Hồ Chí Minh toàn tập - Tập 3

238 D¢N CµY Th−¬ng «i! nh÷ng kÎ d©n cµy, Ch©n bïn tay lÊm suèt ngµy gian lao, L¹i cßn thuÕ nÆng s−u cao. §−îc ®ång nµo ®Òu lät vµo tói T©y. D©n ta kh«ng cã ruéng cµy, Bao nhiªu ®Êt tèt vÒ tay ®ån ®iÒn. L¹i cßn phu dÞch, tÇn phiÒn. Lµm chÕt x¸c ®−îc ®ång tiÒn nµo ®©u! Th©n ng−êi ch¼ng kh¸c th©n tr©u. C¸i phÇn no Êm cã ®©u ®Õn m×nh! Muèn ph¸ s¹ch mèi bÊt b×nh, D©n cµy ph¶i kiÕm ViÖt Minh mµ vµo. §Ó cïng toµn quèc ®ång bµo, §¸nh Ph¸p, NhËt, g©y phong trµo tù do. NhÞp nµy lµ nhÞp trêi cho, Lo cøu n−íc tøc lµ lo cøu m×nh. Mai sau thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh: ViÖt Nam n«ng d· tÊt canh kú ®iÒn1). B¸o ViÖt Nam ®éc lËp, sè 103, ngµy 21-8-1941. _______________ 1) NghÜa lµ theo Ch−¬ng tr×nh ViÖt Minh, n«ng d©n ai còng cã ruéng cµy (BT).

239 PHô N÷ ViÖt Nam phô n÷ ®êi ®êi NhiÒu ng−êi v× n−íc, v× nßi hy sinh. Ngµn thu r¹ng tiÕng Bµ Tr−ng, Ra tay cøu n−íc, cøu d©n ®Õn cïng. Bµ TriÖu Èu thËt anh hïng, C−ìi voi ®¸nh giÆc, vÉy vïng bèn ph−¬ng. MÊy n¨m c¸ch mÖnh khÈn tr−¬ng, ChÞ em phô n÷ th−êng th−êng tham gia. MÊy phen tranh ®Êu x«ng pha, Lßng vµng gan s¾t nµo ®µ kÐm ai? K×a nh− chÞ NguyÔn Minh Khai BÞ lµm ¸n tö ®Õn hai ba lÇn. B©y giê c¬ héi ®· gÇn, §¸nh T©y, ®¸nh NhËt, cøu d©n n−íc nhµ. ChÞ em c¶ trÎ ®Õn giµ Cïng nhau ®oµn kÕt ®Æng mµ ®Êu tranh. §ua nhau vµo Héi ViÖt Minh Tr−íc gióp n−íc, sau gióp m×nh míi nªn. Lµm cho thiªn h¹ biÕt tªn Lµm cho râ mÆt ch¸u Tiªn, con Rång. B¸o ViÖt Nam ®éc lËp, sè 104, ngµy 1-9-1941.

240 TRÎ CON TrÎ em nh− bóp trªn cµnh, BiÕt ¨n ngñ, biÕt häc hµnh lµ ngoan, Ch¼ng may vËn n−íc gian nan, TrÎ em còng bÞ bËn th©n cùc lßng. Häc hµnh, gi¸o dôc ®· kh«ng, Nhµ nghÌo l¹i ph¶i lµm c«ng, cµy bõa. Søc cßn yÕu, tuæi cßn th¬, Mµ ®· khã nhäc còng nh− ng−êi giµ! Cã khi l×a mÑ, l×a cha, §i ¨n ë víi ng−êi ta bªn ngoµi. V× ai mµ ®Õn thÕ nµy? V× giÆc NhËt víi giÆc T©y b¹o tµn! KhiÕn ta n−íc mÊt, nhµ tan, TrÎ em còng ph¶i c¬ hµn xãt xa. VËy nªn con trÎ n−íc ta Ph¶i ®oµn kÕt l¹i ®Ó mµ ®Êu tranh! KÎ lín cøu quèc ®· ®µnh, TrÎ em còng ph¶i ra dµnh mét vai. Bao giê ®¸nh ®uæi NhËt, T©y, TrÎ em ta sÏ lµ bÇy con c−ng. B¸o ViÖt Nam ®éc lËp, sè 106, ngµy 21-9-1941.

241 C¤NG NH¢N Thµnh ai ®¾p, lÇu ai x©y? Tµu kia ai ®ãng, than ®©y ai sµng? Bao nhiªu cña c¶i kho tµng, Ai ®µo b¹c, ai luyÖn vµng mµ nªn? C«ng nh©n søc m¹nh nghÒ quen, Lµm ra cña c¶i cho thiªn h¹ nhê. Mµ m×nh quÇn r¸ch ¸o x¬, TiÒn c«ng th× bít mµ giê th× thªm. L¹i cßn ®¸nh chöi tÇn phiÒn, Cóp l−¬ng th¸ng tr−íc, ph¹t tiÒn h«m qua. Cµng nghÜ l¹i, cµng xãt xa, V× ta mÊt n−íc, mµ ta ph¶i hÌn §Ó cho Ph¸p, NhËt léng quyÒn, Th¼ng tay bãc lét thî thuyÒn n−íc ta! Thî thuyÒn ta ph¶i ®øng ra, Tr−íc ta cøu n−íc, sau ta cøu m×nh. Cïng nhau vµo Héi ViÖt Minh, Ra tay tranh ®Êu hy sinh míi lµ. Bao giê kh«i phôc n−íc nhµ, Cña ta ta gi÷, c«ng ta ta lµm. B¸o ViÖt Nam ®éc lËp, sè 108, ngµy 11-10-1941.

242 M¦êI CHÝNH S¸CH CñA VIÖT MINH30 ViÖt Nam ®éc lËp ®ång minh Cã b¶n Ch−¬ng tr×nh ®¸nh NhËt, ®¸nh T©y. QuyÕt lµm cho n−íc non nµy, Cê treo ®éc lËp, nÒn x©y b×nh quyÒn: Lµm cho con ch¸u Rång, Tiªn, D©n ta gi÷ lÊy lîi quyÒn cña ta. Cã m−êi chÝnh s¸ch bµy ra, Mét lµ Ých n−íc, hai lµ lîi d©n. Bao nhiªu thuÕ ruéng, thuÕ th©n, §Òu ®em bá hÕt cho d©n khái phiÒn. Héi hÌ, tÝn ng−ìng, b¸o ch−¬ng, Häp hµnh, ®i l¹i, cã quyÒn tù do. N«ng d©n cã ruéng, cã bß, §ñ ¨n, ®ñ mÆc, khái lo c¬ hµn. C«ng nh©n lµm lông gian nan, TiÒn l−¬ng ph¶i ®ñ, mçi ban t¸m giê. GÆp khi tai n¹n bÊt ngê, Thuèc thang ChÝnh phñ bÊy giê gióp cho. Th−¬ng nh©n bu«n nhá, b¸n to, M«n bµi thuÕ Êy bá cho phØ nguyÒn. Nµo lµ nh÷ng kÎ chøc viªn, C¶i l−¬ng ®·i ngé cho yªn tÊm lßng. Binh lÝnh gi÷ n−íc cã c«ng,

m−êi chÝnh s¸ch cña viÖt minh 243 §−îc d©n träng ®·i, hÕt lßng kÝnh yªu. Thanh niªn cã tr−êng häc nhiÒu, ChÝnh phñ trî cÊp trß nghÌo, bÇn nho. §µn bµ còng ®−îc tù do, BÊt ph©n nam n÷, ®Òu cho b×nh quyÒn. Ng−êi tµn tËt, kÎ l·o niªn, §Òu do ChÝnh phñ cÊp tiÒn ¨n cho. TrÎ em, bè mÑ khái lo, D¹y nu«i, ChÝnh phñ gióp cho ®ñ ®Çy. Muèn lµm ®¹t môc ®Ých nµy, Chóng ta tr−íc ph¶i ra tay kÕt ®oµn. Sao cho tõ B¾c chÝ Nam, ViÖt Minh héi cã mu«n vµn héi viªn. Ng−êi cã søc, ®em søc quyªn, Ta cã tiÒn cña, quyªn tiÒn cña ta. Trªn v× n−íc, d−íi v× nhµ, Êy lµ sù nghiÖp, Êy lµ c«ng danh. Chóng ta cã Héi ViÖt Minh §ñ tµi l·nh ®¹o chóng m×nh ®Êu tranh. Råi ra sù nghiÖp hoµn thµnh, Râ tªn Nam ViÖt, r¹ng danh L¹c Hång. Khuyªn ai xin nhí ch÷ ®ång, §ång t×nh, ®ång søc, ®ång lßng, ®ång minh. N¨m 1941 In trong s¸ch Hå ChÝ Minh, Th¬, Nxb. V¨n häc, Hµ Néi, 1970, tr. 14-16.

