เล่ม มิถุนายน ๒๕๕๔ จานวน ๐๕,๐๐๐ เล่ม กรกฎาคม ๒๕๕๕ จำ นวน ๐๐,๐๐๐ เล่ม www.kalyanamitra.org

โดรงการส่งเสริมการสีกษาพระปริยัฅรรรม โดย พระมง่คดเทพiJii(ทดวง^สด พระราชทาวนาร^ร (ทดวงพ่อรมมชโย) พระภาวนาIfย^ผ(ทดวงพ่อทัดด03) คผยายอา9ารสัมทารัดนอบาทักาทันทร์ ชนนกยง บูชาธรรมโดย พระส่กบูแดะสามเผร อุบาสกแสะอุบาทักา กัดยา{นทัดรวัดพระรรรมกาย www.kalyanamitra.org

คำ นำ พระภิกษและสามเณรทุกรูปเมื่อบวชฟ้นฺพทรบุต'5 คือบุตร ที่เกิดในทางธรรมขององคืสมเด็จพร่ะสัมมาส์มฺพุทธเจ้า ต้องสืกษา พระธรรมและพระวินัยที่เป็นคำสังและคำสอนของพระองค์ให้ แตกฉาน เพี่อลกหัดขัดเกลาตัวเองให้เป็นพระภิกษุและสามเณรที่ดี สมบูรณ์พร้อมต้วยปริยัติ ปฏิบัติ ปฏิเวธ และเทศนา ^ คณาจารย์โรงเรียนพระปริยัติธรรม วัดพระธรรมกาย ไต้ เล็งเห็นถึงความคำตัญอย่างยิ่งในการคืกษาพระธรรมคำสังสอนของ พุทธบุตรที่เป็นพระนวกะ คือ พระบว่ซใหมในแตละปีที่โต้บว่ซเข้ามา จึงไต้จัดทำหนังสิอ\"คู่มือเตรียมสอบนักธรรฝพฺต้รี\" เพี่อเป็นคู่มีอ ประกอบในการคืกษาความรูพี้นฐานทางพระพุทธศาสนรฺ ไต้รวบ รวมความรู้ของนักธรรมชั้นตรีทั้ง ■๕ วิชาไวัโนเล่มเดียวกัน คือ วิชาพุทธประวัติ วิซ่าศาสนพิธี วิชาวินัย วิชาธรรมะ นละวิชา กระ'คู้ พร้อมทั้งแบบทดสอบของแต่ละบท . คณะผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่า หนังสิอคู่มือเตรียมสอบ นักธรรมชั้นตรีเล่มนี้ จะเป็'นประโยชน์กับพระภิกษุสามเณรผู้บวช ใหม่ และผู้ที่สนใจสืกษาพระพุทธศาสนาทุกท่าน เพราะว่าทุกท่าน เป็นอายุของพระพุทธศาสนา คณะผู้จัดท่า มิถุนายน ๒๕๕๔ www.kalyanamitra.org

หลก๓ณฑ์กๆริให้คะแนนํนกรรรม 0.นักธรรมทุกซน ให้ถือ ๔๐๐ คะแนนเป็นเกณฑ์ วิชาทุกวิชา คะแนนเต็ม ๐๐๐ คะแนน เมื่อรวมคะแนนของทั้ง ๔ วิชาแล้ว ต้องไดคะแนนไม่ต็ากวา.๒๘๐ คะแนน ถือว่าสอบไดั่ตากว่า ๒๘๐ คะแนน ถือว่าสอบฺตก . ๒.นักธรรมทุกชั้น เมื่อตรวจดูคะแนนของแต่ละวิชาที่สอบไต้หาก มีวิชาโตวิชาหนึ๋งไต้คะแนนตากว่า ๒๕ คะแนน แม้จะรวมทุก วิชาแล้ว ไต้เกินกว่าเกณฑ์ที่กาห่นต ให้ถือว่าการสอบครั้งนี้เป็น การสอบตกต้วย ฅ. นักธรรมทุกชั้น ต้อง.สอบทั้ง ๔ วิชา ถ้าขาตสอบ่วิชาใตวิชา หนึ่ง สนามหลวงแผนกธรรมไม่รับที่จารณาให้อยในเกณฑ์สอบ ตก แม้รวมคะแนนทุกวิชาแล้วจะไต้คะแนนสูงตามเกณฑ์ที่ กาหนต . * อางอิง ..เรื่องสอบธรรมสนามหลวง ของสนามหลวงแผนกธรรม พฺ.ส. ๒๕๔๘ หน้า 00๕ www.kalyanamitra.org

«ารฃญ วชาพทธประวต 0 ปริเฉทที่ 0 ชมดูทริปํและปุระซาชน ๔ ปริเฉทที่ ๒ ส์ทกชนบทและศากยวงสั 00 ปริเฉทที่ ต พระศาสดาประสูต ๑๗ ปริเฉทที่ ๔ เสด็จอฺอกบรรพชา ๒๕ ปริเฉทที่ ๕ ตรัส! .๒๙ ฅ๘ ปุริเฉทที่ ๖ เสวย^ตติสุข . - ๔๗ ปริเฉทที่ ๗ ส่งพระสาวกไปประกาศพระศาสนา ๕๕ ปริเฉทที่ ๘ เสด็จกรุงราชคฤห์ ๖๔ ๗๒ ปริเฉทที่. ๙ ทรงปุาเพ็ญทุทธด็จในแครันมคอ ๗๕ ปริเฉทที่ 00 เสด็จกรุงกบิลพัสดุ ๗๘ ปริเฉทที่ 00 เสด็จแครันโกศ ๙๙ ปริเฉทที่ ©๒ ปรินิพพาน ปริเฉทที่ อฅ ความเป็นมาแห่งพระธรรมรินัย รซาศาสนพร 00๙ บทที่ 0 คุ้ศลพิธี 00ฅ บทที่ ๒ บุญพิธี ๑๒๙ บทที่ ต ทานพิธี บทที่ ๔ ปกิณกพิธี ๑ฅ๖ ๑๔๒ วซารินัย ๑๕ต กัณฑ์ที่ ๑ อุปส์มปทา ๑๕๔ กัณฑ์ที่ ๒ พระรินัย ๑๖๓ กัณฑ์ที่ ต สิกขาบท ๑๗๒ www.kalyanamitra.org

กณฑ์vi ๔ ปาราป็ภ ๔ ©๗๖ กัณฑ์ที่ ๕ ©๙© กัณฑ์ที่ ๖ ส์งฆาฟ้เสส©ต ๒๐๘ กัณฑ์ที่ ๗' อนิยด ๒ ๒©ฅ กัณฑ์ที่ ๘ นิสส์โคสืยปาจิตตีย์ ฅ0 ๒ต๔ กัณฑ์ที่ ๙ ๒๔(ร: กัณฑ์ที่ 00 จีวรวรรคที่ ๐ ๒๔๖ โกสิยวรรคที่ ๒ ๒๕๔ ป้ตตวรรคที่ ต ๒๖๒ ๒๖๖ ปาจิตตีย์ ๙๒ ๒๗๕ .๒๘ติ มุสาวาทวรรคที่ 0 ๒๙๐ ภูตคามวรรคที่ ๒. ๒๙๖ โอวาทวรรคที่ ๓ ติอติ โภชนวรรคที่ ๔ ติ ©© อเจลกวรรคที่ ๕ ติ ©๕ ติ๒๖ สุราปานวรรคที่ ๖ . ติติติ ส์ปปานวรรคที่ ๗ สหรรรรกวรรคที่ ๘ ติติ๗ รตนวรรคที่ ๙ . ติติ๘ ติ๔๕ ปาฏิเทสนียะ ๔ ติ๖๐ ติ๗๙ เสร๊ยวัตร ๗๕ ติ๙๔ ออกรณสมถะ ๗ มาตรา วัซาธรรมรภาค ทุกะ ตีอทมวด ๒ ตฺกะ คือหมวด ฅ คือหมวด ๔ จํตุกกะ ป้ญจกะ คือหมวด ๕ ฉักกะ คือหมวด๖ www.kalyanamitra.org

สัตตกะ. คือหมวด ๗ . ๔00 อัฎฐกะ _ คือหมวด ๘ ..r ๔©๖ ๔©๙ นวกะ คือหมวด ๙ ๔๓© ทสกะ คือหมวด 00 ๔๓๔ ปกิณกะ คือหมวดเบ็ดเดล็ด ๔๔๘ ๔๕๓ คิหิปฏิบัติ จตุกกะ คือหมวด ๔ ๔๖๒ คืหิปฏิบัติ ป้ญ่จกะ คือหมวด ๔ ๔๗© คิหิปฏิบัติ ฉักกะ คือหมวด ๖ ๔๗๓ วิชาเรียงควฺามแก้กระทู้ธรรม ๔๗๘ แบบฟอร์มการเขียนกระทู้ ตัวอย่างเรียงความแก้กระทู้ธรรม ๔๘๔ พทอศาสนสุภาษดซั้นดรี บรรณานุกรม www.kalyanamitra.org

ๆรr'^--' 'พ. พ^''-? 'rX-W:i ร 3vS'; '••C. V เ..i;-- ■^. • ■;} It pl\" k www.kalyanamitra.org

