หลักสูตรสสถานศึกษา ฉบับปรับปรุง 2565

๑๙๗ ชั้น ตวั ชี้วดั สาระการเรยี นรูแ้ กนกลาง สาระการเรยี นรทู้ ้องถิน่ ๔. แสดงความเคารพ พระ ➢ พระรตั นตรัย รัตนตรัย ปฏิบัติตาม o ศรัทธา ๔ ไตรสกิ ขาและหลักธรรม  พระพุทธ โอวาท๓ ในพระพทุ ธศาสนา ° พุทธคณุ ๓ หรือหลักธรรมของศาสนาที่  พระธรรม ตนนับถือตามที่กำหนด ° หลกั กรรม  พระสงฆ์ ➢ ไตรสกิ ขา  ศีล สมาธิ ปญั ญา ➢ โอวาท ๓  ไมท่ ำชั่ว o เบญจศีล o ทุจรติ ๓  ทำความดี o เบญจธรรม o สุจริต ๓ o พรหมวิหาร ๔ o กตญั ญกู ตเวทีตอ่ ประเทศ ชาติ o มงคล ๓๘ - เคารพ - ถ่อมคน - ทำความดใี ห้พร้อมไว้ก่อน  ทำจิตให้บริสุทธิ์ (บริหารจิตและ เจริญปญั ญา) ➢ พุทธศาสนสุภาษิต  สขุ า สงฆฺ สฺส สามคฺคี ความพร้อมเพรียงของหมู่ให้เกดิ สขุ  โลโกปตถฺ มภฺ ิกา เมตฺตา เมตตาธรรม ค้ำจุนโลก ๕. ชื่นชมการทำความดขี อง ◆ ตัวอย่างการกระทำความ พฤติกรรมการทำความดี ตนเอง บคุ คลในครอบครวั ดขี องตนเองและบคุ คลในครอบ ของบุคคลในครอบครัว

๑๙๘ ชั้น ตวั ชี้วัด สาระการเรยี นรู้แกนกลาง สาระการเรยี นรทู้ อ้ งถิน่ โรงเรียนและชมุ ชนตามหลกั ครัว ในโรงเรียน และในชุมชน และโรงเรียนที่ได้รับการ ศาสนา พร้อมท้ังบอกแนว ยกย่องตามหลกั ศาสนา ปฏิบตั ใิ นการดำเนนิ ชีวิต ๖. เห็นคณุ คา่ และสวดมนต์ ◆ สวดมนตไ์ หวพ้ ระ สรรเสริญ แผเ่ มตตามีสติทีเ่ ป็นพนื้ ฐาน คุณพระรัตนตรัยและแผ่เมตตา ของสมาธิในพระพทุ ธศาสนา  รู้ความหมายของสติ หรือการพัฒนาจิตตาม สัมปชัญญะ สมาธแิ ละปญั ญา แนวทางของศาสนาที่ตนนบั รู้วิธปี ฏิบตั ขิ องการบรหิ ารจิต ถอื ตามทีก่ ำหนด และเจริญปัญญา  ฝึกการยืน การเดิน การนง่ั และการนอน อยา่ งมีสติ  ฝึกการกำหนดรูค้ วามร้สู ึก เมื่อตาเห็นรูป หฟู ังเสียง จมูก ดมกลิน่ ลิน้ ล้มิ รส กายสมั ผสั สิ่งที่มากระทบ ใจรบั รู้ ธรรมารมณ์  ฝึกให้มสี มาธใิ นการฟัง การอา่ น การคิด การถาม และ การเขียน ๗. ปฏิบตั ติ นตามหลกั ธรรม ◆ หลักธรรมเพื่อการอยู่ ของศาสนาทีต่ นนับถือ เพื่อ รว่ มกนั อยา่ งสมานฉนั ท์ การอยู่ร่วมกนั เปน็ ชาตไิ ด้ o เบญจศีล – เบญจธรรม อย่างสมานฉนั ท์ o ทจุ รติ ๓ – สจุ ริต ๓ o พรหมวิหาร ๔ oมงคล ๓๘ - เคารพ - ถ่อมตน - ทำความดใี ห้พร้อมไว้กอ่ น

๑๙๙ ชั้น ตวั ชีว้ ัด สาระการเรยี นรแู้ กนกลาง สาระการเรยี นรทู้ อ้ งถิ่น o พทุ ธศาสนสุภาษิต : ความ พร้อมเพรียงของหมใู่ ห้เกิดสุข เมตตาธรรมค้ำจุนโลก  กตญั ญกู ตเวทีต่อ ประเทศชาติ ๘. อธิบายประวตั ศิ าสดา  ประวัติศาสดา ของศาสนาอื่นๆ โดยสงั เขป o พระพทุ ธเจ้า o มฮุ มั มัด o พระเยซู สาระที่ ๑ ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม มาตรฐาน ส ๑.๒ เข้าใจ ตระหนกั และปฏิบตั ิตนเปน็ ศาสนิกชนที่ดี และธำรงรักษา พระพุทธศาสนา หรือศาสนาที่ตนนับถือ ชั้น ตวั ชี้วดั สาระการเรยี นรูแ้ กนกลาง สาระการเรยี นรทู้ ้องถิ่น ป.๔ ๑. อภิปรายความสำคัญ  ความรเู้ บอื้ งต้นและความ และมีสว่ นร่วมในการบำรงุ สำคัญของ ศาสนสถาน รกั ษาศาสนสถานของ  การแสดงความเคารพต่อศาสน ศาสนาทีต่ นนับถือ สถาน  การบำรงุ รกั ษาศาสนสถาน ๒. มีมรรยาทของความ  การปฏิบตั ิตนที่ เป็นศาสนิกชนที่ดี ตามที่ เหมาะสมตอ่ พระภิกษุ กำหนด  การยืน การเดนิ และการน่ัง ที่เหมาะสมในโอกาสต่าง ๆ ๓. ปฏิบัตติ นในศาสนพิธี  การอาราธนาศีล พิธกี รรมและวันสำคัญทาง  การอาราธนา ศาสนา ตามทีก่ ำหนดได้ ธรรม ถกู ต้อง  การอาราธนาพระปริตร  ระเบียบพธิ ีและการปฏิบัตติ น ในวันธรรมสวนะ ป.๔ ๔. จัดพิธกี รรมตามศาสนา  การจดั พิธกี รรมทีเ่ รียบงา่ ย ที่ตนนับถืออยา่ งเรียบงา่ ย มี ประหยัด มีประโยชน์ และถูกต้อง ตามหลักทางศาสนาที่ตนนับถือ

๒๐๐ ชั้น ตัวชีว้ ดั สาระการเรยี นร้แู กนกลาง สาระการเรยี นรทู้ อ้ งถิน่ ประโยชน์ และปฏิบัติตน ถกู ต้อง ๕. ปฏิบัตติ นในศาสนพิธี  การมีส่วนรว่ มในการจัดเตรียม พิธกี รรม และวนั สำคญั ทาง สถานทป่ี ระกอบศาสนพิธี ศาสนา ตามทีก่ ำหนด และ พิธกี รรมทางศาสนา อภิปรายประโยชน์ที่ไดร้ ับ  พิธถี วายสังฆทาน เคร่อื ง จากการเข้ารว่ มกิจกรรม สงั ฆทาน  ระเบียบพธิ ีในการทำบุญงาน มงคล  ประโยชนข์ อง การเข้ารว่ มศา สนพิธี พิธกี รรมทางศาสนา หรือ กิจกรรม ในวันสำคญั ทางศาสนา ๖. มีมรรยาทของความเป็น  การกราบพระรัตนตรยั ศาสนิกชนทีด่ ี ตามที่  การไหว้บิดา มารดา คร/ู กำหนด อาจารย์ ผู้ที่เคารพนับถือ  การกราบศพ สาระที่ ๓ เศรษฐศาสตร์ มาตรฐาน ส ๓.๑ เข้าใจและสามารถบริหารจดั การทรัพยากรในการผลติ และการบริโภค การใช้ ทรพั ยากร ทีม่ ีอยูจ่ ำกัดได้อยา่ งมีประสทิ ธิภาพและคุ้มคา่ รวมท้ังเข้าใจ หลักการของเศรษฐกิจพอเพียง เพือ่ การดำรงชีวิตอย่างมีดลุ ยภาพ ชั้น ตัวชี้วดั สาระการเรยี นรู้แกนกลาง สาระการเรยี นรทู้ อ้ งถิน่ ป.๔ ๑. ระบปุ จั จัยที่มผี ลตอ่ การ  สนิ ค้าและบริการที่มีอยู่ เลอื กซ้ือสินค้าและบริการ หลากหลายในตลาดที่มีความ แตกต่างดา้ นราคาและคุณภาพ  ปัจจัยที่มผี ลต่อการเลอื กซ้ือ สนิ ค้าและบริการที่มีมากมาย ซึ่ง ขนึ้ อยู่กบั ผู้ซ้ือ ผู้ขาย และ ตวั สนิ ค้า เชน่ ความพึงพอใจของผู้ซ้ือ ราคาสนิ ค้า การโฆษณา คณุ ภาพ ของสินค้า

๒๐๑ ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรยี นรู้แกนกลาง สาระการเรยี นรู้ท้องถิน่ ๒. บอกสิทธิพืน้ ฐานและ รักษาผลประโยชน์ของ  สทิ ธิพนื้ ฐานของผู้บรโิ ภค ตนเองในฐานะผบู้ รโิ ภค  สนิ ค้าและบริการที่มี ๓. อธิบายหลกั การของ เศรษฐกิจพอเพียงและ เครอ่ื งหมายรับรองคุณภาพ นำไปใช้ในชีวิตประจำวัน ของตนเอง หลกั การและวิธกี ารเลอื กบริโภค ป.๔ ๑. อธิบายความสัมพนั ธ์ ทางเศรษฐกิจของคนใน  หลักการของเศรษฐกิจพอเพียง ชุมชน  การประยุกต์ใช้เศรษฐกิจพอ ๒. อธิบายหน้าทีเ่ บอื้ งต้น ของเงิน เพียงในการดำรงชีวิต เชน่ การแตง่ กาย การกินอาหาร การใช้จา่ ย  อาชีพ สนิ ค้าและบริการตา่ ง ๆ  อาชีพในชมุ ชน เชน่ ทีผ่ ลติ ในชุมชน จักสาน (บ้านบทุ ม)  การพึ่งพาอาศยั กันภายใน ปลกู ข้าวหอมมะลิ ชมุ ชนทาง ดา้ นเศรษฐกิจ เช่น ทอผ้าไหม ขนมพืน้ เมือง ความสมั พันธ์ระหว่างผู้ซ้ือ ผู้ขาย (ท่าสว่าง) ทำปะเกอื ม (เขวาสินรินทร์) การค้า การกู้หน้ยี ืมสิน  การสร้างความเข้มแขง็ ให้ชมุ ชน ชายแดนชอ่ งจอม ฯลฯ ดว้ ย การใช้สิ่งของที่ผลิตในชมุ ชน  ความหมายและประเภทของเงิน  หน้าทีเ่ บือ้ งต้นของเงินในระบบ เศรษฐกิจ  สกลุ เงินสำคัญที่ใช้ในการซอื้ ขายแลกเปล่ยี นระหวา่ งประเทศ สาระที่ ๕ ภูมิศาสตร์ สาระท่ี 5 ภูมศิ าสตร์ มาตรฐาน ส.5.1 เปดิ ใจลักษณะทางกายภาพของโลกและความสมั พันธ์ของสรรพส่งิ ซง่ึ มีผลตอ่ กัน ใชแ้ ผนท่ีและ เคร่อื งมือทางภูมิศาสตร์ในการคน้ หา วิเคราะห์ และสรปุ ขอ้ มลู ตามกระบวนการทางภูมศิ าสตร์โจรใชฟ้ มู ภิ มู ิ สารสนเทศอยา่ งมีประสทิ ธิภาพ

๒๐๒ ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรยี นรู้แกนกลาง สาระการเรยี นรทู้ อ้ งถิ่น ป.๔ 1. สบื คน้ และอธบิ ายข้อมูล - ลกั ษณะทางกายภาพของจงั หวดั ลักษณะ ตนเอง ทางกายภาพของจงั หวดั ตนเอง - แหล่งทรพั ยากรและสถานที่สำคญั แหลง่ ทรพั ยากรที่สำคัญ ดว้ ยแผนทีแ่ ละรปู ถา่ ย 2. ระบแุ หลง่ ทรัพยากรและ ในจงั หวัดตนเอง ของจังหวดั สรุ ินทร์ สถานท่ีสำคญั ในจงั หวดั ของตนดว้ ยแผนท่ี - ลักษณะทางกายภาพที่ส่งผมตอ่ และรปู ถา่ ย แหล่งทรพั ยากรและสถานท่ีสำคัญใน 3. อธิบายลักษณะทาง จังหวดั กายภาพทส่ี ง่ ผลตอ่ แหล่งทรัพยากรและสถานท่ี สำคัญในจงั หวัด สาระที่ ๕ ภูมิศาสตร์ มาตรฐาน ส ๕.๒ เข้าใจปฏิสัมพนั ธ์ระหวา่ งมนษุ ย์กบั สภาพแวดล้อมทางกายภาพที่ก่อให้เกิด การสร้างสรรคว์ ัฒนธรรม มีจติ สำนึกและมีส่วนร่วมในการอนุรกั ษ์ทรัพยากร และส่งิ แวดล้อม เพื่อการพัฒนาทีย่ งั่ ยืน ชั้น ตวั ชี้วัด สาระการเรยี นรแู้ กนกลาง สาระการเรยี นรู้ทอ้ งถิ่น ป.๔ 1. วิเคราะห์ส่ิงแวดลอ้ มทาง - สง่ิ แวดล้อมทางกายภาพท่ีส่งผลต่อ การอนุรักษท์ รพั ยากรและ การดำเนินชวี ิตของคนในจงั หวดั ส่งิ แวดล้อมจงั หวัด กายภาพท่ีสง่ ผล ตอ่ การดำเนินชีวติ ของคนใน สุรินทร์ จังหวัด 2. อธิบายการเปลี่ยนแปลง - การเปลยี่ นแปลงสง่ิ แวดลอ้ มใน สงิ่ แวดลอ้ ม จงั หวดั และผลที่เกิดจากการ ในจังหวดั และผลท่เี กดิ จาก เปลยี่ นแปลงเช่น การตั้งถน่ิ ฐาน การ การ ยา้ ยถ่ิน เปล่ยี นแปลงนนั้ 3. นำเสนอแนวทางการ - การจัดการสิ่งแวดลอ้ มในจงั หวดั จัดการ ส่งิ แวดล้อมในจังหวดั

๒๐๓ ตัวชีว้ ัด สาระการเรยี นรแู้ กนกลางและสาระการเรียนรู้ท้องถิน่ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๕ สาระที่ ๑ ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม มาตรฐาน ส ๑.๑ รู้ และเข้าใจประวตั ิ ความสำคญั ศาสดา หลกั ธรรมของพระพทุ ธศาสนาหรือ ศาสนาที่ตนนับถือและศาสนาอืน่ มีศรทั ธาทีถ่ กู ต้อง ยึดมน่ั และปฏิบัติตาม หลกั ธรรมเพื่ออยรู่ ว่ มกันอยา่ งสันติสุข ชั้น ตัวชี้วดั สาระการเรยี นรู้แกนกลาง สาระการเรยี นร้ทู อ้ งถิน่ ป.๕ ๑. วิเคราะห์ความสำคัญ ➢ มรดกทางวัฒนธรรมที่ ของพระพุทธศาสนาหรือ ได้รบั จากพระพทุ ธศาสนา ศาสนาทีต่ นนับถือ ในฐานะ

