คลังธรรมเล่ม๓

หมวด ๔๑ เอตทัคคกถา ว่าด้วยพระสาวกผู้ดำรงตำแหน่งเอตทัคคะ ๔๑ ๑. พระอัญญาโกณฑัญญะ เลิศในทางรัตตัญฌู ๒. พระสารีบุตร เลิศในทางมีปัญญามาก ฅ. พระมหาโมคคัอลานะ เลิศในทางมีฤทธ ๔. พระมหากัสสปะ เลิศในทางทรงธุดงค์ ๕. พระอบุเทธะ เป็นผู้เลิศในทางมีทิพยจักษุ ๖. พระภัทฑิยะ เลิศในทางเกิดในตระกูลสูง ๗. พระลบุณฎกภัฑทิย? เลิศในทางมีเสิยงไพเราะ ๘. พระปีณโฑลภารทวาชะ เลิศในทางบันลือลิหนาท ๙. พระใ]ณณมันตานีบุตร เลิศในทางเป็นพระธรรมกถึก ๑อ. พระมหาภัจจานะ เลิศในทางจำแนกอรรถแห่งภาษิตโดยย่อให้ ๑๑. พระธุลลฟ้นถกะ พิสดาร เลิศในทางเนรมิตกายอันสำเร็จด้วยใจและ ฉลาดในการเปลี่ยนแปลงทางใจ ๑๒. พระมหาฟ้นถกะ เลิศในทางฉลาดในการเปลี่ยนแปลงทาง ๑ฅ. พระอุ[ฎติ ปัญญา เลิศในทางอยู่ด้วยความไม่มีกิเลสและเป็น ทักขิไณยบุคคล www.kalyanamitra.org

๕๐๖ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงลั ๑๔. พระเรวตฃฑิรวนิยะ เลิศในทางอยู่ป่าเป็นวัตร ๑๕. พระกังขาเรวตะ เลิศในทางยินดีในฌาน ๑๖. พระโสณโกฬิวิสะ เลิศในทางปรารภความเพียร ๑๗. พระโสณqฏิกัณณะ เลิศในทางกล่าวถ้อยคำไพเราะ ๑๘. พระสีวลี เลิศในทางมีลาภมาก ๑๙. พระวักกลี เลิศในทางพ้นจากกิเลสได้ด้วยศรัทธา ๒๐. พระราชุล เลิศในทางใคร่ต่อการสืกษา ๒๑. พระรัฎฐปาละ เลิศในทางบวชด้วยศรัทธา ๒๒. พระqณฑธานะ เลิศในทางรับสลากก่อน ๒๓. พระวังคีสะ เลิศในทางมีปฏิภาณ ๒๔. พระอุปเสนวังกันตบุตร เลิศในทางนาความเลื่อมใสมาโดยรอบ ๒๕. พระทัพพมัลลบุตร เลิศในทางจัดแจงเสนาสนะ ๒๖. พระปีลีนทวัจฉะ เลิศในทางเป็นที่รักที่ชอบใจของเทวดา ๒๗.พระพาหิยทารุจีริยะ เลิศในทางดรัสรู!ด้เร็วพลัน ๒๘. พระอุมารกัสสปะ เลิศในทางแสดงธรรมได้วิจิดร ๒๙. พระมห ตร เลิศในทางบรรลุปฏิลัมภิทา เลิศในทางเป็นพหูสูด มีสติ มีคติ(แนวทาง ๓๐. พระอานนฑ่ จดจำพุทธพจน์) มีธิติ (ความเพียรจดจำ พุทธพจน์) และเป็นพุทธอุปัฏฐาก ๓๑. พรC เลิศในทางมีบริษัทบริวารมาก ๓๒. พระกาทุทายี เลิศในทางทำดระกูลให้เลื่อมใส ๓๓. พระพักอุละ เลิศในทางมีอาพาธน้อย ๓๔. พระโสภิตะ เลิศในทางระลึกชาติก่อนได้ ๓๕. พระอุบาลี เลิศในทางทรงวินัย (เป็นพระวินัยธร) www.kalyanamitra.org

และคณะ] หมวด ๔๑ ๕๐๗ ๓๖. พระนันทกะ เลิศในทางกล่าวสอนภิกษุณี ๓๗. พระนันทะ เลิศโนทางคุ้มครองทวารในอินทรีย์ ๓๘. พระมหากัปปีนะ เลิศในทางกล่าวสอนภิกษุ ๓๙. พระสาคตะ เลิศในทางฉลาดในเตโชธาตุ ๔๐. พระราธะ เลิศในทางมีปฏิภาณแจ่มแจ้ง ๔๑. พระโมฆราช เลิศในทางทรงจีวรเศร้าหมอง ที่มา : เอตทัคควรรค อง..เอกก. ๒0/๑๘๘-๒ฅ๔ เอตทคคํ ภิฤฃเว มม สาวกาน ภิฤชุนํ รตุฅญญนํ, ยฑิทํ อลเณาโกณฑญโฌ ฯ มหาปณฺฌานํ, ยฑิทํ สารีใJตฺโต ... ปฎิภาเณยยกานํ, ยทิทํ ราโธ ฯ ลูฃจีวรธรานํ, ยทิทํ โมฆราชา ฯ แปล ะ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พระกัญญาโกณฑัญญะเลิศกว่าพวก ภิกษุสาวกของเราผ้ร้ราตรีนาน ๑ พระสารีบตรเลิศกว่าพวกภิกษุสาวกของ จ ฃ์ฃ่ ^ เราผู้มีปัญญามาก ๑ ... พระราธะเลิศกว่าพวกภิกษุสาวกของเราผู้มีปฏิภาณ แจ่มแจ้ง ๑ พระโมฆราชเลิศกว่าพวกภิกษุสาวกของเราผู้ทรงจีวร เศร้าหมอง ๑ ฯ จบ หมวด ๔๑ www.kalyanamitra.org

หมวด ๔๕ พุทธวัสสาวาสกลา ว่าด้วยสถานที่ประทับจำพรรษาของพระพุทธเจ้า ๔๕ พรรษาที่ ๑ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน พระนครพาราณสี พรรษาที่ ๒,ฅ,๔, พรรษาที่ ๕ พระวิหารเวฬุวัน พระนครราชคฤห์ พรรษาที่ ๖ พรรษาที่ ๗ กูฎาคารศาลา ป่ามหาวัน พระนครเวสาลี พรรษาที่ ๘ มกุลบรรพต แคว้นมคธ พรรษาที่ ๙ พรรษาที่ ๑อ บัณฑุกัมพลสิลาอาสน์ ดาวดึงสเทวโลก พรรษาที่ ๑๑ สุงสุมารคิรี เภสกฬาวัน กัคคชนบท พรรษาที่ ๑๒ พรรษาที่ ๑ต โฆสิตาราม พระนครโกส์มพี พรรษาที่ ๑๔ ราวป่าปาลีเลยยกะ พระนครโกสิมพี พรรษาที่ ๑๔ พรรษาที่ ๑๖ พราหมณคาม เมืองนาฬา พรรษาที่ ๑๗ พรรษาที่ ๑๘,๑๙ เมืองเวรัญชา พรรษาที่ ๒อ พรรษาที่ ๒๑\"๔๔ จาสิยบรรพต พรรษาที่ ๔๕ พระวิหารเชตวัน พระนครสาวัตถี นิโครธาราม พระนครกบิลพัสดุ เมืองอาฬวี พระเวฬุวัน ในพระนครราชคฤห์ จาลิยบรรพต พระวิหารเวฬุวัน ในพระนครราชคฤห์ พระวิหารเชตวันและบุพพาราม พระนครสาวัตถี เวฬุวคาม พระนครเวสาลี www.kalyanamitra.org

หมวด ๔๔ ๕๐๙ ที่มา : คันถารัมภกถา อรรถกถามธุรัตถวิลาสินี ชุ.ทุVIธ.อ. ๕ ภควา หิ ปฮมโพธิยํ วีสติวสสานิ อนิพฑธวาโส ทุตุวา ยตุถ ยตฺถ ผาธุ[กํ โหติ,ตตถ ตตเถว คนุตวา วสิ ฯ กถํ ฯ ปฮมํ วสุสํ อิสิปฅฌ ธมุมจฤกํ ปวตุเฅตฺวา อฎสารส พรนุมโกฏิโย อมฅปานํ ปาพตวา พาราณสิ รุปนิสุสาย อิสิปฅฌ มิคทำเย วสิ ฯ ทุติยํ วสุส์ ราชคหํ อุปนิสุสาย เวทุวเน มหา- วีหาเร ฯ ตติยจชุตุถานิปี ตตเถว ฯ ปณจมํ เวสาลึ อุปนิสุสาย มหาวเน คูฏาคารสาลายํ ฯ ฉฎฮํ มถูลปพพเต ฯ สตตมํ ตาวตึสภวเน ฯ อฏฺรมํ ภคุเคสุ สุสุมารคิรึ อุปนิสุสาย เภสกฬาวเน ฯ นวมิ โกสมุพิยํ ฯ ทสมํ ปาลิเลยยกวนสณเฑ ฯ เอกาฑสมํ นาฬายํ พราหุมณคาเม ฯ ทวาทสมํ เวรญชายํฯ เตรสมํ จาลิยปพฺพเต ฯ จุททสมํ เชตวนมหาวีหาเร ฯ ปณุจทสมํ กปีอวตุธุมหานคเร ฯ โสฬสมํ อาฬวกํ ทเมตุวา จตุราสิติปาณสหสุสานิ อมตปานํ ปาเยตุวา อาฬวียํ ฯ สตุตรสมํ ราชคเหเยว ฯ อฎสารสมํ จาลิย- ปพุพเตเยว ฯ ตถา เอคูนวีสติมํ ฯ วีสติมํ ปน วสุสํ ราชคเหเยว วสิ ฯ ตโต ปฎสาย สาวตุถึเยว อุปนิสุสาย เชตวนมหาวิหาเร จ 1]พพาราเม จ ธุวปริโภควเสน วสิ ฯ แปล : ความจริง ตลอด ๒อ พรรษาในปฐมโพธิกาล (ระยะเวลา หลังจากตรัสรู้ช่วงแรก)พระผู้มีพระภาคเจ้าหาประทับจำพรรษาประจำไม่ ณ ที่ใด ๆ จะมีความสำราญ ก็เสด็จไปประทับอยู่ ณ ที่นั้น ๆ กล่าวคือ ใน พรรษาที่ ๑ หลังจากทรงหมุนพระธรรมจักร ณ ป่าอิสิปดนะ ยังหมู่พรหม ๑๘ โกฏิให้ดื่มรสอมตธรรมแล้วเสด็จเข้าไปอาลัยพระนครพาราณสีประทับจำ พรรษาแรก ณ ป่าอิสปตนมฤคทายวัน ... พรรษาที่ ๒0 ประทับอยู่ ณ พระนครราชคฤห์อีกครั้ง หลังจากนั้น จึงเสด็จเข้าไปอาลัยพระนครสาวัตถี ประทับอย่ประจำ ณพระเซตวันมหาวิหารบ้างณพระวิหารปพพารามบ้างฯ www.kalyanamitra.org

