tripitaka_38

พระสุตตนั ตปฎก อังคตุ รนิกาย ทสก-เอกาทสกนิบาต เลม ๕ - หนา ที่ 401ใหดี เราจักกลา ว ภิกษุเหลา น้ันทลู รบั พระผมู ีพระภาคเจา แลว พระผูมีพระภาคเจา ไดตรสั ดูกอ นภิกษุท้งั หลาย กธ็ รรนทไ่ี มควรใหเ จริญเปน ไฉน มิจาทิฏฐิ ฯลฯ มจิ ฉาวมิ ตุ ติ นเ้ี รียกวาธรรมทไ่ี มควรใหเ จริญดกู อ นภกิ ษุท้ังหลาย ก็ธรรมที่ควรใหเ จริญเปน ไฉน สัมมาทฏิ ฐิ ฯลฯสัมมาวิมตุ ติ น้เี รยี กวาธรรมท่คี วรใหเ จริญ. จบภาเวตพั พธรรมสูตรที่ ๗ ๘. พหลุ ีกาตพั พธรรมสตู ร วาดว ยธรรมทค่ี วรทําใหม ากและธรรมทไี่ มค วรทาํ ใหม าก [๑๕๒] ดกู อนภิกษทุ ้ังหลาย เราจกั แสดงธรรมทคี่ วรทาํ ใหมากและธรรมท่ีไมควรทาํ ใหม ากแกเธอท้ังหลาย เธอทง้ั หลายจงพงึ จงใสใ จใหดี เราจกั กลาว ภิกษเุ หลา นั้นทลู รบั พระผูมพี ระภาคเจาแลว พระผมู ี-พระภาคเจา ไคตรสั วา ดูกอนภิกษุท้งั หลาย กธ็ รรมทไ่ี มควรทําใหมากเปนไฉน มจิ ฉาทฏิ ฐิ ฯลฯ มจิ ฉาวิมตุ ติ น้ีเรียกวา ธรรมทีไ่ มควรทาํใหมาก ดกู อ นภิกษุท้ังหลาย ก็ธรรมท่ีควรทําใหมากเปนไฉน สัมมา-ทฏิ ฐิ ฯลฯ สัมมาวิมตุ ติ น้เี รยี กวาธรรมที่ควรทําใหมาก. จบพหลุ กี าตพั พธรรมสูตรท่ี ๘ ๙. อนุสสริตพั พธรรมสตู ร วาดว ยธรรมทค่ี วรระลกึ และไมค วรระลึก [๑๕๓] ดูกอ นภกิ ษทุ ้งั หลาย เราจกั แสดงธรรมทีค่ วรระลึก และธรรมทไี่ มค วรระลึกแกเ ธอทง้ั หลาย. เธอทง้ั หลายจงฟง จงใสใ จใหดีเราจักกลา ว ภิกษเุ หลาน้นั ทูลรบั พระผมู ีพระภาคเจา แลว พระผมู ีพระ-

พระสตุ ตนั ตปฎ ก อังคตุ รนกิ าย ทสก-เอกาทสกนิบาต เลม ๕ - หนาท่ี 402ภาคเจาไดตรสั วา ดูกอ นภิกษุท้งั หลาย ก็ธรรมทไ่ี มควรระลกึ เปน ไฉนมิจฉาทิฏฐิ ฯ ลฯ มิจฉาวิมตุ ติ นี้เรยี กวา ธรรมที่ไมควรระลกึ ดกู อ นภิกษุทงั้ หลาย กธ็ รรมทค่ี วรระลึกเปน ไฉน สัมมาทิฏฐิ ฯลฯ สมั มาวิมตุ ติน้ีเรียกวา ธรรมทค่ี วรระลกึ . จบอนสุ สริตพั พธรรมสูตร ที่ ๙ ๑๐. สัจฉิกาตพั พธรรมสูตร วา ดวยธรรมท่ีทําใหแจง และธรรมที่ไมควรทําใหแจง [๑๕๔] ดูกอ นภิกษทุ ง้ั หลาย เราจกั แสดงธรรมทค่ี วรทําใหแจงและธรรมท่ีไมควรทําใหแ จง แกเธอท้งั หลาย เธอทง้ั หลายจงฟง จงใสใ จใหด ี เราจกั กลา ว ภกิ ษเุ หลาน้ันทลู รับพระผมู พี ระภาคเจาแลว พระผู-มีพระภาคไดต รสั วา ดกู อนภิกษทุ ง้ั หลาย กธ็ รรมท่ีไมค วรทําใหแจงเปนไฉน มิจฉาทิฏฐิ ฯลฯ มิจฉาวิมุตติ นเ้ี รียกวาธรรมท่ีไมควรทําใหแจงดูกอนภิกษุทั้งหลาย กธ็ รรมทคี่ วรทําใหแจง เปน ไฉน สัมมาทิฏฐิ ฯลฯสัมมาวิมตุ ติ น้เี รียกวา ธรรมที่ควรทาํ ใหแ จง. จบสัจฉกิ าตพั พธรรมสตู รท่ี ๑๐ จบอรยิ มรรควรรคที่ ๕ อรรถกถาอรยิ มรรควรรคท่ี ๕ อริยมรรควรรคที่ ๕ มเี นือ้ ความงายเหมอื นกันแล. จบอรรถกถาอริยมรรควรรคท่ี ๕ จบตติยปณณาสก

พระสุตตนั ตปฎก อังคตุ รนกิ าย ทสก-เอกาทสกนบิ าต เลม ๕ - หนา ท่ี 403 รวมพระสูตรท่มี ีในวรรคน.ี้ ๑. อริยมรรคสตู ร ๒. กณั หมรรคสูตร ๓. สทั ธรรมสูตร๔. สัปปุรสิ ธรรมสตู ร ๕. อปุ ปาเทตัพพธรรมสตู ร ๖.อาเสวติ พั พธรรมสูตร๗. ภาเวตพั พธรรมสตู ร ๘. พหุลีกาตพั พธรรมสูตร ๙. อนุสสรติ ัพพ-ธรรมสูตร ๑๐. สจั ฉกิ าตพั พธรรมสูตร. จบตตยิ ปณณาสก

พระสตุ ตนั ตปฎก อังคตุ รนิกาย ทสก-เอกาทสกนบิ าต เลม ๕ - หนา ที่ 404 จตุตถปณ ณาสก ปคุ คลวรรคท่ี ๑ วา ดว ยบคุ คลผปู ระกอบดว ยธรรม ๑๐ ประการ [๑๕๕] ดกู อ นภิกษุทั้งหลาย บคุ คลผปู ระกอบดวยธรรม ๑๐ประการ ไมค วรเสพ ธรรม ๑๐ ประการเปนไฉน คือบุคคลเปนผมู ีความเห็นผดิ ๑ มคี วามดาํ ริผิด ๑ มกี ารเจรจาผดิ ๑ มีการงานผดิ ๑มกี ารเลย้ี งชีพผดิ ๑ มีความพยายามผดิ ๑ มคี วามระลกึ ผิด ๑ มคี วามตง้ั ใจผดิ ๑ มีความรูผ ดิ ๑ มีความหลดุ พน ผิด ๑ ดกู อ นภกิ ษทุ ัง้ หลายบุคคลผปู ระกอบดว ยธรรม ๑๐ ประการน้แี ล ไมควรเสพ ดกู อ นภิกษุทงั้ หลาย บุคคลผูป ระกอบดวยธรรม ๑๐ ประการ ควรเสพ ธรรม ๑๐ประการเปนไฉน คือ บคุ คลเปนผมู คี วามเห็นชอบ ๑ มีความดาํ ริชอบ ๑มกี ารเจรจาชอบ ๑ มกี ารงานชอบ ๑ มีการเลยี้ งชีพชอบ ๑ มีความพยายามชอบ ๑ มีการระลึกชอบ ๑ มคี วามต้ังใจชอบ ๑ มคี วามรชู อบ ๑ มคี วามหลุดพน ชอบ ๑ ดกู อ นภิกษุท้ังหลาย บุคคลผปู ระกอบดวยธรรม ๑๐ประการนแ้ี ลควรเสพ. ดกู อ นภกิ ษทุ งั้ หลาย บุคคลผปู ระกอบดว ยธรรม ๑๐ ประการ ไมควรคบ... ดูกอนภกิ ษุทง้ั หลาย บุคคลผูประกอบดว ยธรรม ๑๐ ประการควรคน... ดูกอนภิกษุทัง้ หลาย บคุ คลผูประกอบดวยธรรม ๑๐ ประการ ไมควรนงั่ ใกล... ดูกอนภิกษุทัง้ หลาย บคุ คลผปู ระกอบดว ยธรรม ๑๐ ประ-การ ควรนั่งใกล... ดกู อนภกิ ษทุ ง้ั หลาย บุคคลผูประกอบดว ยธรรม ๑๐ ประการ เปน