๒๐๔ ชั้น ตวั ชีว้ ัด สาระการเรยี นรูแ้ กนกลาง สาระการเรยี นรทู้ อ้ งถิ่น ทีเ่ ปน็ มรดกทางวัฒนธรรม o มรดกทางด้านรูปธรรม และหลกั ในการพัฒนาชาติ เช่นศาสนสถาน โบราณวัตถุ ไทย สถาปัตย กรรม o มรดกทางด้านจิตใจ เชน่ หลกั ธรรมคำสงั่ สอน ความเชื่อ และคณุ ธรรมตา่ ง ๆ  การนำพระพทุ ธศาสนาไปใช้ เป็นแนวทางในการพัฒนาชาตไิ ทย o พัฒนาดา้ นกายภาพ และ ส่งิ แวดล้อม เชน่ ภาวนา ๔ (กาย ศีล จิต ปัญญา) ไตรสกิ ขา (ศีล สมาธิ ปญั ญา) และอริยสัจสี่ o พฒั นาจิตใจ เช่น หลัก โอวาท๓ (ละความชั่ว ทำดี ทำ จิตใจให้บรสิ ทุ ธ์)ิ และการบรหิ าร จิตและเจริญปญั ญา ๒. สรปุ พทุ ธประวัติตั้งแต่  สรปุ พทุ ธประวัติ(ทบทวน) เสด็จกรงุ กบิลพสั ด์ุจนถึง  โปรดพระพุทธบิดา (เสด็จ พทุ ธกิจสำคัญหรอื ประวัติ กรุงกบิลพสั ด์)ุ ศาสดาที่ตนนับถือตามที่  พุทธกิจสำคัญ ได้แก่ กำหนด โลกตั ถจริยา ญาตตั ถจริยา และ พุทธตั ถจริยา ๓. เหน็ คุณคา่ และประพฤติ  พระโสณโกฬิวิสะ ตนตามแบบอย่างการดำ  จฬู เสฏฐิชาดก เนินชีวิตและข้อคิดจาก  วณั ณาโรหชาดก ประวัตสิ าวก ชาดก/เรือ่ ง  สมเดจ็ พระสังฆราช (สา) เลา่ และ ศาสนิกชนตัวอย่าง  อาจารย์เสถียร โพธินนั ทะ ตามทีก่ ำหนด ๔. อธิบายองคป์ ระกอบ ➢ องคป์ ระกอบของ และความสำคญั ของ พระไตรปิฎก

๒๐๕ ชั้น ตัวชีว้ ดั สาระการเรยี นรู้แกนกลาง สาระการเรยี นรทู้ อ้ งถิ่น พระไตรปิฎก หรือคมั ภีร์  พระสตุ ตนั ตปิฎก ของศาสนาที่ตนนบั ถือ  พระวินยั ปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก ➢ ความสำคัญของ พระไตรปิฎก ๕. แสดงความเคารพพระ ➢ พระรตั นตรัย รัตนตรัย และปฏิบตั ิตาม o ศรัทธา ๔ ไตรสกิ ขาและหลักธรรม  พระพทุ ธ โอวาท ๓ ใน o พทุ ธจรยิ า ๓ พระพุทธศาสนาหรือ  พระธรรม หลกั ธรรมของศาสนาที่ตน o อริยสัจ ๔ นบั ถือตามที่กำหนด o หลักกรรม  พระสงฆ์ ➢ ไตรสิกขา  ศีล สมาธิ ปญั ญา ➢ โอวาท ๓  ไม่ทำช่วั o เบญจศีล o อบายมขุ ๔  ทำความดี o เบญจธรรม o บญุ กริ ิยาวตั ถุ ๓ o อคติ ๔ o อิทธิบาท ๔ o กตญั ญูกตเวทีต่อ พระพุทธศาสนา o มงคล ๓๘ - ใฝ่รู้ ใฝ่เรยี น - การงานไม่อากูล - อดทน  ทำจิตให้บรสิ ทุ ธ์ิ (บรหิ ารจิต และเจริญปัญญา)

๒๐๖ ชั้น ตัวชีว้ ดั สาระการเรยี นรแู้ กนกลาง สาระการเรยี นรู้ทอ้ งถิ่น ➢ พทุ ธศาสนสภุ าษิต  วิรเิ ยน ทุกขฺ มจฺเจ ติ คนจะล่วง ทุกขไ์ ดเ้ พราะความเพยี ร  ปญฺญา โลกสฺมิ ปชฺโชโต ปัญญา คือ แสงสว่างในโลก ๖. เห็นคณุ คา่ และสวดมนต์ ➢ สวดมนต์ไหว้พระสรรเสริญ แผ่เมตตา มีสติทีเ่ ปน็ ➢ คุณพระรัตนตรยั และแผ่ พนื้ ฐานของสมาธิใน เมตตา พระพทุ ธศาสนา หรือการ  รู้ความหมายของ พัฒนาจิตตามแนว สติสมั ปชัญญะ สมาธแิ ละปัญญา ทางของศาสนาที่ตนนบั ถือ  รู้วิธีปฏิบตั ิและประโยชน์ของ ตามที่กำหนด การบริหารจิตและเจริญปญั ญา  ฝึกการยืน การเดนิ การนั่ง และ การนอน อยา่ งมีสติ  ฝึกการกำหนดรู้ ความ รูส้ ึก เมื่อตาเหน็ รปู หูฟงั เสียง จมกู ดมกลิน่ ลิน้ ลม้ิ รส กายสมั ผัสสิ่งที่มากระทบใจ รับรู้ธรรมารมณ์  ฝึกให้มสี มาธใิ นการฟัง การ อา่ น การคิด การถามและการ เขียน ๗. ปฏิบตั ติ นตามหลกั ธรรม ◆ โอวาท ๓ (ตามสาระ ของศาสนาทีต่ นนับถือ เพื่อ การเรยี นรู้ขอ้ ๕) การพัฒนาตนเองและ ส่งิ แวดล้อม มาตรฐาน ส ๑.๒ เข้าใจ ตระหนกั และปฏิบตั ิตนเป็นศาสนิกชนที่ดี และธำรงรกั ษา พระพุทธศาสนาหรือศาสนาทีต่ นนับถือ

๒๐๗ ชั้น ตัวชีว้ ัด สาระการเรยี นร้แู กนกลาง สาระการเรยี นรู้ทอ้ งถิ่น ป.๕ ๑. จัดพิธกี รรมตามศาสนา  การจดั พิธกี รรมทีเ่ รียบงา่ ย ทีต่ นนับถืออยา่ งเรียบง่าย มี ประหยัดมปี ระโยชน์ และถกู ต้อง ประโยชน์ และปฏิบัติตน ตามหลักทางศาสนาทีต่ นนับถือ ถกู ต้อง ๒. ปฏิบตั ติ นในศาสนพิธี  การมีส่วนร่วมในการ พิธกี รรม และวันสำคัญทาง จดั เตรียมสถานทป่ี ระกอบศาสน ศาสนา ตามที่กำหนด และ พิธี พิธกี รรมทางศาสนา อภิปรายประโยชน์ที่ไดร้ บั  พิธถี วายสงั ฆทาน เครอ่ื ง จากการเข้ารว่ มกิจกรรม สงั ฆทาน  ระเบียบพธิ ีในการทำบุญงาน มงคล  ประโยชนข์ อง การเข้ารว่ มศา สนพิธี พิธกี รรมทางศาสนา หรือ กิจกรรมในวันสำคัญทางศาสนา ๓. มีมรรยาทของความ  การกราบพระรตั นตรยั เป็นศาสนิกชนที่ดี ตามที่  การไหว้บิดา มารดา คร/ู กำหนด อาจารยผ์ ู้ทีเ่ คารพนับถือ  การกราบศพ สาระที่ ๓ เศรษฐศาสตร์ มาตรฐาน ส ๓.๑ เข้าใจและสามารถบริหารจดั การทรพั ยากรในการผลติ และการบริโภค การใช้ ทรพั ยากร ที่มีอยจู่ ำกดั ได้อยา่ งมีประสทิ ธิภาพและคุ้มค่า รวมทั้งเข้าใจ หลักการของเศรษฐกิจพอเพียง เพือ่ การดำรงชีวิตอย่างมีดลุ ยภาพ ชั้น ตวั ชี้วัด สาระการเรยี นรู้แกนกลาง สาระการเรยี นรทู้ อ้ งถิน่ ป.๕ ๑. อธิบายปจั จยั การผลิต  ความหมายและประเภทของ  สนิ ค้าพืน้ เมือง เช่น สนิ ค้าและบริการ ปจั จยั การผลิตประกอบดว้ ย ทีด่ ิน หัวไชโปว๊ กาละแม ผ้า แรงงาน ทุนและผู้ประกอบการ ไหม กนุ เชียง ปะเกอื  เทคโนโลยีในการผลติ สนิ ค้า มบ้านเขวา สมนุ ไพรตะ และบรกิ าร บัลไพร โรงพยา  ปจั จัยอืน่ ๆ เช่น ราคานำ้ มัน บาลกาบเชิง ฯลฯ วัตถดุ ิบ  พฤติกรรมของผู้บรโิ ภค

๒๐๘ ชั้น ตวั ชีว้ ดั สาระการเรยี นรแู้ กนกลาง สาระการเรยี นรู้ทอ้ งถิ่น  ตวั อย่างการผลิตสนิ ค้าและ ๒. ประยุกต์ใช้แนวคิดของ บรกิ ารทีม่ ีอย่ใู นท้องถิน่ หรือแหล่ง ปรัชญาของเศรษฐกิจพอ ผลติ สนิ ค้าและบริการในชมุ ชน เพียงในการทำกิจกรรม  หลกั การปรัชญาของเศรษฐกิจ ต่าง ๆ ในครอบครวั พอเพียง โรงเรียนและชมุ ชน  การประยุกตใ์ ช้ปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียงในกิจกรรมต่าง ๆ ในครอบครวั โรงเรียนและ ชุมชน เชน่ การประหยัดพลังงาน และคา่ ใช้จ่ายในบ้าน โรงเรียน การวางแผนการผลติ สนิ ค้าและ บรกิ ารเพือ่ ลดความสูญเสยี ทกุ ประเภท การใช้ภปิ ัญญาท้องถิน่  ตัวอยา่ งการผลติ สนิ ค้าและ บริการในชุมชนเชน่ หนึง่ ตำบล หนึง่ ผลติ ภัณฑห์ รือโอทอ๊ ป ๓. อธิบายหลกั การสำคญั  หลักการและประโยชนข์ อง และประโยชน์ของสหกรณ์ สหกรณ์ ๓. บอกวิธีและประโยชน์  ประเภทของสหกรณ์โดยสังเขป ของการใช้ทรพั ยากรอย่าง  สหกรณ์ในโรงเรียน (เน้นฝึก ยง่ั ยืน ปฏิบตั จิ ริง)  การประยกุ ตห์ ลกั การของ สหกรณม์ าใช้ในชีวิตประจำวัน  ความหมาย และความจำเป็น ของทรพั ยากร  หลักการและวิธใี ช้ทรพั ยากร ให้เกิดประโยชนส์ ูงสุด (ลดการ สูญเสยี ทุกประเภท)  วิธีการสร้างจิตสำนึกให้คนใน ชาตริ ู้คุณคา่ ของทรัพยากรที่มีอยู่ จำกัด

๒๐๙ ชั้น ตวั ชีว้ ัด สาระการเรยี นรู้แกนกลาง สาระการเรยี นรทู้ ้องถิน่  วางแผนการใช้ทรัพยากร โดย ประยุกต์เทคนิคและวิธีการใหม่ ๆ ให้เกิดประโยชน์แก่สังคมและประ เทศชาติ และทันกับสภาพทาง เศรษฐกิจและสังคม มาตรฐาน ส ๓.๒ เข้าใจระบบและสถาบันทางเศรษฐกิจตา่ ง ๆ ความสมั พันธท์ างเศรษฐกิจและ ความจำเป็นของการรว่ มมือกันทางเศรษฐกิจในสงั คมโลก ชั้น ตวั ชีว้ ัด สาระการเรยี นรแู้ กนกลาง สาระการเรยี นรทู้ ้องถิน่ ป.๕ ๑. อธิบายบทบาทหน้าที่  บทบาทหน้าทีข่ องธนาคาร เบื้องต้นของธนาคาร โดยสังเขป  ดอกเบี้ยเงินฝาก และดอกเบี้ย ๒. จำแนกผลดแี ละผลเสยี กู้ยืม ของการกู้ยืม  การฝากเงิน /การถอนเงิน  ผลดีและผลเสยี ของการกู้ยืม เงินท้ังนอกระบบและในระบบที่มี ต่อระบบเศรษฐกิจ เช่น การเสยี ดอกเบี้ย การลงทนุ การซอื้ ของ อปุ โภคเพิ่มข้นึ ทีน่ ำไปสคู่ วาม ฟุ้งเฟ้อ ฟุ่มเฟือย เป็นต้น สาระที่ ๕ ภมู ิศาสตร์ สาระที่ 5 ภูมศิ าสตร์ มาตรฐาน ส.5.1 เปดิ ใจลกั ษณะทางกายภาพของโลกและความสมั พนั ธ์ของสรรพสิ่งซ่งึ มีผลต่อกนั ใชแ้ ผนที่และ เครื่องมือทางภูมิศาสตรใ์ นการคน้ หา วิเคราะห์ และสรปุ ขอ้ มลู ตามกระบวนการทางภูมศิ าสตร์โจรใช้ฟูมิภูมิ สารสนเทศอย่างมปี ระสทิ ธภิ าพ ชั้น ตวั ชี้วดั สาระการเรยี นรู้แกนกลาง สาระการเรยี นรทู้ อ้ งถิ่น ป.๕ 1. สืบค้นและอธิบายขอ้ มลู - ลกั ษณะทางกายภาพในภูมิภาค ลกั ษณะทางกายภาพของ ของตน ภมู ภิ าคของตนด้วยแผนท่แี ละ รูปถ่าย

๒๑๐ ชั้น ตัวชี้วดั สาระการเรยี นรแู้ กนกลาง สาระการเรยี นรู้ทอ้ งถิน่ 2. อธิบายลกั ษณะทาง - ลักษณะทางกายภาพที่สง่ ผลต่อ กายภาพที่ส่งผลตอ่ แหลง่ ทรพั ยากรและสถานที่สำคัญใน แหล่งทรัพยากรและสถานที่ ภูมภิ าคของตน สำคัญในภูมภิ าคของตน มาตรฐาน ส ๕.๒ เข้าใจปฏิสัมพันธ์ระหวา่ งมนษุ ยก์ บั สภาพแวดล้อมทางกายภาพทีก่ ่อให้เกิด การสร้างสรรค์วัฒนธรรม มีจติ สำนึกและมีส่วนรว่ มในการอนุรกั ษ์ทรพั ยากร และสง่ิ แวดล้อม เพื่อการพฒั นาที่ย่งั ยืน ชั้น ตัวชีว้ ดั สาระการเรยี นรแู้ กนกลาง สาระการเรยี นรู้ท้องถิน่ ป.๕ 1. วิเคราะหส์ ง่ิ แวดลอ้ มทาง - สง่ิ แวดลอ้ มทางกายภาพที่มีอิทธิพล กายภาพทม่ี ีอทิ ธพิ ลตอ่ ต่อลกั ษณะการต้ังถ่ินฐานและการ ลักษณะการต้งั ถน่ิ ฐานและ ย้ายถ่ินของประชากรในภูมิภาคของ การย้ายถนิ่ ของประชากรใน ตน ภูมิภาคของตน 2. วเิ คราะหอ์ ทิ ธพิ ลของ - อทิ ธิพลของสงิ่ แวดล้อมทาง สิ่งแวดลอ้ มทางธรรมชาติที่ ธรรมชาตทิ ก่ี อ่ ให้เกดิ วิถีการดำเนนิ กอ่ ให้เกิดวถิ ีการดำเนินชวี ติ ใน ชีวิตในภมู ิภาคของตน ภูมภิ าคของตน 3. นำเสนอตวั อย่างทีส่ ะทอ้ น - ผลจากการรักษาและการทำลาย ให้เหน็ ผลจากการรักษาและ ส่ิงแวดลอ้ มในภูมภิ าคของตน ทำลายสิ่งแวดล้อมและเสนอ - แนวทางการจัดการสงิ่ แวดล้อม แนวทางในการจดั การ ในภมู ภิ าคของตน สง่ิ แวดลอ้ มในภูมิภาคของตน

