r_00001_ElKitap_TRready

["3.1.5. Termal bozukluklar (Hot spot olaylar\u0131) Genellikle fotovoltaik mod\u00fcller \u00fczerine g\u00f6lge d\u00fc\u015fmesi, k\u0131r\u0131k \u00e7atlak ya da kirlilik durumlar\u0131n\u0131n fazla olmas\u0131 nedeniyle \u0131s\u0131nmas\u0131ndan kaynaklanmaktad\u0131r. Onar\u0131m\u0131 hususunda h\u00fccrenin de\u011fi\u015fmesi gerekmektedir ve maliyetli oldu\u011fundan dolay\u0131 panel de\u011fi\u015fimi daha uygun olmaktad\u0131r. Termal denetim ile fotovoltaik panellerde g\u00f6zle g\u00f6r\u00fclemeyen \u0131s\u0131 problemlerin ortaya \u00e7\u0131kar\u0131lmas\u0131n\u0131 ya da tespitinin yap\u0131lmas\u0131, genel ve periyodik olarak yap\u0131lmas\u0131 gereken bir bak\u0131m kontrol\u00fc uygulamas\u0131d\u0131r. Termal kontroller sonucunda h\u00fccrelere dair \u0131s\u0131nma olaylar\u0131 g\u00f6r\u00fclebilir bir forma d\u00f6n\u00fc\u015fmektedir. a) Hot Spot Ar\u0131zas\u0131; Genellikle fotovoltaik mod\u00fcller \u00fczerine g\u00f6lge d\u00fc\u015fmesi, k\u0131r\u0131k \u00e7atlak ya da kirlilik durumlar\u0131n\u0131n fazla olmas\u0131 nedeniyle \u0131s\u0131nmas\u0131ndan kaynaklanmaktad\u0131r (\u015eekil 25). Onar\u0131m\u0131 hususunda h\u00fccrenin de\u011fi\u015fmesi gerekmektedir ve maliyetli oldu\u011fundan dolay\u0131 panel de\u011fi\u015fimi daha uygun olmaktad\u0131r. \u015eekil 24. Panellerde Hot spot Olu\u015fumlar\u0131 b) Hot Junction Box Panellerde \u00f6n y\u00fcz (cam k\u0131sm\u0131nda) taraf\u0131ndaki termal kontroller d\u0131\u015f\u0131nda arka k\u0131s\u0131mda yer alan ba\u011flant\u0131 kutusundaki \u0131s\u0131nma problemleri de ortaya \u00e7\u0131kar\u0131labilmektedir (\u015eekil 26). Junction box i\u00e7erisinde bulunan diyotlardaki lehimlemelerin tam yap\u0131lamamas\u0131 ve bu noktalarda ger\u00e7ekle\u015fen hasarlar, direkt diyot hasarlar\u0131, h\u00fccre k\u0131s\u0131mlar\u0131ndan gelen ba\u011flant\u0131lar\u0131n zay\u0131f kontak ge\u00e7i\u015fi yapmas\u0131, gibi sebeplerle y\u00fcksek s\u0131cakl\u0131k de\u011ferleri g\u00f6r\u00fclebilmektedir. Bu tip durumlar\u0131n tespiti halinde \u00fcretici firmaya ba\u015fvurulmas\u0131 gerekmektedir. \u015eekil 26. Panellerde Ba\u011flant\u0131 Kutusu Is\u0131nma Olu\u015fumlar\u0131 MOD\u00dcL 6 - 27","c) Bypass Diyot Ar\u0131zas\u0131 Fotovoltaik panellerin ba\u011flant\u0131 kutular\u0131nda bulunan diyot \/ diyotlar\u0131n kendisinin ya da ba\u011flant\u0131s\u0131n\u0131n bozuklu\u011fu sebebiyle olu\u015fmaktad\u0131r (\u015eekil 27). Bu hasar, diyotla beraber diyotun ba\u011fl\u0131 oldu\u011fu ba\u011flant\u0131lara da hasar verebilmektedir. Bu tip durumlar\u0131n tespiti halinde \u00fcretici firmaya ba\u015fvurulmas\u0131 gerekmektedir. \u015eekil 27. Panellerde Bypass Diyot Ar\u0131za Olu\u015fumlar\u0131-I \u015eekil 28\u2019de polikristal ve 3 adet bypass diyota sahip panellerden birinde 1 adet bypass diyot, di\u011ferinde ise 2 adet bypass diyot sebebiyle ilgili b\u00f6l\u00fcmlerin panel g\u00fc\u00e7 \u00e7\u0131k\u0131\u015f\u0131ndan bypass edildi\u011fi anla\u015f\u0131labilir. Bypass diyotlar direkt olarak ilgili b\u00f6l\u00fcmlerdeki gerilimlerin, seri ba\u011flant\u0131da toplam gerilim hesaplamas\u0131na dahil olmas\u0131na engel olmaktad\u0131r. \u015eekil 28. Panellerde Bypass Diyot Ar\u0131za Olu\u015fumlar\u0131-II Bypass diyot ar\u0131zalar\u0131nda termal denetim ile tespit d\u0131\u015f\u0131nda elektriksel \u00f6l\u00e7\u00fcm ile de hata tespiti yapmak m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr (\u015eekil 29). \u00d6rnek olarak 390 Wp 72 h\u00fccreli bir panelde 3 adet seri ba\u011fl\u0131 diyot bulunmaktad\u0131r ve ilgili panelin a\u00e7\u0131k devre gerilimi 48 V olarak teknik dok\u00fcman\u0131nda ge\u00e7mektedir. Seri ba\u011fl\u0131 diyotlardan 2 tanesi ar\u0131zal\u0131 oldu\u011funda panelde yap\u0131lan a\u00e7\u0131k devre gerilim \u00f6l\u00e7\u00fcm sonucu 16 V civar\u0131nda g\u00f6z\u00fckecektir. Diyotlar de\u011fi\u015ftirildikten sonra yap\u0131lan \u00f6l\u00e7\u00fcmde ise nominal a\u00e7\u0131k devre gerilim de\u011ferine ula\u015facakt\u0131r. \u015eekil 29. Panellerde Bypass Diyot Ar\u0131za Tespiti Voc \u00d6l\u00e7\u00fcm\u00fc-Ar\u0131za \u00f6ncesi-Onar\u0131m Sonras\u0131 MOD\u00dcL 6 - 28","d) Termal Denetim Sonu\u00e7lar\u0131n\u0131n S\u0131n\u0131fland\u0131r\u0131lmas\u0131 G\u00fcn\u00fcm\u00fczde geli\u015fen teknoloji ile beraber termal kontrolleri manuel el tipi termal kameralar ile yap\u0131lmas\u0131 d\u0131\u015f\u0131nda drone yard\u0131m\u0131yla da yap\u0131lmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. \u015eekil 30\u2019da g\u00f6rece\u011finiz drone \u00e7ekiminde de panellerde bulunan hot spot \u2013 bypass diyot \u2013 dizenin \u00e7al\u0131\u015fmamas\u0131 veya \u0131s\u0131nan ba\u011flant\u0131 kutusu efektlerini g\u00f6rebilirsiniz. Termal denetim ile \u00f6zellikle hot spot olarak tespit edilen h\u00fccre \u0131s\u0131nmalar\u0131nda, kirlilik veya g\u00f6lge kaynakl\u0131 olarak h\u00fccrenin yap\u0131s\u0131nda ge\u00e7ici bozukluklar olabilece\u011fi gibi genellikle kal\u0131c\u0131 bozukluk olu\u015fmaktad\u0131r. Bu nedenle termal kontrol g\u00f6zlemleri yap\u0131larak ortam s\u0131cakl\u0131\u011f\u0131, r\u00fczg\u00e2r durumu gibi etkenlerin de\u011ferlendirmeye al\u0131nmas\u0131 gerekir. A\u00e7\u0131k bir g\u00fcnde ve ortalama panel s\u0131cakl\u0131\u011f\u0131n\u0131n 45 \u00b0C ve \u00fczeri oldu\u011fu durumlarda yap\u0131lan \u00f6l\u00e7\u00fcmlerin sonu\u00e7lar\u0131 de\u011ferlendirilirken, hot spot olarak efekt g\u00f6steren h\u00fccre ile normal h\u00fccre s\u0131cakl\u0131klar\u0131 ayr\u0131 ayr\u0131 \u00f6l\u00e7\u00fclmeli ve bunlar\u0131n aras\u0131nda s\u0131cakl\u0131k fark\u0131, de\u011ferlendirme de ele al\u0131nmal\u0131d\u0131r. \u2022 G\u00f6zlem alt\u0131nda olmas\u0131 gereken durumlar (0 \u00b0C<\u0394T<10 \u00b0C), \u2022 Periyodik takip edilmesi gereken durumlar (10 \u00b0C <\u0394T<20 \u00b0C), \u2022 Aksiyon al\u0131nmas\u0131 gereken durumlar (\u0394T>=20 \u00b0C) \u015eekil 30. Panellerde Drone Termal Kontrol Sonu\u00e7lar\u0131 3.2. FOTOVOLTA\u0130K PANELLERDE BAKIM VE ONARIM 3.2.1. Termal denetim Fotovoltaik panellerde termal kontroller el tipi termal kamera ve insans\u0131z hava arac\u0131na tak\u0131lan faydal\u0131 y\u00fck (termal \u00f6zellikli kamera) ile yap\u0131labilir. El tipi kamera ile termal kontroller yap\u0131l\u0131rken dikkat edilmesi gereken baz\u0131 konular a\u015fa\u011f\u0131daki gibidir. \u2022 Termal denetimde termal kamera \u00f6zellikleri ve asgari \u00f6l\u00e7\u00fcm gereksinimleri IEC 62446\u2019ta belirtildi\u011fi gibi olmal\u0131d\u0131r. \u2022 G\u00f6r\u00fc\u015f a\u00e7\u0131s\u0131 mod\u00fcl y\u00fczeyi ile termal kamera aras\u0131ndaki a\u00e7\u0131d\u0131r. \u2022 \u015eekil 31\u2019den anla\u015f\u0131laca\u011f\u0131 \u00fczere, g\u00f6r\u00fc\u015f a\u00e7\u0131s\u0131nda alfa (a) ve beta (b) a\u00e7\u0131lar\u0131 minimum 30\u00b0 olmal\u0131d\u0131r. \u2022 G\u00f6r\u00fc\u015f a\u00e7\u0131s\u0131n\u0131n minimum 30\u00b0 olmas\u0131 panelin arka taraf\u0131nda yay\u0131lan etkilerin minimize edilmesini sa\u011flamaktad\u0131r. MOD\u00dcL 6 - 29","\u015eekil 31. Termal Kameran\u0131n Y\u00fczey Alan\u0131na Bak\u0131\u015f A\u00e7\u0131s\u0131 \u2022 Drone ile termal denetim yap\u0131l\u0131rken (\u015eekil 32), kameran\u0131n panellere olan a\u00e7\u0131 ayar\u0131n\u0131n, s\u0131cakl\u0131k ve renk spektrumunun iyi bir g\u00f6r\u00fcnt\u00fc verecek \u015fekilde ayarlanmas\u0131 gerekmektedir. \u2022 Panel y\u00fczeyinden y\u00fckseldik\u00e7e azalan s\u0131cakl\u0131k \u00f6l\u00e7\u00fcm hassasiyeti sebebiyle yerden y\u00fckseklik mesafesi i\u00e7in optimum olan mesafe yakalanmal\u0131d\u0131r. \u015eekil 32. Drone Termal Kamera Uygulamas\u0131 3.2.2. G\u00f6rsel Denetim Fotovoltaik panellerde g\u00f6rsel denetimler dikkat edilmesi ve bozucu etki yaratan durumlar a\u015fa\u011f\u0131daki gibidir. \u2022 Panel cam y\u00fczeylerinin k\u0131r\u0131lma, \u00e7atlama durumlar\u0131 \u2022 Panel y\u00fczeylerindeki yabanc\u0131 cisimler: Ot, Kirlilik, Ku\u015f Pisli\u011fi vb. \u2022 Panellere g\u00f6lgeleme yapan harici cisimler: A\u011fa\u00e7lar, Otlar, Ayd\u0131nlatma veya Kamera direkleri, Yap\u0131lar vb. MOD\u00dcL 6 - 30","\u2022 Panellerde homojen veya heterojen bir \u015fekilde yay\u0131lan kirlilik durumlar\u0131: Tozluluk, Kar Birikintileri vb. \u2022 Panellerin kahverengile\u015fmesi ve\/veya sararmas\u0131 Hem yan\u0131ndaki yap\u0131n\u0131n, g\u00fcn\u00fcn belli saatlerinde panel y\u00fczeyine g\u00f6lge d\u00fc\u015f\u00fcrmesi, hem panel y\u00fczeyinde homojen da\u011f\u0131lm\u0131\u015f toz birikintisi hem de panellere yine g\u00f6lge olu\u015fturan ot k\u00fcmesinin tek bir karede yer ald\u0131\u011f\u0131 \u00f6rnekler \u015eekil 33\u2019de g\u00f6r\u00fclebilir. \u015eekil 33. Panellere G\u00f6lgeleme Yapan Bitki \u00d6rt\u00fcs\u00fc \u00c7at\u0131 tipi bir fotovoltaik g\u00fc\u00e7 santralinde hem yandaki yap\u0131n\u0131n g\u00f6lgesinin d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc hem de heterojen bir kar birikintisinin olmas\u0131 durumu \u015eekil 34\u2019te g\u00f6r\u00fclmektedir. \u015eekil 33. Panellere G\u00f6lgeleme Yapan Bina Yap\u0131s\u0131 ve Kar Birikintisi K\u0131r\u0131k, \u00e7atlak paneller g\u00f6zle tespit edilebilece\u011fi gibi termal denetim ile de hot spot veya \u00e7oklu hot spot olarak da tespit edilebilmektedir (\u015eekil 35). \u015eekil 34. Panellerde Termal Kontroller ve Hot spot Durumlar\u0131 