64-08-08-คู่มื่อครู ภาษาไทย ป.5.-3

๑๑๔๗ แนวการจัดการเรียนรู้ สอื่ การเรียนรู้ การประเมนิ รู กิจกรรมนกั เรยี น การเรียนรู้ ลกั ษณะเป็นการเปรียบเทียบ นักเรยี น เปรยี บเปรย เปน็ คาพูดทม่ี ีชั้น เชิง ความหมายแฝงไม่ตรงรปู ภาษามที ม่ี าต้งั แตส่ มยั โบราณ ซึ่งอาจเกดิ จากการละเลน่ การพนนั เกมกฬี า ข้อคดิ การกระทา เปน็ ตน้ รอธบิ าย 4. นกั เรยี นจดบนั ทกึ และฟัง - สอ่ื PPT เรอื่ ง วน และ ครูอธิบายตัวอย่างของสานวน สานวนไทย นวนไปใช้ ไทยและการนาขอ้ คดิ ไปปรบั สมดุ บนั ทึก งถกู ตอ้ ง ใชใ้ นชวี ิตประจาวัน - ใบงานที่ 9 ม 6. นักเรียนแตล่ ะกลุม่ ทา สานวนไทย รียนแต่ละ กจิ กรรมในใบงานที่ 9 เรอ่ื ง บงานท่ี 9 สานวนไทย ลด์ PPT (นกั เรยี นท้งั ต้นทางและ - ส่ือ PPT นที่ 9 ปลายทางทาใบงานท่ี 9 เร่ือง สานวนไทย พรอ้ มกนั )

๑๑๔๘ คู่ม ลาดบั ขอบเขตเน้อื หา/ ข้ันตอนการจดั เวลา แ ท่ี จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ การเรยี นรู้ ท่ีใช้ กิจกรรมคร 4. 2. เขยี นระบสุ านวน ข้นั สรปุ 5 7. เม่อื ทากจิ กรรมเสร ไทยไดถ้ กู ตอ้ ง นาที สรปุ การทากิจกรรมแ ใบงาน 3. เหน็ คุณคา่ ของ สานวนไทย 1. ครูต้งั คาถามเพอื่ ส ความรู้ ดังนี้ ครู : การเรยี นรเู้ ร่ือง ส ไทย มปี ระโยชน์อย่าง

มือครูและแผนการจดั การเรยี นรู้ ระดบั ประถมศึกษา ภาคเรยี นที่ ๑ (ภาษาไทย ป.๕) แนวการจัดการเรียนรู้ สอ่ื การเรียนรู้ การประเมนิ รู กจิ กรรมนักเรียน รจ็ ครู 7. นักเรียนสรปุ กจิ กรรม - ใบงานที่ 9 การเรียนรู้ และเฉลย ร่วมกนั และตรวจใบงานท่ี 9 สานวนไทย สื่อ PPT เร่อื ง 2. ตรวจใบงานท่ี สานวนไทย พรอ้ มกนั สานวนไทย 9 สานวนไทย - คาถาม 3. สังเกต สรปุ 1. นักเรียนทง้ั หอ้ งชว่ ยกัน สื่อ PPT เรื่อง พฤตกิ รรม สานวน ตอบคาถามเพ่อื สรปุ ความรู้ สานวนไทย ของนักเรียน งไรบ้าง ดงั น้ี นักเรยี น : ทาใหท้ ราบ ความหมายและลักษณะของ สานวนไทย รจู้ กั สานวนไทย มากขน้ึ และนาสานวนไทยไป ใชส้ ่ือสารในชวี ิตประจาวนั ได้ ถูกต้องตามความหมายและ เหน็ คุณค่าของสานวนไทยใน ภาษาไทยมากขึ้น

หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ ๗ เรอ่ื ง ราชาธิราช ตอน กาเนดิ มะกะโท 1149 8. สอื่ การเรียนร้/ู แหล่งเรียนรู้ 1. ใบความรู้ท่ี 9 เรื่อง สานวนไทย 2. ใบงานที่ 9 เรื่อง สานวนไทย 3. สอื่ PPT เรอ่ื ง สานวนไทย ใช้ถูกต้อง 4. คาถาม 5. รูปภาพสานวนไทย (เกมทายสานวนไทย) 9. การประเมนิ ผลรวบยอด ชิ้นงานหรอื ภาระงาน - ใบงานที่ 9 เร่อื ง สานวนไทย ส่งิ ท่ีตอ้ งการวัด / ประเมนิ วธิ กี าร เครอื่ งมือทใ่ี ช้ เกณฑ์ ดา้ นความรู้ ความเข้าใจ (K) ร้อยละ ๖๐ - บอกลักษณะของสานวนไทย - พิจารณาจากการตอบ - คาถาม ขึ้นไป คาถามของนักเรียน ดา้ นทกั ษะและกระบวนการ (P) - เขยี นระบสุ านวนไทยได้ - ตรวจใบงานท่ี 9 - แบบประเมนิ การทา รอ้ ยละ ๖๐ ถูกตอ้ ง เรอื่ ง สานวนไทย ใบงานที่ 9 เรอื่ ง ขึ้นไป สานวนไทย ดา้ นคุณลักษณะ เจตคติ - สงั เกตการตอบคาถาม - คาถาม ร้อยละ ๖๐ คา่ นยิ ม (A) ของนกั เรยี น ขนึ้ ไป - เหน็ คุณคา่ ของสานวนไทย - สงั เกตพฤติกรรม นกั เรยี น - แบบประเมนิ คุณลักษณะ ระดบั คณุ ภาพ คุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ - สงั เกตพฤติกรรม อันพึงประสงค์ ผา่ น 1. ใฝ่เรียนรู้ นกั เรียน 2. รกั ความเป็นไทย - แบบประเมนิ ระดับคุณภาพ สมรรถนะสาคญั ของผูเ้ รียน สมรรถนะสาคญั ของ ผา่ น 1. ความสามารถในการส่อื สาร ผูเ้ รยี น 2. ความสามารถในการคดิ 3. ความสามารถในการใช้ทักษะ ชวี ิต

1150 คมู่ ือครูและแผนการจัดการเรียนรู้ ระดับประถมศึกษา ภาคเรยี นท่ี ๑ (ภาษาไทย ป.๕) เกณฑ์ประเมิน : การทาใบงานที่ 9 เรือ่ ง สานวนไทย ประเดน็ ๔ (ดมี าก) ระดบั คุณภาพ ๑ (ปรับปรุง) การประเมนิ ๓ (ดี) ๒ (พอใช้) ตอนที่ 1 1. การตอบคาถาม ตอบคาถามถกู ตอ้ ง ตอบคาถามถกู ตอ้ ง ตอบคาถามถูกตอ้ ง ตอบคาถามถกู ตอ้ ง จากรปู ภาพสานวน ครบทง้ั 4 ขอ้ เพียง 3 ขอ้ เพยี ง 2 ข้อ เพียง 1 ข้อ หรอื ท่กี าหนดให้ ผดิ ทงั้ ๔ ขอ้ 2. เขยี นระบสุ านวน เขยี นระบสุ านวน เขียนระบสุ านวน เขียนระบสุ านวน เขยี นระบสุ านวน ไทยไดถ้ กู ตอ้ ง ไทยได้ถูกต้องทัง้ ไทยได้ถกู ตอ้ งเพียง ไทยไดถ้ กู ตอ้ งเพยี ง ไทยไดถ้ ูกตอ้ งเพยี ง 4 ข้อ 3 ขอ้ 2 ขอ้ 1 ขอ้ ตอนที่ 2 3. ระบสุ านวนได้ ระบสุ านวนได้ ระบสุ านวนได้ ระบสุ านวนได้ ระบสุ านวนได้ ถกู ตอ้ งกบั เหตกุ ารณ์ ถูกต้องครบทัง้ 10 ถกู ตอ้ ง ต้งั แต่ 8-9 ถูกตอ้ ง ตั้งแต่ ๕-7 ถูกต้อง ตา่ กว่า ๕ ทกี่ าหนด ขอ้ ขอ้ ขอ้ ข้อ 4. เขยี นสะกดคา เขยี นสะกดชื่อ เขียนสะกดช่อื เขยี นสะกดชื่อ เขียนสะกดชือ่ สานวนไทยได้ สานวนไทยได้ สานวนไทยได้ สานวนไทยได้ สานวนไทยได้ ถกู ต้อง ถกู ตอ้ งครบท้ัง 10 ถกู ตอ้ งตัง้ แต่ 8-9 ถกู ต้องต้ังแต่ ๕-7 ต่ากวา่ ๕ ขอ้ 5. สง่ งานตรงเวลา ขอ้ ข้อ ข้อ สง่ งานชา้ เกิน ส่งงานตรงเวลา ส่งงานชา้ ภายใน ส่งงานช้าภายใน 4 นาที ขน้ึ ไป 3-4 นาที 1-2 นาที เกณฑ์การประเมนิ คุณภาพ ชว่ งคะแนน ระดบั คุณภาพ ๑8-๒๐ ดีมาก 15-๑7 ดี ๑2-๑4 พอใช้ ตา่ กว่า 12 ปรบั ปรงุ เกณฑก์ ารตัดสนิ : ผ่านเกณฑ์การประเมนิ ร้อยละ ๖๐ ข้นึ ไป (ต้องไดร้ ะดับพอใชข้ ึน้ ไป)

หน่วยการเรียนรู้ท่ี ๗ เรอ่ื ง ราชาธริ าช ตอน กาเนดิ มะกะโท 1151 แบบประเมินการทาใบงานที่ 9 เรอื่ ง สานวนไทย คาชีแ้ จง ให้ครูผู้สอนประเมนิ ผลการทากิจกรรม/ใบงาน โดยเขยี นคะแนน ลงในช่องที่กาหนดใหถ้ ูกตอ้ ง ลาดับ ช่อื - สกลุ คะแนน คดิ เปน็ สรปุ ผล ที่ ทไ่ี ด้ รอ้ ยละ การประเมนิ ๒๐ คะแนน ๑๐๐ ผา่ น ไมผ่ า่ น ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ ดมี าก ดี พอใช้ ปรบั ปรงุ รวม (คน) คิดเปน็ รอ้ ยละ ผลการประเมนิ  ดมี าก ..........คน คิดเปน็ รอ้ ยละ...............  ดี ..........คน คิดเป็นรอ้ ยละ................  พอใช้ ..........คน คิดเปน็ รอ้ ยละ...............  ปรบั ปรงุ .........คน คดิ เปน็ รอ้ ยละ................ สรุปผลการประเมนิ รายชน้ั เรยี น  นักเรียนผ่านเกณฑ์การประเมนิ จานวน......................... คน คดิ เป็นร้อยละ.........................  นกั เรยี นไมผ่ า่ นเกณฑก์ ารประเมนิ จานวน......................... คน คดิ เปน็ ร้อยละ........................ . ลงชื่อ.................................................ผปู้ ระเมนิ (..............................................) ........../..................../..........