พระสุตตนั ตปฎ ก องั คุตรนิกาย ทสก-เอกาทสกนิบาต เลม ๕ - หนาท่ี 405ผไู มค วรบชู า... ดูกอ นภิกษทุ ้ังหลาย บุคคลผปู ระกอบดวยธรรม ๑๐ ประ-การ เปนผูควรบูชา... ดูกอนภกิ ษุท้งั หลาย บคุ คลผูประกอบดว ยธรรม ๑๐ ประการ เปนผไู มค วรสรรเสรญิ ... ดกู อนภิกษุท้ังหลาย บุคคลผปู ระกอบดว ยธรรม๑๐ ประการเปนผูค วรสรรเสริญ.... ดูกอนภิกษทุ งั้ หลาย บคุ คลผปู ระกอบดวยธรรม ๑๐ ประการเปน ผูไมควรเคารพ... ดูกอ นภกิ ษทุ งั้ หลาย บุคคลผูป ระกอบดว ยธรรม๑๐ ประการ เปนผคู วรเคารพ... ดูกอนภกิ ษุทั้งหลาย บุคคลผปู ระกอบดว ยธรรม ๑๐ ประการ เปนผูไมควรยําเกรง... ดกู อนภิกษุทง้ั หลาย บุคคลผปู ระกอบดวยธรรม๑๐ ประการ เปน ผูควรยาํ เกรง... ดูกอนภกิ ษุทงั้ หลาย บุคคลผปู ระกอบดวยธรรม ๑๐ ประการ เปนผูไ มควรใหยนิ ดี... ดูกอ นภกิ ษุทงั้ หลาย บคุ คลผูประกอบดวยธรรม๑๐ ประการ เปนผคู วรใหยนิ ด.ี .. ดูกอนภิกษุท้ังหลาย บุคคลผูประกอบดวยธรรม ๑๐ ประการ ยอ มไมบ ริสทุ ธ์ิ ... ดกู อนภิกษุท้ังหลาย บุคคลผูป ระกอบดวยธรรม ๑๐ ประการยอมบรสิ ุทธ.์ิ .. ดกู อนภิกษุท้ังหลาย บคุ คลผูป ระกอบดวยธรรม ๑๐ ประการ ยอมครอบงาํ มานะไมไ ด. .. ดกู อ นภิกษุทงั้ หลาย บคุ คลผูประกอบดว ยธรรม๑๐ ประการ ยอ มครอบงาํ มานะได. .. ดูกอ นภกิ ษุท้งั หลาย บคุ คลผปู ระกอบดว ยธรรม ๑๐ ประการ ยอ มไมเ จรญิ ดวยปญ ญา... ดกู อนภิกษทุ ้ังหลาย บคุ คลผปู ระกอบดว ยธรรม๑๐ ประการ ยอมเจริญดวยปญญา...

พระสุตตันตปฎ ก อังคตุ รนิกาย ทสก-เอกาทสกนบิ าต เลม ๕ - หนา ท่ี 406 ดูกอนภิกษุทั้งหลาย บคุ คลผปู ระกอบดวยธรรม ๑๐ ประการ ยอมประสบสิ่งมใิ ชบ ญุ เปนอันมาก ธรรม ๑๐ ประการเปนไฉน คอื เปนผมู ีความเห็นผิด ๑ มคี วามดํารผิ ดิ ๑ มกี ารเจรจาผดิ ๑ มกี ารงานผดิ ๑มกี ารเล้ียงชพี ผดิ ๑ มคี วามพยายามผดิ ๑ มคี วามระลกึ ผิด ๑ มีความจงใจผิด ๑ มีความรูผ ิด ๑ มคี วามหลดุ พนผดิ ๑ ดูกอนภิกษทุ ั้งหลายบคุ คลผูประกอบดวยธรรม ๑๐ ประการนแ้ี ล ยอมประสบสง่ิ มิใชบุญเปนอนั มาก ดูกอนภกิ ษุทงั้ หลาย บคุ คลผปู ระกอบดว ยธรรม ๑๐ ประการยอ มประสบบุญเปนอันมาก ธรรม ๑๐ ประการเปน ไฉน คือ เปนผมู ีความเห็นชอบ ๑ มคี วามดาํ ริชอบ ๑ มีการเจรจาชอบ ๑ มีการงานชอบ ๑มกี ารเลย้ี งชพี ชอบ ๑ มีความพยายามชอบ ๑ มคี วามระลึกชอบ ๑ มีความจงใจชอบ ๑ มคี วามรชู อบ ๑ มีความหลุดพน ชอบ ๑ ดกู อนภิกษุท้งั หลาย บุคคลผปู ระกอบดวยธรรม ๑๐ ประการนแี้ ล ยอมประสบบุญเปนอันมาก. จบปคุ คลวรรคที่ ๑ จตุตถปณ ณาสก อรรถกถาปคุ คลวรรคที่ ๑ สตู รที่ ๑ เปนตน มีเนอื้ ความงายทงั้ นน้ั แล. จบอรรถกถาปคุ คลวรรคที่ ๑

พระสุตตันตปฎ ก องั คตุ รนิกาย ทสก-เอกาทสกนิบาต เลม ๕ - หนา ท่ี 407 ชาณุสโสณวี รรคที่ ๒ ๑. ปฐมปจโจโรหณสี ูตร๑ วาดว ยพิธีปลงบาปของพราหมณและพระอรยิ ะ [๑๕๖] ก็โดยสมยั นนั้ แล ชาณุสโสณพี ราหมณ สนานเกลาในวันอโุ บสถ นงุ หมผา ไหมทั้งคอู นั ใหม ถอื กาํ หญา คาสดไปยืนอยู ณ ที่ควรสวนขา งหนึง่ ในทไ่ี มไกลพระผูมพี ระภาคเจา พระผูม พี ระภาคเจาไดทอดพระเนตรเหน็ ชาณสุ โสณพี ราหมณผ ูสนานเกลาในวนั อุโบสถ นงุ หมผา ไหมท้งั คอู นั ใหม ถอื กําหญาคาสดยนื อยู ณ ทค่ี วรสวนขางหน่ึงในทไ่ี มไกล คร้นั แลว ไดต รัสถามชาณุสโสณพี ราหมณว า ดูกอนพราหมณ เพราะเหตไุ รหนอ ทานจึงสนานเกลา ในวนั อุโบสถ นุงหม ผา ไหมทัง้ คูอันใหมถือกําหญา คาสดมายืนอยู ณ ทคี่ วรสวนขา งหนึง่ วนั นเี้ ปน วันอะไรของสกุลพราหมณ ชาณุสโสณพี ราหมณกราบทลู วา ขาแตพ ระโคดมผเู จรญิ วันน้ีเปน วันปลงบาปของสกุลพราหมณ. พ. ดกู อนพราหมณ กพ็ ิธปี ลงบาปของพราหมณท ัง้ หลาย ยอ มมีดวยประการไรเลา. ชา. ขาแตพ ระโคดมผูเจริญ พราหมณท งั้ หลายในโลกน้ี ในวันอุโบสถสนานเกลา นงุ หม ผา ไหมทั้งคอู ันใหม ทาแผน ดนิ ดว ยโคมยั สดลาดดวยหญา คาทัง้ หลายทเี่ ขียวสดแลว สาํ เรจ็ การนอนในระหวา งกองทรายและเรือนไฟ ในราตรนี ั้น พราหมณเ หลานัน้ ยอ มลุกขึ้นประนมอญั ชลีนมัสการไฟ ๓ ครงั้ ดวยการกลาววา ขา พเจาขอปลงบาปกะทานผเู จริญดังนี้ และยอมยงั ไฟใหอ ่ิมหนําดว ยเนยใส นํา้ มัน และเนยขน อนั เพยี งพอ๑. สตู รท่ี ๑ ถึงสูตรท่ี ๗ ไมมอี รรถกถาอธบิ าย.

พระสุตตันตปฎ ก อังคุตรนิกาย ทสก-เอกาทสกนบิ าต เลม ๕ - หนา ท่ี 408พอลว งราตรนี ั้นไป ยอ มเลี้ยงพราหมณท้งั หลายใหอม่ิ หนาํ ดวยขาทนีย-โภชนยี าหารอนั ประณีต ขาแตพ ระโคดมผูเ จรญิ พิธปี ลงบาปของพราหมณทัง้ หลาย ยอ มมดี ว ยประการอยางน้ีแล. พ. ดกู อนพราหมณ พธิ ีปลงบาปของพราหมณท้ังหลาย ยอมมีโดยประการอยางอืน่ สวนพธิ ปี ลงบาปในวนิ ยั ของพระอรยิ ะ ยอ มมีโดยประการอยา งอืน่ . ชา. ขา แตพ ระโคดมผเู จรญิ พธิ ีปลงบาปในวนิ ัยของพระอริยะยอ มมีโดยประการใดเลา ขอประทานพระวโรกาส ขอพระโคดมผเู จริญโปรดทรงแสดงธรรมแกขาพระองค ตามพธิ ีปลงบาปในวนิ ยั ของพระ-อริยะดว ยเถดิ . พระผมู พี ระภาคเจา ตรัสวา ดูกอนพราหมณ ถา เชนนั้นทานจงฟงจงใสใ จใหด ี เราจักกลาว ชาณุสโสณีพราหมณท ูลรบั แดพ ระผูม พี ระภาค-เจาแลว พระผูม พี ระภาคเจาไดต รัสวา ดกู อนพราหมณ อริยสาวกในธรรมวินัยนี้ ยอ มพิจารณาเห็นดงั นี้วา วิบากของปาณาติบาต เปน สิง่ ที่ชว่ั ชา ทัง้ ในปจจุบันทงั้ ในสัมปรายภพ อรยิ สาวกน้ันครน้ั พจิ ารณาเห็นดงั นี้แลว ยอมละปาณาติบาต ยอ มปลงบาปจากปาณาติบาต ยอมพิจารณาเห็นดงั นีว้ า วิบากแหงอทนิ นาทานเปน สงิ่ ทีช่ ั่วชา ทงั้ ในปจ จุบนั ทั้งในสมั ปรายภพ อริยสาวกนน้ั ครัน้ พจิ ารณาเหน็ ดงั นี้แลว ยอ มละอทนิ นาทาน ยอมปลงบาปจากอทินนาทาน ยอมพิจารณาเหน็ ดังนี้วาวิบากแหง กาเมสมุ ิจฉาจาร เปนสงิ่ ท่ีชว่ั ชาท้งั ในปจจบุ นั ทงั้ ในสัมปรายภพอริยสาวกนั้นครน้ั พจิ ารณาเหน็ ดังน้ีแลว ยอ มละกาเมสมุ ิจฉาจาร ยอ มปลงบาปจากกาเมสมุ ิจฉาจาร ยอ มพิจารณาเห็นดังนวี้ า วิบากแหง มุสาวาท