หมวด ๘๐ อนุพยัญชนกถา ว่าด้วยพระอนุพยัญชนะของพระพทธเจ้า ๘0 ๑. มีพระองคุลีงาม ๒. มีพระองคุลีเรียวงามโดยลำดับ ฅ. มีพระองคุลีกลมกลีง ๔. มีพระนฃาแดง ๕. มีพระนขางอกงามซ้อนขึ้น ๖. มีพระนขาเกลี้ยงกลม ๗. มีพระข้อซ่อนอยู่ในพระมังสะ ๘. มีพระบาทเสมอกัน ๙. มีพระดำเนินงามดุจการเดินแห่งคชสาร ๑อ. มีพระดำเนินงามดุจการเดินแห่งราซลีห์ ๑๑. มีพระดำเนินงามดุจการเดินแห่งหงส์ ๑๒. มีพระดำเนินงามดุจการเดินแห่งโคอุสภะ ๑๓. มีพระดำเนินย่างเยื้องไปทางเบื้องขวาก่อน ๑๔. พระชานุมณฑลเกลี้ยงกลมงามบริบูรณ์ ๑๕. มีพระปุรีสพยัญชนะ{ลักษณะชาย)บริบูรณ์ ๑๖. มีพระนาภีมีได้บกพร่อง ๑๗. มีลัณฐานพระนาภีลึก ๑๘. มีรอยพระนาภีเวียนเป็นทักขิณาวัฏ www.kalyanamitra.org

หมวด ๘๐ ๕๑๑ ๑๙. มีลำ พระอูรุทั้งสองกลมงาม ๒อ. มีพระองคาพยพงามพร้อมทุกลํวน ๒๑. มีพระวรกายสมส่วนไปตามลำดับ ๒๒. มีพระวรกายเกลี้ยงสะอาด ๒ต. มีพระวรกายทุกส่วนหนาและบางไดัลํ'ดส่วน ๒๔. มีพระวรกายเต็มด้วยพระมังสะ ๒๕. มีพระวรกายปราศจากมลทินโทษเซ่นไฝปานเป็นด้น ๒๖. มีพระวรกายงามพร้อมสมกันโดยลำดับ ๒๗.มีพระวรกายงามบริสุทธิ้ยิ่งนัก ๒๘. มีพระกำลังมากเสมอด้วยกำลังแห่งซ่างพันโกฏิเชือก ๒๙. มีพระนาสิกโด่ง ตอ. มีพระมังสะแดงระเรื่อ ต๑. มีพระทนต์สะอาด ๓๒. มีพระทนต์เรียบสนิท ตต. มีพระอินทรีย์งามบรีสุทธี้ ต๔. มีพระเขี้ยวกลมมน ต๕. มีริมพระโอษฐ์แดงระเรื่อ ต๖. มีพระโอษฐ์ยาว ต๗. มีลายพระหัตถ์เป็นรอยลึก ต๘. มีลายพระหัตถ์เป็นรอยยาว ต๙. มีลายพระหัตถ์เป็นรอยตรง ๔อ. มีลายพระหัตถ์ที่มีลัณฐานงามยิ่งนัก ๔๑. มีพระรัศมีซ่านจากพระวรกายเป็นปริมณฑล ๔๒. มีกระพังพระปรางเต็มบริบูรณ์ www.kalyanamitra.org

๕๑๒ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงสั ๔ฅ. มีดวงพระเนตรกว้างยาว ๔๕. มีดวงพระเนตรที่ประกอบด้วยประสาทส์!มผัสทั้ง ๕ ๔๕. มีปลายขนพระเนตรงอนโค้ง ๔๖. มีพระชิวหาอ่อนนุ่มแดงระเรื่อ ๔๗. มีพระกรรณยาวงาม ๔๘. มีพระเสันไม่เป็นขอดปม ๔๙. มีพระเค้นซ่อนในพระมังสะ ๕อ. มีพระเสืยรงามสง่าคล้ายฉัตรแก้ว ๕๑. มีพระนลาฏที่งามทั้งด้านยาวและด้านกว้าง ๕๒. มีพระขโนงที่มีสัณฐานงาม ๕ฅ. มีเค้นพระขโนงละเอียด ๕๔. มีเค้นพระขโนงงอกงามไปตามลำดับ ๕๕. มีพระขโนงใหญ่ ๕๖. มีพระขโนงยาว ๕๗. มีพระวรกายเนียนละเอียด ๕๘. มีพระวรกายงดงามยากที่จะหาใดเปรียบ ๕๙. มีพระวรกายรุ่งเรืองยากที่จะหาใดเปรียบ ๖อ. มีพระวรกายปราศจากมลทิน ๖๑. มีพระวรกายสดชื่นดุจปทุมชาติ ๖๒. มีพระวรกายงามติดตรึงใจ ๖ต. มีพระสรีระหอมกรุ่น ๖๔. มีพระโลมชาติเรียบเสมอ ๖๕. มีพระโลมชาติงามดุจดอกปทุม ๖๖. มีพระโลมชาติลู่เป็นทักขิณาวัฏ www.kalyanamitra.org

และคณะ] หมวด ๘๐ ๕๑๓ ๖๗. มีพระโลมซาสิฟ็นสีครามเซ่นสืดอกอัญชัน ๖๘. มีพระโลมซาติกลม ๖๙. มีพระโลมซาติงามยิ่ง ๗อ. มีพระอัสสาสะและปัสสาสะที่ละเอียดยิ่ง ๗๑. มีกลิ่นพระโอษฐ์หอม ๗๒. มีกลิ่นพระเกศาหอม ๗ฅ. มีเสันพระเกศาสีงามยิ่ง ๗๕. มีเสีนพระเกศาลู่เวียนเป็นทักขิณาวัฏ ๗๕. มีเสีนพระเกศาเป็นรูปทรงติยิ่ง ๗๖. มีเสีนพระเกศาดกดำสนิท ๗๗.มีเสีนพระเกศาละเอียด ๗๘. มีเสีนพระเกศาไม่ยุ่งเหยิง ๗๙. มีเสีนพระเกศาเรียบเสมอ ๘อ. มีเสีนพระเกศางามดุจดอกปทุมที่วิจิตรไปด้วยรัตนะคือพระเกตุมาลา ที่มา : วิชาตมังคลวัณณนา ฎีกา^นาลังการ ๑๘๕ อสีติอทุพุยญชนานิ นาม ะ จิตงฺดุลิดา, อทุใjพุพงฺดุลิคา, วฏฎงฺดุลิตา, ตมุพนฃตา, ดุงฺคนฃตา, รนิทุธนฃตา, นิคูฬหโคปผกตา, สมปาทตา, คชสมานกกมตา, สีหสมานกกมตา, หํสสมานกกมตา, รุภสสมานกฺกมตา, ทกฃิณาวตฺตคติตา, สมนุตโตจารูชาญมณฑลตา, ปริใ]ญณ!Jริสพยญชนตา, อชุฉินุทนาภิตา, คมภรนาภิตา,ทฤขิณาวตดนาภิตา, ฑุวิรทกรสทิสอูรูชุชตา, ชุวิภตดคตดตา, อนุ!]พพคดุตตา, มฏฏคดตตา, อนุสุสนุนานนุสสนุน- สพพคตุตตา, อลีนคตตตา, ติลกาทิวิรหิตคตุตตา, อนุ!]พุพรูจิรคตุตตา, ธุ[วิธุ[ทุธคตตตา, โกฏิสหสสหตุถิพลธารณตา, ดุงคนาสตา, อุ[รตุตนุวช- www.kalyanamitra.org

๕๑๔ คลังธรรม มํสตา, อุ[พุธทนุฅตา, สินิพุธทนตตา, วิอุ[พุธินพุริยตา, วฎุฎทารตา, รชุโตฏรตา, อายตวทนตา, คมภรปาณิเลขตา, อายตเลขตา, ธุชุกเลขตา, ล[ุ ^จิรสณรานเลขตา, ปริมณฑลกายปปภาวนฺตตา, ปริ!]ณุณกโปลตา, อายตริสาลเนตตตา, ปณุจปฺปสาทวนุตเนตุตตา, อาถูญจิตดคปนุขตา, นุพุตชุกรตตชิๅหตา, อายตเจิรกฉเณตา, นิคคณุริสิรตา, นิคคูฬหสิรตา, วฎฺฎฉตฺตนิภจารุสิสตา, อายต!]ธุลนลาฏโสภตา, อ[ุ สณรานภชุกตา, สณุหภชุกตา, อชุโลมภชุกตา, มหนุตภชุกตา, อายตภชุกตา, อุ[กุมา ลคตตตา, อติริยโสชุมคพุตตา, อติริยกุชุชลิตคตตตา, ริมลคตตตา, โกมล คฅตตา, สินิพุธคตตตา, อุ[คนุธตชุตา, สมโลมตา, โกมลโลมตา, ทฤขิณาวดตโลมตา, ภินุนญชนสทิสนืลโลมตา, วฏฏโลมตา, สินิพุธโลมตา, อติอุ[ชุมอสสาสปสุสาสธารณตา, อุ[คนุธชุขตา,อุ[คนํธชุพุธนตา,อุ[นีลเกสตา, ทกุขิณาวตตเกสตา, อ[ุ สณรานเกสตา, สินิพุธเกสตา, สณฺหเกสตา, อกุฬิตเกสตา, สมเกสตา, โกมลเกสตา, เกพุมาลารตนริจิตดาติ อิมานิ อสีติอชุพุยญชนานิ นาม ฯ แปล : ที่ซี่อว่า พระอนุพยัญชนะ๘0 คือ ความที่พระองค์เป็นผู้มี พระองคุลี(นิ้วพระหัตถ์และนิ้วพระบาท)งาม๑ ... ความที่พระองค์เป็นผู้มีเยัน พระเกศางามดุจดอกปทมที่วิจิตรด้วยรัตนะคือพระเกตมาลา ๑ ฯ จบ หมวด ๘๐ www.kalyanamitra.org

หมวด ๑๐๘ ตัณหาวิจริตกถา ว่าด้วยการเที่ยวแสดงตัวของตัณหา ๑อ๘ ตัณหาวิจริตอาศัยเบญจขันธ์ภายใน ๑๘ ๑. เมื่อมีความยึดถือว่า 'เรามี' ก็ย่อมมีความยึดถือว่า ๒. เราเป็นอย่างนี้ ต. เราเป็นอย่างนั้น ๔. เราเป็นอย่างอื่น ๕. เราเป็น ๖. เราไม่เป็น ๗. เราพึงมี ๘. เราพึงเป็นอย่างนี้ ๙. เราพึงเป็นอย่างนั้น ๑อ. เราพึงเป็นอย่างอื่น ๑๑. แม!ฉนเราพึงเป็น ๑๒. แม!ฉนเราพึงเป็นอย่างนี้ ๑ต. แฟ้,ฉนเราพึงเป็นอย่างนั้น ๑๔. แม!ฉนเราพึงเป็นอย่างอื่น ๑๕. เราจักมี ๑๖. เราจักเป็นอย่างนี้ www.kalyanamitra.org

