คู่มือฯ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา

ค่มู อื ปฏบิ ตั ิราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๗๒ เนท่ืาจาเนลุใหค้ นาทุิน ุาทแลน้ จาเนลุจบถาิคนาทุิน ุาททนได้ เนพราบเนป็ิการ แสดอเนจิิาิ่าศาลา่ีจบผูกพิั ิาทคนาทุิน ุาทิ้ิั แลบเนป็ิเนอื่าิไขหิ่ึอิาทคาพนพากษาเนนิ้ แิ่ ทีพฤินการณ์เนปล่ีุิแปลอไปิาท ป.า. ทาิรา ๕๖ นรรคสาท ศาลาาจ เนพนกถาิเนอื่าิไขได้ หรืาถา้ จาเนลุฝ่ าฝืิเนอื่าิไข ศาลชาวา่ีจบดาเนินิการิาททาิรา ๕๗ ิ่าไป ๓ . การเนปล่ีุิแปลอเนอ่ืาิไข เนอ่ืาิไขการาาอาิวรน การสัอคท หรื า สารารณปรบโุชิ์สาทารถเนปล่ีุิแปลอได้ เนพราบทนใช่เนป็ิการเนปล่ีุิแปลอโาษิาทคาพนพากษา แิ่เนป็ิการเนปลีุ่ิแปลอเนอื่าิไขการคตทคนาทปรบพฤิน า่ี ป.า. ทาิรา ๕๖ นรรคสาท ใหา้ าิาจไน้ เนช่ิ จาเนลุจบุา้ ุภูทนลาเนิาไปิ่าอปรบเนาศ หรืาจาเนลุปรบสวาตวิั นเนหิตร้าุแรอจิไท่สาทารถ าาอาิวรนการสัอคทได้ หรืาจาเนลุทีพฤินกรรทเนปล่ีุิแปลอไปใิาาอาี่ดีข้ึิ หรืาทีอาิาาเนป็ ิ กนจจบลกั ษณบ ศาลกา็ าจลดจาินิชนั่ โทอาาอาิวรนการสัอคทใหิ้ า้ ุลอ หรืาเนพนกถาิเนอื่าิไขใิ ส่นิิ้ีได้ แิ่การเนปล่ีุิแปลอดอั กล่าน ิา้ อาุภู่ าุใิร้ บุบเนนลาา่ีศาลราการลอโาษหรืาราการ กาหิดโาษเนา่าิ้ิั กรณีศาลช้ิั ิิ้ ทนไดส้ ั่อให้จาเนลุาาอาิวรนการสัอคท หรืาสารารณปรบโุชิ์ หากทีการาตารรณ์หรืาฎีกา ศาลสูอก็ทีาาิาจกาหิดเนอื่าิไขให้จาเนลุาาอาิวรนการสัอคทได้ เนช่ิเนดีุนกวั การส่อั กาหิดเนอ่ืาิไขการคตทปรบพฤินา่ืิ ๆ ๔. การกาหิดจาินิชั่นโทอการาาอาิวรนการสัอคท เนิื่าอจากการาาอาิ วรนการสัอคทเนป็ิทาิรการใหท่ แลบุอั ไท่ทีขา้ สรตปเนก่ีุนกวั การกาหิดจาินิชน่ั โทอ การาาอาิ า่ีเนหทาบสทสาหรัวผูถ้ ูกคตทคนวปรบพฤินแิ่ลบปรบเนภา จึอาาใหก้ ารกาหิดเนอ่ืาิไขการาาอาิ วรนการสัอคทุอั ไท่เนป็ ิไปใิทาิรฐาิเนดีุนกิั เนช่ิ ศาลวาอแห่อกาหิดจาินิชั่นโทอสูอทาก (๑๐๐ ชน่ั โทอข้ึิไป) แิ่ศาลวาอแห่อกาหิดจาินิชน่ั โทอค่าิขา้ อิา้ ุ แลบวาอศาลไท่กาหิด จาินิชน่ั โทอการาาอาิวรนการสัอคท เนพีุอแิ่กาหิดเนอื่าิไขการาาอาิวรนการสัอคทเนา่าิ้ัิ เนก่ีุนกวั การกาหิดรบุบเนนลาใิการาาอาิาี่เนหทาบสทิ้ัิ สาิักอาิส่อเนสรนทอาิิตลาการ ใิขณบา่ีุอั กากวั ดูแลสาิกั อาิคตทปรบพฤินกลาอไดเ้นคุนาอหลกั เนกณฑไ์ น้ ดอั ิ้ี - คดีาี่คตทคนาทปรบพฤินไท่เนกนิ ๑ ปี กาหิดใหผ้ ถู้ ูกคตทคนาทปรบพฤินาาอาิ วรนการสอั คทรบหนา่ อ ๑๒ ถึอ ๔๘ ชน่ั โทอ - คดีาี่คตทคนาทปรบพฤินไท่เนกนิ ๒ ปี กาหิดให้ผูถ้ ูกคตทคนาทปรบพฤินาาอาิ วรนการสอั คทรบหนา่ อ ๒๔ ถึอ ๙๖ ชน่ั โทอ

ค่มู อื ปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๗๓ - คดีา่ีคตทคนาทปรบพฤินิ้อั แิ่ ๒ ปี ข้ึิไป กาหิดให้ผูถ้ ูกคตทคนาทปรบพฤิน าาอาิวรนการสอั คทาุา่ อิา้ ุ ๓๖ ชน่ั โทอ แิ่ไท่เนกนิ ๒๐๐ ชน่ั โทอ - คดีา่ีศาลไท่ไดก้ าหิดชน่ั โทอการาาอาิ สาิกั อาิคตทปรบพฤินจบจดั ใหผ้ ถู้ ูก คตทคนาทปรบพฤินาาอาิไดิ้ าทคนาทเนหทาบสท จากหลกั เนกณฑ์ดอั กล่านจบเนห็ิไดน้ ่า ศาลสาทารถกาหิดรบุบเนนลาการาาอาิ ไดค้ ่าิขา้ อุืดหุต่ิพาสทคนร ซ่ึอหลกั เนกณฑ์ดัอกล่านุอั เนป็ ิหลกั เนกณฑ์า่ีใช้ร่นทกิั าุู่จิถึอ ปัจจตวิั แิ่การกาหิดรบุบเนนลาการาาอาิจบกาหิดทากิา้ ุเนพีุอใด ข้ึิาุูก่ วั าอคป์ รบกาว หลาุ ๆ าุา่ อเนช่ิ คนาทหิกั เนวาขาอขา้ หาแห่อคดี แลบโาษาี่ศาลกาหิด ิลาดจิคนาทพร้าท หรืาคนาทเนหทาบสทขาอจาเนลุแลบหิ่นุอาิราอรัว เนป็ ิิิ้ าุ่าอไรก็ิาททีขา้ สัอเนกิน่าการ กาหิดรบุบเนนลาการาาอาิาี่ิ้าุเนกนิไป (ิ่ากน่า ๑๒ ช่ันโทอ) จบไท่เนพีุอพาิ่าการพฒั ิา คนาทรู้สึกรัวผนดชาวขาอผูก้ รบาาผดน หากทากเนกนิไป (เนกนิกน่า ๑๐๐ ชน่ั โทอ) คนาทสาเนร็จใิการ าาอาิจบลดลอ ๕. การกาหิดเนอ่ืาิไขโดุไท่ผ่าิการสืวเนสาบแลบพนินจ จากสถนินผลการ ปฏนวิั นอาิา่ีผ่าิทา พวน่าศาลินุทกาหิดเนอื่าิไขการาาอาิวรนการสัอคท โดุไท่ผ่าิการ สืวเนสาบ ซ่ึอิวั เนป็ิปัาหาขาอพิกั อาิคตทปรบพฤิน ใิการดูแลผถู้ ูกคตทคนาทปรบพฤินใหป้ ฏนวิั น ิาทเนอื่าิไขการาาอาิวรนการสัอคท า้อั ิ้ี เนิ่ืาอจากผูถ้ ูกคตทคนาทปรบพฤินวาอราุาี่ศาลกาหิด เนอ่ืาิไขาาอาิวรนการสัอคท ทีคตณสทวิั นไท่เนหทาบสทิ่าการาาอาิวรนการสัอคท เนช่ิ ทีคนาท พนการาาอร่าอกาุ ทีภารบิา้ อปรบกาวาาชีพหาเนล้ีุอคราวครัน ซ่ึอทีฐาิบุากจิทาก หรืาที ภูทนลาเนิาาุู่ห่าอไกลจากหิ่นุอาิราอรัว หรืาจาเนลุทีา่ีพกั าาศุั ไท่เนป็ ิหลกั แหล่อ เนิ่ืาอจาก การปรบกาวาาชีพ เนช่ิ จาเนลุาี่ปรบกาวาาชีพรัวจา้ อขวั รถส่อสนิคา้ แลบถูกจวั กทต ดาเนินิคดีใิ ขา้ หาวรราตกิ้าหิกั เนกนิ ฯ ใิเนขิพ้ิื า่ีขาอจอั หนดั า่ีิาสนิคา้ ไปส่อ กรณีเนช่ิิ้ี หากศาลกาหิด เนอื่าิไขให้จาเนลุาาอาิวรนการสัอคทด้นุ ก็จบก่าให้เนกนดปัาหาใิการจดั ให้จาเนลุไปาาอาิ วรนการสัอคทเนป็ิิิ้ าุา่ อไรกิ็ าท หากศาลจบกาหิดเนอื่าิไขโดุไท่ผา่ ิการสืวเนสาบแลบพนินจ ขาอพิักอาิคตทปรบพฤินก่าิ ก็ให้ศาลกาหิดเนอื่าิไขาุ่าอกนา้ อ ๆ เนช่ิ ให้จาเนลุกรบาา กนจกรรทวรนการสอั คทหรืาสารารณปรบโุชิ์ ิาทาี่พิกั อาิคตทปรบพฤินเนห็ิสทคนร ๒. บทบาทของศาลตาม ป.อ. มาตรา ๕๖ (๒) ศาลาาจเนขา้ ไปทีวาวาาใิการปรัว พฤินกรรทขาอผูถ้ ูกคตทคนาทปรบพฤินให้เนปล่ีุิแปลอไปใิาาอา่ีดีข้ึิ โดุกาหิดเนอ่ืาิไขใิ ป.า. ทาิรา ๕๖(๒) เนพ่ทน เนินทข้ึิาีกิาทขา้ เนสิาแิบขาอพิกั อาิคตทปรบพฤิน เนช่ิ

คู่มือปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๗๔ - ใหเ้นขา้ รัวการฝึ กาวรทนชน าชีพ เนพาื่ ใหท้ ีอาิาาเนป็ิกนจจบลกั ษณบ - ใหป้ รบกาวาาชีพดน้ ุคนาทซื่าสิั ุ์ เนพาื่ าตปการบเนล้ีุอดูิิเนาอแลบคราวครัน าุ่าอไรก็ิาท หากคนาทปรากฏแก่ศาลโดุาาอา่ืิ แลบศาลจบกาหิดเนอื่าิไขให้ จาเนลุฝึ กหัดหรืาาาอาิาาชีพาัิเนป็ ิกนจจบลักษณบิาท ป.า. ทาิรา ๕๖ (๒) โดุไท่ผ่าิ คนาทเนห็ิใิราุอาิขาอพิกั อาิคตทปรบพฤิน ศาลคนรคาิึอถึอศกั ุภาพ หรืาคนาทพร้าทขาอ ชตทชตทใิการฝึ กาวรทนชน าชีพ หรืาใหจ้ าเนลุปรบกาวาาชีพแิ่ลบปรบเนภาดน้ ุ ข้อสังเกต กรณีิาท ป.า. ทาิรา ๕๖ (๒) ปกินศาลจบไท่กาหิดเนอ่ืาิไขเนพน่ทเนินท เนนิ้ แิ่ทีการ สืวเนสาบก่าิทีคาพนพากษา แลบพิกั อาิคตทปรบพฤินราุอาิการสืวเนสาบแลน้ ทีขา้ เนสิาแิบ ๓. บทบาทของศาลตาม ป.อ. มาตรา ๕๖ (๔) ศาลาาจเนข้าไปทีวาวาาใิการ ช่นุเนหลืาแกไ้ ขวาวัดผูถ้ ูกคตทคนาทปรบพฤิน โดุกาหิดเนอื่าิไขิาท ป.า. ทาิรา ๔๕(๔) เนพท่น เนินทข้ึิาีก ิาทขา้ เนสิาแิบขาอพิกั อาิคตทปรบพฤิน เนช่ิ - ให้เนขา้ รัวการวาวดั รักษาาาการินดุาเนสพินดให้โาษิาทคาแิบิาขาอพิักอาิ คตทปรบพฤิน - ให้เนข้ารัวการวาวัดรักษาาาการวกพ ร่ าอาาอจนิาี่ โรอพ ุาวาลจนิเนนช ิาทรบุบเนนลาา่ีแพาุผ์ รู้ ักษาเนห็ิสทคนรแลบจาเนป็ิ - ใหเ้นขา้ รัวการวาวดั รักษาาาการป่ นุดน้ ุโรค (นณั โรค โรคเนร้ืาิ โรคพนษสตราเนร้ืารัอ ฯลฯ ) ภาุใิรบุบเนนลาิาทา่ีแพาุผ์ รู้ ักษาเนห็ิสทคนรแลบจาเนป็ิ าุ่าอไรก็ิาท หากศาลจบกาหิดเนอ่ืาิไขให้จาเนลุไปรัวการวาวดั รักษาการินดุา เนสพินดใหโ้ าษ คนาทวกพร่าอาาอร่าอกาุหรืาจนิใจ หรืาคนาทเนจว็ ป่ นุาุา่ อา่ืิิาท ป.า. ทาิรา ๕๖ (๔) โดุไท่ผ่าิคนาทเนห็ิใิราุอาิขาอพิกั อาิคตทปรบพฤิน ศาลคนรคาิึอถึอศกั ุภาพ หรืาคนาทพร้าทขาอสถาิพุาวาลาี่จบให้การวาวดั รักษา แลบคนาทพร้าทขาอผูถ้ ูกคตทคนาท ปรบพฤินดน้ ุ ดอั ิ้ิั หากศาลไดป้ รบสาิอาิกวั พิกั อาิคตทปรบพฤิน กจ็ บาาให้การใช้ดตลพนินจ กาหิดเนอื่าิไขิาท ป.า. ทาิรา ๕๖(๔) ถูกิา้ อเนหทาบสทุอ่น ข้ึิ ๔. บทบาทศาลตาม ป.อ. มาตรา ๕๖ (๕) ซ่ึอกาหิดน่าเนอ่ืาิไขา่ืิ ๆ ิาทาี่ศาล เนห็ิสทคนรกาหิด เนพื่าแกไ้ ขฟ้ื ิฟูหรืาป้าอกิั ทนให้ผูก้ รบาาผนดกรบาา หรืาทีโากาสกรบาา คนาทผนดข้ึิาีก เนช่ิ ใหไ้ ปศึกษาเนพ่นทเนินท การแิบิาแลบคนวคตทดูแลขาอพิกั อาิคตทปรบพฤิน

ค่มู อื ปฏบิ ตั ิราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๗๕ ให้พกั าาศุั าุใู่ ิเนคหสถาิหรืาาี่ใดาี่หิ่ึอเนป็ ิหลกั แหล่อแิ่ิาิ ศาลาาจกาหิดเนอ่ืาิไขให้ ผถู้ ูกคตทคนาทปรบพฤินใิคดีคนาทผนดิ่าพ.ร.ว. ป่ าไท้ เนขา้ รัวการาวรทคนาทรู้เนก่ีุนกวั กฎหทาุ ป่ าไท้ หรืาการาิตรักษา์ รัพุากรรรรทชาินแลบส่นอแนดลา้ ท เนป็ิิิ้

คู่มือปฏบิ ตั ิราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๗๖ ส่วนที่ ๑๒ การทางานบริการสังคมหรือสาธารณประโยชน์แทนค่าปรับ การาาอาิวรนการสัอคทหรืาาาอาิสารารณปรบโุชิ์แาิค่าปรัวิ้ิั แิกิ่าอจาก กรณีา่ีศาลกาหิดเนอ่ืาิไขใหจ้ าเนลุไปราุอาิินั ิ่าพิกั อาิคตทปรบพฤิน แลบให้จาเนลุกรบาา กนจกรรทวรนการสอั คทหรืาสารารณปรบโุชิ์ ิาทา่ีศาลเนห็ิสทคนร โดุการาาอาิวรนการสัอคท หรืาาาอาิสารารณปรบโุชิ์แาิค่าปรัวทีนิั ถตปรบสอค์ให้ผูิ้ า้ อโาษปรัวาี่ไท่ทีารัพุส์ นิ พาา่ีจบชารบค่าปรัวทีาาอเนลืากใิกรณีา่ีจบถูกวัอควั โาษ โดุไท่ิา้ อถูกกกั ขอั แาิค่าปรัว ขณบเนดีุนกัิเนป็ ิการสร้าอจนิสาิึกา่ีดีให้แก่ผูิ้ ้าอโาษปรัวให้ทีโากาสเนข้าทาทีวาวาา ช่นุเนหลืาสร้าอคตณปรบโุชิแ์ ก่สัอคทเนป็ิการวาเนพา็ ปรบโุชิา์ ดแาิหรืาชดใชค้ นาทเนสีุหาุ าี่ผูิ้ ้ัิก่าข้ึิแก่สัอคท า้ัอเนป็ ิการลดคนาทแาาัดขาอสถาิา่ีกักขัอแาิค่าปรัว ปรบหุดั อวปรบทาณขาอรัฐา่ีิา้ อเนล้ีุอดูผูถ้ ูกกกั ขอั แาิค่าปรัว ิาทาใชใ้ ิกรณีา่ีศาลพนพากษาลอโาษ จาเนลุ โดุทีโาษปรัวดน้ ุ ซ่ึอจาเนลุิ้ัิิา้ อทนใช่ินินวตคคล แลบผูิ้ ้ิั ไท่ทีเนอนิชารบค่าปรัว ิาท หลกั เนกณฑ์ใิ ป.า. ทาิรา ๓๐ ทาิรา ๓๐/๑ ทาิรา ๓๐/๒ ทาิรา ๓๐/๓ แลบรบเนวีุวราชการ ฝ่ าุิตลาการศาลุตินรรรท น่าด้นุการกาหิดจาินิช่ันโทอา่ีถืาเนป็ ิการาาอาิหิ่ึอนิั แลบ แินาาอปฏนวัินใิการให้าาอาิวรนการสัอคทหรืาสารารณปรบโุชิ์แาิค่าปรัว แลบการ เนปล่ีุิสถาิาี่กกั ขอั พ.ศ. ๒๕๔๖ ๑. หลกั เกณฑ์และแนวทางการสั่งให้จาเลยทางานแทนค่าปรับ ๑.๑ จาเนลุุิ่ื คาร้าอ หรืาคนาทปรากฏิ่าศาลเนาอ ใิกรณีา่ีศาลพนพากษาลอโาษปรัว จาเนลุซ่ึอทนใช่ินินวตคคลแลบไท่ทีเนอนิชารบ ค่ าป รั ว าาจุ่ืิ ค าร้ า อิ่ า ศาล ช้ ัิ ิ้ิ า่ี พน พ าก ษ าค ดี เนพื่ า ข า า าอาิ วรน ก ารสั อค ท ห รื า าาอาิ สารารณปรบโุชิ์แาิค่าปรัว หรืาถา้ คนาทปรากฏแก่ศาลใิขณบา่ีพนพากษาคดีน่าจาเนลุาุใู่ ิ เนกณฑ์าี่จบาาอาิวรนการสัอคทหรืาาาอาิสารารณปรบโุชิ์แาิค่าปรัวได้ แลบถา้ จาเนลุ ุิน ุาท ศาลจบทีคาสั่อให้จาเนลุาาอาิวรนการสัอคทหรืาาาอาิสารารณปรบโุชิ์แาิค่าปรัว กไ็ ด้

ค่มู ือปฏบิ ตั ิราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๗๗ ๑.๒ การแจอ้ ใหจ้ าเนลุาราวถึอสนารนาี่จบขาาาอาิแาิค่าปรัว คดีาี่ศาลพนพากษาลอโาษปรัว เนท่ืาพนเนคราบห์ถึอสภาพคนาทผดน แลน้ าุใู่ ิเนกณฑ์ าี่จบาิตาาิให้าาอาิวรนการสัอคทหรืาสารารณปรบโุชิ์แาิค่าปรัวได้ ศาลคนรสาวถาท จาเนลุน่าทีเนอนิชารบค่าปรัวหรืาไท่ แลบแจอ้ ให้าราวถึอสนารนา่ีจบขาาาอาิวรนการสัอคทหรืา าาอาิสารารณปรบโุชิ์แาิค่าปรัวได้ แลน้ ช่นุเนหลืาหรืาาาินุคนาทสบดนกใิการจดั าา แลบุื่ิคาร้าอขาาาอาิวรนการสัอคทหรืาาาอาิสารารณปรบโุชิ์แาิค่าปรัว ิาทรบเนวีุว ราชการฝ่ าุิตลาการศาลุิต นรรรท นา่ ดน้ ุการกาหิดจาินิชน่ั โทอาี่ถืาเนป็ิการาาอาิหิ่ึอนิั ฯ ขา้ ๕ โดุาาจสั่อใิราุอาิ ฯ นา่ “นัดฟังคาพิพากษาวนั นี้ โจทก์ จาเลย และทนายจาเลยมาศาล อ่านคาพิพากษาให้คู่ความฟังแล้ว (ออกหมายตามผลคาพิพากษา) เน่ืองจากคดีนี้ ศาลพิพากษาลงโทษปรับจาเลย จึงได้แจ้งให้จาเลยทราบถึงสิทธิ ที่จะยื่นคาร้ องขอทางานบริการสังคมหรือทางานสาธารณประโยชน์แทนค่าปรับตามประมวล กฎหมายอาญา. มาตรา ๓๐/๑ แล้ว” ๑.๓ แววพทน พค์ าร้าอแลบศาลาี่จบุิ่ื จาเนลุา่ีุิ่ื คาร้าอขาาาอาิวรนการสัอคทหรืาาาอาิสารารณปรบโุชิ์แาิ ค่าปรัว ิา้ อเนขีุิราุลบเนาีุดเนกีุ่นกวั โาษปรัวิาทคาพนพากษา แลบปรบเนภาขาออาิาี่จาเนลุ ปรบสอคจ์ บาาใิแววพนทพข์ าอศาล คาร้าอ ว.ส.๑ แลบรบวตราุลบเนาีุดิ่าอๆ เนก่ีุนกวั ปรบนิั นขาอ จาเนลุใิแววพนทพ์ (ว.ส. ๒) คนรให้จาเนลุนาดแผิา่ีวา้ ิขาอิิาา้ ุแววพนทพเ์นพ่ืาสบดนกใิ การินดิาท จากิ้ิั ุิื่ คาร้าอ ว.ส. ๑ แลบปรบนิั นจาเนลุ (ว.ส.๒) ิ่าศาลช้ิั ิิ้ า่ีพนพากษาคดีิ้ิั ใหเ้นป็ิผูพ้ นจารณาคาร้าอ แทเ้นป็ิโาษปรัวิาทคาพนพากษาขาอศาลช้ิั าตารรณ์หรืาศาลฎีกา ศาล ช้ิั ิิ้ า่ีพนพากษาคดีิ้ิั ิา้ อเนป็ิผสู้ ั่อคาร้าอ ข้อสังเกต ก ร ณี จ าเนล ุ ุ่ืิ ค าร้ า อข า า าอ าิ ว รน ก าร สั อ ค ท ห รื า า า อา ิ สารารณปรบโุชิ์แาิค่าปรัว ปกินศาลจบุอั ไท่วอั ควั ให้จาเนลุชารบค่าปรัวาิั าี แิ่ไท่ิดั าาิาจศาลิาท ป.า. ทาิรา ๒๙ ใิการเนรีุกปรบกิั หรืาส่ัอกกั ขอั ผูิ้ า้ อโาษปรัว ถา้ ทีเนหิตาิั คนรสอสัุนา่ ผิู้ ้ิั ทีพฤินการณ์หลีกเนลีุ่อไท่ชารบค่าปรัว