1152 ค่มู อื ครูและแผนการจดั การเรยี นรู้ ระดับประถมศกึ ษา ภาคเรียนท่ี ๑ (ภาษาไทย ป.๕) 10. บนั ทึกผลหลังสอน ผลการจัดการเรยี นการสอน .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ความสาเรจ็ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ปัญหาและอปุ สรรค .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ข้อจากดั การใชแ้ ผนการจดั การเรียนรู้ และข้อเสนอแนะ/แนวทางการปรบั ปรงุ แกไ้ ข .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชอ่ื ......................................................ผสู้ อน (..........................................................) วนั ท่ี .......... เดอื น ..................... พ.ศ. ............. 11. ความคิดเหน็ /ขอ้ เสนอแนะของผู้บริหารหรือผ้ทู ไี่ ด้รับมอบหมาย .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ ...................................................... ผ้ตู รวจ (..........................................................) วันที่ .......... เดอื น ..................... พ.ศ. .............

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ ๗ เรือ่ ง ราชาธิราช ตอน กาเนิดมะกะโท 1153 ใบความรู้ท่ี 9 เรอ่ื ง สานวนไทย หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 7 เร่ือง ราชาธริ าช ตอน กาเนดิ มะกะโท แผนการจัดการเรียนร้ทู ี่ 9 เรอื่ ง สานวนไทย ใชถ้ ูกตอ้ ง รายวิชา ภาษาไทย รหสั วิชา ท๑๕๑๐๑ ภาคเรยี นที่ ๑ ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี ๕ ความหมายของสานวน สานวน หมายถึง โวหาร ทานองพูด ถอ้ ยคาท่เี รยี บเรยี ง ถอ้ ยคาที่ไมถ่ ูกไวยากรณแ์ ตร่ ับใชเ้ ป็นภาษาท่ี ถูกตอ้ ง การแสดงถอ้ ยคาออกมาเปน็ ข้อความพเิ ศษเฉพาะภาษาหนง่ึ ๆ สานวนไทย จะมีความหมายโดยนัย เป็นลักษณะความหมายเชิงอุปมาเปรียบเทียบ จะไม่แปล ความหมายตรงตามตัวอกั ษร จึงฟงั แล้วมักจะ ไมไ่ ด้ความหมายของตวั มนั เอง ต้องนาไปประกอบกบั บุคคล กับ เร่อื ง หรือเหตุการณจ์ ึงจะไดค้ วามหมายเปน็ คติ เตอื นใจเช่นเดยี วกับคาที่เป็นสุภาษติ ตัวอย่างสานวนไทย ๑. ชักแม่นา้ ทง้ั ห้า = พูดจาหว่านล้อมเพอื่ ใหค้ ลอ้ ยตามโดยอ้างสงิ่ ตา่ ง ๆ ๒. ปากเปยี กปากแฉะ = ว่ากลา่ วตักเตอื นซ้าแล้วซา้ เล่า ๓. ขายผา้ เอาหนา้ รอด = ทาให้สาเรจ็ ลลุ ว่ งเพือ่ เอาตวั รอดไปก่อน ๔. ฆา่ ควายเสยี ดายพริก = การจะทาการใหญ่ แต่กลัววา่ จะส้ินเปลอื งค่าใช้จ่ายเพยี งเลก็ น้อย ๕. ขช่ี ้างจบั ตัก๊ แตน = ลงทุนมากแตก่ าไรนอ้ ย ๖. ไขใ่ นหิน = ของทต่ี อ้ งระมัดระวังทะนถุ นอมอยา่ งยง่ิ ๗. ตดั ไฟแตต่ น้ ลม = ตัดตน้ เหตเุ พือ่ ไม่ใหเ้ หตุการณ์ลกุ ลามตอ่ ไป ๘. ตัดหางปลอ่ ยวดั = ตัดความสมั พันธ์ ๙. หมูไปไกม่ า = ถอ้ ยทีถ้อยอาศยั กันดว้ ยการใหส้ งิ่ ของตอบแทนซ่ึงกนั และกนั ๑๐. ยืน่ หมยู น่ื แมว = แลกกันโดยต่างฝา่ ยตา่ งให้และรับในเวลาเดียวกนั ๑๑. สกุ เอาเผากิน = ทาลวก ๆ พอใหเ้ สรจ็ ๆ ๑๒. คางเหลือง = เป็นอาการของการเจบ็ ปางตาย ๑๓. เลือดเขา้ ตา = ฮึดสอู้ ย่างไมค่ ดิ ชีวติ เพราะไมม่ ีทางเลอื ก หรอื โกรธทีถ่ ูกบีบ ๑๔. เลอื ดขึ้นหนา้ = โกรธมาก ๑๕. ชา้ งตายทั้งตวั เอาใบบวั มาปิด = ปดิ ความชัว่ หรอื ความผดิ รา้ ยแรงท่คี นรู้กันทวั่ แล้วไม่มิด ๑๖. กระตา่ ยต่ืนตมู = ตนื่ ตกใจโดยไม่ได้สารวจหรอื พจิ ารณา ๑๗. สซี อให้ควายฟงั = ส่ังสอนคนโง่มกั ไม่ได้ผล

1154 ค่มู อื ครูและแผนการจดั การเรยี นรู้ ระดับประถมศึกษา ภาคเรยี นท่ี ๑ (ภาษาไทย ป.๕) ๑๘. ขิงก็ราข่าก็แรง = ต่างฝ่ายไม่ยอมลดละกัน ๑๙. นา้ ลดตอผดุ = เมอื่ หมดอานาจ ความช่ัวทท่ี าไวก้ ็ปรากฏ ๒๐. จับปลาสองมือ = หมายจะให้ได้ทง้ั สองอย่างพร้อม ๆ กัน ๒๑. สอนจระเข้ว่ายนา้ = สอนสง่ิ ทีเ่ ขารูห้ รอื ถนัดอยู่แล้ว ๒๒. ปากหวานก้นเปรี้ยว = พดู จาออ่ นหวานแต่ไม่จรงิ ใจ ๒๓. ชายข้าวเปลือกหญงิ ข้าวสาร = หญงิ เสียหายงา่ ยกวา่ ชาย ๒๔. จับปูใสก่ ระดง้ = ซุกซนอยู่ไม่นง่ิ ๒๕. ปลาหมอตายเพราะปาก = เดือดรอ้ นเพราะคาพดู ของตนเอง ๒๖. เก็บหอมรอมรบิ = เก็บรวบรวมไวท้ ลี ะเลก็ ละน้อย ๒๗. ไกเ่ ห็นตนี งู งเู ห็นนมไก่ = ตา่ งฝ่ายตา่ งร้คู วามลบั ซงึ่ กนั และกนั ๒๘. ไก่ไดพ้ ลอย = ได้สิง่ ที่ดีมคี า่ แตไ่ มร่ คู้ ุณคา่ ดงั นน้ั จงึ ไม่เกดิ ประโยชน์ ๒๙. ไก่งามเพราะขน คนงามเพราะแตง่ = ความสวยงามเกดิ ขนึ้ ไดจ้ ากการปรงุ แต่ง ๓๐. กระตา่ ยหมายจนั ทร์ = ผู้ชายหมายปองผหู้ ญงิ ทม่ี ฐี านะดกี วา่ สานวน ความหมาย ไกลปนื เท่ียง ไม่รอู้ ะไร เพราะอยหู่ า่ งไกลความเจรญิ ขวานผา่ ซาก โผงผางไมเ่ กรงใจใคร (ใชก้ บั การพูด) ขิงกร็ า ข่ากแ็ รง ตา่ งฝา่ ยต่างก็จดั จา้ น พอ ๆ กัน มอี ารมณร์ อ้ นพอ ๆ กนั ไม่ยอมลดละกัน เข้าเมืองตาหลว่ิ ต้องหล่วิ ตาตาม ประพฤตติ นตามท่ีคนสว่ นใหญ่เขาประพฤติกนั แขวนนวม เลิกชกมวย คดในขอ้ งอในกระดกู มีสันดานคดโกง คนรกั เทา่ ผืนหนงั คนชังเทา่ ผนื เส่อื คนรกั มีน้อย คนเกลียดชังมมี าก คลกุ คลีตีโมง มว่ั สมุ หรือคลกุ คลพี ัวพันกนั อยา่ งใกลช้ ดิ ตลอดเวลา ควา่ บาตร ไม่คบคา้ สมาคมดว้ ย เคราะหห์ ามยามร้าย เคราะหร์ า้ ย ฆอ้ งปากแตก ปากโปง้ เกบ็ ความลับไมอ่ ยู่ ชอบนาความลบั ของผอู้ ืน่ ไปโพนทะนา ฆ่าช้างเอางา ทาลายของใหญเ่ พ่ือให้ไดข้ องเลก็ นอ้ ย ซ่ึงไมค่ มุ้ ค่ากนั งงเปน็ ไก่ตาแตก งงมากจนทาอะไรไม่ถูก งอมอื งอตนี เกยี จครา้ น ไม่สนใจขวนขวายทาการงาน ไมค่ ิดสู้งาน งกู นิ หาง เกี่ยวโยงกันจากหัวถึงหางโดยซดั กันเปน็ ทอด ๆ เงยี บเป็นเป่าสาก ลกั ษณะที่เงียบสนิท

หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ ๗ เรื่อง ราชาธิราช ตอน กาเนดิ มะกะโท 1155 สานวน ความหมาย โง่แล้วอยากนอนเตียง โงแ่ ล้วไม่เจยี มตวั วา่ โง่ ไปทาส่งิ ท่ตี นไมร่ ู้ไมเ่ ขา้ ใจ จับปลาสองมือ หมายจะเอาให้ได้ทง้ั 2 อย่าง แต่ไม่สาเร็จทั้ง 2 อย่าง จับแพะชนแกะ ไม่ได้อย่างน้ีกเ็ อาอยา่ งนั้นเขา้ แทน เพอ่ื ใหล้ ุลว่ งไป จดุ ไตต้ าตอ พูดหรือทาสง่ิ ใดสงิ่ หน่งึ บงั เอญิ ไปโดนตนเอง ชักน้าเขา้ ลึก ชกั ศึกเขา้ บา้ น นาพาศตั รเู ขา้ บา้ น ชกั ใย วางแผนและบงการอย่เู บ้อื งหลัง ช้า ๆ ได้พรา้ สองเลม่ งาม คอ่ ย ๆ คิดค่อย ๆ ทาแลว้ จะสาเรจ็ ผล ชายสามโบสถ์ ผู้ทบ่ี วชแล้วสึกถงึ 3 หน ใชพ้ ูดเปน็ เชงิ ตาหนิวา่ เปน็ คนไมน่ า่ คบ ช้ีนกบนปลายไม้ หวังในสง่ิ ท่ีอยู่ไกลตัว เช้ือไม่ท้งิ แถว เป็นไปตามเผ่าพนั ธุ์ ซือ้ ควายหนา้ นา ซื้อผา้ หนา้ หนาว ซ้ือของไมค่ านงึ ถึงกาลเวลา ยอ่ มได้ของแพง ดาบสองคม มีท้งั คุณและโทษ อาจดอี าจเสียก็ได้ ดีดลกู คิดรางแก้ว คิดถึงผลทจ่ี ะได้ทางเดยี ว ไดท้ ขี แ่ี พะไล่ ซา้ เติมเม่ือผู้อน่ื เพลย่ี งพล้าลง ตกน้าไมไ่ หล ตกไฟไมไ่ หม้ ตกอยใู่ นทีค่ ับขนั อย่างไรก็ไมเ่ ปน็ อันตราย ตกลอ่ งปลอ่ งช้นิ ตดั สนิ ใจทจี่ ะร่วมมอื หรือรว่ มชวี ติ ด้วย ตบตา หลอกหรือทาให้ผอู้ น่ื เข้าใจผิด ตอ่ ความยาวสาวความยืด พดู กันไปพูดกนั มาใหม้ ากเรือ่ ง เกนิ เหตสุ มควร ตัดเชอื ก ตดั ความสัมพันธ์ ไมย่ อมใหค้ วามชว่ ยเหลืออีกตอ่ ไป ตาบอดสอดตาเห็น อวดรูใ้ นเรือ่ งทีต่ นเองไมร่ ู้ ตงี ูใหก้ ากนิ ทาสงิ่ ใด ๆ ไวแ้ ลว้ แต่ผลไปตกแกผ่ อู้ ่นื ตปี ลาหนา้ ไซ พูดหรอื ทาให้กจิ การของผ้อู ื่นซงึ่ กาลังดาเนนิ ไปดว้ ยดีกลบั เสียไป เต้นแร้งเต้นกา แสดงอาการดีอกดใี จหรอื สนกุ สนานด้วยการ กระโดดโลดเตน้ ถม่ นา้ ลายรดฟา้ ประทุษรา้ ยต่อสง่ิ ทส่ี ูงกวา่ ตน ตวั เองย่อมไดร้ บั ผลร้าย ถอนหงอก ไม่นบั ถือความเป็นผใู้ หญ่ พูดว่าให้เสยี ผใู้ หญ่ ถึงพริกถึงขงิ เผด็ ร้อนรุนแรง เช่น การโต้วาทคี ราวนถี้ งึ พริกถงึ ขงิ ทองไมร่ ู้ร้อน เฉยเมย ไม่กระตอื รือร้น ไมส่ ะดงุ้ สะเทือน ทาคุณบชู าโทษ ทาคุณแตก่ ลับเปน็ โทษ ทาดแี ตก่ ลบั เป็นร้าย มกั ตอ่ กบั “โปรดสตั ว์ได้บาป” นกตอ่ คนท่ีทาหนา้ ที่ตดิ ตอ่ หรอื ชกั จงู หลอกลอ่ คนอน่ื ใหห้ ลงเชอ่ื (ใช้ในทางไมด่ ี) นายวา่ ขข้ี า้ พลอย พลอยพูดผสมโรง ติเตยี นผอู้ นื่ ตามนายไปดว้ ย

