ppt Maternal Newborn and Midwify Nursing 1_10 chapter

สัปดาหท์ ่ี 21-24 (เดอื น 6) • หนัก 780 กรมั • ผวิ หนงั มคี วามโปร่งใส สชี มพเู ร่ือๆ และเกดิ รอยย่น • มองเหน็ ขนค้วิ และขนตา สัปดาห์ท่ี 24 ปอดเร่มิ สรา้ ง Surfactant (สารลดแรงตงึ ผวิ )

สปั ดาห์ที่ 25-28 (เดอื นที่ 7)  ยาว 25 cm. หนัก 1,110 กรัม  ผวิ หนงั มสี แี ดงมีไข  ตาจะมปี ฏิกริ ยิ าไวต่อแสง

สปั ดาห์ที่ 29-32 (เดือนที่ 8) • มไี ขมันสะสมใต้ผวิ หนงั • 32 wk ทารกกลบั ศีรษะลงดา้ นลา่ ง • ปอดยงั เจรญิ ไม่เตม็ ท่ี • คลอด >>โอกาสรอดชวี ิต 70%

สปั ดาห์ที่ 33-36 (เดอื นที่ 9) • มีไขมันสะสมใตผ้ ิวหนงั มากข้นึ • ขนอ่อนเร่ิมหายไป รอยยน่ จะหายไป • เล็บจะงอกจนถึงปลายน้ิว • น้าหนัก 2,600 g, • ยาว 32 ซม.

สัปดาหท์ ่ี 37-40 (เดอื นที่ 10) Wk 38 การเจริญเติบโตและพัฒนาครบสมบรู ณ์ ปอด สมบรู ณเ์ ตม็ ท่ี • กระโหลกศรี ษะมเี สน้ รอบวงใหญก่ วา่ สว่ นอ่ืน • ♂ อัณฑะจะลงมาอยู่ในถงุ อัณฑะ • ยาว 48-52 ซม. • นน. 3,000-3,600 กรมั

กราฟแสดงน้ าหนักของทารกในครรภ์

การด้นิ ของทารกในครรภ์ : สุขภาพของทารก • G 1 = 18-20 wk • G 2 = 16-18 wk • มารดารับประทานอาหารเสรจ็ ใหม่ ๆ ด้ินมากในชว่ งเวลา 21.00-01.00 น. • ชว่ งต่ืนและช่วงหลับ 20 นาที ถึง 2 ชั่วโมง • ปริมาณน้าคร่าทอ่ี ยภู่ ายในมดลูกกม็ ผี ลทาให้การรบั รถู้ งึ การเคล่อื นไหว • ลกู ไมด่ ้ิน...สญั ญาณอนั ตราย (อายุครรภ์ 32 wks ควรแนะนา Fetal movement count (FMC)



รก เย่ือหุ้มรก และสายสะดอื รก พฒั นามาจาก trophoblast Chorionic villi



การไหลเวยี นเลอื ดของรก

รกด้านลกู (fetal surface) สเี ทา เรียบ เป็นมัน ปกคลมุ ดว้ ย amnion

รกดา้ นแม่ (maternal surface) • สแี ดงสด • ประกอบดว้ ย cotyledon 15- 20 อนั

หนา้ ที่ของรก • นาออกซเิ จนและอาหารไปยงั ทารกในครรภ์ • แลกเปล่ยี นของเสยี ระหวา่ งมารดาและทารก • เป็นตอ่ มไร้ท่อ ผลติ ฮอรโ์ มนต่างๆ เช่น HCG HCS relaxin estrogen progesterone • ดา้ นภูมคิ มุ้ กัน

สายสะดอื (umbilical cord)

Placenta& Membrane



ระบบการไหลเวยี นเลอื ดของทารกในครรภ์ Ductus arteriosus Foramen ovale Ductus venosus