MOD\u00dcL 6 - 31","Genel itibariyle panellerin g\u00f6rsel kontrollerinde rastlan\u0131lan bulgular i\u00e7in onar\u0131c\u0131 faaliyetlerin y\u00fcr\u00fct\u00fclmesi gereklidir. \u2022 K\u0131r\u0131k ve \u00e7atlak formda panellerin de\u011fi\u015ftirilmesi \u00f6nerilmektedir. \u2022 Paneller kir ve tozdan ar\u0131nd\u0131r\u0131lmal\u0131d\u0131r. Kimyasal vb. kirlili\u011fe sahip panellerde (\u00f6rne\u011fin bims, \u00e7imento vb. ar\u0131nd\u0131r\u0131lmas\u0131 zor kirlenmeler) i\u00e7in temizlik s\u00fcreci hassas bir \u015fekilde y\u00fcr\u00fct\u00fclmelidir. \u2022 Panellere g\u00f6lge yapan unsurlar i\u00e7in gerekli tedbirler al\u0131nmal\u0131 ve m\u00fcmk\u00fcn oldu\u011funda panellere g\u00f6lge yapamayacak \u015fekilde uzakla\u015ft\u0131r\u0131lmal\u0131d\u0131r. 3.2.3. Fotovoltaik Mod\u00fcllerin I-V (Ak\u0131m Gerilim) E\u011frisi \u00d6l\u00e7\u00fcm Esaslar\u0131 Fotovoltaik panellerin I-V karakteristi\u011finin genel g\u00f6sterimi \u015eekil 36\u2019daki gibidir. \u015eekil 36. Fotovoltaik Panellerin I-V Karakteristi\u011fi \u015eekil 37\u2019de \u015femasal olarak g\u00f6sterilen I-V E\u011frisi \u00f6l\u00e7\u00fcm\u00fcn\u00fcn a\u015famalar\u0131: \u00d8 \u00d6l\u00e7\u00fcm yap\u0131lacak alan\u0131 (Dizi \u2013 Panel) sistemden izole ediniz. \u00d8 Mod\u00fcl-Dizi terminallerini \u00f6l\u00e7\u00fcm cihaz\u0131n\u0131z\u0131n kullan\u0131m k\u0131lavuz y\u00f6nergelerini g\u00f6z \u00f6n\u00fcnde bulundurarak, cihaz terminallerine ba\u011flay\u0131n\u0131z. \u00d8 I\u015f\u0131n\u0131m sens\u00f6r\u00fc, mod\u00fcl s\u0131cakl\u0131k sens\u00f6r\u00fc ve ortam s\u0131cakl\u0131k sens\u00f6r kitini \u00f6l\u00e7\u00fcm yap\u0131lacak alanda uygun \u015fekilde konumland\u0131r\u0131n\u0131z. \u00d8 I\u015f\u0131n\u0131m sens\u00f6r\u00fcn\u00fcn konumland\u0131r\u0131lmas\u0131nda, panel y\u00fczeyine gelen \u0131\u015f\u0131n\u0131m miktar\u0131 baz al\u0131naca\u011f\u0131 i\u00e7in, mod\u00fcl ile ayn\u0131 a\u00e7\u0131da olmas\u0131 durumunu g\u00f6z \u00f6n\u00fcnde bulundurunuz. \u00d8 Mod\u00fcl s\u0131cakl\u0131k sens\u00f6r\u00fcn\u00fc ilgili mod\u00fcl\u00fcn arka taraf\u0131nda \u201cbacksheet\u201d k\u0131sm\u0131na sabitleyiniz ve temass\u0131zl\u0131k olmad\u0131\u011f\u0131ndan emin olunuz. \u00d8 Ortam s\u0131cakl\u0131k sens\u00f6r\u00fcn\u00fcn daha \u00e7ok g\u00f6lgede yer almas\u0131na dikkat ediniz. \u00d8 Hava istasyon grubunun de\u011ferlerini, \u00f6l\u00e7\u00fcm cihaz\u0131 \u00fczerinden kontrol ediniz. \u00d8 \u00d6l\u00e7\u00fcm cihaz\u0131n\u0131zda, kullan\u0131m k\u0131lavuz y\u00f6nergelerini g\u00f6z \u00f6n\u00fcnde bulundurarak gerekli test metodunu belirleyiniz. MOD\u00dcL 6 - 32","\u015eekil 37. IV E\u011frisi \u00d6l\u00e7\u00fcm \u015eemas\u0131 \u00d8 Test metodunun belirlenmesi ile birlikte test gerilimini ayarlay\u0131n\u0131z. Bu noktada sistem maksimum gerilim seviyesi g\u00f6z \u00f6n\u00fcnde bulundurularak test gerilimi belirlenmelidir. \u00d8 Elektriksel ve sens\u00f6r grubu ba\u011flant\u0131lar\u0131n\u0131 tekrar kontrol ettikten sonra ilgili \u00f6l\u00e7\u00fcm \u00f6rne\u011finin (Dizi \/ Mod\u00fcl) devresini, ISG ve g\u00fcvenlik \u00f6nlemlerini alarak kapat\u0131n\u0131z. \u00d8 \u00d6l\u00e7\u00fcm cihaz\u0131n\u0131 da \u00f6l\u00e7\u00fcm \u00f6rne\u011finin a\u00e7\u0131k devre gerilimini g\u00f6rerek ilgili de\u011ferin sa\u011fl\u0131kl\u0131 olup olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 do\u011frulay\u0131n\u0131z. \u00d8 Sens\u00f6r ve devre bile\u015fenlerinin de\u011ferleri, \u00f6l\u00e7\u00fcm cihaz\u0131n\u0131zda do\u011fru ve stabil bir \u015fekilde bulunuyor ise test butonuna basarak \u00f6l\u00e7\u00fcm\u00fcn tamamlanmas\u0131n\u0131 bekleyiniz. \u00d8 \u00d6l\u00e7\u00fcm tamamland\u0131ktan sonra ilgili sonucu kay\u0131t ediniz. \u00d6l\u00e7\u00fcm s\u0131ras\u0131nda meydana gelen hatalar kar\u015f\u0131s\u0131nda; \u00d8 Sens\u00f6r ve\/veya elektriksel bile\u015fen ba\u011flant\u0131s\u0131n\u0131n \/ ba\u011flant\u0131lar\u0131n\u0131n kopmas\u0131 \u00d8 A\u00e7\u0131k devre geriliminin hatal\u0131 olmas\u0131 \u00d8 Polarite hatas\u0131 \u00d8 Sens\u00f6r verilerinin stabil olmamas\u0131 ve\/veya hatal\u0131 olmas\u0131 \u00d8 \u00d6l\u00e7\u00fcm cihaz\u0131 kaynakl\u0131 hatalar \u00d8 \u0130lgili hatan\u0131n giderilmesini sa\u011flayarak, \u00f6l\u00e7\u00fcm\u00fc, \u00f6l\u00e7\u00fcm ad\u0131mlar\u0131n\u0131 tekrar ederek yeniden ger\u00e7ekle\u015ftiriniz. Panel ve dizi (string) baz\u0131nda nominal IV e\u011fri karakteristikleri \u015eekil 38 ve \u015eekil 39\u2019da verilmi\u015ftir. \u015eekil 38. Panel baz\u0131nda Nominal IV e\u011frisi MOD\u00dcL 6 - 33","\u015eekil 39. String baz\u0131nda Nominal IV e\u011frisi 3.2.4. Fotovoltaik Mod\u00fcllerin Elektrol\u00fcminesans (EL) Muayenesi EL testi, fotovoltaik bir h\u00fccredeki devre ve ba\u011fl\u0131 bile\u015fenlere ait diren\u00e7 noktas\u0131 \u00f6zelliklerini, detayl\u0131 olarak malzeme birle\u015fim durumlar\u0131n\u0131 geni\u015f bir dalga boyu ge\u00e7i\u015f aral\u0131\u011f\u0131 i\u00e7erisinde g\u00f6stererek muhtemel- olas\u0131 bozunma durumlar\u0131n\u0131 a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131karmaktad\u0131r. Fotovoltaik h\u00fccreye veya mod\u00fcle harici bir g\u00fc\u00e7 kayna\u011f\u0131 ba\u011flanarak olu\u015fturulan devre \u00fczerinden ak\u0131m pozitif terminalden ge\u00e7erek, negatif terminal \u00fczerinden s\u00f6n\u00fcmlendirilir. Bu durum h\u00fccre \/ mod\u00fcl\u00fcn g\u00f6r\u00fcnmeyen dalga boyu aral\u0131\u011f\u0131nda \u0131\u015f\u0131k yaymas\u0131na neden olur (\u015eekil 40). \u015eekil 40. Elektrol\u00fcminesans testi MOD\u00dcL 6 - 34","Elektrol\u00fcminesans test a\u015famalar\u0131: \u2022 Kurulan d\u00fczenekle beraber, bu yay\u0131l\u0131m s\u0131ras\u0131nda h\u00fccrenin\/mod\u00fcl\u00fcn belirli bir dalga boyundaki \u0131\u015f\u0131\u011fa duyarl\u0131 \u00f6zel kameralar ile filtrelenerek kay\u0131t alt\u0131na al\u0131n\u0131r. \u2022 \u00d6l\u00e7\u00fcmler genel itibariyle tam karanl\u0131k ortamda yap\u0131lmaktad\u0131r. \u2022 Basit anlamda, radyasyon kayna\u011f\u0131ndan ald\u0131\u011f\u0131 enerjiyi ak\u0131m olarak \u00e7\u0131k\u0131\u015f veren h\u00fccreler, ters d\u00fczenekle \u00fczerinden belirli seviyelerde ak\u0131m ak\u0131t\u0131lmas\u0131 radyasyon kayna\u011f\u0131 olarak \u0131\u015f\u0131k yaymas\u0131na sebep olmaktad\u0131r. Elektrol\u00fcminesans testi sonucunda elde edilen \u00e7\u0131kt\u0131lardan mikro \u00e7atlak olu\u015fumlar\u0131 \u015eekil 41\u2019de ve \u015eekil 42\u2019de g\u00f6sterilmektedir. \u015eekil 41. Panellerde EL testi sonucu mikro \u00e7atlak olu\u015fumlar\u0131 \u015eekil 42. Panellerde H\u00fccresel Mikro \u00e7atlak olu\u015fumlar\u0131 EL g\u00f6r\u00fcnt\u00fcleri, h\u00fccrenin \u00f6n taraf\u0131na elektriksel temas sa\u011flayan g\u00fcm\u00fc\u015f koruma bask\u0131s\u0131ndaki k\u0131r\u0131lmalar\u0131 veya s\u00fcreksizlikleri tespit edilmesini sa\u011flar (\u015eekil 43). \u015eekil 43. Panellerde EL testi sonucu Busbar-Finger Ba\u011flant\u0131lar\u0131nda K\u0131r\u0131lma Olu\u015fumlar\u0131 MOD\u00dcL 6 - 35","EL testi sonucu \u00f6l\u00fc h\u00fccre olu\u015fumlar\u0131na ait \u00e7\u0131kt\u0131lar \u015eekil 44\u2019de g\u00f6sterilmektedir. \u015eekil 43. Panellerde EL testi sonucu \u00f6l\u00fc h\u00fccre olu\u015fumlar\u0131 3.2.5. \u0130zolasyon \u00d6l\u00e7\u00fcmleri \u0130zolasyon testi (Diren\u00e7 \/ Yal\u0131t\u0131m Testi) (\u015eekil 45), iletken ve yal\u0131tkan malzemeler aras\u0131nda yal\u0131t\u0131m\u0131n seviyesini (izolasyon) \/ potansiyel elektriksel ar\u0131zalar\u0131 g\u00f6steren ve \u00f6l\u00e7\u00fcm sonu\u00e7lar\u0131na g\u00f6re al\u0131nmas\u0131 gereken aksiyonlar\u0131 belirleyen bir \u00f6l\u00e7\u00fcmd\u00fcr. \u015eekil 44. \u0130zolasyon \u00d6l\u00e7\u00fcm\u00fc Genel Prensip \u015eemas\u0131 \u00d6l\u00e7\u00fcm yap\u0131lacak b\u00f6lgede, DC gerilimin dielektrik malzemeye uygulanmas\u0131 ile akan ak\u0131m \u00fczerinden Ohm Kanunu\u2019na g\u00f6re diren\u00e7 de\u011feri ortaya konur. B\u00f6ylelikle potansiyel bir elektrik ar\u0131zas\u0131 \/ tehlikesi a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131kart\u0131labilir. \u00d6l\u00e7\u00fcm Ad\u0131mlar\u0131: \u2022 \u00d6l\u00e7\u00fcm yap\u0131lacak alan\u0131 sistemden izole ediniz. \u2022 Mod\u00fcl terminallerinden birini \u00f6l\u00e7\u00fcm cihaz\u0131n\u0131n pozitif terminaline ba\u011flay\u0131n\u0131z (\u015eekil 46). \u2022 Mod\u00fcl\u00fcn a\u00e7\u0131kta kalan metal k\u0131s\u0131mlar\u0131ndan bir noktay\u0131 cihaz\u0131n negatif terminaline ba\u011flay\u0131n\u0131z. E\u011fer mod\u00fcl\u00fcn \u00e7er\u00e7evesi yoksa veya \u00e7er\u00e7evesi zay\u0131f bir elektrik iletkeni ise, mod\u00fcl\u00fcn kenar k\u0131s\u0131mlar\u0131na veya arka y\u00fczeyine iletken folyo sararak, \u00f6l\u00e7\u00fcm cihaz\u0131n\u0131n negatif terminali ile bu nokta aras\u0131nda ba\u011flant\u0131 yap\u0131n\u0131z. \u2022 Uygulanacak DC Gerilimi, maksimum sistem geriliminin 2 kat\u0131 olacak \u015fekilde ve maksimum 1000V seviyesini a\u015fmayacak \u015fekilde, \u00f6l\u00e7\u00fcm cihaz\u0131 \u00fczerinde ayarlay\u0131n\u0131z. (1500V DC sistemler i\u00e7in maksimum uygulanacak gerilim 1500V seviyesi olmal\u0131d\u0131r.) \u2022 Ba\u011flant\u0131lar\u0131 kontrol ettikten sonra ilgili G\u00fcvenlik ve ISG \u00f6nlemlerini g\u00f6zeterek, teste ba\u015flay\u0131n\u0131z. \u2022 Test sonu\u00e7land\u0131\u011f\u0131nda ve izolasyon diren\u00e7 