244 CA BINH LÝNH Hai tay cÇm khÈu sóng dµi, Nh¾m ®i nh¾m l¹i, b¾n ai thÕ nµy? B¾n vµo qu©n NhËt, qu©n T©y, Lò c−íp n−íc, lò ®äa ®µy d©n ta, Lò kh«ng yªu trÎ, kÝnh giµ, Lò c−íp ®Êt, lò ®èt nhµ x«n xao, Lò ®ßi s−u nÆng, thuÕ cao, Lò ®i v¬ vÐt ®ång bµo ViÖt Nam. B¾n ®−îc chóng, chÕt còng cam, V× m×nh dï chÕt, n−íc Nam vÉn cßn! Hay v× chót lîi cán con, C¸i b»ng cöu phÈm, c¸i lon ®éi nh×, Nh¾m vµo c¸ch m¹ng b¾n ®i, Qu¶n chi nh©n nghÜa, qu¶n chi gièng nßi! Anh em binh lÝnh ta ¬i! Chóng ta cïng gièng, cïng nßi ViÖt Nam; ViÖc chi lîi n−íc th× lµm, Cøu d©n cøu quèc h¸ cam kÐm ng−êi! Trong tay ®· s½n sóng nµy, QuyÕt quay ®¸nh NhËt, ®¸nh T©y míi ®µnh. TiÕng th¬m sÏ t¹c sö xanh: “ViÖt binh cøu quèc” r¹ng danh mu«n ®êi! B¸o ViÖt Nam ®éc lËp, sè 110, ngµy 1-11-1941.

245 THÕ GiíI §¹I CHIÕN vµ phËn sù d©n ta Tõ ngµy 8 th¸ng 12 t©y (20 th¸ng 10 ta), Anh, Mü vµ nhiÒu n−íc kh¸c ®· b¾t ®Çu ®¸nh NhËt. ThÕ lµ chiÕn tranh lan kh¾p thÕ giíi. Trong cuéc thÕ giíi ®¹i chiÕn31 nµy cã hai phe. Phe ®i x©m lÊn gåm cã §øc, ý, NhËt, T©y. Phe chèng x©m lÊn gåm cã Nga, Tµu, Anh, Mü vµ nhiÒu n−íc kh¸c. Phi LuËt T©n, H−¬ng C¶ng, T©n Gia Ba, M· Lai vµ nhiÒu n¬i kh¸c ®· hãa ra chiÕn tr−êng. Ngoµi bÓ Th¸i B×nh D−¬ng, tµu trËn c¸c n−íc ®· ®¸nh nhau lung tung. N¹n binh löa nay mai sÏ lan tíi Sµi Gßn, Cam Ranh, H¶i Phßng, Hµ Néi vµ c¸c n¬i. D©n ta sÏ bÞ chÕt ng−êi, h¹i cña. V× ai nªn nçi n−íc nµy? V× giÆc NhËt, v× giÆc T©y ®ã mµ! V× giÆc NhËt vµ giÆc T©y mµ n−íc ta biÕn thµnh chiÕn tr−êng. Nhµ v−ên cña ta sÏ bÞ ®èt ph¸. Cña c¶i cña d©n ta sÏ bÞ c−íp giùt. D©n sù cña ta sÏ bÞ tan tµnh. NhÊt lµ tØnh Cao B»ng ta sÏ bÞ thiÖt h¹i nhiÒu. ThÕ th× d©n ta nªn lµm sao ®Ó tr¸nh khái c¸i n¹n Êy? D©n ta nªn lµm 2 viÖc: 1 lµ - BÊt kú qu©n ®éi nµo tíi gÇn vïng m×nh, d©n ta ph¶i lµm c¸ch “nhµ kh«ng v−ên trèng” nghÜa lµ: Bao nhiªu cña c¶i, ®å ¨n, ®å dïng, l−¬ng thùc, sóc vËt ®Òu ®em giÊu kÝn hÕt. Bao nhiªu ®−êng s¸, cÇu cèng ®Òu ph¸ hÕt. Ng−êi giµ, trÎ con, ®µn bµ con g¸i, ®Òu

246 Hå CHÝ MINH TOµN TËP t×m n¬i ch¾c ch¾n mµ trèn hÕt. Trai tr¸ng th× ph¶i ë l¹i trong lµng, ph¶i cïng nhau tæ chøc ®éi tù vÖ ®Ó canh phßng trém c−íp; c¸c lµng ph¶i gióp søc lÉn nhau. Bao giê qu©n ®éi tíi gÇn lµng, trai tr¸ng sÏ tr¸nh ®i, chí ®Ó cho chóng b¾t phu. ChØ bao giê ViÖt Minh cã lÖnh gióp cho qu©n ®éi nµo th× d©n ta sÏ gióp qu©n ®éi Êy. 2 lµ - D©n ta ph¶i mau mau tæ chøc l¹i. N«ng d©n ph¶i vµo “N«ng d©n Cøu quèc héi”. Thanh niªn ph¶i vµo “Thanh niªn Cøu quèc héi”. Phô n÷ vµo “Phô n÷ Cøu quèc héi”. TrÎ con vµo “Nhi ®ång Cøu quèc héi”. C«ng nh©n vµo “C«ng nh©n Cøu quèc héi”. Binh lÝnh vµo “Binh lÝnh Cøu quèc héi”. C¸c bËc phó hµo v¨n sÜ vµo “ViÖt Nam Cøu quèc héi”. Nh÷ng héi Êy do ViÖt Nam ®éc lËp ®ång minh l·nh ®¹o. Ng−êi cã tiÒn gióp tiÒn, kÎ cã søc gióp søc. §ång t©m hîp lùc. Mu«n ng−êi mét lßng. Nh©n c¬ héi nµy mµ kh«i phôc l¹i Tæ quèc, mµ lµm cho ViÖt Nam hoµn toµn ®éc lËp. Hìi ®ång bµo! C¬ héi gi¶i phãng ®Õn råi, mau mau ®oµn kÕt l¹i!!! B¸o ViÖt Nam ®éc lËp, sè 113, ngµy 21-12-1941.

