2563

ทยาลัยสงขลานครนิ ทร์ านในแตล่ ะ เพม่ิ มากขนึ้ จานวน 1 ตู้ ไดเ้ ปน็ 2. ผลประเมินด้านสิ่งอานวยความสะดวกในห้องปฏิบัตกิ ารได้ รายงาน คา่ เฉลยี่ 3.82 จากคะแนนเตม็ 5 โดยนักศึกษาใหข้ อ้ เสนอแนะ ขาวชิ า เร่ืองชน้ั วางกระเปา๋ มไี ม่เพยี งพอ ผลลพั ธ์ทีไ่ ด้ รางวลั ท่ี ได้รับ นการในปี พ.ศ. 2563 – ปัจจุบนั 1. มีห้องเรยี นปฏบิ ัติการกลมุ่ ยอ่ ย ดาเนินการตดิ ต้ัง ฉากฉายโปรเจคเตอร์ จานวน 3 หอ้ ง ทีส่ ามารถใช้ ดานไวทบ์ อร์ด เพ่มิ เตมิ ในห้องเรียน คอมพิวเตอร์ในการฉายภาพ กลุ่มย่อยเพ่มิ อกี 1 หอ้ ง ในปจั จบุ นั โปรเจคเตอร์และมีกระดานไวท์ หอ้ งปฏบิ ตั ิการได้ทกุ หอ้ งสาหรับการ บอรด์ สาหรับการเรยี นการสอน อนในปฏบิ ตั ิการกลมุ่ ยอ่ ย ในปี พ.ศ. 2563 – ปจั จบุ ัน ผลลัพธ์ท่ีได้ รางวลั ทไี่ ดร้ ับ ธีการเรยี นการสอนโดยอาศยั การ ณภาพและเสียงระยะไกลแบบไร้ 1. ได้รูปแบบและวิธีการในการจดั การ ร่อื งมอื วิทยาศาสตร์ไปยังเครอื่ ง เรยี นการสอนในรายวชิ าปฏิบัติการที่ช่วย คเตอร์ นักศึกษาสามารถนง่ั ดูภาพ ลดความแออดั ในการเรยี นการสอน ร์ประกอบการบรรยายหรอื สาธิต ในช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาดของ องมามุงดหู น้าเครอื่ งมือ Covid-19 ะลดความแออดั ลงได้ นอกจากนี้ 2. มบี ทเรียนออนไลน์เรอ่ื งการใชเ้ ครอื่ ง แกว้ การสกัดสาร และการวเิ คราะหส์ าร 30

เวทคี ณุ ภาพ II มหาวิท ยังมีการพฒั นาส นักศกึ ษาสามาร มาตรการ D-M- โครงการ/กิจกรรม ผลการดาเนนิ การตามปี พ.ศ. การปรบั ปรงุ ทัศนยี ภาพ กอ่ นการดาเนินการปี พ.ศ. 2562 การดาเนินการในปี หน้าหอ้ งปฏิบตั ิการตาม นโยบายมหาวทิ ยาลยั สี หน้าหอ้ งปฏิบตั ิการเปน็ ระเบยี งทางเดินท่มี ีพน้ื ท่ี ปัจจุบนั ทางสาขาวชิ เขยี ว โล่งแจ้ง และมกั จะมกี ลิ่นไอระเหยของสารเคมใี น ระเบียงทางเดิน โดย บางคร้ัง นอกจากนี้บริเวณระเบียงทางเดนิ ยังใช้ ถังขยะชนดิ แยกประ เป็นทนี่ งั่ พักผอ่ นของนกั ศึกษาบัณฑิตศึกษา ต้นไม้ในรม่ หลายชน คณาจารย์ และบุคลากร และมักจะมขี อ้ ร้องเรียน สไบนาง แพรเซี่ยงไฮ เร่ืองทศั นยี ภาพ และความไมเ่ ป็นระเบยี บของ ทศั นียภาพของสวน ระเบียงทางเดินจากการวางส่ิงของที่ไม่ใช้แล้วอยู่ มหาวิทยาลยั สีเขยี ว บอ่ ยคร้งั ผลการดาเนินการตามปี พ.ศ. โครงการ/กิจกรรม กอ่ นการดาเนนิ การปี พ.ศ. 2560 การดาเนนิ การในปี พ.ศ. 2561 – 2562 ป้ายประชาสัมพนั ธ์ การประชาสัมพนั ธข์ า่ วสารตา่ ง ๆ สาขาวชิ าฯได้ตดิ ต้งั จอมอนเิ ตอรพ์ รอ้ ม แบบ Digital Signage ของสาขาวิชาฯจะอาศยั การพมิ พ์ ดว้ ยกล่องแอนดรอยด์เพื่อใช้ บนกระดาษแลว้ นาไปตดิ ประชาสมั พนั ธใ์ นรูปแบบของสื่อดจิ ติ อล ประชาสมั พันธ์บนบอรด์ ไม้คอรก์ ภาพและเสยี ง การประชาสมั พนั ธส์ ามาร และเป็นการประชาสมั พันธท์ ่ีไม่ ทาได้ผา่ นทางระบบเครอื ข่ายไดท้ นั ที โด สร้างแรงดึงดดู ในการอ่าน มีค่าใชจ้ า่ ยรายปจี ากการใช้ server ใน เนอื่ งจากเปน็ การพิมพ์ขาว-ดา ต่างประเทศ 43

ทยาลยั สงขลานครนิ ทร์ สื่อการสอนในรูปแบบวดี โี อเพอื่ ให้ ดว้ ยเทคนิค fluorometry รวม 3 รถเรยี นรู้ด้วยตนเองได้ และจัดให้มี บทเรียน -H-T-T 3. มีเคร่ืองวดั อณุ หภมู ิ และแอลกอฮอล์ เจลให้บรกิ ารทีห่ นา้ ห้องปฏบิ ตั กิ าร พ.ศ. 2563 – ปัจจุบัน ผลลพั ธ์ทีไ่ ด้ รางวลั ทไ่ี ดร้ บั ชาฯได้ปรบั ปรุงทัศนียภาพบรเิ วณ ยนาสิ่งของที่ไมใ่ ช้แลว้ ออก จดั หา ไดร้ ับคาชมเชยจากผทู้ ี่เดนิ ผ่านไป-มา ะเภทขยะมาจดั วาง พร้อมทงั้ ปลูก บรเิ วณระเบียงทางเดินหน้าสาขาวชิ าฯ นิด เชน่ เฟนิ ใบมะขาม เฟิน สร้างความสดชื่นให้แกผ่ ปู้ ฏิบัติงาน ฮ้ ต้นไทร กลว้ ยไม้ฯลฯ เพื่อสรา้ ง ตลอดจนนกั ศกึ ษาบณั ฑติ ศกึ ษา นต้นไม้ในรม่ ตามนโยบาย ว 2 การดาเนินการในปี พ.ศ. 2563 – ผลลพั ธ์ทไ่ี ด้ รางวลั ท่ี ไดร้ ับ ปจั จุบนั ทางสาขาวิชาฯไดร้ ว่ มมอื กบั ศนู ย์ 1. ไดร้ ับคาชมเชยจากผทู้ ่ี เทคโนโลยสี ารสนเทศในการตดิ ตงั้ เดินผา่ นไป-มาบริเวณหนา้ ล เครอ่ื ง server ภายในคณะเพ่ือลด สาขาวิชา และมีการหยดุ ยืนดู รถ ค่าใชจ้ า่ ยรายปีทเ่ี กดิ ขนึ้ โดยในปัจจุบนั ข่าวประชาสัมพนั ธม์ ากข้ึน ดย จะไมม่ คี ่าใช้จา่ ยที่ต้องจ่ายรายปี 2. ลดค่าใชจ้ า่ ยปลี ะ ประมาณ 700 บาท จากการ ท่ตี ดิ ตง้ั server ภายในคณะ 31

เวทีคุณภาพ II มหาวทิ ผลการดาเนนิ การตามปี พ.ศ. โครงการ/กิจกรรม การดาเนนิ การในปี พ.ศ. 2560 การดาเนินการในปี พ.ศ. กา การจัดอบรมใหค้ วามรเู้ ร่อื ง มกี ารจัดอบรมให้ความรู้ในเรือ่ ง 2561 ปจั หอ้ งปฏบิ ตั กิ ารปลอดภยั แก่ ความปลอดภัยทางเคมีและ บคุ ลากรและนกั ศึกษา ชีวภาพ โดยมผี ลประเมินอยใู่ น มกี ารจัดอบรมให้ความรู้ใน มกี ระดับดี มีคะแนนเฉลยี่ เทา่ กบั 3.50 เร่ืองความปลอดภัยทางเคมี คว และชีวภาพ โดยมผี ลประเมนิ แล อยใู่ นระดับดี มคี ะแนนเฉลยี่ อพ เท่ากับ 3.62 ปร เฉ ผลการดาเนินการตามปี พ.ศ. โครงการ/กจิ กรรม ก่อนการดาเนนิ การในปี พ.ศ. 2560 การดาเนนิ การในปี พ.ศ. กา ปัจ การพฒั นาระบบการ 2561 สา ตรวจขอ้ สอบและ OM แบบสอบถามด้วย จากการประเมนิ ผลการจัดอบรมตา่ ง สาขาวิชาฯได้หาแนวทางใน กร โปรแกรม Optical Mark ปล Recognition (OMR) ๆ ของสาขาวิชา จะพบว่าจาเป็นตอ้ ง การลดภาระงานในการ เคร ศูน มกี ารกรอกข้อมลู ผลประเมนิ จาก กรอกผลประเมนิ โดยอาศัย คะ ทนั กระดาษลงในไฟลเ์ อกสารเปน็ โปรแกรม OMR เขา้ มาช่วย จานวนมาก การเปลี่ยนไปใช้ ในการทางาน โดยเรม่ิ แรก Google Forms พบว่าให้ผลการ ทดสอบกับงานจัดอบรมทีม่ ี ตอบแบบสอบถามน้อย จึงยงั คงตอ้ ง จานวนคนน้อยก่อน โดย ใชก้ ารประเมนิ แบบกระดาษเช่นเดิม สามารถประมวลผลข้อมลู และใช้เวลากรอกขอ้ มูลเปน็ สัปดาห์ ในเวลาเพยี งไมก่ ่ีชว่ั โมง 43

ทยาลยั สงขลานครนิ ทร์ ารดาเนินการในปี พ.ศ. 2562 – ผลลัพธท์ ่ีได้ รางวลั ท่ี จจุบัน ได้รบั การจดั อบรมให้ความรใู้ นเรอื่ ง 1. นกั ศกึ ษาทกุ คนทเี่ กยี่ วขอ้ งกบั การทา วามปลอดภัยทางเคมแี ละชวี ภาพ ปฏบิ ัติการทต่ี ้องใชห้ ้องปฏบิ ัตกิ ารและ ละเพมิ่ หัวข้อในเรอ่ื งของการ สารเคมี มีความรคู้ วามเข้าใจในเรอ่ื งของการ พยพหนภี ยั เบ้ืองตน้ โดยมผี ล ปอ้ งกนั ตนเอง และสามารถปฏบิ ตั งิ านได้ ระเมินอยู่ในระดบั ดี มคี ะแนน อย่างปลอดภยั โดยไมพ่ บอุบตั เิ หตจุ ากการใช้ ฉล่ียเทา่ กับ 3.32 หอ้ งปฏบิ ตั กิ ารหรือสารเคมี ารดาเนินการในปี พ.ศ. 2562 – ผลลัพธ์ที่ได้ รางวัลท่ีไดร้ ับ จจบุ นั าขาวชิ าฯได้นาเอาโปรแกรม 1. ได้รูปแบบและวิธีการในการใช้ 1. รางวัลชนะเลิศ MR เข้ามาใช้กบั การตรวจ งานโปรแกรม OMR ในการตรวจ ประเภทโครงการพฒั นา ระดาษคาตอบท้ังกลางภาคและ กระดาษคาตอบและแบบสอบถาม งาน ในเวทนี วตั กรรม ลายภาคโดยไม่จาเปน็ ต้องอาศัย ที่ใชป้ ระเมินผลงานประชุม คณะเภสชั ศาสตร์ รอื่ งตรวจกระดาษคาตอบของ 2. ได้หนังสอื คมู่ ือการใช้งาน ประจาปี 2561 นย์คอมพิวเตอร์ สามารถสรปุ โปรแกรม OMR จานวน 1 เลม่ ะแนนและวเิ คราะหข์ อ้ สอบได้ เพอื่ ให้ผู้สนใจท่วั ไปสามารถอ่าน นทีโดยใชเ้ วลาเพยี ง 1-2 ชั่วโมง และศกึ ษาดว้ ยตนเองได้ 32

เวทคี ณุ ภาพ II มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ 11. การเรยี นรู้ (Study/Learning) 11.1 แผนหรอื แนวทางการพฒั นาคณุ ภาพอยา่ งตอ่ เนื่องในอนาคต (1) การประชุมร่วมกันเพื่อหารือระหว่างคณาจารย์ นักวิทยาศาสตร์ และเจ้าหน้าที่ทุกฝ่ายท่ี เกี่ยวข้องถึงแนวทางในการบริหารจัดการห้องปฏิบัติการ หรือพัฒนา แก้ไข ปรับปรุง ใน ประเด็นต่าง ๆ ที่มีความสาคัญต่อการเรียนการสอนและการวิจัย โดยนาเอาผลประเมิน รายวชิ า และผลประเมนิ ห้องปฏบิ ตั กิ ารมาใชเ้ ป็นข้อมลู ในการดาเนินงาน (2) วางแผนการพัฒนางานโดยการหารือกันในทีมบุคลากรสายสนับสนุนทุกคนของสาขาวิชาใน การพฒั นางานอย่างน้อยปีละ 1 เรื่อง เพ่ือของบประมาณสนับสนุนจากคณะเภสัชศาสตร์ใน การทาโครงการพัฒนางานจากงานประจา (3) ศึกษาผลการพฒั นางานของหนว่ ยงานอืน่ ๆ โดยการเข้ารว่ มประชุม/อบรมในกิจกรรมต่าง ๆ ทเ่ี กีย่ วขอ้ งกบั การพัฒนางาน การประกันคุณภาพ และเวทีนาเสนอแนวปฏิบัติท่ีเป็นเลิศของ ท้ังภายในมหาวิทยาลยั และภายนอกมหาวิทยาลยั (4) ขยายผลการดาเนินการหรือการพัฒนางานผ่านทางเวทีการนาเสนอผลงานต่าง ๆ การจัด กจิ กรรมอบรมของทางสาขาวิชาฯ ตลอดจนการจดั ทาหนงั สอื /ค่มู อื ใหแ้ กผ่ ู้สนใจได้ศึกษา 11.2 จุดแขง็ (Strength) หรือส่ิงท่ีทาไดด้ ีในประเด็นท่นี าเสนอ จากการรว่ มมือกันของนักวทิ ยาศาสตร์และเจา้ หน้าทใี่ นสาขาวิชาฯ เพอ่ื ปรับปรุงและพัฒนาการ บรหิ ารจัดการหอ้ งปฏบิ ัติการ จนกอ่ ให้เกดิ องคค์ วามรู้ แนวทางแก้ไข และพฒั นางาน ตลอดจนนวัตกรรม และผลงานดา้ นการพัฒนางาน ดังน้ี (1) สร้างนวตั กรรมและผลงานด้านการพฒั นาระบบงานของสาขาวชิ าฯ ให้มีความเป็นระบบมาก ยงิ่ ขนึ้ (2) ส่งเสรมิ การเป็นหอ้ งปฏบิ ตั ิการปลอดภยั ใหก้ บั คณะฯและเอ้ือประโยชนแ์ กน่ ักศึกษาและนักวิจัย (3) นักวทิ ยาศาสตรแ์ ละเจ้าหน้าที่ในสาขาวชิ าฯ ใหค้ วามสนใจกับกฎเกณฑ์ ข้อบังคับเกี่ยวกับ หอ้ งปฏบิ ตั กิ าร และการจดั การสารเคมีมากย่งิ ข้ึน (4) จดุ ประกายความคิด และสง่ เสรมิ บุคลากรในสาขาวิชาฯ ในการแสวงหาความรู้ และแนวทางใน การพัฒนางานเพ่ือให้มปี ระสิทธิภาพมากขนึ้ (1) กลยุทธ์หรือปจั จัยที่นาไปสคู่ วามสาเรจ็ การบรหิ ารจัดการห้องปฏิบตั ิการของสาขาวิชาเภสัชเคมีนั้น จะต้องอาศัยปจั จัยและแรงจงู ใจ ตา่ งๆ ดังนี้ (1) ผูบ้ ริหาร คณาจารย์ นกั วิทยาศาสตร์ และเจา้ หนา้ ท่ีทเ่ี กยี่ วขอ้ งต้องให้ความสาคญั และร่วมมือ ในการช่วยบริหารจดั การหอ้ งปฏบิ ตั ิการใหเ้ ป็นไปดว้ ยความเรยี บรอ้ ย และมีประสิทธิภาพ 433

เวทีคุณภาพ II มหาวิทยาลยั สงขลานครินทร์ (2) นักศึกษาในระดบั ปริญญาตรีและบัณฑิตศึกษาตระหนักในเรอื่ งของความปลอดภัยของการใช้ ห้องปฏิบัตกิ าร รวมถึงปฏิบตั ิตามกฎเกณฑต์ า่ ง ๆ และระบบการบริหารจัดการที่ได้กาหนดไว้ (3) การมีแนวทางทช่ี ดั เจนในเรื่องของการบริหารจดั การห้องปฏิบัตกิ ารในการกา้ วสกู่ ารเปน็ ห้องปฏบิ ตั ิการท่มี กี ารบรหิ ารจดั การท่ดี ี และมีความปลอดภยั ในการใชง้ าน (4) คณาจารย์ให้ความร่วมมือในการดาเนินการตามแผนการบริหารจัดการท่ไี ด้พัฒนาและปรับปรงุ เพือ่ ก่อให้เกดิ ประโยชนส์ งู สุดตอ่ การเรียนการสอน และการวิจยั 12 บทสรปุ สาขาวิชาเภสัชเคมี คณะเภสัชศาสตร์ นับเป็นสาขาวิชาท่ีนาร่องในเร่ืองของการพัฒนา และปรับปรุงการ บรหิ ารจดั การหอ้ งปฏบิ ัติการท่ีดี เป็นห้องปฏบิ ัตกิ ารที่มีความพร้อมในด้านการเรียนการสอน และการวิจัย มีความ ปลอดภัยในการใช้งาน โดยมีการพัฒนาท้ังด้านกายภาพของห้องปฏิบัติการ และระบบการบริหารจัดการในด้าน ต่าง ๆ ท่มี คี วามครอบคลุมต้ังแต่การเรียนการสอนไปจนถึงการวิจัย โดยได้รับการสนับสนุนด้วยดีจากทางผู้บริหาร ของคณะเภสชั ศาสตร์ การรบั ฟังเสยี งสะท้อน และข้อเสนอแนะท้ังจากนักศึกษา อาจารย์ และบุคคลภายนอกนับเป็นสิ่งสาคัญใน การนามาปรับปรุง และพัฒนาการทางานให้มีประสิทธิภาพมากย่ิงข้ึน ช่วยลดระยะเวลาในการทางาน และลด ความซา้ ซ้อนทเ่ี กดิ ข้นึ การส่งเสรมิ บุคคลากรของสาขาวชิ าให้เข้าร่วมกิจกรรมต่าง ๆ ภายนอกจะช่วยเปิดโอกาสใน การแลกเปลย่ี นเรยี นรจู้ ากผ้มู ปี ระสบการณ์ทห่ี ลากหลาย สามารถนาเอาความรู้และประสบการณ์ท่ีได้รับนามาปรับ และประยุกต์ใช้ให้เข้ากับบริบทของงานในหน้าที่ท่ีรับผิดชอบได้ สิ่งต่าง ๆ เหล่านี้จะเป็นส่วนช่วยในการผลักดัน การพฒั นางานในหน้าที่ และสามารถพัฒนาตนเองใหม้ ีความก้าวหน้าในอาชีพได้ ดังนั้นหากมองเห็นประโยชน์จาก บุคคลรอบข้างมาเป็นอันดับแรก สิ่งสาคัญท่ีจะได้รับกลับมาคือความก้าวหน้าและเกียรติยศ ดังพระราชปณิธาน ของสมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรมพระบรมราชชนก ท่ีว่า “ขอให้ถือประโยชน์ส่วนตนเป็นที่สอง ประโยชน์ของเพื่อนมนุษย์เป็นกิจท่ีหน่ึง ลาภ ทรัพย์และเกียรติยศจะตกมาแก่ท่านเอง ถ้าท่านทรงธรร มะแห่ง วิชาชีพไว้ให้บรสิ ทุ ธิ์” 13 เอกสารอา้ งอิง (1) ระบบสารสนเทศสารเคมี ภาควิชาเภสัชเคมี คณะเภสชั ศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยสงขลานครินทร์ (http://chem.pharmacy.psu.ac.th/chemical) (2) วีดีโอนาเสนอระบบ QR code ในงานฐานข้อมูลสารเคมี ภาควชิ าเภสชั เคมี คณะเภสัชศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทร์ (https://www.youtube.com/watch?v=mkm_Q_Akbf0) (3) สุธรรม ทองลม่ิ . (2563) การเตรียมหอ้ งปฏบิ ัติการดา้ นเภสัชเคมีสาหรบั การจัดการเรียนการสอนของนักศึกษา เภสัชศาสตร์. สาขาวชิ าเภสชั เคมี คณะเภสชั ศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร.์ (4) กฤษณ์ สขุ นนั ทรธ์ ะ, เสาวนีย์ สุวรรณวงศ,์ จันทน์ผา ตนั ธนา และ วัชระ พลเธียร (2563) การตรวจข้อสอบ และแบบสอบถามด้วย FormScanner. สาขาวิชาเภสชั เคมี คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลยั สงขลานครนิ ทร.์ 434