1156 คูม่ อื ครูและแผนการจัดการเรยี นรู้ ระดบั ประถมศึกษา ภาคเรียนท่ี ๑ (ภาษาไทย ป.๕) สานวน ความหมาย น้าขนุ่ ไวใ้ น นา้ ใสไว้นอก แมจ้ ะไม่พอใจกย็ งั แสดง สีหนา้ ยมิ้ แยม้ นา้ ลดตอผุด เม่อื หมดอานาจความชว่ั ที่เคยทาไว้กป็ รากฏ บอกเลา่ เก้าสบิ บอกกลา่ วใหร้ ู้ บ้าหอบฟาง บ้าสมบตั ิ เห็นอะไร ๆ เปน็ ของมีค่าจะเอาท้งั น้นั ปากวา่ ตาขยบิ พูดอยา่ งหนงึ่ แตท่ าอีกอยา่ งหนง่ึ ปากกับใจไมต่ รงกัน เปน็ ฝงั่ เปน็ ฝา มหี ลกั ฐานมน่ั คง ไปไหนมาสามวาสองศอก ถามอย่างหนงึ่ ตอบไปอกี อยา่ งหนึ่ง ผักชีโรยหน้า ทาความดีเพยี งผิวเผิน

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี ๗ เร่อื ง ราชาธริ าช ตอน กาเนิดมะกะโท 1157 สือ่ สาหรบั ครู รปู ภาพสานวนไทย

1158 ค่มู ือครแู ละแผนการจัดการเรยี นรู้ ระดบั ประถมศึกษา ภาคเรียนท่ี ๑ (ภาษาไทย ป.๕)

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี ๗ เร่อื ง ราชาธริ าช ตอน กาเนดิ มะกะโท 1159

1160 ค่มู ือครแู ละแผนการจัดการเรยี นรู้ ระดบั ประถมศึกษา ภาคเรียนท่ี ๑ (ภาษาไทย ป.๕)

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี ๗ เร่อื ง ราชาธริ าช ตอน กาเนดิ มะกะโท 1161

1162 ค่มู ือครแู ละแผนการจัดการเรยี นรู้ ระดบั ประถมศึกษา ภาคเรียนท่ี ๑ (ภาษาไทย ป.๕)

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี ๗ เร่อื ง ราชาธริ าช ตอน กาเนดิ มะกะโท 1163

1164 คมู่ อื ครูและแผนการจัดการเรียนรู้ ระดบั ประถมศกึ ษา ภาคเรียนที่ ๑ (ภาษาไทย ป.๕) ใบงานท่ี 9 เร่ือง สานวนไทย หนว่ ยการเรียนร้ทู ี่ 7 เร่ือง ราชาธิราช ตอน กาเนิดมะกะโท แผนการจัดการเรยี นรทู้ ่ี 9 เรอ่ื ง สานวนไทย ใชถ้ ูกต้อง รายวชิ า ภาษาไทย รหสั วชิ า ท๑๕๑๐๑ ภาคเรยี นที่ ๑ ชัน้ ประถมศึกษาปีที่ ๕ ตอนท่ี 1 ให้เขยี นหมายเลขของรปู ภาพสานวนทีต่ รงกบั การกระทาของตวั ละคร พรอ้ มเขียนชื่อ สานวนนน้ั ให้ถกู ตอ้ ง 12 3 สมรกั ษ์เปน็ คนที่มนี ิสยั ข้เี กยี จ ชอบแกลง้ คนอ่ืน ไม่ยอมทางาน และชอบขัดขวางการทางานของ เพ่อื น พฤติกรรมของสมรกั ษต์ รงกับรูปภาพ.............. ชื่อสานวนคือ....................................... 1 23 นงนุชรูปรา่ งไม่นา่ ยล ผู้คนรงั เกยี จ นงนุชนอ้ ยใจจงึ เปลี่ยนแปลงตนเอง โดยการรกั ษาความสะอาด ของร่างกาย ใบหน้า และแต่งตัวใหส้ วยงาม พฤตกิ รรมของนงนุชตรงกับรปู ภาพรปู ภาพ.............. ชอ่ื สานวนคือ.......................................................................

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี ๗ เร่ือง ราชาธิราช ตอน กาเนดิ มะกะโท 1165 12 3 ปลาดาวเป็นนกั แสดงทีไ่ ม่ร้จู ักระงบั อารมณ์ของตนเอง เวลาแสดงผดิ พลาดก็มักจะโทษคนอ่นื อยู่ เปน็ ประจา พฤติกรรมของปลาดาวตรงกับรปู ภาพ.............. ชื่อสานวนคือ......................... 1 23 แกว้ ตาเป็นคนทพ่ี ูดจาไม่ดี ชอบนาความลบั ของผู้อืน่ ไปเล่าใหอ้ กี คนฟัง และชอบพดู พล่อย ๆ จน ไดร้ ับความเสยี หาย พฤตกิ รรมของแก้วตาตรงกบั รูปภาพ.............. ชอ่ื สานวนคอื .......................

1166 คู่มอื ครูและแผนการจดั การเรยี นรู้ ระดับประถมศกึ ษา ภาคเรยี นที่ ๑ (ภาษาไทย ป.๕) ตอนที่ 2 ใหน้ ักเรยี นเตมิ สานวนไทย ลงในชอ่ งว่างให้ไดใ้ จความสมั พนั ธก์ ัน กิ่งทองใบหยก ตดั หางปล่อยวดั ฟืน้ ฝอยหาตะเขบ็ ลงเรอื ลาเดยี วกนั กบในกะลาครอบ เอาใจเขามาใสใ่ จเรา ราไมด่ ีโทษปีโ่ ทษกลอง ไกไ่ ดพ้ ลอย ปอกกลว้ ยเข้าปาก กระตา่ ยขาเดียว ดนิ พอหางหมู จบั ปลาสองมือ ๑. สมชายกับแววดาวเป็นค่รู ักทีเ่ หมาะสมกนั ราวกับ ๒. พอ่ แม่ ลูกที่มีนิสัยเกเร ไมเ่ อาถ่าน ๓. เรื่องมันกจ็ บมาต้ังนานแลว้ เธอจะ ทาไมหรือ ๔. พวกเราท้ังหมด แลว้ ก็ต้องช่วยกันทางานจนกว่าจะสาเรจ็ ๕. ถ้า ลูกกจ็ ะรวู้ ่าทกุ คนตอ้ งการความรักความเข้าใจกัน ๖. นักแสดงพวกนช้ี อบ อยูบ่ ่อยครั้ง ๗. ให้สิ่งของแก่คนไมร่ ู้จักคณุ คา่ มันก็เหมือนกบั ๘. การบา้ นวิชาภาษาไทยนี้งา่ ยเหมือนกบั ๙. เธอควรศึกษาหาความรู้เพม่ิ เติมอย่เู สมอ ไม่เช่นน้ันก็จะเหมอื น ๑๐. ขโมยคนน้ันยนื ไม่ยอมรบั ผิดทุกขอ้ กล่าวหา ช่อื ..........................................................นามสกลุ .....................................ช้นั .............เลขท.่ี .....................

หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี ๗ เรือ่ ง ราชาธิราช ตอน กาเนิดมะกะโท 1167 แนวคาตอบใบงานที่ 9 เร่อื ง สานวนไทย หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี 7 เร่ือง ราชาธริ าช ตอน กาเนดิ มะกะโท แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี 9 เรอ่ื ง สานวนไทย ใช้ถูกต้อง รายวิชา ภาษาไทย รหัสวชิ า ท๑๕๑๐๑ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๕ ตอนที่ 1 ให้นักเรียนเขียนหมายเลขของรูปภาพสานวนที่ตรงกับการกระทาของตัวละครท่ี กาหนดให้ 12 3 สมรักษ์เปน็ คนที่มนี สิ ัยขเ้ี กียจ ชอบแกล้งคนอ่ืน ไมย่ อมทางาน และชอบขัดขวางการทางานของเพอ่ื น พฤติกรรมของสมรักษ์ตรงกบั รปู ภาพ......1........ ชื่อสานวนคอื ......มอื ไมพ่ ายเอาเท้ารานา้ ........ 1 23 นงนุชรปู รา่ งไม่นา่ ยล ผคู้ นรงั เกยี จ นงนชุ นอ้ ยใจจงึ เปลย่ี นแปลงตนเอง โดยการรักษาความสะอาด ของรา่ งกาย ใบหน้า และแต่งตัวให้สวยงาม พฤตกิ รรมของนงนุชตรงกบั รปู ภาพรูปภาพ......3........ ชื่อสานวนคอื ......ไก่งามเพราะขน คนงามเพราะแตง่ .......