พระสตุ ตนั ตปฎก อังคุตรนิกาย ทสก-เอกาทสกนบิ าต เลม ๕ - หนา ที่ 409เปนสิ่งที่ชัว่ ชาท้ังในปจ จบุ นั ทงั้ ในสมั ปรายภพ อรยิ สาวกน้นั ครนั้ พจิ ารณาเหน็ ดังนแ้ี ลว ยอ มละมสุ าวาท ยอ มปลงบาปจากมุสาวาท ยอ มพิจารณาเหน็ ดังนว้ี า วบิ ากแหงปส ุณาวาจา เปนสงิ่ ทีช่ ่วั ชา ทงั้ ในปจ จุบันท้งั ในสัมปรายภพ อริยสาวกนนั้ คร้ันพิจารณาเหน็ ดงั นี้แลว ยอมละปสุณาวาจายอมปลงบาปจากปส ุณาวาจา ยอ มพิจารณาเหน็ ดังน้ีวา วิบากแหงผรสุ วาจาเปนสิง่ ที่ชวั่ ชาทั้งในปจจบุ ันทงั้ ในสัมปรายภพ อริยสาวกน้ันครน้ั พิจารณาเหน็ ดงั น้แี ลว ยอมละผรุสวาจา ยอมปลงบาปจากผรุสวาจา ยอมพจิ ารณาเห็นดังน้วี า วิบากแหง สมั ผัปปลาปวาจา เปนสง่ิ ทช่ี ่ัวชาท้งั ในปจ จุบันท้ังในสัมปรายภพ อรยิ สาวกนัน้ ครนั้ พิจารณาเห็นดงั นแี้ ลว ยอ มละสัมผัป-ปลาปวาจา ยอ มปลงบาปจากสมั ผัปปลาปวาจา ยอ มพจิ ารณาเห็นดงั นวี้ าวิบากแหง อภิชฌา เปน สง่ิ ทชี่ ่ัวชา ทงั้ ในปจจบุ นั ทงั้ ในสัมปรายภพ อรยิ -สาวกนัน้ คร้นั พิจารณาเหน็ ดงั นี้แลว ยอมละอภิชฌา ยอ มปลงบาปจากอภชิ ฌา ยอ มพจิ ารณาเหน็ ดังนี้วา วิบากแหง พยาบาท เปน สงิ่ ทีช่ ่วั ชาท้งั ในปจจบุ ันทั้งในสมั ปรายภพ อรยิ สาวกนัน้ ครัน้ พิจารณาเหน็ ดงั น้ีแลวยอมละพยาบาท ยอมปลงบาปจากพยาบาท ยอ มพิจารณาเห็นดงั นว้ี าวบิ ากแหงมจิ ฉาทฏิ ฐิ เปน สิ่งที่ช่ัวชาทั้งในปจ จุบันท้ังในสมั ปรายภพ อรยิ -สาวกนนั้ ครน้ั พจิ ารณาเห็นดงั น้แี ลว ยอมละมจิ ฉาทฏิ ฐิ ยอ มปลงบาปจากมิจฉาทฏิ ฐิ ดกู อ นพราหมณ พธิ ปี ลงบาปในวินัยของพระอรยิ ะ ยอมมีดวยประการน้แี ล. ชา. ขาแตพ ระโคดมผูเจรญิ พิธปี ลงบาปของพราหมณทั้งหลายยอ มมีโดยประการอ่นื สว นพิธีปลงบาปในวินัยของพระอรยิ ะ ยอมมโี ดยประการอ่นื ขาแตพ ระโคดมผูเจริญ ก็พิธีปลงบาปของพราหมณทง้ั หลาย

พระสตุ ตนั ตปฎก องั คตุ รนิกาย ทสก-เอกาทสกนิบาต เลม ๕ - หนา ท่ี 410ยอมไมถ งึ เสีย้ วที่ ๖ แหง พิธปี ลงบาปในวินัยของพระอริยะน้ี ขา แตพระโคดมผูเ จรญิ ภาษิตของพระองคแจม แจงยงิ่ นกั ฯลฯ ขอพระโคดมผูเ จรญิ โปรดทรงจาํ ขาพระองคว า เปน อุบาสกผถู ึงสรณะตลอดชวี ิต ตัง้แตว ันน้ีเปนตนไป. จบปฐมปจ โจโรหณีสตู รที่ ๑ ๒. ทุตยิ ปจโจโรหณีสูตร วาดว ยพิธปี ลงบาปของพระอรยิ ะ [๑๕๗] ดูกอ นภิกษทุ งั้ หลาย เราจกั แสดงพธิ ีปลงบาปอนั เปนของพระอริยะแกเธอทั้งหลาย เธอทง้ั หลายจงฟง จงใสใจใหดี เราจักกลาวภกิ ษเุ หลา นนั้ ทลู รับพระผมู พี ระภาคเจาแลว พระผูมีพระภาคเจาไดต รัสวาดกู อนภกิ ษทุ ง้ั หลาย กพ็ ิธปี ลงบาปอันเปนของพระอริยะเปนไฉน อริยสาวกในธรรมวินยั นี้ ยอมพิจารณาเหน็ ดังน้ีวา วิบากของปาณาตบิ าต เปน ส่ิงทชี่ ั่วชาทัง้ ในปจจุบันท้ังในสัมปรายภพ อรยิ สาวกน้ันครนั้ พิจารณาเห็นดงั นีแ้ ลว ยอ มละปาณาติบาต ยอมปลงบาปจากปาณาติบาต... ยอ มพจิ ารณาเห็นดังนวี้ า วบิ ากแหงมจิ ฉาทฏิ ฐิ เปน สิ่งทช่ี ่วั ชาท้ังในปจจุบันทง้ั ในสมั ปรายภพ อริยสาวกนัน้ ครน้ั พิจารณาเห็นดังน้ีแลว ยอ มละมจิ ฉา-ทฏิ ฐิ ยอมปลงบาปจากมิจฉาทฏิ ฐิ ดกู อนภิกษุทงั้ หลาย นีเ้ รียกวาพิธีปลงบาปอันเปนของพระอรยิ ะ. จบทุตยิ ปจโจโรหณสี ูตรที่ ๒

พระสุตตันตปฎก อังคุตรนิกาย ทสก-เอกาทสกนบิ าต เลม ๕ - หนาที่ 411 ๓. สคารวสูตร วา ดวยฝง นี้ฝงโนน [๑๕๘] ครงั้ น้ันแล สคารวพราหมณ ไดเขา ไปเฝา พระผูมีพระ-ภาคเจา ถึงทีป่ ระทับ ไดปราศรยั กบั พระผมู ีพระภาคเจา ครั้นผานการปราศรัยพอใหระลึกถงึ กันไปแลว ไดน ่งั ณ ท่คี วรสวนขางหนึง่ ครัน้ แลวไดทลู ถามพระผูมีพระภาคเจา วา ขาแตพระโคดมผูเจริญ อะไรหนอแลเปนฝงนี้ อะไรเปนฝง โนน พระผูมีพระภาคเจา ตรสั ตอบวา ดูกอนพราหมณ ปาณาติบาตเปนฝงน้ี เจตนาเคร่ืองเวน จากปาณาติบาตเปนฝงโนน อทนิ นาทานเปนฝงน้ี เจตนาเคร่ืองเวน จากอทนิ นาทานเปนฝง โนน กามสมุ จิ ฉาจารเปนฝงนี้ เจตนาเครอ่ื งเวน จากกามเมสุมจิ ฉาจารเปน ฝงโนน มุสาวาทเปน ฝงน้ี เจตนาเคร่ืองเวน จากมุสาวาทเปน ฝง โนนปสุณาวาจาเปนฝง นี้ เจตนาเครอ่ื งเวนจากปส ุณาวาจาเปน ฝงโนน ผรุส-วาจาเปนฝง น้ี เจตนาเครอื่ งเวน จากผรุสวาจาเปนฝงโนน สัมผปั ปลาปวาจาเปน ฝงน้ี เจตนาเคร่อื งเวนจากสมั ผัปปลาปวาจาเปนฝงโนน อภิชฌาเปนฝง นี้ อนภิชฌาเปนฝงโนน พยาบาทเปนฝงนี้ อพยาบาทเปน ฝง โนนมิจฉาทฏิ ฐเิ ปนฝงน้ี สมั มาทิฏฐิเปน ฝงโนน ดกู อ นพราหมณ นีแ้ ลเปน ฝง นี้นีแ้ ลเปน ฝงโนน. ในหมูมนษุ ย เหลาชนทไี่ ปถงึ ฝง โนนมีประมาณ นอย สวนหมสู ตั วน อกนี้เลาะไปตามฝงทั้งนัน้ สวน ชนเหลาใดประพฤตติ ามธรรม ในธรรมอนั พระตถา- คตตรัสแลวโดยชอบ ชนะเหลา น้ันจักขา มพนวัฏฏะ อันเปนบวงมารท่ีขา มพน ไดแ สนยาก แลวจกั ถงึ ฝง

พระสตุ ตันตปฎ ก องั คตุ รนิกาย ทสก-เอกาทสกนิบาต เลม ๕ - หนาท่ี 412 โนน คือ นิพพาน บัณฑติ ละธรรมดําเสยี แลว พึง ยงั ธรรมขาวใหเ จริญ บณั ฑิตละกามท้งั หลายแลว เปนผูไมมีกังวล ออกาจากความอาลัย อาศัยธรรมไม มคี วามอาลัย พงึ ปรารถนาควานยินดยี ง่ิ ในวเิ วกท่ี ยินดไี ดแ สนยาก บณั ฑิตพงึ ชาํ ระตนใหผอ งแผว จาก เครอ่ื งเศราหมองจติ ทงั้ หลาย บณั ฑิตเหลาใด อบรม จิตโดยชอบในองคธ รรมเปนเคร่อื งตรัสรทู ้ังหลาย ไม ถอื มน่ั แลว ยนิ ดีในนพิ พานเปนท่ีสละความถือม่นั บัณฑติ เหลา นนั้ สิ้นอาสวะมีความรุงเร่ือง ดบั สนิทแลว ในโลก. จบสคารวสูตรที่ ๓ ๔. โอรมิ สตู ร วา ดว ยฝงนแี้ ละฝงโนน [๑๕๙] ดูกอ นภกิ ษุท้ังหลาย เราจักแสดงฝง น้ีและฝง โนนแกเธอท้ังหลาย เธอทง้ั หลายจงฟง จงใสใจใหดี เราจกั กลาว ภิกษเุ หลาน้ันทลู รับแดพ ระผมู ีพระภาคเจาแลว พระผูมพี ระภาคเจา ไดตรัสวา ดูกอ นภิกษุท้ัง-หลาย ฝง นเ้ี ปน ไฉนและฝง โนน เปน ไฉน ดกู อนภิกษทุ ั้งหลาย ปาณาติบาตเปน ฝงน้ี เจตนาเคร่ืองเวน จากปาณาติบาต เปน ฝงโนน ... มจิ ฉาทฏิ ฐิเปน ฝงน้ี สมั มาทฏิ ฐิเปนฝง โนน ดกู อนภิกษทุ ง้ั หลาย นแี้ ลเปน ฝง น้ีนี้แลเปนฝง โนน .