247 Th− göi c¸c bËc hµo lý, h−¬ng dÞch KÝnh göi c¸c bËc hµo lý, h−¬ng dÞch. GiÆc Ph¸p cËy m¹nh chiÕm gi÷ n−íc ta, c−íp ®Êt ®ai ta lµm rÊt nhiÒu ®iÒu b¹o ng−îc, khiÕn cho nh©n d©n ®å th¸n, ®Êt n−íc d©n téc ta bÞ lÇm than, hµo lý, h−¬ng dÞch c¸c «ng kh«ng khái mét phÇn tr¸ch nhiÖm. Gi¶ thö cã mét vµi «ng kh«ng ®ñ can ®¶m, lÊy c¸i ®ång triÖn b¶y ph©n, cïng tÊm b»ng nhá lµm vinh h¹nh, lµm danh dù, trän ngµy cam chÞu cho ng−êi kh¸c sai khiÕn, dùa vµo uy thõa cña bän lang sãi ®Ó dïng thñ ®o¹n h·m hiÕp nh©n d©n, bíi l«ng t×m vÕt ®Ó nÞnh hãt qu©n giÆc, nh»m m−u l¹c thó nhÊt thêi cho b¶n th©n ®· lµ mét hµnh vi ®ª tiÖn “câng r¾n c¾n gµ nhµ”, mét lµ g©y thï o¸n trong ®ång bµo, hai lµ ®Ó nhôc cho b¶n th©n, con ch¸u, hä hµng, téi cña nh÷ng ng−êi Êy rÊt lín. Tõ khi giÆc Ph¸p ®em n−íc ta nh−îng cho bän c−íp NhËt, toµn thÓ nh©n d©n ta l¹i l©m vµo c¶nh “n−íc s«i löa báng”. Chóng t¨ng thªm c¸c lo¹i thuÕ, phôc dÞch rÊt tèn kÐm, giÕt h¹i nh÷ng ng−êi d©n v« téi, chiÕm ®o¹t ruéng ®Êt, tÞch thu lóa g¹o, thËm chÝ c¶ bÇy quan binh giÆc NhËt trµn vµo lµng xãm, hiÕp d©m phô n÷, chóng nã hoµnh hµnh kh«ng cßn nh©n ®¹o, ph¸p luËt nµo n÷a. Ngay trong hµng ngò nh÷ng ng−êi hµo lý c¸c «ng, b¶n th©n vµ con ch¸u c¸c «ng còng kh«ng tr¸nh khái tai v¹. VÝ nh− h−¬ng môc Mç... chØ v× mét viÖc nhá lµ nép phu chËm, mµ bÞ lÝnh NhËt ®¸nh chÕt t¹i c«ng tr−êng.

248 Hå CHÝ MINH TOµN TËP C¨m giËn thay giÆc NhËt tù do hoµnh hµnh, khiÕn cho nh©n d©n ta cµng thªm ®au khæ. HiÖn nay t×nh thÕ cña giÆc NhËt v« cïng khèn ®èn, do sù ph¶n c«ng cña phe §ång minh32, Mü, Anh, Tµu. M¸y bay §ång minh ®· ®¸nh ph¸ ®Êt n−íc ViÖt ta, mµ giÆc NhËt ®· kh«ng ®ñ søc ®Ó chèng l¹i, râ rµng thÕ yÕu cña chóng ®· lé râ m−êi phÇn. §©y lµ c¬ héi duy nhÊt, nh©n d©n c¶ n−íc ta tõ trªn xuèng d−íi, tõ giµu ®Õn nghÌo, ph¶i cïng nhau gãp søc, ®Êu tranh tù gi¶i phãng ®Ó t×m ®−êng sèng. Hìi nh÷ng bËc hµo lý cã t©m huyÕt! C¸c vÞ lµ nh÷ng bËc ®¹i diÖn cho d©n, cã tr¸ch nhiÖm ®èi víi sù mÊt cßn cña ®Êt n−íc, ch¼ng lÏ c¸c vÞ ngåi mµ nh×n hay sao! Ng−êi x−a cã c©u: “N−íc m¹nh ¾t th©n ph¶i m¹nh, n−íc nhôc th× th©n m×nh còng bÞ nhôc”. Lêi nãi Êy rÊt ®óng! C¸c vÞ hµo lý th©n mÕn! H·y gÊp rót næi dËy, nhËn lÊy phÇn g¸nh nÆng cøu n−íc, cøu m×nh. Mét lµ tham gia ho¹t ®éng “Héi §éc lËp §ång minh”, hai lµ gióp ®ì c¸ch m¹ng. Thêi c¬ ®· ®Õn, lßng mong ®îi cña d©n rÊt s©u s¾c, l¹i cã sù gióp ®ì cña c¸c n−íc §ång minh, thÕ chÎ tre kh«ng cßn l©u n÷a. DiÖt hÕt bän ViÖt gian th©n NhËt, th©n Ph¸p! NguyÔn ¸i Quèc ViÕt vµo kho¶ng cuèi n¨m 1941 ®Çu n¨m 1942. B¸o Nh©n d©n, ngµy 19-5-1990.

249 CHóC N¡M míi Th¸ng ngµy thÊm tho¸t chãng nh− thoi, N¨m cò qua råi, chóc n¨m míi: Chóc phe x©m l−îc sÏ diÖt vong! Chóc phe d©n chñ sÏ th¾ng lîi; Chóc ®ång bµo ta ®oµn kÕt mau! Chóc ViÖt Minh ta cµng tÊn tíi! Chóc toµn quèc ta trong n¨m nµy, Cê ®á ng«i sao bay phÊt phíi! N¨m nµy lµ n¨m rÊt vÎ vang, C¸ch mÖnh thµnh c«ng kh¾p thÕ giíi. B¸o ViÖt Nam ®éc lËp, sè 114, ngµy 1-1-1942.

250 N¡M MíI, c«ng viÖc míi 1. N¨m ngo¸i, trong thÕ giíi cã viÖc g× to lín? Nöa n¨m tr−íc, §øc vÉy vïng ë ¢u ch©u. Ph¸p mÊt n−íc cµng ngµy cµng nhôc nh·. Anh bÞ §øc ®¸nh thua liÓng xiÓng. Nöa n¨m sau, tõ th¸ng 6 ®Õn th¸ng 11, §øc th¾ng Nga. §Çu th¸ng 12 tíi nay, §øc thua lu«n lu«n. Nga th¾ng m·i m·i. Anh còng b¾t ®Çu th¾ng §øc ë ch©u Phi. Tõ ngµy 8 th¸ng 12, NhËt ®¸nh nhau víi Anh, Mü vµ c¸c n−íc. Lóc nµy NhËt vÉn ®−îc th¾ng thÕ. Tµu víi NhËt vÉn ®¸nh cß c−a kh«ng th¾ng kh«ng b¹i. C¸c n−íc bÞ §øc chiÕm nh− Ph¸p, TiÖp, Hy L¹p, Nam T−, Hµ Lan, v.v. d©n næi lªn chèng §øc lung tung. 2. N¨m ngo¸i ë n−íc ta cã viÖc g× to lín? T©y c¾t 70 v¹n c©y sè vu«ng1) ®Êt ta cho Xiªm vµ nh−êng n−íc ta cho NhËt; thµnh thö d©n ta mét cæ ba trßng. Ngµy 13 th¸ng 1 n¨m ngo¸i, d©n sù vµ anh em binh lÝnh ë §« L−¬ng khëi nghÜa ®¸nh T©y33; (nèi theo hai cuéc khëi nghÜa ë B¾c S¬n vµ Nam Kú). C¶ n¨m s−u thuÕ nÆng nÒ, d©n sù cùc khæ h¬n mäi n¨m tr−íc. §oµn thÓ ViÖt Minh th× ph¸t triÓn to lín h¬n n¨m tr−íc. 3. N¨m nay t×nh h×nh thÕ giíi vµ trong n−íc sÏ thÕ nµo? Ta cã thÓ quyÕt ®o¸n r»ng, Nga nhÊt ®Þnh th¾ng, §øc nhÊt ®Þnh b¹i. Anh - Mü sÏ ®−îc, NhËt B¶n sÏ thua. §ã lµ mét dÞp rÊt tèt cho _______________ 1) Cã thÓ b¸o in nhÇm con sè nµy (BT).

n¨m míi, c«ng viÖc míi 251 d©n ta khëi nghÜa ®¸nh ®uæi Ph¸p, NhËt, lµm cho Tæ quèc ta ®−îc ®éc lËp, tù do. Nh−ng viÖc Êy kh«ng ph¶i dÔ dµng. Muèn ¨n qu¶ th× ph¶i trång c©y. Muèn tù do ®éc lËp th× ph¶i hy sinh tranh ®Êu. VËy ngay tõ ®©y, mçi c¸n bé, mçi mét héi viªn ViÖt Minh ®Òu ph¶i tuyªn truyÒn tæ chøc; ph¶i lµm cho c¸c Héi Cøu quèc ngµy cµng m¹nh, lµm cho c¸c ®éi tù vÖ, c¸c ®éi du kÝch ngµy cµng nhiÒu. Toµn quèc ®ång bµo, bÊt kú giµ trÎ, g¸i trai, bÊt kú giµu nghÌo, quý tiÖn, ®Òu ph¶i vµo c¸c Héi Cøu quèc. §oµn kÕt ®−îc chÆt chÏ, gi¶i phãng sÏ thµnh c«ng. Hìi quèc d©n, mau ®oµn kÕt l¹i! B¸o ViÖt Nam ®éc lËp, sè 114, ngµy 1-1-1942.