เวทีคุณภาพ II มหาวิทยาลยั สงขลานครนิ ทร์ แนวปฏิบตั ิที่เป็นเลศิ ****************************************** ระบบช่วยเหลอื และการเคล่ือนย้ายผู้ปว่ ยฉกุ เฉินอยา่ งยัง่ ยนื PSU Sustainable Emergency Care and Transfer System (PSU-SECATS) โครงการ/กจิ กรรม ดา้ นบรหิ ารจัดการ ช่อื หน่วยงาน ศนู ยบ์ ริการฉุกเฉนิ และบรรเทาสาธารณภัย กองกายภาพและสิ่งแวดลอ้ ม วทิ ยาเขตหาดใหญ่ คณะทางานพฒั นาแนวปฏบิ ัติที่เป็นเลศิ 1. ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์ ดร.วศนิ สวุ รรณรัตน์ รองอธกิ ารบดีวิทยาเขตหาดใหญ่ (ทป่ี รึกษา) 2. นายนติ ิธร ชานาญเมือง ผู้อานวยการกองกายภาพและสิ่งแวดล้อม วทิ ยาเขตหาดใหญ่ (ท่ีปรกึ ษา) 3. รองศาสตราจารย์ ดร.สุชาดา จันทรพ์ รหมมา คณะวิทยาศาสตร์ (ท่ปี รึกษา) 4. ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์ ดร.ชติ ชไม โอวาทฬารพร คณะเภสชั ศาสตร์ (ทป่ี รึกษา) 5. นายองอาจ บญุ ลว้ น หัวหนา้ ศนู ยบ์ รกิ ารฉุกเฉนิ และบรรเทาสาธารณภยั (หวั หนา้ คณะทางาน) 6. ว่าท่ี ร.อ.อนวุ ัฒน์ แกว้ ปนทอง พนกั งานกูภ้ ัยและดบั เพลงิ /เจ้าหน้าทย่ี ทุ ธศาตรแ์ ละแผนงาน 7. ว่าที่ ร.ต.ธาดา สังขาชาติ พนักงานกูภ้ ัยและดับเพลิง/เจ้าหนา้ ที่ยุทธศาตร์และแผนงาน 8. นายนิตนิ ยั เพ็ชรศรี พนักงานกภู้ ยั และดับเพลงิ /เจ้าหนา้ ทธี่ ุรการและพัสดุ 9. นายกรชวัล พันชู พนกั งานกภู้ ัยและดบั เพลิง/เจ้าหน้าทฝ่ี ่ายยานพาหนะ 10. นายรุ่งสิงหา เหมโก พนกั งานกู้ภยั และดับเพลงิ /วิทยากรดบั เพลงิ 11. นายเอกสทิ ธ์ิ ทองดว้ ง พนักงานก้ภู ัยและดบั เพลงิ /ผชู้ ว่ ยวทิ ยากร 12. นายวันชนะ บุตรคง พนักงานกภู้ ยั และดับเพลิง/ผูช้ ่วยวทิ ยากร 13. นายธรี ภพ เดชดารงษ์ พนกั งานกู้ภยั และดบั เพลิง/วทิ ยากร CPR และการกู้ภยั ทางน้า 14. นายอภชิ น ศรนี วลขาว พนักงานกู้ภยั และดบั เพลงิ /ผู้ชว่ ยวทิ ยากร 15. นายเรงิ ศกั ด์ิ สขุ สัน พนักงานกภู้ ยั และดบั เพลงิ /ครูฝกึ ดับเพลิง 16. นายอดสิ รณ์ ศรีอรณุ พนกั งานกภู้ ยั และดบั เพลงิ /วทิ ยากรดับเพลิง 17. นายธรี พงษ์ หงษม์ ณี พนกั งานกภู้ ยั และดับเพลิง/วทิ ยากรดบั เพลงิ 435

เวทคี ณุ ภาพ II มหาวิทยาลยั สงขลานครนิ ทร์ 6. การประเมนิ ปญั หา / ความเสย่ี ง (Assessment) มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ตระหนักถึงสุขภาพและการเป็นอยู่ท่ีดีของนักศึกษาและบุคลากร จึงมี นโยบายเรือ่ งความปลอดภัยภายในมหาวิทยาลยั โดยมงุ่ หวงั ใหม้ หาวิทยาลัยเป็นพื้นท่ีที่มีความปลอดภัยสูงสุด และ สามารถใหก้ ารช่วยเหลือไดถ้ ูกต้อง รวดเร็วในกรณีที่มีเหตุฉุกเฉินเกิดข้ึนภายในมหาวิทยาลัย ในปี พ.ศ.2559 รอง อธกิ ารบดวี ทิ ยาเขตหาดใหญ่ (ผชู้ ว่ ยศาสตราจารย์ ดร.วศิน สวุ รรณรัตน)์ มีนโยบายจัดตั้งหน่วยฉุกเฉินและบรรเทา สาธารณภัยเพ่ือดูแลและช่วยเหลือนักศึกษา บุคลากร และบุคคลทั่วไปให้ปลอดภัยในกรณีท่ีประสบเหตุภายใน มหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทร์ โดยเมื่อวนั ท่ี 1 พฤศจิกายน พ.ศ.2559 ท่ีประชุมคณะกรรมการบริหารมหาวิทยาลัย (ก.บ.ม.) คร้ังที่ 1/2559 ได้มีมติเห็นชอบในการจัดตั้งหน่วยกู้ชีพ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ และให้การ สนับสนุนบุคลากรและครุภัณฑ์เพ่ือให้หน่วยกู้ชีพ สามารถดาเนินงานได้ตามนโยบายของมหาวิทยาลัย และมี มาตรฐานความปลอดภัย โดยการสนับสนุนในการดาเนินการเพื่อจัดหารถพยาบาล รถมอเตอร์ไซด์กู้ชีพ และ รถดับเพลิง อีกด้วย หน่วยกู้ชีพได้ดาเนินงานเกี่ยวกับการกู้ชีพ กู้ภัยและดับเพลิง มาจนกระทั่ง ในปี 2563 มหาวทิ ยาลยั ได้มกี ารปรบั โครงสรา้ งการบรหิ ารงานของมหาวทิ ยาลยั หน่วยก้ชู ีพ หรอื หนว่ ยฉุกเฉินฯ ได้ขยับฐานะ เป็น “ศูนย์บริการฉุกเฉินและบรรเทาสาธารณภัย” ภายใต้กองกายภาพและส่ิงแวดล้อม สานักงานวิทยาเขต หาดใหญ่ โดยศูนย์ฯ มีหลักในการดาเนินงาน 3 ข้อ คือ [1] เพ่ือความเป็นมหาวิทยาลัยที่ปลอดภัย “ชีวิต ปลอดภัย ในรั้ว ม.อ.” [2] เพ่ือประโยชน์ของเพื่อนมนุษย์เป็นกิจที่หน่ึง [3] เพ่ือเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืน ด้านสขุ ภาพและการเปน็ อย่ทู ่ีดี (SDG3: Good health and well-being) จากการดาเนินงานของหน่วยกู้ชีพในอดีตพบว่าเจ้าหน้าที่ไม่มีความรู้ความเชี่ยวชาญในการช่วยเหลือ ผปู้ ่วยไดอ้ ยา่ งถกู ต้องตามหลกั การแพทย์ ซึ่งทาให้เกิดความเส่ียงในการช่วยเหลือผู้ป่วยฉุกเฉิน หน่วยฯ จึงได้จัดส่ง เจา้ หนา้ ทีเ่ ข้าฝึกอบรมหลักสูตรการปฐมพยาบาลและปฏิบัติการแพทย์ขั้นพื้นฐาน และหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ต่อมาหน่วยฯ ได้จดทะเบียนกับสถาบันการแพทย์ฉุกเฉินในนาม “หน่วยฉุกเฉินและบรรเทาสาธารณภัย มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์” เมื่อมีเจ้าหน้าที่พร้อมในการปฏิบัติงานเพื่อช่วยเหลือผู้ป่วยฉุกเฉิน แต่ยังประสบ ปัญหาในระบบการจัดการและการรับส่งข้อมูลระหว่างหน่วยงานกับศูนย์ส่ังการซ่ึงขณะน้ันมีเพียง 2 วิธี คือ ประสานงานผ่านทางหมายเลขโทรศัพท์ 1669 และ วิทยุส่ือสารคล่ืนความถี่ 154.925 MHz ต่อมาสถาบัน การแพทย์ฉุกเฉินได้มกี ารพฒั นา แอปพลิเคชนั Response Team เพอ่ื ความสะดวกในการส่ังการไปยังหน่วยงานใน ระบบการแพทยฉ์ กุ เฉิน ซ่งึ ทาใหเ้ จา้ หน้าที่สามารถประเมนิ ผปู้ ่วยฉกุ เฉินผ่านทางแอปพลิเคชันได้เองโดยไม่ต้องโทร หรือวิทยไุ ปยงั ศูนยส์ ัง่ การอกี ทาให้ลดขัน้ ตอนและระยะเวลาในการปฏิบัติงานลง ซึ่งทางหน่วยฯ ได้นาแอปพลิเค ชัน Response Team มาปรับใช้ภายในมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ทาให้สามารถลดข้ันตอนการทางานและเพ่ิม ความรวดเร็วในการช่วยเหลือผู้ป่วยฉุกเฉินได้ดีขึ้น สาหรับการรับแจ้งเหตุในอดีตทางผู้ประสบเหตุสามารถแจ้งขอ ความช่วยเหลือได้ 3 ช่องทาง คือ (1) โทร.1669 (2) โทร.074-282888 หมายเลขภายใน 2888 และ (3) ประสานงานผ่าน รปภ. ใกล้เคียงซ่ึงแม่ข่ายจะประสานมายังหน่วยฯ และเมื่อได้รับการร้องขอความช่วยเหลือทาง เจ้าหนา้ ทหี่ นว่ ยฯ จะปฏบิ ตั ิการชว่ ยเหลือตามข้ันตอนที่กาหนดไว้ อย่างไรก็ดีคุณภาพและความปลอดภัยของผู้ป่วยฉุกเฉินเป็นเป้าหมายสาคัญในระบบสุขภาพ ซึ่งการ ช่วยเหลือและการเคล่ือนย้ายผู้ป่วยฉุกเฉินก่อนนาส่งโรงพยาบาล เป็นกระบวนการดูแลรักษาท่ีสาคัญและมีความ เสี่ยงสูง มีโอกาสเกิดความผิดพลาดและเหตุการณ์อันไม่พึงประสงค์ได้ ดังน้ันการจัดระบบช่วยเหลือจึงต้องมี 436

เวทีคณุ ภาพ II มหาวิทยาลยั สงขลานครนิ ทร์ คณุ ภาพ ซึ่งการพัฒนาคณุ ภาพและความปลอดภัยในการชว่ ยเหลือผปู้ ว่ ยฉกุ เฉนิ ในระยะก่อนถึงโรงพยาบาลจึง มีความสาคัญและจาเป็นอย่างยิ่ง เพ่ือให้ผู้ป่วยฉุกเฉินเข้าถึงการช่วยเหลืออย่างรวดเร็วและปลอดภัย ทางศูนย์ฯ พบว่า ในการให้ความช่วยเหลือของศูนย์ฯ การเข้าถึงผู้ป่วยฉุกเฉินตลอดจนการให้การรักษาและการเคลื่อนย้าย ผู้ป่วยฉุกเฉินไปโรงพยาบาลมีความสาคัญอย่างย่ิงต่อภาวะความเสี่ยงของผู้ป่วยฉุกเฉิน เพราะการให้ความ ช่วยเหลือที่ล่าช้าจะเพิ่มความเส่ียงท่ีทาให้อาการของผู้ป่วยฉุกเฉินแย่ลงหรืออาจส่งผลกระทบต่อโอกาสการรอด ชีวิตของผู้ป่วยฉุกเฉินได้ ศูนย์ฯ จึงได้พัฒนาระบบการช่วยเหลือต้ังแต่การรับแจ้งเหตุ การจาแนกระดับความ ฉกุ เฉนิ การดแู ลรกั ษา ณ จุดเกิดเหตุ และการเคลอื่ นย้ายผู้ป่วยไปโรงพยาบาล เพ่อื ให้การช่วยเหลือมีประสิทธิภาพ และประสิทธิผล ในแต่ละวันจะมีผู้สัญจร ผู้พักอาศัย และผู้ใช้สถานที่ภายในมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ในการทา กิจกรรมทางการศึกษา การประกอบอาชีพ การออกกาลังกาย และอ่ืน ๆ จานวนไม่ต่ากว่า 30,000 คน ซึ่งทาให้ โอกาสท่ีจะเกิดผู้ป่วยฉุกเฉินทั้งจากการเจ็บป่วยและอุบัติเหตุได้ ซ่ึงจะเห็นได้จากสถิติการช่วยเหลือผู้ป่วยฉุกเฉิน ของศูนย์ฯ ในช่วงปี 2561-2563 (ทงั้ จากการเจ็บป่วย และอุบตั เิ หตุ รวมถงึ เหตุฉุกเฉนิ จากสัตว์มพี ิษ) แสดงดังตาราง ท่ี 1 ซ่ึงมีจานวนมากในแต่ละปี ศูนย์บริการฉุกเฉินและบรรเทาสาธารณภัยได้ดาเนินภารกิจตามนโยบายของ มหาวิทยาลัยท่ีตั้งใจให้มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์เป็นพ้ืนที่ปลอดภัยสามารถเข้าถึงการช่วยเหลือได้อย่าง ทนั ทว่ งทใี นกรณที ต่ี ้องการความชว่ ยเหลือฉุกเฉิน ซ่ึงระบบการช่วยเหลือและเคลื่อนย้ายผู้ป่วยเป็นกลยุทธ์ท่ีสาคัญ ที่ชว่ ยลดความเส่ยี งของผปู้ ว่ ยฉกุ เฉนิ ให้รอดชีวิตหรือไม่มีอาการที่แย่ลง จึงมีความจาเป็นที่จะต้องพัฒนาระบบการ ช่วยเหลือและเคลื่อนย้ายผู้ป่วยฉุกเฉินก่อนนาส่งโรงพยาบาล นอกจากน้ียังเป็นการคัดกรองผู้ป่วยฉุกเฉินที่ไม่มี ความเสี่ยงและสามารถลดจานวนผู้ป่วยฉุกเฉินที่ไปโรงพยาบาลแบบไม่จาเป็นอีกด้วย ซ่ึงส่งผลให้โรงพยาบาล สงขลานครินทร์สามารถใช้ทรัพยากรเพื่อรักษาผู้ป่วยฉุกเฉินวิกฤตและฉุกเฉินเร่งด่วนได้มากข้ึน ทาให้สามารถลด ทรพั ยากรและลดค่าใช้จา่ ยได้ ตารางท่ี 1 สถิตแิ ละประเภทของผ้ปู ว่ ยฉกุ เฉินที่ได้รับการชว่ ยเหลือจากศนู ย์ฯ ปี 2561-2563 จากที่ผู้บริหารมหาวิทยาลัยเห็นว่าการดูแลความปลอดภัยในมหาวิทยาลัยเป็นความเร่งด่วนที่ต้อง ดาเนนิ การ จึงมีการกาหนดเป้าหมาย เช่น การเข้าถึงท่ีรวดเร็ว การช่วยเหลือที่เหมาะสมเพ่ือให้เกิดผลลัพธ์ท่ีดีกับ ผู้ใช้บริการ เพื่อให้เกิดการทางานท่ีได้มาตรฐานและมีคุณภาพ จึงมีการประเมินความพร้อมของบุคลากร อุปกรณ์ แนวทางการปฎิบัติ จึงมีการกาหนดสมรรถนะท่ีต้องการของบุคลากร ประเมิน และมีการส่งอบรมหลักสูตรต่าง ๆ เพื่อความพรอ้ มและคณุ ภาพในการชว่ ยเหลอื เช่น การจัดหารถพยาบาล อุปกรณ์ และกาหนดแนวทางปฏิบัติ โดย 437

เวทคี ุณภาพ II มหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทร์ มีคณะกรรมการทบทวนวิธีปฎิบัติ พบว่าการให้ความช่วยเหลือของศูนย์บริการฉุกเฉินและบรรเทาสาธารณภัย จาเป็นต้องมีการจัดการที่เก่ียวข้องกับหน่วยงานภายนอกอย่างเป็นระบบมากข้ึน เพ่ือให้เกิดประสิทธิภาพและ ประสิทธิผลจงึ ให้ศนู ยฯ์ เขา้ ร่วมเป็นสว่ นหนง่ึ ของการแพทย์ฉุกเฉิน 1669 ทาให้มีการปรับปรุงการดาเนินการ และ มีการปรับปรุงพัฒนาเป็นระยะ และมีแผนกลยุทธ์ที่จะทาให้งานสามารถบริการได้ครอบคลุมพ้ืนท่ีและมีการ ดาเนินการอย่างมปี ระสิทธิภาพ 7. เป้าหมาย / วัตถุประสงค์ของโครงการ 1. เพ่ือพัฒนาระบบการช่วยเหลือและการเคล่ือนย้ายผู้ป่วยในระยะก่อนนาส่งโรงพยาบาลให้มี ประสิทธิภาพ ปลอดภัยและใชเ้ วลาน้อยที่สดุ 2. เพอื่ ใหน้ กั ศึกษา บุคลากร และบุคคลท่ัวไป ท่ีประสบเหตุภายในมหาวิทยาลัยได้รับการช่วยเหลือทาง การแพทย์ได้อย่างถกู ตอ้ งและรวดเร็ว 8. ผลที่คาดว่าจะไดร้ ับ 1. มรี ะบบการชว่ ยเหลอื และการเคล่ือนย้ายผู้ป่วยในระยะกอ่ นนาสง่ โรงพยาบาลท่ีมีประสิทธิภาพ 2. นักศึกษา บุคลากร และบุคคลทั่วไป มีความปลอดภัยและได้รับความช่วยเหลืออย่างถูกต้องและ รวดเรว็ อยา่ งทันทว่ งที เม่ือประสบเหตุภายในพื้นที่มหาวทิ ยาลัยสงขลานครนิ ทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่ 9. การออกแบบกระบวนการ 9.1. วิธีการ/แนวทางการปฏิบตั ิจริง (PDCA) การด้อยคณุ ภาพ ท่ีเกิดจากการเข้าถึงบริการท่ีล่าช้าทาให้ผู้ป่วยมีอาการรุนแรงและเสียโอกาสในการดูแล รกั ษา ดังนนั้ เคร่ืองมือและบุคลากร ท้ังปริมาณและคุณภาพจึงมีความสาคัญ แม้ว่าศูนย์ฯ จะมีปัญหาและข้อจากัด ในการให้ความช่วยเหลือฉุกเฉิน แต่ทางศูนย์ฯ เล็งเห็นว่ายังสามารถพัฒนาคุณภาพและความปลอดภัยในการ ชว่ ยเหลอื ผู้ปว่ ยฉกุ เฉนิ ได้โดยใช้หลัก Plan Do Check Act หรือ PDCA มาใช้ในการพัฒนา โดยเร่ิมทางศูนย์ฯ ได้มี การทบทวนกระบวนการทางานเพื่อหาแนวทางในการแก้ปัญหาและพัฒนาแต่ละข้ันตอนเพ่ือปรับปรุงให้ดีข้ึน และ ยกระดับคุณภาพโดยอาศัยความรว่ มมือของเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงาน ผู้บริหารท่ีให้การสนับสนุน ผู้ให้ความช่วยเหลือ ทางด้านวชิ าการ และหน่วยงานท่เี กยี่ วขอ้ งในการบรรเทาสาธารณภัย โดยนาแนวคิดการพัฒนาคุณภาพและความ ปลอดภัยท่ีเก่ียวข้องมาใช้ในกระบวนการทางาน เช่น การเดินทางเข้าถึงท่ีเกิดเหตุ โดยการศึกษาเส้นทางและการ ประสานงานกับจราจรหรือผู้ที่เก่ียวข้อง การจาแนกและจัดลาดับระดับความเสี่ยงของผู้ป่วยฉุกเฉิน และการ ประสานงานกบั พาราเมดิก (paramedic) ในการนาส่งผู้ป่วย เป็นต้น ทางศูนย์ฯ ได้นาการดาเนินการท่ีเกิดข้ึนเข้าสู่ กระบวนการเรียนรู้ โดยการถอดบทเรียนร่วมกับทีมงานและผู้มีประสบการณ์ เช่น อบจ.สงขลา และ สสจ.สงขลา โดยมีการประชุมร่วมกัน 2 เดือนต่อคร้ัง และใช้กระบวนการพัฒนาคุณภาพอย่างต่อเนื่องตามหลัก PDCA โดย ศูนย์ฯ ได้นาปัญหามากาหนดเป้าหมายที่ชัดเจน คือ เพื่อให้ได้ระบบช่วยเหลือฉุกเฉินท่ีดีและมีประสิทธิภาพ พร้อมทั้งมีการสื่อสารกับบุคลากรท่ีเก่ียวข้องเพื่อนาสู่การปฏิบัติตามขั้นตอนและวิธีการท่ีกาหนด และมีการเก็บ ข้อมูลของผลการปฏิบัติท่ีเกิดจากการพัฒนาระบบร่วมกัน เพื่อประเมินผลว่าระบบท่ีพัฒนาน้ันบรรลุเป้าหมาย เพียงใดตามตัวชีว้ ัดทต่ี ั้งไว้ รวมถึงอปุ สรรคและการแก้ปัญหาจนได้แนวทางที่เหมาะสมเพ่ือให้สามารถนาระบบการ 438

เวทีคณุ ภาพ II มหาวทิ ยาลัยสงขลานครินทร์ ช่วยเหลือท่ีมีคุณภาพและปลอดภัยมาใช้ได้จริงนอกจากนี้ทางศูนย์ฯ ยังได้ประเมินความพึงพอใจของผู้ใช้บริการ เพื่อนาข้อเสนอแนะมาปรปั รุงพฒั นาต่อไป ระบบช่วยเหลือทางการแพทย์ฉุกเฉินต้องปฏิบัติการเป็นทีมร่วมกันระหว่างบุคลากรหลายระดับ ความสามารถเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผลต่อผู้ป่วยฉุกเฉินที่ใช้บริการ จึงจาเป็นต้องมีระบบที่ดี ซ่ึง ศนู ย์ฯ มกี ารกาหนดขน้ั ตอนการปฏบิ ัตงิ านทชี่ ัดเจน 8 ขนั้ ตอน ดังนี้ 1. การรับแจ้งเหตุท่ีดี มีการรับแจ้งได้หลายช่องทาง ตลอดเวลา 24 ช่ัวโมง มีระบบการบันทึกข้อมูลแจ้ง เหตทุ ่ดี ี 2. การเตรียมความพร้อมก่อนออกปฏิบตั กิ าร โดยการเตรียมพร้อมทั้งเจ้าหน้าที่ รถพยาบาล และอุปกรณ์ ช่วยเหลือ 3. การเตรียมความพร้อมระหว่างออกปฏิบัติการ โดยการศึกษาเส้นทาง การขับข่ีปลอดภัย การ ประสานงานกบั ผู้เกี่ยวข้อง 4. การเตรียมความพร้อมเมื่อถึงท่ีเกิดเหตุ โดยคานึงถึงความปลอดภัยของผู้ป่วยฉุกเฉิน และเจ้าหน้าท่ี ผปู้ ฏิบัติงาน 5. การปฏบิ ตั ิการ ณ จุดเกิดเหตุ โดยการปฏบิ ัตดิ ้วยความถกู ต้องและรวดเรว็ 6. การปฏบิ ัตขิ ณะนาผูป้ ว่ ยฉุกเฉินส่งโรงพยาบาล โดยการทาการประเมินอาการผปู้ ว่ ยฉกุ เฉนิ ตามช่วงเวลา ท่กี าหนด 7. การประสานงานกับพาราเมดกิ เพอ่ื นาส่งผู้ปว่ ยฉกุ เฉนิ 8. การปฏิบัติเมื่อถึงโรงพยาบาล ทาการรายงานข้อมูลการช่วยเหลือผู้ป่วยฉุกเฉินให้เจ้าหน้าที่ทางการ แพทย์ทราบ 9. การปฏิบัติการหลังการปฏิบัติการ ทาความสะอาด และเตรียมความพร้อมสาหรับการออกปฏิบัติการ คร้งั ตอ่ ไป หลักในการการพัฒนาระบบการดูแลและเคล่ือนย้ายผู้ป่วยฉุกเฉินตามกระบวนการ PDCA ที่ศูนย์ฯ ดาเนนิ การ แสดงดงั รูปที่ 1 439