พระสุตตนั ตปฎ ก อังคุตรนิกาย ทสก-เอกาทสกนบิ าต เลม ๕ - หนา ท่ี 413 ในหมูมนษุ ย เหลาชนท่ีไปถึงฝง โนน มีประมาณ นอย สว นหมูส ัตวนอกน้เี ลาะไปตามฝง ทง้ั น้ัน สว น ชนเหลา ใดเปนผูป ระพฤติตามธรรม ในธรรมอันพระ ตถาคตตรสั แลวโดยชอบ ชนเหลา น้ันจักขามพน วัฏฏะ อันเปนบวงมาร ท่ขี า มพน ไดแสนยาก แลว จกั ถึงฝงโนน คอื นิพพาน บัณฑติ ละธรรมดาํ เสียแลว พึงยังธรรมขาวใหเ จรญิ บณั ฑิตละกามทัง้ หลายแลว เปนผูไ มม กี งั วล ออกจากความอาลยั อาศัยธรรม ทไ่ี มมคี วามอาลัย พงึ ปรารถนาความยนิ ดยี ิง่ ในวเิ วก ที่ยินดไี ดแ สนยาก บณั ฑิตพงึ ชําระตนใหผองแผว จาก เครือ่ งเศราหมองจติ ท้ังหลาย บณั ฑิตเหลา ใดอบรมจติ แลว โดยชอบ ในองคธ รรมเปนเคร่ืองตรัสรทู ั้งหลาย ไมถ อื มน่ั แลว ยินดีในนิพพานเปน ทส่ี ละความถือมั่น บณั ฑติ เหลา น้นั สิน้ อาสวะ มีความรุงเรอื ง ดังสนิท แลวในโลก. จบโอรมิ สูตรท่ี ๔ ๕. ปฐมอธรรมสตู ร วา ดว ยธรรมที่บคุ คลควรทราบ [๑๐๖] ดูกอนภกิ ษุท้งั หลาย สิ่งท่ีไมเปน ธรรมและส่ิงที่ไมเ ปนประโยชน บคุ คลควรทราบ ส่งิ ท่ีเปน ธรรมและสงิ่ ทเ่ี ปนประโยชน บคุ คลควรทราม ครน้ั ทราบสงิ่ ทไ่ี มเปน ธรรม ส่ิงทไี่ มเปน ประโยชน ส่งิ ท่เี ปน

พระสตุ ตนั ตปฎก องั คุตรนิกาย ทสก-เอกาทสกนิบาต เลม ๕ - หนา ท่ี 414ธรรมและสง่ิ ทีเ่ ปน ประโยชนแ ลว พงึ ปฏบิ ัติตามส่งิ ทเ่ี ปนธรรม ตามสิ่งที่เปน ประโยชน ดกู อนภิกษทุ ้งั หลาย ก็สิ่งท่ไี มเ ปนธรรมและส่ิงทีไ่ มเ ปนประโยชนเปน ไฉน คอื ปาณาตบิ าต อทนิ นาทาน กาเมสุมิจฉาจาร มสุ า-วาท ปส ณุ าวาจา ผรสุ วาจา สมั ผัปปลาปวาจา อภิชฌา พยาบาท มจิ ฉาทิฏฐินี้เรียกวาส่ิงทไี่ มเปนธรรมและส่งิ ท่ีไมเ ปน ประโยชน. ดกู อ นภกิ ษุทงั้ หลาย สงิ่ ที่เปน ธรรม และสิง่ ท่เี ปน ประโยชนเปนไฉนคือ เจตนาเครอื่ งงดเวน จากปาณาตบิ าต... จากสัมผปั ปลาปวาท อนภิชฌาอพยาบาท สัมมาทิฏฐิ น้ีเรยี กวา ส่งิ ที่เปนธรรมและส่ิงที่เปนประโยชน. ดูกอนภกิ ษุทง้ั หลาย สง่ิ ที่ไมเปนธรรมและสง่ิ ที่ไมเปนประโยชนบุคคลควรทราบ สิง่ ท่เี ปนธรรมและสง่ิ ทเี่ ปนประโยชน บุคคลควรทราบครน้ั ทราบสง่ิ ทไ่ี มเปน ธรรมและสง่ิ ที่ไมเปน ประโยชน สิ่งทีเ่ ปนธรรมและส่งิ ท่เี ปนประโยชนแ ลว. พึงปฏบิ ัติตามสง่ิ ท่ีเปน ธรรม ตามสง่ิ ทเี่ ปนประโยชน คําท่เี รากลาวดงั น้ี เรากลาวแลวเพราะอาศยั ขอ น้ี. จบปฐมอธรรมสตู รที่ ๕ ๖. ทุตยิ อธรรมสตู ร วาดวยธรรมท่ีบคุ คลควรทราบ [๑๖๑] ดูกอนภกิ ษุท้งั หลาย สง่ิ ท่ไี มเ ปน ธรรม และส่งิ ทเ่ี ปน ธรรมบุคคลควรทราบ ส่ิงที่ไมเ ปนประโยชนแ ละสิ่งท่ีเปน ประโยชน บุคคลควรทราบ ครัน้ ทราบสง่ิ ทีไ่ มเปน ธรรม แตส่งิ ทเี่ ปนธรรม ส่งิ ท่เี ปน ประโยชนและสิ่งทไี่ มเ ปนประโยชนแ ลว พงึ ปฏบิ ตั ิตามส่ิงทเ่ี ปน ธรรม ตามส่งิ ทเ่ี ปนประโยชน พระผมู พี ระภาคเจา ผสู ุคตคร้ันตรัสพระพุทธพจนนีแ้ ลว เสดจ็

พระสุตตนั ตปฎก อังคตุ รนิกาย ทสก-เอกาทสกนบิ าต เลม ๕ - หนา ที่ 415ลกุ ขึน้ จากอาสนะเขา ไปสูพระวิหาร ลําดับนัน้ เมื่อพระผูมพี ระภาคเจาทรงหลกี ไปแลวไมนาน ภิกษเุ หลา น้ันไดพ ดู กันดังนว้ี า ดูกอ นอาวโุ สทง้ั หลาย พระผูมพี ระภาคเจาของเราท้งั หลาย ทรงแสดงอเุ ทศนโี้ ดยยอ วาดกู อนภกิ ษทุ งั้ หลาย สงิ่ ที่ไมเปน ธรรม และส่งิ ที่เปน ธรรมบคุ คลควรทราบสิ่งทไี่ มเ ปนประโยชน และส่งิ เปน ประโยชนบคุ คลควรทราบ ครัน้ ทราบสง่ิ ทไ่ี มเปนธรรมและส่งิ ท่ีเปนธรรม สิง่ ทไี่ มเปน ประโยชนและสงิ่ ที่เปนประโยชนแ ลว พงึ ปฏบิ ัตสิ ง่ิ ท่ีเปน ธรรม ตามส่ิงท่ีเปน ประโยชนดังน้ี. ไมไดท รงจาํ แนกอรรถโดยพสิ ดาร เสดจ็ ลุกจากอาสนะเขาไปสูพระวหิ ารเสีย ใครหนอแลพึงจาํ แนกอรรถแหง อเุ ทศ ท่พี ระผูมพี ระภาค-เจา ทรงแสดงโดยยอ ไมทรงจําแนกโดยพิสดารได ลาํ ดบั นัน้ ภิกษเุ หลาน้นั มีความเห็นรว มกนั วา ทา นพระมหากัจจายนะนีแ้ ล พระศาสดาทรงสรรเสรญิ และเพอื่ นสพรหมจารที ้งั หลายผเู ปน วิญยู กยอง ทานพระมหา-กัจจายนะคงสามารถเพอื่ จําแนกอรรถแหง อุเทศ ทีพ่ ระผูมีพระภาคเจาทรงแสดงโดยยอ ไมท รงจาํ แนกโดยพสิ ดารน้ี โดยพิสดารได ไฉนหนอพวกเราพึงเขา ไปหาทานพระมหากัจจายนะถึงทอี่ ยู ครน้ั แลว พงึ ถามอรรถขอ นก้ี ะทา นพระมหากจั จายนะเถิด ทา นพระมหากจั จายนะจักพยากรณแกเราทงั้ หลายดว ยประการใด เราทัง้ หลายจักทรงจําเน้ือความนน้ั ไวดวยประการนน้ั ลาํ ดับน้นั ภิกษุเหลา นน้ั ไดเ ขาไปหาทา นพระมหากจั จายนะถงึ ทอ่ี ยู ไดป ราศรัยกับทา นพระมหากัจจายนะ คร้ันผา นการปราศรัยพอใหร ะลึกถงึ กนั ไปแลว จึงนงั่ ณ ที่ควรสว นขางหนึง่ ครัน้ แลวไดกลาวกะทานพระมหากัจจายนะวา ดกู อนทา นกจั จายนะผูม อี ายุ พระผูพระภาคเจาของเราทงั้ หลายทรงแสดงอุเทศนี้โดยยอ วา ดกู อนภิกษทุ ง้ั หลาย สิง่ ทไ่ี ม