พุทธประวต พุทธประวัด ดึอ ปรร;วัรซ่องพระฟิ^มๆผัพุทธเวัา มีคสิการสิถษา ฅ ทาง 0. ทางตำนาน ทาใหทราบเรี๋องของพระพุทธเจ้าว่าเป็นมา อย่างไร พร้อมทั้งผู้ที่เกี่ยวข้องกับพระองคที๋เราควรรู้ ๒.ทางอภฺนหาร ทำ ให้ทราบวิธีการเผยแผ่พร่ะพุทธศาสนา ที่พระองค์ทร่งกระทำสำเร็จอย่างน่าอัศจรรย์ ผูที่หนกไปในทาง อภินิหารก็จะได้ศรทธาในพุทธาชุภาพยิงเนไป ๓. ทางธรรมปฏบฅิ ทำ ให้ทราบข้อปฏิบัติแลฺะเหตุผลที่เป็น จริงอย่างละเอียด แล้วฺปฏิบัติได้อย่างสูคด้อง ประโยชน์ของการสิกษ่าพุทธประวัสิ 0.ด้านการสิกษา ทำ ให้ทราบความเป็นมาของพระพุทธเจ้า ว่าทรงบัาเพญบารแมาอย่างไร่จึงตร้สรู้ ตลอดกี่งพระชาติตระคูลฺ; ของพระองค์ อันเป็นเหุตุให้เทิดความเลื่อมใส ๒. ด้านการปฎฃติ ทำ ให้บุคคลได้ทราบแนวทางในการ ^ . .ทุฑุธประ'รด www.kalyanamitra.org

การสร้างบารมึของพระพุทธเจ้า ดำ เนินชีวิตตามพุทธจริยาอันเป็นปฏิปทานำความสุขความเจริญมา ให้แก่บุคคลผู้ประพฤติปฏิบัติตาม พุทธประวัสื . ฅ www.kalyanamitra.org

ปริเฉท^ e ชมพูท1ปนละปรร;ซาชน ชมพทวีป ชิ ดินแดน่ฟ้นที่4กิดฃึ้นของพระพทธศาสนา หรือดินแดนที่ เรืยกว่าประเทศอินเดียในสมัยก่อน เรืยกว่า ชมพูทวีป ในป้จจุบน เป็นที่ตั้งของประเทศอินเดีย เนปาล ปากีสถาน บังคลาเทศและ ฎฎาน ตั้งอยู่ทางทิศพายัพ(ตะวันตกเฉียงเหนือ)ของปรุะเทฺศไทย ชนชาติที่อาสัยอยูในชมพูทวีปมี ๒ พวก 0. พวกมิลกชะ เจ้าถนเดิมที่อาส์'ยอยู่ก่อน to. พวกอรืยกะ พวกที่อพยพมาใหมโดยอพยพมาทางดิาน ภูเขาหิมาลัยรุกไล่เจ้าถุนเดิมถอยร่นไปอยู่รอบนอก ชมพูทวีป แบ่งเป็น ๒ เขต การปกครองในสมัยก่อนแปงออกเป็น ๒ เขต บางครั้ง เรืยกเป็นจังหวัด คือ ๔ พูทธประ'3ต www.kalyanamitra.org

PAKiSTi 'ABIAH SEA o. มัชฌิมชนบทหรอมัธยมประเทศ คีอ ประเทศภาคกลาง เป็นที่อาส์'ยอยู่ของพวกอริยกะ ๒. ปัจมันตชนบทหรือป็จจันตประเทศ คือ ประเทศปลาย แดนเป็นที่อาสัยอยู่ของพวกมิลักขะ แคว้นใหญ่ มี ©๖ แคว้น อังคะ มคธะ กาสิ โกลละ วัซซี มัลละ เจตี วังสะ กรุ ปัญจาละ มัจฉะ สุรเสนะ อัสสกะ อวันตี คันฮาระ อัมโพซะ และ ที่ปรากฏในคัมภีร์อื่นอีกมิ ๕ แคว้น คือ ลักกะ โกลิยะ ภัคคะ วิเทหะ และอังคุตตราปะ แคว้นเหล่านี้ บางแคว้นปกครองโดย กษัตริย์มิอำนาจสิทฮิ้ขาด บางแคว้นปกครองโดยสามัคคืธรรม พุทธประวัส ๕ www.kalyanamitra.org

วรรณะ ๔ คนอินเดียแบ่งเป็นชั้นวรรณะด้วยชาติกำเนิด ตามหลัก ศาสนาพราหมณ์ ร ๔ วรรณะ คือ 0. กษ้ตริย์ นักปุกครอง นักรบ คืกษาเกี่ยวกับเรื่องยุทธวิธี ๒.พราหมณ์ ลังสอน ทำ พิธีกรรมทางศาสนา สืกษาเกี่ยว กับเรื่องพิธีกรรมต่างๆ ๓.แพศย์ ทำ นา ค้าขาย เลี้ยงลัตว์ ซ่างธีเมือ และหัตถกรรม ค้กษาเกี่ยวกับเรื่องทำนาค้าขาย เป็นด้น ๔. ศูทร พวกกรรมกรใช้แรงงาน คืกษาเกี่ยวกับเรื่องการใช้ แรงงาน แต่ละวรรณะจะไม่แต่งงานข้ามวรรณะกัน ถ้าแต่งงานข้าม วรรณะลูกที่คลอดออกมากลายเป็นอีกซนชั้นหนึ๋ง เรียกว่า ลัณฑาล เป็นที่ดูถูกเหยียดหยามของคนทั่วไป * Jfi % www.kalyanamitra.org

ความเห็นทแตกต่าง ประซาซนในสมัยก่อนสนใจสืกษาอรรมะกันมาก มีความเห็น เกี่ยวกับการเกิด ก่ารตาย ความสุข และค.วามทุกข์ของมนุษย์ แตกต่างกนไป จึงมีเจ้าลัทธิและนักคิดต่างๆ เกิดขึ้นเป็นจำนวนมาก เห็อลังสอนเกี่ยวกับเรื่องเหส่านี้ เมี่อส่รปมี ๒ อย่าง ดือ 0. เห็นว่าดายแฟิวเกิด ๒ เห็นว่าด่ายแล้ว่สูผ ใครมีความคิดเห็นและมีความเขึ้ออย่างไร ก็ปฏิบัติไปตาม ความคิดเห็นและความเขึ้ออย่างนี้น่ ศาสนาพนเมือง . ลัทธิหรือศาสนาพื้นเมีอง คือฺ ศาสนาพราหมณ์ มีคัมภืร์ ไตรเพทอันประกอบด้วย ฤคเวท ยชุรเวท และสามเวท เป็นคำสอน หลัก ถือว่าโลกธาตุทั้งปวงเป็นของเทวดา มีเทวดาประจำอยใน ธาตุต่างๆ เซ่น ติน นํ้า ลม ไฟ ใครปรารถนาผลอันใดก็เซ่นสรวง อ้อนวอน หรือด้วยกำรประพฤติตบะ ทรมานร่างกายด้วยวิธีต่างๆ ป็ญหาแสะเฉลยพุทธประวัด 0.ถาม พุทธประวัติ คืออะไร ? ตอบ พุทธประวัติ คือเรื่องที่พรรณนาความเป็นมาขององค์ สมเด็จพระลัมมาลัมพุท่ธเจ้า ๒.ถาม มีความสำคัญอย่างไรที่ด้องเรียนรู ? ^ ตอบ มีความสำคัญในการคิกษาและปฏิบัติต่อพระพุทธศาสนา พุทธประวัด ๗ www.kalyanamitra.org

เพราะแสดงพุทธจริยาให้ปรากฏ ฬฺนเดียวกับตำนาน ย่อมมืความสำคัญต่อชาติของตน ที่ให้รู1ด้ว่าชาติไดเป็น . มาแล้วอย่างไร ' ๓.ล่าม ชมพูทวีปในอดีตปัจจุบันแยกออกเป็นประเทศอะไรบ้าง และอยู่ทางทิศไหนขอุงประเทศไทย? ตอบ ชมพูทวีปปัจจุบันแยกออกเป็นประเทศอินเดีย่ เนปาล ปากีสถาน บังคลาเทศ . และฎฏาน อยู่ทางทิศพายัพ . 's ของประเทศไทย ๔.ถาม พระพุทธเจ้าสิบเสัอสายมาจากชนชาติใด ชนชาตินั้นมา ตั้งถิ่นฐานในชมพูทวีปไดีอย่างไร? ตอบ สิบเชื้อสายมาจากิชนซ่าติอริยกะ ชาวอริยกะเป็นผู้เจริญ ดวยความรู้และขนบธรรมเนียม มีฤทธึ๊อานาจมากกวา พวกมิลกขะเจ้าของถิ่นเติม เมี่อข้ามฎเขาหิมาลัยมาก็ รุกไล่พวกิมีลักขะเจ้าของถิ่นเติมถอยร่นลงมาทางใติ แล้วตั้งถิ่นฐำนในชมพูทวีปแทน ๔.ถาม ประชาชนในชมพูทวีปมีกี่พวกิ อะไรบ้าง ? ตอบ มี ๒ จำ พวก คือ 0. มีลักขะ เจ้าของถิ่นเติม ๒. อริยกะ พวกอพยพมาใหม่ ๖.ถาม ชมพูทวีปในอดีตแปงออกเป็นถิ่สํวน มีอะไรบ้าง ? ตอบ แปงออกเป็น ๒ ส่วน 0. มธยมประเทศ ประเทศส่วนกลาง พวกอริยกะ อาคัยอย่ พทธประว้ต www.kalyanamitra.org