Foramen ovale ปิดทันทหี ลังคลอด  1ปี Ductus arteriosus ปิด 10-96 ช่ัวโมง  2-3 สปั ดาห์ Ductus venosus ฝอ่ ไป 3-4 วนั หลงั คลอด  ligamentum venosum

เย่อื ห้มุ ทารก (Fetal membrane) 1. แอมเนียน (Amnion) • ลักษณะเป็นแผน่ บางใสเหนียว • มีหนา้ ท่ีสรา้ งและเก็บน้าคร่า 2.โคเรยี น (Chorion) • เย่อื หุ้มชน้ั นอก ติดกับผนงั มดลกู เป็นผนื เดยี วกับรก • ขนุ่ ผวิ ขรขุ ระกว่าแอมเนียน

Membrane

น้ าคร่า (Amniotic fluid) •Transudate ของแม่ ท่ซี ึมผา่ นเย่อื หมุ้ เดก็ •Secretion ทีห่ ลั่งออกมาจาก amnion •ปัสสาวะของทารก •สารน้ าจาก tracheo-bronchial tree ของทารก

ส่วนประกอบของน้ าคร่า คล้าย plasma ของแม่ แตม่ ี โปรตีน ต่ากวา่ กรดยูริด ยเู รยี ครเี อตนิ ิน โปตัสเซยี ม คลอไรด์ เซลลท์ ารกท่ี หลดุ ลอก ขนออ่ น เส้นผม ไข

ลกั ษณะของน้าคร่า ใสสเี หลอื งฟาง กล่ินเฉพาะไมเ่ หมน็ • เม่ือใกลค้ รรภค์ รบกาหนดจะมสี ขี นุ่ ขาว ความถ่วงจาเพาะ 1.007 - 1.025 pH มคี วามเป็นด่าง 7.00 - 7.25

ปรมิ าณของน้าคร่า สัปดาหท์ ่ี 6 = 8 cc. สัปดาหท์ ี่ 12 = 50-80 cc. สปั ดาหท์ ี่ 16 = 200 cc. สัปดาหท์ ่ี 20 = 400 cc. สัปดาหท์ ี่ 36 - 38 = 1000 cc. สปั ดาหท์ ่ี 40 = 800 cc. สัปดาหท์ ่ี 41 - 42 ลดลง 550 cc.

หนา้ ทีข่ องน้าคร่า • ช่วยใหท้ ารกเคล่ือนไหวอยา่ งสะดวก ทาใหก้ ลา้ มเน้ือและ กระดกู มกี ารเจรญิ และพฒั นา • ปอ้ งกนั ทารกถกู เบียด กดทบั • ปอ้ งกนั ไมใ่ ห้ทารกกระทบกระเทอื นจากภายนอก • ควบคมุ อณุ หภมู ภิ ายใน • ในระยะคลอดถงุ น้าเป็นล่มิ ขยายหนทางคลอด และชว่ ย ควบคมุ ระดับความกดดนั ภายในมดลกู ให้คงที่

ระบบทางเดนิ อาหาร สปั ดาหท์ ่ี 11 ลาไสเ้ ลก็ บบี ตวั ดดู ซมึ กลโู คสได้ สัปดาหท์ ี่ 16 กลืนน้าครา่ ได้ เม่ือครรภ์ครบกาหนด กลนื น้าครา่ 450 มล. ขเี้ ทา meconium สารทก่ี ลนื เขา้ ไปแลว้ ไมย่ อ่ ย(น้าครา่ ) ภาวะขาดออกซเิ จน --- ถ่ายขเี้ ทา (meconium) ความผดิ ปกติ หลอดอาหารตบี กลืนไมไ่ ด้ -- น้าคร่ามาก

ระบบทางเดินปัสสาวะ 3 เดอื น เร่มิ ถา่ ยปัสสาวะได้ แต่ไตยังทางานไดไ้ มเ่ ตม็ ที่ 30 สปั ดาห์ ปัสสาวะ 10 มล./ชม. ครรภร์ ภ์ครบกาหนด ขบั ได้ 650 มล./วัน ความผดิ ปกติ ไตไมท่ างาน ไมถ่ ่ายปัสสาวะ - น้าคร่านอ้ ย