1168 ค่มู อื ครแู ละแผนการจดั การเรยี นรู้ ระดบั ประถมศกึ ษา ภาคเรยี นที่ ๑ (ภาษาไทย ป.๕) 1 23 ปลาดาวเป็นนักแสดงท่ไี มร่ ูจ้ กั ระงับอารมณข์ องตนเอง เวลาแสดงผดิ พลาดก็มกั จะโทษคนอ่ืนอยเู่ ป็น ประจา พฤตกิ รรมของปลาดาวตรงกับรปู ภาพ......1........ ชอ่ื สานวนคอื .....ราไมด่ โี ทษปี่โทษกลอง...... 1 23 แก้วตาเปน็ คนทพ่ี ดู จาไมด่ ี ชอบนาความลบั ของผู้อ่นื ไปเล่าให้อกี คนฟงั และชอบพดู พลอ่ ย ๆ จนได้รับ ความเสยี หาย พฤตกิ รรมของแกว้ ตาตรงกับรูปภาพ.....3..... ชื่อสานวนคอื ..ปลาหมอตายเพราะปาก...

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ ๗ เรอื่ ง ราชาธริ าช ตอน กาเนดิ มะกะโท 1169 ตอนท่ี 2 ให้นกั เรยี นเตมิ สานวน สุภาษิต หรือคาพังเพย ลงในช่องวา่ งใหไ้ ด้ใจความ ๑. สมชายกับแววดาวเปน็ คู่รักท่เี หมาะสมกันราวกบั กิ่งทองใบหยก ๒. พอ่ แม่ ตดั หางปล่อยวัด ลกู ที่มนี สิ ัยเกเร ไมเ่ อาถา่ น ๓. เรอ่ื งมันก็จบมาตงั้ นานแลว้ เธอจะ ฟน้ื ฝอยหาตะเขบ็ ทาไมหรือ ๔. พวกเราทง้ั หมด ลงเรอื ลาเดยี วกนั แล้วกต็ ้องชว่ ยกนั ทางานจนกว่าจะสาเร็จ ๕. ถา้ เอาใจเขามาใส่ใจเรา ลูกกจ็ ะรวู้ ่าทุกคนตอ้ งการความรกั ความเขา้ ใจกนั ๖. นกั แสดงพวกน้ชี อบ ราไมด่ โี ทษป่ีโทษกลอง อยบู่ อ่ ยครั้ง ๗. ให้สิ่งของแกค่ นไม่รจู้ กั คุณค่ามนั ก็เหมือนกบั ไก่ไดพ้ ลอย ๘. การบ้านวิชาภาษาไทยนี้ง่ายเหมือนกับ ปอกกลว้ ยเขา้ ปาก ๙. เธอควรศึกษาหาความรู้เพ่ิมเตมิ อยเู่ สมอ ไมเ่ ช่นนั้นก็จะเหมอื น กบในกะลาครอบ ๑๐. ขโมยคนน้ันยืน กระต่ายขาเดยี ว ไม่ยอมรับผิดทกุ ขอ้ กล่าวหา

๑๑๗๐ คมู่ ือครูและแผนการจดั การเรยี นรู้ ระดับประถมศกึ ษา ภาคเรียนที่ ๑ (ภาษาไทย ป.๕) แผนการจัดการเรยี นรู้ที่ 10 เรอ่ื ง สานวนไทย ใชถ้ กู ต้อง (2) หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี 7 เรอ่ื ง ราชาธริ าช ตอน กาเนดิ มะกะโท เวลา 1 ชว่ั โมง กลุม่ สาระการเรียนร้ภู าษาไทย รายวิชา ภาษาไทย ชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 5 1. มาตรฐานการเรียนร/ู้ ตวั ชว้ี ดั สาระที่ 4 หลกั การใชภ้ าษาไทย มาตรฐาน ท ๔.๑ เข้าใจธรรมชาติของภาษาและหลักภาษาไทย การเปลี่ยนแปลงของภาษาและพลังของ ภาษา ภูมปิ ญั ญาทางภาษา และรกั ษาภาษาไทยไว้เปน็ สมบัติของชาติ ตวั ชีว้ ดั ป.๕/๗ ใชส้ านวนได้ถกู ต้อง ๒. สาระสาคัญ/ความคดิ รวบยอด การเขา้ ใจความหมายของสานวนไทย จะทาให้นาไปใช้ในชวี ิตประจาวันได้อย่างถูกต้องและเหมาะสม ตามเหตุการณห์ รอื สถานการณท์ เ่ี กดิ ขน้ึ หรือเรอ่ื งใดเร่ืองหนึง่ โดยไมผ่ ิดความหมาย ทงั้ ยังเปน็ การส่งเสรมิ และ เห็นคุณค่าของการใชส้ านวนไทย ๓. จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ 3.1 ด้านความรู้ ความเขา้ ใจ (K) บอกหลกั การใช้สานวนไทยได้ 3.2 ดา้ นทกั ษะ/กระบวนการ (P) ใชส้ านวนไทยไดถ้ กู ตอ้ งและสอดคล้องกบั สถานการณท์ ก่ี าหนด 3.3 ด้านคุณลกั ษณะ เจตคติ คา่ นยิ ม (A) เหน็ คณุ ค่าและประโยชน์ของการใช้สานวนไทย ๔. สาระการเรยี นรู้ - การใชส้ านวนไทยกับสถานการณต์ า่ ง ๆ ๕. สมรรถนะสาคญั ของผเู้ รยี น 5.1 ความสามารถในการสอื่ สาร 5.2 ความสามารถในการคิด 5.3 ความสามารถในการใช้ทกั ษะชวี ติ ๖. คุณลักษณะอันพงึ ประสงค์ 6.1 ใฝ่เรียนรู้ 6.2 รักความเปน็ ไทย 7. กจิ กรรมการเรยี นรู้

หน่วยการเรียนรู้ท่ี ๗ เรอื่ ง ราชาธิราช ตอน กาเนดิ มะกะโท การจดั กจิ กรรมการเรยี น รายวิชา ภาษาไทย หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 7 แผนการจัดการเรียนรูท้ ี่ 10 เรอื่ ง สานวน ลาดบั ขอบเขตเนอื้ หา/ ข้ันตอนการจัด เวลา แ ท่ี จุดประสงค์การเรยี นรู้ การเรยี นรู้ ท่ใี ช้ กิจกรรมครู 10 1. ครนู าเกมทายสาน 1. ขอบเขตเน้อื หา ข้นั นา นาที ให้นักเรียนเลน่ เพอื่ กร - การใช้สานวนไทย ความสนใจของนกั เรีย - รกั ดีหามจว่ั .............. - ...........ช้างจบั ......... - นา้ มา.....กนิ มด นา้ ลด. - .......เห็น........งู ..... - ...........หมู...........แม - ช้างตายท้งั ตัว......... - กนิ บนเรือน............. - ขงิ ก.็ ......... ขา่ ก็..... - รักพ.่ี ....................... - กระต่าย................. 2. ครูตง้ั คาถามชวนค ครู : จากการเลน่ เกมท สานวนขา้ งต้น นกั เรยี

๑๑๗๑ นรู้ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี 5 สอื่ การเรียนรู้ การประเมนิ 7 เรอ่ื ง ราชาธริ าช ตอน กาเนิดมะกะโท การเรียนรู้ นไทย ใชถ้ ูกต้อง (2) จานวน 1 ชั่วโมง - เกมทายสานวน - สังเกตการตอบ แนวการจัดการเรยี นรู้ ไทย คาถามของ กจิ กรรมนักเรียน นกั เรยี น นวนมา 1. นักเรียนเลน่ เกมทายสานวน ระต้นุ ไทยโดยรว่ มกันทายสานวนต่อ ยน ดังน้ี จากคาทคี่ รูกาหนดให้ ดงั น้ี ........... - รักดีหามจว่ั รกั ชวั่ หามเสา ........... - ขี่ชา้ งจบั ตัก๊ แตน ด.....กนิ ปลา - น้ามาปลากินมด นา้ ลดมดกินปลา .เหน็ ...... - ไก่เห็นตนี งู งูเหน็ นมไก่ มว - ย่นื หมูยน่ื แมว ............ - ช้างตายทง้ั ตวั เอาใบบวั มาปิด ............ - กินบนเรือนข้รี ดบนหลงั คา ....... - ขิงก็รา ขา่ กแ็ รง ........... - รักพเ่ี สียดายน้อง ............ -กระต่ายหมายจนั ทร,์ ตื่นตมู , ขา เดียว คิด ดงั นี้ 2. นกั เรียนรว่ มกันตอบคาถาม - คาถาม - สังเกตการตอบ ทาย ดงั นี้ คาถามของ ยนสนุก นกั เรยี น : สนกุ สนาน นักเรียน

๑๑๗๒ คมู่ ลาดบั ขอบเขตเนอื้ หา/ ขนั้ ตอนการจดั เวลา แ ท่ี จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ การเรียนรู้ ทีใ่ ช้ กจิ กรรมครู หรือไม่ เพราะอะไร ครู : นอกจากความสนุก แล้ว นักเรียนได้อะไรบ 3. ครูพานักเรียนสนท ทบทวนเกยี่ วกบั ความ ของสานวน โดยใชค้ า ดังนี้ ครู : สานวนไทยคอื อะ นกั เรียนยงั จาไดห้ รือไ อยา่ งไร 2. ขัน้ สอน 10 1. ครูต้งั คาถาม เพ่อื อ นาที เนอ้ื หา ดังนี้ ครู : ถา้ เราต้องการใช ไทยใหถ้ ูกตอ้ งตรงตาม

มอื ครแู ละแผนการจัดการเรยี นรู้ ระดบั ประถมศึกษา ภาคเรียนท่ี ๑ (ภาษาไทย ป.๕) แนวการจัดการเรียนรู้ สอ่ื การเรยี นรู้ การประเมิน กิจกรรมนักเรียน การเรียนรู้ เพลดิ เพลนิ เพราะได้ชว่ ยกนั คดิ กสนาน ไดแ้ ข่งขันกันทายสานวน บ้าง นกั เรยี น : ไดร้ จู้ กั สานวนไทย มากขึ้น ทนา 3. นักเรยี นรว่ มกันสนทนา - คาถาม - สงั เกตการตอบ มหมาย ทบทวนเก่ียวกับประเด็น คาถามของ าถามนา ความหมายของสานวนโดยตอบ นกั เรียน - สงั เกตการตอบ คาถามทค่ี รถู าม ดังน้ี คาถามของ ะไร นกั เรยี น : สานวนไทย คือ นกั เรียน ไม่ ถอ้ ยคาท่ีมคี วามหมายแฝง มีลักษณะความหมายเชงิ เปรียบเทียบ ไมแ่ ปลความหมาย ตรงตามตัวอักษร ตอ้ งนาไป ประกอบกบั บุคคล เรอ่ื งราว หรือเหตุการณ์ตา่ ง ๆ จงึ จะได้ ความหมายท่ีเป็นคตเิ ตอื นใจ และให้ข้อคดิ ในการใช้ชวี ิต อธิบาย 1. นกั เรียนช่วยกันวเิ คราะห์ - คาถาม คาถามและช่วยกนั หาคาตอบ - ใบความร้ทู ี่ 10 ชส้ านวน จากการอภิปรายภายในกลุ่ม เรือ่ ง สานวนไทย ม และศึกษาจากใบความร้ทู ี่ 10