,๒. ปัจจันตประเทศ ประเทศปลายแดน พวกมิลักขะ อาลัยอยู่ ๗. ถาม์ วรรณะทั้ง ๔ มีร่อเรียกว่าอย่างไร แต่ละวรรณมิหน้าที่ ต่างกันอย่างไร? ตอบ วรรณทั้ง ๔ คือ กษัตริย์ พราหมณ์ แพศย์ ศูทร 0. กษัตริย์ มีหน้าที่ใน้การปกครองน้านเมีอง ๒. พราหมณ์ มีหน้าที่ในการลังสอนและประกอบพิธี กรรม ฅ. แพศย์ มีหน้าที่ในการทำนา ค้าขาย ๔. ศูทร มีหน้าที่ในการรับจฺางทำงาน เป็นกรรมกร ๘. ถาม ซนเหล่านั้นมีควา^คืดฌ็นเรื่องความตาย และการเกิด s โดยสรุปอย่างไร ? ตอบ มีความเห็นอย่างนี้คือ ^ ๑. เห็นว่าตายแล้วเกิด ๒. เห็นว่าตายแล้วสูญ ๙.ถาม ในครั้งพุทธกาล ซาวชมพูทํวีปส่วนมากนั้บถีอศาสนา อะไร ? ตอบ ในครั้งพุทธกาล ซาวซมพูทวีปโด์ยส่วนมากนบถือ ศาสนาพราหมณ์ ทุทธประรุสิ ๙ www.kalyanamitra.org

ปริเฉทyI to สักกชนบทแสะศากยวงสั เโกกชนบท ตั้งอยู่ตรงข้ามภูเขาหิมพานต์ ตอนเหนือฺของชมพูทวีป เหตุที่ซื่อว่า สักก่ชนบท เพราะถือตามภมิประเทศเดมเป็นด่งไม้ส์กกร เมืองกบิลพส^ มีเรื่องเล่าโดยย่อว่า พระเจ้าโอกกากราซมีพระราชโอรส ๔ และพระราชธิดา ๕ พระองค์ เมื่อพระมเหสีทิวงคต พระองค์มี พระมเหสีใหม่ได้ประสูติพระราชโอรส 0 พระองค์ ทรงเป็นที่ โปรดปรานอย่างยิ่งจึงพลั้งพระโอษฐ์ใฟ้พร พระนางได้ตุรัสขอราช ลมบัติให้แก่พระโอรล่ฃองตน ตรัสห้ามหลายครั้งก็ยงทูลขออยู่ อย่างนั้น จึงยอมพระราชทานราชสมป๋ตให้ตามคำขอของพระนาง ครั้นจะไม่พระราชทานให้ก็กลัวจะเสียส์ตย์ ตรัสเรียกพระราชโอรส และพระราชธิดาทั้ง ๙ พระองค์มาเข้าเสีา ตรัสเล่าความจริงให้ ทราบและให้1ปสร้างเมีองใหม่ เมื่อพระองค์ทิวงคตแล้วให้กลับมา 00 ทุทธประว้ต www.kalyanamitra.org

ยดราชสมบัติคน ดังนั้นทั้ง ๙ พระองค1ปสรวงเมืองใหม่อยู่ที่ดงไม้ ดักกะ ไดัพบกับกบิลดาบส ตรัสเล่าความประสงค์ของตนให้ทราบ พระดาบสไดัแนะนั้าให้สร้างเมืองตรงที่อยู่ของตน และบอกว่า สถานที่นี้เรนที่มงคล เมืองนี้จะมืที่อแยงุติอไปในก่ายภาคหฟ้า. เมืองใหม่ได้ซื่อว่า กบิลพสค์ เพราะว่าเป็นที่อยู่ของกบิลดาบส ศากยวงสัและโกลิยวงค์ พระราชโอรสและพระราชธิดาIมึ่อสร้างเมืองใหม่เสร็จแล้ว พี่ฟ้องจึงอกัเษกสมรสกันเอง เพราะกลั่วว่าชาติตระถูลของดัว่เอง จะไม่บร้สุทธี้ เว้นฺไวแต่พระเชษฐภคินี(พี่สาวคนโต) ยกไว้ในฐานะ พระราชมารดา กบัตริย์วงค์นี้จึงได้ซื่อว่า สากยวงค์ ศากยวงค์ได้พระ'นามนี้เพราะสาเหฺต ฅ ประการ คือ 0. เพราะตั้งตามอาณาจักรหรือชนบท คือ ดักก่ชนบท . ๒. เพราะตั้งตามความสามารถของพระโอรสโดยลา'ดัง ปกครองประเทศได้รุ่งเรือง จฺนพระบิดาตรัสชมว่า เป็นผู้องอาจ่ ๓. เพราะกษัตริย์วงค์นี๋ได้อก่เบกสมรสกันเองระหว่างพี่ฟ้อง ที่เรีอฺกกันว่า สกสกดังวาส ส่วนพระ.เชษฐภคินีภายหลังมืจิตปฎิดัทธ์กับพระเจึากรุงเทร- ทหะจังได้อภิเษกสม[รสด้วยกัน. ตั้งราชวงค์ขึ้นใหม่. กษัตริย์วงค์นี้ ซื่อว่า,โกลิยวงค์ ', .. กษัตริย์ศากยะได้สิบราชสมบิตมาถึงพระเจ้า'ชัยเสนะ ทรงมื พระราชโอร้สและพระราชธิดา ๒ พระองค์ คือ พระเจ้าสีห่หนุ และพระนุางยโสธรา ต่อมาพระเจ้าสิหหนุได้ครองราชสมบัติจึง อภิเษกสมรสกับพระนางกัญจนาฟ้องสาวของพระเจ้าอัญชนะกรุง- พทธประวัสื 00 www.kalyanamitra.org

Mi เทวทหะมีพระราชโอรสและพระราชธิดา๗พระองค์พระราชโอรส ๕ พระองค์ คือ สุทโธทนะ สุกโกทนะ อมีโตทนะ โรโตทนะ ฆนิโตทนะ.พระราชธิดา ๒ พระองค์ คือ ปมีตาและอมีตา ส่วนพระนางยโสธราน้องสาวของพระเจ้าสิหหนุได้อภิเษก สมรสกับพระเจ้าอัญชนะกรุงเทวทหะ มีพระราชโอรสและพระ ราชธิดา ๔ พระองค์ พระราชโอรส ๒ พระองค์ คือ สุปปพุทธะ และทัณฑปาณิ พระราชธิดา ๒ พระองค์ คือ มายาและปซาบดี เมื่อพระเจ้าสุทโธทนะเจริญวัย ได้อภิเษกสมรสกับพระนาง สิริมหามายา ซึ๋งเป็นพระราชธิดาของพระเจ้าอัญชนะ เมีองเหวทหะ มีพระราชโอรส 0 พระองค์ คือ เจ้าชายสิทธัตถะ แสะเจ้าชาย สิทธิ'ตถะได้อภิเษกสมรสกับพระนางพิมพา ซึ่งเป็นพระราชธิดา ของพระเจ้าสุปปพุทธะกับพระนางอมีตา เมืองเทวทหะ มีพระ ราชโอรส.0 พระองค์ ซื่อว่า พระราทุล 0๒ ทุทฮประวัติ www.kalyanamitra.org

แผนผังลำดับพระวงสัซองเจ้าชายสิทรดถ ลำ ดบพระวงผั i ~\"โIก—ลiยวงสั I , I ศากยวงส์ I ^s =—=1—i— เ_— เซษฐราชธิดา + กษัตริยเท่วทหะ www.kalyanamitra.org พระราฟ้อรส ๔ + พระราชรดา ๕! ฯลฯ 1 .. ! . ฯลฯ'\" ! ชัยเสนะ ฯลฯ I สิหฺหนุ+(ก้ญจนา) I i ยโสธรา I เ อ้&เซน่ะ+(ฟ้สธรา) ' I อ้ญจนา sfcx r— ' ..I—7—^—ๆ\"^\"\":—r~—า—~~T—~—I s I 1 เ '. 1 1 ^ ' I siilnriii^rt ปมํตา :| รมตา ๒!! I ' ชุ!่ Jihjm(รมิตา) เ I มายา ' เ ปชาบดี !_ เ: I : s I ^ |' ไ I' ^ • .\".I ~~ I , [ L I - '. . I « I Mtif(ฟ้ฒา);! ฟ้๒ะ! รูป™^^ : %าท้ต เ ๚มพาห10ยโสรฑเ ^ . I ราทุลเ เ าาสฟ้ตP+(l]lSใเทิโทสล)i ' SI ' ^1 าพู!ทะ

สักกชนบท แบ่งออกเป็น ฅ นคร ๐. พระนครเสิมของพระเจ้าโอกกากราช ๒. พระนครกบิลพัสดุ ฅ. พระนครเทวทหะ การปกครอง การปกครองนครเหล่านี้ไม่ได้กล่าวไวซัดเจน แต่ส์นนิษฐาน ดามประเพณี ปกครองแบบสามัคคีธรรม โดยไม่มี^ดผู้หนึ่งได้มี อำ นาจสิทธึ๊ขาด พระโคตรของศากย่วฺงส์ เ?ยกว่า\"โคตมะ\" แต่บางครั้งก็เรียกว่า \"อาทิตยโคตร\",(ครั้ง ที่พระพทธเจ้าตรี'สดอบพระเจ้าพิมพิสารขณะเสด็จไปเมีองราชคฤห์ เมี๋อออกบวชใหม่•เ) พระประยูรญาติของพระพทธเจ้า พระเจ้าซัยเสนะ ทวด พระไปยกา พระเจ้าสิหหนุ โ! พร่ะอัยกา พระอัยยิกา พระนางกัญจนา ย่า พระอัยกา พระเจ้าอัญชนะ พระอัยยิกา -พระนางยโสธรา ตา ยาย พระมาดลา พระเจ้าสุปปพทธะ ลุง ®^ . ทุทธ■ประว้ต www.kalyanamitra.org

