Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore Osmanlıca - Türkçe Ansiklopedik Lugat

Osmanlıca - Türkçe Ansiklopedik Lugat

Published by risalekz, 2024-05-31 09:52:26

Description: Ayhan Hocha

Search

Read the Text Version

["ratl \n(a.i.) 1. bir litre kadar olan bir mayi (s\u0131v\u0131) \u00f6l\u00e7e\u011fi. 2. b\u00fcy\u00fck \nkadeh, (bkz. piy\u00e2le). \nratl-\u0131 gir\u00e2n \nb\u00fcy\u00fck, a\u011f\u0131r ve dolu kadeh. \nra\u00fbf \n(a.s. re'fet'den) 1. pek esirgeyen, \u00e7ok merhamet eden. 2. \nAllah'\u0131n adlar\u0131ndan biri. 3. [Abd\u00fcrra\u00fbfdan k\u0131saltma olarak] \nerkek ad\u0131. \nRa\u00fbfiyye \n(a.h.i.) tas. Halvet\u00ee tar\u00eekatinin \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc \u015fubesini te\u015fkil eden \n.\"Ahmediyye-i Halvetiyye\" nin kollar\u0131ndan \"Ramaz\u00e2niyye-i \nHalvetiyye\"nin ayr\u0131 bir kolu. [kurucusu \u015eeyh Seyyid Ahmet \nRif\u00e2\u00ee'ye nispetle bu ad\u0131 alm\u0131\u015ft\u0131r]. \nr\u00e2vend \n(f.i.) bot. k\u00f6kleri ve saplar\u0131 il\u00e2\u00e7 olarak kullan\u0131lan \nkarabu\u011fdaygillerden bir nebat (bitki). l\u00e2t. rheum. \nr\u00e2vendiyye \n(a.i.) bot. karabu\u011fdaygiller. fr. polygonacees. \nr\u00e2v\u00ee \n(a.s. riv\u00e2yet'den. c. r\u00e2viy\u00e2n, ruv\u00e2t) rivayet eden, s\u00f6yleyen, \nhik\u00e2ye eden, anlatan. \nr\u00e2v\u00ee-i had\u00ees \nhadis rivayet eden. \nr\u00e2v\u00ee-i k\u0131ssa \nhik\u00e2ye anlatan; bir h\u00e2diseyi hik\u00e2ye eden. (bkz. kass\u00e2s). \nr\u00e2viy\u00e2n \n(a.f.b.s. r\u00e2v\u00ee'nin c.) rivayet edenler, s\u00f6yleyenler, hik\u00e2ye \nanlatanlar. \nr\u00e2viy\u00e2n-\u0131 ahb\u00e2r \nhaberleri rivayet edenler. \nravz \n(a.i.) bah\u00e7eler, a\u011fa\u00e7l\u0131k, \u00e7imenlik yerler, (bkz. riy\u00e2t). \nravza \n(a.i.c. ravz\u00e2t, riy\u00e2z) a\u011fac\u0131, \u00e7ay\u0131r\u0131, \u00e7imeni bol olan yer, bah\u00e7e. \nravza-i mutahhara \nHz. Muhammed'in kabri. \nravza-i R\u0131dvan \nCennet. (bkz: Adn, Firdevs). \nRavzat-\u00fcl-env\u00e2r \n\u0130sl\u00e2m d\u00fcny\u00e2s\u0131n\u0131n b\u00fcy\u00fck bilginlerinden olan \u0130znikli Ahmet \nHay\u00e2l\u00ee'nin ahl\u00e2k ve tasavvuftan bahseden manzum eseri. \n[1449 (H. 853) y\u0131l\u0131nda yaz\u0131lm\u0131\u015f ve F\u00e2tih Sultan Mehmed'e \nsunulmu\u015ftur]. \nravz\u00e2t \n(a.i. ravza'n\u0131n c.) bah\u00e7eler, suyu ve \u00e7imeni bol bah\u00e7eler. \nr\u00e2y \n(a.i.) 1. rey, fikir, oy. [naz\u0131mda \"r\u00e2\" \u015feklinde kullan\u0131l\u0131r]. \nhod-r\u00e2, hod-r\u00e2y \nbildi\u011finden \u015fa\u015fmayan. 2. Raca, Hint h\u00fck\u00fcmd\u00e2r\u0131. 3. (r\u00e2yet'in \nc.) sancak, bayrak, (bkz: r\u00e2y\u00e2t). \nra'y \n(a.i.) 1. otlama. 2. otlatma, g\u00fctme.3. tesl\u00eem olma. \nr\u00e2y\u00e2t \n(a.i. r\u00e2yet'in c.) sancaklar, bayraklar, (bkz: r\u00e2y). \nr\u00e2yet \n(a.i.c. r\u00e2y\u00e2t) sancak, bayrak. \nr\u00e2yet-i istil\u00e2 \nistil\u00e2 bayra\u011f\u0131. \nr\u00e2yg\u00e2n \n(f.b.s.) 1. bedava, paras\u0131z. 2. pek \u00e7ok, pek bol. 3. de\u011fersiz. \nr\u00e2yic \n(a.s.). (bkz. r\u00e2ic). \nr\u00e2yiha \n(a.i.) koku. [asl\u0131\"r\u00e2iha\" d\u0131r, c. rev\u00e2ih gelir]. \nr\u00e2yiha-d\u00e2r \n(a.f.b.s.) kokulu. \nr\u00e2yiha-nis\u00e2r \n(a.f.b.s.) koku sa\u00e7an. \nr\u00e2yi\u015f \n(a.s.) r\u00fc\u015fvet verenle r\u00fc\u015fvet alan aras\u0131nda vas\u0131ta olan kimse. \nr\u00e2yiz \n(a.i.) seyis, (bkz: s\u00e2yis). \nraz \n(a.i.). (bkz. razz). \nr\u00e2z \n(f.i.) s\u0131r, gizlenilen \u015fey. \nif\u015f\u00e2-yi r\u00e2z \ns\u0131r s\u00f6yleme, sim yayma. \nke\u015ff-i r\u00e2z \ngizli bir \u015feyin fark\u0131na varma. \nketm-i r\u00e2z \ns\u0131r vermeme, s\u0131r saklama. \nr\u00e2z-\u0131 der\u00fbn \ni\u00e7teki gizli \u015fey, s\u0131r. \nr\u00e2z-\u0131 nih\u00e2n \ngizli tutulan s\u0131r. ","r\u00e2z\u00e2n \n(a.i. r\u00e2z'\u0131n c.) s\u0131rlar, gizli tutulan \u015feyler. \nr\u00e2z-\u00e2\u015fn\u00e2 \n(f.b.s.) bir s\u0131rr\u0131 bilen. \nr\u00e2z-\u00e2m\u00eez \n(f.b.s.) esrarl\u0131. \nr\u00e2z-b\u00e2n \n(f.b.s.) s\u0131r saklayan. \nr\u00e2z-d\u00e2n \n(f.b.s.) s\u0131rr\u0131 bilen [dost]. \nr\u00e2z-d\u00e2r \n(f.b.s.) s\u0131r tutan. \nr\u00e2z\u0131a \n(a.s. ve i.) emzikli, \u00e7ocuklu kad\u0131n. \nr\u00e2z\u0131k \n(a.s. r\u0131zk'dan) r\u0131z\u0131k veren. \nR\u00e2z\u0131k-i hak\u00eek\u00ee \nAllah, (bkz: Rezz\u00e2k). \nr\u00e2z\u0131k\u00ee \n(a.i.) razak\u00ee \u00fcz\u00fcm\u00fc. \nr\u00e2z\u0131k-\u00fcl-ver\u00e2 \n(a.it.) Allah, (bkz: \u00e2lim-\u00fcl-gayb). \nR\u00e2z\u00ee \n(a.s.) 1. \"Rey\" \u015fehrine mensup, bu \u015fehirle ilgili olan. 2. iran'\u0131n \n\"Rey\" \u015fehrinden olan. 3. r\u00e2za (s\u0131rra) mensup. \nr\u00e2z\u00ee, raziyye \n(a.s. r\u0131z\u00e2'dan) 1. r\u0131z\u00e2 g\u00f6steren, kabul eden, boyun e\u011fen. (bkz: \nkail). 2. [birincisi] erkek, [ikincisi] kad\u0131n ad\u0131. (bkz: r\u00e2d\u00ee, \nr\u00e2diyye). \nr\u00e2z\u00ee' \n(a.i.c. ruz\u00e2a). (bkz: rad\u00ee). \nr\u00e2ziy\u00e2ne \n(f.i.) bot. rezene, l\u00e2t. foe-niculum dulce. \nr\u00e2ziy\u00e2nec \n(a.i.) bot. rezene, l\u00e2t. foeniculum dulce. \nr\u00e2z-p\u00fb\u015f \n(f.b.s.) s\u0131r gizleyen. \nrazz \n(a.i.) 1. hek. berelenme, bere [organda]. 2. bir \u015feyi d\u00f6k\u00fcp \nbulgur gibi ufaltma. \nr\u00e2zz \n(a.s.) kesmez \u00e2let. \nr\u00e2zze \n(a.s. razz'dan) ezici, ezen. \n\u00e2let-i r\u00e2zze \n-tokmak gibi- ezici \u00e2let. \nre\u00e2y\u00e2 \n(a.i. raiyye, raiyyet'in c.) 1. bir h\u00fck\u00fcmdar idaresi alt\u0131nda \nbulunan ve vergi veren halk. 2. b\u00fct\u00fcn halk. 3. H\u0131ristiyan \ntebaa, (bkz: z\u0131mm\u00ee). \nreb' \n(a.i.c. rib\u00e2', r\u00fcb\u00fb', erbu', erb\u00e2') 1. ev [bah\u00e7esiyle birlikte]. 2. \nbar\u0131n\u0131lan yer, bar\u0131nak. 3. araz\u00ee. \nreb\u00e2b, reb\u00e2be \n(a.i.) m\u00fcz. g\u00f6vdesi hindistan cevizi kabu\u011fundan yap\u0131lm\u0131\u015f bir \n\u00e7e\u015fit keman\u00e7e. (bkz: r\u00fcb\u00e2b). \nreb\u00e2b\u00ee \n(a.i.) m\u00fcz. rebab \u00e7alan adam. \nReb\u00e2b-n\u00e2me \n(f.b.i.) Sultan Veled'in T\u00fcrk\u00e7e ve Fars\u00e7a manzum mesnevisi. \nreb\u00e2b-zen \n(a.f.b.i.) rebab \u00e7alan kimse. \nreb\u00e2ze \n(a.s.) zeki, anlay\u0131\u015fl\u0131, zarif [kimse]. \nreb\u00ee' \n(a.i.) bahar. \neb\u00fb-r-reb\u00ee' \n\u00e7avu\u015fku\u015fu. (bkz. h\u00fcdh\u00fcd). \nnokta-i reb\u00ee' \nR\u00fbm\u00ee mart\u0131n 9 uncu g\u00fcn\u00fc G\u00fcne\u015f'in bur\u00e7lar \u00fczerinde \nbulundu\u011fu nokta. \nreb\u00ee-i evvel \nilkbahar (bkz: reb\u00ee-\u00fcl-evvel). \nreb\u00ee-i s\u00e2n\u00ee \nsonbahar (bkz: reb\u00ee-\u00fcl-\u00e2h\u0131r). \nreb\u00eea \n(a.s.) 1. [\"reb\u00ee' \"in m\u00fcen.].(bkz: reb\u00ee\u2018) 2. i. kad\u0131n ad\u0131. \nreb\u00eeb \n(a.i. rebb'den) \u00fcvey o\u011ful. (bkz : reb\u00fbb). \nreb\u00eebe \n(a.i. rebb'den) 1. \u00fcvey k\u0131z. 2.dad\u0131. (bkz : d\u00e2ye). \nreb\u00ee\u00ee \n(a.s.) 1. bahara ait, baharla ilgili. 2. i. erkek ad\u0131. \nreb\u00eeiyye \n(a.s.) [\"reb\u00ee\u00ee\" nin m\u00fcen.]. (bkz: reb\u00ee\u00ee). \nreb\u00eeiyye \n(a.i.) 1. k\u0131\u015f sonlar\u0131nda yap\u0131lan ekim. 2. bot. \u00e7uha\u00e7i\u00e7e\u011figiller. \n3. ed. eskiden \u015f\u00e2irlerin, bahar mevsiminin girmesi vesilesiyle \nb\u00fcy\u00fcklere sunduklar\u0131 kaside, (bkz: bah\u00e2riyye). ","reb\u00ee-\u00fcl-\u00e2h\u0131r \n(a.b.i.) \"sonbahar\" : arab\u00ee aylar\u0131n d\u00f6rd\u00fcnc\u00fcs\u00fc, (bkz: reb\u00ee-i \ns\u00e2n\u00ee). [eski vesikalarda reb\u00ee-\u00fcl-\u00e2h\u0131r \"ra\" harfiyle g\u00f6sterilirdi.]. \nreb\u00ee-\u00fcl-evvel \n(a.b.i.) \"ilkbahar\"arab\u00ee aylar\u0131n \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fcs\u00fc. [eski belgelerde \nreb\u00ee-\u00fcl-evvel \"r \" harfiyle belirtilirdi.]. \nreb\u00fbb \n(a.i.) 1. \u00fcvey o\u011ful. 2. \u00fcvey baba. \nreb\u00fbb\u00ee \n(a.s. rabb'dan) Allah'a ait, Allah ile ilgili. \nilm-i reb\u00fbb\u00ee \n\u0130lham tarikiyle verilen ilim, bilgi. \nReb\u00fbn \n(a.i. rebn'den) pey ak\u00e7esi. \nrec \n(a.i.) 1. sarsma, sallama. 2. sallanma, sars\u0131lma. \nRec\u2018 \n(a.i.) geri d\u00f6nd\u00fcrme, (bkz: irca). \nrec'a \n(a.i.c. rece\u00e2t) \u00f6ld\u00fckten sonra d\u00fcny\u00e2ya geli\u015f. \nrec\u00e2' \n(a.i.) 1. \u00fcmit, umma. \nm\u00fcnkati'-\u00fcr-rec\u00e2 \n\u00fcm\u00eedi kesilmi\u015f. 2. yalvarma, (bkz: niyaz). 3. istek, dilek, \n(bkz. arzu). \nrec\u00e2\u00ee \n(a.s.) 1. ricaya mensup; ricac\u0131. 2. i. erkek ad\u0131. \nrecc \n(a.i.) sallay\u0131p sarsma, sallan\u0131p sars\u0131lma. \nrece\u00e2t \n(a.i. rec'a'n\u0131n c.) \u00f6ld\u00fckten sonra d\u00fcny\u00e2ya geli\u015fler. \nreceb \n(a.s.) 1. heybetli, g\u00f6steri\u015fli, azametli. 2. i. arab\u00ee aylar\u0131n \nyedincisi ve kutsal say\u0131lan \u00fc\u00e7 aylar\u0131n birincisi. \nreceb-\u00fcl-ferd \nrecep ay\u0131. 3. i. erkek ad\u0131. \nreceb\u00e2n \n(a.i.c.) recep ile \u015faban aylar\u0131. \nrecebiyy\u00fbn \n(a.i. receb'den) tas. mutasavv\u0131flere g\u00f6re, Allah'\u0131n izniyle \ngayb\u0131 bilen, t\u00fcrl\u00fc ke\u015fiflerde bulunarak, recep ay\u0131nda \nkendilerinde fevkal\u00e2de bir hal sezen ve her y\u00fczy\u0131lda bir \nsay\u0131lan k\u0131rk olan ric\u00e2lullah, bir nevi m\u00e2nevi kuvvet ve kudret \nsahipleri. \nrecec \n(a.i.) tar. Yeni\u00e7erilere \u00f6denen \u00fc\u00e7ayl\u0131klar\u0131n ikincisi, [kelime, \nreb\u00ee-\u00fcl-\u00e2h\u0131r, \nc\u00fcm\u00e2d-el-\u00fbl\u00e2, \nc\u00fcm\u00e2d-el-\u00e2hire'nin \nba\u015f \nharflerinden olu\u015fmu\u015ftur]. \nrecef\u00e2n \n(a.i.) 1. \u015fiddetle sars\u0131lma, sallanma. 2. \u015fiddetle g\u00fcr\u00fcldeme. 3. \nhek. bir organ\u0131n sars\u0131lmas\u0131. \nrecef\u00e2n-i dim\u00e2\u011f \ndima\u011f\u0131n sars\u0131lmas\u0131ndan meydana gelen hastal\u0131k. \nrecez \n(a.i.) 1. \u00fcrc\u00fbze. (bkz: bahr-i recez).2.kas\u00eede tarz\u0131nda ve recez \nvezninde yaz\u0131lan \u015fiir. \nrecf \n(a.i.). (bkz. recef\u00e2n). \nrecfe \n(a.i.c. recef\u00e2t) jeol. deprem, (bkz: zelzele). \nam\u00fbd\u00ee recfe \njeol. a\u015fa\u011f\u0131dan yukar\u0131ya vuran deprem. \nufk\u00ee recfe \njeol. yandan gelen deprem. \nrec\u00eel \n(a.s. recl'den) \u00e7ok y\u00fcr\u00fcyen. \nrec\u00eem \n(a.s. recm'den) 1. ta\u015flanm\u0131\u015f. 2. lanetlenmi\u015f, mel'un [\u015feytan \nhakk\u0131nda]. \nrecm \n(a.i.c. r\u00fcc\u00fbm) 1. ta\u015fa tutma, ta\u015flama. 2. birine at\u0131lan ta\u015f. 3. f\u0131k. \nsu\u00e7luyu beline kadar topra\u011fa g\u00fcm\u00fcp ta\u015flayarak \u00eed\u00e2m etme. 4. \nlanetleme, s\u00f6\u011fme. 5. zan \u00fczerine konu\u015fma. \nrecrece \n(a.i.) titreme, sars\u0131lma, sallanma. \nrecs, recse \n(a.i.) 1. \u015fiddetli ses. 2. \u015fiddetli g\u00f6k g\u00fcr\u00fclt\u00fcs\u00fc. \nrec\u00fblet \n(a.i.). (bkz. rec\u00fbliyyet). \nrec\u00fbliyyet \n(a.i.). (bkz: rec\u00fcliyyet). \nrec\u00fcl \n(a.i.c. ric\u00e2l) 1. ergin, yeti\u015fmi\u015f erkek, insan. 2. ehil, becerikli, \nelinden i\u015f gelir. ","rec\u00fcl-i devlet \ndevletin ileri gelenlerinden her biri. \nrec\u00fcl-i h\u00e2ssa, rec\u00fcl-i k\u00e2mil bir k\u0131s\u0131m manev\u00ee kuvvet sahipleri hakk\u0131nda kullan\u0131lan bir \nt\u00e2bir. \nrec\u00fcl-\u00fcl-ankeb\u00fbt \nzool. \u00f6r\u00fcmcek aya\u011f\u0131. \nrec\u00fcliyyet \n(a.i.) erkek olma, erkeklik. \nred' \n(a.i.) reddetme, geri verme. \nred'-i ceyb \nmec. i\u00e7inden s\u0131k\u0131nt\u0131y\u0131 atma. \nred\u00e2\u2018 \n(a.i. red'den) \u00f6nleme, yasak etme. (bkz: men'). \nred\u00e2' \n(a.i.) s\u00fct emme. (bkz: rez\u00e2'). \nred\u00e2at \n(a.i.) s\u00fct emme. (bkz: rez\u00e2at). \nred\u00e2et \n(a.i.) 1. k\u00f6t\u00fcl\u00fck, fenal\u0131k, baya\u011f\u0131l\u0131k. \nred\u00e2et-i ahl\u00e2k \nahl\u00e2k baya\u011f\u0131l\u0131\u011f\u0131, k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fc. 2. hek. hastal\u0131k ve yara azg\u0131nl\u0131\u011f\u0131. \nred\u00e2\u00ee \n(a.s.) s\u00fct emmekle ilgili. \nred\u00e2ne \n(a.i.) tentelerin kenarlar\u0131nda a\u00e7\u0131lan ufak deliklerin \ny\u0131rt\u0131lmamas\u0131 i\u00e7in o deliklere ge\u00e7irilen m\u00e2den halka. \nredd \n(a.i.) 1. geri d\u00f6nd\u00fcrme, d\u00f6nd\u00fcr\u00fclme, geri \u00e7evirme, \u00e7evirilme; \nkabul etmeme; kabul edilmeme. 2. tan\u0131mama, ink\u00e2r etme. 3. \nhuk. \u00e7\u00fcr\u00fctme, cerhetme, iptal etme. \nredd-i cev\u00e2b \ncevab verme, kar\u015f\u0131l\u0131k verme. \nredd-i f\u0131t\u0131k \nkas\u0131k \u00e7\u0131k\u0131\u011f\u0131n\u0131 yerine koyma. \nredd-i h\u00e2kim \nhuk. h\u00e2kimi istememe, kabul etmeme, reddetme. \nredd-i kel\u00e2m \ns\u00f6ze \u00eetir\u00e2z etme, kar\u015f\u0131l\u0131k verme. \nredd-i sel\u00e2m \nverilen sel\u00e2m\u0131 alma, sel\u00e2ma kar\u015f\u0131 sel\u00e2m verme. \nredd-i matla' \ne d. matla\u0131n bir m\u0131sra\u0131n\u0131 gazelin sonunda tekrarlama. \nredd-i m\u0131sr\u00e2 \ned. gazel makta\u0131ndakilerden ba\u015fka bir m\u0131sra\u0131 maktada \ntekrarlama. \nredd \u00fc kab\u00fbl \nyap\u0131p yapmama. \nredd-\u00fcl-aczal-es-sadr \ned. bir f\u0131kra veya m\u0131sra\u0131n sonunda zikrolunan ikinci kelimeyi, \nf\u0131kran\u0131n veya m\u0131sra\u0131n evvelinde s\u00f6yleme san'at\u0131. Mesel\u00e2 \"ey \nv\u00fcc\u00fbd-i k\u00e2milin esr\u00e2r-\u0131 hikmet masdar\u0131 \/ masdar\u0131 z\u00e2tin olan \ne\u015fya s\u0131fat\u0131n mazhar\u0131 \/ mazhar\u0131 her hikmetin....\" gibi. \nreddet \n(a.i. redd'den) 1. g\u00fczellikler aras\u0131nda g\u00f6ze batan \u00e7irkinlik. 2. \nbir kerre reddedi\u015f. \nreddiyye \n(a.i. redd'den) 1. bir fikri reddetmek i\u00e7in yaz\u0131lan yaz\u0131. 2. \nsehimler mec-m\u00fbunun mahre\u00e7ten eksik \u00e7\u0131kmas\u0131 h\u00e2li; miras\u0131n \nb\u00f6l\u00fcnmesi sonunda kalan, arta k\u0131sm\u0131n payla\u015f\u0131lmas\u0131. \nreddiyye-i temess\u00fck \ntaahh\u00fctlerini yerine getiren haz\u00eene sarraflar\u0131ndan kefalet \nsenetleri geri verilirken al\u0131nan har\u00e7. \nrede \n(a.i.) s\u0131ra; bir duvar\u0131n tu\u011fla veya ta\u015f s\u0131ras\u0131. \nred\u00ee, red\u00eee \n(a.s.) 1. k\u00f6t\u00fc, fena; baya\u011f\u0131. 2. hek. azg\u0131n, vahim. \nred\u00ee-\u00fct-tabia \nhek. 1. tabiat\u0131 a\u015fa\u011f\u0131, baya\u011f\u0131, ad\u00ee tabiatl\u0131. 2. frengi, seretan gibi \nsonu vahim olan hastal\u0131klar s\u0131n\u0131f\u0131. \nred\u00eef \n(a.s.) 1. hayvanda birinin arkas\u0131na binen. 2. arkadan gelen, \nbirinin ard\u0131ndan giden. 3. terh\u00ees edilerek ihtiyata ge\u00e7irilen \nkur'a askerlerine verilen bir ad. 4. ed. her beytin sonunda \nkafiyeden sonra tekrarlanan kelime. Mesel\u00e2 \"Merhaba ey \nc\u00e2n-\u0131 canan merhaba \/ Merhaba ey derde derman merhaba\" \nbeytinde sondaki merhaba kelimeleri rediftir, (bkz: reviyy). \nred\u00eeg \n(a.s.) 1. yere vurulmu\u015f. 2. ahmak, nadan. ","redm \n(a.i.c. r\u00fcd\u00fbm) 1. kap\u0131, pencere ve delik gibi \u015feyleri g\u00fczelce \nkapama, t\u0131kama. 2. bir \u015feyin \u00f6n\u00fcne sed yapma. 3. sed, bend. \nhedm-i redm \ny\u0131kma, a\u00e7ma. \nred-i redm \nsed ve bend etme. \nref' \n(a.i.) 1. kalk\u0131nd\u0131rma, y\u00fcceltme. 2. yukar\u0131 kald\u0131rma. 3. \nla\u011fvetme, kald\u0131rma, h\u00fck\u00fcms\u00fcz b\u0131rakma. 4. Arap\u00e7a bir \nkelimenin sonunu \u00f6treli okuma. \nref'-i cid\u00e2l, -i niz\u00e2' \n\u00e7eki\u015fmeye, kavgaya son verme. \nref'-i r\u0131k'a \ny\u00fcksek r\u00fctbeli bir kimseyi durumdan haberli k\u0131lma. \nref'-i zev\u00e2id \nhek. yaran\u0131n \u00e7\u00fcr\u00fck etlerini yoketme. \nref\u00e2gat \n(a.i.) bolluk i\u00e7inde ge\u00e7inme. \nref\u00e2g\u0131yet \n(a.i.). (bkz. ref\u00e2gat). \nref\u00e2h, ref\u00e2het, ref\u00e2hiyet (a.i. refh'den) bolluk, rahatl\u0131k, bollukta ge\u00e7ini\u015f. \nref\u00e2id \n(a.i. rif\u00e2de'nin c.) hek. kompresler, yara \u00fczerine konulan bez \nbask\u0131lar. \nref\u00e2kat \n(a.i. refk'den) 1. refiklik, arkada\u015fl\u0131k, yolda\u015fl\u0131k. \nhasb-er-ref\u00e2ka \narkada\u015fl\u0131k, yolda\u015fl\u0131k hasebiyle, (bkz: hem-r\u00e2h\u00ee). 2. m\u00fcz. \ne\u015flik. \nref\u00e2rif \n(a.i. refrefin c.) : (bkz. refref). \nre'fet \n(a.i.) 1. merhamet etme[k], ac\u0131ma[k], esirgeme[k]. \nre'fet-l\u00fc \nserdarlara, kumandanlara mahsus resm\u00ee unvan. 2. erkek ad\u0131. \nre'fet-me\u00e2b \n(a.f.b.s.) ziy\u00e2de merhametli. \nre'fet-me\u00e2b\u00ee \n(a.f.b.i.) ziyadesiyle merhametlilik. \nreff \n(a.i.) raf. \nrefh\u00e2n \n(a.i. refah'dan) varl\u0131k i\u00e7inde ya\u015fayan, (bkz. m\u00fctemevvil). \nref\u00ee' \n(a.s. rifat'den) 1. y\u00fcksek, y\u00fcce. (bkz. \u00e2l\u00ee, b\u00fclend). \nref\u00ee'-\u00fcd-derec\u00e2t \nderecesi, \u00eetib\u00e2r\u0131 y\u00fcksek olan. (bkz. \u00e2l\u00ee-\u015f\u00e2n, b\u00fclend). \nref\u00ee'-\u00fcl-kadr \ns\u00e2n\u0131, de\u011feri y\u00fcce olan. (bkz: \u00e2l\u00ee-kadr). 2. i. erkek ad\u0131. [m\u00fcen. \n\"refia\"]. \nref\u00eeg \n(a.s.) rahat ve bolluk i\u00e7inde ge\u00e7inen adam. \nref\u00eeh \n(a.s. refah'dan) refah ve rahat ile ya\u015fayan, (bkz. r\u00e2fih). \nref\u00eehe \n(a.s.) [\"ref\u00eeh\" in m\u00fcen.]. (bkz: ref\u00eeh). \nref\u00eek \n(a.i. r\u0131fk'dan. c. r\u00fcfeka) 1. arkada\u015f, yolda\u015f. \nref\u00eek-i a'I\u00e2 \nCen\u00e2b-\u0131 Hak. \nref\u00eek-i mes\u00e2\u00ee \ni\u015f arkada\u015f\u0131. \nref\u00eek-i r\u00e2h \nyol arkada\u015f\u0131. 2. ortak, (bkz: \u015ferik). 3. yardak, yamak, (bkz. \nmuavin). 4. koca. (bkz: zevc). 5. s. uslu, iz'anl\u0131. 6. i. erkek \nad\u0131. \nref\u00eeka \n(a.i. r\u0131fk'dan) 1. kad\u0131n e\u015f. (bkz: hal\u00eele, zevce). 2. kad\u0131n \narkada\u015f. 3. kad\u0131n ad\u0131. \nref\u00eeka \n(a.s. r\u0131fk'dan) [\"ref\u00eek\" in m\u00fcen.]. (bkz: ref\u00eek). \nref'iyyet \n(o.i.). (bkz. ref'). \nref'iyyet hakk\u0131 \nhuk. bir gayrimenkul\u00fcn m\u00e2liki veya zilyedi bulunan kimsenin \nbu vaziyeti bir ba\u015fkas\u0131 taraf\u0131ndan herhangi bir sebeple ihl\u00e2l \nedildi\u011fi takdirde eski h\u00e2le iadesi i\u00e7in m\u00e2likin id\u00e2ri yolla \ntec\u00e2v\u00fcz\u00fcn refini istemesi hakk\u0131. (2311 No. lu kanun ve 25 \nK\u00e2nunuevvel 1933 tarihli Nz.]. \nref\u00eez \n(a.s. rafz'dan) b\u0131rak\u0131lm\u0131\u015f, at\u0131lm\u0131\u015f, (bkz: metr\u00fbk). \nrefref \n(a.i.c. ref\u00e2rif) 1. ince, yumu\u015fak kuma\u015f. 2. kenar sa\u00e7a\u011f\u0131. 3. \nd\u00f6\u015fek; d\u00f6\u015feme, minder, yast\u0131k. 4. ku\u015fu \u00e7ok olan \u00e7imenlik. 5. ","dallar\u0131 salk\u0131m salk\u0131m olan a\u011fa\u00e7. 6. Hz. Muhammed'in Mira\u00e7 \ngecesi bindi\u011fi d\u00f6rt binekten sonuncusu; sidret\u00fclm\u00fcnteh\u00e2'dan \nsonra \u00fczerinde gitti\u011fi yayg\u0131 veya minder. \nrefrefe \n(a.i.) ku\u015fun, kanatlar\u0131n\u0131 oynatmas\u0131, a\u00e7\u0131p yaymas\u0131. \nrefs \n(a.i.) 1. edep d\u0131\u015f\u0131 s\u00f6z s\u00f6yleme. 2. kad\u0131nlara s\u00f6z atma. [refs \nKur'\u00e2n'da zevc\u00ee m\u00fcn\u00e2sebetten kinaye olarak ge\u00e7er]. \nref\u015f \n(a.i.) zir. 1. \u00e7apa; k\u00fc\u00e7\u00fck kazma. 2. bir nevi nehir \nkaplumba\u011fas\u0131 [F\u0131rat ve Dicle'de bulunur]. 3. b\u00fcy\u00fck kulakl\u0131k, \nkula\u011f\u0131 b\u00fcy\u00fck olma. \nreft \n(a.i.) bir \u015feyi ufaklama, k\u0131r\u0131nt\u0131 h\u00e2line getirme, (bkz: fett). \nreft \n(f.i.) l. gitme, gidi\u015f. \n\u00e2med \u00fc reft \ngelip gitme. 2. tar. Yeni\u00e7eri oca\u011f\u0131yla sonralar\u0131 askerlik \nd\u00e2irelerinde efrat i\u00e7in tutulan k\u00fcnye defterlerinde \"ayr\u0131ld\u0131\" \nyerinde kullan\u0131lan bir kelime, [\"reft\" veya \"reft\u00ee\" \u015feklinde \nkullan\u0131l\u0131rd\u0131.]. \nreft\u00e2r \n(f.i.) gidi\u015f, y\u00fcr\u00fcy\u00fc\u015f, hareket; sal\u0131narak edal\u0131 y\u00fcr\u00fcy\u00fc\u015f. \nrefte \n(f.s.) gitmi\u015f, ge\u00e7mi\u015f. \nn\u00e2-refte \ngitmemi\u015f, gidilmemi\u015f. \nrefte refte \n(f.zf.) gitgide, gide gide, azar azar. \nreftiyye \n(o.i.) Osmanl\u0131 \u0130mparatorlu\u011fu'nda Tanzimat'a (1839) kadar \nmemleketten \u00e7\u0131kar\u0131lan e\u015fyadan al\u0131nan vergi, [kelime Fars\u00e7a \n\"reft\" den al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r ve Osmanl\u0131cad\u0131r.]. \nref\u00fb \n(a.i.) yama, \u00f6rg\u00fc, \u00f6rme. (bkz: r\u00fcf\u00fb). \nref\u00fb-g\u00e2r\u00ee \n(f.b.i.) \u00f6rmecilik, \u00f6r\u00fcc\u00fcl\u00fck, (bkz: r\u00fcf\u00fb-g\u00e2r\u00ee). \nref\u00fb-ger \n(f.b.i.) \u00f6rg\u00fcc\u00fc, \u00f6r\u00fcc\u00fc, (bkz: r\u00fcf\u00fb-ger). \nref\u00fb\u015fe \n(f.i.) 1. \u015faka, l\u00e2tife. 2. g\u00fcnah, su\u00e7. \nreg \n(f.i.) damar, (bkz: vi\u00e2'). \nbed-reg \ndamars\u0131z, huysuz. \nreg-i c\u00e2n \nanat. damar\u0131, \u015fah damar\u0131, (bkz: \u015firy\u00e2n-\u0131 s\u00fcb\u00e2t\u00ee). \nregad \n(a.i.) varl\u0131k, geni\u015flik. \nregaib \n(\"ga\" uzun okunur, a.i. rag\u00eebe'nin c.) l. ra\u011fbet olunan, ra\u011fbetle \nistenilen \u015feyler. 2. bol hediyeler. \nLeyle-i regaib \nHz. \u00c2mine'nin Hz. Muhammed'e gebe kald\u0131\u011f\u0131, kamer \naylar\u0131ndan receb'in ilk cuma gecesidir ki kandildir. \nregaibiyye \n(\"ga\" uzun okunur, a.i.) regaip gecesi m\u00fcn\u00e2sebetiyle yaz\u0131lan \nmanzume. \nreg-zen \n(f.b.s. ve i.) kan al\u0131c\u0131, hacamat\u00e7\u0131, operat\u00f6r, (bkz: fess\u00e2d). \nreh \n(f.i.) yol. (bkz: reb\u00eel1, s\u0131rat, tar\u00eek).[\"r\u00e2h 'in hafifletilmi\u015fi]. \nreh-i a\u015fk \na\u015fk yolu. (bkz: r\u00e2h-\u0131 a\u015fk.). \nreh-i beka \nb\u00e2k\u00eelik yolu. \nreh-i cennet \ncennet yolu. \nreh-i hakk \n(bkz: r\u00e2h-i hakk). \nreh-i mihr-i tal'at \ng\u00fczellik g\u00fcne\u015finin yolu. \nreh-i r\u00e2st \ndo\u011fru yol. (bkz: r\u00e2h-\u0131 rast, r\u00e2h-\u0131 sav\u00e2b). \nreh-i sav\u00e2b \ndo\u011fru yol. (bkz: r\u00e2h-\u0131 rast, r\u00e2h-\u0131 sav\u00e2b). \nreh-i seng-s\u00e2r \nta\u015fl\u0131k yol. \nreh\u00e2' \n(a.i.) 1. bolluk, geni\u015flik. 2. varl\u0131k i\u00e7inde bulunma. 3. \ngev\u015feklik, s\u00f6lp\u00fckl\u00fck. \nreh\u00e2 \n(f.i.) 1. kurtulma, kurtulu\u015f, (bkz: hal\u00e2s). 2 . erkek ad\u0131. \nreh\u00e2b\u00een, reh\u00e2bine \n(a.i.r\u00e2hib ve ruhb\u00e2n'\u0131n c.) rahipler, papazlar; kad\u0131n papazlar. ","reh\u00e2 \n[bulmak] (f.t.m.) kurtulma[k]. \nreh\u00e2-fe\u015f\u00e2n \n(f.b.s.) kurtar\u0131c\u0131. \nreh\u00e2\u00een \n(a.i. reh\u00eene'nin c.) reh\u00eeneler, bir \u015feye garanti olarak elde \ntutulanlar. \nrehak \n(a.i.) su\u00e7, g\u00fcnah. \nreh\u00e2-k\u00e2r \n(f.b.s.c. reh\u00e2-k\u00e2r\u00e2n) kurtar\u0131c\u0131. \nreh\u00e2-k\u00e2r\u00e2n \n(f.b.s. reh\u00e2-k\u00e2r'\u0131n c.) kurtar\u0131c\u0131lar, (bkz. hal\u00e2s-k\u00e2r\u00e2n). \nreh\u00e2met \n(a.i.) sesin, s\u00f6z\u00fcn ince, yava\u015f ve tatl\u0131 olmas\u0131. \nreh\u00e2set \n(a.i. ruhs'dan) 1. tazelik, yumu\u015fakl\u0131k. 2. ucuzluk. \nreh-\u00e2verde \n(f.b.s.) yolcunun getirdi\u011fi hediye, (bkz: tuhfe). \nreh\u00e2vet \n(a.i.) 1. gev\u015feklik, s\u00f6lp\u00fckl\u00fck. 2. tenbellik, dikkatsizlik, \nihmalk\u00e2rl\u0131k. \nreh\u00e2v\u00ee \n(f.