เวทคี ุณภาพ II มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ • ถ้าผลลัพธ์ที่ได้ไมเ่ ป็นไปตามเปา้ หมาย ทาการ Act Plan • กาหนดเป้าหมาย คือ ตอ้ งการมรี ะบบการช่วยเหลือท่ดี ี หาปัญหา อปุ สรรค และแกท้ ส่ี าเหตุอกี ครั้ง โดยดู และมีประสทิ ธิภาพ แตล่ ะขนั้ ตอน เชน่ ความล่าชา้ ในการเขา้ ถึง ผปู้ ว่ ย การดูแลรักษา และ ความล่าช้าในการ • กาหนดวัตถปุ ระสงค์ คอื ต้องการการพัฒนาระบบ เคล่ือนยา้ ย ชว่ ยเหลอื และเคลอ่ื นยา้ ยผปู้ ่วยฉุกเฉนิ ใหถ้ กู ต้องและ รวดเร็ว • ถ้าพบความผดิ ปกติ ให้ค้นหาสาเหตุและ อปุ สรรค • กาหนดตวั ชี้วดั คอื ระยะเวลาการเชา้ ถงึ ผูป้ ่วย และ ระยะเวลาในการเคลื่อนยา้ ยผูป้ ่วยไปโรงพยาบาล และ • พฒั นาและปรับปรุงขน้ั ตอนและวธิ กี ารใหด้ ีข้ึน ความสามารถชว่ ยเหลือ • กาหนดข้นั ตอนการปฏบิ ัตงิ าน Check Do • ตรวจสอบการปฏิบตั วิ ่าเปน็ ไปตามข้ันตอนท่ี • ศกึ ษาและทาความเขา้ ใจขนั้ ตอนและวิธีในการ กาหนดหรือไม่ ปฏิบตั ิ • ตรวจคา่ ของเวลา ตามตัวชว้ี ัด วา่ เป็นไปตาม • ปฏบิ ตั ิตามขั้นตอนทก่ี าหนดทไี่ ดจ้ ากการพัฒนา เป้าหมายหรือไม่ ระบบ • ตรวจสอบคณุ ภาพ โดยพจิ ารณา ความถูกตอ้ ง • เกบ็ ขอ้ มูลตามตัวชวี้ ดั ทกี่ าหนด คอื เวลา และ และความปลอดภัย ตามเปา้ หมาย อุปสรรค รูปที่ 1 การพัฒนาระบบดูแลและการเคลอ่ื นย้ายผปู้ ว่ ยฉุกเฉนิ ตามกระบวนการ PDCA โดยกิจกรรมทดี่ าเนินการตามกระบวนการ PDCA มดี งั น้ี กระบวนการ กิจกรรม จานวนคร้งั ผลลพั ธ์ - ประชุมบุคลากรของศูนย์ฯ เพื่อวางแผนและกาหนดเป้าหมาย 4-6 ครั้ง/เดอื น - ทาให้ทราบ คือ ต้องการมีระบบการช่วยเหลือผู้ป่วยฉุกเฉินที่ดีและมี โดยประชมุ ทกุ เปา้ หมายทีช่ ดั เจน มี ประสทิ ธิภาพ ทิศทางในการทางาน - กาหนดวัตถุประสงค์ คือ ต้องการการพัฒนาระบบช่วยเหลือ วันศกุ ร์ - สามารถกาหนด และเคลอื่ นย้ายผปู้ ว่ ยฉุกเฉินให้ถูกตอ้ งและรวดเรว็ ขน้ั ตอนการทางาน - กาหนดตัวชว้ี ดั คอื ระยะเวลาการเช้าถึงผู้ป่วย และ ระยะเวลา 1 คร้งั / เดือน เพื่อบรรลเุ ป้าหมาย ในการเคลื่อนยา้ ยผ้ปู ว่ ยไปโรงพยาบาล และความสามารถในการ วันศุกร์สุดท้าย - สามารถวางแผน ช่วยเหลือ โดยเปรียบเทียบกับข้อมูลในอดีตที่ผ่านมา และ การทางานเพอ่ื ตัง้ เปา้ หมายระยะเวลาทตี่ อ้ งการสาเรจ็ ของเดือน แกป้ ญั หา เมอ่ื พบ - ระดมสมองเพ่อื กาหนดขั้นตอนการปฏิบัตงิ าน ปัญหา และอปุ สรรค - ประชุมกับผู้อานวยการกองกายภาพฯ เพื่อวางแผนการเตรียม -ทาใหเ้ กิดความ ความพร้อมของอปุ กรณก์ ารชว่ ยเหลอื รถพยาบาล และ ครุภัณฑ์ พร้อมในการทางาน ท่จี าเป็น - เตรียมความพร้อมของเจ้าหนา้ ท่ี และ อปุ กรณ์ ทุกวัน - สามารถปฏิบตั ิตาม - กาหนดขัน้ ตอนปฏบิ ตั ิ ขน้ั ตอนได้ถูกต้อง - ศกึ ษาและทาความเขา้ ใจข้นั ตอนและวิธใี นการปฏิบตั ิ ทุกวัน - เกดิ ทักษะในการ - ปฏบิ ัตติ ามข้ันตอนที่กาหนดที่ได้จากการพัฒนาระบบ ทุกวนั ทางาน ทาใหเ้ กิดการ - บันทึกการปฏิบัติงานตามแบบของหน่วยปฏิบัติการแพทย์ ทกุ ครง้ั ตดั สินใจได้เรว็ 440

เวทีคณุ ภาพ II มหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทร์ ฉุกเฉนิ ระดับพื้นฐาน -ทางานเป็นขน้ั ตอน - เกบ็ ขอ้ มลู ตามตัวชว้ี ัดทก่ี าหนด คอื เวลา ปัญหาและอุปสรรค ทุกครั้ง สามารถเกบ็ ขอ้ มูล - พัฒนาคุณภาพเจ้าหน้าท่ีเพ่ือให้มีความรู้ความสามารถในการ ตามกาหนดของ เป็นระบบ ช่วยเหลือข้ันสูงขึ้นและหลากหลายด้านข้ึน เช่น การกู้ภัยโดย หลกั สูตร เชือก เปน็ ตน้ โดยการสง่ เจ้าหนา้ ท่เี ข้าอบรมหลกั สูตรตา่ ง ๆ - ตรวจสอบการปฏิบตั วิ ่าเปน็ ไปตามข้นั ตอนที่กาหนดหรือไม่ ทุกคร้งั ของ - ทาให้ทราบผลการ - ตรวจคา่ ของเวลา ตามตัวชีว้ ัด ว่าเป็นไปตามเป้าหมายหรอื ไม่ การปฏบตั ิ ปฏิบัตวิ ่าบรรลุ - ตรวจสอบคุณภาพ โดยพิจารณา ความถูกต้อง และความ เปา้ หมายหรอื ไม่ ควร ปลอดภยั ตามเปา้ หมายทีต่ ้งั ไว้ ปรับปรงุ อย่างไร - ประชุมทมี ปฏิบัติงาน เพ่ือแลกเปลยี่ นเรียนรู้ และถอดบทเรียน เพือ่ ให้บรรลุ - ประชมุ กบั ผู้เชยี่ วชาญเพอื่ รบั คาแนะนาและข้อเสนอแนะในการ 2-3 ครั้งตอ่ เดอื น เปา้ หมาย ทางานเพอ่ื ปรบั ปรงุ คุณภาพ -ประชุมร่วมกับรองอธิการบดีวิทยาเขตหาดใหญ่ และ ผอ.กอง 2 เดือน/ครั้ง -ทาให้มีความพร้อม กายภาพฯ เพื่อรายงานการทางาน และ เสนอแนวทางในการ เรื่องเจ้าหน้าที่และ แก้ปัญหา และรับฟังขอ้ เสนอแนะในการปรับปรุงเพ่อื พัฒนา อุ ป ก ร ณ์ ค รุ ภั ณ ฑ์ และทราบเป้าหมาย และภารกจิ -ถ้าผลลัพธ์ที่ได้ไม่เป็นไปตามเป้าหมาย เช่น เกิดความล่าช้า 4-6 คร้งั /เดอื น - สามารถมองเห็น หรือไมพ่ ร้อมของอปุ กรณ์ จะทาการหาปญั หา อุปสรรค และแก้ท่ี ปญั หา เพอ่ื ทาการ สาเหตุอีกครั้ง โดยตรวจสอบแต่ละขั้นตอน เช่น ความล่าช้าใน แกไ้ ข เพ่ือปิดชอ่ งว่าง การเข้าถึงผู้ป่วย การดูแลรักษา และ ความล่าช้าในการ เพอ่ื นาไปสู่ระบบทดี่ ี เคลื่อนย้าย จะค้นหาสาเหตุและอุปสรรคเพ่ือพัฒนาและปรับปรุง ขนึ้ ขั้นตอนและวิธีการให้ดีขึ้น เช่น อุปสรรคจากการ ไม่รู้เส้นทาง ก็ QR Codeประเมิน - สามารถนา จะทาการศึกษาเส้นทาง อุปสรรคจากการจราจร จะแก้ปัญหา ความพึงพอใจใน ข้อเสนอแนะ เพอื่ ไป เรอื่ งการประสานงานกบั จราจร การใชบ้ ริการ พัฒนาให้บรรลุ - มีการประเมนิ ความพงึ พอใจของผูใ้ ชบ้ รกิ ารเพอ่ื นาไปปรบั ปรงุ เป้าหมาย โดยระบบการชว่ ยเหลอื ท่ศี ูนย์ฯ พฒั นาตามกระบวนการ PDCA มดี ังนี้ 1. ระบบแจ้งเหตุ มีการนาเทคโนโลยีมาใช้ในการแจ้งเหตุจากเดิมมีเพียง 3 ช่องทาง คือ โทร. 1669 โทร.2888 (0742888) และ แจ้ง รปภ.ใกล้เคียง ปัจจุบันศูนย์ฯ ได้เพ่ิมช่องทางในการแจ้งเหตุได้หลายช่องทาง คือ โทร. 2888, 2190, 2191, 1669 และ Line กลุ่มของศูนย์ฯ ซ่ึงปัจจุบันมีสมาชิกจานวน 500 คน ซ่ึงทาให้ได้รับการแจ้งเหตุจาก หลายช่องทางมากข้ึน และจากการนา application การแจ้งเหตุมาใช้ในการทางานทาให้ทราบข้อมูลผู้ป่วยฉุกเฉิน และสามารถประเมนิ สถานการณแ์ ละวางแผนในการเข้าชว่ ยเหลอื อย่างมีประสิทธภิ าพและรวดเร็ว เช่น จุดเกิดเหตุ จะทาให้ทราบข้อจากัดของพ้ืนที่ และการเดินทางในการช่วยเหลือ และข้อมูลผู้ป่วยฉุกเฉินจะทาให้จาแนกระดับ ความฉุกเฉินของผู้ป่วยได้ นอกจากนี้ยังสามารถช่วยในการจัดหาอุปกรณ์เพิ่มเติมท่ีเหมาะสมได้ในกรณีท่ีพื้นที่มี ข้อจากัดในการใช้อุปกรณ์มาตรฐาน เช่น การช่วยเหลือผู้ป่วยในอาคารสูงท่ีมีลิฟท์แคบ หรือไม่มีลิฟท์ ทางศูนย์ฯ จะต้องมอี ุปกรณเ์ คลอ่ื นยา้ ยผู้ป่วยฉกุ เฉนิ ทีเ่ หมาะสมแทนอปุ กรณ์มาตรฐาน คือ เปลผปู้ ่วย เป็นตน้ 441

เวทคี ณุ ภาพ II มหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทร์ 2. ออกให้บริการรวดเร็วและผู้ป่วยปลอดภัยโดยกาหนดอัตรากาลังท่ีออกให้บริการ เป็นบุคลากรท่ีปฏิบัติการ ในเวรอย่างน้อย 3 คน ที่สามารถปฏิบัติการตามการแพทย์ฉุกเฉิน ประกอบด้วย หัวหน้าชุด EMT (Emergency Medical Technician) 1 คน พนักงานช่วยเหลือ EMR (Emergency Medical Responder) 1 คน และ พนักงานขับรถ EMR 1คน รถพยาบาลฉกุ เฉนิ BLS (Basic Life Support) 1669 พร้อมท้ังการจัดเคร่ืองมือและอุปกรณ์ในการดูแลข้ัน พนื้ ฐานไวพ้ รอ้ มทุกเวร สามารถออกรถพยาบาลได้ทันทีเม่ือได้รับแจ้งเหตุโดยไม่ต้องเสียเวลาในการเตรียมอุปกรณ์ และมีเวรประจาการที่ศูนย์ฯ อีก 3 คน เพื่อช่วยเหลือในกรณีท่ีมีเหตุฉุกเฉินซ้อน และมีการเตรียมพร้อมของ รถพยาบาล และมอเตอร์ไซดก์ ู้ชพี 3. การเดนิ ทางเพอื่ เขา้ ถึงผู้ป่วยฉกุ เฉินได้อย่างรวดเรว็ โดยการศกึ ษาให้ชานาญในเสน้ ทาง และก่อนการเดินทาง มกี ารประสานงานกบั หนว่ ยงานทเ่ี ก่ยี วขอ้ ง เชน่ จราจร เพ่ือทาการจดั การเส้นทาง หรือเจา้ หน้าท่ีท่ีเก่ียวข้อง ณ จุด เกิดเหตุ โดยปัจจุบันการเข้าถึงจุดเกิดเหตุในระยะทาง 1 กม. สามารถทาได้ภายใน 2 นาที และในระยะทาง 3 กม. (เช่น ศูนย์ประชมุ นานาชาติฯ ม.อ. และ โรงเรียน มอ.ว.) สามารถเข้าถงึ ภายใน 3-7 นาที 4. การเคลื่อนย้ายผู้ป่วยฉุกเฉินเพ่ือนาส่งโรงพยาบาลได้อย่างรวดเร็ว มีการประสานงานกับผู้เก่ียวข้อง เช่น จราจร เพ่ือจัดการ เส้นทาง และ ประสานงานกับพาราเมดิกเพ่ือเตรียมพร้อมในการรับผู้ป่วย โดยปัจจุบันการ นาสง่ ผู้ป่วยจากจุดเกิดเหตใุ นระยะหา่ งจากโรงพยาบาล 1 กม. สามารถทาไดภ้ ายใน 5 นาที และในระยะทาง 3 กม. สามารถนาส่งได้ภายใน 5-7 นาที 5. พฒั นาความรู้และทักษะการปฏิบัติงานของทีมโดยการจัดอบรมทักษะการปฏิบัติการ พร้อมทั้งการเพิ่มขีด ความสามารถในการทางานในระดับท่ีสูงขึ้น เช่น เพิ่มจานวนเจ้าหน้าที่ที่สามารถให้การช่วยเหลือโดยการให้ ออกซิเจนได้ ปัจจุบันศูนย์ฯ มีเจ้าหน้าท่ี ที่สามารถช่วยเหลือโดยการให้ออกซิเจนได้จานวน 5 คน และมี ความสามารถหลากหลายในการช่วยเหลอื ฉกุ เฉนิ โดยมีการจดั ทาแผนการเข้ารับการฝึกอบรมและฟื้นฟูหลักสูตร ปฐมพยาบาลและปฏิบัติการแพทย์ขั้นพื้นฐาน (EMR : Emergency Medical Responder) หลักสูตรปฏิบัติการแพทย์ ขน้ั พ้ืนฐานและชว่ ยปฏบิ ตั ิการแพทยข์ นั้ สูง (EMT : Emergency Medical Technician) และหลกั สตู รอน่ื ๆ ทีเ่ ก่ียวข้อง 6. ทาการยกระดบั รถพยาบาลจากรถพยาบาลปฏิบัติการฉุกเฉินเบื้องต้น (FR: First Response) เป็นรถพยาบาล ปฏิบตั ิการฉุกเฉนิ ระดบั ตน้ (BLS: Basic Life Support) เพือ่ ใหส้ ามารถทาหัตถการต่าง ๆ ไดส้ งู ข้ึนกว่าระดบั เดมิ 7. สรา้ งระบบส่ือสารหลายชอ่ งทางโดยนาเทคโนโลยีมาใช้ในการส่ือสารระหว่างทีมออกให้บริการ รวมท้ังการ ส่อื สารเพ่ือขอความช่วยเหลือ หรือขอคาปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญ มีฐานข้อมูลของผู้เชี่ยวชาญ (นอกจากฐาน สสจ.) ทีส่ ามารถขอคาแนะนา ตารางที่ 2 ผเู้ ชี่ยวชาญสาขาต่าง ๆ ท่เี ปน็ ที่ปรกึ ษาของศูนย์ฯ สาขา ชอ่ื -นามสกลุ ตาแหนง่ แพทย์ นายแพทย์ บุญประสทิ ธิ์ กฤตยป์ ระชา รองอธกิ ารบดี ฝ่ายทรพั ยากรบุคคลและพัฒนาคุณภาพ รศ.นพ.ประสิทธิ์ วฒุ ิสุทธเิ มธาวี รองคณบดฝี ่ายศูนยบ์ รกิ ารพเิ ศษ และผูอ้ านวยการศนู ยบ์ ริการพเิ ศษ คณะแพทยศาสตร์ พยาบาล ผศ.ดร.เนตรนภา คู่พนั ธวี ผูช้ ่วยคณบดี ฝ่ายสวัสดกิ ารนักศึกษา คณะพยาบาลศาสตร์ รศ.ดร.ประณีต สง่ วัฒนา รองผู้อานวยการสานกั วจิ ยั และพัฒนาดา้ นพันธกิจสมั พนั ธ์มหาวิทยาลัยกบั สังคม เภสัช ผศ.ดร.ชิตชไม โอวาทฬารพร รองคณบดี ฝา่ ยบรหิ ารและศษิ ยเ์ ก่าสมั พนั ธ์ คณะเภสัชศาสตร์ อื่นๆ ผศ.สพุ จน์ โกวิทยา รองอธกิ ารบดี ฝ่ายพัฒนานกั ศึกษาและศษิ ยเ์ ก่าสัมพนั ธ์ 442

เวทคี ุณภาพ II มหาวิทยาลัยสงขลานครนิ ทร์ 6. ในระหว่างช่วยเหลือดูแลผู้ป่วยฉุกเฉิน ณ จุดเกิดเหตุ มีการประเมินระดับความฉุกเฉิน 5 ระดับ ตามการ ประเมินของสถาบัน การแพทยฉ์ กุ เฉนิ แสดงดังตารางท่ี 3 ทาให้สามารถจาแนกและจัดลาดับความเสี่ยงของผู้ป่วยได้ ทาให้ลดข้ันตอน และระยะเวลาในการตัดสินใจเพื่อดูแล กล่ันกรองและเคลื่อนย้ายผู้ป่วยฉุกเฉินไปโรงพยาบาลตามความเสี่ยง ได้ ตารางที่ 3 การจาแนกและจัดลาดบั ความสาคัญผู้ป่วยฉกุ เฉนิ ตามระดบั ความเส่ียง 5 ระดบั ระดับท่ี ระดับความ สแี สดง อาการ ฉุกเฉิน ระดับ 1 วกิ ฤติ  สีแดง คนไข้ฉกุ เฉินทีไ่ ด้รับอันตรายถึงชวี ติ จะต้องได้รับการรักษาท่ี เรง่ ด่วนทนั ทโี ดยผู้ป่วยในกล่มุ น้ีจะมอี าการเบ้ืองต้นคือมภี าวะ หวั ใจหยุดเตน้ ความดันโลหิตและสญั ญาณชีพไม่ปกติ 2 หนัก  สีชมพู ผปู้ ว่ ยทม่ี อี าการเจ็บปว่ ยรนุ แรงมีภาวะเสยี่ งต่อการเสียชวี ติ ต้อง ได้รบั การตรวจภายใน 10 นาที โดยอาการเบื้องตน้ ของผู้ป่วย กลมุ่ นจี้ ะมีภาวะซมึ สบั สน เจ็บหนา้ อก และหัวใจเต้นผดิ จังหวะ 3 เร่งดว่ น  สเี หลือง ผู้ป่วยทภ่ี าวะฉกุ เฉนิ ท่ีต้องไดร้ ับการตรวจรักษาภายใน 30 นาที โดยผูป้ ว่ ยกลุ่มนจ้ี ะเปน็ ผปู้ ่วยท่มี อี าการปวดท้อง ตัวเกรง็ ตัวงอ มีไข้มากกวา่ 40 องศาเซลเซียส และสญู เสียการมองเหน็ ฉบั พลนั 4 ไม่เร่งด่วน  สีเขียว ผูป้ ่วยเจ็บเลก็ น้อย ต้องไดร้ ับการตรวจรักษาภายใน 1 ชั่วโมง เชน่ ผปู้ ่วยทีม่ อี าการปวดศรี ษะ อาเจียน มีไข้ต่ากว่า 40 องศา เซลเซยี ส 5 ไม่ฉุกเฉิน  สีขาว ผปู้ ่วยท่ัวไปท่มี ีไขป้ วดศรี ษะเล็กน้อย ควรไดร้ บั การตรวจ ภายใน 2 ช่ัวโมง ท่มี า: สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแหง่ ชาติ 7. ประชาสัมพันธ์การเรียกใช้บริการของศูนย์ ผ่านช่องทางต่างๆ เช่น เค รือข่ายประชาสัมพันธ์คณะต่าง ๆ โปสเตอร์ประชาสมั พนั ธข์ องศูนยฯ์ และ LINE Application ของ Group Line กลุ่มต่างๆ 8. เพมิ่ เครอื ข่ายความร่วมมือกับหน่วยงานด้านก้ชู พี กภู้ ัย และดับเพลงิ แสดงดงั ตารางที่ 3 443

เวทคี ณุ ภาพ II มหาวทิ ยาลัยสงขลานครินทร์ ตารางท่ี 3 ตัวอย่างหน่วยงานความร่วมมือด้านก้ชู ีพ กภู้ ัย และดับเพลิง ลาดบั ท่ี หมายเลข ชื่อหนว่ ยงาน 1 1669 ศูนย์นเรนทร สงขลา 2 074-455-000 โรงพยาบาลสงขลานครินทร์ 3 074-273-100 โรงพยาบาลหาดใหญ่ 4 1719 โรงพยาบาลกรงุ เทพหาดใหญ่ 5 074-462-222 โรงพยาบาลราษฎรย์ นิ ดี 6 074 286 422 คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลยั สงขลานครินทร์ 7 - เครอื ข่าย OIS จงั หวดสงขลา จานวน 151 หน่วย 8 074-303-100 องค์การบริหารส่วนจงั หวัดสงขลา 9 074-280004 เทศบาลเมืองคอหงส์ 10 074-237888 ศูนยอ์ าสาสมัครป้องกันภัยฝ่ายพลเรือนเทศบาลนครหาดใหญ่ 11 1163 หนว่ ยกู้ภยั หาดใหญ่ (ศูนย์วทิ ยกุ ้ภู ัยมติ รภาพสามัคคที ่งเซีย เซี่ยงต๊ึง) 12 074-251-160-3 ศูนย์ป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยเขต 12 สงขลา 444