พระนางอมิตา ป้า พ่ระปีตุจฺฉา พระนางปซาบสิ น้า พระมาตุจฉา พระเจ้าสุทโรทนะ พ่อ พระซนก พระนางสิริมหามายา แม่ พระซนนี พระนันทตุมาร น้องซาย พระอนุซา พระนางรูปน้นทา น้องสาว พระซนิษฐภคินี พระนางยโสธรา (พิมพา) ภรรยา พระซายา - พระราหุล' ลูก พระโอรส ปีญหานละเฉลยพุทธประว! 0.ถาม สิ'กกซนบทตั้งอยู่ที่ใด เหตุไรจึงส์ออยางนั้น ? ตอบ สิ'กกซนบทตั้งอยูในซมชุเทวีปตอนเหนือ เขตประเทศ หิมพานต์(เซิงเขาหิมาลยติดซายแดนระหว่างอินเดีย กับเนปาล) เพราะตั้งอยู่ในดงไมิสิ'กกะ และเพราะพระ ราซโอรสพระราซธิดาของพระเจ้าโอกกากราซสามารถ ตั้3อาณาจักรขึ้นด้วยตนเอุง พระราซบิดาจึงออกพรํะโอ่!!คู ซมเขยว่า สิ'กกะ แปลว่ามีความสามารถ ๒;ถาม กษ'ตริย์พระองค์ใดที่เป็นด้นศากยวงสั ? ตอบ พระเจ้าโอกกากราซ ๓.ถาม เมืองหลวงของสิ'กกซนบทขึ้อว่าอย่างไร เหตุใดจึงซี่อเซ่น นั้น? ตอบ สิ'กกซนบทมีเมืองหลวงที่อว่า กบิลพัสดุ เพราะสร้างขึ้น ณ บริเวณอาศรมของกบิลดาบส ทุทธประรส ©๕ www.kalyanamitra.org

๔.ถาม พระโอรสและพระธิดาของเจ้าศากยะไปสร้างพระนคร ขึ้นใหม่^อว่าอะไร ที่มีซื่ออย่างนั้นเพราะเหตุไร ? ตอบ ขึ้อว่า เมืองกบิลพัสดุ vfl^ซื่ออย่างนั้นเพราะเบินที่อยู่ ของกบิลดาบสมาก่อน ๕.ถาม พระเจ้าสทโธทนะ พระนางสิริมหามายา พระนางมหาป- ซาบดีโคตมื เโเยวข้องกับพระมหาบุรุษโนฐานะไหน ? ตอบ พระเจ้าสุทโธทนะ เป็นพระพุทอบิดา พระนางสิริมหามายา เป็นพ.ระพุทธมารดา พระนางมหาปซาบดีโคตมื เป็นฟ้านาง เลี้ยงดูพระมหา- บุรุษต.อมา ๖.ถาม สิ'กกซนบทที่ปรากฏในตำนานแปงเป็นทนครุ ? ตอบ สิ'กกซนบทที่ปรากฏโนตำนานแบ'งเป็นฅน่ครคือ . นครเดิมของพระเจ้าโอกกากราซ 0 s นครกบิลพัสดุ.0 นครเทวทหะ.0 ๐๖ ^ ทุทธประรด www.kalyanamitra.org

ปริเฉทพี่ ฅ พระศาสฺดาประสูติ ตาราลักษณะมหาบุรุษ มื่ก่อนพุทธสักราชประมาณ 0,000 ปี พราหมณ์และคณา- จารย์ผู้ทรงคุณวุฒิต่างา ได้บันทึกไว!ดยมีความเห็นตรงทันวา บุคคลทึ๋เกิดมามีลักษณะครบ ๓๒ ประการ มีคดิเป็น ๒ประการ คือ 0. ถ้าอยู่ครองฆราวาสจะได้เป็นพระเจ้าจ้กรพรรติ ๒. ถ้าออกบวชจะได้ตรัสรู้เป็นพระลัมมาลัมพุทธเจ้าผู้เป็น ศาสดาเอกชองโลก วนปฏิสนธ พระโพธิสัตว์เมื่อได้รับคำอาราธนาของเทวดาก็จุติจากสวรรค์ ซั้นลุสิต กอปฏิสนธิในพระครรภ์ของพระนางสิริมหามายา ตรง ทับ รันพฤห็สบติ ขึ้น ©๕ ค์า เดือน ๘ ปีระกา ก่อนพุทธสักราช ๘0 ปี ทับอีก QO เดือน พทธประวัส 0๗ www.kalyanamitra.org

y \"^ • 4^ ประสูติ ณ สวนลมพินีวัน(ป็จๅบันอยู่ประทศเนปาล) วนประสูต พระนางสิริมหามายาทรงพระครรภ์ครบ 00 เดือนได้ทูลลา พระเจ้าสุทโรทนะเลดืจไปเยี่ยมสกุลวงศ์ของพระองสัที่เมืองเหวทหะ และตามประเพณีที่'^ะต้ฤงกลับไปคลอดที่บานของตนเอง เมื่อ พระนางเสด็จถึงสว. ^มพินีวันซ็่งอยู่ระหว่างเมืองกบิลพัสดุกับ เมืองเทวทหะได้เสด็จประพาสพระอุทยาน เกดประขวรพระครรภ์ จะประสูติ อำ มาตย์จัดที่ถวายใด้ด้นสาละ .พระนางประทับยืน พระหัตถ์จับกิ่งสาละ ประสูติพระราชโอรสเมื่อเวลาสายใกล้เที่ยง ตรงกับ วันตุกร์ ขึ้น ๐๕ คํ๋า เดือน ๖ (วันวิสาขบูชา ปีจอ ก่อน ทุทรศักราช ๘๐ ปี)พระราชโอรสเสด็จดำเนินได้ ๗ กัาว แต่ละ ที่สูดขฺองโลก ซาตินี๊เป็นชาติสุดท้าย บัดนี๊ภพใหม่ไฝมือีกแล้ว\" ๐๘ พุทฮประวัดิ www.kalyanamitra.org

สหชาติใเa ๗ วันที่เจ้าชายสิทธัตถะประสูติมีบุคคลและสิงที่เกิดฃี๋[นพร้อม ทับพระองค ๗ ประศาร คือ 0 พระนางพิมพา ๒. พระอานนท์ ฅ. ฉนนะอำมาตย์ ๔. กาฬุทายีอำมาตย์ ๕. ม้ากัณฐกะ ๖. ต้นพระศรีมหาโพธ ๗.ขุมทรัพย์ทั้ง ๔ ส์งฺฃนิร,เอลนิร,อุบลนิร,และบุญฑรีก อภินิหาร ๗ ปฺระการ 0. ปฎลนรในพระครรภ์ พระมารตาอุบินนิมีตเห็นพญาท์าง . เผือก ๒. นั่งฃดสมารในครรภ์ พระมารตาแลเห็นถนิด เลุด็จออก จากพระครรภ์ .พระมารตาประทับยีน ฅ. ขณะประสูติมีเทวดามาคอยรับ ๔. มีท่อนํ้าร้อน ๕.มีที่อนํ้าเยีน ๖,ทรงดาเนินไต้ ๗ ก้าว ๗. เฆึ่อทรงดำเนินไต้ ๗ ก้าว ทรงหยุดเพียงเท่านี้แล้วเปล่ง อาสภิวาจา.คือ วาจาที่เปล่งออกมาอฺย่างองอาจ . พรร ชรฒายุได้ ๓ วัน อสิตดาบสหรีอกาฬเทวัลดาบสผูคุ้นเคยแล่ะเป็นที่นับถือ ฑทธป^ะวัสื ©๙ www.kalyanamitra.org

ของราชสำนักเข้าเยี่ยม พระเจ้าสุทโรทนะทรงอุ้มพระโอรสมา เพื่อนมัสการพระดาบส ปรากฏว่าอสิตดาบสเป็นฝ่ายกราบไหว้ พระบาทพระโอรส และทำนายลักษณะของพระโอรสว่ามีคติเป็น ๒ ตามตำรามหาปุริสลักษณะ แต่ตัวท่านเองเชื่อมั่นว่าพระโอรส จะเสด็จออกผนวช ได้พิจารณาอายุตัวเองเห็นว่ามีชีวิตอยู่ไม่ถึง เวลาที่พระโอรสตรัสรู้ จึงให้นาลกะผู้เป็นหลานออกบวชรอ และ อีกเหตุการณ์ที่สำคัญ คือ พระเจ้าสุทโรทนะได้ถวายบังคมพระ ^ ร, 1 โกณฑัญญพราหมณ์ทำนายพระองคออกบวชเท่าใfน พระซนมายุได้ ๕ วัน เชิญพราหมณ์ 00๘ คน มาฉันภัตตาหารและเลือกเอา พราหมณ์ ๘ คน เป็นผ้ทำนายพระลักษณะ พราหมณ์ ๗ คน ทำ นาย ๒อ ทุทธประว้ต www.kalyanamitra.org