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finde bir m\u00fcrekkep makam olup en eski \nterkiplerdendir. Makam, bey\u00e2t\u00ee ve rast dizilerinden \nm\u00fcrekkeptir. Dizisi inici-\u00e7\u0131k\u0131c\u0131 olarak seyreder. Rast ile rast \n(sol) perdesinde kal\u0131r. G\u00fc\u00e7l\u00fcler birinci derecede her iki \nmakam\u0131n da g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc bulunan neva (re), ikinci derecede de \nbey\u00e2t\u00ee'nin dura\u011f\u0131 olan d\u00fcg\u00e2h (la) d\u0131r. Rast'\u0131n (si) koma \nbemol\u00fc ile (fa) bak\u0131yye diyezi ar\u0131zalar\u0131n\u0131 alarak donan\u0131r. \nBey\u00e2t\u00ee i\u00e7in fa bekar yap\u0131l\u0131r, [kelimenin asl\u0131\"r\u00fch\u00e2v\u00ee\" dir]. \nreh\u00e2v\u00ee-gerd\u00e2niyye \n(f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin zaman\u0131m\u0131za numunesi kalmam\u0131\u015f \nen az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep makam\u0131d\u0131r, [asl\u0131\"r\u00fch\u00e2v\u00ee- \ngerd\u00e2niyye\" dir]. \nreh\u00e2v\u00ee-geve\u015ft \n(f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k, zaman\u0131m\u0131za \nnumunesi kalmam\u0131\u015f bir m\u00fcrekkep makam\u0131d\u0131r, [asl\u0131\"r\u00fch\u00e2v\u00ee- \ngeve\u015ft\" dir]. \nreh\u00e2v\u00ee-m\u00e2ye \n(f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep \nmakam\u0131 olup zaman\u0131m\u0131za kalm\u0131\u015f n\u00fcmunesi yoktur, \n[asl\u0131\"r\u00fch\u00e2v\u00ee-maye\" dir]. \nreh\u00e2v\u00ee-nevr\u00fbz \n(f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep \nmakam\u0131 olup zaman\u0131m\u0131za kalm\u0131\u015f n\u00fcmunesi yoktur, [asl\u0131 \nr\u00fch\u00e2v\u00ee-nevr\u00fbz\" dur]. \nreh\u00e2v\u00ee-selmek \n(f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep \nmakam\u0131 olup zaman\u0131m\u0131za kalm\u0131\u015f n\u00fcmunesi yoktur, \n[asl\u0131\"r\u00fch\u00e2v\u00ee-m\u00e2ye\" dir]. \nreh\u00e2v\u00ee-\u015fehn\u00e2z \n(f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep \nmakam\u0131 olup zaman\u0131m\u0131za kalm\u0131\u015f n\u00fcmunesi yoktur, \n[asl\u0131\"r\u00fch\u00e2v\u00ee-\u015fehn\u00e2z\" d\u0131r]. \nreh\u00e2-y\u00e2b \n(f.b.s.) kurtulan, kurtulucu; yolcu olan. \nreh\u00e2-y\u00e2fte \n(f.b.s.) kurtulmu\u015f. \nreh\u00e2y\u00ee \n(f.i.) kurtulma, (bkz: necat, hal\u00e2s). \nrehb \n(a.i.). (bkz. reheb). \nrehb\u00e2n \n(a.s.c. reh\u00e2b\u00een, reh\u00e2bine) \u00e7ok korkak [kimse]. \nrehb\u00e2niyyet \n(a.i.) rahiplik, ke\u015fi\u015flik, (bkz: ruhb\u00e2niyyet). \nreh-ber \n(f.b.s. ve i.) yol g\u00f6sterici, k\u0131lavuz, (bkz: del\u00eel). \nrehber-i dery\u00e2 \nlimanlar\u0131n, k\u0131y\u0131lar\u0131n durumlar\u0131n\u0131, ak\u0131nt\u0131lar\u0131, gemilerin \nseyriyle ilgili her t\u00fcrl\u00fc bilgiyi i\u00e7ine alan kitap. \nrehber-i h\u00fcrriyet \nikinci Me\u015frutiyet'ten \u00f6nce II. Abd\u00fclhamit idaresine kar\u015f\u0131 \nayaklanarak arkada\u015flar\u0131yla beraber Makedonya'da da\u011fa \u00e7\u0131kan \nkola\u011fas\u0131 Resneli Niyazi'nin yan\u0131nda gezdirdi\u011fi geyik. [Niyazi ","h\u00e2t\u0131ralar\u0131nda bu geyi\u011fin Allah taraf\u0131ndan g\u00f6nderilen yol \ng\u00f6steren kutsal bir yarat\u0131k oldu\u011funu ileri s\u00fcrer]. \nreh-ber\u00ee \n(a.i.) 1. k\u0131lavuzluk, (bkz: hid\u00e2yet, h\u00fcd\u00e2). 2. yolg\u00f6stericilik, \nk\u0131lavuzluk. \nrehbet \n(a.i. rehb'den. c. rehb\u00e2t) korku, \u00e7ekingenlik, y\u0131lg\u0131nl\u0131k. \nreh-dan \n(f.b.s.) ; yol bilen. \nreheb \n(a.i.) korku, (bkz: havf, hir\u00e2s, ters). \nreheb\u00e2n \n(a.i. r\u00e2hib'in c.), (bkz. ruhb\u00e2n). \nrehbeten \n(a. zf.) korka korka, \u00e7ekingenlikle. \nrehc \n(a.i.) 1. toz. (bkz: gub\u00e2r). 2. s. fitne. \nrehd \n(a.i.) bast\u0131rarak ezme. \nreheb\u00e2t \n(a.i. rehbet'in c.) korkular, \u00e7ekingenlikler, y\u0131lg\u0131nl\u0131klar. \nrehf \n(a.i.) bilemek, keskinletmek. \nreh-g\u00fcz\u00e2r \n(f.b.i.) ge\u00e7it, ge\u00e7ecek yol. \nreh-g\u00fcz\u00e2r-\u0131 kalb \nkalb ge\u00e7idi; g\u00f6n\u00fcl yolu. \nreh-g\u00fczer \n(f.b.i.). (bkz. reh-g\u00fcz\u00e2r). \nreh\u00eede \n(f.s.) dert ve s\u0131k\u0131nt\u0131dan ka\u00e7m\u0131\u015f olan. \nreh\u00een, rehine \n(a.s. reh\u00e2in) rehin edilmi\u015f; bir \u015feye garanti olarak tutulmu\u015f. \nrehk \n(a.i.) 1. y\u00fcr\u00fcme. 2. arkadan yeti\u015fip yakla\u015fma. 3. k\u00f6t\u00fc \u015feylere \nd\u00fc\u015fk\u00fcnl\u00fck. 4. \u015fa\u015fa kalma. \nrehket \n(a.i.) zay\u0131fl\u0131k, g\u00fc\u00e7s\u00fczl\u00fck, kuvvetsizlik. \nrehl \n(a.i.) hek. 1. do\u011fumdan \u00f6nce gelen sar\u0131 bir su. 2. do\u011fumda, \n\u00e7ocu\u011fun i\u00e7inde y\u00fczd\u00fc\u011f\u00fc mayi, amniyus mayii. \ng\u0131\u015f\u00e2-i rehl \namniyus zar\u0131, do\u011fumda \u00e7ocuk ile i\u00e7inde y\u00fczd\u00fc\u011f\u00fc m\u00e2yiin i\u00e7 \nmahfazas\u0131. \nrehle \n(a.i.). (bkz. rehlet). \nrehlet \n(a.i.) \u015fi\u015fme, \u015fi\u015fkinlik. \nrehmet \n(a.i.) rahmet, ya\u011fmur. \nrehn \n(a.i.c. rih\u00e2n, r\u00fch\u00fbn, r\u00fchn, r\u00fch\u00fcn) tutu, \u00f6d\u00fcn\u00e7 al\u0131nan e\u015fya, para \nkar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda g\u00f6sterilen \u015fey, ipotek. \nrehn-i m\u00fcste\u00e2r \nf\u0131k. birinin mal\u0131n\u0131 \u00f6d\u00fcn\u00e7 al\u0131p kendisinin izniyle rehin etme. \nreh-neverd \n(f.b.i.) \"yol tutan, yola \u00e7\u0131kan\" yolcu, (bkz: rah-neverd, ibn-\u00fcs- \nseb\u00eel, reh-rev). \nreh-ni\u015f\u00een \n(f.b.i.) (bkz: r\u00e2h-ni\u015f\u00een). \nreh-ni\u015f\u00een \n(f.b.s.) 1. yolun \u00fczerinde oturan. 2. yolcu. 3. \u00e7er\u00e7i, gezici \nesnaf. 4. bir k\u00f6pr\u00fc ba\u015f\u0131nda oturup gelen gidenden vergi alan \nkimse. 5. serseri. 6. h\u0131rs\u0131z. \nreh-n\u00fcm\u00e2 \n(f.b.s.) yol g\u00f6steren, k\u0131lavuz, (bkz: del\u00eel, r\u00e2h-ber, r\u00e2h-n\u00fcm\u00e2). \nreh-n\u00fcm\u00fbn \n(f.b.s.). (bkz: reh-n\u00fcm\u00e2). \nreh-n\u00fcm\u00fbn\u00ee \n(f.b.i.) k\u0131lavuzluk, (bkz: hid\u00e2yet, h\u00fcd\u00e2). \nreh-peym\u00e2 \n(f.b.s.) yol \u00f6l\u00e7en. \nreh-peym\u00e2y\u00ee \n(f.b.i.) yolculuk. \nreh-rev \n(f.s.) yola giden, yolcu, (bkz: ibn-\u00fcs-seb\u00eel, r\u00e2h-rev, reh- \nneverd, reh-rev\u00e2n). \nreh-rev\u00e2n \n(f.b.s.) yolcular, yola gidenler, (bkz: reh-rev). \nreh-rev\u00e2n-\u0131 ezel \nAllah'\u0131n sevgili kullar\u0131. \nreh-rev\u00e2n-\u0131 gerd\u00fbn \nyedi seyyare (gezegen). \nreh-rev\u00e2n-\u0131 sefer \ngece g\u00fcnd\u00fcz ibadet eden kimseler. \nreh-rev\u00e2n-\u0131 tar\u00eekat \ndervi\u015fler. \nreh-rev\u00ee \n(f.b.i.) yolculuk. ","rehs \n(a.i.) bir \u015feyi ayakla \u00e7i\u011fneyerek ezme. \nreht \n(a.i.c. erh\u00e2t) 1. cemaat, kalabal\u0131k. 2. kab\u00eele. \nreh-v\u00e2r \n(f.b.i.). (bkz. r\u00e2h-v\u00e2r). \nreh-y\u00e2b \n(f.b.s.) yolunu bulabilen; girebilen. \nreh-zen \n(f.b.i.) yol kesen. (bkz: kutta-i tar\u00eek, r\u00e2hzen). \nreh-zen\u00ee \n(f.b.i.) haydutluk, h\u0131rs\u0131zl\u0131k. \nre\u00ees \n(a.s.) ba\u015f, ba\u015fkan. (bkz: re's). \nre\u00ees-i kab\u00eele \nkab\u00eele reisi. \nre\u00ees-i \u015f\u00e2ir\u00e2n \n\u015f\u00e2irlerin ba\u015f\u0131. \nre\u00ees-\u00fcl-ulem\u00e2 \nRumeli kazaskerli\u011fi yapm\u0131\u015f olanlar\u0131n en k\u0131demlisi. \nre\u00ees-i v\u00fckel\u00e2 \n(vekillerin ba\u015f\u0131) ba\u015fvekil (ba\u015fbakan). \nre\u00ees-\u00fcl k\u00fctt\u00e2b \neskiden Osmanl\u0131 hariciye vekillerinin \u00fcnvan\u0131. \nrekabet \n(\"ka\" uzun okunur, a.i.) 1. g\u00f6zleme, g\u00f6zetleme. 2. rek\u00eebolma \nh\u00e2li, birbirini \u00e7ekememe. 3. k\u0131skanma. 4. benzerleriyle yar\u0131\u015fa \n\u00e7\u0131kma, fr. concurrence. \nrekaik \n(\"ka\" uzun okunur, a.s. rak\u00eek, rak\u00eeka'n\u0131n c.) ince n\u00e2zik olan \n\u015feyler. \nrek\u00e2ket \n(a.i.) 1. gev\u015feklik, zay\u0131fl\u0131k, dermans\u0131zl\u0131k. 2. ed. s\u00f6z\u00fcn \nkusurlu, ba\u011flant\u0131s\u0131z olmas\u0131 [\"sel\u00e2set\" in z\u0131dd\u0131]. 3. kekemelik, \npepemelik, tutukluk \nrek\u00e2net \n(a.i. rekn'den) a\u011f\u0131rba\u015fl\u0131l\u0131k; gururluluk. \nrek'at \n(a.i.c. reke\u00e2t) namazda bir k\u0131yam (ayakta durma), bir r\u00fck\u00fb \n(ayakta iken e\u011filme) ve iki s\u00fcc\u00fbd (yere kapanma) dan ibaret \nhareket, [asl\u0131: beli e\u011fip y\u00fcz\u00fcst\u00fc kapanmakt\u0131r; \"r\u00fck'at\" \nokunu\u015fu da vard\u0131r]. \nrek'at-i s\u00e2niye \nikinci rek'at. \nrek'at-i \u00fbl\u00e2 \nbirinci rek'at. \nrek'ateyn \n(a.i.c.) iki rek'at. \nrekay\u0131k \n(\"ka\" uzun okunur, a.s. rak\u00eek, rak\u00eeka'n\u0131n c.), (bkz. rekaik). \nrekb \n(a.i. r\u00e2kib'in c.) 1. s\u00fcvari tak\u0131m\u0131, atl\u0131lar alay\u0131. 2. m\u00fcz. T\u00fcrk \nm\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep makam\u0131 olup \nzaman\u0131m\u0131za kalm\u0131\u015f n\u00fcmunesi yoktur. \nrekb-i nevr\u00fbz \nm\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep makam\u0131 \nolup zaman\u0131m\u0131za kalm\u0131\u015f n\u00fcmunesi yoktur. \nrekd \n(a.i.) k\u0131m\u0131ldamama, durgun ve sessiz olma. \nreke\u00e2t \n(a.i. rek'at'\u0131n c.) rek\u00e2tlar. \nrek\u00eek \n(a.s. rek\u00e2ket'den) kekeme, pepeme, tutuk; kusurlu. \nrek\u00eek-\u00fcl-lis\u00e2n \ndili tutuk. \nrek\u00eeke \n(a.s. rek\u00e2ket'den) [\"rek\u00eek\" in m\u00fcen.]. (bkz: rek\u00eek). \nrek\u00een \n(a.s.) 1. gururlu, a\u011f\u0131rba\u015fl\u0131. 2. y\u00fcksek, (bkz: \u00e2l\u00ee, b\u00fclend). 3. i. \nerkek ad\u0131. \nrek\u00eene \n(a.s.) [\"rek\u00een\" in m\u00fcen.]. (bkz: rek\u00een). \nrek\u00eez \n(a.s. rekz'den) 1. gizli, g\u00f6m\u00fcl\u00fc [define]. 2. sa\u011flam, \nadamak\u0131ll\u0131. \nrekm \n(a.i.) y\u0131\u011fma, biriktirme. \nreks \n(a.i.) geri d\u00f6nd\u00fcrme, \u00e7evirme, (bkz: redd). \nrek\u00fbb, rek\u00fbbe \n(a.i.) binek hayvan\u0131, (bkz: matiyye). \nrekud \n(\"ku\" uzun okunur, a.s.) uyumu\u015f, (bkz: h\u00e2b\u00eede). \nrekz \n(a.i.) yere saplama, dikme, kurma. \nrekz-i hiy\u00e2m \n\u00e7ad\u0131r kurma. ","rekz-i alem \nbayra\u011f\u0131 bir yere dikme. \nrekz \n(a.i.) l. tepme, tepinme. \nrekz-i arz \ntoprak \u00fczerinde tepinme. 2. hayvan\u0131 y\u00fcr\u00fctmek, ko\u015fturmak \ni\u00e7in tepme. \nrem \n(f.i.) 1. \u00fcrkme. 2. titreme, (bkz: ra'\u015fe). 3. s\u00fcr\u00fc. \nrem\u00e2d \n(a.i.) k\u00fcl. \nrem\u00e2d-\u0131 b\u00fcrk\u00e2n\u00ee \njeol. yanarda\u011f k\u00fcl\u00fc. \nrem\u00e2det \n(a.i.) insan veya hayvan k\u0131r\u0131m\u0131. \nrem\u00e2d\u00ee, rem\u00e2diyye \n(a.s.) 1. k\u00fcle mensup, k\u00fcl ile ilgili. 2. k\u00fcl renginde olan, gri. \nrem\u00e2n \n(f.i.) s\u00fcr\u00fc. \nreme \n(a.s.) \u00fcrken, \u00fcrkek, (bkz: remende). \nesb-i reme \n\u00fcrkek at. \nreme \n(f.i.) 1. s\u00fcr\u00fc. 2. asker taburu ve insan kalabal\u0131\u011f\u0131. 3. (h.i.) \n[b\u00fcy\u00fck \"R\" ile] \u00dclker y\u0131ld\u0131z\u0131. \nremed \n(a.i.) g\u00f6z a\u011fr\u0131s\u0131, g\u00f6z a\u011fr\u0131mas\u0131. (bkz: s\u00e2d). \nremed-i m\u00fctekayyih \nhek. irinli g\u00f6z nezlesi. \nremel \n(a.i.). (bkz. bahr-i remel). \nremel-i kas\u00eer \nm\u00fcz. vaktiyle T\u00fcrk m\u00fczi\u011finde kullan\u0131lm\u0131\u015f bir usul olup \nzaman\u0131m\u0131za n\u00fcmunesi kalmam\u0131\u015ft\u0131r. \nremel-i tav\u00eel \nm\u00fcz. vaktiyle T\u00fcrk m\u00fczi\u011finde kullan\u0131lm\u0131\u015f bir usul olup, \nzaman\u0131m\u0131za kalm\u0131\u015f n\u00fcmunesi yoktur. \nremende \n(f.s.) \u00fcrk\u00fcc\u00fc, \u00fcrkek, (bkz: rem\u00e2n). \nremes \n(a.i.c. erm\u00e2s) sal. \nrem-gerde \n(f.b.s.) 1. \u00fcrkm\u00fc\u015f, \u00fcrkek. 2. titremi\u015f, (bkz: m\u00fcrtei\u015f). \nrem\u00eede \n(f.s.) \u00fcrkm\u00fc\u015f, korkmu\u015f. \nrem\u00eem, rem\u00eeme \n(a.s.) \u00e7\u00fcr\u00fcm\u00fc\u015f, \u00e7\u00fcr\u00fck [en \u00e7ok kemi\u011fin, bilhassa \u00f6lm\u00fc\u015f insan \nkemi\u011finin s\u0131fat\u0131d\u0131r]. \nazm-i rem\u00eem \n\u00e7\u00fcr\u00fcm\u00fc\u015f kemik, \niz\u00e2m-\u0131 rem\u00eeme \n\u00e7\u00fcr\u00fcm\u00fc\u015f kemikler, (bkz: r\u00fcf\u00e2t). \nreml \n(a.i.c. rim\u00e2l, c.c. er\u00e2mil) 1. kum. (bkz: r\u00eeg). 2. bir tak\u0131m nokta \nve \u00e7izgilerle kay\u0131ptan haber verme doland\u0131r\u0131c\u0131l\u0131\u011f\u0131, remil. \nremm \n(a.i.) onarma. \nremm\u00e2h \n(a.s.) m\u0131zrak\u00e7\u0131, s\u00fcng\u00fcc\u00fc. \nremm\u00e2l \n(a.s.) remil d\u00f6ken, fal a\u00e7an, kay\u0131ptan haber vermek iddias\u0131nda \nbulunarak doland\u0131r\u0131c\u0131l\u0131k eden [adam]. \nremm\u00e2niyye \n(a.i.). (bkz. r\u00fcmm\u00e2niyye). \nremm\u00e2z \n(a.s. remz'den) i\u015faretlerle konu\u015fan. \nrems \n(a.i.c. rum\u00fbs) sin, mezar, kabir, (bkz: g\u00fbr1, medfen, merkad). \nremy \n(a.i.) atma, t\u00fcfek atma. (bkz: end\u00e2ht). \nremz \n(a.i. r\u00fcm\u00fbz, r\u00fcm\u00fbz\u00e2t). 1. i\u015faret, i\u015faretle anlatma, (bkz. \u00eem\u00e2). 2. \ngizli ve kapal\u0131 bir surette s\u00f6yleme. 3. m\u00fcz. m\u00fczikte perdelerin \nveya aral\u0131klar\u0131n yerine, onlar\u0131 anlatmak \u00fczere kullan\u0131lan \ni\u015faretler. \nremz-\u00e2\u015fn\u00e2 \n(a.f.b.s.). (bkz. remz-\u015fin\u00e2s). \nremz\u00ee, remziyye \n(a.s.) 1.remze mensup, remiz ile ilgili. 2. i. [birincisi]erkek, \n[ikincisi] kad\u0131n ad\u0131. 3. mant. simgesel, fr. symbolique. \nremz-\u015fin\u00e2s \n(a.f.b.s.) 1. gizli kapakl\u0131 anlat\u0131lan \u015feyleri ve i\u015faretleri bilen. 2. \nbir maksat anlatan resim, \u015fekil ve saire. (bkz.muamma). \nren\u00e2net \n(a.i.) inleme, sesle inleme. \nrenc \n(f.i.) 1. a\u011fr\u0131, s\u0131z\u0131. 2. zahmet, eziyet, s\u0131k\u0131nt\u0131. ","b\u00ee-renc \ns\u0131k\u0131nt\u0131s\u0131z, kolayca. \nrenc-i sefer \nsefer zahmeti; yolculuk me\u015fakkati. 3. h\u0131\u015f\u0131m, \u00f6fke, gazab. \nrenc-ber \n(f.b.i.) ren\u00e7per, \u0131rgat, [renc s\u0131k\u0131nt\u0131 + ber \u00e7eken = s\u0131k\u0131nt\u0131 \u00e7eken, \nme\u015fakkatli, a\u011f\u0131r i\u015flerde bulunan]. \nrence \n(f.i.). (bkz. renc\u00fbr). \nrenc\u00eede \n(f.s.) incinmi\u015f, k\u0131r\u0131lm\u0131\u015f. \nrenc\u00eedeg\u00ee \n(f.i.) l. incinmi\u015f, hat\u0131r\u0131 k\u0131r\u0131lm\u0131\u015f olma, g\u00fcceniklik. 2. kederlilik, \ndertlilik. (bkz. \u00e2z\u00fcrdeg\u00ee, renc\u00fbr\u00ee). \nrenc\u00eede-h\u00e2t\u0131r \n(f.a.b.s.) hat\u0131r\u0131 k\u0131r\u0131lm\u0131\u015f, g\u00fccenmi\u015f. (bkz. \u00e2z\u00fcrde-hat\u0131r). \nrenci\u015f \n(f.i.) incini\u015f, s\u0131zlan\u0131\u015f, eziyet veri\u015f; azar; keder. \nrenc\u00fbr \n(f.s.) s\u0131k\u0131nt\u0131l\u0131, incinmi\u015f; rahats\u0131z, hasta, dertli. \ndil-i renc\u00fbr \nincinmi\u015f, hasta g\u00f6n\u00fcl, bkz: \u00e2z\u00fcrde. \nrenc\u00fbr\u00ee \n(f.i.) incinmi\u015f olma, rahats\u0131zl\u0131k, dertlilik, hastal\u0131k. (bkz: \nrenc\u00eedeg\u00ee, \u00e2z\u00fcrdeg\u00ee). \nrende \n(f.i.) rende. \nrend\u00eede \n(f.s.) rendelenmi\u015f. \nreng \n(f.i.) 1. renk. (bkz: levn). 2. m\u00fcz. t\u00fcrl\u00fc sazlar\u0131n ses benzerli\u011fi; \nmesel\u00e2 nefesli sazlardan fl\u00fct ile trombon ayn ayr\u0131 reng \narzederler. Ney ile girift yak\u0131n rengde sese m\u00e2liktirler. \nSoprano, alto v.b. klarnetler, ayn\u0131 rengin n\u00fcanslar\u0131d\u0131r. 3. h\u00eele, \noyun. 4. suret, \u015fekil. 5 . iskanbil k\u00e2\u011f\u0131d\u0131 \u00fczerindeki d\u00f6rt \nde\u011fi\u015fik i\u015faret olup genellikle iki renkten olu\u015fur k\u0131rm\u0131z\u0131 ve \nsiyah. \nreng-i dil \nm\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finde bir makam. Muas\u0131r m\u00fczisyenlerden \nm\u00fchendis H\u00e2lis Bey taraf\u0131ndan nev-eser makam\u0131n\u0131n bir \nderece pesti olan acem-a\u015f\u00eeran (fa) perdesindeki \u015feddine \nverilmi\u015f isimdir. G\u00fc\u00e7l\u00fc, be\u015finci derece olan \u00e7arg\u00e2h (do) d\u0131r. \nDonan\u0131m\u0131na \"si\" ve \"mi\" koma, \"la\" ve \"re\" bak\u0131yye \nbemolleri konulur. \u0130nici-\u00e7\u0131k\u0131c\u0131 olarak seyreder. Dizisi gizli \nm\u00fc-ten\u00e2fir'dir (niseb-i \u015ferife say\u0131s\u01316). Orta sekizlisindeki \nsesleri, pestten t\u00eeze do\u011fru olmak \u00fczere\u015f\u00f6ylediracem-a\u015f\u00eeran, \nrast, zeng\u00fble, segah, \u00e7arg\u00e2h, hicaz, dik-hisar ve acem. \nreng-\u00e2m\u00eez \n(f.b.s.) renk renk, t\u00fcrl\u00fc renkli. (bkz: m\u00fclevven). \nreng-\u00e2-reng \n(f.b.s.) \u00e7e\u015fit \u00e7e\u015fit, renkli. (bkz: g\u00fbn\u00e2-g\u00fbn, m\u00fclevven). \nreng-\u00e2-reng-i \u00e2heng \nahengin bin bir t\u00fcrl\u00fc renkleri. \nreng-\u00e2ver \n(f.b.s.) h\u00eeleci, dalavereci. (bkz. hadd\u00e2', hayy\u00e2l). \nreng\u00een \n(f.s.) 1. renkli, parlak renkli; boyal\u0131, (bkz: m\u00fclevven). 2. \ng\u00fczel, l\u00e2tif, ho\u015f. 3. s\u00fcsl\u00fc. 4. i. kad\u0131n ad\u0131. \nreng\u00een-ter \n(f.b.s.) fazla renkli, g\u00fczel renkli. \nreng reng \n(f.s.) \u00e7ok renkli, her renkten olan. \nreng-rez \n(f.b.i.) 1.boyac\u0131. 2. mec. meyhaneci. \nren\u00een \n(a.i.) 1. hayk\u0131rma, ba\u011f\u0131rma. 2. inilti, inleme. \nrenn\u00e2n \n(a.s.) \u00e7ok ses \u00e7\u0131karan, inleyip duran; \u00e7\u0131nlayan, (bkz: tan\u00een- \nend\u00e2z, tann\u00e2n). \nre's \n(a.i.) 1. ba\u015f, kafa. (bkz: ser). \nale-r-re's \nb\u00e2\u015f\u00fcst\u00fcne. \nbi-re'sihi \nkendi ba\u015f\u0131na; ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na. \nmaskat-i re's \nbir kimsenin do\u011fdu\u011fu yer, vatan. 2. ba\u015f, ba\u015fkan. \nre's-i cumh\u00fbr \ncumhurreisi, cumhurba\u015fkan\u0131. \nre's-i k\u00e2r \ni\u015f ba\u015f\u0131, devleti idare mevkii. 3. ba\u015f, ba\u015flang\u0131\u00e7. ","re's-i sene-i efrenciyye \n(efrenc\u00ee senenin ba\u015f\u0131) l Ocak. [bug\u00fcnk\u00fc T\u00fcrk takvimine g\u00f6re \nde l Ocak]. \nre's-i sene-i hicriyye \n(hicr\u00ee senenin ba\u015f\u0131) l Muharrem. \nre's-i sene-i m\u00e2liyye \n (m\u00e2l\u00ee seneni ba\u015f\u0131) l Mart. \nre's-i sene-i m\u00eel\u00e2diyye \n(m\u00eel\u00e2d\u00ee senenin ba\u015f\u0131) l veya 14 Ocak. \nre's-i sene-i r\u00fbmiyye \n(r\u00fbm\u00ee senenin ba\u015f\u0131; Garpl\u0131 Efrenc\u00ee takvimini kabul etmemi\u015f \nolan \u015eark H\u0131ristiyanlan i\u00e7in) l Ocak. [bug\u00fcnk\u00fc T\u00fcrk \ntakvimine g\u00f6re 14 Ocak]. (T\u00fcrklerde re's-i sene-i r\u00fbmiyye \"= \nr\u00fbm\u00ee sene ba\u015flang\u0131c\u0131\"l Mart idi). \nre's-\u00fcl-hikmeti mah\u00e2fet-ullah veya mahabbet-ullah hikmetin (d\u00fc\u015f\u00fcncenin) ba\u015f\u0131, Allah \nkorkusudur veya sevgisidir. 4. co\u011fr. burun. 5. u\u00e7, tepe. \nre's-i cebel \nda\u011f doru\u011fu. 6. koyun, ke\u00e7i gibi canl\u0131 hayvan. 7.anat. ba\u015f. 8. \ngeo. tepe. \nre's-i mahr\u00fbt \ngeo. piramitin tepesi, doru\u011fu. 9. bot. nebatlar\u0131n (bitkilerin) \nk\u00f6kten en uzak olan noktas\u0131. \nre's-i uzv-\u0131 te'n\u00ees \nbot. di\u015ficik ba\u015f\u0131, tepecik, fr. stigmate. \n-res \n(f.s.c.-res\u00e2n)\"eri\u015fen, \nyeti\u015fen, \nula\u015fan\"m\u00e2n\u00e2lar\u0131ylabirle\u015fikkelimeler yapar. \ndest-res \nel yeti\u015ftirici, elli, iste\u011fine ula\u015fan. \nfery\u00e2d-res \nfery\u00e2de yeti\u015fen. \nnev-res \nyeni yeti\u015fme.. gibi. \n-res\u00e2 \n(f.s.) yeti\u015fen, yeti\u015ftiren, eri\u015fen. \nm\u00fcjde-res\u00e2 \nm\u00fcjde yeti\u015ftiren, m\u00fcjdeci. \nn\u00e2-res\u00e2 \nyeti\u015fmez, elvermez. \nres\u00e2il \n(a.i. ris\u00e2le'nin c.) 1. mektuplar. 2. k\u00fc\u00e7\u00fck kitaplar. 3. \nmecmualar, dergiler. \nres\u00e2let \n(a.i.) 1. (bkz: ris\u00e2let). 2. deveyi e\u015fkin y\u00fcr\u00fctme. 3. sa\u00e7\u0131 \nsal\u0131verme. \n-res\u00e2n \n(f.s. -res'in c.) \"eri\u015fenler, yeti\u015fenler, ula\u015fanlar\" m\u00e2n\u00e2lar\u0131yla \nbirle\u015fik kelimeler yapar \n\u015feref-res\u00e2n \n\u015ferefe ula\u015fanlar.. gibi. \nres\u00e2ne \n(f.i.) 1. hasret, (bkz: i\u015ftiyak, tahass\u00fcr). 2. teess\u00fcf, (bkz: \ntelehh\u00fcf). \nres\u00e2ne-h\u00e2r \n(f.b.s.) hasret \u00e7ekici. \nres\u00e2nende \n(f.s.) getirici, ula\u015ft\u0131nc\u0131. \nres\u00e2set \n(a.i.) eskilik, k\u00f6hnelik, y\u0131pranm\u0131\u015f olma. \nres\u00e2t\u00eek \n(a.i. rust\u00e2k'\u0131n c.) k\u00f6yler. [Fars\u00e7adan Arap\u00e7aya ge\u00e7mi\u015ftir]. \nres\u00e2ye \n(a.i.) a\u011f\u0131tlama. \nres\u00e2yi' \n(a.i. res\u00eea'n\u0131n c.) kabaralar, kabara gibi bir yere konulan \ns\u00fcsler. \nresed \n(f.i.) l\u00e2y\u0131k, (bkz: ced\u00eer, \u00e7esp\u00e2n, seza, \u015fayan, \u015f\u00e2yeste). \nresen \n(f.i.) ip, urgan, halat, (bkz: habl). \nre'sen \n(a.zf.) kendi kendine, kendi ba\u015f\u0131na, kimseye dan\u0131\u015fmadan, \n(bkz. m\u00fcstakill). \nre'sen mukabil z\u00e2viye \ngeo. ters a\u00e7\u0131, fr. angle oppose par le sommet. \nresen-b\u00e2z \n(f.b.s.) \"iple oynayan\" ip canbaz\u0131. \nresen-bend \n(f.b.s.) halat atm\u0131\u015f, ba\u011fl\u0131. \nres\u00eea \n(a.i.c. res\u00e2yi') kabara, kabara gibi bir yere konulan s\u00fcs. \nres\u00eed \n(f.fi.) 1. yeti\u015fti, eri\u015fti. 2. i. al\u0131nan bir paran\u0131n iadesiyle \nkayd\u0131n\u0131n silinmesi, hesab\u0131n\u0131n h\u00fck\u00fcms\u00fczl\u00fc\u011f\u00fcne d\u00e2ir edilen ","i\u015faret [res\u00eeden mastar\u0131ndan]. 3. maliyede kay\u0131tl\u0131 paran\u0131n tahsil \nedilmesi. 4. hesab\u0131n kapat\u0131lmas\u0131. 5. a\u00e7\u0131k veya kapal\u0131 \nartt\u0131rman\u0131n sona ermesi. \nres\u00eede \n(f.s.c. res\u00eedeg\u00e2n) eri\u015fmi\u015f, yeti\u015fmi\u015f, olgunla\u015fm\u0131\u015f. \nn\u00e2-res\u00eede \neri\u015fmemi\u015f, pi\u015fmemi\u015f, k\u00f6rpe. \nnev-res\u00eede \n1) yeni yeti\u015fmi\u015f; 2) gen\u00e7. \nres\u00eede-i hit\u00e2m \nhit\u00e2ma ermi\u015f, bitmi\u015f. \nre'sik\u00e2r \n(a.f.b.i.) iktidar mevkii, i\u015f ba\u015f\u0131, devleti idare mevkii. \nres\u00eel \n(a.i.c. f\u00fcs\u00fcl, r\u00fcsel\u00e2) el\u00e7i. (bkz: resul). \nres\u00ees, res\u00eese \n(a.i.) hek. hastal\u0131k ba\u015flang\u0131c\u0131. \nres\u00ees, res\u00eese \n(a.s.) eskimi\u015f, y\u0131pranm\u0131\u015f, eski, k\u00f6hne. \nresiyy \n(a.s.) 1. hay\u0131rda veya \u015ferde \u0131srar eden, direnen. 2. \u00e7at\u0131y\u0131 \nayakta tutan direk. \nresm \n(a.i.) 1. yazma, \u00e7izme; desen, pent\u00fcr. 2. eser, iz, ni\u015fan, \nal\u00e2met. 3. suret. 4. tertip, pl\u00e2n, taslak. \nresm-i makt\u00fb' \nmat. yanay, f r. profil. 5. resim, foto\u011fraf resmi. 6. tarz, \u00fcsl\u00fbp. \n7. \u00e2det, usul; tav\u0131r, davran\u0131\u015f. \nresm-i kad\u00eem \neski usul. \nresm-i nev \nyeni tarz, yeni usul. 8. alay, t\u00f6ren, (bkz: merasim). \nresm-i ge\u00e7it \nge\u00e7it resmi, ge\u00e7it t\u00f6reni. \nresm-i g\u00fc\u015f\u00e2d, -i iftit\u00e2h \na\u00e7\u0131l\u0131\u015f t\u00f6reni. \nresm-i sel\u00e2m \nsel\u00e2m resmi, asker\u00ee protokola g\u00f6re yap\u0131lan t\u00f6ren. 9. s. resm\u00ee \nMin-gayr-i resm \nresm\u00ee olarak, \u00f6zel olarak. 10. vergi. \nresm-i g\u00fcmr\u00fck \ng\u00fcmr\u00fck vergisi. \nresmen \n(a.zf.) 1. resm\u00ee olarak, devlet ad\u0131na, devlet taraf\u0131ndan. 2. \u00e2det \nyerini bulsun diye; nez\u00e2ket \u00eec\u00e2b\u0131 olarak, g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015fte. 3. bile \nbile, isteye isteye. 4. kat'\u00ee olarak, anla\u015f\u0131ld\u0131\u011f\u0131na g\u00f6re. 5. \nusul\u00fcnce, us\u00fbl\u00fcne g\u00f6re. \nresm\u00ee, resmiyye \n(a.s.c. resmiyy\u00e2t) 1. devlet taraf\u0131ndan veya devlet ad\u0131na olan. \n2. alayla, merasimle olan. 3. resme, yaz\u0131ya, \u00e7izgiye ait. 4. \u00e7ok \ncidd\u00ee, \u00e7ok sert. 5. teklifli. \ngayr-i resm\u00ee \nresm\u00ee olmayan. \nn\u00eem-resm\u00ee \nyar\u0131 resm\u00ee, bir dereceye kadar resmiyeti olan. \ns\u00fbret-i resmiyyede \nresm\u00ee olarak. \nh\u00e2-i resmiyye \nkelimenin sonunda olup fetha (\u00fcst\u00fcn)y\u0131 sa\u011flamla\u015ft\u0131ran he. \n[bende kelimesindeki he gibi.]. \nresmiyy\u00e2t \n(a.i.c.) resm\u00ee olan, hus\u00fbs\u00ee olmayan i\u015fler. \nresmiyyet \n(a.i.) 1. resm\u00eelik. 