เวทคี ณุ ภาพ II มหาวิทยาลยั สงขลานครนิ ทร์ ข้นั ตอนแสดงการชว่ ยเหลอื และเคล่ือนยา้ ยผู้ปว่ ยฉกุ เฉนิ อยา่ งยั่งยืน (PSU-SECATS) แสดงดงั รูปที่ 2 รปู ท่ี 2 แผนผังแสดงขนั้ ตอน ระบบการช่วยเหลอื และเคลื่อนย้ายผู้ปว่ ยฉกุ เฉนิ อยา่ งยง่ั ยนื PSU-SECATS 445

เวทีคณุ ภาพ II มหาวิทยาลัยสงขลานครนิ ทร์ 9.2 งบประมาณทใี่ ชใ้ นการดาเนนิ โครงการและกิจกรรม - ใช้งบประมาณทีไ่ ด้รับการจัดสรรตามปงี บประมาณ เพอ่ื ดาเนินการตามภาระกจิ ของหน่วยงาน (งบปกต)ิ 10. การวัดผลและผลลัพธ์ (Measures) แสดงระดับแนวโน้มข้อมูล เชิงเปรียบเทียบ (3 ปี) และ/หรือ เปรียบเทียบ กับหน่วยงาน ภายใน/ภายนอก ผลลัพธท์ ี่ไดเ้ ปรียบเทยี บปี 2561-2563 แลดงดงั ตารางท่ี 4 ตารางท่ี 4 แสดงผลลัพธต์ ามตวั ชี้วดั ต่าง ๆ ในชว่ งปี 2561-2563 ตวั ช้วี ดั ปี 2561 ปี 2562 ปี 2563 1. ระยะเวลาไปถึงจุดเกดิ เหตุ หลังรับแจ้งเหตุ - ระยะทางภายใน 1 กม. 5-10 นาที 4-5 นาที 1-2 นาที - ระยะทางภายใน 3 กม. 7-10 นาที 7-10 นาที 3-7 นาที 2. ระยะเวลาในการเคลื่อนย้ายผปู้ ่วยฉกุ เฉนิ ไป โรงพยาบาล 5 นาที 5 นาที < 5 นาที - ระยะทางภายใน 1 กม. > 10 นาที 10 นาที 5-7 นาที - ระยะทางภายใน 3 กม. 3. ชอ่ งทางการรบั แจ้งเหตุ 3 ชอ่ งทาง 4 ชอ่ งทาง มากกวา่ 4 ชอ่ งทาง 4. ระบบวทิ ยปุ ระสานงาน - มี 5. จานวนเจา้ หน้าทท่ี ่สี ามารถให้ความช่วยเหลอื โดย 1 คน 5 คน มี การใหอ้ อกซิเจน จากจานวนเจา้ หน้าที่ 12 คน 5 คน 6. จานวน case ซ้อน ที่สามารถรบั ได้ - - 7. ระดับมาตรฐานของรถพยาบาลฉุกเฉนิ มากกวา่ 2 FR BLS 8. มอเตอร์ไซด์กู้ชีพ BLS (First Response) (Basic Life Support) (Basic Life - Support) - 1 คัน คณุ ภาพและมาตรฐานของเจา้ หน้าทแี่ ละรถพยาบาล ณ ปจั จุบนั รถพยาบาล : 1669 BLS (Basic Life Support) เจ้าหน้าที่ : ศูนย์มีเจ้าหน้าที่ให้การช่วยเหลือ 12 คน และหัวหน้าศูนย์ฯ ท่ีผ่านการอบรมหลักสูตรหลักสูตรกู้ชีพ กู้ภัย แสดงดงั ตารางท่ี 5 และตารางที่ 6 446

เวทคี ุณภาพ II มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ตารางท่ี 5 บคุ ลากรท่ผี ่านการฝึกอบรมการกชู้ ีพด้านต่าง ๆ ลาดั รหสั ชอ่ื -นามสกุล EMR EMT CPR & OTOS AI Rope จิตเวช บที่ วิทยุ AED Rescue ฉกุ เฉนิ 1 2200 นาย องอาจ บุญลว้ น -  - -   2 2901 นาย ธีรพงษ์ หงส์มณี   - - -   3 2902 นาย นติ นิ ัย เพช็ รศรี   - - -   4 2903 นาย กรชวัล พันชู -  - -    5 2904 นาย วันชนะ บตุ รคง -  - - -   6 2905 นาย รงุ่ สิงหา เหมโก -  - - - - 7 2906 นาย เอกสิทธ์ิ ทองด้วง  -  - - -  8 2907 นาย อภิชน ศรีนวลขาว    - - - - 9 2908 นาย ธีรภพ เดชดารงษ์       10 2909 ว่าท่ี ร.อ.อนุวฒั น์ แกว้ ปน      - ทอง 11 2910 นาย อดสิ รณ์ ศรีอรณุ -  - - 12 2911 วา่ ที่ ร.ต.ธาดา สงั ขาชาติ    - - - 13 2912 นาย เรงิ ศกั ด์ิ สขุ สัน -  - - หมายเหตุ รหสั 29 = รหัสหนว่ ยงาน และ รหสั 2 ตัวหลังเปน็ รหสั ตัวบคุ คล EMR = Emergency Medical Responder (หลกั สูตรปฐมพยาบาลและปฏิบัตกิ ารแพทยข์ นั้ พ้ืนฐาน) EMT = Emergency Medical Technician (หลกั สตู รปฏิบตั ิการแพทยข์ นั้ พ้นื ฐานและช่วยปฏบิ ตั กิ ารแพทยข์ ั้นสูง) CPR & AED = Cardiopulmonary Resuscitation and Automated External Defibrillator (หลักสตู รการชว่ ยฟ้นื คนื ชพี ด้วยวิธีปม๊ั หัวใจ และ การใช้เครือ่ งกระตุกหวั ใจไฟฟา้ อัตโนมตั )ิ OTOS = One Tambon One Search and Rescue Team (หลักสตู รหนง่ึ ตาบล หนึง่ ทมี ก้ชู ีพกูภ้ ยั ) AI = Assistant Instructor (หลกั สตู รผู้ช่วยครูผ้สู อนกรปูมพยาบาลฉกุ เฉินและการกชู้ ีพข้ันพน้ื ฐาน) Rope Rescue หลกั สูตรการชว่ ยชวี ิตด้วยเชอื ก ตารางที่ 6 บุคลากรทผี่ า่ นการฝกึ อบรมการกภู้ ัยด้านตา่ ง ๆ ลาดั รหสั ชอ่ื -นามสกุล ดบั เพลิ ดบั เพลิง ดับเพลิ ครูฝึก วิทยากร FASSITC งขน้ั สูง ดบั เพลงิ ปอ้ งกันและ บที่ วิทยุ ง ขน้ั ระงบั อคั คีภยั - - - - ขัน้ ต้น กา้ วหนา้ - - - - - - - - 1 2200 นาย องอาจ บุญลว้ น  - - - - - - - - 2 2901 นาย ธรี พงษ์ หงส์มณี  - - - - 3 2902 นาย นติ นิ ยั เพช็ รศรี - 4 2903 นาย กรชวัล พันชู - 5 2904 นาย วันชนะ บุตรคง  6 2905 นาย รุง่ สงิ หา เหมโก  447

เวทคี ุณภาพ II มหาวิทยาลยั สงขลานครนิ ทร์ 7 2906 นาย เอกสิทธิ์ ทองดว้ ง  - - - -   8 2907 นาย อภชิ น ศรีนวลขาว  - - - -  9 2908 นาย ธรี ภพ เดชดารงษ์  - - - - - 10 2909 วา่ ท่ี ร.อ.อนวุ ฒั น์ แกว้ ปน  -  - - - - ทอง - 11 2910 นาย อดิสรณ์ ศรีอรณุ  - -  12 2911 ว่าท่ี ร.ต.ธาดา สังขาชาติ  -  - - 13 2912 นาย เรงิ ศักดิ์ สุขสนั  -   หมายเหตุ FASSITC = Floating And Swimming Survival Instructor Training Course (หลกั สูตรครสู อนลอยตัวและการว่ายน้าเพอ่ื เอาชีวติ รอด) 11. การเรียนรู้ (Study/Learning) 11.1 แผนหรอื แนวทางการพฒั นาคณุ ภาพอยา่ งตอ่ เนื่องในอนาคต เพ่ือการพัฒนาและเพิ่มประสิทธิภาพในการดาเนินการช่วยเหลือผู้ป่วยฉุกเฉิน ศูนย์ฯ ได้วางแผนในการ พัฒนาไว้ 3 แนวทาง คือ ดา้ นอุปกรณ์ - จัดหาเคร่ือง monitor ที่สามารถวัดสัญญาณชีพ ความดัน และอัตราการเต้นของหัวใจ ได้ในคราวเดียวกัน เพื่อช่วยลด ระยะเวลาการทางานของเจ้าหน้าที่ ซ่ึงปัจจุบันต้องใช้อุปกรณ์หลายช้ินในการตรวจวัดเพื่อให้ได้ค่า ดงั กลา่ วดังกล่าว จัดหารถพยาบาล หรือมอเตอร์ไซด์กู้ชีพ เคร่ือง AED เพ่ิมเติม เพื่อให้สามารถรับเหตุฉุกเฉินซ้อน หรอื สามารถรองรบั การให้ความชว่ ยเหลือได้มากขนึ้ ด้านบคุ ลากร - พฒั นาบคุ ลากรใหม้ ีความสามารถทางด้านการแพทย์ฉุกเฉินในระดับสูงข้ัน และจานวนเพิ่มข้ัน (เพ่ิมคุณภาพ และปรมิ าณ) - ถ่ายทอดความรใู้ ห้นักศึกษาและบคุ ลากรทสี่ นใจ เพ่อื ให้มคี วามรู้ในการชว่ ยเหลือหรือปฐมพยาบาลเบ้ืองต้น เพ่ือให้สามารถเป็นผู้ช่วยเหลือได้ในกรณีท่ีพบเจอผู้ประสบเหตุก่อนการไปถึงของเจ้าหน้าท่ี (โครงการ “คุณ ชว่ ยได้ PSU Safe Life” และ โครงการ “ปลอดภัยด้วยกัน : PSU Safety together”) ดา้ นการปฏิบัติงาน -นามาตรฐานมาใช้ทุกขั้นตอนของกระบวนการดูแลโดยประเมินระบบงานท่ีมีอยู่เดิมและค้นหาจุดอ่อนมา ดาเนินการแกไ้ ข ใหต้ รงจดุ และครบถว้ นอย่างเรยี บงา่ ยไมย่ ดึ ติดรูปแบบ -นาเทคโนโลยกี ารส่ือสารและความคดิ สร้างสรรคม์ าใช้ในการดาเนินการบางขั้นตอน เช่น การการรายงานเหตุ ตอ้ งคานงึ ถงึ สิทธขิ องผู้ป่วย จรรยาบรรณวชิ าชพี และการดแู ลเพ่อื ความปลอดภัย - เพ่ิมระบบประเมินของผูมีสว่ นได้สว่ นเสีย (stakeholder) ผ่าน QR Code 11.2 จดุ แข็ง (Strength) หรอื ส่งิ ที่ทาไดด้ ีในประเด็นทีน่ าเสนอ - ระบบมีการแจ้งเหตหุ ลายชอ่ งทาง รวมถงึ ทาง Line ของศนู ย์ฯ ทาให้การแจง้ เหตุสะดวก และรวดเร็ว 448

เวทคี ณุ ภาพ II มหาวทิ ยาลัยสงขลานครินทร์ - ระบบสามารถทาให้เวลาในการเข้าถึงจดุ ผปู้ ว่ ยฉกุ เฉินในระยะเวลาอันสั้น ทาให้ลดความเส่ียงของผู้ป่วย ฉกุ เฉิน - ระบบมีข้อมูลในการจาแนกและจัดลาดับความฉุกเฉินที่ชัดเจน ทาให้การช่วยเหลือมีความถูกต้องและ รวดเรว็ - ระบบทาให้สามารถเตรียมและเลือกใช้อุปกรณ์ตามความเหมาะสมเม่ือมีข้อจากัดของสถานท่ีเป็น อุปสรรค - ระบบมกี ารประสานงานทด่ี กี บั วิทยุแม่ข่าย เพอ่ื ปอ้ งกนั ปัญหาของเสน้ ทางการจราจร - ระบบสามารถเคล่ือนย้ายผู้ป่วยฉุกเฉินไปยังโรงพยาบาลสงขลานครินทร์ได้ในระยเวลาอันสั้น เพ่ือให้มี ระยะเวลารอตรวจไดม้ ากข้ึน (ผูป้ ่วยฉุกเฉินแตล่ ะระดบั มเี วลารอตรวจที่แตกต่างกัน การเคล่ือนย้ายเร็วจะ ทาให้เหลือ ระยะเวลารอตรวจได้มากขน้ึ ภายในเวลารอตรวจท่ีจากดั ) - ระบบมกี ารประสานงานที่มีประสิทธิภาพกับ พาราเมดิก (Paramedic) ของแผนกฉุกเฉิน โรงพยาบาล สงขลานครนิ ทร์ ผา่ น โทร. 1709 ทาให้ผ้ปู ว่ ยฉุกเฉนิ ไดร้ บั การสง่ ตอ่ ได้อย่างทันทว่ งน้ีพร้อมรายงานผลการ ปฏบิ ตั ติ อ่ ผ้ปู ่วยฉุกเฉนิ ก่อนนาสง่ โรงพยาบาล ตามคาแนะนาของโรงพยาบาลสงขลานครินทร์ 11.3 กลยทุ ธ์ หรือ ปัจจยั ที่นาไปสู่ความสาเรจ็ - การให้ความสาคัญเร่ืองการดูแลความปลอดภัยภายในมหาวิทยาลัย และการสนับสนุนจากผู้บริหาร มหาวิทยาลัย - ความช่วยเหลือและการร่วมมือจากหน่วยงานท้ังภายในและภายนอก ในการให้ความรู้ทางด้าน การแพทย์ฉกุ เฉนิ - การสนับสนุนรถตู้พยาบาลตามมาตรฐานสถาบันการแพทย์ฉุกเฉิน จากโรงพยาบาลสงขลานครินทร์ ทาให้สามารถรว่ มเปน็ ทีม 1669 ได้ - การสนับสนุนมอเตอรไ์ ซด์กู้ชีพจากมูลนิธิสงขลานครินทร์ ทาให้เพิ่มขีดความสามารถในการช่วยเหลือ ในกรณีทีม่ ีเหตุฉุกเฉินซอ้ น และในกรณีท่กี ารจราจรเป็นอุปสรรคตอ่ การใช้รถต้พู ยาบาล - การสนบั สนุนเครอ่ื ง AED คอมพวิ เตอร์ และ โทรศัพท์จากองคก์ ารบริหารส่วนจงั หวัดสงขลา - บุคลากรของศูนย์ฯ มีความตั้งใจในการพัฒนาตนเองให้มีความรู้และทักษะเพ่ิมข้ึนเพ่ือรองรับการ ชว่ ยเหลือฉกุ เฉินท่ีมี หลากหลายรูปแบบ - บุคลากรของศูนย์ฯ มีความทุ่มเท มีจิตบริการ และมีปณิธานร่วมกันคือ “เพื่อประโยชน์ของเพื่อน มนุษย์เป็นกจิ ท่ีหนึ่ง” 12. ประเด็น (จุดเดน่ ) ท่เี ป็นแนวปฏบิ ตั ทิ ี่เป็นเลิศ ระบบมีการบริหารจัดการรับแจ้งเหตุ การช่วยเหลือ และการเคล่ือนย้ายผู้ป่วยในระยะก่อนนาส่ง โรงพยาบาลที่มีประสิทธิภาพและประสิทธิผล สามารถรับแจ้งเหตุได้หลายช่องทาง เจ้าหน้าที่เข้าถึงจุดเกิดเหตุได้ 449

เวทีคุณภาพ II มหาวทิ ยาลัยสงขลานครินทร์ เร็วมาก มีความพร้อมท้ังเจ้าหน้าที่ทางการแพทย์ฉุกเฉินและอุปกรณ์ในการช่วยเหลือท่ีมาตรฐานระดับสถาบัน การแพทย์ฉุกเฉิน มีแผนและขั้นตอนการปฏิบัติงานท่ีชัดเจน ทีมช่วยเหลือสามารถตัดสินใจและดาเนินการได้ ถูกต้องและรวดเร็วแบบมืออาชีพ การเคลื่อนย้ายผู้ป่วยหนัก (case สีชมพู) หรือ ผู้ป่วยเร่งด่วน (case สีเหลือง) ที่ ตอ้ งไปโรงพยาบาล สามารถทาไดร้ วดเรว็ ทาให้ลดความเสยี่ งของผู้ป่วยฉุกเฉินได้มากขึ้น มีการประสานงานท่ีดี กับ พาราเมดิก (Paramedic) ของแผนกฉุกเฉิน โรงพยาบาลสงขลานครินทร์ ทาให้สามารถดาเนินการส่งต่อผู้ป่วย ฉุกเฉินไดอ้ ย่างรวดเร็วและข้อมลู แมน่ ยา จากการพัฒนาระบบท่ีดีทาให้ศูนย์มีความพร้อมทั้งบุคลากร และ อุปกรณ์ในการบริการฉุกเฉินแบบมี ประสทิ ธภิ าพและประสทิ ธผิ ล ทาให้ศูนย์สามารถช่วยเหลือบริการฉุกเฉินได้ทุกรายที่ได้รับแจ้งเหตุ คิดเป็น 100 % และผลการดาเนนิ การในการบริการชว่ ยเหลือฉุกเฉินทาให้มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์เป็นพื้นท่ีปลอดภัยสามารถ เข้าถึงการช่วยเหลือได้ตลอด 24 ช่ัวโมง ตามปณิธาน “ชีวิตปลอดภัย ในร้ัว ม.อ.” ซึ่งส่งผลต่อสุขภาพกายและ สุขภาพจิต และความเป็นอยู่ที่ดีของนักศึกษา บุคลากร และบุคคลทั่วไป ที่รู้สึกอุ่นใจในการใช้พ้ืนท่ีของ มหาวิทยาลยั สงขลานครนิ ทร์ สรุป การประกันคุณภาพของระบบช่วยเหลือและเคลื่อนย้ายผู้ป่วยฉุกเฉินอย่างย่ังยืน PSU-SECATS มี 4 ข้ันตอน ดงั นี้ การแจง้ เหตุ • แจ้งไดห้ ลายชอ่ งทาง 2888, 2910,2911, 074-282888 • รปภ. • Line (Group name ศูนย์บรกิ ารฉกุ เฉนิ 2888) • มรี ะบบ Response Team การเข้าถึงท่เี กดิ เหตุ • รวดเร็ว ภายใน 2 นาที ในระยะ 1 กม. หลงั รบั แจง้ • รวดเร็ว ภายใน 3-7 นาที ในระยะ 3 กม. หลงั รบั แจง้ ความพรอ้ มในการ • ทีมช่วยเหลือมคี ณุ ภาพ 1 ทมี 3-4 คน ประกอบดว้ ย หวั หน้าชดุ EMT 1 คน พนง.ช่วยเหลอื ชว่ ยเหลือท้ังบุคลากร EMR 1-2 คน และ พนกั งานขบั รถ EMR 1คน และ อปุ กรณ์ • รถพยาบาลฉุกเฉนิ BLS (Basic Life Support) 1669 การเคล่ือนยา้ ยผปู้ ่วย • รถมอเตอรไ์ ซด์กชู้ พี สง่ โรงพยาบาล • รวดเรว็ ภายใน 5 นาที ในระยะหา่ งจาก รพ. 1 กม. • รวดเรว็ ภายใน 5-10 นาที ในระยะห่างจาก รพ. 3 กม. มีการประสานงานท่ดี กี ับ พาราเมดิก (นกั ปฏบิ ตั ิการฉุกเฉนิ การแพทย์) โรงพยาบาลสงขลานครนิ ทร์ ทาใหด้ าเนนิ การส่งตอ่ ผูป้ ว่ ย ฉกุ เฉนิ ได้รวดเร็ว 13. เอกสารอ้างองิ - สถาบันการแพทย์ฉุกเฉิน (2556). คู่มือแนวทางการปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ เกณฑ์ และวิธีปฏิบัติการคัดแยก ผปู้ ว่ ยฉุกเฉิน และจดั ลาดบั การบริบาล ณ หอ้ งฉกุ เฉินตามหลักเกณฑ์ท่ี กพฉ. กาหนด. - มาลี คาคง และ กิตติพร เนาว์สุวรรณ (2017). แนวทางพัฒนาคุณภาพและความปลอดภัยในการดูแลผู้ป่วย อุบตั เิ หตุ-ฉกุ เฉิน, EAU Heritage Journal Science and Technology, 11(3). - ศูนย์บริการฉุกเฉินและบรรเทาสาธารณภัย กองกายภาพและส่ิงแวดล้อม วิทยาเขตหาดใหญ่. รายงาน จานวนผ้ปู ว่ ยฉกุ เฉิน, 2561, 2562, 2563. 450