๒๑๑ ตวั ชี้วัด สาระการเรยี นรูแ้ กนกลางและสาระการเรียนรูท้ อ้ งถิ่น ช้นั ประถมศึกษาปีที่ ๖ สาระที่ ๑ ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม มาตรฐาน ส ๑.๑ รู้ และเข้าใจประวัติ ความสำคัญ ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนาหรือ ศาสนาที่ตนนับถือและศาสนาอื่น มีศรัทธาที่ถูกต้อง ยึดมั่น และปฏิบัติตาม หลกั ธรรม เพือ่ อยู่ร่วมกนั อย่างสนั ติสขุ . ชั้น ตวั ช้ีวัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิน่ ป.๖ ๑. วิเคราะหค์ วามสำคญั ◆ พระพทุ ธศาสนาในฐานะ พฤติกรรมการทำความดี ของพระพทุ ธ- ศาสนาใน เป็นศาสนาประจำชาติ เชน่ เป็น ของบุคคลในระดบั ประเทศ ฐานะเป็นศาสนาประจำชาติ เอกลักษณ์ของชาตไิ ทย เปน็ เช่นหลวงปดู่ ูลย์ อตุโล หรือความสำคัญของศาสนา รากฐานทางวัฒนธรรมไทย เป็น หลวงปสู่ าม หลวงปเู่ จียม ที่ตนนบั ถือ ศนู ย์รวมจิตใจ เป็นมรดกทาง หลวงปธู่ รรมรังสี หลงพ่อ วฒั นธรรมไทย และเปน็ หลัก นาน พระธรรมโมลี พระรา ในการพัฒนาชาติไทย ชวรคณุ ฯลฯ ๒. สรุปพุทธประวตั ิตั้งแต่  สรปุ พุทธประวัติ (ทบทวน) ปลงอายุสังขารจนถึงสงั เวช  ปลงอายสุ ังขาร นียสถาน หรือประวัติ  ปัจฉิมสาวก ศาสดาทีต่ นนับถือตามที่  ปรนิ ิพพาน กำหนด  การถวายพระเพลงิ  แจกพระบรมสารีริกธาตุ  สังเวชนียสถาน ๔ ๓. เห็นคณุ คา่ และประพฤติ  สรุปพุทธประวตั ิ (ทบทวน) ตนตามแบบอยา่ งการ  ปลงอายุสงั ขาร ดำเนนิ ชีวิตและข้อคิดจาก  ปจั ฉิมสาวก ประวัตสิ าวก ชาดก/เรือ่ ง  ปรนิ ิพพาน เล่า และ ศาสนิกชน  การถวายพระเพลงิ ตวั อยา่ งตามที่กำหนด  แจกพระบรมสารีริกธาตุ  สงั เวชนียสถาน ๔ ๔. วิเคราะห์ความสำคญั ➢ พระรัตนตรัย และเคารพ พระ o ศรัทธา ๔ รตั นตรยั ปฏิบตั ิตาม  พระพุทธ ไตรสกิ ขาและหลกั ธรรม o พทุ ธกิจ ๕ โอวาท๓ ในพระพทุ ธศาสนา  พระธรรม

ชั้น ตวั ช้ีวัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง ๒๑๒ สาระการเรียนรู้ท้องถิน่ หรือหลักธรรมของศาสนาที่ o อริยสจั ๔ ตนนบั ถือตามที่กำหนด o หลกั กรรม  พระสงฆ์ ➢ ไตรสิกขา  ศีล สมาธิ ปัญญา ➢ โอวาท ๓  ไม่ทำชว่ั o เบญจศีล o อบายมุข ๖ o อกศุ ลมูล ๓  ทำความดี o เบญจธรรม o กศุ ลมูล ๓ o พละ ๔ o คารวะ ๖ o กตัญญูกตเวทีตอ่ พระมหากษัตริย์ o มงคล ๓๘ - มีวินยั - การงานไม่มีโทษ - ไมป่ ระมาทในธรรม  ทำจิตให้บรสิ ทุ ธ์ิ (บรหิ ารจิต และเจริญปญั ญา) ➢ พุทธศาสนสภุ าษิต  สจเฺ จน กิตตฺ ึ ปปโฺ ปติ คนจะได้เกยี รตดิ ว้ ยสจั จะ ยถาวาที ตถาการี พูดเชน่ ไรทำ เช่นน้ัน ๕. ชืน่ ชมการทำความดขี อง  ตวั อยา่ งการกระทำความดี บุคคลในประเทศตามหลัก ของบคุ คลในประเทศ ศาสนา พร้อมท้ังบอกแนว ปฏิบัติในการดำเนินชีวิต

๒๑๓ ชั้น ตัวช้ีวดั สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิน่ ๖. เห็นคุณค่าและสวดมนต์  สวดมนตไ์ หวพ้ ระ แผ่เมตตา และบรหิ ารจิต สรรเสรญิ คุณพระ เจริญปัญญา มีสติทีเ่ ป็น พนื้ ฐานของสมาธิใน รตั นตรยั และแผ่เมตตา พระพุทธศาสนา หรือการ พัฒนาจิตตามแนวทางของ  รู้ความหมายของสติสัมปชญั ศาสนาที่ตนนับถือ ตามที่ กำหนด ญะ สมาธแิ ละปัญญา  รู้วิธปี ฏิบตั แิ ละประโยชนข์ อง การบรหิ ารจิตและเจริญปัญญา  ฝึกการยืน การเดนิ การนัง่ และ การนอนอยา่ งมีสติ  ฝึกการกำหนดรู้ ความรูส้ ึกเมื่อตาเหน็ รปู หฟู ัง เสียง จมกู ดมกลิน่ ลิ้นล้มิ รส กายสัมผสั สิง่ ทีม่ ากระทบ ใจ รบั รู้ธรรมารมณ์ ๗. ปฏิบัตติ นตามหลกั ธรรม ➢ ฝึกให้มสี มาธใิ นการฟัง ของศาสนาทีต่ นนบั ถือ เพื่อ การอา่ นการคิด การถาม และ แก้ปัญหาอบายมุขและ ส่งิ การเขียน เสพติด ◆ หลกั ธรรม : อริยสัจ ๔ หลกั กรรม ◆ โอวาท ๓ : เบญจศีล – เบญจธรรม อบายมขุ ๖ อกุศล มลู ๓ กุศลมูล ๓ ๘. อธิบายหลักธรรมสำคัญ ➢ หลกั ธรรมสำคญั ของ ของศาสนาอืน่ ๆ โดยสังเขป ศาสนาตา่ ง ๆ ◆ พระพุทธศาสนา : อริยสจั ๔ โอวาท ๓ ฯลฯ ◆ ศาสนาอิสลาม : หลักศรัทธา หลักปฏิบตั ิ หลักจริยธรรม ครสิ ต์ศาสนา : บัญญัติ ๑๐ ประการ ๙. อธิบายลักษณะสำคญั ➢ ศาสนพิธขี องศาสนาตา่ ง ของศาสนพิธพี ิธีกรรมของ

๒๑๔ ช้ัน ตวั ช้ีวัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น ศาสนาอื่นๆ และปฏิบตั ิตน ๆ ได้อยา่ งเหมาะสมเมือ่ ตอ้ ง ◆ พระพทุ ธศาสนา เข้าร่วมพธิ ี o ศาสนพิธที ี่เป็นพุทธบัญญตั ิ เช่น บรรพชา อุปสมบท o ศาสนพิธที ี่เกีย่ วเนื่องกบั พระพทุ ธศาสนา เช่น ทำบญุ พิธี เนือ่ งในวนั สำคญั ทางศาสนา o ศาสนาอิสลาม เช่นการ ละหมาดการถอื ศีลอด การ บำเพ็ญฮัจญ์ฯลฯ o ครสิ ตศ์ าสนา เชน่ ศีลลา้ ง บาป ศีลอภยั บาป ศีลกำลัง ศีล มหาสนิท ฯลฯ ศาสนาฮินดู เช่น พิธศี ราทธ์ พิธบี ชู าเทวดา สาระที่ ๑ ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม มาตรฐาน ส ๑.๒ เข้าใจ ตระหนักและปฏิบตั ิตนเป็นศาสนิกชนที่ดี และธำรงรกั ษา พระพุทธศาสนา หรือศาสนาที่ตนนับถือ ชั้น ตัวช้ีวดั สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น ป.๖  ความรเู้ บอื้ งต้นเกี่ยวกบั สถาน ทีต่ า่ ง ๆภายในวดั เช่น เขตพุทธา วาส สงั ฆาวาส  การปฏิบัตติ นทีเ่ หมาะสม ภายในวดั  การถวายของแก่ พระภิกษุ  การปฏิบตั ติ นในขณะฟังธรรม  การปฏิบตั ติ นตามแนวทางของ พุทธศาสนิกชน เพื่อประโยชนต์ ่อ ศาสนา  ทบทวนการ

๒๑๕ ชั้น ตวั ช้ีวัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิน่ อาราธนาศีล อารา ธนาธรรม และ อาราธนาพระปรติ ร  พิธที อดผา้ ปา่  พิธที อดกฐิน  ระเบียบพธิ ีในการทำบุญงาน อวมงคล  การปฏิบัตติ นทีถ่ ูกต้องในศา สนพิธพี ิธีกรรม และวนั สำคัญทาง ศาสนา เช่น วันมาฆบูชา วนั วิสาขบชู า วันอัฐมีบูชา วนั อาสาฬหบูชา วันธรรมสวนะ  ประโยชน์ของการเข้ารว่ มในศา สนพิธ/ี พิธกี รรม และวนั สำคญั ทาง ศาสนา การแสดงตนเป็นพทุ ธมาม กะ ข้ันเตรียมการ ข้ันพิธกี าร สาระที่ ๓ เศรษฐศาสตร์ มาตรฐาน ส ๓.๑ เข้าใจและสามารถบริหารจัดการทรพั ยากรในการผลติ และการบริโภค การใช้ ทรพั ยากร ทีม่ ีอย่จู ำกดั ได้อย่างมีประสทิ ธิภาพและคุ้มคา่ รวมท้ังเข้าใจหลกั การของ เศรษฐกิจพอเพียง เพื่อการดำรงชีวิตอยา่ งมีดุลยภาพ ช้ัน ตัวช้ีวัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิน่ ป.๖ ๑. อธิบายบทบาทของ บทบาทของผู้ผลติ ที่มีคณุ ภาพ เชน่ ผู้ผลติ ที่มีความรบั ผิดชอบ คำนึงถึงส่งิ แวดลอ้ มมีจรรยาบรรณ ความรับผิดชอบต่อสังคม วางแผน กอ่ นเริ่มลงมือทำกิจกรรมต่าง ๆ เพือ่ ลดความผิดพลาดและการ สญู เสยี ฯลฯ ทัศนคตใิ นการใช้ทรัพยากรอยา่ งมี ประสิทธิภาพและประสิทธิผล ประโยชน์ของการผลติ สินค้าที่มี คุณภาพ

๒๑๖ ช้ัน ตัวช้ีวัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น ๒. อธิบายบทบาทของ ผู้บริโภคที่รู้เทา่ ทนั คุณสมบตั ิของผู้บรโิ ภคทีด่ ี พฤติกรรมของผู้บรโิ ภคที่ ๓. บอกวิธีและประโยชน์ ของการใช้ทรพั ยากรอย่าง บกพร่อง ย่งั ยืน คุณคา่ และประโยชน์ของ ผู้บริโภคทีร่ ู้เท่าทนั ที่มีตอ่ ตนเอง ครอบครัวและสงั คม ความหมาย และความจำเปน็ ของทรพั ยากร หลกั การและวิธใี ช้ทรัพยากรให้ เกิดประโยชน์สงู สุด (ลดการสูญ เสยี ทุกประเภท) วิธีการสร้างจิตสำนึกให้คนใน ชาตริ ู้คุณคา่ ของทรพั ยากรทีม่ ีอยู่ จำกัด วางแผนการใช้ทรัพยากรโดยประ ยุกตเ์ ทคนิคและวิธีการใหมๆ่ ให้เกิด ประโยชน์แกส่ ังคมและประเทศชาติ และทันกับสภาพทางเศรษฐกิจและ สงั คม สาระที่ ๓ เศรษฐศาสตร์ มาตรฐาน ส ๓.๒ เข้าใจระบบและสถาบนั ทางเศรษฐกิจตา่ ง ๆ ความสมั พนั ธท์ างเศรษฐกิจและความ จำเปน็ ของการรว่ มมือกนั ทางเศรษฐกิจในสงั คมโลก ช้ัน ตวั ช้ีวดั สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิน่ ป.๖ ๑. อธิบายความ  ความสมั พันธร์ ะหว่างผู้ผลิต สัมพันธร์ ะหว่างผู้ผลิต ผู้บริโภค ธนาคาร และรัฐบาล ที่มี ผู้บริโภค ธนาคาร และ ตอ่ ระบบเศรษฐกิจอย่างสงั เขป รัฐบาล เช่นการแลกเปลย่ี นสินค้าและ

๒๑๗ ช้ัน ตัวช้ีวัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิน่ ๒. ยกตัวอย่างการรวมกลมุ่ บรกิ าร รายได้และรายจา่ ย การ ทางเศรษฐกิจภายในท้องถิ่น ออมกบั ธนาคาร การลงทุน  แผนผังแสดงความสัมพนั ธ์ของ หนว่ ยเศรษฐกิจ  ภาษีและหน่วยงานทีจ่ ัดเกบ็ ภาษี  สทิ ธิของผู้บริโภค และสทิ ธิของ ผู้ใช้แรงงานในประเทศไทย  การหารายได้ รายจ่าย การ ออม การลงทนุ ซึ่งแสดง ความสัมพันธ์ ระหวา่ งผู้ผลิต ผู้บริโภค และ รัฐบาล  การรวมกลุ่มเชิงเศรษฐกิจเพื่อ ประสานประโยชน์ในท้องถิ่น เช่น กลุ่มออมทรัพย์ กลุ่มแมบ่ ้าน กองทนุ หมู่บ้าน สาระที่ ๕ ภูมิศาสตร์ สาระที่ 5 ภมู ิศาสตร์ มาตรฐาน ส.5.1 เปดิ ใจลกั ษณะทางกายภาพของโลกและความสมั พนั ธ์ของสรรพสง่ิ ซ่งึ มีผลตอ่ กัน ใชแ้ ผนท่ีและ เครื่องมือทางภมู ศิ าสตร์ในการคน้ หา วเิ คราะห์ และสรุปขอ้ มลู ตามกระบวนการทางภมู ศิ าสตร์โจรใชฟ้ ูมภิ มู ิ สารสนเทศอย่างมีประสทิ ธิภาพ ชั้น ตวั ช้ีวัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิน่ ป.๖ 1. สบื ค้นและอธิบายขอ้ มลู - เครอ่ื งมือทางภูมศิ าสตร์ (แผนที่ รูป ลักษณะทางกายภาพของ ถ่าย ประเทศไทยดว้ ยแผนที่ รูป ทางอากาศ ภาพจากดาวเทยี ม ) ที่ ถ่ายทางอากาศ แสดง และภาพจากดาวเทียม ลักษณะทางกายภาพของประเทศ ไทย

๒๑๘ ชั้น ตัวช้ีวัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิน่ 2. อธิบายความสมั พันธ์ - ความสมั พันธ์ระหว่างลักษณะทาง ระหวา่ งลักษณะทางกายภาพ กายภาพกบั ภัยพิบตั ขิ องประเทศไทย กับภัยพิบัติในประเทศไทย เช่น เพือ่ เตรยี มพรอ้ มรบั มือภยั อุทกภยั แผ่นดนิ ไหว วาดภัย ภัยแล้ง พบิ ัติ ดินถลม่ และโคลนถลม่ - การเตรียมพรอ้ มรบั มอื ภยั พบิ ตั ิ สาระที่ ๕ ภูมิศาสตร์ มาตรฐาน ส ๕.๒ เข้าใจปฏิสมั พันธร์ ะหวา่ งมนษุ ยก์ ับสภาพแวดล้อมทางกายภาพทีก่ อ่ ให้เกิด การสร้างสรรค์วัฒนธรรม มีจติ สำนึกและมีส่วนรว่ มในการอนุรกั ษท์ รัพยากร และส่งิ แวดล้อม เพื่อการพฒั นาที่ย่ังยืน ชั้น ตวั ช้ีวัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิน่ ป.๖ 1. วิเคราะหป์ ฏิสมั พนั ธ์ - ส่ิงแวดล้อมทางกายภาพกับ - ลกั ษณะทางกายภาพ ระหว่างสงิ่ แวดล้อมทาง ลกั ษณะกจิ กรรมทางเศรษฐกจิ และ ภมู ิประเทศของท้องถิ่น กายภาพกับลกั ษณะกจิ กรรม สงั คม (ประชากร เศรษฐกจิ สงั คม ของนกั เรยี น เช่น ทีต่ ั้ง และวฒั นธรรม) ในประเทศไทย อาณาเขตของหมูบ่ ้าน ทางเศรษฐกจิ และสงั คม ตำบล ,อำเภอ,จงั หวดั ในประเทศไทย - ปฏิสัมพนั ธ์ระหว่างมนษุ ย์และ สุรินทร์ สง่ิ แวดล้อม - แนวทางแกป้ ญั หาและ ส่งิ สง่ เสริมคุณภาพ ส่งิ แวดล้อมปญั หา ทรพั ยากรดิน ปัญหา ทรัพยากรป่าไมข้ องชมุ ชน - ปัญหาส่งิ แวดล้อม จังหวัดสุรินทรเ์ ช่นปัญหา ขยะปัญหา การทำลายปา่ ไม้ ปัญหา ทีด่ ิน ปัญหาขาดแคลนน้ำ - การอนุรักษแ์ ละพัฒนา ส่งิ แวดล้อมตามนโยบาย ของจงั หวดั สุรินทร์ 2. วิเคราะห์การเปลี่ยนแปลง -การเปล่ยี นแปลงทางกายภาพของ ทางกายภาพ ประเทศไทย