2. cidd\u00eelik, teklifli olma h\u00e2li. \nress \n(a.i.) 1. i\u00e7i ta\u015fla \u00f6r\u00fclm\u00fc\u015f kuyu. 2. Sem\u00fbd kavminin \npeygamberleri Hanzale bin Safvan'\u0131 i\u00e7ine att\u0131klar\u0131 kuyu. \nBen\u00ee ress, Esh\u00e2b-\u00fcr-ress Sem\u00fbd kavmi. \nress\u00e2m \n(a.i. resm'den) resim yapan, resim \u00e7izen san'atk\u00e2r; artist; \ndesinat\u00f6r; ill\u00fcstrat\u00f6r. \nreste \n(f.s.c. resteg\u00e2n) kurtulmu\u015f. \nresteg\u00e2n \n(f.s. reste'nin c.) kurtulmu\u015f olanlar. \nrest-g\u00e2r \n(f.b.s.) kurtulucu, kurtulan. \nrest-g\u00e2r\u00ee \n(f. b. i.) kurtulma. (bkz: hal\u00e2s, necat). \nres\u00fbl \n(a.i.) 1.el\u00e7i. 2.peygamber, yalva\u00e7. (bkz: m\u00fcrsel, res\u00eel, neb\u00ee). \nRes\u00fbl-i Ekrem \nHz. Muhammed. ","Res\u00fbl-ullah \nHz. Muhammed. 3. huk. tasarrufta hakk\u0131 olmaks\u0131z\u0131n birinin \ns\u00f6z\u00fcn\u00fc oldu\u011fu gibi bir ba\u015fkas\u0131na bildiren kimse. \nre's-\u00fcl-m\u00e2l \n(a.b.i.) anapara, fr. capital. (bkz. serm\u00e2ye). \nresy \n(a.i.) a\u011f\u0131t a\u011flama. \nresye \n(a.i.) hek. romatizma. \nresye-i adaliyye \nhek. adale romatizmas\u0131. \nresye-i mafsaliyye \nhek. mafsal romatizmas\u0131. \nresye-i cenbiyye \nhek. satl\u0131can, zat\u00fclcenb. \nre\u015f\u00e2d \n(a.i.) 1. manev\u00ee do\u011fru yolu bulup o yola girme, hak yolunda \ny\u00fcr\u00fcme. 2. Sultan Re\u015fad ad\u0131na bas\u0131lan alt\u0131n. 3. erkek ad\u0131. \nre\u015f\u00e2detl\u00fc \n(a.s.) \u015feyhler, [tahs\u00eesen \u00e7elebiler] hakk\u0131nda kullan\u0131lan resm\u00ee \nl\u00e2kab. \nre\u015f\u00e2kat \n(a.i.) 1. bel inceli\u011fi. 2. davranma ve k\u0131m\u0131ldan\u0131\u015ftaki ho\u015fluk ve \nincelik. \nre\u015f\u00e2\u015f, re\u015f\u00e2\u015fe \n(a.i.) \u00e7isenti, serpinti, toz gibi ince ya\u011fmur. \nre\u015f\u00e2\u015fe-p\u00e2\u015f \n(a.f.b.s.) serpinti sa\u00e7\u0131c\u0131. \nre\u015feh\u00e2t \n(a.i. re\u015fha'n\u0131n c.) s\u0131z\u0131nt\u0131lar, damlalar. \nre\u015feh\u00e2t-\u0131 kalem \n(kalem damlalar\u0131, s\u0131z\u0131nt\u0131lar\u0131) kalemden d\u00f6k\u00fclen fikir \nmahsul\u00fc. \nre\u015feh\u00e2t\u00fc ayn-il-hay\u00e2t \n\u0130ran'\u0131n b\u00fcy\u00fck mutasavv\u0131f \u015f\u00e2irlerinden Molla H\u00fcseyin \nK\u00e2\u015fif\u00ee'nin evliya men\u00e2k\u0131b\u0131na ait eserinin ad\u0131. \nre\u015fen \n(i.) Yeni\u00e7eri mev\u00e2cibinin \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc \u00fc\u00e7 ayl\u0131\u011f\u0131. \nre\u015ff \n(a.i.) suyu emerek i\u00e7me, suyun emilerek i\u00e7ilmesi. \nre\u015fh \n(a.i.) s\u0131zma, s\u0131z\u0131nt\u0131, terleme, (bkz: tere\u015f\u015f\u00fch). \nre\u015fha \n(a.i.c. re\u015feh\u00e2t) hek. s\u0131z\u0131nt\u0131, damla, fr. transsudat. \nre\u015fha-fe\u015f\u00e2n \n(a.f.b.s.) damla \nre\u015fha-p\u00e2\u015f \n(a.f.b.s.) damla sa\u00e7an, sa\u00e7\u0131c\u0131. \nre\u015fha-r\u00eez \n(a.f.b.s.) damla d\u00f6ken, d\u00f6k\u00fcc\u00fc. \nre\u015fha-y\u00e2b \n(a.f.b.s.) s\u0131z\u0131nt\u0131 bulmu\u015f. \nre\u015f\u00eed \n(a.s. r\u00fc\u015fd'den) 1. do\u011fru yol tutan. 2. iyi hareket eden, ak\u0131ll\u0131. 3. \nergin, (bkz: \u00e2kil, b\u00e2li\u011f). 4. i. erkek ad\u0131. [m\u00fcr\u015fid \"do\u011fru yolu \ng\u00f6steren\" m\u00e2n\u00e2s\u0131na Allah s\u0131fatlar\u0131ndand\u0131r]. (m\u00fcen. \"re\u015f\u00eede\" \nkad\u0131n ad\u0131d\u0131r). \nre\u015f\u00eediyye \n(a.s.) 1. re\u015fid olanla ilgili. 2. i. ni\u015fasta ve \u015fekerle yap\u0131lan bir \n\u00e7e\u015fit tatl\u0131. \nre\u015f\u00eeh \n(a.i.) ter. (bkz: arak). \nre\u015f\u00eek \n(a.s.) boyu uzun ve bi\u00e7imli olan [adam]. (bkz. b\u00fclend-kadd, \nserv-end\u00e2m). \nre\u015fk \n(f.i.) 1. k\u0131skanma, hased g\u00fcn\u00fc. 2. s. k\u0131skan\u0131lm\u0131\u015f. \nre\u015fk-i \u00e2lem \nherkesi k\u0131skand\u0131racak kadar \u00fcst\u00fcn durumda olan. \nre\u015fk-\u00e2ver \n(f.b.s.) hasede d\u00fc\u015f\u00fcren, k\u0131skanmay\u0131 uyand\u0131ran. \nre\u015fk-end\u00e2z \n(f.b.s.) g\u0131pta ettirici, imrendirici. \nre\u015fk-eng\u00eez \n(f.b.s.). (bkz: re\u015fk-\u00e2ver). \nre\u015fk\u00een \n(f.s.) haset\u00e7i, k\u0131skan\u00e7.(bkz. h\u00e2sid, has\u00fbd). \nre\u015fk-s\u00e2z \ng\u0131pta sa\u00e7an, g\u0131pta ettiren. \nre\u015f\u015f \n(a.i.) 1. serpme, p\u00fcsk\u00fcrtme. 2. serpinti ya\u011fmur, \u00e7isenti. \nret\u00e2im \n(a.i. ret\u00eeme'nin c.) bir \u015feyi hat\u0131rlamak \u00fczere parma\u011fa \nba\u011flanan iplikler, (bkz: rit\u00e2m). \nretel \n(a.s.) ho\u015f, muntazam; g\u00f6n\u00fcl \u00e7eken. ","ret\u00eeme \n(a.i.c. ret\u00e2im) bir \u015feyi hat\u0131rlamak \u00fczere parma\u011fa ba\u011flanan \niplik. \nretk \n(a.i.) y\u0131rt\u0131\u011f\u0131 ve yar\u0131\u011f\u0131 yap\u0131\u015ft\u0131r\u0131p tamir etme. \nretk \u00fc fetk \niyi idare etme. \nretk \u00fc fetk-i um\u00fbr \ni\u015fleri iyi idare etme. \nretka' \n(\"ka\" uzun okunur, a.i.) \u00fcreme organ\u0131nda cima\u011fa man\u00ee olacak \nsurette biti\u015fiklik olan [kad\u0131n]. \nretm \n(a.i.) bot. kat\u0131rt\u0131rna\u011f\u0131. \nretme \n(a.i.). (bkz. ret\u00eeme). \nretve \n(a.i.) ad\u0131m. (bkz: hatve). \n-rev \n(f.s.) \"giden, y\u00fcr\u00fcyen\" m\u00e2n\u00e2lar\u0131 ile birle\u015fik kelimeler yapar. \n\u00e2heste-rev \na\u011f\u0131r giden. \np\u00ee\u015f-rev \n\u00f6nden giden, (bkz: p\u00ee\u015f-d\u00e2r). \nt\u00eez-rev \n\u00e7abuk giden.. gibi. \nkalem-rev \nbir kimsenin s\u00f6z\u00fcn\u00fcn veya bir h\u00fck\u00fcmdar\u0131n emrinin ge\u00e7ti\u011fi \nyer. \nrev' , rev'a \n(a.i.) 1. korku, (bkz: havf, hir\u00e2s). 2. halecan. \nrev\u00e2 \n(f.s.) yak\u0131\u015f\u0131r, uygun, yerinde. (bkz: ahr\u00e2, ced\u00eer, ecder, hariyy, \nl\u00e2y\u0131k, \u015f\u00e2y\u00e2n, \u015f\u00e2yeste). \nrev\u00e2b\u0131t \n(a.i. r\u00e2b\u0131ta'n\u0131n c.) 1. ba\u011flar. 2. m\u00fcn\u00e2sebetler, ilgiler. 3. \nba\u011fl\u0131l\u0131klar. 4. tertipler, s\u0131ralar, usuller, d\u00fczenler. \nrevac \n(a.i.) 1. s\u00fcr\u00fcm, ge\u00e7erlik. 2. k\u0131ymet, de\u011fer. \nb\u00ee-rev\u00e2c \ns\u00fcr\u00fcms\u00fcz, itibars\u0131z. \nrev\u00e2c-d\u00e2r \n(a.f.b.s.) reva\u00e7l\u0131, s\u00fcr\u00fcml\u00fc, itibarl\u0131 [mal]. \nrev\u00e2-d\u00e2\u015fte \n(f.b.s.) uygun bulmu\u015f. \nrev\u00e2f\u0131z \n(a.i. r\u00e2f\u0131z\u00e2'n\u0131n c.) \u015e\u00eea mezhebinin ifrata ka\u00e7an koluna mensup \nkimseler. \nrev\u00e2h \n(a.i.) 1. bir \u015feyi elde etmeden do\u011fan ne\u015fe. 2. g\u00fcne\u015f batt\u0131ktan \nsonra gece oluncaya kadar ge\u00e7en zaman. \nrev\u00e2h\u00ee \n(a.i. r\u00e2hiye'nin c.) bal ar\u0131lar\u0131. \nrev\u00e2hil \n(a.i. r\u00e2hile'nin c.) 1. y\u00fck develeri. 2. y\u00fck hayvanlar\u0131. \nrev\u00e2id \n(a.i. r\u00e2ide'nin c.) g\u00fcrleyen bulutlar. \nrev\u00e2k \n(a.i.c. ervika) 1. \u00fcst\u00fc \u00f6rt\u00fcl\u00fc, \u00f6n\u00fc a\u00e7\u0131k yer. 2. kemeralt\u0131; \nsundurma; sa\u00e7ak alt\u0131;\u00e7ardak. \nrev\u00e2k-\u0131 b\u00ee-s\u00fct\u00fbn \ng\u00f6ky\u00fcz\u00fc. \nrev\u00e2k-\u00fcl-ayn \nka\u015f. \nrev\u00e2k-\u00fcl-leyl \ngecenin \u00f6ncesi. \nrev\u00e2k\u0131yy\u00fbn \n(a.i.c. eski Yunan feylesoflar\u0131ndan bir f\u0131rkan\u0131n ad\u0131, stoa'c\u0131lar, \nfr. Stoiciens. [Zenon ad\u0131nda bir feylesofun, kap\u0131lar\u0131ndan \nbirinin rev\u00e2k\u0131 alt\u0131nda ders vermesinden kinaye olarak tak\u0131lan \nbir ad]. \nrev\u00e2k\u00ee \n(a.s.c. rev\u00e2k\u0131yy\u00fbn) 1. rev\u00e2ka ait, rev\u00e2kla ilgili. 2. i. Zenon \nyolunda olan feylesof, stoac\u0131. \nrev\u00e2kid \n(a.s. r\u00e2kid'in c.) duran, durgun olan \u015feyler. \nrev\u00e2kiyye \n(a.i.) fels. Zenon felsefesinin ad\u0131, stoa'c\u0131l\u0131k. fr. portique, \nstoieisme. \nrev\u00e2n \n(f.s.) l. y\u00fcr\u00fcyen, giden, akan, su gibi ak\u0131p giden [s\u00f6z]. \n\u00e2b-\u0131 rev\u00e2n \nakar su. (bkz: m\u00e2-i c\u00e2r\u00ee). \ntaht-\u0131 rev\u00e2n \ntahtaravan. (bkz: mahfe). 2. i. ruh, can; nefs-i nat\u0131ka. ","rev\u00e2n-\u0131 p\u00e2k \ntemiz ruh. 3. i. m\u00fcz. vaktiyle T\u00fcrk m\u00fczi\u011finde kullan\u0131l\u0131p \nzaman\u0131m\u0131za n\u00fcmunesiintikal etmemi\u015f usullerden biri. 4. \nhemen, derhal [\"Su gibi ezberlemi\u015f okur rev\u00e2n \/ M\u00e2cera-y\u0131 \ndehri her dem s\u00fb-be-s\u00fb\"]. \nrev\u00e2n-bah\u015f, rev\u00e2n-bah\u015f\u00e2 (f.b.s.) canland\u0131r\u0131c\u0131, can ba\u011f\u0131\u015flay\u0131c\u0131. \nrev\u00e2ne \n(f.s.) giden, y\u00fcr\u00fcyen. \nrev\u00e2neg\u00ee \n(f.i.) 1. y\u00fcr\u00fcme, gitme. 2. alema [su ve benzer \u015feyler]. \nrev\u00e2n\u00ee \n(f.s.) 1. reva\u00e7l\u0131, ra\u011fbetli, de\u011ferli. 2. o. revani tatl\u0131s\u0131, (bkz: \nrevgan\u00ee). \nrev\u00e2n\u00ee-fur\u00fb\u015f \n(f.b.i.) revani satan, revanici. \nrev\u00e2s\u00ee \n(a.i. r\u00e2siye'nin c.) b\u00fcy\u00fck da\u011flar. \nrev\u00e2sib \n(a.i. r\u00fcs\u00fbb'un c.) tortular. \nrev\u00e2sib-i remliyye \nkum tortulan. \nrev\u00e2tib \n(a.i. r\u00e2tibe'nin c.) 1. vazifeler. 2. maa\u015flar. \nrev\u00e2yih \n(a.i. r\u00e2yiha'n\u0131n c.) kokular, (bkz: fev\u00e2yih). [asl\u0131 \"rev\u00e2ih\" dir]. \nrev\u00e2zin \n(a.ve f.) revzen'in c.) pencereler. \nrevende \n(f.s.) 1. gidici, giden. 2. \u00e7ok y\u00fcr\u00fcyen. \n\u00e2yende v\u00fc revende \ngelen giden. \nrevende-g\u00e2n \n(f.i. revende'nin c.) gidenler, y\u00fcr\u00fcyenler. \nrevendeg\u00e2n-\u0131 \u00e2lem \ngezenler, gezginler; astr. yedi gezegen. \nrevendiyye \n(a.i.) bot. Karabu\u011fdaygiller.(bkz: r\u00e2vendiyye). \nrevgan \n(f.i.) 1. ya\u011f. \nrevgan-\u0131 g\u00fcl \ng\u00fcl ya\u011f\u0131. \nrevgan-\u0131 h\u00fb\u015f \nsusam ya\u011f\u0131. \nrevgan-\u0131 s\u00e2de \ns\u00e2de ya\u011f. \nrevgan-\u0131 zeyt \nzeytinya\u011f\u0131. 2. rugan, parlak deri. 3. \u00fcst\u00fc ya\u011f gibi kayan parlak \n\u015fey. 4. hafif hafif esen r\u00fczg\u00e2r\u0131n verdi\u011fi serinlik. 5. cila, \nvernik. \nrevgan-d\u00e2n \n(a.f.b.i.) 1. ya\u011f kandili, (bkz: kandil). 2. ya\u011fhane, ya\u011f \n\u00e7\u0131kar\u0131lan yer. 3. ya\u011f konulan yer. \nrevgan\u00ee \n(f.i.) revani tatl\u0131s\u0131. \nrevh, revha \n(a.i.) 1. rahat, g\u00f6n\u00fcl rahatl\u0131\u011f\u0131. \nrevh-i r\u00fbh \ncan rahat\u0131. 2. rahmet. \nrevh-ullah \nAllah'\u0131n rahmeti. \nrevh \u00fc reyh\u00e2n \nrahat ile r\u0131z\u0131k3. hafif esen r\u00fczg\u00e2r\u0131n verdi\u011fi tatl\u0131l\u0131k, canl\u0131l\u0131k. \nrevh\u00e2n\u00ee \n(a.s.)g\u00f6n\u00fcle ferahl\u0131k veren, g\u00f6n\u00fcl a\u00e7an, g\u00fczel g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015fl\u00fc, \nhavadar [yer]. \nrevh\u00e2niyyet \n(a.i.) revh\u00e2n\u00eelik, g\u00f6n\u00fcl a\u00e7\u0131c\u0131l\u0131k, g\u00fczel g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015fl\u00fcl\u00fck. \nrevi\u015f \n(f.i.)l- gidi\u015f, y\u00fcr\u00fcy\u00fc\u015f. 2. tarz, \u00fcsl\u00fbp. 3. tutum, yol. 4. ge\u00e7i\u015f, \nolu\u015f. \nreviyy \n(a.i.) ed. kafiye olan kelimenin son harfi. \nreviyy-i mutlak \ned. isim h\u00e2linde kelimelere dayanan rev\u00ee. \nreviyy-i m\u00fcf\u00eed \ned. s\u0131fat ve fiil h\u00e2linde kelimelere dayanan rev\u00ee. \nreviyyet \n(a.i.c. reviyy\u00e2t) bir i\u015fin her taraf\u0131n\u0131 iyice d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcp ta\u015f\u0131nma. \nbil\u00e2-reviyyet \nd\u00fc\u015f\u00fcnmeksizin. \nrevk \n(a.i.c. erv\u00e2k) 1. perde, (bkz: hic\u00e2b, s\u00fctre). 2. ev \u00f6n\u00fc. 3. s. saf, \nh\u00e2lis. 4. boynuz. \nrevk-\u00fc\u015f-\u015feb\u00e2b \ngen\u00e7lik ba\u015flang\u0131c\u0131. \nrevm \na.i.) \n1. \nmeram, \nmaksat. \n2. \nkelimede \ns\u00fck\u00fbndan \nay\u0131rdedilemeyecek derecede gizli ve belirsiz olan hareke. ","revnak \n(a.i.) parlakl\u0131k, g\u00fczellik, tazelik, s\u00fcs. \nrevnak-\u0131 bah\u00e2r \nbah\u00e2r\u0131n g\u00fczelli\u011fi, tazeli\u011fi. \nrevnak-\u0131 cem\u00e2l \ny\u00fcz\u00fcn g\u00fczelli\u011fi, parlakl\u0131\u011f\u0131. \nrevnak-bah\u015f \n(a.f.b.s.) 1. parlakl\u0131k, g\u00fczellik, tazelik veren. 2.i. me\u015fhur bir \n\u00e7e\u015fit l\u00e2le. \nrevnak-d\u00e2r \n(a.f.b.s.) parlak. \nrevnak-efz\u00e2 \n(a.f.b.s.) bir \u015feyin g\u00fczelli\u011fini, zenginli\u011fini art\u0131ran. \nrevnak-efz\u00e2-yi mevk\u0131-i i'tib\u00e2r \u00eetibar mevkiinin zenginli\u011fini art\u0131ran. \nrevnak-n\u00fcm\u00e2 \n(a.f.b.i.) 1. parlakl\u0131k, tazelik, g\u00fczellik g\u00f6steren. 2. m\u00fcz. T\u00fcrk \nm\u00fczi\u011finde bir m\u00fcrekkep makam. Tahminen bir as\u0131r evvel \ntert\u00eebedilmi\u015f ve pek az kullan\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r, m\u00fcstear ile \u0131rak \nmakamlar\u0131ndan m\u00fcrekkeptir. Irak ile \u0131rak perdesinde kal\u0131r. \nG\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc birinci derecede segah (m\u00fcste\u00e2r'\u0131n g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc), ikinci \nderecede de d\u00fcg\u00e2h (la) Irak'\u0131n g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc) perdeleridir. \nDonan\u0131m\u0131na m\u00fcstear gibi \"si\" ve \"mi\" koma bemolleri ile \n\"fa\" ve \"do\" bak\u0131yye diyezleri konulur (m\u00fcste\u00e2r'\u0131n \"la\" \nbak\u0131yye diyezi, Irak'\u0131n \"mi\" ve \"do\" bekar\u0131 nota i\u00e7inde \nkullan\u0131l\u0131r). Bu makam\u0131n terkibi h\u00fczz\u00e2m-\u0131 cedit ve r\u00fb-yi \u0131rak \nmakamlar\u0131nda oldu\u011fu tarzdad\u0131r. \nrevse \n(a.i.) 1. tezek, may\u0131s, f\u0131\u015fk\u0131. 2. pislik, (bkz. neces, rics2). \nrev\u015f \n(f.i.) gidi\u015f y\u00fcr\u00fcy\u00fc\u015f; us\u00fbl, tutum, yol. \nrevzen \n(f.i.a.c. rev\u00e2zin) pencere. (bkz. der\u00ee\u00e7e). \nrevzen-i mahl\u00fb \nindirilmi\u015f pencere. \nrevzen\u00e7e \n(f.i.) k\u00fc\u00e7\u00fck pencere. \nrevzene \n(a.i.) pencere, (bkz: revzen). \nrey' \n(a.i.) nema, galle. \nre'y \n(a.i.c. \u00e2r\u00e2) 1. g\u00f6rme, g\u00f6r\u00fc\u015f. \nre'y-el-ayn \nkendi g\u00f6z\u00fcyle g\u00f6rerek. 2. fikir, d\u00fc\u015f\u00fcnce. \nre'y-i s\u00e2lim \ndo\u011fru fikir, do\u011fru d\u00fc\u015f\u00fcnce. 3.oy, fr. vote. \nre'y-i \u00e2mm \num\u00fbmun reyi, genel oy. \nre'y-i h\u00f4d \nkendi reyi. \nre'y-i rez\u00een \na\u011f\u0131rba\u015fl\u0131, ihtiyatl\u0131 re'y. \nrey\u00e2h\u00een \n(a.i. reyh\u00e2n'\u0131n c.) bot. fesle\u011fenler. \nrey'\u00e2n \n(a.i.). (bkz: reye\u00e2n). \nreyb \n(a.i.) \u015f\u00fcphe, (bkz: g\u00fcm\u00e2n, \u015fekk). \nbil\u00e2-reyb \n\u015f\u00fcphesiz \nreyb \u00fc g\u00fcm\u00e2n \n\u015f\u00fcphe ve zan. \nreyb-\u00fcl-men\u00fbn \nd\u00fcny\u00e2 h\u00e2diseleri. \nreyb\u00ee \n(a.s.) fels. \u015f\u00fcpheci, fr. sceptique. \nreybiyy\u00fbn \n(a.s. reyb\u00ee'nin c.) fels. \u015f\u00fcpheciler. \nreye\u00e2n \n(a.i.) 1. her \u015feyin evveli, tazelik zaman\u0131. \nreye\u00e2n-\u0131 \u015feb\u00e2b \ngen\u00e7lik \u00e7a\u011f\u0131. 2. artma, bereketlenme. \nreyh\u00e2n \n(a.i.c. rey\u00e2h\u00een) 1. bot. fesle\u011fen. 2. kad\u0131n ad\u0131. \nreyh\u00e2ne \n(a.i.) 1. bir demet fesle\u011fen. 2. r\u0131z\u0131k, ge\u00e7inecek \u015fey. \nreyh\u00e2n\u00ee \n(a.s.) 1. fesle\u011fen gibi ince nak\u0131\u015fl\u0131. 2. i. (bkz: hatt-\u0131 reyh\u00e2n\u00ee). \nreyhukan \n(\"ka\" uzun okunur, a.i.) bot. safran, (bkz: za'fer\u00e2n). \nreyn \n(a.i.) 1. kir pas. (bkz: vesah). 2. g\u00f6n\u00fcl s\u0131k\u0131nt\u0131s\u0131, i\u00e7 \u00fcz\u00fcnt\u00fcs\u00fc \n[i\u015flenen bir g\u00fcnahtan dolay\u0131]. \nreyy\u00e2 \n(a.i. riyg'den) g\u00fczel koku. (bkz: galiye). \nreyy\u00e2-yi karanfil \nkaranfilin g\u00fczel kokusu. ","reyy\u00e2n \n(a.s.c. riv\u00e2) suya kanm\u0131\u015f. \nrez \n(f.i.) asma, ba\u011f k\u00fct\u00fc\u011f\u00fc. \nduht-i veya duhter-i rez (\u00fcz\u00fcm a\u011fac\u0131n\u0131n k\u0131z\u0131) \u015farap. (bkz. b\u00e2de, hamr, sahb\u00e2 \u015fer\u00e2b). \nrez\u00e2' \n(a.i.) s\u00fct emme. (bkz: rez\u00e2at). \nrez\u00e2at \n(a.i.) s\u00fct emme. \nrez\u00e2\u00ee \n(a.s.) s\u00fct emmekle ilgili. \nrez\u00e2il \n(a.i. rez\u00eele'nin c.) utan\u0131lacak al\u00e7ak\u00e7a i\u015fler, ay\u0131p hareketler. \numm-\u00fcr-rez\u00e2il \n(utan\u0131lacak, al\u00e7ak\u00e7a i\u015flerin anas\u0131) bilgisizlik. \nrez\u00e2let \n(a.i.) 1. rezillik, al\u00e7akl\u0131k. 2. utan\u0131lacak hal, utan\u00e7 verici \u015fey. 3. \nars\u0131zl\u0131k. 4. maskaral\u0131k. \nrez\u00e2miyye \n(a.i.) tas. \u015e\u00ee\u00ee mezhebinin bir kolu. \nrez\u00e2n \n(a.s.) l- a\u011f\u0131r, a\u011f\u0131rba\u015fl\u0131, vakarl\u0131, temkinli [kimse]. 2. i. kad\u0131n \nad\u0131. [rezz\u00e2n \u015feklinde de ge\u00e7er]. \nrez\u00e2net \n(a.i.) vakarl\u0131l\u0131k, temkinlilik, a\u011f\u0131rl\u0131k, a\u011f\u0131rba\u015fl\u0131l\u0131k. \nrez\u00e2y\u00e2 \n(a.i. rez\u00eee'nin c.) bel\u00e2lar, musibetler, fel\u00e2ketler. \nrez-b\u00e2n \n(f.b.i.) ba\u011fc\u0131; ba\u011f bek\u00e7isi. (bkz. b\u00e2\u011f-b\u00e2n). \nrez\u00eee \n(a.i.c. rez\u00e2y\u00e2) bel\u00e2, musibet, fel\u00e2ket. \nrez\u00eel \n(a.s.c. r\u00fczel\u00e2) 1. al\u00e7ak, baya\u011f\u0131, soysuz, hay\u00e2s\u0131z, utanmaz, \n(bkz: f\u00fcr\u00fbm\u00e2ye, pesp\u00e2ye). 2. maskara. \nrez\u00eele \n(a.i.c. rez\u00e2il) k\u00f6t\u00fc, fena huy. \nrez\u00eele \n(a.s.) [\"rez\u00eel\" in m\u00fcen.]. (bkz: rez\u00eel). \nrez\u00eelet \n(a.i.) rezillik, al\u00e7akl\u0131k. \nrez\u00een \n(a.s.) 1. vakarl\u0131, temkinli, a\u011f\u0131r, a\u011f\u0131rba\u015fl\u0131. 2. mec. sa\u011flam. \nre'y-i rez\u00een \nsa\u011flam fikir. \nrezm \n(f.i.) kavga, sava\u015f, cenk. (bkz: cid\u00e2l, perh\u00e2\u015f). \nrezm-azm\u00e2 \n(f.b.s.) kavgal\u0131 bir \u015fekilde, sava\u015f gibi. \nrezm-d\u00eede \n(f.b.s.) \u00e7ok sava\u015fa girip \u00e7\u0131km\u0131\u015f, \u00e7ok askerlik g\u00f6rm\u00fc\u015f. \nrezm-g\u00e2h \n(f.b.i.) sava\u015f meydan\u0131. \nrezm-geh \n(f.b.i.). (bkz: rezm-g\u00e2h). \nrezm-h\u00e2h \n(f.b.s.) sava\u015fa istekli, kavgaya haz\u0131r. \nrezm\u00ee \n(f. s.) sava\u015fa mensup, sava\u015fla ilgili. \nrezm-y\u00fbz \n(f.b.s.) kavgac\u0131, sava\u015f\u00e7\u0131, (bkz: ceng-c\u00fb, muh\u00e2rib). \nrezz\u00e2k \n(a.s. r\u0131zk'dan) 1. b\u00fct\u00fcn mahl\u00fbklar\u0131n r\u0131zk\u0131n\u0131 veren Allah. 2. i. \nAbd\u00fcrrezzak'dan k\u0131saltarak] erkek ad\u0131. \nrezz\u00e2k-\u0131 \u00e2lem \nd\u00fcny\u00e2n\u0131n r\u0131zk\u0131n\u0131 veren Allah. \nrezze \n(a.i.) 1. reze, kap\u0131y\u0131 a\u00e7\u0131p kapamaya yarayan ve ba\u015f parmakla \nbas\u0131larak i\u015fletilen demiri. 2. ufak \u00e7engel. \nr\u0131 \n(a.ha.) Osmanl\u0131 alfabesinin on ikinci harfi olup, \"ebced\" \nhesab\u0131nda iki y\u00fcz say\u0131s\u0131n\u0131n kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131d\u0131r. Arab\u00ee aylar\u0131nda da \nreb\u00ee\u00fcl\u00e2hire i\u015farettir; \"re\" harfinin kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131d\u0131r. \nr\u0131bh \n(a.i.). (bkz. ribh). \nr\u0131d\u00e2\u00ee \n(a.s.). (bkz. red\u00e2\u00ee). \nr\u0131d\u00e2\u00ee \n(a.i.) m\u00fcz. ad\u0131 anonim bir edv\u00e2r-\u0131 ilm-i musiki'de ge\u00e7en bir \nmakam. \nr\u0131dv\u00e2n \n(a.i.) 1. raz\u0131 olma, ho\u015fnutluk, (bkz: r\u0131z\u00e2). \nr\u0131dv\u00e2n-Allah\u00fc aleyh, r\u0131dv\u00e2n-Allah\u00fc te\u00e2l\u00e2 \nAllah raz\u0131 olsun! 2. erkek ad\u0131. 3. m\u00fcz. 1500 \ny\u0131llar\u0131nda yaz\u0131lm\u0131\u015f manzum anonim bir edvarda terkipler \naras\u0131nda tan\u0131mlanan bir makam. \nR\u0131dv\u00e2n \n(a.h.i.) Cennet'in kap\u0131c\u0131s\u0131 olan b\u00fcy\u00fck melek. \nr\u0131fk \n(a.i.) yumu\u015fakl\u0131k, yava\u015fl\u0131k, tatl\u0131l\u0131k. ","r\u0131fk\u0131 \n(a.s.) 1. yumu\u015fakl\u0131\u011fa, yava\u015fl\u0131\u011fa, tatl\u0131l\u0131\u011fa mensup, onunla \nilgili. 2. i. erkek ad\u0131. [m\u00fcen. \"r\u0131fk\u0131yye\"]. \nr\u0131hlet \n(a.i.). (bkz. rihlet). \nr\u0131hvet \n(a.i.) gev\u015fek, s\u00f6lp\u00fck olma. (bkz: rah\u00e2vet). \nr\u0131k'a \n(a.i.). (bkz. hatt-\u0131 r\u0131k'a). \nr\u0131k'a d\u00eev\u00e2n\u00ee \ng. s. bir yaz\u0131 sitili. \nr\u0131k'a k\u0131rma \ng. s. bir yaz\u0131 sitili. \nr\u0131ka' \n(\"ka\" uzun okunur, a.i. ruk'a'n\u0131n c.) l. \u00fczerine yaz\u0131 yaz\u0131lan \nk\u00e2\u011f\u0131t ve deri par\u00e7alar\u0131. 2. k\u0131sa mektuplar. 3. yamalar. 4. \ndilek\u00e7eler. \nr\u0131kk \n(a.i.) f\u0131k. kulluk, esirlik, k\u00f6lelik. \nkayd-\u0131 r\u0131kk \nk\u00f6lelik kayd\u0131, ba\u011f\u0131. 2. kul k\u00f6le. \nr\u0131kk-\u0131 n\u00e2k\u0131s \nkendisine bir nevi azatl\u0131k bahis mevzuu olan k\u00f6le, c\u00e2riye. \nr\u0131kk-\u0131 v\u00e2fir \naz\u00e2dedilmesi mevz\u00fbubahs olmayan k\u00f6le, c\u00e2riye. \nr\u0131kk u f\u0131tk \ni\u015flerin d\u00fczenlenmesi. \nr\u0131kk\u0131yyet \n(a.i.) f\u0131k. kulluk, k\u00f6lelik, (bkz: meml\u00fbkiyyet). \nr\u0131tl \n(a.i.). (bkz. ratl). \nr\u0131z\u00e2' \n(a.i.). (bkz. rez\u00e2). \nr\u0131z\u00e2' \n(a.i.) 1. ho\u015fnutluk, memnunluk. \nR\u0131z\u00e2en-li-ll\u00e2h \nAllah'\u0131 ho\u015fnut etmek i\u00e7in. 2. raz\u0131 olma, peki deme. 3. istek, \nkendi iste\u011fi. \nr\u0131z\u00e2-i B\u00e2r\u00ee \nAllah'\u0131n iste\u011fi. \nr\u0131z\u00e2-i tarafeyn \niki taraf\u0131n iste\u011fi. \nr\u0131z\u00e2at \n(a.i.). (bkz. rez\u00e2at). \nr\u0131z\u00e2-c\u00fb \n(a.f.b.s.) raz\u0131 etmeyi gaye edinen, Allah'\u0131n r\u0131z\u00e2s\u0131n\u0131 arayan. \nr\u0131z\u00e2-c\u00fby\u00e2ne \n(a.f.zf.) raz\u0131 etmeye \u00e7al\u0131\u015f\u0131rcas\u0131na. \nr\u0131z\u00e2-c\u00fby\u00ee \n(a.f.b.i.) raz\u0131 etmeye \u00e7al\u0131\u015fma. \nr\u0131z\u00e2-d\u00e2de \n(a.f.b.s.) raz\u0131 olmu\u015f, (bkz: marz\u00ee). \nr\u0131z\u00e2en \n(a.zf.) raz\u0131 olarak. \nr\u0131z\u00e2en li-ll\u00e2h \nAllah r\u0131zas\u0131 i\u00e7in. \nr\u0131z\u00e2\u00ee \n(a.s.) raz\u0131 olmakla ilgili. \nr\u0131z\u00e2\u00ee \n(a.s.). (bkz. r\u0131d\u00e2\u00ee). \nr\u0131z\u00e2m \n(a.i.) b\u00fcy\u00fck kaya par\u00e7as\u0131. \nr\u0131z\u00e2m-\u0131 seyyare, - -\u0131 d\u00e2lle jeol.b\u00e2z\u0131 geni\u015f ovalar\u0131n ortas\u0131nda bulunan 100 ve 150 bin \nkantar a\u011f\u0131rl\u0131\u011f\u0131ndaki muazzam ta\u015flar. \nr\u0131zk \n(a.i.c. erz\u00e2k) 1. az\u0131k, yiyecek i\u00e7ecek \u015fey. 2. Allah'\u0131n herkese \nbah\u015fetti\u011fi n\u00eemet. \nr\u0131zk-\u0131 maks\u00fbm \nAllah'\u0131n ay\u0131rd\u0131\u011f\u0131 k\u0131smet. \nr\u0131zk-\u0131 mukadder \nAllah'\u0131n takdir edip ay\u0131rd\u0131\u011f\u0131 n\u00eemet. 3. Osmanl\u0131 imparatorlu\u011fu \ndevrinde sipahilere verilen maa\u015f. \nr\u0131zv\u00e2n \n(a.i.). (bkz. r\u0131dv\u00e2n). \nri\u00e2' \n(a.i.). (bkz: riya). \nri\u00e2set \n(a.i.). (bkz. riy\u00e2set). \nri\u00e2t \n(a.i. rie'nin c.) akci\u011ferler. \nri\u00e2yet \n(a.i.) 1. g\u00fctme, g\u00f6zetme. 2. sayma; sayg\u0131, (bkz: h\u00fcrmet, \ni'tib\u00e2r). 3. a\u011f\u0131rlama. \nri\u00e2yeten \n(a.zf.) sayarak, sayg\u0131 g\u00f6stererek. \nri\u00e2yet-k\u00e2r \n(a.f.zf.) sayg\u0131 g\u00f6steren, sayan. \nri\u00e2yet-k\u00e2r\u00e2ne \n(a.f.zf.) sayg\u0131 g\u00f6stererek, sayarak. \nri\u00e2yet-k\u00e2r\u00ee \n(a.f.b.i.) ri\u00e2yetk\u00e2rl\u0131k, sayg\u0131 g\u00f6sterme. ","ri\u00e2yetl\u00fc \n(a.f.s.) \"sayg\u0131l\u0131\" anlam\u0131nda bir M\u00fcsl\u00fcman\u0131n bir H\u0131ristiyana \nyazd\u0131\u011f\u0131 mektupta kullan\u0131l\u0131r. \nrib\u00e2 \n(a.i.) 1. bir \u015fey artma, \u00e7o\u011falma. 