พระสุตตนั ตปฎ ก อังคุตรนิกาย ทสก-เอกาทสกนิบาต เลม ๕ - หนา ที่ 416เปน ธรรมและส่งิ ท่เี ปน ธรรมบุคคลควรทราบ... พงึ ปฏบิ ัตติ ามสิง่ ทีเ่ ปนธรรม ตามสง่ิ ท่เี ปนประโยชน ดงั นี้ ไมทรงจําแนกอรรถโดยพิสดารเสดจ็ ลกุ จากอาสนะเขาไปสพู ระวิหาร ดูกอนทานผูม อี ายุ เมอ่ื พระผูม-ีพระภาคเจาของเราท้ังหลาย ทรงหลกี ไปแลว ไมน าน กระผมท้ังหลายไดพูดกนั ดงั น้ีวา ดกู อ นอาวุโสทัง้ หลาย พระผูมีพระภาคเจาของเราท้งั หลายทรงแสดงอุเทศนโี้ ดยยอ วา ดูกอ นภิกษทุ ัง้ หลาย ส่ิงทีไ่ มเ ปนธรรมและสิ่งท่เี ปนธรรมบุคคลควรทราบ... พงึ ปฏบิ ตั ิตามสิ่งท่เี ปน ธรรม ตามสิง่ ท่ีเปน ประโยชน ดังนี้ ไมท รงจําแนกอรรถโดยพิสดาร เสดจ็ ลุกจากอาสนะเขาไปสูพระวิหาร ใครหนอแลพงึ จําแนกอรรถแหงอุเทศท่ีพระผมู พี ระ-ภาคเจา ทรงแสดงโดยยอ ไมทรงจาํ แนกอรรถโดยพิสดารนโ้ี ดยพิสดารไดดงั น้ี ดกู อนทานผมู อี ายุ กระผมทง้ั หลายไดม คี วามเห็นรวมกันวา ทานพระมหากจั จายนะนแี้ ล พระศาสดาทรงสรรเสริญแลว และเพอื่ นสพรหม-จารีทั้งหลายผูเปน วญิ ูยกยองแลว ทา นพระมหากจั จายนะคงสามารถเพอื่จาํ แนกอรรถแหงอุเทศที่พระผูมพี ระภาคเจาทรงแสดงโดยยอ ไมท รงจํา-แนกอรรถโดยพสิ ดารนี้ โดยพสิ ดารได ไฉนหนอ เราทัง้ หลายพึงเขา ไปหาทา นพระมหากจั จายนะถงึ ท่ีอยู ครั้นแลว พงึ ถามอรรถขอนกี้ ะทา นพระ-มหากจั จายนะเถดิ ทานพระมหากัจจายนะจกั พยากรณแกเ ราท้งั หลายดว ยประการใด เราท้งั หลายจักทรงจาํ อรรถนัน้ ไว ดว ยประการนัน้ ขอทานพระมหากจั จายนะโปรดจาํ แนกเถิด. ทา นพระมหากัจจายนะกลา ววา ดกู อนอาวโุ สทัง้ หลาย เปรยี บเหมอื นบรุ ุษตองการแกน ไม เทยี่ วเสาะหาแกน ไมอยู เมอื่ ตน ไมใหญมแี กนตั้งอยู ลวงเลยรากไปเสยี ลว งเลยลําตนไปเสยี พงึ สาํ คญั กงิ่ และใบวา

พระสตุ ตันตปฎ ก องั คุตรนกิ าย ทสก-เอกาทสกนบิ าต เลม ๕ - หนา ท่ี 417เปนแกน ไม ทต่ี นพึงแสวงหา แมฉนั ใด ขออุปไมยนก้ี ฉ็ ันนนั้ เมือ่พระศาสดาประทับอยเู ฉพาะหนา ทา นผูม อี ายุทงั้ หลาย ทานทงั้ หลายผานพนพระผมู พี ระภาคเจาพระองคน น้ั เสียแลว ยอมสําคญั อรรถอนั นั้นวา ควรถามขาพเจา ดกู อนอาวุโสทง้ั หลาย พระผมู พี ระภาคเจา พระองคนั้นเปน ผูมจี ักษุ มีพระญาณ มีธรรม เปน ผยู ่งิ ใหญ เปนผตู รสั บอก ทรงใหเปนไป ทรงแสดงประโยชน ประทานอมตธรรม เปน เจาของธรรมเปนพระตถาคต ทรงรูธรรมทีค่ วรรู ทรงเห็นธรรมทคี่ วรเหน็ ก็แลกาลน้นัเปน กาลควรแกพระผมู ีพระภาคเจา ทที่ า นท้ังหลายเขาไปเฝา แลว พงึ ทูลถามอรรถอนั น้ัน พระผมู ีพระภาคเจาของเราทัง้ หลายทรงพยากรณด วยประการใด ทานทัง้ หลายพึงทรงอรรถนัน้ ไวด ว ยประการน้ันเถดิ . ภิกษุเหลานนั้ กลาววา ดกู อนทา นพระกัจจาตนะผูมอี ายุ พระผูม-ีพระภาคเจาเปนผมุ จี กั ษุ มพี ระญาณ มีธรรม เปนผยู ิง่ ใหญ เปน ผูต รสั บอกทรงใหเ ปนไป ทรงแสดงประโยชน ประทานอมตธรรม เปน เจา ของธรรมเปนพระตถาคตทรงรูธ รรมท่คี วรรู ทรงเหน็ ธรรมทคี่ วรเห็นโดยแท กแ็ ลกาลนน้ั เปนกาลควรแกพ ระผมู พี ระภาคเจา ที่กระผมทัง้ หลายเขา ไปเฝาแลว พึงทูลถามอรรถนน้ั พระผูมพี ระภาคเจา ของเราท้ังหลายทรงพยากรณด ว ยประการใด กระผมทงั้ หลายพงึ ทรงจาํ อรรถนั้นไวด วยประการน้ัน กแ็ ตว าทา นพระมหากจั จายนะพระศาสดาทรงสรรเสรญิ และเพ่ือนสพรหมจารที งั้ หลายผเู ปน วิญูยกยอง ทานพระมหากัจจายนะยอ มสามารถเพือ่ จําแนกอรรถแหง อุเทศท่ีพระผูม ีพระภาคเจา ทรงแสดงโดยยอ ไมไ ดทรงจาํ แนกอรรถโดยพสิ ดารนี้ โดยพิสดารได ขอทา นพระมหากจั จายนะไมท ําความหนักใจแลว จงจาํ แนกเถิด.

พระสุตตนั ตปฎก อังคุตรนิกาย ทสก-เอกาทสกนิบาต เลม ๕ - หนาท่ี 418 ทา นพระมหากจั จายนะกลา ววา ดกู อนอาวุโสทงั้ หลาย ถาเชนน้นัทา นทัง้ หลายจงพึง จงใสใ จใหดี เราจกั กลา ว ภิกษเุ หลานน้ั รบั คาํ ทา นพระมหากัจจายนะแลว ทานพระมหากัจจายนะไดกลา ววา ดูกอนอาวโุ สทง้ั หลาย พระผูมีพระภาคเจา ของเราทั้งหลายทรงอเุ ทศโดยยอวา ดูกอ นภิกษุทงั้ หลาย สิ่งทไ่ี มเ ปนธรรมและส่ิงท่เี ปนธรรมบคุ คลควรทราบ... พึงปฏบิ ตั ติ ามส่ิงทีเ่ ปนธรรม ตามสงิ่ ท่เี ปนประโยชน ดงั น้ี ไมไ ดทรงจาํ แนกอรรถโดยพิสดาร เสด็จลุกจากอาสนะเขาไปสพู ระวิหาร ดกู อนอาวุโสทงั้ หลาย ก็สิ่งท่ีไมเ ปนธรรมเปน ไฉน สงิ่ ทเ่ี ปนธรรมเปน ไฉน สง่ิ ทไี่ มเ ปนประโยชนเ ปนไฉน ส่ิงท่เี ปนประโยชนเปนไฉน ดูกอ นอาวุโสท้ังหลายการฆาสตั วเ ปนสิ่งท่ีไมเปนธรรม เจตนาเครือ่ งงดเวนจากการฆา สัตวเปนสง่ิ ท่เี ปน ธรรม สว นอกุศลธรรมอนั ลามกมใิ ชนอย ทีเ่ กิดขึน้ เพราะการฆาสัตวเ ปนปจ จัย นเ้ี ปน สงิ่ ท่ไี มเปนประโยชน สว นกศุ ลธรรมมใิ ชน อ ย ยอมถึงความเจริญเตม็ ที่ เพราะเจตนาเครอ่ื งงดเวน จากการฆา สตั วเ ปนปจ จัยนเ้ี ปน ส่ิงที่เปนประโยชน. ดกู อ นอาวุโสทั้งหลาย การลกั ทรัพยเ ปน ส่งิ ที่ไมเปน ธรรม เจตนาเครอื่ งงดเวน จากการลักทรัพยเปนสิง่ ท่ีเปนธรรม สว นอกศุ ลธรรมอนัลามกมิใชน อ ย ท่ีเกดิ ขน้ึ เพราะการลักทรัพยเปนปจ จยั น้ีเปน ส่ิงท่ีไมเปนประโยชน สวนกศุ ลธรรมมใิ ชนอย ยอ มถงึ ความเจริญเตม็ ที่ เพราะเจตนาเคร่ืองงดเวน จากการลกั ทรัพยเปนปจ จยั นเ้ี ปน สิ่งทเี่ ปน ประโยชน. ดูกอ นอาวโุ สท้งั หลาย การประพฤติผดิ ในกามเปนส่ิงทไ่ี มเปน ธรรมเจตนาเคร่อื งงดเวนจากการประพฤตผิ ิดในกามเปนส่งิ ทเ่ี ปนธรรม สวน