การกระตุน้ พฒั นาการ • ประสาทรบั ความรู้สกึ : การเคล่อื นไหว นงั่ โยกบนเกา้ อ้ี : การลูบสมั ผสั (5 เดอื น) • ประสาทการไดย้ ิน : การพดู คยุ (6 เดอื น) การใชเ้ สยี งดนตรี เพลงบรรเลง • ประสาทการมองเหน็ : ใช้ไฟฉายสอ่ งหนา้ ท้อง (7 เดอื น) • ประสาทการรบั รส : การดูดกลืนน้าคร่า

ปัจจัยที่มผี ลต่อพัฒนาการและ การเจรญิ เติบโตของทารกในครรภ์ สภาพแวดลอ้ มภายในครรภ์ + ภายนอกครรภ์ • อาหาร • การใช้ยา : สุรา บหุ รี่ ยาเสพตดิ ยารักษาโรค • สุขภาพร่างกาย: โรคพนั ธกุ รรม โรคประจาตวั โรค ติดเช้อื • สุขภาพจติ : ความเครียด • อายขุ องมารดา



หญงิ ต้งั ครรภ์ : อายมุ าก(Ederly gravidarum)

ขาด Folic acid

Teratogen : สารอนั ตรายทมี่ ผี ลตอ่ ทารก สาร/ภาวะ ตา่ งๆ ทท่ี ารกในครรภ์ ได้รบั หรอื สมั ผสั สกง่ ผาเลนทิดาหใหรอืเ้ กในดิ ภภาายวะหผลิดงั ป(tกeตraิtหogรeอื nคesวisา)มพิการแต่ •ทารกเสยี ชวี ติ ในครรภ์ (DFIU) •ภาวะเจรญิ เตบิ โตช้าในครรภ์ (IUGR) (บุหรี่) •เกิดภาวะเน้ือรา้ ยของอวยั วะตา่ ง ๆในภายหลงั •ความผดิ ปกตแิ ตก่ าเนิดของอวยั วะตา่ งๆ

Conclusion • Fertilization จะเกิดไดป้ ระมาณช่วงก่งึ กลางของรอบเดือน เวลาทเี่ หมาะสมหลังจากมี Ovulation • Zona pellucida คอื glycoprotein รอบๆ oocyte • การฝังตวั อ่อน (implantation) ฝังในระยะ Blastocyst (ประมาณวนั ท่ี7-9) • เน่ือเย่อื ของตัวอ่อนมีท้ังหมด 3 ชน้ั : Ectoderm Mesoderm & Endoderm • Surfactant เร่ิมสรา้ ง 24 wks จนเต็มท่ีเม่อื 35 wks อันตรายทจ่ี ะเกดิ ข้ึนกบั ตัวอ่อนส่วนใหญ่อยู่ในระยะ embryonic (3-8 Weeks)

Conclusion • ระบบการไหลเวียนเลอื ดไดจ้ ากรก placenta • เย่ือห้มุ placenta มี 2 ชั้น Amnion & Chorion • Umbilical cord มีเส้นเลือด 3 เส้น Artery 2 เส้น Vein 1 เสน้ • เลอื ดท่ี O2 ต่าไหลทาง Umbilical artery เลือดที่ O2 สูง ไหลทาง Umbilical vein • Teratogen : สารอันตรายทม่ี ีผลต่อทารก ในขณะ ตง้ั ครรภต์ อ้ งระวดั ระวังในการใช้ยา ทุกๆไตรมาส • ต.ย.ยารักษาสวิ ทาให้ทารกพิการ ยา Tetracycline ทาให้ฟันเลือง

Thank u for your attention

การเปล่ยี นแปลงสรรี วทิ ยาในสตรีตงั้ ครรภ์ Anatomical Physiological change during pregnancy Duangporn Pasuwan