ค่มู ือปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๗๘ ๑.๔ หลกั เนกณฑใ์ ิการพจน ารณา การพน จารณ าน่าส ท ค นรา ิต า าิ ให้จาเนล ุาาอาิ ว รน ก ารสั อค ท ห รื า าาอาิ สารารณปรบโุชิแ์ าิค่าปรัวิาทคาร้าอหรืาไท่ ทีหลกั แลบขา้ คนริา้ อพจน ารณา ดอั ิ้ี (๑) ฐานะการเงินของจาเลย พนจารณาจากราุได้ ารัพุส์ นิ คนาทเนป็ ิาุภู่ ารบ หิ้ีสนิิ่าอๆ เนพื่าใหไ้ ดข้ า้ เนาจ็ จรนอครวถน้ ินา่ จาเนลุทีเนอนิพาเนสีุค่าปรัวขณบุิื่ คาร้าอหรืาไท่ (๒) ประวัติของจาเลย พนจารณานา่ จาเนลุทีปรบนิั นเนคุกรบาาคนาทผนดหรืาเนคุ ิา้ อโาษทาก่าิ หรืาเนป็ิผกู้ รบาาผดน เนป็ิาาจนณจิินดเนป็ ิินสัุ รนทา้อั การศึกษา าาชีพ คนาทรู้ คนาทเนช่ีุนชาา คราวครัน สภาพแนดลา้ ท แลบขา้ ทูลส่นิวตคคล แิ่ขา้ เนาจ็ จรนอเนรื่าอปรบนิั นขาอ จาเนลุคนริา้ อพจน ารณาเนป็ิกรณีไป เนิื่าอจากกฎหทาุทีนิั ถตปรบสอคล์ อโาษผกู้ รบาาผนดดน้ ุการ ให้าาอาิวรนการสัอคทหรืาาาอาิสารารณปรบโุชิ์เนพ่ืาชดใชค้ นาทเนสีุหาุแก่สัอคท หรืาิัุ หิ่ึอใหา้ าคนาทดีไถ่โาษา่ีไดก้ รบาาผดน ิาท ป.า. ทาิรา ๓๐/๑ นรรคสาอ (๓) สภาพความผิด ให้พนจารณาถึอคนาทหิกั เนวาขาอขา้ หา คนาทรติแรอใิ การกรบาาคนาทผดน สภานบาาอจนิ กรบาาผดน โดุเนจิิาหรืาโดุปรบทาา คนาทเนสีุหาุา่ีเนกนดจาก การกรบาาคนาทผนด สภาพคนาทผนดาี่ไท่คนราิตาาิใหา้ าอาิแาิค่าปรัว ไดแ้ ก่ คนาทผนดา่ีได้ กรบาาโดุเนจิิาร้าุหรืาาตจรนิฉ้าฉล าิั ทีผลกรบาวิ่าสารารณชิส่นิรนท แลบิา้ อไท่ใช่ คนาทผนดาี่ไดก้ รบาาเนพื่าแสนอหาปรบโุชิ์ใิาาอเนศรษฐกนจให้กวั ิิเนาอแลบพนกพา้ อ โดุไท่ คาิึอถึอคนาทเนสีุหาุาี่เนกนดแก่ปรบเนาศชาิน ปรบชาชิ แลบคนาทสอวสตขใิสัอคท เนช่ิ คนาทผนด ิาทกฎหทาุสถาวัิการเนอนิแลบิลาดหลัการัพุ์ กฎหทาุศตลกากร การฉ้าโกอปรบชาชิ การคา้ หานอแลบเนด็ก แลบการคา้ ุาเนสพินดหรืาฟากเนอนิ ซ่ึอคนาทผนดดอั กล่านกฎหทาุทต่อลอโาษ ผูก้ รบาาผนดใิาาอารัพุส์ นิ เนพ่ืาทนให้ผูิ้ ้ัิได้รัวปรบโุชิ์จากการกรบาาคนาทผนด ดัอิ้ัิ คนาทผนดเนหล่าิ้ี ศาลไท่คนราิตาาิใหา้ าอาิวรนการสัอคทหรืาาาอาิสารารณปรบโุชิ์แาิ ค่าปรัว เนทื่าพนจารณาคาร้าอขาอจาเนลุแลน้ ไท่ขดั ิ่าหลกั เนกณฑ์ใิข้า ๑ ขา้ ๒ แลบ ขา้ ๓ ศาลคนราิตาาิให้จาเนลุาาอาิวรนการสัอคทหรืาาาอาิสารารณปรบโุชิ์แาิค่าปรัว โดุศาลจบทีคาส่ัอาิตาาิ หรืาุกคาร้าอขาอจาเนลุ ดา้ ิหลอั แววพนทพค์ าร้าอ ว.ส.๑ าุา่ อไรกด็ ี ถ้าทีเนหิตสอสัุเนก่ีุนกัวฐาิบการเนอนิขาอจาเนลุ ศาลาาจส่ัอให้พิักอาิคตทปรบพฤินหรืา เนจา้ พิักอาิศาลิรนจสาวฐาิบการเนอนิขาอจาเนลุ แลน้ ราุอาิให้ศาลาราวาีกคร้ัอ เนพ่ืาคนาท ราวคาวแลบปรบโุชิใ์ ิการพนจารณาส่อั ิาท ป.า. ทาิรา ๓๐/๒ กไ็ ด้

ค่มู อื ปฏบิ ตั ิราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๗๙ ใิกรณีาี่ศาลทีคาสั่อาิตาาิให้าาอาิแาิค่าปรัว ศาลจบิ้าอกาหิด ราุลบเนาีุด ดอั ิ้ี ๑. ลกั ษณบหรืาปรบเนภาขาออาิ เนช่ิ อาิาาคนาทสบาาด หรืาอาิวรนการ เนป็ิิิ้ โดุปกินจบสั่อใหา้ าอาิิาทขา ๒. รบุบเนนลาการาาอาิ โดุคาินณเนช่ิเนดีุนกวั รบุบเนนลาาี่ิา้ อกกั ขอั แาิ ค่าปรัวิาท ป.า. ทาิรา ๓๐ ๓. จาินิชนั่ โทอ าี่ถืานา่ เนป็ิการาาอาิหิ่ึอนิั ๔. นิั เนรน่ทาาอาิ เนช่ิ ศาลาาจทีคาส่ัอใหไ้ ปราุอาิินั กวั ผดู้ ูแลการาาอาิแลบ เนรน่ทาาอาิภาุใิ ๗ นิั ิวั แิ่นิั ทีคาส่ัอ ๕. ผดู้ ูแลการาาอาิ าาจเนป็ิพิกั อาิคตทปรบพฤิน หรืาเนจา้ หิา้ า่ีขาอรัฐ หรืา หิ่นุอาิขาอรัฐ หรืาาอค์กรซ่ึอทีนิั ถตปรบสอคเ์นพ่ืาการวรนการสัอคท การกตศลสารารณบหรืา สารารณปรบโุชิา์ ีุ่ิน ุาทรัวดูแล โดุศาลจบกาหิดราุลบเนาีุดิาท ขา้ ๑ - ๕ ดอั กล่าน ใิคาสั่อดา้ ิหลอั แวว พนทพค์ าร้าอ ว.ส.๑ ข้อสังเกต เนทื่าสั่อให้ผูิ้ า้ อโาษปรัวาาอาิวรนการสัอคทหรืาาาอาิสารารณปรบโุชิ์แาิ ค่าปรัว ศาลาาจกาหิดเนอ่ืาิไขให้ผูิ้ า้ อโาษปรัวปฏนวิั นเนพื่าแกไ้ ขฟ้ื ิฟูหรืาป้าอกิั ทนใหผ้ ูิ้ ้ัิ กรบาาคนาทผดน ข้ึิาีกกไ็ ด้ เนช่ิ (๑) การเนขา้ ร่นทโครอการฝึ กาวรทาาอศีลรรรทหรืาฝึ กนนิุั หรืาโครอการา่ืิ ิาทาี่ศาลเนห็ิสทคนร (๒) การลบเนนิ้ การควหาสทาคทหรืาการปรบพฤินใดาัิาาจิาไปสู่การ กรบาาคนาทผดน ใิาาิาอเนดีุนกิั าีก (๓) การหา้ ทเนสพส่นอเนสพินดาตกชินด า้อั ิ้ีิาทรบเนวีุวราชการฝ่ าุิตลาการศาลุิต นรรรท น่าดน้ ุการกาหิดชน่ั โทอาี่ ถืาเนป็ิการาาอาิหิ่ึอนิั ฯ พ.ศ. ๒๕๔๖ ขา้ ๑๑ ๑.๕ การแจอ้ คาสอ่ั ศาล เนท่ืาศาลพนจารณาคาร้าอ ว.ส.๑ แลบปรบนิั นจาเนลุ (ว.ส.๒) แลน้ ทีคาสั่อาิตาาิให้ จาเนลุาาอาิวรนการสัอคทหรืาาาอาิสารารณปรบโุชิ์แาิค่าปรัวไนด้ ้าิหลอั แววพนทพ์

ค่มู ือปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๘๐ คาร้าอ ว.ส. ๑ ศาลิา้ อแจอ้ คาสอ่ั ศาลใหจ้ าเนลุาราวเนพืา่ ปฏนวิั น ิาทแววพทน พ์ คาสอ่ั ศาล (ว.ส.๓) แลบิา้ อรีวแจอ้ คาสั่อไปุอั พิกั อาิคตทปรบพฤินหรืาผรู้ ัวดูแล ิาทแววพนทพ์ หิอั สืาแจอ้ คาส่ัอ ศาล (ว.ส.๓) ซ่ึอทีขา้ คนาทรบวตน่า ใิกรณีาี่ปรบนิั นขาอจาเนลุาี่ให้ไนิ้ ่าศาลไท่ถูกิา้ อ หรืา พฤินการณ์เนก่ีุนกวั การาาอาิเนปล่ีุิแปลอไป หรืาจาเนลุไท่ปฏนวิั นิาทคาสั่อหรืาเนอื่าิไขาี่ศาล กาหิด ิา้ อราุอาิให้ศาลาราว โดุแิวสาเนิาคาร้าอ ว.ส.๑ แลบสาเนิาปรบนิั นจาเนลุ (ว.ส. ๒) ไปดน้ ุ เนพาื่ คนาทสบดนกแลบรนดเนร็นใิการดาเนินิการิาทคาสอ่ั ศาลไดา้ ุา่ อทีปรบสนารนภาพ ๑.๖ ผดู้ ูแลการาาอาิขาอจาเนลุ เนทื่าศาลทีคาสั่อใหผ้ ูิ้ า้ อโาษปรัวาาอาิวรนการสัอคทหรืาาาอาิสารารณปรบโุชิ์ แาิค่าปรัว ผิู้ ้ิั ิา้ อาาอาิภาุใิก้ ารดูแลขาอผดู้ ูแลการาาอาิ ใิาาอปฏนวิั น ศาลคนรินดิ่าปรบสาิอาิไนล้ ่นอหิา้ กวั กรบารนอการพฒั ิาสัอคท แลบคนาททิ่ั คอขาอทิตษุ์ กรบารนอุตินรรรท กรบารนอแรออาิ าอค์กรส่นิา้าอถ่นิ หรืา หิ่ นุอาิาื่ิขาอรัฐ หรื าาอค์การซ่ึ อทีนัิถตปรบสอค์เนพ่ืาการวรน การสัอคท การกตศล สารารณปรบโุชิ์ เนช่ิ าอคก์ ราี่าาอาิเนก่ีุนกวั เนด็ก หิ่นุอาิวรนการข่านสาร วรนการสตขาภนวาล หิ่นุอาิคนวคตทป้าอกิั าคั คีภุั คนวคตททลภานบ วรรเนาาสารารณภุั ดูแลรักษาหรืาาาคนาท สบาาด ดูแลรักษาสนิสารารณบ จราจร หิ่นุอาิจัดาาโครอการฝึ กาวรทหรืาฝึ กหัดอาิ แก่เนุานชิ สถาิศึกษา หรืาโรอพุาวาลหรืาสถาิพุาวาลา่ีดูแลรักษาคิพนการ เนด็ก คิชรา เนป็ ิิ้ิ เนพ่ืาให้รัวเนป็ ิผูด้ ูแลการาาอาิขาอผูิ้ า้ อโาษปรัว รนทา้ัอให้จัดรบววการินดิ่า ปรบสาิอาิรบหน่าอศาลกวั หิ่นุอาิดัอกล่านแลบกาหิดปรบเนภาแลบลกั ษณบการาาอาิ เนพื่าให้ศาลิาทาิรการการาาอาิวรนการสัอคทแลบสารารณปรบโุชิ์แาิค่าปรัวทาใชใ้ หเ้นกนด ปรบโุชิส์ ูอสตด ถา้ จาเนลุฝ่ าฝื ิไท่ปฏนวิั นิาท ให้ผูด้ ูแลการาาอาิราุอาิให้ศาลาราว เนพื่าให้ศาล พนจารณาส่ัอเนพนกถาิคาส่ัอใหผ้ ูิ้ า้ อโาษปรัวาาอาิวรนการสัอคทหรืาาาอาิสารารณปรบโุชิ์ แาิค่าปรัว แลบส่ัอปรัว หรืากกั ขอั แาิค่าปรัวิ่าไปิาทรบเนวีุวฯ ขา้ ๑๐ แลบป.า.ทาิรา ๓๐/๒ นรรคหิ่ึอ ๒. ระยะเวลาในการทางานแทนค่าปรับ จาินินิั าี่ศาลจบสั่อให้จาเนลุาาอาิวรนการสัอคท หรืาาาอาิสารารณปรบโุชิ์แาิค่าปรัว ิา้ อพนจารณาจากค่าปรัวา่ีศาลพนพากษาปรัวจาเนลุ โดุใหถ้ ืาใิาิั รา ๕๐๐ วาา ิ่าหิ่ึอนิั ิาท ป.า. ทาิรา ๓๐ นรรคหิ่ึอ เนท่ืาิาเนอนิค่าปรัวสตารน

คู่มือปฏบิ ตั ิราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๘๑ ทาิ้ัอหารด้นุ ๕๐๐ วาา จบได้จาินินัิา่ีจาเนลุิ้าอาาอาิวรนการสัอคท หรืาาาอาิ สารารณปรบโุชิ์แาิค่าปรัว สาหรัวจาินิชนั่ โทอา่ีถืาเนป็ิการาาอาิหิ่ึอนิั ิ้ิั ใหถ้ ืาิาท รบเนวีุวราชการฝ่ าุิตลาการศาลุิต นรรรท นา่ ดน้ ุการกาหิดชน่ั โทอาี่ถืาเนป็ิการาาอาิหิ่ึอนิั ฯ พ.ศ. ๒๕๔๖ ขา้ ๓ ซ่ึอกาหิดไน้ ดอั ิ้ี ๒.๑ การาาอาิช่นุเนหลืาดูแลาาินุคนาทสบดนก หรืาให้คนาทวิั เนานอแก่คิ พกน าร คิชรา เนดก็ กาพร้าหรืาผปู้ ่ นุใิสถาิสอเนคราบห์หรืาสถาิพุาวาล อาินนชาการหรืาอาิ วรนการด้าิการศึกษา เนช่ิ การสาิหิัอสืา การค้ิคนา้ นนจุั หรืาการแปลเนากสาร เนป็ ิิ้ิ จาินิ ๒ ชน่ั โทอ เนป็ิการาาอาิหิ่ึอนิั ๒.๒ การาาอาินนชาชีพ อาิช่าอฝี ทืาหรืาอาิาี่ิา้ อใชค้ นาทรู้คนาทเนช่ีุนชาา เนช่ิ อาิช่าอฝี ทืาเนครื่าอุิิ์ ก่าสร้าอ คาทพนนเนิาร์ หรืานนชาชีพาุ่าอา่ืิ เนป็ ิิ้ิ จาินิ ๓ ชน่ั โทอ เนป็ิการาาอาิหิ่ึอนิั ๒.๓ การาาอาิวรนการสัอคท หรืาวาเนพา็ สารารณปรบโุชิ์าื่ิา่ีไท่ิา้ อใช้ คนาทรู้คนาทเนชีุ่นชาาหรืาอาิาื่ิิากจากาี่กาหิดไน้ เนช่ิ อาิาาคนาทสบาาดหรืาพฒั ิา สถาิาี่สารารณบ อาิปลูกป่ า หรืาดูแลสนิป่ าหรืาสนิสารารณบ อาิจราจร เนป็ิิ้ิ จาินิ ๔ ชน่ั โทอ เนป็ิการาาอาิหิ่ึอนิั ใิกรณีทีเนหิตาิั สทคนร ศาลาาจกาหิดจาินิชนั่ โทอการาาอาิิาทขา้ ๒.๑ ถึอ ขา้ ๒.๓ ใหล้ ดิา้ ุลอได้ า้อั ิ้ี โดุคาิึอถึอหลกั เนกณฑิ์ าทรบเนวีุวราชการฝ่ าุิตลาการศาล ุิต นรรรท นา่ ดน้ ุการกาหิดชน่ั โทอาี่ถืาเนป็ิการาาอาิหิ่ึอนิั ฯ ขา้ ๗ น่าการาาอาิิ้ิั ิา้ อไท่ ก่าคนาทเนสีุหาุแก่สอั คทหรืาวตคคลาื่ิ แลบิา้ อไท่ก่าใหเ้นกนดภารบเนกนิสทคนรแก่ผิู้ า้ อโาษปรัว า้อั ิ้ี ให้พนจารณาจากนนถีชีนนิ การดารอชีพ การศึกษาเนล่าเนรีุิ คนาทรัวผนดชาวิ่าคราวครัน รบุบาาอแลบคนาทสบดนกใิการเนดนิาาอไปาาอาิ คนาทเนป็ ิผูป้ ่ นุเนจ็วหรืาเนป็ ิโรคินดิ่า ร้าุแรอ การินดุาเนสพินดหรืาสตราเนร้ืารัอ ปรบนิั นใิการกรบาาผนดาาอเนพศ พฤินกรรทใิาาอ กา้ นร้านรติแรอ ปัาหาาาอาารทณ์หรืาคนาทวกพร่าอาาอจนิขาอผูิ้ า้ อโาษปรัว แลบให้รบวต เนหิตผลไนโ้ ดุชดั แจอ้ ดน้ ุ (รบเนวีุว ฯ ขา้ ๓ นรรคสาอ) ข้อสังเกต (๑) รบุบเนนลาการาาอาิขาอผิู้ า้ อโาษปรัวใิแิ่ลบนิั ไท่คนรกาหิดใหเ้นกนิ นิั ลบ ๖ ชน่ั โทอ โดุพจน ารณาจากลกั ษณบหรืาปรบเนภา แลบคนาทเนหทาบสทขาออาิ คนาทจาเนป็ิ ขาอผิู้ า้ อโาษปรัว รนทถึอปัจจุั แนดลา้ ทาื่ิปรบกาวดน้ ุ

ค่มู อื ปฏบิ ตั ิราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๘๒ เนท่ืาผิู้ า้ อโาษปรัวาาอาิครวจาินิชนั่ โทอาี่กาหิดไนิ้ าทขา้ ๓ กใ็ หถ้ ืานา่ ไดา้ าอาิหิ่ึอนิั แลบใหิ้ วั เนช่ิิ้ิั ไปจิครวจาินิชน่ั โทอา่ีไดา้ าอาิา้อั หทดรนทกิั ิาท รบเนวีุวราชการฝ่ าุิตลาการศาลุิต นรรรท นา่ ดน้ ุการกาหิดชน่ั โทอา่ีถืาเนป็ิการาาอาิหิ่ึอนิั ฯ ขา้ ๘ (๒) ศาลจบกาหิดให้ผูิ้ า้ อโาษปรัวาาอาิินดิ่ากิั าตกนิั หรืาไท่กไ็ ด้ แิ่ คนรกาหิดให้าาอาิาุ่าอิ้าุสัปดาห์ลบ ๑ นิั แลบไท่เนกนิ ๕ นิั ใิแิ่ลบสัปดาห์ เนนิ้ แิ่ที พฤินการณ์พนเนศษิาทคาร้าอขาขาอผูิ้ า้ อโาษปรัว ศาลาาจกาหิดหรืาเนปล่ีุิแปลอคาส่ัอเนป็ ิ าุ่าอาื่ิก็ได้ ิาทรบเนวีุวราชการฝ่ าุิตลาการศาลุตินรรรท น่าดน้ ุการกาหิดช่นั โทอา่ีถืาเนป็ ิ การาาอาิหิ่ึอนิั ฯ พ.ศ. ๒๕๔๖ ขา้ ๙ (๓) กรณีศาลสั่อคตทคนาทปรบพฤินิาท ป.า.ทาิรา ๕๖ โดุกาหิดเนอื่าิไข เนพื่าคตทคนาทปรบพฤินใหจ้ าเนลุาาอาิวรนการสัอคท แลบส่ัอาิตาาิใหจ้ าเนลุาาอาิวรนการสัอคท แาิค่าปรัวิาททาิรา ๓๐/๑ ดน้ ุ โดุกาหิดลกั ษณบหรืาปรบเนภาขาออาิเนช่ิเนดีุนกิั หาก ิ่าทาจาเนลุิ้ิั าาอาิวรนการสอั คทไดเ้นพีุอวาอส่นิแลน้ เนลนกไป จบถืานา่ อาิวรนการสัอคทาี่าาไป แลน้ เนป็ิการาาอาิใิส่นิใด ใหศ้ าลพอึ ิีคนาทใิาาอาี่เนป็ิปรบโุชิแ์ ก่จาเนลุ ดอั ิ้ี (๑) กรณีจาเนลุาาอาิวรนการสัอคทครวิาทกาหิดรบุบเนนลาา่ีกาหิดไนใ้ ิ เนอื่าิไขเนพ่าื คตทคนาทปรบพฤินขาอจาเนลุ กรณีศาลส่ัอคตทคนาทปรบพฤินิาททาิรา ๕๖ โดุกาหิดเนอื่าิไขให้าาอาิ วรนการสัอคทดน้ ุการสาิหิอั สืา ๑๕ ชนั่ โทอ แลบทีคาส่ัอาิตาาิใหจ้ าเนลุาาอาิวรนการสัอคท ดน้ ุการสาิหิอั สืาแาิค่าปรัว ๒๕ ชนั่ โทอ าาใหเ้นนลาาี่ิา้ อาาอาิวรนการสัอคทดน้ ุการสาิ หิอั สืาเนพ่นทเนป็ ิ ๔๐ ชน่ั โทอ ิ่าทาจาเนลุิ้ิั าาอาิวรนการสัอคทไดเ้นพีุอ ๑๕ ชน่ั โทอแลน้ เนลนกไป ให้ิวั เนป็ิการาาอาิวรนการสัอคทิาท ป.า. ทาิรา ๕๖ ก่าิ ส่นิาี่เนหลืาจึอจบเนป็ ิการาาอาิ วรนการสัอคทแาิค่าปรัวา่ีจบิา้ อดาเนินิการิ่าไป ซ่ึอจบเนป็ิปรบโุชิ์แก่จาเนลุทากกนา่ เนพราบ หากิวั เนป็ิการาาอาิวรนการสอั คทิาททาิรา ๓๐/๑ ก่าิ ุา่ ทิา้ อถืานา่ จาเนลุไท่ไดป้ ฏนวิั นิาท เนอื่าิไขเนพื่าคตทคนาทปรบพฤินิาททาิรา ๕๖ ซ่ึอาาจาาใหจ้ าเนลุถูกศาลลอโาษจาคตก เนพราบศาล าาจกาหิดการลอโาษา่ีุอั ไท่ไดก้ าหิดหรืาลอโาษซ่ึอราไนแ้ ก่จาเนลุไดิ้ าททาิรา ๕๗ (๒) กรณีจาเนลุาาอาิวรนการสัอคทไท่ครวิาทกาหิดรบุบเนนลาาี่กาหิดไนใ้ ิ เนอ่ืาิไขเนพา่ื คตทคนาทปรบพฤิน