พระสุตตันตปฎ ก องั คตุ รนกิ าย ทสก-เอกาทสกนบิ าต เลม ๕ - หนา ท่ี 419อกุศลธรรมอันลามกมิใชน อย ทเ่ี กดิ ขึ้นเพราะการประพฤตผิ ิดในกามเปนปจจัย นเ้ี ปนสิง่ ที่ไมเ ปนประโยชน สว นกุศลธรรมมิใชน อย ยอ มถงึความเจรญิ เต็มท่ี เพราะเจตนาเครือ่ งงดเวน จากการประพฤติผิดในกามเปนปจจยั นี้เปน สง่ิ ที่เปนประโยชน. ดูกอ นอาวโุ สท้งั หลาย การพูดเทจ็ เปนส่งิ ทไ่ี มเ ปน ธรรม เจตนาเครอ่ื งงดเวน จากการพูดเท็จเปนส่ิงทีเ่ ปน ธรรม สว นอกุศลธรรมอันลามกมิใชน อ ย ทเี่ กิดข้นึ เพราะการพดู เท็จเปนปจจยั น้ีเปนสง่ิ ทไ่ี มเปน ประ-โยชน สว นกศุ ลธรรมมิใชน อย ยอ มถงึ ความเจริญเต็มท่ี เพราะเจตนาเครือ่ งงดเวน จากการพูดเทจ็ เปนปจจยั นี้เปนสิง่ ท่เี ปน ประโยชน. ดูกอ นอาวโุ สทง้ั หลาย การพดู สอ เสียดเปนสง่ิ ที่ไมเ ปนธรรม เจตนาเครือ่ งงดเวน จากการพดู สอ เสียดเปน ส่ิงท่ีเปนธรรม สว นอกศุ ลธรรมอันลามกมิใชน อย ท่ีเกิดข้นึ เพราะการพดู สอเสียดเปน ปจจัย นเ้ี ปนสิง่ ท่ไี มเปน ประโยชน สวนกุศลธรรมมใิ ชน อย ยอมถึงความเจริญเตม็ ท่ี เพราะเจตนาเคร่อื งงดเวน จากการพูดสอ เสยี ดเปนปจจัย นี้เปน ส่ิงท่เี ปนประ-โยชน. ดกู อนอาวุโสทัง้ หลาย การพดู คาํ หยาบเปนสง่ิ ทเ่ี ปน ธรรม เจตนาเครือ่ งงดเวน จากการพูดคาํ หยาบเปน สงิ่ ทไ่ี มเปน ธรรม สว นอกศุ ลธรรมอันลามกมิใชนอย ท่เี กิดขึน้ เพราะการพดู คําหยาบเปน ปจจยั น้ีเปน สงิ่ ท่ีไมเ ปนประโยชน สวนกศุ ลธรรมมใิ ชน อย ยอมถงึ ความเจรญิ เต็มที่เพราะเจตนาเคร่อื งงดเวนจากการพดู คาํ ทานเปน ปจจัย นีเ้ ปนส่งิ ทีเ่ ปนประโยชน. ดกู อนอาวุโสทง้ั หลาย การพูดเพอเจอเปนสิง่ ทไี่ มเปนธรรม เจตนา

พระสุตตันตปฎ ก องั คตุ รนกิ าย ทสก-เอกาทสกนิบาต เลม ๕ - หนา ท่ี 420เครอ่ื งงดเวน จากการพูดเพอ เจอ เปน สิ่งที่เปน ธรรม สวนอกุศลธรรมอนัลามกมใิ ชน อ ย ท่ีเกดิ ขึน้ เพราะการพดู เพอเจอ เปน ปจ จัย นี้เปน สิ่งท่ไี มเปนประโยชน สวนกศุ ลธรรมมใิ ชนอ ย ยอ มถึงความเจริญเตม็ ที่ เพราะเจตนาเคร่ืองงดเวน จากการพูดเพอเจอเปน ปจ จยั นี้เปน สิ่งท่เี ปนประ-โยชน. ดกู อ นอาวโุ สท้งั หลาย การอยากไดข องผอู ่นื เปน สง่ิ ที่ไมเปนธรรมการไมอยากไดของผอู น่ื เปน สง่ิ ทีเ่ ปนธรรม สว นอกุศลธรรมอนั ลามกมิใชนอ ย ท่ีเกิดข้ึนเพราะการอยากไดของผูอ ื่นเปนปจ จัย นี้เปนสง่ิ ที่ไมเปนประโยชน สวนกศุ ลธรรมมิใชนอ ย ยอ มถึงความเจริญเตม็ ท่ี เพราะความไมยากไดข องผอู นื่ เปน ปจจัย นีเ้ ปนส่งิ ท่เี ปน ประโยชน ดกู อนอาวุโสทง้ั หลาย ความปองรายเปน สง่ิ ทไี่ มเปน ธรรม ความไมป องรา ยเปน สิง่ ทเ่ี ปนธรรม สวนอกศุ ลธรรมอันลามกมิใชนอย ท่ีเกิดขึ้นเพราะความปองรายเปน ปจจัย น้เี ปนสง่ิ ทไี่ มเปนประโยชน สวนกุศล-ธรรมมิใชน อ ย ยอมถงึ ความเจรญิ เตม็ ท่ี เพราะความไมป องรายเปนปจจัย นี้เปน สิง่ ท่เี ปน ประโยชน. ดกู อ นอาวโุ สทง้ั หลาย ความเห็นผิดเปน สง่ิ ท่ีไมเปนธรรม ความเหน็ ชอบเปน สง่ิ ที่เปนธรรม สวนอกศุ ลธรรมอนั ลามกมใิ ชนอ ย ทีเ่ กิดขนึ้เพราะความเหน็ ผิดเปน ปจจยั น้เี ปน ส่งิ ท่ีไมเปนประโยชน สว นกศุ ลธรรมมใิ ชน อ ย ยอ มถงึ ความเจรญิ เต็มท่ี เพราะความเห็นชอบเปนปจ จยั น้ีเปน สง่ิ ทเี่ ปน ประโยชน. ดกู อ นอาวุโสทั้งหลาย พระผูมพี ระภาคเจาของเราทั้งหลายทรงแสดงอุเทศโดยยอ วา ดูกอ นภิกษทุ ้ังหลาย สงิ่ ท่ไี มเ ปน ธรรมและส่ิงที่เปน

พระสตุ ตนั ตปฎ ก อังคุตรนกิ าย ทสก-เอกาทสกนิบาต เลม ๕ - หนาท่ี 421ธรรมบุคคลควรทราบ... พงึ ปฏิบตั ติ ามสิ่งที่เปน ธรรม ตามสงิ่ ทเี่ ปนประโยชน ดังน้ี ไมทรงจาํ แนกอรรถโดยพิสดาร เสดจ็ ลกุ จากอาสนะเขา ไปสพู ระวิหาร ดกู อนอาวโุ สทัง้ หลาย เรายอ มรอู รรถแหง อุเทศอนัพระผมู พี ระภาคเจา ทรงแสดงโดยยอ ไมท รงจาํ แนกโดยพิสดารน้ี ไดโดยพิสดาร ดว ยประการอยา งน้ี กแ็ ลทา นทัง้ หลายจาํ นงอยู พึงเขา ไปเฝาพระผมู พี ระภาคเจาแลว พึงทูลถามอรรถน้ันเถิด พระผมู พี ระภาคเจาของเราทง้ั หลายทรงพยากรณด วยประการใด ทานท้ังหลายพึงทรงจําอรรถนน้ัไวด ว ยประการน้ันเถดิ . ภกิ ษุเหลา นน้ั รับคาํ ทา นพระมหากจั จายนะ ชืน่ ชมอนโุ มนาภาษิตของทา นพระพากัจจายนะแลว ลกุ จากอาสนะ เขาไปเฝาพระผูมีพระภาค-เจา ถึงที่ประทบั ถวายบังคมพระผูม ีพระภาคเจา น่งั ณ ท่คี วรสว นขา งหน่งึคร้ันแลว ไดก ราบทูลพระผูมีพระภาคเจาวา ขาแตพ ระองคผเู จริญ พระผ-ูมีพระภาคเจาทรงแสดงอุเทศโดยยอวา ดูกอนภิกษทุ ้งั หลาย สงิ่ ท่ีไมเ ปนธรรมและส่ิงท่เี ปนธรรมบุคคลควรทราบ... พึงปฏิบัตติ ามสิ่งทเ่ี ปน ธรรมตามส่ิงท่ีเปน ประโยชน ดงั น้ี ไมทรงจาํ แนกอรรถโดยพิสดารแกข า พระ-องคท ้งั หลาย เสด็จลุกจากอาสนะเขา ไปสพู ระวิหาร ขา แตพ ระองคผ ูเจรญิเมือ่ พระผูมพี ระภาคเจา เสดจ็ หลกี ไปแลว ไมนาน ขา พระองคท้ังหลายไดพูดกนั วา ดกู อ นอาวุโสทั้งหลาย พระผูมีพระภาคเจา ทรงแสดงอเุ ทศนี้โดยยอ วา ดูกอนภกิ ษทุ ้ังหลาย สิ่งที่ไมเปนธรรมและสงิ่ ทีเ่ ปนธรรมบุคคลควรทราบ ... พึงปฏบิ ตั ติ ามสิ่งที่เปน ธรรม ตามสิง่ ที่เปน ประโยชนดังน้ี ไมทรงจําแนกอรรถโดยพสิ ดารแกเ ราทั้งหลาย เสดจ็ ลกุ จากอาสนะเขา ไปสพู ระวิหาร ใครหนอแล พึงจําแนกอรรถแหง อเุ ทศอนั พระผูมี-