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี ๗ เรอื่ ง ราชาธริ าช ตอน กาเนิดมะกะโท ลาดับ ขอบเขตเนอื้ หา/ ขนั้ ตอนการจัด เวลา แ ที่ จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ การเรียนรู้ ทใี่ ช้ กิจกรรมครู จุดประสงค์การเรยี นรู้ สถานการณ์ จะมหี ลัก 1. บอกหลกั การใช้ อย่างไร สานวนไทยได้ 2. ครูให้นักเรียนสรปุ หลกั การใชส้ านวนไทย ถกู ตอ้ ง โดยสรปุ ลงใน กระดาษท่ีครูแจกให้ 3. 2. ใช้สานวนไทยได้ ขัน้ ปฏิบัติ 3. ครปู ระเมินการนา ถูกตอ้ งและสอดคลอ้ ง ผลงานของนกั เรยี น กบั สถานการณท์ ่ี 20 6. ครูกาหนดให้นกั เร กาหนด นาที ละกลุ่มทากิจกรรมใน ที่ 10 เรอื่ ง การใชส้ าน (ครขู ึน้ ขอ้ ความในสไล วา่ : นักเรยี นทาใบงาน เรื่อง การใชส้ านวนไท 7. เมื่อทากจิ กรรมเสร สรปุ การทากิจกรรมแ

แนวการจดั การเรียนรู้ ๑๑๗๓ กจิ กรรมนกั เรยี น สื่อการเรยี นรู้ การประเมนิ กการ การเรียนรู้ ป 2. นักเรยี นร่วมกนั อภิปราย 1. ประเมนิ ยให้ ความรู้ สนทนาแลกเปล่ยี น การสรุปหลักการ น ความคิดเห็นและสรปุ หลักการ 2. การตรวจ ใช้สานวนไทยในกระดาษทค่ี รู ใบงานท่ี 10 แจกให้ าเสนอ 3. ตัวแทนกล่มุ ออกมานาเสนอ - ใบงานท่ี 10 ผลงานกลมุ่ ของตนเอง การใชส้ านวน ไทย รยี นแต่ 6. นกั เรยี นแตล่ ะกลุ่มทา นใบงาน กิจกรรมในใบงานท่ี 10 เรือ่ ง นวนไทย การใชส้ านวนไทย ลด์ PPT (นกั เรียนท้งั ต้นทางและ - ส่อื PPT นที่ 10 ปลายทางทาใบงานที่ 10 เรอ่ื ง ทย) การใชส้ านวนไทย พรอ้ มกัน) รจ็ ครู 7. นกั เรียนสรปุ กจิ กรรมรว่ มกัน - ใบงานที่ 10 และ และตรวจใบงานที่ 10 เรอ่ื ง การใช้สานวน

๑๑๗๔ คูม่ ลาดบั ขอบเขตเน้ือหา/ ข้ันตอนการจดั เวลา แ ที่ จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ การเรยี นรู้ ทีใ่ ช้ กจิ กรรมครู เฉลยใบงานที่ 10 เรอ่ื การใช้สานวนไทย 4. 3. เหน็ คุณคา่ และ ขั้นสรปุ 5 1. ครตู งั้ คาถามเพ่อื ส ประโยชนข์ องการใช้ นาที ความรู้ ดังนี้ สานวนไทย ครู : การใช้สานวนไท สถานการณต์ า่ ง ๆ ใน ชวี ิตประจาวัน มปี ระโ อย่างไรบ้าง

มือครูและแผนการจดั การเรียนรู้ ระดบั ประถมศึกษา ภาคเรยี นท่ี ๑ (ภาษาไทย ป.๕) แนวการจัดการเรยี นรู้ สอ่ื การเรียนรู้ การประเมิน กิจกรรมนักเรยี น การเรียนรู้ อง การใชส้ านวนไทย พรอ้ มกนั ไทย - ส่ือ PPT เรือ่ ง สรปุ 1. นักเรยี นทั้งหอ้ งช่วยกนั ตอบ สานวนไทย คาถามเพอื่ สรุปความรู้ ดังนี้ - คาถามสอ่ื PPT 3. สังเกต ทยกับ นักเรยี น : ทาใหเ้ ราใช้สานวน เรอ่ื ง สานวนไทย พฤตกิ รรม น ไทยไดถ้ ูกต้องตรงตาม โยชน์ สถานการณ์ต่าง ๆ ในชีวิต ของนักเรียน ประจาวัน และอนรุ กั ษ์ความ เป็นไทยในการใชภ้ าษาไทยให้ ถกู ต้องอกี ดว้ ย

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี ๗ เรือ่ ง ราชาธิราช ตอน กาเนดิ มะกะโท 1175 8. ส่ือการเรียนรู้/แหลง่ เรยี นรู้ 1. ใบความรู้ที่ 10 เร่ือง สานวนไทย 2. ใบงานท่ี 10 เรือ่ ง การใช้สานวนไทย 3. สอ่ื PPT เรอ่ื ง สานวนไทย ใช้ถกู ต้อง 4. คาถาม 5. เกมทายสานวนไทย 9. การประเมินผลรวบยอด ช้ินงานหรือภาระงาน - ใบงานที่ 10 เรอ่ื ง การใช้สานวนไทย สงิ่ ทตี่ อ้ งการวดั / ประเมิน วธิ ีการ เครื่องมอื ที่ใช้ เกณฑ์ ด้านความรู้ ความเขา้ ใจ (K) - บอกหลกั การใช้สานวนไทย - พิจารณาจากการตอบ - คาถาม ร้อยละ ๖๐ คาถามของนักเรยี น ขนึ้ ไป ด้านทกั ษะและกระบวนการ (P) - แบบประเมนิ การทา ร้อยละ ๖๐ - ใชส้ านวนไทยไดถ้ ูกต้องและ - ตรวจใบงานที่ 10 ใบงานท่ี 10 เรอ่ื ง การ ขึ้นไป สอดคลอ้ งกบั สถานการณ์ที่ เร่อื ง การใชส้ านวนไทย ใชส้ านวนไทย กาหนด ดา้ นคุณลกั ษณะ เจตคติ ค่านิยม (A) - เห็นคณุ ค่าและประโยชน์ของ - สงั เกตพฤตกิ รรม - แบบสังเกตพฤติกรรม ร้อยละ ๖๐ การใช้สานวนไทย นักเรยี น ขึ้นไป คณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์ - สังเกตพฤติกรรม 1. ใฝเ่ รยี นรู้ - แบบประเมนิ คณุ ลักษณะ ระดบั คุณภาพ 2. รักความเป็นไทย นกั เรยี น อันพึงประสงค์ ผา่ น สมรรถนะสาคญั ของผเู้ รียน 1. ความสามารถในการส่ือสาร - สงั เกตพฤตกิ รรม - แบบประเมินสมรรถนะ ระดบั คณุ ภาพ 2. ความสามารถในการคดิ นักเรยี น สาคญั ของผเู้ รียน ผ่าน 3. ความสามารถในการใชท้ กั ษะ ชวี ิต

1176 คมู่ อื ครูและแผนการจัดการเรียนรู้ ระดับประถมศึกษา ภาคเรยี นท่ี ๑ (ภาษาไทย ป.๕) เกณฑป์ ระเมนิ : การทาใบงานท่ี 10 เร่อื ง การใช้สานวนไทย ประเด็น ๔ (ดมี าก) ระดบั คุณภาพ ๑ (ปรับปรุง) การประเมนิ ๓ (ดี) ๒ (พอใช้) ตอนท่ี 1 ระบสุ านวนได้ ระบสุ านวนได้ 1. ระบสุ านวนได้ ถกู ต้องครบท้งั 10 ระบสุ านวนได้ ระบสุ านวนได้ ถกู ต้อง ต่ากว่า ๕ ถูกตอ้ งกับ ข้อ ถูกต้อง ต้ังแต่ 8-9 ถูกตอ้ ง ตั้งแต่ ๕-7 ข้อ เหตุการณท์ ก่ี าหนด ส่งงานตรงเวลา ขอ้ ขอ้ ส่งงานช้าเกิน 4 นาที เปน็ ต้นไป 2. ส่งงานตรงเวลา สง่ งานช้าภายใน สง่ งานชา้ ภายใน 1-2 นาที 3-4 นาที ตอนที่ 2 เตมิ สานวนได้ เติมสานวนได้ เตมิ สานวนได้ เตมิ สานวนได้ 3. การเตมิ สานวน ถูกตอ้ งครบท้งั 10 ถกู ตอ้ งตั้งแต่ 8-9 ถูกตอ้ งต้ังแต่ ๕-7 ถกู ต้องต่ากว่า ๕ ใหส้ มบรู ณ์ ข้อ ขอ้ ขอ้ ข้อ 4. เขียนสะกดคา เขียนสะกดช่ือ เขียนสะกดช่อื เขยี นสะกดชือ่ เขยี นสะกดชอ่ื สานวนไทยได้ สานวนไทยได้ สานวนไทยได้ สานวนไทยได้ สานวนไทยได้ ถูกตอ้ ง ถกู ตอ้ งครบทัง้ 10 ถกู ต้องตั้งแต่ 8-9 ถกู ตอ้ งตัง้ แต่ ๕-7 ต่ากวา่ ๕ ขอ้ 5. สง่ งานตรงเวลา ขอ้ ข้อ ข้อ ส่งงานตรงเวลา ส่งงานชา้ ภายใน สง่ งานช้าภายใน ส่งงานช้าเกนิ 3-4 นาที 4 นาที เป็นตน้ ไป 1-2 นาที เกณฑก์ ารประเมนิ คุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ ๑8-๒๐ ดมี าก 15-๑7 ดี ๑2-๑4 พอใช้ ต่ากว่า 12 ปรับปรงุ เกณฑก์ ารตัดสนิ : ผา่ นเกณฑก์ ารประเมินรอ้ ยละ ๖๐ ขน้ึ ไป (ต้องไดร้ ะดับพอใชข้ ึ้นไป)

หน่วยการเรียนรทู้ ี่ ๗ เรือ่ ง ราชาธริ าช ตอน กาเนดิ มะกะโท 1177 แบบประเมนิ การทาใบงานที่ 10 เรื่อง การสานวนไทย คาช้แี จง ให้ครูผสู้ อนประเมนิ ผลการทากิจกรรม/ใบงาน โดยเขยี นคะแนน ลงในช่องที่กาหนดให้ถกู ตอ้ ง ลาดับ ชือ่ - สกลุ คะแนน คดิ เป็น สรปุ ผล ที่ ทีไ่ ด้ รอ้ ยละ การประเมิน ๒๐ คะแนน ๑๐๐ ผา่ น ไมผ่ า่ น ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ ดีมาก ดี พอใช้ ปรับปรงุ รวม (คน) คิดเปน็ ร้อยละ ผลการประเมิน  ดมี าก ..........คน คดิ เปน็ ร้อยละ...............  ดี ..........คน คิดเป็นรอ้ ยละ................  พอใช้ ..........คน คดิ เป็นรอ้ ยละ...............  ปรับปรงุ .........คน คิดเปน็ รอ้ ยละ............... สรุปผลการประเมนิ รายชน้ั เรียน  นกั เรียนผ่านเกณฑก์ ารประเมนิ จานวน......................... คน คิดเปน็ รอ้ ยละ.........................  นกั เรียนไมผ่ า่ นเกณฑก์ ารประเมนิ จานวน......................... คน คิดเปน็ ร้อยละ........................ . ลงช่อื .................................................ผปู้ ระเมนิ (..............................................) ........../..................../..........