คู่มอื ปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๘๓ หากศาลเนห็ิน่าจาเนลุจอใจฝ่ าฝื ิไท่ปฏนวิั นิาทเนอ่ืาิไขการคตทคนาทปรบพฤินาี่ ศาลกาหิด สทคนรใหเ้นพนกถาิเนอ่ืาิไขการคตทคนาทปรบพฤินแลบลอโาษจาคตกโดุกาหิดการ ลอโาษา่ีุอั ไท่ไดก้ าหิดหรืาลอโาษซ่ึอราไนแ้ ก่จาเนลุิาททาิรา ๕๗ กรณีเนช่ิิ้ี ให้ิวั เนนลาาี่ จาเนลุาาอาิวรนการสัอคทไปแลน้ เนป็ ิการาาอาิวรนการสัอคทแาิค่าปรัวิาททาิรา ๓๐/๑ ซ่ึอจบเนป็ ิปรบโุชิ์แก่จาเนลุทากกน่า เนพราบาาให้จาเนลุิา้ อเนสีุค่าปรัว หรืาถูกกกั ขอั แาิ ค่าปรัวิา้ ุลอ ๓. การแก้ไขเปลยี่ นแปลงคาสั่งศาล ห ลัอจากศาลที คาสั่ อาิต า าิให้ จาเนลุา าอาิ ว รน การสั อคท ห รื าา าอาิ สารารณปรบโุชิ์แาิค่าปรัว โดุกาหิดลักษณบหรืาปรบเนภาขาออาิิาทา่ีจาเนลุขา รบุบเนนลาการาาอาิ จาินิชน่ั โทอาี่ถืาน่าเนป็ ิการาาอาิหิ่ึอนิั แลบนิั เนรน่ทาาอาิ ใิคาส่ัอ ศาลด้าิหลอั แววพนทพ์คาร้าอ ว.ส.๑ แลบทีหิัอสืาแจ้อคาส่ัอศาล (ว.ส.๓) ให้พิักอาิคตท ปรบพฤินหรืาผูด้ ูแลการปฏนวิั นอาิขาอจาเนลุาราวแลน้ ิ่าทาพฤินการณ์เนปล่ีุิแปลอไป ไท่น่า คนาทปรากฏแก่ศาลเนาอ หรืาผดู้ ูแลการาาอาิขาอจาเนลุราุอาิใหศ้ าลาราว ศาลทีาาิาจแกไ้ ข เนปลีุ่ิแปลอคาส่ัอหรืาเนอื่าิไขา่ีกาหิดไนไ้ ดิ้ าทา่ีเนห็ิสทคนร โดุศาลจบทีหิอั สืาแจอ้ การ แกไ้ ขเนปลีุ่ิแปลอคาพนพากษาหรืาคาสั่อ (ว.ส.๔) ใหพ้ ิกั อาิคตทปรบพฤินหรืาผดู้ ูแลการาาอาิ ขาอจาเนลุาราวเนพา่ื ดาเนินิการิ่าไป (ป.า. ทาิรา ๓๐/๑ นรรคสี่) ๔. การเพกิ ถอนหรือยกเลกิ คาส่ังอนุญาตให้ทางานแทนค่าปรับ ๔.๑ ศาลทีาาิาจเนพนกถาิคาส่ัอาิตาาิให้าาอาิวรนการสัอคทหรืาาาอาิ สารารณปรบโุชิ์แาิค่าปรัวแลบให้ิาเนอนิทาชารบค่าปรัวหรืากกั ขอั แาิค่าปรัวไดใ้ ิกรณี ิ่าไปิ้ี (๑) คนาทปรากฏนา่ ผิู้ า้ อโาษปรัวิ้ิั ทีเนอนิพาชารบค่าปรัวไดา้ ้อั จาินิ ใิเนนลาา่ีุิ่ื คาร้าอขาาาอาิแาิค่าปรัวิาททาิรา ๓๐/๑ (๒) ผิู้ า้ อโาษปรัวฝ่ าฝื ิหรืาไท่ปฏนวิั นิาทคาสอ่ั ศาล า้อั สาอกรณีาาจเนกนดข้ึิโดุคนาทปรากฏแก่ศาลเนาอ หรืาศาลาาจไดร้ ัว ราุอาิขา้ เนาจ็ จรนอดอั กล่านจาก พิกั อาิคตทปรบพฤิน ผูด้ ูแลการาาอาิขาอจาเนลุ เนจา้ พิักอาิ ขาอศาล หรืาโจาก์ โดุให้หักจาินินิั าี่าาอาิทาแลน้ าากจากจาินิเนอนิค่าปรัวก็ได้เนป็ ิ

ค่มู ือปฏบิ ตั ิราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๘๔ ดตลพนินจ ศาลาาจไท่หักจาินินิั าาอาิาากจากจาินิเนอนิค่าปรัวเนพ่ืาเนป็ ิการลอโาษจาเนลุ กไ็ ด้ (ป.า. ทาิรา ๓๐/๒ นรรคหิ่ึอ) ๔.๒ ผู้ิ้าอโาษปรัวไท่ ปรบสอค์จบาาอาิว รน การสัอคท ห รื าา าอาิ สารารณปรบโุชิแ์ าิค่าปรัวาีกิ่าไป โดุขาเนปลีุ่ิเนป็ิรัวโาษปรัว แลน้ ิาเนอนิทาชารบค่าปรัว หรืาขาให้กกั ขอั แาิค่าปรัวิาทจาินิเนอนิา่ีุอั เนหลืาเนทื่าใดก็ได้ กรณีเนช่ิิ้ีศาลิา้ อาิตาาิ ิาทา่ีผูิ้ า้ อโาษปรัวขา แลบิา้ อหกั จาินินิั าี่าาอาิทาแลน้ าากจากจาินิเนอนิค่าปรัวดน้ ุ (ป.า. ทาิรา ๓๐/๒ นรรคสาอ) ๔.๓ เนท่ืาทีการเนพนกถาิหรืาุกเนลนกการาาอาิวรนการสัอคทหรืาาาอาิ สารารณปรบโุชิ์แาิค่าปรัว ผูิ้ ้าอโาษปรัวิา้ อกลวั ไปรัวโาษปรัวหรืาถูกกกั ขัอแาิ ค่าปรัวิาทคาพพน ากษาสาหรัวจาินิค่าปรัวาีุ่อั เนหลืาาุู่ (ป.า. ทาิรา ๓๐/๒ นรรคหิ่ึอ) ข้อสังเกต (๑) กรณีศาลทีคาสั่อเนพนกถาิคาส่ัอาิตาาิใหา้ าอาิวรนการสัอคทหรืาาาอาิ สารารณปรบโุชิ์แาิค่าปรัว แลบให้ิาเนอนิทาชารบค่าปรัว หรืากกั ขอั แาิค่าปรัว เนพราบผู้ ิา้ อโาษปรัวทีเนอนิพาชารบค่าปรัวขณบ ุิื่ คาร้าอ หรืาผิู้ า้ อโาษปรัวฝ่ าฝื ิไท่ปฏนวิั นิาทคาส่ัอ ศาลิาท (๔.๑) หรืากรณี ผู้ิ้าอโาษปรัวขาุกเนลนกการาาอาิวรนการสัอคท หรืาาาอาิ สารารณปรบโุชิ์แาิค่าปรัว แลน้ ิาเนอนิทาชารบค่าปรัว หรืาขาให้กกั ขอั แาิค่าปรัวิาท จาินิเนอนิา่ีุอั เนหลืาิาท (๔.๒) หลอั จากศาลทีคาส่ัอแลน้ ิา้ อรีวแจอ้ ให้พิกั อาิคตทปรบพฤิน หรืาผูด้ ูแลการาาอาิขาอจาเนลุาราวาิั าี ทนฉบิ้ิั พิกั อาิคตทปรบพฤินหรืาผูด้ ูแลการาาอาิ ซ่ึอไท่าราวคาสอ่ั ศาล ิา้ อเนสีุเนนลาไป ินดิาทผิู้ า้ อโาษปรัวใหท้ าาาอาิิาทคาสอ่ั เนดนทขาอศาล (๒) คาสั่อใดๆ ขาอศาลช้ิั ิิ้ า่ีพนพากษาแลบทีคาส่ัอิาทคนาทใิ ป.า. ทาิรา ๓๐/๑ แลบทาิรา ๓๐/๒ ป.า. ทาิรา ๓๐/๓ กาหิดให้เนป็ ิาี่สตด เนิื่าอจากเนป็ ิช้ิั วอั ควั โาษิาทคา พพน ากษาแลบเนพ่าื ป้าอกิั ทนใหท้ ีการใชน้ รน ีการา่ีกาหิดข้ึิใหท่ปรบนอน การชารบค่าปรัว ๕. ตวั อย่างและแนวคาสั่งคาร้องของศาล เนิื่าอจากกฎหทาุทีนัิถตปรบสอค์เนพื่าสร้าอจนิสาิึกาี่ดีให้แก่ผูิ้ ้าอโาษปรัว ทีโากาสช่นุเนหลืาสร้าอคตณปรบโุชิ์แก่สัอคท เนป็ิการชดใชค้ นาทเนสีุหาุาี่ก่าข้ึิ แลบลดคนาท แาาดั ขาอสถาิาี่กกั ขอั แาิค่าปรัว จึอเนปน ดโากาสให้ผูิ้ า้ อโาษปรัวุื่ิคาร้าอขาาาอาิแาิ ค่าปรัว เนทื่าผูิ้ า้ อโาษปรัวิาทคาพนพากษาุ่ืิคาร้าอขาาาอาิิาทแวว คาร้าอ ว.ส.๑ โดุที

ค่มู ือปฏบิ ตั ิราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๘๕ ปรบนิั นขาอจาเนลุิาทแวว (ว.ส.๒) ซ่ึอทีราุลบเนาีุดเนก่ีุนกวั ินั จาเนลุ จาินิ ๓ หิา้ ิ่าจบที ขา้ ทูลเนพีุอพาา่ีศาลจบใช้ดตลพนินจส่ัอคาร้าอาา้ ุแววพนทพ์ ว.ส.๑ ไดา้ ิั าี โดุไท่จาเนป็ ิิา้ อ ไิ่สนิินั จาเนลุาีก หากทีขา้ ผดน พลาดใิการสั่อคาร้าอิาทแวว ว.ส.๑ กส็ าทารถเนพนกถาิไดใ้ ิ ภาุห ลัอ ดัอิ้ัิ เนทื่ าผู้ิ้าอโา ษ ปรัวุ่ืิ คาร้าอขาา าอาิ ว รน การสั อคท ห รื าา าอาิ สารารณปรบโุชิ์แาิค่าปรัวิาทแววพนทพ์ ว.ส.๑ ศาลจึอคนรทีคาสั่อน่า “เรียกจาเลยมา สอบถาม” แลบทีคาสั่อใิแววพนทพ์ (ว.ส.๒) น่า “รวม” เนท่ืาสาวถาทจาเนลุิาทสทคนรแลน้ ก็ที คาส่ัอาิตาาิ หรืาุกคาร้าอ ิาทแววพนทพา์ า้ ุคาร้าอ ว.ส.๑ ใินิั าี่จาเนลุุ่ืิคาร้าอไดา้ ิั าี ไท่ คนรจบสั่ อใิ นัิ า าการถัด ไป ซ่ึ อา าให้ิ้าอที ห ท าุกักขัอจาเนลุไน้ก่ าิ ที คาส่ั อ ซ่ึอจบไท่สาดคลา้ อิ่านิั ถตปรบสอคข์ าอกฎหทาุ สาหรัวกรณีาี่คนาทปรากฏแก่ศาลใิขณบา่ีพนพากษาคดีนา่ จาเนลุซ่ึอิา้ อโาษปรัว าุใู่ ิเนกณฑา์ ่ีจบาาอาิวรนการสอั คทหรืาาาอาิสารารณปรบโุชิ์ได้ โดุาาจไดค้ นาทเนกีุ่นกวั ฐาิบการเนอนิแลบปรบนิั นขาอจาเนลุจากาาอพนจารณาหรืาราุอาิการสืวเนสาบแลบพิน นจ แลบจาเนลุ ุนิุาทาาอาิวรน การสัอคทหรื าาาอาิสารารณปรบโุชิ์แาิค่าปรัว เนท่ืาศาลา่าิ คาพนพากษาแลน้ าาจส่ัอาิตาาิให้จาเนลุาาอาิวรนการสัอคทหรืาาาอาิสารารณปรบโุชิ์ใิ ราุอาิฯ โดุไท่จาเนป็ิิา้ อใหจ้ าเนลุุิ่ื คาร้าอาีก โดุส่อั นา่ “นัดฟงั คาพพิ ากษาวนั น้ี โจทก์และจาเลยมาศาล อ่านคาพพิ ากษาให้ค่คู วามฟังแล้ว ศาลแจ้งให้ จาเลยทราบถึงสิทธิที่จะยื่นคาร้ องขอทางานบริการสังคมหรือทางาน สาธารณประโยชน์แทนค่าปรับตามประมวลกฎหมายอาญา. มาตรา ๓๐/๑ แล้ว จาเลยแถลงขอ ทางานแทนค่าปรับประเภทงานบาเพญ็ สาธารณประโยชน์ พิเคราะห์ รายงานการสืบเสาะและพินิจจาเลยแล้ว เห็นว่า จาเลยมีรายได้จากค่าจ้าง แรงงานรายวันเพียงพอเฉพาะการเลีย้ งชีพ ประวัติท่ีผ่านมาไม่ปรากฏข้อเสียหายร้ ายแรง ประกอบกับสภาพความผิดคดีนีเ้ ป็นกรณีกระทาโดยประมาทไม่ร้ายแรงนัก จึงอนุญาตให้จาเลย ทางานแทนค่าปรับประเภทงานบาเพญ็ สาธารณประโยชน์มรี ะยะเวลาทางานท้ังสิ้น...วนั โดยเมื่อ ทางานครบ...ชั่วโมง ให้ถือเป็นการทางานหนึ่งวนั เริ่มทางานภายใน...วนั นับแต่วันนี้ และให้อยู่ ภายใต้การดแู ลของ... แจ้งคาสั่งให้ผ้ดู แู ลทราบ”

ค่มู อื ปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๘๖ หมายเหตุ า่ีทาขาอเนรื่าอการาาอาิวรนการสอั คทแาิค่าปรัว ทีพ.ร.ว. แกไ้ ขเนพ่ทน เนินท ป.า. (ฉววั า่ี ๑๕) พ.ศ. ๒๕๔๕ ทาิรา ๓๐ ทาิรา ๓๐/๑ ทาิรา ๓๐/๒ แลบทาิรา ๓๐/๓ รบเนวีุวราชการ ฝ่ าุิตลาการศาลุิต นรรรท นา่ ดน้ ุการกาหิดชน่ั โทอา่ีถืาเนป็ิการาาอาิหิ่ึอนิั แลบแินปฏนวิั นใิ การให้าาอาิวรนการสัอคทหรืาสารารณปรบโุชิ์แาิค่าปรัวแลบการเนปล่ีุิสถาิาี่กกั ขอั พ.ศ. ๒๕๔๖ …………………

คู่มอื ปฏบิ ตั ิราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๘๗ หมวด ๒ กระบวนพจิ ารณาคดีอาญาแบบพเิ ศษ ส่วนท่ี ๑ การสืบพยานไว้ล่วงหน้าก่อน และหลงั ฟ้องคดตี ่อศาล ๑. กรณกี ่อนฟ้องคดตี ่อศาล แว่อาากเนป็ิ ๓ กรณี ๑.๑ กรณีพิักอาิาุั การหรืาผูิ้ า้ อหาขาให้ทีการสืวพุาิวตคคลไนก้ ่าิุ่ิื ฟ้าอคดี ิาท ป.นน.า. ทาิรา ๒๓๗ านน ศาลจบิา้ อพนจารณาสั่อคาร้าอ โดุดาเนินิการิัดพิกั อาิาุั การ แลบเนรีุกหรืาเนวนกผูิ้ ้าอหาทา หรืาหทาุส่อสาเนิาคาร้าอให้พิักอาิสาวสนิ (หรืาพิักอาิ าุั การ) าราว เนพืา่ ดาเนินิการสืวพุาิวตคคลิาทา่ีเนห็ิสทคนร (๑) กรณีา่ีพิักอาิาุั การเนป็ ิผูุ้ ่ืิคาร้าอ แลบผูิ้ า้ อหาถูกคนวคตทาุู่ใิาาิาจ พิกั อาิสาวสนิ พิกั อาิาุั การ หรืาศาล คนรสัอ่ คาร้าอนา่ “เรียกพนักงานอัยการ และเรียก (หรือเบิก) ผู้ต้องหาเพ่ือสืบพยานทันที สาเนาให้ ผ้ตู ้องหา” (๒) กรณีาี่พิักอาิาุั การเนป็ ิผูุ้ ิ่ื คาร้าอ โดุาีุ่อั ไท่รู้ินั ผูก้ รบาาคนาทผนด หรืา รู้ินั ผูก้ รบาาคนาทผนดแลน้ แิ่ผูิ้ ้ัิุอั ไท่ถูกคนวคตทาุู่ใิาาิาจพิักอาิสาวสนิ พิักอาิ าุั การ หรืาศาล คนรสัอ่ คาร้าอนา่ “เรียกพนกั งานอัยการเพ่ือสืบพยานทันที” หรืา “กรณีมเี หตุอันควรเชื่อได้ว่า พยานจะเดินทางออกไปนอกราชอาณาจักร อันเป็นการ ยากแก่การนาพยานนั้นมาสืบในภายหน้า จึงให้เรียกพนกั งานอัยการเพ่ือสืบพยานทันที” (๓) ถา้ ผิู้ า้ อหาเนป็ิผุู้ ิ่ื คาร้าอ คนรสั่อคาร้าอนา่ “สาเนาให้พนกั งานสอบสวน (หรือพนกั งานอัยการ) ทราบ เพื่อสืบพยานทันที” ข้อสังเกต

คู่มือปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๘๘ (๑) คาร้าอขาอพิกั อาิาุั การิา้ อรบวตการกรบาาา้อั หลาุา่ีาา้ อน่า ผูิ้ า้ อหาไดก้ รบาา คนาทผนดทาดน้ ุ โดุแจอ้ เนหิตาี่จาเนป็ ิิา้ อขาสืวพุาิวตคคลิ้ัิไนก้ ่าิ เนช่ิ เนป็ ิชานิ่าอปรบเนาศ กาลอั จบเนดนิาาอกลวั ปรบเนาศแลบพิกั อาิาุั การจบิา้ อุิื่ วาั ชีรบวตพุาิทาดน้ ุ (๒) เนทื่าทีเนหิติาท ป.นน.า. ทาิรา ๒๓๗ านน นรรคหิ่ึอ พิักอาิาุั การุา่ ททีสนารน ุิ่ื คาร้าอขาใหศ้ าลสืวพุาิวตคคลไนก้ ่าิไดา้ ิั าี โดุไท่ิา้ อคาิึอนา่ จบจวั ินั ผิู้ า้ อหาไดแ้ ลน้ หรืาไท่ (ฎีกาาี่ ๒๙๘๐/๒๕๔๗) (๓) การสืวพุาิวตคคลก่าิฟ้าอคดีิาทขา้ ๑ ไท่าุู่ภาุใิว้ อั ควั ป.นน.า. ทาิรา ๑๗๒ นรรคสาอ า่ีศาลจบิา้ อา่าิแลบารนวาุฟ้าอให้ผูิ้ า้ อหาฟัอแลบถาทน่าไดก้ รบาาผนดจรนอ หรืาไท่ เนพราบทนใช่การพจน ารณาหลอั ฟ้าอคดีิ่าศาล (ฎีกาา่ี ๗๕๗/๒๕๔๕) (๔) การสืวพุาิวตคคลก่าิฟ้าอคดีิาทขา้ ๑.๑ พิกั อาิสาวสนิ พิกั อาิาุั การ ผิู้ า้ อหา หรืาาิาุขาอผิู้ า้ อหา ทีสนารนซกั คา้ ิพุาิได้ (๕) ใิกรณีาี่ผิู้ า้ อหาถูกกล่านหาน่ากรบาาคนาทผนดาาาา ซ่ึอหากทีการฟ้าอคดีจบเนป็ิคดี ซ่ึอศาลจบิา้ อิ้อั าิาุคนาทให้ิาททาิรา ๑๗๓ ก่าิเนรน่ทสืวพุาิให้ศาลถาทผูิ้ า้ อหาน่า ที าิาุคนาทหรืาไท่ ใิกรณีาี่ศาลิา้ อิ้อั าิาุคนาทให้ ถา้ ศาลเนห็ิน่าศาลิ้อั าิาุคนาทใหา้ ิั กใ็ ห้ ศาลิ้อั าิาุคนาทให้แลบดาเนินิการสืวพุาิาิั าี แิ่ถา้ ไท่สาทารถิ้อั าิาุคนาทให้ไดา้ ิั หรืา ผิู้ า้ อหาไท่าาจิ้อั าิาุคนาทไดา้ ิั กใ็ หศ้ าลซกั ถาทพุาิิ้ิั ใหแ้ าิโดุศาลาาจถาทผิู้ า้ อหานา่ ทีขา้ ซกั ถาทพุาิหรืาไท่กไ็ ด้ แิ่ถา้ ผิู้ า้ อหาไท่ิา้ อการาิาุคนาท แทศ้ าลจบทนไดซ้ กั ถาทพุาิิ้ิั แาิการสืวพุาิ ิ้ิั ก็ชาวดน้ ุ ป.นน.า. ทาิรา ๒๓๗ านน นรรคสาอ (ฎีกาา่ี ๙๔๑๒/๒๕๓๙) าุา่ อไรกด็ ี าาอปฏนวิั น ใิกรณีเนช่ิิ้ี ศาลคนรถาทผูิ้ า้ อหาน่าทีขา้ ซักถาทพุาิหรืาไท่แลบซกั ถาทพุาิให้ิาทรูปคดี แาิผิู้ า้ อหาเนช่ิกิั (๖) กรณีพุาิเนป็ ิเนด็กาาุตไท่เนกนิสนวแปดปี การสืวพุาิิา้ อปฏนวิั นิาทนนรีการ พนเนศษ ใิ ป.น.น า. ทาิรา ๑๗๒ ิรี ดน้ ุ ๑.๒ กรณี พิักอาิาัุการหรืาผูิ้ ้าอหาขาให้ทีการสืวพุาิผู้เนช่ีุนชาาแลบ พุาิหลกั ฐาิา่ืิิาท ป.น.น า. ทาิรา ๒๓๗ ิรี นรรคหิ่ึอ การขาสืวพุาิก่าิฟ้าอคดีิาททาิรา ๒๓๗ านน เนป็ ิกรณีขาสืวพุาิวตคคล านั่ ไปเนา่าิ้ัิ หากเนป็ ิพุาิผูเ้นชีุ่นชาาแลบพุาิหลกั ฐาิาื่ิ เนช่ิ พุาิเนากสาร พุาินิั ถต ใช้วัอคัวิาททาิรา ๒๓๗ ิรี แิ่า้ัอิ้ีให้ิาวาวัาาัินใิทาิรา ๒๓๗ านน ทาใช้วัอคัว

ค่มู อื ปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๘๙ โดุาิตโลท ดัอิ้ัิ นนรีปฏนวัินิ่าอ ๆ เนช่ิ ลกั ษณบคาร้าอขาอพิักอาิาัุการ การเนรีุกหรืา เนวนกผูิ้ า้ อหา การส่อสาเนิาคาร้าอให้าีกฝ่ าุ สนารนซักคา้ ิ ิลาดจิสนารนเนร่ืาอาิาุคนาทิา้ อ เนป็ิไปิาททาิรา ๒๓๗ านน ๑.๓ กรณี พิักอาิาัุการหรื าผู้ิ้าอหาขาให้ศาลสั่อให้าาการิรนจพนสู จิ์ พุาิหลกั ฐาิาาอนนาุาศาสิร์าิั สาคาั โดุนนรีการาาอนาน ุาศาสิร์ิาทคนาทใิทาิรา ๒๔๔/๑ ก่าิฟ้าอคดีิาท ป.นน.า.ทาิรา ๒๓๗ ิรี นรรคสาอ โดุาาศุั เนหิตาุา่ อใดาุา่ อหิ่ึอใิ ๒ ปรบการ คืา (๑) เนป็ิพุาิหลกั ฐาิา่ีจบสาทารถพนสูจิ์ให้เนห็ิถึอขา้ เนาจ็ จรนอา่ีาาจาาให้ศาล นิน นจฉุั ช้ีขาดคดีไดโ้ ดุไท่ิา้ อสืวพุาิหลกั ฐาิา่ืิาีก (๒) ทีเนหิตาิั คนรเนชื่าน่า หากทีการเนิ่นิชา้ กนา่ จบิาพุาิหลกั ฐาิาาอนนาุาศาสิร์ าิั สาคาั ทาสืวใิภาุหิา้ พุาิหลกั ฐาิิ้ิั จบสูาเนสีุไปหรืาุากแก่การิรนจพสน ูจิ์ า้อั ิ้ี ใหิ้ าวาวาั าิั นใิทาิรา ๒๓๗ านน ทาใชว้ อั ควั โดุาิตโลท ตัวอย่างการจดรายงานกระบวนพจิ ารณา ในกรณที ไ่ี ม่ทราบตัวผู้ต้องหา “นัดสืบพยานก่อนฟ้องวันนี้ พนักงานอัยการผู้ร้องมาศาล เนื่องจากยงั ไม่ทราบ ตวั ผ้ตู ้องหา จึงให้สืบพยานผ้รู ้องไปฝ่ ายเดยี ว สืบพยานผ้รู ้องได้ ......... ปาก ผ้รู ้องอ้างเอกสาร ...... ฉบับ หมาย ร. ......ถึง ร. .......... ให้รวมสานวน/แยกเกบ็ แล้วผ้รู ้องแถลงหมดพยานที่จะสืบในช้ันนเี้ พยี งเท่านี้ คดีเป็ นอันเสร็จการสืบพยานไว้ก่อนฟ้อง หากพนักงานอัยการเป็ นโจทก์ ย่ืน ฟ้องผู้ต้องหาเป็ นจาเลยในการกระทาความผิดอาญาตามคาร้ องนีใ้ ห้ นาถ้อยคาสานวนพร้ อม เอกสารในคดีนีไ้ ปผกู รวมไว้” ตวั อย่างการจดรายงานกระบวนพจิ ารณา ในกรณที ผี่ ู้ต้องหาไม่มที นายความ “นัดสืบพยานก่อนฟ้องวนั นี้ พนกั งานอัยการผ้รู ้องและผ้ตู ้องหาท้ังสอง มาศาล สาเนาคาร้องขอสืบพยานก่อนฟ้องให้ผ้ตู ้องหาทั้งสองแล้วแถลงไม่คัดค้าน ศาลสอบผู้ต้องหาทั้งสองเรื่องทนายความแล้ว แถลงว่าไม่มีทนายความ และ ผ้ตู ้องหาไม่อาจตัง้ ทนายความได้ทัน ขอให้ศาลช่วยซักถามพยานน้ันให้แทน สืบพยานผู้ร้ องได้ ......... ปาก ผู้ร้ องอ้างส่งเอกสาร...... ฉบับ หมาย ร. ....... ถึง ร. .......... ให้รวมสานวน ผ้รู ้องแถลงหมดพยานที่จะนาสืบในชั้นนเี้ พยี งเท่านี้