2. tefecilikle al\u0131nan fahi\u015f faiz. \nrib\u00e2-y\u0131 fazl \n\u00f6l\u00e7\u00fclebilen, tart\u0131labilen \u015feyleri fazlas\u0131yla pe\u015fin olarak \nde\u011fi\u015ftirerek sa\u011flanan rib\u00e2. \nrib\u00e2' \n(a.i.reb'in c.) 1.evler [bah\u00e7esiyle birlikte]. 2.bar\u0131n\u0131lan yerler. \n3.araz\u00eeler. \nrib\u00e2c \n(a.i.) kanadlar\u0131n\u0131n ortas\u0131nda k\u00fc\u00e7\u00fck kap\u0131s\u0131 olan b\u00fcy\u00fck kap\u0131. \nrib\u00e2h \n(a.i. ribih'in c.) tic. k\u00e2rlar, kazan\u00e7lar. \nrib\u00e2-h\u00e2r \n(a.f.b.s.) tefeci, fahi\u015f faizle para i\u015fleten. \nrib\u00e2-h\u00f4r \n(a.f.b.s.) faizci, (bkz: rib\u00e2-h\u00e2r). \nr\u00eeb\u00e2s \n(f.i.) hekimlikte kullan\u0131lan il\u00e2\u00e7, bir ravent t\u00fcr\u00fc, l\u00e2t. rheum \nribes. [karabu\u011fdaygillerden]. \nrib\u00e2t \n(a.i.c. rib\u00e2t\u00e2t) 1. ba\u011f, ip. 2. sa\u011flam yap\u0131. 3. konak han; tekke. \n4. anat. (c. erbita, rubut) sinirler. \nrib\u00e2t-\u0131 ar\u00eez \nanat. enli ba\u011f, fr. ligament large. \nrib\u00e2t-\u0131 beyn-el-mafsal \nanat. eklem ba\u011f\u0131, fr. ligament interarticulaire. \nrib\u00e2t-\u0131 muallik \nanat. as\u0131c\u0131 ba\u011f, fr. ligament suspenseur. \nrib\u00e2t-\u0131 m\u00fcdevver \nanat. yuvarlak ba\u011f, fr.ligament rond. \nrib\u00e2t-\u0131 m\u00fcsennen \nanat. di\u015fli ba\u011f, fr. ligament dentele. \nrib\u00e2tet \n(a.i.) 1. kalbi sa\u011flam olma. 2. kalb kuvveti. 3. sab\u0131r, \ntahamm\u00fcl. \nrib\u00e2t\u00ee \n(a.i.) hanc\u0131, odac\u0131. \nribb\u00ee \n(a.i.c. ribbiyy\u00fbn) b\u00fcy\u00fck kalabal\u0131k. \nribbiyy\u00fbn \n(a.i. ribb\u00ee'nin c.) b\u00fcy\u00fck kalabal\u0131klar. \nr\u00eebet \n(a.i.c. riyeb) \u015f\u00fcpheye d\u00fc\u015fme, \u015f\u00fcphelilik. \nribh \n(a.i.c. rib\u00e2h) tic. k\u00e2r, kazan\u00e7, faiz. \nribka \n(a.i.) kemend, kemend ba\u011f\u0131, ilmekli ip. \nric\u00e2 \n(a.i.). (bkz. rec\u00e2). \nric'a \n(a.i.) f\u0131k. bir veya iki defa bo\u015fayan erke\u011fin tekrar kar\u0131s\u0131na \nd\u00f6nmesi. \nric\u00e2l \n(a.i. rec\u00fcl'\u00fcn c.) 1. erkekler. 2. (r\u00e2cil'in c.) yayan, yaya \nolanlar. 3. belli mevki sahibi kimseler. \nric\u00e2l-i ayn-\u00fct-tahakk\u00fcm ve-z-zev\u00e2id tas. bir k\u0131s\u0131m evliya. \nric\u00e2l-i devlet \ndevlet ricali, devletin ileri gelenleri. \nric\u00e2l-i dudm\u00e2n-\u0131 bekt\u00e2\u015fiyan tar. Yeni\u00e7eri oca\u011f\u0131n\u0131n y\u00fcksek r\u00fctbeli subaylar\u0131. \nric\u00e2l-i gayb, -\u00fcl-gayb \nher devirde olan fakat g\u00f6r\u00fclmeyen ve Allah'\u0131n emirlerine g\u00f6re \ninsanlar\u0131 idareye \u00e7al\u0131\u015fan m\u00fcbarek kimseler. \nric\u00e2l-i il\u00e2hiyye \ntas. manev\u00ee kudret ve kuvvet s\u00e2hib\u00ee olan evliya. \nric\u00e2l-ullah \ntas. manev\u00ee kudret ve kuvvet sahibi olan evliya \nric\u00e2l-\u00fcl-feth \ntas. bir k\u0131s\u0131m manev\u00ee kudret sahipleri. \nric\u00e2l-\u00fcl-menn\u00e2n \ntas. evliyan\u0131n bir k\u0131sm\u0131. \nric\u00e2l-\u00fct-taht-el-esfel \ntas. evliyan\u0131n bir k\u0131sm\u0131. \nric'at \n(a.i.) 1. geri d\u00f6nme. 2. gerileme, \u00e7ekilme; geri ka\u00e7ma. \nhatt-\u0131 ric'at \ngeri \u00e7ekilme hatt\u0131, yolu. huk.bo\u015fad\u0131\u011f\u0131 kad\u0131n\u0131 iddet s\u00fcresi \ni\u00e7inde yeniden nikahlama. \nric'at-\u0131 illet \nhek. hastal\u0131\u011f\u0131n geri d\u00f6nmesi. (bkz. n\u00fcks). \nric'at-i kahkariyye \nask. intizams\u0131zl\u0131k ve ba\u015far\u0131s\u0131zl\u0131kla geri d\u00f6nme. \nric'at-i kev\u00e2kib \nastr. y\u0131ld\u0131zlar\u0131n mihverinden geri d\u00f6nmesi. \nric'\u00ee \n(a.s.) geri d\u00f6nmeye ait, onunla ilgili. ","tal\u00e2k-\u0131 ric'\u00ee \ntekrar kar\u0131s\u0131na d\u00f6nmesi m\u00fcmk\u00fcn ve caiz olacak \u015fekilde \nerke\u011fin kar\u0131s\u0131n\u0131 bo\u015famas\u0131; fels. fr. retospeotif (-regard); \nrecurrence. 2. astr. tersy\u00f6n. 3. fels. gerilek, geri giden. \nric'iyye \n(a.s.) [\"ric'\u00ee\" nin m\u00fcen.]. (bkz: ric'\u00ee). \nricl \n(a.i.c. erc\u00e2l, erc\u00fcl) ayak. (bkz: kadem). \nricl-i k\u00e2zib \nzool. yalanc\u0131 ayak, fr. pseudopode. \nricl-\u00fcl-bahr \nco\u011fr. k\u00f6rfez. \nricl-\u00fcl-cebb\u00e2r \nastr. elcebbar (orion) burcunun ikinci dereceden parlak y\u0131ld\u0131z\u0131 \nolup d\u00f6rtgenin sa\u011f alt k\u00f6\u015fesinde bulunur, (Rigel), l\u00e2t. Beta \nOrion. \nricl-\u00fcl-vezz \n(a.b.i.) bot. kazaya\u011f\u0131, fr. alisme. \nrics \n(a.i.c. erc\u00e2s) 1. d\u00eenin yasak etti\u011fi \u015fey, g\u00fcnah. 2. pislik, \nmurdarl\u0131k, (bkz: neces, revse2). \nricz \n(a.i.c. erc\u00e2z) 1. azap. 2. puta tapma. 3. pislik, [madd\u00ee, \nmanev\u00ee]. \nr\u00ee\u00e7\u00e2l \n(f.i.) re\u00e7el, (bkz: r\u00ee\u00e7\u00e2r, r\u00ees\u00e2r). \nr\u00ee\u00e7\u00e2r \n(f.i.) re\u00e7el, (bkz: r\u00ee\u00e7\u00e2l, r\u00ees\u00e2r). \nrid\u00e2' \n(a.i.) 1. belden yukan \u00f6rt\u00fclen \u00f6rt\u00fc. 2. h\u0131rka. 3. dervi\u015flerin \nomuzlar\u0131na att\u0131klar\u0131 post. \nrid\u00e2-yi mem\u00e2t \n\u00f6l\u00fcm \u00f6rt\u00fcs\u00fc. \nrid\u00e2y\u00ee \n(a.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin birka\u00e7 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep \nmakam\u0131 olup zaman\u0131m\u0131za kalm\u0131\u015f n\u00fcmunesi yoktur. \nriddet \n(a.i.) \u0130sl\u00e2m d\u00eeninden d\u00f6nme, (bkz: irtid\u00e2d). \nridf \n(a.i.c. erd\u00e2f) 1. arka. 2. rediften \u00f6nce gelen \"elif, he, ye\" \nharfleri. \nridf-i m\u00fcfred \ned. \"yaln\u0131z elif, vav, ye\" gibi harflerden meydana gelen ridf. \nridf-i m\u00fcrekkeb \ned. hem ridf-i asl\u00ee'si, hem ridf-i z\u00e2id'i olan ridf. \nridf-i z\u00e2id \ned. kafiyeyi meydana getiren harfle ridf aras\u0131nda bulunan \nsessiz harf sahte, dahte kelimelerindeki h gibi. \nridf\u00e2n \n(a.i.) gece ve g\u00fcnd\u00fcz. (bkz: leyl \u00fc neh\u00e2r, r\u00fbz u \u015feb). \nrie \n(a.i.c. ri\u00e2t) akci\u011fer, \nintif\u00e2h-\u0131 rie \nhek. sill-\u00fcr-rie verem. \nha\u015f\u00ee\u015fet-\u00fcr-rie \nbot. civan per\u00e7emi, ci\u011ferotu. \nz\u00e2t-\u00fcr-rie \nakci\u011fer zar\u0131 iltihab\u0131, f r. pneumonie. \nrieteyn \n(a.i.c.) [sa\u011fl\u0131 ve sollu] iki akci\u011fer. \nriev\u00ee, rieviyye \n(a.s.) akci\u011fere ait, akci\u011ferle ilgili. \nsekte-i rieviyye \nhek. akci\u011fer nezlesi. \nrieviyye \n(a.i.) zool. akci\u011ferliler. \nrif\u00e2de \n(a.i.c. ref\u00e2id) hek. yaralar\u0131n \u00fczerine konulan bez bask\u0131, \nkompres. \nRif\u00e2\u00ee \n(a.h.i.) Rif\u00e2\u00eelik tarikat\u0131ndan olan kimse. \nrif\u00e2iyye \n(a.h.i.) sofiyenin b\u00fcy\u00fcklerinden Ahmed-\u00fcr-rif\u00e2\u00ee taraf\u0131ndan \nkurulan bir tarikat. [Ahmed-\u00fcr-rif\u00e2\u00ee. d. 512 (1118 -19) -\u00f6. 578 \n(l 182-83)]. \nrif'at \n(a.i.) 1. y\u00fckseklik, y\u00fccelik, b\u00fcy\u00fck ve b\u00fcy\u00fck r\u00fctbe. 2. erkek \nad\u0131. \nrif'atl\u00fc \n(a.t.s.) askerlikte binba\u015f\u0131larla m\u00fclkiyede \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc r\u00fctbe \nsahiplerinin \u00fcnvan\u0131 [eskiden]. \nrifd \n(a.i.c. erf\u00e2d, ruf\u00fbd) bah\u015fi\u015f. ","r\u00eeg \n(f.i.) 1. toz. (bkz: gub\u00e2r). 2. r\u0131h, yaz\u0131 kurutmaya yarayan ince \nkum. 3. kum. (bkz. reml). \nr\u00eeg-i bey\u00e2b\u00e2n-\u0131 gamm \ngam \u00e7\u00f6l\u00fcn\u00fcn kumu. \nr\u00eeg-i rev\u00e2n \nakar kum. \nr\u00eeg-d\u00e2n \n(f.b.i.) r\u0131h hokkas\u0131. \nr\u00eeh \n(a.i.c. ery\u00e2h, riy\u00e2h) 1. yel, r\u00fczg\u00e2r. (bkz. b\u00e2d). 2. romatizma, \nyel, a\u011fr\u0131. \nr\u00eeh-i cen\u00fbb\u00ee \nco\u011fr. \"g\u00fcney r\u00fczg\u00e2r\u0131\" lodos. \nr\u00eeh-i \u015fim\u00e2l\u00ee \nco\u011fr. \"kuzey r\u00fczg\u00e2r\u0131\"poyraz. \nr\u00eeh-i tayy\u00e2r \nromatizma, yel. \nrihal \n(a.i. rahl'in c.) deve palanlar\u0131. \nrihale \n(a.i.) eyer, at semeri. \nrih\u00e2n \n(a.i. rehn'in c.). (bkz. m\u00fcr\u00e2hene, rehn). \nrihlet \n(a.i.) 1. g\u00f6\u00e7, g\u00f6\u00e7me. 2. \u00f6lme. (bkz: vef\u00e2t). \nr\u00eehte \n(f.s.) d\u00f6k\u00fclm\u00fc\u015f, ak\u0131t\u0131lm\u0131\u015f. \nr\u00eehteciy\u00e2n \n(f.b.c.) tar. top d\u00f6ken sanatk\u00e2rlar. \nr\u00eehte-g\u00e2n \n(f.b.i.c.) tar. top d\u00f6ken sanatk\u00e2rlar. \nr\u00eehte-ger \n(f.b.i.c. r\u00eehte-ger\u00e2n) d\u00f6kmeci. \nr\u00eehte-ger\u00e2n \n(f.b.i. r\u00eehte-ger'in c.) d\u00f6kmeciler. \nr\u00eeht\u0131m \n(f.i.) r\u0131ht\u0131m. (r\u00eeh = kum demektir). r\u00eeh+tim= [asl\u0131nda] kumsal \ndemektir. \nrihv \n(a.s.) reh\u00e2vetli, gev\u015fek, s\u00f6lp\u00fck, (bkz: rahv). \nr\u00eek \n(a.i.) fizy. salya, a\u011f\u0131z suyu. \nale-r-r\u00eek \na\u00e7 karn\u0131na. \nr\u00eek-ul-hab\u00eeb \nm\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin birka\u00e7 as\u0131rl\u0131k m\u00fcrekkep makam\u0131 olup \nH\u00fcseyin Saadettin Arel kitapl\u0131\u011f\u0131ndaki manzum anonim bir \nedvarda tan\u0131mlanm\u0131\u015ft\u0131r; zaman\u0131m\u0131za kalm\u0131\u015f n\u00fcmunesi yoktur. \nrikab \n(\"ka\" uzun okunur, a.i. rakabe'nin c.) boyun, ense k\u00f6k\u00fc. (bkz: \nrakab\u00e2t). \nrik\u00e2b \n(a.i.c. r\u00fck\u00fcb) 1. \u00fczengi. 2. b\u00fcy\u00fck bir kimsenin kat\u0131, \u00f6n\u00fc. 3. \nm\u00fcz. vaktiyle T\u00fcrk m\u00fczi\u011finde kullan\u0131lm\u0131\u015f usullerden biri \nolup zaman\u0131m\u0131za kalm\u0131\u015f n\u00fcmunesi yoktur. \nrik\u00e2b-d\u00e2r \n(a.f.b.s.) \u00fczengi tutan [h\u00fck\u00fcmdar\u0131n ata binerken \u00fczengisini \ntutan]. \nrik\u00e2biyye \n(a.i.) sadr\u00e2zam, vezirler ve b\u00e2z\u0131 devlet ricali taraf\u0131ndan \nmuayyen zamanlarda p\u00e2di\u015f\u00e2ha verilen hediyeler. \nrik\u00e2z \n(a.i.) yer alt\u0131nda tabi\u00ee olarak bulunan m\u00e2denler ve defineler. \nrikb\u00e2n \n(a.i. rakabe'nin c.). (bkz. rakab\u00e2t) \nrikkat \n(a.i.) 1. rakiklik, yufkal\u0131k, incelik. 2. merhamet, ac\u0131ma. \nrikkat-i kalb \ng\u00f6n\u00fcl yufkal\u0131\u011f\u0131. \nrikkat-\u00e2m\u00eez \n(a.f.b.s.) kalbe h\u00fcz\u00fcn verecek olan. \nrikkat-\u00e2ver \n(a.f.b.s.) merhamet, ac\u0131ma uyand\u0131ran. \nrikkat-efz\u00e2 \n(a.f.b.s.) rikkat art\u0131ran, merhamet uyand\u0131ran. \nrikkat-eng\u00eez \n(a.f.b.s.) ac\u0131kl\u0131; dokunakl\u0131. \nrikkat-fez\u00e2 \n(a.f.b.s.). (bkz: rikkat-efz\u00e2). \nrikkat-y\u00e2b \n(a.f.b.s.) ac\u0131yan, merhamet eden, incelik g\u00f6steren. \nrim \n(a.i.). (bkz. rimm). \nr\u00eem \n(f.i.) 1. irin. 2. Roma'n\u0131n bir ad\u0131. \nr\u00eem-i \u00e2hen \ndemir boku. \nr\u00eem-i asel \nbalmumu. ","rim\u00e2h \n(a.i. rumh'un c.) m\u0131zraklar, s\u00fcng\u00fcler, karg\u0131lar. \nrim\u00e2h-\u00fcl-cin \nhek. taun, veba, yumurcak. \nrim\u00e2hat \n(a.i.) m\u0131zrak\u00e7\u0131l\u0131k san'at\u0131. \nrim\u00e2l \n(a.i. reml'in c.) kumlar. \nrim\u00e2yet \n(a.i.) at\u0131c\u0131l\u0131k, ok, kur\u015fun, g\u00fclle gibi \u015feyleri atmada mahir \nolma. \nr\u00eeme \n(f.i.) \u00e7apak. \nr\u00eeme-i \u00e7e\u015fm \ng\u00f6z \u00e7apa\u011f\u0131. \nrimm, rimme \n(a.i.) \u00e7\u00fcr\u00fcm\u00fc\u015f kemik, (bkz. r\u00fcf\u00e2t). \nr\u00eem-n\u00e2k \n(f.b.s.) 1. irinli. 2. pis, murdar. \nrind \n(f.s.c. rind\u00e2n) kalender, d\u00fcny\u00e2 i\u015flerini ho\u015f g\u00f6ren kimse, \nald\u0131r\u0131\u015fs\u0131z. \nrind\u00e2n \n(f.s. rind'in c.) kalenderler, d\u00fcny\u00e2 i\u015flerini ho\u015f g\u00f6renler. \nrind\u00e2n-\u0131 H\u00fcd\u00e2 \nhak erenler. \nrind\u00e2ne \n(f.zf.) rind olana yak\u0131\u015f\u0131r yolda. \nrindek \n(f.s.) rintli\u011fi takl\u00eededen, sahte rint, sahte kalender. \nrind\u00ee \n(f.i.) rintlik, kalenderlik. \nr\u00ees \n(f.i.) \u00f6fke. (bkz: gayz, gazab). \nris\u00e2', ris\u00e2yet \n(a.i.) a\u011f\u0131t a\u011flama. \nrisale \n(a.i.c. res\u00e2il) 1. mektup.(bkz: n\u00e2me). 2. k\u0131sa yaz\u0131lm\u0131\u015f k\u00fc\u00e7\u00fck \nkitap. 3.mecmua, dergi. \nris\u00e2le-i mahs\u00fbsa \nmonografi. \nris\u00e2le-i n\u00e2me \ntar. (bkz: l\u00e2le-n\u00e2me). \nris\u00e2let \n(a.i.) 1. el\u00e7ilik, sefaret. 2. peygamberlik. \nRis\u00e2let-\u00fcn-nushiyye \nYunus Emre'nin, d\u00eevan\u0131n\u0131n ba\u015f\u0131nda bulunan 573 beyitlik \ntasavvuf\u00ee bir mesnev\u00eesi (1308). \nris\u00e2let-me\u00e2b \n(a.b.i.) 1. el\u00e7ilik eden. 2. Hz. Muhammet. \nris\u00e2let-pen\u00e2h \n(a.f.b.i.) Hz.Muhammet. \nris\u00e2r \n(a.i.) re\u00e7el, (bkz: r\u00ee\u00e7\u00e2l, r\u00ee\u00e7\u00e2r). \nris\u00e2yet \n(a.i.) a\u011f\u0131t yakma, a\u011f\u0131t s\u00f6yleme, a\u011f\u0131tlama. \nrism\u00e2n, r\u00eesm\u00e2n \n(f.i.) ip; halat, (bkz. habl). \n\u00e2sm\u00e2n \u00fc r\u00eesm\u00e2n \nak\u0131ll\u0131 s\u00f6z\u00fc ile sa\u00e7ma s\u00f6z. \nr\u00eesm\u00e2n-b\u00e2z \n(f.b.s.) \"ip oynayan\" canbaz. \nr\u00ee\u015f \n(f.i.) 1. yara. 2. s. yaral\u0131. \ndil-r\u00ee\u015f \ny\u00fcre\u011fi yaral\u0131, (bkz. mecr\u00fbh-\u00fcl-fu\u00e2d). 3. sakal. (bkz. lihye). 4. \nt\u00fcy, k\u0131l. 5. anat. telek. \nri\u015f\u00e2 \n(a.i. ri\u015fvet'in c.) r\u00fc\u015fvetler, (bkz: r\u00fc\u015f\u00e2). \nri\u015f\u00e2\u015f, ri\u015f\u00e2\u015fe \n(a.i.) d\u00f6k\u00fcnt\u00fc, serpinti. \nr\u00ee\u015f\u00e2t \n(f.i. r\u00ee\u015f'in c.). (bkz. r\u00ee\u015f). \nr\u00ee\u015f-b\u00fcz \n(f.b.i.) ke\u00e7i sakal\u0131 gibi sivri olan sakal. \nr\u00ee\u015f-d\u00e2r \n(f.b.s.) sakall\u0131. \nri\u015fdet \n(a.i.) d\u00fcr\u00fcstl\u00fck, do\u011fruluk, temizlik. \nr\u00ee\u015fe- \n(f.s.) 1. sa\u00e7ak, p\u00fcsk\u00fcl. 2. bot. ince, sa\u00e7akl\u0131 k\u00f6k. \nr\u00ee\u015fe-g\u00eer \n(f.b.s.) k\u00f6k tutmu\u015f, k\u00f6kle\u015fmi\u015f. \nr\u00ee\u015f-hand \n(f.b.i.) b\u0131y\u0131k alt\u0131ndan g\u00fclme, alay \nr\u00ee\u015f-s\u00e2z \n(f.b.i.) cerrah. \nr\u00ee\u015f-t\u00e2b \n(f.b.i.) k\u0131v\u0131rc\u0131k sa\u00e7 ve sakal. \nri\u015fte \n(f.i.) 1. iplik, tire. \nser-ri\u015fte \nip ucu, tutamak. 2. ilgi, ba\u011f. (bkz. al\u00e2ka). 3. g. s. sanatk\u00e2r\u00e2ne \nyap\u0131lm\u0131\u015f bir yaz\u0131y\u0131 veya yap\u0131lm\u0131\u015f bir minyat\u00fcr\u00fc \u00e7evreleyen ","tezhibin i\u00e7 k\u0131sm\u0131na s\u0131n\u0131r olarak tek, \u00e7ift, e\u015fit veya farkl\u0131 \nkal\u0131nl\u0131klarda \u00e7ekilen \u00e7izgi. [fiili ri\u015fte \u00e7ekmek]. \nri\u015fte-i c\u00e2n \ncan ipli\u011fi, can ba\u011f\u0131. \nri\u015fte-i e\u015fk \ng\u00f6zya\u015f\u0131 ipli\u011fi. \nri\u015fte-f\u00fcr\u00fb\u015f \n(f.b.s.) iplik\u00e7i, iplik satan, (bkz: habb\u00e2l). \nri\u015fte-ke\u015f \n(f.b.s.) iplik \u00e7eken, dokumac\u0131. \nri\u015fvet \n(a.i.c. ri\u015f\u00e2, r\u00fc\u015f\u00e2) r\u00fc\u015fvet. (bkz: r\u00fc\u015fvet). \nri\u015fvet-i kel\u00e2m \n(s\u00f6z r\u00fc\u015fveti) 1) bir kimsenin, yapt\u0131\u011f\u0131 yanl\u0131\u015fl\u0131klar\u0131n \u00f6rtbas \nedilmesi bak\u0131m\u0131ndan kar\u015f\u0131s\u0131ndakine veya bir ba\u015fkas\u0131na \nyaranmak amac\u0131yla s\u00f6yledi\u011fi pohpohlay\u0131c\u0131 s\u00f6zler; 2) Eskiden \nbir kimsenin kendi hakk\u0131nda s\u00f6ylenilenleri getirene arma\u011fan \nolarak verdi\u011fi para. \nri\u015fvet-h\u00e2r \n(a.f.b.s.) r\u00fc\u015fvet yiyen. r\u00fc\u015fvet-h\u00e2r. (bkz. r\u00fc\u015fvet-h\u00e2r). \nri\u015fvet-h\u00f4r \n(a.f.b.s.) r\u00fc\u015fvet yiyen. (bkz. ri\u015fvet-h\u00e2r). \nrit\u00e2m \n(a.i. ret\u00eeme'nin c.) bir \u015feyi hat\u0131rlamak \u00fczere parma\u011fa \nba\u011flanan iplikler, (bkz: ret\u00e2im). \nritic \n(a.i.) 1. haram, memnu olan \u015fey. 2. \u00e7\u0131kmaz yol. \nritic-i keb\u00eer \nanat. midenin bo\u011faz borular\u0131yla birle\u015fti\u011fi yerde ve sol tarafta \nbulunan b\u00fcy\u00fck \u00e7ukur. \nritic-i sag\u00eer \nanat. midenin barsaklara a\u00e7\u0131ld\u0131\u011f\u0131 yerde ve sa\u011f tarafta olan \nk\u00fc\u00e7\u00fck \u00e7\u00f6k\u00fcnt\u00fc. \nritl \n(a.s.) ho\u015f, l\u00e2tif, g\u00fczel. \nr\u00eev \n(f.i.) dek, d\u00fczen, hile. (bkz: hud'a). \nriv\u00e2 \n(a.s. reyy\u00e2n'\u0131n c.) suya kanm\u0131\u015flar. \nriv\u00e2k \n(a.i.). (bkz: rev\u00e2k). \nriv\u00e2k\u00ee \n(a.s.c.riv\u00e2k\u0131yy\u00fbn). (bkz: rev\u00e2k\u00ee). \nriv\u00e2k\u0131yy\u00fbn \n(a.s. riv\u00e2k\u00ee'nin c.) (bkz: rev\u00e2k\u0131yy\u00fbn). \nriv\u00e2y\u00e2t \n(a.i. riv\u00e2yet'in c.) rivayetler, s\u00f6ylentiler. \nriv\u00e2yet \n(a.i.c. riv\u00e2y\u00e2t) 1. s\u00f6ylenti, bir haber, s\u00f6z veya h\u00e2disenin \nhik\u00e2yesi. 2. hik\u00e2ye edilen bir haber, s\u00f6z veya h\u00e2dise. \nriv\u00e2yet-i a\u015fere \n(bkz: k\u0131r\u00e2at-i seb'a). \nriv\u00e2yet-kerde \n(a.f.b.s.) rivayet edilen, s\u00f6ylenilen. \nriy\u00e2' \n(a.i.) \u00f6z\u00fc, s\u00f6z\u00fc bir olmama, ikiy\u00fczl\u00fcl\u00fck, (bkz: s\u00e2l\u00fbs\u00ee). \nriy\u00e2-f\u00fcr\u00fb\u015f \nikiy\u00fczl\u00fc, riyak\u00e2r. \nriy\u00e2h \n(a.i. r\u00eeh'in c.) 1. r\u00fczg\u00e2rlar. \nM\u00fcrsil-\u00fcr-riy\u00e2h \n(r\u00fczg\u00e2rlar g\u00f6nderen) Allah. 2. yeller, a\u011fr\u0131lar, romatizmalar. \nriy\u00e2h-\u0131 gayr-i muntazama co\u011fr. istikametleri ekseriya de\u011fi\u015fik olan ve ne zaman tekrar \nesecekleri belli olmayan r\u00fczg\u00e2rlar. \nriy\u00e2h-\u0131 muntazama \nco\u011fr. alt\u0131 ay bir cihetten, alt\u0131 ay aksi cihetten esen r\u00fczg\u00e2rlar, \nmevsim r\u00fczg\u00e2rlar\u0131. \nriy\u00e2-k\u00e2r \n(a.f.b.s.) ikiy\u00fczl\u00fc. \nriy\u00e2-k\u00e2r\u00e2ne \n(a.f.zf.) ikiy\u00fczl\u00fcl\u00fckle. \nriy\u00e2-k\u00e2r\u00ee \n(a.f.b.i.) riyak\u00e2rl\u0131k, ikiy\u00fczl\u00fcl\u00fck. \nriy\u00e2set \n(a.i.) reislik, ba\u015fl\u0131k, ba\u015f olma, ba\u015fkanl\u0131k. \nriy\u00e2set-pen\u00e2h \n(a.f.b.s.) reislik, ba\u015fkanl\u0131k makam\u0131nda bulunan, ba\u015fkan olan, \nba\u015fkanl\u0131k eden. \nriy\u00e2set-pen\u00e2h\u00ee \n(a.f.b.i.) 1. reise, ba\u015fkana ait, onunla ilgili. 2. reis, ba\u015fkan \nolmakl\u0131k. \nriy\u00e2z \n(a.i. ravza'n\u0131n c.) bah\u00e7eler, a\u011fa\u00e7l\u0131k, \u00e7imenlik yerler. \nriy\u00e2z-\u0131 Cennet, riy\u00e2z-\u0131 R\u0131dv\u00e2n \nCennet bah\u00e7eleri. ","riy\u00e2z\u00e2t \n(a.i. riy\u00e2zet'in c.) riyazetler, nefsi k\u0131rmalar, d\u00fcny\u00e2 \nlezzetlerinden sak\u0131nmalar, perhizle, kanaatla ya\u015famalar. \nriy\u00e2zet \n(a.i.) nefsi k\u0131rma, d\u00fcny\u00e2 lezzetlerinden ve rahat\u0131ndan \nsak\u0131nma, perhizle, kanaatle ya\u015fama. \nriy\u00e2zet-i bedeniyye \njimnastik. \nriy\u00e2zi, riy\u00e2ziyye \n(a.s.) 1. hesapla, matematikle ilgili. \nul\u00fbm-i riy\u00e2ziyye \nriy\u00e2z\u00ee ilimler, matematik. 2. i. g. s. bir yaz\u0131 sitili. \nriy\u00e2ziyyat \n(a.i.c.) matematik bilgisi. \nriy\u00e2ziyy\u00e2t-\u0131 \u00e2liye \ny\u00fcksek matematik. \nriy\u00e2ziyye \n(a.i.) hesap ilmi, matematik bilgisi. \nriy\u00e2ziyy\u00fbn \n(a.i. riy\u00e2z\u00ee'nin c.) matematik \u00e2limleri (bilginleri). \nriyeb \n(a.i. r\u00eebet'in c.) \u015f\u00fcpheye d\u00fc\u015fmeler, \u015f\u00fcphelilikler. \nriz \n(a.i.). (bkz. rizz). \n-r\u00eez \n(f.s.) \"d\u00f6ken, ak\u0131tan, sa\u00e7an\" m\u00e2n\u00e2lar\u0131yla birle\u015fik kelimeler \nyapar. \ne\u015fk-r\u00eez \ng\u00f6zya\u015f\u0131 d\u00f6ken. \nh\u00fbn-r\u00eez \nkan d\u00f6ken. \n\u015feref-r\u00eez \n\u015feref sa\u00e7an. \nriz\u00e2m \n(a.s.) serke\u015f adam veya at. \nr\u00eez\u00e2n \n(f.s.) d\u00f6k\u00fclen, akan. \nr\u00eeze \n(f.i.) k\u0131r\u0131nt\u0131, d\u00f6k\u00fcnt\u00fc, sa\u00e7\u0131nt\u0131, ufak par\u00e7a. \nr\u00eeze-i \u00e2hen \nhararete g\u00f6sterilen demirin y\u00fcz\u00fcnde meydana gelip, \nso\u011fuduktan sonra \u00e7eki\u00e7le vuruldu\u011fu zaman kolayl\u0131kla \nayr\u0131labilen k\u00fc\u00e7\u00fck k\u00fc\u00e7\u00fck par\u00e7alar. \nr\u00eeze-i elmas \npek k\u00fc\u00e7\u00fck elmas par\u00e7alan. \nr\u00eeze-i s\u00eem\u00een \n1) g\u00fcm\u00fc\u015f d\u00f6k\u00fcnt\u00fcs\u00fc; 2) y\u0131ld\u0131zlardan kinaye. \nr\u00eeze-i zer \nalt\u0131n k\u0131r\u0131nt\u0131s\u0131, (bkz: perv\u00e2ze). \nr\u00eeze-\u00e7\u00een \n(f.b.s.) d\u00f6k\u00fcnt\u00fc; k\u0131r\u0131nt\u0131 toplayan. \nr\u00eeze-h\u00e2r \n(f.b.s.) d\u00f6k\u00fcnt\u00fc; k\u0131r\u0131nt\u0131 yiyen, (bkz. r\u00eeze-h\u00f4r, lukata-h\u00e2r). \nr\u00eeze-h\u00f4r \n(f.b.s.) d\u00f6k\u00fcnt\u00fc, k\u0131r\u0131nt\u0131 yiyen, (bkz. r\u00eeze-h\u00e2r). \nr\u00eeze-k\u00e2r \n(f.b.s.) ufak tefek i\u015fler yapan. \nr\u00eeze r\u00eeze \n(f.zf.) ufak ufak; par\u00e7a par\u00e7a. \nr\u00eezi\u015f \n(f.i.) d\u00f6k\u00fcl\u00fc\u015f, ak\u0131\u015f. \nrizz \n(a.i.) gizli ses. \n-r\u00fb \n(f.s.) \"biten, olan\" m\u00e2n\u00e2lar\u0131na gelerek birle\u015fik kelimeler \nyapar. Hod-r\u00fb kendili\u011finden. gibi. \nr\u00fb [y] \n(f.i.) y\u00fcz, \u00e7ehre. \nr\u00fb-yi a\u015f\u00eer\u00e2n \nm\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az be\u015f, alt\u0131 as\u0131rl\u0131k m\u00fcrekkep makam\u0131 \nolup zaman\u0131m\u0131za kalm\u0131\u015f n\u00fcmunesi yoktur. \nr\u00fb-yi arz \nYery\u00fcz\u00fc, D\u00fcny\u00e2, (bkz: r\u00fby-\u0131 zem\u00een). \nr\u00fb-yi dery\u00e2 \ndenizin y\u00fcz\u00fc. \nr\u00fb-yi dil \nyumu\u015fak y\u00fcz. \nr\u00fb-yi hic\u00e2z \nm\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin yeni m\u00fcrekkep makamlar\u0131ndan biri. \nr\u00fb-yi h\u00fbb \ng\u00fczel y\u00fcz. \nr\u00fb-yi \u0131r\u00e2k \nm\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep \nmakam\u0131d\u0131r. Seg\u00e2h'a \u0131rak makam\u0131ndaki bir d\u00f6rtl\u00fcn\u00fcn (\u0131rak'da \nsegah d\u00f6rtl\u00fcs\u00fcn\u00fcn) il\u00e2vesinden m\u00fcrekkeptir. Bu d\u00f6rtl\u00fc ile \n\u0131rak perdesinde kal\u0131r. G\u00fc\u00e7l\u00fcler birinci derecede -seg\u00e2h'\u0131n \ndura\u011f\u0131 olan- segah, ikinci derecede -\u0131rak'\u0131n g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc olan- \nd\u00fcg\u00e2h, \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc derecede de -seg\u00e2h'\u0131n g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc olan- nevad\u0131r. ","Umumiyetle \u00e7\u0131k\u0131c\u0131 olarak seyreder. Donan\u0131m\u0131na \u0131rak'\u0131n (si) \nkoma bemol\u00fc ile (fa) bak\u0131yye diyezi yaz\u0131l\u0131r, seg\u00e2h'\u0131n (mi) \nkoma bemol\u00fc (la) bak\u0131yye diyezi nota i\u00e7erisinde kullan\u0131l\u0131r \n(donan\u0131m\u0131ndaki ar\u0131zalar, seg\u00e2h'da da vard\u0131r). Bu terkip \nh\u00fczz\u00e2m-\u0131 ced\u00eed'e pek benzemektedir. \nr\u00fb-yi iltif\u00e2t \ng\u00fcler y\u00fcz. \nr\u00fb-yi l\u00e2le-reng \nl\u00e2le renkli, k\u0131rm\u0131z\u0131, s\u0131hhatli y\u00fcz. \nr\u00fb-yi muv\u00e2fakat \nuygun g\u00f6rme. \nr\u00fb-yi nig\u00e2r \n1) sevgilinin y\u00fcz\u00fc; 2) penbe taneli bir cins \u00fcz\u00fcm; 3) bir \u00e7e\u015fit \nzambak. \nr\u00fb-yi r\u0131z\u00e2 \nraz\u0131 olma. \nr\u00fb-yi t\u00e2b\u00e2n \nparlak y\u00fcz. (bkz: vech-i t\u00e2b\u00e2n). \nr\u00fb-yi zem\u00een \nYery\u00fcz\u00fc, D\u00fcny\u00e2. \nr\u00fb-yi zerd \nsar\u0131, solgun y\u00fcz. \nr\u00fb-yi zerd-i sef\u00e2let \nsefaletin sar\u0131 y\u00fcz\u00fc. \nr\u00fb-yi zi\u015ft \n\u00e7irkin y\u00fcz. \nru\u00e2f \n(a.i.) hek. burun kanamas\u0131. \nru\u00e2m \n(a.i.) hek. saka\u011f\u0131 (mankafa) hastal\u0131\u011f\u0131. \nru\u00e2t \n(a.i. r\u00e2\u00ee'nin c.) \u00e7obanlar. \nru'b \n(a.i.) 1. korku, (bkz: havf, rehb). \nr\u00fbb \n(f.i.) l. s\u00fcp\u00fcrme. 