๒๑๙ ช้ัน ตัวช้ีวัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้ท้องถิน่ ของประเทศไทยในอดีตกบั -ผลจากการเปลี่ยนแปลงทาง ปัจจุบนั และผลท่ีเกดิ ขนึ้ จาก กายภาพ การเปลย่ี นแปลงน้นั ทม่ี ตี อ่ กิจกรรมทางเศรษฐกิจและ สงั คม (ประชากร เศรษฐกิจ สังคม และวฒั นธรรม) ของประเทศไทยใน อดีต กับปัจจุบนั ๓. นำเสนอตวั อยา่ งที่สะทอ้ น - ผลจากการรกั ษาและทำลาย ใหเ้ ห็นผลจากการรกั ษาและ ทรพั ยากรและสง่ิ แวดลอ้ มในประเทศ ทำลายทรพั ยากรและ ไทย ส่งิ แวดล้อม และเสนอ - แนวทางในการจัดการทรัพยากร แนวทางในการจัดการอยา่ ง และสง่ิ แวดลอ้ มอยา่ งยง่ั ยนื โดยมี ยัง่ ยืนในประเทศไทย จติ สำนกึ ร้คู ุณค่า คำอธิบายรายวชิ า ส ๑๑๑๐๑สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม กลุม่ สาระการเรียนรูส้ งั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ช้ันประถมศึกษาปีที่ ๑ เวลา 4๐ ช่ัวโมง

๒๒๐ กำหนดสาระการเรียนรู้ครอบคลุม ๕ สาระหลกั ได้แก่ สาระที่ ๑ ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม ให้ผู้เรยี นศึกษา และลงมอื ปฏิบตั ใิ นเรื่อง บอกพทุ ธประวตั ิหรือ ประวตั ขิ องศาสดาที่ตนนบั ถือโดยสงั เขป ชืน่ ชมและบอกแบบอยา่ งการดำเนินชีวิตและข้อคิดจากประวตั ิ สาวก ชาดก เรือ่ งเล่าและศาสนิกชนตัวอยา่ งตามทีก่ ำหนด บอกความหมาย ความสำคญั และ เคารพพระ รตั นตรัย ปฏิบัตติ ามหลกั ธรรมโอวาท ๓ ในพระพทุ ธศาสนาหรือหลกั ธรรมของศาสนาที่ตนนับถือตามที่ กำหนด เห็นคุณคา่ และสวดมนต์ แผเ่ มตตามีสติทีเ่ ปน็ พืน้ ฐานของสมาธิในพระพุทธศาสนาหรือการพัฒนา จิตตามแนวทางของศาสนาที่ตนนับถือตามทีก่ ำหนด บำเพ็ญประโยชนต์ ่อวดั หรือศาสนสถานของศาสนาที่ ตนนับถือ แสดงตนเป็นพทุ ธมามกะหรือแสดงความเป็นศาสนิกชนของศาสนาทีต่ นนบั ถือ ปฏิบัตติ นในศา สนพิธี พิธกี รรมและวันสำคญั ทางศาสนาตามทีก่ ำหนดไดถ้ ูกต้อง สาระที่ ๓ เศรษฐศาสตร์ ให้ผู้เรยี นศึกษาเรื่อง ระบสุ นิ ค้าและบริการทีใ่ ช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวัน ยกตวั อยา่ งการใช้จา่ ยเงินในชีวิตประจำวันทีไ่ ม่เกินตัวและเหน็ ประโยชน์ของการออม ยกตัวอยา่ งการใช้ ทรพั ยากรในชีวิตประจำวนั อย่างประหยดั อธิบายเหตุผลความจำเป็นที่คนต้องทำงานอย่างสจุ ริต สาระที่ ๕ ภูมิศาสตร์ ให้ผู้เรยี นศึกษาเรื่อง แยกแยะส่งิ ตา่ งๆ รอบตัวทีเ่ กิดขนึ้ เองตามธรรมชาตแิ ละ ที่มนษุ ย์สร้างข้นึ ระบุความสัมพันธ์ของตำแหน่งระยะ ทิศของสิ่งต่างๆ รอบตัว ระบุทิศหลกั และที่ต้ังของส่งิ ต่างๆ ใช้แผนผังงา่ ยๆ ในการแสดงตำแหน่งของสิ่งตา่ งๆ ในห้องเรียน สงั เกตและบอกการเปล่ยี นแปลงของ สภาพอากาศในรอบวัน บอกสิง่ ต่างๆ ทีเ่ กิดขนึ้ ตามธรรมชาตทิ ีส่ ง่ ผลต่อความเปน็ อยขู่ องมนุษย์ สังเกตและ เปรยี บเทียบการเปลย่ี นแปลงของสภาพแวดล้อมทีอ่ ยู่รอบตัว มีส่วนร่วมในการจดั ระเบียบสง่ิ แวดล้อมและ ช้ันเรียน กิจกรรมการเรียนรู้เนน้ การให้ประสบการณ์ทีใ่ กล้ตวั ผู้เรยี น เพือ่ ให้เกิดการเชือ่ มโยงประสบการณ์ เดมิ สกู่ ารสร้างประสบการณ์ใหม่ โดยการใช้ภาพ ข่าว หรือสถานการณ์ตา่ งๆ ให้ผู้เรยี นฝึกการสงั เกต ตอบ คำถามเชิงวิเคราะหแ์ ละสรปุ ความรู้ที่ไดเ้ ปน็ แผนผังความคิด กระตนุ้ ให้แสดงความคิดเห็นอยา่ งหลากหลาย เพื่อร่วมกันหาแนวทางปฏิบัติที่ถกู ต้อง เหมาะสม ส่งเสริมการทำงานกลุ่มเพือ่ พัฒนาทกั ษะทางสังคม นำไปสูก่ ารยอมรบั และเห็นคุณค่าของตนเองและผู้อื่น เพื่อให้ผู้เรียนเกิดความเข้าใจและตระหนกั ถงึ การปฏิบตั ติ นในฐานะที่เปน็ ส่วนหนึง่ ของสังคม ประชาธิปไตย ปฏิบตั ติ นตามหลกั ศาสนาที่ตนนบั ถือ มีแนวคิดที่เหมาะสมในการดำเนนิ ชีวิตอยา่ งพอเพียง ใช้วิธกี ารที่เหมาะสมในการศึกษาขอ้ มลู ทางประวัติศาสตร์ และมีความเข้าใจสภาพภูมิศาสตร์รอบตัว เลอื กใช้และอนรุ กั ษส์ ง่ิ แวดล้อมอยา่ งยงั่ ยืน รหัสตวั ชี้วดั มาตรฐาน ส ๑.๑ ตวั ช้ีวัด ส ๑.๑ ป.๑/๑ ส ๑.๑ ป.๑/๒ ส ๑.๑ ป.๑/๓ ส ๑.๑ ป.๑/๔ มาตรฐาน ส ๑.๒ ตัวช้ีวัด ส ๑.๒ ป.๑/๑ ส ๑.๒ ป.๑/๒ ส ๑.๒ ป.๑/๓ มาตรฐาน ส ๓.๑ ตัวช้ีวัด ส ๓.๑ ป.๑/๑ ส ๓.๑ ป.๑/๒ ส ๓.๑ ป.๑/๓ มาตรฐาน ส ๓.๒ ตวั ช้ีวัด ส ๓.๒ ป.๑/๑

๒๒๑ มาตรฐาน ส ๕.๑ ตวั ช้ีวดั ส ๕.๑ ป.๑/๑ ส ๕.๑ ป.๑/๒ ส ๕.๑ ป.๑/๓ ส ๕.๑ ป.๑/๔ ส ๕.๑ ป.๑/๕ มาตรฐาน ส ๕.๒ ตวั ช้ีวัด ส ๕.๒ ป.๑/๑ ส ๕.๒ ป.๑/๒ ส ๕.๒ ป.๑/๓ รวมทัง้ หมด ๑๙ ตวั ชวี้ ัด คำอธิบายรายวชิ า ส ๑๒๑๐๑สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม กลมุ่ สาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ ๒ เวลา 4๐ ช่ัวโมง

๒๒๒ สาระ : ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม ศึกษาและลงมอื ปฏิบัตใิ นเรือ่ ง บอกความสำคญั ของ พระพทุ ธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนับถือ สรปุ พทุ ธประวตั ิต้ังแต่ประสูติจนถึง การออกผนวชหรือประวัติ ศาสดาที่ตนนบั ถือตามทีก่ ำหนด ชืน่ ชมและบอกแบบอย่างการดำเนินชีวิตและข้อคิดจากประวัตสิ าวก ชาดก เรื่องเล่าและศาสนิกชนตวั อย่างตามที่กำหนด บอกความหมาย ความสำคัญ และเคารพพระ รตั นตรัย ปฏิบตั ติ ามหลักธรรมโอวาท ๓ ในพระพทุ ธศาสนาหรือหลักธรรมของศาสนาทีต่ นนับถือตามที่ กำหนด ช่นื ชมการทำความดขี องตนเอง บุคคลในครอบครัวและในโรงเรียนตามหลกั ศาสนา เห็นคุณค่า และสวดมนต์ แผ่เมตตา มีสติที่เป็นพืน้ ฐานของสมาธิในพระพทุ ธศาสนาหรือการพัฒนาจิตตามแนวทาง ของศาสนาทีต่ นนับถือตามทีก่ ำหนด บอกชื่อศาสนา ศาสดา และความสำคัญของคมั ภีร์ของศาสนาทีต่ น นบั ถือและศาสนาอืน่ ๆ ปฏิบตั ติ นอยา่ งเหมาะสมตอ่ สาวกของศาสนาทีต่ นนับถือตามทีก่ ำหนดไดถ้ ูกต้อง ปฏิบตั ติ นในศาสนพิธี พิธกี รรม และวนั สำคัญทางศาสนาตามที่กำหนดไดถ้ กู ต้อง สาระ : เศรษฐศาสตร์ ศึกษาเรือ่ ง ระบทุ รัพยากรที่นำมาผลติ สนิ ค้าและบริการที่ใช้ใน ชีวิตประจำวัน บอกทีม่ าของรายได้และรายจ่ายของตนเองและครอบครัว บนั ทึกรายรบั - รายจา่ ยของ ตนเอง สรปุ ผลดีของการใช้จ่ายที่เหมาะสมกับรายได้และการออม อธิบายการแลกเปลย่ี นสนิ ค้าและบริการ โดยวิธีตา่ ง ๆ บอกความสัมพนั ธร์ ะหว่างผู้ซ้ือและผู้ขาย สาระ : ภมู ิศาสตร์ ให้ผู้เรยี นศึกษาเรือ่ ง ระบุสง่ิ ตา่ ง ๆ ทเี่ ป็นธรรมชาตกิ ับที่มนุษย์สร้างข้ึนซึง่ ปรากฏระหว่างโรงเรียนกับบ้าน ระบตุ ำแหน่งอย่างง่ายและลักษณะทางกายภาพของสิ่งตา่ ง ๆ ที่ปรากฏ ในลูกโลก แผนที่ แผนผงั และภาพถ่าย อธบิ ายความสมั พันธข์ องปรากฏการณร์ ะหว่างโลก ดวงอาทิตย์ และดวงจนั ทร์ อธิบายความสำคญั และคุณคา่ ของสิง่ แวดล้อมทางธรรมชาตแิ ละทางสงั คม แยกแยะและ ใช้ทรัพยากรธรรมชาตทิ ี่ใช้แลว้ ไม่หมดไปและที่ใช้แลว้ หมดไปอย่างคุ้มค่า อธบิ ายความสัมพันธข์ องฤดกู าล กับการดำเนนิ ชีวิตของมนุษย์ มีส่วนร่วมในการฟืน้ ฟปู รับปรุงสง่ิ แวดล้อมในโรงเรียนและชมุ ชน โดยให้ผู้เรยี นฝึกการสงั เกต ตอบคำถามเชิงวิเคราะหแ์ ละสรปุ ความรู้ทีไ่ ดเ้ ป็นแผนผงั ความคดิ กระตนุ้ ให้แสดงความคิดเหน็ อย่างหลากหลาย เพื่อให้ผู้เรียนร่วมกันหาแนวทางปฏิบัติ ที่ถูกต้อง เหมาะสม ส่งเสริมการทำงานกลุม่ เพื่อพฒั นาทักษะทางสังคม นำไปสูก่ ารยอมรับและเห็นคณุ คา่ ของ ตนเองและผู้อืน่ ตระหนักถงึ การปฏิบตั ติ นในฐานะทีเ่ ปน็ ส่วนหนึ่งของสังคมประชาธิปไตย ปฏิบัตติ นตามหลกั ศาสนาทีต่ นนบั ถือ มีแนวคิดทีเ่ หมาะสมในการดำเนนิ ชีวิตอย่างพอเพียง และมีความเข้าใจสภาพ ภูมิศาสตร์รอบตวั เลอื กใช้และอนรุ ักษ์ส่ิงแวดล้อมอยา่ งยง่ั ยืน รหสั ตัวชี้วัด ส ๑.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓, ป.๒/๔, ป.๒/๕, ป.๒/๖, ป.๒/๗ ส ๑.๒ ป.๒/๑, ป.๒/๒ ส ๓.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓, ป.๒/๔ ส ๓.๒ ป.๒/๑, ป.๒/๒

๒๒๓ ส ๕.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓ ส ๕.๒ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓, ป.๒/๔ รวมทง้ั หมด ๒๒ ตวั ชีว้ ดั คำอธิบายรายวชิ า ส ๑๓๑๐๑สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม กลุม่ สาระการเรียนรสู้ งั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๓ เวลา 4๐ ชั่วโมง สาระ: ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม ศึกษา และลงมอื ปฏิบตั ใิ นเรือ่ ง อธิบายความสำคัญของ พระพุทธศาสนาหรือศาสนาทีต่ นนับถือ ในฐานะที่เปน็ รากฐานสำคญั ของวัฒนธรรมไทย สรปุ พทุ ธ-ประวตั ิ ต้ังแต่การบำเพ็ญเพียรจนถึงปรนิ ิพพานหรือประวัติของศาสดาทีต่ นนบั ถือตามทีก่ ำหนด ช่นื ชมและบอก แบบอยา่ งการดำเนนิ ชีวิตและข้อคิดจากประวัตสิ าวก ชาดก เรื่องเล่าและศาสนิกชนตัวอย่างตามที่กำหนด บอกความหมาย ความสำคัญของพระไตรปิฎก หรือคมั ภีร์ของศาสนาทีต่ นนับถือ แสดงความเคารพพระ รัตนตรยั และปฏิบตั ิตามหลกั ธรรมโอวาท ๓ ในพระพุทธศาสนา หรือหลกั ธรรมของศาสนาที่ตนนบั ถือ