วตั ถปุ ระสงคก์ ารเรียนรู้ เม่ือสิ้นสดุ การเรยี นการสอนนกั ศกึ ษาสามารถ  อธิบายการเปล่ยี นแปลงดา้ นร่างกายและจติ สงั คมของสตรตี ้งั ครรภ์ได้  อธบิ ายการวินจิ ฉยั การต้งั ครรภ์ได้ (Diagnosis of pregnancy) ได้

การเปล่ียนแปลงทางดา้ นรา่ งกายของสตรีต้ังครรภ์  มดลกู (Uterus)  ขนาด 7.5 X 5 X 2.5 20 X 25 X 22.5 cm  น้าหนกั 50-70 g 800-1,200 g  ความจุ 10 ml 5-10 L  กล้ามเนอ้ื มดลูก ชนั้ นอกเรียงตามแนวยาว  ช้ันกลาง ประสานกนั เปน็ เลข 8 ชนั้ ในสุดเรียงเปน็ แนวขวาง  6 wk เร่ิมมี Braxton-Hick’s contraction  20 wk มดลูกหดตัวมากข้นึ false labor pain

มดลกู ในขณะตง้ั ครรภ์ 4

การเปลี่ยนแปลงทางดา้ นร่างกายของสตรตี ง้ั ครรภ์ (ต่อ)  คอมดลกู ขยายและนุ่มข้นึ เรียกวา่ Hegar’s sign  ปากมดลูก (Cervix) goodell’s sign  Mucous plug เพอ่ื ป้องกันเช้อื โรคเขา้ ส่โู พรงมดลูก  Ovary ไมม่ ีการสุกของไข่  Vagina : chadwick’s sign เลือดมาเล้ียงมากขึ้น สีมว่ งคล้า  rugea ขยายมากขน้ึ , secretion มากขึ้น เป็นกรดมากขนึ้



Diagnosis of pregnancy: 1.Presumtive signs “อาจจะเกิดการตงั้ ครรภ”์ แค่ อาจจะ..นะ 1.Amenorrhea, Missed period 6. ปสั สาวะบ่อย 2.Breast change 7. ออ่ นเพลีย 3.Chadwick’ s signs 8. quickening or 4.Skin change perception of life 5. Nausea and Vomitting

2.Probable signs 1. ทอ้ งโตขนึ้ น่าจะ แต่ก้อ 2. มีการเปลยี่ นแปลงของรูปรา่ งและขาดของมดลกู ไมถ่ งึ กบั 3. มีการเปล่ยี นแปลงทีป่ ากมดลูก แน่นอน 4. Braxton Hicks contraction 5. Ballottement 6. ผล UPT +ve 7. Physical Leucorrhea

3.Positive signs ท้องแน่ๆ 1. Fetal heart sound ??? 2. Fetal movement 3. X-ray พบ กระดูกทารก 4 Ultrasound พบ sac

การเปลยี่ นแปลงทปี่ ากมดลูก cervix NO Pregnancy Pregnancy 10

การเปลีย่ นแปลงทางดา้ นรา่ งกายของสตรีตงั้ ครรภ์ (ต่อ)  Breasts ใหญ่ขึ้น คดั ตงึ จากฮอรโ์ มน estrogen&progesterone  ลานนม ขยายใหญข่ ้นึ มสี ีคล้าข้นึ  ต่อมไขมัน Montagomery’s tubercles เปน็ ตมุ่ นนู คล้ายหวั สิว  ให้ความช่มุ ชน้ื ป้องกันหัวนมแตก  12 wk : pre colostum ออกมาไดเ้ ลก็ น้อย

ระบบตอ่ มไรท้ อ่ (Endocrine system)  ฮอรโ์ มนท่สี ร้างจากรก  Steroid Hormone : Estrogen, Progesterone  Protein Hormone : HCG (Human Chorionic Gonadotropin),  HPL (Human Placental Lactogen)  progesterone + relaxin = maintained pregnancy