2. s\u00fcp\u00fcrge. \nreft \u00fc r\u00fbb \n(silip s\u00fcp\u00fcrme) mec. gezip tozma. \nr\u00fbb' \n(a.s.c. erb\u00e21, rub\u00fb') d\u00f6rtte bir, \u00e7eyrek, bir \u015feyin d\u00f6rt k\u0131s\u0131mdan \nbir k\u0131sm\u0131. \nrub'-\u0131 ceyb \nastr. \u0130sl\u00e2m \u00e2leminin kulland\u0131\u011f\u0131, T\u00fcrkler taraf\u0131ndan \u00eec\u00e2dedilen \nve eski bir astronomi \u00e2leti olan rubu' tahtas\u0131n\u0131n bir \u00e7e\u015fit \nlogaritmik \nabak \nveya \ntrigonometrik \nhesap \ncetveli \nmahiyetindeki bir y\u00fcz\u00fc. \nrub'-i d\u00e2ire \nd\u00e2irenin d\u00f6rtte biri. \nrub'-i mesk\u00fbn \nD\u00fcny\u00e2'n\u0131n kara olan d\u00f6rtte bir k\u0131sm\u0131. \nrub'-i mukantara \nastr. \u0130sl\u00e2m \u00e2leminin kulland\u0131\u011f\u0131, T\u00fcrkler taraf\u0131ndan \u00eec\u00e2dedilen \nve eski bir el astronomi \u00e2leti olan rubu' tahtas\u0131n\u0131n \u00fcst\u00fcne \nsem\u00e2n\u0131n irtisam\u0131 \u00e7izilmi\u015f bulunan bir y\u00fcz\u00fc. \nr\u00fbb\u00e2h, r\u00fbbeh \n(f.i.) 1. tilki. 2. mec. h\u00eelek\u00e2r, kurnaz. \nrub\u00e2h-\u00e2ne, r\u00fbbeh-\u00e2ne \n(f.b.zf.) hilek\u00e2r, tilki gibi kurnazcas\u0131na. \nr\u00fbb\u00e2h\u00ee \n(f.i.) mec. kurnazl\u0131k, ak\u0131ll\u0131l\u0131k. \nrub\u00e2\u00ee \n(a.i.c.) rub\u00e2iyy\u00e2t. (bkz: r\u00fcb\u00e2\u00ee). \nrub\u00e2iyy\u00e2t \n(a.i. rub\u00e2\u00ee'nin c.). (bkz. r\u00fcb\u00e2iyy\u00e2t). \nrubb \n(a.i.) meyva suyu. \nrubb\u00e2n \n(a.i.) kaptan, (bkz: ke\u015ft\u00ee-b\u00e2n, n\u00e2-h\u00fcd\u00e2). \nrubbe \n(ha. cerr) \u00f6ylesi var ki... \nr\u00fbbeh-\u00e2ne \n(f.zf.) tilkicesine, kurnazca. \nr\u00fbbeh\u00ee \n(f.i.) tilkilik; kurnazl\u0131k. \nr\u00fb-bend-b\u00e2z \n(f.b.s. ve i.) \"y\u00fcz \u00f6rten\" \u0130ran'da maskeli oyunlar\u0131n g\u00f6sterisi. \nr\u00fb-be-r\u00e2h \n(f.b.s.) y\u00fcz\u00fc yola do\u011fru; gitmeye haz\u0131r. \nr\u00fb-be-r\u00fb \n(f.b.s.) : y\u00fczy\u00fcze. \nrub'iyye \n(a.i.) 1. \u00e7eyrek alt\u0131n, [eskiden] kullan\u0131lan bir alt\u0131n liran\u0131n \nd\u00f6rtte biri. 2. bot. \u00f6k\u00fczg\u00f6z\u00fc. \nrub\u00fb' \n(a.s. rub'un c.) d\u00f6rtte birler. \nrub\u00fbb\u00ee \n(a.s.) 1. s\u00e2hib'e, efendiye mensup. 2. Allah'a mensup. ","ilm-i rub\u00fbb\u00ee \n(bkz. il\u00e2hiyy\u00e2t). \nr\u00fbd \n(f.i.) 1. \u0131rmak, \u00e7ay. (bkz: nehr). 2. kemen\u00e7e. 3. saz kiri\u015fi, saz \nteli. \nruda\u00e2 \n(a.i. rad\u00ee'nin c.) 1. s\u00fct karde\u015fler. 2. s\u00fct emen \u00e7ocuklar. \nr\u00fbd-\u00e2ver \n(f.b.i.) nehir sular\u0131n\u0131n etraftan alarak getirdi\u011fi a\u011fa\u00e7, dal gibi \n\u015feyler. \nr\u00fbd-b\u00e2r \n(f.b.i.) 1. b\u00fcy\u00fck \u0131rmak. 2. \u0131rmak kenar\u0131. \nr\u00fbde \n(f.i.c. r\u00fbde-g\u00e2n) anat. ba\u011f\u0131rsak. \nr\u00fbde-b\u00een \n(f.b.s.) hayvan\u0131n ba\u011f\u0131rsa\u011f\u0131na bakarak g\u00fcya gay\u0131ptan haber \nveren falc\u0131. \nr\u00fbde-g\u00e2n \n(f.i. r\u00fbde'nin c.) anat. ba\u011f\u0131rsaklar. \nr\u00fbd-s\u00e2z \n(f.b.i.) \u00e7alg\u0131c\u0131, (bkz: sazende). \nruf\u00fbd \n(a.i. rifd'in c.) bah\u015fi\u015fler. \nruga' \n(\"ga\" uzun okunur. a.i.) ses, sada. \nr\u00fbgan\u00een, r\u00fbgan\u00eene \n(f.i.) \"kad\u0131 lokmas\u0131\" denilen bir hamur i\u015fi, g\u00f6zleme; po\u011fa\u00e7a. \nr\u00fb-gerd\u00e2n \n(f.b.s.) y\u00fcz \u00e7eviren, y\u00fcz d\u00f6nd\u00fcren. \nr\u00fb-gerd\u00e2n\u00ee \n(f.b.i.) y\u00fcz \u00e7eviricilik, y\u00fcz d\u00f6nd\u00fcr\u00fcc\u00fcl\u00fck. \nr\u00fbh \n(a.i.c. erv\u00e2h) 1. can, nefes. 2. canl\u0131l\u0131k, his, duygu. 3. en \nm\u00fchim nokta, \u00f6z. \nmerkez-i r\u00fbh-i hayv\u00e2n\u00ee \nkalb. \nmerkez-i r\u00fbh-i nefs\u00e2n\u00ee \ndima\u011f. \nmerkez-i r\u00fbh-i tab\u00ee\u00ee \nkan. kim. esans. 5. ispirto gibi u\u00e7ucu gaz. \nr\u00fbh-ullah \nHz. \u00ces\u00e2. \nr\u00fbh-\u00fcl-em\u00een, - \u00fcl-kud\u00fcs \nCebrail. 6. cin, melek; muhayyel varl\u0131k. 7. m\u00fcz. T\u00fcrk \nm\u00fczi\u011finde en az be\u015f alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep makam olup \nzaman\u0131m\u0131za kalm\u0131\u015f n\u00fcmunesi yoktur. \nr\u00fbh-i akl\u00ee \nanlama yetisi. \nr\u00fbh-i hass\u00e2s \npsik. alg\u0131lama yetisi. \nr\u00fbh-i hay\u00e2l\u00ee \npsik. d\u00fc\u015f\u00fcnme yetisi. \nr\u00fbh-i hayv\u00e2n\u00ee \npsik. hayvansal ruh [insan ve hayvanda]. \nruh-i kuds\u00ee \nil\u00e2h\u00ee ger\u00e7e\u011fi kavrayan ruh [ermi\u015f kimselerde]. \nr\u00fbh-i neb\u00e2t\u00ee \nbitkilerdeki hayat ilkesi. \nr\u00fbh-i nefs\u00e2n\u00ee \ninsan\u0131n ak\u0131ll\u0131 ruhu. \nr\u00fbh-i rev\u00e2n \ncanl\u0131 ruh. \nr\u00fbh-i tab\u00ee\u00ee \nhayvansal hayat. \nr\u00fbh-i zikr\u00ee \nhaf\u0131za, bellek. \nruh \n(f.i.) 1. yanak, y\u00fcz \u00e7ehre, (bkz: hadd, iz\u00e2r, ruhs\u00e2r, ruhs\u00e2re). \nr\u00fbh-i \u00e2l \npembe yanak. \nruh-i dil-d\u00e2r \nsevgilinin yana\u011f\u0131. \nr\u00fbh-i g\u00fcln\u00e2r \ng\u00fcl pembesi yanak. \nr\u00fbh-i reng\u00een \nrenkli yanak. \nr\u00fbh-i rev\u00e2n \nsevgili. \nruh-i y\u00e2r-i dil-sit\u00e2n \ng\u00f6n\u00fcl alan sevgilinin yana\u011f\u0131. 2. anka ku\u015fu. 3. bu ku\u015fun ad\u0131na \nverilen satran\u00e7 ta\u015flar\u0131ndan biri. \nr\u00fbh-i zerd \nsolgun yanak, sar\u0131 y\u00fcz. \nruh-\u00fc\u015f-\u015fatran\u00e7 \n(satran\u00e7 ta\u015f\u0131) itibarl\u0131, sayg\u0131l\u0131. 4. dizgin. 5. ta\u00e7. (bkz: efser, \nikl\u00eel). 6. taraf, y\u00f6n. (bkz: c\u00e2nib). 7. has\u0131rotu. \nruh\u00e2m \n(a.i.) mermer. \nruh\u00e2m-\u0131 h\u00e2m \ni\u015flenmemi\u015f mermer. \nruham\u00e2 \n(a.i. rah\u00eem'in c.) rah\u00eem olanlar, (bkz: r\u00e2him\u00een, r\u00e2him\u00fbn). ","ruh\u00e2m\u00ee \n(a.s.) 1. mermere ait, mermerle ilgili. 2. mermerden yap\u0131lm\u0131\u015f. \nr\u00fbh\u00e2n\u00ee \n(a.s. r\u00fbh'dan) 1. ruha ait, ruh ile ilgili. 2. g\u00f6zle g\u00f6r\u00fclemeyen, \ncismi olmayan. 3. mezhep i\u015flerine ait, \u00e2hiretle ilgili olan. \nMeclis-i r\u00fbh\u00e2n\u00ee \nH\u0131ristiyanlar\u0131n, mezheplerine ait i\u015flerin tetkikiyle vazifeli \nbulunan hey'etleri. \nReis-i r\u00fbh\u00e2n\u00ee \npapaz, piskopos. 4. i. ruhtan meydana gelmi\u015f olan melek. \nr\u00fbh\u00e2niy\u00e2n \n(a.i. r\u00fbh\u00e2n\u00ee'nin c.) ruhtan meydana gelmi\u015f olan melekler. \nruh\u00e2niyy\u00e2t \n(a.i. r\u00fbh\u00e2n\u00ee'nin c.) (bkz: r\u00fbh\u00e2niy\u00e2n, r\u00fbh\u00e2niyy\u00fbn). \nr\u00fbh\u00e2niyyet \n(a.i.) 1. r\u00fbh\u00e2n\u00eelik, ruhtan ibaret olan\u0131n h\u00e2li. 2. \u00f6lm\u00fc\u015f bir \nkimsenin devam etmekte olan ruhunun kudreti. 3. \u0130sl\u00e2miyetin \nd\u0131\u015f\u0131ndaki din adamlar\u0131n\u0131n \u00f6zelli\u011fi. \nr\u00fbh\u00e2niyy\u00fbn \n(a.i. r\u00fbh\u00e2n\u00ee'nin c.) (bkz: r\u00fbh\u00e2niy\u00e2n, ruh\u00e2niyy\u00e2t). \nruhas \n(a.i. ruhsat'\u0131n c.) izinler, m\u00fcsaadeler. \nruhb \n(a.i.). (bkz. reheb, rehb). \nruhb\u00e2n \n(a.i. r\u00e2hib'in c.) evlenmeyen papazlar, (bkz: r\u00e2hib\u00e2n, \nreheb\u00e2n). \nruh-bah\u015f \n(a.f.b.s.) can ba\u011f\u0131\u015flayan. \nruhb\u00e2niyyet \n(a.i.) [\"rehb\u00e2niyyet\" \u015fekli do\u011frudur], (bkz: rehb\u00e2niyyet). \nr\u00fbh-efz\u00e2 \n(a.f.b.s.) 1. ruha tazelik veren, cana can katan. 2. m\u00fcz. T\u00fcrk \nm\u00fczi\u011finde en az iki as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep makam olup \nzaman\u0131m\u0131za kalm\u0131\u015f n\u00fcmunesi yoktur. \nr\u00fbh-fers\u00e2 \n(a.f.b.s.) ruh y\u0131pratan. \nr\u00fbh-fir\u00eeb \n(a.f.b.s.) ruh avlay\u0131c\u0131; ruh e\u011flendirici. \nr\u00fbh\u00ee \n(a.s.) 1. ruha ait, ruhla ilgili, ruh\u00e7a. 2. i. erkek ad\u0131. \nR\u00fbh\u00ee \n(a.h.i.) XVI. as\u0131rda yeti\u015fen v\u00e2d\u00ee sahibi b\u00fcy\u00fck Osmanl\u0131 \u015f\u00e2iri \nR\u00fbh\u00ee-i Ba\u011fd\u00e2d\u00ee. \nr\u00fbhiyy\u00e2t \n(a.i.) psikoloji, ruhbilim, fr. psychologie. \nr\u00fbhiyye \n(a.i.) 1. fels. tinselcilik, fr. spritualisme. 2. hek. dibi iltihapl\u0131 \nve yass\u0131 bir tak\u0131m kabarc\u0131klar ile meydana gelen bir nevi cilt \nhastal\u0131\u011f\u0131. 3. s. \"r\u00fbh\u00ee\" nin m\u00fcen. 4. i. kad\u0131n ad\u0131. \nr\u00fbhiyyet \n(a.i.) (bkz: r\u00fbhiyye). \nr\u00fbh-nev\u00e2z \n(a.f.b.i.) 1. ruh ok\u015fayan. 2. m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finde bir makam. \nDr. Suphi Ezgi taraf\u0131ndan, p\u00fbselik'in a\u015f\u00eeran (mi) perdesindeki \n\u015feddine verilmi\u015f isimdir. G\u00fc\u00e7l\u00fc -be\u015finci derece olan- si \n(p\u00fbselik) perdesidir. Donan\u0131m\u0131na (fa) i\u00e7in bir k\u00fc\u00e7\u00fck \nm\u00fccennep diyezi konulur (y\u00e2ni mi \"mineur\" \u00fcn ayn\u0131d\u0131r). \nr\u00fbh-perver \nYedenine \"re\" diyezi, nota i\u00e7inde kullan\u0131l\u0131r. Sesleri, pestden \nt\u00eeze do\u011fru \u015f\u00f6yledir h\u00fcseyn\u00ee-a\u015f\u00eeran, mahur, rast, d\u00fcg\u00e2h, \n\u00e7arg\u00e2h, neva, nim hisar (veya hisar) ve h\u00fcseyn\u00ee. Niseb-i \n\u015fer\u00eefe'den 9 adedine m\u00e2liktir (m\u00fclayim), Umumiyetle \u00e7\u0131k\u0131c\u0131 \nolarak seyreder. \nr\u00fbh-perver \n(a.f.b.s.) ruh besleyen, ruha kuvvet ve ferahl\u0131k veren. \nruhs\u00e2r, ruhs\u00e2re \n(f.i.) 1. yanak (bkz: ruh1, hadd, iz\u00e2r). 2. y\u00fcz, \u00e7ehre, (bkz: \nruh2). \nhatt-\u0131 ruhs\u00e2r \ny\u00fczde sakaldan \u00f6nce \u00e7\u0131kan ayva t\u00fcyleri. \nruhsat \n(a.i.c. ruhas, ruhsat) izin, m\u00fcsaade. \nruhsat-\u0131 nezz\u00e2re \nbakma izni, bakmaya m\u00fcs\u00e2ade etme. \nruhsat-\u0131 niy\u00e2z \nyalvarma izni. \nruhs\u00e2t \n(a.i. ruhsat'\u0131n c.) izinler, m\u00fcsaadeler. \nruhsatiyye \n(a.i.) izin k\u00e2\u011f\u0131d\u0131 [tic\u00e2ret veya sanat i\u00e7in verilen]. ","ruhsat-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) izin k\u00e2\u011f\u0131d\u0131. \nruhsat-y\u00e2b \n(a.f.b.s.) izin alan. \nruh-s\u00fbde \n(f.s.) yana\u011f\u0131n\u0131, y\u00fcz\u00fcne s\u00fcren, y\u00fcz\u00fcn\u00fc s\u00fcrm\u00fc\u015f. \nruh-s\u00fbdeg\u00ee \n(f.b.i.) \"ruh-s\u00fbde\" lik, y\u00fcz s\u00fcrm\u00fc\u015fl\u00fck. \nr\u00fbh-ullah \n(a.b.i.) M\u00fcsl\u00fcmanlar taraf\u0131ndan Hz. \u00cesa i\u00e7in kullan\u0131lan bir \nterim. \nruk'a \n(a.i.c. ruka', r\u0131ka') 1. \u00fczerine yaz\u0131 yaz\u0131lan k\u00e2\u011f\u0131t, deri par\u00e7as\u0131. \n2. k\u0131sa mektup, (bkz: \u015fukka). 3. yama. 4. dilek\u00e7e. \nruka' \n(a.i. ruk'a'n\u0131n c.) (bkz: r\u0131ka'). \nrukab\u00e2' \n(a.s. rak\u00eeb'in c.) 1. rakipler; ric\u00e2l-i gayb'den bir z\u00fcmre. 2. i. \nbek\u00e7iler, (bkz. rak\u00eeb\u00e2n). \nrukad \n(\"ka\" uzun okunur, a.i.) uyuma, uyku. (bkz: nevm). \nrukb\u00e2 \n(a.i. irtikab'dan) huk. [eskiden] \"ben senden \u00f6nce \u00f6l\u00fcrsem \nsenin olsun, sen benden \u00f6nce \u00f6l\u00fcrsen benim olsun\" diyerek \nbir \u015feyi hibe etme. \nrukud \n(\"ku\" uzun okunur, a.i.) uyuma. (bkz. nevm, rukad). \nrukum \n(\"ku\" uzun okunur, a.i. rakam'\u0131n c.) rakamlar. \nrukye \n(a.i.) b\u00fcy\u00fcc\u00fc ve \u00fcf\u00fcr\u00fck\u00e7\u00fclerin okuduklan \u015fey, afsun, (bkz. \nnefs). \nrukye-h\u00e2n \n(a.f.b.s.) afsuncu, \u00fcf\u00fcr\u00fck\u00e7\u00fc. (bkz: neff\u00e2s, neff\u00e2se, sihr-b\u00e2z). \nr\u00fbm \n(a.i.) 1. Romal\u0131. 2. Arap ilinde ba\u015fka ilden olan kimse. 3. \nAnadolu. 4. Osmanl\u0131. 5. Sivas ve y\u00f6resi. \nMoll\u00e2-yi R\u00fbm \nMevl\u00e2n\u00e2 Cel\u00e2l\u00fcdd\u00een-i R\u00fbm\u00ee. \nr\u00fb-m\u00e2l \n(f.b.s.) y\u00fcz s\u00fcren, y\u00fcz s\u00fcr\u00fcc\u00fc. \nr\u00fbm\u00e2l\u00ee \n(f.b.i.) y\u00fcz s\u00fcr\u00fcc\u00fcl\u00fck. \nr\u00fbm\u00ee \n(a.s.)1.(bkz: r\u00fbm2) 2. i.Rum \u00fclkesinden;Anadolulu. 3 .i.g.s. \ns\u00fcslemede (tezhip) sitilize edilmi\u015f yapraklan and\u0131ran ve \numumiyetle z\u0131d k\u0131vr\u0131ml\u0131 iki par\u00e7ac\u0131ktan, b\u00e2zan tek par\u00e7adan \nibaret olan motiflerle bir g\u00f6be\u011fe ba\u011fl\u0131 olarak spiral k\u0131vr\u0131mlar\u0131 \nh\u00e2linde yap\u0131lan s\u00fcsleme nev'i ve s\u00fcslemedeki motiflerden her \nbiri. \nR\u00fbmiyye \n(a.h.i.) tas. Abd\u00fclkadir-i Geyl\u00e2n\u00ee taraf\u0131ndan kurulan \"Kadir\u00ee\" \ntarikat\u0131 \u015fubelerinden biri. [kurucusu \u015eeyh \u0130sm\u00e2il R\u00fbm\u00ee'ye \nnispetle\" \u0130sm\u00e2iliyye\" de denir]. \nr\u00fbmiyye \n(a.s.) [\"r\u00fbm\u00ee\" nin m\u00fcen.].(bkz: r\u00fbm\u00ee). \nrum\u00fbs \n(a.i. rems'in c.) sinler, mezarlar, kabirler. (bkz: kub\u00fbr). \nrum\u00fbz \n(a.i. remz'in c.) remizler, i\u015faretler; m\u00e2n\u00e2s\u0131 gizli olan s\u00f6zler. \nrum\u00fbz-i istikl\u00e2l \nistikl\u00e2l remizleri. \nrum\u00fbz-i kimyeviyye \nkimyasal semboller. \nrum\u00fbz-i milliyyet \nmilliyet remizleri, i\u015f\u00e2retleri. \nrum\u00fbz\u00e2t \n(a.i. rum\u00fbz'un c.) rumuzlar, i\u015faretler. \nr\u00fb-n\u00fcm\u00e2 \n(f.b.s.) 1. y\u00fcz g\u00f6steren, meydana \u00e7\u0131kan. 2. i. y\u00fcz g\u00f6r\u00fcml\u00fc\u011f\u00fc. \nr\u00fb-n\u00fcm\u00e2y\u00ee \n(f.b.i.) y\u00fcz g\u00f6stericilik, meydana \u00e7\u0131kma. \nr\u00fb-n\u00fcm\u00fbde \n(f.b.s.) y\u00fcz g\u00f6stermi\u015f, meydana \u00e7\u0131km\u0131\u015f. \nr\u00fb-n\u00fcm\u00fbn \n(f.b.s.) y\u00fcz g\u00f6sterici, meydana \u00e7\u0131kan, (bkz: r\u00fb-n\u00fcm\u00e2). \nr\u00fb-p\u00fb\u015f \n(f.b.s. ve i.) 1. y\u00fcz \u00f6rt\u00fcs\u00fc. 2. y\u00fcz \u00f6rt\u00fcc\u00fc, y\u00fcz \u00f6nen. \nr\u00fb-sef\u00eed \n(f.a.b.s.) y\u00fcz\u00fc ak, aln\u0131 pak, \u015ferefli. \nrusg \n(a.i.) anat. bilek. \nrusg-\u00fcl-kadem \nanat. topuk kemi\u011fini olu\u015fturan yedi kemik. \nrusg-\u00fcl-yed \nanat. el bile\u011fi. ","r\u00fb-siy\u00e2h \n(f.b.s.) kara y\u00fczl\u00fc, y\u00fcz\u00fc kara, ay\u0131b\u0131 olan. \nr\u00fb-siyeh \n(f.b.s.). (bkz. r\u00fb-siy\u00e2h, siyeh-r\u00fb). \nr\u00fbsp\u00ee \n(f.i.) orospu, (bkz: fahi\u015fe). \nr\u00fbst\u00e2 \n(f.i.) k\u00f6y. (bkz: dih, karye, rust\u00e2k). \nr\u00fbst-\u00e2-h\u00eez \n(f.i.) k\u0131yamet g\u00fcn\u00fc. (bkz. r\u00fcst-\u00e2-h\u00eez, r\u00fcst-e-h\u00eez, yevm-i \nk\u0131y\u00e2met). \nrust\u00e2\u00ee, rust\u00e2y\u00ee \n(f.i.) k\u00f6yl\u00fc, (bkz. r\u00fcst\u00e2\u00ee, r\u00fcst\u00e2y\u00ee). \nrust\u00e2k \n(a.i.c. res\u00e2t\u00eek) k\u00f6y. (bkz: dih, karye, r\u00fbst\u00e2). \nrust\u00e2k\u00ee \n(a.s.) k\u00f6yl\u00fc, (bkz: d\u00eehkan). \nr\u00fb\u015fen \n(f.s.)1.ayd\u0131n, parlak. 2. belli, meydanda, (bkz: ay\u00e2n, \u00e2\u015fk\u00e2r, \nm\u00fc\u015fa'\u015fa'1, z\u00e2hir). 3. i. erkek ad\u0131. \nr\u00fb\u015fen\u00e2 \n(f.s.). (bkz: r\u00fb\u015fen). \nr\u00fb\u015fen\u00e2y\u00ee \n(f.i.). (bkz. r\u00fb\u015fen\u00ee 1, 2). \nr\u00fb\u015fen-basar \n(f.a.b.s.) a\u00e7\u0131k g\u00f6r\u00fc\u015fl\u00fc. \nr\u00fb\u015fen-bey\u00e2n \n(f.a.b.s.) a\u00e7\u0131k s\u00f6yleyen, fasih konu\u015fan. \nr\u00fb\u015fen-\u00e7er\u00e2\u011f \n(f.b.s.) \"kandili parlak yanan\" mutlu. (bkz: bahtiyar). \nr\u00fb\u015fen-dil \n(f.b.s.c. r\u00fb\u015fen-dil\u00e2n) g\u00f6nl\u00fc ayd\u0131nl\u0131k, hakikatleri bilen, (bkz. \nr\u00fb\u015fen-z\u00e2mir). \nr\u00fb\u015fen-dil\u00e2n \n(f.b.s. r\u00fb\u015fen-dil'in c.) g\u00f6nl\u00fc ayd\u0131nl\u0131k olanlar, hakikatleri \nbilenler. \nr\u00fb\u015fen-fu\u00e2d \n(f.a.b.s.) ayd\u0131n y\u00fcrekli. \nr\u00fb\u015fen-ger \n(f.b.s.) cila yapan, parlakl\u0131k veren. \nr\u00fb\u015fen-g\u00eer \n(f.b.s. ve i.) parlat\u0131c\u0131, cil\u00e2c\u0131, cila veren. \nr\u00fb\u015fen\u00ee \n(f.i.) 1. ayd\u0131nl\u0131k, a\u00e7\u0131kl\u0131k. 2. belli olma. 3. bir tarikat\u0131n ad\u0131. 4. \nHalvetiye'nin R\u00fb\u015fen\u00ee kolunun kurucusu olan Ayd\u0131nl\u0131 \u00d6mer \nDede. \nR\u00fb\u015feniyye \n(a.h.i.) tas. Halvetiyye tar\u00eekati \u015fubelerinden biri. [kurucusu \n\u015eeyh Dede \u00d6mer R\u00fb\u015fen\u00ee'ye nispetle bu ad\u0131 alm\u0131\u015ft\u0131r]. \nr\u00fb\u015fen-zam\u00eer \n(f.a.b.s.). (bkz. r\u00fb\u015fen-dil). \nr\u00fb-\u015fin\u00e2s \n(f.b.s.) bilen, tan\u0131yan. \nr\u00fb-\u015fin\u00e2s\u00ee \n(f.b.i.) a\u015final\u0131k, tan\u0131d\u0131k. \nrutab \n(a.i.) hurma, olgun hurma. \nrut\u00fbbet \n(a.i. ratb'dan) ya\u015fl\u0131k, nem. (bkz. bell). \nru\u00fbd \n(a.i. ra'd'dan, ra'd'\u0131n c.) g\u00f6k g\u00fcrlemeleri. \nru\u00fbnet \n(a.i.) l. b\u00f6nl\u00fck, s\u00fcnepelik. 2 . insana a\u011f\u0131r gelecek hallerde \nbulunma. \nruv\u00e2t \n(a.s. r\u00e2v\u00ee'nin c.) rivayet edenler, hik\u00e2ye edenler, (bkz: pey\u00e2m- \n\u00e2ver\u00e2n, pey\u00e2m-\u00e2verdeg\u00e2n, r\u00e2viy\u00e2n). \nr\u00fby \n(f.i.) tun\u00e7. \nr\u00fby\u00e2 \n(f.s.) yerden biten, bitici. (bkz: n\u00e2bit). \nr\u00fby\u00een \ntun\u00e7tan. 2. i. tun\u00e7. \nr\u00fby\u00een-ten \n(f.b.s.) tun\u00e7 v\u00fccutlu, g\u00fc\u00e7l\u00fc kuvvetli. \nr\u00fby-ver \n(f.s.) tun\u00e7tan. \nr\u00fbz \n(f.i.c. r\u00fbz\u00e2n) l. g\u00fcn. (bkz: yevm). 2. g\u00fcnd\u00fcz. (bkz: neh\u00e2r). \nr\u00fbz-i bel\u00e2 \nK\u0131yamet g\u00fcn\u00fc. (bkz: r\u00fbz-i ceza, r\u00fbz-i his\u00e2b). \nr\u00fbz-i cez\u00e2, -i ha\u015fr, -i his\u00e2b K\u0131y\u00e2met g\u00fcn\u00fc. (bkz: mah\u015fer). \nr\u00fbz-i elest \nAllah'\u0131n ruhlar\u0131 yarat\u0131p biraraya toplad\u0131\u011f\u0131 g\u00fcn. \nr\u00fbz-i h\u0131z\u0131r tevz\u00eei \ntar. \u0130mparatorluk devrinde \u00f6rf\u00ee vergilerin ilk taksidinin \ntopland\u0131\u011f\u0131 g\u00fcn. \nr\u00fbz-i k\u0131y\u00e2met \n(bkz: r\u00fbz-i cez\u00e2). ","r\u00fbz \u00fc \u015feb \ngece ve g\u00fcnd\u00fcz. (bkz: Leyl \u00fc neh\u00e2r). \nruza\u00e2' \n(a.i. raz\u00ee'in c.) 1. s\u00fct karde\u015fler. 2. s\u00fct emen \u00e7ocuklar. \nr\u00fbz\u00e2n \n(f.i. r\u00fbz'un c.) g\u00fcnler; g\u00fcnd\u00fczler, (bkz: eyy\u00e2m). \nr\u00fbz\u00e2ne \n(f.i.) g\u00fcndelik, (bkz: r\u00fbz\u00eene, yevmiyye). \nr\u00fbz-b\u00e2n \n(f.b.i.) kap\u0131c\u0131. \nr\u00fbz-be-r\u00fbz \n(f.zf.) g\u00fcnden g\u00fcne. (bkz: yevmen-fe-yevmen). \nr\u00fbze \n(f.i.) oru\u00e7. (bkz: savm, s\u0131y\u00e2m). \nr\u00fbze-d\u00e2r \n(f.b.s.) oru\u00e7lu, (bkz: s\u00e2im). \nr\u00fbz-efr\u00fbz \n(f.zf.) (bkz: r\u00fbz-be-r\u00fbz). \nr\u00fbz-efz\u00fbn \n(f.b.s.) 1. uzun \u00f6m\u00fcrl\u00fc. 2. \u00f6m\u00fcr uzatan. \nr\u00fbze-g\u00fc\u015f\u00e2 \n(f.b.s.) oru\u00e7 a\u00e7an, oru\u00e7 bozan, iftar eden. \nr\u00fbze-h\u00e2r \n(f.b.s.) oru\u00e7 yiyen, oru\u00e7suz. \nr\u00fb-zerd \n(f.b.s.) sar\u0131 y\u00fczl\u00fc, sararm\u0131\u015f. \nr\u00fbzg\u00e2r \n(f.i.). (bkz. r\u00fczg\u00e2r). \nr\u00fbz\u00ee \n(f.s.) 1. g\u00fcnd\u00fcze ait, g\u00fcnd\u00fczle ilgili. 2. i. r\u0131z\u0131k, az\u0131k; nasip, \nk\u0131smet. \nr\u00fbz\u00ee-dih \n(f.b.i.). (bkz. r\u00fbz\u00ee-res\u00e2n). \nr\u00fbz\u00ee-h\u00e2r \n(f.b.s.) r\u0131z\u0131k, az\u0131k yiyici; mahl\u00fbk, canl\u0131. \nr\u00fbz\u00eene \n(f.i.) g\u00fcndelik, (bkz: r\u00fbz\u00e2ne, yevmiyye). \nr\u00fbz\u00eene-d\u00e2r \n(f.b.s. ve i.) g\u00fcndelik\u00e7i. \nr\u00fbz\u00ee-res\u00e2n \n(f.b.s.) r\u0131z\u0131k ula\u015ft\u0131ran, Allah. \nr\u00fbz\u00ee-y\u00e2ne \n(f.b.i.) g\u00fcnl\u00fck k\u0131smet, g\u00fcnl\u00fck az\u0131k. \nr\u00fbz-merre \n(f.s.) her g\u00fcnk\u00fc, her g\u00fcnl\u00fck, (bkz: yevm\u00ee). \nr\u00fbz-n\u00e2m\u00e7e \n(f.b.i.)1.\"vuku\u00e2t-\u0131 yevmiye defteri\", g\u00fcnl\u00fck h\u00e2diselerin \nyaz\u0131ld\u0131\u011f\u0131 defter. \nr\u00fbz-n\u00e2me \n(f.b.i.) 1. yevmiye defteri. 2. takvim. 3. g\u00fcnl\u00fck h\u00e2diselerin \nyaz\u0131ld\u0131\u011f\u0131 k\u00e2\u011f\u0131t, gazete. 4. g\u00fcndem. \nr\u00fbz-n\u00e2m\u00e7e-i h\u00fcm\u00e2y\u00fbn \ntar. Osmanl\u0131 \u0130mparatorlu\u011fu devrinde kazaskerler taraf\u0131ndan \ntutulan kad\u0131 ve m\u00fcderris namzetleri defteri. \nruzn\u00e2me-i hav\u00e2dis \nvaktiyle \u00c7\u00f6r\u00e7il ad\u0131nda bir \u0130ngiliz'in T\u00fcrk\u00e7e olarak \u0130stanbul'da \n\u00e7\u0131kard\u0131\u011f\u0131 gazetenin ismi. \nr\u00fbz-n\u00e2me-i m\u00fcz\u00e2ker\u00e2t \nkonu\u015fma g\u00fcndemi. \n-r\u00fcb\u00e2 \n(f.s.) \"kapan, kap\u0131c\u0131\" m\u00e2n\u00e2lar\u0131yla birle\u015fik kelimeler yapar. \n\u00e2hen-r\u00fcb\u00e2 \ndemir kap\u0131c\u0131, m\u0131knat\u0131s. \ndil-r\u00fcb\u00e2 \ng\u00f6n\u00fcl kapan\u2026 gibi. \nr\u00fcb\u00e2b \n(a.i.) 1. m\u00fcz. (bkz: reb\u00e2b), 2. Cem\u00e2l N\u00e2dir taraf\u0131ndan \n\u0130stanbul'da yay\u0131mlanm\u0131\u015f edeb\u00ee, i\u00e7tima\u00ee, felsef\u00ee bir dergi. \nR\u00fcb\u00e2b-\u0131 \u015eikeste \n(k\u0131r\u0131k r\u00fcbap, saz) \u015f\u00e2ir Tevfik Fikret'in 1899'da yay\u0131mlad\u0131\u011f\u0131, \nd\u00f6rt b\u00f6l\u00fcmden ibaret \u015fiir kitab\u0131. \nR\u00fcb\u00e2b-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) Sultan Veled'in 1301'de tasavvuf\u00ee fikirlerini if\u00e2de \netmek i\u00e7in yazd\u0131\u011f\u0131 eseri. \nr\u00fcb\u00e2\u00ee \n(a.s.c. r\u00fcb\u00e2iyy\u00e2t) 1. d\u00f6rt'e mensup, d\u00f6rtle ilgili. 2. i. ed. ayn\u0131 \nesasta 24 \u015fekilli vezinle yaz\u0131lan d\u00f6rt m\u0131sr\u00e2l\u0131k \u015fiir. 3. i. mastar\u0131 \nd\u00f6rt harfli fiil. \nr\u00fcb\u00e2i-l-adl\u00e2 \ngeo. d\u00f6rt kenarl\u0131 \u015fekil. \nr\u00fcb\u00e2i-l-b\u00fcz\u00fbr \nbot. d\u00f6rt \u00e7ekirdekli meyve. \nr\u00fcb\u00e2i-l-cen\u00e2h \nzool. d\u00f6rt kanatl\u0131 ha\u015ferat. \nr\u00fcb\u00e2i-l-es\u00e2b\u00ee' \nbot. d\u00f6rt yaprakl\u0131 [\u00e7i\u00e7ek, a\u011fa\u00e7]. \nr\u00fcb\u00e2i-l-ezh\u00e2r \nbot. d\u00f6rt \u00e7i\u00e7ekli bitki. ","r\u00fcb\u00e2\u00ee-mez\u00eed-\u00fcn-fih \ngr. mastar\u0131n\u0131 meydana getiren d\u00f6rt harften \u00fc\u00e7\u00fc asl\u00ee olup biri \nveya ikisi sonradan kat\u0131larak meydana getirilen kelimeler \n[tedahrec\u2026 gibi]. \nr\u00fcb\u00e2i-t-terk\u00eeb \nazot, oksijen, hidrojen, karbondan olma. \nr\u00fcb\u00e2\u00ee-m\u00fccerred \ngr. mastar\u0131n\u0131 meydana getiren d\u00f6rt harften hepsi de asl\u00ee olan \nkelimeler [dahrec\u2026 gibi]. \nr\u00fcb\u00e2\u00ee-yi musarra' \ngr. \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc m\u0131sra\u0131 da kafiyeli olan r\u00fcb\u00e2\u00ee. \nr\u00fcb\u00e2i-l-v\u00fcc\u00fbh \ngeo. d\u00f6rt y\u00fczl\u00fc [\u015fekil]. \nr\u00fcb\u00e2i-z-zev\u00e2\u00eeza \ngeo. d\u00f6rt k\u00f6\u015feli \u015fekil. \nr\u00fcb\u00e2iyy\u00e2t \n(a.i. r\u00fcb\u00e2\u00ee'nin c.) r\u00fcb\u00e2\u00eeler. \nr\u00fcb\u00e2iyy\u00e2t-\u0131 Hayy\u00e2m \nHayy\u00e2m'\u0131n r\u00fcb\u00e2\u00eeleri. \nr\u00fcb\u00e2iyye \n(a.i.) \u00f6n di\u015fler ile az\u0131 di\u015fleri aras\u0131nda ve ikisi altta bulunan \nd\u00f6rt di\u015f. \nr\u00fcbbem\u00e2 \n(a.zf.) ba'zan, b\u00e2z\u0131 kere. \nr\u00fcb\u00fb \n(a.i. reb'in c.). (bkz. rib\u00e2). \nr\u00fcb\u00fbbiyyet \n(a.i. rabb'den) 1. efendilik. 2. tanr\u0131l\u0131k, ul\u00fbhiyyet. \nr\u00fcb\u00fbde \n(f.s.) kap\u0131lm\u0131\u015f, kap\u0131lan, (bkz: m\u00fcbtel\u00e2). \ndil-r\u00fcb\u00fbde \ng\u00f6nl\u00fc kap\u0131lm\u0131\u015f, (bkz: meft\u00fbn). \nr\u00fcch\u00e2n \n(a.i.) 1. \u00fcst\u00fcnl\u00fck, \u00fcst\u00fcn olma. (bkz: efd\u00e2liyyet, f\u00e2ikiyyet). \nesb\u00e2b-\u0131 r\u00fcch\u00e2n \n\u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011fe sebebolan \u015feyler, [asl\u0131 receh\u00e2n olup terazinin bir \nkefesi a\u011f\u0131r basmak manas\u0131nad\u0131r.]. 2. erkek veya kad\u0131n ad\u0131. \nr\u00fcch\u00e2niyyet \n(o.i.) \u00fcst\u00fcn olmakl\u0131k. (bkz: f\u00e2ikiyyet). \nr\u00fcc\u00fb' \n(a.i.) 1. d\u00f6nme, geri d\u00f6nme. 2. cayma, s\u00f6z\u00fcnden d\u00f6nme, \ns\u00f6z\u00fcn\u00fc geri alma. \nr\u00fcc\u00fb-i bahr \nco\u011fr. denizin \u00e7ekilmesi. \nr\u00fcc\u00fb ve n\u00fcz\u00fbl \ntas. bezm-i elestte, y\u00e2n\u00ee ezeldeki ruhlar vakti gelince bu \nmadd\u00ee \u00e2leme iner, \u00f6nce cem\u00e2ddad\u0131r, sonra nebata, hayvana, \ninsana nihayet ins\u00e2n-\u0131 k\u00e2mile ge\u00e7er, oradan ilk indi\u011fi b\u00fcy\u00fck \nruha, y\u00e2n\u00ee Allah'a ittisal peyda eder. \u0130\u015fte o ini\u015fle bu \u00e7\u0131k\u0131\u015fa \nn\u00fcz\u00fbl ve uruc (r\u00fcc\u00fb) denir. \nr\u00fcc\u00fba kef\u00e2let \nilk kefilin bor\u00e7luya kar\u015f\u0131 olan r\u00fcc\u00fb hakk\u0131na kefil olma. \nr\u00fcc\u00fban \n(a.zf.) geriye d\u00f6nerek. \nr\u00fcc\u00fbm \n(a.i. recm'in c.) 1. ta\u015flamalar, ta\u015fa tutmalar. 