๒๒๔ ตามทีก่ ำหนด เห็นคณุ คา่ และสวดมนต์ แผเ่ มตตา มีสติทีเ่ ป็นพนื้ ฐานของสมาธิ ในพระพุทธศาสนาหรือ พฒั นาจิตตามแนวทางของศาสนาทีต่ นนับถือตามที่กำหนด บอกชือ่ ความสำคญั และปฏิบตั ติ นได้อย่าง เหมาะสมตอ่ ศาสนวตั ถุ ศาสนสถาน และศาสนบคุ คลของศาสนาอืน่ ๆ ปฏิบัตติ นอยา่ งเหมาะสมตอ่ สาวก ศาสนสถาน ศาสนวตั ถขุ องศาสนาทีต่ นนบั ถือตามทีก่ ำหนดได้ ถูกต้อง เห็นคณุ คา่ และปฏิบตั ิตนในศาสนพิธี พิธกี รรมและวนั สำคญั ทางศาสนาตามทีก่ ำหนดไดถ้ ูกต้อง แสดงตนเปน็ พทุ ธมามกะหรือแสดงตนเป็นศาสนิกชนของศาสนาที่ตนนบั ถือ สาระ : เศรษฐศาสตร์ ศึกษาเรื่อง จำแนกความตอ้ งการและความจำเป็นในการใช้สินค้าและบริการ ในการดำรงชีวิต วิเคราะห์การใช้จ่ายของตนเอง อธิบายได้วา่ ทรพั ยากรทีม่ ีอยู่จำกดั มีผลต่อการผลิตและ บรโิ ภคสินค้าและบริการ บอกสินค้าและบริการทีร่ ัฐจัดหาและให้บรกิ ารแกป่ ระชาชน บอกความสำคญั ของ ภาษีและบทบาทของประชาชนในการเสยี ภาษี อธิบายเหตผุ ลการแข่งขนั ทางการค้าที่มผี ลทำให้ราคาสนิ ค้า ลดลง สาระ : ภูมิศาสตร์ ศึกษาเรือ่ ง ใช้แผนที่ แผนผงั และภาพถา่ ยในการหาข้อมลู ทางภูมิศาสตร์ใน ชุมชนได้อยา่ งมีประสทิ ธิภาพ เขียนแผนผงั งา่ ย ๆ เพือ่ แสดงตำแหน่งที่ต้ังของสถานทส่ี ำคญั ในบรเิ วณ โรงเรียนและชมุ ชน บอกความสัมพนั ธข์ องลกั ษณะกายภาพกับลักษณะทางสงั คมของชมุ ชน เปรยี บเทียบ การเปล่ยี นแปลงสภาพแวดล้อมในชมุ ชนจากอดตี ถึงปัจจุบัน อธิบายการพึ่งพาสง่ิ แวดล้อมและ ทรพั ยากรธรรมชาติในการสนองความตอ้ งการพนื้ ฐานของมนษุ ยแ์ ละการประกอบอาชีพ อธิบายเกีย่ วกบั มลพิษและการกอ่ ให้เกิดมลพิษโดยมนุษย์ อธิบายความแตกตา่ งของเมืองและชนบท ตระหนกั ถงึ การ เปล่ยี นแปลงของสิ่งแวดล้อมในชุมชน โดยการใช้ภาพ ข่าว หรือสถานการณ์ต่าง ๆ ให้ผู้เรยี นฝึกการสงั เกต ตอบคำถามเชิงวิเคราะหแ์ ละ สรุปความรู้ทีไ่ ดเ้ ป็นแผนผงั ความคิด กระตนุ้ ให้แสดงความคิดเห็นอยา่ งหลากหลาย เพื่อใหผ้ ู้เรียนร่วมกนั หาแนวทางปฏิบัติทีถ่ ูกต้อง เหมาะสม สง่ เสริมการทำงานกลุ่มเพือ่ พัฒนาทกั ษะทางสงั คม นำไปสู่การ ยอมรับและเห็นคุณค่าของตนเองและผู้อืน่ ตระหนักถึงการปฏิบตั ิตนในฐานะที่เป็นส่วนหนึ่งของสงั คมประชาธิปไตย ปฏิบตั ิตนตามหลักศาสนา ที่ตนนบั ถอื มีแนวคิดทีเ่ หมาะสมในการดำเนินชีวิตอย่างพอเพียง และมีความเข้าใจสภาพภูมิศาสตร์ รอบตวั เลอื กใช้และอนุรกั ษ์ส่งิ แวดล้อมอย่างย่ังยืน รหัสตวั ชีว้ ัด ส ๑.๑ ป.๓/๑ ป.๓/๒ ป.๓/๓ ป.๓/๔ ป.๓/๕ ป.๓/๖ ป.๓/๗ ส ๑.๒ ป.๓/๑ ป.๓/๒ ป.๓/๓ ส ๓.๑ ป.๓/๑ ป.๓/๒ ป.๓/๓ ส ๓.๒ ป.๓/๑ ป.๓/๒ ป.๓/๓ ส ๕.๑ ป.๓/๑ ป.๓/๒ ป.๓/๓

๒๒๕ ส ๕.๒ ป.๓/๑ ป.๓/๒ ป.๓/๓ ป.๓/๔ ป.๓/๕ รวมทัง้ หมด ๒๔ ตวั ชวี้ ดั คำอธิบายรายวชิ า ส ๑๔๑๐๑สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม กล่มุ สาระการเรียนรูส้ งั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ช้ันประถมศึกษาปีที่ ๔ เวลา ๘๐ ชว่ั โมง สาระ : ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม ศึกษาและเปน็ แนวทางปฏิบตั ิในเรื่อง อธิบายความสำคญั ของพระพทุ ธศาสนาหรือศาสนาทีต่ นนับถือในฐานะเป็นศนู ยร์ วมจิตใจของศาสนิกชน สรปุ พุทธประวัติ ต้ังแตบ่ รรลธุ รรมจนถึงประกาศธรรมหรือประวัตศิ าสดาทีต่ นนับถือตามที่กำหนด เห็นคุณค่าและปฏิบตั ิตน ตามแบบอย่างการดำเนินชีวิตและข้อคิดจากประวัติสาวก ชาดก เรื่องเลา่ และศาสนิกชนตัวอย่างตามที่ กำหนด แสดงความเคารพพระรัตนตรัย ปฏิบัตติ ามไตรสกิ ขาและหลกั ธรรมโอวาท ๓ ในพระพุทธศาสนา หรือหลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือตามทีก่ ำหนด ชื่นชมการทำความดขี องตนเอง บุคคลในครอบครวั โรงเรียนและชุมชนตามหลักศาสนาพร้อมทั้งบอกแนวปฏิบัตใิ นการดำเนนิ ชีวิต เห็นคณุ คา่ ของการสวดมนต์ แผเ่ มตตา มีสติที่เป็นพนื้ ฐานของสมาธิในพระพทุ ธศาสนา หรือการพัฒนาจิตตามแนวทางของศาสนาที่ตน นบั ถือตามทีก่ ำหนด ปฏิบตั ติ นตามหลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือ เพือ่ การอยูร่ ว่ มกันเป็นชาตไิ ด้อย่าง สมานฉันท์ อธิบายประวตั ศิ าสดาของศาสนาอื่น ๆ โดยสงั เขป อภิปรายความสำคญั และมีส่วนร่วมในการ

๒๒๖ บำรงุ รักษาศาสน-สถานของศาสนาที่ตนนบั ถือ มีมารยาทของความเป็นศาสนิกชนทีด่ ีตามทีก่ ำหนดปฏิบัติ ตนในศาสนพิธี พิธกี รรม และวันสำคญั ทางศาสนาตามที่กำหนดไดถ้ ูกต้อง สาระ : เศรษฐศาสตร์ ศึกษาในเรือ่ ง ระบปุ จั จยั ทีม่ ีผลตอ่ การเลอื กซ้ือสินค้า และบรกิ าร บอก สทิ ธิพืน้ ฐานและรกั ษาผลประโยชนข์ องตนเองในฐานะผบู้ รโิ ภค อธิบายหลักการของเศรษฐกิจพอเพียงและ นำไปใช้ในชีวิตประจำวันของตนเอง อธิบายความสัมพันธท์ างเศรษฐกิจของคนในชุมชน อธิบายหน้าที่ เบื้องต้นของเงิน สาระ : ภูมิศาสตร์ ศึกษาในเรือ่ ง การใช้แผนที่ ภาพถา่ ย ระบลุ ักษณะสำคญั ทางกายภาพ ของจงั หวดั ตนเอง ระบุแหลง่ ทรพั ยากรและสง่ิ ตา่ ง ๆ ในจังหวัดของตนเองด้วยแผนที่ ใช้แผนทีอ่ ธิบาย ความสมั พนั ธ์ของสิ่งตา่ ง ๆ ทีม่ ีอยูใ่ นจังหวดั อธิบายสภาพแวดล้อมทางกายภาพ ของชุมชนที่สง่ ผลตอ่ การ ดำเนนิ ชีวิตของคนในจงั หวดั อธิบายการเปล่ยี นแปลงสภาพแวดล้อมในจังหวัดและผลทีเ่ กิดจากการ เปล่ยี นแปลงนั้น มีส่วนร่วมในการอนุรักษส์ ง่ิ แวดล้อมในจงั หวัดโดยการให้ผู้เรยี นมีประสบการณท์ ี่ สอดคลอ้ งกับชีวิตจริง เปน็ เหตกุ ารณใ์ กลต้ วั ในท้องถิน่ ชุมชน และสังคม การบอกเล่าเหตกุ ารณ์สมมตุ ิที่ อาจพบได้ในชีวิตประจำวัน และเสนอแนวทางแก้ไขที่มีความน่าตดิ ตามอย่างตอ่ เนื่อง เพือ่ ให้เกิดการ เชือ่ มโยงประสบการณ์เดิม สู่การสร้างประสบการณใ์ หม่ การใช้ภาพ ขา่ ว หรือสถานการณ์ต่าง ๆ ให้ ผู้เรยี นฝึกการสงั เกต ตอบคำถามเชิงวิเคราะห์ และสรุปความรู้ทีไ่ ดเ้ ป็นแผนผังความคิด กระตุ้นให้แสดง ความคิดเห็นอย่างหลากหลาย เพื่อรว่ มกนั หาแนวทางปฏิบตั ิที่ถูกต้อง เหมาะสม ส่งเสริมการทำงานกลุ่ม เพือ่ พัฒนาทักษะทางสงั คม นำไปสู่การยอมรบั และเห็นคณุ คา่ ของตนเองและผอู้ ืน่ เห็นความสำคัญในการเรียนรู้และเข้าใจหลักสำคญั ทางศาสนา ปฏิบัตติ นในฐานะพลเมืองดี เพื่อ การอยูร่ ว่ มกันอยา่ งสนั ติสุขในสงั คม มีแนวคดิ ท่เี หมาะสมในการดำเนนิ ชีวิตอย่างพอเพียง และมี ความเข้าใจสภาพภูมิศาสตรใ์ นท้องถิน่ เลอื กใช้และอนรุ ักษส์ ง่ิ แวดล้อมอยา่ งยัง่ ยืน รหัสตัวชี้วดั ส ๑.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓, ป.๔/๔, ป.๔/๕, ป.๔/๖, ป.๔/๗, ป.๔/๘ ส ๑.๒ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓ ส ๓.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓ ส ๓.๒ ป.๔/๑, ป.๔/๒ ส ๕.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓ ส ๕.๒ ป.๔/๑, ป.๔/๒, ป.๔/๓ รวมทั้งหมด ๒๒ ตัวชี้วดั

๒๒๗ คำอธิบายรายวชิ า ส ๑๕๑๐๑สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม กลุม่ สาระการเรียนร้สู ังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ช้ันประถมศึกษาปีที่ ๕ เวลา ๘๐ ช่ัวโมง สาระ : ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม ศึกษาและลงมอื ปฏิบตั ใิ นเรื่อง วิเคราะห์ความ สำคญั ของพระพุทธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนับถือในฐานะทีเ่ ปน็ มรดกทางวฒั นธรรมและหลักในการ พัฒนาชาติไทย สรุปพทุ ธประวตั ิตั้งแต่เสดจ็ กรงุ กบิลพสั ด์จุ นถึงพทุ ธกิจสำคญั หรอื ประวตั ศิ าสดาทีต่ นนบั ถอื ตามที่กำหนด เหน็ คณุ ค่า และประพฤติตนตามแบบอย่างการดำเนินชีวิตและข้อคิดจากประวตั สิ าวก ชาดก เรือ่ งเล่า และศาสนิกชนตวั อย่างตามที่กำหนด อธิบายองคป์ ระกอบ และความสำคญั ของ พระไตรปิฎก หรือคมั ภีร์ของศาสนาทีต่ นนับถือแสดงความเคารพพระรัตนตรยั และปฏิบตั ิตามไตรสกิ ขา และหลกั ธรรมโอวาท ๓ ในพระพุทธศาสนาหรือหลักธรรมของศาสนาทีต่ นนับถือตามที่กำหนด เหน็ คณุ ค่าและสวดมนตแ์ ผเ่ มตตา มีสติที่เป็นพืน้ ฐานของสมาธิในพระพทุ ธศาสนาหรือการพัฒนาจิตตาม แนวทางของศาสนาทีต่ นนบั ถือตามทีก่ ำหนด ปฏิบัตติ นตามหลกั ธรรมของศาสนาที่ตนนบั ถือเพือ่ การ พัฒนาตนเองและสง่ิ แวดล้อม จดั พิธกี รรมตามศาสนาที่ตนนับถืออยา่ งเรียบง่ายมีประโยชน์และปฏิบตั ิตนถกู ต้อง ปฏิบตั ติ นใน ศาสนพิธี พิธกี รรม และวันสำคญั ทางศาสนาตามทีก่ ำหนด และอภิปรายประโยชน์ทีไ่ ด้รับจากการเข้าร่วมกิจกรรม มีมรรยาทของความเป็นศาสนิกชนที่ดีตามทีก่ ำหนด สาระ : เศรษฐศาสตร์ ศึกษาเรือ่ ง อธิบายปจั จยั การผลิตสินค้าและบริการประยกุ ต์ใช้แนวคิดของ ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงในการทำกิจกรรมตา่ ง ๆ ในครอบครัว โรงเรียน และชุมชน อธิบาย หลกั การสำคญั และประโยชนข์ องสหกรณ์ อธบิ ายบทบาทหน้าที่เบอื้ งต้นของธนาคาร จำแนกผลดแี ละ ผลเสยี ของการกู้ยืม

๒๒๘ สาระ : ภูมิศาสตร์ ศึกษาเรือ่ ง รู้ตำแหน่ง (พิกดั ภมู ิศาสตร์ ละติจดู ลองจิจูด) ระยะ ทศิ ทาง ของภูมิภาคของตนเอง ระบุลักษณะภมู ิลกั ษณ์ที่สำคญั ในภูมิภาคของตนเองในแผนที่ อธิบาย ความสมั พันธ์ของลักษณะทางกายภาพกบั ลักษณะทางสงั คมในภมู ิภาคของตนเอง วเิ คราะห์ สภาพแวดล้อมทางกายภาพที่มีอิทธิตอ่ ลกั ษณะการตั้งถิน่ ฐานและการย้ายถิน่ ของประชากรในภมู ิภาค อธิบายอิทธิพลของสิ่งแวดล้อมทางธรรมชาตทิ ี่กอ่ ให้เกิดวิถีชีวิตและการสร้างสรรค์วัฒนธรรมในภูมิภาค นำเสนอตวั อยา่ งที่สะท้อนให้เหน็ ผลจากการรักษาและการทำลายสภาพแวดล้อม และเสนอแนวคิดในการ รักษาสภาพแวดล้อมในภมู ิภาค โดยให้ผู้เรยี นฝึกการสงั เกต ตอบคำถามเชิงวิเคราะหแ์ ละสรุปความรู้ที่ได้ เป็นแผนผังความคิด กระตนุ้ ให้แสดงความคิดเห็นอยา่ งหลากหลาย เพื่อให้ผู้เรียนรว่ มกนั หาแนวทาง ปฏิบตั ทิ ี่ถูกต้อง เหมาะสม ส่งเสริมการทำงานกลุ่มเพือ่ พัฒนาทกั ษะทางสงั คม นำไปสูก่ ารยอมรบั และ เห็นคณุ คา่ ของตนเองและผอู้ ืน่ ตระหนักถงึ การปฏิบัตติ นในฐานะที่เปน็ สว่ นหนึ่งของสงั คมประชาธิปไตย ปฏิบัตติ นตามหลกั ศาสนาทีต่ นนับถือ มีแนวคิดที่เหมาะสมในการดำเนนิ ชีวิตอยา่ งพอเพียง และมีความเข้าใจสภาพ ภมู ิศาสตร์รอบตัว เลอื กใช้และอนุรักษ์ส่งิ แวดล้อมอย่างยัง่ ยืน รหัสตัวชีว้ ัด ส ๑.๑ ป.๕/๑ ป.๕/๒ ป.๕/๓ ป.๕/๔ ป.๕/๕ ป.๕/๖ ป.๕/๗ ส ๑.๒ ป.๕/๑ ป.๕/๒ ป.๕/๓ ส ๓.๑ ป.๕/๑ ป.๕/๒ ป.๕/๓ ส ๓.๒ ป.๕/๑ ป.๕/๒ ส ๕.๑ ป.๕/๑ ป.๕/๒ ป.๕/๓ ส ๕.๒ ป.๕/๑ ป.๕/๒ ป.๕/๓ รวมตัวชี้วดั ท้งั หมด ๒๑ตัวชวี้ ดั คำอธิบายรายวชิ า ส ๑๖๑๐๑สงั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