252 10 §IÒU N£N Mçi mét héi viªn ViÖt Minh: 1. Nªn gi÷ bÝ mËt cho Héi. 2. Nªn hÕt søc trung thµnh víi Héi. 3. Nªn tuyªn truyÒn môc ®Ých cña Héi. 4. Nªn ra søc t×m héi viªn míi. 5. Nªn ra søc lµm viÖc cho Héi. 6. Nªn nép héi phÝ cho ®óng kú. 7. Nªn gióp ®ì lÉn nhau. 8. Nªn g¾ng søc häc hµnh. 9. Nªn ®äc s¸ch b¸o cña Héi. 10. Nªn ñng hé b¸o cña Héi. B¸o ViÖt Nam ®éc lËp, sè 116, ngµy 21-1-1942.

253 Ca ®éi tù vÖ I G−¬m dao ta §em mµi ®i Mµi cho bÐn Mµi cho s¾c NhËt ta ®©m T©y ta chÆt. II S¾p hµng ra Xung phong lªn! Ng−êi ta ®«ng. ChÝ ta bÒn ViÖc gi¶i phãng NhÊt ®Þnh nªn. C¸ch h¸t: - Chia ng−êi lµm 2 tæ, 4 c©u trªn, tæ A h¸t tr−íc, h¸t giäng cao (nÕu cã phô n÷ th× phô n÷ lµ tæ A); tæ B h¸t giäng thÊp theo sau. Nh÷ng ch÷ bÐn, s¾c, ®«ng, bÒn ph¶i h¸t dµi nh− be - Ðn, sa - ¾c, ® - «ng, bª - Òn.

254 Hå CHÝ MINH TOµN TËP - Hai c©u sau cïng th× c¶ tæ ®Òu h¸t víi nhau. Ch÷ chÆt vµ nªn ph¶i h¸t rÊt m¹nh. VÝ dô: Tæ A h¸t: G−¬m dao ta. Tæ B h¸t: G−¬m dµo tµ. B¸o ViÖt Nam ®éc lËp, sè 117, ngµy 1-2-1942.

255 N£N HäC Sö TA D©n ta ph¶i biÕt sö ta, Cho t−êng gèc tÝch n−íc nhµ ViÖt Nam. 1. D©n ta ph¶i biÕt sö ta. Sö ta d¹y cho ta nh÷ng chuyÖn vÎ vang cña tæ tiªn ta. D©n téc ta lµ con Rång ch¸u Tiªn, cã nhiÒu ng−êi tµi giái ®¸nh B¾c dÑp Nam, yªn d©n trÞ n−íc tiÕng ®Ó mu«n ®êi. 2. Tr−íc khi Vua Gia Long b¸n n−íc ta cho T©y, n−íc ta vÉn lµ n−íc ®éc lËp. §êi nµo còng cã ng−êi anh hïng m−u cao vâ giái ®øng ra ®oµn kÕt nh©n d©n ®uæi giÆc cøu n−íc. §êi TrÇn, qu©n Nguyªn ®¸nh ®©u ®−îc ®Êy, chiÕm n−íc Tµu vµ nöa ch©u ¢u, thÕ mµ ba lÇn bÞ «ng TrÇn H−ng §¹o ®¸nh tan. B×nh d©n nh− «ng Lª Lîi vµ «ng NguyÔn HuÖ ®· ®¸nh ®uæi qu©n Tµu lµm cho n−íc ta ®éc lËp. Ng−êi giµ nh− «ng Lý Th−êng KiÖt qu¸ 70 tuæi mµ vÉn ®¸nh ®«ng dÑp b¾c, bao nhiªu lÇn ®uæi giÆc cøu d©n. ThiÕu niªn nh− §æng Thiªn V−¬ng ch−a ®Õn 10 tuæi mµ ®· ra tay cøu n−íc, cøu nßi. TrÇn Quèc To¶n míi 15, 16 tuæi ®· gióp «ng TrÇn H−ng §¹o ®¸nh ph¸ giÆc Nguyªn. Phô n÷ th× cã Bµ Tr−ng, Bµ TriÖu ra tay kh«i phôc giang san. Nh÷ng vÞ anh hïng Êy v× n−íc, v× d©n mµ lµm nªn sù nghiÖp kinh thiªn ®éng ®Þa. Nhê nh÷ng vÞ d©n téc anh hïng Êy mµ n−íc ta ®−îc tù do, ®éc lËp, lõng lÉy ë ¸ §«ng. V× muèn giµnh lµm vua mµ Gia Long ®em n−íc ta b¸n cho T©y. ThÕ lµ giang san gÊm vãc tan t¸c tiªu ®iÒu; con L¹c ch¸u Hång ho¸ lµm tr©u ngùa.

256 Hå CHÝ MINH TOµN TËP Tõ ®ã ®Õn nay, biÕt bao nhiªu ng−êi oanh liÖt ®øng lªn khëi nghÜa ®¸nh T©y nh− «ng Phan §×nh Phïng, «ng Hoµng Hoa Th¸m, v©n v©n. 3. Sö ta d¹y cho ta bµi häc nµy: Lóc nµo d©n ta ®oµn kÕt mu«n ng−êi nh− mét th× n−íc ta ®éc lËp, tù do. Tr¸i l¹i lóc nµo d©n ta kh«ng ®oµn kÕt th× bÞ n−íc ngoµi x©m lÊn. VËy nay ta ph¶i biÕt ®oµn kÕt, ®oµn kÕt mau, ®oµn kÕt ch¾c ch¾n thªm lªn m·i d−íi ngän cê ViÖt Minh ®Ó ®¸nh ®uæi T©y - NhËt, kh«i phôc l¹i ®éc lËp, tù do1). B¸o ViÖt Nam ®éc lËp, sè 117, ngµy 1-2-1942. _______________ 1) Cuèi bµi nµy cã ghi thªm: “Võa míi xuÊt b¶n quyÓn “Sö n−íc ta” b»ng th¬. Hay l¾m, gi¸ mçi quyÓn 1 hµo ai muèn mua hái c¸n bé ®Þa ph−¬ng” (BT).