de\u011feri elde edildikten sonra, test voltaj\u0131n\u0131n de\u015farj olmas\u0131n\u0131 (0 V\u2019a) inmesini bekleyiniz. \u2022 De\u015farj bittikten sonra ilgili \u00f6l\u00e7\u00fcm ba\u011flant\u0131lar\u0131n\u0131 s\u00f6k\u00fcn\u00fcz. \u2022 \u00d6l\u00e7\u00fcm sonu\u00e7lar\u0131n\u0131 de\u011ferlendiriniz. (IEC61215 & IEC62446) MOD\u00dcL 6 - 36","\u2022 \u00d6l\u00e7\u00fcm s\u0131ras\u0131nda \u00f6l\u00e7\u00fcm cihaz\u0131nda bir hata durumu olu\u015fursa, ilgili cihaz\u0131n k\u0131lavuz y\u00f6nlendirmeleri izlenerek hata durumu ortadan kald\u0131r\u0131l\u0131r ve \u00f6l\u00e7\u00fcm tekrarlan\u0131r. \u2022 \u00d6l\u00e7\u00fcm i\u00e7in yap\u0131lan ba\u011flant\u0131lar ve uygulanan metot i\u00e7in mutlaka \u00f6l\u00e7\u00fcm cihaz\u0131n\u0131n k\u0131lavuz y\u00f6nergelerine bak\u0131n\u0131z. \u015eekil 46. \u0130zolasyon \u00d6l\u00e7\u00fcm Cihaz\u0131 3.3. G\u00dcNE\u015e PANELLER\u0130NDE TEM\u0130ZLEME Y\u00d6NTEMLER\u0130 Fotovoltaik panellerin verimlili\u011fini etkileyen en \u00f6nemli konulardan biri panellerin \u0131\u015f\u0131n\u0131m\u0131 etkin bir \u015fekilde almas\u0131n\u0131 engelleyen bir engele sahip olmas\u0131d\u0131r. Bu engeller panel y\u00fczeyine gelen \u0131\u015f\u0131n\u0131m miktar\u0131n\u0131 azaltan her t\u00fcrl\u00fc etken olabilir. Genellikle bu tip durumlarda \u0131\u015f\u0131n\u0131m miktar\u0131n\u0131 azaltan bu etkenin panel y\u00fczeyine gelen \u0131\u015f\u0131n\u0131m miktar\u0131n\u0131 azalt\u0131c\u0131 etki olu\u015fturmas\u0131n\u0131n \u00f6n\u00fcne ge\u00e7ilmesi gerekmektedir. I\u015f\u0131n\u0131m azalt\u0131c\u0131 etkenlerden baz\u0131lar\u0131; \u2022 Toprak vb. t\u00fcrevlerin her t\u00fcrl\u00fc olu\u015fum: Tozlanma, \u00c7amur vb. \u2022 Hayvansal yollarla gelen her t\u00fcrl\u00fc olu\u015fum: Ku\u015f Pisli\u011fi vb. \u2022 Sanayi at\u0131klar\u0131 ile panel y\u00fczeyine gelen her t\u00fcrl\u00fc madde: Kimyasal Madde, \u00c7imento Tozlar\u0131, Ni\u015fasta Kal\u0131nt\u0131s\u0131, Demir Tozlar\u0131 vb. \u2022 Do\u011fa olaylar\u0131 ile gelen etkenler: Kar, \u00c7amurlu Ya\u011fmur, Toz f\u0131rt\u0131nas\u0131 vb. \u2022 G\u00f6lgelenme etkenleri: Binalar, A\u011fa\u00e7lar, Yap\u0131sal Uzant\u0131lar (Ayd\u0131nlatma, Kamera Direkleri vb.) MOD\u00dcL 6 - 37","Bu etkenlerden baz\u0131lar\u0131 do\u011fal yollarla panel y\u00fczeyinden ar\u0131nmaktad\u0131r. Temiz ya\u011fmur sular\u0131n\u0131n y\u0131kama etkisi gibi. Baz\u0131lar\u0131 harici temizlik y\u00f6ntemleri ile uzakla\u015ft\u0131r\u0131lmal\u0131d\u0131r. Kuru ve \u0131slak temizleme y\u00f6ntemleri gibi. Baz\u0131 etkenlere ise ko\u015fullar sebebiyle m\u00fcdahale edilemeyebilir. Yap\u0131 unsurlar\u0131, A\u011fa\u00e7, Kar vb. Fotovoltaik panel \u00fcreticileri, panellerin kirlilik durumlar\u0131na kar\u015f\u0131n temizleme y\u00f6ntemleri konusunda pek detayl\u0131 bir i\u00e7erik yay\u0131mlamasa da genellikle t\u00fcm \u00e7e\u015fit panellerde ortak olarak panellerin temizleme zorunlulu\u011funa kar\u015f\u0131n ba\u015fvurulmas\u0131 ve dikkat edilmesi gereken noktalar \u00fczerinde benzer direktifler ortaya koymu\u015ftur. 3.3.1. Genel Haz\u0131rl\u0131k Fotovoltaik panellerin temizleme y\u00f6ntemleri olarak uygulanan genel y\u00f6ntemler kuru ve \u0131slak temizlik y\u00f6ntemleridir. Her t\u00fcrl\u00fc temizlik y\u00f6ntemlerinde, temizlik yapan personellerin sistem taraf\u0131ndan maruz kalabilece\u011fi \u015fok etkisi ve elektrik ka\u00e7aklar\u0131na kar\u015f\u0131n i\u015f sa\u011fl\u0131\u011f\u0131 ve g\u00fcvenli\u011fi talimatlar\u0131na uyarak, ki\u015fisel koruyucu donan\u0131mlar\u0131 ku\u015fanmas\u0131 gerekmektedir. Yal\u0131tkan ayakkab\u0131 ve yal\u0131tkan eldiven vb. Y\u0131kama uygulamalar\u0131 \u00f6ncesinde panellerde olabilecek k\u0131r\u0131k ve \u00e7atlak cam y\u00fczeylerin mutlaka kontrol edilmesi ve olas\u0131 elektriksel ka\u00e7aklar\u0131n y\u0131kama ile beraber art\u0131\u015f\u0131na engel olarak, olas\u0131 tehlikeli durumlar\u0131n ya\u015fan\u0131lmas\u0131n\u0131n \u00f6n\u00fcne ge\u00e7ilmelidir. K\u0131r\u0131k ve \u00c7atlak cam y\u00fczeyi veya hasar alm\u0131\u015f, ba\u015fkaca bir ar\u0131zaya bir panel (\u00e7er\u00e7evesi hasar alm\u0131\u015f, izolasyon ar\u0131zas\u0131na sahip vb.) grubuna kuru veya \u0131slak temizlik uygulamalar\u0131n\u0131n yap\u0131lmas\u0131 \u00f6nerilmemektedir. Y\u0131kama \u00f6ncesi ki\u015fisel ve sistemsel bu tip kontrol ve uygulamalar\u0131n yap\u0131lmas\u0131 ile g\u00fcnd\u00fcz saatlerinde yeteri kadar elektrik \u00e7arpma riski bar\u0131nd\u0131ran bir sisteme kar\u015f\u0131n \u00f6nlemlerin al\u0131nm\u0131\u015f olmas\u0131 g\u00fcvenli bir s\u00fcrecin ilk ad\u0131m\u0131d\u0131r. 3.3.2. Y\u0131kama Zaman\u0131 Panellerin, yaln\u0131zca a\u00e7\u0131k devredeyken veya evirici \u00e7al\u0131\u015fm\u0131yorken temizlenmesi \u00f6nerilmektedir. Bu panelleri temizlemek i\u00e7in \u00f6nerilen s\u00fcre, \u00fcretimin etkilenmedi\u011fi g\u00fcn bat\u0131m\u0131ndan \u015fafa\u011fa kadard\u0131r ve elektrik \u00e7arpmas\u0131 tehlikesi riski en aza b\u00f6ylelikle en aza indirgenmi\u015f olacakt\u0131r. 3.3.3. Y\u0131kama Y\u00f6ntemi Kabul edilebilir temizleme y\u00f6ntemleri, panellere d\u00fc\u015f\u00fck bas\u0131n\u00e7l\u0131 su p\u00fcsk\u00fcrtmeyi i\u00e7eren y\u00f6ntemlerdir. a) Islak Temizleme: Islak tip temizleme y\u00f6ntemlerinde olabildi\u011fince kullan\u0131lacak s\u0131v\u0131n\u0131n (genellikle su) panelin cam y\u00fczey s\u0131cakl\u0131\u011f\u0131na yak\u0131n s\u0131cakl\u0131klarda olmas\u0131 istenir. B\u00f6ylelikle panele ait h\u00fccre bloklar\u0131nda ya\u015fanacak bir \u015fok etkisine kar\u015f\u0131n \u00f6nlem al\u0131nm\u0131\u015f olur. A\u015fa\u011f\u0131da verilen matematiksel de\u011ferler, panel \u00fcretici firmalar\u0131n k\u0131lavuz ve y\u00f6nergelerine g\u00f6re de\u011fi\u015fiklik g\u00f6sterebilmektedir. \u0130lgili panel tipi ve cinsine g\u00f6re \u00fcretici firma direktifleri uygulanmal\u0131d\u0131r. \u2022 Mod\u00fclleri temizlemek i\u00e7in tatl\u0131 su (TDS- \u201cSuda \u00c7\u00f6z\u00fcnm\u00fc\u015f Kat\u0131 miktar\u0131\u201d <1500 mg\/L) kullan\u0131lmas\u0131 \u00f6nerilmektedir. Gerekirse, yumu\u015fak, a\u015f\u0131nd\u0131r\u0131c\u0131 olmayan, kostik olmayan bir deterjan ile son tatl\u0131 su ve deterjan sol\u00fcsyonu 6,5 <pH<8,5 aras\u0131nda kar\u0131\u015ft\u0131r\u0131l\u0131r ve 25\u00b0C'de kullan\u0131labilir. \u2022 Su, ya\u011f veya di\u011fer kar\u0131\u015fmayan s\u0131v\u0131lardan, y\u00fczen d\u00f6k\u00fcnt\u00fclerden, a\u015f\u0131r\u0131 bulan\u0131kl\u0131ktan ve rahats\u0131z edici kokulardan ar\u0131nd\u0131r\u0131lm\u0131\u015f olmal\u0131d\u0131r. \u2022 Su kullan\u0131rken en iyi sonucu Ters Osmoz (TO) prosesinden ge\u00e7irilen su sa\u011flar. TO suyu olarak da adland\u0131r\u0131labilen bu su bulunmad\u0131\u011f\u0131nda, d\u00fc\u015f\u00fck mineral i\u00e7erikli (toplam sertlik derecesi <75 mg\/L) musluk suyu veya de-iyonize su kullan\u0131labilir. Kalsiyum 75 mg\/ml de\u011ferini a\u015fmamal\u0131d\u0131r. Bu de\u011ferler \u00fcretici firmalar\u0131n katalog veya y\u00f6nergelerine g\u00f6re de\u011fi\u015febilmektedir. MOD\u00dcL 6 - 38","\u2022 Sert su kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda (75 mg\/L <toplam sertlik <180 mg\/L), y\u00fczeyde tortu, iz vb. kal\u0131nt\u0131lar\u0131 bertaraf etmek i\u00e7in su silecekle veya bir bez yard\u0131m\u0131yla y\u00fczeyden uzakla\u015ft\u0131r\u0131lmal\u0131d\u0131r. \u2022 Klor\u00fcrler 250 mg\/ml'yi ge\u00e7memeli ve su iletkenli\u011fi <250 mS\/cm olmal\u0131d\u0131r \u2022 Panel \u00fczerinde a\u015f\u0131nd\u0131r\u0131c\u0131 temizleyiciler veya ya\u011f gidericiler kullan\u0131lmamal\u0131d\u0131r. Hidroklorik asit, amonyak veya sodyum hidroksit i\u00e7eren temizleme sol\u00fcsyonlar\u0131 kullan\u0131lmamal\u0131d\u0131r. \u2022 P\u00fcsk\u00fcrtmeli su ile yap\u0131lan temizleme i\u015flemlerinde nozuldaki su bas\u0131nc\u0131 35-40 bar seviyesini a\u015fmamal\u0131d\u0131r. \u2022 Y\u0131kama suyu s\u0131cakl\u0131\u011f\u0131n\u0131n ve y\u0131kama zaman\u0131n\u0131n g\u00f6zetilmesi d\u0131\u015f\u0131nda, panel s\u0131cakl\u0131\u011f\u0131 ile y\u0131kama suyu s\u0131cakl\u0131\u011f\u0131 aras\u0131ndaki fark\u0131n 20 \u00b0C ve \u00fczeri oldu\u011fu durumlarda y\u0131kama uygulamas\u0131 yapmamaya \u00f6zen g\u00f6steriniz. \u2022 Panellerde s\u0131zd\u0131rmazl\u0131k \u00f6zelli\u011fi olan noktalara (ba\u011flant\u0131 kutusu, kenar contas\u0131 ve konekt\u00f6rler) direkt olarak y\u0131kama uygulamas\u0131 yapmay\u0131n\u0131z. Kur\u015funa kazara stresi \u00f6nlemek i\u00e7in mod\u00fcl\u00fcn arka taraf\u0131n\u0131 f\u0131r\u00e7alamay\u0131n veya temizlemeyin. \u2022 Backsheet (panel arka y\u00fczeyi) ve junction box (Ba\u011flant\u0131 kutusu) k\u0131sm\u0131na tel f\u0131r\u00e7a vb. \u00fcr\u00fcnler ile \u0131slak temizlik uygulamas\u0131 yapmay\u0131n\u0131z. b) Kuru Temizleme: Kuru f\u0131r\u00e7alama tekni\u011fi ile temizleme y\u00f6ntemi kullanmas\u0131 olas\u0131 \u015fok etkisi ve tehlikeli durumlar\u0131 bertaraf edecektir. \u2022 F\u0131r\u00e7a sistemleri ile yap\u0131lan bu uygulamalarda f\u0131r\u00e7an\u0131n panel y\u00fczeyine zarar vermeyecek bir yap\u0131da olmas\u0131 istenmektedir. \u2022 F\u0131r\u00e7a tellerinin iletken olmad\u0131\u011f\u0131na, tamamen yal\u0131tkan oldu\u011funa emin olunmas\u0131 gerekmektedir. \u2022 F\u0131r\u00e7alar\u0131n, \u00f6zellikle d\u00f6ner sistemli y\u0131kama