ค่มู ือปฏบิ ตั ิราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๙๐ คดีเป็ นอันเสร็จการสืบพยานไว้ก่อนฟ้อง หากพนักงานอัยการเป็ นโจทก์ ยื่น ฟ้องผ้ตู ้องหาทั้งสองเป็นจาเลยในการกระทาความผิดอาญาตามคาร้องนี้ ให้นาถ้อยคาสานวนพร้อม เอกสารในคดนี ีไ้ ปผกู รวมไว้ อน่ึง เน่ืองจากผ้ตู ้องหาไม่มที นายความ ศาลได้ช่วยซักถามความให้ตามรูปคดี แล้ว ๒. กรณหี ลงั ฟ้องคดตี ่อศาล แว่อาากเนป็ิ ๓ กรณี ๒.๑ กรณีพิักอาิาุั การขาให้ศาลสืวพุาิไนล้ ่นอหิ้าก่าิถึอกาหิดนิั ิัด สืวพุาิิาท ป.น.น า. ทาิรา ๕๕/๑ โดุาาศุั เนหิตาุา่ อใดาุา่ อหิ่ึอใิ ๒ ปรบการ คืา (๑) พุาิโจากท์ ีเนหิตขดั ขา้ อไท่าาจทาสืวพุาิิาทกาหิดิดั ขาอศาลได้ หรืา (๒) เนกรอนา่ จบเนป็ิการุากา่ีจบิาพุาิโจากท์ าสืวิาทาี่ศาลิดั ไน้ เนท่ืาศาลไดร้ ัวคาร้าอขาอพิกั อาิาุั การขาใหส้ ืวพุาิวตคคลไนล้ ่นอหิา้ หลอั ฟ้าอคดี ิ่าศาลิาท ป.นน.า. ทาิรา ๕๕/๑ ศาลจบิา้ อพนจารณาส่ัอคาร้าอโดุดาเนินิการแจอ้ ใหพ้ ิักอาิ าุั การโจาก์ าิาุจาเนลุาราว แลบหทาุเนรีุกหรืาเนวนกินั จาเนลุทาศาลใินิั ิดั ดน้ ุ ศาลคนรส่ัอ คาร้าอนา่ “พยานโจทก์มีเหตุขัดข้องไม่อาจมาศาลตามกาหนดนัด จึงอนุญาตให้โจทก์นาพยาน ปาก นาง ก. เข้าสืบก่อนได้ ในวันที่........เวลา........ หมายแจ้งวันนัดให้โจทก์ จาเลย ทนายจาเลย และนายประกนั ทราบ” ๒.๒ กรณีคู่คนาทฝ่ าุหิ่ึอฝ่ าุใดขาให้ศาลสืวพุาิหลกั ฐาิา่ีเนก่ีุนกวั ปรบเนด็ิ สาคาั ใิคดีไนล้ ่นอหิ้าก่าิถึอกาหิดนิั ิดั สืวพุาิิาท ป.นน.า. ทาิรา ๑๗๓/๒ นรรคาา้ ุ เนพราบทีเนหิตจาเนป็ ิเนพ่ืาปรบโุชิแ์ ห่อคนาทุิต นรรรท หากศาลพนจารณาแลน้ ทีคาสั่อาิตาาิใหส้ ืว พุาิหลกั ฐาิไนล้ ่นอหิา้ ก่าิถึอกาหิดนิั ิดั สืวพุาิ ศาลจบิา้ อดาเนินิการแจอ้ ให้คู่คนาท าราว แลบหทาุเนรีุกหรืาเนวนกินั จาเนลุทาศาลใินิั ิดั ดน้ ุเนช่ิเนดีุนกิั ตัวอย่างการจดรายงานกระบวนพิจารณา กรณีจาเลยขอให้สืบพยานไว้ ล่วงหน้าก่อนถึงกาหนดวนั นัดสืบพยานจาเลย “นัดสืบพยานโจทก์ โจทก์ จาเลย และทนายจาเลยมาศาล จาเลยย่ืนคาร้ องว่า นาง ก. พยานจาเลยปากสาคัญกาลังจะเดินทางไปประเทศ สหรัฐอเมริกา และจะไม่เดินทางกลบั ประเทศไทยอีก จาเลยจาเป็นต้องอ้างนาง ก. เป็นพยาน แต่

ค่มู อื ปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๙๑ เนื่องจากคดีอย่ใู นระหว่างสืบพยานโจทก์ จาเลยจึงขออนุญาตให้ศาลสืบพยานจาเลยเฉพาะปาก นาง ก. ก่อน ซึ่งจาเลยเตรียมพยานมาพร้อมสืบ สาเนาให้โจทก์และสอบแล้ว โจทก์แถลงไม่คัดค้าน เห็นว่า คาร้ องของจาเลยเป็นเร่ืองที่จาเลยเกรงว่าพยานปากนาง ก. จะเป็นการ ยาก ที่จะนามาสืบในภายหลัง ประกอบกับโจทก์ไม่คัดค้าน กรณีมีเหตุสมควร จึงอนุญาตให้ จาเลย นาพยานปากนาง ก. เข้าสืบล่วงหน้าก่อนถึงกาหนดวันนัดสืบพยานจาเลย ตามประมวล กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๑๗๓/๒ วรรคสอง จนจบปาก จาเลยอ้างส่งเอกสาร ... ฉบบั ศาลรับไว้ หมาย ล…. ถึง ล…. ให้รวมสานวน โจทก์แถลงขอเล่ือนไปสืบพยานโจทก์ต่อในนัดหน้า สอบจาเลยแล้วไม่ค้าน อนญุ าตให้เลื่อนไปนัดสืบพยานโจทก์ต่อในวนั ท่ี..................เวลา..........น.” ข้อสังเกต (๑) การสืวพุาิไนล้ ่นอหิ้าิาท ป.นน.า. ทาิรา ๒๓๗ านน แลบ ๕๕/๑ เนป็ ิกรณีา่ี จาเนป็ ิหรืาทีเนหิตขดั ขา้ อเนกีุ่นกวั พุาิวตคคลเนา่าิ้ิั ส่นิการสืวพุาิไนล้ ่นอหิ้าิาททาิรา ๑๗๓/๒ นรรคสาอ เนป็ ิกรณีาี่จาเนป็ ิหรืาทีเนหิตขดั ขา้ อเนก่ีุนกวั พุาิาตกชินดา้อั พุาิวตคคล พุาินิั ถตแลบพุาิเนากสารดน้ ุ หากพุาินิั ถตหรืาพุาิเนากสารจบสูาหาุ ถูกาาลาุ ก็ขา สืวพุาินิั ถตหรืาพุาิเนากสารไนล้ ่นอหิา้ ิาททาิราิ้ีได้ (๒) วตคคลผูท้ ีสนารนุิื่ คาร้าอขาให้ศาลสืวพุาิไนล้ ่นอหิา้ ิาท ป.นน.า. ทาิรา ๒๓๗ านน ไดแ้ ก่ พิักอาิาุั การแลบผูิ้ า้ อหา แิ่การสืวพุาิไนล้ ่นอหิ้าิาททาิรา ๕๕/๑ พิักอาิ าุั การโจาก์เนา่าิ้ัิาี่ทีสนารนุื่ิคาร้าอแลบใช้เนฉพาบการสืวพุาิโจาก์ ส่นิการสืวพุาิไน้ ล่นอหิา้ ิาททาิรา ๑๗๓/๒ นรรคสาอ เนป็ิกรณีา่ีศาลเนห็ิสทคนรหรืาคู่คนาทฝ่ าุหิ่ึอฝ่ าุใด จบุิ่ื คาร้าอขากไ็ ด้ ฝ่ าุจาเนลุหรืาผเู้นสีุหาุา่ีเนป็ ิโจากฟ์ ้าอคดีเนาอกา็ าจขาสืวพุาิขาอิิไน้ ล่นอหิา้ ได้ (๓) กรณีคู่คนาทหรืาศาลเนห็ิสทคนรใหท้ ีการสืวพุาิหลกั ฐาิา่ีเนก่ีุนกวั ปรบเนดิ็ สาคาั ใิคดีไนล้ ่นอหิ้าก่าิถึอนิั ิัดสืวพุาิิาทคนาทใิทาิรา ๑๗๓/๒ นรรคสาอ ให้ิาทาิรา ๒๓๗ านน ทาวอั ควั ใชโ้ ดุาิตโลท ิาท ป.น.น า. ทาิรา ๒๓๗ ิรี นรรคหิ่ึอ ดอั ิ้ิั ศาลสาทารถ สืวพุาิหลกั ฐาิโจากล์ วั หลอั จาเนลุได้ แิ่าิาุจาเนลุทีสนารนซกั คา้ ิ หากเนป็ ิการสืวพุาิจาเนลุ โจากก์ ท็ ีสนารนซกั คา้ ิ เนท่ืาศาลไดร้ ัวคาร้าอศาลจบิา้ อแจอ้ คู่คนาทาีกฝ่ าุาราว

ค่มู ือปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๙๒ ๒.๓ กรณีคู่คนาทหรืาศาลเนห็ิสทคนรให้ิรนจพนสูจิ์พุาิหลกั ฐาิาาอนนาุาศาสิร์ าิั สาคาั โดุนนรีการาาอนนาุาศาสิร์ ิาท ป.นน.า.ทาิรา ๒๔๔/๑ นรรคสาท โดุาาศุั เนหิตาุ่าอใด าุา่ อหิ่ึอใิ ๒ ปรบการ คืา (๑) เนป็ิพุาิหลกั ฐาิา่ีจบสาทารถพนสูจิ์ให้เนห็ิถึอขา้ เนาจ็ จรนอาี่าาจาาให้ศาล นิน นจฉุั ช้ีขาดคดีไดโ้ ดุไท่ิา้ อสืวพุาิหลกั ฐาิา่ืิาีก (๒) ทีเนหิตาิั คนรเนชื่านา่ หากทีการเนิ่นิชา้ กนา่ จบิาพุาิหลกั ฐาิาาอนนาุาศาสิร์ าิั สาคาั ทาสืวใิภาุหิา้ พุาิหลกั ฐาิิ้ิั จบสูาเนสีุไปหรืาุากแก่การิรนจพสน ูจิ์

คู่มือปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๙๓

ค่มู อื ปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๙๔ ส่วนท่ี ๒ คดแี พ่งเกยี่ วเน่ืองกบั คดอี าญา (คดอี าญาสินไหม) ๑. คดที พี่ นักงานอยั การเป็ นโจทก์ ๑.๑ การส่ังฟ้อง สั่อฟ้าอเนช่ิเนดีุนกัวคดีาาาา เนช่ิ “ประทับฟ้อง” หรืา “ประทับฟ้อง หมายขัง เบิกจาเลยมาสอบคาให้การ” เนป็ิิิ้ ๑.๒ การสั่งคาร้องของผู้เสียหายท่ีขอให้บังคับจาเลยชดใช้ค่าสินไหมทดแทนตาม ป.ว.ิ อ. มาตรา ๔๔/๑ ๑.๒.๑ คดีา่ีทีการสืวพุาิ ผเู้นสีุหาุิา้ อุิื่ คาร้าอก่าิเนรน่ทสืวพุาิ - กรณีุิื่ ก่าินิั ิดั ิรนจพุาิหลกั ฐาิหรืานิั ิดั พร้าทเนพื่ากาหิด นัิิัดสืวพุาิ สั่อน่า “รับคาร้ อง สาเนาให้ โจทก์และจาเลย นัดพร้ อมผู้ร้ องและจาเลย เพื่อประนอมข้อพิพาทในวันนัดตรวจพยานหลักฐาน/วันนัดพร้ อมเพื่อกาหนดวันนัดสืบพยาน หากจาเลยประสงค์จะให้การกใ็ ห้ยื่นเป็นหนังสือหรือแถลงต่อศาลก่อนหรือในวนั นัดดังกล่าว” - กรณีุื่ิภาุหลัอนัิิัดิรนจพุาิหลักฐาิหรืานิั ิัดพร้าท เนพาื่ กาหิดนิั ิดั สืวพุาิสอ่ั นา่ “รับคาร้อง สาเนาให้โจทก์และจาเลย นัดพร้อมผ้รู ้องและจาเลย เพื่อประนอมข้อพิพาท หากจาเลยประสงค์จะให้การกใ็ ห้ ยื่นเป็ นหนังสือหรือแถลงต่อศาล ก่อนหรือในวันนัด เบิกจาเลยมาในวันนัด/หมายแจ้งวันนัดให้จาเลยทราบ ไม่มีผู้รับให้ปิ ด” - กรณีุื่ิเนทื่าใกลจ้ บถึอนิั สืวพุาิ ส่ัอน่า “รับคาร้ อง สาเนาให้โจทก์ และจาเลยทราบในวนั สืบพยาน นัดพร้อมผ้รู ้องและจาเลยเพื่อประนอมข้อพิพาทในวนั สืบพยาน และรอสอบคาให้การจาเลยในวนั นดั ” ๑.๒.๒ คดีาี่ไท่ทีการสืวพุาิ ผเู้นสีุหาุิา้ อุิื่ คาร้าอก่าิศาลนิน นจฉุั ช้ีขาดคดีาาาา

ค่มู ือปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๙๕ - กรณีุิ่ื ก่าินิั ิดั สาวคาใหก้ ารจาเนลุ ส่ัอนา่ “รับคาร้อง สาเนาให้โจทก์ และจาเลยในวันนัดสอบคาให้การจาเลย นัดพร้ อมผู้ร้ องและจาเลยเพื่อประนอมข้อพิพาท ในวนั นัดสอบคาให้การจาเลยและรอสอบคาให้การจาเลยในคดีส่วนแพ่งในวันนัดดังกล่าว” - กรณีุิื่ ใินิั ิดั สาวคาใหก้ ารจาเนลุ ส่ัอนา่ “รับคาร้อง สาเนาให้โจทก์ และจาเลย เบิกจาเลยเพื่อสอบคาให้การและประนอมข้อพิพาท” - กรณีุิื่ หลอั จากสาวคาใหก้ ารจาเนลุแลน้ แิ่ก่าินิั ิดั ฟัอคาพนพากษา สั่อน่า “รับคาร้ อง สาเนาให้โจทก์และจาเลยในวันนัดฟังคาพิพากษา นัดพร้ อม ผู้ร้ องและจาเลย เพื่อประนอมข้อพิพาทในวนั นัดฟังคาพิพากษาและรอสอบคาให้การจาเลยในคดสี ่วนแพ่ง ในวนั นดั ดงั กล่าว” ๑.๓ การย่ืนคาให้การในคดีส่วนแพ่งตาม ป.ว.ิ อ. มาตรา ๔๔/๒ ป.นน.า. ทาิรา ๔๔/๒ กาหิดเนก่ีุนกวั นนรีการุื่ิคาให้การจาเนลุใิกรณีาี่ทีการุ่ืิคา ร้าอิาททาิรา ๔๔/๑ ไนโ้ ดุเนฉพาบซ่ึอแิกิ่าอจากการุื่ิคาให้การใิคดีแพ่อสาทาั กล่านคืา กฎหทาุกาหิดให้ศาลเนป็ ิผูส้ าวคาให้การจาเนลุ โดุไท่ทีกาหิดเนนลาแิ่ิาิ ซ่ึอศาลาาจ ดาเนินิการใินิั ิดั สาวคาให้การคดีาาาาหรืานิั ิดั ิรนจพุาิหลกั ฐาิหรืานิั ิัดพร้าท แลน้ แิ่น่าผเู้นสีุหาุุิ่ื คาร้าอเนขา้ ทาใิช่นอเนนลาใด กรณีไท่าาจิา ป.น.น พ. ทาิรา ๑๗๗ นรรคหิ่ึอ ทาใชว้ อั ควั จาเนลุจึอไท่ิา้ อุิื่ คาให้การภาุใิกาหิดเนนลาสนวหา้ นิั ิวั แิ่ไดร้ ัวสาเนิาคาร้าอ แลบการาี่ทาิรา ๔๔/๒ นรรคหิ่ึอ กาหิดน่า “หากจาเลยให้การประการใดหรือไม่ประสงค์ จะให้ การให้ ศาลบันทึกไว้ ถ้าหากจาเลยประสงค์จะทาคาให้การเป็ นหนังสือ ให้ศาลกาหนด ระยะเวลายื่นคาให้ การตามท่ีเห็นสมควรและเม่ือพนักงานอัยการสื บพยานเสร็จศาลจะอนุญาต ให้ผ้เู สียหายนาพยานเข้าสืบถึงค่าสินไหมทดแทนได้เท่าที่จาเป็น ...” แสดอใหเ้นห็ินา่ จาเนลุไท่ถูก วอั ควั น่าจบิา้ อให้การเนหทืาิคดีแพ่อสาทาั เนิื่าอจากใิการนนินจฉัุเนร่ืาอค่าสนิไหทาดแาิ กฎหทาุปรบสอคจ์ บใหไ้ ดค้ นาทจากพุาิหลกั ฐาิขาอผเู้นสีุหาุเนป็ิสาคาั จึอไท่าาจิา ป.น.น พ. ทาิรา ๑๗๗ นรรคสาอ แลบวาวาั าิั นน่าดน้ ุการขาดิดั ุิื่ คาใหก้ าร ิาท ป.น.น พ. ทาใชว้ อั ควั แก่การุิื่ คาใหก้ ารจาเนลุิาททาิรา ๔๔/๒ เนช่ิกิั -กรณีา่ีจาเนลุุิื่ คาใหก้ ารเนป็ิหิอั สืาเนขา้ ทาก่าินิั ิดั พร้าทเนพื่าปรบิาทขา้ พนพาา ใหส้ อ่ั นา่ “รับคาให้การจาเลย สาเนาให้ผ้รู ้องในวนั นดั ” - กรณีา่ีจาเนลุไท่ไดุ้ ิื่ คาใหก้ ารเนขา้ ทาก่าินิั ิดั พร้าทเนพ่ืาปรบิาทขา้ พพน าา เนทื่าถึอนิั ิดั ศาลิา้ อแจอ้ ให้จาเนลุาราวถึอคาร้าอขาอผูเ้นสีุหาุแลบสาวถาทคาให้การจาเนลุ

ค่มู อื ปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๙๖ ใิคดีส่นิแพ่อ แลบจดราุอาิกรบวนิพนจารณา ดอั ิ้ี “... ศาลได้แจ้งให้จาเลยทราบถึงคาร้ อง ของผู้เสียหายแล้ว จาเลยให้การว่า ... / ไม่ประสงค์จะให้การ/แถลงขอย่ืนคาให้การเป็นหนังสือ ภายใน …………... ซ่ึงศาลเห็นควรอนญุ าต” ๑.๔ การจดรายงานกระบวนพจิ ารณาในวนั นัดพร้อมเพื่อประนอมข้อพพิ าท เนทื่าถึอนิั ิดั พร้าทเนพื่าปรบิาทขา้ พนพาา ศาลาาจไกล่เนกล่ีุเนว้ืาอิิ้ หากผรู้ ้าอแลบ จาเนลุไท่าาจิกลอหรืาปรบิีปรบิาทกิั แลบใิคดีาาาา จาเนลุใหก้ ารปฏนเนสร คนรจดราุอาิ กรบวนิพนจารณาน่า “ให้นาคดีเข้าสู่กระบวนการประนอมข้อพิพาท ให้เจ้าหน้าที่แจ้งวนั นัดให้ผู้ ร้องและจาเลยทราบ นัดฟังผลการประนอมข้อพิพาทในวนั ท่ี ………...” แิ่ถา้ ใิคดีาาาา จาเนลุใหก้ ารรัวสารภาพแลบศาลเนห็ิน่าคดีส่นิแพ่อจาเนป็ ิิา้ อที การสืวพุาิเนพ่นทเนินท หากศาลเนห็ิคนรให้พนพากษาคดีาาาาไปก่าิ คนรจดราุอาิกรบวนิ พนจารณาน่า “เน่ืองจากจาเลยให้ การรับสารภาพในคดีส่ วนอาญาและกรณีมีความจาเป็ นต้อง สืบพยานเพ่ิมเติมในคดีส่วนแพ่ง จึงเห็นสมควรพิพากษาคดีอาญาไปก่อน และได้อ่านคาพิพากษา คดีส่วนอาญาให้คู่ความฟังในวันนีแ้ ล้ว ให้นาคดีส่วนแพ่งเข้าสู่กระบวนการประนอมข้อพิพาท ให้เจ้าหน้าท่ีแจ้งวันนัดให้ผ้รู ้องและจาเลยทราบ นดั ฟังผลการประนอมข้อพิพาทหรือสืบพยานผู้ ร้องและพยานจาเลยในวนั ที่ ………...” ๑.๕ การสืบพยานเฉพาะคดีส่วนแพ่งในกรณที ศ่ี าลมคี าพพิ ากษาในคดีส่วนอาญาไปก่อน ๑.๕.๑ ปรบเนด็ิใิการสืวพุาิคดีส่นิแพ่อทีเนพีุอปรบเนด็ิเนดีุนคืา “ค่าสินไหมทดแทนมเี พียงใด” ๑.๕.๒ ถา้ ทีการาตารรณ์คาพนพากษาคดีส่นิาาาา ก่าิส่อสาินิไป ศาลาตารรณ์ ใหถ้ ่าุสาเนิาไนห้ ิ่ึอชตดเนพ่ืาใชใ้ ิการดาเนินิคดีส่นิแพอ่ ๑.๕.๓ าอค์คณบาี่พนจารณาพนพากษาคดีาาาาคนรกาหิดนิั ิัดฟัอผล การปรบิาทขา้ พนพาาแลบกาหิดนิั ิัดสืวพุาิผูร้ ้าอแลบพุาิจาเนลุสาหรัวคดีส่นิแพ่อ โดุจบิดั สืวพุาิผรู้ ้าอแลบพุาิจาเนลุไปใินิั เนดีุนกิั หรืาหลาุนิั ข้ึิาุกู่ วั จาินิพุาิ ขาอแิ่ลบฝ่ าุ ๑.๕.๔ ใิการสืวพุาิเนฉพาบคดีส่นิแพ่อไท่จาิา้ อสืวพุาิิ่าหิ้าจาเนลุ ดอั ิ้ิั แทจ้ าเนลุไท่ทาศาลกส็ าทารถดาเนินิการสืวพุาิไปได้

ค่มู อื ปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๙๗ ๑.๕.๕ ใิกรณีาี่ผรู้ ้าอหรืาจาเนลุไท่ทาศาลใินิั ิดั สืวพุาิ ไท่ถืานา่ ฝ่ าุา่ีไท่ทา ขาดิดั พนจารณา เนิื่าอจากนิั ิดั ดอั กล่านไท่ใช่นิั สืวพุาิิาท ป.น.น พ. ฝ่ าุาี่ไท่ทาเนพีุอเนสีุสนารน ใิการเนสิาพุาิหลกั ฐาิขาอิิแลบถาทคา้ ิพุาิขาอาีกฝ่ าุหิ่ึอา่ีสืวใินิั ิ้ิั ๑.๕.๖ เนท่ืาสืวพุาิเนสร็จ ให้าาคาพนพากษาคดีส่นิแพ่อาีกฉววั หิ่ึอ โดุใช้ หทาุเนลขคดีแดอแลบคดีดาเนดนท ๑.๕.๗ การาตารรณ์หรืาฎีกาคาพนพากษาคดีเนฉพาบส่นิแพ่อโดุลาพอั เนป็ิไปิาท ป.น.น พ. ข้อสังเกต (๑) การุ่ิื คาร้าอิาท ป.นน.า. ทาิรา ๔๔/๑ แลบการดาเนินิกรบวนิพนจารณาขาอ ผเู้นสีุหาุเนกีุ่นกวั คาร้าอดอั กล่านไท่ิา้ อเนสีุค่ารรรทเนิีุทใด ๆ (ป.น.น า. ทาิรา ๒๕๓ นรรคหิ่ึอ) แลบไท่น่าผูเ้นสีุหาุหรืาจาเนลุจบเนป็ิฝ่ าุาี่แพค้ ดี ศาลไท่าาจสั่อใหฝ้ ่ าุาี่แพค้ ดีใชค้ ่ารรรทเนิีุท แาิาีกฝ่ าุหิ่ึอ เนพราบ ป.นน.า. ทาิรา ๒๕๕ กาหิดใหศ้ าลทีาาิาจสั่อใหช้ ดใชก้ ิั ไดเ้นฉพาบ ค่ารรรทเนิีุทใิการวอั ควั คดีหรืาใิคดีแพ่อา่ีินดทากวั คดีาาาาา่ีผูเ้นสีุหาุเนป็ิโจากห์ รืาา่ีฟ้าอ โดุลาพอั (๒) รบุบเนนลาใิการุ่ืิคาร้าอิาท ป.นน.า. ทาิรา ๔๔/๑ หากเนป็ ิคดีาี่ทีการ สืวพุาิ ผูเ้นสีุหาุิ้าอุื่ิก่าิเนร่นทสืวพุาิ ซ่ึอิาทเนจิิารทณ์ขาอกฎหทาุ หทาุถึอ นิั สืวพุาิิาทปกินขาอคดีิ้ัิไท่รนทถึอการสืวพุาิล่นอหิ้า เนพราบการสืวพุาิล่นอหิ้า ไท่าาจกาหิดเนนลาแิ่ิาิได้ แิ่ถา้ เนป็ ิคดีาี่ไท่ทีการสืวพุาิ ผูเ้นสีุหาุิ้าอุื่ิก่าิศาล นิน นจฉุั ช้ีขาดคดีาาาา ถา้ ุิื่ เนกนิกาหิดเนนลาดอั กล่านขา้ อิิ้ ใหส้ ั่อนา่ “ผ้เู สียหายยื่นคาร้องเมื่อเกิน กาหนดเวลาที่กฎหมายบัญญัติไว้ ไม่รับคาร้ อง” าุ่าอไรก็ิาท รบุบเนนลาิาททาิราิ้ีเนป็ิ รบุบเนนลาิาทกฎหทาุนนรีพนจารณาคนาทาาาา ซ่ึอาาจขุาุหรืาุิ่ ไดิ้ าท ป.นน.พ. ทาิรา ๒๓ ปรบกาว ป.นน.า. ทาิรา ๑๕ แิ่ถึอแทน้ ่าผูเ้นสีุหาุุื่ิคาร้าอิาท ป.นน.า. ทาิรา ๔๔/๑ ไท่าิั ผู้เนสี ุหาุก็ุัอสาทารถิาคดีส่นิแพ่อไปุื่ิ ฟ้าอแุกิ่าอห ากโดุทีสนารนขาุกเนนิ้ ค่ารรรทเนิีุทศาลไดิ้ าท ป.น.น า. ทาิรา ๒๕๔ นรรคสาอ (๓) ป.นน.า. ทาิรา ๔๔/๑ นรรคสาท กาหิดน่า คาร้าอขาิาททาิรา ๔๔/๑ จบที คาขาปรบการาื่ิา่ีทนใช่คาขาวอั ควั ใหจ้ าเนลุชดใชค้ ่าสนิไหทาดแาิาิั เนิื่าอทาจากการกรบาา คนาทผนดขาอจาเนลุใิคดีาาาาทนได้ ดัอิ้ัิ ผู้เนสี ุหาุจบขาให้ลอโาษจาเนลุใิข้าหาา่ืิ า่ีพิกั อาิาุั การโจากไ์ ท่ไดฟ้ ้าอไท่ได้ เนพราบทนใช่เนป็ ิการขาใหช้ ดใชค้ ่าสนิไหทาดแาิ หรืา