257 LÞCH Sö N¦íC Ta34 ViÖt Minh Tuyªn truyÒn Bé Theo b¶n in cña ViÖt Minh xuÊt b¶n, th¸ng 2-1942. tuyªn truyÒn Bé.

258 Hå CHÝ MINH TOµN TËP

259 LÞCH Sö N¦íC TA D©n ta ph¶i biÕt sö ta, Cho t−êng gèc tÝch n−íc nhµ ViÖt Nam. KÓ n¨m h¬n bèn ngµn n¨m, Tæ tiªn rùc rì, anh em thuËn hoµ. Hång Bµng lµ tæ n−íc ta. N−íc ta lóc Êy gäi lµ V¨n Lang. ThiÕu niªn ta rÊt vÎ vang, TrÎ con Phï §æng tiÕng vang mu«n ®êi. Tuæi tuy ch−a ®Õn chÝn m−êi, Ra tay cøu n−íc dÑp loµi v« l−¬ng. An D−¬ng V−¬ng thÕ Hïng V−¬ng, Quèc danh ¢u L¹c cÇm quyÒn trÞ d©n. N−íc Tµu cËy thÕ ®«ng ng−êi, KÐo qu©n ¸p bøc gièng nßi ViÖt Nam, Qu©n Tµu nhiÒu kÎ tham lam. D©n ta h¸ dÔ chÞu lµm t«i ng−¬i? Hai Bµ Tr−ng cã ®¹i tµi, PhÊt cê khëi nghÜa giÕt ng−êi tµ gian, Ra tay kh«i phôc giang san, TiÕng th¬m dµi t¹c ®¸ vµng n−íc ta. TØnh Thanh Ho¸ cã mét bµ, Tªn lµ TriÖu Èu tuæi võa ®«i m−¬i,

260 Hå CHÝ MINH TOµN TËP Tµi n¨ng dòng c¶m h¬n ng−êi, Khëi binh cøu n−íc mu«n ®êi l−u ph−¬ng. Phô n÷ ta ch¼ng tÇm th−êng, §¸nh §«ng, dÑp B¾c lµm g−¬ng ®Ó ®êi, KÓ gÇn s¸u tr¨m n¨m giêi, Ta kh«ng ®oµn kÕt bÞ ng−êi tÝnh th«n1). Anh hïng thay «ng Lý B«n, Tµi kiªm v¨n vâ, søc h¬n mu«n ng−êi, §¸nh Tµu ®uæi s¹ch ra ngoµi. LËp nªn TriÒu Lý s¸u m−¬i n¨m liÒn. V× Lý PhËt Tö ngu hÌn, §Ó cho Tµu l¹i x©m quyÒn n−íc ta. Th−¬ng d©n cùc khæ xãt xa, ¤ng Mai H¾c §Õ ®øng ra ®¸nh Tµu, V× d©n ®oµn kÕt ch−a s©u, Cho nªn thÊt b¹i tr−íc sau mÊy lÇn. Ng« QuyÒn quª ë §−êng L©m, Cøu d©n ra khái c¸t lÇm ngµn n¨m. §Õn håi ThËp nhÞ sø qu©n2) Bèn ph−¬ng lo¹n l¹c, mu«n d©n c¬ hµn. §éng Hoa L− cã Tiªn Hoµng, Næi lªn g©y dùng triÒu ®µng hä §inh. Ra tµi kiÕn thiÕt kinh dinh, §Õn vua PhÕ §Õ chØ kinh hai ®êi. Lª §¹i Hµnh nèi lªn ng«i. §¸nh tan qu©n Tèng, ®uæi lui Xiªm Thµnh. V× con b¹o ng−îc hoµnh hµnh, Ra ®êi th× ®· tan tµnh nghiÖp v−¬ng. _______________ 1) TÝnh th«n lµ nuèt sèng (TG). 2) 12 t−íng næi lªn gi÷ 12 vïng (TG).

lÞch sö n−íc ta 261 C«ng UÈn lµ kÎ phi th−êng, Dùng lªn nhµ Lý cÇm quyÒn n−íc ta. Më mang v¨n ho¸ n−íc nhµ, §¾p ®ª ®Ó gi÷ ruéng nhµ cho d©n. Lý Th−êng KiÖt lµ hiÒn thÇn, §uæi qu©n nhµ Tèng, ph¸ qu©n Xiªm Thµnh. Tuæi giµ phØ chÝ c«ng danh, Mµ lßng yªu n−íc trung thµnh kh«ng phai. Hä Lý truyÒn ®−îc chÝn ®êi, Hai tr¨m m−êi s¸u n¨m giêi th× tan. Nhµ TrÇn thèng trÞ giang san, TrÞ yªn trong n−íc, ®¸nh tan ®Þch ngoµi, Qu©n Nguyªn binh giái t−íng tµi: §¸nh ®©u ®−îc ®Êy, d«ng dµi ¸, ¢u, Tung hoµnh chiÕm nöa ¢u ch©u, ChiÕm Cao Ly, lÊy n−íc Tµu bao la, L¨m le muèn chiÕm n−íc ta, N¨m m−¬i v¹n lÝnh v−ît qua biªn thïy, H¶i qu©n theo bÓ kÐo ®i, Hai ®−êng v©y kÝn B¾c Kú nh− nen1) D©n ta nµo cã chÞu hÌn, §ång t©m, hîp lùc mÊy phen ®uæi Tµu. ¤ng TrÇn H−ng §¹o cÇm ®Çu, Dïng m−u du kÝch ®¸nh Tµu tan hoang, Mªnh m«ng mét gi¶i B¹ch §»ng, Ngh×n thu soi r¹ng gièng dßng quang vinh, Hai lÇn ®¹i ph¸ Nguyªn binh, Lµm cho Tµu ph¶i thÊt kinh rông rêi. Quèc To¶n lµ trÎ cã tµi, Míi m−êi s¸u tuæi ra oai trËn tiÒn, _______________ 1) Nen: trong b¶n in lÇn thø hai söa thµnh “nªm” (BT).

262 Hå CHÝ MINH TOµN TËP MÊy lÇn ®¸nh th¾ng qu©n Nguyªn, §−îc phong lµm t−íng cÇm quyÒn binh nhung. ThËt lµ mét ®Êng anh hïng, TrÎ con Nam ViÖt nªn cïng noi theo. §êi TrÇn v¨n giái vâ nhiÒu, Ngoµi d©n thÞnh v−îng, trong triÒu hiÒn minh. M−êi hai ®êi ®−îc hiÓn vinh, §Õn TrÇn PhÕ §Õ n−íc m×nh suy vi. Cha con nhµ Hå Quý Ly, GiÕt vua tiÕm vÞ mét kú b¶y niªn. T×nh h×nh trong n−íc kh«ng yªn, Tµu qua x©m chiÕm gi÷ quyÒn mÊy l©u, Bao nhiªu cña c¶i tr©n ch©u, Chóng v¬ vÐt chë vÒ Tµu s¹ch tr¬n. Lª Lîi khëi nghÜa Lam S¬n, MÆc dÇu t−íng Ýt binh ®¬n kh«ng nµn. MÊy phen s«ng NhÞ nói Lam, Thanh g−¬m yªn ngùa B¾c, Nam ngang tµng. K×a Tuý §éng nä Chi L¨ng, §¸nh hai m−¬i v¹n qu©n Minh tan tµnh. M−êi n¨m sù nghiÖp hoµn thµnh, N−íc ta tho¸t khái c¸i vµnh nguy nan. V× d©n h¨ng h¸i kÕt ®oµn, Nªn kh«i phôc chãng giang san L¹c Hång. Vua hiÒn cã Lª Th¸nh T«n, Më mang bê câi ®· kh«n l¹i lµnh. Tr¨m n¨m truyÒn ®Õn cung hoµng, M¹c §¨ng Dung ®· hoµnh hµnh chiÕm ng«i BÊy giê trong n−íc l«i th«i, Lª Nam, M¹c B¾c r¹ch ®«i san hµ,