makinalar\u0131n, panel cam y\u00fczeyini, \u00e7er\u00e7evesini ve di\u011fer ba\u011flant\u0131 noktalar\u0131n\u0131 a\u015f\u0131nd\u0131rmayacak \u00f6zellikte olmas\u0131 ve ayn\u0131 durumu g\u00f6zeterek y\u0131kama uygulamas\u0131 yap\u0131lmas\u0131 \u00f6nemlidir. Y\u0131kama ara\u00e7lar\u0131 ile temizleme \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131na dair baz\u0131 \u00f6rnekler \u015eekil 47- \u015eekil 51\u2019de g\u00f6sterilmektedir. \u015eekil 47. D\u00f6ner F\u0131r\u00e7a Yard\u0131m\u0131yla Y\u0131kama MOD\u00dcL 6 - 39","\u015eekil 48. Trakt\u00f6r Ve D\u00f6ner F\u0131r\u00e7a Sistemi Yard\u0131m\u0131yla Y\u0131kama \u015eekil 49. Robotik Sistemler ile Y\u0131kama \u015eekil 50. Yer Sistemleri \u0130\u00e7in Kullan\u0131lan Yar\u0131 Robotik Sisteler \u0130le Y\u0131kama MOD\u00dcL 6 - 40","\u015eekil 51. Sabit F\u0131r\u00e7a Yard\u0131m\u0131yla Y\u0131kama MOD\u00dcL 6 - 41","KONU 4 EV\u0130R\u0130C\u0130LER\u0130N BAKIM VE ONARIMI Eviricilerin tip, \u00e7e\u015fit ve \u00f6zelliklerini i\u00e7eren ayr\u0131nt\u0131lar daha \u00f6nceki b\u00f6l\u00fcmlerde bahsedilmi\u015fti. Detaylar\u0131na ula\u015fmak \u00fczere ilgili b\u00f6l\u00fcmlere tekrar bak\u0131n\u0131z. Genel itibariyle kullan\u0131m ama\u00e7lar\u0131na g\u00f6re yayg\u0131n olan evirici \u00e7e\u015fitleri: On-grid ve Off-grid olmak \u00fczere 2 gruba ayr\u0131lmaktad\u0131r. Tiplerine g\u00f6re on-grid evirici merkezi evirici, dize evirici, mikro evirici olmak \u00fczere \u00fc\u00e7e ayr\u0131lmakla beraber, off-grid evirici ak\u0131ll\u0131 tam sin\u00fcs, modifiye sin\u00fcs, tam sin\u00fcs, tam sin\u00fcs ups gibi teknik \u00f6zelliklerine g\u00f6re s\u0131n\u0131fland\u0131r\u0131lan yap\u0131lara sahiptir. Dizi \/ Dize eviriciler (\u015eekil 52) genellikle, evirici teknik k\u0131s\u0131tlamalar\u0131 ve panel uyumluluk hesaplar\u0131 sonucunda, giri\u015flerine ba\u011flanan dizi i\u00e7erisinde belirli say\u0131da panelin seri-paralel ba\u011flant\u0131lar\u0131 \u00fczerinden dc g\u00fc\u00e7 girdisi sa\u011flarlar. Dizi bazl\u0131 olu\u015flar\u0131 ve belirli miktarda giri\u015f ba\u011flant\u0131s\u0131na sahip olmalar\u0131, onlar\u0131 g\u00fc\u00e7 sistemleri i\u00e7erisinde da\u011f\u0131n\u0131k \u015fekilde konumland\u0131r\u0131labilmelerine olanak sa\u011flamaktad\u0131r. \u015eekil 52. Dize Evirici Genel Yerle\u015fim Sistem Diyagram\u0131 Merkezi eviriciler (\u015eekil 53-\u015eekil 54), fotovoltaik g\u00fc\u00e7 sistemi i\u00e7erisinde tek bir merkezden DC ve AC d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcm\u00fc yaparak aktar\u0131m sa\u011flayan eviricilerdir. AC kablo metrajlar\u0131n\u0131n d\u00fc\u015fmesini sa\u011flarken, DC kablo metraj paylar\u0131n\u0131n benzer oranda artmas\u0131na sebebiyet vermektedirler. \u00d6zellikle ohmik kay\u0131plarda \u00f6zellikle AC k\u0131s\u0131mda avantaj sa\u011flamaktad\u0131rlar. Merkezi eviriciler b\u00fcy\u00fck g\u00fc\u00e7te ve tek bir noktada konumland\u0131r\u0131lmalar\u0131 sebebiyle, dizi hatlar\u0131n\u0131n toplanarak DC giri\u015flerine ba\u011flant\u0131lanmas\u0131 sonucunda DC g\u00fc\u00e7 aktar\u0131m\u0131na olanak sa\u011flayan ve AC d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcm\u00fc yap\u0131p transfer ekipmanlar\u0131na aktaran eviricilerdir. MOD\u00dcL 6 - 42","\u015eekil 53. Merkezi Evirici Genel Yerle\u015fim Sistem Diyagram\u0131 \u015eekil 53. Merkezi-Dize Evirici Genel Yerle\u015fim \u015eema G\u00f6r\u00fcn\u00fcm\u00fc Mikro eviriciler (\u015eekil 55) do\u011fru ak\u0131m\u0131 tek bir g\u00fcne\u015f mod\u00fcl\u00fcnde alternatif ak\u0131ma \u00e7evirebilen ve mod\u00fcler bazl\u0131 olu\u015fu sebebiyle fotovoltaik k\u0131s\u0131mlarda ya\u015fanabilecek kay\u0131plar\u0131 minimize edebilen eviricilerdir. \u015eekil 54. Mikro Evirici Genel Yerle\u015fim Sistem Diyagram\u0131 MOD\u00dcL 6 - 43","Dize eviricilerde, panellerden olu\u015fturulan diziler sayesinde aktar\u0131lan DC g\u00fc\u00e7, dizi i\u00e7erisinde bir panel ve panel grubuna gelen harici etkiler sebebiyle (Kirlilik, g\u00f6lgeleme vb.) ya\u015fad\u0131klar\u0131 kay\u0131p, mikro eviricilerin panel bazl\u0131 olmas\u0131 ve sadece 1 panele gelen etki baz\u0131nda kay\u0131p ya\u015famas\u0131 ile k\u0131yasland\u0131klar\u0131 zaman mikro eviricilerin mod\u00fcl bazl\u0131 olu\u015flar\u0131 onlar\u0131 avantajl\u0131 k\u0131lmaktad\u0131r (\u015eekil 56). \u015eekil 56. Dize-Mikro Evirici Genel Yerle\u015fim \u015eema G\u00f6r\u00fcn\u00fcm\u00fc Optimizer sistemleri (\u015eekil 57) panellerin her birisi i\u00e7in ayr\u0131 ayr\u0131 ak\u0131m-gerilim optimizasyonu yapmas\u0131n\u0131 sa\u011flayarak DC g\u00fc\u00e7 aktar\u0131m\u0131nda bir nevi mikro evirici avantaj\u0131 sa\u011flayan ve g\u00fc\u00e7 aktar\u0131m\u0131n\u0131 bir veya birka\u00e7 panel \u00fczerinden yapan ekipmanlard\u0131r. Mod\u00fcler bazl\u0131 olu\u015flar\u0131 yine panellerde ya\u015fanabilecek harici etkiler sebebiyle olu\u015facak kay\u0131plar\u0131 minimize edebileceklerdir. \u015eekil 57. Optimizer Genel Yerle\u015fim \u015eema G\u00f6r\u00fcn\u00fcm\u00fc MOD\u00dcL 6 - 44","Eviriciler \u00fczerinde periyodik olarak yap\u0131lmas\u0131 gereken birtak\u0131m kontroller ve muayeneler bulunmaktad\u0131r. Bu kontrollerin baz\u0131lar\u0131 Tablo 7\u2019deki gibidir. Tablo 7. Eviricilerde periyodik kontroller 1 Eviricilerin ar\u0131za \u2013 alarm durumlar\u0131na kar\u015f\u0131n kontrolleri Y\u0131lda 2 Kez 2 Eviricilerin konumland\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131 alan \u00f6zelliklerine g\u00f6re havaland\u0131rma Y\u0131lda 2 Kez durumlar\u0131n\u0131 bozan etkilere kar\u015f\u0131n kontrolleri 3 Eviricilerin fan- karkas yap\u0131lar\u0131n\u0131n temizlik kontrolleri Y\u0131lda 2 Kez 4 Eviricilerin DC ve AC kablo ba\u011flant\u0131lar\u0131n\u0131n kontrolleri Y\u0131lda 2 Kez 5 Eviricilerin yaz\u0131l\u0131m g\u00fcncelleme ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131n kontrolleri Y\u0131lda 2 Kez 6 Eviricilerin DC ve AC y\u00fck ak\u0131m\u0131 \u00f6l\u00e7\u00fcmleri Y\u0131lda 2 Kez 4.1. EV\u0130R\u0130C\u0130LERDE ARIZA \u00c7E\u015e\u0130TLER\u0130 Genel itibariyle On-grid ve Off Grid eviricilerin ar\u0131za durumlar\u0131nda izleme sistemleri veya kendi i\u00e7erisinde bar\u0131nd\u0131rd\u0131klar\u0131 kaydediciler vas\u0131tas\u0131yla, ar\u0131za ile ilgili bilgilendirmeleri eviriciden okuyabiliyor ve anlamland\u0131rabiliyoruz. Ancak her marka ve modelin kendine \u00f6zel bir alarm kodlamas\u0131 oldu\u011fu i\u00e7in, bir ar\u0131za durumunda eviriciye ait \u00fcretici bilgi dok\u00fcmanlar\u0131nda ar\u0131za listesi ve detaylar\u0131n\u0131n incelenmesi faydal\u0131 olacakt\u0131r. Eviricilerde, FV taraftan gelebilecek ve eviricinin \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131n\u0131 etkileyebilecek ar\u0131zalar\u0131n ba\u015fl\u0131calar\u0131: \u2022 Dize geriliminin kabul edilebilir seviyenin \u00fczerinde olmas\u0131 \u2022 FV taraf\u0131nda k\u0131sa devre durumlar\u0131 \u2022 FV tarafta izolasyon sorunlar\u0131 \u2022 FV tarafta a\u015f\u0131r\u0131 ak\u0131m \u2022 FV tarafta d\u00fc\u015f\u00fck gerilim durumlar\u0131 \u2022 Ters polarite ve ba\u011flant\u0131lar \u2022 Dizi seri \u2013paralel ba\u011flant\u0131larda Panel-Evirici Uyumluluk hesaplar\u0131 d\u0131\u015f\u0131na \u00e7\u0131k\u0131lmas\u0131 (seri-paralel ba\u011fl\u0131 panel say\u0131n\u0131n s\u0131n\u0131r seviyenin alt\u0131nda ve \u00fcst\u00fcnde olmas\u0131) \u2022 FV tarafta a\u00e7\u0131k devre durumlar\u0131 \u2013 Dize\/Panel kablosunda kopukluklar \u2022 Dize kablosunda zedelenme vb. durumlar (izolasyon) olarak kar\u015f\u0131m\u0131za \u00e7\u0131kacakt\u0131r. AC taraftan gelebilecek ar\u0131zalar\u0131n ba\u015fl\u0131calar\u0131: \u2022 A\u015f\u0131r\u0131 ak\u0131m, \u2022 K\u0131sa devre durumlar\u0131 \u2022 D\u00fc\u015f\u00fck gerilim ve a\u015f\u0131r\u0131 gerilim durumlar\u0131 \u2022 Gerilim dalgalanmalar\u0131 (\u015eekil 58), \u2022 AC kablolarda izolasyon durumlar\u0131, \u2022 Faz s\u0131ras\u0131n\u0131n de\u011fi\u015fmesi, \u2022 Faz dengesizli\u011fi, \u2022 D\u00fc\u015f\u00fck ve y\u00fcksek frekans \u2022 Frekans dalgalanmalar\u0131 (\u015eekil 58), \u2022 N\u00f6tr iletkeninin kopmas\u0131, \u2022 Topraklama hatalar\u0131, \u2022 Faz iletken ar\u0131zalar\u0131, \u2022 Koruma elemanlar\u0131nda olu\u015fan ar\u0131zalar, \u2022 Evirici i\u00e7 \u0131s\u0131n\u0131n\u0131n y\u00fckselmesi (\u015eekil 59) \u2022 Evirici havaland\u0131rma-fan ar\u0131zalar\u0131, \u2022 Evirici haberle\u015fme ar\u0131zas\u0131 \u2022 Cihaz i\u00e7 komponent kaynakl\u0131 hatalar (\u015eekil 60), MOD\u00dcL 6 - 45","\u2022 Ortam s\u0131cakl\u0131\u011f\u0131n\u0131n beklenen ve kabul edilebilir seviyeden daha fazla veya daha az olmas\u0131 Genel olarak ya\u015fanan ar\u0131zalara ili\u015fkin durumlar: \u2022 K\u0131sa devre durumlar\u0131 (\u015eekil 59), \u2022 AC Ba\u011flant\u0131 kutusu \/ i\u015f\u00e7ilik hatas\u0131 (\u015eekil 61) \u2022 Yanl\u0131\u015f kablo kesiti kullan\u0131m\u0131 \u2022 Harici olaylar vb. (\u015eekil 61). \u2022 \u015eekil 58. Dize Evirici AC Gerilim-Frekans Hatalar\u0131 \u015eekil 59. Merkezi Evirici K\u0131sa devre ve S\u0131cakl\u0131k Hatalar\u0131 MOD\u00dcL 6 - 46","\u015eekil 60. Dize Evirici \u0130\u00e7 Komponent Hasar\u0131 \u015eekil 61. Dize Evirici AC Ba\u011flant\u0131s\u0131 Hasar\u0131 4.2. EV\u0130R\u0130C\u0130LERDE BAKIM VE ONARIM Eviricilerin tiplerine g\u00f6re (merkezi, dize, mikro vs.) bak\u0131m onar\u0131m kontrol ve uygulamalar\u0131n\u0131n detayland\u0131r\u0131labilmektedir. Bak\u0131m onar\u0131m uygulamalar\u0131 a\u015fa\u011f\u0131daki gibidir. 