เวทีคุณภาพ II มหาวิทยาลัยสงขลานครนิ ทร์ - Deming, W. Edwards (1986). Out of the Crisis. MIT Center for Advanced Engineering Study. ISBN 0-911379-01-0. - UN (2015), Sustainable Development knowledge Platform, Sustainable Development Goals. 14. บทสรุป ระบบการช่วยเหลือและเคลื่อนย้ายผู้ป่วยเพ่ือนาส่งโรงพยาบาล ของศูนย์ฯ เป็นไปตามมาตรฐานของ สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินทั้งทางด้านเจ้าหน้าท่ี รถพยาบาล และอุปกรณ์ในการช่วยเหลือ รวมท้ังขั้นตอนและ วิธีการชว่ ยเหลือ ซ่ึงศูนย์ฯ ต้องแจ้งเหตุไปยัง 1669 ศูนย์นเรนทร และรับส่ังการในการช่วยเหลือตามวิธีมาตรฐาน ของสถาบันการแพทย์ฉุกเฉิน จากการพัฒนาระบบการช่วยเหลือ และการพัฒนาบุคลากร ทาให้ศูนย์ฯ สามารถ ช่วยเหลือผู้ปว่ ยฉุกเฉินไดร้ วดเร็ว ถูกต้องและมปี ระสทิ ธิภาพมากขึ้น รวมถึงความสามารถช่วยเหลือในกรณีท่ีมีเหตุ ฉุกเฉินซ้อนได้ ซึง่ ถอื เปน็ ความสาเรจ็ ท่ีเพ่มิ ข้ึน จากการพัฒนาระบบดังกล่าว ทาให้ศูนย์ ฯ ได้รับความพึงพอใจจาก ผู้ใช้บริการทั้งนักศึกษา บุคลากร และบุคคลทั่วไป ซ่ึงระบบการทางานท่ีพัฒนาน้ีสามารถยึดเป็นแนวปฏิบัติเพ่ือ เปน็ มาตรฐานการทางานเพื่อชว่ ยเหลือผปู้ ่วยฉุกเฉนิ ต่อไปได้อย่างยั่งยนื การดาเนนิ งานของศูนย์บรกิ ารฉุกเฉนิ และบรรเทาสาธารณภัยเป็นการดาเนินการสนองตอบเป้าหมายการ พัฒนาอย่างย่ังยืนโดยเฉพาะอย่างยิ่งคือเป้าหมายที่ 3 สุขภาพและการเป็นอยู่ท่ีดี (SDG3 = Good health and well-being) ซึ่งศูนย์ฯ ได้พัฒนาระบบการดูแลและเคลื่อนย้ายผู้ป่วยแบบมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล เพ่ือลด ภาวะเสี่ยงของผู้ป่วย และลดภาระผู้ป่วยฉุกเฉินของโรงพยาบาลสงขลานครินทร์ได้ในกรณีท่ีผู้ป่วยฉุกฉินอยู่ระดับ ความเสี่ยงต่า (case สีเขียว) หรือท่ีไม่มีความเสี่ยง (case สีขาว) ซึ่งศูนย์ ฯ สามารถให้การช่วยเหลือเพ่ือลด จานวนผปู้ ่วยฉกุ เฉินท่ีเข้าสู่โรงพยาบาลได้ และได้มีการพัฒนาบุคลากรให้มีความรู้ความสามารถในด้านกู้ชีพ/กู้ภัย ในระดับท่ีสูงข้ึน และหลากหลายด้านมากข้ึน เพื่อให้เกิดความย่ังยืนในการให้บริการ ระบบช่วยเหลือและ เคล่อื นย้ายผู้ป่วยฉุกเฉนิ อย่างย่ังยืน PSU-SECATS น้ีจึงสามารถนาไปใช้ช่วยเหลือผู้ป่วยหรือบริการฉุกเฉินได้ อย่างยัง่ ยืน นอกจากการดาเนนิ งานท่สี อดคลอ้ งกับนโยบายของมหาวิทยาลยั ท่ตี ้องการให้ทุกคนรสู้ กึ ปลอดภัยในทุก พืน้ ทีเ่ ม่ืออยู่ในมหาวิทยาลยั สงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่ แล้ว การดาเนนิ การของศูนยฯ์ ยงั มสี ว่ นสาคญั ต่อ เป้าหมายอื่น ๆ ดว้ ย คือ SDG4 (การศึกษา) และ SDG17 (ความรว่ มมอื ) โดยศนู ย์ฯ มโี ครงการฝึกอบรมให้ความรู้ ในการปฐมพยาบาลขัน้ พ้ืนฐานด้วยการ CPR และการใช้เครื่อง AED ใหก้ ับนักศึกษา และบุคลากร ในหน่วยงาน และคณะตา่ งๆ ภายในมหาวิทยาลยั เพื่อใหส้ ามารถประเมินอาการและชว่ ยเหลือผ้ปู ว่ ยฉุกเฉิน ณ ที่เกดิ เหตุ ก่อนที่ รถพยาบาลจะมาถงึ เพ่ือลดอัตราเส่ียงจากการบาดเจบ็ หรือเสียชวี ิต ตามนโยบายของมหาวิทยาลยั และศุนย์ได้มี ความรว่ มมอื กบั หนว่ ยงานทางด้านกูช้ พี กูภ้ ยั ในการทางานร่วมกนั อกี ดว้ ย ความสัมพันธ์ของ SDG3 กับ SDG อืน่ ๆ และโครงการที่เกี่ยวข้องดงั แสดง 451

เวทคี ุณภาพ II มหาวทิ ยาลัยสงขลานครนิ ทร์ แนวปฏบิ ัติทีเ่ ป็นเลิศ ****************************************** เรื่อง การบรหิ ารจดั การหนงั สอื ประเภทรายปดี ว้ ยกระบวนการ Pre-Cat โครงการ/กจิ กรรม ดา้ นบริหารจดั การ ชื่อหน่วยงาน สานักทรพั ยากรการเรียนรู้คุณหญิงหลง อรรถกระวสี ุนทร คณะทางานพฒั นาแนวปฏบิ ัตทิ ่ีเปน็ เลิศ 1. ภชิสา กลุ กาญจนาภบิ าล 2. สดุ า พันธสุ ะ 3. บุคลากรฝา่ ยพัฒนาระบบสารสนเทศ 6. การประเมินปญั หา/ ความเส่ยี ง สานักทรัพยากรการเรียนรู้คุณหญิงหลง อรรถกระวีสุนทร เป็นห้องสมุดระดับอุดมศึกษาท่ีให้บริการ ทรพั ยากรสารสนเทศสนบั สนนุ การเรยี นการสอนของมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์เป็นหลัก การจัดหาเพ่ือให้ได้มา ซ่ึงทรัพยากรสารสนเทศ ได้มาจากหลายวธิ ีการเช่น การจัดซอ้ื การแลกเปล่ียน การผลิตเอง การรับบริจาค เป็นต้น ท้ังนี้ห้องสมุดได้รับบริจาคหนังสือเป็นจานวนมากและหลากหลายประเภท เช่น ตารา หนังสือทั่วไป นิยาย และ หนังสือประเภทรายปี เป็นต้น เพ่ือเผยแพร่ทรัพยากรสารสนเทศให้กับผู้ใช้บริการสามารถเข้าถึงสารสนเทศได้อีก ช่องทางหนึ่ง หนังสือดังกล่าวข้างต้นดาเนินการนาออกให้บริการและมีปริมาณการยืมที่สอดคล้องกับจานวน หนังสือที่ออกให้บริการ ยกเว้นหนังสือประเภทรายปี ซึ่งได้รับจากหน่วยงานของรัฐและเอกชน เช่น รายงาน ประจาปี สรุปสถิติรายปี เป็นต้น ได้รับความสนใจจากผู้ใช้บริการน้อยมากเมื่อเปรียบเทียบกับปริมาณหนังสือที่ ออกให้บรกิ าร สง่ ผลใหห้ นงั สือประเภทรายปีจัดอยู่ในประเภทไม่เร่งดาเนินการออกให้บริการ จึงกลายเป็นหนังสือ ค้างดาเนินการ (backlog) ซึ่งหนังสือค้างดาเนินการน้ัน Asaolu and Idiegbeyan-Ose (2014) กล่าวว่า เป็น อุปสรรคในการเข้าถึงข้อมูลอย่างย่ิง จาเป็นจะต้องอาศัยเทคโนโลยีและบุคลากรที่เช่ียวชาญด้านการวิเคราะห์ หมวดหมู่รวมถึงการวางแผนจัดการเพื่อแก้ปัญหา เพราะปริมาณของทรัพยากรเพิ่มขึ้นทุกปี แต่บุคลากรที่มีทักษะ ด้านน้มี จี านวนเท่าเดิม โดยเฉพาะรายการท่ีลงทุนทั้งเคร่ืองมือและบุคลากรอย่างเต็มที่ เม่ือออกให้บริการกลับไม่มี สถติ กิ ารยมื ปรากฏ ยง่ิ จะทาให้เกิดการสญู เสียเวลาและวัสดุทน่ี ามาใช้ในการจัดทาตัวเลม่ เป็นอย่างมาก จากผลการสารวจสถิติการใช้ทรัพยากร ในปีการศึกษา 2559 ตั้งแต่เดือนสิงหาคม 2559 ถึง เดือน กรกฎาคม 2560 พบว่าหนังสือประเภทรายปี มีสถิติการยืมเพียงร้อยละ 0.27 เท่านั้น จากจานวนทรัพยากร ท้ังหมดท่ีมีการยืม โดยหนังสือประเภทรายปีเหล่าน้ีจะต้องผ่านกระบวนการดาเนินการวิเคราะห์ทรัพยากร สารสนเทศก่อนออกให้บรกิ าร ไดแ้ ก่ งานจดั หาคัดแยกหนังสือส่งงานวิเคราะห์ทรัพยากรสารสนเทศ งานวิเคราะห์ ฯ ลงรายการหนังสือ กาหนดหัวเรื่องและเลขหมู่ การเตรียมตัวเล่ม และออกให้บริการ ซึ่งจะต้องใช้ทรัพยากร 452

เวทีคณุ ภาพ II มหาวทิ ยาลัยสงขลานครินทร์ บุคคลในการเตรียมหนังสือ และสิ้นเปลืองวัสดุเช่น กระดาษสติ๊กเกอร์ หมึกพิมพ์ Tag RFID เป็นต้น ทุก กระบวนการที่กล่าวมาเป็นงานที่ต้องใช้งบประมาณและเวลาในการดาเนินการ รวมถึงสถานที่จัดเก็บเพื่อรองรับ หนังสือที่จัดหาเพ่ิมมาทุกปี ซ่ึงการส้ินเปลืองทรัพยากรดังกล่าวข้างต้นไม่สอดคล้องกับปริมาณการยืม เป็นความ สูญเปล่าในการปฏิบตั ิงาน จากปัญหาในการทางานดงั กล่าวข้างตน้ ผเู้ ขยี นจึงได้วิเคราะห์ปัญหาและหาแนวทางปฏบิ ัติ ซงึ่ วิธปี ฏิบตั ิ ดงั กล่าวจะต้องสามารถแก้ไขความสญู เปลา่ ของงบประมาณและเวลาในการดาเนนิ การได้ โดยยงั คงให้ผใู้ ชบ้ ริการ สามารถคน้ หาหนังสือเจอแต่ไมจ่ าเปน็ ต้องดาเนินการวเิ คราะห์ทรัพยากรสารสนเทศและออกให้บรกิ ารท้ังหมด จงึ นาไปสู่การวางแผนกระบวนการ Pre-Cat ในงานวิเคราะห์ทรัพยากรสารสนเทศ ซงึ่ กระบวนการ Pre-Cat นั้นมี ทมี่ าจาก Pre-Catalog เป็นการจดั การทรัพยากรสารสนเทศโดยการลงรายการและวเิ คราะหห์ มวดหมู่อย่างย่อ จดั เกบ็ บนช้ันหนังสอื ระบบปิดและให้บรกิ ารแก่ผ้ใู ชเ้ มื่อมีการรอ้ งขอเทา่ นน้ั ห้องสมดุ บางแห่งไดน้ ากระบวนการ Pre-Cat มาใชใ้ นการบรกิ ารยืมคนื ทรัพยากรสารสนเทศ โดยการเพิ่มข้อมูลทรัพยากรสารสนเทศแบบย่อ ได้แก่ ช่ือ เรื่อง ชื่อผูแ้ ตง่ หมายเลข ISBN และบารโ์ คด้ เพื่อให้ผใู้ ชบ้ ริการสามารถยืมหนงั สือไดส้ ะดวกรวดเรว็ ทง้ั น้กี ารนา กระบวนการ Pre-Cat มาปรับใชก้ ับหนังสือประเภทรายปีนั้น ผู้เขยี นคาดวา่ จะเปน็ การลดการใช้งบประมาณและ เวลาในการจัดการทรัพยากรสารสนเทศได้ เพอ่ื เป็นแนวทางในการบรหิ ารจดั การทรัพยากรสารสนเทศให้มี ประสิทธิภาพและประสทิ ธผิ ลในการใหบ้ รกิ ารของห้องสมุดมากยิง่ ขนึ้ 7. เป้าหมาย/ วตั ถปุ ระสงค์ 7.1 เพื่อแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับหนงั สอื ค้างรอดาเนนิ การ 7.2 เพ่ือศกึ ษาความเป็นไปได้ในการลดงบประมาณและเวลาในการปฏิบัตงิ านด้วยกระบวนการ Pre- Cat 8. ผลทีค่ าดวา่ จะได้รบั 8.1 ลดปริมาณหนังสอื คา้ งรอดาเนินการ 8.2 ลดค่าใช้จา่ ยการเตรยี มตัวเลม่ 8.3 ลดเวลาในการปฏิบัติงาน 8.4 ลดขน้ั ตอนการปฏิบัติงานท่ีไม่จาเปน็ 9. ตัวชี้วัดความสาเรจ็ ของโครงการ ตวั ชว้ี ดั ความสาเรจ็ ของโครงการ มี 4 มติ ิ ดังนี้ ตวั ช้วี ดั ปรมิ าณ: จานวนหนงั สอื รายปีได้รับการทา pre-cat แล้วเสรจ็ 2,500 รายการ ตวั ช้วี ัดคุณภาพ: ได้การลงรายการประเภท pre-cat ตามรปู แบบมาตรฐานการลงรายการ Marc21 และ AACR2 ตัวชี้วัดเวลา: การลงรายการ pre-cat ไมเ่ กิน 45 นาทตี อ่ รายการ 453

เวทีคณุ ภาพ II มหาวิทยาลยั สงขลานครินทร์ ตัวชี้วดั ตน้ ทุน: คา่ ใช้จ่ายการทา pre-cat ไม่เกิน 11 บาทต่อรายการ 10. การออกแบบกระบวนการ 10.1 วิธกี าร/ แนวทางการปฏิบตั จิ ริง (PDCA) หอ้ งสมดุ ปรบั ใชว้ งจรการบรหิ ารงานคณุ ภาพ PDCA ในการบรหิ ารจัดการหนงั สอื ประเภทรายปีด้วย กระบวนการ Pre-Cat โดยสรปุ ดงั ภาพ ภาพที่ 1 วงจรการบริหารงานคุณภาพในการดาเนนิ งาน Pre-Cat การดาเนินการทอี่ อกแบบและใชใ้ นการปฏิบัตมิ รี ายละเอยี ดขน้ั ตอน ดงั นี้ 1. วางแผนการดาเนนิ การเพอ่ื เตรียมหนงั สอื เขา้ สูก่ ระบวนการ Pre-Cat 1.1.วิเคราะหข์ ้อมูลการยมื หนังสือประเภทรายปี โดยสง่ ออกขอ้ มูลการยืมทรัพยากรสารสนเทศท้ังหมดของปี การศึกษา 2559 ต้ังแต่ สิงหาคม 2559 ถึง กรกฎาคม 2560 จากระบบห้องสมุดอัตโนมัติ นามาคัดแยก และวิเคราะห์ขอ้ มูลหนังสือประเภทรายปีดว้ ยโปรแกรม Microsoft Excel ผลจากการวิเคราะห์ข้อมูลการยืมหนังสือประเภทรายปี พบว่าหนังสือที่ยืมทั้งหมด 5,205 ช่ือเร่ือง มีการ ยืมหนังสือประเภทรายปี 14 ช่ือเร่ือง คิดเป็นร้อยละ 0.27 ของหนังสือท่ียืมในปีการศึกษา 2559 หรือจากหนังสือ ประเภทรายปีท้ังหมด 841 ช่ือเรื่อง (ข้อมูลเดือนสิงหาคม 2560) มีการยืมไป 14 ช่ือเร่ือง คิดเป็นร้อยละ 1.66 ของหนังสือประเภทรายปีท้ังหมด นอกจากน้ียังพบว่าหนังสือประเภทรายปีที่ห้องสมุดได้รับบริจาคยังมีการ เผยแพร่ในรูปแบบอเิ ล็กทรอนกิ ส์อีกด้วย 1.2.สารวจการเผยแพร่หนังสือประเภทรายปีในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์ในเว็บไซต์ของหน่วยงานต่าง ๆ ที่มี การบรจิ าคหนังสอื มายังหอ้ งสมดุ เพ่อื ใหผ้ ใู้ ชบ้ รกิ ารสามารถเขา้ ถงึ แหลง่ ข้อมลู ผ่านหน้าจอสืบค้น OPAC 2. ดาเนินการเขา้ สกู่ ระบวนการ Pre-Cat 454

เวทคี ณุ ภาพ II มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ห้องสมุดประยุกต์ใช้แนวคิดเชิงระบบในการจัดการหนังสือประเภทรายปี โดยศึกษาปัญหาและวิเคราะห์ องค์ประกอบขอ้ มูลนาเขา้ และผลลัพธท์ ไ่ี ด้ พรอ้ มท้ังกาหนดกระบวนการเป็นแนวทางในการปฏิบัติงาน ดังภาพ ท่ี 2 ภาพท่ี 2 กระบวนการเชิงระบบในการดาเนนิ งาน Pre-Cat กระบวนการดาเนนิ งาน Pre-Cat มรี ายละเอยี ดการปฏิบัติ ดังนี้ 1. ผู้ปฏิบัติงานคัดแยกหนังสือประเภทรายปี จากนั้นนาชื่อเรื่องและชื่อหน่วยงานสืบค้นในระบบห้องสมุด อัตโนมัติในกรณีที่ไมพ่ บข้อมูลในระบบ ให้เพิ่มรายการบรรณานุกรมในระบบ กรณีท่ีมีข้อมูลบรรณานุกรมแล้ว ให้ดาเนินการข้นั ตอนต่อไป 2. สบื คน้ การเผยแพร่หนงั สือประเภทรายปีในรปู แบบอเิ ลก็ ทรอนิกส์จากเวบ็ ไซตข์ องหน่วยงาน กรณไี ม่มีการเผยแพรร่ ูปแบบอิเลก็ ทรอนกิ ส์ ให้เพ่มิ ระเบียน (Item) รายการนนั้ โดยระบุข้อมูล (ดังภาพ ท่ี 3) ดังนี้ Barcode เลอื ก Negative Barcode(-) Call No ระบุรายปีของหนังสือ Acq Type เลอื ก Gift Item Type เลือก Book Status เลือก In Process Gen.Status เลือก Available Collection เลือก Pre-Cat Branch เลอื ก PSUCL Location เลอื ก Contact Information Service 455

เวทคี ุณภาพ II มหาวิทยาลัยสงขลานครนิ ทร์ ภาพที่ 3 การระบรุ ะเบียนข้อมลู (Item) หอ้ งสมุดจดั เกบ็ ตัวเล่มทชี่ ้ันหนงั สือ Pre-Cat ซ่ึงอยู่ภายในสานกั งาน โดยไม่ออกใหบ้ ริการในช้ันหนงั สือท่วั ไป ผูใ้ ชบ้ รกิ ารสามารถตดิ ต่อเจ้าหน้าที่เพ่ือขอรับบริการหนงั สือแบบเรง่ ดว่ นได้ สาหรับหนา้ จอสบื ค้น OPAC จะ แสดงผลสถานะกาลังดาเนนิ การ ดังภาพที่ 4 ภาพท่ี 4 หน้าจอแสดงผลหนังสอื ที่ใช้กระบวนการ Pre-Cat กรณีมกี ารเผยแพรร่ ปู แบบอิเลก็ ทรอนกิ ส์ ใหค้ ัดลอกแหล่งเชือ่ มโยง (Uniform Resource Locator : URL) ที่เผยแพรห่ นงั สอื อเิ ลก็ ทรอนิกส์ของหนว่ ยงานน้ัน มาวางในระเบียนบรรณานุกรม (Bibliographic) โดยเพิ่ม MARC tag 856 ระบุ |zFulltext และ|uURLท่คี ดั ลอกมา จากนน้ั จงึ ดาเนินการจาหน่ายตัวเล่ม ตัวอย่างดังภาพ 5 456

เวทีคณุ ภาพ II มหาวิทยาลัยสงขลานครนิ ทร์ ภาพที่ 5 การระบุ MARC Tag 856 3. ติดตามผลของการจดั การหนงั สอื ประเภทรายปที ี่เข้าสู่กระบวนการ Pre-Cat ตั้งแต่ตลุ าคม 2560 เป็นขอ้ มูล ย้อนกลับเพ่ือตรวจสอบและปรบั ปรุงระบบให้มีประสทิ ธภิ าพ เช่น ตรวจสอบความถูกตอ้ งของ URL ท่เี ผยแพร่ใน ระบบ การจดั ทามาตรฐานการปฏิบตั ิงาน เปน็ ตน้ เมือ่ หน่วยงานต่าง ๆ จัดส่งหนังสอื ประเภทรายปีมายังหอ้ งสมุด อยา่ งต่อเน่ือง หอ้ งสมุดจะนาเข้าสกู่ ระบวนการ Pre-Cat จากนั้นทาการติดตามและปรบั ปรงุ กระบวนการอยา่ ง เหมาะสม 11. การวัดผลและผลลัพธ์ (Measures) จากการวิเคราะหข์ ้อมลู การยืมหนงั สอื ประเภทรายปีข้างต้นจะเห็นไดว้ า่ มีการยืมหนงั สือประเภทรายปี น้อยมาก จึงทาใหน้ ากระบวนการ Pre-Cat มาใชใ้ นการจดั การหนงั สือประเภทรายปนี ้ัน เม่ือนากระบวนการที่ วางแผนมาปรบั ใช้ตัง้ แต่ตุลาคม 2560 มีผลดาเนินการดงั ภาพที่ 6 และภาพที่ 7 ภาพท่ี 6 แผนภมู ิแสดงจานวนหนงั สอื บนชน้ั Pre-Cat และ ภาพที่ 7 แผนภูมแิ สดงร้อยละของหนงั สือรายปที ด่ี าเนินการ หนงั สือจาหน่ายออกปี 2560-2563 ด้วยกระบวนการ Pre-Cat ปี 2560-2563 ผลจากการนากระบวนการ Pre-Cat มาใช้ในการจัดการหนังสอื ประเภทรายปี ตั้งแตเ่ ดือนตุลาคม 2560 ถึงเดือนธันวาคม 2563 พบว่ามขี ้อมลู หนังสอื ประเภทรายปใี นระบบจานวน 872 ช่ือเรือ่ ง โดยในจานวนน้มี ีการ 457

