tripitaka_09

พระวนิ ยั ปฎ ก จลุ วรรค เลม ๗ ภาค ๒ - หนาท่ี 451 ลักษณะวนิ จิ ฉัยพระธรรมวินยั [๕๒๓] ครงั้ น้ัน พระมหาปชาบดีโคตมี เขา ไปเฝา พระผูม ีพระภาคเจาถวายบงั คม ไดย ืน ณ ท่ีควรสวนขา งหน่งึ แลวกราบทูลวา ขอประทานวโรกาสพระพทุ ธเจา ขา ขอพระผมู ีพระภาคเจาโปรดแสดงธรรมโดยยอ ท่ีหมอมฉนัฟง ธรรมของพระผูมพี ระภาคเจาแลว เปนผูเดียวจะพงึ หลีกออก ไมประมาทมีความเพียร มตี นสง ไปอยู. พระผูมีพระภาคเจา ตรสั วา ดกู อนโคตมี เธอพงึ รธู รรมเหลา ใดวาธรรมเหลา น้ี เปนไปเหลอื ความกําหนัด ไมใชเ พอื่ คลายความกาํ หนดั เปน ไปเพ่อื ความประกอบ ไมใ ชเ พ่อื ความพราก เปน ไปเพ่อื ความสะสม ไมใชเพ่ือความไมสะสม เปน ไปเพอ่ื ความมกั มาก ไมใชความมักนอ ย เปนไปเพือ่ ความไมส นั โดษ ไมใชเพอื่ ความสันโดษ เปน ไปเพือ่ ความคลุกคลีดว ยหมู ไมใชเพ่อื ความสงัด เปนไปเพ่ือความเกยี จครา น ไมใ ชเพ่ือความเพียร เปนไปเพอ่ืความเล้ียงยาก ไมใชเพ่ือความเลีย้ งงาย ดูกอ นโคตมี เธอพงึ ทรงจาํ ธรรมเหลา นนั้ ไวโ ดยสวนเดียววา นน่ั ไมใ ชธรรม นน่ั ไมใ ชวนิ ยั นั่นไมใชสัตถศุ าสน. ดกู อ นโคตมี อนงึ่ เธอพงึ รธู รรมเหลาใดวา ธรรมเหลา น้เี ปน ไปเพือ่ ความคลายกาํ หนดั ไมใ ชเ พ่อื มีความกําหนดั เปนไปเพือ่ ความพราก ไมใ ชเพือ่ ความประกอบ เปนไปเพ่อื ความไมส ะสม ไมใชเ พอ่ื ความสะสม เปนไปเพอื่ ความมกั นอย ไมใชเพ่ือความมักมาก เปน ไปเพ่ือความสนั โดษ ไมใชเพอื่ ความไมสันโดษ เปน ไปเพอ่ื ความสงดั ไมใ ชเพื่อความคลกุ คลดี วยหมูเปน ไปเพอ่ื ปรารภความเพยี ร ไมใ ชค วามเกยี จคราน เปน ไปเพอื่ ความเลย้ี งงา ยไมใ ชเ พอื่ ความเลยี้ งยาก ดกู อ นโคตมี เธอพงึ ทรงจําธรรมเหลา นั้นไวโ ดยสวนเดยี ววา นน่ั เปนธรรม น่ันเปนวนิ ยั น่ันเปนสตั ถศุ าสน.

พระวนิ ยั ปฎก จลุ วรรค เลม ๗ ภาค ๒ - หนา ท่ี 452 พุทธานญุ าตใหแ สดงปาติโมกข [๕๒๔] สมยั นัน้ ภกิ ษุทงั้ หลายไมแ สดงปาติโมกขแกภ กิ ษณุ ี...ภิกษุเหลา นน้ั กราบทูลเร่อื งนั้นแดพระผมู ีพระภาคเจา ๆ... ตรัสวา ดูกอ นภกิ ษุทง้ั หลาย เราอนุญาตใหแสดงปาติโมกข แกภิกษณุ ที ้งั หลาย ลําดบั นัน้ ภกิ ษุทง้ั หลายคดิ วา ใครหนอ ควรแสดงปาติโมกขแกภ กิ ษณุ ที ้งั หลาย ภิกษุเหลา นัน้กราบทูลเร่ืองนนั้ แดพระผมู ีพระภาคเจา ๆ. . . ตรสั วา ดูกอนภิกษทุ ัง้ หลาย เราอนญุ าตใหภกิ ษุแสดงปาตโิ มกขแกภิกษุณีทัง้ หลาย. [๕๒๕] สมยั นัน้ ภกิ ษทุ ้งั หลายเขาไปถงึ สาํ นกั ภิกษุณี