lÞch sö n−íc ta 263 B¶y m−¬i n¨m n¹n can qua1) Cuèi ®êi m−êi s¸u2) M¹c ®µ suy vi. Tõ ®êi m−êi s¸u3) trë ®i, Vua Lª, Chóa TrÞnh chia v× kh¸ l©u4) NguyÔn Nam, TrÞnh B¾c ®¸nh nhau, ThÊy d©n cùc khæ mµ ®au ®ín lßng. D©n gian cã kÎ anh hïng, Anh em NguyÔn Nh¹c næi vïng T©y S¬n, §ãng ®« ë ®Êt Quy Nh¬n, §¸nh tan TrÞnh, NguyÔn, cøu d©n ®¶o huyÒn5) Nhµ Lª còng bÞ mÊt quyÒn, Ba tr¨m s¸u chôc n¨m truyÒn vÞ v−¬ng. NguyÔn HuÖ lµ kÎ phi th−êng, MÊy lÇn ®¸nh ®uæi giÆc Xiªm, giÆc Tµu, ¤ng ®µ chÝ c¶ m−u cao, D©n ta l¹i biÕt cïng nhau mét lßng. Cho nªn Tµu dÉu lµm hung, D©n ta vÉn gi÷ non s«ng n−íc nhµ. T−íng T©y S¬n cã mét bµ, Bïi lµ nguyªn hä, tªn lµ ThÞ Xu©n, Tay bµ thèng ®èc ba qu©n, §¸nh h¬n mÊy trËn, ®Þch nh©n liÖt lµ. Gia Long l¹i dÊy can qua, BÞ T©y S¬n ®uæi, ch¹y ra n−íc ngoµi. Tù m×nh ®· ch¼ng cã tµi, Nhê T©y qua cøu, tÝnh bµi gi¶i v©y. Nay ta mÊt n−íc thÕ nµy, Còng v× Vua NguyÔn r−íc T©y vµo nhµ, _______________ 1) Can qua lµ chiÕn tranh (TG). 2), 3) ThÕ kû XVI (TG). 4 ) 216 n¨m (TG). 5) Trao ng−îc (TG).

264 Hå CHÝ MINH TOµN TËP Kh¸c g× câng r¾n c¾n gµ, R−íc voi dÇy m¶, thiÖt lµ ngu si. Tõ n¨m T©n Hîi trë ®i, T©y ®µ g©y chuyÖn thÞ phi1) víi m×nh. VËy mµ vua chóa triÒu ®×nh, Kh− kh− cø t−ëng lµ m×nh kh«n ngoan. Nay ta n−íc mÊt nhµ tan Còng v× nh÷ng lò vua quan ngu hÌn. N¨m Tù §øc thËp nhÊt niªn2), Nam Kú ®· lät d−íi quyÒn giÆc T©y. H¨m l¨m n¨m sau trËn nµy, Trung Kú còng mÊt, B¾c Kú còng tan, Ngµn n¨m gÊm vãc giang san, BÞ vua hä NguyÔn ®em hµng cho T©y! Téi kia cµng ®¾p cµng ®Çy, Sù t×nh cµng nghÜ cµng cay ®¾ng lßng. N−íc ta nhiÒu kÎ t«i trung, TÊm lßng tiÕt nghÜa r¹ng cïng tuyÕt s−¬ng. Hoµng DiÖu víi NguyÔn Tri Ph−¬ng, Cïng thµnh cßn mÊt lµm g−¬ng ®Ó ®êi. N−íc ta bÞ Ph¸p c−íp råi, Ngän cê khëi nghÜa nhiÒu n¬i lÉy lõng; Trung Kú ®¶ng Phan §×nh Phïng Ra tay ®¸nh Ph¸p, vÉy vïng mét ph−¬ng. _______________ 1) ThÞ phi lµ l«i th«i (TG). 2) Tù §øc thËp nhÊt niªn lµ n¨m 1858. §ã lµ n¨m thùc d©n Ph¸p næ sóng tÊn c«ng §µ N½ng, b¾t ®Çu cuéc chiÕn tranh x©m l−îc n−íc ta. Trong phÇn Nh÷ng n¨m quan träng, cã ghi “N¨m 1847... T©y b¾t ®Çu ®¸nh ta”. ë ®©y, t¸c gi¶ nãi ®Õn sù kiÖn hai chiÕn h¹m Ph¸p vµo vïng bÓ §µ N½ng ®· ngang nhiªn b¾n ®¾m mÊy chiÕn thuyÒn ViÖt Nam (BT).

lÞch sö n−íc ta 265 MÊy n¨m ra søc CÇn V−¬ng1), Bän «ng T¸n ThuËt næi ®−êng H−ng Yªn, Giang san ®éc lËp mét miÒn, ¤ng Hoµng Hoa Th¸m ®Êt Yªn tung hoµnh. Anh em khè ®á, khè xanh, M−u khëi nghÜa t¹i Hµ thµnh n¨m x−a, TØnh Th¸i Nguyªn víi SÇm N−a, KÕ nhau khëi nghÜa rñi ch−a ®−îc toµn. K×a Yªn B¸i, nä NghÖ An Hai lÇn khëi nghÜa tiÕng vang hoµn cÇu. Nam Kú im lÆng ®· l©u, N¨m kia khëi nghÜa ®−¬ng ®Çu víi T©y. B¾c S¬n ®ã, §« L−¬ng ®©y! KÐo cê khëi nghÜa, ®¸nh T©y b¹o tµn. XÐt trong lÞch sö ViÖt Nam, D©n ta vèn còng vÎ vang anh hïng. NhiÒu phen ®¸nh b¾c dÑp ®«ng, Oanh oanh liÖt liÖt con Rång ch¸u Tiªn. Ngµy nay ®Õn nçi nghÌo hÌn, V× ta chØ biÕt lo yªn mét m×nh. §Ó ng−êi ®Ì nÐn, xem khinh, §Ó ng−êi bãc lét ra t×nh t«i ng−¬i! B©y giê Ph¸p mÊt n−íc råi, Kh«ng ®ñ søc, kh«ng ®ñ ng−êi trÞ ta. GiÆc NhËt B¶n th× míi qua, C¸i nÒn thèng trÞ ch−a ra mèi mµnh. L¹i cïng Tµu, Mü, Hµ, Anh, Kh¾p n¬i cã cuéc chiÕn tranh rÇy rµ. Êy lµ nhÞp tèt cho ta, Næi lªn kh«i phôc n−íc nhµ tæ t«ng. _______________ 1) CÇn V−¬ng lµ gióp vua Hµm Nghi ®¸nh T©y (TG).

266 Hå CHÝ MINH TOµN TËP Ng−êi chóng Ýt, ng−êi m×nh ®«ng D©n ta chØ cèt ®ång lßng lµ nªn. Hìi ai con ch¸u Rång Tiªn! Mau mau ®oµn kÕt v÷ng bÒn cïng nhau. BÊt kú nam n÷, nghÌo giµu, BÊt kú giµ trÎ cïng nhau kÕt ®oµn. Ng−êi gióp søc, kÎ gióp tiÒn, Cïng nhau giµnh lÊy chñ quyÒn cña ta. Trªn v× n−íc, d−íi v× nhµ, Êy lµ sù nghiÖp, Êy lµ c«ng danh. Chóng ta cã Héi ViÖt Minh §ñ tµi l·nh ®¹o chóng m×nh ®Êu tranh. Mai sau sù nghiÖp hoµn thµnh Râ tªn Nam ViÖt, r¹ng danh L¹c Hång. D©n ta xin nhí ch÷ ®ång: §ång t×nh, ®ång søc, ®ång lßng, ®ång minh! NH÷NG N¡M QUAN TRäNG1) N¨m Tr−íc T©y lÞch 2879 111 Hång Bµng Tµu lÊy n−íc ta lÇn ®Çu 40 248 Sau T©y lÞch 544 Hai Bµ Tr−ng ®¸nh Tµu 603 Bµ TriÖu Èu khëi nghÜa 939 Vua Lý ®¸nh Tµu 968 Tµu lÊy n−íc ta. 981 Vua Ng« khëi nghÜa §êi Vua §inh (12 n¨m) §êi Vua TiÒn Lª (29 n¨m) _______________ 1) In theo ®óng nguyªn b¶n (BT).