พระสุตตนั ตปฎ ก องั คุตรนกิ าย ทสก-เอกาทสกนบิ าต เลม ๕ - หนา ท่ี 422พระภาคเจา ทรงแสดงแลว โดยยอ ไมทรงจาํ แนกอรรถโดยพิสดารนี้ โดยพสิ ดารได ดังน้ี ขาแตพระองคผูเจรญิ ขา พระองคเ หลาน้ันแลไดม ีความเห็นรวมกนั วา ทานพระมหากัจจายนะน้แี ล พระศาสดาทรงสรรเสรญิและเพื่อนพรหมจารที ้ังหลายผูเปนวิญยู กยอ ง ทา นพระมหากัจจายนะคงสามารถเพอ่ื จาํ แนกอรรถแหง อุเทศ ทพ่ี ระผมู พี ระภาคเจา ทรงแสดงโดยยอไมท รงจําแนกอรรถโดยพสิ ดารน้ี โดยพสิ ดารได ไฉนหนอ เราท้ังหลายพึงเขาไปหาทา นพระมหากจั จายนะถงึ ท่อี ยู คร้นั แลว พงึ ถามอรรถขอ นน้ั กะทานพระมหากัจจยนะเถิด ทา นพระมหากัจจายนะจักพยากรณแกเราทั้งหลายดว ยประการใด เราทั้งหลายจักทรงจาํ อรรถน้ันไวด ว ยประ-การนัน้ ดังน้ี ขา แตพระองคผ ูเจริญ ลาํ ดบั นนั้ แล ขา พระองคทงั้ หลายไดเ ขาไปหาทานพระมหากัจจายนะถึงทีอ่ ยู คร้ันแลว ไดถามอรรถขอนัน้กะทา นพระมหากัจจายนะ ทา นพระมหากจั จยนะไดจาํ แนกอรรถดวยดีแกข าพระองคทง้ั หลาย ดว ยอาการเหลาน้ี ดวยบทเหลา น้ี ดว ยพยญั ชนะเหลา นี้ พระเจา ขา. พระผูม ีพระภาคเจาตรัสวา ดกู อ นภิกษุท้ังหลาย ดีแลว ดแี ลว ดกู อ นภิกษุทั้งหลาย มหากัจจายนะเปน บณั ฑิต มหากัจจายนะเปนผูมีปญญามากดูกอ นภิกษทุ ้ังหลาย แมหากเธอท้งั พึงเขา มหาเราแลวถามอรรถขอ นน้ั แมเ ราพึงพยากรณอรรถขอน้ันอยา งที่มหากัจจายนะพยากรณแลวน้ันแหละ นน่ั เปนอรรถแหงอุเทศน้นั และเธอท้งั หลายพึงทรงจาํ อรรถน้ันไวอ ยางน้นั เถิด. จบทุติยอธรรมสตู รที่ ๖

พระสุตตันตปฎก องั คุตรนิกาย ทสก-เอกาทสกนิบาต เลม ๕ - หนาที่ 423 ๗. ตตยิ อธรรมสตู ร วา ดว ยธรรมทบ่ี คุ คลควรทราบ [๑๖๒] ดูกอ นภกิ ษทุ ้ังหลาย สง่ิ ท่ไี มเ ปน ธรรมและสิง่ ท่เี ปนธรรมบุคคลควรทราบ สงิ่ ทไ่ี มเ ปน ประโยชนและสิง่ ทเ่ี ปนประโยชนบุคคลก็ควรทราบ ครน้ั ทราบส่งิ ท่เี ปน ธรรมและส่ิงทเ่ี ปน ธรรม สง่ิ ทีไ่ มเปนประโยชน และส่ิงท่ีเปนประโยคโยชนแ ลว พึงปฏิบัตติ ามส่งิ ที่เปน ธรรมตามสง่ิ ทีเ่ ปนประโยชน ดูกอนภกิ ษุทงั้ หลาย สิง่ ทไี่ มเปน ธรรมเปนไฉนและสิ่งท่ีเปนธรรมเปน ไฉน สงิ่ ไมเปน ประโยชนเ ปน ไฉน และสง่ิ ท่ีเปน ประโยชนเ ปนไฉน. ดูกอ นภกิ ษุทงั้ หลาย การฆา สตั วเปนสง่ิ ทไ่ี มเ ปน ธรรม เจตนาเครอ่ื งงดเวน จากการฆา สตั วเ ปน สิ่งท่เี ปน ธรรม สว นอกศุ ลธรรมอนั ลามกมิใชน อ ย ทเี่ กิดขึ้นเพราะการฆาสตั วเปนปจ จยั นีเ้ ปน ส่ิงท่ีไมเปน ประโยชนสว นกศุ ลธรรมมิใชน อ ย ยอ มถงึ ความเจริญเต็มท่ี เพราะเจตนาเคร่อื งงดเวนจากการฆา สัตวเปนปจ จัย นเี้ ปน สงิ่ ท่ีเปน ประโยชน. ดกู อนภิกษุทง้ั หลาย การลกั ทรพั ยเ ปนส่งิ ที่ไมเ ปน ธรรม เจตนาเคร่ืองงดเวนจากการลักทรัพยเ ปนส่งิ ทเ่ี ปนธรรม... ดูกอนภกิ ษทุ ัง้ หลาย การประพฤติผิดในกามเปนส่ิงท่ีไมเปนธรรมเจตนาเครือ่ งงดเวนจากการประพฤตผิ ิดในกามเปนส่งิ ที่เปน ธรรม ... ดูกอ นภกิ ษทุ ้งั หลาย การพูดเทจ็ เปนส่ิงท่ีไมเ ปนธรรม เจตนาเครอ่ื งงดเวน จากการพดู เท็จเปนส่งิ ท่ีเปน ธรรม... ดกู อนภิกษทุ ้งั หลาย การพดู สอเสียดเปน สง่ิ ที่ไมเปน ธรรม เจตนาเครือ่ งงดเวน จากการพูดสอ เสียดเปนสิ่งทีเ่ ปนธรรม...

พระสุตตนั ตปฎก องั คุตรนกิ าย ทสก-เอกาทสกนิบาต เลม ๕ - หนาที่ 424 ดูกอ นภิกษทุ ง้ั หลาย การพูดคําหยาบเปน สิ่งที่ไมเปน ธรม เจตนาเครอื่ งงดเวน จากการพูดคําหยาบเปน ส่งิ ทเ่ี ปนธรรม... ดกู อนภกิ ษุทั้งหลาย การพูดเพอ เจอเปน สิง่ ที่ไมเ ปน ธรรม เจตนาเครื่องงดเวนจากการพูดเพอเจอ เปน ส่ิงทีเ่ ปนธรรม... ดูกอ นภกิ ษุท้ังหลาย การอยากไดของผูอ่นื เปนส่ิงทไี่ มเ ปนธรรมการไมอยากไดของผอู นื่ เปนสงิ่ ที่เปนธรรม... ดกู อนภิกษุท้ังหลาย ความปองรายเปนสิง่ ท่ีไมเ ปน ธรรม ความไมปองรา ยเปน สิ่งทเ่ี ปน ธรรม... ดกู อ นภิกษทุ งั้ หลาย ความเหน็ ผดิ เปน ส่ิงท่ีไมเปนธรรม ความเห็นชอบเปนสงิ่ ทีเ่ ปนธรรม สว นอกศุ ลธรรมอนั ลามกมใิ ชน อ ย ทเี่ กดิ ข้ึนเพราะความเห็นผดิ เปน ปจ จัย น้ีเปน สง่ิ ทีไ่ มเปนประโยชน สว นกุศลธรรมมใิ ชนอ ย ยอมถึงความเจริญเตม็ ท่ี เพราะความเหน็ ชอบเปนปจจัย นเี้ ปนสงิ่ ทเี่ ปนประโยชน. ดูกอนภกิ ษทุ ั้งหลาย ส่งิ ทไ่ี มเ ปนธรรมและสง่ิ ที่เปน ธรรมบคุ คลควรทราบ สงิ่ ท่ีเปนประโยชนแ ละสิง่ ท่ีเปน ประโยชนบคุ คลกค็ วรทราบคร้นั ทราบส่ิงทไ่ี มเ ปน ธรรมและส่งิ ท่เี ปน ธรรม ส่ิงทไี่ มเปนประโยชนแ ละส่งิ ทีเ่ ปน ประโยชนแ ลว พึงปฏบิ ัติตามทีเ่ ปนธรรม ตามสิ่งทีเ่ ปนประ-โยชน คําท่ีเรากลาวดงั น้ี เรากลา วแลว เพราะอาศัยขอ น.้ี จบตตยิ อธรรมสูตรที่ ๗