2. akan y\u0131ld\u0131zlar. \nr\u00fcc\u00fcm \n(a.i.) akan y\u0131ld\u0131z, meteor. (bkz: \u015fih\u00e2b). \nr\u00fccz \n(a.i.). (bkz. ricz). \nr\u00fcd\u00fbm \n(a.i. redm'in c.) sedler, bendler. \nr\u00fces\u00e2 \n(a.i. re\u00ees'in c.) reisler, ba\u015fkanlar. \nR\u00fcf\u00e2\u00ee \n(a.h.i.) (bkz: Rif\u00e2\u00ee). \nr\u00fcf\u00e2iyye \n(a.i.) (bkz: rif\u00e2iyye). \nr\u00fcf\u00e2t \n(a.i.) \u00e7\u00fcr\u00fcm\u00fc\u015f, unufak olmu\u015f \u015fey. \nazm-i r\u00fcf\u00e2t \n\u00e7\u00fcr\u00fcm\u00fc\u015f kemik. \nr\u00fcfed\u00e2n \n(a.i.) rafadan yumurta. \nr\u00fcfeka' \n\"ka\" uzun okunur. (a.i. ref\u00eek'in c.) arkada\u015flar. (bkz: hem- \nr\u00e2h\u00e2n, p\u00e2d\u00e2\u015f\u00e2n). \nr\u00fcft \n(f.i.) s\u00fcp\u00fcrme. \nr\u00fcft \u00fc r\u00fbb \n(s\u00fcp\u00fcr\u00fcp temizleme) mec. gezip tozma. \nr\u00fcf\u00fb \n(f.i.) diki\u015fi bellisiz yama; \u00f6rg\u00fc. \nr\u00fcf\u00fb-g\u00e2ri \n(f.b.i.) \u00f6r\u00fcc\u00fcl\u00fck. \nr\u00fcf\u00fb-ger \n(f.b.i.) \u00f6r\u00fcc\u00fc, \u00f6rg\u00fcc\u00fc. ","r\u00fch\u00e2v\u00ee \n(f.i.) 1. ruha (Urfa) halk\u0131ndan olan. 2. kurulunca kendi \nkendine \u00e7alan sand\u0131kl\u0131 bir \u00e7alg\u0131, [m\u00fczikte \"reh\u00e2v\u00ee\" \u015feklinde \nkullan\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r]. \nr\u00fchn \n(a.i. rehn'in c.). (bkz. r\u00fch\u00fbn). \nr\u00fch\u00fbn \n(a.i. rehn'in c.) rehinler. (bkz: rehn). \nr\u00fch\u00fcn \n(a.i. rehn'in c.). (bkz. r\u00fch\u00fbn). \nr\u00fckb\u00e2n \n(a.s. r\u00e2kib'in c.) binenler, binmi\u015fler, biniciler, (bkz: f\u00fcrs\u00e2n). \nr\u00fckbe \n(a.i.c. r\u00fckeb, r\u00fckeb\u00e2t) anat. diz, dizkapa\u011f\u0131. \nr\u00fckeb \n(a.i. r\u00fckbe'nin c.) anat. dizler, dizkapaklan. (bkz: r\u00fckeb\u00e2t). \nr\u00fckeb\u00e2t \n(a.i. r\u00fckbe'nin c.) anat. dizler, dizkapaklar\u0131. (bkz: r\u00fckeb). \nr\u00fckn \n(a.i.erk\u00e2n) 1. bir \u015feyin en sa\u011flam taraf\u0131, temel dire\u011fi. 2. kolon, \ndirek, (bkz: s\u00fct\u00fcn). 3. n\u00fcfuzlu, ehemmiyetli, kuvvetli kimse. \n4. huk. \u0130sl\u00e2m hukukunda s\u00f6zle\u015fmenin kurulmu\u015f say\u0131lmas\u0131 \ni\u00e7in bulunmas\u0131 gerekli \u015fartlar. \nr\u00fckn-\u00fcl-bey' \nf\u0131k. sat\u0131\u015f \u015fart\u0131. \nr\u00fckn-\u00fcd-d\u00een \n(a.b.i.) erkek ad\u0131 olarak bizde \"r\u00fcknedd\u00een\" \u015feklinde kullan\u0131lan \nbu kelime \"d\u00eenin en sa\u011flam olan\u0131, d\u00eenin temel dire\u011fi\" \ndemektir. \nR\u00fckniyye \n(a.h.i.) tas. Kibreviyye tarikat\u0131 \u015fubelerinden biri. [Firdevsiyye \nde denilir. Kurucusu R\u00fcknedd\u00een-\u00fcl-Firdevs\u00ee'ye nispetle bu ad\u0131 \nalm\u0131\u015ft\u0131r]. \nr\u00fck\u00fb\u2018 \n(a.i.) 1. \u00f6ne do\u011fru e\u011filme. 2. namazda dizlere tutunarak \nv\u00fcc\u00fbdun belden yukar\u0131s\u0131 yere m\u00fcv\u00e2z\u00ee gelecek \u015fekilde e\u011filme \nhareketi. \nr\u00fck\u00fbb \n(a.i.) 1. binme. 2. bir vas\u0131taya binme. \nr\u00fck\u00fbd \n(a.i.) r\u00e2kidlik, r\u00e2kid olma, durulma, durgunluk, (bkz: \nr\u00fck\u00fbdet). \nr\u00fck\u00fbd-i hev\u00e2 \ndurgun hava. \nr\u00fck\u00fbdet \n(o.i.) \ndurulma, \ndurgunluk. \n(bkz. \nr\u00fck\u00fbd). \n[yapma \nkelimelerdendir]. \nr\u00fck\u00fbn \n(a.i.) can ve g\u00f6n\u00fclden meyil. \nr\u00fck\u00fbnet \n(a.i.) a\u011f\u0131rba\u015fl\u0131l\u0131k, gururluluk. (bkz: rek\u00e2net, vakar). \nr\u00fck\u00fcb \n(a.i. rik\u00e2b'\u0131n c.) \u00fczengiler. \nr\u00fcmh \n(a.i.c. rim\u00e2h) 1. karg\u0131, m\u0131zrak, s\u00fcng\u00fc. 2. mec. fukar\u00e2l\u0131k, \nyoksulluk. \nr\u00fcmh\u00ee \n(a.s.) 1. karg\u0131ya, m\u0131zra\u011fa, s\u00fcng\u00fcye mensup, bunlarla ilgili. 2. \nbot. i. yapra\u011f\u0131n\u0131n ucu sivri olan nebat (bitki). \nr\u00fcmis \n(a.s.) ipi \u00e7\u00fcr\u00fck [kimse], s\u00f6z\u00fcne g\u00fcvenilmeyen [adam]. \nr\u00fcmmn\u00e2n \n(a.i.) bot. nar. (bkz: en\u00e2r). \nr\u00fcmm\u00e2n\u00ee \n(a.s.) 1. nar \u00e7i\u00e7e\u011fi renginde olan. 2. k\u0131r ile doru aras\u0131nda bir \ntonu olan at. \nr\u00fcmm\u00e2niyye \n(a.i.) bot. nargiller. \nr\u00fcsel\u00e2 \n(a.i. res\u00fbl'\u00fcn c.) peygamberler, (bkz: r\u00fcs\u00fcl). \nr\u00fcsl \n(a.i. res\u00fbl'\u00fcn c.). (bkz. r\u00fcsel\u00e2, r\u00fcs\u00fcl). \nr\u00fcst-\u00e2-h\u00eez \n(f.i.) k\u0131yamet, mah\u015fer. \nR\u00fbz-i rest-\u00e2-h\u00eez \nk\u0131yamet g\u00fcn\u00fc. (bkz: yevm-i k\u0131yamet). \nr\u00fcst\u00e2\u00ee, r\u00fcst\u00e2y\u00ee \n(f.s.) 1. k\u00f6y ile ilgili. 2. i. k\u00f6yl\u00fc, (bkz. rust\u00e2\u00ee, rust\u00e2y\u00ee). 3. ed. \npastoral nevi. \n-r\u00fcste \n(f.s.) \"bitmi\u015f, \u00e7\u0131km\u0131\u015f, yeti\u015fmi\u015f manalar\u0131yla birle\u015fik kelimeler \nyapar. ","nev-r\u00fcste \nyeni yeti\u015fmi\u015f [neb\u00e2t (bitki)]. \nr\u00fcst-e-h\u00eez \n(f.i.) (bkz. rest-\u00e2-h\u00eez). \nR\u00fcstem \n(f.h.i.) 1. \u00dcnl\u00fc \u0130ran \u015f\u00e2iri Firdevs\u00ee'nin \u015eehn\u00e2me'sinde ad\u0131 \nge\u00e7en \u0130ran'\u0131n \u00fcnl\u00fc pehlivan ve sava\u015f\u00e7\u0131s\u0131. [T\u00fcrk edebiyat\u0131nda \n\"R\u00fcstem-i z\u00e2l\", halk dilinde \"Zalo\u011flu R\u00fcstem\" \u015feklinde \nge\u00e7er]. 2. erkek ad\u0131. \nr\u00fcstem-\u00e2ne \n(f.b.zf.) \u0130ran'\u0131n \u00fcnl\u00fc pehlivan\u0131 R\u00fcstem gibi, pehlivancas\u0131na. \nr\u00fcst\u00ee \n(f.i.) l. yi\u011fitlik. (bkz: f\u00fct\u00fcvvet). 2. \u00fcst\u00fcnl\u00fck. (bkz: \nmuvaffak\u0131yyet). 3. kuvvet. (bkz: n\u00eeru). \nr\u00fcs\u00fbb \n(a.i.c. r\u00fcs\u00fbb\u00e2t) tortu, \u00e7\u00f6k\u00fcnt\u00fc.(bkz: d\u00fcrd\u00ee). \nr\u00fcs\u00fbb-\u00fcl-hamr \n\u015farap tortusu \nr\u00fcs\u00fbb\u00e2t \n(a.i. r\u00fcs\u00fbb'un c.) tortular, \u00e7\u00f6k\u00fcnt\u00fcler. \nr\u00fcs\u00fbb\u00ee \n(a.s.) jeol. tortusal. \nr\u00fcs\u00fbb\u00ee sahr\u00e2 \njeol. tortul k\u00fctle. \nr\u00fcs\u00fbh \n(a.i.) 1. muhkem, sa\u011flam olma. 2. bir ilmin derinli\u011fine, \ninceli\u011fine varma. 3.maharet, meleke. \nr\u00fcs\u00fbhiyyet \n(o.i.) 1. sa\u011flaml\u0131k, (bkz: met\u00e2net).2.maharet; meleke, \nhaz\u00e2kat; incelik. \nr\u00fcs\u00fbm \n(a.i. resm'in c.) 1. vergiler, g\u00fcmr\u00fck vergileri. 2. us\u00fbl, \nmer\u00e2sim. \nr\u00fcs\u00fbm-\u0131 c\u00fcl\u00fbsiyye \ntar. Osmanl\u0131 \u0130mparatorlu\u011funda timar, ze\u00e2met ve di\u011fer makam \nsahiplerinden c\u00fcl\u00fbs m\u00fcnasebetiyle al\u0131nan vergiler. \nr\u00fcs\u00fbm-i l\u00fctf \u00fc kerem \nl\u00fctuf ve kerem \u00e2detleri; iyilik ve ihsan usulleri. \nr\u00fcs\u00fbm-i m\u00fcctemia \ntar. Osmanl\u0131 \u0130mparatorlu\u011funda \u00fclkede yap\u0131lan veya d\u0131\u015far\u0131dan \ngetirilen her t\u00fcrl\u00fc i\u00e7kiden al\u0131nan vergi. \nr\u00fcs\u00fbm-i sitte \n\"ipek, t\u00fct\u00fcn, bal\u0131k av\u0131, tuz, i\u00e7ki ve pul\" dan al\u0131nan vergiler. \nr\u00fcs\u00fbm\u00e2t \n(a.i. r\u00fcs\u00fbm'un c.) g\u00fcmr\u00fck id\u00e2resi. \nr\u00fcs\u00fbm\u00ee \n(a.s.) r\u00fcs\u00fbm'a ait, r\u00fcsum, vergi ile ilgili. \nr\u00fcs\u00fbmiyye \n(a.s.) [\"r\u00fcs\u00fbm\" un m\u00fcen.]. (bkz: r\u00fcs\u00fbm). \nr\u00fcs\u00fcl \n(a.i. res\u00fbl'\u00fcn c.) peygamberler. (bkz: r\u00fcsel\u00e2). \nH\u00e2tem-\u00fcr-r\u00fcs\u00fcl \n(peygamberlerin en son geleni, son peygamber) Hz. \nMuhammed. \nr\u00fcsv\u00e2 [y] \n(f.s.) rezil, itibars\u0131z, haysiyetsiz, (bkz: haz\u00fbl). \nr\u00fcsv\u00e2y-i \u00e2lem \nen baya\u011f\u0131, \u00e7ok a\u015fa\u011f\u0131l\u0131k adam. \nr\u00fcsv\u00e2y\u00ee \n(f.i.) rezillik, haysiyetsizlik, itibars\u0131zl\u0131k. (bkz: h\u00eez). \nr\u00fc\u015f\u00e2 \n(a.i. ri\u015fvet'in c.) r\u00fc\u015fvetler. (bkz: ri\u015f\u00e2). \nr\u00fc\u015fd \n(a.i.) 1. do\u011fru yolu bulup gitme, do\u011fru yolda gitme. 2. do\u011fru \nd\u00fc\u015f\u00fcnme, ak\u0131l sahibi olma. 3. b\u00e2li\u011f olma, b\u00fcl\u00fb\u011fa erme, \nerginlik. \nhadd-i r\u00fc\u015fd \nerginlik \u00e7a\u011f\u0131. \nisb\u00e2t-i r\u00fc\u015fd \nerginli\u011fini \u015fer'an ve resmen isb\u00e2t ettirme. \nr\u00fc\u015fd\u00ee, r\u00fc\u015fdiyye \n(a.s.) 1. r\u00fc\u015fd'e, erginli\u011fe ait, erginlikle ilgili. 2. i. orta okul. \n[eskiden iptida\u00ee ile i'd\u00e2d\u00ee aras\u0131nda -\u00fc\u00e7\u00fc ilk, \u00fc\u00e7\u00fc orta olmak \n\u00fczere- alt\u0131 s\u0131n\u0131fl\u0131k bir mektep idi]. 3. i. birincisi erkek ad\u0131. \nr\u00fc\u015feym \n(a.i.) biy. o\u011fulcuk, fr. embryon. 2. bot. embriyon. \nr\u00fc\u015feym-i \u00e2r\u0131z\u00ee \nbot. ge\u00e7ici c\u00fcc\u00fck. \nr\u00fc\u015feym\u00ee \n(a.s.) embriyon h\u00e2linde olan, taslak. \nr\u00fc\u015fvet \n(a.i.) 1. vazifeli bir kimsenin elindeki imk\u00e2nlar\u0131 para veya \nmal kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda k\u00f6t\u00fcye kullanmas\u0131. 2. bu \u015fekilde verilip \nal\u0131nan para veya mal. (bkz: ri\u015fvet). ","r\u00fctbe \n(a.i.c. r\u00fcteb) 1. s\u0131ra, derece, basamak. \nr\u00fctbet\u00fc'l-ilm a'le'r-r\u00fcteb ilim r\u00fctbesi, r\u00fctbelerin en y\u00fckse\u011fidir. \nr\u00fctbe-i akl \nakl\u0131n derecesi. \nr\u00fctbe-i esm\u00e2 \n\u0130simlerin belli bir a\u015famaya g\u00f6re s\u0131ralan\u0131\u015f\u0131. 2. me'murluk \nmevkii, derecesi. \nr\u00fctbe-i b\u00e2l\u00e2 \ntar. Osmanl\u0131 \u0130mparatorlu\u011funda Rumeli ve Anadolu \nkazaskerli\u011finden sonra gelen en y\u00fcksek r\u00fctbe. \nr\u00fctbe-\u015fin\u00e2s \n(a.f.b.s.) r\u00fctbe tan\u0131r, derece bilir. \nr\u00fctbet \n(a.i.). (bkz. r\u00fctbe). \nr\u00fctbetl\u00fc \n(a.t.s.) Osmanl\u0131lar devrinde H\u0131ristiyan, r\u00fbh\u00e2n\u00ee reislere ve \npatriklere verilen \u00fcnvan. \nr\u00fctb\u00ee, r\u00fctbiyye \n(a.s.) r\u00fctbeye mensup, derece, r\u00fctbe ile ilgili. \nr\u00fcteb \n(a.i. r\u00fctbe'nin c.) r\u00fctbeler, dereceler. \nr\u00fcteb-i askeriyye \naskerlik r\u00fctbeleri. \nr\u00fcteb-i ilmiyye \nsar\u0131kl\u0131lar s\u0131n\u0131f\u0131nda bulunanlar\u0131n r\u00fctbeleri. \nr\u00fcteb-i m\u00fclkiyye \nsivil memurlara mahsus r\u00fctbeler, dereceler. \nr\u00fcteyl\u00e2 \n(a.i.) zehirli ve iri bir cins k\u0131r \u00f6r\u00fcmce\u011fi. \nr\u00fc\u00fbs \n(a.i. re's'in c.) 1. ba\u015flar. 2. sadr\u00e2zam\u0131n verebilece\u011fi k\u00fc\u00e7\u00fck \nr\u00fctbeler i\u00e7in verilen resm\u00ee yaz\u0131. 3. ilmiye, sar\u0131kl\u0131 ulem\u00e2 \nderecelerinden biri. [medrese tahsilini bitirip m\u00fcl\u00e2zim \nolanlar, yedi senelik m\u00fcl\u00e2zemet m\u00fcddetini bitirdikten sonra \n\u015feyh\u00fclisl\u00e2m\u0131n bulundu\u011fu r\u00fc\u00fbs (yeterlik) s\u0131nav\u0131na girerken, \nkazananlar ibtida hari\u00e7le m\u00fcderris tayin olunur.]. \nr\u00fcv\u00e2k \n(a.i.). (bkz. rev\u00e2k). \nr\u00fcv\u00e2k\u00ee \n(a.s.c. r\u00fcv\u00e2k\u0131yy\u00fbn). (bkz: rev\u00e2k\u00ee). \nr\u00fcv\u00e2t \n(a.s. r\u00e2v\u00ee'den) rivayet edenler, s\u00f6ylentide bulunanlar. \nr\u00fcveyde \n(a.s.) 1. ho\u015f, ince, n\u00e2zik. 2. kad\u0131n ad\u0131. \nr\u00fcveyha \n(a.i.) 1. incelik, zariflik. 2. fels, fr. elegance. \nr\u00fc'y\u00e2 \n(a.i.) 1. d\u00fc\u015f. 2. mec. ger\u00e7ekle\u015fmesi beklenen \u015fey, umut. \nr\u00fc'ya-yi k\u00e2zibe \nger\u00e7ekle\u015fmeyen yalanc\u0131 r\u00fcya. \nr\u00fc'y\u00e2-y\u0131 s\u00e2d\u0131k \nger\u00e7ekle\u015fen r\u00fcya. \nr\u00fc'y\u00e2-\u00e2m\u00eez \n(a.f.b.s.) r\u00fcya gibi. \nr\u00fc'yet \n(a.i.) 1. g\u00f6rme, bakma, g\u00f6r\u00fclme. \ncih\u00e2z-\u0131 r\u00fc'yet \nhek. g\u00f6rme cihaz\u0131. 2. idare etme, \u00e7evirme, y\u00f6netme. 3. \nara\u015ft\u0131rma. \nr\u00fc'yet-i muh\u00e2sebe \nhuk. vasiye ait hesab\u0131n h\u00e2kim (yarg\u0131\u00e7) taraf\u0131ndan g\u00f6r\u00fclmesi. \nr\u00fc'yet fi-llah \nfels. Tanr\u0131'da g\u00f6rme. \nr\u00fczel\u00e2 \n(a.s. rez\u00eel'in c.) : reziller. (bkz: evb\u00e2\u015f\u00e2n, hazele). \nr\u00fczg\u00e2r \n(f.i.) 1. zaman, devir. (bkz: heng\u00e2m, vakt). 2. d\u00fcny\u00e2. (bkz. \n\u00e2lem). 3. yel. (bkz. b\u00e2d, r\u00eeh). \nr\u00fczg\u00e2r-\u0131 k\u00fcll\u00ee \nkoz. (bkz: nikat-\u0131 cih\u00e2t). \nr\u00fczz \n(a.i.) bot. pirin\u00e7, (bkz: erz). \nS \ns\u00e2' (a.ha.) \"se\" harfinin Arap\u00e7a ad\u0131. \ns\u00e2-i m\u00fcsellese \n\u00fc\u00e7 noktal\u0131 \"se\" harfi. \n-s\u00e2 \n(f.s.) benzetme edat\u0131 olan \"\u00e2s\u00e2\" n\u0131n hafifletilmi\u015fi. ","anber-s\u00e2 \nanber gibi. \ngayr-s\u00e2 \ngay\u0131r gibi. \n-s\u00e2[y] \n(f.s.) \"s\u00fcren, s\u00fcr\u00fcc\u00fc\" m\u00e2n\u00e2lar\u0131yla birle\u015fik kelimeler yapar. \ncebhe-s\u00e2 \ny\u00fcz s\u00fcren. \nceb\u00een-s\u00e2 [y] \nal\u0131n s\u00fcren.. gibi. \ns\u00e2' \n(a.i.c. esv\u00e2) bin dirhemlik bir hububat \u00f6l\u00e7e\u011fi. \nsaa \n(a.i.). (bkz. sia). \nsa\u00e2de, sa\u00e2det \n(a.i.) mutluluk. \nB\u00e2b-\u0131 sa\u00e2et (B\u00e2b-\u00fcs-sa\u00e2de) \u0130stanbul'da, Topkap\u0131 Saray\u0131nda karaa\u011falar\u0131n bekledi\u011fi \nkap\u0131. \nAsr-\u0131 sa\u00e2det, Vakt-i sa\u00e2det, Zem\u00e2n-\u0131 sa\u00e2det Hz. Muhammet zaman\u0131. \nsaadet-i ebediyye \nsonsuz mutluluk. \nsaadet-i t\u00e2mme \nfels. \u00fcst\u00fcn mutluluk, \u00fcsmut. \nsa\u00e2det-i uzm\u00e2 \nfels. \u00fcsmut, fr. beatitude. \nsa\u00e2det-bah\u015f \n(a.f.b.s.) saadet verici. \nsa\u00e2det-enc\u00e2m \n(a.b.s.) mutlulukla sona eren. \nsa\u00e2det-h\u00e2ne \n(a.f.b.i.) 1. b\u00fcy\u00fck bir z\u00e2t\u0131n evi. 2. mutlu kimselerin ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 \nev. \nsa\u00e2det-intim\u00e2 \n(a.b.i.) \u015fansl\u0131, talihli. \nsa\u00e2detl\u00fc \n(a.t.s.) askerlikte m\u00eeralay (albay) ile birinci ferik \n(korgeneral), sivilde vezir ile m\u00eer\u00fcl\u00fcmer\u00e2l\u0131k r\u00fctbeleri aras\u0131ndaki \nkimselerin resm\u00ee \u00fcnvan\u0131. \nsa\u00e2det-me\u00e2b \n(a.f.b.s.) saadet sahibi. \nsa\u00e2det-mend \n(a.f.b.s.) mutlu. (bkz. bahtiyar, mes'\u00fbd). \nsa\u00e2det-mend\u00ee \n(a.f.b.i.) bahtiyarl\u0131k, mutluluk. \nSa\u00e2det-n\u00e2me \n(a.f.b.i.) 1. \u0130ranl\u0131 H\u00fcseyin V\u00e2\u0131z'\u0131n Kerbel\u00e2 facias\u0131n\u0131 hik\u00e2ye \neden \"Ravzat-\u00fc\u015f-\u015f\u00fched\u00e2\" adl\u0131 eserinin \u00e7evirmesidir. \u00c7eviren \n1505 (H. 911) de \u0130stanbul'da \u00f6len Bal\u0131kesirli Mehmed \nMuhiddin C\u00e2m\u00ee'dir. 2. XVI. asr\u0131n \u015f\u00e2ir ve bilginlerinden \nPirizrenli \u015eem'\u00ee'nin III. Murad'\u0131n yak\u0131nlar\u0131ndan Zeyrek A\u011fa \nad\u0131na Fer\u00eed\u00fcdd\u00een-i Att\u00e2r'\u0131n Pendn\u00e2mesi \u00fczerine yapt\u0131\u011f\u0131 \nmuhtasar \u015ferhdir. \nsa\u00e2det-n\u00fcm\u00fbd \n(a.f.b.s.) saadet, mutluluk g\u00f6steren. \nsa\u00e2det-pen\u00e2h \n(a.f.b.i.) bahtiyarl\u0131k, mutluluk yeri. \nsa\u00e2det-unv\u00e2n \n(a.b.s.) cennette mutlulu\u011fa kavu\u015fmu\u015f. \nsa\u00e2lib \n(a.i. sa'leb'in c.) tilkiler. \nsa\u00e2lik \n(a.i. su'l\u00fbk'\u00fcn c.) 1. dilenciler; dervi\u015fler; kalenderler. 2. \nserseriler. \ns\u00e2at \n(a.i.c. s\u00e2\u00e2t) 1. saat. 2. vakit, zaman. 3. muayyen vakit. 4. \nk\u0131yamet. \ne\u015fr\u00e2t-\u0131 s\u00e2at \nk\u0131yamet al\u00e2metleri. \ne\u015fref-i s\u00e2at \nu\u011furlu zaman. \nsaat-i hakik\u00ee \nastr. G\u00fcne\u015f'ten irtifa al\u0131nmak suretiyle bulunan saat ki, bu, \n\u00f6l\u00e7\u00fcn\u00fcn yap\u0131ld\u0131\u011f\u0131 mahallin hakik\u00ee saatidir. \ns\u00e2at-i muht\u00e2r \nu\u011furlu vakit. \ns\u00e2at-i n\u00fcc\u00fbm\u00ee \nastr. bir y\u0131ld\u0131z\u0131n i'tid\u00e2l-i re-b\u00ee\u00ee noktas\u0131ndan veya mahallin n\u0131sf- \n\u00fcn-neh\u00e2r'\u0131ndan (meridyen) arka arkaya iki ge\u00e7i\u015fi aras\u0131ndaki \nzaman\u0131n 24 de biri (cideral time). \ns\u00e2at-i vasat\u00ee \nastr. hak\u00eek\u00ee G\u00fcne\u015f'e tab\u00ee olmamak \u00fczere muntazam hareket \netti\u011fi tasavvur olunan mevhum bir g\u00fcne\u015fin, mahallin n\u0131sf-\u00fcn-","neh\u00e2r'\u0131ndan (meridyen) arka arkaya iki defa ge\u00e7i\u015fi aras\u0131ndaki \nzaman\u0131n 24 de biri. (mean time). \ns\u00e2at be s\u00e2at \nsaatten saate. \nsaat z\u00e2viyesi \nastr. her hangi bir y\u0131ld\u0131z\u0131n saat zaviyesi, o y\u0131ld\u0131z\u0131n m\u00fcr\u00fbr-i \nuly\u00e2'dan n\u0131sf-\u00fcn-nehar (meridyen) d\u00e2iresine kadar hareketi \ns\u0131ras\u0131nda meydana gelen a\u00e7\u0131n\u0131n saat cinsinden ifadesidir. (l \nsaat 15 derecedir).(bkz: m\u00fcr\u00fbr-i uly\u00e2). \ns\u00e2\u00e2t \n(a.i. s\u00e2at'in c.) saatler. \nsa'b, sa'be \n(a.s. su\u00fbbet'den c. s\u0131\u00e2b) 1. g\u00fc\u00e7, zor, \u00e7etin. \num\u00fbr-\u0131 sa'be \nzor, \u00e7etin i\u015fler, (bkz: as\u00eer). \nsa'b-\u00fcl-fehm, sa'b-\u00fcl-me\u00e2l anla\u015f\u0131lmas\u0131 g\u00fc\u00e7 olan. \nsa'b-\u00fcl-hus\u00fbl \nmeydana gelmesi g\u00fc\u00e7 olan. \nsa'b-\u00fcl-m\u00fcr\u00fbr \nge\u00e7ilmesi g\u00fc\u00e7 olan. [en \u00e7ok yal\u00e7\u0131n da\u011flar hakk\u0131nda \nkullan\u0131l\u0131r]. 2. kuvvetli, zorlu. 3. mec. s\u00f6z dinlemez, inat\u00e7\u0131 \nkimse. \nsab\u00e2 \n(a.i.) 1. g\u00fcn do\u011fusundan esen hafif ve l\u00e2tif r\u00fczg\u00e2r. \nesb-i sab\u00e2-reft\u00e2r \nr\u00fczg\u00e2r gibi u\u00e7an at. 2.m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en eski ve m\u00e2ruf \nmakamlar\u0131ndand\u0131r. \nT\u00fcrk \nm\u00fczi\u011finin \nen \norijinal \nve \nkarakteristik makamlar\u0131ndan biri olan sab\u00e2, y\u00fcrekler \npar\u00e7alay\u0131c\u0131, g\u00f6n\u00fcller yak\u0131c\u0131 bir h\u00fcz\u00fcn, elem, z\u00fchd ve \npi\u015fmanl\u0131k duygusunu gayet net olarak bildirir. Ra\u011fbetle \nkullan\u0131lm\u0131\u015f bir makamd\u0131r. \u00c7arg\u00e2h'da zeng\u00fble (ki bu makam \n\u015fevk-efz\u00e2'n\u0131n terkibinde de mevcuttur) ile sab\u00e2 d\u00f6rtl\u00fcs\u00fcnden \nm\u00fcrekkeptir. Bu d\u00f6rtl\u00fc ile d\u00fcg\u00e2h (la) perdesinde kal\u0131r. \nZeng\u00fble'nin dura\u011f\u0131 \u00e7arg\u00e2h perdesi, sab\u00e2'da \u00e7ok m\u00fchim bir rol\u00fc \nolan g\u00fc\u00e7l\u00fcd\u00fcr. \u00c7arg\u00e2h'da zeng\u00fble'nin g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc olan rast (sol) \nperdesi gibi ikinci bir g\u00fc\u00e7l\u00fcn\u00fcn, fazla k\u0131ymeti yoktur. \nDonan\u0131m\u0131na \"si\" koma bemol\u00fc ile \"re\" bak\u0131yye bemol\u00fc \nkonulur. \u00c7arg\u00e2h'da zeng\u00fble'nin \"la\" bak\u0131yye bemol\u00fc; nota \ni\u00e7inde kullan\u0131l\u0131r. \nsab\u00e2-a\u015f\u00eer\u00e2n \n(a.f.b.i.) m\u00fcz. elde yaln\u0131z n\u00fcmunelik fahte us\u00fbl\u00fcnde \"la\" bir \npe\u015frevle \"la\" bir saz sema\u00eesi bulunan m\u00fcrekkep makam. Sab\u00e2 \nile a\u015f\u00eeran'da u\u015f\u015fak'dan ibarettir. Umumiyetle inici olarak \nseyrettikten sonra, ikinci dizi ile a\u015f\u00eeran (mi) perdesinde kal\u0131r. \nG\u00fc\u00e7l\u00fcleri birinci derecede sab\u00e2'n\u0131n g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc \u00e7arg\u00e2h (do), \nikinci derecede de a\u015f\u00eeran'da u\u015f\u015f\u00e2k'\u0131n g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc ve sab\u00e2'n\u0131n \ndura\u011f\u0131 d\u00fcg\u00e2h (la) perdeleridir. Donan\u0131m\u0131na sab\u00e2 gibi \"s\" \nkoma bemol\u00fc ile \"re\" bak\u0131yye bemol\u00fc konulur. Sab\u00e2'n\u0131n \"la\" \nbak\u0131yye bemol\u00fc, a\u015f\u00eeran'da u\u015f\u015fak'\u0131n iki bekar ile \"fa\" bak\u0131yye \ndiyezi nota i\u00e7erisinde kullan\u0131l\u0131r. \nsab\u00e2-ber\u00e2ber \n(a.f.b.s.) sab\u00e2 r\u00fczg\u00e2r\u0131 gibi hafif ve l\u00e2tif. \nsab\u00e2bet \n(a.i.) \u00e2\u015f\u0131kl\u0131k, sevgi. \nsab\u00e2h \n(a.i.) sabah. \nale-s-sab\u00e2h \n\u00e7in-i sabah, sabahleyin erkenden. \nsab\u00e2h-\u0131 mah\u015fer \nk\u0131yamet sabah\u0131. \nsab\u00e2h meydan\u0131 \nTekkede \u00e7ile dolduranlar\u0131n sabahlar\u0131 topland\u0131klar\u0131 meydan. \nsab\u00e2h sab\u00e2h \nsabah\u0131n erken saatinde. \nsab\u00e2hat \n(a.i. subh'dan) 1. g\u00fczellik, l\u00e2tiflik, y\u00fcz g\u00fczelli\u011fi. \nsab\u00e2hat-i s\u00eem\u00e2 \ny\u00fcz g\u00fczelli\u011fi. 2. kad\u0131n ad\u0131. \nsab\u00e2h-g\u00e2h \n(a.f.b.i.) sabah vakti. (bkz. b\u00e2m-d\u00e2d). ","sab\u00e2h-\u00fcl-hayr \n(a.b.i.) b\u00e2z\u0131 atlar\u0131n aln\u0131nda bulunan beyaz leke. [bu beyazl\u0131k, \naln\u0131ndan burnunun \u00fcst\u00fcne kadar uzarsa buna \"ak\u0131tma\" derler]. \nsab\u00e2-p\u00fbselik \n( .f.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finde bir m\u00fcrekkep makamd\u0131r. \nA \nTahminen bir bu\u00e7uk as\u0131r evvel veya biraz daha yak\u0131n bir \nzamanda Dede Ef. taraf\u0131ndan terk\u00eebedilmi\u015ftir. Makam, \nsab\u00e2'n\u0131n sonuna p\u00fbselik be\u015flisi veya tam dizisi il\u00e2vesinden \nibarettir. P\u00fbselik ile d\u00fcg\u00e2h (la) perdesinde kal\u0131r. G\u00fc\u00e7l\u00fcler \nbirinci derecede sab\u00e2'n\u0131n g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc \u00e7arg\u00e2h (do), ikinci derecede \nde p\u00fbselik'in g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc h\u00fcseyn\u00ee (mi) perdeleridir. Umumiyetle \n\u00e7\u0131k\u0131c\u0131 olarak seyreder. Donan\u0131m\u0131na sab\u00e2'n\u0131n \"si\" koma ve \"re\" \nbak\u0131yye bemolleri konulur. Sab\u00e2'n\u0131n \"la\" bak\u0131yye bemol\u00fc ile \np\u00fbselik'in iki bekan ve \"sol\" bak\u0131yye diyezi nota i\u00e7inde \nkullan\u0131l\u0131r. \nsab\u00e2-reft\u00e2r \n(a.f.b.s.) r\u00fczg\u00e2r gibi hafif ve \u00e7abuk giden [ en \u00e7ok at hakk\u0131nda \nkullan\u0131l\u0131r]. \nsab\u00e2ret \n(a.i.). (bkz. kefalet). \nsab\u00e2-u\u015f\u015f\u00e2k \n(a.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az iki as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep \nmakam\u0131 olup zaman\u0131m\u0131za kalm\u0131\u015f n\u00fcmunesi yoktur. \nsab\u00e2vet \n(a.i.) sab\u00eelik, \u00e7ocukluk. \nsab\u00e2y\u00e2 \n(a.i. sabiyye'nin c.) k\u00fc\u00e7\u00fck k\u0131zlar, k\u0131z \u00e7ocuklar\u0131. \nsab\u00e2-zemzeme(veya sab\u00e2 k\u00fcrd\u00ee)(a.b.i.) m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finde bir m\u00fcrekkep \nmakamd\u0131r: sab\u00e2 ile k\u00fcrd\u00ee d\u00f6rtl\u00fcs\u00fcnden m\u00fcrekkeptir. Bu \nd\u00f6rtl\u00fc ile d\u00fcg\u00e2h \"la\" perdesinde kal\u0131r. G\u00fc\u00e7l\u00fcler birinci \nderecede sab\u00e2'n\u0131n g\u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fc olan \u00e7arg\u00e2h (do), ikinci derecede de \nneva (re) perdeleridir. Donan\u0131m\u0131na sab\u00e2 gibi \"si\" koma ve \"re\" \nbak\u0131yye bemolleri konulur. Sab\u00e2'n\u0131n \"la\" bak\u0131yye bemol\u00fc, \nk\u00fcrd\u00ee d\u00f6rtl\u00fcs\u00fcn\u00fcn iki bekan ile \"si\" k\u00fc\u00e7\u00fck m\u00fccennep bemol\u00fc, \nnota i\u00e7inde kullan\u0131l\u0131r. \nsabb \n(a.i.) d\u00f6kme, d\u00f6k\u00fclme; bo\u015faltma bo\u015falt\u0131lma. \nsabb\u00e2g \n(a.s. ve i.) 1. boyayan; boyac\u0131. 2. deri alt\u0131ndaki boyal\u0131 madde. \nsabb\u00e2r \n(a.i. sabr'dan) bot. 1. atlas \u00e7i\u00e7e\u011fi (kakt\u00fcs). 