58 งานวิทยานิพนธ์ ฉบับสมบูรณ์

ภาคผนวก ๒๔๗ ๑ “นามรูปปริเฉทญาณ ต้องแยกรูป แยกนามได้ก่อน รู้ว่าอันไหนเป็นรูป อันไหนเป็นนาม) นั่นเอง หาก ผู้ปฎิบตั ิมีความรู้ เข้าใจ และยดึ มั่นอยู่บนหนทางเสน้ นี้ อย่างแน่วแน่และตอ่ เน่ือง รจู้ ริงทำจรงิ ปฏิบัติจริง ก็จะได้เห็นของจริง (คือการดับทุกข์ได้) นับเป็นการสืบทอด การรักษาพระพุทธศาสนาโดยแท้จริงชาว พทุ ธควรร่วมมอื กนั เผยแพร่การปฏิบัตวิ ิปสั สนากรรมฐานท่ีถกู วธิ ี หากว่าผู้นา ผู้สอนกรรมฐานด้วยวิธีการ หรือรูปแบบต่างๆ ท่ีเป็นการปฏิบัติท่ีดำเนินออกไป นอกกรอบแห่ง สติปัฏฐาน ๔ วิธีการปฏิบัติหรือ หนทางแห่งการปฏิบัตินั้น ย่อมพาคนไปหลงทางในสังสารวัฏ ดังพุทธดำรัสท่ีว่า “นายโคบาล ผู้ไม่ฉลาด ย่อมนำฝูงโคไปสู่ความพินาศ” ๔ ในเม่ือผู้ยังไม่พ้นจากสีลัพพตปรามาสน้ันมีอยู่เป็นอันมาก มักลูบคลำ ศีลและพรต ด้วยทิฏฐิว่าข้อปฏิบัติอย่างน้ันถูกอย่างน้ีผิดอยู่เสมอ เป็นเหตุให้ผู้ปฏิบัติค่อนข้างสับสนต่อ แนวทางท่ีแท้จริง ซ่ึงความจริงแล้ว รูปแบบควรสัมพันธ์กับเน้ือหา โดยเอื้อต่อการเห็นรูป–นาม ไตร ลักษณ์ หรือควรให้ความสำคัญแก่การกำหนดรู้สภาวะของ รูป-นาม ไตรลักษณ์ ให้มาก ย่ิงไปกว่านั้น ควรอย่างยิ่งท่ีจะช่วยกันเผยแพร่ความเข้าใจที่ถูกต้องให้ตรงกันว่า ๑) วิปัสสนา ไม่ใช่เรื่องไกลตัวแต่ เป็นเร่ืองใกล้ตัว ๒) วิปัสสนาไม่ใช่เรื่องที่ทำได้โดยยาก แต่เป็นเร่ืองที่ทำได้โดยง่าย ๓) วิปัสสนาไม่ใช่ กจิ ของสงฆ์เท่านั้น แต่เป็นกิจของทุกๆ คน ๔) วิปัสสนาไม่ใช่เป็นสิ่งท่ีปฏบิ ัติไดเ้ ฉพาะในวดั แต่เปน็ สิ่ง ที่ปฏิบัติได้ ทุกกาล ทุกสถานท่ี ทุกบุคคล ๕) วิปัสสนาเปรียบเสมือนวัคซีน ท่ีคุ้มครองใจให้ห่างไกล จากกิเลสท้ังหลาย ยังผลให้ฉลาดในการดำรงชีวิตต่อไป ไม่ใช่ยาวิเศษ ท่ีมีฤทธ์ิดลบันดาล หรือยังปาฎิ หาริย์ใดๆ ให้ปรากฏ ด้วยความรัก เคารพย่ิงในพระพุทธศาสนาและด้วยความเชื่อมั่นว่า มนุษย์เราใน ปัจจุบันยังมีหวังท่ีจะบรรลุพระนิพพานอยู่ เพราะทฤษฎีหลักมิได้เปลี่ยนแปลงแปรผันไปจากสมัย พุทธกาลแต่อย่างใดเลย เมื่อคนในสมัยพุทธกาลสามารถบรรลุมรรคผลได้ คนในสมัยนี้หรือในสมัยต่อๆ ไป ก็ควรสามารถบรรลุมรรคผลได้เช่นกัน ดังที่พระพุทธองค์ตรัสกับสุภัททปริพาชกในวันปรินิพพานว่า ดูก่อนสุภัททะ ในธรรมวินัยน้ีแล (ในศาสนานี้) มีอริยมรรคประกอบด้วยองค์ ๘ พระโสดาบัน (สมณะที่ ๑) พระสกทาคามี (สมณะที่ ๒) พระอนาคามี (สมณะที่ ๓) และพระอรหันต์ (สมณะที่ ๔) ย่อมมีได้ใน ธรรมวินัยนี้เท่าน้ัน ลัทธิอื่น ๆ ไม่มีพระอริยบุคคลเหล่าน้ี ก็ถ้าหากว่าภิกษุท้ังหลายพึงพากันปฏิบัติโดย ชอบอยู่ โลกก็จะไม่พึงว่างจากพระอรหันต์ทั้งหลาย ๕) คำว่า “ปฏิบัติโดยชอบ” เป็นคำที่สาคัญจำเป็น อยา่ งย่ิงในการเปิดเผย ข้อเทจ็ และ ข้อจริง ของการปฏิบตั ิวปิ สั สนาโดยชอบให้เปน็ ที่ประจกั ษ์ เพื่อจะได้ ไมต่ ้องทมุ่ เถยี งแตกแยกกนั ในหม่ผู ู้ปฏบิ ัติธรรม ว่าปฏิบัติของเราถูก ของเขาผดิ กันอีกต่อไป ดังนัน้ การ จัดอบรมวิปัสสนากรรมฐานแบบผสมผสานฯ นอกจากจะเป็นทางออกของปัญหาความขัดแย้งเร่ือง รปู แบบต่างๆ แล้ว ยังเป็นทางเลือกหนึ่งของการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน ซึ่งสมควรถูกเผยแพร่ออกไป ให้กว้างขวาง เพราะเป็นรูปแบบที่เหมาะสมกับทุกคน ทุกสายงานหรืออาชีพ ไม่ว่าจะเป็น แพทย์ พยาบาล ครูอาจารย์ นักกฎหมาย นักการเมือง พนักงานในองค์กรต่างๆ ฯลฯ สามารถเข้าอบรมใน ระยะเวลาสั้นๆ ๕–๗ วัน ก็ได้รับความเข้าใจและเกิดผลสัมฤทธ์ิในการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานได้เป็น อย่างดี หากงานวิปัสสนากรรมฐานได้รับการเอาใจใส่ดูแล (ในฐานะเป็นงานสำคัญจาเป็น) จากทุกคน ทุกฝ่าย ทุกองค์กร ทุกสถาบัน ช่วยกันนาพาการปฏิบัติอย่างเข้าถึงแก่นของสติปัฏฐาน ไม่ว่าจะปฏิบัติ ด้วยรูปแบบใดๆ ก็ตาม พระพุทธศาสนาในประเทศไทยคงจะรวมสายใยแห่งวิปัสสนา-กรรมฐานให้เป็น หนึ่งเดียวท่ีเข้มแข็ง ตั้งอยู่บนเส้นทางเอกทางสายเดียวกัน มีจุดมุ่งหมายตรงกัน และผลลัพธ์ก็เป็น เช่นเดยี วกัน เมอ่ื นน้ั ยอ่ มนาความเจริญมาสพู่ ระพุทธศาสนา และตอ่ ประเทศชาติ ของเราอยา่ งแนน่ อน ข้อเสนอแนะในการทำวิจัยครั้งต่อไป ด้วยความรักเคารพเทดิ ทูนในพระรัตนะตรัยอย่างสูงสุด ผวู้ ิจัย จึงมีความเห็นว่าการเผยแพร่งานวิปัสสนากรรมฐานที่ถูกต้อง เป็นการทำสิ่งอันควรบูชาอย่างยิ่ง นั่นคือ “การปฏิบัติบูชา” ให้ไปสู่ผองชนให้มากที่สุด ดังที่พระพุทธองค์ตรัสสรรเสริญพระติสสเถระกับภิกษุ

ภาคผนวก ๒๔๘ จำนวน ๗๐๐ รูปว่า ภิกษุทั้งหลาย ผู้ใดมีความรักในเรา ผู้นั้นพึงเจริญวิปัสสนากรรมฐาน เช่น กับ ติสสะน่ีเถิด เพราะชนทั้งหลายทำการบูชาด้วยของหอมและมาลาเป็นต้น ก็ยังไม่ช่ือว่า ได้บูชาเรา อย่างแท้จริง ส่วนหมู่ชนผู้ปฏิบัติธรรมอันสมควรแก่ธรรม คือ เจริญกรรมฐานสมควรแก่มรรค ผล นพิ พาน จงึ ชื่อวา่ ไดบ้ ูชาเราอยา่ งแท้จริงดงั น้ี”