แลวแสดงปาติโมกขแกภ กิ ษณุ ที ั้งหลาย ประชาชน เพงโทษ ติเตยี น โพนทะนาวาภกิ ษุณีเหลานีเ้ ปน เมยี ของภกิ ษุพวกนี้ ภกิ ษณุ เี หลานเี้ ปน ชูข องภกิ ษุพวกนี้ บดั น้ีภกิ ษเุ หลาน้ีจกั อภิรมยก บั ภิกษุณเี หลาน้ี ภกิ ษุท้ังหลาย ไดย ินพวกนั้น เพง โทษตเิ ตียน โพนทะนาอยู จึงกราบทลู เร่อื งนนั้ แดพ ระผูม ีพระภาคเจา ๆ... ตรสัวา ดูกอ นภกิ ษทุ งั้ หลาย ภกิ ษไุ มพ งึ แสดงปาตโิ มกขแกภ กิ ษุณี รูปใดแสดง ตอ งอาบัติทุกกฏ เราอนุญาตใหภกิ ษณุ ีแสดงปาติโมกขแ กภกิ ษุณดี ว ยกัน ภกิ ษุณีท้งั หลายไมรวู า จะพงึ แสดงปาตโิ มกขอยา งนี้ ภกิ ษุเหลา น้นั กราบทลู เรือ่ งน้นั แดพระผูมีพระภาคเจา ๆ.. . ตรัสวา ดกู อ นภิกษุท้ังหลาย เราอนุญาตใหภกิ ษุบอกภิกษณุ ที ั้งหลายวา พวกเธอพงึ แสดงปาตโิ มกขอยา งน้ี. พทุ ธานุญาตใหร ับอาบัติ [๕๒๖] สมยั น้นั ภกิ ษณุ ที ง้ั หลายไมก ระทําคืนอาบัติ ภิกษเุ หลา นัน้กราบทูลเรื่องนน้ั แดพ ระผมู พี ระภาคเจา ๆ ตรสั วา ดกู อนภิกษุทง้ั หลาย ภิกษณุ ีจะไมท ําคนื อาบัติไมได รปู ใดไมทาํ คืน ตองอาบัตทิ กุ กฎ ภิกษุณีท้งั หลายไมรู

พระวนิ ัยปฎ ก จลุ วรรค เลม ๗ ภาค ๒ - หนาที่ 453จะพงึ ทําคืนอาบตั ิแมอ ยา งนี้ .. . ภิกษเุ หลานัน้ กราบทลู เร่อื งนั้นแดพ ระผมู พี ระ-ภาคเจา ๆ ตรัสวา ดูกอ นภิกษทุ งั้ หลาย เราอนุญาตใหภ กิ ษุณีท้ังหลายวา พวกเธอพงึ ทาํ คนื อาบัติอยา งนี้ ครัง้ นน้ั ภิกษทุ ง้ั หลายคดิ วา ใครหนอจะพึงรับอาบัติของภกิ ษณุ ที ง้ัหลาย ภกิ ษุเหลา น้ันกราบทูลเร่อื งนัน้ แดพ ระผมู ีพระภาคเจา ๆ.. ตรสั วา ดูกอ นภิกษทุ ้ังหลาย เราอนุญาตใหภกิ ษรุ บั อาบตั ิของภิกษณุ ที ้ังหลาย. รบั แสดงอาบตั ิ [๕๒๗] สมัยนนั้ ภกิ ษณุ ีท้ังหลายพบภิกษทุ ่ถี นนกด็ ี ทีต่ รอกกด็ ี ท่ีทางสามแพรงกด็ ี วางบาตรไวท ีพ่ ้ืน หม ผา เฉวยี งบา นง่ั กระโหยง ประคองอัญชลี ทาํ คนื อาบตั ิ ชาวบานเพงโทษ ติเตียนโพนทะนาวา ภกิ ษุณีเหลา นี้เปนเมียของภิกษพุ วกนี้ ภิกษุณีเหลานเ้ี ปน ชขู องภกิ ษพุ วกนี้ ภิกษุณีเหลา น้ี ลวงเกนิในราตรี บดั นี้มาขอขมา ภกิ ษุเหลานน้ั กราบทูลเรอื่ งนั้น แดพระผมู พี ระภาคเจา ๆตรสั วา ดกู อ นภิกษทุ ั้งหลาย ภิกษไุ มพึงรับอาบัตขิ องภิกษุณีท้งั หลาย รปู ใดรับตอ งอาบัติทกุ กฏ เราอนญุ าตใหภกิ ษณุ รี บั อาบัตขิ องภิกษุณีดวยกัน ภิกษณุ ที ้ังหลายไมรูวาจะพึงรบั อาบตั ิแมอ ยางน้ี ภกิ ษุท้งั หลายกราบทูลเรื่องน้นั แดพระผมู ีพระภาคเจา ๆ. . .