พระลักษณะของพระโอรสมีคติเป็น ๒ อย่าง แตโกณฑัญญ- พราหมณ์ทำนายเป็นคติเดียว คือ เสด็จออกบรรพซาเป็นศาสดา เอกของโลก และได้ขนานพระนามเป็น ๒ คือ สิทธัตถะ แปลว่า ผู้ มีดวามต้อง การลัาเร็จ และองฅีรสะแปลว่า ผู้มีรศ่มีสวยงาม แต่ นิยมเรียกว่า โคตมะ เพราะเป็นโคตรของพระองค์ พระซ'นมายุไต้ ๗ วน พระมารดาเนพระชนม์หลังประสูติพระราชโอรสได้ ๗ วัน พระราชบิดาจึงมอบให้พระนางมหาปชาบฺดีโคตฺมี(พระน้านาง) เป็น ผู้เลี้ยงดู ต่อมาพระนางมหาปชาบดีโคตมีประสูติพระโอรสและ พระธิดา ๒ พระองค์ คือ พระนันทะและพระนางรูปนันทา พระซนมายุไต้๗ ร พระราชบิดาให้ขดสระโบกขรณ์ ๓ สระ คือ 0.สระป'ชุม บา ทลวง ๒. สระบุญฑรีก็ บวขาว ๓. สระอุบล บวขาบ และได้ นำ เครื่องทรงมีผ้าโพกพระเคืยร ฉลองพระองค์ พระภูษา เป็นด้น่ อย่างประณีตจากแคว้นกาสืมาถวาย และส่งไปคืกษ่าคืลปวิทยา'ฅี่ สำ นักของท่านราชครูวิศวามิตร พระโอรสได้ปฐมฌาน'ที่ใด้ด้นหว้า(ชม'พูพฤกษ์)ในงานวัปป- มงคลแรกนาขวัญ. คือเมื่ออยู่พรฺะองค์เดียวได้'นงขัดสมาธิ ขณ์ะ 'นั้นเป็นเวลาปาย แต่เงาของด้นหว้าไมคล้อยไปตามดวงอา'ทิตย์ พระบิดาเห็นเป็นเหตุอัศจรรย์จึงถ่วายบังคมพระโอรสเป็นครั้งที่ ๒ เพราะศ'!ทธาในความอัศจรรย์นั้น พุทธประวัฝ็ ๒อ www.kalyanamitra.org

พระซนมายใสั ©๖ ปี พ่ระราชบิดาสร้างปราสาท ฅ หลัง สำ หรบเป็นที่ประทับใน ศ ฤดู คือ ฤดูร้อน ฤดูฝน ฤดูหนาว และได้ทูลขอพระนางยโส่ธรา หรือฟิมพา ซึ๋งเป็นพระราชธิดาของ่พระเจ้าสุปปทุทธะและพระนาง อมิตามาอภิเษกสมรสเป็นพระชายา มีนางสนม ๔0,000 นาง คอย ดูแลความสะดวกสบายตำงา จนถึงพระซํนมายุ ๒๙ ปี พระซ'นมายุได้๒๙ ปี วันหน็่งเจ้าซ่ายสิทอัดถะเสด็จประพาสพระราชอุทยาน ขณะ ใป้นพระเจ้าอุทโธทนะส่งอำมาดย1ปกราบทูลให้ทราบว่า พระนาง พิมพาประสูติพระโอรส และทันทีที่ทรงทราบขาว ทรงเปล่งอุทาน ว่า ราหลํ ซาต พนฺธนํ ซาตํ แปลว่า ปวงเกิดขึ้นแล้ว เครื่อง ฟันธน่าการเกิดขึ้นแล้ว พระราชโอรสจึงได้ซื่อว่า ราทุ่ล ป็ญหๆและเฉลยพทรประวดิ 0.ถาม พระโพธิลัดว์จติลง^พระครรภ์พระมารดานั้นมาจาก สวรรค์ชั้นไหน ? . ตอบ มาจากสวรรค์ชั้นดุสิด r ๒.ถาม พระพทธองค์ประสูติ ณุ ที่ใด ? ตอบ่ พระพทธองค์ประสูติที่ลุมพิน่วัน ตั้งอยู่กึ๋งกลางกรุงกบิล- พัสดุและก^เทวทหะแคว้นลักกะ, ฅ.ถฺาม เหดุใดพระนางสิริมหามายา จึงไปประสูติพระโอรสที่: สวนลุมพินีวัน ขอพิงจ้อุลันนิฐาน ? ๒๒ ทุVพประว้เ www.kalyanamitra.org

ตอบ เหตุ^ปประสูติที่สวนลุมพินีวน คือ 0. เพื่อต้องการเสด็จประพาสอุทยาน ๒. เพื่อต้องการไปประสูติพระโอรสที่เมีองเติมของ พระนางตามพระราชประเพณี ๔.ลาม ใครที่แสดงความเคารพนับถือพระสิทธัตถราชกุมารเป็น คนแรก ? ตอบ อสิตดาบส หรือกาฬเทวิลดาบส เป็นคนแรกที่แสดงความ เคารพพระสิท่ธัดถราชกุมาร ๕.ถาม ผู้แสดงความเคาร;พนั้นไต้ทำนายพระลกษณะขุองพระ- ราชกุมาฟ้,ว้อ#ไงโร? ' ตอบ ทำ นายว่า 0.ถ้าทรงครอบครองฆราวาสจักไต้เป็นพระเจ้าจครพรรติ ๒. ถ้าออกผนวชจักเป็นศาสดาเอกในโลก ๖.ถฺาม พระราชโอรสนั้น ประสูติไต้ ๕ วัน ๗ วันมีเหตุการณ์ สำคัญอะไรเกิดขึ้น ? ตอบ 0. เมื่อประสูติได็ ๕วัน พระราชบิดาโปรดให้ชุมนุมพระ- ญาติวงคัและเสนาม่าดย์พร้อุมกับเชิญพราหมณ์๑๐๘ คนมารับโกชนาหารแล้วทำนายพระลักษณะ และ ขนานพระนามว่า สิทธัดถราชกุมาร ๒. เมื่อประสูติไต้ ๗ วัน•พระนางสิริมหามายาผู้เป็น พระราชมารดาสินพระชนม์ ๗.ถาม เมื่อพระสิทธัดลราชกุมารมีพระชนมายุไต้๗ปี พระราช- บิดาโปรดให้ทำอะไรถวาย ? ตอบ โปรดให้ชุดสระโบกขรณีในพระราชนิเวศน์ ฅ สระถวาย ทุทธประว!ฝ็ ๒๓ www.kalyanamitra.org

๔.ถาม พิธีวัปปมงคล คือพิธีอะไร ? ตอบ พิธีวัปปมงคล คือ พิธีแรกนาขว้ญ อนเป็นนักขัตฤกษของ บ้านเมือง .๙.ถาม ในวันเสด็จแรกนาขวัญ พระเจ้าสุทโธทนะถวายบังคม สิทธี'ตกราชกุมารผู้ประทับนงโต้ต้นหว้า เพราะเหตุไร ? ตอบ เพราะทรงเห็นอัศจรรย์ โนขณะที่สิทธัตถราชกุมาร- ประทับนั่งโต้ต้นหว้า เงาของต้นหว้าไม่คล้อยไปตุาม ตะวัน แม้จะเป็นเวลาบ่ายแล้วยังดำรงอยู่เหมือนเที่ยงวัน 00.ถาม พระราชบิดาและพระญาติวงสั คืตจะผูกพันเจ้าชาย สิทธัดละโหเพลินเพลินอยู่ในกามสุขเพราะเหตุไร และ ต้วยวิธีโด? ตอบ เพราะไต้พิงคำทำนายของ,อลิดดาบสว่าพระราชกุมารนี้ มืคติเป็นสอง คือถาอยู่ครองราชสมบัติจักไต้เป็นพระเจ้า จักรพรรติราช หรือล้าออกบวชจักไต้เป็นศาสดาเอกโน โลก จึงปรารถนาโห้ครองราชสมบัติมากกว่าโห้เสด็จฺ ออกบรรพชา ต้วยวิธี 0. โbหrl้JขUkดIสฬระโbบUIกIขUJรdณbีUโbนUพrรv ะdoร/าd ชrนilิbdเbวศน์ ต สระ เพื่อโห้ เป็นที่เล่นสำราญพระราชหฤทัย ๒.โห้จัดเครองทรงคือจ^ันท.นรุ์' สำหรับทา ผาโพกพระเคืยร ฉลองพระองค์ ผ้าทรงสะพักพระภูษา ล้วนเป็นของ . ประณีต ฅ.โห้สร้างปราสาท ๓ หลัง เป็นที่ประทับ ๓ ฤดู ๔. ขอพระนางยโสธรามาอภิเษกเป็นพระชายา ๒๕ ทุทรบ่'5ะว้ต www.kalyanamitra.org

ปแฉทท < เสดจออกบรรพชา เสด็จออทบร[รพชา ฬาชายสิทธัตถะเสด็จออกอรรพซ•าเมี่อพระซนมายุได้ ๒๙ ปี สาเหตุที่เสด็จออกบรรพขามี ๒ อย่าง คีอ ๐. ทรงปรารภความแก่ ความฬ็บ ความตายที่ครอบงำ มนุษรทุกคน แม้เราเองกจะเป็นอย่างนั้นเหมีอน่กัน ควร่ที่จะแสวง หาทางหลดพ้น ทรงบรรเทาความเมา ๓ ประการ ได้คือ เมาใน วัย เมาในความไม่มึโรค และเมาในชีวิต ทรงมีพระทัยน้อมไป ในบรรพซา ๒. เสด็จประพาสราชอุทยาน ๔ วาระ ทอดพํระเนตรเห็น เทวทุด ๔ มี คนแก่ คนเจ็บ คนตาย และสมณะ ที่เทวดาเนรมีด ไวิในระหว่างทาง ทอดพระ.เนตรเห็นเทวทูต ต ข้างต้น ที่พระองค์ ไม่เคยเห็นมาก่อน เกิดความเบอหน่ายสลดลํโงเวชพระหฤทัยยิ่งนัก ไต้ทอดพระเนตรเห็นสมณะซึ๋งมีอาการสงบเสงี่ยมน่าเลื่อมใส ทรง พอพระทัยในการบรรพชา www.kalyanamitra.org พ่ทธประวัฝ็ ๒๕