เวทีคุณภาพ II มหาวิทยาลยั สงขลานครินทร์ เผยแพรใ่ นรูปแบบอิเล็กทรอนิกสจ์ านวน 379 ชือ่ เร่อื ง ซึง่ หนังสือประเภทรายปีจานวน 872 ชื่อเรื่องน้ีจาแนกเปน็ หนังสอื อยบู่ นชัน้ Pre-Cat จานวน 1,507 เล่ม และหนงั สอื จาหน่ายออก 1,609 เลม่ (บางชอ่ื เรอ่ื งมจี านวนเลม่ มากกวา่ 1 เล่ม) รวมมีหนังสือประเภทรายปี 3,116 เลม่ ดังแสดงผลในภาพที่ 5 โดยปกตหิ นงั สือประเภทรายปีจะ ได้รับการวิเคราะห์หมวดหมู่และเตรียมตัวเลม่ ก่อนออกให้บริการ ซึง่ มีค่าใช้จา่ ยและกระบวนการในการดาเนนิ การ คือ ดา้ นค่าใช้จ่าย คา่ ใช้จา่ ยทีเ่ ก่ียวกบั วัสดเุ ตรียมตัวเลม่ รวม 11.81 บาทต่อเล่ม ประกอบด้วย 1. กระดาษสต๊ิกเกอร์ตดิ สนั หนงั สอื ขนาด 65x45 มม. ราคา 0.26บาท/แผ่น 2. กระดาษสติ๊กเกอร์ติดปกในหนงั สือ ขนาด 64x45 มม. ราคา 0.26บาท/แผ่น 3. กระดาษสติ๊กเกอร์บาร์โค้ดหนงั สือ ขนาด A7 19x38 มม. ราคา 0.05บาท/แผน่ 4. Tag RFID ราคา 11.24บาท/ชิ้น ภาพที่ 8 แผนภมู ิแสดงค่าใช้จ่ายการเตรยี มตวั เลม่ ทล่ี ดลงปี 2560-2563 การนากระบวนการ Pre-Cat เขา้ มาใชใ้ นการจัดการทรัพยากรหนังสือประเภทรายปีสามารถลดค่าใช้จ่าย การเตรียมตัวเล่มของหนังสือท่ีอยู่บนชั้น Pre-Cat และหนังสือจาหน่ายออกท้ังหมด จานวน 3,116 เล่ม คิดเป็น เงิน 36,799.96 บาท ดังภาพที่ 8 ซ่ึงงบประมาณดังกล่าวเป็นงบรายได้ของสานักฯ ทั้งนี้สามารถนางบประมาณ ส่วนนี้ไปดาเนินการให้เกิดประโยชน์ในด้านอ่ืน ๆ ได้ เช่น การจัดซื้อหนังสือ ตารา หรือส่ือการเรียนรู้ เป็นต้น ซ่ึง เป็นทรัพยากรท่ีตอบสนองต่อความต้องการของผู้ใช้บริการของห้องสมุด และเป็นการบริหารจัดการงบประมาณ อย่างคุ้มคา่ ด้านกระบวนการ กระบวนการดาเนนิ การวเิ คราะหท์ รพั ยากรสารสนเทศก่อนออกให้บริการ ได้แก่ งานจัดหาคัดแยกหนังสือ ส่งงานวิเคราะห์ งานวิเคราะห์ฯ ลงรายการหนังสือ กาหนดหัวเรื่องและเลขหมู่ การเตรียมตัวเล่ม และออก ใหบ้ ริการ ใช้เวลาในการปฏิบตั งิ านรวม 45 นาทีตอ่ รายการ ซงึ่ หนังสือประเภทรายปจี านวน 3,116 เล่ม ใช้เวลาใน การดาเนินการจานวน 140,220 นาที คิดเปน็ 334 วันทาการ (จานวนชัว่ โมงการทางาน 7 ชวั่ โมงตอ่ วนั ) จากการนากระบวนการ Pre-Cat มาใช้ในการจัดการหนังสือประเภทรายปี สามารถลดข้ันตอนการ วิเคราะห์หัวเรื่อง กาหนดเลขหมู่ และการเตรียมตัวเล่ม โดยกระบวนการเดิมใช้เวลาในการปฏิบัติงานรวม 45 นาที/รายการ เม่ือปรบั กระบวนการใหมใ่ ช้เวลาในการปฏบิ ัตงิ านเพียง 25 นาที/รายการ ซึ่งคิดเป็น 186 วันทาการ 458

เวทีคุณภาพ II มหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทร์ เมื่อเปรียบเทียบกับกระบวนการเดิม (ตารางที่ 1) กระบวนการ Pre-Cat สามารถลดเวลาในการดาเนินงานได้ถึง 148 วันทาการ ดังภาพท่ี 8 ทั้งนี้ผู้ใช้บริการสามารถสืบค้นช่ือเร่ืองและเข้าถึงหนังสือประเภทรายปีท่ีเผยแพร่ รูปแบบอิเล็กทรอนิกส์ผ่านระบบสืบค้นของห้องสมุด (OPAC) รวมถึงหนังสือท่ีอยู่บนช้ัน Pre-Cat ผู้ใช้บริการ สามารถแจง้ ความประสงค์ใช้ตัวเลม่ ผา่ นชอ่ งทางหนังสือด่วน และจะได้รับหนังสือท่ีพร้อมให้บริการยืมภายในเวลา 3 ชั่วโมงของวันทาการ ตารางที่ 1 การเปรียบเทียบกระบวนการจดั การหนังสือประเภทรายปี กระบวนการเดิม เวลาทใ่ี ช้ กระบวนการทป่ี รบั ปรุง เวลาทใี่ ช้ ภาพท่ี 9 แผนภมู แิ สดงจานวนวนั ในการปฏบิ ัตงิ านทล่ี ดลงปี 2560-2563 459

เวทีคุณภาพ II มหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทร์ สรุปผล การนากระบวนการ Pre-Cat มาใช้ในการจัดการทรัพยากรสารสนเทศตั้งแต่เดือนตุลาคม 2560 ถึง ธันวาคม 2563 สามารถลดการใช้งบประมาณในการดาเนินการไปได้ 36,799.96 บาท สามารถลดเวลาในการ ปฏบิ ัติงานได้ 148 วัน และที่สาคญั สามารถลดหนงั สือประเภทรายปีค้างดาเนินการได้ทง้ั หมดในปี 2563 12. การเรียนรู้ (Study/Learning) 12.1 แผนหรอื แนวทางการพัฒนาคุณภาพอย่างต่อเนื่องในอนาคต 1) ห้องสมุดควรประสานงานไปยังหน่วยงานต่าง ๆ หากมีการเผยแพร่ฉบับอิเล็กทรอนิกส์ ควร ระงับการส่งตวั เลม่ และขอใหห้ นว่ ยงานปรบั ปรุงขอ้ มูลการเผยแพรใ่ หเ้ ป็นปจั จบุ นั 2) เปน็ แนวทางในการบริหารจัดการทรัพยากรสารสนเทศด้านอ่ืน ๆ 3) นากระบวนการ Pre-Cat ไปปรับใช้กับทรัพยากรประเภทอ่ืนท่ีมีปริมาณมากแต่การยืมน้อย เช่นหนังสือมาตรฐานผลติ ภณั ฑอ์ ุตสาหกรรม (มอก.) หนังสือทรี่ ะลึกของบคุ คลหรือหนว่ ยงานต่าง ๆ 4) ตรวจสอบแหลง่ ขอ้ มูลการเผยแพรอ่ อนไลนอ์ ยา่ งสมา่ เสมอ 5) ประชาสัมพันธ์ช่องทางการแนะนาหนังสือให้กับผู้ใช้บริการ และมุ่งเน้นการจัดหาท่ีตรงกับ ความตอ้ งการนัน้ 12.2 จุดแข็ง (Strength) หรือสิง่ ทีท่ าไดด้ ใี นประเด็นท่ีนาเสนอ 1) การใช้สถติ ิประกอบการตดั สินใจ 2) ลดเวลาในการปฏิบตั งิ านไดถ้ ึงร้อยละ 44.44 3) ลดค่าใช้จ่ายด้านวสั ดใุ นการเตรยี มตวั เล่ม 4) แกป้ ญั หาหนงั สอื ค้างดาเนินการได้ 12.3 กลยทุ ธ์ หรอื ปจั จยั ทนี่ าไปสู่ความสาเรจ็ 1) การทางานเปน็ ทีม 2) การนาแนวคดิ เชงิ ระบบมาปรับใช้ในการวางแผนการทางาน 3) ทักษะการแกป้ ัญหาและการตดั สนิ ใจ 13. ประเดน็ (จุดเดน่ ) ทเ่ี ปน็ แนวปฏิบัตทิ ่เี ป็นเลิศ การวิเคราะห์สถิติการใช้ทรัพยากรสารสนเทศเพื่อประเมินความคุ้มค่า นาไปสู่การกาหนดแนวปฏิบัติท่ี สามารถลดความสูญเปลา่ ได้ 14. เอกสารอา้ งอิง Aderonke O. Asaolu, และ J. Idiegbeyan-Ose. (2014). Handling Issues of Backlog: The Covenant University Library experience. International Journal of Library and Information Science, 6(1), 1-4. Fogler Library. (2021). Cataloging: Pre cat searching of URSUS. เขา้ ถึงไดจ้ าก https://library.umaine.edu/technical-services-toc/ursussearch/ 460

เวทคี ุณภาพ II มหาวิทยาลัยสงขลานครนิ ทร์ ธัญญลกั ษณ์ วรี ะสมบัต.ิ (2561). เครอ่ื งมือบริหารเพอ่ื เสริมสรา้ งธรรมาภิบาล. กรงุ เทพฯ: สถาบนั พระปกเกล้า. ภชิสา กลุ กาญจนาภิบาล และสดุ า พนั ธุสะ. (2562). การบริหารจดั การหนงั สือประเภทรายปีดว้ ยกระบวนการ Pre-Cat. เอกสารนาเสนอในทีป่ ระชมุ วชิ าการระดับชาติ PULINET คร้ังที่ 9 PULINET 2019 : Together We Share. ชลบรุ ี. เรยี กใช้เมอ่ื 14 มกราคม 2564 จาก http://pulinet2019.buu.ac.th/Documentation/Proceeding/Oral/KM/5.pdf ศภุ ชัย เมืองรักษ.์ (2549). การคดิ เชงิ ระบบในการบริหาร (Systematic Thinking). เพือ่ การเพิ่มผลผลิต, 11(62), 91-96. 15. บทสรุป สานักทรัพยากรการเรียนรู้คุณหญิงหลงฯ ได้รับบริจาคหนังสือประเภทรายปีจากหน่วยงานของรัฐและ เอกชนเปน็ จานวนมาก แต่ได้รบั ความสนใจจากผู้ใช้บริการน้อยเมื่อเปรียบเทียบกับปริมาณหนังสือท่ีออกให้บริการ โดยในปีการศึกษา 2559 มสี ถิตกิ ารยืมเพียงร้อยละ 0.27 จากจานวนทรัพยากรท้ังหมดท่ีมีการยืม ส่งผลให้หนังสือ ประเภทรายปีจัดอยู่ในประเภทไม่เร่งดาเนินการออกให้บริการ จึงกลายเป็นหนังสือค้างดาเนินการ (backlog) นาไปสู่การนากระบวนการ Pre-Cat มาใช้ในงานวิเคราะห์ทรัพยากรสารสนเทศ โดยใช้วิธีการลงรายการและ วิเคราะห์หมวดหมู่อย่างย่อ ผลการนากระบวนการ Pre-Cat มาปรับใช้ในการจัดการหนังสือประเภทรายปีต้ังแต่ เดือนตุลาคม 2560 ถึง ธันวาคม 2563 พบว่า มีข้อมูลหนังสือประเภทรายปีในระบบจานวน 872 ช่ือเรื่อง โดยใน จานวนนี้มีการเผยแพร่ในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์จานวน 379 ช่ือเรื่อง ซ่ึงหนังสือประเภทรายปีจานวน 872 ชื่อ เรื่องนี้จาแนกเป็นหนังสืออยู่บนชั้น Pre-Cat จานวน 1,507 เล่ม และหนังสือจาหน่ายออก 1,609 เล่ม (บางช่ือ เรื่องมีจานวนเล่มมากกว่า 1 เล่ม) กระบวนการ Pre-Cat สามารถลดการใช้งบประมาณได้ 36,799.96 บาท ลด เวลาในการทางานได้ 148 วันทาการ และสามารถลดหนังสือประเภทรายปีค้างดาเนินการได้ทั้งหมดในปี 2563 ทั้งนี้ผู้ใช้บริการยังสามารถสืบค้นช่ือเรื่องและเข้าถึงหนังสือประเภทรายปีท่ีเผยแพร่รูปแบบอิเล็กทรอนิกส์ผ่าน ระบบสบื คน้ ของห้องสมุด (OPAC) รวมถึงหนังสือที่อยู่บนช้ัน Pre-Cat ผู้ใช้บริการสามารถแจ้งความประสงค์ใช้ตัว เลม่ ผ่านชอ่ งทางหนงั สอื ด่วน และจะไดร้ บั หนงั สอื ทพี่ ร้อมใหบ้ ริการยืมภายในเวลา 3 ชัว่ โมงของวนั ทาการ 16. ขอ้ จากัดและส่ิงที่จะดาเนินการตอ่ จากสิ่งที่ได้ดาเนินการตามโครงการการบริหารจัดการหนังสือประเภทรายปีด้วยกระบวนการ Pre-Cat ของสานักทรัพยากรการเรยี นรคู้ ุณหญงิ หลง อรรถกระวสี นุ ทรนัน้ ถงึ แม้วา่ การดาเนินการบรรลุเป้าหมายตัวช้ีวัดท้ัง 4 มติ ิ แต่ดว้ ยข้อจากัดของหนังสือประเภทรายปีท่ีได้รับความสนใจน้อย ผู้ดาเนินการโครงการ ฯ มีแนวทางในการ ขยายการดาเนนิ การท่จี ะเป็นประโยชน์ตอ่ ยอดจากการคน้ พบและแนวทางในอนาคต ไดแ้ ก่ 1. เพิม่ การใชจ้ ากกลุม่ ผใู้ ชป้ จั จบุ ัน  โดยการส่ือสารให้ผู้ใช้ทราบว่าบริการหนังสือรายปีเหมาะกับโอกาสใด ใช้ประโยชน์หนังสือรายปีเมื่อใด ฯลฯ  จดั ชนั้ วางหนังสอื รายปีใหม่ อาจจัดวางท่ชี น้ั 1 ใกล้ทางเข้าออก เพ่ือใหห้ นงั สอื รายปีเป็นท่ีสะดุดตา ให้ผู้ใช้ หยิบใชไ้ ด้ง่าย 461

เวทีคณุ ภาพ II มหาวิทยาลัยสงขลานครนิ ทร์  เพิ่มปริมาณการใช้บริการหนังสือรายปีต่อคร้ัง เช่น เม่ือยืมหนังสือรายปีตามจานวนท่ีกาหนดแล้วได้รับ ของรางวลั เลก็ ๆ นอ้ ย ๆ  พัฒนาโมบายแอพพลิเคชั่นสาหรับเผยแพร่ความรู้ เหตุการณ์สาคัญหรือการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ ท่ีเกิดข้ึน ในรอบปที ี่เกี่ยวกับวชิ าการต่าง ๆ ทีอ่ ย่ใู นหนังสือรายปี ซึ่งการทาแบบนี้จะช่วยกระตุ้นให้ผู้ใช้บริการได้รับ ความรู้ใหม่และทันสมัยจากหนังสือรายปี และสามารถนาความรู้ไปใช้ในหลากหลายรูปแบบมากข้ึน จึง เกิดการใช้หนงั สือรายปีในปริมาณทมี่ ากขึน้ ได้ 2. เพ่ิมการใช้จากกลุ่มผู้ใช้ใหม่ หรือการขยายการใช้ไปยังกลุ่มผู้ใช้ใหม่ เช่น กลุ่มท่ีสนใจขนบธรรมเนียมและ วัฒนธรรม กลมุ่ นกั วิชาการ/นกั วิจัยทางประวตั ิศาสตร์ กลมุ่ สงั คม เศรษฐกจิ การเมอื ง เป็นต้น 3. การขยายการดาเนินการด้วยกระบวนการ Pre-Cat ให้ครอบคลุมกลุ่มตัวอย่างให้มากข้ึน เช่น หนังสือ มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (มอก.) หนังสือท่ีระลกึ ของบุคคลหรือหน่วยงานตา่ ง ๆ 462

เวทีคณุ ภาพ II มหาวทิ ยาลัยสงขลานครินทร์ แนวปฏบิ ัติท่ีเป็นเลิศ ****************************************** เรอื่ ง การพฒั นากลไก และเคร่ืองมือการจดั การของเสียอนั ตรายจากหอ้ งปฏิบตั กิ าร โครงการ/กิจกรรม ดา้ นบริหารจดั การ ชอื่ หน่วยงาน ศนู ย์บริหารจัดการความปลอดภยั อาชวี อนามยั และส่งิ แวดลอ้ ม มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ คณะทางานพัฒนาแนวปฏบิ ัตทิ ่เี ป็นเลศิ 1. ผศ.ดร.ชติ ชไม โอวาทฬารพร รักษาการผอู้ านวยการศนู ย์บริหารจัดการความปลอดภัยฯ และ ประธานคณะกรรมการบริหารจดั การความปลอดภยั ทางเคมขี องหอ้ งปฏบิ ตั ิการวิจยั มหาวิทยาลยั สงขลานครินทร์ ประธาน 2. นางสาวปนดั ดา ทองชู ศนู ย์บรหิ ารจดั การความปลอดภัยฯ กรรมการ 3. นายจกั รพงษ์ อินพรม ศนู ย์บริหารจดั การความปลอดภยั ฯ กรรมการ 4. คณะกรรมการบริหารจดั การความปลอดภยั ทางเคมีของหอ้ งปฏบิ ตั ิการวจิ ยั มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ กรรมการ 5. นายสุพรชัย อ่อนดา สานักวจิ ัยและพัฒนา กรรมการและเลขานุการ 6. การประเมนิ ปญั หา/ความเสี่ยง (Assessment) ด้วยมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ เป็นมหาวิทยาลัยหลักของภาคใต้ ทาหน้าท่ีผลิตบัณฑิต วิจัย บริการ วิชาการและทานบุ ารุงศิลปวัฒนธรรม การจัดการศึกษาของมหาวิทยาลัยจึงมุ่งเน้นท่ีการพัฒนาคนเพ่ือให้เป็นกาลัง หลักของสังคม และยึดตามแนวทางการจัดการศึกษาของชาติที่มุ่งเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง โดยในกระบวนการ เรียนการสอน การวิจัย ของคณะ/หน่วยงานที่มีห้องปฏิบัติการส่วนใหญ่มีการใช้สารเคมี เคร่ืองแก้ว อุปกรณ์ รวมถึงเคร่ืองมือวิทยาศาสตร์ ต่างๆ เพ่ือให้บุคลากร นักศึกษาได้มีการลงมือปฏิบัติเพ่ือการเรียนรู้ การศึกษา งานวจิ ยั ซ่ึงการปฏบิ ตั ิการแตล่ ะครงั้ มกั จะกอ่ ใหเ้ กิดของเสียอนั ตรายหลายประเภท ได้แก่ ของเสียท่ีมีฤทธ์ิกัดกร่อน ของเสยี ท่ีลุกตดิ ไฟได้ ของเสียที่ไวต่อปฏิกิริยา ของเสียท่ีเป็นพิษ เศษเคร่ืองแก้วท่ีแตก ภาชนะใส่ตัวทาละลายท่ีใช้ แล้ว เป็นต้น ของเสียที่อันตรายเหล่าน้ีหากไม่มีการดูแล หรือจาแนกแบ่งกลุ่มให้มีความเหมาะสม การบริหาร จัดเก็บท่ีไม่ถูกต้องและการกาจัดที่ไม่ถูกวิธี ก็ย่อมจะส่งผลให้เกิดอันตรายท้ังตัวผู้ปฏิบัติงานเอง ผู้ที่มาใช้ ห้องปฏิบัติการ เช่น อาจารย์ นักศึกษา แม่บ้าน รวมถึงผู้เยี่ยมชม เป็นต้น ที่สาคัญคือการท้ิงหรือกาจัดอย่างไม่ ถูกต้องตามหลักวิชาการย่อมส่งผลกระทบต่อส่ิงแวดล้อม และย่อมส่งผลต่อเน่ืองถึงระบบนิเวศที่เก่ียวข้องด้วย ดังนั้นจึงจาเป็นต้องมีการรวบรวมเพื่อนามาบาบัดหรือกาจัดให้ถูกต้องตามหลักวิชาการ เพ่ือความปลอดภัยและ สขุ ภาพอนามยั ของผปู้ ฏบิ ตั งิ านหรอื ผูท้ ี่เกยี่ วขอ้ งและป้องกันมใิ หเ้ กิดผลกระทบต่อส่งิ แวดลอ้ ม 463