lÞch sö n−íc ta 267 1010 §êi Vua HËu Lý (215 n¨m) 1073 Lý Th−êng KiÖt ®¸nh Tµu 1225 §êi Vua TrÇn (175 n¨m) 1283 TrÇn H−ng §¹o ®¸nh Tµu 1407 Tµu lÊy n−íc ta 1427 Vua Lª khëi nghÜa 1543 §êi Vua HËu Lª (360 n¨m) 1545 Vua Lª Chóa TrÞnh 1771 §êi Vua T©y S¬n (24 n¨m) 1789 Vua NguyÔn HuÖ ®¸nh Tµu 1794 Gia Long th«ng víi T©y 1847 T©y b¾t ®Çu ®¸nh n−íc ta 1862 Vua nhµ NguyÔn b¾t ®Çu hµng T©y 1889 ¤ng §Ò Th¸m khëi nghÜa 1893 ¤ng Phan §×nh Phïng khëi nghÜa 1916 Trung Kú khëi nghÜa 1917 Th¸i Nguyªn, SÇm N−a khëi nghÜa 1930 Yªn B¸i, NghÖ An khëi nghÜa 1940 B¾c S¬n vµ §« L−¬ng khëi nghÜa 1941 Nam Kú khëi nghÜa1) 1945 ViÖt Nam ®éc lËp2) Tµi liÖu gèc l−u t¹i B¶o tµng C¸ch m¹ng ViÖt Nam. _______________ 1) Thùc ra Khëi nghÜa Nam Kú x¶y ra vµo ngµy 23-11-1940 (BT). 2) N¨m 1945 lµ t¸c gi¶ ®o¸n tr−íc (BT).

268 CA SîI CHØ MÑ t«i lµ mét ®o¸ hoa, Th©n t«i trong s¹ch, t«i lµ c¸i b«ng. X−a t«i yÕu ít v« cïng, Ai vß còng ®øt, ai rung còng rêi. Khi t«i ®· thµnh chØ råi, Còng cßn yÕu l¾m, ¨n ngåi kh«ng ngon, M¹nh g× sîi chØ con con, Kh«n thiªng biÕt cã vu«ng trßn cho ch¨ng! Cµng dµi l¹i cµng máng manh, ThÕ gian ai sî chi anh chØ xoµng! Nhê t«i cã nhiÒu ®ång bang, Häp nhau sîi däc, sîi ngang rÊt nhiÒu. DÖt nªn tÊm v¶i mü miÒu, §· bÒn h¬n lôa, l¹i ®iÒu1) h¬n da §è ai bøt xÐ cho ra, §ã lµ lùc l−îng, ®ã lµ vÎ vang. _______________ 1) §iÒu, cã nghÜa lµ ®−îc tiÕng (TG).

ca sîi chØ 269 * ** Hìi ai con ch¸u Hång Bµng, Chóng ta ph¶i biÕt kÕt ®oµn mau mau. Yªu nhau xin nhí lêi nhau, ViÖt Minh héi Êy mau mau ph¶i vµo. B¸o ViÖt Nam ®éc lËp, sè 122, ngµy 1-4-1942.

270 HßN §¸ Hßn ®¸ to, Hßn ®¸ nÆng, ChØ mét ng−êi, Nh¾c kh«ng ®Æng. Hßn ®¸ nÆng, Hßn ®¸ bÒn, ChØ Ýt ng−êi, Nh¾c kh«ng lªn. Hßn ®¸ to, Hßn ®¸ nÆng, NhiÒu ng−êi nh¾c, Nh¾c lªn ®Æng. BiÕt ®ång søc, BiÕt ®ång lßng, ViÖc g× khã, Lµm còng xong.

hßn ®¸ 271 B¸o ViÖt Nam ®éc lËp, §¸nh NhËt, Ph¸p, sè 123, ngµy 21-4-1942. Giµnh tù do, Lµ viÖc khã, Lµ viÖc to. NÕu chóng ta, BiÕt ®ång lßng, Th× viÖc ®ã, QuyÕt thµnh c«ng.

272 TH¦íNG S¥N Lôc nguyÖt nhÞ thËp tø, Th−íng ®¸o thö s¬n lai. Cö ®Çu hång nhËt cËn, §èi ng¹n nhÊt chi mai. Lòng DÎ, 1942 DÞch nghÜa L£N NóI Ngµy hai m−¬i bèn th¸ng s¸u, Lªn ®Õn nói nµy. NgÈng ®Çu thÊy mÆt trêi ®á gÇn l¹i, Bê bªn kia cã mét nhµnh mai. Lòng DÎ, 1942

th−íng s¬n 273 DÞch th¬1) L£N NóI Hai m−¬i t− th¸ng s¸u, Lªn ngän nói nµy ch¬i. NgÈng ®Çu: mÆt trêi ®á, Bªn suèi mét nhµnh mai. In trong s¸ch Th¬ ch÷ H¸n Hå ChÝ Minh, Nxb. V¨n häc, Hµ Néi, 1990, tr.14. _______________ 1) B¶n dÞch th¬ cña Tè H÷u (BT).

274 CON C¸O Vµ Tæ ONG Tæ ong lñng l¼ng trªn cµnh, Trong ®Çy mËt nhéng, ngon lµnh l¾m thay! C¸o giµ nhÌ nhÑ lªn c©y, §Þnh r»ng lÊy ®−îc ¨n ngay cho dßn. Ong thÊy c¸o muèn c−íp con, KÐo nhau xóm l¹i v©y trßn c¸o ta. Ch©m ®Çu, ch©m m¾t c¸o giµ, C¸o giµ ®au qu¸ ph¶i sa xuèng råi. * Ong kia yªu gièng, yªu nßi, §ång t©m, hîp lùc ®uæi loµi c¸o ®i. B©y giê ta thö so b×, Ong cßn ®oµn kÕt, huèng chi lµ ng−êi! NhËt, T©y ¸p bøc gièng nßi, Ta nªn ®oµn kÕt ®Ó ®ßi tù do. B¸o ViÖt Nam ®éc lËp, sè 130, ngµy 1-7-1942.

275 TÆNG THèNG CHÕ P£TANH VËn mÖnh Lang Sa1) lóc ch¼ng lµnh, Pªtanh l·o t−íng ho¸ h«i tanh, Cói ®Çu, quú gèi, hµng qu©n §øc, Trîn m¾t, nh¨n mµy, chöi n−íc Anh. B¸n n−íc l¹i cßn khoe cøu n−íc, ¤ danh mµ muèn ®−îc th¬m danh. Giµ mµ nh− chó, giµ thªm d¹i, TiÕng xÊu mu«n ®êi nhuèc sö xanh. B¸o ViÖt Nam ®éc lËp, sè 131, ngµy 11-7-1942. _______________ 1) N−íc Ph¸p (BT).

276 NHãM LöA Lóc leo lÐt b¾t ®Çu nhãm löa, BiÕt bao nhiªu lµ sù khã kh¨n? ChØ ®×u hiu mét m¶y giã xu©n, Còng lo sî löa khi t¾t mÊt. Nghi ngót khãi, mÆc dÇu thæi qu¹t, Che mét bªn l¹i t¹t mét bªn, Khi löa ®µ ch¾c ch¾n bÐn lªn, Th× m−a giã, chi chi còng ch¸y. M−a lón phón, löa cµng nãng n¶y, Giã cµng cao, ngän löa cµng cao. Nói rõng ®Òu bÐn, ch¸y µo µo, Löa nung ®á, c¶ giêi s¸ng tãe. ViÖc c¸ch m¹ng còng lµ nh− thÕ, B−íc ban ®Çu lµ b−íc gian nan. Nµo ®Õ quèc, mËt th¸m, bän quan, §Òu lµ lò ra tay ph¸ ho¹i. Hë mét chót, tøc lµ thÊt b¹i, Sai mét ly lµ h¹i cho d©n. Song khi c¸ch m¹ng ®· v÷ng ch©n, SÏ å ¹t lan trµn kh¾p xø, SÏ vïn vôt nh− tßa nói löa, SÏ rÇm rÇm nh− ngän thñy trµo,

nhãm löa 277 SÏ kÐo theo tÊt c¶ ®ång bµo, SÏ ®Ì bÑp c¶ loµi lang sãi. Löa c¸ch m¹ng s¸ng choang bê câi, ChiÕu l¸ cê ®éc lËp, tù do! B¸o ViÖt Nam ®éc lËp, sè 133, ngµy 1-8-1942.