พระองค์ทรงเสด็จออกบวช เสด็จออกบรรพซา (มหาภเนษกรมณ์) เมื่อเสด็จกลับจากการประพาสอุทยาน ทรงเข้าที่บรรทมไม่ ยินดีด้วยการประโคมดนตรีต่างๆ ที่นางสนมขับกล่อม ทรงตื่นจาก บรรทมกลางดึก ได้ทอดพระเนตรเห็นนางสนมนอนหลับมีอาการ ต่างๆ เซ่น บางคนนอนนํ้าลายไหล กัดฟ้น ละเมอ เป็นด้น ปรากฏ แก่พระองค์เหมีอนซากศพในป่าข้า มีพระทัยน้อมไปในการบรรพซา ยิ่งนัก ตรัสเรียกนายฉันนะให้จัดเตรียมม้ากัณฐกะ จากใเนได้ เสด็จไปเยี่ยมพระนางพิมพาและพระราซโอรส มีพระประสงค์จะ อุ้มพระราซโอรสก็เกรงว่าพระนางพิมพาจะตื่นจากบรรทม จึงตัด พระทัยเสด็จออกจากห้องบรรทม ๒๖ พุทธประว้ต www.kalyanamitra.org

จากนั้นทรงม้ากัณฐกะมีนายฉันนะตามเสด็จไปถึงริมฝืง แม่นํ้าอโนมาแคว้นมัลละระยะทาง ฅ0 โยชน์ ทรงฉธิษฐานเพศ บรรฺพรตในที่นั้น ทรงใช้พระขรรค์ปลงพระเกศาด้วยพระองค์เอง เอาพระภูษาห่อพระเกศาอธิษฐานแล้วโย่นขึ้นในอากาศ พระ เกศาลอยอยูในุอากาศ 0 โยชน์ ท้าวฉักกะเอาผอบแก้วมารองรับ พระเกศา นำ ไปประดิษฐานไว้ในจุฬามณีเจดีย์สวรรค์ชั้นดาวดึงฉั บริขาร ๘ ฆฏิการพรหมซึ๋งเป็นเพื่อ.นกันมากับพระโพธิฉัตว้ตั้งแต่ ศาสนาของพระฉัมมาฉัมพุทธเจ้าพระนามว้ากัสศปะ ได้น้อมถวาย่ • ผ้ากาสาวพสตร์และบริขารของนักบวช มี ๘ อย่าง คือ สบง จ้วร ฉังฆาฐ ประคุตเอ่ว บาตร มีดโกน เข็ม้ธมกรก (ที่กรองนั้า) ป็ญหานละเฉลยพุทธประวัติ ถาม อะไรคือสาเหตุใท้เจ้าชายสิทธัตถะเสด็จออกบรรพชา ? ตอบ สาเหตุออกบรรพชามีความเห็น ๒ มติ คือ 0. เพราะทรงทอดพระเนตรเห็นเทวภูต ทั้ง ๔ มีคนแก' คนเจ็บ คนตายและสมณะ ๒. เจ้าชายสิทธัตถะทรงปรารภถึงความแก่ ความเจ็บ ความตาย อันเป็นความทุกข์ของมนุษย์ จึงเสด็จออก บรรพชา ๒.ล่าม ทรงบรรพชาเมื่อพระชันษาเห่าไร และทรงบรรพชาได้ กี่ปีจึงตรัสรู้? .. พุทธประวัฝ็ (๒๗J www.kalyanamitra.org

ตอบ ทรงบรรพซาเมื่อพระชันษา.๒๙ ปี และทรงบรรพชาได้ ๖.ปี จึงได้ตรัสรู้ ฅ.ถาม พระโพธิลํโตว์เสด็จออกบรรพชาด้วยอาการอย่างไร ? 'ตอบ พระโพธิส์'ตว์เสด็จออกบรรพชาในเวลากลางคืน ทรงม้า กัณฐกะ และนายฉันนะตามเสด็จจนถึงริมฝืงแฝนํ้าอโน- มา แคว้นม้สละ จึงอธิ.ษฐานเพศ่เป็นบรรพชิต ณ ที่นั้น ๔.ถาม เมื่อพระมหาบุรุษบรรพชานั้นได้บาตรและจีวรจากใคร ? ตอบ เมื่อทรงบรรพชาได้บาตร.และจีวรจากฆฏิการพรหมฺนา มาถวาย ๔.ถาม บริขารของพระมีกี่อย่าง อะไรบ้าง ? . ตอบ มี ๘ อย่างคือ จึวรฺ 0 สังฆาฏิ 0.สบง 0 ประคตเอว 0 บาตร 0 มีดโกน ๑ เข็ม 0 ธมกรก(ที่กรองนั้า)0 ๒๘ ทุทรประว้ต www.kalyanamitra.org

ปริเQทที่ ๕ ตรัฬรู้ ฬ่ระเจ้าพิมฟ็สารเข้าเฝืา พระมหาบุรุษทรงบรรพซาแล้ว ประทับอยู่ที่อนุปิยอมพวัน แคว้นมัลละ เป็นเวลา ๗ วัน เสวยความสุขที่เกิดจาทบรรพซา ต่อจากนั้นเสด็จไปบิณฑบาตที่เมีองฺราซ่คฤห์ แคว้นมคธ พระเจ้า พิมพิสารเสด็จมาเข้าเสา ดูลถามุถึงพระซาติตระกูล จะถวายราซ- สมบติให้กึ่งหนึ่ง ทรงปฏิเสธ. และทรงแสดงวัตถุประสงค์ของการ เสด็จออกบรรพซาเพี่อแสวงหาพระโพธญาณโหทรงทราบ พระเจ้า พี่มพี่สารรุเลขอปฏิญญาว่า หากได้ตรัสรู้แล้วขอให้เสด็จมาแสดง ธรรมโปรดด้วย ทรงรับปฏิญญาของพระเจ้าพี่มพิสาร สืกษาสมาธกิบพระดาบส หลังจากที่พระเจ้าพิมพิสารทูลลากลับไปแล้ว พระมหาบุรุษ เสด็จไปลกสมาธิกับพระดาบส:๒ ทาน คอ 0. อาฬุารดาบส กาลามโคตร ใต้สมาบัติ ๗ ๒.อุทกดาบส รามบุตฺร ใต้สมาบัติ ๘ ทุทธประวัสิ ๒๙ www.kalyanamitra.org

เมื่อสืกษาจนหมดควุามรู้ของอาจทรฟ้ หลงจากนั้นทรงลา อาจารย์ทั้ง ๒ มาถึงตำบลอุรุเวลาเสนานิคม แคว้นมคธ ก็ฟัก อาสัยบำเพ็ญทุกรกิริยาอยู่ที่นั้๖ ปี ป็ญจวัคคีย์ออกบวช ฝ่ายโกณฑญญพราหมณ์เมื่อทราบข่าวว่าพระมหาบุรุษเสด็จ ออกบวชจึงซวนบุตรของพราหมณ์ออกบวชด้วยกันรวมเป็น ๕ คน คือ 0.โกณฟัผผะ ไ&1. วัปปะ ฅ. ภททิยะ ๔. มหานามะ ๕. อสสซิ มาพบพระมหาบุรุษฺขณะบาเพ็ญทุกรกิริยาอยู่ที่ตำบล อรเวลาเสนานิคม บำ เพ็ญทกรกริยา ๓ วาระ พระมหาบุรุษได้ทดลองบำเพ็ญทุกรกิริยา คือการกระทำที่ ทำ ได้ยากอย่างยิ่ง ที่นักบวชโนสมัยนั้นยกย่องกันว่าเป็นการ่ กระทำอย่างเยี่ยม ต วาระ;คือ 0. ทรงกดพระYผฅ์ด้วยพระทนต์ กดพระดาลด้วยพระซิวหา ๒.ทรงฝอนทลนลมอสลาละและป็ลสุาสะ คือ ลมหายใจ เข้าและหายใจออก(อปาณกฌานิ) ๓. ทรงอดพระกระยาหาร ผ่อนเสวยแต่วันละน้อย จน พระวรกายเที่ยวแห้ง .พระฉวเคว้าหมอง พรุะอ้ฐปร'ไกัฏ ทั่วพระวรกาย่^ ขณะที่บำเพ็ญทุกรกริยาอยู่นั้น ปัญจวัคคืย์คอยเฝ่าดูแล อุปัฏฐากทุกเข้าคา ด้วยหวังว่าพระองต์1ด้บรรลุธรรมแล้ว จักทรง ทั่งสอนพวกตนบาง ต่๐ พทธประวัติ www.kalyanamitra.org

อุปมา m ขอ พระมหาบุรุษมาเพ็ญทุสรสืเยาไ0บ่ทุกขเวทนาอย่างฮ่งฺ^ ไฝฺทรงท้อพระทัย ขณะนนอุปพิา ต ขอ ได้เกิดขึ้นในพระทัยของ พระองค์ คือ 0, ส่มณพราหมฤเที่มี!ไายไม่หเกออกจากกาม มีความ พอใจในกาม แฟ้จะม่าเพ็ญเพ็ยรจ่นได้รับทุกขเวทนากล้า กิไม่ ควรได้ตรัสรู้ เปรียบเหมือนไม้สดชุ่มด้วยยาง แซในนาไม่ สามารถจะสืใท้ติดไฟได้ ๒. สมณพราหมณท้มีกายหรทออ่กจากกาม แดยงมีความ พอิใจในกาม แม้บำเพ็ญเพียรจนได้รับทุกขเวท่นากล้า กิไม่ควรได้ ตรัสรู้ เปรียบเหมือนไม้สดชุ่ม่ด้วยยาง วางอยู่บนบกไม่สามารถจะ ต.สมณพรีาห่มณผู้มีกายออกจากกาม สะความพอใจในกาม เสิยได้ แม้จะไม่บำเพ็ญเพ็ยฺรจนได้รับทุกขเวทนากล้า กิควรตรัสรู1ด้ เปรียบเหมือนไม้แท้งวางอยู่บนบก สามารถจะรุใท้ติดไฟได้ ป้ญจวัคคึย์หนืจากพระมหาบุรุษ พระมหาบุรุษเห็นว่า การบำเพ็ญทุกรกิริยาไม่สามารถที่ จะบรรลุธรรมได้ จึงละการบำเพ็ญนั้นหนมาเสวยพระกระยาหาร เพื่อที่จะบำเพ็ญเพียรทางใจต่อไป ปัญจวคคืย์เห็นพระองค์คลาย จากความเพียร พากันละห็งพระองค์!ปอยู่ที่ปิาอิสิปตนมฤคทายวัน แขวงเมืองพาราณสี ทุทธประวั!สิ www.kalyanamitra.org