พระสุตตนั ตปฎ ก อังคตุ รนกิ าย ทสก-เอกาทสกนบิ าต เลม ๕ - หนาท่ี 425 ๘. ตวิ ิธสตู ร วาดวยความส้ินเหตขุ องกรรมเพราะสน้ิ ราคะ โทสะ โมหะ [๑๖๓] ดูภิกษทุ งั้ หลาย เรากลา วแมซง่ึ การฆาสัตววามี ๓อยาง คือ มโี ลภะเปน เหตบุ าง มีโทสะเปนเหตบุ า ง มโี มหะเปนเหตุบางเรากลา วแมซงึ่ การลักทรัพยว ามี ๓ อยาง คือ มีโลภะเปน เหตุบา ง มีโทสะเปน เหตบุ าง มีโมหะเปนเหตบุ า ง เรากลาวแมซ ึง่ การประพฤติผดิ ในกามวา มี ๓ อยาง คอื มโี ลภะเปนเหตบุ าง มีโทสะเปน เหตุบาง มีโมหะเปนเหตุบา ง เรากลา วแมซงึ่ การพดู เท็จวามี ๓ อยาง คือ มโี ลภะเปนเหตุบาง มโี ทสะเปนเหตบุ าง มีโมหะเปน เหตุบาง เรากลา วแมซงึ่ การพดู สอ เสียดวามี ๓ อยาง คอื มีโลภะเปน เหตุบา ง มีโทสะเปน เหตุบา งมโี มหะเปน เหตุบาง เรากลา วแมซ่ึงการพูดคําหยาบวา มี ๓ อยาง คอื มีโลภะเปนเหตบุ า ง มโี ทสะเปนเหตุบาง มีโมหะเปน เหตุบา ง เรากลา วแมซ ง่ึ การพดู เพอ เจอวามี ๓ อยา ง คอื มีโลภะเปนเหตบุ า ง มโี ทสะเปน เหตุบาง มีโมหะเปนเหตุบาง เรากลา วแมซ ึ่งการอยากไดของผูอื่นวา มี ๓ อยาง คือ มีโลภะเปนเหตบุ า ง มโี ทสะเปนเหตุบาง มีโมหะเปนเหตบุ าง เรากลาวแมซ่งึ ความปองรา ยวา มี ๓ อยา ง คอื มโี ลภะเปน เหตุบาง มโี ทสะเปน เหตุบา ง มีโมหะเปนเหตบุ า ง เรากลา วแมซึง่ ความเหน็ ผิดวามี ๓ อยาง คือ มีโลภะเปนเหตุบา ง มโี ทสะเปนเหตุบาง มโี มหะเปนเหตบุ าง ดูกอ นภิกษุทั้งหลาย โลภะเปนแดนเกิดแหงเหตขุ องกรรม โทสะเปนแดนเกดิ แหงเหตขุ องกรรม โมหะเปนแดนเกิดแหง เหตุเหตุของกรรม ความสิ้นไปแหงเหตขุ องกรรม ยอ มมไี ดเพราะความสิ้นไปแหง โลภะ ความส้นิ ไปแหง เหตขุ องกรรม ยอ มมไี ดเพราะ

พระสุตตนั ตปฎ ก อังคตุ รนิกาย ทสก-เอกาทสกนบิ าต เลม ๕ - หนา ท่ี 426ความสิ้นไปแหง โทสะ ความส้ินไปแหง เหตุของกรรม ยอมมีไดเพราะความส้นิ ไปแหง โมหะ ดวยประการดงั น้แี ล. จบตวิ ิธสูตรท่ี ๘ ชาณสุ โสณวี รรคที่ ๒ อรรถกถาติวธิ สตู รท่ี ๘ ติวธิ สตู รที่ ๘ พงึ ทราบวินิจฉัยดงั ตอไปน้.ี บทวา โลภเหตุกมฺป ความวา ความโลภเปนเหตุ โดยเปนสวนอปุ นสิ สัยปจ จยั แกป าณาตบิ าต ทปี่ ระกอบดวยโทสะ และโมหะ กม็ .ีพงึ ทราบความในทกุ ๆ บท โดยอุบายน.ี้ จบอรรถกถาตวิ ธิ สตู รท่ี ๘ ๙. สปริกกมนสูตร วาดวยธรรมที่ควรงดเวนและธรรมทไ่ี มควรงดเวน [๑๖๔] ดกู อนภิกษทุ ั้งหลาย ธรรมน้ีควรงดเวน มใิ ชธ รรมที่ไมค วรงดเวน ดกู อ นภกิ ษทุ ้งั หลาย ธรรมนี้ควรงดเวน มใิ ชธ รรมท่ไี มควรงดเวนอยา งไร ดกู อนภกิ ษุทัง้ หลาย การงดเวนจากการฆา สตั วข องบคุ คลผฆู า สตั ว เปน การงดเวน อยางหนง่ึ การงดเวน จากการลกั ทรพั ยของบคุ คลผูลักทรพั ย เปนการงดเวนอยา งหนง่ึ การงดเวนจากการประ-พฤตผิ ดิ ในกามของบคุ ลผูประพฤติผิดในกาม เปน การงดเวน อยา งหน่งึการงดเวนจากการพูดเท็จของบคุ คลผพู ูดเท็จ เปน การงดเวน อยา งหน่งึการงดเวนจากการพูดสอ เสยี ดของบคุ คลผสู อ เสยี ด เปน การงดเวน

พระสตุ ตันตปฎก อังคุตรนกิ าย ทสก-เอกาทสกนิบาต เลม ๕ - หนาท่ี 427อยางหนงึ่ การงดเวน จากการพูดคาํ หยาบของบุคคลผูพดู คาํ หยาบ เปนการงดเวนอยา งหน่งึ การงดเวนจากการพูดเพอ เจอของบคุ คลผพู ดู เพอเจอเปน การงดเวนอยา งหนึ่ง ความไมอยากไดของผูอ ่นื ของบคุ คลผมู ีความอยากไดของผูอืน่ เปน การเวนอยา งหน่ึง ความไมปองรายของบคุ คลผปู องราย เปนการงดเวนอยางหนึ่ง ความเห็นชอบของบุคคลผมู คี วามเห็นผดิ เปน การงดเวนอยา งหนงึ่ ดกู อ นภกิ ษุท้งั หลาย การงดเวน ยอ มมีดว ยประการอยางน้ี ธรรมน้คี วรงดเวน มใิ ชธรรมทีไ่ มควรงดเวน ดวยประการอยางน้ีแล. จบสปรกิ กมนสตู รที่ ๙ อรรถกถาสปริกกมนสตู รท่ี ๙ สปรกิ กมนสตู รที่ ๙ พงึ ทราบวนิ จิ ฉยั ดังตอไปน.้ี บทวา ปริกกฺ มน โหติ ไดแก ความงดเวนยอมมี. จบอรรถกถาสปริกกมนสตู รท่ี ๙ ๑๐. จุนทสูตร วา ดวยความสะอาดในวนิ ัยของพระอริยะ [๑๖๕] สมัยหน่งึ พระผมู ีพระภาคเจาประทับอยู ณ สว นมะมว งของ นายจนุ ทกัมมารบตุ ร ใกลเ มืองปาวา ครง้ั นนั้ แล นายจุนทกัมมารบุตรเขาไปเฝาพระผมู พี ระภาคเจา ถงึ ที่ประทบั ถวายบงั คมพระผมู พี ระภาคเจาแลว นง่ั ณ ทีค่ วรสวนขา งหน่งึ พระผมู ีพระภาคเจา ไดตรัสกะนายจนุ ท-กัมมารบุตรวา ดูกอ นจุนทะ ทา นชอบใจความสะอาดของใครหนอนายจุนทกมั มารบุตรกราบทลู วา ขาแตพระองคผูเจริญ พราหมณช าว

พระสตุ ตันตปฎก องั คตุ รนิกาย ทสก-เอกาทสกนิบาต เลม ๕ - หนา ที่ 428ปจ ฉาภมู ิ ผูถอื เตาน้ํา สวมพวงมาลัยสาหราย บาํ เรอไฟ ลงนา้ํ เปนวตั รยอ มบัญญตั คิ วามสะอาดไว ขา พระองคชอบใจสะอาดของพราหมณพวกนัน้ . พ. ดูกอนจนุ ทะ ก็พวกพราหมณช าวปจ ฉาภูมิ ผูถือเตานา้ํ สวมพวงมาลัยสาหรา ย บาํ เรอไฟ ลงนา้ํ เปน วตั ร ยอ มบญั ญตั ิความสะอาดไวอ ยางไรเลา . จ. ขาแตพ ระองคผ เู จรญิ ขอประทานพระวโรกาส พวกพราหมณชาวปจ ฉาภมู ิ ผถู ือเตา น้าํ สวมพวงมาลัยสาหราย บําเรอไฟ ลงนํ้าเปนวตั รยอมชักชวนสาวกท้ังหลายอยางนวี้ า มาเถิด บรุ ษุ ผเู จรญิ ทานลกุ ขนึ้ จากทีน่ อนแตเชา ตรู พงึ จบั ตอ งแผนดนิ ถาไมจบั ตอ งแผนดิน พึงจบั ตอ งโคมยั สด ถาไมจ ับตองโคมัยสด พงึ จบั ตองหญาเขยี วสด ถาไมจ ับตอ งหญาเขียวสด พึงบาํ เรอไฟ ถาไมบ าํ เรอไฟ พงึ ประนมอญั ชลนี อบนอมพระอาทิตย ถา ไมป ระนมอัญชลนี อบนอมพระอาทิตย พึงลงนํา้ ๓ ครัง้ทัง้ เวลาเย็นเวลาเชา ดังน้ี ขา แตพระองคผูเจรญิ พวกพราหมณชาวปจฉาภูมิ ผูถือเตานํา้ สวมพวงมาลยั สาหรา ย บาํ เรอไฟ ลงนํา้ เปนวัตรยอ มบญั ญัตคิ วามสะอาดอยางนแ้ี ล ขา พระองคช อบใจความสะอาดของพราหมณพวกนัน้ . พ. ดูกอ นจุนทะ พวกพราหมณชาวปจ ฉาภูมิ ผูถ ือเตา นาํ้ สวมพวงมาลยั สาหรา ย บาํ เรอไฟ ลงน้าํ เปน วัตร ยอมบญั ญตั ิความสะอาดโดยประการอนื่ สวนความสะอาดในวนิ ัยของพระอริยะ ยอมมีโดยประการอื่น. จ. ขา แตพระองคผ เู จริญ กค็ วามสะอาดในวนิ ยั ของพระอริยะยอ มมี