278 TÆNG TOµN QUYÒN §êCU Non n−íc Rång Tiªn râ mÞt mï, Lîi quyÒn phã mÆc bè th»ng Cu. §èi d©n Nam ViÖt th× lªn mÆt, GÆp bän Phï Tang chØ ®éi khu!1) VÒ Ph¸p, kh«ng c¬m e chÕt ®ãi, ë ®©y, hót m¸u bÐo ni-nu. Còng nh− Thèng chÕ Pªtanh vËy, Chó cø cu cï ®−îc m·i ru! B¸o ViÖt Nam ®éc lËp, sè 134, ngµy 11-8-1942. _______________ 1) Phï Tang lµ NhËt, §éi khu lµ “®éi ®Ýt” (BT).

279 CH¥I GI¡NG GÆp tuÇn tr¨ng s¸ng, d¹o ch¬i gi¨ng, S½n nh¾n vµi c©u hái chÞ H»ng: “Non n−íc t¬i bêi sao vËy nhØ? Nh©n d©n cùc khæ biÕt hay ch¨ng? Khi nµo kÐo ®−îc qu©n anh dòng, §Ó dÑp cho tµn bän nhè nh¨ng? Nam ViÖt bao giê th× gi¶i phãng Nãi cho nghe thö, hìi c« H»ng?”. * NguyÖt r»ng: “T«i kÝnh tr¶ lêi «ng: T«i ®· tõng soi kh¾p nói s«ng, Muèn biÕt tù do chÇy hay chãng, Th× xem tæ chøc kh¾p hay kh«ng. N−íc nhµ giµnh l¹i nhê tµi s¾t, Sù nghiÖp lµm nªn bëi ch÷ ®ång. Tæ chøc, tuyªn truyÒn cµng réng r·i, Tøc lµ c¸ch mÖnh chãng thµnh c«ng”. B¸o ViÖt Nam ®éc lËp, sè 135, ngµy 21-8-1942.

280 TRÎ CH¡N TR¢U Trªn ®åi cá mäc xanh xanh, Mét ®µn cß ®Ëu ngoµi ghÒnh xa xa, Tr©u bß lò b¶y, lò ba, Ven ®åi chen chóc bôi giµ, cá non. Ch¨n tr©u mÊy trÎ con con, Cïng nhau x−íng h¸t vÐo von trªn gß: “V× ai, ta ch¼ng Êm no? V× ai, ta ®· ph¶i lo c¬ hµn? V× ai, cha mÑ nghÌo nµn? V× ai, nhµ cöa, giang san tan tµnh? V× ai, ng¨n cÊm häc hµnh? V× ai, ta ph¶i chÞu vµnh dèt ng©y? Êy lµ v× NhËt, v× T©y Ra tay v¬ vÐt, ®äa ®µy chóng ta; Lµm ta tan cöa, n¸t nhµ, TrÎ con vÊt v¶, ng−êi giµ ®¾ng cay. Cïng nhau ®¸nh ®uæi NhËt, T©y. Anh em ta míi cã ngµy vinh hoa. “Nhi ®ång Cøu quèc” Héi ta, Êy lµ lùc l−îng, Êy lµ cøu sinh.

trÎ ch¨n tr©u 281 Êy lµ bé phËn ViÖt Minh, D©n m×nh kh¾c cøu d©n m×nh míi xong”. * ** Ai nghe mµ ch¼ng ®éng lßng, Kh¸ th−¬ng con trÎ môc ®ång ViÖt Nam. B¸o ViÖt Nam ®éc lËp, sè 144, ngµy 21-11-1942.

282 BµI CA DU KÝCH µo, µo, µo... µo, µo, µo... Giµ nµo, TrÎ nµo, LÝnh nµo, D©n nµo, §µn «ng nµo, §µn bµ nµo! KÎ cã sóng dïng sóng, KÎ cã dao dïng dao, KÎ cã cuèc dïng cuèc, Ng−êi cã cµo dïng cµo, ThÊy T©y cø chÐm phøa, ThÊy NhËt cø chÆt nhµo. Chóng nhiÒu lµ mÊy v¹n, M×nh mÊy triÖu ®ång bµo. Chóng ®−êng xa mái mÖt, M×nh “dÜ dËt ®·i lao”. Lµm cho chóng mßn mái, Lµm cho chóng tiªu hao. Chóng nhÊt ®Þnh thÊt b¹i, M×nh søc cµng dåi dµo.

bµi ca du kÝch 283 µo, µo, µo... µo, µo, µo... Du kÝch ngµy cµng m¹nh, Du kÝch ngµy cµng cao. µo, µo, µo... µo, µo, µo... N¨m 1942 In trong s¸ch Hå ChÝ Minh, Th¬, Nxb. V¨n häc, Hµ Néi, 1970, tr.42-43.

284 Hå CHÝ MINH TOµN TËP

285 CHIÕN THUËT DU KÝCH35 QuyÓn II Tæng bé ViÖt Minh xuÊt b¶n n¨m 1942. Theo s¸ch ViÖt Minh xuÊt b¶n.

286 Hå CHÝ MINH TOµN TËP

chiÕn thuËt du kÝch - quyÓn ii 287 I MôC §ÝCH CñA CHIÕN THUËT DU KÝCH Môc ®Ých cña chiÕn thuËt du kÝch gi¶i thÝch theo ý nghÜa s©u réng cña nã lµ cèt ®Ó hoµn toµn tiªu diÖt ®Þch nh©n, giµnh quyÒn ®éc lËp cho d©n téc, xø së, nh−ng ta gi¶i thÝch theo ý nghÜa thÊp h¬n, eo hÑp h¬n, th× nã cèt ®Ó: 1- Kh¸m ph¸ sù bè trÝ c«ng binh cña bªn ®Þch, ®«i khi biÕt c¶ m−u m« cña bªn ®Þch n÷a. 2- C−íp ®o¹t khÝ giíi, ®¹n d−îc, l−¬ng thùc, thuèc men, v.v. bªn ®Þch do hËu ph−¬ng vËn t¶i ®Õn. 3- Khiªn chÕ1) ®Þch nh©n vµ dô ®Þch nh©n ®i s©u vµo n¬i qu©n ta ®· ®Þnh. 4- §èt vµ ph¸ huû c¸c khu khÝ giíi, ®¹n d−îc, nguyªn liÖu, binh c«ng x−ëng vµ c¸c thø phßng thñ cña bªn ®Þch. 5- Ph¸ ho¹i c¸c ®−êng giao th«ng vËn t¶i, c¸c bãp g¸c, c¸c ®iÕm canh, v.v.. 6- Dïng mçi to¸n qu©n nhá ®¸nh óp hoÆc ®¸nh ®éi qu©n lín cña bªn ®Þch. 7- MÆc dÇu ®Êt ®ai cña ta ®· bÞ ®Þch nh©n chiÕm gi÷ tõ l©u, nh−ng ta chí bi quan, nhê cã tinh thÇn c.m2) chiÕn ®Êu v« ®Þch, sÏ ®¸nh th¾ng ®Þch nh©n, sÏ ®¸nh ®uæi qu©n ®Þch ra khái bê câi. 8- Dïng ph−¬ng ph¸p ®¸nh óp, mai phôc, hoÆc ®¸nh chíp nho¸ng thiÖt mau lµm cho qu©n ®Þch ho¶ng khiÕp, dao ®éng, lµm cho qu©n ta chiÕn th¾ng qu©n ®Þch mét c¸ch dÔ dµng. _______________ 1) KiÒm chÕ (BT). 2) C¸ch m¹ng (BT).