เวทคี ุณภาพ II มหาวิทยาลยั สงขลานครินทร์ โดยในหลายปีก่อนหน้านี้ (ก่อนปี พ.ศ. 2560) ของเสียสารเคมี และวัสดุอันตราย (เช่น เคร่ืองแก้วแตก ขวดใสส่ ารเคม)ี จากห้องปฏบิ ัติการต่างๆ ของมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ทุกวิทยาเขตไม่เคยมีการรวบรวมข้อมูล อยา่ งเป็นระบบ ไม่มีผู้ดูแลรับผิดชอบในภาพรวม เช่นการจัดเก็บ การส่งกาจัดอย่างถูกต้อง จึงอาจจะมีผลกระทบ ในหลายๆ ด้านตามท่ีกล่าวไปแล้วข้างต้น ด้วยโครงการยกระดับความปลอดภัยของห้องปฏิบัติการวิ จัยของ มหาวิทยาลัย ด้วยการสนับสนุนจากสานักงานการวิจัยแห่งชาติ ได้มีวัตถุประสงค์ในการส่งเสริมให้การปฏิบัติการ วิจัยในห้องปฏิบัติการของ อาจารย์และนักวิจัยของมหาวิทยาลัยต่างๆ ของประเทศไทยได้มีการบริหารจัดการ ความปลอดภยั ให้เปน็ ไปตามหลักสากล ซ่งึ เรม่ิ มาต้ังแตป่ งี บประมาณ 2559 มหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทร์ได้รับการ คัดเลอื กใหเ้ ปน็ แม่ข่ายในการดาเนนิ การเพอ่ื เป็นตน้ แบบของห้องปฏบิ ตั ิการสาหรับมหาวิทยาลัยอ่ืนๆ ในภาคใต้ จึง ได้เร่ิมได้มีการสารวจปริมาณของเสียอันตรายของทุกหน่วยงานท่ีมีห้องปฏิบัติการเพื่อรวบรวมข้อมูลสถานะของ ปริมาณของเสียอันตรายท่ีมีของแต่ละคณะ และหน่วยงานท่ีมีห้องปฏิบัติการซึ่งในช่วงแรกๆของการเก็บข้อมูลทา โดยการให้แต่ละหน่วยงานส่งข้อมูลเข้ามาในลักษณะเป็นเอกสาร และทาการรวบรวมเพียงปีละ 1 คร้ัง ดังน้ันการ ส่งกาจัดโดยบริษัทผู้รับจ้างจึงค่อนข้างมีปัญหาเร่ืองของความถูกต้องขอ งข้อมูลปริมาณของเสียอันตรายที่จะ ดาเนินการส่งให้ทางบริษัทประเมินราคาค่าใช้จ่ายเป็นอย่างมาก ประกอบกับการเก็บของเสียอันตรายจา ห้องปฏิบัติการในช่วงก่อนหน้านี้ไม่มีระบบการแบ่งประเภทท่ีทางห้องปฏิบัติการสามารถดาเนินการในการแบ่ง ประเภทให้เป็นไปในรูปแบบเดียวกันท้ังมหาวิทยาลัย จึงทาให้มีของเสียอันตรายที่ไม่ทราบชนิดถูกจัดเก็บอยู่เป็น จานวนมาก ซ่ึงค่าส่งกาจัดของของเสียสารเคมีอันตรายในช่วงก่อนหน้านี้จึงมีราคาค่อนข้างสูง จึงทาให้หลายๆ หน่วยงานซึ่งไม่มีการวางแผนงบประมาณของการส่งกาจัดไว้ไม่สามารถส่งกาจัดได้ซึ่งอาจจะส่งผลให้มี การแอบท้ิง สารเคมีอันตรายลงสู่ระบบระบายน้าสาธารณะท่ีย่อมส่งผลต่อส่ิงแวดล้อมทั้งภายในมหาวิทยาลัย และภายนอก มหาวิทยาลัยได้ จากเหตุผลดังกล่าวคณะกรรมการบริหารจัดการความปลอดภัยทางเคมีของห้องปฏิบัติการวิจัย มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ร่วมกับสานักวิจัยและพัฒนา จึงได้จัดทาแนวปฏิบัติในการจัดการของเสียจาก ห้องปฏิบัติการ โดยพัฒนาโปรแกรมระบบฐานข้อมูลของเสียอันตรายของห้องปฏิบัติการแบบออนไลน์ (ห้องปฏิบัติการวิจัย มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (psu.ac.th) ขึ้นมาใช้งานในปี พ.ศ. 2560 ที่กาหนดให้ทุก หน่วยงาน/คณะท่ีมีห้องปฏิบัติการสามารถลงทะเบียนเพ่ือกรอกข้อมูลของเสียตามประเภทท่ีได้การกาหนด เพ่ือ รวบรวมในการส่งกาจัดอย่างถูกต้องตามกฎหมายและได้มาตรฐานลดการปนเปื้อนสู่ส่ิงแวดล้อม โดยระบบ ฐานข้อมูลของเสียอันตรายของห้องปฏิบัติการแบบออนไลน์ดังกล่าวได้มีการใช้งานและได้รับการปรับปรุงให้ ผู้ใช้งานสามารถกรอกข้อมูลของของเสียสารเคมีอันตรายท่ีครบถ้วนกับทุกประเภทของของเสียสารเคมีอันตรายท่ี ทุกหน่วยงานในมหาวิทยาลัยฯ สามารถลงข้อมูลได้อย่างถูกต้อง รวมถึงมีระบบการเก็บรวบรวมข้อมูลของภาชนะ บรรจุเหลือทิ้งท่ีไม่สามารถทิ้งหรือไปขายให้กับผู้ประกอบการท่ีรับซ้ือขยะ Recycle ได้ ระบบดังกล่าวได้รับการ ปรับปรุงให้สามารถรายงานในรูปแบบเชิงปริมาณท่ีมีการเก็บรวบรวมข้อมูล ปริมาณของเสียที่มี ปริมาณที่รอส่ง กาจัด และปริมาณที่ส่งกาจัดแล้ว ที่เป็นข้อมูลท่ีความทันสมัย ทาให้สามารถบริหารจัดการในการจัดซ้ือจัดจ้าง ผูป้ ระกอบการท่ีมีใบอนุญาตถูกต้องตามกฎหมายในการรับของเสียสารเคมีอันตรายไปกาจัดอย่างถูกต้องตามหลัก วชิ าการ จนเป็นตน้ แบบใหก้ ับหลายๆ มหาวิทยาลยั ในเขตภาคใต้ที่ให้ความสนใจท่จี ะนาไปใช้ต่อไปได้ 464

เวทคี ุณภาพ II มหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทร์ 7. เปา้ หมาย/วตั ถปุ ระสงค์ของโครงการ 7.1. เพื่อให้มีระบบการจัดเก็บข้อมูลของเสียสารเคมีอันตรายจากห้องปฏิบัติการที่มีความทันสมัยของข้อมูล และใชง้ านง่าย 7.2. เพ่ือให้มีการแยกประเภทของเสียท่ีเกิดจากห้องปฏิบัติการและการส่งกาจัดท่ีถูกต้องตามกฎหมายและได้ มาตรฐานลดการ ปนเปอ้ื นสสู่ งิ่ แวดล้อม 7.3. เพื่อความสะดวกและถูกต้องในการบรหิ ารจดั การเพ่ือลดค่าใช้จ่ายในการขนสง่ การนาไปกาจดั 8. ผลท่ีคาดวา่ จะไดร้ ับ 8.1ทุกหน่วยงาน/คณะมีการใช้โปรแกรมระบบฐานข้อมูลของเสียอันตรายของห้องปฏิบัติการ ในการกรอก ข้อมูลของเสีย เพ่ือให้ส่วนกลางสามารถบริหารจัดการข้อมูลเพ่ือใช้ในการจัดซื้อจัดจ้างผู้รับกาจัดที่มี ความถูกตอ้ งของขอ้ มลู ท่ีส่งผลให้ลดปัญหาในการบริหารจดั การงบประมาณ 8.2ทุกหน่วยงานท่ีห้องปฏิบัติการสามารถแยกประเภทของเสียท่ีเกิดจากห้องปฏิบัติการและการส่งกาจัดท่ี ถกู ต้องตามกฎหมายและได้มาตรฐานลดการปนเปื้อนสูส่ ง่ิ แวดลอ้ ม 8.3ทุกหน่วยงาน/คณะท่ีมีห้องปฏิบัติการสามารถใช้ข้อมูลในการวางแผนด้านงบประมาณค่าใช้จ่ายในการ ขนส่งการนาไปกาจัดของหนว่ ยงาน/คณะไดอ้ ยา่ งถกู ต้อง 9. การออกแบบกระบวนการ 9.1 วิธกี าร/แนวทางการปฏบิ ัตจิ รงิ (PDCA) องคป์ ระกอบหลกั ของการพฒั นากลไก และเครื่องมอื การจดั การของเสียจากห้องปฏิบัตกิ าร 1. ขนั้ ตอนการวางแผน (P) 1) การตั้งแต่งคณะกรรมการบริหารจัดการความปลอดภัยทางเคมีของห้องปฏิบัติการวิจัย มหาวิทยาลัยสงขลานครนิ ทร์ 2) การกาหนดนโยบายดา้ นความปลอดภยั ของหอ้ งปฏิบตั ิการของมหาวิทยาลยั สงขลานครินทร์ 2. ข้ันตอนการปฏบิ ัติ (D) 1) การจดั ทาระบบฐานขอ้ มลู ของเสยี อันตรายของห้องปฏิบัติการ 2) การจดั ทาคู่มือการใชง้ าน 3) การเผยแพรแ่ ละการนาระบบฐานขอ้ มลู ไปใช้ 4) การรวบรวมขอ้ มลู และสง่ กาจัด 3. ขั้นตอนการตรวจสอบ (C) 1) ติดตามการดาเนินงาน 2) สรปุ ผลการดาเนนิ งาน 4. ข้นั ตอนการปรับปรุงไข (A) 465

เวทีคณุ ภาพ II มหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทร์ 1) การวเิ คราะหป์ ญั หาและนามาปรับปรุงแก้ไข การพัฒนากลไก และเครือ่ งมือการจดั การของเสียจากหอ้ งปฏิบตั ิการ มีขั้นตอนสาคัญในการพฒั นาดังน้ี ขัน้ ตอนการวางแผน (Plan) 1. การตงั้ แต่งคณะกรรมการบริหารจัดการความปลอดภัยทางเคมีของห้องปฏบิ ตั ิการวิจัย การตัง้ แตง่ คณะกรรมการฯ คือการมีส่วนร่วมของผู้ปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องเป็นองค์ประกอบหนึ่งท่ี สาคัญของระบบการจดั การดา้ นความปลอดภยั ของหอ้ งปฏบิ ัตกิ ารของมหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทร์ การมีส่วนร่วม ของผู้ปฏิบัติงานท่ีเกี่ยวข้องในการวางแผนการบริหารจัดการเพื่อการปรับปรุงความปลอดภัย อาชีวอนามัยและ สิ่งแวดล้อมในการทางานของห้องปฏิบัติการเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพในการย่ างก้าวไปสู่ความรู้ของผู้ปฏิบัติงานที่ เก่ยี วข้องเก่ียวกับกิจกรรมและวิธีการในการบริหารจัดการความปลอดภัยของห้องปฏิบัติการและการปรับปรุงการ ดาเนินงาน การปรึกษาหารือกับผู้ปฏิบัติงานท่ีเก่ียวข้องเพื่อให้พวกเขามีส่วนร่วมในการตัดสินใจในสิ่งที่อาจส่งผล กระทบต่อความปลอดภัยและสขุ อนามยั ในที่ปฏิบตั ิงานในห้องปฏิบตั กิ าร 2. การกาหนดนโยบายดา้ นความปลอดภัยของห้องปฏบิ ตั กิ ารของมหาวิทยาลัยสงขลานครนิ ทร์ นโยบายเป็นองค์ประกอบพ้ืนฐานของระบบการบริหารจัดการด้านความปลอดภัยของ ห้องปฏิบัติการ และเป็นตัวกาหนดทิศทางการดาเนินงานขององค์กรซึ่งเป็นจุดเร่ิมต้นของการสร้างระบบพัฒนา ด้านความปลอดภัยของหอ้ งปฏิบัตกิ าร โดยนโยบายความปลอดภัยของห้องปฏิบัติการของมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ได้จัดทาเป็น เอกสารพร้อมลงนามโดยผ้บู ริหารระดับสูงของมหาวิทยาลยั ฯ เพ่ือแสดงเจตจานงในการจัดการด้านความปลอดภัย ของหอ้ งปฏิบัติการ เดิมนโยบายด้านความปลอดภัยของห้องปฏิบัติการของมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ได้ ประกาศใช้เม่ือ 4 ตุลาคม พ.ศ. 2560 โดยคานึงถึงคุณภาพชีวิตและสุขภาพของผู้ปฏิบัติงานในห้องปฏิบัติการ จึง เห็นควรให้มีการดาเนินงานด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสิ่งแวดล้อมในการปฏิบัติงานในห้องปฏิบัติการ ของมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์แล้วน้ัน เพ่ือให้การดาเนินการดังกล่าวเป็นไปตามวัตถุประสงค์ที่วางไว้ และ เป็นไปตามเกณฑ์ข้อกาหนดมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม “ระบบการจัดการด้านความปลอดภัยของ ห้องปฏิบัติการที่เกี่ยวกับสารเคมี” โดยกาหนดให้ประกาศนโยบายด้านความปลอดภัยฯ ต้องลงนามโดยผู้บริหาร ระดับสงู ขององค์กร ผ้มู อี านาจในการจัดสรรทรัพยากรเพอื่ การจดั การด้านความปลอดภัยนั้น จึงขอยกเลิกประกาศ ฉบับเดิมและออกประกาศนโยบายด้านความปลอดภัยของห้องปฏิบัติการของมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ฉบับ ใหม่โดยได้ลงนามจากผู้บริหารระดับสูง ผู้ ช่วยศาสตราจารย์ ดร.นิวัต แก้วประดับ อธิการบดี มหาวิทยาลัยสงขลานครนิ ทร์ ประกาศ ณ วนั ที่ 20 สงิ หาคม พ.ศ. 2563 ดังน้ี 1) มหาวทิ ยาลยั ถอื ว่าความปลอดภัยในห้องปฏิบัตกิ ารเป็นหน้าท่ีของผู้ปฏิบัติงานในห้องปฏิบัติการ ทีท่ ุกคน ทุกระดบั ตอ้ งใหค้ วามรว่ มมอื เพ่ือใหเ้ กิดความปลอดภัยท้งั ตอ่ ตนเองและผู้อ่นื 2) มหาวทิ ยาลัย จะสง่ เสริมและสนบั สนุนการดาเนินกจิ กรรมดา้ นความปลอดภัยของห้องปฏิบัติการ รวมถึงการปรับปรุงสภาพแวดล้อม รักษาสภาพแวดล้อมท่ีดีภายในมหาวิทยาลัยและให้การสนับสนุนวิธีการ ปฏบิ ตั ิงานทป่ี ลอดภยั เพ่อื สขุ อนามัยท่ีดขี องผปู้ ฏิบัติงานในหอ้ งปฏิบัตกิ าร 466

เวทีคุณภาพ II มหาวทิ ยาลัยสงขลานครินทร์ 3) ผู้บังคับบัญชาของทุกหน่วยงานภายใต้มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ที่มีห้องปฏิบัติการต้องมี หนา้ ที่ดแู ลรับผิดชอบและสนบั สนนุ การดาเนินการในเรอ่ื งความปลอดภัยของห้องปฏิบัติการให้เป็นไปตามระเบียบ แหง่ ความปลอดภัยท่กี าหนดข้นึ โดยเครง่ ครัด 4) ทุกหน่วยงานภายใต้มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ท่ีมีห้องปฏิบัติการ ต้องมีคณะกรรมการความ ปลอดภยั อาชวี อนามัยและสภาพแวดลอ้ มในการปฏิบัตงิ านใหส้ อดคล้องตามหน้าทขี่ องกฎหมายความปลอดภยั 5) มหาวิทยาลัย จะส่งเสริมและสนับสนุนในการพัฒนาระบบความปลอดภัยในการทางานใน ห้องปฏิบัติการให้เป็นไปตามมาตรฐาน เพ่ือกระตุ้นให้เกิดความตระหนักในการทางานอย่างปลอดภัยในนักศึกษา บคุ ลากรทุกระดับอย่างตอ่ เนอ่ื ง 6) มหาวิทยาลัย มีความมุ่งม่ันที่จะลดการใช้ และให้มีการใช้สารเคมีอย่างมีประสิทธิภาพ และลด การปลดปล่อยสารเคมี สารอันตราย และของเสียอันตราย ที่อาจมีผลกระทบต่อความปลอดภัยของนักศึกษา บุคลากรและชุมชนรอบมหาวิทยาลัย โดยจะจัดให้มีการครอบครอง การใช้ และการปลดปล่อยสารเคมี สาร อนั ตราย และของเสยี อันตราย อย่างเปน็ ระบบและถูกตอ้ งตามหลักวชิ าการ 7) มหาวิทยาลัย จะส่งเสริมและสนับสนุนในการพัฒนาทรัพยากรบุคคลให้มีความรู้และสร้าง จติ สานึกในความปลอดภัยทางเตมี โดยจัดให้มีการอบรม เผยแพร่ และแลกเปล่ียนความรู้ เก่ียวกับการใช้สารเคมี อยา่ งปลอดภัยแกน่ กั ศกึ ษาและบคุ คลากรทุกระดบั 8) มหาวิทยาลัย จะส่งเสริมและสนับสนุนการดาเนินงานเพ่ือการปรับปรุงและพัฒนาระบบหรือ วิธีการบาบัดหรือกาจัดการใช้สารเคมี สารอันตราย และของเสียอันตราย ท่ีส่งผลกระทบต่อความปลอดภัยของ นกั ศกึ ษา บคุ ลากรภายในมหาวิทยาลัยและชุมชนโดยรอบอยา่ งตอ่ เนือ่ ง 9) มหาวิทยาลัย มีความมุ่งมั่นในการดูแลระบบไฟฟ้า อุปกรณ์ต่างๆ และแก๊สแรงดันสูงท่ีใช้ใน ห้องปฏบิ ัตกิ ารเพื่อให้เกิดความปลอดภัยแก่ผปู้ ฏิบตั งิ านในห้องปฏิบตั ิการทกุ ระดับ 10) มหาวิทยาลัย มีความมุ่งมั่นที่จะส่งเสริมความร่วมมือกับชุมชนข้างเคียงเพ่ือเสริมสร้างสุขอนามัย และความปลอดภยั 11) มหาวิทยาลัย จะจัดให้มีการติดตามประเมินผลการดาเนินงานตามนโยบายด้านความปลอดภัย ของหอ้ งปฏบิ ัติการของมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ตามประกาศฉบบั นีอ้ ย่างต่อเนื่อง ข้ันตอนการปฏิบัติ (Do) 1. การจดั ทาระบบฐานข้อมูลของเสียอนั ตรายของหอ้ งปฏบิ ัติการ ศึกษาปัญหา และความต้องการเพื่อการจัดทาแนวทางการปฏิบัติการแยกของเสียสารเคมี อันตรายจากหอ้ งปฏบิ ัติการและการจัดทาโปรแกรมระบบฐานข้อมูลของเสียอันตรายของห้องปฏิบัติการ เพ่ือการ ปฏบิ ัตใิ ห้สอดคล้องตามนโยบายด้านความปลอดภัยของห้องปฏิบัติการของมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ โดยการ ประชุมหารือกับคณะกรรมการบริหารจัดการคว ามปลอดภัยทางเคมีของห้องปฏิบัติการวิจัย มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ เพ่ือให้ได้ข้อมูลตามท่ีต้องการ โดยมอบหมายให้สานักวิจัยและพัฒนาเป็นผู้จัดทา โปรแกรมระบบฐานขอ้ มลู ของเสียอนั ตรายของห้องปฏบิ ตั กิ ารในระบบออนไลน์ 467

เวทคี ณุ ภาพ II มหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทร์ คณะกรรมการฯ ได้กาหนดแนวทางการดาเนินการด้านของเสียสารเคมีอันตราย แบ่งออกเป็น 12 ประเภท โดยการแขวนข้อมูลไว้หน้า website ของสานักวิจัยและพัฒนา (การประชุมบริหารจัดการความ ปลอดภยั ทางเคมขี องหอ้ งปฏิบัตกิ ารวจิ ยั มหาวิทยาลยั สงขลานครนิ ทร์ 17 พฤษภาคม 2559) 2. การจดั ทาคู่มอื การใช้งาน คุณสุพรชัย อ่อนดา ได้ดาเนินการจัดทาคู่มือการใช้ระบบฐานข้อมูลชองเสียอันตรายของ ห้องปฏิบัติการในระบบออนไลน์ โดยการแขวนฐานขอ้ มลู ดงั กล่าวไวห้ นา้ website ของสานักวจิ ัยและพัฒนา  สามารถเขา้ ดูคู่มือการใชง้ านได้ท่ี https://rdo.psu.ac.th/ResearchStandards/psulab/login.php รูปท่ี 1 ช่องทางการเข้าศกึ ษาคู่มอื การใช้งานระบบฐานข้อมูลของเสยี อนั ตรายของหอ้ งปฏิบตั กิ าร 3. การเผยแพรแ่ ละการนาระบบฐานข้อมลู ไปใช้ โปรแกรมระบบฐานขอ้ มูลของเสียอนั ตรายของหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารในระบบออนไลน์ ได้เริ่มเปิดใช้งาน ครง้ั แรกเมอ่ื 18 เมษายน 2560 โดยการแขวนฐานขอ้ มูลดังกลา่ วไว้หน้า website ของสานกั วิจยั และพฒั นา  การเขา้ สู่ระบบฐานข้อมลู ของเสียอนั ตรายของห้องปฏิบัตกิ ารได้ที่ https://rdo.psu.ac.th/ResearchStandards/psulab/login.php  Login เข้าสรู่ ะบบดว้ ย PSU Passport รูปท่ี 2 ระบบฐานขอ้ มลู ของเสยี อนั ตรายของหอ้ งปฏิบัตกิ าร 4. การรวบรวมขอ้ มลู และสง่ กาจัด 468

เวทีคุณภาพ II มหาวิทยาลัยสงขลานครนิ ทร์ หน่วยงาน/คณะ กรอกข้อมูลของเสียอันตรายของห้องปฏิบัติการแยกตามประเภทของเสีย อันตรายที่กาหนด โดยฉลากชี้บ่งท่ีภาชนะของเสียแบ่งแยกตามประเภทอย่างชัดเจน เพ่ือความปลอดภัยในการ จดั เก็บและการนาส่งกาจดั คณุ สุพรชยั ทาหนา้ ทีใ่ นการประสานงานให้หน่วยงาน/คณะทราบ ในช่วงวันเวลาท่ีจะดาเนินการ ส่งกาจดั ของเสียอันตรายจากห้องปฏิบัติการ โดยนาเรื่องเข้าที่ประชุมคณะกรรมการบริหารจัดการความปลอดภัย ทางเคมีของห้องปฏบิ ัตกิ ารวิจัย และแตง่ ตัง้ คณะกรรมการตรวจรับ Waste ประจาหน่วยงาน/คณะ มหาลัยสงขลา นครินทร์ คณะกรรมการประมาณราคากลาง และคณะกรรมการควบคุม โดยให้ทางกองกายภาพและสิ่งแวดล้อม ดาเนนิ การขออนมุ ตั ิจดั จา้ งบรษิ ทั รบั กาจัดของเสยี อนั ตรายของห้องปฏบิ ัติการท่ีถูกต้องตามกฎหมาย รูปท่ี 3 แสดงจานวนของเสียท่ีมีในฐานระบบข้อมลู ของเสยี อันตรายของห้องปฏิบตั กิ ารทจ่ี าแนกตามประเภทของเสยี รปู ท่ี 4 แสดงการเกบ็ รวบรวมขอ้ มูลของเสยี สารเคมแี ละวตั ถอุ ันตรายที่ใช้ระบบฐานข้อมูลที่พัฒนาขนึ้ เป็นขอ้ มลู ทีม่ ีการวบรวมมา ตงั้ แตป่ ี พ.ศ. 2560 469

เวทีคณุ ภาพ II มหาวิทยาลัยสงขลานครนิ ทร์ รปู ที่ 5 แสดงผลการดาเนนิ งานในการเก็บรวบรวมขอ้ มลู ของเสียสารเคมแี ละวตั ถอุ นั ตรายเพื่อการสง่ กาจดั จากขอ้ มลู จะเหน็ ไดว้ า่ ตง้ั แตป่ ี พ.ศ. 2560 เป็นตน้ มามหี นว่ ยงานที่มีความใส่ใจในความปลอดภัย ด้านอาชี วอนามยั และส่ิงแวดล้อมทเ่ี พ่ิมข้ึนเรอ่ื ยๆ ทาให้มียอดการเก็บและส่งกาจัดอย่างถูกต้องตามหลักวิชาการเพ่ิมข้ึนทุก ปี รูปท่ี 6 ตัวอยา่ งฉลากช้บี ่งทตี่ ิดบนภาชนะเก็บของเสยี อนั ตรายของหอ้ งปฏบิ ัตกิ าร รปู ที่ 7 การนาของเสียอันตรายจากห้องปฏิบตั ิการส่งกาจัดกบั บริษทั ท่ถี ูกต้องตามกฎหมาย ขั้นตอนการตรวจสอบ (Check) 1. ติดตามการดาเนินงาน 1.1 ติดตามรายงานทีบ่ รษิ ทั รับกาจัดของเสียอนั ตรายนาไปดาเนินการทถี่ ูกต้องตามหลกั วิชาการ 470