ตรัสวา ดกู อ นภิกษุทัง้ หลาย เราอนญุ าตใหภ ิกษบุ อกภิกษณุ ีท้งั หลายวา ทานทั้งหลายพงึ รบั อาบัติอยางน.้ี พทุ ธานญุ าตใหท าํ กรรม [๕๒๘] สมยั น้นั ภิกษทุ ้ังหลายไมทํากรรมแกภ ิกษุณที งั้ หลาย ภิกษุเหลานน้ั กราบทูลเร่อื งน้นั แดพระผมู พี ระภาคเจา ๆ. ..ตรสั วา ดกู อนภิกษทุ ้ังหลาย เราอนุญาตใหท าํ กรรมแกภ กิ ษุณีทัง้ หลาย คร้ังนัน้ ภกิ ษทุ งั้ หลายคิดวา

พระวินัยปฎก จลุ วรรค เลม ๗ ภาค ๒ - หนา ที่ 454ใครหนอพงึ ทาํ กรรมแกภ ิกษณุ ที งั้ หลาย แลว กราบทลู เรื่องนน้ั แดพ ระผูม พี ระ-ภาคเจาๆ...ตรสั วา ดกู อนภิกษทุ งั้ หลาย เราอนุญาตใหภิกษุทํากรรมแกภ ิกษุณีท้งั หลาย. [๕๒๙] สมัยนัน้ ภกิ ษุณที ัง้ หลายที่ถกู ทาํ กรรมแลว พบภกิ ษทุ ถี่ นนกด็ ี ทีต่ รอกก็ดี ทที่ างสามแพรงกด็ ี วางบาตรไวทพี่ นื้ หม ผาเฉวียงบา น่งั กระโหยง ประคองอญั ชลี ใหภ กิ ษอุ ดโทษพลางตง้ั ใจวา จะไมทําอยางน้นั อกี ชาวบา นเพง โทษ ติเตียน โพนทะนาวา ภิกษุณีเหลานเี้ ปนเมียของภิกษุพวกนี้ ภกิ ษณุ ีเหลา น้ี เปนชขู องภกิ ษพุ วกนี้ ภกิ ษณุ เี หลา นีล้ วงเกนิ ในราตรี บัดน้ีมาขอขมา ภิกษุเหลา นน้ั กราบทูลเรื่องนั้นแดพ ระผมู ีพระภาคเจา ๆ . . . ตรัสวาดูกอ นภิกษุท้งั หลาย. ภิกษไุ มพงึ ทํากรรมแกภกิ ษณุ ที งั้ หลาย รูปใดทํา ตองอาบัติทุกกฏ เราอนุญาตใหภ ิกษุณที ํากรรมแกภกิ ษุณีดวย ภิกษุณีทัง้ หลายไมร วู าจะพงึ ทํากรรมแมอยา งน้ี ภิกษเุ หลา นัน้ กราบทลู เรอ่ื งนัน้ แดพระผูมพี ระภาคเจา ๆ...ตรสั วา ดกู อ นภกิ ษุท้ังหลาย เราอนุญาตใหภ กิ ษบุ อกภิกษุณที ัง้ หลายวาพวกเธอพึงทํากรรมอยางน้.ี [๕๓๐] สมัยน้นั ภกิ ษณุ ที งั้ หลายเกดิ ความบาดหมาง เกดิ ความทะเลาะถงึ ววิ าทกนั ท่มิ แทงกนั และกันดว ยหอกคอื ปากในทามกลางสงฆอ ยู ไมอาจระงับอธิกรณน นั้ ได ภิกษเุ หลา นัน้ กราบทลู เรือ่ งน้ันแดพระผูมพี ระภาคเจา ๆ. . .ตรัสวา ดูกอนภกิ ษุทง้ั หลาย เราอนญุ าตใหภ กิ ษุระงบั อธิกรณของภกิ ษณุ ีท้ังหลาย. [๕๓๑] สมยั นน้ั ภิกษทุ ้งั หลายระงับอธิกรณข องภกิ ษุณที ง้ั หลาย ก็เมื่อภิกษุวนิ ิจฉยั อธกิ รณนน้ั อยูป รากฏวา ภกิ ษุณีทั้งหลายเขากรรมบา ง ตอ ง