4.2.1. Temizlik kontrolleri Dize eviriciler genellikle do\u011fal hava dola\u015f\u0131m\u0131 yoluyla so\u011futma i\u015flemine maruz kalmaktad\u0131r. Bu so\u011futma i\u015flemine yard\u0131mc\u0131 olan hava kanallar\u0131na sahip eviricilerde hava kanallar\u0131n a\u00e7\u0131k ve temiz olmas\u0131 durumu kontrol alt\u0131nda tutulmal\u0131d\u0131r (\u015eekil 62). Kirlenen veya t\u0131kanan hava kanallar\u0131 temizlenmelidir. MOD\u00dcL 6 - 47","\u015eekil 62. Dize Evirici So\u011futma Kanallar\u0131 Ayr\u0131ca yine dize eviricilerde eviricinin t\u00fcm hatlar\u0131 kirlenmeye kar\u015f\u0131n kontrol edilmeli ve gerekli g\u00f6r\u00fclen hallerde temizli\u011fi yap\u0131lmal\u0131d\u0131r. Merkezi eviricilerde ise i\u00e7 kabin k\u0131s\u0131mlar\u0131 ha\u015fere gibi yabani hayvanlara kar\u015f\u0131n kontrol edilmelidir (\u015eekil 63). \u015eekil 63. Merkezi Evirici \u0130\u00e7 K\u0131s\u0131m Ha\u015fere Kal\u0131nt\u0131lar\u0131 4.2.2. Fan Kontrolleri Eviricilerde do\u011fal hava dola\u015f\u0131m\u0131 d\u0131\u015f\u0131nda so\u011fuma i\u015flemlerine katk\u0131 sa\u011flayan zorlamal\u0131 fan sistemleri bulunmaktad\u0131r (\u015eekil 64). Eviricilerin g\u00fcc\u00fc artt\u0131k\u00e7a so\u011fuma y\u00f6n\u00fcnden katk\u0131 sa\u011flayan ekipmanlar\u0131n da \u00e7e\u015fitlili\u011fi ve boyutlar\u0131 artmaktad\u0131r. MOD\u00dcL 6 - 48","\u015eekil 63. Merkezi Evirici \u0130\u00e7 k\u0131s\u0131m Havaland\u0131rma Sirk\u00fclasyon Fanlar\u0131 Eviricilerin i\u00e7 s\u0131cakl\u0131k de\u011ferlerinin takibi yap\u0131lmal\u0131 ve s\u0131cakl\u0131k de\u011ferlerinin istenen ve belirtilen aral\u0131klar\u0131n d\u0131\u015far\u0131s\u0131nda \u00e7\u0131kmas\u0131 ve y\u00fcksek de\u011ferlere ula\u015fmas\u0131 ile so\u011futma operasyonlar\u0131n\u0131n kontrol\u00fc \u00f6nem ta\u015f\u0131maktad\u0131r. \u0130\u00e7 s\u0131cakl\u0131\u011f\u0131n \/ kabin i\u00e7i s\u0131cakl\u0131\u011f\u0131n fan yard\u0131m\u0131yla d\u0131\u015far\u0131 at\u0131lmas\u0131n\u0131 ve hava dola\u015f\u0131m\u0131 sa\u011flayan ekipmanlar\u0131n \u00e7al\u0131\u015fabilirlik kontrollerinin yap\u0131lmas\u0131 gerekmektedir. Bir evirici i\u00e7erisindeki fan\u0131n \u00e7al\u0131\u015fmamas\u0131n\u0131n tespiti durumunda, \u00fcreticinin y\u00f6nergelerinin takibi \u00f6nemlidir. Bu durumda eviricinin \u00fcreticisi ile koordinasyon kurularak, onlardan gelecek direktifler takip edilmelidir. Bir eviricide fan de\u011fi\u015fimine y\u00f6nelik uygulanan \u00f6rnek ad\u0131mlar\u0131 \u015eekil 65\u2019de g\u00f6rebilirsiniz ancak farkl\u0131 marka eviriciler i\u00e7in bu tip uygulamalar\u0131, ilgili markan\u0131n bilgi kitap\u00e7\u0131\u011f\u0131ndaki y\u00f6nergelere g\u00f6re uygulay\u0131n\u0131z. \u2022 Fan\u0131n s\u0131zd\u0131rmazl\u0131k plakas\u0131ndaki viday\u0131 gev\u015fetin ve s\u0131zd\u0131rmazl\u0131k plakas\u0131n\u0131 \u00e7\u0131kar\u0131n (\u015eekil 65a). (a) (b) (c) (d) \u015eekil 64. Fan de\u011fi\u015fimi a\u015famalar\u0131 MOD\u00dcL 6 - 49","\u2022 Fanlar\u0131n fi\u015f ba\u011flant\u0131lar\u0131n\u0131 serbest b\u0131rakmak i\u00e7in \u00fczerine bas\u0131n. Kilit kancas\u0131n\u0131n \u00e7\u0131k\u0131nt\u0131s\u0131n\u0131 kald\u0131r\u0131n ve fi\u015fi ba\u011flant\u0131lar\u0131n\u0131 ay\u0131r\u0131n (\u015eekil 65b). \u2022 Fan tutucusunun vidas\u0131n\u0131 gev\u015fetin (\u015eekil 65c). \u2022 Fan tutucusunu d\u0131\u015far\u0131 \u00e7\u0131kart\u0131n. Gerekli de\u011fi\u015fimleri\/onar\u0131mlar\u0131 sa\u011flayarak, tekrar fan ba\u011flant\u0131lar\u0131n\u0131 yap\u0131p, montaj ad\u0131mlar\u0131n\u0131 takip ederek i\u015flemi tamamlay\u0131n\u0131z (\u015eekil 65d). 4.2.3. Filtre Kontrolleri \u00d6zellikle merkezi tip eviricilerde (\u015eekil 66) bulunan filtre k\u0131s\u0131mlar\u0131n\u0131n periyodik olarak kontrol\u00fc ve temizli\u011fi yap\u0131lmal\u0131d\u0131r. Ayr\u0131ca i\u015flevini yerine getiremeyen filtrelerin de\u011fi\u015fmesi gerekmektedir. \u015eekil 66. Merkezi Evirici Genel D\u0131\u015f G\u00f6r\u00fcn\u00fcm Merkezi eviricilerde, evirici kabini ile eviricinin bulundu\u011fu k\u00f6\u015fk veya konteyn\u0131r tip muhafazalar\u0131n filtre de\u011fi\u015fimleri, \u00fcretici firman\u0131n y\u00f6nergeleri takip edilerek yap\u0131lmas\u0131 \u00f6nemlidir (\u015eekil 67). \u015eekil 67. Merkezi Evirici K\u00f6\u015fk Havaland\u0131rma Kanallar\u0131 Toz Filtreleri Filtre temizli\u011fi i\u015flem a\u015famalar\u0131 (\u015eekil 68): \u2022 Izgara ba\u011flant\u0131 elemanlar\u0131n\u0131 s\u00f6kerek, \u0131zgaralar\u0131 yerinden \u00e7\u0131kar\u0131n\u0131z. \u2022 Kirli hava filtrelerini, \u0131zgaralardan \u00e7\u0131kar\u0131n\u0131z. \u2022 Izgaralar\u0131 elektrikli s\u00fcp\u00fcrge yard\u0131m\u0131yla temizleyin. Bas\u0131n\u00e7l\u0131 y\u0131kay\u0131c\u0131 veya bas\u0131n\u00e7l\u0131 hava kullanmay\u0131n. Izgaralar\u0131 silerek temizleyin ve kurumas\u0131n\u0131 bekleyin. De\u011fi\u015fmesi gereken filtreler i\u00e7in yeni hava filtrelerini \u0131zgaralara tak\u0131n. \u2022 Izgaralar\u0131 tekrar yerine tak\u0131n. MOD\u00dcL 6 - 50","\u015eekil 68. Filtre temizli\u011fi i\u015flem a\u015famalar\u0131 4.2.4. Havaland\u0131rma Kontrolleri Dizi veya Merkezi eviricilerde havaland\u0131rma ko\u015fullar\u0131 kontrol edilmeli ve eviricilerin havaland\u0131rma sirk\u00fclasyonlar\u0131n\u0131n i\u015flevselli\u011fi her zaman haz\u0131r tutulmaya \u00f6zen g\u00f6sterilmelidir. Dizi eviricilerde, eviricinin montaj\u0131n\u0131n yap\u0131ld\u0131\u011f\u0131 alanda, eviriciye ait hava dola\u015f\u0131m\u0131n\u0131n sa\u011fl\u0131kl\u0131 sa\u011flanmas\u0131na y\u00f6nelik minimum mesafe gereksinimleri sa\u011flanmal\u0131d\u0131r. Dizi Eviricilerin do\u011fal hava dola\u015f\u0131m\u0131na sahip olmas\u0131 i\u00e7in montaj alan\u0131nda yer almas\u0131 gereken minimum mesafe gereksinimlerine ili\u015fkin \u00f6rnekler \u015eekil 69 ve \u015eekil 70\u2019de verilmi\u015ftir. \u015eekil 69. Dizi Evirici Konumland\u0131rma Mesafeleri MOD\u00dcL 6 - 51","\u015eekil 70. Dizi Evirici Do\u011fal Hava Sirk\u00fclasyon Hatt\u0131 Mesafeleri 4.2.5. Termal Kontroller Dizi ve merkezi eviricilerde, DC ve AC k\u0131s\u0131mlarda termal kamera yard\u0131m\u0131yla \u0131s\u0131nma kontrolleri yap\u0131larak, ba\u011flant\u0131 gev\u015fekliklerinin \u0131s\u0131 fark\u0131 ile tespiti m\u00fcmk\u00fcn olabilmektedir. Termal kontrol ile sistem y\u00fck alt\u0131nda iken \u00e7al\u0131\u015fma s\u0131cakl\u0131k farklar\u0131 ile diren\u00e7 noktas\u0131 olu\u015fturan ve \u0131s\u0131 fark\u0131 ortaya \u00e7\u0131karan noktalar tespit edilerek ar\u0131zalar b\u00fcy\u00fcmeden bulunabilir (\u015eekil 71). \u015eekil 71. Dizi Evirici Kontrolleri ve Evirici DC Giri\u015f Konekt\u00f6r Hasar\u0131 4.2.6. Ba\u011flant\u0131 Kontrolleri Eviricilerin DC ve AC k\u0131s\u0131mlar\u0131ndaki ba\u011flant\u0131lar\u0131n y\u00fcks\u00fcz (enerji yok iken) s\u0131k\u0131l\u0131k kontrollerinin yap\u0131lmas\u0131 gerekmektedir. Tork de\u011feri ile s\u0131k\u0131lan ba\u011flant\u0131larda, tork m\u00fchr\u00fc kontrolleri ile gev\u015feme durumlar\u0131n\u0131n kontrolleri kolayl\u0131kla yap\u0131labilmektedir (\u015eekil 72). MOD\u00dcL 6 - 52","\u015eekil 72. Merkezi Evirici DC Giri\u015f Bara Tork M\u00fchr\u00fc Konum Kontrolleri 4.2.7. DC Devre Kesici Anahtarlamalar\u0131n Pozisyon Kontrolleri Merkezi ve Dizi eviricilerde \u00f6zellikle DC devre kesici anahtarlar\u0131n\u0131n, bak\u0131m zamanlar\u0131nda y\u00fcks\u00fcz iken en az 5 kez a\u00e7ma-kapama pozisyonlar\u0131n\u0131n denenmesi ve anahtarlar\u0131n i\u015flevsellik kontrollerin yap\u0131lmas\u0131 gerekmektedir (\u015eekil 73). \u015eekil 73. Dizi Evirici DC Anahtar Pozisyon Kontrol\u00fc MOD\u00dcL 6 - 53","KONU 5 D\u0130\u011eER B\u0130LE\u015eENLER\u0130N BAKIM VE ONARIMI 5.1. FOTOVOLTA\u0130K S\u0130STEMLERDE D\u0130\u011eER B\u0130LE\u015eENLER VE \u00d6ZELL\u0130KLER\u0130 5.1.1. Al\u00e7ak Gerilim Panolar Fotovoltaik Sistemlerde Al\u00e7ak Gerilim Pano Uygulamalar\u0131 DC k\u0131s\u0131mda Dizi Toplama \/ Da\u011f\u0131t\u0131m Panosu \u2013 AC Toplama \/ Da\u011f\u0131t\u0131m Panosu olarak yer almaktad\u0131r. Da\u011f\u0131t\u0131m Panolar\u0131, elektrik hatlar\u0131n\u0131n koruma ekipmanlar\u0131na ba\u011fland\u0131\u011f\u0131, sigorta-parafudr-\u00f6l\u00e7\u00fc vb. sistemlerin yer ald\u0131\u011f\u0131 ilgili ba\u011flant\u0131 noktas\u0131na kontroll\u00fc ta\u015f\u0131n\u0131m\u0131n\u0131n yap\u0131ld\u0131\u011f\u0131 b\u00f6l\u00fcmlerdir. Da\u011f\u0131t\u0131m panolar\u0131, gelen elektrik hatt\u0131n\u0131n, koruma ve \u00f6l\u00e7\u00fc sistemleri \u00fczerinden ge\u00e7erek direkt olarak iletiminin sa\u011fland\u0131\u011f\u0131 veya elektrik hatlar\u0131n\u0131n toplanarak (paralellik) tek bir ana hat \u00fczerinden ilgili ba\u011flant\u0131 noktas\u0131na iletiminin yap\u0131ld\u0131\u011f\u0131 b\u00f6l\u00fcmlerdir. \u015eekil 73. Dizi ve Evirici Toplama Panolar\u0131 \u015eekil 74. Fotovoltaik G\u00fc\u00e7 Sistemi Al\u00e7ak Gerilim Panosu Al\u00e7ak Gerilim AC Panolar\u0131nda her bir fotovoltaik g\u00fc\u00e7 sistemi \u00f6zelliklerine ve dizayn\u0131na g\u00f6re koruma ekipmanlar\u0131, \u00f6l\u00e7\u00fc cihazlar\u0131 ve transfer \u00fcniteleri yer alabilmektedir. Al\u00e7ak Gerilim Panolar\u0131 i\u00e7erisindeki MOD\u00dcL 6 - 54","malzemelerin se\u00e7imleri, k\u0131sa