■ริ สิ: พ นางสุขาดาถวายข้าวมธุปายาส ประโยชน์ของการที่ป้ญจวัคคีย์อยู่และหนีจากพระองค!ป 0. เป็นพยานว่าพระองค์ทรงประพฤติทุกรกิริยาอย่างยิ่งยวด ๒. มีความสงบเงียบในการบำเพ็ญเพียรทางจิต เหตุการณ์ก่อนตรัสรู้ ๑. นางสุชาดาบุตรีของเศรษฐี ตำ บลอุรุเวลาเสนานคม ถวายข้าวมธุปายาส คือข้าวสุกหุงด้วยนํ้านมโค พร้อมด้วยถาด ทองคำ ทรงปันเป็น ๔๙ ก้อน เสวยจนหมด จากนั้นเสดจไปยังริม ฝืงแม่นํ้าเนรัญชรา ทรงจบ*ถาดทองคำอธิษฐานจิตแล้วลอยป้า เห็น เป็นนิมิตว่า. จักได้บรรลุพระส์เมมาส์'มโพธิญาณ ๒.ตอนเย็นพระองค์เสด็จไปที่ด้นยัสส์'ตถพฤกษ์ ระหว่างทาง ๓๒ ทุทอประว้ตี www.kalyanamitra.org

%ตลยพราหณ&ว้รฟุ ๘ tn ทรงปูลํๆดใต้ ณ|^®ถ^^)ฤก33®3เกิค,ฟ้มฺ^น1^^ ๐๔ ศอก ประท้บ?!ฬั่ ฒรเสินพระพกตเtปทางทิศสะวนออก ทรงlaจ่าตรงคนํหา!)ธาน %ศวา!;เ^อ^ญ่ทึ่ร)ระกอบสัวยองค์ ๔ จ่าติรงุคมรทปราน สิอ การที่พระองค์ทรงอธิษฐานพระทัยก่อนที่จะตรัสรู้วา\"แม้ ผื้อนจ่ะเ.สิอดโนสรระจ่กแห้งผือดหายไปฺ จ่นเห่ลือแด่หนงเอ็น แ^ก่ระดูกกดามเถิด หากเรานฟ้ม่บรรลุพระฟึผมาสํMvllynริน ^จ่^ลุฦจ่ากบลลงก์น\" ชนะมารด้วยบารมี 00 ท้าววสวัตตีมารและเสนามาร กลัวว่าพระมหาบุรุษจ^พน ไรเจ่ากอ็านาจ่รเองตน fงมาแสดงฤทธึ๊ตางาเพื่อใท้กลัวแลัวหนีไป ทรงชนะด้วยบารมี ๐๐ คอ ๐. ทานบารมี ๒. รลบารมี ๓. เนกขัมมบารมี ๔. ปีณ่ญาบารมี ๕.วิริยบารมี ๖. ขันติบารม ๗. สัจ่จ่บารมี ๘. อธิษฐานบารมี ๙. ฒตตาบารมี 00. อุเบกขาบารมี บรเรอุญาณ ฅ พระมหาบุรุษทรงชนะพญามารแลร่ะเสนามารแล้ว ทำ ใจหยุด พทรุประวัส ฅฅ www.kalyanamitra.org

ff* m •1 t ..^. i^: f ,v •%-\"^ นิ่งเDนหนึ๋งเดียวดำเนินใจไปในทางสายกลาง ได้บรรลุธรรมตาม ลำ ดับดังต่อไปนี้ 0. ปฐมยาม ทรงบรรลุปุพเพนิวาสานุสฬตญาณ ความรู ระลกชาติหนหลงของตนได้ ๒. มัซฌิมยาม ทรงบรรลุจุตูปปาตญาณ ความรู้การจุติ (ตาย) และการอุบัติ(เทด)ของสัตว์ทั้งหลาย ๓. ปัจฉิมยาม ทรงบรรลุอาสวักขยญาณ ความรู้เป็นเหตุ สันอาสวะ คือ อริยสัจ ๔ ตรัสรู้!นยามสุดท้ายของวันพุธ ขึ้น ©๘ คื้า เดือน ๖ ปีระกา ก่อนพุทธดักราช ๔๕ ปี เป็นการเกิดครั้งที่ ๒ คือ เกิดด้วยธรรมกาย ที่ด้นพระศรีมหาโพธิ้ ริมล่งแม่นํ้าเนรัญชรา ขณะนั้นพระชนมายุ ได้ ๓๕ พรรษา บำ เพ็ญความเพียรอยู่ ๖ ปี วันตรัสรู้อรรมเรียกวา วันวสาขบซา ฅ๔ พทธประวัติ www.kalyanamitra.org

afย่สั9 ๔ ความafงอัมประเสริฐ 0. ททซ์ คีอ ความไม่สบายกาย ไม่สบายใจ ริ ๒. สมุทัย คือ เหตุเกิดทุกข์ . ๓.นโรธ คือ ความดับทุกข์ ๔. มรรค คือ ข้อปฏบตใหถึงคว่ามดับทุกข์ พระนามพิเศษ (เนมิดกนาม) 0. ได้พระนามว่า อะระทัง เพราะพร.ะอํงค์เป็นผู้บริสุทธึ๊ ห่างไกลจากกิเลส ๒. ได้พระนามว่า สัมม่าสัมพุทโธ เพราะพระองค์เป็นผู้ ตรัสฺรู้ชอบได้!ดยลำพังพระองค์เอง ป้ญหาและเฉลยพุทฺรประวัติ 0.ถาม เจาชายสิทธตถะเมื่อบรรพชาแล้วเสด็จไปพกแรมทีไหน เป็นเวลากี่วัน ? . . ตอบ เสด็จไปพกแรมที่อนุปิยอมพวัน เป็นเวลา ๗ วันิ ๒.ถาม\" ทุกรกิริยาคืออะไร? ตอบ ทุกรกิริยา คือ การทรมานกายใหลำบากหรือการกระทำ ที่ทำ ได้ยากยิ่ง ๓.ถาม พระมหา,บ'เษของเราได้ทรงทำวิธใดบ้าง ? ตอบ พระมหาบุรุษก่อนตวัสรู!ด้ทรงกระทำ ฅ วาระคือ ทุทธฺประรส £0๕ www.kalyanamitra.org

o. ทรงกดพระทนต์ด้วฒุ่ระทนต์ กดพระตาลุด้วย พระชิวหา ๒. ทรงกลั้นลมหายใจ่ ฅ. ทรงอดพระกระยาหาร * ๔.ถาม ขาวมอปายาสที่ทรงเสวยก่อนตรัสรูใครเป็นผู้ถวาย ? ตอบ นางสุชาดาธิดาของกุอุมพีนายบ้านเสนานิคมเป็นผู้ถวาย ข้าวมธุปายาส ๕.ถาม ผู้ถวายหญ้าคาแก่พระมหาบุรุษคือใคร ? . ตอบ โสตถิยพราหมถ! ๖,ถาม โนวันตรัสรู้ทรงอธิษฐานพระทยทได้ด้นพระศรีมหาโพธิ้ ว่าอย่างไร ? ตอบ ทรงอธิฐานพระทัยวา \"ยังไมบรรลุโพธิญาณเพียงใด จักไม่ลุกขึ้นเพียงนั้น เนื้อเลือดแห้งเหือดหายไป เหลือ หนังทุ้มกระดูกก็ดามหื\" ๗.ถาม พระสิทธัตถะทรงพจญมารได้ชัยซนะ^ด้วยบารมีอรรม อะไรบ้าง ? ตอบ พระสิท&ศถะทรงผจญมารชนะได้ด้วยบารมีธ่รรมุ 00 อย่าง คือ ทาน 0 คืล 0 เนกชัมมะ 0 ปัญญา 0 วัรยะ 0 ขันติ 0 ส์จจะ 0 อธิษฐาน 0 เมตตา 0 อุเบกขา 0 ๘.ถาม ญาณ ตที่พรฺะพุทอองค์ทรงได้ในวันตรีลั้รู้คืออะไรบ้าง? ตอบ. ญาณ ต คือ 0. ปุพเพนิวาสานสสติญาณ ๒.จุตูปปาตญาณ ฅ่. อาสวักขยญาณ .๓๖ พุทธประรด www.kalyanamitra.org