พระวนิ ัยปฎก จลุ วรรค เลม ๗ ภาค ๒ - หนา ที่ 455อาบตั ิบาง ภกิ ษณุ ีท้ังหลายกลา วอยา งนวี้ า ดีแลว ทา นเจาขา ขอพระคณุ เจาจงทาํ กรรมแกภ กิ ษณุ ที ้ังหลาย ขอพระคณุ เจาจงรบั อาบตั ขิ องภกิ ษุณที ง้ั หลายเพราะพระผูมพี ระภาคเจา ทรงบญั ญตั ิไวอยางน้วี า ภิกษพุ ึงระงบั อธิกรณของภกิ ษุณที งั้ หลายภิกษเุ หลา น้นั กราบทลู เร่อื งนั้นแดพระผูม ีพระภาคเจา ๆ...ตรัสวาดูกอ นภกิ ษทุ ัง้ หลาย เราอนญุ าตใหภ ิกษุยกกรรมของพวกภิกษณุ ีมอบใหแ กพวกภิกษุณเี พอ่ื ใหพ วกภกิ ษุณที ํากรรมแกพวกภิกษณุ ี เพอื่ ใหภ กิ ษยุ กอาบัตขิ องพวกภกิ ษณุ มี อบใหแ กพ วกภกิ ษณุ ี เพ่ือใหพ วกภกิ ษณุ ีรับอาบัติของพวกภิกษุณี. [๕๓๒] สมยั นั้น ภิกษุณอี นั เตวาสินีของภกิ ษุณีอบุ ลวรรณาติดตามพระผมู ีพระภาคเจา เรยี นวนิ ัยอยู ๗ ป นางมสี ติฟนเฟอ น วนิ ยั ทีเ่ รียนไว เรยี นไว กเ็ ลอะเลอื น นางไดท ราบขา ววา พระผมู พี ระภาคเจาประสงคจ ะเสด็จกรงุสาวัตถี จงึ คิดวา เราติดตามพระผูมีพระภาคเจาเรยี นวินยั อยู ๗ ป เรานั้นมีสตฟิ น เฟอ น วนิ ยั ท่เี รียนไว เรียนไวเ ลอะเลอื น กก็ ารทม่ี าตคุ ามจะติดตามพระศาสดาไปตลอดชวี ิตทําไดย าก เราจะพึงปฏิบตั ิอยา งไรหนอ จึงแจงเรือ่ งนนั้ แกภ กิ ษณุ ที ้ังหลาย ๆ แจง เรอื่ งน้ันแกภกิ ษทุ ัง้ หลาย ภิกษุเหลา น้ันจงึ กราบ -ทูลเร่ืองนน้ั แดพระผูมพี ระภาคเจา ๆ . . . ตรสั วา ดกู อ นภกิ ษทุ งั้ หลาย เราอนญุ าตใหภ ิกษุสอนวินยั แกพวกภิกษุณ.ี ปฐมภาณวาร จบ [๕๓๓] คร้ังน้ัน พระผูมพี ระภาคเจา ประทับอยูใ นพระนครเวสาลตี ามพทุ ธาภิรมย แลวเสดจ็ จาริกทางพระนครสาวตั ถี เสร็จจาริกโดยลาํ ดบั ถงึ พระ-นครสาวัตถี ทราบวา พระองคประทับอยทู พ่ี ระเชตวนั อารามของอนาถบิณฑิกคหบดี เขตพระนครสาวัตถนี ้นั

พระวนิ ยั ปฎ ก จลุ วรรค เลม ๗ ภาค ๒ - หนาท่ี 456 คร้งั น้ัน พระฉัพพคั คียใ ชน ํา้ โคลนรดภกิ ษุณีดว ยหวงั วา แมไฉนภิกษุณีพึงรกั ใครในพวกเรา.. . ภกิ ษทุ ัง้ หลายกราบทูลเร่ืองน้นั แดพ ระผูมพี ระ-ภาคเจา ๆ... ตรัสวา ดูกอ นภิกษุท้งั หลาย ภิกษไุ มพ ึงใชน ้าํ โคลนรดนางภิกษณุ ีรูปใดรด ตองอาบตั ิทุกกฏ เราอนญุ าตใหลงทัณฑกรรมแกภ กิ ษุน้ัน ภกิ ษทุ ัง้ หลายคิดวา พวกเราจะพึงลงทณั ฑกรรมอยางไร แลว กราบทลู เร่อื งน้นั แดพ ระผูมีพระภาคเจา ๆ.ตรัสวา ดกู อนภกิ ษุทง้ั หลาย ภิกษุณีสงฆพึงทาํ ภกิ ษนุ ้ันใหเ ปน ผไู มควรไหว. ภกิ ษแุ สดงอวยั วะมีกายเปน ตน อวดภกิ ษณุ ี [๕๓๔] สมัยนัน้ ภกิ ษุฉัพพคั คยี เ ปดกายอวดภกิ ษุณี เปดขาออนอวดภิกษุณี เปด องกก ําเนดิ อวดภกิ ษณุ ี พดู เก้ียวภกิ ษณุ ี ชักจงู บรุ ุษใหส มสูกบัภกิ ษณุ ีดว ยหวังวา แมไ ฉน ภิกษณุ พี งึ รกั ใครใ นพวกเรา . . . ภกิ ษุทงั้ หลายกราบทูลเรอื่ งน้ันแดพระผมู