2. frenk inciri. \nsabb\u00e2r \n(a.s.) \u00e7ok sab\u0131rl\u0131, sabr\u0131 \u00e7ok olan. (bkz: sab\u00fbr). \nsabb\u00e2re \n(a.s. sabr'dan) [\"sabb\u00e2r\"\u0131n m\u00fcen.]. (bkz. sabb\u00e2r). \nsabb\u00e2riyye \n(a.i.) bot. atlas\u00e7i\u00e7e\u011figiller, fr. cactees.. \nS\u00e2bbe \n(a.h.i.) tas. bid'at ve del\u00e2let ehli aras\u0131ndaki \"\u015e\u00eea\" \u015fubelerinden \nbiri. \nsabg \n(a.i.) 1. boyama, boyanma. 2. b\u00e2z\u0131 nebat k\u00f6klerine ispirto, \neter gibi \u015feyler \nkar\u0131\u015ft\u0131r\u0131larak yap\u0131lan il\u00e2\u00e7. \ns\u00e2b\u0131k, s\u00e2b\u0131ka \n(a.s. sebk'den) 1. ge\u00e7ici, ge\u00e7en, ge\u00e7mi\u015f. \nsene-i s\u00e2b\u0131ka \nge\u00e7en y\u0131l. 2. \u015fimdikinden bir evvel me'm\u00fbriyette bulunmu\u015f \nolan. 3. ilerde bulunan, zamanca, r\u00fctbece \u00f6nde bulunan. \ns\u00e2b\u0131k-\u00fcl-bey\u00e2n, s\u00e2b\u0131k-\u00fcz-zikrzikri ge\u00e7mi\u015f, yukar\u0131da s\u00f6ylenilmi\u015f. \ns\u00e2b\u0131k ve esbak \neski ve daha eski. \ns\u00e2b\u0131k ve l\u00e2hik \neski ve yeni. \ns\u00e2b\u0131ka \n(a.i.c. s\u00e2b\u0131kat,sev\u00e2b\u0131k) 1. ge\u00e7mi\u015f \u015fey, ge\u00e7mi\u015f hal ve vak'a. 2. \nge\u00e7mi\u015fte i\u015flenmi\u015f su\u00e7. \ns\u00e2b\u0131ka-i me\u015fiyyet-i il\u00e2hiyye mukadderat, al\u0131n yaz\u0131s\u0131. \ns\u00e2b\u0131ka-i m\u00fckerrere \nbirden fazla su\u00e7 i\u015fleme. \ns\u00e2b\u0131ka-i m\u00fckerrere esh\u00e2b\u0131ndanbirka\u00e7 kerre mahk\u00fbm ve su\u00e7lu olmu\u015f kimse. ","s\u00e2b\u0131kan \n(a.zf.) evvelce, bundan \u00f6nce. \ns\u00e2b\u0131k\u00een \n(a.s. s\u00e2b\u0131k'\u0131n c.) sab\u0131klar, ge\u00e7mi\u015fler, \u00f6nce gelmi\u015f olanlar, (bkz: \ns\u00e2bikun). \ns\u00e2b\u0131k\u00een-i \u0130sl\u00e2m \nen \u00f6nce isl\u00e2m olan k\u0131rk zat. (bkz. s\u00e2b\u0131kun-i evvel\u00fbn). \ns\u00e2bi' \n(a.i. ve s.) y\u0131ld\u0131zlara tapanlardan sebea'l\u0131. \nsab\u00ee \n(a.i.c. asbiye, s\u0131by\u00e2n, s\u0131bv\u00e2n, sabye, s\u0131bye, subye) 1. hen\u00fcz \nmemeden kesilmemi\u015f erkek \u00e7ocuk. 2. \u00fc\u00e7 ya\u015f\u0131n\u0131 \ntamamlamayan erkek \u00e7ocuk. \nsab\u00ee-i muabbir \nhuk. [eskiden] s\u00f6yleyen ve s\u00f6yledi\u011fini bilen \u00e7ocuk. \nsabi', s\u00e2bia \n(a.s.) yedinci. (bkz. heft\u00fcm). \nb\u00e2b-\u0131 s\u00e2bi' \nyedinci bab. \ns\u00e2bi'-aser \non yedinci. \ns\u00e2bian \n(a.zf.) yedinci olarak, yedinci olmak \u00fczere. \ns\u00e2big, s\u00e2biga \n(a.s.) tam, uzun, tafsil\u00e2tl\u0131. \nsab\u00eeh, sab\u00eeha \n(a.s. subh\u2018dan) 1. g\u00fczel, l\u00e2tif, \u015firin. 2. i. [birincisi]erkek, \n[ikincisi] kad\u0131n ad\u0131. \ns\u00e2bih \n(a.s. sib\u00e2hat'den) y\u00fczen, y\u00fcz\u00fcc\u00fc. \nhavz-\u0131 s\u00e2bih \ny\u00fczer havuz. \ns\u00e2biha \n(a.i. sib\u00e2hat'den. c. s\u00e2bih\u00e2t) 1. gemi. (bkz. ke\u015ft\u00ee, sefine). 2. s. \n[\"s\u00e2bih'in m\u00fcen.]. (bkz. s\u00e2bih). \ns\u00e2bih\u00e2t \n(a.i. s\u00e2biha'n\u0131n c.) 1. gemiler. 2. y\u0131ld\u0131zlar. 3. imanl\u0131lar\u0131n \nruhlar\u0131. \ns\u00e2bi\u00een \n(a.i. s\u00e2bi'in c.) y\u0131ld\u0131za tapanlar. \ns\u00e2bikun \n(\"ku\" uzun okunur. a.s. s\u00e2b\u0131k'\u0131n c.) ge\u00e7mi\u015fler, \u00f6ne gelip \nge\u00e7mi\u015f olanlar, (bkz: s\u00e2b\u0131k\u00een). \ns\u00e2bikun-i evvel\u00fbn \nilk defa M\u00fcsl\u00fcman olanlar. [40 ki\u015fidir ki ilki erkeklerden Hz. \nEb\u00fb-bekir; kad\u0131nlardan Hz. Had\u00eece, \u00e7ocuklardan Hz. Al\u00ee; \nsonuncusu Hz. \u00d6mer'dir]. \ns\u00e2bir \n(a.s. sabr'dan) sabreden, dayanan, acelesiz bekleyen, di\u015fini \ns\u0131kan, (bkz: sab\u00fbr). \ns\u00e2bire \n(a.s. sabr'dan) [\"s\u00e2bir\" in m\u00fcen.]. (bkz: s\u00e2bir). \ns\u00e2bir\u00een \n(a.s. s\u00e2bir'in c.) sab\u0131rl\u0131lar. \nfukar\u00e2-i s\u00e2bir\u00een \nyoksullu\u011fun \u0131zt\u0131raplar\u0131na katlanan fakirler. \ns\u00e2bit \n(a.s. seb\u00e2t, s\u00fcb\u00fbt'dan) 1. hareketsiz, k\u0131m\u0131ldamayan, yerinde \nduran. 2. ispat edilmi\u015f, anla\u015f\u0131lm\u0131\u015f. 3. i. erkek ad\u0131. \nS\u00e2bit \n(a.h.i.) me\u015fhur T\u00fcrk \u015fairlerindendir. Bosna'da \u00d6zi\u00e7e \nkasabas\u0131nda do\u011fmu\u015ftur; as\u0131l ad\u0131 Al\u00e2eddin'dir; \u015e\u00e2ir N\u00e2bi ile \nmuas\u0131rd\u0131r. \u015eiirlerinde t\u00e2bir ve atas\u00f6z\u00fc kullanmaya \u00e7ok merak \nsalm\u0131\u015ft\u0131r, \u0130stanbul'da tahsil g\u00f6rerek Bosna, Konya, Diyarbekir \nmevleviyetlerine eri\u015ftikten sonra (H. 1124) de \u00f6lm\u00fc\u015ft\u00fcr. Dili \ntutuk oldu\u011fundan do\u011fru d\u00fcr\u00fcst konu\u015famad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in m\u00fcn\u00e2sebet \nd\u00fc\u015ft\u00fck\u00e7e \"ben konu\u015fam\u0131yorum, bereket versin kalemim biraz \nkonu\u015fuyor, o da konu\u015fmazsa \u00e7atlard\u0131m\" dermi\u015f. M\u00fcrettep \nd\u00eev\u00e2n\u0131 vard\u0131r ve yazmad\u0131r. Bilhassa \"Deren\u00e2me\" adl\u0131 eserinde \nargoya da yer vermi\u015ftir. \ns\u00e2bit-fikir \nsaplant\u0131; fr. idee fixe. \ns\u00e2bit\u00e2t \n(a.s. s\u00e2bite'nin c.) seyyar (gezegen) olmayan, yerinde durur \ngibi g\u00f6r\u00fcnen y\u0131ld\u0131zlar. [seyy\u00e2r\u00e2t\u0131n z\u0131dd\u0131]. ","sabite \n(a.s.c. s\u00e2bit\u00e2t, sev\u00e2bit) 1. seyyar (gezegen) olmayan ve \nyerinde durur gibi g\u00f6r\u00fcnen y\u0131ld\u0131z. [seyyare'nin z\u0131dd\u0131]. 2. \nkad\u0131n ad\u0131. 3. zool. tulumlular. \ns\u00e2bit-kadem \n(a.b.s.) 1. de\u011fi\u015fmez, devaml\u0131. 2. aya\u011f\u0131na sa\u011flam. 3. yerinde \nveya s\u00f6z\u00fcnde duran. \nsabiyye \n(a.i.c. sab\u00e2y\u00e2) ergenlik \u00e7a\u011f\u0131na ula\u015fmam\u0131\u015f, pek k\u00fc\u00e7\u00fck k\u0131z \n\u00e7ocuk. \nsabr \n(a.i.) 1. sab\u0131r, dayanma, katlanma. 2. tas. nefsine h\u00e2kim olma, \nkendini tutma. \nsabr-\u0131 cem\u00eel \nAllah'dan gelen bir ac\u0131ya dayanma. \nsabr-\u0131 Eyy\u00fbb \nHz. Eyy\u00fbb'un -dillere destan olan- sabr\u0131. 2. bot. Sokatra \nadas\u0131nda \u00e7\u0131kan, sar\u0131 sab\u0131r da denilen ve \u00f6z\u00fc hekimlikte \nkullan\u0131lan bir nebat (bitki). \nSabr \u00fc Seb\u00e2t \nAbd\u00fclhak H\u00e2mid'in 1874'te bas\u0131lm\u0131\u015f bir tiyatro eseri. \nsab\u00fbh \n(a.i.) l. sabahleyin sa\u011f\u0131lan s\u00fct. 2. sabah vakti i\u00e7ilen \u015farap. 3. \nmahmurluk bozan i\u00e7ki. \nsab\u00fbh\u00ee \n( .s.) sabah i\u00e7kisiyle ilgili. \nA \nS\u00e2b\u00fbn \n(a.i.) sabun. \ns\u00e2b\u00fbn-h\u00e2ne \n(a.f.b.i.) sabun yap\u0131lan yer, sabun imal\u00e2thanesi. \ns\u00e2b\u00fbn\u00ee, s\u00e2b\u00fbniyye \n(a.s.) 1. sabuncu, sabun yapan ve satan. 2. sabunlu, sabun \nkar\u0131\u015f\u0131k. 3. sabun \u00e7e\u015fidinden. \ns\u00e2b\u00fbniyye \n(a.i.) ni\u015fasta helvas\u0131n\u0131n bir \u00e7e\u015fidi. \nsab\u00fbr \n(a.s. sabr'dan) \u00e7ok sab\u0131rl\u0131. (bkz: sabb\u00e2r). [Allah adlar\u0131ndand\u0131r]. \nsab\u00fbr-\u00e2ne \n(a.f.zf.) sab\u0131rl\u0131 olana yak\u0131\u015facak yolda, sab\u0131rla. \nsabye \n(a.i. sab\u00ee'nin c.) k\u00fc\u00e7\u00fck erkek \u00e7ocuklar\u0131, o\u011flanc\u0131klar. (bkz. \ns\u0131by\u00e2n) [kelimenin \"s\u0131bye, subye\" \u015fekilleri de vard\u0131r]. (bkz: \ns\u0131by\u00e2n). \ns\u00e2c \n(a.i.) Hindistan'dan gelen, kerestesi makbul ve sert bir a\u011fa\u00e7. \ns\u00e2ci' \n(a.s.) 1. seci'li, kafiyeli s\u00f6z s\u00f6yleyen. 2. (bkz: mukaddem). \ns\u00e2cid \n(a.s. secde'den c. s\u00fccced) 1. secde eden, aln\u0131n\u0131 yeren koyan. 2. \ni. erkek ad\u0131. [m\u00fcen. \"s\u00e2cide\" dir]. \ns\u00e2d \n(a.s.) 1. (bkz: s\u00e2dd). 2. hek. aksu, g\u00f6z perdesi. \nsad \n(a.ha.) Osmanl\u0131 alfabesinin on yedinci harfi olup, \"ebced\" \nhesab\u0131nda doksan say\u0131s\u0131n\u0131n kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131d\u0131r; \"s\" sesini verir. \nsad-\u0131 m\u00fchmele \n\"sad\" harfinin bir ad\u0131. [noktas\u0131zl\u0131\u011f\u0131ndan dolay\u0131]. \nsad \n(f.s.) y\u00fcz [say\u0131]. (bkz: mie). \nsa'd \n(a.i.) 1. kutluluk. 2. u\u011fur. 3. s. kutlu; u\u011furlu. \nsa'd-\u0131 asgar \nastr. Ven\u00fcs (Z\u00fchre, N\u00e2hid) gezegeni. \nsa'd-\u0131 ekber \nastr. J\u00fcpiter (M\u00fc\u015fteri) gezegeni. \nsa'd-\u00fcd-d\u00een \ndilimizde \"sadettin\" \u015feklinde erkek ad\u0131 olarak kullan\u0131lan bu \nkelime d\u00eenin m\u00fcb\u00e2rekli\u011fi, d\u00eeni u\u011furlu, kutlu k\u0131lan demektir. \nsa'd-ullah \n1) Allah'\u0131n kutlu, talihli k\u0131ld\u0131\u011f\u0131 \"manas\u0131nad\u0131r\". 2) erkek ad\u0131. \ns\u00e2d \n(a.i.) g\u00f6z a\u011fr\u0131s\u0131, g\u00f6z hastal\u0131\u011f\u0131. (bkz: remed). \nsad\u00e2 \n(o.i.) 1. ses. (bkz: savt avaz). 2. a. yank\u0131. \nsad\u00e2-yi bas\u00eet \nsesin bir defa tekrar\u0131. \nsad\u00e2-yi m\u00fcrekkeb \nsesin bir \u00e7ok defalar tekrar\u0131. \nsa'd-\u00e2b\u00e2d \n(a.b.i.) 1. mutlulu\u011fu \u00e7ok, bol olan yer. 2. h. i. [b\u00fcy\u00fck S ile] \nistanbul K\u00e2\u011f\u0131thane deresi k\u0131y\u0131s\u0131nda bulunan bir mes\u00eerenin ad\u0131 \nolup L\u00e2le Devri'nde b\u00fcy\u00fck bir \u00fcn kazanm\u0131\u015ft\u0131r. ","sadak \n(a.i.) 1. do\u011fruluk, do\u011fru olma. (bkz: s\u0131dk). 2. tasdik edilen, \nonaylanan \u015fey. \nsadak-All\u00e2h-\u00fcl-az\u00eem \nAllah'\u0131n b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc tasdik ederim. [Kur'an'da s\u00fbre, \u00e2yet, \na\u015f\u0131r gibi \u015feyler okunup bittikten sonra en son s\u00f6ylenen c\u00fcmle]. \nsadaka \n(a.i.c. sadakat); 1. sadaka. 2. zek\u00e2t. \nsadaka-i f\u0131tr \nfitre, \u015feker bayram\u0131nda aynen 1667 gram bu\u011fday, bu\u011fday \nunu; 3334 gram arpa, arpa unu, kuru \u00fcz\u00fcm, hurma veya \nrayice g\u00f6re bunlar\u0131n bedelleri \u00fczerinden yoksullara verilen \nsadaka. \nsadaka-i mahb\u00fbse \nhuk. [eskiden] (bkz: sadaka-i mevkufe). \nsadaka-i mevkufe \nhuk. [eskiden] vakf\u0131 in\u015f\u00e2 i\u00e7in kullan\u0131lan sarih s\u00f6zlerdendir. \n\"Vakfettim, hapseyledim\" gibi \"sadaka-i mevkufe k\u0131ld\u0131m\" da \ndenilebilir ve bu s\u00f6zle de vak\u0131f in\u015f\u00e2 edilmi\u015f olur. \nsadaka-i muharreme \n[eskiden] (bkz: sadaka-i mevkufe). \nsadaka-i muhbese \nhuk. [eskiden] (bkz: sadaka-i mevkufe). \nsadaka-i m\u00fcebbede \nhuk. [eskiden] (bkz: v\u00e2k\u0131f). \nsadaka arz-\u0131 h\u00e2li \nOsmanl\u0131 imparatorlu\u011fu devrinde sadaka istemek \u00fczere padi\u015faha \nverilen dilek\u00e7e. \nsadakat \n(\"ka\" uzun okunur, a.i. sadaka'n\u0131n c.) 1. sadakalar. 2. f\u0131k. \nM\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n ellerinde bulunan ve fakirlere, d\u00fc\u015fk\u00fcnlere \nverilen \u00fc\u00e7 maldan biri. \nsad\u00e2kat \n(a.i. s\u0131dk'dan) dostluk, vef\u00e2l\u0131l\u0131k, i\u00e7ten ba\u011fl\u0131l\u0131k; do\u011fruluk, y\u00fcrek \ndo\u011frulu\u011fu. \nsad\u00e2kat-k\u00e2r \n(a.f.b.s.) sadakatli, hakikatli, s\u00e2d\u0131k, do\u011fru. \nsad\u00e2kat-k\u00e2r\u00ee \n(a.f.b.i.) sadakatlilik, ba\u011fl\u0131l\u0131k. \nsad\u00e2kat-perver \n(a.f.b.s.) s\u00e2d\u0131k, ba\u011fl\u0131. \nsa'd\u00e2n \n(a.i.c.). (bkz. sa'deyn). \nsad\u00e2-n\u00fcv\u00ees \n(o.a.f.b.i.) fonograf. \nsad\u00e2ret \n(a.i. sadr'dan) 1. ba\u015fta bulunma, \u00f6ne ge\u00e7me. 2. sadrazaml\u0131k, \nsadr\u00e2zam\u0131n i\u015fi ve makam\u0131. 3. Rumeli ve Anadolu \nkazaskerli\u011fi. \nsad\u00e2ret hatt-\u0131 h\u00fcm\u00e2yunu tar. Sadr\u00e2zam\u0131n de\u011fi\u015fmesi m\u00fcn\u00e2sebetiyle p\u00e2di\u015f\u00e2h taraf\u0131ndan \n\u00e7\u0131kar\u0131lan ferman. \nsad\u00e2ret-pen\u00e2h \n(a.f.b.s.) sadr\u00e2zam bulunan [kimse]. \nsad\u00e2ret-pen\u00e2h\u00ee \n(a.f.b.s.) sadr\u00e2zama ait, sadr\u00e2zamla ilgili. \ns\u00e2d\u00e2t \n(a.i. seyyid'in c.) 1. seyyitler, ulular. 2. Hz. Hasan neslinden \ngelmek \u00fczere Hz. Muhammed'in soyundan olanlar. [Hz. \nH\u00fcseyin neslinden gelenlere de \"\u015f\u00fcref\u00e2\" derler]. \ns\u00e2d\u00e2t-\u0131 kab\u00eele \nkabilenin ileri gelenleri. \nsad-b\u00e2r \n(f.zf.) y\u00fcz kere. \nsad-berg \n(f.b.s. ve i.) 1. y\u00fcz yaprakl\u0131, katmerli. \ng\u00fcl-i sad-berg \ny\u00fcz yaprakl\u0131 san\u0131lan, katmerli, makbul bir g\u00fcl \u00e7e\u015fidi. 2. g.s. \ncilt kapaklar\u0131n\u0131n ortas\u0131na yap\u0131lan \u015femsenin \u00fczerindeki motif. \ns\u00e2dd \n(a.s. sedd'den) 1. kapayan, \u00f6rten, engel olan. 2. hek. aksu \ndenilen g\u00f6z perdesi. \ns\u00e2de \n(a.i. seyyid'in c.) seyyidler. \ns\u00e2de \n(f.s.) 1. d\u00fcz, basit, yal\u0131n, g\u00f6steri\u015fsiz. 2. s\u00fcss\u00fcz. 3. kar\u0131\u015f\u0131ks\u0131z, \nkatk\u0131s\u0131z. 4. derin d\u00fc\u015f\u00fcnemeyen, b\u00f6n, saf [adam]. 5. zf. yaln\u0131z, \nancak. 6. aras\u0131na, i\u00e7ine peynir, k\u0131yma ve benzeri \u015feyler \nkonulmam\u0131\u015f [hamur]. ","s\u00e2dec \n(a.i.) \"s\u00e2de\"nin Arap\u00e7ala\u015ft\u0131r\u0131lm\u0131\u015f\u0131. \nsaded \n( .i.) 1. yak\u0131nl\u0131k, civar. 2. fikir, niyet, kasid; te\u015febb\u00fcs. 3. \nA \nkonu\u015fulan madde, as\u0131l mevzu. \nh\u00e2ric-ez-saded \nmevzu d\u0131\u015f\u0131. \nSadede gelmek \nmevzua d\u00f6nmek, mevzu d\u0131\u015f\u0131 s\u00f6zleri bir yana b\u0131rakmak. \ns\u00e2de-dil \n(a.f.b.s.c. s\u00e2de-dil\u00e2n) 1.temiz y\u00fcrekli. 2. saf, b\u00f6n. (bkz. s\u00e2de- \nlevh). \ns\u00e2de-dil\u00e2n \n(a.f.b.s. s\u00e2de-dil'in c.) temiz y\u00fcrekliler, saflar, b\u00f6nler. \ns\u00e2de-dil\u00e2ne \n(f.zf.) safl\u0131kla, b\u00f6nl\u00fckle. \nhissiyy\u00e2t-\u0131 s\u00e2de-dil\u00e2ne \ned. saf, laub\u00e2l\u00ee s\u00f6zlerle dolu olan ibare. \ns\u00e2de-dil\u00ee \n(a.f.b.i.) safl\u0131k, b\u00f6nl\u00fck. \nsadef \n(a.i.c. esd\u00e2f) sedef, inci kabu\u011fu. \nsadef-\u00e7e \n(a.f.b.i.) k\u00fc\u00e7\u00fck sedef. \nsadefe \n(a.i.) 1. zool. pul, bal\u0131k pulu, fr. ecaille. 2. anat. kabuk. \nsadefe-i \u00fczn \nanat. kulak \u00e7ukuru, fr. conque. \nsadef\u00ee \n(a.s.) (bkz: sedefi). \nsadef-k\u00e2r \n(a.f.b.s.) sedef i\u015fi yapan, sedefle s\u00fcsleme yapan. \nsadef-k\u00e2r\u00ee \n(a.f.b.i.) sedef i\u015fi, sedef i\u015f\u00e7ili\u011fi, sedef\u00e7ilik. \ns\u00e2deg\u00ee \n(f.i.) sadelik, d\u00fczl\u00fck, s\u00fcss\u00fczl\u00fck. \ns\u00e2deg\u00ee-i if\u00e2de \nif\u00e2de sadeli\u011fi. \ns\u00e2deg\u00ee-i lib\u00e2s \ngiyim sadeli\u011fi. \ns\u00e2de-k\u00e2r \n(a.f.b.i.) kuyumcu taslak\u00e7\u0131s\u0131. \ns\u00e2de-levh \n(a.b.s.) saf, b\u00f6n. (bkz: s\u00e2de-dil ). \n2 \nsadem\u00e2t \n(a.i. sadme'nin c.) 1. \u00e7arpmalar, toku\u015fmalar, \u00e7atmalar. 2. \nans\u0131z\u0131n ba\u015fa gelen bel\u00e2lar. 3 . kim. patlamalar. \ns\u00e2de-r\u00fb \n(a.f.b.s.c. s\u00e2de-r\u00fby\u00e2n) y\u00fcz\u00fc t\u00fcys\u00fcz, gen\u00e7 delikanl\u0131. \ns\u00e2de-r\u00fby\u00e2n \n(a.f.b.s. s\u00e2de-r\u00fb'nun c.) sakal\u0131, b\u0131y\u0131\u011f\u0131 \u00e7\u0131kmam\u0131\u015f gen\u00e7ler. \ns\u00e2det \n(a.i.) hek. \u00fczerine aksu denilen perde gelmi\u015f g\u00f6z. \nsa'deyn \n(a.i.c. sa'd'dan) astr. \"iki u\u011furlular\u0131 Ven\u00fcs (Z\u00fchre) ile J\u00fcpiter \n(M\u00fc\u015fteri) gezegenleri. \nK\u0131r\u00e2n-\u0131 sa'deyn \nVen\u00fcs ile J\u00fcpiter'in ayn\u0131 durumda olmas\u0131 ki, kutluluk i\u015fareti \nsay\u0131l\u0131r. \nsad-g\u00fbne \n(f.b.s.) y\u00fcz t\u00fcrl\u00fc, \u00e7e\u015fitlli. \nsad-hez\u00e2r \n( .b.s.) y\u00fcz bin. \nF \ns\u00e2d\u0131k \n(a.s. s\u0131dk'dan. c. asdika) 1. do\u011fru, ger\u00e7ek, (bkz. sah\u00eeh). 2. \nsad\u00e2kati, i\u00e7ten \nba\u011fl\u0131l\u0131\u011f\u0131 olan. (bkz. vef\u00e2-k\u00e2r). \ns\u00e2d\u0131k-\u00fcl-kavl \ndo\u011fru s\u00f6zl\u00fc. (bkz: r\u00e2st-g\u00fb; s\u00e2d\u0131k-\u00fcl-kel\u00e2m). \ns\u00e2d\u0131k-\u00fcl-kel\u00e2m \ndo\u011fru s\u00f6yleyen. (bkz: r\u00e2st-g\u00fb, s\u00e2d\u0131k-\u00fcl-kavl). \ns\u00e2d\u0131k-\u00fcl-va'd \nva'dinde, s\u00f6z\u00fcnde duran. 3.i. erkek ad\u0131. \ns\u00e2d\u0131ka \n(a.s. s\u0131dk'dan) 1. [\"sad\u0131k\" \u0131n m\u00fcen.]. (bkz. s\u00e2d\u0131k). 2. i. kad\u0131n \nad\u0131. \ns\u00e2d\u0131kan \n(\"ka\" uzun okunur, a.s. s\u00e2d\u0131k'\u0131n c.) 1. do\u011fru kimseler. 2. \nsadakatli, i\u00e7ten ba\u011fl\u0131l\u0131\u011f\u0131 olan kimseler. \ns\u00e2d\u0131kan-\u0131 a\u015fk \na\u015fkta s\u00e2d\u0131k olanlar. \ns\u00e2d\u0131kane \n(\"ka\" uzun okunur. a.zf.) s\u00e2d\u0131k olana yara\u015f\u0131r yolda. \ns\u00e2d\u0131r, s\u00e2d\u0131re \n(a.s. sud\u00fbr'dan) \u00e7\u0131kan. \n\u015feref-s\u00e2d\u0131r \n\u015ferefle \u00e7\u0131kan [p\u00e2di\u015f\u00e2h emri]. \nkelim\u00e2t-\u0131 s\u00e2d\u0131re \n\u00e7\u0131kan kelimeler. ","sa'd\u00ee \n(a.s.) m\u00fcz. 1. saadete, u\u011fura mensup. 2. i. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin \nen az alt\u0131 as\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep makam\u0131 olup zaman\u0131m\u0131za \nkalm\u0131\u015f n\u00fcmunesi yoktur. 3. i. erkek ad\u0131. 4. \u0130ran'\u0131n b\u00fcy\u00fck \nmutasavv\u0131f ve m\u00fctefekkir \u015f\u00e2iri (\u015eeyh Sa'di). \ns\u00e2dic \n(a.s.) (bkz. s\u00e2de). \nsad\u00eed \n(a.i.) hek. irin, yaradan akan sar\u0131 su. \nsad\u00eed-i seret\u00e2n\u00ee \nhek. seretan denilen yaradan akan irin. \nsad\u00eek \n(a.s. s\u0131dk'dan. c. asdika, sudeka, sudkan) l. do\u011fru, ger\u00e7ek \ndost. \nsad\u00eek-\u0131 kad\u00eem \neski dost. 2. do\u011fru s\u00f6zl\u00fc [adam]. (bkz. rast-g\u00fb). \ns\u00e2din \n(a.i. sedn'den. c. sedene) kap\u0131c\u0131; perdedar, K\u00e2be-i M\u00fckerreme \nkap\u0131c\u0131s\u0131. \ns\u00e2dir \n(a.s.) hayrette kalan, \u015fa\u015fan, (bkz: h\u00e2ir, hayran, m\u00fctehayyir, \nvelh\u00e2n). \ns\u00e2dis \n(a.s.) alt\u0131nc\u0131. (bkz: \u015fe\u015f\u00fcm). \nd\u00e2ire-i s\u00e2dise \nalt\u0131nc\u0131 d\u00e2ire [Beyo\u011flu Belediye D\u00e2iresi]. \ns\u00e2dis-a\u015fer \non alt\u0131nc\u0131, on alt\u0131. \ns\u00e2dise \n(a.s.) [\"s\u00e2dis\" in m\u00fcen.]. (bkz. s\u00e2dis). \ns\u00e2disen \n(a.zf.) alt\u0131nc\u0131 olarak, alt\u0131nc\u0131 olmak \u00fczere, alt\u0131nc\u0131 derecede. \nsa'diyye \n(o.i.) bot. papir\u00fcsgiller, fr. cyperacees. \nSa'diyye \n(a.h.i.) Sa'd\u00fcdd\u00een-i Cibav\u00ee (1336) taraf\u0131ndan kurulmu\u015f olan \nRif\u00e2\u00ee tarikat\u0131 \nkollar\u0131ndan biri. \nsadme \n(a.i.c. sadem\u00e2t) 1. \u00e7arpma, toku\u015fma, \u00e7atma. 2. ans\u0131z\u0131n ba\u015fa \ngelen bel\u00e2. 3. kim. patlama. \nsadme-i ink\u0131l\u00e2b \nink\u0131l\u00e2p sadmesi, hayattaki de\u011fi\u015fiklik darbesi. \nsadme-i m\u00fcn'akise \nfiz. bir te'sirden sonra onun z\u0131dd\u0131na aksi taraftan \u00e7\u0131kan te'sir. \nsadme heyecan \npsik. sarsma heyecan. fr. emotion choc. \nsad-p\u00e2 \n(f.b.s.) y\u00fcz ayakl\u0131 [olan]. \nsad-p\u00e2re \n(f.b.s.) y\u00fcz par\u00e7a; par\u00e7a par\u00e7a olmu\u015f. (bkz. r\u00eeze r\u00eeze). \nsadr \n(a.i.c. sud\u00fbr) 1. g\u00f6\u011f\u00fcs, (bkz: ber, s\u00eene). 2. y\u00fcrek. 3. her\u015feyin \n\u00f6n\u00fc, ba\u015f\u0131, ilerisi, en yukar\u0131, en ba\u015f. 4. oturulacak en iyi yer. 5. \nba\u015f, ba\u015fkan, (bkz. reis). 6. kazasker. 7. sadr\u00e2zam s\u00f6z\u00fcn\u00fcn \nk\u0131salt\u0131lm\u0131\u015f\u0131. \nsadre \u015fif\u00e2 vermek \ng\u00f6n\u00fcl ferahlatmak. \nsadr-\u0131 \u00e2l\u00ee \nvezirlerin, vekillerin ba\u015f\u0131, sadr\u00e2zam. \nsadr-\u0131 Anatolu \nAnadolu kazaskeri. \nsadr-\u0131 a'zam \n\"sadr\u00e2zam\" saltanat devrinde] ba\u015fvekil. \nsadr-\u0131 ceh\u00e2n \nd\u00fcny\u00e2n\u0131n en itibarl\u0131 mevkiinde bulunan. \nsadr-\u0131 R\u00fbm \nRumeli kazaskeri. \nsadr-\u0131 vust\u00e2 \nanat. ortag\u00f6\u011f\u00fcs, fr. mesothorax. \nsadreyn \n(a.i.c. sadr'dan) \"iki sad\u0131r\" Osmanl\u0131 imparatorlu\u011fu devrinde \n1845'de ihdas olunan ve imparatorlu\u011fun sonuna kadar devam \nedegelen Anadolu ve Rumeli kazaskerlerinin m\u00fcste\u015far\u0131, \nRumeli ve Anadolu kazaskerli\u011fi. \nsadr-g\u00e2h \n(a.f.b.i.) en m\u00fchim yer; tam orta yer. \nsadr\u00ee, sadriyye \n(a.s.) 1. g\u00f6\u011f\u00fcse ait, g\u00f6\u011f\u00fcsle ilgili. \nemr\u00e2z-\u0131 sadriyye \ng\u00f6\u011f\u00fcs hastal\u0131klar\u0131. ","sadriyye \n(a.i.) huk. \u00e7ocukla anas\u0131 aras\u0131ndaki ba\u011f, \u00e7ocu\u011fun anas\u0131 ve \nonun h\u0131s\u0131mlar\u0131yla olan ba\u011f\u0131. [babaya nispetinde sulb\u00ee, \nsulbiyye denildi\u011fi gibi]. \nsadr-ni\u015f\u00een \n(a.f.b.s.) ba\u015f sedirde, \u00fcst ba\u015fta oturan [toplant\u0131da]. \nsad-s\u00e2l \n( .b.i.) y\u00fczy\u0131l, as\u0131r. \nF \nsa'd\u00fbn \n(a.s.) 1. m\u00fcbarek, kutlu, u\u011furlu. 2. h. i. erkek ad\u0131. \nsaf \n(a.i.). (bkz. saff). \ns\u00e2f, s\u00e2f\u00ee \n(a.s. safa, safvet'den) 1. temiz, h\u00e2lis, katk\u0131s\u0131z, kar\u0131\u015f\u0131k \nolmayan. 2. b\u00f6n, kolay aldat\u0131labilen, kurnazl\u0131\u011fa akl\u0131 ermeyen. \n[m\u00fcen. \"s\u00e2f\u0131yye\"]. \nSaf\u00e2' \n(a.i.) l. safl\u0131k, berrakl\u0131k, (bkz: safvet). 2. g\u00f6n\u00fcl \u015fenli\u011fi, \nkedersizlik, ne\u015f'e, zevk, e\u011flence. \nehl-i saf\u00e2 \nsafa adam\u0131, keyif adam\u0131. 3. m\u00fcz. T\u00fcrk m\u00fczi\u011finin en az iki \nas\u0131rl\u0131k bir m\u00fcrekkep makam\u0131 olup zaman\u0131m\u0131za kalm\u0131\u015f n\u00fcmunesi \nyoktur. \nsaf\u00e2-y\u0131 h\u00e2t\u0131r \ng\u00f6n\u00fcl rahatl\u0131\u011f\u0131, g\u00f6n\u00fcl huzuru. \nsaf\u00e2-y\u0131 b\u00e2t\u0131n \ni\u00e7 safl\u0131\u011f\u0131; ruhun kedersizli\u011fi. \nsaf\u00e2-y\u0131 g\u00fcl\u015fen \ng\u00fcl\u015fen saf\u00e2s\u0131; g\u00fcl bah\u00e7esi e\u011flencesi. \nsaf\u00e2-y\u0131 hilkat \nyarad\u0131l\u0131\u015f\u0131n zevki. 4. erkek ad\u0131. \nSafa \n(a.h.i.) Mekke civar\u0131nda bir yer olup hac\u0131lar, buras\u0131 ile Merve \ndenilen yer aras\u0131nda Hz. Hacer'in gidi\u015f geli\u015f hareketini \nremzederek d\u00f6rt defa gidip \u00fc\u00e7 defa gelirler. \nsaf\u00e2-bah\u015f \n(a.f.b.s.) safa veren, e\u011flendiren, rahatland\u0131ran. \nsaf\u00e2-c\u00fb \n(a.f.b.s.c. saf\u00e2-c\u00fby\u00e2n) rahat, e\u011flence arayan. \nsaf\u00e2-c\u00fby\u00e2n \n(a.f.b.s. saf\u00e2-c\u00fb'nun c.) rahat, e\u011flence arayanlar. \nsafah\u00e2t \n(a.i. safha'n\u0131n c.) 1. safhalar. 2. Mehmet Akif in me\u015fhur \neserinin ad\u0131 [7 kitaptan ibarettir]. \nsaf\u00e2ih \n(a.i. saf\u00eeha'nin c.) d\u00fcz yass\u0131 \u015feyler; maden\u00ee levhalar. \nsaf\u00e2-perver \n(a.f.b.s.) saf\u00e2l\u0131, safa veren, i\u00e7 a\u00e7an. \nsaf-\u00e2r\u00e2 \n(a.s.). (bkz. saff-\u00e2r\u00e2). \nsafar\u00ee \n(a.i. sefer'den) 1. Afrika'da, siyahlar\u0131n bulunduklar\u0131 yerlerde \nkafile h\u00e2linde yap\u0131lan vah\u015f\u00ee hayvan av\u0131. 2. sefer kafilesi. \nsafat \n(a.i.). (bkz. sefat). \nsaf\u00e2-y\u00e2b \n(a.f.b.s.) saf\u00e2lanm\u0131\u015f, safa bulmu\u015f. \nsaf\u00e2yih \n(a.i. saf\u0131ha'n\u0131n c.) (bkz: saf\u00e2ih). \nsaf-beste \n(a.s.). (bkz. saff-beste). \nsaf-der \n(a.f.b.s.). (bkz: saff-der). \nsaf-der\u00e2n \n(a.s.). (bkz: saff-der\u00e2n). \nsaf-der\u00e2ne \n(a.zf.). bkz : (saff-der\u00e2ne). \nsaf-der\u00ee \n(a.s.). (bkz. saff-der\u00ee). \ns\u00e2f-der\u00fbn \n(a.f.b.s.c. s\u00e2f-der\u00fbn\u00e2n) b\u00f6n, kalbi temiz, i\u00e7i saf, kolay \naldat\u0131labilen. \ns\u00e2f-der\u00fbn\u00e2n \n(a.f.b.s. c. s\u00e2f-der\u00fbn'un c.) b\u00f6nler, kalbi temiz, i\u00e7i saf olanlar. \ns\u00e2f-der\u00fbn\u00e2ne \n(a.f.zf.) b\u00f6nl\u00fckle, safl\u0131kla, (bkz: s\u00e2f-dil\u00e2ne). \ns\u00e2f-dil \n(a.f.b.s.) kolay aldat\u0131lan, saf, b\u00f6n. (bkz: s\u00e2f-der\u00fbn). \ns\u00e2f-dil\u00e2ne \n(a.f.zf.) y\u00fcrek safl\u0131\u011f\u0131yla, b\u00f6nl\u00fckle, (bkz: s\u00e2f-der\u00fbn\u00e2ne). \nsa'fe \n(a.i.) hek. kel. \nsafer \n(a.i.c. esf\u00e2r). (bkz: sefer). \nsafer\u00e2n \n(a.i.c.) muharrem ve sefer aylar\u0131, (bkz: sefer\u00e2n). ","Safev\u00ee \n(a.s.c. safeviyy\u00e2n) Saf\u00ee ad\u0131ndaki kimsenin soyundan olan; \nFars h\u00fck\u00fcmdar\u0131 \u015fah \u0130smail'in soyu. \nSafeviyy\u00e2n \n(a.s. safev\u00ee'nin c.) safev\u00eeler. \nSafeviyye \n(a.h.i.) tas. Safiy\u00fcdd\u00een-i Erdeb\u00eel\u00ee taraf\u0131ndan kurulmu\u015f olan \ntarikat\u0131n ad\u0131. [kurucusuna nispetle \"Erdeb\u00eeliyye\" de denilir]. \nsaff \n(a.i.c. suf\u00fbf) 1. dizi, s\u0131ra; camide cem\u00e2atin s\u0131ras\u0131. \nsaff-\u0131 d\u00fc\u015fmen\u00e2n \nd\u00fc\u015fmanlar\u0131n saf\u0131. 