devre ak\u0131m hesaplamalar\u0131, koruma seviyeleri ve te\u00e7hizat uygunluk hesaplamalar\u0131yla yap\u0131lmaktad\u0131r. 5.1.2. Meteorolojik \u00d6l\u00e7\u00fcm \u0130stasyonlar\u0131 Fotovoltaik G\u00fc\u00e7 Sistemlerinde, \u0131\u015f\u0131n\u0131m (Referans h\u00fccre-piranometre)-r\u00fczgar-s\u0131cakl\u0131k-nem durumlar\u0131n\u0131n \u00f6l\u00e7\u00fclmesi amac\u0131yla \u00f6l\u00e7\u00fcm istasyonlar\u0131 bulunmaktad\u0131r. a) I\u015f\u0131n\u0131m sens\u00f6rleri Referans H\u00fccre Yard\u0131m\u0131yla \u00d6l\u00e7\u00fcm Yapan Sens\u00f6rler: Bu sens\u00f6rler, mini (minyat\u00fcr) bir fotovoltaik panelin gelen \u0131\u015f\u0131n\u0131m kayna\u011f\u0131 do\u011frultusunda harici bir devrede kullan\u0131lacak ak\u0131m ve gerilimi ortaya \u00e7\u0131kar\u0131rlar. Sens\u00f6r i\u00e7erisinde bulunan mikroi\u015flemci ve denetleyiciler sayesinde, \u00e7\u0131k\u0131\u015f\u0131nda verdi\u011fi gerilim de\u011feri 1000 W\/m2, 25\u00b0C standart teknikler ile kalibre edilirler. Sonu\u00e7ta de\u011fi\u015fen k\u0131sa devre ak\u0131m\u0131na g\u00f6re \u0131\u015f\u0131n\u0131m d\u00fczeyi ile ilgili \u00e7\u0131kt\u0131 vermi\u015f olurlar (\u015eekil 76). \u015eekil 76. R\u00fczgar-S\u0131cakl\u0131k-I\u015f\u0131n\u0131m Sens\u00f6rleri Piranometre: Birbirinden farkl\u0131 iki metalin \u0131s\u0131 kar\u015f\u0131s\u0131nda g\u00f6sterdikleri karakteristik davran\u0131\u015f farkl\u0131l\u0131\u011f\u0131 yard\u0131m\u0131yla \u00f6l\u00e7\u00fcm yapan sens\u00f6rlerdir (\u015eekil 77). I\u015f\u0131n\u0131m miktar\u0131n\u0131, i\u00e7erisinde bar\u0131nd\u0131rd\u0131\u011f\u0131 2 farkl\u0131 tabakadan birinin g\u00fcne\u015f \u0131\u015f\u0131\u011f\u0131n\u0131 so\u011furmas\u0131, di\u011ferinin g\u00fcne\u015f \u0131\u015f\u0131\u011f\u0131n\u0131 yans\u0131tmas\u0131yla, bu iki tabaka aras\u0131ndaki \u0131s\u0131l fark hesaplamalar\u0131 ile ortaya koyar. \u015eekil 77. Piranometre i\u00e7 g\u00f6r\u00fcn\u00fcm\u00fc R\u00fczgar, ortam s\u0131cakl\u0131\u011f\u0131 ve panel s\u0131cakl\u0131\u011f\u0131 \u00f6l\u00e7en sens\u00f6rler ile \u0131\u015f\u0131n\u0131m sens\u00f6rlerinden olu\u015fan bu gruba meteorolojik \/ hava \u00f6l\u00e7\u00fcm istasyonu ad\u0131 verilmektedir (\u015eekil 78). MOD\u00dcL 6 - 55","\u015eekil 78. Meteorolojik Hava \u00d6l\u00e7\u00fcm \u0130stasyonu (R\u00fczgar-Ortam S\u0131cakl\u0131\u011f\u0131-Piranometre ) Fotovoltaik g\u00fc\u00e7 sistemlerinde, panel ve eviriciler d\u0131\u015f\u0131ndaki di\u011fer elektriksel sistem bile\u015fenleri i\u00e7in periyodik olarak yap\u0131lmas\u0131 gereken kontrollerin baz\u0131lar\u0131 Tablo 8\u2019de \u00f6zetlenmi\u015ftir. Tablo 8. Fotovoltaik g\u00fc\u00e7 sistemlerinde, panel ve eviriciler d\u0131\u015f\u0131ndaki di\u011fer elektriksel sistem bile\u015fenlerinde periyodik kontroller 1 DC ve AC toplama panolar\u0131nda kablolar\u0131n s\u0131k\u0131l\u0131k kontrolleri Y\u0131lda 2 Kez Y\u0131lda 2 Kez 2 DC ve AC toplama panolar\u0131nda termal kamera ile \u0131s\u0131 kontrolleri Y\u0131lda 2 Kez Y\u0131lda 2 Kez 3 DC ve AC toplama panolar\u0131n\u0131n s\u0131zd\u0131rmazl\u0131k kontrolleri Y\u0131lda 2 Kez 4 DC ve AC toplama panolar\u0131n\u0131n temizlik kontrolleri Y\u0131lda 2 Kez 5 DC ve AC toplama panolar\u0131n\u0131n i\u00e7erisinde ekipmanlar\u0131n hasar durumlar\u0131na kar\u015f\u0131n g\u00f6zle kontrolleri 6 Konstr\u00fcksiyon-Panel-Evirici-DC-AC panolar\u0131n g\u00f6vde topraklama ba\u011flant\u0131lar\u0131n\u0131n kontrolleri 7 Referans al\u0131nan nokta ile \u00d6l\u00e7\u00fcm istenen nokta aras\u0131nda topraklama Y\u0131lda 2 Kez \u00f6l\u00e7\u00fcm\u00fc (Evirici-Pano vb.) Y\u0131lda 2 kez 8 Koruma elemanlar\u0131n\u0131n i\u015flevsel kontrolleri (TM\u015e-Parafudr-Sigorta vb.) Y\u0131lda 2 Kez 9 Kamera-Ayd\u0131nlatma vb. yap\u0131lar\u0131n genel kontrolleri 10 Ak\u00fc-Redres\u00f6r Grubu cihazlar\u0131n genel kontrolleri Y\u0131lda 2 kez 11 Tracker (takip) sistemlerinde piston-elektrik motoru vb. yap\u0131lar\u0131n Y\u0131lda 2 kez i\u015flevsellik kontrol\u00fc 12 Tracker sistemlerinde Kontrol-otomasyon panolar\u0131n\u0131n ve i\u00e7erdi\u011fi Y\u0131lda 2 kez cihazlar\u0131n genel kontrol\u00fc Y\u0131lda 2 kez 13 Sens\u00f6r gruplar\u0131n\u0131n temizlik ve i\u015flevsellik kontrolleri MOD\u00dcL 6 - 56","5.2. FOTOVOLTA\u0130K S\u0130STEMLERDE D\u0130\u011eER B\u0130LE\u015eENLERDE ARIZA \u00c7E\u015e\u0130TLER\u0130 5.2.1. Al\u00e7ak Gerilim Panolar\u0131nda Ar\u0131za \u00c7e\u015fitleri DC ve AC saha toplama panolar\u0131 ile ana Al\u00e7ak Gerilim Da\u011f\u0131t\u0131m panolar\u0131n\u0131n i\u00e7erisinde bulunan ba\u011flant\u0131 ve ekipmanlarda olu\u015fan ar\u0131zalar, \u00fcretim kay\u0131plar\u0131na ve sistem sa\u011fl\u0131\u011f\u0131na zarar verici boyutlarda olabilmektedir. Panolarda g\u00f6rsel kontroller ile bir\u00e7ok fiziksel hasar olu\u015fturabilecek etken tespit edilebilir. Baralarda, ba\u011flant\u0131 noktalar\u0131nda, pas-korozyon-oksidasyon (\u015eekil 79) gibi durumlar tespit edilebilir. Panolar\u0131n suya kar\u015f\u0131 korunakl\u0131 olmas\u0131 gerekmekte ancak baz\u0131 durumlarda bu durum ortadan kalkarsa ciddi problemler ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kal\u0131nabilmektedir. \u015eekil 79. Bara Oksitlenme ve Korozyon Olu\u015fumu Al\u00e7ak Gerilim panolar\u0131nda ana giri\u015f \u00e7\u0131k\u0131\u015f ba\u011flant\u0131 ile ekipmanlar aras\u0131ndaki ba\u011flant\u0131larda gev\u015fek durumlar, yanl\u0131\u015f ba\u011flant\u0131 aparat\u0131 kullan\u0131m\u0131 (kablo pabucu), i\u015f\u00e7ilik hatalar\u0131 ile yanl\u0131\u015f \u00fcr\u00fcn se\u00e7imi (kablo kesiti, \u00fcr\u00fcn koruma s\u0131n\u0131f\u0131 vb.) ile ar\u0131zalar ya\u015fanabilmektedir. Bak\u0131r Bara \u2013 Al\u00fcminyum Pabu\u00e7 ba\u011flant\u0131lar\u0131nda bak\u0131r-al\u00fcminyum birle\u015fimlerinin zamanla \u0131s\u0131 etkisiyle de oksidasyon meydana gelmektedir. Bu tip durumlarda al\u00fcminyum kablolar\u0131n bak\u0131r baralara ba\u011flant\u0131 yap\u0131lmas\u0131 durumlar\u0131nda bimetal pabu\u00e7 kullan\u0131lmas\u0131 gereklidir. Bi-metal pabu\u00e7 ile Al\u00fcminyum ve Bak\u0131r iletkenler aras\u0131nda tahrip edici oksidasyon meydana gelmemektedir. \u015eekil 80\u2019de bu uygulamaya \u00f6rnek bir hasar durumunu g\u00f6r\u00fclebilir. \u015eekil 80. Bak\u0131r-Al\u00fcminyum Ba\u011flant\u0131s\u0131ndan Kaynakl\u0131 Ya\u015fanan Hasar MOD\u00dcL 6 - 57","5.3. FOTOVOLTA\u0130K S\u0130STEMLERDE D\u0130\u011eER B\u0130LE\u015eENLER\u0130N BAKIM VE ONARIMI 5.3.1. Al\u00e7ak Gerilim Panolar\u0131 ve Ekipmanlar\u0131nda Bak\u0131m Onar\u0131m Uygulamalar\u0131 Al\u00e7ak Gerilim panolar\u0131 ve ekipmanlar\u0131nda genel bak\u0131m uygulamalar\u0131 G\u00f6rsel Kontroller, Termal Kontroller, S\u0131k\u0131l\u0131k \u2013Gev\u015feklik Kontrolleri, Havaland\u0131rma Sirk\u00fclasyon ve Temizlik Kontrolleri olarak ele al\u0131nabilir. a) G\u00f6rsel Kontroller Panolarda g\u00f6rsel kontroller ile bir\u00e7ok fiziksel hasar olu\u015fturabilecek etken tespit edilebilir. Baralarda, ba\u011flant\u0131 noktalar\u0131nda, pas-korozyon-oksidasyon gibi durumlar tespit edilebilir (\u015eekil 81). \u015eekil 81. Al\u00e7ak Gerilim Panosu ve Ekipmanlar\u0131nda G\u00f6rsel Kontrol b) Termal Kontrol Termal kontrol uygulamalar\u0131 panolar\u0131n i\u00e7erisinde yer alan koruma ekipmanlar\u0131n\u0131n ba\u011flant\u0131lar\u0131nda meydana gelen diren\u00e7 noktalar\u0131 \u0131s\u0131nma fark\u0131 ile tespit edilebilmektedir (\u015eekil 821). \u015eekil 82. Al\u00e7ak Gerilim Panosu Ekipman Ba\u011flant\u0131lar\u0131nda Termal Kontrol MOD\u00dcL 6 - 58","Bak\u0131r Bara \u2013 Al\u00fcminyum Pabu\u00e7 ba\u011flant\u0131lar\u0131nda bak\u0131r-al\u00fcminyum birle\u015fimlerinin zamanla \u0131s\u0131 etkisiyle de oksidasyon meydana gelmektedir. \u015eekil 832\u2019de termal kontrol ile b\u00f6yle bir hasar durumunun tespiti g\u00f6sterilmektedir. \u015eekil 83. Ba\u011flant\u0131larda Termal Kontrol \u015eekil 83\u2019deki gibi al\u00fcminyum kablolar\u0131n bak\u0131r baralara ba\u011flant\u0131 yap\u0131lmas\u0131 durumlar\u0131nda bimetal pabu\u00e7 kullan\u0131lmas\u0131 gereklidir. Bi-metal pabu\u00e7 ile Al\u00fcminyum ve Bak\u0131r iletkenler aras\u0131nda tahrip edici oksidasyon meydana getirmeden y\u00fck alt\u0131nda olmas\u0131na imkan sa\u011flanabilmektedir. Pabu\u00e7lar de\u011fi\u015ftirildikten sonar \u015eekil 84\u2019de g\u00f6r\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc gibi \u0131s\u0131nma farklar\u0131 yeniden belirmemi\u015ftir. \u015eekil 83. Ba\u011flant\u0131larda Onar\u0131m \u2013Bak\u0131r-Bimetal Pabu\u00e7 Uygulamalar\u0131 5.3.2. Sens\u00f6r Sistemlerinde Bak\u0131m Onar\u0131m Uygulamalar\u0131 Sens\u00f6r sistemlerinde periyodik bak\u0131m kontrolleri olarak; \u2022 Sens\u00f6rlerden al\u0131nan verilerin do\u011fruluk kontrolleri (izleme sistemleri ve test kiti arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile) \u2022 Sens\u00f6rlerin \u00e7al\u0131\u015f\u0131r durum kontrolleri \u2022 Data kablolar\u0131n\u0131n sa\u011flaml\u0131k kontrolleri \u2022 Sens\u00f6rlerin i\u015flevsellik kontrollerinin yap\u0131lmas\u0131 gerekmektedir. \u2022 Y\u0131ll\u0131k veya \u00f6nerilen periyotlarda sens\u00f6rlerin sertifikal\u0131 \u2013 akreditasyona sahip kurulu\u015flar taraf\u0131ndan kalibrasyonunun kontrol\u00fc \/ yapt\u0131r\u0131lmas\u0131 sa\u011flanmal\u0131d\u0131r. MOD\u00dcL 6 - 59","KONU 6 ELEKTR\u0130KSEL BA\u011eLANTILAR