๕๑๖ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงสั ๑๗. เราจักเป็นอย่างนั้น ๑๘. เราจักเป็นอย่างอื่น ที่มา : ตัณหาสูตร จตุดลปัณณาสก์ องฺ.จตุกก. ๒๑/๑๙๙ กตมานิ อฏฮารส ตณฺหาวิจริตานิ อชุฌคติกสอุ[ปาทาย ฯ อสมีติ ภิกฃท สติ, อฅลสฺมีติ ใหติ, 'เอวสมีติ โหติ, 'อญณลาสุมีติ โหติ, 'อสุมีติ โหติ, 'สตสุมีติ โหติ, 'สนุติ โหติ, 'อิตฺลํ สนฺติ ไหติ, 'เอวํ สนฺติ ไหติ, 'อณณถา สนติ ไหติ, 'อปี สนติ ไหติ, 'อปี อิตุลํ สนุติ ไหติ, 'อปี เอวํ สนติ ไหติ, 'อปี อญณถา สนติ ไหติ, 'ภวิสุสนฺติ ไหติ, 'อิตฺลํ ภวิสุสนฺติ ไหติ, 'เอวํ ภวิสุสนุติ ไหติ, 'อณุณถา ภวิสุสนติ ไหติ ฯ แปล : ตัณหาวิจริต ๑๘ อาตัยเบญจขันธ์ภายในเป็นไฉน ดูก่อน ภิกษุทั้งหลาย เมื่อมีความยึดถือว่า 'เรามี' ก็ย่อมมีความยึดถือว่า เรา เป็นอย่างนี้ ... เราจักเป็นอย่างอื่น ฯ ตัณหาวิจริต อาศัยเบญจขันธ์ภายนอก ๑๘ ๑. เมื่อมีความยึดถือว่า 'เรามีด้วยเบญจขันธ์นี้' ก็ย่อมมีความยึดถือว่า ๒. เราเป็นอย่างนี้ด้วยเบญจขันธ์นี้ ต. เราเป็นอย่างนั้นด้วยเบญจขันธ์นี้ ๔. เราเป็นอย่างอื่นด้วยเบญจขันธ์นี้ ๕. เราเป็นด้วยเบญจขันธ์นี้ ๖. เราไม่เป็นด้วยเบญจขันธ์นี้ ๗. เราพึงมีด้วยเบญจขันธ์นี้ ๘. เราพึงเป็นอย่างนี้ด้วยเบญจขันธ์นี้ ๙. เราพึงเป็นอย่างนั้นด้วยเบญจขันธ์นี้ www.kalyanamitra.org

นละคณะ] หมวด ๑๐๔ ๕๑๗ ๑0. เราพึงเป็นอย่างอื่นด้วยเบญจขันธ์นี้ ๑๑. แม!ฉนเราพึงเป็นด้วยเบญจขันธ์นี้ ๑๒. แม!ฉนเราพึงเป็นอย่างนี้ด้วยเบญจขันธ์นี้ ๑ฅ. แม!ฉนเราพึงเป็นอย่างนั้นด้วยเบญจขันธ์นี้ ๑๔. แม!ฉนเราพึงเป็นอย่างอื่นด้วยเบญจขันธ์นี้ ๑๕. เราจักมีด้วยเบญจขันธ์นี้ ๑๖. เราจักเป็นอย่างนี้ด้วยเบญจขันธ์นี้ ๑๗. เราจักเป็นอย่างนั้นด้วยเบญจขันธ์นี้ ๑๘. เราจักเป็นอย่างอื่นด้วยเบญจขันธ์นี้ ที่มา : ตัณหาสูตร จตุตถปัณณาสเ^ องฺ.จดุๆก.๒๑/๑๙๙/๒๙๔ กตมานิ อฎฮารส ฅณุหาวิจริตานิ พาหิรสธุ[ปาทาย ฯ อมินา อสมีติ ภิกฃท สติ, อมีนา อิฅถสุมีติ โหติ, อรนา เอวสมีติ โหติ, อรนา อฌณถาสุมีติ โหติ, อรนา อสสมีติ โทติ, อรนา สตสมีติ โหติ, อรนา สนติ โหติ, อรนา อิตลํ สนติ โหติ, อรนา เอวํ สนฺติ โหติ, อรนา อญผลา สนติ โหติ, อรนา อปึ สนติ โหติ, อรนา อโเ อิตุถํ สนฺติ ใหติ, อรนา อปี เอวํ สนติ โทติ, อรนา อปี อญณถา สนุติ โทติ, อรนา ภวิสฺสนุติ โทติ, อรนา อิตลํ ภวิสสนฺติ โทติ, อรนา เอวํ ภวิสสนติ โทติ, อรนา อญณถา ภวิสสนติ โทติ ฯ แปล : ตัณหาวิจริต ๑๘ อาตัยเบญจขันธ์ภายนอกเป็นไฉน ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เมี่อมีความยึดถือว่า'เรามีด้วยเบญจขันธ์นี้'ก็ย่อมมีความ ยึดถือว่าเราเป็นอย่างนี้ด้วยเบญจขันธ์นี้ ... เราจักเป็นอย่างอื่นด้วยเบญจ ขันธ์นี้ ฯ www.kalyanamitra.org

๕๑๘ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงลั ตัณหาวิจริตที่อาสัยเบญจขันธ์ภายใน ๑๘ ตัณหาวิจริตที่อาศัยเบญจขันธ์ภายนอค ๑๘ จัดลงในกาลทั้ง ๓ คือ ที่เ!เนอดืตกาล ๓๖ ที่เปีนอนาคต ๓๖ ที่เป็นขัจจุบัน ๓๖ รวมเป็นตัณหาวิจริต ๑๐๘ ที่มา ะ ตัณหาสูตร จตุตถปัฌณาสกิ องฺ.จตุทก. ๒๑/«>๙๙/๒๙๘ รติ อฎุจารส ตณุหาวิจริตานิ อชุฌตติกสุอุ[ปาทาย, อฎฺจารส ตณหาวิจริตานิ พาหิรสุธุ[ปาทาย ฯ รมานิ จมุติ ภิฤฃเว ฉตตีส ตณหาวิจริตานิ, รติ เอวฐปานิ อติตานิ ฉตุตีส ตณหาวิจริตานิ, อนาคตานิ ฉดดึส ดลเหาวิจริตานิ, ปจชุปปมุนานิ ฉดุดีส ตณหาวิจริตานิ, เอวํ อฎฺจฅณหาวิจริตสตํ โหติ ฯ แปล : ตัณหาวิจริต๑๘ ประการอาศัยเบญจขันธ์ภายใน ตัณหา วิจริต ๑๘ ประการอาศัยเบญจขันธ์ภายนอกด้วยประการฉะนี้ รวมเรียกว่า ตัณหาวิจริตเห็นปานนี้ ที่เป็นอดีต ฅ๖ อนาคต ฅ๖ ปัจจุบัน ๓๖ รวม เป็นตัณหาวิจริต ๑๐๘ ด้วยประการฉะนี้ ฯ www.kalyanamitra.org

และคณะ] หมวด ๑๐๘ ตัณหาวิจริต ๑๐๘ (ตามนัยอรรถกถา) ๑. กามตัณหา ตัณหา ๓ ๒. ภวตัณหา ความทะยานอยากในกามคุณ ฅ. วิภวตัณหา ความทะยานอยากในภพ ความทะยานอยากในวิภพ ตัณหา ๓ เปืนไปในอารมณ์ ๖ เทาตับตัณหา ๑๘(๓ คูณ ๖) ๑. รูปตัณหา ตัณหา ฅ ในรูป ๒. สัททตัณหา ตัณหา ฅ ในเสียง ฅ. คันธตัณหา ตัณหา ต ในกลิ่น ๔. รสตัณหา ตัณหา ฅ ในรส ๕. โผฏฐัพพตัณหา ตัณหา ฅ ในโผฏฐัพพะ ๖. ธัมมตัณหา ตัณหา ต ในธรรมารมณ์ ตัณหา ๑๘ จัดดามอารมณ์ภายในและภายนอก รวมเปีนตัณหา ๓๖(๑๘ คูณ ๒) นำ ตัณหา ๓๖ คูณด้วยกาล ๓ คือ อดีตกาล ๓๖ อนาคตกาล ๓๖ ฟ้จชุบันกาล ๓๖ รวมเป็นตัณหา ๑๐๘ www.kalyanamitra.org

๕๒>๐ คลังธรรม ที่มา : ม.ยู.อ. ๙๙๖/๒ฅ๔.ลั.นิ.อ. ๑๗-๑๔.ข.อุ.อ. ๔๔ &อดฺล อ ฐปารมมณา ดณฺหา, ฐเป ดลเหาติ ฐปฅณหา ฯ สา กามราคภาเวน เป๋ อสสารทนตี ปวดตมานา กามดลเหา ฯ สสุสดทิฎฮิ- สหคดราคภาเวน เป๋ นิชุจํ ธุวํ สสสดนติ เอวํ อสุสาเทนฺตี ปวดดมานา ภวดลเหา ฯ สุจเฉททิแสิสหคดราคภาเวน เป๋ สุอฉิVVติ วินสุสติ เปจฺจ น ภวิสุสตีติ เอวํ อสุสาเทนตี ปวตุดมานา วิภวดลเหาติ เอวํ ติวิธา โหติ ฯ ยลา จ เปดลเหา, ดถา สททดลเหาทใยปีติ เอดานิ อฏุรารส ดลเหาวิจริดานิ โหนติ ฯ ดานิ อชฌตุดเปาทีสุ อฎุรารส, พหิทุธาเปาฑีสุ อฎฺรารสาติ ฉดตีสฯ อิติ อตีดานิ ฉตตีส,อนาคดานิ ฉตฺตีส, ปชุยูปปนฺนานิ ฉดํตีสาติ อฏรสติ ฯ แปล : ในที่นี้ ซื่อว่ารูปตัณหา เพราะหมายถึงตัณหาที่มีรูป เป็นอารมณ์ (หรือ)ตัณหาในรูป รูปตัณหานั้นกระจายเป็นตัณหา ต อย่าง นี้คีอ ตัณหาที่ยินดีรูปด้วยอำนาจกามราคะซื่อว่ากามตัณหา ตัณหาที่ยินดี รูปโดยคิดเห็นว่าเที่ยงยั่งยืนด้วยอำนาจส์สศตทิฏฐิ ซื่อว่าภวตัณหา ตัณหาที่ ยินดีรูปโดยคิดเห็นว่าขาดสูญ สลายไป ตายไปแล้วจ้กไฝมีด้วยอำนาจ อุจเฉททิฏฐิ ซื่อว่าวิภวตัณหา รูปตัณหาเป็นฉันใด แม้ตัณหาที่เหลือ มีส์ททตัณหาเป็นด้นก็เป็นฉันนั้น รวมความตังกล่าวนี้ จัดเป็นตัณหาวิจริต (การแสดงตัวของตัณหา) ๑๘ ซื่งรวมเป็นตัณหาวิจริต ต๖ โดยจัดเป็น ตัณหาที่เป็นไปในอารมณ์ภายในมีรูปเป็นด้น ๑๘ ในอารมณ์ภายนอกมีรูป เป็นด้น ๑๘ จัดเป็นอดีตกาล ๓๖ อนาคตกาล ๓๖ ปัจจุบันกาล ๓๖ จึง รวมเป็นตัณหาวิจริต ๑๐๘ ด้วยประการฉะนี้ ฯ จบ หมวด ๑๐๘ www.kalyanamitra.org