2. bir s\u0131raya dizilmi\u015f asker. \nsaff-\u0131 harb \nask. sava\u015f hatt\u0131n\u0131 meydana getiren asker dizisi. \nsaff-\u0131 ni\u00e2l \nayakkab\u0131lar\u0131n dizildi\u011fi s\u0131ra, papu\u00e7luk; meclisin en a\u015fa\u011f\u0131 \nyeri. \nsaff-\u0131 sip\u00e2h \nasker saf\u0131, dizisi. \nsaff-\u00e2r\u00e2 \n(a.f.b.s.) s\u0131ray\u0131, asker saflar\u0131n\u0131 s\u00fcsleyen. \nsaff-beste \n(a.f.b.s.) saf ba\u011flam\u0131\u015f, s\u0131ra s\u0131ra dizilmi\u015f. \nsaff-der \n(a.f.b.i.c. saff-der\u00e2n) 1. d\u00fc\u015fman saflar\u0131n\u0131 yaran yi\u011fit, (bkz: \nsaff-zen). 2. i. erkek ad\u0131. \nsaff-der-i yeg\u00e2ne \nbiricik, e\u015fsiz kahraman. \nsaff-der\u00e2n \n(a.f.b.i. saff-der'in c.) d\u00fc\u015fman saflar\u0131n\u0131 y\u0131rtan yi\u011fitler. \nsaff-der\u00e2ne \n(a.f.zf.) yi\u011fitcesine. \nsaff-der\u00ee \n(a.f.b.s.) 1. saf-der'e, d\u00fc\u015fman saflar\u0131n\u0131 y\u0131rtan kimseye ait, \nbununla ilgili. 2. i. yi\u011fitlik, kahramanl\u0131k. \nsaffet \n(a.i.). (bkz. safvet). \nsaffeyn \n(a.i.c.) 1. iki s\u0131ra. 2. sava\u015fta kar\u015f\u0131la\u015f\u0131lan iki taraf. \nsaff saff \n(a.zf.) s\u0131ra s\u0131ra, dizi dizi. \nsaff-\u015fik\u00e2f \n(a.f.b.s.) d\u00fc\u015fman saflar\u0131n\u0131 yaran, bozan [yi\u011fit]. \nsaff-\u015fiken \n(a.f.b.s.c. saff-\u015fiken\u00e2n). (bkz: saff-\u015fik\u00e2f). \nsaff-\u015fiken\u00e2n \n(a.f.b.s. saff-\u015fiken'in c.) d\u00fc\u015fman saflar\u0131n\u0131 y\u0131rtan yi\u011fitler. \nsaff-zen \n(a.f.b.s.) d\u00fc\u015fman saflar\u0131n\u0131 vuran, yaran yi\u011fit, (bkz: saff- \nder). \nsafh \n( .i.) 1. y\u00fcz \u00e7evirme. 2. affetme, su\u00e7 ba\u011f\u0131\u015flama, (bkz: afv). \nA \nsafha \n(a.i.c. safah\u00e2t) 1. bir \u015feyin d\u00fcz y\u00fcz\u00fc. 2. bir cismin g\u00f6r\u00fcnen \ntaraflar\u0131. 3. yaz\u0131lm\u0131\u015f veya yaz\u0131labilir sahife. 4. ince, yass\u0131 ve \ngeni\u015f cisim, levha; yufka. 5. bir h\u00e2disede bir biri ard\u0131nca \ng\u00f6r\u00fclen hallerin her biri. \nsaf\u00ee, s\u00e2fiyye \n(a.s. safvet ve saf\u00e2'dan) 1. duru, temiz, kat\u0131ks\u0131z; bir \u015feyle \nkar\u0131\u015f\u0131k olmayan, katk\u0131s\u0131z. 2. sam\u00eem\u00ee, saf. 3. net. [say\u0131 i\u00e7in]. \n4. zf. sadece, yaln\u0131z. \nsaf\u00eeh \n(a.i.) 1. g\u00f6ky\u00fcz\u00fc. 2. yass\u0131, d\u00fcz olan \u015fey. \nsaf\u00eeha \n(a.i.c. saf\u00e2ih) 1. d\u00fcz, yass\u0131 y\u00fcz. 2. maden\u00ee levha. 3. fiz. \nplaka. \nsaf\u00eeh\u00ee, saf\u00eehiyye \n(a.s.) yufka gibi, ince, yass\u0131 ve geni\u015f bir bi\u00e7imde olan. \nsaf\u00eehiyy-\u00fcl-minkar \nzool. s\u00fczge\u00e7gagal\u0131lar, fr. lamellirostres. \ns\u00e2fil \n(a.s.) a\u015fa\u011f\u0131, al\u00e7ak. \nmerd-i s\u00e2fil \nal\u00e7ak adam. \ntaraf-\u0131 s\u00e2fil \na\u015fa\u011f\u0131 taraf. \ns\u00e2fil \n(a.s.) \u00e7\u00f6kelek, tortu. (bkz: r\u00fcs\u00fbb, d\u00fcrd\u00ee). \ns\u00e2file \n(a.i.) dip, alt, bir \u015feyin a\u015fa\u011f\u0131s\u0131, alt\u0131, alt taraf\u0131. \ns\u00e2filiyyet \n(a.i.) a\u015fa\u011f\u0131l\u0131k, al\u00e7akl\u0131k. \ns\u00e2fin \n(a.i.c. s\u00e2fin\u00e2t) 1. cins at, soy at. 2. anat. i\u00e7 a\u015f\u0131k kemi\u011finden \ntopu\u011fa kadar giden b\u00fcy\u00fck damar. \ns\u00e2fin\u00e2t \n(a.i. s\u00e2fin'in c.) cins, soy atlar. ","s\u00e2fir, s\u00e2fire \n(a.s. sefer'den c. s\u00fcff\u00e2r) 1. yola \u00e7\u0131kmaya haz\u0131r, yolcu. \nAs\u00e2kir-i s\u00e2fire \nsefere haz\u0131r askerler. 2. i. yaz\u0131c\u0131, k\u00e2tip. \nsaf\u00eer, saf\u00eere \n(a.i.) 1. \u0131sl\u0131k. 2. ince, g\u00fczel ses. 3. leng. \u0131sl\u0131\u011f\u0131ms\u0131 [ses]. \nhur\u00fbf-\u0131 saf\u00eere \n\u0131sl\u0131k harfleri \"i, \u015f\" gibi. fr. sifflant. 4. g\u00f6k yakut. \nsaf\u00eer-end\u00e2z \n(a.f.b.s.) avaz\u0131 \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131 kadar ba\u011f\u0131ran, hayk\u0131ran. \nsaf\u00eeri, saf\u00eeriyye \n(a.s.) \u0131sl\u0131\u011f\u0131ms\u0131 [soluk]. \nhar\u00e2hir-i saf\u00eeriyye \nhek. ci\u011fer hastalar\u0131nda, nefes al\u0131rken duyulan \u0131sl\u0131\u011f\u0131ms\u0131 \nh\u0131r\u0131lt\u0131lar. \ns\u00e2fiy\u00e2ne \n(a.f.b.zf.) 1. saf\u00e7a, b\u00f6nce. 2. \u00e7ok temiz, \u00e7ok saf olarak. \nsafiyy \n(a.s.) temiz, pak, saf, ar\u0131. \nsafiyy-\u00fcd-d\u00een \n(d\u00eeni temiz, d\u00eeni pak) erkek ad\u0131. \nsafiyy-\u00fcl-kalb \nkalbi temiz. \nsafiyy-ullah \nHz. \u00c2dem. \nsafiyye \n(a.s.) [\"safiyy\" in m\u00fcen.]. (bkz: safiyy). \ns\u00e2fiyyet \n(a.i.) 1. safl\u0131k. 2. b\u00f6nl\u00fck. \nsafka \n(a.i.) 1. bir sat\u0131\u015f s\u0131ras\u0131nda sat\u0131c\u0131 ile m\u00fc\u015fterinin tokala\u015farak \nhayr\u0131n\u0131 g\u00f6r demeleri. 2. yap\u0131lan sat\u0131\u015f. \nsafka-i v\u00e2hide \nbir pazarl\u0131k sonunda karar verildi diye sat\u0131c\u0131 ile al\u0131c\u0131n\u0131n el \ns\u0131k\u0131\u015fmas\u0131. \nsafr\u00e2 \n(a.i.) hek. 1. \u00f6d. 2. [eskilerin] \"ahl\u00e2t-\u0131 erbaa\" dedikleri \n\u015feylerden biri olup \nesas\u0131, \u00f6ddeki ye\u015filimsi sar\u0131 mayi (s\u0131v\u0131) d\u0131r. 3. s. sar\u0131. 4. safra. \nsafr\u00e2v\u00ee \n(a.s.) 1. hek. safraya, \u00f6de mensup, \u00f6d ile ilgili. 2. safra'ya \nait. 3. atik, h\u0131r\u00e7\u0131n, zay\u0131f ve esmer olanlar\u0131n yarad\u0131l\u0131\u015f\u0131na verilen \nbir s\u0131fat [eski hekimlikte]. \nsaf-s\u00e2f \n(a.i.) bot. s\u00f6\u011f\u00fct a\u011fac\u0131. l\u00e2t. salix. (bkz. b\u00eed). \nsaf-saf \n(a.zf.). (bkz. saff-saff). \nsafs\u00e2f\u00een \n(a.i.) hek. s\u00f6\u011f\u00fct a\u011fac\u0131n\u0131n haz\u0131m g\u00fc\u00e7l\u00fc\u011f\u00fcne kar\u015f\u0131 kullan\u0131lan \nte'sirli bir cevheri. \nsafs\u00e2fiyye \n(a.i.) bot. s\u00f6\u011f\u00fctgiller, fr. salicinees. \nsafs\u00e2fiyyet \n(a.i.) hek. salisilat. \nsafsata \n(a.i.) 1. g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015fte do\u011fru gibi g\u00f6r\u00fcnd\u00fc\u011f\u00fc halde ger\u00e7ekte yanl\u0131\u015f \nolan k\u0131yas, tas\u0131m. 2. fels. Bilgicilik. fr. sophisme. \nsafsata-perd\u00e2z \n(a.f.b.s.) safsata kabilinden s\u00f6z s\u00f6yleyen [adam]. \nsaf-\u015fik\u00e2f \n(a.f.b.s.). (bkz: saff-\u015fik\u00e2f). \nsaf-\u015fiken \n(a.f.b.s.) bkz : (saff-\u015fiken). \nsaf-\u015fiken\u00e2n \n(a.f.b.s.). (bkz. saff-\u015fiken\u00e2n). \nsafvet \n( .i.) 1. safl\u0131k, h\u00e2lislik, temizlik, pakl\u0131k, ar\u0131l\u0131k. 2. erkek ad\u0131. \nA \nsafvet-i vicd\u00e2n \nvicdan safl\u0131\u011f\u0131. \nsafvet-ullah \nHz. Muhammed. \nsaf-zen \n(a.i.). (bkz: saff-zen). \nSaga\u00eer \n(\"ga\" uzun okunur. a.s. sag\u00eere'nin c.) k\u00fc\u00e7\u00fck g\u00fcnahlar. \ns\u00e2gar \n(f.i.) 1. kadeh, i\u00e7ki barda\u011f\u0131. (bkz. n\u00e2c\u00fbd, piy\u00e2le). 2. tas. \nAllah'\u0131n nuru ile dolan insan g\u00f6nl\u00fc. \ns\u00e2gar-\u0131 gerd\u00e2n \nd\u00f6nen kadeh [elden ele-]. \ns\u00e2gar-\u0131 ke\u015f\u00eede \n\u00e7ekilmi\u015f, i\u00e7ilmi\u015f kadeh. \ns\u00e2gar-\u0131 sahb\u00e2 \n\u015farap kadehi. \nsag\u00eer \n(a.s.c. sigar) 1. k\u00fc\u00e7\u00fck, ufak. (bkz. hurd) 2. b\u00fcl\u00fb\u011fa ermemi\u015f, \nerginlik \u00e7a\u011f\u0131na gelmemi\u015f \u00e7ocuk. \nsag\u00eer-i gayr-i m\u00fcmeyyiz al\u0131ma, sat\u0131ma akl\u0131 ermeyen, al\u0131\u015fveri\u015fte aldanan \u00e7ocuk. ","sag\u00eer-i m\u00fcmeyyiz \nal\u0131ma sat\u0131ma akl\u0131 eren, al\u0131\u015fveri\u015fte aldanmayan \u00e7ocuk. \nsag\u00eer \u00fc keb\u00eer \nk\u00fc\u00e7\u00fck ve b\u00fcy\u00fck. \nsag\u00eer-\u00fcs-sinn \nya\u015f\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fck. (bkz: hurd-s\u00e2l). \nsag\u00eere \n( .s.c. sagair) 1. k\u00fc\u00e7\u00fck. 2. [\u00f6ld\u00fcrme, zina, h\u0131rs\u0131zl\u0131k \u00e7e\u015fidinden \nA \nolmayan] k\u00fc\u00e7\u00fck g\u00fcnah. \nsagr \n(a.i.c. sugur) s\u0131n\u0131r, d\u00fc\u015fman a\u011fz\u0131 olan yer. \nsah \n(a.i. sah\u00e2'n\u0131n c.). (bkz. s\u00e2h\u00e2t). \nsah \n(a.i.). (bkz: sahh). \nSah\u00e2' \n(a.s.) c\u00f6mertlik, ela\u00e7\u0131kl\u0131\u011f\u0131. (bkz: sah\u00e2vet, sem\u00e2hat). \ns\u00e2ha \n(a.i.c. sah, s\u00e2h\u00e2t) meydan, avlu, alan. \ns\u00e2ha-i m\u0131knat\u0131siyye \nfiz. magnetik alan. \ns\u00e2ha-i zuh\u00fbr \ng\u00f6r\u00fcnme meydan\u0131. \nsah\u00e2be \n(a.i. s\u00e2hib'in c.) 1. sahipler, sahip \u00e7\u0131kanlar, tutanlar, (bkz: \nesh\u00e2b). 2. (bkz: sah\u00e2b\u00ee). \nsah\u00e2bet \n(a.i.) 1. sahip \u00e7\u0131kma. 2. koruma, arka olma, yard\u0131m etme. \nsah\u00e2bet-k\u00e2r \n(a.f.b.s.) sahip \u00e7\u0131kan, koruyan. \nsah\u00e2b\u00ee \n(a.i.) Hz. Muhammed'i g\u00f6rm\u00fc\u015f ve Kendilerinin sohbetlerinde \nbulunmu\u015f olan m\u00fc'min kimse. [m\u00fcen. \"sah\u00e2biyye\" dir]. \nsah\u00e2biyye \n(a.i.) Hz. Muhammed'i g\u00f6rm\u00fc\u015f ve Kendilerinin sohbetinde \nbulunmu\u015f olan kad\u0131n. \nsah\u00e2fet \n( .i.) 1. zay\u0131fl\u0131k; bozukluk. 2. hafiflik, ak\u0131ls\u0131zl\u0131k. \nA \nsah\u00e2if \n(a.i. sah\u00eefe'nin c.) sahifeler, yapraklar, (bkz: suhuf). \nsah\u00e2if-i ikb\u00e2l \nbahtiyarl\u0131k sahifeleri. \nsah\u00e2-k\u00e2r \n(a.f.b.s.) c\u00f6mert, eli a\u00e7\u0131k. (bkz. sah\u00ee). \nsaham \n(a.i.) g\u00fcne\u015fde yanma [biri]. \nsahan\u00e2n \n(a.s.) (bkz: sahn\u00e2n, suhn\u00e2n). \nsah\u00e2net \n(a.i.) s\u0131cakl\u0131k, k\u0131zg\u0131nl\u0131k. (bkz. suh\u00fbnet). \nsahar \n(a.i. sahre'nin c.), (bkz. suh\u00fbr). \nsah\u00e2r\u00e2 \n(a.i. sahr\u00e2'n\u0131n c.) sahralar, k\u0131rlar; \u00e7\u00f6ller, (bkz: sah\u00e2r\u00ee). \nsahar\u00e2t \n(a.s. sahre'nin c.) (bkz: suh\u00fbr). \nsahar\u00ee \n(a.s.) kaya ile ilgili; kaya cinsinden. \nsah\u00e2r\u00ee \n(a.i. sahr\u00e2'n\u0131n c.) sahralar, k\u0131rlar; \u00e7\u00f6ller, (bkz: sah\u00e2r\u00e2; \nsahr\u00e2v\u00e2t). \ns\u00e2h\u00e2t \n(a.i. s\u00e2ha'n\u0131n c.) a\u00e7\u0131k yerler, meydanlar, avlular, alanlar. \nsah\u00e2vet \n(a.i.) 1. c\u00f6mertlik, ela\u00e7\u0131kl\u0131\u011f\u0131. (bkz. sah\u00e2, sem\u00e2hat). 2. kad\u0131n \nad\u0131. \nsah\u00e2vet-k\u00e2r \n(a.f.b.s.) c\u00f6mert, elia\u00e7\u0131k. (bkz: cev\u00e2d, sah\u00ee). \nsah\u00e2vet-k\u00e2r\u00e2ne (a.f.zf.) c\u00f6mertlikle, c\u00f6mert\u00e7esine. \nsahb \n(a.s. s\u00e2hib'in c.) sahipler, yak\u0131n dostlar, (bkz: esh\u00e2b). \nsahb \n(a.i.) g\u00fcr\u00fclt\u00fc, pat\u0131rd\u0131 etme. (bkz: tevelv\u00fcl). \nsahb\u00e2 \n(a.i.) \u015farap, (bkz: b\u00e2de, hamr, mey), [as\u0131l m\u00e2n\u00e2s\u0131 ashab\" \nismi tafd\u00eelinin m\u00fcennesi olup \"al, k\u0131z\u0131l\" m\u00e2n\u00e2s\u0131na gelir]. \nsahh \n(a.fi. s\u0131hhat'den) \"do\u011frudur, yanl\u0131\u015fs\u0131zd\u0131r\" m\u00e2n\u00e2s\u0131na resm\u00ee \nyaz\u0131lara konulan bir i\u015faret. \nsahh\u00e2f \n(a.i. sahf\u2018den) (eski) kitap al\u0131p satan kimse, kitap\u00e7\u0131. \nsahh\u00e2ka \n(a.i.) sevici kad\u0131n, (bkz: sahika ). \n2 \ns\u00e2h\u0131t \n(as.) k\u0131rg\u0131n, darg\u0131n. \nsah\u00ee \n(a.s.) c\u00f6mert, elia\u00e7\u0131k. (bkz: fet\u00e2 , sah\u00e2-k\u00e2r). \n2 \ns\u00e2h\u00ee \n(a.s. sehv'den) hat\u00e2 i\u015fleyen, yan\u0131lan. ","sahib \n(a.s. ve i. sahb'den. c. esh\u00e2b) 1. sahip, (bkz: m\u00e2lik). 2. bir \nvasf\u0131 olan. (bkz: h\u00e2iz). 3. koruyan, (bkz: h\u00e2m\u00ee). 4. bir i\u015f \nyapm\u0131\u015f olan. (bkz: m\u00fcellif, musannif) \ns\u00e2hib-i arz \ndevlet; devleti tems\u00eel eden zat. [timar, zeamet ve has sahipleri]. \ns\u00e2hib-i as\u00e2 \nHz. Musa \ns\u00e2hib-i ay\u00e2r \ndarphanede kesilen paralar\u0131n ayar ve \u00f6l\u00e7\u00fclerini d\u00fczenleyen \nkimse. \ns\u00e2hib-i bey\u00e2n \nHz. Muhammed. \ns\u00e2hib-i cem\u00e2l \ng\u00fczel, yak\u0131\u015f\u0131kl\u0131 [kimse]. \nS\u00e2hib-i devlet \ntalihli, \u015fansl\u0131 [kimse], vali. tar. sadrazam (ba\u015fbakan). \ns\u00e2hib-i emel \nihtisas sahibi, giri\u015fken [kimse]. \ns\u00e2hib-i fir\u00e2\u015f \nyatalak [kimse]. \ns\u00e2hib-i h\u00e2ne \nev sahibi, (bkz: s\u00e2hib-\u00fcl-beyt). \ns\u00e2hib-i hayr\u00e2t \nhay\u0131rl\u0131 i\u015fler yapm\u0131\u015f olan kimse [cami gibi, \u00e7e\u015fme gibi]. \ns\u00e2hib-i hur\u00fbc \n1) isl\u00e2m dinine g\u00f6re d\u00fcnyay\u0131, d\u00fczene sokmak i\u00e7in g\u00fcn\u00fcn \nbirinde ortaya \u00e7\u0131kacak olan kimse; 2) tar. h\u00fck\u00fcmdarlara isyan \neden kimse. \ns\u00e2hib-i h\u00fbt (bal\u0131k adam\u0131) Yunus Peygamber. \ns\u00e2hib-i iktid\u00e2r \nbir i\u015fi ba\u015farmaya g\u00fcc\u00fc yeten, (bkz. muktedir). \ns\u00e2hib-i imtiy\u00e2z \nimtiyaz sahibi, kendisine ayr\u0131cal\u0131k tan\u0131nm\u0131\u015f olan [kimse]. \ns\u00e2hib-i kad\u00eeb \n(k\u0131l\u0131\u00e7 sahibi) Hz. Muhammed. \ns\u00e2hib-i k\u00e2inat \nHz. Allah. \ns\u00e2hib-i m\u00e2ide \n\"sofra sahibi\" huk. [eskiden] evinde yemek pi\u015firip ehil ve \n\u0131y\u00e2line yediren kimse, [s\u00e2hib-i m\u00e2ide olmak i\u00e7in, nafakas\u0131 \n\u00fczerine vacip olmayanlar\u0131 beslemek \u015fart de\u011fildir]. \ns\u00e2hib-i menzil \neskiden ok at\u0131\u015flar\u0131nda birincilik alarak, oku d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc\u011f\u00fc yere \nkendi ad\u0131na kitabe diktiren at\u0131c\u0131. \ns\u00e2hib-i n\u00e2m\u00fbs \n1) kanun yap\u0131c\u0131s\u0131; 2) namuslu; 3) Hz. Muhammed. \ns\u00e2hib-i re'y \n1) d\u00fc\u015f\u00fcncesi kabul olunan, \u00f6\u011f\u00fct\u00fc tutulan [kimse]; 2) vezir. \ns\u00e2hib-i r\u00fc\u015fd \n1) r\u00fc\u015ft\u00fcn\u00fc ispat etmi\u015f olan [kimse]; 2) ger\u00e7ek dindar. \ns\u00e2hib-i S\u0131ff\u00een \nS\u0131ff\u0131n sava\u015f\u0131n\u0131n ulu ki\u015fisi, mec. Hz. Ali. \ns\u00e2hib-i sikke ve hutbe \nkendi ad\u0131na sikke (para) basan ve camilerde nam\u0131na hutbe \nokutan h\u00fck\u00fcmdar. \ns\u00e2hib-i tab\u00eeat \niyi tabiatl\u0131, yarad\u0131l\u0131\u015f\u0131 iyi. \ns\u00e2hib-i tasn\u00eef \neser sahibi. \ns\u00e2hib-i Y\u00e2sin \nYasin okutularak kendisine \u00e7a\u011fr\u0131da bulunulan kimse; Hz. \nMuhammed. \ns\u00e2hib-i yed-i beyz\u00e2 \n(beyaz elin sahibi) Hz. Musa; mucizeler yaratan kimse. \ns\u00e2hib-i zem\u00e2n \nzaman\u0131n kuvvetli, kudretli b\u00fcy\u00fck adam\u0131. \ns\u00e2hib-\u00fcl-beyt \nev sahibi, (bkz: s\u00e2hib-i h\u00e2ne). \ns\u00e2hib-\u00fcl-mekas\u0131m \nhuk. [eskiden] gan\u00eemet mallar\u0131n\u0131 m\u00fcc\u00e2hitler aras\u0131nda t\u00e2yin ve \ntevz\u00eea me'mur olan kimse. \ns\u00e2hib-\u00fcs-selem \nselemde para veren m\u00fc\u015fteri. \ns\u00e2hib\u00e2t \n(a.i. s\u00e2hibe'nin c.) sahibeler, kad\u0131n sahipler. \ns\u00e2hib-dil \n(a.f.b.s.) 1. cesur. 2. kutsal (kimse). 3. dindar. \ns\u00e2hibe \n(a.i.c. s\u00e2hib\u00e2t) 1. s\u00e2hib'in m\u00fcennesi. \ns\u00e2hibe-i cem\u00e2l \ng\u00fczelli\u011fi olan kad\u0131n. \ns\u00e2hibet-\u00fcl-beyt \nev sahibesi, kad\u0131n ev sahibi. 2. kad\u0131n ad\u0131. \ns\u00e2hib-f\u0131r\u00e2\u015f \n(a.f.b.s.) yata\u011fa d\u00fc\u015fm\u00fc\u015f, hasta. ","s\u00e2hib-hur\u00fbc \n(a.f.b.s.) ayaklanarak idareyi ele ge\u00e7irmi\u015f [kimse]; \nayaklanm\u0131\u015f, \u00e2s\u00ee. \ns\u00e2hib-kem\u00e2l \n(a.b.s.) kemal sahibi, olgun [kimse]. \ns\u00e2hib-k\u0131r\u00e2n \n(a.f.b.i.) 1. her zaman ba\u015far\u0131, \u00fcst\u00fcnl\u00fck kazanan h\u00fck\u00fcmdar. \n2. me\u015fhur bir \u00e7e\u015fit l\u00e2le. \ns\u00e2hib-nazar \n(a.b.s.) tecr\u00fcbesi, g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc, d\u00fc\u015f\u00fcncesi kuvvetli olan. \ns\u00e2hib-sa\u00e2de \n(a.b.s.) saadet sahibi. \ns\u00e2hib-v\u00fcc\u00fbd \n(a.b.s.) mevki sahibi, varl\u0131\u011f\u0131 say\u0131l\u0131r, s\u00f6z\u00fc ge\u00e7er [kimse]. \ns\u00e2hib-zuh\u00fbr \n(a.b.s.) ayaklanan, ba\u015f kald\u0131ran, ba\u015fa ge\u00e7en. \nsah\u00eef \n(a. s. sah\u00e2fet'den) 1. zay\u0131f, hafif. 2. gev\u015fek, bo\u015f. 3. seyrek \ndokunmu\u015f bez. \nsah\u00eefe \n(a.s. sah\u00e2fet'den) [\"sah\u00eef\" in m\u00fcen.]. (bkz: sah\u00eef). \nsah\u00eefe \n(a. i. sahfdan. c. sah\u00e2if, suhuf) l . \u00fczerine yaz\u0131 yaz\u0131lan veya \nbas\u0131lan bir k\u00e2\u011f\u0131t yapra\u011f\u0131n\u0131n iki y\u00fcz\u00fcnden her biri; k\u00e2\u011f\u0131t \nyapra\u011f\u0131. \nsah\u00eefe-i h\u00e2liyye \nbo\u015f sahife. \nsah\u00eefe-i m\u00fctelemmis \nbirine, bir yere g\u00f6t\u00fcrmesi i\u00e7in verilen ve i\u00e7inde g\u00f6t\u00fcrenin \nkendi \u00f6l\u00fcm emri bulunan m\u00fch\u00fcrl\u00fc mektup. 2. kendinden \n\u00f6ncekilere veya sonrakilere k\u0131yaslanarak d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclen olay veya \nan. \nsah\u00eeh, sah\u00eeha \n(a.s. sihhat'den. c. sih\u00e2h) 1. ger\u00e7ek, do\u011fru. 2. h\u00e2lis, kusursuz, \nay\u0131ps\u0131z. \nefk\u00e2r-\u0131 sah\u00eeha \nger\u00e7ek fikirler, do\u011fru d\u00fc\u015f\u00fcnceler. 3. ed. lafz\u00ee ve manev\u00ee \nnak\u00eeselerden \u00e2r\u00ee \u00fcsl\u00fbp. 4. a. gr. kelimenin ana harfleri (hur\u00fbf-\u0131 \nasliye). 1) hemze (ba\u015fta \"elif, orta veya sonda hamze) den; 2) \ntaz\u00eef (iki ayn\u00ee harf yanyana geldi\u011fi zaman yaln\u0131z biri yaz\u0131l\u0131p \n\u00fczeri \u015feddelenmek) den; 3) harf-i illet (de\u011fi\u015fmeyi kabul eden \n\"ve\", \"ye\" ile bunlardan kalbolunan \"elif) den salim \nbulunursa kelime sahihtir. Mesel\u00e2 \u015ferk, \u015f\u00e2kir \"\u015f\u00fckr\", ma'kul \n\"akl\", efdal \"fazl\", mez\u00e2hib \"mezheb\"\u2026 gibi. \nsah\u00eehan \n(a.zf.) ger\u00e7ekten, (bkz: cidden, hak\u00eekaten). \nsah\u00eek \n(a.s.) 1. uzak. (bkz: ba\u00eed). 2. \u00e7ok kar\u0131\u015f\u0131k anla\u015f\u0131lmaz s\u00f6z. \ns\u00e2hik \n(a.s.) ezip d\u00f6\u011fen. \ns\u00e2hika \n(a.s.) 1. s\u00e2hik'in m\u00fcennesi. 2. i. sevici kad\u0131n. \ns\u00e2hil \n(a.s.) ki\u015fneyici, ki\u015fneyen. \nsah\u00eel \n(a.s.) at ki\u015fnemesi, (bkz: \u015f\u00eehe). \ns\u00e2hil \n(a.i.c. sev\u00e2hil) deniz, nehir, g\u00f6l kenar\u0131, yal\u0131, k\u0131y\u0131. \ns\u00e2hil-h\u00e2ne \n(a.f.b.i.) yal\u0131 evi. \ns\u00e2hil\u00ee \n(a.s.) sahil ile \"ilgili, k\u0131y\u0131sal. \ns\u00e2hil-res\u00eede \n(a.f.b.s.) k\u0131y\u0131ya ula\u015fm\u0131\u015f. \ns\u00e2hil-ser\u00e2y \n(a.f.b.i.) b\u00fcy\u00fck yal\u0131 kasr\u0131. \nsah\u00een, sah\u00eene \n(a.s. suh\u00fbnet'den) s\u0131cak, k\u0131zg\u0131n, \u0131s\u0131nm\u0131\u015f. \nm\u00e2yi\u00e2t-\u0131 sah\u00eene \ns\u0131cak sular. \nsah\u00een, sah\u00eene \n(a.s. sihan'den) 1. kal\u0131n. 2. s\u0131k. 3. kat\u0131, pek. \nab\u00e2-i sah\u00een \nkal\u0131n aba. \ns\u00e2hir \n(a.s. sihr'den. c. s\u00e2hir\u00een, s\u00e2hir\u00fbn, sehere) l. b\u00fcy\u00fcc\u00fc. (bkz: \nefs\u00fbn-ger, f\u00fcs\u00fbn-k\u00e2r, sihr-b\u00e2z). 2 .b\u00fcy\u00fcleyici te'sir yapan g\u00fczel. \ns\u00e2hir \n(a.s. seher'den) 1. gece uyumayan, uykusuz. 2. erkek ad\u0131. \n[m\u00fcen. s\u00e2hire]. \ns\u00e2hir \n(a.s. sahr'den) maskaral\u0131k eden. (bkz: mashara). ","s\u00e2hir-\u00e2ne \n(a.f.zf.) b\u00fcy\u00fclercesine; b\u00fcy\u00fcleyici gibi. \ns\u00e2hir\u00e2t \n(a.s. s\u00e2hire'nin c.) b\u00fcy\u00fcc\u00fc kad\u0131nlar, (bkz: sev\u00e2hir). \ns\u00e2hire \n(a.i.) 1. yer y\u00fcz\u00fc. \ns\u00e2hire-i gabr\u00e2 \nyer y\u00fcz\u00fc. 2. \u00e7\u00f6l. (bkz: bey\u00e2b\u00e2n). \ns\u00e2hire \n(a.s.c. s\u00e2hir\u00e2t, sev\u00e2hir) b\u00fcy\u00fcc\u00fc kad\u0131n. \ns\u00e2hiret-\u00fcn-nis\u00e2 \n1) kad\u0131nlar\u0131n sihirbaz\u0131; 2) kad\u0131nlar\u0131n erkekleri kendine en \nziy\u00e2de ba\u011flayan\u0131. \ns\u00e2hir\u00een \n(a.s. s\u00e2hir'in c.) b\u00fcy\u00fcc\u00fcler, b\u00fcy\u00fcleyiciler. (bkz: s\u00e2hir\u00fbn). \ns\u00e2hir-p\u00ee\u015fe \n(a.f.b.s.) 1. sihirbaz huylu; sihirbazl\u0131\u011f\u0131 i\u015f edinmi\u015f olan. 2. \ng\u00fczelli\u011fiyle insan\u0131 b\u00fcy\u00fcleyen dilber. \ns\u00e2hir\u00fbn \n(a.s. s\u00e2hir'in c.) b\u00fcy\u00fcc\u00fcler, b\u00fcy\u00fcleyiciler, (bkz: s\u00e2hir\u00een). \ns\u00e2hiyye \n(a.s. sehv'den) [\"s\u00e2h\u00ee\"nin m\u00fcen.]. (bkz: s\u00e2h\u00ee). \nsahk \n(a.i.) 1. d\u00f6\u011fme, d\u00f6\u011f\u00fclme, ezme, k\u0131rma, k\u0131r\u0131lma, do\u011fup \nyumu\u015fatma. 2. s\u00fcrtme. \nsahl \n(a.i.) ses bo\u011fuklu\u011fu, ses k\u0131s\u0131kl\u0131\u011f\u0131. \nsahleb \n(a.i.) ; salep, l\u00e2t. orchis. \nsahleb\u00ee \n(a.i.) s\u00e2lep\u00e7i, salep satan. \nsahlebiyye \n(a.i.) bot. salepgiller, fr. orchidacees. \nsahn \n(a.i.) s\u0131cakl\u0131k, hararet. \nsahn \n(a.i.c. suh\u00fbn, s\u0131h\u00e2n) 1. avlu. 2. evin ortas\u0131ndaki a\u00e7\u0131kl\u0131k. 3. \noyuk, bo\u015fluk, bo\u015f yer. 4. orta, meydan, aral\u0131k; cami ve \nmedreselerde um\u00fbmun toplanmas\u0131na mahsus \u00fcst\u00fc kubbeli, \n\u00f6rt\u00fcl\u00fc yer. 5. b\u00fcy\u00fck k\u00e2se. 6. sahan. 7. sahne. 8. zil. 9. anat. \nkula\u011f\u0131n d\u0131\u015f bo\u015flu\u011fu. \nsahn-i d\u00fbreng \nD\u00fcny\u00e2 [gece ve g\u00fcnd\u00fcz olmas\u0131 itibar\u0131yla]. \nsahn-i \u00e7emen \nbah\u00e7enin ortas\u0131, meydan\u0131. \nsahn-i g\u00fcl\u015fen \ng\u00fcl bah\u00e7esinin ortas\u0131. \nsahn-i l\u00e2le-z\u00e2r \nl\u00e2le bah\u00e7esinin ortas\u0131. \nsahn-i seman [ibtid\u00e2-yi h\u00e2ric ve ibtid\u00e2-yi d\u00e2hil k\u0131s\u0131mlar\u0131ndan sonra gelen] (sekiz \nmedrese meydan\u0131). F\u00e2tih medresesi, F\u00e2tih c\u00e2miinin iki \ntaraf\u0131ndaki k\u00e2rgir ve kur\u015funlu sekiz medrese, ilmiye \n(sar\u0131kl\u0131lar\u0131n) medrese tedris\u00e2t\u0131nda bir derece. \nsahn-i s\u00eem \nbeyaz k\u00e2\u011f\u0131t. \nsahn \n(a.i.) k\u0131rma, (bkz: kesr). \nsahn\u00e2n \n(a. s. ) (bkz: sahan\u00e2n, suhn\u00e2n). \nsahn\u00e2n \n(a.i.c.) \u00e7ifte zil. (bkz: sahneyn). \nsahne \n(a.i.c. sahan\u00e2t) sahne, \u015fano.[asl\u0131 ta\u015fl\u0131k tepelerdeki \"d\u00fczl\u00fck\" \ndemektir]. \nsahneyn \n(a.i.c.) \u00e7ifte zil. (bkz: sahn\u00e2n). \nsahr \n(a.i.c. suh\u00fbr) kaya. \nsahr \n(a.i. sahre'nin c.), (bkz. suh\u00fbr). \nsahr\u00e2 \n(a.i.c. ; sah\u00e2r\u00e2, sah\u00e2r\u00ee, sahr\u00e2v\u00e2t) k\u0131r, ova, \u00e7\u00f6l. (bkz: b\u00e2diye, \nde\u015ft, feyf\u00e2). \nsahr\u00e2-yi adem \nyokluk \u00e7\u00f6l\u00fc; \u00f6l\u00fcm. \nsahr\u00e2-yi keb\u00eer \ng\u00fcneyde \u00c7at g\u00f6l\u00fc hizas\u0131ndan do\u011fuya do\u011fru ve kuzeyde \nCezayir, Tunus, Libya alt\u0131na kadar uzanan Afrika'n\u0131n en \nb\u00fcy\u00fck \u00e7\u00f6l\u00fc. \nsahr\u00e2\u00ee \n(a.i.) sahraya, k\u0131ra, ovaya ait. \nsahr\u00e2-neverd \n(a.f.b.s.) \u00e7\u00f6lde, k\u0131rda dola\u015fan. \nsahr\u00e2-ni\u015f\u00een \n(a.f.b.s.) k\u0131rda, \u00e7\u00f6lde oturan, (bkz: bedevi). "]


Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!
Create your own flipbook