๙. ถาม ญาณขอไหน ที่ทาให้พระองค์สำเร็จความฟ้นพุทธะโดย สมบูรณ์ ? ตอบ ญาณข้อ่ที่ ฅ คือ อาสวักขยญาณ ทำ ให้ทรงสำเร็จความ เป็นพุทธะโดยสมบูรณ์ 00.ถาม ที่ว่าพระโพธิสัตว์ตรัสรู้นั้น ทรงรู้ธรรมอะไร เมื่อไรและ ที่ไหน? ตอ!!พระโพธิสัตว์ทรงรู้ธรรมคืออริยสัจ ๔มื่ ทุกข์สมุทัย นิโรธ มรรค เมื่อวันขึ้น ©๕ ค์า เดือน ๖ ที่ภายใตต้นพระครี- มหาโพธี้ ตำ บสอุรุเวลาเสนานิคม Ob. ถาม พระสิทธัตถะทรงบาเพญเพียรอยู่กี่ปี^ดตรัสรู้และ ตรสรูที่ไหน ตอบ ทรงบำเพ็ญเป็นเวลา ๖ ปี ตรัสรู้ ณโคนไม้อัสสัตถพฤกษ์ ซึงป็จจุปันนิยมเรียกว่าต้น่พระศรีมหาโพธิ้ฑใกล้ฝืงแฝนั้ๆ เนรัญชราตาบลอุรุเวลาเสนานิคมเมืองคยา แคว้นมุคธ bto^ฤๆม พุรฺะนามว์า สมุมุาสมพุทโธ หมายความว่าอย่างไร ? ฟือุบพระนามว่า สม.มุาสมฺพุทโธ หมายถึงการํตรัสรู้ธรรมโดย .ร^บุด้วยพระอฺงค์เอง ..-^ www.kalyanamitra.org ะวัสื ฅฬ

ปริเฉทที่ ๖ เสวยวิมุตติสุข พระมหาบุรุษหลังจากตํรัสรู้ธรรมแล้ว ประทับเสวยวมุตตฺดูข คือสุซทเกิดจากการหลดพ้นจากกิเลสอาสวะ ๗ ลัปดาห์ในสถานที๋ ๗ แห่ง คือ ส์ปดาหทึ๋ 0 ทรงประทับอยู่?1ใต้ต้นพระศรีมหาโพธ ทรง พจาร่ณาปฏจจสบุปบาทธรรมโดยอนุโลมและปฏโลมตามลำดับ ทรงเปล่งอุทานตลอด ฅ ย่าม าตรี ดังต้อไปนี้ ปฐมiยาม ทรงฟล่งอุทาliวา \"เมื่อใดธรรมพั้งิหลาย่เปring แกิพราหมณผู้มีดวามเพียรเพ่งอยู่ เมื่อฺนี้นความสงลัยทั้งป'ฬชอง พราหมณนี้นยอมเนไป เพราะมารู้ธรรมพร้อมทั้งเพดุ\" มีชฌิมยาม(เทรงเปล่งอุทานว่า \"เมื่อโดธรรมทั้งหลายปรากฏ แกพราหมณ์ผู้มีความเพียรเพ่งอยู่ เมื่อฺนี้นความสงลัยทั้งปวง ชองพราหมณ์นี้นย่อมเนไป เพราะไต้รู้ความเนไปแห่งปีจจัย ทั้งหลาย\" ป้จรมยาม ทรงเปล่งอุทานว่า\"เมื่อใดธรรมทั้รหลายปรากฏ แก่พราหมณ์ผู้มีดวามเพียรเพ่งอยู่ เมื่อนี้นพ่ราหมณ์นี้นช่อม กำ จดมารและเสนามารเสิยไต้ ดุจพระอาทิตย์อุทัยขึ้นทำอากาศ ฅ๘ พฺฑร่ประว้ต www.kalyanamitra.org

ใฟ้สว่างฉ^นั้น\" ส์ปดาฬฑึ่ ๒ ทรงประทับยืนมองต้นพระศรีมหาโพธิ้ทางทิศ ตะวันออกเฉียงเหนือ ๗ วัน เรียกที่ตรงนั้นว่า อนืมิสเจดียฺ สัปดาห์ที่ ๓ ทรงประทัปเดินจงกรมระหว่างฺอนืมิสเจดืย์กับ ต้นพํระศรีมหาโพธึ๊๗วัน เรียกที่ตรงนั้นว่า วัตใ*จงกรม่เจดึย์ วัน เรียกที่ตรงนั้นว่า วัตนฆรเจดีย สัปตาห์ที่ ๕ ทรงประทบนั่งเสๅยวิมุตดิสุข!ต้ต้นอช่ปาล นโครธ(ต้นไทร) อยู่ทางทิศตะวันออกของต้นพระศรีมหาโพธึ๊ ๗ วัน ทรงแสดงธรรมแก'พราหมณ์คนหนึ่งที่ชอบตวาดคนอื่นว่า\"หึหึ\" ทรํงผจญธิดามาร ฅ ตน สุปตาห์ที่ ๖ ทรงประทับนั่งเสวยวิมุตดิสุ่ขที่ใต้ต้นมุจจลนห์ (ต้นจุก) อยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงโตของต้นพฺระศรีมหาโพฮี้๗วัน ตาห์ที่ ๗ทรงประทับนั่งเสวยวิมุตดิสุขที่ใต้ต้นราชายตํนะ (ต้นเกตุ) อยู่ทางทิศใต้ของต้นพระศรีมหาโพธิ้ มีฟอค้า ๒ คน,คือ ต้ปส10?และฦลรกะลวายฺขาวสัตตุก้อนสัตตุผง และแสดงตนเป็น ปฐมอุบาสก คือขอถึงพระพุทธแสะพระธุรรมเป็นสรณะตลอิดชีวิต เรียกว่า เทววฺาจกอุบๆสก หสังจากตรัสรู้ทรงเสฺวยวิมุตดิสุข ๔๙วัน ในสถานที่ ๗ แห่ง เรียกว่า สัตตมทาสถาน ใจ่ระพุรหมมาอาราธนก่แสดงธรรม พอล่วง ๗ วันไปแล้วเสด็จกลับไปประทับนั่งที่ใต้ต้นไทรทรง www.kalyanamitra.org ทุทBประวัส พ๙

พิจารณ่าเห็นว่าธรรมะที่พระองค์ตรัสรู้เปีนของลึกซึ้ง ยากที่บุคคล อื่นจะตรัสรู้ตามได้ ท้าวสหัมบดีพรหมมาอาราธนาให้แสดงธรรม โดยอ้างเหตุผลว่า ผู้ที่มีกิเลสน้อยพอจะรู้พระธรรมได้มีอยู่ ^ ดอกบ'ว ๔ เหล่า พระองค์รับคำอาราธนาของท้าวสหัมบดีพรหม ทรงพิจารณา เห็นอุปนิส์'ยของสัตว์โลก เปรียบด้วยดอกบัว ๔ เหล่า คือ 0. อุคฆฏิตัญณู มีปัญญาเฉียบแฉลมเปรียบเหมีอนบัวฟ้นนํ้า ๒. รปจิตัญญ มีปัญญาปานกลางเปรียบเหมีอนบัวเสมอ ผิวนํ้า รี I '^, อปนิสั'ยคนเปรียบเหมือนดอกบัว ๔ เหล่า ๔๐\\ พุทธประ'5ด www.kalyanamitra.org

๓. เ'นยยะ มีปัญ่ญาพอแนะนาได้เปรียบเห่มือนบัวใต้นํ้า ๔.ปทปรมะ ด้อยป้ญญๆเปรียบเหมือนบัวอยูโนโคลนตม ทรงพจารณาเหนความแตกต่างกันแห่งอุปนิส์'ยขอ่งส์'ตว์โลก ทรงทำอายุสังขาราธชฐานว่า จะดำรงพระชนม์อยู่จนกว่าพฺระ ศาสนาจะนพรหลายดงมั่นถาวร ทรงดำริผู้รับปฐมเทศนๆ ครั้ง แรกทร่งนกถึงอาฬารดาบสและอุทกดาบส เนองจากห่านทั้งส่อง เปีนคนฉลาด มืถึเลสบางเบา สามารถรู้ธรรมได้ฉับพลัน แต่เสืย รวิตไปแล้วพระองคทรงป็าถึงป้ญจวัคสืย์ผู้อุป้ฏฐากจึงเสด็จไปโปรด. โนระหว่างทางํทรงพบอุปกาซีวกเดินสวนทางมา อุปกาซีวกเห็นฺ พระวรกายของพระองค์ผ่องใส จึงดูลถามว่า ใครเป็นศาสดาของ ห่านพระองค์ตํรัสตอบว่า เราเป็นผู้ตรัสรู้เองไฝมืใครเป็นครูลังสอน อุปกาซีวกได้ฟ้งดังนั้นลันด็รษะแล้วหลีกไป โปรดป้ญจวัคสิย์ พระพุทธองค์เสด็จไปที่ป๋าอิสิปตนมฤคทายวัน แขวงเมือง พาราณสี ป้ญจวัคคีย์เห็นพระพุทธองค์เสด็จมา จึงทำกติกากันว่า พวกเราจะไม่ลุกขึ้นต้อนรับแต่จะจัดอาสนะไวัให้ เมื่อพระองค์เสด็จ มาถึงทุกคนลืมกติกาที่ตั้งไว้ ต่างคนต่างลุกขึ้น่ต้อนรับ และเรียก พระพุทธองค์ด้วยดำว่า อาวุโส ตรัสห้าม ๓ ครั้ง ตรัสบอกถึงการ ที่พระองค์1ด้บรรลุอมตธรรมแล้ว ป้ญจวัคคีย์กล่าวดัดด้านอีก ๓ ครั้ง . ตรัสเตือนให้ระลึกได้ว่าเคยตรัสเซ่นนี้บ้างหรีอ ปัญจวัคคีย์ ระลึกได้ว่าไม่เคยตรัสเซ่นนี้มาก่อน จึงตั้งใจฟ้งธรรม www.kalyanamitra.org พทธประวัฝ็ ๔6)