ีพระภาคเจา ๆ . . . ตรสั วา ดูกอนภิกษุทง้ั หลายภิกษุไมพ งึ เปดกายอวดภกิ ษุณี ไมพ ึงเปด ขาออ นอวดภกิ ษุณี ไมพงึ เปด องคกําเนดิ อวดภิกษณุ ี ไมพ งึ พูดเก้ยี วภกิ ษุณี ไมพึงชกั จงู บุรุษใหสมสูกบั ภกิ ษณุ ีรูปใดชกั จูง ตอ งอาบัติทกุ กฏ เราอนญุ าตใหลงทณั ฑกรรมแกภิกษนุ ้ัน ภิกษทุ ั้งหลายคดิ วา พวกเราพึงลงทัณฑกรรมอยางไรหนอ แลว กราบทลู เร่อื งน้ันแดพ ระผมู พี ระภาคเจา ๆ. ..ตรสั วา ดูกอนภกิ ษุทงั้ หลาย ภิกษณุ สี งฆ พงึ ทําภิกษุนนั้ ใหเ ปนผูไมค วรไหว. [๕๓๕] สมยั นน้ั ภิกษณุ ฉี ัพพคั คียใชน ้ําโคลนรดภกิ ษุ ดว ยหวงั วา แมไฉน ภิกษพุ งึ รักใครในพวกเรา ภิกษุเหลานน้ั กราบทลู เรื่องน้นั แดพ ระผมู ี-พระภาคเจา ๆ...ตรสั วา ดกู อ นภิกษทุ ั้งหลาย ภิกษุณีไมพ ึงใชน ํ้าโคลนรดภิกษุ รปู ใดรด ตอ งอาบัตทิ กุ กฏ

พระวินยั ปฎก จลุ วรรค เลม ๗ ภาค ๒ - หนา ที่ 457 เราอนญุ าตใหล งทณั ฑกรรมแกภิกษณุ นี น้ั ภกิ ษทุ งั้ หลายคดิ วา พวกเราพึงลงทณั ฑกรรมอยางไร แลว กราบทูลเรอ่ื งนัน้ แดพระผูม พี ระภาคเจาพระผมู ีพระภาคเจา ...ตรัสวา ดูกอ นภิกษทุ ง้ั หลาย เราอนญุ าตใหท าํ การหามปราม เมอ่ื ภกิ ษหุ ามปรามแลวภกิ ษุณที ง้ั หลายไมเชอื่ ฟง ภกิ ษทุ ้ังหลายกราบทูลเรอ่ื งนัน้ แดพระผูมพี ระภาคเจา ๆ . . .ตรัสวา ดูกอ นภิกษุทัง้ หลาย เราอนุญาตใหง ดโอวาท. ภกิ ษณุ ีแสดงอวยั วะมกี ายเปน ตนอวดภกิ ษุ [๕๓๖] สมยั ตอ มา ภิกษุณฉี ัพพัคคียเปดกายอวดภกิ ษุ เปดถันอวดภกิ ษุ เปดขาออนอวดภกิ ษุ เปดองคกําเนดิ อวดภิกษุ พูดเก้ียวภิกษุ ชกั จูงสตรีใหสมสกู ับภิกษุดว ยหวงั วา แมไฉนภกิ ษพุ ึงรกั ใครในพวกเราะ..ภกิ ษเุ หลาน้ันกราบทูลเรื่องนน้ั แดพ ระผูม ีพระภาคเจา ๆ . . . ตรัสวา ดกู อ นภกิ ษทุ ้งั หลายภกิ ษณุ ีไมพ ึงเปด กายอวดภกิ ษุ ไมพึงเปดถนั อวดภิกษุ ไมพ ึงเปด ขาออ นอวดภิกษุ ไมพงึ เปด องคก าํ เนิดอวดภิกษุ ไมพงึ พดู เกย้ี วภิกษุ ไมพงึ ชกั จูงสตรีใหสมสกู ับภิกษุ รปู ใดชักจูง ตอ งอาบัตทิ กุ กฏ เราอนญุ าตใหลงทณั ฑกรรมแกภ กิ ษุณีน้นั ภิกษทุ ั้งหลายคิดวา พวกเราพงึ ลงทัณฑกรรมอยางไรหนอ และกราบทูลเรื่องแดพ ระผมู ีพระภาคเจาพระผูมพี ระภาคเจา .. .ตรสั วา ดกู อนภิกษทุ งั้ หลาย เราอนุญาตใหท ําการหา ม-ปราม เมอ่ื ภิกษุทําการหามปรามแลว ภกิ ษุณีทัง้ หลายไมเ ช่ือฟง ... ภิกษุทง้ั หลายกราบทลู เร่อื งนัน้ แดพ ระผูมพี ระภาคเจา ๆ . . . ตรสั วา ดูกอนภิกษุทง้ั หลาย เราอนุญาตใหงดโอวาท.