BAKIM VE ONARIMI 6.1. TEMEL ELEKTR\u0130K BA\u011eLANTILARINDA ARIZA \u00c7E\u015e\u0130TLER\u0130 Fotovoltaik G\u00fc\u00e7 Sistemlerinde genel olarak g\u00fc\u00e7 aktar\u0131m\u0131n\u0131 sa\u011flayan elektriksel ba\u011flant\u0131lar\u0131 \u00f6zetleyen \u015fema \u015eekil 85\u2019deki gibidir. Bu ba\u011flant\u0131lar\u0131 Dizi-Evirici aras\u0131 DC kablo ba\u011flant\u0131lar\u0131 (1), Evirici-\u015eebeke noktas\u0131 aras\u0131 AC kablo ba\u011flant\u0131s\u0131 (3), Topraklama (2) ve haberle\u015fme kablolar\u0131 ba\u011flant\u0131lar\u0131 (4) olarak ele alabiliriz. \u015eekil 84. On-grid Fotovoltaik Genel Ba\u011flant\u0131 \u015eemas\u0131 6.1.1. Evirici- Panel\/Dizi Kablo Ba\u011flant\u0131lar\u0131 Panellerin seri\/paralel devre ba\u011flant\u0131 \u015femalar\u0131nda g\u00f6re olu\u015fturulan diziler, eviricilere ba\u011flant\u0131lar\u0131 farkl\u0131 \u015fekillerde yap\u0131labilmektedir. a) Direkt olarak ba\u011flant\u0131 \u2013 Konekt\u00f6r ile Fotovoltaik panellerin seri ve paralel olarak ba\u011flanmas\u0131 ile dizilerin olu\u015fturulmas\u0131nda, elektrik kablolar\u0131 aras\u0131nda ba\u011flant\u0131 ge\u00e7i\u015fi sa\u011flayan ara elemanlara konekt\u00f6r ismi verilmektedir (\u015eekil 86). Fotovoltaik G\u00fc\u00e7 Sistemlerinde, yayg\u0131n olarak kullan\u0131lan konekt\u00f6rler, kolay montaj ve birle\u015fim yap\u0131s\u0131 ile zaman tasarrufu sa\u011flaman\u0131n yan\u0131 s\u0131ra, zorlu ko\u015fullarda (s\u0131cakl\u0131k, r\u00fczgar, ya\u011fmur, UV ve di\u011fer bozucu etkiler) y\u00fcksek dayan\u0131m g\u00f6stermesi ile fotovoltaik sistemlerde DC elektri\u011fin iletiminde \u00f6nemli rol almaktad\u0131r. Konekt\u00f6rlerin genel g\u00f6r\u00fcn\u00fcm\u00fc \u015eekil 87\u2019de, konekt\u00f6r par\u00e7alar\u0131 ise \u015eekil 88\u2019de g\u00f6sterilmektedir. MOD\u00dcL 6 - 60","\u015eekil 86. Konekt\u00f6rler \u015eekil 87. Konekt\u00f6r Genel G\u00f6r\u00fcn\u00fcm\u00fc \u015eekil 88. Konekt\u00f6r Par\u00e7alar\u0131 Konekt\u00f6rler kullan\u0131m ama\u00e7lar\u0131 ve yerlerine g\u00f6re \u00e7e\u015fitlilik g\u00f6stermekle beraber genel olarak fotovoltaik g\u00fc\u00e7 sistemlerinden kullan\u0131lan model \u015eekil 88\u2019deki gibidir. Bu noktada konekt\u00f6r seti iki temel par\u00e7adan olu\u015fmaktad\u0131r. Bu par\u00e7alar di\u015fi ve erkek konekt\u00f6rd\u00fcr. Bu konekt\u00f6rlere ait yard\u0131mc\u0131 pim yuvalar\u0131na kablo ge\u00e7i\u015fi yap\u0131l\u0131p ve pimlerin s\u0131k\u0131lmas\u0131 yard\u0131m\u0131yla kablonun yuvada kalmas\u0131 sa\u011flanmal\u0131d\u0131r. \u0130lgili pimler erkek ve di\u015fi konekt\u00f6r i\u00e7erisine al\u0131n\u0131r ve oturtulur. Art\u0131k geriye sadece iki cins konekt\u00f6r\u00fc birle\u015ftirip kitleme gerekir (\u015eekil 89). MOD\u00dcL 6 - 61","\u015eekil 89. Konekt\u00f6r Ba\u011flant\u0131s\u0131 Seri-paralel yap\u0131s\u0131n\u0131n olu\u015fturulmas\u0131nda kullan\u0131lan konekt\u00f6r tipleri \u015eekil 90\u2019daki gibidir. \u015eekil 90. Paralel Ba\u011flant\u0131 Sa\u011flayan Konekt\u00f6rler Dizi kablolar\u0131n\u0131n konekt\u00f6r ile evirici DC b\u00f6l\u00fcm\u00fcne ba\u011flanmas\u0131 ile olmaktad\u0131r (\u015eekil 91). Evirici giri\u015f k\u0131sm\u0131ndaki konekt\u00f6r tipine g\u00f6re dizi kablosuna ayn\u0131 tipte konekt\u00f6r montaj\u0131 yap\u0131larak ba\u011flan\u0131r. Genellikle evirici \u00fcreticileri, evirici ile beraber bu konekt\u00f6rleri set halinde g\u00f6ndermektedir. Dizilerin evirici ve DC toplama panosunda ba\u011flant\u0131land\u0131klar\u0131 noktada sigorta korumas\u0131na sahip olabildikleri gibi, kendinden sigortal\u0131 konekt\u00f6rlerde kullan\u0131labilmektedir. MOD\u00dcL 6 - 62","\u015eekil 91. Seri-Paralel Dizi- Evirici Konekt\u00f6r Ba\u011flant\u0131s\u0131 Fotovoltaik Sistem tasar\u0131m\u0131na g\u00f6re panel gruplar\u0131n\u0131n seri ve paralel ba\u011flant\u0131 entegrasyonunda kullan\u0131lacak en \u00f6nemli ara eleman olan konekt\u00f6rlerin se\u00e7imi ve montaj\u0131 b\u00fcy\u00fck \u00f6nem ta\u015f\u0131maktad\u0131r (\u015eekil 92). \u015eekil 92. Konekt\u00f6rlerin Ba\u011flant\u0131 \u015eekli Montaj a\u015famas\u0131nda yap\u0131lacak bir hata panel ve dizi hatt\u0131na zarar verebilece\u011fi gibi elektrik arklar\u0131na ve risk olu\u015fturan durumlar\u0131n a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131kmas\u0131na da zemin haz\u0131rlayabilmektedir. Panel ve dizi hatt\u0131ndaki ba\u011flant\u0131larda olu\u015fan ar\u0131zalar genellikle, konekt\u00f6r noktalar\u0131nda yanl\u0131\u015f montaj, gev\u015fek ba\u011flant\u0131, hasarl\u0131 konekt\u00f6r kullan\u0131m\u0131, yanl\u0131\u015f\/uyumsuz konekt\u00f6r kullan\u0131mlar\u0131ndan meydana gelmektedir. Mismatch Durumlar\u0131: Di\u015fi ve Erkek konekt\u00f6rlerin ayn\u0131 markaya ait olmad\u0131\u011f\u0131 \u2013 uyumsuz olduklar\u0131 halde ba\u011flant\u0131 yap\u0131ld\u0131\u011f\u0131 durumlarda meydana gelen etkilerdir. Mismatch- uyumsuzluk durumlar\u0131nda ba\u011flant\u0131 noktas\u0131nda diren\u00e7 etkisi meydana gelebilir ve bu \u0131s\u0131nma yaratabilir. Bu durumda hasarlar meydana gelebilir (\u015eekil 93). MOD\u00dcL 6 - 63","\u015eekil 93. Hasarl\u0131 Konekt\u00f6r Ba\u011flant\u0131 ve kurulum hatalar\u0131: Montaj hatalar\u0131ndan dolay\u0131 yang\u0131n boyutlar\u0131na ula\u015fan zararlar meydana gelebilmektedir. Bu tip durumlar\u0131n ya\u015fanmas\u0131 halinde, ilgili fotovoltaik dize hatt\u0131nda ve devam\u0131nda var ise DC toplama panosu k\u0131sm\u0131nda ya da evirici k\u0131sm\u0131nda k\u0131sa devre ak\u0131mlar\u0131n\u0131n etkisi g\u00f6r\u00fclebilir. DC kablonun konekt\u00f6r i\u00e7erisindeki pim yuvas\u0131na tam yerle\u015ftirilememesi ya da pimin kabloyu tam olarak kavrayacak \u015fekilde s\u0131kma yap\u0131lmamas\u0131, zamanlar kablonun yuvadan ayr\u0131lmas\u0131na sebebiyet verecektir (\u015eekil 94). \u015eekil 93. Gev\u015fek Ba\u011flant\u0131 Sebebiyle Konekt\u00f6rde Kablonun Yuvadan Ayr\u0131lmas\u0131 Yanl\u0131\u015f ba\u011flant\u0131 sonucunda konekt\u00f6rlerde yanma olabilmektedir (\u015eekil 95). \u015eekil 94. Gev\u015fek Ba\u011flant\u0131 Sebebiyle Konekt\u00f6r\u00fcn Yanmas\u0131 MOD\u00dcL 6 - 64","Gev\u015fek\/Yanl\u0131\u015f ba\u011flant\u0131 sebebiyle konekt\u00f6r\u00fcn piminin hasar g\u00f6rmesine bir \u00f6rnek \u015eekil 96\u2019da konekt\u00f6r\u00fcn hasar g\u00f6rmesine \u00f6rnekler de \u015eekil 97\u2019de verilmektedir. \u015eekil 96. Gev\u015fek\/Yanl\u0131\u015f Ba\u011flant\u0131 Sebebiyle Konekt\u00f6r\u00fcn Piminin Hasar G\u00f6rmesi \u015eekil 97. Gev\u015fek Ba\u011flant\u0131\/Yanl\u0131\u015f M\u00fcdahale Sebebiyle Konekt\u00f6r\u00fcn Hasar G\u00f6rmesi MOD\u00dcL 6 - 65","b) Direkt olarak ba\u011flant\u0131 \u2013 Klemens grubu ile Bu tip ba\u011flant\u0131larda, evirici DC giri\u015f k\u0131sm\u0131 klemens gruplar\u0131ndan olu\u015fur. Dizi kablosu, klemens giri\u015fine uygun olarak giri\u015fi yap\u0131l\u0131r (\u015eekil 98). \u0130htiya\u00e7 halinde y\u00fcks\u00fck\/ba\u015fl\u0131k bas\u0131larak, klemenslere giri\u015fi yap\u0131l\u0131r. \u015eekil 98. Dize Evirici Klemens Ba\u011flant\u0131 c) Dolayl\u0131 olarak ba\u011flant\u0131- Toplama Panosu \/ Sigorta Panosu ile Bu tip ba\u011flant\u0131larda evirici giri\u015fi \u00f6ncesinde bir pano bulunmaktad\u0131r. Bu panolar amac\u0131na g\u00f6re sigorta koruma ve transfer panosu veya sigorta koruma ve toplama panosu olarak kullan\u0131labilmektedir. Sigorta koruma ve transfer panosu olan sistemlerde, diziler bu panolarda sigorta koruma gruplar\u0131na ba\u011flanarak giri\u015f-\u00e7\u0131k\u0131\u015f yapar ve evirici giri\u015fine uygun tipte (konekt\u00f6r \/ klemens tip) ba\u011flan\u0131rlar (\u015eekil 99). Bu tip panolarda sigorta giri\u015flerine klemens y\u00f6ntemiyle ba\u011flan\u0131rlar ve bunun i\u00e7in dizi kablolar\u0131na uygun y\u00fcz\u00fck aparat\u0131 montaj\u0131 yap\u0131l\u0131r ve sigorta giri\u015fine ba\u011flan\u0131r. \u015eekil 99. Sigorta Panosu Ba\u011flant\u0131 ve \u00d6l\u00e7\u00fcm\u00fc Merkezi eviricili sistemlerde, evirici giri\u015f dizayn\u0131na g\u00f6re (tek DC kablo giri\u015fli) dizi kablolar\u0131 bir toplama panosuna gelerek \u201c+\u201d ve \u201c- \u201cu\u00e7lar\u0131 bir barada birle\u015ftirilir ve tek bir \u201c+\u201d kablo ve \u201c- \u201ckablo ile evirici DC giri\u015f sistemine ba\u011flan\u0131r (\u015eekil 100). MOD\u00dcL 6 - 66","\u015eekil 100. DC Toplama Panosu Genel G\u00f6r\u00fcn\u00fcm\u00fc 6.1.2. Evirici AC Ba\u011flant\u0131lar\u0131 Evirici AC kablo ba\u011flant\u0131lar\u0131 i\u00e7in \u00f6ncelikle evirici kurulum k\u0131lavuzu talimatlar\u0131n\u0131 izlenmesi gerekmektedir. Proje ve dizaynda belirlenen kablolar ve ba\u011flant\u0131 \u015fekli ile evirici AC giri\u015f terminaline ba\u011flanacak kablolar\u0131n ba\u011flant\u0131 noktalar\u0131 uygun \u015fekilde haz\u0131rlan\u0131r (\u015eekil 101). \u015eekil 101. Kablo Pabucu Ba\u011flant\u0131 A\u015famalar\u0131 Kullan\u0131lan al\u00e7ak gerilim kablolar\u0131n\u0131n al\u00fcminyum olmas\u0131 durumunda, bak\u0131r ba\u011flant\u0131 noktas\u0131yla ile birle\u015fiminden \u00f6nce mutlaka bak\u0131r-al\u00fcminyum ba\u011flant\u0131 adapt\u00f6r\u00fcn\u00fcn kullan\u0131lmas\u0131 gerekmektedir (\u015eekil 102). Bak\u0131r-al\u00fcminyum temaslar\u0131ndan dolay\u0131 elektrokimyasal korozyon meydana gelebilir ve bu durum sistem iletkenli\u011fini ve g\u00fcvenli\u011fi tehlikeye sokabilir. MOD\u00dcL 6 - 67","No1: Bimetal