ภาคผนวก ๑ ทานานิสังสกถา ว่าด้วยอานิสงส์ในการถวายทานวัตลุต่าง ๆ www.kalyanamitra.org

๕๒๒ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงลั สูจิฆรานิสังสกถา ว่าด้วยอานิสงส์การถวายกล่องเข็ม ฅ ๑. ได้ความสุขใจ ๒. ได้ความสุขกาย ฅ. ได้ความสุขอันเกิดแต่อิริยาบถ ที่มา : ป็ลินทวัจฉเถราปทาน ป็ลินทวัจฉวรรค ชุ.อป.ฅพ๑๒ฅ-๑๒๔ ฐอิฆเร สุคเด ทดวา สงเฆ คณวเดฺดเม ดีณานิสํเส อใ{โภมิ กมมแjจฉวิเก มม เจโดธุ[ฃํ กายอุ[ฃํ อิริยาปถชํ อุ[ฃํ อิเม ^เณ ปฏิลฟิามิ ดสุส นิสุสนุทโด อหํ ฯ แปล : เราได้ถวายกล่องเข็มโนพระสุคตเจ้าและคณะสงฆ์ ผู้ประเสริฐสุดจึงได้เสวยผลอานิสงส์ ฅ ประการอัน สมควรแก่กรรมของเรา คือเราได้คุณทั้งหลายเหล่านี้ คือ ความสุขใจ ๑ ความสุขกาย ๑ ความสุขอันเกิดแต่ อิริยาบถ ๑ เพราะผลแห่งกรรมนั้น ฯ อังสพัทธานิสังสกถา ว่าด้วยอานิสงส์การถวายผ้าอังสะ ฅ ๑. ได้ความหนักแน่นในพระส์ทธรรม ๒. ระลึกชาติได้ ต. มีผิวพรรณงดงามในที่ทั้งปวง www.kalyanamitra.org

และคณะ] ภาคผนวก ๕๒๓ ที่มา ะ ป็สินทวัจฉเถราปทาน ป็ลินทวัจฉวรรค ชุ.อป. ฅ๒/๑๒๕-๑๒๖ อํสพทเธ ชิฌ ทดวา สงฺฒ คณว'เดดผ ดีณานิสํเส อใ4โภมิ คมมไใเจุฉวิเค มม ฯ สทุธมุเม คาฬหํ วิมุทามิ สรามิ ชุติยํ ภวํ สพฺพตฺถ อุ[จฉวี โหมิ ดสฺส นิสฺสมุทโด อหํ ฯ แปล : เราได้ถวายผ้าอังสะโนพระ'รนเจ้าและคณะสงฆ์ ผู้ประเสริฐสุดจึงได้เสวยผลอานิสงส์ ฅ ประการ อันสมควรแก่กรรมของเรา คือเราได้ความหนักแน่นใน พระส์ทธรรม ๑ ระลึกถึงภพที่ ๒ ได้ (คือระลึกชาติได้) ๑ เป็นผู้มีฉวีวรรณงดงามในที่ทั้งปวง ๑ เพราะผลแห่ง กรรมนั้น ฯ ภาชนานิสังสกถา อานิสงส์การถวายภาขนะใช้สอย ๓ ๑. ได้ภาชนะทองคำ แก้วมณี แก้วผลึก และทับทิม ๒. ได้ภรรยา คนใช้ชายหญิงเป็นด้นที่มีความยำเกรง ฅ. ได้เครื่องบริโภคและพิจารณาใช้คืลปะได้ทุกเวลา ที่มา : ปีลินทวัจฉเทราปทาน ปิสินทวัจฉวรรค ชุ.อป. ต๒/๑ต๒-๑ต๕ ภาชเน ปริโภเค จ ทดวา 'ชุทเธ คชุดดเม ตีณานิสํเส อมุโภมิ กมุมามุจฉวีเก มม ฯ ... วิชชา มมุดปเท เจว วีวีเธ อาคเม พมุ สพุพสิปป็ นิสาเมมิ ปริโภคานิ สพุพทา ฯ www.kalyanamitra.org

๕๒๔ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ แปล : เราได้ถวายภาชนะใfeyในพระพุทธเจ้าและคณะสงฆ์ ผู้ประเสริฐสุดจึงได้เสวยผลอานิสงส์ฅประการอันสมควร แก่กรรมของเรา คือเราย่อมได้ภาชนะทองคำ ภาชนะ แก้วมณี ภาชนะแก้วผลึก และภาชนะแก้วทับทิม ๑ ฯ ได้ภรรยา คนใฆ์ชายหญิง พลฆ์าง พลม้า พลรถ พลราบ และหญิงผู้มีความยำเกรงนาย ๑ ได้เครื่อง บริโภคทุกเวลา คืลปะทั้งปวง คือ วิชา บทมนต์ และ อาคมต่าง ๆ เป็นอันมาก เราพิจารณาโซ!ด้ทุกเวลา ๑ ฯ ถาลกานิสังสกถา ว่าด้วยอานิสงส์การถวายขันนํ้า ฅ ๑. ได้ขันทอง ขันแก้วมณี ขันแก้วผลึก และขันแก้วทับทิม ๒. ได้ขันรูปด้นโพธิ้ รูปผลไม้ รูปใบบัว และส์งข์ดึ่มนํ้าผึ้ง ฅ. ได้คุณสมบัติคือข้อปฏิบัติในวัตรอันงาม ที่มา : ป็สินทวัจฉเถราปทาน ปีลินทวัจฉวรรค ชุ.อป.ต๒/๑ท๖-๑ฅ๙ ลาลเค สุกเด ทดวา สงฺเฆ คณวรูดฺดเม ตืฌานิสํเส อพุโภร กมมาพุชุฉวิเก มม ฯ ... วฅฺเด คุเณ ปฎิปดตี อาจารกิริยาสุ จ อิเม คุเณ ปฎิลเภ ดสุส ฬิสุสมทโด อหํ ฯ แปล ะ เราได้ถวายขันนํ้า(ถาด)ในพระสุคตเจ้าและคณะสงฆ์ผู้ ประเสริฐสุดจึงได้เสวยอานิสงส์ ฅ ประการอันสมควรแก่ www.kalyanamitra.org

และคณะ] ภาคผนวก ๕๒๕ กรรมของเรา คือเราย่อมได้ขันทอง ขันแก้วมณี ขัน แก้วผลึก และขันแก้วทับทิม ฯ เราได้ขันรูปด้นโพธิ้ รูปผลไม้ รูปใบบัว และส์งข์ ดื่ม นํ้าผึ้ง ได้คุณเหล่านี้คือข้อปฏิบัติโนวัตรอันงามโนอาจาร กิริยา เพราะผลแห่งกรรมนั้น ฯ อุปาหนานิสังสกถา ว่าด้วยอานิสงส์การถวายรองเท้า ฅ ๑. มียานข้าง ยานม้า และวอไหลมาเทมา ๒. มีรถมากมายแวดล้อมทุกเมื่อ ฅ. มีรองเท้าแก้วมณีเป็นด้นเกิดขึ้นโนขณะที่ยกเท้า ที่มา : ปีลนทวัจฉเถราปทาน ปีลินทวัจฉวรรค ชุ.อป. ต๒/๑๕๒-«๔๕ คุปาหฌ ชิฌ ทด.วา สง.ฒ คณวรูดุฅเม ตีณานิณํส อชุโภมิ กม.มานุจ.ฉวิเก มม ฯ ... นิยามํ ปฎิธาวน.ติ อาจารคูฌโสธนํ อิเม คุเณ ปฎิลเภ ตสส นิสฺสน.ทโฅ อหํ ฯ แปล : เราได้ถวายรองเท้าโนพระขันเจ้าและคณะสงฆ์ผู้ ประเสริฐสุดจึงได้เสวยผลอานิสงส์ ฅ ประการอันสมควร แก่กรรมของเรา คือยานข้าง ยานม้า วอ ไหลมา เทมา ๑ รถ ๖0,000 คันแวดล้อมเราทุกเมื่อ ๑ ฯ www.kalyanamitra.org

๕๒๖ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ เมื่อเราท่องเที่ยวอยู่ในภพ รองเท้าแก้วมณี รองเท้า ทองแดง รองเท้าทองคำ รองเท้าเงินเกิดขึ้นในขณะที่ ยกเท้าขึ้น ๑ บุญกรรมทั้งหลายช่วยชำระอาจารคุณใท้ สะอาดแน่นอน เราได้คุณเหล่านี้เพราะผลแท่งกรรมนั้น ฯ ธูมฌตตานิสังสกถา ว่าด้วยอานิสงส์การถวายกล้องเป่าควัน ต ๑. มีสติดี ๒. มีเสันเอ็นเนื่องกันดี ฅ. ได้ที่นอนทิพย์ ที่มา : ปีสินทวัจฉเทราปทาน ปีสินทวัจฉวรรค ชุ.อป. ต๒/๑๕๘-๑๕๙ เมฌตฺเด ชิเน ทดวา สงเฆ คณวเดด&ม ดีณานิณํส อบุโภมิ กมฺมาบุจุฉวิเค มม ฯ สติ เม ถูชุกา โหติ อุ[สมฺพนฺธา จ นหาเโย สภามิ ทิพุพสยฟ้ ดลุ[ส นิสุสนุทโด อหํ ฯ แปล : เราได้ถวายกลองเป้าควันในพระชํนเจ้าและคณะ สงฆ์ผู้ประเสริฐสุดจึงได้เสวยผลอานิสงส์ ฅ ประการอัน สมควรแก่กรรมของเรา คือสติของเราเป็นธรรมชาติ ตรง ๑ เสันเอ็นของเราต่อเนื่องกันดี ๑ ได้ที่นอนทิพย์ ๑ เพราะผลแห่งกรรมนั้น ฯ www.kalyanamitra.org

และคณะ] ภาคผนวก ๕ไร)๗ ทีปาฬิสังสคฝืา ว่าด้วยอานิสงส์การถวายที่ตั้งตะเโ!ยง ฅ ๑. มีสกุลดี ๒. มีอวัยวะสมส่วน ๓. มีป้ญญาดี ที่มา : ป็ลินทวจฉเถราปทาน ปีลนทวัจฉวรรค ชุ.อป. ฅ๒/๑๖0-๑๖® ทีปธาฌ ชไน ทดุวา สงุฒ คณว'เดุตเม ตีณานิสํเส อบุโภมิ กมฺมาบุจฉวิเก มม ชาติมา องคสมปนุโน ปญณวา ชุทุธสมุมโต อิเม กุเณ ปฎิลเภ ฅสส นิสสนทโฅ อหํ ฯ แปล : เราได้ถวายที่ตั้งตะเกียงในพระป็นเจ้าและคณะสงฆ์ ผู้ประเสริฐสุดจึงได้เสวยผลอานิสงฆ์ ฅ ประการอัน สมควรแก่กรรมของเรา ดีอเราเนินผู้มีสกุล ๑ มีอวัยวะ สมยูรถ!๑ มีปัญญาที่พระพุทธเจ้าสรรเสริญ ๑ เราได้ คุณเหล่านี้เพราะผลแห่งกรรมนั้น ฯ www.kalyanamitra.org

คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ สัตดกทานานิสังสกถา ว่าด้วยอานิสงส์การถวายมีด ๕ ๑. ได้ความเพียรอ้นเป็นกัลยาณมิตร ฅ. เบนพูมตลตราคอเมตร ๔. เป็นผู้มิส์สตราคือปัญญาอ้นยิ่ง ๕. ได้ญาณเสมอด้วยแก้ววิเชียร ที่มา : ปีสินทวัฬเถราปทาน ปีสินทวัจฉวรรค ชุ.อป.๓๒/๑0๖-๑0๘ อกชุกเส อผแส อโธเต สตถเก พชุเ ปสมุนจิตุโต ฑตฺวาน ทุฑเธ สงฺเฆ ตเลว ฉ ปลเจานิสํเส อมุโภมิ กมุมามุจฉวิเก มม ฯ ... แปล : เรามีจิตเลื่อมใสได้ถวายมิดธรรมดาที่เรียบ ไม่หยาบ ไม่ด้องขัดฐ เป็นอ้นมากในพระพุทธเจ้าและโนสงฆ์แล้ว จึงได้เสวยผลอานิสงส์ ๕ ประการอ้นสมควรแก่กรรม ของเรา คือได้ความเพียรอ้นเป็นกัลยาณมิตร ๑ ได้ ขันติ ๑ ได้ส์'สตราคือไมตรี ๑ ได้ส์'สตราคือปัญญาอ้นยิ่ง เพราะตัดลูกศรคือตัณหา ๑ ได้ญาณอ้นเสมอด้วยแก้ว วิเชียร ๑ เพราะผลอ้นหลั่งออกแห่งกรรมเหล่านั้น ฯ www.kalyanamitra.org

และคณะ] ภาคผนวก ๕๒๙ สูจิฑานานิสังสกถา ว่าด้วยอานิสงส์การถวายเข็ม ๕ ๑. เป็นผู้อันมหาซนนอบน้อม ๒. เป็นผู้ตัดความสงอัยได้ ต. เป็นผู้มีรูปร่างงดงาม ๔. เป็นผู้มีโภคสมบัติ ๕. เป็นผู้มีป็ญญาเฉียบแหลม ที่มา : ปีสินทวัจฉเถราปทาน ปีสินทวัจฉวรรค ชุ.อป. ต!๙๑อ๙-๑๑อ |[จิโย ชุคเต ทดวา สงฺฒ คณวชุฅุฅฒ ปญจานิสํเส อ'!jใภมิ คมุมาา{จฉวิเค มม ฯ ... แปล : เราได้ถวายเข็มโนพระสุคตเจ้าและในคณะสงฆ์ผู้ ประเสริฐสุดจ้งได้เสวยผลอานิสงส์ ๕ ประการ อัน สมควรแก่กรรมของเรา คือเมื่อเราท่องเที่ยวอยู่ในภพน้อยใหญ่ มหาซนก็ นอบน้อม ๑ ตัดความสงส์'ยได้ ๑ มีรูปงาม ๑ มีโภค สมบัติ ๑ มีปัญญากล้า ๑ ทุกเมื่อ ฯ www.kalyanamitra.org

๕๓๐ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ นฃัจเฉทนทานานิสังสกถา ว่าด้วยอานิสงสัการถวายมีดตัดเล็บ ๕ ๑. ได้ทาสชายหญิง วัวและม้าเป็นอันมาก ๒. ได้ลูกจ้างเป็นอันมาก ฅ. ได้คนฟ้อนราเป็นอันมาก ๔. ได้ช่างตัดผมเป็นอันมาก ๕. ได้พ่อครัวผู้ทำอาหารรสเลิศเป็นอันมาก ที่มา : ปีลินทวัจฉเถราปทาน ปีสินทวัจฉวรรค ชุ.อป. ฅพ๑๑เอ-๑๑ฅ นขจฺเฉทฌ สุ[คเต ทดวา สงุเฆ คสุ;ตดเม ปผจานิสํเส อใ;โภมิ กมมาใ;จฉวิเก มม ฯ ... แปล : เราได้ถวายมีดตัดเล็บในพระสุคตเจ้าและคณะสงฆ์ผู้ ประเสริฐสุดจึงได้เสวยผลอานิสงส์ ๕ ประการอันสมควร แก่กรรมของเรา คือเราได้ทาสชายหญิง วัว และม้า ๑ ลูกจ้าง ๑ คน ฟ้อนรำ ๑ ช่างตัดผม ๑ พ่อครัวผู้ทำอาหาร ๑ เป็น จำ นวนมากในที่ทั้งปวง ฯ www.kalyanamitra.org

และคณะ] ภาคผนวก ๕๓๑ ปริสสาวนทานานิสังสกลา ว่าด้วยอานิสงสัการถวายฝ็ากรองนํ้า ๕ ๑. ล่วงฟันอันตรายทั้งปวงได้ ๒. ได้อายุอันฟ้นทิพย์ ฅ. โจรและข้าสิกฃ่มขี่ไม่ได้ ๔. สัสตราหรือยาพิษเบียดเบียนไม่ได้ ๕. ไม่มีความตายในระหว่างอายุ ที่มา : ป็ลินทวัจฉเถราปทาน ป็ลนทวัจฉวรรค ชุ.อป. ต๒/๑๑๘-๑too ปริสสาวฌ เด ทดวา ธมมก'เดฺดเม ปญจานิสํเส อนุไภมิ ลมมานุจฺฉวิเก มม ฯ ... แปล : เราได้ถวายผ้ากรองนํ้าและธมกรกในพระสุคตเจ้าจึง ได้เสวยผลอานิสงส์๕ประการอันสมควรแก่กรรมของเรา คือเราล่วงฟันอันตรายทั้งปวง ๑ ได้อายุอันเป็นทิพย์ ๑ เป็นผ้อันโจรหรือข้าคืกไม่ข่มขี่ในกาลทุกเมี่อ ๑ สัสตราหรือยาพิษย่อมไม่ทำความเบียดเบียนเรา๑ไม่มี ความตายในระหว่าง ๑ เพราะผลอันหลั่งออกแห่งกรรม นั้นของเรา ฯ www.kalyanamitra.org

๕๓๒ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ เตลธารทานานิสังสกถา ว่าด้วยอานิสงส์การถวายภาชนะใ!ามัน ๕ ๑. มืรูปสวยงาม ๒. มีความเจริญดี ต. มีใจเบิกบานดี ๔. มีใจไม่ฟ้งซ่าน ๕. ได้รับการรักษาด้วยการอารักขาพร้อมสรรพ ที่มา : ป็สินทวัจฉเถราปทาน ป็สินทวัจฉวรรค ชุ.อป. ตพ๑๒๑-๑เฅ๒ แปล ะ เดลธารร เต ทดวา สงฺเฆ คณวเดดเม ปญอานิสํเส อา{โภร กมฺมาา{จฉวิรค มม ฯ ... เราได้ถวายภาซนะนํ้ามันในพระสุคตเจ้าและคณะ สงฆ์ผู้ประเสริฐสุดจึงได้เสวยผลอานิสงสั ๕ ประการอัน สมควรแก่กรรมของเรา ดีอเราเป็นผู้มีรูปสวยงาม ๑ มีความเจริญดี ๑ มีใจ เบิกบานดี ๑ มีใจไม่ฟ้งซ่าน ๑ เป็นผู้Iด้รับการรักษา ด้วยการอารักขาทุกอย่าง ๑ ฯ www.kalyanamitra.org

และคณะ] ภาคผนวก ๕๓๓ ปุญฉนทานานิสังสกลา ว่าด้วยอานิสงส์การถวายฝ็าเช็ดหน้า ๕ ๑. มีผิวพรรณดุจทองคำปราศจากธุลี ๒. มีรัศมีผ่องใส ฅ. มีเดชานุภาพ ๔. มีตัวละเอียดอ่อน ๕. ฝนละอองไม่ติดตัว ที่มา : ปีลินทวัจฉเถราปทาน ป็ลินทวัจฉวรรค ชุ.อป.ฅ๒/๑๔๗-๑๔๘ นุข!]ผฉนํ ธ[ุ คเด ทดุวา สง คณวธุดุฅเม ปผอานิสํเส อนุโภมิ กนุมานุจฉวิเก มม ฯ ... แปล : เราได้ถวายผ้าเช็ดหน้าในพระสุคตเจ้าและคณะสงฆ์ ผู้ประเสริฐสุดจึงได้เสวยผลอานิสงส์ ๕ ประการอัน สมควรแก'กรรมของเรา คือเนินผู้มีผิวพรรณดุจทองคำปราศจากธุลี ๑ มีรัศมี ผ่องใส ๑ มีเดช ๑ ตัวของเราละเอียดอ่อน ๑ ฝุนละออง ไม่ติดตัวเรา ๑ เราได้คุณเหล่านี้เพราะกรรมนั้นให้ผล ฯ www.kalyanamitra.org

๕๓๔ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ ฑัณฑทานานิสังสกถา ว่าสืวยอานิสงส์การถวายไฟ้เฟ้า ๕ Q. มีบุฅรมาท ๒. ไม่มีความสะดุ้งกลัว ฅ. ไม่มีใครข่มขี่ได้ ๔. ไม่รู้สิกพลั้งพลาด ๕. ใจไม่มีความหวาดกลัว ที่มา : ป็สินทวัจฉเถราปทาน ปีลินทพัฉวรรคชุ.อป. ฅ๒/๑๔๙-๑๕0 คดดรทณเฑ สุคเด ทดวา สงฺเฆ คชุดดเม ปชุจานิสํเส อชุโภมิ กมฺมาใ{จฉวิเก มม ฯ ... แปล : เราได้ถวายไม้เท้าคนแก่ในพระสุคตเจ้าและคณะ สงฆ์ผู้ประเสริฐสุดจึงได้เสวยผลอานิสงลั ๕ ประการอัน สมควรแก่กรรมของเรา คือมีบุตรมาก ๑ ไม่มีความ สะดุ้งกลัว ๑ เป็นผู้ที่ใครๆ ข่มขี่โม่ได้ ได้รับการรักษา ด้วยการอารักขาพร้อมสรรพทุกเมื่อ ๑ ไม่รู้จักความพลั้ง พลาด ๑ ใจของเราไม่ขลาดกลัว ๑ ฯ www.kalyanamitra.org