ค่มู ือปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๙๘ จบขาใหศ้ าลพนพากษาใหจ้ าเนลุรัวเนด็กาี่เนกนดจากการา่ีผูเ้นสีุหาุถูกจาเนลุข่ทขืิกรบาาชาเนราไท่ได้ แทจ้ าเนลุจบถูกฟ้าอใิขา้ หาข่ทขืิกรบาาชาเนราก็ิาท เนพราบเนป็ ิคาขาให้รัวราอสถาิบขาอ วตคคลทนใช่การเนรีุกเนาาค่าสนิไหทาดแาิ หรืาใิกรณีาี่พิักอาิาุั การโจาก์ฟ้าอจาเนลุใิ ขา้ หาาาร้าุร่าอกาุผูเ้นสีุหาุจบุ่ืิคาร้าอขาให้จาเนลุชดใช้เนอนิาี่ฉ้าโกอไปไท่ได้ เนพราบทนใช่ ค่าสนิไหทาดแาิาิั เนิื่าอทาจากการกรบาาผดน าี่ถูกฟ้าอร้าอ (๔) ป.น.น า. ทาิรา ๔๔/๑ นรรคสาอ วาั าิั นให้ถืานา่ คาร้าอขาอผเู้นสีุหาุเนป็ ิคาฟ้าอ ิาทวาวาั าัินแห่อ ป.นน.พ. ซ่ึอหทาุคนาทน่าผูร้ ้าอาุู่ใิฐาิบาุ่าอเนดีุนกวั โจาก์ใิคดีแพ่อ ดอั ิ้ิั หากผูร้ ้าอิาคดีิ้ีไปฟ้าอุอั ศาลาี่พนจารณาคดีแพ่อาีก ิา้ อถืาน่าเนป็ิฟ้าอซา้ ิหรืาฟ้าอซ้า แลน้ แิ่กรณี หรืาถา้ ผรู้ ้าอเนพกน เนฉุไท่ดาเนินิคดีภาุใิเนนลาา่ีกาหิด ศาลาาจถืานา่ เนป็ิการาน้อฟ้าอ แลบทีคาสัอ่ จาหิ่าุคดีส่นิแพ่อได้ (๕) คดีาี่พิกั อาิาุั การเนป็ ิโจาก์ ซ่ึอทีคาขาใหค้ ืิหรืาใชร้ าคาารัพุิ์ าท ป.นน.า. ทาิรา ๔๓ ินดทากวั ฟ้าอาาาา ไท่ิา้ อเนรีุกค่ารรรทเนิีุท แทผ้ ูเ้นสีุหาุจบขาเนขา้ เนป็ ิโจากร์ ่นทดน้ ุ โจากร์ ่นทกไ็ ท่ิา้ อเนสีุค่ารรรทเนิีุทาีก (ฎีกาาี่ ๑๑๐๓-๑๑๐๔/๒๔๙๖) ส่นิปัาหาา่ีน่า เนทื่าศาลช้ิั ิิ้ พนพากษาุกฟ้าอใิคดีาี่พิักอาิาุั การเนป็ ิโจาก์แลบผูเ้นสีุหาุซ่ึอเนป็ ิโจาก์ร่นทุ่ืิาตารรณ์ ขาให้คืิหรืาใชร้ าคาารัพุโ์ ดุลาพอั จบิา้ อเนสีุค่ารรรทเนิีุทหรืาไท่ิ้ิั เนดนทศาลฎีกาไดน้ าอแิน วรราัดฐาิน่า กรณี ดัอกล่านโจาก์ร่นทจบิ้าอเนสี ุค่ารรรทเนิีุทดัอคดีแพ่อ า้ัอิ้ี ิาทิัุ คาพนพากษาฎีกาา่ี ๘๒๗/๒๔๙๑, ๗๗๐/๒๔๙๙ แลบ ๑๔๔๓/๒๕๑๑ แิ่เนทื่าทีการแกไ้ ข ป.นน.า. ทาิรา ๒๕๓ นรรคหิ่ึอ เนป็ ินา่ “ในคดีพนักงานอัยการเป็นโจทก์ซึ่งมีคาร้องให้คืนหรือใช้ราคา ทรัพย์สินติดมากับฟ้องอาญาตาม ป.วิ.อ. มาตรา ๔๓ หรือมีคาขอของผู้เสียหายขอให้บังคับจาเลย ชดใช้ค่าสินไหมทดแทน มิให้เรียกค่าธรรมเนียม ...” ดอั ิ้ัิ การา่ีโจาก์ร่นทซ่ึอเนป็ ิผูเ้นสีุหาุ ทีคาขาให้วอั ควั จาเนลุชดใชค้ ่าสนิไหทาดแาิ ไท่น่าคาขาิ้ิั จบาุูใ่ ิคาร้าอาีุ่ิื่ ิาท ป.นน.า. ทาิรา ๔๔/๑ หรืาจบเนป็ ิคาขาาา้ ุาตารรณ์ก็ิาท ผูเ้นสีุหาุไท่ิา้ อเนสีุค่ารรรทเนิีุทาีกิ่าไป ิาทวาวาั าิั นา่ีแกไ้ ขใหท่ิ้ี าิ่ึอ ใิกรณีาี่ศาลเนห็ิน่าผูเ้นสีุหาุเนรีุกเนาาค่าสนิไหทาดแาิสูอ เนกนิสทคนร หรืาดาเนินิคดีโดุไท่สตจรนิ ให้ศาลทีาาิาจสั่อให้ผูเ้นสีุหาุชารบค่ารรรทเนิีุท า้อั หทดหรืาแิ่เนฉพาบวาอส่นิภาุใิรบุบเนนลาาี่ศาลกาหิดก็ได้ แลบถา้ ผูเ้นสีุหาุเนพนกเนฉุไท่ ปฏนวิั นิาทคาสอ่ั ศาล ใหถ้ ืานา่ เนป็ิการาน้อฟ้าอใิคดีส่นิแพ่อิ้ิั

ค่มู ือปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๓๙๙ (๖) เนท่ืาศาลพพน ากษาใหจ้ าเนลุใชค้ ่าสนิไหทาดแาิแก่ผเู้นสีุหาุใิคดีา่ีพิกั อาิาุั การ เนป็ ิโจาก์ หากผูเ้นสีุหาุขาให้ทีการวอั ควั คดีใิส่นิแพ่อ ิา้ อเนสีุค่ารรรทเนิีุทการวอั ควั คดี เนช่ิคดีแพอ่ ิาท ป.น.น า. ทาิรา ๒๕๓ นรรคสาอ (๗) ใิกรณี าี่ผู้เนสี ุหาุซ่ึอุื่ิคาร้าอิาท ป.นน.า. ทาิรา ๔๔/๑ เนป็ ิคิุากจิ ไท่สาทารถจดั หาาิาุคนาทดาเนินิคดีไดเ้นาอ ศาลทีาาิาจิ้อั าิาุคนาทให้แก่ผูเ้นสีุหาุิ้ัิได้ แลบาิาุคนาททีสนารนไดร้ ัวเนอนิราอนลั แลบค่าใชจ้ ่าุิาท ป.นน.า. ทาิรา ๔๔/๒ นรรคสาอ ศาลคนรที หิัอสืาแจอ้ สนารนให้ผูเ้นสีุหาุาราวน่า ผูเ้นสีุหาุาาจเนรีุกร้าอค่าสนิไหทาดแาิพร้าทดากเนว้ีุ จากจาเนลุใิคดีาาาาา่ีพิกั อาิาุั การเนป็ ิโจาก์ แลบขาให้ศาลิ้อั าิาุคนาทใหแ้ ก่ผูเ้นสีุหาุ า่ีุากจิได้ (๘) การิ้อั าิาุคนาทให้แก่ผูเ้นสีุหาุิาท ป.นน.า. ทาิรา ๔๔/๒ นรรคสาอ ิา้ อปรากฏ นา่ ผเู้นสีุหาุิ้ิั ไดุ้ ิ่ื คาร้าอิาท ป.น.น า. ทาิรา ๔๔/๑ เนขา้ ทาแลน้ ซ่ึอาาจเนกนดขา้ สอสุั น่าผเู้นสีุหาุ จบสาทารถเนขีุิคาร้าอดน้ ุิิเนาอไดา้ ุา่ อไร แิ่เนท่ืาพนจารณาคนาทใิ ทาิรา ๔๔/๑ นรรคสาอ แลน้ จบเนห็ิไดน้ า่ กฎหทาุไท่ปรบสอคจ์ บใหศ้ าลเนคร่อครัดกวั แววพนรีใิการุิื่ คาร้าอ จึอไดก้ าหิดน่า ถา้ คาร้าอขาดสารบสาคาั ใิเนรื่าอใดกใ็ ห้สั่อใหผ้ ูร้ ้าอแกไ้ ขก่าิ ไท่พึอาี่จบส่ัอไท่รัวคาร้าอไปาิั าี แลบใิาาอปฏนวิั นศาลาาจจดั เนิรีุทแววพนทพค์ าร้าอิาท ทาิรา ๔๔/๑ ให้ผูเ้นสีุหาุสาทารถเนินท ขา้ คนาทไดด้ น้ ุิิเนาอ หรืาทีเนจา้ หิ้าา่ีศาลคาุให้คาแิบิาใิการกรากคาร้าอ แลบเนทื่าทีการ ิ้อั าิาุคนาทให้แก่ผูเ้นสีุหาุแลน้ หากาิาุผูร้ ้าอเนห็ิน่าคาร้าอุอั ทีขา้ วกพร่าอก็สาทารถขา แกไ้ ขเนพ่ทน เนินทไดา้ ีก (๙) ใิกรณีา่ีผเู้นสีุหาุซ่ึอุิ่ื คาร้าอไนิ้ าท ป.น.น า. ทาิรา ๔๔/๑ ิาุลอใิรบหนา่ อพจน ารณา การรัวทรดกคนาทเนป็ิไปิาท ป.นน.พ. ทาิรา ๔๒ ถึอทาิรา ๔๔ ดอั ิ้ิั ถา้ ุอั ไท่ปรากฏน่าทีผูเ้นขา้ รัว ทรดกคนาท ศาลาาจทีคาสั่อใหเ้นล่ืาิคดีเนฉพาบคดีส่นิแพอ่ (เนกีุ่นกวั การสืวพุาิเนรื่าอค่าสนิไหท าดแาิ) าากไปก่าิเนพื่าสืวหาวตคคลเนขา้ รัวทรดกคนาท ส่นิคดีาาาาให้ดาเนินิการิ่าไป โดุไท่จาิา้ อราคดีส่นิแพ่อ (๑๐) แทศ้ าลจบุกฟ้าอคดีส่นิาาาา ศาลกุ็ อั ทีาาิาจสั่อใหจ้ าเนลุคืิหรืาใชร้ าคาารัพุ์ แก่ผเู้นสีุหาุได้ (ฎีกาา่ี ๑๐๓๙/๒๕๑๖ ปรบชตทใหา่, ๑๖๕๗/๒๕๒๐) คาพพน ากษาศาลฎีกาขา้ อิิ้ เนป็ ิคาพนพากษาก่าิทีการแก้ไขเนพ่นทเนินท ป.นน.า. ทาิรา ๔๔/๑ แิ่เนิ่ืาอจากเนป็ ิการพนพากษา ิาทหลกั การ ป.น.น า. ทาิรา ๔๗ จึอสาทารถิาทาใชก้ วั คดีาี่ทีคาร้าอิาท ทาิรา ๔๔/๑ ดน้ ุ

ค่มู ือปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๔๐๐ (๑๑) แทศ้ าลจบทีคาสั่อให้ิาคดีส่นิแพ่อเนขา้ สู่กรบวนิการปรบิาทขา้ พนพาา แิ่การดาเนินิคดีใิส่นิาาาาิา้ อดาเนินิการิ่าไป เนช่ิ หากคดีาาาาุอั ิา้ อทีการสืวพุาิ เนพราบจาเนลุให้การปฏนเนสรหรืาเนป็ ิการสืวพุาิปรบกาวคารัวสารภาพ ก็ิา้ อกาหิดนิั ิัด ิรนจพุาิหลกั ฐาิหรืานิั ิดั สืวพุาิิ่าไป ส่นิการิัดสืวพุาิสาหรัวคดีส่นิแพ่อิ้ัิ เนิื่าอจากทีปรบเนด็ิเนก่ีุนกวั จาินิค่าสนิไหทาดแาิเนพีุอปรบเนด็ิเนดีุน แลบุอั ทีกรบวนิการ ปรบิาทข้าพนพาาซ่ึอาาจาาให้คดีิกลอกัิได้ ดัอิ้ัิ คนรกาหิดให้ผู้ร้าอสืวพุาิใิ นิั เนดีุนกวั า่ีพิักอาิาุั การโจากส์ ืวพุาิเนสร็จ เนนิ้ แิ่เนห็ิไดช้ ัดน่า ไท่ทีเนนลาเนพีุอพาก็าาจ กาหิดนิั สืวพุาิเนพ่นทใหา้ ีกหิ่ึอนิั สาหรัวการสืวพุาิผรู้ ้าอ ส่นิจาเนลุถา้ จบทีพุาิหกั ลา้ อ พุาิขาอผรู้ ้าอกใ็ หส้ ืวไปพร้าทกวั การสืวพุาิใิส่นิาาาา (๑๒) การเนรีุกค่าสนิไหทาดแาิ ิาท ป.นน.า. ทาิรา ๔๔/๑ ผูเ้นสีุหาุาาจเนรีุก ดากเนว้ีุไดด้ น้ ุ ซ่ึอิ่าอจากกรณีพิักอาิาุั การเนรีุกคืิหรืาให้ใชร้ าคาารัพุส์ นิิาท ป.นน.า. ทาิรา ๔๓ ซ่ึอพิกั อาิาุั การไท่ทีสนารนเนรีุกดากเนว้ีุ (ฎีกาาี่ ๑๘๘๕/๒๕๕๕, ๑๕๗๔/๒๕๕๘) ๒. คดที ร่ี าษฎรเป็ นโจทก์ ๒.๑ การสั่งฟ้อง สั่อฟ้าอน่า “สาเนาให้จาเลย นัดไต่สวนมลู ฟ้อง ให้โจทก์นาส่งหมายภายใน ….... วนั ถ้าส่งไม่ได้ให้แถลงต่อศาลภายใน ….... วนั นับแต่วนั ส่งหมายไม่ได้ มิฉะนน้ั ถือว่าโจทก์ทิง้ ฟ้อง” ข้อสังเกต (๑) ใิคดีราษฎรเนป็ิโจาก์ แทศ้ าลุอั ไท่ปรบาวั ฟ้าอ ใิคดีส่นิแพ่อถืานา่ ผถู้ ูกฟ้าอ าุใู่ ิฐาิบจาเนลุแลน้ (ฎีกาา่ี ๑๙๑๕/๒๕๑๙) (๒) ศาลาาจสั่อใหป้ น ดหทาุ ณ ภูทนลาเนิาขาอจาเนลุ หากทีขา้ เนาจ็ จรนอฟัอไดน้ ่าจาเนลุ ทีภูทนลาเนิาา่ีแิ่ิาิ ๒.๒ การสั่งฟ้องเมื่อไต่สวนมูลฟ้องแล้ว เนทื่าไิ่สนิทูลฟ้าอแลน้ เนห็ิน่า คดีทีทูล ส่ัอนา่ “ศาลได้พิเคราะห์พยานหลักฐานโจทก์ ท่ีนาสืบในช้ันไต่สวนมูลฟ้องแล้วเห็นว่า (ระบุเหตุผล) ๑๕ คดีโจทก์มีมูลตาม ……….... ให้ ประทับฟ้องไว้พิจารณา หมายเรียกจาเลยมาให้การ ให้โจทก์นาส่งหมายภายใน ….... วัน และให้ ๑๕ คาแิบิาปรบราิศาลฎีกาเนกีุ่นกวั การไิ่สนิทลู ฟ้าอ พ.ศ. ๒๕๕๖

ค่มู อื ปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๔๐๑ นัดตรวจ พยานหลักฐาน/นัดพร้ อมเพื่อกาหนดวันนัดสืบพยานโจทก์วันท่ี ............... เวลา ............... น.” คดีแพ่อเนกีุ่นเนิ่ืาอกวั คดีาาาา จาเนลุไท่ิา้ อุิื่ คาใหก้ ารภาุใิ ๑๕ นิั (เนาีุวฎีกาา่ี ๑๐๔๒-๑๐๔๓/๒๕๒๐,๓๙๐๖/๒๕๓๖) แิ่ถ้าไิ่สนิแล้นปรากฏน่าคดีไท่ทีทูลาาอาาาา ิ้าอาาคาพนพากษาุกฟ้าอ โดุเนฉพาบสาหรัวศาลาาาา ศาลาาาากรตอเนาพใิ้ แลบศาลาาาาริวตรี เนทื่าคดีาาาาไท่ทีทูลแลน้ คดีส่นิแพ่อุา่ ทไท่าุใู่ ิาาิาจพนจารณาพนพากษา ศาลิา้ อส่ัอไท่รัวฟ้าอคดีส่นิแพ่อแลบส่ัอคืิ ค่ารรรทเนิีุทิาท ป.น.น พ. ทาิรา ๑๕๑ (ทาิรา ๑๙๓/๑๗) สาหรัวศาลจอั หนดั /ศาลแขนอใหส้ อ่ั รัวฟ้าอคดีส่นิแพ่อา่ีาุใู่ ิเนขิาาิาจไนพ้ จน ารณา ิ่าไป ๒.๓ การย่ืนและการสั่งคาขอยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลตามมาตรา ๒๕๔ วรรคสอง โดุปกินคดีแพ่อาี่ฟ้าอรนทไปกวั คดีาาาาา่ีผูเ้นสีุหาุเนป็ ิโจาก์แลบคดีแพ่อา่ีที การฟ้าอแุกิ่าอหากจากคดีาาาา ผูเ้นสีุหาุิา้ อชารบค่ารรรทเนิีุทดอั เนช่ิคดีแพ่อาน่ั ไป า้อั ิ้ี ิาททาิรา ๒๕๔ นรรคหิ่ึอ าุ่าอไรก็ิาท วาวัาาัินทาิรา ๒๕๔ นรรคสาอ กาหิดให้ ผเู้นสีุหาุซ่ึอเนป็ิโจากส์ าทารถขาุกเนนิ้ ค่ารรรทเนิีุทศาลไดา้ ้อั ใิคดีแพอ่ ซ่ึอรนทาุกู่ วั คดีาาาา แลบคดีแพอ่ า่ีแุกฟ้าอิ่าอหากจากคดีาาาา โดุทีหลกั เนกณฑด์ อั ิ่าไปิ้ี (๑) ผูา้ ี่ทีสนารนุื่ิคาขาิา้ อเนป็ ิผูเ้นสีุหาุใิคดีาาาาเนา่าิ้ัิ วตคคลาี่ทนใช่ ผูเ้นสีุหาุใิคดีาาาาแทจ้ บรัวช่นอสนารนจากผเู้นสีุหาุทาฟ้าอไล่เนว้ีุจากจาเนลุไท่ทีสนารนุิ่ื คาขา ิาททาิราิ้ี เนช่ิ ผูร้ ัวปรบกิั ภุั ซ่ึอใช้ค่าสนิไหทาดแาิแก่ผูเ้นสีุหาุ แทไ้ ดร้ ัวช่นอสนารนจาก ผเู้นสีุหาุไปฟ้าอไล่เนว้ีุจากจาเนลุ ไท่าาจขาุกเนนิ้ ค่ารรรทเนิีุทศาลิาททาิราิ้ี เนป็ิิิ้ (๒) ิา้ อเนป็ ิการฟ้าอจาเนลุใิคดีาาาาให้รัวผนดาาอแพ่อ หากเนป็ ิกรณีาี่ ผเู้นสีุหาุฟ้าอวตคคลา่ืิใหร้ ัวผนดจบไท่สาทารถขาุกเนนิ้ ค่ารรรทเนิีุทศาลได้ เนช่ิ ผเู้นสีุหาุฟ้าอ ผู้รัวปรบกัิภัุให้รัวผนดิาทสัาาาปรบกัิภัุาี่าาไนก้ ัวจาเนลุ กรณี เนช่ิิ้ีจบขาุกเนน้ิ ค่ารรรทเนิีุทศาลไท่ได้ แิ่ถ้าทีการฟ้าอจาเนลุใิคดีาาาาเนข้าทาเนป็ ิจาเนลุา่ี ๑ แลบผู้รัว ปรบกิั ภุั เนป็ิจาเนลุา่ี ๒ เนช่ิิ้ีุา่ ทขาุกเนนิ้ ค่ารรรทเนิีุทศาลได้ (๓) การุ่ืิคาขาิ้าอุ่ืิพร้าทกัวคาฟ้าอ คาฟ้าอาตารรณ์หรืาคาฟ้าอฎีกา เนา่าิ้ิั แลน้ แิ่น่าเนรน่ทขาใิช้ิั ศาลใด แิ่การุิ่ื จบิา้ อุิื่ ิ่าศาลช้ิั ิิ้ เนา่าิ้ิั แลบศาลช้ิั ิิ้ จบเนป็ิผพู้ จน ารณาสั่อคาขาโดุไท่ิา้ อคาิึอนา่ คดีาุใู่ ิช้ิั ศาลใด