Pabu\u00e7, No2: Ba\u011flant\u0131 Vidas\u0131, No3: Al Kablo \u015eekil 102. Al\u00fcminyum Kablo ile Ba\u011flant\u0131 6.1.3. Topraklama Ba\u011flant\u0131lar\u0131 Fotovoltaik g\u00fc\u00e7 sistemindeki t\u00fcm ak\u0131m ta\u015f\u0131mayan metal par\u00e7alar ve cihaz muhafazalar\u0131, topraklanmal\u0131d\u0131r. Sistemde yaln\u0131zca bir evirici oldu\u011funda, harici topraklama kablosunu yak\u0131n\u0131ndaki topraklama noktas\u0131na do\u011frudan, sistemde birden fazla evirici oldu\u011funda, t\u00fcm eviricilerin topraklama noktalar\u0131n\u0131 ba\u011flayarak ve fotovoltaik sistem i\u00e7erisinde bir e\u015f potansiyel \u00e7er\u00e7eve olu\u015fturup oradan e\u015f potansiyel ortak toprak baras\u0131na \/ kablosuna ba\u011flanmas\u0131 \u00f6nemlidir (\u015eekil 103). \u015eekil 103. Evirici G\u00f6vde Topraklama Kablo Ba\u011flant\u0131s\u0131 Kablolar\u0131n pabu\u00e7 ba\u011flant\u0131s\u0131 i\u00e7in pay b\u0131rak\u0131lmas\u0131 gereken mesafe \u015eekil 104\u2019de a\u00e7\u0131klanm\u0131\u015ft\u0131r. MOD\u00dcL 6 - 68","\u015eekil 103. Kablolar\u0131n Pabu\u00e7 Ba\u011flant\u0131s\u0131 \u0130\u00e7in Pay B\u0131rak\u0131lmas\u0131 Gereken Mesafe Eviriciye ait faz-n\u00f6tr ve toprak kablolar\u0131n\u0131 ba\u011flant\u0131s\u0131n\u0131 (\u015eekil 105) y\u00fck alt\u0131nda olmadan kullan\u0131c\u0131 kurulum k\u0131lavuzu y\u00f6nergelerini takip ederek yap\u0131n\u0131z. Kablolar\u0131n ba\u011flant\u0131 s\u0131k\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 yine kullan\u0131c\u0131 kurulum k\u0131lavuzunda belirtilen de\u011ferlerde s\u0131k\u0131n\u0131z. \u015eekil 104. Evirici Faz-N\u00f6tr-Toprak Ba\u011flant\u0131lar\u0131 6.1.4. Evirici Haberle\u015fme Ba\u011flant\u0131lar\u0131 Fotovoltaik Sistemlerde eviricilerin haberle\u015fme a\u011f\u0131na dahil edilmesini i\u00e7eren birka\u00e7 y\u00f6ntem bulunmaktad\u0131r. Eviricilerin haberle\u015fme a\u011f\u0131na ba\u011flant\u0131s\u0131nda izleme\/SCADA sistem kurulum \u015femas\u0131 ya da evirici kurulum k\u0131lavuzu y\u00f6nergeleri izlenmelidir. Bir eviricinin (\u015eekil 106) veya birden fazla eviricinin RS485 (\u015eekil 107) veya Ethernet hatt\u0131 (\u015eekil 108) \u00fczerinden haberle\u015fme ba\u011flant\u0131lar\u0131na \u00f6rnek verecek olursak; MOD\u00dcL 6 - 69","\u015eekil 106. 1 Adet Eviricinin Rs485 \u00dczerinden Veri Kaydedicisine Ba\u011flant\u0131s\u0131 \u015eekil 107. Birden Fazla Eviricinin Rs485 \u00dczerinden Veri Kaydedicisine Ba\u011flant\u0131s\u0131 MOD\u00dcL 6 - 70","\u015eekil 108. Birden Fazla Eviricinin Ethernet Hatt\u0131 \u00dczerinden \u0130zleme Portal Ba\u011flant\u0131s\u0131 Evirici elektriksel ba\u011flant\u0131larda ar\u0131za halleri genel olarak, yanl\u0131\u015f malzeme se\u00e7imi montaj-i\u015f\u00e7ilik kaynakl\u0131, harici olaylar sebebiyle olu\u015fmaktad\u0131r. Olu\u015fan hasarlara \u00f6rnekler \u015eekil 109-111\u2019de g\u00f6sterilmektedir. \u015eekil 109. Evirici AC Ba\u011flant\u0131 Noktas\u0131nda Olu\u015fan Hasar-1 \u015eekil 110. Evirici AC Ba\u011flant\u0131 Noktas\u0131nda Olu\u015fan Hasar-2 MOD\u00dcL 6 - 71","\u015eekil 111. Evirici AC Ba\u011flant\u0131 Noktas\u0131nda Olu\u015fan Hasar-3 6.1.5. Al\u00e7ak Gerilim Panolar\u0131nda Elektriksel Ba\u011flant\u0131lar AC Al\u00e7ak gerilim panolar\u0131, eviriciye giden elektrik g\u00fc\u00e7 kablolar\u0131n\u0131n koruma ekipmanlar\u0131na ba\u011flant\u0131 yap\u0131ld\u0131\u011f\u0131 koruma ve transfer i\u015flemini yapan yap\u0131lard\u0131r. Termik manyetik \u015falter, Sigorta Grubu, Parafudr, Ka\u00e7ak ak\u0131m Koruma Sigortas\u0131 gibi yap\u0131larda i\u00e7 ba\u011flant\u0131lar genellikle pano firmalar\u0131 taraf\u0131ndan yap\u0131lmaktad\u0131r ancak saha kurulumlar\u0131nda bu ba\u011flant\u0131lar mutlaka kontrol edilmelidir. \u015eekil 112-114\u2019de g\u00f6sterildi\u011fi gibi gev\u015fek ba\u011flant\u0131, yanl\u0131\u015f montaj, harici olaylar, yanl\u0131\u015f malzeme kullan\u0131m\u0131 kaynakl\u0131 olarak bir\u00e7ok ar\u0131za meydana gelebilmektedir. \u015eekil 112. Ka\u00e7ak Ak\u0131m Sigortalar\u0131nda Muhtemel Olu\u015facak Hasar MOD\u00dcL 6 - 72","\u015eekil 113. Su ile Temas Sonras\u0131 Pas-Korozyon Olu\u015fumlar\u0131 \u015eekil 113. Yanl\u0131\u015f Tasar\u0131m ve Harici Olay Sebebiyle (K\u0131sa Devre) Olu\u015fan Hasar 6.2. TEMEL ELEKTR\u0130K BA\u011eLANTILARINDA BAKIM VE ONARIM Eviricilerin DC ve AC ba\u011flant\u0131lar\u0131nda, Al\u00e7ak Gerilim Panolar\u0131nda ba\u011flant\u0131 noktalar\u0131nda g\u00f6zle kontrol, s\u0131k\u0131l\u0131k-gev\u015feklik kontrolleri, termal kamera ile kontrol, temizlik ve havaland\u0131rma kontrolleri, s\u0131zd\u0131rmazl\u0131k kontrolleri gibi bir\u00e7ok \u00f6nleyici ve periyodik kontrol yap\u0131labilir ve ar\u0131za durumlar\u0131 ortaya \u00e7\u0131kar\u0131labilmektedir. MOD\u00dcL 6 - 73","6.2.1. Konekt\u00f6rlerde Yap\u0131lan Bak\u0131m Uygulamalar\u0131 \u2022 Konekt\u00f6rlerde, di\u015fi ve erkek olan par\u00e7alar ayn\u0131 markaya ait \u00fcr\u00fcnler olmal\u0131d\u0131r. \u2022 Di\u015fi ve erkek olan k\u0131s\u0131mlar\u0131n montaj ad\u0131mlar\u0131na uygun olarak kurulumunun yap\u0131lmas\u0131 gereklidir. \u2022 S\u0131k\u0131l\u0131k gev\u015feklik kontrollerin yap\u0131lmas\u0131 gerekmektedir \u2022 Termal kontroller ile diren\u00e7 noktas\u0131 ve s\u0131cakl\u0131k farklar\u0131 ile sorunlar tespit edilebilir. a) Termal Kontrol Konekt\u00f6rlerde di\u015fi ve erkek ba\u011flant\u0131 aras\u0131ndaki \u0131s\u0131 fark\u0131 veya tam olarak ba\u011flant\u0131 noktas\u0131ndaki \u0131s\u0131 fark\u0131 tespitleri ile diren\u00e7 etkisi g\u00f6zlemlenebilir, gev\u015fek veya birbirine tam oturmayan ba\u011flant\u0131lar tespit edilerek olas\u0131 hasarlar\u0131n \u00f6n\u00fcne ge\u00e7ilebilir (\u015eekil 115). \u015eekil 114. Konekt\u00f6r Termal Kontrol b) Montaj uygunluk kontrolleri Konekt\u00f6rlerinde, \u00fcretici kurulum k\u0131lavuzunda verilen detaylar e\u015fli\u011finde eksiksiz olarak montaj\u0131n\u0131n yap\u0131lmas\u0131 \u00f6nemlidir. Montaj yanl\u0131\u015fl\u0131klar\u0131, \u00f6nce konekt\u00f6r k\u0131s\u0131mlar\u0131nda sonra sistemin geri kalan k\u0131s\u0131mlar\u0131nda daha b\u00fcy\u00fck sorunlara yol a\u00e7abilir. \u2022 Montaj a\u015famalar\u0131nda konekt\u00f6rler i\u00e7erisinde yer alan pimlerin montaj s\u0131ras\u0131nda s\u0131kma kal\u0131b\u0131na tam ve do\u011fru \u015fekilde penseye yerle\u015ftirilmesi ve e\u011filip b\u00fck\u00fclmesinin \u00f6n\u00fcnde ge\u00e7ilmelidir (\u015eekil 116). Hatal\u0131 uygulamalar oldu\u011funda yeni \u00fcr\u00fcnler ile devam edilmelidir. \u015eekil 116. Konekt\u00f6r Pim S\u0131k\u0131\u015ft\u0131rma Do\u011fru ve Yanl\u0131\u015f Uygulama MOD\u00dcL 6 - 74","\u2022 Kablo ve jak k\u0131s\u0131mlar\u0131n\u0131n ba\u011flant\u0131 noktas\u0131nda ba\u015fl\u0131kl\u0131 somunlar jak taraf\u0131nda dip noktaya kadar s\u0131k\u0131lmamal\u0131, uygun miktarda bo\u015fluk b\u0131rak\u0131lmal\u0131d\u0131r (\u015eekil 117). \u015eekil 117. Konekt\u00f6r Rakorunun S\u0131k\u0131\u015ft\u0131r\u0131lmas\u0131 hakk\u0131nda Yap\u0131lan Do\u011fru ve Yanl\u0131\u015f Uygulama \u2022 Erkek-di\u015fi konekt\u00f6r ba\u011flant\u0131 birle\u015fimleri yerinde bo\u015fluk b\u0131rak\u0131lmadan yap\u0131lmal\u0131 ve tamamen sonland\u0131r\u0131lmal\u0131d\u0131r (\u015eekil 118). \u015eekil 118. Konekt\u00f6r Di\u015fi-Erkek Ba\u011flant\u0131 Birle\u015fimleri hakk\u0131nda Yap\u0131lan Do\u011fru ve Yanl\u0131\u015f Uygulama \u2022 Kablo \u00fcretici talimatlar\u0131na g\u00f6re de\u011fi\u015fmekle beraber konekt\u00f6r \u00e7\u0131k\u0131\u015f\u0131ndaki k\u0131s\u0131mdaki kabloda stres ve zamanla \u0131s\u0131nma ya\u015fanmamas\u0131 i\u00e7in kablo ile 20 mm\u2019lik pay ile kablo \u00e7ekimi dik a\u00e7\u0131ya yakla\u015f\u0131k bir a\u00e7\u0131 ile pay b\u0131rak\u0131lmal\u0131d\u0131r (\u015eekil 119). \u015eekil 119. Konekt\u00f6r \u00c7\u0131k\u0131\u015f Kablosundaki Esneklik Pay\u0131 6.2.2. Evirici Ve Al\u00e7ak Gerilim Pano Ba\u011flant\u0131lar\u0131nda Yap\u0131lan Bak\u0131m Kontrolleri a) Termal Kontrol: Termal kontroller ile >5 \u00b0C ve \u00fczeri \u0131s\u0131 fark\u0131 tespit edilen ba\u011flant\u0131lar gev\u015feklik ve yap\u0131sal bozukluklara kar\u015f\u0131n g\u00f6zden ge\u00e7irilmelidir (\u015eekil 120). MOD\u00dcL 6 - 75","\u015eekil 120. Termal Kamera ile Bak\u0131m Kontrolleri b) Ba\u011flant\u0131 Kontrolleri Gev\u015feklik kontrolleri ile diren\u00e7 noktas\u0131 olu\u015fturabilecek ve \u0131s\u0131nma yaratacak noktalar bak\u0131m kontrollerinde g\u00f6zden ge\u00e7irilmelidir. Tork kontrol\u00fc yap\u0131lacak noktalarda c\u0131vata tork de\u011ferlerine g\u00f6re kontroller yap\u0131lmal\u0131d\u0131r (\u015eekil 121). \u015eekil 121. Ba\u011flant\u0131larda S\u0131k\u0131l\u0131k-Gev\u015feklik Kontrolleri 6.2.3. Kablo Ba\u011flant\u0131 ve \u0130zolasyon Kontrol\u00fc \u0130zolasyon testi (Diren\u00e7 \/ Yal\u0131t\u0131m Testi), iletken ve yal\u0131tkan malzemeler aras\u0131nda yal\u0131t\u0131m\u0131n seviyesini (polarizasyon) \/ potansiyel elektriksel ar\u0131zalar\u0131 g\u00f6steren ve \u00f6l\u00e7\u00fcm sonu\u00e7lar\u0131na g\u00f6re al\u0131nmas\u0131 gereken aksiyonlar\u0131 belirleyen bir \u00f6l\u00e7\u00fcmd\u00fcr. \u0130zolasyon \u00f6l\u00e7\u00fcm\u00fc genel \u015femas\u0131 \u015eekil 122\u2019de g\u00f6sterilmektedir. \u015eekil 122. \u0130zolasyon \u00d6l\u00e7\u00fcm\u00fc Genel \u015eemas\u0131 MOD\u00dcL 6 - 76"]