๒๒๙ กลมุ่ สาระการเรียนรสู้ ังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ เวลา ๘๐ ชว่ั โมง สาระ : ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม ศึกษาและลงมอื ปฏิบตั ใิ นเรื่อง วิเคราะห์ความสำคญั ของ พระพทุ ธศาสนาในฐานะเป็นศาสนาประจำชาติหรือความสำคัญของศาสนาที่ตนนบั ถือ สรุปพุทธประวัติ ต้ังแต่ปลงอายุสังขารจนถึงสังเวชนียสถาน หรือประวัติศาสดาที่ตนนับถือตามที่กำหนด เห็นคุณค่าและ ประพฤติตนตามแบบอยา่ งการดำเนินชีวิตและข้อคิดจากประวตั สิ าวก ชาดก เรื่องเล่า และศาสนิกชน ตัวอยา่ งตามทีก่ ำหนด วิเคราะหค์ วามสำคญั และเคารพพระรัตนตรัย ปฏิบัตติ ามไตรสกิ ขาและหลักธรรม โอวาท ๓ ในพระพทุ ธศาสนาหรือหลักธรรมของศาสนาที่ตนนบั ถือตามที่กำหนด ชื่นชมการทำความดี ของบุคคลในประเทศตามหลักศาสนาพร้อมท้ังบอกแนวปฏิบัติในการดำเนินชีวิต เห็นคุณค่าและสวด มนต์ แผ่เมตตา และบรหิ ารจิตเจริญปัญญา มีสติทีเ่ ปน็ พืน้ ฐานของสมาธิในพระพุทธศาสนา หรือการ พัฒนาจิตตามแนวทางของศาสนาที่ตนนับถือตามท่ีกำหนด ปฏิบัติตนตามหลักธรรมของศาสนาท่ี ตนนับถือ เพือ่ แก้ปญั หาอบายมขุ และสง่ิ เสพติด อธิบายหลกั ธรรมสำคญั ของศาสนาอืน่ ๆ โดยสงั เขป อธิบาย ลกั ษณะสำคญั ของศาสนพิธี พิธกี รรมของศาสนาอื่น ๆ และปฏิบัติตนได้อยา่ งเหมาะสมเมอื่ ต้องเข้าร่วม พิธี อธิบายความรเู้ กี่ยวกบั สถานท่ตี า่ ง ๆ ในศาสนสถานและปฏิบตั ิตนได้อย่างเหมาะสม มีมรรยาทของ ความเปน็ ศาสนิกชนที่ดีตามที่กำหนด อธิบายประโยชน์ของการเข้าร่วมในศาสนพิธี พิธีกรรม และ กิจกรรมในวันสำคัญทางศาสนาตามที่กำหนด และปฏิบัติตนได้ถูกต้องแสดงตนเป็นพุทธมามกะ หรือแสดงตนเปน็ ศาสนิกชนของศาสนาทีต่ นนับถือ สาระ : เศรษฐศาสตร์ ให้ผเู้ รียนศึกษาเรือ่ ง อธิบายบทบาทของผู้ผลิตที่มีความรบั ผิดชอบ อธิบายบทบาทของผู้บรโิ ภคที่รู้เท่าทนั บอกวิธแี ละประโยชนข์ องการใช้ทรัพยากรอย่างยงั่ ยืน อธิบาย ความสมั พันธ์ระหว่างผู้ผลิต ผู้บริโภค ธนาคาร และรฐั บาล ยกตวั อยา่ ง การรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจ ภายในท้องถิ่น สาระ : ภมู ิศาสตร์ ให้ผู้เรยี นศึกษาเรื่อง ใช้เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ (แผนที่ ภาพถา่ ยชนิดต่าง ๆ) ระบลุ กั ษณะสำคัญทางกายภาพและสงั คมของประเทศ อธิบายความสัมพนั ธร์ ะหวา่ งลักษณะทางกายภาพ กับปรากฏการณ์ทางธรรมชาตขิ องประเทศ วิเคราะห์ความสัมพนั ธร์ ะหวา่ งสิ่งแวดล้อมทางธรรมชาตกิ บั ส่งิ แวดล้อมทางสังคมในประเทศ อธิบายการเปล่ยี นแปลงสภาพธรรมชาติในประเทศไทยจากอดตี ถึง ปัจจุบนั และผลที่เกิดขนึ้ จากการเปลย่ี นแปลงน้ัน จัดทำแผนการใช้ทรัพยากรในชมุ ชน โดยให้ผู้เรยี นฝึกการสังเกต ตอบคำถามเชิงวิเคราะห์และสรุปความรู้ทีไ่ ดเ้ ป็นแผนผงั ความคดิ กระตนุ้ ให้แสดงความคิดเห็นอย่างหลากหลาย เพือ่ ให้ผู้เรียนรว่ มกนั หาแนวทางปฏิบตั ิที่ถกู ต้อง เหมาะสม ส่งเสริมการทำงานกลุ่มเพือ่ พัฒนาทักษะทางสังคม นำไปส่กู ารยอมรับและเห็นคณุ ค่าของตนเองและผู้อื่น ตระหนกั ถงึ การปฏิบตั ติ นในฐานะที่เปน็ สว่ นหนึ่งของ สงั คมประชาธิปไตย ปฏิบัตติ นตามหลกั ศาสนาที่ตนนบั ถือ มีแนวคิดทีเ่ หมาะสมในการดำเนนิ ชีวิตอย่างพอเพียง และมีความเข้าใจสภาพ ภูมิศาสตร์รอบตัว เลอื กใช้และอนรุ กั ษส์ ง่ิ แวดล้อมอยา่ งยงั่ ยืน

๒๓๐ รหัสตัวชีว้ ัด ส ๑.๑ ป.๖/๑ ป.๖/๒ ป.๖/๓ ป.๖/๔ ป.๖/๕ ป.๖/๖ ป.๖/๗ ป.๖/๘ ป.๖/๙ ส ๑.๒ ป.๖/๑ ป.๖/๒ ป.๖/๓ ป.๖/๔ ส ๓.๑ ป.๖/๑ ป.๖/๒ ป.๖/๓ ส ๓.๒ ป.๖/๑ ป.๖/๒ ส ๕.๑ ป.๖/๑ ป.๖/๒ ส ๕.๒ ป.๖/๑ ป.๖/๒ ป.๖/๓ รวมท้งั หมด ๒๓ ตวั ชีว้ ดั

๒๓๑ โครงสร้างหน่วยการเรียน รายวชิ าพืน้ ฐานกลมุ่ สาระการเรยี นรู้ สงั คมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ เวลาเรียน 4๐ ชว่ั โมง จำนวน 1 หนว่ ยกิต สาระที่ ๑ ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม 15 ชั่วโมง ลำดบั ที่ ชื่อหนว่ ยการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนร/ู้ สาระสำคญั เวลา นำ้ หนัก ตวั ชีว้ ัด (ชว่ั โมง) คะแนน ๑ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑ พุทธประวตั ิ ส๑.๑ ป.๑/๑ ๑ พุทธประวตั ิ: ประสูติ ตรัสรู้ 26 ๒ พทุ ธประวตั ิ: ปรินพิ พาน ๒ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๒ ส๑.๑ ป.๑/๒ ๓ พทุ ธสาวก: สามเณรบัณฑิต 6 6 พุทธสาวก ชาดก และ ๔ ชาดก: วัณณุปถชาดก (พอ่ ค้าผู้ 3 6 พุทธศาสนิกชน พยายาม) ตัวอยา่ ง ๕ ชาดก: สวุ ัณณสามชาดก (สุวรรณ สามยอดกตญั ญู) ๖ พทุ ธศาสนิกชนตวั อย่าง: พระบาท สมเด็จพระเจ้าอยหู่ ัวภูมิพลอดุลยเดช ๗ พุทธศาสนิกชนตวั อย่าง:เจ้าพระยา สุธรรมมนตรี(หนพู ร้อม ณ นคร) ๓ หนว่ ยการเรียนรู้ที่ ๓ ส๑.๑ ป.๑/๓ ๘ พระรตั นตรยั 2 หลักธรรมทาง ๙ ความศรัทธา พระพทุ ธศาสนา ๑๐ โอวาท ๓: เบญจศลี เบญจ ธรรม ๑๑ โอวาท ๓: สังคหวตั ถุ ๔ ๑๒ โอวาท ๓: ความกตญั ญกู ตเวที ตอ่ พอ่ แม่และครอบครัว ๑๓ โอวาท ๓: มงคล ๓๘ ๑๔ โอวาท ๓: การทำจิตใจใหผ้ อ่ งใส ๑๕ พุทธศาสนสภุ าษิต: อตตฺ า หิ อตตฺ โน นาโถ ๑๖ พุทธศาสนสภุ าษิต: มาตา มิตฺตํ สเก ฆเร ๔ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ ส๑.๒ ป.๑/๑,ป.๑/๒ ๑๗ การบำเพญ็ ประโยชน์ตอ่ วัด 2 หนา้ ที่ชาวพทุ ธ หรือศาสนสถาน ๑๘ การแสดงตนเปน็ พทุ ธมามกะ

๒๓๒ ๕ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ ส๑.๑ ป.๑/๔ ๑๙ การฝึกสวดมนต์และแผ่เมตตา 3 6 การบริหารจิตและ ๒๐ การฝึกสติที่เปน็ พนื้ ฐานของ 3 6 เจริญปัญญา สมาธเิ พื่อเจริญปัญญา ๒๑ การฝึกใหม้ ีสตใิ นการฟงั การคิด ๖ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๖ ส๑.๒ ป.๑/๒ การถาม การอ่านและการเขียน วนั สำคญั ทางพระพุทธ ๒๒ วันสำคญั ทางพระพทุ ธศาสนา : ศาสนาและศาสนพิธี วันมาฆบูชา วันวสิ าขบชู า ๒๓ วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา : วนั อาสาฬหบูชา วันอฏั ฐมีบชู า ๒๔ การบูชาพระรัตนตรยั สาระที่ ๓ เศรษฐศาสตร์ 10 ชั่วโมง ลำดับที่ ชื่อหนว่ ยการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนรู้/ สาระสำคัญ เวลา น้ำหนกั ตวั ชีว้ ดั (ชว่ั โมง) คะแนน 1 สาระที่ ๓ เศรษฐศาสตร์ ส๓.๑ ป.๑/๑,ป.๑/๒ ๒๕ สินค้าและบริการที่ใช้ใน 4 10 หนว่ ยการเรียนรู้ที่ ๑ การใช้จ่ายเงินเพื่อซอื้ ชีวิตประจำวนั สินค้าและบริการอย่าง คุ้มคา่ ๒๖ การใช้ประโยชนจ์ ากสินค้าและ 2 หนว่ ยการเรียนรู้ที่ ๒ บริการใหค้ ุ้มค่า การบริหารจดั การ ทรพั ยากร ๒๗ การใช้จ่ายเงิน 3 หนว่ ยการเรียนรู้ที่ ๓ ๒๘ หลกั การออมเงินและประโยชน์ การทำงาน ของการออมเงิน ๒๙ การวางแผนการใช้จา่ ยเงิน ส๓.๑ ป.๑/๓ ๓๐ ความหมายและความสำคญั ของ 3 9 ทรัพยากร ๓๑ ทรพั ยากรทีใ่ ช้ในชีวิตประจำวัน ๓๒ การใช้ทรพั ยากรอย่างถูกต้อง ประหยัดและคุ้มคา่ ส๓.๒ ป.๑/๑ ๓๓ การทำงานและประเภทของการ 3 9 ทำงาน ๓๔ ความสำคัญของการทำงาน

๒๓๓ สาระที่ ๕ ภูมิศาสตร์ 15 ชั่วโมง ลำดบั ที่ ชื่อหนว่ ยการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนร/ู้ สาระสำคัญ เวลา น้ำหนกั ตวั ชี้วัด (ช่ัวโมง) คะแนน 1 หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑ ส๕.๑ ป.๑.๑ ๓๕ สิง่ ต่างๆ รอบตัวเรา 26 สิ่งต่างๆ รอบตวั เรา ๓๖ การจำแนกสิง่ ต่างๆ รอบตัว 2 หนว่ ยการเรียนรู้ที่ ๒ ส๕.๑ ป.๑/๒ ๓๗ ทิศหลกั 26 ทิศหลักและที่ตง้ั ของ ๓๘ ความสมั พันธ์ระหว่างตำแหนง่ สิง่ ต่างๆ รอบตวั ระยะและทิศของสิง่ ต่างๆ รอบตวั เรา 3 หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ ส๕.๑ ป.๑/๓ ๓๙ แผนผงั 26 แผนผงั หอ้ งเรียนของเรา ๔๐ การใช้แผนผงั 4 หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ ส๕.๑ ป.๑/4 ๔๑ การเปลีย่ นแปลงของสภาพ 36 อากาศในรอบวนั อากาศ 5 หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ ส๕.๒ ป.๑/๑ ๔2 การเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อม 3 6 สิง่ แวดลอ้ ม ๔3 การมีสว่ นรว่ มในการจัดระเบียบ สิ่งแวดล้อมที่บ้านและโรงเรียน 6 หน่วยการเรียนรูท้ ี่ ๖ ส๕.๒ ป.๑/๒,ป.๑/๓ ๔4 การเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อม 3 6 ๔5 การมีส่วนรว่ มในการจดั ระเบียบ สิ่งแวดล้อมทีบ่ ้านและโรงเรียน รวม รวมเวลาเรียนตลอดปี 4๐ 100 คะแนนระหว่างเรียน - 70 คะแนนวดั ผลปลายปี - 30 รวม - 100

๒๓๔ โครงสร้างหน่วยการเรียน รายวชิ าพืน้ ฐานกลุ่มสาระการเรยี นรู้ สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม ชัน้ ประถมศึกษาปีที่ ๒ เวลาเรียน 4๐ ช่ัวโมง จำนวน 1 หนว่ ยกิต ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม 14 ช่ัวโมง ลำดบั ที่ ชื่อหนว่ ยการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนร/ู้ สาระสำคญั เวลา น้ำหนัก ๑ ความสำคัญของ ตวั ชีว้ ัด (ชว่ั โมง) คะแนน ๒ พระพทุ ธศาสนา และพุทธประวัติ ส ๑.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒ ๑. พระพุทธศาสนาเป็นเอกลกั ษณ์ 2 6 ๓ พทุ ธสาวก ชาดก และ ของชาติไทย ที่เป็นรากฐานของ พทุ ธศาสนิกชน ตวั อยา่ ง วัฒนธรรมประเพณีที่ดงี ามสง่ ผลให้ หลักธรรมทาง ชาติไทยมีความสงบสุขเรื่อยมา พระพทุ ธศาสนา ๒. พทุ ธประวัติเป็นประวัติของ พระพุทธเจ้า ศาสดาผู้กอ่ ต้ังพระ พุทธศาสนา และเผยแผ่พระพุทธ ศาสนาใหส้ ืบเนอ่ื งมาจนถึงปัจจุบนั ส ๑.๑ ป.๒/๓ ๑. พุทธสาวก คือ สาวกของ 26 พระพุทธเจ้าทีป่ ฏิบตั ิตามหลักธรรม คำสอน และเผยแผพ่ ระพทุ ธศาสนา เป็นแบบอย่างที่ดี ควรค่าแกก่ าร นำไปปฏิบัติตามหลักธรรมคำสอน และเผยแผ่พระพทุ ธศาสนาเปน็ แบบอย่างที่ดี ควรค่าแกก่ ารนำไป ปฏิบตั ิตาม ๒. ชาดก คือ เรือ่ งราวที่เป็น อดีตชาติของพระพทุ ธเจ้าใหข้ ้อคิดที่ สามารถนำไปประยุกต์ใช้ใน ชีวิตประจำวันได้ ๓. การศกึ ษาข้อมลู เกีย่ วกับพุทธ ศาสนิกชนตัวอย่างทำใหไ้ ด้แบบอย่าง ทีด่ ไี ปปฏิบัติในการดำเนินชีวิต ส ๑.๑ ป.๒/๔, ป.๒/๕ ๑. พระรัตนตรัย คือ พระพุทธ 26 พระธรรม และพระสงฆ์ ซึ่งเปน็ ศนู ย์รวมจิตใจของพุทธศาสนิกชน ๒. โอวาท ๓ เปน็ หลักธรรมคำสอน ซึง่ ถือเป็นหวั ใจสำคัญของพระพทุ ธ-