ค่มู ือปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๔๐๒ (๔) การาี่ศาลช้ิั ิิ้ จบทีคาสั่อาิตาาิใหุ้กเนนิ้ ค่ารรรทเนิีุทศาลได้ ิา้ อาุู่ ภาุใิเ้นอื่าิไข ๒ ปรบการ คืา ก. คดีาาาาา่ีฟ้าอิา้ อทีทูล กล่านคืา ิา้ อทีการฟ้าอจาเนลุิ้ิั เนป็ ิคดีาาาาแลน้ หากุอั ไท่ทีการฟ้าอ คดีาาาา แท้โจาก์า่ีฟ้าอคดีแพ่อจบาา้ อน่า ิิเนาอเนป็ ิผูเ้นสีุหาุแลบคดีขาอิิเนป็ ิคดีแพ่อ เนก่ีุนเนิ่ืาอคดีาาาาก็ไท่ทีสนารนไดร้ ัวุกเนนิ้ ค่ารรรทเนิีุทศาลิาททาิราิ้ี ิากจากิ้ิั จบิา้ อ ปรากฏดน้ ุนา่ ศาลใิคดีาาาาทีคาสอ่ั นา่ คดีทีทูลหรืาทีคาพนพากษานา่ จาเนลุไดก้ รบาาคนาทผดน แลน้ จึอจบาาใหโ้ จากท์ ีสนารนไดร้ ัวุกเนนิ้ ค่ารรรทเนิีุทศาล ดอั ิ้ัิ ใิาาอปฏนวิั นเนทื่าทีการุื่ิคาขาิาททาิราิ้ี ถา้ เนป็ ิการขาใิ คดีาาาาซ่ึอฟ้าอรนทกิั ทากวั คดีแพ่อิา้ อราดูก่าิน่าคดีาาาาา่ีฟ้าอทีทูลหรืาไท่ จึอคนรส่ัอน่า “รับคาขอ สาเนาให้จาเลย รอไว้ส่ังเม่ือไต่สวนมูลฟ้องเสร็จแล้ว” แิ่ถา้ เนป็ ิการขาใิคดีแพ่อ าี่แุกฟ้าอิ่าอหากจากคดีาาาาแลบโจาก์ทนได้แิวผลการไิ่สนิทูลฟ้าอ หรืาการดาเนินิ คดีาาาาทาดน้ ุ คนรส่ัอน่า “รับคาขอ สาเนาให้จาเลย ให้โจทก์ส่งหลักฐานการดาเนินคดีอาญา ต่อศาลภายใน ….... วัน แล้วจะพิจารณาสั่งต่อไป” ส่นิคาฟ้าอคดีแพ่อาีุ่ื่ิทาพร้าทคาขา ให้ส่ัอน่า “รอไว้ส่ังหลังจากมีคาสั่งเก่ียวกับคาขอยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลแล้ว” แลบ ข. การเนรีุกเนาาค่าสนิไหทาดแาิิ้ัิไท่เนกนิสทคนรแลบเนป็ ิไปดน้ ุ คนาทสตจรนิ เนอื่าิไขปรบการหลอั ิ้ีกฎหทาุไท่ไดว้ อั ควั น่าศาลจบิา้ อดาเนินิการไิ่สนิ เนท่ืาเนป็ ิเนช่ิิ้ีหากปรากฏหลกั ฐาิใิเนว้ืาอิิ้ น่าคดีาาาาา่ีฟ้าอทีทูลแลบไท่ปรากฏขา้ โิแ้ ุอ้ หรืาเนหิตาิั คนรสอสัุน่าโจากเ์นรีุกค่าสนิไหทาดแาิเนกนิสทคนรหรืาโดุไท่สตจรนิ ศาลจบทีคาส่ัอ าิตาาิใหุ้ กเนนิ้ ค่ารรรทเนิีุทศาลไปโดุไท่ิา้ อไิ่สนิเนลุกไ็ ด้ แิ่หากศาลเนห็ิสทคนรไิ่สนิ ใิปรบเนด็ิิ้ี ก็าาจดาเนินิการไิ่สนิิ่าจากการไิ่สนิทูลฟ้าอ แิ่ถา้ เนป็ ิคดีแพ่อา่ีแุกฟ้าอ ิ่าอหากจากคดีาาาาก็าาจสั่อใิคาขาน่า “รับคาขอ สาเนาให้จาเลย นัดไต่สวนคาขอ หมายแจ้ง วนั นดั ให้จาเลยทราบ ให้โจทก์นาส่งในเจด็ วนั หากไม่มผี ้รู ับโดยชอบให้ปิ ด” ส่นิคาฟ้าอคดีแพ่อ า่ีุิื่ ทาพร้าทคาขาใหส้ ่อั นา่ “รอไว้ส่ังเม่ือได้ไต่สวนคาขอยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลแล้ว” (๕) คาส่อั ขาอศาลช้ิั ิิ้ ทีได้ ๓ ปรบการ คืา ก. าิตาาิิาทคาขา ซ่ึอเนา่ากวั ุกเนนิ้ ค่ารรรทเนิีุทศาลใหา้ ้อั หทด หรืา ิาทจาินิาี่โจากข์ า

คู่มือปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๔๐๓ ข. ุกเนนิ้ ค่ารรรทเนิีุทศาลให้วาอส่นิ ซ่ึอศาลาาจกาหิดจาินิเนอนิ าีุ่กเนนิ้ ให้หรืาจาินิเนอนิา่ีโจาก์ิ้าอชารบไนใ้ ิคาส่ัอก็ได้ การุกเนนิ้ ค่ารรรทเนิีุทศาล ให้วาอส่นิทกั เนกนดข้ึิใิกรณีา่ีโจาก์เนรีุกค่าสนิไหทาดแาิเนกนิสทคนร แลบกรณีเนช่ิน่าิ้ี ศาลิา้ อกาหิดเนนลาใหโ้ จากช์ ารบค่ารรรทเนิีุทศาลาี่ไท่ไดร้ ัวุกเนนิ้ ดน้ ุ ค. ุกคาขา ซ่ึอาาจเนกนดข้ึิไดใ้ ิกรณีา่ีจาเนลุไดใ้ ช้ค่าสนิไหทาดแาิ แก่โจาก์ิาทสทคนรแลน้ หรืาเนป็ ิกรณีาี่โจาก์ฟ้าอคดีแพ่อโดุไท่สตจรนิเนพื่ากลิ่ั แกลอ้ จาเนลุ เนป็ิิิ้ แลบเนท่ืาุกคาขาศาลิา้ อกาหิดเนนลาใหโ้ จากช์ ารบค่ารรรทเนิีุทศาลโดุเนร็น าุ่าอไรก็ิาท คาส่ัอศาลาี่ใหุ้กคาขาหรืาไทุ่กเนนิ้ ค่ารรรทเนิีุทศาล ิาททาิราิ้ี ไท่กรบาวสนารนขาอโจากา์ ี่จบขาุกเนนิ้ ค่ารรรทเนิีุทศาลภาุใิ้ ป.น.น พ. (๖) คู่คนาทจบาตารรณ์คาส่ัอขาอศาลช้ัิิิ้ ิาท (๕) ไท่ได้ า้อั ิ้ี เนป็ ิไปิาท ป.นน.า. ทาิรา ๒๕๔ นรรคสาท แลบคาสั่อดอั กล่าน (ไท่น่าจบเนป็ ิคาสั่อุกเนนิ้ ค่ารรรทเนิีุทศาล หรืาคาส่ัอุกคาขา) ทีผลสาหรัวการดาเนินิคดีใิช้ัิศาลาี่คดีิ้ัิาุู่ใิรบหน่าอพนจารณาไป จิกน่าคดีจบถึอา่ีสตด เนช่ิ โจาก์เนพ่นอุ่ืิคาขาพร้าทาตารรณ์ หากศาลช้ัิิิ้ ทีคาสั่อาิตาาิ ิาทคาขา เนทื่าคดีข้ึิสู่ศาลฎีกาโจากจ์ บไดร้ ัวุกเนนิ้ ค่ารรรทเนิีุทศาลใิช้ิั ฎีกาดน้ ุโดุไท่ิา้ อ ุิ่ื คาขาใหท่ (ส่นิค่ารรรทเนิีุทศาลใิศาลช้ิั ิิ้ า่ีไดช้ ารบไปเนพราบิิเนาอไท่ไดข้ าุกเนนิ้ ไน้ โจาก์จบขาคืิไท่ได้ เนพราบคาส่ัอศาลทีผลสาหรัวการดาเนินิคดีิ้อั แิ่ช้ัิาตารรณ์เนป็ ิิิ้ ไป เนา่าิ้ิั ) (๗) วาวัาาัินาี่ห้าทคู่คนาทาตารรณ์คาส่ัอขาอศาลช้ัิิ้ิิ้ัิ ไท่ห้าทศาล าี่พนจารณาคดีใิาิั าี่จบแกไ้ ขเนปลีุ่ิแปลอคาส่ัอขาอศาลช้ัิิิ้ ใิขณบา่ีคดีิ้ัิาุู่รบหน่าอ การพนจารณาขาอิิเนท่ืาปรากฏน่าพฤินการณ์แห่อคดีเนปล่ีุิแปลอไป เนช่ิ ขณบาี่ศาลช้ัิิ้ิ พจน ารณาคาขา ศาลใิคดีาาาาทีคาสั่อนา่ “คดีมมี ลู ให้ประทับฟ้องไว้พิจารณา” าาใหศ้ าลช้ิั ิิ้ สั่อาิตาาิิาทคาขา แิ่ิ่าทาศาลใิคดีาาาาพนพากษาุกฟ้าอเนิื่าอจากพุาิโจากใ์ ิคดีาาาา ถูกศาลลอโาษใิขา้ หาเนวนกคนาทเนาจ็ กรณีเนช่ิิ้ีิา้ อถืานา่ พฤินการณ์แห่อคดีไดเ้นปลีุ่ิแปลอไป เนทื่าคดีแพ่อา่ีเนก่ีุนเนิื่าอกวั คดีาาาาข้ึิสู่ศาลาตารรณ์ ศาลาตารรณ์าาจทีคาส่ัอใหุ้ กคาขาุกเนนิ้ ค่ารรรทเนิีุทศาลเนสีุา้อั หทดแลน้ ใหโ้ จากช์ ารบค่ารรรทเนิีุทศาลใิช้ิั าตารรณ์กไ็ ด้ แลบคู่คนาท จบุิ่ื ฎีกาคาส่อั ดอั กล่านขาอศาลาตารรณ์ไท่ได้ ิา้ อหา้ ทิาท ป.น.น า. ทาิรา ๒๕๔ นรรคสาท ข้อสังเกต (๑) คดีแพอ่ เนกีุ่นเนิ่ืาอกวั คดีาาาาาี่ฟ้าอรนททากวั คดีาาาาไท่ิา้ อช้ีสาอสถาิ

คู่มอื ปฏบิ ตั ิราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๔๐๔ (๒) จาเนลุใิคดีาาาาซ่ึอทีคดีแพ่อเนกีุ่นเนิื่าอกัวคดีาาาารนททาด้นุ ิ้ัิ หากจาเนลุจบิ่าสู้คดีส่นิแพ่อจบิา้ อาาคาให้การใิคดีส่นิแพ่อให้ชาวิาท ป.นน.พ. ทาิรา ๑๗๗ นรรคสาอ ดน้ ุ หากจาเนลุให้การเนพีุอน่าปฏนเนสรฟ้าอโจากา์ ้อั สน้ิเนา่าิ้ิั ถืาน่าคาให้การ ส่นิแพอ่ เนป็ิเนพุี อการปฏนเนสรลาุ ๆ ไท่ชาวิาท ป.น.น พ. ทาิรา ๑๗๗ นรรคสาอ (ฎีกาาี่ ๕๗๑๓/ ๒๕๓๙) (๓) การา่ีพิกั อาิสาวสนิเนปรีุวเนาีุวปรัวจาเนลุฐาิขวั รถุิิโ์ ดุปรบทาา การเนปรีุวเนาีุวปรัวดอั กล่านไท่ใช่คาพนพากษาคดีส่นิาาาา ศาลจบถืาเนาาขา้ เนาจ็ จรนอใิคดีาาาา ดอั กล่านทาช้ีขาดิดั สนิคดีแพอ่ ไท่ได้ (ฎีกาาี่ ๑๗๖/๒๕๓๘) (๔) กรณี า่ีโจาก์ฟ้าอจาเนลุใิคนาทผนดฐาิลัการัพุ์ รัวขาอโจร จาเนลุรัว สารภาพฐาิรัวขาอโจรเนฉพาบารัพุว์ าอราุการ ศาลจบสั่อให้คืิหรืาใชร้ าคาารัพุร์ าุการา่ืิ ไท่ได้ (๕) การเนรีุกเนกว็ ค่ารรรทเนิีุทใิคดีาาาาทีวาั าิั นาุใู่ ิ ป.น.น า. ภาค ๖ หทนด ๒ (ทาิรา ๒๕๒ ถึอ ๒๕๘) โดุทาิรา ๒๕๒ วัาาัินเนป็ ิหลกั การน่า “ใิคดีาาาาา้ัอหลาุ หา้ ททนใหศ้ าลุิต นรรรทเนรีุกค่ารรรทเนิีุทิากจากาี่วาั าิั นไนใ้ ิหทนดิ้ี” ดอั ิ้ิั กรณีา่ีจบเนรีุก ค่ารรรทเนิีุทจากคู่คนาทจึอทีไดเ้นพุี อ ๔ กรณี คืา (๑) ใิคดีพิักอาิาัุการเนป็ ิโจาก์ซ่ึอผูเ้นสีุหาุเนรีุกเนาาค่าสนิไหท าดแาิสูอเนกนิสทคนรหรืาดาเนินิคดีโดุไท่สตจรนิ (ทาิรา ๒๕๓ นรรคหิ่ึอ) (๒) ค่ารรรทเนิีุทใิการวอั ควั คดีเนาาค่าสนิไหทาดแาิ (ทาิรา ๒๕๓ นรรคสาอ) (๓) ค่ารรรทเนิีุทศาลใิกรณีา่ีผูเ้นสีุหาุฟ้าอเนรีุกค่าสนิไหทาดแาิ รนทไปกวั การฟ้าอคดีาาาาหรืาฟ้าอเนป็ิคดีแพ่อิ่าอหาก (ทาิรา ๒๕๔ นรรคหิ่ึอ) (๔) กรณีา่ีศาลทีคาสั่อให้ฝ่ าุา่ีแพค้ ดีใช้ค่ารรรทเนิีุทแาิคู่คนาทาีก ฝ่ าุหิ่ึอ (ทาิรา ๒๕๕) สาหรัวกรณีิาททาิรา ๒๕๖ เนป็ ิการกาหิดให้ศาลเนป็ ิผูจ้ ่าุค่าพาหิบ ค่าป่ นุการแลบค่าเนช่าา่ีพกั าี่จาเนป็ ิาี่สทคนรแก่พุาิ ทนไดท้ ีการเนรีุกเนก็วค่ารรรทเนิีุทดอั กล่าน จากคู่คนาทแิ่าุา่ อใด เนหิตผลา่ีทาิรา ๒๕๒ ทนให้เนรีุกเนก็วค่ารรรทเนิีุทใิคดีาาาาก็เนพราบน่า หากกาหิดใหค้ ู่คนาทฝ่ าุใดฝ่ าุหิ่ึอิา้ อรัวผดน ใิค่าฤชารรรทเนิีุทแลน้ าาจส่อผลกรบาวหรืา

คู่มอื ปฏบิ ตั ิราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๔๐๕ เนป็ ิาตปสรรคิ่าการแสนอหาขา้ เนา็จจรนอเนพ่ืาพนสูจิ์คนาทผนดได้ โดุเนฉพาบถา้ ทีการเนรีุกเนก็ว ค่ารรรทเนิีุทจากจาเนลุจบุอ่น เนป็ิการปน ดก้ิั โากาสใิการิ่าสู้คดีาุา่ อเนิท็ า่ีขาอจาเนลุซ่ึอขดั ิ่า หลกั การพ้ืิฐาิใิการดาเนินิคดีาาาา ส่นิการดาเนินิกรบวนิพนจารณาเนพ่ืาเนรีุกค่าสนิไหท าดแาิให้แก่ผู้เนสีุหาุแท้ทนใช่คดีาาาาโดุแา้ แิ่กฎหทาุก็ทีนิั ถตปรบสอค์าี่จบุกเนน้ิ ค่ารรรทเนิีุทใหเ้นสทืาิเนป็ิส่นิหิ่ึอขาอการดาเนินิคดีาาาา เนพราบเนหิตผลนา่ ผูเ้นสีุหาุเนป็ิเนหุา่ื าาชาากรรทา่ีิ้าอรัวเนคราบห์แาิสัอคทา้ัอทีหิ้าาี่จบิ้าอทาเนวนกคนาทเนป็ ิพุาิิ่าศาล เนพ่าื พสน ูจิค์ นาทผดน ขาอจาเนลุาิั เนป็ิปรบโุชิิ์ ่าสารารณบ จึอคนราี่รัฐจบิา้ อใหค้ นาทคตท้ คราอ แลบช่นุเนหลืาผูเ้นสีุหาุใิด้าิิ่าอๆ ซ่ึอรนทถึอการเนุีุนุาคนาทเนสีุหาุา่ีเนกนดข้ึิแลบการ เนรีุกร้าอค่าสนิไหทาดแาิจากผูก้ รบาาคนาทผนดด้นุาุ่าอไรก็ดี เนพ่ืาเนป็ ิการป้าอกัิทนให้ ผเู้นสีุหาุาาศุั ปรบโุชิจ์ ากการาี่ไท่ิา้ อเนสีุค่ารรรทเนิีุทใิการเนรีุกค่าสนิไหทาดแาิเนขา้ ทา ใิคดีาาาา เนรีุกเนาาค่าสนิไหทาดแาิสูอจิเนกนิสทคนรหรืาฟ้าอเนป็ ิคดีาาาาเนพ่ืาาี่จบเนรีุก ค่าสนิไหทาดแาิโดุไท่ิา้ อเนสีุค่ารรรทเนิีุทา้อั ๆ า่ีคนาทจรนอแลน้ ไท่ทีทูลคนาทผนดาาาา จึอ ไดท้ ีการวาั าิั นไนใ้ ิทาิรา ๒๕๓ นา่ กรณีา่ีผเู้นสีุหาุเนรีุกค่าสนิไหทาดแาิสูอเนกนิสทคนรหรืา ดาเนินิคดีโดุไท่สตจรนิ ใหศ้ าลทีคาสั่อให้เนสีุค่ารรรทเนิีุทได้ แลบวาั าิั นไนใ้ ิทาิรา ๒๕๔ นา่ กรณีา่ีผูเ้นสีุหาุฟ้าอให้คืิหรืาใช้ราคาารัพุส์ นิ หรืาค่าสนิไหทาดแาิซ่ึอินดทากัวฟ้าอ คดีาาาา หรืาาี่ฟ้าอเนป็ิคดีแพอ่ โดุลาพอั ใหเ้นรีุกเนกว็ ค่ารรรทเนิีุทดอั คดีแพอ่ ดัอิ้ัิ เนท่ืาวาวัาาัินใิหทนด ๒ กาหิดให้เนรี ุกเนก็วค่ารรรทเนิี ุท ใิคดีาาาาได้เนพีุอ ๔ กรณี ข้าอิ้ิเนา่าิ้ัิ ซ่ึอไท่ทีกรณีใดาี่ให้เนรีุกเนก็วจากจาเนลุ ดัอิ้ัิ ใิคดีาาาา ศาลจึอไท่าาจเนรีุกเนกว็ ค่ารรรทเนิีุทจากจาเนลุไดเ้นพราบกฎหทาุไท่เนปน ดช่าอ ถา้ จาเนลุ ถูกฟ้าอเนป็ิคดีแพ่อรรรทดาแลน้ ศาลใิคดีแพ่อพนพากษาใหจ้ าเนลุชดใชค้ ่าสนิไหทาดแาิ หาก จาเนลุุ่ืิาตารรณ์คาพนพากษาดัอกล่าน จาเนลุจบิา้ อเนสีุค่ารรรทเนิีุทศาล (ค่าข้ึิศาล) ใิช้ัิ าตารรณ์ แิ่เนท่ืาเนป็ ิคดีาาาาถึอแทน้ ่าจบทีการเนรีุกค่าสนิไหทาดแาิเนขา้ ทาดน้ ุก็ุอั ิา้ อถืาน่า จาเนลุเนป็ิจาเนลุใิคดีาาาาแลบาุภู่ าุใิว้ อั ควั ขาอ ป.น.น า. ทาิรา ๒๕๒ เนทื่าไท่ทีวาวาั าิั นใด ใิหทนด ๒ าิตาาิใหเ้นรีุกเนกว็ ค่ารรรทเนิีุทศาล (ค่าข้ึิศาล) จากจาเนลุไดก้ รณีจึอไท่าาจเนรีุก เนกว็ ค่ารรรทเนิีุทศาลใิช้ิั าตารรณ์จากจาเนลุ ส่นิทาิรา ๒๕๘ าี่กาหิดใหิ้ า ป.น.น พ. น่าดน้ ุ ค่าฤชารรรทเนิีุททาใช้วอั คัวโดุาิตโลทิ้ัิ หทาุถึอ ิาทาใช้เนฉพาบส่นิาี่ ป.นน.า. ไท่ได้ วัาาัินถึอ เนท่ืากรณี ิ้ีเนป็ ิา่ีชัดเนจิจากวาวัาาัินขาอทาิรา ๒๕๒ น่าไท่าาจเนรีุกเนก็ว

ค่มู ือปฏบิ ตั ิราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๔๐๖ ค่ารรรทเนิีุทจากจาเนลุดอั กล่านขา้ อิิ้ จึอไท่าาจิา ป.นน.พ. ใิเนรื่าอผูท้ ีหิา้ า่ีชารบค่าฤชารรรท เนิีุททาใชว้ อั ควั โดุาิตโลทได้

ค่มู ือปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๔๐๗ ส่วนท่ี ๓ การร้องว่าถูกคุมขังโดยผดิ กฎหมาย ใิการดาเนินิคดีาาาา ทีแินคนดา้ัอใิเนรื่าอการปราวปราทาาชาากรรทแลบการ คตท้ คราอสนารนขาอผูิ้ า้ อหาแลบจาเนลุ วาวาาขาอศาล ิากจากการรักษาปรบโุชิข์ าอรัฐใิแอ่ ขาอการคนวคตทาาชาากรรทแลน้ ุอั ทีวาวาาใิการคตท้ คราอสนารนเนสรีภาพขาอผูิ้ า้ อหาแลบ จาเนลุรนทไปถึอปรบชาชิาน่ั ไปดน้ ุ แลบการคตท้ คราอสนารนแลบเนสรีภาพ ดอั กล่านไท่ไดจ้ ากดั เนฉพาบแิ่ใิส่นิาี่เนกนดจากการกรบาาขาอเนจา้ หิา้ า่ีรัฐเนา่าิ้ิั แิุ่อั รนทถึอการกรบาาา่ีเนกนดจาก การกรบาาขาอวตคคลา่ืิา่ีไท่ใช่เนจา้ หิ้าา่ีรัฐดน้ ุ ป.นน.า.ทาิรา ๙๐ เนป็ ิาีกินั าุ่าอหิ่ึอาี่จบ แสดอใหเ้นห็ินา่ ศาลทีวาวาาาี่กนา้ อขนาอใิการคตท้ คราอสนารนแลบเนสรีภาพขาอปรบชาชิ ป.นน.า. ทาิรา ๙๐ ซ่ึอไดแ้ กไ้ ขเนพน่ทเนินท วาั าิั นนา่ เนทื่าทีการาา้ อนา่ วตคคลใดิา้ อถูกคตทขอั ใิคดีาาาาหรืาใิกรณีาื่ิใดโดุทนชาวดน้ ุกฎหทาุ วตคคลเนหล่าิ้ีทีสนารนุิื่ คาร้าอิ่าศาลาา้ อาี่ าี่ทีาาิาจพจน ารณาคดีาาาาขาใหป้ ล่าุ (๑) ผถู้ ูกคตทขอั เนาอ (๒) พิกั อาิาุั การ (๓) พิกั อาิสาวสนิ (๔) ผวู้ าั ชาการเนรืาิจาหรืาพศั ดี (๕) สาที ภรนุา หรืาาาินขาอผิู้ ้ิั หรืาวตคคลา่ืิใดเนพ่ืาปรบโุชิข์ าอผถู้ ูกคตทขอั เนท่ืาไดร้ ัวคาร้าอดอั ิ้ัิ ให้ศาลดาเนินิการไิ่สนิฝ่ าุเนดีุนโดุด่นิ ถา้ ศาลเนห็ิน่า คาร้าอิ้ิั ทีทูล ศาลทีาาิาจสั่อผูค้ ตทขอั ใหิ้ าินั ผูถ้ ูกคตทขอั ทาศาลโดุพลิั แลบถา้ ผูค้ ตทขอั แสดอ ใหเ้นป็ิา่ีพาใจแก่ศาลไท่ไดน้ ่าการคตทขอั เนป็ิการชาวดน้ ุกฎหทาุ ใหศ้ าลส่ัอปล่าุินั ผถู้ ูกคตทขอั ไปาิั าี ข้อพจิ ารณา ๑. วาวาั าิั นทาิราิ้ีทีหลกั เนกณฑเ์นพท่น เนินทจากเนดนทรนท ๓ ปรบการ คืา ๑.๑ การุ่ืิคาร้าอขาปล่าุจากการถูกคนวคตทหรืาขอั โดุทนชาวิาทวาวาั าิั น เนดนทิ้ิั ทนไดใ้ ชว้ อั ควั เนฉพาบการถูกคนวคตทหรืาขอั โดุเนจา้ พิกั อาิ แิ่รนทถึอการถูกคนวคตทหรืาขอั โดุวตคคลใดโดุทนชาวดน้ ุกฎหทาุดน้ ุ กล่านคืา เนดนทการุ่ืิคาร้าอขาปล่าุจากการถูกคนวคตท หรืาขอั โดุทนชาว วาั าิั นน่า “เนท่ืาทีการาา้ อน่าวตคคลใดิา้ อถูกคนวคตทหรืาขอั โดุผนดกฎหทาุ หรืาถูกจาคตกผนดไปจากคาพนพากษาขาอศาลวตคคลเนหล่าิ้ีทีาาิาจุิื่ คาร้าอิ่าศาลขาใหป้ ล่าุ