และคณะ] ภาคผนวก ๕๓๕ สัปปี(ดลทานานิสังสคลา ว่าด้วยอานิสงส์การถวายเนยใสและนํ้ามัน ๕ ๑. มีกำ ลัง ๒. มีรูปร่างสมบูรณ์ ฅ. ร่าเริงทุกเมื่อ ๔. มีบุตรได้ตลอด ๕. ไม่มีป่วยไข้ ที่มา : ปีสินทวัจฉเถราปทาน ปีสินทวัจฉวรรค ชุ.อป. ต๒/๑๙ต-๑๙๔ สปฺ!แตลผจ ทดฺวาน สงฒ คณวรูดฺฅผ ปผฺจานิณํส อบุโภมิ คมุมาบุจฉวิ&ค มม ฯ... แปล ะ เราได้ถวายเนยใสและนํ้ามันในคณะสงฆ์ผู้ประเสริฐ สุดจึงได้เสวยผลอานสงลั ๕ ประการอันสมควรแก่กรรม ของเรา คือเป็นผู้มีกำลัง ๑ มีรูปร่างสมบูรณ์ ๑ เป็นผู้ร่าเริง ทุกเมื่อ ๑ มีบุตรได้ทุกเมื่อ ๑ เป็น^ม่ป่วยไข้ทุกเมื่อ ๑ นี้เป็นผลแห่งการถวายเนยใสและนํ้ามัน ฯ www.kalyanamitra.org

๕๓๖ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ ถัมภทานานิสังสกถา ว่าด้วยอานิสงส์การถวายเสา ๕ ๑. ไม่หวั่นไหวด้วยเมตตา ๒. มีโภคะไม่บกพร่อง ต. มีถ้อยคำที่ควรเส์อถือได้ ๔. จิตไม่หวาดกลัว ๕. ไม่เป็นเสัยนหนามต่อใคร ที่มา : เสลเถราปทาน ปิลินทวัจฉวรรค ชุ.อป. ต{อ/๒๘๖-In๔๘ ปญจ ถมฺภานิ ทตฺวไน ^คธมฒ วสี อหิ เดน กมุเมน ปญจ เหฎ ลภามหํ ฯ... แปล : เพราะได้ถวายเสา ๕ ด้น ข้าพระองค์จึงได้อยู่ ในธรรมเป็นอันมาก เพราะกุศลกรรมที่ทาแล้วนั้น ข้าพระองค์จึงได้เหตุ ๕ ประการ คือข้าพระองค์เป็นผู้ไม่หวั่นไหวด้วยเมตตา ๑ มี โภคสมบัติไม่รู้จักพร่อง ๑ มีถ้อยคำควรเชื่อถือได้ตามที่ ข้าพระองค์Iม่จำอัด ๑ จิตของข้าพระองค์1ม่หวาดกลัว ๑ ข้าพระองค์[ม่เป็น เสัยนหนามต่อใครๆ ๑ เพราะกุศลกรรมที่ทำแล้วนั้น ข้าพระองค์เป็นรปราศจากมลทินในพระศาสนา ฯ www.kalyanamitra.org

นละคณะ] ภาคผนวก ๕๓๗ {[ฝืลังกทานานิสังสกฝืา ว่าด้วยอานิสงส์การถวายบัลส์งก์ ๕ ๑. เกิดในตระกูลสูง ๒. มีโภคสมบัติมาก ฅ. มีสมบัติทั้งปวง ๔. ไม่มีความตระหนี่ ๕. เมื่อปรารถนาจะไป ก็มีบัลลังก์รออยู่ ที่มา : เสลเถราปทาน ป็ลินทวัจฉวรรค ชุ.อป. ฅ๒/๒๙อ-๒๙๒ คดุวา ปลลงฺคํ สาลายํ ปญผเปสหํ เดน คมเมน ^กเตน ปญจ เหสู สภามหํ ฯ ... แปล : ข้าพระองคได้สร้างบัลลังก์ที่ทำอย่างสวยงามแล้ว จัคตั้งไวในศาลา เพราะกุศลกรรมที่ทำแล้วนั้น ข้าพระองค์ จึงไดผล ๕ ประการ คือเกิดในตระกูลสูง ๑ มีโภคสมบัติมาก ๑ มีสมบัติ ทั้งปวง ๑ ไม่มีความตระหนี่ ๑ เมื่อข้าพระองค์ปรารถนาจะไป บัลลังก์ก็ตั้งรออยู่ ย่อมไปส่ที่ปรารถนาพร้อมด้วยบัลลังก์อันประเสริฐ ๑ ฯ www.kalyanamitra.org

๕๓๘ คลังธรรม [พระธรรมกตติวงส์ ฉัตตทานานิสังสกถา ว่าด้วยอานิสงสัการกั้นฉัตรถวายพระ ๕ ๑. มีคนคอยกั้นร่มให้ทุกเมี่อ ๒. ได้รื่นรมย์อยูในเทาโลก ๗๗ ครั้ง ฅ. ได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิราช ๑,000 ครั้ง ๔. จักครองราชย์ในเทาโลก ๗๗ ครั้ง ๕. จักได้เป็นพระเจ้าประเทศราชอันไพบูลย์ ที่มา : เอกฉัตติยเถราปทาน ภัททาลิวรรค ชุ.อป, ฅฅA>๘-๗อ อิมสส ชายมานสุส ฒาณฺด อถ มาทุเส ธาริสสทุติ สฑา ฉตตํ ฉตุตทานสสิทํ ผลํ ฯ ... แปล : เมื่อผู้นี้เกิดในเทาดาหรือมนุษย์ คนทั้งหลายจักกั้น ร่มให้ทุกเมื่อ ๑ นี้เป็นผลแห่งการกั้นร่มถาาย ผู้นี้จักรื่นรมย์อยูในเทาโลก ๗๗ ครั้ง ๑ จักได้เป็น พระเจ้าจักรพรรดิราช ๑,000 ครั้ง ๑ จักเสายรัชสมบัดิในเทาโลก ๗๗ ครั้ง ๑ จักได้เป็น พระเจ้าประเทศราชอันไพบูลย์โดยคณานับมีได้ ๑ ฯ www.kalyanamitra.org

และคณะ] ภาคผนวก ๕๓๙ โอทนทานานิสังสกลา ว่าด้วยอานิสงส์การถวายข้าวสุก ๕ ๑. ได้เป็นพระเจ้าประเทศราชอันไพบูลย์ ๒. มีความสุข มียศ ฅ. ได้ทรัพย์นับไม่ถ้วน ๔. โภคทรัพย์เปรียบเหมีอนกระแสนํ้าเกิดขึ้นนับไม่ถ้วน ๕. ถูกเขึ้อเชิญให้กิน ให้บริโภค ให้นอน ที่มา : ปีตโถทนทายกเถราปทาน ภัททาสิวรรค ชุ.อป. ตต/๑๗๖-๑๗๙ ปเทสรชุชํ วิใJa คณนาโต อสงฺฃิยํ อุ[จิโต ยสวา โหมิ ปตุโถทนสสิฑํ ผลํ ฯ... แปล : เราได้เป็นพระเจ้าประเทศราชอันไพบูลย์โดยคณา นับมีได้ ๑ เราเป็นผู้ถึงความสุข มียศ ๑ นี้เป็นผลของ ข้าวสุกแห่งข้าวสาลีแล่งหนึ่ง เมีอเราท่องเที่ยวอยูในภพน้อยภพใหญ่ ได้ทรัพย์ นับไม่ถ้วน ความบกพร่องในโภคทรัพย์มีได้มีแก่เราเลย ๑ นี้เป็นผลของข้าวสุกแห่งข้าวสาลีแล่งหนึ่ง โภคทรัพย์เปรียบด้วยกระแสนํ้าเกิดขึ้นแก่เรา เราไม่ สามารถจะนับได้ ๑ นี้เป็นผลของข้าวสุกแห่งข้าวสาลี แล่งหนึ่ง เพราะมีผู้เขึ้อเชิญว่า'เชิญเคี้ยวกินส์งนี้ เชิญบริโภค ส์งนี้ เชิญนอนบนที่นอนนี้'ฉะนั้น เราจึงเป็นคนมีความ สุข ๑ นี้ก็เป็นผลของข้าวสุกแห่งข้าวสาลีแล่งหนึ่ง ฯ www.kalyanamitra.org

๕๔๐ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ กายพันธฑานานิสังสกถา ว่าด้วยอานิสงส์การถวายประคดเอว ๖ ๑. ไม่หวั่นไหวในสมาธิ ๒. มีความชำนาญในสมาธิ ๓. มีบริษัทไม่แตกกัน ๔. มีถ้อยคำอันมหาชนเชื่อถือทุกเมื่อ ๕. มีสติตั้งมั่น ๖. ไม่มีความสะดุ้งกลัว ที่มา : ปีสินทว้จฉเถราปทาน ปีสินทวรรค ชุ.อป. ฅ๒/๑๒๘-๑๒๙ กายพนฺเธ ชิฌ ทตฺวไ สงุฒ คณวเตฺตเม ฉานิสํเส อชุโภมิ กมมาชุจฉวิเก มม ฯ ... ชุปฎฺรตลุ[สติ โหมิ ฅาโส มยฺหํ น วิชุชติ เทวโลเก มา เส วา อ'ชุพนธา อิเม คูณา ฯ แปล ะ (เราได้ถวายประคดเอวในพระชํนเจ้าและคณะสงฆ์ผู้ ประเสริฐสุดจึงได้เสวยผลอา'นิสงลั ๖ ประการอันสมควร แก่กรรมของเรา) คือเราไม่หวั่นไหวในสมาธิ ๑ เป็นผู้มีความชำนาญ ในสมาธิ ๑ มีบริษัทไม่แดกกัน ๑ มีถ้อยคำอันมหาซน เชื่อถือทุกเมื่อ ๑ มีสติตั้งมั่น ๑ ความสะดุ้งกลัวไม่มีแก่เรา ๑ คุณ เหล่า'นี้ติดดามเราไปทั้งในเทวโลกและมนุษยโลก ฯ www.kalyanamitra.org