1178 คู่มอื ครแู ละแผนการจดั การเรียนรู้ ระดบั ประถมศึกษา ภาคเรยี นท่ี ๑ (ภาษาไทย ป.๕) 10. บันทึกผลหลังสอน ผลการจัดการเรียนการสอน .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ความสาเรจ็ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ปญั หาและอปุ สรรค .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ข้อจากัดการใช้แผนการจัดการเรยี นรู้ และข้อเสนอแนะ/แนวทางการปรับปรงุ แก้ไข .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงช่ือ......................................................ผสู้ อน (..........................................................) วนั ที่ .......... เดือน ..................... พ.ศ. ............. 11. ความคิดเหน็ /ข้อเสนอแนะของผู้บรหิ ารหรอื ผูท้ ่ไี ดร้ ับมอบหมาย .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชอ่ื ...................................................... ผู้ตรวจ (..........................................................) วนั ที่ .......... เดอื น ..................... พ.ศ. .............

หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ ๗ เรอ่ื ง ราชาธริ าช ตอน กาเนดิ มะกะโท 1179 ใบความร้ทู ี่ 10 เรอื่ ง สานวนไทย หนว่ ยการเรียนรูท้ ี่ 7 เร่ือง ราชาธริ าช ตอน กาเนดิ มะกะโท แผนการจดั การเรียนรู้ท่ี 10 เรอ่ื ง สานวนไทย ใชถ้ ูกต้อง รายวชิ า ภาษาไทย รหัสวชิ า ท๑๕๑๐๑ ภาคเรียนที่ ๑ ชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี ๕ ความหมายของสานวน สานวนไทย จะมีความหมายโดยนัย เป็นลักษณะความหมายเชิงอุปมาเปรียบเทียบ จะไม่แปล ความหมายตรงตามตัวอกั ษร จึงฟงั แลว้ มักจะไมไ่ ดค้ วามหมายของตัวมนั เอง ต้องนาไปประกอบกับบุคคล กับ เรื่องหรอื เหตกุ ารณ์จึงจะไดค้ วามหมายเป็น คติ เตือนใจเชน่ เดียวกบั คาทเ่ี ปน็ สภุ าษติ การเข้าใจความหมายของสานวนไทย จะทาให้นาไปใชใ้ นชวี ิตประจาวันได้อย่างถูกตอ้ งและเหมาะสม ตามเหตกุ ารณห์ รือสถานการณ์ท่ีเกิดขนึ้ หรือเรอ่ื งใดเร่อื งหนึง่ โดยไม่ผดิ ความหมาย ท้งั ยังเป็นการส่งเสรมิ และ เห็นคุณค่าของการใชส้ านวนไทย ตวั อยา่ งสานวนไทย ๑. ชักแม่นา้ ทงั้ ห้า = พูดจาหว่านล้อมเพอ่ื ให้คลอ้ ยตามโดยอา้ งสงิ่ ตา่ ง ๆ ๒. ปากเปียกปากแฉะ = ว่ากล่าวตักเตอื นซา้ แล้วซา้ เลา่ ๓. ขายผา้ เอาหนา้ รอด = ทาใหส้ าเรจ็ ลลุ ่วงเพ่อื เอาตวั รอดไปก่อน ๔. ฆ่าควายเสียดายพรกิ = การจะทาการใหญ่ แตก่ ลัววา่ จะสนิ้ เปลืองคา่ ใช้จา่ ยเพียงเลก็ นอ้ ย ๕. ขี่ช้างจบั ตก๊ั แตน = ลงทนุ มากแต่กาไรนอ้ ย ๖. ไข่ในหิน = ของทีต่ ้องระมัดระวงั ทะนถุ นอมอย่างยงิ่ ๗. ตัดไฟแตต่ น้ ลม = ตดั ต้นเหตเุ พ่ือไม่ให้เหตกุ ารณ์ลกุ ลามต่อไป ๘. ตัดหางปล่อยวดั = ตัดความสมั พนั ธ์ ๙. หมูไปไกม่ า = ถ้อยทีถอ้ ยอาศยั กันดว้ ยการใหส้ ่ิงของตอบแทนซงึ่ กนั และกัน ๑๐. ย่นื หมูยนื่ แมว = แลกกันโดยตา่ งฝา่ ยต่างใหแ้ ละรับในเวลาเดยี วกนั ๑๑. สุกเอาเผากิน = ทาลวก ๆ พอใหเ้ สร็จ ๆ ๑๒. คางเหลือง = เปน็ อาการของการเจบ็ ปางตาย ๑๓. เลือดขน้ึ หน้า = โกรธมาก ๑๔. ช้างตายทงั้ ตัวเอาใบบวั มาปิด = ปิดความชัว่ หรือความผิดร้ายแรงที่คนรกู้ นั ท่วั แล้วไมม่ ิด ๑๕. กระต่ายต่ืนตูม = ตื่นตกใจโดยไม่ได้สารวจหรือพจิ ารณา ๑๖. สซี อให้ควายฟงั = ส่งั สอนคนโง่มกั ไมไ่ ด้ผล

1180 คู่มือครูและแผนการจดั การเรียนรู้ ระดบั ประถมศกึ ษา ภาคเรยี นที่ ๑ (ภาษาไทย ป.๕) ๑๗. ขงิ กร็ าขา่ กแ็ รง = ตา่ งฝ่ายไมย่ อมลดละกัน ๑๘. น้าลดตอผุด = เมอื่ หมดอานาจ ความชั่วทที่ าไวก้ ป็ รากฏ ๑๙. จับปลาสองมอื = หมายจะใหไ้ ดท้ งั้ สองอย่างพร้อม ๆ กัน ๒๐. สอนจระเขว้ า่ ยน้า = สอนสง่ิ ที่เขารหู้ รอื ถนัดอย่แู ลว้ ๒๑. ปากหวานกน้ เปรีย้ ว = พดู จาอ่อนหวานแต่ไมจ่ รงิ ใจ ๒๒. ชายข้าวเปลือกหญิงข้าวสาร = หญิงเสยี หายง่ายกว่าชาย ๒๓. จับปูใส่กระดง้ = ซกุ ซนอยู่ไมน่ งิ่ ๒๔. ปลาหมอตายเพราะปาก = เดอื ดรอ้ นเพราะคาพดู ของตนเอง ๒๕. เก็บหอมรอมริบ = เก็บรวบรวมไวท้ ลี ะเลก็ ละน้อย ๒๖. ไกเ่ หน็ ตนี งู งเู หน็ นมไก่ = ตา่ งฝา่ ยต่างร้คู วามลับซึ่งกนั และกนั ๒๗. ไกไ่ ด้พลอย = ไดส้ ง่ิ ท่ีดีมีค่าแตไ่ ม่รคู้ ุณคา่ ดังนั้นจงึ ไม่เกดิ ประโยชน์ ๒๘. ไกง่ ามเพราะขน คนงามเพราะแตง่ = ความสวยงามเกิดข้นึ ได้จากการปรงุ แตง่ ๒๙. กระตา่ ยหมายจนั ทร์ = ผชู้ ายหมายปองผหู้ ญงิ ทมี่ ีฐานะดีกว่า สานวน ความหมาย ไกลปนื เท่ียง ไม่รอู้ ะไร เพราะอยหู่ า่ งไกลความเจรญิ ขวานผา่ ซาก โผงผางไมเ่ กรงใจใคร (ใช้กับการพดู ) ขงิ กร็ า ข่ากแ็ รง ตา่ งฝ่ายต่างกจ็ ัดจา้ นพอ ๆ กนั มีอารมณร์ อ้ นพอ ๆ กนั ไม่ยอมลดละกัน เข้าเมอื งตาหลิ่ว ตอ้ งหล่ิวตาตาม ประพฤตติ นตามที่คนส่วนใหญเ่ ขาประพฤตกิ ัน แขวนนวม เลิกชกมวย คดในข้องอในกระดูก มสี ันดานคดโกง คนรกั เทา่ ผนื หนงั คนชงั เทา่ ผืนเสอื่ คนรักมีน้อย คนเกลยี ดชงั มมี าก คลุกคลีตโี มง มวั่ สุม หรอื คลกุ คลพี ัวพันกันอย่างใกล้ชิดตลอดเวลา ควา่ บาตร ไม่คบคา้ สมาคมดว้ ย เคราะหห์ ามยามรา้ ย เคราะหร์ ้าย ฆอ้ งปากแตก ปากโปง้ เกบ็ ความลับไมอ่ ยู่ ชอบนาความลบั ของผอู้ ่นื ไปโพนทะนา ฆา่ ชา้ งเอางา ทาลายของใหญเ่ พือ่ ให้ได้ของเลก็ นอ้ ย ซ่งึ ไม่คมุ้ คา่ กัน งงเปน็ ไก่ตาแตก งงมากจนทาอะไรไม่ถกู งอมืองอตนี เกยี จครา้ น ไมส่ นใจขวนขวายทาการงาน ไมค่ ดิ สู้งาน งูกนิ หาง เกย่ี วโยงกันจากหัวถึงหางโดยซดั กันเปน็ ทอด ๆ เงยี บเปน็ เป่าสาก ลกั ษณะที่เงยี บสนิท

หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี ๗ เรือ่ ง ราชาธริ าช ตอน กาเนดิ มะกะโท 1181 สานวน ความหมาย โง่แล้วอยากนอนเตยี ง โงแ่ ล้วไมเ่ จยี มตวั ว่าโง่ ไปทาส่งิ ท่ตี นไมร่ ไู้ มเ่ ขา้ ใจ จับปลาสองมือ หมายจะเอาใหไ้ ด้ท้ัง 2 อยา่ ง แตไ่ ม่สาเรจ็ ท้ัง 2 อยา่ ง จับแพะชนแกะ ไม่ไดอ้ ยา่ งน้ีก็เอาอย่างนนั้ เขา้ แทน เพอ่ื ใหล้ ลุ ว่ งไป จุดไต้ตาตอ พูดหรือทาสง่ิ ใดสง่ิ หนง่ึ บังเอญิ ไปโดนตนเอง ชักนา้ เข้าลกึ ชกั ศึกเข้าบ้าน นาพาศัตรเู ขา้ บ้าน ชกั ใย วางแผนและบงการอยู่เบ้อื งหลงั ช้า ๆ ไดพ้ รา้ สองเล่มงาม ค่อย ๆ คิดค่อย ๆ ทาแลว้ จะสาเรจ็ ผล ชายสามโบสถ์ ผทู้ บี่ วชแล้วสกึ ถงึ 3 หน ใชพ้ ูดเปน็ เชงิ ตาหนิว่า เป็นคนไม่นา่ คบ ชี้นกบนปลายไม้ หวงั ในสิ่งทอ่ี ยูไ่ กลตัว เชือ้ ไมท่ งิ้ แถว เป็นไปตามเผ่าพนั ธ์ุ ซอ้ื ควายหนา้ นา ซ้อื ผ้าหน้าหนาว ซื้อของไม่คานึงถงึ กาลเวลา ยอ่ มไดข้ องแพง ดาบสองคม มีท้งั คุณและโทษ อาจดีอาจเสยี ก็ได้ ดดี ลกู คิดรางแก้ว คดิ ถงึ ผลทจ่ี ะได้ทางเดียว ได้ทีขแ่ี พะไล่ ซา้ เตมิ เม่ือผอู้ นื่ เพลี่ยงพลา้ ลง ตกนา้ ไมไ่ หล ตกไฟไม่ไหม้ ตกอยใู่ นที่คับขนั อย่างไรกไ็ ม่เปน็ อนั ตราย ตกลอ่ งปลอ่ งชน้ิ ตดั สนิ ใจทจ่ี ะร่วมมอื หรือรว่ มชวี ติ ด้วย ตบตา หลอกหรือทาให้ผูอ้ น่ื เขา้ ใจผดิ ต่อความยาวสาวความยดื พดู กนั ไปพดู กันมาใหม้ ากเรอ่ื ง เกนิ เหตสุ มควร ตดั เชือก ตดั ความสมั พันธ์ ไม่ยอมให้ความชว่ ยเหลอื อกี ตอ่ ไป ตาบอดสอดตาเห็น อวดรูใ้ นเรื่องทตี่ นเองไมร่ ู้ ตีงใู หก้ ากิน ทาสิ่งใด ๆ ไว้แลว้ แตผ่ ลไปตกแกผ่ ู้อ่นื ตีปลาหน้าไซ พดู หรอื ทาใหก้ จิ การของผ้อู นื่ ซงึ่ กาลังดาเนนิ ไปดว้ ยดกี ลบั เสยี ไป เต้นแร้งเต้นกา แสดงอาการดีอกดใี จหรอื สนกุ สนานด้วยการ กระโดดโลดเตน้ ถม่ น้าลายรดฟา้ ประทษุ ร้ายตอ่ สิ่งทสี่ งู กว่าตน ตวั เองย่อมไดร้ บั ผลรา้ ย ถอนหงอก ไมน่ บั ถือความเป็นผใู้ หญ่ พูดว่าใหเ้ สียผใู้ หญ่ ถงึ พริกถงึ ขงิ เผด็ ร้อนรนุ แรง เชน่ การโตว้ าทีคราวนถี้ ึง พริกถงึ ขงิ ทองไมร่ รู้ อ้ น เฉยเมย ไม่กระตอื รือรน้ ไมส่ ะดงุ้ สะเทอื น ทาคุณบูชาโทษ ทาคุณแต่กลบั เปน็ โทษ ทาดแี ตก่ ลบั เปน็ ร้าย มักตอ่ กบั “โปรดสัตว์ได้บาป” นกต่อ คนทที่ าหนา้ ที่ติดตอ่ หรอื ชกั จงู หลอกล่อคนอน่ื ใหห้ ลงเชอ่ื (ใชใ้ นทางไมด่ ี) นายว่าข้ีขา้ พลอย พลอยพดู ผสมโรง ติเตยี นผอู้ ื่นตามนายไปด้วย

1182 คูม่ ือครูและแผนการจัดการเรียนรู้ ระดบั ประถมศกึ ษา ภาคเรียนที่ ๑ (ภาษาไทย ป.๕) สานวน ความหมาย น้าขนุ่ ไว้ใน น้าใสไว้นอก แม้จะไม่พอใจก็ยงั แสดง สหี นา้ ยม้ิ แยม้ นา้ ลดตอผดุ เมอ่ื หมดอานาจความชั่ว ทเี่ คยทาไว้กป็ รากฏ บอกเล่าเกา้ สบิ บอกกล่าวให้รู้ บา้ หอบฟาง บ้าสมบตั ิ เห็นอะไร ๆ เปน็ ของมีคา่ จะเอาท้งั น้นั ปากว่าตาขยิบ พูดอย่างหนง่ึ แตท่ าอกี อย่างหนง่ึ ปากกบั ใจไมต่ รงกนั เปน็ ฝงั่ เป็นฝา มีหลกั ฐานมนั่ คง ไปไหนมาสามวาสองศอก ถามอย่างหนง่ึ ตอบไปอกี อย่างหนงึ่ ผกั ชโี รยหน้า ทาความดเี พยี งผิวเผนิ

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ ๗ เรื่อง ราชาธริ าช ตอน กาเนดิ มะกะโท 1183 ใบงานท่ี 10 เรื่อง การใช้สานวนไทย หนว่ ยการเรียนร้ทู ี่ 7 เรื่อง ราชาธริ าช ตอน กาเนิดมะกะโท แผนการจัดการเรยี นรู้ที่ 10 เรือ่ ง สานวนไทย ใชถ้ ูกตอ้ ง รายวชิ า ภาษาไทย รหสั วชิ า ท๑๕๑๐๑ ภาคเรยี นท่ี ๑ ช้ันประถมศึกษาปีที่ ๕ คาชี้แจง ให้นักเรียนวิเคราะห์เหตกุ ารณ์หรือสถานการณ์ท่ีกาหนด แลว้ เลือกสานวนในกรอบส่ีเหลี่ยมไป เตมิ ลงในชอ่ งวา่ งให้สมั พันธก์ ับเหตุการณแ์ ละสถานการณท์ ่กี าหนด ไก่เหน็ ตีนงู งเู ห็นนมไก่ จบั ปลาสองมือ ปลาหมอตายเพราะปาก เปน็ ฝง่ั เป็นฝา ดินพอกหางหมู ชายขา้ วเปลือกหญงิ ข้าวสาร ปากหวานกน้ เปร้ียว ปากเปียกปากแฉะ ฝนท่งั ใหเ้ ปน็ เข็ม จับปูใส่กระดง้ สอนจระเขว้ า่ ยนา้ กระต่ายหมายจนั ทร์ ไกลปนื เทย่ี ง ขิงก็รา ขา่ กแ็ รง ตดั ไฟแตต่ น้ ลม 1. “กระต่ายไม่ทาการบา้ นที่ครูมอบหมาย จนทาใหไ้ ม่มีงานส่งครู และมงี านคง่ั คา้ งจานวนมาก” ตรงกบั สานวนใด.................................................................................................................................................. 2. “ดวงใจพูดจาพลอ่ ย ๆ ไม่ดแี ละชอบว่าเพ่อื นบ่อยคร้ัง จนทาใหต้ นเองเดือนรอ้ นเพราะคาพดู ของตนเอง” ตรงกบั สานวนใด................................................................................................................................................... 3. “นักเรียนช้นั ป.1 จัดแถวไม่เป็นระเบยี บสักที จนคณุ ครูต้องเดนิ มาจดั ให้เป็นระเบียบ” ตรงกบั สานวนใด.................................................................................................................................................. 4. “จอ้ ย เปน็ ผู้ชายบา้ น ๆ ฐานะยากจน มคี วามรักกบั สายใจซง่ึ เปน็ ลูกสาวของนายอาเภอ” ตรงกบั สานวนใด.................................................................................................................................................

1184 คู่มอื ครูและแผนการจัดการเรียนรู้ ระดับประถมศึกษา ภาคเรยี นที่ ๑ (ภาษาไทย ป.๕) 5. “วรี ะสอนเพื่อนให้วาดรูปเพยี งไม่ก่ีนาที เพอื่ นก็สามารถวาดรูปออกมาไดส้ วยงาม ซงึ่ วรี ะมาร้ภู ายหลัง วา่ เพอื่ นเคยเรยี นศลิ ปะมาก่อนแล้ว” ตรงกบั สานวนใด................................................................................................................................................. 6. “การะเกด และ แพรขวัญ เป็นศตั รกู ัน และตา่ งรคู้ วามลับของฝา่ ยตรงขา้ มเพอื่ แกแ้ ค้นคนื เสมอ” ตรงกบั สานวนใด.................................................................................................................................................. 7. “แพนเคก้ และ แพนดา้ เป็นคกู่ ัดมาตงั้ แต่สมยั เด็ก ๆ พอโตเป็นสาวก็มกั มีเรือ่ งทะเลาะเบาะแว้งกัน เปน็ ประจาและไมม่ ีทที า่ วา่ จะยอมกนั ” ตรงกบั สานวนใด................................................................................................................................................... 8. “กอบชัย พูดจาอีกอย่างหนึ่ง แตใ่ นใจคิดไมด่ กี ับคนอ่ืน คาพูดกบั ความคดิ สวนทางกัน” ตรงกบั สานวน....................................................................................................................................................... 9. “เกิดเปน็ ผู้หญงิ น้ันลาบากนัก ทาอะไรผิดพลาดกเ็ สยี หายได้ทกุ เมื่อ แตผ่ ้ชู ายทาอะไรกด็ ูคลอ่ งไปหมด” ตรงกบั สานวน....................................................................................................................................................... 10. “สมชาย เป็นนกั ประชาสัมพนั ธ์ของโรงเรยี น ทุกเช้าสมชายจะมขี ่าวมาบอกเลา่ ใหเ้ พอ่ื น ๆ ฟัง” ตรงกบั สานวน...................................................................................................................................................... ช่อื ..........................................................นามสกลุ ...............................................ชน้ั ..............เลขที.่ ...........

หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี ๗ เรอื่ ง ราชาธิราช ตอน กาเนดิ มะกะโท 1185 แนวคาตอบใบงานที่ 10 เรอื่ ง การใช้สานวนไทย หน่วยการเรยี นรูท้ ่ี 7 เรื่อง ราชาธิราช ตอน กาเนดิ มะกะโท แผนการจดั การเรยี นร้ทู ี่ 10 เร่อื ง สานวนไทย ใช้ถูกต้อง รายวิชา ภาษาไทย รหสั วิชา ท๑๕๑๐๑ ภาคเรยี นที่ ๑ ช้ันประถมศึกษาปีที่ ๕ คาช้ีแจง ให้นักเรียนวิเคราะหเ์ หตุการณ์หรือสถานการณ์ที่กาหนด แล้วเลือกสานวนในกรอบสี่เหลี่ยมไป เติมลงในช่องว่างให้สมั พนั ธก์ ับเหตกุ ารณแ์ ละสถานการณ์ท่กี าหนด ไก่เหน็ ตนี งู งเู ห็นนมไก่ จบั ปลาสองมือ ปลาหมอตายเพราะปาก เปน็ ฝัง่ เป็นฝา ดินพอกหางหมู ชายข้าวเปลือกหญิงข้าวสาร ปากหวานก้นเปรย้ี ว ปากเปยี กปากแฉะ ฝนทง่ั ใหเ้ ป็นเข็ม จับปใู สก่ ระดง้ สอนจระเขว้ ่ายนา้ กระตา่ ยหมายจันทร์ ไกลปืนเทยี่ ง ขิงกร็ า ขา่ กแ็ รง ตดั ไฟแต่ตน้ ลม 1. “กระตา่ ยไม่ยอมทาการบา้ นท่คี รูมอบหมาย จนทาใหไ้ มม่ ีงานสง่ ครู และมีงานคา้ งจานวนมาก” ตรงกบั สานวนใด.........................ด...นิ ..พ...อ..ก...ห...า.ง..ห...ม..ู................................................................................................. 2. “ดวงใจพูดจาไมด่ ี และชอบว่าเพือ่ นบ่อยคร้ัง จนทาใหต้ นเองเดอื นรอ้ นเพราะคาพูดของตนเอง” ตรงกบั สานวนใด........................ป...ล..า..ห...ม..อ...ต..า..ย..เ..พ..ร..า..ะ..ป...า..ก....................................................................................... 3. “นกั เรยี นช้ัน ป.1 จัดแถวไมเ่ ป็นระเบียบสักที จนคณุ ครตู อ้ งเดินมาจัดให้เป็นระเบียบ” ตรงกบั สานวนใด........................จ..ับ...ป...ใู .ส...่ก..ร..ะ..ด...ง้ ..................................................................................................... 4. “จอ้ ย เป็นผชู้ ายบ้าน ๆ ฐานะยากจน มีความรักกบั สายใจซงึ่ เปน็ ลกู สาวของนายอาเภอ” ตรงกบั สานวนใด........................ก..ร..ะ..ต...า่ ..ย..ห...ม..า..ย..จ...นั ..ท...ร..์...........................................................................................