๒๓๕ ลำดบั ที่ ชื่อหน่วยการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนร้/ู สาระสำคญั เวลา นำ้ หนัก ตัวชีว้ ัด (ชั่วโมง) คะแนน ศาสนา คือ ไมท่ ำความชวั่ การทำ ความดี การทำจิตใจใหบ้ ริสทุ ธ์ิ ๓. พทุ ธศาสนสุภาษิต เปน็ ข้อคิด สอนใจเพื่อใหพ้ ุทธศาสนิกชนได้นำไป ปฏิบตั ิในชีวิตประจำวนั ๔. การทำความดีของตนเองและ บุคคลในครอบครัวเป็นการนำหลกั ธรรมทางพระพุทธศาสนาไปปฏิบตั ิ ในชีวิตประจำวันเพื่อใหเ้ กิดความสงบ สุข ๔ มรรยาทชาวพุทธ ส ๑.๒ ป.๒/๑ มรรยาทชาวพทุ ธเปน็ สิ่งที่ 26 ชาวพุทธควรศกึ ษาและปฏิบัติให้ ถกู ต้อง ๕ การบริหารจิตและ ส ๑.๑ ป.๒/๖ การบริหารจิตเจริญปัญญาเป็นการ 2 7 เจริญปัญญา ฝึกใหม้ ีสตแิ ละมีสมาธใิ นการดำเนิน- ชีวิต ปฏิบัติได้โดยการสวดมนต์ ไหว้พระ แผเ่ มตตาและการฝึกสมาธิ ๖ วันสำคัญทางพระพทุ ธ ส ๑.๒ ป.๒/๒ ๑. วนั สำคัญทางพระพทุ ธศาสนา 2 7 ศาสนาและศาสนพิธี เปน็ วันที่มีเหตุการณ์สำคญั ต่าง ๆ เกี่ยวกับพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ เกิดขึน้ ๒. ศาสนพิธี เป็นพิธีกรรมทาง ศาสนาที่พทุ ธศาสนิกชนควรปฏิบัติ ใหถ้ กู ต้อง เพื่อสืบทอด พระพทุ ธศาสนาใหค้ งอยูต่ ลอดไป ๗ ศาสนาต่าง ๆ ส ๑.๑ ป.๒/๗ ศาสนาต่าง ๆ ทีม่ ีอยู่ในประเทศไทย 2 7 ในประเทศไทย ได้แก่พระพุทธศาสนา ศาสนา อิสลาม ศาสนาคริสต์ ศาสนา พราหมณ์-ฮินดู ทุกศาสนามี หลกั ธรรมคำสอนที่มีจุดมุ่งหมาย เดียวกัน คือ ใหท้ ุกคนปฏิบัติตนเป็น คนดี

๒๓๖ เศรษฐศาสตร์ 13 ชว่ั โมง ลำดบั ชื่อหนว่ ย มาตรฐานการเรียนรู/้ สาระสำคัญ เวลา นำ้ หนกั (ช่ัวโมง) คะแนน ที่ การเรียนรู้ ตัวชี้วดั 1 สินค้าและบริการ ส ๓.๑ ป.๒/๑ ๑. ผู้ผลิตใช้ทรพั ยากรที่หลากหลายใน 11 6 ในชีวิตประจำวัน การผลิตสนิ ค้าและบริการ ๒. การใช้ทรัพยากรการผลิตที่ หลากหลายส่งผลตอ่ ราคา คณุ ภาพและ ประโยชน์ของสินค้า 2 รายได้ รายจ่าย ส ๓.๑ ป.๒/๒, ป.๒/ ๑. ทกุ ครอบครวั จะต้องมีสมาชิกที่ 11 7 และการออม ๓,ป.๒/๔ ประกอบอาชีพเพื่อใหม้ ีรายได้มาใช้จ่าย ในการดำรงชีวิต ๒. การบนั ทึกรายรบั -รายจ่ายจะชว่ ย ใหใ้ ช้จา่ ยเงินอยา่ งเหมาะสม ๓. การใช้จ่ายเฉพาะในสิง่ ที่จำเปน็ จะทำ ใหม้ ีเงินเหลอื เก็บออมไวใ้ ช้ประโยชนต์ ่อ ตนเองและผู้อื่นในอนาคต 3 การซือ้ ขายแลกเปลีย่ น ส ๓.๒ ป.๒/๑, ป.๒/๒ ๑. การแลกเปลี่ยนสินค้าและบริการมี 11 7 สินค้าและบริการ หลายวธิ ีทั้งโดยการใช้เงินและไมใ่ ชเ้ งิน ๒. ผู้ขายเป็นผู้แจกจา่ ยหรือจำหน่าย สินค้าและบริการใหแ้ ก่ผู้ซือ้ โดยได้รบั เงินเป็นการตอบแทน ภมู ศิ าสตร์ 13 ชัว่ โมง ลำดับ ชื่อหนว่ ย มาตรฐานการเรียนร้/ู สาระสำคญั เวลา นำ้ หนกั ที่ การเรียนรู้ ตัวชีว้ ดั (ช่ัวโมง) คะแนน 1 สิง่ ตา่ ง ๆ ระหวา่ ง โรงเรียนกบั บ้าน ส ๕.๑ ป.๒/๑ ๑. สิง่ ตา่ ง ๆ ที่อยรู่ อบตวั เรา โดยทว่ั ไป 3 8 จำแนกเปน็ สิง่ ที่เกิดขึน้ เองในธรรมชาติ และสิง่ ทีม่ นษุ ย์สร้างขึน้ ๒. สิ่งที่เกิดขึน้ เองในธรรมชาติ คือ สิง่ ที่เกิดขึน้ เปลี่ยนแปลง และดำเนินไปเอง ตามธรรมชาติ โดยไม่มมี นษุ ย์เข้าไปทำ ใหเ้ กิดการเปลี่ยนแปลงใด ๆ

๒๓๗ ลำดับ ชื่อหนว่ ย มาตรฐานการเรียนรู้/ สาระสำคัญ เวลา น้ำหนกั (ชัว่ โมง) คะแนน ที่ การเรียนรู้ ตัวชี้วัด ๓. สิ่งทีม่ นษุ ยส์ ร้างขึน้ คือ สิ่งตา่ ง ๆ ที่มนษุ ยเ์ ข้าไปมีสว่ นร่วม ในการทำใหเ้ กิดขึน้ เปลี่ยนแปลงและ ดำเนินไปร่วมกับธรรมชาติ เรียก อีกอยา่ งว่า วัฒนธรรม ๔. สิง่ ทีเ่ ราพบเหน็ ในแต่ละวนั และ ตลอดเวลา ทกุ สิง่ เปน็ สิ่งที่เป็นธรรมชาติ มนษุ ย์ และสิง่ ทีม่ นุษย์สร้างขึน้ และสิ่ง ต่าง ๆ ล้วนมีความสัมพันธร์ ะหวา่ งกัน ไมม่ ีส่งิ ใดอยอู่ ย่างโดดเดีย่ วแยกตัว ออกมาได้ 2 เครือ่ งมือทางภมู ิศาสตร์ ส ๕.๑ ป.๒/๒ ๑. ลักษณะทางกายภาพ เปน็ สิ่งที่ 39 เกิดขึน้ เองตามธรรมชาติมีความ สัมพนั ธ์และสำคัญต่อการดำเนินชีวิต ของมนษุ ย์ ๒. การรู้ตำแหนง่ ทีต่ งั้ และทำเลที่ตง้ั ของลกั ษณะทางกายภาพจะมีประโยชน์ ต่อการวางแผนการใช้ประโยชน์จาก ลักษณะทางกายภาพ ๓. ลักษณะทางกายภาพตา่ ง ๆ ครอบคลมุ เน้ือทีก่ วา้ งขวาง เราไม่ สามารถมองเห็นได้ท้ังหมดด้วยตาเปล่า จึงจำเป็นต้องอาศัยเครื่องมือที่สามารถ แสดงลักษณะทางกายภาพตา่ ง ๆ ที่ เรียกวา่ แผนที่ 3 ความสัมพนั ธ์ระหว่าง ส ๕.๑ ป.๒/๓, ๑. โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์ ๑ รอบ 3 9 ดวงอาทิตย์โลก และ ส ๕.๒ ป.๒/๓ ใช้เวลา ๑ ปี หรือประมาณ ๓๖๕ วนั ดวงจันทรก์ ับมนุษย์ ทำใหเ้ กิดฤดกู าล รวมท้ังการเปลีย่ น แปลงของภูมิอากาศโลก ๒. โลกหมุนรอบตวั เอง ๑ รอบ ใช้เวลา ๒๔ ช่ัวโมง ทำใหเ้ กิดกลางวนั -กลางคืน ๓. ดวงจันทรโ์ คจรรอบโลก ๑ รอบ ใช้ เวลา ๑ เดือน ทำใหเ้ กิดข้างขึน้ - ข้างแรม รวมทั้งการเกิดน้ำขึน้ -น้ำลงใน แตล่ ะวนั

๒๓๘ ลำดบั ชือ่ หนว่ ย มาตรฐานการเรียนร/ู้ สาระสำคัญ เวลา นำ้ หนกั ที่ การเรียนรู้ ตวั ชีว้ ัด (ช่วั โมง) คะแนน 4 ทรัพยากรธรรมชาติ ส ๕.๒ ป.๒/๒, ป.๒/3 ๔. ความสัมพันธข์ องดวงอาทิตย์ โลก และสิง่ แวดล้อม และดวงจันทร์ ทำใหเ้ กิดปรากฏการณ์ กลางวัน-กลางคืน ข้างขึน้ -ข้างแรม น้ำขึน้ -น้ำลง ฤดูกาล การเปลี่ยนแปลง ของภมู ิอากาศ ซึง่ ปรากฏการณ์ตา่ ง ๆ ดังกล่าวมีความสมั พันธ์กบั การดำเนิน- ชีวิตของมนุษย์ จึงมีความจำเปน็ ทีต่ อ้ ง เรียนรู้เพือ่ การปรับตวั ใหเ้ หมาะสม สอดคล้องกับธรรมชาติ ๑. สิง่ ต่าง ๆ ที่อยรู่ อบตัวเรา เรียกวา่ 3 9 สิง่ แวดล้อม สิง่ แวดล้อมที่มีคุณค่า และ มีประโยชนก์ ับมนษุ ย์ เรียกว่า ทรพั ยากร ๒. ทรพั ยากรธรรมชาติทีม่ นุษยใ์ ช้ ประโยชน์ มีทั้งทีใ่ ช้แล้วคงสภาพอยไู่ ด้ ยาวนาน ใช้แล้วสามารถฟืน้ ฟูใหม่ได้ และใช้แล้วหมดไป ๓. ตัวเราต้องอาศัยอยูใ่ นสิง่ แวดล้อม ต้องใช้ประโยชน์จากสิง่ แวดล้อมร่วม กับบคุ คลอื่นในสังคม ทกุ คนจึงมีหน้าที่ และถือเปน็ ความรับผิดชอบในการ รว่ มมือกับคนอืน่ ในการฟนื้ ฟสู ิ่งแวด ล้อมที่เสียสมดุลและปรบั ปรงุ สิง่ แวด ล้อมทีด่ อี ยแู่ ล้วใหม้ ีสภาพดียิ่งข้นึ รวมเวลาเรียนตลอดปี 4๐ คะแนนระหวา่ งเรียน 70 คะแนนวัดผลปลายปี 30 รวม 100

๒๓๙ โครงสร้างหน่วยการเรียน รายวชิ าพืน้ ฐานกล่มุ สาระการเรยี นรู้ สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม ชนั้ ประถมศึกษาปีที่ ๓ เวลาเรียน 4๐ ชัว่ โมง จำนวน 1 หนว่ ยกิต ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม 14 ชว่ั โมง ลำดับ ชือ่ หน่วยการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนรู้/ สาระสำคัญ เวลา นำ้ หนกั ที่ ตวั ชีว้ ัด (ชว่ั โมง) คะแนน ๑ ความสำคัญของ ส ๑.๑ ป.๓/๑, ป.๓/๒ ๑. พระพุทธศาสนาเป็นรากฐานสำคัญ 2 5 พระพุทธศาสนา ของวัฒนธรรมไทย และก่อใหเ้ กิด และพุทธประวัติ วฒั นธรรมทีด่ งี ามทีเ่ ปน็ เอกลักษณ์ เฉพาะของสังคมไทยในด้านตา่ ง ๆ ๒. พระพทุ ธประวัติเปน็ ประวตั ิของ พระพุทธเจ้าที่พุทธศาสนิกชนควร ศกึ ษา เพือ่ ใหท้ ราบถึงประวัติความ เปน็ มาของพระองคท์ ี่ทรงบำเพ็ญเพียร จนตรัสรู้และเผยแผ่พระพุทธศาสนา ๒ พทุ ธสาวก ชาดก และ ส ๑.๑ ป.๓/๓ การศกึ ษาพทุ ธสาวก ชาดก และ 25 พทุ ธศาสนิกชน พทุ ธศาสนิกชนตัวอยา่ งจะทำใหไ้ ด้ ตวั อยา่ ง แบบอย่างและข้อคิดทีด่ มี าปฏิบตั ิใน ชีวิตประจำวัน เพือ่ ใหด้ ำเนินชีวิตได้ อยา่ งมีความสขุ ๓ พระไตรปฎิ กและ ส ๑.๑ ป.๓/๔, ป.๓/๕ ๑. พระไตรปฎิ กเป็นคัมภีร์ใน 25 หลักธรรมทาง พระพทุ ธศาสนาทีร่ วบรวมหลกั ธรรม พระพุทธศาสนา คำสอนของพระพทุ ธเจ้า เพื่อให้ พทุ ธศาสนิกชนได้นำไปปฏิบตั ิในการ ดำรงชีวิต ๒. หลกั ธรรมคำสอนทีเ่ ปน็ หัวใจ สำคญั ของพระพทุ ธศาสนา คือ โอวาท ๓ ได้แก่ การไมท่ ำความชวั่ การทำความดี และการทำจิตใจให้ บริสทุ ธ์ิ

๒๔๐ ลำดับ ชือ่ หนว่ ยการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนร/ู้ สาระสำคญั เวลา น้ำหนกั ที่ ตัวชีว้ ดั (ชัว่ โมง) คะแนน ๓. พทุ ธศาสนสุภาษิตเป็นคติธรรม ทางพระพุทธศาสนาเพื่อเปน็ คติ สอนใจใหพ้ ทุ ธศาสนิกชนนำไปปฏิบตั ิ ๔ หนา้ ที่ชาวพุทธและ ส ๑.๒ ป.๓/๑, ป.๓/๓ ๑. หนา้ ทีช่ าวพุทธ คือ การแสดงตน 2 5 มรรยาทของชาวพุทธ เปน็ พุทธมามกะซึง่ เปน็ สิง่ ที่ชาวพทุ ธ ทุกคนควรปฏิบตั ิเพือ่ สืบทอด พระพทุ ธศาสนาใหค้ งอยู่สืบตอ่ ไป ๒. มารยาทชาวพทุ ธ เป็นสิง่ ที่ ชาวพทุ ธทุกคนควรศกึ ษาและปฏิบตั ิ ใหถ้ กู ต้อง เพือ่ ใหเ้ กิดความเปน็ สิริ มงคลแกต่ นเอง ๕ การบริหารจิตและ ส ๑.๑ ป.๓/๖ ๑. การสวดมนตไ์ หว้พระเปน็ การ 25 เจริญปญั ญา แสดงถึงความเคารพในพระรัตนตรัย และเป็นการฝึกบริหารจิตและเจริญ ปัญญาเพือ่ ใหจ้ ิตใจสงบ ๒. การฝึกใหม้ ีสตแิ ละสมาธเิ ปน็ การ บริหารจิตและเจริญปญั ญาทีส่ ามารถ ปฏิบตั ิได้เปน็ ประจำทุกวัน และชว่ ยให้ ผู้ปฏิบัติมีสตแิ ละสมาธใิ นการดำเนิน ชีวิต ๖ ศาสนพิธี ส ๑.๒ ป.๓/๒ การอาราธนาศลี การสมาทานศลี 2 5 และการจดั โตะ๊ หมบู่ ชู าเป็นพิธีกรรม ทางศาสนา ทีพ่ ทุ ธศาสนิกชนควร ปฏิบตั ิให้ถูกต้องเมือ่ เข้ารว่ มในศาสน พิธีตา่ ง ๆ ๗ ศาสนาตา่ ง ๆ ส ๑.๑ ป.๓/๗ ศาสนาที่สำคญั ในประเทศไทย ได้แก่ 2 5 ในประเทศไทย พระพทุ ธศาสนา ศาสนาอิสลาม ศาสนาคริสต์ ศาสนาพราหมณ์-ฮินดู และศาสนาสิกข์ ทกุ ศาสนาสอนใหศ้ า สนิกชนปฏิบตั ิตนเปน็ คนดี ประเทศ ไทยใหเ้ สรีภาพแก่ประชาชนในการนับ ถือศาสนา ทุกคนจึงอยู่รว่ มกนั ใน สังคมอย่างมีความสขุ และในฐานะศา สนิกชนที่ดที ุกคนควรปฏิบัติตนต่อศา