และคณะ] ภาคผนวก ๕๔๑ พิมโพหนทานานิสังสกลา ว่าด้วยอานิสงส์การถวายหมอน ๖ ๑. ได้หนุนหมอนยัดด้วยขนส์'ตว์ เกสรบัวหลวง และจันทน์แดง ๒. มีป้ญญาในอริยมรรคมีองค์ ๘ และสามัญญผล ๔ ฅ. มีปัญญาโนคุณธรรมมีทานเป็นด้น ๔. มีปัญญาโนวัตรคุณและอาจารกิริยาต่าง ๆ ๕. มีปัญญาโนการจงกรม ความเพียรหลัก และโพธิปักขิยธรรม ๖. มีปัญญาโนสืล สมาธิ ปัญญา วิมุตติ และวิมุตติญาณทัสสนะ ที่มา : ป็ลินทวัจฉเถราปทาน ป็ลินทวรรค ข.อป. ตพ๑๘0-๑๘๖ พิมุโพหเน ชิฌ ทตวา สงุฒ คณว^ตตฌ ฉานิสํเส อนุโภมิ คมุมานุจุฉวิเก มม ฯ ... สีลํ สมาธิ ปญผา จ วินุดุดิ จ อนุตดรา เฅนุ ผาอร อุปปาเทตวา วิหรามิ อุ[ฃํ อหํ ฯ แปล : เราได้ถวายหมอนโนพระชินเจ้าและคณะสงฆ์ผู้ ประเสริฐสุดจึงได้เสวยผลอานิสงส์ ๖ ประการอันสมควร แก่กรรมของเรา คือเราหนุนพีรษะของเราบนหมอนที่ยัดด้วยขนลัตว์ หมอนที่ยัดด้วยเกสรบัวหลวง และยัดด้วยจันทน์แดง ทุกเมื่อ ๑ เรายังญาณโห้เกิดโนมรรคมีองค์ ๘ อันประเสริฐและ โนสามัญญผล ๔ เหล่านั้นอยู่ได้ตลอดกาลเป็นนิจ ๑ www.kalyanamitra.org

๕๔๒ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ ยังญาณให้เกิดในทาน ทมะ ส์ญญมะ อัปปมัญญา และรูปฌาน เหล่านั้นอยู่ได้ตลอดกาลทั้งปวง ๑ ยังญาณให้เกิดในวัตรคุณ การปฏิบัติ และอาจาร กิริยาเหล่านั้นแล้วอยู่ได้ในกาลทั้งปวง ๑ ยังญาณให้เกิดในการจงกรม ความเพียรอันเป็น ประธาน และในโพธิป้กขิยธรรมเหล่านั้นแล้วอยู่ได้ตาม ปรารถนา ๑ ยังญาณให้เกิดในสืล สมาธิ ปัญญา วิมุตติ และใน วิมุตติญาณทัสสนะเหล่านั้นแล้วอยู่เป็นสุข ๑ ฯ ฉัตตานิสังสกถา ว่าด้วยอานิสงส์การถวายร่ม ๘ ๑. ไม่รูสิกหนาว ๒. ไม่รู้สิกร้อน ฅ. ละอองและธุลีไม่แปดเ!เอน ๔. เป็น^ม่มีอันตราย ๕. เป็น^ม่มีเสนียดจัญไร ๖. มหาซนยำเกรงทุกเมื่อ ๗. เป็นผู้มีผิวพรรณละเอียด ๘. เป็นผู้มีใจบริสุทธิ้ www.kalyanamitra.org

และคณะ] ภาคผนวก ที่มา : ปีสินทวจฉเถราปทาน ปีสินทวัจฉวรรค ชุ.อป. ฅ๒/๔๙-๙® ฉตฺเต ธ[ุ คเต ฑตวาน สงฺเฆ คฌวเตตเม อฎ«ไนิสํเส อชุโภมิ กมุมาบุจฉวิเก มม ฯ ... อุ[ชุมจฉวิโก โหร วิสทํ โหร มานสํ ฉตุตสตสหสสาร ภเว สํสรโต มม ฯ แปล : เราได้ถวายร่มในพระสุคตเจ้าและในคณะสงฆ์ผู้ ประเสริฐสุดจึงได้เสวยผลอานิสงส์ ๘ ประการอันสมควร แก่กรรมของเรา คือเราไฝรูสีกหนาว ๑ ไม่รู้สีกริอน ๑ ละอองและ ธุลีไม่แปดเป็อน ๑ เป็นผู้!ม่มีอันตราย ๑ ไม่มีจัญไร ๑ มหาซนยาเกรงทุกเมื่อ ๑ เป็นผู้มีผิวพรรณละเอียด ๑ เป็นผู้มีใจบริสุทธิ้ ๑ เมื่อ เราท่องเที่ยวอยในภพ มีฉัตรถึง ๑00.000 คัน ฯ www.kalyanamitra.org

^ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ ฑุสสานิสังสกถา ว่าด้วยอานิสงส์การถวายผ้า ๘ ๑. เป็นผู้มีผิวพรรณเปล่งปลั่งดังทอง ๒. ปราศจากธุลี ต. มีรัศมีผ่องใส ๔. มีเดช ๕. ดัวละเอียด ๖. มีผ้าลีขาวหนึ่งแสนผืนอยู่บนสิรษะ ๗. มีผ้าลีเหลืองหนึ่งแสนผืนอยู่บนสืรษะ ๘. มีผ้าลีแดงหนึ่งแสนผืนอยู่บนสืรษะ ทมา : ป็สินทวัจฉเถราปทาน ป็สินทวัจฉวรรค ชุ.อป. ต๒/๙๙-๙๖ ชุชุสานิ อุ[คเต ทฅวา สงฒ คณวเตตเม อฎฮานิสํเส อนุโภมิ กมุมานุจฉวิเก มม ฯ ... ทุสสสตสหสุสานิ เสตา ปีตา จ โลหิตๆ ธาเรนติ มตถเก มยุหํ ชุสสทานสสิทํ ผลํ ฯ แปล : เราได้ถวายผ้าในพระสุคตเจ้าและโนคณะสงฆ์ผ้ ประเสริฐสุดจึงได้เสวยผลอานิสงส์ ๘ ประการอันสมควร แก'กรรมของเรา คือเป็นผู้มีผิวพรรณเปล่งปลั่งดังทอง ๑ ปราศจาก ธุลี ๑ มีรัศมีผ่องใส ๑ มีเดช ๑ ดัวของเราละเอียด อ่อน ๑ เมื่อเราท่องเที่ยวอยู่ในภพ www.kalyanamitra.org

และคณะ] ภาคผนวก ๕๔๕ มีผ้าสิขาว ๑00,000 ผืน ๑ สิเหลือง ๑00,000 ผืน ๑ สิแดง ๑00,000 ผืน ๑ แผ่อยู่เหนีอสิรษะของเรา นี้เป็น ผลแห่งการถวายผ้า ฯ ตาลฟ้ณณานิสังสกลา ว่าด้วยอานิสงส์การถวายพัดใบตาล ๘ ๑. ไม่รู้สิกหนาว ๒. ไม่รู้สิกร้อน ฅ. ไม่มีความเร่าร้อน ๔. ไม่ร้สิกกระวนกระวาย ๕. ไม่ร้สิกเดือดร้อนจิต ๖. ดับไฟราคะได้ ๗. ดับไฟโทสะได้ ๘. ดับไฟโมหะ มานะ ทิฐิได้ ที่มา : ป็ลินทวัจฉเถราปทาน ปีสินทวัจฉวรรค ชุ.อป. ฅพ๑๑๔-๑๑๖ วิ;ปฌ ชุค&ด ทดวา ตาลปณเณ จ โสภฌ อฎฮานิณํส อ'ชุโภมิ ถมมา'ชุจฉวิเค มม ฯ ... ราคคคิ โทสโมหดคิ มานคคิ ทิฎฮิอคคิ จ สพพคคื นิพฺชุโต มยุ'หํ ตสุส นิชุสฬทโต มม ฯ แปล : เราได้ถวายฟ้ดโบตาลอันงามในพระสุคตเจ้าจึงได้เสวย ผลอานีสงสิ ๕ ประการอันสมควรแก่กรรมของเรา www.kalyanamitra.org

๕๔๖ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ คือเราย่อมไม่รู้สิกหนาว ๑ ไม่รู้สิกร้อน ๑ ไม่มีความ เร่าร้อน ๑ ไม่รู้สิกกระวนกระวาย ๑ ไม่ร้สิกความ เดือดร้อนจิตของเรา ๑ ฯ เราดับไฟคือราคะไฟดือโทสะ และไฟคือโมหะ มานะ ทิฐิ และไฟทั้งปวงได้แล้ว เพราะกรรมนั้นให้ผล ฯ อัญชนานิสังสกถา ว่าด้วยอานิสงส์การถวายยาหยอดตา ๘ ๑. มีนัยน์ตากว้างใหญ่ ๒. มีโลทิตสิขาว ฅ. มีโลทิตสิเหลือง ๔. มีนัยน์ตาไม่พร่ามัว V< ๔. ๖ เว้นจากโรคตาทั้งปวง V ๗. ๘. ได้ปัญญาจิกษุอันสูงสุด ที่มา ป็สินทวัจฉ๓ราปทาน ป็สินทวัจฉวรรค ชุ.อป. ฅ๒/๑๕๑-๑๕ฅ โอสถํ อญชนํ ทดวา สงุฒ คฌวชุดตเม อฎฮานิสํเส อใjโภมิ กมมแjจฺฉวิเก มม ฯ ... สภามิ ทิพุพนยนํ ปญผาจฤชุ อ'สุดดร่ อเม สุเผ ปฎิสเภ ดสุส นิสุสสุทใด อหํ ฯ www.kalyanamitra.org

และคณะ] ภาคผนวก ๕๔๗ แปล : เราได้ถวายยาหยอดตาในคณะสงฆ์ผู้ประเสริฐสุดจึงได้ เสวยผลอานิสงส์ ๘ ประการอันสมควรแก่กรรมของเรา คือเราเป็นผู้มีนัยน์ตากว้างใหญ่ ๑ โลหิตของเรามีสิ ขาว ๑ มีสีเหลือง ๑ เป็นผู้มีนัยน์ตาไม่พร่ามัว ๑ มีนัยน์ตา แจ่มใส ๑ เว้นจากโรคตาทั้งปวง ๑ ได้ตาทิพย์ ๑ ได้ปัญญาจักษุอันสูงสุต ๑ เราได้คุณ เหล่านี้เพราะกรรมนั้นให้ผล ฯ ฟ้ตตานิสังสกถา ว่าด้วยอานิสงส์การถวายบาตร ๑0 ๑. ได้บริโภคอาหารในภาชนะทอง ๒. ไม่มีอันตราย ต. ไม่มีจัญไร ๔. มหาซนยำเกรงทุกเมี่อ ๕. ได้ข้าว นํ้า ผ้า ที่นอนเสมอ ๖. มีโภคสมบัติไม่พินาศ ๗. มีจึตมั่นคง ๘. ใครในธรรมทุกเมื่อ ๙. ไม่มีกิเลส ๑ง. ไม่มีอาสวะ ที่มา : ปีลนทวัจฉเถราปทาน ปีลินทวัจฉวรรค ข.อป. ต๒/๙๙-๑อ๑ ปดุ&ด จ ^เด ทดวา สงฒ คณวเคดเม ทสานิสํเส อษุโภมิ กมมาษุจฉวิเก มม ฯ ... น วินสุสนุติ เม โภคา รดจิตโด ภวามหํ ธมฺมกาโม สทา โหมิ อปปเกลโส อนาสโว ฯ www.kalyanamitra.org