ค่มู ือปฏบิ ตั ิราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๔๐๘ คืา ...” ซ่ึอินุาทศพั าิ์ าท ป.น.น า. ทาิรา ๒ (๒๑) “คนวคตท” หทาุคนาทถึอ การคตทหรืากกั ขอั ผถู้ ูกจวั โดุพิกั อาิฝ่ าุปกคราอหรืาิารนจใิรบหนา่ อสืวสนิแลบสาวสนิ ทาิรา ๒ (๒๒) “ขอั ” หทาุคนาทถึอ การกกั ขอั จาเนลุหรืาผูิ้ า้ อหาโดุศาล าิั าาจาาใหเ้นกนดคนาทเนขา้ ใจคลาดเนคลื่าินา่ วาวาั าิั นทาิราิ้ี เนดนทใชเ้นฉพาบการถูกคนวคตทหรืา ขอั ขาอเนจา้ พิักอาิโดุทนชาวเนา่าิ้ิั ิ่าทาทีคาพนพากษาฎีกาา่ี ๑๒๐๐/๒๕๐๔ (ปรบชตทใหา่) นิน นจฉุั นา่ การคนวคตทหรืาขอั ิาทป.นน.า.ทาิรา๙๐เนป็ิถา้ ุคาใิคนาทหทาุรรรทดาหาใช่ทีคนาทหทาุ ดอั คาจากดั คนาทิาท ป.นน.า. ทาิรา ๒ (๒๑) , (๒๒) ไท่ ดอั ิ้ิั การคนวคตทาาจเนกนดจากวตคคล รรรทดากไ็ ด้ การแกไ้ ขทาิราิ้ีจึอใชถ้ า้ ุคากลาอ ๆ นา่ “ เนท่ืาทีการาา้ อนา่ วตคคลใดิา้ อถูกคตทขอั ใิคดีาาาา หรืากรณีา่ืิใดโดุทนชาวด้นุกฎหทาุ ...” ซ่ึอคาน่า “คตทขัอ” ิ้ัิินุาทศัพา์ ิาท ป.า. ทาิรา ๑ (๑๒) หทาุคนาทนา่ คตทินั คนวคตท ขอั กกั ขอั หรืาจาคตก าิั เนป็ิการพนจารณา จากลกั ษณบการจากดั เนสรีภาพขาอวตคคล ไท่ไดท้ ต่อพนจารณาไปา่ีวตคคลา่ีก่าให้เนกนดการคนวคตท หรืาขอั โดุทนชาว จึอเนป็ิถา้ ุคาา่ีชดั เนจิกนา่ ๑.๒ ศาลาีุ่ื่ิคาร้าอขาให้ปล่าุจากการคตทขัอโดุทนชาว เนดนทไท่ได้ทีการ กาหิดไน้ ิ่าทาทีการแก้ไขวาวัาาัินเนก่ีุนกัวศาลา่ีทีาาิาจพนจารณาคาร้าอดัอกล่านน่า “... วตคคลเนหล่าิ้ีทีสนารนุื่ิคาร้าอิ่าศาลา้าอาี่า่ีทีาาิาจพนจารณาคดีาาาาขาให้ปล่าุ ...” ซ่ึอเนป็ ิการพนจารณาเนขิาาิาจศาลาี่ทีาาิาจชารบคดีใิดา้ ิพ้ืิา่ีิาทคนาทใิหทนด ๒ ขาอ พรบรรรทิูาศาลุตินรรรท ทนไดพ้ นจารณาวตคคลผูก้ รบาาผนดเนป็ ิสาคาั ดอั ิ้ัิ ศาลาี่ทีาาิาจ พนจารณาคาร้าอขาให้ปล่าุจากการถูกคตทขอั โดุทนชาว ไท่น่าจบเนป็ ิคนาทผนดิาทกฎหทาุใด จึอาุใู่ ิเนขิาาิาจขาอศาลุิต นรรรท ิาทวาวาั าิั นา่ีแกไ้ ขใหท่ิ้ีา้อั สน้ิ ถึอแทผ้ รู้ ้าอถูกจวั กทต ใิขา้ หาา่ีาุใู่ ิาาิาจศาลาหารจบพนจารณาพนพากษากิ็ าท เนท่ืาผูร้ ้าอุอั ไท่ไดถ้ ูกฟ้าอิ่าศาลแลบไท่ไดถ้ ูกคนวคตทโดุาาิาจขาอศาล แิ่ถูกคนวคตทโดุพิกั อาิ สาวสนิซ่ึอาุูใ่ ิเนขิาาิาจขาอศาลาาาาแลน้ ศาลาาาาจึอทีาาิาจรัวคาร้าอขาให้ปล่าุินั ผรู้ ้าอจากการคนวคตทดอั กล่านได้ (ฎีกาาี่ ๑๕๕๗/๒๕๐๓ ปรบชตทใหา่ คร้ัอาี่ ๓๒/๒๕๐๓) ๑.๓ วตคคลผูท้ ีาาิาจุิื่ คาร้าอิ่าศาลขาใหป้ ล่าุจากการถูกคตทขอั โดุทนชาว กฎหทาุา่ีแกไ้ ขใหท่ให้าาิาจพิกั อาิสาวสนิ หรืา “วตคคลา่ืิใดเนพ่ืาปรบโุชิ์ขาอผถู้ ูกคตทขอั ” แทจ้ บทนใช่าาินแลบไท่ทีปรบโุชิเ์นก่ีุนขา้ อกวั การคตทขอั ิ้ิั กส็ าทารถุิื่ คาร้าอไดด้ น้ ุ ๒. เนท่ืาทีการคนวคตทหรืาขอั โดุทนชาวดน้ ุกฎหทาุเนกนดข้ึิก็ุา่ ทร้าอขาให้ศาลไิ่สนิ ิาททาิรา ๙๐ ิ้ีไดแ้ ลน้ ถึอแทิ้ ่าทาผูค้ ตทขอั จบิาินั ผถู้ ูกคตทขอั ไปขาหทาุขอั จากศาล แลบศาล

คู่มือปฏบิ ตั ิราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๔๐๙ ไดา้ ากหทาุขอั ใหไ้ ปแลน้ กิ็ าท แิ่สนารนใิการร้าอขาใหศ้ าลสั่อปล่าุินั จากการคตทขอั โดุทนชาว ดน้ ุกฎหทาุ จบทีาุเู่นพีุอชน่ั รบุบเนนลาา่ีถูกคตทขอั โดุทนชาวดน้ ุกฎหทาุเนา่าิ้ิั เนช่ิ การถูกคตทขอั โดุทนชาวใิรบหน่าอสาวสนิ ดอั ิ้ี เนท่ืาทีการุ่ืิฟ้าอคดีิ่าศาล จิศาลทีคาสั่อปรบาวั ฟ้าอ แลน้ าากหทาุขอั จาเนลุไนใ้ ิรบหนา่ อพนจารณา แทข้ า้ เนา็จจรนอจบปรากฏนา่ การคตทขอั จาเนลุใิรบหนา่ อ สาวสนิจบทนชาวดน้ ุกฎหทาุกิ็ าท สนารนขาอจาเนลุาี่จบร้าอขาปล่าุจากการคตทขอั าิั ทนชาว ดน้ ุกฎหทาุุา่ ทเนป็ ิาิั รบอวั า้อั ิ้ีเนพราบการขอั จาเนลุใิรบหน่าอพนจารณา เนป็ิาาิาจขาอศาล โดุเนฉพาบาี่จบดาเนินิการไดา้ ุแู่ ลน้ ิาท ป.น.น า. ทาิรา ๗๑ ปรบกาวทาิรา ๘๘ ข้อสังเกต (๑) การปฏนวิั นิาทรัฐรรรทิูาแห่อราชาาณาจกั รไาุแลบ ป.นน.า. ทาิรา ๙๐ าิั เนป็ิวาวาั าิั นให้ศาลิรนจสาวน่าทีการคตทขอั โดุทนชาวดน้ ุกฎหทาุหรืาไท่ เนพื่าคตท้ คราอ สนารนแลบเนสรีภาพขาอวตคคลิาทรัฐรรรทิูาิ้ัิ ศาลจบิา้ อคาิึอถึอสนารนแลบเนสรีภาพขาอ ผถู้ ูกคตทขอั เนป็ิสาคาั ฉบิ้ิั เนท่ืาทีเนหิตาิั สทคนรเนช่ืาน่าาาจทีการคตทขอั โดุทนชาวดน้ ุกฎหทาุ แลน้ กถ็ ืานา่ ทีทูลา่ีศาลจบดาเนินิการได้ เนท่ืาขา้ เนา็จจรนอไท่ปรากฏน่าทีการาากหทาุจวั แลบิาท ราุอาิปรบจานิั เนกีุ่นกัวคดี ไท่ปรากฏข้าทูลน่าถูกผูร้ ้าอาตกข์กล่านหาน่าผูถ้ ูกคตทขอั กรบาา คนาทผนด ไท่ปรากฏชัดน่าทีเนหิติาทสทคนรน่าคนริาินั ผูถ้ ูกคตทขอั ทาสาวสนิดาเนินิคดีดน้ ุ าุา่ อใดหรืาไท่ ไท่ปรากฏนา่ ผถู้ ูกคตทขอั ิกเนป็ิผูิ้ า้ อหาซ่ึอถูกสอสุั โดุทีเนหิตาิั สทคนรา่ีจบาาก หทาุจวั ไดิ้ าท ป.น.น า. ทาิรา ๖๖ (๒) ไท่ปรากฏน่าการจวั ผูถ้ ูกคตทขอั เนป็ ิการจวั เนพราบกรบาา คนาทผนดซ่ึอหิา้ หรืาพวน่ากาลอั พุาุาทกรบาาคนาทผนด หรืาพวโดุทีพฤินการณ์าิั คนรสอสัุ น่าจบกรบาาคนาทผนดโดุทีเนคร่ืาอทืา าานตร หรืานิั ถตาุ่าอาื่ิาัิสาทารถใช้ใิการกรบาา คนาทผนด หรืาทีเนหิตาิั คนรสอสัุน่าไดก้ รบาาคนาทผนดทาแลน้ แลบจบหลวหิี จึอไท่ใช่กรณีาี่ เนจา้ พิกั อาิิารนจดอั กล่านจบจวั ผูใ้ ดไดโ้ ดุไท่ิา้ อทีหทาุจวั ิาท ป.นน.า. ทาิรา ๗๘ (๑) (๒) แลบ (๓) พฤินการณ์ุา่ ททีขา้ ิ่าสอสัุิาทสทคนรน่าเนจา้ พิกั อาิิารนจไดป้ ฏนวิั นใิการจวั แลบ คนวคตทผถู้ ูกจวั โดุถูกิา้ อิาทา่ีกฎหทาุวาั าิั นไนห้ รืาไท่ า้อั หากการจวั ไท่ชาวดน้ ุกฎหทาุ แลน้ พิกั อาิสาวสนิก็ไท่ทีาาิาจา่ีจบคนวคตทินั ิ่าเนิื่าอจากการจวั าี่ไท่ชาวดน้ ุกฎหทาุ หรืาุื่ิคาร้าอขาให้ศาลาากหทาุขอั ใิรบหน่าอสาวสนิิาท ป.นน.า. ทาิรา ๘๗ ได้ ซ่ึอหาก ศาลสั่อใหผ้ คู้ ตทขอั หรืาผกู้ ่าใหเ้นกนดการคตทขอั ิาินั ผูถ้ ูกคตทขอั ทาเนพื่าใหว้ ตคคลดอั กล่านแสดอขา้ ทูล หรืาพุาิหลกั ฐาิจบาาให้ปรากฏแิ่ชัดน่าทีการจวั หรืาคตทขอั โดุชาวดน้ ุกฎหทาุหรืาไท่ แลบศาลกส็ าทารถพนจารณาถึอเนหิตใิการจวั แลบคตทขอั ิลาดจิพฤินการณ์แลบข้ิั ิาิใิการคตทขอั

คู่มอื ปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๔๑๐ ให้ถูกิ้าอิาทาี่กฎหทาุวัาาัินไนไ้ ด้าุ่าอสทวูรณ์สทิาทเนจิิารทณ์ขาอกฎหทาุา่ีจบ คตท้ คราอสนารนเนสรีภาพขาอวตคคลดอั กล่านแลน้ ิาทพฤินการณ์แห่อคดีถืาไดน้ ่าคาร้าอขาอผูร้ ้าอ ทีทูลา่ีศาลจบดาเนินิการิ่าไปิาทรัฐรรรทิูาแห่อราชาาณาจกั รไาุ (ฎีกาาี่ ๔๖๖/๒๕๔๑) (๒) สนารนใิการร้าอขาให้ศาลสั่อปล่าุินั จากการคตทขอั โดุทนชาวดน้ ุกฎหทาุ ทีาุู่เนพีุอช่ันรบุบเนนลาา่ีถูกคตทขัอโดุทนชาวด้นุกฎหทาุเนา่าิ้ัิ ขณบา่ีผู้ร้าอุื่ิคาร้าอน่า เนจา้ พิกั อาิิารนจคิ้ จวั กตทแลบคตทขอั ผรู้ ้าอโดุทนชาวดน้ ุกฎหทาุ พิกั อาิาุั การไดฟ้ ้าอผูร้ ้าอ ิ่าศาลช้ิั ิิ้ ใิคนาทผนดา่ีผูร้ ้าอาา้ อนา่ การคิ้ จวั กตทแลบคตทขอั โดุทนชาว เนท่ืาการคตทขอั เนช่ิน่าิ้ิั ไดส้ น้ิสตดไปิ้อั แิ่ศาลปรบาวั ฟ้าอแลบาากหทาุขอั ผูร้ ้าอใิรบหน่าอพนจารณา สนารนขาอผูร้ ้าอ า่ีจบร้าอขาใหป้ ล่าุจากการคตทขอั าิั ทนชาวดน้ ุกฎหทาุจึอรบอวั ส่นิการิรนจคิ้ จวั กตทแลบ การคตทขอั ขาอเนจา้ พิกั อาิิารนจช้ิั แรกเนป็ิข้ิั ิาิิ่าอหากจากการสาวสนิ า้อั การสาวสนิ จบชาวดน้ ุกฎหทาุหรืาไท่ เนพุี อใด เนป็ิเนร่ืาอา่ีิา้ อนนินจฉุั ใิช้ิั พนจารณาขาอศาล เนทื่าผูร้ ้าอถูก พิกั อาิาุั การุิื่ ฟ้าอิ่าศาลแลบศาลปรบาวั ฟ้าอแลบาากหทาุขอั ผูร้ ้าอไนร้ บหน่าอพนจารณา ิาท ป.นน.า. ทาิรา ๕๘ (๔), ๗๑ แลบ ๘๘ ซ่ึอเนป็ิาาิาจาี่จบดาเนินิการไดแ้ ลน้ การคตทขอั ผรู้ ้าอ จึอไท่ขดั ิ่า ป.น.น า. ทาิรา ๙๐ แลบรัฐรรรทิูาแห่อราชาาณาจกั รไาุ (ฎีกาาี่ ๗๑๑๖/๒๕๔๔) (๓) ขา้ วอั ควั ขาอปรบราิศาลฎีกา นา่ ดน้ ุหลกั เนกณฑ์แลบนรน ีการเนก่ีุนกวั การาากคาส่ัอ หรืาหทาุาาาา พ.ศ. ๒๕๔๘ ขา้ ๔๙ ไดก้ าหิดหลกั เนกณฑก์ ารปล่าุินั วตคคลกรณีทีการาา้ อนา่ ถูกคตทขอั ใิคดีาาาาหรืากรณีาื่ิใดโดุทนชาวดน้ ุกฎหทาุ ดอั ิ้ี (๓.๑) การร้าอขาใหร้ ้าอขาิ่าศาลาาาา ศาลาาาาริวตรี ศาลาาาากรตอเนาพใิ้ หรืาศาลจอั หนดั าี่ทีเนขิาาิาจเนหิืาาา้ อา่ีา่ีผถู้ ูกคตทขอั ถูกคตทขอั าุู่ (๓.๒) “วตคคลาื่ิใด” ิาททาิรา ๙๐ ใชค้ นาทหทาุาุา่ อกนา้ อ ดอั ิ้ิั ไท่นา่ จบ เนป็ ิวตคคลรรรทดาหรืาคณบวตคคล โดุไท่จาิ้าอเนป็ ิผูท้ ีส่นิได้ส่นิเนสีุหรืาทีปรบโุชิ์ เนกีุ่นขา้ อกวั ผูถ้ ูกคตทขอั เนพีุอแิ่เนพื่าปรบโุชิ์ขาอผถู้ ูกคตทขอั แลน้ กส็ าทารถุิ่ื คาร้าอิ่าศาลได้ เนช่ิ าิาุคนาทขาอผถู้ ูกคตทขอั หรืาคณบกรรทการสนารนทิตษุชิแห่อชาิน เนป็ิิิ้ (๓.๓) คาร้าอจบาา้ อวากฎหทาุ เนช่ิ ป.นน.า. ทาิรา ๙๐ หรืาทนได้าา้ อวา กฎหทาุใดเนลุกไ็ ด้ วธิ ปี ฏบิ ตั เิ กยี่ วกบั การดาเนินการไต่สวน เนท่ืาทีคาร้าอเนช่ิน่าิ้ี ศาลิา้ อดาเนินิการไิ่สนิฝ่ าุเนดีุนโดุด่นิ เนพื่าพนจารณาน่า คาร้าอิ้ิั ทีทูลหรืาไท่ หากคาร้าอไท่ทีทูลกส็ ั่อุกคาร้าอ หากเนห็ินา่ คาร้าอิ้ิั ทีทูลกท็ ีาาิาจสั่อ

ค่มู อื ปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๔๑๑ ผูค้ ตทขอั ให้ิาินั ผูถ้ ูกคตทขอั ทาศาลโดุพลิั เนพ่ืาให้ผูค้ ตทขอั ิาสืวพุาิหลกั ฐาิแสดอให้เนป็ ิ าี่พาใจขาอศาลนา่ การคตทขอั เนป็ิการชาวดน้ ุกฎหทาุหากผคู้ ตทขอั แสดอใหเ้นป็ิาี่พาใจขาอศาลไท่ได้ ศาลิา้ อสั่อปล่าุินั ผถู้ ูกคตทขอั ไปาิั าี ตวั อย่างแบบคาส่ัง (๑) ข้นั ตอนการไต่สวนผู้ร้องฝ่ ายเดียวว่าคาร้องมมี ูลหรือไม่ (ก) กรณีคาร้าอขาอผรู้ ้าอไท่ทีทูล “คดีนี้ .............. (ชื่อผ้รู ้อง) .............. ย่ืนคาร้องว่า ....................................................... ......................................................................... ศาลไต่สวนผ้รู ้องฝ่ ายเดยี วแล้วผ้รู ้องนาสืบว่า .............................................................. ......................................................................... พิเคราะห์แล้ว ..................................................................... คาร้ องของผู้ร้องไม่มีมูล ที่จะดาเนินการต่อไป จึงมคี าส่ังยกคาร้อง” (ข) กรณีคาร้าอขาอผรู้ ้าอทีทูล “คดีนี้ .............. (ช่ือผ้รู ้อง) .............. ย่ืนคาร้องว่า ....................................................... ......................................................................... ศาลไต่สวนผ้รู ้องฝ่ ายเดียวแล้วเห็นว่า คาร้องของผ้รู ้องมีมลู จึงมีคาส่ังให้ ................. ............. (ชื่อผู้คุมขัง) ............. ผู้คุมขังนาตัว ............ (ช่ือผู้ถูกคุมขัง) ............. ผู้ถูกคุมขังมาศาล ในวันที่ ..... เดือน ............... พ.ศ. .... เวลา ............... น. เพื่อให้ผู้คุมขังแสดงให้เป็นที่พอใจของ ศาลว่าการคุมขงั เป็นการชอบด้วยกฎหมาย ต่อไป แจ้งคาส่ังให้ผ้คู ุมขังทราบด้วย” (๒) ข้นั ตอนการไต่สวนผู้คุมขงั “คดีนีศ้ าลได้มีคาสั่งให้ ............................ (ชื่อผู้คุมขัง) ............................... ผู้คุมขัง นาตัว ......................... (ช่ือผู้ถูกคุมขัง) ........................... ผู้ถูกคุมขังมาศาลวันนี้ เพื่อให้ผู้คุมขัง แสดงให้เป็นท่ีพอใจของศาลว่า การคุมขังเป็นการชอบด้วยกฎหมาย บัดนี้ ผู้คุมขงั ได้ดาเนินการ ตามคาสั่งศาลโดยนาตัวผ้ถู กู คุมขงั มาศาลพร้อมแล้ว ผ้คู ุมขงั นาสืบว่า ........................................................................................................... .............................................................................

ค่มู อื ปฏบิ ตั ิราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๔๑๒ ผ้รู ้อง (ผ้ถู ูกคุมขัง) นาสืบว่า …..… (ถ้าผู้ถูกคุมขงั ขอนาพยานหลกั ฐานเข้าสืบ) ….… ............................................................................ พิเคราะห์แล้ว ……….. เห็นว่าผู้คุมขังแสดงให้เป็นท่ีพอใจของศาลไม่ได้ว่า การคุมขัง เป็ นการชอบด้ วยกฎหมาย จึงมคี าสั่งปล่อยตัว .................... (ชื่อผ้ถู กู คุมขงั ) .................... ผ้ถู กู คุมขงั ไปทันที”Ž หมายเหตุ หากนิน นจฉุั น่าผูค้ ตทขอั แสดอใหเ้นป็ิาี่พาใจขาอศาลไดน้ ่าการคตทขอั เนป็ ิการชาวดน้ ุ กฎหทาุ กท็ ีคาสอ่ั ุกคาร้าอ ข้อสังเกต (๑) ิาท ป.นน.า. ทาิรา ๙๐ ทนไดว้ าั าิั นน่า ผูร้ ้าอขาให้ปล่าุจบิา้ อุ่ืิิ่าศาลใด แิ่เนท่ืาเนหิตาี่จบร้าอขาให้ปล่าุเนป็ ิการาา้ อน่าถูกคตทขอั โดุผนดกฎหทาุหรืาผนดจากคาพนพากษา ขาอศาล ใิาาอปฏนวิั นจึอข้ึิาุู่กวั ข้าาา้ อิาทคาร้าอน่า เนป็ ิการคตทขัอโดุผนดกฎหทาุหรืา ผนดจากคาพนพากษาขาอศาลใด ก็ิา้ อุ่ิื คาร้าอิ่าศาลิ้ัิ แิ่ิาทรัฐรรรทิูา ฯ เนหิตา่ีจบร้าอ ขาให้ปล่าุกนา้ อกน่า เนพราบทนไดจ้ ากดั าุูเ่นพีุอขา้ าา้ อา่ีน่าถูกคตทขอั โดุผนดกฎหทาุหรืาผนดจาก คาพนพากษาเนา่าิ้ิั หากแิ่รนทถึอการถูกคตทขอั ใิกรณีา่ืิใดดน้ ุ ดอั ิ้ิั รัฐรรรทิูา ฯ จึอวาั าิั น ถึอศาลา่ีจบุ่ืิคาร้าอเนาาไนด้ ้นุน่าใหุ้ื่ิิ่า “ศาลท้องที่ท่ีมีอานาจพิจารณาคดีอาญา” ซ่ึอิา้ อ พนจารณาปรบกาว ป.นน.า. ทาิรา ๑๖ แลบทาิรา ๒๒ แลบพรบรรรทิูาศาลุตินรรรทดน้ ุ ซ่ึอก็ ิ่าจบได้แก่ ศาลาาาา ศาลาาาากรตอเนาพใิ้ ศาลาาาาริวตรี ศาลจอั หนดั หรืาศาลแขนอแห่อ าา้ อา่ีาี่คตทขอั ินั ผถู้ ูกคตทขอั ิิั่ เนาอ ๒. แทิ้ าทถา้ ุคาใิินั วาขาอรัฐรรรทิูา ฯ า่ีน่า “ในกรณีท่ีมีการคุมขังตัวบุคคล ... ถ้าผู้คุมขังแสดงให้เป็นท่ีพอใจของศาลไม่ได้ว่าการคุมขังเป็ นการชอบด้วยกฎหมาย ให้ศาลสั่ง ปล่อยตัวผ้ถู กู คุมขงั ไปทันที” จบทีคนาทหทาุใิาาิาอนา่ การร้าอขาปล่าุ จบกรบาาไดก้ ิ็ ่าเนทื่าผถู้ ูก คตทขอั ุอั ถูกคตทขอั าุู่ หากผูถ้ ูกคตทขอั ไดร้ ัวการปล่าุชน่ั ครานแลน้ ผูร้ ้าอไท่ิ่าจบทีสนารนุิื่ คาร้าอ ขาปล่าุไดา้ ีกก็ิาท แิ่เนิ่ืาอจากการปล่าุชน่ั ครานิ้ัิ หาใช่น่าผูถ้ ูกคตทขอั ไดร้ ัวการปล่าุินั โดุ านสรบโดุไท่ทีเนอ่ืาิไขไท่ เนพราบแาจ้ รนอแลน้ ผูถ้ ูกคตทขอั ุอั าุใู่ ิาาิาจคตทขอั าุเู่นิื่าอจากุอั ทีหิา้ า่ี ิาทสัาาาปรบกัิแลบ เนอื่าิไขิ่าอ ๆ ใิสัาาาปรบกัิิ้ัิ การปล่าุชั่นครานเนป็ ิเนพีุอ ทาิรการผ่าิคลาุการจากดั สนารนเนสรีภาพขาอวตคคลเนพีุอชน่ั ครานเนา่าิ้ิั ดอั ิ้ิั แทผ้ ูถ้ ูกคตทขอั ไดร้ ัวการปล่าุชน่ั ครานแลน้ ผรู้ ้าอกิ็ ่าจบุอั ทีสนารนุิื่ คาร้าอขาปล่าุได้