๒๔๑ ลำดบั ชือ่ หนว่ ยการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนรู/้ สาระสำคัญ เวลา น้ำหนกั ที่ ตวั ชี้วัด (ชว่ั โมง) คะแนน สนวตั ถุ ศาสนสถานและศาสนบุคคล ด้วยความเคารพ เศรษฐศาสตร์ 13 ชั่วโมง ลำดับ ชือ่ หน่วยการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนรู้/ สาระสำคัญ เวลา นำ้ หนัก ที่ ตัวชี้วัด (ชั่วโมง) คะแนน 1 สินค้าและบริการใน ส ๓.๑ ป.๓.๑ สินค้าและบริการเปน็ สิง่ ทีจ่ ำเปน็ ต่อ 3 7 ชีวิตประจำวัน การดำรงชีวิตของมนุษย์ เพราะทำให้ มนุษย์สามารถดำรงชีวิตอยไู่ ด้นอก จากนี้มนษุ ยย์ งั ต้องการการบริการ เพื่อทำใหเ้ กิดความสะดวกสบายใน การดำเนินชีวิตประจำวนั 2 การวางแผนใช้จ่ายเงิน ส ๓.๑ ป.๓/๒ การวางแผนการใช้จา่ ยของตนเอง 3 7 เปน็ สิ่งจำเป็นที่จะต้องปฏิบตั ิเพื่อใหม้ ี เงินเหลือเก็บออม และมีเงินใช้จ่าย ในยามจำเปน็ 3 การบริหารจัดการ ส ๓.๑ ป.๓/๓ การใช้ทรพั ยากรที่มีอย่จู ำกดั อยา่ ง 38 ทรพั ยากร คุ้มค่าและเกิดประโยชนม์ ากท่สี ดุ จะ ทำใหม้ ีทรพั ยากรใช้ได้ยาวนาน 4 ภาษีและการแข่งขนั ส ๓.๒ ป.๓/๑, ป.๓/๒, ๑. การเสียภาษีเปน็ หนา้ ทีข่ องผู้ทีม่ ี 4 8 ทางการค้า ป.๓/๓ รายได้ เงินภาษีจะนำไปใช้เพื่อพฒั นา ประเทศให้เจริญก้าวหน้า และพฒั นา คุณภาพชีวิตของประชาชนในประเทศ ใหด้ ีขึน้ ๒. การแขง่ ขนั ทางการค้าทำใหส้ ินค้า มีราคาถูกลง และเกิดการพฒั นา สินค้าใหม้ ีคณุ ภาพ ภูมิศาสตร์ 13 ช่ัวโมง ลำดบั ชื่อหนว่ ยการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนรู้/ สาระสำคัญ เวลา น้ำหนกั ที่ ตวั ชี้วัด (ช่ัวโมง) คะแนน

๒๔๒ 1 แผนผงั แผนที่ และ ส ๕.๑ ป.๓/๑, ป.๓/๒ ๑. ภายในชมุ ชนแต่ละแห่ง ประกอบ 13 8 ภาพถา่ ยในชมุ ชน ไปด้วยสิ่งต่าง ๆ มากมาย ซึง่ อยู่ รว่ มกันและมีความสมั พันธร์ ะหวา่ ง กันโดยท่ัวไปแตล่ ะชมุ ชนจะมีอาณา บริเวณกวา้ งขวางแตกต่างกนั ไป ลำดบั ชือ่ หนว่ ยการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนร/ู้ สาระสำคญั เวลา น้ำหนกั ที่ ตวั ชี้วัด (ชัว่ โมง) คะแนน ๒. การค้นหาข้อมลู ตา่ ง ๆ ในพนื้ ที่ ของชมุ ชนใหไ้ ด้ครบถ้วนและแมน่ ยำ จำเปน็ ต้องอาศัยเครือ่ งมือประเภท ตา่ ง ๆ เชน่ แผนผงั แผนที่ ภาพถ่าย ทางอากาศภาพจากดาวเทียมเปน็ ต้น ๓. ในแผนผงั แผนที่ ภาพถา่ ยทาง อากาศ และภาพจากดาวเทยี ม จะให้ ข้อมลู พืน้ ฐานเกี่ยวกบั ตำแหน่ง ระยะ ทิศ และระบบความสัมพันธข์ องสิ่ง ตา่ ง ๆ ที่มีอยู่ในพืน้ ทีจ่ ริง เพียงแต่ มี ความถกู ต้องและแมน่ ยำแตกต่างกนั ผู้ใช้เครือ่ งมือดังกล่าวจงึ ต้องรู้จกั เลือกใช้ให้เหมาะสมกบั งานทีต่ อ้ งการ หาข้อมลู ๔. นอกจากเราจะเป็นผู้ใช้เครื่องมือ ทางภมู ิศาสตรต์ า่ ง ๆ ทีม่ ีผู้ผลิตขึน้ ไว้ บริการแล้ว เราเองยงั สามารถสร้าง เครือ่ งมือทางภมู ิศาสตร์ง่าย ๆ ขึน้ ใช้ได้เอง เชน่ แผนผงั อยา่ งงา่ ยของ โรงเรียนหรือชมุ ชน เปน็ ต้น 2 สภาพแวดล้อม ส ๕.๒ ป.๓/๑, ป.๓/๕ ๑. ธรรมชาติ และสิง่ ทีม่ นษุ ยส์ ร้างขึน้ ๕ 9 ในชมุ ชน ในชมุ ชนที่อยู่รอบตัวเราเรียกวา่ สิ่งแวดล้อมในชมุ ชน ๒. สิง่ แวดล้อมภายในชุมชนมีการ เปลีย่ นแปลงไปตลอดเวลา จาก สาเหตุตามธรรมชาติ และจากฝีมือ มนษุ ย์การเปลีย่ นแปลงของสิ่งแวด

๒๔๓ ลำดับ ชื่อหน่วยการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนรู้/ สาระสำคัญ เวลา น้ำหนกั ที่ ตัวชี้วดั (ชั่วโมง) คะแนน ล้อมในชมุ ชน มีทั้งการเพมิ่ ขึน้ ของ สิ่งแวดล้อม และการสูญเสียของ สิ่งแวดล้อม ซึง่ มีผลตอ่ ธรรมชาติและ มนษุ ย์ทีอ่ าศยั อยใู่ นสิ่งแวดล้อมดังน้ัน เราจึงต้องตระหนกั ถึงการเปลีย่ น แปลงของสิ่งแวดล้อมภายในชุมชนที่ ตนเองอาศยั อยดู่ ้วยการศกึ ษาเรียนรู้ ใหเ้ ข้าใจถึงสาเหตขุ องการเปลีย่ น แปลงและผลทีเ่ กิดขึน้ จากการเปลี่ยน แปลง เพื่อนำไปใช้ในการดำเนินชีวิต ได้อย่างมีความสขุ 3 มนษุ ยก์ ับส่งิ แวดล้อม ส ๕.๒ ป.๓/๒, ป.๓/๓ ๑. สิ่งต่าง ๆ ทีแ่ วดล้อมตัวเรา เรียก ๖ 9 และทรัพยากร ป.๓/6 วา่ สิง่ แวดล้อม สิง่ แวดล้อมตาม ธรรมชาติ ธรรมชาติที่มีคณุ ประโยชนต์ ่อมนุษย์ เรียกว่า ทรัพยากรธรรมชาติ มนษุ ยท์ ี่ อาศัยอยู่ในชุมชนจำเป็นต้องพึง่ พา สิ่งแวดล้อม และทรพั ยากรธรรมชาติ ในการดำเนินชีวิต ทั้งการสนองความ ต้องการพนื้ ฐาน เชน่ ปัจจัย ๔ การ ประกอบอาชีพ การคมนาคม การตั้ง ถิ่นฐาน เปน็ ต้น ๒. การใช้ประโยชนจ์ ากสิง่ แวดล้อม และทรพั ยากรธรรมชาติของมนุษย์ บางครั้งก่อใหเ้ กิดมลพิษกบั ส่งิ แวด ล้อม และทรัพยากรธรรมชาติซึง่ มลพิษจะส่งผลกระทบในแงล่ บตอ่ การดำเนินชีวิตของมนษุ ย์ในชุมชน ๓. การเรียนรู้เกี่ยวกบั สิ่งแวดล้อม และทรพั ยากรธรรมชาติในชุมชน จะ เปน็ ฐานความคิดในการพึ่งพา ใช้ ประโยชนแ์ ละรู้จกั รักษาฟืน้ ฟสู ิ่งแวด ล้อมและทรพั ยากรธรรมชาติให้คงอยู่ อย่างยงั่ ยืน 4 เมืองและชนบท ส ๕.๒ ป.๓/๔ ชุมชนแต่ละแห่งมีท้ังลกั ษณะทีเ่ หมือน ๔ 9 และแตกต่างกนั ขึน้ อยูก่ บั ปัจจัย

๒๔๔ ลำดับ ชือ่ หนว่ ยการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนร้/ู สาระสำคญั เวลา นำ้ หนกั ที่ ตัวชี้วัด (ชัว่ โมง) คะแนน พนื้ ฐานทีเ่ ป็นองค์ประกอบของชมุ ชน เปน็ ตวั กำหนด ได้แก่ สภาพพืน้ ที่ การตั้งถิน่ ฐานบ้านเรือนความหนา แนน่ ของประชากร อาชีพ รายได้และ รายจ่าย วฒั นธรรม วถิ ีชีวิตและ ระบบความสมั พนั ธ์ของสมาชิกใน ชุมชนซึ่งสามารถจำแนกรปู แบบของ ชมุ ชนได้เปน็ ๓ รปู แบบ ได้แก่ ชมุ ชน ชนบท ชมุ ชนเมือง และชมุ ชนกึง่ เมือง กึง่ ชนบท รวมเวลาเรียนตลอดปี 4๐ คะแนนระหว่างเรียน - 70 คะแนนวัดผลปลายปี - 30 รวม - 100 โครงสร้างหน่วยการเรียน รายวชิ าพืน้ ฐานกลมุ่ สาระการเรยี นรู้ สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ ๔ เวลาเรียน ๘๐ ชัว่ โมง จำนวน ๒ หน่วยกิต ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม 28 ชั่วโมง ลำดบั ที่ ชื่อหนว่ ยการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนรู้/ สาระสำคญั เวลา นำ้ หนกั ตวั ชี้วัด (ช่วั โมง) คะแนน ๑ ความสำคัญของ พระพทุ ธศาสนาและ ส ๑.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒ ๑. พระพุทธศาสนาเป็นศาสนาที่คน 4 5 พุทธประวัติ ไทยสว่ นใหญ่นับถือและมีความผูกพนั อยู่กับวถิ ีชีวิตของพุทธศาสนิกชน เป็น สิง่ ทีย่ ึดเหน่ยี วจติ ใจให้ พทุ ธศาสนิกชนทำความดีตาม หลักธรรมสง่ ผลใหส้ งั คมเกิดความ สงบสุข ๒. พระพุทธเจ้าเป็นศาสดาของ พระพุทธศาสนา การแสวงหาหนทาง แห่งการพ้นทุกขแ์ ละเผยแผพ่ ระพุทธ ศาสนาส่งผลใหพ้ ทุ ธศาสนิกชนมีหลัก ธรรมที่ใช้สำหรับการดำรงชีวิต

๒๔๕ ลำดบั ที่ ชือ่ หน่วยการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนร้/ู สาระสำคัญ เวลา นำ้ หนัก ตวั ชีว้ ัด (ช่วั โมง) คะแนน ๒ พทุ ธสาวก ชาดก และพทุ ธศาสนิกชน ส ๑.๑ ป.๔/๓ ๑. พระอุรุเวลกสั สปะ เป็นพทุ ธสาวก 4 5 ตวั อย่าง ทีไ่ ด้รับการยกยอ่ งวา่ เปน็ ผู้มีบริวาร มาก และช่วยในการเผยแผ่พระพทุ ธ ศาสนา ๒. ชาดกเปน็ นิทานทางพระพุทธ ศาสนาที่เป็นเรื่องราวของพระพุทธเจ้า ในอดีตชาติ มีข้อคิดสอนใจที่สามารถ นำมาใช้ในชีวิตประจำวนั ได้ ๓. พทุ ธศาสนิกชนตัวอย่างเปน็ บคุ คล ที่นำหลักธรรมทางพระพทุ ธศาสนา มาปฏิบตั ิในการดำเนินชีวิต ๓ หลกั ธรรมทาง ส ๑.๑ ป.๔/๔, ป.๔/๕, ๑. พระรัตนตรัย คือ พระพทุ ธ พระ 4 6 6 พระพทุ ธศาสนา ป.๔/๗ ธรรม พระสงฆ์ เป็นทีเ่ คารพสงู สดุ ของชาวพทุ ธ ๒. ไตรสิกขา เป็นหลักธรรมที่ปฏิบตั ิ เพือ่ พัฒนาตนเอง ๓. โอวาท ๓ เปน็ หลกั ธรรมที่ถือเป็น หวั ใจของพระพทุ ธศาสนา คือ การไม่ ทำความชว่ั การทำความดี การทำ จิตใจใหบ้ ริสทุ ธ์ิ ๔. พุทธศาสนสุภาษิต เปน็ คติธรรม ทางพระพุทธศาสนาทีเ่ ปน็ ข้อคิดเพื่อ ใหน้ ำไปปฏิบตั ิในการดำเนินชีวิต ๕. การนำหลักธรรมทางพระพทุ ธ ศาสนา มาปฏิบตั ิจะทำใหอ้ ยู่รว่ มกนั ในสงั คมได้อยา่ งสมานฉนั ท์ ๖. การทำความดีของตนเอง บคุ คล ในครอบครวั โรงเรียน และชมุ ชน ตามหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา จะทำใหส้ ังคมสงบสขุ ทุกคนอยู่ รว่ มกันอยา่ งมีความสุข ๔ หนา้ ที่ชาวพทุ ธและ ส ๑.๒ ป.๔/๑, ป.๔/๒ การปฏิบัติตามหนา้ ที่และมารยาท 4 มรรยาทของชาวพุทธ ชาวพุทธ อย่างถกู ต้อง และเหมาะสม เปน็ การสืบทอดพระพทุ ธศาสนาให้ คงอยสู่ ืบไป

๒๔๖ ลำดบั ที่ ชื่อหน่วยการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนร/ู้ สาระสำคญั เวลา น้ำหนัก ตวั ชีว้ ัด (ชัว่ โมง) คะแนน ๕ การบริหารจิต ส ๑.๑ ป.๔/๖ การบริหารจิตและเจริญปัญญา เป็น 4 6 และเจริญปญั ญา การฝึกจิตให้เกิดความสงบ มีสมาธิ แนว่ แน่อยกู่ ับสง่ิ ใดสิง่ หนึ่งการบริหาร จิตและเจริญปัญญาสามารถฝึกได้ หลายวธิ ี เช่น สวดมนต์ ไหว้พระ แผเ่ มตตา ฝึกใหม้ ีสมาธใิ นการทำ กิจกรรมต่าง ๆ ๖ ศาสนพิธี ส ๑.๒ ป.๔/๓ ศาสนพิธี เป็นพิธีกรรมทาง 46 พระพุทธศาสนาทีพ่ ุทธศาสนิกชน ควรปฏิบตั ิให้ถกู ต้องและเหมาะสม เพือ่ แสดงถึงความเคารพ และศรทั ธา ในพระรตั นตรัย ๗ ประวัติศาสดาของ ส ๑.๑ ป.๔/๘ ศาสดาเป็นผู้กอ่ ตั้งศาสนา ศาสดา 4 6 ศาสนาต่าง ๆ ที่คนไทย ของพระพุทธศาสนา คือ นับถือ พระพทุ ธเจ้า ศาสดาของศาสนา อิสลาม คือ นบีมุฮมั มัด ศาสดาของ ศาสนาคริสต์ คือ พระเยซู เศรษฐศาสตร์ 26 ช่ัวโมง ลำดับที่ ชือ่ หน่วยการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนร/ู้ สาระสำคัญ เวลา นำ้ หนกั 1 การเลือกซือ้ สินค้า ตวั ชีว้ ดั (ชั่วโมง) คะแนน และบริการ ส ๓.๑ ป.๔/๑, ป.๔/๒ ๑. ผู้บริโภคควรเลือกซอื้ สินค้าและ 8 2 เศรษฐกิจพอเพียงและ ความสมั พันธท์ าง บริการที่มีคุณภาพ เพือ่ ใหไ้ ด้รบั เศรษฐกิจ ความคุ้มค่า ๒. ผู้บริโภคควรทราบสิทธิของตนเอง 10 ในฐานะผู้บริโภค เพื่อใหส้ ามารถ ปฏิบตั ิตนในการเลือกซือ้ และใช้สนิ ค้า และบริการได้อย่างถูกต้อง ส ๓.๑ ป.๔/๓ ๑. การนำหลกั การของเศรษฐกิจ 9 ส ๓.๒ ป.๔/๑ พอเพียงมาประยกุ ตใ์ ช้ในชีวิตประจำ วนั จะทำใหด้ ำรงชีวิตอย่างมีความสุข และสามารถชว่ ยเหลอื ตนเองได้ 10 ๒. ความสัมพันธท์ างเศรษฐกิจของ คนในชุมชนจะทำใหเ้ ศรษฐกิจใน ชมุ ชนมีการพฒั นาและเปน็ การชว่ ย เหลอื กนั เพื่อใหค้ นในชมุ ชนมีรายได้