๕๔๘ คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ แปล : เราได้ถวายบาตรในพระสุคตเจ้าและในคณะสงฆ์ผู้ ประเสริฐสุดจึงได้เสวยผลอานิสงส์ ๑อ ประการอัน สมควรแก่กรรมของเรา คือเราบริโภคโภชนาหารในภาชนะทอง ภาชนะ แก้วมณี ภาชนะเงิน และภาชนะที่ทำด้วยทับทิมใน กาลทั้งปวง ๑ เป็นผู1ม่มีอันตราย ๑ ไฝมีจัญไร ๑ มหาชนยำเกรง ทุกเมื่อ ๑ เป็น^ด้ข้าว นํ้า ผ้า และที่นอนเป็นปกติ ๑ โภคสมบัติของเราไม่พินาศ๑ เป็นผู้มีจึตมั่นคง๑ เป็น ผู้ใคร่ธรรมทุกเมื่อ ๑ เป็นผู้!ม่มีกิเลส ๑ ไม่มีอาสวะ ๑ ฯ เภสัชชานิสังสกถา ว่าด้วยอานิสงส์การถวายเภสัช ๑อ ๑. มีอายุยืน ๒. มีกำลัง ฅ. มีปัญญา ๔. มีวรรณะงตงาม ๕. มียศ ๖. มีความสุข ๗. ไม่มีอันตราย ๘. ไม่มีจัญไร ๙. มหาชนยำเกรงทุกเมื่อ ๑อ. ไม่มีความพลัตพราก ที่มา : ป็ลินทวัจฉเถราปทาน ปิลินทวัจฉวรรค ชุ.อป.ต!๙๑๔0-๑๔® รภสชุชํ สุคเด ทดฺวา สง คณวเดฺฅเม ทสไนิสํเส อทุไภมิ คมมาทุจฺฉวิเค มม ฯ www.kalyanamitra.org

และคณะ] ภาคผนวก ๕๔g อายุวา พลวา ธีโร วณณวา ยสวา อุ[ขึ อาjปทุทโว อนึติ จ โหมิ อปจิโต สทา น เม ปียวิโยคตฺถิ ฅสส นิสุสนฺทโต มม ฯ แปล : เราได้ถวายเภส์'ซในพระสุคตเจ้าและคณะสงฆ์ผู้ ประเสริฐสุดจึงได้เสวยผลอานิสงส์ ๑0 ประการอัน สมควรแก่กรรมของเรา คือเนินผู้มีอายุยีน ๑ มีกำ ลัง ๑ มีปัญญา ๑ มี วรรณะ ๑ มียศ ๑ มีสุข ๑ ไฝมีอันตราย ๑ ไม่มีจัญไร ๑ มหาซนยำเกรงทุกเมื่อ ๑ ไม่มีความพลัดพรากจากสิงอัน เนินที่รัก ๑ เพราะกรรมนั้นโฟ้ผลแก'เรา ฯ ตุมพกกรณฑานิสังสกถา ว่าด้วยอานิสงส์การถวายคนโทนํ้าและผอบ ๑0 ๑. ได้รับการคุ้มครอง ๒. พรั่งพร้อมด้วยความสุข ต. มียศมาก ๔. มีวิถีฆ์วิดดี ๕. มีรูปร่างสมส่วน ๖. เนินสุขุมาลซาดี ๗. ปราศจากจัญไรทั้งปวง ๘. ได้คุณอันไพบูลย์ ๙. ได้ความนับถือที่มั่นคง ๑0. ปราศจากความหวาดเสียว ทีมา ะ อลินทวัจฉเถราปทาน ป็ลินทวัจฉวรรค ชุ.อป. ต๒/๑๖๒-๑๖๔ ทุมพเค จ กรณฺเฑ จ ทดวา ชุทเธ คชุทุตเม ทสานิสํเส อทุโภมิ คมฺมาบูจฉวิเค มม ฯ ... www.kalyanamitra.org

๕๕0 คลังธรรม [พระธรรมกิตติวงส์ วิ1|เล อ f\\m ลาภี สมมานจลนา มม อุ[วิวชุชิตรุพเพโค ดูมุพเก จ กรณุฑเก ฯ แปล : เราได้ถวายคนโทนํ้าและผอบโนพระพุทธเจ้าและ คณะสงฆ์ผู้ประเสริฐสุดจึงได้เสวยผลอานิสงส์๑©ประการ อันสมควรแก่กรรมของเรา คือในกาลนั้นเราเนิน^ด้รับคุ้มครองแล้ว ๑ พร้อม พรั่งด้วยความสุข ๑ มียศมาก ๑ มีวิถีชีวิตดี ๑ มีรูปร่าง สมส่วน ๑ เป็นสุขุมาลชาติ ๑ ปราศจากจัญไรทั้งปวง ๑ ได้คุณอันไพบูลย์ ๑ ได้ความนับถีอไม่คลอนแคลน ๑ ปราศจากความหวาดเสิยว ๑ เพราะการถวายคนโทนํ้า และผอบ ฯ อันนปานานิสังสคฝืา ว่าด้วยอานิสงส์การถวายข้าวและนํ้า ๑0 ๑. มีอายุยืน ๒. มีกำ ลัง ฅ. เป็นนักปราชญ์ ๔. มีวรรณะงดงาม ๕. มียศ ๖. มีความสุข ๗.ได้ข้าว ๘. ได้นั้า ๙. เป็นคนกล้า ๑©. มีญาณร้ทั่ว ทีมา : ปีสินทวจฉเถราปทาน ปีสินทวัจฉวรรค ชุ.อป. cnta/taoo-taoo อนุนปานผจ ทดวาน พุทเธ สงุเฆ คชุตดเม ทสานิสํเส อนุใภมิ กมมานุจฉวิเก มม ฯ www.kalyanamitra.org

และคณะ] ภาคผนวก ๕๕๑ อายูวา พอวา ธีโร วลเณวา ยสวา อุ[ฃี ลาภี อนนสส ปานสฺส อุ[โร ปผผาฌวา สทา รฌ ยูฒ ปฎิลเภ สํสรนโด ภเว อหํ ฯ แปล ะ เราไtoายข้าวและนํ้าในพระพุทธเจ้าและคณะสงฆ์ผู้ อุดมจึงได้เสวยผลอานิสงส์ ๑อ ประการอันสมควรแก่ กรรมของเรา คีอมีอายุยีน ๑ มีกำ ลัง ๑ เป็นนกปราชญ์ ๑ มี วรรณะ ๑ มียศ ๑ มีสุข ๑ เป็นผู้!ด้ข้าว ๑ ได้นํ้า ๑ เป็นคนกล้า ๑ มีญาณรู้ทั่ว ๑ เมื่อเราฟองเที่ยวอยูในภพ ย่อมได้คณเหล่านื้ ฯ ^ปานิสังสกฝิา ว่าสัวยอานิสงส์การถวายธูป ๑อ ๑. มีกลิ่นตัวหอมฟ้ง ๒. มียศ ต. มีป้ญญาไว ๔. มีซี่อเสิยง ๕. มีปัญญาคมกล้า ๖. มีปัญญากว้างขวาง ๗. มีปัญญาร่าเริง ๘. มีปัญญาลึกซึ้ง ๙. มีปัญญาไพบูลย์ ๑อ. มีเชาวน์ปัญญาดี ที่มา ป็สินทวัจฉเถราปทาน ปีสินทวัจฉวรรค ชุ.อป. ต๒/๒0ต-๒0๔ เป็ ทดวาน อุ[คเด สงฒ คณว';ดดฌ ทสานิณํส อพุโภมิ ถมมาพุฟิฉวิเก มม ฯ www.kalyanamitra.org

คลังธรรม ส[ุ คนธเทโห ยสวา สืฆปญโผ จ กิตติมา ติฤขปฌโผ ฎริปผฺโผ หาสคมุภืรปผผวา ฯ ... แปล : เราได้ถวายรูปในพระสุคตเ^าและคณะสงฆ์ผู้ประเสริฐ สุดจึงได้เสวยผลอานิสงส์ ๑0 ประการอันสมควร แก่กรรมของเรา คือเมื่อเราท่องเที่ยวอยู่ในภพน้อยใหญ่ เป็นผู้มี กลิ่นตัวหอมฟ้งไป๑ มียศ๑ มีปัญญาไว๑ มีซื่อเสียง๑ มีปัญญาคมกล้า ๑ มีปัญญากว้างขวาง ๑ มีปัญญา ร่าเริง ๑ มีปัญญาลึกซึ้ง ๑ มีปัญญาไพบูลย์ ๑ มีเชาวน์ปัญญาดี ๑ เพราะผล แท่งการถวายรูปนั้น บัดนี้เราเป็นผู้บรรลุนิพพานอันเป็น อันดีสข ฯ จบ ภาคผนวก ๑ www.kalyanamitra.org

ภาคผนวก ๒ ปกิ(น04กก{เา ว่าด้วยประมวลความร้ผ็ดเตล็ด www.kalyanamitra.org

<¥๕๔ คMBรรผ [พระธรรมทิตสิวงส์ อานิสงส์การกวาดวัด ๕ ๑. จิตของตนย่อมผ่องใส ๒. ย่อมยังจิตของคนอื่นให้เลื่อมใส ฅ. เทพยดาทั้งหลายชื่นซมยินดี ๔. ทำ ให้รูปงาม ผิวพรรณดี ๕. ตายไปแล้วไปเกิดในสวรรค์ ที่มา : คลังปริย้ตธรรม อานิสงส์ของโลกิยสรณคมน์ ๑๐ ๑. มีอายุทิพย์ยีนกว่าเทวดาอื่น ๒. รัศมีอันเป็นทิพย์กายสว่างกว่าเทวดาอื่น ฅ. มีสุขในอิริยาบถ ๔ มากกว่าเทวดาอื่น ๔. มียศยิ่งใหญ่กว่าเทวดาอื่น ๕. มีตำ แหน่งใหญ่กว่าเทวดาอื่น ๖. มีรูปทิพย์ที่เลิศกว่าเทวดาอื่น ๗. มีเลิยงไพเราะกว่าเทวดาอื่น ๘. มีกลื่นหอมฟ้งขจรไปไกลกว่าเทวดาอื่น ๙. ได้รสอันประณีตยิ่งกว่าเทวดาอื่น ๑อ. ได้อัมผัสที่เจริญใจยิ่งกว่าเทวดาอื่น ที่มา : สรณสีลป๓ทกถา สารัตถลังคหะ (รางในคลังปริย้ตธรรม) www.kalyanamitra.org