1186 คู่มอื ครแู ละแผนการจดั การเรียนรู้ ระดับประถมศึกษา ภาคเรยี นที่ ๑ (ภาษาไทย ป.๕) 5. “วรี ะสอนเพอ่ื นใหว้ าดรูปเพยี งไมก่ ี่นาที เพื่อนก็สามารถวาดรูปออกมาได้สวยงาม ซ่งึ วรี ะมารู้ภายหลงั ว่าเพอ่ื นเคยเรยี นศลิ ปะมากอ่ นแล้ว” ตรงกบั สานวนใด.......................ส...อ..น...จ..ร..ะ..เ.ข...้ว..า่ ..ย..น..้า.............................................................................................. 6. “การะเกด และ แพรขวญั เป็นศตั รกู ัน และตา่ งรคู้ วามลบั ของฝา่ ยตรงขา้ มเพอ่ื แกแ้ ค้นคืนเสมอ” ตรงกบั สานวนใด.......................ไ.ก...่เ.ห...น็ ..ต...ีน..ง..ู..ง.เู..ห..น็...น..ม...ไ.ก...่ ........................................................................................ 7. “แพนเค้ก และ แพนดา้ เปน็ คกู่ ดั มาต้งั แตส่ มัยเดก็ ๆ พอโตเป็นสาวก็มักมีเรอื่ งทะเลาะเบาะแวง้ กนั เป็นประจาและไม่มที ที ่าวา่ จะยอมกัน” ตรงกบั สานวนใด.......................ข...งิ .ก...็ร..า...ข..า่..ก...็แ..ร..ง..................................................................................................... 8. “กอบชยั พูดจาอกี อยา่ งหนงึ่ แต่ในใจคิดไมด่ ีกับคนอ่ืน คาพดู กบั ความคดิ สวนทางกัน” ตรงกบั สานวน...........................ป..า..ก...ห..ว..า..น...ก..น้...เ.ป...ร..ย้ี ..ว............................................................................................. 9. “เกิดเปน็ ผู้หญงิ นั้นลาบากนัก ทาอะไรผิดพลาดกเ็ สียหายได้ทุกเมื่อ แตผ่ ู้ชายทาอะไรกด็ คู ลอ่ งไปหมด” ตรงกบั สานวน..........................ช..า..ย...ข..า้ ..ว..เ.ป...ล..อื...ก..ห...ญ...งิ..ข..า้..ว..ส..า..ร................................................................................... 10. “สมชาย เปน็ นกั ประชาสมั พนั ธข์ องโรงเรียน ทกุ เช้าสมชายจะมขี า่ วมาบอกเลา่ ใหเ้ พอื่ น ๆ ฟัง” ตรงกบั สานวน..........................บ...อ..ก..เ..ล..า่..เ.ก...า้ ..ส..ิบ........................................................................................................

หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี ๗ เร่ือง ราชาธริ าช ตอน กาเนดิ มะกะโท ๑๑๘๗ แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 11 เร่อื ง การอ่านคา้ ควบกล้า เวลา 11 ช่วั โมง หนว่ ยการเรียนร้ทู ่ี 7 เร่ือง ราชาธริ าช ตอน ก้าเนดิ มะกะโท กลมุ่ สาระการเรียนรู้ภาษาไทย รายวชิ า ภาษาไทย ชนั ประถมศึกษาปีท่ี 5 1. มาตรฐานการเรยี นรู/้ ตัวชีวดั สาระท่ี 1 การอ่าน มาตรฐาน ท ๑.๑ ใชก้ ระบวนการอ่านสร้างความรู้และความคิดเพ่ือนาไปใชต้ ัดสินใจ แก้ปญั หาในการดาเนิน ชีวติ และมีนสิ ัยรักการอ่าน ตัวชวี ดั ป.๕/๑ อา่ นออกเสยี งบทรอ้ ยแก้วและบทร้อยกรองไดถ้ ูกต้อง ป.๕/๒ อธิบายความหมายของคา ประโยค และข้อความท่ีเปน็ การบรรยายและการพรรณนา ๒. สาระสา้ คัญ/ความคิดรวบยอด การอ่านออกเสียงคาท่มี พี ยญั ชนะควบกลา จะตอ้ งอา่ นออกเสียงคาใหช้ ัดเจน ถกู ตอ้ งตามอักขรวธิ แี ละ บอกความหมายของคาได้ ๓. จดุ ประสงค์การเรียนรู้ 3.1 ด้านความรู้ ความเขา้ ใจ (K) บอกหลักการอา่ นคาควบกลาได้ 3.2 ด้านทกั ษะ/กระบวนการ (P) อ่านออกเสยี งคาควบกลาได้ 3.3 ด้านคุณลกั ษณะ เจตคติ ค่านยิ ม (A) เห็นความสาคญั ของการออกเสยี งคาควบกลา ๔. สาระการเรยี นรู้ - การอ่านคาควบกลา ๕. สมรรถนะสา้ คญั ของผูเ้ รยี น 5.1 ความสามารถในการสอ่ื สาร 5.2 ความสามารถในการคดิ 5.3 ความสามารถในการใช้ทกั ษะชีวติ ๖. คุณลักษณะอันพงึ ประสงค์ 6.1 ใฝเ่ รียนรู้ 6.2 รกั ความเป็นไทย 7. กิจกรรมการเรยี นรู้

๑๑๘๘ คมู่ การจัดกิจกรรมการเรยี น รายวชิ า ภาษาไทย หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 7 แผนการจดั การเรียนรูท้ ่ี 11 เร่อื ง การ ล้าดับ ขอบเขตเนอื หา/ ขนั ตอนการจดั เวลา แ ท่ี จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ การเรยี นรู้ ทใี่ ช้ กิจกรรมคร 1. ขอบเขตเนอื หา ขันนา้ 10 ๑. ครูให้นกั เรียนอ่าน 1. หลกั การอ่านคา นาที เพลงหนง่ึ มาให้นกั เรีย ควบกลา โดยไมร่ ะบุช่ือเรอ่ื ง ดัง 2. การอ่านออกเสยี ง คาควบกลาแท้และคา ควายไลข่ วดิ ขา้ งขวา ควบกลาไมแ่ ท้ ควา้ ขวานมาไลข่ วา้ งคว ควายขวางวงิ่ วนขวักไขว กวัดแกว่งขวานไลล่ ม้ ควา่ ๒. ครูตังคาถามนาวิเค ดงั นี ครู : เนือเพลงทอี่ า่ นข ลักษณะอย่างไร 3. ครูใหน้ กั เรียนอา่ น พร้อมกันทลี ะวรรคจน ฝึกอ่านจนคลอ่ ง และ นักเรยี นร้องเพลงคาค จากนนั ครูใหน้ ักเรียน

มอื ครูและแผนการจัดการเรียนรู้ ระดบั ประถมศกึ ษา ภาคเรยี นท่ี ๑ (ภาษาไทย ป.๕) นรู้ ชนั ประถมศึกษาปที ี่ 5 สื่อการเรียนรู้ การประเมนิ 7 เรือ่ ง ราชาธริ าช ตอน กา้ เนดิ มะกะโท การเรยี นรู้ รอ่านคา้ ควบกล้า จ้านวน 1 ช่ัวโมง - เกมทายสานวน - สังเกตการตอบ แนวการจัดการเรยี นรู้ ไทย คาถามของ รู กจิ กรรมนกั เรยี น นเนือเพลง 1. นกั เรยี นรว่ มกันอ่านเนอื นักเรียน ยนอ่าน เพลงที่ครกู าหนด ดังนี งนี ควายไลข่ วดิ ขา้ งขวา วายไป ควา้ ขวานมาไลข่ วา้ งควายไป ว่ ควายขวางวง่ิ วนขวักไขว่ าขวางควาย กวัดแกว่งขวานไล่ล้มคว่าขวางควาย คราะห์ 2. นักเรียนรว่ มกนั ตอบคาถาม ขา้ งต้น มี ดงั นี นกั เรยี น : เปน็ เนอื เพลง คาควบกลา นเนอื เพลง 3. นกั เรยี นรว่ มกันฝกึ อ่านเนอื - คาถาม - สังเกตการตอบ นจบ และ เพลง คาควบกลา จนคลอ่ ง คาถามของ ะนา และร่วมกนั ร้องเพลง นกั เรยี น ควบกลา คาควบกลาดว้ ยตนเอง นรอ้ งเอง

หนว่ ยการเรียนรู้ที่ ๗ เรื่อง ราชาธริ าช ตอน กาเนิดมะกะโท ลา้ ดับ ขอบเขตเนอื หา/ ขันตอนการจัด เวลา แ ที่ จุดประสงค์การเรียนรู้ การเรยี นรู้ ท่ใี ช้ กจิ กรรมคร 4. ครชู แี จงใหน้ กั เรียน การอ่านออกเสียงคาค ไดถ้ ูกต้องจะทาให้การ ไดช้ ัดเจนขนึ 5. ครใู ห้นักเรยี นอ่าน คาควบกลาทงั คาควบ คาควบไม่แท้จากคาท กาหนดให้ ดังนี กราบ ขวาน ทรดุ โทรม เพล ครอบครวั ทรพั ย์ คร ฉะเชิงเทรา ทราย 2. ขนั สอน 20 6. ครูใหน้ กั เรยี นแบง่ นาที ความสนใจ แลว้ ร่วมก อภิปรายตามประเด็น ตอ่ ไปนี ครู : นกั เรยี นจาแนกค กี่กลุ่มและจาแนกไดอ้ ครู : นักเรยี นมหี ลกั ใน การจาแนกคาอยา่ งไร

๑๑๘๙ แนวการจดั การเรียนรู้ สอื่ การเรียนรู้ การประเมิน รู กจิ กรรมนักเรยี น - คาถาม การเรียนรู้ นเข้าใจว่า 4. นักเรียนรว่ มสนทนากบั ครู - สังเกตการตอบ ควบกลา และแสดงความคิดเห็นร่วมกัน คาถามของ รสอื่ สาร นกั เรียน นออกเสยี ง 5. นักเรียนอ่านคาควบกลา บแทแ้ ละ ทคี่ รู บ พุทรา ลดิ เพลนิ ร่าครวญ งกลมุ่ ตาม 6. นกั เรยี นแบ่งกลมุ่ กนั นคาถาม คาได้เปน็ นักเรียนนาเสนอผล อยา่ งไร การจาแนกคาพรอ้ มทังอธิบาย น เหตผุ ลประกอบวา่ เหตุใดจงึ ร จาแนกกลมุ่ คาเช่นนนั