เวทคี ุณภาพ II มหาวทิ ยาลัยสงขลานครนิ ทร์ 1.2 เข้าติดตามและตรวจประเมนิ บริษทั ทีร่ ับกาจดั ของเสียอันตรายจากหอ้ งปฏิบัติการ อย่างน้อย ปีการศึกษาละ 1 คร้ัง และเม่ือมีการเปลี่ยนแปลงบริษัทรับกาจัดใหม่ต้องมีการเข้าติดตามและตรวจประเมิน โดย ตัวแทนจากคณะทางานจัดการของเสียอันตราย หน่วยงาน/คณะทนี่ าส่งกาจัดของเสยี อันตรายจากห้องปฏบิ ตั กิ าร รปู ท่ี 8 แผนผงั กระบวนการกาจดั สารเคมจี ากห้องปฏิบตั ิการที่บริษัทรับไปกาจดั 2. สรุปผลการดาเนินงาน นาผลการรวบรวมขอ้ มลู ของเสียอันตรายของห้องปฏบิ ัติการและผลการส่งกาจัดของเสียอันตราย จากการตรวจประเมินบริษทั ทร่ี บั กาจัดของเสยี อนั ตราย รายงานในที่ประชมุ ให้คณะกรรมการฯ รับทราบ ขน้ั ตอนการปรับปรุงแก้ไข (Action) 1. การวเิ คราะห์ปญั หาและนามาปรบั ปรงุ แกไ้ ข จากการจัดทาระบบฐานข้อมูลของเสียอันตรายของห้องปฏิบัติการพบว่า การแยกของเสียอันตราย ของห้องปฏิบัติการยังไม่ชัดเจนครบถ้วน จึงดาเนินการเข้าที่ประชุมคณะกรรมการเพื่อปรับเกณฑ์ ปารจาแนก ประเภทของเสีย จาก 12 ประเภท ปรบั เปลย่ี นเปน็ 16 ประเภท จากการประชุมคณะกรรมการบรหิ ารจัดการความปลอดภัยทางเคมีของห้องปฏิบัติการวิจัย ท่ีประชุม เสนอให้ปรบั ปรงุ ระบบเพือ่ ความสะดวกในการกรอกข้อมูลคือการให้เจ้าหน้าที่รับผิดชอบหลักในการกรอกของเสีย อันตรายของหน่วยงาน/คณะ สามารถเพม่ิ สทิ ธิให้แกผ่ ู้อืน่ ในหนว่ ยงานได้เอง เพอ่ื ให้ผู้ผลิตของเสียอันตรายสามารถ กรอกข้อมูลของเสียได้ด้วยตัวเอง โดยได้มอบหมายให้เจ้าหน้าที่งานเทคโนโลยีสารสนเทศ สานักวิจัยและพัฒนา ดาเนนิ การปรับปรงุ ดงั กลา่ ว 9.2 งบประมาณทใ่ี ชใ้ นการจัดโครงการ-กจิ กรรม (ถ้าม)ี 35,000 บาท 10. การวัดผลและผลลัพธ์ (Measures) แสดงระดับแนวโน้มข้อมูลเชิงเปรียบเทียบ (3 ปี) และ/หรือ เปรยี บเทียบกับหน่วยงานภายใน/ภายนอก 471

เวทีคณุ ภาพ II มหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทร์ 1) ทุกหนว่ ยงาน/คณะมีการใช้โปรแกรมระบบฐานข้อมูล Waste ของห้องปฏิบัติการเป็นฐานกรอก ขอ้ มูลของเสีย เพ่ือให้ส่วนกลางส่งกาจัดของเสียอันตรายจากห้องปฏิบัติการถูกต้องตามกฎหมายและได้มาตรฐาน ลดการปนเปือ้ นสูส่ งิ่ แวดลอ้ ม ก า ร ป ฏิ บั ติ ใ ห้ ส อ ด ค ล้ อ ง ต า ม น โ ย บ า ย ด้ า น ค ว า ม ป ล อ ด ภั ย ข อ ง ห้ อ ง ป ฏิ บั ติ ก า ร ข อ ง มหาวิทยาลยั สงขลานครินทร์ โดยทุกหน่วยงาน/คณะ และผปู้ ฏิบตั งิ านทเ่ี กี่ยวข้องต้องมคี วามร่วมมอื ให้การส่งเสริม และสนับสนนุ ด้านความปลอดภัยของหอ้ งปฏบิ ตั ิการโดยเร่ิมจากการแยกประเภทของเสียท่ีเกิดจากห้องปฏิบัติการ ตามแนวทางที่กาหนด จากการเรม่ิ ดาเนินให้มีระบบฐานข้อมูล Waste ของห้องปฏิบัติการแบบออนไลน์ โดยการเริ่มใช้ ระบบเมื่อ 18 เมษายน 2560 และให้หน่วยงาน/คณะพิจารณาเสนอช่ือผู้รับผิดชอบเร่ืองของเสียอันตรายจาก ห้องปฏบิ ตั กิ าร ภายใน 22 พฤษภาคม 2560 จนถึงปจั จุบัน พบว่ามีหน่วยงาน /คณะ จานวน 17 หน่วยงานได้เข้า ใช้ระบบฐานข้อมูล Waste ของห้องปฏิบัติการแบบออนไลน์ คือ คณะวิทยาศาสตร์ คณะเภสัชศาสตร์ คณะทันต แพทยศาสตร์ คณะวิศวกรรมศาสตร์ คณะทรัพยากรธรรมชาติ คณะการจัดการสิ่งแวดล้อม คณะแพทยศาสตร์ คณะการแพทยแ์ ผนไทย คณะวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี คณะเทคโนโลยีและสิ่งแวดล้อม คณะเทคนิคการแพทย์ คณะอุตสาหกรรมเกษตร คณะศึกษาศาสตร์ คณะสัตวแพทยศาสตร์ สานักงานวิทยาเขต สุราษฎร์ธานี สานัก เครื่องมือวิทยาศาสตร์และการทดสอบ และสานักวิจัยและพัฒนา ซ่ึงทั้ง 17 หน่วยงาน เป็นหน่วยงาน/คณะท่ีมี หอ้ งปฏิบตั ิการทางเคมี 2) ค่าใช้จา่ ยในการขนสง่ การนาไปกาจัดของหน่วยงาน/คณะลดลง เดิมหน่วยงาน/คณะในมหาวิทยาลัยได้มีการนาของเสียอันตรายจากห้องปฏิบัติการส่งกาจัดเอง โดยเสยี คา่ ขนสง่ ตอ่ คร้ังในจานวนประมาณ 30,000 บาท ต่อเท่ียว (รถขนส่งขนาดบรรทุก 10 ตัน) หลังจากที่คณะ กรรมการฯประชุมและการใช้ระบบฐานข้อมูล Waste ของห้องปฏิบัติการ ในการรวบรวมของเสียอันตรายจาก ห้องปฏบิ ัติการของหน่วยงาน/คณะ ในการส่งกาจัดค่าขนส่งกาจัดมหาวิทยาลัยเป็นผู้ออกค่าใช้จ่าย ส่วนค่าใช้จ่าย ในการกาจัดใหห้ นว่ ยงาน/คณะจ่ายตามสัดสว่ นปรมิ าณของเสยี ที่แตล่ ะหนว่ ยงานเปน็ ผู้ผลติ 11. การเรียนรู้ (Study/Learning) 11.1 แผนหรือแนวทางการพฒั นาคณุ ภาพอย่างตอ่ เน่ืองในอนาคต 1) ระบบฐานขอ้ มูลของเสยี อันตรายในหอ้ งปฏิบัติการจะพัฒนาเพ่ิมเติมในส่วนของการแยกประเภท ของเสยี ทสี่ ง่ กาจัดแลว้ ในแตล่ ะรอบการขนสง่ และในภาพรวมตอ่ ปี ในรูปแบบของหน่วยงาน/คณะ แสดงเป็นกราฟ เพือ่ การสืบค้นข้อมูลอย่างรวดเร็วและการนาข้อมูลไปใช้ประโยชน์ในการเปรียบเทียบจานวนของเสียท่ีเกิดข้ึนจาก ห้องปฏิบัติการของหนว่ ยงาน/คณะ 2) การนาขอ้ มลู ของเสยี อนั ตรายของห้องปฏบิ ตั ิการแต่ละประเภทนาไปหามาตรการลดของเสียจาก ห้องปฏิบัติการเพื่อลดค่าใช้จ่ายในการกาจัด โดยมีการเก็บข้อมูลจากระบบฐานข้อมูลของเสียอันตรายของ ห้องปฏิบัตกิ ารโดยการเปรยี บเทยี บข้อมลู ท่ีมกี ารสง่ กาจัด 3) หน่วยงาน/คณะสามารถดูขอ้ มลู เปรยี บเทยี บย้อนหลังของตนเองได้ 11.2 จดุ แขง็ (Strength) หรอื ส่ิงทท่ี าได้ดีในประเด็นท่ีนาเสนอ 472

เวทีคณุ ภาพ II มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ 1) คณะทางานมีความมุ่งม่ันในการพัฒนาระบบฐานข้อมูลอย่างไม่หยุดนิ่งเพื่อให้หน่วยงาน/คณะ สามารถเข้าใชร้ ะบบฐานขอ้ มลู ไดส้ ะดวก 11.3 กลยุทธ์หรอื ปจั จยั ทนี่ าไปส่คู วามสาเร็จ 1) คณะทางานให้ความสาคัญและสนับสนุนการพัฒนาระบบฐานข้อมูลของเสียอันตรายของ หอ้ งปฏบิ ตั กิ ารแบบออนไลน์ 2) การมสี ่วนรว่ ม การใหค้ วามรว่ มมือของบคุ ลากรของหน่วยงาน/คณะอ่ืนๆ ท่มี สี ่วนเกย่ี วขอ้ ง 3) การใช้เทคโนโลยีพัฒนาระบบฐานข้อมูลของเสียอันตรายจากห้องปฏิบัติการที่เหมาะสม เพื่อให้ เป็นไปตามนโยบายฯ 12. บทสรปุ การพัฒนากลไกระบบฐานขอ้ มลู ของเสียอันตรายของห้องปฏบิ ัตกิ าร เพื่อเป็นเคร่ืองมือการจัดการของเสีย อันตรายจากห้องปฏิบัติการ เริ่มจากนโยบายที่เล็งเห็นความสาคัญด้านความปลอดภัยของสุขภาพอนามัยและ สิ่งแวดล้อมของ นักศึกษา บุคลากร ชุมชนรอบข้าง โดยมีตัวแทนของหน่วยงาน/คณะนาปัญหาของเสียอันตราย จากห้องปฏิบัติการท่ีหน่วยงาน/คณะก่อให้เกิดของเสีย เข้าหารือในท่ีประชุมเพื่อหาแนวทางแก้ไขในการรวบรวม ของเสยี อันตรายโดยการแยกตามประเภทเพือ่ ความปลอดภัยและลดการเสยี คา่ กาจัด โดยที่คณะทางานมีการรับฟัง พจิ ารณาข้อเสนอเสนอเร่ืองการปรับปรุงระบบฐานข้อมูลโดยตลอดที่ผ่านมา เพื่อให้ผู้ท่ีเก่ียวข้องสะสามารถเข้าใช้ งานในการกรอกข้อมลู ได้สะสวก 13. เอกสารอา้ งองิ - พระราชบัญญัติ วัตถอุ ันตราย พ.ศ. 2535 - ประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม เร่อื ง การกาจัดสง่ิ ปฏกิ ลู หรือวสั ดทุ ่ีไม่ใชแ้ ลว้ พ.ศ. 2548 - กฎกระทรวง กาหนดมาตรฐานในการบริหาร จัดการ และดาเนินการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทางานเก่ยี วกบั สารเคมอี นั ตรายพ.ศ. ๒๕๕๖ 14. ประเด็น (จุดเดน่ ) ทเ่ี ปน็ แนวปฏบิ ัตทิ ่ีเปน็ เลิศ 1) คณะทางานสามารถพัฒนาระบบฐานข้อมูลของเสียอันตรายของห้องปฏิบัติการของมหาวิทยาลัย เพ่ือรวบรวมเป็นข้อมูลของของเสียสารเคมีและวัตถุอันตรายที่มีความถูกต้อง ทันสมัยในการส่งกาจัด สามารถใช้ ขอ้ มลู ดังกล่าวประกอบในการจัดซื้อจัดจา้ งทีส่ ่งผลใหช้ ว่ ยลดค่าขนสง่ กาจดั ให้แกห่ น่วยงาน/คณะ 2) มหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทรเ์ ป็นต้นแบบในการบริหารจัดการข้อมูลของของเสียสารเคมีและวัตถุ อันตรายท่ที าให้มหาวิทยาลัยอนื่ ๆ ให้ความสนใจและมาศึกษาดูงาน 3) ทาให้มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์มีความปลอดภัยด้าน อาชีวอนามัยและสิ่งแวดล้อมที่เกิดจาก การปฏิบัติงานของห้องปฏิบัติการ หมายเหตุ เอกสารประกอบหมายเลข 1 ภาพแสดงการมารบั ของเสยี สารเคมีอนั ตรายเพ่ือการนาไปกาจัด 473

เวทีคณุ ภาพ II มหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทร์ เอกสารประกอบหมายเลข 2 ข้อมลู สรปุ ผลการนาของเสียอนั ตรายของมหาวิทยาลัยไปกาจัดโดยผรู้ บั กาจดั เอกสารประกอบหมายเลข 3 ระเบยี บปฏิบัติการ เรือ่ ง การจัดการของเสียอันตรายจากหอ้ งปฏิบัตกิ าร 474

เวทีคุณภาพ II มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ แนวปฏบิ ตั ิทเ่ี ป็นเลิศ ****************************************** เรอื่ ง การย่นื ขอรับการประเมินฯ PSU-TPSF แบบออนไลน์ โครงการ/กจิ กรรม ดา้ นบรหิ ารจัดการ ช่อื หน่วยงาน สานักการศึกษาและนวตั กรรมการเรียนรู้ คณะทางานพัฒนาแนวปฏบิ ัตทิ เี่ ป็นเลศิ 1. รศ.ดร. วนั ดี สุทธรังษี 2. ผศ.ดร. ธเนศ ปานรัตน์ 3. นางอัจฉรา ตงั้ แปร 4. นายศรายุทธ จลุ แกว้ 5. นางสาวนุชระพี จนั ทรช์ ่วย 6. การประเมินปัญหา/ความเสี่ยง (Assessment) การพัฒนาสมรรถนะในการจัดการเรียนรู้ของอาจารย์ เป็นภารกิจหนึ่งของสานักการศึกษาและ นวตั กรรมการเรยี นรู้ เพื่อพัฒนาอาจารย์ให้มีสมรรถนะด้านการเรียนการสอน การออกแบบการจัดกิจกรรมใน ช้นั เรยี น และการวัดและการประเมินผล เพ่อื มงุ่ เน้นใหก้ ารจดั การเรยี นการสอนประสบความสาเร็จ รองรับการ ผลิตบัณฑิตใหม้ คี วามเข้มแขง็ ทางวิชาการที่สะทอ้ นอัตลักษณค์ วามเป็นมหาวิทยาลยั สงขลานครินทร์ จึงกาหนด กรอบมาตรฐานสมรรถนะอาจารย์มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (PSU Teaching Professional Standards Framework: PSU–TPSF) ขึ้น ด้วยเหตุน้ี เพื่อให้การพัฒนาสมรรถนะอาจารย์เป็นไปในทิศทางที่ชัดเจนและ ยงั่ ยนื เพ่ือให้เกดิ การสนบั สนุนและมรี ะบบสารสนเทศออนไลน์ที่สามารถรองรับการยื่นขอรับการประเมินเข้าสู่ สมรรถนะอาจารย์ PSU-TPSFท่ีทันสมัย มีการ บูรณาการใช้เทคโนโลยี การปฏิบัติงานมีการประเมินปัญหา/ ความเสยี่ งท่ีเกดิ ขนึ้ ในระหว่างการปฏิบัตงิ าน ดงั น้ี 1. การจัดส่งเอกสาร/หลักฐาน ในการขอรับการประเมินฯ ท้ังจากผู้ขอรับการประเมินฯมายัง สานักการศึกษาและนวัตกรรมการเรียนรู้ และจากสานักการศึกษานวัตกรรมการเรียนรู้ ไปยัง คณะกรรมการประเมิน ใช้ระยะเวลานาน และมีปัญหาในการขนส่งต้องใช้แรงงานในการขน ยา้ ยเอกสาร/หลักฐาน จานวนมาก เกิดการสูญหาย และเอกสาร/หลกั ฐานไมค่ รบถว้ น 2. การสบื ค้นขอ้ มลู และการจัดเกบ็ รักษา ปริมาณเอกสาร/หลักฐานจานวนมาก ทาให้การสืบค้นข้อมูลทาได้ล่าช้า, การเข้าถึงข้อมูลเก่า ลาบาก และไม่มีสถานท่ีในการจัดเก็บรักษาเอกสาร/หลักฐาน ทั้งระหว่างดาเนินการ หรือ เอกสารท่ีดาเนินการแล้วเสรจ็ ที่เหมาะสม (สถานทจี่ ากัด) 475

เวทคี ุณภาพ II มหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทร์ 3. สนิ้ เปลืองค่าใช้จา่ ยในการจัดทาเอกสาร การยื่นขอรับการประเมินฯ ต้องใช้เอกสารจานวนมาก มคี ่าใช้จ่ายในการจดั ทาสงู ซ่งึ อาจส่งผลใหจ้ านวนผู้ย่นื ขอรับการประเมนิ ฯ นอ้ ย 7. เป้าหมาย/วตั ถปุ ระสงค์ของโครงการ 7.1 เพือ่ ลดปัญหาการจัดขนสง่ การสูญหายของเอกสาร/หลักฐานการย่นื ขอรับการประเมินฯ 7.2 เพอ่ื ลดปริมาณเอกสาร 7.3 เพื่อลดระยะเวลาในการดาเนินการ 7.4 เพอ่ื ลดต้นทนุ ในการดาเนนิ การของผู้ยืน่ ขอรับการประเมินฯ 8. ผลทีค่ าดว่าจะไดร้ ับ 8.1 มรี ะบบสารสนเทศทผ่ี ขู้ อยืน่ ขอรบั การประเมนิ ฯ สามารถใช้งานง่าย ไม่ซบั ซอ้ น 8.2 สามารถลดจานวนเอกสาร/หลักฐาน ของผู้ขอรับการประเมนิ ฯ ในการย่นื ขอรบั การประเมนิ ฯ 8.3 สามารถจดั เก็บเอกสาร/หลักฐานเป็นระบบ สามารถคน้ หาและเขา้ ถึงข้อมูลไดง้ า่ ย 8.4 เพื่ออานวยความสะดวกและลดต้นทุนในการดาเนินการของผู้ยน่ื ขอรบั การประเมนิ ฯ 9. การออกแบบกระบวนการ 9.1 วิธกี าร/แนวทางการปฏิบัติจริง (PDCA) กระบวนการหรือการปฏิบตั ิงานตามแผน PLAN 1. รวบรวมประเดน็ ปัญหา/ความเส่ยี ง ทเ่ี กิดขึน้ ในระหวา่ งการปฏบิ ตั งิ าน ซง่ึ สรุปประเดน็ ปัญหา ไดด้ ังนี้ - ปัญหาอุปสรรคในการขนสง่ จาเป็นต้องใช้แรงงานในการขนยา้ ยเอกสาร/หลกั ฐาน - ปัญหาระยะเวลานานในการจัดสง่ เอกสารที่ลา่ ชา้ - ปญั หาการตกหลน่ สูญหาย และไม่ครบถ้วนของเอกสาร/หลกั ฐาน - ปัญหาคน้ หาข้อมูล/การเข้าถงึ ข้อมลู เก่าค่อนขา้ งลาบากและลา่ ชา้ - ปัญหาการไมม่ สี ถานทใี่ นการจัดเก็บรักษาเอกสาร/หลักฐานระหว่างดาเนินการ หรือ เอกสารทดี่ าเนินการแลว้ เสร็จที่เหมาะสม (สถานท่จี ากัด) - สิน้ เปลืองตน้ ทุนในการจัดทาเอกสาร/หลักฐาน ย่นื ขอรับการประเมินฯ หลายชุด 2. ศกึ ษาขน้ั ตอนการประเมนิ จากระบบงานเดมิ ก า ร ย่ื น ข อ รั บ ก า ร ป ร ะ เ มิ น ต า ม ก ร อ บ ม า ต ร ฐ า น ส ม ร ร ถ น ะ อ า จ า ร ย์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (PSU–TPSF) เป็นการขอยื่นขอรับการประเมินสาหรับ อาจารย์มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ที่ปฏิบัติงานสอนอย่างน้อย 1 ปี โดยดาเนินการตาม ประกาศมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ เร่ือง กรอบมาตรฐานสมรรถนะอาจารย์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (PSU Teaching Professional Standards Framework: PSU–TPS) แก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2561 ซึ่งมหาวิทยาลัยกาหนดให้อาจารย์สามารถย่ืนขอรับ 476

เวทคี ุณภาพ II มหาวิทยาลยั สงขลานครนิ ทร์ การประเมินฯ ได้ปีละ 2 รอบ ได้แก่ รอบที่ 1 สาหรับผู้ขอรับการประเมินฯ ที่ประสงค์จะ ขอรับการประเมินในรายวิชาท่ีสอนของภาคการศึกษาท่ี 1 และรอบที่ 2 สาหรับผู้ขอรับการ ประเมินฯ ที่ประสงค์จะขอรับการประเมินในรายวิชาที่สอนของภาคการศึกษาที่ 2 ขั้นตอน การยื่นขอรับการประเมินฯ PSU-TPSF ในอดีต กาหนดให้ผู้ขอรับการประเมินฯ รวบรวมเอกสารและหลักฐานทั้งหมด จานวน 5 ชุด ย่ืนผ่านคณะต้นสังกัด และจัดส่ง เอกสารและหลักฐานดงั กลา่ วไปยงั สานกั การศึกษาและนวัตกรรมการเรยี นรู้ ก่อนที่จะเร่ิมลงมือปฏิบัติ ทีมผู้พัฒนาได้มีการวิเคราะห์ขั้นตอนการดาเนินการ ดังกล่าว ได้มีการสรุปขั้นตอน/วิธีการปฏิบัติงานระบบเดิม เพ่ือให้ทราบปัญหา, กาหนด ปัญหา, และกาหนดวิธีการแก้ปัญหา ซ่ึงในแต่ละข้ันตอนจะมีวิธีการต่าง ๆ ท่ีสามารถ นามาใชส้ าหรับการวิเคราะห์และออกแบบระบบออนไลน์ ซึ่งจะนาวิธีการใดมาใช้ในขั้นตอน ใดนน้ั จะตอ้ งคานงึ ถึงความเหมาะสมของวิธีการกับข้ันตอนนั้น ๆ ด้วยเพ่ือให้สะดวกในการ ทาความเข้าใจ ขออธิบายข้ันตอนการยื่นขอรับการประเมิน PSU-TPSF จากแผนภาพ ต่อไปนี แผนภาพที่ 1 ข้นั ตอนการยน่ื ขอรบั การประเมินฯ PSU-TPSF แบบเดมิ 477