พระวนิ ยั ปฎก จลุ วรรค เลม ๗ ภาค ๒ - หนาท่ี 458 [๕๓๗] คร้งั นน้ั ภิกษทุ งั้ หลายคิดวา การทําอโุ บสถรวมกบั ภิกษุณีทถี่ กู งดโอวาทแลว ควรหรอื ไมควรหนอ แลวกราบทลู เรอื่ งนน้ั แดพระผูม พี ระ-ภาคเจา ๆ. . .ตรัสวา ดูกอ นภิกษุทัง้ หลาย ภิกษไุ มพ งึ ทําอโุ บสถรวมกับภิกษณุ ีที่ถกู งดโอวาทแลว จนกวาอธิกรณน้ันจะระงับ. เรื่องงดโอวาท [๕๓๘] สมยั น้นั ทานพระอุทายีงดโอวาทแลวหลกี ไปสูจารกิ ภกิ ษณุ ีทั้งหลายเพงโทษ ตเิ ตยี น โพนทะนาวา ไฉนพระคุณเจาอุทายงี ดโอวาทแลวจงึ ไดห ลกี ไปสจู ารกิ เสียเลา . . .ภกิ ษุทงั้ หลายกราบทลู เรอื่ งนน้ั แดพ ระผมู พี ระ-ภาคเจา ๆ...ตรัสวา ดกู อ นภกิ ษทุ ั้งหลาย ภิกษุงดโอวาทแลวไมพ งึ หลกี ไปสูจาริก รูปใดหลกี ไป ตอ งอาบตั ิทุกกฏ. [๕๓๙] สมัยน้นั ภิกษุผูเขลา ไมฉ ลาด งดโอวาท...ภกิ ษุท้ังหลายกราบทลู เรอื่ งน้ันแดพระผมู พี ระภาคเจา ๆ. ..ตรสั วา ดูกอนภิกษทุ ง้ั หลายภกิ ษเุ ขลา ไมฉ ลาด ไมพงึ งดโอวาท รูปใดงด ตองอาบตั ิทุกกฎ. [๕๔๐] สมัยนนั้ ภกิ ษุทง้ั หลายงดโอวาทในเพราะเรอื่ งไมสมควร ในเพราะเหตไุ มสมควร . . . ภิกษทุ ้ังหลายกราบทูลเร่อื งนั้นแดพระผูมพี ระภาคเจา ๆ. . . ตรัสวา ดูกอ นภกิ ษุทั้งหลาย ภกิ ษไุ มพ งึ งดโอวาท ในเพราะเรอ่ื งไมสมควรในเพราะเหตุไมสมควร รูปใดงด ตอ งอาบตั ทิ ุกกฏ. [๕๔๑] สมัยนนั้ ภิกษทุ ัง้ หลายงดโอวาทแลว ไมใหคําวนิ ิจฉัย ภกิ ษุทั้งหลายกราบทูลเร่ืองน้ันแดพระผูม พี ระภาคเจา ๆ. . .ตรัสวา ดกู อนภกิ ษุทง้ัหลาย ภิกษุงดโอวาทแลว จะไมใหคาํ วินจิ ฉัยไมไ ด รูปใดไมให ตอ งอาบตั ิทกุ กฏ.

พระวินัยปฎก จุลวรรค เลม ๗ ภาค ๒ - หนา ที่ 459 [๕๔๒] สมัยนน้ั ภกิ ษณุ ีทัง้ หลายไมไปรับโอวาท ภิกษทุ งั้ หลายกราบทลู เรอ่ื งน้ันแดพระผมู ีพระภาคเจา ๆ ตรสั วา ดกู อ นภกิ ษทุ ง้ั หลาย ภิกษุณีจะไมไ ปรบั โอวาทไมไ ด รปู ใดไมไป พงึ ปรับตามธรรม. [๕๔๓] สมยั น้ัน ภิกษุณีสงฆพ ากนั ไปรบั โอวาทท้งั หมด ชาวบา นเพง โทษ ตเิ ตียน โพนทะนาวา ภิกษณุ ีเหลา นี้เปน เมยี ของภิกษพุ วกน้ี ภิกษณุ ีเหลานี้ เปนชขู องภิกษพุ วกน้ี บดั น้ีภกิ ษุเหลา น้จี ักชนื่ ชมกับภิกษณุ ีเหลาน้ีภิกษทุ ัง้ หลายกราบทลู เร่อื งนั้นแดพระผมู พี ระภาคเจา ๆ ตรสั วา ดูกอ นภิกษุทง้ัหลาย ภกิ ษณุ สี งฆไมพ งึ ไปรับโอวาททง้ั หมด ถา ไป ไมตองทุกกฏ เราอนญุ าตใหภ กิ ษณุ ี ๔-๕ รปู ไปรบั โอวาท. [๕๔๔] สมัยนน้ั ภิกษณุ ี ๔ - ๕ รปู ไปรับโอวาท ชาวบา นเพง โทษตเิ ตียน โพนทะนาวา ภิกษณุ เี หลา นเี้ ปน เมยี ของภกิ ษุพวกนี้ ภกิ ษณุ ีเหลาน้ีเปน ชขู องภกิ ษพุ วกนี้ บัดนี้ ภกิ ษพุ วกน้ีจักชน่ื ชมกบั ภิกษณุ ีเหลา น้ี ภกิ ษุทง้ัหลายกราบทลู เร่ืองนน้ั แดพ ระผมู พี ระภาคเจา ๆ ตรัสวา ดูกอ นภกิ ษทุ ัง้ หลายภิกษุณีไมพึงไปรบั โอวาท ถึง ๔-๕ รูป ถาไป ตองอาบัติทุกกฏ เราอนุญาตใหภ กิ ษุณี ๒-๓ รปู ปรับโอวาท วิธีรับโอวาท ภกิ ษุณีเหลานนั้ พึงเขาไปหาภกิ ษรุ ปู หน่งึ หม ผาเฉวยี งบา ไหวเ ทานัง่ กระโหยง ประคองอัญชลี แลว กลา วอยา งนวี้ า ขาแตพระคุณเจา ภกิ ษณุ ีสงฆไ หวเ ทาภิกษสุ งฆและขอเขารบั โอวาท นัยวา ภิกษณุ ีสงฆจ งไดเ ขา รับโอวาท ภกิ ษุนั้นพงึ เขา ไปหาภิกษุผูแสดงปาตโิ มกข แลว กลาวอยา งนวี้ า ทา นเจา ขา ภิกษุณสี งฆไหวเทา ภิกษุสงฆ และขอเขารบั โอวาท นยั วา ภิกษุณีสงฆจงไดเ ขารบั โอวาท ภกิ ษุผแู สดงปาตโิ มกขพ งึ ถามวา ภกิ ษบุ างรปู ท่สี งฆ













































































พระวินยั ปฎก จุลวรรค เลม ๗ ภาค ๒ - หนา ท่ี 498 ภกิ ขนุ กิ ขนั ธก วรรณนา [วา ดว ยครธุ รรม ๘] วนิ จิ ฉยั ในภิกขุนิกขนั ธกะ พงึ ทราบดงั น:้ี - ถามวา เพราะเหตไุ ร พระผูม พี ระภาคเจาจึงทรงหา มวา อยา เลยโคตมี (บรรพชาของมาตคุ าม) อยาไดชอบใจแกทา นเลย, บริษัทของพระพุทธเจาแมทัง้ ปวง ยอ มมี ๔ มใิ ชหรือ ตอบวา บรษิ ัทของพระพุทธเจา แมท้งั ปวงมี ๔ ก็จริง ถงึ กระน้นัพระผมู ีพระภาคเจา ทรงมีพระประสงคจะยงั พระนางมหาปชาบดโี คตมีใหล าํ บากแลว จึงทรงอนุญาตทาํ ใหเ ปน ของสําคญั (อยา งน้)ี วา สตรีทั้งหลายจักคดิ วาบรรพชาน้ี เราไดย าก ดงั น้ี แลว จักบรบิ าลไวโดยชอบ ซงึ่ บรรพชา อนั เราถูกวงิ วอนแลว มากครง้ั จงึ อนุญาต ดังนี้ จึงทรงหามเสีย. กถาวา ดว ยครธุ รรม ๘ ไดก ลา วไวแ ลว ในมหาวิภังค*แล. บทวา กมุ ภฺ เถนเกหิ ไดแ ก โจรผูตามประทปี ในหมอแลว คนสง่ิ ของในเรือนของชนอนื่ ดวยแสงนนั้ ลกั เอาไป. ขอวา เสตฏิกา นาม โรคชาติ น้นั ไดแก ช่ือสตั วม ชี ีวิตชนิดหน่งึ . รวงขา วสาลแี มพลงุ แลว ไมอ าจเลย้ี งน้ํานมไวได เพราะถูกสัตวใ ดเจาะแลว สัตวน ้นั ยอ มเจาะไสซ่ึงยังอยูใ นปลอ ง. ขอวา มฺเชฏ ิกา นาม โรคชาติ นั้น ไดแก การทอ่ี อยเปนโรคไสแ ดง.* มหาวภิ งฺค. ทตุ ิย. ๒๗๐. ๒. องกฺ รุ .

พระวินัยปฎก จุลวรรค เลม ๗ ภาค ๒ - หนาท่ี 499 ก็แล ดวยคาํ วา มหโต ตฬากสสฺ ปฏกิ จฺเจว ปาลึ น้ี พระผูม ีพระภาคเจาทรงแสดงเนอ้ื ความนวี้ า เม่ือชอบแหง สระใหญแ มไ มไ ดก อ แลวนํ้านอ ยหนง่ึ พงึ ขงั อยไู ด, แตเมื่อไดกอขอบไวเสยี กอนแลว นาํ้ ใดไมพงึ ขงั อยูเพราะเหตทุ ่มี ไิ ดก อ ขอบไว, นาํ้ แมน้นั พึงขังอยูได เมอื่ ไดก อขอบแลว ขอน้ีฉันใด; ครธุ รรมเหลา น้ใี ด อนั พระผูมีพระภาคเจา ทรงรบี บัญญัตเิ สยี กอ น เพ่ือกันความละเมิด ในเมอ่ื ยังไมเกิดเรือ่ ง, เม่อื ครุธรรมเหลา นั้น อันพระผมู ีพระภาคเจา แมม ิไดท รงบญั ญัติ พระสัทธรรมจะพงึ ต้ังอยูไดหารอยป เพราะเหตทุ ม่ี าตุคามบวช, แตเ พราะเหตทุ ท่ี รงบัญญัติครุธรรมเหลาน้ันไวกอนพระสัทธรรมจักตง้ั อยไู ดอ ีกหา รอ ยป ขอน้ี กฉ็ นั นนั้ แล จึงรวมความวาพระสัทธรรมจักตง้ั อยูตลอดพนั ปท่ีตรสั ทีแรกนัน่ เอง ดว ยประการฉะน.