คู่มือปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๔๑๓ ส่วนท่ี ๔ การไต่สวนชันสูตรพลกิ ศพ การไิ่สนิชิั สูิรพลนกศพเนป็ ิเนรื่าอาี่กฎหทาุวาั าิั นไนใ้ ิ ป.นน.า. ทาิรา ๑๕๐ นรรค สาท ถึอนรรคแปด โดุพิกั อาิาุั การาาคาร้าอขาิ่าศาลช้ิั ิิ้ แห่อาา้ อาี่าี่ศพิ้ัิาุูใ่ หา้ า การไิ่สนิ ๑. ศาลท่มี ีอานาจ ศาลาี่ทีาาิาจาาการไิ่สนิชัิสูิรพลนกศพ คืา ศาลาาาา ศาลาาาากรตอเนาพใิ้ ศาลาาาาริวตรี แลบศาลจอั หนดั ส่นิศาลแขนอไท่ทีาาิาจไิ่สนิชิั สูิรพลนกศพ ๒. การสั่งคาร้อง “รับคาร้ อง นัดไต่สวน ประกาศแจ้งวันนัดที่หน้าศาล ส่งสาเนาคาร้องและแจ้งกาหนด วันนัดให้สามี ภริยา ผู้บุพการี ผู้สืบสันดาน ผู้แทนโดยชอบธรรม ผู้อนุบาลหรือญาติของผู้ตาย ตามลาดบั อย่างน้อยหน่ึงคนเท่าที่จะทาได้ทราบก่อนวนั นดั ไม่น้อยกว่า ๑๕ วนั ” ข้อสังเกต (๑) การปรบกาศแจอ้ นิั ิัดไิ่สนิ เนป็ ิหิ้าา่ีขาอศาลา่ีจบิ้าอาาปรบกาศ แลบปน ด ปรบกาศไนา้ ่ีศาลก่าินิั ไิ่สนิไท่ิ้าุกน่า ๑๕ นิั โดุเนจา้ หิา้ า่ีศาลจบเนกว็ สาเนิาปรบกาศไน้ ใิสาินิ (๒) พิักอาิาุั การิา้ อาาคาร้าอุิ่ื ิ่าศาลน่าจบส่อสาเนิาคาร้าอ แลบแจอ้ กาหิดนิั ิัดให้สาที ภรนุา ผู้วตพการี ผูส้ ืวสัิดาิ ผูแ้ าิโดุชาวรรรท ผูา้ ิตวาล หรืาาาินขาอผูิ้ าุ ิาทลาดวั าุา่ อิ้าุหิ่ึอคิเนา่าาี่จบาาไดา้ ราวก่าินิั ิัดไิ่สนิไท่ิา้ ุกน่า ๑๕ นิั พร้าท รบวตภูทนลาเนิาขาอวตคคลดอั กล่านทาดน้ ุ เนทื่าพิักอาิาุั การุืิ่ คาร้าอให้สั่อน่า “ส่งสาเนาคาร้ อง และแจ้งวันนัดให้ …………. ไม่มีผู้รับโดยชอบให้ปิ ด (หรือส่งทางไปรษณีย์ลงทะเบียนตอบรับ ตามข้อบงั คับว่าด้วยการส่งคาคู่ความฯ) ”

ค่มู ือปฏบิ ตั ิราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๔๑๔ ๓. การไต่สวน ใหด้ าเนินิกรบวนิการพนจารณาเนช่ิเนดีุนกวั คดีาน่ั ไป โดุเนป็ิหิา้ าี่ขาอพิกั อาิาุั การ ิา้ อิาพุาิหลกั ฐาิทาสืวนา่ การา่ีเนจา้ พิกั อาิาาใหผ้ ใู้ ดิาุิ้ิั ไดก้ รบาาไปใิการปฏนวิั นการ ิาทหิา้ า่ีหรืาไท่ หรืาน่าผูิ้ าุใิรบหนา่ อาุใู่ ิคนาทคนวคตทขาอเนจา้ พิกั อาิ ซ่ึอาา้ อน่าปฏนวิั น ราชการิาทหิา้ าี่หรืาไท่ ข้อสังเกต (๑) ใินิั ิัดไิ่สนิคร้ัอแรก ศาลิา้ อิรนจสาวการปน ดปรบกาศ แลบผลการส่อ หทาุิัดให้สาที ภรนุา ฯลฯ ขาอผูิ้ าุน่าวตคคลดัอกล่านได้าราวนิั ิัดไิ่สนิไท่ิ้าุกน่า ๑๕ นิั หรืาไท่ หากวตคคลดอั กล่านาราวนิั ิดั ิา้ ุกนา่ ๑๕ นิั ิา้ อเนล่ืาิการไิ่สนิไป (๒) ใิกรณีาี่ิา้ อเนลื่าิการไิ่สนิไป คนรปรบกาศหิา้ ศาลาตกคร้ัอ (๓) ผาู้ าใหเ้นกนดการิาุไท่ทีสนารนซกั ถาทพุาิ (๔) าาินผูิ้ าุทีสนารนิ้อั าิาุเนขา้ ทาดาเนินิการ หากไท่ทีาิาุคนาท แทไ้ ท่ทีาาิน ก็ ใหศ้ าลิ้อั าิาุคนาทให้ ๔. สิทธิหน้าทีข่ องญาตขิ องผู้ตาย และทนายความ าาินขาอผิู้ าุทีสนารนุิ่ื คาร้าอิ่าศาลขาเนขา้ ทาซกั ถาทพุาิาี่พิกั อาิาุั การิาสืว แลบิาสืวพุาิหลกั ฐาิาื่ิไดด้ น้ ุกวั ทีสนารนแิ่อิ้อั าิาุคนาทดาเนินิการแาิได้ หากไท่ทีาิาุคนาท ให้ศาลิ้อั าิาุคนาทเนพื่าาาหิ้าาี่าิาุคนาทฝ่ าุาาินขาอผูิ้ าุ าิาุคนาทดอั กล่านทีสนารน เนช่ิาิาุคนาทาน่ั ๆ ไปใิการน่าคนาท หากเนป็ิาิาุคนาทาี่ศาลิ้อั ใหก้ ท็ ีสนารนไดร้ ัวเนอนิราอนลั แลบค่าใชจ้ ่าุเนช่ิเนดีุนกวั าิาุคนาทาี่ศาลิ้อั ิาท ป.น.น า. ทาิรา ๑๗๓ หมายเหตุ ใหด้ ูราุลบเนาีุดใิคู่ทืาการชิั สูิรพลนกศพ ิาทพ.ร.ว. แกไ้ ขเนพ่ทน เนินทป.น.น า. (ฉววั าี่ ๒๑) พ.ศ. ๒๕๔๒

คู่มือปฏบิ ตั ิราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๔๑๕ (ตวั อย่างประกาศ) ประกาศศาล ..................................... เนร่ืาอ แจอ้ กาหิดนิั ไิ่สนิการิาุขาอิาุ ............... ผิู้ าุ คดีหทาุเนลขดาา่ี ช. .........../๒๕ .... ดน้ ุพิกั อาิาุั การ สาิกั อาิาุั การสูอสตด ไดุ้ ิ่ื คาร้าอนา่ ิาุ................................ ซ่ึอทีภูทนลาเนิาาุาู่ ี่วา้ ิเนลขา่ี .......... แขนอ ...................... เนขิ ......................... กรตอเนาพทหาิคร ไดถ้ ูก พ.ิ.า. ........................ กวั พนกใชา้ านรต ปื ิุอน ถึอแก่คนาทิาุ เนทื่านิั า่ี ..... เนดืาิ ............... พ.ศ. .... เนนลา ............... ิาฬนกา ซ่ึอเนป็ิ การิาุา่ีเนกนดข้ึิโดุการกรบาาขาอเนจา้ พิกั อาิซ่ึอาา้ อน่า ปฏนวิั นราชการิาทหิ้าา่ี เนหิตเนกนดา่ีแขนอ ...................... เนขิ ......................... กรตอเนาพทหาิคร ขาใหศ้ าลาาการไิ่สนิแลบทีคาสอ่ั ิาทปรบทนลกฎหทาุนรน ีพนจารณาคนาทาาาา ทาิรา ๑๕๐ ศาลิัดไิ่สนิคาร้าอใินิั า่ี ..... เนดืาิ ............... พ.ศ. .... เนนลา ............... ิาฬนกา ถา้ ทีภรนุา (หรืาสาที) ผูว้ ตพการี ผูส้ ืวสัิดาิ ผูแ้ าิโดุชาวรรรท ผูา้ ิตวาล หรืาาาินขาอ ผูิ้ าุปรบสอค์จบขาเนขา้ ทาซักถาทพุาิาี่พิักอาิาุั การิาสืวหรืาิาสืวพุาิาื่ิ ใหุ้ื่ิ คาร้าอิ่าศาลก่าิการไิ่สนิเนสร็จสน้ิ ปรบกาศ ณ นิั า่ี ..... เนดืาิ ............... พ.ศ. .... (ลอชื่า) ุิต น รรรท ………. (ิาุุิต น รรรท) ผพู้ พน ากษา

ค่มู อื ปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๔๑๖ ๕. คาส่ัง ศาลิา้ อาาคาส่ัอแสดอน่าผูิ้ าุคืาใคร ิาุา่ีไหิ เนท่ืาใด เนหิตแลบพฤินการณ์าี่ิาุ ถา้ ิาุโดุถูกาาร้าุใหก้ ล่านนา่ ใครเนป็ิผกู้ รบาาเนา่าาี่จบาราวได้ คาส่อั ขาอศาลถึอา่ีสตด าตารรณ์ฎีกาิ่าไปไท่ได้ ข้อสังเกต กรณีา่ีาราวน่าใครเนป็ ิคิาาให้ิาุ ไท่คนรนนินจฉัุน่าการกรบาาิ้ัิชาวหรืาไท่ ผดน กฎหทาุหรืาไท่ ๖. แบบคาส่ัง ใหา้ าคาส่อั ใิรูปคาพนพากษา โดุทีราุการแห่อคดีแลน้ แิ่กรณี ดอั ิ่าไปิ้ี ๖.๑ กรณีา่ีไท่ทีผาู้ ่ืิุิื่ คาร้าอขาเนขา้ ทาซกั ถาทพุาิ หรืาิาพุาิเนขา้ สืว “คดนี ีพ้ นกั งานอัยการ ย่ืนคาร้องว่า ............................................................................. ............................................................................... ศาลได้ประกาศนัดไต่สวน ส่งสาเนาคาร้อง และแจ้งวนั นดั ให้นาย ............................. บิดานาย ................................. ผ้ตู ายทราบก่อนวนั นัดไม่น้อยกว่า ๑๕ วนั แล้ว ไม่มผี ้ใู ดย่ืนคาร้อง ขอเข้ามาซักถามพยานท่ีพนักงานอัยการนาสืบหรือนาสืบพยานอื่น ทางไต่สวนได้ความว่า ........................................................................................... ............................................................................... จึงมีคาส่ังว่า ผู้ตายคือนาย ....................................... ตายท่ี ....................................... เม่ือวนั ท่ี ..................................... เหตแุ ละพฤติการณ์ที่ตายคือ ....................................................” ๖.๒ กรณีาี่ทีผูุ้ ิื่ คาร้าอขาเนขา้ ทาซกั ถาทพุาิาี่พิกั อาิาุั การิาสืว แลบขาิา พุาิเนขา้ สืว “คดีนีพ้ นกั งานอัยการ ย่ืนคาร้องว่า ............................................................................. ............................................................................... ศาลได้ประกาศนัดไต่สวน ส่งสาเนาคาร้อง และแจ้งวนั นดั ให้นาย ............................. บิดานาย ................................. ผ้ตู ายทราบก่อนวนั นดั ไม่น้อยกว่า ๑๕ วนั แล้ว นาย ...................... บิดานาย ................................. ผู้ตาย ย่ืนคาร้ องขอเข้ามาซักถามพยานท่ีพนักงานอัยการนาสืบ และขอนาพยานเข้าสืบ ศาลมคี าสั่งอนญุ าต

ค่มู ือปฏบิ ตั ิราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๔๑๗ ทางไต่สวนผ้รู ้องนาสืบว่า ........................................................................................... นาย ...................... บิดานาย ................................. ผ้ตู าย นาสืบว่า ................................................. ............................................................................... ศาลพิเคราะห์พยานหลกั ฐานของทั้งสองฝ่ ายแล้ว ข้อเทจ็ จริงเบือ้ งต้นฟังได้ว่า ........... ปัญหาที่ต้องวินิจฉัยคงมวี ่า ..................... (วินิจฉัยพยานหลกั ฐาน) …………………….. อาศัยเหตุผลดังวินิจฉัยมา จึงมีคาสั่งว่าผู้ตายคือนาย ............................................... ตายที่ ......................................... เม่ือวันท่ี ........................................ เหตุและพฤติการณ์ ที่ตาย คือ ....................................................” ๗. การอ่านคาส่ัง คนรจดแจอ้ ใิราุอาิกรบวนิพนจารณาดน้ ุน่า “ให้ส่งสานวนการไต่สวนของศาล (รวมท้ังคาสั่งด้วย) ไปยงั พนักงานอัยการเพื่อดาเนินการต่อไป โดยให้คัดสาเนาคาส่ังเกบ็ รักษาไว้ พร้ อมด้วยปกหน้าสานวนของศาล”

คู่มือปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๔๑๘ ๘. การส่งสานวนการไต่สวนพนักงานอยั การ าี่.............../............... ศาล ............................ ……………………... นิั าี่ ..... เนดืาิ ............... พ.ศ. .... เนร่ืาอ ส่อสาินิการไิ่สนิชิั สูิรพลนกศพ เนรีุิ พิกั อาิาุั การ ........................................ ส่นอา่ีส่อทาดน้ ุ สาินิคดีาาาาหทาุเนลขแดอาี่ ...................../.................. หิ่ึอสาินิ ิาทาี่พิกั อาิาุั การ สาิกั อาิาุั การสูอสตด ไดุ้ ิ่ื คาร้าอเนทื่านิั า่ี .......................... ขาให้ศาลาาการไิ่สนิเนก่ีุนกวั การิาุขาอิาุ .............................. ิาทปรบทนลกฎหทาุ นรน ีพนจารณาคนาทาาาา ทาิรา ๑๕๐ ิ้ิั วดั ิ้ี ศาลไดา้ าการไิ่สนิแลบทีคาสั่อแลน้ จึอส่อสาินิการไิ่สนิทาพร้าทกวั หิอั สืาิ้ีเนพาื่ ดาเนินิการิ่าไป ขาแสดอคนาทิวั ถืา (ลอช่ืา) ุิต น รรรท ………. (ิาุุิต น รรรท) ผพู้ พน ากษา

ค่มู อื ปฏบิ ตั ิราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๔๑๙ ตัวอย่างคาส่ัง คาสั่ง สาหรับศาลใช้ คดีหทาุเนลขดาาี่ ............ /๒๕ .... คดีหทาุเนลขแดอาี่ ......... /๒๕ .... ในพระปรมาภไิ ธยพระมหากษตั ริย์ ศาล ..................................... วนั ท่ี ..... เดือน ............... พทุ ธศักราช ๒๕ .... ความอาญา รบหนา่ อ พิกั อาิาุั การ สาิกั อาิาุั การสูอสตด ผรู้ ้าอ ิาุ ท. ผิู้ าุ เนรื่าอ ชิั สูิรพลนกศพ ผูร้ ้าอุ่ืิคาร้าอน่า เนท่ืานิั าี่ ๒๓ ทีิาคท ๒๕๔๕ ศาลแขนอพรบิครเนหิืาทีหทาุ กกั ขอั แาิค่าปรัวิาทคาพนพากษาถึอา่ีสตดใิคดีหทาุเนลขแดอา่ี ๒๒๘๔/๒๕๔๕ น่าิาุ ท. ผูิ้ าุทีคนาทผนดฐาิปลาทแลบใชเ้นากสารปลาทิาทปรบทนลกฎหทาุาาาา ใหจ้ าคตก ๒ เนดืาิ ปรัว ๖,๐๐๐ วาา โาษจาคตกราการลอโาษไนท้ ีกาหิด ๑ ปี ใิขณบา่ีผูิ้ าุถูกคนวคตทินั าุู่าี่ สาิักอาิิรนจคิเนข้าเนทืาอ เนพื่าราการส่อกลัวปรบเนาศวัอคลาเนาศ ได้ทีาาการเนจ็วป่ นุ คืา กรบสัวกรบส่าุ แลบลตกเนดนิไท่ได้ จึอถูกิาส่อาาการรักษาาี่โรอพุาวาลิารนจใินิั าี่ ๑๓ สนอหาคท ๒๕๔๕ ิ่าทาใินิั เนดีุนกิั เนนลากลาอนิั ผูิ้ าุไดถ้ ึอแก่คนาทิาุาิั เนป็ ิกรณีาี่ที คนาทิาุเนกนดข้ึิใิรบหนา่ อการคนวคตทขาอเนจา้ พิกั อาิซ่ึอาา้ อนา่ ปฏนวิั นการิาทหิา้ า่ี แพาุล์ อ คนาทเนห็ิน่า เนหิตแห่อการิาุเนกนดจากรบววหาุใจไหลเนนีุิโลหนิลท้ เนหลน พิักอาิสาวสนิ แห่อาา้ อาี่า่ีศพิ้ัิาุู่ แพาุา์ าอินินเนนชศาสิร์ซ่ึอไดร้ ัวนตฒนวิั รจากแพาุสภาแลบพิักอาิ ฝ่ าุปกคราอิาแหิ่อิ้อั แิ่ปลดั าาเนภาหรืาเนาีุวเนา่าข้ึิไปแห่อาา้ อา่ีาี่ศพิ้ิั าุู่ ไดร้ ่นทกิั าา

คู่มือปฏบิ ตั ิราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๔๒๐ การชิั สูิรพลนกศพผิู้ าุแลน้ เนหิตเนกนดา่ีแขนอปาตทนิั เนขิปาตทนิั กรตอเนาพทหาิคร ขาใหศ้ าล าาการไิ่สนิแลบทีคาสั่อิาทปรบทนลกฎหทาุนรน ีพจน ารณาคนาทาาาา ทาิรา ๑๕๐ ศาลไดป้ รบกาศิดั ไิ่สนิแลน้ ไท่ทีผูใ้ ดุิื่ คาร้าอเนขา้ ทาซกั ถาทพุาิาี่พิกั อาิาุั การ ิาสืวหรืาิาสืวพุาิาื่ิ าาอไิ่สนิไดค้ นาทน่า ิาุ ท. ผูิ้ าุเนป็ ิชานิ่าอปรบเนาศ สัาชาินวอั คลาเนาศ ซ่ึอิา้ อโาษิาทคาพนพากษาถึอา่ีสตดใิคดีาาาาหทาุเนลขแดอา่ี ๒๒๘๔/๒๕๔๕ ขาอศาลแขนอ พรบิครเนหิืา เนทื่านิั าี่ ๒๓ ทีิาคท ๒๕๔๕ ใิคนาทผนดฐาิปลาทแลบใช้เนากสารปลาท ให้จาคตก ๒ เนดืาิ ปรัว ๖,๐๐๐ วาา โาษจาคตกราการลอโาษไนท้ ีกาหิด ๑ ปี แิ่ผูิ้ าุไท่ที เนอนิชารบค่าปรัว ศาลจึอาากหทาุกกั ขอั แาิค่าปรัวแลบกกั ขอั ไนา้ ี่พิักอาิิรนจคิเนขา้ เนทืาอ แขนอา่ตอทหาเนทฆ เนขิสาาร กรตอเนาพทหาิคร ภาุหลอั จากผูิ้ าุถูกขอั แาิค่าปรัวครวกาหิด แลน้ ร้าุิารนจเนาก ส. ทีหิอั สืาแจอ้ ฝ่ าุคนวคตทินั ขาใหด้ าเนินิการส่อินั ผิู้ าุกลวั าากไปจาก ปรบเนาศไาุ ิาทวัิาึกขา้ คนาท เนร่ืาอ ส่อเนร่ืาอวตคคลิ่าอด้านทาเนพ่ืาดาเนินิการ หิัอสืาแจอ้ ขาฝากคนวคตทินั วตคคลิ่าอดา้ น ปรบนิั นุา่ แลบิาหินรูปพรรณขาอผิู้ าุพร้าทสาเนิาคาฟ้าอขาอ พิกั อาิาุั การเนากสารหทาุ ร.๑ ถึอ ร.๔ ขณบา่ีราส่อินั ผูิ้ าุาากิากปรบเนาศ เนท่ืานิั าี่ ๑๓ สนอหาคท ๒๕๔๕ เนนลาปรบทาณ ๑๖ ิาฬนกา ผิู้ าุทีาาการเนจว็ ป่ นุ ร้าุิารนจโา ช. เนป็ิผิู้ าินั ผูิ้ าุส่อโรอพุาวาลิารนจ แขนอปาตทนิั เนขิปาตทนิั กรตอเนาพทหาิคร ซ่ึอขณบิาิันส่อ โรอพุาวาลิ้ิั ผูิ้ าุทีาาการกรบสัวกรบส่าุ ร้าุิารนจโา ช. เนดนิาาอทาถึอโรอพุาวาลิารนจ เนนลาปรบทาณ ๑๗ ิาฬนกา แพาุร์ ัวินั ผูิ้ าุเนขา้ รักษาาี่ห้าอฉตกเนฉนิจิกรบาอ่ั เนนลา ๑๘.๓๐ ิาฬนกา แพาุา์ ี่รักษาแจอ้ น่าผิู้ าุถึอแก่คนาทิาุ จากิ้ิั เนจา้ พิกั อาิฝ่ าุปกคราอ แลบแพาุา์ าอินินเนนช ร่นทกวั พิกั อาิสาวสนิาาการิรนจชัิสูิรพลนกศพผูิ้ าุิาทราุอาิการชิั สูิรพลนกศพ เนากสารหทาุ ร.๘ แลบทีการส่อศพผูิ้ าุไปิรนจา่ีสถาวิั ินินเนนชนนาุา สาิกั อาิแพาุใ์ หา่ สาิักอาิิารนจแห่อชาิน พิั ิารนจโาิาุแพาุ์ ส. ไดา้ าการิรนจศพ ผูิ้ าุเนทื่านิั าี่ ๑๔ สนอหาคท ๒๕๔๕ จากการิรนจสภาพศพไท่พววาดแผลภาุิากส่นิภาุใิไท่ไดา้ าการผ่าิรนจ เนิ่ืาอจากผูิ้ าุเนป็ ิานสลาท แลบจากการิรนจเนลืาดไท่พวแาลกาฮาล์ สารพนษ แลบุาเนสพินด แิ่าุ่าอใด สาเนหิตาี่ิาุเนิื่าอดน้ ุรบววหาุใจไหลเนนีุิโลหนิลท้ เนหลน สัิินษฐาิจากพุารน สภาพหนั ใจ ิาทราุอาิการิรนจศพเนากสารหทาุ ร. ๗ สาหรัวศพผูิ้ าุสถาิเนากาคั รราชาูิ วอั คลาเนาศปรบจาปรบเนาศไาุทาวาาิาจใหิ้ าุ ส. ทารัวศพผูิ้ าุเนพื่าส่อใหา้ าินผิู้ าุาี่ปรบเนาศ

คู่มอื ปฏบิ ัติราชการของตุลาการ ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๔๒๑ วอั คลาเนาศซ่ึอาาอสาิักอาิเนขิปาตทนิั ได้าากใวทรณวิั รขาอผูิ้ าุไน้ ิาทใวทาวาาิาจ พร้าทคาแปล แลบสาเนิาทรณวิั รเนากสารหทาุ ร. ๕ แลบ ร. ๖ จึอทีคาส่ัอน่า ผูิ้ าุคืา ิาุ ท. ิาุา่ีโรอพุาวาลิารนจ แขนอปาตทนิั เนขิปาตทนิั กรตอเนาพทหาิคร เนท่ืานิั าี่ ๑๓ สนอหาคท ๒๕๔๕ เนหิตแลบพฤินการณ์า่ีิาุคืา รบววหาุใจ ไหลเนนีุิโลหนิลท้ เนหลน ใิรบหน่าอาุู่ใิคนาทคนวคตทขาอเนจ้าพิักอาิซ่ึอปฏนวิั นราชการ ิาทหิา้ า่ี ิาุุิต น ิาุรรรท