้ี แตคาํ วา พันป นั้น พระองคต รสั ดวยอาํ นาจพระขณี าสพผูถึงความแตกฉานในปฏสิ มั ภิทาเทาน้ัน. แตเม่อื จะตั้งอยูย่ิงกวาพนั ปน้ันบา ง จักตง้ั อยูส้นิ พันป ดว ยอาํ นาจแหง พระขณี าสพสุกขวิปสสกะ, จกั ต้งั อยสู น้ิ พันป ดวยอํานาจแหง พระอนาคาม,ี จกั ตั้งอยูสนิ้ พนั ป ดว ยอํานาจแหง พระสกทาคามี,จกั ต้ังอยสู ้ินพันป ดว ยอํานาจพระโสดาบัน, รวมความวา พระปฏิเวธสัทธรรมจักตง้ั อยตู ลอดหาพนั ป ดวยประการฉะน้ี. ฝา ยพระปริยตั ิธรรม จกั ตัง้ อยเู ชน นัน้ เหมือนกนั . เม่อื ปรยิ ัตไิ มมีปฏเิ วธจะมไี มไดเลย เมือ่ ปริยตั มิ ี ปฏเิ วธจะไมม ี ก็ไมได. แตเ มอ่ื ปริยัติแมเ ส่อื มสูญไปแลว เพศจะเปน ไปตลอดกาลนานฉะนี้แล. [วาดว ยอุปสมั ปทาแหงภิกษณุ ีเปน ตน] ภกิ ษทุ ้งั หลายใหอุปสมบทนางสากยิ านีหารอย ทาํ ใหเ ปนสทั ธิวหิ ารนิ ีของพระนางมหาปชาบดีโคตมี โดยพระอนญุ าตน้ีวา ภกิ ษุท้งั หลาย เราอนุญาต

พระวินัยปฎ ก จลุ วรรค เลม ๗ ภาค ๒ - หนา ท่ี 500ใหภ กิ ษุท้ังหลายใหอ ุปสมบทนางภกิ ษุณ.ี นางสากิยานีแมท ง้ั ปวงเหลา นัน้ ไดเปน ผูชอ่ื วา อุปสมบทแลว พรอ มกัน ดว ยประการฉะน้.ี พระนางโคตมี บรรลุพระอรหตั ดวยพระโอวาทนว้ี า เย โข ตวฺ โคตมิ (เปน อาท)ิ . ขอ วา กมมฺ  น กริยติ มีความว า ภกิ ษุทง้ั หลายไมทํากรรมท้งั๗ อยาง มีตชั ชนยี กรรมเปนอาทิ. บทวา ขมาเปนตฺ ิ มีความวา ภิกษเุ หลา น้ี ยอมขอโทษวา เราทง้ั หลายจักไมท าํ กรรมเหน็ ปานนอี้ กี . วินิจฉยั ในคําวา อนชุ านามิ ภิกขฺ เว ภกิ ฺขหู ิ ภิกฺขุน กมฺมอโรเปตวฺ า ภกิ ฺขุนยี  นยิ ยิ าเทตุ นี้ พงึ ทราบดงั นี้ :- อันภกิ ษทุ ้ังหลายพงึ ยกขึน้ อยางน้วี า บรรดากรรมมีตชั ชนยี กรรมเปน ตน กรรมชอื่ น้ี พงึ ทาํ แกภ กิ ษณุ นี นั่ แลวพึงมอบหมายวา บดั น้ี ทา นท้ังหลายน่นั แล จงทํากรรมน้นั . ก็ถา วา ภกิ ษณุ ที ั้งหลายทาํ กรรมอื่น ในเมอ่ื กรรมอ่ืน อนั ภิกษยุ กขนึ้ แลว เธอท้งั หลาย ยอมถงึ ความเปน ผอู นั สงฆค วรปรบั โทษ ตามนยั ท่ีกลาวแลว ในบาลีนี้วา ทาํ นิยสกรรม แกบ คุ คลผคู วรแกตชั ชนียกรรม ทีเดียว. [วา ดวยอวันทยิ กรณเปน ตน] วนิ จิ ฉยั ในคําวา กทฺทโมทเกน นี้ พึงทราบดังน้ี:- เปน ทุกกฏแกภ ิกษผุ รู ดดวยน้าํ โคลนอยา งเดยี วเทา น้ัน หามิได เมื่อรดแมดวยนํา้ ใส นํ้ายอมและตมเปนตนอยา งใดอยา งหนง่ึ กเ็ ปนทุกกฏเหมอื นกนั . ขอ วา อวนฺทิโย โส ภิกขฺ เว ภกิ ขฺ ุ ภกิ ขฺ ุนสิ งเฺ ฆน กาตพฺโพมคี วามวา ภกิ ษณุ ีสงฆพงึ ประชมุ กนั ในสํานกั ภิกษณุ ี สวดประกาศ ๓ คร้ัง